Ekonomi Kibris Prestige 2017

Page 1

1

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


2

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


3

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

43 2017 YIL:4 SAYI:37 www.ekonomikibris.com

İŞ DÜNYASI 2017’DEN NE BEKLİYOR?

4

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

25 YENİ YILDA YENİ YATIRIMLAR

OCAK 2017

PARA PİYASALARINDA NELER OLCAK? 10 BİN STERLİN PEŞİNATLA EV SAHİBİ OLUN HONDA’DA CAZİP KAMPANYA NE NEREDE NE KADAR?

20 35 68 77

EKONOMİ KIBRIS PRESTIGE DERGİSİNİ

E-DERGİ FORMATINDA OKUMAK İÇİN www.ekonomikibris.com


5

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


EKONOMI KIBRIS PRESTIGE İmtiyaz Sahibi: AYAZ MEDYA GRUBU Genel Yayın Yönetmeni: ATIL AYAZ Reklam ve İletişim Koordinatörü ÖZGE YAVUZ AYAZ

Ticari İşler Müdürü Yasemin LAÇİN GÖRGÜN Sayfa Editörü BUKET EREN -ŞERİFE GÜLER Türkiye: ÖZLEM YILMAZ

6

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Amerika: FUNDA KESKİN İngiltere: ALMULA MERTER SARGIS KHANDANYAN Sosyal Medya ve Seyahat: ATAK AYAZ Görsel Yönetmen: DEMET ÖZGE AYKAN (DOA) Grafik - Tasarım AYAZ MEDYA CREATIVE Hukuk Danışmanı: AVUKAT ÖZLEM ALP Muhasebe ve Finans: ANIL YILMAZ Web Tasarım ve Teknik Destek: CITY COLOURS İletişim Bilgileri: KKTC Girne Yolu, Uğur Apt. D:6 Yenişehir/LEFKOŞA TÜRKİYE Perla Vista Residence&Ofis Kat:8 No:73 Beykent/Beylikdüzü - İSTANBUL

Reklam ve Abonelik İçin: 0 533 887 33 78 0 533 887 33 46 Mail Adresi: haber@ekonomikibris.com


7

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


Atıl AYAZ Genel Yayın Yönetmeni

Yeni bir yıl, yeni bir ay, yeni bir Ekonomi Kıbrıs Prestige.

8

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

2017 yılını ve siz değerli okurlarımızı keyifle selamlıyorum. En azından böyle hissetmek istiyorum. Çünkü zor bir yılı uğurladık hayırlısıyla. Terör, doğal felaketler, ekonomik darboğaz ve daha birçok olumsuz başlık vardı hayatımıza yapışan. Dileriz yeni yıl, tüm bu olumsuzluklardan arınacağımız bir yıl olur. O yüzden pozitif bir başlangıç için, dolu dolu bir dergi hazırladık sizler için. Mutlu olmak, geleceği olumlu bakmak istiyorsak ekonomimiz önemli. Hem bireysel, hem işletmeler, hem de ülke adına bu olmazsa olmaz.

önsöz

Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de iş dünyasıyla birçok başlıkta yeni yılı değerlendirdik. İş insanları yeni yol haritasını sizler için paylaştı. Bir de anketimiz var 2017 ile ilgili. Beklenti anketine göre yeni yatırımlar kapıda. Yatırım demişken, Uluslararası Diplomatlar Birliği’nin 3’üncü Uluslararası İşbirliği ve Yatırım Zirvesi gerçekleşti, dikkat çekiciydi. DMW Kıbrıs Temsilcisi olarak moderatörlüğünü yaptığım zirve, birçok iş insanını bir araya getirdi. Hem Türkiye, hem de KKTC için yapılan yatırım çağrıları uluslararası arenda da geniş yer buldu. KKTC üniversiteleri yavaş yavaş Türk Lirası’na geçiyor, bankalar tüketciler için yeniliklerini hızlandırıyor. Alışveriş yapmak isteyenler için seçenekler artıyor, otomobil alacaklar için yeni öneriler dikkat çekiyor. Cebinizi ve işinizi ilgilendiren birçok başlıkta özel konu ve konuklarımız var. Hepsini keyifle okumanız dileğiyle. Bir kez daha herkese iyi yıllar olsun diyorum. Güle güle 2016, hoşgeldin 2017..


9

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


8

EKONOMI KIBRIS

ENDEKsI

ARALIK ÖZETİ: DÖVİZ BELİRSİZLİĞİ OCAK BEKLENTİSİ: ZAM SAĞANAĞI 2016’nın son ayı hem siyasi, hem de ekonomik olarak hareketli geçti. Para piyasalarında gündemin adı özelleştirmeler ve zam sağanağı. Siyaset ise Lefke’nin ilçe oluşunu ve sağanak yağış sonrası bir kez daha ortaya çıkan altyapısızlığı tartışıyor.

Türkiye’de ise yeni bir kriz var; Büyükelçi suikastinin yankıları hala devam ediyor. Rusya demişken, ABD ile Rusya arasında da gerilim tırmanıyor. İki süper güç arasında korkutan tehditler gündeme gelmeye başladı.

KKTC;

10

Özelleştirmeler İçin İlk Adım

KKTC ekonomisi için dev özelleştirmeler geliyor. .Bakanlar Kurulu üç yıllık Ekonomi Kıbrıs orta vadeli programı resmi gazetede Prestige Kıb- Tek’te dağıtım altyapısının OCAKyayınladı. 2017 özelleştirilmesi, Türkiye’den kablo ile elektrik getirilmesi, Telefon işlemlerinin tüm telekomünikasyon alanını kapsayacak şekilde özelleştirilmesi, belediye sayısınının azaltılması, tarımda teşvik sisteminin değiştirilmesi ve eğitimde tam gün gibi hedefler, 2017- 2019 programında yer aldı. Üç yılı kapsayan programla ilgili yasal süreç, resmi gazetede yayınlanması ile devreye girmiş oldu.

endeks

Lefke İlçe Oldu Lefke’nin 6’ncı ilçe olmasıyla ilgili düzenlemeleri öngören “Mülki Yönetim ve Bölümleri (Değişiklik) Yasa Tasarısı mecliste oybirliği ile onaylandı. Oybirliği ile alınan bu karar sonrası Lefke KKTC’nin 6. ilçesi oldu. Cumhuriyet Meclisi’nde “Mülki Yönetim ve Bölümleri Yasa Tasarısı” görüşülerek, oybirliğiyle kabul edildi. Yasayla, Lefke altıncı ilçe ilan edildi. Lefkoşa, Girne, Gazimağusa, Güzelyurt ve İskele’den sonra Lefke KKTC’nin 6’ncı ilçesi olarak kayıtlara geçti. Şimdi Lefke için yeni ve köklü bir yatırım, gelişim ve kalkınma dönemi başlayacak.

Zam Sağanağı Döviz kurundaki sert artışlar vatandaşın cebine yansımaya başladı. İthalat ile ülkeye giren hemen hemen tüm ürünler bu süreçten etkileniyor. Bir kısmı yeni fiyatlara geçti, bir kısmı zamlar için hazırlık yapıyor. Bu süreçte en büyük tepki çeken zamlardan biri de elektriğe. Zaten elektriği pahalıya kullanan KKTC halkı, artık daha yüksek fatura ödeyecek. Bakanlar Kurulu kararıyla yapılan yüzde 9 ile 20 arasındaki zam, vatandaştan ve iş dünyasından büyük tepki gördü. .

Sel ve Altyapı Krizi KKTC’yi sağanak yağış vurdu, altyapısızlık bir kez daha kendini gösterdi. Bu kez özellikle Girne kabusun adresiydi. Gelişi güzel verilen konut izinleri, dere yataklarını dolduran yapılar ve altyapıya gerek görmeyen yönetimlerin faturasını yine vatandaş ödedi. Köprüler çöktü, yollar göle döndü. Girne Limanı ve çevresi son yılların en zor saatlerini yaşadı. Sağanak yağış ve sel sonrası yetkililerin çözüm bulmak yerine, suçu birbirlerine atma yarışı dikkat çekiciydi.

Türk Lirası’na Geçiş Dönemi

Türk Lirası değer kaybediyor, dövizdeki yüksek ateş dinmiyor. İşte bu süreçte Kıbrıs ekonomisinde büyük yer tutan eğitim sektörü kendi tedbirini alma yoluna gidiyor. Üniversiteler yeni dönemde Türk Lirası ile eğitim hazırlıkları yapıyor. Yakın Doğu Üniversitesi, Girne Amerikan Üniversitesi, Kıbrıs Amerikan Üniversitesi ile Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi, Türk Lirası’na geçtiğini duyurdu. Bu kararın yeni dönemde öğrenci ve veliler üzerinde pozitif etki göstermesi bekleniyor.


TÜRKİYE;

DÜNYA;

Rus Büyükelçi Suikastı Türkiye yeni bir kriz ile sarsıldı. 15 Temmuz hain darbe girişimi sonrası zor günler geçiren Türkiye’de bu kez karanlık güçler dünyada büyük yankı uyandıran bir suikast düzenledi. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov, Ankara’da katıldığı bir sergide öldürüldü. Karlov’u öldüren polis memurunun bağlantıları araştırılıyor. Gündeme bomba gibi düşen bu gelişme sonrası Türkiye-Rusya ilişkilerinde ise temkinli diyalog devam ediyor.

Fırat Kalkanı Harekatı Bir taraftan da gözler Suriye’de. Terör örgütü İşid ve diğer silahlı güçlerin temizliği için başlatılan Fırat Kalkanı Harekatı’nda mehmetçik sınırötesi mücadelesini sürdürüyor. El Bab şehir merkezine doğru ilerleyen asker, bugüne kadar 3 bini aşkın hedefe havadan ve karadan atış yaptı. Yine yaklaşık 400 İşid teröristi etkisiz hale getirildi.

Tehlikeli Gerginlik Büyükelçisi öldürülen, uçağı düşürülen Rusya, ABD ile yeni bir gerilim yaşıyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Washington’un olası yeni yaptırımları dahil düşmanca adımlara yanıt verileceğini belirtti. Olası yaptırımlar, Rusya’nın ABD’deki başkanlık seçimlerine müdahale iddiasıyla ilişkilendiriliyor. ABD idaresinin, kendine uygun adaya destek olmak amacıyla bu dezenformasyonu 6 ay önce başlattığına dikkat çeken Rusya Dışişleri Bakanlığı, “Şimdi de başarısızlığı için bahane arıyorlar ve çok daha büyük bir şiddetle Rus-Amerikan ilişkilerinden intikam alıyorlar” dedi.

Esad İçin Yeni İddia İran, Türkiye ve Rusya 2017’de Suriye krizi için yeni formüller arayacak. Reuters’a konuşan kaynakların iddiasına göre; Üç ülke arasında varılması planlanan anlaşmanın taslağı, Esad’ın birkaç yıl daha devlet başkanı olarak kalabileceğine işaret ediyor. Anlaşma taslağına göre Esad, bir sonraki başkanlık seçimlerinde ise daha ılımlı bir Alevi adaya görevini devredecek. Ancak habere göre, İran henüz bu konuda ikna edilemedi.

11

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın görüşmelerdeki pozisyonunun sorulması üzerine, “Esad’lı siyasi bir dönüşüm Ekonomi Kıbrıs Prestige olmayacağını biliyoruz. Esad’ı muhalefetin OCAK 2017 de kabul etmeyeceğini biliyoruz” demişti.

BEKLENTİ: En büyük beklenti sağlık ve huzur dolu bir yıl aslında. Çünkü 2016 gerçekten zor geçti. Maddi açıdan yordu, siyaseti baş döndürdü, terörü çok can aldı.

KKTC için çözüm görüşmeleri ve referandum öne çıkıyor. Türkiye adına mülteci krizinin neticelenmesi ve başkanlık sisteminde atılacak adımlar dikkat çekiyor. Dünyada ise tehlikeli bir gidişat var. İsrail-Filistin krizinde ABD’nin tutumu değişti, Rusya ile ABD arasında gerilim yükseliyor. O yüzden 2017 yılı da beklenmedik gelişmelere sahne olabilir, tedbir şart..

endeks

O yüzden hem KKTC, hem Türkiye, hem de dünya adına pek de hatırlanmak istenmeyecek yıllar arasında yer alıyor 2016.


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

LİMASOL AİLESİNDEN FUTBOLA DESTEK İKTİSATBANK’TAN FOTOĞRAF SANATÇILARINA ÖDÜL

Kıbrıs Türk bankacılık ve sigortacılık sektörünün güçlü markası Limasol Bankası, spor dünyasına olan desteğini ve hizmetini sürdürüyor. Limasol Sigorta, Kıbrıs Türk Futbol Hakemler ve Gözlemciler Derneği üyelerini Limasol Bankası katkıları ile sigortaladı. Bu yılla birlikte yedinci yıla giren sponsorluktan, birliğe üye tüm hakem ve gözlemciler yararlanacak. İmza etkinliğinde konuşan Limasol Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kemaler, Kıbrıs Türk Hakemler ve Gözlemciler Derneği üyelerini bu yıl 7’inci kez sigortalamaktan memnuniyet duyduklarını belirtti. İki taraf arasında işbirliğinin gelişerek devam etmesinden memnuniyet duyduğunu ifade eden Kemaler, ülke futboluna önemli katkılar sağlayan bu anlamlı işbirliğinin daha uzun yıllar devam etmesi arzusında olduklarını kaydetti.

12

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Merakla beklene fotoğraf yarışması sonuçlandı. İktisatbank tarafından düzenlenen ve artık gelenekselleşen “Kıbrıs’ta Tarihsel Doku” konulu Fotoğraf Yarışması’nda dereceye giren sanatçılar ödüllerinin sahibi oldu. Ödül töreni ve sergi açılışı öncesinde kısa bir konuşma yapan İktisatbank Genel Müdürü Olgun Önal; yarışmaya katkı koyan, eserlerini gönderen herkese teşekkür etti.

haberler

Ödül almaya ve sergilenmeye değer bulunan fotoğraflar; Tevfil İleri, Veysi Soyer, Buket Özatay, Ahmet Kasımoğlu ve Hasan Berkut’tan oluşan değerlendirme kurulu tarafından belirlendi. 39 fotoğraf sanatçısının eserlerini gönderdiği yarışmada 156 adet fotoğraf değerlendirildi. Değerlendirme; içerik, özgünlük, teknik mükemmellik, kompozisyon, etki ve artistik ifade gibi kriterler üzerinden yapıldı. 30 eserin sergilenmeye değer bulunduğu yarışmada; Saydam Soy “Cornos Bay” isimli çalışmasıyla 1’inci, Mehmetali Karahasan “Çörekler” isimli çalışmasıyla 2’inci, Halil Irkım “Arabahmet Taşları” isimli çalışmasıyla 3’üncü oldular. Mehmet Tatlısesli’nin “Girne Kalesi” isimli çalışması ise Jüri Özel Teşvik ödülüne layık görüldü.

300 MİLYON KREDİ, 198 MİLYON TAHSİLAT Kalkınma Bankası ekonomi ve iş dünyası adına büyük önem taşıyor. Peki Kalkınma Bankası’nın piyasaya sağladığı katkılar ne durumda? Kredi ödemelerinin dönüşü nasıl? Merak edilen bu sorular Kalkınma Bankası’nın Olağan Genel Kurulu toplantısında yanıt buldu. Kalkınma Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Uzun, Meclis’te bütçe görüşmeleri devam ederken, dört bakanın programlarına ara vererek genel kurul toplantısına katılmasının KKTC’de ekonomiye verilen önemin bir göstergesi olduğunu söyledi. Uzun, bugüne dek Kalkınma Bankası’ndan 794 özel ve tüzel kişiye 300 milyon dolara yakın kredi sağladığını aktararak, bu meblağın şu an için 198 milyon 288 bin dolarlık kısmının tahsil edildiğini ve diğer tahsilâtlar için azami çabanın banka tarafından harcandığını dile getirdi. Uzun, eğitim, turizm, sağlık konularında ciddi krediler sağlandığını ifade ederek, KKTC’deki özel hastanelerin biri dışında tümünün Kalkınma Bankası kredilerinden faydalandığını belirtti.


13

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

KKTC EKONOMİSİNİN KİTABINI YAZDI KITOB’DA YENİ DÖNEM

Kıbrıs Türk ekonomisinin uzman isimlerinden Engin Arı, KKTC ekonomisinin kitabını yazdı. Doğu Akdeniz Üniversitesi Bankacılık ve Finans Bölümü Öğretim Görevlisi ve Türk Sigorta Genel Müdürü Engin Arı’nın bütçe açıklarının KKTC ekonomisindeki etkilerini incelediği “Budget Deficit Problem and Its Impact on the TRNC Economy” adlı kitabı yayımlandı.

14

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Turizm sektörü KKTC ekonomisi için büyük önem taşıyor. Kıbrıs Türk Otelciler Birliği de bu süreçte önemli rol oynayan birliklerden biri. Bir süre önce Kıbrıs Türk Otelciler Birliği’nde 26. Olağan Genel Kurul vardı. Girne Oscar Otel’de yer alan KITOB olağan genel kurulunda, yeni yönetim, denetim ve disiplin kurulları belirlendi, başkanlğa Fethi Özboğaç seçildi. Yapılan seçimde KITOB yeni yönetim, denetim ve disiplin kurulları şöyle oluştu: “KITOB Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Özboğaç,

haberler

I. Grup; 5 ve 4 yıldızlı oteller, 1. sınıf tatil köyleri ve sağlıklı yaşam otelleri ile butik otelleri temsilen; Ercan Turhan (Asbaşkan), Tunç Ertan, Özer Özbilen, Umut Gürtunç, Ali Çağıner.

Kitap, Almaya’da faaliyet gösteren Lambert Academic Publishing yayınevi tarafından 16 Kasım’da İingilizce dilinde yayımlanarak www.amazon. com üzerinden satışa sunuldu. Kitapta, bütçe açıklarının ekonomideki olumsuz etkilerini asgari seviyeye indirmek için kısa bazı politika önerileri de yer alıyor.

DAÜ’DE İLKER EDİP DÖNEMİ Kıbrıs eğitim dünyasının köklü üniversitesi Doğu Akdeniz Üniversitesi’nde üst düzey atamalar vardı.

II. Grup: 3, 2 ve 1 yıldızlı oteller, özel belgeli oteller ve 2. sınıf tatil köyleri ile turistik bungalovlar ve apart otelleri temsilen; Ercan Otcuoğlu, Mehmet Dolmacı, Burcu Beyoğlu (Sayman), Erhan Özerdem (Genel Sekreter), Handan Abidin.

Bakanlar Kurulu, Mehmet Bayram’ın istifası ile boşta kalan DAÜ Vakıf Yöneticiler Kurulu Başkanlığına UBP’li Beyarmudu Belediye Başkanı İlker Edip’i atadı. İstifa eden Doğu Akdeniz Üniversitesi Vakıf Yöneticiler Kurulu üyesi Anıl Kaya’nın yerineyse Tatlısu Belediye Başkanı Hayri Orçan’ın atanmasına karar verildi.

Denetleme Kurulu; Hüseyin Mirillo, Niyazi Beydağlı, Ahmet Avcı. Disiplin Kurulu; Can Özer, Aygül Benzincioğlu, Gülten Aytaç.”

Bir diğer DAÜ Vakıf Yöneticiler Kurulu üyesi Yusuf Kaçmaz’ın ise görevine son veren hükümet yetkilileri Kaçmaz’ın yerine Oğuzhan Hasipoğlu’nu atadı. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın onayı sonrası ilgili atamalar geçerli olacak.


Elexus’ta sömestir çocuklar için bir tatilden fazlası, daha fazlası...

Özel tasarlanmış mekanlarda spor, sanat ve yaratıcı aktiviteler...

15

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

Animasyonlar, showlar, keşifler ve eğlenceli oyunlarla harika bir sömestir tatili. and more, much more... 2 çocuğa kadar 0 – 12 yaş çocuklar ücretsizdir. Bakıcı hizmeti mevcuttur.

www.elexushotel.com

OCAK 2017


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

CREDITWEST’TEN TEKNOLOJİK ATILIM:

ARTIK ŞUBEDE SIRA BEKLEMEYE SON

16

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Teknoloji gelişiyor, gelişen teknoloji hayatımızın her anına olumlu katkılar sağlıyor. Bankacılık sektörü de, bu alanda dikkat çeken çalışmalar yapıyor.

Bankanın hem Gönyeli’deki yeni konsept şubesinin açılışı, hem de Creditwest Digital’in lansmanı yapıldı. Açılışa KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, Altınbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Vakkas Altınbaş, Altınbaş Holding Fahri Başkanı Ali Altınbaş, Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Altınbaş, Altınbaş Holding CEO’su Mehmet Sait Kayahan ve Creditwest Bank yetkileleri açılışta yerini aldı.

Kıbrıs Türk ekonomisinin en büyük özel sermayeli bankası Creditwest Bank da KKTC için birçok ilke imza attı. Creditwest Digital ile bankacılık işlemlerine yepyeni bir bakış açısı getirildi. Altınbaş Holding’in bankacılık sektöründeki yatırımı Creditwest Bank için iki heyecan bir aradaydı. “EN YENİLİKÇİ BANKA”

Açılışta konuşan Creditwest Bank Genel Müdürü Dr. Süleyman Erol, inovatif uygulamalar konusunda kendilerini motive tüketici eğilimlerine ve ülkedeki yüksek genç nüfus oranına işaret etti, yeni nesil için dijital kanalların önemine vurgu yaptı.

haberler

Creditwest olarak internet ve mobil bankacılıkta en çağdaş deneyimleri müşterilere yaşatırken, şubelerden Peki Creditwest Digital markasında neler var? Bir çoğu KKTC’de ilk defa görülecek uygulamalarla şubede sıra beklemeye son veriliyor. Banka müşterileri notifier uygulaması ile banka hesaplarındaki değişimleri cep telefonlarından anlık olarak takip ediyor, police satınalma ve hesap takip işlemleri internetten yapılabiliyor.

hizmet almayı tercih eden müşterileri de unutmadıklarını belirten Erol, konsept şubelerde teknoloji ve konforu birleştirdiklerini belirtti. Çalışanlarına yaptıkları yatırımların bankayı Kuzey Kıbrıs’ın en büyük özel bankası yaparken, aynı zamanda en yenilikçi bankalarından birisi haline getirdiğinin altını çizen Erol, kendi bünyelerinde istihdam ettikleri yazılımcı gençlerin fikri ve ürünü olan teknoljik ürünlerden çok daha fazlasını geliştirilme aşamasında olduklarını söyledi.

İnternet Bankacılığı, Mobil Bankacılık, Kiosk Bankacılığı, Creditfast, Web’den Sigorta, SMS Bankacılığı ve Telefon Bankacılığı’ndan oluşan Creditwest Digital ürünleri, mekandan bağımsız evde, ofiste, tatilde, hızlı, pratik ve güvenli bankacılık hizmeti sunuyor.


17

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


18

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

16


III

ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE 19 YATIRIM ZİRVESİ’ Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Hain darbe girişimi, terör saldırıları, ekonomik darboğaz gibi birçok olumsuzluk içeren gelişmelere rağmen, iş dünyası dikkat çeken mesajlar verdi. Uluslararası Diplomatlar Birliği’nin düzenlediği zirve, 2016’ya damgasını vurdu.

17


EKONOMİNİN DEVLERİNDEN ORTAK ÇAĞRI: 20 Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“YATIRIM YAPAN KAZANIR”

Ekonominin kalbi Uluslararası Diplomatlar Birliği’nin düzenlediği 3. ULUSLARARASI İŞBIRLIĞI VE YATIRIM ZIRVESI’nde attı. Türkiye, Amerika, Almanya, Çin, Kıbrıs ve Arap Emirlikleri dahil dünyanın birçok noktasından yatırımcı, DMW çatısı altında bir araya geldi. Uluslararası Diplomatlar Birliği, Avrupa İş Kulübü ve Amerikan-Türk İş Geliştirme Konseyi’nin desteği, Metal Yapı Konut’un anasponsorluğunda gerçekleşen zirvenin adresi İstanbul’da Crown Plaza Hotel’di. Modearatörlüğünü Uluslararası Diplomatlar Birliği Kıbrıs Temsilcisi ve Ekonomi Kıbrıs Genel Yayın Yönetmeni Atıl Ayaz’ın yaptığı zirve, DMW Türkiye Başkanı Ferhat Bozçelik’in açılış konuşmasıyla başladı. Böylesine hassas bir dönemde, Avrupa’nın Türkiye için felaket senaryoları çizdiği günlerde elimizi taşın altına koymaktan bir an olsun çekinmedik ve Türkiye’miz için yola çıktık diyen Bozçelik, Uluslararası Diplomatlar Birliği’nin bu büyük organizasyonunda emeği geçenleri kutladı.

“BİZ BİR KARDEŞLİK BİRLİĞİYİZ” Zirvede Türkiye ekonomisinin fotoğrafı çekildi, uluslararası iş insanlarına yatırım çağrısı yapıldı. DMW Başkanı Büyükelçi Günther Meinel de sert bir konuşma yaptı zirvede. Alman medyasına seslenen Meinel; “Ne olur Türkiye’yi kötü anlatmayın” dedi. Konuşmasında rakamlar da paylaştı Meinel. 6 bin 500 Alman iş insanının Türkiye’de yatırımı olduğunu hatırlatan Büyükelçi, “Biz bir kardeşlik birliğiyiz ve bu birlik yok edilemez” diyerek iki ülke arasındaki güçlü bağı vurguladı. “Alman olarak doğdum, kalbim Türk olarak atıyor” diyen Meinel, tüm davetliler tarafından uzun süre alkışlandı. Türkiye’de Almanya’dan 6 bin 500 yatırımcı olduğunu belirten Meinel, “Ve hepsi çok mutlu. Bundan sonra da

18


Türkiye’de yatırım yapmak istiyorlar.” dedi. Meinel, bu yatırımcıların Türkiye’nin halinin ne olacağına yönelik sorular sorduğunu aktararak, yatırımcılara güven sağlanması halinde Alman yatırımcıların ayağa kalkacağını dile getirdi. Türk şirketlerinin Almanya’da 500 bin kişiye iş verdiği bilgisini veren Meinel, “Biz bir kardeşlik birliğiyiz. Bu birliğin yok edilmesine ve burada bir kriz çıkmasına izin vermeyeceğiz, Türkiye’ye yatırım yapan kazanır” diye konuştu. DMW Başkanı, Türk ve Alman ilişkileri arasında asla sıkıntı olmasına izin vermeyeceklerini, diplomatlar olarak bunu hükümetlerle konuşacaklarını bildirdi.

İŞ DÜNYASINDAN ÜST DÜZEY KATILIM Zirvenin özel konukları vardı. EBCA Başkanı Zbigniev Roch, Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün, Amerikan-Türk İş Geliştirme Konseyi Başkanı Uğur Terzioğlu, İş Kadınları Derneği Başkanı Nilüfer Bulut, Altınbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Vakkas Altınbaş, Sivil Dayanışma Platformu Başkanı Ayhan Oğan, Metal Yapı Konut Genel Müdürü Akın Karali, TAVAK Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen, Foks Moda Yönetim Kurulu Başkanı Sıdıka Atalay, ve BNG Design Kurucusu Nilgün Gülen konuşmacılar arasındaydı. Zirvede Avrupa Birliği ve Avrupa Parlementosu’na iletmeleri için DMW Başkanı Meinel ve EBCA Başkanı Roch’a 15 Temmuz hain darbe girişimini anlatan birer de kitap hediye edildi. Yürütmü Kurulu Başkanlığı’nı Musa Karademir’in üstlendiği dev organizasyon, yerli yabancı yaklaşık 300 iş insanının katılımıyla sona erdi.

21

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


Aslında TL üzerinde baskı yaratan kısa vadeli unsurlar, 2016 yıl genelinde ön planda kalsa da, son 10 seneyi aşkın döneme baktığımızda, pek çok birikimli sorunun TL’nin bugünkü zayıf performansının arkasında yatan ana neden olarak ön plana çıktığını görüyoruz. 2003 ile 2010 arasını kapsayan döneme baktığımızda, Türk Lirası’nın yüksek faiz düşük kur politikası ile, gerçekleşen enflasyona göre Dolar karşısında göreceli olarak değerli kaldığı yıllar olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Söz konusu dönem zarfında, USD/TL kuru göreceli olarak dar bir bant içerisinde seyrederken, bazı yıllarda kurun neredeyse yıl sonu itibarı ile önemi bir değişim bile göstermediğini not etmek gerekiyor. Örneğin 2008 yılını 1,53 seviyesinde kapatan USD/TL kuru, 2009 yılını 1,50; 2010 yılını ise 1,54 seviyesinde kapatmıştı. Halbuki, 2003 ile 2010 arasındaki dönemde, TL’nin dolar karşısında %10 değer kaybetmesine rağmen, birikimli enflasyonun Türkiye’de %76; ABD’de ise %19 seviyesinde gerçekleştiğini not etmek gerekiyor. Bu bağlamda, TL Dolar karşısında yeteri kadar değer kaybetmemiş, hatta değerli kalmıştır.

Emre DEĞİRMENCİOĞLU İktisatbank Hazine Grup Müdrü

22

Ekonomi Kıbrıs

2016’DA DEĞER KAYBININ ADRESİ TÜRK LİRASI OLDU

Prestige OCAK 2017

20

Düşük kur nedeniyle, özel sektör yatırımlarının düşük faizli döviz kredilerini finansman kaynağına dönüşmesi, yüksek katma değerli malların içerde üretilmesi yerine ithal edilmesi, kurun belli bir patikaya oturmasının ve önemli bir volatilite göstermemesinin yapmış olduğu katkı ile yurtdışı borçlanmanın artması, 2011 yılına gelindiğinde, artık cari açığımız risk teşkil eder yada sürdürülemez olarak görülen seviyelere ulaşmasına neden oldu. (GSYIH’nın yaklaşık %10’u). Cari açığın Türkiye’nin dış finansman ihtiyacını ortaya koyması ve kırılganlık arzetmesine paralel, TCMB’nin almış olduğu yerinde kararların da yardımı ile 2012 yılını daralan cari açık ile geçirdik. 2013 yılına gelindiğinde ise, oyun değiştirici 3 gelişme Türk mali piyasalarında etkili oldu. Dönemin FED Başkanı Bernanke’nin 2013 Mayıs ayında tahvil alımları ile yürüttükleri bol para dönemini kademeli olarak kısmaya başlayacaklarını açıklaması ile gelişmekte olan ülke para birimlerini topyekün baskı altına aldı. Akabinde aynı günlerde, siyasi iktidara yönelik en büyük tehdit olarak kabul edilen Gezi Parkı olayları ve devamında 17-25 Aralık’ta ayakkabı kutuları ile özleşen siyasi kriz, TL’nin gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışmasına neden oldu. Türk Lirası’nın söz konusu dönemde, uzun yıllar devam ettirdiği yatay hareketinden sıyrılarak, dolar karşısında 1,95 seviyelerinden 2,39 seviyesine kadar yükseldiği ve ana görevi fiyat istikrarını korumak olan TCMB’yi hamle yapmaya zorladığını söyleyebiliriz. Nitekim 28 Ocak 2014 tarihinde, geceyarısı faiz silahını etkin bir şekilde çeken TCMB, kuru kısa bir süre için de olsa kontrol altına alabildi. Elbette müteakip dönemlerde, yükselen faizin etkisi ile soğumaya başlayan ekonomi ve artan işsizlik, siyasi iktidarın TCMB’ye yönelik eleştiri dozunu da artırmasına neden oldu. 2014 yılında cumhurbaşkanlığı seçimi ardından, 2015 yılında çift genel seçime giden Türkiye, seçim kalabalığı ile ivme


kaybeden ekonomisi ile ön plana çıktı. 2015 yıl sonunda neredeyse 10 yıl aradan sonra FED cephesinde başlayan faiz artışları ve devamında 2016 yılında Türkiye cephesinde başlayan peş peşe tatsız gelişmelerin pençesinden kurtulamayan TL ve TL cinsi yatırım araçları, ciddi anlamda baskı altında yılı bitimeye aday görünüyor. Yılın artık son günlerini yaşarken, kronolojik sıraya göre 2016 yılına kısaca bakarak, 2017 beklentilerini şekillendirmeye çalışacağım. (1) 15 Temmuz darbe girişimi ile başlayan süreç (2) 23 Eylül’de Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Moody’s’in not indirimi ile devam etmesi ve iki yatırım yapılabilir nottan birini kaybeden Türkiye’den çıkmaya başlayan yabancı fonların kur üzerinde devam eden baskısı (3) OHAL uygulamasının uzatılması ile yatırımcıların Türkiye’ye yönelik risk iştahında kısmen de olsa yaşanan bozulma

“Arjantin Pezosu’nun ardından Türk Lirası, %20 değer kaybı ile dolara karşı çirkinlik yarışmasında 2016 yılının genelinde hep ilk sıralarda yer aldı.”

(7) S&P ve Moody’s’den gelen not indirimi ardından Türkiye’yi halihazırda yatırım yapılabilir notta ancak negatifte izleyen Fitch’ten de yakın gelecekte beklenen olası bir not indirimi (8) Not indirimleri ardından tabir-i caizse, süper ligden bir alt lige veya daha kolay anlatımla spekülatif cetvele inen Türkiye’nin yurtdışından elde edilecek borçlanma maliyetlerinde yaşanacak artış (9) Fon girişlerinin kalıcı ve uzun vadeli olmaktan ziyade daha fazla vur kaç tarzında olan sıcak ötesi kaynar para olarak nitelendirilen hedge fon işlemleri ile kalitesizleşmesi

(4) Net enerji ithalatçısı olan Türkiye’nin 8 yıl ardından arz kısıntısına giden OPEC ve OPEC dışı ülkeler nedeniyle yükselişe geçen enerji fiyatlarından negatif etkilenmesi

(10) Tüm bu gelişmelere ilave olarak ısınan iç siyaset ve başkanlık sistemine geçis için harcanan enerji nedeniyle siyasetin ekonomi ve yapısal reformları gölgelemesi

(5) Yükselen petrol fiyatlarının cari açık ve enflasyonla mücadeleye sekte vuracak olması

(11) AB vizyonundan Şangay İş Biriği Örgütü gibi alternatif arayışlar ile sapılacağı ve dolayısyla yaşanması muhtemel eksen kayması

(6) Ak Parti iktidarının Suriye ve Ortadoğu politikalarına yönelik belirsizliğiyle tırmanan jeopolitik riskler ve terör saldırıları sonucu iç güvenlik endişelerine paralel düşen turizm gelirleri (Türkiye’ye NisanEylül döneminde gelen turist sayısı 2013, 2014 ve 2015 yıllarında ortalama 25 milyon civarında olurken 2016’da 16 milyon kişiye kadar gerilemesi)

(12) İdam konusunun devamlı sıcak tutulması (13) Trump’ın 2017 yılında vergi indirimleri ve alt yapı projeleri ile maliye politikaları önderliğinde yaratmayı planladığı büyüme hikayesinin getireceği enflasyon ve akabinde ABD’de artmaya başlaması beklenen faizler

(14) Tüm bu gelişmelere, artan faiz ortamına paralel, TCMB’nin tam da net olmayan faiz duruşu kafa karıştırmaya devam ediyor. Bu gelişmelerin ışığında, birikimli olarak artan ve kötümser tarafta kümelenen yeni beklentiler nedeniyle, yılbaşına nazaran temerrüd durumunda olan Arjantin Pezosu’nun ardından Türk Lirası, %20 değer kaybı ile dolara karşı çirkinlik yarışmasında 2016 yılının genelinde hep ilk sıralarda yer aldı. Yine de, Türkiye ekonomisinin dinamikleri ve makroekonomik çerçevesi ile kurun gelmiş olduğu seviyeleri anlatmayı başaramıyor ya da tam olarak açıklıyamıyorum. Siyasi otoritenin sandıkta hesap veren kesim olarak, yatırımların önünde en büyük engel olarak gördüğü yüksek faizlerden yıllardır şikayet ettiğini biliyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) milli gelir hesaplarında yapmış olduğu revizyon arından Türkiye ekonomisinin son 3 yılda değil durgunluk, Hindistan ve Çin gibi ekonomilerden sonra %6,6 ortalama büyüme ile adeta uçtuğunu görüyoruz.

23

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Bu bağlamda, yukardaki ana resme bakarak, hastalığı devamlı bir şekilde tek başına TCMB’nin çözümlemesini beklemek, çok da doğru bir yaklaşım olmayacaktır. TCMB’ye kanunla fiyat istikrarını koruma görevi verilmiş (bağımlı) ve bu hedefe ulaşmak için araç bağımsızlığında serbest olduğu (bağımsız) belirtilmiştir. TCMB’nin kredibilitesinin devamlı tartışılması ilave kırılganlık yaratmaktadır. Netice itibarı ile, mesele tam olarak TCMB’nin de meselesi değildir. Bu bağlamda TCMB’yi geniş spekturumlu antibiyotik gibi her derde deva olarak da görmemek gerektiğini düşünüyorum. TL’nin yeniden istikrar kazanması için,

21


pek çok alanda; siyasi, diplomatik, jeopolitik normalleşme yaşanması ve bir an önce yapısal reform takvimine sadık kalınarak kolların sıvanarak yeniden işe başlanması gerekiyor. Enerjinin, alt yapı kadar üst yapı için de harcanması kanımca zaruridir. Örneğin, OECD verilerine göre, iş yapılabilirlik endeksinde Türkiye 69’uncu sırada; hukukun üstünlüğü endeksinde 113 ülke arasında 99’uncu sırada yer alıyor. Reformların bir an önce hayata geçmesi, uzun vadeli büyümeyi teşvik edecek ve ülkeye döviz girişini artıracak katma değerli işler ile kalıcı büyümenin önünün açılabileceğini düşünüyorum. Bu değişimi de yabancı yatırımcılara hızlı bir şekilde anlatabilirsek, TL’nin ligin alt sıralarından hızla yukarılara doğru yeniden tırmanabileceğine kesin gözüyle bakıyorum. Yukarda da söz ettiğim üzere, 2014’te önden yüklemeli bir faiz artırımı ile piyasanın önüne geçen TCMB, o günlerde 2,39 seviyesinde olan kuru kısa bir süreliğine tutabilmişti. Geldiğimiz noktada Ekonomi Kıbrıs kabaca 3,50 seviyesinde. Prestige kur Seneye, kuvvetle muhtemel, OCAK 2017 psikolojik 4 seviyesinin de üzerini test edebilecektir. 2017 yılını ABD kaynaklı büyüme hikayesinden ötürü küresel faizlerin yükseldiği ve daha da yükselebileceği bir yıl olmaya aday görüyorum.

24

Bu nedenle, 2016 yılından sarkan satıcılı havanın 2017 yılında da korunmasına yüksek ihtimal veriyorum. Özellikle, 2016 yılında dünyada tırmanan milliyetçi söylemlerin kuvvet kazandığı, Brexit ve Trump siyasi şokunun yaşandığı bir yılın ardından Almanya ve Fransa’da düzenlenecek seçimleri takip edeceğiz.

22

ardından Anayasa değişiklik paketi kabul edilirse sistem değişikliği yaşanacak; paket reddedilirse Türkiye’yi yeniden bir genel seçim bekleyebilir. Son senelerin ana temasının reform ve büyüme yerine seçim konsantrasyonu ile dolu olması ve bu sürecin 2017 yılına da devam etmesi, beraberinde yine bekle ve gör stratejisinin ağır basmasına (belirsizlik) neden olabilir. Hele ki, küresel ekonomik risklerin arttığı, jeopolitik ve güvenlik kaygılarının zirve yaptığı bir dönemde riskler yeniden fiyatlanabilir. 2016 yılın dünyada zirve yapan terörist saldırılar, Suriye’de insanlık dramına dönüşen trajedi ve yaşanan beklenmedik siyasi şoklar ile tabir caizese “kötü” bir yıl oldu. 2017 yılı zor bir yıl olmaya şimdiden aday görünüyor. Kapalı kutu görünümünde olan Trump’ın icraatlerine ve ikili ülke ilişkilerine dikkat etmek gerekiyor. Özellikle, Brexit şokunun daha dengeli bir patikaya oturması ardından, 2016 yılında TL karşısında zirve yapamayan Sterlin’in, 2017 yılında güçlenmesini bekliyorum. Sterlin ile içi içe geçmiş KKTC ekonomisi açısından, döviz geliri olmayan vatandaşların, uzun vadeli döviz borçlanarak kur riski taşımamaya davet ediyorum. Madalyonun diğer tarafında ise, portföylere %50 oranında dolar ve Brexit’in netleşmesi ile sterlin konabileceği, halen daha EUR taşınmamasının, mutlak surette %25 oranında Borsa İstanbul hisse senedi portföyü bulunmasının ve ölçülü miktarda gram altın taşınabileceğini düşünüyorum.

Avrupa’da aşırı sağcı partilerin siyaset sahnesinde güç kazanmaları, AB’nin geleceğini etkileyebilecek önemde bir siyasi değişime yol açabilir.

Olası iyimser havalarda ise riskleri asgariye indirmenin akıllıca bir yatırım davranışı olacağını belirtmek isterim.

Türkiye cephesinde yakın gelecekte gündeme gelecek referandum

Kıbrıs konusunda yaşanacak olası bir “oyun değiştirici” gelişme ise,

“Brexit şokunun daha dengeli bir patikaya oturması ardından, 2016 yılında TL karşısında zirve yapamayan Sterlin’in, 2017 yılında güçlenmesini bekliyorum.“

yukarda söz ettiğim bir çok temkinli duruşun geçerisiz kalmasına neden olabilecektir. Kıssadan hisse: Umarım 2017 yılı insanlık namına daha iyi bir yıl olur. Finansal anlamda, umarım TCMB’yi daha az konuşuruz. Çözümü sadece TCMB’nin omuzlarına yüklemek ve tedaviyi faiz indirip yada artırmakta aramakla bu iş olmuyor, olmayacaktır. Ekonomi sosyal bir bilim dalıdır. Kökeninde de ise insan vardır. Algının bozulduğu yerde yatırım da, tüketim de durur.

“2016 ‘kötü’ bir yıl oldu. 2017 yılı zor bir yıl olmaya şimdiden aday görünüyor.”


25

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


26

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

G


25

27

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


26

2017 Beklenen ile yaşanan 2016 arasında gerçek anlamda dağlar kadar fark var. Temenni, beklenti ve birçok plan 2016 kurbanı oldu. Türkiye’de 15 Temmuz Darbe Girişimi, FETÖ’ye yönelik temizlik operasyonu, terör olayları, Rus uçağı krizi, Rus büyükelçi suikastı, başkanlık tartışmaları.. Avrupa Birliği’nde Brexit şoku, şiddetini arttıran terör saldırıları, ABD’de Trump sürprizi, Suriye’de ABD-Rusya gerilimi.. İçirek bu kadar zengin olunca, para piyasaları için de genelde hareketli ve genelde tedirgin edici bir yıl oldu 2016.

28

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Türk Lirası çok değer kaybetti, döviz kurunun ateşi hiç dinmedi. Özellikle dolar ve euro tarihi

1

BEKLENTİ ANKETİ rekorlarını kırdı bu dönemde. Piyasaların bu seyri, belirsizlik ve kararsızlık olarak karşımıza çıkıyor. İş insanları haklı olarak önünü görmeden atım atmaktan çekiniyor. O yüzden 2016 başında planlanan birçok yatırım hamlesi de bu yaşanan son dakikaların kurbanı oldu. Peki 2017 için tahminler ne yönde? Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige olarak, ülke ekonomisine yön veren 100 iş insanı ile kapsamlı bir anket çalışması hazırladık. 2017 Beklenti Anketi’nde 2016’nın değerlendirmesini, 2017’nin ilk izlenimlerini sizlerle paylaşıyoruz..

2016 şirketiniz adına nasıl geçti?

İlk sorumuzda iş insanlarına 2016’nın şirketleri adına genel bir değerlendirmesini sorduk. İyi, kötü, çok iyi ve çok kötü seçenekleri sunduk.

14,8% 20,4%

“2016 şirketim adına iyi geçti” şıkkı, yüzde 63’lük bir oranla açık ara önde. İyiler gibi, çok iyi diyenler de dikkat çekiyor. Onların oranı da yüzde 20.4. Kötü ve çok kötü diyenler de var. Yılı olumsuz tamamlayanların toplamı 16,6. İyi ve çok iyiler ise 83,4. Yani bu tablo gösteriyor ki, tüm belirsizliklere rağmen ülke ekonomisine yön veren şirketlerin çoğunluğu, (100 işletmenin 83’ü) 2016’yı başarıyla tamamladı.

63%

iyi kötü

çok iyi çok kötü


27

2

2016 yılında ülke ekonomisindeki tabloyu nasıl yorumluyorsunuz?

Şirketler için 2016 iyiydi, hatta çok iyiydi. Bu soruda içinde bulunduğumuz ülke ekonomisinin ne durumda olduğunu sorduk?

29,6%

İlk soruda iyi ve çok iyi diyen çoğunluk, burada olumsuz seçeneğini tercih etmiş. Yüzde 64,8’lik bir kesim, şirketleri adına yılın olumlu tamamlanmasına rağmen 2016’nın KKTC ekonomisi için olumsuz geçtiği görüşünde.

64,8%

‘Orta halli’ diyenlerin oranı yüzde 29,6. Olumlu diyenler ise sadece yüzde 5,6.

29

olumlu olumsuz nötr

3

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

2016’da işinize yatırım yaptınız mı?

OCAK 2017

Açılış yazısında da belirttiğimiz gibi 2016 için çok büyük umutlar, yeni yatırım planları vardı. Fakat yaşanan olağanüstü gelişmeler birçoğuna sekte vurdu. Bu soruda iş insanlarına, 2016’da işlerine yatırım yapıp yapmadıklarını sorduk. 100 iş insanından 87’si ‘Evet’ dedi, yani işine yatırım yaptığını işaret etti. Bu da bir üst soruda ‘olumsuz’ olarak yorumlanan ekonomiye rağmen, yatırımların sürdüğünün önemli bir göstergesi.

13%

87%

evet hayır


28

4

Sizce piyasada yaşanan en büyük sıkıntı ne?

İşletmelerin ve piyasanın genel fotoğrafını çektik ilk üç soruda. Şimdi gelin biraz daha detaya inelim. Her zaman tartışılan bir soru bu, piyasanın en büyük sıkıntısını sorduk iş insanlarına.

24,1% 20,4%

9,3%

Dört seçenek de belirli oranlarda oy aldı, ama ilk sırada belirsizlik var. İkinci sırada iş dünyasının en önemli sorunu haline gelen tahsilat, üçüncü sırada ise son aylara damgasını vuran kur artışı geliyor.

46,3%

Bu sonuçlara göre talep yetersizliği öncelikli bir sıkıntı olarak görülmüyor.

30

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

belirsizlik tahsilat

5

kur artışı talep yetersizliği

Sizce ekonomi adına çözülmesi gereken en önemli sorun hangisi?

En büyük sıkıntı belirsizlik dedi iş insanları. Peki çözülmesi gereken en önemli sorun hangisi?

42,6%

Mesai saatleriyle, hantal yapısıyla ve seçim istihdamlarıyla çok tartışılan kamu ilk sırayı alıyor. Özel sektör, kamunun yapısı krizinin bir an önce çözülmesini istiyor. KTTO’nun Rekabet Edebilirlik Raporu’nda ilk sırayı alan bürokratik engeller ise bu ankette ikinci sırada. Denetim mekanizmasının sağlıklı işlemesini isteyenler üçüncü, vergiyi işaret edenler dördüncü olarak karşxşımıza çıkıyor.

18,5%

9,3%

Bürokratik Engeller Vergi Düzenlemeleri

29,6%

Denetim Mekanizması Kamunun Yapısı


29

6

2016’da yeni bir araç aldınız mı?

Sorunları, çözüm önerilerini gördük. Biraz da bireysel bütçelere göz atalım isterseniz.

55,6%

Ekonomi Kıbrıs 2017 Beklenti Anketi’nde yapılan alışverişlere de baktık. Ekonomik darboğaza rağmen otomotiv sektörü satışlarında hız kesmedi, peki iş dünyası aracını yenilde mi diye sorduk?

44,4%

Anketimize katılan 100 isimden 55’i mevcut aracıyla 2016’yı tamamladığını, 44’ü de yeni bir araç aldığını söyledi.

evet hayır

7

31

Ekonomi Kıbrıs

2016’da yeni bir gayrimenkul aldınız mı?

İş dünyasının büyük çoğunluğu otomobilini yenilemedi, fakat gayrimenkul alımına devam etti.

58%

Günden güne değerlenen KKTC emlakları, iş insanlarının da yakın takibi altında. Özellikle olası bir çözüm sonrası için yapılan potansiyel değer artışları, görülen o ki onların da beklentileri arasında. 100 iş insanından 58’i 2016’da yeni bir gayrimenkul yatırımı yaptı.

42%

42’si ise bu yatırımı pas geçti.

evet hayır

Prestige OCAK 2017


30

8

Bireysel birikimlerinizi nasıl değerlendiriyorsunuz?

48,1%

İş insanlarının birçoğunun 2016’da yeni bir araç almadığını fakat gayrimenkul yatırımı yaptığını gördük. Bu soruda da genel birikimin nasıl değerlendirildiğini sorduk? İlk sırada ve yine büyük bir farkla gayrimenkul karşımıza çıkıyor. 100 iş insanından 48’i, birikimiyle gayrimenkul alımı yapıyor.

32

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

3,7% 22,2% 24,1%

Naktini dövizde tutanlar yüzde 24,1 ile ikinci sırada, banka faizinden vazgeçmeyenler yüzde 22,2.. Borsa ve Forex oyuncularının toplamı ise yüzde 5,6.

9

borsa döviz

forex banka faizi gayrimenkul

2017 için planınız ne yönde?

2016 için ‘evdeki hesap çarşıya uymadı’ desek de, umudu yitirmek olmaz.

42,6%

Yeni yılın işletmeler adına en genel hedefini sorduk bu soruda. İş insanlarından 2017 için çizdikleri yönü istedik. Çoğunluk büyümeden yana. Ankete katılanların yüzde 51,9’u büyümek istiyor.

5,6%

51,9%

Mevcudu korumak isteyenlerin oranı ise biraz tedirgin edici; yüzde 42,6. Ve yine anket gösteriyor ki yaklaşık 100 iş insanından 5’i-6’sı bu yıl küçülmeye gidecek.

büyüme küçülme mevcudu koruma


31

10

2017 yılında yatırım planlıyor musunuz?

Çoğunluk büyüyecek, neredeyse bir o kadarı mevcudu koruyacak, bir kısmı da küçülmeyi planlıyordu az önce. Peki büyümek, hatta mevcudu korumak için de sürekli değişim ve gelişim şart. İş insanları yatırım planlıyor mu yeni yılda?

35,2% 14,8%

Her iki iş insanından biri yatırıma ‘evet’ diyor. Oranları yüzde 50.

50%

Yüzde 35,2’si işine yatırım kararını şartalara göre netleştirecek. Hayır deyip olumsuz bir tablo çizenler de var ve az değiller. Kırmızı bölgenin oranı 14,8.. evet hayır şartlara göre netleşecek

11

33

Ekonomi Kıbrıs

Firma verimliliği ve karlılığı adına hangi önlem önceliğiniz olacak?

Yanıtların birbirine yaklaştığı bir soru var sırada. İş insanları yatırım planlıyor, büyümek istiyor. O zaman öncelikleri ne yönde olacak?

31,5% 16,7%

100 iş insanından 37’si rotası ile oynayacak, yeni pazar arayışı içerisine girecekler. Profesyonel istihdam yapmayı düşünenler yüzde 31,5 ile ikinci sırada. Ürün gamını zenginleştirmek isteyenler yüzde 16,7.. Eğitim seçeneği maalesef son sırada, yüzde 14,8

14,8% 37%

Eğitim Yeni Pazar Arayışı

Yeni Ürün Gamı Profesyonel İstihdam

Prestige OCAK 2017


32

12

Şirket içinde hangi alanda yatırıma ihtiyacınız var?

11 numara ile bağlıntılı soru ile anketi noktalıyoruz. Bu soruda hangi alanda ihtiyacınız daha mühim diye sorduk, yetişmiş personel farkla ilk sırayı aldı; Oranı yüzde 46,3. Teknolojik altyapı isteyenler ikinci sırada, fiziki altyapı ihtiyacı olanlar üçüncü, eğitim isteyenler ise yine azınlıkta..

14,8% 13% 46,3%

25,9%

Bu da gösteriyor ki iş insanları yetişmiş personel istiyor ama mevcutları eğitip daha somut bir adım atmak isteyenler çok çok çok az..

34

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Teknolojik Altyapı Yetişmiş Personel

Fiziki Altyapı Mesleki Eğitim


35

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


36

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


37

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Ekonomi Kıbrıs 2017 Beklenti Anketi iş insanlarının yatırım tercihleri noktasında dikkat çeken veriler paylaşıyor bizimle.

Üç bölgeden; Girne, Lefkoşa ve Gazimağusa’dan üç emlak profesyoneli ile konuyu değerlendirdik.

100 iş insanından 58’i 2016’da gayrimenkul yatırımı yaptı. Yine 100 iş insanından 48’i birikimlerini bu alanda değerlendiriyor.

Her uzman isim sorulara kendi penceresinden yanıtlar verdi, sizler için fırsatları sıraladı.

Şimdi gelin bu tercihlerin detaylarını ve Kıbrıs emlak sektörüne yatırımın avantajlarını konuşalım.

Hüseyin Sadeghi, Yenal Tüzün ve Salih Fenercioğlu yeni yılda yeni yatırım çağrısı yapıyor..

35


İŞ DÜNYASININ TERCİHİ GAYRİMENKUL

“YATIRIMCILAR EN ÇOK GİRNE BÖLGESİNE İLGİ GÖSTERİYOR” Gayrimenkul yatırımlarını değerlendirmeye Girne bölgesi ile başlıyoruz. Yıllardır bölgede başarılı işlere imza atan, yakın bir zamanda ERA’nın franchise haklarını alarak uluslararası bir networke dahil olan Hüseyin Sadeghi, bize bölgeyi ve yatırım avantajlarını anlatıyor.

38

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Anket sonuçları gösteriyorki iş dünyası birikimini gayrimenkul sektöründe değerlendiriyor. Nedir bunun sebebi? Borsa, banka faizi ve diğer seçenekler varken neden gayrimenkul sektörü? Bildiğiniz üzere borsa, banka faizi ve diğer seçenekler genelde büyük risk taşıyan seçeneklerdir. Öncelikle çok iyi bir şekilde bilmeniz gerekir ve ayrıca ülkenin şartları da bunu çok sık şekilde etkilemektedir. Faize gelince, özellikle Türkiye Merkez Bankası’nın son almış olduğu kararlarla birlikte gün gün düşmektedir. Bu da son zamanlarda yatırımcıyı sevindirmiyor. Ayrıca TL faizden kazancınız en küçük kur değişimi ile birlikte zarar olarak size geri dönüyor. Gayrimenkul genel bir başlık. Detayında ne var? Çoğunlukta yatırım yapılan konut mu, yoksa arsa veya tarla mı? Küçük ve orta yatırımcı genellikle bireysel daire satın alarak onlardan kira geliri elde etmektedir. Bu da şu anda büyük oranda yoğunluktadır. Orta ve büyük yatırımcılar ve ayrıca müteaahit şirketleri daha fazla arazi ve tarla üzerine yatırım yapmaktadır. Az önce bahsettiğimiz gibi konut

yatırımları çoğunluktadır. KKTC’de gayrimenkul yatırımının avantajları neler? Özellikle fiyatın hala birçok Avrupa ülkesi ve direkt ada ülkelerine göre en ucuz olması, amortisman süresinin Avrupa ülkelerine göre 7-12 yıl gibi kısa bir süre olması büyük avantaj. Örnek vermek gerekirse İstanbul’da 25 yıl, Almanya’da 30 ve üzeri yıl ve benzer birçok Avrupa ülkesinde 20 ve üzeri yıl bu geri dönüşüm süresi. KKTC’nin müzakereler sonucu Avrupa Birliği toprağı olma ihtimali de fiyatların 3-5 kat daha artışına sebep olma potansiyeline sahip. Komşu Rum tarafına göre fiyatların çok ucuz olması, TC vatandaşları ve yabancıların kısıtlama olmadan tapu alma hakları olması, kiraların döviz bazlı olmasi ve kira potansiyelinin çok yüksek olması da avantajlar arasında. Girne bölgesinde yatırım planlayanlar için ne tür fırsatlar sunabilirsiniz? Hangi bütçe aralıklarında, hangi yatırım seçenekleri var bölgede? Girne bölgesi bildiğiniz üzere KKTC’nin en kozmopolitan ve

yatırımcıların en çok ilgi gösterdiği bir bölgedir. Bütçe aralıklarına gelince; Aslında küçük, orta ve büyük yatırımcılar için geniş bir portföy seçeneğimiz mevcuttur. Örnek vermek gerekirse; 1+1 konutlarımız ortalama 45,00055,000 STG 2+1 konutlarımız ortalama 57,00080,000 STG 3+1 konutlarımız ortalama 75,000 100,000 STG Müstakil 3+1 konut fiyatlarımız 120,000-200,000 STG arasındadır. Büyük yatırımcılar için arsa ve arazi seçenekleri mevcuttur. Bunlar için de yap-sat arazi (apartman, villa), yurda uygun arazi ve hotel arazileri olarak seçenekler değişmektedir. Sormuş olduğunuz bölgeler genelde apartman için Girne ve çevresi, müstakil konutlar için Çatalköy Karşıyaka arasındaki bölgeler tercih edilmektedir. Yurt için Girne’de olan ve açılacak yeni okul ve üniversitelere yakın bölgeler her zaman uygun olmuştur. Otel seçeneklerine gelince, genelde deniz kıyılari bu da Alagadi Alsancak arasındaki bölgeler tercih edilmektedir.


“10 BİN STERLİN PEŞİNAT İLE KONUT SAHİBİ OLABİLİRSİNİZ” Şimdi sırada Lefkoşa var. İnşaat sektörü başkentte de hareketlendi, birçok yatırım fırsatı öne çıkıyor. Lefkoşa’da yatırım planlayanlar için alternatifleri, 2016 yılında Coldwell Banker çatısı ile dikkat çeken başarılara imza atan Yenal Tüzün sıralıyor..

Anket sonuçları gösteriyorki iş dünyası birikimini gayrimenkul sektöründe değerlendiriyor. Nedir bunun sebebi? Borsa, banka faizi ve diğer seçenekler varken neden gayrimenkul sektörü? Birkaç ana sebebi var; Kuzey Kıbrıs’ta muadil ülkelere göre gayrimenkul fiyatlarının çok düşük olması ve Kıbrıs Rum Kesimi ile görüşmelerden çıkacak en küçük bir kıvılcımın gayrimenkule olumlu yansıma beklentisi büyük rol oynuyor. Yatırımın kiraya verildiği zaman amortisman süresinin yurtdışına göre çok daha kısa olması da çok önemli. Türkiye,İngiltere ve Avrupa’nın birçok yerinde yatırımın geri dönmesi 20 yılın üzerindeyken, bizim ülkemizde ortalama 10-12 yılda yatırım geri dönüyor. Gayrimenkul genel bir başlık. Detayında ne var? Çoğunlukta yatırım yapılan konut mu, yoksa arsa veya tarla mı? Artan öğrenci sayısından doğan konut talebi günden güne artıyor. Bu durumda yatırımcının yurt yapma

ve/veya yatırımlık daire alıp kiraya verme eğilimi çok yüksek.. 2016 yılında ikamet için çoğunlukta 2 yatak odalı daire ve arsa/arazi yatırımı devam ederken, başta bahsettiğim nedenlerden dolayı yatırımlık konut “%25 Peşinat Ver, Gerisini Kiracı Ödesin“ modelinde birçok yatırım yapıldı.

Kiraya Ver, Kendi Kendini Ödesin“ modelinde avantajlı fiyatlara yatırım fırsatları var. Burada dikkat edilmesi gereken çok ama çok önemli birkaç nokta var!

KKTC’de gayrimenkul yatırımının avantajları neler?

- Öncelikle pazarlayan şirketin ve/veya inşaat firmasının referansları, - Merkezi lokasyonda olması, - Servis duraklarına uzaklığı... - Fiyat ve kira geri dönüşüm süresi

KKTC’de gayrimenkul yatırımının avantajlarını başlıklarla sıralayacak olursak;

Bu tip projelerin fiyatlarının 38.000 ile 42.000 sterlin arasında olması gerekiyor.

- Amortisman süresi (10-12 yıl) - Gayrimenkul fiyatlarının Güney Kıbrıs ile kıyaslandığında 4’te 1 oranında daha düşük olması.. - Günden güne artan öğrenci sayısı.. - Anlaşma olması durumunda gayrimenkul fiyatlarının yükselme olasılığı..

Fiyat daha yükseldiği zaman yatırım süresi 12 yılın üzerine çıkıyor... Bu durumda yatırımın bir avantajı kalmıyor!

Lefkoşa bölgesinde yatırım planlayanlar için ne tür fırsatlar sunabilirsiniz? Hangi bütçe aralıklarında, hangi yatırım seçenekleri var bölgede? Lefkoşa’da çeşitli bölgelerde, 2 yatak odalı ”İster Otur, İster

38.000 - 42.000 sterlin aralığındaki yatırımlara 10.000 sterlin peşinat ve uzun vade imkanı ile kira öder gibi sahip olabilirsiniz..

39

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


İŞ DÜNYASININ TERCİHİ GAYRİMENKUL

“GAYRİMENKUL YATIRIMININ EN HIZLI KAZANDIRDIĞI BÖLGE GAZİMAĞUSA” Son durağımız Gazimağusa. Her yıl binlerce öğrenciyi ağırlayan şehirde, dikkat çeken projeler ve yeni yeni yatırım fırsatları öne çıkıyor. Emlak sektöründe bölgenin en aktif isimlerinden Salih Değirmencioğlu, yatırım düşünenler için kazançlı tüyolar paylaşıyor.

40

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Anket sonuçları gösteriyorki iş dünyası birikimini gayrimenkul sektöründe değerlendiriyor. Nedir bunun sebebi? Borsa, banka faizi ve diğer seçenekler varken neden gayrimenkul sektörü? Daha önce bir araba sevdamız vardı bu ülkede, ama şu anda artık halkımız bilinçlendi. Yani gayrimenkulde geri dönüşün daha garanti olduğunu anladı. Dünya ile kıyasladığınız zaman KKTC’deki gayrimenkuldeki geri dönüş oranı 8,5-11 yıl arasında değişiyor. Bize en yakın ülke Türkiye ile kıyasladığımızda, Türkiye ortalaması 20-23 yıl arasında.. Dolayısıyla insanlar bunu gördü. Sizlerin yaptığı haberler ve şirketlerin kampanyaları ile halk uyandı ve gayrimenkule yöneldi. Gayrimenkul genel bir başlık. Detayında ne var? Çoğunlukta yatırım yapılan konut mu, yoksa arsa veya tarla mı? Şu anda iki taraf da eşit gidiyor. Gözle görülen, sıcak para isteyen bir kesim var. ‘Konutuma yatırayım ve sürekli bir gelirim olsun’ diyen. Bir de arsa alan, gözü kara olan kesim var. Bunu alıp uzun vadede daha net kazanayım diyen. Eşit olarak bölünüyor bu oran. Arazinin değer

kazanması konuttan daha hızlı aslında ama bu bölge ve gelişimle alakalı. Mesela Gazimağusa bölgesinde, kentin girişinde yeni açılan City Mall’un etrafında bulunan şehit ailelerinin arsaları, son üç yılda %200 fiyat artışı oldu. Geçen sene alınan arsa ile bu sene alına arsa arasında %40’lık fiyat artışı var. KKTC’de gayrimenkul yatırımının avantajları neler? KKTC’yi artıya geçiren çok sebep var. En yakın ülke olan Türkiye ile kıyaslarsak dil sorunu yok, kullandığımız para aynı. Eğitim müfredatına kadar her şeyimiz aynı. Baktığımız zaman farklı olan tek şey şive. Şiveyi de düşünecekseniz Türkiye’de 20 çeşit şive var. Ve son dönemde Türkiye’deki kaostan en büyük kaçış yeri Kıbrıs’tır. Özellikle son 6 aydır muazzam bir talep var. Ayrıca bahsettiğim gibi gayrimenkul yatırımının geri dönüş hızı daha fazla. Otomatikman kira geliri ile ev kendi kendini amorti ediyor. Gazimağusa bölgesinde yatırım planlayanlar için ne tür fırsatlar sunabilirsiniz? Hangi bütçe aralıklarında, hangi yatırım seçenekleri var bölgede?

Şu anda Gazimagusa’da iki tür yatırımcı var. Birincisi; 50.00055.000 sterlin bütçesi olan küçük yatırımcı dediğimiz, genelde yerli halkın, memur ailelerinin olduğu yatırımcı kitlesi.. İkinci olarak; ileriye yönelik uzun dönemlik yatırımcı var. Gazimagusa’da kısıtlı kalan büyük arazileri almak isteyenler. Ayrıca bir diğer önemli olan konu şu ki; bu Gazimağusa’nın avantajıdır. Girne’de biliyorsunuz bir emirname ki bu emirname sürekli değişiyor. Şu anki yürürlükteki emirnamede bir beyaz bölge bulunuyor burada %160 inşaat izni var yani 1000 metre karelik bir arazi aldığınız zaman 1600 metre kare inşaat yapabiliyorsunuz. Ama bu oran Gazimağusa bölgesinde fasıl 96 diye geçiyor 1000 metre karelik bir araziye 2200 metre kare inşaat yapabiliyorsunuz. Bu da, 600 metre kare fazla inşaat demek yani ekstra 8 adet 2+1 daire yapma şansı demek. Hem toprak daha ucuz, hem birim fiyat daha ucuz olduğu zaman, hesap makinesinde eşittir yaptığımızda zaten hesap ortada.


Hayallerinizi süsleyen EV hangisi? Siz karar verin krediyi dert etmeyin

41

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

180 ay vade

ekspertiz bedelinin %90'ına kadar kredilendirme

ipotek devir harcı yok

444 LTKB

www.limasolbank.com.tr

düşen bakiye

limasolbank

tüm koçanlara kredi imkanı


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

ULUSLARARASI FİNAL ÜNİVERSİTESİ’NDE

2. EKONOMİ KONFERANSI

42

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

haberler

KKTC eğitim sektörünün en yeni markası Uluslararası Final Üniversitesi, güçlü eğitim programları gibi, iş dünyasını yakından ilgilendiren projeleri ile de dikkat çekiyor.

Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ekonomiye yön veren isimleri bir araya getiren üniversite, keyifli ekonomi sohbetlerine ev sahipliği yapıyor.

KKTC Merkez Bankası ve Kıbrıs Türk Ekonomi Kurumu işbirliğinde “Dünya’da, Türkiye’de ve KKTC’de Bankacılık Gelişmeleri” başlığı altında Ekonomi Konferansı’nın ikincisi Uluslararası Final Üniversitesi konferans salonunda gerçekleştirildi.

birçok davetli katıldı.

Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Burak Saltoğlu, Hürriyet Gazetesi Ekonomi Köşe Yazarı ve TCMB eski uzmanı Uğur Gürses, TCMB Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü’nden Melih İpeker, KKTC Bankalar Birliği Eski Başkanı ve Asbank Yönetim Kurulu Başkanı Taştan Altuner ve İngiltere Merkez Bankası kıdemli eski ekonomisti Doç. Dr. Mete Feridun’un konuşmacı olarak yer aldığı konferansa bankacılar ve akademisyenler çoğunlukta olmak üzere

Prof. Dr. Uygur konuşmasında, küresel olarak bankacılıkta önemli risklerin olduğunu, bu risklerin IMF’nin Ekim 2016’da yayınlanan Dünya Ekonomik Görünümü raporunda ve ilk konferansta Yılmaz Akyüz’ün konuşmasında açıklandığını söyledi.

Konferansın açılış konuşmasını Uluslararası Final Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Türkiye Ekonomi Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ercan Uygur yaptı.

Uygur, karar alıcıların eğitim ve bilgilendirilmesinde önemli katkı sağlayan bu konferansların UFÜ tarafından sürdürüleceği mesajını verdi.


Saltoğlu: “Bankalarda sermaye kalitesi iyi, ancak esneklik sınırlı” Konferanasın ilk konuşmacısı Prof. Dr. Burak Saltoğlu’ydu. Saltoğlu, “Global Bankacılık Düzenlemeleri Altında Türk Bankacılığı” başlıklı sunumu ile büyüme ve sermaye döngüsünün yönetimine ilişkin piyasa, öz kaynak, kredi büyümesi konularında tablolar ile değerlendirmelerde bulundu. Basel kuralları çerçevesinde yapılan düzenlemelere dikkat çeken Saltoğlu, Türkiye’deki bankaların sermaye yeterliliği konusunda şu anda bir sorunlarının olmadığını, ancak fazla esneklik alanlarının da olmadığını söyledi.

Gürses: “T. C. Merkez Bankası’nın para politikası yeni dönemde değişmeli” Hürriyet Gazetesi Ekonomi Köşe Yazarı ve TCMB eski uzmanı Uğur Gürses, “Sermaye Hareketleri Boyutundan Türkiye’deki Bankacılık: Bugünkü Durum ve Gelecekteki Riskler” başlıklı sunumunu yaptı. 2009 öncesi ve sonrası T. C. Merkez Bankası para politikalarını değerlendiren Gürses, sermaye hareketleri ve para politikalarında rahat dönemin bittiğini, en azından bir süre sıkıntılar olabileceğini, bu bakımdan Avrupa ve Amerika’daki gelişmeleri iyi izlemek gerektiğini belirtti.

İpeker: “Küresel bankacılıkta kriz beklentisi var” T.C. Merkez Bankası Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü’nden Melih İpeker, “Türk Bankacılık Sektöründeki Gelişmeler” başlıklı sunumunda uluslararası ekonomik gelişmeleri aktardı, gelişmekte olan ülkeler ve Türkiye açısından değerlendirmelerde bulundu. Bu çerçevede, kendi kişisel görüşü olarak, önümüzdeki dönemde bankacılık krizleri olabileceği uyarısında bulundu ve dikkatli olmak gerektiğini söyledi.

Altuner : “KKTC’de bankacılık karlı olsa da sorunlar önemli” Yukarıda bir balonda bir bankacı ve yerde bir ekonomistin olaylara bakış açısını ifade eden fıkrasıyla söze başlayan ve salonun dikkatini çeken KKTC Bankalar Birliği Eski Başkanı ve Asbank Yönetim Kurulu Başkanı Taştan Altuner de “KKTC Bankacılık Sektörü-Fırsatlar ve Tehditler” başlıklı bir konuşma yaptı. KKTC’de bankacılığın karlı olmakla birlikte, kamu borçlanması ile ilgili sorunlar olduğunu açıkladı.

Feridun : “Brexit sonrası beklenenden ılımlı geçti, ancak önemli belirsizlikler var” İngiltere Merkez Bankası kıdemli eski ekonomisti ve DAÜ öğretim üyesi Doç. Dr. Mete Feridun ise “Brexit ve Uluslararası Finans Piyasalarına Etkisi” başlıklı sunumu ile İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması ile ortaya çıkan sorunları değerlendirdi. Bu çerçevede İngiltere borsasının beklenenden iyi performans gösterdiğini, finansal olarak da çalkantıların beklenenden az olduğunu, ancak Mart 2017 ile birlikte bir belirsizlik döneminin daha başlayacağını belirtti.

43

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

MEHMET DEMİRCİ PETEK PASTANESİ’Nİ ANLATTI Pastasıyla, baklavasıyla, meşhur Maraş dondurmasıyla ünü sınırları aştı. Hayran kitlesi her geçen gün artıyor. Kıbrıs’ın lezzet durağı Petek Pastanesi’nin direktörü Mehmet Demirci Aralık sayımızda konuğumuz oldu. Hem Petek’in doğuş hikayesini konuştuk, hem de hassas gıda üretim hususlarına değindik. “Gerçek kahramanlar hile yapmaz” diyen iş insanı Mehmet Demirci’nin bu sözleri, sosyal medyada da büyük yankı buldu. Gençlere ve girişimci adaylarına da seslenen Demirci, tek hayali memuriyet olanlara ticareti işaret etti. “Dünyaya yine gelsem, yine ticaretle uğraşım” dedi..

44

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

geçen sayıdan en çok ilgi çekenler

ARMAR GROUP’TAN YENİ YATIRIMLAR İÇİN GERİ SAYIM

ELEXUS’TA 5 BİN KİŞİLİK DEV ZİRVE

Kıbrıs Türk ekonomisinin güçlü markası Armar Group, yeni yıla yeni yatırımlarla başlayacak.

Kıbrıs turizminin en gözde, Kıbrıs ekonomisinin ise en iddialı yatırımlarından biri hiç şüphesiz Elexus Hotel.

Tepe Home, Blomberg, Grundig, Goldmaster gibi birçok markayı bünyesinde bulunduran firma ilk adımı mobilya alanında atacak.

“Hikayenin başladığı yer” sloganıyla yola çıkan Elexus. KKTC’nin 7 yıldızlı ilk oteli olarak birinci yaşını kutladı.

Girne ve Gazimağusa’dan gelen yoğun talepler üzerine Tepe Home markası için hazırlıklar başladı. Özel mobilyaları ve zengin aksesuar çeşitleriyle alışverişin vazgeçilmezi haline gelen Tepe Home, 2017’de iki yeni mağaza daha ekleyecek Kıbrıs zincirine. Tepe Home Kıbrıs Marka Yöneticisi Aydanur Arar şimdiden yeni yatırımlar için hazırlıklarını tamamlamış durumda. Gelişmeleri yine bu sayfalardan takip edebilirsiniz.

Yatırım maliyeti 200 milyon doları aşan, sezon boyunca yüzde 100 dolulukla hizmet veren Elexus Hotel, Kıbrıs turizm tarihine geçen bir zirveyi de başarıyla tamamladı. Vodafone Ticari Operasyonlar Zirvesi’ne ev sahipliği yapan otel, tek seferde beş bin kişiye kapılarını açarak bir ilke imza attı. Elexus Hotel Satış ve Pazarlama Direktörü Görkem Aydıner 2017 için çıtayı daha da yükseltti. Ekip olarak yüksek volümlü projeler için yoğun çalışmalar içerisinde olduklarını belirtti.


43

KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK? Şartlar değişse de, çoğu zaman olumsuz etkiler karşımıza çıksa da iş dünyası yarınlara umutla bakıyor. 2017 Beklenti Anketi’nden çıkan sonuç da bunun göstergesi aslında, yeni yıl yeni yatırımlarla geçecek. Dedik ki bunu biraz daha detaylandıralım. İş insanların yol haritalarına göz atalım. Kıbrıs’ın tek ekonomi ve iş dünyası dergisi Ekonomi Kıbrıs Prestige’de, 2016 yılında birçok

2017 başarıya imza atan iş insanlarıyla bir araya geldik. Hem 2016’ya baktık, hem de 2017 düşüncelerini aldık. Farklı sektörlerden, farklı uzmanlık alanlarından, farklı farklı yanıtlar geldi. Aslında bu da KKTC ekonomisi için, güçlü bir umut ışığı.. Okuyunca göreceksiniz, 2017 için pırıl pırıl fikirler, iş dünyasını heyecanlandıran projeler var.

45

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


İSMET YAZICI

KKTCELL GENEL MÜDÜRÜ

46

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Fikir Tarlası ile genç fikirler için bulunmaz bir fırsat sundu, lifecell ile dünyada bir ilke imza atarak tüm dikkatleri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde topladı. GSM sektörünün güçlü markası Kuzey Kıbrıs Turkcell, 2016’yı dolu dolu geçiren

44

şirketlerin başında geliyor. İş insanlarıyla yaptğımız 2017 değerlendirmelerine de gelin KKTCELL Genel Müdürü İsmet Yazıcı ile başlayalım. Yaklaşık 1 yıl önce KKTC’de göreve

başlayan Yazıcı, kısa sürede birçok proje imza attı. Ülkenin genç nüfusunun çok daha etkin şekilde kullanılmasını vurgulayan Yazıcı, ülke ekonomisi adına ısrarla teknoloji ve inovasyon vurgusu yapıyor. O yüzden gençlere de çağrı yapıyor.


Yatırım, yeni projeler ve ilerleme anlamında 2016 sizin için nasıl bir yıl oldu? Yılın finalini dünyada bir ilke imza atarak yaptık. Bu anlamda, son derece verimli bir yıl olduğunu söyleyebiliriz. Dünyada ilk kez sadece internet üzerinden iletişim çözümleri sunan, Kuzey Kıbrıs Turkcell’in yeni dijital markası lifecell’i önemli bir bilişim projesi olarak açıkladık. Bu proje hem bizler, hem de mobil iletişim sektörü için milat sayılabilecek bir girişimdir. O nedenle, yıla damgasını vurmuştur. Dünyadaki çok sayıda mobil operatör, gözünü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne çevirerek, bu önemli girişimi izlemektedir.

İstanbul’da düzenlenen 5’inci Türkiye İnovasyon Haftası’na katılarak, lifecell ile attığımız önemli adımı orada da anlattık, yoğun ilgi gördük. Bir diğer önemli projemiz, Fikir Tarlası oldu. Biliyorsunuz Kuzey Kıbrıs Turkcell, ilk günden itibaren Bilişim Adası vizyonuna sahip çıkarak bu alanda proje üretiyor, yatırım yapıyor, yeni fikirlere destek oluyor. Dünyanın en ileri teknolojilerini ülkemize getirmekle övünüyoruz. Ama bununla yetinmiyoruz, dünyanın en ilerili yazılımlarını,

teknolojilerini burada üretmek ve dünyayla paylaşmak istiyoruz. Eğitim, turizm ve diğer sanayi sektörlerinin yanına teknoloji ve inovasyonu bir diğer ekonomik alan olarak eklemek istiyoruz. İşte bu nedenle, ülke olarak büyük girişimlere dönüşecek fikirler için uygun ekosistemi yaratmak ve dünya yazılım pazarından pay almak yönünde

“LIFECELL İLE DÜNYADA BİR İLKE İMZA ATTIK”

47

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Kıbrıs Türk Sanayi Odası ve Bilişim Derneği ile birlikte “Fikir Tarlası” projemizi başlattık. Çok yakında, Fikir Tarlası’nda yeşermeye başlayacak ilk tohumları, büyük girişimlere dönüşecek yeni fikirleri halkımızla paylaşacağız. Kuzey Kıbrıs Turkcell, ülkemizin lider operatörü ve teknolojiyi temsil eden öncü markasıdır. Bu nedenle sorumluluğumuz büyüktür. Ülke ekonomisine sağladığımız ciddi kaynak ve yatırımı 2016 yılında da sürdürdük. Kalitemizden ödün vermeden, insanı odağına alan hizmet anlayışımızı ileriye taşıdık. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne ve insanımıza değer kattık, ilkleri başarmaya devam ettik, sosyal sorumluluk projelerimize pek çok farklı kurumun destek verdiğini görmekten mutluluk duyduk.

Hizmet kalitesini çok daha ileriye taşıdığımız ve daha fazla sokağa indiğimiz, insanlarımıza dokunduğumuz bir yıl oldu. Teknoloji Tırı ile tüm ülkeyi adım adım gezdik. En ileri teknolojileri yurttaşların ayağına taşıyarak, uzmanlar gözetiminde eğitimler düzenledik. Kuzey Kıbrıs Turkcell olarak sertifikalarımıza bir yenisini de eklediğimizi anımsatmak istiyorum. 2016 yılı içerisinde dünyanın önde gelen uluslararası standart geliştirme kurumu BSİ’den “Hizmet Yönetim Sertifikası” aldık. Böylece, ISO 20000 Bilgi Teknolojileri Hizmet Yönetimi Sertifikası ile kalitemiz bir kez daha tescillenmiş oldu. Sosyal sorumluluk projelerimizi de yine sürdürdük. Engelli projelerimize yenilerini ekledik ki, görme engellilere sinema keyfi sunan ‘Hayal Ortağım’ bizim için özel

bir yer tutuyor. Elbette yine Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı’mızın yanında olmaya devam ettik. Avrupa Ralli Şampiyonası ile Orta Doğu Ralli Şampiyonası’nın bir ayağı olan Kıbrıs Rallisi, bunun yanında çok yoğun bir katılıma sahne olan Lefkoşa Maratonu, destek verdiğimiz onlarca etkinlik arasında en fazla anımsadıklarım oldu. En başta söylediğim gibi son derece verimli, üretken ve dolu dolu bir yılı geride bıraktık.

45


Peki yeni yıl için planlarınız nelerdir? Yol haritanızda neler var? Öyle görünüyor ki, 2017 Kuzey Kıbrıs Turkcell’in yeni dijital markası lifecell’in senesi olacak. Tüm iletişim çözümlerini dataya taşıyan lifecell’in, ülkemizde iletişim alışkanlıklarını tümüyle değiştireceğine inanıyoruz. lifecell’in sloganında olduğu gibi “Hayat bizimle her yerde” yaşanmaya devam edecek. Elbette Kuzey Kıbrıs Turkcell’in yeni proje ve yatırımları, yeni yılda da devam edecek. Ulaştırma Bakanı’mız, lifecell’in tanıtım gecesinde, 4.5G teknolojisinin yeni yılla birlikte ülkemizde de devreye gireceğini söylemişti. Tüm cihazların ‘akıllandığı’ bu yeni düzende sürükleyici güç kuşkusuz ki mobil internet.. Çok daha kaliteli, süratli, kesintisiz internet insanlığı ileriye taşıyor. Fiber ve mobil entegrasyona yapılan yüksek yatırımlarla artık kapsama, kalite ve hızda daha güçlü hizmete ihtiyaç var. Kuzey Kıbrıs Turkcell bu yeni döneme yönelik gerekli hazırlıklarını yaptı. Ülkemize kesintisiz ve çok daha yüksek hızda hizmet sunmak için heyecanla bekliyoruz. Fiber ve tüm diğer yatırım projelerimizin hedefi, daha ileri çözümler Ekonomi Kıbrıs sunmak ve insanımızı çok daha ileri Prestige teknolojiyle tanıştırmaktır. Bizleri, yeni OCAK 2017 teknolojiler anlamında hareketli bir yıl bekliyor.

48

Elbette, yeni yılda da hizmet kalite ve standardını artırmaya, sosyal sorumluluğumuzun odağını oluşturan engelli, trafik, çevre gibi alanlarda yatırım yapmaya devam edeceğiz. Örneğin, yeni yılın ilk adımını e-fidan projemizle atıyor, 2017 fidan dikerek, yeni seneye çevre dostu bir ‘merhaba’ diyoruz. Şunu da anımsatmakta yarar var. Fikir Tarlası projemizin meyvelerini, umarım ki yeni yılda alacak, Bilişim Adası vizyonuna uygun yeni

projeleri de toplumla paylaşacağız. Yeni yılda şirketinizin daha da iyi noktalara gelmesi için öncelikleriniz neler olacak? Müşteri memnuniyeti ve müşteri deneyimi en önemli başlığımız. Müşterilerimiz, Kuzey Kıbrıs Turkcell’li olmanın ayrıcalığını yeni ve yaratıcı projeler, uygulamalı hizmetler ve kampanyalarla yeni yılda da yaşayacaklar. Az önce de paylaştığım gibi 4.5G ülkemizde de hayat bulursa hepimizi çok daha hareketli bir sene bekliyor. Turkcell’in teknoloji gücü ve nitelikli insan kaynakları ile dünyanın en ileri teknolojilerini, yine halkımıza sunacağız. 2016’nın sonlarında yaşanan sıcak gelişmeler 2017’ye olumsuz yansır mı sizce? Temennimiz tüm dünyada barış ve insanlığın evrensel değerlerinin öne çıkmasıdır. Birlik ve beraberliğimizi çok daha güçlendirmemiz, daha fazla üretmemiz ve ülkemize sahip çıkmamız gereklidir. Ülkemizde, Türkiye’mizde ve dünyada yaşanan acı gelişmeler hepimizi üzmüştür, bu vesileyle bir kez daha insanlığın utancı olan terörü kınıyor, bu meşum saldırılarda yaşamını kaybedenlerin acılarını içtenlikle paylaşıyorum. Umarım ki, yeni yıl barışın, hoşgörünün, dostluğun yılı olur. Kıbrıs için de sıcak bir süreç işliyor. Müzakere masasındaki gelişmeleri yakından izliyoruz. Elbette, halkımızın ve bizleri temsil eden liderlerimizin hassasiyetlerine katılıyor, eşitlik ve güvenlik içerisinde bir gelecek temennilerini önemsiyoruz. Kendi sektörümüz adına konuşacak olursam, Kuzey Kıbrıs Turkcell olarak, her türlü sonuca tümüyle hazırlıklı olduğumuzu belirtmek istiyorum. Döviz kurundaki dalgalanma sizleri nasıl etkiledi? Dövizdeki dalgalanmanın pek çok sektöre farklı yansımaları olmuştur. Bu yönde kendi pozisyonumuzu sizlerle paylaşacağım. Ama şunu söylemek

istiyorum. Ekonomimizi güçlendirmek için yatırımlarımıza devam etmek, moralimizi yüksek tutmak ve dövizdeki istikrarsızlık karşısında panik yaşamadan ve korkunun esiri olmadan dirayetli durmak gerekiyor. Böylesi süreçler geçmişte de yaşanmış, aşılmıştır, inanıyorum ki yine aşılacaktır. GSM çok dinamik bir sektör. Sürekli yatırım yapmak gibi bir zorunluluğumuz var. Elbette yatırım girdilerimiz çoğunlukla döviz üzerinden gerçekleşiyor. Yine bakım ve diğer maliyetler de döviz girdisi ile oluyor. Ülkemizde kiralama maliyetleri de çoğu zaman döviz olduğundan dolayı çok ciddi bir yabancı para maliyetimiz var. Gelirlerimiz ise Türk Lirası. İşte bu noktada, her altı ayda bir yapılması gereken Azami Ücret Düzenlemesi çok daha önem kazanıyor. İş dünyasına ve girişimcilere bir mesajınız var mı? Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’mız himayelerinde “Kuzey Kıbrıs’ta Bilişim Fikirleri” temalı olarak düzenlenen Girişimcilik Zirvesi’nde de vurgulamıştım. Dijital dönüşüm, bilişim teknolojileri ve mobilite yeni dünyanın en önemli kavramları olarak öne çıkıyor. Bilgi çağında yaşıyoruz ve bu bilgiyi saklayan, işleyen en önemlisi de iletişimini sağlayan teknolojiler, yeni girişimcilik fırsatlarını da bizlerle paylaşıyor. Kuzey Kıbrıs Turkcell, ilk günden itibaren “Bilişim Adası” vizyonuna sahip çıkarak bu alanda proje üretiyor, yatırım yapıyor, yeni fikirlere destek oluyor. Dünyanın en ileri teknolojilerini ülkemize getiriyoruz. Ama bununla da kalmayıp, dünyanın en ilerili yazılımlarını, teknolojilerini burada üretmek ve dünyayla paylaşmak istiyoruz. Bilişim fikirlerini ileriye taşımak anlamında ülkemizde önemli bir potansiyelin varlığına inanıyoruz. 290 bin nüfus, 10’dan fazla üniversite ile yükseköğrenimde 90 binden fazla öğrenci ve eğitimli insan gücüne sahibiz. Gençlerin girişimcilik ve yazılım geliştirme alanında yarattığı yenilikçi fikirleri kazanıma dönüştürmek için önümüzde fırsatlar var. Bu fırsatları değerlendirmek için çalışmalı, daha çok üretmeliyiz. Eğitim, turizm ve diğer sanayi sektörlerinin yanına teknoloji ve inovasyonu da bir diğer ekonomik alan olarak yarınlarımıza eklemeliyiz.


49

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

DR. AHMET MELİH KARAVELİOĞLU --------------------ALBANK GENEL MÜDÜRÜ VE YÖNETİM KURULU ÜYESİ

50

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“ALBANK İSMİ İLE GÜVEN KAVRAMI BÜTÜNLEŞECEK” Kıbrıs Türk bankacılık sektörü 2016 yılında yeni bir banka ile tanıştı; Albank ile. Yönetim kurulu başkanlığını İmam Altınbaş’ın yaptığı Altınhas Holding’in bu dikkat çeken yatırımı, çok kısa sürede çok büyük hamlelerle öne çıkıyor. Bankanın Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ahmet Melih Karavelioğlu, güçlü takım arkadaşlarıyla çıktıkları bu yolda, başarılı ve liderliğe yönelik bir gelecek planlıyor.

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? 2016 yılı bizim açımızdan unutulmaz bir yıl oldu. Albank, 2016 yılı Eylül ayında faaliyete geçti ve devraldığı bankanın bıraktığı yerden, daha büyük iştahla ve ciddi bir sermaye ve insan kaynağı yatırımıyla Kıbrıs merkezli, fakat uluslararası kalitede bankacılık hizmeti vermeye başladı. Bir şube bankasını

48

devralmak suretiyle hem KKTC’de bir ilki gerçekleştirmiş olduk, hem de KKTC’ye tek seferde yapılan en büyük doğrudan yabancı sermaye yatırımına imza attık. Bu süreçte KKTC Merkez Bankası’ndan aldığımız yol gösterici destek çok önemliydi. Bu manada değerlendirildiğinde, kamu ve özel sektörün uyum içinde proje yönetebilme kapasitesine de güzel bir örnek teşkil etti 2016 yılındaki bu devir süreci.

2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? 2017 yılında en temel bankacılık işlevini en sade haliyle yerine getirerek sağlıklı aktif büyüme ve kârlılık hedefliyoruz. Bunun için, mevduat sahiplerinin sermaye fazlasını, yurtiçi üretimi fonlamakta değerlendirilirken, müteşebbis müşterilerimizin titizlikle takip altında tutacağımız yatırım


sahalarını da uzmanlığımızı ve tecrübemizi artırmakta ve bunu mevduat sahiplerimizin menfaatine değerlendirmekte kullanacağız. Yani, bankacılık anlamında “organik” büyüyeceğiz. Bununla birlikte rasyonel yatırım imkânları doğması halinde, 2017’de de, ilerleyen yıllarda da tıpkı kuruluş sürecimizde olduğu gibi ölçek ekonomisi vasıtasıyla maliyetlerimizi düşürmek için satın almalar yoluyla inorganik büyüme de yine planlarımız dâhilindedir.

“Yeni yılda da ülkemizin istihdamına vereceğimiz katkıyla, bünyemize katacağımız genç arkadaşlarımıza bu lisanı öğretmek önceliklerimiz arasında yer alacak.”

YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK? Önceliğimiz piyasada Albank isminin görüldüğü her yerde “güven” kavramının akla gelmesini sağlamak olacaktır. Zaten bu hedef doğrultusunda, nitelikli, işini, bankacılık lisanını ve finansal yol göstericiliği iyi bilen bir insan kaynağı ile yola çıktık. Yeni yılda da ülkemizin istihdamına vereceğimiz katkıyla, bünyemize katacağımız genç arkadaşlarımıza bu lisanı öğretmek önceliklerimiz arasında yer alacak. Bu sinerji ile müşterilerimize vereceğimiz güven duygusu, bankamızı her geçen gün daha iyi noktalara getirecektir. 2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE?

Olumsuz olarak nitelendirmemekle birlikte, yaşadığımız bu olağanüstü sürecin yeni yılı, hatta yılları etkileyeceğini söylemek mümkündür. Bankacılık özelinde değerlendirdiğimizde, her şeyden önce ABD faiz oranlarındaki artış beklentisi sonucu olarak dövizde kısa sürede kaydedilen yükselişin, Türkiye’de ve ülkemizde 2017 yılı içinde faizlerin artmasına sebep olması beklenebilir. Yüksek faiz ve görece yüksek döviz kuru elbette maliyetlerin yüksek olacağı anlamına gelmektedir. Eğer bu yeni maliyet yapısı iyi idare edilebilirse, firmalarımız için de, ülkemiz için de bir olumsuzluk söz konusu olmayacaktır. DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI?

faktörüdür ve maliyeti etkileyen faktörlerin belirsizliği elbette ki yatırımcılar için arzu edilen bir şey değildir. Biz bu anlamda geliri TL olan müşterilerimize döviz cinsinden kredi kullandırmayarak; kredi verdiğimiz müşterilerimizi titiz bir fizibilete değerlendirmesine tabi tutup, “kendi faaliyet alanlarında” karlılığı yüksek müşterilere yönelerek ve banka olarak açık pozisyonda olmamaya Kıbrıs özen göstererek bu Ekonomi tür Prestige dalgalanmalara karşı OCAK 2017 direncimizi artırıyoruz. Dolayısıyla şu ana kadar yaşanan gelişmelerden banka olarak hiç etkilenmediğimizi söyleyebilirim.

51

İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI? Böylesi dönemlerde itidalli ve sağduyulu olunmasında fayda vardır. Dünya ekonomisi ve siyaseti ilk defa bu şekilde çalkantılı dönemlerden geçmiyor. Ülkemizin iş adamları da bu tip türbülansları atlatmasını bilecek tecrübeye fazlasıyla sahiptir. Benim naçizane tavsiyem, maliyetlerin arttığı bir ortamda gelir getirmeyen, atıl durumda olan tüm kaynakların ve/veya üretim araçlarının elden çıkartılarak, sermayenin eldeki imkânların daha verimli kullanılmasına yönlendirilmesinin doğru olacağı yönündedir.

Döviz kuru da faiz gibi bir maliyet

49


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

CEMAL GÜLERCAN ---------------------

52

GENÇ İŞ ADAMLARI DERNEĞİ BAŞKANI

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“2017’Yİ YENİ YATIRIMLAR VE AÇILIŞLARLA KARŞILIYORUZ” 2016 yılında, Kıbrıs Türk ekonomisinde aktif rol oynayan isimlerden biri de Cemal Gülercan. Gülercan hem aile şirketlerinin direktörlüğünü üstleniyor, hem de Genç İş Adamları Derneği (GİAD) Başkanı. 2017 için dikkat çeken projeleri, son sayan yatırımları var.

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? Öncelikle 2016 yılında hem ülkemiz ekonomisi hem de şirketimiz için çok güzel geçtiğini söylemek zor. Ülkemiz ve çevre coğrafyalarda yaşanan olumsuz gelişmeler ülkemizin ekonomisini de ister istemez etkiliyor. Sizlerin de bildiği gibi Kıbrıs konusundaki müzakerelerin devam etmesi, bunun yanında ülkemizde

50

yaşadığımız iç sorunlar da buna eklenince ülke ekonomisi çok zor bir yılı daha geride bıraktı. 2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? Şirketimiz için genelde hedeflerimiz orta ve ileri vadede olduğu için, 2017 yılında da planlandığı gibi farklı iş kollarında yatırım yapmaya devam edeceğiz.

2016 yılında ülkemiz ekonomisinde yaşadığımız olumsuzluklar neticesinde şirket olarak 2017 yılında temkinli bir şekilde koyduğumuz hedeflere doğru ilerleyip Şubat ayı içerisinde 2016 yılında başladığımız yatırımlardan bir tanesinin açılışını yapacağız. Ümit ediyorum ki 2017 yılında hedeflerimiz şaşmaz ve hizmet sektörüne yönelik planladığımız yatırımlarımızı


artırırız. Emin adımlarla yolumuza devam ederiz.. YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK? 2017 yılı için genelde gerek ekonomist arkadaşlar, gerekse iş dünyasındaki arkadaşlar mevcut yapının bile korunmasını başarı olarak nitelendirebileceğimizi belirtirken, ben şirketlerin çalışanlarının eğitimlerine ve verilen hizmetlerin çeşitlendirilmesi ile daha iyi noktalara gelinebileceği kanısındayım.

“Üretmekten, yeni sektörlere girmekten ve her şeyden önce yatırım yapmaktan korkmamak ve yolumuza devam etmek gerekiyor.”

İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI? Evet, belki her geçen yıl ülke ekonomimiz kötüye gidiyor fakat bu sadece Kıbrıs için geçerli değildir. Bütün dünya ciddi anlamda büyük ekonomik krizlerle mücadele ediyor.

53

Bunun yanında günümüzde sosyal medyanın gücünü de göz ardı etmeden reklam bütçelerini artırıp daha iyi sonuçlar almayı hedefliyoruz.

Evet, kesinlikle olumsuz yansıyacaktır. Ne yazık ki hem ülkemizde hem de komşu ülkelerde yaşanan olumsuzluklar hem psikolojik olarak hem de ekonomik olarak hepsimizi etkiliyor. Türk lirasının 2016 yılında yaklaşık %25 değer kaybetmesi hayatı pahalılaştırıp alım gücünü ciddi anlamda etkileyip istikrarsızlığa neden oluyor.

2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE?

Ne yazık ki, üzülerek söylemek gerekirse 2017 yılında Türk lirası, Türkiye’de yaşanılan olayların devam etmesi halinde yabancı para birimleri karşısında değer

Her zaman önceliğimiz personel eğitimi ve hizmet kalitemizi artırmak olmalı.

kaybetmeye devam edecektir.

Önemli olan her zaman bir çıkış yolu bulup, yolumuza bir şekilde devam etmektir. Krizler çeşitli önemleler ve Kıbrıs Ekonomi Prestige mücadeleler ile atlatılabilir OCAK 2017 fakat asla yılmamak her zaman yenilikçi ve girişken olmak gerek. Üretmekten, yeni sektörlere girmekten ve her şeyden önce yatırım yapmaktan korkmamak ve yolumuza devam etmek gerekiyor. Buradan sizin vasıtanızla tüm iş dünyasına ve girişimci arkadaşlarıma 2017 yılının bol kazançlı ve başarılar ile dolu olması dileklerimle.

51


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

MUSTAFA GENÇ --------------------GENÇ YAPI MARKET DİREKTÖRÜ

54

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“EMİN ADIMLARLA YATIRIMLARA DEVAM EDECEĞİZ” Doğru yerde, doğru zamanda, doğru hamleyi yapmak önemli. Onun için de piyasayı en iyi şekilde analiz etmek gerekir. Kıbrıs Türk ekonomisinin en etkin odalarından Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanvekili ve Genç Yapı Market Direktörü Mustafa Genç de bu isimlerden biri. 2017 için proje çantası dolu, fakat harekete geçmek için temkinli davranıyor Mustafa Genç.

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? En başta, 2016 psikolojisi çok zor bir yıl oldu. Başta Türkiye’deki terör olayları ve baş döndüren olumsuz siyasi gelişmeler, Türk Lira’sındaki hala devam etmekte olan değer kaybı, yakın çevremizde bitmek bilmeyen savaşlar ve mağdur olan insanlar, Kıbrıs probleminin çözümüne

52

yönelik beklentilerin ertelenmesi, iç siyasette süren bunalım ve siyasetin ülke problemlerine zamanında çözüm üretememesinden iş dünyası dahil herkesin olumsuz etkilendiği bir yıl oldu. Özellikle Türkiye’deki 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Ekim ayına kadar tüm sektörler kısa süreli hissedilir bir kriz yaşadı. Bunlara rağmen yüksek öğrenim sektöründe öğrenci sayısındaki ciddi

artış, inşaat ve ticaret alanlarına olumlu katkı sağladı. Yeni yurt ve konut inşaatları, artan nüfus ile hızlı tüketim ürünlerinin satışlarında artış yaşandı. Girne bölgesine artan ilgi sebebiyle konut satışlarında ve gayrimenkul piyasasında bir patlama oldu. Gazimağusa, Güzelyurt ve Lefkoşa bölgelerinde Girne kadar olmasa da öğrenci artışı sebebiyle yıl sonuna doğru iş hacimlerinde toparlama görüldü.


Sonuç olarak iş dünyası 2016 yılındaki söz konusu olumsuzluklara rağmen yılı yatırım ve yeni projeleri hayata geçirmek adına çok kötü geçirmedi diye düşünüyorum. Şirketimiz de bu yıl içerisinde Lefkoşa’da yeni bir yurt binasını hizmete açarak hem yeni bir sektöre adım atmış oldu, hem de yeni bir yatırımı hayata geçirmiş oldu. Ana faaliyet alanımız olan yapı malzemeleri toptan ve perakende satışında ise yıl içerisinde yaşanan inişli çıkışlı dönemi, müşterilerimize yönelik yaptığımız farklı kampanyalar ile mümkün olan en az hasarla atlattığımızı düşünüyoruz. 2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? 2017 yılı için temkinli iyimserlik içindeyiz. Ocak ayı bitmeden yılın iyi geçeceğinden bahsetmek zor. Eğer siyasi ve ekonomik istikrarsızlığın ortadan kalkacağına yönelik sinyaller alırsak ciddi yeni bir yatırım projemiz var ve 2017 içersinde başlamayı planlıyoruz. Her zaman olduğu gibi bu dönem içerisinde aşırı risk almadan ve emin adımlar atarak bu dönemi yöneteceğiz. Firma olarak yol haritamızda, müşteri memnuniyeti ve hizmet kalitesini artırmak, sürekli yenilikçi ürünler bulmak ve rekabetçi fiyatlarda müşterilerimize ürünler sunmak olacaktır.

“Müşterilerimize yenilikçi ürünler ve rekabetçi fiyatlar sunacağız”

Tabii ki olumsuz yansıdı çünkü insanlar bu tür istikrarsız dönemlerde tüketimlerini daha kontrollu yapmayı tercih ederler ve bu da iş hacimlerinde büyük daralma yaratır. Birçok ürünü döviz ithal edip Türk Lirası ile satış yapmaktayız. Özellikle toptan satış yapıp açık hesap ticaret yaptığımız kısımda Türk Lirası’nın değer kaybından kaynaklanan ciddi finansal kayıplarımız var. Para birimimizdeki bu hızlı erozyon Ekonomi Kıbrıs ve vatandaşlarımızın gelirini Prestige de olumsuz etkilemesinden OCAK 2017 dolayı birçok üründe yapmamız gereken fiyat artışlarını ya erteleme ya da en asgari çekilde yapmayı tercih ettik bu da karlılığımızı olumsuz etkilemiştir.

55

Faaliyetlerimizi sürdürdüğümüz alanlarda müşteri memnuniyeti ve hizmet kalitesini artırmak, sürekli yenilikçi ürünler bulmak ve rekabetçi fiyatlarda ürünler sunmak temel hedeflerimiz olacaktır. 2016 SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE?

YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK?

Tüm olumsuzlukların 2017’de son bulacağını düşünmek fazla iyimserlik olur diye düşünüyorum. Türkiye’nin siyasi ve ekonomik olarak toparlanması biraz zaman alacaktır. Türk Lirası’nın seyredeceğiz seyir de tamamen Türkiye’nin istikrara kavuşmasına bağlıdır. Kıbrıs probleminin çözümüne yönelik çabaların nasıl sonlanacağı çok büyük önem arz etmektedir. Yakın coğrafyamızdaki savaşların biran önce son bulmasını diliyorum. Ancak bu konularda olumlu gelişmeler yaşanması sonrasında ülkemizde de daha iyi günler görebileceğiz.

Ölçülebilir ve yönetilir risk alarak yatırım yapmaya devam edeceğiz.

DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI?

İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI? Hem dünya genelindeki tüm ülkeler hem yakın coğrafyadaki birçok ülke ekonomileri ve siyasetleri sancılı bir dönemden geçmektedirler. Fakat globalleşen dünyada hızlı iletişim ve dijital dönüşüm sebebiyle gün geçtikçe daha yoğun ve acımasız bir rekabet ortamı oluşmaktadır. Bu dönemde de hem girişimciler hem iş insanları olarak yönetilebilir risk alarak işimizi geliştirmek ve değişen rekabet ortamına ayak uydurmak için daha çok çalışmamız gerekmektedir. 2017 yılının ülkemiz başta olmak üzere tüm dünyaya barış ve refah getirmesini dilerim.

53


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

PIRIL HALİM ŞENTÜRK --------------------KELLER WILLAMS KUZEY KIBRIS KURUCU ORTAĞI

56

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“ÖNCELİKLİ HEDEFİMİZ BÜYÜMEK” Kıbrıs emlak sektörüne hızlı, çok hızlı bir giriş yaptı, 2016 yılının parlayan yıldızı oldu Keller Willams. Kurumsal duruşu, güçlü eğitim programı ile de kısa sürede farkını gösterdi. Keller Williams Kuzey Kıbrıs Kurucu Ortağı Pırıl Şentürk Halim, o yüzden 2016’yı en iyi tamamlayan iş insanlarından, 2017 için ise hedefleri çok daha yüksek. 2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? 2016 yılı bizim için her zaman özel bir tarih olacak Keller Williams Kuzey Kıbrıs Bölge Müdürlüğü’müz bu yıl içinde 11 Kasım’da açıldı. Son iki yılımız şirketimiz adına ülkemiz içinde yapılacak yatırım ve yerel aksiyon planımızın ön hazırlıkları ile geçmişti. Bu nedenle hazırlıklı bir çalışma ile başladık ve kısa zamanda hızlı yol aldık. 25 gayrimenkul danışmanından oluşan satış ekibimiz ve 4 kişilik lider kadromuz ile aktif bir satış ve tanıtım çalışmalarına başladık.

54

Kasım ayı boyunca Keller Williams Türkiye Üniversitesi eğitmenleri ofisimize gelerek 94 saat eğitim verdiler. Aralık ayı boyunca 120 saat eğitim verildi. Eğitimler bizim için çok değerli; hem danışmanlarımızın kendi sektörlerinde uzmanlık kazanması açısından, hem de firmamızın uluslararası kurumsal kalite standartlarına bağlı, kişiye özel hizmetler sunan danışmanlarımız ile mükemmel müşteri memnuniyeti yaratabilmek adına çok büyük avantaj sağlıyor. Biz zaten firmamızı gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteren eğitim ve koçluk firması olarak tanıtıyoruz.

Aramıza yeni katılan 25 danışmanımızdan 12‘si ilk satışlarını gerçekleştirdiler. Tüm satışlarımız kendi danışmanlarımızın şirket içinde paylaşımları ile gerçekleştirildi. Bu da her fırsatta ön planda tutuğumuz şirket kültürümüzün bizim takım çalışmasında ve birbirine bağlı çalışmalar gerçekleştirmede ne kadar önemli katkıda bulunduğunu gösteriyor. Hedefimiz Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ilk akla gelen emlak firması olmak. Bu vizyon ile çalışmalarımıza devam edeceğiz.


2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? Öncelikli hedefimiz büyümek! Danışman kadromuz ve yeni açacağımız şubeler olarak güçlü bir büyüme sürecine giriyoruz. Mevcut danışman kadromuzu 2017 yılı içerisinde 80 kişiye çıkarmayı hedefliyoruz. Yine 2017 yılında Lefkoşa ve Gazimağusa’da 2 yeni şube açmayı planlıyoruz. Mevcut bölge müdürlüğümüz Kuzey Kıbrıs temsilcisidir. Dolayısıyla açılacak tüm alt şubelerimiz ile ada çapında birlikte hareket eden büyük bir satış ekibi planlıyoruz. Gelecek 5 yıl içinde ise 5 şubeye kadar büyüyeceğiz.

“Danışman kadromuzu bu yıl 80 kişiye çıkarmayı hedefliyoruz”

Eğitimlerimiz her zaman ki gibi devam edecek. 2017 yılında 1000 saatlik eğitim hedefliyoruz. Gayrimenkul sektöründe bir başarılı danışmanın ihtiyaç duyacağı tüm eğitimleri gerek yetiştirdiğimiz kendi eğitimcilerimiz (aynı zamanda danışmanlarımız), gerekse yurtdışından KW Üniversitesi’nden gelecek eğitimcilerimizle gerçekleştirmiş olacağız. Böylelikle ada çapında müşterimize daha yakın olarak, enerjik, yaptığı işi iyi bilen, işini seven ve sektör bilgisine hakim danışmanlarımız ile büyümeyi ve en iyi müşteri memnuniyetini veren firma olmayı hedefliyoruz.

YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK? Yanıtımız net ve tek; Eğitim.. Danışmanlarına dünya standartlarında eğitim olanakları sunan Keller Williams, üst üste 2015 ve 2016 yılında A.B.D’deki tüm sektörler içinde en iyi eğitim firması seçildi. Bu yıl da büyük bir gücü eğitimlerimizden alacağız.

2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE?

2016 yılında yaşadığımız olaylarda özellikle de Temmuz ve Ağustos aylarına KW Türkiye olarak satışlarımızı geçen seneye oran ile %80 arttı. KWEğitimleri ile danışmanlarımızın gelirlerinin 1 senede %120 ve satış adetlerinin de %145 arttığını görüyoruz. Biz bakış açısının çok önemli olduğuna inanıyoruz. Değişen piyasalarda hareket kabiliyetimizi artırmak için KW dahilinde aldığımız eğitimler, şirketimize ait geçmiş tecrübe ve kazançlardan yola çıkarak hazırlanan sadece bu konuya özel hazırlanan kitaplarımız var. Danışmanlarımız ile paylaştığımız sistem ve modellerimiz sadece günlük değil geleceğe hazırlıklı olmamızı sağlayacak başarı formülleri ile dolu. Doğru bakış açısını kazandırarak ve doğru sistem ve model ile biz her zamanki gibi büyüyen ve kazanan şirket olmaya devam edeceğiz.

DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI? Sterlin kurunun tüm paralar karşısında ani değer kaybı önce inşaat şirketlerini etkiledi. Ancak inşaat şirketleri yeni pozisyon almadan sterlin eski değerini kazandı. Hızla doların değer kazanması tüm inşaat girdilerini etkiledi ancak bu henüz inşaat metrekare satış fiyatlarını etkilemedi. Garip olan döviz dalgalanması inşaat olan talebi hiç değiştirmedi ve devam ediyor. İnşaat firmalarının özellikle öz kaynak ile inşaat yapanları yakın zamanda olumsuz etkileyeceğini ön görmekteyiz.

57

İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI?

Karlı bir iş, sahip olmaya değer birEkonomi kariyer, Kıbrıs

Prestige yani mutlu olduğunuz, hedeflerinize OCAK 2017 ulaştığınız bir hayat için Keller Williams’ın önemli fırsatlar sunduğunu düşünüyorum. Kendi şirketini kurup, işinin patronu olmak isteyen girişimciler için gayrimenkul sektöründeki en iyi firma olduğumuzu çok tevazu göstermeden söylemek istiyorum. Yaptığınız işin ustası olmak, eğitim ve uygulama ile oluyor. Kar etmeyen şirket, sahip olmaya değer bir iş değildir. Bu nedenle gelin, Keller Williams Kuzey Kıbrıs takımına katılın çağrısında bulunmak istiyorum. İlk veya değil, adımınızı doğru atarak, dünya çapında 145.000 danışmanın denenmiş sistem ve modelleri izleyerek kazandığı ve mutlu olduğu bir firmada hayattaki en büyük hedefinize Keller Williams ile ulaşın..

Keller Williams genç ve başarı grafiği her ay her yıl artış trendinde bir firma. Forbes Dergisi, 2017 senesi için dünyanın çalışanları için en mutlu şirketlerini açıkladı.. Keller Williams listede üçüncü sırada.

55


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

İLKER ZÜĞÜRT --------------------KUTAY TELEKOM DİREKTÖRÜ

58

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“ÜRÜN YELPAZEMİZ DAHA DA ZENGİNLEŞECEK” Döviz kurundaki belirsizlik ve yüksek tansiyon, ithalatçı firmalar üzerinden olumsuz etkiler bıraktı. O yüzden birçok firma 2017’de yeni bir yol haritası planlıyor. Cep telefonu ve elektronikte sektörün öncülerinden Kutay Telekom da müşterilerine farklı seçenekler sunacak bu yıl. Kutay Telekom Direktörü İlker Züğürt yatırımlara işaret ediyor, fakat Türk Lirası’nın gidişatının da bu süreçte etkin rol oynayacağını vurguluyor.

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? 2016 yılı bizim için önceki yıldan tasarladığımız vizyonu yerine getiremediğimiz bir yıl oldu. Tabii ki bunun nedenleri var. Ülkemizdeki ekonominin durgunluk, Türk Lirası’nın hızla diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesi, Kutay Telekom olarak bizi pek ümitlendirmedi.

56

Dolayısıyla elimizde olan birikimleri de önümüzü görmediğimiz için yatırıma dönüştürmedik. Tüm bunları göz önüne alırsak, bizim için durgun bir yıl olarak geçti. Halbuki işimizi geliştirmek ve farklı sektörlere yatırım yapmak için bir takım planlarımız vardı ancak bahsettiğim gibi planlarımızı gerçekleştiremedik. 2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR?

İnşallah bu beklentilerimizi ve isteklerimizi 2017 için hayata geçirebiliriz diye düşünüyorum. Biliyorsunuz cep telefonu sektöründe faaliyet gösteriyoruz. Bunun dışında; televizyon, bilgisayar, bisiklet gibi konularda da yatırım yapmayı düşünüyoruz. Bu konularda da ciddi araştırmalarımız var yurt dışında ve yurt içinde.


Yani 2017 yılı içinde eğer Türkiye’deki ekonominin durumu iyiye doğru bir ivme kazanır, Türk Lirası diğer dünya para birimleri karşısında normal değerini bulursa, ya da en azından şu anki durumundan çok daha kötüye gitmezse, bu beklentilerimizi ve isteklerimizi hayata geçirebiliriz diye düşünüyorum.

“Türk Lirası’ndaki gelişmeleri yakından izliyoruz. Yatırımlarımız da ona göre şekillenecek”

Çok şükür olsun sermayemiz ve alt yapımız güçlü olduğu için ne kadar da kaybetsek de gemimizi yüzdürebiliyoruz. Ayakta kalabiliyoruz. Başka bir sıkıntımız yok.

2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE? Muhakkak tabii ki ülkemizde şu anda Rum komsularımızla bir çözüm anlaşması ya da tekrar bir Kıbrıs Cumhuriyeti bayrağı altında birleşebilmek için müzakereler yapılıyor. Eğer bir olumlu anlaşma olursa, yani ortaya çıkan taslağa her iki taraf da onay verirse ve tekrar birleşme söz konusu olursa ekonomimizde büyük bir gelişme olacak diye düşünüyorum. Tabii ki biz Kıbrıs olarak, yanı Kıbrıslı iş adamları ve iş çevreleri olarak anavatanımız Türkiye ile birlikte hareket etmek zorundayız. Şu anda kullandığımız para birimi Türk Lirası’dır. Eğer Türk Lirası’nın diğer dünya para birimleri karşısında değer kaybetmesi durur ve eğer belli bir seviyede hareket ederse, bu tabii ki bütün sektörlere olduğu bizim sektörlere de yarayacak. Bu durumda biz de yatırımlarımıza tekrar başlayacağız.

Tabii TL değer kaybettikçe ona paralel olarak bizim sermayemizde de %15 düşüş oldu. Yanımızda çalıştırdığımız personeller ve şirketimizin aylık giderleri aynen devam ediyor. Ancak kazanç düştüğü için bunu sermayeden harcamak durumundayız.

59

İŞ DÜNYASINA VE Ekonomi Kıbrıs

DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI? Bizim bütün ithalatımız sterlin ve dolar üzerinden. İngiltere’den ithal ediyoruz, sterlin ödeyerek alıyoruz. Hong Kong’dan alıyoruz, dolar ödüyoruz. Dolayısıyla bu ürünleri getirmek için yüksek miktarlarda Türk parası ödemek zorunda kalıyoruz. Fakat satışlarımız TL üzerinden, dolar ya da sterlin olarak fiyatlandırma yapmamız mümkün değil. Bu tüketici için çok itici. Bu satışlarımızı olduğundan da aşağıya düşürebilir. O nedenle belli bir zaman periyodu içerisinde fiyatlarımızı TL tutuyoruz, mecbur kalmadıkça fiyat değişikliğine gitmiyoruz. TL’nin diğer para birimleri karşısında türbülansa uğraması bizi derinden etkiliyor.

GİRİŞİMCİLERE BİRPrestige OCAK 2017 MESAJINIZ VAR MI? Bizim iş dünyasında 20-30 yıllık bir tecrübemiz var. Şu anda gereksiz yatırımlardan kaçınmalarını, aşırı derecede mal stok etmekten kaçınmalarını tavsiye ediyorum. Türkiye ekonomisinin düzlüğe çıktığını görmeden herhangi bir yatırım yapmalarını tavsiye etmiyorum. Gelişmeler doğrultusunda yatırım hamleleri yapmak daha sağlıklı olabilir bu dönemde.

57


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

MEHMET HAFIZOĞLU --------------------MEPAŞ LTD. DİREKTÖRÜ

60

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“YENİ ŞUBELER İÇİN GERİ SAYIM YAPIYORUZ” Yeni yıl için yatırım rotasını çizen, yeni yılda hizmet ağını genişletmek isteyenlerden biri de Mepaş. Dünyaca ünlü markaları KKTC’ye taşıyan Mepaş, Girne ve Gazimağusa’dan sonra Lefkoşa’da da kapılarını açacak. Mepaş Ltd. Direktörü Mehmet Hafızoğlu hem yeni yol haritasını anlattı, hem de ticaretin mevcut durumunu yorumladı.

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? Genel anlamda 2016 yılı kolay bir yıl olmadı herkesin bildiği gibi. Biz daha çok mevcut işleyişimizi geliştirme üzerine yoğunlaştık. İç işleyişimizi daha fazla nasıl düzeltiriz, müşterilerimize daha fazla nasıl daha iyi hizmet veririz, bu anlamda yatırımlarımız oldu. Onun dışında birkaç yeni ürün grubunu

58

bünyemiz dahil ettik. Zor bir yıl oldu. Özellikle piyasadaki nakit tıkanıklığı herkesi etkilediği gibi bizi de etkiledi. Aslında malı satmak sorun değil, mal satılır talep de var. Talebin düştüğü bir durum da söz konusu değil ancak geri dönüşler müthiş derecede zorlaştı. Bir de müteahhitler devamlı ev verme, takas karşılığı anlaşmalar yapmak istiyorlar. Barter yaptığınız zaman ödeme

dengeleri bazen tutuyor, bazen tutmuyor. Müşteriyi kaybetmemek adına evet diyorsunuz ama daha sonra yaptığınız anlaşmalara da çok fazla uyulmuyor. Benim hep inandığım bir şey var, ticarette her zaman güzel günler olmaz, zor günler de olur. İnşaatın ilk patladığı zamanlarda 2003-2004 yıllarında mal satmak, tahsilat yapmak çok kolaydı. Tahsilat sıkıntısı çekmezdik.


Şu an geldiğimiz koşullarda da satış yapmak zor değil ama ödemeleri toparlayabilmek gerçekten sancılı bir süreç.

“Mesele her sene büyümekte değildir. Mesele gerçekten bilinçli ticaret yapmaktır”

Ben bunun geçici bir dönem olduğunu düşünüyorum. Hiçbir kriz kalıcı değildir. İnişler muhakkak olacaktır. Bu günlerde bulunduğunuz pozisyonu koruyabilirseniz, dış dalgalanmalardan çok etkilenmezsiniz. Güzel günler geldiğinde sisteminiz hazırsa muvaffak olursunuz. 2016 yılı Mepaş için eğitim yılı oldu diyebiliriz. Personel geliştirme, iş geliştirme, servis kalitesini yükseltme üzerine çalıştık. Şikayetçi de değiliz çok güzel yaptık, büyük projeler aldık. Çok şükür diyebiliriz.. İşimizde zoru da sevmemiz gerekir. Her şey bizim elimizde değil zaten. 2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? 2017 ile ilgili kafamızda 2-3 proje var, onları konuşuyoruz. Mutluyaka’ya bir yatırım yapacağız. Outlet’e yatırım yapacağız. Oraya ek bina yapıp alanımızı genişleteceğiz. Lefkoşa her zaman gündemde var, şartlar olumlu olursa ve zamanı da doğru yakalarsak, Lefkoşa’ya yeni bir şube açacağız. Tabii gidişatın bizi iteceği nokta da çok önemli. İlk birkaç ayı görmemiz lazım. YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN

müthiş rahatsız oluyorlar. Bizim de yaptığımız ithalatlar özellikle seramik sektörü doları ve euroyu çok seviyor. Yani tam anlamıyla nasıl gardımızı alacağımızı kestiremiyoruz.

Ortalama bir kur alsak, o kurdan TL’ye dönsek, o zaman da tölerans koymak zorundasınız, müşteri fiyattan rahatsız olabilir. Tam günlük kuru alıp çevirseniz, müşteri vade istiyor. Vadeyi yaparsanız, zaten vadeler 5-6 aylık, kurun ne olacağı belli Ekonomi değil. Gerçekten marifet oldu Kıbrıs Prestige şu an ticaret.

61

ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK?

OCAK 2017

Öncelikli hedefimiz yine mevcut düzeni korumak ve geliştirmek. Depolarımıza kesinlikle yatırım yapacağız. Tedarikçilerimiz yeterince güçlü olduğu için o konuda da mevcudu koruyacağız. 2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE? Görünen şu ki, bu karışıklık 2017 yılının ortasını bulur. Çok rahat olmayacak. Tam da senenin sonuna gelmesi de etkiledi tabii. Belirsizlik devam edecek. Umarım biz de negatif anlamda etkilenmeyiz. Mevcudu korumaya razıyız yeter ki geriye gitmeyelim. Bu kadar çalışanımız var, onları koruyabilmek bizim için başarıdır. DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI? Bir defa psikolojik olarak insanlar artık euro, dolar kelimelerini duymaktan

Özellikle İspanya’dan, İtalya’dan ve Çin’den yaptığımız ithalatlatda doların, euronun çok değer kazanmasından dolayı o bölgelerdeki ürünlerin satışında bir gerileme var ve insanlarda haklı. İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI? Sükunetimizi korumak zorundayız. Şu gerçektir ki, burası bize göre büyük bir piyasa ama aslında değil. O yüzden bizim çizeceğimiz yol haritası çok önemli. Biz disipline edebilirsek, birlik olabilirsek hiç kimse zarar görmeden bu süreci atlatır. Mesele her sene büyümekte değildir. Mesele gerçekten bilinçli ticaret yapmaktır. Piyasanın düzenini ve ahlakını korumaktır. Umarım herkes vizyonunu bu tarafa çevirir ve piyasaya doğru yön veririz.

59


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

ÖZDEN MEHMED ÖZOKAN --------------------BORUSAN OTO KIBRIS SATIŞ MÜDÜRÜ

62

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“YENİ MODELLERİMİZLE 2017’YE DAMGAMIZI VURACAĞIZ” Dövizin ateşi çok yükseldi, yatırım planları ertelendi ama tüm bunlara rağmen lüks otomotive talep artarak devam etti. Land Rover ve Jaguar markalarıyla özel seçenekler sunan Borusan Oto Kıbrıs bu süreci doğru yönetti ve 2016 yılını şirket içi rekorlarla tamamladı. Borusan Oto Kıbrıs Satış Müdürü Özden Özokan yeni yıl için hedef çıtasını daha da yükseltiyor.

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? 2016 yılında Jaguar F-PACE tanıtımı yapıldı. Bununla ilgili bir hedefimi vardı, Jaguar satışlarını ikiye katlamak gibi. Tam istediğimiz hedefe ulaşamasak da Jaguar F-PACE ile çok yaklaştık. Land Rover tarafında hedefimiz 72’ydi. O tarafta da 82 araç sattık. Hedefimizden

60

fazlaydı. Yıl sonu hedefimiz 93 taneydi, şu anda 99 tane sattık. Geçen sene söz verdiğimiz 100 adedi bu yıl gerçekleştiriyoruz. İki tane daha aracımız satıldı ve 100’ü geçtik. Borusan Oto Kıbrıs’ın 8 yıllık tarihinde en yüksek satış yaptığımızda 92 adet araç satmıştık 2010 yılında. 6 senenin sonunda ilk kez bu adete ulaştık. Bunun da sebebi Jaguar F-PACE’in artık yerini

oturtması ve satışlarımızın onunla beraber artması. Kıbrıs’ta zaten belirli bir pazar payımız var. Jaguar ile beraber o pazar payının üzerine çıkmış oluyoruz. Rakiplerin ve modellerin çoğalmasına rağmen bu sene bizim pazar payımız SUV segmentinde yaklaşık %30’larda. Yine segmentte iddialıyız.


2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? İki yeni ve iddialı modelimiz var. Bir tanesi Jaguar I-PACE, daha küçük bir SUV araç. Artı bir de Range Rover yeni bir araç çıkartıyor. Evoque ve Range Rover Sport arasında, konsept bir araç. Fiyat aralığı çok uygun olacak. Yaklaşık 55.000 – 75.000 euro seviyelerinde olacaktır. Kıbrıs’ta en büyük pazar kaybımızın olduğu noktaya gelecek araçtır bu. 2017 yılında boşluğu doldurarak hedefimizi yükselterek gideceğiz. Gelecek seneki hedefimiz 127 araçtır toplamda. 100 adedi Land Rover, 27 adedi Jaguar olarak planladık. Her sene giderek artırmayı hedefliyoruz. Piyasada Jaguar markası ve fiyat algısını oluşturmaya devam edeceğiz. Model gamını daha iyi tanıtmamız lazım. Mart ayının sonunda yeni açılacak olan showroomuzda Jaguar’ın Borusan tarafında satıldığını anlatacağız. Ve fiyatlarımızın ulaşılabilir olduğunu göstereceğiz. YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK? Öncelikle hizmetleri geliştireceğiz. Servis bölümünü ve kaporta bölümünü 2016 yılında geliştirdik, ekstra istihdam sağladık. 2017 yılında ise kaporta ve

“2017 hedefimiz: 100 Land Rover, 27 Jaguar satışı”

karşılayacağımıza eminim. DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI? Borusan Oto Türkiye, 2017 yılı için euroyu 3,7 olarak öngörüyor. Kıbrıs’taki alım ve satışlarımızı Türkiye’ye bağlı yaptığımız için çok fazla etkilenmeyeceğimizi düşünüyoruz. Biz Euro alıp, Euro satıyoruz. Yani 3,7 civarlarında olmasına karşılık önlemler alacağız. Ve gerekirse kendi içimizde çözeceğiz, Ekonomi Kıbrıs müşterilerimize yansıtmadan.

63

servis bölümünde tekrar istihdamı artırıp, satış bölümünde ki ekibi 2 kişiden 4 kişiye çıkarmaktır hedefimiz. Bununla birlikte satışlarımızın da artmasını bekliyoruz. Müşteri memnuniyetini artırmayı planlıyoruz. 2016 SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE? İnsanların daha temkinli davranmasını sağlayacaktır. Dünya stabil değildir, sürekli değişiyor. Kıbrıs’ta yaşayarak aslında birçok şeyden muafız. Dış etkenler, politika, finans, kurlar gibi konularda direk bağlıyız dünyaya. Müşterilerimiz alımları yapmaya devam edecektir ama daha dikkatli davranacaklardır. Cebindeki paraya göre en iyi alabileceği arabayı almak isteyecektir. Biz ürünümüze ve hizmetimize güvendiğimiz için müşterilerimizin beklentilerini

Prestige OCAK 2017

İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI?

Girişimcilerin ve yatırımcıların yapacakları yatırımları çok dikkatli seçmeleri gerekir. Geri dönüşü olmayan işlere para yatırmak çok da verimli olmayacaktır bu dönem. Kıbrıs’ın geleceğine yönelik yatırımların yapılmasını tavsiye edebilirim. Gelecekte elektrikli araçlar için istihdam, mal alımı, tedarik konularında yatırımlar yapabilirler. Elektrikli araçlar artık kaçınılmaz bir gelecektir. Elektrikli araçların sarj noktaları, gerek eğitim, gerek hizmet noktalarında yatırım yapılabilir diye düşünüyorum. Bu tabii kendi sektörümüz için. Genel olarak da teknoloji ve hizmete önem verilmesi gerektiğini düşünüyorum.

61


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

UMUT OZA ---------------------

64

OZA KAHVE DİREKTÖRÜ

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“MARKAMIZI TÜRKİYE VE ORTADOĞU’YA TAŞIYACAĞIZ” 2016 yılında atağa kalkan, yeni pazarlara uzanan ve bir KKTC markasını uluslararası hale getirmek için çalışan Oza Kahve, 2017’ye en umutlu başlayanlar arasında. Oza Kahve Direktörü Umut Oza, bu yılın firması ve markası adına çok büyük önem taşıdığını, yeni projelerle dünya markası olma yönünde büyük adımlar atılacağını anlatıyor.

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? 2016 herkes için kabus geçen bir yıl oldu, öyle diyorlar. Ancak doğru yatırımlar ve doğru hamleler, riskleri bölerek başarılı bir yıla çevrilebilir. Çok iyi bir yıl değildi ama bizim açımızdan olumlu giden bir yıldı. Yatırımı yaparken doğru hamlelerle, araştırarak, fizibiliteler yaparak yola çıkılması gerekir. Bugün

62

ben kola fabrikası kurmak istesem ve hiçbir araştırmam yokken böyle bir karar alsam, fabrikayı kurarım sonra da batarım.

arkasından Ankara’ya 350 metrekare kafe konseptini franchise olarak verdik. Ve bununla birlikte yurt dışı fuarlarına katılmaya devam ediyoruz.

2016 yılında ilk yatırımımız Ankara’ya şirket kurmakla oldu. 2015 yılının sonuydu, Aralık ayıydı. Anonim şirketimiz 1 yaşında oldu artık. Haziran ayında KKTC’de kahve sektöründe ilk olarak kafe konseptine başladık Girne’de. Onun

Fuarlarda çok güzel tepkiler almaya devam ediyoruz. Fuar organizatörleri ve katılanlar artık bizi her fuarda görmek istiyorlar. 2016 yılı Oza Kahve için yatırım yılı oldu diyebiliriz.


2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? 2017 yılında da fuarlara katılmaya devam edeceğiz. 3-4 tane büyük fuar var. Yeni projelerimiz de var tabii ki. Kafe konseptimizi, ülkemizin ve markamızın adını daha çok duyurmak istiyoruz. Fakat emin adımlarla yürümek istiyorum. Her başvurana franchise vermek niyetinde değilim. Daha seçici olacağız. Başvuru şartlarına uyan, markanın gerçekten koruyucuları olacak kişilere franchise vereceğiz. 2017 yılı içinde Ortadoğu kanadı var, Türkiye kanadı da var. Yani bu yıl büyümeye, yatırım yapmaya, ürün geliştirmeye devam edeceğiz. Geçen röportajımızda da bahsetmiştim devletten maddi değil manevi destek bekliyoruz 2017 yılı için. Çünkü sanayi bölgelerinde o kadar çok haksızlık var ki. Haksız olarak yer alan ve bunu parayla satıp, yine haksız para kazanan kişiler var. Bizim mevcut yerimiz bize dar geliyor artık, yeni yer istiyoruz, yatırım yapmak ve istihdamı artırmak istiyoruz. YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK? Birinci hedefim, Ergün Oza Kahve Ltd’nin ihracatını sektör arasında yükseltme ve devlete belirli katma değerleri sağlama,

“Yeni yer istiyoruz, yatırım yapmak ve istihdamı artırmak istiyoruz”

çeyrekte durum düzelebilir. DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI?

Türkiye Cumhuriyeti’ndeki OHAL durumu kalkmazsa bu dalgalanmalar devam edecek. Döviz daha da yükselecek. Otomatikman bu Türkiye’nin iç pazardaki kazancının düşüşü, TL’nin döviz karışındaki kaybının artması olacak. OHAL kalkarsa Türkiye Cumhuriyeti’nin gidişatı daha farklı olacak. Ekonomi Kıbrıs Gerçek yatırımcılar oraya Prestige gidecek. Neredeyse her OCAK 2017 sektörde olduğu gibi döviz dalgalanmaları bizim işimizi de etkiledi tabii ki. Tedbirimiz aldık ama ne kadar etkili olur bilemiyoruz mevcut durum değişmezse.

65

ihracat kotasını yükseltme. İkinci olarak kafe konseptleriyle ilgili bir emekleyerek gitmek. Üçüncü olarak; yurt dışında doğru fuarlarda hem markamızı hem de ülkemizi tanıtmak. 2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE? Şu an Türkiye’nin almış olduğu kararlar sebebiyle dış devletlerin kabul edemediği konular var. İç savaş çıkarma niyetleri var. Kimse bu oyunlara gelmesin. Türkiye bizim garantörümüz olduğu için oradaki olaylar buraya da yansıyor. Yatırımcılar maalesef büyümeyi bırakıp, mevcut durumu korumayı düşünüyorlar, risk almıyorlar. Bana sorarsanız bu doğru değil ama doğru adımlarla gidilirse. Bu gelişmeler 2017 yılını etkiler tabii ki ama önlemler alınır, doğru adımlar atılırsa ilk

İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI? Öncelikle KKTC’de yaşayan iş insanları ve girişimciler aldıkları radikal kararlardan vazgeçmesinler. Bugün dünyada araştırdığınızda girişimci ilk kurduğu işte lider olur. Ama ikinci kurduğu işte dimdik ayağa kalkar. Çünkü ilk defasında yaptığı hataları tekrarlamaz ve öğrenir. Ayrıca yurt dışına açılmaları gerekir, fuarlara katılmaları gerekir. Belki 100 fuara katılacaklar bir şey kazanamayacaklar ama 101’inci fuarda öyle bir anlaşma yapacaklar ki bütün giderlerini karşılayacaklar. O yüzden yılmasınlar.

63


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

SEMRAL EREL --------------------SEMRA LTD. DİREKTÖRÜ

66

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

“YENİ MARKALAR İLE GÜCÜMÜZE GÜÇ KATACAĞIZ” 2016 yılında dikkat çeken isimlerden biri de seneye İş Kadınları Derneği Başkanı olarak başlayan Semral Erel’di. Birçok projeye imza atan Erel, yeni dönem için seçimlerde aday olmadı ve yoğunluğunu kendi işlerine verdi. İşletmesinin ürün portföyüne uluslararası markalar katan Erel, tüm olumsuzluklara rağmenj yeni dönem için; ‘yılmayın ve çalışmaya devam edin’ diyor..

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? 2016 yılı yaşam açısından acılar ve zorluklar ile dolu bir yıl oldu. İş dünyası olarak da bu zorluk ve acılardan etkilenmemek mümkün değil. Bu neden ile işlerimiz açısından oldukça yıpratıcı mücadeleler vermemiz gereken bir yıl oldu. İnşaat sektöründe iş yapmamız demek direkt ve dolaylı olarak 250’ye

64

yakın sektör ile irtibatlı olmamız demek. 2016 yılında öncelikli olarak Türkiye’de yaşanan başta darbe girişimi ve terör olayları ile Rusya ile yaşanan sorunlar ve bunlara bağlı olarak yabancı para birimlerinin TL karşısında yükselmesi İthalata dayalı (% 80’i Türkiye) ekonomimizi ve ticaretimizi zora soktu. Ancak biz 2016 yılında yatırım olarak tüm bu şartlara rağmen, şirketimizin bünyesine yeni markalar katmaya ve var

olan markalarımızın da pazar paylarını artırmaya devam ettik. Bu yıl da adamıza gelen inşaat demiri ithalat ve satışında sektör lideri olduk. 2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? 2017 yılında önceliğimiz 2016 yılının gerisine düşmeden ticaretimize devam


etmek, üretimimizi artırmak, yeni istihdamlar yaratarak ülke gelişimine yardım etmek ve aklımızda olan sektörümüz ile ilgili 2 ya da 3 markayı ürün portföyümüze katmaktır.

“İnşaat demiri ithalat ve satışında sektör lideri olduk”

YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK? 2017 yılında da önceliğimiz her zamanki gibi önce müşteri memmuniyeti, dürüstlük, çalışanlarımızın mutluluğu ve huzurlu bir ortamda çalışmalarını sağlamak. Bu üç öncelik şirketimizin vazgeçilmezi olup, bu üç önceliği başardığınızda gerisi zaten kendiliğinden geleceğine inanıyoruz.. 2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE? 2016 yılında yaşanan sıcak gelişmeleri iki bağlamda ele almak gerekir. Birincisi Türkiye’de yaşanan gelişmeler.. Bu durum sektörümüz elbette olumsuz yönde etkileyecektir. İkincisi ise Kıbrıs sorununda yaşanan sıcak gelişmeler ki bir anlaşma olması halinde sadece sektörümüzü değil, tüm bölgeyi olumlu yönde yansıyacaktır.

Çünkü ülkemizin döviz açığını 700 milyon dolar ile kapatan sektördür turizm. Umarım iyi geçer. İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI?

Çalışın, çalışın, çalışın. Yılmayın! Kimsenin karşısında ezilmeyin. Ve yasal düzenlemeleri yerine getirerek tüm vergilerinizi bir tamam ödeyiniz. Görünen o ki devlet tarafında, ülkenin Ekonomi Kıbrıs gelişmesi tamamen özel Prestige sektör tarafından sağlanacak OCAK 2017 olup; bizler devlete yükümlülüklerimizi yerine getirirsek ülke kalkınacaktır. (tabii ödediğimiz vergiresim-ve harçların nerelerde harcandığın kontrol etmemiz gerekiyor.)

67

Biz anlaşma olması veya olmaması durumuna göre tedbirlerimizi alma gayretleri içerisindeyiz. Şu an için bir şeyler ifade etmeyen yatırımlar anlaşma olması halinde çok şeyler ifade edeceğini düşünmekte ve buna göre planlarımızı yapmaktayız. Anlaşma olmaması halinde de konumumuzu koruyup yeni projeleri hayata geçirmeyi planlamaktayız.

Ayrıca birbirimize karşı olan sevgi, saygı ve hoşgörümüzü kaybetmeden, umutla karşıladığımız 2017 yılının iş dünyasındaki tüm dost ve arkadaşlarıma sağlıklı, huzurlu, mutlu ve bol kazançlı bir yıl olmasını diliyorum.

Türkiye’de yaşanan olumsuzlukların bir kısmı bize emlak satışlarının artması, üniversite öğrencilerinin sayısının artması şeklinde olumlu yansıması oldu. Turizm bu yıl beklendiği kadar kötü geçmedi. Ancak 2017 yılını etkilemesi halinde sıkıntı yaşayabiliriz.

65


KKTC EKONOMİSİNDE NELER OLDU, NELER OLACAK?

2017

RAMAZAN GÜNDOĞDU

“KKTC’DE ÜRETİP, DÜNYA PAZARINA SATACAĞIZ”

--------------------SHIPYARD FAMAGUSTA DİREKTÖRÜ

Döviz kurundaki yüksek ateş ve belirsizlik, birçok sektör için arz talep dengesini bozdu. O yüzden güçlü adımlarla yoluna devam etmek isteyen firmalar, rotasını uluslararası pazara çeviriyor. Denizcilik sektöründe Kıbrıs Türk ekonomisinin lider firmalarından Shipyard Famagusta da 2017’ye daha büyük hedeflerle adım attı. İşletmenin direktörü Ramazan Gündoğdu’nun iş dünyası ve girişimcilere verdiği mesaj da dikkat çekici.

68

2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN

Ekonomi Kıbrıs İÇİN?

Prestige OCAK 2017

2016 yılı açıkçası daralmakta olan piyasalar izlenimi verdi. Bunun tersini söylemek maalesef pek mümkün değil. Likit olmaya çalışan şirket yapımız nedeniyle eleman çıkarmayıp iki adet hazıra römorkör inşaatı yapmaya devam ettik ve boş zamanlarımızı bu işler ile doldurduk diyebiliriz. Tanıtım olarak faaliyetlerimize devam ettik ve Türkiye fuarlarına katıldık, ayrıca bireysel müşteri ziyaretleri yaptık, yapmaya da devam ediyoruz. Yeni pazar arayışlarımız sürüyor ancak sektörümüzde genel bir daralma vardır. Buna AB ve tüm dünya ülkeleri dahil diyebiliriz. 2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? 2017 de yeni pazar araştırmaları ve iş şekillendirmeleri üzerinde durmak ve ürettiğimiz römorkörleri dünya pazarında satışa sunmak istiyoruz. 2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE?

66

Dünyadaki genel krize ilaveten son zamanlarda bölgedeki gelişmelerde ayrıca olumsuzluk yaratmaktadır. Yeni seçilen ABD Başkanı Trump’ın müslümanlar ve ortadoğu ile ilgili söylemleri de tedirgin edici boyutlarda olup, Allah korusun uygulanması halinde şimdi öngörülemeyen daha pek çok krizle hem ortadoğuda hem de dünyada baş başa kalınabilecektir diye değerlendiriyorum. DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI?

“ABD Başkanı Trump’ın yapacaklarına göre pozisyon alın”

Döviz kurundaki Türk parasına karşı yükselmeler tabii ki çok olumsuz bir gelişme oldu, çünkü hem bizlerin hem de müşterilerimizin alım gücü azaldı. Ancak bu aslında gelişmekte olan ülkelerin genel sorunudur. Diğer paralarda dolara karşı değer kaybına uğruyor ve uğramaya devam ediyor. Dünyada ürettiğiniz kadar varsınız gerçeği her geçen gün kendisini hissetirecek gibi görünüyor. İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI? İş dünyasına mesajım; Bu dönem maalesef ki tüm zamanlardan daha zor bir dönemdir. Sayın Tramp’ın ABD Başkanı olduktan yapacaklarını görüp ona göre pozisyon almak gerekmektedir. Sayın Tramp eğer söylediklerini yapacak ise ayrı bir senaryo, yapmayacak ise ayrı bir ticari yol çizmek gerekecektir.


YAPRAK ÖZYALÇIN

“DÖRT YENİ VE İDDİALI KONUT PROJESİNE BAŞLAYACAĞIZ”

--------------------ÖZYALÇIN ŞİRKETLER GRUBU DİREKTÖRÜ

Yeni projelerin çok sık gündeme geldiği sektörlerden biri de inşaat. 2017 yılında da bu sektör hareketli olacak. Özyalçın Construction Direktörü Yaprak Özyalçın başlayan yeni projelerin müjdesini veriyor. Bir de endişesi ve uyarısı var, gelişi güzel projelerin Girne’ye zarar verdiğini vurguluyor. 2016 NASIL BİR YIL OLDU SİZİN İÇİN? 2016 yılı yeni proje üretimi açısından bizim için verimli bir yıl oldu; özellikle 3 yeni projemizi satışa sunduk. Bununla birlikte 2016 yılı boyunca Girne bölge emirnamesi ile ilgili yaşanan gelgitler, arsa fiyatlarını oldukça yukarıya çekerek daire başına düşen arsa maliyetlerimizin artmasına neden oldu. Daire satış fiyatlarının söz konusu maliyet artışına paralel gitmemesi nedeniyle karlılığımızdaki artış beklenenin altında. Yine inşaat sektöründe geçmişi olmayan firmaların hesapsızca pazara girmeleri ise Annan planı döneminde yaşanan benzer sağlıksız bir gelişmeyi beraberinde getirdi 2017 İÇİN PLANLAR NE DURUMDA? YOL HARİTANIZDA NELER VAR? 2017 yılı süresince hali hazırda devam eden inşaatlarımıza ek olarak 4 yeni şantiye açma planımız var. Bellapais’te 13 villadan oluşan bir projemiz, Doğanköy bölgesinde 27 villa projemiz, Zeytinlik yolu üzerinde site/apartman ve Girne merkezde tek apartman projelerimizi Ocak ayı sonunda satışa sunmaya başlayacağız.

OLUMSUZ YANSIR MI SİZCE? YENİ YILDA ŞİRKETİNİZİN DAHA DA İYİ NOKTALARA GELMESİ İÇİN ÖNCELİKLERİNİZ NELER OLACAK? Yeni yılda şirketimiz projelerindeki iddiayı arttırmak başlıca hedefimiz olacak. Mimari tasarım, konfor, ürün ve imalat kalitemizi daha da yukarıya taşıyarak, her daim yaşanabilir konutlar tasarlamak ve üretmek için çalışacağız. Önceliğimiz Girne’yi güzelleştiren, yıllar sonra bile eskimeyecek yaşam alanları oluşturmak. 2016’NIN SONLARINDA YAŞANAN SICAK GELİŞMELER 2017’YE

“İnşaat patlaması Girne’ye zarar veriyor”

69

Ekonomi Kıbrıs

Bu konudaki belirsizliğin devam Prestige etmekte OCAK 2017 olduğunu göz önünde bulundurarak, şirketimizin almış olduğu özel bir önlem olmadıgını söyleyebilirim. Cenevre görüşmeleri ve sonrasındaki süreç netleşene kadar şu anki pozisyonumuzu korumak niyetindeyiz. DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA İŞİNİZE NASIL YANSIDI? Dövizdeki dalgalanmalar işlerimizi de olumsuz etkilemektedir. Ağırlıklı olarak yerli ve Türk Lirası kazanan müşterilerimiz olması dolayısıyla azalan alım ve ödeme gücü, şirketimize doğrudan yansımaktadır. İŞ DÜNYASINA VE GİRİŞİMCİLERE BİR MESAJINIZ VAR MI? Kendi sektörüm ile ilgili, özellikle Girne bölgesindeki inşaat patlamasının şehre zarar vermekte olduğunu, Girne’ye yapılacak yatırımların ekonomik dengeler ile birlikte şehri de koruyarak, başta Girne düşünülerek yapılması gerektiğine inandığımı söyleyebilirim.

67


EGE ÇAKMAK HONDA KKTC SATIŞ MÜDÜRÜ

70

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

Her sektörde olduğu gibi otomotivde de kalite çıtası her geçen gün yükseliyor. Yeni bir araç almak isteyenler için her zevke, her bütçeye ve her ihtiyaca yönelik seçenekler var KKTC pazarında. Ama bazı müşteriiler var ki, gözleri tek bir markadan başkasını görmüyor. Japon devi Honda da onlardan biri. Sadık bir müşteri kitlesi var, gözü kapalı alıyorlar neredeyse Honda logosu taşıyan araçları. Bu kadar güveniyorlar bu markaya. Hem bu soruyu, hem de Honda’nın yeni HR-V modelin mHonda KKTC Satış Müdürü Ege Çakmak ile konuştuk.

68

“HONDA MÜŞTERİLERİ KENDİNİ AYRICALIKLI HİSSEDİYOR”


PAZAR PAYIMIZ BÜYÜDÜ Nasıl geçti 2016 Honda için? Genel olarak baktığımızda, dövizin artışı, borsaların dengesizlik yaşamasından dolayı Honda da etkilendi. Ancak markanın vermiş olduğu güven bu durumu tolere etti.

hiç yok. Ben uzun yıllardır otomotiv sektöründeyim. Daha önce başka markalarda çalıştım, kısa bir süre ara verdim sonra Honda’ya geldim. Son 3 yıldır Honda’yı inceliyorum ve insanların en birinci tercih sebebi sağlam bir motora sahip olduğudur. İnsanlar Honda aldığında yanılmadığını düşünüyor. İnsanlar diğer lüks markalarla bizi kıyaslıyor, çok güzel bir durum bu. Honda HR-V aracının fiyatı nedir?

Geçen yıla ve daha önceki yıla baktığımızda neredeyse piyasadaki yerimiz %30 hatta daha fazla arttı diyebilirim.

32.900 Euro şu anda. Anahtar teslim fiyatıdır bu. “İLK 8 TAKSİDİNİ BİZ ÖDÜYORUZ”

Bunun dışında genel olarak piyasamıza baktığımızda büyük bir daralmanın olduğu görülüyor. Tabii ki ülkemizin ekonomisi de Türkiye’ye bağlı olduğu için sıkıntı yaşıyoruz. Türkiye’de olan bütün olaylardan biz de etkileniyoruz, piyasamızda etkileniyor. Burada herkesin maaşı Türk Lirası, ancak neredeyse domates bile dövize endeksli satılıyor. Bana göre çok iyi geçen bir yıl olmadı ama Honda için iyi geçti diyebiliriz. SINIFININ EN İYİSİ: HR-V Peki 2017 yılı için beklentileriniz neler, yeni gelecek araçlar var mı? Otomotiv sektöründe tabii ki sürekli insanların beklentileri vardır, yeniliklere açıktır. Bizim de yeni araçlarımız var. Özellikle son dönemde ithal ettiğimiz HR-V modelimiz çok özel. 10 yıl önce vardı aslında bu araba piyasada. Ama 10 yıl üretmediler bu arabayı, bir durgunluk vardı. Ama 2014 yılında Japonya’da üretime girdi. 2 yıl Japonya’da kullanıldıktan sonra Avrupa pazarına sunuldu. Şu an ülkemizde kendi sınıfından en iyi satan araçlardan bir tanesi, hatta en iyisi diyebilirim size. Kıbrıs halkı bir malı almışken en iyisini almaya özen gösteriyor. Honda HR-V2de donanımı yüksek ve özellikleri fazla olan bir araç. “ARIZA YAPMAYAN BİR MARKA HONDA” Aracın özelliklerinden bahseder misiniz biraz. Honda HR-V neden tercih ediliyor? Önce şuradan başlamak istiyorum. Honda marka olarak tercih ediliyor zaten. Çıplak bir Honda bile Honda olduğu için Kıbrıslılar tarafından tercih ediliyor. Bunun sebepleri; çok sağlam bir motora sahip, neredeyse arıza oranı

Peki bunun için özel kampanyalarınız var mı? Ödeme kolaylıkları neler? Biliyorsunuz araba satışları yüzde 100 banka kredileriyle çözülmekte. Banka kredisi kullanmayan müşterilerimizde var tabii. Honda müşterisi elit müşteri olduğundan çoğu müşterimiz yastık altı dediğimiz tabirle nakit ödeme yapıyor, kredi kullanmıyor. Bunun dışında kredi kullanımı da var. Biz onları da düşünerek kampanya yapıyoruz. Mesele her sene farklı kampanyalar yapıyoruz. Bu sene mesela ilk 8 taksit bizden kampanyası yaptık. Müşteri geliyor araba seçiyor, peşinat veriyor ya da vermiyor, bazı bankalar yüzde 100 kredi imkanı sağlayabiliyor çünkü. Ve biz bunu taksitlere bölüyoruz. Müşterinin ödeyeceği peşinata göre, seçeceği vadeye göre maksimum 8 taksit ödüyoruz. Örneğin müşteri 60 ay vadeli kredi almıştır, biz bunun ilk 8 taksidini ödüyoruz. Aralık ayında borçlandığını varsayalım, ilk taksidi Ocak ayında oluyor. Ocak ayında biz o 8 taksidi bir ödemede ödüyoruz. Dekontu müşteriye veriyoruz. Artık o isterse taksit ödemesine önden devam ediyor, isterse de 9. aydan itibaren kredisini ödemeye devam ediyor. O tamamen müşterimizin kendi tercihi. Çok güzel bir kampanya aslında bu. Müşterilerin bu kampanyaya geri dönüşleri nasıl?

71

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


Şaşırıyorlar aslında, tabii ki güzel tepkiler alıyoruz ama ilk önce herkes şaşırıyor. Şunu da söylemek istiyorum, şirketimizin yan kuruluşu Nova Bank, evet biz bu kampanyayı Nova Bank ile başlattık ama diğer bankalarla da çalışıyoruz. Örneğin 1-2 gün önce Kıbrıslı genç bir doktor geldi. Araba seçti beğendi, bu kampanyayı bana anlat abi dedi. bu arkadaş mesela İş Bankası ile çalışıyordu, onunkini de İş Bankası’na yatırdık. “YAKIT CİMRİSİ BİR ARAÇ” O zaman biraz Honda HR-V modeline dönelim. Özellikleri neler aracın?

72

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

HR-V, son dönem Honda’nın üretmiş olduğu yeni motoru taşıyor. 130 beygir gücündedir. Earth Dreams teknolojisi kullanılarak üretilmiş bir motora sahiptir. Bunun amacı da insanlarımızın istekleridir, benim arabam performanslı olsun ama ekonomikte olsun isterler. Araba performanslıysa ekonomik olmaz. Honda dünyanın en büyük motor üreticilerinden bir tanesi, dolayısıyla bu aracın motorunu yaparken hem performans vermiş hem de ekonomik olmasını başarmış. Mesela bu arabanın ortalama yakıt tüketimi 100 Km’de 4,8 litredir. Tabi bunlar hep klinik deneylerden elde edilmiş verilerdir. Ortalaması şehir içi ve şehir dışı yakıt tüketimi 5,4 litredir. bu sınıfta bir araba için inanılmaz bir tüketim. “HONDA TEKNOLOJİNİN BABASI” Bir takım özellikler var tabi artık bunları bütün araçlara koyuyorlar, yağmur sensörü, ışık sensörü vs. vs. bunları saymıyorum. En can alıcı özellikleri Honda teknolojinin babasıdır. Arabamızda şehir içi aktif fren sistemi var. Yani CTBA dediğimiz sistem. Honda’nın bütün arabalarında bu özellik var. Mesafe kontrolü yapıyor. Biliyorsunuz kazaların çoğu şehir içinde, yoğun trafikte oluyor. Dolayısıyla CTBA teknolojisi şehir içi kazaları önlüyor. Nasıl oluyor bu? Şehir içi 5 ile 30 kilometre arası sürat yaparken önündeki araba ile mesafe kontrolü yapıyor. Tehlikeli bölgeye girdiğinizde önce sizi ikaz ediyor. Hala daha frene basmadıysanız kendi fren yapıp duruyor. Bu aracımızın diğer bir can alıcı özelliği, trafik levhalarını okuyor olması. Ama tabii sadece rakamları. Yaya geçitlerini değil ama rakamları, sürat sınırlarını

okuyor ve hız kesiyor. Trafikte yanlış sürat yapmayı engelliyor. Yollardaki hız kameraları tabelalarını gördüğünde hız kesiyor ve ceza almanızı engelliyor. Bence güzel bir özellik. “SATIŞ SONRASI HİZMETİMİZ ÇOK GÜÇLÜ” Honda müşterisi sadık bir müşteri dedik ya, bir kere aldıktan sonra vazgeçemiyorlar. Bunun sebebi nedir? Ben yıllardır otomotiv sektöründeyim söylemiştim. Sektörde satılan otomobillerin hepsi ayrı bir değer. Bu arabaları sattıktan sonra arkasında durmamız lazım. Biz sattık işimiz bitti denmemesi lazım. Honda’da satış sonra hizmetimiz çok iyidir. Bu çok önemli. Ben bir araba aldım bir sene sonra servise gittim parçası yok, servise gittim parçaları var, servisi yapıldı, araba tekrar yola çıktı, 3 gün sonra arıza yaptı. Bunlar yaşanan olaylar ancak Honda’da yaşanmadığı için, gerek satış sonrası hizmetimizde gerek müşterimize gösterdiğimiz ilgi ve alakadan, servis ve yedek parça fiyatlarının uygun oluşu bizim hep artılarımız. Siz kendiniz düşünün, taksitle bir araba aldınız, ödüyorsunuz, hem bankaya ödeyeceğiniz taksit miktarını, yıllık seyrüseferini, sigorta ücretini ayırmak zorundasınız, bir de eğer araba devamlı arıza yaparsa, tamiri yüksek fiyatlara yapılıyorsa, araç tam yapılmıyorsa siz bu arabayı en erken zamanda elden çıkarmak istersiniz. Honda’da bu tarz sıkıntılar yaşanmadığı için, arabayı kullanırken ve satarken de bir problemle karşılaşmadı için insanlar güveniyorlar markaya ve özdeşleşiyorlar. Bu tamamen insan psikolojisi aslında. İŞTE KKTC İLE GÜNEY KIBRIS ARASINDAKİ ARAÇ FİYAT FARKININ SEBEBİ Ayrıca benim eklemek istediğim bir konu daha var. Bizi hep Rum tarafıyla kıyaslıyorlar. Neden Rum tarafında bu araçlar daha ucuz diye soruyorlar. Bunun da sebepleri çok açık. Biz Türkiye’ye bağlı olduğumuz için bazı vergi ve fonları uyguluyoruz. Güney Kıbrıs Avrupa Birliği’ne bağlı olduğu için, bizim kendi devletimizin uyguladığı vergi ve fonlar olmadığı için bu fiyat farkı oluşuyor.


73

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


SİGORTA

İbrahim KAVÇIN

KKTC Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği Genel Sekreteri

74

Ekonomi Kıbrıs

Prestige

ZORUNLU ÜÇÜNCÜ ŞAHIS SİGORTALARINDA YOLCU SORUMLULUĞU

OCAK 2017

Bilindiği üzere çok uzun yıllardır sigorta sektöründe tartışılan bir konu zorunlu üçüncü şahıs sigorta poliçelerinin araçlar içerisinde seyahat eden yolcuları da kapsaması veya kapsamaması ile ilgilidir.

köse yazısı

Kıbrıs sorununun çözümü ile ilgili görüşmelerin devam ettiği bu günlerde ve olası bir çözümle birlikte AB üyesi olunması halinde araçlar içerisinde seyahat eden yolcuların sigortalanması zorunlu bir hale gelecektir. Güney Kıbrıs’ın AB üyesi olması nedeniyle Güney’den alınan poliçelerde bu kapsam mevcuttur. AB müktesebatının 5’inci ve 6’ncı direktifi araç içerisinde seyahat eden yolcuların (şoför hariç) sigortalanması şeklinde olup ölüm ve yaralanmalarda minimum 5 milyon Euro maddi hasarlarda ise 1 milyon Euro teminat verilmesini talep etmektedir. Ülkemizde zorunlu üçüncü şahıs sigortaları düzenleyen yasa 1954 yılında İngiliz idaresi tarafından yapılan, geçirmiş olduğu tadilatlarla güncellenip halen kullanılmakta olan Fasıl 333’dür. Burada belirtmek isterim ki AB’de kullanılan ilgili yasaların da temelini

Fasıl 333 oluşturmakta ve çok büyük oranda AB uyumlu bir yasa olarak sorunsuz bir şekilde ülke ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Fasıl 333’ün geçirmiş olduğu en önemli tadilatlardan bir tanesi limitlerle alakalı olup ülkemizde uygulanan yasal limitler bedeni yaralanma ve ölüm halinde 5 milyon Euro olup tamamıyla AB direktiflerine uyumlu bir limitdir. Maddi hasarlarda ise geçtiğimiz yıl yapılan tadilatla birlikte 50,000 TL olan limit 75,000 TL ye çıkarılmış ve bu yıl 112,500 TL ye çıkarılması hedeflenmektedir. Yasada yer alan yıllık maksimum %50 artış sınırlaması bu limitin sadece bu şekilde artırılmasına olanak sağlamaktadır. Ancak Sigorta Bilgi Merkezi kanalıyla yaptığımız denetlemelerde bu maddi limit üzeri olan kazaların yılda 10 hasarı geçmemesi de bu limitlerin ülkemiz açısından yeterli olduğunu ve ülkemiz gerçekleriyle uyumlu olduğunu bir kez daha göstermiş bulunmaktadır.


Unutmayalım ki yükselen limitler sigorta şirketlerinin maliyetlerini artırmakta ve bu maliyetlerinde primlere yansımasını getirmektedir bu nedenle gereksiz limitlerin sigortalılara gereksiz bir maliyet getireceği de unutulmamalıdır. Ülkemizde yolcu sorumluluğu ile ilgili mevcut durum ise kısmen de olsa AB uyumlu olup üzerinde yapılması gerekenler vardır. Öncelikle yasa (Fasıl 333) şöyle demektedir. (ii) Para veya ücret karşılığı veya bir iş sözleşmesi nedeniyle veya bir iş sözleşmesine dayanarak yolcu taşıyan taşıtlar dışında, tazminat talebine konu teşkil eden olayın meydana geldiği zaman bir motorlu taşıt üzerinde veya içinde taşınmakta olan kişilerin ölümü veya bedensel zarara uğraması veya böyle bir taşıta girdiği, taşıt üzerine çıktığı veya taşıttan indiği sırada herhangi bir kişinin ölümü veya bedensel zarara uğraması nedeniyle doğan sorumluluğu; kapsaması istenmez. Burdan çıkan mana şudur; Para veya ücret karşılığı veya bir iş sözleşmesi nedeniyle veya bir iş sözleşmesine dayanarak yolcu taşıyan taşıtlar da yolcuların sigortalanması istenmektedir bunların dışında kalan poliçelerin ise yolcu sorumluluğu teminatını

kapsaması ise istenmemektedir. Bir örnek vermek gerekirse; Büyük bir şirketin dağıtım veya pazarlama yapan bir aracını düşünelim. Araçta seyahat eden şöför haricindeki kişiler (şöför bütün dünyada hariç) bu araca kendi istekleri dışında görevleri nedeniyle binmektedirler, yani bir iş sözleşmesi tahtında binmektedirler. Bu nedenle yasal olarak poliçe kapsamındadırlar. Diğer bir örnek ise RHA araçlarda seyahat eden devlet görevlileri yine bu araçlarda iş sözleşmesi tahtında seyahat etmektedirler ve tamamıyla poliçe kapsamındadırlar. Bu durumda sektöre baktığımızda KKTC’de yolcu sorumluluğu yok, KKTC’de mevzuat tamamıyle AB uyumsuz diyemeyiz. Mevcut durumda yapılması gerekenler ise başta özel salon araçlara da bu teminatın verilmesi ile ilgili yasa değişikliğinin yapılmasıdır. Sigorta şirketlerimizin yapıları bu gün itibarıyla bu teminatı vermeye uygundur. Kanaatimce KKTC’deki sigortalılarımız da bu teminatı haketmektedirler. Trafik kazalarında ölümlerin olmadığı bir 2017 dileklerimle, Herkesin yeni yılını kutlar, saygılarımı sunarım..

75

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

SÖMESTR TATİLİNİN ADRESİ DE ELEXUS

76

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

İkinci yılına adım atan Kıbrıs’ın en büyük oteli Elexus, sömestiri yaz tatilinden daha eğlenceli kılıyor. İki çocuğa kadar 0 – 12 yaş misafirleri ücretsiz ağırlayan Elexus, çocuklar için ayrı açık büfesi ve 0 – 3 yaş aralığı için sunduğu bakıcı hizmetiyle de dikkat çekiyor. DJ’lik kursundan kurabiye pişirme derslerine, Rusça – İngilizce – Türkçe kursundan bilim laboratuvarına, özel sinema gösterimlerinden drama derslerine… Çocuklar için en küçük ayrıntıyı bile düşünen Elexus ailelerin de rahatça eğlenmesi adına en güzel seçenekleri sunuyor. Anne babalar çocuklarını gözü arkada kalmadan Elexus ekibine emanet edecek ve kendilerine rahatça vakit ayırabilecek.

advertorial

Zoya SPA’dan Anne Çocuk Paketleri Tatili çocuğundan ayrı geçirmek istemeyenler için Elexus Hotel, Zoya Spa sömestire özel anne çocuk paketleri hazırladı. En muhteşem masajları çocuğunuzla birlikte yaptırabilecek, hem rahatlayacak hem de eğlenecek. Fazlası ve daha fazlası diyen Elexus sömestirde her yaştan misafirlerini bekliyor. İki çocuğa kadar 0 – 12 yaş misafirlere ücretsiz konaklama imkanı sunan otelde 0 – 3 yaş arası bebekler için bakıcı hizmeti de mevcut. Ayrıca otelde çocuklara özel olarak hazırlanan yemeklerden oluşan bir büfe olduğunu da eklemek gerek.

Elexus Hotel Hakkında Akdeniz’in cennet adası Kıbrıs’ta, 277.000 metrekare alan üzerine kurulan ve herkese dilediği hikâyeyi yaşatan Elexus; eşsiz barları, sınırsız eğlence olanakları, her yaş için sunduğu sayısız aktiviteleri, farklı konseptlerdeki dünya mutfaklarını sunduğu restoranları, bölgenin en büyük aquaparkı ve havuzları, etkileyici spası, zengin gündüz ve gece aktiviteleri, eğlence merkezleri ve saymakla bitmeyen birçok ayrıcalığı ile konuklarına bitmesini hiç istemeyecekleri bir masalı yaşatıyor. Tüm bu ayrıcalıkların yanı sıra Elexus Hotel, iş dünyasının vazgeçilmez organizasyonlarını da unutmuyor. Elexus, sadece tatilini değil önemli kurumsal etkinliklerini de şık ve özenli bir hizmet ile hayata geçirmek isteyenlerin en ideal adresi. Modern tasarımı ve son teknoloji çözümleri bir araya getiren otel; 6500 m² net kullanım alanına sahip Elexus Kongre Merkezi, 860 m² büyüklüğündeki fuaye alanı ve 1 adet büyük, 8 adet work shop olmak üzere toplam 9 adet toplantı salonu ile en seçkin buluşmalara ev sahipliği yapıyor.


77

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017


haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

haberler

YAŞAM ATÖLYESİ KIBRIS’A GELİYOR İş hayatına yeni bir heyecan katmak, hatta ikinci bir kariyere adım atmak isteyenler için özel bir dönem başlıyor. Türkiye’nin tek üniversite onaylı eğitmenlik ve danışmanlık diploma programı Yaşam Atölyesi, Golden Tulip Hotel’de yeni bir eğitim programına başlıyor.

2008 yılında Türkiye’yi Kişisel Dönüşüm olgusuyla tanıştıran Yaşam Atölyesi, 257 bin katılımcısı ve 1,4 milyon üyesiyle Türkiye’nin ilk ve tek kişisel dönüşüm akademisi. Kadir Has Üniversitesi ve global işbirlikleriyle farklı eğitim modülleri sunan, Türkiye’nin en kapsamlı Danışman Yetiştirme Programı’nı sunan Yaşam Atölyesi, Türkiye’nin dört bir yanına ve yurtdışına açılımını sürdürüyor.

78

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

‘Yaşam, yaşayarak öğrenilir’, ‘Sen değişmeden hiçbir şey değişmez. Yarın değil, şimdi’ mottolarıyla önceliğin insanın kendisini tanıması, kendisiyle barışması, kendine uygun yaşamı dizayn etmesi olarak kabul eden Yaşam Atölyesi, temel eğitim programlarının yanı sıra sürdürdüğü workshop çalışmalarını katılımcılarla buluşturuyor. 2008 yılında Aret Vartanyan ile Yaşam Atölyesi Kişisel Dönüşüm Akademisi’ni kuran Zuhal Gürçimen; “Deneyiminiz varsa, danışman ya da eğitmen olarak ikinci kariyeriniz hazır demektir” diyerek yeni ufuklara işaret ediyor.

advertorial

Zuhal Gürçimen ortaklığında kurulan Yaşam Atölyesi, bu ihtiyaçla ideal bir eğitimci ve danışman profili oluşturmak için Kadir Has Üniversitesi ile beraber bir diploma programı başlattı. Gürçimen programın çıkış noktasını şöyle anlatıyor: “İş hayatında artık akademik altyapılardan çok deneyim ön planda... Günümüz dünyasında, her türden profesyonel uzmanlık, bilgi ve deneyimin, hatta bireysel yaşanmışlıkların, başkalarıyla paylaşılmasına çok ihtiyaç var. Artık her yaştan ve meslekten kişiler buna açık; eğitimin bitmeyen bir süreç olduğuna dair farkındalık arttı. Biz de kurum olarak bu algının artmasına aracılık edenlerin arasındayız açıkçası. Dolayısı ile beceri geliştiren eğitimlere, danışmanlık hizmetlerine talebin yüksek olduğunu gözlemleyebilecek bir noktada duruyoruz. Artan talep, eğitmen ve danışman olarak “ikinci kariyer” denen bir olguyu başlattı.

Bu birçok açıdan çok faydalı oldu, çünkü iş dünyası kendi içinde müthiş bir çelişki yaşıyordu. Deneyim ve beceriler yükselen değerler haline gelirken, 40 yaş üstü profesyonellere bakış açısı, giderek “gözden çıkarmaya” yönelik bir hal almaya başlıyordu. Kurumlar bu genç ve deneyimli bireylerden faydalanmak yerine, tabir yerindeyse onları değersizleştiriyorlar. Bu kişilerin okullarda edinilemeyecek nitelikteki bilgi ve deneyimlerini bir metoda dayandırarak aktarabilmelerini sağlayacak bir program oluşturma fikri böyle oluştu.” Türkiye’nnin kişisel dönüşüm platformu yaşam atölyesi, uzun bir eğitim maratonu için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne misafir olacak. 6 ay sürecek eğitimlerin adresi, başkent Lefkoşa’daki Golden Tulip Hotel..


77

N

E EREDE E KADAR

?


2,70 TL

1,99 TL

4,33 TL

2,50 TL

7,80 TL

6,99 TL

7,96 TL

9,66 TL

5,20 TL

8,49 TL

5,58 TL

9,66 TL

1,10 TL

1,79 TL

5,62 TL

2,32 TL

1,50 TL

3,29 TL

6,06 TL

1,29 TL

1,80 TL

3,95 TL

7,57 TL

2,95 TL

3,30 TL

6,95 TL

12,47 TL

5,90 TL

3,00 TL

3,99 TL

12,55 TL

8,30 TL

PATATES (KG)

SALATALIK

(KG)

BROKOLİ (KG)

80

Ekonomi Kıbrıs

LAHANA BEYAZ (KG) Prestige OCAK 2017

ISPANAK

LİMON

(DEMET)

(KG)

MUZ (KG)

MANDALİNA

(KG)

*Not: Tüm fiyatlar; Sterlin kuru 4 lira 33 kuruş, Euro kuru 3 lira 69 kuruş baz alınarak hesaplanmıştır


1,99 TL

2,29 TL

2,98 TL

3,02 TL KURU SOĞAN

18.94 TL

16,90TL

25,80 TL

(KG)

28,44 TL TAVUK GÖĞÜS (KG)

41,90 TL

44,95 TL

43,30 TL

40,55 TL DANA KUŞBAŞI (KG)

3,25 TL

2,85 TL

5,19 TL

81

3,41 TL

Ekonomi Kıbrıs

SÜT (LT)Prestige OCAK 2017

3,60 TL

4,00 TL

6,49 TL

5,16 TL YUMURTA

40,00 TL

55,00 TL

50.00 TL

(6 ADET)

57,75 TL PRES ODUN (25 KG)

3,63 TL

5,21 TL

4,82 TL

5,16 TL 95 OKTAN BENZİN

3,45 TL

4,50 TL

4,90 TL

5,09 TL

*Not: Tüm fiyatlar; Sterlin kuru 4 lira 33 kuruş, Euro kuru 3 lira 69 kuruş baz alınarak hesaplanmıştır

DIESEL

(LT)

(LT)


82

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

8


87 83

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Aralık 2016 OCAK 2017


84

Ekonomi Kıbrıs

Prestige OCAK 2017

9

Ekonomi Kıbrıs

Prestige Mayıs 2016


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.