Elhuyar Zientzia Gizartera
FLOW
Elhuyar Zientzia
- EQUIPO DE TRABAJO - CANALES / PÚBLICOS - FORMA DE CONSUMO - IDIOMA
Elhuyar Zientzia TV
INTERNET
RADIO
PAPEL
Elhuyar Zientzia
- EQUIPO DE TRABAJO - CANALES / PÚBLICOS - FORMA DE CONSUMO - IDIOMA
Amperea Irratirako: Mo d e r n iz a t z e a e z d a in o la z e r e k o n t u e r r a z a . In e r t z ia b a t d a u k a . Ila r g ir a ir it s i g a r e n g a r a i h o n e t a n n o la t a n e z d u t e n a u t o e k h e g a n e g it e n . Tir a . Ba e z … Pla n t e a m e n d u o k e r r a d a h o r i. Au t o g in t z a e t a ila r g ir a k o b id a ia k o n t u e z b e r d in a k d ir a . Ez n a h a s t u . Et a e z p e n t s a t u d e n a e g in d a d a g o e la , b u k a t u t a e t a k o n p o n d u t a . Ez . Ba d ir a h a in b a t g a u z a u s t e z g a in d it u t a , b a in a e r r e a lit a t e a a a a n …. b a h o r ix e , b ir ib ild u g a b e a k . Ele k t r iz it a t e a g u s t u k o d u t e n e n t z a t , ize n b a t e k a r r i d u t h o r r e k in lo t u t a : a m p e r e . Ba d a k iz u e , k o r r o n t e e le k t r ik o a r e n in t e n t s it a t e a n e u r t z e k o u n it a t e a . Am p e r e a . Ko r r o n t e a lt e r n o a r e n le h e n g a r a ia n e s a t e n z u t e n : v o lt e k e z d u t e in o r h ilt z e n ; a m p e r e e k h ilt z e n d u t e je n d e a . De s k a r g a h ilg a r r i b a t ja s o t z e n b a d u g u , n o la b a it e s a t e k o , h il g a it u e n a e z d a e n e r g ia a s k o d u t e n e le k t r o ia k z e h a r k a t u d u t e la g u r e g o r p u t z a , b a iz ik e t a e le k t r o i a a a s k o z ir e la ; in t e n t s it a t e h a n d ia k h ilt z e n d u . Tir a b a in t e n t s it a t e a n e u r t z e k o e r a b ilt z e n d u g u n u n it a t e a , a n p e r e b a t , z e n b a t e k o a d e n z e h a z k i z a ila d a e s a t e n . Et a h o r i k o n t u la r r ia d a . Ar r a z o ia d a z ie n t z ia n e r a b ilt z e n d ir e n u n it a t e g u z t ia k o in a r r iz k o z a z p i u n it a t e t a t ik e r a t o r r ia k d ir e la (h o r r e g a t ik , a h a le g in b e r e z ia e g in b e h a r d a z a z p i h o r ie k m o d u z e h a t ze a n d e fin it ze k o ), e t a a m p e r e a (g u r e a m p e r e a ) z a z p i h a ie t a k o b a t d a . Am p e r e a (e z p e n t s a ) o s o o n d o d e fin it u t a d a g o , b a in a d e fin iz io h o r r e t a n d io e n a p r a k t ik a n n e u r t z e a iz u g a r r i za ila d a . Ele k t r iz it a t e a e r o a t e n d u t e n b i k a b le p e r fe k t u e t a in fin it u b e h a r k o lir a t e k e , m e t r o b a t e k o d is t a n t z ia r a ja r r e r a p a r a le lo a n ja r r it a , e t a k o r r o n t e e le k t r ik o ja r r a it u e t a z e h a t z a p a s a r a z i b e h a r k o lit z a t e k e h a ie t a t ik n e u r k e t a k e g it e n h a s t e k o . Am p e r e a d e fin it z e k o , b i k a b le e n a r t e k o in d a r ja k in b a t e r a g it e n d u e n k o r r o n t e in t e n t s it a t e a n e u r t u e g in b e h a r k o lit z a t e k e . Pr a k t ik a n , h o r i g u z t ia e z in e z k o a d a . Ba in a a n t ze k o n e u r k e t a b a t e g in d a it e k e o s o t r e s n a s o fis t ik a t u e n b it a r t e z . G a u r e g u n g o fis ik a r ie k e le k t r o i b a k a r r e k o p o n p a k e r a b ilt ze n d it u z t e , a le g ia , e le k t r o ia k b a n a k a ig o r t z e n d it u z t e n g a ilu b a t z u k . Iz u g a r r i s o fis t ik a t u a d a h o r i b e r e z . Ko n t u a d a e le k t r o ia k b a n a k a ig o r t z e a z g a in , e le k t r o i a sko d e n b o r a g u t x ia n ig o r t z e n d u e n g a ilu a n a h i d u t e la iz a n . Et a h o r i d a … z a ila b a in o z a ila g o a . Tir a . Lo r t u d u t e h o r r e la k o g a ilu b a t e g it e a e t a h o r r e g a t ik a r in a iz g a u r h o r r e t a z h it z e g it e n . S e k u la k o a d a . In g a la t e r r a n e g in d u t e , Na t io n a l Ph y s ic a l La b o r a t o r y e t a Ca v e n d is h La b o r a t o r y o s p e t s u e t a n , e t a e r a b ili d u t e n m a t e r ia la , m o d a k o m a t e r ia la d a : g r a fe n o a . (n o la e z .. a z k e n a ld ia n ia d e n a lo r t z e n d a g r a fe n o a r e k in ). Tir a b a . S o fis t ik a zio -m a ila h o r r e t a k o g a ilu a k b e h a r d ir a a m p e r e (g u r e b e t ik o a m p e r e a ) d e fin it z e k o . Et a
Amperea Aldizkarirako: Grafenozko ponpa amperea definitzeko Elektroiak banaka askatzen dituen grafenozko ponpa bat egin dute definizioak behar duen neurketa egiteko. Amperea zer den zehazteko gaur egun erabiltzen den definizioa nabarmen hobetu daiteke elektroi bakarreko ponpak erabilita. Oso metodo ona da teoriaren ikuspuntutik, baina praktikan zailtasun handiak daude ponpa horiek egiteko. Baina egin daitezke; Erresuma Batuko fisikari batzuek aurkitu dute grafenoarekin, hau da, propietate fisiko harrigarriak dituen modako materialarekin, ponpa horiek egiteko modu bat. Zientzian erabiltzen diren unitate guztiak oinarrizko zazpi unitatetatik eratorriak dira. Horregatik, ahalegin berezia egin behar da zazpi horiek modu zehatzean definitzeko. Amperea da zazpi haietako bat, eta oraindik ere definizioarazoak ditu. Berez, badu definizio teoriko zehatz bat, baina amperearen neurketak beste oinarrizko unitate batzuen mendekotasuna du, eta, horregatik, bide berriak bilatu behar dira neurketa zehatza egiteko. Elektrizitatearekin lotutako beste bi unitate daude, ohma eta volta, baina horiek ez dute ampereak duen arazo bera. Zailtasun praktikoa definizioan bertan dago; elektrizitatea eroaten duten bi kable perfektu eta infinitu beharko lirateke, metro bateko distantziara jarrera paraleloan jarrita, eta korronte elektriko jarraitu eta zehatza pasarazi beharko litzateke haietatik neurketak egiten hasteko. Amperea definitzeko, bi kableen artean indar jakin bat eragiten duen korronte-intentsitatea neurtu beharko litzateke. Praktikan hori guztia ezinezkoa da. Hala ere, gauza bera neurtzen duten beste esperimentu batzuk egin daitezke. Nolanahi ere, zailena korronte elektrikoaren iturri fidagarri bat aurkitzea da. Gaur egungo fisikariek aldiko elektroi bakarra ponpatzen duen gailu bat erabiltzen dute horretarako, eta National Physical Laboratory eta Cavendish Laboratory ospetsuetako fisikariek grafenozko bat egin dute. Grafenoak propietate fisiko aproposak ditu gailu elektrikoak egiteko, eta, elektroi bakarreko ponpen kasuan, gigahertzetako maiztasunarekin ponpatzen duen korrontea eragin daiteke grafenozko ponpa baten bitartez, beste ponpek sortzen dutena baino askoz handiagoa. Grafenozko ponpaz amperearen definizioa hobetzen badute, oinarrizko hiru unitate elektrikoak egongo dira zehaztasun handiz definituta.
Elhuyar Zientzia
- EQUIPO DE TRABAJO - CANALES / PÚBLICOS - FORMA DE CONSUMO - IDIOMA
Elhuyar Zientzia
NOTICIAS / ACTUALIDAD DOCUMENTACIÓN FILTRAR EQUIPO REDACCIÓN REPARTO TEMAS COLABORACIÓN CONVERSACIÓN
SE HABLA DE …
DIVULGACIÓN POR DIVULGACIÓN
Zientzia unitatea
Elhuyar Zientzia
NOTICIAS / ACTUALIDAD DOCUMENTACIÓN FILTRAR EQUIPO REDACCIÓN REPARTO TEMAS COLABORACIÓN CONVERSACIÓN
SE HABLA DE …
DIVULGACIÓN POR DIVULGACIÓN
Elhuyar Zientzia
- DIVULGACIÓN MULTIMEDIA - IMÁGENES
Elhuyar Zientzia
PERIODISMO Y CIENCIA FRENTE A FRENTE
Zientzia unitatea
ESTUDIOS DE PERCEPCIÓN SOCIAL
Zientzia unitatea
RETOS DE LA DIVULGACIÓN
Zientzia unitatea
« Esto lo tienes que hacer; estás en el siglo XXI «