Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΕΝΘΕΜΑΤΑ
Kείμενα των: Μάκη Κουζέλη, Στρατή Μπουρνάζου, Βάσως Κιντή, Αλφρέδο Σεράνο Μανθίγια, Βασίλη Δρουκόπουλου, Πολυμέρη Βόγλη, Περικλή Παπανδρέου, Φωτεινής Μαργαρίτη, Μενέλαου Χαραλαμπίδη ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 745
ΚΥΡΙΑΚΗ 21 IOYΛIOY 2013
ΓΝΩΜΕΣ & ΙΔΕΕΣ - ΛΟΓΟΣ & ΤΕΧΝΕΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΜΑΝΟΣ ΑΥΓΕΡΙΔΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΙΩΑΝΝΑ ΜΕΪΤΑΝΗ, ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ
ΜΕ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΟ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Κόμμα των μελών σημαίνει μέλη, αλλά σημαίνει και κόμμα ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΚΟΥΖΕΛΗ
w Ξεκινώντας, θα ήθελα ένα γενικό σου σχόλιο για το συνέδριο, στο οποίο ήσουν και σύνεδρος. Οι λόγοι για τους οποίους συγκλήθηκε το συνέδριο, πράγματι, ικανοποιήθηκαν. Και αυτό καταγράφηκε στις συνειδήσεις των συμμετεχόντων, αλλά και στους γύρω γύρω. Πέτυχε να είναι ένα συνέδριο ιδρυτικό, με την έννοια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ που αντιστοιχεί σε αυτό που τον έκαναν τα αποτελέσματα των εκλογών έχει πλέον θεσμική υπόσταση. Ταυτόχρονα, στο συνέδριο φάνηκε —και θα φανεί και στο κόμμα το επόμενο διάστημα— ότι υπάρχουν δύο «κόσμοι»: αυτοί που ήταν ενταγμένοι από παλιότερα, σε προϋπάρχοντες κομματικούς σχηματισμούς, και εκείνοι που έχουν σχέση με αυτό το οποίο γίνεται σιγά σιγά ο ΣΥΡΙΖΑ τον τελευταίο χρόνο. Προφανώς υπάρχουν γεφυρώσεις και κοινά στοιχεία, αλλά η διάκριση είναι υπαρκτή. w Αυτός ο «δεύτερος κόσμος» εκπροσωπούνταν στους 3.500 συνέδρους; Σαφέστατα, όπως εκπροσωπούνταν και στη συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ, στα τέλη του 2012. Και νομίζω ότι τώρα είναι πιο κατασταλαγμένος ως προς το «θετικό σοκ» των εκλογών. Επειδή αναφέρθηκες στον αριθμό, βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον το ότι η συμμετοχή ήταν πραγματική: ο κόσμος βρισκόταν στην αίθουσα, παρακολουθούσε, συμμετείχε, μίλαγε με ενθουσιασμό, έγνοια, μερικές φορές και με θυμό, αλλά μίλαγε. Μια δεύτερη διάκριση, μετά από αυτή που ανέφερα παραπάνω, είναι μεταξύ μεγαλύτερων και νεότερων ηλικιακά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια εξαιρετική νεολαία, και το είδαμε ξανά στο συνέδριο: νέους με ενθουσιασμό, που διαβάζουν, είναι έντονα πολιτικοποιημένοι, διαθέτουν θεωρητικό εξοπλισμό. w Και επίσης είναι «κινηματίες»… Βέβαια. Και εκείνο που, κατά τη γνώμη μου, παντρεύει το παλιό κόμμα με το καινούργιο είναι ότι το καινούργιο έρχεται από την κινηματική πλευρά. Γι’ αυτό δεν φοβάμαι ότι θα γίνουμε «νέο ΠΑΣΟΚ». Η κινηματική προέλευση πολλών νέων μελών συνιστά ουσιώδες στοιχείο, και φτιάχνει πολλές εν-
Ο Μάκης Κουζέλης διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών
Γιόζεφ Νέμεθ Λάμπεθ, «Γυμνή πλάτη κόκκινου άντρα», 1912
διαφέρουσες εσωτερικές διαφοροποιήσεις. Η κινηματική «συνιστώσα», ας την πούμε έτσι, και πιο νέα σε ηλικία είναι και συνδέεται με την αλματώδη αύξηση της απήχησης του ΣΥΡΙΖΑ. Για να ολοκληρώσω αυτό το πρώτο σχόλιο, θα έλεγα ότι είχαμε ένα συνέδριο πολύ ζωντανό, ίσως μάλιστα -κάπως ιδιότροπα— «υπερπολιτικοποιημένο». Είναι χαρακτηριστικό ίσως πως αυτή η «υπερπολιτικοποίηση» επενδύθηκε, κάπως μετατοπισμένα, στα διαδικαστικά θέματα. Είχαμε πάντως ένα συνέδριο επιτυχημένο, πολύ ζωντανό και πολύ αισιόδοξο. w Και αν κάνουμε τη σύγκριση με τη συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ, κάποιους μήνες πριν; Τα συνέδρια και οι συνδιασκέψεις είναι δύσκολο να συζητήσουν σε βάθος και να λύσουν κάτι, φτιάχνουν ωστόσο, και πολύ έντονα μάλιστα, μια ατμόσφαιρα. Ανάμεσα στη συνδιάσκεψη και το συνέδριο βλέπουμε λοιπόν μια αποσαφήνιση
και ωρίμανση. Στη συνδιάσκεψη υπήρχε πολύ μεγάλη έγνοια του κόσμου να ενοποιηθούμε, να γίνουμε κόμμα των μελών, το «ένα μέλος, μία ψήφος». Αυτό που αποτελούσε κύρια αντίληψη στη συνδιάσκεψης, τώρα είναι κατακτημένο. Ωρίμασε ο κόσμος, ωρίμασε το κόμμα, ωρίμασαν οι θεσμοί του κόμματος, ορατά. Αν συνυπολογίσουμε και μικρές, αλλά σημαντικές κινήσεις, στο επίπεδο της διαδικασίας (όπως ότι μειώθηκε ο αριθμός των μελών της Κεντρικής Επιτροπής, και πιθανότατα θα μειωθεί και ο αριθμός των μελών της Γραμματείας), αντιλαμβανόμαστε πως γίνεται συνείδηση ότι δεν έχει νόημα φτιάχνουμε όργανα που δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Και είναι πολύ ενδιαφέρον, και ευχάριστο, να δούμε πώς, μέσα σε αυτό το κλίμα, ωριμάζουν και τα στελέχη. Θα πω μόνο ένα παράδειγμα, για έναν συνάδελφο από το Πανεπιστήμιο, τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Συμφωνώ με όσα λέει — αλλά δεν πρόκειται περί αυτού: μου έκανε εντύπωση ο τρόπος που έχει ωριμάσει όταν μιλάει, και ρητορικά και πολιτικά, όχι σε σχέση με τρία χρόνια πριν, αλλά με ένα εξάμηνο πριν. Και αυτό, ανεξάρτητα από τις θέσεις που υποστήριξαν, ισχύει για μεγάλο μέρος του δυναμικού των στελεχών. Και, κατεξοχήν, για τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα. Το τονίζω αυτό, την υψηλή ποιότητα των τοποθετήσεων αλλά και των κειμένων, επειδή δεν είναι καθόλου δεδομένο. Και χαίρομαι πολύ που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τον Αριστείδη Μπαλτά, έναν σοβαρό διανοούμενο με γερή θεωρητική αντίληψη, να συνθέτει τις θέσεις και τα προγραμματικά του κείμενα. Ίσως κάποιος που διαφωνεί με τις θέσεις (λ.χ. για την Ευρώπη, τις συμμαχίες κλπ.), να μη συμφωνήσει, αλλά νομίζω πρέπει να έχουμε την ορθοκρισία και μεγαλοφροσύνη να διακρίνουμε το επίπεδο της συζήτησης, που είναι πολύ υψηλό, από τη διαφωνία μας. w Είπες πριν για τα θετικά. Ποια θεωρείς αρνητικά σημεία αυτού του επιτυχημένου συνεδρίου; Δεν ήταν καλές οι στιγμές της αποδοκιμασίας στον Λαφαζάνη. Όχι επειδή συμφωνώ μαζί του —και μπορώ να καταλάβω ως σε ένα σημείο την αντίδραση—, αλλά επειδή δείχνουν μια πόλωση, την οποία το κόμμα πρέπει να επιλύσει. Το πιο αρνητικό σημείο πάντως, για μένα, είναι τα χωριστά ψηφοδέλτια. Θεωρώ ότι εδώ οι χειρισμοί δεν ήταν σωστοί και από τις δύο πλευρές, χωρίς να τις εξισώνω. Και είναι κρίμα, επειδή συνολικά το ζήτημα των τάσεων και των συνιστωσών, ένα ζήτημα για το οποίο τα «κοράκια» περίμεναν να τσακωθούμε, δεν πήΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 28