Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ
Σύνταξη: Κώστας Βούλγαρης, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Μερτίκας, Άλκης Ρήγος, Πέτρος-Ιωσήφ Στανγκανέλλης, Kώστας Χριστόπουλος ΤΕΥΧΟΣ 573
ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013
www.avgi-anagnoseis.blogspot.com
αφιέρωμα
Άντον Τσέχοφ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΡΙΤΣΕΦΣΚΑΓΙΑ Ταξίδι στη χώρα τού Ποτέ-ποτέ Σαχαλίνη: το νησί της εξορίας ΣΕΛ.1
ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΩΜΑΝΟΣ Ο Τσέχοφ και η κοινωνική επανάσταση ΣΕΛ. 2-3
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Η πρόσληψη του πεζογραφικού έργου του Τσέχοφ στην Ελλάδα (1889-2013): Μεταφραστές και εκδόσεις ΣΕΛ. 4-5
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΡΑΠΤΟΥ Το κλινικό βλέμμα του Τσέχoφ ΣΕΛ. 6
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ O Αρχιερέας του Τσέχοφ ΣΕΛ. 7
ΖΑΧΑΡ ΠΡΙΛΕΠΙΝ Από τον Ραντίσεφ στον Τσέχοφ. Ένας διανοούμενος αρκεί... ΣΕΛ. 8
Ταξίδι στη χώρα τού Ποτέ-ποτέ
Σαχαλίνη: το νησί της εξορίας
Έχουμε γνωρίσει τον Τσέχοφ ως μεγάλο πεζογράφο και θεατρικό συγγραφέα, με την πέννα του να ξετυλίγει το πανόραμα της ζωής της Ρωσίας, της πρωτεύουσας και της επαρχίας της. Στις σελίδες του κατοικεί ένας ολόκληρος κόσμος της ευρωπαϊκής Ρωσίας, άνθρωποι όλων των κοινωνικών τάξεων και επαγγελμάτων αναπνέουν, ερωτεύονται, βαριούνται και πεθαίνουν. Όλη η ρωσική και παγκόσμια λογοτεχνία κατοικείται από τους ήρωες του Τσέχοφ: στο περιθώριό της μένουν όσοι έμεναν και στο περιθώριο της ζωής - οι «ένοικοι» της νήσου ΤΗΣ ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΚΡΙΤΣΕΦΣΚΑΓΙΑ
Σαχαλίνη στην άκρη του κόσμου, άνθρωποι χωρίς επώνυμο, χωρίς παρελθόν και μέλλον, χωρίς θρησκεία, ηθική, χωρίς τα υπάρχοντα, που συνοδεύουν κάθε άνθρωπο στο σύντομο ή μακρύ ταξίδι σε τούτη τη ζωή. Το 1890, ο 30χρονος συγγραφέας έκανε ένα ταξίδι, που ακόμα και σήμερα, που οι αποστάσεις συμπτύχθηκαν χάρη στα υπερσύγχρονα μέσα και οι μετακινήσεις έγιναν άνετες και χλιδάτες, λίγοι αποφασίζουν να το κάνουν. Η πρωτεύουσα της νήσου, η πόλη Γιούζνο-Σαχαλίνσκ, Νότια Σαχαλίνη, απέχει από τη Μόσχα 9.400 χιλιόμετρα, και η απόσταση με αεροπλάνο από τη Μόσχα ως εκεί είναι 6.700 χιλιόμετρα. Το ταξίδι Μόσχα-Σαχαλίνη κράτησε για τον Τσέχοφ 81 ημέρες... Εγκαταλείποντας το νησί, μετά από τρεις μήνες παραμονής εκεί, στα μέσα του Οκτώβρη μήνα, Ο Τσέχοφ έφτασε στη Μόσχα στις αρχές του Δεκέμβρη, κάνοντας με το πλοίο της επιστροφής ακόμα ένα ταξίδι μέσω της Σιγκαπούρης και της Κεϋλάνης- στην Οδησσό. Η Σαχαλίνη ήταν στην εποχή του Τσέχοφ νησί των καταδίκων, μια γη χωρίς συντεταγμένες και με θολό καθεστώς ιδιοκτησίας: δεν γνώριζε κανείς σε ποιόν στην ουσία ανήκει - στους Ρώσους ή τους Ιάπωνες. Δεν ήξεραν καλά-καλά ακόμα τι ήταν η Σαχαλίνη - νήσος ή χερσόνησος; Τί γύρευε λοιπόν ο Τσέχοφ σ’ αυτή την Κόλαση; Πιθανόν, το ταξίδι στη Σαχαλίνη να ήταν η τελευταία προσπάθεια του Τσέχοφ «να τα βρει» με την «επίσημη σύζυγό του», την ιατρική, με την επιστήμη τέλος πάντων, και να αραιώσει τις «συνευρέσεις» με την «ερωμένη», τη λογοτεχνία. Όλο το εγχείρημα ξεκίνησε κάπως έτσι: να απογράψει τον εκεί πληθυσμό και να καταγράψει τις συνθήκες διαβίωσης από υγειονομική άποψη. «Θέλω να γράψω 100-200 σελίδες και να ξεπληρώσω μ’ αυτές ό,τι χρωστάω στην ιατρική, της οποίας της φέρθηκα σαν γουρούνι...»
Σχέδια: Γιάννης Κολιός ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ
Γιάννης Κολιός, Άντον Τσέχοφ