Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΕΝΘΕΜΑΤΑ
Kείμενα των: Στρατή Μπουρνάζου, Μάνου Αυγερίδη, Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου, Γιάννη Ζαϊμάκη, Κλειώς Παπαπαντολέων, Ιωάννας Μεϊτάνη, Μatthew Goodwin, Willy Pelletier Nicolas Lebourg, Χόρχε Μορούνο, Νίκου Σαραντάκου, Βαγγέλη Καραμανωλάκη, Δώρας Κοτσακά ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 789
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 IOYNIOY 2014
ΓΝΩΜΕΣ & ΙΔΕΕΣ - ΛΟΓΟΣ & ΤΕΧΝΕΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΜΑΝΟΣ ΑΥΓΕΡΙΔΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΙΩΑΝΝΑ ΜΕΪΤΑΝΗ, ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ
Χωρίς το κοκαλάκι της νυχτερίδας ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΑΥΓΕΡΙΔΗ
Η νίκη ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΥ Νίκη. Νίκη, σαφής, ιστορική για τα δεδομένα της χώρας, με ευρωπαϊκή σημασία. Αυτό σημαίνει η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές. Το γράφουν, σε διαφορετικούς τόνους, όλα τα έγκυρα διεθνή μέσα ενημέρωσης, όχι μόνο ο Guardian (που για τους Μουρούτηδες είναι κάτι μεταξύ Αυγής και Unfollow), αλλά και το BBC και η Monde και οι Financial Times. Tο ξέρουν πολύ καλά και οι κυβερνητικοί, όσο κι αν προσπαθούνε να βαφτίσουν το κρέας ψάρι, και να μας πουν ότι νικητής δεν είναι ο πρώτος, αλλά ο δεύτερος, μπορεί και ο τέταρτος (και ίσως αν η ΔΗΜΑΡ ήταν ακόμα στην κυβέρνηση να βρίσκαν τρόπο να πούνε ότι κι αυτή πέτυχε, αν όχι εξαιρετική, πάντως «ικανοποιητική» επίδοση). Το ξέρουν καλά, αλλιώς ποιος ο λόγος και των ανασχηματισμών και του ενσκήψαντος αιφνίδιου έρωτα για την απλή αναλογική; Ο λόγος που γράφω αυτό το τόσο στοιχειώδες, σχεδόν αυτονόητο (παρά την απέχθειά μου για τα αυτονόητα) είναι επειδή νομίζω ότι υπάρχει μια κατηγορία που έχει νιώσει λιγότερο τη νίκη. Και αυτή είναι, παραδόξως, οι φίλοι, τα στελέχη και οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Οι λόγοι είναι πολλοί: ότι όλοι είμαστε εντός του κυρίαρχου λόγου των καναλιών, που μας επηρεάζει πολύ περισσότερο από ό,τι νομίζουμε, καθώς αυτός ορίζει το πλαίσιο της κουβέντας· οι μεγάλες, ίσως και υπερβολικές προσδοκίες· μια μόνιμη κατάσταση γκρίνιας, γνώριμη και από παλιότερα στην Αριστερά, που στα χρόνια της κρίσης έχει βαθύνει, καθώς ενσωματώνουμε την ήττα· το ότι ο λόγος μας, μερικές φορές, δεν εμπνέει ούτε εμάς τους ίδιους. Σύμφωνοι. Όμως, ας σκεφτούμε: Αν σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα ένα κόμμα αριστερό, ριζοσπαστικό, κομμουνιστογενές έβγαινε πρώτο με διαφορά 4% υπήρχε πε-
Έμιλ Νόλντε, «Χορός γύρω από το χρυσό μοσχάρι», 1910
ρίπτωση να μην πανηγυρίζαμε; Να σκεφτόμαστε ότι θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη η διαφορά, ότι το 4% είναι μικρό; Ασφαλώς όχι. Δεν τα λέω όλα αυτά για να πω ότι όλα καλώς καμωμένα. Κάθε άλλο. Πιστεύω ότι είναι πολλά αυτά που πρέπει να συζητήσουμε και να αλλάξουμε και στον ΣΥΡΙΖΑ και στον τρόπο που κάνουμε πολιτική. Αλλά κάθε κριτική, για να είναι αποτελεσματική, πρέπει να εδράζεται στην πραγματικότητα. Και αυτή η πραγματικότητα είναι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Θα τελειώσω ανοίγοντας μια κουβέντα που λέω να συνεχίσουμε. Χρειαζόμαστε καλές εκτιμήσεις και αναλύσεις του εκλογικού αποτελέσματος· και για τον ΣΥΡΙΖΑ και συνολικότερα. Τις χρειαζόμαστε όμως όχι για να έχουμε να λέμε ότι κάνουμε φοβερές αναλύσεις ή για να γεμίζουμε σελίδες, αλλά ως εργαλείο για τη σκέψη και την πράξη. Με άλλα λόγια, δεν είμαστε ψυχροί παρατηρητές· έχουμε εμπλοκή, αναλύουμε τα πράγματα επειδή θέλουμε να τα αλλάξουμε. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για όλα. Για παράδειγμα, το θέμα δεν είναι να περιφέρουμε, από κανάλι σε κανάλι, τη «βαθιά (ή και βαθύτατη) ανησυχία» μας για τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής, το θέμα είναι τι μπορούμε να κάνουμε για να μειωθούν. Και όσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι δεδομένο ότι τόσο οι αυτοδιοικητικές όσο και οι ευρωεκλογές εκλογές κινητοποίησαν κόσμο, δυνάμεις, διάθεση, που πολλές φορές κατέληξαν σε σημαντικές νίκες όπως στην περιφέρεια Αττικής. Το θέμα λοιπόν, πέρα, από τις αναλύσεις, είναι τι να κάνουμε. Τι να κάνουμε, ώστε αυτό το δυναμικό να συνεχίσει να δρα, οι νίκες να εκφραστούν σε απτή πραγματικότητα στην καθημερινότητα των πολιτών, στο ύφος της εξουσίας, στα μυαλό των ανθρώπων. Το θέμα, λοιπόν, είναι τώρα τι κάνουμε.
Το μήνυμα εστάλη επιτυχώς· προς πάσα κατεύθυνση. Ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφεται ως η πρώτη πολιτική δύναμη στην Ελλάδα. Η τελευταία με τη σειρά της, ως η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που στη ρευστότητα των καιρών επιλέγει Αριστερά. Δεδομένα σημαντικά, ιστορικά και πρωτόγνωρα. Πέρα, ωστόσο, από την αναβαθμισμένη παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο και τις δυνατότητες που αυτή ανοίγει, μετά τις τριπλές εκλογές του Μαΐου, τι είναι αυτό που πραγματικά μένει; Μένει, πρώτον, μια σπουδαία εμπειρία δράσης, μέσα από τους χιλιάδες ανθρώπους που κινητοποιήθηκαν· εμπειρία που πρέπει να αποτιμηθεί και να συνεχιστεί. Και, δεύτερον, ένα πολύ απτό και άμεσο δεδομένο: εικοσιένας δήμοι και δύο περιφέρειες έχουν κατακτηθεί από υποψήφιους που στήριξε η Αριστερά – θα πρόσθετα και τους τέσσερις δήμους που κέρδισαν υποψήφιοι της Λαϊκής Συσπείρωσης αλλά αυτοί, όπως μας δείχνει η ζωή, είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Η περιφέρεια Ιονίων Νήσων, λοιπόν, και η μεγαλύτερη όλων, η περιφέρεια Αττικής «ανήκουν» στην Αριστερά. Όχι ως τρόπαια, αλλά ως πεδία άσκησης μιας διαφορετικής πολιτικής, ενός αντι-παραδείγματος στην έως τώρα εμπεδωμένη πολιτική των ανισοτήτων και των καταστροφικών κυβερνητικών επιλογών. Μαζί τους, η Λάρισα, η Κοζάνη, η Κέρκυρα, η Λειβαδιά και άλλες πόλεις, δέκα δήμοι της Αττικής με διαφορετικό μείγμα πληθυσμών και ιδιαίτερες ανάγκες. Και, ακόμα, μια σειρά περιπτώσεις όπου, παρότι οι αριστεροί υποψήφιοι δεν κέρδισαν, θα έχουν ισχυρή παρουσία ως αντιπολίτευση. Δεν τα παραθέτω αυτά για λόγους εντυπωσιασμού. Το κάνω γιατί εδώ πιστεύω πως βρίσκεται η μεγάλη ευκαιρία του ΣΥΡΙΖΑ να αποδείξει τους λόγους για τους οποίους θέλει να κυβερνήσει και το ότι μπορεί και πρέπει να το κάνει. Όχι για να κυβερνήσει «η Αριστερά» ως μια αόριστη οντότητα που θα αλλάξει ως διά μαγείας το τοπίο. Αλλά γιατί «η Αριστερά», ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο, είναι οι άνθρωποι και οι συλλογικότητές τους· άνθρωποι σαν τους υπόλοιπους με τα καλά και τα στραβά τους, αλλά που ενεργοποιούνται στα κοινά, στην πλειοψηφία τους, για να προσφέρουν· που έχουν μιαν άλλη αντίληψη για τη διοίκηση ενός δήμου, μιας περιφέρειας ή ενός κράτους και αγωνίζονται να τη μεταδώσουν στους συμπολίτες τους – και συγχρόνως να τη διαμορφώσουν κι εκείνοι ξανά και ξανά, μέσα από μια σχέση αλληλεπίδρασης και συμμετοχής. Πολλές δημοτικές παρατάξεις έδωσαν σημαντικά δείγματα γραφής. Έδειξαν πως το πρόγραμμα και η συστηματική δουλειά υποδομής, η σύγκρουση και ο δυναμισμός πέρα από παλαιού τύπου κοκκορομαχίες, η ειλικρίνεια, η εντιμότητα και η αναγνώριση των αδυναμιών δεν είναι ονειρώξεις ρομαντικών, αλλά τα βασικά στοιχεία μιας σύγχρονης και ρεαλιστικής αριστερής διακυβέρνησης. Μένει να αποδειχτούν όλα αυτά και μετεκλογικά, για να γίνει η Αττική, και όχι μόνο αυτή, ένα εργαστήρι του buon governo, όπως γράφει ο Αντώνης Λιάκος («Οι εκλογές του 2014 έκλεισαν ένα κύκλο. Πώς θα ανοίξει ο επόμενος είναι ζητούμενο», ηλεκτρονικό περιοδικό Χρόνος, τχ. 13, 5.2014) και τελικά για να νικήσουμε. Γιατί νίκη για μας δεν είναι η κατάκτηση της εξουσίας αλλά η ανατροπή της στην πράξη.