LE
MONDE
EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΟΛΙΒΙΑ
Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013 TEYXOΣ 31
diplomatique
«Εγώ, ο πρόεδρος της Βολιβίας, όμηρος στην Ευρώπη» Οι αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν σχετικά με τις διαστάσεις που έχει λάβει η αμερικανική κατασκοπεία συνάντησαν μάλλον χλιαρές αντιδράσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες. Οι ίδιοι, ωστόσο, δεν δίστασαν να ακινητοποιήσουν το αεροπλάνο του προέδρου της Βολιβίας Έβο Μοράλες, επειδή υποψιάζονταν ότι μετέφερε κρυφά τον Αμερικανό. Του Evo Morales Ayma*
Σ
τις 2 του περασμένου Ιουλίου έλαβε χώρα ένα από τα πλέον ανήκουστα περιστατικά στην ιστορία του διεθνούς δικαίου: αρχικά η απαγόρευση στο αεροπλάνο του προέδρου του πολυεθνικού κράτους της Βολιβίας να πετάξει πάνω από τον εναέριο χώρο της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, κατόπιν η ομηρεία μου στο αεροδρόμιο της Βιέννης για 14 ώρες. Αρκετές εβδομάδες αργότερα η απόπειρα αυτή κατά της ζωής των μελών μιας επίσημης αντιπροσωπείας, την οποία διέπραξαν κράτη που φημίζονται ως δημοκρατικά και με σεβασμό απέναντι στους νόμους, εξακολουθεί να προκαλεί αγανάκτηση, καθώς πληθαίνουν οι καταγγελίες από πολίτες, κοινωνικές οργανώσεις, διεθνείς οργανισμούς και κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Τι είχε συμβεί; Βρισκόμουν στη Μόσχα, λίγα λεπτά προτού ξεκινήσει μια σύσκεψη με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, όταν ένας από τους βοηθούς μου με ειδοποίησε για κάποιες τεχνικές δυσκολίες: ήταν αδύνατο να πάμε στην Πορτογαλία, όπως προβλεπόταν αρχικά. Ωστόσο, μόλις τελείωσε η συνομιλία μου με τον Ρώσο πρόεδρο, έγινε φανερό ότι το πρόβλημα μόνο τεχνικής φύσε-
* Ο Evo Morales Ayma είναι πρόεδρος του πολυεθνικού κράτους της Βολιβίας
ως δεν ήταν... Από τη Λα Πας ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας μας, Δαβίδ Τσοκεγουάνκα, κατορθώνει να οργανώσει έναν ενδιάμεσο σταθμό στο Λας Πάλμας της Γκραν Κανάρια, στην Ισπανία, και να επικυρώσει ένα νέο σχέδιο πτήσης. Όλα φαίνονται εντάξει... Όμως, ενώ ήμασταν στον αέρα, έρχεται να με δει ο συνταγματάρχης της αεροπορίας Σελιάρ Αρίσπε, διοικητής της αεροπορικού πληρώματος του προέδρου, ο οποίος εκείνη την ημέρα βρισκόταν στη θέση του πιλότου: «Το Παρίσι μας αφαιρεί την άδεια πτήσης. Δεν μπορούμε να μπούμε στον γαλλικό εναέριο χώρο». Η έκπληξή του ήταν μεγάλη όσο και η ανησυχία του: ήμασταν σχεδόν έτοιμοι να περά-
Η ομηρεία του προεδρικού αεροπλάνου και του πληρώματός του -την οποία είχαμε κάθε λόγο να θεωρούμε αδιανόητη την αυγή του 21ου αιώνααναδεικνύει μια μορφή ρατσισμού που διαιωνίζεται στους κόλπους ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων
σουμε πάνω από τη Γαλλία. Μπορούσαμε βέβαια να επιχειρήσουμε να επιστρέψουμε στη Ρωσία, αλλά διατρέχαμε τον κίνδυνο να ξεμείνουμε από κηροζίνη. Οπότε ο σμήναρχος Αρίσπε ήρθε σε επαφή με τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου της Βιέννης για να ζητήσει την άδεια να πραγματοποιήσει επείγουσα προσγείωση. Σε αυτό το σημείο να ευχαριστήσουμε τις αρχές της Αυστρίας που μας έδωσαν το πράσινο φως. Εγκαταστάθηκα σε ένα μικρό γραφείο που μου παραχώρησαν στο αεροδρόμιο και ήμουν σε ανοιχτή γραμμή με τον αντιπρόεδρο Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα και με τον υπουργό Εξωτερικών Τσοκεγουάνκα προκειμένου να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε στη συνέχεια και κυρίως να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τους λόγους της γαλλικής απόφασης, όταν ο πιλότος με ενημέρωσε ότι και η Ιταλία μας απαγόρευε την είσοδο στον εναέριο χώρο της. Εκείνη τη στιγμή δέχτηκα την επίσκεψη του Ισπανού πρέσβη στην Αυστρία, Αλμπέρτο Καρνέρο, ο οποίος μου ανακοίνωσε ότι μόλις είχε εγκριθεί ένα νέο σχέδιο για να κατευθυνθώ στην Ισπανία. Μόνο που, όπως μου εξήγησε, θα πρέπει απαραιτήτως να γίνει έλεγχος στο προεδρικό αεροπλάνο. Επρόκειτο μάλιστα για έναν αδιαπραγμάτευτο όρο προκειμένου να αναχωρήσουμε για το Λας Πάλμας της Γκραν Κανάρια. Μόλις τον ρώτησα για τους λόγους αυτής της απαίτησης, ο Καρνέρο ανέφερε το όνομα του Έντουαρντ Σνόουντεν, του υπαλλήλου εκείνης της αμερικανικής εταιρείας στην οποία είχε αναθέσει η Ουάσιγκτον το έργο της κατασκοπείας. Του απάντησα ότι τον γνώριζα μόνο από τα δημοσιεύματα του Τύπου. Υπενθύμισα μάλιστα στον Ισπανό διπλωμάτη ότι η χώρα μου σέβεται τις διεθνείς συμβάσεις: σε καμία περίπτωση δεν θα επιχειρούσα να περάσω κρυφά οποιονδήποτε στη Βολιβία. Ο Καρνέρο βρισκόταν σε διαρκή επαφή με τον αναπληρωτή γραμματέα Εξωτερικών Υποθέσεων και Συνεργασίας Ραφαέλ Μεντίβιλ Πέιδρο, ο ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 4