Utdanning 2022 by Bergensavisen

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Februar 2022

tema utdanning

Utdanning Temabilaget er eit samarbeid mellom Firda, Firdaposten og Sogn Avis

studie på stillerom: Thea Korneliussen og Linnea Haukås går på vg2 samfunnsfag ved Flora vgs.

Foto: Egil Aardal

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Her kjem jentene for fullt:

– Me er like gode sjåførar På vg2 Transport og logistikk ved Sogndal vidaregåande er det i år like mange jenter som gutar. Kai Martin Brekke kmb@sognavis.no

SIMULATOR: Birthe Neshagen frå Lærdal ved rattet i tungbilsimulatoren på ViteMeir.

To av dei i alt sju jentene er Elina Rogne (18) frå Voss og Emma Hunderi (17) frå Lærdal. Dei går begge i fedrane sine fotspor og stortrivst i nye lokale tilknytt ViteMeirsenteret på Kaupanger. Inne har dei nye klasserom og tungbilsimulator. Ute ventar seks lastebilar/vogntog og to bussar og i det gamle lagerbygget handlar det om truckføring, lastesikring og logistikk.

Lett val

SJEKK: Khalid Omar Aden

sjekkar lastebilen før ein ny treningstur.

TRUCK: Kristian Teigen frå

Gaupne testar truckferdigheitene utanfor Hansabygget.

Valet om å gå denne utdanningsvegen tykkjer dei har vore lett. – Eg er oppvaksen med faget, og broren min gjekk her. Han anbefalte utdanninga her på det sterkaste, og då blei det slik. Eg kunne teke utdanninga på Os, men ville til Sogndal. Det angrar eg ikkje på. Det er eit heit fantastisk miljø her med eit stort nettverk, seier Elina, og må berre innrømma at ho er komen på den rette hylla. – Dette har eg vore bestemt på å gjera heilt sidan eg var ni år. Lærdalsjenta Emma har mykje den same bakgrunnen som Elina. – Eg er oppvaksen med transportyrket. Far min er yrkessjåfør, det er dei tre brørne mine også. Sjølv elskar eg å køyra bil, i alle fall lastebil, seier ho.

– Vil køyra semi

SATSINGSOMRÅDE: Arne Skrede ser ut over Hansabygget der det handlar om logistikk og truckføring. – Dette bygget er eg svært glad i, og på desse områda ønskjer me vidare satsing, seier han.

Dei to fortel at det berre er ein av elevane på vg2 som satsar på buss. Resten satsar i på ei yrkeskarriere bak rattet på ein lastebil, eit vogntog, eller ein trailer. – Kva type tungbil har de lyst til å køyra? – Semitrailer, men også bil med slep, seier dei. Meir ulike er svara på kvar dei helst vil køyra. – Eg vil køyra langt. Over heile landet, men også i utlandet, seier Elina. – Eg vil starta lokalt, men også køyra langt etter kvart, følgjer Emma opp.

– Fleire jenter er bra

HEILT NYTT: – Dette har me sakna lenge, seier Arne Skrede og viser fram det nye garasjebygget rett utanfor undervisningsarealet.

Begge tykkjer det er bra at fleire jenter får augo opp for transportyrket. – Eg tykkjer det er veldig kjekt eg. Det er bra at jenter kjem ut i dette yrket. Det er ikkje berre gutane som kan

dette, det kan jenter også, seier Elina, og får full støtte frå Emma. – Dei blir sagt at jentene er flinkare og rolegare blant rattet. Meir lønsame også, seier dei. Utanfor lokala på Kaupanger lavar snøen ned. Slike forhold skremmer ikkje dei to komande tungbilsjåførane, men dei er klare på at ein med utfordrande køyreforhold må vera ekstra forsiktige.

Spennande og gjevande – Det er viktig å halda på roa og ikkje bli stressa. Far min har lært meg, og bestefar har lært han, at det er viktig å leggja på kjetting ein gong for mykje enn ein gong for lite om du er usikker. Det er eit råd eg alltid vil ha med meg, seier Elina Og det er ikkje berre vêret som kan vera utfordrande. Dei kjem også til å møta på vegar som krev sin sjåfør. – Både smale vegar og fjellovergangar. Men det gjer det også litt spennande, seier Emma, før Elina slår fast: – Dette er eit gjevande yrke.

– Nytt, men naturleg At så mange jenter vel å utdanna seg denne vegen har ikkje vore kvardagskost på vg2 Transport og logistikk. Det legg ikkje Arne Skrede skjul på. Han er faglærar på vg2 og på yrkessjåførutdanninga, ein av til saman åtte lærarar som har arbeidsdagen sin i heilt nye lokale i og rundt ViteMeir-bygget på Kaupanger. – Vanlegvis har me hatt mellom ein og to jenter på vg2, dei to førre åra har me ikkje hatt nokon, medan det i år er sju. Det er nytt for oss, men heilt naturleg. Og veldig kjekt. Det er ikkje kjønn som avgjer om du blir ein god sjåfør eller arbeidstakar, seier Skrede, og gler seg ikkje berre over at talet jenter aukar. Også at den generelle interessa for utdanninga viser ein oppadgåande trend.

Meir enn yrkessjåfør – Det er eit stort behov for nye yrkessjåførar, næringa skrik etter arbeidskraft, seier Skrede, men strekar under at utdanninga på Kaupanger også gir eit godt grunnlag for å gå fleire vegar. Han meiner også å gjera det gjennom det han kallar å gå den rette vegen er ein lur måte å gjera det på. Frå Tif via vg2 med transport og logistikk til yrkessjåfør. – Ein får også mange kurs og sertifikat alt på vg2. Ein får

då truckførarbevis, ADR og stroppekurs. Ein får også teorikurs på bilsertifikat og får dekt obligatoriske køyretimar hos trafikkskule til klasse B. Det tilskotet utgjer om lag 14.000 kroner til personbil-lappen, seier Skrede. – Me har 24 elevar i halvåret på vg3 yrkessjåførlinja, med oppstart januar og august, altså 48 elevar i året på yrkessjåfør utdanning. Det er høg gjennomføring, på sist kull bestod alle minst eit tungt førarkort. Mange har lyst til å jobba i anleggsbransjen. Gjer ein det på den måten eg har skissert får ein lappen på både tunge køyretøy, store traktorar og andre maskiner. Då har ein fått bevis og sertifikat til ein verdi av rundt 150.000 kroner i løpet av skuletida. Det er no læreplassgaranti i yrkessjåførfaget, og har ein bestått i faga og vist gode haldningar ligg ein også svært godt enn til å få jobb etter studiane, seier Skrede.

Logistikk Han viser veg gjennom dei nye lokala, viser fram simulatoren dei har fått på plass saman med ViteMeir og seier dette med simulatorar er eit område dei håpar å utvikla vidare. Utanfor hovudbygget har dei fått nytt garasjebygg til seks trailerar/lastebilar og ein buss. – Dette har me sakna lenge, seier Skrede og viser veg ned til det Hansabygget der det handlar om truckføring og logistikk. – Ein kan gå ut i lære i logistikkoperatørfaget. Dette er ei viktig utdanning, for logistikk har alle verksemder. Det finst også fleire høgre utdanningar innan logistikk, alt frå å styra bussar og lastebilar på vegen til å styra produksjonen i bedrifter. Dette har me lyst å satsa meir på. I Hansabygget har me 200 palleplassar i reolar, og har lyst til å prøva oss med digitale lagersystem. Her vil me prøva å få med lokale bedrifter på Kaupanger og utvikla samarbeid på tvers, seier Skrede, og legg til: – Ein kan også gå vidare på kranføraropplæring, og ein ny moglegheit no er lærling med Airlift som lastemann på helikopter. – Men komande bussjåførar er det ikkje så mange av på skulen? – Nei, ikkje akkurat no. Det ver ei viktig utdanning, men kanskje ikkje så spennande for dei unge, seier Skrede. Han vil likevel anbefala bussjåføryrket. – Der er blant anna betre betalt og ordna forhold.

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

tema utdanning

Februar 2022

r som mannfolka

KLAR TALE: – Me er like flinke sjåførar som mannfolka, seier Emma Hunderi og Elina Rogne. Her saman med Veronica Skjerven, Årdal (nedst i trappa), Ingrid Nesse Gram, alle FOTO: Kai Martin Brekke Borgund, Stine Voldum, Borgund, Birthe Neshagen, Lærdal og Isabell Flataker, Flatraket.

Vi utdanner deg til FREMTIDENS YRKER Vi vil gi våre studenter et best mulig faglig tilbud med tett oppfølgning av hver enkelt student. Forelesninger på nett, et internasjonalt studie- og forskningsmiljø og utplassering i bedrift. Et nært og sosialt studiemiljø, med kort vei til naturopplevelser i verdensklasse. Hos oss kan du ta en bachelor eller master innen: sykepleie, vernepleie, logistikk, økonomi, sport, juss, samfunnsfag og IT.

SØKNADSFRIST 20. APRIL

www.himolde.no

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Jens Emil (24) tok med seg kompisane til Eikefjord for å lage noko som ingen i Skandinavia har laga før Jens Emil Valvik

Jens Emil Valvik frå Brandsøy, og studerer på NTNU i Trondheim. Dei siste dagane har han og tre kompisar brukt tida i lokala hos Brødrene Aa i Eikefjord. Kvifor? For å bygge framtidas transportsystem. Arne Hjorth Johansen arne.johansen@firdaposten.no

Det høyrast ut som science fiction, men det er fleire som trur at dette er framtidas transportmiddel. Hyperloop heiter det. Nokon kallar det for ein avansert form for røyrpost. Ein vogn inne i eit rør der alt av både rullemotstand og luftmotstand er fjerna. På denne måten vil det vere mogleg å oppnå ein fart på 1200 kilometer i timen. Det betyr at du kan reise frå Trondheim til Oslo på rundt halvtimen.

Må til Vestlandet Litt lenger tid tar det førebels å reise frå Trondheim til Eikefjord, men her er dei. NTNUstudentane Filip Reierth, frå Svelvik, Magnus Gjerstad frå Osterøy, Isak Knutsen frå Arendal, og mannen som er mest interessant for vårt vedkomman-

FOTO: Arne Hjorth Johansen de. Jens Emil Valvik frå Brandsøy i Florø. Dei har rigga seg til i lokala til Brødrene Aa, for å lage karosseriet til ein Hyperloopmodell som dei skal bruke i ein stor konkurranse i Nederland i sommar. – VI må til Vestlandet og Eikefjord for å få produsert skikkelege ting. Brødrene Aa er verdsleiande på karbonfiberteknologi, og det er veldig kjekt at dei vil hjelpe oss, og at vi får lov til å kome hit og jobbe., seier Valvik. At dei har fått den moglegheita er det Valvik sjølv som skal ha æra for. Som florøværing og ingeniørstudent kjenner han sjølvsagt godt til kva Brødrene Aa held på med, og han hadde dei rette kontakane for å få dei på bana. – Faren min jobbar i Florø Kjøleservice, og han kjenner folka her. Han ringte til dei, og dei ville gjerne hjelpe oss. Dei har vore godt involvert i produksjonen, og det har vore svært lærerikt for oss. Å lage eit slikt chassi er vanskeleg utan rett utstyr, og rett kompetanse, forklarar Valvik.

Konkurranse i Hyperloop Brødrene Aa stiller ikkje berre med lokale, dei delar også av både kompetanse og det Hyperloop-prosjektet treng av rei-

skap og materiale. Utan hjelpa frå Brødrene Aa ville dette ha kosta studentane rundt 60.000 kroner. Det er mykje pengar for ein organisasjon som ikkje har profitt som mål. Håpet er at hjelpa frå Brødrene Aa skal gje dei eit fortrinn i konkurransen mot studentar frå heile verda til sommaren. Det handlar om det. Konkurranse. Valvik og studiekollegaene hans er med i studentorganisasjonen Shift Hyperloop på NTNU. Dei er rundt 60 studentar frå ulike fagfelt som jobbar med å utvikle ein Hyperloop Pod som skal kunne køyre i det som er kalla for ein Hyperloop. I juli møtast studentar frå prestiejefulle universitet frå heile verda for å konkurrere om kven som har det beste prosjektet. Shift Hyperloop var med i fjor også. Då kom dei på andre plass i full skala kategoreien, men i år er det nye studentar, nye planar, og store ambisjonar. Målet er å bli betre enn den forrige gjengen. Pod'en dei lagar i hallen i EIkefjord kan bli den første konkurransedyktige Hyperloop-poden i Skandinavia, men førebels er det snakk om ein nedskalert versjon som kan få ein toppfart på rundt 90 kilometer i timen. – Det er nytt lag kvart år. Ny pod, nye folk, samtidig så bygger vi jo på det som har blitt

gjort tidlegare. Rapporten frå i fjor var på 311 sidar. Vi går gjennom dokumentasjonen frå tidlegare år og ser om det er noko som kan forbetrast. På den måten blir vi betre og betre, og målet er jo å slå førre generasjon.

Skryt av Flora VGS Jens Emil Valvik studerar ingeniørvitenskap og IKT. Det er eit femårig masterprogram. Han har vore i Trondheim i tre år, og har dermed to år igjen. Han har også fagbrev innan brønnteknikk, har jobba i Nordsjøen, og alt starta eigentleg på TIP på Flora vidaregåande skule. – Eg må nesten få skryte litt av Flora vidaregåande skule. Det er ein veldig god yrkesfagleg skule. Det er mykje eg har med meg derfra som har vore veldig nyttig seinare, sjølv om eg kanskje ikkje tenkte så mykje over det den gongen. – Eg ser jo at det er fleire som tilrår å gjere slik som du gjer. Ta fagbrevet først, og så gå vidare og bli ingeniør. Då blir du ein atttaktiv arbeidssøkjar når den tid kjem? – Det er nok rett. Då får du både den praktiske og den teoretiske kunnskapen. Læraren min på vidaregåande fortalde om ein ingeniørstudent som ikkje hadde den praktiske erfaringa. Ved eit høve blei han bedt om å gå på verkstaden for

å hente ein fastnøkkel, men han kom tilbake med eit skyvelær, ler Valvik. Journalisten ler med og latar som om han også veit skilnaden på ein fastnøkkel og eit skyvelær, før han skundar seg å få samtalen tilbake på trygg grunn for ein lokalavisjournalist igjen.

Glade i øl – Korleis trivast du i Trondheim? – Eg trivast veldig godt. Det er ein veldig fin plass, og det hjelper jo at det er 30.000 studentar der som alle er like glade i øl! – Kva er planane når du er ferdig med studiene? Kjem du heim og bygger Hyperloop frå Florø til Førde? – Det hadde vore veldig kult! Og dei har jo øl i Florø også. Kinn bryggeri er jo fantastisk! Men eg dreg dit jobben tek meg. Eg har ikkje lagt nokre planar enno, men det er mykje spennande industri både på Vestlandet og i Florø, så det er ikkje heilt utenkeleg at eg kjem tilbake. At kjærasten heiter Hege Grytten, og er frå Vågane på Flokeneset kan nok også vere ein faktor som gjer at Vestlandet har gode kort i konkurransen om deira kompetanse. Grytten studerar til å bli maskiningeniør og var i fjor haust

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

tema utdanning

Februar 2022

Isa (20) vaks opp i Afghanistan – no er han lærling i Vik HYPERLOOP: Filip Reierth, Jens Emil Valvik og Isak Knutsen skal delta i ein hyperloop-konkurranse i Nederland. Dei bygger chassiset hos Brødrene Aa i Eikefjord. Magnus Gjerstad er også med, men måtte faktisk bruke tida på litt skulearbeid då Firdaposten tok bilde.

Foto: Arne Hjorth Johansen

TRIVAST: Jens Emil Valvik har det for tida som plommen i egget i Trondheim, men vil ikkje utlukke at han legg vegen til Florø eller Foto: Shift Hyperloop Vestlandet når han er ferdig på NTNU.

Akkurat no bognar det med lærlingar hjå Sognekraft. Isa Hamidi er ein av Sognekraft sine elleve lærlingar. Anders Huke

anders.huke@amedia.no

– Eg likar meg godt. No sit eg med ein kar som heiter Arnstein Hønsi, me jobbar og kosar oss om dagen, seier han, medan Hønsi humrar i bakgrunnen. Isa kom frå Afghanistan for 6 år sidan. At det var ei stor endring å koma til Vik legg han ikkje skjul på. – Det var utfordrande å læra seg språket, og det er store kulturelle skilnader. Det er rolegare og tryggare her. Det er ikkje sikkert eg kunne blitt energimontør i Afghanistan. Her kunne eg velja kva eg ynskte. Det er eg takksam for.

Variert kvardag

BRØDRENE AA: Studentane får god hjelp hos Brødrene Aa i

Eikefjord.

Foto: Shift Hyperloop

med på ein konkurranse tilsvarande European Hyperweek, men for rakettutviklarar. Det skjedde i Portugal, og dei vann like godt heile konkurransen. Lista er dermed lagt.

Kommersielt om 20 år Valvik og kollegaene hans har klokkertru på at Hyperloop er framtida. Dei jobbar no for å få på plass ei testbane i Trondheim, slik at dei kan få teste det dei forskar på i praksis. Men når kan vi få moglegheita til å reise på denne måten? – Dette kjem til å bli framtida. Det er bærekraftig, og det går fort. Kommersielt tenker eg at om 20 år er Hyperloopen her, seier Isak. – Det er i alle høve veldig kjekt å driv med. Det er eit avbrekk frå lesinga, og veldig lærerikt. Bedre enn å ha nesa ned i ei bok, erklærar dei. – Men blir det tid til ein tur innom Vesle Kinn når dere er her? Sidan de er opptatt av øl, meinar eg? – Då må vi kutte ned på nudel-budsjettet, men vi får sjå kva det blir til, ler Valvik. Designet på poden dei lagar hos Brødrene Aa er inspirert av Elon Musk sin Cyber Truck. Korleis det går med den og Valvik i konkurransen i Nederland skal vi nok kome tilbake til når den tid kjem.

Isa er inne i sitt første av 2,5 år som energimontørlærling. Arbeidsdagen er variert og praktisk, noko han trivst med. – Det kan vera at me må fiksa gatelys, bygga om straumkioskar og kabelskåp. Det er veldig variert. Det var etter ein utplassering på elektrolinja på Sogndal vidaregåande Isa fann ut at han ville bli energimontør. Han tok første året i Sogndal og andre i Florø. Så bar det attende til Vik. Her bur han saman med tre andre frå Afghanistan. – Eg får jobba med mange ulike folk og vert kjend med mange nye. Det er fantastisk. Det er eit veldig godt arbeidsmiljø.

Første av sitt slag Inne på kontoret, både i Sogndal og i Vik kan du treffa Victoria Midlang Harbakk. Ho er Sognekraft sin første lær-

ENERGIMONTØR: Isa Hamidi har starta sitt første år som FOTO: Privat lærling hjå Sognekraft. ling innan kontorfag. Ein jobb ho ikkje hadde sett føre seg å ha. – Eg var veldig usikker på kva eg skulle blir då eg var liten, men eg visste godt kva eg ikkje skulle. Eg skulle aldri sitja på kontor, men no sit eg no her. Det viste seg at det var alt anna enn keisamt, slik ho hadde trudd. – Eg har ein veldig variert kvardag, med mange spanande oppgåver. Ingen dagar er like.

To kontor Ho jobbar både på kontoret i Sogndal og i Vik, noko som passar ho bra sidan ho er busett i Vik og trivst med å køyra bil. – Eg vert kjend med folk på begge plassar, så eg får eit stort nettverk. Både kollegaar og arbeidsmiljø har vist seg frå si beste side, fortel Victoria. Til sommaren skal ho ta fagbrev, og

håpar Sognekraft vil halda på ho. – Om eg får sjansen ynskjer eg å bli.

Utvikling av samfunnet Konserndirektør Terje Bakke Nævdal fortel at stillinga til Victoria er første av sitt slag i moderkonsernet. Ho får mykje åtgaum for jobben ho har gjort med koordinering og profilering av omdøme til Sognekraft i sosiale medium. Han er òg godt nøgd med lærlingane dei har teke inn og peikar på at dei no har fått sin første kvinnelege montørlærling. Det ynskjer han seg fleire av. – Me ynskjer å vera ein del av utviklinga av samfunnet samstundes som me vil sjå at me får kompetansen som me kan nytta i vår aktivitet. Me har ei målsetjing om at 8–10 prosent av dei tilsette er under utviklingsstatus. Det kan vera både lærlingar eller trainee stillingar.

ORDENTLEG ARBEID:

Designet på poden dei lagar er inspirert av Elon Musk sin Cyber Truck. Og det er ordentleg arbeid som blir gjort i Eikefjord.

Foto: Shift Hyperloop

MANGE LÆRLINGAR: Sognekraft har no elleve lærlingar. (Foto: Sognekraft)

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Gloppenmodellen kjem til Sunnfjord To vidaregåande skular i Sunnfjord vil ta i bruk gloppenmodellen frå hausten 2022. Eirin Eriksen Horvei eirin.horvei@firda.no

GLOPPENMODELLEN: Denne gjengen gjekk helsefag på Firda vgs i 2017. ande skular i Sunnfjord. Dale vgs får gloppenmodellen i naturbruk akvakultur Vg1, og Mo og Øyrane vgs får gloppenmodellen i restaurantog matfag Vg1. Også Sogndal vgs tar i bruk modellen til hausten, med re-

staurant- og matfag Vg1. Utdanninga er ein kombinasjon av teori og praksis, og elevane får tett oppfølging. Målet med modellen er å gje fleire ei fagutdanning for å kvalifisere dei for behovet i arbeidsmarknaden.

fOTO: Sissel Iren Skjerdal

På grunn av endring av behov i arbeidsmarknaden byter to skular tilbodet sitt til hausten. Måløy vgs får gloppenmodellen i bygg- og anleggsteknikk Vg1, og Stryn vgs i restaurantog matfag Vg1. Utdanningsløpet går over 4

år. Dei første 3 åra er vekene fordelt 50/50 på undervisning i skulen og i praksis. Det siste året går elevane læretid i ei bedrift. Gloppenmodellen har hatt og har gode resultat. Søknadsfrist for vidaregåande opplæring for vaksne er 1. april.

Som trainee kan vi gje deg ein spennande start på karrieren din i eit innovativt og lærerikt miljø. Du får eigen mentor som syter for di faglege og personlege utvikling. Vi kan gi deg konkurransedyktig løn og moglegheit for fast tilsetting.

Forretningsutviklar Arbeidsoppgåver: • Bidra til å utvikle nye forretningsområder i Enivest. • Vere med å vidareutvikle eksisterande produkt i Enivest. • Delta aktivt i Enivest sitt interne utviklingsarbeid. • Overvake, strukturere og analysere kundar, konkurrentar og marknad. • Samarbeide tett med andre funksjonar i selskapet. • Oppfølging av leverandørarar og samarbeidspartnarar.

DSSØKNA FRIST: 2 IL 202 1. APR gar

n eestilli e train m NB! All st på gjenno a k ø s . t å m sfylke Framtid

TRAINEE STILLINGAR

Systemutviklar Arbeidsoppgåver: • Utvikling og vedlikehald av Enivest sitt kundesystem, nettside og eksterne portalar for kundar og samarbeidspartnarar. • Delta aktivt i Enivest sitt utviklingsarbeid. • Vere med å utvikle nye tenester for Enivest sine kundar. • Utforske og bidra til at Enivest sitt utviklingsteam held seg oppdatert på ny teknologi.

Kvalifikasjonar: • Du har bachelor eller mastergrad innan økonomi, ingeniørfag, innovasjon eller tilsvarande. • God teknologiog kommersiell forståing og interesse. • God skriftleg og munnleg kommunikasjonsevne.

Kvalifikasjonar: • Du har bachelor eller mastergrad innan systemutvikling. • Du kan UX og UI design, Javascript, React, NodeJS, webpack og SCSS. • Du har kjennskap til Apputvikling (Android og IOS), backend (PHP og MySql) og versjonshandtering med GIT. • God teknologiforståing og interesse. • God skriftleg og munnleg kommunikasjonsevne.

Kven er du? Du er ein engasjert og framoverlent person som ønsker å gjere ein forskjell, og som på sikt kan bli ein god leiar. Du har sterk interesse for teknologi og forretningsutvikling, er kreativ og initiativrik. Du kan jobbe sjølvstendig, men og på tvers av fagmiljø. Du har høg arbeidskapasitet og ønsker å bidra positivt til arbeidsmiljøet vårt. Kvalifikasjonar til stillingane og kontaktinformasjon finn du på enivest.no/ledig-stilling

www.enivest.no

Rein Design

Gloppenmodellen er ein utdanningsmodell som starta i Gloppen i 2013. Det er ein samarbeidsmodell mellom bedrift, NAV og Fylkeskommunen. Fylkeskommunen og NAV betaler halvparten av kostnadane kvar. Hovudmålgruppa til gloppenmodellen er flyktningar og minoritetsspråklege. Men det kan også vere eit tilbod for andre som har behov for tilrettelagd undervisning. Utdanninga gjev yrkeskompetanse med fag- eller sveinebrev etter gjennomført utdanning. Gloppenmodellen vart hausten 2021 utvida til alle dei vidaregåande skulane i Nordfjord. Til hausten kjem også utdanningsmodellen til to vidaregå-

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

tema utdanning

Februar 2022

Færre elevar i Høyanger:

– Vi håpar dei som bur i kommunen vel oss Elevtalet peiker nedover på Høyanger vidaregåande. Rektor håpar dei kan behalde studietilboda. Elsa Marie Di Valerio elsa.di.valerio@firda.no

Dei siste åra har elevtalet blitt litt lågare ved Høyanger vidaregåande skule. Rektor Torill Thorbjørnsen er mest bekymra for linja studiespesialisering. – Vi klarer å rekruttere elevar frå andre kommunar enn Høyanger til yrkesfag. Men dei fleste som vel studiespesialisering hos oss, kjem frå Høyanger kommune.

Reklamerer for skulen på nett

Rektor: Torill Thorbjørnsen ved Høyanger vgs.

FOTO: arkivfoto

Eit grep for å sikre elevtalet har vore å reklamere for Høyanger vgs. digitalt. – Vi har reklamert for skulen dei siste tre åra. Annonsane kom først i avisene, men dei blei jo lese mest av foreldra. No har vi i staden reklame på digitale plattformer for i tillegg å nå elevane. Neste år startar dei med Vg4 som eit tilbod for dei som vil ta påbygg etter yrkes-

fag. Då kan elevane som har gått helse og oppvekst, elektrofag eller teknikk og industriell produksjon og teke fagbrev, få studiekompetanse. – Vi gjer dette for å behalde elevtilbodet etter ei tid med dårleg elevgrunnlag. Eg håpar at dei som bur i kommunen vel Høyanger, anten dei vel studiespesialisering eller yrkesfag.

Sikra læreplassar for yrkesfag Trass i lågare elevtal er læreplassar noko skulen har vore gode på. – Yrkesfaga er tilpassa industrien i nærområdet, og vi har eit godt samarbeid med næringslivet på akkurat dette. Alle som har ønskt det, har fått læreplass dei siste åra. Det er gjensidig avhengigheit mellom skulen og arbeidsplassane. I fjor fekk alle elevane på helse og oppvekst læreplass. For elevane på Vg2 elenergi er Equinor ein populær plass å gå i lære, og på industriteknologi finn dei læreplassar i heile fylket. Thorbjørnsen håpar at det kjem nok elevar til skulen for året 2022/2023. – Vi håpar på å starte opp i år slik som i fjor, og behalde alle studietilboda.

FIRDA VGS

Musikk, dans og drama – Idrett – Studiespes.

Søknadsfrist 1. mars

Elevar frå heile fylket kan søke alle utdanningsprogram. Musikk, dans, drama og idrett inngår ikkje i nærskuleprinsippet. Til desse tilboda konkurrerer du på karakterpoeng frå grunnskulen.

Søknadsfrist 1. mars.

Vi har eit breitt studietilbod med mange yrkesfag, idrettsfag og studiespesialiserande Sjekk alle studietilboda våre på sogndal.vgs.no sogndal.vgs.no

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

– Hybel var ikkje avskrekka Som 16-åringar flytta dei heimanfrå for gå på vidaregåande skule. Å flytte inn på hybel har ingen av dei angra på.

disjonelle faga, så musikklinja på Firda vgs vart eit naturleg val, seier Furnes. Han har piano som hovudinstrument, og er godt nøgd med at han kan fordjupe seg i musikken samtidig som han får studiekompetanse.

Eirin Eriksen Horvei

Hybellivet

eirin.horvei@firda.no

Ein må leite lenge for å finne ein hybelbuar på Sandane som ikkje trivst med å bu på hybel. Halvparten av elevane som går på Firda vgs bur på hybel. Skulen har opplæringstilboda studiespesialisering, idrett, musikk, dans og drama. Dei fire sistnemnde er nok grunnen til at så mange er tilflyttarar. Men ikkje alle. Henriette Bjørlykke (17) frå Stryn går 2. året på Firda vgs. Ho flytta på hybel for å gå studiespesialisering. – Programfaga var i hovudsak grunnen til at eg søkte på Firda vgs. Men hybel var ikkje akkurat eit avskrekkande tilbod, seier Bjørlykke. Børge Furnes (18) frå Gaular går 3. året på musikklinja. – Det å bu på hybel var eit freistande tilbod, så det spelte inn når eg skulle søkje vidaregåande. Eg var litt lei av dei tra-

Bjørlykke bur på hybel saman med ei venninne. Furnes bur i eit bufellesskap med fire andre som han deler kjøkken og stove med. Furnes meiner han har blitt meir sjølvstendig av å bu på hybel. Ansvaret har gjort noko med han. – Når eg fekk styre sjølv, forstod eg kva det innebar å ha så mykje ansvar. Eg måtte finne ut av ting på eiga hand. Eg har vakse som person, seier Furnes. Bjørlykke nikkar og seier seg einig med Furnes. Ho liker å styre sin eigen kvardag, men nokre gjeremål kunne ho vore utan. – Å gå på butikken for å handle. Men det er viktig å ha rutinar. Heime har eg ein sikkerheitsventil. Om eg ikkje orkar å lage middag, gjer mamma det, eg svelt ikkje i hel, seier ho og ler litt.

Open skule er eit tilbod for elevar, som er ope 3–4 kveldar i veka. Open skule har ein lang tradisjon på Firda vgs.

Skulen blir heim nummer to To kveldar i veka kan elevane ete middag eller kveldsmat på skulen. I tillegg kan elevane spele for eksempel biljard, airhockey og brettspel. Bjørlykke og Furnes er ofte på open skule. Når dei tenker seg om, legg dei til at dei oppheld seg meir på skulen enn dei gjer på hybelen. – Eg et mat på open skule to gonger i veka. Det varierer litt om eg er her alle dagane. Og eg bruker mykje tid på skulen for å øve på musikken, så open skule kan vere eit fint avbrekk, seier Furnes. Bjørlykke nyttar seg også av billig middag og sosialt samvær på skulen. – Eg tek rettslære som privatist, så du finn meg ofte på skulen om kveldane, seier Bjørlykke. Verken ho eller Furnes slit med heimlengsel. – Vi trivst både på hybel og skule. Men det er sjølvsagt godt å komme heim av og til også.

HYBELBUARAR: Henriette Bjørlykke og Børge Furnes.

NHH

FOR DEG SOM VIL NOKO MEIR I tida framover vil vi trenge gode økonomar og leiarar. Arbeidsmarknaden etterspør nyutdanna som vil noko meir for verda, som kan bruke ressursar effektivt og bidra til ei berekraftig framtid.

Søk bachelor i økonomi og administrasjon innan 20. april

NHH.NO

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

tema utdanning

Februar 2022

ande akkurat

FIRDA VGS: Her har dei kino, kiosk, bibliotek, teatersal og mykje

meir.

FOTO: Eirin Eriksen Horvei

Vestlandet har fått ein av landets største fagskular Ved årsskiftet vart Fagskulen Vestland ein av landets største fagskular, med heile åtte studiestadar fordelt ut over fylket. Studiestad Førde tilbyr høgare yrkesfagleg utdanning innan tekniske fag som maskinteknikk, elkraft, automatisering, bygg, anlegg, KEM, BIM, bygningssakkyndig og mjølkeproduksjon ved bruk av robotteknologi. Vi kan og tilby utdanningane Velferdsteknologi i kommunane og Tradisjonsysting – verdiskaping i mjølkeforedling. I tillegg har vi kurs og korte utdanningar. Studiestad Måløy tilbyr høgare yrkesfagleg utdanning innan maritime og marine fag. Her kan du ta utdanning som dekksoffiser eller maskinoffiser, eller du kan velje den nye marine utdanninga Leiing i havbruksoperasjonar.

STOR SCENE: Kvart år blir det held forestillingar her.

Spennande fag i Nordfjord Datateknologi og elektronikk Automatisering

Eid vidaregåande skule har eit godt samarbeid med bedriftene. Gjennom faget YFF, yrkesfagleg fordjuping, kan ein organisere praksisplass nær der ein kjem i frå. Dette blir organisert som enkeltdagar eller heile veker alt etter utdanning og avtale med bedrift. Ta kontakt om du vil ha meir informasjon.

Frisør-, blomsterog interiør og eksponeringsdesign

Gjennom samarbeid med Opera Nordfjord får ein høve til å ta del i arbeidet med operaoppsetting og arbeid med profesjonelle fagfolk innan kulturfeltet.

Sjekk ut alle våre opplæringstilbod på eid.vgs.no

Vil du vite mer? Scann for å sjå studietilbodet til Fagskulen. fagskulen.no

Søknadsfrist 20. april

Tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Ingrid (16) frå Florø har mønstra på skuleskipet «Gann»:

– Draumen er å bli styrmann og det skal eg skal få til Då skuleskipet «Gann» la ut frå Bergen tysdag kveld, var dei ei ung florøjente som hadde rorvakt. Egil Kristian Aardal egil.aardal@firdaposten.no

Ingrid Hovden (16) har valt ei maritim karriere og er i starten av utdanninga si. I kuling og regn gjekk turen nordover med Ingrid ved roret. Ei kjend lei for det tidlegare hurtigruteskipet, som gjekk langs norskekysten fram til 2007, under namnet MS «Narvik». Så fekk båten nytt eit liv som skuleskip for dei som satsar på ein arbeidsplass på sjøen.

Har planen klar Sist haust mønstra Ingrid på, og rigga seg til på lugaren. Dei neste to åra vert dette hennar båt, der ho skal førbu seg til læretida. Då kan ho etter to år kalle seg matros, og søke seg vidare til høgare utdanning. Ho har planen klar. – Eg har vore mykje på Færøykavlen med onklane mine i oppveksten. Vi har vore på sjøen og fiska i lag, så dei har nok inspirert meg til å ta dette valet. Om kvelden har eg likt å følge med på skipstrafikken som går forbi. Ein høyrer det på duren når båtane kjem. Draumen er å bli styrmann, og det trur eg nok eg skal få til, seier ho. Sidan ho gjekk i åttande klasse på ungdomsskulen har målet vore å begynne på skuleskipet «Gann». Overgangen var stor frå tida på ungdomsskulen til å flytte aleine på lugar som 15-åring. No har ho funne seg til rette, og kome inn i rutinen med vekking 07.00. Etter frukost startar som regel dagen med undervising, eller at elevane deltek i drifta av skipet.

Eit gyngande klasserom – Første dagen på båten var eg skikkeleg spent, men det gjekk jo fint. Her er masse kjekke folk, og vi vart godt mottekne av lærarane. Og så er jo kjærasten min Tor her, han går VG2 dekk, fortel ho. Dei er 135 elevar om bord, som fordjupar seg i teknologi og industrifag, elektro, og maritime fag. Med «Gann» reiser dei både langs norskekysten og til utlandet.

UTDANNING: – Eg har vore mykje på Færøykavlen med onklane mine i oppveksten. Vi har vore på sjøen og fiska i lag, så dei har nok inspirert FOTO: Egil Aardal meg til å ta dette valet, fortel Ingrid Hovden. rors. Det var kuling, men eg synest det var det kjekt, og så langt har eg ikkje blitt sjøsjuk, seier Ingrid.

Får kjenne på naturkreftene

SJØLIV: Sist haust mønstra Ingrid på skuleskipet «Gann», og rigga seg til på sin eigen lugar. Dei neste to åra vert dette hennar båt og klasserom. Dei vert sjøvande, og frå første stund får dei kjenne på ansvar og plikter som seglande elevar. Klasserommet er på kjøl, men dei har heimebase ved Tømmerodden i Stavanger. – Livet om bord er litt annleis enn det eg hadde førestilt meg. Det vert lange dagar. I natt var eg bruvakt frå 23.00 til 02.00. Då held vi utkikk, og vi får stå til

Sjølv om det er eit mannsdominert yrke, er dei i år rundt 30 jenter på skuleskipet, og her er elevar frå store delar av landet. Dei er to frå Florø og ein frå Eikefjord om bord. –Kva er det kjekkaste du har opplevd så langt? – Det må vere når det var skikkeleg dårleg vêr. På retur frå Oslo fekk vi seks–åtte meter høge bølger og heile båten rista. Alle vart dårlege og eg fekk kjenne på sjøverken, men eg spydde ikkje, fortel ho. – Kor ser du for deg at du er om ti år? – Då tenker eg er førstestyrmann på eit lasteskip eller ein brønnbåt. Eg vil helst segle langs kysten, og kanskje nokre turar til Sverige eller Danmark, seier ho.

Kjenner på ansvaret – Korleis er ein vanleg dag om bord for deg?

– Det varierer, men i natt har eg vore på bruvakt, og frå 08 til 11 var eg i maskina. Vi har som oftast to til tre vakter i døgnet, dei dagane vi har vakt. Ligg vi til kai ein stad, kan vi gå i land når vi har fri. Tida går fort når eg er på brua. Då får ein sjå ut og det skjer alltid noko, fortel ho. – Kjenner du på ansvaret når du står til rors? – Det gjer eg, men vi har flinke lærarar, og mannskapet om bord veit kva dei driv på med. Eg stolar på dei, seier ho. Når dei dreg på rekrutteringstokt, kjem skuleklassar og andre interesserte om bord for omvising. I Florø har elevar frå ungdomsskulen vore på besøk, og Ingrid fekk møte igjen nokre av lærarane sine. Dei bakka ho opp, og synest ho har gjort eit tøft val.

– Eg vil vere den som styrar Ekstra kjekt har det vore å få besøk av familien. Det nærmar seg vinterferie og fri, men for ei lillesøster som går i 5. klasse er det uansett lenge å vente på at storesøstera skal kome heim frå sjølivet.

– Har du eit mål om å bli kaptein ein gong? – Nei, det er eg usikker på. Det er mykje papirarbeid og administrasjon, som ikkje freistar. Eg vil vere på brua, og den som styrar båten, seier Ingrid. Ein av dei som kom for å helse på Ingrid, var ein onkel med lang fartstid på sjøen. Han er los, og går god for utdanninga på skuleskipet. At ein frå dag ein får kjenne på og delta i livet om bord, trekker han fram som ein klar fordel. Når vi stig i land frå skuleskipet, har Ingrid fått besøk av den næraste familien. Fleire av venene har kontakta ho på mobiltelefonen, og kjem på kaia for å helse på. Om nokre timar går turen vidare til Ålesund. Om vêret tillét, vert det kryssing av Stadhavet nattetid. Dei neste dagane går turen vidare nordover. Når dei kjem til Lofoten og Stokmarknes, er det ikkje lange vegen til familien i Øksnes. På kaia i Stokmarknes ventar det då eit stolt tante, som òg vil helse på ho med saltvatn i blodet, som satsar på eit yrkesliv på sjøen.

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Februar 2022

Tema utdanning

neptuneenergy.com

KOKK: Adrian Loftheim går Mo og Øyrane vgs. i Førde. Til hausten planlegg han å FOTO: Eirin Eriksen Horvei gå i lære i kokkefaget.

Ein smak av verda freistar Adrian (17) – Eg valde restaurantog matfag fordi det er eit internasjonalt yrke. Du kan jobbe kvar du vil i verda, alt frå Norge til Statane. Eirin Eriksen Horvei eirin.horvei@firda.no

Adrian Loftheim (17) går Vg2 kokkog servitørfag ved Mo og Øyrane vidaregåande skule i Førde. Til hausten skal han gå i lære i kokkefaget. Loftheim har endå ikkje bestemt seg for i kva bedrift han vil gå læretida si, men han har eit ønske om ha den utanfor Vestland fylkeskommune. – Eg trur ikkje det er så vanskeleg å finne ein lærlingplass, men det er sjølve flyttinga som kan vere utfordrande. Om eg vel å flytte langt, vil det vere vanskeleg å gje slepp på det eg har her i Førde og Askvoll. Men eg har lyst å sjå det fine landet vårt, og alle tradisjonane rundt omkring, seier Loftheim. Også Liv Horvei, rektor ved Mo og Øyrane vidaregåande skule, ser optimistisk på at elevane kjem til å få seg lærlingplass og jobb. – Restaurantbransjen er ein av bransjane som blei treft hardast av pandemien. Men nå ser vi lys i enden av tunnelen. Og med fagbrev i restaurantog matfaget er ein sikra arbeidsplass, det vil vere stor etterspørsel etter pandemien. Det er så mange moglegheiter i yrket.

Skulen håpar at elevar igjen kan reise til Frankrike til hausten eller neste vår.

Rettar frå heile verda På kokkog servitørlinja lærer elevane å lage mat frå heile verda. Men skulen har også fokus på norske råvarer og rettar. Det likar Adrian Loftheim. – Eg er inspirert av mormor, ho er også kokk. Ho har opna auga mine for norske tradisjonelle matrettar. Det er fint at skulen også har fokus på dette, seier Loftheim. – Det er heile tida noko nytt som vert oppfunne i kokkeyrket, samtidig er det mykje grunnleggande du kan lære deg. Ein kokk må vere kreativ og klar for alt. Det er eit sosialt yrke, og du kan få nye vennskap ut av eit godt måltid, seier Loftheim.

Internasjonalt samarbeid Kokk- og servitørlinja ved Mo og Øyrane vgs har eit internasjonalt samarbeid med ein hotellfagleg skule i Frankrike. Dette samarbeidet med Lycée Hôtelier i La Rochelle, har dei saman med kokkog servitørlinja ved Måløy vgs. Kvart vårsemester utveksler skulane elevar. I tre veker er elevane utplassert på lokale restaurantar i La Rochelle. Bodil Erdalsdal, fagansvarleg på restaurantog matfag, fortel om kva elevane lærer på utvekslinga. – Det årlege opplegget går både på språkopplæring og praktisk opplæring i det franske kjøkken. Elevane besøker lokale marknader og får smake på lokale spesialitetar. Det er mykje sosialt samvær på turane til La Rochelle. Dei tar turar til konjakkhus, drar på byvandring, får kurs i filetering og har felles middagar. Under pandemien har det ikkje vore mogleg for elevar å dra på utveksling.

LA ROCHELLE: Elevane får besøke

lokale marknader.

Foto: Mo og Øyrane vgs/ Bodil Erdalsdal

KREATIVT YRKE: Andebryst i appelsinsaus med steikt brokkoli, slottspotet og sellerirotpuré.

Foto: Eirin Eriksen Horvei

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Her bygger elevane sin eig med å bygge sine eigne gruppeBygginga av den nye storskulen Førde vgs. rom. Samarbeid mellom er i full gang og i rute skule og næring til innflytting sommaLærarbrørne Per Tore Hove og ren 2023. Det sørger Odd Jarle Hove fortel med enmellom andre elevane tusiasme om ordninga og korleis Consto tok kontakt med på bygg- og anleggsskulen. Det er vanleg at elevane teknikk for. Dei byghar praksis i felt og dette passa ger sine eigne gruppe- til skulen sine kompetansemål. – Dette er veldig relevant arrom.

Kenneth Sandvik Sjøvold kenneth.sjovold@firda.no

Det er entreprenørfirmaet Consto som bygger den nye vidaregåande skulen, som skal samle Øyrane og Hafstad til Førde vgs. Skulen skal bestå av fire forskjellige delar: Studieførebuande, helse, kroppsøving og teknologi. Teknologibasen skal knyte saman allereie eksisterande bygg med ein ny teknologihall. Det er kanskje også her at entreprenørfirmaet kjenner seg mest heime. Den nye skulen kostar totalt over 800 millionar kroner. Fylkeskommunen meinte at Consto hadde den beste løysinga til den lågaste prisen av dei forskjellige tilbydarane. Entreprenøren visste kvar dei skulle finne god og billig arbeidskraft – dei har sett skuleelevar i gang

beid som dei vil møte i arbeidslivet, seier Odd Jarle. For læringa nyttar dei forskjellige materialar når dei bygger veggane, som er ein kombinasjon av tre- og stålbjelkar. Kvar klasse har to praksisdagar i veka, så når dei kjem til første dag, må dei plukke opp arbeidet der den førre gruppa sleppte. – Sånn er det også på byggeplassar, så det er bra at dei lærer det her. Det gjer dei betre til å samarbeide. Til hausten skal elevane ut i lære og det blir ein kamp om å sikre seg lærlingplass for elevane. – Dette legg i alle fall grunnlag for ein god CV, ler læraren.

Vil ikkje sitte på kontor Marius Fagerheim Aase fekk skryt då han prøvde seg som

NØYE: Nicolai Fjeldestad Førde måler opp. bas, også kalla formann, under planlegginga av arbeidet. Han synest oppgåvene gir meirsmak for arbeidslivet og har allereie sikra seg lærlingplass. – Dette er veldig nyttig erfaring. Det er kjekt å prøve å bygge nye ting. Då eg søkte lærlingplass, viste eg fram bilde frå arbeidet vi har gjort her. Elevane er stolte over å kunne seie at dei har vore med på å bygge den nye skulen.

HAR DU LYST Å

– Det er kjekt å bygge noko som ikkje skal rivast igjen, seier Vebjørn Lunde. Han var usikker på kva han skulle studere, men etter ei heilskapleg vurdering kom han fram til at bygg- og anleggsteknikk var det rette for han. – Det er eit veldig nyttig yrke. Du kan lære deg å bygge ditt eige hus, samtidig som du kan utdanne deg vidare. Olai Fattnes Ringstad var meir sikker i valet sitt. – Eg likar best praktisk arbeid og vil ikkje sitte på kontor. Formann i Consto, Jon Stig Hesjedal, er på besøk i skulelokala for å sjå korleis det går med arbeidarane sine. Han angrar ikkje på at ansvaret for bygginga er lagt i så unge hender. – Vi tok kontakt fordi vi tenkte at dette ville vere kjekt for elevane, seier Hesjedal. – Det er ei god utfordring. I tillegg til arbeidserfaring får dei følge med på prosessen til Consto mens skulen blir bygd. – Det er mange forskjellige firma og prosessar i spel, så her kan dei lære mykje. Arbeidet dei gjer er tilsvarande det dei må gjennom på ein sveineprøve og sjefen er nøgd med det som er gjort. – Det er godkjent, smiler Hesjedal.

BLI LÆRLING

I ENERGIMONTØRFAGET?

BKK Nett har ledige læreplassar i Sunnfjord, ytre Sogn, Nordhordland, Bergen og Sunnhordland. Les meir om læretida i BKK Nett på BKK.no og send søknad innan 03.03.2022.

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

gen skule

tema utdanning

Februar 2022

NØGDE: Lærarbrørne Per Tore Hove og Odd Jarle Hove er glad for at Consto-formann Jon Stig Hesjedal tok kontakt med skulen. Hesjedal er nøgd med arbeidet til elevane.

GODKJENT: Sjefen inspiserer arbeidet. GUTANE KRUT: Marius Fagerheim Aase viser fram prosjektmappa si, mens Olai Fattnes Ringstad sjekkar at veggen er i vater. Vidare frå venstre: Tobias Holme, Vebjørn Lunde, Jelle Koopmans og Ørjan Nesdal.

alle FOTO: Kenneth Sjøvold

EIN GOD STAD A BEGYNNE! Westcon Yards er ei stor lære bedrift som ynskjer å sikre arbeidskraft med rett kompetanse for fremtida Westcon satsar på rekruttering og kompetansebygging. Vi har lang og god erfaring innan fagopplæring og tek godt vare på våre lærlingar. Vi har for tiden 8 lærlinger og en TAF elev i produksjonen hos oss. Westcon har stor variasjon i arbeidsoppgåver og tilbyr det meste innan skipsombygging og -reprasjoner, samt service på rigg.

Westcon prefabrikkerer også stål og røyrkonstruksjonarfor onshore/ offshoreinstallasjonar og arbeider med store og små oppdrag. Dette gjev ei allsidig opplæring og godt grunnlag for vidare skule eller karriere innan faget.

Håvard Havn (18)

er ein av seks lærlingar ved Westcon Yards Florø AS. Etter to år på teknologiog industrifag ved Flora videregåande skule, fekk han lærlingplass i Westcon. Han jobba mot fagbrev som platearbeidar og stortrivast!

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Slik blir den nye storskulen

ATRIUM: Den nye skulen, som no reiser seg på Øyrane i Førde, får blant anna stor felles kantine og toetasjes bibliotek med stor takhøgd. Fellesarealet skal knyte dei ulike FOTO: Vestlandfylke.no utdanningsblokkene saman.

Dei som skal starte på vidaregåande skule til neste år, vil vere det første kullet i eit sosialt eksperiment med over 1000 deltakarar. For første gong skal alle yrkesog studielinjene i Førde samlast på éin skule. Kenneth Sandvik Sjøvold kenneth.sjovold@firda.no

Frå og med august 2023 vil Hafstad, Mo og Øyrane vere historie. Då skal alt bli Førde vgs. Øyrane er i ferd med å bli totalrenovert og bygd ut til å også romme elevane frå Hafstad. Jordbrukslinja på Mo vil også inngå i Førde vgs., men halde på lokala sine. Emmerense Kjærstad og Erick Nsabimbona går begge i andre klasse på Hafstad vgs. Dei får akkurat ikkje oppleve den nye storskulen, men dei trur den vil skape ein enklare overgang frå ungdomsskule til vidaregåande for dei kommande generasjonane i Førde. – Det er fort gjort at ein kan miste kon-

takten med vennane sine frå ungdomsskulen dersom dei vel forskjellige linjer på vidaregåande, seier Emmerense, som er med i elevrådet på skulen. Emmerense har sett teikningane for den nye skulen og er imponert over dei nye lokala. Erick trur òg at det vil bidra positivt til det sosiale. – Det blir bra å få fleire folk i lag. Samtidig legg han ikkje skjul på at det er ei viss rivalisering mellom skulane. Sikre kjelder skal ha det til at dette har vore tilfelle sidan det førre hundreåret. – Dei kallar oss for hafstadsossar, fortel han. – Og studiefisar! Men til gjengjeld kallar vi dei for yrkisar, ler Emmerense.

– Fengsel er koselegare Nokre gode steinkast unna finn vi den gamle rivalen, Øyrane vgs. Helsefagstudentane Anine Madeleine Sørbotten og Christina Boge meiner det er på tide at det blir meir sosialt fellesskap mellom skulane. Dei er russ i år og skulle ønske at skulane hadde fleire fellesarrangement. – Viss du vil bli kjend med nokon frå

STUDIEFISAR: Frå venstre Ole Johan Lerdal, Emmerense Kjerstad, Erick Nsabimbona Foto: Kenneth Sjøvold og Davide Vistine.

ein annan skule i same by, då må du gjerne kjenne nokon der frå før, sidan skulen ikkje legg opp til fellesarrangement, seier Christina, som også er med i elevrådet. Ho kan bekrefte kallenamna som Hafstad-elevane kjem med. – Det er ei slags humoristisk side ved det. Ein synest ikkje noko vondt om kvarandre når det kjem til stykket. Det er med andre ord to grupper som ønsker kontakt med kvarandre, men blir framandgjort av dei lange steinkasta som skil skulane. Christina håper samanslåinga er løysinga, men har ei bekymring. – Eg er skeptisk til blokkene som den nye skulen er delt inn i. Det hadde vore betre om klassane var endå meir blanda saman. Sjølv om dei er positive til den nye skulen, er jentene klare på at det krevst forbetringar. Dei poengterer at det er dårleg eller manglande ventilasjon i klasseromma, og at det er langt å gå til toaletta som fleire klassar må dele på. I tillegg klager dei på dårleg og lunka vatn.

– Men dei sel vatn i kantina, seier Anine. Kantina vi sit i, er eit anna tema som engasjerer. Anine saknar betre fellesområde, der dei kan sitje og studere. Ho synest heller ikkje betongflatene er særleg innbydande. – Eg håper dei investerer i litt kunst som kan gjere det koselegare. – Fengsel er koselegare enn dette, kjem det frå ei av veninnene.

Eit mantra for suksess Mats Bryne, rektor for den nye Førde vgs., har med andre ord ei stor oppgåve framfor seg. Han har eit mantra som han meiner er nøkkelen til suksess. – Eg pleier å seie at det er viktig at vi førebur oss godt, så vi får med oss både hovud og hjarte når vi startar i den nye skulen. Førebuingane begynte han med allereie i 2020, då han starta i jobben. Det kjem godt med at han har tidlegare erfaring frå ei tilsvarande samanslåing. I alt blir det tre år med førebuingar for Bryne, før han trer inn som rektor for elevane. Den nye skulen får blant anna stor fel-

YRKISAR: Christina Boge (t.v.) og Anine Madeleine Sørbotten.

Foto: Kenneth Sjøvold

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

tema utdanning

Februar 2022

n i Førde

HJARTEROM: Det blir store

fellesareal på den nye skulen.

ill: Vestlandfylke.no

Drømmer du om å bli

FRISØR? Å være frisør er gøy, sosialt og skapende. Ønsker du å ha en jobb der ingen dag er lik og du ser resultater av egen innsats umiddelbart? Som frisør har du mulighet til å jobbe med mennesker, og hjelpe andre med å få frem det beste i seg selv.

STOR SKULE: Slik kjem den nye

Etter bare 5 1/2 måned på Cancam skolen kan du begynne å jobbe som lønnet lærling.

Ill: Vestlandfylke.no

Søk enkelt på cancamskolen.no.

storskulen til å sjå ut. Det er rekna plass til 1000 elevar.

Studiestart: august 2022 og januar 2023

Tlf: 70 10 72 76 // andreas@cancamskolen.no // Ålesund les kantine og toetasjes bibliotek med stor takhøgd, som knyter dei ulike utdanningsblokkene saman. Fellesarealet, eller hjarterommet, som Bryne kallar det, skal også ha fleire atrium. Det vil seie område med opent tak, der ein kan ha benkar, tre og aktivitetar. Bryne er særs nøgd med arkitekturen, som han meiner vil bidra til å skape den skulen alle ønsker seg. – Samtidig er det mest opp til brukarane av skulen, elevane og dei tilsette, å skape ein god skulekultur og eit godt miljø. Det er litt det eg seier med at vi må ha både hjernane og hjarta med oss når vi skal skape den nye skulen.

Vil ha innspel frå elevane Elevane på Øyrane meiner blant anna at det er manglande ventilasjon og dofasilitetar og dårleg vatn på skulen. Bryne kjenner seg ikkje heilt igjen i elevane si skildring av dagens situasjon, men er sikker på at desse problema vil vere historie på nye Førde vgs. Til hausten skal dei totalrenovere innsida på A-blokka, der det også er kantine i dag. – Når du får bygd eit nytt skulebygg, så

er det flotte nye lokale, med ein moderne standard. Det er veldig sterkt fokus på inneklima og miljø. Bryne meiner at den nye skulen blir viktig for Førde og Sunnfjord-regionen. Han drar fram parkdraget og idrettsfasilitetane som òg kan bli brukt av resten av befolkninga. – Det er ein ny bydel som veks fram, der denne skulen er ein viktig del. Alle elevane vil ha skulen som ein felles sosial arena og referansepunkt. Bryne er kjend med den historiske splittinga mellom skulane. Han trur det kjem av kulturforskjellar mellom skuleslaga. Han set pris på Christina Boge sine bekymringar om blokkinndeling av skulen. – Veldig godt innspel og god skildring av ei utfordring. I mars skal vi ha ei samling med alle lærarane frå begge skulane, og i mai skal vi ha tilsvarande med elevråda. Då kan dei førebu seg og komme med sine tankar og innspel om kva vi må gjere for å flytte inn her og skape den skulen vi alle har lyst på.

N BLI

HVORDA

N BLI

HVORDA

LOGISTIKK- YRKESOPERATØR SJÅFØR

Utdanningen i logistikkfaget skal legge grunnlaget for yrkesutøvelse innen transport av gods og personell. Faget bidrar til yrkes-kompetanse som omfatter effektive, sikre, miljøvennlige og lønnsomme logistikktjenester. Videre skal opplæringen bidra til å fremme kompetanse om effektiv informasjonsflyt i forbindelse med transport og lagring av varer og gods. Opplæringen skal fremme kompetanse om faktorer som kan påvirke lønnsomheten ved transport og lagring av varer og gods.

UTDANNINGSVEIEN:

VG1 Teknologi- og industrifag – 12 mnd. • Fellesfag • Felles programfag • Yrkesfaglig fordypning med praktisk opplæring • Muligheter for utplassering i transportog logistikkbedrifter

VG2 Transport og logistikk – 12 mnd. • Fellesfag • Felles programfag transport og logistikk • Førerkort klasse B • Truckføreropplæring • ADR • Yrkesfaglig fordypning (utplassering) i én eller flere bedrifter innenfor logistikk, transport og kranbransjen

VG3 Læretid i bedrift – Logistikkfaget – 24 mnd. • Opplæring og praksis i bedrift • Lærlingen skal skaffe seg bred erfaring i yrket • Lastsikring, godsh ndtering, service og kundebehandling, transportgeografi, kommunikasjon og samarbeid • Læretiden avsluttes med en todagers praktisk fagprøve

N BLI

HVORDA

Utdanningen i yrkessjåførfaget skal legge grunnlaget for yrkesutøvelse innen transport av gods og personell. Faget bidrar til yrkes-kompetanse som omfatter effektive, sikre, miljøvennlige og lønnsomme transporttjenester. Videre skal faget bidra til å utvikle yrkessjåfører som kan håndtere et mangfoldig og krevende trafikkbilde under skiftende vei- og føreforhold.

UTDANNINGSVEIEN:

VG1 Teknologi- og industrifag – 12 mnd. • Fellesfag • Felles programfag • Yrkesfaglig fordypning med praktisk opplæring • Muligheter for utplassering i transportog logistikkbedrifter

VG3 Læretid i bedrift – Yrkessjåførfaget – 24 mnd. • Opplæring og praksis i bedrift • Førerkortopplæring til klasse CE eller DE (Lastebil/Buss/Vogntog)

• Yrkessjåførkompetanse • Lærlingen skal skaffe seg bred erfaring i yrket • Lastsikring, trafikksikkerhet, service og kundebehandling, transportgeografi, kjøretøyteknikk, kommunikasjon og samarbeid • Læretiden avsluttes med en todagers praktisk fagprøve

OPPLÆRINGSKONTORET FOR TRANSPORT OG LOGISTIKK

NØGD REKTOR: Mats Bryne vil ha innspel frå elevane om korleis dei ønsker at den nye skulen skal vere. Vidare frå venstre: Mathea Steimler, Karen Øvrestrand og Anna Foto: Kenneth Sjøvold Sollid Laukeland.

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Guro (15) på Atle (15) har – Førstevalet mitt er bygg på Øyrane, seier Atle Ølnes Kapstad (15) bestemt. For andre tiandeklassingar står valet mellom studiespesialiserande og hest. Eirin Eriksen Horvei og Tobias Bratvold Lucey redaksjon@firda.no

VAKSENLIVET: Guro Vik Ødelien (15) og Atle Ølnes Kapstad (15) er nokre få månader unna vidaregåande. Men nokon stor ekskursjon ut i det store fylket vert det truleg ikkje. FOTO: Tobias Lucey

Atle og klassekameraten Guro Vik Ødelien (15) har friminutt i foajeen på Førde ungdomsskule (Fusk). Utanfor er det høg musikk og bordtennis-spel på gang. I korridoren græt ei jente, omfamna av venninner, kanskje grunna kjærleikssorg eller fordi ho skal flytte. Det er med andre ord eit typisk ungdomsskulemiljø. No skal tiandeklassingane snart skifte miljø, nokre skal ut i den store verda, og det er tid for å bestemme seg for vidare utdanning. Atle har elektro på andreval og er med det trygg på at han skal gjere noko med hendene

når han vert vaksen. Men tanken om ei anna retning har streifa han. – I starten vurderte eg å studere, men eg kom fram til at eg vil gjere noko ute, som å fikse eller byggje. Atle er trygg på at han vil gå den yrkesfaglege vegen i livet, men det er ikkje alle som har sett så langt fram. Til dømes Guro. – Den førebelse planen er studiespesialiserande på Hafstad, men det er nok mest fordi eg ikkje har bestemt meg for kva eg vil vidare.

Foreldre ikkje gira På vidaregåande vel nokre å teste ut hybellivet. – Det er nok ikkje noko for meg, seier Gur, som nemner at ho har to brør som bur på hybel.

Velkommen til ein skulen med høg trivselsfaktor. I tett samarbeid med næringslivet tilbyr me opplæring innan programområda:

Er Er du du oppteken opptekenav avklimaet klimaetog ogframtida? framtida? Vi ser arbeid ser etter etter deg degsom somvil vilbidra bidrai vårt i vårtmålretta målretta arbeid og engasjement løysingar. engasjementfor forframtidas framtidsretta løysingar. Hos oss finn du eit stort mangfald av framtidsretta Hos ossfrå ﬁnn du eit stort ingeniørar mangfald av framtidsretta jobbar, fagarbeidarar, til eit breitt jobbar, frå fagarbeidarar, ingeniørar til spekter av administrative fag og leiing. eit breitt spekter av administrative fag og leiing. No er vi på søken etter trainee innan berekraft og lærlingar omsøken du ønskjer å ta fagbrev energi- og No er vi på etter trainee innansom elektrofag montør eller sjå meir påsom sfe.no. lærlingar omenergioperatør, du ønskjer å ta fagbrev energimontør eller energioperatør, sjå meir på sfe.no. Søknadsfrist 15. mars Søknadsfrist 15. mars

Vg1 Teknologi og industrifag

Vg2 – Industriteknologi Vg2 – Køyretøy Vg2 - Transport og logistikk

Vg1 Restaurant- og matfag

Vg2 – Kokk- og servitørfag

Vg1 Helse- og oppvekstfag

Vg2 – Helsearbeidarfag Vg2 – Helseservice Vg2 – Ambulansefag Vg2 – Barne- og ungdomsarbeidarfag

Vg1 Elektro og datateknologi

Vg2 – Data og elektronikk Vg2 – Elenergi

Vg1 Sal, service og reiseliv

Vg2 – Sal og reiseliv

Vg1 Bygg- og anleggsteknikk

Vg2 – Tømrarfag Vg2 – Betong og mur Vg2 – Anleggsteknikk

Vg1 Naturbruk

Vg2 – Landbruk og gartneri Vg3 – Allsidig landbruk Vg3 – Studieførebuande innan naturbruk

Vg1 Naturbruk m/vektlegging på hest

Vg2 – Heste- og hovslagarfag

Besøk gjerne Mo og Øyrane vidaregåande skule si heimeside for meir informasjon www.moy.vgs.no

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

tema utdanning

Februar 2022

å Fusk siktar mot Hafstad. r bestemt seg for Øyrane men som avgjer kva ein vel av skulegang. Nokre ser på kvar vennegjengen set kursen. – Eg vil jo helst vere nær vennene mine, seier Atle. Men han trur ikkje han ville vorte einsam og åleine om han så skulle finne på å gå sine eigne vegar. – Eg ville nok greidd å verte kjent med nye folk. Også Guro set pris på å ha kjentfolk rundt seg, men det er ikkje avgjerande. – Det har nok litt å seie. Det kjennest jo godt å ha litt tryggleik rundt seg. Men eg hadde nok klart det heilt fint.

Annleis år VEGEN VIDARE: Studiespesialiserande ser ut som eit trygt val for (frå v.) Mathias Randal, Tiril Pettersen Bell og Tiril Hoff Nedrebø. Men også hestelinje kan vere eit alternativ for den eine. foto: Eirin Eriksen Horvei

Atle seier seg einig, men av andre grunnar. – Mamma og pappa vil ikkje at eg reiser på hybel, men eg har

tenkt på Sogndal, der eg har tanter og besteforeldre. Men det er ikkje berre omsyn til foreldre eller nærleik til hei-

Atle og Guro hadde begge akkurat byrja på ungdomstrinnet då pandemien trefte. Men dei tykkjer for det meste at åra har vore løyst på best mogleg måte. – I starten var det litt trått. Vi hadde òg lærarar som ikkje hadde heilt peiling på pc og internett, humrar Atle. Guro er samd. Og sjølv om konsentrasjonen på Teams

ikkje har vore like bra, så hadde det sine fordelar. – Vi fekk eigne datamaskinar. Men vi har merka at det har vore litt annleis.

på kva eg skal velje. Det vert anten studiespesialiserande ved Hafstad vidaregåande eller hestelinja på Mo og Øyrane vidaregåande, seier ho.

Hest er kanskje best

Vurderer militæret

Mathias Randal (15), Tiril Pettersen Bell (15) og Tiril Hoff Nedrebø (15) sit saman på ein benk i korridoren. Dei skal òg byrje på vidaregåande til hausten. – Eg vil gå studiespesialiserande ved Hafstad vidaregåande skule. Eg er ikkje sikker på kva eg skal studere, så studiespesialiserande er det tryggaste valet for meg, seier Mathias. Andre tenkjer som han. – Eg veit ikkje kva eg vil vidare. Men det er greitt å ha studiekompetanse, slik at eg har moglegheiter og kan verte kva eg vil, seier Tiril med etternamn Pettersen Bell. Den andre Tiril har endå ikkje bestemt seg for kva ho vil. Ho står mellom to val. – Eg er ikkje heilt sikker endå

Dei tre elevane har ikkje bestemt seg for vegen vidare etter vidaregåande. – Eg veit ikkje kva høgare utdanning eg ønskjer, men eg har lyst til å flytte til Bergen for å studere, det er alt eg veit, seier Tiril Pettersen Bell. Tiril Hoff Nedrebø og Mathias Randal har andre planar. – Militæret, seier ho, og han tenkjer langs dei same banene. – Eg tar det som det kjem. Men eg trur eg vil i militæret etter vidaregåande skule, det er den einaste planen min, seier Mathias. På spørsmål om dei ønskjer å ta utdanning gjennom militæret, svarar han litt nølande: – Det har eg faktisk ikkje vurdert, men det er noko å tenkje på.

Vil du bli lærling? Sunnfjord kommune kan bli din arbeidsstad

Sjå ledige stillingar for lærlingar på våre nettsider www.sunnfjord.kommune.no

Vi søker lærlingar til desse fagområda: • barne og ungdomsarbeidar • helsefag • byggdrift Søknadsfrist 1. mars 2022

Tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

CHIPS I SALONGEN: Ole Jakob og Herman på nok ein overfart. Det er berre rutine for dei. (Foto: Tobias Lucey)

OFFSIDE: Draumen er kanskje fotball, men akkurat som skipperen på ferja vel Heine å utvise godt norsk sjømannsvett. Difor tenkjer han å sjå mot havnæringa.

Mykje av tida til Nora (14) vert nytta i ferjesalongen:

– Eg vil helst bu heim IKKJE SIKKER: Yngve trur han vil

bruke tid på lesesal. Men akkurat kva han skal lese der, må tida avgjere.

Alle ungdomsskuleelevane på Atløyna tar ferje til og frå skulen, kvar vekedag, 190 skuledagar i året. Det er 63 timar kvart år. Men kva tykkjer dei om overfarten kvar dag, og kva planar har dei for framtida? Tobias Bratvold Lucey tobias.lucey@firda.no

SJØVAND: Arin liker seg på båt.

– Eg har lyst til å gå på Dale vidaregåande skule. Det er nærmaste vidaregåande skule til Atløyna. Eg er ikkje keen på å bu på hybel, eg vil helst bu heime. Det seier Nora Linnea Hagen Waagene (14) når vi møter henne i salongen på ferja mellom Askvoll og Atløyna. Nora synest ikkje det er noko spesielt med å bu på ei øy, men ho likar at det er trygt og fritt. Etter vidaregåande skule tenkjer ho på å flytte til Førde for å studere bioingeniør. – Ønskjer du å flytte tilbake til Atløyna etter høgare utdanning? – Nja, kanskje når eg er eldre, sånn 60 år. Atløyna er meir ein plass der eldre folk trivst. Det er ein roleg plass å bu.

Ut i verda

FRISØR: Hanna kan tenkje seg å gå frisørlinja, gjerne i Bergen.

Foto: Elsa Marie Di Valerio

– Eg tykkjer ikkje at det er så stort eigentleg, svarar Herman Bontveit (15) på spørsmål om han ikkje blir lei ferja. – Men eg skjønnar at mange andre kan sjå på det som litt stressande med all den ferjekøyringa. Vi møter Herman og kameraten Ole Jakob Hugøy (14) litt lengre inn i salon-

gen. Der sit dei og jattar, medan dei deler på ein pose med potetgull. – Andre tykkjer nok det er litt rart, seier Ole Jakob. Herman går siste steget på Askvoll ungdomsskule og har med det byrja å tenkje på kva han skal bryne seg på til hausten. – Eg tenkjer å gå elektro i Førde. Eg har ikkje så mykje på andreval, eigentleg, seier han og humrar. Ole Jakob tenkjer meir mot havnæringa, typisk for kommunen han bur i. Han vil og halde seg i området. – Det vert nok i Dale. – Tenkjer de at de skal ut og oppleve den store verda, eller skal de halde dykk heime? – Tja, kanskje litt begge delar? Det er jo litt stress å bu med søsken. Eg kan jo ikkje hoste om natta utan at bror min kjem inn og kjeftar fordi eg bråkar, seier Herman. For Ole Jakob stiller det seg annleis. – Eg er ofte heime åleine, så det er ikkje så big deal for min del. Bror min og søster mi har flytta ut.

Må litt vekk frå øya Ikkje langt unna Herman og Ole Jakob sit Heine England (14) og Yngve Abrahamsen (13). Som sine medpassasjerar på ferja har dei og tenkt på havet som ein framtidig karriereveg. – Eg har tenkt på fisk- og fangstlinja, seier Heine. Yngve har tenkt i same baner. Og det er kanskje ikkje så rart. Begge kjem frå familiar av øybuarar der mange lever av det havet gjev.

Sjølv om fornuft og tradisjonar trekker dei unge gutane mot sjøen, finn dei begge draumen på grasmatta. – Eg kunne tenkje meg å satse på fotballen, men det er vanskeleg å nå heilt opp, seier Heine. Begge spelar for Askvoll og Holmedal og tenkjer på å søkje idrettslinja på Sandane. På spørsmål om dei har vurdert å flytte frå Atløyna, er dei samstemte. Dei tenkjer begge at dei må flytte vekk frå øya ein del av livet sitt. – Eg vil ut i ein periode, og kvar eg hamnar, avheng kanskje av kva eg blir, seier Heine. Yngve legg til at han på sikt kunne tenkje seg å bu ein periode i Oslo og kanskje utlandet. Når han får tenkt seg litt om, legg han til: – Eg kunne og tenkje meg å studere noko. Men eg anar ikkje kva. Heldigvis for begge har dei framleis mange ferjeturar framfor seg. Det gir dei gode stunder til å tenkje på kvar ein skal bu og kva ein skal gjere.

Båt og ball Arin Høyvik Landøy (13) går i 8. klasse. Overgangen til ungdomsskulen betyr at han no må ta ferje til skulen. Det er ingen problem. – Alle gjer det, så det var forventa. Arin liker seg godt med sjø under beina, for han lurer nemleg på å bli fiskar. – Bror min går på skule i Måløy og tar fagbrev som fiskar. Eg kunne godt tenkje meg det, eg òg. Det er langt mellom Atløy og Måløy, så bror til Arin måtte flytte på hybel. Det

Tema utdanning

Februar 2022

Kompetanse ogsatser teknologi Vi på hand i hand.

kompetanse

Er du interessert i lærlingeplass?

ØNSKER BRU: Nora Linnea Hagen

me skremmer heller ikkje Arin å flytte heimanfrå. – Eg trur det er kjekt å bu på hybel om du har andre venner der. Mange unge som forlèt heimstaden for å studere, kjem aldri tilbake, men Arin kan gjerne tenkje seg å bu på Atløyna også i framtida. – Det er fleire moglegheiter i byane, men det er billigare å bu på Atløyna. Dersom alt går etter planen derimot, blir verken sjø eller pengar eit problem for Arin. – Eg kunne mest tenkje meg å bli fotballspelar. Han bruker mykje av fritida si på å spele fotball, og i år gler han seg ekstra mykje til å følgje med på 1. divisjon. – No er Brann og Sogndal i same divisjon. Det blir gøy å følgje med på, seier Sogndal-supporteren.

Vil køyre sjukebil Villemo Siljander (13) og Hanna Lervåg (13) deler salongbord. Dei går i 8. klasse på Askvoll ungdomsskule, men bur på Atløyna. Då må dei planlegge tid med venner, skule og trening etter rutetidene til ei ferje dei er avhengige av. – Ein har jo meir plass på ei øy og får lett ro, men det er litt kjedeleg både på Atløyna og Askvoll, fortel Hanna. Ho har retta blikket mot Bergen. Ho ønskjer å bli frisør og kanskje gå på skule i Bergen fordi ho har familie ho kan bu hos. Venninna Villemo ser for seg ei framtid der ho er ambulansearbeidar. Etter ungdomsskulen vil ho til Dale vidaregåande. Der skal ho anten gå helsefag-

Waagene håpar det kjem bru mellom Askvoll og Atløyna. Men ho tenkjer å verte verande på øya medan ho tar vidaregåande utdanning.

Vi har fagområda: ► Kjemi-/prosess ► Produksjonsteknikk ► Logistikk ► Dataelektroniker ► Industrimekaniker ► Automatiker

Bremanger www.elkem.com

FOTO: Eirin Eriksen Horvei

FJORD1 HAR CIRKA 60 LÆRLINGAR KVART ÅR, OG DETTE TALET SKAL AUKE! arbeidar eller studiespesialiserande. Villemo veit ikkje heilt kva som skjer etter vidaregåande. Det kan fort hende at ho får smaken på den store verda utanfor Atløyna. – Eg er ikkje sikker på om eg kjem attende til Atløyna. Kanskje eg flyttar tilbake, kanskje ikkje, seier Villemo.

Brua som lèt vente på seg Felles har tenåringane at dei er del av eit større samfunn utan fastlandssamband. Det har lenge vore snakka om bru for å avløyse ferjesambandet mellom Askvoll og Atløyna. Men i lang tid no har planane vorte kasteball i det fylkeskommunale byråkratiet, og med det har trua til Herman byrja å visne. – Trur du det kjem ei bru? – Nei, men det er lov å håpe. For Nora hadde bru gjort kvardagen mykje enklare, sjølv om ho tenkjer å verte verande på Atløyna når ho byrjar på vidaregåande. – Det hadde vore kjekt med ei bru, for då kunne eg ha sykla til og frå Askvoll. Det hadde gjort ting enklare. Eg trener fotball i Askvoll, og eg rekk ikkje å dra heim etter skulen på grunn av ferjetidene. Så då må eg vente ein og ein halv time i sentrum til treninga startar. Brua som skal gjere det lettare å komme seg til fastlandet, er ikkje avgjerande for Hanna og Villemo når dei ein dag skal velje seg ein stad å bu. – Brua vil ha lite å seie for om vi skal flytte tilbake etter studium. Det er ganske kjedeleg her og ryktet går fort, forklarer Hanna.

JAKTA PÅ LÆRLINGANE SØK LÆREPLASS HER: FJORD1.NO/AKTUELT/BLI-LAERLING-I-FJORD1

Frequency.no

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Oskar får følgja draumen på Sogndal vidaregåande:

– Eg føler meg veldig imøtekomen – Eg tykkjer det er ein god skule, og at lærarane her er veldig flinke til å sjå enkeltelevar. Nils Kristian Lunde nils.lunde@sognavis.no

Det seier Oskar Stigen Sørensen, andreårselev ved idrettslinja på Sogndal vidaregåande skule. Den 17 år gamle aurlendingen kunne velja mellom både Voss, Aurland og Sogndal då han skulle ta steget vidare frå ungdomsskulen. Han landa i Sogndal, og det var det to grunnar til.

– Me knyter sterke band – Det er jo i hovudsak Sogndal dei fleste reiser til, så det vog litt, men det viktigaste for meg var eigentleg at eg fekk sjansen til å driva med sporten eg brenn for. Oskar driv med boksing, og er den einaste som driv med akkurat dette i klassa si. Han fortel at han føler seg svært godt motteken på skulen, og at lærarane ved linja har vore flinke til å leggja til rette for elevar med ulike interesser. – Eg føler meg sett og imøtekomen, og lærarane har vore gode på å leggja til rette for at eg kan halda på med boksing. Også Adelheid Weka er einig i at skulen legg til rette for mangfald og utfolding i forskjellige retningar. – Eg driv med dans, og det er ikkje slik mange trur at ein berre kan driva med fotball eller ski når ein går idrett, sjølv om dei er veldig flinke på det også her, fortel ho. – Me har ein svært variert kvardag, og me driv med mykje forskjellig. Me reiser på turar og finn på kjekke ting i lag heile tida, noko som gjer at me knyter veldig sterke band som klasse. I tillegg til å skapa eit godt klassemiljø er fysisk aktivitet med på å auka konsentrasjonen, så på idrett får ein både mange gode opplevingar og studiekompetanse, smiler Adelheid.

– Uansett kvar ein er må ein ha mat Mona Ylvisåker er avdelingsleiar ved restaurantog matfag ved Sogndal VGS, og ho har ei klar oppmoding. – Om du likar å laga mat, om du er kreativ, om du likar å utvikla nye produkt, er interessert i ernæring eller om du likar å eksperimentera, er dette linja for deg. Ho understrekar dei tallause sjansane som ei utdanning innan restaurantog matfag opnar opp for. – Mat må ein ha uansett kvar ein er, så om du vil jobba i nord eller sør eller i inneller utland, så vil ein kunna finna seg arbeid med ein bakgrunn i restaurantog matfaget. Ein kan også ta påbygg for å få studiekompetanse, dersom ein finn ut at ein vil gjera noko anna eller studera vidare. Me har god kontakt med næringslivet, slik at det alltid er lett å finna lærlingplassar, og i haust skal me også starta vaksenopplæring. Toran Kalvestad er andreårselev ved linja, og er glad han valde som han gjorde.

LETT STEMNING: Lærar Lars Olav Halleråker kan garantera ei lett stemning og kjekke timar på idrettslinja. Det kan Oskar Stigen all FOTO: Nils Kristian Lunde Sørensen og Adelheid Weka skriva under på.

KOKKELERING: Toran Kalvestad trist godt på kjøkenet, og rår andre som likar matlaging til å søkja på restaurant og matfag.

NY KVARDAG: Førsteårselevane Siri Munthe Olsen og Trygve Grønsberg har funne seg godt til rette ved studiespesialiserende på Sogndal VGS.

PRAKTISK: Even Eike Antun er meir enn nøgd med mykje praktisk læring i skulekvardagen, og lærar Jarle Ovrid kan fortelja at det blir endå meir av det framover.

– Det er ei utruleg artig retning å gå, og du får prøva deg ut i mykje spennande. Dette er definitivt noko for dei som likar å driva med mat eller som berre ynskjer å gjera noko anna på vidaregåande.

ta er fysikk, kjemi, rettslære, engelsk og økonomistyring. Trygve veit allereie at han vil ta noko innan den samfunnsfagslege retninga, medan Siri framleis er litt usikker. – Eg veit ikkje heilt kva eg skal landa på endå, men det er uansett kjekt å vita at ein har så mange alternativ. Eg er ikkje sikker på kva eg vil utdanna meg innan, og det fine med studiespesialiserande er at det er eit trygt val som opnar mange dører så å seia uansett kva ein vil finna på seinare, fortel ho.

veldig deilig. Verkstadane har mykje bra og ordentleg utstyr som me får bruka, og det verkar som om alle lærarane verkeleg brenn for at me skal læra, fortel han. Jarle Ovrid er mangeårig lærar ved linja, og gler seg over at nye læreplanar opnar opp for endå meir praksis. – Dette er ein arena for dei som kanskje er litt skule- og teorileie. Her prøver me så langt som råd å tilnærma oss mest gjennom praksis, og torsdag og fredag er faste heile verkstaddagar. Dette kombinerer me med litt teori på onsdagar, som me så omset til praksis etterpå, slik at elevane får mest mogleg ut av læringa. Han fortel vidare at elevane også kan ta ta steget ut i bedrifter for å få realerfaring i løpet av skuletida. Det er eit tilbod ein lærer mykje av, meiner han. – Det er veldig individuelt når nokon er klar for å reisa ut i praksis, nokon er klare allereie før jul første året, medan andre treng litt meir tid. Det er ikkje nokon tvang å reisa ut, men det er eit svært godt tilbod som dei aller fleste lærer mykje av, fortel han.

– Det er eit trygt val som opnar mange dører Siri Munthe Olsen og Trygve Grønsberg, begge 16, er relativt ferske på vidaregåande. Begge går førsteåret på studiespesialiserande, og tykkjer at dei er komne godt inn i den nye skulekvardagen. – På mange måtar er det som ei vidareføring av ungdomsskulen, i og med at du stort sett held fram med dei same faga, men det har vore kjekt å bli kjend med nye folk og skapa nye miljø, fortel Siri. – Eg trivst godt her, og eg tykkjer me blir tekne godt vare på, seier Trygve. På førsteåret har ein berre fellesfag på studiespesialiserande, som vil seia at alle har dei same faga, men når ein byrjar på andreåret får ein høve til å velja mellom realfagsretning og språk, samfunnsfag og økonomi. Blant faga ein kan

– Det er kjekt med så mykje praktisk Inne på ein av fleire store verkstadar på skulen er ein av førsteklassane ved bygg- og anleggsteknikk i full gong med å rydda opp att etter ein lærerik dag med snikring. Even Eike Antun har lagt bak seg eit godt halvår ved skulen, og angrar slett ikkje på valet han tok i slutten av tiandeklasse. – Det har rett og slett vore dritkjekt! Me har hatt mykje praktisk opplæring og ikkje så mykje teori, noko som har vore

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Tema utdanning

Februar 2022

IDRETTSFAG: Vg2 elevar har praktisk øving i leiing.

Foto: Firda vgs

Firda vgs har lenge satsa på idrett – no også saman med Olympiatoppen På idrettslinja ved Firda vgs er det mellom 10 og 15 timar med fysisk trening i veka. No skal dei også samarbeide med Olympiatoppen. Eirin Eriksen Horvei eirin.horvei@firda.no

Men avdelingsleiar på idrettsfag Magne Larsen (52) vil ikkje skremme. – Du treng ikkje vere topputøvar, men du skal like å trene om du vil begynne på idrettslinja, seier Larsen. Idrettslinja ved Firda vidaregåande skule tilbyr programfaga toppidrett, breiddeidrett og friluftsliv. Idrettslinja passar både for deg som vil satse på idretten din, og for deg som ønsker ein skulekvardag med mykje fysisk aktivitet og trening. Toppidrett er programfaget for deg som ønsker å satse målretta for å bli best mogleg i konkurranseidretten din. Om du ønsker å fordjupe deg i skiskyting eller e-sport, kan du gjere det på toppidrett. Om du er meir opptatt av variert trening, kan du velje breiddeidrett. Her er det mykje fokus på basistrening og variert aktivitet.

Olympiatoppen – spissa toppidrett Frå hausten 2022 får Firda vgs status som skule som tilbyr spissa toppidrett, i samarbeid med Olympiatoppen. Vestlandsmodellen er ein idrettsmodell for spissa toppidrett. Modellen er utarbeidd av Olympiatoppen Vest og Vestland fylkeskommune. Den skal ha fokus på toppidrettstilbodet i den offentlege vidaregåande skulen i Vestland fylke. Vestlandsmodellen skal legge til rette for at elevane kan nå måla sine som framtidige toppidrettsutøvarar. Samtidig skal elevane få eit godt grunnlag for framtidig utdanning og yrke. – Olympiatoppen Vest (OLTV) vil ha det overordna ansvaret med tett oppfølging av spissa idrettsutøvarar på skulen. Dei vil og ha ansvaret om å kvalitetssikre arbeidet, seier Larsen.

Leikeplass for treningsglade elevar Firda vgs ligg på Sandane i Gloppen kommune. Magne Larsen gir ei omvising av området og skulen sine fasilite-

tar. Treningsanlegget Trivselshagen Bad og Idrett er «heimen» til idrettslinja. På anlegget har dei symjehall, turnhall, kastering, styrkerom, klatrevegg og mykje meir. – Alt ligg godt til rette for elevane. Om du ikkje vil trene i storhallen, kan du springe opp til dagsturhytta og ta ei styrkjeøkt i Tufteparken i Trivselsskogen, som ligg rett der oppe, seier Larsen og peiker opp mot fjellet som ligg bak skulen. Treningsforholda på skulen er spesielle. Det kan minne om campus på eit universitet. – Det er ikkje berre anlegget som gir gode forhold for trening. Vi har også eit tett samarbeid med trenarar og idrettslag utanfor skulen. Om ein elev treng spissa kompetanse, hentar vi det inn. Vi gjer alt vi kan for å legge til rette, seier Larsen.

Ikkje berre fokus på idrett Skulen er også opptatt av å vere ein trygg plass der elevane utviklar sjølvtillit og lærer om ansvar. Treningsleiing er eit fag elevane har 2. og 3. året på skulen. Her lærer elevane om å organisere trening og utvikle leiareigenskapar. – Dette er eit modningsfag. Vi ønsker at alle elevane blir gode samfunnsborgarar. Det er det viktigaste, seier Larsen.

Vestland Kompetanse er ein seriøs aktør som tilbyr god kvalitet på opplæringen. Me er ein totalleverandør av sertifisert opplæring innan anlegg, bygg og industri.

Komande kurs i Sogn:

• Masseforflyttingskurs 4.-6. mars i Øvre Årdal • Truck kurs 3.-4. mars på Kaupanger • Lift og fallsikringskurs 7. mars på Kaupanger

www.vestlandkompetanse.no

Informasjon og påmelding: egil@vestkomp.no

Vi hjelper deg å lykkes!

Sjå fleire bilde frå nett Søknadsfrist 30. mars. Har du lærevansker eller psykiske/fysiske utfordringer, og trenger ekstra oppfølging for å fullføre en videregående opplæring? Vi gir elever fra hele landet en unik mulighet i et trygt miljø.

TRIVSELSHAGEN BAD OG IDRETT: Dette er «heimen» til

idrettslinja.

Foto: Eirin Eriksen Horvei

•

Elektro og datateknologi

•

Salg, service og reiseliv

•

Informasjonsteknologi og medieproduksjon

•

Påbygg til generell studiekompetanse

facebook.com/krokeidevgs firmapost@krokeide.vgs.no instagram.com/krokeide_vgs

www.krokeide.vgs.no

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

– Det er kanskje litt klisje, m Det er ikkje berre ski og natur som trekk studentar til Sogndal. Thea Wigum

thea.wigum@sognavis.no

Lars Magnus Avdal (26), Thea Beate Jensen Gandrudbakken (20) og Anja Marie Lauvås (26) har alle tre ein ting til felles. Då dei såg seg rundt etter kvar dei skulle studera, blei dei fanga av Sogndal spesielt for ein ting; det gode studentmiljøet. – Eg fekk høyra frå fleire, blant anna min tidlegare sjef, at Sogndal er fantastisk. Det har eg merka stemmer, seier Lauvås.

Ikkje like inkluderende som Sogndal Lauvås kjem frå Bergen, og studerar Sosialt arbeid. Ho er no på det tredje og siste året i utdanningsløpet. Før ho kom til Sogndal studerte ho også i Bergen. – Studiemiljøet i Bergen er ikkje like inkluderende som Sogndal. Ein kan vere heldig å få eit godt studentliv og ein god klasse, men eg var i klasse med 200-300 andre. Så det var vanskeleg å bli kjent med dei. Då enda det med at eg brukte mest

tid saman med barndomsvener eg hadde frå før. Etter ho byrja i Sogndal blei ho aktiv på Meieriet, og har no verv som medlemsansvarleg. Meieriet blei til ein stad der ho kunne skaffa seg eit større nettverk, slik ho hadde i Bergen. – Det var rart å komme til Sogndal utan noko tilknytting til noko. Eg byrja derfor som frivillig i undergruppa Bar og Vakt, for det stod at den var størst og mest sosial. Det passa meg veldig godt, fortel ho. Meieriet er studenthuset i Sogndal, der dei held ulike arrangement gjennom veka. Det kan vere alt frå konsertar, føredrag, spelekveldar, og dei veldig populære quiz-torsdagane. Studenthuset er drifta av studentar, og dei er avhengig av at nok studentar stiller opp som frivillige.

Kronglete start For Thea Beate Jensen Ganrudbakken blei Meieriet viktig på ein litt annan måte enn nettverksbygging. Ho er fyresårsstudent, og studerar Barnevern. Då ho kom til Sogndal fekk ho ein litt kronglete start på studietida grunna koronapandemien. – Eg kom ikkje heilt inn i klas-

sen min grunna smitte. So eg var bekymra for det, ettersom me er ein ganske stor klasse. Då tenkte eg at eg måtte finna meg noko å drive med. Etter å ha undersøkt nokre studentorganisasjonar fann ho ut av at Meieriet kunne vere passande. På open dag møtte ho Lauvås, som var rask til å verve ho inn i undergruppa Bar og Vakt. Der er ho framleis aktiv. – Eg prøvde meg på ei vakt då, og sidan har eg blitt her, seier ho. – Det er kanskje litt klisje, men me er ein liten familie.

– Eg blei aldri lei Lars Magnus Avdal er på sitt femte år i Sogndal. På den tida har han fullført to bachelorgrader, ein i økonomi og juss, og ein i økonomi og administrasjon. No tar han Master of Science and Business. I likheit med Lauvås og Ganrudbakken byrja Avdal også som aktiv i undergruppa Bar og Vakt, men har no teke steget heilt opp til styreleiar. – Eg byrja som ein heilt vanleg frivillig, og blei deretter fort teken inn i vaktsjefgjengen. Å vere vaktsjef var den største draumen eg hadde innan meie-

Velkommen til Florø og til Flora vgs! Hos oss får du eit godt læringsmiljø og du møter lærarar som er gode på gjennomføring. Elevmentorane i Draumeskulen jobbar for eit godt sosialt miljø. I tillegg tilbyr vi open skule med aktivitetar, hybelmiddag og leksehjelp. Vi hjelper til med å skaffe hybel.

Har du spørsmål om skulen og tilbodet? Ring oss på tlf 57 63 76 00 og snakk med ein rådgjevar eller lærar. Avtal gjerne et besøk eller sjå flora.vgs.no og facebook.com/floravgs/ for meir info.

VG1

riet då eg starta. So starta eg deretter i styret grunna all erfaringen du får. Eg har også lyst til å føre Meieriet vidare, og gi det neste styret ein god start. Eg blei aldri lei, fortel han. Avdal beskriv studentmiljøet i Sogndal som tett og innkluderande. Det har han sjølv fått både sett og kjent på. – Eg hugsar godt fyrste året mitt då eg var frivillig på eit sportsarrangement der me tok i mot lag frå andre studiestader. Eg var so imponert over korleis me tok i mot folk som ikkje studerte i Sogndal. Uansett om du ikkje er student her var du hjarteleg velkommen. Det var veldig gledeleg å sjå, at me er såpass imøtekommande.

Meieriet har også måtta avlysa arrangement grunna mangel på frivillige. – Det er ikkje alle som veit at Meieriet treng frivillige. Eg vil tru at det er det som er grunnen, at folk trur at me drives utan at me treng særleg støtte. Det stemmer ikkje, for me treng alltid fleire frivillige, seier Avdal.

Nedgang i engasjement Pandemien har vore tøff for studentar rundt om i landet. Det har også Meieriet fått kjenne på. Avdal fortel at det har vore vanskeleg å tilretteleggja etter restriksjonane som har vore, og dei har nokre gonger overvurdert eigen kapasitet. – Me ser ein klar nedgang i engasjement. Under pandemien har det vore vanskeleg å få tak i nok vakter, og det vart sett avgrensningar til kva me kan gjere.

VG2

Det var rart å komme til Sogndal utan noko tilknytting til noko. Eg byrja derfor som frivillig i undergruppa Bar og Vakt, for det stod at den var størst og mest sosial. Det passa meg veldig godt

Anja Marie Lauvås studerar Sosialt arbeid

VG3

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

tema utdanning

Februar 2022

men me er ein liten familie

AKTIVE: Anja Marie Lauvås (t.v), Thea Beate Jensen Ganrudbakken og Lars Magnus Avdal (t.h) er alle aktive på studenthuset Meieriet i Sogndal.

FOTO: Thea Wigum

Vinnarfaga! • Elektrikarfaget • Energimontørfaget • Telekommunikasjonsmontørfaget • Automatiseringsfaget • Dataelektronikarfaget • Tavlemontørfaget SIKKER JOBB OG GOD LON I EIN FRAMTIDSRETTA BRANSJE MED Stor TEKNOLOGISK UTVIKLING

Kompetanse for kvalitet

Etterutdanning for lærarar Kompetanse for kvalitet (KFK) er vidareutdanning av lærarar fram mot nye kompetansekrav i 2025. HVO tilbyr i samarbeid med Utdanningsdirektoratet (UDIR) 15 studietilbod med om lag 550 studieplassar. Søknadsfristen er 1. mars.

Andre vidareutdanningar Høgskulen i Volda tilbyr vidareutdanningar innanfor ei rekkje spennande fagormråde og er mellom landets største tilbydarar på reine nettstudium. Dei fleste studietiboda har løpande opptak.

Masterutdanningar og masteremne på deltid Høgskulen i Volda tilbyr følgjande mastergradar på deltid og heiltid: Master i kulturmøte, Master i helse og sosialfag; meistring og myndiggjering, Master i samfunnsplanlegging og leiing, Master i helseleiing, Master i spesialpedagogikk og erfaringsbaserte masterstudium med fire spesialiseringar: norsk, engelsk, matematikk og samfunnsfag. Er du adjunkt, vil dei erfaringsbaserte masterstudia gi deg

Vi elektrifiserar Noreg! A til Å • www.atilaa.no

lektorkompetanse. Det er også mogleg å ta enkeltemne på masternivå innanfor dei fleste fagområde.

OFEL – vårt fokus er fagleg utvikling

Opplæringskontor for elektrofag Sogn og Fjordane

Nettstudium Høgskulen i Volda er mellom landets største tilbydarar på reine nettstudium.

hivolda.no/vidare

www.ofelsf.no

tema utdanning

Februar 2022

Firda / Firdaposten / Sogn Avis

Advokatyrket i vinden på Hafstad Ein kort reportasjetur til Hafstad vidaregåande skule i Førde viser at ungdom i Førde har ulike framtidsplanar. Særleg juss er populært på denne skulen.

Elsa Marie Di Valerio og Tore Andre Kjetland Fjeldsbø redaksjon@firda.no

LOVER OG MENNESKE:

Sofie Peraas (17) og Metha Jørgensen (16) interesserer seg for korleis samfunn og menneske er skrudd saman.

Advokat og psykolog På ein sofa i første etasje sit venninnene Sofie Peraas (17) og Metha Jørgensen (16). På spørsmål om kva dei tenkjer å gjere etter skulegangen, ser dei først litt undrande ut. Så kjem framtidsplanane strøymande. Metha hadde lenge ein draum om å bli politi. No har ho begynt å tenkje på om kanskje advokatyrket kunne ha vore noko. – Det verkar som eit spennande og litt annleis yrke. Eg likar samfunnsfag og rettslære, og trur det kunne passe for meg, seier ho. Venninna Sofie tenkjer derimot i andre baner. Ho vil gjerne sette seg inn i korleis menneske tenker og fungerer. Derfor blir det naturleg å studere psykologi. – Vi kan ikkje ta fag i psykologi her på Hafstad, men eg synest det høyrest interessant ut. I tillegg har eg ein draum om å studere i Madrid, legg ho til.

Metha har derimot tenkt seg til Bergen eller Oslo.

Biolog Marie Grønnevik går Vg3 på realfagslinja, og liker aller best matte og biologi. – Eg skal søstudieLIKER BEST kje plass for bioREALFAG: Marie drøymer logi på NTNU. Dei har lagt om å verte opp biologiutbiolog. danninga veldig bra, og studiemiljøet skal visst vere veldig bra. Ho vurderte å gå linja for naturbruk på Mo ei stund, men så landa ho på Hafstad for å kunne lære meir om høgare utdanning. – Eg synest det er veldig kjekt å lære om alle ulike prosessar og korleis organismar fungerer. Det er spennande å lære om naturen og dyra rundt oss og korleis dei lever. I matte likar eg godt at det er veldig rett fram, og at det er stort sett faste reglar og mønster å jobbe etter.

Statsbyggjar – Eg vil jobbe med å forbetre demokrati og menneskerettar i Kroatia. Mia Vidosevic (18) går DEMOsiste året på KRATISERING: Mia studiespesialiserande innVidosevic (18) an språk, ventar på svar samfunnsfag frå Zagreb Universitet der og økonomi. Ho sit i klasho har søkt serommet sitt juss. på Hafstad og ventar på at timen skal begynne. Det er ikkje berre timen ho ventar på. Det ligg nemleg ein e-posthos eit opptakskontor ved Zagreb Universitet i Kroatia. I den ligg

ein søknad om opptak på jusstudiet. No ventar Mia spent på svar på om ho kjem inn. På spørsmål om kvifor valet fall på akkurat jussen, fortel ho at interessa for politikk og juss har vore der så lenge ho kan hugse. Kjem ho ikkje inn på jussen, er det òg blitt sendt liknande e-postar til institutta for statsvitskap og kommunikasjon ved same universitet. Familien hennar kjem frå Split i Kroatia, og det er mange vener i Zagreb som ho saknar. Men det er ikkje sikkert at vegen stoppar der. – Eg tenker å ta ein mastergrad i juss eller internasjonal politikk i eit anna land. Det kan føre vidare til jobb i EU-systemet. Eg har kroatisk statsborgarskap og kan få jobbar i EU som ikkje er opne for nordmenn. For det er slik at nokre jobbar i EU-systemet er øyremerkte borgarar frå landa som er med i EU, noko Norge ikkje er direkte. Det er stor kamp om EU-jobbane. Mia trur at bakgrunnen hennar frå både Norge og Kroatia gir henne eit fortrinn. Ho kan sjå nyansar som dei med berre éin kulturell bakgrunn, kanskje ikkje ser. Håpet er å ta med seg noko av erfaringane frå Norge (og kanskje EU) til å styrke menneskerettane i Kroatia.

BESTEFARJENTE:

Linnea sitt førebilete er bestefaren, og ho har late seg inspirere av hans karriereveg.

det stille rundt bordet. Til slutt peikar heile kollokviegruppa mot Linnea. Intervju ho som sit der, seier ein av dei. Ho veit kva ho vil! Linnea får tenkt seg litt om, og seier ja til ein prat. Ho som så mange andre har tenkt på rettssalen som den framtidige arbeidsplassen sin. Men ideen har kome frå ein annan plass enn dei andre vi har snakka med. Bestefaren til Linnea er ambulansesjåfør, og ho beskriv seg sjølv som ei «bestefarjente». Planen var lenge å følge i fotspora hans og å hjelpe folk som ambulansesjåfør. Med tida kom det tankar om å jobbe i ein annan naudetat. Politiet. – Når eg er ferdig her på Hafstad, vil eg ta førstegongstenesta. Etterpå får vi sjå kva det vert av meg. Kven veit, kanskje politiadvokat?

telaget til Førde og håper å spele med dei når han vert ferdig med skulen. Men han er òg bestemt på å studere på sikt. – NTNU har eit godt volleyballag, så det vert vel der eg hamnar, seier han. Kompisen Mathias Lauritsen Lundekvam (17) har visst sidan ungdomsskulen at han vil arbeide med økonomi. Difor skal han søkje studieplass på NHH i Bergen neste år. – Eg synest det er kjekt med tal og rekneskap, forklarer han. NHH ligg nærmare Førde, og mange får jobb allereie på studia. Difor er han ikkje bekymra for å skaffe seg jobb etter studia.

RETTSLÆRE: Kristine Sandøy (t.v.) og Linnea Lundekvam er begge interesserte i rettslære.

Kriminolog DATAROMMET: Kristian

Bjørvik Undheim (t.v.) vil ha friår og spele volleyball, medan Mathias Lauritsen Lundekvam vil til NHH og økonomistudiet.

Politiadvokat

Idrettsutøvar og økonom

På eit arbeidsbord ved trappa finn vi Linnea Helgheim Espeland (16) frå Naustdal. Ho sit saman med ein gjeng klassekameratar. Når dei får spørsmål om å stille til intervju om framtidsplanar, vert

Bakarst i «datarommet» sit det to karar. Kristian Bjørvik Undheim (17) er ein av dei. Han går realfagslinja og spesialiserer seg innan biologi, kjemi og matte. Når skuledagen er over, dreg han rett på trening med elitelaget til Førde Volleyballklubb. – Eg skal ta eit friår for å spele volleyball. Ein kan ikkje leve av volleyball i Norge, så på sida tenker han å jobbe på ein barne- eller ungdomsskule i Førde. Kristian trener i dag med eli-

Rettslære er favorittemnet til 17-åringane Kristine Sandøy og Linnea Lundekvam. Dei synest det er spennande å lære om kva for rettarvi har i samfunnet. – Eg har vore inne på tanken om å studere juss, men akkurat no siktar eg meir på kriminologi. Der vert rettslære eit fag som vil komme til nytte, seier Kristine. Heldigvis er det normalt å ikkje vite nøyaktig kva ein skal gjere i framtida medan ein framleis går på skulen. Linnea har framleis ikkje bestemt seg for kva ho vil gjere i framtida. – Eg har òg tenkt på juss fordi rettslære er veldig spennande, men eg er framleis veldig usikker, ler ho.

DU ÒG KAN FÅ BETALT JOURNALISTOPPLÆRING SØK INNAN 15. APRIL www.nynorskavissenter.no

norsk AV I S S E N T E R