1
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
2
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
3
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
26
36 Esra Ercantan
YENİ HILUX GÜN SAYIYOR
4
20
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Koral Bozkurt
YATIRIM İÇİN GİRNE’YE GÖZ KIRPIYOR
YIL:3 SAYI:31 TEMMUZ 2016 www.ekonomikibris.com
HÜNKAR DIAMOND 1 YAŞINDA ÖNDER AVM’NİN KURULUŞ HİKAYESİ İKTİSATBANK’TAN BANKACILIK SEKTÖRÜNDE BİR İLK KIBRIS SAĞLIK VE TOPLUM BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ İLE TANIŞTINIZ MI?
34 60 10 12
EKONOMİ KIBRIS PRESTIGE DERGİSİNİ
E-DERGİ FORMATINDA OKUMAK İÇİN www.ekonomikibris.com
5
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
EKONOMI KIBRIS PRESTIGE İmtiyaz Sahibi: AYAZ MEDYA GRUBU Genel Yayın Yönetmeni: ATIL AYAZ Reklam ve İletişim Koordinatörü ÖZGE YAVUZ AYAZ
Ticari İşler Müdürü Yasemin LAÇİN GÖRGÜN Sayfa Editörü BUKET EREN -ŞERİFE GÜLER Türkiye: ÖZLEM YILMAZ
6
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Amerika: FUNDA KESKİN İngiltere: ALMULA MERTER SARGIS KHANDANYAN Sosyal Medya ve Seyahat: ATAK AYAZ Görsel Yönetmen: DEMET ÖZGE AYKAN (DOA) Grafik - Tasarım AYAZ MEDYA CREATIVE Hukuk Danışmanı: AVUKAT ÖZLEM ALP Muhasebe ve Finans: ANIL YILMAZ Web Tasarım ve Teknik Destek: CITY COLOURS İletişim Bilgileri: KKTC Girne Yolu, Uğur Apt. D:6 Yenişehir/LEFKOŞA TÜRKİYE Perla Vista Residence&Ofis Kat:8 No:73 Beykent/Beylikdüzü - İSTANBUL
Reklam ve Abonelik İçin: 0 533 887 33 78 0 533 887 33 46 Mail Adresi: haber@ekonomikibris.com
7
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
Atıl AYAZ Genel Yayın Yönetmeni
Bir değil, iki değil, tam 32’nci sayısı ile karşınızdayız Ekonomi Kıbrıs Prestige dergisinin. Ama şunu söyleyeyim rahatlıkla; ben bu dergi sürecinde böyle zor bir yayın dönemi görmedim daha önce.
8
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
önsöz
Agustos 2016
Resmen fırtınalar kopuyor, her gün yeni gelişmeler gündeme geliyor. İşte bu fırtınalı günlerde, zengin içerikli bir dergi daha hazırladık sizler için, hoşgeldiniz. Dediğim gibi zor bir yayın oldu. Zordu, çünkü psikolojik olarak yıprandık. Türkiye’de FETÖ’ye bağlı canilerin kanlı darbe planı acı dolu günler yaşattı hepimize. Kan döktü, can aldı.. Türkiye’nin, KKTC’nin huzurunu bozdu. Ekonomiye darmadağın etti. En sonunda da OHAL ilan edildi. Türkiye olağanüstü hal sürecini yaşıyor. Sert tedbirler, radikal hamleler ardı ardına geliyor. Dergi içeriğinde de bahsettik, rakam veremiyoruz size. Çünkü her an, her rakam güncelleniyor. Gözaltına alınan sayısı da artıyor, paralel yapıya hizmet edip de el konulan şirketler de.. Darbe girişimi ekonomiye nasıl yansıdı, KKTC ekonomisini nasıl etkiledi, tek tek sıraladık.. Tüm bu fırtınalı günlere rağmen, yatırıma devam diyenler var. Northernland Construction Direktörü Koral Bozkurt onlardan biri. Yeni yol haritasında, dikkat çeken projeler var. Rakıların hünkarı, Hünkar Diamond birinci yaşını kutladı. Verilere göre pazarda en hızlı büyüyen rakı markası oldu. Hünkar Rakı Uluslararası Satış ve Pazarlama Direktörü Alp Altuner konuğumuz oldu. Yolların efsanesi Hilux, yenilenerek geliyor. Toyota’nın vazgeçilmezi Yeni Hilux KKTC yollarına çıkmak için gün sayıyor diyebiliriz. Peki aracın yeni versiyonunda neler değişti, hedef kitlesinde kimler var. Toyota Kuzey Kıbrıs Distribütörü Tansu Ercantan Genel Müdürü Esra Ercantan ile konuştuk. Bir de başarı hikayesi ekledik sizler için açılışa. Hurda kumaşlardan dikilen yastıklarla ticarete adım attı, bugün KKTC’de perakende sektörünün en büyükleri arasında. Önder AVM Direktörü Ahmet Sanver, ticaret hayatında yaşadıklarını sizler için paylaştı.. Kıbrıs emlak sektöründe kazançlı yatırım fırsatları, inşaat şirketlerinden ve emlak acentelerinden haberler, iş dünyasından öne çıkan yenilikler Ekonomi Kıbrıs Prestige’de.. Zor geçen ayın, zor geçen günlerin ardından aydınlık yarınlara temennisiyle.. Keyifle okuyun..
9
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
EKONOMI KIBRIS
ENDEKsI
TEMMUZ ÖZETİ: KANLI DARBE GİRİŞİMİ AĞUSTOS BEKLENTİSİ: EKONOMİK TEDBİRLER En zor aylardan biri diyebiliriz Temmuz için. Zaten ilk on günü bayram tatiliyle geçti. Tatil sonrası başlayan haftanın Cuma günü de kanlı darbe girişimine şahit olduk. Herkesin, her şeyin dengesi şaştı. Vatandaş sokaklara döküldü, hükümet acil tedbirler aldı, ekonomi zor bir
10
Ekonomi Döviz Kıbrıs
Prestige
İşte bu süreç hem Türkiye’yi, hem de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni derinden sarstı. Her ayın özetini çıkardığımız, gelecek ayın beklentilerini sıraladığımız Ekonomi Kıbrıs Endeksi’nde öne çıkan başlıkları sizler için sıraladık..
KKTC; Belirsizliği
Aslında Agustos 2016 Temmuz ayına damgasını
vuran gelişme hiç tartışmasız FETÖ yandaşlarının Türkiye’de kalkıştıkları darbe girişimi. Onu Türkiye başlığında ve dergi içinde geniş geniş paylaştık sizlerle. İşte o hain kalkışma, dövizi de vurdu. Tam İngiltere’nin AB’den ayrılık kararıyla, yani Brexit ile sterlin düşüşe geçti diyorduk ki, darbe girişimi ile tansiyon yine yükseldi. Sterlin kuru için tahminler 3 buçuk liraya kadar çekilmişken, eski seviyelerine, yani 4 liranın üzerine kadar çıktı. O yüzden yatırım planı yaparken, olası gelişmeleri de göz önünde bulundurmak lazım.
Turizm Krizi
endeks
döneme girdi.
KKTC turizmi için zor bir yıl geçiyor. Aslında Perşembe’nin gelişi, Çarşamba’dan belliydi. Hazırlık yapılmadı zamanında, tedbir planları hazırlanmadı. Rusya krizi ile zor günler yaşayan Türkiye turizminin, direkt KKTC’ye olumsuz etki göstereceği biliniyordu. Ona bir de yine Türkiye’yi sarsan terör saldırıları ve darbe girişimi eklenince, işler iyice sarpa sardı. Türkiye’de memurların yurt dışına çıkış yasağı ile birlikte, KKTC’de resmen kriz ilan edildi. Oteller, turizm acenteleri kriz masaları kurdu. Çünkü her 10 rezervasyondan 8’i iptal edildi.
Asrın Projesi Gelir mi, geliyor, geldi derken KKTC halkının büyük bir kısmı Türkiye’nin suyuna kavuştu. Mersin’den Girne’ye, Girne’den tüm KKTC’ye ulaşacak olan suyun sosyal medya yansımaları dikkat çekici. Suyu eline alan, mutluluk pozları veriyor. Ama bile bile lades durumu da söz konusu. Çünkü Türkiye’den gelen su oldukça tazyikli. Fakat KKTC su hattı, yani altyapı bunu taşımak için yetersiz. O yüzden kayıp kaçak bedeli ciddi anlamda yüksek, daha da yükselecek. Bir an önce köklü bir tedbir alınmazsa, o suyun büyük bir kısmı aktarım sırasında ziyan olacak.
Yatırım Teşvik Belgeleri Her şeye rağmen yatırım diyelim. Müzakere masası Kıbrıs için artık son umut. Özellikle de bu yıl büyük önem taşıyor. Çözümle, ya da çözümsüz ekonomi güçlü olmalı. O yüzden KKTC hükümeti yatırım ve yatırımcı için desteklerini sürdürüyor. Devlet Planlama Örgütü çalışmalarıyla iş dünyasına yön vermeye devam ediyor. Yatırım Teşvik Belgesi alanların detayları ve rakamlar paylaşıldı. Detayları birazdan okuyacaksınız.
Eğitim seferberliği KKTC’de parola, krizi fırsata çevirmek. Türkiye’deki darbe girişimi sonrası eğitim sektörüne de resmen bomba düştü. Paralel yapıya hizmet eden, cemaat sermayesiyle kurulan 15 üniversite kapatıldı. İşte KKTC üniversiteleri için bu süreç kritik önem taşıyor. Çünkü o üniversitelerin öğrencileri için KKTC bir b planı olabilir. Ya da Türkiye’de yaşanan gergin süreçten rahatsız olan veliler ve adaylar, güvenli bölge olarak KKTC üniversitelerini tercih edebilir. Üniversiteler bu alanda ciddi atılımlar içinde.
TÜRKİYE;
DÜNYA;
Kanlı Darbe Girişimi Yıllardır Türkiye Cumhuriyeti için tehdit olduğu konuşuluyordu, uyarılıyordu, sonunda korkulanı yapmak için adım attı. Fethullahçı Terör Örgütü yandaşı bir grup asker, Türkiye’de darbe girişiminde bulundu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a suikast planlayan, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni bombalayan hainlere ilk tepkiyi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısıyla sokaklara çıkan milyonlar, darbecileri püskürttü. O anlar tarihe geçti..
OHAL Ekonomisi Darbe girişiminin hemen ardından köklü bir temizlik operasyonu başladı. Devlete sızan, her kademede makam sahibi olan paralel yapıya karşı tasfiyeler sürüyor. Şu ana kadar binlerce kişi açığa alındı, yüzlerce kişi tutuklandı. Olağanüstü hal ilanıyla da mücadele süreci daha da hızlandı. Bu dönemde ekonomi büyük önem taşıyor. Dövizdeki sert yükseliş, borsadaki rekor kaybı korkuttu. Ama yöneticilerin acil tedbir çağrıları ve hamleleri yerinde müdahale oldu.
İş dünyasında FETÖ alarmı Sadece kamuda değil, özel sektörde de FETÖ her yerde. İnşaat, mobilya, finans, otomotiv, sağlık, eğitim derken cemaat sermayesiyle kurulan, hızla büyüyen şirketler bir bir ortaya çıkıyor. Onlara ya kayyum atanıyor, ya da kapatılıyor. Özellikle eğitim sektörü bu konuda sert kararlara şahit oldu bu süreçte. 15 üniversitenin de içinde olduğu, onlarca eğitim kurumunun kapısına kilit vuruldu. FETÖ’ye hizmet eden bu kurumların, yakın bir zamanda satışa çıkması planlanıyor..
Terör Maalesef dünyanın gündeminde yine terör var. Hemen her ay dünyanın bir, hatta birkaç noktasında kanlı eller ortaya çıkıyor, can alıyor. Bu kez hedef Fransa ve Almanya’ydı. İki ülkede de kanlı saldırılar düzenlendi. Terör korkusuyla yaşayan Avrupa, Brexit sürecini bile doğru düzgün tartışamadı. Şu sıralar birinci öncelikleri güvenlik.. Brexit ve mülteci krizi ikinci, hatta üçüncü plana atılmış durumda.
11
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
BEKLENTİ:
Ekonomi dünyası da bu gelişmeleri yakından izliyor. Güçlü bir duruş ve yeni yatırımlar mesajı veren Türkiye Cumhuriyeti, KKTC ile de işbirliği içinde olacak bu süreçte. İki ülkede de yatırım ve yatırımcılar için acil durum paketleri gündemde. Detaylar yakında kamuoyu ile paylaşılacak..
endeks
Beklenti net, puslu havanın bir an önce ortadan kaybolması. Darbe girişimi ile ülkeye zor günler yaşatan FETÖ operasyonları sürüyor. Hatta örgütün elebaşı Fethullah Gülen’in iadesi konusunda Ağustos ayında ABD’den net bir yanıt geleceği tahmin ediliyor.
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
ASBANK’TAN 13’ÜNCÜ MAAŞ KREDİSİ İKTİSATBANK FACEBOOK’TA DA ONAYLI
Türkiye-KKTC hattında bir türlü imzalanamayan mali protokol sebebiyle 13’üncü maaşlar çok gecikti, ödeneli daha birkaç ay oldu ama yenisi için hazırlık başladı. Bankalar 2016 sonunda ödenecek 13’üncü maaşlar öncesi kredi kampanyalarını müşterileriyle buluşturuyor.
12
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Kıbrıs Türk bankacılık sektörünün güçlü ve yenilikçi bankası İktisatbank, sosyal medyada da atakta. Banka KKTC’de faaliyet gösteren ve Facebook tarafından tanınan ilk finans kurumu oldu. Dünyanın en popüler sosyal medya ağı olan Facebook, ülkenin içinde bulunduğu siyasi konjektür gereği KKTC’den yapılan başvuruları bekletirken, KKTC’de finans sektöründe ilk kez İktisatbank’a doğrulanmış sayfa sembolü verdi.
haberler
Şahıs isimleri ve/veya kurumların facebook sayfaları yanında yer alan mavi renkte bir işaret ile tanımlanan Facebook doğrulanmış sayfa sembolü, ilgili sayfayı takip edenler açısından güven artırıcı bir öneme sahip olmakla birlikte, kurumların ciddiyetinin ve profesyonel sosyal medya yönetiminin bir göstergesi olarak kabul ediliyor.
Bu yıl bu kredinin öncüsü Asbank.. 30’uncu yılını da kutlayan banka, şimdiden kamu çalışanlarına 13’üncü maaş kredisi veriyor. Ayrıca Asbank, müşterilerine ‘hızlı onay ve sürpriz masraf yok’ diyor..
NEAR EAST BANK’TA KARİYER FIRSATI Hızla gelişen, hizmet ağını ülkenin dört bir yanına ulaştıran Near East Bank, profesyonel kariyer planlaması yapanlara da gelecek fırsatı sunuyor. Günden güne büyümesini sürdüren banka, yeni takım arkadaşları arayışında. Bu kez açılan münhal yazılım asistanlığı üzerine. Teknolojiye hakimseniz ve bankacılık sektöründe bir kariyer hedefliyorsanız, fırsat için artık son günler. İlgilenenler için başvuru adresi; cv@yakindogubank. com ya da bir fotoğrafla birlikte Near East Bank insan kaynakları birimine müracaat gerekiyor.
13
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
DOMINO’S PİZZA GİRNE’YE RESMİ AÇILIŞ EĞİTİM SEKTÖRÜNE DEV YATIRIM: KSTU
Kıbrıs eğitim sektörü yeni ve iddialı bir yatırımla tanışıyor. KKTC’nin portakal kokulu şehri Güzelyurt’ta tamamlanan Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi, akademik içeriği ve fiziki altyapısıyla dikkat çekiyor.
14
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
5 fakülte, 6 sağlık yüksekokulu, 2 meslek yüksekokulu, 3 hazırlık okulu ve 3 enstitü ile bu yıl eğitim öğretime başlayacak olan üniversite, tamamı öğrencilerin kullanımına sunulan 15 ayrı laboratuvarla da öne çıkıyor. Yüzde 75’e varan burs fırsatları, toplumla iç içe projeleri ve Güzelyurt ekonomisine sağladığı katkı da önem taşıyan başlıklar arasında.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin pizza lezzeti Domino’s, Girne’de de törenle hizmete girdi. Bir aylık “soft opening” sürecinin ardından Domino’s Pizza Girne mağazasının resmi açılış etkinliği, Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, davetliler, çözüm ortakları ve basın mensuplarının katılımıyla gerçekleştirildi. Açılışta konuşan Kaner Şirketler Grubu Direktörü Güliz Kaner; Dünyanın en büyük evlere servis pizza zinciri olan Domino’s Pizza’nın Kuzey Kıbrıs’taki üçüncü mağazasını Girne halkı ile buluşturmanın mutluluk ve gururunu yaşadıklarını ifade etti, servis sektöründe yaşanan zorlukların da ivedilikle aşılması yönünde temennilerine vurguladı. Konuşmaların ardından Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, Kaner Şirketler Grubu Direktörü Güliz Kaner ve Domino’s Pizza Yöneticisi Eda Akdeniz tarafından kurdele kesilerek yeni mağazanın açılışı gerçekleştirildi.
BOSPHORE’DAN THY ANLAŞMASI KKTC’den uçuşları konfora çevirdi, Ercan Havalimanı’na apayrı bir hava kattı. Yaklaşık bir yıl önce hizmete giren Bosphore Lounge, dikkat çeken anlaşmalara devam ediyor.
“Kıbrıs’ta eğitim sağlığına kavuşuyor” sloganıyla sosyal medyada da büyük ses getiren KSTU için Ağustos ayında görkemli bir açılış töreni planlanıyor.
Firma bu kez Türkiye, hatta dünyanın havayolu devleri
haberler
arasında gösterilen THY ile anlaştı. Türk Hava Yolları ile uçan business class yolcuları ve THY’nin Elite ve Elite Plus üyeleri için Bosphore Lounge kapıları çok özel kullanım ayrıcalıklarıyla açılıyor. “Havalimanında ayrıcalıkların kartı” olarak yolcularla tanışan Bosphore Card’ta da avantajlar sürüyor. Müşterisine hızlı geçiş ve lounge hizmeti sunan kart ile free shop ve kartın diğer çözüm ortaklarında yapacağınız tüm alışverişlerde özel indirimler var.
15
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
İZ BIRAKAN ORGANİZASYONLARIN BAŞLADIĞI YER
16
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Akdeniz’in cennet adası Kıbrıs’ta, 277.000 metrekare alan üzerine kurulan ve herkese dilediği hikâyeyi yaşatan Elexus; eşsiz barları, sınırsız eğlence olanakları, her yaş için sunduğu sayısız aktiviteleri, farklı konseptlerdeki dünya mutfaklarını sunduğu restoranları, bölgenin en büyük aquaparkı ve havuzları, etkileyici spası, zengin gündüz ve gece aktiviteleri, eğlence merkezleri ve saymakla bitmeyen birçok ayrıcalığı ile konuklarına bitmesini hiç istemeyecekleri bir masalı yaşatıyor.
advertorial
Tüm bu ayrıcalıkların yanı sıra Elexus Otel, iş dünyasının vazgeçilmez organizasyonlarını da unutmuyor. Elexus, sadece tatilini değil önemli kurumsal etkinliklerini de şık ve özenli bir hizmet ile hayata geçirmek isteyenlerin en ideal adresi. Modern tasarımı ve son teknoloji çözümleri bir araya getiren otel; 5000 metrekare net kullanım alanına sahip Elexus Kongre Merkezi, 800 metrekare büyüklüğündeki fuaye alanı ve 1 adet büyük, 8 adet work shop olmak üzere toplam 9 adet toplantı salonu ile en seçkin buluşmaların yeni ev sahibi.
Convention Center Devleşiyor 5.000 metrekare gibi büyük bir alanda hatırı sayılır organizasyonlara ve toplantılara ev sahipliği yapan Elexus Convention Center, yaz
sezonunda aldığı karar ile büyümeye gidiyor. Kıbrıs’a kazandırılmış en büyük convention center ile aslında iş dünyasının adaya olan ilgisini öngören Elexus Otel, daha birinci yılını doldurmadan yepyeni bir projeyle aynı anda daha fazla organizasyon yapmayı hedefleyerek 1.500 metrekare daha büyüyerek devleşiyor. Kongre merkezinin büyümesi ile Kıbrıs’ın tatil merkezi olmasının dışında kongre turizmini de canlandıracağını gözler önüne seren Elexus Otel, ileriki dönemde planladığı uluslararası organizasyonlar, fuarlar ve daha geniş kitlelere hitabeden organizasyonlar ile Kıbrıs ekonomisine de katkı sağlayacağını göstermiş oldu.
Elexus Convention Center Elexus (1,2,3) Kongre merkezinin giriş katında, 2465 m² büyüklüğünde ana salon yer alıyor. İsteğe göre 3’e bölünerek 800 m²’lik 3 salon oluşturulabilme özelliği mevcut. Ayasofya . . . . . . 101 m² (Giriş Kat) İskenderiye . . . . 75 m² (Giriş Kat) Petra . . . . . . . . . 75 m² (Giriş Kat) Halikarnas . . . . . 156 m² (Giriş Kat) Keops . . . . . . . . 101 m² (2. Kat) Babil . . . . . . . . . 78 m² (2. Kat) Zeus . . . . . . . . . 75 m² (2. Kat) Tac Mahal . . . . . 156 m² (2. Kat) Fuaye . . . . . . . . 860 m² (2. Kat)
e ğ l e n c e n i n
b a ş l a d ı ğ ı
y e r . . .
17
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
CAPITAL INSURANCE’DA YOĞUN EĞİTİM PROGRAMI
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
ACAPULCO’DA AQUAPARK HEYECANI Acapulco Resort Convention SPA & Casino Hotel, büyümeye devam ediyor. KKTC’nin en büyük aquaparkı hizmete girdi. 24 bantlı aqua projesi, hafta içi tatilcilerin, hafta sonu ise KKTC halkının büyük ilgisini görüyor.
Sigortacılık sektörü de hızlı bir gelişim içinde. Capital İnsurance bu değişimi yakından takip ediyor. Sigorta şirketi, Capital Bank şube müdürleri, personeli ve acenteleri için yoğun bir eğitim programı hazırladı.
18
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Golden Tulip Hotel’de gerçekleşen toplantının teması; ‘Sigorta Branşları ve Uygulamaları Eğitimi’ olarak belirlendi. Capital Insurance Genel Müdürü Ahmet Eraslan, bu eğitimi düzenlemelerinin iki ana amacı olduğunu belirtti. 1. Müşteri memnuniyetinin arttırılması 2. Şirkete olan güvenin arttırılması..
haberler
Araç sigortaları, acil sağlık sigortası, mesleki sorumluluk sigortası, seyahat sigortası gibi toplumu yakından ilgilendiren tam 20 başlıkta eğitim başarıyla tamamlandı..
Tesiste güvenlik de en ince ayrıntısına kadar düşünülmüş. O yüzden yaş gruplarına göre ayrılıyor bantlar. 2-6, 6-12 ve 12 yaş ve üzeri diye gruplandırılıyor. Cazip fiyatlarıyla halkı tatile davet eden otel yönetimi, 12 yaşa kadar olan çocuklara ücret almıyor.. Ağustos ayında otelin konaklama fiyatı ise kişi başı 245 TL’den başlıyor.
ONLİNE REZERVASYON İNDİRİMİ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde araç kiralama sektörünün lideri Sun Rent A Car, dikkat çeken bir kampanya başlattı. Firma online rezervasyon yapan müşterilerine anında yüzde 15 indirim uyguluyor. Dijital ortamın kullanımını artırmak amacıyla atılan bu adım, kısa sürede hızlı dönüşler almaya başladı. KKTC’nin en geniş araç filosuna sahip Sun Rent A Car’dan araç kiralamak isteyenlerin tek yapması gereken; www.sunrentacar.com adresine girip, üç adımda online araç rezervasyon işlemini tamamlamak. Bu şekilde kiralama yapan, yüzde 15 daha ucuza hizmet alıyor.
19
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
KİŞİ BAŞI MİLLİ GELİR 13 BİN 721 DOLAR
20
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisinin sıkıntılarından biri veri eksikliği. O yüzden açıklanan bir rakam olunca, hemen sizlerle paylaşmak, kayıtlara geçmek istiyoruz. Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) 2015 yılında yüzde 4 büyüdüğünü ve cari fiyatlarla 10 milyar 222 milyon 456 bin 40 TL olduğunu bildirdi. DPÖ, KKTC’de kişi başına düşen Gayri Safi Milli Hasıla’nın ise 13 bin 721 Amerikan Doları olduğunu paylaştı. DPÖ, “Bir yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal ifadesi” olarak tanımlanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın 2015 yılında bir önceki yıla göre sabit fiyatlarla reel olarak yüzde 4’lük bir artış gösterdiğini kaydetti. Açıklamaya göre, GSYH, cari fiyatlarla yüzde 15,4’lük artışla 8,858,586,587.6 TL’den 10,222,456,040.2 TL’ye ulaştı.
haberler
2015 yılında bir önceki yıla göre cari fiyatlarla TL bazında %15,5 oranında artan Gayri Safi Milli Hasıla’nın, TL’nin Amerikan Doları karşısında yaklaşık %25 değer kaybetmesinden dolayı %7,1 oranında azalarak 4,031.9 milyon dolardan 3,744.9 milyon dolara düştüğü belirtilen açıklamada, böylelikle kişi başına GSMH’nin 2015 yılında 2014’e göre %9.2 azalarak 15 bin 109 dolardan 13 bin 721 dolara gerilediği belirtildi. Açıklamada, sektörler itibarıyla reel gelişmeler incelendiğinde ortaya şu sonuçların çıktığı vurgulandı: “2015 yılında sektörel bazda sabit fiyatlarla en yüksek büyüme hızı yüzde 19.5 ile Sanayi sektöründe kaydedildi. Bunu yüzde 14,5 ile Tarım, yüzde 9.5 ile de Serbest Meslek ve Hizmetler sektörleri takip etti. 2015 yılında ithalat vergilerinde yüzde 9.6’lık daralma gerçekleşmiştir. İthalat rakamlarındaki düşüşe paralel olarak Toptan-Perakende Ticaret
sektöründe de %2.2 daralma gerçekleşmiştir. 2015 yılında sektörlerin GSYH içerisindeki payları incelendiğinde; Tarım %9.0, sanayi %10.7, inşaat %9.1, ticaretturizm %20.0, ulaştırma-haberleşme %7.6, mali müesseseler %4.0, konut sahipliği %5.1, serbest meslek ve hizmetler %12.1, kamu hizmetleri %11.5, ithalat vergileri %10.7 olarak gerçekleşmiştir.” DPÖ, 2015 yılındaki reel büyüme ve kişi başına düşen GSMH rakamlarını kıyaslamalı olarak da şöyle ise şöyle sıraladı: GSYH Reel Büyüme (%) KİŞİ BAŞINA GSMH (US$) KKTC 4.0 13,721 GÜNEY KIBRIS 1.6 25,930 YUNANİSTAN -0.2 20,290 TÜRKİYE 4.0 9,950 AB ORTALAMASI 1.9 34,435 BİRLEŞİK KRALLIK 2.3 43,340 ABD 2.4 54,960 ÇİN 6.9 7,820.” Sektörel Katma Değerlerin Reel Büyüme Hızları ise şöyle özetlendi: Tarım 14,5; Bitkisel 30,3; Hayvancılık 2,4; Ormancılık 53,4; Balıkcılık -5,3; Sanayi 19,5; Taşocakçılığı 14,2; İmalat Sanayi 23,9; ElektrikSu 5,7; İnşaat 6,5; Ticaret-Turizm -0,8; Toptan ve Perakende Ticaret -2,2; Otelcilik ve Lokantacılık 4,2; Ulaştırma-Haberleşme 5,7; Mali Müesseseler 1,7; Konut Sahipliği 3,0; Serbest Meslek ve Hizmetler 9,5; Serbest Meslekler 6,8; Üniversiteler 11,0; Kamu Hizmetleri 0,1; İthalat Vergileri -9,6; GSYH 4,0. Açıklamada, 2016-2018 yıllarını kapsayan “Orta Vadeli Programa” göre KKTC’de reel büyümenin 2016 ve 2017’de yüzde 5, 2018 yılında ise yüzde 5,5 düzeyinde olmasının hedeflendiği de eklendi.
21
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
22
Ekonomi Kıbrıs
Prestige
röportaj
Agustos 2016
“YATIRIM İÇİN SIRA LEFKOŞA VE GİRNE’DE”
KORAL BOZKURT NORTHERNLAND CONSTURCTION DİREKTÖRÜ
KKTC ekonomisi için yeni yatırımlar geliyor. Gazimağusa’da inşaat sektörüne kaliteli yapılar kazandıran Northernland, rotasını Lefkoşa ve Girne’ye çevirdi. Hem konut, hem de otel projesi kapıda.. Aynı grup bünyesinde hizmet veren Cyprus Ways araç kiralama firması ise sektöründe öncü olma hedefiyle hızla büyüyor.
Kıbrıs’ta belirsizlikle dolu müzakere süreci, Türkiye’de ise Fethullahçı Terör Örgütü’nün darbe girişimi.. Aslında uzunca bir süredir puslu günlerden geçiyoruz. Tabi bu durum direkt ekonomiyi etkiliyor. İş dünyasının büyük bir kısmı olan biteni endişeyle izliyor, yatırım planlarını erteliyor. Ama ‘her şeye rağmen, yatırıma devam’ diyenler de var. Onlardan biri de iş adamı Koral Bozkurt. 2016’yı yatırım yılı ilan etmişti Bozkurt, o yolda da devam ediyor. Mağusa’da aktif olan inşaat firması Northernland Construction
yeni projelere imza atıyor. Yine aynı grup bünyesinde hizmet veren Cyprus Ways araç kiralama şirketi de hızla ada geneline yayılıyor. Sektörün öncüsü olma hedefiyle ilerliyor. O kadar çok olumsuzluğun gündeme geldiği bir dönemde, hadi gelin keyifle yatırım konuşalım. Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de konuğumuz, Koral Bozkurt.
KRİZİ FIRSATA ÇEVİREN BİR İŞ İNSANI Sondan başlayalım bu kez. Yani araç kiralama sektöründe hızla büyüyen ve hızla hizmet ağını genişleten Cyprus Ways’den.. Son dönemde piyasa oldukça karışık, zor bir dönemden geçiyoruz. Ama siz yatırımlara ve açılışlara ara vermediniz ve Cyprus Ways’i daha da büyütmeye devam ediyorsunuz. Nedir son durum? Biz aslında son dönemde yaşanan üzücü olaylar olmadan önce yatırım yaptık Cyprus Ways’e. Yine karışık bir dönemdi ama tabi bu kadar değildi. Zaten ben ticari hayatımda edindiğim bir tecrübedir bu, kötü dönemler daha fazla fırsatların olduğu dönemlerdir. Bu prensiple hareket ederim. Piyasanın durumu tabi ki bizi de etkiler. Ama bu dönemlerde yatırım yapmanın da bir sakıncası
yok, eğer çok kaybedecek ve kritik bir noktada değilseniz.
ARAÇ KİRALAMA SEKTÖRÜNDE KURUMSAL BİR MARKA: CYPRUS WAYS İnşaat sektöründe başarılı, hatta bölgenize öncülük yapan şirketlerden birisiniz. Araç kiralama işine nasıl girdiniz? Cyprus Ways’i kurmaya nasıl karar verdiniz? Cyprus Ways’i kurmak, emlak ticareti ile beraber bir araç kiralama şirketini satın alarak başladı. Yani emlak ticareti ile Cyprus Ways’i kurmaya karar verdik. İlk başlarda baktığımızda karlı bir işletme olarak düşünmedik. Hatta satmak istedik, birkaç kişiyle görüştük ama satamadık. Elimizde kaldığı için bu şirket, baktık bu işi nasıl
23
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
24
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
daha fizibıl hale getirebiliriz diye düşündük. Sonra büyütmeye karar verdik. Önce servis ağını kurduk. Araç filosunu büyüttük. Daha karlı bir hale getirmeye çalışıyoruz. Filoda kaç araç var şu an? 150 aracımız var. 50 tanesi lüks segmentte bu araçların. Önce Mağusa’dan başlayıp, sonra Lefkoşa ve Girne olarak hizmet ağınızı genişlettiniz. Evet. Bu yıl Lefkoşa ve Girne olarak iki yeni şube açtık. Tabi ki dediğim gibi her şeyden önce servis ağını kurduk. Servis ağı ciddi anlamda rayına oturttuktan sonra buna karar verdik zaten. Yoksa Lefkoşa ve Girne şubesini açmaya geçen yıl karar verdik. Kendi garajımızı ve yedek parçalarımızı oluşturduk bu zamanda.
Çünkü kiralık araçlarda en fazla gider yedek parçalarda oluyor. Biz onu daha fizibıl hale getirdikten sonra dönüp şubeleşmeye başladık. Şu anda ciro arttırmaya ve filomuzu büyütmeye çalışıyoruz. Araçlarınızın bakım-onarımını da kendi bünyenizde çözüyorsunuz o zaman.. Evet, aynen öyle. Bahsettiğimiz gibi bu ciddi bir gider ve biz bu kalemi kendi içimizde çözmeye gayret gösteriyoruz. Sadece dışarıya kaporta işlerini veriyoruz. Eğer bu işi yapıyorsanız, kazalara karşı bağışıklığınız artıyor. Sonuçta bu işin bir parçası, araçların bozulması ve kaza yapması. Sonuçta bu yaşananlar, bize daha kaliteli müşteri bulmamızı sağlıyor.
Gerçekten kaliteli müşteri seçmek gibi bir imkan var mı? Kolay değil ama var tabi. Sonuçta sınıflandırma yapıyoruz. Şu anda kullandığımız ağımızda kara listemiz var. Daha önceden sorunlu olan müşterilerimize sistem araç kiralamıyor zaten. Onları ayırıyoruz, aslında böylelikle müşteri de seçebiliyoruz. Cyprus Ways’in hedef kitlesi kimler? Birinci olarak turistler, ikinci olarak şirketler, üçüncü olarak da öğrenciler. Çoğunlukta kim var şu sıralar? Şu an bizim Girne’ye gelmemizdeki sebep turist sayımızı çoğaltmaya çalışmamızdandır. Çünkü Gazimağusa’nın turizm olarak çok daha potansiyeli düşük. Takdir edersiniz ki Gazimağusa’da şu anda iki tane büyük otelimiz var. Girne’de çok daha fazla. O yüzden turist müşterimizin yüzdeliğini çoğaltmak için Girne’ye geldik.
“KİRALIK ARAÇLAR İÇİN İKİ AYRI PLAKA DAHA FAYDALI OLABİLİR” Son dönemde kiralık araçların plakaları değişti. Artık kırmızı değil, beyaz ve Z harfi
plakanın sonunda. Siz bunun hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu amaca hizmet eden bir değişiklik mi?
25
Ekonomi Kıbrıs
Bazı işletmeler açısından baktığınızda şirket için araç kiraladığınızda kırmızı plaka ile geziyorsunuz. Türkiye’de sistem böyle değil. Bütün plakalar aynı. Sonuçta aslında iki hak tanınsa daha iyi olabilir. Yıllık şirket kiralamalarında normal plaka, gelen turiste kiralandığında kırmızı plaka olsa daha iyi olabilir. Bu amaca daha çok hizmet ederdi. Kırmızı plakanın da amacı şu neticede; insanlar kırmızı plaka gördüğünde turist olduğunu anlayıp daha dikkatli hareket ediyorlar. Daha yardımcı olabiliyorlar kırmızı plakaya. Şimdi plakanın sonuna z harfi getirilerek aslında algı biraz düştü. Ben tam olarak neden yapıldığını bilmiyorum bu değişikliğin ama filo kiralamalar için yapıldıysa iki plaka yapılsa kırmızı ve normal plaka olarak daha faydalı olabilir. Mesela banka müdürü adam kırmızı plaka sürmek istemiyor ama kiralayan bankalar var mı var. Yani o adamın kırmızı plaka sürmek istememesi de gayet normal. Tabi bizde Türkiye’deki ve dünyadaki gelişmeleri yakalamak için biraz daha zaman gerekiyor.
Prestige Agustos 2016
GAZİMAĞUSA’NIN TEK RESIDENCE PROJESİ: VIAPARK
26
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
“GİRNE’DE OTEL YAPMAYI DÜŞÜNÜYORUZ”
Gelin biraz da inşaat konuşalım. Northernland ile son dönemde ciddi bir ataktasınız. Viapark ve Uptown projeleriyle özellikle.. Çok sıkı bir çalışma var inşaat alanında da. Nasıl gidiyor projeler?
İş dünyasının vites küçülttüğü, hatta frene bastığı bir dönemde siz yatırımlara hız verdiniz. Peki yeni yol haritasında neler var? Gelecek planları arasında yeni projeler yer alıyor mu?
Biz Viapark Residence ile yaşam standardını yükseltmeyi hedefledik. Şehir ve denizin iç içe olduğu bir proje. Ayrıca Gazimağusa’nın da tek residence projesi. İnsanların içlerinde sosyal olarak imkanı bulabilecekleri, örneğin spor salonu, yarı olimpik yüzme havuzu, çocuklar için oyun salonları gibi imkanları olan bir proje. Ayrıca kat hizmeti ve resepsiyon hizmeti de verilecek. Lüks bir otel konforunda bir proje olacak. Aynı zamanda yatırım olarak çok güzel bir proje olmasını planladık. Viapark’ı önümüzdeki sene teslim edeceğiz. 2017 yılının Eylül ayı gibi diyebiliriz.
Düşünüyoruz tabi ki, şu anda baktığımız araziler var. Bunun yanı sıra Girne’de deniz kenarında otel yapmak planlarımız arasında. 2-3 seneye kadar olan planlarımız içinde hatta. Yer bulduğumuz zaman işe koyulacağız.
Uptown’un da bir sonraki sene teslimatını gerçekleştireceğiz. Yani 2018 Eylül gibi de Uptown projesinin teslimatını yapacağız. Bu projemizi de hayatı merkezde yaşayanlar için tasarladık. Üniversiteye ve alışveriş merkezlerine yürüyüş mesafesinde bir lokasyona sahip, ki bu çok büyük bir avantaj. Geleceğe yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için de çok cazip bir fırsat.
Otel dikkat çeken bir proje. Peki ya inşaat konusunda Girne ve Lefkoşa için bir düşünce var mı? Hangi bölge olursa olsun, bizim için karlı olabilecek her projeye varız. Biz bunca zaman Mağusa’da kaldık, bundan sonra Lefkoşa’ya da, Girne’ye de girme zamanı geldi diye düşünüyorum. Tabi bu demek değil ki hemen proje yapalım. Bizim için önemli olan fizibıl olması. Neden olmasın? Başta da dediğimiz gibi, Northernland ve Cyprus Ways için 2016 yatırım yılıydı, o doğrultuda da ilerliyorlar. Koral Bozkurt yakın zamanda yeni projelerle, özellikle de Girne’ye sürprizler yapmaya hazırlanıyor. Detayları Ekonomi Kıbrıs Prestige ve Kıbrıs Emlak Merkezi’nden takip edebilirsiniz…
27
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ESRA ERCANTAN
28
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
TOYOTA KKTC DİSTRİBÜTÖRÜ TANSU ERCANTAN GENEL MÜDÜRÜ
YENI HILUX KKTC İÇİN GÜN SAYIYOR
röportaj
Arazide tam bir canavar, şehirde asil duruşu var. Özellikle de yenilenen tasarımıyla, sektöründe yeniden ezber bozmaya hazırlanıyor. Toyota’nın efsane modeli Hilux; teknolojik özellikleri, sofistike tasarımı ve yüksek offroad yetenekleriyle SUV tarzı mükemmel bir sürüş konforu yaşatmaya geliyor. Avrupa’da da en çok satan pick-up modeli olarak liderliğini koruyan Yeni Hilux modelini inceliyoruz. Otomotiv sektörü hızlı bir değişim sürecinde. Kızışan rekabetle birlikte, şirketler yeniliklere daha ağırlık veriyor son yıllarda. Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de sık sık işliyoruz bu başlığı. BMW, Mercedes, Land Rover ve Jaguar’dan sonra atılım sırası Toyota’da. Sektörün efsane markaları arasında sayılan Toyota, bu kez efsane modeli Hilux ile KKTC’ye giriyor. Tasarımıyla arazi araçlarına ilham veren, gücü ve dayanıklılığıyla her zaman öne çıkan Hilux, bu kez konfor ve üst segment özellikleriyle daha da tercih
sebebi. Zaten artık ismi de Yeni Hilux. Yeni Hilux modelini ve detaylarını Toyota Kuzey Kıbrıs Distribütörü Tansu Ercantan’ın Genel Müdürü Esra Ercantan Yetkili ile konuştuk. Aslında bu yıl Ercantan işletmeleri için de özel bir yıl. Çünkü 20’inci yaşlarını kutlayacaklar. KKTC ekonomisi için uzun soluklu bu yolculuk için tebrik ediyoruz. İsterseniz gelin, önce şirketin kuruluş yıllarına uzanalım.
TOYOTA’NIN KKTC’YE GELİŞ YILI 1996 Ercantan nasıl kuruldu, nasıl bugünlere geldi, ne zaman Toyota bayisi oldu?
HİBRİT TEKNOLOJİSİ İLE TANIŞTINIZ MI?
İlk başta dedemiz Hüseyin Ercantan tarafından kuruldu. Daha sonra iki kardeş olarak babam ve ikiz kardeşi bu şirketi yürütmeye devam ettiler. İlk önce tekstille başladı. Kumaş ve halı, lastik işi, çimento derken 1996 yılında Sabancı’nın Toyota imalatına başlaması ile birlikte, aynı yıl Toyota bayisini açtı babalarımız.
Daha az yakıyor dediniz.. Nasıl bir yakıt tasarrufu var Toyota araçlarda?
1996 yılından beri, bu sene 20’nci senemiz doluyor, devamlı gelişen bir sürecimiz var. İlk başta Türkiye’de üretilen araçlar getirildi. Bunlar sol direksiyonlulardı. Daha sonra Türkiye’ye değişik modellerin girmesiyle birlikte bize de bunların sağ direksiyonları gelmeye başladı.
Bizde hibrit araçlara pek bir tercih yok, ben bunu vergi düzenlemesi olmamasından dolayı olduğunu düşünüyorum. Şu anda bizde hibrit araç almanın müşteriye hiçbir avantajı yok.
Şimdi sattığımız araçlar Avrupa spektli araçlar. En büyük farkımız bizim, Toyota olarak baktığında Avrupa spektli araç satıyor olmamız. Adamızda sıfır aracın yanı sıra ikinci el Japonya’dan gelen araçların olmasından dolayı bu gerçekten önemli bir fark. Bu araçlar çok daha güvenli, çok daha teknolojik, hem de daha az karbondioksit salınımı yapıyor. Daha az yakan ve daha çevreci araçlar bizim sattığımız araçlar.
Aslında az yakıt konusunda hibrit araçlarımız var. Avrupa’da vergi avantajı çok yüksek bu araçların. Henüz KKTC’de de, Türkiye’de de bu uygulamaya başlanmadı.
Bir de hibriti yanlış biliyoruz. Bizim burada özellikle akşam eve gidince elektriğe takacağım diye biliniyor. Halbuki hibritin tam işleyişi bu değil. Aslında akünün çalışmasıyla kendinin oluşturduğu enerjiyle birlikte arabanın gidişatı. Tabi ki benzin de kullanıyor. Benim şu anda kullandığım araç hibrit. Kullanırken çok keyif alıyorum. Ekranda charge yazıyor, eco yazıyor, benim chargeda kullanmak çok hoşuma gidiyor. Tabi bu modda 60 Ekonomi Kıbrıs km hızla gitmek zorundasın. Daha da hızlanırsan Prestige Agustos 2016 ekonomik sınıfına giriyor. Diyelim ki dağa
29
30
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
tırmanacağız, o zaman ekonomik mod yetmiyor, o zaman benzine geçiyoruz, yani power moduna. İnsanlar aslında ekonomik araba isterler. Kapıdan içeriye ilk girdiklerinde bunu söylerler genelde. Halbuki baştan bir hatamız var, hiçbir otomatik araba ekonomik değil. İlle ekonomik diyorsan ya manuel vites alacaksın, kendin benzin tüketimi ayarlarsın ya da hibrit. Hibritte bir şey daha var. Satış fiyatı diğer araçlara göre daha yüksek. Hükümet eğer diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi hibrite bir avantaj getirse daha da rağbet görebilir. Neticede karbondioksit salınımı yok. İngiltere’ye bakarsak eğer orada road-tax, bizdeki seyrüsefer, orada karbondioksit salınımına göre belirlenir ki hibrit araçlardan bu ödeme alınmaz. Bizde de kiloya bağlı olarak ödüyorsunuz seyrüseferi. Bu demek değil ki biz hibrit araç satmıyoruz.
Yaris modellerimizden sattık, hem de alan müşterilerimiz de çok memnun. Hatta RAV 4’ün de hibriti var. Ama biz onun hibritini getirme cesareti gösteremedik. O zaman üretilen her aracın hibriti var mı? Var aslında. Şu an sadece Corolla’nın hibriti yok. Onun dışında Yaris, Auris, Rav 4’ün hibritleri var. Daha da hibrit araç üretimeye devam ediliyor. Zaten bu teknoloji Toyota’nın yarattığı bir teknoloji. Şu an bütün markalar bu hibritin peşinde koşuyorlar. Alman otomotiv devleri bile hibrit konusunda nasıl bu kadar başarılı olunduğuna dair bilgilere erişmeye çalışıyorlar.
“YENİ TOYOTA MODELLERİ İLE İDİDALIYIZ” Biraz da piyasayı yorumlayın bizim için. Son
Toyota Hilux araçlar. Uzun süredir piyasada biz de bekliyoruz bu aracı. Gelişi biraz uzun sürdü.. Geçen sene bu zamanlarda Türkiye’de lansmanı yapıldı bu aracın. Biz de gittik. Aracı da kullandık. Müşterilerin hepsi tabi reklamları görmeye başladığında başladı aramaya. Şöyle bir durum var, araç sol direksiyon olarak üretildi önce. Sağ direksiyon üretime 2016 Mayıs ayında başladı. E tabi Mayıs ayında üretime başlanan bir araç bizim elimize ancak Eylül gibi gelecek.
TOYOTA EFSANESİ YENİLENEREK GERİ DÖNÜYOR Siz aracı kullandınız, aracın özellikleri neler? Hem diğer araçlara göre, hem de bir Toyota kullanıcısı olarak Toyota’nın diğer modellerine göre hangi farkları sayarsınız? Aslında Hilux ile yeni Hilux’ı değerlendirirsek, bir kere önceki Hilux daha çok arazi aracıydı. Sadece iş için kullanılan bir havası vardı. Arkasına yük atıp gidelim, işimizi yapalım gibi bir mantığı vardı. Ama şimdi üretilen Hilux inanılmaz farklı. Hem iş için, hem zevk için kullanılabilecek bir araç oldu. İçi tamamen yenilendi, tamamen salon araba havasına girdi. Öndeki konsol, dokunmatik ekran, koltukları derken ciddi bir değişim oldu. Hem iş için, hem de ailemle gece gezmesinde de kullanabilirim mantığı geldi yeni haliyle.
“BAYANLAR PICK-UP KULLANMAYI ÇOK SEVİYOR” dönem araç satışları ne durumda? İlk yarı dönemi, Mayıs ayına kadar olan dönemi çok güzel geçirdik. Hedeflerimiz tuttu, adet bazında çok iyiydi satışlar. Mayıs ayında bir duraksama yaşadık. Haziran’da belki de bayram öncesi etkisiyle inanılmaz düşüş oldu. Tabi buna Brexit etkisi de sebep olabilir. Bir sürü etkiler var son zamanda. Belki insanlar ne olacağını görmek istedi. Düşüş derken beklentimizi satamadık demek daha doğru olur. Yılın ikinci yarısından itibaren de yeni modellerimizle birlikte canlanacağını planlıyoruz. Aurisi’imiz yeni geldi. Yaris’ler, Corolla’lar, RAV 4’ler yenilendi. Daha çok minör change dediğimiz değişiklikler oldu, iç dizayn gibi küçük değişiklikler oldu. Asıl beklentimiz ise Eylül ayında gelecek olan
Aslında bir diğer beklenti de Hilux ile ilgili, bayanlara yönelik bir pick-up arabanın yapılmasıydı. Çünkü bayanlar aslında pick-up araba kullanmayı çok seviyorlar. Diğer araçlardaki güçlü oluşu ancak feminen olmayışı, bayanları bu araçlardan uzaklaştırıyordu. Bayanların da tercih edebileceği gibi mavi, kırmızı, turuncu renkleri de üretildi bu kez. Çok güzel bir araç gerçekten, çok havalı bir araç.
“ÇOK ÖZEL GÜVENLİK DONANIMI VAR” Test sürüşü yaptınız araçla. Nasıl bir deneyim edindiniz? Hilux’ın bir özelliği var, ondan bahsetmeden olmaz. Kendi segmentinde her zaman birinci olan bir araç. Çukurlara girdiğinde aracın açıklık mesafeleri var. Bunlar çok önemli. Mesela aracı çukura düşürseniz bile bir açıklık
31
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
TOYOTA HILUX HAKKINDA; Hilux, üretimine başlandığı 1968 yılından bu yana tüm dünyada 18 milyondan fazla satış adedine ulaşarak erişilmesi zor bir başarıya da imza attı. Yüzde 23,1’lik pazar payıyla Toyota Hilux, Avrupa’da da en çok satan pick-up modeli olarak liderliğini koruyor.
32
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
mesafesi var, o açıklık mesafesi ile kapıları açıp kapatabiliyorsunuz. O durumda bile arabadan inebilirsin. Bir yere uçsan bile kapıyı açıp inebilmeni sağlıyor bu. Yokuş kalkış ve iniş destekleri var. Süspansiyondaki rahatlığı çok önemli. Sanki salon arabada gidebilmeni sağlıyor. Hedef kitleniz kimler Hilux için? Bu araç için hedef kitle; iş insanları. İş insanlarından daha çok talep geleceğiniz düşünüyoruz. Bayanlardan da destek bekliyoruz bu konuda.
“LANSMAN VE 20’İNCİ YIL KUTLAMASI BİR ARADA” Aracın lansmanını ne zaman yapmayı planlıyorsunuz? Ağustos sonu ya da Eylül ayının başında lansmanı yapmayı planlıyoruz. Aslında çifte kutlama olacak bu. Hem lansman, hem de 20’nci yıl kutlamasını birlikte yapmayı planlıyoruz. 2016 yılında yenilenen tüm modellerimizi de halkımıza tanıtalım istiyoruz. Yakından gelip inceleme fırsatı bulsunlar. Hem de 20 yıllık emeğini hep birlikte kutlayalım istiyoruz.
Yenilenen tasarımıyla yollarda olan Hilux, üst düzeydeki üretim kalitesi, dayanıklılığı ve güvenilirliğine SUV konforunu da ekledi. Hilux, yeni tasarımıyla iddiasını ileriye taşırken, hem iş amaçlı hem de özel amaçlı kullanımlar için tercih ediliyor. Daha güçlü şasisi, güçlendirilmiş kasa bölümü, genişletilmiş 4x4 kapasitesiyle sınıfında büyük bir fark yaratmayı başaran Yeni Hilux, SUV tarzı kabini ve sürüş kalitesiyle de dikkatleri üzerine çekiyor. Teknolojik özellikleri, sofistike tasarımı ve yüksek off-road yetenekleriyle SUV tarzı mükemmel bir sürüş konforu yaşatan Toyota Hilux, pickup segmentinde yeni bir çağın öncüsü olarak görülüyor. Konforlu ve çok amaçlı bir 4x4 olarak tercih edilebilen Hilux,Kıbrıs’da; 150 beygirlik 2,4 D-4D dizel motor seçeneği ile satışa sunuluyor. Dört çeker sürüş özelliğine sahip 2,4 D-4D motor, 7,3 lt/ 100 km tüketim ortalamasıyla segmentinde yakıt ekonomisi sağlıyor. * * * * * * * * * * * * * * *
EBD ile desteklenmiş ABS fren sistemi Fren Destek Sistemi (BA) Acil Fren Uyarı Sinyali (EBS) Araç Denge Kontrol Sistemi (VSC) Aktif Elektronik Çekiş Kontrol Sistemi (A-TRC) Bozuk Yol Gövde Hareket Kontrol Sistemi Yokuşta Kalkış Destek Sistemi (HAC) Eğim İniş Destek Kontrol Sistemi (DAC) Römork Savrulma Kontrol Sistemi (TSC) Otomatik ayrışmalı diferansiyel (ADD) Şerit takip uyarı sistemi Trafik işareti uyarı sistemi Ön çarpışma uyarı sistemi Arka diferansiyel kilidi Seçilebilir 4x4
İÇ DONANIM
* Otomatik klima * Deri direksiyon simidi ve vites topuzu * Yükseklik ve derinlik ayarlı direksiyon simidi * Ön panelde gümüş ve krom detaylar * Radyo-CD-MP3 çalar - 6 hoparlör * Toyota Touch 2 Multimedya Sistemi * 7” dokunmatik ekran * Geri görüş kamerası * AUX / USB girişi * Bluetooth® kablosuz cep telefonu bağlantısı * Direksiyondan kumandalı müzik sistemi * Yol bilgisayarı * Gösterge panelinde 4.2” renkli TFT ekran * ECO-sürüş göstergesi * Otomatik hız sabitleme sistemi (Cruise control) * Akıllı giriş ve çalıştırma sistemi (anahtarsız sistem) * Uzaktan kumandalı merkezi kilit * Ön panelde soğutmalı saklama gözü * Kilitli torpido gözü * Kol dayama kapaklı konsol kutusu (deri) * Konsol kutusunda 220V priz * Ön panelde 2 adet 12V güç çıkışı * Arka kol dayama (çift bardaklıklı) * Kapı içi cepleri ve şişelikler (ön ve arka) * Ön panelde sürücü ve yolcu önü bardaklıklar * Kumaş koltuk ve kapı içi döşeme * Deri koltuk ve kapı içi döşeme * Koltuk arkası cepler * Elektrikli ve hafızalı sürücü koltuğu ayarı
* * * * * * * *
Isıtmalı sürücü ve ön yolcu koltuğu Ön koltukların arkasında taşıma kancaları Krom kaplı iç kapı kolları Elektrik kumandalı ön ve arka camlar Tümü tek dokunuş özellikli otomatik camlar 60:40 katlanabilir arka koltuk minderleri Arka koltuk altı saklama gözleri Motor kilitleme sistemi (Immobilizer)
DIŞ DONANIM * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
18” alüminyum alaşımlı jantlar Elektrikli - ısıtmalı yan aynalar Elektrikli katlanabilir yan aynalar Yan aynalarda sinyaller Gövde rengi ön tampon Krom kaplama arka tampon Krom kaplama dış kapı kolları ve yan aynalar Krom ön üst ızgara Follow-me-home (refakatçi aydınlatma) Otomatik yanan farlar Ön sis farları LED gündüz farları LED farlar Otomatik far yükseklik ayarı Far yıkama sistemi Kilitli bagaj kapağı Yan basamak Ekonomi Kıbrıs Alüminyum jantlı yedek lastik Prestige Agustos 2016 Karartılmış arka ve arka yan camlar
33
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
25 YATIRIM PROJESİNE TEŞVİK BELGESİ
Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü’nden bir haber daha.. DPÖ 2016 yılının ilk 6 aylık döneminde Teşvik Yasası kapsamında 25 projenin teşvik belgesi aldığını açıkladı. Bu projelerle yaklaşık 658.6 milyon TL tutarında sabit sermaye yatırımı yapılması öngörülüyor.
34
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu yaptığı açıklamada, KKTC’de DPÖ tarafından 2016 yılının ilk 6 ayında sanayi, turizm ve eğitim alanlarında 25 projeye teşvik belgesi verildiğini, ülke ekonomisine yatırım, üretim ve istihdam alanlarında katkı sağlandığını belirtti. Açıklamada, 2016 yılının ilk 6 ayında 25 tane yatırım projesinin teşvik belgesi almaya uygun bulunduğu, 2014 yılının ilk 6 ayında bu rakamın 9, 2015 yılının ilk 6 ayında ise 30 olduğu kaydedildi. 2016 yılının ilk 6 ayındaki 25 projenin 15’i özellikle yurt yatırımlarına yönelik eğitim, 6’sı sanayi ve 4’ü de turizm sektöründeki projeler oldu.
658 MİLYON TL’LİK SABİT SERMAYE YATIRIMI
haberler
2016 yılının ilk 6 ayında verilen 25 teşvik belgesi sonucunda tamamlanacak yatırımlarla yaklaşık 658.6 milyon TL tutarında bir sabit sermaye yatırımı hayata geçmiş olacak. Bu sabit sermaye yatırımlarının yaklaşık 505.5 milyon TL’si turizm, 128 milyon TL’si eğitim ve 25.1 milyon TL’si de sanayi yatırımlarına harcanacak. Teşviklendirilen 25 yatırımdan 9’u Lefkoşa’da, 3’ü Gazimağusa’da, 7’si Girne’de, 5’i Güzelyurt’ta ve 1’i de İskele’de yer alacak. Gerçekleşecek 4 turizm projesiyle, sektöre 2,302 yeni yatak ilave olması, bu 25 yatırımın hayata geçmesiyle ise 1,126 yeni istihdamın sağlanması
öngörülüyor. Teşvik belgesi alan 25 projenin 6’sı sanayi sektöründe. Bunlar arasında ambalaj malzemesi üretim tesisi, konfeksiyon üretim tesisi, sebze meyve işleme paketleme tesisi, narenciye paketleme tesisi, cam üretim tesisi ve çelik işleme tesisi gibi projeler yer alıyor.
TEŞVİK BELGESİ ALAN PROJELERİN YARARLANACAĞI AVANTAJLAR DPÖ Müsteşarı Muhtaroğlu, teşvik belgesi almaya uygun bulunan projelerin bir takım avantajlardan yararlanacağını da kaydederek bu avantajlar şöyle sıraladı: “Yatırım indirimi; teşvik belgesi almayan yatırımlarda yüzde 50 yatırım indirimi uygulanırken, teşvik belgeli yatırımlar İskele ve Güzelyurt ilçelerinde yüzde 200, Lefkoşa, Gazimağusa ve Girne’de ise yüzde 100 yatırım indirimi uygulanmaktadır. İthal edilecek veya yerli üretimi bulunan inşaat malzemesi, demirbaş, mefruşat, makine teçhizatta gümrük ve fon muafiyeti ve ayrıca yüzde 0 KDV oranı uygulanmakta, bina ve inşaat ruhsatından ise muafiyet sağlanmaktadır.” DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, her türlü ambargo ve izolasyona rağmen, KKTC yatırımcısının, üretime inanan, yeni teknolojileri takip eden, kendini geliştiren, çalışkan, olumsuzluk ve engellere rağmen umudunu kaybetmeden mücadelesini devam ettiren, tüm dünyaya örnek nitelikte olduğunu belirtti. Muhtaroğlu açıklamasında, “Yatırımcıların ekonomik krize karşın önünü açacak, ülkesine yatırım yapmasına olanak sağlayacak destek programlarının hayata geçmesi ülkemizin en büyük önceliğidir” ifadelerini de kullandı.
35
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ALP ALTUNER
36
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
HÜNKAR RAKI ULUSLARARASI SATIŞ VE PAZARLAMA DİREKTÖRÜ
“EN HIZLI BÜYÜYEN MARKAYIZ” Adıyla, şişesiyle, hepsinden de öte lezzetiyle ezber bozdu Hünkar Diamond. Sıfır şeker oluşu ve sınırlı üretimi, onu özel kılan başlıklardan sadece birkaçı. Birinci yaşını kutlayan Hünkar Diamond’ı, Hünkar Rakı Uluslararası Satış ve Pazarlama Direktörü Alp Altuner ile değerlendirdik.
röportaj
Rakıların hünkarı Hünkar Diamond, birinci yaşına bastı. Daha nice yıllara diyelim. Fikrin doğuş aşamasından bugüne operasyonu yönettiniz. Nasıl geçti bu bir yıl? Çok teşekkürler. Hem heyecanlıyız, hem de oldukça mutlu. 19 Mayıs 2015’te gerçekleşen Hünkar Diamond lansmanı ile başlayan süreç çok dinamik, başarılı ve de çok keyifli geçiyor. “Eşsiz ve Emsalsiz” olarak tanımladığımız Diamond henüz 1 yaşında olmasına rağmen en beğenilen rakılar arasında yerini aldı.
“
EŞSİZ VE EMSALSİZ BİR RAKI
“
“EŞSİZ VE EMSALSİZ BİR RAKI”
37
Ekonomi Kıbrıs
Neydi Diamond’ı özel kılan? Hünkar Rakı olarak diğer firmalardan farklı bir üretim sürecimiz var. Uluslararası içki piyasasında “Small Batch” olarak tanımlanan, bizde de “Butik” tabir ettiğimiz bir yöntem izliyoruz. Kısaca tanımlayacak olursak özel seçilmiş Ege üzümleri ve Çeşme anason tohumları, saf kaynak suları, %100 bakır imbiklerde tecrübeli rakı eksperlerimizin hassasiyeti ile limitli tam göbek rakısı olarak üretiliyor. Bunun sonucunda üzüm aromalarının daha da ön plana çıktığı bir ürün elde ediyoruz. Üretimde şeker kullanmıyoruz, çünkü bu yüksek kaliteli alkolü elde edebiliyoruz. Ayrıca, Hünkar Diamond pazardaki ilk ve tek 3 distile %100 yaş üzüm rakısıdır. İlk ve tek 180 gün, yani 6 ay dinlenmiş rakıdır. Bu somut özellikleri nedeni ile “Diamond eşsiz ve emsalsizdir” diyoruz. Özelliklerinde de olduğu gibi ‘Ezber bozacak rakı’ diye iddialı bir çıkış yaptı Hünkar
Diamond. Gerçekten ezber bozdu mu? Kendine has özellikleriyle, damaklarda yerini buldu mu? Başlangıçta söylediğim gibi, Hünkar Diamond ile şimdiden en kaliteli rakılar grubunda yeri alarak ciddi bir sadık hayran kitlesine sahip olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bir yıl gibi kısa bir süre içinde Hünkar’ı birinci tercihi yapan büyük bir kitle oluştu. Hatta Hünkar öncesi evinde daha önceki tercihlerinden stok tutanlardan, Hünkar içtikten sonra bu ürünleri istemeyerek, başkalarına verdiklerini duyuyoruz. Rakı tüketicisi içinde farklı profilde olan ve farklı yaklaşımları olan gruplar var. Örneğin yeniliklere açık olanlar ve olmayanlar, ya da anasonu yüksek seven ve sevmeyen, hatta sert rakı içen ve yumuşak rakı içen tüketici grupları gibi. Bunun yanında Hünkar Yaş Üzüm Rakısı daha yumuşak içimli ve fresh rayihaları seven tüketiciler tarafından tercih ediliyor.
Prestige Agustos 2016
38
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
Geleneksel rakı tat dengelerini seven, yani kararında sert ve dolgun anason kıvamını sevenler de Hünkar Klasik rakımızı tercih ediyorlar.
“RAKI PAZARINDA
EN HIZLI
BÜYÜYEN MARKAYIZ” Peki Hünkar, rakı pazarında ne durumda? Rakiplere karşı nasıl bir performans gösteriyor ürünleriniz? 2005 yılından bu yana, KKTC rakı pazarı bilgilerine sahibiz. Bu bilgiler ışığında, kısa ve net bir bilgi vereyim: ilk çıktığı senede Hünkar Rakı kadar hızlı büyüyen ve bu pazar payına ulaşan başka bir marka olmadı. Bu başarıyı, rakiplerin pazarda rekabet kuralları dışında yaptıkları ve özellikle meyhane ve restoran müşterilerinde uyguladıkları, sadece kendi ürünlerinin satılmasının zorlandığı satış politikalarına rağmen yaptığımıza da dikkat çekmek isterim. Bu vesile ile tüm meyhane ve restoran yöneticilerine, tüm tüketici taleplerine, rekabet kurullarının şartlarına uygun olarak servis vermelerinin, piyasada ürün kalitesini ve müşteri memnuniyetini arttıracağını, bunun da hem o mekana hem de sektöre değer katacağını hatırlatmak isterim.
HÜNKAR’IN ÖNCELİĞİ KKTC KKTC Hünkar’ı sevdi. Peki Hünkar sınırları aşacak mı? Nedir yeni yol haritası? Hünkar Rakı projesinin yatırımcısı olan Cipro Group’un, KKTC’li bir dağıtım firması da olması nedeni ile bu limitli ürünlerde KKTC’ye kesin öncelik verilmesine karar verildi.
39
Ekonomi Kıbrıs
Bu nedenle Avustralya dışında gelen ihracat taleplerini bekletiyoruz. İhracat pazarları için iyi bağlantılar yaptık ve rekabet koşulları gereği bu bağlantıları zamanı geldiğinde paylaşacağız.
KIBRISLI RAKICILAR İÇİN SÜRPRİZ VAR Hünkar ile rakı tutkunları birbirini buldu. Hünkar Klasik, Hünkar Yaş Üzüm ve Hünkar Diamond’dan sonra dördüncü bir Hünkar planlıyor musunuz? Mevcut ürün gamımız ile rakı tüketicisi grupları için ana kategorilerde varız. Bununla birlikte çok heyecan verici, çok özel bir ürün için hazırlanıyoruz. Bu ürün tüm rakı tüketicilerini, ama daha çok Kıbrıslı rakıcıları sevindirecek. Sürprizlere hazırlıklı olun..
Prestige Agustos 2016
KANLI DARBE GIRISIMI Hain ellerin Türkiye üzerindeki oyunu amacına ulaşmadı. Ama arkasında derin izler bıraktı. Özellikle de ekonomi üzerinde hala darbe girişimi ve OHAL sürecinin etkilerini yaşıyoruz. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti de bu krizi yakından yaşayan bir ülke.
40
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
15 Temmuz tarihi Türkiye’de yaşanan kanlı darbe girişimi olarak kayıtlara geçti. Aslında kimse anlamadı ilk dakikalarda ne olduğunu, zaman geçtikçe tablo vahimleşti. Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde kendilerini Yurtta Sulh Konseyi olarak tanımlayan bir grubun askerî darbe teşebbüsünde bulunduğu ortaya çıktı. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin resmî internet sitesi ve TRT’de yayınlanan bildiride ordunun yönetime el koyduğu ifade edilerek, ülkede sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan edildiği açıklandı. İstanbul’daki Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün jandarma tarafından kapatılması ile başlayan süreçte, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı İsmail Kahraman ve yaklaşık 50 kadar milletvekilinin mecliste bulunduğu sırada F-16 savaş uçakları meclis üzerinde uçuş yaparak parlamentoyu dört kez bombaladı. Ankara’nın Beştepe semtinde bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na bombalama girişiminde bulunulsa da başarılı olunamadı, Muğla’nın Marmaris ilçesinde bir
41
Ekonomi Kıbrıs
otelde bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a karşı suikast girişiminde bulunuldu. Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, Kara Kuvvetleri Komutanı Salih Zeki Çolak, Hava Kuvvetleri Komutanı Abidin Ünal ve Jandarma Kuvvetleri KomutanıGalip Mendi darbeyi gerçekleştiren askerler tarafından rehin alındı. Gelişmeler üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cep telefonu üzerinden seslendi Türk halkına. Facetime ile Başkomutan sıfatıyla gerçekleştirdiği konuşmada darbecilere hiçbir şekilde imkan tanınmayacağını ifade ederek halkı darbeye tepki göstermek için sokağa çıkmaya davet etti. Çağrının ardından, Türkiye’nin birçok ilinde darbe karşıtı protesto gösterileri düzenlendi. 16 Temmuz sabahı, Milli İstihbarat Teşkilatı, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Genel Müdürlüğü personelinin gerçekleştirdiği operasyonlar sonucunda darbe girişimi bastırıldı ve askerler silahları ile birlikte teslim oldu. Fethullahçı Terör Örgütü tarafından
gerçekleştirilen girişimin ardından İstanbul Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı ve Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Türk Ceza Kanununun anayasal düzene karşı suçlar kapsamında yer alan “cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ve Türkiye Cumhuriyeti hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs”, “Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye teşebbüs”, “halkı, Türkiye Cumhuriyeti hükûmetine karşı silahlı isyana tahrik” ve “cumhurbaşkanına suikast” suçlarından soruşturma başlatıldı. 21 Temmuz’da Millî Güvenlik Kurulu toplantısı sonrasında, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından anayasanın 120. maddesi gereğince üç ay süreyleolağanüstü hâl ilan edildi. Darbe girişimi, Türkiye siyasi tarihinde 12 Eylül 1980 askerî darbesinden 36 yıl sonra gerçekleştirilen ilk askerî darbe teşebbüsü olarak kayıtlara geçti.
Prestige Agustos 2016
“DARBENİN FATURASI 100 MİLYAR TL” Darbe girişiminin, yaşanan acının özeti böyle. Gelin biraz da detaylarına bakalım. Özellikle de ekonomiye yansıyan ayrıntılarına.. Ekonomi deyince maliyetle başlayalım. Herkes merak ediyor, ‘bu hain darbe girişimi Türkiye
ekonomisine ne kadara mal oldu’ sorusunu soruyor. Yanıt Ak Parti Milletvekili Cahit Özkan’dan geldi. TBMM Genel Kurul’da söz alan Özkan FETÖ’cü darbe girişiminin uğrattığı zararın 100 milyar TL olduğunu açıkladı. Hatta Özkan, bu bedelin teröristlerden tahsil edilmesini istedi.
DARBE GİRİŞİMİ BORSAYI VURDU Milletvekili Cahit Özkan 100 milyar TL diyor ama sadece Borsa İstanbul’un zararı neredeyse o kadar. Darbe girişiminin ardından borsada işlem
gören şirketlerin piyasa değeri 1 haftada 78 milyar lira eridi, en büyük 20 şirketteki düşüş 50 milyar liraya dayandı. Bu süreçte en büyük zararı Akbank hisseleri gördü.
42
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
S&P’DEN NOT YAPTIRIMI Bu yaşananlara bir de fırsat kollayanlar eklendi. Uluslararası kredi ve derecelendirme kuruluşu S&P hemenTürkiye kararını açıkladı. Kurum artan siyasi riskler nedeniyle Türkiye’nin notunu indirdiğini duyurdu. S&P Türkiye’nin BB+ olan notunu BB’ye düşürdü, görünüm negatif. S&P’nin not indirim açıklamasında “darbe girişimi
ile artan belirsizlik Türkiye’nin dış finansman ihtiyacı ve sermaye akışını kısıtlayabilir, kurumsal kontrol mekanizmalarını zayıflatacağına inanıyoruz” dendi. Aynı kuruluş, bankalar için de benzer karar aldı. S&P; Garanti, Yapı Kredi, Vakıfbank ve İş Bankası’nın notlarını indirdi.
BANKALARA FAİZ ÇAĞRISI İşte bu gelişmeler ardı ardına yaşanınca, piyasada panik havası esmeye başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan burada da gidişata yön veren, tansiyonu düşüren bir açıklama yaptı, ‘her şey kontrol altında’ dedi,
bankalardan faiz indirimi istedi. “Ekonomi çökmez. Şu anda idarede hükümetimiz var. Finans sektörüne sesleniyorum; bakın siz de lütfen faizlerinizi düşürün” ifadelerini kullandı.
VERGİ BORÇLARINA YENİDEN YAPILANDIRMA Devlet de kendi tedbirlerini aldı bu süreçte. Darbe girişiminin ardından alınan önlemler konusunda bilgiler veren Maliye Bakanı Naci Ağbal, vergi borçları için yeniden yapılandırma hakkı getirileceğini söyledi.
Ağbal, “Geçen ay itibariyle ödenmemiş olan vergi borçlarına yeniden yapılandırma getiriyoruz” dedi. Bu açıklama iş dünyasına nefes aldırdı.
DÖVİZDE YÜKSEK TANSİYON Darbe girişiminin resmi olarak açıklandığı andan itibaren dövizin ateşi yükseldi. Dolar hemen 3 liranın üzerine çıktı. Tam İngiltere halkının AB’den çıkış kararı, yani Brexit ile sterlin kuru düşüşe geçti diyorduk ki, onun da tansiyonu
yükseldi. Kıbrıs ekonomisinde en sık kullanılan döviz cinsi sterlin, eski seviyesine ulaştı. Bu hızlı yükseliş, özellikle dövizle borçlanan ve dövizle ticaret yapanlar üzerinde olumsuz etkiler bıraktı..
43
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
SAYILAR HER GÜN DEĞİŞİYOR Türkiye’de yaşananların bir kısmı bunlar. Dahası da var. Kanlı darbe girişiminin ertesi günü operasyonlar başladı. Binlerce kişi gözaltına alındı. Kimileri asker, kimileri kamu çalışanı, kimileri iş insanıydı. Paralel yapıya hizmet eden birçok eğitim kurumu kapatıldı, birçok iş yerine kayyum atandı. 100’ün üzerinde yayın kurumunun kapısına kilit vuruldu. FETÖ dalgası,
günden güne büyüdü. Kesin sayı veremiyoruz, çünkü şu an bu içeriği yazarken bile yeni rakamlar geliyor önümüze. Önümüzdeki dönemde de sık sık değişecek tablolar bunlar. Örneğin daha şimdiden 49 bin pasaportun iptal edildiği açıklandı. Dahası da gelecek..
44
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
KKTC EKONOMİSİNDE DARBE ALARMI OHAL ilanı ile birlikte, KKTC ekonomisi de en net etkilerini gördü darbe girişiminin. İlk yansıması turizme oldu. Türkiye’de ilan edilen olağanüstü hal ve yurt dışı çıkış yasakları ve kısıtlamalarıyla birlikte rezervasyonlarda iptal patlaması yaşandı. Her 10 rezervasyondan 8’i iptal edildi. Oteller ve seyahat acenteleri kriz masası kurdu.
Aynı şekilde üniversiteleri de yaraladı bu süreç. Aileler yurt dışına çıkamayınca, tercih öncesi KKTC üniversitelerini yerinde inceleme programlarını rafa kaldırdılar bir süreliğine. Neyse ki bu belirsizlik kısa sürede yoluna girdi. Öğretim görevlilerine uygulanan yurt dışı çıkış yasağı kaldırıldı ve memurların ve serbest çalışanların seyahati biraz daha rahatladı.
ÜNİVERSİTELER İÇİN KRİZİ FIRSATA ÇEVİRME ŞANSI En azından üniversiteler bu dönemde “Güvenli KKTC” mesajı üzerinden velilere ulaşmayı deniyor. Kıbrıs’ın dünyanın en güvenli ülkeleri arasında ilk beşte olduğu anlatılıyor. Öğrenciler için ekstra burs avantajları sunuluyor. İlk bakışta
olumlu dönüşler var bu çabaya. Fakat turizm için açılan yaraları sarmak kolay değil. Sezonun en önemli dönemi, büyük zararlar yazdı bu yıl..
45
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
46
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
47
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
SÜPER STAR ‘FEO’ DEDİ Kıbrıs emlak dünyası bu kez çok çok ünlü bir transfer ile gündemde. Türkiye’nin süper starı olarak bilinen Ajda Pekkan, Bodrum’daki villasını sattı, yatırımını Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne taşıdı. Pekkan, Girne’de hızla yükselen FEO Elegance projesini tercih etti. Ünlü starın Girne’deki evi tam 600 metrekarelik bir penthouse. Pekkan, manzarasıyla Girne’ye hakim ve katında kendine ait havuzu bulunan evinin bir odasını ise kedi ve köpeklerine ayırdı. Bu yatırımın bedeline gelince. Bazı yerlerde 2 buçuk milyon dolar, bazı yerlerde 2 buçuk milyon TL rakamları telaffuz edildi. Ajda Pekkan’ın FEO Elegance’tan aldığı bu daire için anlaştığı rakam küsuratları yuvarlarsak, yaklaşık 400 bin sterlin..
COLDWELL BANKER MAXIMUM İLK ÜÇTE
48
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Coldwell Banker’ın KKTC’deki ilk acentesi Maximum, satış başarısıyla dikkat çekiyor. Her üç ayda bir açıklanan Coldwell Banker satış değerlendirme raporları, bu sefer de KKTC dolu. Coldwell Banker Maximum Brokerı Aylin Pelin Onar, ikinci çeyrek raporlarında ilk üçte yer alıyor. Onar, Nisan-MayısHaziran 2016’da Coldwell Banker Türkiye’de en fazla ciro yapan üçüncü CB profesyoneli olarak listede.. Ofis değerlendirmesinde ise Coldwell Banker Maximum, Türkiye genelinde en fazla ciro yapan dördüncü ofis..
Kıbrıs Emlak Merkezi
Maximum’un ardında, yani beşinci sırada yine KKTC var. Yenal Tüzün ve Selhun Umut’un brokerlığını yaptığı Coldwell Banker Novest, ciro sıralamasında Türkiye’nin ilk beşinde..
CREDITWEST’TEN 180 AY VADELİ KONUT KREDİSİ Brexit süreci ile değer kaybeden sterlin kuru, Kıbrıs emlak dünyası için yeni yatırım fırsatları doğurdu. Birçok konut projesi, tek seferde TL karşılığında ciddi anlamda değer yitirdi. İşte bu dönemde alım yapmak isteyenler için konut kredileri büyük önem taşıyor. Altınbaş Holding’in bankacılık sektöründeki yatırımı Creditwest Bank 180 ay vadeli, yani tam 15 yıllık kredi fırsatıyla dikkat çekiyor bu süreçte. Üstelik ‘bitmiş’ şartı da yok kredide, banka proje ve inşaat aşamasındaki konutları da kredilendiriyor. İhtiyaca göre dört farklı kredi seçeneği sunan bankanın faizleri, dövizde yüzde 0,50, Türk Lirası’nda ise yüzde 1,16’dan başlıyor.
Kıbrıs Emlak Merkezi
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
49
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
NALBANT KONUTLARI’NDA ANAHTAR TESLİMİ Girne’nin merkezinde yükseldi, Türk koçanlı oluşu ve Limasol GYO güvencesiyle kısa sürede büyük yol aldı. Mart ayında satışa çıkan Nalbant Konutları’nda fiyatlar 66 bin sterlinden başlıyordu, Era H&B emlak acentesi tarafından büyük bir kısmı hızla satıldı. Satışları sona yaklaşan, inşaat süreci tamamlanan Nalbant Konutları’nda anahtar teslim töreni vardı. Projenin sahibi Serbil İnşaat, projeye danışmanlık hizmeti veren Limasol GYO, 12 yıla varan konut kredisiyle projeye hız kazandıran Limasol Bank, satış sürecini yöneten Era H&B yöneticileri ve davetliler ‘open house’ etkinliğinde buluştu. Etkinlikte Limasol ailesi, üç şehirde daha yeni projelerin hayata geçeceğini vurguladı..
EMLAK SEKTÖRÜNDE BİR İLK Kıbrıs emlak sektöründe yenilikler dikkat çekiyor. Onlardan biri de Avertiss’den geldi.
50
Özellikle Brexit süreci ile sterlin zor bir döneme girince, bazı mülk sahipleri alışverişte euro kuruna göz kırpmaya başladı. Avertiss de bu süreci iyi okudu ve gereken adımı attı.
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Artık Avertiss.com adresinden inceleme yapanlar, bir portföyün fiyatını hem sterlin, hem de euro cinsinden görüyor. Böylece tercih ettiği para birimine göre değerlendirmesini yapıyor.
Kıbrıs Emlak Merkezi
Kıbrıs emlak dünyasında ilk olan bu uygulama, yatımıcılardan da olumlu dönüşler aldı. O yüzden diğer emlak profesyonellerinin de yakın zamanda bu formatı web portallarına taşıyacağı tahmin ediliyor.
AKOL GROUP’TAN ‘ENGELSİZ’ WEB SİTESİ Son dönemde engelsiz konut projelerini çok sık konuşuyoruz. Akol Group bir adım ötesine geçti ve engelsiz web portalı fikrini gerçekleştirdi. 6 farklı yabancı dil seçeneğinin yer aldığı yeni web sitesinde, engellere de yer yok. www.akolgroup.com sitesinde, görme ve işitme engelli ziyaretçiler için özel ekran okuyucu, altyazı ve sesli anlatım özellikleri yer alıyor. Her zevke, her bütçeye uygun konut projeleri inşa eden Akol Group’un bu hassas projesi, her kesimden büyük alkış aldı.
Kıbrıs Emlak Merkezi
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
51
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
m i l s e t r a t h a An
52
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
u l t u m
! k lu
e d n i s e t i l a . ı k m ı m n a a t a i Y n e y n i n e v zir
“Yatırımın güç ortaklığı”
53
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
SPV Yönetimi
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
NUREL’DEN BEE TOWER PROJESİ Kıbrıs emlak ve Kıbrıs inşaat sektörünün hızla büyüyen şirketlerinden Nurel İnşaat, yeni bir proje ile öne çıkıyor. Girne’nin merkezinde, beş yıldızlı otel konforuyla Aqua Marine Residence için artık son sayan Nurel, bu kez Bee Tower ile gündemde. Bee Tower da bir rezidans projesi. Girne merkezde, Nurel Satış Ofisi’nin tam karşısında konumlanıyor. Modern mimarisi, lüks içeriği ve akıllı bina özellikleriyle dikkat çekiyor. Proje diğerlerinden ayıran ve ayıraca bir diğer özellik ise fiyatları. Bee Tower’da fiyatlar Kıbrıs emlak sektöründe ezber bozacak düzeyde. Nurel Construction imzası taşıyan 120 metrekarelik 3+1 daireler 145 bin sterline satılıyor. Çatı teraslı jakuzili penthouse ise tam 310 bin sterlin.. Yani Türk Lirası karşılığı bir milyon TL’nin üzerinde. Görünümü ve fiyatlarıyla çok konuşulacak bu özel projenin satış sürecini ise Sevilya Nurel yönetiyor.
SELBA HOMES’TA PAROLA: HIZLI SATIŞ
54
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Kıbrıs emlak sektöründe konut sahibi olmak veya yatırım planı yapanlar için farklı alternatifler sunan Selba Homes, satış başarısıyla da dikkat çekiyor. Aynı anda birçok projeyi hayata geçiren firma, hızlı satış performansıyla da iddialı. Lefkoşa’da yükselen Selba Homes Barış Manço Apartmanları’nda tüm dairelerin satışı tamamlandı. 2 ve 3 yatak odalı konut tipinden oluşan proje, Türk koçanlı olmasıyla da avantaj sağlıyordu.. Barış Manço Apartmanları’na noktayı koyan Selba Homes, yatırımcıları için de bir teşekkür mesajı yayınladı.
Kıbrıs Emlak Merkezi
Kıbrıs inşaat sektörüne her geçen gün yeni projeler kazandıran firma, şimdi Selba Pearl ve Park Yenikent projelerine odaklanıyor..
NOYANLAR’DAN “50 AY, 0 FAİZ” AVANTAJI Yükselen kalite gibi, rekabet de artıyor Kıbrıs inşaat dünyasında. Firmalar birbiri ardına cazip fırsatlar sunuyor son dönemde. Mağusa ve İskele bölgesine hayat veren, projelerinin biri bitmeden diğeri başlayan Noyanlar, bu kez ezber bozacak bir sürprize hazırlanıyor. Takvimini 5 Ağustos’a ayarlayan inşaat firması, bu tarihte Long Beach’de başlayacak yeni projesi Royal Life Residence ve bu projeyi özel kılan “50 ay, 0 faiz” avantajlarını paylaşacak. Hem yatırımcıların, hem de sektör oyuncularının merakla beklediği sürprizin detaylarını www.kibrisemlakmerkezi.com adresinden takip edebilirsiniz.
Kıbrıs Emlak Merkezi
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
55
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
DÖVEÇ CONSTRUCTION’DAN CENTRAL PARK 2 Kıbrıs inşaat sektörüne iddialı projeler kazandıran Döveç Construction, eşine çok sık rastlanmayan bir gelişme yaşıyor. Gazimağusa’da inşa edilen Türk koçanlı Central Park projesi daha tamamlanmadan satıldı. Satışlar bitti ama talepler devam edince, firma hemen yeni bir yol haritası çizdi ve projenin ikinci etabı için harekete geçti. Yine aynı yerde, Mağusa Karakol Bölgesi’nde konumlanacak, yine 86 ve 110 metrekare dairelerden oluşacak ikinci etap. 2+1 ve 3+1 dairelerden oluşan Central Park 2’nin satışları başladı..
HALKEN YENİKENT EVLERİ’NİN TÜMÜ SATILDI Bir hızlı satış örneği de Halken’den.
56
Halken İnşaat imzası taşıyan Halken Yenikent Evleri, bir süredir yatırımcıların gözdesiydi. Halken’in Tuzla bölgesine kazandırdığı bu dördüncü büyük proje de, daha yaşam başlamadan satıldı.
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
45 müstakil villadan oluşan Yenikent Evleri’nin koçan teslimleri hızla devam ediyor.
Kıbrıs Emlak Merkezi
Halken Tower ve Halken İskele Bahçeler Apartmanı projesinde yatırım düşünenler için ise artık son fırsatlar. Çünkü bu iki projede de satışlar noktalanmak üzere..
HAMİTKÖY VİLLALARI’NDA SONA DOĞRU Biraz da Lefkoşa’ya uzanalım. Kösezade Construction tarafından inşa edilen Hamitköy Villaları için artık geri sayım başladı. Türk malı arazide yükselen villa projesi; ferah konumu, kaliteli işçiliği ve fiyat avantajıyla öne çıkıyor. 125 bin sterlinden başlayan fiyatlarla satılan ve Kösezade Construction güvencesi taşıyan villa projesinin inşaatında da artık sona yaklaşıldı. Yakın zamanda Lefkoşa Hamitköy’de yeni bir yaşam başlayacak..
Kıbrıs Emlak Merkezi
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
57
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
haberler
GAYRİMENKUL ALANA, 5 YILDIZLI TATİL BEDAVA Hızla gelişen rekabet, yeni fikirleri de beraberinde getiriyor. Bu ayın en dikkat çeken ve en keyifli kampanyası hiç şüphesiz Emlak Dünyası’ndan geldi. Firma, emlak alımı yapan müşterilerine 5 yıldızlı tatil hediye ediyor. “Bizim yapabileceklerimiz de sınırlı. Lefkoşa’da Girne Kapısı’na denizi getiremesek de, sizi Girne’ye 5 yıldızlı bir otelde, deniz kenarında huzurlu bir tatile gönderiyoruz” notuyla kampanyayı duyuran firma, bu fikriyle sosyal medyada büyük beğeni gördü. Tatil fırsatını yakalamak için son tarih 15 Ağustos. Detaylı bilgi için adres; www.kibrisemlakdunyasi.com..
ÖZYALÇIN’DAN SOSYAL SORUMLULUK PROJESİ Markalı konut projeleri ile sektör liderlerinden Özyalçın Şirketler Grubu, Kemal Saraçoğlu Lösemili Çocuklar ve Kanserle Savaş Vakfı ile dikkat çeken bir projeye imza attı.
58
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Özyalçın ailesi, vakıf için özel bileklikler tasarladı ve onları şık bir şişe içerisinde satışı sundu. #hopeandbelieve ismiyle Kemal Saraçoğlu Vakfı, Özyalçın ofisleri ve Şah Marketplace’de satışa çıkan ürünün fiyatı 25 TL. Farklı renklerdeki bileklikleri alacak kişiler, çocukların ihtiyaçlarının karşılanmasına küçük bir destek vermiş olacak. Toplumda bilinç oluşturmak ve hedefe kısa sürede oluşmak için işbirliği yapan taraflar yoğun emek harcıyor. Özyalçın, projeyi sosyal medya hesaplarına da taşıdı.
Kıbrıs Emlak Merkezi
Sayfaya giren, proje hakkında detaylı bilgiye ulaşıyor.
BORAY EMLAK TAKIM ARKADAŞLARI ARIYOR Emlak sektörü hızla gelişiyor. Özellikle de markalı emlak acentelerinin, yani franchiseların KKTC’ye girişi, sektörün seyrine de yön verdi. Firmalar hızla kurumsallaşıyor, hizmet ağını ve iletişim kanallarını güçlendiriyor. Onlardan biri de KKTC’nin köklü emlak markası Boray.. Lefkoşa ve Girne’de faaliyet gösteren Boray Emlak, büyüyen kadrosu için üç ayrı pozisyonda münhal açtı. Firma; gayrimenkul danışmanı, dijital iletişim uzmanı ve yönetici asistanı alacak. Bu alanda kariyer planlaması yapanlar için önemli bir fırsat olabilir..
Kıbrıs Emlak Merkezi
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
haber@kibrisemlakmerkezi.com
59
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
60
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
61
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
ekonomi
AHMET SANVER
62
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
ÖNDER AVM DİREKTÖRÜ
“VARLIĞIMIZIN VE ZENGİNLİĞİMİZİN KAYNAĞI TÜRKİYELİ TURİSTLER İLE ASKERLER” Aile büyüğü, mücahit, iş insanı, yazar. Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de, keyifli bir başarı yolculuğuna çıkacağız. Konuğumuz, KKTC’de ticaretin öncülerinden ve her yıl açıklanan vergi listesinin rekortmenlerinden Önder Alışveriş Merkezi Direktörü Ahmet Sanver..
röportaj
Gelişen ekonomiyle birlikte, iş kurma oranı eskilere göre çok çok daha yüksek. Çünkü daha kolay. Niyetine giren, birkaç gün içinde şirketini aktif hale getirebiliyor. Tabi kuruluşu gibi, kimisinin kapanışı da aynı hızda oluyor. O yüzden köklü markalar, vatandaşın gözünde de daha büyük önem taşıyor. O köklü markalardan biri de Önder AVM..
Alışveriş merkezi kültürünü KKTC ile tanıştıran, zengin ürün yelpazesi ile her türlü ihtiyaca cevap veren, fiyat avantajıyla büyük ilgi gören ve her yıl vergi listesine zirveden giren bu işletme, nasıl bu günlere geldi? Kuruluşundan gelişim aşamasına kadar neler yaşandı? Yeni yol haritasında neler var? Tüm bunları, Önder AVM kurucularından ve direktörlerinden Ahmet Sanver ile konuştuk. Hazırsanız, başlıyoruz..
“
BABAMIN DÜKKANI ARKADAŞLARI TARAFINDAN YAKILIP YAĞMALANDI
Eskiden soyadı yoktu. Biz Ahmet Yusuf’tuk. Babam da Yusuf Ali’ydi. O dönemler ben beden eğitimi öğretmenliği okumak istedim. Babam ticaret lisesine gitmemi söyledi. Ben biraz inat ettim ama ikna ettiler. Çünkü o dönemler fakirdik. Babam çok çalışkan bir adamdı, yorgancıydı. Suculuk da yapıyordu. Annem ev hanımıydı. Esnaf çocuğuyduk yani. Zor geçiniyorduk aslında. O dönemin anılarına, kitaplarımda bol bol yer verdim. Çoğunluk komşusu Rum olan bir dükkanı vardı babamın. Ama o dükkanı savaşta sınırda kaldı, Rum arkadaşları tarafından yakılıp yağmalandı. Bir daha da oraya gidip çalışamadı. 56-57 yaşında yorgancılığı bırakmak zorunda kaldı. Şimdiki tütün fabrikasının yerinde gazoz fabrikası vardı. Ben öğrenci olarak orada çalışıyordum. Fabrikadaki ikinci yılımda toplumlar arası çatışmalar çıktı. Fabrika hemen yakınımızdaydı. Bisikletle gittiğimiz yerdi ama gitmeye korktuk. Bazı Rum gençleri tehditler savuruyordu. Her gün birileri öldürülüyordu.
“
Bugün binlerce çeşit ürünle, KKTC halkına hizmet veriyorsunuz. Çok da tercih ediliyorsunuz. Peki bugüne geliş hikayeniz nasıl? Her başarı hikayesinin başlangıcını merak ediyoruz. Okurlarımız için paylaşır mısınız?
“BİR DAHA HİÇ KİMSEYE BORÇ VERMEDİM” O zorlu günler, tecrübe açısından da çok şey kattı bana. Mesela o dönem İş Bankası’nın kumbaraları vardı, bir de ‘damlaya damlaya göl olur’ reklamı. Çalışıp kazandığımı biriktiriyordum. Sonra bir gün çektim o parayı. Bir arkadaşım istedi, ona verdim. Bir daha da alamadım. Durumu iyiydi aslında, babası züccaciye dükkanı açtı hatta ona. Fakat bana çok büyük tecrübe oldu bu. Hiç kin tutmadım ama yemin ettim ve bir daha da hiç kimseye borç vermedim.
“MEMUR OLMAYI HİÇ DÜŞÜNMEDİK” Peki fabrikaya gidemeyince ne yaptınız? Hiçbir şey yapmadan oturuyorduk. Babam akıl etti. Eski yastık içleri, divan koltuk yastık içleri vardı. Babam onlar için basma satın aldı. Annem evde gürültü istemedi, onun siyah Singer makinesini de aldık, bahçeye çıktık. Ben hemen dikmesini öğrendim. Girne’ye gitmek için herkes bizim önümüzden geçmek zorundaydı. Limasol-Mağusa yollarının hepsi buradan geçiyordu, çünkü yol yoktu. Burada İngilizler vardı. Çok zengin değil ama biraz daha iyilerdi. Yaptığımız yastıkları işte o zaman
63
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
64
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
yolda sandalyelerin üzerine koyduk ve satmaya başladık. Aslında o dönem memur olmak kolaydı. Ama ben de, kardeşim de hiç onu düşünmedik. Babam da hiç önermedi.
“TÜCCAR OLMAK İYİ BİR ŞEYDİR” O dönem hem öğrencilik, hem de işçilik yapıyorduk aslında. Zor şartlarda tüccar olduk. Bir yanda toplumlar arası çatışma, diğer yanda
hayat mücadelesi. Hamallık bile yaptım yeri geldiğinde. Tek başıma bir kamyon kolayı indirdim, öldüm sandım. Neyse, yastık işi iyi tuttu o zaman. Eski hurda malzeme ile çok düşük maliyete yapıyorduk. O dönem para kazandık. Askeriyeden de talep gördük. İşte o zaman ‘tüccar olmak iyi bir şeydir’ mantığını çözdük. Ben Eylül’de okula gittim, kardeşim Önder bu işe sarıldı. Önder’le başlayınca babam biraz yorgan dikti koydu, biraz battaniye aldı koydu.
Gelen müşteriler her defasında yeni yeni ürünler soruyordu. ‘Çorap yok mu, iç çamaşırı yok mu, tüllük yok mu’ diye diye uzuyordu liste. Eski evlerde camlık dediğimiz ön balkon vardı. Orayı dükkan yaptık. Sonra biraz daha evin içine girmeye başladık. Evin yüzde 70’ini aldık ve dükkana ekledik. Annem hiç şikayet etmedi ama, memnundu. Önder bana listeyi verirdi okuldan sonra. Ben sepetli bir bisikletle gider toptancılardan malzemeleri alırdım. İşte böyle başladık tüccarlığa.. Ben liseyi bitirdiğim zaman Önder ve ben bir memurun iki misli kazandığımızı konuşuyorduk. 1968’lerde ben askerden terhis olduktan sonra iç çamaşırı işine girdik. Baktık ki Kanadalılar eşlerine çok hediye alıyorlardı. Kanadalılar gelince işimiz tavan yapardı. Beyaz uzun olurlardı. Adam gelmiş buraya iki yıl kalacak, eşine çocuklarına bir şey göndermek istese zordu. Bizden bir şey alıyordu, veriyordu posta parasını, biz onun için paketini küçük büyük gönderiyorduk. Bazen fotoğraf çekip, fotoğraflarını koyuyorlardı o paketlerin içine.
“KREDİYİ HİÇ SEVMEM, HİÇ DE KULLANMADIM” O yıllarda bir bankaya veya tapu dairesine girenler 25-35 lira arası kazanırdı. Onlar hemen bir otomobil alırlardı. Ama biz alamazdık. Çünkü bizim gösterecek teminatımız yoktu. O yüzden krediyi hiç sevmem, hiç de kullanmadım. Daha hiç faiz ödemedim. Durum böyle olunca hep biriktirdik ve 1962’de ilk vagon arabamızı aldık. 1970’lerde evlendim. Bu arada biz çamaşır dikmeye başladık. İç giyim
yapardık, gecelikler yapmaya başladık. 1974’te 45 çalışanım vardı. Ondan sonra Türkiyeli turist ve asker çok olunca, 150 işçiye çıktık. 20.000 tane gecelik takımı sattım 1974 sonrası. 1976’dan itibaren Şubat’ta öğrenciler gelirdi otobüslerle Türkiye’den. Bavul turizmi o zaman başladı. Biraz da bizim kalkınmamız için Türkiye bu yardımları yaptı.
GÜNDE BİN EŞOFMAN ÜRETİMİ Üreterek ticarete adım atan Önder bey ve ailesi, 1980’lerden sonra ithalata başlıyor. İngiltere ve Çin’den kumaş getirip, eşofman yapıyorlar. O dönem günlük üretim kapasiteleri bin eşofmanın üzerine çıkıyor. Onları da hemen bavul ticareti yapanlara satıyorlar. Yani toptan sattıkları müşterileri her daim hazır. Bakın o dönemi nasıl özetliyor; Her hafta 4-5 konteyner mal gelirdi depoya, boşaltırdık. Üretip, hemen pazarlardık. Sabit toptan satış yaptığımız 400 adet müşterimiz vardı. Her zaman söylerim, Türkiyeli turistler ve askerler bizim varlığımızın, zenginliğimizin kaynağıdır.
KKTC EKONOMİSİNİN GÜÇLÜ İŞLETMESİ; ÖNDER AVM Sonraki yıllar da oldukça hareketli. 12 Eylül darbesinden sonra işler bıçak gibi kesiliyor. Özellikle Türkiye’de Turgut Özel döneminde gümrük kapıları açılıp, ithalat başlayınca, burada işler bozuluyor. O yüzden, yeni yol haritaları çiziliyor. Ahmet Bey ve kardeşi bazen yeni yer açıyor, bazen mevcudu kapatıyor. Ama Önder markasını hep ayakta ve güçlü tutuyorlar. Kıbrıs’ın ihtiyacı olan ürünleri her zaman
65
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
müşterisiyle buluşturuyorlar, bugün de olduğu gibi.. Önder AVM, 40 bin çeşit ürünüyle KKTC ekonomisinin önde gelen işletmeleri arasında.. Her yıl açıklanan vergi listesinin zirvesinde yer alan iş insanları Ahmet Sanver ve Önder Sanver.
“FAKİR FUKARALIKTAN, YANLIŞLIKLA TÜCCAR OLDUK” 4 çocuğu var Ahmet Bey’in, dördü de onun izinden gidiyor, ticaretle uğraşıyor. Birlikte çalışıyorlar, markayı daha da yukarılara çıkarmak için uğraşıyorlar.
66
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Burada bir noktanın altını çiziyor Ahmet Bey, memurluk diyor.. Bizim memlekette herkes devlete girmeye çalışıyor. En garanti meslekler bu diyorlar, politikacılara baskı yapıyorlar. Politikacılar da memleket için çalışacaklarına, bunlar için çalışıyor. Bir dahaki seçime yatırım yapıyor. Ben ailede üç nesli hatırlarım, hiç memur yok aramızda. Olmasın da zaten. Çünkü memuriyet dışında yapılacak bir şey mutlaka bulunur. İşte biz örneğiyiz. Fakir fukaralıktan, yanlışlıkla tüccar olduk. Son cümlede kahkahayı basıyor Ahmet Bey. Alnının teriyle, emeğiyle geldiği o günler bir anda film şeridi gibi geçiyor gözünün önünden. Kolay değil. Yokluğa, savaşa ve hayata karşı dik durup mücadele etmek..
BORÇLANMAMAK İÇİN PROJEYİ İPTAL EDİYOR Zor günlerin ardından kazanılan başarı, Ahmet Sanver’de farklı bir etki bırakmış aslında. Garantici bir iş insanı Ahmet Bey. Hayal dünyasından uzak bir duruşu var. Aslında KKTC ekonomisi için birçok
proje ilk önce onun önüne gidiyor, fakat değerlendirmesinden geçemezse hiç düşünmeden reddediyor. Örneğin ülkenin ilk alışveriş merkezini de o açacaktı aslında, ama son anda vazgeçti. Sebebi ise evdeki hesaptan şaşan giderler. Borçlanmayan, hayatı boyunca da kredi kullanmayan bir iş adamı olduğu için kapatıyor konuyu. Dosyayı yırtıp atıyor.. Bugün bakınca hiç de pişman değil. Cesur davranıp batanları, yok olan aileleri yakından tanıyor çünkü. O yüzden emin adımlardan yana..
OKUL YAPAN BİR İŞ İNSANI Ahmet Sanver’in bir de hayırsever yanı var. Küçük yaştan beri okul yaptırma hayali kuruyormuş Ahmet Bey. ‘Bir gün zengin olup bir okul yapabilir miyim’ diyormuş. Durumu elverince, o hayaline da kavuşuyor. 1990’da okul yaptırmak için başvuruyor. 2-3 sene sonra dönüş gelyor ve Atleks Sanverler Ortaokulu’nun temelleri böyle atılıyor.. Bu keyifli sohbet ve zamanda yolculuk için Ahmet Sanver’e teşekkür ediyoruz. İş yaşamında ve yazarlık hayatında başarılar diliyoruz. Yeni kitaplarını da merakla bekliyoruz..
67
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
ÇEKİLİN BEN DOKTOR DEĞİLİM! İş dünyasına ilham veren, girişimci adaylarına yol gösterecek kitaplar arasında ilk seçimimiz Coldwell Banker Türkiye Ülke Direktörü Dr. Gökhan Taş’ın imzasını taşıyor. Dr. Taş, aslında diplomalı bir doktor. Ama böylesine özel bir mesleği ve kariyeri bir kenara bırakıp, sonunu bilmediği bir ticaret serüvenine atılıyor. Gayrimenkul sektöründe kırılması zor başarılara ulaşıyor, ‘dünya satış birincisi’ oluyor ve sektörün devlerinden Coldwell Banker markasını Türkiye’ye getiriyor Gökhan Taş. Yıllar sonra da bu zorlu ve bir o kadar macera dolu başarı hikayesini ‘Çekilin Ben Doktor Değilim’ isimli kitabında buluşturuyor. Bir yaşam öyküsünden çok, bir girişimcinin hatalarını, yenilgilerini ve sonrasında nasıl başarı elde ettiğinin formüllerini veren bu kitapta, kendinize ait pek çok şey bulabilirsiniz.
68
Ceres Yayınları tarafından yayınlanan kitabın D&R satış fiyatı; 16,79 TL.
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
CEO GİBİ DÜŞÜNMEK Kütüphanenizin kişisel gelişim rafında olması gereken kitaplardan birini paylaşıyoruz bu kez. Kitabın ismi ‘CEO gibi düşünmek”..
kitap önerileri
Dünyaca ünlü liderlik ve yönetici koçu D. A. Benton, iş dünyasının kalbine dokunan bir kitapla en çok okunanlar arasında. D. A. Benton en tepede bulunan yüzlerce kişi ile yaptığı görüşmelerden yola çıkarak iş dünyasında başarılı olmanın sırlarını açıklıyor. Zirveye ulaşmak için sahip olmanız gereken yaşamsal nitelikler, örnekleri ile birlikte, bu kitapta açıklanıyor. Düşünün ki iş dünyasının zirvesinde oturan isimler, bu kitabı okuduktan sonra “Eğer Benton’ın kitabını işe başladığım zaman okumuş olsaydım, merdivenin en üst basamağına ulaşmam daha çabuk, daha etkin ve kesinlikle daha eğlenceli olurdu” diyor. Pegasus Yayınevi tarafından çıkarılan kitabın D&R satış fiyatı 7,52 TL
http://www.dr.com.tr/
GOOGLE NASIL YÖNETİLİYOR? Son yıllarda ekonomi ve iş dünyası teknoloji odaklı projeler üretiyor. Bu alanın lideri de hiç şüphesiz Google. Bu kez sizi günde yüzlerce kez işimizin düştüğü, danıştığımız, ürünlerinden faydalandığımız bu devin mutfağına götürüyoruz. Dünya ekonomisinin belkemiği haline gelen, internet trafiğinin %82’sini yöneten bir şirket düşünün. 2013 yılında 53 milyar dolar ciro yaparken, merkez kampüsün bahçesini düzenlemek için çim biçme makinesi almak yerine 200 keçiyi işe alan bir şirket… Bir yandan rengarenk ofisleri ile üretkenliği tepe noktasına çıkarmayı hedeflerken diğer yandan robot teknolojisi ve mobil cihazlar üzerinden dünyayı değiştirmeye aday bir şirket… O şirket, Google. Peki dünyanın en hızlı büyüyen, en çok beğenilen, en çok konuşulan şirketi Google, nasıl yönetiliyor? Google’ın iki tepe yöneticisi -İcra Kurulu Başkanı Eric Schmidt ve Ürünlerden Sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı Jonathan Rosenberg- tarafından yazılan ve tüm dünyada çok satan listelerini alt üst eden bu kitap, Google’ın oluşturduğu değerler ve şirket kültürü ile dünya lideri bir kuruma dönüşmesinin hikâyesi.
20’Lİ YAŞLARDA İŞ HAYATI Girişimcilik ruhunun en yüksek ama sermaye ve tecrübenin kısıtlı olduğu dönemde iş kurmak.. Zor ama imkansız değil. Irmak Özkaşıkçı Orman bunu başaranlardan. “Umuyorum ki yıllar içerisinde benim ve çevremdekilerin yaşadıkları, hayat yolunda yürürken başımıza gelenler, söylediklerimiz ve işittiklerimiz, başardıklarımız, başaramadıklarımız ve bu başarısızlıklardan aldığımız dersler; 20’lerinde olup da kendi yolunu bulmaya çalışanlara, çocuğunu anlamaya çalışan ebeveynlere, altında veya üstündeki çalışanı gören iş insanlarına eğlenceli bir kılavuz olur. Eğlenceli diyorum çünkü biz bunları yaşarken çok eğlendik ve sonradan baktığımızda hayat; yaşadıklarımıza biraz da pembe bir gözlükten bakarak bu acı-tatlı tecrübelerden geriye kalan tebessümlerden ibaret.. Hayat; benim için henüz yaşamadığım “kalan” günlerin tamamı. Gelecek günler için hiç olmadığım kadar heyecanlı ve meraklıyım!” diye anlatıyor kitabını. Butik Yayınevi’nden çıkan kitabın D&R satış fiyatı 10,95 TL.
Timaş Yayınları imzası taşıyan kitabın D&R satış fiyatı 24,50 TL.
69
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
İNSANLAR GÖZ GÖRE GÖRE YANACAKLAR MI?
bu onayları veriyorsunuz, sanırım ciddi bir inceleme de yapıyor olmalısınız, peki yangın ve deprem merdiveni neden istemiyorsunuz’ dediğimde, onlar da ‘bizim bu konuda bir sorumluluğumuz yok’ dediler. Şimdi lütfen düşünelim, insaflıca düşünelim.. Sayın belediye başkanı ve mimar mühendisler odası ne derse desin, şimdi sizlere soruyorum..
Ramazan GÜNDOĞDU TOBB Dünya Türkçe Konuşan Girişimciler Sözcüsü
70
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Geçenlerde bir arkadaşıma daire bakmak üzere birkaç emlakçı gezdik. Pek tabi ki emlakçılar bizi alıp, istediğimiz koşullara uygun evleri gezdirdiler. Gitgide bütün dünyada olduğu gibi Kuzey Kıbrıs’ta da her geçen gün apartmanların daha da yükselmekte olduğunu gözlemliyoruz. Tabî ki bunu herkes gibi bizler de normal karşılıyoruz.
köse yazısı
Ancak gezdiğimiz yerlerde baktık ki 8-10 katlı binalarda bile yangın ve deprem merdiveni yok, bu durum beni gerçekten çok şaşırttı. ‘Neden yok’ diye sorduğumda ise yasalarda böyle bir zorunluluğun olmadığı söylendi. Yakından tanıdığım bir belediye başkanına telefon açıp sorduğumda, yine aynı sözleri duydum, ama peki dedim, ‘sizin bu konuda hiç mi sorumluluğunuz yok! Allah korusun bir yangın çıksa, itfaiye merdiveni hangi kata kadar ulaşabiliyor’ dediğimde, ‘dördüncü kata kadar ancak ulaşabiliyor’ dedi. Biraz başkanın vicdani duygularını zorlamak istediğimde; ama dedi, ‘ilk sorumlu mimar ve mühendisler odası, çünkü önce onlar onaylıyor, dosyalar en sonunda bize geliyor.’ Bu cevaptan sonra hemen mimar mühendisler odasını aradım ve sordum, ‘siz bir ücret karşılığı
Her konuda yasal düzenleme talep edenler, bunu neden etmiyorlar? Bu gibi toplum yararına olan konularda hangi hükümet olursa olsun hiçbir sorun çıkarmadan yasası da çıkarılır, tüzüğü de.. Öyle ya da böyle, benim bu günkü dünyada yangın merdivensiz binaları aklım gerçekten almıyor, sizlerin alıyor mu? Allah korusun her türlü felaket insanlar içindir, bir yangın yada deprem olduğunda mahsurlu katlardaki insanlar ne yapacak? Çoluk çocuk hepsi göz göre göre yanacaklar mı? Buradan hükümete sesleniyorum! Yasa çıkarmak gerekiyorsa, yasa çıkmalı veya yasa var ama tadilat yapmak gerekiyorsa yasa tadili için bir gün bile beklenmemelidir. Henüz inşaatı başlamamış, hatta henüz bitirilmemiş tüm inşaatlarda yangın merdiveni zorunluluğu getirilmeli, yangın merdivensiz binalara ruhsat asla verilmemelidir. Her konuda olduğu gibi, bu gülünç durumun da suçlusu dış güçler mi acaba? Artık her şey daha da gülünç olmaya başladı ülkemizde. Her şeyin suçlusunu bulmakta dünyada üstümüze yok gerçekten. Hükümetler de suçsuz, belediye başkanları da suçsuz, mimar mühendis odası yetkilileri de suçsuz, inşaatı yapan müteahhitler de suçsuz. Sadece (normal ) halk suçlu! İhalelerde anlaşmak bizde, malzemeden eksiltmek bizde, her konuda üç kağıt yapmak bizde, her şeyi hükümetlerden beklemek bizde, bizde, bizde, bizde..
SİGORTA Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de konu başlıkları ve dolu dolu içerikleriyle dikkat çeken sigortacılık köşemize devam ediyoruz. Kıbrıs Türk sigortacılık sektöründe öne çıkan konuları, yine sektörün uzman isimlerinin kaleminden sizlere aktarıyoruz. Aracımız sigortalı, evimiz iş yerimiz sigortalı. Ya da diğer sigorta ürünlerini kullanıyoruz. Peki haklarımızı ne kadar biliyoruz? Olur da sigorta şirketi sorumluluklarını yerine
getirmezse, başvurabileceğimiz bir yer var mı? Cevap net, var. Adres de Sigorta Tahkim Kurumu.. Bugüne kadar birçok dosyayı sonuçlandıran Sİgorta Tahkim Kurumu’nun işleyişini başkan Talat Kürşat yazdı.
71
Kuruma başvuru şartlarını ve başvuru sürecinde üzerinize düşen yükümlülükleri bir bir sıraladı..
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
SİGORTA
Talat KÜRŞAT Sigorta Tahkim Komisyonu Başkanı
72
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU HAKKINDA
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Sigorta Tahkim Komisyonu diye bir komisyon hiç duydunuz mu? Nedir bu komisyon, yasal bir kuruluş mudur? Kime ne faydası var?
yaptığınız kaza neticesinde oluşan hasarınızı sigorta şirketiniz değişik bahanelerle ödemiyor veya aracınızı tamir ettirmiyor,
Şayet böyle bir kuruluşun varlığını duymamış veya duymuş ama kime ne faydası olduğunu bilmiyor iseniz, sizi kısaca bu konuda bilgilendirmek istiyoruz
• Aracınızın normal trafik sigortası var veya tamamı ile sigortasız iken sigortalı bir araç, aracınıza çarpmış ancak size çarpan aracın sigortası sizi tazmin etmiyor veya aracınızı tamir ettirmede isteksiz davranıyor,
köse yazısı
Sigorta Tahkim Komisyonu, yasa ile kurulmuş bir komisyon olup, vatandaşın sigorta şirketleri ile olan ihtilafları veya sigorta şirketlerinin kendi aralarındaki ihtilafları çözmek için 2012 yılında oluşturulmuştur. Bu komisyon, içinde hukukçuların da olduğu 5 kişilik bir birimden oluşur ve kendisine yapılan ihtilaf lı konu başvurularını görüşerek bir karara bağlar Özellikle aşağıdaki konulardan herhangi biri gibi bir sorun ile karşılaşırsanız, sorunun çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. • Aracınız kasko sigortalı olmasına rağmen
• Evinizi veya iş yerinizi yangın, hırsızlık veya başka herhangi bir rizikoya karşı sigortaladınız ancak sigorta süresinde oluşan hasarınız ödenmemiştir veya hak ettiğiniz tazminat miktarından az bir teklif aldınız, • Herhangi bir yolcu otobüsünde, takside veya kamu aracında yolculuk yaparken oluşan kaza sonucu yaralandınız ancak tazminat almak için nereye başvuracağınızı bilemiyorsunuz veya hak ettiğinizi düşündüğünüz tazminatı vermiyorlar, • Yolda yürürken sigortalı bir araç size çarpıp yaralanmanıza sebep oluyor, • Sigortalı bir araç herhangi bir nedenle
yoldan çıkıp bahçe duvarınıza veya başka bir malınıza çarpıp malınızın hasar görmesine sebep olduğu halde aracın sigorta şirketi sizi tazmin etmiyor.
Başvuru Şartları;
Yukarıdaki örnekleri çoğaltmak mümkün. Önemli olan ortada talep yapılacak bir sigorta şirketi olması ve bu sigorta şirketinin her ne sebeple olursa olsun haklı talebinizi tazmin etmemesi veya tazminat için yetersiz teklif’de bulunmasıdır.
• İlgili sigorta şirketine, tazmin edilmek için başvurmuş ancak müspet netice almamış olduğunuz hakkında kanıt gerekir. En azından sigorta şirketine göndermiş olduğunuz talep yazısının bir suretini sunmanız gerekir,
Tazminat alabilmek için size açık olan alternatifler;
• İhtilaflı konu mahkemeye intikal etmemiş olmalı.
1) Yargı Yolu: Yargıya başvurabilirsiniz ancak bu yolun masraflı ve ne kadar sürede davanızın neticelenebileceğini söylemek mümkün değil
Başvuru için sunmanız istenecek evraklar
2) Tahkim Yolu: Hasarınızın tazmin edilebilmesi için Tahkim Komisyonu’na başvurmanız halinde, masrafınız, sadece başvuru anındaki cüzi bir başvuru harcı dışında başka bir masrafınız olmaz. Başvurunuz en geç 2 aylık bir dönemde neticelenmekten başka başarılı da olsanız başarısız da, başka herhangi bir masraf veya sair ücret ödemeniz söz konusu olmaz. Tahkim’e başvuru avukatlı veya avukatsız yapılabilir
• Ortada aleyhine başvuru yapılacak bir sigorta şirketi olmalı,
• Kimliğiniz • Aracınız hasar görmüş ise, araç kayıt belgesi • Polis raporu • Hasarınızı kanıtlayacak tüm belgeler • Yaralanma nedeni ile tazminat talep edilmesi durumunda doktor raporu
Başvuru Yeri; II. Selim Caddesi Arca Apt. D.3 No:49/ Lefkoşa Tel No: (0392) 228 09 37- 228 58 40 Fax: 228 64 83 e.mail: bengu.uzun@kksrsb.org
73
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
74
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
75
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
N
E EREDE E KADAR
?
3,95 TL
2,45 TL
7,10 TL
6,34 TL
1,75 TL
1,45 TL
3,97 TL
4,57 TL
9,95 TL
7,35 TL
9,65 TL
17,70 TL
1,45 TL
1,89 TL
9,50 TL
4,60 TL
3,50 TL
5,95 TL
4,69 TL
3,34 TL
14,50 TL
13,50 TL
14,13 TL
18,70 TL
15,00 TL
9,59 TL
16,55 TL
14,02 TL
1,99 TL
0,99 TL
1,42 TL
2,80 TL
BİBER ÇARLİSTON (KG)
KAVUN
(KG)
LİMON (KG)
76
Ekonomi Kıbrıs
PrestigePATLICAN (KG) Agustos 2016
MUZ
KİRAZ
(KG)
(KG)
TAZE FASULYE (KG)
KARPUZ
(KG)
*Not: Tüm fiyatlar; Sterlin kuru 3 lira 97 kuruş, Euro kuru 3 lira 34 kuruş baz alınarak hesaplanmıştır
5,95 TL
3,49 TL
4,96 TL
7,34 TL ŞEFTALİ
12,45 TL
8,95 TL
15,88 TL
(KG)
16,19 TL TAVUK BUT (KG)
35,00 TL
33,99 TL
19,85 TL
25,05 TL DANA KUŞBAŞI (KG)
3,25 TL
2,99 TL
5,16 TL
3,31 TL
77
Ekonomi Kıbrıs
SÜT (LT)
Prestige Agustos 2016
3,85 TL
2,20 TL
4,96 TL
4,67 TL YUMURTA
40,00 TL
55,00 TL
50.00 TL
(6 ADET)
57,75 TL PRES ODUN (25 KG)
3,41 TL
4,35 TL
5,20 TL
4,67 TL 95 OKTAN BENZİN
3,29 TL
3,74 TL
5,18 TL
4,61 TL
*Not: Tüm fiyatlar; Sterlin kuru 3 lira 97 kuruş, Euro kuru 3 lira 34 kuruş baz alınarak hesaplanmıştır
DIESEL
(LT)
(LT)
EKONOMİ FENERBAHÇE’NİN SPONSORU BORAJET
AYRILAN CEO’YA REKOR TAZMİNAT İş dünyası, yeni bir tazminat örneğini konuşuyor. İsveçli telekom devi Ericsson, CEO’su Hans Vesberg’in koltuğunu bırakacağını duyurdu.
Fenerbahçe Kulübü, Borajet Havayolları ile sponsorluk anlaşması yaptı.
Yedi yıldır şirketin başında olan Vesberg’e 3,2 milyon dolar tazminat verileceği açıklandı.
Sarı-lacivertli kulüpten yapılan açıklamada, Fenerbahçe Futbol Takımı’nın Avrupa’da oynayacağı karşılaşmalarda forma göğüs sponsoru olan Borajet Havayolları’nın, tüm branşlarda kulübün resmi hava yolu taşıyıcısı olduğu bildirildi.
78
Fenerbahçe’nin UEFA Şampiyonlar Ligi 3. ön eleme turunda Fransa Birinci Futbol Ligi takımlarından Monaco ile 27 Temmuz Çarşamba günü İstanbul’da yapacağı maça, Ekonomi Kıbrıs Borajet logolu forma ile çıkacağı Prestige kaydedildi. Agustos 2016 Borajet Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Akol da anlaşmayla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, “Spora verdiğimiz desteği bu aşamaya taşımaktan ve Fenerbahçe gibi büyük bir camia ile yaptığımız bu iş birliğinden büyük mutluluk duyuyorum. Yeni nesil uçaklarımız ve yüksek kaliteye öncelik veren hizmetimiz ile takımlarımızı güvenli, konforlu ve mutlu bir şekilde deplasmanlara uçuracağız” ifadelerini kullandı.
SERMAYEDE BREXIT ETKİSİ Temmuz ayında gelişen piyasalara para girişi 25 milyar dolar oldu. Brexit kararının ardından, gelişen ülkelere milyarlaca dolar para akışı gerçekleşti. Uluslararası Finans Enstitüsü (IFF), gelişen piyasalara portföy girişinin Temmuz’da 25 milyar dolara yükseldiğini açıkladı. Haziran’da bu rakam 13,3 milyar dolar olmuştu. Kuruluş, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma kararının (Brexit) ardından yatırımcıların yüksek getiri arayışının yaşanan artışta etkili olduğunu kaydetti. Temmuz’da hisse piyasalarına 14.6 milyar dolar, tahvillere giriş 10.2 milyar dolar giriş görüldü. Asya 19.1 milyar dolarla girişlerin çoğunluğunu alırken, Latin Amerika’ya 8.7 milyar dolar değerinde para girişi gerçekleşti.
Yedi yıl boyunca İsveçli telekom devinde görev yapan CEO’nun 18 ay içerisinde iş bulması durumunda alacağı para bir milyon dolara kadar azalabileceği belirtildi. Temmuz ayının başında şirkette maliyet düşürme programını sokayan Vesberg, Ericsson’un giderlerini yüzde 50 ölçüde azaltacağını açıklamıştı. Halihazırda 116 bin çalışanı bulunan şirkette 25 bin kişinin işten çıkartılacağı tahmin ediliyordu.
NOTLARI VOLKSWAGEN’E TARİHİ ONAY
İLK YARI CİROSU 503 MİLYON EURO Turizm krizi, terör endişesi veya diğer faktörler. Hiçbiri etkilemedi. TAV Havalimanları, 2016’nın ilk altı ayında 503 milyon euro ciro olarak duyurdu. Kurumdan yapılan açıklamaya göre, TAV Havalimanları, bu yılın ilk altı ayında 49,2 milyon yolcuya hizmet vererek 503 milyon euro ciro elde etti. Açıklamada görüşlerine yer verilen TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener, ilk yarıda toplam yolcu sayısının yüzde 3 oranında artış gösterdiğini belirtti. Şener, Gürcistan Tiflis Havalimanı’nda pist ve apron rehabilitasyon çalışmalarının başarıyla tamamlandığını anımsatarak, şunları kaydetti: “Atatürk Havalimanı’na yapılan hain saldırı ve sonrasında yaşanan darbe girişiminde en zorlu şartlarda profesyonel bir biçimde davranarak havalimanını işler tutan ve kısa sürede yeniden faaliyete sokan tüm çalışanlarımıza, destek ve dayanışma gösteren tüm TAV ailesine, şükranlarımı sunarım. Ülkemizin kenetlenerek bu zor zamanları da aşacağına ve daha güçlü bir şekilde yoluna devam edeceğine olan inancımız tamdır. Biz de TAV olarak faaliyet gösterdiğimiz tüm coğrafyalarda ve yer aldığımız tüm platformlarda bu yönde katkı sunmaya devam edeceğiz.”
Alman otomobil üreticisi Volkswagen’in (VW) dizel emisyon skandalı sonrası suçlamalardan vazgeçilmesi için ABD devleti ile vardığı 14.7 milyar dolarlık anlaşmanın önündeki bir engel daha kalktı. ABD Federal mahkemesi, anlaşmanın temelini oluşturan araç geri alımları için önonay verdi. VW 18 Ekim’deki duruşmada nihai onayı alabilirse 475,000 aracı sahiplerinden geri alabilecek. Duruşmada VW’in 85,000 lüks aracın nasıl onarılacağına dair de yeni bir planı Ağustos ayında yetkililere göndereceği ifade edildi. VW geçen yıl Eylül ayında, ABD’de sattığı araçlarına gizli bir yazılım yerleştirdiğini kabul etmişti. Yazılım araçların yasal sınırın 40 katı üzerinde çevreyi kirletmesini neden oluyordu. VW skandalın ardından Haziran ayında ABD devleti ve eyaletleri arasında anlaşmaya vardı. Buna göre VW ABD tarihinin en büyük araba geri alımını başlatacak. Araçların onarım maliyeti ve ABD devlet kurumlarına yapılacak ödemeler de dahil edildiğinde, araç geri alımının toplam maliyeti 10 milyar doları buluyor.
AYAKKABI DEVİ İFLAS ETTİ Bir dönem sattığı zehirli ayakkabılarla gündeme gelen ve iflası istenen Denge Enternasyonal Ayakkabıcılık, yani Arow’un iflası resmileşti.
79
Türkiye’nin ünlü markası, 1987 yılından beri faaliyet gösteriyordu. Ekonomi Arow, Arow Men, Arow Kids ve Kıbrıs Hatuny markalarına sahipPrestige olan Agustos 2016 ayakkabı üreticilerinden Pames’in bünyesindeki Arow Mağazacılık’ın 31 ilde 42 mağazası var. Arow mağazaların yanı sıra bayiler aracılığıyla da satış yapıyordu. Arow marka olarak Çin’e ilk giren Türk ayakkabısı olmuştu. Pames’in ayrıca Çin’de üretim yaptırdığı fabrikalar bulunuyor. Bakırköy İflas Dairesi Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 23 Haziran 2016 tarih ve 2015/52 Es. sayılı kararı ile 496133 ticaret sicil numarasında kayıtlı Ginza Lavinya Park Beylikdüzü’nde faaliyet gösteren Denge Enternasyonal Ayakkabıcılık’ın 23 Haziran saat 14.24 itibariyle iflasına karar verildi. Şirket 2014 yılında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ‘zehirli ayakkabıcı’ olarak açıklamasının ardından sosyal medya hesaplarını kapatmıştı.
Kendi işinin patronu olmak isteyenlere;
FRANCHISE FIRSATLARI OKUL MARKETİM Hedef kitlesi çocuklar olan marka, ilköğretim ve okul öncesi eğitim kurumlarına yönelik 3D sinema gösterimi, uzay çadırları, mekanik atlar, şişme oyun alanları, kum boya gibi eğitsel materyal satışları yapıyor.
RENTICON.COM Amerika’da son yılların en popüler alış-veriş sistemi olan çanta ve aksesuar kiralamayı 2011 yılında Türkiye’de gerçekleştiren ilk ve tek site olan rentikon.com, kiralama işlemlerinin daha hızlı ve kolay gerçekleşebilmesi için her şehirde franchise noktaları oluşturmakta ve sizin de kendi e-ticaret sitenizi dikkat çekici bir fikir üzerine kurmanızı sağlıyor.
80
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
Sektör:
franchise
çocuk eğitim-oyun
Merkez Ülkesi: Türkiye Kuruluş Yılı: 2007 Bayilik Ücreti: Büyüklüğe göre değişken Yatırım Bütçesi: 95.000 TL Ortalama Kar Oranı: Belirtilmemiş Kardan Alınan Pay %10 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var
Sektör: E-ticaret Platformu Satış Merkez Ülkesi: Türkiye Kuruluş Yılı: 2012 Bayilik Ücreti: 35.000 $ Yatırım Bütçesi: 10.000 TL Ortalama Kar Oranı: %100-150 Kardan Alınan Pay 300 TL/ay Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var
TECHNOKIDS Technokids’te çocuklar; hayal ettiği şeyleri 3 boyutlu düşünebilme, düşündüklerini tasarlayabilme, merak ettiklerinin peşinden gidebilme, kendilerini özgürce ifade edebilme imkanı buluyor.
BİTKİ DÜNYASI Bitki, peyzaj, altyapı ve uygulamalarını gerçekleştiren ve toptan satışlarda Türkiye’de lider konumda olan Bitki Dünyası Tic. Ltd. franchise verecek şubeleri arıyor.
Technokids, LEGO Education ile işbirliği çeşitli yaş grupları için özel olarak geliştirilen konular ile ilgili atölye çalışmaları düzenliyor. Technokids yatırım maliyeti ve işletme giderlerinin düşük olması ile yüksek bir kar sağlıyor.
81
Ekonomi Kıbrıs
Sektör: Gıda Merkez Ülkesi: Türkiye Kuruluş Yılı: 2007 Bayilik Ücreti: 15.000 TL $ Yatırım Bütçesi: 75.000 - 100.000 $ Ortalama Kar Oranı: %30 Kardan Alınan Pay %4 Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var
Sektör Bitki,peyzaj,altyapı,uygulama Merkez Ülkesi: Türkiye Kuruluş Yılı: 2003 Bayilik Ücreti: 10.000 $ Yatırım Bütçesi: Talep edilen bölgeye göre değişken
Ortalama Kar Oranı: 20.000 $
Kardan Alınan Pay 5.000 $/aylık Yer Seçimi: Var Personel Eğitimi: Var Proje Eğitimi: Var Pazarlama Eğitimi: Var
Prestige Agustos 2016
82
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
franchise
8
83
Ekonomi KÄąbrÄąs
Prestige Agustos 2016
Hizmetimiz Ada’ya özel kalitemiz dünya standardında Telsim’in abonelerine sunduğu kaliteli hizmet, ISO 20000 Bilgi Teknolojileri Hizmet Yönetimi Sertifikası ile tescillendi.
Telsim
Vodafone Grup Şirketi
84
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Agustos 2016
* ISO 20000, Bilgi Teknolojileri Hizmet Yönetimi’ni ve gereksinimlerini tanımlayan tek uluslararası standarttır. KKTC Telsim, ISO 20000 Sertifikası’nı alan, KKTC’deki ilk operatördür.