NAF-magasinet2024
HeiallelesararavNAF-magasinet2024
ViiNAFavd. Nordhordlandharden gledeågiutdette magasinet,isamarbeid medAvisaNordhordland, ianledningNAFsitt100 årsjubileum.
NAF, eller Norges Automobilforbund, som er det fulle nam-
net på forbundet, vart stifta 21. mai 1924 i Kristiania – no Oslo. I dag er det 67 lokalavdelingariNAF,fordeltoverheilelandet, der dei fleste er stifta dei første tiåra etter 1924. NAF har gjennom desse 100 år hatt medlemmet i fokus, og prøvdåtilbyfordelarogaktivitetar som kunne vere til nytte for medlemmane. NAF veg-
hjelp og NAF-testar er gode eksempler på dette. Arbeidmedtrafikksikkerheit og påverknad overfor offentlege styresmakter har også vore ein raud tråd, heilt sidan NAF dei første åra fekk laga og plassert ut trafikkskilt for å betre forholda i trafikken.
NAFavd.NordhordlanddekkerområdetnordforBergenog
til Sognefjorden, inkludert Osterøy, og vi har stort søkelys på arbeidet for trafikksikkerheit, eitarbeidviønskerågjereenda meir for. Så om nokon har ønsker eller forslag i den retningikkje nøl med å ta kontakt. Vi harblantannagjennommange år delt ut tusenvis av refleksar og refleksvestar, og dei seinare år også ein god del «Barn lei-
Måtenviforflyttar osspåeriendring
I100årharNAFjobba fortrafikksikkerheit, framkomstogvegfarandesinerettar.
TERJEVILLANGER,LEIAR
Vi hjelper dei som har stranda, dei som ikkje får start på bilen og dei som punkterer. I eitt århundre har NAF kjempa for trygge kvardagsreiser og fått medlemmane vel fram.
Frå den spede start, der ei handfullføregangsmennsamla seg på Hotel Bristol i Oslo og stifta NAF, har NAF vakse til å bli ein organisasjon som har forgreiningartilkvarteitnesog trange dal i vårt vidstrekte og mangfaldige land.
Allereie året etter vart den første lokale NAF-avdelinga oppretta. Ved å vera til stades i lokalmiljøetharNAFalltidkunne vera tett på folk sine behov ogkjempaforsakenesombetyr noko.
I dag har NAF rundt ein halv million medlemmar, 1600 frivillige og 67 lokalavdelingar i heile landet. I tillegg har vi 27 NAF MC-klubbar – og med 16.000MC-medlemmarerNAF ogsåblittNorgesdesidertstørste medlemsorganisasjon for motorsyklistar.
Vegbokaialle hanskerom
For mange er NAF synonymt med camping og bilturar. Nokon hugsar heilt sikkert også NAF-flyet som trufast rapporterte om trafikale utfordringar når utfarten var som størst. Mangeinvegfarandeharnoksite i kø og drøymt seg bort til bortgøymde ferieperler – og mang ein bilist har brukt nettoppNAFsivegbokiplanleggingaavfamiliensinebilturar.Det er vel knapt eit hanskerom, eller ei bokhylle, som på eit eller anna tidspunkt ikkje har hatt besøk av vegboka. Ikkjeminstharvitusenvisav møte mellom menneske å visa
ker»-skilt.Kontaktinfofinndui dette NAF-magasinet. Då vil eg ønske alle lesarar godlesing,ogtilalleNAF-medlemmar - gratulerer med 100årsjubileet.
TerjeVillanger, styreleiar, påvegneravstyret
BremsetestpåDovrefjell.
til.Nårviertilstadespåstands opplever vi eit like sterkt engasjement blant folk som før. Det lokalearbeidetblirverdsett,og det er like relevant i dag som tidlegare at vi jobbar for skulevegen,denrasutsettestrekninga eller hola på det lokale vegnettet.
Eispennandetid
NAF avdeling Nordhordland deltar aktivt i NAF region vest sine aksjonar for utbetring av farlege vegstrekningar.
Vileverieispennandetid.Ingen har nokon sinne klart å spå kva framtida vil bringa. Men noko veit vi: Vi kan vera heilt sikre på at måten vi forflyttar osspåeriendring.Kanskjeden størsteendringasidanbilentok verdamedstormforrettioverkant av 100 år sidan.
Sjølvkjørandebilarkjem
Personleg mobilitet vil endra seg.Allereieserviframveksten avulikeordningarforbildeling. Sjølvkjørande bilar kjem, sjølv
omdettartid.Detendrardynamikkenitrafikkbildet.Kvaskjer medtrafikktryggleikenogframkomstennårdatamaskinerskal styrekjøretøyet?Korleisviltrafikkenartasegnårnokonkjøretøy er heilautonome, medan andre er slik vi kjenner dei i dag?
Spørsmålaermange,sålangt er svara få. Nokon trur trafikksikkerheita vil bli betre. Andre er meir bekymra. Og korleis vil sjølvkjørande bilar eigentlie klare seg på tronge vegar der
svingane kjem tett og der vegmerkninga berre er eit fjernt minne?
Det som er sikkert, er at NAF vil vera der i dei neste 100 åra også. Vi vil halda fram å jobbe fordeivegfarande,fortryggare, betre vegar, for dyktige, ansvarsfulle sjåførar og for at dei unge skal få tidleg trafikkopplæringogkunnegåtrygttilskulen. Vel fram
FOTO:NAF
Ny NAF vegbok - gjer turen enklare.
Denperfektesvingen medNAFMCNordhord
–Denfølelsenduhar nårdufårtilein perfektsvingmedein MC.Samspelet mellomkropp,sykkel, vegogdeifysiske lovene.Følaatalt stemmer.Deterikkje såmykjesomkan målasegmedden kjensla.
Frode Kvinge smiler breitt berrevedtanken.Determai,daganeeruvanlegvarmeogkveldane så vakre som dei berre kan vera på Vestlandet i mai. Og motorsykkel-sesongenerigang for alvor.
MemøterdeipåkaieniKnarvik. Frode, avtroppande leiar i NAF MC-klubb Nordhordland, og Trond Dahle Nybø, nyvald leiar. Dei er opptekne av trygg køyringogkursadeiheldherpå kaien kvar forsommar; «Sikker på MC».
– Å køyra motorsykkel kan vera ei heilt fantastisk oppleving.Mendumåveramedviten om kva krefter som spelar inn når du kjem på ein sykkel som kanskjevegmangehundrekilo. Du må kjenna kreftene og vita kva du held på med, seier Trond.
240medlemer
Hanovertoksomleiariklubben på sist årsmøte. Har no 240 medlemer å samarbeida med. – Det er slik at me kan ha medlemerogsåiandredelarav landet, på stader der det kanskje ikkje er ein eigen NAF MCklubb.
–«Kjernetroppen»herlokalti Nordhordland tel 40–50 personar. Aktive medlemer i ulik alder. fortel klubbleiaren.
Sjølverhanikkjemellomdei verkelege veteranane når det kjem til motorsykkel.
Ivaksenalder
–Nei,egbyrjakøyraførstforsju år sidan. Var med og køyrde MC-ravn, altså ein parallell til dei gåande natteravnane. Så fekk eg auge på klubbmerket Frode hadde på jakka, spurde kva dette var, og melde meg straks inn i NAF MC Nordhordland. Likte det klubben driv med og står for, seier Trond Dahle Nybø.
Sjølvomhanstartamc-liveti relativtvaksenalder,harTrond
LeiariNAFMCNordhordland, TrondDahleNybø.
FOTO:ODDBJØRNROSNES
alt lagt bak seg mange kilometer på sykkelsetet.
– Eg har vel gjort unna 120.000 kilometer på dei sju åra. Nesten alt innanfor landegrensene. Det har vore fantastisk.
Jubilererdobbelt
Noivårarrangererklubbenfleirerundarmedkurset«Sikkerpå MC»,teoriogpraktiskeøvingar. Og sjølvsagt har det blitt ein skikkeleg jubileumstur. For ikkje berre er NAF MC Nordhordland30åri2024,sjølvehovudorganisasjonen Norges Automobil-forbund er 100 år. Og jubileumsturen i mai gjekk til Balestrand, gjennom nokoavdetvakrasteNoreghar å by på når det gjeld opplevingar frå motorsykkelsetet.
Trettiårgårfort.FrodeKvinge hentar fram eit utklipp frå Avisa Nordhordland frå juni 1994. Han og to kameratar blei
intervjuaomplananeomåstarta ein lokal MC-klubb innanfor NAF-systemet. Og klubben var oppeoggjekkberrenokreveker seinare.
Frodeharvoremedlemheile tida sidan, og mangeårig leiar i klubben.
Barndomsminne
–
Men MC-interessa har vore derheilelivet.TuranesompassasjerpåfarsinTempo150-sykkel, på eit steinhardt baksete langs holute grusvegar. Eller ein litt tidleg debut på mor sin moped.
–Sålengeiettertidkanegvel innrømmaategprøvdemeglitt på mopeden før eg heilt hadde nådd aldersgrensa. Det var vel litt slik i bygdene på den tida. Sidan vart det moped, lett motorsykkel og så tung. I dag køyrer han ein engelsk Triumph-sykkel,medanTrond har satsa på tyske BMW.
– Dagens syklar er tekniske vidunder, seier Trond.
Storutvikling
– I alle fall om me samanliknar med syklar på 1990-talet. No harsyklanesystemsomsetmotoren over i «regn-modus» når detkjemnedbør,meharsensorar som passar på avstanden til bilellersykkelsomliggframfor oss, andre sensorar som registrerer gravitasjonskrafta i svingane og tilpassar motorkrafta –for å nemna berre litt. – Og køyredressane er også utviklaenormtmykje,skytFrode inn.
–Ryggskinner,vernpåhofter, kne og olbogar om uhellet likevel skulle vera ute. Sko som tolermangekilotrykk.Ognokan einogsåfåkøyrevestarmedinnebygd airbag. Utviklinga har
vore enorm. Men fokus for klubben er førstogfremståhindraatulykkerskjer.Diforkursingaframfor kvar sesong.
– Gjennom NAF har me eit godt samarbeid med Tore Johannessen, som er ein av dei fremste ekspertane i landet på trygg MC-køyring. Og lokalt med Feste Trafikkskole som driv MC-opplæring. Slik får me spreidd ny informasjon til medlemane, seier Trond Dahle Nybø.
«Rustløysing»påbane Sesongen byrjar gjerne med «Rustløysingkurset» på Eikåsbana. Oppfrisking av gamal kunnskap og påfyll av ny, og fleire timar til køyring på bana.
– Det er no berre slik at mange har pause frå køyringa både
seksogsjumånaderomåret.Då må ein rekna med at ein er litt «rusten» når ein set seg på sykkelen for første gong etter vinteren, seier Dahle Nybø. Kursa på Eikåsbana er populære og nyttige. Det same må seiastom«SikkerpåMC»-kursa som vert haldne på Knarvikkaien.Ifjorhivdemangefråbysidaavfjordensegpåogså–dei haddeikkjetilsvarandeopplegg somdetNAFMCNordhordland har for sine medlemar.
Men sjølv om sikker køyring går som ein raud tråd gjennom aktiviteten i klubben, er det ikkje berre «alvor» når medlemane møtest.
Flottmiljø
– Me har det fantastisk kjekt. Møtestfastgjennomheileåret, og køyrer saman i sesongen.
ODDBJØRNROSNES
gen–sykkelgledei30år hordland
FrodeKvingeharvoreeidrivkraft iMC-klubbenheiltsidanstarten.
FOTO:ODDBJØRNROSNES
Detvertveldigmangefineopplevingar, seier Frode Kvinge. Hansnakkarutfråtretiårserfaring i klubben. BådehanogTrondkøyrersaman med ektefellane, som har eigne syklar.
– Det er heldigvis ein del jentermediklubben,bådedeisom køyrer sjølv og dei som er passasjerar. Men me skulle gjerne hatt endå fleire, det styrkjer miljøet i klubben, seier Frode. Og like mykje ønskjer dei unge medlemer velkomne. Dei som er i 20- og 30-åra. I dag er dei fleste medlemane i alderen mellom 40 og 70.
– Det er jo eit bra aldersspenn, men me skulle altså gjernehattmeddeisomerendå yngre. Både for klubbmiljøet sin del, og for ungdomane sin del.Herkjemdeiinnieitveldig
godt,morosamtogkunnskapsrikt miljø.
–Noharmeeitfintsamarbeid med Feste Trafikkskole, slik at deisomtekmotorsykkelsertifikat der, kan melda seg inn i klubben for ein svært låg kontingent det første året.
Denperfektesvingen
Og dei to klubbleiarane trur ikkje nokon som blir med kjem til å angra. – Miljøet, kunnskapane, læringa,kameratskapen.Ogikkje minst dei fantastiske turane. Alle som køyrer MC kan forteljaomdet.Luktaavnyslåttgras, avsommar.Allesynsinntrykka, vinden som du føler under ansiktsvisiret.
NAFMCNordhordlandsamanpåtur.
FOTO:PRIVAT
OppfriskingskurspåmotorsportbanenpåEikås.
FOTO:PRIVAT
–Ogkjenslaavåveraeittmed sykkelen, kjenna at du får til den perfekte svingen. FOTO:PRIVAT OmrådetpåferjekaieniKnarvikvertnyttatilkøyring.
VAFFELPRESSA:UndertallausebilløpharNAF-vognafungertsuverentsomløpsvognmedplasstilsekretariat,vaffelpresseogkiosksamtidig.
EndelegharNAF-vogna fåttsinheim
Hoharlevdeitlitt omflakkandeliv.No harNAF-vognafått takoverhovudetieit lokaleiMjåtveit næringspark.Herskal ogsåutstyrogarkiv somtilhøyrer avdelingafåsinheim. Ogdetskalbliplasstil vinterlagringavMCsyklarogeitlite møterom.
NAF-vogna har vore med på mykjespennandeoppgjennom åra. Eit par NM i autoslåm er ogsåmellommerittane.Hohar fungert som sekretariat for tallause billøp, og her har både pølsegrytene og vaffelpressa fått sin plass.
– Vogna er eigentleg skreddarsydd for denne type arrangement,medplassbådetilsekretariat, vaffelpresse og pølsebod samtidig, seier NAF-leiar Terje Villanger. Etter mange år underopenhimmelervognano vaska og stelt og gjort klar for eit liv under tak.
UNDERTAK:Ettermangeårunderopenhimmelharno«arrangements»-vognafåtttakoversegieitlokalesomNAFNordhordlandhar kjøptiMjåtveitnæringspark.Herkandetitilleggtilvognaogutstyrbli plasstilvinterlagringavmotorsyklarogeitlitemøterom. FOTO:ARTHURKLEIVELAND
NAF-vogna har i ein del år vorestasjonertulikestaderved Alver hjortefarm. Villanger er takknemleg for gjestfridomen til eigaren, Lars Øyvind Hillestad.
Samlaaltpåeinplass
– Med eige lokale i næringsparken,vilviogsåfåplassertutstyr både til NAF-avdelinga og NAF MC Nordhordland. Dette har vore lagra hjå medlemmane rundtomkring.Nofårvinatur-
leg nok betre oversikt over kva vi har, og det kan supplerast etterbehov,seierVillanger,som sjølvharhatteingoddelliggande i boden i garasjen heime. Mellom mykje utstyr og effektar har to fulle kassar med
refleksar «dukka opp» og no plassertidetnyelokalet.«Barn leikar»-skilt»erdetogsåeindel av.VillangerfortelatNAF-avdelinga dei seinare åra har delt ut eirekkjeslikeskilttilbrukibustadfelt.
SPENNANDE:IdetnyelokaletblarNAF-leiareniprotokollarfråden tidaavdelingasågdagenslysi1937.-Mykjegodlokalhistorieogspennandelesing,synesthan.
–Viharsamlapåtingoverår, ognogårvigjennomogtarvare på det som har verdi og kastar resten.Eingoddelerblittkøyrt på dynga. Det motiverer til ny innsats når vi får skikkeleg oversikt og samla alt på ein stad, seier Villanger. Voremedpåmykje NAF-vogna har vore ei viktig brikkeunderbilløpfrådageini 2009.Hoharogsåblittlåntuttil NAFBergen&Omegniulikesa-
manhengar.NAFMCNordhordland har hatt glede av vogna under eit landstreff. Og ho har vore med på laget under NAFdag både i Knarvik senter og under NAF-dagane ved NAF teststasjonen.
Det nye NAF-lokalet er 74 kvm stort, med ein mesanin (hems) på 34 kvm. Dersom alt går etter planen vil det snart vera innreia eit lite møte- og samlingslokale på mesaninen.
ARTHURKLEIVELAND
NYE SOMMERDEKK ved 80km/t
PIGGFRIE VINTERDEKK
Kampanje på sommerdekk!
Finn de riktige sommerdekkene for deg og din bil hos din nærmeste Super Dekk Service forhandler.
MELAND AUTO AS Mjåtveitlaten 17 5918 Frekhaug
Kontakt +47 56 17 09 76 post@melandauto.no
superdekk.no
Aldrifor gamaltil å«spinna»
IsinVolvo240Turbo slårOveJohnny Engesæterseg skikkeleglausog spinnrundtetteralle kunstensreglar,med motorfråeingamal politibil.
ARTHURKLEIVELAND
Han er bil-entusiast på sin hals og elskar å driva med «børning».
- Du blir aldri for gamal til å svilittgummi,seier29-åringen frå Brekke i Gulen. Han forsikrar at han aldri kjem til å selja denne bilen. Og med eit glimt i augamåhaninnrømmaatbilen tiltiderfårbetrestellennkona.
Førstebilsom13-åring Engesæter har vore bilinteressertsidanhanvarliten.Ogsom 13-åring - lenge før han kunne ta lappen, kjøpte han sin første bil, ein 1991-årgang Golf MK2. Volvoen har også fått prøva segsomgatebil,ogblirbrukttil daglegkjøring.Hanhaddemed seg familien på børne-showet påMangerimai,ogvelframme var det ut med barnesetet og deretterfullttrøkkpåbaneområdet. Og så familiebil igjen på returen til Brekke.
Han framhevar Street Meet og «børne-showet» på Manger som ein stor «happening». Han synestdetereitutrulegbrainitiativ frå stasjonseigar Eva KarinKlausenogdenprofesjonel-
17.MAI-TRADISJON:UnderpandemienstartaOveJohnnyEngesæterogeitsøskenbarnein17.mai-tradisjonmedbilkortesjefråBrekkekaientilTakle.Ogdethardeihaldeframmedetterpandemien.
le drifting-kjøraren Morten Lyngøy.
- Morten byr på seg sjølv og lardeisomvilfåprøvesitja,seier Engesæter, som fortel at ungane hans har blitt fotografert i den gromme banebilen.
Littsmånervøs
Engesæter var med også i fjor, og synest det er stas med spinning og lukta av svidd gummi og røyk.
- Veldig kjekt å vera med her.
I tillegg til kjøring får vi tid til å eingodpratommotorogkvavi hargjortmedbilane.Ogherblir det utveksla gode råd og tips. Bilen er vaska og stelt før Engesæter går i børne-ringen.
- Det er like gøy kvar gong. Men eg må innrømma at eg er litt nervøs før eg kjører i gang. Det er jo mange som ser på, og duviljohelstgjeraeitgodtinntrykk, seier Engesæter, storleg
imponert over den store oppslutninga på Manger-showet. Han har også vore med på ein tilsvarande festival i Førde.
«Bygderamp»ibakruta Engesæter kjører med «Bygderamp» i bakruta som slagord. Countryrock-bandet Rotlaus syntest det var så kuult at dei spurdeomåfåbrukabilenhans i si promotering av bandet. Og det synest han var stas. Gulenmannen fekk smilefjes frå bandet etter å ha kunngjort på sosiale medier at han skulle til Manger.
Han og eit søskenbarn har skapt ein ny 17.mai-tradisjon med bilkortesje i heimbygda, første gong i 2020.
- Med corona-pandemien måtte vi finna på noko, vi kunne jo ikkje samlast som vanleg. Mellom30og40bilarvartmed i kortesjen frå kaien i Brekke til
IAKSJON:Hanelskarå"spinna"ogsvilittgummi.HererOveJohnny Engesæteriaksjonpå«børneshowet»påManger.
LITTSMÅNERVØS:-Måinnrømmaategerlittnervøsføregkjøreri gang.Deterjomangesomserpå,seier29-åringenfråBrekke.
og mange følgde med langs vegen. Det var så populært at vi har halde fram etter
FOTO:PRIVAT
FOTO:ARKIV
FOTO:ARKIV
Takle,
pandemien, seier Ove Johnny Engesæter.
Påplass«overalt»
Deterhundreårsidan NorgesAutomobilforbund(NAF)vart stifta.Ialleårhardet lokaleengasjementet voreeindelavNAF, seierTerjeVillangeri lokalavdelingai Nordhordland.
ARTHURKLEIVELAND
NAFerdenstørsteinteresseorganisasjonen i Norden, og har i dageitmedlemstalnær500.000 på landsbasis. Alt året etter at NAF såg dagens lys – altså i 1925,vartdenførstelokalavdelinga etablert.
1600frivillige
– Det lokale arbeidet er ein vik-
tiggrunntilatNAFharvaksetil ein organisasjon med forgreiningar i heile vårt vidstrekte land. Engasjementet for lokalmiljøet er like sterkt i dag som for hundre år sidan, seier Tor Arne Litlere, president i NAF. Med rundt1600 frivilligei 67 lokalavdelingar har NAF ei sterk lokal tilknyting. I tillegg har NAF 27 NAF MC-klubbar –
ogmed16.000MC-medlemmar er NAF også blitt Norges klart største medlemsorganisasjon for motorsyklistar.
–Fokuspåsikkerheit
– Her i NAF avd. Nordhordland har vi lange tradisjonar for arbeid med trafikksikkerheit. Vi forsøker heile tida å nå ut til medlemmarogfolkflestogengasjeralokalt.Sjølvetterhundre år med arbeid for trygge vegar, dyktige sjåførar og betre politiske avgjerder er vi langt frå ferdig, seier Terje Villanger, leiar i NAF Nordhordland.
Utdeling av refleksar og refleksvestar, «Sikker på MC», og samarbeidomaksjonarpåtvers avNAF-avdelingane,ernokoav det lokalavdelinga driv med.
Lokaltarbeidieinytid
Denlokaletilknytingaharalltid voreviktigiNAF.Allereiei1925 ryddaNAF-medlemmarbuskar og kratt langs vegane og sette opp vegskilt. No har NAF ei særskiltsatsingpåtryggeskulevegar,trafikkopplæring,ogdriftar 27 øvingsbaner på oppdrag frå Statens vegvesen.
– Det å vera til stades i lokalmiljøet,møtafolkogbidramed aktivitetar og politisk arbeid er like viktig no som det var før i
LOKALSATSINGVIKTIG:-DetlokalearbeidetereinviktiggrunntilatNAFharvaksetileinorganisasjon medforgreiningariheilevårtvidstrekteland,seierNAF-presidentTorArneLitlereogleiariNAFNordhordland,TerjeVillanger.
tida, seier Tor Arne Litlere. – Sakene vi jobbar med har endra seg med tida, og vi fam-
narbreiareennfør.Nøkkelentil åoverlevasålengesomorganisasjon ligg i at vi heile tida kla-
rer å fornya oss. Eg er stolt av kva organisasjonen og vårt lokaleapparatfårtil,seierLitlere.
Visste du at om lag 80% av alle sanseinntrykk kjem frå synet?
Ein god sjåfør treng eit godt syn.
Både unge og eldre sjåførar kan ha bruk for synkorreksjon. Me hjelper deg med ei grundig synsundersøking og tilpasser gode briller eller kontaktlinser der det er nødvendig.
Treng du synsattest til førerkort så utfører me dette og sender dokumentasjon til Statens vegvesen. Alver Optikk as
NAF i 100 år på to minuttar
FOTO:NAF NorgesAutomobil-Forbund,betrekjentsomNAF,vartstifta21.mai1924.
NAF 1940-talet: Andre verdskrig og rasjonering
1920-talet: Behov for ein bilistorganisasjon
21. mai 1924 vart NAF stifta, med 400 medlemmar. Medlemskontingenten var 30 kroner.Åretettervarviallereieaktive i politikken – og motstander av høge avgifter.
● 1925: NAF opprettar si første lokalavdeling, og sportskomité for å arbeida med bilsport
● 1928: Den første utgåva av NAF Veiboken blir gitt ut
● 1929: NAF jobber med å få fjerna tre og buskar som hindrar sikt, og bidra med skilt og vegvisarar
1930-talet: Ny mobilitet og nye medlemsbehov BilismenbreIeromseg,ogbilen vart eit symbol på status og mobilitet.Bilferieveksfram,og vegbygginga skyt fart.
● 1933: NAF lanserer medlemsbladet Motortidende, seinare MOTOR
● 1935: NAF etablerer sin første tekniske kontrollstasjon for bilar
● 1938: Medlemstalet passerer 10.000
Andre verdskrig førte med segrasjoneringavbensinogbilen vart eit sjeldnare syn på norskevegar.I1945gjenopptok vi arbeidet.
● Krigen pregar NAF på grunn av mangelen på drivstoff og ressursar. Aktiviteten skrumpar inn
● 1943: Magasinet Motortidende (dagens Motor) blir forbode
● 1949: NAF Vegbok blir gitt ut i saman med KNA i opplag på 20 000
1950-talet:Bilarformassane I1950-årabegyntenorskefamiliar å ha råd til eigne bilar. NAF startar vegpatrulje for å møta folk sitt behov for hjelp i 1954.
● 1953: NAF etablerer sin første trafikkskule
● 1956: Nettet av vegtelefonar blir bygd ut
● 1959: NAF opprettar ei teknisk avdeling for å gi råd til medlemmane
1960-talet: Bilkjøring som livsstil
Bilkjøring vart ein viktig del av den norske livsstilen. I 1960
haddeNAF78741medlemmar, i slutten av 10-året vaks det til over 200.000 medlemmar
● 1961: Juridisk avdeling blir oppretta for å hjelpa medlemmane
● 1964: NAF kjører vegpatrulje på 19 strekningar for å hjelpa medlemmar på landevegen
● 1964: NAF Reisebyrå opnar 1970-talet:EinavfireerNAFmedlemmar
På 70-talet vaks medlemstaletraskt.Vistartaralarmsentral og dei første øvingsbanene opnar. Medlemsbladet MOTOR blir lese av 900 000.
● 1973: NAF flyttar inn i det nye NAF-huset i Storgata i Oslo
● 1974: Den første heilårs øvingsbana i landet blir opna på Orkanger
● 1979: 25 vegpatruljer tilbakela 460 000 km og utførte 5070 assistansar
1980-talet: Vekst i vegtransporten
Veg – og bilpolitikk står i sentrumforNAFsittarbeid.Detblir stadig fleire personbilar på vegane,ogbehovfornyetenester til dei 500 000 medlemmane.
● 1984: NAF gjennomfører aksjon for boikott av Shell
● 1988: NAF MC blir etablert i Trondheim
● 1989: NAF vedtar sitt første bilpolitiske program 1990-talet: Miljøbevisst og sikkerheit NAF jobber med sikkerheit i bilane,ogmiljøbegynnerågjeraseggjeldandeogsåinnanbiltrafikken.
● 1995: NAF sin vrakpant på kr 6000 blir vedtatt i Stortinget, noko som betyr at fleire gamle, trafikkfarlege bilar blir vraka det året
● 1998: NAF starter EU-kontrollar av bilar
● 1999: NAF sitt første miljøpolitiske program blir vedtatt 2000-talet:Elektrifiseringog grøn transport ElbilanekjemtilNorge.Vifår gjennomslagforbilavgiftersom tar omsyn til utslepp og miljø.
● 2001: Nødtelefonane på Strynefjellet er historie. Mobiltelefonane har overtatt
● 2008: NAF har 500 000 medlemmar
● 2009: NAF Ruteplanlegger
kjem på nett 2010-talet: Elbil-boomen og vegforbetringar På2010-taletopplevdeNorge eineksplosivvekstielbil-salet. Samtidig held investeringane i vegutbygging fram, for å møta den auka trafikken.
● 2013: NAF får gjennomslag for å redusera omregistreringsavgifta og auka vrakpanten.
● 2016: NAF Verksted blir etablert
● 2018: NAF krev ein offentleg plan for lading av elbilar
2020-talet: Digitalisering og nye behov
Vi møter det nye tiåret med stadig fleire nettbaserte tenester til medlemmane. Nye gruppersomsyklistarogMC-førarar får meir plass i NAF
● NAF lanserer ny medlemsapp
● 2020: Koronapandemien fører til ny interesse for bilferie
● 2023: NAF arrangerer første landsdekkande sikkerheits-stafett for motorsyklistar
BESTSELGEREN HARBLITT
ENDABEDRE!
1,95%FASTRENTE TOYOTAbZ4X PRIS437000,-*
MedToyotasladenettverkkanduladepå over17000ladepunkteriNorge Dermed behøverduikkebekymredegforhverken lading,batterikapasitetellerrekkevidde
ToyotaLadenettverk-1korttilover 17000ladepunkter
Pris/md** 2930,-
*Inklusivefrakt,lev.ogregomk. Forbrukblandetkjøring,utslippCO2ogNOx:0 Avbildetmodellkanhaekstra-utstyr.Vitarforbeholdomskrivefeil.**Privatleieeks:Startleie/ etabl.gebyr114392,- 36mnd/30000km Totalt219872,- ***Fastrentei3år. Hjelmås Leknesvn. 254
Tlf: 56 35 55 30
Nordhordla N d
-kryssord
Laurdag 3. juni 2023
Stort bildekryssord 22 2023
Premiar
nh-kryssord Svarkupong
Vinnarar av kryssord: kryssord
1. premie: 1/1 års abonnement Avisa Nordhordland
løsning forrige kryssord
Løysinga på kryssordet er sendt inn av:
Namn:
Namn:
2. premie: Bilpleieprodukter
3. premie: Bilpleieprodukter
Adresse:
Innleveringsfrist for kryssord: 5. juli 2024
Premie
Send løysinga til: NAF avd. Nordhordland
1. premie: Reidun Eikemo, Isdalstø
Adresse:
2. premie: Olav og Henrik Fjeldstad Aakvik, Fyllingsdalen
1. premie: 3 flax-lodd, 2. premie: 2-flax-lodd. Kjem tilsendt i posten. Løysinga sender du til Avisa Nordhordland. Kvernhushaugane 12 , Knarvik Senter, 5914 Isdalstø innan torsdag. Merk svaret «Kryssord»
v/Terje Villanger, Paktarmyrhaugen 3, 5918 Frekhaug
Seratfleireslurvar medvedlikehaldet–nokreproblemgåratt
MangeavbilanehjåNAFsitttestsenteri Knarvikhardeisamefeila,mendenerfarne kontrollørenkjemmednokrerådforåprøvaå unngådeiallerstørstekostnadane.
EVANETELAND eva.neteland@nordhordland.no
–Deteroftemykjefeil,seierJostein Stordal, som jobbar på NAF sitt testsenter i Knarvik. Hererdetfullrullemedåtteti bilar for dagen som han køyrer opp på løftebukken for å sjå tilstandenpå.Hantekuliketestar,forgaranti,kjøpogsal,men det meste er periodiske køyretøykontrollar, best kjent som EU-kontrollar på folkemunne. Der bilane må inn annakvart år for godkjenning.
Med38årsommekanikar,før han byrja i NAF, har Stordal vorebortidetmeste,oghanmå heiletidaprøvaåhengamedpå utviklinga.
– På EU-kontroll er det ein norm ein skal følga. Eg må ta alle vurderingar sjølv, men eg flyt litt på erfaring, seier Stordal, som jobbar åleine på testsenteret i Knarvik.
Rustereitproblem
Nye bilar kjem først inn på EUkontrollnårdeierfireårgamle. Som regel er det ikkje noko feil då, med mindre bilen har gått veldig mange tusen kilometer.
Når ein kjem inn for sin tredje kontroll, då kjem ting meir rennande på. Rust er ei problemstilling med saltet på vegane.
Stordal fortel at ein bør vera føre var, med det klimaet ein har her, men at nokre forhandlarar seier at garantien ikkje gjeld lenger, dersom ein vel å gjennomføra rustbehandling.
– Det er merkeleg at det er ulik politikk på dette, sidan to ulike forhandlarar faktisk rustbehandlarbilen,førdeivertselde til kundar.
Garantien på bilane er mellom fem og ti år. Fleire kjem då inntilStordalforeingarantiutløpstest,altsåeingjennomgang av bilen før garantien går ut.
– Nokon kan spara ganske mange tusen om ein oppdagar ein kostbar feil, og då har nytte av å gjennomføra ein slik test. –Elementærtmed service
– Både bremser, lys og rust er problem som går att. Rust på bremseskjener er eit endå større problem etter at elbilar vart fasa inn, seier Stordal.
Elbilar bremsar nemleg på den elektriske motoren, når ein slepp gasspedalen. Difor vert ikkje bremseskjenene brukt på same måte. Stordal forklarar at i nokre bilar kan ein slå av denne funksjonen, og han rår folk til å gjera det med jamne mellomrom, slik at ein kan styra bremsinga meir sjølv. Rusten set seg på bremseskjenene når dei vert for lite brukt.
For å halda ting ved like, seier Stordal at ein årsservice er elementært. For å skifta olje, sjekka bremser og liknande.
Ettersomelbilarikkjeharmotorolje, pluggar og luftfilter, og færre slitedelar enn fossilbilar, ser han at fleire nedprioriterer servicepåelbilaroglurarpåom det er nødvendig.
Han merkar ei endring gjennom dei vel ti åra han har arbeidd i Knarvik.
–Bilhaldetvertdårlegare.Det verkarsomatfolkslitmeirøkonomisk. Når det kjem ein ekstrakostnad, så passar det ikkje så bra.
Bileigarar har ein frist på når EU-kontrollskalveragjennomført, men mange utset kontrollen til rett før denne datoen. Dersom dei då får ei lang liste med feil, så er det fleire som kjenner på at reparasjonane ikkjepassarsågodtøkonomisk, fortel Stordal.
Han oppmodar folk til å vera
ute i god tid, slik at ein ikkje hamnar i ei sånn knipe.
Slurvmedvedlikehald –Mangegjerberreeitminimum avvedlikehald.Altkostarpåein verkstad i dag. Før var det meir integrertieinpakke,medanno er alt ein tilleggsjobb, som at ein må betala ekstra for å få reingjort bremsene.
Stordaltrurdetteermedpåå gjera at fleire slurvar meir med vedlikehaldet.Mendet,ogåignorera endringar på bilen, kan straffa seg i lengda.
– Som regel er det alltid eit hint til at noko er gale, at ein bør ta tak i noko på eit tidleg tidspunkt. Som skrapelydar i bremser eller andre ulydar. Ein må ta det tidleg, og ikkje køyra til det står i sju steinar.
Når bilane har vore inne på kontroll, tek Stordal seg alltid tidtileinlitenpratmedbileigaren.Atdeiikkjeberrefåreitpapir i handa, men får høyra litt om bilens tilstand.
–Eintingerateggjevbeskjed om manglar, men òg ting som erpågang,medsvakheiter,slik at det er mogleg å retta før det går skikkeleg gale. Det trur eg dei set pris på.
KONTROLLAR:Nårbilaneer inneforein«helsesjekk»byrjar detofteåkommafeilkring åtte-tiåretteratdeirullautav fabrikken.
FOTO:EVANETELAND
til
Bilglass Service
Har du en skade eller en sprekk i frontruten? Vi skifter, kalibrerer og reparerer frontruter på alle bilmodeller.
Våre tjenester:
- Frontruteskift: Person/varebil - bobil lastebil.
- Gratis hente og bringe tjeneste
- Kalibrering alle bilmerker.
- Kostnadsfri reparasjon av steinsprut
- Sliping av frontrute
Den beste baksten
bilturen får du hos
MELAND AUTO AS
Mjåtveitfaten 17 • 5918 Frekhaug
Tlf. 56 17 09 76
Åpningstider: Mandag - torsdag 07.00 - 16.30. Fredag 07.00 - 15.00.
FLOTTEOPPLEVINGAR:
-Gokarthargittmegmangefineogspennandeopplevingar,seierAdrianBertelsen.Hansatsarframleispågokart,mendetkanogsåblimeirbilcrossframover.
Bilogmotor,skuleogsau:
Adrianiturbo-fart
Hanhareinturbosomkantapustenfrådei fleste.Hankøyrergokartinorsktoppklasse, slengmedibilcross,er«lausarbeidar»på gard,mekkarbilarogstuderertilåblianleggsmaskin-mekanikar.Oghanharkjæraste.
ARTHURKLEIVELAND
Bil og motor har alltid hatt ein stor plass i livet til 19 år gamle Adrian Bertelsen frå Frekhaug. Han var tidleg med faren og skrudde i garasjen, og alt som 6-åring fekk han sin første gokartigåveavsenior.Dåvarhan biten av basillen, om enn litt «småskjelven» på første køyring, har Adrian blitt fortald.
Han slår fast at gokarten har gitt han mykje i form av mange turar og spennande løp. –Detereinspesiellfølelseog ei fantastisk oppleving å køyra gokart, du sit berre nokre få centimeteroverbakkenivå,seierhan.GokartenhartattAdrian på løp mange stader i Sør-Norge,jaogsåidetstoreutland.Alt som9-åringkøyrdehanløpiutlandet, og som 14-åring hevda
han seg godt blant dei beste i verdsserien i gokart i Italia. Iperiodarerdetløpannakvar helg, og i tillegg prøver han å pressa inn treningskøyring på Eikås-bana.Adrianfortelatdet ertekniskkrevjandeåkøyragokart, det er snakk om hundreog tusendelar som skil dei beste.
–Ekstremtsmåmarginarsom kanavgjera,seierhan.Ogkvart løp har seks startar.
– Det blir totalt svært mange rundar i løpet av ei helg.
I mange år hadde Adrian far Jens Olav og farfar Rune som «reisefølge»ogbakkemannskap både i inn- og utland, og far er framleis med.
Bådegokartogbilcross
Både far og bestefar har vore aktive i rallycross, og tredjegenerasjon reknar med å driva med motorsport framover.
– Men kanskje blir det meir bilcross enn gokart etter kvart, seier Adrian, som fekk i konfirmasjonspresangathanskullefå prøva seg i bilcross.
Adrian synest det er veldig kjekt å køyra fort på bane. Med gokarten har han vore oppe i 120 km/t.
– Greitt å få «rasa frå seg» på bane, der du veit det er lovleg, seier han.
Adrian får stadig spørsmål om han ikkje skal satsa på å få køyra Formel 1. For ein del er
gokart eit springbrett dit, men han har ingen ambisjonar om det. Men han skulle svært gjerne vore til stades på eit Formel 1-show.
Studiarogsau
Tilbake til Adrian sin travle kvardag, der han klarar å finna plass til ein prat med avisa sin utsende. Han har nett koma heim frå Os, der han går på anleggsmekanikar-linjaogharfått isegmiddagen.Ogetterpåskal han henta ein bil, og han skal mata sauene ute på Bogno. Der harhansineigenflokksomhan ser til annankvar dag. I tillegg hjelper han til på ein gard med sauer og storfe på Holsnøy.
Korleis han får tid til alt er nesten uforståeleg.
– Ja, det er eit litt hektisk liv, medgir Adrian. – Men moro, legg han til. Han prøver også å fåpressainntidtiltreningskøyring med gokarten på Eikås. Havarerteskrogfårnytt liv
På tunet heime i Holtermannsvegen på Frekhaug har Adrian mellomannaståandeein2008årgangSaab93,somhankjøpte etter eit havari og først tiltenkt som delebil. Adrian og ein kamerat kosar seg med å fiksa bilar som dei sel igjen. Ein raud Saab vart henta i Molde med Hiachenogtilhengar.Dagenfør vi kjem påbesøk har han henta einkollisjonsskadaNissanNote. – I tillegg til at det er gøy gir detmasseerfaringpåkjøpetav å driva med dette, seier han.
Tragiskulykke
Adrianfinnsjølvsagtogsåtidtil kjærasten, Silje, som mista faren sin i ei tragisk ulykke i fjor haust.EistundetterstilteAdriantilstartibilcrosspåEikåsog vann løpet.
TIDLEGIAKSJON:AdrianvartidlegmedfarJensOlavogskruddeigarasjen.Herstårogsåmangeav pokalanehanharvunne.BådefarogfarfarRuneharfartstidsomrallycross-kjørarar.
AdrianBertelsenfekksinførstegokartsom6-åring.
KJØPEROGFIKSAR:Adrianogeinkameratkjøperogfiksarbilarsom harhavarert.DagenførvikjempåbesøkharhanhentaeinkollisjonsskadaNissanNote.–Detergøyogdetgirmasseerfaring,seier19-åringen.
– Det føltest veldig godt. Eg vann løpet for han og køyrde i ein bil både eg og han hadde jobba saman på. Det er eit stort saknikkjeåhahanmedosslenger. Svigerfar hadde eit sterkt engasjement for bilsport, seier Adrian.
Adrian har alltid sett for seg at han skulle bli ein eller form formekanikar.Førsttenktehan på å bli mekanikar, men er no i ferd med å utdanna seg til anleggsmaskin-mekanikar.Deter meirfreistande,ikkjeminstfordi han då får farta litt meir
HARSAUEFLOKK:Hansynestsauerålreitedyr,ogharsineigen flokkgåandepåbeitepåBogno.
rundt enn på ein bilverkstad. –Eitfagbrevsomanleggsmaskin-mekanikar opnar også ein størrejobbmarknad.Dukanbli
industrimekanikar og lastebilmekanikar, og du kan også få jobb i Nord
Eitnyttlivmedasfalt-racing
DetskarsegiførstesvingdåStianKolåsskulle testasin78-årgangombygdeOpelAsconaB medVolvo-motor.Mensamtidigvartdet startenpånokostørreogendåmeir spennande.Noerhanhektapåracing,og Asconaenblirbygtomforeitnyttløpsliv.
ARTHURKLEIVELAND
Før bilen kollapsa var planen å fådenferdigtilåkunnekøyrast på veg og i autoslalåm. Men etter havariet begynte Stian å følga med på løpa i racing-NM på YouTube.
– Dette fanga interessa mi, Det ser jo veldig gøy ut, fortel Stian, som fekk veldig lyst til å prøvasegpånokoinnanracing. Eitnyttbileventyrstårfordøra. Fekkdillai16årdsalderen
Stian Kolås har hatt skikkeleg bildillasidan16-årsalderen.Når han ikkje er ute på plattform i Nordsjøen, handlar det mykje om bil og motor. Bilinteressa fekk han frå faren, Audun Kolås, som putla med fleire bilar då Stian var liten. Stian hugsar 70-talsPassat,einVolvo144,og einVolvoAmazonsomharblitt renoverte i garasjen heime.
– Etter kvart var både eg og bror min, Cato, med på å demonteradelebilariVolvo-familien. Og valet fall på Volvo 240 som første bil for både han og broren.
Bilparken hans tel seks temmeleg forskjellige doningar. Den seinare tid har han gjort nokreutskiftingar–AudiA3,og førstebilen sin, 1975 Volvo 242 er selt. Inn har det kome ein 2002 Mini cooper S.
Medhjartaihalsen
Men tilbake til Ascona B med Volvo B230f i motorrommet, bygt om til bruk på veg og i autoslalåm. Mange arbeidstimar var lagt ned, og det var montertheiltnyttleidningsnett og ein datasprut frå MaxxECU. –Egstodmedhjartaihalsen, men motoren tente på alle pluggar på første forsøk. Men det var ei kortvarig glede. Det viste seg at dreva i oljepumpa skrapa i huset og det var spon i olja.Motorenvartdemontertog dettevartstartenpånokonytt, fortel Stian.
Denlangtovergjennomsnittleg bilinteresserte 37-åringen frå Gulen gir seg nemleg ikkje så lett. Klar for racing, men litt i stuss på kva klasse han skulle satsa på; Formula Basic, Shortcart eller GT-seriane. I sistnemnde kategori blir det brukt vanlege bilar sett opp for racing,derklassaneblirdeltinn etter vekt/effekt og graden av ombygging.
Villeikkjehameir skruing
–
Etter ein god del rundar med
ALTPÅSTELL:Asconaenmed Volvo-motor,toppmaskinert, kontrollmåltforbrenningskammerognyslipaventilar.
FOTO:PRIVAT
DATASPRUT:Kablartilnyttledningsnettogdatasprutlagtopp ogkobla.
FOTO:PRIVAT
KLARFORRACING:HererStianKolåssin 78-årgangAsconaB–medVolvo-motor, ombygttilracing.Asconaenvarførst ombygttilkjøringpåvegogautoslalom, meneithavarigjordeatKolåsnoharbygt omigjen.
FOTO:PRIVAT
MINI2002:StianharkjørtautoslalompåEikåsmeddenne2002årgangMiniCooperS.Detenda med4.plass.Hankjørteogsåpå banedaganetilVWAudi-klubben. –Detteerkonasinbil,ersåheldig åfålånadentilåkjøra«gris» med,smilerhan.
megsjølvfannegutatShortcar eller Basic ville ført til endå ein bilåskrupåigarasjen.Dermed landa eg på at Asconaen skal byggastomtilGT4-klassen,seier han.
Det er klart for endå eit løpslivfor78-årgangen.Velteburet, somskullebrukastpåveg,vari hovudsak bygt etter bilsportsboka. Regelendringar i 2022 skapte utfordringar, med krav om fleire forsterkingar enn før. Mellomannakryssihovudbøyel,andredørstrevararogtakforsterkingar måtte monterast.
Littautoslalåmogså
Asfalt-racing i Norge omfattar i alt fem løp, fordelt på Vålerbana,RudskogenogMortorcenter Norway i Sokndal. Ei løpshelg går frå fredag til søndag medtrening,kvalifiseringogtre
løp fordelt over helga. I alt var det over 160 bilar som stilte til startiåretsførsteløpfordeltpå
alle klassane. Det har blitt lite autoslalåm forStianKolåsdeisisteåra.Han
var med årets første løp på Eikås,ogkøyrdeinntil4.plassav 30startandeisiklasse.Iårprø-
FOTO:PRIVAT
asfalt-racingforAsconaen
ver han å få med seg det han rekkavautoslalåmpåEikås,og kanskjedetblireinturtilVålerbana med VW Audi-klubben i august. –Mendetblirmestfokuspåå
SPENNANDE:-Detserbådegøyogspennandeutmedasfalt-racing, seierStianKolås.Hertestarhanstolplasseringforågåklarburet.
VELTEBUR:Seteogvelteburfpåplassiden«nye»racingbilen.Handbrekkogbrannslukkarplassertforåhandterastfråførarposisjon.
FOTO:PRIVAT
NYTTLIV:Deterklartforeitnyttlivfordenne78-årgangenAscona medVolvo-motor.Noblirdetracing.
FOTO:PRIVAT
få Asconaen klar til racing, seier Stian Kolås. OmduvilfølgaStianKolås sineaktivitetarogkøyringvil detkomaeiogannaoppdateringpåFacebookogInstagram underbrukarenKolåsMotorsport.
FOTO:PRIVAT
Satvedrattetiover20år:
PerkjempaforNAF-sta
Iover20årsatPer OnarHeggernesbak rattetiNAF Nordhordland.Han gavaldrioppkampen foråfåetablertein testestasjontil distriktet,ogtilslutt vartdetiherdige arbeidetkronamed hell.
ARTHURKLEIVELAND
Etter lang fartstid i bil- og motororganisasjonenlokaltoverleverte han stafettpinnen som NAF-leiar over til Terje Villanger. Han er ein av leiarane som definitivt har lengst fartstid.
– Ja, 20 år får vera nok, seier han med eit smil. Han hadde også eit par år i styret før den tid.Hanengasjertesegimykje, ogvaropptattavåskapaaktivitetarogtilbodtilmedlemmane.
Ingen sak for stor, ingenting for smått for Per`n for å skapa størresikkerheititrafikken.Det kunnehandlaomtrafikkfarlege hol i vegbana, bruk av lys og blinklys,bilbelte,fartogmobilbruk i bilen. Og han har delt ut tusenvis av refleksar til barnehagar og skular.
Han var også fornøgd med at avdelingakunneinvesterai utstyr til speedometer-kontroll, eittilbodmangebileigararsette stor pris på.
Han synest det er bra at det blir slått kraftig ned på overtramp i trafikken.
–Deterframleisaltformange som køyrer i alt for stor fart, og då er det bra at politiet er på plass og bøtene er saftige, seier Heggernes.
Persistorefanesak
NAF-veteranensistorefanesak i mange år var kampen for å få ein NAF testestasjon i Nordhordland. Per Onar Heggernes gav seg aldri, og fekk til slutt gjennomslag for at også Nordhordland hadde behov for dette tilbodet.
– Enkelte i NAF sentralt vart nok litt lei meg etter kvart, det får så vera. Det vart argumentert med at det kunne jo ikkje veranødvendigmedeinstasjon ogsåiKnarvik,nårdetvarsame tilbod i Fyllingsdalen.
Meniettertidhardetvistseg at behovet for NAF-stasjon i Nordhordlandsåabsoluttvartil stades, seier Heggernes. I førstninga hadde stasjonen redusert opningstid berre eit pardagariveka.Menetterberre eit par veker måtte tilbodet utvidast, og etter kvart var stasjonen bemanna heile veka.
"EnkelteiNAFsentraltvartnoklitt leimegetter kvart,detfårsåvera.Det vartargumentertmedat detkunnejoikkjevera nødvendigmedeinstasjon ogsåiKnarvik,nårdetvar sametilbodiFyllingsdalen.
PERONARHEGGERNES
Heggernes synest det er ekstra kjekt at NAF-stasjonen i Knarvik ganske snart var den einmanns-stasjonen med flest testar i heile landet.
NAF-magasin
Per Heggernes gjorde ein betydelegjobbmedåprofileraNAFavdelinga både lokalt og sentralt. Mellom anna skapte han mykje blest og PR for organisasjonen gjennom ei temaavis
som lokalavdelinga fekk gitt ut i stort opplag år etter år, svært ofte i samarbeid med avisa Nordhordland.
– NAF-avisa fekk svært gode tilbakemeldingar frå mange hald, og det skapte begeistring også på nasjonalt plan, hugsar Heggernes. Han er ikkje i tvil om at temaavisa var med på å skapa forståing for NAF-saker også mellom dei som ikkje var medlemmar.
I hans tid hadde også medlemstalet i NAF-avdelinga ein fin vekst, og i dag er det over 6200 medlemmar lokalt.
KøyrerlivetutiToyota
Me møter 84-åringen heime på Leiknes, med glimrande utsikt motOsterfjorden.Påtunetstår ein Toyota, den tolvte i rekkja, denne er ein Auris. Dei to første bilane hans var «boble».
Per Heggernes og kona har ogsåhattmangefinestunderpå sjøen. Ein 24–25 fots overbygt båt med 50 hk innanbordsmotor, har vore mykje brukt opp gjennom åra.
MangetiårpåSlippen
Og båtar har Per også hatt eit nært forhold til i jobbsamanheng. Då familien flytta frå BømlotilLeiknesunderkrigen, bygde faren sin eigen slipp.
Over 40 båtar i ulike størrelsar var mellom kundegruppa i etterkrigsåra. Per vart alt i tidleg alder med og tok eit tak på slippen. Etter kvart vart han også dagleg leiar i Hjelmås
– Eg fekk naturleg nok god kontaktmedflåtensomferdast på sjø i våre område, også dei gamle,godesandskøytene,fortel Per.
Han ser tilbake på tida som NAF-leiar med stor glede – ei kjekkogmeiningsfulltid,absolutt, seier han.
NAF-stasjonen
–Egharikkjesamvit tilåtadenutistygtvêr
DåTomAreKnutsen skullekjøpesinførste bilfortolvårsidan, varhanaldriitvilom kvahanskullevelje.
VEGARDFLATØY vegard.flatoy@nordhordland.no
Han ville ha ein Ford Sierra frå 80-talet,einbilhanhaddegode og sterke minne frå.
–EgervakseoppmedSierra, far min eigde ein slik i ti år. Knutsen hugsar godt reisene til hytta og andre bilturar.
– Og så høyrde vi alltid på Queen. Far min er stor fan av dei.
No cruisar han sjølv rundt i ein Ford Sierra 1985-modell, men berre på godvêrsdagar.
– Eg har ikkje samvit til å ta den ut i stygt vêr, og aldri om vinteren.Detkrevmykjearbeid åhaldeunnasaltogdetbyrjarå vertevanskelegåfinnedelertil desse bilane.
Særpreg
DiforharKnutsenskaffasegein kvardagsbil, men heller ikkje denervanlegåsjåpåvegenlenger.
– Det er ein Ford Mondeo 94modell.Egeravdentypensom ser på alle bilar laga etter 2000 som nye.
Mensåsnartsjansenbyrseg, set han bak rattet i Sierraen.
– Eg er ute etter sjarm og det er dei eldre bilane som tiltalar meg.Deiharsærpregbådeiutsjånad og kjensle.
Lyderviktig
Knutsen fortel at bilen hans er tung på kløtsjen og har «muskelservo»,menåskaffesegmoderne elbil, er uaktuelt.
– Nei eg er ikkje heilt selt på den idéen. Eg likar å køyre på langtur, der eg fyller opp tan-
PåfinedagarluftarTomAreKnutsenbilensin.
ken og veit kor mange mil eg kan nå, seier han og legg til:
Og så er det jo motorduren. Forofteskrurhannedmusikken frå anlegget, for å nyte det
somkjemutfråunderpanseret.
– Det er avslapping. Å køyre Sierraenereinmåteåkomeseg littvekkfråkvardagen.Stresset forsvinn og smilet kjem fram
når ein er ute på vegen, fortel han. Han finn gjerne vegen til biltreffogderharhanmerkaatbilen har fått meir merksemd dei
siste åra.
– Tidlegare tenkte folk at det kanskje var ein litt for ny veteranbil,mennostopparfolkopp og vil snakke på bensinstasjo-
FOTO:VEGARDFLATØY
Noersanitæranleggetsettistandogoppgradert,ogdeitreleilegheiteneerforlengstopnaigjenetter pandemien.
Store investeringar iStordalen
nar og andre stader, seier han og held fram:
– Det er mange som har eit forhold til denne bilen. Anten hadde dei ein sjølv, eller så var
dei vakse opp med ein eller så hadde naboen ein slik bil. FOTO:VEGARDFLATØY
Densåkalla«varmestova»ogsanitæranleggetiNAF-byggeti Stordalenernostraks klartilbrukigjenetter omfattandeistandsetjingetterlekkasje. NAFNordhordlandhar ogsånylegovertatt eigedommensom sanitæranleggetogtre husværestårpå.
ARTHURKLEIVELAND
–Dettehargittossikkjeubetydelege kostnadar og har naturleg nok også kravd ein del arbeid og fokus. Både varmestovaogleilegheitene, somtilnylegharståttpåfestagrunn,erveldigpopulære.
Vi synest det er fornuftig å eiga tomtabyggastårpå,ogtakkaja då vi fekk tilbod om å overta, seierTerjeVillanger,leiariNAF Nordhordland.
ItilleggharNAFkjøptnyttlokale i Mjåtveit næringspark, sombådegirplasstil«løpsvogna», lager for utstyr, vinterlagring av motorsyklar og eit lite møterom.
NAF-byggetharfellesavløps-
system med hyttefeltet ovanfor, og frost i eit rør gjorde at vatn slo opp i sluken på sanitærbygget (varmestova) fortel Villanger.Nokosomresultertei at store delar av bygget måtte renoverast.
Majestetiske Masfjordfjell
No er sanitæranlegget sett i stand og oppgradert, og dei tre leilegheiteneerforlengstopna
igjen etter pandemien. Kvar av leilegheitene er utstyrt for fire personar.
– Alt ligg til rette for flotte opplevingarogsupertutgangspunktforfotturarideimajestetiske Masfjordfjella, seier Terje Villanger.
Campingplassensomligglike ved, leigar NAF Nordhordland av Masfjorden kommune.
– Vi har ein avtale med kommunen, som inneber at toalettetiNAF-byggetstårtildisposisjonforallmentanårdeterfolk på campingplassen. Villanger leggtilatNAFogsåhareitvisst samarbeid med Stordalen fjellstove.
Campingplassenharsværtså stabile folk, svært mange har vorestasjonertmedvogndersidan plassen vart opna på 1980talet.
Determykjeåhentepååpakkebilenpåriktigmåte.
Pakkbilensikkerttilferieturen
Deterviktigå planleggegodtførdu pakkarferiebagasjen forlangturmedbil.
Planlegg du å reise på hytta eller på bilferie i sommar? Det er ofte mykje som skal med, og det er viktig at du pakkar bilen riktig. Vi har samla nokre gode tipsforkorleisdukanpakkebilen både praktisk og forsvarleg før du skal ut på tur.
Pakkbilensmartast mogleg
● Sett på stroppar før du legg inn bagasjen.
● Den største og tyngste ba-
gasjen skal ligge lågast i bagasjerommet.
● Har du takboks, pakk alle dei lette tinga på taket, men pass på takboksvekta.
● Sikre all last med stroppar når du er ferdig. Viss du ikkje får plass til alle bagene i bagasjerommet, kan du også ha ein bag inne i kupeen – viss du sikrar den. Har du einledigplass,kandufesteden med sikkerheitsseler.
Undersøktakboksvekta
Når du pakker bør du undersøke følgande spørsmål knytt til takboksvekta på bilen din:
● Kor mange kilo toler takboksen?
● Der mange kilo toler takstativene?
● Der mange kilo toler sjølve biltaket?
Svaretpådeitoførstefinndu iproduktinformasjonentiltakboks og takstativ, medan kva sjølve taket på bilen toler, finn du i instruksjonsbok og i vognkort.
Det er alltid den lågaste av desse vektgrensene som gjeld. Kan du ha 75 kilo i boksen, medan takstativa toler 60, så må du halde deg innanfor 60 kilo. Mykje last på taket påverkar køyreeigenskapene, så det er lurt å berre pakke lettare ting i takboksen og stroppe alt godt fast når du har pakka ferdig.
Bruker du takboks er det viktig å undersøke lovleg maksimalvekt på taket. Dei fleste bilar har ein maksimal tillat taklast på 75 til 100 kg, men takstativet eller takboksen er ofte ikkje berekna for så mykje last.
Ikkjelatingliggelausti bilen
Mange undervurderer faren medåhaløysegjenstandaribil. Moderne biler er svært kollisjonssikre, men usikra bagasje er ofte årsak til alvorlege personskadar i ei trafikkulykke. Forestill deg at du får ein gjenstand i hovudet, sleppt frå fem meters høgde, det er nok ganskevondt?Påliklinjevilein lausgjenstandibilenopplevast i ein kollisjon. Sjølv ein liten tingpåetparkilokantreffedeg med ein kraft på fleire hundre kilo i ein kollisjon.
Ikkjegløymkjæledyra
Dei som har kjæledyr med på bilturen må også sikre desse. Ein laus hund i baksetet kan komemedeikrafttilnærmaein liten elefant ved ein bråstopp.
Besteplasseringforeinhunder i eige bur i bagasjerommet. Det finst ei rekke hundebur på marknaden, alt frå enkle sammenleggbare til store og kollisjonstestede bur. Eit samanleggbart bur kan kollapse ved ein kollisjon og ta livet av dyret,medandeistørre,tyngre og dyrare brura i mykje større grad beskyttar dyret i ein samanstøyt.
Viss hunden skal vere i baksetet,mådenfestastmedeigen sele som kan koplast til sikkerhetsselene.Beste plasseringav ein laus hund er i fotenden på passasjersida framfor, viss ein altså ikkje har eit eige bur til hunden.
Vårebestepakketips
Nedanfor har vi samanfatta våre beste tips til deg som skal
FOTO:NAF
NAF
Einlaushundibaksetetkankomemedeikrafttilnærmaeinlitenelefantvedeinbråstopp.
FOTO:NAF
Hardugjenstandaribagasjerommeterdetlurtålukkeigjenrullegardinaforbagasjerom,vissduhardet.
ferieturen
feriepakke bilen:
● Ikkje la gjenstandar liggje usikra i bilen.
● Bæreposer bør plasserast på golvet, helst framme, om mogleg.
● Bruk festepunktene i bilen.
● Mange kjøper på impuls, også større ting. Ha difor alltid med lastestroppar.
● Fordel vekta. Tung bagasje skal ligge lågt og langt fram i bagasjerommet.
● Sjekk instruksjonsbok for tillaten maksimal last.
● Ikkje overstig tillaten aksellast
● Sørg for riktig dekktrykk. Dette finn du i instruksjonsboka.
● Vurder å bruke sikkerhetsbeltene for å sikre last.
● Dekk til mineralvannskasser og kurver med løyse
Riktigmotoroljeeravgjerandeforatmotorenskalkunnefungereoptimalt
Oljeskiftereibilligforsikring
NAF
Koroftedubørskiftemotoroljepåbilenavhengavfleire faktorar, som merke og modell, men også køyreforhold ogkøyrestil.Eingodregeler å følge serviceintervallet someroppgittpåbilen.Køyrer du bilen lite, altså berre småkøyring i ny og ned, an-
befalast det å skifte olje éin gang i året og 10 000 køyrde kilometer.Åskiftemotoroljeer ein billig forsikring.
Gårdutomfor motoroljekandufå motorstans
Det er ikkje ein ønskeleg situasjonågåtomformotorolje.Har ein lampe lyst eller du merker
teikn på lågt oljenivå, bør du stoppe bilen og sjekke nivået. Tilsett olje om du har det tilgjengeleg,erdutomforoljebør du kontakte veihjelp.
Dersom motoren har køyrt medforlågtoljenivålenge,kan det ha ført til skader på motoren,ogdetvilverenødvendigå komme deg til ein verkstad for tilsyn og eventuelt reparasjon.
FOTO:NAF
gjenstandar med noko mjukt.
● Har du gjenstandar i bagasjerommet er det lurt å lukke igjen rullegardina for bagasjerom, viss du har det.
● Bruk tid på å sikre lasten. Våreanbefalingartil bilfabrikantane:
● Installer festepunkt i bilane.
● Ta med instruksjonar om korleis ein skal sikre last i bilens instruksjonsbok.
● Eksemplifiser kvar grensene går for sikker last.
● Eksempelvis kor mykje festepunktene toler.
● Lag løysingar som forsterkar svakheiten mellom nedfellbare bakseterygger.
FOTO:NAF
Tren inne for å leve det
livet
du ønsker ute
Våren og sommeren er en flott tid for å nyte friluftslivet i den norske fjellheimen.
Men selv om det frister å droppe treningen inne når solen skinner ute, er det viktig å holde ved like den fysiske formen for å kunne utfolde seg utendørs.
– Ikke si opp medlemskapet på treningssenteret selv om det er varmt og fint ute. Tren gjerne ute i sommermånedene, men ta en dag i uken med vekter eller annen trening inne. Hold det ved like, anbefaler Atle Arntzen, PT-ansvarlig hos treningskjeden MOVA.
Arntzen har stor sans for aktivitet utendørs. Han vet hvor avgjørende fysisk form er for å kunne nyte den norske fjellheimen.
– Det krever en viss grunnkondisjon å gå på toppturer og turer med barn og barnebarn. Hvis du vil oppleve de virkelig flotte fjellområdene, bør du legge et grunnlag gjennom trening. Styrketrening og kondisjonstrening går hånd i hånd, sier han.
TREN FOR FJELLTUREN
For å bli klar for toppturer i fjellet, er det lurt å trene målrettet i forkant. Dette er Arntzens beste råd:
– Det viktigste er å bygge opp kondisjonen gjennom fysisk aktivitet. Gjør en aktivitet du trives med. Gradvis øk
intensiteten og varigheten av treningen over tid.
– I tillegg er det viktig å trene beinmuskulaturen med øvelser som knebøy, utfall og step-trening. En sterk kjernemuskulatur bidrar også til bedre balanse og stabilitet i ulendt terreng, for eksempel ved å trene planke og rygghev. For å venne kroppen til ekstra vektbelastning, er det lurt å trene med ryggsekk, råder han.
– Hvis du skal bære en ryggsekk under fjellturen, er det lurt å venne kroppen til ekstra vekt. Gå tur med en lett sekk og øk vekten over litt tid. Dette hjelper deg med å bygge opp styrken du trenger for å bære tungt.
Videre anbefaler Arntzen å gå i ulendt terreng.
– Tren i terreng som du kan møte på en fjelltur. Ta en tur på ujevnt underlag, gå både oppover og nedover. Da styrker du muskler og teknikker for denne typen turer.
Glem ikke å trene bevegelighet og mobilitet, understreker han.
– Men ta hensyn til kroppen din. Intensiteten og varigheten av treningen bør
trappes opp over tid. Dette vil bidra til å unngå skader og overbelastning. Det finnes ingen snarveier. En god begynnelse er å trene regelmessig.
Bli bedre kjent med MOVA:
Frister dette? Ikke glem å legge grunnlaget alene eller sammen en PT fra MOVA. Foto: Ove Sjøstrøm