Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΕΝΘΕΜΑΤΑ
Κείμενα των: Μαρίας Καλαντζοπούλου, Αγάπιου Λάνδου, Στέφανου Δημητρίου, Σίσσυς Βελισσαρίου, Δήμητρας Σπαθαρίδου, Πέτερ Τόμας, Γιώργου Σουβλή, Κώστα Σπαθαράκη, Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου,Νίκου Κουραχάνη, Νίκου Μπελαβίλα ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 788
ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΜΑΪΟΥ 2014
ΓΝΩΜΕΣ & ΙΔΕΕΣ - ΛΟΓΟΣ & ΤΕΧΝΕΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΜΑΝΟΣ ΑΥΓΕΡΙΔΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΙΩΑΝΝΑ ΜΕΪΤΑΝΗ, ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ
H δική μας πρώτη φορά ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΛΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ Είμαστε μια μέρα πριν από αποφασιστικής σημασίας επιλογές για το μέλλον μας. Μολονότι διακυβεύονται αύριο πολλά, σε όλες τις γεωγραφικές κλίμακες, θα επικεντρωθώ στο μέλλον μας σ’ αυτή την πόλη, ειδικά τώρα που κανείς μας δεν κινδυνεύει να κατηγορηθεί για αλίευση σταυρών προτίμησης. Γιατί μοιάζει ίσως δύσκολο να πείσεις ότι υπάρχουν άνθρωποι ανιδιοτελείς στην αγωνία τους για την πόλη, στην προσπάθειά τους για μια προεκλογική προετοιμασία (και όχι «εκστρατεία»), που καταθέτουν απεριόριστο κόπο χωρίς να μοιράζουν υποσχέσεις, χωρίς να πληρώνονται γι’ αυτόν, χωρίς κανείς να κάνει κανέναν να ντρέπεται. Και όμως. Η δικιά μας πρώτη φορά είναι που μαζευτήκαμε τόσο πολλοί και πολλές, υποψήφιοι και μη, που δουλέψαμε με τρόπο που μας έκανε περήφανους και πριν και ασχέτως της επίδοσης στην κάλπη την προηγούμενη και την ερχόμενη Κυριακή. Ο τρόπος στον οποίο αναφέρομαι, δεν είναι πρωτόγνωρος στους ανθρώπους της Ανοιχτής Πόλης, η ευρύτητα όμως των συνεργασιών και το πάθος και η επαγγελματική σοβαρότητα ως προς την κλίμακά τους ήταν. Η ανοιχτότητα κι η ειλικρίνεια στην προσέγγιση της προσπάθειας αυτής είναι κάτι που χαρακτήρισε όλους μας, από τον αυριανό ελπίζω δήμαρχο, τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη μέχρι τον κάθε συνεργάτη, φανερό ή αφανή, υποψήφιο ή μη. Κι είναι τόσο μεγάλη η περηφάνια μας για το πώς δουλέψαμε, τι δημιουργήσαμε, πως το διαπραγματευτήκαμε και μεταξύ μας και με τον κόσμο, που μολονότι τα αποτελέσματα της περασμένης Κυριακής ήρθαν να την επιβεβαιώσουν αυτή την περηφάνια, είναι ταυτόχρονα και ανεξάρτητη, αδιαπέραστη απ’ αυτά. Εγχειρήματα όπως η Ανοιχτή Πόλη, ως συνθήκη συστράτευσης, δημιουργίας, νοιαξίματος για τους ανθρώπους της πόλης, για εμάς τους ίδιους δηλαδή, είναι γνωστά και έχουν καρποφορήσει όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας. Μιλάω εδώ για την Αθήνα, γιατί αυτή την εμπειρία έζησα από μέσα και ξέρω καλά. Στην Αθήνα, καταφέραμε με ποσοτικούς όρους πιο πολλά, ίσως γιατί στην Αθήνα είναι οξύτερες οι συνθήκες της κρίσης, όχι μόνο με όρους κεντρικών πολιτικών επιλογών αλλά και με όρους δημοτικής αρχής. Στην
Αθήνα, αυτά τα τέσσερα χρόνια την κρίση την έβλεπες, την ένιωθες, την έκοβες ή σ’ έκοβε με το μαχαίρι. Στην Αθήνα φάνηκε πιο τρανταχτά η επίφαση «νομιμότητας» που απ’ την άλλη μεριά υποστήριζε τις πρακτικές των φασιστών, χέρι-χέρι με την κεντρική πολιτική σκηνή που νομιμοποιούσε τη ρατσιστική και δολοφονική ατζέντα τους, υιοθετώντας τη συχνά ρητά. Τα πογκρόμ εναντίον μεταναστών, τις περιπολίες των νεοναζί στις πλατείες, τις «σκούπες» και τις επιδρομές εναντίον αντιφασιστών, εμείς εδώ τα είδαμε στις γειτονιές μας, όχι μόνο στην τηλεόραση. Την απουσία του δήμου, την απάθεια στην κατάλυση κάθε «νομιμότητας» εφόσον αυτή προέρχεται απ’ την αστυνομία, το οργανωμένο έγκλημα, τα οργανωμένα συμφέροντα ή τις νεοναζιστικές συμμορίες, εμείς εδώ τα είδαμε «στο πεδίο». Επιπλέον, είμαστε μάλλον τυχεροί που απέναντί μας δεν είχαμε μια οργανωμένη μαφία-δημοτική παράταξη τραβεστί που να μοιράζει λεφτά, συσσίτια, περιστασιακά μεροκάματα και ψεύτικες ελπίδες (ή και τρόμο αν δεν πιάνουν τα καλοπιάσματα), όπως στη μακρινή Ρωσία, στην κοντινή Βουλγαρία και αλλού ακόμα πιο κοντά. Σ’ αυτό το τοπίο, όπου όλοι κι όλες και υπό όλες τις ιδιότητές μας, κάτοικοι της πόλης, μέλη συλλογικοτήτων, ειδικοί στον τομέα μας κ.ο.κ. γνωρίζουμε τι έγινε, τι δεν έγινε και τι μπορούσε και μπορεί να γί-
νει σε επίπεδο δημοτικής διοίκησης και διεκδίκησης, δεν χωράει παθητικότητα και αδράνεια. Η Αθήνα είναι αυτή που είναι, χρειάζεται και χρειαζόμαστε πράγματα απλά, μικρά και πολλά που τα ξέρουμε όλοι, οι ανάγκες είναι άμεσες και περιθώρια αποστασιοποίησης καθ’ οιονδήποτε τρόπο δεν έχουν απομείνει. Τον δήμο της Αθήνας πρέπει να τον πάρουμε ως Ανοιχτή Πόλη όχι μόνο γιατί θέλουμε και μπορούμε, αλλά και για να δικαιωθεί και να καθιερωθεί ένα παράδειγμα τρόπου, δημοκρατίας και αυθεντικά αυτοδιοικητικής και ακηδεμόνευτης προσπάθειας. Ένα αναμφισβήτητα «αριστερό» παράδειγμα, όπου όμως το πρόσημο της «αριστεράς» με την έννοια της εντιμότητας, του συλλογικού, του «για όλους» υπάρχει εκεί ακόμα κι αν δεν το πούμε ούτε στην προσευχή μας. Αυτό το πρότυπο μας αναλογεί να το υπερασπιστούμε, να το εφαρμόσουμε και να το κάνουμε κυρίαρχο. Αυτή είναι λοιπόν η δική μας «πρώτη φορά»: ότι γίναμε πολλοί και προσπαθούμε να ανατείλει ένα κοινωνικό υπόδειγμα για το πολιτεύεσθαι, για τη συμμετοχή στα κοινά, όμορφο, ρεαλιστικό, δημοκρατικό και γνήσιο. Ας είμαστε λοιπόν όλοι κι όλες γενναιόδωροι για να έχουμε όλοι μαζί από μεθαύριο μια καλύτερη μοίρα σε μια πιο ανοιχτή πόλη.
Ανρί Μαγκέ, «H τσιγγάνα στο ατελιέ», 1906
Οι κάλπες και «το συρίζα» Απ’ όταν θυμάμαι τον εαυτό μου —και σίγουρα από τότε που άρχισα να ψηφίζω— όλες οι εκλογές ήταν πάντα «κρίσιμες», «ιδιαίτερα κρίσιμες» ή «αποφασιστικές». Δεν μπορώ να θυμηθώ αναμέτρηση «χαλαρή». Ίσως είναι έμφυτη τάση του ανθρώπου, ειδικά του πολιτικού ζώου άνθρωπος, να αποδίδει σημασία σ’ αυτό που κάνει, ιδίως στις στιγμές της κορύφωσής του — και καλά κάνει. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι όλες οι εκλογές, από γεννήσεως μάλλον εκλογών, βαφτίζονται «κρίσιμες», κάποιες πράγματι είναι κρίσιμες. Και οι αυριανές ευρωεκλογές είναι κρίσιμες και ιδιαίτερες: και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη και για την Αριστερά (και μάλιστα, για να πιάσουμε μια από τις παραμέτρους που συχνά ξεχνάμε, ιδιαίτερα λόγω της Ακροδεξιάς που απλώνεται). Εκλογές με υπαρξιακή σημασία, και για τα τρία παραπάνω επίπεδα. Οι ευρωεκλογές στην Ελλάδα ήταν πάντα κάτι σαν Β΄ Εθνική, όπου οι ψηφοφόροι εκτονώνονταν, διαμαρτύρονταν, και ψήφιζαν με κριτήριο τα καθ’ ημάς. Τα λίγα χρόνια της κρίσης άρκεσαν για να αλλάξει ριζικά η κατάσταση. Σήμερα, δεν μπορείς να μιλήσεις για την Ελλάδα χωρίς να μιλήσεις για την Ευρώπη, αλλά και το αντίστροφο. Ισχύει αυτό για την Ελλάδα γενικά, και για την Αριστερά της ειδικότερα. Εμείς, εδώ —και σε ένα βαθμό καλά κάνουμε, όταν δεν μας ρουφάνε μέσα τους— βλέπουμε τις αδυναμίες, τις υστερήσεις, τα προβλήματα της Αριστεράς μας. Το ίδιο άλλωστε κάνουν, λίγο-πολύ, όλοι παντού. Εστιάζοντας όμως αποκλειστικά στα «εσωτερικά» μας, χάνουμε συχνά κάτι ουσιώδες: ότι παρά τα προβλήματα ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί για όλο τον προοδευτικό κόσμο της Ευρώπης (ίσως και του πλανήτη!), ελπίδα, προσμονή, τον άλλο δρόμου. Το ξέρει όποιος βρέθηκε σε συνέδριο, διαδήλωση, επιστημονικό, πολιτικό ή κινηματικό γεγονός στην Ευρώπη. «Όλο για το “συρίζα” με ρωτάγαν: τι λέει το “συρίζα” γι’ αυτό και για κείνο, πώς πάει το “συρίζα”, τι θα κάνει το “συρίζα”», μας έλεγε ένας φίλος, ο οποίος μάλιστα δεν το είχε καν ψηφίσει (το «συρίζα») τον Μάη! Πού να τολμήσει να το πει, θεωρούνταν εντελώς δεδομένο — και νομίζω μάλιστα ότι μετά από την εμπειρία του εξωτερικού έγινε κι αυτός «συρίζα» ή έστω «φιλο-συρίζα». Άλλο παράδειγμα, η λίστα Τσίπρα στην Ιταλία, που κατάφερε να συνενώσει δυνάμεις διασπασμένες, ετερογενείς και εν πολλοίς ηττημένες. Δεν είναι λοιπόν ψέμα, ούτε έκφραση εθνικής (ή αριστερής) αυταρέσκειας να πούμε ότι όλη η (προοδευτική) τουλάχιστον Ευρώπη κοιτάζει στην Ελλάδα. Ας το ξέρουμε αυτό, όχι για να φουσκώνουμε ανοήτως από σα διάνοι, αλλά για έχουμε αίσθηση των μεγεθών και των ευθυνών. Στις κάλπες λοιπόν, και με τη νίκη! ΑΓΑΠΙΟΣ ΛΑΝΔΟΣ