Ekonomi Kıbrıs Prestige dergisi 15 Eylül 2015 Sayısı

Page 1

1

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


2

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


3

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


PAROLA

EMLAKTA ÇÖZÜM BELİRSİZLİĞİ

39

TAZMİNAT

TAKAS

4

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

İADE

20

“BİZDE İŞSİZLİK YOK”

33

İŞTE DÖVİZ KRİZİNİN DETAYLARI

40

“BEN TAZMİNAT ÖDEMEYE RAZIYIM”

44

NICOSIA PARK RESIDENCE’TA

KDV’yi FARZ ŞİRKETLER GRUBU ÖDÜYOR

EMLAK KULİSİ İLE DEV İŞBİRLİĞİ

49


5

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


EKONOMI KIBRIS PRESTIGE İmtiyaz Sahibi: AYAZ MEDYA GRUBU Genel Yayın Yönetmeni: ATIL AYAZ

Reklam ve İletişim Koordinatörü ÖZGE YAVUZ AYAZ Sayfa Editörü BUKET EREN -ŞERİFE GÜLER Türkiye: ÖZLEM YILMAZ Amerika: FUNDA KESKİN

6

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

İngiltere: ALMULA MERTER SARGIS KHANDANYAN Sosyal Medya ve Seyahat: ATAK AYAZ Görsel Yönetmen: DEMET ÖZGE AYKAN (DOA) Grafik - Tasarım AYAZ MEDYA CREATIVE Hukuk Danışmanı: AVUKAT ÖZLEM ALP Muhasebe ve Finans: ANIL YILMAZ Web Tasarım ve Teknik Destek: CITY COLOURS İletişim Bilgileri: KKTC Girne Yolu, Uğur Apt. D:6 Yenişehir/LEFKOŞA TÜRKİYE Perla Vista Residence&Ofis Kat:8 No:73 Beykent/Beylikdüzü - İSTANBUL

Reklam ve Abonelik İçin: 0 533 887 33 78 0 533 887 33 46 Mail Adresi: info@ekonomikibris.com haber@ekonomikibris.com


7

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


Atıl AYAZ Genel Yayın Yönetmeni

Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’den selamlıyorum sizleri, hoşgeldiniz..

8

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

önsöz

Agustos 2015

Bu yazıya başlamadan önce, geçen sayının önsözüne göz attım önce. Para piyasalarının terlettiğinden bahsetmişim. O zaman bu sayıda ‘kavrulduk’ kelimesini kullanmam hiç de yanlış olmayacak. Döviz kurlarında rekorlarla dolu günlerden geçiyoruz. Sterlin, euro ve dolar tarihi sıçrayışlar yaşıyor. Peki onların bu yüksek tansiyonu, piyasayı ve vatandaşı nasıl etkiliyor? Dövizin yükseliş grafiğini çizdik sizler için.. Emlak sektörüyle başlayalım. Dünyanın gayrimenkul devlerinden Era rotayı Kıbrıs’a çevirdi. KKTC’de ilk Era ofisi Era H&B açılış için gün sayıyor. Bir diğer emlak firması Eskidji de Kıbrıs operasyonunu hızlandırıyor. Kıbrıs emlak pazarında rekabet kızışıyor. Kıbrıs’ın özel sermayeli en büyük bankası Creditwest, başarısını bir kez daha tescilledi. JCR raporuna göre Creditwest Bank “çok yüksek düzeyde yatırım yapılabilir” kategorisinde ve rating notu “AA+”.. Üniversite sektörü de hareketlendi. Girne Amerikan Üniversitesi’nin çürümeye yüz tutan otobüsleri kurtuluyor, Girne Üniversitesi havacılık alanında İstanbul’da şirket kurdu. Ertan Birinci’nin eğitim yatırımı Kozmopolitan Üniversitesi ise açılış için gün sayıyor.. Kıbrıs ekonomisi için Türkiye’den özel bir misafir vardı. Renault Mais Genel Müdürü İbrahim Aybar, KKTC’nin tek yetkili Renault Distribütörü Özok’u ziyaret etti. Aybar ile otomotiv pazarını ve Özok Renault’un yeni hedeflerini konuştuk. Limasol Sigorta 18’inci yaşını kutluyor, Garanti Bankası ve Turkcell İtibar Endeksi sıralamasında zirveyi tutuyor. Ekonomi dünyasından sıcak gelişmeleri de sizler için derledik. Keyifli okuyacağınız bir sayı oldu, Gelecek ay görüşmek üzere..


9

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

RESMİ AÇILIŞ 19 KASIM’DA CREDİTWEST BANK’A JCR MORALİ

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bankacılık sektörü için bankalar arası para transferi en büyük sıkıntılardan biriydi. Tanınmadığı için IBAN kodu alamayan yerel bankalar, direkt olarak yurt dışı bankalarıyla çalışamıyor. Muhabir bankalardan hizmet alıyor bu konuda. Sadece bu değil, kısa süre öncesine kadar yerel bankalar kendi içlerinde de para transferinde birçok engelle karşılaşıyordu.

10

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Altınbaş Holding’in bankacılık sektöründeki yatırımı Creditwest Bank, başarısını uluslararası kuruluşlarca da teyit ettirdi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin özel sermayeli en büyük bankası olarak yoluna devam eden Creditwest Bank, uluslararası derecelendirme kuruluşu JCR’dan gelen raporla dikkatleri bir kez daha üzerinde topladı. JCR raporuna göre Creditwest Bank “çok yüksek düzeyde yatırım yapılabilir” kategorisinde ve rating notu “AA+”..

Örneğin bir yerel bankadan, diğer yerele transfer yapmak istendiği zaman vatandaşın karşısına tutar limiti çıkıyordu. Kimi zaman yapılan işlemler, istenen tutar birikene kadar askıda kalıyordu. Yurt İçi Elektronik Ödeme Sistemi ile bu sıkıntı aşıldı. Artık yerel bankalar arası online para transferi hızlı ve pratik bir şekilde işliyor. Kısa süre önce bankaların kullanmaya başladığı sistem için olumlu dönüşler de geliyor. KKTC Merkez Bankası’nın uzun süredir üzerinde çalıştığı sistemin resmi açılışı 19 Kasım’da yapılacak..

İKTİSATBANK’TA OLGUN ÖNAL DÖNEMİ

Son 6 yıldır Creditwest Bank ve Creditwest Insurance’ı raporlayan JCR Euroasia, sigorta şirketini de denetleyerek notunu yeniden “A+” olarak belirledi.

haberler

Bankacılık sektöründe öne çıkan bu gelişmeyi, Creditwest Bank Genel Müdürü Dr. Süleyman Erol değerlendirdi. Creditwest’in aldığı rating notunun dünyanın en prestijli bankalarıyla yarıştığını ifade eden Erol, global ekonomiye bağlı finansal istikrarsızlığın devam etmesine rağmen Creditwest’in, kesintisiz büyümesini 2014 ve 2015 yılında da sürdürdüğünü belirtti.

Sosyal paylaşım sayfaları ve medya kanallarının kullanımında adı en çok geçen bankalardan biri İktisatbank. Banka yöneticilerinin paylaşımları dikkat çekiyor. Bir süre önce Dr. Ahmet Melih Karavelioğlu’nun yönetim kurulu başkan yardımcısı, Olgun Önal’ın da genel müdür olarak kariyerine devam edeceği duyurulmuştu. Devir teslim dönemi geldi. Karavelioğlu koltuğunu Önal’a bıraktı. Olgun Önal’ın genel müdür oluşuyla birlikte İktisatbank’ta yeni bir dönem başladı. Personel değişimi yaşanacak mı, banka içi rotasyon olacak mı? Hem banka personeli, hem de rakip profesyoneller şimdi bu değişim sürecine odaklandı..


11

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

ZİRAAT BANKASI’NDAN FAİZ DESTEKLİ TARIM KREDİSİ

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

TURİZMCİYE KREDİ NEAR EAST BANK’TA

Turizm cenneti Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde turizmcilerin en büyük sıkıntısı ucuz finansa erişememek. Son yıllarda hızla büyüyen Near East Bank işte bu alanda “Turizm Destek Paketi” ile dikkat çekiyor.

12

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

haberler

Agustos 2015

Nakit dönüşünün azaldığı, dövizdeki kur farkıyla üreticinin de sıkıntıya düştüğü dönemde kredi programları büyük önem kazanıyor. Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanlığı, faiz destekli tarımsal kredi vereceğini duyurdu. TC Ziraat Bankası ile imzalanan protokol çerçevesinde kullandırılacak kredinin toplamının 6 milyon lira olarak planlandı, işletme başı kredi kullanım limiti ise 100 bin lira.. Bakanlıktan yapılan duyuruya göre bu kredi; büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, küçükbaş hayvan yetiştiriciliği, arıcılık, bitkisel üretim, organik veya diğer sertifikalı üretim, su ürünleri yetiştiriciliği ve avcılığı, modern sulama sistemleri, modern tarımsal mekanizasyon, örtü altı yetiştiriciliği, tarımsal sanayi pazarlama gibi geniş bir alanı kapsıyor. Hayvancılık alanında kredi kullanmak isteyen işletmelerin, Veteriner Dairesi veya hayvan kayıt sistemine; tarımsal ve bitkisel üretim alanında kredi kullanmak isteyen üreticilerin ise Genel Tarım Sigortası Fonu’na kayıtlı olması gerekiyor. Alet, makine ve ekipman alımlarında söz konusu araçların yeni yani birinci el olma koşulu aranıyor. Protokol çerçevesinde inşa edilecek yapıların projeli olması ve uygulanacak projeler konusuna göre Kaza Tarım veya Hayvancılık Daireleri’nden onay alması gerekiyor.

“Turizm hizmetle gelişir, Near East Bank’la büyük” diyen banka, 2 yıl taksit ertelemeli kredi sunuyor. Yarım kalmış oteller için uygulanan faiz destekli kredi programı çerçevesinde hazırlanan bu pakette, taksit gününü krediyi kullanan belirliyor ve kredi için 84 ay vade yapılabiliyor.

ASBANK YENİLENİYOR, İŞTE YENİ WEB SİTESİ

Kıbrıs Türk bankacılık sektörünün köklü kuruluşlarından Asbank, yenilenme sürecinde. 2014 yılını oldukça karlı kapatan banka, 2015’i değişim yılı ilan etti. Kurumsal duruş ve imaj tazeleme sürecine giren banka web sitesini yeniledi. Asbank artık müşterilerini eskisine göre daha şık ve daha kullanışlı bir site ile karşılıyor. Bankanın hizmet yelpazesi ve online işlemler bölümleri büyük dikkat çekiyor. Yeni web sitesi ile rotasını dijital medyaya çeviren Asbank, sosyal medya kanallarında da etkin bir süreç için son sayıyor..


13

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

NEW YORK BORSASI’NDA TURKCELL KUTLAMASI

Türkiye ve KKTC’nin köklü GSM operatörü Turkcell, New York Borsası’ndaki 15’inci yılını, borsa kapanış töreniyle kutlandı. Geleneksel seremonide kapanış gongunu Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça çaldı.

14

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

NYSE Başkanı Tom Farley’nin ev sahipliğinde düzenlenen törene, Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça, Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu ile Turkcell Yönetim Kurulu üyeleri Atilla Koç, Mehmet Hilmi Güler, Mehmet Bostan, Bekir Pakdemirli ve Jan Erik Rudberg katıldı. Seremoni için Wall Street’te bulunan NYSE binasına Türkiye ve Turkcell bayrakları çekildi ve tüm dijital ekranlar Turkcell logolarıyla süslendi. 100 milyon kişi ‘gong’u canlı izliyor

haberler

NYSE, dünyadaki toplam hisse alım satım işlemlerinin yüzde 44’ünün yapıldığı yer olarak biliniyor. Temmuz 2015 itibarıyla NYSE’ye kote şirketlerin piyasa değeri 19 trilyon 351 milyar dolar. NYSE gongu, borsanın açılış ve kapanışında olmak üzere, günde iki kez çalınıyor. Gong çalma törenini dünyanın çeşitli yerlerinde 100 milyondan fazla kişi televizyonlarından izliyor. Gong çalma onuru, borsada işlem gören şirketlerin başkanları ve CEO’larıyla, devlet başkanları ve bakanlara veriliyor.

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

LİMASOL SİGORTA 18 YAŞINDA

KKTC’de sigortacılık sektörünün öncü markalarından Limasol Sigorta, 18’inci yaşını kutluyor. Birçok alanda ilklere imza atan, müşteri memnuniyetiyle ilk sıralarda yer alan Limasol Sigorta yeni yaş kutlamasını tüm Limasol ailesi ile paylaşıyor. 18. yılı dolayısı ile bir mesaj yayınlayan Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kemaler, 45 acentesiyle KKTC genelinde hizmet veren Limasol Sigorta’nın yenilikçi sigorta anlayışına dikkat çekti, yüksek hizmet kalitesi ile sosyal sorumluluk bilincini bir arada götürmesini takdir etti ve de tüm bu çalışmaların sektöre örnek olması dileklerini paylaştı..

NET HOLDİNG HİSSE SATTI Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin en büyük yatırımcılarından NET Holding, yani Merit Otelleri ile ilgili bir gelişme var. Daha önce özelleştirilen milli piyango ihalesini kazanan, ama ödeme konusunda sıkıntı yaşadığı için ihaleyi elinden kaçıran Net Holding, hisse satışı yaptı. Net Holding, yüzde 79.1 pay sahibi olduğu Net Turizm’in yüzde 5’ine denk gelen 17.48 milyon lira nominal tutarda hisseyi Borsa İstanbul’da sattı. KAP’a yapılan açıklamaya göre Net Holding’in Net Turizm’deki payı satış sonrası yüzde 79.12’den yüzde 74.13’e geriledi


15

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

RENAULT’DAN ÖZOK’A ÜST DÜZEY ZİYARET

“YENİ HEDEF LİDERLİK”

16

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Otomotiv sektörü Türkiye’de rekora koşuyor. Bu yıl için beklenti 900 bin aracın üzerinde bir satış, hatta bir milyon ihtimali bile konuşuluyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ise büyümenin aksine, çıtanın altına doğru bir düşüş var. Her yıl ortalama 3 bin adet otomobilin satıldığı KKTC’de, piyasanın aktörleri satışta azalma bekliyor..

haberler

Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de geçtiğimiz ay Borusan Oto Genel Müdürü Uğur Sakarya, düşüşe rağmen Borusan Oto Kıbrıs’ın rekor bir yükseliş gösterdiğini anlatmıştı. Benzer bir başarı, Özok Renault’tan da geldi.. KKTC’nin tek yetkili Renault distribütörü Özok Renault, krize rağmen satışlarında ciddi bir yükseliş gösteriyor. Bu yükseliş grafiğini paylaşmak, başarıyı yerinde incelemek için Özok’un Türkiye’den misafirleri vardı. Türkiye’de otomotiv sektörünün öncülerinden, Renault Mais Genel Müdürü İbrahim Aybar ve Renault Mais Satış Direktörü Sinan Özkök KKTC’deydi. Özok Renault Plaza’yı incelediler, gazetecilerle

buluştular. Basın toplantısında en dikkat çeken söz, İbrahim Aybar’ın liderlik vurgusuydu. Renault Mais Genel Müdürü Aybar, Özok’tan en kısa sürede liderlik sözünü aldı.. Toplantı sonrası İbrahim Aybar ile keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. Uzun süre sonra görüşmek iyi oldu. Türkiye’de Fox Haber’in en uzun canlı yayınını İbrahim Bey ile birlikte yapmıştık. Sektörü canlandırmak için hükümetin ÖTV indirimini değerlendirmiştik. Yine daha sonra elektrikli araç ilk kez Türkiye’ye geldiğinde, İbrahim Aybar ile birlikte direksiyona ilk oturanlardan biriydim. Farklı bir deneyim olmuştu. İki Rumeli göçmeni olarak bu kez Kıbrıs’ta buluştuk, Renault’un stratejilerini konuştuk. Türkiye’de sınıfında liderliğin sahibi Renault, KKTC için önce ilk üçü hedefliyor, ardından da zirveyi. İbrahim Aybar ürün kalitesine ve satış sonrası servise güveniyor. Özok Ailesi ile markanın doğru bir noktada konumladığını düşünüyor. Sektörün canlanması için ise alınması gereken tedbirlere dikkat çekiyor. Özellikle de Türk Lirası ile satış yapan markaların, döviz bazındaki satışlara karşı ayrı tutulmasını düşünüyor.


17

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

EZİÇ’TEN ŞAMPİYONLAR LİGİ BİLETİ Son dönemde reklam filmi, müşteri sadakat kartı gibi yeniliklerle hızlı bir değişim sürecine giren Eziç, bu kez sınır ötesi bir kampanya başlattı. Eziç lezzetleri yanında Heineken bira içenler, Galatasaray’ın

GENÇ YAPI MARKET’TE EĞİTİME DEVAM

şampiyonlar ligi maçlarını izleme şansı yakalıyor. Heineken içenlerin tek yapması gereken; kuponu doldurup, kutuya atmak. Her maç öncesi yapılan çekilişle iki şanslı taraftar TT Arena’da yerini alıyor. Üstelik sadece maç bileti değil, uçak bileti, konaklama ve transfer gibi sürpriz hediyeler de var bu çekilişlerde.

18

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

21 Ekim’deki Galatasaray Benfica maçını izlemek isteyenler için Eziç’te çekiliş tarihi 18 Ekim, 8 Aralık’taki Galatasaray-Astana için ise çekiliş yine iki gün önce, 6 Aralık’ta. Şimdiden herkese bol şans..

Kıbrıs ekonomisinin gençleşen iş insanı profili, değişimi de beraberinde getiriyor. O isimlerden biri Mustafa Genç.

15’İNCİ YILA ÖZEL 15 LİRA

Geçtiğimiz sayı Ekonomi Kıbrıs Prestige’de çözümün ertesi günü için uzun süredir hazırlık yapıyoruz” diyen Mustafa Genç, şirket içi çalışmaları sürdürüyor. Genç Yapı Market’te üç gün süren iç iletişim eğitimleri vardı. Yaratıcılık, dinleme, anlama ve uygulama başlıkları üzerine gidildi.

haberler

Çalışanların büyük keyif aldığı eğitimin her anı, sosyal medya hesaplarından da takipçiler için paylaşıldı.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde deniz taşımacılığının markası Akgünler Denizcilik, sektörde 15’inci yılını doldurdu. Firma 15’inci yıl için özel kampanyalar sunuyor yolcularına. Girne-Taşucu-Girne seferlerinde fiyatlar 15 liradan başlıyor.. 1 Eylül – 15 Ekim tarihleri arasında ise öğrencilere ve araçlarına tam yüzde 25 indirim yapılıyor. Kayıt yaptıran öğrencilerin yavaş yavaş KKTC’ye geldiği bu dönemde, Akgünler’in kampanyası büyük ilgi görüyor..


19

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

ÇÖZÜM SONRASI EKONOMİ İÇİN FIRSATLAR VE RİSKLER ‘KARDEŞ ODA’ OLDULAR Çözümün ertesi gününde Kıbrıs ekonomisinde neler olacak? Özellikle Kuzey Kıbrıs nasıl bir sayfa açacak? Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’in Ağustos sayısında ‘Çözümün Ertesi Günü’ kapağıyla çıktık. Uzman isimlerle, çözüm sonrasını konuştuk. Genç Örgütler Platformu biraz daha detaylandırdı bu başlığı ve panele dönüştürdü.

Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın yurt dışı temasları sürüyor. Yoğun bir tempoda ilerleyen KTTO, Anamur Ticaret ve Sanayi Odası ile ‘Kardeş Oda’ oldu..

20

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Anamur Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Feridun Torunoğlu ve Meclis Başkanı Kerim Çilingir’in başkanlığında 14 kişilik oda heyeti imza töreni için KKTC’ye geldi. İmza töreninde yapılacak işbirlikleri konuşuldu. Anamur Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Feridun Torunoğlu, “Anamur muzu ve çileğinin bundan böyle artık KKTC’de güçlenmesi için adımlar atılmasına olanak sağlayacağız” dedi.. KTTO Başkanı Fikri Toros ise üç bin kişilik üye listesine vurgu yaptı, ilişkiler sadece ticarette kalmasın diyerek, kültürel ve sosyal bağlara da dikkat çekti.

Kıbrıs Türk Sanayi Odası Genç Profesyoneller Platformu, Genç İş Adamları Derneği ve Genç Müteşebbisler Derneği, ‘Çözüm Sonrasında Bizi Bekleyen Riskler, Fırsatlar ve Öneriler’ panelinde bir araya geldi.. Panelde Cumhurbaşkanlığı Müzakere Heyeti Ekonomi Komitesi üyelerinden Prof. Dr. Mustafa Besim, Dr. Vargın Varer ve ekonomist Ünal Akifler konuşmacı olarak yer aldı. Moderatör ise Kıbrıs Türk sigortacılığının tecrübeli ismi, Türk Sigorta Genel Müdürü Engin Arı’ydı. Çözüm sürecinde iki ülkenin konumu, olası bir federal yapının getirileri, çözüm sonrası oluşacak fırsatlar, bir o kadar da riskler öne çıkarıldı. Yoğun bir katılımın sağlandığı panelde, soru cevap bölümü de dikkat çekiciydi.

“EKONOMİK KRİZ HALK ÜZERİNDE ENDİŞE YARATIYOR” Aslında uzun süredir tartışılan önlemlerden biri ama henüz uygulama adına atılan bir adım yok. UBP Genel Başkan adaylığını açıklayan İskele Milletvekili Nazım Çavuşoğlu, dövizle borçlanmanın tehlikelerini bir kez daha sıraladı. Ülkede yaşanan ekonomik krizin halkın üzerinde endişe yaratmaya devam ettiğine dikkat çekerek, “döviz geliri olmayanlara ve yatırım için kullanılmayacak borçlanmalar için döviz kredisi verilmesi yasaklanmalıdır” dedi.

haberler

“KKTC olarak, ileride yaşanacak olası krizler için sağlam bir ekonominin hedeflenmediğini” savunan Çavuşoğlu, hükümet programlarının uygulanmasındaki sıkıntının; ekonominin işleyişinin aksak olmasından kaynaklandığını kaydetti. Alınan tedbirlerin yeterli olmadığını öne süren Çavuşoğlu, sorunun günlük harcamalar değil, dövizle girilen taahhütler olduğuna dikkat çekti ve bu sorunun çözümünün, hükümetin bankalara yapacağı telkinlerle netleşeceğini belirtti. Çavuşoğlu, döviz kurunun maksimum olan bir noktada sabitlendiğini ifade ederek, hükümetin beklentilerin üzerinde yaptığı sabitlemeden dolayı halkın halen mağdur olduğunu söyledi.


21

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ALİ ŞAH – ŞAH MARLET PLACE YÖNETİM KURULU BAŞKANI

“HER SEÇİM DÖNEMİNDE İKİ ÜÇ PERSONELİMİZİ KAYBEDİYORUZ”

22

“Maalesef işsizlik var diyorlar ama bizde işsizlik yok. Bizde devleti bekleyen çok var. Bu çok büyük ekonomik ve politik bir sorun.”

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

röportaj

Agustos 2015

Bir yanda girişimci bir iş insanı düşünün, karşısında ise hayatının tek amacı olarak memur olmayı hedefleyen, gün doldurmak için de özel sektörde iş arayan gençleri.. İş adamı Ali Şah, hemen her gün herkesin karşılaştığı tabloyu çok güzel bir şekilde özetliyor. Özel sektörün en büyük sıkıntılarından birine, kalifiye ve uzun ömürlü personel sıkıntısına böyle yaklaşıyor; “işsizlik yok, devleti bekleyen çok” diyor..

Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de bu kez adanın en yeni yatırımlarından Şah Market Place’deyiz. Alışveriş alışkanlıklarını değiştiren, sektörünün çıtasını yükselten bir işletme burası. Aslında yılların birikiminin, tecrübesinin yansıması.. Biz 1974 yılından bu yana parekende sektöründeyiz. O zamanlar babam özellikle hediyelik eşya, züccaciye gibi gıda dışında ürünler ile hizmet


veriyordu. 1974 yılından sonra Güney’den Kuzey’e geçtiğimiz zaman yine aynı şekilde devam ettik. Ek olarak, ithalat yaparken gelen talepler üzerine dağıtım da yapmaya başladık. 1985 – 86 yıllarında Coca Cola’nın da Kuzey Kıbrıs bayiliğini aldık. Coca Cola’ya konsantre olunca, diğer markaların dağıtımından çekildik. Daha sonra 1996 yılından sonra perakendeden de çıkarak tamamen Coca Cola’ya odaklandık. 2012 yılı başlarında firmayla anlaşamayarak yollarımızı ayırdığımızda, tekrar ne yapalım diye düşündük ve en iyi bildiğimiz iş ve tutkumuz olan perakendeye geri döndük. Bu dönüşümden sonra oturduk ve bu işi nasıl daha iyi, daha başarılı yapabilir ve ileri seviyelere götürebiliriz diye tartıştık, ortaya böyle bir şey çıktı. Zaten biz Coca Cola dağıtımı ile uğraşırken de gözümüz hep perakende sektöründeydi ve bu konuda takipteydik. Aslında dediğim gibi perakende sektöründen hiç uzaklaşmadık. Zaten 1980’lerin başından beri süpermarket ekipmanlarını ithal edip satan da bir yan kuruluşumuz vardı.

15 MİLYON LİRALIK YATIRIM: ŞAH MARKET PLACE Şah ailesinin bildiği bir sektördü perakendecilik, ama yaptıkları yatırım Kıbrıs ötesinde bir proje. İleri bir vizyon, hepsinden de önemlisi güçlü bir sermaye istiyordu. Ekonominin daraldığı dönemde, büyük bir yatırıma imza attılar.

Bir işi yaparken hep en iyisini, en güzelini nasıl yapabiliriz diye düşünürüz. Bu şekilde düşünmeye de devam edeceğiz. Yaklaşık 15 milyon TL yatırım yaptık. 2450 m2 yukarda, aşağıda 2650 m2’lik dev bir alana kurduk işletmeyi. 120 araçlık otopark, servis alanı, geri dönüşüm merkezi var. Engelli park yerine kadar düşünüldü tüm ayrıntılar. Marketteki ürün sayısı yaklaşık 25 bin.. Bu 25 bin ürünün ortalama %30’u da bizim ithal ettiğimiz, yani sadece bizde bulunan ürünlerden oluşuyor. Ali Bey’in bahsettiği bu farklı ürün çeşitlerini alışveriş yapmaya gidenler her defasında fark ediyor. Özellikle içecekler konusunda geniş bir ürün yelpazesi var Şah Market Place’in. O yüzden müşteri dönüşlerinden çok memnunlar. Gelenler çok beğenip, takdir ediyorlar. Bize ulaşıp teşekkür ettiler yenilik yapıldığı için. Park yeri, temizlik, ihtiyaçlar, yemekler gibi çok değişik konularda dönüşler alıyoruz. O yüzden en iyi hizmeti verebilmek için daha da gelişmek ve büyümeyi hedef koyduk kendimize. Öncelikli hedefimiz burada sistemi oturtmak. Sonrasında ise zincir market konsepti..

23

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015


Müşteri portföyü nasıl? Konum itibarıyla biraz yabancı ağırlıklı diyebiliriz miyiz? Evet, genelde müşterilerimiz çoğunluk olarak yabancı. Özellikle turistler birbirlerine bizi tavsiye ediyorlar. Hatta kiralık evlerde kalan İngilizler not bırakarak gelecek insanlara bizi öneriyorlar. Rus ve İngiliz müşterilerimiz ağırlıkta.

“SEKTÖR OLARAK ÇÖZÜME HAZIRIZ” Malum gündem çözüm süreci. Durumun farkında olan firmalar yoğun bir değişim sürecine girdi. Peki siz Şah Market Place olarak çözümün ertesi gününe hazır mısınız?

Çözüm sürecine biz hazırız. Genel olarak market sektörü de bu sürece hazır. Belli bir yere gelmiş firmalarımız var. Eksiklerimiz de olsa sektör olarak hazırız.

24

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Mesela haksız bir rekabet var. Rum tarafında AB’nin sağladığı faydaları kullanıyorlar. Pozitif standartlardan faydalanıyor. Biz ise ithalat konusunda sıkıntı yaşıyoruz. Onlar formaliteleri 48 saatte aşarken, bizim için 15 günü alabiliyor bu süreç. Biz gerek Ticaret Odası’na, gerekse Maliye Bakanlığı bazında bunları paylaşıyoruz sık sık. Mesela yine vatandaşlarımız Güney’e geçip alışveriş yapabiliyor. Bazı malları biz bulunduramıyoruz. Onlar Güney’deki işletmeler hem çeşit, hem de marka

bazında daha farklı mallara ulaşabiliyorlar. Vatandaş da bizim etiket bakımından ithal edemediğimiz malları, oradan alabiliyor. Bu da haksız rekabete yol açıyor.

“BİZDE İŞSİZLİK YOK” Bunun yanında servis kalitesi biraz sıkıntılı. Gerek kaliteli çalışan, gerekse eğitim konusunda sıkıntılarımız var. Bunlar zaman alan şeyler. Burada da istediğimiz yere geleceğiz. Maalesef işsizlik var diyorlar ama bizde işsizlik yok. Bizde devleti bekleyen çok var. Bu çok büyük ekonomik ve politik bir sorun. Her seçim döneminde 2-3 personelimizi kaybediyoruz.


25

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

İŞ DÜNYASINDAN ORTAK TEPKİ “KIB-TEK SÜRDÜRÜLEMEZ YAPISIYLA

TOPLUMA ZARAR VERİYOR, ÖZELLEŞTİRİLMELİ”

26

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

İş çevreleri ve üreticilerin bazı örgütleri, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun sürdürülemez yapısı nedeniyle topluma zarar verdiğini ve özelleştirilmesi gerektiğini savundu. Kıbrıs Türk Sanayi Odası, Kıbrıs Türk Ticaret Odası, Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği, Kıbrıs Türk Otelciler Birliği, Genç İşadamları Derneği, Genç Profesyoneller, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği ve Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği imzasıyla yayımlanan ortak açıklamada “Elektrikte uygun maliyetli ve arz güvenliği sağlayan sürdürülebilir bir yapının oluşturulması için yeni bir tekelleşme yaratmayacak ve rekabetçi serbest piyasa ortamı sağlayacak şekilde elektrik piyasasının şartlarını oluşturarak özelleştirilmesi gerektiğine inanmaktayız” denildi.

haberler

“ZEMİN HAZIRLANDI” Halkı bugünkü şartlarda elektrik kullanmaya mecbur bırakanların gün gele hesap vermek zorunda kalacağı kaydedilen açıklamada, yıllardır “toplumun öz varlığı, halkın malı, Kıbrıs Türk halkının elinde kalan son kurum” gibi söylemlerle Elektrik Kurumu’nun sürdürülemez yapısının toplumdan gizlenerek, kurumun Kıbrıs Türkü’nün aleyhine çalışan bir yapıya kavuşmasına zemin hazırlandığı görüşü ifade edildi.

“Bilinen çıkar zümrelerinin menfaatlerinin devamı üzerine bir düzen oluşturanların değişime ısrarlı direnç gösterdiği” belirtilen açıklamada, şöyle denildi: “Dünyadaki petrol fiyatlarının ciddi oranlarda düşük seyrettiği bir ortamda KIB-TEK’in zam talebinde bulunması, tüketicilerden ilave maliyet yaratacak ciddi oranlarda teminat mektubu istenmesi kabul edilebilir bir yaklaşım olamaz. Kaldı ki halen uygulanan sistemde işletmeler Kuruma olan borçlarını düzenli ödemekte ödenmemesi durumunda da elektrikleri hemen kesilmektedir.

“PETROL FİYATLARI DÜŞERKEN ZAM VE TEMİNAT MEKTUBU TALEP EDİYOR” Bununla birlikte elektronik sayaç, iki yeni dizel santral ve LED ışık sistemiyle girdi maliyetlerinde ciddi düşüşler olacağını ve tasarruf sağlanacağını iddia eden Elektrik Kurumu, petrol fiyatlarının tarihi düşüklüğüne rağmen zam ve teminat mektubu talep etmektedir. Önceki aylarda kâr elde ettiğini kamuoyuyla açıklayan bir kurum, bu aylarda zam yapmazsa batacağını ilan etmektedir. KIB-TEK, büyük kullanıcılara yıllık ortalama elektrik faturasının aylık ortalamasının iki katını teminat mektubu olarak talep


etmekte ve aksi durumda elektrikleri kesmekle tehdit etmektedir. Yüksek girdi maliyetleri ve yüksek faiz oranlarıyla boğuşan dövizdeki artışla sıkıntıları had safhaya ulaşan sanayi, turizm, ticaret, inşaat ve tarım-hayvancılık sektörlerimizin banka teminatı talep edilmesi tam anlamıyla ‘ekonomik yıkımdır’. Reel sektörün geliştirilmesi ve yatırımlar için kaynak sıkıntısı yaşayan ülkemizde, teminat talebiyle ekonomideki kaynakların boşa harcanacağı ve ekonominin daralacağı gözden kaçırılmamalıdır. Bu kapsamda teminat talebi derhal iptal edilmelidir.” 8 örgütün ortak açıklamasında, “Bu nasıl halkın kurumu?” denilerek KIB-TEK yönetimine yönelik mali, istihdam, şeffaflık, üretim sistemi, verimlilik ve yenilenebilir enerji konularındaki yatırımlar konularında bazı sorular da yer aldı ve yanıt istendi. “Üzülerek belirtmek isteriz ki, halkın olduğu iddia edilen bu kurumla ilgili bilgilere Türkiye Cumhuriyeti’nin hazırladığı raporlardan ulaşılmaktadır. KIB-TEK fiili uygulamada Kıbrıs Türk halkının değil, KIB-TEK’i yöneten ve çalışan 700’e yakın kişinin şirketi gibi faaliyetlerini sürdürmektedir” görüşüne de yer verilen açıklamada, şu ifadeler yer aldı: “Elektrik Kurumu bu sürdürülemez yapısıyla topluma zarar vermekte ülkenin kaynaklarını bu yolda heba etmekte ve girdi masraflarını yükselterek ülkenin rekabet edebilirliğini zayıflatmaktadır. Yıllardır konuşulmasına ve gündeme getirilmesine rağmen Türkiye ile iki taraflı çalışabilecek bir elektrik enterkonnekte sistemi kurulamamasının, yenilenebilir enerji üretiminin tüm sektörlerde desteklenerek toplam elektrik üretimindeki payının yüzde 30’lara çıkarılmamasının, en pahalı elektrik üretme sistemlerinden biri olan ve baca sistemi olmadığı için bölge halkını zehirleyerek öldüren fueloile bağlı üretimin daha da artırılmasının, dünyada kabul görmüş ve kullanılan farklı elektrik üretim modellerinin hayata geçirilmemesinden dolayı sürdürülebilir bir enerji politikası halen daha oluşturulamamasının bedelini daha fazla ödemek zorunda değiliz.” 8 örgütün açıklamasında, “KIB-TEK’in elektrikte uygun maliyetli ve arz güvenliği sağlayan sürdürülebilir bir yapının oluşturulması için yeni bir tekelleşme yaratmayacak ve rekabetçi serbest piyasa ortamı sağlayacak şekilde elektrik piyasasının şartlarını oluşturarak özelleştirilmesi gerektiğine inanmaktayız” denildi.

27

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015


ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

HASAN ÖZBAFLI - SOLARA DİREKTÖRÜ

CEP YAKAN ELEKTRİK FATURASINA KARŞI,

ÇARE SOLAR ENERJİ Mİ? “Siyasetçileri Kıb-Tek engelliyor. Anlamadığımız nedenle Kıb-tek solar enerjinin karşısında. Kıb-tek meclis ve bakanlar kurulunun da üzerinde maalesef, anlayamıyoruz.

28

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Kıb-Tek’e karşı yükselen sesi duydunuz, iş dünyası tepki bayrağını çekti. O açıklamadan kısa bir süre sonra, bir zam gündemi daha oluştu aslında. CTP-BG Genel Başkanı Mehmet Ali Talat elektriğe zam gerektiğini söyledi, hatta ‘ben başbakan olsam hemen elektriğe zam yapardım’ dedi.. Peki zaten haddinden fazla elektrik faturası ödeyen vatandaş, her gün zam oldu-olacak endişesiyle yaşamak zorunda mı? Kıbrıs, iklimiyle çözümü sunuyor aslında; güneş enerjisini işaret ediyor. Fakat nedense KKTC’de güneş enerjisi kullanımı beklenen seviyelere gelmedi, gelemedi..

röportaj

Bu konuyu Solara Direktörü Hasan Özbaflı ile konuştuk. Hasan Bey birilerinin bu değişimi engellediğini savunuyor.

Biz fazla bir şey istemiyoruz. Alalım dünya devletlerini inceleyelim. Solar enerji mevzuatları neyse burada da uygulayalım. Bugün Avrupa’da solar enerji kullanırsanız %50 destek var. Onu da istemiyoruz. Engel olmayın yeter. Fabrikalar, lokantalar, oteller solar enerji kullanmak istiyor, hükümet engelliyor. Hayır diyor. Sadece gündüz tüketebilirsiniz. Neden engelliyorsunuz anlamak mümkün değil. Hatların çekmeyeceğini söylüyorlar. Bu tamamen yalan. Ben binamın çatısına koyup aşağıda kullanacağım, sana ne. İnsanlar fuel oil zehri altında yaşamaya mecbur bırakılıyor. Daha önce yasaklanan yüksek kükürtlü fuel oil, geçen karar alınarak serbest bırakıldı. Bu kadar mı değersisiz? Göz göre göre kanserojen madde ile vatandaşı zehirliyorlar. Oysa solar enerji ile dışa bağımlılığımız da düşecek. Daha az döviz kullanacağız. Çünkü hammaddemiz güneş.. Ama mantaliteye bakın; ‘İnsanlar elektrik üretirse Kıb-Tek batar’ diye engelliyorlar.


29

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

VAKIFLAR YÖNETİM KURULU ÜYESİ OLDU

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

HAZIR BETON SEKTÖRÜNE SORUŞTURMA Rekabet Kurulu’ndan hazır beton sektörüne kötü bir haber geldi. Kurul, sektörde faaliyet gösteren Omix Beton Ltd ve hissedarları olan Kascon Ltd, Tüfekçi Ltd, Uçanok Emlak ve İnşaat Şti Limited, Üstaş Ltd,Premix Hazır Beton ve Asfalt Sanayi Limited, Beşparmak İşletmeleri Limited, Cypromer Ltd ve Sergenler İşletmecilik Ltd isimli teşebbüsler hakkında Rekabet Yasası’nın 4’ncü, 6’ncı ve 7’nci maddelerinin ihlali şüphesiyle soruşturma başlattığını duyurdu. Prescon Hazır Beton Ltd ile Aşan Nakliyat Kamyonculuk ve Dozercilik Şti. Ltd. isimli teşebbüsler hakkında da Rekabet Kurulu Yasa’nın 4’ncü ve 6’ncı maddelerini ihlali şüphesiyle soruşturma açıldı. Soruşturma için raportörün 90 gün süresi var. Yetmezse 60 günlük ek süre daha alabilir. Hazırlayacağı rapor sonrası firmalar hakkında ihlal tespit edilirse, Rekabet Kurulu’nun firmaların yıllık cirolarının yüzde 10’una kadar ceza kesme yetkisi var.

30

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

CTP-BG ile UBP arasında kurulan koalisyon hükümeti sonrası, görevden alma ve atamalar devam ediyor. Vakıflar Yönetim Kurulu’nda da bir değişim oldu. Vakıflar’a yönetim kurulu üyesi olarak atanan isimlerden biri İlker Züğürt. Kıbrıs Türk İş Adamları Konseyi’nin başkanlığını yürüten İlker Züğürt, Kutay Telekom’un da direktörü. Kıbrıs ekonomisi için sık sık gündeme dair açıklamalar yapan, çözümler sunan Züğürt, KKTC-Türkiye hattında da güçlü ticari köprüler kuruyor..

haberler

İlker Züğürt’e yeni görevinde başarılar diliyoruz.

YDÜ’NÜN YENİ ADRESİ ANKARA KKTC’nin spor ambargosunu aşacaktı ama Güney Kıbrıs’ın şikayeti planları alt üst etti. Türkiye Kadınlar Basketbol Süper Ligi’nde birinci lige yükselen Yakın Doğu Üniversitesi Kadın Basketbol Takımı bir süredir saha arayışındaydı. YDÜ’nün KKTC’de sahaya çıkması veto edilince, önce Antalya, Adana ve Mersin gündeme geldi. Uzun görüşmeler sonrası karar netleşti. İç saha maçları için Ankara Arena takımın yeni adresi olarak belirlendi.. YDÜ ligin ilk haftasında, geçtiğimiz yıl Birinci Lig’den Süper Lig’e birlikte yükseldiği Basketbolu Geliştirenler Derneği ile 17 Ekim’de karşı karşıya gelecek. Takım için yaklaşık 20 milyon lira yatırım yapan YDÜ’nün ligdeki hedefi, ilk 8..


31

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


EĞİTİM KKTC’DE HEDEF 100 BİN ÖĞRENCİ

32

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

haberler

Agustos 2015

Milli Eğitim Bakanı Kemal Dürüst, KKTC’deki üniversite rektörleri ve mütevelli heyeti temsilcileriyle bir araya geldi. Milli Eğitim Bakanlığı’nda yapılan toplantının amacı yeni dönemde neler yapılacağını değerlendirmekti. Karşılıklı görüş ve öneri alışverişi yapıldı. KKTC’yi eğitim adası yapmak adına söylemlerde bulunup hedefler koyduklarını anımsatan Dürüst, 2015 yılında 80 bin civarında öğrenciyle, hedef koyulan 100 bine çok yaklaştıklarını söyledi. Dürüst, öğrenci sayılarının artmasıyla üniversitelerin ihtiyaçlarının, içyapılarının ileriye doğru atılacak adımlar konusunda önemle ele alınması gerektiğini belirtti. Siyasi olarak tanınmamış bir ülke olsa bile KKTC’ye öğrenim için gelenlerin gelecekte fahri birer temsilci olarak ülke tanıtımına katkı yaptığını vurgulayan Dürüst, ülkenin eğitim adası olma yolundaki ilerleyişine katkı koyan herkese teşekkür etti. Dürüst, ülkenin ekonomik ve sosyal yaşamındaki en önemli konunun üniversiteler olduğunun altını çizerek, bu toplantının bu yıl için ilk ama son olmadığını belirtti. Dürüst, bir süre önce TC yetkilileriyle de görüştüklerini ve yakın zamanda yeniden Ankara’ya giderek üniversitelerin taleplerini ileteceklerini söyledi.

GİRNE ÜNİVERSİTESİ HAVACILIK ŞİRKETİNİ KURDU Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde havacılık eğitimi, son dönemde sıkça gündemde. Girne Üniversitesi Kıbrıs’ta yapmayı planladığı uçuş eğitimlerini gerçekleştirmek için İstanbul’da havacılık şirketini kurdu. Üniversiteden yapılan açıklamaya göre İstanbul’da kurulan havacılık şirketi, Türkiye Cumhuriyeti Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü talimatları doğrultusunda gerekli görülen pilot, eğitmen ve idari kadrosunu tamamladı. Kıbrıs’ta Girne Üniversitesi‘nce açılacak olan uçuş okulunun altyapısını sağlayacak olan havacılık şirketi, okul bünyesinde havacılık ve pilotaj eğitimlerinin verilmesi için önemli. Şirketin kurulmasını takiben hizmete girecek uçuş okulu, hem Girne Üniversitesi’nin havacılık bölümü öğrencilerinin, hem de havacılık eğitimi almak isteyenlerin uygulamalı uçuş eğitimi almalarını sağlayacak.

GAÜ OTOBÜSLERİ ÇÜRÜMEKTEN KURTULACAK! Aylardır süren kriz sona eriyor. Girne Amerikan Üniversitesi’nin gümrükte çürümeye yüz tutan otobüsleri için sonunda bir karar çıktı. KKTC’nin yeni Ekonomi Bakanı Sunat Atun, Girne Amerikan Üniversitesi heyetinin ziyareti sırasında müjdeyi verdi. Otobüslerin üniversiteye teslim edileceğini söyledi. GAÜ Kurucu Rektörü ve Yöneticiler Kurulu Başkanı Serhat Akıpnar, bu haberi sosyal medya hesabından takipçilerine duyurdu..


GAÜ VE 18 MART ÜNİVERSİTESİ’NDEN İŞBİRLİĞİ Üniversiteler arası işbirliği sürüyor. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yücel Acer, Girne Amerikan Üniversitesi’nin davetlisi olarak geldiği Kıbrıs’ta iki üniversitenin işbirliği protokolü imzalaması konusunda görüşmelerde bulundu. Görüşmelere Girne Amerikan Üniversitesi adına Yöneticiler Kurulu Başkan Yardımcısı,Doç. Dr. Asım Vehbi, Prof. Dr. Oğuz Karakartal ve Doç. Dr. Zafer Ağdelen katıldı.

KOZMOPOLİTAN ÜNİVERSİTESİ RESMİ TEMASLARDA

Görüşmeden sonra yapılan ortak açıklamada 18 Mart Üniversitesi ile Girne Amerikan Üniversitesi arasında bir süredir başlatılan işbirliği çalışmalarının gözden geçirildiği belirtildi. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yücel Acer, görüşmelerle ilgili olarak yaptığı açıklamada “Sadece genel çerçeve oluşturan işbirliği protokolü ile yetinmeyip özellikle Eğitim Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi ve Tıp Fakültesi bünyesinde ortak çalışma alanları belirledik. Kararlaştırılan faaliyetlerin hayata geçirilmesi için yapılacak çalışmaları da planladık. Şimdi söz konusu fakültelerimiz sürece dahil olacaklar” dedi.

KKTC’nin en yeni üniversitesi Kozmopolitan için geri sayım başladı.. Milli Eğitim Kemal Dürüst, Lefkoşa Kozmopolitan Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı, Birinci Medya Kurumu Kurucu Başkanı Ertan Birinci ve heyetini kabul etti.

Görüşmelerin ardından KKTC Eğitim Bakanlığı’na nezaket ziyaretinde bulunan heyet üyeleri, özellikle Eğitim ve Tıp alanında kurulacak işbirliğine dikkat çekti.

Ziyarette konuşan Ertan Birinci, Ekonomi Kıbrıs üniversitenin yasal kuruluşunu Prestige gerçekleştirdiklerini belirterek, devlet Agustos 2015 ve hükümet yetkililerine ziyaretlerde bulunarak, yeni atılımlarını, üniversite ile ilgili bilgileri ve Birinci Grubu’nun yol haritasını aktarmak istediklerini ifade etti.

BU ÜNİVERSİTELERDE 1 EURO = 3 LİRA 31 KURUŞ Hızla yükselen döviz kuru, eğitim sektörünü, özellikle de öğrencileri derinden sarstı. Genelde dövizle okul taksitini ödeyen öğrenciler zora düşünce, tedbir kaçınılmaz oldu. Hükümetin fon ve harçlarda döviz kurunu sabitleme kararından sonra, Kıbrıs Üniversiteler Birliği de benzer bir karar aldı. Birlik Ekim ayının ilk haftasına kadar, yani kayıt süresince Euro kurunu 3 lira 31 kuruş olarak sabitledi. Birliğin bu kararı sadece Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, Girne Amerikan Üniversitesi, Akdeniz Karpaz Üniversitesi, British Nicosia Üniversitesi, Kıbrıs Amerikan Üniversitesi ve Metroplitan Üniversitesi ve bunlara bağlı eğitim kurumları için geçerli.

YÖDAK’a öğrenime başlama izni müracaatı aşamasında olduklarını kaydeden Birinci, “Onu da gerçekleştirdikten sonra çok güzel bir kampüsü hizmete koyarak, kaliteli eğitimle iyi öğrenciler yetiştirmek için harekete geçmiş olacağız” dedi. Milli Eğitim Bakanı Kemal Dürüst de, “Üniversiteler bizim gözbebeğimizdir, siyaseten tanınmamışlık olsa bile ambargoları kırmayı başaran tek sektörümüzdür. Eğitim Turizmi olarak da değerlendirebileceğimiz bu sektöre bir anlamda hoş geldiniz” sözleriyle karşılık verdi.

33


EĞİTİM TÜM REKTÖRLER GELDİ AMA KKTC’DEN TEMSİLCİ YOKTU

HANGİ ÜNİVERSİTEYİ KAÇ ÖĞRENCİ TERCİH ETTİ? KKTC üniversitelerinin gözü ek kontenjan tercihlerindeydi, fakat çıkan sonuç beklenenden düşük geldi.. Ek kontenjan tercih sonuçlarına göre Kuzey Kıbrıs Üniversitelerine 1.797 öğrenci yerleştirildi. Bunların 1109’si lisans, 688’sı ön lisans öğrencisi oldu. Tercihlerde YDÜ birinci, Akdeniz Karpaz sonuncu Yakın Doğu Üniversitesi’ni ek kontenjanla tercih eden ve kazanan öğrenci sayısında geçen yıla oranla yüzde 125 oranında artış ile 653 yeni öğrenci kayıt yapma hakkı elde etti.

34

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Türkiye’de cumhurbaşkanlığı sarayı özel bir buluşmaya sahne oldu. YÖK tarihinde ilk kez kurul üyeleri ve tüm üniversite rektörleri böylesine geniş bir katılımla Cumhurbaşkanı ile buluştu. Erdoğan misafirlerine verdiği yemekte, yeni akademik yıl öncesi değerlendirmelerde bulundu.

haberler

Aslında bu toplantı KKTC’de belki de Türkiye’den daha fazla yankı buldu. Çünkü tüm rektörlerin yer aldığı buluşmada, YÖDAK üzerinden YÖK’e bağlı olan KKTC’den temsilci yoktu. “Eğitimde de mi ambargo” sorularının sosyal medyayı sarmasıyla birlikte, YÖDAK’tan bir heyet, YÖK’e gitme kararı aldı. Yapılacak görüşme, çıkacak sonuç şimdiden merak uyandırdı.

Doğu Akdeniz Üniversitesi’ne 307, Girne Amerikan Üniversitesi’ne 230, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi’ne 398, Lefke Avrupa Üniversitesi’ne 149, Girne Üniversitesi’ne 13, Lefkoşa İngiliz Üniveristesi’ne 18, Kıbrıs Sosyal Bilimler Üniversitesi’ne 17, Akdeniz Karpaz Üniversitesi’ne ise sadece 3 öğrenci tercih yaptı. Aslında ek yerleştirme sonuçları, görünen o ki ilk listelere paralel. Çünkü orada da Yakın Doğu Üniversitesi birinci, Akdeniz Karpaz Üniversitesi de listenin en sonundaydı..


KKTC EKONOMİSİNDE

TEHLİKENİN ADI:

DÖVİZ KRİZİ

35

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015


ekonomi

36

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

Evde, işte, alışverişte, tatilde.. Attığımız her adımda gündem döviz krizi. Kurlar öyle bir yükseldi ki, gelirler aynı ama giderler çığ gibi büyüdü..

Özellikle kredi borçluları, sabit kurun kredilere de yansıyıp yansımayacağını merak ediyordu ki, Başbakan Ömer Kalyoncu detayları paylaştı.

Perşembe’nin gelişi Çarşamba’dan belliydi aslında. Aylardır Amerika’nın alacağı faiz arttırım kararıyla birlikte döviz kurlarında oluşacak etki bekleniyordu. Henüz FED faizleri yükseltmedi ama kurlar aldı başını gitti. Beklenenden erken oldu patlama.

Sabit kurun tüm gıda, giyecek, mobil ve elektrikli eşya, ilaçlar, tarımsal gübre ve bunun gibi ithal ürünleri kapsadığına dikkati çeken Kalyoncu, sigara, alkollü içki, motorlu araçlar ile akaryakıt ürünlerinin ise kapsam dışı olduğunu kaydetti.

Önce Türkiye’nin 7 Haziran’a kilitlenen seçim gündemi, ardından sandıktan çıkan ama bir türlü kurulamayan koalisyon ve bugün yeni bir erken seçim kararı.. Siyasetin yüksek tansiyonuyla birlikte dolar, euro ve sterlin alev alev.

STERLİN İLE KİRA ALAN DAHA FAZLA VERGİ ÖDEYECEK

Dövizin her cinsinin sonuna kadar kullanıldığı, dövizle borçlanmanın alışkanlık haline geldiği Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde krizin etkisi çok daha yüksek. Otomotiv ve emlak sektörü ilk etkilenenlerden. Satışlar bir anda kesildi, hatta durma noktasına geldi. Herkes çözüm çağrısı yapıyordu bu süreçte, özellikle Genç İş Adamları Derneği’nin maddeler halinde sıraladığı acil tedbir paketi dikkat çekiciydi. 7 maddelik paketin 6 ve 7 numarasında kur sabitleme ve ithal ürünlerde gümrük vergisinin sabit kur üzerinden ödenmesi öneriliyordu.

analiz

ekonomi

İŞTE 90 GÜNLÜK SABİT KURLAR Tüm bu çağrılar birikti, geç de olsa hükümet bir adım attı. İstenildiği gibi kur sabitlemesine gitti KKTC. Bakanlar Kurulu kararıyla dolar 2 lira 70 kuruşa, sterlin 4 lira 14 kuruşa, euro ise 2 lira 97 kuruşa sabitlendi.

Kira sözleşmelerinde Türk lirası kullanılmasını teşvik için sözleşme bedelinin yüzde 10’u olan stopajların Türk lirası üzerinden yapılan sözleşmeler için yüzde 7’e düşürüldüğünü aktaran Kalyoncu, döviz üzerinden yapılan sözleşmelerde ise bu oranın yüzde 13’e yükseltildiğini bildirdi. Yani artık KKTC’de sterlin ile ev kiralayan ev sahipleri daha fazla vergi ödeyecek..

BORÇLAR KATLANDI, FİRMALAR ZORDA İş dünyasını sarsan, yeni yatırımları askıya aldıran, zaten aylardır KKTC ekonomisinin en büyük sorunlarından biri olan tahsilat sıkıntısını içinden çıkılmaz bir hale getiren döviz krizi ile birlikte iflaslar da kapıya dayandı. Adıyla, ticaret hacmiyle büyük işler başaran bazı firmalar, düne kadar ödenemeyen, bugün de kur ateşiyle katlayan borçları yüzünden zor günler geçiriyor. Bir firmanın sıkıntıya girmesi, tüm piyasaya domino etkisi yapıyor. O yüzden uzmanlara göre asıl sıkıntılı süreç bundan sonra yaşanacak..


İŞTE STERLİN KURUNUN 1 YILLIK YÜKSEK ATEŞİ

Gelelim dövizin cep yakan yükseliş serüvenine.. Dolar, euro ve sterlin bundan tam bir yıl önce neydi, nasıl bir yoldan geçti, nasıl bir yükseliş grafiği çizdi ve bugün ne oldu? Liste başına Kıbrıs ekonomisinde en yaygın kullanılan para birimi sterlini koyalım. Kiralar, konut ödemeleri, otomobiller ve kredilerin vazgeçilmezi sterlin neredeyse 5 liraya merdiven dayadı. Dedik ya, biraz dövizde nostalji yapalım. Önce bir 2014 yılına uzanalım. 2014’ün ilk günü sterlinin satış fiyatı 3 lira 53 kuruştu.. Tam dokuz ay on gün sonra, yani 11 Eylül 2014’te, yani bundan bir sene önce 3 lira 56 kuruş oldu. Dokuz ayda 3 kuruşluk bir artış vardı sadece.. Ama sonraki 12 aylık süreçte böyle sakin ve sessiz kalmadı sterlin. 2015’in Şubat ve Mart aylarında 2014 STERLİN DÖVİZ KURU

2015 STERLİN DÖVİZ KURU

hareketlenen sterlin kuru, 17 Nisan’da ilk kez 4 lira bandını geçti. Haziran’da 4,20’leri, Temmuz’da 4,30’ları gördü. 11 Eylül’de 4,70 ile rekorunu kırdı. Grafikteki sert çizgiler gibi vatandaşın borcu da, sinirleri de aynı şekilde yükseldi.. Hatta gelin bunu da basit bir hesapla somutlaştıralım. Tam 1 yıl öncesiyle bugünü kıyaslayalım; 1 yıl önce 400 sterlin kira ödeyen bir vatandaşın cebinden 1.412 lira çıkıyordu. Bugün ise 1.880 lira.. Yani aradaki zararı şimdiden 468 lira. Yine 1 yıl önce 100 bin sterlinlik bir ev 356 bin lirayken, bugün aynı ev 470 bin lira. Fark tam 114 bin lira.. Sterlin ile milyonlarca liralık kredi çeken, ticaret yapmak için çabalayan firmaların borç yükünü ve uğradığı zararı siz düşünün..

37

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015


ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE EURO ETKİSİ

38

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Euro ile devam edelim. Yunanistan’ın bitmeyen krizi, Avrupa Birliği’nden çıktı-çıkacak iddiaları euro kurunda ilk ateşi yaktı aslında. Hareketlilik o dönem başladı. Son yılların en istikrarlı döviz cinsi euro, Arap atı misali bir anda açıldı, çok kısa sürede tarihi rekorlarını kırdı.

kez. Sonra bir düşüyor, bir yükseliyor. Ağustos’un ikinci haftasından sonra ise euro için sert hareketler görülüyor. 17 Ağustos’ta 3 lira 17 kuruş, 26 Ağustos’ta 3 lira 38 kuruşla rekor tazeliyor. 11 Eylül 2015’te döviz büroları euro kurunu 3 lira 41 kuruş olarak gösteriyor..

Rivayete göre bu sert yükselişte, Türkiye’deki gizli sermayenin güçlü euro alımı en büyük etken oldu. Euro kuru bir anda 3 buçuk liraya yaklaştı.

KKTC’de euro deyince akla ilk gelen otomobil pazarı. Birçok marka euro ile satış yapıyor. Onu da örneklendirelim o zaman..

Hadi yine önce 1 yıl geriye gidelim, yani bu yazıyı yazdığımız günden tam 12 ay öncesine. Tarih 11 Eylül.. 2014 yılına bile 2 lira 93 kuruştan başlayan euro, o gün 2 lira 85 kuruş. Yani dokuz ay on günde yükselmek bir yana, 8 kuruş da değer yitirmiş.

Bundan bir sene önce 60 bin euroluk bir araç almak isteyen vatandaş 171 bin lira ödeyecekti. Bugün ise o rakam yaklaşık 205 bin lira. Arada 34 bin Türk Lirası fark oluştu.

5 Mayıs 2015 tarihine kadar sürüyor euro kurunun uysal gidişatı. 5 Mayıs’ta 3 lira barajını aşıyor ilk

analiz

2014 EURO DÖVİZ KURU

2015 EURO DÖVİZ KURU

Zaten bu yükseliş başladığı günden bu yana otomobil satışlarında da ciddi bir azalma var. Alım düşünenler, planlarını bir süre daha erteliyor.


DAHA FED FAİZ ARTTIRMADAN, DOLAR 3 LİRAYI AŞTI

Finali dolar ile yapalım. Giriş yazısında da yazdık aslında; 2015’in ilk günlerinden bu yana asıl artış beklentisi dolardaydı. FED’in alması muhtemel faiz artışına kilitlenmişti herkes, doların yükseleceğine herkes kesin gözüyle bakıyordu. Yine önce bir yıl öncesine bakalım. 11 Eylül 2014’te 1 dolar 2 lira 20 kuruştu.. 2014’ün sonunda üzerine artı 10 kuruş daha koydu ve 2,30’larda kapattı yılı.. Ama gözden kaçırılmayacak bir gelişme vardı bu süreçte. 17-27 Aralık operasyonlarının etkisiyle, yeni bir döneme girilmişti artık. O yüzden özellikle Türkiye’de iş dünyasına tehlike çanları çaldıran 2015 dolar için hızlı başladı. 2014 DOLAR DÖVİZ KURU

2015 DOLAR DÖVİZ KURU

Daha ikinci ayda en dikkat çeken rekorunu kırdı, 2 lira 40 kuruşun üzerine çıktı. O günden sonra her yeni gün, yeni bir rekor endişesiyle başladı dolar için. 2,40 – 2,50 – 2,60, 2,70.. Yine FED’den gelecek faiz kararları endişesi ve Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı arasındaki gerilim, kuru iyice yukarı tırmandırdı. Aylar önce “dolar 3 lira olur” kehanetleri, Eylül 2015’te gerçekleşti. 8 Eylül’de 3 lirayla buluşan dolar, 11 Eylül’de 3 lira 5 kuruşla tarihi rekorunu kırmış oldu. Yani dolar 1 yılda tam 85 kuruş değerlendi.. KKTC’de ithalat yapan firmalar, Türkiye’de ise tüm işletmeler için deprem etkisi oluşturdu bu kur farkı.

39

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

“KIBRIS’A ÖZEL SEKTÖR ELİYLE ELEKTRİK..”

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

‘AMBARGOLAR AZALSIN” KKTC’ye uygulanan ambargo, bu kez Türkiye Dışişleri Bakanı Sinirlioğlu’nun gündemindeydi. İlk resmi ziyaretini KKTC’ye yapan Sinirlioğlu, ziyaretin hemen ardından gittiği Kazakistan’da KKTC sorununu gündeme taşıdı. Astana’da Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi 5. Zirve Toplantısı’na katılan Sinirlioğlu, konuşmasında Kıbrıslı Türkler için bir çağrıda bulundu. Sinirlioğlu, ‘Kıbrıs sorununa Kıbrıslı Türklerin haklarını koruyacak, adil, kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulunması gerekiyor. Türk dünyasından, Kıbrıslı Türklerin karşı karşıya bırakıldığı haksız ambargoların etkilerinin azaltılmasına yardımcı olmasını bekliyoruz’ diye konuştu.

40

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Türkiye’den su geliyor, elektrik de gelecek mi? 2010 yılında MGK raporuna giren, aylar önce Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun gündeme getirdiği konuyu, şimdi de Türkiye’nin eski Enerji Bakanı Taner Yıldız gündeme getirdi. Taner Yıldız “Kıbrıs’a özel sektör eliyle elektrik gitmesini istiyoruz” dedi, detayları paylaştı. Bu planların uygulanması halinde Kıbrıs’taki elektrik fiyatlarının üçte bire kadar düşeceğini söyleyen Taner Yıldız, kamu olarak Kıbrıs’a elektrik kablosunun çekilmesini doğru bulmadıklarını, Kıbrıs’ın elektriği için 30 veya 50 yıllığına sürdürülebilir bir projenin hayata geçirilmesi gerektiğini anlattı.

haberler

Yıldız’ın bu sözleri Kıb-Tek ve çevrelerinden büyük tepki topladı.

Bakan Sinirlioğlu, toplantıda yaptığı konuşmada, küreselleşen bugünün dünyasında, savaşın ve çatışmaların istikrarsızlık yaratarak radikalleşme ve aşırıcılığa yol açtığını, bu istikrarsızlıkların da hoşgörüsüzlük ve yabancı düşmanlığı gibi tehlikeli bazı reflekslere sebebiyet verdiğini söyledi.

İŞTE YENİ KKTC TEKNİK HEYETİ Türkiye ile KKTC hükümetleri arasında imzalanan ve imzalanacak olan ekonomik, mali, kalkınma, kredi ve diğer işbirliği konularında çalışmalarda bulunmak, anlaşma, protokol, mutabakat zaptı ve programların uygulanmasını izlemek üzere Türkiye Teknik Heyetleri ile görüşme ve çalışmalar yapacak KKTC Teknik Heyeti’nde değişim var. İşte Bakanlar Kurulu kararıyla oluşan yeni yapılanma; “Başbakanlık Müsteşarı (Başkan), maliyeden sorumlu bakanlık müsteşarı, ekonomiden sorumlu bakanlık müsteşarı, tarımdan sorumlu bakanlık müsteşarı, DPÖ Müsteşarı.”


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

KIBRIS EMLAK SEKTÖRÜNDE ÇÖZÜM BELİRSİZLİĞİ

41

Ekonomi Kıbrıs

Çünkü kapılar ardındaki görüşmelerle ilgili çeşitli iddialar var. Hatta çoğu zaman iddianın ötesinde, spekülasyon olarak yayılıyor. Dönüp dolaşıp KKTC’deki emlak sektörünü etkiliyor. Onun detaylarını birazdan aktaracağız sizlere. Ama önce gelin çözüm masasında neler oluyor? Mülkiyet konusunda nasıl bir yol haritası planlanıyor, ona bakalım. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı dönem dönem açıklamalar yapıyor süreçle ilgili, ‘asılsız iddialardan uzak durun’ diye uyarıyor sık sık. Mülkiyet hususunda iadenin, tazminat ya da takasın yaşanacağı farklı durumlar olacağını söyleyen Cumhurbaşkanı Akıncı, kısmı iade ya da alternatif mülkiyet gibi yollarla bunun çözümüne ulaşılabileceğini vurguluyor. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile adada temaslarda

bulunan Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk yaklaşık bir saat görüştü. Akıncı görüşme sonrasında açıklama yaptı.

Prestige Agustos 2015

Bir soru üzerine mülkiyet konusunun kolay bir konu olmadığını kaydeden Akıncı, 2014 Şubat ayında liderler açıklamasında ön görüldüğü gibi iki toplumlu iki kesimli bir federasyon yaratmak istediklerini kaydetti. Aynı zamanda AB prensiplerine ve değerlerine uymak istediklerini de dile getiren Akıncı, ama iki kesimli ve iki toplumlu olması gerektiğini belirtti. Akıncı esas noktanın ne elde etmek istendiğin olduğunu belirti ve iki toplumlu iki kesimli bir federasyon istendiğine göre, buna götürecek kriterleri ortaya koymak gerektiğini dile getirdi. Akıncı mülkiyet komitesi üyelerini karanlıkta bırakamayacaklarını, ne yapacaklarını bilmeleri için önlerine net veriler koymaları gerektiğini vurguladı. Bu konuların müzakereciler seviyesinde tartışıldığı bir süreçte bulunulduğunu ifade eden Akıncı, “Kolay bir konu değil ama göreceğiz” dedi.

haberler

Mustafa Akıncı’nın cumhurbaşkanı oluşuyla yeniden başlayan müzakere sürecinde gözler mülkiyette.


ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi

REDİF NUREL – NUREL ŞİRKETLER GRUBU YÖNETİM KURULU BAŞKANI

“BEN TAZMİNAT ÖDEMEYE

RAZIYIM”

“Çok iddia var gündemde dolaşan. Mesela onlardan biri şu; Olur da anlaşma sağlanırsa mallar tazmin edilecek, o tazminatı da Kıbrıs Türkü ödeyecek. Tamam, Kıbrıs Türkü olarak ben razıyım ödemeye.

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

röportaj

Agustos 2015

Ama bunun için önce bize açsınlar kapıları. Limanlarımızdan ticaret yapalım. Direkt uçuşlar başlasın. Yat limanları yapılsın. Ondan sonra bu halk bu parayı rahat rahat öder. Çünkü malı değer kazanacak.”

42

Gelip Rum diyecek ki, “burada bir arsa vardı, o arsa benim!” Tamam, senin arsan, şimdi de üzerinde apartman var. Daireleriyle birlikte ona veremem. Ne kadar bu arazinin yeri? 1974 değerini bırakın, bugünkü değerini bile kabul ederim. 100 bin pound, 150 bin pound.. 150 bin poundu 15 daireye bölerim, her biri alırken 10 bin pound daha fazla öder. Ama o dairenin değeri de 50 bin pounddan çıkar 100 bin pounda.

ekonomi


Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın da dile getirdiği önerilerden biri tazminat. Kıbrıs Türk inşaat sektörünün içinden bir isim, Nurel Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Redif Nurel de o öneri ihtimaline böyle bir yanıt veriyor. “Eğer ticaret kapıları açılacaksa, ambargo kalkacaksa tazminatı ödemeye razıyız” diyor. Redif Nurel ile hem çözüm sürecinde belirsizliğin adı tapu krizini konuştuk, hem de döviz kurundaki artışın piyasaya etkisini. Gelin sohbete sondan başlayalım.. ‘Satışlar durdu’ gibi açıklamalar geliyor dönem dönem. O kadar kötü mü piyasanın durumu? Sterlin kurunun patlaması çok büyük bir darbe vurdu bize. Yerel piyasadaki insanlar, özellikle de bu şartlarda alım yapmayı düşünmüyorlar. Çünkü sterlin kurunun daha ne olacağı belli değil. Almayı düşünenler erteliyor, borçlu olanlar ise ödeyemez duruma düşüyor yavaş yavaş. Eskiden ev alan müşteriler, taksit yatırmakta sıkıntı yaşıyor. Düşünün sadece bu yükselişte taksitleri bin lira, ben 500 lira fark eden müşterilerimiz var. Emlak sektörünün Türk Lirası’na geçişi konusunda öneriler sunuluyor. Sizce çözüm olur mu? Türk Lirası’na geçiş bir nebze kurtuluş gibi görünüyor ama, girdilerin de TL olması lazım. Bugün baktığınızda demiri dolarla alıyoruz, seramikler genelde euro. O yüzden bu da zor ve başarılı olması güç bir çözüm yolu.

Redif Nurel’e göre döviz KKTC’ye vuran ilk darbeydi. Asıl ve ikinci darbe mülkiyet konusunda. Konuşurken Redif Bey birkaç isim veriyor. O isimlerin bilerek ya da birilerinden aldığı talimatla yaydığı söylentilerin sektörü içinden çıkılmaz bir hale sürüklediğini söylüyor.. Sterlin kurunun bu kadar yükselmesi herkesi çok gerdi. Çünkü borçlar hep sterlin. Ev almıştır, araba almıştır, çocuğunu evlendiriyordur vs.. Vatandaşlar dövize endeksli bu ülkede. Yani bu insanlar zaten gergin, bu tür spekülasyonlarla daha da germeye ne gerek var. Çözüm olacaksa mutlaka bizim cebimizden de bir şeyler çıkacak. Ama en fazla riskli olan mallar, tahsis mallardır. Çünkü tahsis malların hiçbir karşılığı yok! Bu sürecin bir bedeli varsa, bu bedel ödenir. Ama bunu hükümetler mi öder, insanlar mı öder adı konur.. Ama bu işler öyle bir anda çözülecek konular değil, fakat çözümsüz de değil. O yüzden sırf ekonomiye zarar vermek ve piyasayı karıştırmak adına birilerinin artniyetli yaptığı yönlendirmelere kimse kulak asmasın. Belki de Rum tarafı Annan döneminde olduğu gibi sırf Kıbrıs Türk inşaat sektörüne darbe vurmak için bu açıklamaları yaptırıyor. Bunlar kesinlikle kabul edilemez.

43

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015


44

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

“Bu spekülasyonlar sürerse durum daha vahim. Eşdeğerin risk altında olduğunu söylemek mantık dışıdır!” Nurel Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Redif Nurel’e göre tahsis mallarda bir sıkıntı yaşanabilir, ama eşdeğer için böyle bir ihtimal yok denecek kadar az.

Agustos 2015

Bu konuda kendinden bir örnek veriyor. Göç döneminde Güney’de bıraktıkları malın üçte birini bile burada alamadıklarını hatırlatıyor. Sürekli Rum mallarının konuşulduğu bir dönemde, aslında Türklerin de çok fazla toprak bıraktığının altını çiziyor. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Kıbrıs Türk Müteahhitler Birliği olarak yaptığı toplantıdan da bahsediyor Redif Nurel. İzlenimlerine göre Akıncı’ya mülkiyet tartışmasının piyasadaki olumsuz etkileri konusunda yeterli bilgi aktarımı yapılmıyor. Belki de o yüzden herkesin beklediği açıklamaların vatandaşa ulaşması gecikiyor. Akıncı’nın tazminat, takas ve iade önerileri için de farklı bir çıkış yapıyor ve tazminata razıyım diyor. Bakın gerekçesini nasıl açıklıyor. Çok iddia var gündemde dolaşan. Mesela onlardan biri şu; Olur da anlaşma sağlanırsa mallar tazmin edilecek, o tazminatı da Kıbrıs Türkü ödeyecek.

Tamam, Kıbrıs Türkü olarak ben razıyım ödemeye. Gelip Rum diyecek ki, “burada bir arsa vardı, o arsa benim!” Tamam, senin arsan, şimdi de üzerinde apartman var. Daireleriyle birlikte ona veremem. Ne kadar bu arazinin yeri? 1974 değerini bırakın, bugünkü değerini bile kabul ederim. 100 bin pound, 150 bin pound.. 150 bin poundu 15 daireye bölerim, her biri alırken 10 bin pound daha fazla öder. Ama o dairenin değeri de 50 bin pounddan çıkar 100 bin pounda. Ama bunun için önce bize açsınlar kapıları. Limanlarımızdan ticaret yapalım. Direkt uçuşlar başlasın. Yat limanları yapılsın. Ondan sonra bu halk bu parayı rahat rahat öder. Çünkü malı değer kazanacak. Ama şimdi hem ambargolar altında sıkıştıracaksınız, sonra da spekülasyonlar yaratarak hepimizi çıkmaza sokacaksınız! Bu sadece inşaat sektörünü ilgilendiren bir sıkıntı değil. Bu spekülasyonlar devam ederse ve eğer piyasa gerçekten buna inanırsa, ki böyle bir şey imkansızdır olamaz, bankalar yarın öbür gün tahsise vermediği gibi eşdeğer koçana da kredi vermez.


45

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

NICOSIA PARK RESIDENCE’TA

46

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

KDV’yi

FARZ ŞİRKETLER GRUBU ÖDÜYOR

Agustos 2015

Durma noktasına gelen piyasaya ve alışverişe karşı herkes kendi tedbirini alıyor. Kimi sterlin kurunu sabitledi, kimi komple dövizden kurtuldu, Türk Lirası’na geçti. Bu dikkat çeken kampanyalardan biri de Farz Şirketler Grubu’ndan geldi.

haberler

Lefkoşa’da teslim için gün sayan Nicosia Park Projesi’nde, yatırımcının dikkatini çeken bir adım atıldı. Merkezi konumu, şık mimarisi, Türk koçanlı oluşu ve özel kredi seçenekleriyle büyük ilgi gören Nicosia Park Residence’tan ev alanların KDV’sini Farz Şirketler Grubu ödeyecek.. “KDV bizden” başlığıyla duyurulan bu kampanya ile, ev sahibi olan vatandaşın sırf yüksek vergileri yüzünden koçanı üzerine almayı ertelemesine gerek kalmayacak. Uygun fiyatlar ve kredi imkanlarıyla projeden daire alanlar, anında tapuyu adına geçirebilecek. Özellikle ‘çözüm sürecinde tapuların durumu ne olacak’ sorusunun yaygınlaştığı bir dönemde, Türk

tapulu oluşuyla yatırımcıların ilgi odağı olan Nicosia Park Residence, “KDV bizden” paketiyle de diğer projeler arasında öne çıkıyor. Farz Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Erman Çitim, ev sahibi olmak isteyen vatandaşlar için sunulan bu fırsatın iki ay boyunca devam edeceğini duyurdu.


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

Nicosia Park Residence Hakkında * Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde inşa edilen modern bir konut projesi, * Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi ile Opel Plaza arasında yükselen proje, merkezi lokasyonuyla dikkat çekiyor, * 6 bin 650 metrekare arazi üzerine inşa edildi, * Birbirinden şık 48 dubleks ve 4 penthouse daireden oluşuyor, * Daireler 2+1 ve 3+1, * Daire büyüklükleri 94 metrekare ile 155 metrekare arasında değişiyor,

47

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

* Merkezi ısıtma ve soğutma sistemi var, * Özel güvenlikli, * Her daire için otoparkı hazır, * Garanti Bankası ile yapılan özel anlaşma ile yatırımcı kira öder gibi ev sahibi olabiliyor..


REHA ARAR

AHMET MELİH KARAVELİOĞLU

48

GÜLİZ KANER

SERHAT AKPINAR

FİKRİ TOROS

ÖDÜL MUHTAROĞLU

Alİ MURAT YEŞİLYURT

ZEKİ ZİYA

ERDİNÇ KÜÇÜKUNCULAR

MEHMET EZİÇ

İLKER ZÜĞÜRT

HÜSEYİN KEMALER KUDRET ÖZERSAY

CEYHUN TUNALI

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

HÜDA HÜDAVERDİ

VARGIN VARER

SÜHA VEKİL

REDİF NUREL

ATIL AYAZ Ekonomi Kıbrıs Genel Yayın Yönetmeni atil.ayaz@ekonomikibris.com Twitter:AtilAyaz

MEHMET ZEKİ AVCI

BURAK SALTOĞLU

Yeni yatırımlar, dikkat çeken projeler, finans dünyasındaki son gelişmeler.. Kısacası ekonomi adına atılan tüm adımlar.. Atıl Ayaz özel konu ve konuklarıyla sizlerle buluşuyor.

Ekonomi Kıbrıs 5 EKİM’de

Kıbrıs Genç Tv’de BAŞLIYOR.

Soru ve görüşleriniz için: haber@ekonomikibris.com

www.ekonomikibris.com

UĞUR SAKARYA


MİNE GÜRSES

Alİ ÇIRALI

METİN BULUT

MERİÇ ERÜLKÜ

SELAMİ KAÇAMAK

KEMAL ALTUNCUOĞLU

MURAT ARAR

EKONOMİ VE İŞ DÜNYASINDA PRESTİJİN ADRESİ

KAAN TOKAT

49 ORHAN TOLUN

YENAL SÜREÇ

ERCAN AYFER

SEMRAL EREL

Facebook: Ekonomi Kıbrıs Twitter: Ekonomi Kıbrıs Youtube: Ekonomi Kıbrıs

SERHAT ÖZÇELİK

GÜNAY ÇERKEZ

OKYAY SADIKOĞLU

EKONOMİ KIBRIS

A

MEHMET KIRAL

TEKİN KÖSE

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

ESAT ALTAY

BÜLENT ÇIRAKLI

ASIM VEHBİ

BÜLENT ÇIRAKLI


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

“GÜNEY KIBRIS İLE TİCARETİ GELİŞTİRMEK İÇİN YENİ BİR VİZYON GEREKİR” ZEYBEKÇİ İLE GÖRÜŞTÜ Atun’un programı KKTC’de de yoğundu. Ekonomi Sanayi ve Ticaret Bakanı Sunat Atun, JCI Kuzey Kıbrıs Derneği Başkanı Nazif Dilaver ile Genç Profesyoneller Platformu Başkanı Bayram Ezdaş’ı kabul etti. Atun, Güney Kıbrıs ile ticareti geliştirmek için yeni bir bakışı açısı, bir vizyon geliştirmek gerektiğini söyledi.

50

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

KKTC Ekonomi, Sanayi ve Ticaret Bakanı Sunat Atun, 84. İzmir Enternasyonal Fuarı’na katılmak için İzmir’deydi. Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ile de görüştü. Bakanlık’tan yapılan yazılı açıklamaya göre, dün akşam ev sahibi bakan Zeybekçi tarafından misafir ülke bakanlarına verilen yemeğe katılan Bakan Atun, yemek sırasında Zeybekçi ile görüş alış verişinde bulundu.

haberler

Bakan Atun, yemeğe katılan diğer konuk bakanlarla da bir araya geldi. Atun, fuarda KKTC standının açılışını da TC Ekonomi Bakanı ile birlikte yaptı.

Ülkede ekonomi kapasitesinin artırılmasının ancak üretim alanlarının genişlemesiyle mümkün olacağını, bu gelişmenin de talep artışıyla sağlanabileceğini belirten Atun, talep artışını sağlamak için de mutlaka dış pazar arayışında olunması gerektiğine işaret etti. Atun, dış pazar arayışında Türkiye, Güney Kıbrıs ve üçünü ülkelerle ticaretin önemine vurgu yaptı.

TARIM SEKTÖRÜNÜN GÖZÜ BU FUARDAYDI Tarım sektörünün gözü bir süredir AGRICYPRUS 2015’teydi. Unifex Fuarcılık tarafından düzenlenen “9. Tarım Hayvancılık Süt Ürünleri ve İş Makinaları Fuarı” büyük ilgi gördü. Fuarın açılışına Başbakan Ömer Kalyoncu, Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Önder Sennaroğlu, TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit, UBP Milletvekili Ersin Tatar, çiftçi ve hayvancı birliklerinin yetkilileri ile vatandaşlar katıldı. 50’ye yakın standın yer aldığı fuar, tam dört gün sürdü. Ziyaret etmek isteyenler için bölgelerden ücretsiz otobüs servisi yapıldı. Sektör temsilcileri için Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Önder Sennaroğlu’nun yapacağı konuşma önemliydi. Sennaroğlu beklenen haberi verdi aslında, “Tarım Reformu”nu hazırladıklarını, yakın bir tarihte tüm paydaşlarla bunu masaya yatıracaklarını ve üzerindeki çalışmaları tamamlayacaklarını ifade etti, hedefin bu reformu 1 Ocak 2016’da hayat geçirmek olduğunu söyledi.


51

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

YATIRIMCININ GÖZÜ BU PORTALDA KIBRIS EMLAKLARI TÜRKİYELİ YATIRIMCIYA AÇILIYOR

paylaşıyoruz sizlerle.

52

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

Kıbrıs Emlak Merkezi

Agustos 2015

Kıbrıs’ın ilk ve tek emlak haber portalı Kıbrıs Emlak Merkezi için dikkat çeken bir gelişmeyi

Türkiye’de emlak haberciliğinin tartışmasız lideri Emlak Kulisi, kapılarını Kıbrıs emlaklarına açıyor. Her gün yüzbinlerce yatırımcının ziyaret etttiği www.emlakkulisi.com, Kıbrıs Emlak Merkezi’nde yer alan yatırım fırsatlarını Türkiyeli yatırımcılara taşıyor.

Kıbrıs Emlak Merkezi

Kıbrıs emlak ve inşaat sektöründe geniş yankı bulan bu iş birliği anlaşması için Ayaz Medya Grubu yöneticileri, kısa bir süre önce İstanbul’daydı. Emlak Kulisi’nin kurucusu, emlak haberciliğinin duayeni Tebernüş Kireççi ile yapılan keyifli toplantı işte bu fotoğrafla sosyal medyada paylaşıldı. Haber portalları üzerinden başlayan iş birliği, Kıbrıs emlak dünyasına yön verecek yeni projelerle devam edecek.. Kıbrıs Emlak Merkezi’ne yaptığı bu katkıdan dolayı Tebernüş Kireççi’ye teşekkürler..

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com


EMLAKÇILAR BİRLİĞİ’NDE YENİ YÖNETİM Son günlerde sık sık kriz ve durgunlaşan konut pazarıyla gündeme gelen Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği’nde yeni yönetim şekillendi. Hasan Sungur başkanlığındaki birliğin yeni başkan yardımcısı Haluk Mut, genel sekreteri Altan Özcihangirli, Saymanı ise Ahmet Davman oldu. Üç isim de oybirliğiyle seçildi..

KIBRIS EMLAKLARI İSVEÇ VE NORVEÇ’TE Emlak sektörü için yurt dışına açılmak, yabancı yatırımcıya ulaşmak büyük önem taşıyor. O yüzden fuarların yeri ayrı. Uzun yıllardır KKTC ile yabancı yatırımcı arasında güçlü bir ticaret köprüsü kuran Maklarringen, bu yıl da Kıbrıs emlaklarını İsveç ve Norveç’e taşıdı. Maklarringen ve Henry Charles Estates; hem portföylerini, hem de KKTC’nin köklü inşaat firmalarını bu fuarlarda direkt yatırımcıyla buluşturdu.

53

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Bu fuarlar arasında özellikle de Avrupa’nın en büyüğü olarak gösterilen Göteborg Fuarı, emlak yatırımcıları tarafından büyük ilgi gördü.

ROYAL SUITES PROJESİNDE TEMEL ATILDI Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde, Girne Amerkan Üniversitesi’nin öğrenci yurtları ve kampüsünü inşa eden Serim Company, bu kez kendi projesinin heyecanını yaşıyor.. Yukarı Girne bölgesinde konumlandırılan Royal Suites bir süredir, Kıbrıs emlak sektörünün dikkat çekenleri arasındaydı. Tasarımı, konumu ve fiyatıyla dikkat çeken projede kritik eşik aşıldı. Tam 18 saat süren çalışma sonunda, Royal Suites’in temelleri atıldı.. 42 bin sterlinden başlayan fiyatlarla büyük ilgi uyandıran Royal Suites’ projesinin 12 ayda teslim edilmesi hedefleniyor..

Kıbrıs Emlak Merkezi

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com

Kıbrıs Emlak Merkezi

Çalışmalar yoğun bir tempoda sürdü. Carrington Group, Eurocoast, Afik Group, Noyanlar ve Akol Group gibi markaların en gözde projeleriyle yer aldığı fuar katalogları, bu yıl da Ayaz Medya Grubu tarafından hazırlandı..


EMLAKTA SORU-CEVAP

Kiracılar, ev sahipleri, yatırımcılar. Aslında emlak dünyasında herkesin soracak bir sorusu var. Ekonomi Kıbrıs Prestige dergisinin Kıbrıs Emlak Merkezi köşesinde, artık her sayıda sizlerden gelen sorulara yanıt arıyoruz. Siz soruyorsunuz, alanında uzman konuklarımız cevaplıyor. Bu ayki uzman konuğumuz; Avukat Özge Bengüsu..

54

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Geçen sene evimi öğrencilere kiraladım. Sözleşme süresi dolmadı henüz. Fakat evi gerçekten harabeye çevirmişler. Bir depozito almıştım kiralarken, ama o depozito masrafın dörtte birini bile karşılamaz. Sözleşme dolmadan tahliyelerini sağlayabilir miyim? Zararımı nasıl karşılarım? Kira ilişkilerinde akitsel şartlar çok önemlidir. Şayet sözleşmenizde kiralanana gelecek zarardan hiç bahsedilmemiş de olabilir. Hiç kimsenin, size ait bir mala zarar verme hakkı yoktur. Kiracı sadece normal kullanımdan mütevellit oluşan zararlardan sorumlu değildir. Kiralanan taşınmazınızın zarar görmesi durumunda, zararı bir uzman tarafından tespit ettirmeli ve kiracılarınızdan bir alacak davası ile talep edebilirsiniz.

Kıbrıs Emlak Merkezi

Taşındığımız günden bu yana aydınlatma krizi yaşıyoruz. Apartman sakinleri ayda 5 lira vermiyor diye apartman karanlık. Özellikle geceleri büyük tehlike herkes için. Çok uğraştım ama birlikteliği sağlayamıyorum elektriğin bağlanması için. Apartman adına tek başıma hareket etme hakkım var mı sizce? Bu konu ile ilgili olarak kat irtifakına ilişkin yasaya bakılmalı. Ortak kullanım alanı olan yerlerle ilgili yapılan masrafların talep edilebilmesi için, yasaya uygun seçilmiş bir yönetimin olması gerekmektedir. Günümüzde çoğu toplu yaşanan yerlerde bu gibi durumlar iyi niyet çerçevesinde çözülmektedir. Tesisat işi yapıyorum. Bir projenin tüm elektrik işlemlerini daire karşılığı bize vermek istiyor müteahhit firma. Fakat ekonomik olarak sıkıda olduğunu biliyoruz. Projeyi bitiremezse yaptığım masrafı nasıl telafi edebilirim? Ya da vereceği dairenin garantisini nasıl sağlarım şimdiden? Plan üzerinden alınan evlerle ilgili yazılı sözleşme yapılmaması durumunda, alıcı adına yüksek risk mevcuttur. Bu sözleşmede veya eklerinde de alınacak evin planları, mümkünse üç boyutlu resimleri, vizelenmiş planları yer almalıdır. Bunların eksik olması halinde, yapacağınız tartışmalardan

Kıbrıs Emlak Merkezi

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com


yeterli sonuç alabilmeniz çok zor olacaktır. Bunlar varsa, yüklenici kişinin sözleşme ihlali söz konusu olduğu an, sizin de dava açma hakkınız doğacaktır. Dava süresi ile ilgili bilgi vermeyi, öngörülebilen ve öngürülemeyen birçok etken olduğu için, doğru bulmuyorum.

Özenerek dayayıp döşediğimiz evi genç bir bayana kiraladık. Ama ev kız öğrenci yurduna dönmüş durumda. Kaç kişi kaldıkları belli değil. Komşulardan da sürekli şikayet alıyoruz. Birkaç kez bayanla konuşmayı denedik, ama artık telefonlarımıza da çıkmıyor. Bu durumda ne yapabilirim acaba? Özenerek dayayıp döşediğiniz evi, kiralarken de aynı özeni göstermeniz gerektiğini gösteren bir durum. Maalesef bu tür şikayetler sıkça karşımıza çıkıyor. Kiracınızla diyalog sürecini geçtiyseniz artık, ihbarla uyarabilirsiniz. Eğer yine de çözüm olmazsa, ikinci adım olarak tahliye davası açabilirsiniz.

3 yıl önce bir daire aldık ve tapu masrafını ertelemek için sözleşme yaptık. Fakat bize evi satan firmanın batmak üzere olduğunu söylüyorlar. Uykularımız kaçmaya başladı, bizim evimiz tehlikeye girer mi? Öncelikle paniğe kapılmaktan uzak durun. Eğer sözleşmeniz pullanıp tapuya yatırılmışsa ve bu kayıttan önce mal üzerinde herhangi bir engel yoksa rahat olun. Böyle bir durumda mülkünüzün firmanın başka borçlarına gitme riski hiç denecek kadar azdır..

Siz de emlak sektörü ile ilgili aklınıza takılan sorularınızı haber@kibrisemlakmerkezi.com adresine gönderin, uzman konuklarımız sizler için en doğru yanıtı versin.

55

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

yaptığı FEO, Girne’nin en büyük toplu konut projesine imza atıyor.. Daha aylar önce Bulut Akacan, Elegance’ı ilk kez anlatırken, Afrika’da yapılacak projenin duyurusunu da yapmıştı. Dediği gibi oldu. FEO, Mozambik’in başkenti Maputo’da büyük bir projeye adım attı.. Bölgenin en dikkat çeken, hatta en yüksek binasını inşa etmek için tasarlanan çalışmanın yaklaşık bütçesi 90 milyon dolar.. Kıbrıs emlak dünyası uzun süredir FEO Elegance projesini konuşuyor. Sektörün genç isimlerinden Bulut Akacan’ın yönetim kurulu başkanlığını

Kıbrıs Emlak Merkezi

Afrika yatırımında Bulut Akacan’a, Hasırcılar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Hasırcılar ve Alapala Group CEO’su Görkem Alapala eşlik ediyor..

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com

Kıbrıs Emlak Merkezi

FEO KIBRIS’TAN SONRA AFRİKA’DA


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

KURUCUOĞLU ARSA ARIYOR

Sterlinin 5 liraya dayanması, vatandaşın borçlarının bir anda yükselmesi Kıbrıs emlak dünyasını olumsuz etkiledi. Fakat inşaat sektörü bu dönemde bile frene basmıyor, yeni projeler için çalışmalar sürüyor.. Kurucuoğlu İnşaat da yenileri için hazırlık yapanlardan. Firma Lefkoşa’da inşa edeceği yeni projeler için yer bakıyor. Ortaköy ve Yenikent’te nakit para ya da kat karşılığı olmak üzere arsa arayışında.

BORAY EMLAK DÜKKAN VE ARSALARLA İLGİLENİYOR

Kurucuoğlu İnşaat Gibi, Boray Emlak da durma noktasına gelen sektörü hareketlendirmek isteyenlerde.

56

Son dönemde Boray Emlak’ın sosyal medyada yaptığı paylaşımlar dikkat çekiyor. Firma Lefkoşa’da dükkan ve arsa arıyor. Bulunacak yerlerin de peşin fiyatına alınacağını duyuruyor..

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

Arsa veya dükkanını satmayı düşünenler için, özellikle de nakite sıkışanlar için bu ilan fırsat olabilir..

Agustos 2015

Kıbrıs Emlak Merkezi

REMAX GOLDEN’A İKİ ÖDÜL BİRDEN Kıbrıs emlak sektörünün güçlü firmalarından Remax Golden Estate, sınırları aşan bir başarıya imza attı.. Dünyanın gayrimenkul devi Remax’ın başarılı satış ofisleri ve danışmanlarını ödüllendirdiği değerlendirmede, iki ayrı kategoride dereceye girdi.. Direktörlüğünü Benan Kürşat’ın yaptığı Remax Golden Estate, Nisan, Mayıs ve Haziran ayını kapsayan üç aylık dönemde, Anadolu ve KKTC’de en fazla ciroya ulaşan satış ofisi oldu.. Ofiste birinciliği alan Remax Golden Estate, üyeler arasında da ikinci seçildi. Emlak acentesinin direktörü Benan Kürşat, en yüksek ciroya ulaşan ikinci Remax üyesi seçildi!

Kıbrıs Emlak Merkezi

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com


EMLAK DEVİ ERA KIBRIS’TA: ERA H&B AÇILIŞ İÇİN GÜN SAYIYOR gelen ‘Kıbrıs Master Franchise’ hakkını aldı. ABD’li gayrimenkul danışmanlık devi ERA’nın KKTC’deki ilk ofisini H&B Property Estates açıyor. Bu dikkat çeken anlaşma için gözler İstanbul’daydı. Emlak acentesinin direktörleri Hüseyin Sadeghi ve Çiğdem Kemaler, imza töreniyle ERA ailesine ilk adımı attı.. Toplantıda Hüseyin Sadeghi’nin Kıbrıs emlak pazarı ile ilgili verdiği bilgiler ve paylaştığı sayısal veriler Türkiye medyasında büyük yankı uyandırdı. Birçok yerde geniş yer bulan bu açıklama, yatırımcının gözünü bir kez daha Kıbrıs’a çevirdi..

Kıbrıs emlak sektöründe rekabet kızışıyor. Ardı ardına pazara giren kurumsal markalara bir yenisi daha eklendi. ERA, şimdi de hem KKTC hem de Kıbrıs Rum Kesimi’nde ofis açma yetkisi anlamına

Gelelim Kıbrıs’a.. ERA ile birlikte H&B’de de yoğun bir değişim süreci başladı. Hem kurumsal imaj, hem de ofis yenileniyor. Ekim ayının sonu için planlanan büyük açılış öncesi, hummalı bir çalışma sürüyor. Bir de detayı paylaşalım buradan. ERA’nın ilk Kıbrıs ofisi H&B’nin açılışı, ERA ailesini de Kıbrıs’a taşıyor. Açılışta tam kadro burada olacaklar..

57

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

ESKİDJİ KIBRIS SATIŞ TEMSİLCİSİ ARIYOR

Agustos 2015

KKTC’de yabancı yatırımcının en yoğun ilgi gösterdiği bölgede faaliyete geçen Eskidji Kıbrıs, gayrimenkul pazarında Türkiye ile entegrasyonu sağlayarak yerli ve yabancı yatırımcılara hizmetlerini sürdürüyor. Türkiye ve Kıbrıs hattında da yatırımcı iletişim teknolojisini kuran Eskidji, bu yatırımdan memnun. ERA’dan sonra bir yeni marka haberini daha paylaşım sizlerle. Türkiye’de hızlı bir büyüme sürecine giren Eskdiji Gayrimenkul, rotasını Kıbrıs’a çevirdi. İş dünyasında birçok ilke imza atan iş insanı Dikran Masis’in markası, Kıbrıs’ta ilk franchise anlaşmasını bundan birkaç ay önce yapmıştı, şimdi süreci

Kıbrıs Emlak Merkezi

Eskidji Gayrimenkul Pazarlama A.Ş. Genel Müdürü Mustafa ACAR “gerek Türkiye’de gerekse yurtdışında Kuzey Kıbrıs’a karşı yoğun bir ilgi var” diyor. Eskidji Kıbrıs’ın direktörlüğünü Ümit Turgut yapıyor. Firma hızla büyüyen kadrosu için yeni satış temsilcileri arıyor..

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com

Kıbrıs Emlak Merkezi

hızlandırıyor..


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

KREDİ ÇEKERKEN DİKKAT! Döviz kriziyle birlikte, konut alacak vatandaşlara şirketten vade yapan inşaat firmaları o kapıyı kapattı artık. Yatırım düşünenler ya birikimiyle, ya da kredi çekerek bu yola adım atıyor. Peki Peki konut kredisi çekerken nelere dikkat etmeliyiz? İşte Kıbrıs Emlak Merkezi editörlerine göre kredi alırken en sık yapılan 5 hata: 1. Çalıştığınız bankaya gereksiz yere sadık kalmak;

58

Yalnızca kredi değil, her türlü finansal ürün ihtiyacında bankasına sadık kalmayı tercih edenler, hatta bankasından başka diğer bankaların kampanyalarını araştırmak aklına bile gelmeyenlerin sayısı hiç de az değil. Sadakat eşsiz bir duygu olsa da finansal kararlarda matematiksel düşünmenin çok daha önemli olduğunu vurguluyor ve siz siz olun başka bankaları arastırmadan kesin karar vermekten çekinin.

indirimli kredi gibi seçenekleri bulunuyor. Tüm kredi seçeneklerini sadece faiz oranı ile karşılaştırmak, elma ve armutları karşılaştırmaktır ve en avantajlı krediyi belirlemek için yeterli değildir. Cebinizden çıkan toplam tutarı görmeniz, kredileri karşılaştırmanız için daha doğru bir yöntemdir. 4. İhtiyaca yönelik en avantajlı krediyi belirleyememek; Otomobil almak için tek seçeneğin taşıt kredisi, konut almak için konut kredisi olduğunu düşünmek. Oysa bankalar ihtiyaç kredilerini de 50 bin TL’ye kadar ve 60 aya varan vade seçenekleri ile tüketicilere sunuyor. Eğer alınması düşünülen kredi tutarı bu limitler dahilinde ise kefil, otomobil rehni, konut ipoteği ve ekstra sigorta maliyeti getirmeyen ihtiyaç kredisi de seçenekler arasında değerlendirilebilir. Toplam maliyet üzerinden çapraz karşılaştırma yaparak en avantajlı kredi türü seçilebilir. 5. Kısa vadeli düşünüp kredi skorunu düşürmek;

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

Kıbrıs Emlak Merkezi

Agustos 2015

2. Yeterince araştırma yapmamak; Bankaların yeni müşteri edinmek için anlaşma yaptığı kurumlar arasında inşaat şirketleri ve otomobil bayileri de yer alıyor. Markalı bir konut için herhangi bir inşaat şirketine ya da otomobil almak için bayiye giden tüketici, sadece anlaşma yapılan bankanın ya da bu firmaların kendi tüketici finansman ürünü olan kredi seçenekleri arasından seçim yapıyor. Oysa bugün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yerel ve şube olmak üzere tüm bankalar sayısız kredi seçenekleri ile kıyasıya rekabet halinde.

Sıklıkla yapılan hatalardan biri de, kredi geri ödemesinin ilk birkaç ayının hesaplanması, kalan ayların ise şansa bırakılması oluyor. Oysa tüm kredi planlamalarında vade boyunca ödeme kabiliyetinin önceden hesap edilmesi, bütçede kredi taksitlerine yer açılması gerekiyor. Zira tüketicinin taksit ödemelerinde yaşadığı sorunlar bankası ile arasında sır olarak kalmıyor. Tüm bankalar kredi müşteri bilgilerini birbirleri ile paylaştığından ileride tüketicinin bir daha hiçbir bankadan kredi çekememesine kadar varabilecek sonuçlara yol açabiliyor.

3. Toplam maliyeti hesaplayamamak; Kredi karşılaştırması yapılırken düşülen en büyük hatalardan biri de sadece faiz oranına odaklanmak. Oysa kredinin masrafları, vergileri, hatta sigortaları da maliyeti etkiliyor. Aynı bankanın bile standart kredi, masrafsız kredi,

Kıbrıs Emlak Merkezi

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com


EMLAK SEKTÖRÜ BU BULUŞMAYA KİLİTLENDİ

BEKLENTİ 500 MİLYON DOLAR,

HEDEF 40 BİN ZİYARETÇİ

Emlak dünyasının kalbi İstanbul’da atacak.. Sektörün önde gelen firmaları ve dev projeleri 4-8 Kasım tarihlerinde CNR Emlak 2015 Fuarı’nda görücüye çıkacak.. Kıbrıs emlak sektörü için de büyük önem taşıyan fuara hem Kıbrıslı emlakçılar, hem de Kıbrıslı inşaat firmaları büyük önem gösteriyor. Çünkü fuar için beklentinin maddi karşılığı tam 500 milyon dolar.. CNR Holding, büyük yatırımcı grupları Türkiye’ye çekmek amacıyla Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinin önde gelen gayrimenkul yatırım firması Daleel Grup ile işbirliği protokolünü imzaladı. Emlak sektörünün yüzünü güldürecek anlaşma ile Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Azerbaycan İran, Irak ve Umman gibi ülkelerden gelen şirket sahipleri ve üst düzey yöneticileri, gayrimenkul yatırım fırsatlarını yerinde görecek.

Türkiye ve Körfez ülkeleri arasında yatırım, iş geliştirme ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesine öncülük yapacak anlaşma sonucunda, CNR Emlak Fuarı’na 5 binin üzerinde yatırımcı ve alıcı grubun gelmesi bekleniyor. CNR Holding’den alınan bilgiye göre; 2013 yılında düzenlenen CNR Emlak Fuarı’nda gelen Araplar 120 milyon dolarlık alım yaptılar. Bu yıl da bu rakamın 500 milyon dolara çıkması bekleniyor. AB ülkeleri, KKTC, Türki Cumhuriyetler, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, İran, Irak, İsrail, Ürdün, Kuveyt gibi pek çok ülkeden ziyaretçilerin beklendiği fuarda yerli ve yabancı 40 bin ziyaretçi hedefleniyor. Biz de Ayaz Medya Grubu, Ekonomi Kıbrıs Prestige ve Kıbrıs Emlak Merkezi olarak bu fuarda yerimizi alacağız. Gelişmeleri yerinden sizlerle paylaşacağız..

59

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

ARTCON TÜRK LİRASI’NA GEÇTİ Önce çözüm sürecinin belirsizliği, ardından dövizdeki korkutan yükseliş.. İşte bu iki sebeple birlikte Kıbrıs emlak dünyası ister istemez frene bastı. Satışlarda ciddi bir düşüş var. Çözüm konusunda belirsizliği gidermek adına açıklamalar geliyor.

hatta emlak sektöründe Türk Lirası’na geçişi savunuyor. Fakat henüz net bir adım atılmadı.. Alıcılar pür dikkat bu gelişmeleri beklerken, inşaat firmaları insiyatif almaya başladı. Artcon Yapı da bu yönde iddialı bir adım attı. Fiyatlarını Türk Lirası’na çevirdi.. “Türk Lirası kazanıp, Türk Lirası harcıyoruz” diyerek değişimi duyuran firma, Lefkoşa Golden Tulip Hotel karşısındaki evlerini 195 bin Türk Lirası’ndan başlayan fiyatlarla satışa çıkardı. 1 ay sonra teslim edilecek proje için, düşük faizli kredi imkanı da dikkat çekiyor..

İş dünyası döviz borçlanmanın kısıtlanmasını,

60

KOŞANLAR STERLİNİ 3.70’E SABİTLEDİ

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

Kıbrıs Emlak Merkezi

Agustos 2015

5 liraya yaklaşan sterlin kurunu, tek kalemde 3 lira 70 kuruşa çektiler..

Dövizin yükselen ateşi, emlak sektöründe alım satımları bıçak gibi kesti. Özellikle de yerli yatırımcı için gözler döviz kurunda.. Fakat Amerika’nın faiz artırım süreci, Türkiye’nin ise siyasi belirsizliği yakın vade için kurlarda düşüş adına umut vermiyor. O yüzden vatandaş planlarını erteliyor.. Türk Lirası’na geçen Artcon’dan sonra en dikkat çeken haber Koşanlar İnşaat’tan geldi. Girne’de yükselecek Ciklos Çamlık Villaları için kur sabitleme kararı aldılar.

Kıbrıs Emlak Merkezi

Sterlin sabitlemenin yanına, bir de şirketten vade fırsatı eklendi bu kampanyada. 99 bin sterlinden başlayan proje için yatırımcıya iki ayrı ödeme seçeneği sunuluyor. İlkinde 25 bin sterlin peşinat, 15 bin sterlin ara ödeme ve koçan tesliminde 64 bin sterlin banka kredisi kullanma imkanı var. İkinci ödeme planında ise peşinat 49 bin sterlin, geri kalan 50 bin sterlin ise aylık bin sterlin taksitlerle 50 ayda şirkete ödeniyor.. Bankasız, kefilsiz ve faizsiz bu kampanyanın Kıbrıs emlak sektörüne nasıl etki edeceğini hep birlikte izleyip göreceğiz..

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com


AKOL 4 PROJESİ FİYATIYLA DİKKAT ÇEKİYOR

Sterlin kurundaki ani yükselişle birlikte, otomatik zamlanan kiralara karşı, birçok kişi ev sahibi olma kararı alıyor. Özellikle de genç çalışanlar ve öğrencilerin kiraya karşı ev alma fikri son dönemde iyiden iyiye gelişiyor. Böyle dönemlerde de fiyatı makul projeler öne çıkıyor. Akol Group tarafından Gazimağusa’nın merkezi Gülseren bölgesinde inşa edilen Akol 4 apartmanı da bu projelerden biri.. Mağazalara, eğlence merkezlerine ve Doğu Akdeniz Üniversitesi’ne yürüyüş mesafesindeki proje, yatırımcı için hesaplı bir fiyatla satışta..Türk koçanlı Akol 4’te 2+1 daireler 39 bin 900 sterlinden başlıyor.

DÖVEÇ’TEN PARK WİEV TOWERS

61

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Son dönemde Kıbrıs emlak dünyasında yatırım ve projelerini hızlandıran Döveç, Park Wiev Towers ile dikkatleri üzerinde topladı. “Sessiz sakin, temiz havalı bir sitede oturmak istiyorum’’ diyenler için tasarlanan proje 2+1 ve

Kıbrıs Emlak Merkezi

3+1 lüks daireleriyle öne çıkıyor. Projede 76 daire var. Site bahçesinde yer alan havuz, oyun parkı, oturma alanları, fitness center, cafe ve market de yatırımcılar için ayrı bir tercih sebebi.. Sakin şehir Yeniboğaziçi’nde yükselen proje, yeni sahiplerini bekliyor..

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

haber@kibrisemlakmerkezi.com

Kıbrıs Emlak Merkezi

Gazimağusa’da inşaat sektörünün öncü markalarından Döveç Construction portföyünü genişletiyor.


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

BANKACILIKTA GARANTİ BANKASI, GSM’DE TURKCELL LİDER

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin en büyük eksiklerinden veri ve analiz süreci, Türkiye’den gelen her sonuçta kendini bir kez daha hatırlatıyor.

62

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Türkiye’de bu kez firmaların itibar yarışı vardı. İtibar Atölyesi tarafından 2011 yılından bu yana düzenlenen, Türkiye İtibar Endeksi Araştırması 2014 yılı sonuçları açıklandı. Araştırmaya yanıt veren katılımcılara göre; Türkiye’nin en itibarlı üç markası; Koç Holding, Sabancı Holding ve Turkcell olarak sıralandı.

haberler

Yine Türkiye İtibar Endeksi Araştırması’na yanıt veren katılımcılara göre; Türkiye’nin en itibarlı 10 markası ise alfabetik sıralamayla, Arçelik, Eczacıbaşı, Garanti Bankası, Koç Holding, LÖSEV, Sabancı Holding, THY, Turkcell, Ülker ve Vestel olarak listelendi.

Holdingler: Koç holding İlaç sektörü: Abdi İbrahim Gıda sektörü: Ülker Beyaz eşya sektörü: Arçelik Otomobil sektörü: Audi İnşaat sektörü: Ağaoğlu GSM sektörü: Turkcell Ulaşım sektörü: THY Bankacılık sektörü: Garanti Bankası Enerji sektörü: Enerjisa Elektronik eşya sektörü: Vestel Turizm sektörü: ETS Hazır giyim sektörü: Vakko

TİE’ye yanıt veren katılımcıların yüzde 64’ünü erkek, yüzde 36’sını da kadınlar oluşturdu. Elektronik posta, web duyuruları ve sosyal medya kanalı ile yurt çapında yaklaşık 1 milyon 200 bin internet kullanıcısına ulaştırılan TİE’ye tüm yanıt verenlerin yaş ortalaması ise 40 olarak ortaya çıktı. Yine TİE’ye yanıt veren katılımcıların yüzde 63’ü üniversite ve üstü eğitim düzeyine sahip ve yüzde 69’u 4 bin TL ve üzeri gelir düzeyine sahip kişilerden oluşuyor. TİE 2015 Araştırması’nda bu yıl dikkat çeken şeylerden biri de ’Sigorta Sektörü’ ve ’Üniversiteler’ kategorilerinde verilen yanıtlara göre; ’En İtibarlı’ ilan edilmeye uygun şirket ya da marka belirlenemedi. Sektörlere göre TİE’ye yanıt veren katılımcıların en itibarlı gördüğü markalar şöyle sıralandı:


RESTAURANTS

EZİÇ PREMIER

63

EZİÇ LEFKOŞA

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

EZİÇ MAĞUSA

EZİÇ PEANUTS

/EzicRestaurants

444 88 88


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

HIZLI İNTERNET, YÜKSEK TEKNOLOJİ; İŞTE 4.5G Aslında hepimiz 4G’yi bekliyorduk. Özellikle de KKTC için büyük bir fırsattı 4G. Çünkü ihalesi Türkiye’den önce yapılacaktı, en azından öyle planlanıyordu. Önce bürokratik engeller girdi araya, sonra da Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamaları.. Erdoğan direkt 5G’ye geçelim deyince, tüm hesaplar alt üst oldu. 4G ihale süreci önce Türkiye, sonra da KKTC için askıya alındı. Ama Türkiye bu dönemi çok hızlı atlattı. 5G’nin gelişini beklemek yerine, 4 ile 5 arasında bir adım attı. 4.5G ihalesi ile teknolojide yeni bir sayfa açtı. Günlerdir, haftalardır adını duyuyoruz, gelişmelerini takip ediyoruz. Peki nedir bu 4.5G? 4.5G ile hayatımızda neler değişecek? İnternet paket fiyatlarına etki edecek mi?

64

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

İşte son dönemde Google üzerinde en çok arama yapılan konulardan 4.5G ile ilgili merak edilenler ve cevapları.

4.5G ne demek? KKTC’de de aynı format uygulanır mı bilinmiyor ama şimdilik 4.5G ismi Türkiye’ye has. 4G yerine LTE Advanced kullanılacağı için bu ismi aldı aslında. LTE Advanced hizmeti dünyada 100’den fazla ülkede ve yaklaşık 250 milyon abone tarafından kullanılıyor. Bu sayının 2017 tarihinde 1 milyara ulaşması bekleniyor.

haberler

Dünyadaki mobil hayat, akıllı telefonların yaygın kullanımı geniş bant teknolojilerinin de sürekli gelişmesini sağlıyor.

4.5G ne kadar hızlı? 4.5G ile cep telefonlarımızdaki internet hızımız 12 kat daha hızlı hale gelecek. Hali hazırda 3G’nin sunmuş olduğu hız saniyede 28Mbps iken 4.5G ile bu hız saniyede 300Mbps olacak. 4.5G ihalesi ile frekanslar da çoğalıyor. Mobil geniş bantta hizmet sunacak olan frekans miktarı şu anki rakamın 5 katına çıkacak. Yani zaman zaman film, video izlerken ya da bir indirme işlemi yaparken donan internetimiz artık donmayacak ve internette her şey daha hızlı olacak. Görüntülü sohbet uygulamalarını kullanırken çok daha kaliteli görüntülere sahip olacağız. Örneğin; 3G ile indirme süresi 1 saati geçen 8 GB’lık bir filmin indirme hızı 6 dakikaya düşecek. Özellikle, oldukça büyük boyutlu dosyaları bulut depolama sistemlerini kullanarak indirip yüklerken bu durum bir hayli işimize yarayacak.

4.5G ücretleri çok mu yüksek olacak? Aslına bakılırsa tam tersi olması beklenir. Kullanıcılar internet servisini çok hızlı kullanacakları için kotaları da hızlıca tükenecek. Bu durumda operatörlerin internet kotalarını aynı tarifeler üzerinden arttırmaları beklenebilir. Ancak fiyatlar konusunda şu an net bir bilgi yok.

4.5G ne zaman kullanılacak? 4.5G için çalışmalara başlayan operatörlerin 1 Nisan 2016 itibari ile hizmet vermeleri bekleniyor. Ayrıca, 4.5G hizmetini 2024 yılına kadar Türkiye nüfusunun yüzde 95’ine ulaştırmakla yükümlüler.


65

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


EKONOMİ KIBRIS PRESTİGE 21. SAYI

ENLER

Geldik merakla beklenen ‘Enler’ köşemize. Geçtiğimiz sayının tek sayfalık özetini paylaşacağız sizinle. Daha doğrusu ‘enlerini’.. Gerçi küçük bir hatırlatma da yapalım burada. Kendi dergimiz diye söylemiyoruz, derginin her sayfası, her sayısı büyük beğeni topluyor. Ama burada en çok beğenileni paylaşacağız sizinle. Hem dergi okurlarından, hem de haber portalımıza gelen geri dönüşlerle yapılıyor bu değerlendirmeler. Hadi gelin Ekonomi Kıbrıs Prestige’de geçen sayı öne çıkan dört ayrı kategori ve dört ayrı konuya bakalım..

EN ÇOK BEĞENİLEN;

İktisatbank’taki görev değişimi hem dergide, hem de derginin sosyal medya hesabında en beğenilen konu başlıkları arasındaydı. Dr. Ahmet Melih Karavelioğlu’nun yeni kitabı ve Olgun Önal’ın yeni görevi çok paylaşıldı. Hala daha yorum almaya devam ediyor.

EN ÇOK KONUŞULAN; Coca Cola’nın ambargo dinlemeyerek KKTC için aldığı yatırım kararı en çok konuşulan sayfaydı. Ektam Kıbrıs’tan, yani Pepsi’den sonra Coca Cola’nın da KKTC pazarına girmesi; hem rekabeti, hem de profesyonelliği arttıracağı için herkes kendi açısından yorumladı. Böylece en çok konuşulanların liste başına oturdu.

66

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

ÇÖZÜMÜN ERTESİ GÜNÜ EN ÇOK TARTIŞILAN; Derginin

kapak konusu ‘Çözümün Ertesi Günü’ her sektörde geniş yankı buldu. Çünkü sektör temsilcilerinin sözleri, tablonun pek de olumlu olmadığını gösteriyor. Hazırlık için vaktin daraldığını, böyle bir geçişte KKTC ekonomisi için olumsuz bir senaryo ihtimalinin güçlü olduğunu işaret ediyorlar.

EN ÇOK İLGİ GÖREN; Borusan

Oto Kıbrıs’ın lansmanını yaptığı Jaguar XE şüphesiz en çok ilgi gören konuydu. Borusan Oto Genel Müdürü Uğur Sakarya’nın röportajı, otomotiv sektörü için verdiği rakamlar ve yeni hedefler de Ekonomi Kıbrıs Prestige’de büyük dikkat çekti.


TURİZM Turizmde ara eleman ihtiyacı

Dövizde ki artış turizm için bir fırsat mı?

Lüx otel grubunun gözü Kıbrıs’ta

‘KKTC vatandaşları casinolara girebilir’

67

Ekonomi Kıbrıs

KKTC vatandaşları için konulan casino giriş yasağı her ne kadar uygulanmasa da sonuçta böyle bir düzenleme var. Prestige Casinolar müşteri kaybetmemek için bu yasağı görmezden geliyor ama bazı KKTC vatandaşları olası bir aksiliği düşünüp Agustos 2015 casinoya girmekten rahatsız oluyor. İşte bu dönemde Güney Kıbrıs’ta açılması planlanan casinolar dikkati çekiyor. Yıllardır casino alışkanlığı olan vatandaşlarını KKTC’ye kaptıran Güney Kıbrıs, hem onları geri almak, hem de KKTC’de rahat rahat casinoya gidemeyen vatandaşları çekmek için izinleri serbest bırakmaya hazırlanıyor. KKTC’de Örgütlü Casino İşletmecileri Birliği sektördeki sorunlara ilişkin basın toplantısı düzenledi. Birliğin Danışmanı Kudret Akay da bu çalışmayı varlığını onayladı. Akay, Güney Kıbrıs’ta açılması planlanan casinolara KKTC vatandaşlarının da girebileceğini ve mali denetimin KKTC devletinden çıkacağını ifade etti. CİB Koordinatörü Ayhan Sarıçiçek ise KKTC’deki casinoculuk sektörünün 28 casino ve 6 bine yakın çalışanıyla ülke turizmi ve ekonomisinin baş aktörü olduğunu belirtti. Sarıçiçek, bazı kesimlerce geliştirilen dil ve söylem içerisinde sektörün; illegal, çirkinlik, kötülük ve olumsuzluklarla ilişkilendirildiğini, devletinse söz konusu sektörle ilgili herhangi bir vizyonu ve politikası olmadığını savundu.


TURİZM TURİZMDE ARA ELEMAN İHTİYACI

68

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

Kıbrıs turizminin en büyük sıkıntılarından biri, yerli ara eleman yetişmemesi. Her fırsatta dile getirilen bu eksiğe karşı, Turizm Bakanı Faiz Sucuoğlu yeni bir proje üzerinde çalışıyor. Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası yetkililerini kabulünde konuşan Sucuoğlu, yapılan ziyaretin kendisi için önemli olduğunu dile getirerek, otellerde çalışabilecek ara eleman eksikliğinden dolayı Türkiye veya üçüncü ülkelerden personel çalıştırıldığına dikkat çekti. Sucuoğlu, devletin vereceği teorik ve pratik eğitimlerle ara eleman ihtiyacını gidererek gençlere iş imkanı yaratacaklarını belirtti.

haberler

Sucuoğlu, Oda ile yapılacak işbirliğini önemsediklerini ve bu çerçevede çalışmalara birlikte devam edeceklerini de sözlerine ekledi. Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmur Kamber de, Bakan Sucuoğlu’nun tespitlerine katıldıklarını söyleyerek, talep ve görüşlerini belirten yazıyı Bakan Sucuoğlu’na okuyarak takdim etti. Talep ve görüşler, “otellerde sertifikalı çalışanın olması yönünde kota uygulamasının yerli istihdamı artıracağı, eğitimler için OTEM’de atölye kurulması, üretim ve pazarlama kooperatifine destek verilemesi ve Turizmde teşviklerin artırılması” ana başlıkları altında yapıldı.

ALMANYA’DA KKTC TANITIMI

Turizm Bakanlığı KKTC’yi tanıtmak için Almanya’daydı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurt dışı turizm tanıtma ve pazarlama çalışmaları kapsamında Düsseldorf’da düzenlenen “2015 TOUR NATUR” turizm fuarında temsil edildi. “2015 TOUR NATUR” turizm fuarında bu yıl 275 katılımcı stant açarken, ortalama 40.000 kişi fuarı ziyaret etti. Fuarda Almanya ve diğer ülkelerin yürüyüş ve bisiklet yolları tanıtılırken ayni zamanda yürüyüş, bisiklet ve kamp ekipmanları da stantlarda yerini aldı. Özel ilgi turizmi ile ilgili olan fuarda Kuzey Kıbrıs doğa turizmine ilgi duyan Alman turistlerin ve tur operatörlerine yönelik tanıtımlar yapılarak, KKTC’ye turist akışının sağlanması hedeflendi.

DÖVİZDEKİ ARTIŞ, TURİZM İÇİN BİR FIRSAT MI? Kıbrıs Sağlık Turizmi Konseyi Kurucu Başkanı Ahmet Savaşan, döviz krizine farklı bir açıdan yaklaştı. Savaşan katıldığı bir televizyon programında dövizdeki artışın turizm için fırsata dönüştürülebileceğini vurguladı. Dövizde yaşanan kur artışının yabancı turistler için büyük bir cazibe yarattığını anlatan Ahmet Savaşan, kur artışının ithal edilen kalemleri yükseltmesine karşın sabit giderlerin Türk Lirası olmasından ötürü maliyetleri düşürdüğünü söyledi. Doğru stratejik planlama ile gerek konaklama gerekse de turizme bağlı diğer hizmet sektörlerindeki gelirlerin arttırılabileceğini vurgulayan Savaşan, Avrupa ülkelerinden nitelikli turist getirilmesine yönelik olarak doğru tanıtım ve pazarlama stratejileri geliştirilmesi halinde dövizdeki artışın ülke turizmimiz açısından olumlu sonuçlar doğuracağını belirtti.


ELEXUS’UN AÇILIŞI ŞİMDİDEN GECİKTİ

LÜKS OTEL GRUBUNUN GÖZÜ KIBRIS’TA Kıbrıs ekonomisi için güzel bir haber var, ülke turizminde rekabet kızışıyor.. Diler Holding bünyesindeki Cornelia Otelleri Grubu rotasını Kıbrıs’a çevirdi, çok yakında büyük bir adım atacak.. Yatırımlar açısından hareketli bir döneme giren Diler Holding, ilk otelini 2002’de Antalya Belek’te Cornelia De Luxe Resort markasıyla ikinci otelini ise 2008 yılında yine Belek’te Cornelia Diamond Golf Resort Spa markasıyla hizmete açtı, şimdi yeni yatırımlarla sektörde büyümeyi planlıyor. Üçüncü otel için belirlenen adres tatil cenneti Kıbrıs.. Proje çalışmaları başlayan üçüncü otelin en uygun zamanda hizmete girmesinin hedeflendiğini belirten Cornelia Diamond Golf Resort Genel Müdürü Zafer Alkaya, “Kıbrıs yatırımının ardından Bodrum ve İstanbul’da da yeni otel yatırım hedeflerimiz var, Şirketimiz daima doğru zaman, doğru yatırım ilkesi ile hareket ediyor diyor.

Bürokratik engeller, kalifiye eleman sıkıntısı, bir de yaz günü bastıran aşırı sıcaklar derken Kıbrıs’ta iş yapmak, başladıysanız da o işi zamanında yetiştirmek iş insanlarının önündeki büyük engellerden biri. Bu sürecin son mağduru da ETS Tur ve AtlasGlobal Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ersoy.. Ersoy’un büyük projesi, Kıbrıs’ın en yeni ve en büyük turizm yatırımı Elexus Hotel uzun süredir konuşuluyor. Tasarımı ve konseptiyle büyük ilgi uyandıran Elexus’un Ağustos ayında açılması planlanıyordu. Tüm hazırlıklar, duyurular bu tarihe göre yapıldı. Fakat Murat Ersoy’un hesabı, Kıbrıs’a uymadı. İnşaat beklenen sürede bitmedi. Özellikle Türkiye medyasında Ağustos ayında hizmete gireceği sık sık paylaşılan Elexus Hotel’in açılışı şimdiden gecikti. Bir yandan inşaat çalışmalarının, diğer yandan da personel alımının sürdüğü otelin ne zaman tamamlanıp açılacağı henüz belli değil..

Turizm sektörü özellikle Antalya bölgesinde Rusya krizinden kaynaklı bir daralma yaşıyor. Bu daralma karşısında markalar güçlerini korumak için hem pazar hem ürün ve hizmet çeşitlemesine gidiyor. Cornelia Diamond da bu stratejiyi benimseyenlerden,,, Geçtiğimiz yıl Azure Vilları’nı hizmete sunduklarını söyleyen Alkaya, ayrıca golf turizmi ve futbol başta olmak üzere spor ve kongre turizmi alanlarında yeni pazarlar için de çalışmalara devam ettiklerini ifade ediyor.

69

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015


EKONOMİ İŞTE 4.5G İHALESİNİN KAZANANLARI Türkiye’de telekom sektöründe yeni bir dönemi başlatacak 4.5G ihalesi sonuçlandı. İhaleyi BTK Başkan Yardımcısı Deniz Yanık yönetti. İhalede 18 lisans satışında KDV hariç toplam 3 milyar 356 milyon euro gelir elde edildi. İhalenin asgari bedeli 2.3 milyardı.

70

Yüzde 18 KDV’li tutarı ile şirketler toplam 3 milyar 960 milyon euro ödeme yapacak. 8 frekans ihalesini kazanan Turkcell 1 milyar 623 milyon euro, 5 frekans ihalesi kazanan Vodafone 778 milyon euro, 5 frekans ihalesi kazanan Avea ise 954,6 milyon euro ödeme gerçekleştirecek..

ARAP ŞEYHİNE 140 DAİRE SATTI

Ağaoğlu Grubu, dünyanın önde gelen emlak fuarlarından Dubai Cityscape’de 67 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi.

Ekonomi Kıbrıs

PrestigeAğaoğlu’ndan yapılan açıklamaya göre Suudi Şeyh Agustos 2015 Süleyman Al Rajhı Vakfı, İstanbul’daki Maslak

1453 projesinden 140 dairenin bulunduğu kule için 67 milyon dolar ödedi. Dubai’deki Cityscape Global 2015 Fuarı’na Türk inşaat şirketleri damga vurdu. 61 Türk firmasının katıldığı Dubai Cityscape Emlak Fuarında dünyanın dört bir köşesinden 300 firma yer aldı. Ağaoğlu Şirketler Grubu Fuar’da İstanbul Uluslararası Finans Merkezi’nin tanıtımı da yaptı.

İFM hakkında bilgi veren Ağaoğlu Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkanı Önder Halisdemir, “İFM ülke ekonomisinin yanı sıra bölge ekonomisinin de nabzını tutacak. Dubai Finans Merkezi’ni gezdik, New York, Londra ve Uzak Doğu’daki finans merkezlerini inceledik. İhtiyaçları tespit ettik. İFM Dünyanın sayılı finans merkezlerinden biri olacak” dedi. Halisdemir, “İFM için bugüne kadar 500 milyon TL’lik yatırım yaptık” şeklinde konuştu. Dünyadaki bütün gelişmiş ülkelerin finans merkezi olduğuna dikkat çeken Halisdemir, bunun güzel örneklerinden birinin Dubai olduğunu belirterek, Dubai’nin sadece 3 yılda dünyanın en önemli finans merkezlerinden biri haline geldiğine dikkat çekti.

8 MAĞAZAYA DAHA REAL TABELASI Bir yanda ekonomik darboğaz, diğer yanda siyasi belirsizlik. Yabancı yatırımcı Türkiye’de de girdiği sektörlerden geri adım atmayı ya da çekilmeyi sürdürüyor. Tesco Kipa, sahip bulunduğu 10 mağazayı Beğendik’e devretmek üzere el sıkıştı. Geçtiğimiz yıl Real’i de alan şirket, 8 mağazaya daha Real tabelası asacak.

10 mağazanın biri Mersin, biri Tarsus ve biri Denizli’de bulunurken, diğerlerinin tamamı Ankara’da. Beğendik, Ankara’daki 1 mağaza ve Mersin’de gayrimenkullerin sahibi Tesco Kipa’nın kiracısı olarak faaliyet gösterecek. Söz konusu satış gerçekleştiğinde Tesco Kipa’nın Ankara’daki tüm tabelaları inmiş olacak.

Beğendik’e satılan mağazaların devir işlemi de 1 ay içinde gerçekleşecek. Tarafların el sıkışmasıyla anlaşmanın detayları da ortaya çıkarken, Beğendik’in 4 ayrı kentteki mağazaları devralacağı öğrenildi.

Geçtiğimiz yıl Alman Real’in Türkiye operasyonunu da satın alan Beğendik’in planı ise Ankara’daki 2 mağazaya Beğendik, kalan 8 mağazanın tamamına Real tabelası asmak.


71

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


NOTLARI CNBC-E RESMEN SATILDI Türk televizyonculuk dünyasında yeni bir değişim süreci başlıyor. İşadamı Ferit Şahenk’in TV kanallarından biri olan CNBC-e’nin Discovery Medya’ya devrine Rekabet Kurulu izin verdi.

işlemi onaylandı.

Enformasyon Reklamcılık ve Filmcilik San. ve Tic. A.Ş.’nin (CNBC-e) tam kontrolünün Discovery Medya Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından devralınması

Türkiye’nin en çok izlenen ekonomi kanalında yapılacak değişiklikler medyanın da merak konusu..

72

Rekabet Kurulu’nun konu ile ilgili kararı internet sitesinde yayınlandı.

QUIKSILVER İFLASA DOĞRU

Kıbrıs ve Türkiye’de de bilinen spor markası Quiksilver, iflas koruma başvurusu yapmaya hazırlanıyor. Ekonomi Kıbrıs

Prestige

Agustos 2015 1973 yılında Avustralya’da kurulan ve genelde sörf

Yatırım şirketinin sörf denince akla gelen ilk markalardan Billabong International’da da hissesi bulunuyor.

araç gereçleri ile tanınan şirket, iflas koruma başvuru kapsamında ödemesi gereken borçlarını kontrolü alacak şirkete devredecek.

Quiksilver şirketi Türkiye’de de spor ürünleri ve ROXY adlı kadınları hedef alan markasıyla da bilinen bir şirket.

Bloomberg, yatırım şirketi Oaktere Capital Management’ın şirketin kontrolünü alacağını ve 175 milyon dolar finansman sağlayacağını yazdı.

Şirket, son zamanlarda H&M gibi güçlü rakipleri karşısında zor günler geçiriyordu.

Oaktree şirketinin daha önce de sörf sektörüyle yakından ilgilendiği biliniyor.

Şirketin geçen yıl satışlarının yüzde 14 düştüğü ve 309.4 milyon dolar zarar ettiği belirtildi.

DEMİRÖREN’DEN DEV ENERJİ YATIRIMI Total Türkiye’nin yeni sahibi belli oldu. Fransız enerji şirketi Total, Türkiye’deki akaryakıt istasyonları ile ticari satış, tedarik ve lojistik varlıklarını Demirören Grubu’na 325 milyon euroya satmak üzere anlaştığını açıkladı. Total’den yapılan açıklamada satış işleminin birkaç ay içinde tamamlanmasının beklendiği ve Total’in Türkiye petrol pazarında varlık sürdürmeye devam edeceği ifade edildi. Buna göre Total, Menemen’de bulunan bir üretim tesisi ile kokusuz LPG pazarındaki faaliyetlerini ayrı

bir şirket üzerinden yürütecek. Demirören Grubu enerji sektöründe Milangaz, Moil markalarıyla faaliyet gösteriyor. EPDK verilerine göre, 80 milyar lira büyüklüğündeki akaryakıt dağıtım sektöründe 70 şirket faaliyet gösteriyor ancak ilk 10 sıradaki şirketin pazar payı yüzde 80’i aşıyor. Total Türkiye’de yaklaşık 440 istasyon ve 10,000 çalışanı ile 1992 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Demirören Grubu’nun satın almayla birlikte toplam istasyon sayısının 1000 civarına ulaştığı belirtiliyor.


73

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


74

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


75

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015

N

E EREDE E KADAR

?


SALATALIK

2,00 TL

1,69 TL

8,66 TL

6,83 TL

5,00 TL

9,59 TL

21,38 TL

5,33 TL

2,50 TL

2,25 TL

3,76 TL

3,96 TL

0,50 TL

1,25 TL

2,21 TL

1,98 TL

4,00 TL

0,99 TL

9,30 TL

3,12 TL

1,50 TL

1,95 TL

9,02 TL

5,69 TL

5,00 TL

4,95 TL

10,24 TL

17,21 TL

5,00 TL

5,90 TL

9,35 TL

9,14 TL

(KG)

TAZE FASULYE

(KG)

KIRMIZI LAHANA

76

(KG)

Ekonomi Kıbrıs KARPUZ (KG)

Prestige Agustos 2015

KABAK

(KG)

DOMATES

(KG)

ŞEFTALİ (KG)

ARMUT

(KG)

*Not: Tüm fiyatlar; Sterlin kuru 4 lira 70 kuruş, Euro kuru 3 lira 45 kuruş baz alınarak hesaplanmıştır


5,00TL

3,45 TL

16,92 TL

5,86 TL DOMLMALIK BİBER(KG)

13,50 TL

10,90 TL

41,35 TL

17,01 TL TAVUK GÖĞÜS KG)

29,99 TL

35,99 TL

21,15 TL

36,72 TL DANA KIUŞBAŞI (KG)

2,35 TL

1,90 TL

7,94 TL

3,41 TL

77

Ekonomi Kıbrıs

SÜT (LT)

Prestige Agustos 2015

3,90 TL

3,45 TL

9,40 TL

6,86 TL YUMURTA

1,50 TL

1,65 TL

2,82 TL

(6 ADET)

3,27 TL UN (KG)

3,27 TL

4,55 TL

5,35 TL

4,83 TL 95 OKTAN BENZİN (LT)

3,22 TL

3,92 TL

5,50 TL

4,76 TL

*Not: Tüm fiyatlar; Sterlin kuru 4 lira 70 kuruş, Euro kuru 3 lira 45 kuruş baz alınarak hesaplanmıştır

DIESEL

(LT)


Kendi işinin patronu olmak isteyenlere;

FRANCHISE FIRSATLARI JAN-PRO Otomobil galerisi, spor salonları, bankalar, kiliseler, okullar ve ofisler gibi işletmelere ticari temizlik hizmetleri sunuyor. Şirketin “Temizlik Yeşil” girişimi daha temiz daha az kimyasal gerektiren temizlik ürünleri kullanımı vurguluyor.

Yaşlılara tıbbi olmayan bakım desteği sağlıyor. Şirket halen kendi evlerinde yaşayan bireylere ve çiftlere yoldaşlık yapma, yemek hazırlama, temizlik, bakkal alışverişi, eğlence aktiviteleri ve diğer hizmetleri sunuyor..

78

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

franchise

Agustos 2015

COMFORT KEEPERS

Sektör: Temizlik Merkez Ülkesi: Amerika Kuruluş Yılı: 2011 Bayilik Ücreti: $2,520 - $44,000 Yatırım Bütçesi: $3,145 - $50,905 Ortalama Kar Oranı: $1,000 - $14,000 Kardan Alınan Pay 10% Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var

Sektör: Bakım Merkez Ülkesi: Amerika Kuruluş Yılı: 1998 Bayilik Ücreti: $45.000 Yatırım Bütçesi: $83,060 - $114,390 Ortalama Kar Oranı: Kardan Alınan Pay %5 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var


79

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


BRICKS 4 KIDZ Tuğla 4 Kidz okul sonrası sınıfları, okul öncesi sınıfları, yaz kampları ve doğum günü partileri mühendisleri ve mimarlar tarafından tasarlanan lego tuğla bina etkinlikleri sunuyor. Kavram 2008 yılında St. oluşturuldu ve bir yıl sonra franchising başladı. Bayilik alarak evden çalıştırılabilir. Direkt başvuru olmadan, yazışarak bile bu bayiliği alabilirsiniz.

80

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

franchise

Agustos 2015

MENCHIE’S Menchie mağazaları düşük karbonhidrat içeren tatlar, dondurulmuş yoğurt, şekersiz süt, çeşitleriyle menüsünü genişletiyor. İlk mağazasını 2007 yılında Los Angeles’ta açtı ve şimdi hızla dünyaya yayılıyor. Farklı konsepti ve lezzetiyle dikkat çeken marka, yeni ortaklarını arıyor..

Sektör: Çocuk - Eğitim - Oyun Merkez Ülkesi: Amerika Kuruluş Yılı: 2008 Bayilik Ücreti: $ 25.900 Yatırım Bütçesi: $33,800 - $51,050 Ortalama Kar Oranı: Kardan Alınan Pay %10 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var

Sektör: Gıda Merkez Ülkesi: Amerika Kuruluş Yılı: 2007 Bayilik Ücreti: $40.000 Yatırım Bütçesi: $218,325 - $385,158 Ortalama Kar Oranı: Kardan Alınan Pay %10 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var


HER GÜN BİNLERCE KİŞİYE

ULAŞMAK

81

İSTER MİSİNİZ?

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Agustos 2015

www.ayazmedya.com info@ayazmedya.com

ayaz_medya Ayaz Medya Grubu

0533 850 38 00 / 01 / 03 / 04 / 05 Bedrettin Demirel Cad. Uğur Apt. D:6 Yenişehir / LEFKOŞA


82

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


83

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


84

Ekonomi K覺br覺s

Prestige Agustos 2015


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.