KΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
TIMH: 3 €
ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11983
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Δημόσιος χώρος και τοπικότητα
ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ: Απαιτούμε, δεν επαιτούμε τις γερμανικές οφειλές
ΓΡΑΦΟΥΝ: Αρ. Αργύρη, Ντ. Βαΐου, Φ. Γκικόπουλος, Ρ. Λυκογιάννη, Ειρ. Μίχα, Ελ. Πορτάλιου, Ν. Μπελαβίλας, Στ. Σταυρίδης ANAΓΝΩΣΕΙΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Η σύγκρουση στην Ουκρανία και η ασφάλεια στην Ευρώπη ΣΕΛ. 17
ΜΑΡΩ ΔΟΥΚΑ: Η Αθήνα έχει ανάγκη τη στοργή όλων μας ΣΕΛ. 51
Ενέχυρο στη Μέρκελ η χώρα από τον Σαμαρά ΣΥΡΙΖΑ: ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Σαμαρά βάζει τη χώρα ενέχυρο στη Μέρκελ με το νέο Μεσοπρόθεσμο - Μνημόνιο, που θα περάσει από τη Βουλή μέσα στην εβδομάδα εν όψει του Eurogroup της 5ης Μαΐου. Η έκθεση της Κομισιόν προϊδεάζει για ένα πακέτο 20 δισ. ευρώ ώς το 2017, που θα γίνει πιο συγκεκριμένο μετά τις ευρωεκλογές. Η Κομισιόν υπολογίζει το δημοσιονομικό κενό ώς το 2017 στα 7,7 δισ. ευρώ και το χρηματοδοτικό στα 14,9 δισ. ώς το 2015. Ο Σαμαράς έχει δεσμευτεί να πάρει μέτρα για τους φόρους, το ασφαλιστικό, τις απολύσεις και την περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, τις ιδιωτικοποιήσεις στην ενέργεια, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τον σιδηρόδρομο και το νερό. Και ενώ ο Σαμαράς δένει τη χώρα σε Μνημόνιο διαρκείας προσδοκώντας επιμήκυνση του χρέους, ο ΣΥΡΙΖΑ με τη Διακήρυξή του για τις ευρωεκλογές θέτει ως στόχο την ανατροπή στην Ελλάδα για να ανοίξει ο δρόμος για τη θεμελίωση μιας άλλης, δημοκρατικής Ευρώπης.
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΓΡ. ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΙΣΠΑΝΙΑΣ:
Οι αγώνες των εργαζομένων για μια άλλη Ευρώπη ΣΕΛ. 20 ΓΙΟΛΑΝΤΑ ΝΤΙΑΘ: Ο «ΣΥΡΙΖΑ Γαλικίας» θα κάνει την έκπληξη ΣΕΛ. 21
ΕΚΛΟΓΕΣ: AIΓΑΙΟ
Μιλούν οι υπ. περιφερειάρχες Αγλαΐα Κυρίτση (Βόρειο), Μπενέτος Σπύρου (Νότιο) ΣΕΛ. 18-19
ΣΕΛ. 15
ΔΕΝΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΥΣ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ
ΑΛΑΙΝ ΜΠΑΝΤΙΟΥ: Η Αριστερά του 21ου αιώνα και «το ελληνικό σύμπτωμα» ΕΝΘΕΜΑΤΑ
ΙΓΝΑΘΙΟ ΤΟΞΟ
www.avgi.gr
Η θρυμματισμένη οικονομία και ο υαλοπίνακας ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
«Τα παλαιά φεγγάρια, απάντησε, κομματιάζονται και γίνονται αστραπαί. Δεν βλέπεις ότι, οσάκις βροντά, πώς λάμπουν σαν σπαθιά;» Νίκος Εγγονόπουλος, Ένα τραγούδι για το φεγγάρι ΠΡΙΝ λίγες μέρες ήταν η επέτειος της 23ης Απριλίου 2010: Γεωργίου του Μνημονιοφόρου. Η Ελλάδα κείται πλέον «μεταρρυθμισμένη» σε αναμνηστικό μνημείο τροπαίων από σωρούς λαφύρων κατακτημένων από όλους τους Έλληνες που εξουθενώθηκαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια της νεοφιλελεύθερης λαίλαπας. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2
ΑΡΘΡΑ
ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
27/4
Η ΑΥΓΗ
ΑΘΗΝΑ Όλοι οι υποψήφιοι με την Ανοιχτή Πόλη και τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη ΣΕΛ. 11
ΚΟΣΜΟΣ
«Ασιατικό ΝΑΤΟ» με στόχο την Κίνα
ΣΕΛ. 43
MONDE
LE diplomatique Αφιέρωμα στην Ουκρανία
ΘΡΑΚΗ
ΕΝΘΕΜΑΤΑ
Η υποκρισία Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ κι οι ανάρμοστες σχέσεις τους με ακραίους της μειονότητας
Η μειονότητα και η πολιτική του ελληνικού κράτους
ΣΕΛ. 13
ΓΡΑΦΟΥΝ: Γ. Μαυρομάτης,
Τ. Χριστοδουλοπούλου, Δ. Χριστόπουλος, Μ. Μουσταφά
Μ. Δρεττάκης, Κ. Γιούργος, Γ. Μηλιός, Αρ. Μπαλτάς, Κ. Χρυσόγονος, Δ. Σεβαστάκης, Π. Χαρίτος
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
2
ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ
Τετελεσμένα και κάλπη Εργώδης είναι η νομοθετική προσπάθεια αυτή την περίοδο. Με τη fast track διαδικασία δεν ερωτώνται και, αν χρειαστεί, εκβιάζονται οι κυβερνητικοί βουλευτές. Στόχος της κυβέρνησης, να ικανοποιήσει πριν από τις εκλογές τις ανειλημμένες δεσμεύσεις της έναντι της τρόικας και να λάβει ως αντιπαροχή ψίχουλα επικοινωνιακής υποστήριξης από τη Μέρκελ. Αυτή την περίοδο οι τράπεζες επιστρέφουν στους τραπεζίτες που τις είχαν οδηγήσει στη χρεοκοπία. Αμέσως μετά προχωρεί η διχοτόμηση της ΔΕΗ και η εκποίηση του κερδοφόρου τμήματος στο μεγάλο κεφάλαιο, που εγκαθιδρύεται πλέον προνομιακά στον ευαίσθητο χώρο της ενέργειας. Η διάλυση της πρωτοβάθμιας Υγείας προχωρεί, προς μεγάλη ικανοποίηση του μεγαλοϊατρικού κατεστημένου και του συνδεδεμένου μ’ αυτό κεφαλαίου. Ενδιαμέσως προωθούνται τροπολογίες που καθιστούν περισσότερο ανισότιμο το προεκλογικό τοπίο, όπως π.χ. η μεροληπτική κατανομή της κρατικής επιχορήγησης εις βάρος του ΣΥΡΙΖΑ, η καθιέρωση άπειρων τηλεοπτικών μονολόγων για τους διαπλεκόμενους υποψηφίους δημάρχους κ.λπ. Η Βουλή έως τις 5 Μαΐου θα ψηφίσει το Μεσοπρόθεσμο. Πρόκειται για το ενδιάμεσο - νέο Μνημόνιο. Δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι η κυβερνητική πλειοψηφία θα κάνει προεκλογικά χαρακίρι και θα ψηφίσει αναλυτικά νέα μέτρα, που αφορούν την περαιτέρω διάλυση του ασφαλιστικού, καθώς και αυξήσεις στη φορολογία και τα τιμολόγια κοινωνικών υπηρεσιών. Το πιθανότερο είναι το Μεσοπρόθεσμο να περιγράφει νέες δράσεις για την εξοικονόμηση και την εξεύρεση νέων πόρων, ένα πακέτο περίπου 20 δισ. ευρώ για την επόμενη διετία, που θα εξειδικεύονται εν όψει της συζήτησης για τη «ρύθμιση του χρέους», που ανακινείται και συνεχώς μετατίθεται. Μαστίγιο και καρότο! Είναι απορίας άξιον πώς ο Σαμαράς επιμένει (διαψευδόμενος ακόμη και από τον Στουρνάρα) ότι το Μνημόνιο τελείωσε, όταν σε λίγες μέρες θα ψηφιστεί νέο, το Μεσοπρόθεσμο, και βεβαίως θα παραμείνουν σε εφαρμογή οι 400 μνημονιακοί νόμοι. Η συζήτηση για τη ρύθμιση του χρέους συντηρεί το ενδεχόμενο κι άλλου Μνημονίου, που θα συνοδεύεται μάλιστα με νέο δάνειο. Η χώρα βυθίζεται στον φαύλο κύκλο του Μνημονίου - υπερδανεισμού - ύφεσης. Κι αυτό επιδεικνύεται προεκλογικά ως κυβερνητική επιτυχία! Η προεκλογική σπουδή Σαμαρά να ολοκληρώσει τον πρώτο κύκλο των ανειλημμένων μνημονιακών υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένης και της ψήφισης του Μεσοπρόθεσμου, μαρτυρά τη στρατηγική επιλογή της τρόικας να δέσει χειροπόδαρα τη χώρα, ώστε η κυβέρνηση της Αριστεράς να έχει μικρότερα περιθώρια παρεμβάσεων και ελιγμών. Προφανώς από τους χονδροειδείς υπολογισμούς τους λείπει η ακριβής στάθμιση του συσχετισμού δύναμης, δηλαδή η ένταση και το εύρος της λαϊκής νίκης, καθώς και το γεγονός ότι η ψήφος για τη δημοκρατική ανατροπή θα υποστηρίζεται από την ενεργό λαϊκή παρέμβαση. Τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες πριν από τις ευρωεκλογές επιβεβαιώνουν τον διττό, τον δημοψηφισματικό χαρακτήρα των ευρωεκλογών. Το μήνυμα πρέπει να είναι ηχηρό, ώστε να προκληθούν ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και να ματαιωθεί η επιβολή των τετελεσμένων, προτού η ζημιά καταστεί ανεπανόρθωτη για τα λαϊκά συμφέροντα.
Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
από τους οχτώ της Αριστεράς. Σκεφτείτε ο εισαγγελέας να ζηΑφού έχουν τα γένια -και όσο τα έτούσε τη δίωξη υπουργού του ΣΥΡΙΣΗΜΕΡΑ χουν- έχουν και τα χτένια θα πεις. ΕΖΑ γιατί ως βουλευτής κατέθετε ερωντάξει, αλλά αυτό που συμβαίνει με τη τήσεις επ’ αμοιβή για λογαριασμό εΕΙΝΑΙ «μεγάλη» ενημέρωση σήμερα στην Ελφοπλιστή, ο οποίος κατέληξε στη φυΚΥΡΙΑΚΗ λάδα είναι εκτροπή, ανωμαλία, απόλακή. Ή να παραβρίσκονταν σύσσωπειρα εκτροχιασμού της δημοκρατίας. μοι οι βουλευτές και πρώην βουλευΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ Γιατί το θέμα δεν είναι ότι η σέχτα των τές του ΣΥΡΙΖΑ σε εκδήλωση του αΚΑΡΤΕΡΟΥ βαρόνων αποφάσισε να αντιμετωπίκραίου εθνικιστικού DEB στη Θράκη. σει τον ΣΥΡΙΖΑ ως εχθρό. Το θέμα είΉ να τολμούσε πολιτικός της Αριστεναι ότι ο σκοπός αγιάζει -η αγοράζειράς να πει δημοσίως ότι η Κρήτη δεν τα Μέσα. Η αλήθεια, η στοιχειώδης εξεγέρθηκε το 1821. Ή να μοίραζε καχυποψία απέναντι στην εξουσία, η προεκλογικά η κυβέρνηση της Αριδημοσιογραφική ματιά, η κριτική αστεράς επιταγές φιλανθρωπίας, υπονάλυση- όλα πετάχτηκαν στο καλάθι σχέσεις προσλήψεων στο Δημόσιο, τον αχρήστων. Και συγκροτήματα που τακτοποιήσεις αυθαιρέτων στον αιυποτίθεται ότι αποτελούν πνεύμονες γιαλό. της δημοκρατίας έχουν καταντήσει Σκεφτείτε τι θα γινόταν από τα μεθηλιά στο λαιμό της. γάλα ΜΜΕ σ’ αυτές και σε δεκάδες Η διαπλοκή, όπως καταλαβαίνετε, έπεριπτώσεις σαν κι αυτές. Αλλά τώρα χει αναβαθμιστεί σε... εκτελεστική εδεν ανοίγει μύτη. Ο Μιχελάκης μποξουσία: Να τους εκτελέσουμε πριν είρεί να φροντίζει το άψογο της εκλογιναι αργά! Το γεγονός ότι έτσι εκτελούν κής διαδικασίας χωρίς περισπασμούς, ο Άδωνις μπορεί να παράγει όσους πολιτικούς και όποια αξιοπιστία τους απέμεινε, δεν τους απασχολαρυγγισμούς θέλει, ο Σαμαράς μπορεί να ψεύδεται όσο λεί. Θα την ανακτήσουν όταν ξεμπερδέψουν με τον κοιτραβάει η όρεξή του, ο Βενιζέλος μπορεί να κάααααθεται νό εχθρό - έτσι φαντάζονται. Και δεν ακούνε οι έρμοι το πάνω στα ερείπια του ΠΑΣΟΚ. Εκείνοι που ελέγχουν τα τρίξιμο στα θεμέλια του ναού που φυλάγουν και που θα μεγάλα ΜΜΕ αποφάσισαν ότι ο έλεγχος της εξουσίας, τους θάψει κάτω από τα ερείπιά του. Γιατί ένα είναι βέέστω της εξουσίας που παρασπονδεί, δεν είναι δουλειά βαιο: Τα Μέσα δεν αγιάζουν μόνο από τον σκοπό. Θάδικιά τους. Δουλειά δικιά τους είναι να ψάχνουν τον ένατο βονται και μαζί του...
Ο σκοπός αγοράζει τα Μέσα
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Η θρυμματισμένη οικονομία και ο υαλοπίνακας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1
Μου έρχεται στο νου η παραβολή «Το σπασμένο τζάμι» του Φρειδερίκου Μπαστιά. Φιλελεύθερος κι αυτός, εκλαϊκευτής Γάλλος οικονομολόγος του 19ουαιώνα, αντίπαλος του Μαρξ και του Προυντόν. Στις μέρες μας, όπως έχει επισημανθεί, αποτελεί το πνευματικό ορόσημο της αμερικανικής Δεξιάς. Υπενθυμίζω με συντομία. O γυιός σπάζει ένα τζάμι στο κατάστημα του πατέρα του. Οι τζαμάδες καταφθάνουν, το αντικαθιστούν και παίρνουν την αμοιβή τους. Η υαλουργία έτσι ενισχύεται. Ο Μπαστιά παρατηρεί ότι το φανερό κέρδος των τζαμάδων συνοδεύεται από ένα άλλο μη-ορατό αρνητικό γεγονός. Τα έξοδα για το τζάμι αποστερούν μια δυνητική είσπραξη από τον υποδηματοποιό ή τον βιβλιοπώλη. Επομένως, προσθέτει, δεν επηρεάζεται γενικά η οικονομική δραστηριότητα κι ούτε η εθνική απασχόληση. «Η καταστροφή δεν φέρνει κέρδος», καταλήγει. Σε μας, η παραβολή μπορεί να τροποποιηθεί ελαφρά «επί το ελληνικότερον». Ο γυιός του καταστηματάρχη είχε από πριν ραγίσει το τζάμι. Απευθύνθηκε στους τζαμάδες για να εξασφαλίσει μια προμήθεια απ’ αυτούς στην περίπτωση που το τζάμι κατέρρεε. Η προμήθεια ταυτιζόταν και με τη μετάβαση της οικονομίας της χώρας σ’ ένα νεοφιλελεύθερο πρότυπο, καθεστώς που έβρισκε απόλυτα σύμφωνους και τους τζαμάδες, που, εκτός από τα κέρδη τους, θα είχαν πλέον να «επισκευάζουν» μια οικονομία που θα τη φέρνουν στα μέτρα τους και θα την διατηρούν ανάλογα. Προφανώς, οι «πετριές» στους υαλοπίνακες δεν τελειώνουν με τη μία. Διήρκεσαν χρόνια και θα διαρκούν ακόμα για πάρα πολύ εξασφαλίζοντας με λεόντειες δανειακές συμβάσεις τις απαιτήσεις για την εξόφληση όλων
των «δαπανών» τους που ο καταστηματάρχης-λαός δεν μπορεί άμεσα να αντιμετωπίσει. Οι τζαμάδες συνοδεύονται και από άλλα κατεστημένα «επαγγέλματα», εγχώρια και αλλοδαπά, και έναν εσμό παρατρεχάμενων παπαγάλων και κολαούζων που επιδιώκουν να επωφεληθούν από το θρυμμάτισμα της ελληνικής οικονομίας. Επομένως, είναι εύκολα αντιληπτό ότι η σκόπιμα προκαλούμενη καταστροφή δεν εξισορροπείται με ουδέτερο τρόπο από το όφελος, όπως στην παραβολή του Μπαστιά. Η ελληνική εκδοχή παραπέμπει σ’ ένα άλλο γνωστό κείμενο του Μπαστιά, «Το αίτημα των Κηροποιών». Εδώ, οι κηροποιοί, φανοποιοί κ.ά. απευθύνονται στη γαλλική Βουλή για να επέλθει η «κάλυψις του ηλίου διά σκότους» ώστε να αυξηθούν οι πωλήσεις των προϊόντων τους. Σε μας, οι «κηροποιοί και ΣΙΑ» προσπαθούν να επιβάλουν τη συσκότιση των άνομων ενεργειών τους, που αφορούν όχι μόνον την ακριβή πώληση των προϊόντων τους, αλλά και την αγορά μπιρ-παρά των ελληνικών δημόσιων αγαθών (ΔΕΗ, νερού, λιμανιών, ακτών, αεροδρομίων, δασών, εθνικών οδών, ακινήτων κ.ά.). Η εμπορευματοποίηση του φωτός (και του σκότους) στον υπέρλαμπρό της βαθμό. Πράγματι, όπως είχε παρατηρήσει ο Μπαστιά: «Τι θα απογίνονταν οι τζαμάδες αν οι υαλοπίνακες δεν έσπαζαν ποτέ;». ΥΓ.: Υπενθυμίζεται ότι οι Γάλλοι κηροποιοί στην έκκλησή τους επικαλούνται τη «Γηραιά Αλβιώνα», όπου βέβαια οι συνάδελφοί τους τα καταφέρνουν καλύτερα, μιας και ο ομιχλώδης ουρανός της δεν επιτρέπει τον ανταγωνιστή ήλιο να εισχωρεί με το άπλετο φως του. Μήπως δεν είναι και τόσο παράξενο, λοιπόν, που η χώρα αυτή αρνήθηκε να υιοθετήσει το ευρώ;
Ο Βασίλης Δρουκόπουλος είναι οικονομολόγος.
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα
4
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ, ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΚΡΑΤΗΣΕΩΝ ΦΟΡΟΥ, ΑΥΞΗΜΕΝΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΦΠΑ, ΞΗΛΩΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ
Τέσσερεις δέσμες μέτρων από το καλοκαίρι ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
Πλήθος μέτρων που θα κάνουν ακόμη πιο δύσκολη τη ζωή εκατομμυρίων Ελλήνων θα βγουν από το «Κουτί της Πανδώρας» με το νέο Μνημόνιο που έρχεται από καλοκαίρι και μετά. Πρόγευση πήρε η κοινή γνώμη με το Μεσοπρόθεσμο που κατατίθεται στη βουλή στο προσεχές διάστημα, ενώ γενικές κατευθύνσεις έδωσε η έκθεση της Κομισιόν που δημοσιοποιήθηκε προχθές. Τα επερχόμενα μέτρα επιμερίζονται σε τέσσερις δέσμες: σε όσα θα κλείνουν το ύψους 7,7 δισ. ευρώ δημοσιονομικό κενό 2015 - 2017, στα 6+6 προαπαιτούμενα για τις επόμενες δύο υποδόσεις (από 1 δισ. Ευρώ), στα «διαρθρωτικά» και σε εκείνα που θα ληφθούν με το Μνημόνιο το οποίο θα συνοδεύει την τρίτη κατά σειρά ρύθμιση του χρέους, μιας και οι δύο προηγηθείσες αποδείχθηκαν ατελέσφορες για τη βιωσιμότητά του. Το «τσουνάμι» μέτρων θα πλήξει παντοιοτρόπως τους πολίτες ως φορολογούμενους (αυξήσεις κρατήσεων φόρου και συντελεστών ΦΠΑ για βασικές υπηρεσίες), ασφαλισμένους (ενοποιήσεις ταμείων, μειώσεις εργοδοτικών εισφορών), εργαζόμενους (ξήλωμα υφιστάμενου εργασιακού δικαίου προς όφελος των εργοδοτών), καταναλωτές (ιδιωτικοποίηση ΔΕΗ). Οι ανατροπές που έρχονται είναι με βάση την παραπάνω ομαδοποίηση οι εξής:
Νέα φορολογικά βάρη Δραματική αύξηση κρατήσεων φόρου θα προκύψει από 1ης Ιανουαρίου 2015 στις αποδοχές μισθωτών και συνταξιούχων. Με το νέο αναθεωρημένο Μνημόνιο που συνυπέγραψαν πριν από λίγες μέρες, κυβέρνηση και τροϊκανοί, το υπουργείο Οικονομικών θα εφαρμόσει από 1.1.2015 νέο σύστημα αυτόματης παρακράτησης φόρου εισοδήματος στην πληρωμή μισθών και συντάξεων, το οποίο θα έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθούν σημαντικά οι κρατήσεις φόρου, καθώς ο υπολογισμός τους θα γίνεται επί του αθροίσματος όλων των καταβαλλόμενων αποδοχών και όχι αυτοτελώς από κάθε εργοδότη ή ασφαλιστικό ταμείο. Ταυτόχρονα θα εφαρμοστεί νέο σύστημα ΦΠΑ μέσω του οποίου θα σταματήσουν να ισχύουν οι μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές. Επιπλέον, θα προβλέπεται γενική εξαίρεση όλων των επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών με ετήσια ακαθάριστα έσοδα κάτω ενός ορίου. Ειδικά όσον αφορά στον ΦΠΑ, τα τεχνικά κλιμάκια του ΔΝΤ έχουν ήδη προτείνει να ισχύσει ως «κατώφλι» ακαθαρίστων εσόδων για ένταξη επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών στον ΦΠΑ τα 25.000 ευρώ. Καθώς όμως ο αριθμός των μικρομεσαίων κάτω από αυτό το όριο είναι αρκετά μεγάλος κι ως εκ τούτου τυχόν εφαρμογή του θα εξαιρέσει πολλούς σημερινούς υπόχρεους, εξετάζεται το ενδεχό-
μενο το όριο αυτό να καθοριστεί στις 10.000 με 15.000 ευρώ. Όσες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες πραγματοποιούν εισπράξεις κάτω από το όριο που θα καθοριστεί θα εξαιρούνται από το κανονικό καθεστώς του ΦΠΑ. Ακόμη, προωθείται η εισαγωγή νέας νομοθεσίας ΦΠΑ χωρίς απαλλαγές, εξαιρέσεις ή μειωμένους συντελεστές φόρου. Εμμέσως πλην σαφώς, η Κομισιόν στην έκθεση αξιολόγησης προαναγγέλλει κατάργηση όλων των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν για νησιά Αιγαίου, τρόφιμα, φάρμακα, λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς, κόμιστρα ταξί και υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης παλαιών κατοικιών. Η Κομισιόν θεωρεί επιβεβλημένη την αλλαγή θεωρώντας ότι εξαιτίας των μειωμένων συντελεστών και της χαμηλής φορολογικής συμμόρφωσης χάνονται ετησίως 10 δισ. ευρώ έσοδα από ΦΠΑ, με τα εισπραττόμενα έσοδά του στην Ελλάδα να αντιστοιχούν μόλις στο 40% των εσόδων που θα μπορούσαν κανονικά να εισπραχθούν.
Μέτρα υπέρ εργοδοσίας και κατά εργαζομένων Σε εργασιακά και ασφαλιστικό, το «τσουνάμι» μέτρων ξεκινά από το καλοκαίρι. Ήδη προβλέπεται για Ιούνιο, εκτός από την πρόταση για ενοποιήσεις ταμείων, η κατάργηση των κοινωνικών πόρων σε σειρά επικουρικών ταμείων με έναρξη διαλόγου για αναθεώρηση των κοινωνικών επιδομάτων. Τον Ιούλιο θα τεθεί σε εφαρμογή η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στο ΕΤΕΑ (από 1.1.2015 το μέτρο θα
επεκταθεί στο σύνολο των φορέων και για τα εφάπαξ). Τον δε Σεπτέμβριο θα παρουσιαστεί μεγάλο πακέτο για τις συντάξεις, με βάση μελέτη για κατάργηση εξαιρέσεων από το 2015, διαχωρισμό ασφάλισης από επιδόματα και μείωση δαπανών. Από φθινόπωρο έρχονται πλήρης ανατροπή του εργατικού δικαίου, περαιτέρω μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά 15% και νέα «δώρα» στους εργοδότες για αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας. Ώς το τέλος του 2014, η κυβέρνηση θα φέρει νέο εργατικό κώδικα που θα καταργεί το υφιστάμενο εργασιακό δίκαιο, εισάγοντας νέο «μοντέλο εργασίας» που θα είναι απόλυτα συνδεδεμένο με τη δεσπόζουσα θέση που θα αποκτήσουν οι εταιρείες προσωρινής απασχόλησης. Ακόμη, θα προωθήσει: o Τη διάδοση του θεσμού των εταιρειών προσωρινής απασχόλησης προς ενοικίαση, ουσιαστικά, των εργαζομένων στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. o Τον θεσμό της μαθητείας με ένταξη 40.000 νέων στις σχετικές σχολές μαθητείας, ώστε οι εργοδότες να εκμεταλλευθούν μέσω ΕΣΠΑ ένα χαμηλόμισθο προσωπικό βασικής ειδίκευσης. Ακόμη, το φθινόπωρο θα έχει αξιολογηθεί το νέο σύστημα στις ομαδικές απολύσεις, ενώ παράλληλα άποψη των τροϊκανών είναι ότι παραμένει ασαφές το κεφάλαιο των απολύσεων στο Δημόσιο, με την κυβέρνηση να μελετά περαιτέρω απολύσεις το πρώτο τετράμηνο 2015. Στον ασφαλιστικό τομέα, οι ανατροπές θα είναι ριζικές, καθώς έρχεται νέα αναμόρφωση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Το α-
σφαλιστικό ανοίγει ξανά υπό το βάρος των ελλειμμάτων των ταμείων, που σε πραγματικά μεγέθη θα ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ. Ακόμη, έρχονται: o Μείωση τουλάχιστον κατά 1 μονάδα των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών, πέραν των 3,9 μονάδων που αποφασίσθηκαν. o Πλήρης κατάργηση των οικογενειακών επιδομάτων ΟΑΕΔ. Συρρίκνωση των δαπανών του ΟΑΕΔ για επαγγελματική κατάργηση. Τα 6 προαπαιτούμενα ώς τέλος Μαΐου: 1. Ψήφιση νόμου για υπαίθριο εμπόριο. 2. Ψήφιση νόμων αδειοδότησης επιχειρήσεων και χωροταξικού σχεδιασμού. 3. Συμπλήρωση της λίστας με φόρους και χρεώσεις υπέρ τρίτων. 4. Ψήφιση κώδικα συμπεριφοράς για κρατικά και κυβερνητικά στελέχη (εκκρεμεί από Απρίλιο). 5. Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον συμψηφισμό επιστροφής ΦΠΑ και οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία. 6. Ψήφιση νόμου για ιατροφαρμακευτική κάλυψη ανασφάλιστων πολιτών και μείωση περιθωρίων κέρδους φαρμακείων. Τα 6 προαπαιτούμενα ώς τέλος Ιουνίου: 1. Υιοθέτηση νομοθεσίας για συγχώνευση υπό το ΕΤΕΑ όλων των επικουρικών ταμείων και εφαρμογή ρήτρας μηδενικού ελλείμματος από 1.1.2015 για όλα τα ταμεία που δεν ανήκουν σήμερα στο ΕΤΕΑ. 2. Ψήφιση νόμου για τα δάση. 3. Ψήφιση πολυνομοσχεδίου για μείωση διοικητικών βαρών στο Δημόσιο. 4. Κατάργηση από 1.1.2015 των κοινωνικών πόρων (φόροι υπέρ τρίτων κ.λπ.) που χρηματοδοτούν τις επικουρικές συντάξεις ταμείων αρμοδιότητας υπουργείου Εργασίας. 5. Ψήφιση νόμου για μικρή ΔΕΗ (κατατέθηκε στη Βουλή) και εκκαθάριση όλων των ληξιπρόθεσμων χρεών Δημοσίου προς ΔΕΗ. 6. Ψήφιση νόμου για χρηματοδότηση των κομμάτων και νομοθεσίας για τη «δήλωση και την παρακολούθηση των περιουσιακών στοιχείων».
Ιδιωτικοποιήσεις Στο σκέλος των ιδιωτικοποιήσεων, η έκθεση της Κομισιόν προβλέπει από Ιούλιο κατάθεση δεσμευτικών προσφορών για περιφερειακά αεροδρόμια, ΤΡΑΙΝΟΣΕ και εταιρεία διαχείρισης τροχαίου υλικού ΟΣΕ (ROSCO). Ακόμη, τις δεσμευτικές προσφορές για ΟΛΠ, διαγωνισμό για πώληση του 55% που κατέχει το Ελληνικό Δημόσιο στην Αερολιμήν Αθηνών, προκήρυξη διαγωνισμού για πολυετή παραχώρηση Εγνατίας Οδού, διαγωνισμό για μαρίνα Λαυρίου, ενώ στο πρόγραμμα βρίσκονται ακόμη οι διαγωνισμοί για ΕΥΔΑΠ, πώληση Ελληνικών Πετρελαίων, ΔΕΠΑ και Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (αναμένεται έκθεση των συμβούλων για το σχέδιο αναδιοργάνωσης).
6
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
OIKONOMIA
ΕΥΡΩΖΩΝΗ
Ο γρίφος του χρέους και το πολιτικό κόστος ΤΗΣ ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ
Τα «χαρμόσυνα μηνύματα» από την Ελλάδα κατά τον διεθνή Τύπο -πρωτογενές πλεόνασμα, έξοδος στις αγορές- εορτάστηκαν δεόντως, για δύο λόγους. Πρώτον, ένα μήνα πριν από τις ευρωεκλογές, κάθε είδηση που δίνει την εντύπωση ότι η ευρωκρίση έχει ξεπεραστεί είναι βάλσαμο στην ψυχή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Και δεύτερον, οι ανά τον κόσμο επενδυτές ψάχνουν απελπισμένα να βάλουν κάπου τα λεφτά τους με καλή απόδοση και λελογισμένο ρίσκο, ειδικά τώρα που έχουν κρυώσει οι μηχανές των αναδυόμενων οικονομιών και αγριεύει η κρίση με τη Ρωσία. Όμως, αυτά τα «χαρμόσυνα μηνύματα» κουβαλούν μαζί τους και μια υποχρέωση από την πλευρά των εταίρων στην Ευρωζώνη: την υλοποίηση της υπόσχεσης, του φθινοπώρου του 2012, να ληφθούν μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Μια υποχρέωση που πονάει πολιτικά, γι’ αυτό και σέρνεται για μετά τις ευρωεκλογές, αλλά που την έφερε πάλι επιτακτικά στο προσκήνιο η έκθεση της Κομισιόν για την ελληνική οικονομία την Παρασκευή. Σύμφωνα με την έκθεση, ο στόχος της μείωσης του χρέους είναι ακόμη πιο... μακρινός σε σχέση με το 2012, αφού αυτό έχει εκτοξευτεί στο 175% του ελληνικού ΑΕΠ. Κι όσο κι αν ο εκπρόσωπος της Κομισιόν βγήκε την ημέρα της επιβεβαίωσης του πρωτογενούς πλεονάσματος να υποστηρίξει ότι το χρέος είναι «βιώσιμο», υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να τηρεί πιστά τους κανόνες του προγράμματος, κανείς δεν φαίνεται να πιστεύει στ’ αλήθεια ότι η χώρα θα καταφέρει το 2022 να ρίξει το χρέος της «σημαντικά κάτω από το 110% του ΑΕΠ», όπως είναι ο στόχος. Οπότε, αργά η γρήγορα, οι εταίροι θα πρέπει να αποφασίσουν τι θα κάνουν για να γίνει «βιώσιμο» το ελληνικό χρέος και πώς θα καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας μέχρι το 2016. Κι αν εντός της Ελλάδας η δημόσια συζήτηση και αντιπαράθεση- περιστρέφεται γύρω από τους όρους της όποιας νέας βοήθειας, στον έξω κόσμο οι όροι θεωρούνται δεδομένοι και η αγωνία είναι πώς θα αντιμετωπισθεί το πολιτικό κόστος της παροχής νέου δανείου - κι ακόμη περισσότερο της ελάφρυνσης του χρέους, ακόμη κι αν αυτή δεν έχει ξεκάθαρη μορφή κουρέματος. Μια μείωση των επιτοκίων, για παράδειγμα, στα διμερή δάνεια του πρώτου «πακέτου» θα αφαιρούσε έσοδα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών - μελών. Κι αυτό, ειδικά για τις χώρες με -απαγορευμένα κατά Μάαστριχ- υψηλό δημόσιο έλλειμμα, δεν θα είναι εύκολη απόφαση.
Ο τολμηρός Γιούνκερ Ακόμη πιο δύσκολη απόφαση, όμως, είναι αυτή για το κούρεμα. Γι’ αυτό και ήταν πολύ τολμηρή η δημόσια τοποθέτηση του υποψήφιου της Ευρωδεξιάς για την προεδρία της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ότι δεν μπορεί να αποκλείσει τέτοιο ενδεχόμενο. Ο έμπειρος πρώην πρόεδρος του Eurogroup, που βλέπει την πολιτική ομάδα του τις τελευταίες μέρες να προηγείται οριακά στις πανευρωπαϊκές δημοσκοπήσεις και τις πιθανότητές του να αναλάβει τα ηνία της Κομισιόν να αυξάνονται, προφανώς έχει επιλέξει να μην κρύψει προεκλογικά το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Ακόμη κι αν με την κίνησή του αυτή χαλάει τις καρδιές των συντηρητικών κυβερνώντων κομμάτων που τον επέλεξαν και κυρίως των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών. Ο Γιούνκερ ξέρει ότι κάθε φορά που ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ανοίγει το στόμα του, επαναλαμβάνει ότι δεν πρόκειται να γίνει νέο κούρεμα. Αλλά ξέρει επίσης ότι όταν η πίεση της πραγματικότητας θα το απαιτήσει, η Γερμανία, έστω και με εγκληματική καθυστέρηση, τελικά θα ανταποκριθεί. Σ’ αυτό ο Γιούνκερ έχει διδαχθεί από τον Σόιμπλε, ο οποίος από το περασμένο καλοκαίρι -και πάλι σε προεκλογική περίοδο, μόνο για τη Γερμανία εκείνη τη φορά- κάθε τρεις και λίγο αναφέρεται στην αναγκαιότητα ενός τρίτου πακέτου για την Ελλάδα, ακόμη κι αν η ελληνική κυβέρνηση ορκίζεται ότι δεν θα το χρειαστεί. Το λέει και το ξαναλέει, κυρίως για να προετοιμάσει το έδαφος και να αμβλύνει τις αντιρρήσεις εντός Γερμανίας. Και είναι βέβαιος ότι στο τέλος θα πετύχει. Ποιος ξέρει; Μπορεί κι ο Γιούνκερ του χρόνου να δικαιωθεί...
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΑΜΑΡΑ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ «ΣΚΛΗΡΕΣ» ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ
Νέο Μνημόνιο με ταυτόχρονη κάποιου τύπου «ελάφρυνση» του δημοσίου χρέους, αλλά και νέος γύρος μέτρων, είναι το μενού που ετοιμάζει η τρόικα σε... αγαστή συνεργασία με την κυβέρνηση. Σύμφωνα με έγκυρους οικονομικούς αναλυτές, η τρόικα ετοιμάζει νέο «κοστούμι» στη χώρα μας, «ψήγματα» του οποίου αποτυπώνονται και στην προχθεσινή έκθεση της Κομισιόν, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα, ενώ «προπομπό» αναμένεται να αποτελέσει και το Μεσοπρόθεσμο, το οποίο φέρει στη Βουλή η κυβέρνηση κατά τις επόμενες ημέρες. Άλλωστε την «οδό» που θα ακολουθηθεί... έδειξε κορυφαίος παράγοντας της Κομισιόν, ο οποίος την ημέρα παρουσίασης της έκθεσης τόνισε ότι στην επόμενη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος αναμένεται να εξεταστεί το ζήτημα του ελληνικού χρέους. Ειδικότερα, ο ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος υποστήριξε πως το θέμα θα λυθεί στο πλαίσιο της επόμενης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Όσον αφορά την έξοδο της χώρας από το Μνημόνιο, κατέστησε σαφές πως η σχετική απόφαση θα ληφθεί το ερχόμενο φθινόπωρο (σ.σ.: αλλιώς τα παρουσιάζει η κυβέρνηση Σαμαρά), όταν θα υπάρχει πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων και για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. «Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν η Ελλάδα βγει από το πρόγραμμα το 2014, η τυπική διαδικασία εποπτείας θα συνεχιστεί», διευκρίνισε ωστόσο. Το τελευταίο προοιωνίζεται, ως φαίνεται, τον «ερχομό» ενός νέου Μνημονίου, το οποίο και θα θέτει νέο πλαίσιο. Πάντως, είναι σαφές ότι η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου έχει αναλάβει
Νέο Μνημόνιο με μέτρα εν όψει... «σκληρές» δεσμεύσεις και μετά το πέρας των ευρωεκλογών, παρά το ότι διατείνεται για τα περί αντιθέτου. Την ίδια ώρα, οι προβλέψεις της Επιτροπής μεταβάλλονται επί τα χείρω αναφορικά με την κατάσταση του χρέους, όταν η κυβέρνηση αρνείται να θέσει επιτακτικά και επί της ουσίας το ζήτημα του κουρέματος, παραμένοντας σε επίσημες και εθιμοτυπικές αναφορές...
Δημοσιονομικό κενό 7,7 δισ. ευρώ και χρηματοδοτικό 14,9 δισ. ευρώ Ειδικότερα, μέτρα ύψους 7,7 δισ. ευρώ για την τριετία 2015 - 2017 ζητάει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την κυβέρνηση, ποσό το οποίο αντιστοιχίζεται στο δημοσιονομικό κενό της εν λόγω τριετίας... Τα μέτρα αυτά κατανέμονται σε 2 δισ. ευρώ για το 2015, 3,6 δισ. ευρώ για το 2016 και 1,9 δισ. ευρώ για το 2017. Πρόκειται για μέτρα τα οποία δεν έχουν προσδιοριστεί και θα αποκρυσταλλωθούν τον Σεπτέμβριο, στη νέα αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος από την τρόικα, ενώ θα αναφέρονται, σύμφωνα με πληροφορίες, επιγραμματικά στο Μεσοπρόθεσμο, το οποίο αναμένεται να φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή. Την ίδια στιγμή, η Κομισιόν εκτιμά στα 14,9 δισ. ευρώ το χρηματοδοτικό κενό για τη διετία 2014-2015! Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα θα πρέπει να βρει φέτος 2,6 δισ. ευρώ για να καλύψει εσωτερικές ανάγκες και 12,3 δισ. ευρώ για το 2015, για να μπορέσει να πληρώσει τα ομόλογα που λήγουν την επόμενη χρονιά! Πάντως, γίνεται και ειδικότερη αναφορά για χρηματοδοτικό κενό μέχρι τον Μάιο του 2015, το οποίο υπολογίζεται σε 5,5 δισ. ευρώ και αναμένεται να καλυφθεί, σύμφωνα με την Ε.Ε., μέσω repos και αξιοποίησης κεφαλαίων που υπάρχουν σε φορείς της γενικής κυβέρνησης
ή αξιοποίησης των προνομιούχων μετοχών στις τράπεζες, όπως προτείνει η επιτροπή. Σε κάθε περίπτωση, όπως εκτιμούν έγκυροι οικονομικοί αναλυτές, εκτός από το ότι οι εν λόγω αναφορές είναι γενικόλογες και δύσκολο να εφαρμοστούν, τα νέα μέτρα δεν πρόκειται να αποφευχθούν.
Στα ύψη το χρέος Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με την Επιτροπή, η δυναμική του ελληνικού χρέους έχει επιδεινωθεί. Ειδικότερα, η Κομισιόν αναμένει πως το χρέος θα διαμορφωθεί γύρω στο 125% του ΑΕΠ το 2020 και στο 112% του ΑΕΠ το 2022. Στην προηγούμενη ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, οι δανειστές έβλεπαν το χρέος στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και «πολύ πιο κάτω» από το 110% του ΑΕΠ το 2022.
«Καμπανάκι» για... κόκκινα δάνεια Οι ελληνικές τράπεζες ίσως χρειαστούν περισσότερα κεφάλαια στο μέλλον εξαιτίας του μεγάλου όγκου των προβληματικών δανείων, επισημαίνει μεταξύ άλλων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάτι το οποίο αυξάνει τις ανησυχίες στην αγορά, ενώ δείχνει την αυξητική τάση που θα έχουν τα «κόκκινα δάνεια». Επίσης, η Κομισιόν «ξεκόβει» τη χρησιμοποίηση του «μαξιλαριού» του ΤΧΣ για την κάλυψη των κενών, αναφέροντας ότι το κεφαλαιακό απόθεμα του ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα μπορούσε να καλύψει τις μελλοντικές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών. Ειδικότερα, σημειώνεται ότι αν οι αρχές και οι τράπεζες δεν αντιμετωπίσουν εγκαίρως και αποτελεσματικά το υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τότε υπάρχει κίνδυνος αύξησης των κεφαλαιακών αναγκών.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
7
ΕΡΓΑΣΙΑ
ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
«Περίπου 360.000 νέες θέσεις εργασίας μπορεί να δημιουργήσει ο τουριστικός τομέας μέχρι το 2021 κι εφόσον η δυναμική των πάνω από 17 εκατομμυρίων αφίξεων, όπως προβλέπεται για το 2013, κορυφωθεί στο ύψος των 24 εκατ. αφίξεων στο τέλος της οκταετίας. Η υλοποίηση αυτού του σεναρίου θα οδηγήσει σε αύξηση των εσόδων του τουριστικού τομέα στα 18-19 δισ. ευρώ, από τα προβλεπόμενα 11 δισ. για τη φετινή χρονιά, και σε περίπου 33 δισ. ευρώ συνολικά έσοδα για την ελληνική οικονομία. Στο φόντο της οκταετούς προοπτικής -η οποία μένει να επιβεβαιωθεί- ο τουριστικός τομέας θα εισφέρει με 45.000 νέες θέσεις εργασίας κατά μέσο όρο κάθε χρόνο». Τα παραπάνω αναφέρονται σε μελέτη της αμερικανικής εταιρείας McKinsey που ανέλαβε για λογαριασμό του ΣΕΤΕ να τεκμηριώσει θεωρητικά τις απόψεις των εργοδοτών στον τουρισμό για την επόμενη οκταετία. Τι πραγματικά συνέβη όμως το 2013, όταν οι αφίξεις τουριστών στη χώρα μας έσπασαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ φθάνοντας τα 17,5 εκατομμύρια και η κυβέρνηση και ο ΣΕΤΕ πανηγύριζαν για το πρώτο success story στην εποχή του Μνημονίου; Η τουριστική κίνηση όχι μόνο δεν αναχαίτισε την αύξηση της ανεργίας -όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ)-, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις συνέβαλε στην αύξησή της, καθώς τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας για τις τουριστικές περιοχές έδειξαν σε ορισμένες περιοχές ακόμα και αύξηση των απολύσεων εν μέσω θέρους! Τα «παράδοξα» της απασχόλησης στον τουρισμό σχετίζονται με τον αναβαθμισμένο σε «κοινωνικό εταίρο» ΣΕΤΕ (με παρέμβαση του υπουργού Εργασίας Γ. Βρούτση) και τον πρόεδρό του Αν. Ανδρεάδη. Από το 2012 η ΓΣΕΕ και οι επαγγελματοβιοτέχνες φωτογράφιζαν τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ ως συνομιλητή της τρόικας χρεώνοντάς του λεπτομερείς αποκαλύψεις για την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. «Πως είναι δυνατόν οι τροϊκανοί να γνώριζαν τη διαδικασία της μετενέργειας;» έλεγαν χαρακτηριστικά συνδικαλιστές που συμμετείχαν στις τότε διαπραγματεύσεις. Η συνεργασία από τότε με τα κλιμάκια των δανειστών (εξ ου και η αναβάθμιση σε «κοινωνικό εταίρο») εκτόξευσε τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ. Έτσι ο γνωστός μεγαλοξενοδόχος με οικοδομικές άδειες σε δασική έκταση της Χαλκιδικής και συνιδιοκτήτης κατασκευαστικής που αναλαμβάνει δημόσια και ιδιωτικά έργα αποτελεί ένα αρκετά συμπαθές πρόσωπο όχι μόνο σε υψηλά ιστάμενους κύκλους της Ν.Δ. και πρόσωπα του
Τρόικα και δημόσιο χρήμα στην υπηρεσία μεγαλοξενοδόχων
εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ, που ανέλαβαν τη διαχείριση κονδυλίων και σημαντικών αποφάσεων στα υπουργεία Εργασίας και Ανάπτυξης, αλλά και στους επιτελείς της Task Force και της τρόικας στην Ελλάδα.
Το «θαύμα» της βαριάς βιομηχανίας και ο ρόλος του ΣΕΤΕ
Στο 50% του κατώτατου οι μισθοί Η ενίσχυση της ποιότητας του ανθρώπινου δυναμικού για την τουριστική βιομηχανία, κατά τον κ. Ανδρεάδη, περνά μέσα από πιο ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, αποκέντρωση του συστήματος συλλογικής διαπραγμάτευσης σε επιχειρησιακό επίπεδο, άμεση συμμετοχή του ΣΕΤΕ στη διαμόρφωση ή και την υλοποίηση προγραμμάτων προώθησης της απασχόλησης και επαγγελματικής εκπαίδευσης και βέβαια «μαθητεία» χιλιάδων νέων από γειτονικές
χώρες. Αλλά και επιδότηση ή και μείωση ασφαλιστικών εισφορών, οριστική κατάργηση των ΒΑΕ, ειδικές ρυθμίσεις για νεοπροσλαμβανόμενους μέχρι 24 ετών, άμεση κατάργηση ΟΕΕ/ΟΕΚ με νομοθετική πράξη. Επίσης έχει παραδεχτεί προτάσεις για μισθούς Βουλγαρίας (έως και 50% μείωση του κατώτατου μισθού της ΕΓΣΣΕ) και μεγαλύτερη εργασιακή ευελιξία.
Οι υπηρεσίες του Αν. Ανδρεάδη προς τους δανειστές και την κυβέρνηση επιβραβεύτηκαν: o Με την αναγνώριση του ΣΕΤΕ ως θεσμικά ισοδύναμου κοινωνικού εταίρου (ν. 4144, φεκ 88 α’) με δικαίωμα συμμετοχής στους πόρους του Ενιαίου Λογαριασμού για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών (ΕΛΕΚΠ). o Τη συμμετοχή του ΣΕΤΕ στους πόρους του ΛΑΕΚ, που διασφαλίζει την εισροή 1 εκατομμυρίου ευρώ σε ετήσια βάση. o Την αυξημένη και ιδιαίτερη πρόσβαση στα προγράμματα χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ για την ανεργία των νέων κατά την τρέχουσα με τη ρήτρα ν+2 περίοδο (2007-2013) όσο και την επόμενη (2014-2020) περίοδο (π.χ. επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας για άνεργους νέους ηλικίας
έως 29 ετών, στον κλάδο του τουρισμού, ωφελούμενοι: 10.000, προϋπολογισμός: 39.000.000� σε συνεργασία με την ΕΕΔΕ).
Εισαγόμενη εργασία... Τον επηρεασμό (lobbying) υπερ της εισαγωγής επιλεκτικού χαρακτήρα ρυθμίσεων για την αύξηση του αριθμού των μαθητευόμενων και άρα χαμηλότερα αμειβόμενων εργαζόμενων στα ξενοδοχεία [π.χ. περιορισμός απαγόρευσης της πρακτικής άσκησης τις Κυριακές, να παραμείνουν τα μαγαζιά ανοιχτά όλες τις Κυριακές του χρόνου, άρση του ανώτατου ορίου της υπ’ αριθμ. 16802/667 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ Β 1345/31-8-2010)]. o Την πιο άμεση εμπλοκή του ΣΕΤΕ στα προγράμματα διατήρησης θέσεων εργασίας στον τουρισμό με την ύπαρξη κοινών δράσεων κυρίως με τον νέο ΟΑΕΔ (π.χ. διατήρηση θέσεων εργασίας σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας για τα έτη 2012-2013 [Υ.Α. 24405/518/29-11-2012 (ΦΕΚ Β’ 3211)]: διατήρηση 11.669 θέσεων εργασίας καθώς και τη διεύρυνση της εποχικής απασχόλησης στον τουρισμό κατά 79.473 θέσεις εργασίας, το διάστημα 2010-2013, μέσω 8 συνολικά προγραμμάτων, πρόγραμμα διατήρησης 10.000 θέσεων εργασίας με επιχορήγηση μέρους των εργοδοτικών εισφορών σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, δράσεις συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης: κατάρτιση ανέργων σε πιστοποιημένα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης [ΚΕΚ] με υποχρεωτική απασχόληση σε θέσεις συναφείς με θέματα τουρισμού [προϋπολογισμός/ ωφελούμενοι 45.400.000/3.600]). o Τέλος, την ένταξη του ΙΝΣΕΤΕ ως φορέα υλοποίησης στον σχεδιασμό για τον νέο θεσμό της μαθητείας στο πλαίσιο αναδιοργάνωσης του ΟΑΕΔ και σε συνεργασία με τους Γερμανούς και τον Φούχτελ δεδομένης και της κεντρικής θέσης του κλάδου του τουρισμού στην ελληνική οικονομία.
ΜΕΤΑ
Εκδήλωση για την Πρωτομαγιά αύριο στην Καισαριανή Η συνδικαλιστική παράταξη ΜΕΤΑ, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της Εργατικής Πρωτομαγιάς, εκτός από παρεμβάσεις και εξορμήσεις σε εργασιακούς χώρους, διοργανώνει αύριο Δευτέρα 28 Απριλίου 2014 στις 7.30 στο Δημαρχείο της Καισαριανής εκδήλωση για την Εργατική Πρωτομαγιά και τους αγώνες της εργατικής τάξης. Όπως αναφέρει το ΜΕΤΑ, «στην Καισαριανή -στον τόπο της αιματοβαμμένης Πρωτομαγιάς του ‘44- θα τιμήσουμε τους αγώνες και τις θυσίες της εργατικής τάξης, με εκδήλωση αφιερωμένη στην ιστορία των αγώνων του εργατικού κινήματος, από το Σικάγο μέχρι και σήμερα, την Ελλάδα του Μνημονίου». Η εκδήλωση περιλαμβάνει:
Ομιλία για την ιστορική διαδρομή του εργατικού κινήματος και τη σύνδεσή του με τους αγώνες σήμερα από τον Γιάννη Θεωνά, πρώην γεν. γραμματέα ΓΣΕΕ και τον Δημήτρη Κατσορίδα, επιστημονικό συνεργάτη ΙΝΕ/ΓΣΕΕ. Χαιρετισμό από τον υποψήφιο δήμαρχο, στην πόλη του Σκοπευτηρίου, την Καισαριανή, με τη δημοτική παράταξη ‘Συνεργασία Πολιτών Καισαριανής’ Γιώργο Κοντόσταυλο. Προβολή ντοκιμαντέρ (συμπαραγωγή ΕΡΤ-ΓΣΕΕ) από αγώνες του εργατικού κινήματος. Προβολή video από τους αγώνες των εργαζομένων τα τέσσερα χρόνια του Μνημονίου στην Ελλάδα. Η εκδήλωση θα κλείσει με ποιητικό και μουσικό αφιέρωμα.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
«Μίνι Μνημόνιο» τώρα, Μνημόνιο 3 μετά τις ευρωεκλογές ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ
Την κρισιμότητα της ευρωκάλπης της 25ης Μαΐου ουδείς αμφισβητεί στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς από το αποτέλεσμά της μπορεί να κριθεί ακόμη και η παραμονή της κυβέρνησης στην εξουσία. Για τον λόγο αυτό, ο Αντ. Σαμαράς και η κυβέρνηση ήδη διεξάγουν προεκλογική εκστρατεία ως εάν είχαμε εθνικές εκλογές. Η μονταζιέρα κάνει υπερωρίες, η «παροχή» του «κοινωνικού μερίσματος» έχει πολυδιαφημιστεί, ενώ το Μαξίμου επιχειρεί να πείσει πως το «success story» στην οικονομία είναι σταθερό και ο δρόμος για την έξοδο από την κρίση ανοιχτός. Μόνο που τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά, καθώς, εκτός από το επόμενο Μνημόνιο, που θα αρχίσει να συζητείται μαζί με τη «διευθέτηση» του ελληνικού χρέους, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη αυτή την εβδομάδα να φέρει κι ένα... μίνι Μνημόνιο. Το νέο Μεσοπρόθεσμο, σύμφωνα με τον κυβερνητικό προγραμματισμό, θα εισαχθεί στη Βουλή μετά τα μέσα της εβδομάδας που ξεκινά αύριο, καθώς ώς το Eurogroup της 5ης Μαΐου θα πρέπει να έχει ψηφιστεί.
Νέα δοκιμασία συνοχής για Μαξίμου - Χαριλάου Τρικούπη το Μεσοπρόθεσμο. Αυξάνονται οι πονοκέφαλοι Σαμαρά σε δήμους και περιφέρειες Η ψήφισή του έχει τεθεί ως προαπαιτούμενο, προκειμένου οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης να ξεκινήσουν μία αρχική -και πολύ δειλή, ελέω ευρωεκλογών- συζήτηση για την διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Το Μαξίμου ελπίζει πως αν ώς τότε έχουν γίνει όλα όπως πρέπει, το Eurogroup θα δώσει «πολιτική εντολή» στα τεχνικά κλιμάκια να αρχίσουν τους υπολογισμούς τους περί τη ρύθμιση του χρέους.
Λιτότητα διαρκείας Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το «καλό σενάριο» για το Μέγαρο Μαξίμου -να υπάρξει, δηλαδή, πριν τις ευρωεκλογές ένα σήμα των δανειστών πως... θα τακτοποιηθεί το ζήτημα του ελληνικού χρέους-, τα δύσκολα είναι μπροστά. Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της κυβέρνησης είναι οριακή,
το πολυνομοσχέδιο κατέδειξε την εξάντληση των βουλευτών να στηρίζουν μέτρα λιτότητας και το συγκεκριμένο Μεσοπρόθεσμο, κατά πληροφορίες, νομοθετεί τη λιτότητα ως το 2018, προβλέπει έως και ένα νέο μίνι ασφαλιστικό, αλλά και νέα επώδυνα μέτρα. Όμως, ακόμη κι αν η κυβέρνηση περάσει τον σκόπελο της Βουλής -λόγω της συσπείρωσης που «επιβάλλει» η προεκλογική περίοδος, το συγκεκριμένο Μεσοπρόθεσμο είναι αρκετό προκειμένου να φανεί ότι το φως στο τέλος του τούνελ δεν είναι η έξοδος, αλλά το τρένο ενός νέου Μνημονίου που έρχεται καταπάνω μας.
Προεκλογικά πανηγύρια Ήδη από την περασμένη εβδομάδα, πάντως, η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει... το μέλλον και να πετύχει την καλύτερη δυνατή συσπείρωση
στις ευρωεκλογές, με συγκεκριμένες εξαγγελίες που «χτίζουν» ενός είδους «success story». Η επιβεβαίωση του πρωτογενούς πλεονάσματος από την Eurostat «διαφημίστηκε» δεόντως από το Μαξίμου -με πανηγυρική δήλωση του ίδιου του πρωθυπουργού, επίσης ανακοινώθηκε ότι διευρύνονται τα κριτήρια για τους δικαιούχους του «κοινωνικού μερίσματος», την ώρα που η κυβέρνηση, μέσω διαρροών, παρουσιάζει το «εθνικό σχέδιο ανάπτυξης» που θα καταθέσει στο Eurogroup ο Γ. Στουρνάρας στις 5 του επόμενου μήνα. Ο Αντ. Σαμαράς φιλοδοξεί πως με όλα τα παραπάνω θα μπορέσει να προσελκύσει τους ψηφοφόρους στην ευρωκάλπη, προκειμένου το Μαξίμου να πετύχει τον στόχο του: μια «διαχειρίσιμη» ήττα στις ευρωεκλογές, που δεν θα αμφισβητήσει την πολιτική σταθερότητα και τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης να παραμείνει στην εξουσία.
Κι άλλοι πονοκέφαλοι Πάντως, ο δρόμος των διπλών ε-
κλογών είναι εξαιρετικά δύσβατος για την κυβέρνηση και τη Ν.Δ. Πέραν του Μεσοπροθέσμου και των πιθανοτήτων ενός πολιτικού «ατυχήματος» στη Βουλή, σε πανικό βρίσκεται το Μαξίμου και η Συγγρού και σε ό,τι αφορά στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Οι «γαλάζιοι» υποψήφιοι στους μεγάλους δήμους και τις κεντρικές περιφέρειες κινδυνεύουν ακόμη και να μην περάσουν στον δεύτερο γύρο, με αποτέλεσμα να σχεδιάζει ο πρωθυπουργός περιοδείες, ως «μασάζ» προς τους ψηφοφόρους της Ν.Δ. Στην Αθήνα, ο Άρης Σπηλιωτόπουλος φθίνει διαρκώς, ενώ στην Περιφέρεια Αττικής ο Γ. Κουμουτσάκος δεν έχει τη στήριξη κανενός υπουργού ή μεγάλου «γαλάζιου» δημάρχου. Ο Βασ. Μιχαλολιάκος, στον Πειραιά, έχει ήδη δει δύο υπουργούς (Μιλτ. Βαρβιτσιώτη, Κων. Αρβανιτόπουλο) να στηρίζουν το «ολυμπιακό» ψηφοδέλτιο Μώραλη, ενώ στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ο Γ. Ιωαννίδης απειλείται σοβαρά από τον «αντάρτη» Απ. Τζιτζικώστα.
Ο Γ. Παπανδρέου «κλαδεύει» την Ελιά και... τον Βενιζέλο ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ
Ξαφνικά, μόλις έναν μήνα πριν από τις ευρωεκλογές και ενώ ήδη είναι εξαιρετικά μεγάλες οι δυσκολίες του Ευ. Βενιζέλου να συσπειρώσει το εναπομείναν στελεχιακό δυναμικό, μια νέα κίνηση του Γ. Παπανδρέου έρχεται να δημιουργήσει νέα δεδομένα για τον χώρο πάνω από τον οποίο ερίζουν ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ., τη λεγόμενη «Κεντροαριστερά». To γεγονός της συμμετοχής του πρώην πρωθυπουργού μαζί με τον Φ. Κουβέλη στην αυριανή παρουσίαση βιβλίου της πρώην ευρωβουλευτού του ΠΑΣΟΚ και νυν υποψήφιας ευρωβουλευτού με τη ΔΗΜ.ΑΡ. Μ. Κοππά έρχεται στην τελική ευθεία για την ευρωκάλπη να δημιουργήσει αφενός μείζον πρόβλημα στους σχεδιασμούς του Ευ. Βενιζέλου αφετέρου ερωτήματα και συνειρμούς τόσο για τη σχέση του Γ. Παπανδρέου με τη ΔΗΜ.ΑΡ. όσο και για τους δικούς τους ευρύτερους σχεδιασμούς, που προς το παρόν φυλάσσονται ως επτασφράγιστο μυστικό από το περιβάλλον του. Για
Προ των πυλών νέα σύγκρουση κορυφής στο ΠΑΣΟΚ, ανάλογα με την έκβαση της αυριανής κοινής παρουσίας Παπανδρέου - Κουβέλη την ώρα ο Ευ. Βενιζέλος κρατά ήπιους τόνους εν αναμονή των αυριανών γεγονότων, έχοντας εκφράσει όμως άτυπα την έντονη δυσφορία του για το ότι ο τρόπος που κινείται ο Γ. Παπανδρέου υπονομεύει ανοιχτά την «επιτυχία» της Ελιάς και συνεπώς της απρόσκοπτης συνέχισης της συγκυβέρνησης. Άλλωστε, είναι εκείνος που πρώτος έχει θέσει το διακύβευμα της νομιμοποίησης της κυβέρνησης και επανέλαβε την Πέμπτη ότι από τη συνδυαστική ερμηνεία του αποτελέ-
σματος των αυτοδιοικητικών και ευρωπαϊκών εκλογών κρίνονται η κυβερνητική σταθερότητα, η ολοκλήρωση της εθνικής στρατηγικής, η ενίσχυση του προοδευτικού πόλου, της Ελιάς, και η στήριξη της «προσπάθειας για την ενότητα της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης». Παρ’ όλο που τόσο συνεργάτες του Γ. Παπανδρέου όσο και η πλευρά της ΔΗΜ.ΑΡ. επιχείρησαν να υποβαθμίσουν την πολιτική σημασία της εκδήλωσης, η επιλογή του Γ. Παπανδρέου να συμμετάσχει σε αυτή τη χρονική συγκυρία, που θέτει επιτακτικά ζήτημα επιβίωσης του ΠΑΣΟΚ και της κυβερνητικής συνοχής, στέλνει συγκεκριμένα μηνύματα: Μήνυμα στήριξης προς τη ΔΗΜ.ΑΡ., αν όχι ευθέως, σίγουρα μέσω της στήριξης στην υποψήφια του κόμματος. Μήνυμα αντιπαράθεσης με την Ελιά και τον Ευ. Βενιζέλο, καθώς ουσιαστικά λειτουργεί σαν κίνηση απελευθέρωσης στελεχών και βάσης που ταυτίζεται με την «παπανδρεϊκή» πτέρυγα να ψηφίσουν ΔΗΜ.ΑΡ. Τα σενάρια περιπλέκονται ακόμα
περισσότερο εάν η κίνηση του Γ. Παπανδρέου εξεταστεί ως μια τολμηρότερη συνέχεια μιας σειράς βημάτων του: α) η απουσία του από τη Συνδιάσκεψη της Ελιάς και η διαφωνία του με το εγχείρημα, β) το ρητορικά διατυπωμένο ερώτημα, με αφορμή το σκάνδαλο Μπαλτάκου, για το πόσο εξυπηρετεί τη χώρα η παραμονή στη συγκυβέρνηση και οι κατηγορίες περί δεξιάς στροφής της κυβέρνησης, γ) η ηχηρή καταψήφιση του άρθρου για τις τράπεζες σε συνδυασμό με το «παρών» του Απ. Κακλαμάνη, που έδειξαν ότι η κυβερνητική πλειοψηφία κρέμεται από μια κλωστή, η οποία μπορεί να κοπεί με κάθε ευκαιρία. Τα παραπάνω συνθέτουν την εικόνα μιας βήμα προς βήμα ρήξης του Γ. Παπανδρέου με την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, χωρίς να μπορεί να αποκλείσει κανείς το ενδεχόμενο να υπάρξουν αύριο πιο σαφείς εξελίξεις. Η δε αναφορά που έκανε για πρώτη φορά ο Φ. Κουβέλης ότι ο Γ. Παπανδρέου δεν είναι ο μόνος υπεύθυνος για το Μνημόνιο προκαλεί σε αυτό το πλαίσιο περαιτέρω εύλογα ερωτήματα.
Σε κάθε περίπτωση, εάν παραβρεθούν στην εκδήλωση «παπανδρεϊκοί» βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ή ενεργά στελέχη του κόμματος, τα μηνύματα θα είναι ξεκάθαρα και θα επιφέρουν ενδεχομένως και άμεσα εκρηκτικές εσωτερικές αντιδράσεις και ραγδαίες εξελίξεις. Από την πλευρά της, η ηγεσία της Αγ. Κωνσταντίνου θέλει να αξιοποιήσει στο έπακρο τα μηνύματα που θα εκπέμψει η κοινή παρουσία των δύο. Το κεντρικό επικοινωνιακό όφελος που προσδοκά η ΔΗΜ.ΑΡ. είναι ένα προβάδισμα έναντι του ΠΑΣΟΚ. Είναι όμως και ένας τρόπος να καταπραϋνθεί το βαθύ εσωκομματικό χάσμα με τα στελέχη εκείνα που κατηγορούν τον Φ. Κουβέλη ότι περιθωριοποιεί το κόμμα. Ήδη ο Γρ. Ψαριανός φάνηκε να υποδέχεται θετικά την εξέλιξη υποστηρίζοντας και εκείνος ότι ο Γ. Παπανδρέου επιχειρεί να στείλει πολιτικό μήνυμα, ότι ο «πυρήνας της Αριστεράς είναι αυτό που γίνεται γύρω από τη ΔΗΜ.ΑΡ.», που ενδεχομένως να επιφέρει μια αύξηση ποσοστού με τους ανθρώπους του Παπανδρέου.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
9
ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΕΥΡΩΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
«Για την ανατροπή στην Ελλάδα και τη θεμελίωση της άλλης Ευρώπης» «Για την ανατροπή στην Ελλάδα, για τη θεμελίωση της άλλης Ευρώπης» τιτλοφορείται η Διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ για τις ευρωεκλογές, που εγκρίθηκε από την Κεντρική Επιτροπή. «Οι ευρωεκλογές του Μαιου είναι η στιγμή για να πούμε ‘δεν πάει άλλο!’ [...] Καλούμε την κοινωνία που στενάζει» -όπως τονίζεται χαρακτηριστικά- «να φωνάξει δυνατά αυτό που βιώνει, αυτό που πραγματικά αισθάνεται: ένα μεγάλο ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ! Να στείλει με την ψήφο της ρητή εντολή προς την ελληνική συγκυβέρνηση της υποτέλειας και της καταστροφής: ΦΥΓΕΤΕ! Να δώσει θετική ψήφο στη ριζικά διαφορετική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ και να ανοίξει έναν νέο δρόμο για μια σύγχρονη Ελλάδα της ανάπτυξης, της λαϊκής κυριαρχίας, της κοινωνικής προκοπής, χωρίς Μνημόνια και ταπεινωτική εποπτεία. Να καταψηφίσει» -προστίθεται- «τη σημερινή Ευρώπη των τραπεζών και των πολυεθνικών, την Ευρώπη του νεοφιλελευθερισμού και της λιτότητας, την Ευρώπη της Μέρκελ και του Σουλτς, την Ευρώπη της γερμανικής επικυριαρχίας και του ιμπεριαλισμού». Όμως οι επικείμενες ευρωεκλογές έχουν και μια ιδιαιτερότητα: την υποψηφιότητα του Αλ. Τσίπρα για τη θέση του προέδρου της Κομισιόν. Όπως λοιπόν αναφέρεται στην Ευρωδιακήρυξη, «η Ευρωπαϊκή Αριστερά επέλεξε τον ΣΥΡΙΖΑ και τον πρόεδρό του, Αλέξη Τσίπρα, να αντιπροσωπεύσει την άλλη Ευρώπη». Παρενθετικώς και στο
πλαίσιο της ευρωπαϊκής του περιοδείας, ο Αλ. Τσίπρας σήμερα θα βρίσκεται στην Ισπανία, στο Σαντιάγκο ντε Κομποστέλα, όπου θα μιλήσει σε προεκλογική εκδήλωση της Εναλλακτικής Αριστεράς της Γαλικίας. Και αύριο, Δεύτερα, στην Πράγα.
Αυτονόητα από την 13σέλιδη διακήρυξη -δημοσιεύτηκε ολόκληρη, χθες, στην «Αυγή», ενώ μπορεί να την βρει κανείς και στο www.avgi.gr.τη δική της σημασία έχει η παράγραφος για τη νομισματική πολιτική: «Η νέα ελληνική κυβέρνηση της Αριστεράς δεν θα υποκύψει σε εκβιασμούς του ευρωπαϊκού κατεστημένου και της τρόικας. Θα παλέψει για λύση μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο (και γι’ αυτό το λόγο θα επιδιώξουμε συμμαχίες με τις χώρες του Νότου και με τους εργαζόμενους όλης της Ευρώπης), πλην όμως δεν θα αποδεχθεί εκβιασμούς και Μνημόνια. Εμείς θέλουμε να σώσουμε τη χώρα μέσα στο ευρώ και όχι, με πρόσχημα τη σωτηρία του ευρώ, να οδηγήσουμε τη χώρα σε καταστροφή. Όπως συμπυκνώνει το σύνθημα ‘καμιά θυσία για το ευρώ’, απόλυτη προτεραιότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η αποτροπή της ανθρωπιστικής καταστροφής και η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και όχι η υποταγή σε υποχρεώσεις που ανέλαβαν άλλοι υποθηκεύοντας τη χώρα. Δεσμευόμαστε ότι θα αντιμετωπίσουμε τις ενδεχόμενες απειλές και τους εκβιασμούς των δανειστών με όλα τα δυνατά όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε έτοιμοι να αναμετρηθούμε με οποιαδήποτε εξέλιξη, βέβαιοι σε κάθε περίπτωση ότι ο ελληνικός λαός θα μας στηρίξει», καταλήγει η σχετική αναφορά. ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΣΥΡΙΖΑ
Παραδοχή Στουρνάρα για νέο Μνημόνιο! Αλ. Τσίπρας: Ο υπ. Οικ. διαψεύδει Σαμαρά -Κεδίκογλου ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Με μισόλογα, ο Γιάννης Στουρνάρας παραδέχεται τελικώς την ύπαρξη του νέου, κρυφού ώς τις εκλογές, νέου Μνημονίου. Η ένοχη παραδοχή γίνεται, εμμέσως πλην σαφώς, από τον αρμόδιο υπουργό, σε απάντηση της αίτησης κατάθεσης εγγράφων που είχε καταθέσει σύσσωμη η Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ στις 24 Μαρτίου. «...Σας γνωρίζουμε -αναφέρει στην απάντησή του ο Γ. Στουρνάρας- ότι τα κείμενα που συνθέτουν το Μνημόνιο Συνεννόησης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Τράπεζας της Ελλάδος που εγκρίθηκαν και αναθεωρούνται βάσει των διατάξεων του άρθρου 1 του ν. 4046/2012 (Α’ 28) αναρτώνται ευθύς αμέσως μετά την επικαιροποίησή τους στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών, όπου βρίσκονται διαθέσιμες και οι προηγούμενες εκδόσεις τους (Ιουλίου 2013, Μαΐου 2013, και Δεκεμβρίου 2012)». Με δυο λόγια, ενώ ο υπουργός έχει τη δυνατότητα να απαντήσει πως δεν υπάρχει νέο Μνημόνιο, παραδέχεται ότι τα προαπαιτούμενα συ-
νιστούν τελικώς νέο δεσμευτικό κείμενο της συγκυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου προς την τρόικα. Στην πρώτη του αντίδραση, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας δήλωνε για το θέμα από το Ηράκλειο Κρήτης (στη συνέντευξη Τύπου του υποψήφιου δημάρχου Ηλ. Λυγερού): «Ο πρωθυπουργός βεβαίως και το Γραφείο Τύπου της Ν.Δ., ο κυβερνητικός εκπρόσω-
πος μας λένε ‘δεν υπάρχει νέο Μνημόνιο’. Ο υπουργός των Οικονομικών όμως σήμερα τους διαψεύδει και μας απαντά ότι υπάρχουν μνημονιακές δεσμεύσεις [...] Ο κ. Στουρνάρας δεν διαψεύδει, δεν αρνείται, ως τεχνοκράτης οικονομολόγος, πέφτει στην παγίδα να φανερώσει ο ίδιος, στην απάντηση που δίνει σήμερα, τα κρυφά σχέδια που έχουν στο συρτάρι τους και θα τα αναρτήσουν...». Πρόκειται για παραδοχή που καταρρίπτει τους πρωθυπουργικούς ισχυρισμούς για «τέλος των Μνημονίων», σημείωναν, μιλώντας στην «Αυγή», στελέχη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που έβλεπαν συγχρόνως και ένα στοιχείο προσβολής του Κοινοβουλίου στην απάντηση Στουρνάρα, που επιλέγει το... Διαδίκτυο για τις απαντήσεις του. Όμως η απάντηση Στουρνάρα συνιστά επιβεβαίωση και των διαδοχικών αποκαλύψεων της «Αυγής» (βλ. φύλλα 10ης και 20ής Απριλίου, ρεπορτάζ Αν. Πετρόπουλου), για τις εργασιακές σχέσεις και την κοινωνική ασφάλιση και για την απορρύθμιση στο Δημόσιο αντιστοίχως. Τα τελευταία φύλλα συκής έπεσαν!
ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ
Ψηφοδέλτιο νίκης και αγώνων Στην «Αθηναΐδα», τον χώρο όπου είχε παρουσιάσει το προεκλογικό του πρόγραμμα για τις εκλογές του 2012, θα παρουσιάσει, μεθαύριο Τρίτη, στις 7.30 μ.μ., το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρόεδρος του κόμματος και υποψήφιος του ΚΕΑ για την προεδρία της Κομισιόν Αλέξης Τσίπρας, δίνοντας και τυπικά το εναρκτήριο λάκτισμα για μια προεκλογική περίοδο που θα οδηγήσει στην πιο κρίσιμη αναμέτρηση των τελευταίων τεσσάρων ετών. Στο ψηφοδέλτιο αυτό ξεχωρίζει η υποψηφιότητα του Μανώλη Γλέζου, η οποία ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο του κόμματος την περασμένη Πέμπτη από το μαρτυρικό Βιάννο της Κρήτης, υποψηφιότητα που έχει προκαλέσει ήδη αίσθηση σε όλη την επικράτεια. Το σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης θα κοσμήσει το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, επισφραγίζοντας τον αγώνα του ΣΥΡΙΖΑ για την ανατροπή της πολιτικής της λιτότητας της Μέρκελ που επικρατεί σε Ελλάδα και Ευρώπη και βεβαίως τον αγώνα για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, αγώνα στον οποίο ο Μ. Γλέζος είναι μπροστάρης εδώ και πολλά χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, το ψηφοδέλτιο της αξιωματικής αντιπολίτευσης απαρτίζεται από ανθρώπους με ενεργό παρουσία στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες, εκπροσωπώντας και συμπυκνώνοντας όλες τις διαστάσεις που συνθέτουν το κοινωνικό μέτωπο που επιδιώκει να αλλάξει την Ελλάδα. Πρόκειται για ψηφοδέλτιο το οποίο κινείται στον αντίποδα των ψηφοδελτίων των μνημονιακών δυνάμεων, που απαρτίζονται σχεδόν εξολοκλήρου από πρόσωπα που φέρουν το στίγμα της διαπλοκής. Σε ό,τι αφορά στο πρόβλημα που ανέκυψε στη Θράκη με την υποψηφιότητα της Σαμπιχά Σουλεϊμάν, αυτό ξεπεράστηκε με την αντικατάστασή της από τον Ουμίτ Μεστάν Οσμάν, ως εκπρόσωπο της μειονότητας. Ο τριαντάχρονος πτυχιούχος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, ο οποίος είναι μέλος της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης, τόνισε μιλώντας στην «Αυγή» για την υποψηφιότητά του ότι «η συνύπαρξη τόσο διαφορετικών παραδόσεων μπορεί να είναι ευλογία, στον βαθμό που κρατιέται μακριά από τους εθνικισμούς», αναφερόμενος στις ιδιαιτερότητες της Θράκης. ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΜΟΣ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
10
ΘΕΜΑ
ΟΙ ΟΚΤΩ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΕΣ
Αύριο, η παρουσίαση του συνδυασμού της Ρένας Δούρου Στην τελική ευθεία της κρίσιμης μάχης για την Περιφέρεια Αττικής εισέρχονται η Δύναμη Ζωής και η Ρένα Δούρου, με την παρουσίαση του ψηφοδελτίου του συνδυασμού, αύριο, Δευτέρα, στις 11 το πρωί, στο αμφιθέατρο του υπουργείου Μεταφορών (Αναστάσεως 2 και Τσιγάντε). Σε ό,τι αφορά τους αντιπεριφερειάρχες περιφερειακών ενοτήτων, αυτοί αναμένεται να είναι: στον κεντρικό τομέα Αθηνών η Ερμίνα Κυπριανίδου, στο βόρειο τομέα ο Γιώργος Καραμέρος, στον νότιο ο Χρήστος Καπάταης, στο δυτικό ο Σπύρος Τζόκας, στον Πειραιά ο Γιώργος Γαβρίλης, στα νησιά ο Παναγιώτης Χατζηπέρος, στην ανατολική Αττική ο Πέτρος Φιλίππου και στη δυτική, ο Γιάννης Βασιλείου. Από εκεί και πέρα η Δύναμη Ζωής δίνει καθημερινό πολιτικό αγώνα, που διεξάγεται κάτω από αντίξοες συνθήκες και άνισους όρους, κατάσταση πάντως που δεν πτοεί τη Ρ. Δούρου και τους δεκάδες πολίτες που έχουν αγκαλιάσει τον συνδυασμό. Είναι χαρακτηριστικό το αδιαπέραστο τείχος αποκλεισμού που έχουν ορθώσει τα συστημικά μέσα ενημέρωσης, που έχουν προφανώς τους δικούς τους «λόγους» να υποστηρίζουν την ίδια στιγμή τον Γιάννη Σγουρό. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν εξαιρέσει κανείς την τηλεοπτική κάλυψη της πρώτης εκδήλωσης του συνδυασμού -όπου η Ρ. Δούρου είχε ανακοινώσει την παραίτησή της από το βουλευτικό αξίωμα-, αλλά και μια δήλωση διάρκειας... τριών (!) δευτερολέπτων που ζήτησε συγκεκριμένο κανάλι, ο συνδυασμός είναι αποκλεισμένος από τα μεγάλα τηλεοπτικά μέσα. Και την ίδια στιγμή, ο Γ. Σγουρός απολαμβάνει απεριόριστης τηλεοπτικής προβολής, υπό το πρόσχημα της «δραστηριότητας της Περιφέρειας Αττικής». Ακόμη και έτσι, ωστόσο, η δυναμική της Δύναμης Ζωής δεν περιορίζεται, δεν ηττάται, πιστεύουν στο επιτελείο του συνδυασμού - και οι καθημερινές «δημοσκοπήσεις» δείχνουν να τους επιβεβαιώνουν. ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΠΡΟΣΦΟΡΑ Στις 26 Απριλίου συμπληρώνονται πέντε χρόνια από τον θάνατο του πατέρα μας σ. Γιάννη Ράικου. Εμείς τα παιδιά του τιμώντας τη μνήμη του προσφέρουμε 100 ευρώ στον ΣΥΡΙΖΑ Αργυρούπολης και 50 ευρώ στο περιοδικό «ΕΑΜ - Αντίσταση». Μαίρη, Ζωή, Θανάσης, Μάρθα.
ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ 2009-2013
Μείωση 30% του διαθέσιμου εισοδήματος Σε όλα τα άρθρα μου -όπως και σ’ εκείνα των περισσοτέρων που γράφουν- για τις επιπτώσεις τη οικονομικής κρίσης στη χώρα μας χρησιμοποιώ τα στοιχεία για το συνολικό ή το κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε τρέχουσες ή σταθερές τιμές του 2005 ή σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ), όταν γίνονται συγκρίσεις με άλλα κράτη - μέλη της Ε.Ε. Όπως, όμως, είναι γνωστό, το ΑΕΠ περιλαμβάνει και τις αποσβέσεις κεφαλαίου, στοιχείο το οποίο δεν αφορά τον πληθυσμό της χώρας. Περιλαμβάνει, επίσης, και εισοδήματα και μεταβιβάσεις από και προς το εξωτερικό, ποσά, όμως, που στην περίπτωση της χώρας μας είναι μικρά και αλληλοεξουδετερώνονται. Εκείνο που έχει μεγαλύτερη σημασία για τους κατοίκους της χώρας είναι το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα, δηλαδή όταν από το ΑΕΠ αφαιρεθούν οι αποσβέσεις. Στο Μέρος Ι του άρθρου αυτού συγκρίνουμε το συνολικό ΑΕΠ με το συνολικό διαθέσιμο εισόδημα σε τρέχουσες τιμές με στοιχεία από τη βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Στο Μέρος ΙΙ, με στοιχεία από τη βάση δεδομένων της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε. (της Eurostat), συ-
ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*
Πίνακα φαίνεται ότι το καθαρό εθνικό διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά 8 μονάδες περισσότερο απ’ ό,τι το ΑΕΠ της χώρας. Η μεγαλύτερη μείωση του καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος από εκείνη του ΑΕΠ σημαίνει ότι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και των μέτρων των Μνημονίων:
o Το συνολικό ΑΕΠ σε τρέχουσες
γκρίνουμε το συνολικό διαθέσιμο εισόδημα σε ΜΑΔ της χώρας μας με εκείνο των 14 άλλων πρώτων κρατών της Ε.Ε. και του συνόλου τους (Ε.Ε.15) το 2012 σε σχέση με το 2008 (στοιχεία για το 2013 δεν είναι ακόμη διαθέσιμα). Ι. Σύγκριση του ΑΕΠ σε ευρώ σε τρέχουσες και σταθερές τιμές Με το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα σε τρέχουσες τιμές Στην 1η στήλη του Πίνακα 1 δίνεται το συνολικό ΑΕΠ της χώρας μας σε εκατ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές τα έτη 2008-2013, στη 2η το καθαρό εθνικό διαθέσιμο εισόδημα σε εκατ. ευρώ, επίσης σε τρέχουσες τιμές, και στην 3η η διαφορά τους. Στην τελευταία γραμμή του Πίνακα δίνεται η διαφορά τους. Από την τελευταία γραμμή του
τιμές οπισθοχώρησε στο επίπεδο που βρισκόταν ανάμεσα στο 2003 και το 2004, πήγε, δηλαδή, 9-10 χρόνια πίσω.
o Το συνολικό καθαρό διαθέσιμο
εισόδημα οπισθοχώρησε στο επίπεδο όπου βρισκόταν ανάμεσα στο 2001 και το 2002, πήγε δηλαδή 1213 χρόνια πίσω. Οι διαφορές αυτές σημαίνουν ότι, για να επανέλθει το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα στο επίπεδο του 2008, θα απαιτηθούν περισσότερα χρόνια απ’ ό,τι θα απαιτηθούν για το ΑΕΠ της χώρας. Το πόσα θα είναι αυτά τα χρόνια θα εξαρτηθεί από τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης της χώρας. Όσο υψηλότερος θα είναι ο ρυθμός αυτός τόσο λιγότερα θα είναι τα χρόνια αυτά. Δυστυχώς, υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης δεν είναι ορατοί τα επόμενα χρόνια. ΙΙ. Σύγκριση της μεταβολής του καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος
Σε ΜΑΔ της Ελλάδας με τα άλλα κράτη - πρώτα μέλη της Ε.Ε. Στην 1η στήλη του Πίνακα 2 το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα σε εκατ. ΜΑΔ των 15 κρατών - πρώτων μελών της Ε.Ε. το 2008, στη 2η το 2012 και στην 3η η ποσοστιαία μεταβολή του. Από τον Πίνακα 2 φαίνεται ότι το συνολικό καθαρό διαθέσιμο εισόδημα σε ΜΑΔ αυξήθηκε σε 8 κράτη από τα 15 πρώτα μέλη της Ε.Ε. και στο σύνολο τους και μειώθηκε σε 7. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στη Γερμανία και η μικρότερη στην Ελλάδα. Η μείωση στη χώρα μας σχεδόν πενταπλάσια εκείνης στην Ιρλανδία και δωδεκαπλάσια εκείνης στην Πορτογαλία, τα δύο άλλα κράτη στα οποία έχει επιβληθεί Μνημόνιο. Αυτή η τεράστια διαφορά δείχνει το μέγεθος της κοινωνικής και οικονομικής καταστροφής που προκλήθηκε στη χώρα μας εξαιτίας των μέτρων των Μνημονίων. Μια καταστροφή που συνεχίστηκε και το 2013.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
11
ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ «Η κάλπη της 18ης Μαΐου για την Αθήνα μπορεί να στείλει ένα ηχηρό πολιτικό μήνυμα, που θα ακουστεί ακόμα και έξω από τα σύνορα της χώρας», τόνισε ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων Γαβριήλ Σακελλαρίδης, στην ομιλία του στην παρουσίαση του ψηφοδελτίου της Ανοιχτής Πόλης. Παρουσιάζοντας τις θέσεις της παράταξης για τη λειτουργία του δήμου, ο Γ. Σακελλαρίδης τόνισε πως ο βασικός στόχος της Ανοιχτής Πόλης είναι η υπέρβαση του δημαρχοκεντρικού μοντέλου με την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις. Το ψηφοδέλτιο της Ανοιχτής Πόλης, όπως τόνισε και ο ίδιος ο υποψήφιος δήμαρχος, απαρτίζεται από ανθρώπους που έχουν ενεργό παρουσία στην πολιτική και πολιτιστική ζωή της Αθήνας, στα κινήματα πόλης, στη μαχόμενη δημοσιογραφία, στους χώρους εργασίας, σε κάθε κίνηση που επιδιώκει να μετασχηματίσει την Αθήνα σε πόλη της αλληλεγγύης για όλες και όλους.
Δήμος ανοιχτός στους πολίτες Προχωρώντας στην παρουσίαση των προτάσεων της Ανοιχτής Πόλης για τον εκδημοκρατισμό της λειτουργίας του δήμου, ο Γ. Σακελλαρίδης έθεσε τα παρακάτω σημεία: «Επιδίωξή μας είναι να συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά στην ημερήσια διάταξη του δημοτικού συμβουλίου κάθε αίτημα που υπογράφεται από 500 κατοίκους ή το ζητάει μια δημοτική κοινότητα, εφ’ όσον φυσι-
Δυναμική για αριστερό δήμαρχο στην Αθήνα κά δεν αντιβαίνει στον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αντίστοιχα, μια δημοτική κοινότητα υποχρεούται να συζητήσει οποιοδήποτε αίτημα, εφόσον αυτό υπογράφεται από 200 κατοίκους. Στην κατεύθυνση της αποκέντρωσης εντός του δήμου, πρέπει να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας. Με διαδικασίες συμμετοχής των πολιτών. Και, παράλληλα, με εκχώρηση στα συμβούλια ουσιαστικών αρμοδιοτήτων ελέγχου και συναπόφασης. Παράλληλα, έχουμε επεξεργαστεί σχέδιο για την προώθηση του συμμετοχικού προϋπολογισμού της γει-
τονιάς. Με επτά πιλοτικές εφαρμογές που αφορούν έργα και δράσεις, με αυτεπιστασία του δήμου ή σε συνεργασία με συνεταιρισμούς. Και με φορέα επεξεργασίας τις τοπικές συνελεύσεις. Επίσης είμαστε έτοιμοι για το πρώτο συμμετοχικό πείραμα στην πόλη. Την ανοιχτή διαβούλευση με τους πολίτες για το επόμενο πενταετές επιχειρησιακό πλάνο στον δήμο, μέσα από ανοιχτές λαϊκές συνελεύσεις στις γειτονιές».
Ψηφοδέλτιο για μια ιστορική αλλαγή στην Αθήνα Προλογίζοντας τους υποψήφιους
δημοτικούς συμβούλους, ο Γ. Σακελλαρίδης τόνισε πως «οι άνθρωποι που στελεχώνουν το ψηφοδέλτιο έχουν συνδέσει τη διαδρομή τους με τα κοινωνικά κινήματα και τα κινήματα πόλης. Με τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης στις γειτονιές. Με διακριτό έργο στα γράμματα, τις τέχνες,
τον πολιτισμό, τον χώρο της διανόησης. Όλοι και όλες έχουν τη δική τους συνεισφορά στους αγώνες του πρόσφατου παρελθόντος και του σήμερα ενάντια στην λιτότητα». Οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι της Ανοιχτής Πόλης είναι οι παρακάτω:
Ομιλία Γ. Σακελλαρίδη στον Κολωνό Σε ανοιχτή προεκλογική συγκέντρωση στην πλατεία Σωτήρη Πέτρουλα στον Κολωνό θα μιλήσει ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων Γαβριήλ Σακελλαρίδης. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί απόψε Κυριακή 27 Απριλίου, στις 7.30 μ.μ.
ΤΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΠΟΛΗΣ Αγγελοπούλου Ελθήνα, πρώην δημοτική σύμβουλος, Αλεξίου Κώστας, γυμναστής, εκπαιδευτικός, Αναγνωστόπουλος Θανάσης, ελεύθερος επαγγελματίας, Αναστασιάδης Μανώλης, συνταξιούχος ΙΚΑ, Ανδριώτης Γιώργος, συνταξιούχος ΔΕΗ, Αξελός Ρήγας, πρώην δημοτικός σύμβουλος, ηθοποιός, Βαλένσια Τζο, πρόεδρος Ένωσης Φιλιππινέζων Εργαζομένων - ΚΑΣΑΠΙ, Βενιώτη Κατερίνα, έμπορος, Βόγλης Πολυμέρης, αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας Παν. Θεσσαλίας, Βωβός - Τουμπάνης Παναγιώτης, γραφίστας, τεχνικός τύπου, Γιαννόγλου Ηλίας, γενικός γραμματέας του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής (ΦΣΑ), Γιαννοπούλου Έφη, μεταφράστρια / επιμελήτρια, μέλος συντακτικής «Unfollow», Γιαραλή Μαργαρίτα, συνταξιούχος, μέλος ΣΦΕΑ, Γράβαρης Διονύσης, καθηγητής Τμ. Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης, επιστημονικός διευθυντής ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, Δασκαλοπούλου Ντίνα, δημοσιογράφος «Εφημερίδα Συντακτών», Δεκαβάλα Αννίτα, ηθοποιός, μέλος Ένωσης μη κερδοσκοπικών θιάσων, Δεσσύλας Διονύσης, αθλητικός συντάκτης, ραδιοφωνικός παραγωγός, Δοξιάδης Κύρκος, καθηγητής Κοινωνιολογίας ΕΚΠΑ, Δούκα Μάρω, συγγραφέας, Δρογώσης Στάθης, τραγουδοποιός, Δωρή Κατερίνα, δημοτική σύμβουλος, μελετήτρια τεχνικών έργων, Ελεφάντη Άννα, ηθοποιός, Ευταξιόπουλος Δημήτρης, αρχιτέκτονας, Εφραιμίδης Δημοσθένης, πρώην δημοτικός σύμβουλος, μέλος Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας, Ζαχαριάδου Όλγα, αρχαιολόγος, Ηλιοπούλου Αναστασία, συνταξιούχος, Θεο-
δόση Αυγή, τραπεζική υπάλληλος, Θεοτοκάς Νίκος, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Καζαντζάκη Λήδα, δημοτική σύμβουλος, κριτικός τέχνης, Καλαμπόγιας Κωνσταντίνος, ασφαλιστής, Καλατζοπούλου Μαρία, πολεοδόμος - χωροτάκτρια, Καπόλα Πόλα, εκδότρια «Νήσος», αντιπρόεδρος του Συλλόγου Εκδοτών Βιβλίου Αθήνας, Καραμολέγκου Θάλεια, δημοσιογράφος - μουσική παραγωγός ρ/σ «στο Κόκκινο 105,5», Καρύδης Ντίνος, ηθοποιός, Κασόλα Αγγελική, σκηνοθέτις - θεατρολόγος, Κατερίνη Τόνια, Αρχιτέκτων, Μέλος ΣΑΔΑΣ/ΠΕΑ, Κατζουράκης Κυριάκος, Εικαστικός, Κατσάμπης Κώστας, ελεύθερος επαγγελματίας, Κεχαγιάς Κώστας, προπονητής επιτραπέζιας αντισφαίρισης, Κόγου Λίλα, φιλόλογος, εργαζόμενη διοικητικός ΕΜΠ, Κοντοθανάση Άννα, δικηγόρος, μέλος συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, Κορδώνης Κώστας, συνταξιούχος, συνδικαλιστής στον Δήμο Αθηναίων, Κορωνάκης Τάσος, μέλος Π.Γ. ΣΥΡΙΖΑ, Κοσμίδης Δημήτρης, ανθρωπολόγος - συγγραφέας, μέλος πρωτοβουλιών, Κούρκουλας Θανάσης, συντονιστής κίνησης «Απελάστε τον Ρατσισμό», Κούτσικος Βασίλης, αστυνομικός, συνδικαλιστής ΠΟΑΣΥ, Κωστάκος Κωστής, ιστολόγος του μπλογκ «old boy», Κωστοπούλου Δέσποινα, απολυμένη καθαρίστρια υπουργείου Οικονομικών, Λαζαρης Κώστας, μέλος Γ.Σ. ΟΑΣΕ, Λάμπρη Αγγελική, ηθοποιός, Λέντης Κώστας, εργαζόμενος στις ταχυμεταφορές, Λογιάδης Μίλτος, μαέστρος, καθηγητής Τμήματος Μουσικών Σπουδών Ιονίου Πανεπιστημίου, Μαλα-
γάρης Θοδωρής, πρόεδρος της Β’ ΕΛΜΕ Αθήνας, Μανδηλαρά Σοφία, διεθνολόγος, ελ. επαγγελματίας, μέλος stray.gr, Μανιάτης Γιώργος, πολιτικός επιστήμονας, μέλος αντιρατσιστικών κινήσεων, Μανταίου Μερόπη, γιατρός νοσοκομείου Σωτηρία, συνδικαλίστρια ΕΙΝΑΠ, Μάρκου Μαρία, λέκτορας Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Μαυρή - Βαβαγιάννη Μαίρη, πανεπιστημιακός, μέλος «Κίνησης Κατοίκων της 6ης διαμερισματικής κοινότητας», Μεϊτάνη Ιωάννα, μεταφράστρια, διευθύντρια του Ελληνικού Παραρτήματος του Ιδρύματος «Ρόζα Λούξεμπουργκ», Μουζάλας Γιάννης, γιατρός, μέλος των Γιατρών του Κόσμου, Μπαλαούρα Όλγα, υποψήφια διδάκτωρ Πολεοδομίας, Μπότση Μαρία, δικηγόρος, μέλος «Αλληλεγγύη για όλους», Μπουρνάζος Στρατής, Ιστορικός, επιμελητής των «Ενθεμάτων» της «Αυγής», Οικονομίδης Δημήτρης, ψυχίατρος, Παλαμάρας Νώντας, υπάλληλος ΟΣΕ, Παναγιωτάκης Μιχάλης, δημοσιογράφος, Webmaster στην εφημερίδα «Αυγή», Παντελεάκος Ηλίας, γραμματέας Κ.Σ. Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, Παπαδόπουλος Βασίλης, νομικός, μέλος Ομάδας Δικηγόρων για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών, Παπασαράντης Άκης, μέλος λαϊκής συνέλευσης κατοίκων για τον λόφο Φιλοπάππου, Παπασπύρου Άρης, εργαζόμενος, απολυμένος συνδικαλιστής στον χώρο της ψυχικής υγείας, Παπαχριστοπούλου Ανίτα, περιβαλλοντολόγος, εργαζόμενη ΕΥΔΑΠ, Πετράκης Κωνσταντίνος, συγκοινωνιολόγος - μελετητής, Πέτρουλας Σωτήρης, ιδιωτικός υπάλληλος, Πρωτονοταρίου
Στέλλα, εκπαιδευτικός, διευθύντρια του 132ου Δημοτικού Σχολείου Γκράβας, Ρόζος Απελής, σχολικός φύλακας (απολυμένος), Σάντας Ηλίας, κοινοτικός σύμβουλος, Σεβαστάκης Δημήτρης, ζωγράφος, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, Σιατίτσα Δήμητρα, αρχιτέκτων - πολεοδόμος, Σιγάλας Αντώνης, ακτιβιστής στο ΛΟΑΤ κίνημα, μέλος της ΟΛΚΕ, Σιπιτάνου Λίνα, μεταφράστρια, μέλος δικτύου αλληλεγγύης «το μυρμήγκι», Σκούτας Παναγιώτης, λογιστής, μέλος Γραμματείας Τμ. αυτοδιοίκησης ΣΥΡΙΖΑ, Σκρουμπέλος Θανάσης, συγγραφέας, Στεφόπουλος Σταύρος, μηχανικός στην «Αττικό Μετρό», Σωτηρίου Νίκος, μέλος διοίκησης της Α’ Λαϊκής Αγοράς Αθηνών, Τεντόμας Λάζαρος, καθηγητής Ειδικής Αγωγής, δρ. κοινωνικής ανθρωπολογίας, Τερζής Κώστας, κριτικός κινηματογράφου, δημοσιογράφος, Τόλιος Άρης, κοινωνιολόγος - ερευνητής, Τουλιάτος Νίκος, μουσικός, Τραχανατζής Στάθης, γεν. γραμματέας Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ), Φερχάτ Ραμαδάν, τραπεζοϋπάλληλος, Φίλης Νίκος, διευθυντής της «Αυγής», Φραγκάτου Κατερίνα, κοινοτική σύμβουλος, οδοντίατρος, Φωτόπουλος Βασίλης, ψυχίατρος, Χαλδαίος Παναγιώτης, πρόεδρος στο σωματείο εργαζομένων ΚΕΘΕΑ, Χαραμής Παύλος, εκπαιδευτικός, μέλος Δ.Σ. Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ, Χρήστου - Διαούρτα Λίνα, οδοντίατρος, Χριστοδουλοπούλου Παρί, διοικητική διευθύντρια «Καμεράτας», Ψαθάς Ανδρέας, τοπογράφος, μέλος Ριζοσπαστικής Πρωτοβουλίας Μηχανικών.
12
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
OIKONOMIA
Η αναίρεση της ελευθερίας Την περασμένη Δευτέρα συμπληρώθηκαν 47 χρόνια από το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης ΑπριΤΟΥ ΚΩΣΤΑ Χ. λίου 1967. Η θλιβερή εκείνη επέτειος ΧΡΥΣΟΓΟΝΟΥ* φαίνεται σήμερα μακρινή υπόθεση, αφού μετά τη μεταπολίτευση του 1974 ο συνυπεύθυνος για την εκτροπή βασιλιάς και η δυναστεία του έγιναν παρελθόν, όπως και οι επεμβάσεις του στρατού στην πολιτική. Ωστόσο η απόσταση που χωρίζει τον σημερινό δημόσιο βίο στην Ελλάδα από εκείνον της προδικτατορικής περιόδου ίσως να είναι μικρότερη από όση διακρίνεται με την πρώτη ματιά. Ούτε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου ούτε και κανένα άλλο πραξικόπημα στην Ιστορία δεν προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία. Προηγείται πάντα μια προλείανση του εδάφους από πολιτική και ιδεολογική άποψη και η ισοπέδωση των αναστολών και επιφυλάξεων, οι οποίες υπάρχουν υπό ομαλές συνθήκες στους κατασταλτικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους και τους αποτρέπουν από την κατάληψη της εξουσίας με τη βία ή την απειλή βίας. Εξάλλου οι εκτροπές από τον κοινοβουλευτισμό δεν αποτελούν μονοπώλιο των στρατιωτικών, αφού συχνά προέρχονται από κυβερνήσεις περιβεβλημένες με ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής (όπως η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936), ενώ ενίοτε δεν παίρνουν τη μορφή μιας απροσχημάτιστης κατάλυσης του Συντάγματος, αλλά μιας συγκαλυμμένης καταστρατήγησής του. Προοίμιο και προϋπόθεση κάθε εκτροπής αποτελεί η διάδοση σε επαρκή κλίμακα, στα πλαίσια της κυρίαρχης ιδεολογίας, της αντίληψης ότι υπέρτατη αξία δεν είναι ο σεβασμός στη συνταγματική νομιμότητα, αλλά η αποτροπή κάποιων (ως επί το πλείστον φανταστικών) κινδύνων που απειλούν τον κοινωνικό σχηματισμό. Το ρωμαϊκό αξίωμα salus populi suprema lex είναι η μόνιμη επωδός όλων των πραξικοπηματιών, αρχαίων και νεότερων («υπέρτατος νόμος η σωτηρία της πατρίδος» κατά την παράφραση του αλήστου μνήμης Κόλλια στο «διάγγελμα» της 22.4.1967). Κοινό στοιχείο μεταξύ της εποχής του μετεμφυλιακού «παρασυντάγματος» των εκτοπίσεων, πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων και λοιπών «εκτάκτων μέτρων», το 1952-1967, και της εποχής των Μνημονίων μετά το 2010, είναι η συστηματική και συνεχής παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων ατόμων και συλλογικοτήτων. Τότε βέβαια στοχοποιούνταν από τις κυβερνήσεις και τις κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες κυρίως τα ατομικά δικαιώματα, κατ’ επίκληση του κομμουνιστικού κινδύνου, ενώ τώρα στοχοποιούνται πρώτιστα τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των εργαζομένων (και ανέργων, συνταξιούχων κ.λπ.), με επίκληση του κινδύνου της «άτακτης» χρεοκοπίας. Όμως, όπως δίδαξε ο Αριστόβουλος Μάνεσης, «η ελευθερία είναι ενιαία και αδιαίρετη, άσχετα αν εμφανίζεται ειδικότερα σαν ελευθερία - αυτονομία ή σαν ελευθερία - συμμετοχή στον πολιτικό και κοινωνικό βίο» (Ατομικές Ελευθερίες, 1982, σ. 25). Αντίστοιχα και η αναίρεση της ελευθερίας κινδυνεύει, με αφετηρία τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα, να καταστεί συνολική. Οι επερχόμενες ευρωεκλογές δίνουν στον ελληνικό λαό την ευκαιρία να αποδοκιμάσει με τον πιο έντονο τρόπο την πολιτική της ευπειθούς συμμόρφωσης στις επιταγές της τριαρχίας («τρόικα») που ακολουθεί η μνημονιακή συγκυβέρνηση και οδηγεί την οικονομία σε κατάρρευση και την κοινωνία σε έκρηξη. Η αποδοκιμασία αυτή, καθώς και η διεκδίκηση μιας εντελώς διαφορετικής πολιτικής, η οποία θα στοχεύει στην αποτροπή της επαπειλούμενης ανθρωπιστικής κρίσης και όχι στα κέρδη του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, πρέπει να εκφρασθεί μέσα από την υπερψήφιση της κύριας αντιμνημονιακής δύναμης, δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ. Στη Ριζοσπαστική Αριστερά ανήκει σήμερα η κύρια ιστορική ευθύνη για την προάσπιση της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους απέναντι στο εγχείρημα της επιβολής μιας μετανεωτερικής δικτατορίας των κεφαλαιαγορών.
* Ο Κώστας Χρυσόγονος είναι καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, υποψήφιος ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ
First we take Greece, then the European Central Bank * Η κυβέρνηση με τη βοήθεια των δανειστών παρουσίασε, όπως αναμενόταν, ως τεράστια εθνική επιτυχία το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013. Είναι όμως δεδομένο πλέον ότι αυτή η «εθνική αφήγηση» δεν βρίσκει ευήκοα ώτα στη χειμαζόμενη πλειονότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επικαιρότητα χρειαζόταν και το «κοινωνικό μέρισμα», για να μπορέσει κάπως η κυβέρνηση να προσποιηθεί ότι «αναγνωρίζει» την κοινωνική καταστροφή που έχει επιφέρει η πολιτική της. Το «κοινωνικό μέρισμα» και η βιοπολιτική διάστασή του είναι σημαντικό θέμα, αλλά εδώ θα επικεντρωθούμε στην αφήγηση του μέλλοντος: Το κρίσιμο ζήτημα είναι πώς θα αντιμετωπίσει η Αριστερά στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, το σχέδιο των νεοφιλελεύθερων ελίτ για τη συνέχιση της αντεργατικής και γενικότερα αντικοινωνικής πολιτικής τους. Η Αριστερά βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η πολιτική πρόταση που συζητείται σήμερα σχετικά με την έξοδο από την κρίση θα παίξει σημαντικό ρόλο τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. Οι συστημικές πιέσεις που δέχεται η Αριστερά είναι για να αποδεχτεί ως «τετελεσμένα» τα αποτελέσματα
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΛΙΟΥ
που έχουν προκύψει από τη σαρωτική επέλαση των μνημονιακών πολιτικών. Ο ρόλος που θα έχει μια κυβέρνηση της Αριστεράς, σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση, θα είναι μια «τεχνική» σταθεροποίηση της σημερινής κατάστασης, με όρους συμβατούς με τον νεοφιλελευθερισμό. Η αριστερή διαχείριση, υποστηρίζουν, πρέπει να αποφύγει το κρίσιμο ζήτημα της αναδιανομής πλούτου και ισχύος από το κεφάλαιο στην εργασία και να επικεντρωθεί στη «βιωσιμότητα» της κοινωνίας. Όλη αυτή η λογική συμπυκνώνεται στο ότι μια αριστερή κυβέρνηση «δεν θα πάρει άλλα μέτρα λιτότητας και δεν θα προχωρήσει σε νέες κοινωνικές περικοπές». Η άλλη οδός, αυτή που εκφράζεται στο πρόγραμμα που εγκρίθηκε στο 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, είναι η σύγκρουση με τον πυρήνα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Πρόκειται για την πολιτική επιλογή που θέτει στο κέντρο της το ζήτημα της «ανάκτησης της εργασίας» και της επιβολής των συμφερόντων της πλειοψηφίας απέναντι στην ισχνή μειοψηφία που κερδίζει και μέσα στην κρίση. Η επιβολή των συμφερόντων της πλειοψηφίας της κοινωνίας είναι δυνατό να γίνει μόνο με αντισυμβατικές πολιτικές, με πολιτικές «μεροληπτικές» υπέρ της εργασίας, πολιτικές αναδιανομής. Ο αγώνας αυτός δεν αφορά μόνο τις πολιτικές που θα ασκήσει η Αριστερά στο εσωτερικό της (κάθε) χώρας, αλλά και τη στρατηγική για την «επανίδρυση της Ευρώπης», για την οποία μάχεται το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Βασικός άξονας αυτής της στρατηγικής
είναι η πλήρης ανατροπή του ρόλου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Η ΕΚΤ, από θεσμός που εγγυάται τη συνέχιση του νεοφιλελευθερισμού, είναι απολύτως απαραίτητο να μετατραπεί σε θεσμό που θα αντιμάχεται την κηδεμονία των ευρωπαϊκών κοινωνιών από τις αγορές χρήματος. Το ζήτημα είναι πολιτικό. Η παρούσα «θεσμική ανεξαρτησία» της ΕΚΤ δεν αποτυπώνει παρά την απόλυτη εξάρτησή της από το νεοφιλελεύθερο σχέδιο: Τη διαρκή «απελευθέρωση» των αγορών, ώστε το κόστος της κρίσης να μετακυλίεται στις πλάτες της εργασίας και της κοινωνικής πλειοψηφίας. Οι νεοφιλελεύθεροι αναγνωρίζουν ως πρώτιστο «κίνδυνο» τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για ριζικό μετασχηματισμό της ΕΚΤ σε θεσμό αλληλέγγυας επίλυσης της κρίσης χρέους προς όφελος της κοινωνικής πλειοψηφίας. Πρόκειται λοιπόν, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για μια σύγκρουση που θέτει θέμα «αλλαγής της ατζέντας». Η σύγκρουση αυτή θα εκφραστεί σε δύο επίπεδα τα οποία αλληλοσυμπληρώνονται. Το ένα είναι η διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης της Αριστεράς σε υψηλότατο επίπεδο στην Ε.Ε. και το δεύτερο είναι η πολιτική και κοινωνική πίεση που θα υπάρχει σε όλη την Ευρώπη για τη στήριξη αυτής της διαπραγμάτευσης. Η δύναμη του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στην Ευρωβουλή αλλά και το περιεχόμενο της πρότασής του για την επίλυση της κρίσης δημοσίου χρέους είναι απολύτως κρίσιμη για το δεύτερο επίπεδο της σύγκρουσης αυτής.
* Ο τίτλος είναι παράφραση στο τραγούδι «First we take Manhattan» του Λέοναρντ Κοέν
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
13
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ανάρμοστες σχέσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. με ακραίους της μειονότητας Τον τελευταίο καιρό τα κόμματα της συγκυβέρνησης προσπαθούν να πλήξουν την Αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ για επιλογές του όσον αφορά στη συγκρότηση των ψηφοδελτίων του με πρόσωπα από τη μειονότητα της Θράκης. Πλην, όμως, εδώ ισχύει η παροιμία «φωνάζει ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης». Χρόνια τώρα τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Ν.Δ. προσπαθούν και εν πολλοίς το κατάφερναν να ελέγχουν απόλυτα τη μειονότητα με παράγοντες που ήταν δικά τους στελέχη, οι οποίοι είχαν στενές σχέσεις με το περίφημο «βαθύ κράτος» της γείτονος, αλλά και με το τουρκικό προξενείο. Ταυτόχρονα, κεντρικό ρόλο σε αυτή την ιστορία έπαιζε το κόμμα του μακαρίτη του Αχμέτ Σαδίκ, το DEB. Όμως από τις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012 η επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ γίνεται όλο και περισσότερο έντονη μιας και το κόμμα της Αριστεράς εξέλεξε δύο βουλευτές στη Θράκη για πρώτη φορά από το μακρινό 1996, όταν είχε εκλεγεί ο Μουσταφά Μουσταφά. Συνιδρυτής του DEB και σημερινός επίτιμος πρόεδρος του κόμματος αυτού είναι ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Αχμέτ Χατζηοσμάν. Το «άστρο» του συγκεκριμένου έχει αρχίσει να ανατέλλει από τότε που ήταν νομάρχης αναπληρωτής με τα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ μέχρι να γίνει βουλευτής του ήδη από το 2004, διαδεχόμενος έτσι τον Γκαλίπ Γκαλίπ που είχε χρηματίσει βουλευτής Ροδόπης από το 1996 μέχρι το 2004. Στενές σχέσεις με αυτό το σύστημα εξουσίας είχε και ο βουλευτής πάλι του ΠΑΣΟΚ από την Ξάνθη Αχμέτ Φαΐκογλου. Μάλιστα ο Γκαλίπ Γκαλίπ είχε παραπεμφθεί και στην Επιτροπή Δεοντολογίας του ΠΑΣΟΚ για δηλώσεις του που αναφερόταν σε σχέδια της Αθήνας για εκπαίδευση Ποντίων, ώστε να κάνουν προσηλυτισμό Τούρκων και σαμποτάζ σε τουρκικό έδαφος. Μπορεί να παραπέμφθηκε, αλλά δεν διαγράφτηκε ποτέ από το ΠΑΣΟΚ. Τα αλισβερίσια και οι ψήφοι ήταν ένα πολύ δυνατό κίνητρο, ώστε η σκέψη για διαγραφή να είναι απαγορευμένη. Όταν το ΠΑΣΟΚ προχώρησε το 2004 στη συνεργασία του με το DEB και την επιλογή του Χατζηοσμάν υπέστη κριτική και από τον τοπικό Τύπο της Κομοτηνής, πλην όμως ξεπέρασε αυτό το πρόβλημα χωρίς καμία ιδιαίτερη δυσκολία. Ο θεολόγος και πρόεδρος του DEB ήταν μια μηχανή που έφερνε ψήφους.
Η Συμβουλευτική Αυτό το άτυπο όργανο επί σειρά ετών μετέφερε τις εντολές του στον λαό και έδινε τη γραμμή για την ψήφιση συγκεκριμένων προσώπων σε κάθε είδους εκλογική αναμέτρηση, είτε αυτοδιοικητική είτε εθνική είτε ακόμη και κάλπη ευρωπαϊκή. Άλλωστε αυτοί που μετείχαν στην επιτροπή ήταν και υποψήφιοι κυρίως με το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έπαιρνε «σταλινικά» ποσοστά στη μειονότητα. Μια μειονότητα, όμως που ακόμη περιμένει τη χειραφέτησή της. Αυτή η χειραφέτηση ήταν το τελευταίο που ενδιέφερε τα δύο κόμματα εξουσίας. Η γραμμή της Συμβουλευτικής εξειδικευόταν αφενός με ανακοίνωσή της λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, αλλά και μέσα στα τζαμιά, συνήθως κάποια Παρασκευή κοντινή στις εκλογές, μέσα από τους χοτζάδες.
Στον συνδυασμό Πετρίδη συμμετέχει και ο Τζιχάν Ιμάμογλου, που έδωσε «διαπιστευτήρια» στον πρόεδρο του DEB. Τα αυτοδιοικητικά κριτήρια πρυτανεύουν... Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως και στην τοπική εφημερίδα της Κομοτηνής, στον «Παρατηρητή» της Θράκης, παρουσιάστηκε και η αναλογία των υποψηφίων του κυρίου Πετρίδη. «Το ποσοστό του DEB και της Δεξιάς είναι στο 65%, μένουν και κάτι λίγα για την Κεντροαριστερά. Κάτι λίγο ΠΑΣΟΚ και κάτι λίγο ΔΗΜ.ΑΡ. Είναι προφανές πως οι φωτογραφίες της κυρίας Μουσταφάολγου με τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί και τον πρόεδρο του DEB υπερίσχυσαν κατά κράτος
Η φωτογραφία (πάνω) είναι του υποψήφιου Τζιχάν Ιμάμογλου. Είναι υποψήφιος με τον Γιώργο Πετρίδη του ΠΑΣΟΚ για τον Δήμο Κομοτηνής. Στη φωτό μαζί με τον πρόεδρο του DEB. Η δεύτερη φωτογραφία (κάτω) είναι από επίσκεψη των μειονοτικών υποψηφίων της Νέας Δημοκρατίας στην περιφέρεια ΑΜ-Θ, στα γραφεία του DEB στην Ξάνθη. Εκφράζουν την αμέριστη υποστήριξή τους στον αγώνα του DEB για τις ευρωεκλογές
Η υποκρισία Την ώρα που η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ εγκαλούν τον ΣΥΡΙΖΑ για την επιλογή του πρώην προέδρου της Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης στο περιφερειακό του ψηφοδέλτιο, επιλογή που αποσύρθηκε άμεσα, οι ίδιοι φιλοξενούν στα δημοτικά και περιφερειακά τους ψηφοδέλτια στην περιοχή της Θράκης ό,τι καλύτερο από αυτήν την άποψη. Πρωτοκαθεδρία σε αυτή τη χορεία υποψηφίων έχει η κυρία Σιμπέλ Μουσταφάογλου, η οποία ξεκινά την πολιτική της καριέρα από το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου ως υποψήφια ευρωβουλευτής. Στις δημοτικές εκλογές του 2010 ανακοινώνει τον σχηματισμό που θα διεκδικήσει τον Δήμο της Κομοτηνής. Πρόκειται για τον ανεξάρτητο μειονοτικό συνδυασμό με το όνομα Πρώτο Βήμα για την Ισότητα. Ο συνδυασμός αυτός έχει την αμέριστη υποστήριξη του DEB. Πρόσωπα που μετέχουν στο DEB μετέχουν και στον συνδυασμό της κ. Σιμπέλ Μουσταφάογλου. Τέσσερα χρόνια μετά, η κ. Σιμπέλ Μουσταφάογλου προσχωρεί στο ψηφοδέλτιο του σημερινού δημάρχου Γιώργου Πετρίδη που στηρίζεται από το ΠΑΣΟΚ του κυρίου Βενιζέλου και από τη ΔΗΜ.ΑΡ. Βεβαίως στηρίζεται και από το σχήμα Πρώτο Βήμα για την Ισότητα και στο βάθος από το DEB. Άλλωστε, όπως είπε και η ίδια σε συνέντευξή της σε τουρκόφωνη εφημερίδα της Κομοτηνής, αναλύοντας τα κριτήρια με τα οποία επέλεξε να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ και τον Πετρίδη ο σημερινός δήμαρχος είναι, υποτίθεται, το φαβορί και της υποσχέθηκε για πέντε χρόνια μια αντιδημαρχία.
Ο Χουσεϊν Μεμέτ Ουστά (στη φωτογραφία με τον πρόεδρο των Γκρίζων Λύκων Ντεβλέτ Μπαχτσελί) είναι υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος του Άρη Γιαννακίδη (Κοινωνική Συμμαχία) από την Ξάνθη
και ο δήμαρχος πίεσε να υποχωρήσουν εντός του τα αυτοδιοκητικά του κριτήρια. Εκτός από τον κύριο Πετρίδη, και ο περιφερειάρχης του ΠΑΣΟΚ Άρης Γιαννακίδης φιλοξενεί στο ψηφοδέλτιό του τον πρώην πρόεδρο του Συλλόγου Επιστημόνων της Μειονότητας Χουσεΐν Μεμέτ Ουστά, ο οποίος και αυτός συγκινείται από το «πολιτικό ανάστημα» του Ντεβλέτ Μπαχτσελί και σπεύδει και αυτός να φωτογραφηθεί μαζί του. Άλλωστε και εδώ είμαστε σίγουροι ότι πρυτάνευσαν τα αμιγώς αυτοδιοικητικά κριτήρια. Αυτό δεν σημαίνει ότι και η «εθνικόφρων» Νέα Δημοκρατία του πρωθυπουργού δεν έχει μπει στον πειρασμό να καλλιεργήσει τις σχέσεις της με το DEB. Οι μειονοτικοί περιφερειακοί υποψήφιοι του σχήματος που στηρίζει η Νέα Δημοκρατία στη Θράκη επισκέφθηκαν εν χορώ τα γραφεία του DEB στην Ξάνθη και εξέφρασαν την αμέριστη συμπαράστασή τους στην προσπάθεια του DEB στις ευρωε-
κλογές. Και όπως μας λέει το ρεπορτάζ της τουρκόφωνης εφημερίδας
Gundem, δεν αρκέστηκαν μόνο στην έκφραση συμπαράστασης, αλλά δήλωσαν πως θα το στηρίξουν με κάθε τρόπο. Προφανώς και εκείνοι περιμένουν από το DEB να κάνει το ανάλογο και στις περιφερειακές εκλογές γι’ αυτούς. Είναι προφανές ότι η Ν.Δ. δεν ασχολείται με αυτό. Θα κάνει λόγο για «ανεξάρτητα ψηφοδέλτια» τόσο στη περιφέρεια όσο και στον Δήμο της Κομοτηνής, μιας και εκεί ο υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος και αντιπρόεδρος της ΟΝΝΕΔ της περιοχής Χασάν Χασάν εκφράζει και αυτός την αγάπη του για το DEB. Αλλά και εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα «ανεξάρτητο» ψηφοδέλτιο που το παρουσίασαν στα γραφεία της ΝΟΔΕ Ροδόπης ο Ευριπίδης Στυλιανίδης και η Σοφία Βούλτεψη. Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε... ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝ
Αριστερά ο πρώην πρόξενος της Τουρκίας στην Κομοτηνή, ο Μουσταφά Σαρντίς, δίπλα του ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, πρόεδρος του κόμματος των Γκρίζων Λύκων, και η κυρία της φωτογραφίας είναι η Σιμπέλ Μουσταφάογλου υποψήφια δημοτική σύμβουλος με τον νυν δήμαρχο Κομοτηνής Γιώργο Πετρίδη του ΠΑΣΟΚ. Η Σιμπέλ Μουσταφάογλου πριν από 4 χρόνια είχε κατέβει υποψήφια δήμαρχος με το ανεξάρτητο μειονοτικό ψηφοδέλτιο στην Κομοτηνή. Μαζί στη φωτό είναι και ο πρόεδρος του DEB Μουσταφά Αλί Τσαούς
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
14
AΡΘΡΑ
Τα παράθυρα της ντροπής Ποια Ουκρανία, ποια Κορέα, ποια Eurostat, ποιο πλεόνασμα και ποιο μέρισμα; Το θέμα είναι η Σαμπιχά Σουλεϊμάν. Το κεντρικό, το μείζον, το μόνο θέμα. Όλα τ’ άλλα, απλές οδοντόκρεμες. Βγαίνουν, που λέτε, κάθε βράδυ, στα μεγάλα δελτία των καναλιών, οι παραθυράτοι τηλεσχολιαστές και, εννιά στις δέκα φορές, επιτίθενται στον ΣΥΡΙΖΑ. Ολοκληρωτικά, μετωπικά, απροσχημάτιστα, με κάθε αφορμή δε. Ή και χωρίς αυτήν. Ακόμη και στη βάση απολύτως υποθετικών και ξεκρέμαστων σεναρίων. Ή στο άκουσμα μισής κουβέντας, προσφερόμενης πάντως για κοπτοραπτική. Βλέπετε η μονταζιέρα των Κεδίκογλου - Μουρούτη δημιούργησε παΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ ράδοση. Έφτιαξε σχολή. Τώρα δε κι αν είναι η ώρα της να θριαμβεύσει... Ακούσαμε λοιπόν από τους περί ων ο λόγος τηλεσχολιαστές ότι εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ σφάζονται για το ευρωψηφοδέλτιο. Ότι απορρίπτουν τον ένα μετά τον άλλον υποψηφίους προτεινόμενους από τον Τσίπρα. Ακούσαμε ότι θέτουν ζήτημα επιστροφής στη δραχμή. Ότι μ’ άλλα λόγια έχουν χωρισθεί στα δύο και ν’ όπου νά’ναι το διαλύουν το μαγαζί. Ακούσαμε ότι σχεδιάζουν να σκαρώσουν δημοψήφισμα για τη δραχμή όταν, ό μη γένοιτο, έρθουν στα πράματα. Ακούσαμε ότι παίρνουν γραμμή από το τουρκικό προξενείο για τις υποψηφιότητες της μειονότητας. Ακούσαμε και τι δεν ακούσαμε. Προκειμένου να καταδειχθεί η αναξιοπιστία και η αφερεγγυότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Και βέβαια όλ’ αυτά αναπαράγονται με θαυμαστή επιμέλεια από τον ημερήσιο Τύπο, α-
πό ραδιόφωνα και από μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ώσπου να περάσουν στην συλλογική συνείδηση ως αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Τι κι αν διευκρινίζεται αρμοδίως, με απόλυτη κατηγορηματικότητα, πως τα περί διαφωνιών για τις υποψηφιότητες δεν ήταν τίποτα περισσότερο από κάποιες εύλογα διαφορετικές εκτιμήσεις, όταν η ευρωλίστα συζητείται στα αρμόδια καθοδηγητικά κομματικά όργανα. Και δεν αποτελεί αποκλειστική προνομία του αρχηγού, όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλα τα άλλα κόμματα. Πρακτική για την οποία, φυσικά, δεν έχουν τίποτα να πουν και να σχολιάσουν οι παραθυράτοι. Τι κι αν διευκρινίζεται, με την ίδια κατηγορηματικότητα, πως ουδείς ποτέ έθεσε θέμα επιστροφής στη δραχμή.
Παρά μόνο κατάρτισης εναλλακτικού σχεδίου, για την περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές καταλήξουν σε αδιέξοδο. Πρόταση που κι αυτή ωστόσο απορρίφθηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία των κομματικών οργάνων. Τι κι αν διευκρινίζεται, εξ ίσου κατηγορηματικά, πως ουδείς ποτέ μίλησε για δημοψήφισμα στη βάση του ερωτήματος «ευρώ ή δραχμή». Αλλά για προσφυγή στο λαό, με εκλογές ή δημοψήφισμα, στην περίπτωση που προκύψουν μείζονα πολιτικά διλήμματα. Τέτοια που να απαιτούν τη νωπή λαϊκή έγκριση. Και όχι όπως επί Παπανδρέου και Σαμαρά, οπότε προέκυψαν ξαφνικά στο λαό εντελώς άλλες πολιτικές, από κείνες που ο ίδιος είχε εγκρίνει στην κάλπη. Τι κι αν είναι παραπάνω από προφανές ότι με την αντικατάσταση της Σαμπιχά, και εξαιτίας των όλων δραστηριοτήτων της, ο ΣΥΡΙΖΑ απλώς διόρθωσε ένα λάθος, που τον έφερνε σε κάθετη αντίθεση με το σύνολο της Αριστεράς στη Θράκη, κι όχι μονάχα της μειονοτικής...
Δεν είδαν, δεν άκουσαν, δεν κατάλαβαν Ψεύδονται και διαστρεβλώνουν εν πλήρει επιγνώσει την πραγματικότητα που αφορά στον ΣΥΡΙΖΑ οι παραθυράτοι τηλεσχολιαστές. Ενώ, από την άλλη, αντιμετωπίζουν με αξιοθαύμαστη «διακριτικότητα», συχνά και με πλήρη
αποσιώπηση, ό,τι σχετικό αναφέρεται στα κόμματα της μνημονιακής συγκυβέρνησης. Δεν είδαν, ας πούμε, την επικεφαλής της ευρωκοινοβουλευτικής ομάδας της Ν.Δ., την πρώην υπουργό Μαριέττα Γιαννάκου, να γυρίζει την πλάτη στον Αντώνη Σαμαρά, στη βάση της διαφωνίας της με τον σταυρό προτίμησης. Δεν άκουσαν τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να δηλώνει πως δεν συγχώρησε ποτέ τον Σαμαρά. Και το Antinews, το εκφραστικό όργανο του στενού σαμαρικού περιβάλλοντος, να τον αποκαλεί Δον Κορλεόνε και Εφιάλτη. Δεν υπέπεσε στην αντίληψή τους ότι ο «εκπρόσωπος» του καραμανλικού κλίματος Βαγγέλης Αντώναρος χαρακτήρισε Γουλιμήδες τους μετέχοντες στην ευρωλίστα της Ν.Δ. Δεν εκτίμησαν ως άξιο σχολιασμού το γεγονός ότι το συγκυβερνών ΠΑΣΟΚ απεκάλεσε Μαυρογιαλούρο τον Σαμαρά. Δεν προβληματίστηκαν ακούγοντας τον Μπαλτάκο να αποκαλύπτει πως δεν ήταν ο μόνος νεοδημοκράτης συνομιλητής της Χ.Α. και πως ο καθένας (από τους συνομιλητές) είχε τον ρόλο του. Ούτε όταν πρότεινε τη συνεργασία Ν.Δ., Χ.Α. και ΑΝ.ΕΛΛ., προκειμένου «να μείνουν στην εξουσία για 50 χρόνια». Δεν διέκριναν στοιχεία κομματικής διάσπασης με τις διπλές νεοδημοκρατικές υποψηφιότητες σε περιφέρειες και σε μεγάλους δήμους. Ούτε κι όταν μεγαλόσχημα στελέχη, ακόμη και υπουργοί, εγκαταλείπουν τις επίσημες υποψηφιότητες, για να πλαισιώσουν δεξιούς αλεξιπτωτιστές. Εδώ ολόκληρη εκπομπή έστησε ο άλλος, με προσεχτικά επιλεγμένους «πα-
νελίστες», προκειμένου να λοιδορήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, στη βάση του σεναρίου ότι ίσως μετάσχει στους συνδυασμούς του ο Λαζόπουλος. Ο οποίος Λαζόπουλος, μπορεί σε κάποιους να αρέσει και σε άλλους να μην αρέσει, ακόμη και να τους εκνευρίζει, όμως βρίσκεται στις τάξεις της Αριστεράς από τα φοιτητικά του χρόνια. Σ’ αντίθεση με το όλως απολίτικο βιογραφικό των Ζαγοράκηδων και των Βαζέχα, για τους οποίους δεν βρήκαν τίποτα να πουν. Όπως δεν βρήκαν τίποτα να πουν και για τα ορφανά του Καρατζαφέρη που ξεπλένει διά των ψηφοδελτίων του ο Σαμαράς ή ακόμη και για τον αστυνομικό της «ζαρντινιέρας». Όσο για τον ελάσσονα κυβερνητικό εταίρο, δεν πληροφορήθηκαν το παραμικρό οι τηλεσχολιαστές για τις κολοσσιαίες ευθύνες του Βενιζέλου για το ναυάγιο της Ελιάς. Ούτε για την κάθετη άρνηση των παπανδρεϊκών να μετάσχουν στις λίστες. Ούτε για τις απειλητικά εκβιαστικές προειδοποιήσεις του Βενιζέλου προς τον Παπανδρέου για κάτι περίεργες «εκκρεμότητες». Οικονομικού (ή μήπως και εισαγγελικού;) ενδιαφέροντος εκκρεμότητες. Για το γεγονός δηλαδή πως το, όσο συρρικνωμένο, σημερινό ΠΑΣΟΚ δείχνει έτοιμο να σπάσει εις τα εξ ων συνετέθη αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Αλλά, βλέπετε, έχουν επιλεκτική μνήμη, επιλεκτική όραση, επιλεκτική ακοή, επιλεκτική παρατηρητικότητα, επιλεκτική ευαισθησία, επιλεκτική δημοσιογραφική ματιά και σχολιαστική οξυδέρκεια οι παραθυράτοι τηλεσχολιαστές των μεγάλων βραδινών δελτίων. Άξιος λοιπόν, πανάξιος ο μισθός τους...
Τα διακυβεύματα και τα πολιτικά κόλπα... ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ
ΣΥΡΙΖΑ ή Μέρκελ είπε ο Αλέξης Τσίπρας, θέτοντας ένα από τα πολλά διακυβεύματα της πολιτικής αναμέτρησης στις περιφερειακές και κυρίως στις ευρωεκλογές, που έχουν πιο καθαρό πολιτικό χαρακτήρα. Θα μπορούσε να προσθέσει κανείς πολλά ακόμα από τα κρίσιμης για το μέλλον του τόπου διακυβεύματα. Ανεξάρτητη Ελλάδα ή αποικία; Πλούσια, αξιοπρεπής και αυτοδύναμη χώρα ή φτωχό προτεκτοράτο; Διατήρηση και ενδυνάμωση του ελληνισμού ως πολιτιστικής οντότητας ή συρρίκνωση και εξαφάνιση; Πρέπει με κάθε δυνατό τρόπο όλα αυτά και πολλά ακόμα να τεθούν στους πολίτες αυτής της χώρας πριν ρίξουν το ψηφοδέλτιό τους στην κάλπη. Πρέπει όλοι να αντιληφθούν τι σημαίνει αυτή η ψήφος τους. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ βάρος που αναλαμβάνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι τεράστιο. Όμως όλες οι πολιτικές δυνάμεις είναι πλέον υποχρεωμένες να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στον ελληνικό λαό και στο μέλλον που έχουν σχεδιάσει για αυτόν οι κατασκευαστές των δεσμών του, κάτοχοι του ελληνικού χρέους. Σε ένα πρόσφατο άρθρο σημείωνα ότι αν η Ν.Δ. ηττηθεί με διαφορά μεγαλύτερη των 5 μονάδων από τον ΣΥΡΙΖΑ, οι διαδικασίες αλλαγής του Σαμαρά δεν θα καθυστερήσουν. Τα πράγματα όμως τρέχουν ταχύτερα, καθώς ο Σαμαράς σε πλήρη συνεργασία με τον Βενιζέλο, δεν θέλουν να απολέ-
σουν την πρωτοβουλία των πολιτικών κινήσεων. Το πιθανότερο λοιπόν είναι η δημιουργία ενός νέου πολιτικού σχηματισμού της «Νέας Ελλάδας» μετά τις ευρωεκλογές. Ενός σχηματισμού που θα λειτουργήσει ως αποκλειστικός αντιπρόσωπος των δανειστών. Η ΠΑΡΟΔΟΣΙΑΚΗ Κεντροδεξιά είναι ενήμερη για τις εξελίξεις, αλλά κανείς δεν ξέρει αν είναι και προετοιμασμένη να αντισταθεί και να επιβιώσει πολιτικά, καθώς πολλά από τα πρόσωπα που θα μείνουν έξω από το κόλπο Σαμαρά - Βενιζέλου, δεν διαθέτουν πλέον το ηθικό και πολιτικό ανάστημα να συγκροτήσουν ένα κόμμα απαλλαγμένο από τα βαρίδια της παρέας του Αντώνη και ικανό να υπερασπιστεί τα εθνικά συμφέροντα. Με τι πλεονεκτήματα, για παράδειγμα, η μνημονιακή Ντόρα μπορεί να αντιμετωπίσει τους μνημονιακούς Σαμαρά και Βενιζέλο, όταν η γερμανική διεύθυνση δεν θα είναι μαζί της και η αμερικανική υποστήριξη δεν μπορεί να αντισταθμίσει τα πλεονεκτήματα των άλλων; Ποιος μπορεί να ηγηθεί για τη συγκρότηση και επανένωση (ΑΝ.ΕΛΛ., Πολύδωρας κ.λπ.) μιας φιλελεύθερης παράταξης που θα προτάξει τα εθνικά συμφέροντα; Μένει αναπάντητο. ΠΟΣΟ ικανός είναι ο χώρος του τέως ΠΑΣΟΚ να αναγεννηθεί εκ της τέφρας που αφήνει πίσω του ο αμοραλιστής Βενιζέλος και τα τσιράκια του; Υπάρχουν στελέχη παλιά και νέα, τα οποία μπορούν να σταθούν στο ύψος των
περιστάσεων και να σηκώσουν το βάρος της ανασυγκρότησης ενός κινήματος με πατριωτικά χαρακτηριστικά; Αν δεν υπάρχουν, μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να αντιπροσωπεύσει τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που στις καλές ημέρες έδιναν στο κόμμα πάνω από 40%; Υπάρχει πολιτική κουλτούρα συνεργασιών στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όταν η κομματική βάση πετάει στα σύννεφα και συμπεριφέρεται λες και έχει την αυτοδυναμία στο τσεπάκι της; ΚΑΙ Η ΔΗΜ.ΑΡ. πού το πάει; Θα μπορούσε να πει κανείς ότι όπου και να το πάει, δεν πείθει κανέναν. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα και δεν ξέρουμε αν ο Φώτης Κουβέλης τσιμπήσει σε μια πρόταση για την προεδρία της Δημοκρατίας (ώστε να αποφευχθούν οι πρόωρες εκλογές) από τους Σαμαροβενιζέλους. Ούτως ή άλλως, το κόμμα του, ως έχει, δεν έχει μέλλον, διότι δεν έχει ούτε αρχές, ούτε σχέδιο, ούτε όραμα. Αυτή δεν είναι «κυβερνώσα Αριστερά» αλλά τσόντα για την απόλαυση των όποιων εξουσιών προσφέρονται από τη συμμετοχή στην κυβέρνηση, χωρίς όρους και αρχές. Η πρώτη εμπειρία ήταν πικρή. ΤΟ ΜΕΝΟΣ της ηγεσίας της ΔΗΜ.ΑΡ. για τη συμμαχία των δυνάμεών της στον Πειραιά με το αυτοδιοικητικό σχήμα του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Θεόδωρο Δρίτσα, όπως αποφάσισαν τα εκεί μέλη της, είναι δείγμα εξαιρετικά ανησυχητικό. Τι εμπόδιζε αυτό το κόμμα, που αναιρεί και τα δύο
συστατικά του τίτλου του, να συνεργαστεί και σε άλλες αυτοδιοικητικές περιπτώσεις; Τι εμπόδιζε την ηγεσία της ΔΗΜ.ΑΡ. μια συνεργασία με τη Ρένα Δούρου στην Αττική, ώστε να πολλαπλασιάσει τις πιθανότητες νίκης στη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας και να την απαλλάξει από τον φαύλο εκπρόσωπο των διαπλεκόμενων συμφερόντων; Ο ΣΥΡΙΖΑ διατυπώνει τα κρίσιμα εθνικά διακυβεύματα. Σε τι διαφωνεί η ΔΗΜ.ΑΡ.; Γιατί από τώρα επιχειρεί να κάψει την πιθανότητα συνεργασίας του ΣΥΡΙΖΑ στην περίπτωση που οι ψήφοι του κόμματος του κ. Καμμένου χρειάζονται για τον σχηματισμό κυβέρνησης, λέγοντας πως οι ΑΝ.ΕΛΛ. είναι «χρυσαυγίτες με πολιτικά»; Έλεος! Η πατρίδα μας κινδυνεύει με ισόβια υποδούλωση και αφανισμό. Κανείς δεν απαλλάσσεται των ευθυνών και κανείς δεν θα μπορεί να ισχυριστεί, όπως στο πρώτο Μνημόνιο, πως δεν ήξερε. Σαφές; Υ.Γ.: Την ώρα της κρίσιμης πολιτικής μάχης πρέπει να κοιτάμε μπροστά. Προσωπικά δεν με πλήγωσε τόσο το όποιο λάθος έγινε στην επιλογή της τσιγγάνας Σαμπιχά Σουλεϊμάν για το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, όσο η μετά από αυτό διαχείριση. Μόνο πράκτορα της Μοσάντ (!) δεν αποκάλεσε ο ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης και άλλοι τη Σαμπιχά. Δίκες, με φήμες και ατεκμηρίωτες κατηγορίες, χωρίς μάλιστα το δικαίωμα απολογίας, μας παραπέμπουν στις πιο σκοτεινές σελίδες του κομμουνιστικού κινήματος. Ποιο είναι το νέο υπόδειγμα στο πολιτικό ήθος; dchristou52@gmail.com
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
15
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ
Απαιτούμε, δεν επαιτούμε τις γερμανικές οφειλές
Το βράδυ των ευρωεκλογών θα φανεί αν ψηφίζουμε για ευρωβουλευτές μόνο ή και για κυβέρνηση
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Στην πρώτη του συνέντευξη, μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του για την Ευρωβουλή, ο Μανώλης Γλέζος μιλά στην «Αυγή», στην εφημερίδα της οποίας διετέλεσε ιστορικός διευθυντής. Μιλά για την Ευρώπη που ονειρεύεται και τις προτεραιότητες της δικής του παρουσίας εκεί. Με πρώτη από όλες, ήδη από την πρώτη ημέρα συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπό νέα σύνθεση, τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών. Αλλά ο Μ. Γλέζος δεν μένει εκεί. Μιλά και για το Κυπριακό και πώς η λύση του πρέπει να λαμβάνει υπόψη το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Στα υπόλοιπα θέματα, αποκαλύπτει ότι εδώ και ημέρες είχε ξεκινήσει η συζήτηση με τον Αλέξη Τσίπρα αναφορικά με το ενδεχόμενο να είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής, ενώ για τα όσα έγιναν στη σκιά της ανακληθείσας υποψηφιότητας της Σουλεϊμάν Σαμπιχά εκφράζει την ελπίδα του «να μας έγινε μάθημα, ώστε να αποφύγουμε αύριο το πάθημα». Ο Μανώλης Γλέζος απαντά, τέλος, και στα ερωτήματα αν τον Μάιο ο λαός εκλέγει και κυβέρνηση, όπως και πού θα βρίσκεται το βράδυ των εθνικών εκλογών. Αναμένεται να προεδρεύσετε, όντας ο μεγαλύτερος σε ηλικία ευρωβουλευτής, στην εναρκτήρια συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πριν από μερικά χρόνια ήταν στην ίδια θέση ένας απόγονος των Αψβούργων... Εσείς ποιο μήνυμα σκέφτεστε να απευθύνετε από αυτήν; Η παρουσία του απογόνου των Αψβούργων ίσως δικαιολογεί γιατί αποτύχαμε να αποκτήσουμε την Ευρώπη των πολιτών, που κάποτε ονειρευτήκαμε. Με πατέρα δημοσιογράφο και μάνα δασκάλα, μπορώ μάλλον να σηματοδοτήσω καλύτερα ποια Ευρώπη έχουμε ανάγκη και χρέος να οικοδομήσουμε. Αν με μια λέξη έπρεπε να δώσω το στίγμα αυτής της Ευρώπης, η λέξη που μου έρχεται στο νου είναι ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.
Κι αυτό θα είναι το μήνυμα που σκέφτομαι να απευθύνω. Αλλά δικαιοσύνη πραγματική, που δεν θα είναι το δίκαιο του ισχυρού. Το έχει γράψει, άλλωστε, ο Θουκυδίδης: «Το δίκαιο αποφασίζεται όταν και οι δύο πλευρές βρίσκονται στην ίδια ανάγκη» (δίκαια μεν από της ίσης ανάγκης κρίνεται). Οι ισχυρές (οικονομικά) χώρες της Ευρώπης, όπως άλλοτε οι ισχυροί Αθηναίοι απέναντι στους αδύναμους Μηλίους, προχώρησαν στο αλλά: «αλλά εκείνα που μπορούν να γίνουν, τα κάνουν οι πιο ισχυροί και οι αδύνατοι τα παραδέχονται υποχωρώντας» (δυνατά δε οι προύχοντες πράσσουσι και οι ασθενείς ξυγχωρούσιν). Ε, αυτή την ισορροπία τρόμου πρέπει να την αμφισβητήσουμε και να την ανατρέψουμε. Ποιες σκοπεύετε να είναι οι πρώτες κινήσεις σας μόλις εκλεγείτε στην Ευρωβουλή; Δεν θα σας αιφνιδιάσω. Οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα είναι καιρός να γίνουν γνωστές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Και το γεγονός ότι για μας ο αγώνας αυτός έχει αρχίσει μόλις ήταν εφικτό, δηλαδή από την επαύριο κιόλας της ενοποίησης της Γερμανίας, εδώ και σχεδόν είκοσι πέντε χρόνια, καταρρίπτει τους ισχυρισμούς των ισχυρών ότι πρόκειται για αίτημα-επαιτεία, που, μέσα στην αδυναμία μας, ανασύραμε. Τίποτε αναληθέστερο. Και πρέπει να γίνει σαφές ότι ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ, δεν επαιτούμε. Ποια είναι τα προτάγματα στη σημερινή Ευρώπη; Να σταθεί στα πόδια της με ανεξαρτησία και ευθυκρισία. Όχι ως ουραγός των Αμερικανών, ούτε ως υπάλληλος των τραπεζιτών. Ο κόσμος μας έχει όσο ποτέ ανάγκη μια Ευρώπη των λαών και των πολιτών. Οι πολίτες της Ευρώπης πρέπει να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στη δύναμή τους και να πάψουν να λειτουργούν ο καθένας σαν μονάδα. Ανήκουμε σε ένα σύνολο και σ’ αυτό το σύνολο πρέπει να συμμετέχουμε.
Υποψήφιοι που μπαίνουν και βγαίνουν από τα ψηφοδέλτια μαρτυρούν πλημμελή συνεννόηση και κακό συντονισμό Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό, ανήκουν στον λαό και ασκούνται από τον λαό. Το ίδιο ακριβώς πρέπει να ισχύσει και στην Ευρώπη. Προτίθεστε να πάρετε πρωτοβουλίες διαλόγου και συνεργασίας με ευρωβουλευτές άλλων πολιτικών ομάδων -δεδομένου και του αναβαθμισμένου ρόλου που εκτιμάται ότι θα έχει η ευρω-Αριστερά- και αν ναι, σε ποια θέματα; Βεβαίως, αλλά αυτό θα το δούμε καλύτερα στην πράξη. Ωστόσο υπάρχει ένα θέμα που αφορά ολόκληρη την Ευρώπη, όσο κι αν αυτή δείχνει να το ξεχνά. Και αυτό είναι η Κύπρος. Ένα τμήμα ευρωπαϊκού εδάφους συνεχίζει να βρίσκεται υπό ξένη κατοχή, με 40.000 Τούρκους στρατιώτες, επί χρόνια και παράνομα, πάνω του. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό; Αλλά η Ευρώπη σιωπά και συνεχίζει να διαπραγματεύεται με τους εισβολείς, που, ανενόχλητοι, επιμένουν να αρνούνται να αναγνωρίσουν ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. Σας το είπα ήδη. Χωρίς δικαιοσύνη, δεν υπάρχει μέλλον για την Ευρώπη. Τώρα, μάλιστα, η Ευρώπη εγκαταλείπει τη μάχη, αφήνοντας τους Αμερικανούς να έχουν τον πρώτο λόγο, παραγκωνίζοντας και αυτόν ακόμα τον ΟΗΕ και τα ψηφίσματά του. Και αύριο, όταν ένα νέο σχέδιο «λύσης» έρθει για ψήφιση, θα ανεχθεί η Ευρώπη να μην έχει απόλυτη εφαρμογή το ευρωπαϊκό κεκτημένο -με όσα αυτό προνοεί- σε
μια περιοχή της; Θα ανεχθεί την παραβίαση της βασικής αρχής της δημοκρατίας: ένας άνθρωπος, μία ψήφος; Εδώ, λοιπόν, δεν έχουμε να κάνουμε με απόψεις της μιας ή της άλλης πολιτικής ομάδας του Ευρωκοινοβουλίου. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν πρέπει να έχουν χρώμα, αλλά να γίνονται σεβαστά από όλους και για όλους. Τον Μάιο εκλέγουμε ευρωβουλευτές ή... κυβέρνηση; Ο λαός θα δείξει. Πώς σχολιάζετε την εξέλιξη με την αποσυρθείσα υποψηφιότητα της Σουλεϊμάν Σαμπιχά, αλλά και τη συνέχεια αμέσως μετά; Δεν θα ήθελα σε αυτή την πρώτη μου συνέντευξη στην «Αυγή», ως υποψήφιος για την Ευρωβουλή, να είμαι επικριτικός, αλλά δεν μπορώ να το αποφύγω. Υποψήφιοι που μπαίνουν και βγαίνουν εντός ωρών από τα ψηφοδέλτια μαρτυρούν, αν όχι επιπολαιότητα ή μικροκομματισμό, πλημμελή συνεννόηση και κακό συντονισμό κεντρικών και περιφερειακών οργάνων. Και αυτό δεν είναι καλό. Ελπίζω να μας έγινε μάθημα, ώστε να αποφύγουμε αύριο το πάθημα. Ωστόσο, μέσα στο αρνητικό κλίμα που διαμορφώθηκε, υπήρξε και κάτι θετικό: έγινε γνωστό σε όλους ότι η μουσουλμανική μειονότητα που ζει στην Ελλάδα δεν είναι ένα συμπαγές
σώμα, όπως θέλει να το βλέπει η Τουρκία (με την ανοχή ή και τη βοήθεια της ελληνικής πολιτείας), αλλά αποτελείται από τσιγγάνους (Ρομά), Πομάκους και «τουρκογενείς». Αποκαλύφθηκε, επίσης, όχι μόνο ο διαβρωτικός ρόλος του τουρκικού προξενείου, αλλά και οι σταθερές και επίμονες προσπάθειές του να καταπιέσει Ρομά και Πομάκους. Και κάτι επί προσωπικού, όπως λέμε στις συνεδριάσεις. Μακράν της αληθείας βρίσκεται η φημολογία που θέλει την υποψηφιότητά μου ως εμβαλωματική κίνηση για τη θεραπεία της όποιας τυχόν ζημιάς προκάλεσε ο θόρυβος με τις υποψηφιότητες των Ελλήνων μουσουλμάνων. Αρκετές μέρες πριν από την έναρξη της περιοδείας του Αλέξη στην Κρήτη είχαμε συναντηθεί, το είχαμε συζητήσει και είχαμε συμφωνήσει να είμαι υποψήφιος. Αυτά για την αποκατάσταση της αλήθειας. Στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες οικονομικής κρίσης, έχει αναπτυχθεί προβληματισμός για την πλουσιοπάροχη επιχορήγηση των ευρωβουλευτών. Προσανατολίζεστε να προτείνετε κάποιο κώδικα σχετικά με το θέμα αυτό; Και αυτό είναι από τα θέματα που θα μπορούσαν να συζητηθούν με τους ευρωβουλευτές και από τις άλλες πολιτικές ομάδες. Προς το παρόν, με τις μεταρρυθμίσεις που ισχύουν τα τελευταία χρόνια, έγινε μια προσπάθεια περιορισμού των οικονομικών σκανδάλων, που ήταν πολλά. Τι άλλο μπορεί να γίνει, επιτρέψτε μου να το διαπιστώσω εκ του σύνεγγυς. Την ιστορική στιγμή της νίκης της Αριστεράς στις εθνικές εκλογές, που είναι και το πιθανότερο ενδεχόμενο, θα τη ζήσετε από τις Βρυξέλλες; Α, όλα κι όλα! Στην Αθήνα θα βρίσκομαι, στην Πλατεία Συντάγματος. Όταν στη δήλωση αποδοχής της υποψηφιότητάς μου έλεγα ότι εκπροσωπώ τους συμμαχητές μου που χάθηκαν σε μάχες, εκτελέστηκαν ή πέθαναν απροσκύνητοι, το εννοούσα. Πώς μπορώ, λοιπόν, να τους στερήσω αυτή τη χαρά;
16
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
AΡΘΡΑ
Πολυαρχία, ασυνταξίες, αρρωστημένα εγώ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ*
Είναι μπάχαλο τα κόμματα; Πολυαρχία, ασυνταξίες, αρρωστημένα εγώ, πολυκερματισμός, καμία συλλογική κουλτούρα, περίπου αυτό αποκαλύπτουν. Γιατί έχουν αποδυναμωθεί; Εντάξει τα κόμματα της μνημονιακής επιλογής και του ξέφρενου οικονομισμού, που τα αποδυναμώνει η ίδια η πολιτική τους και τα λομπίστικα στοιχεία που τη διαμορφώνουν. Και χαμηλή ποιότητα έχουν, και η αποδιαρθρωτική πολιτική τους διαρρηγνύει τις σχέσεις με τα παραδοσιακά τους ακροατήρια. Αλλά η ριζοσπαστική Αριστερά; Πώς εξηγείται η έλλειψη ιστού, πειθαρχίας, οικονομίας στις εκφράσεις και στην πολιτική αφήγηση; Οι υποθέσεις απίστευτης πολιτικής αδεξιότητας που εκδηλώνονται συχνά, θέτουν ερωτήματα, αλλά κυρίως εκνευρίζουν. Σαν να περισσεύει μια τεράστια ποσότητα πολιτικού αποθέματος και μπορεί αστόχαστα να σπαταλιέται. Η εύκολη απάντηση για την πολυφωνία και την πολιτική ασυνταξία είναι η απότομη και αναφομοίωτη διόγκωση που οδηγεί στο να βρίθουν ερασιτεχνισμών πολλές από τις εκφάνσεις της εναλλακτικής ριζοσπαστικής Αριστεράς - όπως και πολλά από τα πρόσωπα που σπεύδουν να τη στελεχώσουν. Όμως ακόμα κι αν δεχτεί κανείς ότι γενικότερα το κόμμα ως δομή και έννοια περνά-
ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΓΙΟΥΡΓΟΥ
Παλιά, τότε που οι χαφιέδες δεν τρύπωναν στις διαδηλώσεις μεταμφιεσμένοι σε εικοσάχρονες κοπελίτσες με κολλητό τζιν και αλογοουρά και σε εικοσιπεντάχρονους με μούσι, σκουλαρίκι, κουκούλα και σακίδιο, αλλά τους καταλάβαινες, αν λίγο πρόσεχες ποιος σ’ είχε πάρει στο κατόπι, κι αναγνώριζες το σημάδι που άφηνε το πηλήκιο του νόμου και της τάξης στο κοντοκουρεμένο κεφάλι με τον γλειμμένο σβέρκο και τις κοντές φαβορίτες, παλιά λέμε άλλοι δύσκολοι καιροί τότε-, από εκείνα, λοιπόν, τα χρόνια κατάγεται η αγαπημένη φυλή των αφανών. Η φυλή των ανθρώπων που η μνήμη θα τους περιβάλλει με παντοτινή ευγνωμοσύνη, αυτών που δεν ζήτησαν τίποτα σε αντάλλαγμα, καμιά ικανοποίηση άλλη από την εσωτερική πλησμονή ότι στα δύσκολα έπραξαν, με απέραντο κίνδυνο, το πρέπον απέναντι στη φιλία. Ότι τίμησαν την αγχιστεία των κοινών πεποιθήσεων, τα δυο ποτήρια που ήπιατε μαζί, τα πέντε προσωπικά μυστικά που μοιραστήκατε και που ήξεραν πόσο τα σεβάστηκες. Ο Απρίλης μήνας είναι όλος δικός
ει βαθιά κρίση κοινωνικής νομιμοποίησης, λόγω της διασύνδεσης με κάτι πλάγιο και πονηρό, λόγω της ιδιοτελούς στράτευσης που γνωρίζουμε από τα παλαιά κόμματα εξουσίας (και αυτό επηρεάζει και την ανεξούσια Αριστερά), ακόμα κι έτσι δεν εξηγούνται οι εμπαθείς αποκλίνουσες απόψεις, ο χαβάς και η σφυριά του καθενός, που ταλαιπωρούν και κουράζουν. Μία εξήγηση είναι οι πολιτικές ωραιοπάθειες. Υπάρχουν κάποιοι που εννοούν τον κόσμο ως υποχρεωτική εικόνα τού εαυτού τους. Ό,τι αποκλίνει είναι ανεξήγητο ή μη νόμιμο. Θεωρούν δε ότι έχουν χρέος απέναντι στην ιστορία να συνομιλήσουν με τον Θεό κι όχι με τον σύντροφό τους και να εκφράσουν εν κενώ την αποψάρα. (Και οι πιο καπάτσοι, μάλιστα, να μεθοδεύσουν τη εύνοια του Θεού προς αυτούς τους ίδιους και τη δύσνοιά του προς τους άλλους - ειδικά τους εκλογικούς ανταγωνιστές). Το χάος είναι αναπόφευκτο. Είναι σίγουρο δηλαδή ότι η περίοδος της κρίσης φέρνει στην επιφάνεια το μικρό, το γελοίο και ανωφελές. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα ευρύτερο της απειθαρχίας. Πολλοί (περπατημένοι κομματικοί) ζουν με την ελπίδα ότι η πειθαρχική και ενοποιητική δύναμη της εξουσίας τέτοιες κακοφωνίες θα τις λειαίνει. Νομίζω ότι συμβαίνει το αντίθετο. Η πιθανότητα εξουσίας τις κάνει πιο απόκρημνες και ωμές. Η ιδεολογική και συναισθηματική ενότητα είναι τα στοιχεία που,
Τα κόμματα της κυβερνητικής διαχείρισης αγόραζαν μια ψευδοενότητα με το κράτος φέουδο και τις ιδιοτέλειες των πελατών τους. Η ριζοσπαστική και ευρεία Αριστερά αυτό δεν το μπορεί, αλλά ούτε το ανέχεται ο παραδοσιακός κόσμος της επειδή είναι καχεκτικά και περιθωριοποιημένα, δεν έχουν δομήσει τον τύπο εσωτερικών σχέσεων στη ριζοσπαστική Αριστερά. Δηλαδή, αν ρωτηθεί κανείς απ’ αυτούς που περνάνε ή θητεύουν στην Αριστερά για το είδος κοινωνικής σύνθεσης που έχει στο μυαλό του, για το είδος σοσιαλισμού, κοινωνικής δικαιοσύνης που εννοεί, φοβάμαι ότι οι απαντήσεις θα είναι χαώδεις. Η έλλειψη ιδεολογικής πυκνότητας και η υποβάθμιση της συναισθηματικής ποιότητας (αυτής που κάνει τους αν-
θρώπους να συνεννοούνται με τα μάτια) είναι στοιχεία, ίσως όχι άμεσα, λειτουργικά (όσο, π.χ., μια εκλογική μάχη ή μια πράξη κοινοβουλευτικού ελέγχου), αλλά είναι αυτό το στοιχείο που εκλείπει από την κοινωνία και γι’ αυτό ακριβώς θα έπρεπε να είναι το ηγεμονικό στη ριζοσπαστική Αριστερά. Αυτό το έλλειμμα θα το βρίσκουμε μπροστά μας όχι τόσο στην τωρινή ελπιδοφόρα και αόριστη ακμή, όσο αύριο στην στενωπό μιας κυβερνητικής εμπειρίας ή στη μέτρια εκλογική επίδοση. Ξέρουμε ότι αν καταστραφεί μια σχέση στα συναισθηματικά της θεμέλια, στην προϋπόθεση πίστης, δεν αποκαθίσταται. Αυτό δεν φαίνεται να απασχολεί τους υπεραπασχολημένους με τα εγώ τους νεοαριστερούς. Όμως το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την κομματική ισορροπία, ούτε μόνο τον τρόπο που ο καθένας αντιλαμβάνεται τον εαυτό του εντός μιας συλλογικότητας. Το πρόβλημα αφορά και το τι λες και το πώς το λες και το πώς συνθέτεις αυτό που λες με αυτό που σχεδιάζεις. Αφορά επομένως και τον πυρήνα της πολιτικής παραγωγής. Τα βασικότερα στοιχεία, η κομματικότητα και η συντροφική εμπιστοσύνη, είναι μορφές όχι μιας βουβαμάρας, αλλά μιας βαθιάς και αυτάρκους πολιτικής καλλιέργειας, που δεν μεταχειρίζεται το κοινό σπίτι για να «ανέλθει», που δεν μεταχειρίζεται τη δανεική ισχύ της συλλογικότητας για να προωθήσει κάτι στενά προ-
Ο Απρίλης των αφανών τους. Τους ανήκει δικαιωματικά, ανήκει ολόκληρος στη μνήμη και στην ευγνωμοσύνη που τους χρωστάς. Κι ας μη λογάριασαν τότε εκείνοι, ας μη δίστασαν, ας μη διάλεξαν ποτέ ούτε ποιον κυνηγημένο μήνα, ούτε ποιαν κατατρεγμένη μέρα, ούτε ποια φυλακισμένα χρόνια χρωστούσαν στην ανθρωπιά τους να βρίσκονται συμπαραστάτες σου. Σου τα έδωσαν όλα. Όλα τα λιγοστά και μεγάλα που ήλπισες να πάρεις από τους ανθρώπους για να χτίσεις την πίστη σου στον Άνθρωπο. Η πόρτα του σπιτιού τους άνοιξε μέσα στη νύχτα, να τρυπώσεις να κρυφτείς. Τα παράθυρα του σπιτιού τους κατέβαζαν τη μέρα τα σκούρα, να μη σε δει το κακό μάτι. Το φαγητό τους περίμενε κάθε μέρα να το μοιραστείς, τα στρωσίδια τους περίμεναν κάθε βράδυ να σε παρηγορήσουν. Ήξερες πως τα κουράγια τους δοκιμάζονταν κάθε πρωί που το παιδί έφευγε για το σχολείο, δασκαλεμένο μην του ξεφύγει μια λέξη, η λέξη που θα σώριαζε ένα σπιτικό σε ερείπια. Ήξεραν πως κάθε νύχτα μπορεί να ή-
Δεν ήξερες ότι είχε μάθει τη μέρα της αποφυλάκισης μετά την αμνηστία το καλοκαίρι του 1974. Εκείνος, όμως, ο αγαπημένος από τα γυμνασιακά κι από τους δύσκολους καιρούς, τότε που αναγνωρίζατε τον χαφιέ από το σημάδι του πηληκίου στο κοντοκουρεμένο κεφάλι, εκείνος το ήξερε
ταν η νύχτα που θα χρειαζόταν να βοηθήσουν να φτάσεις μέχρι τη επόμενη πόρτα, να τρυπώσεις, να κρυφτείς. Και το έπραξαν. Ήξερες, μπορούσες να φανταστείς, την αγωνία τους όταν έμαθαν πως πιάστηκες και σ’ έχουν στην Ασφάλεια, την έγνοια τους τις μέρες και τις βδομάδες που δεν είχαν νέα σου ούτε απ’ τους δικούς σου, γιατί ούτε κι εκείνοι γνώριζαν πού μπορεί να βρίσκονταν τα κομμάτια της ψυχής σου. Ήξεραν πότε δικαζόσασταν στο στρατοδικείο και περίμεναν στο απέναντι πεζοδρόμιο να σε χαιρετίσουν με το βλέμμα καθώς σας κατέβαζαν σιδηροδέσμιους δυο - δυο από την κλούβα. Ήξερες ότι έπρεπε να μάθουν απ’ τους δικούς σου πόσο τους ευχαριστείς γι’ αυτό, αλλά και πόσο επικίνδυνο είναι για τους ίδιους και πως καλύτερα να μην το ξανακάνουν. Και το έπραξες. Ήξεραν ποια μέρα ήταν το ένα και μοναδικό επισκεπτήριο που είχες δικαίωμα κάθε μήνα να δεις τους δικούς σου και να σε δουν και φρόντιζαν να έχει η μάνα σου να σου φέρει κάτι δικό
σωπικό, αδόκιμο και ιδιωφελές. Πού βλέπουμε την έλλειψη ιδεολογικής ενότητας αλλά και ενός αισθήματος κοινότητας; Όχι μόνο στα «θρακικά», αλλά και στις ζυμώσεις στα δημοτικά και ευρωεκλογικά. Απίστευτη βράση που ξεκολλάει αντί να κολλάει το σίδερο. Τα κόμματα της κυβερνητικής διαχείρισης αγόραζαν μια ψευδοενότητα με το κράτος φέουδο και τις ιδιοτέλειες των πελατών τους. Η ριζοσπαστική και ευρεία Αριστερά αυτό δεν το μπορεί (και λόγω φύσης και λόγω αντικειμενικής έλλειψης χρηματοδότησης), αλλά ούτε το ανέχεται ο παραδοσιακός κόσμος της. Η αναβάθμιση μιας δύσκολης και κοπιώδους θεωρητικής και ιδεολογικής ακριβολογίας, ακόμα και όταν καίγεται το πελεκούδι (εκλογές και αναμετρήσεις που επιβάλλουν άλλου τύπου επείγοντα), είναι η δημοκρατική επιλογή που θα αντικαταστήσει την πειθαρχία με την ενότητα. Αυτό δεν κερδίζεται ούτε με τους μεθυσμένους ναρκισσισμούς, ούτε με αδελφοκτονίες, ούτε με μια ανερμάτιστη, εγωιστική και πλαδαρή κομματική ανοικτότητα, που επικαλείται μια τάχα μου δημοκρατία για να επιβάλει μια καταστροφική φιλαυτία. Δεν υπάρχει χρόνος ούτε πολιτικό απόθεμα, ούτε επιείκεια. Ας θυμηθούμε το 2008.
* Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αν. καθηγητής ΕΜΠ dsevastakis@arch.ntua.gr
τους, ένα φαΐ τη μια, ένα βιβλίο την άλλη, και πάντα ένα μήνυμα εγκαρδίωσης τυλιγμένο μέσα σε έναν απλό προφορικό χαιρετισμό. Δεν ήξερες ότι είχε μάθει τη μέρα της αποφυλάκισης μετά την αμνηστία το καλοκαίρι του 1974. Εκείνος, όμως, ο αγαπημένος από τα γυμνασιακά κι από τους δύσκολους καιρούς, τότε που αναγνωρίζατε τον χαφιέ από το σημάδι του πηληκίου στο κοντοκουρεμένο κεφάλι, εκείνος το ήξερε. Κι εσύ θα θυμάσαι πάντα τα χέρια που απλώνονται πίσω απ’ την πλάτη σου εκείνη την ώρα της παραζάλης, τις δυο παλάμες που, μες στο παραλήρημα της χαράς, σου σκεπάζουν ζεστές τα μάτια, τη γνώριμη φωνή που σου λέει στ’ αυτί το όνομά σου, το μουσκεμένο πρόσωπο, μετά, να σε κοιτάει στα έκπληκτα μάτια, τα φιλιά, τις αγκαλιές, τα φιλιά πάλι, τις αγκαλιές ξανά. Και το κλάμα της χαράς, τα δάκρυα για τα χρόνια που πέρασαν αλλά δεν πήγαν χαμένα, για την πόρτα που ανοίγει νύχτα για να κρυφτείς, για το παράθυρο που σε φυλάει τη μέρα απ’ το κακό μάτι, για όλα τα λιγοστά, τα μεγάλα και ακατάλυτα θεμελιώματα της ανθρωπιάς, στον αιώνα των αιώνων.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
17
ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ βουλευτής, υπεύθυνη Εξωτερικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ
Ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας προϋποθέτει εταιρική σχέση με τη Ρωσία Υπέρ ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας, το οποίο θα περιλαμβάνει ουσιαστική εταιρική σχέση με τη Ρωσία τάσσεται η Νάντια Βαλαβάνη μιλώντας στην «Αυγή», με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία. Η υπεύθυνη Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι η ουκρανική κρίση κατέδειξε την αδυναμία της Ε.Ε. να λειτουργήσει ως δύναμη ειρήνης και δημοκρατίας, αφού,
σε αντίθεση με τις καταστατικές της αρχές, νομιμοποίησε ακραίες υπερεθνικιστικές - ακροδεξιές δυνάμεις και υποβάθμισε τη σημασία της ασφάλειας της Ρωσίας. Αναφερόμενη στη στάση της ελληνικής προεδρίας, κάνει λόγο για ουσιαστικό αποκλεισμό της από τις εξελίξεις. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΚΑΠΑΚΟ
Η κατάσταση στην Ουκρανία ξεφεύγει, με τον κίνδυνο του εμφυλίου να ενισχύεται παρά τη συμφωνία της Γενεύης. Τι επιπτώσεις έχει η κρίση στις διεθνείς σχέσεις και στην ευρωπαϊκή ασφάλεια; Θα ήταν πρόωρο να μιλήσουμε για εμφύλιο, παρά την προφανή κλιμάκωση της κατάστασης. Τα όσα, όμως, θετικά της πρόσφατης τετραμερούς Συνόδου στη Γενεύη, που έφερε τις αντιμαχόμενες πλευρές στο τραπέζι για πρώτη φορά μετά τη συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου, φαίνεται να εξανεμίζονται απ’ τις συγκρούσεις που ακολούθησαν. Ιδιαίτερα σοβαρή επίπτωση της ουκρανικής κρίσης είναι η διεύρυνση του δρόμου που άνοιξε με το Κόσσοβο: Του πρώτου «ολοκληρωμένου» προηγούμενου αλλαγής διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων μέσω επέμβασης μεγάλων δυνάμεων. Είχαμε επισημάνει τότε τους κινδύνους που δημιουργούσε η πολεμική επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία: Σήμερα το «Κόσσοβο» επιστρέφει για να στοιχειώσει τη Δύση. Η ουκρανική κρίση κατέδειξε, επίσης, τη θεμελιώδη αδυναμία της Ε.Ε. να λειτουργήσει εποικοδομητικά, ως δύναμη ειρήνης και δημοκρατίας, στις εξωτερικές της σχέσεις. Κι επιβεβαιώνει τους κινδύνους ασφαλείας, όταν παραβιάζονται οι θεμελιακές αρχές τής εδαφικής ακεραιότητας και της μη ανάμειξης στα εσωτερικά τρίτων χωρών. Η ελληνική κυβέρνηση ως προεδρεύουσα χώρα της Ε.Ε. πήρε κάποια ουσιαστική πρωτοβουλία για την ουκρανική κρίση; Δυστυχώς όχι. Η επίσκεψη Βενιζέλου στην Ουκρανία ήρθε να καλύψει, βασισμένη σε επικοινωνιακές λογικές, τον ουσιαστικό «αποκλεισμό» της ελληνικής προεδρίας από τις εξελίξεις. Χωρίς οποιοδήποτε σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης, ο Έλληνας προεδρεύων δεν επεδίωξε καν να επισκεφθεί τη Μόσχα, προκειμένου η Ε.Ε. να διαδραματίσει ρόλο σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης. Στο πλαίσιο έλλειψης μιας τέτοιας στρατηγικής από μεριάς ελληνικής προεδρίας, εντάσσεται προφανώς ότι η Ελλάδα -σε αντίθεση ακόμα και με το Ευρωκοινοβούλιο- δεν καταδίκασε τις ενέργειες νεοναζιστικών και ακροδεξιών μορφωμάτων στην κλιμάκωση της κρίσης και τη συμμετοχή τους στη νεοσυσταθείσα ουκρανική κυβέρνηση. Συμπόρευση της ελληνικής κυβέρνησης με τους πλέον βίαια νεοφιλελεύθερους κύκλους της Ε.Ε. αποκαλύπτει επίσης η πλήρης υποστήριξή της στην ακραία νεοφιλελεύθερη συμφωνία σύνδεσης -με όλες τις διαλυτικές επιπτώσεις που αναμένεται να έχει στον βασικό παραγωγικό ιστό της χώρας, που βρίσκεται στην Ανατολική Ουκρανία-, καθώς και στην παροχή οικονομικής «βοήθειας» με προαπαιτούμενη λιτό-
τητα και συμμετοχή του ΔΝΤ. Η Ελλάδα θα συνδράμει με την «τεχνογνωσία» της! Έτσι η ελληνική προεδρία δεν είχε οποιαδήποτε συμβολή επίλυσης της κρίσης. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα βαθύτερα αίτια της ουκρανικής κρίσης; Μολονότι πολλά μπορούμε να προσάψουμε στις προηγούμενες ουκρανικές ηγεσίες, ένα από τα βαθύτερα γενεσιουργά αίτια για την κλιμάκωση της κρίσης υπήρξε η συστηματική υποβάθμιση από τη Δύση της σημασίας των συμφερόντων ασφαλείας της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ, συνεπικουρούμενες τα τελευταία χρόνια από τις Βρυξέλλες, έχουν καταστήσει κενό γράμμα τη «συμφωνία κυρίων» που είχε συναφθεί αρχές της δεκαετίας του ‘90 με το Κρεμλίνο, προκειμένου ν’ αποσπάσουν τη συναίνεσή του για την προσχώρηση μιας ενοποιημένης Γερμανίας στο βορειοατλαντικό σύμφωνο. Αντάλλαγμα, η δέσμευση ότι το ΝΑΤΟ δεν θα «πλευροκοπούσε» τη Ρωσία. Αντίθετα μ’ αυτό, είδαμε την προσχώρηση των βαλτικών κρατών στο ΝΑΤΟ το 2004 και τη διαρκή αναβάθμιση των σχέσεών του με Γεωργία, Αρμενία, Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν και βέβαια με την Ουκρανία. Ταυτόχρονα, ποτέ δεν εξετάσθηκαν σοβαρά οι προτάσεις της ρωσικής πλευράς για προώθηση μιας νέας Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής Ασφαλείας, οι οποίες θα ενέτασσαν τον ρόλο της Ε.Ε. στην περιοχή σε ένα ευρύτερο περιφερειακό πλαίσιο. Αντί γι’ αυτό, είχαμε ανάπτυξη των σχεδίων για «αντιπυραυλική ασπίδα» στην Ανατολική Ευρώπη και προώθηση συμφωνιών σύνδεσης που υπονομεύουν ευθέως τις οικονομικές σχέσεις και τον ενεργειακό ρόλο της Ρωσίας σ’ αυτές τις χώρες. Το ουσιαστικότερο εγχείρημα αποκλιμάκωσης σήμερα θα ήταν η έμπρακτη αναγνώριση της ανάγκης για συλλογική ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς αποκλεισμούς, με άμεση αναθεώρηση της προσπάθειας προσεταιρισμού της Ουκρανίας στη σφαίρα οικονομικής και στρατιωτικής επιρροής της Δύσης. Τι ρόλο διαδραμάτισε ο ευρωπαϊκός παράγοντας στην ουκρανική κρίση; Είχε ενιαία αντιμετώπιση ή υπήρξαν διαφοροποιήσεις; Είναι χαρακτηριστικό πως στις αρχές Μαρτίου, όταν ο Εσθονός ΥΠΕΞ ενημέρωσε τη Βαρώνη Άστον ότι οι ελεύθεροι σκοπευτές, που αιματοκύλησαν το Κίεβο σκοτώνοντας δεκάδες πολίτες που διαδήλωναν κατά της κυβέρνησης Γιανουκόβιτς, λάμβαναν εντολές από στελέχη της σημερινής μεταβατικής κυβέρνησης, το ζήτημα «ξεχάστηκε» ασυζητητί. Ωστόσο, όπως τόνισα και στη διακοινοβουλευτική διάσκεψη της Αθήνας για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας, η Βαρώνη Άστον στην εισήγησή της στην ίδια διάσκεψη πα-
ρέλειψε οποιαδήποτε αναφορά στο ψήφισμα 2627/2014 του Ευρωκοινοβουλίου, που αναφερόταν στην ανάγκη διεξαγωγής ανεξάρτητης έρευνας «για τον ρόλο και τις διασυνδέσεις των ελεύθερων σκοπευτών». Το ψήφισμα εξέφραζε επίσης βαθιά ανησυχία για τον κυβερνητικό ρόλο των ακροδεξιών κομμάτων Σβόμποντα και Δεξιός Τομέας, ενώ επέκρινε το γεγονός ότι η Ε.Ε. και τα κράτη - μέλη αγνόησαν συστηματικά τις ανησυχίες και τα συμφέροντα της Ρωσίας. Σε αντίθεση με το ψήφισμα, η πολιτική της Ε.Ε., που εκφράσθηκε κυρίως μέσω της Βαρώνης Άστον, παρείχε στήριξη -κατά τα πρότυπα των «πολύχρωμων επαναστάσεων»- και νομιμοποίησε ακραίες υπερεθνικιστικές - ακροδεξιές δυνάμεις. Κάτι τέτοιο αφίσταται ανοιχτά από τις καταστατικές αρχές της Ε.Ε., δημιουργώντας προηγούμενο και για μελλοντικές θεσμικές συμμαχίες μεταξύ νεοφιλελευθερισμού και φασισμού. Ταυτόχρονα, αυξάνοντας τον κίνδυνο διχοτόμησης της Ουκρανίας, αντί να επιλύει, οξύνει την ανασφάλεια στα σύνορα της Ε.Ε. Επιχειρώντας να διεισδύσει στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες και να τις αποσπάσει απ’ την επιρροή της Μόσχας, προκειμένου να προχωρήσει η διείσδυση των ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων και η στερέωση της πολιτικής της επιρροής, η Ε.Ε. ουσιαστικά εξαναγκάζει την Ουκρανία να επιλέξει μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης. Μια επιλογή αδύνατη για μια χώρα που έχει βαθιές ιστορικές, πολιτισμικές και γεωγραφικές διασυνδέσεις με τη Ρωσία, ενώ το 20% του πληθυσμού της είναι Ρώσοι. Η επίσημη ευρωπαϊκή πολιτική κατατείνει στην ουσιαστική μετατροπή της Ουκρανίας σε αποικία χρέους - με την Ελλάδα, σύμφωνα με τον Σόιμπλε, ως μοντέλο. Τόσο με τη νεοφιλελεύθερη συμφωνία σύνδεσης όσο και με την πρόσφατη ψήφιση «πακέτου μέτρων» στο Κίεβο, που προβλέπει ως αντάλλαγμα δάνειο 18 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ, μαζικές απολύσεις στον δημόσιο τομέα και μείωση όλων των κοινωνικών παροχών. Έχοντας απολέσει, όμως, τον ρόλο υπεύθυνου συνομιλητή και με διάσταση θέσεων μεταξύ των ίδιων των θεσμών της, η Ε.Ε. ουσιαστικά αυτοακυρώνεται. Πώς είναι το διπλωματικό κλίμα που εισπράττετε στις διεθνείς συναντήσεις με επίκεντρο το ουκρανικό ζήτημα; Το κλίμα, σχεδόν ψυχροπολεμικό, όπως διαπίστωσα όχι μόνο στη διακοινοβουλευτική διάσκεψη της Αθήνας, αλλά και στο Στρασβούργο, συμμετέχοντας στην εαρινή δύνοδο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, δεν ευνοεί εξεύρεση λύσης. Έτσι, ενώ η Κριμαία αναδείχθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, σε πρωτεύον ζήτημα, η αντιδημοκρατική - ακροδεξιά σύσταση της μεταβατικής κυβέρνησης υποβαθμίστηκε σε σημείο
χαρακτηρισμού του κόμματος Σβόμποντα, από τις επίσημες «ραπορτέρ» της συνέλευσης για την Ουκρανία, ως «μετριοπαθές»! Η σύνοδος στέρησε με μεγάλη πλειοψηφία από τους Ρώσους βουλευτές το δικαίωμα ψήφου και τη δυνατότητα συμμετοχής σε αποστολές ελέγχου εκλογικών διαδικασιών και στα όργανα του σώματος μέχρι τον Ιανουάριο 2015. Αυτό αποδυνάμωσε έναν από τους ελάχιστους πολυμερείς διαύλους -το μοναδικό στη σφαίρα της «κοινοβουλευτικής διπλωματίας»-, που παρέμεναν ακόμα ανοιχτοί μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, επαναφέροντας και ενισχύοντας την πρωτοκαθεδρία της διπλωματίας των μεγάλων δυνάμεων. Θα επηρεάσουν οι εξελίξεις στην Ουκρανία τη συζήτηση γύρω από ένα πανευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας; Το ψήφισμα 2627/2014 του Ευρωκοινοβουλίου τονίζει το προφανές: Ότι η διεθνής κρίση, που πυροδότησαν οι εξελίξεις, αποκαλύπτει ότι οι συγκρούσεις στην Ουκρανία αποτελούν προϊόν της αποτυχίας όλων των πλευρών να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο σύστημα ασφαλείας χωρίς αποκλεισμούς - και ανάλογες δομές συνεργασίας. Ένα σύστημα που θα διασφαλίζει την εδραίωση μιας ουσιαστικής εταιρικής σχέσης με τη Ρωσία. Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα θα έπρεπε, με την ιδιότητα της προεδρεύουσας χώρας, να εισηγηθεί τη στενή συνεργασία με τον κατεξοχήν οργανισμό για αποτροπή συγκρούσεων στον ευρασιατικό χώρο, τον ΟΑΣΕ, με στόχο την προώθηση του αιτήματος για μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη, που θα συμπεριλαμβάνει με ουσιώδη τρόπο τη Ρωσία. Ποιες πολιτικές πρωτοβουλίες θα αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες, για τις σχέσεις της χώρας μας με τη Ρωσία; Ο ΣΥΡΙΖΑ και τώρα, από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και αύριο ως κυβέρνηση, επιδιώκει η χώρα μας να καλλιεργήσει στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία όχι μόνο διμερώς, αλλά και ως κράτος - μέλος της Ε.Ε. Σε αυτό το πλαίσιο θα αναλάβει πρωτοβουλίες, ώστε ν’ αποκτήσει ουσιαστικότερο περιεχόμενο η σχέση της Ε.Ε. με τη Ρωσία ως στρατηγικό εταίρο. Μια σχέση που οφείλει να στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και να συνυπολογίζει τα έννομα συμφέροντα ασφαλείας της Ρωσίας, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση συνθηκών συνεννόησης και συνεργασίας στην Ευρώπη από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια. Γι’ αυτόν τον λόγο σχεδιάζουμε μια ευρωπαϊκή Ελλάδα με στρατηγικές σχέσεις με τις χώρες BRICS.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
18
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΠΕΝΕΤΟΣ ΣΠΥΡΟΥ υποψήφιος περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου:
Τα νησιά βιώνουν τα Μνημόνια πολύ πριν από το 2010 «Ο στόχος μας και ο σχεδιασμός μας πρέπει να είναι η οικοδόμηση κοινωνιών 365 ημερών και όχι ενός, δύο, τριών μηνών, γιατί ο πολίτης του ενός, δύο, τριών μηνών δεν είναι πολίτης ενεργός», τονίζει ο Μπενέτος Σπύρου, υποψήφιος περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Αυγή» της Κυριακής, ο υποψήφιος που στηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ αναλύει τα βασικότερα προβλήματα των νησιών της περιοχής και παρουσιάζει τις προτάσεις της Νησιωτικής Ανατροπής. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΣΙΜΟ
Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει η Περιφέρειά σας στο ζήτημα της Υγείας; Ποιες είναι οι διεκδικήσεις του συνδυασμού σας; Για να προσεγγίσουμε τα ιδιαίτερα προβλήματα που μπορεί να έχει η Περιφέρειά μας, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (Κυκλάδες και Δωδεκάνησα), πρέπει κανείς να καταλάβει τις στρεβλώσεις που δημιουργεί η «νησιωτικότητα» ως μόνιμο διαρθρωτικό πρόβλημα, πράγμα που αναγνωρίζουν προ πολλού το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το ελληνικό Σύνταγμα (άρθρο 101), σήμερα. Το δεύτερο ζήτημα που πρέπει να καταλάβουμε, επιτέλους, στην πατρίδα μας, που ως ο «μακροβιότερος» δήμαρχος, όπως λένε, στην Ελλάδα, προερχόμενος μάλιστα από ένα «μικρό νησί» το έχω βιώσει με τον πιο παράλογο τρόπο (δέκα τουλάχιστον φορές στα 28 χρόνια θητείας μου), είναι ότι η πρωτοβάθμια φροντίδα πρέπει να περάσει στην Α’βάθμια Τ.Α., η Β’βάθμια στην Περιφέρεια (Β’βαθμό Τ.Α.) και οι πανεπιστημιακές κλινικές κ.ά. στο υπουργείο Υγείας και στο κράτος, γενικότερα. Το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» αναφέρεται σε «υπηρεσίες» όσο γίνεται πιο κοντά στον πολίτη. Αυτός ο τελευταίος σχεδιασμός είχε γίνει πριν από δέκα χρόνια περίπου και μέσα από το 3ο και το 4ο ΚΠΣ κατασκευάστηκαν πολύ σημαντικές δομές Υγείας, οι οποίες, σήμερα, απαξιώνονται. Η βασική φιλοσοφία ήταν σε κάθε μικρό ή μεγαλύτερο νησί να υπάρχει τουλάχιστον ένας γιατρός γενικής ιατρικής ή παθολόγος, δεύτερος ανειδίκευτος (αγροτικός) και ένας επικουρικός, δύο βασικά εργαστήρια (αιματολογικό, ακτινολογικό), που μαζί με τα άλλα εργαστήρια δίνουν τη δυνατότητα και στα κλιμάκια γιατρών του πλησιέστερου μικρού ή μεγάλου Κέντρου Υγείας ή νοσοκομείου να επισκέπτονται τα μικρά νησιά με συχνότητα που είναι προς διαβούλευση, για να μην ταξι-
δεύει ο κόσμος στα νοσοκομεία για απλά πράγματα, δεδομένου και του τεράστιου ελλείμματος στο ακτοπλοϊκό. Αυτό, κατ’ επέκταση, σημαίνει ότι και τα πλησιέστερα νοσοκομεία ή Κέντρα Υγείας θα πρέπει να διαθέτουν το ανάλογο ιατρικό προσωπικό ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και τις ανάγκες τους, πέραν των τοπικών. Επίσης, το γεγονός ότι τα περισσότερα νησιά έχουν ελικοδρόμια για τις διακομιδές και κλιμάκια γιατρών, εθελοντών, από όλη την Ελλάδα που εκδράμουν κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου στα νησιά, έχει σώσει ζωές. Σημειωτέον ότι το ΕΚΑΒ δεν έχει προβλέψει όλα αυτά τα χρόνια και θαλάσσια μέσα μεταφοράς, παρά μόνο πτητικά, σε μια χώρα νησιωτική! Όλο αυτό το σύστημα, μαζί με κάποια άλλα πράγματα, έχει καταρρεύσει, με αποτέλεσμα ο κόσμος να είναι σε απόγνωση και να σκέφτεται να εγκαταλείψει τα νησιά... Εμείς διεκδικούμε να επανέλθει η κατάσταση στην αρχική της μορφή, να διασφαλιστεί ένα ελάχιστο επίπεδο Υγείας -αυτά που σας είπα πριν είναι σ’ αυτή τη φιλοσοφία και λογική- και να δοθούν κίνητρα και διασφαλίσεις σε ιατρικό και άλλο προσωπικό ώστε να πάνε να υπηρετήσουν στα νησιά. Τα νησιά και οι κάτοικοί τους δεν είναι εδώ για να φυλάνε τις βίλες των τουριστών πάσης φύσεως. Η Αθήνα σχεδιάζει όλη την Ελλάδα σαν κοντινά ή πιο απομακρυσμένα προάστια του Λεκανοπεδίου της Αττικής. Το πώς θα περάσει καλά ο πολίτης του «κλεινού άστεως». Να δώσουν ρόλο στην Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού και σε θέματα Υγείας, και το όποιο «νοικοκύρεμα» θα το δούμε από κοινού. Ένα από τα θέματα που απασχολούν τη νησιωτική Ελλάδα είναι αυτό των δρομολογίων των πλοίων. Πώς μπορεί να παρέμβει η Περιφέρεια στο θέμα αυτό;
Πρέπει να καταλάβουμε όλοι πως το πλοίο για εμάς τους νησιώτες είναι όπως το τρένο και το λεωφορείο για τους πολίτες της ηπειρωτικής χώρας... Το ελληνικό Σύνταγμα και το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» λένε ότι η Πολιτεία πρέπει να διασφαλίσει την «προσβασιμότητα προσπελασιμότητα» στα κέντρα διοίκησης, οικονομίας και δημόσιων αγαθών (Υγεία...) με το ελάχιστο κόστος. Είχα πει παλαιότερα ότι εάν λυθεί το ακτοπλοϊκό σε μια βάση «συνδυασμένων μεταφορών», όπου σε καθημερινή βάση και ο τελευταίος κάτοικος στο πιο απομακρυσμένο νησί του Αιγαίου να έχει πρόσβαση στα κέντρα διοίκησης, οικονομίας και δημόσιων αγαθών, «θα απελευθερωθούν δυνάμεις στο Αιγαίο που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει». Η φράση «μετρό του Αιγαίου» γεννήθηκε από κάποιους ανθρώπους του Αιγαίου... Είναι δουλειά κάποιων ανθρώπων (μεταξύ των οποίων και εμού του ιδίου) που πονάνε το Αιγαίο κι έχουν δουλέψει πάνω σ’ αυτά τα ζητήματα όσο κανένας. Η θέση της Δ/νσης Μεταφορών της Κομισιόν είναι: «Ποιος σας είπε ότι το ΕΣΠΑ δεν ενέκρινε την ένταξη του ‘κινητού μέσου’, δηλαδή του πλοίου, στην επένδυση για την ακτοπλοΐα; Αυτά είναι μυθεύματα των ελληνικών κυβερνήσεων. Το πλοίο, βασικό έργο υποδομής, αποτελεί συνέχεια του λιμανιού, όπως το βαγόνι και η ράγα του τρένου. Είναι δημόσιο αγαθό κ.λπ. Πρέπει να δημιουργήσουμε έναν ΟΣΕ ή ένα ΚΤΕΛ στη θάλασσα» (όλα αυτά, παρουσία δώδεκα δημάρχων της περιοχής μας σε αποστολή στις Βρυξέλλες). Εμείς θα απαιτήσουμε το «μετρό του Αιγαίου» να μπει στο ΚΠΣ (ΕΣΠΑ), όπως μπήκαν και εκτελούνται ή εκτελέστηκαν: η Εγνατία Οδός, η Ιονία Οδός, η Εθνική Αθηνών - Θεσσαλονίκης, Πελοποννήσου κ.λπ. και εάν χρειαστεί, θα προσφύγουμε και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Φτάνει πια ο εμπαιγμός. Τρία πράγματα πρέπει να γίνουν άμεσα: 1. Να κατοχυρωθεί νομοθετικά ο δημόσιος χαρακτήρας του «ακτοπλοϊκού». 2. Να καθοριστεί ένα ελάχιστο, δημόσιο συγκοινωνιακό δίκτυο. 3. Να συσταθεί ένας Εθνικός Φορέας Διαχείρισης του θαλάσσιου συγκοινωνιακού έργου και έπειτα ανοίγει ο δρόμος για το μεταφορικό ισοδύναμο!
Έχετε δηλώσει πως διαφωνείτε με τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Πώς κρίνετε το ακολουθούμενο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης; Ποια είναι η πρότασή σας για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής; Αυτό το «όχι στη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού» το είπα για πρώτη φορά το 1988 στα αναπτυξιακά συνέδρια επί ΠΑΣΟΚ! Έλεγα πάντα ότι εάν ο τουρισμός θεωρείται πως είναι συγκριτικό πλεονέκτημα στις οικονομίες των νησιών, πρέπει να τον στηρίξουμε πάνω στην ντόπια παραγωγή και οικονομία. Δεν θα εισάγουμε προϊόντα και θα εξάγουμε υπηρεσίες. Ο στόχος μας και ο σχεδιασμός μας πρέπει να είναι η οικοδόμηση κοινωνιών 365 ημερών και όχι ενός, δύο, τριών μηνών, διότι ο πολίτης του ενός, δύο, τριών μηνών δεν είναι ενεργός πολίτης, είναι πολίτης - μαριονέτα που δεν μπορεί να παράξει ούτε οικονομία, ούτε βιώσιμη ανάπτυξη, ούτε έχει ταυτότητα. Αντιθέτως, μερικές φορές μπορεί να παράξει και «βαρβαρότητα». Και εμείς έχουμε ανάγκη τους πολίτες και πρέπει να τους ενεργοποιήσουμε έτσι ώστε να σταματήσουν να συμπεριφέρονται σαν «πελάτες» της όποιας πολιτικής τάξης. Η πρότασή μου, πάντοτε, ήταν ότι κάθε νησί πρέπει να ολοκληρώσει το μοντέλο της ισόρροπης ανάπτυξης. Τα κενά του θα τα καλύψει διπλανό νησί ή συστάδα νησιών, ανάλογα με τη γεωγραφία του χώρου και την όποια διοικητική μεταρρύθμιση ονειρευόμαστε. Τα κενά των νησιών η επαρχία, της επαρχίας η νομαρχία, της νομαρχίας η περιφέρεια, της περιφέρειας το κέντρο, ενταγμένα όλα σε ένα εθνικό σχέδιο όπου θα δώσουμε ρόλους στα μικρονήσια, ενταγμένους στον περιφερειακό σχεδιασμό, σε ένα συνολικό εθνικό σχέ-
διο. Οι ίδιοι οι κυβερνώντες παραδέχονται -αργά, βέβαια- ότι η κρίση στον τουρισμό προηγείται κατά πολύ της οικονομικής κρίσης. Άρα λέω και εγώ: είναι δομική. «Δεν είναι στραβός ο γιαλός, στραβά αρμενίζουμε». Ο τεράστιος πλούτος των νησιών μας σε Ιστορία, πολιτισμό, φυσικό περιβάλλον και, λόγω του «μικροκλίματος», ο τεράστιος γαστρονομικός θησαυρός, είναι τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, οι πρώτες ύλες της λεγόμενης βαριάς μας βιομηχανίας, του τουρισμού. Προϋπόθεση, όμως, είναι να τελειώνει αυτός ο εμπαιγμός με την ακτοπλοΐα και τον ρόλο της. Στη διακήρυξή σας κάνετε λόγο για την ανάκτηση της «νησιωτικότητας». Ποιες διεκδικήσεις περιλαμβάνει το σημείο αυτό; Κατ’ αρχάς, για ποια «ανάκτηση» μιλάμε; Τα πρώτα μέτρα που αποδομήθηκαν στα Μνημόνια ήταν τα ελάχιστα που πάρθηκαν μέχρι σήμερα και αυτό, το μοναδικό, του μειωμένου ΦΠΑ στο 30%, συνεχώς καλλιεργείται ένα κλίμα αφανισμού του. Τα νησιά βρίσκονται σ’ ένα μόνιμο και διαρκές Μνημόνιο από την αρχή της ύπαρξής τους. Όπως ανέφερα παραπάνω, είναι πολλά τα προβλήματα και οι στρεβλώσεις που προκύπτουν ένεκα της «νησιωτικότητας». Θα απαιτήσουμε να εφαρμοστούν, επιτέλους, το Σύνταγμα και οι νόμοι. Η πολιτική σύγκρουση είναι δεδομένη. Εάν αυτή η χώρα δεν αποκτήσει περιφερειακή συγκρότηση, περιφερειακούς θεσμούς και δομές, εάν οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες δεν γίνουν κυβερνήτες στα νησιά τους και στις Περιφέρειές τους, αυτή η χώρα, η χώρα μας, η πατρίδα μας, δεν έχει μέλλον. Στο τέλος θα καταλήξει παραθεριστική κατοικία των Βορειοευρωπαίων.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
19
ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΝΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟΝ «ΜΠΕΡΛΟΥΣΚΟΝΙΣΜΟ»
Με τον Θ. Δρίτσα η δημοτική παράταξη της ΔΗΜ.ΑΡ. Ανεβαίνει η δυναμική νίκης του Λιμανιού της Αγωνίας στον Πειραιά καθώς είναι πλέον καθημερινή η ανταπόκριση στο κάλεσμα Δρίτσα για συστράτευση ευρύτερων δυνάμεων ώστε να αποτραπεί η άλωση του πρώτου λιμανιού της χώρας από τα επιχειρηματικά συμφέροντα. Μια βδομάδα μετά την επί της αρχής ανταπόκρισή της στο προσκλητήριο, η δημοτική παράταξη της ΔΗΜ.ΑΡ. Πειραιάς 2014+, με επικεφαλής τον Ηλ. Τζενατουλάκο, ανακοίνωσε αργά την Παρασκευή τη συμμετοχή της στο ψηφοδέλτιο Δρίτσα. Είχε προηγηθεί απόφαση της Ε.Ε. της ΔΗΜ.ΑΡ. που είχε αποφασίσει «να μην υποστηριχθεί κανένα από τα ήδη κατατεθειμένα ψηφοδέλτια», καλώντας όμως «τα μέλη της οργάνωσης του κόμματος στον Πειραιά να λειτουργήσουν με βάση τις αξίες και τις αρχές της Δημοκρατικής Αριστεράς για την Τοπική Αυτοδιοίκηση». Με τη δική του ανακοίνωση ο «Πειραιάς 2014+» τόνισε ότι, λαμβάνοντας υπόψη τους «ορατούς κινδύνους ‘Μπερλουσκονοποίησης’ της πολιτικής ζωής» από το ψηφοδέλτιο Μώραλη - Μαρινάκη «αποφάσισε να συστρατευθεί» με το Λιμάνι της Αγωνίας «και να καταστήσει σαφές ότι πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί το ενδεχόμενο ο Πειραιάς να περάσει στα χέρια των επιχειρηματικών συμφερόντων». «Με το Λιμάνι της Αγωνίας μάς χωρίζουν πολλά. Μας ενώνει ωστόσο η αγάπη μας να αγωνιστούμε για έναν Πειραιά σύγχρονο και κοινωνικά δίκαιο», σημείωνε. «Η απόφαση του κ. Ηλία Τζανετουλάκου, των συνεργατών του, αλλά και ανεξάρτητων πολιτών του Πειραιά να συστρατευθούν σε αυτή την κοινή προσπάθεια, προσδίδει μεγαλύτερη αισιοδοξία και στέλνει μήνυμα σε ακόμα περισσότερες Πειραιώτισσες και περισσότερους Πειραιώτες», σημείωσε με δική του ανακοίνωση ο Θ. Δρίτσας διαμηνύοντας πως «ήρθε η ώρα να μπει οριστικό τέλος στις πολιτικές και στις πρακτικές που γύρισαν τον Πειραιά πολλά χρόνια πίσω. Ο Πειραιάς μπορεί να αναγεννηθεί και να κοιτάξει με αισιοδοξία το μέλλον. Να γίνει η ναυαρχίδα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, με δικαιοσύνη, δημοκρατία, αλληλεγγύη και σχέδιο. Προχωράμε...». Τη στήριξή της στο Λιμάνι της Αγωνίας εξέφρασε και η κίνηση Νέων Επιστημόνων και Δημοκρατικών Πολιτών, μέσω των δικηγόρων Δ. Μελίδη και Μ. Διαθεσόπουλου.
Η απελπισία στα μάτια των ανθρώπων, αλλά και η ελπίδα που εναποθέτουν στον συνδυασμό Γόνιμη Γραμμή είναι αυτά που έχουν συγκλονίσει ώς τώρα τη δημοσιογράφο της ΕΡΤ Αγλαΐα Κυρίτση, υποψήφια περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου, που αναπτύσσει, στη συνέντευξη που ακολουθεί, το πρόγραμμα του συνδυασμού για την ανάκτηση της αξιοπρέπειας και την έξοδο από την κρίση. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Σε μια νησιωτική περιοχή, συνώνυμη της άγονης γραμμής, εσείς επιλέξατε να ονοματίσετε τον συνδυασμό του οποίου ηγείστε Γόνιμη Γραμμή. Με ποιο σκεπτικό; Ο τίτλος Γόνιμη Γραμμή παραπέμπει στο όραμά μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση των νησιών μας, σε μια δυναμική «επαναφορά» μιας περιοχής ευλογημένης από τη φύση και την ιστορία της. Παραπέμπει επίσης, εκ του αντιθέτου, σε μια κατάσταση που τη βιώνουν όλοι οι νησιώτες μας, όπως τη βίωσα κι εγώ η ίδια, περιοδεύοντας σε όλα τα νησιά και μιλώντας με τους ανθρώπους. Μαρασμός, μείωση του πληθυσμού, κυρίως των νέων, υπανάπτυξη, ανεργία, παραγωγική αποσάθρωση. Αυτοί που κατάντησαν τα νησιά του Β. Αιγαίου «άγονη γραμμή», με ανύπαρκτη την ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών μεταξύ τους και αναξιόπιστα δρομολόγια πλοίων να συνδέουν «τάχα μου» τα νησιά με την ηπειρωτική Ελλάδα, πρέπει να απολογηθούν. Ποια είναι, λοιπόν, τα μεγάλα προβλήματα που μαστίζουν τους κατοίκους του Βορείου Αιγαίου και ποιες, συγκεκριμένα, οι προτάσεις σας; Αρχικά υπάρχουν κι εδώ όλα τα μεγάλα προβλήματα που μαστίζουν τη χώρα, σε συνδυασμό όμως με τη λεγόμενη «νησιωτικότητα» που επιβαρύνει ιδιαίτερα την κατάσταση. Ανεργία, κατάρρευση των προνοιακών και υποστηρικτικών δομών, απομάκρυνση όλων των δημόσιων υπηρεσιών από τα μικρότερα νησιά, κατάρρευση των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, κατάρρευση του συστήματος υγείας. Εμείς έχουμε έτοιμο το πρόγραμμά μας και δημοσιοποιημένο, για το πώς εννοούμε την παραγωγική ανασυγκρότηση. Πρώτα θα ρίξουμε όλες μας τις δυνάμεις για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, θα οργανώσουμε ειδικό γραφείο γι’ αυτό τον σκοπό και ταυτόχρονα σε συνεργασία με όλους τους παραγωγικούς φορείς θα σχεδιάσουμε τις παρεμβάσεις μας για την τόνωση της οικονομίας των νησιών μας.
ΑΓΛΑΪΑ ΚΥΡΙΤΣΗ υποψήφια περιφερειάρχης Β. Αιγαίου
Θα ρίξουμε όλες μας τις δυνάμεις, για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης Και φυσικά το πρώτο μέλημά μας θα είναι η αποκατάσταση πάση θυσία των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών. Δηλαδή η Περιφέρεια θα γίνει ένα επιτελείο σχεδιασμού, δράσης και παρέμβασης. Θα μετατρέψουμε τον τίτλο «Β. Αιγαίο» σε μεγάλο διεθνές brand name. Αυτό είναι το στοίχημα. Με κινητοποίηση των ίδιων των ανθρώπων. Συνεταιρισμών, ομάδων αγροτών, άλλων φορέων, που θα βρουν στην Περιφέρεια τον πραγματικό πολιτικό συμπαραστάτη τους. Θα αξιοποιήσουμε φυσικά όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ και εθνικούς πόρους), όχι στην κατεύθυνση μιας «ψεύτικης απορρόφησης» και ενίσχυσης των ίδιων επιχειρηματικών συμφερόντων, αλλά στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της παραγωγής, του σχεδιασμού εναλλακτικών μορφών τουρισμού, της μεταποίησης των προϊόντων, του marketing, της βοήθειας στην εξασφάλιση νέων αγορών, στην προσπάθεια ελαχιστοποίησης των αρνητικών επιπτώσεων από τη Νέα ΚΑΠ κ.λπ. Το γεγονός, ωστόσο, ότι μεγάλο μέρος της λύσης στα ζητήματα αυτά περνά από την Αθήνα, δεν φοβάστε ότι ακυρώνει το πρόγραμμα και τις προθέσεις σας; Το πρόβλημα δεν είναι η «Αθήνα» ως χώρος. Το πρόβλημα είναι η κυβέρνηση της χώρας.
Οι πολίτες αναμένουν από τον ΣΥΡΙΖΑ να αποκαταστήσει το μαύρο στην ΕΡΤ με τη φωτεινή εικόνα. Να υπερασπίσει τα δημόσια αγαθά, τα εργασιακά δικαιώματα και τη δημοκρατία Γνωρίζουμε καλά ότι μόνο με μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα ανασάνουν τα νησιά μας, όπως και η υπόλοιπη χώρα και ο λαός μας. Γνωρίζουμε λοιπόν ότι θα πρέπει να συγκρουστούμε πρώτα και κύρια με τα ολιγοπωλιακά συμφέροντα και τις μνημονιακές πολιτικές. Όμως είμαστε αποφασισμένοι. Εάν θέλουν πόλεμο, θα τον έχουν. Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα, ώς τώρα, τι είναι αυτό που σας έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση; Η απελπισία στα μάτια των μεγάλων ανθρώπων στα χωριά. Ταυτόχρονα η ελπίδα τους,
που ακουμπάει πάνω μας. Η υπέροχη φύση των νησιών μας, ο πλούτος των εικόνων, η μεγάλη πολιτιστική παράδοση που φέρει το Β. Αιγαίο και είναι ορατό στα κτίσματα, στη μουσική, στην τέχνη. Η αξιοσύνη των ανθρώπων. Και ταυτόχρονα ένας υφέρπων μαρασμός, στις 8 το βράδυ τα καφενεία των χωριών, που άλλοτε έσφυζαν από ζωή, τώρα είναι άδεια. Προέρχεσθε από μια οικογένεια με μεγάλη κομμουνιστική παράδοση. Με ποιο τρόπο αυτή σας επηρεάζει στη νέα αυτή προσπάθειά σας; Με επηρεάζει απόλυτα. Οι αξίες της Αριστεράς, η ιστορία του εργατικού και ΕΑΜίτικου κινήματος, αποτελούν για μένα το απόλυτο βίωμα. Για μένα ισχύει απόλυτα ότι ανάπτυξη είναι η αξιοπρέπεια της εργασίας, η εξάλειψη της ανεργίας, η παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου μας για το όφελος των πολλών. Είστε ένα πρόσωπο συνδεδεμένο με την ΕΡΤ. Τι να αναμένουν από τον ΣΥΡΙΖΑ οι πολίτες, αλλά και οι εργαζόμενοι σε αυτήν; Να αντικαταστήσει το «μαύρο» με τη φωτεινή εικόνα. Να υπερασπίσει τα δημόσια αγαθά, τα εργατικά δικαιώματα, τη δημοκρατία.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
20
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΙΓΚΝΑΘΙΟ ΤΟΞΟ γεν. γραμματέας Εργατικών Επιτροπών Ισπανίας:
Ανοικοδόμηση της κοινωνικής Ευρώπης κόντρα στη λιτότητα και στην τρόικα νας από τους όρους του και κανένας οργανισμός διαιτησίας ad hoc δεν θα μπορεί να υποσκελίσει τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς νόμους και τα εθνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια. Φοβάμαι πως θα πρέπει να αρχίσουμε τις κινητοποιήσεις για το θέμα αυτό και πως θα ήταν ιδιαίτερα προς το συμφέρον μας να υπήρχαν κίνητρα κινητοποιήσεων και στις δύο όχθες του Ατλαντικού.
Την ανάγκη να ανοικοδομήσουμε μια κοινωνική Ευρώπη έναντι της «δολοφονολιτότητας» και να σταματήσουμε το νέο Διατλαντικό Σύμφωνο με κινητοποιήσεις και από τις δύο όχθες του Ατλαντικού τόνισε στην «Αυγή» ο Ιγκνάθιο Φερντάντεθ Τόξο, γενικός γραμματέας των αριστερών Εργατικών Επιτροπών, του μεγαλύτερου ισπανικού συνδικάτου. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ
Τι περιμένουν οι Ισπανοί εργαζόμενοι από τη φετινή Πρωτομαγιά; Ο Ραχόι υποστηρίζει πως η ισπανική οικονομία ανακάμπτει γιατί έφυγαν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες και μειώθηκαν οι άνεργοι κατά μερικές χιλιάδες... Την Πρωτομαγιά θα κινητοποιήσουμε τους εργαζόμενους σε ολόκληρη την Ισπανία και θα πραγματοποιήσουμε μια κεντρική διαδήλωση στο Μπιλπάο, στη Χώρα των Βάσκων, απαιτώντας την αλλαγή της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής της Ισπανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που να μπορεί να οδηγήσει σε μια αυθεντική ανάκαμψη την οικονομία και να δημιουργήσει ποιοτική εργασία. Ίσως τώρα φθάσαμε στο σημείο που οι αναλύσεις και η γνώμη μας εναντίον της απόλυτης οικονομικής και κοινωνικής αποτυχίας των πολιτικών λιτότητας διεισδύουν διαρκώς και περισσότερο στην κοινή γνώμη. Η Ισπανία, όπως πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, βρίσκεται σε φάση ασθενούς και αβέβαιης ανάπτυξης, που συμπεριλαμβάνει τη μαζική ανεργία. Έφθασε η στιγμή να πούμε ότι χωρίς τους ανθρώπους δεν υπάρχει διέξοδος από την κρίση και ότι υπάρχουν άλλες εφικτές πολιτικές. Αυτή δεν είναι ανάπτυξη, ενώ η ανεργία βρίσκεται σε απαράδεκτα επίπεδα. Τα τελευταία στοιχεία που γνωρίζουμε από την έρευνα για τον ενεργό πληθυσμό του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής (ΙΝΕ) του Δεκεμβρίου του 2013 μας έδειξαν ότι στην Ισπανία υπάρχουν 5.896.300 άνεργοι, το 26,03% του ενεργού πληθυσμού. Η ελάχιστη εργασία που δημιουργείται του τελευταίους μήνες στην Ισπανία είναι πρόσκαιρη - πρεκάρια, γιατί η πραγματική εργασία συνεχίζει να μειώνεται. Η ισπανική κυβέρνηση επιμένει στην τήρηση των συμφωνιών για τη μείωση του χρέους και του ελλείμματος, που προβλέπονται πλέον και από τη συνταγματική μεταρρύθμιση που επιβλήθηκε... Η προηγούμενη κυβέρνηση του Σοσιαλιστικού Κόμματος PSOE συμφώνησε το 2011 με το δε-
ξιό Λαϊκό Κόμμα PP στη μεταρρύθμιση του ισπανικού συντάγματος για να εισαγάγουν σε αυτό την υποχρέωση να έχουμε μηδενικό δημόσιο έλλειμμα. Το ανακοίνωσε και το πραγματοποίησε σε δεκαπέντε μέρες μέσα στον Αύγουστο υποχρεωμένη από την ΕΚΤ και τη γερμανική κυβέρνηση. Ήταν μια βάρβαρη πράξη για το περιεχόμενο και τον τρόπο που το έκανε. Έσπασε τη συνταγματική συναίνεση με αποτέλεσμα να μην προχωρήσουν άλλες σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που μας κάνει να απαιτούμε τη μεταρρύθμιση του συντάγματος. Η ουσία όμως είναι ότι αυτή η συνταγματική πλέον διάταξη δεν μπορεί να επιτευχθεί ακριβώς εξαιτίας των πολιτικών της λιτότητας, που επιτυχώς επονομάστηκαν «δολοφονολιτότητα». Με ύφεση ή πολύ ασθενή ανάπτυξη δεν μπορεί να μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα και το χρέος, αφού μειώνονται τα έσοδα του κράτους. Αυτό συμβαίνει στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία. Αποτελεί την πιο ξεκάθαρη απόδειξη της αποτυχίας της τρόικας. Για να εξισορροπηθούν τα δημόσια οικονομικά και να μειωθεί το χρέος πρέπει να έχουμε ανάπτυξη και να δημιουργήσουμε ποιοτική απασχόληση. Εσείς προτείνατε μια φορολογική μεταρρύθμιση και τη μείωση του ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια, το φυσικό αέριο και τη θέρμανση... Πρέπει να πραγματοποιήσουμε μια φορολογική μεταρρύθμιση που να στηρίζεται περισσότερο στην άμεση φορολογία και την αναλογικότητά της. Στην Ισπανία έχουμε στην πράξη ένα ξεπερασμένο φορολογικό σύστημα με πολύ μεγάλη φοροδιαφυγή και απάτη. Όπως και στην Ελλάδα, έχουμε ευρείς τομείς ενεργειακής φτώχειας, πολλές οικογένειες δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος και της θέρμανσης των σπιτιών τους. Για τον λόγο αυτό και για να κάνουμε φθηνότερη την ηλεκτρική ενέργεια και για τις βιομηχανίες προτείνουμε να μειωθεί ο ΦΠΑ, δεδομένου ότι η ηλεκτρική ενέργεια στην Ισπανία είναι από τις πλέον α-
Ποιες πρωτοβουλίες σχεδιάζετε να πάρετε ως Εργατικές Επιτροπές και ευρωπαϊκά συνδικάτα στο επόμενο διάστημα εναντίον της κρίσης και υπέρ της δημιουργίας σταθερών θέσεων εργασίας; κριβές στην Ευρώπη. Παράλληλα, ζητάμε την επέκταση του υπερμειωμένου ΦΠΑ στα τρόφιμα και την υιοθέτηση ενός ελάχιστου εισοδήματος για τις περίπου 780.000 οικογένειες που δεν έχουν κανένα εισόδημα. Ποιες είναι οι συνέπειες της «αναμόρφωσης» των συστημάτων της δημόσιας Υγείας και Παιδείας και του κοινωνικού κράτους στην χώρα σας; Η «αναμόρφωση», όπως την ονομάζουν, είναι πολύ αρνητική για την κοινωνία, ειδικά για τους εργαζόμενους και τα πλέον ασθενή κοινωνικά στρώματα, που, εκτός από το ότι υποφέρουν από την ανεργία και τη μείωση των μισθών και των συντάξεων, είναι αναγκασμένα να πληρώνουν περισσότερο για τα φάρμακα και δεν υπάρχει πλέον η βοήθεια για την αγορά των βιβλίων, τα σχολικά υλικά ή η σίτιση στα σχολεία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περιπτώσεις παιδικού υποσιτισμού στα σχολεία. Οι περικοπές στην Παιδεία συνοδεύτηκαν από μια νέα μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση με αντιδραστικό περιεχόμενο. Οι περικοπές στην Υγεία αποτελούν απόπειρα κατά της υγείας του πληθυσμού. Οι περικοπές στην εκπαίδευση, την έρευνα και την ανάπτυξη αποτελούν απόπειρα εναντίον του μέλλοντος της χώρας μας. Το κοινωνικό κράτος επιδεινώθηκε με μια βαθιά ταξική έννοια του όρου, αλλά δεν καταστράφηκε, εξαιτίας της αντίστασης των εργαζομένων των δημοσίων υπηρεσιών και όλης της κοινωνίας. Πώς βλέπουν οι Εργατικές Επιτροπές το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η λιτότητα και η κατάργηση πολλών δικαιωμάτων συνοδεύονται σήμερα με το Διατλαντικό Σύμφωνο και τη διεύ-
ρυνση της εργασιακής ανασφάλειας... Αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι άχρηστη. Η κρίση και η τετραετής κακή οικονομική διαχείρισή της και οι αντικοινωνικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν κατέστησαν σαφείς όλες τις ανεπάρκειες του πολιτικού - νομικού σχεδίου της. Ειδικά στην Ευρωζώνη, που συνοδεύτηκε από την κυριαρχία των εθνικών συμφερόντων και τις πιο συντηρητικές οπτικές της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής δύναμης. Η Γερμανία επιβάλλεται με έναν καθόλου δημοκρατικό τρόπο στα υπόλοιπα κράτη και τους λαούς τους. Με αυτή την πολιτική εξαπολύονται όλες οι δυνάμεις που μπορεί να τελειώσουν με το ίδιο το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η έλλειψη αλληλεγγύης, οι εθνικισμοί, η ξενοφοβία, οι λαϊκισμοί κ.λπ. Καταστάσεις που όχι μόνο στηρίζουν τις πολιτικές δυνάμεις που αναγνωρίζονται σε αυτές, αλλά και που μολύνουν και τα μεγαλύτερα κόμματα. Χωρίς ένα κοινό σχέδιο, χωρίς αλληλεγγύη, χωρίς έναν ισχυρό κοινωνικό πυλώνα και χωρίς δημοκρατία δεν υπάρχει κανένα μέλλον για την Ευρώπη. Πάνω σε αυτές τις βάσεις είναι αναγκαίο να διαμορφώσουμε μια πρόταση για την «πολιτική ανοικοδόμηση της Ευρώπης» και να εργαστούμε για να δημιουργήσουμε νέα εργαλεία για αυτό, συμπεριλαμβανομένης της σύγκλισης μιας Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνέλευσης. Σε ό,τι αφορά το Διατλαντικό Σύμφωνο του Εμπορίου και των Επενδύσεων, η γνώμη μου είναι ότι θα μπορούσε να γίνει αποδεικτό μόνο με ισχυρές κοινωνικές και περιβαλλοντολογικές ρήτρες - όρους, όπως προτείνουν οι ομοσπονδίες των εργαζομένων CES (ETUC) και CIS (ITUC) και εάν εγγυηθούν ότι κανέ-
Την Πρωτομαγιά θα κινητοποιηθούμε στην κάθε χώρα προβάλλοντας κοινούς στόχους. Τον ίδιο μήνα θα έχουμε τις ευρωεκλογές. Καταθέσαμε σε όλες τις κυβερνήσεις και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς τις θέσεις της CES για να βγούμε από την κρίση και να δημιουργηθεί μια νέα πολιτική πορεία για την Ευρώπη. Συμπεριλαμβανομένων ενός «νέου ευρωπαϊκού κοινωνικού συμβολαίου» και ενός φιλόδοξου και πολύ καλά στοιχειοθετημένου Ευρωπαϊκού Σχεδίου Επενδύσεων για να βγούμε από την κρίση, με τη δημιουργία 11 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας και για να αλλάξουμε το παραγωγικό μας μοντέλο με ετήσιες επενδύσεις για την επόμενη 10ετία που να φθάνουν στο 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, δηλαδή στα 250 δισ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο νέος Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μοντεμπούρ υπερασπίζεται το σχέδιο της CES τη στιγμή που ο νέος Γάλλος πρωθυπουργός Βαλς απειλεί να οδηγήσει τη Γαλλία στη χειρότερη λιτότητα. Αφήνοντας κατά μέρος της αντιφάσεις, η CES θα πρέπει να αναλύσει την κατάσταση μετά τις ευρωεκλογές και την εκλογή της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να αποφασίσει τις νέες δράσεις που θα πρέπει να αναλύσει. Εγώ είμαι πεπεισμένος για την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε την έξοδο από την κρίση και την αλλαγή πολιτικής από μια ευρωπαϊκή προοπτική και έχω πλήρη συνείδηση ότι ο ευρωπαϊκός συνδικαλισμός, στο σύνολό του, θα πρέπει να κάνει ένα μεγάλο άλμα ποιότητας εάν θέλει να επηρεάσει τον σχεδιασμό του μέλλοντος της ευρωπαϊκής κοινωνικής οργάνωσης, αρχίζοντας από το να κερδίσει την ηγεμονία για μια πρόταση για την έξοδο από τη σημερινή κατάσταση με μια κοινωνική απάντηση.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
21
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΟΛΑΝΤΑ ΝΤΙΑΘ τοπική βουλευτής και γραμματέας της Ενωμένης Αριστεράς Γαλικίας: Οι δεξιές δυνάμεις και ο χρηματοοικονομικός τομέας πανηγυρίζουν γιατί η ισπανική οικονομία αναπτύσσεται... Η πολιτική και οικονομική Δεξιά προσπαθούν να δημιουργήσουν προεκλογικά πυροτεχνήματα, γιατί, όπως ξέρεις οι οικονομικοί και κοινωνικοί δείκτες μας εμφανίζουν μια τραγική πραγματικότητα. Σήμερα την Ισπανία τη συγκρίνουν με τη Ρουμανία για την παιδική φτώχεια. Εκεί μας οδήγησαν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές των σοσιαλιστών και των συντηρητικών. Στη Γαλικία η παιδική φτώχεια ξεπερνά το 20%. Πολλά παιδάκια έχουν τεράστια προβλήματα σίτισης, ακόμη και για να εξασφαλίσουν ένα γεύμα την ημέρα. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια ανθρωπιστική κρίση. Ο δήμος της Λα Κορούνια βάζει πρόστιμα στα άτομα που ψάχνουν να βρουν φαγητό στα σκουπίδια! Για πολύ κόσμο ο μόνος τρόπος να βρει κάτι να φάει είναι οι κάδοι των σκουπιδιών. Ο δήμος του Λαϊκού Κόμματος βάζει πρόστιμα και κυρώσεις σε αυτούς τους δυστυχισμένους ανθρώπους. Την ίδια στιγμή οι δείκτες της ανεργίας βρίσκονται σε τραγικά επίπεδα, ενώ οι αποδοχές μειώνονται και τα δικαιώματα των εργαζομένων καταργούνται. Στη Γαλικία έχετε δώσει μια μεγάλη μάχη εναντίον των εξώσεων και των κατασχέσεων για να αποτρέψετε μεταξύ άλλων τις αυτοκτονίες... Είχαμε καθήκον απέναντι στους ανθρώπους να τους βοηθήσουμε και να αποτρέψουμε τις αυτοκτονίες από τις εξώσεις και τις κατασχέσεις σπιτιών. Στη Γαλικία και σε ολόκληρη την Ισπανία δίνουμε μια μάχη για να σώσουμε τους συνανθρώπους μας. Χρησιμοποιήσαμε κάθε νομικό μέσο για να σταματήσουμε τις εξώσεις και τις κατασχέσεις και φθάσαμε ακόμη και στο Ευρωπαϊκό
Ο «ΣΥΡΙΖΑ Γαλικίας», δύναμη ανατροπής με τον Αλέξη Τσίπρα «Δίνουμε τη μάχη για να σώσουμε τους ανθρώπους μας από μια ανθρωπιστική κρίση που πυροδοτούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της λιτότητας ενώνοντας την Αριστερά στη Γαλικία, την Ισπανία και την Ευρώπη», τόνισε στην «Αυγή»η Γιολάντα Ντίαθ, η βουλευτής της τοπικής Βουλής και γραμματέας της Ενωμένης Αριστεράς της Γαλικίας. Η Γ. Ντίαθ εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη σημερινή επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Γαλικία, που θα συμπέσει με την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας του «ΣΥΡΙΖΑ Γαλικίας», που από εξωκοινοβουλευτικό στη ουσία σχήμα έφθασε στο 14% και εξέλεξε 9 βουλευτές στην τοπική Βουλή πριν από ενάμιση χρόνο. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ
Δικαστήριο. Εμείς αγωνιζόμαστε να σώσουμε τους ανθρώπους από τις τράπεζες και αυτοί συνεχίσουν να δίνουν λεφτά στις τράπεζες. Η Ενωμένη Αριστερά στη Γαλικία και την Ισπανία υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Την ίδια στιγμή ετοιμάζεστε να δώσετε τη μάχη των ευρωεκλογών επαναπροτείνοντας το μοντέλο του «ΣΥΡΙΖΑ Γαλικίας»... Πριν από ενάμιση χρόνο δημιουργήσαμε τον «ΣΥΡΙΖΑ Γαλικίας», ένα πλατύ ενωτικό σχήμα της Αριστεράς της Γαλικίας, που συγκέντρωσε τόσο όσους υποστηρίζουμε την ανάγκη δημιουργίας μιας Ομοσπονδιακής Ισπανικής Δημοκρατίας όσο και αυτούς που υποστηρίζουν εθνικιστικές τάσεις. Από τότε δουλεύ-
ουμε όλοι μαζί για να διευρύνουμε το σχήμα μας εκτιμώντας ότι η Αριστερά της Γαλικίας θα πρέπει να δώσει τη μάχη με όλη την Αριστερά της Ισπανίας και της Ευρώπης εναντίον της νεοφιλελεύθερης λιτότητας. Μας ενώνει η ανάγκη να τους ανατρέψουμε, γιατί καταστρέφουν τις κοινωνίες μας. Δεν μπορούμε να είμαστε διασπασμένοι όταν μας καταστρέφουν. Με τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, το Μέτωπο της Αριστεράς στη Γαλλία, την Αριστερά στη Γερμανία. Παντού δίνουμε τις μάχες μας ενωμένοι με την Αριστερά της Νοτίου και Βορείου Ευρώπης. Πρέπει να σταματήσουμε την εκπτώχευση των κοινωνιών μας, γιατί η φτώχεια σκοτώνει τους ανθρώπους. Είμαστε η κοινωνική πλειοψηφία που πλήττεται από την κρίση
τους. Πρέπει να μετατραπούμε και στην πολιτική πλειοψηφία για να τους διώξουμε. Στη Γαλικία και την Ισπανία ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις της ανατροπής, όπως κάνατε με τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Σήμερα, Κυριακή, θα ξεκινήσετε την προεκλογική σας εκστρατεία στη Γαλικία με την παρουσία του Αλέξη Τσίπρα. Ξέρετε πολύ καλά ότι στην Ελλάδα είμαστε υπερήφανοι για τον «ΣΥΡΙΖΑ Γαλικίας»... Εμείς πιστεύουμε ότι είμαστε στην πραγματικότητα ο «ΣΥΡΙΖΑ Γαλικίας», γιατί έχουμε ενώσει όλη την Αριστερά, αφήνοντας κατά μέρος κάθε διαφορά μας. Για εμάς ο Αλέξης Τσίπρας αποτελεί το σύμβολο
της αντιπαράθεσής μας, εναντίον των ισχυρών, εναντιον της αδικίας, εναντίον της ολιγαρχίας του χρηματοοικονομικού τομέα, εναντίον όλων αυτών που δημιουργούν τη φτώχεια και τον πόνο στους ανθρώπους. Δεν υπάρχουν λόγια για να ευχαριστήσουμε τον Αλέξη Τσίπρα και όλους εσάς του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί οι αγώνες σας μας έδειξαν τον δρόμο της ελπίδας για την ανατροπή. Είμαστε υπερήφανοι που η Ευρωπαϊκή Αριστερά έχει έναν πραγματικό αγωνιστή για υποψήφιο για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πιστεύω ότι δείξαμε σε όλη την Ευρώπη ποιοι είμαστε έχοντας για υποψήφιό μας τον Αλέξη Τσίπρα. Η Γαλικία επίσης είναι Ευρώπη και πρέπει συλλογικά να δώσουμε ένα πλήγμα στην τρόικα. Είδαμε με μεγάλη χαρά ότι στην Ιταλία η κοινωνική και πολιτική Αριστερά ενώθηκε και δίνει τη μάχη εναντίον των νεοφιλελεύθερων πλατιών συμμαχιών που εφαρμόζουν τη λιτότητα. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ενωμένη Αριστερά ξεκίνησε το 1986 την ενωτική της πορεία και ενισχύει τις δυνάμεις της παντού, γιατί μόνο η ενότητα της Αριστεράς μπορεί να σταματήσει τη λιτότητα. Στη Γαλικία κάναμε όλοι ένα βήμα πίσω και καταφέραμε να κάνουμε άλματα μπροστά συναντώντας τις δύο βασικές κουλτούρες της Αριστεράς για το μοντέλο του κράτους. Ενωθήκαμε για να αντιμετωπίσουμε την εκπτώχευση. Δεν θέλουμε την Ευρώπη των πλουσίων και αυτήν των φτωχών, την Ευρώπη του Βορρά και του Νότου, την Ευρώπη της διεύρυνσης της ψαλίδας των κοινωνικών αδικιών. Είμαστε η κοινωνική πλειοψηφία στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Μπορούμε να κερδίσουμε δημοκρατικά τη μάχη. Πρέπει να μιλήσουμε με τους ανθρώπους μας και να τους πείσουμε. Πρέπει να ανατρέψουμε την Ευρώπη της λιτότητας και του αυταρχισμού.
Η «ΑΛΛΗ ΕΥΡΩΠΗ» ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΜΙΛΑΝΟ
Τιμή στους άμαχους και τους αντάρτες… ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΛΑΝΟ - ΙΤΑΛΙΑ ΑΡΓΥΡΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
«Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» έδωσε το χρώμα στη μεγάλη αντιφασιστική διαδήλωση στο Μιλάνο στις 25 Απριλίου, επέτειο της απελευθέρωσης της Ιταλίας από τον ναζιφασισμό. Το ψηφοδέλτιο της ιταλικής κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς έδωσε την Παρασκευή το παρών σε όλες τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Μιλάνο στη μνήμη των εκτελεσμένων αμάχων και των ανταρτών που έπεσαν στον απελευθερωτικό αγώνα και ιδιαίτερα στις εργατικές συνοικίες που ξεσηκώθηκαν για να πραγματοποιήσουν απεργίες από τις μεγαλύτερες το 1943 και το 1944 και να αποτρέψουν τη μεταφορά των εργοστασίων της βιομηχανικής ζώνης στη Γερμανία. «Ο αντιφασισμός παραμένει μια διαχρονική αξία της ιταλικής Αριστεράς και της δημοκρατίας μας, γιατί σε αυτόν στηρίχθηκε το σύνταγμά μας. Σήμερα όμως αυτό το σύνταγμα βάλλεται από αυτούς που θα έπρεπε να το προστατέψουν. Δίνουμε μάχη για τη δημοκρατία και τα δικαιώματά
μας, που ισοπεδώνονται χρησιμοποιώντας ως ευκαιρία την κρίση. Εάν χθες αγωνιστήκαμε για να κερδίσουμε τον φασισμό και τον ναζισμό, σήμερα δίνουμε τη μάχη για να απελευθερωθούμε από τον νεοφιλελευθερισμό, τους τραπεζίτες και την πολιτική και γραφειοκρατική ελίτ τους που διαχειρίζεται τις εθνικές κυβερνήσεις και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Δίνουμε τη μάχη για την Ευρώπη της ανατροπής με στόχο την ανοικοδόμησή της με δημοκρατία, αλληλεγγύη και κοινωνική δικαιοσύνη», τόνισε στην «Αυγή» ο Γκουίντο Βιάλε, ο διανοούμενος που πρωτοστάτησε στη δημιουργία του «ψηφοδελτίου Τσίπρας». «Δεχόμαστε επίθεση σε όλα τα μέτωπα από την κυβέρνηση των πλατιών συμμαχιών, που στοχεύει τώρα σε ένα είδος αυταρχικής δημοκρατίας με στόχο μια σειρά αντιμεταρρυθμίσεων που ξεπερνούν ακόμη και τη βαρβαρότητα των αντικοινωνικών μέτρων λιτότητας. ‘Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα’ αποτελεί τη μόνη πραγματικά εναλλακτική πολιτική και κοινωνική πρόταση για να σταματήσουμε την καταστροφή της χώρας μας και να οραματιστούμε μια άλλη Ιταλία», υπογράμμισε στην «Αυγή» ο γραμματέας της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης Πάολο Φερέρο.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
22
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΧΡΗΣΤΟΣ ΡΕΚΛΕΙΤΗΣ
Στη γη της ιδιαίτερης πατρίδας του αναπαύεται από την Τετάρτη ο Χρήστος Ρεκλείτης, ηγετική φυσιογνωμία του μετεμφυλιακού νεολαιίστικου και εργατικού κινήματος καθώς και της αντιχουντικής αντίστασης. Ο Χρήστος Ρεκλείτης «έφυγε» σε ηλικία 77 ετών το Μεγάλο Σάββατο και μετά την κηδεία του στην Αγ. Φωτεινή της Ν. Σμύρνης η σορός του τάφηκε στην Κλένια Κορινθίας, όπου γεννήθηκε το 1937. Παιδί οικογένειας που κυνηγήθηκε στον Εμφύλιο κι «ανεπιθύμητος» κατά τη στρατιωτική του θητεία, ο Χρήστος Ρεκλείτης εργάστηκε ως οικοδόμος ενώ φοιτούσε σε νυχτερινό σχολείο. Από νωρίς εντάχθηκε στη Νεολαία ΕΔΑ και τους Λαμπράκηδες όπου αναδείχθηκε κορυφαίο στέλεχος παράλληλα με τη δράση του στο σωματείο των μπετατζήδων και τη Συντονιστική Επιτροπή Εργαζομένων Φοιτητών, Σπουδαστών Τεχνικών Σχολών και Μαθητών Νυκτερινών Γυμνασίων. Οργανωτικός γραμματέας της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη στον Πειραιά όταν έγινε το απριλιανό πραξικόπημα, ανέλαβε στη συνέχεια επικεφαλής της Οργάνωσης Αθήνας των Νέων του Πατριωτικού Μετώπου. Στις 12 Απριλίου 1968 συλλαμβάνεται και μεταφέρεται στο «διαβόητο» 505 Τάγμα Πεζοναυτών στον Διόνυσο Αττικής, όπου βασανίζεται άγρια επί 25 ημέρες. Θα ακολουθήσει μακρά νοσηλεία στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο και νέος «γύρος» βασανιστηρίων που δεν θα καταφέρουν να λυγίσουν τον Χρήστο Ρεκλείτη. Συγκλονιστική είναι η αφήγηση που έκανε ο Χρήστος Ρεκλείτης στο ντοκιμαντέρ του Ν. Κούνδουρου «Τα Τραγούδια Της Φωτιάς», όπου με ψυχραιμία περιγράφει τα φριχτά βασανιστήρια που υπέστη στα χέρια υψηλόβαθμων αστυνομικών και στρατιωτικών τους οποίους με σθένος κατονόμασε. Περνώντας πέντε χρόνια σε αρκε-
Γιος αντάρτη, εργαζόμενος μαθητής, «Λαμπράκης», αντιστασιακός που βασανίστηκε άγρια και εργατικό στέλεχος του ΚΚΕ Εσωτερικού
Γεννημένος κομμουνιστής
Σεμνός ηγέτης των αγώνων της γενιάς του τές από τις φυλακές της χούντας, θα αποφυλακιστεί τον Αύγουστο του 1973 με την αμνηστία για τους πολιτικούς κρατούμενους. Μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ θα συνταχθεί με το ΚΚΕ Εσωτερικού, του οποίου θα διατελέσει στέλεχος στον εργατικό τομέα. Στη Μεταπολίτευση θα συνεχίσει την κοινωνική του δράση μέσα από το κίνημα των εργαζομένων στις ασφαλιστικές εταιρείες, χώρο όπου κι ο ίδιος εργάστηκε επί χρόνια μέχρι την συνταξιοδότηση. Μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ Εσωτερικού θα περάσει στην ΕΑΡ και στη συνέχεια στον ΣΥΝ και τη ΔΗΜ.ΑΡ.
Θερμά λόγια για έναν σεμνό άνθρωπο από τους συναγωνιστές του Με θερμά λόγια για έναν χαμογελαστό και σεμνό άνθρωπο, παρά τα όσα τράβηξε, μαχητικό στις απόψεις του, αλλά πάντα ενωτικό, μίλησαν οι σύντροφοί του από τους κοινωνικούς αγώνες των τελευταίων 60 χρόνων κατά τους επικήδειους λόγους που εκφώνησαν. Ο Θανάσης Καλα-
Προφορά στη μνήμη του Στη μνήμη του αγαπημένου μας φίλου και συντρόφου Χρήστου Ρεκλείτη οι Νίκος Απανωμεριτάκης, Νικόλας Βουλέλης, Μπάμπης Γεωργούλας, Μαργαρίτα Γεραλή, Γιάνης Γιανουλόπουλος, Θανάσης Γρέβιας, Χρήστος Ζώης, Μπούλη Θεοφιλακτοπούλου, Θεόδωρος Καζέλης, Θανάσης Καλαφάτης, Μαρία Καλλέργη, Θεόδωροος Καλογήρου, Φρόσω Κιάου, Παύλος Κλαυδιανός, Μπάμπης Κοβάνης, Σούλα Κουτσούνη, Δημήτρης Κωνσταράκος, Καίτη Λάιου, Αντώνης Λιάκος, Δημήτρης Μαρκάκης, Ανδρέας Μάρκου, Κώστας Μελαχροινός, Βασίλης Μπαλωμένος, Ανδρέας Νεφελούδης, Αθηνά Νικολάου, Στράτος Ντάσης, Μάκης Παπούλιας, Ναπολέων Περγαλίδης, Ασημίνα Πετροπούλου, Γιάννης Σταματάκης, Στέφανος Στεφάνου, Ζήσιμος Συνοδινός, Πέτρος Φραγκούλης, Γιώργος Χατζόπουλος, Μιχάλης Χρήστου, Σία Χριστοδουλοπούλου, Δημοκρατική Αριστερά Νέας Σμύρνης και ανώνυμοι φίλοι της ΕΜΙΑΝ καταθέτουν για τις ανάγκες της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ), της οποίας ο Χρήστος ήταν ιδρυτικό μέλος και επί σειρά ετών μέλος του διοικητικού της συμβουλίου, το ποσό των 1.015 ευρώ. o Στη μνήμη του Χρ. Ρεκλείτη η Βέτα Χονδρορίζου προσφέρει 50 ευ-
ρώ στην «Αυγή»
Δημάκου, ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ Θ. Κοτσυφάκης, αλλά κι ο επιχειρηματίας Δ. Κοντομηνάς.
φάτης, πρόεδρος της Εταιρίας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας, υπογράμμισε ότι ο Χρήστος Ρεκλείτης ως πολιτικός κρατούμενος υπήρξε εμψυχωτής των υπόλοιπων πολιτικών κρατούμενων. Ο συγκρατούμενός του στο κολαστήριο του Διόνυσου Γιάννης Στρατής περιέγραψε έναν σύντροφο που στο πλαίσιο του Συνδέσμου Φυλακισθέντων κι Εξορισθέντων Αντιστασιακών, αν και στέλεχος του ΚΚΕ Εσωτερικού, δούλεψε για να βρεθεί ένα modus vivendi με τους «συντρόφους της άλλης πλευράς. Ο Σωτήρης Οικονόμου από το κίνημα των υπαλλήλων των ασφαλιστικών εταιρειών έμαθε τυχαία για την αντιδικτατορική δράση του συντρόφου του συνδικαλιστή, μιας κι ο Χρήστος Ρεκλείτης δεν «χρησιμοποίησε» ποτέ την αντιστασιακή του ιδιότητα στην κοινωνική του ζωή. Ο Δημήτρης Χατζησωκράτης από τη
ΔΗΜ.ΑΡ. κι ο Δημήτρης Παπαδημούλης από τον ΣΥΡΙΖΑ, ως νεαροί Ρηγάδες άκουγαν για τον «μύθο» του Χρήστου Ρεκλείτη, για να συναντήσουν τελικά έναν άνθρωπο «πράο, σεμνό, χαμογελαστό». Στην κηδεία του Χρήστου Ρεκλείτη παραβρέθηκαν πολλοί σύντροφοί του από τη γενιά των Λαμπράκηδων και την πρώτη αντιδικτατορική γενιά, όπως ο Τ. Τρίκκας, η Αθ. Νικολάου, ο Στ. Στεφάνου, ο Σ. Κουτρουβίδης, ο Ν. Μανιός, ο Μ. Μαρκάκης, ο Γ. Καούνης, ο Δ. Δαρειώτης, ο Θ. Μαλικιώσης, ο Αντ. Λιάκος και ο Γ. Γιανουλόπουλος. Κι ακόμα ο Ν. Κιάος, ο Γ. Σαββίδης, ο Ν. Βουλέλης, ο Κ. Γιούργος, ο Π. Κλαυδιανός, ο Μπ. Κοβάνης και ο Μπ. Γεωργούλας. Ακόμα, το «παρών» έδωσαν, μεταξύ πολλών άλλων, ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ. Φ. Κουβέλης, ο Ν. Βούτσης και ο Μ. Δαρειώτης από τον ΣΥΡΙΖΑ, η πρώην υπουργός Παιδείας Φρ. Κιάου -
ÅÊÅÉ ÐÏÕ ÏÉ ÁËËÏÉ ÂÁÆÏÕÍ ÔÅËÅÉÁ
ÅÌÅÉÓ ÂÁÆÏÕÌÅ ÔÁ ÐÑÁÃÌÁÔÁ ÓÔÇ ÈÅÓÇ ÔÏÕÓ EKTAÊÔÙÓ ÁÕÔÇ ÔÇÍ ÔÅÔÁÑÔÇ 30 ÁÐÑÉËÉÏÕ
Ξεχωριστή ήταν η παρουσία, εκτός από αυτήν των συγκρατούμενων και συναγωνιστών του, κι εκπροσώπων της ΕΑΜικής αντίστασης, στην οποία συμμετείχε ο Γιάννης Ρεκλείτης, πατέρας του Χρήστου. Παρόντες ήταν ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Συνδέσμου Αγωνιστών ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης Στ. Ζαμάνος, ο Γ. Χριστοδουλάκης και ο γραμματέας του ΠΣΑΕΕΑ, Δ. Παλαιολογόπουλος, που αναφέρθηκε κι αυτός στο «χαμόγελο, την καθαρή σκέψη και την ακεραιότητα» του Χρήστου Ρεκλείτη. Ο Δ. Παλαιολογόπουλος μίλησε ιδιαίτερα για τις διώξεις που υπέστη η οικογένεια του Χρήστου Ρεκλείτη από το κράτος της Δεξιάς για την πάλη της για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Ο Γιάννης Ρεκλείτης, που πέθανε το 1987 σε ηλικία 80 ετών, ήταν οικοδόμος κι αυτός και μέλος του ΚΚΕ από μικρός. Πολέμησε στο Αλβανικό Μέτωπο και μετά την επιστροφή του διατέλεσε επικεφαλής της πρώτης ανταρτοομάδας στην περιοχή της Νεμέας κι αργότερα καπετάνιος του 3ου Τάγματος του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Αργολιδοκορινθίας με το ψευδώνυμο καπετάν - Ντόμπρος. Μετά την συνθήκη της Βάρκιζας συνελήφθη από τους χίτες, οι οποίοι εκτέλεσαν και τον αδερφό του Γιώργο. Γεννημένος κομμουνιστής λοιπόν ο Χρήστος Ρεκλείτης, όπως συνήθιζε να λέει ο ίδιος, αποτέλεσε μια σεμνή φιγούρα των αγώνων της γενιάς του, πάντα μπροστάρης στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης. ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
ΚΟΣΜΟΣ
43
ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ ΟΜΠΑΜΑ ΣΕ ΙΑΠΩΝΙΑ, Ν. ΚΟΡΕΑ, ΜΑΛΑΙΣΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ
Ο Ψυχρός Πόλεμος πάει στην Ασία ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΚΚΑ
Λες και η συνεχιζόμενη αντιπαράθεση με τη Μόσχα για την κρίση στην Ουκρανία δεν ήταν αρκετή, οι ΗΠΑ σκληραίνουν τη στάση τους και απέναντι στην Κίνα εντείνοντας ακόμη περισσότερο το διεθνές κλίμα ανασφάλειας. Στο πλαίσιο της περιβόητης «στροφής προς την Ασία», περίπου τα δύο τρίτα των αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων θα έχουν μεταφερθεί στην Άπω Ανατολή μέχρι το 2020, κάτι που θα αποτελεί τη μεγαλύτερη συγκέντρωση στρατευμάτων στην περιοχή από το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Τον Οκτώβριο, ο Μπάρακ Ομπάμα αναγκάστηκε να αναβάλει την ασιατική περιοδεία του λόγω του αδιεξόδου στο Κογκρέσο για την ψήφιση του προϋπολογισμού. Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου να επισκεφθεί την περιοχή τη δεδομένη στιγμή φαίνεται να έχει ως στόχο να καθησυχάσει τους εκεί συμμάχους ότι η «στροφή», η διπλωματική και στρατιωτική προσπάθεια για την απομόνωση της Κίνας, δεν θα επηρεαστεί από τις τελευταίες εξελίξεις στην Ευρώπη. Η περιοδεία του Ομπάμα άρχισε στις 23 Απριλίου από την Ιαπωνία, συνεχίστηκε στη Νότια Κορέα και θα ολοκληρωθεί αυτή την εβδομάδα με τις επισκέψεις στη Μαλαισία και τις Φιλιππίνες. Αν και η Κίνα δεν αποτελεί σταθμό της περιοδείας, το μεγαλύτερο μέρος των συζητήσεων επικεντρώθηκε σε αυτήν. Και αυτό δεν ήταν κάτι που η Ουάσιγκτον προσπάθησε να κρύψει. Το πιο κραυγαλέο παράδειγμα ήταν η ασυνήθιστα επιθετική δήλωση του Ομπάμα σε σχέση με τη σινοϊαπωνική αντιπαράθεση για τα διαφιλονικούμενα νησιά Ντιαογού/Σενκάκε. Χωρίς να τηρεί ούτε καν μια προσχηματική ουδετερότητα, ο Αμερικανός πρόεδρος τάχθηκε αναφανδόν με την πλευρά της Ιαπωνίας ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα του θα υποστηρίξει την Ιαπωνία σε οποιαδήποτε στρατιωτική αντιπαράθεση με αφορμή τα νησιά. «Το άρθρο πέντε (της αμερικανοιαπωνικής Συνθήκης Αμοιβαίας Συνεργασίας και Ασφάλειας) καλύπτει όλα τα εδάφη της ιαπωνικής επικράτειας συμπεριλαμβανομένων των νήσων Σενκάκου» τόνισε σημειώνοντας ότι δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο, αλλά για πάγια πολιτική της Ουάσιγκτον. Μια πάγια πολιτική που αναμένεται φυσικά να ενθαρρύνει ακόμη περισσότερο τις φι-
λοδοξίες του δεξιού εθνικιστή πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε, ο οποίος προχωρεί στον ταχύ επανεξοπλισμό των ενόπλων δυνάμεων της χώρας του. Η αντίδραση του Πεκίνου ήταν σχετικά ψύχραιμη. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της χώρας Κιν Γκανγκ αποδοκίμασε τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου σημειώνοντας πως «μια διμερής διευθέτηση της εποχής του Ψυχρού Πολέμου» δεν θα έπρεπε «να στρέφεται κατά της εδαφικής κυριαρχίας και των δικαιωμάτων της Κίνας». Η ψυχραιμία οφείλεται μάλλον στο γεγονός ότι μια σειρά εξελίξεις είχαν προετοιμάσει το Πεκίνο. Στα τέλη του 2013, η Ουάσιγκτον αμφισβήτησε τη Ζώνη Αποκλειστικού Ελέγχου Αεροσκαφών που ανακήρυξε η Κίνα στη θάλασσα της ανατολικής Κίνας. Και αυτό δεν έγινε με διπλωματικά μέσα, αλλά με την αποστολή αμερικανικών βομβαρδιστικών Β-52. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση του Τόκιο ανακοίνωσε το σχέδιό της για την κατασκευή ραντάρ κοντά στα νησιά που βρίσκονται στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης με το Πεκίνο. Όπως δήλωσε με υπερηφάνεια ο υπουργός Άμυνας Ιτσουνόρι Ονοντέρα, είναι μια κίνηση που γίνεται για πρώτη φορά μετά το 1972, όταν οι ΗΠΑ επέστρεψαν την Οκινάβα στην Ιαπωνία.
Η δημιουργία ενός «ασιατικού ΝΑΤΟ» με στόχο την περικύκλωση της Κίνας φαίνεται να βρίσκεται στο επίκεντρο της «στροφής» που ανακοίνωσε με τυμπανοκρουσίες ο πρόεδρος Ομπάμα το 2011
Ο Σίνζο Άμπε και το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) κέρδισαν τις εκλογές του 2012 με βασικό σύνθημα την «ενίσχυση της συλλογικής αυτοάμυνας». Στη διάρκεια της επίσκεψής του στο Τόκιο, ο πρόεδρος Ομπάμα φρόντισε άλλωστε να εκθειάσει τις προσπάθειες που καταβάλλει η ιαπωνική κυβέρνηση «για να ενισχύσει τις αμυντικές δυνάμεις της Ιαπωνίας και να αυξήσει τον συντονισμό μεταξύ των στρατών» των δύο χωρών. Το μεταπολεμικό σύνταγμα της χώρας προβλέπει ότι η Ιαπωνία απαρνείται τον «πόλεμο ως κυρίαρχο δικαίωμα του έθνους και την απειλή χρήσης βίας ως μέσο επίλυσης διεθνών διαφορών». Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότερες μεταπολεμικές κυβερνήσεις έκριναν ότι το συγκεκριμένο άρθρο επιτρέπει την συγκρότηση «αμυντικών δυνάμεων» που βαθμιαία βρέθηκαν να υπερασπίζονται την Ιαπωνία σε χώρες τόσο μακρινές όπως το Αφγανιστάν και το Ιράκ.
Ο Άμπε πήγε ακόμη παραπέρα επιστρατεύοντας κάθε μέσο για να αναβιώσει τη μιλιταριστική παράδοση της χώρας. Για πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία, οι ιαπωνικές στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κάτι που, διόλου τυχαία, συνέβη σε όλες τις χώρες-σταθμούς της ασιατικής περιοδείας του Ομπάμα. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός δημιούργησε ένα Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας στα πρότυπα του αμερικανικού, αναθεώρησε το αμυντικό δόγμα της χώρας αναδιατάσσοντας τον στρατό ώστε να «αντικρίζει» την ηπειρωτική Κίνα και υπέγραψε συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας με όλα τα κράτη-μέλη του ASEAN. Η δημιουργία ενός «ασιατικού ΝΑΤΟ» με στόχο την περικύκλωση της Κίνας φαίνεται να βρίσκεται στο επίκεντρο της «στροφής» που ανακοίνωσε με τυμπανοκρουσίες ο πρόεδρος Ομπάμα το 2011. Ήταν μια κίνηση που ανέβασε κατακόρυφα το θερμόμετρο της έντασης στην πε-
ριοχή μετατρέποντάς τη σε μια από τις πιο «εύφλεκτες» περιοχές του πλανήτη. Πριν από την «στροφή», πρωθυπουργός της Ιαπωνίας ήταν ο Γιούκιο Χατογιάμα, ένας μάλλον μετριοπαθής πολιτικός που χωρίς να αμφισβητεί την αμερικανο-ιαπωνική συμμαχία είχε συγκρουστεί με την κυβέρνηση Ομπάμα για τις αμερικανικές βάσεις στην Οκινάβα και είχε κάνει κάποια δειλά βήματα προσέγγισης με την Κίνα. Ακολούθησε η παραίτησή του εν μέσω έντονων αμερικανικών πιέσεων και η επακόλουθη κρίση των νησιών Ντιαογού/Σενκάκου που προετοίμασαν το έδαφος για την εκλογή του Άμπε. Σήμερα η κατάσταση είναι τόσο διαφορετική ώστε η ιαπωνική κυβέρνηση να επεξεργάζεται ακόμη και σενάρια «προληπτικών επιθέσεων». Πριν από λίγες μέρες, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Τσακ Χάιγκελ ανακοίνωσε ότι έως το 2017 η Ιαπωνία θα έχει εξοπλιστεί με δύο ακόμη αντιπυραυλικά συστήματα τελευταίας τεχνολογίας. Η Νότια Κορέα κατασκευάζει ναυτική στρατιωτική βάση στο νησί Ζεζού που απέχει λιγότερο από 500 χιλιόμετρα από τη Σαγκάη. Από την Αυστραλία μέχρι την Ιαπωνία, σχηματίζεται πια ένα τόξο. Και το βέλος φαίνεται να σημαδεύει κατευθείαν στην καρδιά της Κίνας.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
44
ΚΟΣΜΟΣ
Παιχνίδια για επιδέξιους «παίκτες»
της εβδομάδας
ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ
Ξάφνιασε η απόφαση συμφιλίωσης των δύο οργανώσεων του παλαιστινιακού αγώνα, της Φατάχ και της Χαμάς, ύστερα από δύο ημέρες διαπραγματεύσεων. Η αντίδραση της κυβέρνησης Νετανιάχου ήταν άμεση και συνίστατο σε σκλήρυνση της στάσης της, με αναστολή των διαπραγματεύσεων με την παλαιστινιακή πλευρά. Ωστόσο δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι η «συμφιλίωση» των δύο παλαιστινιακών οργανώσεων τούτη τη φορά θα γίνει πραγματικότητα. Και αυτό εξαιτίας της... προϊστορίας. Είναι γνωστό ότι έχουν υπογραφεί τρεις συμφωνίες μεταξύ των δύο οργανώσεων - τον Μάιο του 2011 στο Κάιρο, τον Φεβρουάριο του 2012 στο Κατάρ και τον Μάιο της ίδιας χρονιάς στο Κάιρο. Όλες τους παρέμειναν κενό γράμμα. Και δεν υπάρχει καμία ιδιαίτερη ένδειξη ότι τούτη τη φορά θα συμβεί κάτι διαφορετικό και ότι δεν πρόκειται για μια μάλλον συγκυριακή επιλογή των δύο πρωταγωνιστών, Αμπάς και Χανίγιε. Να σημειωθεί επίσης μια σημαντική απουσία. Εκείνη της Ισλαμικής Τζιχάντ, που είναι σήμερα η πιο δημοφιλής δύναμη στη Λωρίδα της Γάζας και απολαμβάνει της υποστήριξης, υλικής και ηθικής, της λιβανέζικης Χεζμπολάχ και της Τεχεράνης. Επί προεδρίας Μοχάμεντ Μόρσι στην Αίγυπτο, το Κάιρο είχε καταφέρει να φέρει την οργάνωση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την εκεχειρία που είχε υπογράψει η Χαμάς με το Ισραήλ, το 2011, υπό αμερικανική αιγίδα - είναι η εκεχειρία που διατηρείται κακήν κακώς ώς σήμερα. Είναι προφανές ότι οι στρατηγοί, που κρατούν σήμερα τα ηνία της Αιγύπτου, δεν διαθέτουν την ίδια διπλωματική επιδεξιότητα... Ένα άλλο σημείο που δεν δημιουργεί αισιοδοξία ως προς το μέλλον της πρόσφατης συμφωνίας Χαμάς - Φατάχ είναι το γεγονός ότι από αυτήν λείπουν οι αναφορές στα κρίσιμα ζητήματα της ασφάλειας. Εκείνο που ορίζεται είναι ότι όλες οι αποφάσεις θα είναι προϊόν συναίνεσης. Το κρίσιμο ζήτημα είναι ωστόσο αν θα υπάρξει συγχώνευση των υπηρεσιών ασφαλείας της Χαμάς με εκείνες της Φατάχ - ένα άκρως ακανθώδες ζήτημα. Για παράδειγμα, η προεδρική φρουρά του Μαχμούντ Αμπάς θα λάβει άδεια να αναπτυχθεί στα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας με την Αίγυπτο; Το ερώτημα δεν επιδέχεται εύκολης απάντησης, είναι ωστόσο καθοριστικής σημασίας. Πέραν αυτών, υπάρχουν ακόμη πολλοί... «κόκκοι άμμου» που είναι δυνατόν να μπλοκάρουν τη «μηχανή» της συμφιλίωσης Χαμάς - Φατάχ. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που ο Μ. Αμπάς αποσπάσει κάποια ανταλλάγματα εφόσον «ξεπαγώσει» η διαπραγμάτευση με την ισραηλινή πλευρά, αυτά θα έχουν αντίκτυπο στην διαδικασία συμφιλίωσης. Εξ ου και η αντίδραση της ισραηλινής κυβέρνησης, για αναστολή των διαπραγματεύσεων προκαλεί απορίες. Με την έννοια ότι διευκολύνει την προσέγγιση των δύο παλαιστινιακών οργανώσεων. Και τούτο γιατί η συνέχιση των διαπραγματεύσεων Φατάχ - ισραηλινής κυβέρνησης παρατείνει μεν τον πολιτικό βίο του Αμπάς, αλλά διευκολύνει και την ισραηλινή πλευρά, που δεν επιθυμεί να έχει απέναντί της, στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, τους ισλαμιστές της Χαμάς... Σύνθετο; Όντως. Αλλά ποιος είπε ότι η Μέση Ανατολή και ειδικότερα το ισραηλινο-παλαιστινιακό ζήτημα χαρακτηρίζονται από σαφήνεια προθέσεων; Αντιθέτως. Το δε ισραηλινο-παλαιστινιακό μπορεί να έχει περάσει σε δεύτερο πλάνο, λόγω του εμφυλίου στη Συρία, της κρίσης στην Αίγυπτο και των εξελίξεων στις σχέσεις Ιράν - ΗΠΑ, ωστόσο δεν παύει να αποτελεί άλυτο σταυρόλεξο. Όχι απλώς για ισχυρούς λύτες, αλλά για επιδέξιους «παίκτες».
Ουκρανία: Ένα βήμα ΤΗΣ ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ
Για την ώρα η ρητορεία είναι πιο εμπρηστική από τις πραγματικές φωτιές στην κινούμενη άμμο της Ουκρανίας. Ο μεταβατικός πρωθυπουργός της χώρας Αρσένι Γιάζεντσουκ κατηγορεί τη Ρωσία ότι «θέλει να ξεκινήσει τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο», ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ κατηγορεί την κυβέρνηση του Κιέβου ότι «έχει κηρύξει τον πόλεμο ενάντια στον λαό της». Κι όμως στις περισσότερες επαρχίες της Ουκρανίας η ζωή συνεχίζεται σχεδόν... κανονικά, ενώ ακόμη και στις ανατολικές επαρχίες του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ, όπου σε μεγάλο βαθμό ελέγχουν τα δημόσια κτήρια και τους δρόμους ένοπλοι πολίτες, που αρνούνται την εξουσία της κεντρικής κυβέρνησης και έχουν εναποθέσει το μέλλον τους στη Ρωσία, υπάρχουν στιγμές «κανονικότητας». Μια από αυτές ήταν το ματς της 20ης αγωνιστικής στο ουκρανικό πρωτάθλημα, που έγινε στην Αρένα του Ντονέτσκ. Η γηπεδούχος Σαχτγιόρ Ντονέτσκ, πρώτη στη βαθμολογία υποδέχτηκε την Ταβρίγια Συμφεροπόλ, που φοβάται τον υποβιβασμό. Η διοίκηση της βιομηχανικής πόλης στην ανατολική Ουκρανία ελέγχεται από τους εξεγερμένους, τους ορκισμένους εχθρούς της μεταβατικής κυβέρνησης του Κιέβου, αλλά πέντε λεπτά μετά την έναρξη του αγώνα οι Ούλτρας της Σαχτγιόρ τραγουδούσαν τον ουκρανικό εθνικό ύμνο και ανέμιζαν εκείνες τις μπλε και κίτρινες σημαίες που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στην πόλη. Κάποιοι αντέδρασαν με σφυρίγματα, κάποιοι ξέσπασαν σε χειροκροτήματα, αλλά δεν άνοιξε ρουθούνι. Οι Ουκρανοί χούλιγκανς δεν είναι πιο... ειρηνικοί από τους άλλους, αλλά το φιλοθεάμον
κοινό στο γήπεδο έμοιαζε αναποφάσιστο. Μετέωρο μεταξύ δύο οικείων κόσμων. Άλλωστε ρωσόφωνοι είναι και οι μισοί οπαδοί της Σαχτγιόρ, συνεννοούνται απόλυτα με τους οπαδούς της φιλοξενούμενης Ταβρίγια, οι οποίοι δεν αισθάνθηκαν ότι ήρθαν από το... εξωτερικό για να δουν το ματς. Κι όμως ήρθαν από την Κριμαία, μέρος πλέον της Ρωσικής Ομοσπονδίας, κι ήρθαν για να χάσουν. 2-1, έληξε το ματς, το αποτέλεσμα δεν ήταν έκπληξη, έκπληξη ήταν η απόλυτη «κανονικότητα» στη διεξαγωγή του αγώνα.
«Θα γίνουμε Σομαλία» Όσο πολλές κι αν είναι οι στιγμές της «κανονικότητας», όμως, η κρίση κλιμακώνεται μέρα με τη μέρα. Και επί του εδάφους και στον διπλωματικό τομέα. Σχεδόν προφητική ηχεί εκ των υστέρων η δραματική προειδοποίηση του μεταβατικού υπουργού Εσωτερικών της Ουκρανίας, Αρσέν Αβάκοφ, στα τέλη Μαρτίου: «Εάν συνεχίσουν να περιπολούν άνθρωποι με αυτόματα στους δρόμους, π.χ. από τον Δεξιό Τομέα (σ.σ.: το νεοναζιστικό κόμμα της Ουκρανίας) και να απειλούν κρατικά κτήρια και επιχειρήσεις, θα γίνουμε Σομαλία». Ο Αβάκοφ τα έλεγε αυτά για το Κίεβο, αλλά ένα μήνα αργότερα ο έλεγχος των δρόμων από ένοπλες ομάδες έγινε πραγματικότητα στην ανατολική Ουκρανία, εκεί που οι έχοντας «θερμά αισθήματα για τη Ρωσία», όπως λένε, ουσιαστικά κήρυξαν το δικό τους κράτος. Σχετικά αναίμακτα, αφού σχεδόν όλοι οι αστυνομικοί κι ένα μέρος των φαντάρων -που στάλθηκαν από το Κίεβο να επιβάλλουν την τάξη- άλλαξαν στρατόπεδο και πέρασαν στο πλευρό των φιλορώσων. Στις επαρχίες του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ, όπου ζουν σχεδόν επτά εκατομμύρια άν-
ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΔΗ
Την ώρα που τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν πως το ενδιαφέρον των Ρώσων τουριστών για... διακοπές στην Κριμαία αναμένεται να είναι «τεράστιο»-καθώς μαζί με την Λευκορωσία και την Αμπχαζία αποτελούν τους πιο δημοφιλείς κοντινούς προορισμούς- οι μετακινήσεις από και προς τα ουκρανικά σύνορα για τους κατόχους ρωσικών αλλά και ουκρανικών διαβατηρίων αναμένεται να περιοριστούν και να γίνουν πιο δύσκολες. Η «Αεροφλότ» προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα τους επιβάτες της που ταξιδεύουν στην Ουκρανία ότι επίκειται η επιβολή μέτρων μαζικού περιορισμού στις εισόδους Ρώσων πολιτών από τις αρχές του Κιέβου. Συγκεκριμένα, δεν θα επιτραπεί η είσοδος σε άνδρες πολίτες της Ρωσίας ηλικίας από 16 έως 60 ετών, χωρίς την παρουσίαση δικαιολογητικών που να αποδεικνύουν μεταξύ άλλων συγγενικές σχέσεις με μόνιμους κάτοικους Ουκρανίας και επίσημη πρόταση επίσκεψης από φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Εξαίρεση θα υπάρξει μόνο για όσους ταξιδεύουν με την οικογένεια και τα παιδιά τους. Αντίστοιχοι περιορισμοί θα επιβληθούν και για τους πολίτες της Ουκρανίας, άνδρες και γυναίκες (ηλικίας 16-60 ετών και 20-35 αντίστοιχα) που είναι όμως κάτοικοι της Κριμαίας και της Σεβαστούπολης. Αποτελεί όμως η ανακοίνωση αυτή την πρώτη περίπτωση που οι κάτοχοι ρωσικών διαβα-
τηρίων αντιμετώπισαν δυσκολίες στην είσοδο τους στη γείτονα χώρα; Όπως μετέδωσε το πρακτορείο Ρία Νόβαστι, τον προηγούμενο μήνα στην Μολδαβία, στην περιοχή της Υπερδνειστερίας, ο ηγέτης της περιοχής, Γιεβγκένι Σεβτσούκ ανέφερε πως οι αρχές του Κιέβου δεν επέτρεψαν την είσοδο στο ουκρανικό έδαφος 200 κατοίκων οι οποίοι είχαν ρωσικά διαβατήρια. Στην περιοχή της Υπερδνειστερίας διαμένουν περίπου 200.000 πολίτες της Ρωσίας, ενώ πολλοί άλλοι έχουν και ουκρανική υπηκοότητα. Οι πληθυσμοί αυτοί έχουν στενές συγγενικές σχέσεις με μόνιμους κάτοικους στην Ουκρανία αλλά και σε γειτονικές χώρες. Τέτοιου είδους μέτρα κλιμακώνουν την ένταση ανέφερε, ο Σεβτσούκ.
Κλειστά σύνορα Δεν είναι όμως μόνο οι Ρώσοι ή οι κάτοχοι
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
45
ΚΟΣΜΟΣ ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
πιο κοντά
θρωποι, οι περισσότεροι με μητρική γλώσσα τα ρωσικά, σχεδόν κανείς δεν εμπιστεύεται τη μεταβατική κεντρική κυβέρνηση του Κιέβου, ενώ τουλάχιστον το 50%, σύμφωνα με δημοσκόπηση που έγινε στα τέλη Μαρτίου, δεν εμπιστεύεται καθόλου ούτε το κοινοβούλιο του Κιέβου- στο οποίο συμμετέχουν και βουλευτές που εξελέγησαν στις δύο αυτές επαρχίες και δη με το ρωσόφιλο κόμμα του εκδιωχθέντα προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Για την άρνηση αυτή υπάρχουν πολλοί λόγοι. Ο πιο συμβολικός ήταν η απόπειρα του κοινοβουλίου, μετά την πτώση του Γιανουκόβιτς, να παύσει από επίσημη γλώσσα τα ρωσικά σε περιφερειακό επίπεδοέστω κι αν τη μάζεψε σχεδόν την ίδια μέρα. Πιο σημαντικός λόγος, όμως, είναι η άρνηση της μεταβατικής κυβέρνησης - όπως και όλων των προηγούμενων, και αυτών υπό τον πρόεδρο Γιανουκόβιτς- να μετατραπεί η Ουκρανία σε ομοσπονδιακό κράτος, με ισχυρές τοπικές διοικήσεις. Η ελίτ του Κιέβου, ανεξαρτήτως κομματικής ταυτότητας και γεωπολιτικού προσανατολισμού, ποτέ δεν θέλησε να εκχωρήσει εξουσίες και αρμοδιότητες στις περιφέρειες, έκανε το παν για να διατηρήσει πανίσχυρη τη διεφθαρμένη κεντρική γραφειοκρατία. Και τώρα οι κάτοικοι της βιομηχανικής ανατολικής Ουκρανίας νιώθουν πιο κοντά στη Μόσχα, παρά στο Κίεβο. Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θέλουν να ενταχθούν στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Η υποχώρηση της διπλωματίας Την ώρα που επί του ουκρανικού εδάφους συνεχίζεται η «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση της μεταβατικής κυβέρνησης του Κιέβου, με στόχο κατ’ αρχήν να απομονώσει τις πόλεις που ελέγχονται από τους ένοπλους αυτονομιστές- κυρίως το Σλοβιάνσκ- και με την ελπίδα να μην υπάρξουν θύματα μεταξύ των άμαχων πολιτών, ανεβαίνουν οι τόνοι και μεταξύ Ρω-
o
o o o
σίας και ΗΠΑ. Το Κρεμλίνο ξεκίνησε μια μεγάλη στρατιωτική άσκηση στα σύνορα με την Ουκρανία - χωρίς να τα παραβιάσει- κι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, κάλεσε τη Μόσχα να μην κάνει ένα «μεγάλο και ακριβό λάθος». Δύση και Ρωσία προειδοποιούν η μία την άλλη να τηρήσουν την - μάλλον άτυχη- συμφωνία της Γενεύης, ΕΕ και ΗΠΑ απειλούν με επέκταση των κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας. Την ίδια ώρα, όμως, η Gazprom, η κρατική ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου αναγγέλλει σα να μη τρέχει τίποτε, ότι μπορεί να
Νέοι καιροί, νέα σύνορα ρωσικών διαβατηρίων που αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα. Η ουκρανική «Πράβντα» έγραψε πρόσφατα πως δεν θα επετραπεί η είσοδος στη Ρωσία σε περίπου 180 Ουκρανούς πολίτες ενώ οι αρχές ζήτησαν δικαιολογητικά που αφορούν την εξασφάλιση των μέσων παραμονής στη χώρα, καθώς και μια σειρά άλλων εγγράφων. Οι παραπάνω περιπτώσεις είναι ενδεικτικές της κρισιμότητας της κατάστασης στην περιοχή και των επιπτώσεων που βιώνουν οι κάτοικοι της, όχι μόνο οι Ρώσοι, ή με ρωσικά διαβατήρια αλλά και οι Ουκρανοί στην σκιά της κρίσης. Για να κατανοήσει κανείς αυτές τις δυσκολίες στη μετακίνηση των πολιτών, θα πρέπει να λάβει υπόψιν του πως από το 1992 (χωρίς να αναφερθούμε στην περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης) και την εδραίωση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο «ανεξάρτητων» χωρών δεν υπήρχε καθεστώς βίζας, μια πρακτική που σαφέστατα διευκόλυνε τις συγγενικές και άλλες σχέσεις των λαών των δύο χωρών. Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν συνιστούν ουσιαστικά κατάργηση αυτού του καθεστώτος. Πίσω από την πολιτική αυτή υπάρχει ο φόβος του Κιέβου να επαναληφθούν τα γεγονότα της Κριμαίας, δηλαδή η μαζική μετακίνηση υποστηρικτών των ρωσοφώνων αυτονομιστών σε
Η «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση της μεταβατικής κυβέρνησης του Κιέβου στην περιοχή του Σλοβιάνσκ συνεχίζεται, με απολογισμό πέντε νεκρούς. Ο Ρώσος πρέσβης στον ΟΗΕ, Βιτάλι Τσούρκιν, προειδοποιεί ότι θα ζητήσει την σύγκληση του Συμβουλίου Αασφαλείας, εάν οι ουκρανικές δυνάμεις συνεχίζουν να πλήττουν το «κίνημα διαμαρτυρίας». Το Reuters μεταδίδει έκρηξη βόμβας σε ουκρανικό τσεκ πόιντ έξω από την Οδησσό, με επτά τραυματίες. Οι κάτοικοι της πόλης έχουν στήσει πολλά σημεία ελέγχου για να εμποδίσουν την είσοδο φιλορώσων από γειτονική Υπερδνειστερία. Την ευθύνη για την κατάρριψη ουκρανικού μαχητικού ελικοπτέρου στο αεροδρόμιο του Κρεματόρσκ ανέλαβαν φιλορώσοι αυτονομιστές, με επιστολή τους στο ρωσικό πρακτορείο Ria Nowosti. Η εισαγγελία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης ανήγγειλε ότι θα ξεκινήσει ανακρίσεις για την «κατάσταση» στην Ουκρανία. Την ίδια ώρα ενισχύεται η αποστολή του ΟΑΣΕ στην Ουκρανία, την οποία θεωρητικά αποδέχονται και οι δύο πλευρές. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανήγγειλε ότι θα αυξήσει την παραγωγή αντιαεροπορικών συστημάτων και προειδοποίησε την Ουκρανία να μη ρισκάρει τη συνεργασία της με τη ρωσική πολεμική βιομηχανία. Ήττα των ΗΠΑ στον πόλεμο της προπαγάνδας, καθώς οι φωτογραφίες που έδωσαν στη δημοσιότητα με τάχα Ρώσους στρατιώτες στην Ανατολική Ουκρανία, αποδείχθηκαν... λάθος.
άλλες περιοχές της Ουκρανίας και συγκεκριμένα στις ανατολικές επαρχίες. Με δεδομένη όμως την ύπαρξη ήδη μεγάλου αριθμού ρωσοφώνων και την πρόθεση του Κρεμλίνου να μην υποχωρήσει στο ζήτημα της Κριμαίας της οποίας η προσάρτηση θεωρείται «μη αναστρέψιμη», ποια πολιτική θα εξυπηρετήσουν οι παραπάνω ενέργειες εκτός από τον διαχωρισμό των δύο λαών; Το Κίεβο σχολιάζοντας τα γεγονότα απάντησε πως το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελεί «εσωτερική» υπόθεση της χώρας... Στο διπλωματικό πεδίο, τόσο το Κίεβο όσο και το Κρεμλίνο αναφέρθηκαν το τελευταίο διάστημα στην πρόθεση τους να αλλάξουν το καθεστώς των μετακινήσεων πολιτών από και προς τις δύο χώρες. Ο διορισμένος από την Βουλή πρωθυπουργός της Ουκρανίας Αρσένιι Γιάτσενιουκ είχε δηλώσει πως η καθιέρωση βίζας για τους Ρώσους πολίτες αποτελεί ένα «πρόωρο βήμα», που θα έχει ως στόχο όχι τόσο τους Ρώσους αξιωματούχους αλλά τους πολίτες της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Από τη ρωσική πλευρά ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε σε τηλεοπτικό κανάλι πως το συγκεκριμένο μέτρο είναι «ακραίο».
Το μωσαϊκό εθνοτήτων Τι περιλαμβάνει όμως το μωσαϊκό εθνοτήτων
αυξήσει τις εξαγωγές στη Δυτική Ευρώπη. Και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ μιλά στο τηλέφωνο με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, καλώντας τον να βοηθήσει στον αφοπλισμό των ρωσόφιλων στην Ανατολική Ουκρανία. Επί της ουσίας, οι μόνοι που κρατούν ακόμη τους τόνους χαμηλά, και προσπαθούν να μη ρίξουν λάδι στη φωτιά είναι οι Γάλλοι και οι Γερμανοί, με τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμαϊερ να δηλώνει ότι «δεν απομένει πολύς χρόνος για να σταματήσουμε αυτή την παράνοια».
της Ουκρανίας; Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της χώρας ο πληθυσμός ανέρχεται στα 45 εκατομμύρια κατοίκους. Οι Ρώσοι αποτελούν τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα με 8 περίπου εκατομμύρια πολίτες, κατανεμημένοι στην πλειοψηφία τους στην Κριμαία και τις ανατολικές επαρχίες. Την δεύτερη κατά σειρά μειονότητα αποτελούν οι Λευκορώσοι που αριθμούν κάτι παραπάνω από 250.000 κατοίκους. Στη συνέχεια ακολουθούν οι Μολδαβοί, οι Τατάροι της Κριμαίας, οι Βούλγαροι, Ούγγροι, Ρουμάνοι κ.ά. Στο μωσαϊκό εθνοτήτων της Ουκρανίας θα πρέπει να βεβαίως να συμπεριληφθούν η ελληνική, πολωνική, εβραϊκή, ταταρική, γεωργιανή και τουρκική μειονότητα. Σε δύο βασικά σημεία θα πρέπει να σταθούμε. Το πρώτο αφορά τον μεγάλο αριθμό Ρώσων που κατοικούν στη χώρα και συγκεκριμένα την τεράστια διαφορά της πρώτης και δεύτερης σε αριθμό εθνικής μειονότητας (8 εκατομμύρια Ρώσοι έναντι 250.000 Λευκορώσων) γεγονός που αποτελεί μια ιδιαιτερότητα. Σημειώνεται πως η υποχρεωτική διδασκαλία της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία είχε καθιερωθεί από το 1938 επί Σοβιετικής Ένωσης με σχετικό ψήφισμα. Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με τις περιοχές που κατοικούν οι εθνικές μειονότητες. Οι Ρώσοι και οι Λευκορώσοι διαμένουν στην πλειοψηφία τους στις ανατολικές περιοχές (εκτός της Κριμαίας), Λουγκάνσκ, Ντνιπροπετρόβσκ, Χάρκοβο, Κριμαία και Ντονέτσκ (στην συγκε-
o o
κριμένη επαρχία βρίσκεται και ο μεγαλύτερος ελληνικός πληθυσμός). Επίσης οι περισσότερες εθνικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων και των Ρουμάνων και των Μολδαβών, ζουν κοντά σε περιοχές που γειτονεύουν με τα εθνικά σύνορα των χωρών τους. Οι ουκρανικές αρχές κατοχυρώνουν τα δικαιώματα των μειονοτήτων όπου στο πρώτο άρθρο της σχετικής νομοθεσίας γίνεται αναφορά στην εγγύηση ίσων πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων για τους πολίτες της χώρας ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής, ενώ υποστηρίζεται και η ανάπτυξη της εθνικής ταυτότητας των μειονοτήτων. Αυτό που προκύπτει από τις μέχρι τώρα εξελίξεις είναι ότι για ακόμα μια φορά θύματα της κρίσης δεν πρόκειται να είναι σε μεγάλο βαθμό οι διάφοροι αξιωματούχοι, τα περιουσιακά στοιχεία των οποίων θα παγώσουν. Έτσι και αλλιώς οι περιουσίες τους δεν μπορεί να είναι αποκλειστικά τοποθετημένες σε σειρά δυτικών χωρών. Το βάρος των συνεπειών της κρίσης θα υποστούν τόσο οι Ρώσοι πολίτες που βρίσκονται στην Ουκρανία, όσο και οι Ουκρανοί που είτε διαμένουν είτε έχουν συγγενικές σχέσεις στη γειτονική τους χώρα καθώς και οι περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι που αποτελούν τις υπόλοιπες εθνικές μειονότητες. Μένει να φανεί κατά πόσον σε περιόδους κρίσης θα γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα των παραπάνω εθνοτήτων καθώς και εκείνα των Ουκρανών πολιτών.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
46
ΚΟΣΜΟΣ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΧΑΜΑΣ - ΦΑΤΑΧ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ
Το πάγωμα μιας επαναπροσέγγισης που δεν ξεκίνησε ποτέ...
ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ. ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ
Η συμφωνία συνεργασίας και επαναπροσέγγισης μεταξύ Φατάχ και Χαμάς αποτελεί αναμφίβολα θετικό βήμα στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης των εντάσεων στο πολιτικό σκηνικό των Παλαιστινίων. Για την ακρίβεια, πρόκειται για την πρώτη προσέγγιση μεταξύ των δυο πλευρών εδώ και εφτά χρόνια, δηλαδή από την εκλογή της Χαμάς κι έπειτα. Η συμφωνία σε πρώτη ανάγνωση -έστω κι αν χαρακτηρίζεται ιστορική από πλευράς Παλαιστινίων- δεν περιλαμβάνει κάτι ουσιαστικό το οποίο θα μπορούσε να γεφυρώσει πραγματικά τις διαφορές μεταξύ των δυο κομμάτων. Προαναγγέλει τον σχηματισμό κυβέρνησης ενότητας εντός πέντε εβδομάδων και προκήρυξη εκλογών στους επόμενους έξι μήνες. Από τη συμφωνία δεν γίνεται σαφές αν ικανοποιήθηκε το πάγιο αίτημα της Χαμάς για εκπροσώπησή της στις τάξεις της PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης), κάτι στο οποίο η Φατάχ ήταν κάθετα αντίθετη όλο το προηγούμενο διάστημα. Το αισιόδοξο στοιχείο της συμφωνίας αυτής είναι το γεγονός ότι η Χαμάς φέρεται να αναγνωρίζει όλες τις προηγούμενες συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών. Ωστόσο για να καταλήξει κάποιος σε ασφαλή συμπεράσματα χρειάζεται να δοθούν στη δημοσιότητα περισσότερα στοιχεία που αφορούν τον ρόλο που θα διαδραματίσει η Χαμάς στα όργανα της PLO. Εάν έχει προκύψει συμφωνία επί αυτού του θέματος, τότε θα μπορούμε να μιλάμε για μια ουσιαστική συμφωνία. Εάν όχι, τότε δημιουργούνται ερωτήματα για τη χρονική στιγμή που επελέγη από πλευράς του Παλαιστίνιου προέδρου Μαχμούντ Αμπάς για να προχωρήσει σε αυτή την ενέργεια. Το Ισραήλ ήταν αναμενόμενο πως θα αντιδράσει, και μάλιστα με έντονο τρόπο, κάτι το οποίο συνέβη. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός γνωστοποίησε το πάγωμα των διαπραγματεύσεων και προανήγγειλε οικονομικές κυρώσεις κατά των Παλαιστινίων. Επί της ουσίας οι διαπραγματεύσεις είχαν παγώσει εδώ και καιρό κι αυτό με ευθύνη του Ισραήλ. Παρά την αποδοχή σειράς όρων και προϋ-
Η συμφωνία Φατάχ Χαμάς, αν και χαρακτηρίζεται ιστορική, δεν περιλαμβάνει κάτι ουσιαστικό το οποίο θα μπορούσε να γεφυρώσει πραγματικά τις διαφορές τους
ποθέσεων από την πλευρά του Τελ Αβίβ, στο μεγαλύτερό τους μέρος αυτοί οι όροι δεν τηρήθηκαν. Η εποικιστική δράση στα Κατεχόμενα, αντί να παγώσει, αυξήθηκε. Η απελευθέρωση Παλαιστινίων που κρατούνται στις φυλακές του Ισραήλ δεν τηρήθηκε στην τρίτη φάση της, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Δυτική Όχθη δεν σταμάτησαν ως συμφωνήθηκε. Ακόμη και η Ουάσιγκτον εκδήλωνε τη δυσφορία της με τη στάση του Ισραήλ, ωστόσο η ενέργεια του Αμπάς για προσέγγιση με τη Χαμάς
βρήκε απροετοίμαστους τους διπλωμάτες και τους συνεργάτες του Τζον Κέρι, ο οποίος προσπαθούσε να πιέσει τον Νετανιάχου να ξεμπλοκάρει τη διαδικασία και να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Σε ένα ακόμη σημείο που έχουν δίκιο οι Παλαιστίνιοι είναι το γεγονός ότι το Ισραήλ, τους εννέα μήνες που προηγήθηκαν, προέβαλε το επιχείρημα ότι ο Αμπάς δεν αποτελεί αξιόπιστο συνομιλητή διότι μια συμφωνία μαζί του δεν θα είχε καμία βαρύτητα, με δεδομένο ότι δεν εκπροσωπεί το σύνολο των Παλαιστινίων λόγω της ρήξης με τη Χαμάς. «Τώρα που η ενότητα μεταξύ των Παλαιστινίων αποτελεί πραγματικότητα, το Ισραήλ και ο Μπ. Νετανιάχου επιρρίπτουν την ευθύνη για την αποτυχία των συνομιλιών στη δική μας πλευρά», ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας Σάεμπ Ερεκάτ. Εφόσον το Ισραήλ επιθυμούσε πραγματικά την επαναφορά της ειρηνευτικής διαδικασίας, θα έπρεπε να ενθαρρύνει την προσέγγιση μεταξύ Φατάχ και Χαμάς. Ουσιαστικά αυτός είναι και ο μόνος δρόμος για να διασφαλίσει ότι μια μελλοντική συμφωνία με τους Παλαιστίνιους δεν θα τιναχθεί στον αέρα από την αντίδραση της ισχυρότερης ισλαμικής οργάνωσης στη Γάζα. Επίσης θα πρέπει να κατανοήσουν πως δεν θα έχουν διαρκώς απέναντί
Η επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας ναυάγησε και το ναύαγιο ανακοινώθηκε διά στόματος Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος δήλωσε πως ίσως οι δύο πλευρές χρειάζονται χρόνο
τους πρόσωπα όπως ο Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος αντιτίθεται στη χρήση βίας και σταμάτησε ουκ ολίγες φορές το ξέσπασμα τρίτης ιντιφά-
ντα... Τέλος, σε ό,τι αφορά τον Παλαιστίνιο πρόεδρο, ο χρόνος θα αποδείξει αν η προσέγγιση με τη Χαμάς ήταν συνειδητή επιλογή που αποσκοπεί στην ενσωμάτωσή της στην PLO ή αν πρόκειται για τέχνασμα που έχει στόχο να απεμπλέξει τον ίδιο από μια διαδικασία επανέναρξης του διαλόγου με το Ισραήλ, κατά τη διάρκεια της οποίας δέχεται πιέσεις για να αποδεχθεί πράγματα που αποδομούν την αξιοπιστία και το κύρος του στο εσωτερικό των Παλαιστινίων. Έτσι κι αλλιώς η επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας ναυάγησε και το ναυάγιο ανακοινώθηκε διά στόματος Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος δήλωσε πως ίσως οι δύο πλευρές χρειάζονται χρόνο για να κατανοήσουν την εναλλακτική οδό αντί των διαπραγματεύσεων. Ασχέτως, πάντως, του τι σημαίνει για το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή το πάγωμα της διαδικασίας, η πολιτική Ομπάμα στη Μέση Ανατολή γνωρίζει μία ακόμη αποτυχία.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
47
ΚΟΣΜΟΣ
ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑΜΑΛΗ
Στην Ελλάδα, με την προεκλογική περίοδο να έχει ξεκινήσει και επίσημα, όλοι όσοι χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κυρίως το Facebook βομβαρδιζόμαστε από διαφημίσεις υποψηφίων δημοτικών συμβούλων μέχρι ευρωβουλευτών. Και, ενώ, η Ελλάδα είναι σε εκλογικό πυρετό, ο οποίος εκφράζεται σε μεγάλο βαθμό διαδικτυακά, στη Βραζιλία, και συγκεκριμένα στο Σάο Πάολο, στον απόηχο του σκανδάλου κατασκοπείας ξένων ηγετών από την Αμερικανική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA), διοργανώθηκε διεθνές συνέδριο για τη θέσπιση κανόνων σωστής λειτουργίας του Διαδικτύου. Η πρόεδρος της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ υπέγραψε ενώπιον όλων νόμο, γνωστό ως το «σύνταγμα του Διαδικτύου», ο οποίος εγγυάται την προστασία της προσωπικής ζωής των χρηστών και κατοχυρώνει την ίση πρόσβαση στο παγκόσμιο δίκτυο. «Η Βραζιλία υποστηρίζει ότι η διακυβέρνηση του Διαδικτύου πρέπει να είναι πολυτομεακή, πολύπλευρη, δημοκρατική, με διαφάνεια. Θεωρούμε το πολύπλευρο μοντέλο ως την καλύτερη μορφή διακυβέρνησης του Διαδικτύου», τόνισε η Ντίλμα Ρούσεφ. Η πρόεδρος της Βραζιλίας έκανε έμμεση αναφορά στην πρόταση άλλων χωρών, όπως η Κίνα και η Ρωσία, που τάσσονται υπέρ της διαχείρισης του Ίντερνετ από ένα πολυσυλλεκτικό σώμα, όπως είναι τα Ηνωμένα Έθνη. Παράλληλα, αν και θύμα η ίδια παρακολούθησης από τη NSA, εξήρε την πρωτοβουλία της Ουάσιγκτον να περιορίσει τον έλεγχο του Διαδικτύου. Σύμφωνα με τον Τιμ Μπέρνερς - Λι, εμπνευστή του World Wide Web: «Η ουδετερότητα στο Διαδίκτυο σημαίνει τη διατήρηση του δικτύου μακρυά από διακρίσεις είτε εμπορικές είτε πολιτικές. Η πρωτοποριακή έκρηξη που συνέβη στο Διαδίκτυο ήταν εφικτή λόγω της ουδετερότητός του». Οι συμμετέχοντες από την Google και το Facebook εκφράζουν τους φόβους τους για πιθανό περιορισμό της πρωτοβουλίας λόγω θέσπισης αυστηρότερων κανόνων. Την ίδια ώρα, οι ίδιοι -μονοπώλια γαρ- ξεπουλάνε τα στοιχεία των χρηστών σε εταιρείες για διαφήμιση. Το Facebook ωστόσο δείχνει να φρενάρει. Οι νέοι χρήστες δεν αυξάνονται πια με τους ίδιους ρυθμούς. Η μεγαλύτερη οργανωμένη ανησυχία που διώχνει τον κόσμο από το Facebook είναι η εξατομίκευση που βλέπουν σιγά - σιγά μέσα από την εφαρμογή και αυτή ακριβώς η ικανότητα του μέσου να σε προσεγγίζει και
To Facebook, δείκτης των πολιτικών ηθών... να σε διαβάζει, να ξέρει τι θέλεις, είναι αυτό που όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν όχι ως κάτι φιλικό, αλλά ως απειλή. Αυτή είναι μια άποψη που εκφράζουν διάφοροι, όπως ο γκουρού της τεχνητής νοημοσύνης Ρέι Κουρτζγουέηλ (Ray Kurzweil).
Το Facebook βλάπτει; Πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν παρατήρησε ότι «όσο περισσότερο χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι το Facebook τόσο χειρότερα αισθάνονταν την επόμενη φορά που τους στέλναμε μήνυμα, όσο περισσότερο χρησιμοποιούσαν το Facebook μέσα σε δύο εβδομάδες τόσο έπεφταν τα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή στο ίδιο διάστημα. Για να το θέσουμε απλά, το Facebook μας δημιουργεί κατάθλιψη».
Το Facebook σε τέλμα; Τα έσοδα του Facebook αυξήθηκαν κατά 72% σε ετήσια βάση. Αυτό προέκυψε επειδή βελτιστοποίησε το σύστημα διαφημίσεων στα κινητά. Ο Τζαν Ντόσον, επικεφαλής αναλυτής στο Jackdaw Research, μιλώντας στο Euronews, είπε ότι το πρόβλημα με το Facebook είναι ότι έχει αρχίσει να επιβραδύνεται ο ρυθμός με τον οποίο εγγράφει νέους χρήστες και αυτό συμβαίνει τα τελευταία τρία τρίμηνα. Παρ’ όλα αυτά, η ενασχόληση των χρηστών με το μέσο συνεχίζει να αυξάνεται, με τους μηνιαίους χρήστες να γίνονται καθημερινοί. Ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο και για την Ασία, όπου σημειώνεται αύξηση. Περισσότεροι από 11 εκατ. νέοι
άνθρωποι εγκατέλειψαν το Facebook από το 2011. Οι κύριοι λόγοι είναι δύο. Ο πρώτος είναι ότι δεν ήθελαν να είναι στο ίδιο κοινωνικό δίκτυο με τους γονείς τους, «ξενέρωσαν» δηλαδή, και ο δεύτερος είχε να κάνει με τις ανησυχίες σχετικά με την παραβίαση της ιδιωτικότητάς τους και τις διαφημίσεις.
νώσεων για τη δημιουργία του Internet.org - στόχος του οποίου είναι να φέρει το Διαδίκτυο «στα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού που δεν το έχουν». Τον περασμένο μήνα το Facebook ανακοίνωσε πως θα δώσει πρόσβαση στο Διαδίκτυο μέσω τηλεκατευθυνόμενων πτητικών μηχανών.
Deals δισεκατομμυρίων
Το μέλλον
Τα έσοδα της Apple ξεπέρασαν τις προσδοκίες και η εταιρεία προχώρησε στην επαναγορά μετοχών αξίας 30 δισ. δολαρίων και αύξησε το μέρισμα. Το κλειδί της επιτυχίας ήταν τα iphone με 43,7 εκατ. κομμάτια να έχουν πουληθεί το δεύτερο τρίμηνο του 2014. Αντιθέτως, οι πωλήσεις των ipad έπεσαν στα 16,35 εκατ. το ίδιο διάστημα.
Το Διαδίκτυο χωρίζεται σε εποχές. Επί Web 1.0 έμπαινες και διάβαζες, μετά ήρθε το Web 2.0, το οποίο υπάρχει ώς σήμερα πιο διαδραστικό επιτρέπει και στοχεύει στην επικοινωνία μεταξύ των χρηστών. Καθώς το Διαδίκτυο εξελίσσεται από Web 2.0 σε Web 3.0, η οριζόντια διάδραση μεταξύ χρηστών παίρνει μορφή πυραμίδας αλληλεπίδρασης και με εταιρείες. Οι εταιρείες λοιπόν ετοιμάζονται να καταλάβουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέροντας στον χρήστη εξατομικευμένη διαφήμιση «ειδικά για τα γούστα του».
Κοινωνική (;) ευθύνη Το Facebook προνόησε και συνήψε συνεργασίες με τους κατασκευαστές κινητών και μη κυβερνητικών οργα-
«Όσο περισσότερο χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι το Facebook τόσο χειρότερα αισθάνονταν. Για να το θέσουμε απλά, το Facebook μας δημιουργεί κατάθλιψη»
Γι’ αυτό και όταν, για παράδειγμα, θα πατά κανείς «like» σε αναρτήσεις για αρραβώνες που εμφανίζονται στο χρονολόγιό του μετά από λίγο θα βλέπει διαφημίσεις για νυφικά. Η εταιρεία προειδοποίησε ότι τα έσοδά της από τις διαφημίσεις θα μπορούν να μειωθούν μέσα στη χρονιά, καθώς αντιμετωπίζει σκληρότερο ανταγωνισμό σε σχέση με πέρυσι. Είπε επίσης στους επενδυτές ότι δεν θα πρέπει να περιμένουν μεγάλες ροές εσόδων στο εγγύς μέλλον από πράγματα όπως οι διαφημίσεις - βίντεο στο ίδιο το Facebook είτε μέσω διαφημίσεων από το Instagram. Το υψηλόβαθμο στέλεχος του Facebook Σεριλ Σάντμπεργκ είπε σε αναλυτές ότι οι διαφημίσεις στο Instagram, οι βιντεοδιαφημίσεις και το υπάρχον δίκτυο διαφημίσεων για κινητά είναι ακόμα σε πειραματική φάση και κανένα δεν πρόκειται να έχει ουσιώδη συνεισφορά στα έσοδα του 2014.
Εμπρός στον δρόμο που χάραξε ο Ομπάμα Στην Ελλάδα οι υποψήφιοι ρίχνουν χρήματα στις διαφημίσεις στο Facebook όχι μόνο γιατί είναι οικονομικότερες, αλλά γιατί σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2013 έξι στους δέκα Έλληνες ηλικίας 1674 ετών έκαναν χρήση του Διαδικτύου. Στις ηλικίες 16-24 είναι εννιά στους δέκα, αλλά και στις ηλικίες 6574 ένας στους δέκα. Το 93% όσων χρησιμοποίησαν το Διαδίκτυο το έκαναν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Δεν φτάνει κανείς σε τόσο κόσμο με περιοδείες στις γειτονιές. Όλα αυτά, όμως, έχουν τη ρίζα τους... πού αλλού... στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εκλογών των ΗΠΑ, οι διαδικτυακές διαφημίσεις για τις εκλογές του 2012 αυξήθηκαν κατά 251% από τις προηγούμενες εκλογές του 2008. Συγκεκριμένα, η διαδικτυακή διαφημιστική καμπάνια του Ομπάμα για τις εκλογές του 2012 κόστισε 52.006.072 δολάρια. Αν χτίζαμε σήμερα το Μαυσωλείο του Λίνκολν, θα κόστιζε λιγότερα, συγκεκριμένα 40.500.000 δολάρια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ReTargeter. com. H καμπάνια του αντιπάλου του, Μιτ Ρόμνεϊ, κόστισε 26.230.293 δολάρια. Βέβαια η σύγκριση μεταξύ των δύο ανδρών σταματά σε αυτούς τους αριθμούς - χαρακτηριστικό και αυτό της ψηφιακής εποχής που ζούμε.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
48
ΚΟΣΜΟΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ n.kyriakidis@avgi.gr
Κλάιβεν, ο πατριώτης Μια ιδιόμορφη «εξέγερση» καλούνται να αντιμετωπίσουν τις τελευταίες εβδομάδες οι αρχές της Νεβάδα από γαιοκτήμονες και μεγαλο-κτηνοτρόφους της περιοχής. Αρχηγός των «εξεγερμένων» είναι ο 68χρονος Κλάιβεν Μπάντι, ένας σκληροπυρηνικός τοπικιστής κτηνοτρόφος που έχει κηρύξει προσωπικό ανταρτοπόλεμο κατά της ομοσπονδιακής κυβέρνησης διεκδικώντας το «δικαίωμά» τουόπως λέει- να βόσκει τα κοπάδια του σε δημόσιες εκτάσεις. Αξιωματούχοι του ομοσπονδιακού κτηματολογίου κατηγορούν τον Μπάντι ότι βόσκει παράνομα χιλιάδες κεφάλια βοοειδών σε μια έκταση δυόμιση τετραγωνικών χιλιομέτρων στην περιοχή Γκολντ Μπιουτ η οποία αποτελεί φυσικό καταφύγιο της προστατευόμενης από την ομοσπονδιακή νομοθεσία, χελώνας της ερήμου. Εκτός αυτού, ο 68χρονος κτηνοτρόφος αρνείται από το 1993 να πληρώσει δικαιώματα βοσκής στις ομοσπονδιακές αρχές. Με αλλεπάλληλες προσφυγές του σε τοπικά δικαστήρια ισχυρίζεται πως οι Μορμόνοι πρόγονοί του εκμεταλλεύονταν τη γη «του» πολύ πριν ιδρυθεί το κτηματολόγιο και ως εκ τούτου τα δικαιώματα ιδιοκτησίας προϋπήρχαν των απαιτήσεων των ομοσπονδιακών υπη-
ρεσιών. Επί χρόνια μάλιστα απειλούσε τους «ομοσπονδιακούς» ότι θα υπερασπίσει με τη βία τα κοπάδια του στο Γκολντ Μπιουτ. Πριν από δύο εβδομάδες ομοσπονδιακοί φύλακες προσπάθησαν να απομακρύνουν τα ζώα από το καταφύγιο αλλά αναγκάστηκαν να κάνουν πίσω όταν στο ράντσο του Μπάντι, περίπου 150 χιλιόμετρα βόρεια του Λας Βέγκας, ήρθαν αντιμέτωποι μ’ ένα πλήθος ένοπλων υποστηρικτών του κτηνοτρόφου. Εξοπλισμένοι με αυτόματα όπλα, γουόκι-τόκι και φορώντας στολές παραλλαγής, είχαν στήσει μπλόκα στη γύρω περιοχή υψώνοντας παντού αμερικανικές σημαίες.
Λαϊκός ήρωας... Για τους οικολόγους της Νεβάδα, ο 68χρονος κτηνοτρόφος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας «παράνομος καταπατητής» αλλά για τους κτηματίες και τους υπέρμαχους της ελευθερίας του λόγου, ο Μπάντι θεωρείται ένας σύγχρονος λαϊκός ήρωας της Αμερικής που αγωνίζεται κατά του «συστήματος»... Την περασμένη εβδομάδα, η αντιπαράθεση για το κοπάδια του Κλάιβεν μεταφέρθηκε απ’ την έρημο της Νεβάδα στα τοπικά κανάλια του Λας Βέγκας. Οι δύο γερουσιαστές της πολιτείας, ο Ρεπουμπλικάνος Ντιν Χέλερ και
Ο κτηνοτρόφος μιλά στους οπαδούς του υπό την προστασία της ένοπλης πολιτοφυλακής του και τού σερίφη.
ο Δημοκρατικός Χάρι Ρέιντ διασταύρωσαν τα ξίφη τους, με τον μεν πρώτο να χαρακτηρίζει τον «στρατό» του κτηνοτρόφου «Αμερικανούς πατριώτες» και τον δεύτερο να κάνει λόγο για «εγχώριους τρομοκράτες». «Αν αυτοί λέγονται πατριώτες, τότε έχουμε πρόβλημα», είπε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής στον Ρεπουμπλικάνο συνάδελφό του ο οποίος επέμεινε ότι οι ομοσπονδιακές αρχές είναι εκείνες που τράβηξαν το σκοινί στ’ άκρα στην υπόθεση του Μπάντι. Στο προσωπικό του ιστολόγιο, ο Μπάντι ανάρτησε τη «διακήρυξη» της «εθνικής πολιτοφυλακής» που έχει σπεύσει προς υποστήριξή του, ενώ το περασμένο Σαββατοκύρια-
Το αμερικανικό Πεντάγωνο αναπτύσσει την «απόλυτη» μηχανή αναζήτησης στο Διαδίκτυο
Memex: Ο άρχοντας του σκότους Είναι η ερευνητική υπηρεσία του αμερικανικού Πενταγώνου που σχεδιάζει και αναπτύσσει φουτουριστικές τεχνολογίες για στρατιωτικούς σκοπούς. Πολλοί πιστεύουν ότι είναι ο αόρατος οργανισμός που βρίσκεται πίσω από πολλές mainstream τεχνολογίες της εποχής μας, όπως το Ίντερνετ, τα «αόρατα» μαχητικά στελθ, το σύστημα δορυφορικού εντοπισμού GPS. Πρόκειται για την DARPA (Defence Advanced Research Projects Agency), τη σκιώδη «υπηρεσία προχωρημένων αμυντικών ερευνών» των ΗΠΑ, ο ρόλος της οποίας έχει διευρυνθεί και αναβαθμιστεί σημαντικά τα τε-
λευταία χρόνια. Το τελευταίο της «πρότζεκτ» έχει να κάνει με το Διαδίκτυο. Λέγεται Memex και είναι μια εξελιγμένη μηχανή αναζήτησης - «η απόλυτη», όπως χαρακτηρίζεται. Οι δυνατότητές της ξεπερνούν εκείνες των συμβατικών εμπορικών εφαρμογών του είδους που κυριαρχούν σήμερα στο Διαδίκτυο. Σκοπός της νέας τεχνολογίας είναι η αλίευση πληροφοριών απ’ το λεγόμενο «βαθύ web». Το Memex θα μπορεί να ψάχνει τις «μακρινές» γωνιές του ιντερνετικού «σύμπαντος» για περιεχόμενο που δεν είναι προσπελάσιμο από τις σημερινές μηχανές αναζήτησης. Η τεχνολογία θα προσφέρει στην DARPA
«τεχνολογική υπεροχή στον τομέα της αναζήτησης και καταχώρησης περιεχομένου από τον παγκόσμιο ιστό», αναφέρεται σε σχετική λακωνική ανακοίνωση της υπηρεσίας. Σύμφωνα με όσα διατείνονται οι υπεύθυνοί της, η Memex θα χρησιμοποιηθεί «αρχικά» για την καταπολέμηση του trafficking. Το εμπόριο ανθρώπων ανθεί χάρη στα διαδικτυακά φόρουμ, τα chat rooms, τις ηλεκτρονικές αγγελίες προσφοράς ή ζήτησης εργασίας κι άλλες κρυμμένες υπηρεσίες σε «γκρίζες» ιστοσελίδες. Η DARPA υποστηρίζει πως μέσα απ’ τις «online σκοτεινές περιοχές» του Διαδικτύου, το trafficking γιγαντώνεται, συντηρώντας την αναπτυσσόμενη βιομηχανία της σύγχρονης δουλείας» και πως η Memex μπορεί να σταματήσει το κακό εντοπίζοντας τα ηλεκτρονικά ίχνη των δουλεμπόρων.
Ενστάσεις Ωστόσο, υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις πάνω στους ισχυρισμούς αυτούς. Εν μέσω των αποκαλύψεων για το δίκτυο παρακολουθήσε-
κο δημοσίευσε φωτογραφίες ζώων απ’ τα κοπάδια του που όπως ισχυρίζεται είχαν σκοτωθεί και είχαν ταφεί από πράκτορες του ομοσπονδιακού Γραφείου Διαχείρισης Γαιών. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην Los Angeles Times, ο Μπάντι είπε χαρακτηριστικά: «Πρέπει να υπερασπίσω την ιδιοκτησία μου. Αν κάποιοι έρθουν να παίξουν ανόητα μ’ αυτό που είναι δικό μου, θα καλέσω τον σερίφη. Αν αυτό δεν φέρει αποτέλεσμα, τότε θα συγκεντρώσω τα παιδιά μου και τους φίλους μου και θα προσπαθήσουμε να τους σταματήσουμε. Εγώ συμμορφώνομαι μ΄ όλους τους νόμους της πολιτείας, αλλά σχεδόν καθόλου με τους ομοσπονδιακούς νόμους»...
ων της NSA, ζητήματα που άπτονται της πλήρους εποπτείας του συνόλου του Διαδικτύου είναι προβληματικά. Ενώ η υπηρεσία επικαλείται τη χρησιμότητα της τεχνολογίας στη διαδικασία επιβολής του νόμου, όσον αφορά τις έρευνες που σχετίζονται με την εμπορία ανθρώπων, δεν κάνει καμία απολύτως νύξη στις μυριάδες άλλες δυνητικές εφαρμογές που μπορεί να έχει η Memex για τις ανάγκες άλλων οργανισμών, όπως ο αμερικανικός στρατός, οι μυστικές υπηρεσίες ή η αστυνομία. Είναι προφανές πως η νέα τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για τον εντοπισμό όλων εκείνων που η αμερικανική κυβέρνηση θεωρεί «κακόβουλους» και οι οποίοι «κρύβονται» για θεμιτούς λόγους στον «βαθύ ιστό», ανάμεσά τους δημοσιογράφοι, πληροφοριοδότες και πολιτικοί ακτιβιστές. Το δίχτυ της Memex αναμένεται να είναι έτοιμο και τεθεί σε λειτουργία σε τρία χρόνια. Δεν είναι βέβαια η μοναδική φουτουριστική τεχνολογία που «υπογράφει» η DARPA. Όσα κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας γύρω απ’ τις δραστηριότητές της, αποκαλύπτουν μερικά από τα πιο ρηξικέλευθα τεχνολογικά σχέδια που έχει συλλάβει ποτέ ανθρώπινος νους. Ανάμεσά τους το Plan X (ο «χάρτης» του Διαδικτύου σε πραγματικό χρόνο), το συνθετικό αίμα (για τις ανάγκες μεταγγίσεων του αμερικανικού στρατού) ο μηχανικός εξω-σκελετός (μηχανική «φόρμα» που επιτρέπει στους στρατιώτες να
μεταφέρουν εξοπλισμό μάχης 90 κιλών σκαρφαλώνοντας σε βουνά) κι ο «μαύρος πάγος», ένα πολυμερικό πλαστικό υλικό που ψεκάζεται σε στεγνό οδόστρωμα και μιμείται τις ιδιότητες του πάγου, παρεμποδίζοντας τον εχθρό να μετακινεί οχήματα και δυνάμεις του.
Χωρίς... «γραφειοκρατία» Ο ετήσιος προϋπολογισμός της υπηρεσίας βάσει των στοιχείων του 2010 ήταν 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα τελευταία χρόνια η DARPA έχει κάνει στροφή στο λεγόμενο crowdsourcing, καλώντας εταιρείες, επιστήμονες και ερευνητικά ιδρύματα να συμμετάσχουν στον σχεδιασμό και στην ανάπτυξη νέων στρατιωτικών τεχνολογιών υπό την ομπρέλα της. Το καθεστώς λειτουργίας της δεν υπόκειται στην νομοθεσία που αφορά τη χρηματοδότηση υπηρεσιών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Η DARPA δεν υπάγεται στις διατάξεις του άρθρου 5 του Νόμου περί Εξορθολογισμού του 1994, που θέτει αυστηρούς περιορισμούς στις προσλήψεις προσωπικού και τις αναθέσεις έργων από δημόσιους οργανισμούς. Υπάρχει ακόμα η δυνατότητα χρηματοδότησής της μέσω των μυστικών κονδυλίων του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, μια καίρια πρόβλεψη του Κογκρέσου προκειμένου να παρακάμπτεται η... κυβερνητική «γραφειοκρατία».
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
49
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
ΤΗΣ EΦΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ*
Όταν ο παλιός του φίλος Πλίνιο Απουλέγιο Μεντόσα τον ρώτησε αν η γιαγιά του ήταν αυτή που του επέτρεψε να φανταστεί τον εαυτό του συγγραφέα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες του απάντησε: «Όχι, ο Κάφκα ήταν, που, στα γερμανικά, έλεγε ιστορίες με τον ίδιο τρόπο που το έκανε η γιαγιά μου. Όταν στα 17 μου διάβασα τη ‘Μεταμόρφωση’, κατάλαβα πως θα γινόμουν συγγραφέας. Βλέποντας ότι ο Γκρεγκόριο Σάμσα μπορούσε να ξυπνά ένα πρωί μεταμορφωμένος σε γιγάντιο σκαθάρι, είπα μέσα μου: ‘Δεν ήξερα πως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί. Αλλά αν είναι έτσι, το γράψιμο με ενδιαφέρει’». Στο σημείο όπου η γιαγιά Τρανκιλίνα συναντά τον Φραντς Κάφκα γεννιέται ένας από τους γοητευτικότερους παραμυθάδες του λογοτεχνικού 20ού αιώνα. Από τη μία, οι ιστορίες, οι θρύλοι, τα παραμύθια, ένας ζωντανός προφορικός πολιτισμός, που φτάνει ώς εκείνον φυσικά, μέσα απ’ τις αφηγήσεις των παππούδων του, των ηρώων της παιδικής του ηλικίας στην Αρακατάκα. Από την άλλη, οι μεγάλοι δάσκαλοί του: Φόκνερ, Γουλφ, Κάφκα, οι μεγάλοι μάστορες του μοντερνισμού, δεξιοτέχνες του «ρεύματος της συνείδησης», μαγεύουν τον μικρό Κολομβιανό και του επιτρέπουν να φανταστεί μια ζωή συγγραφέα. Ενός συγγραφέα που χάρη σ’ αυτήν τη διπλή καταγωγή θα υπερβεί την ηθογραφία, το φολκλόρ και τον εξωτισμό, για να καθιερώσει ένα νέο λογοτεχνικό είδος, τον μαγικό ρεαλισμό. Δεν θα μπορούσε ωστόσο κανείς να φανταστεί τον Μάρκες χωρίς πολλούς άλλους ομοτέχνους του, συγχρόνους του και λίγο παλαιότερους, και τον πολύ ζωντανό διανοητικό διάλογο που αναπτύχθηκε στη δεκαετία του ‘50 και του ‘60 στη Λατινική Αμερική και, μεταξύ άλλων, γέννησε την τελευταία μεγάλη επανάσταση στο λογοτεχνικό πεδίο, την εκρηκτική είσοδο μιας ολόκληρης ηπείρου στην παγκόσμια λογοτεχνία, αυτό που εν συντομία ονομάζουμε «λατινοαμερικάνικο μπουμ». Μια επανάσταση που προετοιμάζεται ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ‘20 με τις πρώτες συλλογές διηγημάτων και ποίησης του Μπόρχες, ή δέκα χρόνια μετά, όταν ο Χουάν Κάρλος Ονέτι εκδίδει το Πηγάδι, το πρώτο, κατά τον Λιόσα, μυθιστόρημα του λατινοαμερικάνικου μοντερνισμού. Όμως η πραγματική έκρηξη ξεκινά στη δεκαετία του ‘50, όταν πια κι ο ίδιος ο Γκάμπο αρχίζει να μοιράζει τη
Τα παραμύθια της γιαγιάς, ο Κάφκα και η μοναξιά της Λατινικής Αμερικής
Ο Μάρκες υπήρξε ένας συγγραφέας λαϊκός, ένας μεγάλος παραμυθάς, που κατάφερε να διηγηθεί τους θρύλους και τις ιστορίες της πατρίδας του χρησιμοποιώντας τούς πιο νεωτερικούς λογοτεχνικούς τρόπους
ζωή του στις δύο μεγάλες του αγάπες, τη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία. Σε όλη την ήπειρο επικρατεί ολικός αναβρασμός. Πολιτικός, λογοτεχνικός, μουσικός, καλλιτεχνικός. Και δεν μπορεί να σκεφτεί κανείς τον Μάρκες, ούτε κανέναν άλλον από τους διάσημους εκπροσώπους του «μπουμ», χωρίς να φέρει στον νου του τη μοναξιά της Λατινικής Αμερικής. Δεν θα τη βρει μόνο σαν αίσθηση στις νεανικές αναμνήσεις όλων σχεδόν των συγγραφέων του «μπουμ», ούτε μόνο στους τίτλους τόσο του διασημότερου μυθιστορήματος του Μάρκες, στα βιβλικά του «Εκατό χρόνια μοναξιά», όσο κι ενός από τα σημαντικότερα δοκίμια της ισπανικής γλώσσας, του «Λαβύρινθου της μοναξιάς» του Οκτάβιο Πας, όπου ο μεξικανός ποιητής και δοκιμιογράφος ανιχνεύει με μοναδικό τρόπο τις ιδιαιτερότητες της μεξικανικής ταυτότητας. «Η μοναξιά της Λατινικής Αμερικής» θα είναι κι ο τίτλος της αλησμόνητης ομιλίας του Μάρκες στην τελετή απονομής τού Νόμπελ Λογοτεχνίας τον Δεκέμβριο του 1982. Σ’ αυτή την αφόρητη μοναξιά, στην αίσθηση ότι ζουν σε μια λογο-
τεχνική επαρχία, περιθωριοποιημένη, οπισθοδρομική και απομονωμένη από τον σύγχρονο κόσμο, επιχειρούν να αντιδράσουν οι συγγραφείς του «μπουμ» και να διατυπώσουν τους όρους της δικής τους, μεικτής, κρεολικής, ταυτότητας, που γεννιέται από το πάντρεμα της ευρωπαϊκής τους κληρονομιάς με τον πλούσιο και ζωντανό πολιτισμό των ιθαγενών, από τα ίχνη της ταραχώδους πολιτικής τους ιστορίας, από τη δυστυχία και τη μαγεία που στοιχειώνουν τη ζωή των βασανισμένων Λατινοαμερικανών. Απ’ όλους αυτούς τους συγγραφείς, ο Μάρκες είναι ίσως ο πιο πολυδιαβασμένος, ο πιο αγαπημένος ενός ευρύτατου αναγνωστικού κοινού. Πόσοι δεν μαγεύτηκαν από τα «Εκατό χρόνια μοναξιάς», τον «Έρωτα στα χρόνια της χολέρας», το «Ο στρατηγός στο λαβύρινθό του», το «Ο συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει» και τόσα άλλα βιβλία του. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες υπήρξε πάντα ένας συγγραφέας λαϊκός, ένας μεγάλος παραμυθάς, που κατάφερε να διηγηθεί τους θρύλους και τις ιστορίες της πατρίδας του χρησιμοποιώντας τούς πιο νεωτερικούς λογοτεχνικούς τρόπους. Δεν εί-
ναι τυχαίο που οι Κινέζοι αναγνωρίζουν τις δικές τους εμπειρίες στα βιβλία του, που οι Ούγγροι βρίσκουν στα «Εκατό χρόνια μοναξιάς» τη μαγική πραγματικότητα των δικών τους χωριών, δεν είναι τυχαίο που ο μαγικός ρεαλισμός του βρήκε πολλούς μαθητές και μιμητές όχι μόνο στη Λατινική Αμερική, μα και σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ένας ακόμα λόγος ίσως είναι η αγαθότητά του, η καλοσύνη και η ανθρωπιά που αποπνέει όλο του το έργο, το οποίο είναι ύμνος και κάλεσμα στη ζωή, την αγάπη, τη συντροφικότητα των ανθρώπων, την ευτυχία. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Γκάμπο για τους φίλους του αλλά και για όλους τους ισπανόφωνους, κατάφερε με το έργο του όχι μόνο να κάνει ορατή τη Λατινική Αμερική σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο να στρέψει τα βλέμματα στη μαγική και δύσκολη πραγματικότητά της, αλλά και να μπολιάσει τη λογοτεχνία με νέο αίμα και χυμούς. Το Μακόντο του το έκανε πατρίδα για τόσους πολλούς ανθρώπους.
*Η Έφη Γιαννοπούλου είναι μεταφράστρια, υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την Ανοιχτή Πόλη
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
50
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
Των αριθμών Μπροστά μας είναι μια δύσκολη μάχη. Κι αυτή τη μάχη -που όπως κάθε μάχη- έτσι κι αλλιώς αποτελεί την άγρια δημιουργικότητα της συλλογικής εξωτερίκευσης, εμείς για μια στιγμή, αυτή τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή (στο ίχνος δηλαδή σκόνης του παρόντος ως πιθανότητα μέλλοντος), θα πρέπει να την δούμε με παραμέτρους που ποτέ πριν δεν είχαμε φανταστεί ότι θα την δούμε. Που ποτέ πριν δεν είχαμε φανταστεί ότι θα μας οδηγούσε η φαντασία μας. Γι’ αυτό και δεν είχαμε φανταστεί τη λύπη ως προοίμιο επεξεργασίας της νίκης, τη σιωπή ως ηττημένη ισότητα προόδου, τη φαντασία ως πολιτικό πρόβλημα και την αμεσότητα της κάθε απόσυρσης ως υδροφόρο ορίζοντα μιας (κάποιας) αργής γονιμότητας. Εκείνης της γονιμότητας που θα έφερνε το έδαφος ακριβώς κάτω από τη βροχή, αποδεικνύοντας ότι ο ουρανός είναι καμωμένος από χώμα. Όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα, για να μην πούμε όλα, θα πρέπει να ωριμάσουν ταχύτατα όπως η άκανθος στο στόμα τριαντάφυλλου που γίνεται γλυκό του κουταλιού κάπου στο παρελθόν και σιδερόπορτα παρόντος που θα εμπόδιζε το μέλλον να γίνει παρελθόν πριν καν υπάρξει ως όνειρο πάνω στο όνειρο, σαρξ δηλαδή κρεμασμένη από
τα τσιγκέλια της σιωπής της. Σαρξ που κραυγάζει τη σάρκα της. Έτσι πορευτήκαμε μέχρι εδώ, έτσι καταθέτουμε τα όπλα μας, έτσι λέμε να ανεμίσουμε τα μαύρα σκουφιά της σιωπής μας (ήδη χρεωμένοι) πανηγυρίζοντας μια νίκη που είναι δική μας κι όμως για μας είναι μια νίκη που δακρύζει. Δακρύζει από «ζήτω» και «εμπρός», δακρύζει από το ποδοβολητό των νικητών. Ναι. είναι μια δύσκολη μάχη, η μάχη των επικείμενων εκλογών. Ποτέ δεν ήταν τόσο δύσκολη. Όχι μόνο γιατί κινδυνεύει - και στ’ αλήθεια κινδυνεύει - ο ταξικός αντίπαλος, αλλά και γιατί κι εμείς κινδυνεύουμε να ηττηθούμε αλλιώς. Να υποστούμε μια ήττα, μια ήττα που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί και επομένως δεν την είχαμε ποτέ εντάξει ως στοιχείο στην πολιτική μέθοδο επιτάχυνσης της ιστορίας. Η οποία βεβαίως πάντοτε επιτυγχάνεται μέσα από τη βαθιά συνείδηση βραδύτητας του χρόνου. Του όλου χρόνου. Ο ιστορικός έπεται: αυτό το πεδίο συνείδησης όπου γίνονται οι μάχες. Αυτό το πεδίο τρόμου που σε συνεπαίρνει με το σκοτεινό του φτερό, καθώς ακούγεται το πλατάγισμα της σιωπής μέσα στον θάνατο. Στον θάνατο της αθωότητας θέλω να πω. Τον μόνο θάνατο που πεθαίνει και ξαναπεθαίνει διαρκώς, απείρως, κι όμως χωρίς ανάσταση. Δηλαδή υφίστα-
ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com
Ναι. είναι μια δύσκολη μάχη, η μάχη των επικείμενων εκλογών. Ποτέ δεν ήταν τόσο δύσκολη. Όχι μόνο γιατί κινδυνεύει ο ταξικός αντίπαλος, αλλά και γιατί κι εμείς κινδυνεύουμε να ηττηθούμε αλλιώς
ται χωρίς να υπάρχει, οπότε είναι εύκολο να επιμερισθεί στα καθέκαστα αφού το ιερό πάντοτε, λόγω της ισχύος του της ίδιας, μπορεί να μετατραπεί σε καθιερωμένο. Και τοιουτοτρόπως να μοιράσει την πίτα της εξουσίας κρατώντας για τον εαυτό του το μυστικό νόμισμα της ευτυχίας. Κανείς δεν το βρίσκει. Το βρίσκει εκείνος που έχει επιλεγεί να το βρει. Συνωμοσία; Όχι. Πάντοτε μπορείς να αρνηθείς το νόμισμα και να νομίσεις αλλιώς. Πάντοτε - όπως έλεγαν οι κυνικοί - μπορείς να παραχαράξεις το νόμισμα, δηλαδή να ιδρύσεις ένα καινούργιο χρήμα των ανθρώπων. Πάει να πει ένα καινούργιο πολίτευμα με τα ίδια υλικά, αφού δεν υπάρχουν άλλα υλικά παρά μονάχα η ύλη των ανθρώπων. Αυτή είναι η δύσκολη μάχη των επικείμενων εκλογών: η μετατροπή χρήσης του υλικού, άρα η αποκάλυψη μιας καινούργιας εντροπίας. Να δεις αλλιώς τα εργαλεία. Δηλαδή να δεις τα εργαλεία ως ποιήματα και τα ποιήματα ως ευκταία συνθήκη των εργαλείων. Κοχλάζει το πράγμα: εκλογές. Ποιος θα εκλέξει τι; Ποια Αριστερά θα εκλέξει τον εαυτό της μέσα στον κόσμο; Ποια Αριστερά θα αρμολογηθεί με τον κόσμο; Και πάνω σε ποιο σκαρί, ποιού μύθου; Ποιάς τροφής; Οπότε, δύσκολο πράγμα ο τρόφιμος
Ο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΑΡΙΟΣ
εαυτός. αυτός που πρέπει να τραφεί ώστε να παραμείνει ζων, δηλαδή τρεφόμενος. Αυτός που θα ζήσει μέσα στην πάλη των καθ’ έκαστα πραγμάτων που όταν εμβαπτίζονται στο χαοτικό αίμα γίνονται πάλη των τάξεων, πάλη της αναρχίας των τάξεων, αλλά αυτό ας το αφήσουμε στην ηπιότητα ερμηνείας των φαινομένων. Και παρακάτω. Στα ψηφοδέλτια. Στον κάτω Σολωμό, στον κάτω Κάλβο, στην κάτω Σιωπή όπου το κάθε όνομα βαπτίζεται και αναμέλπεται. Ριγά. Αυτό το ρίγος λέω πώς γίνεται να γίνει αριθμός; Ε, δεν γίνεται. Γιατί το ρίγος δεν είναι αριθμός. Εν αντιθέσει με τον αριθμό, όπου μπορεί αυτός ο αριθμός, ο αριθμός των εκλογών ας πούμε, να γίνει ρίγος τρέμοντας στα έγκατα της γλώσσας. Εκείνης της γλώσσας με το μαστίγιο. Εκείνης της γλώσσας που κρύφτηκε μέσα στην εξουσία. Εκείνης της γλώσσας που χαράχτηκε με πυρωμένο κάρβουνο στις πλάτες των αθώων και την είπαν ιστορία οι αδάκρυτοι. Εκείνης της γλώσσας της ακήδευτης σ’ αυτό το γυρογυάλι. Οπότε ποια γλώσσα εκλέγουμε; Ποια οργή; Ποια μνήμη; Εκείνη τη μνήμη. Των κεκοιμημένων αναστάσεων. Των αριθμών πάει να πει. Των αριθμών που δεν ανέβηκαν ποτέ στο ύψος του ανθρώπου.
http://www.vivliothekarios.blogspot.gr
Στα μαυρισμένα ράφια της θεότητας Άπλωσε στο σπίτι. Η μυρωδιά τους. Σε αγκαλιάζει όπως όταν ήσουν μικρός και τεντωνόσουν να τα φτάσεις πάνω στο σερβάν, να τα κλέψεις μυστικά και να τρέξεις έξω στο χτήμα να τα φας σε καμιά γωνιά. Στρογγυλά και πλεξούδες. Προτιμούσες τις δεύτερες. Και τώρα, απλώνεις το χέρι σου, παίρνεις μία, «και του χρόνου» λες βιαστικά κι εκείνη χαμογελάει. «Πώς σου φαίνονται;» λέει, κι εσύ απαντάς «όπως πάντα ρε μάνα» και παίρνεις να φύγεις και ύστερα φρενάρεις, γυρίζεις και της ξαναλές «και του χρόνου» και τη φιλάς. Και μένει με τα χέρια μπλεγμένα στην κοιλιά της, σαν πλεξούδες, ευτυχισμένη που και φέτος μας έφτιαξε κουλούρια το Πάσχα. Σκύβει πάνω από το αρνί. Μεγάλο Σάββατο απόγευμα. Μπορώ να σε βεβαιώσω με τον ίδιο τρόπο 35 χρόνια τώρα που τον θυμάμαι να το κάνει. Έχει ένα τσιγάρο στο στόμα και ράβει με μια σακοράφα τη σκισμένη του κοιλιά που την έχει ήδη ποτίσει αλάτι και πιπέρι. Και ύστερα με γέλια και πειράγματα σουβλίζει το αρνί με τους μπαρμπάδες και παραδίπλα οι γυναίκες τυλίγουν το κοκορέτσι. Οι αντεριές το κυκλώνουν για να το κρατήσουν στη σούβλα του. Και σένα κυκλώνουν χρόνια τώρα οι μυ-
ρωδιές αυτές, τα σκόρδα, το νοτισμένο κρέας, τα τρομαγμένα μάτια των αρνιών, ο καπνός του τσιγάρου που απλώνει στο τελευταίο φως της ανοιξιάτικης μέρας και το τσίπουρο που βγαίνει στο τέλος και η πρέφα, αργή, με τις χορευτικές κινήσεις που λικνίζουν το αδύναμο και κοπανάνε το γερό χαρτί μέσα στη νύχτα. Υπάρχει ένα ποίημα, πολλά ποιήματα υπάρχουν. Και τραγούδια που με τον ίδιο τρόπο τα κεντάς αυτές τις μέρες μέσα σου κάθε χρόνο. Τους Ελεύθερους Πολιορκημένους με τον Ξανθόν Απρίλη και του Σεφέρη τα Επιφάνια (ιδίως το «κράτησα τη ζωή μου») τραγουδισμένα από τον Μπιθικώτση και ύστερα την Ντόρα Γιαννακοπούλου στις «Μικρές Κυκλάδες» (το τριζόνι). Υπάρχουν τα ποιήματα «Ενός Αθέατου Απριλίου» και ο «Πόρφυρας» του Σολωμού. Υπάρχει ένα ποίημα, του Καρούζου: «... φεύγω απ’ τα χέρια μου, φεύγω απ’ τη στύση / διατρέχοντας ηχηρά το νευρικό μου σύστημα / είμαι σαν άκοπο βιβλίο που πάλιωσε / στα μαυρισμένα ράφια της θεότητας...». Τα ποιήματα αυτά είναι οι νεκροί μου, οι νεκροί μου είναι η ζωή μου. Δεν έχω να σου πω κάτι άλλο. Όσο περνάνε τα χρόνια, ολοένα αυτό το κείμενο μικραίνει.
Σαν απόσταγμα. Συμπυκνώνει τις γεύσεις, τις μυρωδιές, τα κενά του. Τις αναμνήσεις του. Οι αναμνήσεις μας είναι αποστάγματα που πίνουμε Μεγάλο Σάββατο βράδυ παίζοντας
πρέφα στην αυλή τώρα που τελειώσαμε με τα σουβλίσματα και τα κοκορέτσια, τρώγοντας ξηροκάρπια στη θαλπωρή μιας αναμμένης λάμπας.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
51
ΜΑΡΩ ΔΟΥΚΑ
Η Αθήνα έχει στιλ κι ας θυμίζει σε κάποιους Καμπούλ Ο συγγραφέας δεν είναι «ούτε γλάστρα, ούτε μαϊντανός, αλλά ούτε και βούρλο», λέει η Μάρω Δούκα και επιμένει ότι «η Αθήνα έχει ανάγκη από τη στοργή όλων μας». Εμβληματική φυσιογνωμία της λογοτεχνίας μας, ενεργός πολίτης με εγνωσμένη διαδρομή και σαφή δημόσιο λόγο, η γνωστή συγγραφέας μπαίνει στη μάχη για την Αθήνα και εξηγεί τους λόγους οι οποίοι οδήγησαν να συμμετέχει στο ψηφοδέλτιο της Ανοι-
χτής πόλης. «Ευθύνη της Ανοιχτής Πόλης κυρίως μετά τις εκλογές είναι η διαρκής συμμετοχή στα προβλήματα της βιοπάλης», επισημαίνει. Διατεθειμένη η ίδια να εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση προτείνοντας «‘συντροφιές αλληλεγγύης και μελέτης», ωστόσο, δεν εθελοτυφλεί. «Αν οι ίδιοι οι Αθηναίοι δεν ενεργοποιηθούν κανείς δεν θα μπορέσει να τους βοηθήσει», επισημαίνει. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ
Έχουμε συνηθίσει τις παρεμβάσεις μέσα από το έργο, αλλά και τον δημόσιο λόγο σας. Ωστόσο πολλοί θα ξαφνιαστούν βλέποντας στα ψηφοδέλτια της Ανοιχτής Πόλης το όνομά σας. Έγινε τόσο ζόρικο το δίκιο, κυρία Δούκα; Όχι μεγάλα λόγια κι υπερβολές... Κι ας μην υπήρξα καλή αριστερή, με την έννοια της κομματικής ένταξης, το έχω πει πολλές φορές, ουδέποτε απουσίαζα με τον τρόπο μου από τους αγώνες της ανανεωτικής Αριστεράς. Η συμμετοχή μου, επομένως, στο ψηφοδέλτιο της «Ανοιχτής Πόλης» θα μπορούσε να είναι απλώς εκείνο το «ναι» που εδώ και 47 χρόνια αισθάνομαι ότι οφείλω σ’ αυτήν την Αριστερά. Την Αριστερά που τροφοδότησε τις σκέψεις μου, την Αριστερά που με βοήθησε να δω αλλιώς τον κόσμο, να γίνω καλύτερος άνθρωπος... Πέρα από το συναίσθημα όμως, γεγονός είναι ότι από το 1974 και μετά δεν χτυπήθηκε, και με τόσο χυδαίο τρόπο, ένα αριστερό κόμμα, όσο ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, ακριβώς επειδή ποτέ άλλοτε δεν κλήθηκε η Αριστερά στο σύνολό της να υπερβεί με τόλμη και ευθύνη τις αγκυλώσεις της, να αναζητήσει έναν άλλο δρόμο, να προτάξει μιαν άλλη ματιά, κόντρα στις αντικοινωνικές, νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αρνούμενη να είναι το δεκανίκι και το άλλοθι του πλουραλισμού, ο μπαλαντέρ και ο κομπάρσος του δικομματισμού... Στα 67 μου χρόνια, λοιπόν, και κάτω από αυτές τις συνθήκες, οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, ένιωσα ότι δεν είχα, όσο και αν ακούγεται βαρύγδουπο, την πολυτέλεια, ή και το δικαίωμα, να πω όχι στην πρόταση της Ανοιχτής Πόλης. Η συμμετοχή μου στο ψηφοδέλτιο, δεν θα μπορούσε να σημαίνει τίποτ’ άλλο εξόν απ’ την καλή μου διάθεση να συμβάλω σε θέματα που σχετίζονται με τον πολιτισμό και τη λογοτεχνία κυρίως. Δεν έχω ούτε οικονομικές γνώσεις, ούτε οργανωτικές ικανότητες, ούτε υπέρμετρη αισιοδοξία... ούτε και ψευδαισθήσεις. Συν το ότι γνωρίζω καλά πως όλους «εμάς του πολιτισμού» οι πολιτικοί, σ’ αυτό ούτε και η Αριστερά αποτελεί εξαίρεση, μας θυμούνται και μας υπολογίζουν συνήθως παραμονές εκλογών... Η διαδρομή της Αθήνας έχω την αίσθηση ότι τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε παραλληλία με τα τελευταία βιβλία σας, ως ιστορική υπόμνηση. Από το «Αθώοι και φταίχτες» στο «Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ» και α-
πό κει στο «Γιατί εμένα η ψυχή μου». Αλήθεια, τι θέλει η ψυχή σας για την Αθήνα, την πρωτεύουσα της χώρας; Η Αθήνα εμένα τη Χανιώτισσα, την εσωτερική μετανάστρια του 1966, με περιέθαλψε, με ενσωμάτωσε, με παρηγόρησε. Γι’ αυτό και στα μάτια μου είναι όμορφη, όσο και αν την κακοποιούμε, όσο και αν την τραυματίζουμε, έχει στιλ, κι ας θυμίζει σε ορισμένους Καμπούλ... Τι άλλο θα μπορούσε να θέλει επομένως η ψυχή μου γι’ αυτήν, εκτός απ’ το να πορεύεται με το βλέμμα μπροστά, ρίχνοντας όμως ματιές προς τα πλάγια και προς τα πίσω... σε συνομιλία με το παρελθόν της, με έγνοια για τους βασανισμένους ανθρώπους της, με φροντίδα για τις παραμελημένες γειτονιές της... ανοιχτή πάντα και φιλόξενη, πολύβουη, μητροπολιτική, αλλά και προσηλωμένη με σεβασμό στις μνήμες και στην ιδιαίτερη ταυτότητά της, στα κατερειπωμένα αρχοντικά, στα τραυματισμένα προσφυγικά, στα εγκαταλελειμμένα πάρκα της...
γύης, αλλά και μελέτης, όπου θα διαβάζαμε λησμονημένους, ή και παραγνωρισμένους, συγγραφείς μας... Όσο για τη συμμετοχή μου στον προεκλογικό αγώνα, ούτε την αντοχή έχω, ούτε την ικανότητα να βγάζω λόγους... Όπως το σκέφτομαι, πάντως, όσοι τυχόν με τιμήσουν με την ψήφο τους θα με γνωρίζουν ή θα μ’ έχουν ακουστά ως συγγραφέα. Επομένως, αν «περιμένουν» κάτι από μένα, θα είναι σίγουρα κάτι σχετικό με το βιβλίο. Το βιβλίο που ίσως κάποιοι άλλοι, βέβαια, το θεωρούν πολυτέλεια ... Και όμως, πίσω από το βιβλίο είναι ο πολιτισμός και πίσω από τον πολιτισμό ο υπεύθυνος, ο συνειδητός, ο αντιστεκόμενος πολίτης.
Πώς σας έπεισε ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης να συστρατευτείτε στη μάχη για την Αθήνα;
Κακοποιημένοι μετανάστες και ταλαιπωρημένοι Έλληνες, υποβαθμισμένες από την πολιτεία και από τα λογής, κρυφά και φανερά, οικονομικά συμφέροντα γειτονιές, χρυσαυγίτες, κλειστά μαγαζιά, άστεγοι και πλάι τους αδιάφοροι πολίτες και έκπληκτοι τουρίστες και ένα ιστορικό κέντρο σκοτεινό, αστυνομοκρατούμενο. Πώς μπορεί να φωτιστεί η ψυχή αυτής της πόλης σήμερα στη μνημονιακή, φοβική εποχή μας;
Ανέφερα ήδη τους πολιτικούς λόγους. Εννοείται επίσης ότι συμφωνώ και με το πρόγραμμα της Ανοιχτής Πόλης. Σίγουρα όμως για τη οριστική απόφασή μου βάρυνε ιδιαίτερα ο ίδιος ο Σακελλαρίδης. Απ’ το λίγο που είχα τη χαρά να μιλήσω μαζί του, μου φάνηκε ικανός, οικείος, προσγειωμένος, με καθαρή ματιά και ουσιαστικό λόγο... Επίσης, όσες φορές τον είχα δει στην τηλεόραση, με είχε συγκινήσει η υπομονή του, αν και τόσο νέος, να απαντάει με το χαμόγελο στις πανομοιότυπες από κανάλι σε κανάλι, και συχνά ανεγκέφαλες, ερωτήσεις των δημοσιογράφων...
Μαγικά ραβδάκια, το ξέρουμε, δεν υπάρχουν, γι’ αυτό χρειάζεται πολλή δουλειά. Ευθύνη της Ανοιχτής Πόλης, κυρίως μετά τις εκλογές, είναι η καθημερινή παρουσία και η διαρκής συμμετοχή της στα προβλήματα της βιοπάλης... Αν οι ίδιοι οι Αθηναίοι όμως δεν ενεργοποιηθούν, αν οι ίδιοι δεν διεκδικήσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, κανείς δεν θα μπορέσει να τους βοηθήσει. Επείγον, επίσης, κατά τη γνώμη μου, να ελευθερωθεί η ψήφος μας απ’ την τροχοπέδη «σε ψηφίζω για να μου λύσεις τα προβλήματα» κι εγώ μετά αραχτός με το τηλεκοντρόλ μονίμως στην κλάψα!
Δυσκολεύομαι να σας φανταστώ να βγάζετε λόγους σε πλατείες της πόλης. Εξίσου δυσκολεύομαι να φανταστώ ως τυπική την προσθήκη του ονόματός σας στο ψηφοδέλτιο. Η πρότασή σας τελικά για μια Αθήνα Ανοιχτή Πόλη ποια είναι;
Από την άλλη όμως έχουμε και μια Αθήνα που αντιστέκεται μέσα από τη δημιουργικότητα των νεαρών, ιδίως, πολιτών της. Δεκάδες ομάδες καλλιτεχνών καταθέτουν το έργο τους, μια έξαρση εκδηλώσεων και παραστάσεων μέσα από τις οποίες κατατίθενται νέες ιδέες. Είναι ικανές από μόνες τους, αβοήθητες, να δώσουν στην Αθήνα το χρώμα που της λείπει;
Ιδέες έχω μόνο και καλή διάθεση. Μια απ’ αυτές τις ιδέες είναι αν θα μπορούσαμε και στις επτά δημοτικές κοινότητες της Αθήνας με τη βοήθεια και τη συμμετοχή των κατοίκων εκεί να δημιουργήσουμε συντροφιές αλληλεγ-
Χρειάζεται, βέβαια, και η βοήθεια της δημοτικής αρχής... Στο πρόγραμμά της η Α-
νοιχτή Πόλη αναφέρεται, και με ρεαλισμό, θα έλεγα, στην ενθάρρυνση και ενίσχυση της νεανικής δημιουργικότητας. Κατά τη γνώμη μου όμως, πέρα από το χρώμα και τη ζωντάνια, αυτό που λείπει κυρίως στην Αθήνα είναι η στοργή όλων μας. Παράδειγμα: Να καταλάβει επιτέλους ο δημότης ότι πρέπει να παράγει όσο γίνεται λιγότερα σκουπίδια και ότι οφείλει, Κυριακές και αργίες ή όταν οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα απεργούν, να κρατάει στο σπίτι του τις σακούλες των σκουπιδιών του κι όχι να τις σωρεύει στους ξεχειλισμένους κάδους και στα πεζοδρόμια... Επιμένετε εναντίον της Χρυσής Αυγής. Πείτε μας όμως πώς ξεριζώνεται το νεοναζιστικό μόρφωμα από τις γειτονιές της πόλης και από το φαντασιακό μιας μερίδας των πολιτών της; Κανείς δεν θα μπορούσε να το ξεριζώσει... Το θέμα είναι αν θα μπορούσε να το απομονώσει κάπως, όσο να μαραθεί από μόνο του, όταν, με τη συνδρομή όλων, αντιμετωπιστούν σοβαρά οι λόγοι που το εκτρέφουν. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι τα όποια νεοναζιστικά μορφώματα, σε περιόδους οικονομικής κρίσης, ως προς τη ρητορεία και το ιδεολογικό ένδυμα, καλλιεργούνται ως εκτροπές του εθνικισμού, που και αυτός με τη σειρά του, λαϊκίζων και φασιστοειδής, καλλιεργείται στα θερμοκήπια της εκάστοτε Δεξιάς... Ο ρόλος του συγγραφέα σήμερα είναι λοιπόν και η απευθείας συμμετοχή του στην εκλογική διαδικασία; Η δουλειά του συγγραφέα είναι μοναχική και επίπονη. Ευχή του, να γράφει όσο πιο σοβαρά και εμπνευσμένα μπορεί ένα βιβλίο... Χρέος του, να αποφεύγει τους ρόλους...Ούτε γλάστρα, ούτε μαϊντανός, αλλά ούτε και βούρλο! Να στρέφει τη ματιά του και προς τα έξω, να συμμετέχει με τον τρόπο του στα κοινά, αλλά, όπως είπα και στην αρχή, όχι μεγάλα λόγια κι υπερβολές! Σε ό,τι με αφορά, συμμετέχοντας στο ψηφοδέλτιο της Ανοιχτής Πόλης, με ψηφίσουν ή όχι οι Αθηναίοι, αν μου ζητηθεί μετά τις εκλογές να βοηθήσω σε όσα προανέφερα, θα το έκανα με πολλή χαρά. Έτσι κι αλλιώς το μόνο που μ’ ευχαριστεί εδώ και χρόνια είναι να πηγαίνω στα σχολεία και να μιλάω με τους μαθητές.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Το δικό μας el sistema κατοικεί
ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΞΑΝΘΟΥΔΑΚΗ*
Οι Φιλαρμονικές της Κέρκυρας Περισσότερο ίσως κι από τον θόρυβο των κανατιών που πέφτουν από τα παράθυρα στη Μικρή Ανάσταση ή τον κρότο των βεγγαλικών που χρωματίζουν τον νυχτερινό ουρανό στη Μεγάλη Ανάσταση, ο πασχαλινός επισκέπτης της Κέρκυρας θα κρατήσει στη μνήμη του τον ήχο των πνευστών οργάνων, που γεμίζει τις πλατείες και τα καντούνια του νησιού ολόκληρη σχεδόν τη Μεγάλη Εβδομάδα, και τα εμβληματικά χρώματα από τις στολές των νέων που συνοδεύουν τους επιτάφιους τη Μεγάλη Παρασκευή, θυμίζοντας, και σ’ αυτήν την περίσταση, τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν σ’ όλες τις εκφάνσεις του συλλογικού βίου των Κερκυραίων οι «μπάντες» - οι «φιλαρμονικές», όπως τις θέλει μια μετωνυμία που γεννήθηκε, μαζί με τα δηλούμενα μουσικά σχήματα, εδώ και διακόσια περίπου χρόνια. Το δικός μας el sistema κατοικεί εδώ και δυο αιώνες στην Κέρκυρα παρέχοντας δωρεάν μουσική εκπαίδευση και λειτουργώντας ως φυτώριο που τροφοδοτεί με άξιους μουσικούς τη χώρα και ανατροφοδοτεί μια παράδοση και μια κοινωνική συνθήκη. Οι
Κερκυραίοι που συμμετέχουν στις Φιλαρμονικές δεν είναι όλοι επαγγελματίες μουσικοί, έχουν όμως τη μουσική στο αίμα τους, γίνονται οι ίδιοι δάσκαλοι των παιδιών που μπαίνουν στις μπάντες, πολλοί απ’ αυτούς διαπρέπουν ως σολίστ, μαέστροι και δάσκαλοι στη μουσική σκηνή της χώρας. Κι αν ακόμα δεν διαθέτουμε έναν Ντουνταμέλ, διαθέτουμε κάτι πολύ πιο σημαντικό. Ένα νησί 105.000 κατοίκων που μετρά πάνω από 20 φιλαρμονικές-οργανισμούς δωρεάν μουσικής εκπαίδευσης, πλήθος άλλων μουσικών σωματείων και ένα πλήρες Μουσικό Πανεπιστήμιο. Μια αφετηρία δηλαδή ικανή να εκκινήσει αντίστοιχες προσπάθειες σε όλη τη χώρα. Η «Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας», ο αρχαιότερος μουσικός και μουσικοεκπαιδευτικός θεσμός του ελλαδικού χώρου, ιδρύθηκε το 1840, από μια ομάδα διανοουμένων και διακεκριμένων μελών της κερκυραϊκής κοινωνίας. Ξεπερνώντας την αφορμή που τη γέννησε -την απαγόρευση των μουσικών σωμάτων της αγγλικής φρουράς να συμμετέχουν σε ορθόδοξες θρησκευτικές τελετέςη Εταιρεία μπόρεσε να ενσαρκώσει, από το ξεκίνημά της κιόλας, το όνειρο του Νικόλαου Χαλικιόπουλου Μάντζαρου (ισόβιου επίτιμου προέδρου και καλλιτεχνικού διευθυντή του σωματείου): τη λειτουργία στην
Κέρκυρα ενός θεσμού ικανού να εμψυχώσει τη δημιουργία ενός μουσικού ύφους που να αντιπροσωπεύσει και να εκφράσει το αναγεννημένο ελληνικό έθνος, να μυήσει τα μέλη όλων των κοινωνικών στρωμάτων στις αρετές και τις χαρές της «υψηλής» μουσικής τέχνης, σχηματίζοντας έτσι ένα ευρύτατο και ευρύτατα καλλιεργημένο ελληνικό μουσικό κοινό, και να εκπαιδεύσει επαγγελματίες εκτελεστές όλων των κατηγοριών, κατάλληλους να αναπαράγουν και να διαδίδουν, ατομικά και ομαδικά, μια τέτοια μουσική. Οι εθνικές αυτές στοχεύσεις επισφραγίστηκαν συμβολικά με την απόφαση του Συμβουλίου (1-6-1841) να καθιερωθεί η αποκλειστική χρήση της ελληνικής γλώσσας και να καταργηθεί η ιταλική, η οποία χρησιμοποιούνταν έως τότε στις συνελεύσεις, στην καταγραφή πρακτικών, εγκυκλίων και επιστολών και στις κάθε είδους έντυπες δημοσιεύσεις. Λίγο αργότερα -έναν μόλις χρόνο μετά την ίδρυσή της- η εταιρεία είχε ήδη εκπαιδεύσει σαράντα περίπου εκτελεστές πνευστών και κρουστών οργάνων, οι οποίοι συμμετείχαν, συγκροτημένοι σε ένστολο σώμα, στην εορτή του Αγίου Σπυρίδωνα, το 1841. Πολύ σύντομα, και παράλληλα με τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση στα πνευστά και στα κρουστά όργανα, η «Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας» άρχισε να παρέχει πλήρη κατάρτιση στο πιάνο, στα έγχορδα όργανα, στη φωνητική μουσική, στην εκκλησιαστική μουσική και στα ανώτερα θεωρητικά, συμπεριλαμβανομένης και της σύνθεσης. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι με τη διδασκαλία και την ευρύτερη μουσική δράση της Εταιρείας συνδέθηκαν μερικοί από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, πριν από τον Σαμάρα: ο ίδιος ο Μάντζαρος και οι μαθητές του Αντώνιος
Η μπάντα της «Μουσικής Σχολής Ρομποτή» (1931)
Λιμπεράλης, Ιωσήφ Λιμπεράλης (συνθέτης, μεταξύ άλλων, και πιανιστικών έργων που χρησιμοποιούν ελληνικές δημοτικές μελωδίες, κατά το πρότυπο των Ουγγρικών Ραψωδιών του Λιστ), Σπυρίδων Ξύνδας (συνθέτης της πρώτης ελληνόφωνης -και, πιθανότατα, της πρώτης στην Ευρώπη «κοινωνιστικής»- όπερας), Διονύσιος Ροδοθετάτος (ο εισηγητής στην Ελλάδα του αμιγώς συμφωνικού είδους και ιδιαίτερα του «συμφωνικού ποιήματος», με χρήση μάλιστα της βαγκνερικής τεχνικής του «λάιτμοτιφ») και Δομένικος Παδοβάνης. Τα μαθήματα προσφέρονταν δωρεάν και απευθύνονταν κυρίως σε μέλη των μεσαίων και των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, μεταξύ των οποίων και παιδιά ορφανά ή έκθετα. Η ορχήστρα πνευστών («μπάντα») δεν ήταν το μόνο μουσικό σώμα που συγκροτήθηκε στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της «Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας». Η φοίτηση, στις σχολές των εγχόρδων, μερικών από τους μαθητές που ενδιαφέρονταν ειδικά για τα όργανα αυτά, επέτρεψε στην Εταιρεία να διοργανώσει -ιδιαίτερα κατά τα πρώτα πενήντα χρόνια της λειτουργίας της- μερικές συμφωνικές συναυλίες, συγκροτώντας, για κάθε τέτοια περίσταση, ένα πλήρες σώμα συμφωνικής ορχήστρας, η οποία παρέμεινε, ως μόνιμη θεωρητική δυνατότητα, στις προθέσεις και στο οργανόγραμμα του σωματείου, έως την επίσημη απενεργοποίησή της το 1979, για να επανιδρυθεί, σε πιο στέρεη και μόνιμη βάση, εντελώς πρόσφατα. Οι λόγοι της επικράτησης των πνευστών οργάνων -σε βαθμό μάλιστα που η λέξη «φιλαρμονική» να ταυτιστεί με τη λέξη «μπάντα»- ήταν κυρίως τρεις και σχετίζονταν με την κοινωνική εμβέλεια των μουσικών δραστηριοτήτων της Εταιρείας. Κατά πρώτον, η ασυγκρίτως μεγαλύτερη ευκολία στην ικανοποιητική εκμάθηση ενός πνευστού (και, κατά μείζονα λόγο, κρουστού) οργάνου, επέτρεπε σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό ερασιτεχνών, που διέθεταν πολύ λιγότερο χρόνο για την ημερήσια ή τη συνολική μελέτη ενός μουσικού οργάνου, να ασκήσουν τη μουσική τέχνη στο πλαίσιο μιας ορχήστρας πνευστών, αντί να εμπλακούν στην επίμοχθη και πολύχρονη διαδικασία της άσκησης στο πιάνο ή σε κάποιο από τα συμφωνικά έγχορδα. Δεύτερον, οι ευκαιρίες για τη δημόσια εμφάνιση μιας «μπάντας» ήταν θεσμικά και πρακτικά πολύ περισσότερες - εθνικές και θρησκευτικές επέτειοι, τελετές υποδοχής ή αποχαιρετισμού επισήμων, συναυλίες σε ανοιχτούς
χώρους (δηλαδή χωρίς τις πρακτικές και οικονομικές απαιτήσεις της λειτουργίας ειδικών συναυλιακών αιθουσών), αλλά και εγκαίνια, λαϊκά πανηγύρια και κηδείες. Τρίτον, η εξυπηρέτηση ενός από τους βασικότερους ιδρυτικούς σκοπούς της Εταιρείας: η καλλιέργεια της αγάπης για την κλασική μουσική, μέσω της συχνής ακρόασης των γνωστότερων και δημοφιλέστερων έργων του ρεπερτορίου, ειδικά διασκευασμένων για ορχήστρα πνευστών, που συγκροτούσαν και συγκροτούν το μεγαλύτερο μέρος των προγραμμάτων της μπάντας, συχνά με τη σύμπραξη μονωδών, χορωδίας ή και βιρτουόζων ενός σολιστικού οργάνου, για την εκτέλεση οπερατικών αποσπασμάτων, μεγάλων θρησκευτικών έργων ή δημοφιλών κοντσέρτων. Η σχεδόν πλήρης ταύτιση της «Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας» με
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
53
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
εδώ και 200 χρόνια στην Κέρκυρα την «μπάντα» της επέτρεψε -αν δεν επέβαλε κιόλας- τη δημιουργία παράλληλων μουσικών θεσμών, εφήμερων ή μονιμότερων, που είχαν σκοπό να καλύψουν ορισμένες συλλογικές μουσικές ανάγκες, οι οποίες είτε δεν περιλαμβάνονταν στους αρχικούς στόχους του ιστορικού σωματείου, είτε παραμελήθηκαν κατά τη μακρά διαδικασία προς την επικράτηση της ορχήστρας πνευστών, ως σχήματος που μονοπωλούσε το ενδιαφέρον και την οργανωτική δράση της διοίκησης. Έτσι, εκτός από τα χορωδιακά σχήματα, μεταξύ των οποίων η (ανδρική) Χορωδία, Κερκύρας και η (μικτή) Δημοτική Χορωδία που αναπτύσσουν σήμερα πλήρη και γόνιμη καλλιτεχνική δράση, και τις μικρές μαντολινάτες, μπορεί να αναφέρει κανείς δύο θεσμούς, εκτιμώντας -ίσως αδικώντας άλλους- τη σημαντική τους προσφορά: τη «Μουσική Σχολή
Ρομποτή», που λειτούργησε ως πλήρες μουσικό εκπαιδευτήριο και ως πλαίσιο δημιουργίας μιας πλήρους συμφωνικής ορχήστρας και μικτής χορωδίας από το 1927 έως το 1932, και τον «Ωδικό Σύλλογο Κερκύρας», που ιδρύθηκε το 1894 και λειτουργεί υπό την επωνυμία «Ωδείον Κερκύρας» από το 1899 έως σήμερα. Η ίδια ωστόσο σταδιακή εξειδίκευση της «Φιλαρμονικής Εταιρείας» κατέστησε την ορχήστρα πνευστών τόσο δημοφιλή, και τόσο αναγκαία για τη μουσική ζωή της Κέρκυρας, ώστε να οδηγήσει στον πολλαπλασιασμό των παρόμοιων σωματείων και την επέκτασή τους έξω από την πρωτεύουσα του νησιού.
* Ο Χάρης Ξανθουδάκης είναι κοσμήτορας της Σχολής Μουσικής και Οπτικοακουστικών Τεχνών του Ιονίου Πανεπιστημίου
Άποψη της αφιερωμένης στην μπάντα προθήκης του Μουσείου Μουσικής της «Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας»
Προς ψυχαγωγίαν της εργατικής τάξεως Το 1890, στον μακρινό απόηχο της Κομμούνας του Παρισιού και των φιλεργατικών μέτρων που ακολούθησαν την καταστολή της, η πόλη της Κέρκυρας έζησε την ίδρυση της «Φιλαρμονικής Εταιρείας ‘’Μάντζαρος’’» - της «Νέας», απέναντι στην «Παλιά Φιλαρμονική». Σύμφωνα με το άρθρο 1 του κανονισμού του, σκοπός του νεοσύστατου σωματείου ήταν «η διατήρησις Μουσικού Θιάσου προς ψυχαγωγίαν [δηλαδή, όχι απλώς ‘αναψυχή’, αλλά ‘αγωγή ψυχής’] της εργατικής τάξεως». Έτσι, παρά την ίδρυση τάξεων πιάνου, τραγουδιού και ορχηστρικών εγχόρδων, καθώς και την περιστασιακή συντήρηση πλήρους μικρής ορχήστρας και μικτής χορωδίας, το οργανωτικό ενδιαφέρον τής «Μάντζαρος» επικεντρώθηκε στην εκπαίδευση των νέων στα πνευστά και κρουστά όργανα και στη λειτουργία πολυμελούς «μπάντας» της «μπλε», από τη χαρακτηριστική μονοχρωμία των στολών, σε αντιπαράθεση προς την «κόκκινη» της «Παλιάς Φιλαρμονικής», που είχε επιλέξει για τις στολές των μουσικών τα χρώματα του παλιού εμβλήματος των Ιονίων: βαθύ κόκκινο, σκούρο μπλε και λευκό. Σημειωτέον ότι η υποδοχή κοριτσιών στο μουσικό σώμα της «Φιλαρμονικής Εταιρείας ‘Μάντζαρος’» λέγεται ότι υπήξε μια από τις πρωτοβουλίες του σωματείου. Η γέννηση μιας νέας φιλαρμονικής εταιρείας και η συγκρότηση ενός δεύτερου φιλαρμονικού σώματος λειτούργησε ως παράδειγμα για την επέκταση του προτύπου «εκτός των τειχών», με την ίδρυση της «Φιλαρμονικής Εταιρείας Γαστουρίου» το 1898 (και τη συγκρότηση «μπάντας» το 1909), του «Φιλαρμονικού Συνδέσμου Σκριπερού» το 1909 και της «Φιλαρμονικής Αδελφότητος Λευκιμμαίων» το 1910. Ακολούθησε η ίδρυση σωρείας ανάλογων συλλόγων σ’ ολόκληρο το νησί και η συγκρότηση ολιγομελέστερων μουσικών σωματείων πνευστών, των οποίων τα εμβληματικά χρώματα συγκροτούν και σήμερα τη χαρακτηριστική πολυχρωμία που αποκτά η πόλη της Κέρκυρας στις σημαντικές θρησκευτικές και εθνικές επετείους, με τις πολυάριθμες ομάδες νεαρών μουσικών
Η αρχή του καταστατικού του 1890 της «Φιλαρμονικής Εταιρείας ‘Μάντζαρος’» όπου προτάσσεται η δημιουργία μπάντας «προς ψυχαγωγίαν της εργατικής τάξεως»
να κατακλύζουν τους δημόσιους χώρους και να σχηματίζουν τον πολιτιστικό χάρτη μιας εδραιωμένης παράδοσης βιωματικής και διαταξικής συλλογικής μουσικής έκφρασης. Σχολεία, με τη βαθύτερη έννοια, συλλειτουργίας, αλληλοσεβασμού και ανάπτυξης της προσωπικότητας, μέσα από τη συγκροτημένη καλλιτεχνική έκφραση, οι κερκυραϊκές «μπάντες» αποτελούν ανεξάντλητα φυτώρια νεαρών ταλαντούχων μουσικών που στελεχώνουν επάξια τις καλύτερες ορχήστρες της ελληνικής επικράτειας και συχνά διαπρέπουν ως
Σημείωση:
σολίστ, εντός και εκτός συνόρων. Η ίδρυση της τρίτης, και νεαρότερης, «Φιλαρμονικής Εταιρείας ‘Καποδίστριας’» στην Κέρκυρα, το 1980, σηματοδότησε μια νέα εποχή για το σύνολο των ομόλογων Εταιρειών της Νήσου των Φαιάκων, που αποτελεί το τελευταίο φιλόξενο καταφύγιο του Μουσηγέτη αρχαίου θεού. Η ιδιωτική χρηματοδότηση, που επέτρεψε τη ραγδαία βελτίωση των υποδομών των τριών Φιλαρμονικών της πόλης, καθώς και την ίδρυση του -πρώτου στην Ελλάδα, και σημαντικότατου- «Μουσείου Μουσικής», από τη «Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας», αλλά και η επανασύσταση της Συμφωνικής Ορχήστρας του ιστορικού αυτού σωματείου (βοηθούσης και της λειτουργίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου), μας επιτρέπουν να ελπίζουμε ότι η μαζική στελέχωση των μουσικών σωμάτων της Κέρκυρας με νέους, προς αμοιβαίο όφελος της τέχνης και της νεολαίας (πείραμα που μόλις σήμερα άρχισε να δοκιμάζεται στη Λατινική Αμερική), θα συνεχίσει να λειτουργεί σε πείσμα των καιρών - της εποχής των λαϊκισμών, των Μνημονίων και της κρατικής ακηδίας.
Ευχαριστούμε τον Κώστα Καρδάμη, λέκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και επιμελητή του Μουσείου Μουσικής της «Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας», για την παραχώρηση των εικόνων που συμπληρώνουν το παρόν δημοσίευμα. Οι ενδιαφερόμενοι να πληροφορηθούν περισσότερα για τις κερκυραϊκές Φιλαρμονικές και την ιστορία τους μπορούν να ανατρέξουν στο βιβλίο Έξι Μελέτες για τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, Κέρκυρα, Φ.Ε.Κ., 2010, καθώς και στη κλασική μελέτη του Σπύρου Μοντσενίγου, Νεοελληνική Μουσική. Συμβολή εις την Ιστορίαν της, Αθήνα, χ.ό.ε., 1958 (ιδιαίτερα τις σ. 142-165 και 349-450).
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
54
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ
«BLASTED» ΤΗΣ ΣΑΡΑ ΚΕΗΝ ΣΤΟ Θ. «ΠΟΡΕΙΑ»
Κρανίου τόπος Το «Blasted» της Σάρα Κέην είναι από τα πιο σκληρά και απεγνωσμένα έργα της. Είναι... ένας εφιάλτης που έγινε θέατρο. Εμπνέεται από τα γεγονότα του εμφύλιου της Γιουγκοσλαβίας της δεκαετίας του ‘90, αλλά και από ένα φρικτό συμβάν στη Βρετανία, τον βασανισμό και τη δολοφονία ενός δίχρονου αγοριού από δύο δεκάχρονους. Όπως γράφει η Annette Pankratz, «το έργο τραβά το χαλί κάτω από τα πόδια μας». Μας φέρνει αντιμέτωπους με ανησυχητικούς κόσμους, γεμάτους δοκιμασίες, απόγνωση και αίμα. Το τοπίο σε αυτό το έργο της Κέην είναι τοπίο σύλησης, μοναξιάς, εξουσίας, διανοητικής κατάρρευσης, σχεδόν παράκρουσης. Μοιάζει σαν μια οθόνη τηλεόρασης να εκρήγνυται και ο βίαιος κόσμος «πίσω απ’ το γυαλί», ένας «κρανίου τόπος», να μεταφέρεται ξαφνικά μέσα στο σπίτι μας, καταστρέφοντας την ψευδαίσθηση της ασφάλειας των ενοίκων του. Στη διάρκεια της παράστασης το κοινό βλέπει ένα δωμάτιο, οι συμβολισμοί του οποίου διαφοροποιούνται συνεχώς... Το πρώτο μέρος του έργου τοποθετεί τον ΄Ιαν και την Κέητ στην σύγχρονη Αγγλία. Με την είσοδο του εισβολέα - στρατιώτη ο μιμητικός χώρος εκρήγνυται... Ο τοίχος που διαχωρί-
ζει το μέσα από το έξω γίνεται διαπερατός και το όριο ανάμεσα σε μια βρετανική τοποθεσία και στις εικόνες ενός πολέμου «αλλού» καταρρίπτεται. Βγαίνουν και καταβροχθίζονται μάτια επί σκηνής, κάτι που στην Αγγλία θεωρείται αδιανόητο. Ο κανιβαλισμός βρίσκεται επί βρετανικού εδάφους. Αυτό είναι το έργο της Κέην -μια κραυγή απόγνωσης- που δεν μας μιλά μόνο για την προσωπική της κόλαση, αλλά για τον πάσχοντα άνθρωπο σε έναν κόσμο έκπτωσης και απανθρωπιάς, εν ονόματι του ανθρωπισμού ! Δεν είναι τυχαίο το ότι το θέατρο της Κέην μιλάει τόσο πολύ στο σύγχρονο κοινό και ιδιαίτερα στους νέους. Σύμφωνα με τον σπουδαίο ΄Αγγλο συγγραφέα και παιδαγωγό ΄Εντουαρντ Μποντ, «η Σάρα Κέην κατάφερε να συνομιλήσει πειστικά με το χάος μέσα μας... Και υπάρχει, σίγουρα, τεράστια διαφορά ανάμεσα στο χάος του Κουέντιν Ταραντίνο και σε εκείνο της Κέην. Ο πρώτος μας λέει ότι το χάος είναι ένα εμπορικό τρικ, μια νέα συσκευασία... Η δεύτερη μας λέει ότι το χάος είναι επικίνδυνο, πρέπει όμως να βυθιστούμε σε αυτό, για να βρούμε τον εαυτό μας. Ο Ταραντίνο έμελλε να κάνει την τύχη του. Η Σά-
ρα Κέην αυτοκτόνησε στα εικοσιοκτώ της». Είναι χαρακτηριστικά ότι ή ίδια χαρακτήριζε τον εαυτό της ως την «τελευταία ρομαντική». Σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις που είχε δώσει, έλεγε: «Η βία δεν είναι το κεντρικό θέμα των έργων μου, όλα περιστρέφονται γύρω από το πόσο απελπισμένα αγαπιούνται οι άνθρωποί τους... Η βία είναι αλληγορία και εγώ κινούμαι σε ποιητική διάθεση...». Τα πιο πάνω σημαίνουν ότι, σε επίπεδο παράστασης, το θέατρο της Κέην δεν μπορεί να αποδίδεται ρεαλιστικά, αλλά ως προβολή, σε μια δεύτερη ημιφωτισμένη σκηνή, και σε ύφος ονειρικό, των ελεϊνών και φοβερών παθημάτων των ηρώων του. Όπου η βία αποκτά πλέον συμβολικό χαρακτήρα. Αλλιώς, αντέχεται δύσκολα και ο θεατής σπεύδει να την αποβάλει. Χρειάζεται, με άλλα λόγια, προσέγγιση και επεξεργασία ψυχαναλυτική, ώστε να πετύχει η «μεταβίβαση» και οι εικόνες της βίας να μην αποτελούν
KΡΙΤΙΚΗ MOYΣΙΚΗΣ Δεν θα ήταν δυνατή ευτυχέστερη χρονική σύμπτωση, για την αναβίωση του «Πρίγκιπα Ιγκόρ» από τη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 1/03/2014), από τη συγκυρία της επιβεβαίωσης, με τη διπλωματία των όπλων, για την απροθυμία αναθεώρησης του μεταπολεμικού status quo στην περιοχή της Κριμαίας. Βεβαίως ο ιδιοφυής, αλλά και αμφιλεγόμενος, Ρώσος σκηνοθέτης Ντμίτρι Τσερνιακώφ «είδε» αυτό το επικό opus unicum του Alexander Porfiryevich Borodin (1833-1887) ως μια σχεδόν φροϋδικά προσωπική υπόθεση του ηγεμόνα. Η επιβλητική και πολύσημη πρώτη παγκόσμια παρουσίαση της μουσικά υπερπλήρους και δραματουργικά αναθεωρημένης εκδοχής του αποπειράθηκε να αντιμετωπίσει σοβαρά την ανεπιθύμητη χαλαρότητα δράσης της συγκεκριμένης όπερας. Στο προσκήνιο, ωστόσο, και αυτής της αναβίωσης παραμένει το διαχρονικό δράμα του ρωσικού λαού, ως διακύβευμα διαλεκτικής ανάμεσα στην πολυπολιτισμική σύνθεσή του και τον ενοποιητικό ρόλο της ηγεμονικής κυριαρχίας, σχεδόν αναπόδραστα αυταρχικής σε ένα πλαίσιο χαοτικών δεδομένων πληθυσμιακής και γεωγραφικής κλίμακας. Ο ηγεμόνας διαφυλάσσει, με τον «ελέω Θεού» τρόπο που ο ίδιος επιλέγει, μια φαραωνική ενότητα και ο λαός τον δοξάζει ή τον αποκαθηλώ-
αυτοσκοπό. Ένα ύφος συγγενικό του εξπρεσιονισμού, θα ταίριαζε, ίσως, εδώ. Η σκηνοθεσία του Δημήτρη Τάρλοου στο Θέατρο «Πορεία», έχω την εντύπωση ότι επιχείρησε, αντίθετα, να επενδύσει επάνω στην αέναη συσσώρευση των εντάσεων, έτσι ώστε να πετύχει την (προσωρινή) εκτόνωσή τους και ανακούφιση του υποκειμένου - θεατή, κάτι που δεν επιτεύχθηκε, με αποτέλεσμα το κείμενο να οδηγείται σε αμυντική αυτολογοκρισία και να αναδιπλώνει αυτόματα τις κορυφώσεις του. Έχω την αίσθηση ότι η καλή, κατά τα άλλα, Λένα Παπαληγούρα δεν διαθέτει την πείρα και την ωριμότητα για να πετύχει κάτι τέτοιο. Ενώ θα έπρεπε να κάνει το σώμα της φίλτρο για να ελέγχει τη συναισθηματική φόρτιση και τις εντάσεις, αντ’ αυτού το μετατρέπει σε πολλαπλασιαστικό τους ηχείο. Ο Ακύλλας Καραζήσης παίζει αποκλειστικά με το μυαλό και ο Μιχάλης Αφολάνιο είναι εξωτερικός.
TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY
«ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΙΓΚΟΡ» ΤΟΥ ΜΠΟΡΟΝΤΙΝ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤ
Το αιώνιο δράμα του ρωσικού λαού επί σκηνής νει πάντοτε με το βλέμμα στον διάδοχό του και με τη μοιρολατρία που χαρακτηρίζει την επίγνωση εκμηδένισης του προσώπου ενώπιον του ωκεανού των αριθμών. Ερασιτέχνης της μουσικής, όπως και οι σύντροφοί του στη «Γροθιά των 5», ο Μποροντίν έζησε μια ζωή διχασμένη ανάμεσα στην -επιτυχημένη- επαγγελματική και ακαδημαϊκή ιδιότητα του χημικού και στο πάθος της μουσικής, με την οποία είχε καταπιαστεί από τα χρόνια της πιο τρυφερής νιότης του. Η ίδια η αναδρομή στα στοιχεία της βιογραφίας του, από τη «φεουδαρχική» διευθέτηση της πατρότητάς του μέχρι τις σπουδές της επιστήμης του στη Χαϊδελβέργη και την εκεί γνωριμία του με την πιανίστα - μετέπειτα σύζυγό του, αλλά και η 18ετής αγωνία προόδου του «Πρίγκιπα Ιγκόρ», αποτελούν δεδομένα κατανοητά στους ε-
πίσης ερασιτέχνες συντρόφους του, που οδήγησαν εν τέλει στην ανιδιοτελή -καθ’ ότι μη επισήμως κατονομαζόμενη- συνεργασία του Ρίμσκυ Κόρσακωφ και του μόλις 21ετούς βοηθού του -και προστατευόμενου αμφοτέρων- Γκλαζούνωφ για την περάτωση και σκηνική παρουσίαση αυτού του αιώνιου work in progress που ο Μποροντίν κατέλιπε στη θανή του ανολοκλήρωτο. Παρτιτούρα στις εξωτικές παρυφές ενός πανρωσικού δημώδους ιδιώματος, γεμάτη από τα βαριά αρώματα του ρωσικού μπελκάντο της διαδοχής ενός Μιχαήλ Γκλίνκα, ο «Πρίγκιπας Ιγκόρ» βρήκε στη Νέα Υόρκη το μέγεθος παραστατικής σύμπραξης που του αρμόζει. Χωρίς αυταπάτες για τις απαιτήσεις των πατρώνων της Μετ, ο Τσερνιακώφ εμβολίασε την ψυχαναλυτική αφαίρεση της ανάγνωσής του με εντυπωσιακό σκηνογραφικό
πλαίσιο (του ιδίου), κορύφωση του οποίου υπήρξε τόσο ο λειμώνας με τις 10.000 (!) άλικες παπαρούνες ως φαντασιωσικός (ου) τόπος αιχμαλωσίας του Ιγκόρ από τον Χάνο Κόντσακ όσο και το λεπτομερώς βομβαρδισμένο τοπίο της τελικής σκηνής με το κραυγαλέο αντιπολεμικό του μήνυμα. Ευκρινώς προερχόμενος από την παιδεία του μπελκάντο, ο επιβλητικός Ιγκόρ του Ίλνταρ Αμπντραζάκωφ κυριάρχησε επί σκηνής χαρίζοντας αινιγματική γοητεία και τρωτό βάθος στον χαρακτήρα, χωρίς επιβάρυνση της γραμμής στην πολυηχογραφημένη μεγάλη του άρια. Εξαιρετική και η αντίθεση ανάμεσα στην κομφορμιστικά αξιοπρεπή σύζυγό του Γιαροσλάβνα, όπως την ενσάρκωσε η πολλά υποσχόμενη Ουκρανή υψίφωνος Οξάνα Ντίκα, και την προκλητικά αισθησιακή Κοντσάκοβ-
να της Γεωργιανής μέτζο Ανίτα Ραχβελισβίλι, απελευθερωμένη ερωτικά σε βαθμό επιτρεπτό μόνον σε «βάρβαρη» εστεμμένη ή σε επινόηση καταπιεσμένου πόθου. Με επιτυχία αντιμετώπισε την ιδιαίτερα εκτεθειμένη τεσσιτούρα του ρόλου του, ως Βλαντιμίρ Ιγκόρεβιτς, ο ανερχόμενος τενόρος Σεργκέι Σεμισκούρ, ένας ακόμη Ουκρανός, ενώ σε ασφαλή χέρια αποδόθηκε τόσο η άρια του μεγαλόψυχου έως υπερβολής Χάνου Κόντσακ (Μιχαήλ Πετρένκο) όσο και του μοχθηρού αδελφού της Γιαροσλάβνα, του δολοπλόκου πρίγκιπα Γκαλίτσκι (Στέφαν Κότσαν), με περαιτέρω αξιομνημόνευτη βινιέτα χαρακτήρα από την παλαίμαχη μεσόφωνο Μπάρμπαρα Ντέβερ ως τροφό της Συζύγου. Αυτοτελές επίτευγμα υπήρξε η επίδοση της χορωδίας της Μετ στις ποικίλες αναθέσεις που προβλέπει το έργο, εν όψει μάλιστα και της έκτασης του αδόμενου κειμένου, συμβατική όμως και άσκοπη η χορογραφία του Ίτζικ Γκαλίλι, σχεδόν αναχρονιστική. Ο Ιταλός αρχιμουσικός Τζαναντρέα Νοζέντα επιβεβαίωσε, επικεφαλής της ορχήστρας του Τζίμυ Ληβάιν, την ενσυναίσθηση της ρωσικής μουσικής που διεθνώς του πιστώνεται. Η επικείμενη εμπορική κυκλοφορία της παράστασης σε dvd προόρισται να αποτελέσει την από μακρού αναμενόμενη σχετική αναφορά του καταλόγου.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
55
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
Μίρκα Γεμεντζάκη
Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Διήμερο αφιέρωμα στην Μίρκα Γεμεντζάκη, μία από τις σημαντικότερες δασκάλες του ελληνικού θεάτρου που έφυγε πριν ένα χρόνο, με προβολή οπτικοακουστικού υλικού, ομιλίες από τους Δήμο Αβδελιώδη, Σπύρο Βραχωρίτη, Κώστα Γεωργουσόπουλο και Varinka Boseman Behrakis, παρουσίαση της τελευταίας παράστασής της Τρωάδες σε μετάφραση Τσαρούχη (Δευτέρα), αλλά και των παραστάσεών της πάνω σε διηγήματα του Παπαδιαμάντη Θαλασσινοί έρωτες και Φεύγουσα κόρη (Τρίτη), παρουσιάζεται, με ελεύθερη είσοδο, στο Θέατρο Φούρνος (Μαυρομιχάλη 168), στις 8.00 μ.μ.
ΚΥΡΙΑΚΗ
ΤΡΙΤΗ
Underground Youth
Τετρακτύς
Ανοιξιάτικη συναυλία κινηματογραφικής μουσικής, καθώς και κλασικής, με κομμάτια που επένδυσαν γνωστές ταινίες, όπως το Waltz No 2 του Σοστακόβιτς, που ακούγεται στο Μάτια ερμητικά κλειστά του Κιούμπρικ, παρουσιάζει η ορχήστρα νέων μουσικών The Underground Υouth Orchestra στον κινηματογράφο Τριανόν (Κοδριγκτώνος 21), στις 11.30 π.μ.
Μια βραδιά αφιερωμένη στην «Αβάσταχτη ελαφρότητα των εγχόρδων», στην οποία συμπράττουν το Κουαρτέτο Τετρακτύς και ο κορυφαίος τσελίστας της ΕΛΣ Νικόλας Καβάκος, όπου θα αντιπαρατεθούν το Έβδομο κουαρτέτο του Σοστακόβιτς με το Κουαρτέτο αρ. 2 του Μποροντίν και το Κουιντέτο εγχόρδων D. 956 του Σούμπερτ, παρουσιάζεται στην Αίθουσα Δ. Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής (Β. Σοφίας και Κόκκαλη), στις 8.30 μ.μ.
Κyklos Ensemble Δύο κουαρτέτα για πιάνο, του Μότσαρτ (αρ. 1) και του Σούμαν (έργο 47), καθώς και το Σκέρτσο για τέσσερα όργανα του Νίκου Σκαλκώτα, ερμηνεύουν οι σολίστ του Kyklos Ensemble Αντώνης Σουσάμογλου (βιολί), Χαρά Σειρά (βιόλα) Άγγελος Λιακάκης (βιολοντσέλλο) και Στέφανος Θωμόπουλος (πιάνο), με ελεύθερη είσοδο, στο Φουαγέ του Θεάτρου Ολύμπια (Ακαδημίας 59), στις 6.00 μ.μ.
Συμπόσιο Στο πλαίσιο του κύκλου συζητήσεων «Νέες επισκέψεις σε παλιά κείμενα», ο καθηγητής Φιλοσοφίας του ΑΠΘ Βασίλης Κάλφας μιλά με θέμα «Η εισαγωγή του Ιωάννη Συκουτρή στο Συμπόσιο του Πλάτωνα», στον χώρο Δρόμος (Ανδρονίκου 18 και Κωνσταντινουπόλεως, Ρουφ), στις 8.00 μ.μ.
ΤΕΤΑΡΤΗ
Εβραϊκό Μουσείο Τον πλούτο και την ποικιλία των συλλογών τους παρουσιάζει ανάγλυφα ο Οδηγός του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδος, προσφέροντας μία διαχρονική και αντιπροσωπευτική εικόνα της ιστορίας και της τέχνης των Ελλήνων Εβραίων. Ο Οδηγός παρουσιάζεται από τους Α. Δεληβορριά, M.S. Friedlander, Στ. Ζουμπουλάκη και Μ. Ευθυμίου στο Μουσείο Μπενάκη (Κουμπάρη 1), στις 7.00 μ.μ.
Κέλσος Ένα μουσικό ταξίδι από τον Μεσαίωνα μέχρι σήμερα, από τα Carmina Burrana και τα αναγεννησιακά βιγιάνθικος, μαδριγάλια και τραγούδια από την ελισσαβετιανή Αγγλία, βενετσιάνικες καντσόνες της εποχής του μπαρόκ μέχρι ταραντέλες και τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, ερμηνεύει με όργανα εποχής το μουσικό σύνολο Κέλσος στον Πολυχώρο Δημαρχείου Π. Φαλήρου (Τερψιχόρης 51 και Αρτέμιδος), στις 8.30 μ.μ.
ΠΕΜΠΤΗ
Βαγγέλης Γερμανός Κηπουρός, Απόκληρος, Δραπέτης, Κρουαζιέρα, Μπανιέρα, Γόησσα... Αυτά και άλλα πολλά από τα αγαπημένα τραγούδια του παρουσιάζει ο Βαγγέλης Γερμανός με την κιθάρα του, μαζί με καινούργια τραγούδια από την τελευταία δουλειά του με τίτλο Τα Blueζάκια, στη Μουσική σκηνή «Χίλιες και δύο νύχτες» (Καραϊσκάκη 10, Ψυρρή), στις 10.00 μ.μ.
Μαύρη Ζάχαρη Μια σκοτεινή ιστορία αγάπης, ένα σκληρό παραμύθι για τον έρωτα και τα ναρκωτικά, με τίτλο Μαύρη ζάχαρη, παρουσιάζεται με (και για) τη στήριξη του ΚΕΘΕΑ από σήμερα σε σκηνοθεσία Γιάννη Ράμου, με τους Κρίστελ
ΔΕΥΤΕΡΑ
Πολιτισμός το ’60 Ο Πέτρος Μάρκαρης ο Τίτος Πατρίκιος και η Άλκη Ζέη συζητούν για την πιο ανήσυχη, πλουραλιστική και πολυφωνική λογοτεχνική περίοδο της Ελλάδας, στο πλαίσιο του κύκλου συζητήσεων «Πολιτισμός στη δεκαετία του ‘60», στο Art Bar Poems & Crimes (Αγ. Ειρήνης 17), στις 8.00 μ.μ.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com
Καπερώνη, Πάνο Νάτση, Ηλία Γκογιάννο, στο Βυρσοδεψείο (Ορφέως 174, Βοτανικός), στις 9.00 μ.μ.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Temps Zero Athens Διήμερο προβολών με ταινίες, βίντεο και φωτογραφικά slideshows, αφιερωμένο σε μια από τις πιο σημαδιακές τάσεις της σημερινής φωτογραφίας και του video art, παρουσιάζει ο Γάλλος καλλιτέχνης Stephane C., του οποίου η δουλειά αναπτύσσεται ανάμεσα στη φωτογραφία, το βίντεο και τη μουσική, με τη συνεργασία του φωτογράφου Ηλία Γεωργιάδη, στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (Κύπρου 91α, Κυψέλη), στις 7.00 μ.μ.
Αφιέρωμα στον Πόντο και στον πολύμορφο ελληνικό πολιτισμό της Μαύρης Θάλασσας, όπως τον κατέγραψαν οι ερευνητές Γιώργος Μαντζούρης (ΚΕΠΕΜ) και Νίκος Ζουρνατζίδης (Σέρρα), με σχολιαστή τον κοινωνιολόγο Αντώνη Παυλίδη, πραγματοποιείται στο πλαίσιο του σεμιναρίου σύγχρονης ιστορίας στη Βιβλιοθήκη Δήμου Κηφισιάς (Έπαυλη Δροσίνη, Αγ. Θεοδώρων και Κυριακού), στις 6.00 μ.μ.
Στο πλαίσιο του σεμιναρίου «Αφήγηση ζωής», ο καθηγητής φιλοσοφίας Στέφανος Ροζάνης μιλά εφ’ όλης της ύλης, για τη ζωή και το έργο του, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο Ομοίωμα δημοκρατίας (εκδ. Εξάρχεια), στον Πολυχώρο Τέχνης Αλεξάνδρεια (Σπάρτης 14, πλ. Αμερικής), στις 8.30 μ.μ.
Με θέμα «Η Βενετία των Ελλήνων» μιλά η ακαδημαϊκός και διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας Χρύσα Μαλτέζου, την οποία παρουσιάζει ο ιστορικός Ευθύμιος Σουλογιάννης, στο Εντευκτήριο του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων (Γ’ Σεπτεμβρίου 56, 1ος όρ.), στις 7.30 μ.μ.
Στο πλαίσιο του κύκλου εκθέσεων με τον γενικό τίτλο «Βυζάντιο και Δυτικός Μεσαίωνας», σε συνεργασία με το Μουσείο Cluny του Παρισιού, εγκαινιάζεται τη Δευτέρα η έκθεση Εκτός ναού..., κεντρικό έκθεμα της οποίας αποτελεί μια λίθινη φορητή αγία τράπεζα δυτικής τέχνης που χρονολογείται στις αρχές του 11ου αιώνα, μια αμφιπρόσωπη πλάκα από ξύλο και πορφυρίτη που περιέχει στο εσωτερικό της λείψανα τεσσάρων αγίων και συμπληρώνεται με αντίστοιχα αντικείμενα από τη χριστιανική Ανατολή για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (Β. Σοφίας), στις 8.00 μ.μ.
Πόντος
Στέφανος Ροζάνης
Βενετία των Ελλήνων
Εκτός ναού...
ΣΑΒΒΑΤΟ
Ιστορία και μυθιστόρημα Με ποιον τρόπο το ιστορικό μυθιστόρημα φέρνει την Ιστορία στο παρόν; Πώς ανιχνεύουν οι συγγραφείς τη σημερινή πραγματικότητα στο ιστορικό υλικό; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα γύρω από τα οποία συζητούν οι συγγραφείς Αλέξης Πανσέληνος, Θωμάς Σκάσσης και Έλενα Χουζούρη, με συντονιστή τον κριτικό Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, στην εκδήλωση που διοργανώνει το ηλεκτρονικό περιοδικό Αναγνώστης, με θέμα «H ιστορία στο μυθιστόρημα: από το μνημειωμένο παρελθόν στην πολιτική πραγματικότητα του παρόντος», τη Δευτέρα, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Β. Σοφίας και Κόκκαλη), στις 7.00 μ.μ.
Βασιλιάς Ληρ Την εμβληματική τραγωδία του Σαίξπηρ Βασιλιάς Ληρ, εστιάζοντας στην εγκατάλειψη, τη μοναξιά και τη συνειδητοποίηση, μέσα από τις σκοτεινές δολοπλοκίες για την εξουσία, παρουσιάζεται από σήμερα σε σκηνοθεσία Γιάννη Παπαγιάννη, με τους Δ. Παπαγιάννη, Χ. Εμμανουήλ, Μ. Πολυχρονίδη, Δ. Λιόλιο, Σ. Τσακομίδη, Γ. Οικονόμου, Ν. Παπαγιάννη, Ε. Βλάχου, Β. Ζώη, Η. Διαμάντη, στο Θέατρο Τέχνης Κ. Κουν (Φρυνίχου 14), στις 9.00 μ.μ.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
56 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253, Το μικρό ψάρι 17:40, 20:00, 22:30 ΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Βαλέσα: Η δύναμη της ελπίδας 18:00, 20:20, 22:40 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Snowpiercer 18:15, 20:45 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 16:15 Oldboy 23:20 Αίθουσα 2 Νώε 18:45 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 21:30 Αίθουσα 3 Η πεντάμορφη και το τέρας 19:00 Ντομ Χέμινγουεϊ 21:30, 23:30 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:15 Αίθουσα 4 Η πεντάμορφη και το τέρας 17:30 Snowpiercer 19:45, 22:20 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλίσσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 16:20 Snowpiercer 18:00, 20:20, 22:40 Αίθουσα 2 Το θεώρημα μηδέν 17:50, 20:00, 22:10 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 21089832382112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 16:30, 18:10 Snowpiercer 20:20, 22:40 Αίθουσα 2 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 17:30, 20:00, 22:30 Αίθουσα 3 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 16:00 Το θεώρημα μηδέν 17:40, 20:00, 22:10 Αίθουσα 4 Η πεντάμορφη και το τέρας 17:50, 20:10, 22:40 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 15:50 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Ζήτω η ελευθερία 18:40, 20:40, 22:30 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:00 Αίθουσα 2 Η πεντάμορφη και το τέρας 18:20, 20:30, 22:40 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 77-79, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 Rio 2 (μεταγλ.) 18:20 Κυριαρχία 20:20, 22:40 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470-2105813450 Αίθουσα 1 Πέρα από την λογική 20:30, 22:30 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:30, 19:00 Αίθουσα 2 ART CINEMA Η πεντάμορφη και το τέρας 18:00, 20:15, 22:30 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Διασταυρούμενες ζωές 18:00, 20:05, 22:10 ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D DIGITAL Λεωφόρος Βουλιαγμένης 245, Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511 Αίθουσα 1 Κυριαρχία 17:20, 19:45, 22:10 Αίθουσα 2 Ντομ Χέμινγουεϊ 18:30, 20:30, 22:30 ΑΤΤΑΛΟΣ DIGITAL CINEMA Κοτιαίου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, 2109331280 Ξενοδοχείο Grand Budapest 18:30, 20:30, 22:30 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Rio 2 (μεταγλ.) 17:00, 18:45 3D Κυριαρχία 20:30, 22:30 Αίθουσα 2 Ξενοδοχείο Grand Budapest 22:30 Η πεντάμορφη και το τέρας 18:30, 20:30 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:00 CAPITOL 3D CINEMA Ιουλιανού 33-35 & Γ’ Σεπτεμβρίου 74-78, Capitol Mall (Σταθμός Βικτώρια), 2108210038, www.facebook.com/CineCapitol, Ζήτω η ελευθερία 19:15, 21:00 CINERAMA DIGITAL CINEMA Αγίας Κυριακής 30, Παλαιό Φάληρο, 21094035932109403595, Η πεντάμορφη και το τέρας 18:30 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:00 Βαλέσα:Η δύναμη της ελπίδας 20:30, 22:40 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 14:40 Η τριλογία της απόκλισης: Οι διαφορετικοί 16:45, 19:30, 22:15 Αίθουσα 2 - Post Credit Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 14:00 3D, 15:45 3D, 17:30 3D Snowpiercer 19:15, 21:45, 00:20 Αίθουσα 3 Rio 2 (μεταγλ.) 13:20, 15:40, 17:50 Oldboy 20:10, 22:20, 00:30 Αίθουσα 5 Cinema Europa, Heineken Νώε 20:20, 23:10 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 13:00, 14:50, 16:40, 18:30 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 14:15, 17:00, 19:45, 22:30 Αίθουσα 7 max screen Cosmote Κυριαρχία 18:45, 21:30, 00:15 Αίθουσα 8 Rio 2 (μεταγλ.) 15:00 3D, 17:10 3D Αγόρια της διπλανής πόρτας 19:30, 21:50, 23:50 Αίθουσα 9 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 21:15, 00:00 Rio
ΘΕΑΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΕΣ «Χίτλερ: Μια ταινία από την Γερμανία» του Χανς Γιούργκεν Ζίμπερμπεργκ. Επτάωρο κινηματογραφικό έπος, χωρισμένο σε τέσσερα μέρη, παραγωγής 1977. Ο Ζίμπερμπεργκ έχει επιλέξει την αισθητική στοχαστική φόρμα που προτιμούσε ο Βάγκνερ, διερευνώντας εξαντλητικά την καταστροφική κληρονομιά του Αδόλφου Χίτλερ (Αλεξάνδρα New Star Art Cinema). «Το μικρό ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη. Ένας ήρωας - εκτελεστής, που έλκει την καταγωγή του από τους χαρακτήρες του Μελβίλ, στην «περιφέρεια» της Αθήνας. Ο Οικονομίδης στην τελευταία του ταινία αποδεικνύεται πιο «χαλαρός», αλλά και πιο ώριμος στην κινηματογραφική του γλώσσα σε σχέση με τις προηγούμενες δουλειές του (Ααβόρα, Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Village Ρέντη, Σπόρτιγκ, 2 (μεταγλ.) 14:20, 16:30, 19:00 Αίθουσα 10 Η πεντάμορφη και το τέρας 18:20, 21:00, 23:20 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 14:00, 16:10 Αίθουσα 11 Snowpiercer 15:20, 18:00, 20:45, 23:30 Αίθουσα 12 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 13:00, 15:10 Κυριαρχία 17:20, 20:00, 22:40 Αίθουσα 13 - gold class Snowpiercer 20:45, 23:30 Αίθουσα 14 - gold class Κυριαρχία 20:00, 22:40 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 21:20, 00:10 Rio 2 (μεταγλ.) 17:00, 19:10 Αίθουσα 2 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 17:10 Η πεντάμορφη και το τέρας 19:20, 21:40, 00:00 Αίθουσα 3 Cosmote Η ταινία Lego (μεταγλ.) 18:00 Η τριλογία της απόκλισης: Οι διαφορετικοί 20:10, 23:00 Αίθουσα 4 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:30, 19:15 Snowpiercer 21:00, 23:40 Αίθουσα 5 Κυριαρχία 19:20, 21:50, 00:20 Rio 2 (μεταγλ.) 17:20 3D VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Rio 2 (μεταγλ.) 15:20 3D, 17:30 3D Αγόρια της διπλανής πόρτας 19:40, 21:50, 23:50 Αίθουσα 2 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 21:20, 00:00 Rio 2 (μεταγλ.) 16:00, 18:10 Αίθουσα 3 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 15:20, 17:20 Κυριαρχία 20:20, 23:00 Αίθουσα 4 - Post Credit Η πεντάμορφη και το τέρας 18:50, 21:10, 23:30 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 14:50, 16:50 Αίθουσα 5 Oldboy 19:20, 21:30, 23:40 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 14:20, 16:00, 17:40 Αίθουσα 6 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 14:00 3D, 15:40 3D, 17:20 3D Κυριαρχία 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 7VMAX Cosmote Snowpiercer 19:10, 21:40, 00:10 Αίθουσα 8 - Gold Class Κυριαρχία 19:00, 21:40 Αίθουσα 9 - gold class Snowpiercer 18:30, 21:00, 23:30 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Rio 2 (μεταγλ.) 14:00, 16:10, 18:20 Αγόρια της διπλανής πόρτας 20:30, 22:30, 00:30 Αίθουσα 2 Cosmote Rio 2 (μεταγλ.) 14:50, 17:00 Κυριαρχία 19:10, 21:40, 00:10 Αίθουσα 3 Νώε 20:15 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 23:00 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 15:30, 18:00 Αίθουσα 4 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 16:45 Η πεντάμορφη και το τέρας 18:50, 21:10, 23:30 Αίθουσα 5 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 14:00, 15:50, 17:40 Snowpiercer 19:30, 22:00, 00:30 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Comfort Snowpiercer 19:15, 22:15 Αίθουσα 2 - Comfort Κυριαρχία 22:00, 00:30 Αίθουσα 3 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 15:45, 17:50 Non-Stop 20:00, 22:10,
«Χίτλερ: Μια ταινία από την Γερμανία» του Χανς Γιούργκεν Ζίμπερμπεργκ.
Μικρόκοσμος, Σινεάκ). «Senso» του Λουκίνο Βισκόντι. Στα 1954 ο Βισκόντι γύρισε αυτό το αριστουργηματικό μελόδραμα, που μεταφέρει την όπερα σε κινηματογραφικό πλαίσιο, εστιάζοντας σε μια τρα00:15 Αίθουσα 4 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 16:40 3D, 18:30 3D Κυριαρχία 21:00, 23:30 Αίθουσα 5 Η τριλογία της απόκλισης: Οι διαφορετικοί 19:45, 22:45 Rio 2 (μεταγλ.) 15:20, 17:30 Αίθουσα 6 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 15:50, 17:40 Κυριαρχία 19:30, 22:00, 00:30 Αίθουσα 7 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 16:30 3D Αγόρια της διπλανής πόρτας 18:40, 20:45, 23:10 Αίθουσα 8 Rio 2 (μεταγλ.) 16:20 3D, 18:30 3D Snowpiercer 20:50, 23:40 Αίθουσα 9 Snowpiercer 16:30, 19:15, 22:15 Αίθουσα 10 Cosmote Oldboy 19:15, 21:30, 23:50 Αίθουσα 11 Νώε 21:10, 00:00 Rio 2 (μεταγλ.) 16:45, 19:00 Αίθουσα 12 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 15:00, 17:00 Need for Speed 19:00, 21:45, 00:20 Αίθουσα 13 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 19:50, 22:40 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 15:30, 17:45 Αίθουσα 14 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 15:00, 17:10 Νώε 19:40, 22:30 Αίθουσα 15 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 16:10 Η τριλογία της απόκλισης: Οι διαφορετικοί 18:20, 21:20, 00:10 Αίθουσα 16 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 16:15, 18:15 300:Η άνοδος της αυτοκρατορίας 20:15, 22:50 Αίθουσα 17 Η πεντάμορφη και το τέρας 15:40, 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 18 300: Η άνοδος της αυτοκρατορίας 18:45, 21:15, 23:45 Αίθουσα 19 Το ακρωτήρι της βίας 19:20, 21:50, 00:10 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 15:15, 17:15 Αίθουσα 20 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 16:00, 18:50, 21:40, 00:30 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DIGITAL Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319-2107700491 Αίθουσα 1 Κυριαρχία 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 2 Βαλέσα: Η δύναμη της ελπίδας 18:00, 20:20, 22:40 GAZARTE Βουτάδων 34, Γκάζι, 21034522772103460347, www.gazarte.gr, Το θεώρημα μηδέν 18:30, 20:30, 22:30 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Rio 2 (μεταγλ.) 18:00 Ντομ Χέμινγουεϊ 20:20, 22:20 Αίθουσα 2 Κυριαρχία 20:00, 22:40 ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 Ζήτω η ελευθερία 18:30, 20:30, 22:30 Αίθουσα 2 Μικρά Αγγλία 18:20, 21:30 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14,Μαρούσι, 2108028587, Ηθοποιοί: Ημερολόγιο Σπουδής 20:20 Ψάχνοντας τον Sugar man 18:45, 22:20 Rio 2 (μεταγλ.) 17:00 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789, Sacro Gra 18:00, 20:00, 22:00 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, Ντομ Χέμινγουεϊ 18:10, 20:20, 22:20 ΙΛΙΟΝ DIGITAL CINEMA Τροίας 34 & Πατησίων 113, 2108810602-6955466939, Βαλέσα: Η δύναμη της ελπίδας 18:00, 20:20, 22:30 ΙΝΤΕΑΛ Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Η πεντάμορφη και το τέρας 19:50 Ζήτω η ελευθερία 18:00 Το θεώρημα μηδέν 22:10 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 2106233567-
γική ερωτική ιστορία στην Ιταλία της περιόδου του ιταλο-αυστριακού πολέμου. Η κόμισσα Λίβια Σερπιέρι ερωτεύεται έναν νεαρό Αυστριακό αξιωματικό, και θα παρασυρθεί να προδώσει όχι μόνο την οικογένειά της αλλά και τη χώρα της (Άστυ). 2106232808, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Κυριαρχία 20:00, 22:30 Rio 2 (μεταγλ.) 18:00 Αίθουσα 2 Ντομ Χέμινγουεϊ 20:45, 22:45 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 19:00 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο), Κηφισιά, 21062316012106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Η πεντάμορφη και το τέρας 17:40, 20:00, 22:20 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Από τη γη στη σελήνη 17:00 Το θεώρημα μηδέν 18:30, 20:30, 22:30 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ. Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Νώε 18:45, 21:45 Αίθουσα 2 Rio 2 (μεταγλ.) 17:15, 19:15 Snowpiercer 21:15, 23:45 Αίθουσα 3 Η πεντάμορφη και το τέρας 18:30, 21:00 Αίθουσα 4 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 18:15 Snowpiercer 20:00, 22:45 Αίθουσα 5 Το θεώρημα μηδέν 18:00, 20:15, 22:30 Αίθουσα 6 Η πεντάμορφη και το τέρας 19:45, 22:15 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 17:45 ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 21064693982106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Η πεντάμορφη και το τέρας 19:30, 21:45 Rio 2 (μεταγλ.) 17:30 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Το ακρωτήρι της βίας 23:00 Rio 2 (μεταγλ.) 16:20, 18:30 Ξενοδοχείο Grand Budapest 20:40 Αίθουσα 2 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 17:00 Need for Speed 19:10, 22:00 Αίθουσα 3 Oldboy 20:10, 22:40 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 16:30, 18:20 Αίθουσα 4 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 16:50 Νώε 22:20 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 19:30 Αίθουσα 5 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 15:20 3D, 17:20 3D Καμίλ Κλοντέλ 1915 20:00 Ο Γερμανός γιατρός 22:10 Αίθουσα 6 Rio 2 (μεταγλ.) 15:30 3D, 17:40 3D Ντομ Χέμινγουεϊ 19:50, 21:50 Αίθουσα 7 Rio 2 (μεταγλ.) 16:00, 18:10 Snowpiercer 20:20, 23:00 Αίθουσα 8 Vodafone Rio 2 (μεταγλ.) 17:10, 19:20 Κυριαρχία 21:40 Αίθουσα 9 Η πεντάμορφη και το τέρας 15:40, 18:00, 20:30, 22:50 Αίθουσα 10 Κυριαρχία 17:30, 20:00, 22:30 Αίθουσα 11 Κυριαρχία 21:00 Rio 2 (μεταγλ.) 16:40, 18:50 Αίθουσα 12 Η τριλογία της απόκλισης: Οι διαφορετικοί 15:50, 18:40, 21:20 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Κυριαρχία 17:30, 20:00, 22:30 Αίθουσα 2 Καμίλ Κλοντέλ 1915 17:20, 19:40, 22:00 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Rio 2 (μεταγλ.) 19:00 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:10 3D Κυριαρχία 21:40 Αίθουσα 2 Oldboy 20:20, 22:40 Η Τίν-
κερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 18:20 Αίθουσα 3 Ο Γερμανός γιατρός 19:50 Το ακρωτήρι της βίας 21:50 Rio 2 (μεταγλ.) 17:30 Αίθουσα 4 Η τριλογία της απόκλισης: Οι διαφορετικοί 18:50 Need for Speed 22:00 Αίθουσα 5 Κυριαρχία 17:20, 20:00, 22:30 Αίθουσα 6 Rio 2 (μεταγλ.) 18:30 Κυριαρχία 21:00 Αίθουσα 7 - Vodafone Rio 2 (μεταγλ.) 18:00 3D Ντομ Χέμινγουεϊ 20:10, 22:20 Αίθουσα 8 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 16:50 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 19:10 Νώε 21:20 Αίθουσα 9 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 19:20, 22:10 Rio 2 (μεταγλ.) 17:00 Αίθουσα 10 Η πεντάμορφη και το τέρας 18:10, 20:30, 22:50 ΟΣΚΑΡ DIGITAL Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563, Η πεντάμορφη και το τέρας 18:30, 20:30 Το μικρό ψάρι 22:30 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:10 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Μικρά Αγγλία 17:30 Dallas Buyers Club 20:25 Ο εγωιστής γίγαντας 22:45 ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 2109927447-2109917094, Φιλομένα 20:30, 22:30 ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 2109313360 Αίθουσα 1 Πέμπτη και 12 18:00, 20:15, 22:30 Αίθουσα 2 Η πεντάμορφη και το τέρας 18:30, 20:40 Ζήτω η ελευθερία 22:40 STER CINEMAS Λεωφ. Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Rio 2 (μεταγλ.) 15:00, 17:00, 19:00 Κυριαρχία 21:00, 23:30 Αίθουσα 2 Ο μόνος επιζών 22:30 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 15:10, 16:50, 18:30 Κυριαρχία 20:10 Αίθουσα 3 Η πεντάμορφη και το τέρας 20:00, 22:20 Rio 2 (μεταγλ.) 14:00, 16:00, 18:00 Αίθουσα 4 Η ταινία Lego (μεταγλ.) 15:30, 17:30 Κυριαρχία 19:30, 22:00 Αίθουσα 5 Η πεντάμορφη και το τέρας 19:00, 21:20, 23:40 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 16:40 3D, 17:20 3D Αίθουσα 6 Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 14:30, 17:10 Oldboy 19:10, 21:30, 23:50 Αίθουσα 7 Νώε 15:20, 20:30 Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 18:00, 23:00 ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, 2103609695-2103612046, contact@tainiothiki.gr, www.tainiothiki.gr Αίθουσα 1 Το μικρό ψάρι 19:00, 21:30 Αίθουσα 2 Ηθοποιοί: Ημερολόγιο Σπουδής 18:00, 20:00, 22:00 Η Τέχνη της Κρίσης: Η Περίπτωση του Θεάτρου 19:00, 21:00, 23:00 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 21028268732102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Κυριαρχία 18:00, 20:15, 22:40 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 16:15 Αίθουσα 2 Η πεντάμορφη και το τέρας 18:15, 20:30, 22:30 Rio 2 (μεταγλ.) 16:30 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 2108222702-2108215469, Το θεώρημα μηδέν 18:20, 20:20, 22:20 ΦΟΙΒΟΣ DIGITAL CINEMA Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105, Rio 2 (μεταγλ.) 18:30 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:00 Κυριαρχία 20:30, 22:40 ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr, Ο Γερμανός γιατρός 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 22990-23924, Dallas Buyers Club 19:00, 21:15 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 2221025625, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr, Rio 2 (μεταγλ.) 16:00 3D Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 18:10 3D Κυριαρχία 20:00, 22:30 ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Μια αιωνιότητα και μια μέρα 20:30 ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 16:30 Η πεντάμορφη και το τέρας 19:45, 22:00 Ζήτω η ελευθερία 17:45
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 AΠΡΙΛΙΟΥ 2014
57
ΣΚΑΚΙ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com
ΔΥΟ ΣΥΝΕΧΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΤΙΔΕΣ ΕΧΑΣΕ Ο ΚΑΡΛΣΕΝ ΣΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ
Οι πρώτες ήττες του πρωταθλητή!
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Αφιερωμένο στη
μνήμη του Κώστα Φιλίνη ήταν το 25ο Τουρνουά «Κάισσα» που συνδιοργάνωσαν ο Πανελλήνιος Γ.Σ., ο ΑΠΟ Κότινος και ο Σ.Ο. Ικαρίας. Νικητής αναδείχθηκε ο Γ. Νικολάου με 6 βαθμούς σε 7 αγώνες, Στη δεύτερη θέση ισοβάθμησαν με 5 οι Δ. Δεληθανάσης, Θ. Σίδερης, Σπ. Ιλαντζής. Αγωνίστηκαν 29 σκακιστές και σκακίστριες. o Στο Μουσείο Ιστορικού Αρχείου του Δήμου Λάρνακας διεξάγεται το 1ο Σκακιστικό Ατομικό Πρωτάθλημα Μικρών Κρατών Ευρώπης. Την Κύπρο εκπροσωπούν οι δύο πρώτοι του Παγκύπριου Πρωταθλήματος Κελίρης και Αντωνίου. Ο νικητής προκρίνεται στο Παγκόσμιο Κύπελλο 2015 (http://larnaca2014.fide.com/). o Την 15η θέση μεταξύ 388 παικτών κατέλαβε ο Σκέμπρης στο διεθνές τουρνουά Neckar της Γερμανίας. Στις 9 παρτίδες του σημείωσε 7 βαθμούς (αήττητος με 5 νίκες και 4 ισοπαλίες / απόδοση 2546). Η Ι. Μάκκα συγκέντρωσε 5,5 βαθμούς και οι Φ.-Β. Τσίρος, Β. Τελιορίδης από 4. Πρώτος με 8 βαθμούς (7 νίκες, 2 ισοπαλίες), ο Τσέχος Λαζνίτσκα (http://www.neckar-open.de). o Οι πρωταθλητές στα Ατομικά Νεανικά Αττικής: Κούρκουλος Αρδίτης (κάτω των 16 ετών), Γρ. Δρακουλάκος (14), Γ. Μήτσης (12), Ν. Σπυρόπουλος (10), Κ. Μπασινάς (8). Οι πρωταθλήτριες: Ειρ. Λιάπη (16), Φ. Κόκκοτα (14), Α.-Π. Χρυσόγελου (12), Α. Κούτα (10), Π. Κιούση (κάτω των 8 ετών). o Ολοκληρώνονται σήμερα στη Ρόδο οι Ομαδικοί Αιγαιοπελαγίτικοι Αγώνες (http://ippotis.com/). Δύο γύρους πριν από τη λήξη του Προκριματικού Ομίλου Α΄ Εθνικής η Ικαρία ήταν μόνη πρώτη με 3 νίκες.
Άρχισε τους αγώνες του με 2 νίκες, επί του Μαμεντιάροφ και του Νακαμούρα (απόδοση 3566!), συνέχισε με νούλα στη συνάντηση με τον Καριάκιν και, εντελώς απρόσμενα, υπέστη 2 συνεχόμενες ήττες από τον Καρουάνα και τον Ρατζάμποφ. Ο 23χρονος παγκόσμιος πρωταθλητής Μάγκνους Κάρλσεν αιφνιδιάζει και ευχάριστα και δυσάρεστα... Ύστερα από τη δεύτερη νίκη του επί του Νακαμούρα, όπου ο ηττημένος δεν έπαιξε άσχημα αλλά, όπως ανέφεραν οι σχολιαστές, είχε απέναντί του μια σκακιστική μηχανή, ο Κάρλσεν έδειχνε άτρωτος. Ήλθαν οι ήττες, οι πρώτες σε παρτίδες με κλασικό χρόνο σκέψης μετά την κατάκτηση του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, για να δείξουν ότι, απλά, είναι άνθρωπος! Ας δούμε τη βαθμολογία μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου αγώνων (σε παρένθεση η χώρα, ο διεθνής βαθμός αξιολόγησης και η ημερομηνία γέννησης): 1) Ρατζάμποφ (Αζερμπαϊτζάν, 2713, 12.3.87) 3 βαθμοί σε 5 αγώνες, 2-5) Κάρλσεν (Νορβηγία, 2881, 30.11.90), Νακαμούρα (ΗΠΑ, 2772, 9.12.87), Καρουάνα (Ιταλία, 2783, 30.7.92), Καριάκιν (Ρωσία, 2772, 12.1.90) 2,5 βαθμοί, 6) Μαμεντιάροφ (Αζερμπαϊτζάν, 2760, 12.4.85) 2 βαθμοί. Ο μέσος όρος ΕΛΟ είναι 2780 (κατηγορία 22!). Στον πρώτο κύκλο είχαμε από μία νίκη στους 4 πρώτους γύρους και δύο νίκες στον 5ο γύρο: Κάρλσεν Μαμεντιάροφ 1-0, Κάρλσεν - Νακαμούρα 1-0, Νακαμούρα - Μαμεντιάροφ 1-0, Καρουάνα - Κάρλσεν 1-0, Κάρλσεν - Ρατζάμποφ 0-1, Μαμεντιάροφ - Καρουάνα 1-0. Οι άλλες 9 παρτίδες έληξαν ισόπαλες. Θα ακολουθήσουν επαναληπτικές συναντήσεις με αντίθετα χρώματα. Οι αγώνες είναι αφιερωμένοι στη
μνήμη του Γκασίμοφ. Η επιλογή θεωρείται εξαιρετικά προσεγμένη, αφού, εκτός από σπουδαίοι παίκτες, είναι και όλοι νεότατοι. Οι Αζέρος γκραν μετρ Βούγκαρ Γκασίμοφ έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 27 ετών. Λίγο μικρότερος είναι ο μέσος όρος ηλικίας των 6 μεγάλων μετρ που αγωνίζονται τιμώντας τη μνήμη του! Παράλληλα διεξάγεται και ένα δεύτερο κλειστό τουρνουά, με συμμετοχή 10 γκραν μετρ (μ.ό. ΕΛΟ 2663). Καλύτερο ξεκίνημα είχε ο Γάλλος Μπακρό. Ταυτόχρονη μετάδοση παρτίδων από τον ιστότοπο: http://www.shamkirchess.az. Καρουάνα (Ιταλία, 2783) - Κάρλσεν (Νορβηγία, 2881) [C67] 1.ε4 ε5 2.Iζ3 Iγ6 3.Aβ5 Iζ6 4.00 Ixε4 5.δ4 Iδ6 6.Axγ6 δxγ6 7.δxε5 Iζ5 8.Bxδ8+ Pxδ8 9.θ3 θ6 10.Πδ1+ Pε8 11.Iγ3 Aδ7 12.Aζ4 Πδ8 13.Iε4 Aε7 14.η4 Iθ4 15.Ixθ4 Axθ4 16.Pη2 Aε6 17.ζ3 β6 18.β3 γ5 19.γ4 Πδ7 20.Aη3! Aε7 21.Πxδ7 Axδ7 22.Iγ3 Pδ8 23.Iδ5 Πε8? 24.Πδ1 Pγ8? [χάνουν πιόνι. Καλύτερη η συνέχεια 24...γ6 25.Ixε7 Πxε7 26.ζ4 Pε8 27.Aθ4 η5 28.ζxη5 θxη5 29.Axη5 Πxε5, αν και μετά από 30.Aδ2! τα λευκά υπερέχουν] διάγραμμα
Ο Κάρλσεν (αριστερά), κάτι δεν μέτρησε καλά και έχασε πιόνι στην 25η κίνηση. Ο Καρουάνα (δεξιά) εκμεταλλεύτηκε άριστα αυτό το μικρό πλεονέκτημα και οδήγησε τον παγκόσμιο πρωταθλητή σε ήττα!
30.γxβ5 Axβ5 31.Iε3 Πε6 32.ζ4 Πα6 33.Πδ2 θ5 34.ηxθ5 ηxθ5 35.Iζ5 Πη6+ 36.Pθ2 Aγ6 37.Iδ6+ Pβ8 38.ζ5 Πη8 39.ζ6! Aβ6 40.Iγ4 Πε8 41.Iδ6 Πη8 42.Ixζ7 γ4! [43.Aδ4?? γ3 και η ζυγαριά γέρνει υπέρ των μαύρων!] 43...Πη4 44.ε6 Aε3 45.Aε5+! Pα8 46.Πδ8+ Pβ7 47.Aη3 [47.ε7?? Aη1+ 48.Pθ3 Aη2 ματ!] 47...γ3 48.Πβ8+ Pα6 49.Πγ8 Aδ5 50.Πxγ3 Aδ4 51.Πδ3 Πε4 [51...Axε6 52.Iη5 Axζ6 53.Πδ6+!+-] 52.Πδ2! [δυσκολεύει τη νίκη η βαριάντα 52.Iη5? Πε2+ 53.Aζ2 Πxζ2+ 54.Pη3 Πη2+ 55.Pζ4 Πζ2+ 56.Iζ3 Πxζ3+ 57.Πxζ3 Axζ6] 52...Πxε6 53.Iη5 με απώλεια υλικού 1-0
Αήττητη η Χόου Γιφάν
25.Ixγ7 Πδ8 26.Iδ5 Πε8 27.Aε1 Aδ8 28.Aγ3 η6 29.Pη3 β5
Με την αναμενόμενη επικράτηση της παγκόσμιας πρωταθλήτριας Χόου Γιφάν ολοκληρώθηκε στο Χάντι Μανσίσκ της Ρωσίας το 4ο Γκραν - Πρι Γυναικών της ΦΙΝΤΕ. Η 20χρονη Κινέζα είχε εξασφαλίσει την πρώτη θέση δύο γύρους πριν από τη λήξη! Τελική κατάταξη: 1) Χόου Γιφάν (Κίνα, 2618) 8,5 βαθμοί σε 11 αγώνες (αήττητη με 6 νίκες και 5 ισοπαλίες), 2) Γκίρια (Ρωσία, 2450) 7 β., 3) Α. Κόστενιουκ (Ρωσία, 6,5), 4-5) Λάχνο (Ουκρανία, 2543), Α. Μουζιτσούκ (Σλοβενία, 2560) 6 β., 6-7) Στεφάνοβα (Βουλ-
1
5
3
6
8
2
4
1
6
8
2
9
1
4
5
7
3
1
4
3
2
5
7
9
8
6
3
6
7
4
8
2
1
9
5
8
1
6
5
3
9
6
2
7
2
5
9
6
7
1
4
3
8
4
7
1
8
2
5
3
6
9
5
2
6
7
9
3
8
1
4
9
3
8
1
4
6
7
5
2
Η λύση του χθεσινού προβλήματος
2
3
4
5
6
7
8
9
1
7
4 2
9
3
7
5
4 9
2
2
3
3
4
7 8
2
5
4
7
7
3
8
1 1 9 Μέτριας δυσκολίας
9
2
6
5
8 6
9 Η ΛΥΣΗ: ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΟΡΘΟΚΩΣΤΑ 2. ΚΑΣΤΑΜΟΝΗ 3. ΛΜΝ, ΚΟΥΤΣ 4. ΑΠ, ΕΛΠΑ 5. ΔΑΝΤΕΛΛΑΣ 6. ΟΤ, ΜΑΑΣ 7. ΡΑΣΤ, ΙΟ 8. ΙΑ, ΗΤΟΝ 9. ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΟΚΛΑΔΟΝ 2. ΡΑΜΠΑΤ, ΙΥ 3. ΘΣΝ, ΡΑΦ 4. ΟΤ, ΕΤΜΑ 5. ΚΑΚΛΕΑΣ 6. ΩΜΟΠΛΑΤΗΣ 7. ΣΟΥΑΛΣ, ΤΥ 8. ΤΝΤ, ΙΟΝ 9. ΑΗΣ, ΣΚΟΝΗ
9
Παγκόσμια - Πανευρωπαϊκά Στο φύλλο του Πάσχα είδαμε τα 12 Ανοιχτά Διεθνή Τουρνουά που θα οργανωθούν το καλοκαίρι στη χώρα μας. Συμπληρώνοντας τον πίνακα των μεγάλων διοργανώσεων, ας δούμε κάποιες πανευρωπαϊκής και παγκόσμιας εμβέλειας εκδηλώσεις: Το 13ο Παγκόσμιο Ατομικό Πρωτάθλημα Τυφλών θα πραγματοποιηθεί στην Κατερίνη από 4 έως 15 Μαΐου. Ήδη έχουν δηλώσει συμμετοχή 102 σκακιστές από 33 χώρες (7 διεθνείς μετρ). Πληροφορίες από τον Ν. Καλέση, τηλ. 6938326161 ή μέσω e-mail: ibcaworld2014@gmail.com Από 7 μέχρι 16 Ιουνίου θα φιλοξενηθεί στη Ρόδο το Παγκόσμιο Ερασιτεχνικό Πρωτάθλημα ACO. Αφορά σκακιστές και σκακίστριες με ΕΛΟ κάτω από 2400 (rhodes@amateurchess.com). Το Παγκόσμιο Σχολικό Ράπιντ και Μπλιτς θα διεξαχθεί στην Καβάλα από 14 μέχρι 17 Ιουνίου. Αμέσως μετά θα πραγματοποιηθεί το Πανευρωπαϊκό Σχολικό Πρωτάθλημα (17-27/6). Πληροφορίες και για τις δύο διοργανώσεις από την Λ. Ουσταμπασίδου, τηλ. 6974605518, e-mail: ecuschool2014@gmail.com
ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ
SU DO KU 7
γαρία, 2489), Τζαγκνίτζε (Γεωργία, 2550) 5,5 β. κ.ά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ:1. Βιβλίο του Θανάση Βαλτινού που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις 2. Πόλη του Δυτικού Πόντου 3. α) Στυμμένο λεμόνι β) Σοβιετικός δρομέας, ολυμπιονίκης το 1956 στα 5 και 10 χλμ. 4. α) Του αποδίδεται η φράση «Βυθίσατε το Χόρα» (αρχικά) β) Παρέχει οδική βοήθεια (αρχικά) 5. Αρσενικό και παλιά ... (γεν.) 6. α) Αντίστροφο 370 β) Ποταμός που διαρρέει το Μάαστριχτ 7. α) «Δρόμος» της αραβικής μουσικής β) Οπτικό άριστα 8. α) Σταυρολεξολούλουδα β) Κολέγιο όπου φοιτούν τα παιδιά της βρετανικής ελίτ 9. Αυτή γιορτάζει στις 25 Σεπτεμβρίου ΚΑΘΕΤΑ: 1. Γυμναστικό παράγγελμα 2. α) Πρωτεύουσα του Μαρόκου β) Ομόηχα φωνήεντα 3. α) Σύμφωνα από τον θύσανο β) Πρωταγωνίστησε στη Μάχη της Αγγλίας το 1940 4. α) Το 6 οριζ. α β) Στην πύλη αυτού του εργοστασίου σκοτώθηκε η Σωτηρία Βασιλακοπούλου το 1980. 5. Γιάννης ..., σκηνοθέτης του θεάτρου 6. Μέρος του σώματος (γεν.) 7. α) Είναι και ο Σέρβος (αντίστρ.) β) Μισή τύχη 8. α) Εκρηκτικά αρχικά β) Ελληνική σοκολάτα 9. α) Αρχικά εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας β) Έχει και ο χρόνος κατά τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
58
AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
ΣΟΥΠΕΡΛΙΓΚ - «ΠΛΕΪ ΟΦ»
Μια δοκιμασία, που... δοκιμάζεται! Ξεκινάει την Τετάρτη 30 Απρίλη η φετινή «μάχη»... ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΡΟΥΝΤΑ
Την Τετάρτη 30 Απρίλη είναι προγραμματισμένη η έναρξη των φετινών «πλέι οφ της Σούπερ Λιγκ. Ένας θεσμός που πλέον έχει αφήσει τη δική του στάμπα, καθώς από το 2008 που ξεκίνησε, ήδη έχει διαγράψει μια πορεία αρκετών ετών για να μπορούμε να εξάγουμε κάποια συμπεράσματα... Για να κρίνουμε την επιτυχία του ή όχι, θα πρέπει να τον δούμε σε σχέση με τα κίνητρα της δημιουργίας του. Σκοπός, λοιπόν, της Σούπερ Λιγκ, που αποτέλεσε, όπως είναι εύλογο, τον «εμπνευστή» της όλης διαδικασίας, ήταν η αύξηση του ενδιαφέροντος. Να παρουσιάσει, δηλαδή, ένα ελκυστικό «προϊόν», το οποίο θα στήριζε ο κόσμος με την έλευσή του στα γήπεδα, αλλά και θα αύξανε τα έσοδα των ομάδων με τα τηλεοπτικά δικαιώματα και τις χορηγίες. Φυσικά υπάρχει και το αγωνιστικό κομμάτι, καθώς το δέλεαρ της συμμετοχής στους προκριματικούς της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης, του Τσάμπιονς Λιγκ, κάθε άλλο παρά αμελητέο μπορεί να κριθεί. Όπως, επίσης, και αυτό του καλύτερου «πλασαρίσματος», που αφορά στα προνόμια που αποκτούνται με συμμετοχή σε φάση των προκριματικών του
Γιουρόπα Λιγκ, σε πιο κοντινό στάδιο στη φάση των ομίλων. Απ’ αυτήν την άποψη, μπορεί κάποιος να πει πως η Σούπερ Λιγκ δημιούργησε όντως κάτι με ενδιαφέρον. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων έγινε πραγματική μάχη για την κατάληψη των προνομιούχων θέσεων. Σε αρκετές περιπτώσεις ο κόσμος έσπευσε στο γήπεδο, ενώ δεν έλειψαν και οι σπουδαίοι αγώνες, και ως προς την ποιότητά τους, αλλά και ως προς το τι διακυβευόταν. Κάποια έσοδα ήρθαν... Επίσης έχουν συμμετάσχει πέρα από τους «συνήθεις υπόπτους» και διάφορες άλλες ομάδες, που έδωσαν έναν τόνο «πλουραλισμού» (Πανιώνιος, Άρης, Λάρισα, Ατρόμητος, Αστέρας Τρίπολης, ΠΑΣ Γιάννινα). Για να είμαστε δίκαιοι πάντως, τα πράγματα θα μπορούσαν σε όλους τους τομείς να εξελιχθούν καλύτερα. Υπάρχει ένα εύρος προβληματισμών που έχει προκαλέσει ο συγκεκριμένος θεσμός. Καταρχήν, πολλοί εστιάζουν στο γεγονός πως η μη συμμετοχή του πρώτου στην τελική βαθμολογία της κανονικής διάρκειας της Σούπερ Λιγκ, αφαιρεί αίγλη και δημιουργεί άλλα προβλήματα. Δεν είναι λίγοι αυτοί που είδαν μια «φωτογραφική», προς όφελος συγκεκριμένης ομάδας, εξυπηρέτηση. Επίσης, για
Με το αθηναϊκό ντέρμπι Ατρόμητου Παναθηναϊκού ξεκινάνε τα «πλέι οφ»...
πολλούς είναι ακατανόητο το γεγονός πως η βαθμολογία που προκύπτει για τα «πλέι οφ» βγαίνει μετά από διαίρεση με το πέντε της διαφοράς των υπόλοιπων ομάδων από την τέταρτη και τελευταία ομάδα που παίρνει το «εισιτήριο» για τη συγκεκριμένη διαδικασία, κάτι που αποδυναμώνει πολύ το ενδιαφέρον στην κανονική περίοδο. Δεν είναι λίγοι, μάλιστα, όσοι πιστεύουν πως θα ήταν προτιμότερο να γίνει η Σούπερ Λιγκ ένα πρωτάθλημα με λιγότερες ομάδες και περισσότερους γύρους. Να περάσει, δηλαδή, από το μοντέλο χωρών με «πλέι οφ» (π.χ. Βέλ-
γιο), σε αυτό άλλων χωρών, όπως η Σκωτία. Αγωνιστικά, αναμένουμε δυνατές αναμετρήσεις, καθώς οι τρεις από τους τέσσερις συμμετέχοντες δείχνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό ισοδύναμοι. Ο ΠΑΟΚ είναι πιο έμπειρος, ο Ατρόμητος πιο αξιόπιστος και ο Παναθηναϊκός πιο ενθουσιώδης, χωρίς κανείς να έχει δικαίωμα να υποτιμήσει τον Αστέρα Τρίπολης. Στο πλαίσιο της 1ης αγωνιστικής των φετινών «πλέι οφ» θα διεξαχθούν οι αγώνες Ατρόμητος - Παναθηναϊκός και ΠΑΟΚ - Αστέρας Τρίπολης. Η αρχική βαθμολογία: ΠΑΟΚ 2, Ατρόμητος 2, Παναθηναϊκός 2, Αστέρας Τρίπολης 0.
ΕΘΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΜΠΑΣΚΕΤ TOY NIKOY ΠΑΝΤΑΖΙΔΗ
Ως κεραυνός εν αιθρία έπεσε τις ημέρες του Πάσχα η είδηση ότι ο ομογενής διεθνής μπασκετμπολίστας, Νικ Καλάθης, βρέθηκε να έχει κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών και τιμωρήθηκε, παίζοντας με τους Μέμφις Γκρίζλις στον «μαγικό» κόσμο του ΝΒΑ. Ο πρώην παίκτης του Παναθηναϊκού, με τον οποίον αναδείχθηκε πρωταθλητής Ευρώπης το 2011, πέρασε από έλεγχο ντόπινγκ, όπως όλοι οι παίκτες των ομάδων που συμμετέχουν στα «πλέι οφ» του ΝΒΑ και βρέθηκε «θετικός» στην ουσία Ταμοξιφέν, η οποία χρησιμοποιείται από «body builders», προκειμένου να αντιμετωπίσουν πιθανή εμφάνιση καρκίνου του μαστού, λόγω της αυξημένης χρήσης στεροϊδών, ενώ είναι «μάσκα» για απόκρυψη αναβολικών ουσιών, αλλά ενδείκνυται και για την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης. Η χρήση της συγκεκριμένης ουσίας δεν επιτρέπεται ούτε στο ΝΒΑ και έτσι ο 25χρονος πλέι μέικερ τιμωρήθηκε με αποκλεισμό από τους 20 επόμενους αγώνες των Γκρίζλις. Παράλληλα, τίθεται θέμα -όχι μόνο τυπικό, αλλά και ηθικό- όσον αφορά στη συμμετοχή του στο «Μουντιάλ» της Ισπανίας, με την εθνική μας ομάδα. Ο Κώστας Μίσσας, εκπροσωπώντας την ΕΟΚ, επικοινώ-
«Μαύρο Πάσχα» για τον Νικ Καλάθη... νησε τηλεφωνικά με τον Καλάθη, για να ενημερωθεί από τον ίδιο, που επανέλαβε όσα είπε και δημόσια. «Λυπάμαι βαθιά για τις πράξεις μου και ζητώ συγγνώμη απ’ τους συμπαίκτες μου κι απ’ τον οργανισμό (σ.σ.: τους Γκρίζλις) για την κακή κρίση μου. Επιτρέψτε μου να ‘μαι ξεκάθαρος: Ποτέ δεν πήρα κανένα φάρμακο για λόγους ενισχυμένης απόδοσης. Δεν συμφωνώ μ’ αυτή τη συνέπεια (σ.σ.: την τιμωρία του) και θα επιστρέψω καλύτερος παίκτης κι άνθρωπος» είχε πει στην Usa Today ο 25χρονος ομογενής γκαρντ. Η ταμιξοφαίνη συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των απαγορευμένων της ΔΟΕ, αλλά δεν υπάρχει συνεργασία μεταξύ ΝΒΑ και WADA. Πέρσι τον Φεβρουάριο, σε μια αντίστοιχη περίπτωση του Τούρκου Χέντο Τούρκογλου των Μάτζικ, με ανάλογη ποινή, η ΦΙΜΠΑ και η WADA δεν είχαν ασχοληθεί με την υπόθεσή του. Από την στιγμή που η ΕΟΚ «έκοψε» πέρσι από το «Ευρωμπάσκετ» της Σλοβενίας τον Νικ Καλάθη, λόγω του ότι θα καθυστερούσε τέσσερις μέρες στο ξεκίνημα της προετοιμασίας, θεωρούμε ότι πολύ δύσκολα θα τον καλέσει για το «ραντεβού» της Ισπανίας, καθώς τα δύο παραπτώματα δεν μπαίνουν σε σύγκριση. Βέβαια,
Βρέθηκε «θετικός» σε έλεγχο ντόπινγκ στο ΝΒΑ και μπαίνει υπό αμφισβήτηση η συμμετοχή του στο «Μουντιάλ»...
τον πρώτο λόγο θα έπρεπε να είχε ο νέος ομοσπονδιακός προπονητής, αλλά πέρασε το... Πάσχα, όπου ο Γιώργος Βασιλακόπουλος διαβεβαίωνε ότι «θα έχουμε προπονητή» κι ακόμη να τον μάθουμε! Η συγκυρία, πάντως, παίζει περίεργα παιχνίδια, καθώς ο «αποτυχημένος» Αντρέα Τρινκιέρι ανακηρύχθηκε πριν από λίγες μέρες προπονητής της χρονιάς στο «EuroCup» και διαδέχτηκε έναν εκ των... υποψήφιων ομοσπονδιακών, Φώτη Κατσικάρη, που είχε κατακτήσει τον αντίστοιχο τίτλο με την Μπιλμπάο, που στους τελικούς είχε ηττηθεί από
Ο τίτλος του καλύτερου πρωτοεμφανιζόμενου παίκτη για τον μήνα Φεβρουάριο στη Δύση είχε δοθεί στον Νικ Καλάθη...
την Λοκομοτίβ Κουμπάν, με την οποία αγωνιζόταν πέρσι ο... Νικ Καλάθης! Στην πρώτη του χρονιά στον πάγκο της Ούνικς Καζάν, ο Τρινκιέρι, με παίκτες του τους Ζήση, Καϊμακόγλου και Βουγιούκα, έφτασε τη ρωσική ομάδα στους τελικούς της διοργάνωσης, όπου θα αντιμετωπίσει τη Βαλένθια, έχοντας την καλύτερη άμυνα στην ιστορία του «EuroCup», ενώ οι 20 νίκες της σε 22 αναμετρήσεις, αποτελούν ρεκόρ στην ιστορία της διοργάνωσης. • Το «Μουντιάλ» της Ισπανίας θα ξεκινήσει στις 30 Αυγούστου. Οι διοργανωτές ανακοίνωσαν το πλήρες πρόγραμμα της διοργάνωσης, με την Ελλάδα να παίζει πάντα το τελευταίο -χρονικά- παιχνίδι του ομίλου στην α’ φάση: Σάββατο (30.8) 1.30 μ.μ. Κροατία - Φιλιππίνες, 6.30 μ.μ. Πουέρτο Ρίκο - Αργεντινή, 9.00 μ.μ. Ελλάδα - Σενεγάλη. Κυριακή (31.8) 2.30 μ.μ. Αργεντινή - Κροατία, 6.30 μ.μ.Σενεγάλη - Πουέρτο Ρίκο, 9.00 μ.μ. Φιλιππίνες - Ελλάδα. Δευτέρα (1.9) 1.30 μ.μ. Κροατία - Σενεγάλη, 6.00 μ.μ. Αργεντινή - Φιλιππίνες, 9.00 μ.μ. Πουέρτο Ρίκο - Ελλάδα. Τετάρτη (3.9) 2.30 μ.μ. Φιλιππίνες - Πουέρτο Ρίκο, 6.30 μ.μ. Σενεγάλη - Αργεντινή, 9.00 μ.μ. Ελλάδα -Κροατία. Πέμπτη (4.9) 3.00 μ.μ. Σενεγάλη - Φιλιππίνες, 7.00 μ.μ. Κροατία - Πουέρτο Ρίκο, 11.00 μ.μ. Αργεντινή - Ελλάδα.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
59
AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΜΠΑΣΚΕΤ - ΕΥΡΩΛΙΓΚΑ
«Με το κεφάλι ψηλά» ο Ολυμπιακός! Ο «βασιλιάς» του ευρωπαϊκού μπάσκετ τα δύο τελευταία χρόνια, Ολυμπιακός, αναγκάζεται να δώσει τα σκήπτρα στον επόμενο διάδοχο. Οι «ερυθρόλευκοι» ηττήθηκαν 83-69 στον πέμπτο τελικό από τη «βασίλισσα» Ρεάλ Μαδρίτης, που θα προσπαθήσει να γίνει και «βασίλισσα» του ευρωπαϊκού μπάσκετ στο Μιλάνο. Μάλιστα δεν θα υπάρχει ελληνική ομάδα στο «φάιναλ φορ» για πρώτη φορά μετά το 2008. Ο πρωταθλητής Ευρώπης (μέχρι τη στέψη του... επόμενου) δεν έχασε την επαφή με το σκορ μέχρι και το τελευταίο δεκάλεπτο. Μάλιστα για μια ομάδα που μας έχει συνηθίσει στις ανατροπές, οι 7π. με τους οποίους προηγείτο η Ρεάλ στο 31’ δεν ήταν κάτι το «απαγορευτικό» για τη διεκδίκηση της νίκης. Δυστυχώς για την ομάδα του Γιώργου Μπαρτζώκα η πλάστιγγα έγειρε υπέρ της Ρεάλ όταν ο αρχηγός της Φελίπε Ρέγιες, που ήρθε από τον πάγκο, πήρε καθοριστικά επιθετικά ριμπάουντ (5 συνολικά) και πέτυχε διαδοχικά καλάθια, ενώ τον ακολούθησε και ο Γιάννης Μπουρούσης (4 επιθετικά ριμπάουντ), τον οποίον αποκάλεσαν «Κολοσσό» οι σπίκερ της ισπανικής τηλεόρασης. Ο Βασίλης Σπανούλης (19π.) έκα-
νε παιχνίδι «αυταπάρνησης» στο τελευταίο δεκάλεπτο, αλλά δεν έφθανε, ενώ καλύτερος του Ολυμπιακού σ’ αυτό το ματς ήταν ο Μαρκ Λοτζέσκι (15π. με 3/3 τρίποντα), που όμως δεν φάνηκε στο τέλος. Αυτή τη φορά ο Ντάνστον δεν ήταν καλός, ενώ τα τρίποντα του Πέτγουεϊ (3/4) έδιναν το δικαίωμα στον Ολυμπιακό να ακολουθεί στο σκορ (40-34 το ημίχρονο). Ρεά Μαδρίτης: Φερνάντεθ 15 (1), Ρέγιες 15, Ντίεθ, Μίροτιτς 10, Ροντρίγκεθ 8 (2), Κάρολ, Ντάρντεν 6, Γιουλ 20 (4), Μπουρούσης 8, Σλότερ 1, Μεϊρί. Ολυμπιακός: Πέτγουεϊ 9 (3), Ντάνστον 4, Σπανούλης 19 (2), Παπαπέτρου 3 (1), Σλούκας 3, Κόλλινς 3, Σίμμονς 7, Πρίντεζης 4, Μάντζαρης 2, Λοτζέσκι 15 (3). Ο Ολυμπιακός στα «πλέι όφ» έβγαλε κάποιες αρετές που δεν είχε δείξει στο προηγούμενο της σεζόν. Στα δύο ματς του ΣΕΦ έπαιξε πολύ καλή «επιθετική» άμυνα, ενώ αναδείχθηκε δύο φορές MVP o Μπράιαντ Ντάνστον, που πριν 10 μέρες δεν υπήρχε κανένας που να τον θεωρεί καλύτερο από το Κάιλ Χάινς, που διεκδικεί για τρίτη φορά το τρόπαιο της Ευρωλίγκα, αυτή τη φορά με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Παράλληλα, δείχνει να α-
Ο Μπράιαντ Ντάνστον κορυφαίος του Ολυμπιακού στα «πλέι οφ»...
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΤΑΖΙΔΗ
Ο Παναθηναϊκός δεν άξιζε να πάει στο «φάιναλ φορ» και δεν πήγε. Απέναντι σε μια ΤΣΣΚΑ που δεν βρισκόταν σε «τοπ» φόρμα (της έλειπε στα 4 ματς και ο Τεόντοσιτς), ο πρωταθλητής Ελλάδας «κατάφερε» στις δύο τελευταίες του επισκέψεις να κάνει αντίστοιχα τέσσερα αρνητικά ρεκόρ. Στον δεύτερο αγώνα της σειράς των «πλέι οφ» ηττήθηκε 77-51, που ήταν η μεγαλύτερη διαφορά πόντων που είχε ηττηθεί στην Ευρωλίγκα, ενώ οι 51 πόντοι ήταν αρνητικό ρεκόρ, για να τα... καταρρίψει σ’ έναν αγώνα, που είχε τον χαρακτήρα «τελικού» την Παρασκευή, χάνοντας με 74-44, αλλά και τις εντυπώσεις μιας «αξιοπρεπούς» πορείας στη διοργάνωση. Το πρώτο συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι αυτή η ομάδα, η καλύτερη ευρωπαϊκή των τελευταίων 15 χρόνων, έκλεισε τον κύκλο της. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι πως αποδείχθηκε λανθασμένη η αντικατάσταση του Αργύρη Πεδουλάκη, καθώς ο Φραγκίσκος Αλβέρτης αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων και λογικά ο Παναθηναϊκός θα πρέπει να μπει σε μια διαδικασίας «κανονικού» προπονητή, ακόμη και από σήμερα, αν θέλει να ξαναπάρει το πρωτάθλημα από τον Ολυμπιακό. Το οξύμωρο είναι ότι ο «Φράγκι» ανέ-
Ο «βασιλιάς» δεν θα υπερασπιστεί τον τίτλο του...
ΕΥΡΩΛΙΓΚΑ - ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ
Αυτή η ομάδα έκλεισε τον κύκλο της... ‘Εχασε και τις εντυπώσεις στη Μόσχα
Ο Παναθηναϊκός έχασε κατά κράτος στα δύο τελευταία του ματς στη Μόσχα...
λαβε για να ανεβάσει το σκοράρισμα των «πράσινων» και να κάνει πιο ελκυστικό το παιχνίδι τους κι έμελλε να είναι αυτός προπονητής όταν ο «εξάστερος» έκανε τα αρνητικά ρεκόρ στην επίθεση, το ένα μετά το άλλο. Με την επιστροφή των Μπατίστ, Φώτση και την παρουσία των Διαμαντίδη, Λάσμε και Κάρι, ο Παναθηναϊκός ήταν η πιο «γερασμένη» ομά-
δα της Ευρωλίγκα και είναι εν μέρει λογικό να βγαίνει όλη η κούραση στον πέμπτο αγώνα σε διάστημα 10 ημερών. Αυτό που δεν είναι κατανοητό είναι η έλλειψη plan b, να πάρουν δηλαδή χρόνο συμμετοχής και οι Παππάς - Γιάνκοβιτς, που σίγουρα δεν θα ήταν χειρότεροι αυτών που έπαιξαν στα δύο τελευταία ματς της Μόσχας.
Στο πιο κρίσιμο σημείο της Ευρωλίγκα, ο Παναθηναϊκός έκανε μακράν τα χειρότερα ματς επιθετικά στην ιστορία του. Κι άλλες φορές είχε πληρώσει την αστοχία του, όπως το 2008 κόντρα στο Μαρούσι και στην Παρτιζάν, αλλά ποτέ σε μια σειρά πέντε αγώνων. Συνολικά είχε λιγότερο από 24% στα τρίποντα, όταν στην α’ φάση είχε 36% και στο «Τοπ 16» 33%.
ποκτάει έναν σημαντικό παίκτη για το μέλλον στο πρόσωπο του Μπρεντ Πέτγουεϊ, που είναι «μεταμορφωμένος» -και πιο... σοβαρός- στα τελευταία ματς. Η Ρεάλ Μαδρίτης θα αντιμετωπίσει στα ημιτελικά του «φάιναλ φορ» (16 Μαΐου) τη συμπατριώτισσά της Μπαρτσελόνα, ενώ στο άλλο ζευγάρι θα αναμετρηθούν ΤΣΣΚΑ Μόσχας και Μακάμπι Τελ Αβίβ. Στο Μιλάνο δεν θα είναι ελληνική ομάδα, αλλά θα είναι «παρόν» το ελληνικό μπάσκετ με τον Γιάννη Μπουρούση (Ρεάλ), τον Κώστα Παπανικολάου (Μπαρτσελόνα) και τον Σοφοκλή Σχορτσανίτη (Μακάμπι). Τα αποτελέσματα των «πλέι οφ»: Ρεάλ - Ολυμπιακός 88-71, Ρεάλ - Ολυμπιακός 82-77, Ολυμπιακός - Ρεάλ 78-76, Ολυμπιακός - Ρεάλ 71-62, Ρεάλ - Ολυμπιακός 83-69.
o Πριν την έναρξη του αγώνα της Μαδρίτης κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του άλλοτε προπονητή της Μπαρτσελόνα Τίτο Βιλανόβα, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 45 χρόνων, «χτυπημένος» από τον καρκίνο. Μάλιστα οι παίκτες της Ρεάλ είχαν και μαύρες κορδέλες στις φανέλες. Ν.Π.
Παράλληλα, φαίνεται να κλείνει το «κεφάλαιο» Διαμαντίδης για τον Παναθηναϊκό. Μπορεί σε κάποια ματς να έπαιξε τον ρόλο του... Ελ Σιντ, αλλά μέχρι εκεί! Ο «Μήτσος» δεν έχει πλέον καμία σχέση με τον παίκτη που έδινε σιγουριά στον Παναθηναϊκό, ειδικά τα τελευταία λεπτά. Τα 34 του χρόνια φαίνονται στο παρκέ, αλλά το δυσάρεστο είναι ότι έχει αποκτήσει τη λογική του... χαρτοπαίκτη, καθώς όταν είναι άστοχος, αντί να «κρυφτεί», πάει κόντρα στην... κακή του μέρα και κάνει ακόμη χειρότερα τα πράγματα για την ομάδα του. Ο αρχηγός του Παναθηναϊκού έγινε αυτή τη σεζόν ο κορυφαίος στην ιστορία της Ευρωλίγκα σε δύο κατηγορίες, αφού εκτός από πρώτος «κλέφτης» έγινε και πρώτος στις ασίστ, αλλά αυτή είναι η μισή αλήθεια. Την ίδια ώρα είναι δεύτερος σε λάθη, μεταξύ αυτών που έπαιξαν στα «πλέι οφ», με τραγικά ποσοστά ευστοχίας: 14,3% στα δίποντα, 17,4% στα τρίποντα και 71,4% στις βολές! Με τέτοιον Διαμαντίδη δεν ήταν δυνατόν να πάει ο Παναθηναϊκός στο Μιλάνο... Το ευχάριστο για τον Παναθηναϊκό, αλλά και το ελληνικό μπάσκετ, ήταν η παρουσία του Λουκά Μαυροκεφαλίδη, ειδικά στα δύο τελευταία ματς. Το μόνο που πιστώνεται ο Αλβέρτης...
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
60
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΥΡΙΑΚΗ
MEGA, 21.15
ΤΑ ΜΑΘΑΤΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΟΡΓΚΑΝ; Αισθηματική κομεντί, παραγωγής 2010. Ο Χιού Γκραντ και η Σάρα Τζέσικα Πάρκερ υποδύονται ένα δυναμικό ζευγάρι της Νέας Υόρκης, τους Πολ και Μέριλ Μόργκαν, που ενώ είναι πολύ επιτυχημένοι επαγγελματικά και κοινωνικά, μεταξύ τους έχουν αποξενωθεί. Όταν τυχαία γίνονται μάρτυρες σε έναν φόνο και αναγκάζονται να μπουν σε πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων, μετακινούνται σε μικρή επαρχιακή πόλη με ψεύτικες ταυτότητες.Το ζευγάρι τα βρίσκει δύσκολα στην προσαρμογή τους στην ζωή εκεί, όπου όλοι οπλοφορούν και ασχολούνται με τα κουτσομπολιά του άλλου. STAR, 01.15
SEVEN Αστυνομικό θρίλερ παραγωγής 1995, σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Φίντσερ. Βετεράvoς αστυνομικός vτετέκτιβ λίγο πριν συνταξιοδοτηθεί αναλαμβάνει vα εκπαιδεύσει τov oρμητικό, vεαρό αvτικαταστάτη τoυ. Μαζί θα συvεργαστoύv για την επίλυση μιας υπόθεσης μακάβριων φόνων, στov διεστραμμέvo κόσμo εvός παvoύργoυ, θρησκόληπτoυ εγκληματία, ο οποίος επιλέγει να δολοφονεί ανθρώπους πoυ έχoυv διαπράξει τα εφτά θαvάσιμα αμαρτήματα (απληστία, oκvηρία, ζηλoφθovία, oργή, λαγvεία, λαιμαργία, αλαζονεία), χρησιμoπoιώvτας κάθε φoρά κι έvαv αvατριχιαστικό τρόπo εκτέλεσης. Παίζουν: Μπραvτ Πιτ, Μόργκαv Φρίμαv, Κέβιv Σπέισι, Γκoυίvεθ Πάλτρooυ.
ALPHA, 22.30
ΤΗΛ.: 210-69.03.000
Κωμική περιπέτεια αμερικανικής και τσέχικης συμπαραγωγής 2002. Όταν ένας πράκτορας της CIA χάσει τη ζωή του στη διάρκεια επιχείρησης που αφορά πυρηνικά όπλα, οι μυστικές υπηρεσίες προσπαθούν να τον αντικαταστήσουν με τον δίδυμο αδελφό του, Αφροαμερικανό μικροαπατεώνα, για να μην τιναχτεί η υπόθεση στον αέρα. Το βάρος της εκπαίδευσής του πέφτει στον συνεργάτη του δολοφονημένου πράκτορα, που έτσι αναλαμβάνει να μεταμορφώσει έναν άπειρο μικροαπατεώνα σε κατάσκοπο πρώτης γραμμής μέσα σε ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα. Παίζουν: Άντονι Χόπκινς, Κρις Ροκ, Πίτερ Στορμέαρ. STAR, 02.15
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΑΠΑΤΕΩΝΕΣ Κωμική περιπέτεια, παραγωγής 2003. Ο Ρόι, ένας είναι μοναχικός, υποχόνδριος μικροαπατεώνας, μαζί με τον νεαρό συνεργάτη του Φρανκ, στήνουν αυτή την εποχή ένα «μεγάλο κόλπο» για να αποσπάσουν χρήματα από ανυποψίαστο θύμα τους. Αυτήν ακριβώς τη στιγμή εμφανίζεται εντελώς αναπάντεχα η Άντζελα, η 14χρονη κόρη του Ρόι, που δεν έχει ιδέα για την... επαγγελματική καριέρα του πατέρα της! Παίζουν: Νίκολας Κέιτζ, Σαμ Ρόκγουελ, Άλισον Λόμαν.
MEGA
06.00 Βέρα στο δεξί (Ε) 07.00 MEGA Σαββατοκύριακο 10.00 Το κόκκινο δωμάτιο (Ε) 11.00 Εμείς κι εμείς (Ε) 12.10 Ντόλτσε βίτα (Ε) 17.50 Dr. Cook 14.00 Eιδήσεις 14.50 Επιστροφή στη γαλάζια λίμνη. Αισθηματική 16.45 Eιδήσεις 16.50 Το σπίτι της Έμμας (Ε) 17.50 Με τα παντελόνια κάτω (Ε) 18.50 Aπό την Πόλη έρχομαι 20.00 Eιδήσεις 21.15 Τα μάθατε για τους Μόργκαν; Αισθηματική κομεντί 23.30 Επικίνδυνες μαγειρικές. Κοινωνική 00.50 Ειδήσεις 01.00 Επικίνδυνες μαγειρικές (Συνέχεια)
ΤΗΛ.: 210-68.86.100
ΑΝΤ1
07.00 TV quiz 09.00 Τα κορίτσια του μπαμπά (Ε) 09.50 Θα βρεις το δάσκαλό σου (Ε) 10.50 Ονειροπαγίδα (Ε) 11.50 Της Alfa τα ζυμώματα (Ε) 12.00 TV quiz 12.20 Φίλα το βάτραχό σου (Ε) 13.00 Ειδήσεις 13.30 Το κλαμπ των χωρισμένων γυναικών. Κωμωδία 15.45 Ελληνική σειρά (Ε) 16.50 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 18.00 Ειδήσεις στη νοηματική γλώσσα 18.10 Ο μπακαλόγατος. Κωμωδία 20.00 Ειδήσεις 21.15 Your face sounds familiar 00.45 Σε πρώτο πλάνο 02.15 Λόλα (Ε)
ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4
STAR
07.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.30 Η κλίκα. Κωμωδία 15.15 Τα φιλαράκια (Ε) 16.40 The big bang theory (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.50 Revolution 18.45 Ηοuse 19.45 Eιδήσεις 20.55 Κλήρωση Τζόκερ 21.10 Ο εξυπνάκιας. Κωμωδία 23.30 Resident evil: Τρισδιάστατη απόδραση. Περιπέτεια 01.15 Seven. Θρίλερ
ΤΗΛ.: 212-21.24.000
ΚΑΚΕΣ ΠΑΡΕΕΣ
ΔΕΥΤΕΡΑ
ALPHA
06.00 Άκατα μάτατα με τα Ζουζούνια (Ε) 07.00 Πρωινή ενημέρωση Alpha 10.00 Μες στην καλή χαρά 14.00 Ειδήσεις 14.15 Έτσι απλά 15.00 Μερικοί το προτιμούν κρύο. Κωμωδία 16.55 Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.00 Αννίτα SOS 19.00 Eιδήσεις 21.00 Mπαμπούλας Α.Ε. Κωμωδία 22.00 Γερόλυκοι. Κωμωδία 24.00 60’ Ελλάδα (Ε) 01.15 Άκου τι είπαν! (Ε)
ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4
ΣΚΑΪ
06.30 Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά 10.00 Σαββατοκύριακο με δράση 12.00 Goal χωρίς σύνορα 13.00 Eco news 13.30 Στην πράξη 14.15 Γεύσεις στη φύση 15.15 Ελλήνων γεύσεις 16.00 Ο κόσμος ανάποδα 17.00 Joy 19.00 The defenders 20.00 Γλυκές αλχημείες 21.00 Ειδήσεις 22.00 Ο μακελάρης της Νορβηγίας 23.00 Οι επιζήσαντες 24.00 Απαγωγή για 18 χρόνια 01.00 Η μεγαλύτερη πλημμύρα της Αυστραλίας (E)
ΤΗΛ. 210-36.73.366
ΒΟΥΛΗ
11.20 Μέρες μουσικής στο BBC: Άννα Νετρέμπκο 13.15 Ώρα παράδοσης 14.00 Καλειδοσκόπιο 15.00 Κάρτα μέλους 16.00 Ένα αστέρι γεννιέται 17.20 Αστικό τοπίο: Παλιά κτίρια σιλό (ΟΛΠ) στον Πειραιά 18.00 The City. To κέντρο της οικονομίας 19.00 Τζο Μακάρθι 20.00 Αναζητώντας τον πολιτισμό μας: Από το Μαλι στην Αίγυπτο 21.00 Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος (19141918): Κατάρρευση 22.00 «Ρουσάλκα». Όπερα 00.50 Θεατροσκόπιο
ΤΗΛ.: 210-69.03.000
MEGA
06.45 Koινωνία ώρα Mega 10.00 Πρωινό mou 13.10 Η ώρα η καλή (Ε) 14.00 Eιδήσεις 15.00 Σαββατογεννημένες (Ε) 16.30 Ειδήσεις 16.40 Η πολυκατοικία (Ε) 17.40 Στο παρά πέντε (Ε) 18.50 Πενήντα πενήντα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Κλεμμένα όνειρα 22.20 Κάτω Παρτάλι 23.30 Aνατροπή 00.50 Ειδήσεις 01.00 The beast 03.00 Beautiful people 04.00 Anthony Bourdain No reservations (E)
ΤΗΛ.: 210-68.86.100
ΑΝΤ1
06.00 Εκείνες κι εγώ (Ε) 07.00 Πρωινό ΑΝΤ1 10.00 Το πρωινό 12.50 Με αγάπη 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV Quiz 13.40 Άκρως οικογενειακόν (Ε) 14.50 TV Quiz 15.00 Κωνσταντίνου και Ελένης (Ε) 16.00 TV Quiz 16.10 Το καφέ της Χαράς (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.50 Bαλς με δώδεκα θεούς 18.50 Μπρούσκο 20.00 Ειδήσεις 21.15 Iffet 22.15 Πλάκα κάνεις - Hotel edition (E) 23.15 Ράδιο αρβύλα 00.15 OΛΑ τρέλα 01.45 Λόλα (Ε)
ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4
STAR
06.15 Chuck 07.15 Παιδικό πρόγραμμα 08.15 ΦΜ Live (E) 10.00 Live U 13.00 Mελέτησέ το 14.45 ΦΜ Live 16.30 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 16.45 Μίλα 18.40 Η προδοσία 19.45 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 21.00 Θανάσιμη καταδίωξη. Περιπέτεια 23.20 Στον ενικό 02.15 Επαγγελματίες απατεώνες. Κωμωδία
ΤΗΛ.: 212-21.24.000
ALPHA
06.50 Θα σε δω στο πλοίο (Ε) 07.45 Θυρίδα 08.00 Happy Day στον Alpha (Ε) 10.15 Shop TV 11.00 Θυρίδα τηλεπώλησης 11.15 Σφηνάκια (Ε) 12.00 Ειδήσεις 13.00 Ελένη 16.00 Δέστε τους! 17.35 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.45 Άκου τι είπαν 18.30 Ειδήσεις 20.00 Κάτι ψήνεται 21.00 Μην αρχίζεις τη μουρμούρα 21.45 Ελληνοφρένεια 22.30 Κακές παρέες. Περιπέτεια 01.45 Άκου τι είπαν (Ε)
ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4
ΣΚΑΪ
06.00 Πρώτη γραμμή 10.00 Tώρα 11.45 Έρρωσο... Να είσαι γερός 12.00 Magazino 13.00 EXceL!ent 14.00 America’s next top model 15.00 To κάστρο του Τακέσι 16.00 Βιολέτα 17.00 Chef στον αέρα 17.50 Δελτίο στη νοηματική 18.00 ΣΚΑΪ με τον Νίκο Ευαγγελάτο 20.00 Hawaii five - 0 21.00 Ειδήσεις 22.15 CSI Νέα Υόρκη 23.15 Οι Βοργίες 00.30 H δίκη στον ΣΚΑΪ 02.15 Εφιάλτης πέρα από τα σύνορα
ΤΗΛ. 210-36.73.366
ΒΟΥΛΗ
17.00 Eιδήσεις 18.00 Ολομέλεια της Βουλής 22.00 Δελτίο ειδήσεων στη νοηματική γλώσσα 21.30 Θεατροσκόπιο. 22.45 «Τέλος καλό, όλα καλά» Σαίξπηρ. Θεατρική παράσταση
Λεωνίδας Αυγητίδης Γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 1924 στην Καλαμαριά, στους προσφυγικούς Θαλάμους, από Πόντιους γονείς από τα μέρη του Καυκάσου (Καρς). Αγρότες και κτηνοτρόφοι οι γονείς του, πάλεψαν να δώσουν στα τέσσερα παιδιά τους ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Αποφοίτησε από το 5ο Γυμνάσιο αρρένων και από την εφηβεία του ασπάστηκε τις πιο προοδευτικές ιδέες του καιρού του. «Κομμουνιστής» έλεγε πως ήταν και το θεωρούσε τίτλο τιμής. Συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση κατά των Γερμανών μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ. Συνελήφθη στο μπλόκο της Καλαμαριάς, κρατήθηκε ως μελλοθάνατος στο στρατόπεδο Παύλου Μελά και απέδρασε πηδώντας από το καμιόνι που μετέφερε τους κρατούμενους για τη Γερμανία. Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου υπηρέτησε στον Εθνικό Στρατό κρατούμενος ουσιαστικά, αφού αρνήθηκε να κάνει δήλωση πολιτικών φρονημάτων και απολύθηκε με σοβαρό πρόβλημα υγείας. Εκλέχθηκε στο πρώτο δημοκρατικά εκλεγμένο Δημοτικό Συμβούλιο της Καλαμαριάς το 1964 και στο ξέσπασμα της δικτατορίας το ‘67 αναγκάστηκε να κρυφτεί για ένα τουλάχιστον εξάμηνο ώστε να απο-
φύγει τη σύλληψη και την εξορία. Ελεύθερος επαγγελματίας (αυτοκινητιστής αρχικά και εργολάβος οικοδομών στη συνέχεια) αξιοποίησε τον δυναμισμό και την αποφασιστικότητά του κατακτώντας την επαγγελματική του καταξίωση χωρίς ποτέ να χρειαστεί να προδώσει τα πιστεύω του. Μεταπολιτευτικά εκλέχθηκε τρεις φορές στον Δήμο Καλαμαριάς (1975, 1978 και 1982) και χρημάτισε αντιδήμαρχος πλάι στον Μενέλαο Αλεξιάδη, με τον οποίο ήταν δεμένος με πολύχρονη και βαθιά φιλία. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του συλλόγου Καυκασίων «Προμηθέας». Συνειδητά ανανεωτικός, εντάχθηκε στο ΚΚΕ Εσωτερικού, Ε.ΑΡ., Συνασπισμό και τέλος στον ΣΥΡΙΖΑ. Πάντα παρών στην πολιτική ζωή της πόλης του, η ενασχόληση με τα κοινά ήταν ζωτική ανάγκη γι’ αυτόν και με τον ορμητικό και αποφασιστικό χαρακτήρα του δεν δίστασε ποτέ να συγκρουστεί με κάθε είδους συντηρητισμό ή αδιαφάνεια. Έφυγε την 21η Απριλίου 2014 έχοντας γύρω του τη σύζυγο, τις κόρες του και τα εγγόνια του διατηρώντας ακέραιη την αισιοδοξία του «για ένα καλύτερο αύριο».
Αύριο, εκδήλωση στα Βριλήσσια «Βριλήσσια - Ελλάδα - Ευρώπη, γυναίκες στο προσκήνιο», είναι το θέμα εκδήλωσης που θα γίνει αύριο, Δευτέρα, στις 7.30 το βράδυ, στην πλατεία της Ανάληψης, με ομιλήτριες τη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ζωή Κωνσταντοπούλου, την υποψήφια ευρωβουλευτή Σία Αναγνωστοπούλου και την υποψήφια δήμαρχο Βριλησσίων Ελένη Σακισλή.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
61
MEDIA
Σταθερά στη δεύτερη θέση το δελτίο του Mega Σταθερά στη δεύτερη θέση στις προτιμήσεις των τηλεθεατών παραμένει το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Mega, σε όλη τη διάρκεια του 2014. Μετά από πολλά χρόνια πρωταθλητισμού, με διακρίσεις επί σειρά ετών στην πρώτη θέση, το δελτίο ειδήσεων του Mega πέφτει πλέον στη δεύτερη θέση, σταθερά μετά τον ΑΝΤ-1. Ορισμένες ημέρες μάλιστα, όπως, για παράδειγμα την περασμένη Τετάρτη, οπότε και μεταδιδόταν ο αγώνας μπάσκετ ΠαναθηναϊκόςΤΣΣΚΑ Μόσχας, έπεσε στην τρίτη θέση τηλεθέασης, αφού πέρασε στη δεύτερη το δελτίο του Star. Η καθίζηση του καναλιού έχει δημιουργήσει ψιθύρους και ερωτηματικά, τόσο μέσα στο κανάλι όσο και σε ευρύτερους μιντιακούς κύκλους. Αν και μέχρι τώρα όλη η συζήτηση
περιστρεφόταν γύρω από την αντικατάσταση της παρουσιάστριας Όλγας Τρέμη, πλέον επεκτείνεται σε όλη την ηγετική ομάδα των ειδήσεων: σε ποιο βαθμό παραμένει σε θέση να αντιληφθεί και να εκφράσει τα συμφέροντα των μετόχων του καναλιού, στις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στη χώρα; Αγκυλωμένη σε μια συνταγή που είχε απήχηση τα τελευταία χρόνια, τόσο στη φόρμα του δελτίου, όσο και στο περιεχόμενο, δεν έχει καταφέρει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να εκφράσει, όχι μόνο τις νέες κοινωνικές ανάγκες, αλλά ούτε καν με πειστικό τρόπο τα συμφέροντα των κοινωνικών ελίτ που προωθεί. Πόση υπεροψία, κληρονομημένη από παλιές ένδοξες εποχές, κουβαλάει αυτή η ηγετική ομάδα των ειδήσεων, όταν ο αρχηγός
EχουΜΜΕ και λέΜΜΕ «Παραπολιτικά» στον 901 FM Από Δευτέρα ξεκινάει πρόγραμμα ο νέος ραδιοφωνικός σταθμός «Παραπολιτικά», από τη συχνότητα του πρώην 902 Αριστερά στα FM του ΚΚΕ, συνδεδεμένος με την ομώνυμη εφημερίδα και το σάιτ και με επικεφαλής τον δημοσιογράφο Γιάννη Κουρτάκη. Με τον σταθμό συνεργάζονται μεταξύ άλλων οι δημοσιογράφοι Ν. Σίμος, Β. Περρής, Αθ. Νέγκα, Λίζα Δουκακάρου, Ανδριάνα Ζαρακέλη, Γ. Θαναηλάκης, Μ. Τσαμόπουλος, Β. Ταλαμάγκας, Γ. Κουβαράς. Σύμφωνα με τον Γ. Κουρτάκη, σύντομα θα δημιουργηθεί και το «Θρύλος FM», με δικό του, σύγχρονο στούντιο. Όχι απεργία Ανεστάλη τελικώς η προγραμματισμένη για χθες, Σάββατο, 24ωρη απεργία στην «Ελευθεροτυπία» που είχαν κηρύξει η ΕΣΗΕΑ και η ΕΠΗΕΑ και η «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» αναμένεται να κυκλοφορεί κανονικά. Η εργοδοσία παρέδωσε στους εργαζόμενους επιταγές εξόφλησης μέρους των οφειλομένων αποδοχών, οι οποίες ανέρχονται σε δύο μήνες συν ακόμα τρεις μήνες οφειλόμενα από πέρυσι το καλοκαίρι. Πολύ βαρύ το κλίμα στη ΔΤ από τις τελευταίες αποφάσεις της διοίκησης. Το»πάγωμα» των προσλήψεων των εκτός ΑΣΕΠ υποψηφίων (δημοσιογράφων και καλλιτεχνικών ειδικοτήτων) έχει προκαλέσει εκνευρισμό σε πολλούς που βλέπουν τη διαδικασία να τραβάει σε μάκρος, όμως ανακουφίζει ορισμένους που προσδοκούν σε παράταση του υφιστάμενου καθεστώτος προσωρινότητας στη ΔΤ
της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει αποκλείσει από τις εμφανίσεις του το κανάλι εδώ και δύο χρόνια και δεν τρέχει κάστανο για κανέναν; Για την τρίτη θέση στις προτιμήσεις των τηλεθεατών διαγκωνίζονται ο Alpha και το Star, που συγκεντρώ-
με δίμηνες συμβάσεις, προκειμένου να σπρώξουν τον χρόνο όσο γίνεται. Δεν εκδίδονται εφημερίδες την Πρωτομαγιά. Ούτε πρωινές ούτε απογευματινές, ούτε αθλητικές θα κρεμαστούν στα περίπτερα την ερχόμενη Πέμπτη. Οι δημοσιογράφοι δεν εργάζονται την Τετάρτη, εργάζονται όμως κανονικά την Πέμπτη, για να εκδοθούν τα φύλλα της Παρασκευής. Με ενοικιαζόμενους η εκτύπωση και διανομή του Τύπου Με ενοικιαζόμενους εργαζόμενους, από τα σχετικά γραφεία εργολάβων, και με συμβάσεις μιας μέρας δουλεύουν τα Πρακτορεία Τύπου «Άργος» και «Ευρώπη», καθώς και η εκτυπωτική επιχείρηση «Ίρις», ιδιοκτησίας Μπόμπολα, Ψυχάρη και Αλαφούζου, σύμφωνα με καταγγελία του διασωματειακού των συνεργαζόμενων Ενώσεων στον Τύπο και τα ΜΜΕ. Η νομιμοποίηση των «δουλεμπορικών γραφείων» από την κυβέρνηση επιτρέπει να παρακάμπτονται συλλογικά δικαιώματα που προκύπτουν από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και να προσφέρονται φθηνά εργατικά και ανειδίκευτα χέρια. Φύγε ‘συ- έλα ‘συ Εννέα από τους έντεκα συνολικά ηχολήπτες των ραδιοφωνικών σταθμών Sfera και Derti απέλυσε η διοίκηση του σταθμού, ως απάντηση στην άρνησή τους να δεχθούν μειώσεις μισθών 30%. Η ίδια εργοδοσία είχε φροντίσει εν τω μεταξύ να προσλάβει άλλους τεχνικούς, ως εκπαιδευόμενους, οι οποίοι με χαμηλότερη αμοιβή θα πάρουν τη θέση των παλαιών. Οι απολύσεις καταγγέλθηκαν ως παράνομες και καταχρηστικές
νουν κάθε βράδυ από 500.000 τηλεθεατές. Ο Σκάι δεν φαίνεται να καταφέρνει να ξεκολλήσει από την τελευταία θέση, παρά την «εξουδετέρωση» της ΕΡΤ, που του έχει αφήσει μεγάλα περιθώρια. Α.Γ.Ν.
στο ΣΕΠΕ. Ευαγγελάτος τέλος στον Σκάι Την Παρασκευή ο δημοσιογράφος αποχαιρέτησε τους τηλεθεατές και τον σταθμό - με συγκίνηση, όπως είδα. Όπως όλα δείχνουν, ο δημοσιογράφος εξωθήθηκε σε παραίτηση, όταν του ζητήθηκε να κόψει την εκπομπή κατά μία ώρα, προκειμένου να μεταδίδεται άλλη, επίσης δημοσιογραφική εκπομπή. Από αύριο αναλαμβάνει ο Σπύρος Μάλλης μια ενημερωτική εκπομπή με προεκλογικό περιεχόμενο. Λίφτινγκ ΝΕΡΙΤ Σε έναν απίστευτο αγώνα δρόμου έχουν επιδοθεί ΝΕΡΙΤ και κυβέρνηση, προκειμένου να βάλουν σε λειτουργία τον νέο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα, στη θέση της ΔΤ, έτσι ώστε να πείσουν την EBU ότι η ΝΕΡΙΤ έχει υλική υπόσταση και δεν είναι αέρας κοπανιστός. Με τροπολογία που κατέθεσε η κυβέρνηση, έχει στόχο να φτιασιδώσει τη ΝΕΡΙΤ ώστε να μοιάζει με δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα ώς τις 5 Μαΐου, όποτε και έχει οριστεί να ξεκινήσει επισήμως η ΝΕΡΙΤ. Έτσι α) φροντίζει να»περάσουν» ομαλά οι εργαζόμενοι από τη ΔΤ στη ΝΕΡΙΤ, β) επεκτείνει τον χρόνο εκκαθάρισης της ΕΡΤ από ένα σε έως και τέσσερα χρόνια και γ) παραχωρεί τη χρήση και εκμετάλλευση (όχι όμως την κυριότητα) του μίνιμουμ των περιουσιακών στοιχείων της ΕΡΤ, όπως το Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής και 45 σημεία εκπομπής σε όλη τη χώρα. Τα υπόλοιπα, πολλαπλάσιας αξίας, βρίσκονται προς «αξιοποίηση» από το ΤΑΙΠΕΔ. ΑΓΓΕΛΑ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ
Ελεύθερα στην TV οι επικεφαλής υποψήφιοι των συνδυασμών Τη δυνατότητα να εμφανίζονται σε ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά μέσα, αλλά και σε διαδικτυακούς τόπους, χωρίς κανέναν περιορισμό, δίνει στους επικεφαλής των συνδυασμών, υποψήφιους δημάρχους και περιφερειάρχες, τροπολογία που κατέθεσε η κυβέρνηση (Γ. Μιχελάκης, Κ. Μητσοτάκης) προκειμένου, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, να δοθεί η δυνατότητα στους υποψηφίους να επικοινωνήσουν με τους πολίτες εκθέτοντας τα προγράμματά τους. Με τη νέα τροπολογία, που εντάσσεται στο νομοσχέδιο του υπ. Οικονομικών για τις τράπεζες, οι επικεφαλής των συνδυασμών μπορούν να εμφανίζονται χωρίς τον περιορισμό που έθετε προηγούμενη νομοθεσία και προέβλεπε στην Οδηγία του το ΕΣΡ: προϋπόθεση για την εμφάνιση ενός υποψηφίου είναι η πρόσκληση από τον σταθμό για συμμετοχή των δύο τρίτων (2/3) τουλάχιστον των ανακηρυχθέντων υποψηφίων διαφορετικών συνδυασμών για την ίδια αρχή.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
62 Όπως είχε πει και ο μακαρίτης Δροσογιάννης όσο πιο ψηλά ανεβαίνει η μαϊμού τόσο πιο πολύ φαίνεται ο πισινός της. Το θυμάσαι, Σταύρο;
ΡΗΣΕΙΣ&
ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ
Ε, όχι και έξαλλο το ΠΑΣΟΚ για την εμφάνιση ΓΑΠ δίπλα στον Κουβέλη. Αφού δεν υπάρχει ΠΑΣΟΚ, πώς μπορεί να είναι έξαλλο;
ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ
ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΡΙΤΣΕΩΣ & ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΣΕΚΕΡΕΩΣ
Υπάρχει λέει ένα πράμα που το λένε google Εμείς γιατί κοίταξε στην ε τέτοια αρχή, ούτε, ούτε και κοιτάξτε αυτοί, δεν ήθελαν απλώς για να καν κατέβει η Σαμπιχά Σουλεϊμάν υποψήφια, αλλά ύστερα μόλις μόλις, όπως είπαμε ότι αυτό εμείς δεν καν θέλαμε, αυτοί είπανε όχι λέει θέλουμε να κατέβει, ε κι εμείς μετά είπαμε όχι λέμε, όχι λέμε, δεν θα κατέβει. Αυτό ακριβώς, τίποτε άλλο. Αυτή είναι η διορθωτική ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα που προέκυψε με τις υποψηφιότητες της Θράκης. Δεν την αναγνωρίζεις αμέσως, γιατί δεν καλεί τους εργαζόμενους στους δρόμους για την ανατροπή των αντεργατικών πολιτικών. Αν την κοιτάξεις όμως πιο προσεκτικά, διαπιστώνεις ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ελέγχει ήδη την προεδρία του Εδεσσαϊκού. Και στο κάτω - κάτω, μην είμαστε σχολαστικοί. Περί της Μειονότητας πρόκειται. Αν ήταν να κατέβει ο Πλειοψηφίας ή ο Πλατφόρμας, θα τα είχανε βάλει κάτω με το υποδεκάμετρο και θα τα είχανε κάνει κέντημα. Μέχρι και αναλύσεις ούρων θα είχανε προσκομίσει στην Κεντρική Επιτροπή. Ενώ με τις ισορροπίες της μειονότητας δεν χρειάζεται να ασχολούμεθα, έχουμε και άλλες δουλειές στο κάτω - κάτω.
σαφώς ότι βελτιωνόμαστε. Αυτή τη φορά οι κομματικοί υπεύθυνοι δεν χρειάστηκε καν να πάνε επιτόπου να χάσουνε την ψηφοφορία. Άμα κατέχεις την προεδρία του Εδεσσαϊκού, τα λύνεις από απόσταση τα θέματα. Και στο κάτω - κάτω, δεν είναι η πρώτη αδεξιότητα στην ιστορία του κινήματος. Στην 5η Ολομέλεια του ‘49 είχαμε κάνει χειρότερα. Αλλά εκεί τουλάχιστον μας είχε παρασύρει η τιτοϊκή κλίκα των Μιτρόφσκι, Κεραμιτζίεφ και Γκότσεφ. Διότι τότε δεν υπήρχαν και εσωκομματικές τάσεις να κρυφτούνε σε μια ο καθένας να βγούνε λάδι. Εκλογές ο Παναθηναϊκός πότε έχει να κατεβάσουμε τον Τάκη Τσουκαλά; Τέλος πάντων ας μην μας τρώει η εσωστρέφεια. Τόσα συγχαρητήρια έχει πάρει η χώρα που δεν έχει ξεσηκωθεί ακόμα μετά από τέσσερα χρόνια μαλακίες. Και μάλιστα λένε να μας ζορίσουνε λίγο ακόμα, για να μην χάνουμε την όρεξή μας για μεταρρυθμίσεις. Θα τους δείξουμε εμείς όμως. Θα βγούμε την Πρωτομαγιά στους δρόμους για την ανατροπή των αντεργατικών πολιτικών. Αν δεν έχει πολλή ζέστη μπορεί να πετύχουμε και κανέναν συνδικαλιστή.
Όπως π.χ. να προσέξουμε να αποτυπώνονται σωστά οι εσωκομματικές ισορροπίες στους υποψηφίους δημοτικούς συμβούλους του 11ου δημοτικού υποδιαμερίσματος.
Περιμένουμε ανακοίνωση της Ν.Δ. να απομακρυνθεί από το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ ο Κύρτσος.
Πάντως, από την προηγούμενη φάση με τη Δυτική Μακεδονία, δείχνουμε
Και ο Σαμαράς για τις δηλώσεις του για τη Θράκη.
ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ
Ψηφίστε γιατί χανόμαστε! Η Άκρα Δεξιά θα επωφεληθεί περισσότερο από την απογοήτευση και τη δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων ψηφοφόρων στις ευρωεκλογές. Αυτό δείχνουν οι περισσότερες δημοσκοπήσεις. Στην Ολλανδία, τη Γαλλία, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Σουηδία, την Ιταλία (Λίγκα του Βορρά), τη Σλοβακία, οι ακροδεξιοί θα συγκεντρώσουν, σύμφωνα με προβλέψεις, πολύ περισσότερες έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο από τις αναγκαίες για να σχηματίσουν κοινοβουλευτική ομάδα (χρειάζονται 25 έδρες από συνολικά 7 χώρες). Υπάρχουν βέβαια και οι ευρωσκεπτικιστές. Στη Βρετανία το UKIP του Νάιγκελ Φάρατζ και στην Ιταλία το κόμμα του Μπέπε Γκρίλο αναμένεται να συγκεντρώσουν σημαντικά ποσοστά. Αυτοί όμως δεν πρόκειται να συνεργαστούν με την Ακροδεξιά. Ο Φάρατζ απέρριψε ήδη πρόταση της Μαρίν Λεπέν για συνεργασία χαρακτηρίζοντας το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο «αντισημιτικό», ίσως επειδή προσβλέπει σε απογοητευμένους ψηφοφόρους του Εργατικού Κόμματος. Ευτυχώς, η Λεπέν και άλλα ακροδεξιά κόμματα απορρίπτουν τη συνεργασία με νεοναζί όπως η Χρυσή Αυγή. Στα συστημικά ευρωπαϊκά σχήματα, το δεξιό Λαϊκό Κόμμα αναμένεται να προηγηθεί ελάχιστα (περίπου 217 έδρες από 247 στο απερχόμενο Ευρωκοινοβούλιο) έναντι των Σοσιαλιστών (περίπου 208 έδρες από 195). Η Αριστερά πάντως δεν φαίνεται να κεφαλαιοποιεί εκλογικά τη δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων από τις πολιτικές λιτότητας, με
εξαίρεση την ευρωπαϊκή υποψηφιότητα Τσίπρα. Γιατί όμως; Σιγά μην το ξέρω. Θα αποτολμούσα όμως να δώσω ανάκατα κάποιες αιτίες. Πολλά κόμματα της ευρωπαϊκής Αριστεράς παραμένουν εγκλωβισμένα σε παρωχημένες πολιτικές με «μαρξιστική ορθοδοξία». Εντάξει, σέβομαι την ορθοδοξία, αλλά τα υπαρκτά μοντέλα της Βόρειας Κορέας, της Κούβας, ακόμη και το πολιτικό σύστημα της Κίνας, δεν περνάνε στην Ευρώπη. Όσο για το πάλαι ποτέ «σοβιετικό μοντέλο» έχει οριστικά καταδικαστεί ως πρότυπο, ακόμη και στη Ρωσία. Συχνά, η Αριστερά «φοβάται» την εξουσία και παραμένει στη σιγουριά του κομμουνιστικού οράματος που δεν ανταποκρίνεται πλέον στις απαιτήσεις των λαών, ιδιαίτερα στην ανατολική Ευρώπη που είχε ζήσει 50 χρόνια τον «κομμουνισμό». Τέλος, θα έλεγα ότι δεν υπάρχει ακόμη προγραμματική αριστερή απάντηση στον νεοφιλελευθερισμό και την παγκοσμιοποίηση. Οι υποσχέσεις βελτιωμένων κοινωνικών παροχών (αύξηση μισθών κ.λπ.) είναι καλές, αλλά δεν αποτελούν συστημική απάντηση στο κυρίαρχο σύστημα της παγκοσμιοποίησης. Τι να κάνουμε λοιπόν; Να πάμε μαζικά στις ευρωκάλπες για να ψηφίσουμε τον ΣΥΡΙΖΑ μπας και ενισχυθεί η άλλη Αριστερά στην Ευρώπη, εκείνη που διεκδικεί τώρα την εξουσία και δεν την παραπέμπει στις κομμουνιστικές καλένδες, όπως το ΚΚΕ... ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ
Εκδήλωση του «Πράττω» Εκδήλωση με θέμα τα προβλήματα και τις δυσκολίες της κυβέρνησης σωτηρίας της χώρας διοργανώνει η πολιτική κίνηση «Πράττω» τη Δευτέρα 28 Απριλίου και ώρα 7 μ.μ., στο Polis Cafe (Πεσμαζόγλου 5 - Στοά Βιβλίου). Ομιλητές θα είναι ο αντιπρόεδρος της Βουλής και βουλευ-
τής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Δραγασάκης και ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και πρόεδρος του «Πράττω» Νίκος Κοτζιάς. Τη συζήτηση θα συντονίσει το μέλος του Δ.Σ. του «Πράττω» Νίκος Τόσκας.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
63
ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ
«Το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι τόσο ασταθές επειδή πρώτο το κράτος τού επέτρεψε να δημιουργήσει όλο το χρήμα που υπάρχει στην οικονομία. Πρόκειται για μια τεράστια τρύπα στην καρδιά των οικονομιών και της αγοράς. Μπορεί να κλείσει αν ξεχωρίσει η παροχή χρήματος, που είναι δικαιωματικά λειτουργία του κράτους, από την παροχή χρηματοδότησης, που είναι λειτουργία του ιδιωτικού τομέα.»
Martin Wolf (FT)
Μπαλτάκος γιοκ Κενές ημερομηνίες και ώρες υπάρχουν στη Βουλή, αλλά όχι για να συζητηθεί το Μπαλτάκος-gate, όπως έχει ζητήσει ο ΣΥΡΙΖΑ πριν από το Πάσχα. Η Βουλή θα μείνει ανοιχτή μέχρι τις 9 Μαΐου για να ψηφίζει νομοσχέδια, γιατί η κυβέρνηση Σαμαρά θέλει να ξεχάσει τα αμαρτήματα των στελεχών της. Έτσι, από αύριο έως την Τετάρτη θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο για τις τράπεζες (σε τρεις συνεδριάσεις). Μέχρι τις 5 Μαΐου (δηλαδή την επόμενη Δευτέρα) θα ψηφιστεί το νέο Μεσοπρόθεσμο, ακόμη κι αν χρειαστεί να δουλέψει το Κοινοβούλιο Σαββατοκύριακο ή να συζητηθεί με διαδικασίες εξπρές - γι’ αυτά ξέρουν να βιάζονται οι κυβερνητικοί, αλλά για το Μπαλτάκος-gate… Μέχρι τις 9 Μαΐου θα ψηφιστούν και δύο νομοσχέδια του υπουργείου Ανάπτυξης: για τις λαϊκές αγορές και τις αδειοδοτήσεις επιχειρήσεων. Το γιατί είναι πιο επείγων ο διαχωρισμός των παραγωγών από τους εμπόρους στους πάγκους της λαϊκής από το να φωτιστεί η σκανδαλώδης σύμπηξη μετώπου Μαξίμου και Χρυσής Αυγής, μόνο ο φόβος του τερματοΚ.ΠΟΥ. φύλακα πριν από τις κάλπες μπορεί να το εξηγήσει.
Η ανατροπή θα έρθει από κάτω Το σύνθημα του Αλέξη Τσίπρα πως «η ανατροπή θα έρθει από κάτω» απέκτησε γεωγραφική διάσταση κατά τη διάρκεια της πρόσφατης περιοδείας του στην Κρήτη. Από το «κάτω μέρος του χάρτη» θα ξεκινήσει η μεγάλη ανατροπή τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας το βράδυ της Τρίτης στα Χανιά, σε μια συγκέντρωση που ξεπέρασε κατά πολύ σε μέγεθος την αντίστοιχη προεκλογική του 2012. Μέσα σε τρεις μέρες ο Αλέξης Τσίπρας διέσχισε την Κρήτη και είχε την ευκαιρία να ακούσει, να δει και να «γευτεί» τον αέρα της ανατροπής που φυσάει στη Μεγαλόνησο. «Είσαι ο μοναδικός πολιτικός που καταδέχτηκε να έρθει στον τόπο μας» ήταν το καλωσόρισμα των κατοίκων της «ακριτικής» Σητείας στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ σε κάθε πόλη και χωριό τον περίμενε μια ζεστή χειραψία, ένα λουλούδι και φυσικά μια... ρακή. Η πιο συγκινητική στιγμή της περιοδείας του Αλέξη Τσίπρα στην Κρήτη ήταν τα βουρκωμένα μάτια των ηλικιωμένων κατοίκων της μαρτυρικής Βιάννου, όταν άκουσαν τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να ανακοινώνει την συμμετοχή του Μανώλη Γλέζου στο ευρωψηφοδέλτιο μπροστά στο μνημείο των 460 θυμάτων του χωριού που το 1943 εκτελέσθηκαν από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Ο Αλέξης Τσίπρας ανανέωσε το ραντεβού με την Κρήτη της ανατροπής για τις 23 Μαΐου, οπότε και θα κλείσει τις προεκλογικές του ομιλίες από το Ηράκλειο.
Προπαγάνδα και πραγματικότητα Το θέμα του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι το κορυφαίο προπαγανδιστικό χαρτί του συστήματος Σαμαρά, αφού πάνω σε αυτό έχει οικοδομήσει όλη την επιχειρηματολογία περί ανάκαμψης της οικονομίας, αποδέσμευσης από το Μνημόνιο, αλλά και την προσδοκία για ρύθμιση του χρέους βάσει της δέσμευσης που έχουν αναλάβει οι δανειστές. Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 1,5 δισ. ευρώ, αν αυτό είναι το τελικά αποδεκτό, δεν μπορεί να λειτουργήσει θετικά υπό τις παρούσες συνθήκες για την ελληνική οικονομία. Ένα πλεόνασμα θα ήταν επιτρεπτό αν η οικονομία βρισκόταν σε ανοδικό κύκλο, σε ανάπτυξη, αν δεν ήταν σε βαθιά ύφεση. Η κυβέρνηση πέτυχε το πρωτογενές πλεόνασμα ασκώντας μια άδικη φορολογική και μια σκληρή περιοριστική οικονομική πολιτική. Τα σκληρά μέτρα δεν αποσκοπούσαν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ενώ η υπερβολική φορολογία συνέτεινε στο βάθαιμα της ύφεσης και έφερε σε απόγνωση χιλιάδες πολίτες. Το ερώτημα είναι: γιατί εφαρμόζεται αυτή η πολιτική; Η απάντηση είναι πολύ απλή. Η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης είναι μια στρατηγική στην οποία έχουν συμφωνήσει η κυβέρνηση και η τρόικα, να μειωθούν οι μισθοί και τα εισοδήματα και να υποτιμηθούν οι περιουσιακές αξίες, δημόσιες και ιδιωτικές. Να «σκοτωθεί» δηλαδή ένα μεγάλος μέρος του ΑΕΠ, πάνω από 50 δισ., για να δημιουργηθούν κίνητρα στους επίδοξους επενδυτές, να αγοράσουν και να πουλήσουν Ελλάδα. Αυτή η οικονομική μεγέθυνση αποτελεί για το σύστημα Σαμαρά την ουσία της οικονομικής του πρότασης. Δεν πρόκειται όμως για παραγωγική ανασυγκρότηση και ανάπτυξη, αλλά κατά κύριο λόγο για φούσκα κερδοσκοπίας με σαθρές παραγωγικές βάσεις, η οποία στηρίζεται στη βίαιη υποτίμηση της εργασίας και των περιουσιακών αξιών. Η στρατηγική του συστήματος Σαμαρά ενέχει ό-
μως μια ακόμη επικίνδυνη πλευρά για τη χώρα, καθώς υπονομεύει διπλά τον στόχο της πραγματικής απομείωσης του χρέους. Πρώτον: Τον υπονομεύει με την υφεσιακή πολιτική. Με σκληρή υφεσιακή πολιτική δεν απομειώνεται κανένα δημόσιο χρέος, αντιθέτως αυξάνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ, ο αποπληθωρισμός το αυξάνει ακόμη περισσότερο, ενώ ανακύπτει και μείζον πρόβλημα με το ιδιωτικό χρέος. Δεύτερον: Ο Σαμαράς προαναγγέλλει όχι απλώς πρωτογενές πλεόνασμα αλλά και δημοσιονομικό από το 2015, παρ’ ότι η χώρα έχει να καταβάλει μόνο το έτος αυτό 21 δισ. τοκοχρεολύσια. Αν ο πρωθυπουργός γνωρίζει ήδη τη ρύθμιση για το χρέος, στην οποία πρόκειται να καταλήξει με τους δανειστές, μένει να την δούμε και να την κρίνουμε. Να δούμε δηλαδή αν πρόκειται για πραγματική απομείωση ή για απλή επιμήκυνση. Αν όμως δεν έχει ακόμη καταλήξει σε συμφωνία και νομίζει ότι είναι δυνατόν να επιτευχθούν τα πλεονάσματα, που προβλέπει το Μνημόνιο, δηλαδή 2,7 δισ. φέτος, 5,7 δισ. το 2015 και 9,8 δισ. το 2016 κ.ο.κ., τότε είναι σκέτη τρέλα, αφού λειτουργεί ως ατζέντης των δανειστών αδικώντας ακόμη και τον εαυτό του. Αν επομένως δεν υπάρξει εν τω μεταξύ ρύθμιση για την αποπληρωμή του χρέους, ο Σαμαράς προαναγγέλλει συνέχιση της ίδιας άδικης και βαριάς φορολογικής πολιτικής, πάγωμα, άρα πραγματική μείωση, δαπανών για υγεία, παιδεία, συντάξεις και δημόσιες επενδύσεις και ταυτόχρονα γενική εκποίηση δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας. Ας μην υποβαθμιστεί ως δευτερεύον αυτό το τελευταίο, το «σκότωμα» δηλαδή των υποτιμημένων ιδιωτικών περιουσιακών αξιών, γιατί λειτουργεί ως «μαμή» για την αλλαγή της κοινωνικής και της πολιτικής συνείδησης ευρύτερων μεσαίων στρωμάτων, που αποτέλεσαν τη ραχοκοκκαλιά της πολιτικής νομιμοποίησης. ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ
ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΑ ΛΟΙΠΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ
Όλοι αυτοί που σήμερα έχουνε κάνει σημαία και φλάμπουρο τη Σαμπιχά. Είναι οι ίδιοι που είχανε ξεσκίσει την Καραχασάν. Οι ίδιοι ακριβώς όμως... Τότε, το μακρινό 2006. Τη μουσουλμάνα υποψήφια υπερνομάρχη του ΠΑΣΟΚ. Εκ των αυτών κινήτρων ορμώμενοι, και τότε και τώρα. Πάντως ο ΣΥΡΙΖΑ απέσυρε τον υποψήφιο περιφερειακό του σύμβουλο. Εκείνον που φλερτάρει με τον κόμμα που ίδρυσαν (παλιά...) οι αείμνηστοι Σαδίκ και Φαΐκογλου. Η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, που κάμποσοι δικοί τους, εκεί
πάνω, κάνουν το ίδιο. Προσποιούνται πως δεν είδαν και δεν άκουσαν τίποτα. Και τα κανάλια επίσης. Όσοι εξακολουθείτε ν’ ασχολείστε με το τι λέει ο Πάγκαλος. Καλά να πάθετε. Εντάξει, ένα ραδιόφωνο και κανά δυο κανάλια εννοούν να τον συντηρούν στη «ζωή». Διά τεχνητής επικοινωνιακής αναπνοής. Κι αυτός νομίζει πως ακόμη υπάρχει. Καλώς τα παιδιά τα δικά μας. «Ελπίζω οι Έλληνες να στηρίξουν τον Σαμαρά». Μας διέταξε (ευγενικά είναι αλήθεια), ο Βόλφγκαν Σόιμπλε μέσω της «Καθημερινής».
Νωρίς - νωρίς βγήκε αυτή τη φορά να μας δώσει γραμμή ο Γερμανός. Εντάξει, τη δουλειά του κάνει. Κι εμείς τη δική μας... Έφριξε η Όλγα Τρέμη που μειονοτικός βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ μιλούσε με φόντο τουρκική σημαία. Επαναστάτησε η εθνική της συνείδηση, πώς το λένε. Παρ’ ό,τι βρισκόταν σε αίθουσα της Πόλης. Φαντάζομαι πως θα επαναστατούσε η συνείδησή της κι αν έβλεπε Ελληνοαμερικανό γερουσιαστή. Ή μειονοτικό, Βορειοειπηρώτη βουλευτή. Ή Ρωμιό της Πόλης βουλευτή. Να μιλούν με φόντο ελληνική σημαία. Ή μήπως όχι;
Πατείς με πατώ σε διάφοροι υποψήφιοι δήμαρχοι επισκέπτονται και προσκυνούν τον Αρχιεπίσκοπο. Τον συμπαθή, σίγουρα, Αρχιεπίσκοπο. Όμως κάνει τόσο μπαμ η σκοπιμότητα η δόλια. Που καταντάει αντιαισθητικό, τουλάχιστον. Τόσο δύσκολο είναι πια να γίνεται η διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, πριν από την ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων; Και να συλλέγονται οι αναγκαίες πληροφορίες, φυσικά. Το χειρότερο πάντως θα ήταν να επέμενε ο ΣΥΡΙΖΑ στο λάθος. Η διόρθωση είναι γενναία πράξη, σε κάθε περίπτωση. Αν συνοδευόταν και από επίσημη ομολογία του λάθους, ακόμη καλύτερα. Στο ένα εκατομμύριο αναμένεται να φτάσει ο αριθμός των αιτουμένων με-
ρίδιο από το λεγόμενο «κοινωνικό μέρισμα». Κάπου 4 με 5 κατοστάρικα, για να ξέρουμε τι λέμε. Εφάπαξ δε, κι έξω απ’ την πόρτα. Σκέψου δηλαδή τι γίνεται, πού ακριβώς βρισκόμαστε. Είναι ο πάτος που λέγαμε... Και μέσα στη σύγχυση ο Σαμαράς σχεδιάζει, λέει, κεντρώα στροφή(!). Εντάξει, να γελάσει κομματάκι κι ο κάθε πικραμένος. Είδατε, φαντάζομαι, τους ευέλπιδες της φρουράς να ψάλουν βροντωδώς τον Εθνικό Ύμνο, με το που ακούστηκε το Χριστός Ανέστη στη Μητρόπολη. Τώρα πώς συνδέεται το Χριστός Ανέστη με τον Εθνικό Ύμνο, έλα, μυαλό, στον τόπο σου. Εκτός κι αν μας έχει πείσει ο Λιακόπουλος ότι και
ο Χριστός ήτο Έλλην. Ή αν επιστρέφουμε πλησίστιοι στο αλήστου μνήμης «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών». Δεν μου φάνηκε δε πως ο Αρχιεπίσκοπος ενοχλήθηκε καθόλου. Όπως δεν φαίνεται να ενοχλείται και που παρουσιάζονται όπλα στο Άγιο Φως. Αλλά, βλέπεις, τιμές αρχηγού κράτους είναι αυτές. Σκέψου όπλα, από χέρι φονικά όργανα δηλαδή, σε χριστιανικό σύμβολο. Και η Εκκλησία το βρίσκει απολύτως φυσικό. Σα να μας τα γυρίζει τώρα ο Πάγκαλος. Μπορεί να ψηφίσει Ποτάμι, λέει, αλλά μπορεί και Σαμαρά. Αλλά μην ζορίζεσαι, Θόδωρε, όποιο απ’ τα δύο κι αν ψηφίσεις. Στην ίδια τσέπη μπαίνει...
Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a
Η ΑΥΓΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014
ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΜΠΑΛΤΑ
Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
Καρτέσιος και τηλεόραση
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
Δεν φτάνει μόνο η ψήφος ΠΕΜΠΤΗ 1η ΜΑΪΟΥ 2014. Βαθύς θυμός, πανό, συνθήματα εναντίον όσων εκπροσωπούν, θεσμικά και εξωθεσμικά, τις πολιτικές λιτότητας. Η πόλη (μακάρι να διαψευσθώ) απούσα, κλεισμένη στον εαυτό της, στις εξοχές και στις παραλίες για να λιαστεί. Στις πλατείες οι συνήθεις ύποπτοι, που με επιμονή και υπομονή συνεχίζουν να κατεβαίνουν στους δρόμους κοντά στην πλατεία Συντάγματος. Αν αυτή είναι η εικόνα και αυτή την Εργατική Πρωτομαγιά (επαναλαμβάνω: μακάρι να διαψευσθώ), το πρόβλημα δεν είναι οι εργαζόμενοι, αλλά αυτό που σήμερα είναι «το περιεχόμενο, οι συνθήκες και οι σχέσεις εργασίας», η συνείδηση που έχουν για τον εαυτό τους. Το χάσμα μεταξύ των εργαζομένων και της συνδικαλιστικής εκπροσώπησής τους. Δεκαετίες εγκατάλειψης, χειραγώγησης, εκμαυλισμού, πολιτικών και πολιτισμικών μεταμορφώσεων δημιούργησαν λαγούμια στη συνείδηση των εργαζομένων. Έσκαψαν βαθύτερα ακόμη και από τα κυρίαρχα μοντέλα του νεοφιλελευθερισμού, της κοινωνίας των «δύο τρίτων». Των μοντέλων του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού που επέβαλαν την επισφαλή εργασία ως... νόμο της φύσης. Οι εργαζόμενοι, όλο και πιο φτωχοί, κα-
τά πλειονότητα ημιάνεργοι, όλο και περισσότερο σπρωγμένοι στο περιθώριο, κινούνται παλινδρομικά μεταξύ οργής, απάθειας και τιμωρίας «αυτών που τους πρόδωσαν» και δυσπιστίας γι’ αυτό που θα τους αντικαταστήσει. Πέρα από το στερεότυπο του εργαζόμενου που είναι δεμένος με την εργασία του, που αγωνίζεται για τα δικαιώματά του, που έχει ταξική συνείδηση και είναι φύσει και θέσει «αριστερός», υπάρχει η πραγματικότητα των ανθρώπων που ζουν στο πετσί τους την καταστροφή της κρίσης, που αισθάνονται ανήμποροι να αντιδράσουν στην εξόντωσή τους. Που αισθάνονται πως δεν υπάρχουν, πως είναι «τίποτα» και αντιδρούν ενστικτωδώς: εγκαταλείπουν
Στις επόμενες εκλογές η στροφή προς τα αριστερά θα εδραιωθεί. Αλλά δεν φτάνει η ψήφος για να σταματήσει το εκκρεμές οργή - απάθεια, συμμετοχή - ανάθεση
τα κοινά, προσπαθούν να επιβιώσουν ατομικά, περιχαρακώνονται σε πολιτικές ή συντεχνιακές σέχτες, εναποθέτουν τη σωτηρία τους σε ψεύτικους προφήτες. Από τη στιγμή που η κυρίαρχη ιδεολογία «διέγραψε» την αντίθεση κεφαλαίου εργασίας, ο αντίπαλος δεν είναι πια τα αφεντικά «που πληρώνουν και αυτά την κρίση», αλλά αυτός που μπορεί να προσωποποιήσει τον «εχθρό»: οι πολιτικοί, που «όλοι ίδιοι είναι», οι μετανάστες, οι φυλετικές και θρησκευτικές μειονότητες. Στις επόμενες εκλογές η στροφή προς τα αριστερά θα εδραιωθεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ο νικητής. Αλλά δεν φτάνει η ψήφος για να σταματήσει το εκκρεμές οργή - απάθεια, συμμετοχή - ανάθεση. Δεν αρκεί η εκλογική αριθμητική για να ξαναδώσει ελπίδα και φωνή σε αυτούς που ζουν από την εργασία. Εκτός από την πολιτική, χρειάζεται και μια πολιτισμική επανάσταση για να σπρώξει το κέντρο βάρους της πολιτικής από τα μέγαρα της εξουσίας στην κοινωνία. Να ξανατοποθετήσει την εργασία ως κινητήρια δύναμη της πολιτικής και όχι ως πρόβλημα ή κόστος παραγωγής. Η Αριστερά ή ξεκινάει από εκεί μόλις γίνει κυβέρνηση για να ηγεμονεύσει ή θα μείνει από καύσιμα στον Γράμμο. Y
Ο ΚΑΡΤΕΣΙΟΣ δικαίως θεωρείται πατέρας της σύγχρονης φιλοσοφίας. Η προσέγγισή του διέγραψε ολόκληρη τη μεσαιωνική θεωρητική παράδοση, και μαζί την πρωτοκαθεδρία της θεολογίας, θέτοντας ένα νέο φιλοσοφικό αίτημα και επινοώντας τη μέθοδο που θα το ικανοποιούσε. Αίτημα η θεμελίωση της γνώσης στην απόλυτη βεβαιότητα και μέθοδος η ριζική αμφιβολία που αμφισβητεί συστηματικά το παν μέχρι να αγγίξει εκείνο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Τι αντιστέκεται σε κάθε αμφισβήτηση; Όχι τα δεδομένα της εμπειρίας, αφού οι αισθήσεις μας μπορεί να πλανώνται. Όχι οι μαθηματικές αλήθειες ή καν η ύπαρξη του Θεού, αφού ένας κακός δαίμονας μπορεί να μας εξαπατά. Το μόνο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση είναι το ότι ενόσω αμφιβάλλω όντως αμφιβάλλω, δηλαδή όντως σκέπτομαι. Ενόσω δε σκέπτομαι, δεν μπορεί παρά να υπάρχω ως ακριβώς πράγμα που σκέπτεται (res cogitans), ως νους. Ιδού λοιπόν η απαρασάλευτη βεβαιότητα: σκέπτομαι άρα υπάρχω. Cogito ergo sum. Εγώ. Εγώ ως νους. Λαμπρά γιατί αντιθεοκρατικά και ανθρωπογενή. Έστω και εγωκεντρικά. Αλλά τι γίνεται με το σώμα μου και πώς αυτό συνδέεται με τον νου μου; Η απάντηση του Καρτέσιου δεν ικανοποίησε κανέναν, ίσως ούτε τον ίδιο. Μέχρι να φτάσει η εποχή της τηλεόρασης που δικαίωσε πλήρως τη γραμμή του λύνοντας ταυτόχρονα ζητήματα ανοιχτά επί αιώνες. Και ιδού. Η τηλεόραση επιλαμβάνεται ενός νου πλήρως αποκομμένου από το σώμα, ακριβώς όπως θα ήθελε ο Καρτέσιος. Με μόνη διαφορά ότι η τηλεόραση δεν έχει τίποτε να κάνει με σκέπτεσθαι. Ακόμη και οι σοβαρότερες εκπομπές της, καθώς αποκλείουν εξ ορισμού την κοινωνία των σωμάτων, τη σωματική διακινδύνευση της αποδοκιμασίας ή του αντίλογου, δεν είναι ικανές να καλλιεργήσουν σκέψη. Στην καλύτερη περίπτωση μεταδίδουν πληροφορία. Συνήθως διανθισμένη με πρότυπα διασκέδασης που θα καταστήσουν την ίδια εύπεπτη. Όπως αρμόζει. Όπως αρμόζει, γιατί η τηλεόραση εκλαμβάνει πρωταρχικά το σώμα ως αραγμένο αδρανώς στον καναπέ, να ασκεί απλώς δάκτυλα στο τηλεχειριστήριο και σιαγόνες κατά το μασούλημα. Αλλά δεν αρκείται εκεί. Προβάλλει ταυτόχρονα πρότυπα σωματικής διάπλασης σαν εκείνα που υπόσχονται τα ινστιτούτα αδυνατίσματος, σωματικά κατορθώματα όπως εκείνα των αθλητών, προτάσεις που ενδύουν υποδειγματικά το σώμα για κάθε περίσταση. Η τηλεόραση δεν αγνοεί το σώμα. Προκρίνει εκείνο που φαίνεται ωραίο με τα μέτρα της εποχής υπό τον όρο να παραμένει γυμνό από σκέψη, υπήκοο του νου που πληροφορεί αποκλειστικά εκείνη. Πάντα όπως θα ήθελε ο Καρτέσιος. Η τηλεόραση παρέχει εικόνες σώματος μετά λόγου. Δηλαδή αποκαθιστά την αεριώδη ζεύξη νου και σώματος που αποζητούσε ο Καρτέσιος. Και την αποκαθιστά μάλιστα μέσω του «εγώ», ακριβώς όπως θα ήθελε εκείνος. Με μόνη διαφορά ότι το «σκέπτομαι» έχει αντικατασταθεί από το «πληροφορούμαι» και το «υπάρχω» από το «επιτυγχάνω». Την εποχή της τηλεόρασης, η εμβληματική ρήση του Καρτέσιου έχει μετεξελιχθεί στην «επιτυγχάνω άρα υπάρχω». Εγώ. Μόνος εγώ και μόνον εγώ. Επιτυγχάνω επειδή πληροφορούμαι μέσω τηλεόρασης και πιστοποιώ πως υπάρχω επειδή ακολουθώ τα δικά της πρότυπα. Διασκέδασης ή άλλα. Υπέροχα. Το καρτεσιανό εγχείρημα ολοκληρώθηκε. Αυτά, βέβαια, μέχρι την κρίση. Γιατί η κρίση έχει θίξει όλα ανεξαιρέτως τα τηλεοπτικά πρότυπα. Λέτε να οδηγήσει σε μια γνησίως μετακαρτεσιανή εποχή; Ίδωμεν.
Είδατε πώς το μιντιακό σύστημα «έπνιξε» την αποκάλυψη της άποψης του Σαμαρά στο περιοδικό «Εποπτεία» το 1989, όταν αποκαλούσε τη μειονότητα τουρκική; Φαντάζεστε τι θα είχε γίνει αν το είχε πει ο Τσίπρας. Όχι πως ο Σαμαράς έχει εντελώς άδικο για την αιρετική άποψη που εξέφραζε πριν από 25 χρόνια, αλλά νά, το σύστημα είχε «σκυλιάσει» κατηγορώντας τον ΣΥΡΙΖΑ για κρυφές σχέσεις με το τουρκικό προξενείο, παρ’ ότι το τελευταίο προωθεί το μειονοτικό κόμμα DEΒ στις ευρωεκλογές προκειμένου να ανακόψει την αυξανόμενη επιρροή του κόμματος της ριζοσπαστικής Αριστεράς στη μειονότητα. ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ
Y
17 9 771109 015103