Η μηχανή των Βρυξελλών επιταχύνει ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ των χαμένων ευκαιριών τα βιβλία της Ιστορίας θα καταγράψουν ίσως ένα αξιοπρόσεκτο γεγονός: η ευρωπαϊκή οικοδόμηση, που ξεκίνησε το 1951 και επιταχύνθηκε ολόπλευρα από τη δεκαετία του 1980, έχει ραγίσει κάτω από το σοκ της «μεγάλης κρίσης». Η λογική του ανταγωνισμού μεταξύ παραγωγικών συστημάτων, φορολογικών καθεστώτων και κοινωνικών δικαιωμάτων έχει εκμηδενίσει τις υποσχέσεις για αλληλεγγύη. Μια ισχυ-
AΦΙΕΡΩΜΑ
ΕΥΡΩΠΗ
LE
ρή γραφειοκρατία υποβαθμίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε διακοσμητικό στοιχείο και παρακάμπτει κάθε πρωτοβουλία που θα μπορούσε να εμποδίσει τη φιλελεύθερη φυγή προς τα εμπρός. Η βία της μαζικής ανεργίας, ωστόσο, μας παρακινεί να ξαναπιάσουμε το νήμα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος από εκεί που θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει: από τη συγκρότηση ενός λαού, τον οποίο θα ενώνουν κοινά συναισθήματα.
MONDE
EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΡΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ
Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΜΑΪΟΥ 2014 TEYXOΣ 69
diplomatique
Του Serge Halimi*
T
ι απέγινε το ευρωπαϊκό όραμα; Μια μηχανή τιμωρίας. Η οποία, όσο τελειοποιείται, τόσο εδραιώνεται το συναίσθημα ότι οι εναλλασσόμενες ελίτ βρίσκουν σε κάθε κρίση την ευκαιρία να σκληρύνουν τις πολιτικές λιτότητας και να επιβάλουν τη φεντεραλιστική τους χίμαιρα.1 Ο διπλός αυτός στόχος διαθέτει τη στήριξη των διοικητικών συμβουλίων και των αιθουσών σύνταξης. Αλλά, ακόμα κι αν προσθέσουμε στους ισχνούς αριθμούς τους και τους Γερμανούς εισοδηματίες, κάποιες off shore του Λουξεμβούργου και αρκετούς Γάλλους σοσιαλιστές ηγέτες, και πάλι δεν θα καταφέρουμε να αυξήσουμε αρκετά τους υποστηρικτές του σημερινού «ευρωπαϊκού σχεδίου». Η Ένωση δεν σταματά να επιπλήττει τα κράτη - μέλη που δεν έχουν ως πρώτη προτεραιότητα να μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα, ακόμα κι όταν η ανεργία απογειώνεται. Καθώς γενικά υπακούουν χωρίς πολλά παρακάλια, τους επιβάλλει αμέσως διορθωτικά προγράμματα που περιέχουν αριθμητικούς στόχους με ακρίβεια δεκαδικού, μαζί με χρονοδιαγράμματα υλοποίησης. Αντίθετα, όταν ένας όλο και αυξανόμενος αριθμός Ευρωπαίων ασθενών πρέπει να απαρνηθεί τη θεραπεία του εξαιτίας της έλλειψης πόρων, όταν η παιδική θνησιμότητα αυξάνεται και η ελονοσία εμφανίζεται και πάλι, όπως στην Ελλάδα, οι εθνικές κυβερνήσεις δεν έχουν να φοβηθούν τους κεραυνούς της Επιτροπής στις Βρυξέλλες. Άκαμπτα, όταν πρόκειται για ελλείμματα και χρέη, τα «κριτήρια σύγκλισης» δεν ισχύουν για την απασχόληση, την παιδεία και την υγεία. Κι όμως, είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους: ο ακρωτηριασμός των δημοσίων δαπανών συνεπάγεται σχεδόν πάντα τη μείωση των γιατρών στα νοσοκομεία και την περικοπή της πρόσβασης στην περίθαλψη. Ακόμα περισσότερο και από τις «Βρυξέλλες», οι οποίες συγκεντρώνουν τα βέλη όλης της δυσαρέσκειας, δύο πολιτικές δυνάμεις
* Ο Serge Halimi είναι ο διευθυντής της Le Monde diplomatique
Ευρώπη: μια μηχανή τιμωρίας βοήθησαν στη μεταμόρφωση των μονεταριστικών δογμάτων σε εθελοντική σκλαβιά. Πράγματι, εδώ και δεκαετίες, σοσιαλιστές και νεοφιλελεύθεροι μοιράζονται την εξουσία και τις θέσεις στο Ευρωκοινοβούλιο, την Επιτροπή και στις περισσότερες πρωτεύουσες της Γηραιάς Ηπείρου.2 Εξάλλου ο Ζοζέ Μπαρόζο, υπέρμαχος του άκρατου νεοφιλελευθερισμού και θιασώτης του πολέμου στο Ιράκ, επανεκλέχθηκε πρόεδρος της Επιτροπής πριν από πέντε χρόνια με την ομόφωνη επιθυμία των 27 ηγετών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων και των σοσιαλιστών, παρόλο που όλοι αναγνώριζαν την εντυπωσιακή μετριότητα του απολογισμού της πρώτης του θητείας. Δύο είναι οι υποψήφιοι που συναγωνίζο-
νται για να τον διαδεχθούν, ένας Γερμανός σοσιαλδημοκράτης, ο Μάρτιν Σουλτς, και ένας Λουξεμβούργιος χριστιανοδημοκράτης, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Στις 9 Απριλίου παρακολουθήσαμε στην τηλεόραση ένα ντιμπέιτ που τους έφερε «αντιμέτωπους». Ποιος από τους δύο εκτίμησε ότι «η λιτότητα είναι απαραίτητη για να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη;». Και ποιος του απάντησε ότι «η δημοσιονομική πειθαρχία είναι αναπόφευκτη;». Σε σημείο που ο πρώτος -για τον οποίο οι ανελέητες «μεταρρυθμίσεις» του συντρόφου του, Γκέρχαρντ Σρέντερ, αποτελούν «το ακριβές μοντέλο» που θα πρέπει να ακολουθήσουμεάφησε να του ξεφύγει: «Δεν ξέρω τι είναι αυτό που μας διαχωρίζει». Σίγουρα, πάντως, όχι
η βούληση να κλείσουν το ευρωπαϊκό οικονομικό στρατόπεδο.
Βλ. «Fédéralisme à marche forcée»,Le Monde diplomatique, Ιούλιος 2012.
1
2 Στις 7-7-09, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (Δεξιά) και οι σοσιαλιστές υπέγραψαν μια «τεχνική συμφωνία», σύμφωνα με την οποία ο υπερσυντηρητικός Πολωνός Γέρζι Μπούζεκ θα προήδρευε του Ευρωκοινοβουλίου τα πρώτα δυόμισι χρόνια και ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης Μάρτιν Σουλτς θα τον ακολουθούσε για τα επόμενα δυόμισι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΛΙΑ ΚΑΪΜΑΚΗ