12063

Η ΑΥΓΗ

KΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ TIMH: 3 €

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 12063

Κολασμένη περίοδος

ΓΑΖΑ

Αιματοχυσία δίχως τέλος

Προεκλογικά παιχνίδια Σαμαρά - Βενιζέλου με το χρέος και την προεδρική εκλογή Φόροι 9 δισ. έως τον Δεκέμβριο, «κόκκινα» δάνεια, απολύσεις και στο βάθος νέο ασφαλιστικό ΣΕΛ. 7, 8, 9

Να δώσουμε τέλος στην ατιμωρησία του Ισραήλ

ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ ΣΕΛ. 40, 41, 42

ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ Ρ. ΦΙΣΚ

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΕΡΝΕΤΑΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ «ΓΥΠΕΣ» ΣΚΑΒΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΛΑΚΚΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Είναι με το 1%, είμαστε με το 99% ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΝΙΚΟΣ ΒΟΥΤΣΗΣ: Πλατιές συμμαχίες με αριστερό πρόγραμμα

Υ ΙΟ

ΟΥ Α

Α

ΑΣ ΣΤ

κά ως πελάτης του ΔΝΤ και των αρπακτικών την ώρα που η χώρα έχει μπροστά της τη διαπραγμάτευση για τη μείωση του χρέους. Στην Αργεντινή, πάνω από μια δεκαετία πριν, χρεοκόπησε η σκληρή πολιτική του ΔΝΤ, που ακολουθεί ως «καλός μαθητής» η κυβέρνηση Σαμαρά κι αν τώρα δικαιωθούν τα αρπακτικά, που δεν αποδέχθηκαν το κούρεμα των ομολόγων, δεν θα μπορέσει να σταθεί στο εξής καμιά αναδιάρθρωση χρέους. Η κυβέρνηση επέλεξε στρατόπεδο. Είναι με το 1% των «όρνεων», που χτυπούν την Αργεντινή. Είμαστε με το 99% της κοινωνίας, που αγωνιά και αγωνίζεται κόντρα στη λεηλασία των χωρών από τους οικονομικούς δολοφόνους.

ΤΑΣ ΣΕΛ. 13

«Γύπες» πολεμούν την Αργεντινή LE

MONDE diplomatique

Zοζέ Νατανσόν: Ο Κιρτσνερισμός, οι κερδοσκόποι, η οικονομία

ΤΟΥ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Το σύστημα δεν θα στρώσει δάφνες στον ΣΥΡΙΖΑ

ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ των οικονομικών δολοφόνων, που επιχειρούν να πλήξουν την Αργεντινή απαιτώντας ιλιγγιώδη κέρδη 1.680%, τάχθηκε η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου μέσα στην παραζάλη της να χτυπήσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Με πρωτοφανή πολιτική ανοησία η κυβέρνηση «υιοθέτησε» την επίθεση των κερδοσκόπων στην Αργεντινή, που εκπροσωπούν μόλις το 1% των ομολογιούχων και δεν έχουν συμβιβαστεί με το κούρεμα. Η αμετροέπεια της κυβέρνησης δεν έχει όριο, καθώς λειτουργεί ουσιαστι-

Ν

ΣΕΛ. 11

ΣΥΡΙΖΑ: ΝΑ ΜΠΕΙ ΦΡΑΓΜΟΣ ΣΤΑ ΑΡΠΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥΣ

ΕΝΘΕΜΑΤΑ Γκ. Πάλαστ: Ποιoς είναι ο «γύπας» Π. Σίνγκερ

ΑΡΘΡΑ Γ. Κατρούγκαλος, Κ. Ήσυχος, Γ. Σταθάκης ΣΕΛ. 2, 6, 27, 30, 39

ΛΟΥΚΑ ΛΑΝΤΟ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΗΣ ΟΥΝΙΤΑ:

H Oυνιτά δεν θα καταλήξει στα χέρια της Δεξιάς

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕΛ. 15

Η Αργεντινή, ο δικαστής Γκρίζα και ο κ. Σίνγκερ

3/8

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΤΑΘΑΚΗ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΡΔΙΖΟΓΛΟΥ: Τι είπαμε με τον Τσίπρα για την ΑΕΚ και το ποδόσφαιρο

ΣΕΛ. 53

ΕΔΩ ΚΑΙ ΑΙΩΝΕΣ, όταν δανείζεται ένα εθνικό κράτος, σε αντίθεση με ένα νοικοκυριό ή μια επιχείρηση, δεν υπάρχει τρόπος να του επιβάλεις την αποπληρωμή. Ο λόγος είναι απλός. Εάν χρεοκοπήσει ένα κράτος, τότε ενεργοποιείται ο διεθνής κανόνας της ισότητας των εθνικών κρατών. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Αφιέρωμα: Το περιοδικό «Πάλι» πενήντα χρόνια μετά Κείμενα: Ν. Βαλαωρίτης, Αλ. Ζήρας, Ελ. Αρσενίου Συζήτηση με τους: Π. Κουτρουμπούση, Δ. Πουλικάκο

Ο δικός μας Κώστας

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Το σκεπτικό της εισαγγελέως στη δίκη της Μανωλάδας

AΡΘΡΑ Αλ. Μητρόπουλος, Ελ. Πορτάλιου, Ιλ. Μορώνη, Nτ. Βαΐου

ΣΕΛ. 18

Γράφουν: Αν. Πετρουλάκης, Ν. Φίλης, Γ. Κυρίτσης, Χρ. Πουλίδου

ΣΕΛ. 54, 55

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

2

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ

Είναι με το 1%, είμαστε με το 99% Η αντιπαράθεση για το επίμαχο θέμα της Αργεντινής δείχνει με ανάγλυφο τρόπο το χάσμα που χωρίζει την κυβέρνηση από τον ΣΥΡΙΖΑ. Από την πρώτη στιγμή που η Αργεντινή αποφάσισε να συγκρουστεί με τους «γύπες», που έλεγχαν μόλις το 1% του χρέους της χώρας, η κυβέρνηση στην Αθήνα ενορχήστρωσε μια ανόητη επίθεση εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν τέτοια η παραζάλη τους, που νόμιζαν ότι βρήκαν την ευκαιρία της ζωής τους για να επιτεθούν στον ΣΥΡΙΖΑ. Τα κυβερνητικά στελέχη εμφανίζονταν να υιοθετούν την επίθεση των κερδοσκόπων κατά της Αργεντινής για να δείξουν -υποτίθεται- τι περιμένει την Ελλάδα αν σχηματίσει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Η πρώτη ανοησία που έκαναν ήταν ότι δεν κατάλαβαν πως εναντίον της Αργεντινής επιτέθηκαν οι εκπρόσωποι ενός κερδοσκοπικού κεφαλαίου. Αντίθετα, η πλειοψηφία των ομολογιούχων, δηλαδή το 93%, είχαν συμφωνήσει με τη χώρα. Η δεύτερη ανοησία που έκαναν ήταν ότι δεν πήραν χαμπάρι πως το κερδοσκοπικό κεφάλαιο ζητούσε να έχει κέρδος, όχι 300% που του πρότεινε η κυβέρνηση της Αργεντινής, αλλά 1.680%! Ενώ η Ελλάδα έχει μπροστά της τη διαπραγμάτευση για την απομείωση του χρέους, τα κυβερνητικά στελέχη εμφανίστηκαν να επιχαίρουν ανοήτως που τα «αρπακτικά» επιχειρούν να πλήξουν την εθνική κυριαχία της Αργεντινής. Η τρίτη ανοησία που έκαναν τα κυβερνητικά στελέχη στην Αθήνα ήταν ότι έφτασαν μέχρι του σημείου να επικρίνουν την κυβέρνηση της Αργεντινής, τασσόμενοι ουσιαστικά με τους κερδοσκόπους. Την ώρα που το Μπουένος Άιρες έδινε μάχη κατά των κερδοσκόπων, που εκπροσωπούσαν μόλις το 1% των ομολογιούχων απαιτώντας το ιλιγγιώδες ποσοστό κέρδους 1.680%, η Βούλτεψη από την Αθήνα επέκρινε την κυβέρνηση της Αργεντινής! Αυτή όμως είναι και η ουσία της μεγάλης διαφοράς. Η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου τάσσεται με το 1% των κερδοσκόπων, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ και η Αριστερά «είμαστε το 99%», όπως έλεγαν και οι διαδηλωτές της Γουόλ Στριτ. Έστω και καθ’ υπερβολήν, γιατί βεβαίως οι κοινωνίες είναι πολύ πιο σύνθετες, αυτό δείχνει πόσο μεγάλη είναι η διαφορά. Και αυτή η διαφορά φάνηκε ξεκάθαρα με την περίπτωση της Αργεντινής.

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

δίνεται μια χαρά από το πολυνομοσχέδιο με Σαν έτοιμος από καιρό το ξεφούρνισε ο Γκίτα προαπαιτούμενα. Πρώτα-πρώτα, νομοκας Χαρδούβελης στην πρώτη του εμφάνιση ΣΗΜΕΡΑ σχέδιο με κοντά διακόσια πενήντα άρθρα στη Βουλή: Το πολύ ξύλο το δημοσιονομικό το έΕΙΝΑΙ είναι από μόνο του και ανεξάρτητα από το χουμε φάει! Και: Τώρα έχουμε μπροστά μας μέπεριεχόμενο άγρια κακοποίηση της δημοτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα, αλλά ο δρόμος ΚΥΡΙΑΚΗ κρατίας. Ακόμα πιο άγρια -ξύλο και των γοδεν έχει τελειώσει, είμαστε σε δύσκολες στιγΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ νέων- όταν η συγκεκριμένη νομοθετική μές και πρέπει να τα δούμε όλα. Αυτά είπε ο ΚΑΡΤΕΡΟΥ κουρελού τσουβαλιάζει όλες τις απαιτήσεις διάδοχος του Γιάννη Στουρνάρα, παρουσιάζο-προαπαιτούμενα!- των δανειστών για να ντας στην επιτροπή της Βουλής το πολυνομοπάρουμε τη δόση. Από αιγιαλούς και δάση σχέδιο με τα προαπαιτούμενα. μέχρι ΤΑΙΠΕΔ και ιδιωτικοποιήσεις, από Πάλι τα ίδια και τα ίδια, θα μου πεις. Διότι τα ταμεία και συντάξεις, μέχρι φορολογικές έχουμε ακούσει χίλιες φορές αυτά. Μόνο που ερυθμίσεις, όλα τα καλά χωράνε στο εν λόγω πί Στουρνάρα είχαμε φάει το πιο πολύ βόδι, εξυλάρμενο. νώ τώρα φάγαμε το πιο πολύ ξύλο. Το ερώτημα Τουτέστι, και για να σοβαρευτούμε. Μποωστόσο που πλανάται είναι: Τι ακριβώς εννοεί ρεί να διαβεβαιώνει ο κύριος υπουργός ότι ο υπουργός όταν διαβεβαιώνει ότι φάγαμε το το πολύ ξύλο το έχουμε φάει. Το νομοσχέπιο πολύ ξύλο; Μένει κι άλλο να φάμε προφαδιο όμως που παρουσίασε και τα λογάκια νώς - αλλά πόσο; Λίγο; Μερικές σφαλιάρες; Μετου για τις δύσκολες στιγμές μπροστά μας ρικές κλοτσιές; Αυτό δεν το διευκρινίζει. Όπως δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για το τι μας φυσικά δεν διευκρινίζει αν στο ξύλο που απομένει να φάμε υπολογίζει κι εκείνα που έχουν υπογραφεί μεν περιμένει ακόμα. Αν το ξύλο το βαφτίσουν δημοσιονομικό ή χθες, αλλά ισχύουν σήμερα και θα ισχύουν και αύριο. Αυτό θε- διαρθρωτικό, λίγο ενδιαφέρει εμάς που θα το φάμε. Αυτό που ωρείται ξυλοδαρμός τετελεσμένος άμα τη υπογραφή της συγκυ- πιο πολύ ενδιαφέρει, βλέποντας και το πολυνομοσχέδιο, είναι πότε θα εισπράξουν το πολιτικό ξύλο που τους αναλογεί ο κύβέρνησης ή μετράει από τη στιγμή που πέφτουν οι κρύες; Η απάντηση για τις διαθέσεις και το διαθέσιμο ξύλο ωστόσο ριος Χαρδούβελης και οι πολιτικοί προϊστάμενοί του...

Όπου βλέπεις ξύλο τρέχα

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Η Αργεντινή, ο δικαστής Γκρίζα και ο κ. Σίνγκερ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1 Κανένα κράτος ή δικαστήριο δεν μπορεί να επιβάλει σε ένα άλλο την αποπληρωμή. Συνεπώς, οι λύσεις μέχρι στιγμής ήταν ο έμμεσος οικονομικός εκβιασμός, οι άτυπες διαπραγματεύσεις (το Κλαμπ των Παρισίων) και η προσφυγή σε διεθνείς δανειστές, όπως το ΔΝΤ. Τελικά όμως, η μοναδική δόκιμη μέθοδος είναι οι διαπραγματεύσεις δανειστών και εθνικού κράτους και η συμφωνία σε ένα κουρεμένο χρέος. Μετά η χώρα επέστρεφε στις αγορές, κατά κανόνα μετά από 3-4 χρόνια (η «αμνησία των αγορών»). Αυτά τα γνωρίζει φυσικά ο δικαστής Γκρίζα (Τhomas Griesa). Ως γνωστόν, η Αργεντινή είχε συμφωνήσει το 2005 και το 2010 με το 90% των ιδιωτών πιστωτών της να τους πληρώνει 28 σεντς για κάθε δολάριο. Ενδιάμεσα ο κ. Σίνγκερ (Paul Singer) αγόραζε σε εξευτελιστικές τιμές αργεντίνικα ομόλογα και στη συνέχεια προσέφυγε στον δικαστή απαιτώντας την πληρωμή τους στο 100% της ονομαστικής αξίας τους. Ο δικαστής τον δικαίωσε, επικαλούμενος ότι τα ομόλογα είχαν αυτοδύναμη υπόσταση (ήταν αμερικανικού δικαίου) και έπρεπε να πληρωθούν μάλιστα κατά προτεραιότητα έναντι του 90%. Γνωρίζοντας όμως τον διεθνή κανόνα, ότι δεν μπορεί να επιβάλει την απόφασή του, όρισε διαπραγματευτή για να οδηγήσει τα δύο μέρη σε συμφωνία. Οι περισσότεροι έγκυροι νομικοί των ΗΠΑ γράφουν ότι ο δικαστής δεν έπρεπε καν να εμπλακεί σε τέτοια δίκη εφόσον δεν μπορεί να εκτελέσει την όποια απόφαση πάρει (βλ. πρόσφατη αρθρογραφία στην Wall Street Journal). Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ στο οποίο προσέφυγε η Αργεντινή δήλωσε αναρμόδιο. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ τηρεί ουδέτερη στά-

ση. 100 διεθνούς φήμης οικονομολόγοι, που περιλαμβάνουν και τα μισά οικονομικά Νόμπελ της πρόσφατης περιόδου, κάλεσαν την Πέμπτη το Κογκρέσο να περάσει νόμο που να απαγορεύει σε δικαστές να παίρνουν τέτοιες ανόητες αποφάσεις που δυναμιτίζουν την παγιωμένη διαδικασία της διαπραγμάτευσης και προκαλούν οικονομική αναστάτωση χωρίς λόγο. Η απόφαση είναι κενή περιεχομένου. Η Αργεντινή δεν μπορεί να προσφέρει καλύτερους όρους. Τότε θα απαιτήσουν επιπρόσθετα χρήματα αυτοί που είχαν ήδη συμφωνήσει. Ο κ. Σίνγκερ θα συνεχίσει τον ατέλειωτο νομικό του αγώνα, αλλά δεν θα πληρωθεί. Η Αργεντινή θα θέλει, αλλά δεν θα μπορεί να πληρώσει τους δανειστές της. Ο δικαστής θα συνταξιοδοτηθεί και η υπόθεση θα συζητιέται επί μακρόν στα νομικά αμφιθέατρα. Εν ολίγοις, όλοι χάνουν: η Αργεντινή, οι δανειστές που συμφώνησαν και οι «γύπες». Η Αργεντινή χρεοκόπησε το 2001 μετά από την εφαρμογή ενός αποτυχημένου κλασικού προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής και απελευθέρωσης της οικονομίας του ΔΝΤ που είχε ξεκινήσει από το 1995. Ακρογωνιαίος λίθος του προγράμματος ήταν η πρόσδεση τού πέσο στο δολάριο. Αυτή ήταν τότε κοινή πρακτική. Η δολαριοποίηση εφαρμόστηκε σε πολλές λατινοαμερικανικές χώρες και σε άλλες περιοχές του κόσμου. Εντούτοις, διαδοχικές κρίσεις την περίοδο 1995-1998 (Μεξικό, ΝΑ Ασία, Ρωσία) οδήγησαν στην επιστροφή στις κυμαινόμενες ισοτιμίες. Η μόνη εξαίρεση ήταν η Αργεντινή. Αυτή επέμεινε στη δολαριοποίηση και είδε τις εξαγωγές της να μειώνονται έναντι της Βραζιλίας (που εγκατέλειψε το αντίστοιχο πρόγραμμα το 1997), του Μεξικού και άλλων χωρών. Η Αργεντινή από το 1998 μέχρι το 2001 έχασε το 20% του Α-

ΕΠ της και το ΔΝΤ σταμάτησε τη χρηματοδότηση οδηγώντας την Αργεντινή στη χρεοκοπία. Η Αργεντινή θεωρείται η μεγαλύτερη αποτυχία του ΔΝΤ. Το 2000 έτρεχε προγράμματα σε περίπου 20 χώρες και είχε συμβουλευτικό ρόλο σε άλλες 90. Μετά έμεινε «χωρίς πελάτες». Από το 2001 και μέχρι την έλευσή του στην Ελλάδα και την Ευρώπη, έμεινε με 8 χώρες, ανάμεσα τους το Καζακστάν και ορισμένες άλλες. Η άνθηση των λατινοαμερικανικών οικονομιών συνδυάστηκε με την άνοδο των «αριστερών προέδρων» σε Βραζιλία και αλλού, που εφάρμοσαν πολιτικές στον αντίποδα του ακραίου νεοφιλελευθερισμού της δεκαετίας του 1990. Η Αργεντινή μετά τη χρεοκοπία ανέκαμψε γρήγορα. Το 2005 είχε ανακτήσει το ΑΕΠ τού 1998. Οι εξαγωγές διασφαλίζουν την σταθερή εισροή συναλλάγματος καθώς είναι εμπορικά πλεονασματική οικονομία. Οι βασικοί κλάδοι επανακρατικοποιήθηκαν με προεξέχουσα περίπτωση το πετρέλαιο. Οι πιο μεγάλες εταιρείες επανήλθαν στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Αποκλεισμένη από τις αγορές, προσέφυγε στον διακρατικό δανεισμό από χώρες (Γερμανία, Κίνα, Ρωσία). Μετά το 2008 άρχισε να παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα η οικονομία με την αναβίωση του στασιμοπληθωρισμού. Εντούτοις, δεδομένης της διεθνούς κρίσης και της απομόνωσης από τις αγορές, το 2014 η κατάσταση της οικονομίας είναι σχετικά σταθεροποιημένη. Τα συναλλαγματικά αποθέματα είναι περίπου 30 δισ., το πέσος ήταν σχετικά σταθερό και η χρηματιστηριακή αγορά δεν ενέγραφε ανησυχητικά φαινόμενα. Η απόφαση του δικαστηρίου είναι ζημιογόνα για όλους και η «τεχνητή χρεοκοπία» μπορεί να έχει μικρό τελικά αντίκτυπο.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

13.000 ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ 75 ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ €400 ΕΚ. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΣΥMΒΟΛΑΙΑΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ. ΣΥΜΒΟΛΑΙΑΚΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ.

Το μεγαλύτερο βήμα εκσυγχρονισμού της πρωτογενούς παραγωγικής διαδικασίας στην Ελλάδα γίνεται πραγματικότητα.

Γιατί η Ελλάδα έχει ανάγκη από περισσότερα πρώτα βήματα. www.piraeusbank.gr

Σταθερή γιατί κινείται

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

4

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Η ΚΑΜΠΑΝΙΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΙΓΙΑΛΟΥΣ Τα μπάνια του λαού μπορεί να είναι... ιερά, για να συνεχίσουν όμως να γίνονται, πρέπει οι πολίτες να συνεχίσουν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις ακτές. Με αυτό το σκεπτικό, τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ εντείνουν, ακόμη και αυτές τις καυτές μέρες του Αυγούστου, τις παρεμβάσεις τους παρά θιν’ αλός, αλλά και στα λιμάνια της χώρας, από όπου αναχωρούν οι ταξιδιώτες. Με γενικό τίτλο της καμπάνιας «Ούτε κόκκο άμμου!», όλοι όσοι αντιτίθενται στην εκποίηση αυτού του μοναδικού, διεθνώς, προνομίου της χώρας μας δεν υποχωρούν μετά την κυβερνητική αναδίπλωση. Αντιθέτως. Φαίνεται πως παίρνουν κουράγιο για να πετάξουν οριστικά και αμετάκλητα τα σχέδια αυτά στη... θάλασσα. Το μήνυμα είναι σαφές: «Δεν δικαιούνται να πουλάνε κάτι που δεν τους ανήκει. Οι αιγιαλοί, οι ακτές, ο πολιτισμός και οι μνήμες δεν πωλούνται» υπογραμμίζεται στο φυλλάδιο του ΣΥΡΙΖΑ που διανέμεται σε λουόμενους και ταξιδιώτες, ενώ χα-

Όχι «μεγαλοκαρχαρίες» στις ακτές

ρακτηριστικό είναι και το μότο, «όχι σκουπίδια, όχι πλαστικά, όχι μεγαλοκαρχαρίες σε θάλασσες και ακτές». Από το φυλλάδιο του ΣΥΡΙΖΑ, και το κείμενο που ακολουθεί: «Η συγκυβέρνηση Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, έχοντας λεηλατήσει μισθούς, συντάξεις, δημόσια αγαθά και ζωές, βάλθηκε να μας κλέψει και το καλοκαίρι. Βότσαλα, κοχύλια, αστερίες, ακρογιαλιές, δειλινά θα γίνουν μακέτες στα καταστροφικά σχέδια εκείνων, που βλέπουν μόνο κέρδος. Τεράστια ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ, μαρίνες για γιωτ θα μπαζώσουν τις παραλίες. Αυτές έχουν βάλει στο μάτι εμίρηδες και... κακομοίρηδες, ξένοι και ντόπιοι δήθεν επενδυτές. Και η κυβέρνηση κάνει τους μεσίτες πουλώντας κοψοχρονιά. Με το νομοσχέδιο αυτό και άλλες ρυθμίσεις, διατάξεις, νομοθετήματα, που αφορούν σε ακτές, παραλίμνιες και παρόχθιες ζώνες, υπονομεύεται σε πρωτόγνωρο βαθμό το μέγεθος, το καθεστώς και ο χαρακτήρας της δημόσιας περιουσίας, αλλά και ευρύτερα η φύση, οι παραδόσεις και το μέλλον της χώρας. Ανα-

τρέπεται η συνταγματικά κατοχυρωμένη απόλαυση των δημόσιων αγαθών, η κατοχυρωμένη από αιώνες διάσταση των δημόσιων κτημάτων ως ‘κοινής χρήσης πράγματα, εκτός συναλλαγής και ανεπίδεκτα χρησικτησίας’ και, επομένως, προσβάλλεται ευθέως κάθε επιστημονική, δικαιακή και κοινή λογική. o Να προστατέψουμε τους αιγια-

λούς, τις λίμνες και τον ανεκτίμητο φυσικό πλούτο της χώρας μας από μια ανεπανόρθωτη καταστροφή. o Να σώσουμε τους αιγιαλούς, να σώσουμε τις ακτές, να σώσουμε τον πολιτισμό και τη μνήμη. o Να διδαχτούμε από την τραγική περιβαλλοντική, αλλά και τουριστική καταστροφή των ισπανικών ακτών.

o Να δώσουμε από κοινού και με κάθε νόμιμο μέσο τη μάχη για να μην τολμήσει η κυβέρνηση να φέρει το νομοσχέδιο του περιβαλλοντικού, πολιτιστικού και τουριστικού trafficking στη Βουλή. Ακόμα κι αν το νομοσχέδιο περάσει, θα μας βρει μπροστά του κάθε ‘επενδυτής’ που θα επιχειρήσει να φράξει, να μπαζώσει, να καταστρέψει και το πιο μικρό τμήμα της χώρας μας. Συλλογικά, μαζικά, αγωνιστικά, μπροστά σε κάθε μπουλντόζα που θα απειλήσει την ομορφιά, τον πολιτισμό και την ιστορία μας. Θα μας βρουν μπροστά τους ενωμένους και αποφασισμένους. Από τη Χαλκιδική μέχρι τις Κυκλάδες, από τη Ρόδο μέχρι την Εύβοια, από την Πελοπόννησο μέχρι τα Ιόνια Νησιά εμείς θα δώσουμε τη μάχη και θα την κερδίσουμε για όλα όσα έχουμε ζήσει εμείς και όλα όσα δικαιούνται να ζήσουν οι επόμενες γενιές. Παραλάβαμε χώρα, δεν θα τους παραδώσουμε οικόπεδα», είναι η κατάληξη - μήνυμα του φυλλαδίου.

ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΙΣ ΠΥΛΕΣ ΤΟΥ

2ο Κάμπινγκ Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ «Έξω οι ‘καρχαρίες’ από τις ακτές μας... Θέλουμε πίσω τα καλοκαίρια και τις ζωές μας!»: με το κεντρικό αυτό σύνθημα, το 2ο Κάμπινγκ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ παίρνει από σήμερα, και τύποις, σάρκα και οστά, στο Βαθύ Γυθείου. Μια οργάνωση που για την επόμενη εβδομάδα θα είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τις συλλογικές πρωτοβουλίες της περιόδου, για την υπεράσπιση των δασών και των ακτών, αλλά και των δημόσιων αγαθών. Χάρη στις συζητήσεις πολιτικού περιεχομένου, με αναφορά στο «σήμερα» αλλά και στο παρελθόν της Αριστεράς, αλλά και στο πλούσιο κινηματογραφικό και μουσικό πρόγραμμα (για όλα τα καλλιτεχνικά γούστα...) και στο αθλητικό πρόγραμμα, οι νέες και οι νέοι του ΣΥΡΙΖΑ βέβαιον είναι ότι θα βγουν πολλαπλά ωφελημένοι από την παρουσία τους στο Κάμπινγκ. Μεταξύ άλλων, το πρόγραμμα περιλαμβάνει: ΚΥΡΙΑΚΗ

Workshop που ετοίμασε η Επιτροπή Θεωρίας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ με θέμα, «Ιδεολογικοί Μηχανισμοί του Κράτους και μεταρρύθμιση». Workshop της Ομάδας Φεμινισμού και ΛΟΑΤΚΙ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, με θέμα: «Η φεμινιστικοποίηση της καθημερινότητάς μας ενάντια στην επιβίωση των κυρίαρχων ρόλων».

Πολιτισμός, πολιτική και κινηματικές παρεμβάσεις, τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του Θερινό σινεμά για τον κύκλο προβολών με θέμα, «Ένα ακόμη βλέμμα στον φασισμό» και η ταινία Οι τελευταίες ημέρες της Σοφι Σολ. Alternative rock και funk ήχους των Radio Sol. ΔΕΥΤΕΡΑ

Επίσκεψη στο σπήλαιο του Διρού. Θεματικό εργαστήρι με τίτλο: «Οικοδομώντας έναν άλλο κόσμο. Συμπεράσματα και προκλήσεις για την κυβέρνηση της Αριστεράς από το Μπολιβαριανό παράδειγμα» και κύριο εισηγητή τον Ερνέστο Μπορντιέρα (γραμματέα της Πρεσβείας της Βενεζουέλας). Θεματικό εργαστήριο με τίτλο «Κέντρα κράτησης και σύγχρονα κάτεργα. Μανωλάδα και Σκάλα Μεσσηνίας». Στο εργαστήριο παρεμβαίνουν: Νασίμ Λομάνι, μέλος Πρωτοβουλίας ενάντια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Κορίνθου, δικηγόρος υποστήριξης μεταναστών Μανωλάδας. Προβολή της ταινίας Ο Ψεύτης Ήλιος του Νικίτα Μιχάλκοφ.

ΤΡΙΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

Επίσκεψη στη Σκάλα Λακωνίας στο πλαίσιο ειρηνικής παράστασης διαμαρτυρίας ενάντια στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας των μεταναστών εργατών γης που εργάζονται στην περιοχή. Επίσκεψη στο χωριό καταγωγής του Σωτήρη Πέτρουλα και στην πόλη του Γυθείου. Συζήτηση, εκεί, με θέμα: «Δεν θα γίνουμε χαμένη γενιά. Μπορούμε να ζήσουμε αλλιώς» στην οποία παρεμβαίνουν ο δημοσιογράφος της «Αυγής» Γιώργος Κυρίτσης, η Βαγγία Λυσικάτου, μέλος της Γραμματείας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, ο Γιώργος Σπυρόπουλος , μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ. Δεύτερος κύκλος κινηματογραφικών προβολών στο Κάμπινγκ: «Με φόντο την κρίση» και την ταινία του Φίλιππου Τσίτου Άδικος Κόσμος. Beach party.

Συζήτηση για τον «Εργατικό έλεγχο και αυτοδιαχείριση. Το παράδειγμα των εγκαταλελειμμένων επιχειρήσεων» και εισηγήτρια την Έλενα Καλημέρη, μέλος της Επιτροπής Εργασιακών Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ και της ΕΕΚΕ Εργασίας ΣΥΡΙΖΑ. Δεύτερη θεματική συζήτηση της Επιτροπής Θεωρίας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ με τίτλο: «Θεωρίες στο τραπέζι». Κεντρική εκδήλωση με τίτλο «Η νεολαία οργανώνεται. Από τους αγώνες του χθες στους αγώνες του σήμερα» με ομιλητές τον Νίκο Χουντή, πρ. ευρωβουλευτή, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και τον Πάνο Σκουρλέτη, μέλος της Π.Γ. και εκπρόσωπο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ. Τρίτος κύκλος κινηματογραφικών προβολών: «Από την Έμφυλη σκοπιά» και την ταινία: Libertarias του Vincente Arada. Η ομάδα Πείραγμα παρουσιάζει τον αντιφασιστικό μονόλογο της Φράνκα Ράμε «Μάμα Τόνι». Συναυλία του Παύλου Παυλίδη, αφιερωμένη στην υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των ακτών.

ΤΕΤΑΡΤΗ

Επίσκεψη στην Ελαφόνησο, στην παραλία του Σίμου, η οποία έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των ακτών που προωθούνται προς εκποίηση από το ΤΑΙΠΕΔ. Εκδήλωση με τίτλο «Έξω οι ‘καρχαρίες’ απ’ τις ακτές μας. ResistΤΑΙΠΕΔ: Ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των παραλιών», με ομιλητές τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, και τον Γιώργο Γκώνη εκ μέρους του Τμήματος Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Θεματικό εργαστήριο για τις ιστορικές καταβολές, τον κοινωνικό ρόλο καθώς και τις πρακτικές χρήσεις της τέχνης του γκράφιτι. Δημιουργία πανό εμπνευσμένων από τα θέματα που έχουν απασχολήσει στο πλαίσιο του Κάμπινγκ. Ρεμπέτικο γλέντι.

ΣΑΒΒΑΤΟ

Εκδήλωση της Επιτροπής Αντιφασισμού της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ με τίτλο «Εμπειρίες του αντιφασιστικού κινήματος.» και εισηγητές τους Τάκη Γιαννόπουλο και Μάνια Μπαρζέφσκι, μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ. Workshop της Ομάδας Φεμινισμού και ΛΟΑΔΚΙ με τίτλο: «Μια φορά κι ένα καιρό στα παραμύθια: εμπαιγμός και αμφισβήτηση των κυρίαρχων έμφυλων ρόλων και στερεοτύπων μέσα από την ανατρεπτική ανάγνωση γνωστών αφηγημάτων». Προβολή δύο ταινιών: Αny Day Now, Travis Fine («Από την Έμφυλη Σκοπιά») καθώς και Moonrise Kingdom, Wess Anderson. Κλείσιμο με -τι άλλο;- beach party. ΚΥΡΙΑΚΗ

Αναχώρηση

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

5

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΥΡΙΖΑ - ΔΗΜ.ΑΡ.

Το πρώτο βήμα έγινε ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ένα βήμα μπροστά στη συγκρότηση του προοδευτικού, αντιμνημονιακού πόλου εξουσίας έγινε την περασμένη Πέμπτη, με τη συνάντηση των αντιπροσωπειών του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜ.ΑΡ. Έχοντας ως καμβά τις επιστολές που αντήλλαξαν οι πρόεδροι των δύο κομμάτων, οι δύο αντιπροσωπείες (Δ. Βίτσας, Κ. Πουλάκης και Χρ. Στάικος από τη μια, Θ. Θεοχαρόπουλος, Δ. Αναγνωστάκης και Στ. Μανίκας από την άλλη) συμφώνησαν σε πολλά (κοινωνική πολιτική), αφήνοντας τα υπόλοιπα -και πιο σημαντικά- για τη νέα τους συνάντηση, το φθινόπωρο. Αναβολή απολύτως εύλογη, αν ληφθεί υπόψη ότι τότε η ΔΗΜ.ΑΡ. προχωρά σε συνέδριο διαμόρφωσης των στρατηγικών της επιλογών. Στον βαθμό λοιπόν που, όπως σημειώνουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΗΜ.ΑΡ. προτάξει την ανάγκη δημιουργίας συνασπισμού εξουσίας με

αριστερό προοδευτικό πρόσημο και συνακόλουθα πει «όχι» στο πρόσωπο που θα προταθεί από τη συγκυβέρνηση για την Προεδρία της Δημοκρατίας, είναι σαφές ότι ανοίγει ο δρόμος για πιο ουσιαστική συνεργασία. Δεδομένου ότι, όπως υπογράμμισε στις δηλώσεις του αμέσως μετά τη συνάντηση ο γραμματέας της Κ.Ε. Δημήτρης Βίτσας, το κυρίαρχο για τον ΣΥΡΙΖΑ ζήτημα είναι «να σταματήσει η πολιτική της μνημονιακής κυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου, να προχωρήσουμε όσο το δυνατόν ταχύτερα στην προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία». Ενώ, όπως ζήτησε σε συνεντεύξεις του ο Κώστας Πουλάκης, οι συμμαχίες πρέπει να γίνουν προεκλογικά και όχι «να ψάχνουμε μετεκλογικά σε ένα θολό και επικίνδυνο τοπίο». Τούτων δοθέντων είναι σαφές, ασφαλώς, από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ ότι τα κεντροαριστερά σενάρια ουδόλως τον αφορούν.

«Κλειδί», το συνέδριο της ΔΗΜ.ΑΡ. το φθινόπωρο

Πιο συμπαγής η Κ.Ο. Ταυτόχρονα δε με την εξωστρεφή αυτή προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ, στο εσωτερικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης καταβάλλεται μια εξίσου σημαντική προσπάθεια για πιο σφικτή λειτουργία: αυτό αποτυπώνει ο νέος κανονισμός λειτουργίας της Κ.Ο. (εκτενή αποσπάσματα του οποίου δημοσίευσε η «Αυγή» στο φύλλο της περασμένης Πέμπτης) και ο οποίος εγκρίθηκε από το Σώμα μετά από διεξοδική συζήτηση και τίθεται, από την Π.Γ., προς έγκριση από την Κ.Ε.

Πρόκειται για κείμενο που αναδεικνύει την άρρηκτη σχέση βουλευτών και κοινωνίας, με παρουσία των πρώτων στα κινήματα, τον δημόσιο χώρο - και όλα αυτά με ένα στόχο: την υποστήριξη των «προοδευτικών λαϊκών αγώνων και των δίκαιων αιτημάτων τους». Παράλληλα, η Κ.Ο. «επιδιώκει να συμβάλει με όλες τις δυνάμεις της στη συγκρότηση και την ανάπτυξη ενός ισχυρού λαϊκού, μαζικού και ενωτικού κοινωνικοπολιτικού κινήματος, ενός κινή-

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΓΥΡΟ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ

ΕΡΩΤΗΣΗ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΣΥΡΙΖΑ

Σημαντικά κέρδη για τον ΣΥΡΙΖΑ Ο πρώτος κύκλος πολιτικών πρωτοβουλιών, που το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ανέλαβε αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, βαίνει προς το τέλος του, με τον δεύτερο κύκλο να αρχίζει μετά το Δεκαπενταύγουστο και να ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με την ανακοίνωση, από τον Αλέξη Τσίπρα, του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτός ο πρώτος κύκλος -πτυχές του οποίου συνεχίζονται ακόμη και τώρα με αμείωτη ένταση (βλ. παραπλεύρως, καμπάνια για τους αιγιαλούς και κινηματικές δράσεις της νεολαίας)- στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία. Αυτό αποδεικνύεται από τον χαρακτήρα αλλά και την ευρύτατη, όσο και μαζική απήχηση που είχαν οι ενωτικές πρωτοβουλίες της μείζονος αντιπολίτευσης για τα δάση, τους αιγιαλούς, την αποκαλούμενη «μικρή ΔΕΗ». Αποτέλεσμα αυτού, ότι το ιστορικό προβάδισμα που κατέγραψε η Αριστερά στις ευρωεκλογές δεν χάθηκε μέσα στο καλοκαίρι. Αντιθέτως, όπως όλοι -και όχι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ- προεξοφλούν, οι φθινοπωρινές δημοσκοπήσεις θα επιβεβαιώσουν ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι με διαφορά πρώτο κόμμα. Η τελευταία από τις εκδηλώσεις, την Τρίτη το απόγευμα, για τον δασικό πλούτο της χώρας και την ιδιωτική οικοδόμηση, συνάντησε την υποστήριξη πολιτικών κομμάτων και κινήσεων: η ΔΗΜ.ΑΡ. εκπροσωπήθηκε δια του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της Νίκου Τσούκαλη, επίσης εκπροσωπήθηκαν η Κοινωνική Συμφωνία, η Κοινωνία Πρώτα, το Πράττω, η Αριστερή Προοπτική, το ΔΗΚΚΙ, ενώ παρέστησαν και χαιρέτισαν οι ανεξάρτητοι βουλευτές Χρυσούλα Γιαταγάνα και Οδυσσέας Βουδούρης. Παρούσα, και σε αυτήν τη θεματική εκδήλωση, η Αυτοδιοίκηση: ο νεοεκλεγείς περιφερειάρ-

χης Ιονίων Νήσων Θόδωρος Γαλιατσάτος, οι νέοι αντιπεριφερειάρχες Αττικής Ερμίνα Κυπριανίδου και Παναγιώτης Χατζηπέρος. Όλους τους παραπάνω πλαισίωσαν με τις ειδικές γνώσεις τους εκπρόσωποι του ΓΕΩΤΕΕ, των δασολόγων, της ΕΚΠΟΙΖΩ, της ΠΑΣΕΓΕΣ - και κοντά σε αυτούς εκείνοι, άτομα και συλλογικότητες, που είναι στην πρώτη γραμμή υπεράσπισης του φυσικού περιβάλλοντος. Και από παλιά αλλά και τώρα, στις νέες προκλήσεις.

Δ. Βίτσας: Ο νόμος θα καταργηθεί Αλλά και στην απευκταία εκείνη περίπτωση που η συγκυβέρνηση εμμείνει στα δασοκτόνα σχέδιά της, ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκαθάρισε -διά του Δημήτρη Βίτσα- ότι «η κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας θα καταργήσει αμέσως μόλις αναλάβει την κυβερνητική εξουσία όλες τις διατάξεις που χαρί-

ματος για την προώθηση των μεγάλων στόχων του προοδευτικού κοινωνικού μετασχηματισμού». Στόχοι που προωθούνται με τακτικές συνεδριάσεις της Κ.Ο., με ενιαία στάση των βουλευτών στις μείζονες ψηφοφορίες, με ακόμη καλύτερη συνεννόηση στην αντιπολιτευτική τακτική. Είναι δε βέβαιο ότι το επόμενο διάστημα επίκεινται μεγάλες συγκρούσεις με την πολιτική της κυβέρνησης, έξω αλλά και μέσα στο Κοινοβούλιο.

Για τις επιπτώσεις από τη ρωσο-ουκρανική κρίση

ζουν τα δάση και τις δασικές εκτάσεις σε ιδιωτικά συμφέροντα, όπως θα κάνει το ίδιο και με τους αιγιαλούς και τις ακτές. Το νομοσχέδιο αυτό και το νομοσχέδιο για τους αιγιαλούς αλληλοσυμπληρώνονται», σύμφωνα με την προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ, με τον γραμματέα του να διαμηνύει ότι «με την κυβέρνηση της Αριστεράς η διαχείριση των δημοσίων εκτάσεων και του φυσικού περιβάλλοντος θα γίνεται με βάση τα επιστημονικά αποδεκτά και το δημόσιο συμφέρον». Στην αποδόμηση των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου σημαντική, τέλος, ήταν η συμβολή των βουλευτών Απόστολου Αλεξόπουλου και Κατερίνας Ιγγλέζη, όπως και των Μπάμπη Μπιλίνη και Μαρίας Καλαντζοπούλου, από το Τμήμα Οικολογίας - Περιβάλλοντος - Χωρικού Σχεδιασμού. Ν. ΠΑΠ.

«Η συνεχιζόμενη και διαρκώς επιδεινούμενη κρίση στις σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας και Ε.Ε. - Ρωσίας, με επίκεντρο τα αντίποινα, επισείει τον κίνδυνο αρνητικών επιπτώσεων στον εφοδιασμό της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο μέσω των αγωγών που διέρχονται από το oυκρανικό έδαφος», κίνδυνο που «αφορά άμεσα και την Ελλάδα», επισημαίνουν σε ερώτησή τους προς τους υπουργούς Περιβάλλοντος και Εξωτερικών οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Βαλαβάνη, Απ. Αλεξόπουλος, Χ. Καφαντάρη, Ευγ. Ουζουνίδου και Θ. Πετράκος. Επιπλέον ζητούν να μάθουν ποιες πρωτοβουλίες πήρε η κυβέρνηση, ασκώντας την προεδρία της Ε.Ε., για την αποτροπή ή άμβλυνση της όξυνσης, καθώς και των επιπτώσεων στον τουρισμό και τις εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων. Τέλος, ποια θέση παίρνει ο υπουργός Εξωτερικών αναφορικά με την υλοποίηση του νότιου τμήματος του South Stream.

6 Είναι πρότυπο η Αργεντινή για τον ΣΥΡΙΖΑ; Και αν όχι, ήταν λάθος η περίφημη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα το 2012, που αναπαράγουν από χθες ad nauseam τα χαλκεία του παλαιοκομματισμού; Η απάντηση στην πρώτη ερώτηση είναι εύκολη: η Αργεντινή δεν μπορεί να είναι το πρότυπο εξόδου από την ελληνική κρίση, γιατί το πολιτικό περιβάλλον των δύο χωρών και τα δομικά χαρακτηριστικά του χρέους τους είναι ποιοτικά διαφορετικά. Η Αργεντινή δεν ανήκει σε έναν υπερεθνικό οργανισμό πολιτικής και οικονομικής ολοκλήρωσης, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση. (Η Μερκοσούρ είναι πολύ πιο χαλαρή). Κυρίως, όφειλε (και οφείλει) το μεγαλύτερο τμήμα του χρέους της σε ιδιώτες, όχι σε κράτη και θεσμικούς διεθνούς οργανισμούς, όπως η Ελλάδα. (Ακόμη και αυτή αποπλήρωσε πλήρως και χωρίς κούρεμα το χρέος της προς το ΔΝΤ, ύψους περίπου οκτώ δισ. δολαρίων). Η μονομερής στάση πληρωμών του 2002 ήταν, γι’ αυτήν, όχι μόνον α-

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η Αργεντινή κι εμείς ναγκαστική αλλά η βέλτιστη λύση. Ήταν αναγκαστική γιατί το ΔΝΤ είχε ήδη τραβήξει την πρίζα, αρνούμενο την επικείμενη δόση, αλλά και γιατί είχε φανεί πλέον ότι η συμμόρφωση με το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμά του αποτελούσε κατήφορο προς την καταστροφή. Ήταν νόμιμη, γιατί η «κατάσταση ανάγκης» που επικαλέστηκε ως λόγο αναστολής πληρωμών το Διάταγμα της 6ης Φεβρουαρίου του 2002, αποτελεί αναγνωρισμένο εθιμικό κανόνα του διεθνούς δικαίου. Τα κράτη μπορούν να την επικαλεστούν εφόσον αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλισθεί ζωτικό τους συμφέρον έναντι άμεσου και επικείμενου κινδύνου, όταν, με άλλα λόγια, δεν μπορούν να ικανοποιήσουν ταυτόχρονα τους δανειστές τους και να εκπληρώνουν τις βασικές κοινωνικές τους λειτουργίες, όπως η δημόσια τάξη, η άμυνα, η υγεία, η κοινωνική πολιτική. Ήταν, τέλος, η βέλτιστη λύση, για-

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ*

τί τόνωσε την οικονομία της χώρας η οποία, την πενταετία μετά τη στάση πληρωμών, απογειώθηκε με ρυθμούς ανάπτυξης που πλησίαζαν το 8% ετησίως. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, οι Κίρχενερ κέρδισαν τρεις διαδοχικές εκλογές, το 2003, το 2007 και το 2011. Τα προβλήματα της χώρας, συνεπώς, δεν προέρχονται από τη στάση πληρωμών, ούτε από το «όχι» στους εκβιασμούς των δανειστών, αλλά γιατί οι νεοπερονιστές δεν επωφελήθηκαν από την ανάσα που έδωσε η σωστή αυτή κίνηση στην οικονομία, ώστε να αναδιοργανώσουν τις απαρχαιωμένες και πελατειακές δομές της. Η πρόσφατη «επιλεκτική χρεοκοπία» δεν συνδέεται, συνεπώς, με τη

στάση πληρωμών, αλλά με τη μεταγενέστερη αναδιάρθρωση του χρέους, του 2005 και 2010. Στο πλαίσιό της, το 93% των δανειστών δέχθηκαν νέα ομόλογα στη θέση των παλαιών, αξίας μεταξύ του 25% και 33% των τελευταίων. Ορισμένα, όμως, αμοιβαία κεφάλαια - «γύπες» (Elliott / NML, Aurelius και Blue Angels) αγόρασαν στη δευτερογενή αγορά σε εξευτελιστικές τιμές τα αρχικά ομόλογα και πέτυχαν από τα αμερικανικά δικαστήρια την πρόσφατη απόφαση που αναγκάζει την Αργεντινή να μην πληρώσει όσους δανειστές δέχθηκαν το κούρεμα, αν δεν καταβάλει πρώτα στα «όρνια» το 100% της αξίας των ομολόγων αυτών. Άρα, η «χρεοκοπία» της χώρας είναι τεχνητή, η Αργεντινή δεν έχει οικονομική αδυναμία να πληρώσει τους δανειστές της. Έχει μάλιστα ήδη καταθέσει τα οφειλόμενα στην αμερικανική τράπεζα Bank of New York Mellon. Πού οφείλεται το πα-

ράδοξο αυτό; Μα, αποκλειστικά στο γεγονός ότι τα ομόλογά της δεν διέπονται από το εθνικό της δίκαιο, αλλά από το δίκαιο της πολιτείας της Ν. Υόρκης. Εδώ έγκειται η διαφορά ανάμεσα στο κούρεμα της Αργεντινής και στο «δικό μας» PSI: τα δικά μας ομόλογα ρυθμίζονταν από το ελληνικό δίκαιο, πριν από τις επαίσχυντες δανειακές συμβάσεις που απεμπόλησαν το σημαντικό αυτό νομικό όπλο. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, είχε δίκιο: Μακάρι να έλεγαν και ένα «όχι» και οι κυβερνήσεις του παλαιοκομματισμού στους δανειστές, όπως έπραξε η Αργεντινή. Δεν έχασε από την αντίσταση στους εκβιασμούς η χώρα αυτή. Ούτε είναι το «forget it, Yannis» και ο χατζηαβατισμός η λύση στο πρόβλημα του χρέους. Αυτό, όμως, είναι αδύνατο να το καταλάβουν οι εθελόδουλοι όλων των αποχρώσεων.

*Ο Γιώργος Κατρούγκαλος είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

Γύπες, όρνια και λαοί, ας διαλέξουμε στρατόπεδο ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ HΣΥΧΟΥ*

Η σημερινή τροϊκανή συγκυβέρνηση της Ελλάδας, στον πόλεμο Αργεντινής hedge funds επέλεξε τον σύμμαχό της, καθαρά και ξάστερα. «Αργεντινολογούντες τηλεοπτικοί αρλεκίνοι», παραχαράσσοντας την Αργεντινή των Μένεμ και Φερνάντο ντε λα Ρούα του 1989 - 2001, όπου, για πάνω από μια δεκαετία, λεηλάτησαν τη χώρα με επιδρομές κοινωνικής γενοκτονίας και απόλυτο οικονομικό μαρασμό υπό τις εντολές του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, η σημερινή κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, με ακραίο βερμπαλισμό και άκρατο λαϊκισμό, με απίστευτο ανιστόρητο θράσος, δηλώνει ότι θα γίνουμε Αργεντινή εάν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει η επομένη κυβέρνηση. Δεν διστάζουν να συνταχτούν με τους «γύπες», με τους οίκους αξιολόγησης, με τα σκοτεινά συμφέροντα του αθέατου παγκόσμιου και ανεξέλεγκτου πλούτου που συσσωρεύεται εδώ και δεκαετίες με αμέτρητο πόνο, πάνω σε λαούς που υποταχτήκαν από πολιτικές ηγεσίες απόλυτα ελεγχόμενες από ιμπεριαλιστικά εργαλεία πολιτικού και οικονομικού ελέγχου. Οι οικονομικοί δολοφόνοι της εποχής μας έχουν ονοματεπώνυμο και καλό είναι και στην Ελλάδα να τους μαθαίνουμε. Το τέλος του κόσμου δεν ήρθε, πόσο μάλλον για την Αργεντινή, που λίγο μετά το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων ανακοίνωσε αυξήσεις στις κατώτατες και μεσαίες συντάξεις στο

μέσο όρο του 17,8% και επιτάχυνση της αντιμονοπωλιακής πολιτικής στα καταναλωτικά αγαθά. Μια χώρα που έχει δεχτεί πρόταση να ενταθεί στους BRICS. Διαθέτει 35 δισ. σε αποθέματα συναλλάγματος και έχει αποκαταστήσει βασικούς πυλώνες εθνικού πλούτου (ενέργεια, χρηματοπιστωτικό σύστημα, αγροτική οικονομία, φαρμακοβιομηχανία, νέες τεχνολογίες, δημόσια υγεία και παιδεία). Κλιμακώνεται ο πόλεμος των οίκων αξιολόγησης και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, «γύπες» ή buitres, ενάντια στην Αργεντινή. Ενώ την ίδια στιγμή που, στη βάση της απόφασης του δικαστή Τόμας Γρουέσια, εκβιάζουν δηλώνοντας ότι μια δεύτερη χρεοκοπία είναι προ των πυλών για τη χώρα, η Κριστίνα Φερνάντες, πρόεδρος της χώρας, εξήγησε ότι η χώρα της είναι μια οργανωμένη κοινωνία, με θεσμούς, με ισχυρή δημοκρατία των πολιτών, που δεν θα εκβιαστεί από τον οικονομικό πόλεμο που επιδιώκουν σε βάρος της. «Μια φορά μας καταστρέψατε», είπε χαρακτηριστικά, «δεύτερη φορά δεν θα υπάρξει, ξεχάστε το». Τα ιδρύματα - «γύπες» στις ΗΠΑ και όχι μόνο ειδικεύονται στο να αγοράζουν σε εξευτελιστικές τιμές, χρεόγραφα από πιστωτές που δεν θέλησαν να διαπραγματευτούν αισθητές μειώσεις και «κουρέματα» των δάνειων που σύναψαν με διάφορες χώρες. Το έπραξαν αγοράζοντας στο 10% της αξίας τους στην περίπτωση της Αργεντινής. Είναι το 7% των πιστωτών που αρνήθηκαν να διαπραγματευτούν το χρέος της

Αργεντινής το 2005 και 2010, ενώ το 93% των πιστωτών δεχτήκαν κούρεμα έως και 65%, έχοντας ως πλεονέκτημα τη ρήτρα «Ρούφο», που προβλέπει αποζημίωση μεγαλύτερη από εκείνη που έλαβαν, εφόσον το 7% των υπολοίπων πιστωτών λάβουν καλυτέρους όρους αποπληρωμής των δάνειων τους. Εάν η κυβέρνηση της Αργεντινής συμφωνούσε θα δέχονταν ένα τσουνάμι οικονομικών απαιτήσεων που θα ξεπερνούσε τα 120 δισ. δολάρια. Αυτή θα ήταν πραγματική και ολοκληρωτική χρεοκοπία. Οι BRICS (Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Ν. Αφρική και Βραζιλία), CELAC (Ένωση κρατών Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής), Mercοsur (οικονομική συνεργασία χωρών αμερικανικού Νότου) δήλωσαν απερίφραστα την απόλυτη στήριξή τους προς την Αρ-

γεντινή και τις πολιτικές της έναντι των hedge funds, ενώ η πρόεδρος της Βραζιλίας θα θέσει θέμα περιορισμού των ορίων και ορών λειτουργίας των συγκεκριμένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην επομένη σύνοδο των G-20, στην Αυστραλία, ζητώντας πλήρη δημοκρατικό έλεγχο σε αόρατα παγκόσμια πιστωτικά ιδρύματα που κερδοσκοπούν πάνω σε χώρες έξω από κάθε έννοια διεθνούς δικαίου. Μια νέα σελίδα ξεδιπλώνεται στη μάχη των λαών ενάντια στους οικονομικούς δολοφόνους της εποχής μας, μια μάχη στην όποια έχουμε χρέος να λάβουμε μέρος. Ήδη ο λαός μας πληρώνει βαρύ τίμημα. Η ηθική κατάρρευση και η πολιτική χρεοκοπία ενός παγκόσμιου καπιταλιστικού νεοφιλελεύθερου κόσμου είναι και δική μας μάχη. Οφείλουμε να εργα-

στούμε με κάθε τρόπο και μέσο για να μη γίνουμε η Αργεντινή του Μένεμ και του Φερνάντο ντε λα Ρούα του 1989-2001. Οφείλουμε να αποκαλύψουμε πλήρως το μέγεθος του πολιτικού εγκλήματος Σαμαρά - Βενιζέλου, Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ. Έχουμε απόλυτη συνείδηση της νέας ιστορίας των χωρών και των λαών που κερδίζουν μάχες αξιοπρεπούς διαβίωσης, οικονομικούς και ταξικούς πολέμους, τόσο στη Λατινική Αμερική αλλά και στην Ευρώπη. Η τρομολαγνεία είναι το μοναδικό τους όπλο. Η αλήθεια, άκρως επαναστατική, στις μέρες μας είναι με το μέρος μας. Έχουμε την αυτοπεποίθηση να νικήσουμε.

* Ο Κώστας Ήσυχος είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ, υπεύθυνος για την Εξωτερική Πολιτική και Άμυνα

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

7

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Προεκλογικό παιχνίδι με το χρέος από την κυβέρνηση ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Πριν από μία εβδομάδα, η κυβέρνηση «ζύμωνε» την ιδέα διεξαγωγής του ελέγχου της τρόικας σε «ουδέτερο έδαφος», επικαλούμενη την «αρνητική ψυχολογία» που προκαλεί η επί μακρόν παρουσία των «τροϊκανών» στην Αθήνα. Τελικώς, δεν της έγινε το χατίρι. Όμως, το τριήμερο ταξίδι των κυβερνητικών στη γαλλική πρωτεύουσα δεν θα έχει μόνο «προπαρασκευαστικό» χαρακτήρα, αλλά θα αφορά και τη συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Μία συζήτηση που ο Αντ. Σαμαράς επιχειρεί να «αξιοποιήσει», ως το τελευταίο χαρτί πριν από τις κάλπες, για να διαμορφώσει συνθήκες πίεσης προς τους ανεξάρτητους βουλευτές ενόψει της προεδρικής εκλογής. Το κλιμάκιο των «μνημονιακών» υπουργών με τον μυστικοσύμβουλο του Αντ. Σαμαρά, Στ. Παπασταύρου, θα μεταβεί στο Παρίσι το τριήμερο 35 Σεπτεμβρίου - δηλαδή το ίδιο διάστημα που συνεδριάζει η Λέσχη των Παρισίων υπό καθεστώς μυστικότητας. Παράλληλα, είναι σαφές -και δεν το κρύβουν κυβερνητικές πηγές- ότι ο πρωθυπουργός «βρήκε ανταπόκριση» στο αίτημά του για συνάντηση στο Παρίσι, κυρίως από τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρ. Λαγκάρντ. Άλλωστε, η Ουάσιγκτον εδώ και καιρό έχει ταχθεί υπέρ του κουρέματος του χρέους, βρίσκοντας απέναντί της τις ισχυρές ενστάσεις των Ευρωπαίων - και δη του Βερολίνου. Αυτό, εξάλλου, είχε αποκαλύψει στους Financial

Times και ο τέως υπουργός Οικονομικών, Γ. Στουρνάρας, όταν μετέφερε το αίτημα του ΔΝΤ για κούρεμα στον Γερμανό ομόλογό του, Β. Σόιμπλε, για να εισπράξει την απάντηση «ξέχασέ το, Γιάννη». Και μπορεί ο Γιάννης (Στουρνάρας) να το ξέχασε, αλλά το ΔΝΤ το θυμάται ακόμη. Δεν είναι τυχαίο πως πριν από μερικές ημέρες, η Κρ. Λαγκάρντ «ξαναχτύπησε» και υπενθύμισε στους Ευρωπαίους πως «είναι ώρα να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους προς την Ελλάδα».

Χρέος και προεδρική εκλογή Τούτων δοθέντων, ο Αντ. Σαμαράς, με τη συνάντηση στο Παρίσι, αλλά και στην αυριανή συζήτηση που θα έχει στο Μέγαρο Μαξίμου με τον νέο πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, επιχειρεί να φέρει «μπροστά» τη συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους -καίτοι Βρυξέλλες και Βερολίνο δεν φαίνεται να βιάζονται. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός ποντάρει στη διευθέτηση του χρέους για δύο

μείζονες λόγους: πρώτον, για να ασκηθεί πίεση στους ανεξάρτητους βουλευτές όταν έρθει η ώρα εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και, δεύτερον, για να χρησιμοποιήσει τις συγκεκριμένες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές ως μείζον εκλογικό διακύβευμα, αν τελικά αναγκαστεί να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές. Το διπλό σχέδιο Σαμαρά έχει ως εξής: στην πρώτη περίπτωση, ο πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να «συγχρονίσει» την προεδρική εκλογή με τα μισά της διαπραγμάτευσης για το χρέος. Τότε, βοηθούντων και κορυφαίων εκπροσώπων των δανειστών (Μέρκελ, Σόιμπλε, Γιούνκερ, Λαγκάρντ κ.λπ.) που θα διαμηνύουν ότι «τώρα είναι η ώρα μηδέν για τη ρύθμιση του χρέους», ελπίζει ότι θα ασκηθεί αφόρητη πολιτική πίεση στους ανεξάρτητους βουλευτές, αλλά και σε βουλευτές των ΑΝ.ΕΛΛ. και της ΔΗΜ.ΑΡ., και θα συγκεντρωθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία των 180 βουλευτών που θα εκλέξει τον νέο

Προσπάθεια του Αντ. Σαμαρά να εμπλέξει τους δανειστές στις διεργασίες για την προεδρική εκλογή, αλλιώς... εκλογές

Πρόεδρο Δημοκρατίας και θα ξαναγεμίσει την πολιτική κλεψύδρα της παρούσης κυβέρνησης. Αν αυτό το σχέδιο αποτύχει, τότε ο Αντ. Σαμαράς θα χρησιμοποιήσει τη διαπραγμάτευση για το χρέος προκειμένου να «εκβιάσει» -ξανά- την ψήφο των πολιτών. Το δίπολο, δηλαδή, που θα επιχειρήσει να στήσει όταν προσφύγει σε εκλογές, θα είναι το εξής: «ή ψηφίζετε εμένα και σας ρυθμίζω το χρέος ή ψηφίζετε τον ΣΥΡΙΖΑ που θα σας κάνει Αργεντινή» -εξ ου και η όψιμη σπουδή της κυβέρνησης στην... «αργεντινολογία» των τελευταίων ημερών.

Αγκάθια Όμως, ο σχεδιασμός Σαμαρά βρίσκεται, για μία ακόμη φορά, στον αέρα, για δύο κυρίως λόγους, που αποτελούν και τους «εφιάλτες» του Με-

γάρου Μαξίμου. Αφενός, η συζήτηση για το χρέος δεν μπορεί να ξεκινήσει πριν από τον Νοέμβριο, καθώς θα πρέπει να έχουν διεξαχθεί τα stress tests των τραπεζών. Δεύτερον, για να φτάσει η κυβέρνηση ώς τον Νοέμβριο (και αν υποτεθεί ότι τα stress tests δεν θα δείξουν νέα αποθεματικά κενά, που θα «εξανεμίσουν» το «μαξιλαράκι» του ΤΧΣ και θα δημιουργήσουν νέα «μαύρη τρύπα» στα δημοσιονομικά), θα πρέπει να ξεπεράσει την αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου. Και μπορεί ο επίσημος κυβερνητικός λόγος να αποκλείει νέα μέτρα, όμως οι διαθέσεις των δανειστών είναι άλλες. Όπως είπε προχθές και ο υπουργός Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελης στη Βουλή, «το πολύ ξύλο το δημοσιονομικό το έχουμε φάει, αλλά ο δρόμος δεν έχει τελειώσει. Είμαστε σε δύσκολες στιγμές και πρέπει να τα δούμε όλα».

Απ. Κακλαμάνης: Ο Χ. Αθανασίου αποκρύπτει την αλήθεια για το πόθεν έσχες Ψεύτη βγάζει ο Απόστολος Κακλαμάνης τον υπουργό Δικαιοσύνης Χαράλαμπο Αθανασίου για την προσπάθειά του να αλλάξει τον νόμο για το πόθεν έσχες. Ο υπουργός Δικαιοσύνης υποστήριξε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής ότι είναι προαπαιτούμενο για τη δόση. Όμως ο πρ. πρόεδρος της Βουλής υπενθυμίζει ότι στις 25 Ιουνίου ο τ. υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας απάντησε στην Επιτροπή ΔΕΚΟ πως «όσο ήμουν εγώ υπουργός δεν είχε τεθεί θέμα ‘πόθεν έσχες’» από την τρόικα. Ο Απ. Κακλαμάνης ρωτά «ποιους ενοχλεί η Αρχή για το ‘ξέπλυμα’ βρόμικου χρήματος και τίθεται στο περιθώριο», ποιους ενοχλεί η ανάρτηση και η διαφάνεια γύρω από τις δηλώσεις των πόθεν έσχες τους και ποιοι θέλουν να καταργηθεί η δήλωση που υποβάλλουν οι υπόχρεοι, με την οποία παραιτούνται από ρήτρες εμπιστευτικότητας, ενδιάμεσων προσώπων κ.ά.

Η εκλογική ανασφάλεια του Ευ. Βενιζέλου Την ώρα που ο Αντ. Σαμαράς «διαβεβαιώνει» τους κυβερνητικούς βουλευτές πως «φτάνουμε τους 180», ο Ευ. Βενιζέλος φαίνεται πως έχει αντίθετη άποψη. Εξάλλου, μόλις προσφάτως, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε εκμυστηρευθεί στο «Βήμα» πως «ο Τσίπρας ψάχνει 6, ενώ εμείς πρέπει να βρούμε 18», ενώ την περασμένη Τετάρτη, μιλώντας σε στελέχη του ΠΑΣΟΚ, παραδέχθηκε πως «ο Σεπτέμβριος είναι καθοριστικός μήνας για τις εξελίξεις».

Όλα ανοιχτά Αν και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης δεν «εξειδίκευσε» στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ από ποια άποψη είναι κρίσιμος ο Σεπτέμβριος και για ποιες εξελίξεις, από το πνεύμα της ομιλίας του προκύπτει το συμπέρασμα ότι ο Ευ. Βενιζέλος φοβάται τι μέλλει γενέσθαι σε ό,τι αφορά τη μεγάλη «επιθεώρηση» της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα. Εξάλλου, μετά την κατάρρευση του κυβερνητικού επιχειρήματος ότι η επιθε-

ώρηση θα γίνει στο... Παρίσι, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ γνωρίζει πολύ καλά πως, όσο διεκπεραιωμένα κι αν είναι τα μνημονιακά «προαπαιτούμενα», οι επικεφαλής του τεχνικού κλιμακίου της τρόικας θα ζητήσουν και απελευθέρωση ομαδικών απολύσεων και νέες μειώσεις μισθών και συντάξεων, αλλά και νέο ασφαλιστικό. Άλλωστε, τις εχθρικές προθέσεις τους τις έδειξαν οι «τροϊκανοί» πριν έναν μήνα, όταν «με το καλημέρα» ενημέρωσαν τους αρμόδιους υπουργούς ότι «διαβάζουν στον Τύπο για φοροελαφρύνσεις» και αξίωσαν από τα μέλη της ελληνικής κυβέρνησης να μην καλλιεργούν τέτοιες προσδοκίες στους πολίτες. Μ’ άλλα λόγια, ο Ευ. Βενιζέλος φοβάται πως αυτός ο Σεπτέμβριος, των νέων απαιτήσεων για μέτρα, θα είναι καθοριστικός για τις πολιτικές εξελίξεις, υπό την έννοια πως αν οι εκπρόσωποι των δανειστών εμμείνουν σε όσα ζήτησαν στην τελευταία επίσκεψή τους στην Αθήνα, τότε η κυβέρνηση θα αρχίσει να ασφυκτιά και η προσφυγή

σε πρόωρες εκλογές θα γίνει μονόδρομος.

Σε αναζήτηση... «προοδευτικού προσήμου» Σαν να μην έφταναν αυτά, οι τακτικισμοί του ΠΑΣΟΚ με άρωμα εκλογών αφορούν και στην έμφυτη ανασφάλεια του Ευ. Βενιζέλου σε σχέση με τις πραγματικές προθέσεις του Αντ. Σαμαρά. Καίτοι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν έχει αναλύσει τη σχέση του με τον πρωθυπουργό ούτε στους πιο στενούς του συνεργάτες, είναι σαφές ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης δεν θα εκπλαγεί αν ο Αντ. Σαμαράς αποφασίσει να προσφύγει σε εκλογές χωρίς να τον ενημερώσει - ή, τουλάχιστον, χωρίς να συνυπολογίσει τη γνώμη του. Για τον λόγο αυτό, ο εκλογικός συναγερμός στη Χαριλάου Τρικούπη είναι εν ισχύι και μάλιστα διαρκείας. Έτσι, με τα μάτια στραμμένα στις πρόωρες κάλπες και στη διαφαινόμενη αποτυχία σχηματισμού της νόθας «προεδρικής» πλειοψηφίας των 180

βουλευτών, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ συνεχίζει τους τακτικισμούς και τα κεντρικά στελέχη του Κινήματος υποστηρίζουν πως η Χαριλάου Τρικούπη δεν κάνει «αντάρτικο», απλώς προσπαθεί να διασφαλίσει το «προοδευτικό πρόσημο» της κυβέρνησης. Πάντως, ώς τώρα, και αυτή η προσπάθεια του Ευ. Βενιζέλου έχει αποτύχει πλήρως. Το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο αγνοείται, η φιλοσοφία της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων και ο αριθμός των 15.000 απολύσεων στο Δημόσιο δεν αναθεωρήθηκε, ενώ ακόμη και στο ΠΑΣΟΚ ελάχιστοι πιστεύουν ότι ο Ευ. Βενιζέλος εννοεί όσα λέει περί μη αποδοχής νέων μέτρων λιτότητας, αύξησης φόρων ή επώδυνων αλλαγών στο ασφαλιστικό και στις εργασιακές σχέσεις. Και οι μόνες «υποχωρήσεις» από τα προαπαιτούμενα που έγιναν, έγιναν για «γαλάζιες» κομματικές επιδιώξεις και αφορούν ένα προνομιακό εκλογικό ακροατήριο της Ν.Δ.: τους ένστολους. Γ. ΜΕΛ.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ συνεχίζει τις ενδοκυβερνητικές σκιαμαχίες για εσωτερική κατανάλωση

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

8

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΟΜΟΒΡΟΝΤΙΑ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΩΝ EΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2014

Έρχεται πολύ... «ξύλο» σε όλα τα επίπεδα ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Τελικά, μάλλον έχουμε να... φάμε πολύ «ξύλο» ακόμη, σε αντίθεση με τα όσα ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης στη Βουλή, καθώς το επόμενο διάστημα έρχεται όχι μόνο δημοσιονομικό, αλλά φορολογικό, ασφαλιστικό και εργασιακό ξύλο. Αν κοιτάξει κανείς με ψυχραιμία τα όσα μέλλεται να γίνουν το επόμενο διάστημα, ως «θυσία» στον Μνημονιακό βωμό, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ότι δεν οδεύουμε ακόμη στο τέλος του προγράμματος και τα δύσκολα δεν έχουν περάσει. Άλλωστε και ο ίδιος ο Γκίκας Χαρδούβελης στην «πρεμιέρα» του ως υπουργός Οικονομικών στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής ανέφερε ότι «ο δρόμος αυτός δεν έχει τελειώσει, είμαστε σε δύσκολες στιγμές και πρέπει να τα δούμε όλα». Ακόμη όμως κι αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη ρήση του υπουργού σε σχέση με το τι μέλλει γενέσθαι, υπάρχουν οι ληφθείσες αποφάσεις της κυβέρνησης, υπό την... αιγίδα της τρόικας, οι οποίες αναμένεται να φέρουν περίπου 440 παρεμβάσεις ως απαιτούμενα των πολυνομοσχεδίων.

Σαν να μην έφτανε αυτό, εκατομμύρια φορολογουμένων αναμένεται να... εισφέρουν περί τα 9 δισ. ευρώ στα δημόσια ταμεία μέχρι το τέλος της τρέχουσας χρονιάς.

Φόροι 9 δισ. ευρώ ώς τον Δεκέμβριο! Ήδη, στο ταμείο για την πληρωμή τεσσάρων φόρων ύψους 1,3 δισ. ευρώ οδηγήθηκαν περί τα 2,5 εκατ. φορολογούμενοι που παρέλαβαν χρεωστικό εκκαθαριστικό σημείωμα από την Εφορία. Η φορολογική αφαίμαξη θα συνεχιστεί τον επόμενο μήνα με το «χαράτσι» του ενιαίου φόρου στα ακίνητα (ΕΝΦΙΑ) και την πρώτη από τις πέντε δόσεις που θα πρέπει να πληρώσουν όλοι οι ιδιοκτήτες και θα κορυφωθεί τον Νοέμβριο με τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων που φθάνουν το 1 δισ. ευρώ. Μόνο από τους φόρους εισοδήματος και ακινήτων θεωρητικά οι εισπράξεις του Δημοσίου στο δεύτερο εξάμηνο του έτους υπολογίζονται σε περίπου 8 δισ. ευρώ! Αν στο ποσό αυτό προστεθούν και τα τέλη κυκλοφορίας, η εφορία θα πάρει 1,8 δισ. ευρώ κάθε μήνα και μέχρι τα τέλη του έτους από τις «τσέπες» των φορολογουμένων.

Οι κρίσιμες ημερομηνίες της «φοροκαταιγίδας» Πάντως, η 31η Ιουλίου ήταν μόνο η αφετηρία μιας εξάμηνης «φοροκαταιγίδας», δεδομένου ότι μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου οι φορολογούμενοι θα βρίσκονται αντιμέτωποι με τις εξής φορολογικές υποχρεώσεις: o Στο τέλος Αυγούστου οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να εξοφλήσουν εφάπαξ τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) ή να αποπληρώσουν την 1η δόση του. Στο τέλος Αυγούστου λήγει και η προθεσμία καταβολής της δεύτερης δόσης του φόρου πολυτελούς διαβίωσης. o Στις 30 Σεπτεμβρίου έρχεται η ώρα να καταβληθεί η 2η δόση του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ. o Στις 31 Οκτωβρίου θα πρέπει να εξοφληθεί η 3η δόση του ΕΝΦΙΑ. o Στο τέλος Νοεμβρίου θα λήξει η προθεσμία καταβολής τόσο της 3ης δόσης του φόρου εισοδήματος όσο και της 4ης δόσης του ΕΝΦΙΑ. o Στις 31 Δεκεμβρίου θα πρέπει να ολοκληρωθεί η αποπληρωμή του ΕΝΦΙΑ με την καταβολή της 5ης δόσης, ενώ οι ιδιοκτήτες Ι.Χ. θα κληθούν να καταβάλουν τα τέλη κυκλοφορίας του 2015. Από εκεί και πέρα, οι άμεσες προ-

τεραιότητες του πολυνομοσχεδίου, εστιάζονται στις παρακάτω εκκρεμότητες:

που φτάνουν τα 77 δισ. ευρώ.

Ασφαλιστικό, αιγιαλός και «κόκκινα» δάνεια

Πριν από τον επόμενο έλεγχο το δεύτερο 15νθήμερο του Σεπτεμβρίου, υπάρχουν δέκα πολύ σοβαρά ζητήματα, που εκκρεμούν από προηγούμενους ελέγχους και είναι τα παρακάτω: 1) Νέο ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό σύστημα.

2) Ευθυγράμμιση νομοθεσίας πλαισίου ομαδικών απολύσεων.

3) Επιτάχυνση πλειστηριασμών ακινήτων για χρέη στο Δημόσιο.

4) Αναθεώρηση προϋπολογισμού 2015 με παράταση ειδικών εισφορών.

5) Ολοκλήρωση των απολύσεων από το Δημόσιο μέχρι τέλος 2014.

6) Κατάργηση δαπανών και φοροαπαλλαγών φυσικών και νομικών προσώπων.

7) Νομοθετικά μέτρα για βελτίωση είσπραξης δημοσίων εσόδων.

8) Μεταρρύθμιση του συστήματος ΦΠΑ με καθιέρωση ενός συντελεστή.

9) Νέο μισθολόγιο Δημοσίου με εφαρμογή της απόδοσης από 1-1-15.

10) Έλεγχος του συνόλου της λίστας καταγραφής των φόρων υπέρ τρίτων.

Στη νομοθετική ρύθμιση για τη συγχώνευση υπό το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) όλων των επικουρικών ταμείων και της εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος από 1-1-15 για όλα τα ταμεία που δεν ανήκουν αυτή τη στιγμή στο ΕΤΕΑ. Ακόμη, προκρίνεται η κατάργηση από 1-1-2015 των κοινωνικών πόρων (φόροι υπέρ τρίτων κ.λπ.) που χρηματοδοτούν τις επικουρικές συντάξεις ταμείων αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας, κάτι το οποίο αναμένεται να δημιουργήσει, σύμφωνα με εκτιμήσεις αρμοδίων, ώς και 1 δισ. ευρώ «τρύπα» στα ασφαλιστικά ταμεία. Εκτός αυτών, θα πρέπει να υπάρξει και ψήφιση του νόμου για τα δάση και τη ρύθμιση χάραξης αιγιαλού, τα οποία έχουν προκαλέσει οξύτατες αντιδράσεις. Ταυτόχρονα, έως τις 15 Αυγούστου θα πρέπει να έχει βρεθεί σημείο συνεννόησης για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια του ιδιωτικού τομέα,

Απολύσεις και νέο συνταξιοδοτικό

ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΤτΕ

Καλπάζει η φτωχοποίηση των πολιτών Αποκαλυπτικά στοιχεία για τη «δράση» και τις βαρύτατες συνέπειες του Μνημονίου στη χώρα μας φέρνει στο φως σχετική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Αξίζει να σημειωθεί πως τα εν λόγω στοιχεία αφορούν την περίοδο 2008-2012, πράγμα που σημαίνει ότι σήμερα ο πληθυσμός βιώνει ακόμη μεγαλύτερη φτωχοποίηση, καθώς έκτοτε έχουν υπάρξει νέες ακραίες μειώσεις εισοδημάτων, τόσο λόγω της περαιτέρω πτώσης σε μισθούς και συντάξεις όσο και της αυξημένης φορολογίας. Ειδικότερα, ως φαίνεται, αυξήθηκαν με καλπάζοντες ρυθμούς οι οικογένειες που ζουν σε «παράγκες», και τα νοικοκυριά που επιβιώνουν με λιγότερα από 750 ευρώ τον μήνα, ενώ, πλέον, η Ελλάδα έχει μετατραπεί από χώρα υποδοχής μεταναστών σε χώρα εξαγωγής νέας γενιάς μεταναστών. Σημαντικό είναι το στοιχείο που αναφέρεται στη στέγαση των οικογενειών, αφού μεγάλος είναι ο αριθμός των νοικοκυριών που έχει υποστεί αρνητική μεταβολή στη στεγαστική του κατάσταση, ενώ αρκετά νοικοκυριά τελούν υπό καθεστώς δυνητικής επισφάλειας ως προς τη δυνατότητα διατήρησής της, είτε λόγω των οικονομικών βαρών επί των ι-

διόκτητων κατοικιών τους είτε γιατί διαβιούν σε παραχωρημένες κατοικίες, των οποίων η παραχώρηση δύναται να σταματήσει να υφίσταται, σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ.

Αυξήθηκαν κατά 71% όσοι έχασαν τα σπίτια τους Εν τω μεταξύ, υπολογίζεται ότι το 2012 περισσότεροι από 27.000 άνθρωποι έχασαν το σπίτι τους, αριθμός κατά 71% μεγαλύτερος σε σχέση με το 2008, οπότε και οι καταγεγραμμένοι πολίτες με απώλεια κατοικίας ανέρχονταν στις 16.000. Αξίζει δε να σημειωθεί πως η φτωχοποίηση των νοικοκυριών είναι κάτι παραπάνω από εμφανής, καθώς οι οικογένειες που επιβιώνουν με λιγότερα από 750 ευρώ τον μήνα (9.000 ευρώ ετησίως) ανέρχονται σε ποσοστό 10,6% για το 2012, σε αντίθεση με το 4,8% που είχε καταγραφεί το 2008. Επιπρόσθετα, τα νοικοκυριά με μέσο εισόδημα άνω των 3.500 ευρώ τον μήνα μειώθηκαν από 22,3% το 2008, σε 12,2% το 2012. Ως εκ τούτου, στη λίστα με τα μέσα μηνιαία εισοδήματα στην Ε.Ε., η Ελλάδα βρέθηκε στη δεύτερη χαμηλότερη θέση για το 2012 με 9.500 ευρώ, με την Πορτογαλία να βρίσκεται στην πρώτη θέση (8.323 ευρώ) και την Ισπανία στην τρίτη θέση με 11.970 ευρώ, ε-

Αυξήθηκαν με καλπάζοντες ρυθμούς οι οικογένειες που ζουν σε «παράγκες», και τα νοικοκυριά που επιβιώνουν με λιγότερα από 750 ευρώ τον μήνα, ενώ, πλέον, η Ελλάδα έχει μετατραπεί από χώρα υποδοχής μεταναστών σε χώρα εξαγωγής νέας γενιάς μεταναστών νώ, την ίδια στιγμή, το μέσο εισόδημα για την Ε.Ε. των 27 κρατών ανερχόταν σε 15.325 ευρώ.

Υπογεννητικότητα Η Ελλάδα, από χώρα υποδοχής μεταναστών από άλλες χώρες, μετατρέπεται σε χώρα αποστολής μετα-

ναστών σε άλλες χώρες, σύμφωνα με τη μελέτη που καταγράφει και αισθητή μείωση των γεννήσεων, και υψηλή άνοδο των θανάτων. Η καθοδική εξέλιξη του πληθυσμού, τόσο ως προς τη φυσική του κίνηση όσο και ως προς τη μεταναστευτική του διάσταση, αποτελεί έν-

δειξη ότι η χώρα βρίσκεται σε διαδικασία δημογραφικής υποβάθμισης. Ακόμη αναφέρεται πως στην περίοδο 2008-2012 παρατηρείται μείωση του πληθυσμού της χώρας, τόσο σε επίπεδο Ελλήνων όσο και σε επίπεδο ξένων υπηκόων. Γ.Α.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

9

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Κυβερνητικές διαρροές για φοροελαφρύνσεις και συζητήσεις με δανειστές για φοροεπιβαρύνσεις ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Το χιλιοπαιγμένο σενάριο της κυβερνητικής προθυμίας για φορολογικές ελαφρύνσεις, που όμως τελούν υπό την αίρεση της τρόικας, με αποτέλεσμα οι «καλές προθέσεις» να μεταλλάσσονται σε ακόμη μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις, παίζει για τρίτο συνεχές καλοκαίρι το οικονομικό επιτελείο (η αρχή είχε γίνει πρόπερσι με την κατευθυνόμενη παραφιλολογία περί μείωσης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, η οποία ουδέποτε επετεύχθη). Με την καταβολή πάντως της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος, έκτακτης εισφοράς, τέλους επιτηδεύματος και φόρου πολυτελούς διαβίωσης την Πέμπτη που πέρασε, και που ισοδυναμούσε με μέσο φόρο 1.503 ευρώ για όσους έχουν λάβει χρεωστικό εκκαθαριστικό, η εικόνα που επιχειρεί να περάσει η κυβέρνηση είναι εντελώς διαφορετική, καθώς ξεκίνησε ένα πεντάμηνο οικονομικής εξόντωσης εκατομμυρίων νοικοκυριών, αλλά και μιας χωρίς προηγούμενο αφαίμαξης ρευστότητας από την πραγματική οικονομία. Από αυτήν την εβδομάδα και ώς το τέλος του έτους, βρίσκεται σε εξέλιξη σχέδιο είσπραξης από τα κρατικά ταμεία φόρων περίπου 8,2 δισεκατομμυρίων (και ενώ φορείς της αγοράς εκτιμούν ακόμη μεγαλύτερο ποσό, ενδεχομένως και λίγο κάτω από τα 10 δισ. ευρώ), ποσό το οποίο επιμερίζεται ως εξής: 1. Για φόρους εισοδήματος, έκτακτη εισφορά και τέλος επιτηδεύματος (αλλά και για φόρο πολυτελούς διαβίωσης για όσους έχουν στην κατοχή

Έως 30.11 οι τροποποιητικές του Ε9 Σε διόρθωση, των δηλώσεων Ε9 μπορούν να προχωρήσουν οι φορολογούμενοι. Με βάση εγκλύκλιο που εκδόθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, οι τροποποιητικές δηλώσεις μπορούν να υποβληθούν έως τις 30 Νοεμβρίου χωρίς πρόστιμο εφόσον το αποτέλεσμα είναι χρεωστικό (δηλαδή από την τροποποίηση προκύπτει αύξηση του οφειλόμενου φόρου) ή αν το επιστρεφόμενο ποσό από την επανεκκαθάριση είναι έως 100 ευρώ. Στην περίπτωση που το επιστρεφόμενο ποσό ξεπερνά τα 100 ευρώ, τότε από το ποσό αυτό αφαιρείται το πρόστιμο των 100 ευρώ.

τους Ι.Χ. άνω των 1.929 κυβικών εκατοστών, πισίνες ή αεροσκάφη) οι φορολογούμενοι καλούνται να καταβάλουν 3,7 δισ. ευρώ.

2. Ακριβώς στο ίδιο ύψος (3,7 δισ. ευρώ) ανέρχεται, σύμφωνα με τις νεώτερες εκτιμήσεις ο βεβαιωμένος ΕΝΦΙΑ. Δηλαδή, το κράτος θα πρέπει να πάρει σε 5 μηνιαίες δόσεις από τους ιδιοκτήτες ακινήτων σχεδόν μισό δισ. ευρώ παραπάνω σε σχέση με το ποσό που αρχικώς υπολόγιζε να βεβαιώσει (3,23 δισ. ευρώ) και περί το ένα δισ. ευρώ πάνω από αυτό που υπολόγιζε να εισπράξει (ποσό 2,65 δισ. ευρώ έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό), μιας και έχει προϋπολογιστεί μια απόκλιση σε σχέση με τον βεβαιωθέντα ΕΝΦΙΑ και τον εισπράξιμο. Σύμφωνα με την κυβέρνηση ο συντελεστής της εν λόγω εισπραξιμότητας φθάνει το 83% (δηλαδή από τα 3,7 δισ. ευρώ αναμένεται να εισπραχθούν τα 2,96 δισ. ευρώ). Ας σημειωθεί πάντως ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων θα φθάσει τα 5 δισ. ευρώ. Αυτό, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των ιδιοκτητών ακινήτων θα οφείλεται, εάν συμβεί, στην απόρριψη του αιτήματος της ΠΟΜΙΔΑ για μειωμένο φόρο στα κενά - ξενοίκιαστα ακίνητα, σε συνδυασμό με τις τεράστιες προσαυξήσεις των επιφανειών ημιυπαιθρίων και αυθαιρέτων και των εκτός σχεδίου ακινήτων που περιλήφθηκαν στις διορθωτικές δηλώσεις Ε9.

3. Ως το τέλος του έτους, θα πρέπει να πληρωθούν ακόμη και τα υπολογιζόμενα σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ τέλη κυκλοφορίας, ποσό που προστιθέμενο στα 3,7 δισ. ευρώ φόρο εισοδήματος και στα 2,96 δισ. ευρώ από ΕΝΦΙΑ συνθέτει μια φοροαφαίμαξη 8,2 δισ. ευρώ (εάν μάλιστα δικαιωθούν οι προβλέψεις της ΠΟΜΙΔΑ, αφού η αποστολή των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ μόλις προχθές ξεκίνησε για να υπάρχει μια πλήρης εικόνα) το εν λόγω ποσό εξακοντίζεται στα επίπεδα πέριξ των 10 δισ. ευρώ. Δεδομένης αυτής της εξέλιξης, η κυβέρνηση για πολλοστή φορά κατέφυγε στην προσφιλή της επικοινωνιακή πρακτική, να διοχετεύει σενάρια περί πιθανής «ανακούφισης» των φορολογουμένων. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνεται και η φήμη που διακινείται ότι επίκειται μείωση του ΕΝΦΙΑ, καθώς και ελαφρύνσεις στη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιτηδευματιών. Και, επίσης σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική της, όταν θα έλθει στο τέλος του επόμενου μήνα η τρόικα στην Αθήνα, θα επικαλεσθεί τη «σκληρή στάση των δανειστών» για να «μαζέψει» τα σενάρια αυτά. Μάλιστα, όχι

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

μόνο αναμένεται να αναγκασθεί σε «αναδίπλωση» του τύπου «το μεν πνεύμα πρόθυμον, το δε ταμείον ασθενές», αλλά το πιθανότερο είναι να αποφασίσει δυσάρεστα μέτρα για τους φορολογούμενους, καθώς έχουν τεθεί επί τάπητος: 1. Η καθιέρωση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 19% - 21% για όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες από 1.1.2015, την οποία έχουν ήδη επεξεργαστεί ως πρόταση οι δανειστές. Αυτή θα επιφέρει ανατιμήσεις προϊόντων και υπηρεσιών από αύξηση του συντελε-

στή από 13% σε 19% ή 21% για τρόφιμα, εισιτήρια, ρεύμα, νερό, φυσικό αέριο, επισκευές παλαιών κατοικιών 2. Η κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Τυχόν κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου θα οδηγήσει σε μείωση της ανταγωνιστικότητας των παραγομένων στα νησιά προϊόντων, υποβάθμιση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων, ύφεση και λουκέτα σε χιλιάδες μικρομεσαίους με επακόλουθη αύξηση της α-

νεργίας και ερήμωση των νησιών.

3. Παράταση επιβολής ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης 1% έως 4% σε ετήσια εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ, ενώ κανονικά θα έπρεπε να καταργηθεί για τα εισοδήματα του 2015. Ακόμη, απομένει να αποσαφηνισθεί τι μέλλει γενέσθαι με τον ΦΠΑ στην εστίαση καθώς η εφαρμογή του συντελεστή ΦΠΑ 13% κανονικά λήγει στο τέλος του έτους και βέβαια εκκρεμεί για τρίτη χρονιά το φλέγον ζήτημα του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης

Τα «Μυστήρια των Παρισίων» Για δεύτερη φορά σε διάστημα τριών μηνών, Έλληνες υπουργοί επισκέπτονται το Παρίσι με αντικείμενο το χρέος της χώρας που πέρυσι βρισκόταν στο 175,1% του ΑΕΠ. Μετά τον τέως υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα, ο οποίος είχε συναντήσει στις 6 Ιουνίου στη γαλλική πρωτεύουσα την Κρ. Λαγκάρντ, σειρά παίρνουν μέλη του οικονομικού επιτελείου τον Σεπτέμβριο για διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους της τρόικας. Η σημειολογία είναι αρνητική για την εικόνα της χώρας. Οι συνειρμοί που δημιουργούνται με την περιβόητη «Λέσχη των Παρισίων» (Club de Paris) είναι εύλογοι. Όπως είναι γνωστό, το κλαμπ αυτό συνεδριάζει ατύπως κάθε έξι εβδομάδες στο κτήριο του υπουργείου Οικονομικών στη Γαλλία με εκπροσώπους 19 μεγάλων οικονομιών με αντικείμενο την αναδιάρθρωση του χρέους υπερχρεωμένων -κατά βάση αναπτυσσόμενων- οικονομιών. Μάλιστα, στη συνεδρίαση που είχε λάβει χώρα τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου κύριο θέμα ήταν το χρέος της Αρνεντινής. Υπενθυμίζεται ότι η Κρ. Λαγκάρντ αναφέρθηκε την περασμένη Τρίτη στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, σημειώνοντας ότι το πρώτο θέμα είναι η ανάλυση της

βιωσιμότητας, με βάση το πρωτογενές πλεόνασμα που έχει ταυτοποιηθεί, ώστε να αποφασιστούν τα επόμενα βήματα. Και δήλωσε ότι αναμένει από τους Ευρωπαίους να υλοποιήσουν τις υποσχέσεις που είχαν δώσει το φθινόπωρο του 2012 για την κάλυψη των αναγκών της Ελλάδας (δηλαδή την ίδια χρόνια που πρωτοδιατυπώθηκε η άποψη την οποία αναπαρήγαγε τον Σεπτέμβριο του 2013 ο Charles Wyplosz στο voxeu.org ότι η Ελλάδα θα πρέπει να καταφύγει στο Κλαμπ του Παρισιού: «...Greece is a natural candidate for a Paris Club agreement...»). Αλλά και οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας ότι προωθείται λύση τύπου «HIPC Heavily Indebted Poor Countries», δηλαδή για υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (εάν προκριθεί τελικά) θα είναι ντροπιαστική και επώδυνη. Αυτή έχει εφαρμοστεί ώς τώρα σε 39 χώρες από το ΔΝΤ, οι 33 εκ των οποίων βρίσκονται στην Κεντρική Αφρική, με τους όρους να είναι αναμενόμενα «νεοαποικιοκρατικοί» καθώς θα τίθενται προαπαιτούμενα και αν η Ελλάδα τα πληροί, μόνο τότε θα αποφασίζεται μείωση των επιτοκίων και επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής. Θ.Π.

10

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΝΙΚΟΣ ΒΟΥΤΣΗΣ γραμματέας Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ:

Πρόκληση η συνεχής

ΝΕΑ ΚΟΙΝΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Επιτυχία ή τραγωδία; ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ*

Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η κυβέρνηση για άλλη μια φόρα, λειτουργώντας πρόχειρα, αποσπασματικά και χωρίς σχεδιασμό κατέθεσε τον Ελληνικό Φάκελο για τη νέα ΚΑΠ (2014-2020). Οι απόψεις που κυριάρχησαν στην κριτική της καταλήγουν σε δύο προσεγγίσεις, η πρώτη τη θεωρεί μεγάλη επιτυχία λόγω της συμβολής της στην ανάπτυξη και η δεύτερη τραγωδία λόγω του ξεκληρίσματος που θα επιφέρει στον αγροτικό χώρο. Ούτε το ένα, ούτε το άλλο συμβαίνει. Απλά, ενώ θα μπορούσε να αποτελέσει ένα βασικό εργαλείο ανάπτυξης, με συγκεκριμένες κλαδικές και τομεακές αναφορές, με μετρήσιμα μεγέθη σε επίπεδο δραστηριοτήτων και, γιατί όχι, περιοχών και διαμερισμάτων της χώρας μας, δυστυχώς δεν φαίνεται να έχει αυτή τη δυνατότητα. Ο φάκελος όμως είναι δεδομένος από 1 Αυγούστου 2014. Και είναι αυτός στον οποίο θα στηριχτεί κατά μεγάλο μέρος η αυριανή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην υλοποίηση της προγραμματικής του πρότασης για το αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα της χώρας. Το σίγουρο είναι ότι θα τον διαχειριστεί καλύτερα. Αυτό όμως δεν αρκεί. Πρέπει στο πλαίσιο της γενικότερης επαναδιαπραγμάτευσης των συμβάσεων που δεσμεύουν τη χώρα μας να ζητήσουμε όχι μόνο την τροποποίηση του περιεχόμενου του αλλά και μία πρόσθετη χρηματοδότηση με βάση τα σημερινά δεδομένα του χώρου, μια και οι αγρότες υπήρξαν θύματα της οικονομικής κρίσης . Το βασικό ερώτημα λοιπόν που μπαίνει είναι αν μπορούμε από τώρα να εντοπίσουμε αυτές τις αλλαγές που θα καταστήσουν αποδοτικότερη τη νέα ΚΑΠ για τον αγροτικό χώρο, τόσο στο ισχύον πλαίσιο όσο και στο επιδιωκόμενα. Είναι πασιφανές ότι μέσω του φακέλου δεν διαφαίνεται να εξασφαλίζεται η στήριξη και η σταθεροποίηση των αγροτικών εισοδημάτων για τους μικρούς παραγωγούς, η αύξηση της απασχόλησης για νέους αγρότες και η βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους στην ύπαιθρο. Εξάλλου ο στόχος κανένας αγρότης να μην παίρνει στο μέλλον κάτω από 60% του ελληνικού μέσου όρου αλλά και κανένας να μην χάσει πάνω από το 30% των χρημάτων που έπαιρνε από μόνος του δεν προσδιορίζει πλαίσιο ανάπτυξης, αντίθετα μπορεί να διατηρήσει μεγάλες περιφερεικές ανισότητες και παραγοντικές λογικές. Ο εθνικός φάκελος δεν είναι δομημένος έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα να αποκρυπτογραφηθούν τα ονομαστικά μεγέθη - δικαιώματα τόσο σε επίπεδο καλλιεργειών όσο και σε επίπεδο γεωγραφικών κατανομών. Γίνεται μια γενική αναφορά σε συνδεδεμένες ενισχύσεις, χωρίς να γνωρίζουμε τα ποσά αναφοράς ανά συνδεδεμένη καλλιέργεια.

Η περιβόητη ομαλότερη μετάβαση από το ισχύον ιστορικό μοντέλο (περίοδο αναφοράς) στην περιφερειοποίηση των ενισχύσεων είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν εξασφαλίζει τα υφιστάμενα δικαιώματα του αγροτικού κόσμου. Η τελευταία προσπάθεια, που έγινε στο πόδι αλλά και εν κρυπτώ, με την οριστική επιλογή των τριών περιφερειών (ομάδων δικαιωμάτων), δηλαδή βοσκοτόπων (χαμηλό), αροτριαίων (μεσαίο) και δενδρωδών (υψηλό), ναι μεν μπορεί να κινείται σε μια πιο ορθολογική βάση για να αμβλύνει τις απώλειες των παλαιών δικαιούχων, αλλά από μόνη της δεν απαντάει στην ανάγκη ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου. Παρ’ ότι είναι νωρίς για τον ακριβή προσδιορισμό των δικαιωμάτων, είναι σχεδόν βέβαιο ότι εθνικές καλλιέργειες όπως η ελιά, το αμπέλι και το σιτάρι, και μάλιστα σε περιοχές υψηλής παραγωγής, θα θιγούν άμεσα και με μεγάλες διαφορές. Πρέπει άμεσα να γίνει η παρουσίαση όλων των σεναρίων και υπολογισμών με στοιχεία -μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ- σε πλήρη ανάπτυξη και με σχετικές προσομοιώσεις, έτσι ώστε να παρουσιαστούν τα πραγματικά μεγέθη των δικαιωμάτων ανά καλλιέργεια και περιοχή μέσω της προτεινόμενης περιφερειοποίησης. Είναι αναγκαίο να γίνει άμεσα αυτό και για τους πραγματικούς και ενεργούς αγρότες, αλλά και για τις σημαντικές καλλιέργειες για την εθνική οικονομία και τις μειονεκτικές περιοχές, που έχουν μεγάλες απώλειες, ώστε να αξιοποιήσουν κατ’ ελάχιστο τα εργαλεία του εθνικού φάκελου, όπως φυσικοί περιορισμοί 5%, συνδεδεμένη ενίσχυση 9% και άλλα. Για να δοθεί στον ελληνικό φάκελο αναπτυξιακή κατεύθυνση και να γίνει ορθολογική και δίκαιη η ανακατανομή των πόρων, πρέπει να συνδεθεί με: o Ένα εθνικό σχέδιο δράσης και πρόγραμμα ανάπτυξης ανά τομέα παράγωγης και περιφέρεια. o Την αξιολόγηση της προηγούμενης ΚΓΠ και του προηγούμενου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης με αξιόπιστη μέθοδο αξιολόγησης πεπραγμένων και σοβαρή εκτίμηση αποτελεσμάτων. o Την ανάδειξη των πεδίων συμπληρωματικότητας με άλλα προγράμματα (περιβάλλον, έρευνα, κατάρτιση, πυλώνων κ.λπ.). o Την επίλυση διαρθρωτικών και θεσμικών θεμάτων τα οποία δυσκολεύουν την υλοποίηση των στόχων που θα τεθούν. Πάνω απ’ όλα, όμως, για να τα επιτύχουμε αυτά, ως πολιτεία και κοινωνία, απαιτούνται πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες με τη συμμετοχή τόσο των αγροτών όσο και των εργαζόμενων όλου του αγροδιατροφικού τομέα.

* Ο Βαγγέλης Αποστόλου είναι βουλευτής Ευβοίας, συντονιστής ΕΚΕ Αγροτικών Θεμάτων της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ

Η κοινωνική πλειοψηφία που έχει διαμορφωθεί, για την ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών και την αναζήτηση προοδευτικής λύσης, καθορίζει την ατζέντα και επιδρά καταλυτικά στις πολιτικές εξελίξεις τονίζει ο Νίκος Βούτσης μιλώντας στην «Αυγή». Ο γραμματέας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά ότι η πολιτική αριθμητική δεν βγάζει τους 180 για τη συγκρότηση προεδρικής πλειοψηφίας, ενώ υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εργάζεται για τη συγκρότηση διευρυμένης πλειοψηφίας στη βάση ριζοσπαστικών προγραμματικών στόχων με συνολική δυναμική 51%. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΚΑΠΑΚΟ

Δεν περνάει μέρα χωρίς να υπάρξει μια σφοδρή πολιτική σύγκρουση, όχι μόνο για τα οικονομικά πλέον, αλλά και για πλήθος άλλων ζητημάτων, όπως π.χ. την τελευταία εβδομάδα για την Αργεντινή, για τη Μανωλάδα, για τα δάση... Μέρος του ηγετικού προσωπικού της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ εκφράζονται πλέον με απίστευτο κυνισμό και με πνεύμα εθελοδουλίας ακόμα και για το δράμα της Γάζας, πόσο μάλλον για την Αργεντινή. Είναι αποκρουστικό και θλιβερό το φαινόμενο να επιχαίρουν γιατί σήμερα στραγγαλίζουν το λαό της Αργεντινής τα διεθνή κερδοσκοπικά κεφάλαια που «εκδικούνται» ζητώντας αποδόσεις της τάξης του 1.600%. Αντί της συνειδητοποίησης των αδιεξόδων της οικονομικής κρίσης και αντί της αναγκαίας αλληλεγγύης μεταξύ των λαών, επιλέγουν κυνικά την απόλυτη συμμόρφωση στα πιο επιθετικά και «άρρωστα» μορφώματα της ακραίας καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Η κυβέρνηση Βούλτεψη - Γεωργιάδη Ρήγα έδωσε θλιβερά δείγματα γραφής μέσα στη Βουλή και στα κανάλια και γι’ αυτό το ζήτημα. Τον ίδιο κυνισμό επιδεικνύουν και για την υπόθεση της Μανωλάδας, όπως και για το Φαρμακονήσι. Όσο για τα δάση, στα οποία αναφέρεστε, είναι ένα από τα πολλά νομοθετήματα που καταργούν το όποιο ριζοσπαστικό πνεύμα της μεταπολίτευσης είχε αποτυπωθεί συνταγματικά για την προστασία των οικοσυστημάτων. Προσχωρούν στην καινοφανή θεωρία ότι τα δάση, οι ακρογιαλιές, τα νερά, τα λιμάνια, όλα αυτά προστατεύονται μόνο με την παρουσία μέσα σε αυτά ή με την εκμετάλλευσή τους από ιδιώτες επιχειρηματίες. Θέλουν να καταργήσουν τόσο το δημόσιο συμφέρον όσο και τη συνταγματική υποχρέωση για την προστασία από το Δημόσιο όλων αυτών των κοινών αγαθών και των στρατηγικών υποδομών. Ποια είναι η εκτίμηση του ΣΥΡΙΖΑ ως προς τη δυνατότητα επίτευξης από τη συγκυβέρνηση της πλειοψηφίας των 180 βουλευτών για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας; Εκτιμάτε ότι η κυβέρνηση θα φτάσει μέχρι εκείνη την ημερομηνία ή έχει και άλλους εναλλακτικούς εκλογικούς σχεδιασμούς; Η πολιτική αριθμητική δεν βγάζει τους 180. Γι’ αυτό η κυβέρνηση αγκομαχάει με απίστευτη νευρικότητα, επιτείνοντας την πολιτική ρευστότητα σε

αντίθεση με τη δημόσια ρητορεία της για την επίτευξη του αριθμητικού στόχου των 180 ώστε να περάσει τον κάβο της προεδρικής εκλογής. Η κοινωνική πλειοψηφία που έχει διαμορφωθεί για την ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών και την αναζήτηση προοδευτικής λύσης διαμορφώνει ατζέντα και επιδρά καταλυτικά στο πολιτικό προσκήνιο και στο παρασκήνιο. Όσο καιρό αν χρειαστεί -ακόμα και μήνες- η κυβέρνηση για να φτιάξει μια αφήγηση επιτυχίας και ελπίδας, το όριο της προεδρικής εκλογής είναι ανυπέρβλητο εμπόδιο με πολιτικούς όρους. Η προσδοκία τους ότι θα βρεθούν και αρκετοί άλλοι βουλευτές ή και κόμματα της αντιπολίτευσης που στο όνομα της πολιτικής τους επιβίωσης θα δώσουν παράταση ζωής στις αντικοινωνικές πολιτικές προσκρούει στα πραγματικά αδιέξοδα και στο κλίμα κοινωνικής απαρέσκειας που την ακυρώνουν απολύτως. Οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες ακόμα κι αν η Μέρκελ τους έχει απαγορεύσει να κάνουν εκλογές. Η διευρυμένη πολιτική πλειοψηφία που θα στηρίξει την εναλλακτική λύση, δηλαδή την αριστερή διακυβέρνηση, σχηματοποιείται καθημερινά μέσα στην κοινωνία και με όρους κοινωνίας. Καμία πολιτική ιδιοτέλεια προσώπων ή και κομμάτων της σημερινής αντιπολίτευσης δεν θα μπορέσει να αντισταθεί σε αυτή την πίεση.

Πλατιές συμμαχίες με την ταυτόχρονη εμμονή σε αριστερή, όχι κεντροαριστερή, προγραμματική επιλογή και κοινωνική δράση Η πολιτική αριθμητική δεν βγάζει τους 180. Γι’ αυτό η κυβέρνηση αγκομαχάει με απίστευτη νευρικότητα

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

11

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ς προσφυγή στις κάλπες μέχρι την αυτοδυναμία Υπάρχουν σήμερα προϋποθέσεις για τη συγκρότηση ενός νέου συνασπισμού εξουσίας κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων; Με ποιους και με ποιον στόχο; Ποιος ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ; Ο στόχος είναι καθορισμένος και μάλιστα μετά το σαφές αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ωριμάζει όλο και περισσότερο ως ένα διογκούμενο κύμα πολιτικής ανατροπής. Προφανώς μιλάμε για τη διαμόρφωση μιας διευρυμένης πλειοψηφίας μέσα στο Κοινοβούλιο που θα ανατροφοδοτείται από μια αντίστοιχη πλειοψηφία μέσα στην κοινωνία. Δεν χρησιμοποιώ εδώ την έκφραση «αυτοδυναμία», γιατί ενώ είναι πιο εύληπτη ταυτόχρονα είναι και φορτισμένη, σημαδεμένη θα έλεγα, από πλαστά διλήμματα και από τακτικίστικες επιλογές του παραδοσιακού μεταπολιτευτικού δικομματισμού. Η διαμόρφωση λοιπόν ενός συνασπισμού κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων πάνω σε μία στέρεη βάση ριζοσπαστικών προγραμματικών στόχων είναι ο εμβρυουλκός, για πρώτη φορά, της αριστερής διακυβέρνησης. Τα ποιοτικά στοιχεία των πρόσφατων ευρωκλογών έδειξαν ταυτόχρονα την ισχυρή «ταξικότητα» της ψήφου που συνυπάρχει όμως με έναν πρωτοφανή πολυσυλλεκτισμό «προελεύσεων» ο οποίος συγκροτείται στη βάση μιας ισχυρής τιμωρητικής διάθεσης απέναντι στο ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ. Διαμορφώνεται μια νέα ιστορικότητα των πολιτικών διεργασιών μέσα στην πεντάχρονη κρίση που έφερε τα πάνω κάτω. Με αυτή την έννοια η εκλογική επιλογή για δεύτερη ή και τρίτη φορά ΣΥΡΙΖΑ και η διόγκωση αυτού του ρεύματος διαμορφώνουν μια νέα διάσταση «αυτοδυναμίας» με ισχυρό πλέον κοινωνικό πρόσημο και με σταθερό υπέδαφος στην αντιμνημονιακή επιλογή. Ένα από τα επίμαχα ζητήματα στην ιστορική Αριστερά, που προκαλεί συχνά προβλήματα και διαιρέσεις είναι το θέμα των συμμαχιών. Πώς εκφράζεται αυτό το κρίσιμο ζήτημα σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ; Προς τα πού πρέπει να αναζητήσει συμμάχους; Πρώτη απάντηση είναι προφανώς η απεύθυνση προς τις ιστορικά διαμορφωμένες δυνάμεις της Αριστεράς, εν γνώσει των ζητημάτων που αφορούν είτε σε επίκληση διαφορετικών στρατηγικών είτε και κυρίως στην επιλογή της ηγεσίας του ΚΚΕ για ανθενωτική στάση στα μαζικά κινήματα και για μια ανιστόρητη επιλογή ενός ιδιότυπου διμέτωπου απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση των Μνημονίων. Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής, πέραν της δυναμικής που αφαιρεί από την προοπτική της αριστερής λύσης, αδυνατίζει ουσιαστικά και την κρίσιμη μάχη για μια ριζοσπαστική προοδευτική ανασυγκρότηση των συνδικάτων.

Οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες ακόμα κι αν η Μέρκελ τους έχει απαγορεύσει να κάνουν εκλογές Είναι ανόητο να προκαλούμε τον κόσμο με συνεχείς προσφυγές στις κάλπες μέχρι την αυτοδυναμία Το ιδρυτικό μας συνέδριο και η πρόσφατη απόφαση της Κ.Ε. μετά την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ ως πρώτου κόμματος στις ευρωεκλογές σηματοδοτούν το επιθυμητό εύρος των συνεργασιών. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε και είναι δημιούργημα πολλών και διαφορετικών ιστορικών διαμορφώσεων της Αριστεράς κι αυτό το στοιχείο μας γεμίζει με αυτοπεποίθηση και με απεριόριστη επιμονή στο θέμα της ενότητας όλων των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων της Αριστεράς, της οικολογίας, όλων των δυνάμεων που απεγκλωβίζονται ακόμα και από αντίπαλες πολιτικές διαδρομές οι οποίες μορφοποιήθηκαν στη μακρά μετεμφυλιακή περίοδο στη χώρα μας. Η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ για να μη φοβάται την ανοιχτή πολιτική και τις πλατιές συμμαχίες με την ταυτόχρονη εμμονή σε αριστερή, όχι κεντροαριστερή, προγραμματική επιλογή και κοινωνική δράση, σφυρηλατήθηκε μέσα από την κουλτούρα που σχηματικά θα την ονομάτιζα: «Είμαστε παρόντες και δεν κάνουμε βήμα πίσω». Θυμηθείτε τα μαζικά αντι-νεοφιλελεύθερα κινήματα των αρχών του αιώνα μας μέχρι την κορύφωση του 2006 στην Αθήνα. Ας θυμηθούμε μαζί τη στάση μας τον Δεκέμβρη του 2008, ας κρατήσουμε ζωντανή την πείρα της παρουσίας και της συμμετοχής μας στις πλατείες το 2011 σε συνθήκες πλέον οξυμένης οικονομικής-κοινωνικής κρίσης. Αυτοί ήταν σταθμοί που προσέδωσαν κύρος, φερεγγυότητα, επιρροή στον ΣΥΡΙΖΑ. Με αυτή την έννοια είναι λάθος να υποβαθμίζεται η ελκτική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ που μας προσδίδει ρόλο πρωταγωνιστή στη χώρα μας και στις εξελίξεις στην Ευρώπη. Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα από τη συμπόρευση σε μαζική κλίμακα με κοινωνικούς αγωνιστές και πολιτικά στελέχη που προσεγγίζουν με ανιδιοτέλεια τις γραμμές μας. Να φοβόμαστε μόνο αδυναμίες και εμμονές που έχουν τραυματίσει πολλαπλά στην πολύχρονη διαδρομή μας

τις αξίες και τα πρόσωπα της Αριστεράς στο εσωτερικό της. Αν τελικά δεν επιτευχθεί αυτοδυναμία, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ζητήσει την προκήρυξη νέων εκλογών ή θα επιχειρήσει να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας; Έχεις αναφερθεί και στο ενδεχόμενο κυβέρνησης ανοχής. Πόσο υπαρκτό είναι αυτό το ενδεχόμενο και κατά πόσο θα είναι δυνατόν μια τέτοια κυβέρνηση να διαπραγματευθεί με τους δανειστές; Είναι ρεαλιστικός ο στόχος, όπως προείπα, για μια ευρεία πλειοψηφία μέσα στη Βουλή, εφόσον προηγούμενα, από χθές δηλαδή όπως συνηθίζουμε να λέμε, διαμορφώνονται οι όροι για την πολιτική συγκρότησή της με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Βεβαίως το ριζοσπαστικό πρόγραμμα που θέλουμε να εφαρμόσουμε και οι συγκρούσεις που αυτό προϋποθέτει και θα πυροδοτήσει απαιτούν για την υλοποίησή του έναν ευρύτερο κύκλο στήριξης και ανοχής μέσα στη Βουλή και μέσα στην κοινωνία. Για να είμαι σαφής, πρέπει να εργαζόμαστε έτσι ώστε το σύνολο αυτής της δυναμικής να υπερβαίνει όχι θεω-

ρητικά αλλά εκφραζόμενο με πραγματικούς όρους σαφώς το 51%. Εμείς θα παρουσιάσουμε ως πρώτο κόμμα τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης της Αριστεράς. Είναι ανόητο να προκαλούμε τον κόσμο με τα παραδοσιακά εκβιαστικά διλήμματα που έβαζαν οι πρωταγωνιστές τους παραδοσιακού μεταπολιτευτικού δικομματισμού, δηλαδή την πρόκληση για συνεχείς προσφυγές στις κάλπες μέχρι την αυτοδυναμία. Κι αυτό γιατί εκτιμώ ότι σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν οριακά δεν έχει εκφραστεί με 151 ψήφους η ευρεία πολιτική πλειοψηφία για την οποία εργαζόμαστε, η εξέλιξη αυτή θα είναι τόσο μεγάλης ιστορικής βαρύτητας για την Ελλάδα και την Ευρώπη που θα υποχρεώσει πολιτικές δυνάμεις του προοδευτικού και αντιμνημονιακού φάσματος να δώσουν τη στήριξη ή την ανοχή. Εμείς δεν θα παραιτηθούμε από μόνοι μας από την ιστορική αποστολή που ο λαός θα μας έχει υπαγορεύσει για να επιστρέψουμε αυτοβούλως την εντολή. Όλα αυτά όμως είναι θεωρητικά σχήματα. Όλοι πιστεύουμε στον ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν υπάρχει ταβάνι για την εκλογική

επιρροή και ότι θα διαμορφωθεί μια ευρεία πολιτική πλειοψηφία για την αριστερή διακυβέρνηση. Πώς κρίνεις τις προϋποθέσεις του μαζικού κοινωνικού κινήματος για μια κυβέρνηση της Αριστεράς; Διαπιστώνεται μια κάμψη των κινηματικών προϋποθέσεων παρά τα οξυμένα προβλήματα αλλά και αναλαμπές, όπως οι καθαρίστριες, με υψηλή κοινωνική αποδοχή. Πού οφείλεται αυτό; Δεν συμφωνώ ότι η πραγματική υποχώρηση, με κλασικούς όρους των μαζικών κινητοποιήσεων, ακυρώνει το πολιτικό κίνημα ανατροπής που θα οδηγήσει και σε έναν ριζοσπαστικό συσχετισμό δυνάμεων με αριστερό πρόσημο. Η καθαρή πρωτοπορία στις εθνικής κλίμακας πρόσφατες ευρωεκλογές για τον ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως η ποιοτική ανάλυση των αποτελεσμάτων διαμορφώνουν εξελίξεις που δεν είναι αντιστρεπτές, όσα αναχώματα κι αν εφευρεθούν και στηθούν, όπως π.χ. το Ποτάμι, ενώ αντίθετα μπορεί να γίνουν πιο ορμητικές με την πολιτική επανατοποθέτηση μέσα σε κοινωνικές κατηγορίες, όπως οι συνταξιούχοι π.χ. στους οποίους ακόμα η πρωτοπορία των συντηρητικών μνημονιακών δυνάμεων είναι σαφής. Η απογοήτευση, η λογική της ανάθεσης, η παραίτηση από αγώνες και συλλογικές δράσεις είναι φαινόμενα υπαρκτά αλλά και απολύτως φυσιολογικά μέσα σε μια κοινωνία που υφίσταται για χρόνια αλλεπάλληλα σοκ και την επικράτηση της μιντιοκρατίας που «κεντάει» τον κοινωνικό αυτοματισμό. Οι συντηρητικές νοοτροπίες βλασταίνουν επίσης μέσα στην κρίση, αυτό το γνωρίζουμε και από την ιστορία αλλά και από ό,τι συμβαίνει τώρα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Γι’ αυτό δίνουμε και μάχη με τον χρόνο με πρωτοβουλίες μέσα στην κοινωνία για ζητήματα κρίσιμα όπως η μικρή ΔΕΗ, ο αιγιαλός, τα δάση, οι φυλακές τύπου Γ’, το ασφαλιστικό. Έτσι ενθαρρύνονται πολύμορφα κινήματα και κοινωνικές αντιστάσεις με ευρεία συμπόρευση δυνάμεων.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

12

AΡΘΡΑ

Όταν το κυπριακό Κοινοβούλιο είχε αρνηθεί τους όρους δανειακής συμφωνίας, επικρατούσε παγωμάρα στους φανατικούς. Μετά από λίγες μέρες, όταν εν τέλει η κυπριακή ηγεσία υποχώρησε, ζητωκραύγαζαν ανακουφισμένοι: «Κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που κάναμε εμείς». Η μνημονιακή κουλτούρα είχε προ πολλού μεταβληθεί σε σύμπλεγμα. Η χαιρέκακη και επιθετική υποδοχή από μερίδα της ελληνικής ελίτ της σύγκρουσης της Αργεντινής με τους πιστωτές της δεν κάνει εντύπωση. Ας μη μιλήσουμε για το επίπεδο της επιχειρηματολογίας. Η κρυμμένη ενοχή και το αίσθημα ανεπάρκειας γεννάει επιθετικότητα. Η χαμηλή ποιότητα πολιτικής παραγωγής, πολιτικής σκέψης, επιχειρήματος αλλά και η αγένεια είναι ευδιάκριτες σε πολλά επίπεδα του κυρίαρχου λόγου. Το τέχνασμα, π.χ., ότι ναι μεν κυβερνούσα επί 40 χρόνια, αλλά την ατζέντα την έθετε η Αριστερά -άρα δεν φταίω- που χρησιμοποιούν πολλοί, είναι ασήμαντο επιχειρησιακά, αλλά οξύ στη επιθετικότητά του. Το μεγαλύτερο πρόβλημα συγκρότησης πολιτικής και επιχειρημάτων, εντοπίζεται στην περιοχή που καταχρηστικά ονομάζουμε Κέντρο. Είναι μια ανομοιογενής μάζα

Πολιτικό Bullying που αποτελείται από ακραίους σοσιαλ- νεοφιλελεύθερους, αποτελείται από σκόρπιους, παρωχημένους κομματικούς στιλίστες που προσκολλώνται σε συνεπείς του κοινωνικού φιλελευθερισμού, οι οποίοι, φυσικά, αποκλίνουν ως προς την πολιτική ποιότητα και με τους οποίους μπορεί κανείς να συζητήσει. Υπάρχουν δηλαδή, κεντρώοι και «κεντροφανείς». Η ανομοιογενής αυτή μάζα προσπαθεί να βρει κριτικά εργαλεία - αφού υποκαθίσταται βίαια από τη μια μεριά από την «κανονική» Δεξιά και από την άλλη από έναν εξαιρετικά εύπλαστο ΣΥΡΙΖΑ. Γενικότερα (και έχω ασχοληθεί αρκετά με τη θεματολογία), το Κέντρο αδυνατεί, ταλαντευόμενο ανάμεσα σε πολλές γλώσσες και διαφορετικές ιδεολογικές πυκνότητες. Το βασικότερο εργαλείο πολιτικής κριτικής, διαμόρφωσης πολιτικής γλώσσας και συγκρότησης ενοτήτων δεν θεμελιώνεται σε κόμματαφαντάσματα (ΠΑΣΟΚ, Ελιά κ.λπ.), στην ξεπερασμένη κοινή κομματική καταγωγή ή στην επικοινωνιακή φιλαυτία, αλλά στις κοινωνικές ρίζες, στα κοινωνικά στρώματα - φο-

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ*

ρείς συμφερόντων. Στην περιοχή του «Κέντρου», επειδή δεν υπάρχουν πλέον ισχυρά ριζώματα, οι συζητήσεις στο εσωτερικό του δεν μπορούν να συστήσουν όργανο ανάλυσης της πραγματικότητας - το αντίθετο, τα περισσότερα κείμενα γίνονται όργανο απόκρυψης, ψευδαίσθησης, σφαγών και σκηνοθεσίας. Εξαντλούνται, τις περισσότερες φορές, σε μια αισθητική και ηθικολογική αποτίμηση συμπεριφορών της Αριστεράς. Π.χ., η βία (απ’ όπου κι αν προέρχεται), η τρομοκρατία (που τάχα δεν καταδικάζεται), η πολυγλωσσία κ.λπ. είναι μια μόνιμη και ρηχή θεματολογία που εκφράζει τη δομική ιδεολογική αμηχανία του κεντρώου χώρου. Κάποια στιγμή, φυσικά, θα ξεκαθαρίσουν οι καθαρές πολιτικές εκφωνήσεις από τον τραμπουκισμό.

Εν τούτοις, τα στοιχεία αυτής της ρηχής κριτικής καθηλώνουν και την Αριστερά (την άλλη ευρεία και αντιφατική επικράτεια) σε έναν εξωϊδεολογικό αμυντισμό. Αυτή, δηλαδή, η τεχνική χτυπημάτων και λεκτικών τραμπουκισμών έχει κάποια αποτελέσματα. Είναι συμβάσεις που μπορούν να εικονοποιήσουν κάποιον (τον αριστερό στην περίπτωσή μας) ως κακό, σε καμιά όμως περίπτωση δεν αρκούν για τη πολιτική θεμελίωση του ίδιου του τραμπούκου. Η τεχνική bullying δημιουργεί μια επικοινωνιακή πίεση, αλλά δεν εγκαθιστά ούτε δομεί πολιτικά τον «μπρατσά» της. Η βίαιη σχέση μερίδας του λεγόμενου Κέντρου, με τον ΣΥΡΙΖΑ βασίζεται όχι τόσο στη διεύρυνση της επιρροής της Αριστεράς όσο στην πλαστικότητα του κύριου φορέα της. Ο ΣΥΡΙΖΑ πολύ εύκολα μπορεί να απεγκλωβιστεί από στερεότυπα (παράγοντας βέβαια νέα) και αυτό τρομοκρατεί τους άλλους (συχνά και τον ίδιον). Ο ΣΥΡΙΖΑ τείνει να μπορεί να γίνει οτιδήποτε. Αυτό του δίνει κοινό, δηλώνει μια μεγάλη εσωτερική προσαρμοστικότητα, αλλά

και δημιουργεί ανασφάλεια ως προς τα όριά του. Η πλαστικότητα δεν αφορά μόνο στο τι εννοεί, αλλά και το πώς εννοείται. Η πολυσημία του λόγου του ΣΥΡΙΖΑ ή του λόγου που εκφωνείται εντός του νομίζω οφείλεται κυρίως σε δύο στοιχεία: Στην καταστροφή των πολιτικών παραδόσεων, σε ένα είδος ιστορικής από-εγγραφής, που απαλείφει αυτό που είχε κληρονομήσει: μια μορφή ιερότητας. Η Αριστερά έχει μια σημαντική ιστορία ποιοτήτων (και λαθών). Αυτό λοιπόν απο-εγγράφεται από την πανικόβλητη και πολεμική νέα μέση συνείδηση. Η άλλη αιτία σύγχυσης είναι ότι ανακαθορίζονται μέσα σε μια ολική αστάθεια οι παραλήπτες και οι μηχανισμοί πρόσληψης του αριστερού διαβήματος. Σε μια περίπλοκη αντιληπτική αποσταθεροποίηση και το μήνυμα δεν αφομοιώνεται, και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το ελέγχει συντακτικά. Η πολυσημία και πολυνοηματοδότηση, ο καθένας, δηλαδή, να καταλαβαίνει ό,τι θέλει απ’ ό,τι κι αν λέγεται, είναι το πιο κινδυνώδες, διαβρωτικό στοιχείο κι αυτό είναι ένα νέου τύπου bullying, χωρίς ευδιάκριτο τραμπούκο.

* Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αν. καθηγητής ΕΜΠ

Διεθνισμός ή πατριωτισμός; Μαζί δεν πάνε; ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Το τελευταίο χρονικό διάστημα ακόμα μια σημαντική διαφορά απόψεων εμφανίζεται στον ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα, από ό,τι διαπιστώνουμε, τον διατρέχει οριζόντια. Από τη μία πλευρά εμφανίζεται ένα ρεύμα «διεθνιστών» που δηλώνει μάλιστα ενοχλημένο από τις συχνές αναφορές του προέδρου στον όρο πατρίδα, πατριωτισμός, νέο ΕΑΜ κ.λπ. Αυτό προκάλεσε και την έμμεση απάντηση ενός άλλου ρεύματος, όπως εκφράστηκε σε πρόσφατο κείμενο με αφορμή τα 10 χρόνια από την απόρριψη του σχεδίου Ανάν το οποίο υπογράφουν 60 επώνυμα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, μέλη της Κ.Ε. και αρκετοί βουλευτές, για τη σημασία και του εθνικού πατριωτικού στοιχείου στον αγώνα για την απελευθέρωση των δύο κομματιών του ελληνισμού, της Ελλάδας και της Κύπρου, που έχουν υποδουλωθεί από τα Μνημόνια. ΚΑΘΩΣ όλες οι απόψεις δοκιμάζονται στον... πραγματικό κόσμο, αξίζει τον κόπο να αναλύσουμε τη σημερινή θερμή παγκόσμια κατάσταση και τα στοιχεία που καθορίζουν τις νέες συγκρούσεις. Ο καπιταλισμός ευέλικτος και γρήγορος στην τεχνολογική και οικονομική ανάπτυξη, συμπίεσε μέχρι ασφυξίας το δύσκαμπτο αντιπαραγωγικό σοβιετικό μοντέλο. Ο διεθνισμός, η μεγάλη δύναμη του παγκόσμιου προλεταριάτου κατά τον Μαρξ, έμεινε ουτοπία. Και σε αυτόν τον τομέα της διεθνούς ενότητας το μεγάλο κεφάλαιο δούλεψε αριστοτεχνικά προβλέποντας αυτό που θα συνέβαινε (την παγκοσμιοποίηση) και κυριάρχησε. Η ΑΠΛΗΣΤΙΑ των κυρίαρχων δυνάμεων του

πλούτου, που δεν διστάζει να καταστρέφει τον πλανήτη και με τα νέα τεχνολογικά μέσα να μειώνει τις θέσεις εργασίας, ως κυρίαρχο μοντέλο που πάει να δημιουργήσει μια νέου τύπου αποικιοκρατία σκορπά τον όλεθρο στο πέρασμά του. Θα τολμούσα να πω ότι οι αξίες της Αριστεράς είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρες από ποτέ. Στην Ελλάδα, λόγω της οικονομικής κρίσης, της διάλυσης των δύο μεγάλων κομμάτων, μεταξύ των οποίων δεν υπάρχει πλέον ουσιαστικά καμία πολιτική διαφορά, με παραχώρηση κάθε εθνικής κυριαρχίας και εθνικού συμφέροντος στους τοκογλύφους, οι κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και εθνικές ανάγκες για την επιβίωση του ελληνικού λαού έκαναν ένα μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων να στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ που τόλμησε να ζητήσει εντολή διακυβέρνησης. ΟΜΩΣ, η συγκρότηση ενός νέου ισχυρού αριστερού δημοκρατικού σοσιαλιστικού ρεύματος δεν ήταν ούτε και είναι εύκολη υπόθεση. Η «βίαιη ωρίμανση», η ταχύτατη προετοιμασία των θέσεων για το νέο δημοκρατικό υπόδειγμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι έργο τιτάνιο. Πολλές ομάδες που συγκροτούν τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ, που παραμένει οργανωτικά καθηλωμένος λόγω της συνεχιζόμενης ομοσπονδιακής λειτουργίας με συνιστώσες και ποσοστώσεις, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της εποχής, καθώς οι μπετοναρισμένες ιδεοληψίες μόνο παλαίωση μπορούν να υποστούν. ΑΣ ΕΡΘΟΥΜΕ τώρα στο αρχικό ζητούμενο. Στις περιπτώσεις των επικίνδυνων κρίσεων στην Ουκρανία και στο Ισραήλ έχουμε σύγκρουση κεφαλαίου εργασίας; Η εργατική τάξη, η οποία έχει μεταβληθεί και περιοριστεί δραματικά λόγω της τεχνολογίας, εκφράζει κάποιου είδους διεθνισμό

και διαθέσεις ενωτικής δράσης ως απάντηση; Αν κάποιος δεν είναι μύωψ, εύκολα μπορεί να δει ότι όλες οι μάχες για την παγκόσμια κυριαρχία καθορίζονται, τουλάχιστον στους παίκτες της μεγάλης σκακιέρας, από τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Κίνας. Τα θύματα των συγκρούσεων δεν θα είναι μόνον οι μισθωτοί. Εδώ πρόκειται για κυριολεκτικά εθνικές υποδουλώσεις, αρπαγές και καταστροφές που αφορούν όλες τις ζωντανές δυνάμεις κάθε λαού. ΚΑΠΟΙΟΙ μπερδεύουν τον πατριωτισμό με τον εθνικισμό ή δεν μπορούν να διακρίνουν τις κολοσσιαίες διαφορές που υπάρχουν. Ίσως μια φωτογραφία του Άρη Βελουχιώτη καβάλα στο άλογο να κρατά την ελληνική σημαία αξίζει όσο χίλιες λέξεις, για να γίνει αντιληπτό πως πατριωτισμός και διεθνισμός δεν είναι έννοιες αντίθετες, αλλά απόλυτα συνδεδεμένες και χωρίς τη μία δεν μπορεί να υπάρξει και η άλλη. Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να ισχυρίζονται κάποιοι ότι ο πατριωτισμός είναι ξεπερασμένη έννοια και ότι το θέμα αυτό για την Αριστερά έχει λυθεί εδώ

Ίσως μια φωτογραφία του Άρη Βελουχιώτη καβάλα στο άλογο να κρατά την ελληνική σημαία αξίζει όσο χίλιες λέξεις, για να γίνει αντιληπτό πως πατριωτισμός και διεθνισμός δεν είναι έννοιες αντίθετες

και 40 χρόνια (!), όταν σήμερα ο κόσμος είναι συγκλονιστικά διαφορετικός από ό,τι πριν 40 χρόνια; ΠΟΣΟ επηρεάζει ο διεθνισμός της γαλλικής Αριστεράς, για παράδειγμα, την πολιτική της Γαλλίας όταν η εργατική τάξη σε πολύ μεγάλο ποσοστό ενισχύει συνεχώς το κόμμα της Μαρίν Λεπέν; Πόσο η εργατική τάξη των ΗΠΑ μπορεί να αλλάξει την ηγεμονική πολιτική της Ουάσιγκτον και να περιορίσει την ισχύ των χορηγών της κάθε αμερικανικής κυβέρνησης; Πόσο συγκινεί η Αριστερά τον γερμανικό λαό που ρέπει προς ένα νέου τύπου έγκλημα ενωμένος; Πόσο οι παγκόσμιες αντιδράσεις για τις ναζιστικές θηριωδίες της κυβέρνησης του Ισραήλ, αποκαλυπτικές της υποκρισίας των παγκόσμιων ηγεμόνων, μπορούν να αλλάξουν τον ρου της ιστορίας, και να αποτρέψουν έναν θρησκευτικό εμφύλιο σε όλη τη μέση Ανατολή; Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ του Ερντογάν κατά του Ισραήλ είναι θέμα διεθνιστικής αλληλεγγύης στους Παλαιστίνιους ή εθνική στρατηγική για την ενίσχυση της περιφερειακής ισχύος της Τουρκίας; Και, σε τελική ανάλυση, μπορεί να σταθεί στην Ελλάδα, σε αυτές τις συνθήκες, ηγεμονικό πλειοψηφικό κίνημα σωτηρίας με σημαία τον διεθνισμό; Θα μπορούσε το ΕΑΜ, εάν δεν έκανε εθνικό πατριωτικό αγώνα, να συγκλονίσει όλον σχεδόν τον ελληνικό λαό με 1.500.000 μέλη και 3.000.000 μέλη - εθελοντές στις οργανώσεις αλληλεγγύης που δημιούργησε; Κλείνω με το κλισέ που χρησιμοποιώ συχνά. Δεν κάνουμε πολιτική για τον εαυτό μας και την παρέα μας, αλλά για τον ελληνικό λαό που περιμένει λύσεις εδώ και τώρα. dchristou52@gmail.com

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

13

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ Κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ΣΥΡΙΖΑ:

Το σύστημα δεν θα στρώσει δάφνες για να υποδεχθεί τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία Οικονομία και καθημερινότητα των πολιτών, θέματα της εγχώριας και διεθνούς πολιτικής, ακόμη και το πρόσφατο γεγονός της χρεοκοπίας της Αργεντινής, τίθενται στη συνέντευξη που ακολουθεί, με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτη Κουρουμπλή.

«Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου πρέπει να παραπεμφθεί στο Ειδικό Δικαστήριο. Με αφορμή τη χρεοκοπία της Αργεντινής, είναι έγκλημα η υπαγωγή των ομολόγων στο αγγλικό δίκαιο»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Νέο δάνειο και νέο Μνημόνιο προβλέπει το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλής. Θα το επιχειρήσει, εκτιμάτε, η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου; Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής προβαίνει σε μια τεκμηριωμένη αποδόμηση του κυβερνητικού success story, επισημαίνοντας το αυτονόητο: ότι τα πραγματικά πλεονάσματα προέρχονται από αύξηση του ΑΕΠ. Το σίγουρο είναι ότι τα περιθώρια κινήσεων της συγκυβέρνησης στενεύουν και ο χρόνος της τελειώνει. Το σημαντικό είναι εμείς να είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι όταν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έρθει η ώρα να ασκήσουμε τη διακυβέρνηση. Κι αυτή η ώρα δεν θα αργήσει. Στο Β’ Θερινό Τμήμα έχουμε ήδη μπαράζ νομοσχεδίων και, μέσω αυτών, επώδυνων για την κοινωνία μέτρων. Ποια η απάντηση εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Η αξιωματική αντιπολίτευση μάχεται και εντός και εκτός του Κοινοβουλίου, στο πλαίσιο των συνταγματικών της δυνατοτήτων, να αναχαιτίσει την κυβερνητική πολιτική, που ενώ αφήνει στο απυρόβλητο τις γνωστές λίστες με τους ληστές και τους λήσταρχους του πλούτου του ελληνικού λαού, συνεχίζει την εσωτερική υποτίμηση εις βάρος των συντάξεων, των μισθών και των κοινωνικών δικαιωμάτων. Με αιχμή τις πρωτοβουλίες για τη συγκρότηση ευρέως κοινωνικού μετώπου για την υπεράσπιση του αιγιαλού και των δασών, οι οποίες έτυχαν σημαντικής ανταπόκρισης, ο ΣΥΡΙΖΑ με πραγματικά πατριωτική συνείδηση υπερασπίζεται τη δημόσια περιουσία, τα κοινωνικά δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού. Θα πληρώνουμε πια και ενοίκιο στις τράπεζες; Αναφέρομαι φυσικά στα «κόκκινα» δάνεια. Και ποια η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ; Φοβούμαι ότι εκκολάπτεται ένα φοβερό έγκλημα που μπορεί να αποβεί μοιραίο για τον τόπο. Η κυβέρνηση, κάτω από την πίεση των δανειστών και του διεφθαρμένου τραπεζικού συστήματος, προσπαθεί να μεθοδεύσει το πέρασμα της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων πολιτών και των ελληνικών εταιρειών με ευτελές τίμημα στα διάφορα πιράνχας και ςτους λύκους της αγοράς. Υπάρχουν βάσιμες υποψίες

ότι πίσω από αυτά τα funds βρίσκονται Έλληνες «υπερπατριώτες» που καραδοκούν να αγοράσουν ακίνητα έναντι πινακίου φακής και να τα μεταπωλήσουν με μεγάλο περιθώριο κέρδους. Στη συζήτηση για την Κεντροαριστερά πώς παρεμβαίνει η αξιωματική αντιπολίτευση; Το σύστημα δεν θα στρώσει δάφνες για να υποδεχθεί τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Θα επιχειρήσει να τον εμποδίσει, και αν δεν μπορέσει, να τον καταστήσει αριστερή παρένθεση. Η σοσιαλδημοκρατία, έχοντας περάσει στο νεοφιλελεύθερο στρατόπεδο εδώ και χρόνια, βρίσκεται σήμερα, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, πολλαπλά εκτεθειμένη και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Ελίσσεται, μεταμφιέζεται, αγωνίζεται να επιβιώσει. Αυτή η ιστορία δεν αφορά ούτε εμάς ούτε τον ελληνικό λαό. Για τον ΣΥΡΙΖΑ η υπόθεση ανάληψης της εξουσίας είναι μονόδρομος: Πλειοψηφία στον λαό, πλειοψηφία στη Βουλή. Πώς μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ κατά την άποψή σας να καταστεί πλειοψηφία και στη Βουλή και στην κοινωνία; Για να γίνει αυτό, απαιτείται μεγάλη κινητικότητα: 100 τουλάχιστον κλιμάκια επιφανών στελεχών να οργώσουν όλες τις γειτονιές και τα χωριά της Ελλάδας και ο πρόεδρος να περιοδεύσει στα σημαντικά κέντρα κάθε νομού. Επίσης, πρέπει να οργανωθούν περιφερειακά αναπτυξιακά συνέδρια με την ενεργό συμμετοχή φορέων και πολιτών για την τελική επεξεργασία κρίσιμων τομέων του προγράμματος, που θα αποτελέσουν πολιτικό γεγονός στην κάθε περιφέρεια. Πώς αποτιμάτε τις εξελίξεις στην Αργεντινή; Η Αργεντινή είχε ήδη συμφωνήσει γενναίο κούρεμα του παλιού χρέους της με τις μεγάλες τράπεζες. Στο μεταξύ, όμως, τα αρπακτικά funds που είχαν αγοράσει ομόλογα στο 5% της ονομαστικής τους αξίας, προσέφυγαν στα δικαστήρια της Ν. Υόρκης διεκδικώντας αποπληρωμή στο ακέραιο, με αποτέλεσμα να μην υλοποιηθεί η συμφωνία. Τα δημοσιονομικά της Αργεντινής θα ήταν σήμερα απολύτως διαχειρίσιμα αν δεν είχε δοθεί η ευκαιρία στους κερδοσκόπους να επικαλεσθούν τη νομοθεσία των ΗΠΑ. Οι δουλόφρονες που υπήγαγαν τα ελληνικά ομόλο-

«...Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για το Κυπριακό θα πρέπει πάνω απ’ όλα να λαμβάνει υπόψη της τη θέση του ίδιου του κυπριακού ελληνισμού, ο οποίος ορθώς απέρριψε το Σχέδιο Ανάν επειδή ήταν λύση μόνο κατ’ όνομα και στην ουσία μεθόδευε τη διαιώνιση της ξένης επικυριαρχίας στην Κύπρο...»

γα στο αγγλικό δίκαιο διέπραξαν έγκλημα και θα το φέρουν βάρος στη συνείδησή τους εφ’ όρου ζωής. Όταν πρώτος κατέθεσα σχετική ερώτηση στη Βουλή, που τη συνυπέγραψε και ο Αλ. Τσίπρας, κάποιοι επέμεναν ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Πρέπει ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου να παραπεμφθεί στο Ειδικό Δικαστήριο; Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν πρέπει να παραπεμφθεί -και βεβαίως πρέπει- αλλά πώς και πότε θα ανακτήσει το Ελληνικό Δημόσιο τα έσοδα που δικαιούται από αυτήν και άλλες υποθέσεις. Το παρηκμασμένο, παραιτημένο και άβουλο πολιτικό προσωπικό της συγκυβέρνησης πότε θα τολμήσει να ολοκληρώσει τους ελέγχους στις λίστες της φοροκλοπής, της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής; Πόσα χρόνια πρέπει να περάσουν;

Μπορεί να περιμένει κανείς κάτι ουσιαστικό από την κυβέρνηση αυτή στο θέμα της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών; Η κυβέρνηση που δεν τόλμησε να λύσει το ζήτημα του πετρελαίου θέρμανσης, που δεν κατάφερε να αυξήσει τις 72 δόσεις σε 100 για να διευκολύνει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που δεν τολμά να διαχωρίσει εκείνους που πραγματικά δεν έχουν να πληρώσουν από εκείνους που έχουν και με δόλο δεν πληρώνουν, πώς μπορεί να διεκδικήσει μια τόσο μεγάλη υπόθεση, που μαζί με το δημόσιο χρέος αποτελούν κομβικά εθνικά ζητήματα ικανά να αλλάξουν την πορεία του τόπου; Ποια ανάγκη επέβαλε την παρέμβαση πολλών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ (βουλευτών, ευρωβουλευτών, μελών της Π.Γ. και της Κ.Ε.), μεταξύ των οποίων και εσείς, για το Κυπριακό; Στο κείμενο αυτό γράφετε, «η Κυπριακή Δημοκρατία άντεξε στην απόπειρα κατάργησής της, μέσω του Σχεδίου Ανάν». Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι άλλη ωστόσο... Ας συμφωνήσουμε ότι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για το Κυπριακό θα πρέπει πάνω απ’ όλα να λαμβάνει υπόψη της τη θέση του ίδιου του κυπριακού ελληνισμού, ο οποίος ορθώς απέρριψε το Σχέδιο Ανάν επειδή ήταν λύση μόνο κατ’ όνομα και στην ουσία μεθόδευε τη διαιώνιση της ξένης επικυριαρχίας στην Κύπρο. Εν όψει της ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να έχει κατά νου όχι μόνο το δέον αλλά και το εφικτό, εντός του περιγράμματος που θέτουν οι υπάρχουσες συνθήκες αλλά και υπό το φως των εξελίξεων που προοιωνίζονται γεωπολιτική αστάθεια. Η τοποθέτηση για το Κυπριακό, που αντανακλά αυτή την ωρίμανση, αφενός υποδηλώνει το άμεσο ενδιαφέρον μας για το μείζον αυτό εθνικό ζήτημα, αφετέρου διαμηνύει προς κάθε κατεύθυνση ότι ο ακρωτη-

ριασμός της Κύπρου δεν θα επαναληφθεί ούτε στο Αιγαίο ούτε στη Θράκη. Την ίδια στιγμή, η ευρύτερη γειτονιά μας έχει πάρει... φωτιά, με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα σε Λωρίδα της Γάζας και Ουκρανία. Πολλοί λένε ότι πιο εύκολα μιλά κανείς από θέση αντιπολίτευσης παρά κυβέρνησης. Τι απαντάτε, τι προτείνετε; Δεν ζητούμε από την κυβέρνηση τίποτε το εξωπραγματικό ή υπερβολικό. Η Ελλάδα την περίοδο αυτή έχει καλές σχέσεις και με το Ισραήλ και με τον αραβικό κόσμο. Έπρεπε να είναι παρούσα ώστε να συμβάλει στην αποτροπή των συντελούμενων εγκλημάτων πολέμου στη Γάζα, αντί να επιλέγει την ένοχη σιωπή. Η Ελλάδα έπρεπε να είναι παρούσα και στο ζήτημα της Ουκρανίας, με την οποία συνδέεται ποικιλοτρόπως από την αρχαιότητα και όπου έχει ζωτικά συμφέροντα, μεταξύ των οποίων και οι 150.000 Ελληνοπόντιοι που απειλούνται από την έξαρση του ρατσισμού και του ναζισμού που υποθάλπονται από τη Δύση. Η προσπάθεια διεθνών κύκλων να δαιμονοποιήσουν τον Πρόεδρο Πούτιν και να αποδώσουν αποκλειστική ευθύνη στη Ρωσία για την ουκρανική κρίση εξυπηρετεί ψυχροπολεμικές λογικές και προκαλεί βαθιά ανησυχία. Υπάρχει όμως και ένα ακόμη διεθνές θέμα με άμεσες επιπτώσεις στη χώρα μας: η απόρριψη των χημικών της Συρίας. Υπάρχει λύση και ποια είναι αυτή; Η Ελλάδα, αφού δεν μπόρεσε να κάνει αυτό που έκανε η Αλβανία, να αποτρέψει δηλαδή την καταστροφή των χημικών στην περιοχή της, όφειλε τουλάχιστον να διεκδικήσει την παρουσία δύο Ελλήνων ειδικών επιστημόνων από τον Δημόκριτο και το Πανεπιστήμιο της Κρήτης πάνω στο Cape Ray, ώστε να έχει έστω μια ελάχιστη εποπτεία επί της διαδικασίας.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

14

ΑΡΘΡΑ

ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ

Το σχέδιο της κυβέρνησης για την ιδιωτική πολεοδόμηση, τους μικρούς οικισμούς, τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς και σε δασικές παρεμβάσεις γενικεύει την εκτός σχεδίου δόμηση στο σύνολο της χώρας. Η εκτός σχεδίου δόμηση είναι μια εξαιρετικά στρεβλή ελληνική πραγματικότητα. Η ανοχή της πρώτης αυθαίρετης δόμησης εκτός σχεδίου αποτέλεσε στρατηγική του μετεμφυλιακού ελληνικού κράτους για τη διασφάλιση φθηνής κατοικίας και τον έλεγχο των εργατικών/λαϊκών στρωμάτων που μετανάστευσαν στις πόλεις. Στη συνέχεια έγινε συνήθης διαταξική πρακτική για την απόκτηση δεύτερης κατοικίας, ενώ επιτρέπεται και η οικοδόμηση νομίμως εκτός σχεδίου. Η εκτός σχεδίου δόμηση είναι καταστροφική για τη διαφύλαξη του περιαστικού χώρου, την προστασία των δασών, των χορτολιβαδικών εκτάσεων, της γεωργικής γης, των φυσικών τοπίων, των προστατευόμενων περιοχών, των αρχαιολογικών χώρων κ.λπ. Το κόστος είναι τεράστιο: δίκτυα και υποδομές, προσβασιμότητα, αποχέτευση, διαχείριση απορριμμάτων κ.λπ. Γι’ αυτό το πρότυπο της εκτός σχεδίου οικιστικής ανάπτυξης πρέπει να εγκαταλειφθεί. Οι πόροι, δημόσιοι και ιδιωτικοί, και τα οικοδομικά επαγγέλματα πρέπει να κατευθυνθούν στις αναπλάσεις δημόσιων και ιδιωτικών χώρων εντός σχεδίων, στον ενεργειακό και ποιοτικό ανασχεδιασμό/αναβάθμιση του τεράστιου οικιστικού αποθέματος, στη συντήρηση των μνημείων και των παραδοσιακών συνόλων, καθώς και στην επούλωση των καταστροφών του φυσικού περιβάλλοντος - σε αναδασώσεις, δενδροφυτεύσεις, αποκαταστάσεις λατομείων και άλλων τραυματισμένων τοπίων. Σε όλα αυτά πρέπει να εστιαστεί μια ριζική αλλαγή του προτύπου της οικοδομικής δραστηριότητας. Άλλωστε, ο μέσος όρος ιδιοκτησίας σε κατοικία (κύρια και παραθεριστική) στην Ελλάδα είναι δύο κατοικίες ανά νοικοκυριό, που προφανώς κατανέμονται άνισα - πάντως ένα σχέδιο αναδιανομής με κατάλληλους μηχανισμούς δεν χρειάζεται σοσιαλισμό για να εφαρμοστεί. Επίσης, τεράστιος όγκος τουριστικών καταλυμάτων, κυρίως για εσωτερικό τουρισμό, μένει αδιάθετος και λιμνάζει. Οι επαγγελματικοί χώροι, επίσης, υπεραρκούν, πολύ περισσότερο που η αποβιομηχάνιση έχει αφήσει τεράστιο ανενεργό όγκο παραγωγικών κτηρίων. Όλοι οι μικροί και μεσαίοι ιδιοκτήτες, κάτοχοι των παραπάνω οικοδομών, εφόσον αυτές δεν αποτελούν πρώτη κατοικία ή επαγγελματική στέγη, δηλαδή θέμα

Γενικεύεται η εκτός σχεδίου δόμηση, καταργείται ο χωρικός σχεδιασμός

επιβίωσης, θα ήθελαν ν’ απαλλαγούν από μια περιουσία που μόνο φόρους και χαράτσια τούς επισωρεύει, ενώ η αξία της καταρρέει και δεν μπορούν να την πουλήσουν ή να την αξιοποιήσουν. Δεν φλέγονται και ούτε μπορούν να χτίσουν. Αυτή την πραγματικότητα της υπερδόμησης εντός σχεδίων και της υπερανάπτυξης της εκτός σχεδίου δόμησης έρχεται το νομοσχέδιο να επιτείνει, θεωρώντας όλη την ελληνική επικράτεια ως εν δυνάμει δομήσιμο χώρο, ανοίγοντας νέες δυνατότητες οικοδόμησης νέων εκτάσεων. Φυσικά δεν τρελάθηκαν οι Έλληνες να επενδύσουν μαζικά στην οικοδομή σε περίοδο πληθωρισμού και φούσκας ακινήτων. Άλλωστε, στα ανενεργά προς εκμετάλλευση ακίνητα θα προστεθούν δεκάδες χιλιάδες νέα από τα «κόκκινα» δάνεια που δεν εξυπηρετούνται λόγω φτωχοποίησης των ενοίκων τους, καθώς οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε δήμευση πρώτης κατοικίας και επαγγελματικής στέγης. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει ν’ αναπτυχθεί ένα μαζικό κίνημα αποτροπής αυτής της εξέλιξης. Παρ’ όλ’ αυτά υπάρχουν αρκετοί τους οποίους φωτογραφίζει το νομοσχέδιο και οι οποίοι έχουν συμφέρον να πολεοδομήσουν ιδιωτικά σε εκτός σχεδίου γη ή να φυτέψουν τεράστιες εγκαταστάσεις σε δάση ή να νομιμοποιήσουν αυθαίρετα ή να ανταλλάξουν τη δασική συνεταιριστική γη που κατέχουν με δημόσια. Τα νέα ακίνητα δεν θα είναι οι βίλες της Μυκόνου, αλλά νέα πολεοδομικά σύνολα (συνεταιρισμών και ιδιωτών), μεγάλα έργα υποδομής, όπως αεροδρόμια, φράγματα, υδροηλεκτρικοί σταθμοί κ.λπ. σε δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις καθώς και εγκαταστάσεις σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή μονάδες Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας, όπως προκύπτει από το άρθρο 36 του παρόντος νομοσχεδίου το οποίο αντικαθιστά το έκτο κεφάλαιο και τα άρθρα 4561 του ν. 998/79. Αλλά και η πολεοδομημένη εκτός σχεδίου ή/και συμπεριλαμβανομένων δασικών εκτάσεων γη των Οικοδομικών Συνεταιρισμών θ’ αλλάξει πιθανόν χέρια καθώς μπορεί να μεταβιβάζεται σε επίδοξους «επενδυτές» έναντι τιμήματος στο οποίο προσδοκούν οι συνεταιριστές που δεν έχουν τα μέσα να κτίσουν. Συμπερασματικά, το ν/σχέδιο αφορά με οικονομικούς όρους το μεγάλο κατασκευαστικό κεφάλαιο. Σε μια τραυματισμένη περιβαλλοντικά και αισθητικά ελληνική επικράτεια, ό,τι προστίθεται επιτείνει πολλαπλασιαστικά την υπάρχουσα πραγματικότητα. Η κατάργηση βασικών εννοιών και θεσμικού πλαισίου χωρικού σχεδιασμού και περιβαλλοντικής

προστασίας, που κατακτήθηκαν μέσα σ’ ένα αντιφατικό ως προς τον σχεδιασμό και το δημόσιο συμφέρον μεταπολιτευτικό τοπίο, με εμμονή των επιστημόνων και του οικολογικού κινήματος μετά το 1980, υποθηκεύει το μέλλον της χώρας σε πολλά επίπεδα: αγροτική παραγωγή, νέο τουριστικό πρότυπο, προσανατολισμένο στον πολιτισμικό και φυσιολατρικό τομέα, προστασία του περιβάλλοντος και κλιματική αλλαγή, ποιότητα ζωής των κατοίκων της χώρας, βιώσιμη οικοδομική δραστηριότητα για την αναβάθμιση των προβληματικών περιοχών. Η Ελλάδα διαθέτει ακόμα ένα σημαντικό φυσικό και οικιστικό περιβάλλον, συμβατό με έναν ιδιαίτερα φιλικό κοινωνικό τρόπο ζωής που, μαζί με τον μνημειακό πλούτο, αποτελούν τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα στον παγκόσμιο χάρτη. Στο μέλλον πρέπει να κινηθούμε σε ένα είδος ποιοτικής «απο-ανάπτυξης», που παράγει οικονομικό πλούτο και επιτρέπει στις πολλαπλές παραγωγικές δραστηριότητες ν’ αναπτύσσονται συμβιωτικά. Έχοντας εργαστεί τέσσερα χρόνια στην καμένη Ηλεία και δύο χρόνια στην Παραλαδώνια περιοχή της Γορτυνίας, γνωρίζω από πρώτο χέρι ότι τόποι όπως αυτοί μπορεί να συγκινήσουν εκατομμύρια ανθρώπους. Αρκεί να μη μετατρέψουμε σε πρεσβευτές της χώρας τους tour operators του all inclusive τουρισμού και του μεγάλου κεφαλαίου. Το παρόν κείμενο δεν θ’ ασχοληθεί με τις βάναυσες, αντισυνταγματικές επεμβάσεις στα δάση, καθώς αυτές έχουν επισημανθεί από το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, το WWF κ.λπ. Θα εστιάσει στις περιπτώσεις που αφορούν στις εκτάσεις ιδιω-

Αυτή την πραγματικότητα της υπερδόμησης εντός σχεδίου και της υπερανάπτυξης της εκτός σχεδίου έρχεται το νομοσχέδιο να επιτείνει, θεωρώντας όλη την ελληνική επικράτεια ως εν δυνάμει δομήσιμο χώρο

τικής πολεοδόμησης.

ρισμένων δασικών εκτάσεων.

«Περιβαλλοντική αναβάθμιση και ιδιωτική πολεοδόμηση»

«Εγκαταλελειμμένοι, μικροί και φθίνοντες οικισμοί»

Το σχέδιο της κυβέρνησης θεσμοθετεί εδαφικές εκτάσεις οπουδήποτε εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός οικισμών ως ΠΠΑΙΠ (Περιοχές Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης και Ιδιωτικής Πολεοδόμησης), οι οποίες ενεργοποιούνται με πολεοδομικές μελέτες μαζί με τις οποίες κατατίθενται και 400 ευρώ/στρ. Αποτιμάται σε 30.000 ευρώ μίνιμουμ η αξία δόμησης του αδόμητου χώρου. Οι εκτάσεις ποικίλουν σε εμβαδόν και φτάνουν να υπερβαίνουν και τα 300 στρ. σε περιπτώσεις οικοδομικών συνεταιρισμών. Κατ’ αρχήν ορίζει ότι δεν μπορούν να ιδρύονται ΠΠΑΙΠ σε περιοχές ειδικού νομικού καθεστώτος (δάση, δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις, κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, γεωργική γη, κ.λπ.) [άρθρο 1]. Πλην, όμως, αμέσως μετά ορίζονται οι εξαιρέσεις στις Ειδικές Περιπτώσεις Εκτάσεων Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης και Ιδιωτικής Πολεοδόμησης (ΕΠΕΠΑΙΠ - περιοχές Αττικής, Θεσ/νίκης, Ιωαννίνων, Πάτρας, Βόλου, Ηρακλείου), όπου μπορεί να περιλαμβάνονται όλες οι ανωτέρω περιοχές [άρθρο 7]. Επιτρέπεται, επίσης, η μεταβίβαση της κυριότητας οικοδομήσιμων ή μη τμημάτων γηπέδων ή κτηρίων διαιρεμένης ιδιοκτησίας, διάταξη που ανοίγει τον δρόμο για μεταβίβαση των ατομικών μεριδίων σε επίδοξους «επενδυτές». Στο καθεστώς της ιδιωτικής πολεοδόμησης εντάσσονται οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί, οι οποίοι κατέχουν δάση, δασικές εκτάσεις και εκτάσεις του ν. 998/79 μη υπαγόμενες στη δασική νομοθεσία. Εφόσον τα προς πολεοδόμηση τμήματα, εξαιρουμένων αυτών του ειδικού καθεστώτος, δεν καταλαμβάνουν το 50% της έκτασης, υπάγονται σε διατάξεις του ν. 998/79 και οι δομήσιμοι χώροι επιτρέπεται να καταλαμβάνουν έως και 25% του συνόλου της υπό ρύθμιση έκτασης. Στην περίπτωση που δεν ικανοποιείται η πολεοδόμηση μπορούν να διατεθούν δημόσιες χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις καθώς και δασικές ή δάση [άρθρο 10]. Οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί που δεν εμπίπτουν στις παραπάνω διατάξεις μπορούν ν’ αποκτούν γη σε άλλες εκτάσεις - Ζώνες Συγκέντρωσης Δικαιωμάτων Δόμησης και υποδοχής/ανταλλαγής εκτάσεων ή τμημάτων εκτάσεων οικοδομικών συνεταιρισμών. Είναι προφανές ότι γενικεύεται η εκτός σχεδίου δόμηση και η καταχρηστική οικοδόμηση περιοχών ειδικού καθεστώτος καθώς και η παραχώρηση δημόσιας γης, όχι σε αγρότες ή άστεγους, αλλά σε ιδιοκτήτες χαρακτη-

Πρόκειται για μεγάλο αριθμό μικρών οικισμών της χώρας, καθώς κριτήριο ένταξης ενός οικισμού στον νόμο είναι να εμφανίζει μηδενικό πληθυσμό το 1981 και να προϋφίσταται του 1923 (εγκαταλελειμμένος) ή μόνιμο πληθυσμό το 2011 μικρότερο των 150 κατοίκων, ή να μην εμφανίζει μεγαλύτερη του 10% αύξηση σήμερα έναντι του 1981, ή να προϋφίσταται του 1923 (μικρός και φθίνων). Βιώσιμη ανάπτυξη αυτών των οικισμών προϋποθέτει κατ’ αρχήν κίνητρα και κεντρική στήριξη για την επανεγκατάσταση των κατοίκων, που αφορούν πρωτίστως στην απασχόληση (κυρίως αγροτικός τομέας και τουρισμός) και σε υποδομές υγείας, παιδείας. Οι παραπάνω προϋποθέσεις έχουν καταρρεύσει λόγω των μνημονιακών πολιτικών. Η κυβέρνηση, αντί να μεριμνήσει για τα παραπάνω και την αναζωογόνηση των οικισμών, οι οποίοι, ακόμα και αν δεν είναι χαρακτηρισμένοι παραδοσιακοί, έχουν ταυτότητα ως σύνολα (στον συνεκτικό τους πυρήνα), εντάσσει όμορες σ’ αυτούς εκτάσεις στο καθεστώς της ιδιωτικής πολεοδόμησης μέσω ΕΣΠΕΡΑΑ (Ειδικά Σχέδια Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης και Ανάπτυξης). Καθορίζονται δηλαδή πλησίον των οικισμών αυτών ζώνες - υποδοχείς οικοδομικών συνεταιρισμών και ιδιωτών α) σε δημόσιες χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις, β) σε εκτάσεις ακινήτων του Ελληνικού Δημοσίου ή των ΟΤΑ, γ) σε ιδιωτικές εκτάσεις. Αντί, δηλαδή, το κράτος να ενεργοποιήσει παραγωγικά τη μη ενεργό αγροτική γη, τη μετατρέπει σε οικόπεδα. Το μέγεθος του προστιθέμενου οικισμού φτάνει έως και 300 στρέμματα - έχουμε έναν δεύτερο νέο οικισμό (πολεοδομημένη γη κ.λπ.) δίπλα στον μικρό και φθίνοντα ή εγκαταλελειμμένο. Πέραν αυτού επιτρέπεται η εγκατάσταση, σε απόσταση μικρότερη του 1 χλμ. από τον οικισμό, η ιδιωτική πολεοδόμηση κατά τις διατάξεις των ΠΠΑΙΠ (Περιοχές Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης και Ιδιωτικής Πολεοδόμησης), σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα οικεία άρθρα. Είναι προφανές ότι οι υφιστάμενοι οικισμοί θα μαραζώσουν γιατί όχι μόνο δεν θα έχουν κανένα όφελος από τον νέο παρακείμενο «οικισμό», που περιλαμβάνει κατοικίες, κοινωνικό εξοπλισμό και καταστήματα, αλλά θα έχουν χάσει και ζωτικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Ειρωνεία της τύχης αποτελεί η αύξηση στα ακατοίκητα και ερημωμένα χωριά τού συντελεστή δόμησης.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

15

ΛΟΥΚΑ ΛΑΝΤΟ (ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΗΣ ΟΥΝΙΤΑ)

Η Ουνιτά δεν θα καταλήξει στα χέρια της Δεξιάς ΡΩΜΗ: ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΡΓΥΡΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Θα ήθελα να εκφράσω την αλληλεγγύη της διεύθυνσης και όλου του προσωπικού της «Αυγής» στην Ουνιτά, γιατί θεωρούμε ότι το κλείσιμο της εφημερίδας αποτελεί μεγάλο πλήγμα για την ελεύθερη ενημέρωση όλων μας... Σας ευχαριστώ όλους σας. Καταλαβαίνω απόλυτα την ειλικρίνεια της αλληλεγγύης σας, γιατί εκφράζεται από μια εφημερίδα της Αριστεράς και προέρχεται από τη χώρα που έχει πληγεί περισσότερο από την κρίση. Ποια είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή στην Ουνιτά; Η Ουνιτά αυτή τη στιγμή μοιάζει σαν τη Lehman Brothers. Υπάρχουν παντού χαρτοκιβώτια, τα γραφεία μας είναι έρημα, μετά τη διακοπή της έκδοσης της εφημερίδας. Το προσωπικό μεταφέρει σταδιακά τα πράγματά του, γιατί δεν βρισκόμαστε πια στα περίπτερα. Χθες Πέμπτη δουλέψαμε για το τελευταίο φύλλο της εφημερίδας. Το δικαστήριο τοποθέτησε έναν επίτροπο για να διαχειριστεί με δύο εκκαθαριστές την ιδιοκτήτρια εταιρεία ΝΙΕ, που δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της έκδοσης της εφημερίδας. Η πλειοψηφία των μετόχων, που εκφράζεται από τον Ματέο Φάγκο, κατέθεσε μια πρόταση ζητώντας τη δημιουργία νέας εταιρείας, με την επωνυμία της εφημερίδας, τους δημοσιογράφους, τους τυπογράφους και όσους είναι απαραίτητοι για την επιστροφή της εφημερίδας στα περίπτερα. Πριν φθάσουμε στην κρίση και το κλείσιμο της εφημερίδας η πρόταση αυτή είχε γίνει αποδεκτή από τα συνδικάτα των δημοσιογράφων και των τυπογράφων, αφού η πρόταση προέβλεπε το πέρασμα όλων των εργαζομένων στη νέα εταιρεία, με μόνη προϋπόθεση τη βιωσιμότητα της νέας εταιρείας στο επόμενο διάστημα με τον ολοκλήρωση του ελέγχου των οικονομικών της. Η πρόταση αυτή όμως απορρίφθηκε από τους άλλους μετόχους. Σε αυτό το σημείο έπαιξε ρόλο το καταστατικό, που απαιτεί πλειοψηφία του 91% για να ληφθεί απόφαση; Ακριβώς. Αυτή η τακτική οδήγησε στο κλείσιμο την εφημερίδα. Για τον λόγο αυτό βάλαμε στο εξώφυλλό μας: «Σκότωσαν την Ουνιτά». Με αυτή την επιλογή απόρριψης του σχεδίου διάσωσης σκότωσαν στην πράξη την εφημερίδα. Οι εκκαθαριστές απευθύνθηκαν

Έπειτα από ενενήντα χρόνια παρουσίας, η εφημερίδα του Αντόνιο Γκράμσι διέκοψε την κυκλοφορία της για τρίτη φορά στην ιστορία της. Η εφημερίδα που αποτέλεσε για δεκαετίες το όργανο του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και μια από τις ισχυρότερες φωνές της ιταλικής διανόησης και του πολιτισμού έκλεισε υπό το δυσβάστακτο οικονομικό βάρος, λόγω της αδιαφορίας του Δημοκρατικού Κόμματος και ίσως επειδή έφτασε το τέλος ενός ολόκληρου κύκλου της πολιτικής και της δημοκρατίας στην Ιταλία και όχι μόνο. Ο Ματέο Ρέντζι αντικατέστησε την εκλεγμένη Γερουσία με ένα σώμα πραιτοριανών της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και ετοιμάζεται να επιβάλλει έναν εκλογικό νόμο τουρκικών προδιαγραφών. Μέσα σε αυτό το δύσκολο πλαίσιο, ο διευθυντής της Ουνιτά Λούκα Λαντό περιγράφει στην «Αυγή» τις προσπάθειες για την επανέκδοση της εφημερίδας από τον Ματέο Φάγκο, τον πρώην βασιλιά των κρατήσεων ξενοδοχείων on line. στο δικαστήριο της Ρώμης ανοίγοντας τις διαδικασίες ενός Προληπτικού Συμφωνητικού, με αποτέλεσμα το δικαστήριο να τοποθετήσει έναν επίτροπο, που θα επιτρέψει στους εκκαθαριστές να ανοίξουν τη διαδικασία ενός πραγματικού πλειστηριασμού για το μέλλον του ονόματος και της εφημερίδας. Σε αυτό τον πλειστηριασμό μπορεί να συμμετάσχει ο καθένας. Ακόμη και ο Μπερλουσκόνι, ακόμη και αυτοί των οποίων οι προτάσεις απορρίφθηκαν από τη συνέλευση των ερ-

γαζομένων. Από τη στιγμή που τοποθετείται ο επίτροπος, η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη, γιατί καθίσταται σαφές ότι δεν υπάρχει μια συμφωνία. Το θετικό για εμάς είναι ότι ο Ματέο Φάγκο σχεδιάζει να καταθέσει νέα βελτιωμένη προσφορά. Αυτή τη φορά δεν χρειάζεται κανενός είδους πλειοψηφία, γιατί αποφασίζουν πρώτα οι εκκαθαριστές και μετά ο επίτροπος. Αυτή είναι καλή είδηση, που την ακολουθεί ένας κίνδυνος: τεχνικά πρόκειται για ένα είδος πλειστηριασμού όπου μπορεί να συμμετέχει ο καθένας, με αποτέλεσμα να μην διασφαλίζεται η πολιτική τοποθέτηση της Ουνιτά. Κερδίζει όποιος προσφέρει περισσότερα. Μπορεί να είναι ο Μπερλουσκόνι ή η Σαντακέ (σ.σ.: η σκληροπυρηνική ακροδεξιά του Μπερλουσκόνι που προσπάθησε να αποκτήσει τον έλεγχο της εφημερίδας). Από τεχνικής πλευράς ο επίτροπος μπορεί να δώσει την Ουνιτά σε αυτούς. Το κλείσιμο της Ουνιτά δεν αποτελεί αρνητική στιγμή για την ιταλική Αριστερά, αφήνοντας κατά μέρος το πλήγμα στη δημοκρατία και την ελεύθερη ενημέρωση;

Ο μόνος τρόπος για να πεθάνει η Ουνιτά είναι να χάσει την αριστερή φυσιογνωμία της Φοβάμαι ότι την εποχή της κρίσης αρχίζουμε να συνηθίζουμε και να βλέπουμε σχεδόν σαν κάτι κανονικό ότι ακόμη και μια ιστορική εφημερίδα σαν την Ουνιτά μπορεί να κλείσει

Τις προηγούμενες ημέρες στο τραπέζι των εκκαθαριστών κατατέθηκε η πρόταση της Σαντακέ. Εμείς αμέσως αρνηθήκαμε. Προσωπικά το κατάγγειλα αμέσως και από τις σελίδες της εφημερίδας. Η Ουνιτά είχε κλείσει για δεκαεπτά χρόνια από τους φασίστες, για να καταλήξει να γράφεται ακόμη και στο χέρι για να προσφέρει ενημέρωση εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Έκλεισε για οικονομικούς λόγους το 2000 και κυκλοφόρησε εκ νέου τον Μάρτιο του 2001. Είμαι σίγουρος ότι θα ξαναγεννηθεί. Ο μόνος τρόπος για να πεθάνει η Ουνιτά είναι να χάσει την αριστερή φυ-

σιογνωμία της. Δεν μπορεί να καταλήξει σε δεξιό εκδότη. Οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα η Ουνιτά το έχει ξεπεράσει στα ενενήντα χρόνια της έκδοσής της. Πώς αντιμετώπισε το Δημοκρατικό Κόμμα και ο Ρέντζι την κρίση της εφημερίδας; Είχατε κάποια αλληλεγγύη και στήριξη; Δεν είχαμε καμία στήριξη. Δυο λόγοι οδήγησαν στο κλείσιμο της εφημερίδας. Το γεγονός ότι δεν επιτράπηκε η αλλαγή της εταιρείας και η συνέχιση της έκδοσης από μια άλλη εταιρεία. Τεχνικά η Ουνιτά δολοφονήθηκε από τους μετόχους που τσακώνονταν εδώ και αρκετό καιρό, περίπου από τον Ιανουάριο, και δεν αντιμετώπισαν την πρόσκληση της διαδικτυακής έκδοσης της εφημερίδας. Το Δημοκρατικό Κόμμα απλώς παρακολουθούσε χωρίς να κάνει τίποτα. Έχει μεγάλη ευθύνη. Σήμερα το Δημοκρατικό Κόμμα λέει ότι θα βοηθήσει την Ουνιτά, αλλά μέχρι στιγμής βλέπουμε μόνο λόγια. Δεν έχουμε ανάγκη τα λόγια, γιατί αυτά μας οδήγησαν στο κλείσιμο. Με την επανέκδοσή της το 2001 Ουνιτά δεν αποτελεί κομματική εφημερίδα, γιατί ανήκει σε ιδιώτες μετόχους. Την ίδια στιγμή, αποτελεί σημείο αναφοράς ενός πολιτικού χώρου, δηλαδή του Δημοκρατικού Κόμματος. Θα πρέπει λοιπόν να αποφασίσει εάν θέλει να διατηρήσει ένα σημείο αναφοράς με την εφημερίδα και να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Οι αναγνώστες, ο αριστερός και δημοκρατικός κόσμος, οι διανοούμενοι πώς αντέδρασαν; Υπήρξε χιονοστιβάδα μηνυμάτων από τους αναγνώστες και πολλούς ηλικιωμένους και αντιφασίστες που παρουσιάστηκαν για να

μας στηρίξουν. Θέλω να υπογραμμίσω ότι είχαμε ισχυρή αλληλεγγύη από όλα τα συνδικάτα, γεγονός που μας ευχαρίστησε ιδιαίτερα. Από τον πολιτικό κόσμο είχαμε μικρή στήριξη. Φοβάμαι ότι την εποχή της κρίσης αρχίζουμε να συνηθίζουμε και να βλέπουμε σχεδόν σαν κάτι κανονικό ότι ακόμη και μια ιστορική εφημερίδα σαν την Ουνιτά μπορεί να κλείσει. Φαίνεται να περνά η γραμμή που υποστηρίζει ο Γκρίλο λέγοντας ότι μια εφημερίδα για να είναι ισχυρή πρέπει να στέκεται στην αγορά από μόνη της. Μια σωστή αντίληψη από θεωρητική άποψη, αλλά πολύ επικίνδυνη από πρακτική πλευρά, γιατί την εποχή της κρίσης αυξάνεται ο κίνδυνος να μπορούν να κυκλοφορούν μόνο οι εφημερίδες των μεγάλων χρηματοοικονομικών και επιχειρηματικών ομίλων. Πρέπει να έχεις δισεκατομμύρια για να σταθείς στην αγορά. Όταν πρόκειται για την ενημέρωση είναι ακόμη πιο επικίνδυνο. Το κλείσιμο της Ουνιτά αποτέλεσε μεγάλη είδηση το τελευταίο τριήμερο, όπως αποδεικνύει και το ενδιαφέρον σας να μάθετε από πρώτο χέρι τι γίνεται. Δεν είναι μόνο η πολιτική σας ευαισθησία που σας οδήγησε να μάθετε τι κάνουμε. Το κλείσιμο της Ουνιτά είναι είδηση. Θέλω να σας πω ότι ο ιταλικός πολιτικός κόσμος φαίνεται ότι αποδέχεται το κλείσιμο μιας πολιτικής εφημερίδας. Η μάχη της πολιτικής ενημέρωσης κερδίζεται με τον κόσμο και τους πολίτες της Αριστεράς... Αυτό ακριβώς σκεφτόμαστε να κάνουμε. Στη γιορτή της Ουνιτά στην Μπολόνια τον Σεπτέμβριο θα θέσουμε αυτό το πρόβλημα στοχεύοντας να επιστρέψουμε στα περίπτερα το συντομότερο δυνατόν με τη στήριξη του κόσμου.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

16

ΘΕΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙΣ - ΥΠΟΚΛΟΠΕΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΝΤΕΡΝΕΤΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ

(B΄ ΜΕΡΟΣ)

Το C4I, η ΑΔΑΕ, ο ΟΤΕ και οι Η ανεξιχνίαστη ιστορία με το ανύπαρκτο C4I, που αγοράστηκε, παραλήφθηκε με υπουργικές μάλιστα αποφάσεις και υπογραφές χωρίς να εγκατασταθεί και χωρίς να λειτουργήσει ποτέ, αποδεικνύει περίτρανα πώς στήθηκαν και πώς χρησιμοποιήθηκαν οι εσωτερικές τηλεπικοινωνιακές εταιρείες στις διαδικασίες για δήθεν παρακολουθήσεις για την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004. Η χρησιμοποίησή τους ήταν η πρόβα τζενεράλε για τη μόνιμη παρακολούθηση των Ελλήνων πολιτών, υψηλόβαθμων και μη, όπως αποδείχτηκε από το μετέπειτα Vodafone gate και τις αποκαλύψεις για παρακολουθήσεις σύσσωμης της τότε κυβέρνησης και άλλων πολιτικών και μη προσώπων. Το θέμα αυτό όχι μόνο δεν εξιχνιάστηκε και δεν αποκαλύφθηκαν οι ένοχοι ξένοι και ντόπιοι Κορωνιάδες, αλλά κάποιοι φρόντισαν να βρεθεί νεκρός ο κύριος μάρτυρας και ο πρώτος που αποκάλυψε την ύπαρξη στο δίκτυο της Vodafone του λογισμικού παρακολούθησης, υψηλόβαθμος μηχανικός - στέλεχος της ε-

ταιρείας Τσαλικίδης. Όπως θυμόμαστε, άλλα έλεγαν οι υπουργοί τής τότε κυβέρνησης στην παρουσίαση, για «γέλια και για κλάματα», του θέματος της παρακολούθησης του τότε πρωθυπουργού και όχι μόνο, άλλα έλεγε η Vodafone, άλλα η Ericsson, άλλα η ΑΔΑΕ, άλλα ο πρόεδρος του Δ.Σ. της εταιρείας Κορωνιάς. Η δικαιοσύνη δεν μπόρεσε ή δεν ήθελε να εξιχνιάσει τον θάνατο Τσαλικίδη, ενός ακόμη αθώου θύματος στον βωμό των μεγάλων συμφερόντων, και τελικά επιτεύχθηκε ένα άνευ προηγουμένου κουκούλωμα που σήμερα όλοι τάχα έχουν ξεχάσει, αλλά τα ερωτηματικά εκείνης της περιόδου παραμένουν αναπάντητα. Οι παρακολουθήσεις βέβαια συνεχίζονται, με αυξανόμενο μάλιστα ρυθμό, και μοιάζει να έχουν συμβιβαστεί όλοι με αυτό. Άλλοι συμβιβάζονται από φόβο, άλλοι συμβιβάζονται γιατί αρέσκονται στη χρήση των προϊόντων των υποκλοπών, όταν αφορούν αντιπάλους η συμμάχους ή ανταγωνιστές σε όλα τα επίπεδα, και άλλοι είναι εξ αρχής συμβιβασμένοι, γιατί εκτε-

Σε κίνδυνο η εθνική ασφάλεια

Οι τεχνολογικές εξελίξεις δίνουν τη δυνατότητα στον γερμανικό κρατικό τηλεπικοινωνιακό οργανισμό (Deutsche Telekom), στον οποίο ξεπουλήθηκε ο ΟΤΕ, να μεταφέρει την έδρα ελέγχου του δικτύου του ΟΤΕ στο δικό του κέντρο, στο Μόναχο ή τη Φραγκφούρτη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εθνική ασφάλεια της χώρας, αφού τόσο τα κύρια όσο και τα εναλλακτικά δίκτυα των ελληνικών Ε.Δ. εξαρτώνται άμεσα από τον ΟΤΕ και όλες οι τηλεπικοινωνίες εδάφους-εδάφους βασίζονται κατά 95% στον γερμανικών συμφερόντων ΟΤΕ

λούν προδιαγεγραμμένη υπηρεσία άλλων κέντρων. Υπάρχει βέβαια και η ανεξάρτητη αρχή, η ΑΔΑΕ, η οποία μάλλον δεν είναι ανεξάρτητη και παρουσιάζεται εντελώς ως διακοσμητικό στοιχείο στην όλη διαδικασία αφού η ύπαρξή της και μόνο επιβεβαιώνει τη μη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών. Η ίδια εξαντλείται στο να επιβάλλει χρηματικά πρόστιμα στις τηλεπικοινωνιακές εταιρείες, όταν διαπιστώνει παραβάσεις στην τήρηση του απορρήτου, και δεν επιλέγει αυστηρότερα μέτρα (αναστολή αδειών λειτουργίας, κλείσιμο εταιρειών κ.λπ.) και έτσι όλοι είναι ικανοποιημένοι με αυτό, το πρόβλημα όμως παραμένει χωρίς λύση και δυστυχώς γίνεται ακόμη μεγαλύτερο. Στις εκθέσεις της η ΑΔΑΕ φέρεται να έχει επιφυλάξεις ακόμη και στη διαδικασία της νόμιμης άρσης του απορρήτου, για την οποία αναφέρει ότι έχει ανακαλύψει παρατυπίες και «μαύρες τρύπες». Έχει μάλιστα αποστείλει και επι-

Δεν υπάρχει σήμερα ένα ενιαίο κέντρο διαχείρισης της νόμιμης άρσης του απορρήτου, όπως προβλέπει η Συνθήκη του Σένγκεν, σύμφωνα με την οποία ο κύριος πάροχος μιας χώρας έχει την ευθύνη της διαχείρισης της νόμιμης άρσης του απορρήτου. Βέβαια η συνθήκη αυτή είχε ως δεδομένο ότι ο κύριος πάροχος θα ήταν ο κρατικός φορέας παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών κάθε χώρας.

Σήμερα και μόνο στην Ελλάδα, που δεν υπάρχει κρατικός φορέας τηλεπικοινωνιών, η κάθε εταιρεία διαχειρίζεται μόνη της τη νόμιμη άρση του απορρήτου με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Πολλές φορές γίνεται σε συνεργασία του παρόχου, που εξυπηρετεί τηλεπικοινωνιακά τον στόχο, με τον ΟΤΕ, το δίκτυο και τις εγκαταστάσεις του οποίου χρησιμοποιεί. Όπως είναι γνωστό, όλες οι εταιρείες είναι ιδιωτικές, αφού και ο ΟΤΕ έχει ξεπουληθεί στη γερμανική D.T., άρα κρατική παρέμβαση ως ανάχωμα ασφαλείας δεν υπάρχει. Τι και αν η σύμβαση παραχώρησης του ΟΤΕ προβλέπει ότι για τα θέματα απορρήτου θα εφαρμόζεται η ισχύουσα νομοθεσία; Σιγά μην η D.T. και τα εδώ διοικητικά και πολιτικά ενεργούμενά της νοιαστούν για την εφαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας και στεναχωρήσουν τη Μέρκελ. Μπάτε σκύλοι, αλέστε, συμβαίνει σήμερα με τη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών και εμείς περιμένουμε να μας προστατεύσει η ΑΔΑΕ, που μάλλον ΑΔΑΗΣ παρου-

Αν παρακολουθήσει κανείς τις κατά καιρούς αναφορές, δημοσιεύσεις, καταγγελίες κ.λπ., σε θέματα υποκλοπών-παρακολουθήσεων με νόμιμο ή μη νόμιμο τρόπο, θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι παρατηρείται έξαρση των παρακολουθήσεων από τότε που ο ΟΤΕ πουλήθηκε αντί πινακίου φακής στη γερμανική D.T. Η συνεχής ανάπτυξη της ηλεκτρονικής τεχνολογίας στις τηλεπικοινωνίες δίνει τη δυνατότητα στον γερμανικό κρατικό τηλεπικοινωνιακό οργανισμό, στον οποίο ξεπουλήθηκε ο ΟΤΕ, να μεταφέρει την έδρα ελέγχου του δικτύου του ΟΤΕ στο δικό του κέντρο, Μόναχο ή Φραγκφούρτη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Όπως μάλιστα αποκαλύφθηκε τελευταία, η ίδια η D.T., άρα και ο ΟΤΕ, συνεργάζονται με τον υπερκόμβο DECIX που καταλήγει στο BND. Όπως αναφέρει το Spiegel, μέσα από τον κόμβο αυτό, τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη και ίσως σε όλο τον κόσμο, διέρχονται ηλεκτρονικά μηνύματα, τηλεφωνικές επικοινωνίες και συνομιλίες Skype και όλα αυτά μπορούν να διοχετευθούν απευθείας στις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες. Με το ξεπούλημα του ΟΤΕ ο καθένας αντιλαμβάνεται γιατί τίθεται ευ-

θέως το θέμα της εθνικής ασφάλειας, αφού ούτε οι εθνικές πληροφορίες διασφαλίζονται ούτε το απόρρητο και τα προσωπικά δεδομένα των Ελλήνων πολιτών μπορούν να διασφαλιστούν, όταν αυτά ελέγχονται από κρατικά κέντρα άλλης χώρας. Αν λάβουμε υπόψη ότι τόσο τα κύρια όσο και τα εναλλακτικά δίκτυα των ενόπλων δυνάμεων εξαρτώνται άμεσα από τον ΟΤΕ και όλες οι τηλεπικοινωνίες εδάφους-εδάφους βασίζονται κατά 95% στον ΟΤΕ και ότι είναι από τεχνικής πλευράς αδύνατος ο διαχωρισμός του πολιτικού και του στρατιωτικού δικτύου, αφού εξυπηρετούνται κατά κανόνα από τον ίδιο φορέα, γίνεται αντιληπτό το μέγεθος του εγκλήματος που διέπραξαν οι νεοφιλελεύθεροι πραματευτάδες με το ξεπούλημα του ΟΤΕ και την παράδοση ουσιαστικά του ελέγχου του εθνικού τηλεπικοινωνιακού δικτύου στην D.T. Η αφελής δέσμευση του Αλογοσκούφη στη Βουλή, κατά την ψήφιση του ξεπουλήματος του ΟΤΕ, ότι τάχα θα κατασκεύαζε ανεξάρτητο δίκτυο των ενόπλων δυνάμεων, ούτε σήμερα αντέχει στην κριτική, το έγκλημα όμως παραμένει ατιμώρητο. (Αλήθεια, τι έγινε με αυτή τη δέσμευση,

πότε άραγε θα υλοποιηθεί; Η απάντηση είναι: ποτέ, γιατί ούτε τεχνικά είναι εφικτό και ακόμη περισσότερο το κόστος ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι απλησίαστο. Έλεγε λοιπόν εις γνώσιν του ψέματα στη Βουλή ή ήταν τόσο αφελής που το πίστευε; Ας απαντήσει ο ίδιος. Όποια και αν είναι η απάντησή του, δεν απαλλάσσεται από τις ευθύνες αυτού του ξεπουλήματος.) Για να κατανοηθεί το μέγεθος της προδοσίας και του εθνικού εγκλήματος, πρέπει να αναφέρουμε ακόμη ότι τα μεταλλακτικά τηλεφωνικά κέντρα όλων των στρατιωτικών μονάδων είναι ουσιαστικά δευτερεύοντα τηλεφωνικά κέντρα του ΟΤΕ και συντηρούνται από τον ίδιο. Για τις ανάγκες των Ε.Δ. είναι σε μόνιμη βάση δεσμευμένα πάνω από 4.000 κυκλώματα του ΟΤΕ σταθερές ζεύξεις και υπάρχει υπηρεσία στον ΟΤΕ για την εξυπηρέτηση ειδικών ή τακτικών αναγκών των Ε.Δ. Όλα τα απόρρητα προγράμματα, «Ερμής», «Προμηθέας» κ.λπ., εξυπηρετούνται καθ’ ολοκληρίαν από τον ΟΤΕ, τόσο για ειρηνικές όσο και για εμπόλεμες καταστάσεις. Οι ειδικοί απόρρητοι χάρτες του ΥΠΕΘΑ και του ΓΕΕΘΑ, που παρέχουν τα σημεία διασύνδεσης των τηλ/κών

Ο ρόλος της ΑΔΑΕ

στολή στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου επισημαίνοντας την ανάγκη της απαρέγκλιτης εφαρμογής της νομοθεσίας στην άρση του απορρήτου. Φαίνεται πάντως ότι η ΑΔΑΕ λειτουργεί περισσότερο συμβολικά και συμβουλευτικά, παρά ουσιαστικά και αποφασιστικά, αναδεικνύοντας τον διακοσμητικό της ρόλο, γι’ αυτό και δεν υπάρχει αποτέλεσμα στις όποιες τυπικού χαρακτήρα παρεμβάσεις της, οι οποίες μάλλον στρογγυλοποιούν και δεν λύνουν τα προβλήματα, τα οποία καθημερινά γίνονται και περισσότερα και εντονότερα.

Οι εταιρείες - πάροχοι διαχειριστές του απορρήτου

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

ΘΕΜΑ

17

ΑΡΘΡΟ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ

εταιρείες - πάροχοι σιάζεται. Έτσι η κυβέρνηση βαυκαλίζεται να μας λέει ότι οι κρατικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες δεν κάνουν υποκλοπές. Μα κρατικοί τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι δεν υπάρχουν. Δεν το γνωρίζουν ή κάνουν πως δεν το γνωρίζουν οι σημερινοί κυβερνώντες ότι η Ν.Δ. και το εναπομείναν ΠΑΣΟΚ φρόντισαν να ξεπουλήσουν στους Γερμανούς φίλους τους, δηλαδή στο γερμανικό κράτος, τον κρατικό μας ΟΤΕ; Δεν μας εξηγεί όμως η κυβέρνηση τι κάνει η κρατική ΕΥΠ, η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία και η ΕΛ.ΑΣ., με ποιους συνεργάζεται και γιατί οι κρατικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν υπάγονται σε διακομματική επιτροπή της Βουλής, αλλά ανήκουν στον ίδιο υπουργό (Προστασίας του Πολίτη).

Και οικονομικό έγκλημα το ξεπούλημα του ΟΤΕ Παραθέτουμε εδώ μερικά γενικά στοιχεία για να γνωρίζουν όλοι τι σήμαινε για την ελληνική οικονομία ο ΟΤΕ την περίοδο του ξεπουλήματός

συστημάτων του στρατού με τα υπόλοιπα δίκτυα και απεικονίζουν όλα τα σημεία των κύριων και εναλλακτικών κυκλωμάτων που χρησιμοποιούν οι Ε.Δ. για αλλαγές θέσεων των στρατευμάτων ή της ηγεσίας του στρατού, είναι σε γνώση των διοικούντων τον ΟΤΕ, άρα και της D.T. Υπάρχουν και άλλα απόρρητα στοιχεία που αποκάλυψε η έρευνά μας και που δεν μας επιτρέπεται προς το παρόν να δημοσιεύσουμε. Όπως αντιλαμβάνεστε, όλα τα παραπάνω και άλλα που δεν αναφέρουμε εδώ έχουν γίνει ουσιαστικά κτήμα του γερμανικού αφεντικού του ΟΤΕ και η χώρα μας από σταυροδρόμι των διεθνών τηλεπικοινωνιών και από απόλυτη διαχειρίστρια του τηλεπικοινωνιακού της δικτύου έχει περιβληθεί από τον τηλεπικοινωνιακό ιστό της D.T. (BND κ.λπ.) όπου οι κάθε λογής επικίνδυνες αράχνες θα καραδοκούν να αξιοποιούν για δικό τους όφελος ό,τι αυτός ο σημερινός κατοχικός ιστός μεταφέρει.

του. Ο ΟΤΕ και όχι η σημερινή θυγατρική της γερμανικής D.T. ήταν ένας όμιλος εταιρειών παροχής τηλεπικοινωνιακών και ιντερνετικών υπηρεσιών πάσης μορφής και ιδιοκτήτης μεγάλης αξίας περιουσιακών στοιχείων εντός και εκτός Ελλάδας. Ήταν ιδιοκτήτης ενός δημόσιου τηλεπικοινωνιακού δικτύου στη χώρα, από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Μόνο το μήκος της τάφρου του δικτύου του είναι περίπου 4 φορές η περίμετρος του πλανήτη μας. Οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του, που αποκτήθηκαν με τις θυσίες του ελληνικού λαού, κάλυπταν και καλύπτουν σε μέγεθος και ποιότητα όλες τις σημερινές απαιτήσεις για οποιεσδήποτε τηλεπικοινωνιακές και ιντερνετικές υπηρεσίες. Αναφέρουμε ενδεικτικά 220 ψηφιακά κέντρα, 3 διεθνή ψηφιακά κέντρα, 1.000 και πλέον δακτυλίους οπτικών ινών και συστημάτων SDH υψηλών ταχυτήτων και μεγάλης χωρητικότητας, 2 δορυφορικούς σταθμούς εδάφους, έναν τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο, συστήματα διαχείρισης του δικτύου αξίας πάνω από 300 εκατ. ευρώ, ψηφιακά ασυρματικά δίκτυα σε όλη τη χώρα, συστήματα ADSL και ISDN, ηλεκτροπαροχικές εγκαταστάσεις μεγάλης αξίας, ζευκτικό και συνδρομητικό δίκτυο σε όλη τη χώρα, που καλύπτει και σήμερα κάθε ζήτηση και ανάγκη και πλήθος άλλων εγκαταστάσεων, που συνέθεταν αυτόν τον οικονομικό και τεχνολογικά σύγχρονο γίγαντα. Τα κτήριά του αντιστοιχούσαν σε 6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα και τα οικόπεδά του είχαν επιφάνεια 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είχε θυγατρικές στην Ελλάδα, τη γνωστή COSMOTE, μεγάλης εμπορικής και χρηματιστηριακής αξίας, την Estate για την αξιοποίηση των ακινήτων του, την OTEPLUS και την ΙNFOTE από την οποία ξεκίνησε το ξεπούλημα. Στα Βαλκάνια είχε αναπτύξει έντονη δράση και κατείχε το 54% της Romtelecom, το 70% της Romania Cosmote, το 20% της Telecom Serbia, το 100% της Globul (Βουλγαρία) με μερίδιο αγοράς 30%, το 85% της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας της Αλβανίας AMC με μερίδιο αγοράς 51%, το 100% της AD-Skopje (στα Σκόπια) με ποσοστό αγοράς 34%. Όλα αυτά τα ανυπολόγιστης οικονομικής (εμπορικής και χρηματιστηριακής) αξίας περιουσιακά στοιχεία του ΟΤΕ, που αποτελούσαν περιουσία του ελληνικού λαού, περιήλθαν στον κρατικό γερμανικό τηλεπικοι-

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει σήμερα ενιαίο κέντρο διαχείρισης της νόμιμης άρσης του απορρήτου, όπως προβλέπει η Συνθήκη του Σένγκεν, σύμφωνα με την οποία ο κύριος πάροχος μιας χώρας έχει την ευθύνη της διαχείρισης της νόμιμης άρσης του απορρήτου. Βέβαια η συνθήκη αυτή είχε ως δεδομένο ότι ο κύριος πάροχος θα ήταν ο κρατικός φορέας παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών κάθε χώρας. Σήμερα, και μόνο στη χώρα μας, όπου δεν υπάρχει κρατικός φορέας τηλεπικοινωνιών, η κάθε εταιρεία διαχειρίζεται μόνη της τη νόμιμη άρση του απορρήτου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται νωνιακό οργανισμό D.T. αντί πινακίου φακής. Ποτέ δεν μας αποκάλυψαν το τίμημα, το οποίο δεν ξεπερνά τα 150 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες. Η χρηματιστηριακή και εμπορική αξία του ΟΤΕ είχε αποτιμηθεί τότε στα 12 δισ. ευρώ! Ο ΟΤΕ ήταν έτοιμος παίχτης στην αγορά τηλεπικοινωνιών, με μεγάλη συμμετοχή στη βαλκανική αγορά, τεχνολογικά ήταν πλήρως εξοπλισμένος με την πιο σύγχρονη τηλεπικοινωνιακή και ιντερνετική τεχνολογία, οι επενδύσεις του είχαν γίνει με τις θυσίες των Ελλήνων πολιτών, ήταν κερδοφόρος με κέρδη 600.000.000 ευρώ τον χρόνο με τάσεις αύξησης και αποτελούσε φιλέτο για τα γερμανικά συμφέροντα. Σήμερα πολλές θυγατρικές στα Βαλκάνια έχουν πουληθεί από την ιδιοκτήτρια D.T., η οποία εισέπραξε μόνο από τις πωλήσεις των ποσοστών του ΟΤΕ σε Σκόπια, Σερβία και Βουλγαρία 1,3 δισ. ευρώ! Ας ματώνει ο ελληνικός λαός για να βγει από την οικονομική κρίση. Οι κυβερνώντες θα ξεπουλούν τα ασημικά της χώρας και θα πανηγυρίζουν που φτωχαίνουν την Ελλάδα. Πουλήθηκε βέβαια και ο τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος και η χώρα πληρώνει ενοίκιο στην Τουρκία ή άλ-

λες χώρες για δορυφορικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Αυτή είναι η σημερινή κατάσταση που κάποιοι έχουν το θάρρος να πανηγυρίζουν για τα επιτεύγματα των Γερμανών στον ΟΤΕ. Δεν έχουν κάνει καμία επένδυση στον τομέα τηλεπικοινωνίες στη χώρα, γιατί δεν χρειάζεται, αφού ο ΟΤΕ πουλήθηκε πλήρης όπως και η COSMOTE. Δεν μας λέει τίποτα το management που εφαρμόζουν οι ιδιοκτήτες του ΟΤΕ, με τους υποτακτικούς που επιλέγουν, για να εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα. Το σκάνδαλο Siemens που διαδραματίστηκε στον ΟΤΕ δεν μπορεί να αποτελεί επιχείρημα για τη δήθεν παραχώρηση του management στους Γερμανούς (που ήταν μέρος του σκανδάλου), γιατί όλοι γνωρίζουν ότι το σκάνδαλο αυτό ήταν πρωτίστως πολιτικό και στήθηκε από συγκεκριμένα συμφέροντα. Η ποιότητα των υπηρεσιών του ΟΤΕ είχε εξασφαλιστεί πολύ πριν έρθουν οι Γερμανοί και ήταν αποτέλεσμα της πλήρους ψηφιοποίησης του δικτύου και της γνώσης των Ελληνόπουλων που σήκωσαν το βάρος να γίνει ο ΟΤΕ σύγχρονος τεχνολογικά και μεγάλος οικονομικά και ας αφήσουν οι ενεργούμενοι υποτακτικοί κονδυλοφόροι και τηλεοπτικοί σχολιαστές

τις αναφορές του γερμανικού δήθεν θαύματος στον ΟΤΕ, μήπως και πάρουν καμιά χορηγία. Τα τιμολόγια δεν μειώθηκαν, όπως δείχνουν τα στατιστικά, γιατί με την πώληση του ΟΤΕ χάθηκε και ο κρατικός ρυθμιστικός παράγοντας της ελληνικής αγοράς, αφού θάφτηκε ο κοινωνικός του ρόλος και ιδιωτικοποιήθηκε το κοινωνικό αγαθό των επικοινωνιών. Αυτό το οικονομικό και εθνικό έγκλημα δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητο. Το δίκτυο του ΟΤΕ αποτελεί αναπαλλοτρίωτη περιουσία του ελληνικού λαού και δεν μπορεί να πουληθεί σε τρίτους χωρίς την έγκρισή του και μάλιστα με απευθείας συμφωνία, χωρίς δημόσια διαβούλευση, παραβιάζοντας και τους νόμους της αγοράς. Όσοι το έκαναν είναι υπόλογοι και πρέπει να λογοδοτήσουν. Για να αποκατασταθεί η νομιμότητα και να ξαναγίνει η χώρα κυρίαρχη στις τηλεπικοινωνίες της και ο ΟΤΕ να ξαναβρεί τον κοινωνικό του ρόλο μέσα από τον κρατικό έλεγχο, θα πρέπει να υπάρχει η πολιτική βούληση, που η σημερινή συγκυβέρνηση όχι μόνο δεν διαθέτει, αλλά ξεπουλάει όσο-όσο και τα άλλα κοινωνικά αγαθά. Ο καθένας μας πρέπει πλέον να πάρει τις ευθύνες του.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

18

ΘΕΜΑ

ΦΑΡΜΑΚΟΝΗΣΙ:

Η ελληνική Λαμπεντούζα Ουρλιαχτά μέσα στο παγωμένο και υγρό σκοτάδι του Αιγαίου. Φωνές απελπισμένων γυναικών, κλάματα τρομοκρατημένων παιδιών, το σκοινί από το σκάφος του Λιμενικού που τους δένει με τη ζωή κόβεται, η βάρκα βουλιάζει, το νερό πλημμυρίζει αμπάρια και πνευμόνια. Θάνατος. Σιωπή... Έντεκα άνθρωποι, οκτώ μωρά και τρεις μανάδες, κυνηγημένοι απ’ τον πόλεμο στην μακρινή τους πατρίδα, πνίγονται στ’ ανοιχτά του Φαρμακονησίου χειμώνα καιρό. Οκτώ μήνες μετά, μαζί τους πνίγηκε και κάθε έννοια δικαίου, με μια απλή εισαγγελική πράξη που έκρινε ότι η υπόθεση για την ανείπωτη τραγωδία στην οποία ενεπλάκησαν άνδρες του Λιμενικού θα πρέπει να μπει στο αρχείο! Σοκ! Και δέος... Η εισαγγελική πράξη του Ναυτοδικείου Πειραιά, αντί να δώσει απαντήσεις στους δεκαέξι Αφγανούς επιζήσαντες του τραγικού ναυαγίου για τις συνθήκες υπό τις οποίες χάθηκαν οι δικοί τους, αλλά και στις δεκάδες διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ξεσηκώθηκαν, δημιούργησε ακόμα περισσότερα ερωτήματα. Η στάση του εισαγελέα να υιοθετήσει μέχρι κεραίας τους ισχυρισμούς των λιμενικών και να αγνοήσει ως αβάσιμες τις αναλυτικές μαρτυρίες των θυμάτων δημιουργούν πελώρια «γιατί» που όπως υποστήριξαν την περασμένη Πέμπτη οι φορείς για την προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστών απαντώνται μόνο με μία λέξη: Συγκάλυψη. Μερικά απλά ερωτήματα:

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΣΤΗ ΜΑΝΩΛΑΔΑ

Τους διώχνουν και από τον καταυλισμό!

Χωρίς χαρτιά οι περισσότεροι, βρίσκονται αντιμέτωποι με τη φυλάκιση και την απέλαση

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

«Αύριο δεν θα έχουμε να φάμε, αλλά και να είχαμε δεν θα κατέβαινε τίποτα κάτω από τη στεναχώρια». Τα λόγια του Λίτον, ενός από τα θύματα της μαφιόζικης επίθεσης στη Μανωλάδα, βγαίνουν με δυσκολία. Η κατάληξη της δίκης ήταν απογοητευτική. Ζώντας για μήνες σε παραπήγματα από νάιλον, όμοια με θερμοκήπια, χωρίς βασικές παροχές όπως ρεύμα και νερό, οι εργάτες περίμεναν, ειδικά μετά την εισαγγελική πρόταση, πως την Τετάρτη θα γραφόταν το τέλος του μαρτυρίου τους. Ωστόσο, το Μεικτό Ορκωτό Εφετείο Πάτρας αθώωσε ομόφωνα τους κατηγορούμενους για τα κάτεργα της Μανωλάδας, ενώ έριξε στα μαλακά δύο από τους επιστάτες για τους πυροβολισμούς σε βάρος των μεταναστών, των οποίων το μέλλον είναι καθ’ όλα αβέβαιο. Ούτε η παραμονή τους στον καταυλισμό δεν θεωρείται σίγουρη πλέον. Αν κι η έκταση δεν ανήκει πια στον Βαγγελάτο, ο νυν ιδιοκτήτης θέλει να φύγουν οι εργάτες από τον χώρο και να καθαριστεί. «Δεν έχουμε ευρώ στην τσέπη για να πάμε οπουδήποτε αλλού. Αλλά και να είχαμε φοβόμαστε ότι φεύγοντας από εδώ, χωρίς χαρτιά και χωρίς να είμαστε όλοι μαζί, θα καταλήξουμε να σαπίσουμε στη φυλακή. Πριν μιλάγαμε μ’ ένα παιδί που βρίσκεται σε στρατόπεδο κράτησης και ζει έναν εφιάλτη», εξηγεί ο Λίτον τους λόγους που κάνουν την παραμονή τους στον καταυλισμό μονόδρομο. Την ίδια ώρα τα προβλήματα πυκνώνουν, καθώς οι προμήθειες από αλληλέγγυους τελειώνουν. «Έχουμε λίγο ακόμα ρύζι

και τέλος. Τρώμε μια μερίδα τη μέρα για να κρατήσει περισσότερο, αλλά και πάλι δεν φτάνει. Σκέψου χτες κάποιοι ήπιαν μόνο νερό». Οι δικηγόροι των εργατών ζητούν την αναίρεση της δικαστικής απόφασης. Κι ίσως ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση να έγινε με την απαίτηση της εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ευτέρπης Κουτζαμάνη, για αντίγρα-

φο της απόφασης, μόλις αυτή καθαρογραφεί, προκειμένου να κριθεί αν συντρέχει περίπτωση να ασκηθεί αναίρεση κατά του αθωωτικού σκέλους της. Ακόμα όμως κι αν έρθουν τα πάνω κάτω στην υπόθεση, είναι απαραίτητο να βρεθεί λύση με τα χαρτιά των μεταναστών για να παραστούν στις διαδικασίες.

o Γιατί επιλήφθηκε του ναυαγίου η Δι-

εύθυνση Προστασίας Θαλάσσιων Συνόρων που στόχο έχει την επαναπροώθηση των μεταναστών και όχι το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης αφού από την πρώτη στιγμή ήταν σαφές ότι κινδύνευαν ανθρώπινες ζωές; o Πώς είναι δυνατόν να μην υπάρχει κανένα ηλεκτρονικό μέσο του Λιμενικού ή του στρατού, κανένα ραντάρ και καμία κάμερα που να έχει καταγράψει έστω μισό στοιχείο από το μοιραίο βράδυ; o Γιατί κρίθηκαν στην εισαγγελική πράξη αξιόπιστες οι μαρτυρικές καταθέσεις των επιζώντων στη Λέρο που υποτίθεται ευχαριστούσαν τους άνδρες του Λιμενικού, όταν ο ίδιος εισαγγελέας, στο ίδιο έγγραφο αναφέρει ότι οι καταθέσεις αυτές ελήφθησαν μέσω διερμηνέα που δεν μιλούσε επαρκώς τα ελληνικά αλλά ούτε και τα αφγανικά; Ίσως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο οποίο θα προσφύγουν τα θύματα να μπορέσει να δώσει τις απαντήσεις... ΕΙΡΗΝΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ:

Να καταδικαστούν για εμπορία ανθρώπων Σε πλήρη αντιδιαστολή με την απόφαση του δικαστηρίου ήταν η πρόταση της εισαγγελέα της έδρας στο Μεικτό Ορκωτό Εφετείο Πατρών, Διονυσίας Παπαδοπούλου, μια ημέρα νωρίτερα. Η Δ. Παπαδοπούλου πρότεινε την καταδίκη του Βαγγελάτου για εργασιακό trafficking, ενώ δεν δέχτηκε τον ισχυρισμό των υπόλοιπων κατηγορουμένων, που ήσαν παρόντες στο επεισόδιο, ότι πυροβόλησαν σε βάρος των μεταναστών για λόγους άμυνας, καθώς όπως είπε δεν επιβεβαιώνεται από την ακροαματική διαδικασία ότι κινδύνεψαν. Επίσης ανέφερε ότι οι πυροβολισμοί από τα κυνηγετικά όπλα ήταν σε ευθεία βολή. Άρα, οι κατηγορούμενοι θα έπρεπε να καταδικαστούν για πρόκληση επικίνδυνης σωματικής βλάβης.

Το σκεπτικό της πρότασης της εισαγγελέα για το εργασιακό trafficking: o Άπαντες διαβιούσαν και εργάζονταν υπό τις αυτές συνθήκες, που συνίσταντο στην απατηλή υπόσχεση παροχής εργασίας που θα τους εξασφάλιζε χρήματα χωρίς καμιά εξασφάλιση ότι τα ποσά που οφείλονταν πράγματι θα καταβληθούν και χωρίς δυνατότητα νομικής αντίδρασης απέναντι στους εκβιασμούς, τις απειλές και την άσκηση ψυχολογικής βίας εκ μέρους των επιστατών και του εργοδότη.

o Οι κατηγορούμενοι, από την άλλη, έχοντας διαμορφώσει σχετική υποδομή, εκμεταλλεύονταν το γεγονός ότι οι μετανάστες βρίσκονταν στη χώρα σε ευάλωτη θέση, δηλαδή κοινωνικά αποκλεισμένοι, χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα παραμονής, χωρίς να γνωρίζουν τη γλώσσα, λόγοι, εξαιτίας των οποίων, φοβόντουσαν να προσφύγουν στις αρμόδιες αρχές. o Κατά αυτόν τον τρόπο συνέχιζαν να δουλεύουν αμισθί παρά την προφανή οικονομική δυσπραγία, μην έχοντας άλλη επιλογή. Σύμφωνα με τις βασικές νομολογιακές θέσεις ευάλωτη θέση συντρέχει όταν διαγιγνώσκεται ανάγκη του θύματος για εργασία, ενώ αυτή εμφανίζεται συχνά συνδεόμενη με τη λάθρα διαβίωση αλλοδαπού στη χώρα υποδοχής (ΑΠ 326/2007 Ποιν. Χρον. 2008, σελ.

46, ΑΠ1856/2006 Ποιν. Λογ. 2006, σελ 1937). o Η παράνομη διαμονή αλλοδαπού συνιστά επίσης παράγοντα που καθιστά τη θέση του θύματος ευάλωτη, ιδίως όταν συνοδεύεται από την αντιμετώπιση δυσκολιών τέτοιων, ώστε η υποταγή στην κατάχρηση να αποτελεί τη μόνη δυνατή επιλογή. o Παρέσυραν, εκμεταλλευόμενοι την ευάλωτη θέση προκειμένου να ποριστούν εισόδημα, καθώς αξιοποίησαν τον εγκλωβισμό των μεταναστών σε μια κατάσταση, στην οποία, το να παραχωρήσουν πλήρως την ελευθερία στη σφαίρα επιρροής αυτών, διαφαινόταν ως η μόνη επιλογή.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

39

ΚΟΣΜΟΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

Η επόμενη μέρα μιας εκβιαστικής χρεοκοπίας ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ

Μια χρεοκοπία αλλιώτικη από τις άλλες είδαμε να εκτυλίσσεται την εβδομάδα που πέρασε. Μια ιδιόρρυθμη στάση πληρωμών κήρυξε η Αργεντινή -την όγδοη στην ιστορία της- ως αποτέλεσμα όχι των άδειων κρατικών ταμείων, αλλά μιας δικαστικής διαμάχης με κερδοσκοπικά κεφάλαια. Το κλισέ «Don’t cry for me, Argentina» που περίσσεψε στις σελίδες του διεθνούς Τύπου, έχει αυτή τη φορά τη βάση του, καθώς είναι ακόμη αδύνατον να προβλέψει κανείς ποιες επιπτώσεις θα έχει αυτή η χρεοκοπία τόσο στον λαό της Αργεντινής όσο και στο σύστημα της παγκόσμιας οικονομίας. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Μετά τη χρεοκοπία της Αργεντινής το 2001, σταδιακά η χώρα ήρθε σε συνεννόηση με τους πιστωτές της κι άρχισε πάλι να πληρώνει ένα μέρος από το χρέος της, το οποίο πρώτα «κούρεψε» σχεδόν κατά τα δύο τρίτα. Οι περισσότεροι πιστωτές (το 93%) αποδέχτηκαν αυτόν τον διακανονισμό και η Αργεντινή, παρά την κακή φήμη της, αποδείχθηκε απόλυτα συνεπής. Η συνέπεια αυτή θα της επέτρεπε να επιστρέψει για δανεισμό στις διεθνείς αγορές, από τις οποίες είναι αποκομμένη τα τελευταία 13 χρόνια. Ωστόσο, δύο κερδοσκοπικά κεφάλαια, γνωστά και ως «όρνεα», επειδή έχουν τη συνήθεια να ορμάνε στα κουφάρια τσακισμένων χωρών, προσπάθησαν να βγάλουν από τη μύγα ξύγκι και βρήκαν πρόθυμο σύμμαχο έναν γηραιό Αμερικανό δικαστή. Τα «όρνεα» αυτά αγόρασαν μετά τη χρεοκοπία της Αργεντινής από τη δευτερογενή αγορά κρατικά ομόλογα, εκδοθέντα στις Ηνωμένες Πολιτείες -άρα υποκείμενα στο αμερικανικό δίκαιο- σε εξευτελιστική τιμή και έδωσαν τη δικαστική μάχη για να τα αποπληρωθούν στο ακέραιο, στην ονομαστική τους τιμή και με τόκους. Τα «όρνεα», με επικεφαλής τον εξαιρετικά επιθετικό κερδοσκόπο Πολ Σίνγκερ, διεκδίκησαν 1.680% απόδοση για την «επένδυσή» τους, έσυραν στα αμερικανικά δικαστήρια επί δέκα χρόνια το κράτος της Αργεντινής και κατάφεραν να πείσουν τον 83χρονο δικαστή Τόμας Γκρίζα να αποφανθεί ότι η Αργεντινή πρέπει να τα πληρώσει όλα. Και μέχρι να το κάνει, έδωσε εντολή να «παγώσει» ο λογαριασμός της σε τράπεζα της Νέας Υόρκης, όπου υπήρχαν τα χρήματα για να καταβάλει στις 31 Ιουλίου τη δόση στους «καλούς» πιστωτές που είχαν αποδεχτεί το «κούρεμα». Η κυβέρνηση της Αργεντινής αρνήθηκε να χρυσώσει τα «όρνεα», αντιπρότεινε να τους πληρώσει όσο και τους άλλους -αυτό θα σήμαινε για τους Σίνγκερ και σία απόδοση... μόνο 300%- κι όταν έληξε άδοξα η προ-

«Δεν υπάρχουν όρια στη δευτερογενή αγορά ομολόγων. Όποιος θέλει να αγοράσει ένα ομόλογο των 100 δολαρίων στην τιμή των 10 σεντς μπορεί να το κάνει και να διεκδικήσει μετά να πάρει πίσω 100. Αρκεί να βρεθεί ένα δικαστήριο που να τον δικαιώσει και μια αδύναμη χώρα που να αναγκαστεί να πληρώσει» Η πρόεδρος της Αργεντινής Φερναντέζ Κίρχνερ μιλώντας σε συγκέντρωση υποστηρικτών της την Παρασκευή, σχολιάζοντας τις εξελίξεις στο ζήτημα της στάσης πληρωμών, δήλωσε ότι ο κόσμος συνεχίζει να κινείται, το ίδιο και η Αργεντινή, εννοώντας ότι με τη χρεοκοπία δεν ήρθε το τέλος του κόσμου...

θεσμία για την εύρεση ενός συμβιβασμού, είπε «δεν πληρώνω».

Ο ασκός του Αιόλου Παρά τα όσα γράφτηκαν είτε περί «ηρωικής» είτε περί «αδιάλλακτης» στάσης της Αργεντινής, σ’ αυτή τη φάση, η κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρχνερ φέρθηκε συνετά και νομότυπα. Εάν δεχόταν να πληρώσει τα

«όρνεα» -και σίγουρα μπορούσε, αφού το 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια που ζητούσαν δεν είναι απαγορευτικό ποσό για μια τέτοια χώρα, με συναλλαγματικά αποθέματα της τάξης των 30 δισεκατομμυρίων- θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου. Στις νέες δανειακές συμβάσεις που έχει υπογράψει μετά τα «κουρέματα» υπάρχει μια ρήτρα που λέει ότι το κράτος της Αργεντινής δεν έχει δικαίωμα, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2014, να προσφέρει καλύτερους όρους αναδιάρθρωσης του χρέους σε όσους ομολογιούχους αρνήθηκαν να συμβιβαστούν αρχικά. Κι αν το κάνει για τα «όρνεα», ίσως αναγκαστεί να το κάνει και για τους άλλους. Και σε αυτή την περίπτωση θα χρεοκοπήσει πάλι κανονικά. Ακριβώς αυτή η... λεπτομέρεια είναι που κάνει ιδιαίτερα επιφυλακτικά ακόμη και τα «γεράκια» της Wall Street, πόσο μάλλον τις κυβερνήσεις των άλλων χωρών, αλλά και τα στελέχη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έναντι της «υπόθεσης Αργεντινή». Είναι δυνατόν να αναγκάζεται μια χώρα να χρεοκοπήσει έτσι;

Το ανύπαρκτο νομικό πλαίσιο Τα «όρνεα» με επικεφαλής τον εξαιρετικά επιθετικό κερδοσκόπο Πολ Σίνγκερ, διεκδίκησαν 1.680% απόδοση για την «επένδυσή» τους, έσυραν στα αμερικανικά δικαστήρια επί δέκα χρόνια το κράτος της Αργεντινής και κατάφεραν να πείσουν τον 83χρονο δικαστή Τόμας Γκρίζα να αποφανθεί ότι η Αργεντινή πρέπει να τα πληρώσει όλα

Μέχρι τώρα φαίνεται ότι είναι, καθώς όλα τα παράλογα παραπάνω είναι νομότυπα. Δεν υπάρχουν όρια στη δευτερογενή αγορά ομολόγων. Όποιος θέλει να αγοράσει ένα ομόλογο των 100 δολαρίων στα 10 σεντς μπορεί να το κάνει και να διεκδικήσει μετά να πάρει πίσω 100. Αρ-

κεί να βρεθεί ένα δικαστήριο που να τον δικαιώσει και μια αδύναμη χώρα που να αναγκαστεί να πληρώσει. Όσο δεν αλλάζει αυτό, θα τίθεται εν αμφιβόλω η διεθνής πρακτική αναδιάρθρωσης κρατικών δανείων. Χωρίς αυτή την αναδιάρθρωση, καμία χώρα δεν μπορεί να σταθεί και πάλι στα πόδια της και κανένας πιστωτής δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα πάρει πίσω ένα μέρος από τα λεφτά του. Βέβαια, τώρα πια όλο και περισσότερες χώρες εκδίδουν κρατικά ομόλογα με ρήτρες συλλογικής ευθύνης, που δεσμεύουν τους αγοραστές τους να αποδεχτούν εάν, ω μη γένοιτο, χρειαστεί, ένα «κούρεμα», εφόσον το αποφασίσει η συντριπτική τους πλειονότητα. Μόνο που αυτό δεν συνηθιζόταν όταν οι Σίνγκερ και σία αγόρασαν τα «σκουπίδια» της Αργεντινής για να τα κάνουν χρυσάφι. Κι επειδή πολλές χώρες με αδύναμο νόμισμα συνηθίζουν να εκδίδουν -ως πιο ελκυστικά για τους αγοραστές- ομόλογα που υπόκεινται σε άλλο δίκαιο από το δικό τους, θα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να βρεθεί ακόμη ένας Γκρίζα και να τινάξει μια συμφωνία αναδιάρθρωσης στον αέρα. Άλλωστε, δεν υπάρχει κανένα πτωχευτικό δίκαιο στον κόσμο που να θεωρεί ότι ο πιστωτής είναι πάντα στο απυρόβλητο κι ο οφειλέτης πρέπει να πεθάνει. Σε όλες τις χώρες προστατεύονται και τα δικαιώματα του πιστωτή, και του οφειλέτη - αλλού καλύτερα κι αλλού χειρότερα. Ειδικά στις ΗΠΑ, το πτωχευτικό δίκαιο εταιρειών και φυσικών προσώπων εί-

ναι έτσι φτιαγμένο ώστε ο χρεοκοπημένος να μπορεί να κάνει μια καινούργια αρχή. Προφανώς, ο δικαστής Γκρίζα αποφάσισε να το αγνοήσει, αφού αυτό δεν αφορά και χώρες.

Η άδηλη συνέχεια Και τώρα τι θα γίνει με την Αργεντινή; Η κυβέρνηση της χώρας έχει αφήσει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά: Να πάει στα διεθνή δικαστήρια - κάτι που θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για όλες τις άλλες χώρες που κάποια στιγμή θα χρειαστεί να αναδιαρθρώσουν το χρέος τους. Να συμφωνήσει με κάποιες τράπεζες να αγοράσουν τις απαιτήσεις των «όρνεων» και να έχει μετά να τα βρει με αυτές - εάν βεβαίως οι Σίνγκερ και σία αποδεχτούν μια τέτοια λύση. Να βγάλει μπροστά τους «καλούς» πιστωτές που περιμένουν τα χρήματά τους, ξέροντας ότι αυτά υπάρχουν και είναι «παγωμένα» σε μια αμερικανική τράπεζα. Το πλεονέκτημά της είναι ότι έχει ένα περιθώριο χρόνου πριν βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο. Η απόφαση να μην πληρωθούν τα «όρνεα» έχει τη στήριξη των πολιτών, τα κρατικά ταμεία δεν είναι άδεια, έχει συνηθίσει να μην έχει πρόσβαση στις διεθνείς αγορές -αν και η καθυστέρηση που θα προκαλέσει αυτή η «επιλεκτική χρεοκοπία» που «διαπίστωσαν» δύο οίκοι αξιολόγησης θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας που βρίσκεται σε οριακή ύφεση- κι έχει τη στήριξη των ισχυρών λατινοαμερικανικών κρατών.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

40

ΚΟΣΜΟΣ

Τι θα συνέβαινε αν είχαν σκοτωθεί 35 Παλαιστίνιοι και 800 Ισραηλινοί; ΤΟΥ ΡΟΜΠΕΡΤ ΦΙΣΚ*

Ατιμωρησία είναι η λέξη που μου έρχεται στο μυαλό. Οχτακόσιοι νεκροί Παλαιστίνιοι. Οχτακόσιοι. Είναι πολλοί περισσότεροι από το διπλάσιο του συνολικού αριθμού των νεκρών της πτήσης MH17 της Malaysian Airlines πάνω από την Ουκρανία. Ακόμα κι αν αναφερόμαστε μόνον στους «αθώους» νεκρούς -δηλαδή όχι στους μαχητές της Χαμάς, στους νεαρούς συμπαθούντες προς αυτήν ή στους διεφθαρμένους αξιωματούχους της με τους οποίους οι Ισραηλινοί σε εύθετο χρόνο θα πρέπει να συνομιλήσουν-, οι γυναίκες και τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι που έχουν σφαγιαστεί στη Γάζα είναι πολλοί περισσότεροι από τον συνολικό αριθμό των θυμάτων της πτήσης MH17. Και υπάρχει κάτι πολύ περίεργο σε σχέση με τις αντιδράσεις μας απέναντι σ’ αυτούς τους δύο εξοργιστικούς απολογισμούς θανάτου. Στη Γάζα κάνουμε έκκληση για εκεχειρία, αλλά και για να επιτραπεί στους Παλαιστίνιους να κηδέψουν τους νεκρούς τους στις πνιγηρές φτωχογειτονιές της πόλης, την ώρα που δεν μπορούμε ούτε έναν ανθρωπιστικό διάδρομο να ανοίξουμε για τους τραυματίες. Για τους επιβάτες της πτήσης MH17 απαιτούμε -αμέσωςπρέπουσα ταφή και μέριμνα για τους συγγενείς των νεκρών. Καταριόμαστε αυτούς που άφησαν πτώματα να κείτονται στα χωράφια της ανατολικής Ουκρανίας, αν και πολλά πτώματα κείτονταν ίσως για λιγότερο χρόνο, κάτω από έναν ουρανό που

Πολλές εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο -μακάρι να μπορούσα να πω εκατομμύριαθέλουν να μπει ένα τέλος σ’ αυτήν την ατιμωρησία

μοιάζει με φούρνο, στη Γάζα.

Αντίστροφες αναλογίες Ίσως επειδή -κι αυτό το διαπιστώνω σταδιακά εδώ και χρόνια- δεν νοιαζόμαστε τόσο πολύ για τους Παλαιστίνιους, έτσι δεν είναι; Δεν νοιαζόμαστε ούτε για την ισραηλινή κατοχή, η οποία είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των αμάχων που ο ισραηλινός στρατός έχει σκοτώσει. Ούτε για εκείνο το ζήτημα, (δηλαδή) τις ικανότητες της Χαμάς. Φυσικά, Θεός φυλάξοι τι θα συνέβαινε αν τα αριθμητικά στοιχεία (για τις απώλειες) ήταν αντίστροφα. Αν δηλαδή είχαν σκοτωθεί 800 Ισραηλινοί και μόνον 35 Παλαιστίνιοι. Νομίζω πως ξέρω ποια θα ήταν η αντίδρασή μας. Θα το αποκαλούσαμε -δικαίωςσφαγή, θηριωδία, έγκλημα για το οποίο οι φονιάδες πρέπει να λογοδο-

ÅÊÅÉ ÐÏÕ ÏÉ ÁËËÏÉ ÂÁÆÏÕÍ ÔÅËÅÉÁ ÅÌÅÉÓ ÂÁÆÏÕÌÅ ÔÁ ÐÑÁÃÌÁÔÁ ÓÔÇ ÈÅÓÇ ÔÏÕÓ ÁÕÔÇ ÔÇÍ ÐÅÌÐÔÇ 7 ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ

τήσουν. Ναι, η Χαμάς θα έπρεπε να λογοδοτήσει κι αυτή. Αλλά πώς είναι δυνατόν οι μόνοι εγκληματίες που ψάχνουμε σήμερα να είναι οι άνδρες που πυροδότησαν έναν -ίσως δύοπυραύλους εναντίον ενός αεροπλάνου πάνω από την Ουκρανία; Αν ο αριθμός των Ισραηλινών νεκρών ισούνταν με εκείνον των Παλαιστινίων -και επιτρέψτε μου να επαναλάβω, δόξα τω Θεώ αυτό δεν συμβαίνει-, υποψιάζομαι ότι οι Αμερικανοί θα έπρεπε να προσφέρουν κάθε στρατιωτική υποστήριξη σε ένα Ισραήλ που κινδυνεύει από «υποστηριζόμενους από το Ιράν τρομοκράτες». Θα ήταν απαιτητικό το αίτημά μας να μας παραδώσει η Χαμάς τα τέρατα που εκτόξευσαν πυραύλους κατά του Ισραήλ και οι οποίοι, παρεμπιπτόντως, προσπάθησαν να πλήξουν αεροσκάφη στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν του Τελ Α-

βίβ. Αλλά εμείς δεν κάνουμε τίποτε απ’ όλα αυτά. Διότι εκείνοι που έχασαν την ζωή τους (στη Γάζα) είναι ως επί το πλείστον Παλαιστίνιοι.

Το όριο; Περισσότερες ερωτήσεις για τη συνέχεια. Ποιο είναι το όριο για τους θανάτους Παλαιστίνιων πριν υπάρξει κατάπαυση του πυρός; Οκτακόσιοι; Οκτώ χιλιάδες; Θα μπορούσαμε να έχουμε έναν πίνακα βαθμολογίας; Τη συναλλαγματική ισοτιμία για τους νεκρούς; Ή μήπως απλώς περιμένουμε μέχρι η στάθμη του αίματος να αυξηθεί τόσο ώστε να πούμε αρκετά, ώς εδώ και μη παρέκει ακόμα και για έναν πόλεμο του Ισραήλ. Λες και δεν τα έχουμε δει όλα αυτά στο παρελθόν. Από τη σφαγή των Αράβων χωρικών από τον νέο στρατό του Ισραήλ το 1948, όπως έχει περιγραφεί από τους Ισραηλινούς ιστορικούς (σ.σ.: βλέπε Ilan Pappe «Η Ιστορία της Σύγχρονης Παλαιστίνης»), ώς τη Σάμπρα και τη Σατίλα (τα παλαιστινιακά στρατόπεδα προσφύγων στον Λίβανο), όταν οι Λιβανέζοι Χριστιανοί σύμμαχοι του Ισραήλ δολοφόνησαν πάνω από 1.700 ανθρώπους το 1982 και τα ισραηλινά στρατεύματα απλώς παρακολουθούσαν. Από τη σφαγή στην Κανά (χωριό του νοτίου Λιβάνου) των Λιβανέζων Αράβων μέσα στη βάση του ΟΗΕ το 1996 -ναι, πάλι ο ΟΗΕ...- ώς μια άλλη, μικρότερης κλίμακας τρομερή δολοφονία, πάλι στην Κανά, δέκα χρόνια αργότερα (κατά την ισραηλινή εισβολή του 2006). Και ούτω καθεξής. Μέχρι πιο πρόσφατα, στις μαζικές δολοφονίες αμάχων στον πόλεμο της Γάζας του 2008-09. Και μετά τη Σάμπρα και Σατίλα έγιναν διεθνείς έρευνες, και μετά την Κανά υπήρξε μια έρευνα, και μετά τη Γάζα το 2008-09, υπήρξε επίσης διεθνής έρευνα. Δεν θυμόμαστε την βα-

ρύτητά της, κάπως ελαφρότερη φυσικά, όταν ο δικαστής Goldstone έβαλε τα δυνατά του για να την αποκηρύξει καθώς -σύμφωνα με Ισραηλινούς φίλους μου- δέχθηκε έντονες προσωπικές πιέσεις.

Το ίδιο έργο Με άλλα λόγια, έχουμε ξαναβρεθεί εδώ. Στον ισχυρισμό ότι μόνον «τρομοκράτες» ευθύνονται για εκείνους που σκοτώνει η Χαμάς και πως μόνον «τρομοκράτες» ευθύνονται για εκείνους τους οποίους σκοτώνει το Ισραήλ (οι «τρομοκράτες» της Χαμάς, φυσικά). Και στον μόνιμο ισχυρισμό, που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά και ξανά, ότι το Ισραήλ έχει υιοθετήσει τα υψηλότερα πρότυπα από οποιονδήποτε άλλο στρατό στον κόσμο και ως εκ τούτου δεν θα βλάψει ποτέ πολίτες. Να υπενθυμίσω εδώ τους 17.500 νεκρούς της ισραηλινής εισβολής του 1982 στον Λίβανο, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν άμαχοι. Τα έχουμε ξεχάσει όλα αυτά; Και εκτός από την ατιμωρησία, η λέξη βλακεία μού έρχεται στο μυαλό. Θα ξεχάσω εδώ τους διεφθαρμένους Άραβες και τους φονιάδες του ISIS και τους χονδρέμπορους μαζικών δολοφονιών του Ιράκ και της Συρίας. Ίσως η αδιαφορία τους για την «Παλαιστίνη» πρέπει να είναι αναμενόμενη. Δεν ισχυρίζονται ότι αντιπροσωπεύουν τις αξίες μας. Τι θα κάνουμε όμως με τον Τζον Κέρι, τον υπουργό Εξωτερικών του Ομπάμα, ο οποίος μας είπε την περασμένη εβδομάδα ότι τα «βαθύτερα ζητήματα» του ισραηλινο-παλαιστινιακού πολέμου πρέπει να αντιμετωπιστούν; Τι στο καλό έκανε όλο τον χρόνο πέρυσι, όταν ισχυριζόταν ότι επρόκειτο να προωθήσει μια ειρήνη στην Μέση Ανατολή σε διάστημα 12 μηνών; Δεν έχει συνειδητοποιήσει γιατί οι Παλαιστίνιοι βρίσκονται στη Γάζα;

Τέλος στην ατιμωρησία Η αλήθεια είναι ότι πολλές εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο -θα ευχόμουν να μπορούσα να πω εκατομμύρια- θέλουν να μπει τέλος στην ατιμωρησία, τέλος σε εκφράσεις του τύπου «δυσανάλογες απώλειες». Δυσανάλογες ως προς τι; Οι γενναίοι Ισραηλινοί αισθάνονται κι αυτοί το ίδιο. Γράφουν γι’ αυτό. Να ζήσει η ισραηλινή εφημερίδα «Χααρέτζ». Στο μεταξύ, ο αραβικός, μουσουλμανικός κόσμος, εξοργίζεται όλο και περισσότερο. Κι εμείς θα πληρώσουμε το τίμημα.

* Δημοσιεύτηκε στη βρετανική εφημερίδα The Independent ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

ΚΟΣΜΟΣ

41

Το τέλος της λογικής ή η αρχή του τέλους του πολέμου ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να προσεγγίσει κάποιος την Ιστορία. Μπορεί να τη μελετήσει, να εξαγάγει συμπεράσματα, να διδαχθεί. Όταν, όμως, ο μόνος τρόπος προσέγγισης της Ιστορίας είναι να επαναλαμβάνεις τα λάθη του παρελθόντος, αυτό δεν μπορεί να συμβαίνει ανέξοδα. Το Ισραήλ προχθές έχασε δυο στρατιώτες του στη Ράφα κι ένας αιχμαλωτίστηκε. Αν τα γεγονότα ήταν διαφορετικά, αν δηλαδή οι νεκροί και ο αιχμάλωτος ήταν μαχητές ή πολίτες ή παιδιά, αλλά ήταν Παλαιστίνιοι, η είδηση δεν θα είχε καμία αξία. Περισσότεροι από 1.600 Παλαιστίνιοι είχαν χάσει τη ζωή τους στη Γάζα μέχρι που ολοκληρώθηκε αυτό το άρθρο. Περισσότεροι από 9.000 είναι τραυματίες. Άγνωστος αριθμός Παλαιστίνιων έχουν συλληφθεί, το ανατολικό και βόρειο κομμάτι της Γάζας έχει ισοπεδωθεί. Κι όμως, οι αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας δεν ήταν τέτοιες που να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο επιχειρεί η στρατιωτική δύναμη του Ισραήλ. Από όταν ξεκίνησε η ένοπλη αντιπαράθεση, όλοι ανεξαιρέτως είχαν επισημάνει δυο κινδύνους. Εφόσον το Ισραήλ επιχειρούσε με βομβαρδισμούς, θα υπήρχαν τεράστιες απώλειες στις τάξεις των αμάχων. Εφόσον προχωρούσαν σε χερσαία εισβολή, θα είχαν αρκετές απώλειες στρατιωτών και ενδεχομένως αιχμαλώτους. Και τα δύο επιβεβαιώθηκαν.

Το ρίσκο της επιλογής του πολέμου Όταν το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ συνεδρίασε για πρώτη φορά για να εξετάσει το σενάριο του πολέμου στη Γάζα, ο διοικητής του στρατού και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών ήταν αντίθετοι με κάτι τέτοιο. Οι λόγοι που τους οδηγούσαν στην ένσταση ήταν, κυρίως, η έλλειψη πληροφοριών για τα τούνελ και τον αριθμό τους, οι συγκρουόμενες πληροφορίες για τα οπλικά συστήματα που διαθέτει η Χαμάς, το πλήγμα που θα δεχθεί η εικόνα του Ισραήλ εφόσον υπάρξουν δυσανάλογες απώλειες στους αμάχους από τις επιχειρήσεις και, βεβαίως, το ότι χρειάζονταν περισσότερο χρόνο προετοιμασίας των στρατιωτικών μονάδων. Το υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε πόλεμο και ήταν σε γνώση για το ρίσκο που έπαιρναν. Το λάθος του Ισραηλινού πρωθυπουργού εξ αρχής ήταν πως συνέδεσε την απαγωγή και δολοφονία των τριών εποίκων με τη Χαμάς, ενώ γνώριζε πως δεν υπήρχε ανάμειξη της οργάνωσης.

Χρησιμοποίησε ως όχημα το συμβάν αυτό για να επιτεθεί στη Χαμάς κι έπειτα βρέθηκε παγιδευμένος από την ίδια του την επιλογή, όταν πια η πλειοψηφία του υπουργικού του συμβουλίου -που δεν φημίζονται για τις μετριοπαθείς απόψεις τους- ζητούσαν να προχωρήσουν σε χερσαίες επιχειρήσεις. Οι αξιωματούχοι του στρατού, για να περιορίσουν το ρίσκο, αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν ό,τι πιο αξιόμαχο κι ετοιμοπόλεμο διέθεταν. Μετέφεραν από το βόρειο Ισραήλ την 188η μεραρχία τεθωρακισμένων, την 1η μεραρχία πεζικού (Γκολάνι) και την 36η μεραρχία αρμάτων μάχης, για να επιχειρήσουν στη Γάζα. Οι δυνάμεις αυτές έχουν προσαρμόσει τον τρόπο που επιχειρούν επάνω στο στήσιμο και τον τρόπο λειτουργίας της Χεζμπολάχ. Εκτιμήθηκε λοιπόν πως θα αντεπεξέλθουν στην πρόκληση της Γάζας. Επίσης η Χαμάς ήταν υποδεέστερος αντίπαλος της Χεζμπολάχ, οπότε το ρίσκο της χερσαίας επιχείρησης περιοριζόταν.

χειρούσε και η πρόσβαση ήταν σχεδόν αδύνατη. Είχαν επίσης εξαρθρώσει μεγάλο μέρος του δικτύου συνεργατών του Ισραήλ εντός της Γάζας. Τα μη επανδρωμένα κατασκοπευτικά αεροσκάφη που πετούσαν διαρκώς εποπτεύοντας τις κινήσεις στο έδαφος απέδιδαν μεν, όχι όμως τα αναμενόμενα. Όταν ξεκίνησαν οι χερσαίες επιχειρήσεις, οι απώλειες και οι τραυματισμοί στις τάξεις των στρατιωτών του Ισραήλ ήταν πέρα κι από τις χειρότερες προβλέψεις. Ένα 24ωρο μετά, ο διοικητής της 1ης μεραρχίας πεζικού, των ειδικών δυνάμεων που φέρουν την ονομασία Γκολάνι, δήλωνε: «Πλέον η Χαμάς πολεμάει σαν τη Χεζμπολάχ». Όμως, πέρα από την επιχειρησιακή αναβάθμιση της ισλαμικής οργάνωσης, υπάρχουν περισσότεροι λό-

γοι που το Ισραήλ αδυνατεί να επιβληθεί στο στρατιωτικό πεδίο. Η αρχική υποτίμηση της Χαμάς και η επιμονή για ανάληψη στρατιωτικής δράσης, ενώ ο στρατός δεν ήταν έτοιμος, οδήγησε σε λάθη τακτικής. Χρησιμοποίησαν πεπαλαιωμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού (APC) και άπλωσαν τις δυνάμεις σε ένα πεδίο που δεν γνώριζαν. Το να φτάσουμε στην αιχμαλωσία στρατιωτών του Ισραήλ ήταν απλώς θέμα χρόνου.

Τα σενάρια της κλιμάκωσης Το ερώτημα που γεννάται μετά από όλα τα παραπάνω είναι τι ακριβώς θα πράξει από εδώ κι έπειτα το Ισραήλ, σε ένα μέτωπο που δεν υπόσχεται επιτυχίες σε στρατιωτικό επίπεδο. Ιστορικά, το Τελ Αβίβ, σε όποιον

Οι λάθος εκτιμήσεις Από τη στιγμή της έναρξης του πολέμου χρειάστηκαν μόλις τρεις ημέρες για να συνειδητοποιήσουν στο Τελ Αβίβ πόσο δίκιο είχε ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών που δήλωνε πως η έλλειψη πληροφοριών αρκεί για να μην ξεκινήσει η επιχείρηση. Για δέκα ημέρες το Ισραήλ αναζητούσε τους εκτοξευτήρες των ρουκετών στη Γάζα. Βομβάρδιζαν σε διαφορετικά σημεία κι όμως τα αποτελέσματα ήσαν ανύπαρκτα. Οι πληροφορίες μέσα από τη Γάζα, από ντόπιους συνεργάτες των Ισραηλινών, δεν προέκυπταν. Η Χαμάς είχε στήσει ένα «δίχτυ» στις περιοχές που επι-

Όταν ξεκίνησαν οι χερσαίες επιχειρήσεις, οι απώλειες και οι τραυματισμοί στις τάξεις των στρατιωτών του Ισραήλ ήταν πέρα κι από τις χειρότερες προβλέψεις. Ένα 24ωρο μετά, ο διοικητής της 1ης μεραρχίας πεζικού, των ειδικών δυνάμεων, δήλωνε: «Πλέον η Χαμάς πολεμάει σαν τη Χεζμπολάχ»

πόλεμο συμμετείχε και υπήρξε αιχμαλωσία στρατιωτών του, κλιμάκωσε τη δράση του. Η ένταση της κλιμάκωσης ήταν μεγάλη και όπου κι αν συνέβη, είχε δραματικά αποτελέσματα στον τοπικό πληθυσμό, κορυφώνοντας το ανθρωπιστικό δράμα. Ωστόσο η διάρκεια των επιχειρήσεων ήταν περιορισμένη. Λίγες ημέρες, δυο εβδομάδες το πολύ. Στο προκείμενο ζήτημα, είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν τόσες πολλές φωνές εντός της κυβέρνησης που επιθυμούν όχι απλώς κλιμάκωση, αλλά ανακατάληψη της Λωρίδας της Γάζας. Το Ισραήλ γνωρίζει πως όσο διαρκεί η επιχείρηση στη Γάζα, ενδυναμώνεται η Χαμάς. Αν η Χαμάς είχε υποκύψει στις ισραηλινές επιθέσεις, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Όταν όμως εμφανίζει στρατιωτικές επιτυχίες στο μέτωπο της αντιπαράθεσης, αυτό δεν αποτελεί αιτία συνέχισης και διεύρυνσης του μετώπου για τον επιτιθέμενο. Αντίθετα, η λογική λέει πως το Τελ Αβίβ θα έπρεπε να βρει έναν εύσχημο τρόπο για να απεμπλακεί. Κλιμάκωση της δράσης και της στρατιωτικής παρουσίας τους εκεί εμπεριέχει τον κίνδυνο για νέες αιχμαλωσίες στρατιωτών και για πολύ περισσότερες απώλειες στις τάξεις τους. Οι απώλειες μεταξύ των αμάχων στη Γάζα, που θα εκτιναχθούν, με την όποια επέκταση των επιχειρήσεων, δεν θα δικαιολογηθούν από τη διεθνή κοινή γνώμη, ούτε οι ξένες κυβερνήσεις θα μπορούν να παραμένουν αδρανείς για πολύ ακόμα απέναντι σε πρακτικές συλλογικής αντιμετώπισης και τιμωρίας. Ήδη 400.000 Παλαιστίνιοι άμαχοι περιφέρονται σαν σκιές, αναζητώντας ασφάλεια σε έναν τόπο που έχει μετατραπεί σε πεδίο βολής, από το οποίο λείπουν οι κόκκινες γραμμές. Η κυβέρνηση του Ισραήλ γνώριζε εξ αρχής ότι η Χαμάς δεν εμπλέκεται στη δολοφονία των εποίκων στη Δυτική Όχθη κι όμως ξεκίνησε τον πόλεμο γι’ αυτό. Μετά δήλωσαν πως ο πόλεμος έχει ώς στόχο να σταματήσουν οι ρουκέτες (το ίδιο και το 2012, αλλά δεν το κατάφεραν) κι έπειτα έθεσαν ως στόχο την καταστροφή των τούνελ. Τώρα την απελευθέρωση του στρατιώτη. Όσο οι δυνάμεις του Τελ Αβίβ μένουν στη Γάζα, η κατάσταση θα χειροτερεύει. Και για τον έναν και για τον άλλον. Νικητές στον πόλεμο δεν υπάρχουν. Το Ισραήλ, όταν ξεκινούσε τις επιχειρήσεις, ήξερε το ρίσκο, αλλά δεν έκανε πίσω. Ο αιχμάλωτος στρατιώτης θα πρέπει να αφυπνίσει τη λογική και όχι να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Όπως έγραψε και η Χάαρετζ στο Ισραήλ, «η λύση είναι η διπλωματία και η ειλικρίνεια»...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

42

ΚΟΣΜΟΣ

Το «αρνούμαι» των Ισραηλινών εφέδρων «Μικρέ μου αδελφέ Eliyahu, πριν πας στον επόμενο πόλεμό τους, σκέψου τον προηγούμενο πόλεμο ή άφησέ με να σου πω πως ο πατέρας της μητέρας σου έβγαλε όλα του τα δόντια, έκανε το παν για να μην πάει στον πόλεμό τους. Μικρέ μου αδελφέ Eliyahu, μην πας στον πόλεμό τους».

Yitzchak Laor, 1978 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΥΒΙΩΤΟΥ

Σχεδόν επτά δεκαετίες μετά τη Νάκμπα (καταστροφή) και τη βάρβαρη στρατιωτική κατοχή από το κράτος του Ισραήλ και σχεδόν πέντε δεκαετίες μετά τον «πόλεμο των έξι ημερών» και την κατάληψη και της υπόλοιπης Παλαιστίνης, η επίμονη και ισχυρή παρουσία του κινήματος άρνησης στράτευσης κλονίζει την πολεμική μηχανή του Ισραήλ. Στις αρχές του 1973 έγινε η πρώτη ανοιχτή πολιτική άρνηση υπηρεσίας στον ισραηλινό στρατό από ένα μέλος της ελευθεριακής κομμουνιστικής οργάνωσης Matspen. Το κίνημα αρνητών στράτευσης Γες Βουλ (Yesh Gvul) προβάλλει το επιχείρημα ότι το κράτος και οι πολίτες τού Ισραήλ δεν θα είναι ποτέ πια ασφαλείς όσο η κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών συνεχίζεται και το δικαίωμα του λαού της Παλαιστίνης να συγκροτήσει ανεξάρτητο κράτος δεν αναγνωρίζεται. Ειδικά μετά τη δεύτερη Ιντιφάντα, ο λόγος των «asternersi» (αντιρρησίας συνείδησης αντί της στρατιωτικής θητείας) είναι συνήθως βαθιά πολιτικός και πυκνός αιχμών κατά του ρατσισμού, της εκμετάλλευσης του ανθρώπου και της καταστρατήγησης των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του, του σεξισμού, της καταστροφής ολόκληρων λαών, αλλά και της βιομηχανίας του πολέμου που αντικαθιστά την πολιτική εξουσία και δρα προς όφελος των πολεμικών βιομηχανιών. Κοινή συνισταμένη όλων των ομάδων αρνητών στράτευσης είναι η εξής: «Αυτός ο πόλεμος δεν είναι δικός μας. Δεν θα πάρουμε μέρος». Ακολουθούν μερικές μόνο από τις περιπτώσεις αρνητών που προκάλεσαν πραγματικό σεισμό στην ισραηλινή πολιτική σκηνή και κοινωνία.

«Είμαστε Ισραηλινοί λιποτάκτες» Τελευταίο συμβάν και καθόλου μεμονωμένο, όπως θα φανεί στη συνέχεια, ήταν αυτό των περισσότερων από 50 εφέδρων, που τον προηγούμενο μήνα αρνήθηκαν να υπηρετή-

σουν στον ισραηλινό στρατό στην ανελέητη πολιορκία της Γάζας, δηλώνοντας απερίφραστα: «Είμαστε Ισραηλινοί λιποτάκτες. Απορρίπτουμε τη στρατιωτικοποίηση του Ισραήλ και τις πολιτικές διακρίσεις που αναπαράγει. Αν υπάρχει λόγος να αντιταχθεί κανείς στις πολεμικές επιχειρήσεις στη Γάζα, υπάρχει επίσης λόγος να εναντιωθεί στην ισραηλινή στρατιωτική μηχανή, στο σύνολό της» υπογραμμίζουν.

Δεκάδες αρνητές προς Νετανιάχου: «Αρνούμαστε να υπηρετήσουμε στον κατοχικό στρατό» Τρεις μήνες πριν, στις 21 Μαρτίου, δεκάδες νέοι Ισραηλινοί έστειλαν στον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου ένα γράμμα στο οποίο δήλωναν την άρνησή τους να υπηρετήσουν τον ισραηλινό στρατό. Αποτελούσαν τη μεγαλύτερη ομάδα αρνητών στράτευσης στην πρόσφατη ιστορία του Ισραήλ. Ο Shaked Harari, ένας 17χρονος υπογραφόμενος από το Bat Yam, είπε: «Ο στρατός υπηρετεί τους κατέχοντες την εξουσία και όχι τους πολίτες, οι οποίοι είναι μονάχα ένα εργαλείο. Οι φίλοι μου και εγώ αρνούμαστε να είμαστε βορά αυτών των κανονιών.»

Δρούζος αντιρρησίας συνείδησης: «Δεν θα γίνω καύσιμο στους πολέμους σας» «Αρνούμαι να πάρω ένα τουφέκι και να το στρέψω εναντίον ενός άλλου ανθρώπινου όντος. Απεχθάνομαι αυτή τη βία και οτιδήποτε σχετίζεται με τη βία. Απεχθάνομαι και μισώ κάθε βία» δήλωσε τον Νοέμβρη του 2013 ο δεκαοκτάχρονος μουσικός Ομάρ Σάαντ, από το Μεγκχάρ στη Γαλιλαία, όταν κλήθηκε να στρατευθεί, κάτι που επανέλαβε για ακόμη έξι φορές. Έχοντας αποφυλακιστεί στις 9 Απριλίου του 2014, μετά την έκτη ποινή φυλάκισης και λίγο πριν την έναρξη της έβδομης, δήλωσε για άλλη μια φορά: «Δεν θα γίνω καύσιμο στους πολέμους σας». Από τον Δεκέμβριο του 2013 μπαινοβγαίνει στη φυλακή εκτίοντας ποινές μεταξύ 14 και 20 ημερών κάθε φορά, πριν αποφυλακιστεί και κληθεί να υπηρετήσει την επόμενη μέρα.

Νατάν Μπλανκ: «Καθήκον μας να αρνηθούμε τη συμμετοχή στο κυνικό παιχνίδι» Ο Νατάν Μπλανκ, ένας Eβραίος

ρα όχθη και είδα τι γίνεται με τα ίδια μου τα μάτια. Οι αρχές του Ισραήλ παραπληροφορούν τον κόσμο. Λένε ψέματα ότι το Ισραήλ βρίσκεται σε άμυνα ενάντια στην τρομοκρατία. Έχουμε τη μεγαλύτερη λογοκρισία παγκοσμίως» δήλωσε.

Φουντώνει το κίνημα των Εβραίων αντιρρησιών συνείδησης που απορρίπτουν τη στρατιωτικοποίηση του Ισραήλ και τις πολιτικές διακρίσεις που αναπαράγει

Ισραηλινός και ένας από τους πιο μακρόχρονα φυλακισμένους αντιρρησίες των τελευταίων ετών, πέρασε επτά μήνες πηγαινοερχόμενος μεταξύ φυλακής και σπιτιού, εκτίοντας κάπου 158 ημέρες σε στρατιωτική φυλακή πριν εξαιρεθεί τελικά από τη θητεία. Ο Ομάρ Σάαντ έχει ήδη περάσει σχεδόν τα τρία τέταρτα αυτού του χρόνου στη φυλακή, σε μια περίοδο τεσσάρων μηνών. Ο Νατάν Μπλανκ άρχισε να αμφισβητεί τη στράτευση όταν ήταν 15 ετών, κατά τη διάρκεια της εισβολής στη Γάζα με την Επιχείρηση «Χυτό Μολύβι» , στην οποία η Γάζα υπέστη επιθέσεις από αέρος και χερσαίες επιθέσεις από τον ισραηλινό στρατό αφήνοντας εκατοντάδες Παλαιστίνιους νεκρούς, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων των 300 παιδιών.

Ομέρ Γκόλντμαν, Ισραηλινή αντιρρησίας συνείδησης, κόρη πράκτορα της Μοσάντ Η Ομέρ Γκόλντμαν, ήταν 19 χρόνων το 2012, όταν δήλωσε αντιρρησίας συνείδησης του ισραηλινού

Μαθητές «refuznik» κατά της κατοχής

στρατού (Shministim). Στην περίπτωσή της υπάρχει μια ιδιαιτερότητα, καθώς ο πατέρας της διετέλεσε αναπληρωτής επικεφαλής της Μοσάντ και εξακολουθεί να θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους στον τομέα της ασφάλειας στο Ισραήλ. «Κατάλαβα την πραγματικότητα που βιώνουν οι Παλαιστίνιοι μόνο όταν πέρασα στην αντίπε-

Καθώς το κίνημα άρνησης στράτευσης γιγαντώνεται και η ισραηλινή θηριωδία συνεχίζεται, στους κόλπους του εντάσσονται ακόμη και μαθητές. Η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή των 50 τελειόφοιτων μαθητών refuznik (στα εβραΐκά «αυτός που αρνείται»), το 2002, που αρνήθηκαν να παρουσιαστούν στον στρατό, επικαλούμενοι λόγους συνείδησης, «εξαιτίας της συνεχιζόμενης ισραηλινής κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών και των πράξεών του ισραηλινού στρατού που απορρέουν από αυτήν την κατοχή». Μέσα σε έναν χρόνο, οι refuznik μαθητές είχαν φτάσει τους 300 και οι 21 ήταν ήδη στη φυλακή. Το κίνημα δείχνει ότι ακόμη και στο εσωτερικό τού «ισχυρού» κατακτητή, υπάρχει αντίσταση. Ότι το Ισραήλ δεν είναι μόνο ο Νετανιάχου και το αμείλικτο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο της χώρας. Έρχεται να δείξει ότι οι στατιστικές που δείχνουν την πλειονότητα του πληθυσμού να στηρίζει την πολιτική αυτή είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος. Υπάρχει και ένα «άλλο» Ισραήλ. Μια θαρραλέα κραυγή αλληλεγγύης, ένας σύμμαχος, ένας σύντροφος του παλαιστινιακού λαού και των απανταχού καταπιεζομένων. Εκείνων που αγωνίζονται με ανιδιοτέλεια για ελευθερία και δικαιοσύνη.

* Για τη σύνταξη του άρθρου χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από το Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος»

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

43

ΚΟΣΜΟΣ

«Είμαστε όλοι Ναζωραίοι»

Η πιθανή αύξηση της τιμής της ενέργειας προκαλεί πονοκεφάλους στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, καθώς η Ευρώπη καλύπτει με το ρωσικό αέριο το ένα τρίτο των ενεργειακών αναγκών της και θα χρειαστεί πολλά χρόνια να το υποκαταστήσει από άλλες πηγές

της εβδομάδας

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Οι χριστιανοί του Ιράκ τείνουν πλέον να γίνουν είδος υπό εξαφάνιση - ίσως μάλιστα αυτό να ισχύει, λίγο - πολύ, και για το σύνολο της Μέσης Ανατολής, η οποία γνωρίζει περίοδο παρατεταμένων «αναταράξεων». Και συχνά τις «αναταράξεις» αυτές τις πληρώνουν με βαρύτατο τίμημα (με τη ζωή τους ή με αναγκαστική προσφυγιά) οι πιο «αδύναμοι κρίκοι». Δηλαδή, οι εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες. Όπως ακριβώς συμβαίνει τούτες τις μέρες με τους χριστιανούς του Ιράκ, που ανήκουν κυρίως στη Χαλδαϊκή Εκκλησία και μαζί με Αρμένιους, Ασσύριους, καθώς και λίγους καθολικούς και ορθόδοξους, αποτελούν μία από τις αρχαιότερες χριστιανικές κοινότητες της περιοχής. Εδώ και λίγες εβδομάδες, από τις 10 Ιουνίου συγκεκριμένα, η κατάληψη της Μοσούλης από τους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε» (ΙΚΙΛ) έχει οδηγήσει σε μαζική έξοδο τις λίγες χιλιάδες (περίπου 5.000) εναπομείναντες χριστιανούς. Πριν από μία δεκαετία, όταν οι ΗΠΑ ξεθεμελίωναν με την εισβολή τους το μπααθικό κράτος του Σαντάμ Χουσεΐν, οι χριστιανοί στο Ιράκ ανέρχονταν περίπου σε ένα εκατομμύριο, ενώ σήμερα υπολογίζονται σε 400.000, με ένα μεγάλο μέρος τους να διαμένει στη Βαγδάτη. Οι τζιχαντιστές δεν είχαν αφήσει και πολλές επιλογές στον χριστιανικό πληθυσμό της Μοσούλης, τον οποίο στοχοποίησαν αμέσως μαζί με άλλες μειονότητες. Πρώτα, σύμφωνα με τη μαρτυρία του χαλδαίου πατριάρχη Λουί Σάκο, σημάδεψαν με το αραβικό γράμμα Νουν (από το οποίο αρχίζει η λέξη «Ναζωραίοι») τα σπίτια των χριστιανών αλλά και με το γράμμα R («ραφίντα», που σημαίνει «αρνητές» στα αραβικά) εκείνα των σιϊτών (οι ίδιοι είναι σουνίτες). Κατόπιν, τους έθεσαν μπροστά σε τρεις «επιλογές». «Τους προσφέρουμε τρεις επιλογές: το Ισλάμ, την προστασία και, αν αρνηθούν αυτές τις δύο επιλογές, το σπαθί», έγραφε η ανακοίνωση που μοιράστηκε στην πόλη. Να σημειωθεί ότι η αναφερόμενη «προστασία» σημαίνει ότι οι μη-μουσουλμάνοι μπορούν να ασκούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα με την προϋπόθεση να σέβονται αυστηρούς κανόνες, οι οποίοι περιλαμβάνουν και καταβολή φόρου. Διαφορετικά εκτελούνται. Η βαρβαρότητα των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε» δεν άφησε λοιπόν παρά μία επιλογή στους χριστιανούς της δεύτερης πόλης του Ιράκ: την άρον - άρον εγκατάλειψη των σπιτιών τους. Το ίδιο άλλωστε έχουν πράξει περίπου 600.000 Ιρακινοί μπροστά στην εξάπλωση του «Ισλαμικού κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε», που πλέον ελέγχει μεγάλο, περίπου το 40%, κομμάτι της χώρας και δεν χάνει ευκαιρία να επιδείξει ωμή και βίαιη συμπεριφορά, σκοτώνοντας αμάχους και καταστρέφοντας ακόμη και ιστορικά τζαμιά, όπως το Μαυσωλείο του Γιούνις στη Μουσούλη, που είχε χτιστεί πάνω σε χριστιανική εκκλησία του 8ου αιώνα, τον τάφο του προφήτη Ιωνά (αναγνωρίζεται και από το Ισλάμ και από τον Χριστιανισμό). Η διεθνής καταδίκη και τα λόγια του γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν -μίλησε για «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας»- ελάχιστη επίδραση έχουν στην επίδειξη αδιαλλαξίας και βίας των τζιχαντιστών - επίδειξη που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ίσως η μόνη αχτίδα ελπίδας να έρχεται μέσα από την αντίδραση των υπόλοιπων κατοίκων της Μοσούλης, που αψηφώντας τους κινδύνους, εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους προς τους χριστιανούς συμπολίτες τους, παίρνοντας τις αποστάσεις τους από τους φανατικούς του «Ισλαμικού κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε», ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται και η εκστρατεία «Είμαστε όλοι Ναζωραίοι». Παράλληλα, οι υπεύθυνοι των ιερών πόλεων των σιϊτών, της Κερμπάλα και της Νατζάφ, δήλωναν επισήμως ότι οι πόλεις τους, που ήδη φιλοξενούν χιλιάδες σιίτες πρόσφυγες, είναι ανοιχτές και στους χριστιανούς... Ένα μάθημα και μια υπενθύμιση προς τους αδιάλλακτους του ΙΚΙΛ, ότι οι μουσουλμάνοι δεν είναι ούτε αιμοδιψείς ούτε βάρβαροι, όπως αυτοί...

ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Κυρώσεις και πόλεμος νεύρων λαχανικά αξίας άνω των δύο δισεκατομμυρίων ευρώ.

ΡΕΠΟΡΤΆΖ: ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Δύο πόλεμοι μαίνονται εντός και γύρω από την Ουκρανία ένας εμφύλιος με αληθινά πυρά και άμαχους νεκρούς επί του ουκρανικού εδάφους κι ένας πόλεμος νεύρων μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, με όπλο τις κυρώσεις. Όσο για τους συγγενείς των μοιραίων επιβατών του μαλαισιανού αεροσκάφους, που καταρρίφθηκε πριν από δεκαεπτά μέρες στην ανατολική Ουκρανία, θα περιμένουν πολύ να μάθουν τι ακριβώς συνέβη με τους δικούς τους, αφού οι διεθνείς εμπειρογνώμονες δυσκολεύονται να ερευνήσουν τον τόπο της συντριβής, επειδή οι μάχες μεταξύ ουκρανικού στρατού και φιλορώσων αυτονομιστών συνεχίζονται. Παρά τις εκκλήσεις να σταματήσουν, από τον ΟΗΕ, τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, την Ουάσινγκτον αλλά και τη Μόσχα. Κι ενώ η Ουκρανία μετράει τους νεκρούς της -σχεδόν 1.200 σκοτώθηκαν από τα μέσα Απριλίου που ξεκίνησε ο εμφύλιος στις ανατολικές επαρχίες της χώρας-, η Ρωσία και η Ευρώπη αρχίζουν να μετρούν τις πιθανές επιπτώσεις που θα έχουν στην οικονομία τους οι νέες κυρώσεις που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση στη Μόσχα μετά από έναν μαραθώνιο διαπραγματεύσεων εντός των «28» και μετά από έντονες πιέσεις της Ουάσιγκτον. Συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν να εμποδίσουν την πρόσβαση πέντε ρωσικών τραπεζών στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές, να απαγορεύσουν την πώληση όπλων, προηγμένων τεχνολογιών για τον ενεργειακό τομέα, και τεχνολογικών προϊόντων «διπλής χρήσης» - πολιτικής και στρατιωτικής. Στόχος τους είναι να αναγκάσουν τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να σταματήσει να στηρίζει τους αυτονομιστές.

Η ρωσική αντεπίθεση Ο Πούτιν δεν είναι διατεθειμένος να παραχωρήσει αμαχητί την Ου-

Η αλληλεξάρτηση Ευρώπης - Ρωσίας είναι πολύ μεγάλη σε όλους τους τομείς της οικονομίας και δεν λείπουν οι προειδοποιήσεις ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα ήταν καταστροφικός και για τις δύο πλευρές

κρανία στο δυτικό στρατόπεδο -κατηγορεί την κυβέρνησή της, μάλιστα, ότι αυτή έριξε το αεροσκάφος κι ότι ενίοτε ρίχνει και κανέναν πύραυλο σε ρωσικό έδαφος- και περνάει στην αντεπίθεση. Με δύο τρόπους: με την απειλή ότι θα αυξήσει την τιμή του φυσικού αερίου για την ευρωπαϊκή αγορά και με την επίκληση υγειονομικών λόγων, οι οποίοι εμποδίζουν τη Ρωσία να εισάγει φρούτα και λαχανικά, κατ’ αρχάς από την Πολωνία και στη συνέχεια και από τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Η πιθανή αύξηση της τιμής της ενέργειας προκαλεί πονοκεφάλους στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, καθώς η Ευρώπη καλύπτει με το ρωσικό αέριο το ένα τρίτο των ενεργειακών αναγκών της - και θα χρειαστεί πολλά χρόνια να το υποκαταστήσει από άλλες πηγές. Αλλά και για τις χώρες που εξάγουν φρούτα και λαχανικά οι απώλειες θα είναι μεγάλες εάν η Μόσχα πραγματοποιήσει τις απειλές της. Κάθε χρόνο η Ρωσία αγοράζει από τις χώρες της Ε.Ε. φρούτα και

Μετρώντας τις επιπτώσεις Πάντως, αυτό που κάνει την ευρωπαϊκή βιομηχανία να αποδέχεται, με μισή καρδιά εννοείται, την απόφαση των κυβερνήσεων για τις κυρώσεις, είναι η υποσημείωση ότι αυτές θα επανεξεταστούν σε τρεις μήνες. Ότι υπάρχει επιστροφή δηλαδή. Η αλληλεξάρτηση Ευρώπης - Ρωσίας είναι πολύ μεγάλη σε όλους τους τομείς της οικονομίας και δεν λείπουν οι προειδοποιήσεις ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα ήταν καταστροφικός και για τις δύο πλευρές. Αντίθετα, για τις ΗΠΑ οι επιπτώσεις θα είναι πολύ μικρότερες κι ίσως οι μόνοι που θα... κλάψουν θα είναι οι μανιακοί με τα όπλα Αμερικανοί, που έχουν παραγγείλει 200.000 Καλάσνικοφ, τα οποία μάλλον δεν θα αποκτήσουν ποτέ... Για την ίδια τη Ρωσία, οι επιπτώσεις των ευρωπαϊκών και αμερικανικών κυρώσεων έχουν γίνει αισθητές πριν ακόμη αυτές ισχύσουν. Οι ρωσικές μετοχές έχασαν μέσα σε μια μέρα πάνω από 20 δισεκατομμύρια ευρώ από την αξία τους, ενώ το ρωσικό τραπεζικό σύστημα εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την έξωθεν χρηματοδότηση. Το ποιος θα αντέξει περισσότερο σ’ αυτόν τον πόλεμο νεύρων μένει να φανεί - και μάλιστα στο επίπεδο της εσωτερικής πολιτικής. Το πλεονέκτημα του Πούτιν είναι η υψηλή δημοτικότητά του, από τότε που οι Ρώσοι έχουν πειστεί ότι η Δύση συνωμοτεί για να τσακίσει τον πρόεδρό τους. Το μειονέκτημα των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι ότι η κοινή τους γνώμη πείστηκε οριακά για τις κυρώσεις μετά την κατάρριψη του αεροσκάφους. Εάν αποδειχθεί ότι δεν το έριξαν οι αυτονομιστές ή εάν οι κυρώσεις έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια πολλών θέσεων εργασίας, τότε το κλίμα θα αλλάξει και πάλι.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

44

ΚΟΣΜΟΣ

ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΚΟΡΥΦΗΣ ΗΠΑ - ΑΦΡΙΚΗΣ

Όταν η Αμερική «ανακάλυψε» την Αφρική ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΠΟΛΙΤΟΠΟΥΛΟΥ*

Αυτή τη βδομάδα (4-6 Αυγούστου) ο πρόεδρος Ομπάμα έχει καλεσμένους στην Ουάσιγκτον. Έχει καλεσμένους τους ηγέτες της Αφρικής. Σχεδόν όλους. Η πρώτη σημασία αυτής της συνάντησης κορυφής ΗΠΑ- Αφρικής είναι η συμβολική. Οι ΗΠΑ κάνουν κάτι τέτοιο για πρώτη φορά. Και βέβαια οι καλεσμένοι θα είναι στην πλειοψηφία τους μαύροι, όπως ο οικοδεσπότης και η οικοδέσποινα. Όταν θα μαζευτούν όλοι τους στον Λευκό Οίκο, θα σταθεί κοντά τους, με κάποια συγκίνηση, το πνεύμα του Τόμας Τζέφερσον και της σκλάβας του Σάλλυ Χέμινγκς... Τελευταία, όλοι ενδιαφέρονται για την Αφρική. H Αφρική είναι μεγάλη. Η επιφάνειά της είναι μεγαλύτερη από των ΗΠΑ, της Ε.Ε., της Κίνας και της Ινδίας - όλων μαζί! Και έχει το 70% των καλλιεργήσιμων ακαλλιέργητων εκτάσεων της γης και το 60% των πρώτων υλών της! Αυτά όμως τα είχε και πριν.

Αλλαγές Τι έχει αλλάξει πρόσφατα; Πέντε πράγματα: 1. Η παγκόσμια και ιδιαίτερα η κινεζική ζήτηση πρώτων υλών και οι κινέζικες επενδύσεις «άνευ όρων» έχουν βελτιώσει τη διαπραγματευτική θέση της ηπείρου.

2. Η Αφρική έχει κάνει πολιτική πρόοδο. Οι πόλεμοι και οι δικτατορίες έχουν λιγοστέψει.

3. Η Αφρική έχει κάνει κοινωνική πρόοδο. Η πείνα, οι αρρώστιες και ο αναλφαβητισμός μειώνονται.

4. Ο όγκος των ξένων επενδύσεων προς την Αφρική είναι μικρός, αλλά έχει σχεδόν δεκαπλασιαστεί από το 2000.

5. Ξαφνικά όλοι διακρίνουν ότι στον 21ο αιώνα η Αφρική θα είναι πιθανότατα η γρηγορότερα αναπτυσσόμενη περιοχή του πλανήτη και το γεωπολιτικό της βάρος θα πολλαπλασιαστεί.

Εξαίρεση στον κανόνα Ο Τομά Πικεττύ προβλέπει ότι στον 21ο αιώνα η Ευρώπη θα έχει ρυθμούς ανάπτυξης από 1% έως 1,5%. Χαμηλές θα είναι και οι επιδόσεις της Ιαπωνίας και της Κίνας και σχετικά αργή η παγκόσμια ανάπτυξη. Η πιθανότερη εξαίρεση θα είναι η Αφρική -και ιδιαίτερα η ΥΣΑ, η υποσαχάρια Αφρική- που έχει να καλύψει την μεγάλη απόσταση που την χωρίζει, σήμερα, από τον υπόλοιπο κόσμο. Η Αφρική έχει σήμερα πληθυσμό ένα δισεκατομμύριο και θα έχει 2 δισ. το 2050 και 4 δισ. το 2100. Μέχρι το 2050 η αγορά των αφρικανικών πόλεων θα είναι διπλάσια από την ευρωπαϊκή (συμπε-

Ο Ομπάμα υποδέχεται στον Λευκό Οίκο τους Αφρικανούς ηγέτες τείνοντάς τους χείρα φιλίας και οικονομικής συνεργασίας ριλαμβανόμενης της Ρωσίας) και μέχρι το 2100 πενταπλάσια! Είναι διάφανη η αφρικανική πολιτική της Ουάσιγκτον. Ο πρόεδρος Ομπάμα συνάντησε ήδη, στις 28 Ιουλίου, εκατοντάδες Αφρικανούς επιχειρηματίες και καλεί τους Αφρικανούς πολιτικούς ηγέτες στην Ουάσιγκτον για μπίζνες. Η προστασία των επιχειρήσεων και της ιδιοκτησίας είναι πρώτη προτεραιότητα, η προστασία της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων δεύτερη. Κόκκινη γραμμή: η ασφάλεια του Ισραήλ. Οι φιλοδυτικές και φιλο-επιχειρηματικές «δημοκρατίες» μπορούν να ελπίζουν σε οικονομική, διπλωματική και στρατιωτική βοήθεια, σε διαγραφές χρεών, στην υποστήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας, των δυτικών ΜΜΕ κ.λπ. Οι «κακές» χώρες όπως π.χ. η Ζιμπάμπουε, που μοίρασε τη γη των λευκών γαιοκτημόνων σε άπορους μαύρους, ή το Σουδάν, που αρνείται να αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ, δεν έλαβαν πρόσκληση από την Ουάσιγκτον. Η χούντα του Σίσι, στην Αίγυπτο, είχε αρχικά αποκλειστεί, διότι δεν την είχε αναγνωρίσει η Αφρικανική Ένωση, αλλά, μετά την αναγνώριση, φαίνεται ότι θα είναι παρούσα, όπως βέβαια και η «απελευθερωμένη» Λιβύη!

σεις του Σ.Α. και με την απόσυρση της μακρόχρονης αγγλο-αμερικανικής υποστήριξης προς τη Ρουάντα. Οι πολλαπλές ενέργειες εναντίον του Σουδάν, παραμένουν λίγο-πολύ

Συνωστισμός Όλοι ξέρουμε βέβαια ότι αυτοί οι... «άθλιοι τριτοκοσμικοί», που έχουν κατακλύσει την Αφρική, επενδύουν «χωρίς αρχές». Δεν λένε στους Αφρικανούς πώς θα κυβερνήσουν τις χώρες τους. Δεν καίγονται για τις ανθρώπινες ελευθερίες, το περιβάλλον, τα δικαιώματα των παιδιών, των γυναικών, των ομοφυλοφίλων κ.ά. και σύντομα τα «τούβλα» ανάμεσα τους (οι χώρες της ομάδας BRICS) θα έχουν και δική τους τράπεζα επενδύσεων! Σύμφωνα όμως με το Brookings, η πρώτη χώρα σε επενδύσεις στην Αφρική που αγνοεί τους δείκτες «καλής διακυβέρνησης» είναι η ίδια η Γαλλία (!) και ακολουθούν οι ΗΠΑ και η Κίνα με τον ίδιο ακριβώς βαθμό! Και με βάση τα στοιχεία της UNCTAD (της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη), ο μεγαλύτερος -με μεγάλη διαφορά- ξένος επενδυτής στην Αφρική δεν είναι η Κίνα, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αν θέλετε να αγνοήσετε την Ε.Ε. και να δείτε χώρες, πρώτες είναι οι ΗΠΑ, δεύτερη η Γαλλία και τρίτο το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Κίνα όμως δίνει απλώς τον τόνο, γιατί αναλαμβάνει κινδύνους και κάνει επενδύσεις εκεί που δεν τολμούν οι άλλοι.

Προτεραιότητες και αποκλεισμοί Αυτά τα μάλλον γνωστά δεν πρέπει να επισκιάζουν την ορατή πρόοδο προς μεγαλύτερη σύνεση, συναίνεση και συνεργασία. Η επέμβαση στη Λιβύη, με τις τραγικές εσωτερικές και διεθνείς συνέπειες, έγινε με την ανοχή του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της Αφρικανικής Ένωσης. Η σταθεροποίηση στο Ανατολικό Κονγκό (Κινσάσα) επιτεύχθηκε με ομόφωνες αποφά-

εντός των πλαισίων της διεθνούς νομιμότητας και δεν έχει μέχρι σήμερα αποτολμηθεί επέμβαση τύπου Ιράκ, Λιβύης ή Συρίας. Η εκστρατεία της Αφρικανικής Ένωσης κατά των Σομαλών εξτρεμιστών μπορεί να είναι «μισθοφορική», αλλά τέλος πάντων δίνει κάποιο λόγο και κάποια επιρροή σε Αφρικανούς. Οι γαλλικές επεμβάσεις (Μαλί, Κεντρική Αφρική) έχουν γίνει με πρόσκληση νομότυπων κυβερνήσεων και με έγκριση περιφερειακών και διεθνών οργανισμών. Παρά τις ανοιχτές πολεμικές πληγές που αιμορραγούν και την επέκταση της τρομοκρατίας, η συνολική εικόνα της ηπείρου -ιδιαίτερα της ΥΣΑ- παρουσιάζει θεαματική βελτίωση τις τελευταίες δεκαετίες. Οι μεγάλες δυνάμεις δεν αντιπαρατίθενται στρατιωτικά και οι νεκροί των συγκρούσεων είναι χιλιάδες αντί εκατομμύρια. Όταν λέμε «ο πρόεδρος Ομπάμα καλεί τους Αφρικανούς ηγέτες στην Ουάσιγκτον για μπίζνες», λέμε κάτι το πολύ θετικό. Δεν τους καλεί για πόλεμο. Και βέβαια για μπίζνες και όχι για πόλεμο, ενδιαφέρονται και οι Κινέζοι και οι Ινδοί και οι Βραζιλιάνοι και οι Τούρκοι και οι... Ευρωπαίοι!

Θα μπορούσε να είναι και μια αλληγορία για τους μελλοντικούς επικυρίαρχούς της. Για την ώρα πάντως, είναι μια συγκριτική εικόνα του γεωγραφικού μεγέθους της. Η επιφάνεια της Αφρικής είναι μεγαλύτερη από εκείνες των ΗΠΑ, της Ε.Ε., της Κίνας και της Ινδίας - όλων μαζί!

* Ο Χάρης Πολιτόπουλος είναι συντονιστής της ομάδας εργασίας του ΣΥΡΙΖΑ για την Υποσαχάρια Αφρική

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2014

45

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ ΚΩΣΤΑΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ

Οι λέξεις είναι τα παυσίπονα της ιστορίας

«Το εμφύλιο σώμα» ενσωματώνει τη διαρκή αναμέτρηση με το παρελθόν έτσι όπως τη συνθέτει ο χρόνος, η μνήμη, το ειπωμένο και το ανιστόρητο. «Το παρελθόν είναι αιχμηρό, δύσκολα γίνεται ιστορία», μας λέει ο συγγραφέας. «Γράφουμε πάντα με την ελπίδα πως το ιστορούμενο είναι μόνο ένα τμήμα της μεγάλης επικράτειας της ανιστόρητης πραγματικότητας

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

Ευθύς εξαρχής ο Κώστας Βούλγαρης το είχε πει, και το επαναλάμβανε τακτικά, ότι τα βιβλία του εντάσσονται σε έναν ανοιχτό αφηγηματικό κύκλο. Ο ίδιος τον ονόμασε «Το εμφύλιο σώμα», τίτλος δηλωτικός του διαρκούς αναστοχασμού πάνω στην ιστορία, τη γλώσσα, τη λογοτεχνία, αλλά και τόπος σύζευξης ενός διαλόγου όχι γι’ αυτά που μας ενώνουν αλλά γι’ αυτά που μας χωρίζουν. Μέσα από τις αντιθέσεις εξάλλου προχωρά η ιστορία, και η λογοτεχνία επίσης μαζί με τη γλώσσα. Ωστόσο σήμερα ο Κώστας Βούλγαρης υποστηρίζει ότι «Το εμφύλιο σώμα» ως βιβλίο πλέον που ανασυνθέτει την μέχρι τώρα πεζογραφική διαδρομή του «ολοκληρώνει μια αφηγηματική πρόταση και μια ματιά στην ιστορία». Έτσι «Το εμφύλιο σώμα», που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, περιέχει ολόκληρα και αυτούσια «Τα άλογα της Αρκαδίας», «Ο Καρτέσιος στην Τρίπολη» και «Στο όνειρο πάντα η Πελοπόννησο», και επίσης αυτούσια μέρη, κεφάλαια ή σπαράγματα από όλα τα υπόλοιπα βιβλία ή και κείμενα του συγγραφέα. Πολυφωνική μεταμυθοπλασία χαρακτηρίζει «Το εμφύλιο σώμα» ο συγγραφέας του εξηγώντας ότι «περιλαμβάνει αυτούσια κομμάτια της πραγματικότητας διά των φωνών της ιστορίας οι οποίες εκβάλλουν και μιλούν μέσα στο λογοτεχνικό κείμενο». Ακόμα ευκρινέστερα το διαπιστώνουμε στα δύο τελευταία κεφάλαια του βιβλίου όπου συντελείται η αφηγηματική σύνθεση στην οποία μετέχουν ως ισότιμα μέλη τόσο οι παραπομπές στα κείμενα που έχουν γραφτεί από άλλους για τα βιβλία του Κώστα Βούλγαρη, όσο και η κατατεθειμένη αφηγηματική τεχνική του ίδιου. «Με αυτή την έννοια είναι ένα καινούριο βιβλίο και ταυτόχρονα ένα βιβλίο που συντίθεται από τα προηγουμενα», λέει. «Όλοι παίρνουμε στοιχεία και πληροφορίες, συχνά από τα ίδια κείμενα» εξηγεί, «όμως η πολυφωνική μεταμυθοπλασία χρειάζεται κάτι περισσότερο: τις φωνές της ιστορίας, όπως υπάρχουν σε κάθε είδους κείμενο. Αυτές μεταφέρει στον λόγο τού μεταμυθοπλαστικού αφηγήματος, κάποτε και ‘αυτούσιες’. Αυτές οι φωνές είναι οι ‘χαρακτήρες’ μου, που ποτέ δεν είναι ‘ολοκληρωμένοι’ και αρραγείς, όπως άλλωστε παρατήρησαν κάποιοι. Μάλιστα, ο κάθε ‘χαρακτήρας’ συντίθεται από

θραύσματα πολλών φωνών. Κάθε μία απ’ αυτές τις φωνές έχει τον δικό της ήχο, τον δικό της ρυθμό, τη δικιά της αγωνία, δηλαδή όλα όσα συνθέτουν τη δικιά της μορφή, τη δικιά της α-

«Ζούμε μια μετάβαση, η σκέψη και η τέχνη ξεπερνούν τις μορφές που είχαν μέχρι τώρα, κερδίζοντας καινούργιες. Ολόκληρη η μάζα των παραστάσεων και των εννοιών, ό,τι συγκρατούσε τον κόσμο, διαλύεται και καταρρέει σαν μια ονειρική εικόνα»

λήθεια, έστω κι αν τα λόγια της άλλα σήμαιναν στην πρότερη ζωή της. Είναι βασανιστική η διαδικασία να διαλέξεις τις φωνές και να τις συνταιριάξεις. Πολλές απ’ αυτές θα πρέπει να τις μάθεις να συνυπάρχουν, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο. Αλλά και όταν επιλέγω να συνομιλήσω με κείμενα της τέχνης του λόγου, περιορίζομαι στον διάλογο, συχνά δε στην αντιπαράθεση με συνοδοιπόρους στο είδος της πολυφωνικής μεταμυθοπλασίας, όπως π.χ. με τον Γιάννη Πάνου και τον Θανάση Βαλτινό, αφού η περιπέτεια της γραφής είναι περιπέτεια και διεκδίκηση της μορφής, μέχρι εσχάτων. Συχνότερα όμως, και μάλλον συστηματικά, συνομιλώ ανοικτά με τη συμπορευόμενη ποίηση, αναγκάζοντας έτσι τον ποιητικό λόγο να απεκδυθεί την ιστορική αίγλη τού είδους και να δοκιμαστεί ως γυμνό κείμενο, μέσα σε ένα καινούριο γυμνό κείμενο, στο οποίο είναι εμφανείς οι ραφές που συνδέουν τα άπειρα κομμάτια τού σώματός του. Τέλος, είναι φυσικό και τα δικά μου κείμενα, αφηγηματικά και δοκιμιακά, να τα αντιμετωπίζω ως υλικά για επόμενα δικά μου κείμενα, αφηγηματικά ή δοκιμιακά, αδιακρίτως, μαζί με τα κείμενα των άλλων». Με μοντέρνο αφηγηματικό τρόπο αλλά σε διαρκή διάλογο με την ιστορία, «Το εμφύλιο σώμα» ενσωματώνει τη διαρκή αναμέτρηση με το παρελθόν έτσι όπως τη συνθέτει ο χρόνος, η μνήμη, το ειπωμένο και το ανιστόρητο. «Το παρελθόν είναι αιχμηρό, δύσκολα γίνεται ιστορία», μας λέει ο συγγραφέας. «Γράφουμε πάντα με την ελπίδα πως το ιστορούμενο είναι μόνο ένα τμήμα της μεγάλης επικράτειας της ανιστόρητης πραγματικότητας. Οι λέξεις είναι τα παυσίπονα της ιστορίας. Λειώνουν κι αυτές, μέσα στην περιπέτεια της γλώσσας. Τότε, το ανιστόρητο βρίσκει την ευκαιρία να αποδράσει, να συναντήσει τους παλιούς καλούς γνωστούς του: τα γεγονότα» επισημαίνει ο Κ. Βούλγαρης, και συνδέοντας το περασμένο με το τωρινό υπογραμμίζει πως «ζούμε μια μετάβαση, η σκέψη και η τέχνη ξεπερνούν τις μορφές που είχαν μέχρι τώρα, κερδίζοντας καινούριες. Ολόκληρη η μάζα των παραστάσεων και των εννοιών, ό,τι συγκρατούσε τον κόσμο, διαλύεται και καταρρέει σαν μια ονειρική εικόνα». ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

46

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Ένα κορίτσι χορεύει «Ειρήνη είναι ένα ποτήρι ζεστό γάλα κ’ ένα βιβλίο μπροστά στο παιδί που ξυπνάει» Γιάννης Ρίτσος, «Ειρήνη»

Αυτός ο στίχος του ποιητή μού ήρθε ακαριαία στο μυαλό μόλις είδα τις συγκλονιστικές φωτογραφίες της μικρούλας στη Γάζα, που, μέσα στον όλεθρο και τη σφαγή, περιμαζεύει από τα ερείπια του βομβαρδισμένου σπιτιού της από τα τέρατα του ισραηλινού κράτους τη μικρή πολύτιμη περιουσία της: τα βιβλία της! Οι φωτογραφίες τη δείχνουν να παραμερίζει τα χαλάσματα, να μαζεύει ένα - ένα όσα βιβλία βρίσκει και να απομακρύνεται κρατώντας τα στην αγκαλιά της. Ένα παιδί που επιστρέφει και χαρίζει την ελπίδα σε μια ανθρωπότητα που σχεδόν δεν την αξίζει. Σε μια ανθρωπότητα που έχει εθιστεί στη σφαγή και αποστρέφει το βλέμμα, το μυαλό και την ψυχή από τη γενοκτονία των τραγικών ανθρώπων που ζούνε, προσπαθούν και ονειρεύονται (ναι, ονειρεύονται) στη ρημαγμένη Λωρίδα της Γάζας. Σύμπτωση: είτε το πιστεύετε είτε όχι, την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, στο διπλανό δωμάτιο, η μικρή μου κόρη (τον Σεπτέμβριο θα πάει στην πρώτη δημοτικού), η Ελένη - Εριφύλη, που αγαπάει παθιασμένα την ανάγνωση, διαβάζει φωναχτά κάποιο βιβλίο. Έχω κλειστή την πόρτα και δεν ξεκαθαρίζω τι ακριβώς διαβάζει. Ακούω μονάχα τον παρηγορητικό ήχο της φωνούλας της και κάπου - κάπου διστά-

ζει κι αμέσως ξεκινάει πάλι με καινούργια δύναμη. Πώς λοιπόν να μη νιώσω οργή κι απέραντο θυμό κοιτάζοντας τη μικρούλα της Γάζας να απομακρύνεται από τα ερείπια κρατώντας τα βιβλία στην αγκαλιά της. Πώς να μη νιώσω ντροπή που ούτε και τώρα καταφέραμε μήτε να εμποδίσουμε, μήτε να σταματήσουμε την καινούργια σφαγή. Τι λέω! Εδώ δεν καταφέραμε να κάνουμε τους Καμίνιδες να πούνε δυο λόγια συμπαράστασης και τους αφήσαμε να περιφέρονται σαν αδειανά πουκάμισα και μάλιστα λευκά. Εκείνο το άσπιλο λευκό της φρικώδους «αντικειμενικής» αθωότητας. Που μπορεί να αντικρίζει τις φωτογραφίες αυτού του κοριτσιού χωρίς να ντρέπεται, αφήνοντας έτσι ελεύθερα τα χέρια των φονιάδων να σφάζουν παιδιά. Να σφάζουν παιδιά με βαθιά κτηνώδη επίγνωση του τι ακριβώς σφάζουν. Γιατί, βέβαια, είναι μωρόδοξος και τακτοποιημένος μέσα στη χαυνωμένη του συνείδηση όποιος πιστεύει ότι οι μανάδες και τα παιδιά είναι παράπλευρες απώλειες. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει: οι μανάδες και τα παιδιά είναι ακριβώς ο στόχος. Η επίμονη, αταλάντευτη, ανυποχώρητη ελπίδα είναι ο στόχος. Γιατί ένα κορίτσι που καμία σφαγή, καμία καταστροφή, καμία αγριότητα δεν κατάφερε να του αποσπάσει από τα χέρια το βιβλίο, την πίστη για το μέλλον του είναι άκρως επικίνδυνο. Γιατί είναι το απόλυτο κουράγιο και η απόλυτη παρηγοριά.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com

Αυτό το κορίτσι, που καμία σφαγή δεν κατάφερε να του αποσπάσει από τα χέρια το βιβλίο, είναι το εμπόδιο για το μέλλον που μας ετοιμάζουν τα θηρία του παγκόσμιου αποχαλινωμένου κέρδους. Ένα μέλλον όπου όλα θα είναι πεθαμένα έξω και μέσα. Κυρίως μέσα

Ο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΑΡΙΟΣ

Ποια Χεσμπολάχ και ποια Χαμάς. Αυτό το κορίτσι είναι το εμπόδιο για το μέλλον που μας ετοιμάζουν τα θηρία του παγκόσμιου αποχαλινωμένου κέρδους. Ένα μέλλον όπου όλα θα είναι πεθαμένα έξω και μέσα. Κυρίως μέσα. Γιατί όλα τα παιδιά που θα έφερναν ένα μέλλον διαφορετικό θα έχουν θανατωθεί έξω και μέσα μας, αφήνοντας πίσω τους ανείπωτο πόνο και υποταγή καμωμένη από ποταμούς αίματος. Όπως αυτός που τρέχει ορμητικά αυτές τις μέρες, μπροστά στα μάτια μας, στη Λωρίδα της Γάζας. Στην κοίτη του, ένα κορίτσι με τα βιβλία του στο χέρι, «ολόισια στον θάνατο» κολυμπά. Όπως τόσα και τόσα παιδιά σε τόσους και τόσους πολέμους. Με λίγα βιβλία στο χέρι, που ζυγίζουν ολόκληρο το βάρος της γνώσης. Λίγα βιβλία, λίγες σελίδες κι όμως ολόκληρη η παγκόσμια γνώση βρίσκεται εκεί μέσα. Και μεταφέρεται ποιος ξέρει πού, συνεχίζοντας έτσι την παγκόσμια εποποιία που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια αιματοβαμμένη πορεία προς τη γνώση. Και είναι αιματοβαμμένη επειδή κάθε φορά η ισχύς προσπαθεί με τη σφαγή να την ανακόψει. Μάταιος κόπος. Η παγκόσμια εποποιία προς τη γνώση, δηλαδή προς τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου, ούτε σταμάτησε ούτε πρόκειται να σταματήσει. Η φωτογραφία αυτού του κοριτσιού με τα βιβλία στο χέρι είναι η απόδειξη. Η απόδειξη της τραγικότητας του ανθρώπινου όντος. Δεν είναι μόνο μια

φωτογραφία φρίκης του παρόντος. Είναι ταυτόχρονα και η φωτογραφία του νεαρού μέλλοντος που προχωρά, πάντοτε προχωρά μέσα από τα ερείπια. Γιατί από αυτά ακριβώς τα ερείπια χτίζεται ο ναός της γνώσεως και στη Λωρίδα της Γάζας και παντού στον κόσμο κι «όποιος δεν καταλαβαίνει, δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει». Η μικρούλα της Γάζας δεν απομακρύνεται φοβισμένη από κάποιο τυχαίο, ανώνυμο, άδοξο ερείπιο ενός άδικου και βάρβαρου πολέμου που επιχειρεί το κράτος του Ισραήλ με όλη την τεράστια δειλία του φοβισμένα βέβαιου νικητή. Η μικρούλα της Γάζας αναδύεται περίλαμπρη από τον μουσικό ερειπιώνα της γνώσεως αποκαθιστώντας την αρμονία του χάους και τη διαλεκτική της προσπάθειας με τα ενδεχόμενα της λύπης. Συνεπώς δεν προχωρά, χορεύει γεωμετρώντας τον κόσμο και τον χρόνο. Με άλλα λόγια, διαφεύγει. Γι’ αυτό την κυνηγούν οι φονιάδες με τέτοια μανία. Γι’ αυτό φοβόμαστε με τόση αδιαφορία. Γιατί κι εμείς κι αυτοί ξέρουμε ανομολόγητα πως όσο κι αν σκοτωθεί αυτό το κορίτσι, θα συνεχίσει να προχωρά χορεύοντας με τα βιβλία του στο χέρι. Όσοι δεν φοβόμαστε όμως ας το αγκαλιάσουμε κι ας το προστατεύσουμε με κάθε τρόπο. Ακολουθώντας τα βήματα του χορού του, μαθαίνοντας διαρκώς από την αρχή όλους τους αγώνες, όλη την ελευθερία.

http://www.vivliothekarios.blogspot.gr

Οδηγός δρομολογίων 1912 Στη βιβλιοθήκη κάποιος δώρισε έναν επίσημο οδηγό διαδρομών (φωτο) των βελγικών σιδηροδρόμων, μια έκδοση του 1912. Παράδοξο, αλήθεια, να έχει στην κατοχή του φυλάξει ένα τέτοιο βιβλίο - αφού τα ύστερα χρόνια της ζωής του προφανώς θα του ήταν άχρηστο. Θα μπορούσε απλώς να έχει διαφύγει της προσοχής -κι αυτό είναι μια βολική σκέψη- και μαζί με όλα τα άλλα της πολυπληθούς δωρεάς των κληρονόμων του να παραλάβαμε κι αυτό. Είναι μια έκδοση γεμάτη πίνακες: ώρες αναχωρήσεων και ώρες αφίξεων, διεθνείς ανταποκρίσεις, ονόματα σταθμών και αριθμούς. Και λίγες διαφημίσεις ξενοδοχείων και ακτοπλοϊκών εταιρειών, τσιγάρων Padla, λαμπτήρων AEG, τραπεζών και καταστημάτων. Σκέφτεσαι αρχικά πως μπορείς να το πετάξεις. Δεν έχει θέση ανάμεσα στα εγχειρίδια φιλοσοφίας, τα ιστορικά δοκίμια, τα έργα του Balzac στις πρώτες γαλλικές τους εκδόσεις, τη σειρά της θεοσοφίας ή τα βιβλία για την πρό-

γνωση του καιρού. Όμως πιο εύκολα διαγράφεις ένα αρχείο, παρά πετάς ένα βιβλίο - πόσο μάλλον που πέφτει στα χέρια σου έναν αιώνα μετά. Και το κρατάς, το καταλογογραφείς, το ταξινομείς και το βάζεις στο ράφι. Παίρνει τη θέση του στη μόνιμη λήθη και σιωπή (όπως τα τρένα που αποσύρονται και οι γέροι) ανάμεσα σε συνομήλικα βιβλία φιλοσοφίας, θεοσοφίας, λογοτεχνίας και των επιστημών. Σκέφτεσαι μετά και κάνεις συγκρίσεις. Ποτέ δεν ευτύχησαν οι δικοί μας σιδηρόδρομοι τέτοιων εκδόσεων, ποτέ οι επιβάτες τους δεν έμαθαν στην ακρίβεια των αφίξεων και των αναχωρήσεων, δεν υπήρξαν ποτέ ανταποκρίσεις. Ακόμη και σήμερα, στον Προαστιακό Σιδηρόδρομο, θα βρεις ένα Α4 τυπωμένο και κολλημένο με σελοτέιπ σε κάποιο βρόμικο τζάμι, που πληροφορεί ανυποψίαστους επιβάτες για δρομολόγια που κατ’ εξαίρεση ισχύουν. Συνήθως πάνω στο τυπωμένο χαρτί κάποιος θα έχει συμπληρώσει με στυλό μια αλλαγή στην ώρα,

έναν σταθμό που δεν λειτουργεί. Και το αφήνεις οριστικά να μπει στη συλλογή και φαντάζεσαι τον οδηγό δρομολογίων των βελγικών σιδηροδρόμων σαν ένα μνημείο πια της αιώνιας ανοργανωσιάς, αυτού του μπάχαλου που ποτέ δεν αποκαλέσαμε δίκαια «κράτος». Και τελικά στο τέλος, αφού θυμόσοφο σε έκαναν τα χρόνια αυτής της δουλειάς και η επίμονη ματαιοπονία των βιβλίων να εξηγήσουν τον κόσμο, λες πως ο οδηγός αυτός των δρομολογίων δεν είναι ένας οδηγός δρομολογίων, τουλάχιστον όχι με την πρόσκαιρη κάποτε χρήση του ή με την τεχνική ερμηνεία του όρου. Δεν είναι αριθμοί και ονόματα σταθμών και ανταποκρίσεις. Είναι ένα βιβλίο ποίησης που μιλάει για θλιμμένες αναχωρήσεις και αγωνιώδεις αφίξεις, αποχωρισμούς και συναπαντήματα, κουβέντες ανάμεσα σε κυρίους και κυρίες στα κουπέ και κλεφτές ματιές γεμάτες νόημα, ελπίδες και απογοητεύσεις, έρωτα και μυστικά που διακινήθηκαν από πόλη σε πόλη

και δαπανήθηκαν μέσα στα χρόνια. Και ύστερα όλα αυτά έσβησαν και τα τρένα αποσύρθηκαν και οι γέροι. Όμως το βιβλίο αυτό λέει πως κάποτε έγιναν όλα αυτά. Στο Βέλγιο, το 1912.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

47

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΑΓΛΑΪΑ ΠΑΠΠΑ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΕΟ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

«Οι Βάκχες είναι ένας οδηγός ζωής» Τι σηματοδοτούν οι «Βάκχες» και γιατί προκαλούν πάντα το ενδιαφέρον; Με αφορμή την είσοδο μιας νέας θρησκείας, μιας νέας ιδεολογίας, μιας νέας στάσης ζωής, ο Ευριπίδης νομίζω ότι θέλει να μας υπενθυμίσει τους βασικούς κανόνες διαβίωσης, ώστε να φτάσουμε στο τέλος της ζωής μας με μια σχετική ισορροπία. Κατά τη γνώμη μου οι «Βάκχες» είναι ένας οδηγός ζωής. Τα χορικά τους είναι ό,τι ωραιότερο έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια ύψιστη ποίηση. Αν διαβάσει κάποιος τα χορικά των «Βακχών» δεν γίνεται να μην υπάρξει μέσα του μια μικρή μετάθεση. Τόσο ο Πενθέας όσο και ο Διόνυσος υπερασπίζονται ο καθένας από την πλευρά του ένα δίκαιο. Ο Ευριπίδης χρησιμοποιεί στις «Βάκχες» έναν πολύ βασικό μύθο που είναι η αρχή του θηβαϊκού κύκλου και η δημιουργία της Θήβας από τον Κάδμο. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Κάδμος έσπειρε τα δόντια του δράκου, του μεγάλου φιδιού, σε αυτήν την εύφορη κοιλάδα, που βρισκόταν ανάμεσα σε υπέροχα βουνά και νερά και εκεί αποφασίστηκε από τους θεούς ότι θα είναι ο τόπος μιας πολύ σπουδαίας πόλης. Από αυτή τη σπορά γεννήθηκαν μέσα από τη γη οι Σπαρτοί, πάνοπλοι απόγονοι του Κάδμου, πατέρα του Πενθέα. Στη Θήβα έχει συμβεί μια κοινωνική έκρηξη, καθώς η έλευση του επαναστάτη Διονύσου ασκεί μια μορφή εξουσίας μέσα από άλλους τρόπους, και υποστηρίζει πως πρέπει να συμφιλιωθείς με την ανθρώπινή σου φύση. Αυτό είναι η μεγαλύτερη επανάσταση που μπορεί να συμβεί. Καμία κοινωνία δεν θέλει οι πολίτες της να είναι ελεύθεροι. Το να είσαι ελεύθερος είναι μια εξαιρετικά επαναστατική πράξη. Καμία κοινωνία, σύγχρονη ή παλαιότερη, δεν μπορεί να βασιστεί και να οργανωθεί με ελεύθερους πολίτες. Η απόλυτη ελευθερία ενέχει μια αυθαιρεσία. Και έχεις τον κίνδυνο να ξεπεράσεις αυτό το όριο και να καταστραφείς. Η ελευθερία, όσο λαμπερή κι αν είναι, ή μάλλον ακριβώς επειδή είναι τόσο λαμπερή, μπορεί και να σε κάψει, εάν δεν υπάρχει η επίγνωση του σημείου. Και επειδή δεν υπάρχει επίγνωση του σημείου έχουν οριστεί οι νόμοι και η κοινωνία έχει καλουπωθεί. Πώς προσεγγίσατε τον Διόνυσο; Αρχίζοντας τις πρόβες ενός έργου, γνωρίζω τον ρόλο μου σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό. Ωστόσο πρέπει πολλές φορές να ξαναγυρνάς στο κείμενο και στο χαρτί, να φεύγεις και πάλι να γυρνάς. Προτού αρχίσουν οι πρόβες υπάρχει μια άλλου είδους, συνεχής μελέτη, βιβλία άξονες στα οποία ανατρέχω πάρα

Ηθοποιός με εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα πάνω στη σκηνή, ένα προσωπικό σύμπαν τεχνικών και μεθόδων από τη μαθητεία της δίπλα σε μεγάλους δασκάλους και διεθνείς σκηνοθέτες, φιλόλογος με αγάπη και εμμονή στα κείμενα και μια τεράστια δυνατότητα για πολλαπλές και διαφορετικές ερμηνείες που της παρέχουν την άνεση να μπορεί με ευκολία να περνάει από την τραγωδία στο μουσικό θέατρο, η Αγλαΐα Παππά υποδύεται τον Διόνυσο στις «Βάκχες» του Ευριπίδη. Δουλεύει με καταιγιστικούς ρυθμούς και μετρά τουλάχιστον δέκα πρεμιέρες τα τελευταία δύο χρόνια. Χαίρεται σαν μικρό παιδί που παίζει με τα παιχνίδια του, υποστηρίζει πως δεν υπάρχει ευτελές και σοβαρό θέατρο, καθώς ο κάθε ηθοποιός που κρύβει μέσα του έναν μικρό δαίμονα, από τη στιγμή που ανεβαίνει στη σκηνή ξεπερνάει το όριο του μέσου ανθρώπου. Με αφορμή τον Διόνυσο και τις Βάκχες, που σκηνοθετεί η Άντζελα Μπρούσκου για το Φεστιβάλ Αθηνών στην Επίδαυρο 8 και 9 Αυγούστου, η Αγλαΐα Παππά μιλά στην «Αυγή». «Ο Διόνυσος έχει μια διπλή φύση και μια διπλή γέννα, καθώς τον κυοφόρησε η Σεμέλη και τον γέννησε ο Δίας από τον μηρό του. Είναι ο θεός της καταστροφής και ο θεός της ευφορίας. Ο θεός του μεγάλου δράματος και της μεγάλης χαράς της ζωής. Ο θεός που φέρνει το κρασί το οποίο αν δεν ξέρεις πώς να το πιεις σε έχει κάψει. Ένας θεός που γίνεται άνθρωπος και εμπλέκεται στη ζωή των ανθρώπων, πονάει, θυμώνει, κλαίει, γελάει... ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΜΑΝΙΑ ΖΟΥΣΗ

πολύ συχνά. Ανατρέχω συχνά σε σημειώσεις που κρατάω πάντα κατά τη διάρκεια των προβών, ειδικά με σκηνοθέτες που έχουν ένα σύστημα. Πολλές φορές η καθημερινότητα, η επανάληψη, η τεμπελιά, η ευκολία σε κάνουν να παρεκκλίνεις, και πρέπει να ξαναβάζεις τα χαλινάρια σου. Και εγώ ξέρω πού θα πάω να βρω τα χαλινάρια μου. Τι είναι αυτό που σας ενδιαφέρει να αναζητάτε μέσα από την τέχνη σας; Τη χαρά, που όμως δεν την έψαχνα από την αρχή. Μεγαλώνοντας νομίζω ότι έγινα πιο ελαφριά! Καταρχήν κατάλαβα το μέτρο των πραγμάτων. Στη χώρα που είμαι, κάνουμε πολύ θόρυβο για το τίποτα. Η επιτυχία και η αποτυχία μιας παράστασης είναι συμπληρωματικά της ζωής. Είμαι πάρα πολύ ευτυχής καταρχήν που δουλεύω και κάνω τη δουλειά που έχω διαλέξει. Επομένως δεν είναι δυνατόν αυτήν την δουλειά να μην την κάνω με χαρά. Και πρέπει να ομολογήσω ότι υπήρξα και τυχερή. Είμαι ευγνώμων σε όλους τους ανθρώπους που βρέθηκαν στο δρόμο μου, οι οποίοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με βοήθησαν και συνεχίζουν να με βοηθούν και να υπερασπίζονται τον τρόπο δουλειάς μου. Και δεν μιλάω μόνο για σκηνοθέτες, μιλάω για φίλους, που βρίσκονται σε διαφορετικά πόστα.

Φαίνεται να χαίρεστε κάθε συνεργασία, σαν παιδί που παίζει με το παιχνίδι του. Είναι το παιχνίδι μου, ενώ παλιότερα δεν ήταν. Αντίθετα μπορώ να σου πω ότι ήταν και το βάσανό μου. Υπάρχει μια στιγμή που εντοπίζετε την αλλαγή; Ναι, η συνεργασία μου με τον Ανατόλι Βασίλιεφ υπήρξε πάρα πολύ καθοριστική. Οι άνθρωποι με τους οποίους, παρά τα όποια αποτελέσματα, θεωρώ ότι είχα τις σημαντικότερες συνεργασίες μου, και είμαι περήφανη γι’ αυτό, είναι ο Βασίλιεφ και ο Θόδωρος Τερζόπουλος. Για τον Τερζόπουλο αισθάνομαι μια βαθιά ε-

Info:

κτίμηση όσον αφορά τον σκηνοθέτη και τον άνθρωπο του θεάτρου. Ο ίδιος που μου δίνει την ευκαιρία να έχω και προσωπικές συνομιλίες μαζί του, κάτι για το οποίο χαίρομαι πάρα πολύ. Σκέφτεστε να μετακινηθείτε από τη σκηνή στην πλατεία, σκηνοθετώντας; Όχι, είναι πολύ μεγάλη ευθύνη. Ο σκηνοθέτης έχει μια μορφή εξουσίας, κάτι που μάλλον δεν είναι του χαρακτήρα μου, και δεν είναι και της σκέψης μου. Η σκηνοθεσία χρειάζεται μια αναλυτική σκέψη που δεν την έχω. Πόσο εύκολο είναι να περνάτε από την τραγωδία

Μετάφραση Γιώργος Χειμωνάς, Σκηνοθεσία-κοστούμια Άντζελα Μπρούσκου, Βοηθός σκηνοθέτη Χριστίνα Παπαδοπούλου, μουσική Δημήτρης Καμαρωτός, σκηνικά Σταύρος Λίτινας, μάσκες - επιμέλεια σκηνικών αντικειμένων Μάρθα Φωκά, φώτα Νίκος Βλασόπουλος, επιμέλεια κίνησης Ερμής Μαλκότσης, video παναγιώτης Ευαγγελίδης, διεύθυνση παραγωγής «Θέατρο Δωματίου». Ερμηνεύουν: Αγλαΐα Παππά, Αριστείδης Σερβετάλης, Μαρία Κίτσου, Γιώργος Μπινιάρης, Αργύρης Πανταζάρας, Χάρης Χαραλάμπους, Παρθενόπη Μπουζούρη, Άντζελα Μπρούσκου. Χορός: Κωνσταντίνα Αγγελοπούλου, Μαρία Αθηναίου, Λεονόρα Γαϊτάνου, Δήμητρα Γκλιάτη, Μαρία Κίτσου, Γιώργος Μπινιάρης, Παρθενόπη Μπουζούρη, Αντώνης Σταμόπουλος, Βάλια Παπαχρήστου, Αργύρης Πανταζάρας, Χάρης Χαραλάμπους. Διάρκεια: 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

στο μουσικό θέατρο; Δεν υπάρχει ευτελές και σοβαρό θέατρο. Από τη στιγμή που ανεβαίνεις στη σκηνή, πρέπει να ξεπεράσεις το όριο του μέσου ανθρώπου. Η δύναμη του ηθοποιού είναι πολύ μεγάλη εκεί επάνω και το βήμα που κάνει για να ανέβει στο σανίδι είναι κοινό σε οποιαδήποτε συνθήκη. Η ενέργεια βρίσκεται στο κατακόρυφο, είτε παίζεις τραγωδία είτε επιθεώρηση. Το θέατρο είναι ένα και κοινό. Πόσο ζόρικη και πόσο γοητευτική είναι η περιπέτεια που ζει ένας ηθοποιός; Ο ηθοποιός πρέπει να αφοπλίσει τον θεατή, να τον πάρει μαζί του στο ταξίδι, στο παραμύθι. Παραμυθάδες είμαστε, παραμύθια λέμε και πρέπει να τα πούμε ωραία. Είτε κάνω τις «Βάκχες» είτε κάνω την «Κοκκινοσκουφίτσα» ο τρόπος για να σε πάρω μαζί μου είναι ο ίδιος, στα κόκκινα! Ο καθένας που μπαίνει σε αυτήν την περιπέτεια και λέγεται ηθοποιός έχει κάτι μέσα του, κάποιον μικρό δαίμονα. Ζόρικη δουλειά, απαιτεί ιδιαίτερη καθημερινότητα, αφοσίωση, τρόπο επιβίωσης, διατροφής, σωματικής άσκησης, πειθαρχίας νευρικού συστήματος. Και είναι φορές που οι άνθρωποι γύρω σου δεν σε ανέχονται πάντα, με αποτέλεσμα αυτό να οδηγεί σε μια μοναχικότητα.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

48

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ

Ο Καραγάτσης και η «Μεγάλη Χίμαιρα» Αντίθετα με άλλους πεζογράφους της γενιάς του ‘30 που έχουν σχεδόν ξεχαστεί, ο Καραγάτσης δείχνει μια εκπληκτική αντοχή στον χρόνο. Πού, άραγε, οφείλεται αυτό; Η απάντηση δεν είναι εύκολη ούτε μονοσήμαντη. Καταρχάς η γραφή του είναι «λαϊκή» με την ουσιαστική σημασία του όρου. Και ο ρεαλισμός του δεν είναι του συρμού. Εξηγούμαι. Όχι μόνο δεν μιμείται δουλικά τον νατουραλισμό του Ζολά και τον ψυχολογισμό του Φλωμπέρ, όπως είπαν πολλοί, αλλά βρίσκεται στους αντίποδες. Ο αισθησιασμός που διέπει τα κείμενά του είναι αρχαϊκής μορφής, παγανιστικός και ειδωλολατρικός, ανάλογος με τον αισθησιασμό του Παπαδιαμάντη. Ο έρως, και για τους δύο (σταχυολογώ την εμβληματική φράση του Σκιαθίτη: «Το δρεπανηφόρον έρως - θέρος»), δεν είναι ένα ρομαντικό συναίσθημα, είναι, πριν από όλα, σάρκα. Είναι μια τρομερή δύναμη της φύσης που ξεσπά κάποτε ακράτητη, σαρώνοντας τα πάντα στο πέρασμά της. Ιδίως, ο έρωτας της γυναίκας, που εύκολα με-

ταπίπτει σε παρόρμηση θανάτου. Με αυτήν την έννοια η «Μαρίνα» της Μεγάλης Χίμαιρας δεν είναι μόνο μια μεταλλαγμένη «Μήδεια», όπως έχει επισημανθεί, είναι και μια παραπλανημένη «Φόνισσα», που θα βρει υγρό θάνατο, «μεταξύ της θείας και της ανθρωπίνης δικαιοσύνης». Την ίδια αντίληψη για τον έρωτα συναντάμε στον Όμηρο, στους τραγικούς και στα δημοτικά μας τραγούδια. Το αίσθημα ενοχής απέναντι στη σωματικότητα, που γέννησε και καλλιέργησε ο δυτικός κυρίως χριστιανισμός, άφησε, ως φαίνεται, αλώβητη την ελληνική λαϊκή ψυχή, ώστε να μπορεί «να αρπάζει τον πόθο απ’ την ουρά», κατά τη ρήση του Πάμπλο Πικάσο, που αντλεί τις εικόνες του από τις ίδιες μαύρες μεσογειακές ρίζες. Εδώ, κάτω απ’ το κάθετο φως του καλοκαιριού, τίποτα δεν μπορεί να κρυφτεί και η σάρκα γίνεται διαφανής. «Όλα γυμνά τριγύρω μας, όλα γυμνά εδώ πέρα... Εδώ τα πάντα ξέστηθα κι αδιάντροπα λυσσάνε. Αστέρι είν’ ο ξερόβραχος και το κορμί φωτιά ‘ναι...

« (Παλαμάς). Πώς να το αντέξει αυτό μια ξένη, μια Γαλλίδα, αμάθητη στο καθαρό φως, μεγαλωμένη με τα νάματα του σεμνότυφου ευσεβισμού και του πουριτανικού ορθολογισμού; Αυτό είναι το θέμα του μυθιστορήματος του Καραγάτση Η Μεγάλη Χίμαιρα, που διαδραματίζεται στην εποχή του μεσοπολέμου. Με πρόσχημα την περίπτωση μιας ξένης, μιας Γαλλίδας που το ελληνικό φως την «έκαψε», θηρεύει τα αιώνια. Αγγίζει την αμαρτωλή και αγνή συνάμα, δαιμονική λαϊκή ψυχή, που δεν «χωράει» σε μεσοβέζικες καταστάσεις και που αναγνωρίζει ακόμη τους ήρωές του ως «σάρκα του». Η παράσταση του θεάτρου «Πορεία» (θεατρική διασκευή Στρατή Πασχάλη, σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου, κίνηση - χορογραφία της Ζωής Χατζηαντωνίου) είναι μια πιστή φωτογραφική απεικόνιση της ευημερούσας αστικής συριανής κοινωνίας του μεσοπολέμου. Αλλά το μυθιστόρημα του Καραγάτση δεν είναι φωτογραφία. Η διεισδυτική ματιά του φθάνει

κάτω από την επιφάνεια, εκεί όπου πάλλει η αληθινή ζωή. Περισσότερο «θέατρο» διέθεταν, μπορώ να πω, τα ωραία κινηματογραφικά του Χρήστου Δήμα, απ’ τη λοιπή παράσταση που ακολουθούσε νοσταλγικούς, νεορεαλιστικούς ρυθμούς. Ο χορός στο σπίτι των Ρεΐζηδων δόθηκε ως κοινή χοροεσπερίδα, ενώ είναι παρωδία όπερας «μπαρόκ», με εφιαλτικό τέλος. Τα σκηνικά - κοστούμια εποχής της Ελένης Μανωλοπούλου δεν βοηθούσαν για να βγούμε από το τέλμα του χρόνου. Η ρεαλιστική διδασκαλία των ρόλων, όχι απόλυτα σωστή επιλογή. Το κλίμα του έργου είναι ονειρικό. Οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου στηρίζουν τη σκηνοθεσία και η μουσική της Κατερίνας Πολέμη προσθέτει το στοιχείο του απροόπτου.

KΡΙΤΙΚΗ MOYΣΙΚΗΣ

TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΟΥ ΤΖΕΦΙΡΕΛΙ ΟΜΩΣ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΤΑΙ...

«Μποέμ» ρουτίνας από τη Met

Στον απόηχο των παραστάσεων, αμερικανικών και αθηναϊκών, της όπερας του Μασνέ Βέρθερος, η αλληλουχία των δορυφορικών μεταδόσεων από τη Μετροπόλιταν Όπερα επιφύλασσε μια ακόμη χριστουγεννιάτικης θεματικής παρουσίαση, έστω και σε προπασχαλινό πλαίσιο. Ο λόγος για την αειθαλή όπερα του Giacomo Puccini (18581924) Μποέμικη ζωή [La bohème (1896), παρεμπιπτόντως ομοιότιτλη ελαφρώς νεότερης (1897) του Rugg(i)ero Leoncavallo (1857-1919) και πάντως διακριτέα από τη θαρθουέλα Bohemios (1904) του Amadeo Vives (1871-1932), αλλά και την οπερέττα Μποέμικη αγάπη (1926) του Νίκου Χατζηαποστόλου (1884-1941)], έργο που πάσχει από τη συνεχή ανέμελη αναβίωσή του, παρά τις ανα-

ντίρρητες μουσικές και υποκριτικές απαιτήσεις του. Για την ίδια τη Met, η επιτυχία, εισπρακτική και κοινού, διαιωνίζεται μέσα από τη συνεπώς επανερχόμενη, κυριολεκτικά αναντικατάστατη παραγωγή (1981) του Franco Zeffirelli (γεν. 1923), που συνδυάζει μεγαλειωδώς την ιδιωτικότητα της παριζιάνικης σοφίτας των νεαρών μπατίρηδων και των κοριτσιών τους με την αχαλίνωτη φαντασμαγορία της 17λεπτης δεύτερης εικόνας. Εδώ, το εορταστικό Café Momus μετατρέπεται σε μνημειακών διαστάσεων ευκαιρία αναπαράστασης ενός μυθικού Παρισιού του 1ου Αrrondissement, με εκατοντάδες χορωδούς και κομπάρσους επί σκηνής, όλους μοναδικά ενδεδυμένους και με ποικίλες σκηνικές αποστολές σε ένα πανδαιμόνιο χαράς, νευρωτικής όσο και άρρηκτα συνδεδεμένης με το δράμα της μοιραίας ανέχειας που θα καθορίσει το πεπρωμένο των νέων μας και των αυτοσχέδιων και εξίσου σπασμωδικών ερώτων τους. Μια παραγωγή αυτής της αντοχής παρουσιάζει, φυσικά, την πρόκληση της σύγκρισης επιγενόμενων πρωτα-

γωνιστών με θρυλικούς προκατόχους τους. Όποιος επανέρχεται, λοιπόν, στη διδασκαλία του Τζεφιρέλι ανακαλεί αυτόματα και αναπόφευκτα τον ολόδροσης ερμηνευτικής γενναιοδωρίας Ροδόλφο του νεαρού Χοσέ Καρέρας, τη μυριόχρωμη Μουζέτα της Ρενάτα Σκότο, αλλά και την κυριολεκτική ενσάρκωση της Μιμής από την πελιδνή Τερέζα Στράτας, με την απορία του αδόκητου θανάτου στα τεράστια εύγλωττα μάτια και την τόσο χαρακτηριστική για την κρητικής καταγωγής καλλιτέχνιδα αδυναμία της να «εξέλθει» του ρόλου, προκειμένου να δρέψει τις ουρανομήκεις επευφημίες ενός θεάτρου παραληρούντος από τη μέθεξη (παράσταση της 22/10/1983, DG 0734539). Με αυτά τα ιστορικά δεδομένα, αρκετοί από τους προσελθόντες στην αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη» (5/04/2014) είχαμε επενδύσει στο νεοϋορκέζικο ντεμπούτο της νεαρής Anita Hartig, της οποίας το ερμηνευτικό δείγμα από την άρια της Μιμής μάς είχε προσφερθεί ως δέλεαρ στο διάλειμμα της προηγούμενης προβολής. Φευ για την ίδια, η ασθένεια της

Στο δεδομένο πλαίσιο, οι ηθοποιοί έδωσαν ό,τι μπορούσαν καλύτερο. Η Αλεξάνδρα Αϊδίνη, με θεατρικό ένστικτο γερό, μπόλιασε τη Μαρίνα με όνειρο και την πήγε πέρα. Ο Νίκος Ψαρράς (Γιάννης) στάθηκε εκεί ακριβώς όπου τον όρισε η σκηνοθεσία, στον ρόλο ενός «πλεϊμπόι με σημασία». Ο Όμηρος Πουλάκης (Μηνάς), με την έξοχη «πινελιά» του τέλους, κερδίζει κάτι περισσότερο από φευγαλέες εντυπώσεις. Η Σοφία Σεϊρλή είναι μια «γεμάτη» Ρεΐζενα και η Αλίκη Αλεξανδράκη δίνει τη «λαϊκή» Αννεζώ ως ηρωίδα τραγωδίας. Η Ηλιάνα Μαυρομμάτη και στους δύο της ρόλους, στέρεη. Σε έναν απρόοπτο περιπαικτικό ρόλο - φλασιά... ως είδωλο του συγγραφέα, σοβαρός και λυπημένος ο Δημήτρης Τάρλοου, μεταμορφωμένος.

31ετούς Ρουμάνας προσπόρισε την ευκαιρία να πραγματοποιήσει το ντεμπούτο της στον συγκεκριμένο ρόλο μια παλαιά γνώριμη του αθηναϊκού κοινού, η Λεττονή υψίφωνος Kristine Opolais (εγγονή Έλληνα από τη μητρική πλευρά!), μία από τις διορατικές μετακλήσεις του εισέτι αναντικατάστατου στην ΕΛΣ Ηλία Τζεμπετονίδη. Τότε (2007), η καλλονή Οπολάις είχε κατακλύσει με χρυσούς ήχους την αίθουσα «Μαρία Κάλλας» της οδού Ακαδημίας ως Τόσκα, ενώ και η πρώτη Μιμή της στο matinée της Met προσέλαβε διαστάσεις ρεκόρ, αφού ακολούθησε, με μόλις τρίωρο ύπνο, τον βαρύ ρόλο της Μπατερφλάι που η ίδια είχε «σηκώσει» το αμέσως προηγούμενο βράδυ στην απαιτητική αυτή αίθουσα. Σύζυγος πλέον του διάσημου αρχιμουσικού Άντρις Νέλσονς, η Οπολάις διαθέτει ήδη το status διασημότητας και ο βαγκνερικών φιλοδοξιών ήχος της δικαίωσε την άποψή μας ότι ο ρόλος της νεαρής ράφτρας δεν αρμόζει σε αναιμικού όγκου φωνές. Την ίδια στιγμή, όμως, η ανωνυμία της εκφοράς του κειμένου μάς θύμισε ότι στην ίδια αυτή σκηνή τη Μιμή έχουν επω-

μισθεί μ.ά. η εκφραστικά φθισική, αλλά με εξοπλισμό εξαγγελίας Licia Albanese, που γιόρτασε τα 101 της στις 22 Ιουλίου, και η μεγαλειώδης Renata Tebaldi, όχι πάντοτε τονικά ανεπίληπτη, αλλά με μεγαλειωδώς ενσωματωμένο το πουτσίνειο ήθος στον εκφραστικό ιστό της (το 2014 συμπληρώνονται ήδη 10 χρόνια από τον θάνατό της και στο Μπουσέτο εγκαινιάστηκε στις 26 Ιουνίου μουσείο στη μνήμη της μεγάλης αυτής soprano pesarese). Η παρουσία της Οπολάις ως Μιμής, πάντως, επηρέασε τις ισορροπίες με τον φωνητικά εύθραυστο νεανικό Ροδόλφο του Vittorio Griggolo, καλλιτέχνη που εξάγνισε με την ιταλοπρέπεια της εκφοράς την απόσταση από την ανάμνηση των ιλιγγιωδών προκατόχων του. Σημαντική υπόσχεση κατέγραψε η Αμερικανίδα Μουζέτα της Susanna Phillips, υγιής, ευφάνταστη, με ετοιμότητα να αναλάβει διακινδυνεύσεις που θα ενισχύσουν την απήχηση των χαρισμάτων της. Κατά τα λοιπά, η παρέα των «Μποέμ» στελεχώθηκε από το διεθνές απόθεμα επαρχιακού επιπέδου υπό τη συμπαθή διεύθυνση του Stefano Ranzani, που διαθέτει εμπειρία προσαρμογής στους τραγουδιστές του. Όταν όμως ο θάνατος της Μιμής δεν φέρνει έστω φευγαλέο δάκρυ, τότε κάτι έχει αστοχήσει...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

49

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Αξάνεμος Για πέμπτη χρονιά και σε πείσμα των καιρών ο Σύλλογος Καλαμωτούσων Χίου διοργανώνει το φεστιβάλ Αξάνεμος, που από φέτος προστίθεται στο όνομά του εκείνο του πρόωρα χαμένου τραγουδοποιού Γιώργου Περαντάκου, μέλους του συγκροτήματος Τρίφωνο. Το φεστιβάλ, που ξεκινά την Τετάρτη και διαρκεί έως τις 17/8, αγκαλιάζει όλες τις τέχνες και διευρύνεται τόσο στην έδρα του, την Καλαμωτή, όσο και στην πόλη της Χίου. Την πρώτη ημέρα «Η Καλαμωτή τιμά τους ευεργέτες της» (8.00 μ.μ.), ενώ την ίδια ώρα εγκαινιάζονται υπαίθριες εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής. Την Πέμπτη ο Σύλλογος Αστρονομίας Χίου κάνει «Αστροπαρατηρήσεις» (10 μ.μ.), ενώ την Παρασκευή ξεχωρίζει η εκδήλωση «Αλληλεγγύη και εθελοντισμός» (9.30 μ.μ.) και παραδοσιακό γλέντι στο λιμανάκι της Αγίας Μαρκέλλας (Κώμη, 11.00 μ.μ.). Τέλος, το Σάββατο ο Γιώργος Γαλίτης ερμηνεύει το έργο του Τα ραδίκια... ανάποδα, σε σκηνοθεσία Βλαδίμηρου Κυριακίδη, στον Αγ. Γιάννη (Καλαμωτή), στις 9.30 μ.μ.

φών Γκριμ που μεταμορφώνονται σε μια διαδραστική παράσταση μέσα στο νερό με αληθινές λίμνες, δέντρα, εντυπωσιακά κοστούμια και υπέροχες μουσικές, σκηνοθετημένη από τον Φώτη Σπύρο, που παρουσιάζεται στο Θέατρο Κήπου (Θεσσαλονίκη), στις 9.00 μ.μ.

ΤΕΤΑΡΤΗ

Βαγγέλης Κορακάκης Ο Βαγγέλης Κορακάκης με το μπουζούκι του και την ξεχωριστή φωνή του, μαζί με την ορχήστρα του (Βαγγέλης Κορακάκης, μπουζούκι, τραγούδι, Ανατολή Μαργιόλα, τραγούδι, Τάσος Αθανασιάς, πιάνο), παρουσιάζουν ένα πρόγραμμα με τραγούδια των Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, Μητσάκη, Καλδάρα, Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, αλλά και δικά του, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Σερίφου, στο Θέατρο της Κάτω Χώρας (Σέριφος), στις 9.15 μ.μ.

ΠΕΜΠΤΗ

Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Σχολικό έτος 1961-62 ΚΥΡΙΑΚΗ

ΔΕΥΤΕΡΑ

Λογοθέτης Λυκούργος

Φεστιβάλ Σαρωνικού

Εκδήλωση με θέμα «Ομιλούντα μνημεία της Επανάστασης του 1821: Οι γραπτές πηγές και ο Πύργος του Λογοθέτη Λυκούργου» διοργανώνουν τα Αρχεία Νομού Σάμου και η 27η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, με ομιλητές τους Αγγέλα Χατζημιχάλη, Ευαγγελία Μαυρίκου και Χρίστο Λάνδρο στο Μουσείο Πύργου Λυκούργου Λογοθέτη (Πυθαγόρειο Σάμου), στις 7.30 μ.μ.

Το σύνολο Leondari επιστρέφει στον Αργοσαρωνικό για το 4ο Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Δωματίου Σαρωνικού, παρουσιάζοντας για μία εβδομάδα έξι συναυλίες κλασικής μουσικής στα νησιά της περιοχής, το οποίο ξεκινά σήμερα με μια συναυλία όπου θα ερμηνεύσουν τα έργα Πιάνο τρίο Νο. 39 του Joseph Haydn, Αγγλική σουίτα No. 1 σε λα μείζονα του J.S. Bach / F. J. Kefford και Πιάνο τρίο Νο. 3, έργο 101, του Johannes Brahms, στο Ξενοδοχείο Ποσειδώνιο (Σπέτσες), στις 9.00 μ.μ.

Νερό Σαράντα ένας ζωγράφοι και φωτογράφοι, Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες, συμμετέχουν στην έκθεση με θέμα το πιο πολύτιμο αγαθό της επιβίωσης, το νερό, σε όλες του τις μορφές, η οποία, με τον τίτλο Νερό/Water, εγκαινιάζεται σήμερα και έως 24/8 στο Παλιό Δημοτικό Σχολείο της Χώρας (Πάτμος), στις 8.30 μ.μ.

ΤΡΙΤΗ

Παραμύθια των Γκριμ Νεράιδες, ζώα, ξωτικά, θαυματουργά δαχτυλίδια, περίεργα πουλιά, βασιλιάδες, μάγισσες, πρίγκιπες, πριγκίπισσες αποτελούν το πολύχρωμο σκηνικό των παραμυθιών των αδελ-

Στον προαύλιο χώρο του 16ου και 17ου Δημοτικού Σχολείου Βύρωνος, στον προαύλιο χρόνο του Σχολικού έτους 1961-62, στην πρώτη τάξη του Δημοτικού, πριν τα παιδιά σκορπίσουν σαν τα τρελά πουλιά, παιδιά που συναντιόντουσαν για πρώτη φορά, σε μια γειτονιά προσφύγων, επιστρέφει ο ποιητής Κώστας Καναβούρης και διαβάζει κείμενα της αγάπης για την Καβάλα, κάποια γραμμένα σε αυτήν εδώ την εφημερίδα, στην εκδήλωση που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του 57ου Φεστιβάλ Φιλίππων, με ελεύθερη είσοδο, στο 16ο Δημοτικό Σχολείο (Φιλαδέλφειας 13, Καβάλα), στις 9.00 μ.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Placebo Στο πλαίσιο της παγκόσμιας περιοδείας για τον τελευταίο τους δίσκο Loud Like Love, οι Placebo, η μπάντα που έμελλε να αφήσει το στίγμα της στη ροκ μουσική σκηνή, θα βρεθούν μπροστά στους Έλληνες φίλους τους για μια μοναδική και πολυαναμενόμενη συναυλία στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (Open Air Area), από τις 6.00 μ.μ.

Houdetsi Festival Το Μουσικό Εργαστήριο Λαβύρινθος, ο ιδρυτής του Ρος Ντέιλι και οι συνεργάτες του, καθώς και η τοπική κοινωνία που τους φιλοξενεί, εδώ και πέντε χρόνια στηρίζουν μια αυθεντική, ποιοτική εναλλακτική πολιτιστική πρόταση, αναδεικνύοντας, μέσα από το μουσικό Houdetsi Festival τη μαγεία της σύνθεσης των διαφορετικών μουσικών στοιχείων με τοπικά χρώματα, εικόνες, αρώματα και γεύσεις, αλλά και την αυθόρμητη διάθεση φιλοξενίας των κατοίκων της περιοχής, που και φέτος θα ζωντανέψουν, από την Πέμπτη έως και την Κυριακή, σε 5 μουσικές σκηνές, εκθέσεις οργανοποιίας, εικαστικών και τέχνης και πολυθεματικά δρώμενα, στο χωριό Χουδέτσι (Ηράκλειο Κρήτης).

Άνδρος Παίρνοντας τον τίτλο της από τον Άνδρον, τον εγγονό του Απόλλωνα, η έκθεση «Άνδρος, το απολλώνιο φως της ζωγραφικής των Κυκλάδων», στην οποία συμμετέχουν Ανδριώτες καλλιτέχνες και άλλοι σημαντικοί Κυκλαδίτες δημιουργοί, με επιμέλεια της Ντόρας Ηλιοπούλου - Ρογκάν, εγκαινιάζεται απόψε και έως 30/8 στο Μουσείο Λαογραφίας και Χριστιανικής Τέχνης (Άνδρος), στις 9.00 μ.μ.

ΣΑΒΒΑΤΟ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας Επιστρέφει στις ακτές της Αίγινας, για 9η χρονιά, το Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ που διευθύνει η διεθνούς φήμης πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου. Οι εκδηλώσεις του ξεκινούν την Παρασκευή, με συναυλία μουσικής δωματίου των Lily Maisky (πιάνο) και Hrachya Avanesyan (βιολί) από το Βέλγιο, που θα ερμηνεύσουν έργα Ραχμάνινοφ, Ρίχαρντ Στράους και Φραντζ Γουάξμαν, στην Παραλία Αύρας, στις 9.00 μ.μ. Το Σάββατο το Κουαρτέτο εγχόρδων της Βασιλικής Ορχήστρας της Δανίας, με την Αλεξία Μουζά Αρένας στο πιάνο, θα ερμηνεύσουν το Piano Quintet σε μι ύφεση μείζονα, Op. 44 του Ρόμπερτ Σούμαν, στην Παραλία Αύρας (Αίγινα), στις 9.00 μ.μ.

Φεστιβάλ Κυκλάδων Με σύνθημα τη φράση του Ιπποκράτη «Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρά» επιστρέφει από σήμερα και για μία εβδομάδα το Διεθνές Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Κυκλάδων, για δέκατη χρονιά, με το κουιντέτο «Δημήτρης Δούνης» της Αθηναϊκής Μαντολινάτας Ν. Λάβδας, που ανοίγει τις εκδηλώσεις του με μια συναυλία με τίτλο «Ο Χατζιδάκις αγαπούσε τον Vivaldi» και σολίστ τη σοπράνο Ιωάννα Φόρτη, στο Θέατρο Απόλλων (Ερμούπολη, Σύρος), στις 9.00 μ.μ.

Greek Variations Με επίκεντρο την ελληνική μουσική συνεχίζεται το Sani Festival 2014, με τη Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» και τους Βασίλη Λέκκα, Γεράσιμο Ανδρεάτο, Γιώτα Νέγκα και Σοφία Παπάζογλου να ερμηνεύουν ένα πρόγραμμα που πηγαίνει «Από τον Βασίλη Τσιτσάνη στον Μίκη Θεοδωράκη» στον Λόφο της Σάνης (Χαλκιδική), στις 9.30 μ.μ.

50 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ

ΑΒΑΝΑ (Θερινό) Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Σουπερχόνδριος 20:50, 23:00 ΑΕΛΛΩ Cinemax 5+1 Cyta Πατησίων 140, 2108259975 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Το κόλπο της ζωής μας 20:30 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 18:30 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 22:45 Αίθουσα 2 Ηρακλής 19:15, 21:15, 23:15 Αίθουσα 3 3 μέρες διορία 23:30 Parker 19:00, 21:30 Αίθουσα 6 (Θερινή) Σουπερχόνδριος 20:50, 23:00 ΑΘΗΝΑΙΑ (Θερινό) Χάρητος 50, Κολωνάκι, 2107215717, Ελάτε να πάρετε τον καφέ σ’ εμάς 20:50, 23:00 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Cinepolis Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 21089832382112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 2 Ηρακλής 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 3 Το κόλπο της ζωής μας 20:40, 22:40 Αίθουσα 4 Parker 20:30, 22:50 ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ (Θερινό) Κήπος Ζαππείου, 2103369300, Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 23:00 ΑΙΟΛΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ (Θερινό) Σολωμονιδου και Φιλαδελφείας, Καισαριανή, 2107247600, Τζίλντα 20:45, 23:00 ΑΜΥΝΤΑΣ (Θερινό) Κωνσταντινουπόλεως 16, Υμηττός, 2107626418, Ερωτας α λα Ισπανικά 21:00, 23:00 AΝΕΣΙΣ (Θερινό) Λεωφόρος Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι, 2107788778, Marina 20:50, 23:00 ΑΝΟΙΞΙΣ (Θερινό) Αττική & Ευριπίδου 19, Νέο Ηράκλειο, 2102814071, Ξενοδοχείο Grand Budapest 21:00 Μέχρι το τέλος 23:00 ΑΡΚΑΔΙΑ (Θερινό) Καραολή Δημητρίου 36 & Φορμίωνος 222, Πάρκο Νέας Ελβετίας, 2107661166-2107661226, Ένας σκίουρος σούπερ-ήρωας (μεταγλ.) 21:00 Ηρακλής 23:00 ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ (Θερινό) Μέσα στο Αττικό Άλσος, 6944542300-2106997755, Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 23:00 Το κόλπο της ζωής μας 21:00 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 18:30 Ηρακλής 20:30 3D, 22:30 3D Αίθουσα 2 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 18:30 Θεέ μου, τι σου κάναμε? 20:45, 22:40 Αίθουσα 3 (Θερινή) Έρωτας α λα Ισπανικά 20:50, 22:50 ΒΟΞ (Θερινό) Θεμιστοκλέους 82, Εξάρχεια, Αθήνα, 2103301170, Σε λάθος χρόνο 21:00, 23:00 VILLAGE15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 2 - Post Credit Parker 18:40, 21:20, 23:45 Αίθουσα 3 Maleficent 20:45, 22:50 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 18:30 Αίθουσα 4 - Post Credit Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 17:00, 19:40, 22:20 Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 17:50 Το κόλπο της ζωής μας 20:00, 22:00, 00:00 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.) 17:20, 19:10 3 μέρες διορία 21:10, 23:30 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Ηρακλής 19:20, 21:45, 00:10 Αίθουσα 8 Ο μάγος του Οζ: Η επιστροφή της Ντόροθι (μεταγλ.) 17:00 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 23:10 Ηρακλής 18:50 3D, 21:00 3D Αίθουσα 9 Rio 2 (μεταγλ.)

17:00 Transformers 4: Εποχή αφανισμού 19:00, 22:10 Αίθουσα 10 Ηρακλής 18:00, 20:20, 22:30 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 19:10, 21:40, 00:10 Αίθουσα 2 X-Men: Ημέρες ενός ξεχασμένου μέλλοντος 23:15 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 19:00 Μαζί... με το ζόρι 21:00 Αίθουσα 3 - Cosmote Transformers 4: Εποχή αφανισμού 19:00, 22:00 Αίθουσα 4 Parker 19:15, 21:45, 00:15 Αίθουσα 5 Ηρακλής

Η ΑΥΓΗ • KYΡIAKH 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

ΘΕΑΜΑΤΑ 19:20, 21:30, 23:45 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές (μεταγλ.)

18:00 Parker 19:40, 22:00, 00:20 Αίθουσα 2 Ηρακλής 22:10, 00:10 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 20:00 Αίθουσα 4 - Post Credit Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 19:00, 21:40, 00:20 Αίθουσα 5 Το λάθος αστέρι 19:20 Το κόλπο της ζωής μας 21:50, 23:50 Αίθουσα 6 Ηρακλής 19:20, 21:20, 23:20 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Parker 19:15, 21:45, 00:10 Αίθουσα 2 - Cosmote Ηρακλής 19:00, 21:20, 23:30 Αίθουσα 3 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 19:30, 22:10 Αίθουσα 4 Maleficent 20:45 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 18:30 Transformers 4: Εποχή αφανισμού 22:45 Αίθουσα 5 Ο μάγος του Οζ: Η επιστροφή της Ντόροθι (μεταγλ.) 18:10 Ηρακλής 20:20 3D, 22:30 VILLAGE RENTI ΘΕΡΙΝΟ (Θερινό) Θηβών 228 & Παρνασσού, Αγιος Ιωάννης Ρέντης, 2104215100-14848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr, Parker 21:00 Ηρακλής 23:30 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 3 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 20:30 3 μέρες διορία 22:40 Αίθουσα 4 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 19:30, 22:20 Αίθουσα 6 Ηρακλής 19:45, 22:00, 00:10 Αίθουσα 7 Rage 23:45 Ηρακλής 18:40, 21:20 Αίθουσα 8 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 18:30 Ηρακλής 20:45 3D, 23:00 3D Αίθουσα 9 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 18:50, 21:30, 00:10 Αίθουσα 10 - Cosmote Parker 20:00, 22:30 Αίθουσα 11 Το κόλπο της ζωής μας 19:15, 21:40, 00:00 Αίθουσα 12 Transformers 4: Εποχή αφανισμού 19:00, 22:10 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 20:30 Αίθουσα 3 (Θερινή) Ελάτε να πάρετε τον καφέ σ’ εμάς 21:00, 23:10 ΔΕΞΑΜΕΝΗ (Θερινό) Πλατεία Δεξαμενής Κολωνάκι, Αθήνα, 2103623942-2103602363, Σουπερχόνδριος 20:50, 23:00

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΙΝΕ ΔΑΦΝΗ (Θερινό) Ηλία Ηλιού 28-30

& Ηλιουπόλεως 77, Δάφνη, 2109731856 6971986880, Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 23:00 ΔΙΟΝΥΣΙΑ (Θερινό) Λεωφόρος Συγγρού 286, & Μυκηνών 2, 2109515514, Έρωτας α λα Ισπανικά 21:00, 23:00 ΕΚΡΑΝ (Θερινό) Ζωοδόχο Πηγής & Αγαθίου, Νεάπολη, 2106461895, Ξενοδοχείο Grand Budapest 21:00, 23:00 ΕΛΛΗΝΙΣ Cinemax (Θερινό) Κηφισίας 29, Αμπελόκηποι, Αθήνα, 210646400980111300400, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Ελάτε να πάρετε τον καφέ σ’ εμάς 20:50, 23:00 ΖΕΦΥΡΟΣ (Θερινό) Τρώων 36, Θησείο, 2103462677, Αλφαβίλ 21:00, 23:00 ΘΗΣΕΙΟΝ (Θερινό) Αποστόλου Παύλου 7, Θησείο, 2103470980-2103420864, www.cinethisio.gr, Σουπερχόνδριος 20:50, 23:05 ΛΑΪΣ (Θερινό) Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου, Μεταξουργείο, 2103609695, Marina 20:45, 23:00 ΛΑΟΥΡΑ EUROPA CINEMAS DIGITAL (Θερινό) Φορμίωνος & Νικηφορίδη 24, Νέο Παγκράτι, 2107662040, Θεέ μου, τι σου κάναμε; 21:00, 23:00 ΛΙΛΑ DIGITAL CINEMA (Θερινό) Νάξου 115, Αγιος Λουκάς, Πατήσια, 2102016849, Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 23:00 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, m i k o s m o s @ o t e n e t . g r , http://www.mikrokosmos.gr, Κολύμπα μικρό μου ψαράκι κολύμπα 20:30 38 μάρτυρες 22:00 ΟΑΣΙΣ (Θερινό) Πρατίνου 7, Παγκράτι, 2107244015, Κι όμως... γίνεται 21:00, 23:00

ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 3 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 19:20, 22:00 Αίθουσα 5 Ερωτας α λα Ισπανικά 21:00, 23:10 Αίθουσα 6 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 20:20 Ηρακλής 23:00 3D Αίθουσα 7 Ο απρόβλεπτος κος Σπίβετ 19:30, 21:50 Αίθουσα 8 - Vodafone Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 19:00 Το καλοκαίρι της ζωής μας 21:30 Αίθουσα 9 Ελάτε να πάρετε τον καφέ σ’εμάς 20:30, 22:40 Αίθουσα 10 Ηρακλής 20:10, 22:20 Αίθουσα 11 Ηρακλής 19:10, 21:20 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Ηρακλής 19:10, 21:20 Αίθουσα 2 XMen: Ημέρες ενός ξεχασμένου μέλλοντος 21:00 Αίθουσα 6 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 19:20, 22:00 Αίθουσα 7 - Vodafone Ελάτε να πάρετε τον καφέ σ’ εμάς 20:30, 22:40 Αίθουσα 8 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 19:10 Το καλοκαίρι της ζωής μας 21:40 Αίθουσα 9 Κλειστό Αίθουσα 10 Ηρακλής 20:10, 22:20 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868 Αίθουσα 1 Σύντομη Συνάντηση 20:30 Τα κόκκινα παπούτσια 22:30 Αίθουσα 2 (Θερινή) Ζήτω η ελευθερία 21:05, 23:10 ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ (Θερινό) Μαυρομιχάλη 165 πλησίον λεωφόρου Αλεξάνδρας, 2106425714, Μέχρι το τέλος 23:00 Το καλοκαίρι της ζωής μας 20:50 ΡΙΒΙΕΡΑ (Θερινό) Βαλτετσίου 46, Εξάρχεια, 2103837716-2103844827, Έρωτας α λα Ισπανικά 20:50, 23:00 ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ (Θερινό) Αλσος Βεϊκου, 2102138119, Ηρακλής 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ (Θερινό) Κυδαθηναίων 22, Πλάκα, 2103248057-2103222071, info@cineparis.gr, www.cineparis.gr, Θεέ μου, τι σου κάναμε? 20:45, 23:10 ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ (Θερινό) Πάρκο Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο, 2109821256, cinefloisvos@gmail.com, Το κόλπο της ζωής μας 21:00 Ηρακλής 23:00 ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ Classique (Θερινό) Λεωφόρος Κηφισίας 290 & Παρίτση 2, Ψυχικό (Φάρος), 2106777330-1, Έρωτας α λα Ισπανικά 21:00, 23:00 ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (Θερινό) Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 2109313360, Το κόλπο της ζωής μας 20:50 Σε λάθος χρόνο 23:00 STER CINEMAS Λεωφ. Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Ηρακλής 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 2 Ηρακλής 18:30, 20:30, 22:30 Αίθουσα 3 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 19:30, 22:15 Αίθουσα 4 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 18:00, 20:10 3 μέρες διορία 22:20 Αίθουσα 5 Ηρακλής 18:10 3D, 20:00, 22:00, 00:00 Αίθουσα 6 Transformers 4: Εποχή αφανισμού 18:20, 21:30 Αίθουσα 8 (Θερινή) Parker 21:10, 23:30 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D Digital (Θερινό) Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 2102826873-2102825607, www.triaasteria.gr, Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 22:45 ΤΡΙΑΝΟΝ Filmcenter Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 2108222702-2108215469, Έρωτας α λα Ισπανικά 21:00, 23:00 ΦΙΛΙΠ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (Θερινό) Ελευθερίου Βενιζέλου 40, Νέα Σμύρνη, 2109312866, Σουπερχόνδριος 20:50, 23:00 ΦΙΛΟΘΕΗ (Θερινό) Πλατεία Δροσοπούλου, Φιλοθέη, 2106833398, Σε λάθος χρόνο 20:50, 23:00 ΦΛΕΡΥ (Θερινό) Σκίππη 5-7 & Θησέως, Καλλιθέα, 2109573912, Κι όμως...γίνεται 21:00, 23:00 ΨΥΡΡΗ (Θερινό) Σαρρή 40, Ψυρρή, 2103247234, Έρωτας α λα Ισπανικά 21:00, 23:00 ΗΜΙΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΑΛΣΟΣ (Θερινό) Λεωφόρος Δεκελείας154,

2102532003-2102583133, http://www.cinealsos.gr, Θεέ μου, τι σου κάναμε? 21:00, 23:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟ-

ΓΡΑΦΟΣ 3D digital (Θερινό) Νευροκοπίου 2-4, Παπάγου, 2106561153-2106528173, Σουπερχόνδριος 20:50, 23:00 ΠΕΡΑΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ (Θερινό) Κώστα Βάρναλη 32 & Μεγάλου Αλεξάνδρου, Περιστέρι, 2105780892-3, Θεέ μου, τι σου κάναμε? 20:50 Ηρακλής 22:40 ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ (Θερινό) Κύπρου 68 & Δωδεκανήσου, Αργυρούπολη, 2109922098, Έρωτας α λα Ισπανικά 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΝΕΑ ΜΑΣΚΩΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΟΣΧΑΤΟΥ-ΤΑΥΡΟΥ (Θερινό) Κωνσταντινουπόλεως 2, Ταύρος, 2103459531, Dallas Buyers Club 21:00, 23:10 ΧΟΛΑΡΓΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (Θερινό) Λεωφόρος Περικλέως 53, Χολαργός, 2106561153-2106528173, Nebraska 20:50, 23:00

ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΕΛΛΩ (Θερινό) Ελευθερίου Βενιζέλου 12, Ραφήνα, 2294023420, Κι όμως... γίνεται 21:00, 23:00 ΑΘΗΝΑ (Θερινό) - PISCINES IDEALES Σολωμού 18, Χαλάνδρι, 2106855860 6976584717, Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου 21:00 Ο θυρωρός 23:00 ΑΘΗΝΑΙΑ (Θερινό) Χαλκούτσι, 2295071515, Κάποτε στη Νέα Υόρκη 21:00, 23:00 ΑΙΓΛΗ (Θερινό) Λεωφόρος Σαρωνίδος 28-30, Σαρωνίδα, 22910/54941-54261, Σουπερχόνδριος 21:00, 23:00 ΑΚΤΗ (Θερινό) Θησέως και Αιόλου, Βουλιαγμένη, 2108961337, Σουπερχόνδριος 20:50, 23:00 ΑΛΕΞ DIGITAL Cinema (Θερινό) Λεωφόρος Πόρτο Ράφτη 235, 22990-76034, www.alexcinema.gr, Ηρακλής 21:00, 23:00 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (Θερινό) - SUZUKI Ηρώων Πολυτεχνείου 27, 5η στάση Χολαργού, 2106777708, Το κόλπο της ζωής μας 21:00 Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή 23:00 ΑΛΙΚΗ DIGITAL (Θερινό) Πλατεία Δροσιάς, 2106229645 - 2102234130, Σουπερχόνδριος 20:50, 23:00 ΑΛΟΜΑ (Θερινό) Γερουλάνου 103 & Πόντου, 2109937011, cinealoma@gmail.com, http://cinealoma.tumblr.com/ , www.facebook.com/cine.aloma, Κάποτε στη Νέα Υόρκη 20:45, 23:00 ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ (Θερινό) - SUZUKI Αγίου Ιωάννου 2, 2106010561 Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 23:00 ΑΜΙΚΟ (Θερινό) Επιδαύρου & Ανδρούτσου 20, 2106815532-2106826372, Έρωτας α λα Ισπανικά 21:00, 23:00 ΑΣΤΕΡΙ (Πρώην ΙΛΙΟΝ) (Θερινό) Φιλοκτήτου 86 & Νέστορος, Ίλιον, 2102639030, Captain America 2: Ο στρατιώτης του χειμώνα 20:45, 23:00 ΑΣΤΡΟΝ (Θερινό) Νηρηίδων 9, Αρτεμις, 22940-82249, Rio 2 (μεταγλ.) 21:00 COOL TYMVOS CINEMAS Δημοσθένους 8, Παραλία Μαραθώνα, 2294055000 Αίθουσα 2 (Θερινή) Η ταινία Lego (μεταγλ.) 21:00 Μέχρι το τέλος 23:00 Αίθουσα 3 (Θερινή) Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΣΙΝΕ ΠΑΝΘΕΟΝ

(Θερινό) Τέρμα Δεληγιάννη, Αγία Βαρβάρα, 2105698855, Οδηγός διαπλοκής 21:15

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ

(Θερινό) Λεωφόρος Ειρήνης 50, Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως, Ηλιούπολη, 2109937870, www.politismos-ilioupoli.gr Η πεντάμορφη και το τέρας 21:00, 23:00

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ (Θερινό) Αγίου

Κωνσταντίνου 40, Μαρούσι, 2106198890, Ο θυρωρός 23:00 Κι όμως... γίνεται 21:00

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ (Θερινό) Κέας & Τερψιχόρης,

Ηράκλειο, 2102773731, Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:50, 22:50

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΡΕΞ ΧΑΛΚΙΔΟΣ (Θερινό) Οδός Τζιαρντίνι 6,

Χαλκίδα, 2221083873, Ηρακλής 21:00, 23:00

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΙΝΕ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (Θερινό) Δαβάκη 18, Χαϊ-

δάρι, 2105320003, Ηρακλής 21:00, 23:00 ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ-ΟΝΑΡ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Α-

γίας Παρασκευής 40, Ανάκασα- Αγ. Ανάργυροι, 2102632791, Μαζί..με το ζόρι 21:00, 23:00 ΗΛΕΚΤΡΑ (Θερινό) Λεωφόρος Αθηνών-Σουνίου 37, Παραλία κακιάς θάλασσας, Κερατέα, 22910540997, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Parker 22:15 ΚΟΡΑΛΙ Cinemax (Θερινό) Αφροδίτης & Ιθάκης, Σαρωνίδα, 2291054097, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 23:00 ΜΑΪΑΜΙ (Θερινό) Κυανής Ακτής 12, Μάτι, 6942961754-6955466939, Θεέ μου, τι σου κάναμε; 20:50, 23:00 ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ Cinema (Θερινό) Δουκίσης Πλακεντίας 87, Χαλάνδρι, 2106014284, Θεέ μου, τι σου κάναμε? 21:00, 23:00 ΜΑΡΙΑΝΑ DIGITAL (Θερινό) Παραλία Καλάμου, Αγιοι Απόστολοι, 22950-85126, Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 21:00 Θεέ μου, τι σου κάναμε; 23:00 ΜΑΡΙΕΛ (Θερινό) Λεωφόρος Μαρκοπούλου 39, Πόρτο Ράφτη, 22990-71335, Σουπερχόνδριος 21:00, 23:00 ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ DIGITAL (Θερινό) Παπαδιαμάντη 12, Κηφισιά, 2108019687, Θεέ μου, τι σου κάναμε? 20:50, 23:00 ΟΡΦΕΑΣ (Θερινό) Λεωφόρος Σαρωνίδος 60, Σαρωνίδα, 22910-60077, Το καλοκαίρι της ζωής μας 21:00, 23:00 ΡΙΑ (Θερινό) Λεωφόρος Ποσειδώνος 20, Μάτι, 22940-34778, Το πέρασμα του Μίλερ 21:00, 23:10 ΡΙΑ (Θερινό) Αφροδίτης 8, Βάρκιζα, 2108970844-2108971654, Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΓΕΡΑΚΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ HD Digitial (Θερινό) Μιλτιάδου & Γαργηττού, Γέρακας, 2106612717, Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.) 21:00 Ηρακλής 23:00 ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ (Θερινό) Ελευθερίου Βενιζέλου 3 & Λεωφόρος Μαραθώνος, Παλλήνη, 2106666815-2106666284, Θεέ μου, τι σου κάναμε? 21:00, 23:00 ΣΙΣΣΥ CINEMA (Θερινό) - Algida Λεωφόρος Μαραθώνος 36, Νέα Μάκρη, 22940918116944141308, Θεέ μου, τι σου κάναμε? 21:00, 23:15 SMART CINEMA (Θερινό) Smart Park, E. Πουλάκη, Σπάτα, 2114004956, http://www.smartpark.com.gr, Μαζί... με το ζόρι 21:00, 23:00 ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ (Θερινό) Λεωφόρο Σουνίου, Λαύριο, 2291054097, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Το κόλπο της ζωής μας 23:00 ΤΡΙΑΝΟΝ Cinemax (Θερινό) Κεφαλληνίας 4, Σαρωνίδα, 2291054931-2291054097, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Κλειστό (Θεατρική παράσταση) ΦΛΩΡΙΔΑ (Θερινό) Λεωφόρος Ποσειδώνος 124, Ζούμπερη, 2294096923, www.cineflorida.gr, Μαζί... με το ζόρι 21:00, 23:10 ΧΛΟΗ (Θερινό) Κασσαβέτη 17, Κηφισιά, 2108011500, Το κόλπο της ζωής μας 21:00, 23:00

ΠΕΙΡΑΙΩΣ CINE BΟΤΣΑΛΑΚΙΑ (Θερινό) Πλαζ βοτσαλάκια (δίπλα στο Δημοτικό Κολυμβητήριο Πειραιώς) Καστέλα, Πειραιάς, 2104227427, www.cinevotsalakia.gr, Prisoners 22:40 Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας 2 (μεταγλ.)

20:45 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΟΣΧΑΤΟΥ ΣΙΝΕ ΚΗΠΟΣ (Θερινό)

Θερμοπυλών 49 & Κνωσού, Μοσχάτο, 2104810790, Ο κος Πίμποντι και ο Σέρμαν (μεταγλ.) 21:00 Καμίλ Κλοντέλ 1915 23:00

ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (Θερινό) Θηβών 245, Νί-

καια, 2104830330, www.cinenikaia.gr, Μέχρι το τέλος 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ (Θερινό) Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, http://cine-paradisos.blogspot.gr, Μαζί... με το ζόρι 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ (Θερινό) Αγίου Νικολάου 17 & Πανθέας, Σελήνια Σαλαμίνας, 2104670011 2104670012, blogspot.cineselini.com, Μέχρι το τέλος 21:00, 23:00

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

51

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΥΡΙΑΚΗ

Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ALPHA, 23.10 Δραματική ταινία, Αμερικανο-καναδο-γερμανική παραγωγής (2007) του Στούαρτ Τάουνσεντ, με τους Μάρτιν Χέντερσον, Μισέλ Ροντρίγκεζ, Γούντι Χάρελσον.Τον Νοέμβριο του 1999, χιλιάδες διαδηλωτές και ακτιβιστές πλημυρίζουν τους δρόμους του Σιάτλ για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στη Σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Καθώς η διαδήλωση αποκτά διεθνή αντίκτυπο, οι διαδηλωτές ΝτιΤζάνγκο, Τζέι, Λου και Σαμ βρίσκουν την ευκαιρία να μετατρέψουν την ειρηνική διαδήλωση σε κοινωνική εξέγερση. Όταν οι αστυνομικές δυνάμεις αποφασίσουν να ασκήσουν βία εναντίον των διαδηλωτών, η κατάσταση θα ξεφύγει ακόμα περισσότερο, οδηγώντας κάποιους πολίτες να πάρουν ανατρεπτικές πρωτοβουλίες…

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΤΑΣΚΟΠΩΝ STAR, 01.00 Περιπέτεια του Τόνι Σκότ με τους Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Μπραντ Πιτ. Λίγες μόλις μέρες πριν την επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ στην Κίνα, ο Μπίσοπ, πράκτορας της CIA συλλαμβάνεται από τις κινεζικές αρχές με την κατηγορία της κατασκοπίας. Καταδικασμένος να εκτελεστεί μέσα σε 24 ώρες, εάν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν επέμβει δυναμικά, ο Μπίσοπ περιμένει με αγωνία τις εξελίξεις. Ο Νέιθαν Μιρ, πράκτορας της CIA, μια μόλις μέρα πριν τη συνταξιοδότησή του, πληροφορείται τη σύλληψη του Μπίσοπ και αποφασίζει να δράσει δυναμικά. Ο Νέιθαν υπήρξε ο μέντορας και εκπαιδευτής του Μπίσοπ, ο άνθρωπος που τον στρατολόγησε και τον μύησε στα μυστικά της κατασκοπίας. Θα μπορέσει άραγε να πείσει τον Πρόεδρο των ΗΠΑ…

STEVE JOBS: BILLION DOLLAR HIPPY BOYΛΗ, 20.00 Ντοκιμαντέρ/ Βιογραφία (2011). Ο εφευρέτης του Παγκόσμιου Ιστού Σερ Τιμ Μπέρνερς-Λι, μέσα από συνεντεύξεις, σκιαγραφεί το πορτρέτο του Στιβ Τζομπς και αποκαλύπτει πώς η «Apple» ξεκινώντας από ένα προαστιακό γκαράζ έγινε η εταιρεία που είναι σήμερα.

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΧΕΝΡΙ

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

MEGA

06.00 Βέρα στο δεξί (Ε) 07.00 Ο μεγάλος θυμός (Ε) 08.00 Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου (Ε) 09.00 Κάπου σε ξέρω (Ε) 10.20 Πολυθρόνα για τρεις (Ε) 11.00 Βίος ανθόσπαρτος (Ε) 12.10 Οι μικρομεσαίοι (Ε) 12.50 Όλα για την υγεία mou (Ε) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Η οικογένεια βλάπτει (Ε) 16.00 LAPD (Ε) 16.45 Ειδήσεις 16.50 Το σπίτι της Έμμας (Ε) 17.50 Με λένε Βαγγέλη (Ε) 18.50 Η ώρα η καλή (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Επτά θανάσιμες πεθερές (Ε) 00.15 Drop dead diva (E)

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΑΝΤ1

07.00 TV quiz 09.30 Θα βρεις το δάσκαλό σου (Ε) 10.30 Ονειροπαγίδα (Ε) 12.00 TV quiz 12.20 Φίλα το βάτραχό σου (Ε) 13.00 Ειδήσεις 13.30 48 ώρες. Κωμωδία 15.30 Λίτσα.com (E) 16.30 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 17.30 Ειδήσεις στη νοηματική γλώσσα 17.40 Το κοροϊδάκι της πριγκιπέσσας. Κωμωδία 20.00 Ειδήσεις 21.15 Γκαρσονιέρα για δέκα. Κωμωδία 23.40 Επανάληψη ελληνικού προγράμματος 00.40 Επανάληψη ελληνικού προγράμματος

STAR

07.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.40 Η μηχανή του χρόνου. Περιπέτεια 15.45 Τα φιλαράκια (Ε) 16.40 Mike and Molly 17.40 Ειδήσεις στη νοηματική 17.50 Revolution 18.45 Nikita 19.45 Eιδήσεις 20.55 Κλήρωση Τζόκερ 21.10 Ο θαλασσόλυκος. Περιπέτεια 01.00 Επιβάτης 57. Περιπέτεια 02.45 Ο φανταστικός κόσμος του δρ. Παρνάσιους. Περιπέτεια

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ALPHA

06.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.30 Μαμά σε κρίση. Κωμωδία 15.15 Τα φιλαράκια (Ε) 13.00 Γλυκιά πικρή αγάπη 16.40 Mike & Molly (E) 17.40 Ειδήσεις στη νοηματική 17.50 Revolution 18.45 Nikita 19.45 Eιδήσεις 20.55 Kλήρωση Τζόκερ 21.10 Το άγγιμα του Άδη 01.00 Παιχνίδι κατασκόπων. Θρίλερ

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ΒΟΥΛΗ

14.00 Συναυλία κλασικής μουσικής 13.30 Πλάκα, η καρδιά της Αθήνας 14.00 Τεχνολογία στην αρχαία Ελλάδα 14.30 Τα λαϊκά όργανα και η κατασκευή τους 15.00 Strings, το νήμα της ζωής. Κινούμενα σχέδια 16.30 Σπέτσες, ιστορία και αρχοντιά 17.20 Αστικό τοπίο 18.00 Η μπαγιαντέρα. Μπαλέτο 21.00 «Ραβέλ», το Μπολερό 22.00 Ριγκολέτο. Όπερα

ALPHA

06.30 Θυρίδα τηλεπώλησης 09.00 Καλοκαίρι παντού 11.00 ΤV Mall 12.00 Ειδήσεις 13.00 Εντιμότατοι κερατάδες (Ε) 14.00 Καλοκαίρι παντού 16.00 LOL 16.45 Βελούδο από μετάξι (Ε) 17.55 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 18.00 Οικογενειακές ιστορίες (Ε) 19.00 Ειδήσεις 20.00 Κάτι ψήνεται (Ε) 21.00 Two and h half men 22.00 Μην αρχίζεις τη μουρμούρα (Ε) 22.45 Διά ταύτα (E) 23.50 Oι ιστορίες του αστυνόμου Μπέκα (Ε) 01.00 Θυρίδα τηλεπώλησης

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.00 Πρώτη γραμμή 10.00 Online 13.00 Newsroom 15.00 Αmerican’s next top model (E) 16.00 Αστραφτερά σπίτια 17.00 Γεύσεις στη φύση (Ε) 18.00 ΣΚΑΪ στις 6 20.00 Grey’s anatomy 21.00 Ειδήσεις 22.15 CSΙ Λας Βέγκας 23.00 The good wife 24.00 Blue bloods 01.00 Οι Βοργίες 02.00 Grey’s anatomy 03.00 Joy (E)

ΤΗΛ. 210-36.73.366 ΤΗΛ. 210-36.73.366

STAR

06.15 Office: Αn American workplace 07.15 Παιδικό πρόγραμμα 13.30 Ζίνα (E) 14.30 Ντεντέκτιβ Μονκ 15.30 Christine (Ε) 16.30 Ηart of Dixie (E) 17.30 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 17.45 The big bang theory (E) 18.45 Two and the half men 19.45 Ειδήσεις 21.00 Psych 22.00 Το σχολείο του Χένρι. Κωμωδία 00.15 Human target 01.15 Fringe 02.15 Supernatural 03.00 Ο Έλληνας μεγιστάνας. Τρόμου

ΣΚΑΪ

06.00 Ευθέως (Ε) 07.00 Το βασίλειο του βυθού 08.00 Lonely planet 09.00 Yπερκατασκευές 10.00 Ταξιδεύοντας (Ε) 10.30 Μαγειρέματα (Ε) 11.30 Στην πράξη (Ε) 12.15 Traction (E) 13.00 Ιστορίες της Γης (Ε) 14.15 Γεύσεις στη φύση (Ε) 15.00 Ο κόσμος ανάποδα (Ε) 16.00 Γυρίσματα (Ε) 17.00 Joy (Ε) 19.00 Γλυκές αλχημείες (E) 20.00 Discover Atlas 21.00 Ειδήσεις 22.00 Πριν την καταστροφή 23.00 Πραγματικές αποδράσεις 24.00 Deadly women 01.00 Eφιάλτης πέρα από τα σύνορα

ΑΝΤ1

06.00 Ελλάς, το μεγαλείο σου (Ε) 07.00 Πρωινό ΑΝΤ1 10.00 Το πρωινό 12.50 Με αγάπη 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV Quiz 13.50 Άκρως οικογενειακόν (Ε) 15.00 Κωνσταντίνου και Ελένης (Ε) 16.00 Το καφέ της Χαράς (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.50 Oνειροπαγίδα (Ε) 18.50 Εγκλήματα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Karadayi 22.15 Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής 23.15 Grey’s anatomy 00.15 Τα καρντάσιανς (Ε)

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4 ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

MEGA

06.45 Πρωινό Mega 10.00 Πρωινό μου (Ε) 12.00 Όμορφος κόσμος 2 (Ε) 13.10 Εμείς κι εμείς (Ε) 14.00 Eιδήσεις 15.00 Ρετιρέ (Ε) 16.30 Ειδήσεις 16.40 S1ngles 2 (E) 17.40 Ήρθε κι έδεσε (Ε) 19.00 Διαμάντια και έρωτας 20.00 Ειδήσεις 21.15 Είσαι το ταίρι μου (Ε) 22.20 Στο παρα πέντε (Ε) 23.30 Μαύρα μεσάνυχτα (Ε) 00.30 Client list C 01.30 Τhe big C 02.00 Community

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

STAR, 22.00 Κωμωδία (2010) του Μάλκολμ Βένβιλ με τους Κιάνου Ριβς, Βέρα Φάρμιγκα, Τζέιμς Κάαν, Τζούντι Γκριρ, Φίσερ Στίβενς. Ο Χένρι, ο οποίος εργάζεται ως νυχτερινός εισπράκτορας σε έναν απομονωμένο σταθμό διοδίων στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης, είναι ένας άνθρωπος, που φαινομενικά, δεν έχει φιλοδοξίες, όνειρα ή στόχους. Είναι ένας άνθρωπος, που μοιάζει να υπνοβατεί στη ζωή του. Ένα πρωί όμως θα συμβεί κάτι, που θα τον βγάλει από τον λήθαργο. Θα γίνει άθελά του συνεργός σε μια κακοστημένη ληστεία τράπεζας. Αντί να αποκαλύψει τα ονόματα των πραγματικών δραστών, ο Χένρι θα αναλάβει την ευθύνη και θα φυλακιστεί. Εκεί, θα συναντήσει τον ασυμβίβαστο Μαξ, έναν κακοποιό, που έχει συνηθίσει πια τη ζωή πίσω από τα σίδερα της φυλακής και ο οποίος θα καταφέρει να βάλει μια ιδέα στο μυαλό του Χένρι, που θα του αλλάξει για πάντα τη ζωή.

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΒΟΥΛΗ

14.00 Eπιβίωση στους πόλους 15.00 Φωτίζοντας την παράδοση 16.00 Η ζωή στο νερό 17.00 Ειδήσεις 18.00 Θαλάσσιες Χελώνες 19.00 Οι κολυμβητές 20.00 Στιβ Τζομπς: Ένας εκατομμυριούχος επαναστάτης 21.00 Μαρτυρίες: Ο παράνομος τύπος της Κατοχής 22.00 Δελτίο ειδήσεων 22.15 Εστίν ουν: Θέατρο Τέχνης «Κάρολου Κουν» 23.00 Θέατρο: «Όρνιθες» του Αριστοφάνη

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

52

ΣΚΑΚΙ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΕΥΑ ΚΟΝΤΟΥ

Σκακιστικός πυρετός στον αρκτικό κύκλο

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Ξεκίνησαν στις 30/7 και βρίσκονται σε εξέλιξη τα διεθνή τουνουά «Ιδαίον Άντρον 2014» στα Ανώγεια με 73 συμμετοχές και 10ο Διεθνές Τουρνουά Γαζίου- Ηρακλείου με 82 συμμετοχές. Και τα δύο τουρνουά (ελβετικό σύστημα 9 γύρων) ολοκληρώνονται την 6η Αυγούστου.

Ξεκίνησε χθες η 41η Ολυμπιάδα σκακιού, στο Τρομσό της Νορβηγίας, μιας πόλης 72.000 κατοίκων χτισμένης επάνω σε ένα μικρό νησί, που βρίσκεται σχεδόν 400 χιλιόμετρα βόρεια από τον Αρκτικό κύκλο. Την έναρξη των αγώνων κήρυξε ο Νορβηγός υπουργός οικονομικών Siv Jensen και ο δήμαρχος της πόλης Jens Johan Hjort. Συμμετέχουν 174 χώρες στην Ολυμπιάδα των ανδρών και 137 σε αυτήν των γυναικών, αν και ο αριθμός μπορεί να αλλάξει, αφού οι διοργανωτές έχουν αφήσει ανοικτές τις συμμετοχές μέχρι και την τελευταία στιγμή, μετά την πολιτική κόντρα που είχαν με την υφιστάμενη διοίκηση της FIDE. Η Ολυμπιάδα θα διαρκέσει μέχρι 15 Αυγούστου, ενώ παράλληλα (4-15/8) θα γίνει και η Γενική Συνέλευση της FIDE, η οποία θα εκλέξει νέα διοίκηση. Υποψήφια ψηφοδέλτια είναι αυτό του σημερινού προέδρου Ιλιουμζίνοβ και αυτό του πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή Κασπάροβ. Η αναμέτρηση αναμένεται να είναι περισσότερο αμφίρροπη, σε σχέση τις προηγούμενες, οι οποίες ήταν, σε μεγάλο βαθμό, διαδικαστικές. Επιπλέον, θα έχουν και έντονο πολιτικό χρώμα, καθώς ο σημερινός

o Χθες ξεκίνησε και το 23ο Διεθνές Όπεν στην Καβάλα, σε τρία γκρουπ δυναμικότητας. Συμμετέχουν συνολικά περισσότεροι από 180 σκακιστές όλων των ηλικιών. Το τουρνουά ολοκληρώνεται την 9η Αυγούστου. o Πολύ κοντά στον τίτλο του GM βρίσκεται ο Αντώνης Παυλίδης που στο ισχυρότατο όπεν στο Παρντουμπίτσε (Τσεχία) τερμάτισε ισόβαθμος στη δεύτερη θέση με 7 βαθμούς σε 9 αγώνες (νικητής ο -Γερμανός πλέον- Λιβίου - Ντίτερ Νισιπεάνου με μισό βαθμό περισσότερο). Ο Αντώνης έχει πλέον δύο «νόρμες» GM και τρέχοντα βαθμό αξιολόγησης πάνω από 2500. o312 συμμετοχές είχε το φετινό όπεν Politiken Cup 2014 στην Κοπεγχάγη, καθώς υπήρξαν αρκετές συμμετοχές από σκακιστές που θα αγωνισθούν στην Ολυμπιάδα του Τρόμσο. Ο Μπου Ξιανγκζί επικράτησε με την εντυπωσιακή συγκομιδή των 9 βαθμών (σε δέκα παρτίδες) και απόδοση 2938. Ένα βαθμό πίσω από τον Κινέζο GM ισοβάθμησαν οι GM Ματλάκοβ, Τζόουνς, Ροντστάιν και Νέγκι που κατέκτησαν τις επόμενες θέσεις με αυτή την σειρά (μετά την άρση της ισοβαθμίας). o To 101o Βρετανικό πρωτάθλημα έγινε στο Aberystwyth (Ουαλλία) μεταξύ 19 και 30 Ιουλίου, με τελικούς νικητές τον ΙΜ Τζόναθαν Χώκινς και τον ΓΜ Ντέιβιντ Χάουελ με 8,5 βαθμούς σε 11 αγώνες. Δεν έγινε ματς - μπαράζ για ανάδειξη του πρωταθλητή. oΣτο 51ο ανοιχτό πρωτάθλημα Καναδά (43 συμμετοχές) σημειώθηκε τριπλή ισοβαθμία μεταξύ των Ολλανδών GM Σεργκέϊ Τιβιάκοβ και Ρόμπιν φαν Κάμπεν και του Ιρανού GM Ελσάν Χαέμ Μαγκαμί. Στα tie breaks ο Τιβιάκοβ αναδείχθηκε πρωταθλητής, με δεύτερο τον Ιρανό, και τρίτο τον άλλο Ολλανδό.

Η αναμέτρηση των δύο υποψήφιων προέδρων αναμένεται να είναι λιγότερο φιλειρηνική από αυτήν της φωτογραφίας

πρόεδρος είναι η επίσημη Ρωσική υποψηφιότητα, ενώ ο Κασπάροβ χαίρει της υποστήριξης των περισσότερων Δυτικών. Το προβάδισμα το έχει το ψηφοδέλτιο του σημερινού προέδρου (Kirsan Ilyumzhinov - πρόεδρος, Γιώργος Μακρόπουλος - αναπληρωτής πρόεδρος, Abraham Tolentino - γενικός γραμματέας, Jaime Aguinaldo - αντιπρόεδρος, Martha Fierro Baquero - αντιπρόεδρος, Adrian Siegel - ταμίας),

ΣΒΙΝΤΛΕΡ, Π. - ΓΚΕΛΦΑΝΤ, Μ. Gideon Japhet Memorial 2014 (5) Ο Πέτερ Σβίντλερ επικράτησε σε ράπιντ ματς οκτώ παρτίδων, που έγινε στην Ιερουσαλήμ (2nd Gideon Japhet Memorial), του Μπόρις Γκέλφαντ με σκορ 5-3. Τέσσερις παρτίδες έληξαν με νικητή, ο οποίος στις τρεις από αυτές ήταν ο Μαύρος!

1.γ4 η6 2.δ4 Ιζ6 3.Ιγ3 δ5 4.Ββ3 δxγ4 5.Βxγ4 Αε6 6.Ββ5+ Αδ7 7.Ββ3 γ5 8.δ5 β5 9.Ιxβ5 Βα5+ 10.Ιγ3 Ια6 11.ζ3 γ4 12.Βδ1 ε6 13.ε4 εxδ5 14.ε5? (σχεδιάγραμμα) 14...δ4! 15.εxζ6 δxγ3 16.βxγ3 0-0-0 17.Αδ2 Αα4 18.Βγ1 Βε5+ 19.Αε2 Ιγ5 20.Ρζ1 Ιδ3 21.Αxδ3 Πxδ3 22.Ιε2 Αγ5 23.Ιη3 Πθδ8 24.Βε1 Αε3 25.Αxε3 Πxε3 0-1

o Νικητής στο 32ο Διεθνές Όπεν που έγινε στην Ανδόρρα από 19 έως 27 Ιουλίου ήταν ο Περουβιανός GM Γκράντα Ζούνιγα με 7,5 βαθμούς σε 9 αγώνες. Πιο κάτω, ισοβάθμησαν με 7 οι GM Γκοτζολί (Γαλλ.), Γκρέταρσον (Ισλ.), Τκατσίεβ (Γαλλ.), Αλμέϊντα (Κούβ.) και ο Γάλλος ΙΜ Ντεμούτ. o Ο Ρώσος GM Αντρέι Ριτσάγκοβ ήταν ο νικητής του 7ου Διεθνούς Όπεν Παλαιόχωρας συγκεντρώνοντας 7,5 βαθμούς σε 9 παρτίδες, όσους και ο Αζέρος ομότιμός του Αζέρ Μιρζόεβ. Την τρίτη θέση κατέκτησε ο Ινδός Γκούπτα, που υπερίσχυσε στα κριτήρια ισοβαθμίας μεταξύ δέκα (!) παικτών. Στην ομάδα αυτή, που συγκέντρωσε 7 βαθμούς, και ο πρώτος Έλληνας, ο 14χρονος Ρεθυμνιώτης Νικόλας Θεοδώρου.

1

8

2

7

1

9

6

5

7

1

6

9

5

3

2

8

4

2

5

9

4

8

6

1

3

7

6

7

3

5

1

2

4

9

8

9

2

4

7

6

8

3

5

1

1

8

5

3

9

4

7

2

6

4

3

1

8

2

5

6

7

9

56

9

2

6

4

7

8

1

3

8

6

7

1

3

9

5

4

2

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

8

4

5

8

3 4

9

2 1 Εύκολο

5

1

2 3 8

5

6

7

8

9

3 4 5

6

7 4

4

2

6

2

3

1

9

1

2

7

6

1

7

6

8 9

5 3

Η ΛΥΣΗ: ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΓΡΑΙΚΥΛΟΣ 2. ΕΟΡΤΑΣΙΜΗ 3. ΡΙΖΙΚΑΡΗΣ 4. ΜΑΟΥ, ΔΑ 5. ΥΟ, ΠΟ 6. ΝΑ, ΤΣΑΒΕΣ 7. ΕΜΙ, ΑΡΙΟ 8. ΚΟΡΩΝΗΣ 9. ΟΣΤΕΟΦΥΤΟ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ 2. ΡΟΙΑ, ΑΜΟΣ 3. ΑΡΖΟΥ, ΕΡΤ 4. ΤΟΥΙΤΙ, ΩΕ 5. ΚΑΚ, ΣΑΝΟ 6. ΔΑΣΥ, ΦΗΡΑ 7. ΛΙΡΑ, ΒΙΣΥ 8. ΟΜΗ, ΠΕΟ 9. ΣΗΣΤΟΣ, ΝΟ

4

ενώ αυτό του Κασπάροβ (Garry Kasparov - πρόεδρος, Jan Callewaert - αναπληρωτής πρόεδρος, Ignatius Leong - γενικός γραμματέας, Afrika Msimang - αντιπρόεδρος, Ian Wilkinson - αντιπρόεδρος, Rex Sinquefield - ταμίας) έχει ισχυρή οικονομική στήριξη, η οποία πάντως δεν αρκεί για να κερδίσει κανείς εκλογές... Η αναμέτρηση των δύο υποψήφιων προέδρων αναμένεται να είναι λιγότερο φιλειρηνική από αυτήν της φωτογραφίας) Η Ελλάδα συμμετέχει και στις δύο διοργανώσεις. Οι συνθέσεις των ομάδων ανακοινώθηκαν πριν λίγες ημέρες και έχουν ως εξής: Άνδρες: Μπανίκας Χ., Παπαϊωάννου Γ., Μαστοβασίλης Δ., Χαλκιάς Σ., Μαστροβασίλης Θ. Γυναίκες: Μπότσαρη Α.Μ., Παυλίδου Α., Μακροπούλου Μ., Μαρκαντωνάκη Χ., Τσολακίδου Σ. Αρχηγός της ανδρικής ομάδας (εφόσον προπονητής δεν υπάρχει εδώ και αρκετούς μήνες) είναι ο Μιχάλης Καλοσκάμπης ενώ αρχηγός - προπονητής των γυναικών είναι ο Σπύρος Καπνίσης.

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

SU DO KU 3

Η Ολυμπιάδα 2014 στο Τρομσό σε εξέλιξη, όπως και τα εκλογικά μαγειρεία

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. Έλληνας ανάξιος του ονόματος 2. Η μέρα της γιορτής (επίθετο) 3. Αυτός έχει καλό ριζικό 4. α) Διπλό δίνει φυλή της Αφρικής β) Αρχικά για τον Καμίνη 5. α) 470 β) Ποταμός της Ιταλίας στη γλώσσα των ντόπιων 6. α) Δείχνει β) Ο θάνατός του βύθισε στο πένθος τη Βενεζουέλα 7. α) Δισκογραφική εταιρεία (αντίστρ.) β) Μέλος περιούσιας φυλής σύμφωνα με τους ναζιστές (αιτιατ.) β) Τυχερός όποιος έχει μπάρμπα εκεί (γεν.) 9. Οστική προσεκβολή σε άρθρωση (ο λαός τα λέει άλατα) ΚΑΘΕΤΑ: 1. Ρωμαίος στρατηγός που πολέμησε στον Ρήνο (αιτιατ.) 2. α) Ροδιά (αρχαία) β) Το μικρό κορυφαίου Ισραηλινού συγγραφέα 3. α) Τουρκικό γυναικείο όνομα β) Την αντικατέστησε η ΝΕΡΙΤ 4. α) Κιτρινωπή φιγούρα των κόμιξ (αντίστρ.) β) 805 5. α) Μισός κάκτος β) Ζωοτροφή (αιτιατ.) 6. α) Σημαίνει και πυκνό (αντίστρ.) β) Η πρωτεύουσα της Σαντορίνης (αντίστρ.) 7. α) «Η κάλπικη...» παλιά επιτυχία του ελληνικού κινηματογράφου β) Έδρα κυβέρνησης Γάλλων δωσίλογων 8. α) Κουρεμένη κόμη β) Κυπριακά συνδικαλιστικά αρχικά 9. α) Αρχαία πόλη της Θράκης β) Γαλλική άρνηση

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

53

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΡΔΙΖΟΓΛΟΥ Πώς προέκυψε η συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα; Βρέθηκα πριν από καιρό σε μια εκδήλωση για το ποδόσφαιρο μέσα από τις τέχνες, όπου μάλιστα άκουσα κι ένα ποίημα που γράφτηκε για μένα, ενώ είδα κι έναν πίνακα ζωγραφικής που με απεικόνιζε και οργάνωσε ο Νίκος ο Μάλλιαρης, με τον οποίο με συνδέει φιλία χρόνων και τον εκτιμώ απεριόριστα. Οπότε, όταν μου έγινε η πρόσκληση, δεν θα μπορούσα να αρνηθώ. Άλλωστε ήταν και άλλοι παλαίμαχοι, όπως ο Ρότσα, ο Λουκανίδης, ο Χρηστίδης, ο Μιχάλης Κωνσταντίνου και ο Μάλλιαρης. Είδαμε τον αγώνα και συζητήσαμε για ποδόσφαιρο, αλλά και για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Πώς σας φάνηκε ο Αλέξης Τσίπρας, μακριά από τα έδρανα της Βουλής; Μου έκανε εντύπωση, καθώς δεν είναι ο πολιτικός με την κλασική έννοια που έχει καλλιεργηθεί. Ο λαοπλάνος με τις φανφάρες και τα «θα». Μου έδωσε την αίσθηση ότι έχει όραμα και πρόγραμμα. Από αυτά που συζητήσαμε κατάλαβα ότι έχει στο μυαλό του συγκεκριμένα πράγματα να κάνει, όπως για παράδειγμα να δώσει έμφαση στη γεωργία, τον τουρισμό, αλλά και την ανάπτυξη στην περιφέρεια. Η Ελλάδα μπορεί να μην έχει πετρέλαια. Το δικό μας πετρέλαιο όμως είναι ο τουρισμός. Ζούμε στην ομορφότερη χώρα και δυστυχώς αν συνεχιστούν έτσι τα πράγματα, θα πεινάσουν τα παιδιά μας.

νή;

Ο Χρήστος ο Αρδίζογλου έχει σχέση με την πολιτική σκη-

Δεν είμαι κομματικοποιημένος ούτε ενταγμένος. Λέγανε κάποτε, είμαι δεξιός, ψηφίζω Ν.Δ. και άλλα τέτοια. Το πλήρωσα μάλιστα, όταν τα κόμματα έπαιζαν ρόλο και στις ομάδες, με την παρουσία μου στην Εθνική, όπου ήμουν βασικός και έχασα τη θέση μου. Ποτέ δεν κρύφτηκα όμως και ούτε θα κρυφτώ. Πάντα ψήφιζα και θα ψηφίζω ό,τι με εκφράζει. Και τώρα μπορώ να πω ότι ο κ. Τσίπρας μου φάνηκε πολύ ειλικρινής και απλός άνθρωπος. Συμμετείχα στα κοινά με τη δράση μου στον ΠΣΑΠ. Με τους Αντωνιάδη, Κούδα, Παπαϊωάννου, Χρηστίδη, Μάλλιαρη, Αποστολίδη, Λεβέντη, Δομάζο και πολλούς άλλους, όπου γινόταν πραγματικά πολύ καλή δουλειά. Και ο Σύνδεσμος όμως με βοήθησε αρκετές φορές.

«Η μπάλα στον λαό...»

Μια ταινία ή μια θεατρική παράσταση κρίνεται εν πολλοίς από το φινάλε της. Τουλάχιστον αυτό μνημονεύεται για πολύ καιρό μετά. Ωστόσο, για να φτάσουμε εκεί, χρειάζεται πολλή δουλειά από τους συντελεστές, έστω κι αν δεν είναι στη σκηνή στο κλείσιμο της αυλαίας. Κάπως έτσι ήταν και ο ρόλος του Χρήστου Αρδίζογλου, στα ποδοσφαιρικά δρώμενα της χώρας. Σπουδαίος ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ, της Εθνικής Ελλάδος, αλλά και του Απόλλωνα, που όμως δεν έμεινε στην ιστορία για τα σημαδιακά γκολ που σημείωσε. Ήταν ωστόσο πάντα μέρος τους, ως ο δημιουργός, και σε κάθε περίπτωση έμαθε να γίνεται το μόνιμο ρίγος στην πλάτη αμυντικών που τον αντιμετώπισαν. Ο παλαίμαχος διεθνής βρέθηκε προ ημερών σε δείπνο με άλλες σημαντικές μορφές του ποδοσφαίρου μας, αλλά και τον Αλέξη Τσίπρα, παρακολουθώντας όλοι μαζί το Μουντιάλ και συζητώντας για το λαοφιλές σπορ, αλλά και την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Με αφορμή αυτό το γεγονός, μιλάει στην «Αυγή» για το μέλλον του αθλήματος, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας, εν μέσω της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης που γνώρισε ποτέ η χώρα. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΑΝΟ ΚΑΤΗΦΟΡΗ

Αν εκλεγεί κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσίπρας πρέπει να πάρει σημαντικές αποφάσεις. Για την κοινωνία πρώτα απ’ όλα, αλλά και για το ποδόσφαιρο

τζάμπα και να βγάζουν κέρδος οι παράγοντες. Πού ήταν ο ΠΣΑΠ; Γιατί δεν άσκησε βέτο; Το ποδόσφαιρο πήγε 50 χρόνια πίσω. Οι παίκτες της Εθνικής είναι ήρωες που καταφέρνουν όσα καταφέρνουν, με την κατάντια του ποδοσφαίρου μας. Που είναι βέβαια και απόρροια της κοινωνίας γενικότερα. Αντέχει η Ελλάδα τρεις επαγγελματικές κατηγορίες; Η Ελλάδα αντέχει τα πάντα εκτός από την κοροϊδία. Χρειάζονται μεγάλες αλλαγές και θάρρος από κάποιον για να τις κάνει. Αν εκλεγεί κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσίπρας πρέπει να πάρει σημαντικές αποφάσεις. Για την κοινωνία πρώτα απ’ όλα, αλλά και για το ποδόσφαιρο.

Ο κ. Τσίπρας θέλει το γήπεδο. Αυτό κατάλαβα... Απλώς θέλει να γίνει γήπεδο και όχι εμπορικό κέντρο

Μιλήσατε για την Εθνική ομάδα. Γιατί έχουμε επιτυχίες κυρίως σε εθνικό επίπεδο; Δεν έχουμε ομάδες με τη σοβαρή έννοια της ομάδας. Γι’ αυτό βλέπεις στο εξωτερικό τους Έλληνες να διαπρέπουν. Όσοι έχουν τη δυνατότητα να φύγουν, βρίσκουν τον δρόμο τους. Εδώ κοιτάνε οι παράγοντες να βγάζουν χρήματα από γονείς, παίκτες, φιλάθλους και όχι να μάθουν στα παιδιά το ποδόσφαιρο όπως πρέπει. Δεν έχουμε σχολές, ακαδημίες, «δάσκαλους», ούτε και παιδεία. Αναφορικά με τα όσα βιώνουν ιστορικοί σύλλογοι, μεταξύ των οποίων και η αγαπημένη σας ΑΕΚ, υπάρχει λύση; Πιστεύετε στη λαϊκή βάση; Ασφαλώς! Οι ομάδες ανήκουν στον κόσμο τους. Από αυτές περιμένουν και οι πρόεδροι. Χρειάζεται ένας ισχυρός πρόεδρος, αλλά όχι μόνος του. Να είναι πολλοί στα πράγματα. Να υπάρχει λαϊκή εξουσία. Όπως πρέπει να γίνει και στη χώρα. Να περάσει η εξουσία στον λαό, υπό έναν ή περισσότερους ηγέτες. Να μην κάνει ο καθένας ό,τι θέλει, εξυπηρετώντας μικροπολιτικά παιχνίδια ή προσωπικά συμφέροντα. Δεν είναι κανείς αφεντικό. Όλοι είμαστε υπάλληλοι και έτσι πρέπει να λειτουργούμε. Πιάνει ένας κάποιο πόστο και ξαφνικά νιώθει ότι του ανήκει η ομάδα. Αντίστοιχα και με τη χώρα. Εδώ όμως έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης το κράτος και οι κυβερνώντες. Αυτοί άφησαν τους παράγοντες να αλωνίζουν στο ποδόσφαιρο και αυτοί μας έφεραν ώς εδώ και ως κοινωνία. Γιατί μπορεί να έχουμε αρκετούς νόμους, αλλά δυστυχώς έχουμε ακόμα περισσότερα παραθυράκια. Κλείνοντας, δεν θα μπορούσαμε να μην ρωτήσουμε για το γήπεδο της ΑΕΚ. Το συζητήσατε με τον κ. Τσίπρα;

Η δράση του ΠΣΑΠ κάποτε ήταν δυναμική. Τώρα πώς την κρίνετε; Πλέον ο ΠΣΑΠ έχει αλλοιωθεί. Δες τι γίνεται στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Καταργήθηκε μια κατηγορία, έχουμε πλέον μόνο δύο επαγγελματικές. Γιατί; Για να εκμεταλλεύονται τα παιδιά. Να παίζουν

Πρέπει να βάλει δίπλα του ανθρώπους άφθαρτους και ικανούς, ανεξαρτήτως κομματικού χρωματισμού. Το ίδιο και στο ποδόσφαιρο. Να εκμεταλλευτεί αγνούς ανθρώπους που το ξέρουν και το αγαπούν. Να απευθυνθεί στους παλαιμάχους. Στον Κούδα, στον Δομάζο, στον Χρηστίδη και σε άλλους που είναι εκτός χώρου, αλλά προέρχονται από αυτόν.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας με τους παλαίμαχους ποδοσφαιριστές Χουάν Ραμόν Ρότσα, Νίκο Χρηστίδη, Τάκη Λουκανίδη, Μιχάλη Κωνσταντίνου, Χρήστο Αρδίζογλου και τον υπεύθυνο για το ποδόσφαιρο του ΣΥΡΙΖΑ Νίκο Μάλλιαρη

Ο Αρδίζογλου με τον ποιητή Γιώργο Μαρκόπουλο που έχει γράψει ποίημα για τον παλαίμαχο ποδοσφαιριστή και το διάβασε σε πρόσφατη εκδήλωση που παρέστη. Δεξιά ο ζωγράφος Νίκος Οικονομίδης, που ζωγράφισε τον πίνακα που απεικονίζει τον Χρήστο Αρδίζογλου, ενδεικτικό του θαυμασμού και της αγάπης των φιλάθλων

Ο κ. Τσίπρας θέλει το γήπεδο. Αυτό κατάλαβα. Και της ΑΕΚ και του Παναθηναϊκού και όλων των ομάδων. Απλώς θέλει να γίνει γήπεδο και όχι εμπορικό κέντρο, πηγή κέρδους για τον εκάστοτε επιχειρηματία που θα το εκμεταλλευτεί. Πρέπει να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με τον Μελισσανίδη, να συζητήσουν και μετά να βγουν στον κόσμο να μιλήσουν. Να πουν την αλήθεια. Το γήπεδο είναι το παν για μια ομάδα. Και το ποδόσφαιρο είναι το πιο λαϊκό άθλημα. Η χαρά του λαού, η ξεγνοιασιά του, η αγάπη του.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

54

ΘΕΜΑ

Σε εκδήλωση για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εφημερίδας στα 50ά γενέθλια της έκδοσής της. Διακρίνονται (από αριστερά): Κώστας Φιλίνης, Άγγελος Ελεφάντης, Κώστας Κάρης, Λεωνίδας Κύρκος, Λευτέρης Βουτσάς και Δημήτρης Αλεξόπουλος

Αναμνηστική φωτογραφία από κοπή πρωτοχρονιάτικης πίτας. Ο Κ. Κάρης, διευθυντής τότε της εφημερίδας, μαζί με τους Σοφιανό Χρυσοστομίδη, Μανώλη Γλέζο και Λεωνίδα Κύρκο

Πάντα έχανα από τον Κάρη ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΟΥΛΙΔΟΥ

Ο Κάρης ήταν φίλος μου από τα χρόνια του Ρήγα, πριν γίνει διευθυντής μου στην «Αυγή». «Διευθυντής στην “Αυγή”»: μια έννοια ασαφής, απροσδιόριστη, που τελούσε πάντα υπό αμφισβήτηση, ένας τίτλος για τις ανάγκες της εφημερίδας προς τα έξω. Βασικά, μια ευθύνη για τα τρέχοντα και τα βασανιστικά ζητήματα οικονομικής επιβίωσης της εφημερίδας, μια αγγαρεία. Ιδιαίτερα για τους ανθρώπους του τύπου του Κάρη. Γιατί ο Κώστας ήταν ένα μυαλό λαμπερό, που ακολουθούσε ιδιόρρυθμους δρόμους, ποτέ δεν πήγαινε απ’ την πεπατημένη. Ποτέ δεν σταμάτησε στο δένδρο, έτρεχε πάντα κατά το δάσος, όμως κοντοστεκόταν για να εξετάσει τις λακούβες του δρόμου στην πορεία για το δάσος. Η εσωτερική του πυξίδα του έδειχνε αμέσως την κατεύθυνση, ήθελε ωστόσο να στρώσει καλά την πορεία του ταξιδιού. Και σ’ αυτή τη διαδικασία ήταν επίμονος, μαχητικός, ακαταπόνητος, ανεξάντλητος, αλλά και μονομανής. Περήφανος και ανιδιοτελής, καθαρός σαν γάργαρο νεράκι, χωνόταν στις συγκρούσεις κυνηγώντας τη συνέπεια της σκέψης του. Και η σκέψη του ήταν πάντα αιρετική, που, ωστόσο, ακολουθούσε με συνέπεια τις συμβατικές διαδικασίες. Ένα μείγμα που σπανίζει. (Θυμάμαι τον εαυτό μου να παρουσιάζει στον Κάρη ένα θέμα του ρεπορτάζ. Έλεγα την είδηση, τις

Ο Κάρης ήταν ένας ιδιόρρυθμος, συναρπαστικός άνθρωπος. Ήταν εμμονικός στο πλαίσιο και ανατρεπτικός στο περιεχόμενο

πληροφορίες, τα πριν και τα μετά, την άποψή μου. Ήμουν σίγουρη ότι κατείχα το θέμα, το είχα δουλέψει, το ήξερα τεχνικά, το είχα αξιολογήσει κριτικά. Και όμως. Πάντα, πάντα, ο Κάρης, την ώρα που με άκουγε τακτοποιώντας το χαρτοβασίλειό του, ξαφνικά, έθετε μια αναπάντεχη ερώτηση. Εντόπιζε μια κρίσιμη λε-

ΠΡΟΣΦΟΡΑ Στη μνήμη του Κώστα Κάρη ο Άγγελος Γκόγκογλου προσφέρει στην «Αυγή» 50 ευρώ.

πτομέρεια, που την είχα προσπεράσει ως «δεδομένη» και η διευκρίνιση της οποίας άλλαζε τη συνολική εικόνα. Σ’ αυτό το πνευματικό παιχνίδι έβγαινα ηττημένη. Και πιο πλούσια. Τον είχα μάθει και συχνά προσπαθούσα να τον προλάβω - πώς σκέφτεται ο Κάρης ήταν το στοίχημά μου. Ερευνούσα σχολαστικά το θέμα μου για να βρω την τρύπα. Σπανιότατα το πετύχαινα.) Ο Κώστας ήταν επίσης ο άνθρωπος -google- πριν εφευρεθεί το Ίντερνετ. Ήξερε απίθανες λεπτομέρειες για θέματα άσχετα. Είχε μιαν ακόρεστη περιέργεια για γνώση. Στην «Αυγή» πριν από χρόνια μας είχε ταλαιπωρήσει για μήνες με το ερώτημα «πώς κοιμούνται τα δελφίνια;». «Έχετε δει δελφίνια να κοιμούνται;» μας έλεγε, υποσημειώνοντας ότι ο εγκέφαλός τους είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένος. Μόνος του βρήκε την απάντηση: «Κοιμάται κάθε φορά ο μισός τους εγκέφαλος» μας είπε μια μέρα ικανοποιημένος. Ο Κάρης ήταν ένας ιδιόρρυθμος, συναρπαστικός άνθρωπος. Ήταν εμμονικός στο πλαίσιο και ανατρεπτικός στο περιεχόμενο. Είχε κακή σχέση με τον χρόνο, αλλά κατά έναν μαγικό τρόπο κατάφερνε να έχει ουσιαστική συμβολή τόσο στην Αριστερά όσο και στην οικογένειά του. Γιατί αυτός ο άνθρωπος, που νόμιζες ότι κοιμάται και ξυπνά στα γραφεία -του κόμματος ή της εφημερίδας- είχε και μια άλλη ζωή. Ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στην Αλίκη, τη Φανή και την Αγάθη. Με έγνοια, με κόπο, με χρόνο, τον απασχολούσε η οικογένειά του - ήταν το καταφύγιο και το εφαλτήριό του. Η άλλη πλευρά του φεγγαριού. Ασήκωτος ο πόνος της απουσίας του.

ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗΣ

Ένας ξεχωριστός επιβάτης ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ

Ήταν κι αυτός επιβάτης σε εκείνο το λεωφορείο με τους πολύτιμους ανθρώπους που μεγαλώναμε μαζί. Καθόμασταν σε κοντινά, καμιά φορά και πλαϊνά καθίσματα, σε μια διαδρομή που κράτησε καμιά δεκαπενταριά χρόνια. Ο Κώστας Κάρης ήταν από τους ξεχωριστούς επιβάτες. Άλλα χρόνια. Οι συνάδελφοι ήμασταν πιο κοντινοί, πιο αγαπημένοι, σαν καλοί συγγενείς. Όχι πως δεν είχε διαφωνίες και καυγάδες, πολιτικούς και άλλους, αλλά είχαμε μια βεβαιότητα ότι όλα αυτά τα πρόσωπα δεν θα χάνονταν, θα ήταν πάντα κοντά, ο κόσμος μας οι άνθρωποί μας, το λεωφορείο μας. Μετά άλλαξαν οι διαδρομές και τα λεωφορεία για τους περισσότερους. Στα καινούργια καθίσματα κάθονταν καλοί άνθρωποι, αλλά ελάχιστοι από αυτούς έγιναν συγγενείς. Είχαν περάσει και τα χρόνια, είχαμε μεγαλώσει. Ο άνθρωπος φτάνει σε μια ηλικία που κάνει πια νέους συγγενείς μόνο εξ αγχιστείας. Ο Κώστας ήταν από τους εξ αίματος. Όπως και άλλοι από την «Αυγή» της εποχής εκείνης που μεγαλώναμε μαζί. Είναι δύσκολο να αποτιμήσει κανείς έναν άνθρωπο που ήταν συγγενής. Θέλεις δεν θέλεις, είναι από τους ανθρώπους σου πάντα. Αυτούς που νομίζεις ότι θα υπάρχουν μονίμως κάπου γύρω, θα τους βλέπεις πάντα στη στάση, έστω και αν παίρνετε πια άλλο λεωφορείο, ότι κάποια στιγμή θα ξανακαθήσετε δίπλα στο ταξίδι. Και ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι αυτό το πάντα δεν υπάρχει. Θάνατος στη μέση της ζωής. Μερικές φορές σκεφτόμουν ότι ο Κώστας Κάρης ζούσε σε ένα παράλληλο σύμπαν. Είχε δικούς του κανόνες και ρυθμούς, διαφορετικούς από τους περισσότερούς μας. Μέσα στην καθημερινή τύρβη του επαγγέλματος που ρουφούσε τους υπόλοιπους, αυτός μπορούσε να χωρέσει πολλή καινούργια γνώση. Τέχνη, επιστήμη, παράξενα διεθνή που δεν φιλοξενούσαν οι εφημερίδες, σκάκι, παιχνίδια του μυαλού. Ένας πολύ ανήσυχος άνθρωπος, με ασίγαστη περιέργεια για ό,τι τον ερέθιζε, δηλαδή σχεδόν για όλα. Δεν είχε υπερβολικό επαγγελματισμό με την τρέχουσα έννοια του όρου, γιατί το μυαλό του δεν μπορούσε να πειθαρχήσει στην αυστηρή ύλη μόνο. Μπορούσε να τον απορροφήσει το καινούργιο ή το ασυνήθιστο και να πάει τη δουλειά πίσω, αλλά από αυτόν μάθαινες κι εσύ για πράγματα που δεν υποψιαζόσουν. Ήταν πλούτος για όλους μας να είναι στο πλάι μας. Τώρα που πήρε το λεωφορείο των άστρων, συνειδητοποιούμε καλύτερα πόσο σπάνια στόφα ανθρώπου ήταν. Αυτόν τον ρυθμό που σας έλεγα παραπάνω, τον τρόπο του δηλαδή να βλέπει τα πράγματα, την πολιτική, τη δημοσιογραφία, τον τόσο ιδιαίτερο, τον διατηρούσε ασχέτως περιβάλλοντος. Με κόστος, με συγκρούσεις, είχε αποφασίσει να καταβάλλει πάντα το τίμημα για να είναι ο εαυτός του. Χωρίς αβαρίες και συμβιβασμούς, χωρίς ιδιοτελείς υπολογισμούς, μπόρεσε μετά από τόσα χρόνια να αφήσει στην ανανεωτική Αριστερά, την «Αυγή», τη δημοσιογραφία, την πολιτική, σε μας, τη σκιά ενός ακέραιου αναστήματος, ενός υπέροχου μυαλού, ενός αγαπημένου φίλου.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

55

ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗ*

Είναι δυο-τρία πολύ σημαντικά που κατανόησα -όπως και άλλοι συνομήλικοί μου- χάρη στον Κώστα Φιλίνη από το ‘74 και μετά. Τα καταθέτω γιατί έχουν μεγάλη σημασία και σήμερα, χωρίς να θέλω να περιορίσω την αποτίμηση της αγωνιστικής ζωής του και της πολύπλευρης προσφοράς του από τα χρόνια της ΕΠΟΝ έως τον μεταδιπολικό κόσμο, μετά το ’89. Η Δημοκρατία. Βγήκαμε από τη χούντα παλεύοντας για τη Δημοκρατία, είχαμε υιοθετήσει πλήρως τον δεσμό σοσιαλισμού και Δημοκρατίας. Όμως η δογματική παράδοση αμφισβήτησης της αστικής δημοκρατίας ήταν ισχυρή και ο ογκόλιθος του μπρεζνιεφισμού βαρύς στους χώρους της Αριστεράς. Ο Φιλίνης είχε κατασταλάξει ως ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ Eσ.

Με τον Κάρη διευθυντή Με τον Κάρη δεν είχα καλές πολιτικές σχέσεις, διαφωνούσαμε ακόμη και στο τι ώρα είναι. Έχω όμως να πω ότι όσα χρόνια ήταν διευθυντής μου, ουδέποτε μου ζήτησε να αλλάξω κάτι που έγραψα, ούτε προσπάθησε να με πατρονάρει. Ήταν όμως εξαντλητικός στη ζύμωση, έσκαγε γάιδαρο. Η επιχειρηματολογία του ήταν συνεκτική και υψηλού επιπέδου. Ακόμη κι όταν καμιά φορά κατέφευγε σε πολιτικές παραδοξότητες, η ευρυμάθεια και η ευφυΐα του σε αποζημίωναν. Αυτός ήταν για μένα, και πιστεύω και για άλλους στην «Αυγή», ο δημοσιογράφος Κώστας Κάρης. Ο Κ. Κάρης, ως στέλεχος της Αριστεράς, με διαδρομή δεκαετιών, είχε μία αξιοσημείωτη ιδιαιτερότητα. Από τους ανθρώπους που μετακινήθηκαν από τον τότε Συνασπισμό, ήταν κατά τη γνώμη μου ένας από τους ελάχιστους που δεν έγιναν γενίτσαροι, αλλά διατήρησαν τη βασική πυξίδα και τις αρχές τους. Ήταν δηλαδή στον λόγο και στην ανάλυσή του σαφές το ποιοι συγκροτούν το «εμείς», ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί. Η διαφωνία ήταν όχι στο ποιοι είμαστε και ποιους εκπροσωπούμε, αλλά στο πώς θα κερδίσουμε. Όπως το καταλαβαίνω, θεωρούσε -και σε αυτό έμοιαζε στην προσέγγιση του Λ. Κύρκου- ότι η Αριστερά στην Ελλάδα δεν μπορούσε να έχει προοπτική νίκης χωρίς στρατηγική συμμαχία με τη σοσιαλδημοκρατία, με τις αναγκαίες υποχωρήσεις στη φάση που η σοσιαλδημοκρατία κυριαρχούσε. Έβλεπε, όπως και ο Λ. Κύρκος, την πολιτική κυρίως με όρους μεγάλων κοινωνικοπολιτικών μπλοκ, τα οποία η Αριστερά, κατά την άποψή του, δεν ήταν σε θέση να επιτύχει αυτονόμως. Ποτέ όμως δεν έφυγε από την Αριστερά για να της κάνει πόλεμο απ’ έξω. Ο Κάρης δεν ήταν φίλος μου, ήταν όμως για χρόνια σύντροφος και ως τέτοιον θα τον θυμάμαι. Γ. ΚΥΡΙΤΣΗΣ

Από τον Κώστα Δεν ταλαντεύτηκε. Επέμεινε, και σωστά, στην καταδίκη των καθεστώτων του υπαρκτού χωρίς ταλαντεύσεις, βλέποντας τότε, πριν το ‘89, μπροστά. Η Δημοκρατία είναι το προσφορότερο πεδίο για τις σοσιαλιστικές αλλαγές. Οι κοινωνικές αλλαγές, τα υποκείμενα των αλλαγών. Από τους πρώτους στον χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς, εισηγήθηκε την εγκατάλειψη των παραδοσιακών εξωπραγματικών αναλύσεων για τις κοινωνικές συμμαχίες της σύγχρονη Αριστεράς, τονίζοντας τη βαρύτητα των «νέων κοινωνικών κινημάτων», των νέων,

των γυναικών, των κινημάτων για δικαιώματα. Ειδικά μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Και δικαιώθηκε. Άρα, και αυτή ήταν η επόμενη συνεισφορά του, ο εγκλωβισμός σε σχήματα κομμουνιστικού κόμματος δεν αντιστοιχούσε ούτε στις νέες δυνατότητες μέσα στο διευρυνόμενο δημοκρατικό και το ευρωπαϊκό πλαίσιο, ούτε κυρίως στη συνάντηση με τις δυνάμεις που κινητοποιούσαν τα νέα κοινωνικά κινήματα. Γι’ αυτό και αποφασιστικά ήταν συνιδρυτής της Ε.ΑΡ., χωρίς να απορρίπτει τις αγωνιστικές παραδόσεις και την προσφορά, πολιτική, κοινωνική και πνευματική, των προηγούμενων δεκαετιών. Και με σταθερές αξίες, και με ανοιχτούς ορίζοντες.

*Δημοσιεύτηκε στην «Αυγή» στις 23/1/2014

Ένας δικός μας άνθρωπος Όσα ήθελα και δεν πρόλαβα να πω για τον Κώστα Αποχαιρετούμε έναν δικό μας άνθρωπο. Έφυγε αιφνίδια, πρόωρα και άδικα. Στρατευμένος από μαθητής στην Αριστερά, στα χρόνια της δικτατορίας, τότε που η Αριστερά διεκδικούσε την ηθική υπεροχή έναντι των αντιπάλων της και την ηγεμονία, κατορθώνοντας να κερδίζει συνειδήσεις νέων, αδιακρίτως κοινωνικής καταγωγής, ο Κώστας υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους του μαθητικού πυρήνα του Ρήγα στο Κολέγιο. Και κατόπιν, έτοιμος, για τη συμμετοχή στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα και το Πολυτεχνείο. Στα 40 χρόνια της στράτευσής του στο ανανεωτικό αριστερό κίνημα αναγνωρίζουμε αποτυπώματα από τη δική του συμβολή. Υπήρξε διανοούμενος, δρων διανοούμενος. Ως νεολαίος του Ρήγα, ως κομματικό στέλεχος του ΚΚΕ Εσωτερικού και αργότερα ως δημοσιογράφος της «Αυγής», διανοούμενος. Σε μια εποχή που οι απλοϊκότητες και η δέσμευση σε αλήθειες του συρμού δεν επέτρεπαν τον βαθύτερο στοχασμό, και μετά σε μια εποχή όπου ο καταιγισμός των ανεξέλεγκτων πληροφοριών ευτέλιζε την αλήθεια της πληροφορίας, ο Κώστας είχε το προτέρημα να βρίσκει χρόνο για να σκεφτεί. Ενημερωνόταν όχι μόνον για την πολιτική, την Αριστερά και τα κινήματα, αλλά και για την επιστήμη. Οι σπουδές του ως αρχιτέκτονα τού είχαν καλλιεργήσει μια ανοιχτή μορφωτική προδιάθεση, που συνέθετε το συγκεκριμένο με το αφηρημένο και ξανά πίσω στο

συγκεκριμένο. Αυτή η προδιάθεση χαρακτήριζε και την ενεργό πολιτική - δημοσιογραφική δραστηριότητά του. Δημοσιογράφος προερχόμενος από την τάξη των θετικών επιστημών. Σχημάτιζε ισχυρές απόψεις και προσπαθούσε να τις υποστηρίξει με επιχειρήματα. Με μαχητικότητα, αλλά και ικανότητα να αντιλαμβάνεται τα αντίθετα επιχειρήματα. Συχνά μας αιφνιδίαζε, γιατί ανέσυρε και υπερσημασιολογούσε επιχειρήματα και γεγονότα, στηριζόμενος, αυτός ο ορθολογιστής, στην ιδιάζουσα πολιτική διαίσθησή του. Ο Κώστας αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της δημόσιας, πολιτικής και επαγγελματικής δράσης του στην «Αυγή». Ήρθε με κομματική απόφαση, εκεί λίγο πριν τη συγκρότηση του ενιαίου Συνασπισμού, και, μαζί με άλλα στελέχη της εφημερίδας, συνέβαλε στη βαθμιαία (όχι πάντοτε ευθύγραμμη) μετατροπή της από κομματικό όργανο (έστω ανανεωτικού αριστερού κόμματος, αλλά πάντως κόμματος) σε αριστερή εφημερίδα γνώμης. Εξέλιξη που αντιστοιχούσε ή και προέβλεπε τις ραγδαίες εξελίξεις και ανασυνθέσεις του αριστερού χώρου μετά το ιστορικό 1989. Με τις αναπόδραστες συγκρούσεις, πικρίες, αλλά και επανατοποθετήσεις. Ο Κώστας συνδέθηκε μέχρι το τέλος του με την «Αυγή». Επέλεξε να αρθρογραφεί καθημερινά, ακόμη κι όταν πρωταγωνίστησε στην ίδρυση της ΔΗΜ.ΑΡ. Ήθελε να επικοινωνεί με τον αριστερό κόσμο, την ευρύτερη οι-

κογένειά του, αποδεχόμενος υποσυνείδητα το σχήμα σύμφωνα με το οποίο η ιστορία της Αριστεράς είναι ένα συνεχές διασπάσεων που τελικά οδηγούν σε λιγότερο ή περισσότερο ανθεκτική ενότητα. Οι πολιτικές απόψεις του δεν τον εμπόδισαν να συνομιλεί με απόψεις εντός και εκτός της Αριστεράς. Με την επιλογή του να παραμείνει στην «Αυγή» μέχρι τέλους, αλλά και στην ηγεσία της ΔΗΜ.ΑΡ., παρά τις διαφωνίες του, μου θύμισε αυτό που μου είχε πει σε κάποια από τις πολλές μεταμεσονύκτιες αναμονές για να δούμε το πρωτοσέλιδο της «Αυγής»: «Από τον χώρο της Αριστεράς, Νίκο, αυτή είναι η θέση μου, από εδώ θέλω να συμβάλω στο να ανοίξουν οι ορίζοντες της Αριστεράς». Μίλησα για τις μεταμεσονύκτιες αναμονές. Είναι μια παράδοση (όχι και τόσο παραγωγική) που καθιέρωσε ο Κώστας, με την ιδιαίτερη αίσθηση χρόνου που τον χαρακτήριζε. Κατά κάποιο τρόπο, η παράδοση αυτή συνεχίζεται, χωρίς να έχει αυτός καμιάν ευθύνη πλέον. Και συχνά νιώθω να συνομιλώ μαζί του. Βλέπω το χαμόγελό του, τη σπιρτάδα του βλέμματός του, που ορισμένες φορές έκλινε προς την ανεξίκακη ειρωνεία. Τη φυσική του ευγένεια, ακόμη κι όταν υπερασπιζόταν με πάθος τις απόψεις του. Τον ακούμε να μιλάει για θέματα τυπογραφικής αισθητικής, με τη ματιά του καλλιεργημένου αρχιτέκτονα. Τον αποχαιρετούμε με εκτίμηση και αγάπη. Για όσα ζήσαμε μαζί, για τις κοινές αγωνίες μας

για την «Αυγή» και την Αριστερά, για το κοινό όραμα για έναν κόσμο απελευθερωμένο από συγκαταβατικότητες, εκμετάλλευση και αλλοτριώσεις, ρατσισμούς και εθνικισμούς. Πολιτικό πρόσωπο που έδινε έμφαση στο μεταρρυθμιστικό σχέδιο της Αριστεράς, ο Κώστας πίστευε, χωρίς κανέναν ενδοιασμό, ότι ο σοσιαλισμός και η δημοκρατία ολοκληρώνουν κάθε βήμα του δυνατού μεταρρυθμισμού. Κώστα, χρηστέ και άλυπε φίλε και σύντροφε των χρόνων της νιότης μας και των ώριμων χρόνων, δεν πιστεύουμε πως έφυγες τόσο γρήγορα, τόσο αναπάντεχα. Σαν ψέματα. Έφυγες σε μια περίοδο που η στροφή για να βγούμε από την κρίση, για να υπάρξει η λαϊκή δημοκρατική εξέλιξη, επαναφέρει στην προτεραιότητα την ανάγκη μιας νέας ηθικής σχέσης με την πολιτική, την ανάδειξη των αξιών που νοηματοδοτούν το πολιτικό σχέδιο της Αριστεράς, τη διαμόρφωση μιας νέας σχέσης της Αριστεράς με τη νεολαία. Εδώ και στην άλλη Ευρώπη, που υπήρξε σταθερή στρατηγική αναφορά σου. Θα σε θυμόμαστε γι’ αυτά που ζήσαμε. Θα σε θυμόμαστε, βεβαίως, γι’ αυτά που δημιούργησες στο πέρασμά σου. Στην Αλίκη και τα δυο κορίτσια σας, την Αγάθη και τη Φανή, κληροδοτείς την περηφάνια ότι υπήρξες ο Κώστας. Και την ελπίδα ότι νεότεροι άνθρωποι θα σε μιμηθούν. ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ

Η ΑΥΓΗ

Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a

ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΜΠΑΛΤΑ

Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Εγκώμιο της απραξίας

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Το βάρος του παρελθόντος Μες στις γενεές της ανομίας Η Ύβρις η παλαιά το συνηθίζει να γεννά Την νέα Ύβριν. Αργά ή νωρίς την πεπρωμένη μέρα θα γεννηθεί. Αισχύλος, Αγαμέμνων. Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ της σημερινής Ελλάδας δεν μπορεί παρά να σηματοδοτείται από μια διαρκή επιστροφή στο παρελθόν. Η συνεχής αναψηλάφηση γεγονότων του πρόσφατου αλλά και του απώτερου παρελθόντος είναι εκ των ων ουκ άνευ προκειμένου να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τη σημερινή κατάσταση. Δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο μια αλληλουχία «χυμένου αίματος», η διερεύνηση του οποίου θα αναδείξει τις ευθύνες όλων όσοι συμμετείχαν στη διαμόρφωση της παρούσας κατάστασης. Πρωτίστως το μεγάλο βάρος πέφτει στους ώμους των ταγών της πολιτικής, οι οποίοι συμμετείχαν στη διακυβέρνηση αυτής της χώρας. Περί αυτού δεν υπάρχει, νομίζω, καμία διαφωνία στο σύνολο της κοινωνίας, εκτός βεβαίως... από τους ίδιους. Όλοι όσοι κυβέρνησαν τη χώρα τα τελευταία χρόνια δεν αρνούνται μόνο την οποιαδήποτε συζήτηση για το παρελθόν, αλλά επιδιώκουν με χίλιους τρό-

πους να το διαγράψουν, να το εξαφανίσουν. Το βάρος του είναι ασήκωτο. Το ζήτημα είναι ότι το κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον που επικράτησε τα τελευταία τουλάχιστον είκοσι χρόνια προκάλεσε δύο συναρτώμενες μεταξύ τους εξελίξεις: τη διάλυση του πόλου της λαϊκής υποκειμενικότητας, γεγονός που επέτρεψε τη σύγκλιση μεγάλου φάσματος απόψεων (πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών) μεταξύ των δύο κομμάτων εξουσίας. Οι συγκεκριμένες εξελίξεις άμβλυναν σε μέγιστο βαθμό και την αντιπαράθεσή τους (ανεξαρτήτως

Όλοι όσοι κυβέρνησαν τη χώρα τα τελευταία χρόνια δεν αρνούνται μόνο την οποιαδήποτε συζήτηση για το παρελθόν, αλλά επιδιώκουν με χίλιους τρόπους να το διαγράψουν, να το εξαφανίσουν

αν αυτή ήταν πραγματική ή επικοινωνιακή) σχετικά με τις ευθύνες τους για το «χυμένο αίμα». Σήμερα που συγκυβερνούν, η άμβλυνση μετατράπηκε σε «σιγή ασυρμάτου». Όλη η προσπάθειά τους συνίσταται στην εκστόμιση ρήσεων του τύπου «η επανεκκίνηση της οικονομίας άρχισε», «εμπρός για τη Νέα Ελλάδα», «Ξεχάστε το παρελθόν, φυγή εμπρός» μέχρι το κορυφαίο του κ. Αντώνη Σαμαρά «Η Νέα Μεταπολίτευση άρχισε». Πιστεύουν ότι η παλαιά ύβρις είναι εύκολο να καλυφθεί κάτω από ψεύτικους διθυράμβους και ασυνάρτητες κλαγγές οδηγούμενη σε λήθη αιώνια, παρέχοντάς τους την αταραξία αυτού που δεν είδε ούτε άκουσε τίποτε διότι απλώς ήταν απών. O tempora! O mores! Αγνοούν ότι η αρχαία ύβρις γεννά την νέα ύβριν. Αυτή που η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να ζει σήμερα με δικές τους ευθύνες. Οι «γενιές της ανομίας», παραπλανημένες από την Άτιδα, αυτή την παράξενη θεότητα που δυστυχώς την έχουμε εκτοπίσει από την κλασική παιδεία μας, συνεχίζουν να βολοδέρνονται ανίκανες να αναγνωρίσουν την σκληρή πραγματικότητα. Η ελληνική τραγωδία ζητάει την αντιφωνία της και μαζί με αυτή και τη λύση της.

Y

ΕΓΚΩΜΙΟ της απραξίας είναι ο τίτλος ενός μικρού βιβλίου του Γάλλου φιλοσόφου Φρανσουά Ζυλλιέν που μετέφρασε για τις ΠΕΚ ο Θάνος Σαμαρτζής. Βιβλίο εύκολα κατανοητό, ρέον, εξαιρετικά μεταφρασμένο. Το βιβλίο δεν αποτελεί ύμνο στη ραστώνη ούτε έπαινο της γλυκιάς οκνηρίας των διακοπών. Ούτε στοιχίζεται με το Δικαίωμα στη τεμπελιά που δημοσίευσε το 1880 ο Πωλ Λαφάργκ, γαμπρός του Μαρξ, για να μπερδέψει τους τότε σοσιαλιστές και όλους τους αριστερούς έκτοτε. Και που, παρεμπιπτόντως, ίσως αξίζει να ξαναθυμηθούμε. Πού αναφέρεται λοιπόν Το εγκώμιο της απραξίας; Ο υπότιτλος θέλει να ξεκαθαρίσει το ζήτημα, αλλά μάλλον το συσκοτίζει: η αποτελεσματικότητα στην κινεζική σκέψη. Περίεργος υπότιτλος για έναν ήδη περίεργο τίτλο. Μάλιστα η εισαγωγική σελίδα καθιστά το μυστήριο πυκνότερο δηλώνοντας πως το βιβλίο αποτελεί επεξεργασία διάλεξης με ακροατήριο διευθυντικά στελέχη επιχειρήσεων! Πώς συνδέονται όλα αυτά; Περί τίνος ακριβώς πρόκειται; Ο Ζυλλιέν αφιέρωσε μεγάλο μέρος του έργου του στο να καταλάβει πώς αποσταθεροποιείται η σκέψη που χαρακτηρίζει τον δικό μας πολιτισμό όταν αντιμετωπίζει την κινεζική: έρχονται τότε στο φως τα τυφλά αυτονόητα που δομούν τη σκέψης μας εκ των έσω, δηλαδή τη διέπουν καθολικά χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Το βιβλίο επικεντρώνεται στην έννοια (τη «γραμματική» για τους ρέκτες του Βιτγκενστάιν) του «σκοπού», έννοια που απουσιάζει από την κινεζική σκέψη: η κινεζική γλώσσα δεν διαθέτει καν μονοσήμαντο αντίστοιχο. Για μας είναι αυτονόητο ότι σκοπός είναι το ρητά επιδιωκόμενο αποτέλεσμα μιας δραστηριότητας. Τόσο η περιγραφή του αποτελέσματος όσο και η κατάστρωση του σχεδίου που θα το επιτύχει οφείλουν να διατυπώνονται προκαταβολικά. Όσες αντιστάσεις της πραγματικότητας δεν προβλέπονται επαφίενται στην τύχη και στις επινοήσεις της στιγμής. Η αποτελεσματικότητα συνδέεται έτσι άρρηκτα με τη δική μας δουλειά, ενώ η πραγματικότητα αποτελεί το εξωτερικό αντικείμενο (και εμπόδιο) αυτής της δουλειάς. Αντίθετα, αφετηρία της κινεζικής σκέψης περί αποτελεσματικότητας δεν είναι ένα προκαταβολικά προσδιορισμένο σχέδιο που καλείται να εφαρμοστεί σε μια εξωτερική πραγματικότητα που αντιστέκεται. Αφετηρία είναι πάντα η ίδια η πραγματικότητα, με το δυναμικό φορτίο που περικλείει κάθε στιγμή, δηλαδή τις εσωτερικές τάσεις που την οργανώνουν ενόσω αυτές διαρκώς αλλάζουν και εξελίσσονται. Η τύχη δεν υπεισέρχεται καθόλου, ενώ δική μας «δουλειά» είναι να αφεθούμε στη δυναμική της τάσης που μας αφορά (πολιτικά ή αλλιώς) απλώς υποβοηθώντας την με μικρές και αδιόρατες παρεμβάσεις. Δηλαδή αφήνουμε την πραγματικότητα να δουλέψει για μας γιατί ό,τι καλούμε αποτελεσματικότητα είναι δικό της προϊόν. Η «απραξία» παραπέμπει ακριβώς εδώ. Συναρτάται με τα παραπάνω το ότι ο κινεζικός πολιτισμός βιώνει τον χρόνο πολύ διαφορετικά, ενώ δεν έχει να επιδείξει έπη ή τραγωδίες, ήρωες ή κατορθώματα. Συγκρούσεις υπάρχουν. Αλλά αφού σωστός στρατηγός είναι όποιος νικά χωρίς να χρειάζεται να δώσει μάχη, το όνομά του δεν είναι αξιομνημόνευτο. Νίκη είναι απλώς επικύρωση του ότι επικράτησε η αντίστοιχη τάση της ίδιας της πραγματικότητας. Μπορούν αυτά να αφορούν εμάς; Η εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ είναι ίσως δυνατόν να αναλυθεί γόνιμα υπό τέτοιους όρους. Αν ναι, πρέπει άραγε να συμπεράνουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει ‘στρατηγούς’ που ακολουθούν τον κινεζικό τρόπο σκέψης χωρίς να το υποψιάζονται; Ενδιαφέρουσα ερώτηση...

Y

Το σχέδιο φαίνεται πως έχει στόχο την ίδια την κυβέρνηση της Αργεντινής. Οι «γύπες» είναι το όχημα όχι μόνο για τα ιλιγγιώδη κέρδη των ανθρώπων με τα

31

ακριβά κοστούμια, αλλά και για τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις. Τα BRICS έχουν μπει δυνατά στο διεθνές οικονομικό σύστημα και στις αναδιατάξεις ισχύος. Ένας Ρεπουμπλικανός δικαστής, ένας Ρεπουμπλικανός κερδοσκόπος και μια κυβέρνηση -»χρήσιμος ηλίθιος» στην Αθήνα, που επιχαίρει για το χτύπημα των αρπακτικών στην Αργεντινή. Θεέ μου, πόσο επικίνδυνοι είναι...

ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ

9 771109 015103