3ο Νηπιαγωγείο Ρεθύμνου Νηπιαγωγοί: Χριστίνα Κουτσουρούμπη Ειρήνη Ξυλούρη Σταματία Γερονάτσιου Θέμα: « Σωματική Υγιεινή και Διατροφικές συνήθειες»
Σχολικό έτος: 2011-2012
1
Στο πλαίσιο του ετήσιου προγραμματισμού θεμάτων των τμημάτων, ολοήμερο και κλασικό, του νηπιαγωγείου μας κρίθηκε αναγκαίο και απαραίτητο να πραγματοποιηθεί το πρόγραμμα σωματικής υγιεινής και διατροφικές συνήθειες, ώστε να τα παιδιά να ευαισθητοποιηθούν και ν’ αποκτήσουν τις ανάλογες συνήθειες και δεξιότητες. Αριθμός παιδιών: 32 Τμήματα: κλασικό και ολοήμερο Υποθέματα Υγιεινή σώματος και στοματική υγιεινή Διατροφή και διατροφικές συνήθειες Τροφές ωφέλιμες και μη ωφέλιμες Παιδαγωγικοί στόχοι Ν’ αποκτήσουν χρήσιμες γνώσεις και καλές συνήθειες στα ζητήματα υγιεινής διατροφής, άσκησης και καθαριότητας. Να γνωρίζουν και να μιλούν για βασικές υγιεινές συνήθειες (π.χ. φροντίδα νυχιών, πλύσιμο χεριών, κ.λ.π.). Να διακρίνουν βλαβερές τροφές και ουσίες. Να αναγνωρίζουν και να ταξινομούν τις τροφές σε διάφορες ομάδες (π.χ. υγιεινό πρωινό, δεκατιανό κ.λ.π.). Ν’ αποφασίζουν να περιορίσουν την κατανάλωση γλυκών, αναψυκτικών και ν’ αυξήσουν την κατανάλωση φρούτων, χυμών. Ν’ αναγνωρίζουν ορισμένες υπηρεσίες υγείας και το ρόλο τους π.χ. νοσοκομείο, παιδίατρος, οδοντίατρος, διατροφολόγος κ.ά.
2
Μεθοδολογία – Υλοποίηση Μέθοδος: θεματική προσέγγιση Α΄ ΦΑΣΗ • Ιστόγραμμα ( τι γνωρίζουμε, τι θέλουμε να μάθουμε). • Δημιουργία ειδικής γωνιάς ( γωνιά υγιεινής διατροφής-μεσογειακής πυραμίδας). • Να διαβαστούν βιβλία σχετικά με την υγιεινή διατροφή και υγιεινή-προστασία σώματος. • Να κληθούν ειδικοί (παιδίατρος, διαιτολόγος και οδοντίατρος). • Να διατυπωθούν ερωτήματα και να δοθούν συμβουλές σχετικές με τους επιστήμονες των παραπάνω ειδικοτήτων. • Προτεινόμενες δραστηριότητες από τα παιδιά και τις νηπιαγωγούς. Β΄ΦΑΣΗ Κατά την υλοποίηση του προγράμματος αναδύθηκαν δραστηριότητες και επιτεύχθηκαν στόχοι που αφορούν τις παρακάτω μαθησιακές περιοχές. ΓΛΩΣΣΑ α) προφορική επικοινωνία Εξέφρασαν τις εμπειρίες τους και τις προτιμήσεις τους ως προς τα αγαπημένα τους φαγητά. Εξέφρασαν τις εμπειρίες τους όσον αφορά επισκέψεις τους σε παιδίατρο και οδοντίατρο. Εμπλούτισαν το λεξιλόγιό τους με λέξεις όπως: διατροφή, πυραμίδα, μεσογειακή διατροφή, τερηδόνα, μικρόβια, διαιτολόγος, οδοντίατρος, παιδίατρος, προστασία σώματος κ.λ.π. 3
β) ανάγνωση Διαβάστηκαν ποιήματα όσον αφορά την τερηδόνα και τα μικρόβια. Διαβάστηκαν βιβλία σχετικά, «ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα», « Δόνα Τερηδόνα», «Δεν φοβάμαι τον οδοντογιατρό», «Οι Φαταούλες», « Οι θησαυροτροφές». Διατυπώθηκαν και καταγράφηκαν ερωτήσεις για τον παιδίατρο και τη διαιτολόγο. Εντοπίστηκαν σύνθετες λέξεις (π.χ. πονόδοντος, οδο ντόβουρτσα, οδοντόπαστα, οδοντίατρος κ.λ.π.). Αντίθετες λέξεις (γερά δόντια-χαλασμένα δόντια, υγιεινές τροφές-ανθυγιεινές-βλαβερές τροφές). Έγινε ανάγνωση του ευχαριστήριου του νηπιαγωγείου μας προς τον παιδίατρο και την διαιτολόγο, που δημοσιεύτηκαν σε τοπική εφημερίδα μετά την επίσκεψή τους στο σχολείο μας. γ) γραφή και ανάγνωση Έγραψαν αντέγραψαν λέξεις σχετικά με το θέμα. Ενίσχυση φωνολογικής επίγνωσης φωνημάτων όπως, Δδ: διατροφή, διαιτολόγος, Ππ: πυραμίδα, παιδίατρος, Οο: οδοντίατρος κ.λ.π. Κατέγραψαν τις αγαπημένες τους τροφές σε βιβλίο. Υπαγόρευσαν προτάσεις για την προστασία του σώματος. Υπαγόρευσαν και οι νηπιαγωγοί κατέγραψαν ερωτήσεις για τον παιδίατρο και τη διαιτολόγο. Έγινε καταγραφή των συμβουλών που άκουσαν ως προς την προστασία του σώματος. Έγινε καταγραφή των υγιεινών τροφών των γευμάτων (πρόγευμα-γεύμα) σε πίνακα διπλής εισόδου.
4
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ομαδοποίησαν τροφές σε βλαβερές και μη τροφές. Έγιναν ταξινομήσεις τροφών ως προς τις ομάδες τροφίμων: δημητριακά, γαλακτοκομικά, όσπρια, κρέας, πουλερικά, ψάρια, γλυκά κ.λ.π. Δημιούργησαν το σχήμα της διατροφικής πυραμίδας με τροφές (μεσογειακή πυραμίδα). Μέτρηση δοντιών και διάκρισή του σε μόνιμα και νεογιλά. Μέτρηση του ύψους τους και καταγραφή σε χάρτινη στήλη. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ & ΈΚΦΡΑΣΗ Κατασκεύασαν με χαρτόκουτες, πλαστικά υλικά, υλικά συσκευασίας τροφίμων, ζωγραφική την πυραμίδα μεσογειακής διατροφής. Συμπλήρωσαν φύλλα εργασίας σχετικά με την πυραμίδα μεσογειακής διατροφής. Ζωγράφισαν και έκαναν βιβλίο-δώρο για την διαιλόγο. Ζωγράφισαν και έφτιαξαν βιβλίο-δώρο για τον παιδίατρο. Κατασκεύασαν σε πλαστικά πιάτα το αγαπημένο τους φαγητό, κόβοντας από περιοδικά ανάλογες εικόνες ή ζωγραφίζοντας . Επέλεξαν από το βιβλίο με τις αγαπημένες συνταγές τη ζύμη για υγιεινή πίτσα με λαχανικά και αφού την έκαναν την έψησαν στο φούρνο του νηπιαγωγείου. έφαγαν τα ίδια, πρόσφεραν και τους γονείς τους. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ) Φυσικές επιστήμες-βιολογία Κατά την επίσκεψη του παιδίατρου κ. Ν. Βαράκη παρατήρησαν διάφορα πειράματα μέσω των οποίων
5
απαντήθηκαν απορίες που αφορούσαν ερωτήσεις για τα μικρόβια, πώς μεταδίδονται, την υγιεινή σώματος (ιδιαίτερα των χεριών) και προστασία από αυτά. Χρησιμοποιήθηκε μικροσκόπιο, σύριγγα και με παραστατικό τρόπο εξηγήθηκαν οι απορίες των παιδιών. • Πώς φταρνιζόμαστε; Ο παιδίατρος φταρνίστηκε και στη συνέχεια ένα παιδί σε χαρτοπετσέτα και έδειξε τα «αόρατα μικρόβια». • Πώς μεταδίδονται τα μικρόβια; Ο παιδίατρος μοίρασε 5 μπαλόνια, έβαλε με τη σύριγγα λίγο νερό μέσα, έσκασε τα μπαλόνια, εκτοξεύτηκαν τα μικρόβια. Χρησιμοποίησε χρυσόσκονη στο χέρι και στα μπαλόνια, έπειτα χαιρέτησε τα παιδιά οπότε η χρυσόσκονη-μικρόβια πήγαν σ’ όλα τα χεράκια. • Πώς προφυλασόμαστε από αυτά; Με το μπάνιο, το επιμελές πλύσιμο των χεριών, τα εμβόλια, τακτικό βούρτσισμα των δοντιών. • Τέλος μοιράστηκε έντυπο πληροφοριακό υλικό χρήσιμο τόσο για τα παιδιά όσο και για γονείς τους.
τους
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Αναζήτησαν πληροφορίες στο διαδίκτυο. Είδαν DVD σχετικό με το ανθρώπινο σώμα και την προστασία του. Βρήκαν σχετικούς πίνακες στο διαδίκτυο τους παρατήρησαν και τους σχολίασαν.
6
Γ΄ΦΑΣΗ Κατά τη διάρκεια του προγράμματος παρουσιάστηκαν μερικές δυσκολίες όπως: 1. Το πρόγραμμα ξεκίνησε από εμάς και ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια των πρακτικών ασκήσεων των φοιτητών του Πανεπιστημίου Προσχολικής Αγωγής, με αποτέλεσμα ο χρόνος να μην είναι αρκετός κυρίως για το κλασικό τμήμα καθώς οι πρακτικές ασκήσεις καλύπτουν συνεχόμενες εβδομάδες. 2. Παρ’ ότι είχαμε κάνει αίτηση στον Οδοντιατρικό Σύλλογο δεν μας ενημέρωσαν για στοματικό έλεγχο των παιδιών. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η επιλογή του θέματος και η βιωματική του προσέγγιση βοήθησε τα παιδιά να κατανοήσουν, να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να εφαρμόσουν όλα εκείνα που έμαθαν. Τις επόμενες ημέρες τα ίδια τα παιδιά έβλεπαν τα προγεύματα-γεύματα που είχαν από το σπίτι, επιβράβευαν ή όχι τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριες τους. Ορίστηκαν κανόνες για τις τροφές που δεν είναι πολύ υγιεινές, όταν έρχονταν στο σχολείο (μία φορά μόνο την εβδομάδα). Ακόμη οι πληροφορίες που δόθηκαν από τον παιδίατρο κ. Βαράκη μας βοήθησαν στο να γίνεται καλύτερος καθαρισμός χεριών και στόματος. Οφείλουμε ιδιαίτερες ευχαριστίες στους ειδικούς, κ. Ν. Βαράκη παιδίατρο και την κ.Τζουγανάκη διαιτολόγο που με προθυμία επισκέφτηκαν το νηπιαγωγείο μας τόσο για το χρόνο που μας διέθεσαν όσο και για τις πολύτιμες πληροφορίες που μας έδωσαν.
7
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. «Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών προγράμματων σπουδών για το Νηπιαγωγείο ( Υ.Π.Ε.Π.Θ.) 2. «Οι Θησαυροτροφές» ( Λένα Τερκεσίδου, ΕΚΔ. Άγκυρα). 3. «Δε φοβάμαι τον οδοντογιατρό» ( Κατερίνα Γιαννίκου, ΕΚΔ. Μοντέρνοι Καιροί). 4. «Ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα» (Άννα Ράσελμαν,ΕΚΔ Άμμος). 5. «Οι Φαταούλες» (Ρόζμαρι Γουέλς, ΕΚΔ. Μεταίχμιο). 6. «Ερευνώ & μαθαίνω το σώμα μου» (ΕΚΔ. Σύγχρονοι Καιροί). 7. «Ο Μάκης Ενζυμάκης και η μάχη στο στομάχι» (Άννα Ράσελμαν, ΕΚΔ. Άμμος). 8. «Η Δόνα Τερηδόνα και το μυστικό της γαμήλιας τούρτας». (Ευγένιος Τρβιζάς, ΕΚΔ. Καλέντης). 9. «Οδοντογιατρός, Ιππόλυτος ιπποπόταμος» ( Σοφία Ζαραμπούκα, ΕΚΔ. Πατάκη).
8
ΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Kartoffelesser
Renoir
9
Botero
Cezanne
10
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20