Sluswachter Bakkeveen januari 2018

Page 1

Jaargang 10 nr. 1 Januari 2018

De toneeluitvoeringen beginnen weer. Eerst in Siegerswoude met “Fjoerstien en Skok”. Zie pag 62 Vanaf begin februari brengt Nij Bigjin 5x in Dúndelle “De Kat yn de Kelder”. Zie pag 17 5


2


De Slûswachter Het nieuwe jaar is weer minstens 10 dagen oud als je deze Slûswachter in handen hebt. Een feestelijke jaarwisseling in Bakkeveen met een knappe oudejaarsconference en de dag erna het ook druk bezochte Nieuwjaarsfeest. Wel triest dat het dakzeil van de tent moedwillig is vernield door er vuurwerk op gooien. Vervanging kost veel geld en is niet verzekerd ! Het carbidschieten op oudjaarsdag was wederom een succes. Er waren vele rijplaten gelegd en een tent aangerukt om voor iedereen een plezierig verblijf te verzorgen. Want het is nat…. In december is er maar liefst 125 mm regen gevallen en de grond was al verzadigd. Gelukkig was het op 2e kerstdag toevallig goed weer en de paden redelijk goed begaanbaar. De kerstwandeling was dan ook een succes met 2076 betalende wandelaars. In deze volle Slûswachter wordt teruggekeken op het jongerenwerk van ca 50 jaar geleden. Voor velen een blik van herkenning (vanaf pag 51). Kijken naar de toekomst: wat vind je van onze gemeente en specifiek van ons dorp? Invullen van de Dorpsspiegel kan tot 15 januari (www.bakkeveen.nl). Doe het meteen. O ja, de verkiezingen komen in maart: de eerste bijdragen zijn al ingezonden en geplaatst. Jan van Dalen Activiteiten agenda Bakkeveen Datum Activiteit Meer info: zie pagina Wo 10 jan Sociëteit 55+: Nieuwjaarsborrel + muziek en zang. Dúndelle, 14 uur 31 Wo 10 jan Bundelen Slûswachter. Voetbalkantine, 19 uur --Zo 14 jan Laatste dag dorpsspiegel invullen (zie www.bakkeveen.nl) 3 Di 16 jan Fr. C.P.B.: bijeenkomt “Nieuwjaarsvieringen in andere landen” De Mande, 19:30 uur 23 Wo 17 jan Inloopmiddag Dúndelle, voor iedereen. 14-16 uur 26 Do 18 jan Toneel Siegerswoude “Fjoerstien en Skok”. De Uthof, 14 uur 62 Do 18 jan SCW-Dúnhoeke: Training Mindfulness. Dúnhoeke, 19:30 uur 26 Do 18 jan Vrouwen van Nu: Jaarvergadering. Dúndelle, 19:45 uur 19 Vr 19 jan ANBO: “Antarctica”. De Wier Ureterp, 14 uur 30 Vr 19 jan Filmhuis Bakkeveen presenteert. Dúndelle, 20 uur 26 Wo 24 jan Inloopmiddag Dúndelle, voor iedereen. 14-16 uur 26 Vr 26 jan Vertelavond met film. Dúndelle, 19 uur 27 Vr 26 jan Extra filmhuis met film over topsporter. Dúndelle, 20 uur 26 Za 27 jan Toneel Siegerswoude “Fjoerstien en Skok”. De Uthof, 20 uur 62 Zo 28 jan Muziekpodium Bakkeveen “Sam Baker”. Slotplaats, 20 uur web Ma 29 jan Collecte Hersenstichting. t/m zaterdag 3 februari 22 Di 30 jan Historische ver. + SCW-Dúnhoeke: historische foto’s en kaarten. Dúnhoeke, 13:30 uur 47 Wo 31 jan Inloopmiddag Dúndelle, voor iedereen. 14-16 uur 26 Do 1 feb Laatste dag inzenden kopij Slûswachter februari --Vr 2 feb Vrouwen van Nu: Haak- & Breicafé. Dorpscafé De Brink, 10 uur 19 Vr 2 feb Toneelver. Nij Bigjin “De kat yn de kelder”. Dúndelle, 20 uur 17 Za 3 feb Toneelver. Nij Bigjin “De kat yn de kelder”. Dúndelle, 20 uur 17 Ma 5 feb Tennisver. Dundelle. Ledenvergadering 20 uur (tenniskantine) --Wo 7 feb Toneelver. Nij Bigjin “De kat yn de kelder”. Dúndelle, 14 uur 17 Wo 7 feb Speel-o-theek: uitleen van 15:15 tot 17:00 in Dúnhoeke. 32 Wo 7 feb Bundelen Slûswachter. Voetbalkantine, 19 uur --Vr 9 feb Toneelver. Nij Bigjin “De kat yn de kelder”. Dúndelle, 20 uur 17 Za 10 feb Toneelver. Nij Bigjin “De kat yn de kelder”. Dúndelle, 20 uur 17 Do 15 feb Vrouwen van Nu: bijeenkomst. Dúndelle, 19:45 uur. 19 Vr 16 feb ANBO: jaarvergadering + ???. De Wier Ureterp, 14 uur 30 Vr 16 feb Muziekpodium Bakkeveen “Dries”. Slotplaats, 20 uur web Vr 16 feb Filmhuis Bakkeveen presenteert …. Dúndelle, 20 uur 26 Di 20 feb Zonnebloem diner in De Stripe. 17:30 uur. Tijdig aanmelden ! 29 Nagekomen activiteiten, correcties en lange termijn: zie agenda www.bakkeveen.nl

Uitvaartvereniging “De Laatste Eer” Bakkeveen Inlichtingen over lidmaatschap tel. 0516-541662 of www.bakkeveen.nl (bij verenigingen) Bij

53

sterfgeval

bellen uitvaartleider: vd Zwaag Uitvaartverzorging, Cissy van Marxveldtlaan 9/11. Oranjewoud tel. 0513 62 23 39


Vereniging Jannie Tjassing Géjanna de Haan Eppie Pera Nienke Okkema

Voorzitter 541216 Wietze Stoker Secretaris 06-1551 4427 Appie Dekker Penningmeester 541001 Jan van Dalen Lid 06-2506 0866 Email: plaatselijkbelang@bakkeveen.nl

Het nieuwe jaar, 2018, is van start. Vanaf deze plaats wenst het bestuur van PB u een heel gelukkig nieuwjaar. Er is weer veel goed gegaan in Bakkeveen. Op een paar incidentjes na is de jaarwisseling rustig verlopen. Het carbidschieten, de Oudejaarsconference van Frank en Jacobus (zelfs doorgedrongen tot in de landelijke media), en het daarop volgende Oud&Nieuw muziekfeest van de Noovids, in de tent op Dunsan terrein is door velen bezocht. Prachtig dat dit hier plaatsvindt en dat dit door onze eigen inwoners wordt georganiseerd. Ons dorp heeft weliswaar geen prijs in de postcodeloterij gewonnen, maar op deze manier zijn we ook al een lot uit de loterij. Een nieuw jaar biedt weer nieuwe kansen en die grijpen we aan om Bakkeveen weer positief voor het daglicht te brengen en met veel verve op de kaart te zetten. Veel verenigingen, clubs, werkgroepen etc. in het dorp zijn alweer druk bezig met allerlei plannen voor het komende jaar. Zoals elk jaar blijft het kritisch wikken en wegen wat en hoeveel het dorp aankan, wat haalbaar is met een beperkt aantal vrijwilligers en vooral wat de meeste inwoners blij maakt. Daarbij is het goed om te beseffen dat dingen niet altijd blijven zoals ze zijn en dat niet altijd alles wat er nu is ook zo blijft. Te denken valt hierbij onder andere aan het behoud van de basisvoorzieningen, de scholen, het zwembad, het dorpshuis, de gymnastiekzaal, woonruimte creëren naar de behoefte die er is, de openbare ruimte, de verkeerssituatie in het dorp (De Brink), goed omgaan met de ons omringende natuur en

4

Plaatselijk

Belang Lid Lid Lid

06-2516 9339 541245 06-5117 5883

daarmee samenhangend een goed evenwicht tussen recreatielust en recreatielast. Overleg met college van Burgemeester & Wethouders. Verderop in deze Slûswachter, na mijn interview, staat een lijst van onderwerpen die allemaal, in meer of mindere mate, ter sprake zijn gekomen in ons PB bestuur. Veel van deze activiteiten lopen door in 2018. Het bestuur van PB doet haar best om deze zo goed mogelijk te behartigen voor haar leden. Als u die lijst doorleest, kunt u zien dat wij ons zeker niet hoeven te vervelen. In december j.l. hebben we ons jaarlijks overleg met het college van B&W gehad. Daarbij is o.a. ook gesproken over de punten die hierboven genoemd zijn. De Gemeente staat positief tegenover het behoud van en aandacht voor de meeste van deze punten, maar zoals altijd is het probleem: GELD. Het werkt bij de gemeente net zo als bij u thuis, het beschikbare geld kan maar eenmaal worden uitgegeven. De vraag is waaraan wordt het geld (ons belastinggeld) dan besteed? Niet alles wat gevraagd wordt, kan worden toegekend. Dit wordt ook voor een deel bepaald door de Gemeenteraad die wij in maart weer voor 4 jaar gaan kiezen. De Gemeente wil meer in overleg met de dorpen en legt steeds meer (verantwoordelijke) zaken en vragen aan de dorpen zelf voor, waarbij de Gemeente faciliterend optreedt. De Gemeente Opsterland beschouwt PB als gesprekspartner en ogen en oren van het dorp. Bakkeveen staat bij de Gemeente goed op de kaart en er is veel waardering voor de inwoners allemaal voor elkaar krijgen.


Ik kan u zeggen dat voor zaken die ons worden voorgelegd, soms wel enige stuurmanskunst vereist is. Je wilt het immers graag voor iedereen goed doen, maar tegelijkertijd weet je dat dit nooit lukt, want de belangen zijn vaak geheel verschillend. Dat wij daarbij (soms kritisch) gevolgd worden, hoort bij deze taak en houdt ons scherp. U weet ons ook te vinden, en mocht dat niet het geval zijn, dan kunt u hierboven lezen wie zitting hebben in het bestuur van PB en hoe ze bereikt kunnen worden. Wij zijn verheugd dat we weer een aantal nieuwe leden hebben kunnen inschrijven. Daarmee voelen wij ons gesteund, want zonder leden zouden wij immers geen zeggingskracht en zelfs geen bestaansrecht hebben. Algemene ledenvergadering en politieke avond op 6 maart 2018. Zet deze datum maar vast in uw agenda, want het belooft een interessante avond te worden. Agenda: 19.30 - 20.15 uur: ALV: voor leden PB 20.30 - ca 22.00 uur: Politieke avond: vrij toegankelijk. Op de Algemene Ledenvergadering (ALV) zullen wij (financieel) verslag doen over het afgelopen jaar. Aan deze ALV wordt een POLITIEKE AVOND gekoppeld. Hiervoor hebben wij alle politieke partijen die meedoen aan de Gemeenteraadsverkiezingen Opsterland van 2018 uitgenodigd. Dit deel van de avond is voor IEDEREEN VRIJ TOEGANKELIJK. Inmiddels hebben verschillende partijen al zeer positief gereageerd en hun komst aangekondigd. De discussieavond zal worden geleid door Anne-Wil Lukas, voormalig 2e kamerlid van de VVD en woonachtig in Bakkeveen. Doel is enerzijds de inwoners van Bakkeveen zodanig voor politiek te interesseren dat men gaat stemmen en anderzijds de partijkeuze te helpen maken. Politieke partijen kunnen vertellen wat voor plannen zij hebben met de gemeente Opsterland en in het bijzonder met Bakkeveen. Onze inwoners kunnen in de bijeenkomst ook hun visie op de toekomst van Bakkeveen kenbaar maken en deze meegeven aan de toekomstige gemeenteraadsleden.

5

Overleg inzake Pinautomaat Your Cash. PB is in contact met de Rabobank over de ervaringen die er zijn met de nieuwe pinautomaat. Wij hebben het volgende doorgegeven. Men is heel blij dat er een pinautomaat behouden is in Bakkeveen en de omwonenden zijn blij dat de pinautomaat verplaatst is naar binnenin de supermarkt. De pinautomaat is zo nu en dan uit de lucht, er zijn problemen wat betreft de verbinding. Dit moet nog opgelost worden. Bij de vorige (RABO) pinautomaat had je een biljet keuze en bij deze kun je alleen €20 en €50 pinnen. Wisselen naar kleinere geldeenheden bij de Poiesz supermarkt zelf is beleidsmatig niet mogelijk. Dan moet men eerst weer iets kopen in de supermarkt. Dit geeft wel eens wat ergernissen. De beperkte biljet uitgifte werkt door naar de overige middenstand in het dorp, omdat men nu daar cash betaalt met biljetten van €20 en €50, zijn zij ook snel door hun wisselgeld heen en zo is cash betalen soms een probleem. Binnenkort volgt er nieuw overleg om te kijken of hier nog oplossingen voor te vinden zijn. Voortgang werkgroep De Brink. Eind vorig jaar hebben een aantal werkgroep leden samen met een project begeleider van de Gemeente, dorpspleinen in de omgeving bekeken en hebben zo inzicht gekregen in pleinen, rotondes en verkeerssituaties. Ze hebben verschillende sferen ervaren, leuke ideeën opgedaan, maar ook helder gekregen wat ze eigenlijk niet willen. Ze hebben hun oor te luisteren gelegd en zelf ervaren welk geluid afvalt produceert en hoe klinkers klinken. De volgende stap is dat de ideeën omgezet moeten worden in realistische plannen. Daarvoor wordt nu gezocht naar iemand die ervaring heeft met (landschap)architectuur of in het (tuin)ontwerpen, creatief is, een proces kan begeleiden, affiniteit met Bakkeveen e.o heeft, en dit tegen een gereduceerd tarief kan en wil doen. De gemeente heeft hiervoor een eerste financiële bijdrage gegeven. Mocht u een geschikte kandidaat weten dan horen wij het graag.


6


Bij ons in het dorp … Jannie Tjassing, voorzitter Plaatselijk Belang Al 23 jaar lang woont Jannie Tjassing in Bakkeveen. Sinds 20 april 2016 volgde zij Emy Hoogenboom op als voorzitter van Plaatselijk Belang. Hoe komt het, dacht ik, dat ik het gevoel heb, dat ik Jannie in al die jaren nog nooit in Bakkeveen op straat heb zien lopen? Nog nooit bij Poiesz, de bakker, de slager, de Wylde Roas of de kapper ben tegengekomen? Nog nooit naast haar heb gestaan om bij Plaza een patatje te bestellen of samen met haar in de wachtkamer van de huisarts of op het terras van ons dorpscafé heb gezeten? Een duidelijk antwoord heb ik daar niet op, maar de kans is groot dat dit komt omdat Jannie tot voor kort een zeer groot deel van haar leven doorbracht als Manager Bedrijfsvoering van het Beatrix Kinderziekenhuis in het U.M.C.G. Een geweldige tijd, zegt Jannie zelf.

notuliste was Jannie nu, door hard werken, degene geworden die de leiding van de vergaderingen op zich nam. In 2012 vond er een bestuurswisseling plaats en werd Jannie gevraagd om zitting te nemen in het vierhoofdig managementteam van het Beatrix Kinderziekenhuis.

Jannie groeide op in Appelscha. Na de HBS bezocht ze de Kweekschool in Heerenveen. Ze kreeg verkering, werkte twee jaar als onderwijzeres in Vianen. Omdat haar toenmalige partner in het noorden werkte, keerde ze terug naar Appelscha, trouwde en kreeg twee kinderen. Het huwelijk hield geen stand en Jannie vertrok naar Groningen. Via uitzendbureau START kreeg ze werk bij wat toen nog het Academisch Ziekenhuis Groningen heette: in de kelder van het gebouw mocht ze patiëntendossiers opbergen. Ze leerde typen en kreeg een baan als typiste bij de afdeling psychiatrie. Dat was hard werken, want de medische termen waar ze mee te maken kreeg, waren totaal nieuw voor haar. Jannie zette door. Ze wilde dolgraag een vaste baan. Intern volgde ze een cursus medisch secretaresse . Met succes, want ze werd medisch secretaresse. De volgende stap was secretaresse van het bestuur van de kliniek kindergeneeskunde. Van

7

Jannie: “Dit beschouw ik als het hoogtepunt van mijn carrière. Vanuit de kelder naar de hoogste verdieping geklommen! Het was hard werken, maar ik vond het een schitterende tijd! Ik stond ’s morgens om zes uur op, was half acht op mijn werk en stapte ’s avonds om zeven uur het huis weer in. Johannes (partner van Jannie en van beroep bedrijfsarts) kookte altijd. Ik heb er nog drie jaar gewerkt, tot mijn pensioen. Dat was in 2015. Inmiddels wonen we al sinds


1994 in Bakkeveen. Johannes werkt nog . Ik verveel me totaal niet. Ik loop ‘s winters hard en in de zomer ga ik elke dag zwemmen.

ONE in Drachten. Daar sla ik dan het een en ander in en daar blijft het bij. Bevalt me prima.” Inmiddels zingt Jannie ook al jaren mee in het Bakkeveense POPkoor. Dat doet ze met heel veel plezier. Het was Anita Broeders, eveneens POPkoorlid, die op het idee kwam haar te vragen om Emy Hoogenboom op te volgen als voorzitter van Plaatselijk Belang. Daar moest uiteraard eerst even serieus over worden nagedacht. Jannie: “Het leek me wel wat. Het is dicht bij de deur en ik houd van mensen. Alles komt samen bij Plaatselijk Belang. Het is heel breed, erg interessant.

Ik fiets ook veel samen met Johannes. Hij heeft een racefiets, ik houd meer van reizen op de fiets. Dat doen we dan ook elke zomer. Afgelopen jaar hebben we weer ruim 2000 km op de fiets afgelegd. Verder ben ik al drie jaar op Franse les. Een broer van mij en een broer van Johannes woont in Frankrijk. En vanwege de fietsreizen naar Frankrijk is het ook handig om de taal wat beter onder de knie te hebben. Ik houd van lezen en van dieren. We hebben kippen en een kat. Ik ben dol op katten. Ik ben totaal niet handig, Knutselen is niks voor mij. Shoppen ook niet trouwens. Behalve in boeken kookwinkels, daar ben ik wel graag. Ik houd van boeken en van tafelgerei en serviezen. Eén keer per veertien dagen pas ik op twee kleinzonen in Haarlem. En wat kleding betreft: Johannes heeft meer smaak dan ik. Het komt er op neer dat mijn man mij kleedt. Twee keer per jaar gaan we naar BE

8

Ik ben eerst een tijdje met Emy meegelopen om een indruk te krijgen van wat deze functie allemaal inhoudt. Dat is me goed bevallen. Mijn hart ligt hier wel. Ik ben in deze buurt geboren. Aan de Kruisweg in Waskemeer. Bij de ingang van het fietspad naar het bos staat ons rode boerderijtje nog. Mijn vader was een poosje arbeider in Bakkeveen. Hij eindigde als pootaardappelboer in Appelscha. Ik vat mijn werk bij Plaatselijk Belang serieus op. Ben er elke dag wel mee bezig. Het werken bij


Plaatselijk Belang geeft me een blij gevoel. Ik vind het geweldig om te mogen doen!� Tot slot een antwoord van Jannie op de vraag wat haar wens, als voorzitter van PB, voor ons dorp is: Ik wens dat we het prettige, levendige dorp blijven, mooi gelegen in de natuur, met een gastvrij onthaal voor bezoekers, waarin alle voorzieningen zoveel mogelijk blijven bestaan en waarin we, jong en oud, rijk en arm, gelovig of niet gelovig, goed en in harmonie met elkaar kunnen samenwonen. Petra de Jong

Plaatselijk Belang Bakkeveen Hoe meer leden, des te meer kan PB voor ons dorp doen. Voor nog geen tientje bent u al lid. Puntenlijst: Waar houdt PB zich mee bezig. 2016-2017 Onderwerpen die in het PB aan de orde zijn gekomen of waar PB in meer of mindere mate bij betrokken is (geweest). Overleg B&W Ambtelijk overleg Dunsan 1.0 - 2.0 Internet buitengebied Dorpshuis Zwembad Uitkijktoren Gymnastiekzaal Dorpsvisie Dorpsspiegel Omgevingsvisie Woonvisie Woningbouwverenigingen Het Ankerplak Scholen in Bakkeveen Peuterspeelzaal

9

Waterschap Friesland Behoud bruggen/draaien Openbare ruimte, verkeer Fietspaden Ruiterroutes Rondje Bakkeveen Mountainbiken Honden loslaat gebied Speeltuinverenigingen Natuurvereniging Bakkeveen Fryske Gea Staatsbosbeheer Natuurmonumenten Groenvoorziening Oude bomenlanen

Natura 2000 Bladkorven plaatsen Zonnepark Griene Weach Bakkeveen Energie Neutraal WMO TIP Positieve gezondheid Sinterklaas Jeugdtoneel spektakel Historisch Archief locatie Behoud pinautomaat/overleg RABO

Bijeenkomst Grote Evenementen (aantal: 13) Bijeenkomst Commissies financieel vallend onder PB (aantal: 19) Eindejaars activiteiten Overlast, vandalisme Textiel ophalen Samenwerking andere PB’s Peer Group, Radius projekt Informele netwerken Opsterland Gast NHL theater docenten


10


Nieuw … bij ons in het dorp

Alie en Dick Alie Bergsma-van den Broek, 57 jaren oud en Dick Bergsma, 55 jaren oud, wonen al een jaar in Bakkeveen. Dat uw interviewer eerst onlangs werd getipt dat er nieuwe mensen in Bakkeveen aan de Mersekamp, nummer 40, waren neergestreken, komt wellicht doordat het een echtpaar zonder poeha is, ook al zijn ze niet van de straat. Alie en Dick hebben drie kinderen, waarvan de jongste, Marlies, in de weekenden nog thuis woont. Wat uw interviewer nog niet eerder is overkomen is dat Marlies alles wat over tafel ging meteen in “Words” op haar laptop opsloeg, zodat uw interviewer deze keer zonder kramp in de vingers het pand van de geïnterviewden behoefde te verlaten. Tot mijn spijt studeert Marlies door de week aan de Hanze Hogeschool te Groningen, anders had ik haar de zeer eervolle betrekking als “Hoofd schrijfster, verbonden aan de Slûswachter” aangeboden. Het is een erg aardig gezin, toch moet ik de lezers waarschuwen. Ze doen absoluut geen kwaad, maar mocht u eventueel Dick met een blaaspijpje op straat zien rondlopen, dan is het oppassen geblazen. Maar daarover later meer. Alie Alie is in Oosterwolde geboren en heeft na de lagere school de mavo aan het Ooststellingswerfcollege doorlopen. Daarna heeft ze de opleiding van doktersassistente gevolgd. Rond haar twintigste heeft Alie in Assen gewoond en aldaar als doktersassistente gewerkt. Daar heeft zij ook op hoog niveau gevolleybald; tot in de Eredivisie divisie aan toe. Alie mag dus met “U” worden aangesproken. Zij werkt graag in de tuin en verplaatst dan “stiekem” alle planten, wat geheel tegen de planmatige aanpak van Dick, opgedaan aan de tuinbouwschool, ingaat. Dat daar geen echtscheiding uit is voortgevloeid moge duidelijk zijn. Dick hoorde dit namelijk goedmoedig aan. Verder vindt Alie het leuk om kleding te maken en te vermaken. Inmiddels heeft zij al drie winterjassen gemaakt. Niet meteen achter elkaar,

11

natuurlijk, maar wanneer een winterjas versleten dreigt te worden, pakt zij de draad en naald weer op. Niet omdat zij het altijd koud heeft, maar zij ziet het maken van jassen als het oplossen van een ingewikkelde puzzel. Over puzzels gesproken; ze houdt van het maken van legpuzzels en van het oplossen van sudoka’s; vast ook op het niveau van de eredivisie. Sinds kort is Alie lid van het popkoor. Verder speelt zij tennis, volgt de tennis-training en doet mee aan de dorpencompetitie. Dick Over Dick kan een langer verhaal verteld worden. Niet zo gek, want mannen zijn er vaak meer op uit om carrière te maken dan vrouwen, althans in Nederland. Dick is in Leeuwarden geboren. Op zijn tiende is hij met het gezin naar Oosterwolde verhuisd. U begrijpt het al, onbewust naderen Dick en Alie elkaar reeds op jonge leeftijd. Hij heeft daar de havo doorlopen waarna hij in Frederiksoord op de Middelbare Tuinbouwschool heeft gezeten. In vervolg daarop heeft nog aan een extra cursusjaar mogen deelnemen, gericht op groenvoorziening, landschapsverzorging en recreatie. Daarna is hij in dienst gegaan. Na uit militaire diensttijd te zijn gekomen is hij in 1986 in Heerenveen bij Oranjewoud gaan werken. Vanuit Heerenveen is hij naar Almere overgeplaatst waar Dick drie jaar lang soortgelijk werk heeft gedaan om daarna naar Dokkum te verkassen. Hij is daar als opzichter plantsoenendienst bij de gemeente gaan werken. Na twee jaar werd hem in Kollum een baan als hoofd plantsoenendienst aangeboden, dus op naar Kollum. Na aldaar zeven jaar werkzaam te zijn geweest kende Dick elk plantje in elk perkje zodat hij wel eens wat anders wilde.


In 2002 kon hij bij de gemeente Groningen aan de slag. Hij is daar van hoofd plantsoenendienst opgeklommen tot coördinator beheer. Denk daar niet gering over, want dat beheer en onderhoud strekt zich uit tot alles wat buiten in handen van de gemeente is. In die hoedanigheid schuift Dick vaak aan bij projectteams waarin hij de rol vervult van “beheertoetser“. Denk daarbij aan projecten als de zuidelijke ring en Meerstad. Na oplevering wordt het beheer en onderhoud aan zijn groep overgedragen. Daarbij wordt er formeel een “proces-verbaal” opgemaakt waarvoor Dick moet tekenen. Het gezin Bergsma In Oosterwolde hebben Dick en Alie elkaar ontmoet. Dat was in het jaar 1980 bij de plaatselijk volleybal vereniging DIO. Niet alleen Alie speelde in de hoogste klasse, maar ook Dick. Daarbij kwam dat Alie haar broer bij Dick in het team zat. Ze hebben een korte relatie gehad die toen geen stand hield. Dat het na twee jaar toch weer is aangekomen zegt veel over het echtpaar Bergsma want daarna zijn zij een onafscheidelijk team geworden en gebleven. In 1987 zijn zij in de echt verbonden. Tijdens hun verblijf in Almere zijn hun eerste twee kinderen geboren, Job en Jolien. Alleen zij wensten hun kinderen niet toe om in Almere op te groeien. Dus als geboren Friezen zijn zij toen naar Friesland terug gekeerd. Na vanuit Dokkum naar Kollum te zijn verhuisd hebben ze daar tot 2016 gewoond. In Kollum is Marlies geboren. Alie ging tot voor kort met de fiets naar haar huisartsenpraktijk. Zij werkt nog steeds in Kollum, maar gaat nu met de auto. Toen Dick eenmaal in Groningen werkte, waar hij nog steeds werkt, ging hij deels met de fiets en deels met het openbaar

12

vervoer naar Groningen. Nu gaat hij vanuit Bakkeveen met de auto naar Hoogkerk en fietst vandaar naar zijn werk. Ja, het was en is een sportief stel, wat zij op hun kinderen hebben overgedragen. Met name de jongste, Marlies, is erg sportief, wat ook moge blijken uit de opleiding die zij aan de Hanze Hogeschool volgt: “Sportkunde met de nadruk op fitness”. Ze zou het wel zien zitten in Bakkeveen bootcamp-lessen te geven. Natuurlijk doemt nu de vraag op waarom zij naar Bakkeveen zijn verhuisd? Dat zit zo: Dick wilde terug richting de omgeving waar hij is opgegroeid en kreeg Alie uiteindelijk daarin mee. Toen eenmaal Marlies ging studeren was er geen noodzaak meer om voor de kinderen in Kollum te blijven wonen. Job is na zijn studie in Enschede in Utrecht gaan wonen en Jolien is naar haar studie in Groningen daar blijven wonen. Alie en Dick hebben zich georiënteerd op het gebied beneden de A7 tussen Leek en Beetsterzwaag. De omgeving die ze landschappelijk gezien erg waarderen. Prettige bijkomstigheid is dat de afstand naar Oosterwolde waar hun ouders wonen gering is. Zij hebben in onze omstreken veel gefietst om de sfeer te proeven. Zo kwam Bakkeveen in beeld. Ze vonden de ligging gunstig, en zij hadden het gevoel dat er in Bakkeveen veel te doen zou zijn. Na een jaar kunnen ze bevestigen dat dit inderdaad het geval is Helaas was het niet gemakkelijk om een huis in Bakkeveen te kopen. Twee keer deden zij een bod op een huis maar waarna de verkopende partij zich op het laatste moment om hun moverende redenen terugtrok. Ze dachten al dat er een doem op hun plannen maar gelukkig hadden zij een goed contact met de makelaar van de verkopende partij


ontwikkeld. Zodoende wisten zij dat hun huidige woning te koop zou komen te staan. Het huis heeft niet eens op Funda gestaan, want zij waren gelijk ‘verkocht’ en daarmee ook het huis. Dick en Alie houden van klussen in huis. Afgelopen jaar is er heel veel in het huis aangepakt. De vloer, de keuken, de muren, en de wc. Nu heeft de tuin topprioriteit. De vraag is nu of wij ons hart moeten vasthouden of dat alles toch nog weer goed gaat komen? Overigens wist Alie best wel dat er meer is dan alleen Kollum. Ze gaan altijd naar het buitenland op vakantie, waarbij zij de voorkeur aan Frankrijk geven. In Frankrijk hebben zij op allerlei plekken gekampeerd, maar binnen Frankrijk geven zij weer de voorkeur aan de Pyreneeën als tegenwicht tegen het platteland van Friesland. Met name hun oudste heeft daardoor de smaak van het reizen te pakken gekregen en bivakkeert op het moment van interview in Brazilië. Een buitenissige hobby Dick werkt nu aan een paludarium. Ooit van een paludarium gehoord? Uw interviewer in ieder geval niet. Dat is dan ook een van de redenen dat ik dit werk graag doe. Mijn algemene ontwikkeling gaat met sprongen vooruit. Ik heb het even voor u op Wikipedia opgezocht: “Een paludarium is een kunstmatige leefomgeving die zowel een land- als een watergedeelte heeft. Het dient meestal ter bestudering van organismen. Om een paludarium te maken kan men een grote, met water gevulde bak in een terrarium plaatsen, maar de meest gebruikte vorm lijkt meer op een aquarium met een landgedeelte, een glazen bak

waarvan de glasplaten zijn af gekit“. Dick maakt ‘m zelf. Als ie af is en als ie draait gaat hij er kikkertjes in houden. Draaien wordt bij deze hobby niet gebruikt om aan te geven dat een paludarium in de rondte draait, maar dat ie ’t doet. Maar nu komt het, Dick gaat er geen gewone kikkertjes in houden, maar gifkikkertjes. Van die kikkertjes waar indianen in de Amazone gif van oogsten, curare genaamd, om dieren mee te doden dan wel hun vijanden. Dat gif zit in een kleine “pockets” op hun huid. Van nature zit er al gif in, maar dat wordt versterkt door het eten van speciale mieren. Die kikkertjes zijn namelijk niet gek. Ze zijn fel gekleurd dus een zeer zichtbare prooi voor bijvoorbeeld vogels. Alleen na zo’n kleurig hapje val zo’n vogel dood neer. Dick gaat ze t.z.t. fruitvliegjes in plaats van mieren voeren. Ter geruststelling vertelde hij erbij dat het gemuteerde fruitvliegjes zijn die niet kunnen vliegen. Maar dat stelde mij helemaal niet gerust, dat mag u gerust weten. Zo’n sportieve man gunt die kikkertjes toch ook wel een sportieve maaltijd. Eerst even springen voordat je mag eten. De vraag is dus, waar is die mutatie op gericht? Op het kweken van vadsige kikkertjes of om het gif niveau in de huid op te hogen. Ach, uw interviewer is daar niet achter gekomen, dus u moet het hem maar zelf vragen. Dick, Alie en straks ook Marlies zijn al helemaal in de Bakkerveenster gemeenschap geïntegreerd. Toch nog een welgemeend: “Welkom”! Bob Waisfisz

Wij hebben een showmodel staan bij tuincentrum Hans Menken www.annoshoutbouw.nl 13


Houthandel Waskemeer Levering van:  Vuren hout, alle soorten kopmaten

Houthandel Waskemeer

 SlS / CLS, balkhout, panlatten etc

Compagnonsweg 22 8434 NW Waskemeer

 Kozijn- en raamhout, zowel in vuren als

E-mail:

hardhout  Gevelbekleding, diverse soorten rabat, in hout en kunststof

info@handelsondernemingvisser.nl

Tel: 06-43507998

 Plaatmaterialen: multiplex, spaanplaat, osb, rockpanel etc  Schaaf- en profileerwerk op maat  Douglas/lariks, tuinhout  Steigerhout (onbehandeld, grijs, zwart, bruin)  Bevestigingsmiddelen (schroeven, spijkers, overige ijzerwaren)  Overige bouwmaterialen Alles op bestelling, hierdoor scherp geprijsd !

14


Uit de praktijk van de notaris Bent u eigenaar van een appartement? Vanaf 2018 zijn er nieuwe regels. Vanaf 1 januari 2018 verandert er heel wat voor eigenaren van appartementen. Zo moet u verplicht sparen voor onderhoud en herstel van het gebouw. En daarnaast zijn de regels over het lenen van geld door de Vereniging van Eigenaars vereenvoudigd. Wat betekenen deze nieuwe regels voor appartement-eigenaren? Elk gebouw of huis dat is gesplitst in appartementen kent een Vereniging van Eigenaars (VvE). Iedere appartement-eigenaar is daar lid van. De VvE moet ingeschreven zijn bij de Kamer van Koophandel. Een aantal verenigingen is echter nog niet ingeschreven. Vaak zijn dat VvE’s van een gesplitst woonhuis met weinig eigenaren. Een reservefonds is voor een VvE al verplicht vanaf 2005. Maar vanaf 1 januari 2018 schrijft de wet ook voor hoeveel er in het reservefonds moet zitten. Dit kapitaal mag alleen besteed worden aan het onderhoud of het herstel van het gebouw. Iedere appartement-eigenaar moet mee betalen aan het reservefonds naar rato van zijn aandeel in het hele gebouw. Concreet houdt het reservefonds in dat op een bankrekening van de VvE wordt gespaard. Het

bedrag dat gespaard moet worden is gebaseerd op een lange termijn onderhoudsplan dat speciaal voor het appartementengebouw wordt gemaakt. Als dat onderhoudsplan er niet is, dan moet ten minste 0,5% van de herbouwwaarde van het gebouw in het reservefonds zitten. De appartementseigenaren kunnen ook samen beslissen dat ze niet gaan sparen maar dat er een bankgarantie wordt gevraagd. Verder wordt vanaf 2018 duidelijker geregeld hoe en onder welke voorwaarden de VvE geld kan lenen voor bijvoorbeeld herinrichting van de entree van het gebouw. Zo kan de lening bij verkoop van een appartement overgaan op de nieuwe eigenaar. Individuele appartement-eigenaren zijn na verkoop niet meer aansprakelijk voor dat deel in de schuld. Dit geldt alleen als dit zo bij de notaris is vastgelegd. De nieuwe wet voor appartementen steekt best ingewikkeld in elkaar. Bent u bestuurder van de VvE en wilt u ondersteuning om de VvE aan alle wettelijke regels te laten voldoen? Wij helpen u er graag mee.

uw team van notariële specialisten testamenten | verklaring van erfrecht | erfbelasting | nalatenschapsafwikkeling | executele schenking (op papier) | huwelijkse voorwaarden | samenlevingsovereenkomst | koopovereenkomst | leveringsakte | hypotheekakte | vereniging | stichting | B.V. (oprichting en statutenwijziging) aandelenoverdracht

advies op maat, ook op afspraak bij u thuis vraag vrijblijvend informatie en/of offerte www.bvwnotarissen.nl | info@bvwnotarissen.nl ☎ 0512-512205 | Stationsweg 49, 9201 GH Drachten

15


Daghappen januari 2018 11 januari

Hutspot

18 januari

Shoarmaschotel

25 januari

Macaroni Carbonara

1 februari

Sperziebonenschotel

8 februari

Lasagne

Kosten: â‚Ź8,75 incl. toetje Aanschuiven kan vanaf 18.00 uur tot 19.00 uur Minimaal 1 dag van tevoren aanmelden wordt op prijs gesteld. Telefoon 0516-541388, mail cafedebrink@live.nl of via facebook

Oant sjen ď Š

16


Toanielferiening Nij Bigjin spilet

De Kat yn de Kelder Klucht fan: Pol Anrys Oerset troch: Gurbe Dijkstra Regy: Elske Klooster

Kaartferkeap mei yngong fan 23 jannewaris 2018 by Griet Kootstra, Dwarskamp 29, telefoan, 0516-541925. Tagongspriis, foarverkeap € 7,00. Ofhelje en betelje tusken 18.00 en 19.00 oere jûns, allinne op tiisdei, woansdei, freed. Oan de seal € 9,00. Datum en plak fan opfieren:  2, 3, 9 en 10 febrewaris 20:00 oere.  7 febrewaris 14:00 oere. Dúndelle, Mjûmsterwei 16, Bakkefean Ynformaasje: www.bakkeveen.nl/toneel. Mail: nijbigjinbakkeveen@gmail.com Fb: Nij Bigjin- toanielferiening.

17


18


Verrassend-kerstbrood-etentje van Vrouwen van Nu Donderdag 14 december 2017 was een wat andere bijeenkomst van Vrouwen van Nu. Deze keer hadden we een verrassend-kerstbrood-etentje in Dúndelle. Om vijf uur in de middag werden we hartelijk ontvangen door een gebruinde Engel en Andries. Die waren net terug van een welverdiende vakantie.

meer lekkere versiersels. Ook dat ging er goed in! Sommige dames zuchtten onder de steeds strakker zittende tailleband van broek of rok, maar gaven aan dat er nog wel wat bij kon omdat er toch elastiek in de broek zat! Nee, een extra gaatje in de riem was niet nodig.

De grote zaal was lekker warm en sfeervol versierd met grote kerststerren. Op de feestelijke gedekte tafels brandden kaarsjes en Leni Nieuwdam en Truus Witteveen hadden mooie kerststukjes gemaakt. Op de beamer, die wij elke bijeenkomst wel gebruiken, waren mooie foto’s te zien van Bakkeveen in de winter. Johan Witteveen, de man van Truus, had een serie foto’s samengesteld die als een presentatie te zien waren. Alles klaar voor een paar gezellige uurtjes. En gezellig werd het! We begonnen met een drankje, koffie en thee was er ook, en hieven het glas op ons aller welzijn, gezondheid en de komende feestdagen. Bij het drankje werden lekkere hapjes op tafel gezet. Je kon zelf een stokbroodje of toastje klaarmaken met smeerseltjes, of dat ook voor je buurvrouw doen. Ja, zo gaat dat bij Vrouwen van Nu. Onder het eten werden de laatste nieuwtjes uitgewisseld. Met vrolijke kerstmuziek op de achtergrond was een gezellige boel. Na de hapjes was er soep. Nu moesten we in de benen, Engel serveerde de soep vanuit het buffet. Soep was met en zonder vlees, met mosterd en met tomaten. De keuze was reuze! De eerste twee gangen van het kerstbrood-etentje waren verorberd en het was tijd voor een kerstverhaal. Petra de Jong had een kerstverhaal geschreven en las dat met veel humor voor. Een verhaal gebaseerd op een waar gebeurde ervaring van zichzelf en haar Jacob. De soep was gezakt en de volgende verrassing stond op het buffet. Heerlijk geurend, dikbeleg landbrood met vlees, kaas, rauwkost en nog veel

19

De koffie kwam in zicht, maar niet nadat Petra nog een gedicht had voorgedragen. Ze had gekozen voor het gedicht ‘Als de lichtjes doven’ van Willem Wilmink. Een toepasselijk gedicht voor de tijd van het jaar en de helaas nog steeds actuele toestand in de wereld. Na een dergelijk gedicht besef je weer hoe goed wij het hier hebben; ‘geen kanonnen als de lichtjes doven’. Koffie of thee was de afsluiting van dit verrassendkerstbrood-etentje. Rond acht uur ’s sloten we de avond af met een daverend applaus voor Engel en Andries en hun mensen achter de bar en in de keuken. Het was een gezellige en heerlijke avond, met dank aan iedereen die er bij was. Namens het bestuur van Vrouwen van Nu Bakkeveen wens ik u een gezond, gelukkig en geweldig 2018! Ine Jansen


Noodopvang in Bakkeveen U leest het goed, in Bakkeveen hebben we een nieuwe noodopvang die alweer tweemaal gebruikt is. De veldbedden ontbreken nog, maar daar kan de vlooienmarkt of het dorpsbudget wel wat aan doen. We zouden net naar bed en zagen plotseling veel blauwe lichten voor het huis. Wat nu? Brandweerwagens, politie en dat allemaal om kwart voor twaalf ’s nachts. Even uit huis om polshoogte te nemen. Het bleek een gaslek enkele huizen verderop en we werden verzocht in huis te blijven tot nader bericht… Na tien minuten een belletje, Wilt u uw huis verlaten, lichten uitdoen en afsluiten? U kunt terecht in de Herberg. Met kerst was er geen plaats, maar nu werd ons een warm welkom geboden door Jan en Thea die net hun personeelsfeestje aan het afsluiten waren. We waren ongeveer de eersten, kregen wat te drinken en wachtten… Buurvrouw Christa die de gaslucht het eerst geroken had deed steeds opnieuw haar verhaal: Stemmen van jeugd, een harde knal en gesis. Raam geopend en een gaslucht geroken. Snel 112 gebeld, kinderen uit bed gerukt en naar de buren waar een

20

verjaardagsfeest aan de gang was. Na eerst een wat lacheriger reactie deed iedereen toch de sigaret uit en vertrok naar de overkant waar het feest naadloos werd voortgezet. In de Plazahut. Fantastisch dat er zo snel gereageerd was. Je moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren. In de herberg druppelden de laatste bewoners binnen, van hun bed gelicht door politie en brandweer. Ook de zanger van het verjaardagsfeestje zat te wachten, zijn muziekinstallatie stond nog in de feesttent. Gelukkig kwam na twee uur de brandweer melden dat de eerste bewoners weer terug konden onder begeleiding. Het huis moest eerst gecontroleerd worden op gaslucht. Ook wij konden om twee uur naar huis. Het optreden van de brandweer en politie was kalm en rustig en verdient respect. Dank ook vooral aan Jan en Thea van de Plaza voor hun vanzelfsprekende gastvrijheid… Ze hadden al ervaring opgedaan met de plofkraak in oktober. Bakkeveen heeft zijn eigen noodopvang ! E.H.


Kerst Sing-inn Bij deze willen wij alle middenstanders van Bakkeveen bedanken die de prijsjes voor de verloting beschikbaar hebben gesteld. Ook enkele dames van vrouwen van nu hadden nog wat prijsjes voor ons, hierdoor hadden we een tafel vol met prijsjes, wat erg in trek was vooral bij de jeugd die het erg spannend vonden om lootjes te trekken. De opbrengst was € 400 Geweldig!! Iedereen bedankt die ons steunt.

Dit jaar hebben we geen groep, het geld parkeren we eerst op een rekening voor als er weer eens een groep jeugd of ouderen op reis willen om in een ontwikkelingsland te bouwen. De verloting deden we samen met st.Andrassy, zij krijgen ook een deel van het geld waar zij projecten in Hongarije mee steunen.

Kerstwandeling Ook dit jaar mochten wij weer de koek en zopie bij de kerstwandeling verzorgen, welke erg knus en gezellig in de circustent was. Toen de organisatie met het voorstel kwam om het bij Bloemhof op de tuin te doen, dachten we even van oh help, geen water, geen stroom, geen keuken en geen wc’s een ook geen gebouw. Dat wordt een hele klus. Maar de organisatie wilde ons wel helpen met de tent en de wc’s. Eerst wilden we partytenten maar die waaien daar weg en dan konden we niets klaar zetten, gelukkig konden we samen met de oudjaarsploeg samen een tent huren en konden we stroom van Macadam krijgen. Warner kon ons helpen met een vloer, wc’s en water. Iemand van de Gospelgroep had kachels en ook konden we een fornuis lenen voor de chocolade melk. Kannen en schalen mogen we altijd bij de kerk lenen. Jaap zorgde met zijn 50 pakken stro voor ongeveer 100 zitplaatsen Actie food zorgde voor de bekers en het beleg.

21

Geweldig dat er zoveel vrijwilligers zijn die allemaal een steentje willen bijdragen. Dit jaar hadden we hulp van de Gospelgroep Sjir El Shaddai uit De Wilp, ook zij allemaal bedankt voor hun bijdrage. We mogen terug kijken op een erg knusse en gezellige en voor ons een goede kerstwandeling met toch nog mooi weer voor de wandelaars en met een opbrengst van ongeveer €2000.= Ook willen we iedereen die ons gesteund heeft door het kopen van een hapje of een drankje hartelijk bedanken. Mocht er iemand geïnteresseerd zijn om een werkvakantie te gaan doen met World Servants dan mag die contact met mij op nemen. BEDANKT ALLEMAAL en iedereen een fijn gelukkig en gezond 2018 Groet Johanna Ekas, namens de World Servants Bakkeveen.


Geef aan de collectant van de Hersenstichting Van 29 januari tot 4 februari 2018 vraagt de Hersenstichting uw steun. Vele enthousiaste collectanten gaan in Bakkeveen op pad om geld in te zamelen voor al die mensen met een hersenaandoening. Vrijwel iedereen krijgt ooit te maken met een hersenaandoening. Hieronder vallen onder meer beroerte, dementie, autisme, hersentumor, de ziekte van Parkinson en ADHD. Er komen per jaar 160.000 mensen met een hersenziekte bij.

genezen. Om dit te bereiken laten we onderzoek doen, geven we voorlichting, voeren we vernieuwende projecten uit en werken we aan goede patiĂŤntenzorg. Voor dit werk is veel geld nodig. Geef daarom aan de collectant.

Bijna een half miljoen mensen kampen met blijvende ernstige gevolgen.

Meer informatie kunt u vinden op www.hersenstichting.nl.

De Hersenstichting zet alles op alles om hersenen gezond te houden en hersenaandoeningen te

22

U kunt ook uw gift overmaken op IBAN: NL18 INGB 0000 000 860 t.n.v. Hersenstichting Nederland, Den Haag. Hartelijk dank voor uw steun.

Janny van der Veen


Nieuws van Fr.C.P.B. Kerstviering CPB op dinsdag 19 december Doordat we deze avond ook een kerstbroodmaaltijd hadden kwamen we om 17.30 uur bij elkaar. In een in kerstsfeer mooi versierde zaal kregen we bij binnenkomst eerst koffie of thee met iets lekkers erbij en werden we hartelijk welkom geheten door Jeltje Heida. We hadden deze avond een kerstliturgie met als titel

op weg naar kerst en waar we stil stonden bij de geboorte van Jezus. Er waren schriftlezingen, gebed, meditatie, gedichten en we zongen kerstliederen onder orgelbegeleiding van Kiertje Flapper. Ook waren er deze avond een drietal dames die een aantal kerstliederen zongen. Er was in de tweede pauze een goed verzorgde broodmaaltijd met soep en verschillende soorten brood.

Tot slot was er het kerstverhaal “Goeie genade” van Margreet Maljes gelezen door Jeltje en we sloten de avond af met het zingen van het “Ere zij God”. We kunnen terug zien op een fijne avond Deze avond werd verzorgd door de kerstcommissie. Volgende ledenvergadering Onze eerste ledenvergadering in het nieuwe jaar beginnen we met een heel passend onderwerp “nieuwjaarsvieringen in andere werelddelen”, met als spreker Dhr. Tigchelaar uit Gorredijk Wij komen dinsdag 16 januari bij elkaar in de Mande. Aanvang 19.30 uur. Ook als u geen lid bent van harte welkom

De kracht van voeding! Mensen die op zoek zijn naar een ervaren en betrokken diëtist, zijn sinds februari dit jaar welkom bij diëtist Yteke Hoekstra, werkzaam bij Diëtistenpraktijk Janneke Kramer. Yteke heeft een spreekuur bij Huisartsenpraktijk Bakkeveen. ’Ik werk al langer als diëtist in Leek, Marum en De Wilp. Als Friessprekende diëtist heb ik veel zin om aan de slag te gaan in Bakkeveen”, vertelt ze. Iedereen weet wel wat over voeding, maar er bestaan ook veel misverstanden. En wat voor de één goed werkt, hoeft bij de ander niet zo uit te pakken. Ieder mens is uniek en daarom geef ik altijd een persoonlijk advies. Over een diëtist bestaan overigens nogal eens wat misverstanden. ‘’Mensen koppelen het vaak alleen aan overgewicht. Niets is Diëtist Yteke Hoekstra echter minder waar. Ik geef ook advies en begeleiding bij diabetes, ondergewicht, te hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk, maag- en darmklachten.

23

Daarnaast heb ik 2016 de opleiding voor kinderdiëtist afgerond. Het is – kortom- veel meer dan overgewicht alleen’’, zegt Yteke. De werkwijze van Yteke is helder. ‘’Tijdens het eerste consult neem ik uitvoerig de huidige situatie door. Er wordt gekeken naar persoonlijke wensen en doelstellingen. Vervolgens wordt ook het eetpatroon doorgenomen en wordt aandacht besteed aan lichaamsbeweging en levensstijl. Vervolgens stel ik, natuurlijk in overleg, een persoonlijk behandelplan op. Daarna zullen er – afhankelijk van de behoefteéén of meer vervolggesprekken plaatsvinden. Ook telefonische en e-mailconsulten maken deel uit van de begeleiding’’, vertelt Yteke. Begeleiding door een diëtist wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Voor informatie en het maken van een afspraak:  06-147 96 790  www.jannekekramer.nl  yteke@jannekekramer.nl.


24


Overname uitkijktoren door Outdoor Bakkeveen Outdoor Bakkeveen heeft afgelopen week de uitkijktoren overgenomen van de gemeente Opsterland. De eerste gesprekken begonnen drie jaar geleden. Dat het zo lang heeft geduurd heeft volgens Johan Scholte meerdere redenen. “Alles moest stap voor stap. Eerst serieus nadenken of je het wel echt wilt. Dan bekijken of het technisch mogelijk is om een klimwand te realiseren. Bouwtekeningen laten maken. En we hebben alvast een vooronderzoek uit laten voeren in het kader van de flora en faunawet. Dat moet zorgvuldig gebeuren in verband met het achterliggende duinengebied”. En lachend vult hij aan: “Het ambtelijke apparaat werkt ook wat anders dan bij bedrijven”. De afgelopen maanden is er achterstallig onderhoud uitgevoerd en een goede aansluiting op het parkeerterrein gecreëerd. Gebr. Kok uit Bakkeveen heeft er nog een flinke klus aan gehad. Volgens Greetje Scholte was het ook wel nodig: “De trap van houten bielzen die ervan begin af aan al ligt was verzakt en onveilig. Kok heeft een betonnen trap geplaatst en een oprit aangelegd. Het kan er nu weer jaren tegenaan”. De gemeente heeft de toren voor een symbolisch bedrag overgedragen. Johan Scholte vertelt: “Dat lijkt mooi, maar anders was het ook niet mogelijk geweest. Naast de investering die een klimwand vergt heb je ook te maken met jaarlijks terugkerende kosten. Het onderhoud, de belasting en verzekeringen is een jaarlijkse kostenpost van

25

€ 5.000,-. Voor iemand die verder geen plannen heeft met de toren een flink bedrag”. Plaatselijk Belang is al vanaf de start van het Dúnsan project actief bij de overname van de uitkijktoren betrokken. Die zijn erg blij dat een lokale partij de toren heeft overgenomen. Plaatselijk Belang geeft aan: “Er waren op een gegeven moment nog drie serieuze gegadigden. Een landelijke hotelketen die de toren naast een eigen hotel wilde plaatsen, een oud ijzerhandelaar en Outdoor Bakkeveen. Outdoor had de beste voorwaarden zodat de toren behouden blijft voor alle inwoners en bezoekers”. Outdoor Bakkeveen gaat de aankomende periode de openingstijden uitwerken. Dit doen ze samen met de lokale horecabedrijven; recreatiecentrum Dúndelle en het Bospaviljoen. “We proberen het gezamenlijk zoveel mogelijk toegankelijk te houden, maar ‘s avonds gaat de toren op slot”, vertelt Greetje “dit doen we om overlast in de avonduren te voorkomen”. Toekomstplannen zijn er genoeg. Naast de klimwand zijn er leuke ideeën die ze graag samen met betrokken ondernemers, de natuurorganisaties en het dorp uit willen werken. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Johan en Greetje Scholte van Outdoor Bakkeveen. www.outdoorbakkeveen.nl


Sociaal Cultureel Werk Zaalruimte

Wil je als individu, groepering, vereniging etc. een bijeenkomst houden en heeft deze een sociaal/educatief karakter dan kan SCW-Dúnhoeke deze activiteiten faciliteren. Voorop staat dat ons doel gehandhaafd blijft. Ook het bevorderen van vrijwilligersactiviteiten en gespreksgroepen is een onderdeel van onze doelstelling.

De zaal is voor deze activiteiten €7,50 per dagdeel beschikbaar. Informatie en reserveren: bel Jan van Dalen 0651175883 of e-mail: janvd@bakkeveen.nl

In januari kijk je terug en vooruit 2017 is voor het sociaal cultureel werk een vruchtbaar jaar gebleken. Er is veel op het spoor gezet en we kijken uit naar het vervolg. Ik noem als thema “een duurzaam Bakkeveen” met als onderdelen de

positieve gezondheid, de energiegroep, het filmhuis, Dorpstuin Bakkeveen en (H)eerlijk eten. Daarnaast is het inloopcafé van start gegaan, konden kinderen weer fijn knutselen en heeft er een opvoedcursus gedraaid. In het kader van de positieve gezondheid en het (h)eerlijk eten is een groep Meet en Eat gestart en wordt een kookcursus ontwikkeld. Onderaan vindt u twee gezonde lekkere recepten. Probeer ze eens en kijk op de website van diëtistenfriesland.nl De energiegroep komt in januari bij elkaar en maakt plannen voor een duurzaam en energieneutraler Bakkeveen. Binnenkort hoort u hier meer over. Dorpstuin Bakkeveen is in goed overleg met Landschapsbeheer Friesland bezig een plan te schrijven voor het dorp. Hierbij zijn veel partijen

26

betrokken. Filmhuis Bakkeveen kijkt terug op een prachtige start en gaat op de ingeslagen weg voort. Dit betekent films voor de jeugd in de kerstvakantie (4 januari). Helaas wat weinig bezoekers, 19 januari een reguliere filmavond, 26 januari een extra avond over een topsporter. In maart een filmfestival op 9/10/11 maart enz. zie bakkeveen.nl/filmhuis De inloopmiddag op woensdag blijft doorgaan. Kom eens een kopje koffie/thee drinken. De laatste woensdag van de maand is er weer tablet/mobietjescafé. Voor alle hulpvragen kunt u terecht bij Truus en Mary. Ook gaat aandacht besteed worden aan bijzondere onderwerpen. Natuurwandelen : Er bestaan plannen om in samenwerking met landschapsbeheer Friesland wekelijkse wandelingen te organiseren met begeleiding van vrijwilligers. Hiervoor zoeken we tien mensen die bij toerbeurt de begeleiding verzorgen. Heeft u interesse, neem dan contact op met Annemarie Bongers.

Recepten van www.diëtistenfriesland.nl (Koolhydraatarme recepten) Groentemuffins 12 stuks Nodig: muffinvorm, 7 eieren, 2eeetlepels melk,


Voor de vulling iets hartigs naar keuze zoals, kaas, gerookte kip, ham, salami, brie, feta en groente zoals champignons, paprika, prei, ui, (gedroogde) tomaat, courgette, wat je maar in huis hebt, Provincaalse of Italiaanse kruiden Bereiden: Verwarm oven voor op 180. Snij de gekozen ingrediënten heel fijn en vul hiermee de muffinvormpjes. Klop de eieren en 2 etl. melk met de kruiden, peper en een snufje zout in een beker met tuit. Giet het mengsel langzaam in ieder muffinvormpje zodat het de open plekjes in het groentemengsel opvult. Bak de muffins in 15-20 minuten krokant en goudbruin in de voorverwarmde oven. Als u ze koud eet zakken ze wat in, maar dat is geen probleem. Per muffin : nauwelijks koolhydraten. Lekker als bijgerecht of borrelhapje

Bloemkoolschotel. 4 personen. Nodig : 1 grote bloemkool, bakje champignons (250 gr), 150 gram geraspte kaas, 250 gr. hamblokjes, 1 bekertje créme fraiche (200ml), evt. kerriepoeder. Bereiden: Oven voorverwarmen op 180. Snijd de bloemkool in roosjes en kook kort bijtgaar, Snijd ondertussen de champignons in schijfjes. Verhit een scheutje olie in een koekenpan en roerbak de champignons drie minuten. Voeg hamblokjes toe en bak even mee. Voeg de créme fraiche toe aan het mengsel en verwarm al roerend. Voeg naar smaak kerriepoeder toe. Giet de bijtgare bloemkool af en doe in een ovenschaal. Verdeel hierover het roerbakmengsel en bestrooi geheel met kaas. Zet de schaal in de voorverwarmde oven tot de kaas krokant is (5 minuten).

Bakkeveen doet mee! Beste dorpsgenoten, Stel je eens voor dat jullie vrijdagavond 26 januari naar Dúndelle komen. Je kijkt naar een heel mooi filmpje over de winter in Bakkeveen en daarna vertellen jullie, onder leiding van een gespreksleider, spannende en grappige verhalen over de barre winter van 1979. Na die verhalen, gaat iemand een verhaal vertellen over zijn ervaringen met het kijken naar een bioscoopfilm. Even een voorbeeld: Een dorpsgenoot van de Weverswal vertelt ons dat hij als puber altijd naar de film ging in Leek; cowboyfilms kijken. In die oude bioscoop heeft hij zijn Gronings liefje gevonden. Ze zit glunderend naast hem, terwijl we kijken dan naar een ouderwets stukje cowboyfilm. Zo zullen er een uur lang allerlei verhalen verteld worden, met als onderwerp: wat heb ik met film? De vertel- en filmavond wordt in Bakkeveen op 26 januari georganiseerd, maar er zijn dan in bijna alle dorpen en steden van Friesland mensen bij elkaar om verhalen te vertellen. Het is het openingsweekend van Leeuwarden Friesland 2018, en de eerste grote Mienskip activiteit. In Bakkeveen zorgt TIP 3Provinciënland (voorheen het VVV) i.s.m. Filmhuis Bakkeveen voor een gezellig programma:   

27

Inloop is om 18.45 uur in zaal Dúndelle Vertelprogramma 19.00 uur tot 20.00 uur, georganiseerd door TIP 3Provinciénland. Korte pauze en dan de fimvertoning van het

Filmhuis Bakkeveen. Het Filmhuis zal, zoals gebruikelijk een heel boeiende film vertonen. Je wordt van harte uitgenodigd voor zowel de vertelbijeenkomst als de filmvertoning. Wanneer je actief mee wilt doen aan de vertelbijeenkomst neem dan contact op met Karel Klein Obbink tel 0516 – 426960. Je mag me ook even mailen kkobbin@live.nl voor meer informatie of om je idee voor te leggen. We gaan samen overleggen over hoe je een verhaal kunt houden en welk filmmateriaal er bij zou kunnen passen. Uiteraard beslis jij in welke taal je je verhaal doet. Iedereen mag meedoen. Met vriendelijke groet, Karel Klein Obbink (TIP 3Provinciënland)


28


Zonnebloem diner Dinsdag 20 februari organiseert de Zonnebloem afd. Ureterp e.o. haar jaarlijkse diner bij het restaurant "De Stripe", Duerswâld 23 te Wijnjewoude voor onze doelgroep uit Ureterp, Frieschepalen, Siegerswoude, Bakkeveen en Wijnjewoude.

consumpties, tevens wordt u door onze vrijwilligers gehaald en weer thuis gebracht.

Iedereen wordt verwacht tussen 17.30 uur en 17.45 uur. De kosten, € 20,- per persoon, worden bij aankomst in " de Stripe" afgerekend. Hiervoor krijgt U soep - warm en koud buffet - dessert en 2

Tot ziens, Namens het bestuur van De Zonnebloem afd. Ureterp e.o., Antje Berga

U kunt zich opgeven tot 4 februari bij:  Ietje v.d.Veen tel. 0512- 301984 of bij  Christijn Nijder tel.0516-481959 of  Trienke Bijker tel.0516-542074.

Zonnebloem bezoek aan Tuindorado Dankzij de inzet van 23 vrijwilligers van de Zonnebloem afdeling Ureterp e.o is het uitje naar Tuindorado op donderdag 14 december 2017 bijzonder goed geslaagd. Bij aankomst in het tuincentrum stonden er rolstoelen, beschikbaar gesteld door het HMC te Burgum, gereed voor mensen die slecht ter been zijn.

In het tuincentrum heerste een prettige sfeer. Het personeel had er alles aan gedaan om ons alvast in kerststemming te brengen. Zo had men verschillende soorten kerstbomen opgesteld voorzien van hun benaming. Verder opgetuigde kerstbomen, veelal met sneeuw en soms zelfs helemaal wit. De ijsberen, de skihut en de zopietent met glühwein ontbraken ook dit jaar niet. Voor velen bleef het niet alleen bij kijken, er werden ook nogal wat kerstspullen aangeschaft. Nadat er in de koffiecorner bijgepraat onder het genot apfelstrûdel, werden de 28 vrijwilligers weer naar huis

nog even flink werd van een kop koffie met deelnemers door de gebracht.

Antje Berga

29


ANBO-nieuws Als u deze Slûswachter in de bus krijgt dan liggen de Kerstdagen al weer achter ons en ook is 2018 begonnen. Ik wil u graag uitnodigen voor een bijzondere lezing over Antarctica die gehouden zal worden in MFC de WIER te Ureterp op vrijdag 19 januari 2018. Aanvang 14.00 uur en toegang €4.00. De heer en mevr. Jannenga komen ons over hun reis vertellen. Via de meest Zuidelijke stad ter wereld Ushuaia in Argentinië varen we via de Falkland Eilanden en South Georgia naar Antarctica. Behalve Walvissen-

30

Pinguïns- Zee olifanten en Albatrossen laten ze ons genieten van prachtige ijsbergen en overweldigende landschappen. Deze boeiende lezing heeft vooral een heel spannend einde maar daarvoor moet u echt zelf naar onze bijeenkomst komen op 19 januari 2018. Iedereen is van harte welkom. (u hoeft geen ANBO lid te zijn ) Heel graag tot dan! Een vriendelijke groet van Bertie ten Haaf en natuurlijk wens ik u alle Goeds, maar vooral Gezondheid in het Nieuwe Jaar.


Verslag sociëteit 55+ Bakkeveen 20 december 2017 Dit was onze kerstmiddag. Iskje opende de middag en heette ons allen hartelijk welkom op deze middag in kerstsfeer. Engel en Andries hadden de zaal sfeervol versierd.

Om ± 18.00 uur begonnen we aan de koffietafel, die rijk gevuld was met allerlei soorten brood, kaas, vleeswaren, jam en een kroket voor iedereen.

We begonnen de middag met koffie/ thee en een koek, waarna Teake het verhaal “Kareltje” voorlas. We hadden allemaal een klein cadeautje (met een klein gedichtje) meegenomen dat anoniem in twee tassen werd gelegd.

Iedereen ging na afloop tevreden naar huis met zijn of haar cadeautje en met een door Riek gemaakt alleraardigst huisje dat verlicht werd door een “waxinelichtje op een batterij”.

Na het verhaal van Teake nam elk om de beurt een cadeautje uit de tas, pakte het uit en las het gedichtje voor. Ondertussen werd er nog een tweede kopje koffie/thee ingeschonken met een kerstsnoepje. De “Dúnsjongers” waren inmiddels binnen gekomen en zongen enkele kerstliederen. Het cadeautjes uitpakken werd daarom even gestaakt om naar het koor te luisteren en ging na het optreden van het koor onder het genot van fris of een borrel weer verder.

Iskje sloot deze bijzonder sfeervolle en gezellige bijeenkomst met iedereen prettige kerstdagen en een gelukkig 2018 toe te wensen. Onze volgende bijeenkomst is op Woensdag 10 januari 2018. Aanvang 14.00u. Dit is onze Nieuwjaarsborrel. Op deze middag zullen voor ons optreden: The Flying Stars met muziek en zang. Bent u nog nooit op de sociëteit 55+ geweest en lijkt het u leuk, kom eens een keer kijken en proef de sfeer eens. U bent van harte welkom. Vr.gr. Heika

31


Speel-o-theek “De Speelbak”. De GRATIS speel-o-theek is bedoeld voor alle kinderen vanaf 0 jaar tot ongeveer 12 jaar, maar ook voor oudere kinderen en volwassenen om spellen te lenen en ook voor opa’s, oma’s en oppasouders om elke keer weer ander speelgoed in huis te hebben. Kinderen mogen maximaal 4 weken één stuk speelgoed + één spel of puzzel lenen. Het stuk speelgoed kan eventueel ook een spel of puzzel zijn. In dat geval leent u dus 2 puzzels of 2 spellen of 1 puzzel + 1 spel.

Huisvesting De uitleen van het speelgoed vindt plaats vanuit MFC Dúndelle te Bakkeveen. Adres: Mjûmsterwei 16b, 9243 SJ Bakkeveen. Ingang Dúnhoeke,

OPEN : 7 februari ‘s middags van 15.15 uur tot 17.00 uur Inl. Ingrid Arends. Tel: 06 16 34 82 10

Nieuw speelgoed

32


Mjumsterwei 8, 9243 SJ Bakkeveen 0516 541777

Sinterklaas op bezoek Sinterklaas is op 5 december weer bij ons op bezoek geweest. Dit jaar kwam de Sint met een helicopter. Op het plein was een landingsplaats gemaakt door de kinderen van groep 1, 2 en 3. Helaas was er niet voldoende ruimte om hier te landen en moest de Sint in een weiland zijn helicopter op de grond zetten. Een behulpzame boer heeft de Sint op een kar naar onze school gebracht

Presentatie talentencircuit De afgelopen periode hebben groep 3 t/m 8 gewerkt aan de ontwikkeling van verschillende talenten. Op vrijdag 15 december zijn deze talenten gepresenteerd aan elkaar en belangstellende ouders. Zie de foto’s voor een impressie van deze presentatie.

De Oanrin, de school die er toe doet!

33


34


Natoer Nijs Een druilerige en mistige dag, zoals er meer waren voor de kerstdagen. Aantrekkelijk lijkt het niet om een tijd buiten te vertoeven. Voor een onderhoudsbeurt met de auto naar Waskemeer. Er staat een auto klaar om terug te rijden, maar ik besluit om te gaan lopen. Via de Bult, Biskop en Nijefeansterwei. Ik vind die route altijd wel leuk. Onderweg natuurlijk letten op vogels en ander natuurgebeuren. In Waskemeer bij elzen is het al raak. Ik hoor Barmsijzen, zie veel wit en weet zeker dat dit Grote Barmsijzen zijn. In het vorige nummer heb ik al aangegeven dat we dit najaar met een forse invasie hebben te maken. Ze eten op elzenproppen, samen met Sijsjes en Putters. Prachtige vogeltjes die eten van zaden van berk en els en ook wel van distels enz. Ze zijn familie van de Vink en zijn zaadeters. Bij deze familie hoort verder ook de Kneu (Robyntsje) en het Fratertje.

Waarnemi ngen: Vogels Houtsnip: Meldingen blijven binnenkomen, al is het af en toe. Vanuit Duurswouderheide, Duinen en Slotplaats/Oude Bosch wordt het vaakst gemeld. Een telling van de Klapekster leverde drie vogels op in onze omgeving. (Wijnjeterper Schar, Bakkeveenster Duinen en Duurswouderheide). Stuk voor stuk plekken waar ze vaker zijn gezien. Op de Duurswouderheide werd door Martin Mansom een paartje Grote Zaagbek gemeld op de grote dobbe langs de Leidijk. Meldingen van deze soort worden steeds schaarser. Vrijwel zeker is dat het effect van opwarming van de aarde, waardoor diverse noordelijk broedvogels ervoor kiezen om in hun broedgeboeden te blijven. Dit geldt ook voor soorten als Brilduiker, Nonnetje, Bonte Kraai, Ruigpootbuizerd, Taigarietgans en Kleine Zwaan.

De Kneu is broedvogel en trekt in de winter zuidelijker (althans de meeste). De Frater kom je meer langs kust op kwelders tegen, waar ze eten van zaden, zoals Zeeaster en Distels. In het vorige nummer meldde ik dat de barmsijzen uit drie soorten bestaan. De Kleine Barmsijs (hier broedvogel in zeer klein aantal, vooral op de waddeneilanden), de Grote Barmsijs (zie hierboven) en de zeldzame Witstuitbarmsijs, die ik hier dit najaar nog niet heb aangetroffen, ondanks dat ze wel worden gemeld. Ze zitten soms in de groepen grote barmsijzen, maar zijn lastig te herkennen. Verder lopend hoor ik een IJsvogel bij het Djippe Gat (de Bult) en deze schiet even later over de plas. Een drietal prachtige Goudvinken zit in struiken langs de Nijefeansterwei. Het lijkt wel of dat zo hoort. Juist nu zie je prachtig gekleurde vogels, ondanks het grijze en grauwe weer. De tocht levert verder nog een groep Kramsvogels en Koperwieken op. Deze zoeken voedsel op de weilanden en zijn familie van de lijster. Opvallend is dat er veel Merels in groepen foerageren. Mogelijk zijn het overwinteraars uit Noord en Oost Europa, die dit gedrag meer gewend zijn dan onze eigen Merels, die vaak veel meer solitair optreden. Bekend is dat een besmettelijke ziekte veel tol heeft gevraagd van Merels uit Duitsland en in ons land. Misschien nemen Noordelijke Merels hun plaats hier in.

Paddenstoelen De periode van de “gewone” paddenstoelen is nu wel voorbij, hoewel nog enkele soorten juist nu verschijnen. Schorszwammen zijn nu meer te zien op dode takken en stammen, zoals op eik, vooral Gele Korstzwam, Waaierkorstzwam. Op berk vooral Berkenzwam. Verder op dood hout de Gele Trilzwam (gelatineus voorkomen), de Eikentrilzwam (zwart), de Zwarte Trilzwam enz. Tip De waarnemingen kunnen online worden bekeken op de website: www.natuur-bakkeveen.nl. Kies optie “links” en dan: waarnemingen in Bakkeveen. Verder kunt u een kijkje nemen op www.natuurverenigingen-opsterland.nl (hier o.a. info over uitgebrachte artikelen van onze vereniging. Meldingen graag weer bij Koert Scholten: liefst online op: kokoscho@xs4all.nl. Telefonisch kan ook op 542017. Koert Scholten

35


Natuurwaarde van oude (eiken)bomen. In december heb ik het een en ander verteld over laanbomen en toegezegd wat meer te vertellen over de natuurwaarden van oude (eiken)bomen. Bomenlanen Allereerst nog een aanvullende opmerking over lanen of beter gezegd: het gebrek daar aan in Bakkeveen. Helaas zijn er weinig bomenlanen in de omstreken van Bakkeveen. Jammer, want lanen vormen ruimtelijk en landschappelijk gezien een welkome afwisseling in bosgebieden. Elke keer wanneer ik het Rijsterbos in Gaasterland bezoek, geniet ik van de laan tussen Rijs en het Mirnserklif. Ook kom je lopend over deze laan nog een onvervalst sterrenbos tegen. Een sterrenbos heeft als kenmerk dat er meerdere paden vanuit één punt naar de rand leiden. Veel sterrenbossen lagen als overgang dikwijls tussen de meer gecultiveerde (formele, barokke) tuinen en de bossen daar om heen. Veel oude lanen zijn in de Gouden eeuw in barokke stijl aangelegd door de gegoede burgerij, zo ook het Rijsterbos. Met een beetje geluk zijn de lanen in een later stadium niet gesneuveld bij de omvorming naar de Engelse landschapsstijl. Bakkeveen zat in de periode van de Gouden Eeuw nog volop in de veenontgraving en heeft toen, en ook later niet, een rijke weldoener gekend zoals in Rijs/Gaasterland wel het geval was. De laan en het sterrenbos in combinatie met de vele hoogteverschillen maakt een wandeling door het Rijsterbos bijzonder. Natuurwaarde oude eikenbomen Waarom hebben oude eikenbomen zo’n hoge natuurwaarde? Het aantal levensvormen dat in zijn algemeenheid op eiken voorkomt is aanzienlijk. Oude eiken bieden door hun (zure) diepgegroefde bast plaats

36

aan veel epifyten, waaronder de nodige korstmossoorten. Epifyten zijn levende organismen welke op andere planten voorkomen zonder daar voedingsstoffen aan te onttrekken. Korstmossen vormen het bewijs dat de lucht in die omgeving nog redelijk schoon is. Korstmossen zijn namelijk erg gevoelig voor zure regen. Opvallende epifyten zijn Pletmos, Boerenkool mos en een aantal schorsmossen (zie Nederlandse ecologische flora, deel 1) Eiken zijn al behoorlijk op leeftijd voordat ze over een gegroefde schors beschikken. De oude gegroefde bast biedt uiteraard ook een schuilplaats voor diverse insectensoorten.

Door de jaren heen zullen de beschadigingen die de bomen door storm- en of ijzelschade hebben opgedaan, verschillende holten in de bomen veroorzaakt hebben waarin diverse soorten uit de flora en faunawereld een plek kunnen vinden. Vogels, zoogdieren (boommarters) en vleermuizen kunnen in boomholtes een plek vinden. Vleermuizen (solitair levende mannetjes) vinden ook al snel een schuilplaats achter een stuk


losgelaten schors. Het is soms verbazingwekkend hoeveel vleermuizen een boomholte kan herbergen. Ten opzichte van jonge bomen bieden oude bomen door hun afwijkende biotoop met holten en afwijkende takstructuur onderdak aan specifiekere (holbewonende) vogelsoorten. Eiken op leeftijd: krasse knarren Vanwege de duurzaamheid van eikenhout is de stabiliteit van een eik door beschadigingen niet snel in gevaar. Om dat te kunnen controleren zijn door dendrologen (boomdeskundigen) meerdere technieken ontwikkeld om dat te kunnen meten. Trekproeven of elektronische metingen (Picus) bijvoorbeeld, waarmee aangetoond kan worden dat er nog voldoende gezond hout in de stam aanwezig is. Daarmee is de boom nog voldoende stabiel om het nog jaren uit te kunnen houden. Door middel van dergelijke metingen kan voorkomen worden dat bomen nodeloos gekapt worden. Zo kunnen de bomen hun waardevolle functie voor de natuur langer vervullen. Een schimmel (paddenstoel) op een eik/boom wil, zonder de aard van die schimmel te kennen, vaak nog niets zeggen over de levensduur van een oude boom. Er zijn slechts enkele agressieve schimmelsoorten die het nog actieve deel van de boom aantasten. Vaak komt een schimmel pas tevoorschijn als teken dat een deel van de boom al op een andere wijze is aangetast. Dan is de schimmel gestart met zijn opruimende werkzaamheden. Boom en bodem Indirect hebben oude bomen doordat ze langer op één plaats hebben gestaan ook voor een stabiele bodem gezorgd. Het bodemleven heeft zich door gelijkblijvende omstandigheden ongestoord kunnen

37

ontwikkelen. Bodem en boom vormen samen een biotoop.

Niet alleen de boom heeft de bodem nodig, diverse levensvormen hebben in hun voortbestaan beide nodig. Dat geldt weliswaar ook voor de iets jongere bomen, maar oudere bomen hebben gedurende hun voortbestaan een grotere kans op de aanwezigheid van dergelijke levensvormen. Een goed voorbeeld zijn de gallen op de bladeren van de eiken die veroorzaakt worden door één of meerdere van de 40 (!) galveroorzakende soorten insecten. Veel van die levenscycli kennen we nog niet eens. De wel bekende cycli blijken zeer bijzonder te zijn. Oude bomen hebben naast hun natuurwaarde een onmiskenbare cultuurhistorische waarde. In mijn in december gepubliceerde artikel (Bomen over (laan)bomen) is de tijdsaanduiding voor de historische wandelingen weggevallen. Dit moet “ begin 20e eeuw`” zijn; de beginperiode van de ANWB. Natuerferiening Bakkefean e.o. Douwe Klijnstra


Oproepen De donkere dagen aan het einde van het jaar geven tijd en ruimte om het afgelopen jaar nog eens de revue te laten passeren. Ook op het gebied van natuur, landschap en cultuurhistorie is in 2017 weer het nodige gebeurd. Of net hoe je het bekijkt: juist het nodige niet is gebeurd. Daarom een korte terugblik gepaard gaande met enkele oproepen. Landschapspijn De door journaliste Jantien de Boer (Leeuwarder Courant) bedachte term “Landschapspijn” blijft flink aanslaan. Op weg naar het jaar van “Leeuwarden Culturele Hoofdstad” zijn er festiviteiten zoals bijvoorbeeld “Kening fan e greide” over dit onderwerp op poten gezet. Het gros van de betrokkenen is er over eens dat het landschap er saaier op wordt. Behoud van cultuurhistorische landschapselementen zoals houtsingels, houtwallen, dobben, pingoruïnes etc. is van groot belang om nog een enigszins gevarieerd landschap te behouden. Bij de vaststelling van het bestemmingsplan Buitengebied heeft de toenmalige wethouder van Dijk beloofd houtopstanden voor behoud vast te leggen. Helaas blijkt die toezegging niets waard te zijn geweest en zie je de kwaliteit van de landschapselementen teruglopen. Bij deze een oproep aan bezitters van landschapselementen en de gemeente: neem uw maatschappelijke verantwoordelijkheid omwille van de maatschappelijke wens ter behoud van ons landschap! Natuur. Het Duitse onderzoek dat in 2017 aangetoond heeft dat gedurende de afgelopen 30 jaar de insectenstand met 75% teruggelopen is kan de natuurliefhebber niet zijn ontgaan. Het moest ook een keer vastgesteld worden nadat het zoveel autobezitters al was opgevallen dat de auto’s gevrijwaard bleven van aangereden insecten. De vlinderstichting heeft ons al langer op de moeilijkere leefomstandigheden van vlinders gewezen. Ook van de bijen weten wij dat ze het steeds moeilijker hebben.

38

In de lijn van het gezegde: “Verbeter de wereld en begin bij jezelf” een oproep aan tuinbezitters om minder bestrating te gebruiken en meer beplanting aan te brengen. Beplanting die voornamelijk bestaant uit drachtplanten voor bijen. Ik kan hier de nodige soorten planten oplepelen maar liever verwijs ik u naar het www. Daar is veel over drachtplanten te vinden. Cultuurhistorie Sinds de aanvang van het landinrichtingsproject Koningsdiep is er al heel wat water door het Koningsdiep gestroomd maar nog steeds niet op de door de Landinrichtingscommissie gewenste wijze.

Vanaf deze plaats dan ook een oproep aan betrokken grondeigenaren om uit hun eigen schaduw te stappen en recht te doen aan de op historische leest geschoeide invulling van het natuurnetwerk. Het helpt om zowel de natuur, cultuurhistorie en landschapspijn te verzachten. Het is nog steeds niet te laat om de maatschappelijke dwaling van destijds terug te draaien. De natuur kan veel herstellen maar in dit geval niet eerder dan er door ons een begin mee is gemaakt. Kringlopen. Onlangs las ik een artikel van een tuinarchitect die van mening was dat de mensen een steeds grotere drang hebben om de natuur onder controle te


krijgen en te houden. Zelfs bomen worden vanwege een vermeende overlast aan bladeren liever niet meer aangeplant! Of zelfs omgehakt! Steeds minder realiseert men zich dat voor een gezonde tuin kringlopen nagestreefd dienen te worden. Elke tuinder weet dat een gezonde beplanting start met een vruchtbare bodem. Gelukkig dringt ook in de landbouwsector het besef door dat het gebruik van kunstmest op den duur tot minder opbrengst leidt. Een oproep aan iedere grondbezitter het kringloopprincipe toe te passen zonder kunstmest, en vooral geen bestrijdingsmiddelen te gebruiken (ook niet dat restje wat nog in de kast stond!). Duurzaam? In de wedloop naar 0 op de (gas)meter wordt eerst gekeken of huizen voldoende geïsoleerd zijn. Logisch om daar mee te beginnen als je mee gaat doen. Vergeet echter onze spouwmuurbewoners niet. Vogelschroten belemmeren verscheidene vogels om onder dakpannen te nestelen. Een oproep aan huiseigenaren om voorafgaand aan isoleren alvast alternatieve nestgelegenheden aan te brengen. Er zijn inmiddels afdoende nestkasten, neststenen om in te metselen, en speciaal vormgegeven dakpannen voor gierzwaluwen.

Participatie De overheden prediken burgerparticipatie maar doen in de praktijk nog erg weinig. In maart 2018 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Dan moet uit de partijprogramma’s blijken welke partijen zich ten aanzien van de natuur, cultuurhistorie en landschap met de burgers daadkrachtig op willen stellen. De Natuerferiening Bakkefean e.o. heeft zich zonder enige overheidssteun wel ingespannen om ons leefmilieu te verbeteren en/of onder de aandacht te brengen. Als vereniging hebben wij de politieke partijen gevraagd naar hun inzet voor de komende jaren. Wij houden u op de hoogte. Een laatste oproep. Uiteraard zijn er nog veel meer problemen op te noemen zoals een als gevolg van diepontwatering dalende veenweidegrond waarbij de nodige CO2 vrijkomt . Maar net als 2017 inmiddels ook geëindigd is, komt ook aan dit schrijven een einde. Wilt u ons meehelpen de leefomgeving te verbeteren? Dan roep ik u op om lid van onze vereniging te worden. En wilt u de handen uit de mouwen steken om daadwerkelijk wat te doen neem dan contact op met ons bestuur . Zie voor contactadressen onze site: www.NatuurBakkeveen.nl Natuerferiening Bakkefean e.o. Douwe Klijnstra

39


Tuinadvies Winter Zo aan het eind van het jaar zit ik vol goede voornemens voor het nieuwe jaar en ik denk dat ik niet de enige ben. Tja, daar zit je dan met je goede voornemens. Meer sporten, minder eten, eindelijk de schuur opruimen. Heel mooi natuurlijk, maar voeg er vooral eentje aan toe: die van de steenbreek. Haal dit voorjaar eens wat bestrating weg uit je tuin vervang dat door GROEN in welke vorm dan ook! Vervang de schuttingen door hagen of laat op zijn minst de houten schotten met planten begroeien. Maak de tuin natuurlijk en aantrekkelijk voor insecten, vogels en wellicht zelfs amfibieĂŤn. Prettig voor de beesten, maar vooral ook voor jezelf. Zo kunnen we in de winter ook zo genieten van dode planten, ze kunnen sieraden worden in je tuin. Luie of vooruitziende tuiniers worden 's winters beloond! Een uitgebloeide berenklauw, kaardenbol, judaspenning, een pol hoge grassen of een groep dropplanten. Bij ons in de tuin heb ik menig dropplant staan waar van de week nog wel 10 putters op af kwamen om te genieten van de zaden.

40

De uitgebloeide planten voorzien de vogels van broodnodige zaden en bieden grut als spinnen en insecten en hun eitjes een plek om de winter door te komen, laten staan dus! Als de vorst over de uitgebloeide planten een laag kristallen drapeert, worden de bloeistengels prachtige kunstwerkjes‌

Een kleurrijk en inspirerend 2018 toegewenst!

Ann foto: peter v. wieringen, roots.


Kampioenen PV Vitesse88 in het zonnetje Gezellige jaarlijkse feestavond De winter is voor duivenliefhebbers een rustig seizoen en bij uitstek geschikt om de kampioenen in het zonnetje te zetten. Afgelopen november jongstleden hield PV Vitesse88 haar jaarlijkse kampioenenhuldiging en prijsuitreiking. Een erg gezellige avond die de laatste jaren plaatsvindt bij Eelze Fokkema.

De kampioenen met bloemen van links naar rechts: Gerrit Dijkstra, Sako van Veen, Jan Kuipers, Jannes Kootstra, John Hilbers, Andries van der Veer.

De grote kampioen van de avond was Jan Kuipers. Hij werd on- en aangewezen clubkampioen, tevens hokkampioen tot 750km (dagfond). Ook werd Jan kampioen met de jonge duiven. Daarnaast had hij ook de kampioensduif op het spelonderdeel midfond ĂŠn fond en de beste duif van de vereniging gerekend over alle oude duivenvluchten. Voor waar een prestatie van formaat.

Voorbehoedend kuren of het geven van een heel scala aan bijproducten is aan Jan z'n duiven niet besteed. Bijvoorbeeld knoflook, ui of brandnetels en een goed zakvoer is waar Jan z'n duiven het mee moeten doen. Zelfs spit Jan nog oude duivenboeken door om te zien of er nog huis, tuin of keukenmiddeltjes zijn die z'n systeem kunnen verbeteren.

Nestor Jan mag de nestor van de club genoemd worden. Hij heeft al meer dan 60 jaar postduiven. In de begin jaren begin vloog hij zeer verdienstelijk in het Oosten van het land. Later werden deze prestaties Jan keurt een van z'n voortgezet in kampioensduiven. Buitenpost en de laatste 3 decennia in Bakkeveen. Hij houdt er van om de kracht uit de natuur te halen.

Ons nieuw lid Gerrit Dijkstra wist ook een hoofdprijs in de wacht te slepen door het 1e hokkampioenschap midfond te winnen. Sako van Veen wist het kampioenschap natour te winnen (vluchten met jonge en oude duiven) en hij heeft ook de beste jonge duif onder de pannen. Jannes Kootstra heeft o.a. de beste duif voor het spelonderdeel natoer.

41

John Hilbers beleefde ook een sterk seizoen. Hij werd o.a. hokkampioen op de vitesse (tot 300km) en had ook de beste duif op deze discipline. Maar ook de beste duif op het spelonderdeel midfond (tot 500km).

Bent u ook geĂŻnteresseerd in het vliegen met postduiven neem dan gerust contact op met een van de bestuursleden of ga eens kijken bij een van de Bakkefeanster duivenmelkers.


Kerkdiensten It Keningsfjild Datum

Lokatie

Aanvang Voorganger

Zondag 14 jan. De Mande B’veen

09.30 uur ds. H. Klein Ikkink, Drachten

Zondag 14 jan. De Mande B’veen

09.30 uur ds. Ton de Haan

Zondag 21 jan. De Mande B’veen

09.30 uur Mevr. Toos Hoogesteger

Bijzonderheden

Kerk/school dienst

Zondag 21 jan. Kerk Siegerswoude 09.30 uur ds. J.H. Verwaal Zondag 28 jan. De Mande B’veen

09.30 uur ds. Jurjens-Drachten

Zondag 28 jan. St. Piter Ureterp

09.30 uur ds. E.v.d. Weijde FR.Palen

Zondag 4 feb.

09.30 uur ds. J.H. Verwaal

St. Piter Ureterp

Zondag 11 feb. De Mande B’veen

Gezamenlijke dienst

09.30 uur Mevr. Toos Hoogesteger

Zondag 11 feb. Kerk Siegerswoude 09.30 uur ds. J. Goorhuis Smalle Ee De Hervormde gemeente Opsterland Noord te Bakkeveen, Frieschepalen, Siegerswoude en Ureterp en de Gereformeerde Kerk De Mande te Bakkeveen e.o. vormen sinds 1 januari 2017 een nieuwe gemeente onder de naam It Keningsfjild. (Bakkeveen – Frieschepalen – Siegerswoude – Ureterp).

www.itkeningsfjild.nl

42


Mindfulness

&

Mindfulness

Yoga!

Geen tijd meer voor jezelf, steeds meer werkdruk, je ‘to do’-lijst iedere dag weer té lang? Ervaar je stress? Ben je stijf of moe of heb je last van (chronische) pijn? Of verlang je simpelweg naar momenten van rust en ruimte, naar tijd en zorg voor jezelf? Misschien is Mindfulness beoefening dan iets voor jou!

ondersteuning om de technieken ook daadwerkelijk te gaan oefenen én toe te passen in je dagelijkse leven. Zo kun je de impact van stress op jouw leven drastisch verlagen en de kwaliteit van je aandacht en je leven verhogen.  Op donderdagochtend 11 januari start er weer een 8-weekse MBSR training, De training begint om 09.30 uur en eindigt om 12.00 uur.

Mindfulness Yoga… Mindfulness Yoga is de meest verstilde vorm van Yoga waarin we met aandacht subtiele lichaamsbewegingen en yogahoudingen uitvoeren. Zo verkennen we de mogelijkheden én de grenzen van ons lichaam en leren we luisteren naar de signalen die ons lichaam geeft. Bewegen met aandacht, werken met je ademhaling, vertragen en verstillen hebben een weldadige uitwerking op lichaam en geest.  Voor de dinsdagavondgroep, die 9 januari herstart, is er een wachtlijst. Bij voldoende aanmeldingen start een tweede groep!  In de woensdagochtendgroep, die 10 januari herstart, is er nog ruimte om in te stromen. Deze les begint om 09.00 uur en eindigt om 10.15 uur.

De stiltedag… Een hele dag in stilte zijn en onder begeleiding mindfulness technieken, mindfulness yoga en meditatie beoefenen. Halverwege de dag een volledig verzorgde (h)eerlijke lunch gevolgd door een wandeling door het bos. Door velen ervaren als een cadeau aan jezelf!  Op zaterdag 27 januari en zondag 18 februari zijn de stiltedagen gepland. Deze dagen beginnen om 09.30 en eindigen om 16.30 uur.

De Mindfulness (M.B.S.R) training… Een goede, maar niet volledige vertaling van ‘mindfulness based stress reduction’ is ‘stress reductie door aandachttraining’. Deze training bestaat uit 8 bijeenkomsten van telkens 2½ uur en één oefendag van 7 uur. Na elke bijeenkomst worden oefeningen meegegeven, zodat je thuis verder aan de slag kunt om je de aangereikte technieken eigen te maken. Dit 8weekse programma geeft je handreikingen en

43

De locatie… De lessen, de training en de stiltedagen vinden plaats in een mooie en fijne ruimte mét vloerverwarming, gelegen op een prachtige locatie aan de Finne 5 (Wijnjewoude) en aan de rand van het bos, namelijk op het erf van de familie Droogh. Informatie Ben je geïnteresseerd na lezing van het bovenstaande? En wil je zelf een actieve bijdrage leveren aan je gezondheid en welzijn? Neem dan voor meer informatie en/of aanmelding contact op met Joyce de Rozario. Email: joyderoza@gmail.com


2018: raadsverkiezingen, referendum en de Gouden Turf Ik wens u een gelukkig, gezond en gezegend nieuwjaar! In maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Mijn partij, OpsterLanders, krijgt een naamswijziging: GroenLinks-OpsterLanders. De raad van Opsterland heeft 21 zetels. Nu zitten er 9 partijen in de gemeenteraad. De uitslag zal ons leren welke partijen overblijven en wie de winnaar of verliezer is geworden. In 2014 ontbrak bij ons slechts 1 stem voor een 2e zetel. Elke stem telt dus!

         

Tegelijkertijd op deze verkiezingsdag is het referendum over de Sleepwet. De initiatiefnemers vinden dat de Nederlandse inlichtingen- en geheimediensten te veel macht krijgen. Iedereen inclusief niet verdachte personen mogen worden afgeluisterd en in een geheime dna databank worden toegevoegd. Deze verzamelde data wordt doorgesluisd aan buitenlandse inlichtingendiensten. Dat is kort samengevat zoals ik het heb begrepen.

In november heb ik moties ingediend namens mijn fractie om onze gemeente toekomstbestendiger te maken, omdat economische groei niet mag leiden tot zelfgenoegzaamheid: 1. gratis WiFi verbinding in alle dorpen, gefinancierd vanuit een speciale Europese subsidie 2. herplanten van bomen a.g.v. de essenziekte, zoals in andere Friese gemeenten al gebeurt 3. aardgasvrij wonen. In Gorredijk wordt dit toegepast door woningbouwcorporatie Elkien. 4. Circulaire economie (recycling van afval) en meer elektrische laadpalen in Opsterland Helaas werden twee voorstellen verworpen door de gemeenteraad: 5. Schrappen van de nieuwe coffee corner in het gemeentehuis. Bedrag: 75.000 euro 6. Meer steun van de politiek voor het sympathieke burgerinitiatief ‘Ureterp Rookvrij’

Twee keer stemmen in maart. Om alvast warm te draaien kunt u tot en met 15 januari een stem uitbrengen op uw meest favoriete vrijwilligersorganisatie uit Opsterland. Voor jawel: de Gouden Turf. Dit keer met twee fanatieke deelnemers uit Bakkeveen. Ga naar: www.opsterlanders.nl Het is de 9e keer dat deze verkiezing wordt georganiseerd door OpsterLanders. De publiciteit is de laatste jaren in handen van weekblad Sa! Voorheen was dat De Woudklank. De deelnemers (in alfabetische volgorde) zijn:  Actiegroep ‘Dizze Skâns Moat Bliuwe, Gorredijk  Aldjiersploech Beetstersweach

44

Bouwploeg dorpshuis, Jonkerslân Brassband De Spijkerpakkenband Opsterland Buuf en Buuf, Gorredijk Korfbalvereniging Oerterp Natuerferiening Bakkefean e.o. Plaatselijk Belang Terwispel Speeltuinvereniging Badweg, Gorredijk Sportvereniging Langezwaag Toneelvereniging Nij Bigjin, Bakkeveen Ureterp Rookvrij

Ik hoop dat mijn eerste vier wensen in 2018 worden uitgevoerd door de politieke bestuurders  Johan Sieswerda Raadslid fractie OpsterLanders


21 maart gemeenteraadsverkiezingen u stemt toch ook! Om te beginnen wens ik u allen een goed en gezond 2018 toe. Het wordt wat mij betreft een jaar waarbij iedereen er toe doet en ook iedereen, van welke achtergrond dan ook, de kans krijgt om mee te doen. De gemeenteraadsverkiezingen staan weer voor de deur en we mogen weer kiezen! Veel mensen stellen zich de vraag of stemmen wel zin heeft, maakt dat nu echt een verschil? Mijn ervaring is het dat het er wel degelijk toe doet. Er zijn nog veel zaken die beter kunnen in onze gemeente en via de gemeenteraad kunnen we dat in beweging brengen. Zo staan er nog veel mensen aan de zijlijn in onze gemeente, zij hebben geen werk en door langdurige werkeloosheid of een beperking heeft men weinig kans om de echte aansluiting te maken. De gemeente kan meer voor deze groep inwoners doen. Zeker nu er steeds meer banen beschikbaar zijn. We moeten dan wel meer uitgaan van de mogelijkheden en talenten van mensen, beter in

gesprek gaan en samen zoeken naar creatieve oplossingen. Deze groep inwoners voelt nog te weinig dat ze gehoord worden en er toe doen. Dit is slecht één voorbeeld van waarin we vanuit de raad een verschil kunnen maken. Ik wil daarom dit gedicht met u delen, geschreven door Fokje Hoogeveen die jaren in Bakkeveen heeft gewoond en vorig jaar naar Beetsterzwaag is verhuisd. Zij verwoordt het heel pakkend in haar gedicht. Politiek is geen doel maar een middel om zaken voor de burgers goed te regelen, wil je dat goed doen moet de politiek ook luisteren naar wat de bewoners in de dorpen te vertellen hebben. Dat is de kunst. Ik hoop dat dit gedicht u inspireert om 21 maart weer een vakje rood te kleuren in het stemhokje, want uiteindelijk zijn wij het zelf, die het werkelijke verschil maken.

BRYK Wa sitte gear en prate lang? Wa debateare oeren? Wa steane ek sa út en troch Foar heule hite fjûren? Wa dogg’ it lang net elk nei ’t sin? Wa sjogge burgers fierste min? Wa stride fûl foar it gelyk? Dat bin de panters fan de polityk! Wa woll’ in wichtich netwurk ha? Wa bliuw’ op feestjes plakken? Wa sette as it even kin De tsjinpartij te kakken? Wa moatt’ it goede foarbyld jaan? Wa kinn’ gjin stomme dingen dwaan? Wa tinke tûk om de taktyk? Dat bin de panters fan de polityk! Wa winsket hjir in sûn miljeu? Wa wol ek goede banen? Wa sjocht yn’t heule gasgebiet It leafste tichte kranen? Wa freget oandacht foar kultuer? Wa easket jild foar de natuer? Wa wol eins alles tagelyk? Dat is …………… IT PUBLYK! Fokje Hoogeveen Deze column is van Fokje Hoogeveen, Ine Jansen en Joke Brouwer-Wiarda. Wij gaan 21 maart voor “Duurzaam Werkt” van PvdA Opsterland. Reacties mogen naar jokebrouwerpvda@gmail.com

45


46


HISTORISCHE RUBRIEK Januari 2018, nr. 1 INFORMATIE VAN HISTORISCHE VERENIGING BAKKEVEEN

Herstel Spoelstra’s Draai Na de in het vorige nummer van de Slûswachter genoemde fondsen (Van Teijensfundatie, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Vlooienmarktcommissie en Fonds Coöperatief Dividend RABO-bank) hebben ook de gemeente Opsterland en Stichting Allardsoog een bijdrage aan het herstel van Spoelstra’s Draai toegezegd. Er zijn definitieve toezeggingen voor een bedrag van € 19.500. De problemen rond de behandeling van de aanvraag bij het Mienskipfunds van de provincie zijn opgelost. Zij zullen in januari een nieuwe aanvraag wel in behandeling nemen. In het vertrouwen dat we de financiering verder rond zullen krijgen komt de werkgroep in januari bij elkaar om het plan voor de uitvoering verder uit te werken. Over de geschiedenis van Spoelstra’s Draai wordt steeds meer duidelijk. De brug is in 1930 gebouwd in opdracht van de gemeente Opsterland. We beschikken nu over een kopie van de originele bouwtekening. De tekening is afkomstig van scheepswerf De Pijp van de Gebroeders Roorda te Drachten. Dat de tekening van Spoelstra’s Draai in het scheepvaartmuseum in Sneek was, had Siebren Roelsma ontdekt! Bauke Roorda (1878-1958) was de zoon van Berend Tjeerds Roorda (1848-1928) die eerst scheepstimmerknecht was bij Pieter Haykes van der Werf aan de Langewijk te Drachten. In 1896 begon hij een eigen werf aan de Boven Drachten

en verhuisde in 1902 naar het Molenend te Drachten bij de brug De Piip. Bauke Roorda had drie broers van wie er twee met hem de werf van hun vader overnamen. Bauke Roorda werd erkend als baas, hij tekende de schepen. Broer Tjeerd Roorda deed het smidswerk en broer Wouter Roorda het timmerwerk. Rond 1925 nam de vraag naar nieuwe schepen af en ging de werf over tot het aannemen van constructiewerk, met name van waterbouwkundige werken (bruggen, sluizen, etc.). De tekening is ons met volle instemming van erven Roorda en zonder kosten beschikbaar gesteld door het Scheepvaartmuseum in Sneek, en mag gebruikt worden bij de restauratie. Bij de gemeente Opsterland is de verbazing dat ze de oorspronkelijke eigenaar van Spoelstra’s Draai is nog groot. Nu duidelijk is dat de opdracht tot de bouw door de gemeente gegeven is, is ook de functie duidelijker geworden. De brug is ongetwijfeld gebouwd om enkele bewoners van de woningen aan de noordoostkant van Bakkeveen in de Biskop een toegangsweg via de in 1921 aangelegde Kunstweg tot het dorp Bakkeveen te verschaffen. We moeten beseffen dat de Houtwal bestond nog niet bestond in zijn huidige vorm. Waarschijnlijk is het eigendom van Spoelstra’s Draai in het kader van de uitvoering van de ruilverkaveling Koningsdiep, waarover in 1959 besloten werd, in handen gekomen van de het waterschap dat toen gevormd is.

Nog meer herstel van cultuurhistorische waarden: de Slotsingel Op zaterdag 16 december 2017 heb ik een ochtend meegewerkt aan het herstel van de bomensingels langs de Slotsingel met een klein groepje vrijwilligers en twee boswachters van Natuurmonumenten. Het was in verschillende opzichten een boeiend educatief project. Al werkend met de schop en met piketpaaltjes, meetlinten en zichtlijnen leerden we veel over allerlei aspecten die een rol spelen bij het herstel van boomsingels. Wij hebben zestien bomen herplant in het eerste stukje van de Slotsingel op een plek waar ze een goede kans hebben om uit te groeien, omdat er voldoende licht en ruimte is. Het zo maar terugplanten van een jonge boom in een rij is lang niet altijd succesvol, omdat een jonge boom vaak niet wil groeien in de schaduw van een andere grote boom. Is dat ook niet een goede waarschuwing voor opvoeders?

47

We werkten op basis van een precieze analyse van het in kaart gebrachte plantpatroon. De onderlinge afstand tussen de bomen was in alle gevallen vier meter. Al passend en metend ontdekten we hoe nauwkeurig je de plaats, waar nieuwe bomen geplant moesten worden, kunt bepalen. Dat doe je vooral door bij het uitmeten voldoende afstand te nemen. De Slotsingel is in deze vorm kennelijk aangeplant nadat de meter de standaardmaat was geworden en de oude lokaal gebruikte lengtematen als el of voet of de roede had vervangen. De leeftijd van de bomen schat ik niet ouder dan honderd jaar. Dus de aanplant van de Slotsingel in deze vorm heeft plaats gevonden rond 1920 toen de Slotplaats in omgebouwd tot adellijk verblijf. Nog en boeiende les: we werkten met een ploegje van zes vrijwilligers en twee boswachters. Die vrijwilligers waren vier grijzende heren en twee


48


dames. Ik zeg nooit meer dat plantgaten graven, bomen planten, leiding nemen bij het opmeten, mannenwerk is. Ik zal ook nooit meer zeggen dat de twee dames in onze groep, Afke en Miriam, werkten als kerels. Ze deden gewoon in niets voor ons onder. Ze krijgen dus ook geen bijzonder

compliment. Genderneutraler kan ik het niet zeggen. Het bevestigde wel weer mijn ervaring, dat samenwerkingen in projectgroepen met een gemengde, diverse samenstelling diversiteit, veel leuker is dan in homogene, gesloten groepen.

Historische Canon Bakkeveen Ik nam vorige maand deel aan een overleg bij de Stichting Doarpswurk, die uitvoering geeft aan een provinciaal project om alle Friese dorpen en steden te prikkelen om gezamenlijk ĂŠĂŠn website te gaan gebruiken voor het ontwikkelen van lokale historische canons voor de dorpen. Er is al een canon voor de Nederlandse geschiedenis met vijftig vensters en en ook voor Friesland is er al een historische canon. Er zijn in Friesland 422 dorpen. Er wordt verwacht zich dit jaar minstens honderd dorpen zich zullen aansluiten bij dit initiatief. 19 januari 2018 zal er een startbijeenkomst zijn. Aan het project zijn allerlei verschillende doelstellingen verbonden. Belangstelling wekken voor elkaar en elkaar(s) geschiedenis is er een van. Maar het initiatief sluit ook wel aan op het thema van de Kulturele Hoofdstad 2018. Aan allerlei lokale verenigingen en verbanden zal de vraag gesteld worden, of ze op dat initiatief willen inspelen.

49

Mijn benadering zou zijn: Er zijn een aantal kenmerken van Bakkeveen die heel makkelijk in een lokale canon kunnen worden vertaald: Bakkeveen is een grensdorp. Bakkeveen heeft veel verschillende functies vervuld: boerendorp, kloosteruithof, vervenersdorp, forenzendorp, toeristisch centrum. De ontwikkeling van het onderwijs in Bakkeveen is heel bijzonder en goed gedocumenteerd. Bakkeveen was ook de bakermat van het volkshogeschoolwerk in Nederland. In Bakkeveen is de adel zeer present geweest. In Bakkeveen heeft een kleine bakker (Fokke van der Velde) de ontwikkeling van een over een heel groot gebied werkend distributiebedrijf op gang gebracht. En tenslotte is Bakkeveen omringd door mooie en verschillende natuurgebieden. Over al deze onderwerpen, die in een canon een plaats zouden moeten krijgen, is ook wel geschreven. Maar er zijn ook vragen: wie pakt de handschoen op? Hoe verhoudt dit initiatief zich tot andere initiatieven om Bakkeveen naar buiten toe te profileren? Fred Hoogenboom


50


De historie van ‘t Beaken Oudgedienden die veel te vertellen hebben over de opzet van Sociaal Cultureel Opbouwwerk in Bakkeveen en omgeving vanaf zo’n 50 jaar geleden! Henco en Ann Nijholt, Bonne van den Bos, Gerard Smit, Roelie de Groot, Sierd en Rinkje Valk. Vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw heeft het sociaal cultureel jongerenwerk veel voor een deel van de jeugd in en rondom Bakkeveen betekend. Voor een deel konden de geïnterviewden zich niet meer precies voor de geest halen wanneer het is begonnen en onder wiens leiding. Zeker is dat het vanuit de gereformeerde kerk is opgestart onder de noemer evangelisatie en jongerenwerk vanuit wat toen nog de Kerkelijke gemeente Duurswoude heette. Nu stond er in die tijd geen kerk in Bakkeveen. Daarbij richtte de aandacht zich vooral op de buitenkerkelijke jeugd om goodwill onder hun ouders te kweken. “ Van die evangelisatie moet je je overigens niet teveel voorstellen. Het ging er in de praktijk meer om, om alle gereformeerden in Bakkeveen bijeen te brengen”. Er was een kerkje aan Tsjerkewâl 28 dat rond 1925 was gebouwd. Los daarvan is achter dat kerkje een klein clubhuis gebouwd dat in 1960 gereed was gekomen. In het begin woonde de eerste dominee, De Jong, achter het kerkje in een woonwagen, terwijl hij nog bezig was zijn studie af te ronden. Later zijn het oude kerkje en het nieuwe clubhuis met elkaar verbonden. Het “clubhuis”, nu gastenverblijf staat er nog steeds, terwijl het kerkje is afgebroken

Bob Waisfisz heeft eind vorig jaar een interview met Henco Nijland en andere betrokkenen bij het ontstaan ’t Beaken (Sociaal Cultureel Werk) gehad. Een interessant verhaal over de cultuur van een halve eeuw geleden. voorgangers en opvolgers zijn overleden of wonen elders, maar Henco en Ann resideren nog steeds in Bakkeveen. Dus hij wordt nog steeds over die oude goede tijd aangesproken. Het was de tijd van de Parijse revolutie; van Provo en de Kabouters; van de flowerpower beweging en van jazz. In die tijd heeft Henco de opleiding “jeugdwerk” aan de sociale academie te Baarn gevolgd. Dit om de jeugd te verheffen, om de gospel van “make love, no war” te verspreiden en om een bijdrage te leveren aan de maatschappelijke ontwikkeling in Nederland. Hij had wel drie stages gevolgd, maar dat was onder begeleiding geweest zonder eindverantwoordelijkheid. En dan in 1967, nu 50 jaar geleden, stond hij er opeens helemaal alleen voor. Henco was toen duidelijk een jonge man van zijn tijd. Hij had een heuse baard, maar in Bakkeveen keek niemand daarvan op. Sommigen van de geïnterviewden memoreerden, “dat Henco slechts zo’n drie jaar ouder was dan zij, maar ja hij had wel gestudeerd….” Daarbij kwam dat Henco leuk mee kon doen. Dat gold ook voor de andere beroepskrachten en vrijwilligers. Ook zij konden fanatiek aan het immens populaire blokjesvoetbal meedoen.

In het begin was er geen behoefte aan een grotere ruimte. “Als jongeren had je behoefte aan een kleine gezellige ruimte waar je met elkaar kon kletsen”. Iedereen was er welkom ongeacht gezindte. Het begon er mee dat er aan kinderen les werd gegeven in bijvoorbeeld handwerken, handenarbeid en pitrietvlechten. Je kon er TV kijken, wat in die tijd nog iets bijzonders was, en kinderen werd als tijdverdrijf geleerd om op stoelen te drummen om maar wat te noemen. Henco is als jong broekie op 23-jarige leeftijd in 1967 in Bakkeveen geparachuteerd. Henco heeft niet alleen zijn sporen in Bakkeveen verdiend, maar hij heeft er ook veel sporen achtergelaten, al ware het maar dat er een aantal kinderen elkaar in It Beaken hebben leren kennen, die later met elkaar zijn getrouwd. Al hoewel, voor de geïnterviewden gold dat alleen voor de familie Valk. Heel wat mensen wilden graag dat Henco met ondersteuning van zijn echtgenote, Ann, zich zou laten interviewen. Dat is dus nu gebeurd. Zijn

51

Wat was de bedoeling? Henco werd gevraagd om onder toezicht van een stichtingsbestuur, voortkomend uit de gereformeerde kerk, de volgende doelstelling te realiseren: “Vanuit passend kerkelijk jeugdwerk te komen tot sociaal cultureel opbouwwerk voor alle leeftijdsgroepen,


52


en voor een ieder toegankelijk”. Zijn voorganger was Atse van de Wijk, zodat hij niet vanuit het niets het werk behoefde op te bouwen. In die tijd was er zaterdagavond een instuif waar kinderen onder andere konden tafeltennissen, blokjesvoetballen en sjoelbakken. Aan het einde van de avond werd er dan soms uit de bijbel voorgelezen en de afsluiting vond dan plaats onder het zingen van enkele van de stichtelijke liederen. De ontzuiling had nog niet echt toegeslagen, maar Bakkeveen was een “rood” dorp en aan het evangelie werd dus nauwelijks de hand gehouden. Er was toen alleen nog maar een openbare lagere school. Pas na 1970 is er ook een christelijke lagere school in Bakkeveen opgericht. Met de aanstelling van Henco moest het roer evenwel formeel om. De Culturele Raad had zich ervoor beijverd dat, wanneer dit werk voor alle gezindten open stond, het Rijk 80% van alle kosten op zich zou nemen. We mogen aannemen dat de Gereformeerde Kerk hiermee instemde omdat men daar dacht dat dit, wat betreft alle gezindten, formeel niet zo’n vaart zou lopen. Daarbij kwam dat diegene die zij aanstelde van gereformeerde huize moest zijn. In het geval van Henco klopte dat. Alleen hij wenste zich strikt aan de eis te houden dat iedereen welkom zou zijn, gelovig of niet gelovig. Tijdens zijn werk zag hij de kerk steeds minder zitten, vanwege de hypocrisie die hij tijdens zijn werk ontmoette. Niet dat iedereen hem tegenwerkte. Ten eerste had Atse een enthousiaste kring van vrijwilligers rondom zich opgebouwd, o.a. Lies Ten Hoor als stuwende kracht. Lies trouwde met Jan Slot die in 1965 een HBO jaarstage bij “It Beaken” deed. Bijna al deze vrijwilligers bleven de ideeën en het werk van Henco trouw, ook al was het evangelie uit de doelstelling veel minder geworden. Verder bestond het dagelijks stichtingsbestuur uit verlichte geesten die Henco met raad en daad bijstonden. En, misschien onverwacht, was er vanaf het begin een klik tussen Henco en Yde Lenting die op Buurthuis Allardsoog min of meer dezelfde doelen nastreefde en daardoor ook gedeeltelijk hetzelfde werk verrichtten. Nochtans waren er ook tegenkrachten. In het algemeen bestuur zaten ook orthodoxe lieden, die gruwden van de activiteiten die Henco ontplooide. Zeker ook toen de voorzitter van het dagelijks bestuur, dominee Brinkman, wegens overplaatsing terugtrad en er voor hem in de plaats J.W. van de Wal door het algemeen bestuur tot voorzitter van het dagelijks bestuur werd benoemd. Van de Wal, was een stugge boer, die niet veel van al die nieuwlichterij wilde weten. Daarbij kwam dat zij de zondagsrust verstoorden, want op zondag was de koffiebar open, en zaterdagavond na twaalf uur klonken er nog de

53

laatste geluiden van een band. Hij probeerde Henco en zijn team zoveel mogelijk tegen te werken, maar hij delfde meestal het onderspit omdat hij de enige behoudende stem in het dagelijks bestuur was. In het begin wilde deze man de boel overnemen door de andere werkers opdrachten te geven, maar Henco zette hem de deur uit. Zijn nieuwe voorzitter beet hem toen toe dat dit hem zijn baan zou kosten, maar gelukkig voor Henco, bleef Van der Wal in de minderheid. Dat maakte overigens niet dat Van de Wal terugtrad. Hij rekende het tot zijn taak om de Heer te dienen, gesteund door het algemeen bestuur. Wellicht speelde mee dat de Kerk het niet goed kon hebben dat zij de greep op het jeugdwerk helemaal waren kwijtgeraakt. Henco kwam in Bakkeveen in een tijd dat alles mogelijk leek. Er werd zoveel geld beschikbaar gesteld dat hij naast zichzelf nog drie mensen een voltijdsbaan kon aanbieden. Drie van hen, inclusief hijzelf, hadden een HBO-niveaudiploma op zak: Johan Weinreich en Reinie Piersma. Verder had hij een assistente aangesteld: Bettie Engberts voor het secretariaat en als assistent sociaal-cultureel werkster. Daarnaast was er altijd een HBO jaarstagiaire beschikbaar en dan natuurlijk een enthousiaste club van vele vrijwilligers. Het was ook de tijd dat er nog niet zoveel in dorpen te doen was. Er bestond dus een grote behoefte aan het ontwikkelen van allerlei activiteiten voor de jeugd.

Henco aan de bar in ‘t Beaken De meesten die naar It Beaken kwamen bestonden uit twee leeftijdscategorieën: Van rond 10 tot 12 jaar. Als je dan de lagere school had verlaten gingen de meesten niet meer naar It Beaken. Daarna ging je pas weer op je 14e of 15e naar “It Beaken”, omdat je van je ouders alleen naar “It Beaken” uit mocht gaan. Tenslotte werden er daar ter geruststelling van de ouders geen alcoholische dranken geschonken. Velen bleven er dan komen totdat zij trouwden. En een deel van hen bleef ook daarna nog komen, maar dan als vrijwilliger om de activiteiten voort te zetten waar zij zelf als kinderen ooit aan deel hadden genomen. Bij Henco’s komst werd er door een zeer


enthousiaste groep vrijwilligers maandelijks "It Beaken" uitgegeven met een oplage van 1300 stuks verspreid in Bakkeveen en de omliggende dorpen. Er werd geraapt en met de hand gevouwen en vaak vlogen de inktspetters uit de stencilmachine om je oren en moest alles weer overnieuw gestencild worden. De opbrengsten kwamen in de pot terecht en daar gingen makers van het krantje eens per jaar van uit eten. Toen Henco stelde dat er een administratie van de inkomsten en uitgaven van “It Beaken” moesten worden bijgehouden en dat de gelden in de clubhuiskas moesten worden opgenomen brak er grote onvrede uit en werd er gedreigd de stencilmachine dan maar in de vaart te gooien! Gelukkig is alles goed gekomen en de jaarlijkse uitjes gingen gewoon door, betaald uit de kas van het clubhuis! Gedurende het eerste jaar deed Henco vooral veel onderzoek. Hij sprak met notabelen en gewone dorpelingen en hij peilde onder de jeugd wat de behoeftes waren. Zo sprak hij met dominees en pastoors; met de politie en huisartsen; met mensen van de voetbalvereniging en natuurlijk met mensen die op Allardsoog werkzaam waren. Zij constateerden dat het dorp en Allardsoog met de rug naar elkaar toe stonden. De meeste welgestelden in het dorp en veel “Fienen“, zoals de gereformeerden soms werden genoemd, zagen in de mensen van Allardsoog de "rooien", die “de revolutie predikten” En, zo ging de mare in het dorp, “als je ze een vinger geeft, nemen ze de hele hand”. De mensen van Allardsoog zagen de gereformeerden in het dorp als behoudend, mensen die er op uit waren de vooruitgang tegen te houden. Toch bleef de werkverhouding tussen Henco en zijn staf en de mensen van Allardsoog goed, maar wel met behoud van eigen identiteit en met een eigen visie op sociaal cultureel werk en opbouw van de Bakkeveense samenleving. Wel moesten ze tot hun leedwezen bekennen, dat ondanks hun samenwerking er geen echte

54

toenadering tussen het behoudende deel van het dorp en Allardsoog ontstond. Vooroordelen blijken soms heel moeilijk te slechten. Naast zijn eigen dagelijkse bestuur kon Henco ook terugvallen op “ it Sintrum" in Leeuwarden, een Christelijke consulenten organisatie die hem op allerlei gebieden adviseerden en zijn beroepskrachten ondersteunden. Uit zijn onderzoek van dat eerste jaar kwam het volgende naar voren: a. Er was dringend behoefte aan de opvang van jongeren. Met name voor de leeftijdsgroep van 14 tot 20 jaar was er niets in het dorp te doen en dat gold ook voor de omringende dorpen. b. De jongeren hadden zelf aangegeven dat zij behoefte hadden aan een eigen ontmoetingsplaats waar zij activiteiten konden ontplooien die in die tijd in de mode raakten. Het kerkje aan de Tsjerkewâl kwam beschikbaar doordat het niet meer als kerk dienst deed. Dat werd verbouwd en er werd samen met de jongeren een “traditionele” koffiebar in geplaatst. Ook hiervoor betaalde het Rijk 80% terwijl de kerk en andere fondsen de ontbrekende 20% aanvulden. De jongeren wilden graag een disco organiseren waar bandjes zouden optreden en waar kon worden gedanst. Het beleid van Henco was erop gericht dat alle activiteiten van onderop zouden moeten worden opgebouwd en dat daarom de jeugd verantwoordelijkheid moest nemen voor opbouw en uitvoering van alle activiteiten. Op deze wijze werd de jeugd van Bakkeveen en de andere dorpen geleerd met verantwoordelijkheid om te gaan; er werd ze geleerd dat afspraken dienen te worden nagekomen; hoe zaken goed te regelen; en hoe conflicten op te lossen. Niet alleen de jeugd uit Bakkeveen werd zo bereikt, maar ook de jeugd uit Wijnjewoude, Waskemeer en Siegerswoude. Als er conflicten tussen de jeugd uit verschillende dorpen ontstonden sprongen jongeren uit Bakkeveen er onmiddellijk tussenin. Muziek en dansen werden steeds populairder, zelfs in die mate dat jongeren uit Drachten naar Bakkeveen toe kwamen. Elke maand kwam er een band en dan werden er vloeistofdia’s geprojecteerd door Geert van de Veer uit Bakkeveen en Foppe de Haan uit Wijnjewoude, iets wat toen erg populair was en door Paradiso te Amsterdam in Nederland was geïntroduceerd. De vrijwilligers maakten jaarlijks ook excursies en uitstapjes en er is zelfs een bezoek aan Paradiso in Amsterdam gebracht, in die tijd het Walhalla van de alternatieve jeugd en oudere jongeren. Ook werd er gekampeerd. Wel was het zo dat er verschillende groepen bestonden. Formeel was iedereen welkom, maar


informeel deed je er goed aan om door een vriend of vriendin meegenomen te worden, anders was het moeilijk om je bij een groep aan te sluiten. Dit gold men name voor de oudere leeftijdscategorie. Ach, sociale controle is natuurlijk van alle tijden. De jongeren in Bakkeveen nodigden zelf bandjes uit om bij hen te komen spelen, ze regelden de ordedienst en zij beheerden zelf de kas. Zij keken er ook op toe dat er geen alcohol en drugs werden gebruikt. Maar ook toen had je al jongeren die zich van tevoren indronken, zodat zij stomdronken binnen kwamen waggelen. Zij hadden toen hier zelf wat op bedacht. Na afspraak met het taxibedrijf Kalma, werden bezopen jongeren in de achterbak gelegd en onder begeleiding van een andere jongere naar huis gebracht. De ouders konden hun zoon alleen in ontvangst nemen na betaling van de rit en door hem zelf uit de achterbak te tillen en het huis in te dragen. Dat was een zeer effectieve manier om drankgelagen tegen te gaan. Het is de vraag of zoiets heden ten dage nog wel geaccepteerd zou worden, maar gelukkig was het toen eind zestiger jaren van de vorige eeuw. De toevoeging “de vorige eeuw” , maakt het meteen veel langer geleden………….. Er werd ook gedanst, alleen om geen slapende honden wakker te maken, werden zulke dansavonden “het sokkenbal” genoemd. Zo nu en dan kwamen de clubleden van “It Beaken” voor een sokkenbal over de vloer bij Opeinde en Allardsoog en omgekeerd.

55

Er kwamen in de goede oude tijd in It Beaken wel drie tot vierhonderd jongeren op een dansavond af. En soms waren sommige bands zo populair dat er al om drie uur in de middag jongeren aan de vaart zaten te wachten om een plaatsje gedurende de avond te kunnen bemachtigen. Zo gebeurde het een keer dat er drie politiemensen in de avond het huis van de familie Nijland binnenvielen met een ontruimingsbevel voor het clubhuis op zak. Dit vanwege een tip dat er in het pand drugs werden gebruikt. Eén van de politiemensen kende Henco. Hij kwam Henco te hulp door de inspecteur die erbij was voor te stellen om eerst te kijken of er wel drugs gebruikt werden. Zo gebeurde en Henco nam de inspecteur mee het pand in. Kennelijk had de inspecteur nog nooit een jeugdhonk bezocht.


Hij sprak zijn verbazing naar Henco uit over het feit dat het zo donker was. “En waarom ligt daar een jongere gewoon op zijn rug, niets te doen?”. Antwoord: “Hij ligt van de muziek te genieten”. “En waarom staat de muziek zo hard?” Antwoord: “Daar houden jongeren van”. Hoofdschuddend verliet de inspecteur het pand, een ervaring rijker. Neen, hij was geen drugs en geen drugsgebruik tegengekomen. Er kwamen ook jongeren van niet gereformeerde huize die beslist van hun ouders niet naar It Beaken mochten want met die gereformeerden wist je het maar nooit! Sommigen kwamen dan stiekem!

naar aantallen en activiteiten. Een keer per jaar kwam een inspecteur van het ministerie op bezoek om te bekijken of alles naar behoren functioneerde. Men behoefde niet ontevreden te zijn. Er werden per week 400 kinderen bereikt die in 20 verschillende clubs allerlei activiteiten ontplooiden; van koken tot en met judo en karate en er werd zelfs een biljartclub voor "bejaarde mannen" opgericht. Samen met een vrachtwagen van de firma Valk werd er bij een café in Katlijk een biljart voor 300 gulden gekocht en maar It Beaken vervoerd….

De vraag was natuurlijk of de buren wel blij met het jeugdhonk waren? “Wij onderhielden hele goede contacten met onze naast buren. Ze vonden het eigenlijk wel geinig al dat gedoe”. Neen, de oppositie kwam voort uit ergernis onder een deel van de gereformeerden. Want niet alleen dat er werd gedanst, er werd ook na afloop buiten gezoend. Dat ging zeer tegen de normen en waarden van de kerk in! Kijk, daar ergerde Henco zich nu aan en daarom is hij uiteindelijk uit de kerk gestapt. Zolang niemand het maar ziet werd de kat in het donker geknepen. Men was niet bang dat de Heer het zag, maar dat andere mensen het zagen. Zo had HIJ deze waarden en normen immers in zijn wijsheid de mensheid opgelegd. Of waren het ouderlingen, die dit zelf in hun wijsheid hadden bedacht?

Kerstviering in de blokhut van Sparjebird In het kader van de doelstellingen vond Henco het nu juist belangrijk om met name jongens te leren hoe zij op een vriendelijke wijze meisjes dienden te benaderen; niet van dik-hout-zaagt-menplanken, maar respectvol. Dit ging vele kerkgangers veel te ver. Er was zelfs een ouderling die hem liet weten dat hij, als hij Henco tegenkwam, z’n kop eraf zou slaan. Op het verzoek van Henco om eens langs te komen om een en ander uit te praten bleef een reactie uit. Henco was verantwoordelijk voor de samenlevingsopbouw en voor het onderhouden van de contacten met de buitenwereld. Zijn collega’s deden het echte clubwerk. Zo moest hij elke maand een verslag insturen naar de inspectie waarin stond hoeveel bezoekers er die maand waren geweest en van welke gezindten uitgesplitst

56

Met uitzondering van die biljartclub waren er clubs voor kindergroepen in de leeftijd van 6 tot 10 jaar voor oudere jongeren vanaf 15 jaar en voor alles daartussen. Daarnaast waren er natuurlijk de jongeren die de soos en disco's bezochten, jaarlijks in totaal 16.000. Het bereik was dus aanzienlijk. Ook werden er droppings georganiseerd. Dan werden de jongeren in de vrachtwagen van de firma Valk ingeladen en dan ergens buiten eruit gezet. Konden ze elkaar stiekem in het donker in de vrachtwagen knijpen in plaats van die beroemde kat. Maar er werd daarnaast ook nog van allerlei extra’s georganiseerd: Inloopochtenden met koffie en er ontstonden op die manier spontane gespreksgroepjes over allerlei onderwerpen en gebeurtenissen in en rondom Bakkeveen. Samen met het clubhuis in Harkema werd een aantal keren een Kerst-in georganiseerd. Dominees en pastoors kwamen dan uitleggen, waarom de Kerst zo’n belangrijk feest was. De jongeren hadden bedacht dat iedereen een brandende kaars voor zich had staan. Die dominee of pastoor had dan gewonnen voor wie de laatste kaars het langst brandde voordat die werd uitgeblazen. Dat was dus dikke pret, terwijl iedereen er wat van opstak.


Ook werden door het clubhuis de eerste intochten van Sinterklaas georganiseerd. En zij speelden ook een belangrijke rol bij de totstandkoming van de feestelijke opening van het zwembad. Samen met Greet Hettinga, buurtwerkster van Buurthuis Allardsoog, organiseerden zij met 40 vrijwilligers in de zomer de kindervakantiespelweken in Hemrik in een blokhut en speelterrein van Staatsbosbeheer. Daar kwamen in vier weken wel 400 kinderen op af vanuit zowel Smallingerland als Opsterland. Verder was Henco dan ook nog voogd van een gezin. Al met al een fors takenpakket.

 Sommige kinderen brachten bijna elke dag een bezoekje aan It Beaken. Dit gold bijvoorbeeld voor Gerard Smit voor wie It Beaken een echt thuis was. Op weg van school naar huis haalde hij er altijd een “bakkie”. Hij kon er zelfs terecht voor z’n huiswerk. In 1972 werd Henco door de gemeente Drachten uitgenodigd om daar als Jeugdconsulent een project op te zetten en te begeleiden met een twintigtal vrijwilligers vanuit twee sociëteiten. Het betrof veelal agressieve Kade-jongeren waardoor het een meer “street corner”-achtig karakter kreeg. Na drie jaar werd het project niet meer verlengd en is Henco toen als stafdocent aan de sociale academie in Groningen gaan werken. Henco had immers meer dan voldoende werkervaring opgedaan en had middels studies in Nijmegen en Groningen een eerstegraads onderwijsbevoegdheid behaald. Anne en Trienke Palsma vestigden zich in het huis voor It Beaken nadat Henco was vertrokken. Zeker toen de vaste krachten minder uren kregen waren zij vaak degene die die `t Beaken ontsloten en afsloten, boekingen deden voor verhuur van de ruimtes en koffie klaarzettend voor de deelnemers aan de activiteiten. Daardoor konden deze activiteiten gedurende langere tijd nog redelijk gemakkelijk worden voortgezet. In de jaren tachtig is de animo om allerlei redenen onder de jeugd van twaalf jaar en ouder snel teruggelopen:  Jongeren, ook al op twaalfjarige leeftijd, namen er geen genoegen meer mee dat zij

geen bier mochten drinken. Terwijl de jeugd zich meer vrijgevochten ging gedragen, werden de eisen die aan het jeugdwerk werden gesteld steeds strenger. Er werd steeds meer bezuinigd. Terwijl in het begin van alles mogelijk was, werd er steeds meer door het rijk en de gemeente op het jeugdwerk beknibbeld. Er was steeds meer voor jongeren te doen. Terwijl jongeren vroeger uit Drachten naar Bakkeveen toekwamen voltrok zich een omgekeerde trek tijdens het weekend. Ook de ontzuiling maakte dat mensen zich minder snel aan een groep verbonden, waardoor het aantal vrijwilligers daalde. En niet te vergeten, de sociale media die tegenwoordig heel veel tijd opslokken.

Dus, in de tachtiger jaren is een deel van het werk en een deel van de beroepskrachten eerst door Stichting de Ploeg overgenomen en later door Welzijnsorganisatie Timpaan. De kinderclubs zijn nog lang met veelal dezelfde vrijwilligers, onder gebracht in het multifunctioneel centrum van Bakkeveen in de Dúnhoeke, doorgegaan. Het bestuur van It Beaken is toen overgegaan naar SKW-Bakkeveen. Eigenlijk was het bedoeling dat ook de activiteiten voor de oudere jeugd in de Dúnhoeke zouden doorgaan. Met veel geld is er van alles verspijkerd, maar zoals al hierboven aangegeven, zonder resultaat. Sommige vrijwilligers, zoals Bonne van den Bos en Roelie de Groot hebben in totaal 25 jaar leiding aan de kinderclubs gegeven. De uitdaging daarbij was eigenlijk niet het leidinggeven zelf, maar het altijd weer bedenken van nieuwe handarbeidactiviteiten wat zij met veel plezier hebben gedaan. Ook de scholen hebben een deel van het creatieve werk in hun roosters op genomen. Is het de wet van de remmende voorsprong dat Bakkeveen zo weinig gebruik maakt van de diensten en beroepskrachten van Timpaan? Zo is er in Bakkeveen heden ten dage geen jongerenwerker werkzaam, te betrekken van Timpaan, zoals wel o.a. in Wijnjewoude en Hemrik is gebeurd. Remmende voorsprong of niet, het werk van Henco en collega’s zal er zeker toe hebben bijgedragen dat Bakkeveen bruist van het organisatorisch talent. En nieuwkomers staan verbaasd over de grote mate van cohesie die er binnen Bakkeveen bestaat. Henco en alle vrijwilligers, bedankt! Bob Waisfisz, December 2017

57


SCHAAKCLUB BAKKEVEEN Schaakt van september t/m april elke woensdagavond in hotel & restaurant de Stripe te Wijnjewoude, aanvang 20.00 uur Contactpersoon: D. Müller, tel 0512-302226. Voor meer info: www.schaakclub-bakkeveen.nl

Koploper De Twee Kastelen niet langs schakers Bakkeveen Schaakclub Bakkeveen heeft met het eerste team de ongeslagen status van dit schaakseizoen weten te behouden. In de 3e ronde van de eerste klasse B van de FSB werd het op 13 december 4-4 tegen koploper De Twee Kastelen-1 uit Buitenpost. De schakers van De Twee Kastelen, die vanuit de landelijke klassen in de Friese Bond zijn terecht gekomen en met zeer sterke schakers aantreden, namen al snel een 3-0 voorsprong. Om de algemene sterkte van de Buitenposters het hoofd te bieden had Bakkeveen’s teamcaptain Dirk Müller de opstelling van de Opsterlanders flink door elkaar gegooid. Op bord 3 kon Menno-Peter van der Meer de matdreigingen op zijn koningsstelling van Leffert Nicolai niet meer verdedigen en moest als eerste het punt inleveren: 0-1. Op bord 2 had Anne van Streun wel wat ruimte om zijn

58

combinatiespel te spelen maar ook hier was de tegenstand van Bart Lemstra té sterk: 0-2. Op bord 1 nam Bauke Hoogstra het op tegen de sterke Jeroen Weggen. Bauke hield lang stand maar moest toen eveneens de vlag strijken: 0-3. Allemaal zeker geen schande gezien de hoge ratings van de tegenstanders. Het was wel weer een aardige achterstand om in te lopen voor SC Bakkeveen. Dirk Müller op bord 4 maakte daar een beginnetje mee tegen Pieter Bronsema. Bronsema had het centrum te snel opengegooid zodat Dirk een kwaliteit kon winnen en gevaarlijk diep in de stelling van de DTK-speler kon komen. Met toren en dame haalde de Bakkefeanster de winst binnen: 1-3. Op bord 8 speelde Jaap Weidema een degelijke partij tegen Bartele Bosma en behaalde na de opening enig


overwicht. Dat sloeg niet door zodat beide spelers tot remise besloten: 1½ - 3½. Op bord 7 kon Gerrit Meppelink zijn tegenstander Wiebe van der Velde in een overigens gelijke stand onder zware druk houden. Toen van der Velde ook nog in tijdnood kwam, kon Gerrit fraai tot winst komen: 2½ - 3½. Op bord 6 had Robin Baines een bijzonder taaie partij tegen Derk Schuttel. Hoewel Robin zo’n beetje alles probeerde, bleef Schuttel overeind en was het eindspel van pionnen tegen lopers remise: 3-4. Met de partij van Ben de Vries op bord 7 nog aan de gang hadden de schakers uit Bakkeveen nu al meer bordpunten verzameld dan de eerdere tegenstanders van De Twee Kastelen. En het werd nog beter. Ben speelde een bloedstollende partij tegen het jonge schaaktalent Sven Boersma. Hij

kwam een stuk achter maar won door goed positiespel terug en wist ook het eindspel met eeuwig schaakgevende dames mooi te winnen: 4-4. Dat betekende een puntje tegen de koploper en een consolidatie van de derde plek in de stand. De Twee Kastelen moest hierdoor een stapje terugdoen en is nu tweede. Al met al een zeer geslaagde afsluiting van het schaakjaar 2017 voor SC Bakkeveen, dat ook nog in de beker overwintert. In het begin van het nieuwe jaar staan dan, achtereenvolgens, de lastige uitwedstrijd tegen de nummer vier Jurjen Tolsma uit Stiens en de kwartfinale voor de Friesland Cup tegen Steenwijk op het programma. Een mooi vooruitzicht, dus! Dirk Müller

Bakkeveen-3 Op 13 december mocht Bakkeveen 3 weer extern spelen. Deze keer tegen Akkrum, wel thuis. Daan de Jong speelde met wit op bord 4 tegen Maurice Brenkman. De partij ging lange tijd gelijk op, waarbij de stellingen goed werden verdedigd en er weinig kansen werden weggegeven en genomen. Toch gingen er bij Daan een paar stukken verloren tegen een paar pionnen. Gelukkig maakte ook Maurice in de slotfase een aantal catastrofale fouten, waardoor Daan weer langszij kon komen. Niet lang daarna ging Maurice

wederom in de fout en kon Daan zelfs voordeel behalen. De stelling ging daarop volledig op naar voordeel voor Daan, zodanig dat Maurice er geen heil meer in zag en de vlag deed strijken. Winst met geluk en een flinke portie doorzettingsvermogen voor Daan. 1-0 Op bord 2 speelde Berend Joustra tegen Johnny Visser. Deze bleek te sterk voor Berend. Hij kon niet in zijn spel komen en verloor. 1-1 Freek Leistra speelde op bord 3 tegen Carlo de Moor. In het midden verloor hij al gauw een pion en kon maar moeilijk ontwikkelen. Het zag er eerst niet erg hoopvol uit. Vervolgens wist hij later wel de verdediging van de koning van de tegenstander te verzwakken om uiteindelijk mat te kunnen afdwingen. 2-1 Op bord 1 speelde Douwe Galama tegen Klaas Jaap Soeten. Door een sterk verdedigend spel, duurde het lang, voordat er wat beweging in kwam. In het eindspel kon Douwe, met een aftrekschaak, Klaas zijn dame slaan en daarna zijn toren ook nog. Klaas gaf toen maar op. 3-1 voor Bakkeveen. Groet van Douwe.

59


Fan tsien lytse jonkjes. Fan tsien lytse jonkje seach ien yn in einekoer. Hy tûmele yn 'e sleat; njoggen wiene doe noch oer. Njoggen lytse jonkjes dy sliepten yn é nacht. Ien sakke troch it bêd, doe wiene der noch acht. Acht lytse jonkjes dy blomkesochten yn it lân. De lilke bolle hat ien pakt, doe wiene der noch sân. San lytse jonkjes dy ieten pikelfleis. Ien krige it yn 'e kiel doe wiene der noch seis. Fan dy seis lytse jonkjes, kryge ien sa'n pine yn't liif. Want hy hiet ta d'appels sitten, doe wiene der noch fiif. Fiif lyte jonkjes dy boarten yn 'e hjouer. De boer dy hat ien pakt, doe wiene der noch fjouwer. Fjouwer lytse jonkjes. dy soene in fytske krije. Ien fytste yn 'e sleat, doe wiene der noch trije. Trije lytse jonkjes, laken doe fan ha,ha,ha! Ien krige doe de hikkebik, doe wiene der noch twa. Twa lytse jonkjes, binne nei de bosk ta gien. en rekke op 'e doele, doe wie der noch mar ien. Dat iene lytse jonkje. hy wie doe al syn maten kwyt, kaam om 't er sa ûndogens wie, yn 'e sek fan Swarte Pyt. ut Prikgoud.

Appie

Elke vrijdagochtend in Dúnhoeke

60


Volleybal vereniging Voorzitter Secretaris Penningmeester Lid

Henk Hoekstra Jan van Dalen Oene Roelsma

Douwelan 1 Mandewijk 15 Noardkamp 15

541003 06-51175883 541392

Ook volleyballen? Dat kan bij jeugd (12-16 jaar), recreanten en competitieteam. Beide competitieteams hebben in december 2 wedstrijden gespeeld.

Dag Maandag

Dinsdag

Heren-1 ging op 7 december naar Beetsterzwaag: tegen ODS. Door omstandigheden waren er plots maar 6 spelers en bleken hierdoor ook nog eens de tenues aanwezig te zijn. Deze snel gehaald en met bijna een half uur vertraging werd de wedstijd begonnen. Tot overmaat van ramp bleek Derk Ottema behoorlijk geblesseerd, zodat er eigenlijk maar 5½ spelers in het veld stonden. De tegenstander stond vrij laag in de poule, maar toch wil het tegen dergelijke tegenstanders wel eens mis gaan. Nou, dat ging het ook bijna. De 1e en 3e set liepen vlekkeloos met groot vrschil. Echter de tweede set ging gelijk op en eindigde heel spannend met 26-28 winst voor Heren-1. Kantje boord, maar wel aan de stand verplicht te winnen. Een week later kwam laagst gerangschikte DFS uit Bergum op bezoek. Dit was idd een makkie: 3-0 winst. Heren-2 had ook 2 op papier eenvoudige tegenstanders. Eerst op bezoek bij DFS (Bergum). Wel een 3-0 winst, maar de 2e set liep toch niet zoals het moest. Slechts een winst met 22-25. Een

61

henk.hoextra@ziggo.nl janvd@bakkeveen.nl oeneroelsma@hotmail.com

Trainingstijden 2017-2018 Tijdstip Groep 20:00-21:30 Recreanten 19:30-21:00 Heren competitie (Marum) 18:30-19:30 Jeugd

week later tegen Veenwouden (in Marum). Inderdaad een eenzijdig wedstrijd en eenvoudig met 3-0 gewonnen. De stand: 1 Bakkeveen-1 met 29 punten uit 11 wedstrijden 2 DWS (Wijnjewoude) met 24 uit 10 3 Bakkeveen-2 met 23 uit 9 4 Wygro (Grouw) met 18 uit 9 ……… 11 DFS (Bergum) met 2 uit 10. In januari speelt Heren-1 2 (uit)-wedstrijden en Heren-2 1x thuis en 2x uit. Dat zullen ongetwijfeld wedstrijden zijn met meer spanning dan in december. Op donderdagavond 28 december is in Marum weer het traditionele oliebollentoernooi gehouden. Met 6 teams is er in 2 uren een halve competitie gespeeld. Het was wederom een sportief en gezellig toernooi met lekkere oliebollen na afloop.


Klupjes - Klupjes – Klupjes – Klupjes – Klupjes - Klupjes – Klupjes – Klupjes – Klupjes – Klupjes Ik wil iedereen bedanken voor de bezoekjes, kaarten en andere blijken van belangstelling tijdens mijn verblijf in het ziekenhuis, Marrewyk en bij mijn thuiskomst. Het heeft mij goed gedaan! Willem de Vries Tsjerkewâl 30 Bakkeveen

Zaalruimte nodig? Denk aan de zaal van SCW-Dúnhoeke (naast Dúndelle). Zie pagina 26. Voorwaarden en reserveringen kun je bekijken op www.bakkeveen.nl/dunhoeke

Te Koop

Groenafval brengpunt Ureterp Omdat het winter is, is het groenafval brengpunt in Ureterp alleen af en toe op zaterdag geopend: Januari: alleen op zaterdag 13 januari Februari: alleen op zaterdag 10 februari. Pas in maart weer elke zaterdag geopend. Op andere dagen naar de milieustraat in Oosterwolde (of Gorredijk) en niet elders dumpen. Beste mensen, Zoals jullie weten was dit ons laatste jaar dat we kerstbomen te koop hadden. We hebben dit ruim 20 jaar gedaan. Hierbij bedanken we een ieder voor het genoten vertrouwen. Blij verrast zijn we dat zich een opvolger heeft gemeld. Volgend jaar kunt u uw kerstbomen kopen bij “Vieka”. Wellicht reeds bij u bekend. Vieka: zorg- en leerbedrijf te Bakkeveen. [Noardkamp 14 ]. Wij wensen Vieka véél succes Jappie en Kea van der Meulen

Aardappelen

van de Friese Klei: Bildstar of Irenes Te bestellen bij 06 – 55346969 of mailen naar j.nieuwdam@outlook.com

Fjoerstien en Skok Toanielferiening Sigerswâld spilet foar jim it stik Fjoerstien en Skok. Op it jierlikse personielsfeest fan de bank wurdt Rudolf Skok ûnder hypnoaze brocht. Rudolf wurdt net wer hielendal wekker ùt dy hypnoaze en dat is it begjin fan in hearlike (k)luchtige komeedzje. Jim wurde fan herte ùtnoege yn doarpshûs De Ûthof yn Sigerswâld.  Foar de alderein op tongersdei 18 Jannewaris om 14.00 oere.  Op saterdei 27 Jannewaris om 20.00 oere wurdt it stik nochris opfiert en is der muzyk nei. Oant sjen.

Vacatures – Vrijwilligers (zoals vermeld in deze Slûswachter) pag Organisatie 5 21

Omschrijving functie Nadere info en aanmelding Stedenbouwkundige of landschapsarchitect die Plaatselijk Belang het proces van revitalisering van de Brink kan pb@bakkeveen.nl begeleiden (eventueel betaalde functie) Johanna Ekas World Servants Werkvakantie met World Servants. johanna.ekas@hotmail.com

Elke vrijdagochtend in Dúnhoeke

62


Veiligheid & Gezondheid Noodgevallen: Alleen als elke seconde telt: 112 Politie in andere gevallen: 0900 - 8844 Huisartsenpraktijk Bakkeveen, apotheekhoudend Mw. J.M.M. Brouwers en dhr. S. Friezema, Weverswal 6, Telnr: 0516-541350, spoed: 0516541350 of 0516-541465 www.jehuisarts.nl Dokterswacht Friesland: 0900 – 112 7 112 Voor spoedgevallen: werkdagen van 17 tot de volgende ochtend 8 uur en in de weekenden en op feestdagen dag en nacht. Bezoekadres hulppost: op het terrein van ziekenhuis Nij Smellinghe te Drachten.

Slûswachter Foto’s en advertenties in kleur? Haarscherpe teksten? Ontvang de Slûswachter digitaal. Stuur even een email naar info@bakkeveen.nl Al meer dan 800 digitale abonnees. Het “De Slûswachter” team Functie Naam Administratie Wilma Kolk Drukwerk Jan de Groot Redactie Jan van Dalen

Telefoon 542073 541828 0651175883

En daarnaast een 40-tal vrijwilligers die zorgen voor aanleveren van kopij, bundelen en verspreiding

AED’s In Bakkeveen zijn er op zijn minst op 7 plaatsen AED’s beschikbaar: tijdens openingstijden bij de supermarkt, de tandartsenpraktijk, Dúndelle, Schaapskooi Allardsoog, voetbalvereniging en de huisarts. En elk uur van het jaar voor personen die een toegangscode hebben: Weverswal 3 (kapsalon Greatz Hair).

Kopij inleveren Per email naar klupblad@bakkeveen.nl of info@bakkeveen.nl Inleverdatum: uiterlijk op de laatste dag van de voorgaande maand (soms 1 dag eerder, zie agenda op www.bakkeveen.nl). Kopij is doorgaans gratis, ook voor ondernemers, voorzover in dit blad geadverteerd wordt. Handgeschreven kopij mag ingeleverd worden in de rode brievenbus op Tsjerkewâl 6 in Bakkeveen.

Tandheelkundig centrum Bakkeveen Mw. B.Duizendstra, tandarts, Mw. G. Storm, mondhygiëniste Merskekamp 32, tel: 0516 54 11 20 www.tandheelkundigcentrumbakkeveen.nl Avond-of weekend: de dienstdoende tandarts staat vermeld op het antwoordapparaat.

Oplage 890 papieren exemplaren, verspreiding in heel Bakkeveen en bij leden in omringende dorpen. De digitale Slûswachter wordt publiek via www.bakkeveen.nl verspreid, en via email naar derden gezonden.

Fysiotherapie Goren Ook manuele therapie en diverse specialisaties. Weverswal 6, Bakkeveen. Tel. 0516-542246 www.fysiotherapiegoren.nl Praktijk voor klassieke Acupunctuur W.J. van der Heiden en S.G. van der Heiden – van Valen. Scheltingalân 4, Tel.: 0516-541992 WMO Wet maatschappelijke ondersteuning bel 0512386386 Dorpssteunpunt WMO. U kunt een beroep doen op het Dorpssteunpunt WMO bij de volgende vrijwilligers: Roelie Dijk, tel. 0516 541454 / Neeltje Haisma, tel. 0516 541318 Dorpsagent: Oebele Dijk Email: oebele.dijk@politie.nl Tel.: 0900 8844 Meer service informatie: www.bakkeveen.nl in de categorie “voorzieningen”.

63

Publicatie Verschijnt 10x per jaar (niet in juli en augustus) op de 1e of 2e Woensdagavond vd. maand. Advertentie tarief : A4 (volle bladzijde) € 245.-- per jaar. Kleinere advertenties naar rato goedkoper. Bankrek. NL 69 RABO 0363 9321 43 Internet Bakkeveen Online www.bakkeveen.nl en De Slûswachter vallen onder dezelfde organisatie. Op verzoek wordt kopij in beide media opgenomen. De activiteitenagenda op bakkeveen.nl is leidend. Klachten, meldingen storingen aan de gemeente: servicelijn 0513-481544 of e-mail meldingen@opsterland.nl Dierenartsen Combinatie Marum-Bakkeveen B.G. Tillema, Foarwurkerwei 6, Bakkeveen. 0516-541260 of 0594-641600 Spreekuur: volgens afspraak.


Plaza food for all “De Kolk� Foarwurkerwei 11, 9243 JZ Bakkeveen Telefoon: 0516-541905 Openingstijden: Elke dag van 11:30 - 21 uur, Vrijdag, zaterdag tot 22 uur.

64


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.