Gazeta Uliczna Nr 2 (36) 2013

40%

5

ceny dla sprzedaw cy ulicznego ,8"35"-/*, (0410%"3,* 410-&$;/&+ -

Nr 2 (36) 2013

Polka n a herbatce herbatce na u Królowej 10-11

Wywiiad Wywiad z Ireną Jarock ką Jarocką 28-29

Dom jak plastelina 36

4-5

iw z d o p iż n y z js ie n ż a w k e n u c a z S – Aung San Suu Kyi

Izabela Dzieduszycka z dyplomem Towarzystwa im. H. Cegielskiego (Kraków).

Ambasador USA, Stephen D. Mull, podczas lektury „Gazety Ulicznej” (siedziba „Barki”, Poznań).

W sercu nowopowstałego Wielkopolskiego Centrum Ekonomii Solidarności – w sercu Barki – wizyty studyjne z Podkarpacia, województwa zachodniopomorskiego i z Wielkiej Brytanii.

dzają ki odwie y olsce fr A z zne w P iele Przyjac iorstwa społec rni”). b ka przedsię „W Starej Pie ia n r ia (kaw Zespół „G „Nissan azety Ulicznej” Mania” pierwsz (o y Pospiec h, pilot; d prawej: Dom raz na mecie rajdu Teresa inik Gó Werle, p Górczy r rezes A ńska, w ny, kierowca; utomob Mieszko spó ilklubu Wielkop łorganizator; Robert olski).

5

40%

ce dla sp ny rzed uliczne awcy go 0%"3,* 41

0-& 0- $;/&+

Nr 2 (36) 201

3

2(36)

Polka na her herba batcce e u Królowej 10-11

Wywiad z Ireną Jarock cką ą 28-29

Dom jak plastelin a 36 4-5

numer

,8"35"-/ *, (041

2013

Szacunek ważni nie iej ejs ejszzy niż po odzi d w – Aung San Suu K Kyi

Drodzy Czytelnicy, Oddajemy w Wasze ręce nowe wydanie „Gazety Ulicznej” z pewnością, że odnajdziemy w nim takie refleksje i zagadnienia, które łączą, pobudzają do ważnych społecznie działań.

Zachęcamy szczególnie do zapoznania się z artykułami takimi jak: „Birma – droga do wolności”; „Wielkopolskie Centrum Europy”; „Z umiłowania pracy organicznej” – relacją z przyznania Nagrody Pro Publico Bono, której Barka patronuje.

Po raz pierwszy zamieszczamy też ciekawe przedruki z Dziennika „Warto wiedzieć” jako efekt współpracy naszej Gazety ze Związkiem Powiatów Polskich.

Redaktor Naczelna GU Barbara Sadowska Zespół Redakcyjny GU Na okładce zdjęcie Aung San Suu Kyi, laureatki Pokojowej Nagrody Nobla.

4-6 Birma – droga do wolności 7 Mistrzowie nie płaczą 8-9 Mistrzowie pracy organicznej dzisiaj...

10-11 Polka na herbatce u Królowej 12 Uczta z nutą egzotyki 13 Życie to aż teatr 14-15 INSPirując świat 16-17 Odnajdźmy czas na tradycję 18-19 Wielkopolskie Centrum Europy 20 Rzeźby Kazimierza Rafalika

21 Ostatni koncert w sezonie 22-23 Pamiętam godzinę 15:30 24-25 Kserokopia kserokopii…

26-27 Warto wiedzieć, że…

28-29 Najlepsze dopiero przed nami 30-31 Ludzki Rektor 32-33 Nie bądźmy sceptykami 34-35 Kryzys ludzki czy materialny?

36 Dom jak plastelina 37 Reaguj. Masz prawo.

38 Ja też błądziłem

Redaktor naczelna: Barbara Sadowska

Szef sprzedawców: Mirek Zaczyński

Zastępca redaktor naczelnej: Dominik Górny

Druk: WD Klaudia-Druk

Zespół redakcyjny: Ewa Sadowska, Dagmara Szlandrowicz, Magdalena Chwarścianek

Wydawca: Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka” ul. św. Wincentego 6, 61-003 Poznań, www.barka.org.pl

Korekta: Dominik Górny Sekretarz Redakcji: Andrzej Górczyński

Kontakt z Redakcją: 61 872 02 86; 695 732 393; sadowscy@barka.org.pl / dominik.gorny@barka.org.pl

Szef dystrybucji: Krystyna Mieszkowicz-Adamowicz

Kontakt z Fundacją: 61 872 02 86, barka@barka.org.pl

Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania tekstów publikowanych w „Gazecie Ulicznej”.

Gazeta Uliczna jest dostępna w salonach sieci „Empik” w całej Polsce, u „sprzedawców ulicznych” oraz w księgarni „Bookarest” w Poznaniu.

3

Młodzi Globalni Liderzy

Birma – droga

do wolności Tegoroczny szczyt Młodych Globalnych Liderów odbył się w Birmie, miejscu raczkującej demokracji, o niezwykle trudnej przeszłości. Najważniejszym punktem szczytu było nasze spotkanie z Aung San Suu Kyi, która za zasługi dla birmańskiej demokracji została laureatką Pokojowej Nagrody Nobla. Znana powszechnie jako The Lady, zaskakuje skromnością i prostotą. Zapytana o początki swojej drogi, opowiada o ojcu, generale, który wyzwolił Birmę spod władzy Brytyjczyków.

Z

ostał on zamordowany przez opozycyjny obóz komunistyczny, kiedy Aung San Suu Kyi miała dwa lata. Niestety nie doczekał się upragnionej wolności. Birma odzyskała niepodległość sześć miesięcy po jego tragicznej śmierci. Radość Birmańczyków z uzyskanej wolności trwała krótko, bowiem wkrótce potem do władzy doszło wojsko. Kryzys narodowy, jaki dotknął Birmę u schyłku brutalnej władzy wojska, jest drugim zmaganiem birmańskiego społeczeństwa o niepodległość.

Losy córki wodza Kiedy represje junty wojskowej sięgnęły szczytu, Aung San Suu Kyi, żona akademika

z Oxfordu i matka dwóch synów, dla której rodzina była do tej pory całym życiem, zgromadziła na placu przy świątyni Shwendagon w centrum Yangon, kilkanaście tysięcy ludzi. Było to 26 sierpnia 1988 roku. Stojąc na prowizorycznym podwyższeniu i zmagając się z psującym się mikrofonem, mówi – jako córka mojego ojca nie mogę pozostać obojętna na to, co się dzieje w naszym kraju. Pomimo napięć i trudnej sytuacji, mam silne emocjonalne powiązanie z wojskiem. Armia została powołana przez mojego ojca a żołnierze opiekowali się mną jak byłam dzieckiem.

Wkrótce potem powołała Narodową Ligę na rzecz Demokracji i uzyskała ogromne poparcie.

Na wsi z farmerami, około 50 kilometrów od Yangon.

4

Aung San Suu Kyi, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla na spotkaniu z Młodymi Globalnymi Liderami.

Aung San Suu Kyi umiała znaleźć się w złożonej sytuacji prowadzenia z juntą wojskową negocjacji. Niestety ówczesny generał Ne Win, który przejął władzę w Birmie po śmierci jej ojca, prowadził swoje rządy żelazną ręką. Wojsko mordowało i dopuszczało się okrucieństw, których społeczeństwo birmańskie im nie zapomni. Zapytana jak można to wojsku wybaczyć, powie – kocha się nie za coś lecz pomimo wszystko. Zawsze jest możliwość nawrócenia.

Wspominając ojca powie do Młodych Globalnych Liderów – mój ojciec jest moją pierwszą i największą miłością. Wprawdzie byłam za mała, żeby go dobrze pamiętać, ale znam go z jego osiągnięć, ze służby krajowi.

Budować na szacunku W czasie spotkania pytamy o wskazówki, jak się przygotować do bycia odpowiedzialnym liderem w różnych obszarach życia publicznego.

Aung San Suu Kyi odpowie – chciałabym Was przestrzec przed pewnym niebezpieczeństwem i pułapką, w którą wpada dzisiaj wielu młodych ludzi: bycie celebrytą. Celebryta słynie z tego, że

jest popularny, szczególnie w mediach. Bycie celebrytą nie ma nic wspólnego z głębszymi ymi wartościami i standardami lecz jedynie z powierzchowwierzchowną popularnością. Celebryci są podziwiani iani przez nasze społeczeństwa. Cóż jest jednak wart taki podziw? (…) Podziwiać można osobę za a to, że jest atrakcyjna, że ma dużo pieniędzy, że jest st celebrytą. Natomiast szacunek to coś dużo poważniejszeważniejszego (…) Aby stworzyć zjednoczone wspólnoty lnoty i zjednoczone narody potrzebujemy wzajemnego ajemnego szacunku i zrozumienia. To właśnie należy eży do zadań odpowiedzialnych liderów.

Pytamy co robiła przez 22 lata, będąc c zamknięta w areszcie domowym. Grała na a fortepianie, malowała obrazy, uczyła się języków w – dość szybko zdałam sobie sprawę, że jestem odpowiednio wyposażona psychicznie, by mieszkać w izolacji. To bardzo mnie wzmocniło. Dużo się modliłam i medytowałam.

Postawa ofiarności W czasie zamknięcia, mąż Aung San n Suu Kyi, Brytyjczyk Michael Aris zmarł na raka w szpitalu w Wielkiej Brytanii. Ponad 30 razy odrzucano cano jego

Szacunek jest czymś głębszym niż podziw. Kiedy mówimy o budowaniu wolnej Birmy, mówimy o wzajemnym szacunku, a nie o wzajemnym podziwie. Aby stworzyć zjednoczone wspólnoty i zjednoczone narody potrzebujemy wzajemnego szacunku i zrozumienia – Aung San Suu Kyi.

5

Autorka artykułu z lokalną ludnością. aplikację o wizę do Birmy. Aung San Suu Kyi wiedziała, że mogłaby w każdej chwili do niego pojechać, ale byłaby to podróż w jedną stronę i nigdy już potem nie miałaby prawa do Birmy powrócić.

Generałowi, który przyszedł z informacją, że może zabrać ją na lotnisko, skąd wzięłaby samolot do Anglii, odpowiedziała krótko „nie” i wstała na znak, że to koniec rozmowy. Czy miała możliwość pożegnać się z mężem? Tak, przez telefon. Michael nigdy jej nie prosił, aby zostawiła areszt i do niego przyjechała. Rozumiał, że sprawa wolności Birmy jest najważniejsza. W takich warunkach rodzą się postawy wielkiej ofiarności.

Pytamy jakie otrzymała wychowanie, na co kładziono nacisk. Pierwszym słowem, jakiego się nauczyłam był egoizm. Mama nie tolerowała egoizmu. Kolejnym słowem jakie pamiętam było marnotrawstwo. Mama od dziecka tłumaczyła nam, że Birma jest biednym krajem i że niczego nie można marnować. Nauczyła mnie poczucia służby publicznej.

Birma jest obecnie na drodze do pełnej demokracji. Aung San Suu Kyi ogłosiła podczas spotkania Światowego Forum Ekonomicznego, że chciałaby startować w wyborach prezydenckich. Jest bardzo dużo do zrobienia, aby pojednać wciąż rozbity kraj, a szczególnie 60 procent społeczeństwa, które stanowią mniejszości etniczne i prowadzą z rodowitymi Birmańczykami walki o ziemię.

Spotkanie z prawdziwą Birmą Rozmawiając z lokalną ludnością np. z rol-

6

nikami na wsi, słyszałam opinie, że brytyjska okupacja rządu kolonialnego była dla ich środowiska okresem względnego spokoju i nawet prosperity w porównaniu z brutalną polityką junty. Niektórzy narzekali, że dwa lata demokracji nie przynosi oczekiwanych rezultatów, że zmiany są jeszcze trudno odczuwalne w życiu zwyczajnych obywateli i ich rodzin. PKB na osobę plasuje się w granicach 2 procent, a poziom edukacji pozostawia wiele do życzenia.

W wiosce Kung Yangon, którą odwiedziliśmy, tylko 30 procent farmerów jest właścicielami ziemi i próbuje zatrudnić pozostałe 70 procent rolników na swojej ziemi. Rolnicy w Birmie są bardzo biedni, zarabiają dwa dolary dziennie. Ubóstwo farmerów pogłębia się częstymi cyklonami, które zabierają trzodę i sprzęt do upraw. Jednak pomimo trudności w dojrzewaniu do demokracji, nikt nie kryje zadowolenia, że po ponad 100 latach, Birma jest wolna, że kształtuje się wolny rynek i że obywatele mogą się organizować, zakładać swoje firmy i stowarzyszenia. Wśród ludzi odczuwa się ekscytację i radość z kierunku, w jakim podąża Birma.

Jestem ciekawa przyszłych wydarzeń, które staną się udziałem Birmy pod odpowiedzialnym przywództwem Aung San Suu Kyi. Nie mam wątpliwości, że sytuacja polityczna i społeczno-ekonomiczna Birmy się ustabilizuje, a ona sama dojrzeje do wolności, którą rozumie się tutaj przede wszystkim jako wolność od lęku.

Ewa Sadowska

Mistrzostwa Świata Bezdomnych w Piłce Nożnej Ulicznej

Mistrzowie nie płaczą Już 10 sierpnia 2013 roku w Poznaniu rozpoczną się Mistrzostwa Świata Bezdomnych w Piłce Nożnej Ulicznej, w których przygotowaniu weźmie udział Sportowe Stowarzyszenie Na Rzecz Integracji Społecznej „Barka” – jedna z organizacji sportowych, dzięki której Piłka Nożna Uliczna zawitała do Polski (dzięki przyjaźni z Melem Youn’giem, inspiratorem tych wydarzeń). Stowarzyszenie otwiera się na współpracę z rozmaitymi środowiskami, również nie związanymi na co dzień ze sportem.

D

latego też każdy, bez wyjątku, będzie mógł zaangażować się w organizację mistrzostw przy udziale tego Stowarzyszenia (osoby zainteresowane mogą pisać na adres e-mail: bartosz.pawlak@barka.org.pl).

Pierwsze lecz nie ostatnie

Zawody po raz pierwszy w historii odbędą się w Polsce. Będzie to bardzo ważne wydarzenie dla wszystkich Poznaniaków i fanów piłki nożnej. Rolą Stowarzyszenia Sportowego „Barki” będzie pomoc w zapewnieniu wolontariuszy, którzy zadbają o techniczny aspekt organizacji.

Wolontariusze będą także odpowiedzialni częściowo za bezpieczeństwo zawodów oraz pomoc w tłumaczeniu i opiekę nad reprezentacjami z całego świata. Mistrzostwa te będą ciekawą alternatywą dla biernych postaw i zamykania się w „czterech ścianach”, zważając, że będzie im towarzyszył duch sportowej rywalizacji, taki jaki na co dzień przyświeca członkom Stowarzyszenia Sportowego „Barki”.

Turnieje i zwycięstwa Mogliśmy się o tym przekonać podczas Otwarcia Sezonu Letniego w Chudobczycach, gdzie odbyły się mecze piłki nożnej, piłki siatkowej, tenisa stołowego, ponadto strzelanie z wiatrówki, pływanie kajakiem, przejażdżka rowerowa, zabawy dla dzieci itp. Dla zdobywców trzech pierwszych miejsc przewidziano dyplomy oraz medale. Nagrodzeni zostali także najdzielniejsza rodzina oraz najmłodszy uczestnik.

W ostatnim czasie „Barkowa” reprezentacja

Podczas treningu w Ośrodku Wypoczynkowym w Chudobczycach.

Drużyna „Barki” – w gronie zwycięzców. w piłce nożnej ulicznej wzięła udział w turnieju eliminacyjnym do Mistrzostw Polski w Rożnowicach. Po dość długiej nieobecności, ta drużyna z podniesionym czołem wróciła do rozgrywek z zespołami m.in.: z Monaru, Markotu, św. Brata Alberta. Kolejnym wyzwaniem było wzięcie udziału w VII Międzynarodowym Turnieju Probacyjnym, który odbył się w Lęborku. W turnieju wzięli udział przedstawiciele sądów rejonowych i okręgowych, samorządów lokalnych oraz organizacji obywatelskich. Reprezentacja „Barki” po zaciętej walce zajęła w turnieju VIII miejsce.

Sport jako źródło integracji Mistrzostwa posiadają istotny wymiar społeczny, gdyż są z natury rzeczy wydarzeniem integrującym różne środowiska, co prowadzi do zmniejszenia różnic społecznych. Uczestnicy zawodów pokażą, że jeśli pomoże im się stworzyć warunki do odbudowy swego życia, to osoby bezdomne mogą wykorzystać tę szansę. Będzie to pierwszy krok do zmiany dotychczasowego stylu życia, za którym może iść także reintegracja zawodowa i społeczna. Otworzą się możliwości na budowanie nowych relacji, przyjaźni, wytworzy się poczucie wspólnoty.

Przynależność do grupy pozwala na znalezienie w niej siły do pokonywania swoich słabości, daje lepsze rezultaty w rehabilitacji społecznej i rozwoju człowieka. Wszystkich miłośników sportów serdecznie zapraszamy do wspólnego podejmowania wyzwań i pokonywania swoich słabości w myśl słów „per aspera ad astra” („przez trudy do gwiazd”).

Bartosz Pawlak

7

Nagroda Pro Publico Bono „Samorządność dla solidarności”

Mistrzowie pracy organicznej dzisiaj…

Jednym z najbardziej istotnych wyznaczników efektywności działań podejmowanych na rzecz życia obywatelskiego jest wpływ na rozwój wspólnot lokalnych. Potwierdziło to rozstrzygnięcie II konkursu o Nagrodę Pro Publico Bono „Samorządność dla solidarności” im. Mirosława Dzielskiego. Wydarzenie miało miejsce w Krakowie, podczas Gali Pro Publico Bono „Pamięć i Tożsamość Rzeczypospolitej – mistrzowie pracy organicznej”, która odbyła się w dniach 9 i 10 czerwca 2013 roku.

C

echą Konkursu jest jego otwartość na rozmaite podmioty życia obywatelskiego, które pretendują do Nagrody, w szczególności prezentując w nim: - charakter dzieła społecznego i zakres współpracy organizacji tworzącej dane dzieło z innymi podmiotami lokalnymi, w tym: innymi organizacjami społecznymi, władzami i innymi instytucjami samorządowymi, z instytucjami ogólnopaństwowymi, z organizacjami międzynarodowymi; - prowadzenie działań danej organizacji przez jej beneficjentów, co dotyczy oceny bezpośredniego otoczenia, w którym dana organizacja działa; - skuteczność realizacji podejmowanych działań.

Portrety laureatów Przemawia to na korzyść swoistego uniwersalizmu działań, które wyznaczają twórcze ścieżki laureatów, by wymienić np.: pomoc osobom ubogim, w tym dzieciom i młodzieży (Ośrodek Wypoczynkowo-Rehabilitacyjny Caritas Diecezji Rzeszowskiej w Myczkowcach); wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci ze środo-

Laureat Wyróżnienia PPB – Fundacja Gębiczyn (założyciele Fundacji: Alina i Stefan Wawrzyniak).

8

wisk zagrożonych wykluczeniem społecznym, (Fundacja „Gębiczyn”, Centrum Praktyk Kulturalnych i Integracji Społecznej); wspieranie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną: w zakresie terapii, rehabilitacji, aktywizacji społecznej (Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Ich Rodzin i Przyjaciół „Ognisko”); dokumentowanie dziedzictwa historycznego Kresów – wspólnoty lokalnej ziemi tarnopolskiej (Rodzina Blicharskich, działająca w partnerstwie z Fundacją Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego i Biblioteką Jagiellońską - dzieło: Archiwum Tarnopolskie); radosne i świadome przeżywanie chrześcijańskiego święta Trzech Króli z odnalezieniem jego serca we wspólnocie lokalnej (Orszak Trzech Króli, dzieło Fundacji Orszak Trzech Króli).

Nagroda jako twórcza inspiracja Zaprezentowane w ramach rywalizacji konkursowej formy, a także metody aktywności wiarygodne są dla ukazania realnego oddziaływania idei, którą definiuje tytuł aktualnej Nagrody – „Samorządność dla solidarności”; ten zaś określa intencję umiejętnego tworzenia przestrzeni obywatelskiej przy wykorzystaniu zarówno potencjału lokalnej kultury pamięci (lokalnych tradycji), jak i współczesnych warunków ustrojowych oraz możliwości społecznych, ekonomicznych i instytucjonalnych danej wspólnoty lokalnej (powiatu).

Etyczny wymiar tej pracy na rzecz odnowienia lokalnej wspólnoty poświadcza „Karta Solidarności”, której realizacji służy obecna formuła Nagrody Pro Publico Bono. Sens i motywacje dla tej pracy wyraża wskazanie bł. Jana Pawła II – solidarność to bycie „z kimś”, a nie „obok kogoś / czegoś”. Praktyczne potwierdzenie ideowego wymiaru Nagrody i aktualność tego przesłania dla

Laureaci i wyróżnieni w konkursie o Nagrodę Pro Publico Bono „Samorządność dla solidarności” im. Mirosława Dzielskiego w 2013 r. oraz Laureat Nagrody - Honorowego Tytułu: Instytucja Pro Publico Bono NAGRODA – HONOROWY TYTUŁ: INSTYTUCJA PRO PUBLICO BONO Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu.

NAGRODA – Caritas Diecezji Rzeszowskiej za dzieło: Ośrodek Wypoczynkowo-Rehabilitacyjny Caritas Diecezji Rzeszowskiej w Myczkowcach, (woj. podkarpackie).

Historyczny moment przekazania Izabeli Dzieduszyckiej listu intencyjnego i książki o bł. Janie Pawle II ofiarowanym przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu – laureata Nagrody Honorowy Tytuł: Instytucja Pro Publico Bono (od prawej: Dominik Górny, Rzecznik Kapituły PPB; Izabela Dzieduszycka, Przewodnicząca Kuratorium Nagrody PPB). obecnej, odradzającej się po czasach totalitaryzmu niemieckiego i komunistycznego kultury samorządności obywatelskiej w Wielkopolsce, potwierdza działalność Fundacji Pomocy Wzajemnej „Barka”, laureata Nagrody Pro Publico Bono – Dwudziestolecia Odrodzenia Niepodległej Rzeczpospolitej, programowego patrona Nagrody Pro Publico Bono w jej obecnym kształcie.

Skoro mowa o Wielkopolsce, która wypełnia godnie aktualne zadania centrum ruchu społecznego Pro Publico Bono, to wypada podkreślić, że doświadczenia ostatnich dwóch dekad potwierdzają jednoznacznie, że jest ona kolebką polskiej pracy organicznej – nie tylko z upoważnienia historii wieku XIX, ale także tej najnowszej, której prominentnym liderem jest „Barka”. Dziś potwierdza to także dynamiczny rozwój wielu innych inicjatyw podejmowanych w tym regionie w oparciu o „Kartę Solidarności”. Przypomnieć trzeba, że z Wielkopolski swoje korzenie wywodzi Izabela Dzieduszycka, przewodnicząca Kuratorium Nagrody Pro Publico Bono, potomkini słynnych rodów, identyfikowanych w szczególności z wybitnymi postaciami bł. Edmunda Bojanowskiego i Marcelego Mottego. Notabene córka profesora Jana Mottego, Walentyna, wyszła swego czasu za mąż za Hipolita Cegielskiego, największego z mistrzów polskiej pracy organicznej. Jak pisze Motty – Hipolit był winien wszystkie dobre skłonności i poczucia. Wspomniana tu historia i siła międzyludzkich relacji – tych historycznych i obecnych, uzasadnia także fakt, że wy-

WYRÓŻNIENIA: Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Ich Rodzin i Przyjaciół „Ognisko”, Kraków; Fundacja Gębiczyn za dzieło: Centrum Praktyk Kulturalnych i Integracji Społecznej – Partnerstwo i pasja, Gębiczyn (woj. wielkopolskie); Fundacja Orszak Trzech Króli za dzieło: Orszak Trzech Króli, Warszawa; Rodzina Blicharskich działająca w partnerstwie z Fundacją Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego i Biblioteką Jagiellońską, za dzieło: Archiwum Tarnopolskie Zabrze (woj. śląskie).

Ogłoszony został werdykt, rozstrzygniętego konkursu o Nagrodę Pro Publico Bono im. Bolesława Wierzbiańskiego i Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich dedykowanego prasie lokalnej, którego laureatem został Tygodnik „Mazowieckie To i Owo” W tle artykułu zdjęcie Collegium Maius UJ w Krakowie – tutaj ogłoszono werdykt II konkursu o Nagrodę PPB. różnienie specjalne; Nagrodę – Honorowy Ty-orow owyy Ty ow tuł Instytucji Pro Publico Bono otrzymało w tym ało tym roku Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego sk skie kie ego z Poznania. W 200. rocznicę urodzin Hi Hipolita H po oli lita ta a Cegielskiego zwraca to szczególną uw uwagę wag agę ę na zasługi tej organizacji, konsekwentnie od kilkueo d ki kilk lkulk uunastu lat integrującej wokół dziedzictwa wa Hip wa Hipopoo lita Cegielskiego środowiska przedsiębiorców, ęb biorc rców ó , ów przedstawicieli kultury; nauki, sztuki, me med mediów diów diów i życia religijnego oraz przedstawicieli elii w wie wielkoielk ie lk koo polskiego świata samorządowego. W p przyznarzyyznaznazn nej Towarzystwu Nagrodzie Pro Publico co Bo Bono n no wyraża się nie tylko uznanie za doprowadzeo ad ow a ze enie do odnowienia zainteresowania dziedz dziedzicdzic ic ctwem wielkopolskich organiczników, ale ttakże ak kże że wola podkreślenia znaczenia tej tradycji ycjii d dla la a współczesnych bohaterów pracy społecznej, łeczn z ejj, w szczególności tych, którzy uzyskują ą laur ur N Naaagrody Pro Publico Bono „Samorządność ość d dla la a solidarności”.

Dominik minik ik Gó G Górn Górny órn rnyy

9

ważne wydarzenia

Polka na herbatce u Kochani, właśnie wróciłam z przyjęcia w Pałacu Buckingham... – powiedziała Ewa Sadowska, dyrektorka Barki UK. Niewielu jest Polaków, którzy mogą przywitać znajomych tak oryginalną wiadomością. W popularnych wyszukiwarkach internetowych trudno znaleźć polskie nazwiska wśród gości zaproszonych przez brytyjską królową na przyjęcie ogrodowe.

B

yło to wydarzenie niezwykłe i mogę powiedzieć, że było to wydarzenie mojego życia – mówi Ewa Sadowska. Oprócz królowej, w Garden Party uczestniczyli też inni członkowie rodziny królewskiej: książę Karol z żoną Kamilą i księżna Kate. Przyjęcia mają ściśle określoną formułę i scenariusz, ale mimo to są okazją do krótkich i nieformalnych rozmów z członkami królewskiego dworu. W trakcie przyjęcia królowa spaceruje wśród gości i stara się przynajmniej część z nich powitać i bliżej poznać. Ewa Sadowska była pod wrażeniem jej osobistego uroku. Królowa Elżbieta robi niezwykłe wrażenie, jest dowcipna i bardzo uważna. Widać, że mimo podeszłego wieku dużą radością są dla niej spotkania i rozmowy z ludźmi – wspomina z ogromnym wzruszeniem.

Lista gości na garden party jest układana z dużą starannością i nikt nie znajduje się na

Królowa Elżbieta podczas rozmowy z gośćmi wydarzenia.

10

niej przypadkowo. W imieniu królowej zaproszenie wysyła Lord Chamberlain’s Office. Jest to najczęściej wyraz uznania za działalność społeczną i wybitne osiągnięcia w różnych dziedzinach życia. Na przyjęciach w Pałacu Buckingham można spotkać ludzi z pierwszych stron gazet: polityków, aktorów i sportowców. Śniadania w porze lunchu Przyjęcia ogrodowe mają tradycje sięgające lat 60. XIX wieku. Ówcześnie panująca królowa Victoria dwa razy w roku zapraszała gości do swojego ogrodu na śniadania, które de facto były lunchem. Odbywały się bowiem w godzinach popołudniowych. Od roku 1950 Pałac Buckingham organizuje garden party przynajmniej trzy razy w roku. Raz w roku podobna impreza odbywa się w Pałacu Holyroodhouse w Edynburgu. Przyjęcia stały się formą wyróżnienia osób mających zasługi dla życia publicznego.

Każdego roku uczestniczy w nich około 30 tysięcy gości.

Goście zaproszeni na przyjęcie do ogrodu w Pałacu Buckingham zaczynają schodzić się od godziny 15. Impreza rozpoczyna się punktualnie o 16, gdy do ogrodu wchodzi królowa w asyście członków rodziny. Wojskowa orkiestra gra hymn narodowy, po czym Elżbieta II zaczyna witać się z gośćmi. Osoby, do których podejdzie monarchini, są na ogół o tym uprzedzone, choć bardzo często królowa spontanicznie wita także osoby spoza priorytetowej listy. Obserwowałam, jak coś śmiesznego opowiadała jej grupa studentów i królowa najwyraźniej miała ochotę roześmiać się na całe gardło, jednak umiejętnie powściągnęła emocje – opowiada Ewa Sadowska.

Po powitaniu wszyscy udają się do namiotu, w którym można napić się prawdziwej angielskiej herbaty, a także spróbować wypieków z pałacowej kuchni (…)

Co łączy kwestie królewskie i społeczne?

Ewie Sadowskiej towarzyszył lord Roberts of

Królowej Llandudno. Spotkanie z najbardziej wpływowymi osobami w Wielkiej Brytanii, szefowa Barki UK wykorzystała zawodowo do nawiązania nowych kontaktów i przedstawienia politykom trudnej sytuacji w jakiej znalazła się organizacja, a wraz z nią polscy bezdomni. Po siedmiu latach działalności na Wyspach i wypracowaniu przez Barkę sprawnie funkcjonującego programu wyciągania polskich emigrantów z bezdomności, władze brytyjskie wstrzymały finansowanie, sugerując jednocześnie polskiemu rządowi, żeby również zajął się problemem. Ministerstwo Spraw Zagranicznych w odpowiedzi na apel władz Barki o pomoc, zaleciło udział w ogłaszanym jesienią konkursie dla organizacji pozarządowych działających na rzecz Polaków za granicą. Wielu osobom opowiadałam o działalności Barki. Przedstawiono mnie kilku burmistrzom miast, które też mają problem z Polakami śpiącymi na ulicach. Został nawiązany kontakt i mam nadzieję, że te osoby w przyszłości zwrócą się do nas o pomoc – dodaje szefowa Barki.

Przyjęcie zakończyło się o 18. Królowa opuściła ogród, a orkiestra jeszcze raz zagrała narodowy hymn.

Z baronową Hussejn-Ece, jej córką Ashją shją i lordem Roberts’em of Llandudno.

Ewa Sadowska – od 2008 roku dyrektorka zarządu Barki UK w Londynie, koordynatorka Europejskiej Sieci Integracji Migrantów i Młody Globalny Lider. Ukończyła Palmer High School w Kolorado w USA i studia z etnolingwistyki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Marcin Urban, dzięki uprzejmości redakcji “Cooltura”

Rodzina Królewska przed Pałacem Buckingham.

11

Sarmackie smaki

Uczta z nutą egzotyki W ostatniej opowieści o sarmackich smakach mogliśmy zapoznać się z zaleceniami kanonika Giovanni’ego Battisty Barpo, który był orędownikiem jadłospisu zgodnego z porami roku, a także przeciwnikiem kulinarnej monotonii. Takimi zasadami kierowali się także polscy Sarmaci w XII wieku. Dwory magnackie, na ten czas, rozsławiały nasze potrawy na całą Europę.

O

jciec polskiej kuchni, Stanisław Czerniecki, pozostawił po sobie przepiękny, barwny opis epoki, w której żył i pracował. Dzisiaj wiemy, że podstawą naszej kuchni było wszystko to, co rosło w ogrodzie, na polach; to, co pływało (rzeki i jeziora obfitujące w różne gatunki ryb, raki), fruwało (czyli dzikie ptactwo) i biegało (w gospodarstwie i w naturze, czyli zwierzęta hodowlane i dziczyzna). Przez wiele wieków na polskich stołach gościły potrawy rozmaite, ale cechą charakterystyczną polskiej kuchni jest to, że zawsze była ona dosmaczana ziołami, dzięki zakonnikom, którzy osiadali na naszych ziemiach. Przy każdym zakonie powstawał zielnik, a zakonnicy propagowali wśród wiernych ziołolecznictwo. Ten stan rzeczy trwał niezmiennie do początków wieku XVI, kiedy to zaczął pojawiać się nowy obyczaj, fascynacja, moda – mianowicie zainteresowanie przyprawami egzotycznymi.

Barokowo znaczy po szlachecku Do mięs, ryb i drobiu, ale także do potraw mącznych i mlecznych oraz jarzyn z upodobaniem dorzucano duże ilości pieprzu, szafranu, imbiru, gałki i kwiatu muszkatołowego, cynamonu, koriandru, octu, cukru, cytryn, limonek, piżma, pistacji, rodzynek i innych przypraw. A więc potrawy polskie to przede wszystkim potrawy ostro doprawione, palące w smaku, o zmienionym przez przyprawy kolorze… Obok palącego smakuwyróżniał je także intensywny zapach wynikający z mieszania razem przypraw i dodatków oraz nienaturalny kolor. Bardzo obficie używano octu, który często łączono ze „słodkością” (cukrem, sokiem, konfiturami, rodzynkami), co nadawało mięsom i rybom smak daleki od pierwotnego („Compendium ferculorum, albo „Zebranie potraw” Stanisława Czernieckiego, w opr.

Jarosława Dumanowskiego i Magdaleny Spychaj, wyd. przez Muzeum Pałac w Wilanowie, wydanie II Warszawa 2010). Te egzotyczne przyprawy były oznaką luksusu i zamożności.

Upodobanie do ostrych smaków i korzennych zapachów stało się cechą charakterystyczną barokowej i staropolskiej polskiej kuchni. Siedem-

12

Obóz Wojskowy Króla Jana III, namiot rekonstrukcji historycznej (od prawej: autor artykułu jako kuchmistrz w stroju szlachcica z XVII wieku i Cezary Malczak jako Król Jan III). nastowieczna szlachta była niezwykle Bogobojna, a okres postu trwał przez ponad dwieście dni w roku. Zatem kuchmistrz musiał wykazać się niezwykłym kunsztem, aby godnie urozmaicić przyrządzane potrawy. Kuchnia baroku to częste zaskakiwanie: kucmerka udająca minogi, karczoch zamiast cielęciny… smakołykiem był ogon bobra (także jako danie postne), przecież ogon jest pokryty łuską, a zwierzę najczęściej przebywa w wodzie.

Taki Sarmata jak zasiadł do stołu, to nie odszedł od misy wypełnionej ciecierzycą lub grochem, póki dna nie zobaczył, choć stół był suto zastawiony potrawami rozmaitymi. Naszym przodkom nad wyraz smakowały kasze wszelakie. Co prawda drzewiej nazwa „kasza” niekoniecznie oznaczała to, co teraz mamy na myśli, ale w tym przypadku chodzi faktycznie o kaszę, czyli krupki. Ot, Barok!

Jerzy Poznański W bieżącym roku obchodzona będzie 330 rocznica Wiktorii Wiedeńskiej. W związku z tym w Muzeum-Pałac w Wilanowie od 24 kwietnia do 30 września 2013 roku, otwarta jest wystawa PRIMUS INTER PARES, poświęcona królowi Janowi III, a w soboty i niedziele do końca września odwiedzać można namiot rekonstrukcji historycznej (http://www.wilanow-palac.pl/primus/o_wystawie.html).

recenzja

Życie to aż teatr Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu. Szósty rząd wzruszenia. Scena rozświetlona ekspresją przeżyć. Na telebimie za nią ustawionym, perkusista Leszek Łuczak w składzie iście jazzowym – zespołu i autorskich emocji. Obok mnie, po lewej stronie, ten sam perkusista – kilkanaście lat później – pomiędzy oddechami kolejnych utworów, skłania się w moją stronę i szepcze – to były czasy… wspaniałe… prawdziwie artystyczne… Widzimy i słyszymy razem coraz więcej wspomnień przemienianych w piosenki. Zaczynam wierzyć, że życie to nie teatr – właśnie dlatego, bo jest tak bardzo teatralne.

T

akie też przeżycia stały się naszym udziałem z okazji jubileuszu Teatru Nowego, który zaprosił na przedstawienie „Życie to nie teatr”. Jego sercem kompozycje muzyczne z ostatnich 40 lat roztańczenia się na tej poznańskiej scenie – z przedstawień, których już z nami nie ma (jak niektórych aktorów), ale piosenki są – jak życie, które choć się starzeje, to w Teatrze nie boi się przyznać do pragnienia młodości, a czaasem takim po prostu jest. Takimi imi też „po prostu” byli na scenie występujący artyści. Podarowali ali nam oni swoje twórcze postawy wy (co ważne – teatralne i życiowe) w aranżacji i reżyserii Jerzego Satanowskiego (niegdyś nadworny kompozytor Teatru Nowego), współpracujący m.in. z Izabelą Cywińską, która wystąpiła w pierwszej inscenizacji przedstawienia „Życie to nie teatr”).

Ubierani bądź rozbierający emocje, w uśmiechach bądź dramatach gestów w kostiumach Joli Łobacz. Korzystali z korepetycji muzycznych u Jacka acka Skowrońskiego, pod opieką choreograficzną Marty Szumieł. Zaśpiewali w doborowym towarzystwie muzyków: Jacka Piskorza, którzy rozogniła duszę fortepianu; Jacka Skowrońskiego, grającego na instrumentach klawiszowych; Grzegorza Kopali, podrywającego do drżenia wyznania strun gitary; Zbigniewa Wrombla zjednoczonego z rytmem serca kontrabasu; Andrzeja Mazurka, ekspresyjnego na instrumentach perkusyjnych.

Za kulisami historii Przypomniały się czasy narodzin Teatru Nowego, kiedy to 90 lat temu w jego budynku od-

była się pierwsza premiera teatralna, a 40 lat temu początek dyrekcji Izabelli Cywińskiej, który zainaugurował działalność Teatru Nowego w jego obecnym kształcie. Był to więc podwójny jubileusz. Tak też przetrwała legenda „Nowego” w nowych dla niego czasach jako miejsca kształtowania obywatelskich postaw w czasach PRL-u. Wiele realizacji teatralnych z lat 1973-1989 stanowiło bowiem znaczące wydarzeni wydarzenia w historii polskiego teatru. Dzisiaj liczy sobie ten Teatr 38 aktorów etatow wych i 12 aktorów w współpracujących o oraz ponad 60 osób zzespołu administracy cyjnego i technicznego go.

Te Teatr na scenie życia Jak wspomnienia rec recenzować, skoro tyle wn nich szczerości? One po p prostu takie są i basta; nie można ich za to karc karcić brakiem atencji.

Cóż powiedzieć o w teatrze przedstawieniu, które opowiada „Życie to nie teatr”? Jak opisać osób śpiew, z którymi na co dzień się spotyka na scenie dnia teatralnego? Jak nie stawiać więcej pytań? – ale to nie (przynajmniej z zamierzenia) słowa piosenki, która mogłaby powstać. Przywołam tytułowe słowa spektaklu, autorstwa Edwarda Stachury –„Życie to nie teatr / mówisz ciągle opowiadasz / maski coraz inne / coraz mylne się nakłada / Wszystko to zabawa / wszystko to jest jedna gra (…) Życie to nie tylko kolorowa maskarada”. No właśnie, życie to nie jest „tylko życie”, ale aż!

Dominik Górny

13

Przeczytane na Ulicy

INSPirując świat „Gazeta Uliczna – kwartalnik gospodarki solidarnej” jest członkiem Międzynarodowej Sieci Gazet Ulicznych INSP. Sieć obsługuje ponad 120 gazet ulicznych w 40 krajach na sześciu kontynentach. Ponad 200 tysięcy osób bezdomnych zmieniło swoje życie, sprzedając gazety uliczne. Zawartość tych stron jest przedrukowana przy współpracy z zaprzyjaźnionymi gazetami ulicznymi z całego świata. Szczegółowe informacje są dostępne na stronie: www.street-papers.org.

Foto: Reuters / John Kolesidis.

Świat: „Wielka recesja” krzywdzi nasze zdrowie.

Zgodnie z prowadzonymi badaniami Oxford University, ekonomista David Stuckler i Sanjay

Foto: Courtesy of He

cho en Buenos Aires.

Paragwaj: Instrumenty stworzone z zasobów składowiska śmieci.

14

samobójstw i nawet do miliona przypadków depresji, zostały zdiagnozowane w trakcie tego, co nazywają „wielką recesją”. Wpływa ona na zły stan warunków społecznych i gospodarczych w całej Europie i Ameryce Północnej (…). Ponad 5 milionów Amerykanów straciło dostęp do opieki zdrowotnej podczas ostatniej recesji. Zdaniem badaczy, w Wielkiej Brytanii około 10 tysięcy rodzin zostało przez ten stan zepchniętych w stan bezdomności. Wszystko przez działanie rządowego budżetu oszczędnościowego. „Nasi politycy powinni to brać pod uwagę – w niektórych przypadkach szczególnie – na epidei przykład dotyczących zdrowia psychicznego y medycyn profesora Basu, asystent eli, w wyborach ekonomicznych” – powiedział powiedzi , Stanford tetu miolog z Uniwersy ym David Stuckler, starszy pracownik naukowy społeczn świecie w recesja” że „wielka iem na Uniwersytecie w Oksfordzie i współautor zagrożen m poważny jest i gospodarczym opracowania gospodarczego (diagnozy): a. człowiek dla zdrowia naana, „Dlaczego wielka recesja szkodzi człowiekowi”. opublikow została która W książce, tysięcy (INSP) 10 niż więcej że , ukowcy twierdzą

W Cateura, blisko do skr zypiec, a łyżka i uchwyty kuc henne odgryAsunción, stolicy wa ć rolę klawiszy saksofonu . To nie opis Paragwaju, młodzi św iata fantasy lub opowieści his torycznej. To ludzie grają muzykę pra wda. Są to instrumenty, na których gra Mozarta, Beethove- pra wdziwa orkiestra. na i Beatlesów na Cat eura to obszar oddalony około 6 kilometrów instrumentach wy- od Asunción, prawie w całośc i zbudowany konanych ze śmieci na składowiska odpadów, gdz ie większość znalezionych na mie szkańców pracuje w recyklingu . Przez pięć wysypisku. Są nie- lat, grupa około 40 młodych lud zi była częścią zwykłe. Stworzyli pro jektu, którego celem jest tw orzenie muorkiestrę „Recycled zyk i poprzez budowę alternatyw nych instruOrchestra”, której me ntów smyczkowych wykonany ch z zasobów fani to ludzie inspi- zna jdujących się na tym składo rujący się różnymi gatunkam wisku. i muzyki, w tym Orkiestra gra zarówno muzykę klasyc nawet heavy metalem. zną i pop w miejscach, gdzie przyjm Stare opakowanie po ole owani są często ju może zostać z owacj ami na stojąco. Grali już w przekształcone na wioloncze Panamie, lę, widelec ura- Brazylii, Niemczech i Szwajcarii, w towany od śmieci, może peł Kolumbii. nić rolę smyczka (Hecho en Buenos Aires)

Grecja: Najnowszy na świecie program wsparcia „Gazety Ulicznej”.

Po trzech latach przygotowań, powstał pierwszy w historii Grecji program wsparcia „Gazety Ulicznej”. W tym czasie krajobraz społeczno-gospodarczy Aten zmienił się radykalnie i naród pozostaje dziś w kryzysie. Dlatego oferta bycia „sprzedawcą ulicznym” kierowana jest do dziesiątków tysięcy ludzi niedawno jeszcze bezdomnych bądź doświadczających tego stanu obecnie. Program wsparcia nosi symboliczną nazwę „Tratwa” i daje dużą nadzieję dla ubogich, aby mogli żyć w lepszej sytuacji ekonomicznej. „Ludzie, którzy nie opuścili Grecji poczuć się mogli jak przegrani” (…). Teraz ma się to zmienić: Trudnością może być brak umiejętności językowych lub brak perspektyw na lepsze życie w innych jego dziedzinach. Jest to szczególnie trudne dla ludzi z klasy średniej. Jeśli nie mają żadnych specjalnych umiejętności. (Bodo)

Foto: Reuters / Yorgos Karahalis.

Chicagowska „Gazeta Uliczna” wprowadzi płatność bezgotówkową za gazetę.

Foto: Streetwise.

Foto: Reuters / Tony Gentile.

Włochy: Polityka Włoch w teatrze kukiełkowym.

Gotówka przestaje odgrywać większą rolę.

Coraz częściej płacimy za pomocą kodów PIN lub nawet kart bezdotykowych. Nie nosim y już przy sobie portfeli z monetami. Ich dźwięk będzie wkrótce historią. Dlatego Chicagowska „Gazeta Uliczna” wprowadziła ostatnio form ę płatności PayPal, ze względu na coraz większą sprzedaż pisma. To się sprawdza, gdyż karty kredytowe i debetowe są powszechnie akceptowane i coraz więcej ludzi odkrywa, że niepotrzebnie nosi przy sobie gotówkę. W rezultacie, wielu potencjalnych kupującyc h „Streetwise” straci możliwość usprawiedliwienia się – „Przepraszam ... Nie mam żadnych pieniędzy przy sobie”. W celu rozwiązania tego

Satyryczny teatrzyk kukiełkowy nie rozpieszcza kampanii wyborczej we Włoszech. W nim też Silvio Berlusconi powraca podczas rozprawy za przestępstwo seksualne. Komik o bujnych

problemu i wykorzystania mody na erę cyfro wą, „Streetwise” szuka wsparcia w wiedzy ekspertów od cyfrowych płatności w systemie PayPal, aby znaleźć sposób na klientów do zakupu czasopisma „Streetwise” przy użyciu ich Smartphone. Jako organizacja non-profit, która pracowała na bieżąco z ciągle zmieniającym się świecie cyfrowym, „Streetwise” może to uczynić. Dyrektor wykonawczy, Jim LoBianco, uważa, że płatności mobilne są konieczne dla rozwoju nie tylko magazyn u „Streetwise”, ale również potrzebne dla rozwoju całej organizacji. „W każdej branży, innowacyjność jest koniecznością. W przedziale wieku do 20 lat, sprzedaż magazyn u „Streetwise” jest ważnym źródłem dochodów dla bezdomnych mężczyzn i kobiet zmotywo wanych do pracy. (Reuters)

włosach, podsyca wściekłość wyborców strumieniem przekleństw. Dyrektorzy „Gli Sgommati”, włoskiej wersji obrazu „Spitting” emitowanego w Wielkiej Brytanii, wyprodukowali specjalną edycję programu w miesiącu wyborów. Mówią, że mają więcej materiału, niż mogą wykorzystać. „My na pewno mamy dużo materiału do pracy, bo to, co nasi politycy mówią, często jest wręcz głupie i niemądre” – Pietro Jona powiedział w wywiadzie (…). Jednym z elementów w ostatnim odcinku serialu, było przeprowadzenie na żywo debaty między centroprawicowymi poglądami lidera i stanowiskami jego rywali, co nie było możliwe w prawdziwym życiu z powodu sporów o to, kto powinien brać w czymś takim udział. (Streetwise) 15

felieton

Odnajdźmy czas Czy tradycja ma dzisiaj rację bytu? Czy jest ona ważna dla budowania kultury na tyle współczesnej, co pożytecznej? – cytując śp. księdza profesora Józefa Tischnera.

Z owym duchownym nie raz o tym rozprawiałem. Nie wiedziałem czy sugestywny klimat naszych spotkań wynikał bardziej z miejsc w jakich je prowadziliśmy (zazwyczaj w Łopusznej, w tzw. Tischnerówce), czy też z samej ich tematyki.

Zapamiętałem wtedy jeden z motywów „filozofii po góralsku”, który mniej więcej brzmi tak – przypominać trzeba czasem takie idee, miejsca, wydarzenia, których niegdyś nie doceniono bądź przemilczano (celowo lub kulturalnie).

A

by ta „góralska myśl” nie odbiła się tylko echem o przysłowiowe szczyty i granie, pragnę przyłączyć się do debaty służącej docenieniu roli tradycji w kontekście muzeów jako instytucji, których sercem jest ochrona dziedzictwa narodowego, wspólnotowego, kulturotwórczego…

Architektura pomysłów i czynów To przecież architektura zrodzonych niegdyś myśli, pomysłów obywatelskiego działania oraz budynków, w których mieszka tradycja, skłania do docenienia takich debat, które noszą imię „Czasu Muzeów”. I chodź owy czas – jak mawiał Heraklit – płynie (zresztą jak „wszystko”), to jest taki jeden wartki nurt, który pozwala dookreślić miejsce każdej z kropli naszych przeżyć, w źródle szacunku do czasów minionych – o czym rozmawiamy nie raz z profesorem Wojciechem Suchockim, dyrektorem Muzeum Narodowe Oddział w Poznaniu.

Takim „Czasem Muzeów” (w domyśle „Czasem Tradycji”) jest też m.in. pomysł tworzenia Centrum Historii Ostrowa Tumskiego (ICHOT), na trakcie Królewsko-Cesarskim, robienie czasowych wystaw w poznańskim Muzeum Archeologicznym, by wymienić niektóre miejsca

16

i działania na gruncie lokalnym o znaczeniu polskim, nierzadko europejskim.

Muzealnie znaczy też współcześnie „Czas Muzeów” to przedsięwzięcie istotne, będące dobrze już rozedrganym instrumentem w pracy nad strategią rozwoju muzealnictwa w Polsce. Organizowane jest ono na zasadach społecznie otwartego forum wymiany myśli i opinii, jednającego rozmaite ośrodki naukowe i kulturotwórcze. Ma to na celu wypracowanie założeń strategii rozwoju projektów muzealniczych w Polsce i w Europie, które stają się narzędziem odpowiedzialnej modernizacji wspomnianych placówek. Przypomnijmy pionierską na swój sposób konferencję, która zaprosiła nas do takiej debaty 4 lipca 2011 roku.

Współczesność nie jest jednak zbyt łaskawa dla podobnych inicjatyw, które bardzo często pozostają na poziomie przedstawiania założeń strategii. I co dalej?

Ano, trzeba nauczyć się „być”… …przypominając jakże sugestywny sposób bycia księdza Tischnera. Efektywnym rozwiązaniem okazuje się budowanie rozmaitych inicjatyw na trwałym kapitale społecznym, który istnieje jako wartość sama w sobie i domaga się wciąż nowego odkrywania w kontekście wykorzystania jego potencjału. Udowadnia to istnienie instytucji, wcale nie muzealnej ze swej natury; wyrosłej za

na tradycję to na gruncie społecznych przemian – Wielkopolskiego Centrum Ekonomii Solidarności – dowodu na jednanie z sobą tradycji obywatelskich w kontekście skutecznej rewitalizacji wspólnot lokalnych. To ważne, bo jak też zauważył ksiądz profesor – wolność nie włazi w człowieka po przeczytaniu książek. Wolność przychodzi po spotkaniu drugiego wolnego człowieka.

Historia może mieć walor użyteczny, jeśli ją odpowiednio zrozumiemy i zinterpretujemy. Jest więc „obecna” ta historia także i dziś, nie tylko w obrazach, księgach i innych dobrach kultury materialnej, ale nade wszystko jako oddech naszych przodków i osób, które pretendują dziś do przyjęcia równie godnego miana „strażników tradycji” w przyszłości. Tak też wsparciem dla tego rodzaju myśli twórczej było ongiś Międzynarodowe Centrum Kultury.

W tym miejscu mógłbym zacytować tematy i tezy, które są podejmowane na różnych spotkaniach także natury mniej formalnej, w stylu: „Muzeum w przestrzeni edukacji otwartej”, „Muzeum szacunku do lat wczorajszych” w „systemie administracji publicznej”, „Strategia Muzeów – muzea w Strategii” – motyw przewodni (ciekawej zresztą) konferencji podsumowującej I etap prac programowych nad stworzeniem Strategii Rozwoju Muzealnictwa i Ochrony Zabytków. Nie zrobię tego jednak. Ile czasu „straciłbym” na takie dywagacje (zaś autor tegoż tekstu okazałby się nie w pełni wiarygodny w jego tytule „Odnajdźmy czas na tradycję”).

Szanując zatem czas na poszukiwanie i odnajdywanie, lepiej przytoczyć trzy słowa, które odczytamy na jednym z progów Muzeum-Pałac w Wilanowie – „Cunctis patet ingressus”, czyli…

Tischnerówka – tutaj ostatni raz się spotkaliśmy… …Wszystkim wstęp otwarty… …Właśnie dlatego tradycja nie jest jedynie monologiem, adresowanym do tych, którzy wierzą, iż jest nam dziś potrzebna świadomie, a nie tylko dlatego, że „wypada”. Przybliża nas to do odpowiedzi na wcześniej zadane pytania: Czy tradycja ma dzisiaj rację bytu? I czy jest ona ważna dla budowania kultury na tyle współczesnej, co pożytecznej? Otóż, tak, jeśli będzie tradycją prawdziwą – traktowaną jako zobowiązanie do kształtowania postaw obywatelskich, nie wyrzekającą się trudów dnia codziennego, który przecież kiedyś też był „teraźniejszy” – po to, aby dzisiaj stał się tradycją. Na tym właśnie polega sztuka jej odnalezienia.

Dominik Górny

Poszanowanie tradycji jest czas em dla siebie i dla wspólnoty; czasem jest też spot kaniem, czasem rozmową, napisaniem refleksji , tym wszystkim, co sprzyja myśli użytecznej, tw órczej (…) Gdy człowiek nie wie, co zrobić, su mienie mówi mu jedno: szukaj – ksiądz profes or Józef Tischner.

17

samorządność – odradzające się wspólnoty

Wielkopolskie Ce Obywatelskie idee potrzebują miejsc, w których mogą się realnie spełniać w intencji budowania nowej jakości życia społecznego i kulturotwórczego. Poszukują instytucji, których działalność jest dowodem na praktyczne wypełnianie zapisów prawnych, w tym konstytucyjnych oraz ukazuje tzw. dobre praktyki działań. Tak dzieje się w przypadku Wielkopolskiego Centrum Ekonomii Solidarności (dalej WCES), które powstało na poznańskich Zawadach. Tutaj też mieści się Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka”.

D

latego też WCES ma pełnić rolę soczewki, która skupia w sobie to wszystko, co służy wzmocnieniu infrastruktury społecznej w województwie wielkopolskim na rzecz całego kraju i Europy.

Baza idei i czynów

Kamienie węgielne pod budowę WCES. Poniżej – WCES na poznańskich Zawadach.

WCES powstał na bazie porozumienia, którego sygnatariuszami zostali: Prezydent miasta Poznania, Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Fundacja „Barka” oraz Instytut Społeczeństwa Obywatelskiego Pro Publico Bono.

W praktyce są to dwa budynki dwukondygnacyjne w Poznaniu przy ul. św. Wincentego 6.

Będzie tutaj prowadzona działalność „Barki” jak i instytucji z nią związanych, by wymienić: Centrum Ekonomii Społecznej, Centrum Integracji Społecznej, Obywatelskiego Instytutu Monitoringu i Rekomendacji).

Wspomniane budynki wyposażone są w sale wykładowe, aulę, świetlicę, pomieszczenia biurowe, a także kuchnię, stołówkę, pokoje internatowe i inne, pomieszczenia gospodarczo-socjalne. W budynkach prowadzone

Artykuł jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013

18

ntrum Europy będą zajęcia edukacyjne z teorii ekonomii społecznej, konferencje dotyczące rozwoju ekonomii społecznej w Polsce i poza jej granicami oraz zajęcia integracyjne. Działa w nich bądź jest obecnie tworzony również Klub Seniora, klub AA, Klub Integracji Społecznej, zespół redakcyjny „Gazety Ulicznej - kwartalnika gospodarki społecznej” itp.

Plany i efekty Plany projektu powstały już w 2004 roku, jednak w wyniku braku odpowiednich funduszy nie mogły być zrealizowane. Warto przytoczyć kluczowy dla tego zagadnienia punkt 4. uszczegółowienia WRPO dla działania 5.4: Budowa nowych, przebudowa, adaptacja i modernizacja obiektów świadczących usługi z zakresu ekonomii społecznej (np. zakłady aktywności zawodowej, centra integracji społecznej, kluby integracji społecznej, spółdzielnie socjalne i inne podmioty działające na rzecz aktywizacji społeczno-zawodowej) łącznie z zakupem i montażem urządzenia pojawiły się w tych planach jako priorytetowe.

Kod regionalnego rozwoju Jaka jest rola społeczna i kulturotwórcza WCES? Dalszy jego rozwój przyczyni się w efektywny sposób do rewitalizacji wspólnot lokalnych; stworzenia trwałej sieci partnerskiej jednającej z sobą instytucje i organizacje, wszystkie podmioty życia obywatelskiego, które zechcą wesprzeć niniejszą inicjatywę.

Wpłynie też na zintegrowanie systemu „gospodarowania” nie tylko zasobami materialnymi i infrastrukturalnymi, ale także kapitałem ludzkim. Wszystko to w ramach spójnej polityki, która przestrzega zasady pierwszeństwa pracy przed kapitałem i nie przeciwstawiania pracy temu kapitałowi – takie też ścieżki twórcze towarzyszą Fundacji „Barka”, pozostającej wiernej encyklice bł. Jana Pawła II „Laborem exercens” w rozdziale 4 „Konflikt pracy i kapitału na obecnym etapie historycznym”. Ponadto na terenie WCES znajduje się stała ekspozycja obrazów Wojciecha Siudmaka jako do-

WCES na poznańskich Zawadach. wód łączenia walorów artystycznych i społecznych. Mamy zatem do czynienia z unikatowym kodem regionalnego rozwoju, który zawiera w sobie najbardziej istotne cechy, aby właściwie go odczytać w kontekście europejskim. oprac. Dominik Górny

Celem stworzenia Wielkopolskiego Centrum Ekonomii Solidarności jest m.in.: propagowanie i wdrażanie zasad ekonomii społecznej, edukacja i rozwój kadr, szkolenie i doradztwo liderów, przywracanie do społeczeństwa osób wykluczonych i zmarginalizowanych społecznie (w tym: bezdomnych, ubogich, uzależnionych od alkoholu); wzrost wiedzy na temat ekonomii społecznej wśród przedstawicieli środowisk lokalnych w całej Europie.

Realizacja inwestycji 2 budynków edukacyjnych na poznańskich Zawadach była możliwa dzięki wsparciu kwotą z WRPO (zgodnie z umową 2 781 422,75 złotych) oraz kwotą od Duńskiej Fundacji Velux (zgodnie z umową 804 271 euro).

Budowa ta wpisuje się w idee obywatelskie Cyryla Ratajskiego z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Stąd też WCES będzie nosić jego imię.

Artykuł jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013

19

nasza twórczość

Wyrzeźbić kształt prawdy A

utorem rzeźb jest artysta Kazimierz Rafalik, laureat wielu nagród, w tym wyróżnienia Ministra Kultury i Sztuki. Rzeźbi od ponad 30 lat, brał udział w ponad 100 prezentacjach zbiorowych. Za twórcze motto K. Rafalika niektórzy z jego przyjaciół uznają wiersz Dominika Górnego pt. „Rzeźbiarz”.

RZEŹBIARZ Nadaj szlachetność dniom swoim w bryle mroku wyryj uśmiech Fidiasz przemienia bezkształt w czystość formy Drąż przeciwności aż kruszec życia zdumienie rozpali Tylko niezłomny roznieca miłosne dreszcze w kamieniu – w życiu

20

Ostatni koncert w sezonie W kawiarni „Tulipan” przy Placu Wielkopolskim, 26 czerwca odbył się ostatni przed wakacjami koncert z cyklu „Spotkanie w gnieździe PTAAAK-a”. Odbywały się one dotąd w każdą środę i miejmy nadzieję, że będą wznowione tegoroczną jesienią.

Niezmiennie nie tylko gromadzą one wypróbowaną, wierną publiczność, ale też wciąż przybywa i nowych „ptasich gości”.

Jedni są młodzi, drudzy są starzy, to sprawa charakteru, a nie kalendarzy.

S

potkania są otwarte dla wszystkich i różnorodne; począwszy od koncertów, a skończywszy na pokazach filmowych i spotkaniach autorskich. Familiarna atmosfera i prezentacje propozycji nie mieszczących się w oficjalnym nurcie projektowo festiwalowym Poznania, to atuty programu. Tym razem gośćmi wieczoru była młodzież muzykująca z Jarocińskiego Domu Kultury z grupy pt.: „Wóz Harrego”. Smuci może to, że publiczność reprezentowana była w większości raczej w wieku pokolenia rodziców i dziadków osób występujących. Do Poznania na ten występ przybyła liczna reprezentacja muzykującej młodzieży z zagłębia polskiej muzyki rozrywkowej, jakim jest Jarocin. Miasto to bowiem znane jest nie tylko z festiwali niepokornego rocka lat osiemdziesiątych, ale i również z wcześniejszych przeglądów sceny amatorskiej „Rytmy Młodych”, których animatorem był Krzysztof Wodniczak, a teraz środowy gospodarz spotkania.

Znakomite wrażenie zrobił zespół akompaniujący solistom, grający dynamicznie i stylowo.

Zadania nie mieli łatwego, bowiem obsługiwali oni repertuar mocno zróżnicowany: od poezji śpiewanej, poprzez rockowo-popowe numery, po klasyczną piosenkę francuską. W zespole wyróżniłbym dwóch gitarzystów, którzy bez żadnych kompleksów mogliby występować na sce-

nie zawodowej. Ozdobą całości ekipy były dwie laureatki konkursów na wykonania piosenki francuskiej. Przedstawiły klasyczne songi lecz myślę, że warunki wokalne mają doskonałe, więc jeszcze wzbogacą swój repertuar.

Tradycje jarocińskie w Poznaniu Oprócz dwóch numerów z repertuaru Erica Claptona, młodzi artyści przedstawili bogaty program, między innymi kilka piosenek i ballad napisanych przez pewnego Piotra, który wystąpił anonimowo! Szkoda, że opiekun zespołu i prezenter zapomniał przedstawić postać kompozytora i autora, nie wyjaśniając powodów jego nieobecności, a są one dramatyczne.

Z tego co wiem, mimo młodego wieku, Piotr Sznura – bo o niego tutaj chodzi, leży od ponad roku sparaliżowany wskutek udaru mózgu.

Warto przedstawić wykonawców rozwijających tradycje jarocińskiego muzykowania. Są nimi m.in.: Bogusław i Kuba Harendarczykowie, Sławomir Owczarek, Eugeniusz Łączny, Barbara Kutera, Wiktoria Gronowska, Julia Bażant, Martyna Jakubowicz. Skoro mowa o tradycji; na spotkaniu dostępny był album, wydany staraniem Jarocińskiego Domu Kultury, dokumentujący historię słynnych festiwali w tym mieście.

And. autor zdjęcia: Hieronim Dymalski

21

zapisane życiem

Pamiętam godzinę Myślimy, że ich znamy, ale jesteśmy w błędzie.

Myślimy, że wystarczy zaszufladkować osobę, nazwać ja „bezdomną” i już wiemy, o co chodzi...

Nic nie wiemy.

C

hciałbym napisać parę słów o osobach bezdomnych, z którymi pracuję w Londynie w ramach projektu Barki UK. Są to przeważnie obywatele Europy ŚrodkowoWschodniej, w przeważającej większości Polacy. Przez ostatnie 3 lata poznałem wiele takich osób.

Wiesz jak to jest?

Niektórzy wrócili z naszą pomocą do swoich krajów, a niektórzy gdzieś wyjechali i nie wiem co się z nimi dzieje. Część z nich wyszła z bezdomności, niektórzy umarli. Są i tacy, którzy

wciąż czekają na pracę, na lepszy czas, na jutro, na telefon, na wiadomość, na zasiłek, na odszkodowanie, na pieniądze, na mieszkanie od rządu, na szczęście, na mnie, na ciebie... lecz niektórzy już nawet nie czekają.

Gdzieś z boku ruchliwych Londyńskich ulic, są mniejsze ulice, a przy nich często ulokowane są centra dzienne dla osób bezdomnych. Inny świat, prawa, priorytety. Nie uwierzyłbyś, jak piękne można tam usłyszeć rozmowy i jak piękne dostrzec gesty. W niejednych oczach ujrzysz słaby blask dawnego życia, wspomnienia, gwar rodzinny. Jeśli wsłuchasz się dobrze, usłyszysz

Myślimy, że to alkoholicy, narkomani, nieudacznicy, dno jakiejś egzystencji tak dalekiej od naszej; że sami sobie winni; że robić im się nie chce i w ogóle szkoda, że nie są „przeźroczyści”… Nie są i nigdy nie będą. Zawsze, kiedy spotkasz taką osobę, zastanów się, co ci mówi twoje serce, bo może właśnie dlatego są wśród nas, abyś mógł coś usłyszeć, bądź zrozumieć. Nie wiem, może...

22

15:30 historie tych osób. Usłyszysz ich samotność, gdy byli jeszcze dziećmi, ciszę rozbitych rodzin, hałas domów dziecka, awantury podczas libacji, poprawczaki... Przerażający dźwięk bez cienia miłości. „Ojciec nas zostawił”, „matka odeszła”, „nie znam swoich rodziców”, „pamiętam dom dziecka”, „zacząłem palić jak miałem 7 lat” – każda historia jest inna i niepowtarzalna. Nie są one tylko statystykami, nie są numerami na papierze, numerami w systemie, nie są przedmiotem rozważań czy jest ich mniej czy więcej. Czy słyszałeś kiedyś jedną z takich historii?

Umiesz to zrobić?

Czasami myślę, że niektórzy z nich chcą tylko oszukiwać, wyłudzać, wykorzystywać mnie, ciebie, innych. Teraz wstydzę się takiego myślenia. Patrzę zaledwie na powierzch-

nię jeziora, nie mając pojęcia, co się ę dzieje w jego głębinach. Jestem pełen podziwu, wu, patrząc czasami na postaci jak cienie, zniszczone, zmęczone, którym, wydawać by się mogło, że ulica zabiera powoli wszystko: ystko: przeszłość, teraźniejszość, zdrowie, pamięć...

Nie zabierze im nigdy jednego – honoru noru i godności. Wiem to, bo widzę to w ich h oczach. h Wiara często pomaga przetrwać najtrudniejsze. Widzę tę wiarę u Nich czasami ami ukradkiem, gdzieś poprzez święty obrazek brazek w zniszczonym portfelu, medalik na szyi zyi czy różaniec w kieszeni. Czy wiedzą, że Jezus ezus powiedział kiedyś – W domu mego Ojca ca jest mieszkań wiele? (J 14,2) Nie każdy chce pomocy z naszej strony, choć wielu już pomogliśmy. Wiele osób, sób, z któdzin albo rymi miałem kontakt, wróciło do rodzin w Barki na leczenie odwykowe, do ośrodków zja o polub zaprzyjaźnionych z Barką. Decyzja wrocie była nieraz najtrudniejszą w ich życiu.

Oni będą pamiętać godzinę 15.30.

Marcin n Maruszak

Wiele osób przyjechało do Londynu w poszukiwaniu nowego życia, nowych możliwości, zarobku, nowej pracy. To wersje oficjalne. Nie zawsze już w nie wierzę. Wielu zostało oszukanych, wykorzystanych, pozostawionych z niczym, wielu przywiozło uzależnienie ze sobą. Myślą teraz, że znów zawiedli; że wtedy mieli rację ci, co mówili im, że się do niczego nie nadają. Możesz im powiedzieć, że tamto pseudo „błogosławieństwo” jest fałszywe, że to nie jest prawda...

Powiesz im?

23

opinie

Nie ma w Wielkopolsce gminy, w której praca lokalnej grupy działania (dalej LGD) nie byłaby widoczna. Powstają boiska sportowe, chodniki, ścieżki rowerowe i place zabaw. Leader wspomaga realizatorów ciekawych, nowatorskich pomysłów na danym terenie.

W

spółfinansuje remonty świetlic wiejskich i wspiera organizację lokalnych imprez.

Dofinansowuje innowacyjne projekty gospodarcze i społeczne.

Jak rozwiązać unijną sakiewkę?

Tutaj zaczynają się problemy. Nie na każdą inwestycję czy projekt można otrzymać dotację.

Szansę mają tylko te wnioski, które wpisują się w Lokalną Strategią Rozwoju LGD. Zdecydowany prym w wykorzystywaniu pieniędzy Leadera wiodą stowarzyszone w LGD gminy. To one wnioskują o wsparcie na niewielkie, ale ważne dla lokalnych środowisk inwestycje. Stoi za nimi wykwalifikowany, zaprawiony w „bojach o dotację” urzędniczy aparat. Jedynym ograniczeniem inwestycyjnym dla samorządów jest zasobność gminnej kasy i poziom planowanego na dany rok budżetu LGD. Podobną, choć mniej komfortową sytuację, mają organizacje społeczne (od lat uparcie nazywane pozarządowymi!?) (…). To właśnie organizacje społeczne potrzebują wsparcia przy realizacji programów edukacyjnych, to one organizują oryginalne imprezy, wspierają charakterystyczne dla obszarów wiejskich Koła Gospodyń, Ochotniczą Straż Pożarną, zespoły folklorystyczne. Praw-

Kserokopi

czyli apli dziwy kłopot pojawia się, gdy statystyczny mieszkaniec obszaru działania LGD, niech będzie to przysłowiowy Jan Kowalski, próbuje napisać wniosek o dotację. Dla wielu lokalnych przedsiębiorców czy ludzi zamierzających rozpocząć działalność gospodarcz,ą prawidłowe wypełnienie wniosku stanowi poważny problem. Kłopoty pojawiają się także przy próbie gromadzenia wszystkich wymaganych dokumentów. Tych zdeterminowanych wspomagają biura LGD, organizując odpowiednie szkolenia i konsultacje. Jeżeli Kowalski ma czas i ochotę to nic nie stoi na przeszkodzie, by z dumą powiedzieć – Aplikuję o środki unijne!

Jak unijną sakiewkę opróżnić?

Jeżeli rozwiązanie sakiewki nie należy do czynności najbardziej skomplikowanych, to jej opróżnianie wymaga niemałej wprawy i cierpliwości. Wymaga również (o ironio!) pieniędzy. Leader nie finansuje, a współfinansuje projekty.

W przypadku gmin nie stanowi to większego problemu; Rada Gminy zabezpiecza w budżecie określone środki na inwestycje wspierane przez LGD. Dla samorządu to kokosowy interes, może zrealizować projekt za np. 20% bądź 30% wartości inwestycji. Witold Czarnecki, gminny radny

Jan Kowalski ma pomysł. Oryginalny pomysł. Jeżeli uda się zdobyć dofinansowanie, perspektywy wydają się optymistyczne. Zaświadczenia - myśli pan Jan. Zakłada kurtkę i wychodzi z domu. Do punktu ksero ma zaledwie dwa kroki...

24

a kserokopii,

kacja Pana Jana i członek jednej z wielkopolskich LGD – Nie ma co kryć, gdyby nie pieniądze Leadera to o rozwoju naszej gminy trudno byłoby mówić. Budżet gminny jest tak niewielki, że ledwo pokrywa koszty funkcjonowania. O inwestycjach, nawet tych małych, bez unijnych pieniędzy nie można nawet marzyć! Ale jakie środki potrafi zabezpieczyć wnioskodawca, rolnik zamierzający podjąć działalność gospodarczą w sferze nierolniczej i zatrudnić kilka osób? Jakie środki jest w stanie zgromadzić wiejska orkiestra dęta chcąca zakupić nowe instrumenty? Dla większości Kowalskich i organizacji społecznych ten wymóg już stanowi poważną barierę. Ale część z wnioskodawców pieniądze znajduje. Prawdziwe problemy dopiero przed nimi - wnioskodawca składa wniosek, zyskuje akceptację LGD i… czeka. Nieraz bardzo długo czeka! (…) Pan Jan musi wiedzieć, że zaopiniowane pozytywnie projekty oglądają z każdej strony specjaliści Urzędu Marszałkowskiego i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dalej ARiMR). I to oni właśnie, a nie LGD podejmują ostateczną decyzję. Nim ona zapadnie mijają długie miesiące. Pan Kowalski kilkakrotnie wzywany jest do Urzędu i proszony o dostarczenie kolejnych zaświadczeń, dokumentów, kserokopii ksero i kserokopii kserokopii ksero. Pan Jan doskonale wie, że to nie jest kwestia złośliwości urzędników – mają przecież swoje wytyczne, instrukcje, zalecenia.... Nad wnioskami nie pracuje armia specjalistów, tylko kilka osób. Projekty napływają z całej Wielkopolski...

Droga Jana Kowalskiego do mitycznych europejskich środków nie jest łatwa. Musi pokonać wiele przeszkód, by zrealizować swoje pomysły.

Jeżeli jest wytrwały, ma czas i pieniądze, to osiągnie sukces. Tak powinno być, jeżeli ktoś wnioskuje o dofinansowanie to musi mieć świadomość, że czeka go ogromna praca i spore nakła-

dy. Tylko, czy tylko o pieniądze toczy się ta gra?

Wydaje się, że LGD zostały sprowadzone, nie z własnej woli, do najbardziej z niewdzięcznych ról; nie kreatora lokalnego życia społecznego, propagatora wizji społeczeństwa obywatelskiego, ale tylko i wyłącznie do pośrednika w zdobyciu unijnych pieniędzy. Dlaczego tak się dzieje?

Wbrew założeniom programu Laeder ostateczne decyzje nie zapadają na najniższym szczeblu (LGD), a na poziomie województwa. Jeżeli można zaakceptować taką filozofię, to tylko w odniesieniu do inwestycji, które realizują gminy zrzeszone w LGD. Dlaczego takie podejście musi odnosić się do wszystkich wnioskodawców? Dlaczego Rady LGD zostały pozbawione najważniejszej w gruncie rzeczy kompetencji – decyzyjności?!

Sami działacze twierdzą, że wnioski składane przez organizacje społeczne i osoby cywilne powinny być przyjmowane i rozliczane przez LGD, a nie przez urzędy. Zyskają wszyscy - Urząd Marszałkowski i ARiMR, bo pozbędzie się ogromnej części żmudnych obowiązków, a LGD zyskają wiarygodność, której pozbawia ich uciążliwy zazwyczaj kontakt na linii wnioskodawca - urzędnik.

Trudno budować prawidłowe relacje lokalne, nie mając wpływu na realizowane na danym terenie projekty! Dziwi zatem całkowite zamknięcie urzędników wojewódzkich na jakąkolwiek dyskusję na temat ewentualnych zmian. Czyżby nie chcieli, by obywatele zyskali poczucie wpływu na rzeczywistość? Obawiam się, że problem nie leży w prawnych uwarunkowaniach. To raczej kwestia paramedyczna. Czyżby choroba, tocząca od lat samorządy różnych szczebli, miała się okazać chorobą nieuleczalną?

Marek Kon, część pierwsza artykułu w wydaniu „Gazety Ulicznej” nr 1 (35) 2013

25

Związek Powiatów Polskich

Warto wiedzieć, że…

Jedną z najbardziej istotnych kwestii obywatelskich jest umiejętność współpracy pomiędzy organizacjami społecznymi i samorządowymi. Tworzy się w ten sposób pewien zasób wiedzy o wspólnotach lokalnych. Ważną rolę odgrywa tutaj działalność Związku Powiatów Polskich, wydającego Dziennik „Warto wiedzieć…”, z którym „Gazeta Uliczna – kwartalnik gospodarki solidarnej” nawiązała współpracę. W jej wyniku pragniemy zaprosić Państwa do zapoznania się z wybranymi artykułami – przedrukami z Dziennika (zdj. Dziennik „Warto Wiedzieć”).

Mało i… różnie o zdrowiu

Warto wiedzieć, że samorządy woje wództw aktualizują strategie regionalne .

Planują przedsięw zięcia, które decydo wać będą o rozwoju w długoletniej per-

spektywie. Czy są wśród strategicznyc h planowania oc celów te dotycząc hrony zdrowia, ale e ochrony zdrowia? wspólne Bywa rożnie, tak jak jest to, że niemal we i wielorakie są powszystkich strategiac h mysły na planowan znajdujemy czarod ie strategiczne. Zd ziejskie słowa: innow aarza się, że o ochron cja , św iadczenia wysokos ie zdrowia znajdzie pecjalistyczne; my tylko pojedyncz dostosowanie do e i bardzo ogólne potrzeb regionalny ch; zdania (np. świętok opieka długotermino rzyskie), a w innyc wa i geriatria, proh przypadkach obok m oc ja i profilaktyka; profes ogólnych celów po jonalna kadra jawiają się rozwiązan medyczna; popraw ia z poziomu operaa dostępności; rato wcyjnego (np. Podkar nictwo medyczne. packie). Zdarza się Warto zapoznać się , że samorządowcy z ty m bli żej, także w kontek dokonują wyboru ście realizacji priorytetowych dział potencjalnych proje ań, ale są też i takie któw ubiegających się strategie, w któryc o dofinansowanie h znajdujemy niem ze środków unijnyc al h. wszystko (Wielkopo Trudno będzie uzys lska). kać tego typu wsp ar Różne jest podejśc cie , jeś li projekt nie będzie ie metodologiczne zgodny z cedo lami strategii regionalnej.

ziców (jednego wie, składające się z rod zymaniu czwoutr rodzica), mających na brane pod t jes ro i więcej dzieci. Nie e. Bonifikaty ow od uwagę kryterium doch ejskiej, wymi cji ika dotyczą m.in.: komun ie, sport i redatków na kulturę, zdrow y i usługi. Do ep skl kreację, gastronomię, jednostek z róc op udziału w programie, zaproszone y tał zos i instytucji miejskich, sklepy, e: yjn liczne podmioty komerc owe, cenług us ty szkoły językowe, punk Wakacyjne wsparcie e i apczn dy me i tra handlowe, placówk y moin ho dz ruc ro nie a wa dl teki, biura pośrednict i inług kus fun ce ie czą kow iad Kra ściami oraz firmy św Warto wiedzieć, że w ulg ” ele 4+ a wi nn ją dzi nu po Ro rta ternetowe, które pro cjonuje „Krakowska Ka i rabatów ina Miasta Tarulg ch jny cy en fer pre i promocji. Również Gm – system uje ę Tarnowskiej ejm art Ob h. nowa wprowadziła „K dla rodzin wielodzietnyc ko Kra w łe zka wszystkie rodziny zamies

26

inyy funkkcjje roddzin Rodziny ”, by „wzmocnić etdzi zin wielo i kondycję finansową rod uprawnia do a” art „K ka nych”. Tarnows unikacji miejulg i zwolnień m.in. w kom ilitacyjnych dla skiej, w turnusach rehab ch czy w usłudzieci niepełnosprawny gach fryzjerskich. program Poznań W Poznaniu funkcjonuje , rozwój i ochroPRO Rodzina – promocja ych w Poznaniu. na rodzin wielodzietn znania powołała Ponadto Rada Miasta Po zydent – PełnoRadę Rodziny Dużej, a pre elodzietnych. Elemocnika ds. rodzin wi nych jest „Karta mentem działań prorodzin zin, z co najmniej Rodziny Dużej” dla rod trojgiem dzieci.

91 zawodów podległych Ministrowi Finansów oraz Ministrowi Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej do Komisji Wspólnej, trafił projekt trzeciej ustawy. Przewiduje ona deregulację lub całkowitą dereglamentację 104 zawodów. W tej liczbie osiemTrzecia fala deregulacji dziesiąt zawodów to zawody górnicze, Warto wiedzieć, że po już uchwalonej począwszy od kierowników ruchu 19 kwietnia 2013 roku, ustawie derei działu oraz osób dozoru ruchu w zagulacyjnej dotyczącej 51 zawodów kładach górniczych i innych podlegająz obszaru prawa, gospodarki nieruchocych pod prawo geologiczne i górnimościami, pośrednictwa pracy, sportu cze. Wśród pozostałych zawodów i rekreacji, ochrony fizycznej, żeglugi znajdują się w szczególności: felczer, oraz nauki jazdy i przewozu osób oraz inżynier pożarnictwa, muzealnik, procedowanego projektu dotyczącego rzecznik patentowy, archeolog upraw-

Placówki wsparcia dziennego

aWarto wiedzieć, że z dofinansow a arci nia standardów placówek wsp dziennego (świetlic, ognisk wycho) wawczych, klubów młodzieżowych , nym min o zasięgu gminnym i ponadg

Kontrola prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności Warto wiedzieć, że ustawa z 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństw,a wprowadziła regulacje mające wzmocnić

niony, makler papierów wartościowych oraz rusznikarz.

Warto dodać, że ustawa „przy okazji” tworzy instytucję prawną umożliwiającą tzw. zabezpieczenie przed konfiskatą wwiezionych na terytorium RP eksponatów wystawowych pochodzących z innych państw oraz wprowadzenie takich zmian w obowiązującej obecnie instytucji poręczenia wypłaty odszkodowania za zniszczone, uszkodzone lub skradzione eksponaty wystawowe – usprawniające organizowanie na terenie RP wystaw z eksponatami pochodzącymi z zagranicy.

wskazane zone runków opieki i wychowania mogą być pokryte wydatki przeznac - doposażeoń- w ocenach lokalnych służb; na: - adaptacje, remonty i prace wyk cenia oferty oga wzb celu w i nie placówk mi czeniowe będące wydatkami bieżący zajęć programowych. W ramach zgła ki związane z poprawą warunków opie miot musi pla- szania zapotrzebowania pod i wychowania w już funkcjonujących oferwykazać czy wzbogacona zostanie tocówkach, w tym między innymi: dos ta programowa poprzez zwiększenie sowanie lokali do warunków bezpieliczby zajęć już prowadzonych lub pośloczeństwa i higieny w budynku, okre iająprzez dodanie nowych zajęć uzupełn jnych podczas wizji lokalnej przez mie i. ówk plac tę o lub cych ofer scowego komendanta powiatoweg 95% Kwota dotacji nie może przekroczyć rnej Poża ży miejskiego Państwowej Stra pozty kos są ane kow alifi Kw kosztów. ego; i państwowego inspektora sanitarn refiwstałe w roku 2013. Możliwe jest inpoprzez dofinansowanie wydatków atków nansowanie już poniesionych wyd do westycyjnych i zakupu doposażenia. oraz dofinansowanie powstałych ia W ramach zgłoszenia zapotrzebowan końca 2013 roku. wapodmiot musi wykazać niedomogi

kontrolę prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy i wykorzystywania zwolnień lekarskich. Należą do nich: obowiązek złożenia u pracodawcy lub w oddziale ZUS zaświadczenia o niezdolności do pracy w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. W przypadku niedope łnienia tego obowiązku wysokość zasi łku chorobowego i opiekuńczego jest obn iżana o 25%. ograniczenie możliwości otrzymania zasił ku z tytułu niezdolności do pracy za okre s po ustaniu ubezpieczenia chorobowego oraz ograniczenie podstawy wymiaru tego zasiłku do 100% przeciętnego wynagro dzenia.

Na mocy tej ustawy lekarze-orzeczni cy

ZUS przeprowadzają kontrolę prawidłow ości orzekania o czasowej niezdolności do pracy. W 2011 roku przeprowadzono 472, 6 tysięcy takich kontroli, w efekcie których 38,2 tysiącom osób wydano decy zje wstrzymujące dalszą wypłatę zasił ku chorobowego, co oznacza, że 8,1% bada nych uznano za zdolnych do pracy. Zgod nie z ustawowymi regulacjami, ZUS ma również obowiązek obniżenia podstaw y wymiaru zasiłku chorobowego i świadcze nia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy ustał tytuł ubezpieczenia.

27

wywiad

Najlepsze dopiero przed nami Z Ireną Jarocką, legendą polskiej piosenki, rozmawia Dominik Górny Śpiewa Pani, że „nie wrócą te lata, te lata szalone” – może jednak warto powrócić do nich głosem wspomnień?

Myślę, że warto wracać tylko do tego, co było miłe. Oczywiście, w moim życiu zdarzało się wiele nie tylko szczęśliwych sytuacji, ale nie żyję już smutną przeszłością. Uważam, że ona była po to, aby mnie czegoś nauczyć, wzmocnić, a przede wszystkim dać siłę do pokonywania nowych wyzwań, które niesie teraźniejszość. Mam taką filozofię, że jeśli wracają do mnie smutne wspomnienia czy niepowodzenia, to dlatego, że sytuacje z nimi związane jeszcze mnie wystarczająco dużo nie nauczyły. Próbuję dostrzec w nich coś pozytywnego, dzięki nim nauczyć się czegoś, żebym miała z nich większy pożytek. Bardzo często zadaję sobie pytanie: „Skoro problemy do mnie powracają, Boże, podpowiedz mi, czego z nich mogę się jeszcze nauczyć?”.

Czego się więc w ten sposób Pani nauczyła?

Przede wszystkim tego, że jeśli ktoś mi zadaje ból, to nie zawsze musi być świadomy, że mnie rani. Z czasem okazywało się, że powinnam dziękować tym, którzy kiedyś wyrządzili mi krzywdę.

To właśnie dzięki nim poznałam jakąś część życia, która mnie wzbogaciła. Może moje myślenie jest do pewnego stopnia okrutne, bo w końcu kto dziękuje Bogu za kłopoty i nieszczęścia swego życia, ale przecież ostatecznie człowiek najwięcej się uczy wtedy, kiedy jest w „życiowych dołkach”. Jeśli odczuwałam kiedyś ból, to dziś zostawiam go za sobą. Co ciekawe, kiedy myślę pozytywnie, ten ból już mnie tak jak dawniej nie dotyka, jest łagodniejszy. Takie pogodne myślenie to mój sposób na ułatwienie sobie życia.

Podkreśla Pani, że wyjazd do Stanów Zjednoczonych zmienił Panią jako człowieka. Na czym polega ta zmiana?

Będąc w Stanach nauczyłam się umiejętności innego patrzenia na świat. Nie było to łatwe

28

wyzwanie, bo mam wrażenie, że my, Polacy, jesteśmy z natury malkontentami. Lubimy, często dla zasady narzekać, „zwalać” swoje winy na innych itd. Taka już jest nasza słowiańska natura.

Przyznam, że ja też w jakiejś mierze przejawiałam taką właśnie słowiańską naturę, mimo że w głębi byłam optymistką. Wyjazd do Ameryki zupełnie odwrócił mój sposób myślenia. Dzięki temu teraz, gdy mam problem, zaczynam zawsze od siebie. Nauczyłam się akceptować siebie i miejsce, w którym jestem. Potrafię się cieszyć tym, co mi przynosi życie, zwykłą codziennością… …czyli tymi „małymi rzeczami”, o których śpiewa Pani na swojej najnowszej płycie. Dlaczego są one takie ważne?

W naszym życiu codziennie spotyka nas wiele piękna i szczęścia. Ale jest ono ukryte w drobiazgach, tym, co pozornie nieważne. Powinniśmy nauczyć się dostrzegać właśnie te „małe rzeczy”, czerpać z nich radość, bo z nich tworzą się wielkie marzenia. Proszę mi wierzyć, że one są dosłownie wszędzie, tylko trzeba chcieć je zauważyć!

W jaki sposób można tego dokonać?

Trzeba w każdym napotkanym człowieku, w każdej chwili życia, dostrzegać w pierwszej kolejności to, co dobre. W jednej z książek przeczytałam kiedyś, że jeśli jest ci smutno, to najlepszym sposobem na poprawienie nastroju jest wspomnienie dobrych rzeczy. To mogą być ostatnie wakacje, piękny widok, miłe słowo – cokolwiek, co pozwoli poczuć się lepiej. „Pieśń zrodzona w sercu jest prawdziwa jak poezja” – jak te słowa odnoszą się do Pani artystycznej drogi?

Zarówno słowo, jak i piosenka najbardziej trafiają do słuchacza, jeśli w tym, co się mówi bądź śpiewa jest serce i pasja. Sztuka jest dzie-

dziną życia, w której chyba najtrudniej jest ocenić, kiedy coś jest dobre, a kiedy coś nie ma wartości. Każdy sztukę widzi inaczej, ale to nie znaczy, że gorzej od innych. Serce artysty i publiczność jest najlepszym barometrem tego, ile dana sztuka jest warta. Publiczność natychmiast wyczuwa fałsz. Jeśli nawet nie wiedzą dokładnie, co się dzieje z artystą, to są w stanie stwierdzić, że coś im nie pasuje, czyli nie wierzą temu, co artysta śpiewa lub mówi. Publiczność domaga się prawdy.

Czy to właśnie ta prawda pozwala Pani od tylu lat śpiewać na scenie?

Na pewno tak. Przed każdym swoim koncertem lubię się skupić. Niezależnie od tego, co by się w moim życiu nie działo, problemy zostawiam za kulisami. Dzięki temu jestem „cała” dla publiczności. Jestem typem artystki, która nie potrafi nie dawać siebie. Każdy koncert jest dla mnie specjalny, każdy widz jest wyjątkowy. Śpiewam z całego serca. Wydaje mi się, że właśnie tym w pierwszej kolejności „zarażam” ludzi. Kiedyś ktoś mnie zapytał, czy nie nudzi mi się śpiewać setki razy „Odpływają kawiarenki” czy innych dawnych przebojów. Właśnie dzięki temu, że za każdym razem jest inna publiczność, jej

Wywiad z artystką jest jednym z ostatnich, których udzieliła przed swoim odejściem ze sceny życia. Fragmenty rozmowy ukazały się również w „Przewodniku Katolickim”.

inna reakcja i energia, nigdy się nie nudzę udzę podczas śpiewania. Skoro jest nowa publiczność, czność, to dawną piosenkę też śpiewam na nowo. o. W tym cała sztuka.

Każda Pani piosenka niesie w sobie e inną barwę emocji. Jaki krajobraz one malują ują w Pani duszy?

Może obraz impresjonistyczny, nasycony cony piękną kolorystyką… (…).

Czy jest jakaś metoda, by dobrze zinterpreinterpretować piosenkę? Żeby dobrze zaśpiewać piosenkę z ważnym tekstem, potrzeba czasu i doświadczenia. ia. Aby coś przekazać, nie można się bać otworzyć dla publiczności. Trzeba próbować nawet się z nią „bawić”, żeby nie było jakiejś niewidzialnej zapory, dystansu. Ma to być spotkanie z przyjaciółmi. iółmi. Staram się, aby tak zawsze było, kiedy śpiewam ewam zarówno piosenki polskie, jak i francuskie, a trzeba przyznać, że w swoim repertuarze mam m ich wiele.

Czy są takie słowa piosenki, które można uznać za Pani artystyczne motto? „Dopóki mamy, co mamy, jest wszystko tko przed nami. Świat cały zamyka się w nas”. Niezależnie ezależnie od tego, w jakim wieku człowiek by nie był, ile miałby za sobą dobrych i złych doświadczeń, dczeń, zawsze wszystko to, co najlepsze jest dopiero ero przed nami. Wierzę, że przydarzy mi się jeszcze ze wiele wspaniałych rzeczy. Uwierzmy w swoją przyszłość, że jeszcze na wiele jest nas stać..

29

Mistrzowie Pracy Organicznej

Ludzki Rektor Heliodor Święcicki tak w życiu prywatnym, jak i publicznym pozostał wierny ukształtowanym w wieku młodzieńczym ideałom: pracy na rzecz ojczyzny, wierności Bogu, wspieraniu ludzi biednych i pokrzywdzonych, pogłębianiu profesji medycznej oraz rozwijaniu nauki polskiej.

J

est on postacią silnie wpisującą się w historię Poznania przełomu XIX i XX wieku, której zawdzięczamy rozwój polskiego szkolnictwa wyższego oraz systemu opieki zdrowotnej.

Kim naprawdę był

Święcicki był pierwszym, polskim lekarzem, który zwrócił uwagę na bardzo zły poziom ówczesnej opieki zdrowotnej, dostrzegł konieczność wprowadzenia zmian w opiece zdrowotnej i tym samym – poprawy sytuacji pacjentów.

Równie imponujący jest dorobek naukowy pierwszego rektora Uniwersytetu Poznańskiego, w którym znajdziemy niemal 200 artykułów i rozpraw naukowych z zakresu etiologii i leczenia chorób ginekologicznych oraz anatomii i patologii ogólnej.

Przyszedł na świat 3 lipca 1854 roku w Śremie (jak mówi większość źródeł). Po ukończeniu gimnazjum, idąc śladami swojego zmarłego ojca, rozpoczął studia medyczne we Wrocławiu.

Heliodor Święcicki – społecznik w rektorskiej todze.

Podczas studiów działał w Towarzystwie Literacko–Słowiańskim. W latach 1879–1883 specjalizował się w dziedzinie ginekologii i położnictwa w Lipsku, Dreźnie, Berlinie, Jenie oraz Erlangen.

Od 1883 roku zamieszkał na stałe w Poznaniu, angażując się w działalność społeczną. Obok prywatnej praktyki pracował jako asystent w Zakładzie Położniczym świętej Elżbiety. Działał również w Poznańskim Towarzystwie Pomocy Naukowej jako przewodniczący komitetu Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (dalej PTPN), redaktor „Roczników PTPN”, a później „Nowin Lekarskich” będących pismem wydziału lekarskiego Towarzystwa. W 1911 został wiceprezesem, a 1915 prezesem PTPN. Jego działalność społeczna obejmowała również długoletnią pracę w Towarzystwie Dobroczynności świętego Wincentego à Paulo oraz w radzie nadzorczej „Dziennika Poznańskiego”. Z powodzeniem

Święcicki pozostaje do dziś niedoścignionym wzorem człowieka, patrioty, lekarza i społecznika. Pozostawił po sobie tak liczne dzieła, że aż trudno uwierzyć, że wszystkie były owocem pracy jednego tylko człowieka.

30

UP). Na tym samym zebraniu, został mianowany profesorem zwyczajnym Wydziału Lekarskiego UP. Święcicki był aż sześciokrotnie wybierany bierany na rektora tzw. Wszechnicy Piastowskiej, iej, która w roku 1920 przyjęła nazwę Uniwersytetu etu Poznańskiego i funkcję tę pełnił aż do swojej wojej śmierci.

Podczas swojego pięcioletniego urzędowazędowania rektor Święcicki zabiegał najpierw w o pozyskiwanie pracowników nauki dla nowej ej uczelni, zdobywał gmachy na siedziby dla poszczególszczególnych wydziałów, czynił starania o budowę owę nowych obiektów uniwersyteckich (m.in.:: Collegium Chemicum i Collegium Anatomicum), cum), uczestniczył w setkach posiedzeń organizacyjanizacyjnych, zabiegał – jednak bezskutecznie e – o uruchomienie Wydziału Teologicznego oraz raz Politechnicznego.

Całe swoje serce i majątek oddał młodzieży odzieży

Pamiątkowa ławka z rzeźbą Heliodora Święckiego przed budynkiem Uniwersytetu Poznańskiego – kto jutro jeszcze na niej usiądzie? pomnażał własny majątek, nabywając i sprzedając nieruchomości w Poznaniu. Dzięki w ten sposób zgromadzonemu kapitałowi, przez szereg lat otaczał pomocą materialną polską biedotę, dbając także o ich wartości patriotyczne poprzez dostęp do książek w języku polskim.

Dostrzegłszy zły poziom opieki zdrowotnej wśród biedoty miejskiej, dążył do powołania instytucji pielęgniarki środowiskowej.

Społecznik w rektorskiej todze Prowadząc czynną działalność społeczną równocześnie poświęcił się działalności naukowej. Był członkiem wielu krajowych i zagranicznych towarzystw lekarskich i naukowych, m.in. członkiem Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. W roku 1900 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w 1912 w uznaniu jego wiedzy i osiągnięć, rząd pruski przyznał mu tytuł profesora.

Odzyskanie przez Polskę niepodległości stało się kluczowym momentem w życiu Heliodora Święcickiego, który rozpoczął starania o powstanie Uniwersytetu Poznańskiego. Na XX posiedzeniu Komisji Uniwersyteckiej w dniu 5 kwietnia 1919, został wybrany pierwszym Rektorem Uniwersytetu Poznańskiego (dalej

Zainicjował utworzenie „Kuratorium opieki nad młodzieżą akademicką Uniwersytetu Poznańskieoznańskiego”, którym początkowo kierował, przy współpracy kilku profesorów oraz osób spoza uczelni. zelni. Dzięki jego zabiegom uzyskano dla studentów ów pierwsze domy akademickie od miasta, gruntt w Ludwikowie na budowę letniska i uzdrowiska dla studiującej młodzieży, utworzono kuchnię akademicką, demicką, zorganizowano fundusz stypendialny oraz az ubezpieczono całą młodzież akademicką od d nieszczęść, wypadków i choroby, stworzono o warunki do rozwoju korporacji akademickich.

Ostatnie miesiące swojego życia przeznarzeznaczył Heliodor Święcicki całkowicie na rozsądne i pożyteczne zadysponowanie dosyć znacznym swoim majątkiem, wypracowanym przez zez długie lata praktyki lekarskiej. Powołał fundację ację „Nauka i Praca” mającej na celu wspieranie nie polskich uczonych i młodzieży z terenu całego ałego kraju . Za część swojego majątku zakupiłł działki w okolicach Poznania, przeznaczając je na cele społeczne i publiczne, m.in. dla Uniwersytetu ersytetu Poznańskiego.

Zmarł 12 października 1923 roku w Poznaniu, pochowany w grobowcu rodzinnym ym na cmentarzu przy ulicy Bukowskiej. W listopadzie stopadzie 1946 roku jego szczątki przeniesiono na tzw.

Skałkę Poznańską, do Krypty Zasłużonych nych w podziemiach kościoła świętego Wojciecha. ciecha.

Szczególny związek młodzieży akademickiej mickiej ze Święcickim został uwieczniony na tablicy licy pamiątkowej umieszczonej na ścianie tegoż goż Kościoła – spoczywa tu organizator i pierwszy rwszy rektor Uniwersytetu Poznańskiego, który całe swoje serce i majątek oddał młodzieży.

Justyna tyna Fręśko

31

samorządność – odradzające się wspólnoty

Nie bądźmy scepty Powiat jarosławski znajduje się w południowo-wschodniej części Polski, w województwie podkarpackim. Wschodnia część powiatu pokrywa się na długości 7 kilometrów z granicą ukraińską i stanowi swoistą „bramę na Wschód”. Powiat jarosławski to teren rolniczo-przemysłowy, z przemysłem skoncentrowanym w Jarosławiu. Niestety, pomimo dużej różnorodności podmiotów gospodarczych nie udaje się wciąż rozwiązać problemu bardzo dużego bezrobocia.

N

a początku 2013 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy było zarejestrowanych ponad 11 tysięcy osób bezrobotnych, co kształtuje stopę bezrobocia na poziomie około 21%, przy czym średnia dla województwa podkarpackiego w tym samym okresie czasu wynosiła 17%. Ta bardzo trudna sytuacja spowodowała, że powiat jarosławski zauważył konieczność utworzenia nowych miejsc pracy oraz instytucji prowadzących reintegrację społecznozawodową na terenie powiatu. W chwili podejmowania decyzji o rozwijaniu podmiotów gospodarki społecznej, w tym przede wszystkim Centrum Integracji Społecznej (dalej CIS) w powiecie jarosławskim, nikt z nas, tj. starosta Jerzy Batycki, Etatowy Członek Zarządu Powiatu Jaro-

Starosta Jerzy Batycki podpisuje Porozumienie na rzecz rozwoju społecznej gospodarki rynkowej w powiecie jarosławskim.

sławskiego, Zofia Karwańska, Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu, Rafał Młynarski oraz ja, jego zastępca, Olimpia Szpunar, nie zdawaliśmy sobie sprawy, że wsparcie finansowe tych podmiotów nie wystarczy, że konieczne jest szersze działanie. Jednak zacznijmy od początku.

Bez „owijania w bawełnę” W powiecie jarosławskim nikt nie miał wiedzy na temat rozwiązywania problemów za pomocą narzędzi gospodarki społecznej. Oczywiście funkcjonowały nieliczne stowarzyszenia, ale wiedzieliśmy, że to nie wystarcza. Zaczęliśmy budować partnerstwo lokalne. Spotkania animowane przez Fundację Barka pozwoliły nam na zorientowanie się, czym właściwie jest społeczna gospodarka rynkowa, a każde kolejne przybliżało nas do sytuacji w jakiej jesteśmy dzisiaj. Dowiedzieliśmy się, że aby zwiększyć szansę przetrwania podmiotów gospodarki społecznej na otwartym rynku, konieczne jest wsparcie środowiska lokalnego, w tym przede wszystkim jednostek samorządu terytorialnego, mieszkańców, ale również lokalnych przedsiębiorców. W przekonaniu tych ostatnich wystarczyła zwykła szczerość, brak „owijania w bawełnę”, po prostu wzajemne zrozumienie i troska o rozwój regionu.

Okazuje się, że nie tylko duże koncerny, oparte na kapitale zagranicznym, wiedzą na czym polega społeczna odpowiedzialność biznesu. Małe lokalne przedsiębiorstwa, które dokładnie zdają sobie sprawę z jakimi problema-

Artykuł jest finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Projekt „Zintegrowany System Wsparcia Ekonomii Społecznej”.

32

kami Jarosław mi boryka się społeczczność lokalna, niejednodnokrotnie lepiej rozumieją ieją to pojęcie, a z podejmowanymi owanymi dziaesie po prostu się łaniami w tym zakresie nie obnoszą.

Podpisanie partnerstwa Oficjalnie Partnerstwo Ziemi Jarosławskiej Na Rzecz Rozwoju Społecznej Gospodarki Rynkowej zostało podpisane 18 kwietnia 2013 roku, a jego liderem został Starosta Powiatu Jarosławskiego przy wsparciu Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu. Działania podejmowane przez partnerstwo doprowadziły do założenia powiatowego zakładu budżetowego, który otrzymał status CIS „Pawłowe Sioło” w Pawłosiowie.

W pierwszym roku działalności CIS ma liczyć 39 osób i będzie działać w następujących warsztatach: ogrodniczym, ślusarskoszwalniczym oraz leśnym. Nawiązano wstępną współpracę z pracodawcami z terenu powiatu jarosławskiego dotyczącą zlecania usług CIS w Pawłosiowie, w tym na szczególną uwagę zasługują Zakłady Usług Leśnych z terenu powiatu jarosławskiego, Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Jarosławiu, ELMADEX II Firma ProdukcyjnoUsługowo-Handlowa Łuc i Poździk S.j., Reh4Mat Sławomir Wroński. Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej złożyły projekty systemowe na reintegrację osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym odbywającą się w CIS. W międzyczasie Starosta Powiatu Jarosławskiego i Zarząd Powiatu podjęli decyzję o przy-

Budyn w Pawłosiowie, w którym Budynek będzie CIS. będz stąpieniu do dwóch spółdzielni socjalnych nych osób prawnych. Pierwsza z nich o nazwie „Ogród Ogród dokumentów” została założona 8 lutego go 2013 roku. Drugim jej założycielem jest Polskie skie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem dzeniem Umysłowym Koło w Jarosławiu. Spółdzielnia zielnia zajmuje się głównie pielęgnacją terenów nów zielonych, a także drobnymi remontami, sprzątaprzątaniem, pośredniczeniem w sprzedaży podpałek K-LUMET oraz obsługą różnego rodzaju aju imprez, takich jak: zebrania, konferencje, szkolenia. olenia.

W przyszłości rozważana jest również możliwość założenia archiwum, które kompleksowo pleksowo obsługiwałoby wiele instytucji, np. szkoły, oły, przedszkola, szpitale, osoby prywatne e itp. Druga spółdzielnia socjalna osób prawnych, ych, do której przystąpił Powiat Jarosławski oraz az Gmina Laszki nosi nazwę „Ekoda”.

Nie słuchajmy sceptyków Mimo że nasze działania nadal spotykają otykają się z krytyką sceptyków, którzy nie wierzą erzą że można coś robić bezinteresownie, poza za podziałami, dla dobra wspólnego, to nadal jesteśmy esteśmy zdeterminowani kontynuować podejmowane mowane działania w celu stworzenia włączającego cego rynku pracy, którego powstanie jest konieczne eczne nie tylko do zwalczania ubóstwa, ale i do wzrostu dobrobytu społeczeństwa.

Olimpia ia Szpunar

Artykuł jest finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Projekt „Zintegrowany System Wsparcia Ekonomii Społecznej”.

33

komen komentarze nt

To

paradoks, że Kościół ma wizerunek miejsca, gdzie się przygarnia nieudaczników. A tak naprawdę Ewangelia zajmuje się tym, żeby każdy robił dobrą robotę – mówi ksiądz Jacek Stryczek na łamach „Dziennika Gazety Prawnej”.

Na otwarciu Centrum Integracji Społecznej w Odolanowie, proboszcz miejscowej parafii przytoczył przypowieść o robotnikach w winnicy, która może być świetnym mottem społecznej gospodarki rynkowej. Świat znajduje się obecnie w kryzysie gospodarczym i jeszcze jednoznacznych symptomów ożywienia nie widać.

Dane ekonomiczne dotyczące Polski nie są zachęcające.

Bo nikt nas nie najął Kryzys jest bardziej jeszcze przed nami niż za nami. Jest to też okres, w którym upadają dotychczasowe teorie ekonomiczne. Ściera się pogląd całkowicie liberalny, którego w literaturze ekonomicznej twórcą jest Adam Smith, twierdzący, że gospodarka wolnorynkowa samo reguluje się, i jego kontynuator, Austriak Friedrich von Hayek, obrońca wolnorynkowej gospodarki współczesnego świata. Po drugiej stronie barykady stoją zwolennicy interwencjonizmu państwowego, którego ojcem jest brytyjski ekonomista John Keynes. Teoria powstała w związku z kryzysem gospodarczym w latach 1929-1933.

Przedstawiciele rządów są oczywiście zwolennikami Keynes’a, ponieważ on daje im legitymację do zwiększenia roli państwa w gospodarce, a przede wszystkim do zapożyczania i emitowania pustych pieniędzy pod hasłem pobudzania konsumpcji. Po przeciwnej stronie mamy głównie przedstawicieli przedsiębiorców i korporacji, banków centralnych i międzynarodowych instytucji finansowych jak np. Międzynarodowy

Kryzys ludzki Fundusz Walutowy, a w USA słynny Federal Reserve (FED). Jedni każą darować długi, a inni je spłacać. W prasie ekonomicznej ukazuje się wiele polemik i całkiem nowych idei próbujących znaleźć podstawy teoretyczne do wyjścia z kryzysu gospodarczego. Jest też polski głos w tej debacie, czyli publikacja profesora Jana Toporowskiego „Dlaczego gospodarka światowa potrzebuje krachu finansowego”.

Recesja nadal trwała. Zwykle podaje się jej dwie przyczyny. Pierwsza to rynki finansowe, które przyczyniły się do kryzysu w USA i w Azji, a druga (dotycząca głównie Europy Zachodniej) to wydawanie ponad stan i zadłużanie się ponad możliwości swoich gospodarek. W obu przypadkach problem wynika ze złego gospodarowania dotyczącego związku gospodarki z człowiekiem, co często przytacza Tomasz Sadowski. Społeczna gospodarka rynkowa to gospodarowanie wszelkimi zasobami w sposób racjonalny i etyczny, dający szansę rozwoju każdemu człowiekowi. Nieetycznym jest, by rzesze młodych ludzi, ale i innych grup społecznych były poza rozwojem. Społeczna gospodarka rynkowa ma etyczno-moralne podstawy opisane w Ewangelii. Świat tkwi w błędzie. Wspiera się rynki finansowe i sektor przedsiębiorstw, a nie inwestuje się w rozwój społeczny. Społeczeństwo zmniejsza więc swoją aktywność, a przedsiębiorcy nie mają zbytu na swoje produkty, więc redukują koszty, czyli zatrudnienie. I koło się zamyka.

Piotr Szymański

Przypowieść o robotnikach w winnicy: Królestwo niebieskie podobne jest do właściciela, który wyszedł wczesnym rankiem, aby wynająć robotników do winnicy. Umówił się z nimi, że zapłaci im jednego denara za dniówkę i wysłał ich do winnicy. Wyszedł znowu około godziny trzeciej. Zobaczył innych stojących bezczynnie na placu. Powiedział do nich: „Idźcie także i wy do winnicy. Zapłacę wam sprawiedliwie”. I oni poszli. Wyszedł jeszcze koło godziny szóstej i dziewiątej i zrobił podobnie. Wyszedł wreszcie około jedenastej i spotkał jeszcze innych stojących. Zapytał: „Dlaczego stoicie tu przez cały dzień bezczynnie?”. Odpowiedzieli: „Bo nas nikt nie zatrudnił”. Rzekł do nich: „Idźcie i wy do winnicy!”.

Nastał wieczór i właściciel winnicy powiedział do zarządcy: „Zwołaj robotników i wypłać im należność. Zacznij od ostatnich, a skończ na pierwszych”.

Przyszli ci, którzy rozpoczęli pracę o godzinie jedenastej i dostali po denarze. Gdy przyszli ci, którzy jako pierwsi rozpoczęli pracę, sądzili, że otrzymają więcej. Ale i oni otrzymali po denarze. Wzięli więc zapłatę i narzekali na właściciela. Mówili: „Ci ostatni pracowali tylko jedną godzinę, a zrównałeś ich z nami. My znosiliśmy trud dnia i upał”. On jednak odpowiedział jednemu z nich: „Przyjacielu! Nie krzywdzę cię. Czy nie umówiłeś się ze mną o jednego denara? Weź więc swoją zapłatę i odejdź. Chcę też zapłacić temu ostatniemu tyle samo, co tobie. Czy nie mogę uczynić ze swoją własnością tego, co chcę? Dlaczego patrzysz zazdrosnym okiem na to, że jestem dobry?”. Tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi…

Artykuł jest finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Projekt „Zintegrowany System Wsparcia Ekonomii Społecznej”.

34

czymaterialny?

T

ekst Piotra Szymańskiego w części poświęcony próbie analizy obecnego kryzysu ekonomicznego jest ciekawy, aczkolwiek mało trafny. Przecież każde zjawisko w gospodarce, zarówno pozytywne, jak i negatywne czemuś służy.

Kryzys ekonomiczny w skali makro, jak i upadłość Kowalskiego służą oczyszczeniu gospodarki ze zjawisk negatywnych. Firmy upadły nie bez przyczyny, ale dlatego że były źle zarządzane. Banki upadły również z konkretnych powodów, np. poprzez sprzedaż instrumentów finansowych opartych na założeniu, że nieruchomości będą w nieskończoność drożeć. Wszystkie one, upadając tworzą grunt dla nowo powstających podmiotów gospodarczych; teoretycznie lepszych, bo po kolejnej fazie ewolucji. Pozostaje pytanie, jak grupa społeczna tworząca upadającą firmę w skali mikro, czy też społeczeństwo tworzące państwo będące w kryzysie gospodarczym w skali makro, potrafią sie z tym zjawiskiem uporać. I tu tkwi sedno problemu.

Liczy się społeczeństwo innowacyjne, głupcze!

Zwróćmy uwagę na analizę wskaźnika giełdowego NASDAQ (od początku 2009 roku do dziś stały równomierny wzrost!) oraz danych makroekonomicznych gospodarki USA. Wynika z nich jasno: kryzys w USA ma się ku końcowi. Z kolei gospodarka niemiecka, pierwsza w UE, jest obecnie w kryzysie (produkt krajowy brutto za 2012 rok to 0,7%). Stawiam dolary przeciwko orzechom, że za 2 lata w gospodarce niemieckiej będzie po wszystkim i gospodarka ta wyjdzie z kryzysu wzmocniona.

Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego, mimo głoszonego w 2008 roku upadku dolara jako waluty odniesienia, wszystko wróciło do normy już po 4 latach? Odpowiedzią jest innowacyjność. Zarówno społeczeństwo amerykańskie jak i niemieckie należy do najbardziej in-

nowacyjnych. Stąd moja głęboka wiara we wręcz ożywcze działanie kryzysu w gospodarkach takich państw. Jak zatem wygląda Polska na tym tle? Obraz jest niestety tragiczny; wg. wszelkich prowadzonych statystyk innowacyjność naszego społeczeństwa pląta się w ogonie UE (Świt innowacyjnego społeczeństwa. Trendy na najbliższe lata, wyd.

PARP). Innowacyjność jest bardzo ważna dla przyszłości Polski, bo jak zaczniemy się szybko starzeć i jeszcze do tego będziemy mało innowacyjni, to czeka nas katastrofa gospodarcza i finansowa (…). W Polsce w latach 2001-2006 w dziedzinie innowacyjności była stabilizacja (w rankingu) lub nawet poprawa (w ocenie bezwzględnej), a spadek (dramatyczny w rankingu) zaczął się po roku 2006, gdy do Polski zaczęły napływać środki unijne – profesor K. Rybiński. Brak innowacyjności jest naturalną konsekwencją środowiska i okoliczności, to znaczy wysokich kosztów pracy, podatków, emigracji, niskiej siły nabywczej, wypłat, niskiego poziomu kształcenia, fatalnego prawa, wysokich cen podstawowych produktów, braku wizji i na koniec kiepskich perspektyw wśród przedsiębiorców.

Jest to więc konsekwencja, a nie główny powód wydarzeń, które w najbliższym czasie będziemy oglądać w Polsce.

Bill Clinton prowadził swoją kampanię wyborczą pod hasłem It’s the economy, stupid, co w luźnym tłumaczeniu znaczy – liczy się gospodarka, głupcze. Parafrazując te słowa, powiem – liczy się innowacyjne społeczeństwo, głupcze!

Maciej Małach

Artykuł jest finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Projekt „Zintegrowany System Wsparcia Ekonomii Społecznej”.

35

komentarze

Dom jak plastelina…

powinien być rękami wypieszczony... – słyszę i wszystko co dotychczas poznałam podczas pobytu w Polsce zaczyna powoli tworzyć logiczną całość. Każda z poznanych osób skrywa w sobie osobistą historię i pewien potencjał. Każda z nich stanowi swego rodzaju dom, przestrzeń, gdzie jest miejsce na nadzieję, plany na przyszłość, uczucia, dobre relacje z innymi, uczenie się siebie nawzajem, siłę i słabości, odpowiedzialność za decyzje, przeszłość, pomyłki, zmęczenie.

S

toimy na drodze wiodącej do zabudowań Wspólnoty Marszewo. Lider oprowadza nas po gospodarstwie i opowiada o życiu we Wspólnocie. Idziemy wąską ścieżką brnąc w śniegu. Mijamy drzewa, na których rozwieszono kawałki słoniny dla zgłodniałych ptaków. Jest tak zwyczajnie, tak sielsko-wiejsko: podwórko, kogut na progu ceglanego domu i pies, który nam towarzyszy. Za chwilę zobaczymy zwierzęta, którymi Wspólnota się opiekuje.

Chłonę każdą informację… …nowe doświadczenia otwarta na ludzkie historie, wrażliwa na kruchość nieprzewidywalność człowieczego losu, a wypowiedziana w rozmowie z liderem myśl staje się mottem szkolenia. Skłania mnie do refleksji nad tym co czuję, co obserwuję i czego się uczę. Bezdomność, choroba, utrata pracy, przemoc, alkoholizm, słabość, porażka, wstyd, duma, wytrwałość, odpowiedzialność – te pojęcia i aspekty życia brutalniej niż zazwyczaj wdzierają się do mojej świadomości (…).

Władysławowo gromadzi mieszkańców w różnym wieku i o odmiennych życiowych doświadczeniach. Są między nimi tacy już trochę wzmocnieni, ale i tacy, którzy nie mogą jeszcze wypowiedzieć ani słowa, bo łzy cisną im się do oczu…

W Chudobczycach widać postęp, zaangażowanie i pasję. Niewiele osób potrafi z taką czułością i fachowością opowiadać o zwierzętach jak opiekun dosyć sporego koziego stadka. Pełną gotowość do działania przy pracach konserwacyjnych w dworku, ekologicznej produkcji sera, mąki czy makaronu deklaruje też Andrzej, żałując jednocześnie, że tak mało jest osób, które podjęłyby się tego zajęcia razem z nim, że „...na razie... nie ma kto....”. Młodzi chłopcy, o których trudnym życiu, z zapałem odgarniają śnieg, „emigranci” grają w bilard. Dwa bloki mieszkalne czy postawiony wspólnymi siłami budynek nowej stołówki to jawny dowód współpracy mieszkańców. Widać, że są tu ludzie, którym „się chce”; pewnie są i tacy, dla których Chudobczyce to etap przejściowy, więc nie za bardzo się angażują. Oglądam rudo-brązowe zadbane drewniane domki nad jeziorem. Nad wszystkim czuwa Marynarz.

36

W poznańskiej redakcji „Gazety Ulicznej” – uczestnicy szkolenia kandydatów do pracy w Centrum Gospodarki Społecznej w Ultrechcie (pośrodku: autorka artykułu).

W Posadówku przyjmujecie nas serdecznie i staracie się otwarcie opowiadać swoje historie.

Z Marszewa zapamiętam szczęśliwe, roześmiane buzie trzech chłopaków, którzy dzielnie hamują swój temperament podczas wspólnego posiłku, by potem energicznie wybiec na podwórko czy do pokoju za kuchnią. Dwóch z nich to synowie lidera. Mam wrażenie, że jeszcze sporo czasu musi upłynąć zanim Posadówek czy Marszewo staną się prawdziwym domem - tyle tam jest jeszcze do zrobienia (…).

Poznajemy się wzajemnie… …i budujemy nić porozumienia, zaufania...

Gdzieś w rozmowie przewija się zdanie „mamy dach nad głową, ale prawdziwy Dom, to co innego”... Jedno jest dla mnie pewne – zgromadzeni we wspólnotach ludzie pracują, uczą się i tym samym tworzą dom i tworzą też samych siebie. Własnymi rękami i na miarę swoich możliwości gniotą plastelinę... Motto mojej podróży wzbogaca się o pojęcie ekonomii społecznej – tam widzę „ręce” do „wypieszczenia” plasteliny. Poznaję grono osób zaangażowanych w kreowanie miejsc i warunków, w których będzie możliwa odbudowa zagubionego gdzieś po drodze potencjału. Uczę się jak funkcjonują CIS-y. Poznaję osoby zaangażowane w Gazetę Uliczną oraz sprawnie działających pracowników spółdzielni socjalnych. Osoby, którym na sercu leży pomoc ludziom bezrobotnym czy bezdomnym, które chcą dać coś w zamian, wdzięczni, że ich los się odmienił.

Monika Vesely-Kałuża

refleksja

Reaguj. Masz prawo.

Na jednej z najbardziej ruchliwych ulic Warszawy kobieta szarpie, popycha i kopie glądając kilkuletniego chłopca. Przechodnie mijają ich obojętnie, od czasu do czasu spoglądając rażliwość z zaciekawieniem. Na szczęście to tylko prowokacja, która miała sprawdzić wrażliwość dorosłych na krzywdę wyrządzaną dzieciom.

W

yniki owej prowokacji są zatrważające. Jedna trzecia respondentów uważa, że to, jak rodzice postępują z dzieckiem jest ich prywatną sprawą i osoby trzecie nie powinny wtrącać się w sytuacje, w których dochodzi do stosowania kar fizycznych. Badania przeprowadzone na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka przez Ośrodek Badań Opinii Publicznej (TNS OBOP) w 2012 roku, pokazują, że jedna trzecia badanych uważa, iż nie powinni się wtrącać w to, jak rodzice postępują z dziećmi.

Powody braku reakcji

Najczęściej powodem braku ich reakcji jest niechęć do wtrącania się w sprawy innych (29%). Reasumując, niemal połowa respondentów (47%) nie zareagowałaby, uznając zasady nietykalności rodziny lub nie czując się do tego „uprawnionym”. Powodem braku gotowości do działania u niemal jednej czwartej badanych (23%) okazał się być strach. By zmienić bierną postawę osób dorosłych wobec aktów krzywdzenia dzieci oraz zmniejszyć społeczne przyzwolenie na stosowanie przemocy względem najmłodszych, Rzecznik Praw Dziecka, Marek Michalak, podjął decyzję o uruchomieniu kampanii społecznej „Reaguj. Masz Prawo”. Istotą akcji jest utwierdzenie ludzi w przekonaniu, że mają nie tylko prawo, ale i społeczny obowiązek reagować na oznaki krzywdzenia i zaniedbywania dzieci. Z badań wynika jednak, że społeczeństwo odczuwa wyraźną potrzebę reagowania na krzywdę dziecka. Działania te są jednak mało zdecydowane, w konsekwencji nie są w stanie uchronić dzieci przed tragedią.

Spośród wszystkich badanych jedynie połowa wykazała gotowość do zgłoszenia sytuacji dowolnej instytucji zajmującej się problemem stosowania przemocy wobec dziecka.

Przyzwolenie na (nie)odpowiedzialność Musimy sobie zdawać sprawę, iż ilekroć nie reagujemy na zło wyrządzane najmłodszym, tylekroć dajemy przyzwolenie na cierpienie kolejnego dziecka. Musimy mieć tego świadomość.

To jest nasza indywidualna odpowiedzialność.

Nasza postawa może zapobiec tragedii – pomyśl o tym.

Pomysł podjęcia tematu zrodził się z miłości do mojej córeczki. Choć Julka ma zaledwie edwie niespełna 17 miesięcy, widzę jak w pełni oddaje otaczającemu ją światu całe uczucie jakim akim jest obdarzana. Obserwuję jak miłość pozytywnie zytywnie wpływa na jej rozwój. Gdy Julka się urodziła odziła pojawiło się wiele doniesień mediów na temat brutalnych pobić noworodków, niemowląt wląt i małych dzieci. Patrząc na kochanego, bezbronneezbronnego szkrab, a śpiącego tuż obok, który w pełni ufa swoim rodzicom i czuje się kochany ny i bezpieczny, nie potrafiłam się pogodzić z myślą, że innym dzieciom brakuje tego ciepła, miłości i bezpieczeństwa.

Dziecko rodzi się jako czysta karta i to rodzice małą wpływ na kształtowanie jego osobowości. Jest wiele innych sposobów na wytłumaczełumaczenie dziecku, że czegoś nie wolno; klapss nie jest rozwiązaniem, tylko pójściem na tzw. „łatwiznę”. łatwiznę”.

Mój apel do rodziców – jeśli kochasz, nie bij; twoje dziecko na pewno odwzajemni to o uczucie po stokroć. Dzieci potrzebują wiele miłości łości i cierpliwości, aby stać się dobrymi ludźmi dźmi i to nikt inny, tylko my dorośli, powinniśmy y im tę cierpliwość i miłość okazywać. Mamy prawo i obowiązek reagować, kiedy słyszymyy płacz dziecka za ścianą. Mamy prawo i obowiązek wiązek reagować, kiedy widzimy, że komuś dzieje je się krzywda – szczególnie jeśli tym kimś, jest est mały bezbronny człowiek.

Katarzyna Kokot-Małach kot-Małach

37

świadectwa są potrzebne

Ja też błądziłem Na imię mam Marek. Do Barki przybyłem w 1998 roku, prosto z kolejnego już leczenia alkoholowego. Od 20. roku życia jestem uzależniony od alkoholu. Prawdopodobnie przybycie do centrum Barki w Chudobczycach uratowało moje życie. Samo przyjęcie mnie w poczet Barkowiczów było dla mnie bardzo niespodziewane tzn. bardzo wyjątkowe. Wyglądało to tak, jakbym był tam długo oczekiwany.

W Centrum „Broadway” w Londynie (od prawej: Marek Kania, autor artykułu; prawnik, który pomaga bezdomnym oraz Andrzej Dawidowski).

M

ogę powiedzieć, że będąc przez tyle już lat mieszkańcem wspólnoty Barka, rozpocząłem nowe życie, nauczyłem się na nowo pracować, a przede wszystkim od 14 lat utrzymuję trzeźwość.

To, co zaskakujące może być… najbardziej oczekiwane

Bycie Barkowiczem dało mi dużo nieoczekiwanych radości i niespodzianek. Poznałem wielu ludzi takich samych jak ja. Byłem w Rzymie, Paryżu, a także w Brukseli na konferencjach.

Mam dobre kontakty ze wszystkimi mieszkańcami naszej wsi. Jestem członkiem Stowarzyszenia, pełnię funkcje jego wiceprezesa, staram się pomagać wszystkim nowopoznanym osobom, które w życiu zbłądziły. Ja też błądziłem, ale jak człowiek ma zapał i chęci, to wszystko idzie naprawić.

Od 5 lat biorę udział w Misji Londyńskiej.

38

Polega to na tym, że staramy się pomagać wszystkim Polakom, jak również obywatelom Europy wschodniej w powrotach do kraju. Pomagamy w tłumaczeniach, prowadzimy dużo rozmów z obywatelami, którzy przychodzą i nawiązują z nami kontakt. Jestem tu w Londynie już ósmy raz. Wyniosłem z tego bardzo dużo pozytywnych rzeczy. Oczywiście w Centrum Dziennym „Broadway” nie pracuję sam.

Pracowałem do tej pory z kilkoma asystentami. Tym razem już jestem już w Londynie siódmy miesiąc i cały czas pracuję z asystentem Marcinem - Polakiem mieszkającym w Londynie. Bez jego pomocy, nic by nie wyszło. Praca ta często nie jest łatwa, bo ludzie są różni: są alkoholicy, po zakładach karnych, osoby po życiowych przejściach. Jestem szczęśliwy, że mogę im nie raz pomóc. Mnie też kiedyś ktoś pomógł...

Marek Kania

Światowy Zlot Gazet Ulicznych w Monachium, przełom lipca i sierpnia 2013 (relacja z wydarzenia w następnym wydaniu GU).

Integracja na sportowo – otwarcie sezonu letniego w Ośrodku Wypoczynkowym w Chudobczycach, 29 czerwiec 2013 r.

Tworzenie Galerii obrazów Wojciecha Siudmaka (Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarności).

WARSZTAT STOLARSKO-BUDOWLANY NA ŚRÓDCE Nasza specjalność to m.in.: • profesjonalna renowacja stolarki meblowo-budowlanej • lakierowanie • renowacja podłóg drewnianych • cyklinowanie bezpyłowe • projektowanie wnętrz • zabudowa wnęk i poddaszy • inne usługi wykonywane na życzenie klienta Gwarantujemy satysfakcję i konkurencyjne ceny PRZYJDŹ I SKORZYSTAJ Z NASZYCH USŁUG Poznań, ul. św. Wincentego 6 tel.: 691-653-744 barka@barka.org.pl