1
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
2
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
3
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
61
4
40
16
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
34
72
62
8
5
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
EKONOMI KIBRIS PRESTIGE İmtiyaz Sahibi: AYAZ MEDYA GRUBU Genel Yayın Yönetmeni: ATIL AYAZ
Reklam ve İletişim Koordinatörü ÖZGE YAVUZ AYAZ Sayfa Editörü BUKET EREN -ŞERİFE GÜLER Türkiye: ÖZLEM YILMAZ Amerika: FUNDA KESKİN
6
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
İngiltere: ALMULA MERTER SARGIS KHANDANYAN Sosyal Medya ve Seyahat: ATAK AYAZ Görsel Yönetmen: DEMET ÖZGE AYKAN (DOA) Grafik - Tasarım AYAZ MEDYA CREATIVE Hukuk Danışmanı: AVUKAT ÖZLEM ALP Muhasebe ve Finans: ANIL YILMAZ Web Tasarım ve Teknik Destek: CITY COLOURS İletişim Bilgileri: KKTC Girne Yolu, Uğur Apt. D:6 Yenişehir/LEFKOŞA TÜRKİYE Perla Vista Residence&Ofis Kat:8 No:73 Beykent/Beylikdüzü - İSTANBUL
Reklam ve Abonelik İçin: 0 533 887 33 78 0 533 887 33 46 Mail Adresi: info@ekonomikibris.com haber@ekonomikibris.com
7
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
Atıl AYAZ Genel Yayın Yönetmeni Kıbrıs Emlak Merkezi ile tanıştınız mı? Para piyasaları ve ekonomi adına belirsizlik dolu bir ayı geride bıraktık. Amerika’nın faiz niyeti döviz üzerindeki baskıyı arttırıyor. Yunanistan’ın akıbeti, Euro Bölgesi’nin dağılma ihtimali, dikkatleri Avrupa Birliği üzerinde topluyor. Türkiye ve KKTC hükümetlerinin kurulum/değişim tartışmaları da eksik olmuyor.
8
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Siyaseti bir kenara bırakalım, ekonomiyi geliştirecek adımlar atalım diyoruz, ama yine birileri müdahil oluyor konuya. Son dönemde yaptığı flaş transferler ile Türkiye’nin değil, dünyanın bile yakından izlediği Aziz Yıldırım’ı, tabir-i caizse KKTC olarak kapıdan kovaladık. İş adamı olarak geldiği ülkede, inanılmaz bir tavır ve tepkiyle karşılandı. Bu durum emin olun ülkenin imajına hiç ama hiç yakışmadı. Her şeye rağmen yatırım yapanlar da var yine. Küçük küçük de olsa ekonomide bir hareketlilik görünüyor. Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de sizler için yatırım kokan bir yayın hazırladık.
önsöz
Tutmaz diyenler hayal kırıklığına uğradı, Kıbrıs’ın ilk AVM’si 1001 Airport Mall tam gaz yoluna devam ediyor. Mağaza yönetimi ikinciyi bırakın, şimdiden üçüncü etabın planlamasına başladı. Emlak dünyasında çok tartışılan FEO Elegance projesi için de karar çıktı. Girne’nin en büyük toplu konut projesi kaldığı yerden devam edecek, satışlar bir anda hızlandı. İktisatbank Genel Müdürü Dr. Ahmet Karavelioğlu’nun yeni kitabı Liderlik’in detaylarını sizlerle paylaşacağız. Bir başka uzman bankacı, Creditwest Bank Genel Müdürü Süleyman Erol ile da Ekonomi Zirvesi’ni konuştuk, keyifle okuyacaksınız. Bankacılık demişken esnaf kredilerini de hatırlatalım. Hangi banka, ne kadar kredi kullandıracak, detaylarını kaçırmayın.. Kalkınma Bankası Genel Müdürü Fatma Kınış’tan da fikir ve proje sahibi girişimcilere tavsiyeler var, kredi kullanım ve tahsilat oranları dikkat çekici. Kutay Telekom’un TSE başarısı, Kuzey Kıbrıs Turkcell’in gençlere yönelik staj programı, Alpet’in dikkat çeken markalar buluşması derken keyifli başlıklar açtık sizlere.. Kapanışı Ayaz Medya Grubu’nun yeni projesi Kıbrıs Emlak Merkezi ile yapayım. Kıbrıs’ın ilk ve tek emlak haber portalını takipçileriyle tanıştırdık. Çok kısa sürede, çok başarılı dönüşler aldık. Türkiye’deki haber siteleriyle kurduğumuz güçlü ortaklıklar sonucu, emlak dünyasında yeni bir sayfa açıyoruz. Yatırım ve yatırımcı için eşi benzeri olmayan bir platform oluşturuyoruz. www.kibrisemlakmerkezi.com’a bekleriz.. İyi okumalar..
9
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
ASBANK’TA YENİ DÖNEM
İKTİSATBANK’TAN ÖNEMLİ DUYURU
Asbank’ta üst düzey bir değişim oldu. 2001 yılından bu yana bankanın yönetim kurulu başkanlığını yürüten Altay Adademir görevden ayrıldı. Asbank Yönetim Kurulu oy birliğiyle yeni başkan olarak Taştan Altuner’i seçti. Altuner yaptığı ilk konuşmada çıtayı daha da yükseğe taşımak için çalışacağını belirtti.
10
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
KKTC bankacılığının en büyük sıkıntılarından uluslararası para tranferi engeli için Merkez Bankası bir çözüm üzerinde çalışıyor ama henüz sıkıntı çözülmedi. Yerel bankalar da bu durumu muhabir banka kullanarak aşmaya çalışıyor. İktisatbank bu yöntem ile döviz transferi yapan müşterileri için önemli bir duyuru geçti. Yabancı para transferinde kullanılan muhabir banka ve hesap numaralarının değiştiğini duyurdu.
haberler
Daha önce Türk Ekonomi Bankası ile çalışan İktisatbank, 15 Temmuz’dan itibaren Türkiye Vakıflar Bankası hesaplarını kullanmaya başladı.
Bankacılık kariyerine 14 Aralık 1987 yılında Asbank’ta başlayan Taştan Altuner, 2004 -2013 yıllarında Asbank Ltd. Genel Müdürü görevinde bulunmuş, 2013 yılı Asbank Ltd. Olağan Genel Kurulu’nda yönetim kurulu üyesi seçilmişti. Son iki yıldır yönetim kurulu üyeliğini sürdüren Altuner, yeni görevine başladı. Altay Adademir’den boşalan yönetim kurulu üyeliğine ise Dr. Rifat Siber atandı.
KIBRIS SİGORTA’DA ÇEKİLİŞ HEYECANI Son yıllarda banka ve sigorta şirketlerinin yaygın kullandığı çekiliş kampanyalarına Kıbrıs Sigorta da katıldı. Kıbrıs Sigorta’dan konut sigortası yaptıranlar arasında tablet çekilişi yapıldı. Noter huzurundaki çekiliş için heyecan büyüktü. Personelin de dikkatle izlediği çekilişte İbrahim Manyera, Carl Timbrell ve Dilek Kırgın tablet kazanan şanslı isimler oldu. Kıbrıs Sigorta CEO’su Serhat Kotak çekilişlerin devamı sinyalini de verdi. ‘Poliçe sahipleri her ay sürpriz hediyelere devam’ dedi. 7 Ağustos günü yine Kıbrıs Sigorta’dan konut sigortası yaptıranlar için 3 adet televizyon çekilişi olacak. Kampanya hakkında detaylı bilgilere www.kibrissigorta.com’dan ulaşabilirsiniz..
11
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
YATIRIMCI İÇİN KAZANÇLI FIRSAT:
NICOSIA PARK RESIDENCE
12
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
haberler
Temmuz 2015
Döviz kurlarındaki ani artış, emlak dünyasını da etkiledi. Yükselen kur karşısında vatandaş yeni bir projeye adım atmak için önünü görebilmek adına genellikle beklemeyi tercih ediyor. Çünkü bir yanda kur stresi, diğer yanda projenin inşaat süresi derken konut sahibi olmak gözünde büyüyor.
Daire büyüklükleri 94 metrekare ile 155 metrekare arasında değişen 2+1 ve 3+1’lik 48 dubleks ve 4 penthouse daireden oluşuyor. Merkezi ısıtma ve soğutma altyapısı, her daire için özel otopark ve özel güvenlik hizmeti, projeyi özel kılan başlıklar arasında.
Fakat her proje için değil bu endişe. Vatandaşın çekincesi henüz daha temeli atılmadan satışa çıkanlar. Bitmiş ve teslime hazır projeler ciddi bir talep görüyor. Onlardan biri de Nicosia Park Residence projesi.. Başkent Lefkoşa’da inşa edilen proje, artık teslim için gün sayıyor.
Yatırımcı için öne çıkan bir başka detay ise fiyatlar. 59 bin sterlinden başlıyor daireler. Projeden yer alanlar kısa süre içinde taşınabilecek, sıfırdan başlayacak bir projede olduğu gibi ortalama 24 ay beklemeyecek.. Tam 6 bin 650 metrekarelik Türk koçanlı arazide yer alan proje teslim aşamasında. Çok yakında Nicosia Park Residence’ta yaşam başlayacak.
Farz Şirketler Grubu’nun özsermayesiyle, Türk koçanlı arazi üzerinde yükselen Nicosia Park Residence; yeri, konumu, mimari yapısı ile dikkat çekiyor. Lefkoşa Gönyeli Çemberi’ne birkaç dakikalık mesafede, Opel Plaza ile Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi arasına konumlanan Nicosia Park Residence özellikleri ile de dolu dolu.
Farz Şirketler Grubu bu projeye özel, Garanti Bankası ile mortgage anlaşması da yaptı. Dileyen yatırımcılar banka üzerinden de borçlanabilecek. Garanti Bankası’nın sunduğu fırsatlar ve 240 aya varan ödeme seçenekleriyle, dileyen kira öder gibi de Nicosia Park Residence projesinde ev sahibi olabilecek.
13
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
BABA-KIZ BİRLİKTE MEZUN OLDULAR
14
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
DR. KARAVELİOĞLU’NDAN YENİ BİR KİTAP: LİDERLİK
Kıbrıs Altınbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sofu Altınbaş’ın çifte diploma sevinci vardı. İlki kendinin, ikincisi kızı için.
Kıbrıs Türk bankacılığının tecrübeli isimlerinden, İktisatbank Genel Müdürü Dr. Ahmet Karavelioğlu yeni bir projenin heyecanını yaşıyor.
53 yaşında hayalini gerçekleştirdi, Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Sınavlara kızıyla birlikte hazırlanan Sofu Altınbaş, mezuniyet sevincini de yine kızıyla aynı gün yaşadı. Fatma Altınbaş ile birlikte diplomasını aldı Sofu Altınbaş.. Diploma töreninde aile tam kadroydu..
Bir süre önce Girne Amerikan Üniversitesi’nde doktorasını tamamlayan, ekonomi doktoru ünvanıyla akademik kariyeri için yeni bir sayfa açan Karavelioğlu, ikinci kitabı için son sayıyor. Daha önce “KKTC ve TC Bankacılık Sektöründe Krizler” isimli kitabını yayınlayan İktisatbank Genel Müdürü, bu kez liderliği işliyor. Kitabının ismi de, içeriği gibi net: Liderlik..
‘Geç oldu demeden çalıştım’ Mezuniyet töreninde Sofu Altınbaş bir de konuşma yaptı. Sözlerine YDÜ Hukuk Fakültesi Rektörü Prof. Dr. Ümit Hassan’a teşekkür ederek başlayan Altınbaş, gençlere büyük bir tavsiyede bulundu. Kendi hayatından örnek verdi, ‘geç oldu’ demeden okulu bitirdiğini söyledi ve ekledi; ‘kaç yaşında olursanız olun, eğitime önem verin’ dedi..
haberler
haberler
Artık son rötuşları yapılıyor kitabın. Fakat farklı bir yöntem kullanıyor Dr. Ahmet Melih Karavelioğlu. Kitap için seçenekleri, sosyal medya üzerinden arkadaşlarıyla paylaşıyor. Kitabın rengi ve arka kapakta kullanılacak fotoğraf konusunda sosyal medya hesabına birçok yorum ve öneri geliyor. Geçtiğimiz sayı Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’in “Başarılı İş İnsanları” köşesine konuk olan Karavelioğlu’na, profesörlük yolunda çizdiği akademik kariyer planlamasında biz de başarılar diliyoruz.
15
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
NEAR EAST BANK’TAN BİR İLK: EXPRESS ŞUBE
16
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Kıbrıs Türk bankacılık sektörü ve banka müşterileri yeni bir konsept ile, express şube bankacılığı ile tanışıyor. Bankacılık dünyasının tecrübeli ismi Selami Kaçamak’ın genel müdür oluşuyla büyük bir ivme kazanan Near East Bank, yine bir ilke imza atıyor. 1001 Airport Mall’da ilk express şubesini açan Near East Bank, müşterilere yerinde hizmet verecek. Avrupa’da, hatta son yıllarda Türkiye’de AVM kültürünün gelişmesiyle hızla yayılan bu konseptin KKTC’deki öncüsü Near East Bank, 08.00 – 17.00 saatleri arasında açık kalacak. Aslında düşünce banka şubesinin AVM ile açılıp, AVM ile kapanmasıydı. Fakat konu yine hantal bürokrasiye takıldı. Bu hizmetin önünü açacak yasal düzenleme yapılmadığı için, bankacılık hizmeti şimdilik mesai saatleri ile kısıtlı olacak.
haberler
Bu son yatırımla birlikte Near East Bank toplamda 12 merkezi şube, 1 bağlı şube, 1 de express şubeye ulaşmış oldu.
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
“YOLLARDA RAKİP DEĞİL ORTAĞIZ”
Limasol Sosyal Sorumluluk Kurumu ve Limasol Sigorta, trafik konusunda dikkat çeken bir yarışma düzenledi. “Yollarda Rakip Değil Ortağız” isimli yarışmaya birbirinden farklı başvurular geldi. Jürinin zorlu değerlendirme sürecinden sonra ödül kazananlar ve sergiye katılacak isimler belli oldu. Ağaç Yaşken Eğilir isimli çalışmasıyla Ayşe Kocaismail birinci, Herkese Yol Var diyen Bahar Taşlı ikinci, Keyifli Yarış ile de Ebru Derviş yarışmanın üçüncüsü oldu. 27 başarılı fotoğraftan oluşacak sergi, Eylül ayında ziyarete açılacak..
17
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
YILLIK YÜZDE 6 İLE, 60 BİN TL İŞTE ESNAFA DÜŞÜK FAİZLİ KREDİ VERECEK BANKALAR
18
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
haberler
Temmuz 2015
İşini geliştirmek isteyen esnaflar için yeni bir kredi dönemi başlıyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin aktardığı kaynakla beşinci kez faiz destek programı hayata geçiriliyor..
desteğine.. Yeni programda ek olarak kadın girişimci, kadın esnaf ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren başvuru sahiplerine öncelik verilecek.
2011 yılından bu yana aralıksız devam eden program için protokol imza töreni vardı. Projede yer alan banka temsilcileri bir araya geldi. Geçen yıl 6 bankanın dahil olduğu projede, bu yıl 8 banka var. Türkiye Bankaları yerel bankalara göre çoğunlukta..
Programa katılan işletmeler 36 ay vadeli ve üç ay ödemesiz dönem imkanlarından faydalanabilecek ve bankalar ile anlaşmaya varılan, yıllık yüzde 12 faiz oranının yüzde 50’si destek kapsamında karşılanacak. Yani esnaf yüzde 6 faiz ile borçlanacak. Kredi tutarında üst limit ise 60 bin TL olarak belirlendi.
Kıbrıs Vakıflar Bankası, İktisatbank, Creditwest Bank, Near East Bank, Ziraat Bankası, Halk Bank, Türkiye İş Bankası ve Garanti Bankası bu yıl esnafa düşük faizli kredi verecek. Başbakan Yardımcısı Ekonomi Turizm Kültür ve Spor Bakanı Menteş Gündüz kredinin detaylarından bahsetti toplantıda. Projeden kimlerin yararlanacağını açıkladı. Daha önce kredi kullananlardan, yalnızca 24 ay sorunsuz bir şekilde kredi ödemesini tamamlayanlar ve yeni adaylar başvurabilecek faiz
2011-14 yılları arasında bu kredi faiz destek programından 2 bin 894 işletmenin faydalandığını belirten Bakan Gündüz, ülke ekonomisine 306 milyon 434 bin 439 TL kaynak sağlandığını kaydetti. Gündüz, Türkiye Cumhuriyeti’ne ve katkı koyan tüm taraflara teşekkür etti. Faiz destekli krediden faydalanmak isteyen esnaf, detaylı bilgiyi hem bankalardan, hem de KOBİGEM’den alabilir..
19
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
SÜLEYMAN EROL – CREDITWEST BANK GENEL MÜDÜRÜ
İŞ DÜNYASI İÇİN GÜZEL HABER
“EKONOMİ ZİRVESİ GELİŞEREK DEVAM EDECEK” Dövizin ateşi, çözüm sürecinin umudu, uluslararası rekabete hazırlık ihtiyacı.. Konu çok, başlıklar dikkat çekici. Konuğumuz ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin en büyük özel sermayeli bankası Creditwest Bank Genel Müdürü Süleyman Erol..
20
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Geçtiğimiz günlerde ara bölgede tarihi bir buluşma vardı. Hem Kuzey’in, hem de Güney’in liderleri, iki toplumun iş dünyasıyla bir araya geldi. Gündem; çözüm sonrası oluşacak ekonomi modeliydi ve geçiş süreciydi. Aslında Creditwest Bank bu gündem maddesini daha önce masaya yatırdı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkiye’nin saygın isimleri ile Ekonomi Zirvesi’ni buluşturdu.
röportaj
“Çözüme hazır mıyız” sorusuna yanıt aradılar, yaşanacak süreci, alınması gereken tedbirleri sıraladılar. Sohbetimize sektörün hala keyifle bahsettiği Ekonomi Zirvesi’nin değerlendirmesiyle başlıyoruz.. Ekonomi Zirvesi, bankamızda müşterilerimizle birebir yaptığımız görüşmelerde ortaya çıkan ihtiyacın sonucunda gerçekleştirildi. Çünkü bireysel olarak ekonomiyle ilgili veya ülkemizin ihtiyaçları gibi konuları her ortamda biz bize konuşuyoruz. Fakat profesyonel insanların fikirlerini
doğrudan tartışabileceği çok fazla ortam oluşmuyor ülkemizde. Biz de ona katkı maksadıyla, konularında uzman kişileri buluşturduk. Dünya ekonomisinde Kıbrıs ekonomisinin yeri, ülke ekonomisinin kendi içindeki sorunları, özellikle de önümüzdeki dönemde olası bir birleşme ile birlikte ortaya çıkacak ihtiyaçları saptamak üzere bir ortam oluşturduk. Çok da ilgi gördü bu organizasyon. Ülkemizin iş adamları, konunun uzmanları, akademisyenler ve ilgi duyan kendi müşterilerimiz olmak üzere yaklaşık 300 kişi, orada birebir bu zirveyi dinleme ve sorularıyla katkıda bulunup cevap alma fırsatı buldu. En çok hoşumuza giden ise ülkemizde yaşayan, başta İngilizler olmak üzere yabancıların zirveye ilgi göstermesi oldu. Ekonomi Zirvesi güzel bir proje ve başarılı bir etkinlikti. Takip edenler için verimli geçti ama o toplantıyı kaçıranlar da var. Tekrarını istiyorlar. Devamı gelecek mi? Bu dönüşler doğru bir proje yaptığımızın göstergesi. O yüzden amacımız bunu kurumsallaştırarak gelecek yıllarda da devam ettirebilmek. Tabi ki buradaki işbirlikçilerimizle, muhataplarımızın sayısını arttırmak istiyoruz. Diğer iş birimlerinin katkısıyla
genişleyerek, daha büyük kitlelere ulaşan bir yapıya sahip olmayı amaçlıyoruz. Konferansın devamının müjdesini Süleyman Bey’den aldık, şimdi biraz da toplantının içeriğine geçelim. Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de bizlerin de uzun süredir yanıtını aradığı bir soru var; “Çözüm sürecine hazır mıyız?” Yanıt net aslında. Çözüme karşı umudumuz, hevesimiz var ama hazırlıklar yetersiz. Bu başlık Creditwest Bank’ın Ekonomi Zirvesi’nde de tartışıldı. O toplantıda en öne çıkan başlıklardan bir tanesi Güney ve Kuzey’in entegrasyonuydu. KKTC böyle bir entegrasyona hazır mı çözüm için? Aslında bunun cevabını herkes biliyor ülkemizde. Hazır diyebilmemiz için, ülkemiz gelişmiş ülkeler standartlarında kurumsallaşmaya ihtiyaç duymaktadır. Başta da buranın hukuki altyapısının, çağdaş ülkeler hukukuna uygun hale getirilmesi gerekiyor. Onun dışında kurumlarımızın yaklaşık kırık yıldır dünya ile entegrasyonu olmayan iletişimi, olmayan bir yapısı var. Bu kurumların ayağa kaldırılması. profesyonelleştirip fonksiyonlarının yeninden kazandırılması zaman alacak. O yüzden çözümden sonra değil, bizim şimdiden bu çalışmaları yapıp, o güne hazır olmamız gerekiyor. Çünkü entegrasyon demek dünyaya açılmak demek. Güney ekonomisindeki kurumların rekabetiyle karşı karşıya kalmak demek. Dolayısıyla biz şu anda iç rekabet yapıyoruz ama uluslararası rekabete de açık hale gelmemiz gerek. Bilmek gerekiyor ki bu rekabetin yıkıcı olması da çok yüksek ihtimal. Dolayısıyla geçiş dönemi içerisinde, bunun bir an önce olması gerek. Önce bir anlaşma, sonra bir geçiş dönemi değil.
Olası bir anlaşmada yabancı yatırımcıların yoğun bir şekilde akın edeceği hesaplanmalı. Dolayısıyla böyle hızlı bir yabancı sermaye girişinin ülke ekonomisinde de çok büyük bir büyüme yapması beklenir. Bu büyümenin sağlıklı ve verimli olabilmesi için bizim şimdiden bu tür planlamaları yapıyor olmamız lazım. Çünkü yıllardır birikmiş bir yatırım ihtiyacı var. Bu ihtiyaç hem Güney Kıbrıs, için hem de Kuzey Kıbrıs için geçerli.. Tablonun geneline baktığımızda Kuzey Kıbrıs olarak öne çıktığımız alanlar da var, geride kaldığımız alanlar da.. Ama ben inanıyorum ki, altyapı ihtiyaçlarımızı tamamladığımız zaman rekabete hazır hale geleceğiz. Süleyman Erol’un son cümlesi aslında geçiş süreci ya da hazırlık süreci olarak tanımladığımız dönemin özeti; “altyapı ihtiyaçlarının tamamlanması”.. Şimdi bu başlığı biraz daha açalım. Ne var altyapı çalışmalarında diye soruyoruz. Süleyman Bey ilk sıraya şirketlerin vizyon ihtiyacını koyuyor.. Şirketler için hala aile yapısından, küçük küçük yapılarından bahsediyoruz. Bu kişilerin artık bir araya gelerek ortaklık yapabiliyor, çok ortaklı şirketler haline gelebiliyor olması gerekiyor. Bu kurumsallaşma demek, profesyonel yönetim demek. Dolayısıyla bunun altyapısının oluşturulması gerekiyor. Fakat yasalarımız çok ortaklı bir yapıya uygun değil. Şunu söylemek lazım, şu an her türlü çözüme ihtiyaç var. Hem Güney Kıbrıs halkının, hem de Kuzey Kıbrıs halkının acil bir çözüme ihtiyacı var. Şu an 360 derece ülkenin etrafına baktığınızda, huzursuzluk ve siyasi istikrarsızlıklar öne çıkıyor. Etrafımızdaki bütün ülkeler için bunu sayabilirsiniz. İç barış ve huzur ortamını sağlayan, hakkı hukuku sağlam yapmış ülkeler ise çok hızlı gelişiyor. Dolayısıyla da burada bir huzur ortamı yaratılırsa,
21
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Yasalarımız yabancı yatırımcılar için teşvik edici mi derseniz, değil. Aslında yasalarımız yerel yatırımcıyı da teşvik etmiyor.. Toplumsal bir duyarsızlık var, bunun arkasında bir şey aramak çok doğru değil. Ama bu bizim daha çok geç kalmadan durumu kabul edip ve bir an önce oturup çözmemiz gereken bir sorun.. Bugün baktığımızda yasal eksiklikleri sayarsak, ülkede ticaret risk demektir. Bu riski alan insanlar günün sonunda başı sıkıntıya girdiğinde hukuki olarak gereklerinin yapılmasını ister, doğru değil mi? Aslında bu dünyada da ölçümlenen bir şeydir. Bir ticaret de yapsan, bankadan bir havale de gerçekleştirsen, kredi de alsan, iki taraflı bir sözleşme yapıyoruz. Bu sözleşmelere uymayan taraflar olduğunda, sözleşme yaptırımlarının yerine getirilme süresi dünyada ölçümlenen bir şey ve hukukun kalitesini gösteren bir göstergedir.
22
Fakat bu süreç ülkemizde maalesef çok uzun. Yani ticaret yapan, yatırım yapan bir kişi zora düştüğünde, sözleşmelerini yerine getirmesi uzun yıllar alıyor ve hatta idari olarak yerine getirilmiyor.
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
burasının dünyanın gözde turizm merkezlerinden bir tanesi olacağını düşünüyorum.
röportaj
Şu an birçok ülkenin halklarının, zor zamanlarında kendilerini atabilecekleri bir ülkeye ihtiyaç var. İngiltere, Amerika ve Avrupa artık zorluklar çıkarıyor. Dolayısıyla artık dünyada göçmen olmaya hazır çok ciddi bir nüfus oluştu.
Ben dokuz yıldır Kıbrıs’tayım. Aşağı yukarı 10 yıla yakın süredir tapu dairesi satış yapmıyor. Bunun ne borçluya bir faydası var, ne de alacaklıya. İki tarafı da zarara uğratan bir şey. Bu sadece bankalar için değil, bu ticaret yapan herkes için geçerli bir sorun.. Yasalar çerçevesinde hareket etmek zorundayız.
Bu nüfusun nitelikli olanı, zengin olanı, kalifiye olanını seçerek burası büyük bir ölçeğe kavuşturulabilir ve dünyanın ciddi önemli ekonomilerinden biri haline gelebilir.
Vergisini ödeyen, kayıtlarını doğru tutan bir kurum olarak en büyük sıkıntımız, bir gün zorluk yaşadığınızda yanınızda hukuku ve bunun sonuçlarını görmemenizdir. Bu da bence yabancı yatırımcı için en büyük engellerden bir tanesi.
Bu öngörü önemli. Fakat bir de mevcut yapısal sorunlar var. Örneğin bürokratik engeller. Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın hazırladığı Rekabet Edebilirlik Raporu 2015’te de yatırıma engel olan faktörler listesinin ilk sırasında bürokratik engeller vardı.
Burada biraz devletin kendini yatırımcının yerine koyup olaylara bakması gerekiyor. Ama şu anda hükümetin ülkemizde yatırımcıya böyle bir bakışı yok.
Hatta Türkiye’nin ünlü iş insanlarından Serdar Bilgili Kıbrıs’a yapacağı golf oteli projesini bu yüzden iptal etti. Ekonominin merkezinde oturan, yatırımcılarla görüşen, yatırımlara kaynak sağlayan bir isim olarak siz nasıl görüyorsunuz KKTC’de yatırımı?
Fakat bu hep böyle sürecek anlamı çıkmaz, şu anda ekonomik olarak dış destek görüyor olmak, bu sorunların biraz perdelenmesine sebep oluyor. Ülke olarak kendi kaynaklarınızla geçinmek zorunda kaldığınız günlerde, kurumlara ve yatırımcılara verilen kıymet artacaktır diye düşünüyorum.
İş dünyasının her defasında dile getirdiği sıkıntıları bir kez daha tazelemiş olduk. Gönül ister ki artık bu sorunlara karşı atılan çözüm adımlarını konuşalım. Henüz yönetenlerden bürokratik engeller konusunda bir irade ışığı görmesek de, belki bir gün o da olur. Sorun demişken, bankacılık sektörünün başını ağırdan tahsili gecikmiş alacakları sormak istiyoruz size. Son durum nasıl, artış var mı? En son durum itibariyle 650 milyon TL civarında bankaların sorunlu alacağı var. Bu da toplam kredilerin yüzde 6’sına tekabül ediyor ve bu çok ciddi bir sorun. Ülkelerin büyük kriz yaşadıkları dönemlerde bile bu oranlar yüzde 5 seviyelerinde maksimum olarak. Ama burada aşağı yukarı bankacılığın düzenlediği 2000’li yıllardan tarihten bu yana biriken bir sorun.
23
Bu eğer zamanında çözülerek gidilseydi, bu noktalara gelmeyecekti.
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
Geldiği noktada işin kötüsü şu, sorunların faturası halka gidiyor. Çünkü bankalar bir aracı kurum.
Temmuz 2015
Banka olarak sizin böyle bir sorununuz olduğunda, bu sorunu düzenli ödeyen müşteriye yansıtma zorunluluğu oluyor. Ticarette çürük domatesin maliyetini, sağlam domatese yüklersiniz ve insanlar biraz da fazla bedel ödeyerek aslında bu yükü paylaşırlar. Maalesef kredilerde de öyle. Sadece bu yüzden, bugün insanlar yüzde bir bile fazla faiz ödüyorlarsa, bankaların toplam kredilerine baktığınızda ciddi bir maaliyet demektir bu. İyi niyetle borcunu ödeyen halka haksızlık demektir.
da bir çıkış yolu yok, borçlu olanın da.
Fakat sebebi net. Yasaların güncellenmemesinden dolayı, temel yasalardaki eksikliklerden dolayıdır bunlar..
Tahsili gecikmiş alacaklar, diğer bir deyişle ödenmeyen kredilerde bir de döviz etkisi var. Gelirler aynı ama kurlar aniden yükselince hem şirketler, hem de bireysel kredi kullanıcıları ciddi bir sıkıntıya düştü.
Böyle olunca tabi ki sistem çözüm üretilemiyor. Bu sistemde bankacının
O yüzden Creditwest Bank Genel Müdürü Süleyman Erol tekrar tekrar uyarıyor; “geliriniz ne ise, o cinsten borçlanın” diyor..
Gelelim bu borçlanmanın diğer etkilerine. Etki sadece krediyi kullanana değil, aksine dalgalanarak büyüyor. Örneğin son dönemde ardı ardına iflas eden büyük firmalar, o firmaların çalıştığı iş ortakları derken sıkıntılar zincirleme olarak piyasayı sarıyor. Ekonominin doğası gereği rekabeti çok arttırdığınızda birileri kaybeden olur. Bizim nüfusumuz artmıyorsa, insanların alım gücü artmıyorsa, burada böyle bir ihtiyaç yoksa, birileri çıkıp yoğun yatırımlarla verimsiz ticari işletmelere dönüyorsa, burada bazı sonuçlar beklenmeli ki bu birçok sektörde var. Etrafınıza baktığınızda eğer bir sektörde aktör sayısı arttıysa, orada birilerinin kaybedeceğini beklemek gerekir diye düşünüyorum.. Buna bir de döviz etkisini eklediğimizde, sonuçlar ortada.
24
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Ülke ekonomisine bakarsak son 7 yılda toplam yüzde 7 büyümüşüz. Bu ciddi bir daralmadır aslına bakarsanız. Dövizdeki artışın bir etkisi daha olacak, onu söylemeden geçemeyeceğim. Biz ithalata dayalı bir ekonomiyiz. Türkiye’den ürünleri TL cinsi alıyoruz ama Türkiye’deki ürünlerin de temeli döviz, yakında oradan da pahalıya gelmeye başlayacak. Dolayısıyla dövizdeki yükseliş genel fiyat seviyelerinde bir artış yapması bekleniyor, çünkü maliyetler arttı. Sonuç olarak var olan bir ekonomik durgunluk içerisinde dövizdeki bu artış, talepte biraz daha daralma yaratacaktır.
Bütün kurumların planlarını buna göre yapıp, önümüzdeki dönemlerde daha muhafazakâr planlar hazırlamaları gerekiyor. Plan dediniz madem, size soralım.. Creditwest Bank’ın kısa ve uzun vadeli planları arasında hangi başlıkları paylaşırsınız? Şöyle söyleyeyim, kısa vadede planımız aslında 2015 yılı hedeflerimizi gerçekleştirmek.. Yani artık bugün Temmuz ayındayız, ilk yarıyı bitirmiş durumdayız. İlk yarıda hedeflerimize ulaştık, hatta bir miktar üzerine de çıktık. Aşağı yukarı sektörün üç katı bir oranda her yıl daha fazla büyüyoruz. Bugün Kuzey Kıbrıs’ın en büyük özel sermayeli bankasıyız. Geldiğimiz nokta itibariyle 1,5 milyona yaklaşan bir aktif bir yekünümüz var. 1 milyara yaklaşan kredi hacmimiz var, sektörün önemli miktarda kredisini biz karşılıyoruz. Uzun vadede ise tamamen birleşme sonrası yeni ekonomiye adapte olduk. Çünkü çözüm sonrası çok farklı kişilerle, çok farklı işler yapıyor olacağız. Yani başından beri bu beklentiyle yola çıktık. Kıbrıs sorununun çözüleceği inancımızı her zaman koruduk, halen de koruyoruz. O yüzden yeni dönemin getireceği rekabet ortamına, hazır olduğumuzu düşünüyorum..
25
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
ARA BÖLGEDE KRİTİK BULUŞMA; ÇÖZÜM SONRASI EKONOMİ VİZYONU
26
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Creditwest Bank Genel Müdürü Süleyman Erol ile yaptığımız röportajda da kısaca bahsettiğimiz kritik buluşmaya biraz daha detaylı bakalım şimdi. Kuzey ve Güney Kıbrıs iş dünyasının gözü ara bölgedeydi. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis, olası çözüm sonrası Kıbrıs ekonomisiyle ilgili vizyonunu ara bölgede düzenlenen etkinlikte paylaştı.
ekonomisine ilişkin vizyonum, etnik kökeni ve geçmişine aldırmaksızın, bütün Kıbrıslıların esenliğini ve refahını kapsıyor. Çözüm bu izolasyona son verecek ve Kıbrıslı Türklerin federal Kıbrıs’ta kendi ekonomilerini omuzlamalarına imkan sağlayacak. Gelecekteki Kıbrıs her iki topluma ve vatandaşlarına eşit fırsatlar garantilemeli ki herkes adamızın tamamının refahına katkı koyabilsin” dedi.
İki lider, Kıbrıs Türk Ticaret Odası ile Kıbrıs Rum Ticaret ve Sanayi Odası’nın düzenlediği “Çözüm sonrası Kıbrıs ekonomisi ile ilgili vizyonumuz” temalı etkinlikte buluştu.
Bölünmüşlüğün bedelinin, çözümün faturasından daha yüksek olduğunu hatırlattı.. Ama çözüm sürecine hazırlık için de atılması gereken adımları sıraladı, fakat kaynak yetersizliğine vurgu yaptı. Kişisel önceliği olarak da eğitime yatırımı ilk sıraya koydu.
haberler
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen “Leading by Example” adlı proje çerçevesinde gerçekleşen etkinliğin açılış konuşmalarını AB Komisyonu Kıbrıs Temsilcisi Georgios Markopuliotis, Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros ve Kıbrıs Rum Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Phidias Pilides yaptı. Açılış konuşmalarının ardından Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis, çözüm sonrası Kıbrıs ekonomisiyle ilgili vizyonlarını paylaştı. Akıncı kriz ve şoklara karşı dirençli, rekabet edebilir ve farklı alanlara yönlendirilebilen bir ekonomi modelinden bahsetti. “Benim çözüm sonrası Kıbrıs
Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis ise Kıbrıs’ta iki halkın geleceğinin, insan hakları ve temel haklar gibi konulara saygılı, AB üyesi birleşik bir Kıbrıs’ta olduğunu belirtti. Anastasiadis, kabul edilemez statükonun, sadece bir toplumu değil her iki toplumu da olumsuz etkilediğini belirterek, vizyonunun Akıncı’nın vizyonuyla kesiştiğini, bunun da tüm Kıbrıslılar için daha iyi bir gelecek sağlayacak ümit ve beklentilerin hayata geçmesini mümkün kılacak bir vizyon olduğunu söyledi.
27
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
ÇANGAR MOTORS WEB’DE
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
TNT’NİN TERCİHİ MTS KARGO
Dünya çapında verdiği ihracat ve ithalat hizmetlerini 1988’den beri Türkiye’de, 1991’den beri de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde sürdüren TNT, hizmetlerini MTS Kargo ile sürdürme kararı aldı. KKTC otomotiv sektörünün öncülerinden, dünyanın da BMW satış rekortmeni Çangar Motors, dijital medyaya da yatırımını arttırıyor.
28
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Bir süre önce sosyal medya hesaplarını aktif bir şekilde kullanmaya başlayan Çangar, şimdi de web sitesini hizmete soktu. Müşterilerine daha iyi hizmet verebilmek ve bünyesindeki markalar ile ilgili detaylı bilgileri sunmayı hedefliyor bu site. www.cangarmotors.com’dan tüm marka ve modeller hakkındaki bilgilere, test sürüş veya servis randevusuna, ikinci el araçlara, şirket ile ilgili güncel haber ve duyurulara rahatlıkla ulaşabilecek kullanıcılar.
haberler
Sosyal medya hesaplarının da siteyle entegre çalışması, web portalını daha da kullanıcı dostu haline getiriyor.
200’den fazla ülkeye gönderi taşıyan TNT, Ekspres ve hava kargo hizmetlerini tek çatı altında sunarken ihtiyaca özel ve esnek taşıma çözümleri üretiyor. KKTC‘deki müşterilerinden teslim aldığı gönderilerin aynı gün Lefokoşa‘dan çıkışını sağlayarak Türkiye’ye 24 saatte, Avrupa ülkelerine 48 saatte teslim hizmeti veren TNT, KKTC’deki müşterilerine yoğun olarak ekspres kurye hizmeti ile daha ağır kargolar için hava kargo servisini kullanarak hizmet veriyor. Ağırlıklı olarak üniversiteler, hastaneler, turizm ve otelcilik sektörü ile otomotiv, bankacılık ve gıda sektörlerine hizmet veren TNT’nin yeni acentesi Lefkoşa merkez olmak üzere Girne ve Mağusa’daki MTS Kargo şubeleriyle tüm Kuzey Kıbrıs’a hizmet verecek. TNT olarak adaya ithalat ve adadan ihracata desteklerini artırarak sürdürdüklerini belirten Adana Bölge Müdürü Yaşar Yiğit, “Ekspres Import’’ hizmetiyle ithal edilen gümrüklü kargoları Sabiha Gökçen Havalimanı Gümrüğü’nden aynı gün Lefkoşa Ercan Havalimanı Gümrüğü’ne ücretsiz olarak aktardıklarını belirterek böylelikle müşterilerin yurtdışından ithal ettikleri kargoları ertesi gün KKTC Ercan Havalimanı’ndan almalarına olanak sağladıklarını ifade etti. TNT’nin KKTC’den, başta Türkiye olmak üzere tüm Avrupa, Asya, Amerika ve Afrika ülkelerine ekspres taşımacılık yaptığını belirten Yiğit, “Haftanın 5 günü, gümrüklü ve ücretsiz uçak aktarımını gerçekleştirerek bölge ithalatçılarına hem maliyet hem de zaman tasarrufu sağlıyoruz. Ayrıca, kendi uçaklarımız ve kendi kontrolümüzdeki hava ağımız sayesinde acil gönderiler için zaman garantili ve kapıdan kapıya teslimat gerçekleştiriyoruz” dedi.
29
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
FATMA KINIŞ - KKTC KALKINMA BANKASI GENEL MÜDÜRÜ
“ Ö N YA R G I L A R I N I Z I K I R I N;
KALKINMA BANKASI’NIN KAPILARI HERKESE AÇIK”
30
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
“Ulaşabilmek bizim için çok önemli. Çünkü insanlarda olumsuz bir algı var. Devlet kurumu ya da banka olduğunuz zaman; ‘onlar bize para vermez, biz onlara yaklaşamayız, biz onların istediklerini yerine getiremeyiz’ gibi önyargılar oluşuyor. Halbuki biz kurulduğumuzda ne Avrupa Birliği yardımları vardı, ne de ticari bankalar bu kadar küçük işletmelere yöneliyordu!”
röportaj
Her şey bir fikirle başlıyor, o fikir adım adım somutlaşıyor. Önce projeye dönüşüyor, ardından fizibilite çalışmaları hazırlanıyor. Hayata geçmesi için en önemli aşamaya geliyor sıra, doğru finans kaynağını bulmaya.. Birikimi olan özsermayesiyle çıkıyor yola, olmayan ise nakit avcılığı yapıyor. Eşten dosttan borç girişimleri, X bankadan kredi çekme çabaları derken bazen umudunu kaybediyor girişimci, bir süre sonra da hevesi kaçıyor. Şöyle bakın bir çevrenize, mutsuz sonla biten birçok fikir göreceksiniz. Aslında böyle durumlarda kapı kapı ümit tüketmek
yerine, etkili bir sunumla girişimcinin tereddütsüz uğrayabileceği doğru bir adres var; Kalkınma Bankası.. 22 yıllık köklü yapısı, güçlü sermayesi, profesyonel danışman kadrosu ve projelere bakış açısıyla yatırım ve yatırımcının kalbi burada atıyor aslında. Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de KKTC Kalkınma Bankası’nı anlatacağız sizlere. Banka’nın faaliyetlerini, projelerde gözettiği öncelikleri ve kredilendirme sürecinin işleyişini konuşacağız. Konuğumuz Kalkınma Bankası Genel Müdürü Fatma Kınış..
“TIRNAKLARIMIZLA KAZIYARAK BAŞARDIK” Büyük imkanlar sunuyorsunuz ama önyargıları aşıp, ulaşılabilir olmanın altını çiziyorsunuz sözlerinizde. Projelerinizden bahsedeceğiz ama isterseniz gelin Kalkınma Bankası neler yaptı 22 yıllık geçmişinde, önce sizden bu süreci dinleyelim.. Eskiden küçük yerel ticari bankalar ve bir iki tane Türkiye bankası ticari bankacılık mantığıyla kredi veriyordu. Biz 1993’te faaliyete geçtikten sonra proje bankacılığı fikrini yavaş yavaş oturtmaya başladık. ‘Yani bir iş fikri nasıl projeye döner, o proje olarak nasıl sunulur, nasıl bir fizibilite formatı hazırlanır’ sorularına hep profesyonel yanıtlar bulduk. Burada kendiliğimizden danışmanlık yapmış olduk, hem de ayrı bir sektör de gelişti bizim sayemizde. Yatırımcıların finans kaynaklarına proje fikirlerini götürürken, nasıl fizibilite raporu hazırlayacaklarına dair bu işleri yapan özel şirketler oluşmaya başladı. Geçen yıllara bakınca rahatlıkla diyebilirim ki, buralara hiç kolay gelinmedi. Çok küçük sermayelerle başladık. Biz de işin içinde kendimizi ve personelimizi eğiterek, proje bankacılığını geliştirerek gittik. Türkiye Kalkınma Bankası’ndan da çok destek aldık bu konuda. Parasal değil ama teknik destek olarak, yol gösterme olarak büyük katkılar sağlandı.. Tahvil kaynağımız olduğu için çok şükür devletten katkı almadan, kendi borçlarımızı ve personelimizi kendimiz ödeyerek köklü bir yapıya ulaştık 22 yılda.
Ama tabi ki tırnaklarımızla kazıyarak oldu bu.. Ve yine çok şükür bu geçen 22 yıl içerisinde ülke de çok gelişti. Bu gerek bizim katkımızla, gerek dünyadaki gelişmelerle sağlandı. Görüyoruz ki artık günümüzde çok güzel, çok kapsamlı projeler çıkıyor karşımıza. Fakat Kalkınma Bankası olarak daha da yapacak çok işimiz var. Hem kendimizi geliştirmek açısından, hem de ülkeye katkı sağlamak amacıyla..
İŞTE FİKRİ VE PROJESİ OLANLAR İÇİN TAVSİYELER Fatma Kınış anlattıkça görüyoruz ki, Kalkınma Bankası Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde projelerin hayata geçmesinde, firmaların oluşması ve büyümesinde, ülke ekonomisine katkı sağlamasında büyük bir rol oynamış 1993 yılından bu yana. Bugüne kadar gösterilen emek için herkesi kutluyoruz. Şimdi ise biraz bugünden, projelerden, bankanın işleyişinden bahsedelim.. Kimler giriyor ya da girmeli Kalkınma Bankası’nın kapısından içeri? Her projesi olana açık mı bu kapılar? Kapımız herkese açık. Ama doğru ve hızlı bir sonuç almak için atılacak adımın adını iyi koymak gerekir. ‘Çok iyi bir fikrim var ama hiçbir finansal birikimim yok’ başkadır, ‘çok iyi bir fikrim var, bir miktar da özkaynağım var’ başkadır, ‘çok iyi bir işletmem var şu dala da girmek istiyorum’ başkadır. Onun için biz
31
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
bunları bölümlere ayırıyoruz. Tamamen genç bir girişimci, hiçbir kaynağı olmayan bir fikir/proje sahibi geldiği zaman, Kalkınma Bankası için yüzde 50 özkaynak, yüzde 50 yabancı kaynak esastır.
32
Temmuz 2015
34 MİLYON DOLAR KREDİ, 28 MİLYON DOLAR TAHSİLAT
Yani buradaki temel mantık şudur; Bir tuğla sen koyacaksın, bir tuğla ben. Çünkü senin de bir sorumluluğun var bu projede ve minimum da olsa senin de bir kaynak koyman lazım.. Bütün dünyada olduğu gibi Kalkınma Bankası da bu mantığı temel alarak işliyor.
Fikri olanlar için sermaye durumuna göre güzel yanıtlar verdiniz. Gayet açıklayıcı ve yönlendirici oldu. Gelelim Kalkınma Bankası’ndan çıkan kredilere. Son dönem için bir özet yapabilir misiniz?
Diğer seçenek, ‘çok fikrim var, fakat hiçbir kaynağım yok’ olayı. Bu hibe konularına giriyor. Yani şimdi Melek Yatırımcılar gibi kurumlar var. Bunlar gelirler, bulurlar, alırlar ve katkı koyarlar. O işi büyütürler, giderler, orada satarlar. Onlar bu şekilde işi yürütürler.
Bu değerlendirmeye görev süremden başlayabilirim. Ben bu göreve geldikten sonra 34 milyon dolar kredi onayladık. 28 milyon dolar tahsilât yaptık. Bu 34 milyon doları biz limiti onaylıyoruz. Yani 34 milyon doları al git demiyoruz. Biz bu 34 milyon doların Nisan ayı itibariyle sadece 8 milyon dolarını kullandırdık şu ana kadar..
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
bu görev verilirse, bana göre o görevi en iyi şekilde yapabiliriz. Ama bu görev için de devletin bize o finansmanı sağlaması lazım..
Kalkınma Bankası olarak borçlanarak katkı yarattığımız ve devletten hiçbir katkı almadığımız için, ‘karşılıksız bir şekilde ben bu parayı sana vereyim’ lüksümüz yok. Çünkü biz o parayı yatırımcıdan tahsil edip, geri ödemek zorundayız. Bizim yardımcı olabileceğimiz konulara gelince.. KOBİ kapsamında bir miktar kendi özkaynağı olan, yönlendirilmek isteyen, fikir ve işletme sahibi yatırımcılarımızın işlerini geliştirebilmesi noktasında devreye giriyoruz. Ya da daha büyük teşvikli, hatta devletten teşvik belgesi alan turizm yatırımcısı, sanayi yatırımcıları, üniversiteler, sağlık hizmetleri, özel hastane projeleri gibi yatırımlara zaten uzun vadeli ve düşük faizli kredi desteği sağlıyoruz. ‘Çok iyi bir fikrim‘ var diyeni de biz eli boş göndermiyoruz. Hem fikir alışverişinde bulunuyoruz, hem de devlette nereye başvurması gerektiğini söylüyoruz. Ya da hibe gerektiriyorsa, Çukurova Kalkınma Ajansı desteğine nasıl başvurabileceğini açıklıyor ve orayla kontak kurarak yönlendiriyoruz. Ama bir kez daha belirtmek isterim ki, bizim kendi kaynağımızla projenin tamamen yüzde yüzünü karşılamak ya da hibe vermek mümkün değil. Yani sistemimiz o şekilde kurulmamış. Fakat bize bir gün
Neden, çünkü hak edişe göre ödüyoruz. Şimdi yüz liralık bir yatırım düşünün, 50 lirasını ben onayladım, o 50 lira bende duruyor. Adam yaptıkça, her 10 liralık işin hak
edişi hesaplanıyor, kontrol ediliyor, ona göre teminatını alıp 5 lirasını ödüyoruz. Dolayısıyla o paranın, o yatırıma gittiğini garanti altına alıyoruz. Kontrollü ve yavaş yavaş kullandırıyoruz krediyi. O yatırım gelir getirmeye başladıktan sonra da yavaş yavaş tahsil ediyoruz.
“ÖDENMEYEN KREDİLER BATIK DEĞİL, DONUK” Yatırım gelir getirdikten sonra tahsilat sürecini başlatıyorsunuz. Göreve geldikten sonra da yapılan 28 milyon dolarlık tahsilattan bahsettiniz. Verdiğinizi tamamen geri alabiliyor musunuz? Yoksa geri ödemelerde sıkıntılar var mı? Kredilerde batık değil ama donuklarımız var. Hiçbir kredi batık değildir teminatı sağlamsa.. Donuk kredi şu an hemen tahsil edemediğimiz, yasal takipte olan kredilerdir. Mahkeme sonuçlanınca onu tekrar taksitlendirirsiniz. Ya da icraya göndermişsinizdir her yolu deneyip, icrayı da devlet yapar, siz ona müdahale edemezsiniz. O malın satışını beklersiniz. Şimdi bizim donuk olmayan projelerimizin tahsilat kısmı; yüzde 80’e yüzde 20 donuk. Ama onlar bizim dışımızda biliyorsunuz, yeniden yapılandırma yasası geçti. Yatırımcılar o yasadaki indirimden yararlanmak için donuğa giriyorlar. O an bir şey tahsil edemiyor icraya da gidemiyorsunuz. Dediğim gibi batık hiç projemiz yok, sadece donuk var. O da icra sisteminin yavaşlığından kaynaklanıyor. Yasal takiptekiler çok değişkendir ama toplam kredinin yüzde 30’u gibi olabilir. Şimdi onları 7-8 yıl daha bekleyeceğiz, bir mahkeme kararı var biliyorsunuz ki Bankalar Birliği başvuru yaptı mahkemeye ama geri döndü. Dolayısıyla bizim dışımızda işleyen bir süreç. Peki borcunu düzenli ödemeyen bir yatırımcı ikinci kez kapınızı çalarsa, Kalkınma Bankası yeni bir kredi çıkarır mı? Nasıl ki ticari bankalarda donukta olana kredi verilmez, biz de vermiyoruz. Bize olan tüm borcunu kapadı, ödedi ve yeni bir başvuru yaptıysa; projeyi inceleriz ama o geçmiş performansını da her zaman göz önünde bulundururuz. Çünkü hem istihbarat, hem teknik, hem de mali açıdan değerlendiriyoruz projeleri. Yani sadece projenin kendisine bakmıyoruz. Şirketin kredi limitini, yatırımcının geçmiş ödeme performansını, diğer bankalardaki ödeme geçmişini de izliyoruz.
KALKINMA BANKASI HANGİ PROJELERİ DESTEKLEYECEK? Geçen yıl yurt yapımı projelerine ciddi anlamda kredi imkanı sunmuştu Kalkınma Bankası. Aynı sektör için bu yılın yol haritası Eylül ayında belirlenecek. İstatistiki bir çalışma yapıldıktan sonra yatırım projelerinin son durumu masaya konacak, ona göre de karar alınacak. Ama edindiğimiz ilk izlenimlere göre Fatma Kınış’ın bireysel düşüncesi, kredi desteğini bu yıl farklı sektörlere aktarmak. Aslında şu an hala eğitim ve turizm en öncelikli başlıklardan biri ülke ekonomisi adına. Ama biz sadece işin finansman halkasıyız, yani politika belirleyici değiliz, biz belirlenen politikanın finansmanını sağlayan kurumuz ve en son halkayız. Dolayısıyla ekonomi bakanlığının önce bir politika belirleyip ona göre bize gelmesi gerekir. Benim gördüğüm, yani arkadaşlarla gördüğümüz; tamam KOBİ’lere finansman sağlıyoruz ama o KOBİ’lerin yüzde 90’ı iç piyasaya yönelik ve dünya standartlarına göre çok mikrolar. Artık daha çok mevcutlara yönelik olmalı bence çalışmalar. Yani yeterli yatak kapasitesi var, üniversitelerin de yeterli bir büyüklüğü var. Ama o üniversitelerin kayıt artırımına gitmesi lazım. Turizmcilerin de hizmet arttırmasına gitmesi lazım ve bana göre bizim bunları kredilendirmemiz lazım. Yani dolduramayacağınız ek yatak kapasitesi, dolduramayacağınız güzel binalar ve içi boş bir eğitim bir şey ifade etmez. Gün gelir sıkıntıya girer. Yani bence artık ek kapasite değil de, olanı güzelleştirme, hizmet kalitesini arttırmaya yönelik finansman yapmamız daha doğru görünüyor.
33
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
LİNENS’TE ÜRÜNLER TÜRKİYE FİYATLARIYLA ÖNDER OUTLET AÇILDI
KKTC’nin köklü marketlerinden Önder, yeni bir hamle yaptı. Daha önce Önder Elit olarak hizmet veren ve kapanan bina, bu kez outlet konseptinde müşterilerini karşılıyor.
34
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Ortaköy’deki mağazada başlatılan bu konseptte uygun fiyata alışveriş var. Kadın, erkek ve çocuk giyimi için 5 liradan başlayan fiyatlarla satış yapan Önder Outlet, şimdiden büyük dikkat çekti. Fakat o binada hala duran “KiralıkSatılık” tabelası biraz akılları karıştırıyor. Önder Outlet uzun soluklu bir proje mi, yoksa binaya yeni bir müşteri bulunana kadar mı, bilinmiyor..
KKTC’nin son dönemde tanıştığı markalardan biri de Türkiye’nin uluslararası ev testili mağazalar zinciri Linens. 15 yılda hızla büyüyen marka 10’uncu ülkedeki yatırımını Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaptı. 1001 Airport Mall’da Kıbrıslı müşterilerine kapılarını açan Linens, alışverişte büyük bir avantaj sunuyor. Zengin ürün çeşitlerini, Türkiye fiyatlarıyla tüketiciyle buluşturuyor. Perdeler, nevresim takımları, havlu setleri derken birçok model ve ürün çeşidi sunan Linens, daha şimdiden kadın müşterilerin uğrak duraklarından biri oldu.
GÜRAL PORSELEN’İN MİSAFİRLERİ VAR Kısa sürede açıldı, güzellerle doldu taştı.. Porselen, Cam, Çelik, Güral Home ve G-Plus ürünleriyle Türkiye’nin devleri arasında gösterilen Güral Porselen, son yatırımını KKTC’ye yaptı. Linens gibi o
haberler
da 1001 Airport Mall’da yerini aldı. Güral Porselen’in özel ziyaretçileri de vardı. “Miss Fashion TV 2015 Uluslararası Modellik ve Güzellik Yarışması” için 40 ülkeden KKTC’ye gelen finalistler, Güral Porselen mağazasını karış karış gezdi. Yemek takımları ve kahve fincanları ile bol bol poz veren finalistler, sosyal medya kanalında Güral Porselen’e büyük bir katkı sağlamış oldu.
35
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
İLKER ZÜĞÜRT– KUTAY TELEKOM DİREKTÖRÜ
SEKTÖRÜNDE BİR İLK;
KUTAY TELEKOM’A TSE ONAYI Türk Standartları Enstitüsü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ilk kez telefon sektöründen bir kuruluşa TSE onayı verdi. 17 yıldır bu alanda hizmet sunan Kutay Telekom, aylar süren denetimler sonunda, satış ve satış sonrası sunduğu teknik servis hizmetiyle bu belgeyi duvarına astı.
36
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
röportaj
Temmuz 2015
Gelişen teknoloji, özellikle de yeni nesil akıllı telefonlar, hiç şüphesiz ki son yıllara damgasını vurdu. Her geçen gün artan özellikleriyle, daha da yer ediyorlar hayatımızda. Fakat bir elektronik cihaza o kadar çok anlam ve sorumluluk yüklüyoruz ki; en ufak bir arızada, aksilikte kilitlenip kalıyoruz.
İşte böyle durumda vatandaş soruyor, “o zaman seçimi neye göre yapmalıyız?” diyor.. Eş, dost, akraba, tanıdık, komşu gibi tanımlarla, yani sadece duygusal bağlantılarla iş yapmak eskide kaldı. Artık herkes daha profesyonel yaklaşıyor. Yukarıda da belirttiğimiz gibi işi ehline teslim etmek istiyor.
Herkes telefon satıyor ama müdahale gerektiren dönemlerde işin ehli devreye giriyor. Yani satış sonrası danışmanlık ve teknik servis hizmeti verenler..
Telekom sektöründe yaklaşık 17 yıldır hizmet veren Kutay Telekom, bu alanda en yetkin testten geçti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde sektörün ilk Türk Standartları Enstitüsü onayını alan teknik servisi oldu.
Tabi burada seçim yaparken bilinçli olmak çok çok önemli. Çözüm umuduyla çaldığınız kapıda yapılacak bir hata ya da yanlış bir uygulama, size maddi-manevi ciddi sıkıntılar doğurabilir.
Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de, Kutay Telekom’un TSE başarısını ve tüketiciye kattığı artıları konuşacağız. Konuğumuz Kutay Telekom Direktörü İlker Züğürt..
ekonomi
“KKTC’DE İLK VE TEK FİRMAYIZ” Günlerce, haftalarca, aylarca süren zorlu bir test sürecinden geçtiniz. Başarıyla tamamladınız bu sınavı ve KKTC’de bir ilke imza attınız. Görüyoruz ki şimdi de gururla duvarınıza taşıdınız TSE onayını. Okurlarımız için kısaca anlatır mısınız bu belgenin anlam ve önemini? Türk Standartları Enstitüsü’nün sunduğu bu belge; bir işletme için, ticari bir kurum için çok önemli bir detay. Biz yıllardır bu kurumunun vermiş olduğu belgeyi almak için gerekli hazırlıkları yapıyoruz. Geçtiğimiz aylarda bu süreci tamamladık ve ilgili birime müracaat ettik. Türk Standartları Enstitüsü’nden Kıbrıs’ta görevli ekip geldi. Önce bizimle mülakat yaptılar, ardından firmamız Kutay Telekom’u mercek altına aldılar. Kullandığımız telefonları, aksesuarları, yedek parçaları tek tek incelediler. Teknik servis laboratuvarımıza girip tüm aletleri gözden geçirdiler. Hatta bir kısmını bizden alıp Türkiye’ye gönderdiler. Orada daha derin testlere soktular. Tüm bunların sonunda ilk haber geldi. Kullandığımız ürünlerin standartlara uygun olduğu yönünde bildirim yaptılar. Nihai karar için uzun bir bekleme süresi geçti. Ama beklediğimize değdi. Çünkü Kutay Telekom olarak bu yoğun sürecin sonunda Türk Standartları Enstitüsü’nün koymuş olduğu kriterlere uygun olduğumuz teyit edildi ve bize onay belgelerimiz verildi.
Bizler için büyük bir anlam taşıyan bu başarının bir özelliği daha var. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde, telefon sektöründe bu TSE belgesine sahip olan ilk ve tek firmayız. Bununla da gurur duyuyoruz.
“SÜREKLİ DENETLENİYORUZ” Tekrar sizi ve Kutay Telekom ailesini kutluyoruz bu başarı için, devamını da diliyoruz. Bahsettiğiniz gibi TSE belgesi sizin için gurur verici. Peki bizim için, yani müşteri açısından ne anlama geliyor? Aslında bu belgenin en büyük artısı vatandaşa.. Çünkü TSE belgesinin kapsamı; bir yerden alışveriş yaparken o yerin güvenirliliğinden başlıyor, satılan ürünün kalitesi, satış sonrası servisi, teknik desteği derken sıralanıp gidiyor. Vatandaşın aklındaki tüm bu soruları da, işte bu TSE onayı yanıtlıyor. Sözün özü bu belge Kutay Telekom’un hizmet kalitesini resmi çerçevede de kanıtlıyor. Çünkü Türk Standartları Enstitüsü’nün bu onayı her kuruma, her kuruluşa, her iş yapan yere, her firmaya verilmiyor. Bu onayı sadece standartları tutturan, bu konuda gerekli yatırımı yapan firmalar alabiliyor. Ama almakla da bitmiyor, TSE sürekli sizi kontrol ediyor. Zaman zaman gerek bildirimli, gerek bildirimsiz denetleniyoruz. Bu da her daim tutturduğumuz kaliteyi korumak, hatta daha da yükselterek sürdürmek için
37
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
yenilikleri, tüm gelişen teknolojiyi günü gününe takip ederek, müşterilerimize gerekli hizmeti en üst düzeyde vermek için çalışıyoruz. Bununla ilgili profesyonel bir kadromuz var. Hepsi alanında donanımlı, hepsi bu konuda tecrübeli, üniversite mezunu, güler yüzlü ve eğitimli bir kadro.
“KAÇAK VE YAN SANAYİ TELEFONLARA DİKKAT” Teknik serviste dikkat edilmesi gereken hususları böyle sıralıyor İlker Bey. Tabi işin bir de satış kısmı var. Biraz da onu konuşalım. Vatandaşı ihmal edilen bazı tehlikelere karşı uyarmakta fayda var..
bizi tetikliyor. Biz de buna elimizden geldiğince özen gösterip, uygulamaya çalışıyoruz.
38
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
“MÜŞTERİLER TSE KALİTESİNİN FARKINDA” Çok yeni bir haber, yeni bir başarı hikayesi sizin için TSE onayı. Vatandaş farkında mı bu gelişmenin? Çok kısa sürede hem sektörde, hem de piyasada geniş yankı buldu Kutay Telekom olarak bu başarımız. Hakikatten satışlarımızda, yaptığımız ticarette veya teknik laboratuvarımızdaki işlerde yoğun bir ilgi, yoğun bir artış hissediyoruz. Tüketiciler bu standartlara uygun olarak satış yapan, tamir yapan bir müesseseye sahip olmanın huzuru ve rahatlığı içerisinde müessesemize gelip bizimle çalışıyorlar. Bu da gösteriyor ki müşterilerimiz, halkımız bizi yakinen takip ediyor, yaptığımız işleri gün içinde haberlerden veya medyadan öğreniyor. O nedenle TSE belgesi ayriyeten bizi ve firmamızı motive eden bir adım oldu. Buradan sizin aracılığınız ile tüm Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti halkına, telefon kullanıcılarına bir mesajım var. Daha önce bizimle temas kursun veya kurmasınlar, bizimle profesyonel bir şekilde ve devamlı olarak çalışabilmeleri için tüm alt yapımızın hazır olduğunu ve kendilerine en üst düzeyde hizmet verebileceğimizi söylemek istiyorum. Tabi ki TSE belgesini almak gerekeni yaptık, bundan sonra duracağız anlamına gelmesin. Bundan sonra çıtayı daha da yükseltmek için çalışacağız. Tüm
Kutay Telekom olarak kuruluş tarihimiz 1998. Yani takriben 17 yıldır bu sektörde faaliyet gösteriyoruz. Bu sektöre adım atan firmaların başında geliyoruz. Kurulduğumuz günden bugüne kadar devamlı surette kendimizi, çalışma ortamımızı, personelimizi yenileyerek, gelişen teknolojiyi takip ederek bugünlere geldik. Bizim gayemiz müşterilerimize en iyi hizmeti, en güzel malı en ucuza ve en kaliteli şekilde sunmaktır. Bugüne kadar da bunu yaptığımıza inanıyorum. Fakat tüketicilere bir uyarım olacak. Mevcut piyasada malumunuz zaman zaman basında da yer alıyor, kaçak telefonlar geliyor ülkeye. Kullanılmış telefonlar, orjinaline benzeyen yan sanayi telefonlar, bir türlü yeni ve orijinal diye getirilip, pazarlanıyor. Bunlarla rekabet etmek zorunda kalıyoruz. Şu anda devletimizin aldığı tedbirler sonucu ülkemize kaçak yollarla getirilen bu telefonların son derece azaldığını hissetmekteyiz. Bu da insanlarımızın kaliteli malı, orijinal malı bulup alması için bir neden ortaya çıkartıyor.
Bizim bir sloganımız var bu konuda. “Ne alacağınız kadar, nereden alacağınız da önemlidir” diyoruz. İnsanlarımız bu sloganı tutu ve benimsedi. Görüyoruz ki kalitesi ve satış sonrası hizmetleriyle, TSE onaylı tek merkezi, Kutay Telekom’u tercih ediyorlar.
Bizim ta Yeşilısmak’tan, Karpaz bölgesinin Erenköy kasabasından sabit müşterilerimiz var. İnsanlar 180 kilometre öteden sırf telefon almak için geliyorlar ve yolda gelirken de telefon ediyorlar. “Lütfen kapatmayın, biz geliyoruz” diyorlar. Bu gibi durumlarda bize böyle bir talep geldiğinde, mesai saatleri dışında olsa bile, tatil günleri olsa bile iş yerimizi açıp, gerekli hizmeti veriyoruz. Bu ilgi müşterimizi memnun ediyor, bir sonraki ihtiyaçlarında yine bizi tercih etmeleri için güçlü bir neden
KUTAY TELEKOM SOSYAL MEDYADA Tabi ki yazılı ve görsel basın dışında, sosyal medyada da yer almamamız düşünülemezdi. Bu konuda da gerekli girişimler yapıp soysal medyada hızlı bir çıkış yaptık. Çok çok güzel geriye dönüşler alıyoruz. Yani ulaşabileceğimiz en ücra noktalara kadar ulaştık, ulaşıyoruz. Özellikle de Facebook’taki Kutay Telekom sayfamızda bizi takip edenler, sürekli iletişim kuranlar, hatta alışveriş yapan insanlarımızın çok olumlu dönüşleri oluyor. Bu da bizi ileride yapmayı düşündüğümüz yatırımlar için motive ediyor. O zaman yakın zamanda yeni projeler var.. Teknoloji alanında mı? İnşallah önümüzdeki günlerde daha değişik yatırımlara da girmeyi düşünüyoruz. Kısmetse teknoloji alanında olacak. Bizimle yıllardır çalışan birçok müşterimiz var. Bu müşterilerimiz sadece Lefkoşa çevresinden değil. Özellikle Mağusa’dan, Güzelyurt’tan, Girne’den kalkıp sırf bizim için gelen dostlarımız var. Hiçbir yerden bir fiyat bile sormadan, telefonlar konusunda bir bilgi edinmeden, direkt bize müracaat ediyorlar ve bizden alıyorlar her şeylerini. Bu da gösteriyor ki hem bizim sattığımız ürünlerden, hem de bizim hizmetimizden son derece memnunlar ve her zaman için bizi tercih ediyorlar. Bir de bu müşterimiz sadece kendine almıyor. Arkadaş çevrelerini, dost çevrelerini de bize yönlendiriyorlar.
ve
oluyor. Sadece müşteriler değil, kurumsal çözüm ortaklarımız da bu kalitenin farkında. GSM devi Telsim’in şu anda tüm teknik hizmetlerini biz veriyoruz ve zaman zaman da telefon tedarikçisiyiz. Kendi müşterilerine, kendi abonelerine vermiş oldukları telefonun birçoğunu bizden alıyorlar. Tabi ki bizi tercih etmelerinin sebebi satış sonrası kendilerine sağladığımız teknik hizmet. Tabi bu başarıda en büyük pay sahibi Kutay Telekom ailesini de kutluyorum. Şirket bünyesinde çalışan aile bireylerimiz ve ailemizin bir parçası olan personelimiz hep birlikte büyük gayret gösteriyor. Bu birlikten de kaliteli hizmet doğuyor..
39
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
KKTCELL PAF TAKIMI HAZIR
KUZEY KIBRIS TURKCELL İLE PROFESYONELLİĞE İLK ADIM
40
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
İş dünyasına yeni adım atacak gençler için en büyük sıkıntı ‘tecrübe’ eksiği. Eğitim hayatı boyunca stajdan uzak duranlar, mezuniyet sonrası ihmalin bedelini fazlasıyla ödüyor. İş bulmak, istediği noktadan başlamak daha da zora giriyor. Gerçi stajdan uzak duran sadece öğrenciler değil, firmalar da eski yıllara göre stajyer alımında ciddi bir küçülmeye gidiyor. Hatta bazı işletmeler stajyeri ekstra masraf olarak bile görebiliyor.
haberler
O yüzden öğrenciler için, özellikle de hedef sahibi olanlar için kurumsal firmaların yeri tartışılmaz. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de kariyer fırsatlarının başını çeken KKTCELL, gençler için dikkat çeken bir program başlattı.
31 Ağustos’a kadar sürecek program için Golden Tulip Otel’de oryantasyon eğitimi vardı. Kuzey Kıbrıs Turkcell Genel Müdürü Aybars Karaatmaca, açılışta “Bilişim Teknolojileri ve Girişimcilik” üzerine bir sunum yaptı, Turkcell Grup ve Kuzey Kıbrıs Turkcell’in mobil dünyadaki vizyonu hakkında öğrencileri bilgilendirdi. Aybars Karaatmaca, Turkcell Dijital Akademi ve Geleceği Yazanlar Projelerini de detayları ile anlattı. Gençler için bu fırsatı oluşturan Kuzey Kıbrıs Turkcell İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı Burcu Topal ise PAF Takımı’na katılmanın kazanımlarını sıraladı;
Programın adı Kuzey Kıbrıs Turkcell Profesyonelliğe Adım Formasyonu.. Kısaca PAF diyorlar. Amaç üniversite mezuniyeti sonrasında öğrencilerin profesyonel hayata bir adım önde ve bilinçli olarak başlamasını sağlamak..
“Turkcell PAF Takımı ile profesyonel yaşama bir adım önde başlıyorsunuz. Program süresince teknoloji dünyasının dinamikleri ve iş alanlarını keşfedip, eğlenceli ve fikirlerinizi özgürce paylaşabileceğiniz çalışma ortamları deneyimliyorsunuz.
PAF Takımı Staj Programı kapsamında öğrenciler 2 ay boyunca teorik bilgilerini pratiğe aktarma fırsatı bulacak. İş hayatını yakından tanıyacaklar, mezuniyet sonrası diğer adaylara göre Turkcell gözünde bir adım önde olacaklar.
Staj sonrasında ise Kuzey Kıbrıs Turkcell bünyesindeki ihtiyaçlar doğrultusunda tam zamanlı kariyer fırsatları için değerlendiriliyorsunuz. Tüm bunlar iş hayatına yeni atılacaklar için birer kazanımdır” dedi..
RESTAURANTS
EZİÇ PREMIER
41
EZİÇ LEFKOŞA
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
EZİÇ MAĞUSA
EZİÇ PEANUTS
/EzicRestaurants
444 88 88
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
MEHMET AKALIN - 1001 AIRPORT MALL GENEL MÜDÜRÜ
‘TUTMAZ’ DİYENLER İÇİN HAYAL KIRIKLIĞI OLDU 1001 AIRPORT MALL’U HER GÜN BİNLERCE KİŞİ ZİYARET EDİYOR
42
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
• “Biz buraya dünyayı Kıbrıs’a uydurmak için değil, Kıbrıs’ı dünyaya uydurmak için geldik”
röportaj
• “Tüm Kıbrıs iş dünyası içinde AVM’de olabilecek 103 marka ile görüştüm. Sonuç ne çıktı biliyor musunuz, sadece 2 firma. Potansiyeli göremediler. Hatta 1001’i küçümsediler” • “Artık birinci istasyondan tren kalktı. Bu istasyonun biletleri promosyonluydu. İkinci istasyonda biletler biraz pahalı. Hatta üçüncü etabın da kararını aldık” • “Alışveriş merkezimizin lokomotifi Tekzen” • “Bimeks, KKTC’yi elektronik anlamda Dubai yapacak bir proje ile geliyor”
ekonomi
Son dönemin en dikkat çeken yatırımlarından biri 1001 Airport Mall. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilk alışveriş merkezi olarak kapılarını açtı. Konsepti ve içeriğiyle ilk günden beri ilgiyi üzerinde tutuyor. Tekzen, Linens, Güral Porselen gibi güçlü markalarla her geçen gün çekim merkezi haline geliyor. Dahası da var. Türkiye’nin teknoloji devi Bimeks KKTC’de kapılarını açmak için artık gün sayıyor.
Bu yüzden hedeflerimizi birazcık mütevazı tuttuk. Fakat bugün geldiğimiz noktada alışveriş merkezindeki mağazaların belli bir kısmının henüz açamamış olmasına rağmen, günlük ortalamada 4500 – 5000 kişiye eriştik.
Bahsettiğimiz her marka, kapılarını açan her mağaza KKTC’de yeni bir süreci başlatıyor aslında, rekabeti kızıştırıyor. Örneğin Tekzen’in açılışı, yapı market sektöründe inanılmaz bir fiyat yarışını tetikledi. Tekzen’den önce bir ürünü üç liraya satanlar, apar topar indirime gitti, aynı ürünü bir liraya çekti.
Mehmet Akalın’ın ısrarla vurguladığı bir nokta var burada. “Günde 5 bin kişi geliyor” demiyor, verdiği bu rakam haftalık ziyaret toplamlarının, günlüğe düşen ortalaması. Özellikle hafta sonları talep çok daha yüksek AVM’ye. Şimdilik günlük kayıtlardaki rekor 13 bin bandında..
Bu da gösteriyor ki, ısrarla ‘tutmaz’, ‘iş yapmaz’ denen 1001 Airport Mall, şehir merkezinin dışında olmasına rağmen, ülke ekonomisinde ciddi bir ‘yapıcı yıkıma’ sebep oluyor..
Dediğimiz gibi günlük ortalamada 5 bin kişiye eriştik. Özellikle Cumartesi Pazar günleri buraya ziyarete gelenlerin alışveriş yapmasalar bile şöyle bir dolaştıklarını, fastfood bölümünde kısa süre oturduklarını, eğer çocuklar varsa da bir şey atıştırıp tekrar iyi vakit geçirip döndüklerini çok net gözlemleyebiliyoruz.
KKTC’nin ilk AVM’sine farklı bir vizyon katan, güçlü markaları aynı çatı altında toplayan Martı Danışmanlık ailesinden, 1001 Airport Mall Genel Müdürü Mehmet Akalın konuğumuz. Hem bugünü, hem de yakın vadeli projeleri konuşacağız.
“GÜNLÜK ORTALAMADA BEŞ BİN KİŞİYE ERİŞTİK” Bir süredir gözler üzerinizde. Attığınız adımlar, yaptığınız yatırımlar, hatta çalıştığınız markalar kulislerde geniş yankı buluyor. O yüzden açılışı genel tabloyla yapalım. Henüz tam kapasite ile, tüm markaları ile aktif olmasa da 1001 Airport Mall için ilk değerlendirmeleriniz nasıl? Aslında beklediğimizin üzerinde geri dönüş alıyoruz. Bunda sebep şu; beklentilerimiz birazcık daha mütevazi burasıyla ilgili. En önemli etken de Kıbrıs’ı yeni tanıyor olmamız. Müşteri profilini tam anlamıyla kestiremedik. Elbette kentsel gözlemcilerimiz ve yatırımcılarımızın buralı olmasından kaynaklanan
değerlendirmeleri, çalıştığımız ajansların ya da buraya kiracı olan yerel marketteki perakendecilerin görüşleri bizim için referanstı ama rasyonel değildi.
Görüyoruz ki 1001 Airport Mall’a karşı büyük bir merak var. Ben özellikle güvenlik görevlileri ve sahada çalışan diğer arkadaşlarımızdan şu gözlemi rica ediyorum; Gelen tipolojinin tekrar mı, yoksa yeni ziyaret mi olduğu ile ilgili gözlemler alıyorum. Genel itibariyle hep yeni bir tipolojiyle karşı karşıyayız. Bu da ağızdan ağza tanıtımın hızla yayıldığını gösteriyor. O ona söylüyor, o ona söylüyor, ‘hadi merak ettik, gidelim bakalım’ diyorlar, geliyorlar.
“TÜM TECRÜBEMİZİ KIBRIS’A AKTARDIK” Bu arada parantez içerisinde bir şey belirtmek istiyorum. Sizler daha iyi biliyorsunuz 1001’in Kıbrıs’ta kendine göre bir algısı vardı, buna bağlı olarak burada böyle bir dünyanın ortaya çıkarılmış olması gelip görmeyenler için pek öngörülmüyor. ‘1001 yapsa yapsa 1001 çeşit, ne ararsan bulacağın
43
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Şöyle dönüp bir geriye bakın. Bundan 15 sene önce alışveriş sektörü çeşitliliğinin, serbest ticaretin ne olduğunu Türkiye Kıbrıs’tan öğrenirken, ne oldu da Kıbrıs Türkiye’nin bu kadar gerisine geldi? Buradaki iş dünyasına bir sormak lazım. Ben 15 sene öncede iş hayatının içerisindeydim. Emin olun Türkiye’de birçok insan burada ticaret yapmak için yol yordam öğrenmeye çalışırdı. Araya onu bunu koymaya çalışırlardı. Şimdi işte bu açığı kapatıp tekrar Kıbrıs’ın ticarette hak ettiği yere gelmesi için, en azından kendi üstümüze düştüğü kadarıyla mücadele edeceğiz. Bulunduğumuz sektörde de bu genleşmeyi yapıp, burada hacmi arttırmanın gayreti içindeyiz.
“103 YERLİ ŞİRKETTEN SADECE 2’Sİ AVM’DE” Ticaret deyince, alışveriş deyince birçok kişi ambargo bahanesini öne sürüyor. Fakat siz çok daha somut bir örnek verdiniz. 15 yıl önceki ticaretle bugünü kıyaslamak, aslında ‘hata kimde’ sorusunun en güzel yanıtı. Madem iş dünyasına getirdik konuyu, Kıbrıslı iş insanlarının 1001 Airport Mall’a bakışı, yaklaşımı nasıl?
44
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
bir milyoncu’ yapar deniyor.. Fakat bizim burada yaptığımız, Kıbrıs’ın bana göre mimari anlamda on yıl ötesinde, perakendecilik anlamında ise beş yıl ötesinde bir proje. Türkiye’de ve dünyanın değişik yerlerinde edindiğimiz bütün normları hiç eksiltmeden buraya koyduk. Birkaç tane kiralama görüşmesinde bir ifade kullandım, burada da paylaşmak istiyorum. Bana şunu dediler; İşler hızlı gitmiyor, taşeron bulmakta zorlanıyoruz, sözleşmeler konusunda çok enteresan geri dönüşler alıyoruz, ya Mehmet Bey sen burada yenisin, alışırsın, Kıbrıs’ta işler böyle yürüyor” vs.. Bunlara cevabım net oldu, ekibime de doktrin olarak vermeye çalışıyorum bu mesajı; dünyayı Kıbrıs’a uydurmak için değil, Kıbrıs’ı dünyaya uydurmak için geldik ve bundan da asla taviz vermeyeceğiz.
Burada da yine dilime kemik koymadan net söyleyeceğim. Ben 1 Şubat 2015 tarihinde yönetici olarak burada çalışmaya geldim. Onun öncesinde bu işle alakalı çok sık ziyaretlerim oldu. Ama 1 Şubat’tan itibaren tam 44 gün, tek tek defterime kayıtlı zaten; Kıbrıs iş dünyasında, Türkiye’den ya da başka yerlerden bir markayı temsil eden ve bir alışveriş merkezinde olabilecek markaları tek tek ziyaret ettim. Randevu aldım, buraya davet ettim, elimde kataloglarım, sunumum. “Ne yapacağız? Nereye gideceğiz?” dedik.. 103 görüşmede sonuç ne biliyor musunuz? 2. 103 görüşmenin sadece 2 tanesi bizimle birlikte. 101 görüşmede randevulaştığımız halde randevusunu kabul etmeyen sayısı 21. Burada randevu verdiğimiz halde gelmeyenlerin sayısı 27. Randevu verip de geç saatlerde randevuya katılmış olanlar da çok. Tabi görüşme sırasında baştan sona aşağılama, küçümseme ve rencide edenlerin sonunda sonuç sadece 2 Kıbrıslı marka var bu AVM’de.
“TEPE HOME VE PRESTİJ SİNEMALARI GELİYOR” Gerçekten şaşırtıcı bir süreci anlatıyorsunuz. Teklifi kabul edin, ya da etmeyin. Ama iş insanına yakışan profesyonelce davranmak. Vizyonsuzluk farklı, saygısızlık farklı bir nokta. Ve anlattığınız kadarıyla sizin verdiğiniz örnekler ikinci şıkka daha uygun. Sebebi neydi sizce bu tavrın? Göremediler. Küçümsediler. 1001’i küçümsediler. Alışveriş merkezinin Kıbrıs’ta olma fikrini küçümsediler. Ama kapının arkasında sakladıkları farklı bir korku var bana sorarsanız. Alışveriş merkezlerinin Türkiye’de cadde perakendesine ne yaptığı herkesçe malum. Ama işin doğası bu. Marka olabilmek için de orada olmak gerekiyor. Kapının arkasındaki korku ‘burayı yaşatacak hale gelirsek, biz caddede biteriz’ korkusu. Biliyorlar ki halk alışveriş merkezlerine alışıp, onu bir hayat profili haline
dönüştürdüğü anda caddeyi tercih etmeyecek. Sonradan öğreniyoruz ki markalar birliği adı altında dernekleşenler olmuş. Buraya gelmeye eğilimli olanlara mahalle baskısı uygulayarak engellemeler yapılmış. Peki böyle yaptılar da ne oldu, AVM boş mu kaldı? 45’inci gün aldım biletimi ve İstanbul’a gittim. Tekzen, Bimeks, Güral porselen, Prenses Bijüteri, Tozy Shop, Ayakkabı Dünyası, Tombiş, Cafe Corner, Pizza House.. Hepsini getirdim. İkinci etapta Prestij Sinemaları ve Tepe Home da geliyor. Tepe Home tam 4 bin metrekare olacak. Ama bu kadar değil. Son dönemde sıklaşan İstanbul ziyaretlerimin bir sebebi de aslında uluslararası markaları getirebilmek. Kıbrıs’ın durumuna göre formüller geliştiriyoruz. Ama buradan da müjdesini verebilirim, ikinci etaba şimdiden iki büyük uluslararası marka taşıyoruz.
45
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
getiren bir yatırım oldu. Hatta Girne ve Gazimağusa’da yeni mağazalar açacağı konuşuluyor.. AVM yönetimi olarak Tekzen’in geldiği noktayı nasıl yorumluyorsunuz?
46
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Dediğiniz gibi AVM boş kalmadı, hatta çok daha büyük markalarla doldu. Girişte de konuştuğumuz gibi, büyük bir rekabet kazandırdı bu durum alışverişe. Her şerde bir hayır var denir ya, iş dünyasının bu tavrı aslında tüketicinin kazancına olmuş. O gün siz gittiğinizde gelmediler, görüşmediler, projeyi beğenmediler diyelim.. Bugün tablo ortada. Yarın pişman olup AVM’de yer almak isteseler, yaklaşımınız nasıl olur? Biz duygusal değil, profesyonel yaklaşıyoruz her zaman. Çünkü ticarette küskünlük olmaz. Fakat bazı gerçekler de var. Birinci istasyondan tren kalktı artık, hızlanıyoruz.. Bu istasyonun biletleri promosyonluydu, fakat ikinci istasyonda biletler biraz pahalı. Hatta üçüncü etabın da kararını aldık. Tekrar alışveriş merkezinde olma arzuları olursa, bizim herkese kapımız açık. Ama şunu da belirteyim, yavaş yavaş bu gruplardan modül modül ayrılmalar başlıyor. O ayrılanlardan ufak ufak bize doğru gelenler oluyor. İş dünyasında bir kural var, büyümeyen şey küçülür. Önyargılı markalar ya küçülüp yok oluyorlar, ya da AVM’ye girip marka olma yolunda çaba sarf ediyorlar.
“AVM’NİN LOKOMOTİFİ TEKZEN” Yeni etaplar için şimdiden hayırlısı olsun diyelim. Bugüne gelişin perde arkasını uzun uzun konuştuk. Biraz da markaları soralım size. Örneğin Tekzen, ses
Alışveriş merkezimizde şu anda lokomotif Tekzen. Baktığımızda Tekzen beklentilerin üzerinde bir ciro yapıyor, Türkiye’den 7 tane daha ekstra personel getirdi, demek ki hizmet kalitesini arttırmak, daha fazla insana erişmek için eğilim var. Tekzen operasyonu, büyüklüğü açısından baktığımızda buradaki diğer küçük mağazalar için aslında bayrağı taşıyan lider.
BIMEKS AÇILIŞ İÇİN GÜN SAYIYOR Görüyorum ki herkes şu sıralar Bimeks’i merak ediyor. Bimeks ne zaman geliyor? Ürünleri ve palet şeklinde yüklemeleri hazır. Şu anda gümrüklerle ilgili detaylı işleri hallediyoruz. Mağazamızın inşaatı başladı, tahmin ediyorum ki Ağustos’un ilk haftasında Bimeks’i açacağız. Bimeks’in çok önemli bir özelliği var, bu arada onu da söyleyeyim. Bimeks’in tax free uygulaması olacak. Bunu niçin mi yaptık? Normalde AVM’deki tüm mağazalar için tax free hakkı aldık Maliye Bakanlığı’ndan. Ama Bimeks için durum başka, Türkiye’den gelen herhangi bir Türk vatandaşı, burada günübirlik ya da birkaç günlük seyahati sonunda dönüşte Bimeks’ten herhangi bir ürün aldığında, mesela bir telefonda yüzde 20 KDV ödüyor burada. Tax free faturası kestirme hakkı var insanların. Yüzde 20’yi düşüp, o vergiyi iade alıp, ülkesine gidebiliyor. Yani biz Bimeks’i burada açarken sadece Kıbrıslılar için değil, aynı zamanda Türkiye’den buraya sürekli seyahat eden insanlar için de düşündük. Belki büyük bir cümle kuracağım ama burayı elektronik anlamda Dubai yapacak bir uygulamayı oturtacak Bimeks.
47
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
ALPET CLUBCARD İÇİN YENİ DÖNEM, YENİ HEYECAN
48
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Altınbaş Holding’in akaryakıt sektöründeki yatırımı Alpet Kıbrıs, yeni bir heyecan yaşıyor. Markalar İşbirliği Kampanyası ile onlarca markayı daha önce bir araya getiren Alpet, projeyi ikinci yılında daha büyük boyutlara taşıyor. Kampanyanın yeni sezonunda elliyi aşkın marka aynı çatı altında buluşuyor. İndirimler, hediye çekleri, hatta çekilişle gelen ödüller bu yıl da öne çıkıyor. Tüketicinin tek yapması gereken, eski Clubcard’ını yenisi ile değiştirmek. Bu değişimi yaparken bir de güncel müşteri kayıt formu doldurmak.
haberler
Altınbaş Holding ve Alpet Kıbrıs ailesi projenin yeni dönemini paylaşmak için markalar ile buluştu.
Etkinlikte konuşan Alpet Kıbrıs Genel Müdürü Ali Murat Yeşilyurt, Alpet Clubcard’ın yenilenen tasarımı ve sisteminden bahsetti, üyelere sunulan avantajları sıraladı. Kıbrıs Altınbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sofu Altınbaş ise marka oluşum süreci ile o markayı yaşatma dönemini kıyasladı, zorluğundan bahsetti. Böyle programlı projelerin önemine dikkat çekti. Altınbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Vakkas Altınbaş da oradaydı. Markalar İşbirliği ve Alpet Clubcard’ın artık birbiri ile bütünleştiğini hatırlattı, işbirliği ile markaların daha da güçleneceğini söyledi.
49
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ENGİN YÜKSEKBAŞ - YÜKSEKBAŞ ŞİRKETLER GRUBU YÖNETİM KURULU ÜYESİ
İŞTE DÖVİZ KRİZİNİN PİYASAYA YANSIMASI
“VATANDAŞIN ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ”
50
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
“Eskiden tüketici rafa gittiğinde reklamlarda ne gördüyse onu seçiyordu, fiyatı önemli değildi. Ama artık insanlar raflardaki fiyat rekabetine bakıyorlar ve tek tek gramajları inceliyorlar. Bu da alım gücünün düştüğünü gösterir, ki en ufak bir kur farklılığı bile buna çok ciddi etki ediyor.”
röportaj
Alışveriş, emlak, otomotiv, bankacılık sektörü.. Baktığınız her noktada dövizdeki ateşin etkilerini görüyoruz. Bu kez biraz daha sahaya ineceğiz. Vatandaşın eski alışkanlıklarını, eski alışveriş davranışlarını, mevcut durumla kıyaslayacağız.
sektöründe hizmet veren Yüksekbaş Şirketler Grubu’ndayız. Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de konuğumuz Yüksekbaş Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Engin Yüksekbaş..
Gıda, kuyumculuk ve restoran işletmeciliğinde ortaya çıkan sonuçlara sizler de şaşıracaksınız.
Başta da saydığımız gibi birçok sektörde faaliyet gösteriyor firma. O yüzden her alanda değerlendirme yapmak gerekir.
Kıbrıs’ın en büyük soğuk hava depoları ve yurt dışından getirdiği markalarla gıda, Pırlant ile kuyumculuk, Majeste ile de restoran işletmeciliği
Son günlerde herkesin ortak gündeminde yer tutan döviz değerlendirmesine, kuyumculuk sektörü ile başlayalım.
“GENELDE ALIM AMACI YATIRIM DEĞİL, TAKI” Artan düğünlerle birlikte her yıl bu dönemler altını mercek altına alanların sayısı artıyor. Hem sektörde hizmet veren yatırımcı, hem de altın alışverişi yapanlar için gelinen noktayı nasıl yorumluyorsunuz? Kuyumculukta altın fiyatları oldukça yüksek seviyelere çıktı. Etkisini çabuk gösterdi, piyasada sirkülasyon yok. Alım neredeyse durmuş durumda. Sadece döviz etkisi mi bu alımdaki duraklama, yoksa başka sebepler de var mı? Örneğin eskiden nasıldı kuyumculuk sektöründe işler? Kıbrıs’ta altın tercihinde 22 ya da 18 değil de, 14 ayar alışkanlığı vardı. Çünkü burada insanların altın alım amacı yatırım değil, tamamen takıya yönelikti. Eskiye baktığımızda alım gücü gerçekten iyi seviyelerdeydi. Özellikle 1974 sonrasındaki 20-25 yıl boyunca herkes çok iyi alışveriş yapıyordu. Artık insanların alışkanlıkları takıdan ziyade daha çok yatırım amaçlı olduğu için sorgulayarak alışveriş yapıyorlar. İngiltere’de yaşayan Türkler buraya para harcamak için geliyorlardı. Hem tatil yapıyorlardı, hem de altın alışverişi. Çünkü İngiltere’deki kuyumculara göre buradaki kuyumcular daha düşük fiyatlarla satış yapıyordu. Sadece onlar değil,
askerler de sektörün gözde müşterileri arasındaydı, çok ciddi altın alımları yapıyorlardı. Arjantinli askerler, İspanyol askerler özellikle alışverişte liste başıydı. Fakat geçen zaman içinde askerlerin artık bu tarz alışveriş potansiyeli kalmadı. Turist derseniz, onların da kalitesi çok düştü. Kuyumculukta tablo böyle. Gelelim gıda sektörüne. Son yıllarda nakit ve vaktinizi bu alana kaydırdınız. Yatırım detaylarını konuşacağız. Ama önce sektöre kur artışının yansımasını sormak istiyorum. Nedir son durum? Dövizin hareketi sektörü anında etkiliyor. Çünkü bizim şu anda İngiltere’den, İtalya’dan, Hollanda’dan, Almanya’dan bayiliklerimiz var. Dünyanın birçok noktasında ürün getiriyoruz. İster istemez borçlanmayı euro veya sterline üzerinden yapıyoruz. Fakat dövizle aldığımız ürün Türk Lirası üzerinden değerlendiriliyor. Normal şartlarda çok daha uygun fiyatlara alabilme şansımız varken, kur etkisiyle rakamlar yükseliyor. Sonuçta etikete, yani vatandaşa yansıyor. Bunlar da her adımda satışı biraz daha yavaşlatıyor. Geçtiğimiz ay sizin derginizde Ahmet Baştaş’ın bir röportajını okudum. O da kesinlikle döviz fiyatlarından tamamen mağdur olmuş vaziyette. Emlak sektörünün bundan çok büyük zarar gördüğünü söylüyor.
51
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
52
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
alışverişine çıkmazlar, genelde erkekler veya ailenin babaları yapardı alışverişi.
Gerçi emlak sektöründe şöyle bir sıkıntı var; 200-300 bin ve üzeri villaların satışında hiçbir düşüş yok. Çünkü o yatırımı yapacak kişiler, kur farkına bakmıyor. Ama 90 bin sterline kadar olan alımlarda, alışveriş durmuş durumda. El sıkıştık, anlaştık diyenler bile ‘1-2 ay daha bekleyelim, şu dövizi bir görelime’ döndüler. Peki sizin faaliyet gösterdiğiniz alanlarda, en büyük döviz etkisini hangisinde yaşadınız? Ülke geneline bakarsak inşaat.. Bizim elimizdekilerde ise gıda sektörü ilk sırada. Tüm bu gelişmelerin de etkisiyle Kıbrıs’taki algı gıda alışverişi konusunda son yıllarda çok değişti. Biz bu sektöre girerken ‘Kıbrıs’ın en iyi pazarlamacıları kimlerdir, Kıbrıs’ın en iyi ithalatçıları kimlerdir’ diye müthiş bir ekip kurarak adım attık. Yani bizim tesis yatırımımız kadar, bir de personel yatırımımız oldu burada. Bu kadro çok ciddi AR-GE çalışmaları yaptı. Daha evvelden Kıbrıs’ta bayanlar çok fazla market
Evin hanımı ona bir liste verirdi. Tüketici rafa gittiğinde reklamlarda ne gördüyse onu seçiyordu, fiyatı önemli değildi. Ama artık insanlar raflardaki fiyat rekabetine bakıyorlar ve tek tek gramajları inceliyorlar. Bu da alım gücünün düştüğünü gösterir, ki en ufak bir kur farklılığı bile buna çok ciddi etki ediyor. Anlık artışı direkt etikete yansıtmak çözüm olmaz. Son dönemde hiç eksik olmayan bu farkına karşı nasıl bir strateji izliyorsunuz? Şu anda döviz kuruna endeksli zararları kendimiz karşılıyoruz. Attığımız her adımda, yaptığımız her yatırımda bu olasılıkları planlayarak gidiyoruz. Çünkü getirdiğimiz birçok köklü marka bu pazarda kendini yeni yeni göstermeye başlıyor. O markalar vatandaş tarafından tadılırken, tanınırken her artışı rafa yansıtamayız.
Ne kadar böyle devam eder sizce? Fiyat artışlarını müşteriye yansıtmamak, kendi sermayenizle karşılamak sürdürülebilir mi?
Çok yakında bir dünya markası çikolata daha geliyor. Bir, bir buçuk ay sonra raflarda yerini alacak. Detayları yakın zamanda paylaşacağız.
Markalar kendi kendini oturtmaya başladı. Örneğin Yörükoğlu markası alanında bir duayendir.
Bu sırada sohbete yine Yüksekbaş Şirketler Grubu’nun bir diğer yönetim kurulu üyesi Bülent Yüksekbaş katılıyor. Yatırım haritasına ve gelecek planlarına kısa bir ekleme yapıyor.
Yörükoğlu dediğimizde sadece peynir firması olarak geçer ama Yörükoğlu bugün yapmış olduğu 120 bin metrekare kapalı alan fabrikayla, Avrupa’nın en büyük süt ve peynir tesislerine sahip. Bunlar çok önemli yerler. Biz bu sektöre gireli üç, üç buçuk yıl oldu. Bizim bu sektörde güçlü olmamızın, bu dev markalar tarafından tercih edilmemizin sebebi var. Çünkü ilk kez Kıbrıs’ta birileri elini taşın altına koydu ve para kazanmadan önce yatırım yaptı. Yüksekbaş Şirketler Grubu olarak ezber bozduk ve biz bunu başardık. Kıbrıs’ın en büyük soğutma depoları Yüksekbaş Gıda olarak şu anda bizde. Bu da bize çeşitli markaları kazandırdı. Daha da ilerleyerek, her adımda büyüyerek gidiyoruz. Tabi bu süreçte bizim için yatırım çok önemli.
Bülent Yüksekbaş
Bu yatırımlar şu anda çok yeni. Onu geliştirme adına, sadece depolama değil, üretim alanında da çalışmalarımız var. Yarın bir gün Kıbrıs’ta bir üretici olarak görebilirsiniz bizi.. Tüm bunlarda amacımız ilkemizden ve vizyonumuzdan taviz vermeden iş yapabilmek. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki, ticari faaliyetlerden önce depo ve alt yapıyı hayata geçirdik. Bu yatırım bizim daha hijyenik ortamlarda ürün depolayıp, tüketiciye ulaştırmamızı sağlıyor. Çünkü bizim için hijyen ve sağlık ilk sırada. Bunun bilinci ve sorumluluğu ile çalışıyoruz. Bülent Bey farklı bir bakış açısı katıyor yatırımlara. Yatırımların kazanç değil, toplumal fayda çerçevesinde atılan adımlar olduğuna dikkat çekiyor.
Engin Yüksekbaş
53
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
KARACA KIBRIS’TA
54
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Karaca markası son dönemde KKTC’ye yatırımlarını hızlandıranlar arasında. Başkent Lefkoşa’da büyük bir yurt projesini hayata getiren Karaca, dev tekstil mağazasını da Kıbrıs’a taşıdı. Derya Butik ile çıkılan ortak yolda, Çift Geyik Karaca’nın açılışı vardı. Siyaset, ekonomi ve iş dünyası oradaydı. Karaca Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Güneş, oğlu İbrahim Güneş ve Karaca’nın Kıbrıs Temsilcisi Cengiz Alp karşıladı misafirleri.
haberler
Görkemli bir törenle mağazanın kurdeleleri kesildi, ilk alışverişler yapıldı. Başbakan Özkan Yorgancıoğlu konuşmasında Karaca’nın adım adım zirveye
tırmanan hikayesine vurgu yaptı, Kıbrıs yatırımları için de başarılar diledi. Kıbrıs Karaca’nın yurt dışı operasyonlarındaki 10’uncu şubesi. Bundan önce 9 ülkeye daha girdi, hedef ise dünya çapında 50 nokta. Güney Afrika’dan Kıbrıs’a, Cezayir’den Azerbaycan’a geniş bir hazırlık sürüyor. 1971’den bugüne geniş ve kaliteli ürün yelpazesiyle müşterilerine hitap eden Karaca, Derya Butik işbirliğiyle Türkiye’de yaptığı üretimi KKTC’ye de taşıyacak.
55
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
Girişimcilik gurusu Baybars Altuntaş ABD yolunda
İKİNCİ KEZ OBAMA İLE GÖRÜŞECEK
56
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Girişimci ve yatırımcıların yakından tanıdığı Baybars Altuntaş’tan güzel bir haber var. Son dönemde Melek Yatırım ağını Kıbrıs’a da taşımak için sık sık ziyaretlerde bulunan Altuntaş, rotasını ABD’ye çizdi. Hem de ABD Başkanı Obama’nın davetiyle.. Daha önce 150 girişimcinin katıldığı özel buluşmada Türkiye’yi temsil eden Altuntaş, bu kez o davette bir de konuşma yapacak. Altuntaş ziyaretin detaylarını güzel bir metinle paylaştı..
haberler
İşte o köşe yazısı..
arasından seçerek davet ettiği bu 150 girişimciden biri olarak zirveye katıldım. Financial Times bu 150 girişimciyi ‘dünyayı kurtaracak 150 adam’ olarak duyurdu. Ancak zirvede beklenmedik bir şey oldu ve Başkan Obama konuşma yapacağı salona benimle beraber girdi. Sebebi mi? Çünkü, Obama’nın bu zirvesinin ikincisini Türkiye’de yapalım fikrimi çok beğenmişti. Bu fikri beğenen sadece Obama değildi.
“Obama ile 25 Temmuz’da bu sefer ne görüşeceğim?
Başbakan Erdoğan da bu fikrime çok büyük destek vererek, Obama’ya özel bir mektup yazarak kendisine iletilmek üzere bana vermişti.
ABD Başkanı Obama, 2009 yılında Kahire’de yaptığı konuşmada, başkanlık döneminde en önem vereceği konulardan birinin girişimcilik olacağını ve ABD tarihinin ilk Beyaz Saray’ca düzenlenecek dünya girişimcilik zirvesine ev sahipliği yapacağını duyurdu.
Sonuçta, Obama dünya çapında davet ettiği bu 150 girişimcinin içinde sadece benimle baş başa görüşme gerçekleştirdi. Bu da dünya medyasının gözünden kaçmadı ve başta CNN International olmak üzere pek çok dünya medyası röportaj kuyruğuna girdiler.
Nitekim, bahsettiği zirve 2010 yılında Washington’da düzenlendi ve Beyaz Saray bu zirveyi 21. yüzyılın en önemli girişimcilik hareketi olarak duyurdu. Zirveye 62 ülkeden 150 girişimci davet edildi.
İkinci zirve 2011’de Türkiye’de düzenlendi ve hatırlarsanız ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden açılışa geldi. Ardından 2012’de Dubai’de, 2013’te Malezya’da, 2014’te Fas’ta düzenlenerek geleneksel hale geldi.
Ben de Türkiye’den Beyaz Saray’ın 700 adayın
Şimdi de 25 ve 26 Temmuz tarihlerinde Nairobi’de düzenleniyor ve Obama beni yine davet etti. Beyaz Saray’dan geçen hafta tarafıma ulaştırılan mektupta Başkan Obama’nın bu sefer hem de konuşma yapmak üzere beni Kenya’ya davet ettiği yazılıydı. Bugün sizlere Obama ile yapacağım görüşmenin ana hatlarını aktaracağım: Dünyadaki en büyük sorun işsizlik. Özellikle global ekonomik kriz sonrası özellikle gençlerin iş kurarken ihtiyaçları olan finansmana ulaşımları çok zorlaştı. Artık ne eş-dost-akraba ne de bankalar yeni kurulan işlere finansman sağlama konusunda istekli değil. Bir yandan kendi işini kurmak genler için zorlaşırken, diğer yandan iş bulmak ta çok zorlaşıyor. Genç girişimciler açısından durum şu: Aşağı tükürseler sakal, yukarı tükürseler bıyık! Öte yandan dünya nüfusunun neredeyse yarısını oluşturan kadınların da girişimcilik yolundaki engellerinden biri gençlerde olduğu gibi finansmana ulaşım. Öyleyse, geçnleri de katarsak dünya nüfusunun yarısından fazlası aslında atıl insan gücü olarak bir köşede bekliyor. İşte bu atıl kapasiteyi harekete geçirerek dünyada yepyeni bir ekonomik kalkınma ivmesini yakalayabiliriz. İşte Obama’ya sunacağım yol haritası: Genç girişimcilerle kadın girişimcilerin ihtiyacı olan ana unsur sadece para değil. Onların know-how, network ve mentorluğa da ihtiyaçları var. Öyleyse, gençler ve kadınlardan oluşan bu kitlenin iş fikirlerine devletler finansal destek sağlasınlar. Ancak 2 şartla: Her ülke bir melek yatırım akreditasyon sistemi geliştirsin ve kaliteli melek yatırımcıların listesini devletler ortaya çıkarsın. Genç girişimciler ve kadın girişimciler eğer bu akredite melek yatırımcılardan yatırım alabilirlerse, devletler de belirli oranlarda bu girişimcilerin iş fikirlerine reşmen yatırım yaparak ortak olsunlar. Akredite melek yatırımcılar bilgi ve çevre aktarımını yaparken; devletler de finansman desteğini sağlasınlar. Öte yandan, devletler, sahip oldukları ülke borsalarını startup’lara açarak bu yapılan yatırımlara çıkış stratejisini de ortaya koysunlar. Obama’dan dünyada bu modeli tüm ülkelere örnek olarak geliştirebilecek ülkenin hem Borsa İstanbul Özel Pazarı’yla hem de Hazine Müsteşarlığı’nın çıkardığı güçlü melek yatırım kanunu ile Türkiye olduğunu da belirterek, Türkiye’nin bu global projede pilot ülke olması talebinde bulunacağım. Sanırım bu görüşmem, Türkiye’nin global bir melek yatırımcılık ve girişimcilik merkezi olması açısından da önemli bir adım olacaktır inancındayım..”
57
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
KIBRIS’TA KRİZİN ADI: AZİZ YILDIRIM DENİZBANK’I SATIN ALMAK İÇİN GELDİ, NEYE UĞRADIĞINI ŞAŞIRDI
58
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
KKTC ekonomisinde yatırımcının önündeki en büyük engel bürokrasiye, bir de kişisel çatışmalar eklendi. Bunun en son örneği krize dönen Aziz Yıldırım ziyaretinde yaşandı. Aziz Yıldırım 1998 yılından beri Türkiye’de Fenerbahçe Spor Kulübü’nün başkanı. Tabi bir de iş insanı. Birçok alanda yatırımı var. Yıldırım’ın iş adamı kimliğiyle bir süredir yatırım rotasını Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne çevirdiği biliniyor. Daha önce geldiğinde Akdeniz Karpaz Üniversitesi ile görüştü. Kıbrıs’ta eğitim ve eğitime yatırım konusunda birçok konuda detaylı bilgi aldı. Fakat net kararını vermedi bu üniversite için. İkinci projesi ise banka açmaktı Yıldırım’ın. Türkiye’de hükümet ile yaşadığı sıkıntılar artınca, bir kez daha Kıbrıs’a yöneldi. KKTC’de kayıtlı Denizbank’a alıcı oldu ve detayları görüşmek için Kıbrıslı iş adamı Erhan Kanioğlu ile birlikte Lefkoşa’ya geldi.
haberler
İşte bu aşamada başladı randevu krizi. CTP-BG Genel Başkanı Mehmet Ali Talat’la görüşecekti. Kulis bilgilerine göre Aziz Yıldırım’a bu resmi görüşmeleri yapabilmesi için geçen yıl da sıkıntı yaşadığı KTFF Başkanı Hasan Sertoğlu’nu ziyaret şart koşuldu. Yine kulis bilgilerine göre aracılardan biri halledeceğini söyleyince, resmi temaslar için planlama yapıldı. Talat ile yapılan görüşme sonrası, bir anda kriz patlak verdi. Çünkü Aziz Yıldırım’ın Sertoğlu ile randevusunu iptal ettiği duyuruldu. Hemen ardından Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı kanadından bir açıklama geldi, iptale karşı misilleme yaptı ve Yıldırım’ı kabul etmedi. Gerçekten Sertoğlu’na randevu sözü verilmiş miydi, veren kimdi, niye vazgeçildi hala belirsiz. Ama sonrasında yaşananlar çok net. Fenerbahçe Kulübü Başkanı olarak değil, iş adamı olarak, yatırımcı
olarak gelmesine rağmen Aziz Yıldırım için ciddi bir linç kampanyası başlatıldı. Geçen yıl da Aziz Yıldırım’ı yerden yere vuran Hasan Sertoğlu’nun sözleri, bu yıl da oldukça ağırdı; “Bu yapılan büyük terbiyesizliktir” dedi. Siyasetçiler de bu açıklamalara katılınca, krize dönen Yıldırım ziyareti Türkiye medyasında da geniş yankı buldu. Özellikle de yatırım için Kıbrıs’ı düşünen iş dünyası gelişmeleri yakından izledi.
“ŞOV YAPAN TÜM DOSTLARA TEŞEKKÜRLER” Peki beklenti ve ortaya çıkan sonuç ne kadar doğruydu? Tartışmaya objektif gözle bakanlar da oldu. Önce Serdar Denktaş çıktı ve konunun fazla abartıldığını, başka noktalara çekildiğini söyledi. Sonra da Kıbrıs MÜSİAD Başkanı Okyay Sadıkoğlu dikkat çeken bir açıklama yaptı, yaşanan gerilime ekonomi ve yatırımcı çerçevesinden baktı. Sadıkoğlu açıklamasında, “Aziz Yıldırım Kıbrıs’a kendi ticari işleri ile ilgili gelmiştir ve herhangi bir kurumunuzu ziyaret etme zorunluluğu yoktur” ifadelerini kullandı. “Fenerbahçe Başkanı olarak gelse KTFF’yi ziyaret etmesi gerekebilir, bu da tartışılır... Bu olay TFF Başkanı Demirören olayından farklıdır” diyen Sadıkoğlu, Yıldırım’ın bir işadamı ve yatırımcı olarak, cumhurbaşkanını ve eski cumhurbaşkanını ziyaret etmek istemesinin son derece normal olduğunu kaydetti. Sadıkoğlu açıklamasını şöyle sürdürdü: “Yetkililer yatırımcıları kırmızı halı ile karşılamalıdır, normal olmayan ekonominin böylesine kadar kötü olduğu bu dönemde, bir yatırımcının iç politikaya alet edilmesidir. Şov yapan tüm dostlara ekonomimiz adına teşekkürler.”
59
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
ÇELİKER’E YENİ SORUMLULUK:
ESBA KIDEMLİ BAŞKAN YARDIMCISI OLDU
60
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
Çözüm sürecindeki aktif rolü, yurt içindeki gelişmelere yaklaşımı, yurt dışındaki yoğun görüşme trafiği derken Kıbrıs Türk Ticaret Odası yoğun tempoyla çalışmalarını sürdürüyor. KTTO’nun da 2010 yılından bu yana üyesi olduğu Avrupa Küçük İşletmeler İttifakı’nın (ESBA) Yönetim Kurulu ve yıllık genel kurul toplantıları Brüksel’de yapıldı. Yönetime Kıbrıs’tan bir isim katıldı bu kez. KTTO Yönetim Kurulu Üyesi Salih Çeliker ESBA Kıdemli Başkan Yardımcılığı’na seçildi. Avrupa şemsiye kuruluşu olan ESBA, 35 ülkeden 1.2 milyon
kadar mikro ve küçük işletmeyi AB nezdinde temsil ediyor, KOBİ’leri yakından ilgilendiren konulardaki AB politika / mevzuatlarını takip ederek, lobi faaliyetleri yapıyor. AB müktesebatının KKTC’de askıda olmasından dolayı her ne kadar AB mevzuatı ülkemizde uygulanamasa da, KTTO’nun ESBA üyeliği sayesinde AB nezdinde KOBİ’leri ilgilendiren konuları takip etme fırsatının yanı sıra bazı iyi uygulamaları değerlendirme şansını elde edebiliyor. Girişimcilik zirvesi, geç ödemeler direktifi ve son olarak erken uyarı sistemi bunlara örnek olarak gösteriliyor.
61
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
KUZEY VE GÜNEY’DEN ORTAK İSTEK: ADAYA YATIRIM
62
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
haberler
Temmuz 2015
Kıbrıs Türk Ticaret Odası ile Güney Kıbrıs Ticaret ve Sanayi Odası Almanya’da bulunduğu temaslarda, çözüm için destek istedi ve adaya yatırım yapılması çağrısında bulundu.
yatırımcıların kazançlı çıkacağını örneklerle anlattı.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros ile Güney Kıbrıs Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Phidias Pilides, kısa süre önce Berlin, Münih ve Hannover’de temaslarda bulundu.
Görüşmeler sırasında Kuzey Kıbrıs’taki gelişmelere ilişkin bilgiler sunan Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros, AB’ye aday ülkelerin ekonomilerinin uyum için uzun süreli hazırlık dönemlerinden geçtiğini, fakat Kuzey Kıbrıs ekonomisinin hiç gecikmeden kalkındırılması ve AB’ye uyumlaştırılmasının şart olduğunu vurguladı.
Oda başkanları bu çerçevede Almanya Parlamentosu Başkan Yardımcısı Johannes Singhammer, Almanya-Kıbrıs Parlamento Grubu Başkanı Sol Parti milletvekili Dr.Dietmar Bartsch ve grup üyesi Sosyal Demokrasi Partisi Milletvekili Heinz-Joachim Barchmann, Hristiyan Demokratik Birliği milletvekili Phillip Missfelder, Dışişleri Bakanlığı’nın Ticaret ve AB işlerinden sorumlu üst düzey bürokratları, Bavyera ve Güney Saksonya eyaletleri yetkilileri ve Almanya Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği, Hannovver Münih ve Kuzey Saksonya Ticaret Odaları temsilcileriyle görüştü. Görüşmeler sırasında çözümün Doğu Akdeniz’de istikrar ve refah bölgesi yaratılmasına vesile olacağını anlatan Oda başkanları, turizm, enerji, inşaat ve altyapı alanları başta olmak üzere çok sayıda alanda da yatırım fırsatı doğacağını işaret etti ve böylece hem Kıbrıs’taki ekonominin paydaşlarının, hem de
TOROS: “KIBRIS TÜRK EKONOMİSİ KALKINDIRILMALI”
Toros, Avrupa Birliği yetkilerinin uyum sürecinin hızlandırılmasına ilişkin açıklamalarını hatırlatarak, iki ekonomi arasındaki farkın kapatılmasının çözümün istikrarı için de kaçınılmaz bir gereklilik olduğunu kaydetti. Kıbrıs’ta odaların çok yakın işbirliği içinde olduklarını bu ziyaretler sırasında herkesin daha iyi gördüğünü söyleyen Toros, gerek çözüm sürecinde gerekse bir anlaşma sonrasında iş dünyasının adanın bir istikrar ve refah coğrafyasına dönüşümünde öncü rol oynamaya devam edeceklerini vurguladı. Görüşmelerde, Fikri Toros’a KTTO’nun Brüksel Temsilcisi Lale Şener de eşlik etti.
63
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
YATIRIMCININ GÖZÜ BU PORTALDA
İŞTE KIBRIS EMLAK MERKEZİ Yatırım ve yatırımcı aynı platformda buluşuyor. Kıbrıs’ın ilk ve tek emlak haber portalı Kıbrıs Emlak Merkezi
yanıt veriyor. Alanında ilk ve tek olan Kıbrıs Emlak Merkezi’nin bir diğer avantajı da, Türkiye’de yatırıma yön veren birçok haber portalıyla yaptığı anlaşmalar. Bu sayede Kıbrıs Emlak Merkezi’nde yer alan çarpıcı başlıklar, bu ortak kanallar aracılığıyla aynı anda Türkiye ve dünyadaki binlerce yatırımcıya ulaşıyor.
yayın hayatına başladı. Ayaz Medya Grubu’nun profesyonel yayın ekibi tarafından yönetiliyor Kıbrıs Emlak Merkezi. Emlak dünyasına damga vuran yeni projeler, özel fırsatlar, sektörel haberler, gündem başlıkları ve çarpıcı röportajları vatandaşa iletiyor bu haber sitesi.
64
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
Yine yatırım yapmak isteyenlerin en çok merak ettiği sorulara, Kıbrıs Emlak Merkezi’nin uzman yazarları
Altyapısı, içeriği ve proje için oluşturulan özel kadrosuyla üç yıllık bir çalışmanın sonucu olarak doğan Kıbrıs Emlak Merkezi, çok yakında farklı platformlarda da yatırımları ön plana çıkaracak.. www.kibrisemlakmerkezi.com üzerinden yayın yapan haber portalı için görüş ve öneri paylaşmak isteyenler, haber@kibrisemlakmerkezi.com üzerinden ulaşabiliyor.
FEO ELEGANCE İÇİN SATIŞ SÖZLEŞMELERi BAŞLADI
Temmuz 2015
Kıbrıs Emlak Merkezi
Bir kısım Girneli vatandaşın iptal girişimi ile başlattığı mücadeleyi kazanan, FEO Yönetim Kurulu Başkanı Bulut Akacan oldu. Proje kaldığı yerden devam edecek.. Girne’deki proje arazisinde hafriyat çalışmaları başladı. Bir süre askıya alınan satış süreci de yeniden hızlandı. FEO Elegance’ın profesyonel satışını üstlenen Coldwell Banker Maximum ekipleri, yatırımcılarla yoğun bir sözleşme imzalama temposuna girdi. Kıbrıs emlak dünyası aylardır FEO Elegance projesini tartışıyordu. Mimari yapısıyla, sunduğu yüksek sosyal yaşam standardıyla ve en dikkat çekeni uygun fiyat koşullarıyla öne çıkan proje için kesin karar çıktı.
Kıbrıs Emlak Merkezi
Projenin müşterilerinden biri de Kuzey Kıbrıs Turkcell Genel Müdürü Aybars Karaatmaca oldu. Karaatmaca ailesi FEO Elegance projesinden iki daire satın aldı. İmzalanan sözleşmeleri FEO Yönetim Kurulu Başkanı Bulut Akacan sosyal medya sayfasından paylaştı.
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
NICOSIA PARK’TA YAŞAM BAŞLIYOR özsermayesiyle inşa edilen Nicosia Park Residence teslim için son sayıyor.. Lefkoşa’nın merkezinde konumu ve mimarisiyle beğeni toplayan projede, 48 dubleks ve 4 penthouse ile toplam 52 daire yer alıyor. Daire büyüklükleri 94 metrekare ile 155 metrekare arasında değişiyor. Konut sahibi olmak ya da yatırım yapmak isteyenler için güzel bir fırsat var. Farz Şirketler Grubu’nun
Türk koçanlı ve hemen teslim projede fiyatlar 59 bin sterlinden başlıyor.
EMTAN TOWERS PROJESİNDE ERKEN TESLİM
Emtan Towers, Coldwell Banker Maximum ve Limasol Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı iş birliğinde keyifli bir organizasyon düzenlendi.
Girne’nin en özel projelerinden biri olarak temelleri atıldı, Limasol GYO ile büyük ses getirdi. Doğanköy’de inşa edilen Emtan Towers’ta artık yaşam başladı.
Kıbrıs Emlak Merkezi
Emtan Towers Direktörü Emin Tanlı’nın eşi Emine Tanlı, Limasol Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Şirketi ve Murahhas Üyesi Avukat Batuhan Halim, Limasol Grup Şirketleri ve Girişimleri Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kemaler birer konuşma yaptı. Özellikle Batuhan Halim’in vurguladığı bir detay dikkat çekiciydi. Halim, projenin tarihinden bir buçuk ay önce tamamlandığını belirtti.
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
65
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Kıbrıs Emlak Merkezi
Emtan İnşaat tarafından Girne’nin gözde noktalarından Doğanköy’de inşa edilen proje için açılış heyecanı vardı.
ARMAR’DAN KAÇIRILMAYACAK KAMPANYA! Mağazalarla vatandaşın arasının açıldığı bu dönemde, firmalar kampanyalarıyla öne çıkıyor. Onlardan biri de Armar Group. Mobilya sektöründe kaliteli ve şık tasarımların öncülerinden Tepe Home’u Kıbrıs’a getiren Armar Group, yeni evlenen çiftler, yeni ev alanlar ya da evini yenilemek isteyenler için kaçırılmayacak bir fırsat sunuyor.
Dövizdeki ani yükseliş ve belirsizlik, vatandaşın alışveriş tutkusunu frenledi. Yeni bir ürün almak isteyenler, ya da mevcudu değiştirmeye niyetlenenler artık bir değil, iki kez düşünüyor, ciddi bir fiyat araştırması yapıyor, sıkı sıkı pazarlığa tutuşuyor.
Bu kampanya ile yemek odası, koltuk takımı ve yatak odasından oluşan üçlü setin fiyatı 11 bin 52 liradan, 7 bin 950 liraya düşüyor. Kampanya ile ilgili detaylar, Armar Group’un Facebook hesabından aktif bir şekilde paylaşılıyor..
KIBRIS DEVELOPMENTS'TAN YENİ BİR PROJE çalışıyor. Özel ve iddialı bir proje olacak son çalışma, fakat şimdilik paylaşılan detaylar bu kadar, ismi ve içeriği sır gibi saklanıyor. Hatta şirket yöneticilerinden Harper Özbirim, proje için “platinum” kod adını kullanıyor.
66
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
Kıbrıs Emlak Merkezi
Temmuz 2015
Kıbrıs emlak dünyasında rekabet arttıkça, projelerin kalite çıtası da her geçen gün yükseliyor. Sektörün güçlü markalarından Kıbrıs Developments bu anlamda dikkatleri çekecek yeni bir proje üzerinde
#secretproject ve #herkesbuprojeyikonusacak hastag’i ile yapılan bu paylaşımlar, emlak sektöründe ve yatırımcılarda büyük merak uyandırıyor. Konumu, özellikleri ve fiyat bilgisi gibi proje ile ilgili merak edilen gelişmeleri, Kıbrıs’ın ilk ve tek emlak haber portalı Kıbrıs Emlak Merkezi’nde sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz..
EMLAK SEKTÖRÜNDE YENİ BİR MARKA: NOVEST gerekçesi yeni bir başlangıçtı, kendi şirketlerini kurdular.
Kıbrıs’ta profesyonel emlak dünyasında rekabet kızışıyor. Boray Emlak’ın yatırım danışmanlarından Yenal Tüzün ve Selhun Umut ayrılık kararı aldı. Ayrılığın
Kıbrıs Emlak Merkezi
Emlak pazarına ilk adımını atan firmanın ismi Novest.. Emlak yatırım ve danışmanlık ofisi olarak hizmet verecek olan Novest, Lefkoşa Yenikent’teki ofisinde kapılarını açtı. Sosyal medyaya da hızlı bir giriş yapan Novest’ın ilk hamleleri ve yapacağı anlaşmalar, özellikle emlak dünyasında şimdiden büyük merak uyandırdı.
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
KOŞANLAR YENİ OFİSİNDE Emlak sektörünün hızla büyüyen markalarından Koşanlar İnşaat, adres değiştirdi. Lefkoşa’daki projelerinin ardından Ciklos Çamlık Villaları ve Koşanlar Life ile Girne pazarına da giren Koşanlar, yönetim ofisini Girne’ye taşıdı. İşte yeni adres: Metform Plaza, B Blok, No: 4 Doğanköy – Girne ( Karakum Lemar Yanı)
ŞAFAK HOME – ALFEMO SOSYAL MEDYADA büyük bir pay alan firma, şimdi de sosyal medyada öne çıkıyor. Medya planlamasında dijital reklamcılığı tercih eden Şafak Home-Alfemo ilk adımı Facebook hesabıyla attı. Binlerce kişilik beğeni sayfasıyla geniş kitlelere ulaşan marka, paylaşımlarını da çeşitlendirdi. İndirimler, hediye çekleri, değiştirme kampanyaları derken, iletiler büyük beğeni topluyor. Kıbrıs’ta mobilya sektörünün güçlü markalarından Şafak Home-Alfemo pazarlama ağını genişletiyor. Sunduğu ürün çeşitleri ve fiyat avantajıyla pazardan
67
Ekonomi Kıbrıs
Yapılan paylaşımalar için gelen yorumlara kısa sürede yanıt verilmesi ise, Şafak Home-Alfemo sayfasını interaktif kullanım açısından rakipleri karşısında bir adım öne çıkarıyor..
Prestige Temmuz 2015
Baştaşlar İnşaat ekiplerinin yürüttüğü çalışma, sosyal medyada da geniş yankı buldu. GAÜ Kurucu Rektörü ve Yöneticiler Kurulu Başkanı Serhat Akpınar hafta sonu çalışmayı paylaştı, takvimini duyurdu. Hatta bazı bölge sakinleri, “hafta sonu çalışma olur mu diye” şikayette bulundu. Fakat Akpınar’ın açıklamasına göre izinler alınmıştı.. Girne Amerikan Üniversitesi’nin başlattığı dev sağlık yatırımında büyük bir adım atıldı. Sağlık hizmetlerini Girne’ye taşımayı hedefleyen projede, temel betonu dökümü yapıldı.
Kıbrıs Emlak Merkezi
Bir hafta sonu sonu boyunca hummalı bir şekilde devam eden çalışmalar tamamlandı. Temel betonu atıldı. Baştaşlar İnşaat sosyal medya hesabından inşaat sürecini an be an paylaşmaya devam ediyor..
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
Kıbrıs Emlak Merkezi
BAŞTAŞLAR İNŞAAT’TAN GAÜ’DE YOĞUN MESAİ
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
RUS MAFYASI KIBRIS EMLAK DÜNYASINDA
68
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Kıbrıs emlak dünyası yeni bir dolandırıcılık vakasıyla karşı karşıya. Yıllarca İngiliz müşterilerin düştüğü tuzak, bu kez Rus yatırımcıya kuruldu. Havadis Gazetesi’nin manşetinden verilen haber, bir anda tüm sektörün dikkatini çekti. Tuzağı kuran ise bir başka Rus, İgor Korşinof.. Korşinof isimli şahıs http://pereezdnakipr.ru/ internet adresinde paylaştığı videoda kendini Kıbrıs’ta emlakçılar başkanı olarak tanıtıp, KKTCde 75 bin sterline ev satıyor. İgor, kandırdığı her Rustan sözde birliğe kayıt için bin sterlin alırken 5 bin sterlin de sattığı ev için kaparo alıyor.
haberler
1.600 Rus’u dolandırdı İgor Korşinof, KKTC’de ev satın almak isteyen Ruslarla İlya Şestakov adına kayıtlı bir mailden iletişim kurarken, sözde ev satış işlemlerini İvan Krilov ismi ile yapıyor. Sahte emlakçı bu taktikle bilinen kadarıyla daha şimdiden tam bin 600 Rus’u oyuna getirdi.
Ölümle tehdit ediyor Dahası da var. İddiaya göre hem kandırıldılar, hem de ölüm korkusu yaşıyorlar. İgor Korşinof tarafından 35 bin sterlin dolandırıldığını öne süren bir Rus aile, kendini Korşinof’un avukatı olarak tanıtan Aleksey Denisov tarafından ölümle tehdit edildiğini iddia etti. Mağdur olduğunu iddia eden Rus aile, “Bizim gibi daha yüzlerce aile hem mağdur hem tehdit altında” dedi.
Ev alırken dikkat Kıbrıs emlak dünyası için büyük bir imaj zedelenmesine sebep olacak bu gelişme için Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği kırmızı alarm verdi. Birlik son dönemlerde en önemli alıcı grubu olan Rus pazarının kaybedilmemesi için harekete geçti. Güven ortamını sarsan sahte Rus emlakçıya savaş açılırken, Rus alıcılar da sahte emlakçıların eline düşmemeleri için uyarılıyor.
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
YENİ HÜKÜMET ARAYIŞINA İLK DESTEK İŞAD’DAN
Mehmet Ali Talat’ın genel başkan olmasıyla yeni bir sürece giren CTP-BG, hatta hükümet için değişim süreci başladı. CTP-BG ile UBP arasında görüşmeler hızlandı. Yeni hükümet senaryoları için iş dünyasından ilk destek mesajı İŞAD’dan geldi.
kapasitesinde olan güçlü bir hükümet programına ihtiyacımız vardır.Ve bu programın da mutlaka ön yargılardan ve ideolojilerden uzak,refah ve istihdam üreten bir ekonomik model temelinde olması gerekmektedir.
Kıbrıs Türk İşadamları Derneği (İŞAD) Başkanı Metin Şadi, “tarihi geniş tabanlı hükümete” destek verdiklerini açıkladı.
Böylesi güçlü bir programın da, mutlaka yürütmede teknotratlardan oluşacak bir koalisyon hükümetiyle desteklenmesi gerekir. Her iki parti milletvekillerinin de, asli görevleri olan denetleyici ve yasa yapıcı görevleriyle meclisi yüksek verimlilikle çalıştırmasını bekliyoruz.
Şadi, yazılı açıklamasında, son yıllarda İŞAD olarak , hem arka arkaya gerçekleşen seçimlerde halkın ortaya koyduğu güçlü değişim-dönüşüm talebine istinaden, hem de içinde bulunulan Kıbrıs müzakerelerine yardımcı ve destek olması bakımından, ısrarla, geniş tabanlı, toplumsal konsensusu sağlayacak tarihi bir CTP-UBP hükümetine ihtiyaç olduklarını söylediklerini belirtti. Şadi, bu açıdan CTP ve UBP’nin attığı adımı yüksek memnuniyetle selamlayıp, desteklediklerini açıkladı. Şadi şöyle devam etti: “Bu açıdan şimdilerde iki partinin bu amaçla atmış olduğu adımı YÜKSEK bir memnuniyetle selamlıyoruz ve destekliyoruz.Bu konuda cesur adım atan başta iki parti liderini ve her iki parti organlarını da tebrik ediyoruz.Yürütülen sürecin modeli ve ilkeleri de toplumumuza siyasetteki değişim açısından da umut vermektedir. İlkeleri,prensipleri,politikaları,vizyonu baştan net ve şeffaf bir şekilde ortaya konulan, bunları da takvimlendireren ,değişimi-dönüşümü gerçekleştirme
Çünkü,içinde bulunduğumuz tarihi dönemde, meclisin gerek içerdeki değişim-dönüşüm için ,gerekse AB uyumu için oldukça etkili ve sonuç alıcı bir çalışma yapması gerekmektedir. Bilahare,kurulacak bu hükümetle her iki partinin yürütmede icraatlarla ve yasama çalışmaları ile topluma kendilerini göstermesi bakımından da cok onemli bir firsattir.Bu açıdan hükümet oluşturulurken bakan olarak atanacak isimlerin,mutlaka işe göre adam mantığı çerçevesinde olmasını diliyoruz. Son tahlilde, CTP ve UBP ‘ni böylesi önemli bir süreçte attıkları bu tarihi büyük adımdan ve tabuları yıkarcasına gösterdikleri cesaretten dolayı desteklediğimizi belirtiriz.Umarız, bu büyük ve cesur adım, ülkemizin ve ekonomimizin ihtiyacı olan güçlü bir hükümet programı ile de taçlandırılır ve yürütülür.”
69
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
DURMAK YOK, YATIRIMA DEVAM
KKTC ekonomisinin tanınmış iş insanlarından Erdinç Küçükuncular yatırımlarını sürdürüyor. Kısa süre önce Erdinç Gold Center ile görkemli bir açılış yapan Küçükuncular, değerli madenlerden sonra bu kez de aksesuar dünyasına adım attı.
70
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
EK Accesorie için Girne çarşıda dikkat çeken bir mağaza dizayn edildi günlerce. Küçükuncular Şirketler Grubu çalışanları büyük emek harcadı. Sonunda açılış töreni vardı. Küçükuncular ailesi tam kadro kesti kurdeleyi.. Girne’ye yeni bir soluk getiren EK Accesorie çalışma saatleriyle de dikkat çekiyor. Mağaza her gün saat 09.00’da açılıyor, gece 23.30’a kadar hizmet veriyor..
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
AKDENİZ KARPAZ ÜNİVERSİTESİ İLK MEZUNLARINI VERDİ
Eğitim adası olma yönünde adım adım ilerleyen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin en genç üniversitelerinden Akdeniz Karpaz Üniversitesi, ilk mezunlarını verdi.. Yüksek lisans, lisans tamamlama ve ön lisans programlarından mezun olan 59 öğrenci için, Golden Tulip Otel’de görkemli bir mezuniyet balosu vardı. Akdeniz Karpaz’ın ilk mezuniyet sevincine Meclis Başkan Vekili Ünal Üstel, Başbakan Yardımcısı Ekonomi Turizm Kültür ve Spor Bakanı Menteş Gündüz, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Hasan Taçoy, KKTC ve Türkiye’nin birçok milletvekilleri, bürokratları ve aileler ortak oldu. Üniversite Rektörü Prof. Dr. Ali Şen ve Mütevelli Heyeti Başkanı Vedat Erbaş’ın konuşmaları ile başlayan törende dikkat çeken ayrıntılar vardı. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın imam kadrosunda görev yapan Osman Çelik, eğitim gördüğü yüksek lisansbölümünü birincilikle tamamladı, ödülünü aldı.
haberler
Mezunlar, üniversite akademisyenleri ve mütevelli heyetinin sahnede kestiği ilk mezuniyet pastasıyla birlikte başlayan kep töreni, görülmeye değerdi..
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
RIXOS VE DEDEMAN DÜNYAYA AÇILIYOR
Turizm sektörü bir süredir yeni yatırım projelerini konuşuyor. Türkiye’den doğan iki Türk otel zinciri markası Dedeman ve Rixos otelleri yurtdışına açılıyor. Toplam 4 ülkede 16 otel ile hizmet veren Dedeman Hotels, Doğu Avrupa, Balkanlar, Orta Doğu, Orta ve Kuzey Afrika’ya odaklanırken, Rixos Hotels ise 2020 yılına kadar Küba, Malezya, Vietnam ve Maldivler gibi ülkelerde 30 yeni oteli daha hedefliyor. Toplamda 10 ülkede 30 oteli ile yılda 1 milyon misafir ağırlayan lüks otel zinciri Rixos’un bir süre önce KKTC’ye de geleceği konuşuluyordu. Yapılan son açıklamada Kıbrıs ismi geçmiyor planlar arasında. Fakat Rixos Hotels CEO’su Buğra Berberoğlu, 2020’ye kadar yüzde 100 büyüyeceklerini söylüyor. Öncelikli bölgeler olarak da Küba, Havana, Meksika, ABD ve İran’ı sayıyor. Listenin devamı da var. Berberoğlu, “Maldivler’de, Uzak Doğu’da Vietnam’da, Birleşik Arap Emirlikleri’nde, Körfez ülkelerinde, Karayipler’de ve Malezya’da da olmak istiyoruz. Mısır’da El-Alameyn’in ardından Şarm El-Şeyh’te de çok iyi bir otel daha açıyoruz” diyor. 5 yıl içindeki hedefi de 60 otel, 20 bin oda, 44 bin yatak sayısı olarak özetliyor. KAPI KAPI GEZİYORUZ.. RİXOS otellerinin ürünlerini çeşitlendirdiğini söyleyen Buğra Berberoğlu, “Kültürden sağlığa, kış turizminden şehir otellerine kadar bir çok alanda hizmet veriyoruz. Gruba ait 30 otelin yüzde 70’i resort, yüzde 30’u ise şehir otellerinden oluşuyor.
Ancak geldiğimiz seviyeyi geliştirmek için pazarlama çalışmalarına hız verdik. Körfez bölgelerinde kapı kapı gezerek müşterileri bilgilendiriyoruz. Otellerimize çağırıyoruz” diyerek anlatıyor. ARTIK DÜNYANIN DEDESİ OLACAK.. Bir diğer yatırım haberi Dedeman’dan. 50 yıldır turizm sektöründe 16 otel ile hizmet veren Dedeman Hotels & Resorts International, 2023 yılına kadar otel sayısını 43 otele ulaştırmak istiyor. Yatırımlarının yüzde 30’unu yurtdışında yapmaya hazırlanan Dedeman Hotels, Doğu Avrupa, Balkanlar, Orta Doğu, Orta ve Kuzey Afrika’ya odaklandı. 4 ülke ve 13 şehirde faaliyetlerini sürdürdüklerini ifade eden Dedeman Turizm Yönetimi A.Ş Genel Müdürü Emrullah Akçakaya, “Çok iddialı olmak istemem ama Türkiye’yi merkez alıp, Ortadoğu, Türk Cumhuriyetleri ve Kuzey Afrika ve yakın coğrafyamızda önümüzdeki 10-15 yılda bütün global markalarla rekabet edecek kadar güçlü bir marka yaratacağız” hedefiyle yola çıkıyor. 4 BİN KİŞİYE İSTİHDAM.. Hedefleri kapsamında, 2023 yılına kadar Dedeman Grubu bünyesinde 20’si Dedeman, 22’si Park Dedeman olmak üzere toplam 43 otele ulaşmak istediklerini söyleyen Akçakaya, “Yeni projelerimizle 6 milyona yakın misafir ağırlayacak kapasiteye ulaşmayı hedefleyerek, bu kapasiteyle birlikte ciromuzun 5 katına çıkmasını ve 4 bin kişilik bir istihdama ulaşmayı planlıyoruz” ifadelerini kullanıyor.
71
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
YATIRIMCININ İLK TERCİHİ LEFKOŞA
72
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
Kıbrıs ekonomisi için yatırımda hareketlilik var.. Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü (DPÖ), 2015 yılının ilk 6 ayında,EĞITIM , sağlık, turizm, sanayi, ulaştırma, basın yayın ve alışveriş merkezi gibi alanlardaki 30 projenin teşvik belgesi aldığını açıkladı. Buna göre Lefkoşa’da 10, Gazimağusa’da 7, Girne’de 5, Güzelyurt’ta 5 ve İskele’de 3 tane teşvik belgesi verildi. Teşvik belgeleri neticesinde yatırımların hayata geçmesiyle oluşacak toplam sabit yatırım miktarı 972 milyon 243 bin 260 TL olacak, istihdam da bin 944 olarak gerçekleşecek. Yatırım teşvik belgesi verilen başlıca sektörlerin; eğitim, sağlık, sanayi, turizm, ulaştırma, basın-yayın, haberleşme, AVM olarak sıralanıyor. Bölgelere gelince. İşte DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu’nun paylaştığı detaylar; “Lefkoşa’da 10 teşvik belgesinden 7’si eğitim alanında, 2’si sanayi alanında, biri AVM alanında; Gazimağusa’da 7 teşvik belgesinden 4’ü eğitim, 2’si sanayi, biri turizm alanında; Girne’de 5 teşvik
belgesinden biri sağlık, 2’si eğitim, 2’si turizm alanında; Güzelyurt’ta 5 teşvik belgesinin tümü eğitim alanında; İskele’de 3 teşvik belgesinin tümü turizm alanında verilmiştir.”
YATIRIMLARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Muhtaroğlu, 2015 yılının ilk 6 ayında verilen 30 teşvik belgesiyle yatırımların hayata geçmesiyle sağlanacak toplam sabit yatırım miktarının 972 milyon 243 bin 260 TL olacağını belirterek, bunların sektörlere göre dağılımını şöyle sıraladı: “63 milyon 354 bin 747 TL’si sağlık, 143 milyon 956 bin 67 TL’si eğitim, 17 milyon 307 bin 758 TL’si sanayi, 716 milyon 597 bin 763 TL’si turizm, 31 milyon 26 bin 925 TL’si de AVM’de gerçekleşecektir. Sabit yatırım miktarlarının ilçelere göre dağılımına baktığımız zaman; Lefkoşa ilçesinde 59 milyon 13 bin 204 TL, Gazimağusa ilçesi 97 milyon 157
bin 273 TL, Girne ilçesi 217 milyon 844 bin 787 TL, Güzelyurt ilçesi 66 milyon 857 bin 349 TL, İskele ilçesi 531 milyon 370 bin 925 TL olarak gerçekleşecektir.”
“TURİZME 4 BİN 513 ADET YATAK İLAVE OLACAK” Ödül Muhtaroğlu, 2015 yılının ilk 6 ayında gerçekleşen turizm yatırımlarının hayata geçmesiyle turizm sektörüne 4 bin 513 adet yatağın ilave edilmiş olacağına işaret ederek, bu yatakların 127 tanesinin Gazimağusa’da, 612 tanesinin Girne’de, 3 bin 774 tanesinin de İskele ilçesinde gerçekleşeceğini kaydetti. Muhtaroğlu, 2010-2015 yıllarının ilk 6 aylık dönemleri arasında yapılan karşılaştırmada 2010 yılında toplam 18 adet, 2011 yılında 10 adet, 2012 yılında 10 adet, 2013 yılında 16 adet, 2014 yılında 9 adet ve 2015 yılında ise 30 adet teşvik belgesi verildiğin ifade ederek, şöyle devam etti: “2010-2015 yılları arasında sabit yatırım miktarlarının ilk 6 aylarının karşılaştırmasına bakacak olursak; 2010 yılında 91 milyon 867 bin 710 TL, 2011 yılında 61 milyon 30 bin 697 TL, 2012 yılında 343 milyon 167 bin 739 TL, 2013 yılında 40 milyon 743 bin 073 TL, 2014 yılında 311 milyon 243 bin 260 TL ve 2015 yılında ise 972 milyon 243 bin 260 TL sabit yatırım gerçekleşmiştir. 2010-2015 yılları arasında istihdam rakamlarının ilk 6 aylık dönemlerini karşılaştırdığımız zaman 2010 yılında 659 istihdam, 2011 yılında 235 istihdam, 2012 yılında 1201 istihdam, 2013 yılında 287 istihdam, 2014 yılında 681 istihdam ve 2015 yılında ise 1944 istihdam gerçekleşmiştir. 2015 yılı ilk 6 ayında teşvik belgesi alan 30 projenin 18’i yurt yatırımı, 1’i özel
hastane, 1’i AVM, 6’sı OTEL , 4’ü imalat sanayi yatırımı olmak üzere dondurulmuş gıda, un üretimi, çift cam üretimi, alkolsüz içecek üretimi gibi projeler yer almaktadır.”
TEŞVİK BELGESİNİN AVANTAJLARI DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu teşvik belgesi almaya uygun bulunan projelerin bir takım avantajlardan yararlanacağını da belirterek, bu avantajları şöyle sıraladı: “Vergi indirimi, teşvik belgesi almayan yatırımlarda yüzde 50 vergi indirimi uygulanırken, teşvik belgeli yatırımlar İskele ve Güzelyurt ilçelerinde yüzde 200, Lefkoşa, Gazimağusa ve Girne’de ise yüzde 100 indirimden yararlanacaktır. İthal edilecek veya yerli üretimi bulunan inşaat malzemesi, demirbaş, mefruşat, makine teçhizatta gümrük ve fon muafiyeti ve yüzde 0 KDV oranı uygulanıyor. Bina ve inşaat ruhsatından ise muafiyet sağlanacaktır. Her türlü ambargo ve izolasyona rağmen KKTC yatırımcısı, üretime inanan, yeni teknolojileri takip eden, kendini geliştiren, çalışkan, olumsuzluk ve engellere rağmen umudunu kaybetmeden mücadelesini devam ettiren, tüm dünyaya örnek olabilecek niteliktedir. Yatırımcıların ekonomik krize karşın önünü açacak, ülkesine yatırım yapmasına olanak sağlayacak destek programlarının hayata geçmesi ülkemizin en büyük önceliğidir.”
73
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
BOSPHORE LOUNGE SOSYAL MEDYADA
Ercan Havalimanı’nda seyahati konfora çeviren Bosphore Lounge hem anlaşmaları hızlandırdı, hem de tanıtım faaliyetlerini.
74
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
Tüm dünyada havalimanlarında verilen hizmeti KKTC ile de buluşturan Bosphore Lounge işletmesi, sunduğu Bosphore Card ile yolcuya her anını özel hissettiriyor. Daha havalimanı girişinde özel otoparkı, kapıdan adım atınca hızlı girişler ve özel bekleme salonu her geçen gün daha da alışkanlık haline geliyor. Sunduğu silver ve gold Bosphore Card seçenekleri ile geniş kitlelere ulaşan işletme, anlaşmalı mağaza sayısında da ciddi bir artışa gidiyor. Alışverişten tatile, yeme içmeden teknolojiye kadar birçok alanda özel indirimler sunan kart, kullanıcısına büyük avantajlar sağlıyor.
haberler
Bosphore’un sunduğu bir diğer avantaj ise Kıbrıs tanıtımı. Firma sosyal medya hesabından kendi ürününden çok, ülkenin tanıtımına ağırlık veriyor. Kıbrıs’ın tarihi ve doğal güzelliği, özel noktaları her gün tek tek Facebook kullanıcıları ile paylaşılıyor.
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
TELSİM RED’LİLERE ÜCRETSİZ OTOPARK
GSM operatörü Telsim’den abonelerine güzel haber.. Ercan Havalimanı’ndan yolculuk yapan Red abonelerinin faydalanabilecekleri bir hizmet başladı. Red dünyasındaki ayrıcalıklarına yaza özel bir yenilik daha ekleyen Telsim, tatil planı yapan abonelerinin havaalanındaki konforunu arttırmak amacıyla havaalanı yanında bulunun Poy Otopark’ta ücretsiz otopark ve vale hizmeti sunuyor. Telsim Red Classic, Red Premium ve Red Elite tarifesi kullanan aboneler, “OTOPARK” yazıp 8008’e göndermeleri durumunda, telefonlarına gelecek şifreyi görevli kişilere gösterek, ücretsiz otopark ve vale hizmetinden faydalanabiliyor. 24 saat boyunca sürecek hizmet karşılığında, Telsim Red abonelerinin bavulları ve çantaları vale yardımıyla arabaya kolaylıkla yerleştiriyor ve araçlarını havalimanı yanında bulunan Poy Otopark’ta bırakmak isteyen aboneler Telsim ayrıcalığı ile bir gün boyunca hiçbir ücret ödemiyor. Her zaman müşterilerinin ihtiyaçlarını doğrultusunda kampanyalar geliştirdiklerini ifade eden Telsim Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Esra Gür, yaz döneminde tatil planı yapan abonelerinin seyahatlerini kolaylaştıracak bir hizmet başlatarak, onların tatil heyecanına ortak olduklarını belirtti. Gür, “Müşterilerimizi ne kadar önemsediğimizi vurgulamak amacıyla başlattığımız hizmet ile onların kendilerini özel hissetmelerini sağlıyoruz. Telsim Red tarifesi kullanan abonelerimize sadece seyahat anında değil, yaza özel eğlenceli aktivitelerimizle de Telsim’li olmanın farkını ve mutluluğunu yaşatmaya devam edeceğiz” dedi.
75
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
N
E EREDE E KADAR
?
SALATALIK
ŞEFTALİ
KAYISI
0,43 TL
1,39 TL
8,65 TL
2,97 TL
4,95 TL
3,50 TL
3,10 TL
16,48 TL
5,75 TL
7,95 TL
9,23 TL
8,52 TL
0,50 TL
0,69 TL
1,65 TL
2,52 TL
0,50 TL
1,45 TL
2,90 TL
3,34 TL
0,49 TL
1,89 TL
7,86 TL
4,60 TL
0,64 TL
1,95 TL
12,46 TL
5,34 TL
1,25 TL
1,79 TL
17,18 TL
5,88 TL
(KG)
(KG)
(KG)
76
Ekonomi Kıbrıs KARPUZ (KG)
Prestige Temmuz 2015
KAVUN
(KG)
DOMATES
(KG)
PATLICAN (KG)
BİBER YEŞİL
(KG)
*Not: Tüm Tüm fiyatlar; fiyatlar; Sterlin Sterlin kuru kuru 44 lira lira 22 14 kuruş, kuruş, Euro Euro kuru kuru 32 lira lira 597kuruş kuruşbaz bazalınarak alınarakhesaplanmıştır hesaplanmıştır *Not:
1,25 TL
6,45 TL
2,81 TL
7,85 TL MUZ
13,50 TL
9,99 TL
12,54 TL
(ADET)
14,15 TL TAVUK BUT(KG)
29,99 TL
40,99 TL
23,18 TL
22,57 TL DANA KIYMA (KG)
2,35 TL
1,90 TL
6,58 TL
2,94 TL
77
Ekonomi Kıbrıs
SÜT (LT)
Prestige Temmuz 2015
3,90 TL
2,65 TL
6,21 TL
4,15 TL YUMURTA
1,50 TL
4,25 TL
2,38 TL
(6 ADET)
2,22 TL ŞEKER (KG)
3,40 TL
4,77 TL
4,84 TL
4,12 TL 95 OKTAN BENZİN
3,39 TL
3,85 TL
4,92 TL
4,09 TL
*Not: Tüm fiyatlar; Sterlin kuru 4 lira 14 kuruş, Euro kuru 2 lira 97 kuruş baz alınarak hesaplanmıştır
DIESEL
(LT)
(LT)
Kendi işinin patronu olmak isteyenlere;
FRANCHISE FIRSATLARI FRESH HEALTY VENDING Granola barlar, meyve suları, tatlılar, yoğurtlar, taze sebze ve meyve gibi sağlıklı atıştırmalıklar sunan otomat makineleri konusunda uzmanlaşmış bir firma. Ayrıca organik kahve, cappuccino, latte, espresso hizmeti de verebiliyor bu otomatlar. Franchise için okullar, kolejler, fitness merkezleri, alışveriş merkezleri ve hastaneler de dahil olmak üzere her yerde rahatlıkla kullanılabilir.
DONUT&WAFEL 1998 yılından bu yıla kumpir ve salata, sıcak, soğuk sandviç ve tatlı çeşitleri ile seçkin gıda tüketicilerinin dikkatini çekmeyi başarmış bir marka. Yatırım atağına başlayan firma 5 yıl içerisinde kırkın üzerinde franchise anlaşması yapmayı planlıyor. Karlı bir yatırım yapmak için firmayla iletişime geçmeniz yeterli.
78
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
franchise
Temmuz 2015
Sektör: Gıda Merkez Ülkesi: Amerika Kuruluş Yılı: 2010 Bayilik Ücreti: 5.000 - 30.000 $ Yatırım Bütçesi: 531.000 - 112.000 $ Ortalama Kar Oranı: %10-15 Kardan Alınan Pay %6 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var
Sektör: Gıda Merkez Ülkesi: Türkiye Kuruluş Yılı: 1998 Bayilik Ücreti: 50.000 $ Yatırım Bütçesi: 10.000 $ Ortalama Kar Oranı: Kardan Alınan Pay 0 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var
ACTIVERX ACTIVE AGING CENTER İlk bakışta yaşlı bakım evi gibi görünse de, aslında tamamen sağlık merkezi. Hedef kitleri 55 yaş üzerinde ki yetişkinler . İçerisinde yok yok. Fizik tedavi, vücut geliştirme ve kronik hastalıklar yönetimi. bu konseptin temeli ,amerika’da atıldı ve hızla dünya geneline yayılıyor.
ARCPOINT LABS Uyuşturucu ve alkol gibi yapılması zor olan testleri kolaylaştıran temel deneyler yapılıyor bu firmada. ARCpoint labaratuar zinciri sıradan kan testi yapılır ibi uyuşturucu testi yapılmasına olanak sağlıyor. Firma yoluna özellikle çocuğundan şüphelenen ailelerin sıklıkla kullandığı bir labaratuar olma özelliğini arttırarak devam ediyor..
79
Ekonomi Kıbrıs
Sektör: Sağlık Merkez Ülkesi: Amerika Kuruluş Yılı: 1995 Bayilik Ücreti: 45.000 $ Yatırım Bütçesi: 142.000 - 106.000 $ Ortalama Kar Oranı: Kardan Alınan Pay %7 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var
Prestige Temmuz 2015
franchise
Sektör: Sağlık Merkez Ülkesi: Amerika Kuruluş Yılı: 2008 Bayilik Ücreti: 50.000 $ Yatırım Bütçesi: 265.000 - 148.000 $ Ortalama Kar Oranı: Kardan Alınan Pay %7 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var
EKONOMİ GÜNEY KIBRIS’TA CASİNOLARA ONAY! Güney Kıbrıs’ın ekonomik durgunluğuna çare olması açısında büyük önem taşıyan karar alındı. Artık Güney Kıbrıs’ın da casinoları olacak. Rum Meclisi’nin, aylar süren görüşmeler ve ciddi değişikliklerin ardından, Güney Kıbrıs’ta kumarhane kurulması ve çalıştırılmasıyla ilgili yasayı dün oybirliğiyle onaylandığı haber verildi. Fileleftheros gazetesi “Yatırımcıya Bir Büyük Kumarhane Dört de Küçük Kumarhane Sunuluyor” başlığıyla ilk sayfadan yayımladığı haberinde, Rum Meclisi’nin dün onayladığı yasanın, Güney Kıbrıs’ta biri büyük, dördü de küçük olmak üzere en fazla beş kumarhane kurulması ve çalıştırılmasını Ekonomi Kıbrıs Prestigeöngördüğünü yazdı.
80
Temmuz 2015
Yasanın, kumarhane inşası için devlet arazisi kullanılmasını, aynı zamanda kumarhane içerisindeki müşterilere kredi verilmesini yasakladığını kaydeden gazete, Rumların ise bu kumarhanelere gelirlerine ve başka kriterlere göre girebileceklerini ifade etti. Haberde, kumarhanelerden birinin sınırlı sayıda masaya ve slot makinesine, diğer üçünün de yalnızca slot makinelerine sahip olacağını belirtildi. Gazete iç sayfalardan yer vermeye devam ettiği haberinde ise, Güney Kıbrıs’ta en fazla beş kumarhaneye lisans verilmesi ve çalıştırılmasına yeşil ışık yakıldığını ekledi. Peki bu karar Kuzey Kıbrıs’taki casino sektörünü nasıl etkiler? Şimdilik yanıt yok ama tedirginlik başladı.
SAHİBİNDEN SATILIK YUNAN ADASI! Kreditörlerin, nakit akışının yeniden sağlanması karşılığında öne sürdüğü koşulları referandumla reddeden Yunanistan’da şahsa ait adalar satışa çıkarılıyor. ‘Online Özel Adalar’ isimli gayrimenkul satış sitesinden derlenen verilere göre bugün itibarıyla şahsa ait 17 özel ada satışa çıkmış durumda.
Gayrimenkul kiralamanın da alternatifler arasında olduğunu aktaran Walker, “Kiralama seçeneği gereksiz ve finansal açıdan zarar verici olabilir. Bu seçenek, sadece kısa dönemli tatil düşünenler için bu cazip olabilir” dedi. Yunanistan’da satışa çıkarılan adaların bir kısmına değer biçilemese de en pahalı ada olarak 50 milyon avroluk değeriyle Omfori Adası öne çıkıyor.
Bu sayının önümüzdeki süreçte 120’yi bulması bekleniyor. Merkezi İngiltere’de bulunan uluslararası gayrimenkul şirketi Spot Blue Müdürü ve gayrimenkul piyasası uzmanı JulianWalker, ekonomik krizle mücadele Yunanistan’dan satışa çıkan şahsa ait adaları almanın uzun vadede kazançlı bir yatırım olacağını söyledi.
Omfori Adası yaklaşık 4,5 kilometrekare büyüklüğünde ve bölgenin en güzel, özel adası olarak biliniyor. Omfori Adası’ndan sonra sırasıyla en değerli adalar Dulichium, Kuzey Ege, St. Thomas ve NissosMakri adaları olarak listeleniyor.
NOTLARI AB’YE DEV RAKİP Rusya Devlet Başkanı Putin, BRICS ülkelerinin yeni bir kalkınma bankası ve ortak bir döviz rezervi oluşturma konusunda çalışmaları tamamladığını bildirdi. Rusya’nın dönem başkanlığında düzenlenen BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) liderler zirvesinde 77 maddelik ortak bildiri kabul edildi. Rusya’ya bağlı Başkurdistan Cumhuriyeti’nin başkenti Ufa’da düzenlenen zirvenin ardından liderler “Ufa Deklarasyonu” ve “Ufa Eylem Planı”na imza attı. Zirve sonunda ayrıca BRICS ekonomik ortaklık stratejisi, kültür alanında işbirliği zaptı, ortak internet sitesi oluşturulması ve yeni Kalkınma Bankası’yla işbirliği konularında mutabakat zaptı imzalandı.
Toplam sermayesi 100 milyar dolar olan BRICS ülkeleri döviz rezervleri havuzu, üye ülkelerde nakit dolar sıkıntısının oluşması durumunda mali istikrarı sağlamak amacıyla oluşturuldu. Ortak havuza Çin 41 milyar dolar, Brezilya, Hindistan ve Rusya 18’er milyar dolar, Güney Afrika Cumhuriyeti ise 5 milyar dolar katkı sağlayacak. Putin, ayrıca BRICS ülkelerinin terörizm ve aşırılık tehditlerine karşı durarak Nazi ideolojisinin canlanmasını önleme, uyuşturucu ticareti, korsanlıkla mücadele ve sanal güvenlik gibi konularda birlikte hareket edeceklerini söyledi. Putin, BRICS ülkelerinin uluslararası güvenlik ve küresel güvenliğin sağlanmasına katkı sunmaya devam edeceğini belirtti.
81
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Temmuz 2015
OTOMOBİL SEKTÖRÜ REKORA KOŞUYOR Ekonominin lokomotif sektörü otomotiv Türkiye’de 2015’te uçuşa geçti. İlk 6 aylık sonuçlara göre üretim, satış ve ihracatta rekoru zorluyor. Yıl sonunda üretimin bir milyon 190 bin, ihracatın 925 bin adete çıkacağı tahmin ediliyor. İç pazar ise bir milyonu zorlayacak. 2015 yılına çok hızlı giren ve ilk 6 ayda yüzde 50 büyümeyle uçuşa geçen otomotiv sektörü, üretim, satış ve ihracat olmak üzere üç kulvarda rekora koşuyor. Yılın ilk 6 ayında otomotiv sanayi üretimi yüzde 18.4 artışla 668 bin adet, ihracatı yüzde 7.5 artışla 486 bin adet, iç pazar satışları ise yüzde 49 artışla 455 bin adet olarak gerçekleşti. İlk 6 aylık sonuçlara göre, otomotiv sektörü daha şimdiden rekorları garantiledi. Tahminler gerçekleşirse, otomotiv sanayi 2011’deki bir milyon 190 bin adetlik tarihi üretim ve 911 bin adetlik iç pazar
rakamlarını sollayacak, 2008’deki 910 bin adetlik ihracat rekorunu ise yenileyecek. Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Kudret Önen, ilk 6 aylık üretim, pazar ve ihracat rakamlarına bakarak 2015’in üretim ve ihracat açısından rekor bir yıl olması ihtimalinin gittikçe güçlendiğini söyledi. İhracatın 2014’ün üstünde bir performansla 925 bin adedi aşmasını beklediklerini kaydeden Önen, üretimin ise bir milyon 225 bin adedin üzerinde gerçekleşeceğini ifade etti. Yurtiçi pazarın artan taleple birlikte büyümeye devam ettiğini hatırlatan Önen, yıl sonunda iç pazarın da bir milyon sınırını zorlayacağı tahmininde bulundu. Önen, “Türkiye bu yıl bir milyonluk pazarı görmeyi hak etti. Matematiksel olarak büyük bir negatif dış etken olmazsa, bir milyonluk pazarı görebiliriz” dedi.
82
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
83
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015
84
Ekonomi K覺br覺s
Prestige Temmuz 2015