۽ (
ﺌا
ا
و
و ۽پپ
ي ام
راﺊ س ا
:ﺌران
)
ﮙ
س رم www.sindhsalamat.com
1
www.sindhsalamat.com
2
ﺐڪا ڊ ۽ ﺋ ﺌب
)” (85 آ .ا .1 .2
5 ....................................................... ................................ : ۽
۾
.3
ن
.4
ﺌ
.5
ﺌو ﺌن ا
آﺊ ا
ﺌن
۽
ز9 ............. ................................ :
۽
ﺋ ا
.7
ڊو
.8وڊ
ﺐ
.9ﺌ
ڙ
ﺋ اوار ۾
ﺊ
11.................................
ﺌﮡ
ﮭ
.10 .11
ﺐﺌﺊ د
ﺌ
ﺌ
ﺌ
دار28............................ ................................ : ﺌو
ﺑ 1989/90 :1ع ﺌن 2013/14ع ﺌﺊ
ﺑ :2
و ﺌ
ا ﺌﺊ ﺐﺌﺐ
رٽ
ن
ا
31 .
ﺌ
د
ﺌ
د ﺌ
رٽ اﺊ ﮭ و ﺑ 6ﺌل 2013 ﺑ :3 ﺌو و ۽ را 35.............................................. ................................ .
رن ،را ،
******
www.sindhsalamat.com
دو
ﺋ
۽ﺐ ﺌ
ﺌ ﺎ
۽ ﺌ
رم
،ﺌﺊ ن، ۽ر
ﺌب
ﺌﺊ
ﮢ ،ﺐر
ﺌب
ذر
د ﺌ
دو آ
.
ﺌو
ﺌ و آ .ﺌن
آ .
ﺌ
۽ ﺑت
ﺌل
ﺌري
۽
ﺌﺊ ا
ي
.
ء۽
ﺌن
۽ ﺌ ﺌ و ن
ﺌن و ﺌڻ
****** ﮀﺎﭘﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن: ﺳﻨﮅﻳﻜﺎر: ﮀﭙﻴﻨﺪڙ : ﺗﻌﺪاد:
ﺌ
ﺐ
ﺌﺊﮙ ف
او ﺌن
ن32:
آﮔﺴﭧ 2014ع ﻣﻈﻔﺮ ﺑﺨﺎري ﮔﺰاز ﭘﺮﻳﺲ ﻛﺮاﭼﻲ 10ﻫﺰار
ڏ
ﺌب
ڙ ز ﺌد
اﺊ د ﺌو ،ا
ا ﺌن ا
ﺌﺊ
25........................................ ................................ : راﺊ
ا
ﺌ
س رم ﺌران
۾ ﺌﺐ
راﺊ آ ﺌن ﺌﺊ
21........................................... ................................ :
ﺌو
4
آ ،
ﺌﺐ ي23.............................................................. : ﺌ آﺊ
راﺊ
ﮙآ .
س۽
آ وو آ
ي ان
ر ﺌل14.... :
19...... ................................ ................................ :
ﺌ ﺐ
ام ﺌﺊ
7 ................................. ................................ :
.6روز ﺌر16........................ ................................ ................................ :
ﺌ
ﺌب
و
ﺌب ﺑ “ او ﺌن اﮗ ﺌن
ﺌ
ﻣﻴﻨﻴﺠﻨﮓ اﻳﮉﻳﭩﺮ ) اﻋﺰازي ( ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ڊاٽ ﻛﺎم salamatsindh@gmail.com
www.sindhsalamat.com 3
www.sindhsalamat.com
ڻ
.1
ي ر رٽ ا )ا آر ( واري ۾ و ﺑ . HRC No. 13371-S/2013ا آر ان ڻ يﮭ واري وزارت ۽ ر و ار ڏ ي ا ﺐ يﮭ ﺋ . ا ي ا آڏو )184(3 آر ﺌ آﺊ آر ا ﺌ ﺌﮡ ان ۾ ڌر روﺐ و ا ﺌ .ﺋ ﺊ ا دار ﺑ ا ﺌن ۾ ﺌﺊ ﺐ . ﺌن ر ع ا ﺐﮢ ﮙ ۾ ۽ ف م ﮢﮙ ﺐ ﺌ ﺑ ﺌن ﺌڙي ﺑ ا ﺑ ﮭ اه ﺌن ڪ ﺑ ۽ رو ڙ ﮗ ﺊ ۾ ۽ ﺐ ﺌ ﺋﺌ. ﺌن ﺌ ن. ( ف ﺐ در ا ن دا ) اِي ا ڙ ۽ ﺌ ا م آﺐﺌد ۾ . ﮡ 19.8.2013 ان ا ﮭ ۾ ﺌر ﮡ ن ن ۽ ﺌر ن ان ي ﮡ ﺌر 28.10.2013 ۽آ اﺊ 19.9.2013 و . ظ ۽ ﺌف دؤران ا ا يﺐ ا ﺌ ﺋﺌ، وٽ 780ارب ر ﺌ و ﺌ ۽ ﺐﺌﺊ ﺐﺌﺊ ﺋﺌ .ا س ﮭ ﺊ ﮗﺌ ﺌن ۽ﺐ ﺐ ڻ چ ﮭ ﺊ نا ﺌر ا ام ن ۽ ا يﮭ ح ا ﺌ ر م ڙي ﺌف 2014ا ﺑﺌر روزا ڊان ﺌن ) .ا ا ا 14 ﺌل ا ۽ ﺌﮡ و ﺌ ۽ ﺐﺌﺊ ﺌن ﺌ ڏ ۽ﺐ ور ﺌ و ﺌ آ (. ن ﺌﮡ ﺊ ﺌر آ .ا ﮭ ﺐ ﺐ ﺐ ير ﺌآ ۽ اﺌﺌ دا ﺌن ز ۾ واري دؤر ۾ ر ﮙ يﺐ ﺌ ﺌ ڌ ﮙ ۾ ﺌ آ .ا ي دو ﺑ رآ .
ﮡ ﮭ دؤران ا ﺌن رٽ آف ﺌ در ﮭ آ ن ڏ ﺌ ﺋﺌ ر ﺌر ﺌ. اڄ ﺋ س ﺐﮢ ﺌ ۽ﺐ ﺌ ﺌ ، ﺌل ا ﮗ ۽ ﺊ ﺐ آ .ا ا ﺌ را ﺌ رٽ ﺊ ﺌآ اُ ا و ﺐ ن ڏ ارﺐ ڊا آ . ﺌ ﺌن ﺌ ﺌل آ دو ﺌﺊ رو ﺌرﺐﺌن وز ا ا ان ا ر ﺌر رٽ ﺌو ۽ ﺌد ڏ ﺌري ي1951 .ع ۾ ق ﺌن ا ﺌن ڙ رو ﺌن ﺌ ” ۾و ي ﺌن ﺐ ۽ ۽ ان ﺌن ا ازن ﺐﮢﺌﺊ ﺐ ق ن ﺌ“. ﺌ ﺐ ﺐ ﺐﮢﺌﺊ ﺌﮡ ڏ ، ۾و ۽ ﮭ ﺌن ا ﺌﺊ ﺐ ﺑﺌ ﮭ ﺐ ﺌ ي ﺌ آﺊ ﺌ ان و ا م ا . و و ﺐ ۾ ﺋ ۽ ان ا د ﺌن و ۽ 1953ع ۾ آ اي وڏو ڏو ﺌ و . ا ار ﺌن وم او و ي س ﺋ و آدم ﺐﺌر ا ا رٽ ا ﺌ ﺐ و ارت ﺎ دؤران ﺋ ﺐ داريﮭ واري ﺋ . ﺋ ڌريﮭ ا ﺌر رٽ ﺌب آف دؤران ﺑ ا را و ﺋ ا ﺌﺊ ز ﺌد ﺐﺌﺐ ۽ ڙ ۾ ﺌ ﺌ ﺌد ل ﺐ ﺌ ل ر ڙ ﺌ ﺌ. راﺊ ﺌن روز ﺌر ڏ ﮙ ۽ ﺌ ﺌ ﺌﮡ ۽ ان ﺌن ان . ا ﺌر ﺐ ذ ۽ رٽ ا ﺌ ار ڏﺊ ا ﺌ و ي ان ري
www.sindhsalamat.com
www.sindhsalamat.com
6
،
:
5
ن
ن ﮗ ۽ ﺊ ۾ دؤران ﺌ ا ﮭ 1964 ،ع ۾ ﺌﮡ ﮭ 1965ع ۾ ر آ ن .آﺊ ﺐ ﺋ . ڊر ﮗ ۽ ۾ ۽ 1964ع ڊﺐ ن ا س ﺐ ﺋ .ان آف ر ڊر ﺐ و ــ 1 ﺐ ــ1972 1ع ۾ ۽ ا س اي ــ1972 1ع ۾ ،ا س ﮭﺐ ﺌ ﺋ . ڊر ﮗ ۽ 1975ع ۾ ر ﺐ ﺌا ﺋ ﺌﺊ ٿ اي ــ1978 1ع ۾ ڊر ا ﺐ ﺌ ر ﺌن ا ﺐ .ﺌ ﺌس ۾ .ا ﺌ ﺌ ﺌﺐ 1981ع ۾ آﺊ ﺌ ﺊ ۾ ان ﺌن ﺐ وڌ ۾ آﺊ .ﺌري ۽ اري آﺊ ﮭ ﺌ . ﺌ ﺌﺐ ﺌ ﺌ ﺌﺐ ۾ 1990ع وارو ڏ ﺌ ﮗ ڙ ﺋ ا ۽ ﺌن ﺐ ﺌ ڏ ﺌ ر ۽ ان دؤران ﺌ ﺌﺐ ن ﺌن ا ن ۾ ﺐ ﺐﮢ و .ا ﮭ ﺌن ا ن. ﺌ ﺌدر ر 1990ع ۾ او ڊي ﺌدن واري ) ﺌﮡ اِي ا آ ( 1990ع ۾ ﺌﮡ 1993ع ۾ او ا وي ﺌ ڻ 1998ع ۾ او ا وي 1997ع ۾ ز 1998ع ۾ ﺐ ا ﺌڙي ڊ ا 98ــ1997ع ۾ ا ﺌن ﺌن ﺌ ﺌن اڳ ۾ ﺐ ﺌم وڏ ن ﺌ ﺌﺐ ن ن ا ان ﺌن اﮗ و و ڙ ﺐ ﺋ ا ﺌن وڌ يو .
8
www.sindhsalamat.com
۾
.2
۽
ﺌو
:
ن ا ۾ ﺌﺊ رو ﺌرﺐﺌ ﺐ ڏا ﮢ ﺌن ﺌ ﺌ ﺌم ر ﺐ ﺐ ڪ ر ﺌ ﺊ ، آ (1) . ﺊ آ (2) . ا ر ۽ .ا ﺌ ﺌص ر و ۽ ڊ زون، ر زون ،اراﮡ ۾ ﺌن ﺌ ن زون، آ .ا ر ﺌ ﺊ ﺌ ﺌ آ .ﮭ ﺌص ر ا ڊ ﮢ 2005 آ ﮙ ۽ ا اد ا ا ا ا ڊا ا آف ﺌرﺐﺌن ا ﺌﺊ رو ا ” و ﺌن ۾ ۾ ﮗ ۽ ﺌن“ ﺌن ور آ . ﺌ .ان ﺌن ر۾ ﮭ 1925ع ۾ ﺐ ﺌ آﺊ ن در ﺌ ﺊ ﺌن ﺊ ﺌن 1952 .ع ۾ ﺐ ﺌ ﺐ ﺌص ڌ ﺌن ڏ ﮗ ۽ ﺊ ۾ ا ﮙ ﺌن ﺊ ٽ ۽ 1959ع ۾ اراﮡ ر1959 ،ع ۾ و 1957 .ع ۾ ۾ 1957ع ۾ وڏي ﺌ ذ ا ا .ان ﺌن و ۾ ﺌ ﺌ و و ﺌڪ -ا ﺌ وڪ ﺌ ﺌﺐ ا ( ) ﺐ ﺊ ﺌن 6.8 ﮭ ﺌڙي ر 1957ع ۾ ﺌر1958 ،ع ۾ ﺌم وڏو ذ و و .ﺌﮗ ﺊ ﺋ .رﮗ ڊر ﮗ ۽ﺐ ۾ ۽ ﺐ رو1958 ،ع ۾ ﺑ .ﺐ ﺌ ا ۽ ۽ ﺌر ﺌن ﺌن ﺑ دادو ۾ ﮭ 1958ع ۾ ا 59 ،ــ 1958ع ۾ ﺐ ڙو ۽ 1958ع ۾ آﺊ ﺊ ﺌ ﺋ .ا ﺌن رﮗ ﮗ ۾ ﺌررواﺊ ۽ ڊي ( )او ﺌر ر ڊو 1961 .ع ۾ آﺊ ا ﺌر ۽ 1977ع ۾ ۾ آ .او ڊي 1966ع ۾ ي1973 ،ع ۾ ﺌم ا. ﺌذ اﮗ ي ﺌن
7
ر
www.sindhsalamat.com
ڏ
ز
:ز
ز
ڙا ڙا
ﺋ ا ﺋ ا
Units: TCF (Trillion Cubic Feet) Name of Operator Year Location
the Field Company Zamzama BHP Bhit Eni Pak Mari MGCL Mari Deep MDCL Kadanwari Kunar Deep Qadirpur Miano Sawan Kandhkot Kandhra
Eni Pak ODGCL OGDCL OMV OMV PPL PEPL
1998 JohiDadu 1997 Sehwan 1957 Ghotki 1997- Daharki 98 -Ghotki 1989 Khairpur 1991 Hydera bad 1990 Ghotki 1993 Sukkur 1998 Khairpur 1959 Kashmore Rohri
آﺊ ا
۽
ن
ﺌن ا
ن
2 ۽1 ﺌرٽ ﺑ
1 ﺌرٽ ﺑ
.3 . آ
Original Cumulative Balance Heating Recoverabl Production Recoverab Value e Reserves le Reserve (Btu/cu.ft) 1.98 1.36 0.61 802 1.55 6.98 1.21
1.26 4.31 0.06
0.28 2.67 1.14
840 735 560
0.81 0.96
0.5 0.04
0.31 0.91
882 1029
5.82 0.58 1.55 1.68 1.85
2.74 0.49 1.29 1.01 -
3.08 0.08 0.26 0.66 1.85
854 920 913 835 143
Source: Pakistan Energy Yearbook 2013, Ministry of Petroleum and Natural Resources, GoP
ز
ڙا
ﺋ ا
ن
2 ﺌرٽ ﺑ
Units: Million US Barrels
Name of the Field Operator Estimated Company Recoverable Reserves Zamzama Bobi Dars and
BHP ODGC OGDC
www.sindhsalamat.com
11.3 7.06 2.45
Cumulative Balance Production Recovera ble Reserve 8.4 2.9 5.85 1.21 2.45
9
Name of the Field Operator Estimated Company Recoverable Reserves
Cumulative Balance Production Recovera ble Reserve
Dars Deep Kunar Kunar Deep Lashari Centre Pasakhi. Pasakhi NE Qadirpur Sono Tando Alam Thora Akri North Dhabi and Dhabi South Dhabi North Ghungro Jagir Jabo C Khaskheli Laghari Liari and Liari Deep Mazari Mazari South and Deep Sakhi, Sakhi Deep Tangri Zaur, Zaur Deep, South
OGDC OGDC OGDC OGDC
42.07 15.53 15.22 47.46
24.6 0.41 11.67 36.23
17.47 15.12 3.55 11.23
OGDC OGDC OGDC OGDC UEP UEP
9.62 22.85 22.85 25.56 6.82 7.91
4.14 17.71 17.71 19.35 6.09 7.68
5.48 5.14 5.14 6.21 0.73 0.22
UEP UEP UEP UEP UEP UEP UEP
6.15 7.93 5.91 5.69 13.648 21.98 8.03
5.98 7.39 4.31 4.31 12.091 21.62 7.91
0.17 0.54 0.77 1.37 1.557 0.36 0.11
UEP UEP
24.48 28.47
22.72 24.89
1.75 3.58
UEP UEP UEP
5.96 12.16 7.5
5.63 11.65 7.03
0.32 0.51 0.46
Source: Pakistan Energy Yearbook 2013, MPNR
www.sindhsalamat.com
10
ﺌرٽ ﺑ 4 % share 68.65 4.6 8.38 18.37 100
ا
Province Sindh Punjab KPK Balochistan Pakistan
)Total (MMCF 1,033,794 69,220 126,234 276,593 1,505,841
و و ا.
.4
12
68
ﺌن ا
ﺌ ﺌن ﺌ ﺌ ۾
ن:
www.sindhsalamat.com
ﺌر
ﺌ
* ﺌ
Source: Pakistan Energy Yearbook 2013, Ministry of Petroleum and Natural Resources, GoP
ن ﺌ ن ﺌر ﺌن ا ڙ ﺐ آ ۽ ﺋ ﺋا ﺌن وڌ ﺌن ﺌ .1 آ . ﺑ ڙ ﺐ آ . ﺋ ا ﺌن وڌ ﺌن ﺌ .2 77 ﺋ اوار ر ﺌن ۽ﺐ .3 ﺌ. و ﺋ ا ﺌن ۽ﺐ ي ﺌﮗ ﺊ ذر ا ﺌ ﺐ و ﺌ ا ا ن ﺌل ﺊ ا ڙ ﺐ ﺌن ﺌ ر ا ﺌب ﺐ ﺌن وڏو ان ﺋ اوار ﺌ. ﺋ اوار 55 ا ن ﺎ ي .ا ﺌل ا وﺊ ﺋ اوار رﮗ 30 ﺌن ﺐ و و وڌ ﺋ اوار ﺌن 783 ي .ﺌب ﺌل ا او ۽ ﺐ ﺊ ﺌل ي .ا ﺌﺊ ﮭ ا ﺌل ا ﺌب ي .ان آڌار ا آ ﺌ ﮭ ﺌن ﺋ ﺌ ﮭ ﺌ ﺐﺌ ر آ ﺋ اوار ﺐﺌو د وڌ ۾ ا ﺌﺊ ﮭ ﺌ آ .ﺌرٽ ﺑ ي ا ﺌﺊ ﺋ ا ڻ ﺐﺌو د ا ي وڌ ي . ﺌ ﺌر ﺌل ا 4
۽
ي
ﺋ
ﺋ ﺌن ا * ﺌ ﺐﺋ ل وآ ﺌرٽ ﺑ 3
ﺌن ا ﺌ ﺐ ﺑ ا ﺌ ر ﺌر ﺐ ار ر آﺌ ﺌذ ا ان
ﺌن
۽
ﺌن ﺌم
۾
ﺌم يﮭ ﺌن را ذ ا وﺐ ر
ﺋ اوار ۾
و.
ﺋ اوار ﺐ ﺌن و
ﺌن ﺐ ُ 2013ﺌﺐ ﺌ و ﺋ اوار 40.6 و۽ ﺋ اوار 56 ﺌل اڳ ۾ .رﮗ يا ﮙ اه ﺌن ﺑ و ا ﺌﺊ و و آ .ان ﺌن ﺑ ي 40.6 آ . ﺌم وڏو اوار ۾ ﺌن 11.37 ﺐ ُ 2013ﺌﺐ ﺌل 13ــ 2012۾ ﺋ اوار 40.6 ﺌ ﺋ اوار ﺌ ﺌرٽ ﺑ 3۾ ڏ ﺌ. .ان ﺌ وڌ
% share
)Oil Production (Million Barrels
Province
40.63 18.90 40.4 0.07 100
11.37 5.26 11.24 0.2 27.84
Sindh Punjab KPK Balochistan Pakistan
Source: Pakistan Energy Yearbook 2013, Ministry of Petroleum and Natural Resources, GoP
ﺌ
ﺌن 1،033،794 دؤران ﺌﮗﺋ 68.65 ﺋ اوار ﺌ ﺌرٽ ﺑ 4۾ ڏ آ .
11
و ﺐﮢ
ﺐ
ُ
.ان ﺌ
www.sindhsalamat.com
۽
.5
ﺋا
ڙ ﺊ
ﺌﮡ
ﮭ
ر ﺌل:
ﺌرٽ ﺑ 5
۽ و ﮭ آ ﺐ ﺌ ﺌ 113ارب ر ڊا ﮘﺌﺊ رﮗ 100آ آ ان ﺌ ﮘﺌﺊﮙ ﺌم آ ي . ﺋ ا ﺌن آ .ﺐ ﺌل ا ر ﺌا ﮭ ﺌ ي آ .ﺌﮡ ﺌن ﺌم ﮢ وڌ آ ﺋ ا ﺌﮡ ا ﺌ ﺊ ۾ ﺌن ﺌ ﺌل ا دو ﺌم ﮢ ﮭ ا ﺌر ﺌ ﺌﮡ و ﺑ ا و 12.5 ﺐ ﮭ ﺌن و ﺌ آ ا ي. ڻو ﺌن ي ا ﺌ ﺐ آﺊ ۾ ا ات راﺊ ﮭ ۽ 2012ﺌﺐ ﺌ و ﺐ ﺌد . و ان 50 ﮭ ڙ آ راﺊ ﮭ ﺌن ﺌ ار ﺐ ۾ ا و چ ﮡ آ .ﺌﮡ وا ڏﮙ ا اا ڙ راﺊ ﮭ ﺌن ا ﺌ ﺌ ي ا م ﺊ ﺐ ڙ ﺋ ا ۽ ان ا و ﺌل ا يﮭ ح ﺌف ا ۽ ﺌن ۽ﺐ ا .ا ﺊ ﺑﺎ آ ۾ / ﺌﺊ ﺌڪ ح ﮭ ۾ا ﺌ ﺌ ڙ ﺋ ا ڙ ﺊﺌ ﺋ ﺐ ، ﺋ ا ۽ ﺌن وڌ ﺌ آ . ﮙ ۽ ﺌﮡ ،ﺌ ري ﺌ ، ﺌ ، ر ﺌرو ﺊ ﺌ آ ۽ ﺌن ا ﺌﺊ ﺌ ۽ دادو ﺌن ﺐ ز ﺌﮡ ﺌ وارن ﺊ ير آ ا ۽ ﺋ ا ۽ اﺊ ﺌ آ .ا ا واري دؤر ﺌن ﺌ ﮢ ا ا ﺌر آ . ﮭ ﺌ ﺌﮡ ا ﺌﺊ ڙ ﺊ ي ﺌل ۾ آ . ﺌ ﺌﮡ ﺌ ا ﺌ ﺐﺌﺐ ﺌل 2003ر رٽ ﺌﺐ ا ﺌ ا ڊي ا ﺌن ﮭ ﺐ ا ﺌ ڙ ﺋ ا ﺌن وڌ
14
ﺐﺋ ل
www.sindhsalamat.com
Ratio (Consumption )VS Production in % 55 783 51 30
Total Gas Consumed )(MMCF 576,519 542,185 65,179 84,097
Total Gas Produced )(MMCF
Province
1,033,794 69,220 126,234 276,593
Sindh Punjab KPK Balochistan
Source: Pakistan Energy Yearbook 2013, Ministry of Petroleum and Natural Resources, GoP
ا ازو ﺌرٽ ﺑ 6ﺌن ﺐ ﮘﺌﺊ وڌ ا ڏ آ .ا ﺌل ﺌ ا ﺐ ﺌد ۾ ﺊ وري ا ڙ ﺐ ۾ ﺌل ڙ۽ا ﺋ ا ا ڙ ﺊ ۽ ﺐ ۾ ﺋ ا ڙ ﺐ ﺋ ا ڙ ﺐ ﺌ ي۽ ﺋ ا . ا ڙ ﺊ ۾ﺐ ﺌ ﺌﺊ و ﺌ ﺌن ﺊﺌ ا ر ا ﺌن ﺌ ﺌﮡ ا ﺋ ﺌ ﺌن ر و ۽ ۾ وم آ 18 .آﺊ ﺌن ﺐ ان ا و آ ۽ ﺐ ن ﺌا ا ﺐ 158ي ” آر ﺐ ڏ و آ .آﺊ او ۾ ﺊ ﺌن ﺌ ي ان ر ﺌن ا ﺌ ر آ وڌ ﺌﮡ ﺊ ۽ ﺐ ا ﺌ ﺌﺊ ان ي ﺊ ﺌ ﺌن ا ﺌ “.ﺐ ﺌل ا ير ﺌ ﺋ ار وم آ ۽ ن ا و ﺌل ﺌن ﺐ ا ير ﺌآ . ﺌل ﺐ ﺌ ﺌو ﺌآ ۽ا ا ﺌﺊ
13
. ﺌد
ﺊ
ا
ﺌل ي ﺌل ﺌن ﺌل ﺌن ي ڙن
www.sindhsalamat.com
.6روز ﺌر:
ز ﺌم ﺌن وڏو ﺋ آ .۽ روز ﺌر ﺌ ﺊ ۾آ .۽ ﺌ اﺊ ﺌ ﺊ ﮢ ڙ ا ﮭ۾آ آ ن ا م آﺐﺌد ﺌ ن ﺐ اﺐ آ .اﮗ ﮡ اد ﺋﮙ ﮗﺌ ﺌﺊ ڙن ي ﺌﺐ ۾ ا ﺑ ﮭ 2007ع ون 14ا ﺌب ا ﺌن ا و وز 11،613ز ۾ ا ۽ا ا ا ا ا 5454زم ﺌﺐ 3613آ ﺌظ ﺌن ز ي ﺐ ﮭ ﺌن ﺌﺊ و و ﺑ ﺐﺌر ا ن ﺐ آ ) .ا ا ڙي ڊو ﺌﺊ وڏو اد ا ﮗﺌ ﺌﺊ ڙ ا ۾ ڻ ﺐ اﺐ ﺌر(. ا: ﺌ و ۽ ﺐﺌ ﺌﺐ ۽ ﺌﮡ ﺌن ﺌن ۽ﺐ ن نا ﺐ ﺌ ۾ ان ،ﺌ ﺌڻ ﮢ رﺊ ﺋ ﺌﺐ ۽ ﺐ ﺌر زم ﺌ .ان ر ڙ ﺌن ﺐ ا ا ن۽ ر ﺐ ا نا ﺐ ﺌ يا ان وڏي اد ۾ ڊ ن ﺌ ﺐ ن ﺌ ﺌﮡ ف روز ﺌر ن ڏ .ﺋ ﺊ ڙ ۾ ﺐ ڏ ﮙ ﺌن ﺐ ا ﺌري آ .ﺌرٽ ﺑ 6اي ۽ 6ﺐ ۾ ﺌا ا ڏ ﺌو ﺌآ . ڙ ۾
ﺌ ﮢ
ﺌرٽ ﺑ 5
Sindhi speaking employees )2 (3.3%
60
Islamabad
)10 (5.6%
176
Karachi
)175 (85.7%
204
Field
۾
23
اﺊ ي ا
دا ﮭ
ﺋﮙ ذر :ﺌ
20
ﺌن ﺐ ﺌ وارا ُ ﺌ
ڙ
۽ و دؤران ﺌر
ﺌل
16 18
ﺌف ﺌﮡ ﮭ ﺌن
ﺐ
ﺑ 20
ڙن
ڊو
ﺌن ﺐ
ﺑ 21
ح
اﺊ ي
ر رٽ 2013۾ ﺐ ﺌن ا ﺌ ﺊ ا ﮭ ﺌظ ۾ 23 ﺌر آ .
ا
ا ﺌر
ر
Office
ا ۾
آ ۾ م ﮗﺌ ﺌن وڌ ڊ ﺌن ﺐ ” ﺊ “ ﺌ آ . ڊو ﺌن ﺌ ا ﺌ ڙ ﺊ ﺋ ا ۽ ﺐ ﺌ آ .ا ﺌس ﺌن ﺌ ﺋ ﺌا ﺌ آ ۽ ﺌن
ﺐ ﺌر
ﺌرٽ ﺑ 6اي Total Employees
ﺌ)
اﺐ اﺊ ان ﺌن
۾
91
ﺌ رﮗ آ .ﺌﮗ ر رٽ ۾ ﺑ ۾ 60 ۾ ۽ رآﺐﺌد ﺐ ﺌ آ ( ا ﺌ ﺌ ﺐ ﺌن ﺐ ﺌ آ .ا ﺌ ر رٽ اﺊ ﺌظ ﺌن ﮭ آ .ان ر رٽ ﺎ ا ﺌ ﺌن ﺌ 12ﺌ ﺌ آ . ۾ﺐ ي ۾آ ي ﺑ ﮭ واري ا ﺌ ا ﺌآ ﺌن وڏي آ اﺐ
17 ر رٽ ،2013
ﺌ
ﺌن.
Source: Unpublished HR data of the company
16
www.sindhsalamat.com
15
www.sindhsalamat.com
ن
۽ . ا ۾ ر ﺌل ﺌﮗ ﺊ ا ارن ﺐ ﺌد ﺌر د ﮭ ﺐ ا ار ﺐ ا .ا ﺌ ﺌ ﮭ و آ .ا يﮭ ح ﺊ ﺐ ﺌ ن اآ ۽ ﺌﺊ ﺊ وم ر ا ت واري ﺌم وريﮭ ﺌن ﺐ ا ﺌ ﺐ وز ﺌر ﺌﺊ نآ اري ﺌل ا .ان ﺐ و ڏ و وآ ۽ا ڻ ا ﺌڌو ڙ ز ﺌ .ﺌ ن ﺌن و ا ﺐ ﺐ ا ۽ ﺐر ر ار ا ،ڊر ، وڪ ا ﺌ ۽ ﺌﮡ ﺐ ﺌ ن ر ،ا رٽ و ه اڏاوت، ﮭ ار .ا و ا از اآ .ﺌ ﺌ و آ ۽ ا ا ﮝ ﮝ را زم ﺌن ا ﮝ ي ا ت ﺌم ر و وآ رﮗ ا ن ﺌﮡ ا يآ .ا ﺌ ان ﺌﮡ آﮡﮙ ۾ ڏ ﺌﺊ آ ۽ا ن ڻ ﺌ ﺌ ار ن۽ ز ۾ وري ظر . ن ﺌد ﺋ اآ ﺌ وڏ ن ۽ دارن ﺌن راﺐ ن .ا ظ و ﺌﮡ ز نﺐ ا يﮭ ح ا ن د يٰ ڻ چ ر ﺌ ن ن. يﺐ ﺌ ﺌڻ ﺊ وزارت ۽ ر و و وﺌ ) (DGPCوارو ادارو ا و ل آف ر ڊاﺊ ﺌن ﮘﺌ د ﺌو 3 ذ ار ۽ ﺑﺌن آ . ﺌم ز ي 2012وا ﺌ وڊ ا ر و ا ڙ ﺌري و ام و ﺐ ز ر ڙن ﺌ ”ﺌ ۾آ و ر ﺌ يﮭ ﺌن ﺌ ﺌ ﺐ ﺌد ڊي ا ا م آﺐﺌد ۾ ﺌﺊ ڊي ﮗﺌ آ و و “.ا ﺌﺊ ا س و ۾ آﺊ آ .ان ﺌن ان ﺌ ﺐ )(DGPC
18
۽6ﺐ
ﺌ ن
www.sindhsalamat.com
Sindhi speaking employees 15
Total Employees
Office
225
Karachi
20
300
Field
Source: Unpublished HR data of the company
ﺌا رﮗ ا ۾ ﺐ ر ﺌل ان ﺌن ﺌ ﮢ و ا ﺐ آ . دروازا ﺐ ﺌ ان ﺌﺐ ﺐﮢﺌﺊ 2012ﺐ ﮭ آ ﺐ ڏﮙ و آ ان ر ۾
ڙ ﺌ
ﺐﺌ آ آ ۽ا ﺌ وڊ ا ر ان ﺑ ۾ ﺌ ا ﺌ .ﺐ چ ﺌرٽ ﺑ 7۾ ڏ و آ .
ا
ﺌرٽ ﺑ 7 )Amount per year (US$
Phase of Operation
25,000
Onshore Zones During Exploration
50,000
During Development and Production Offshore Zones
50,000
During Exploration
250,000
During Development and Production Source: Petroleum Exploration & Production Policy 2012
ا ﺌر چ ڻ ﺌﺐ ا
17
اٽ ﺌ ﮡ آ .ان ر .ز
ﺌ ر ﺌل ۾
ا
ﺐ
ﺌن
ﺌر
ﺐ
ﺌرت ﺋ ا ڏﺊ ﮙ واري ر اري ڙ
www.sindhsalamat.com
ﺌرٽ ﺑ 8 Amount per year (US$) for Zone II and III 37,500 75,000 150,000 300,000 525,000
Production Rate )(Barrels of Oil Equivalent per day (BoE/day Less than 2,000 2,000-5,000 5,000-10,000 10,000-50,000 More than 50,000
ﺌ ﺌ آ ﺌﮡ ﺐﮢﺌ
Source: Petroleum Exploration & Production Policy 2012
ﺌم ڙر ۾ چ ڙ ﺌ ڙي ﺌن ﮗ آ .رﮗ ا ﺊ ا ڏورا ا ﺌﺊ ري آ و۽ ﺌ ۾ وٽ ان ن ن وڏي ا آ ﺐ ﺌن ﮗ ا نﺐ آ ا ن آ . ي ا از ﺐ ان ﺌ آ ا ۾ ر ﺌرڊ ﺌم اب آ .اﺐ ي ان ۽ ،را ي ي ﺊ ۾ ا ﺌرن ،وڏ د ﮢ ﺌر ر ي ﺑ ﺐ ﺌ ﺌﮡ چ ﺌو اآ چ ﺋ و ا ﺊ ﺌ آ .ا ﺌﺊ ر ﺌو ﺊ ۾ ا ڏورا و ام ۽ا .ان ا ﺋ ﮭ ﺌروﺐﺌر ۽ ﺌ ﺌ ﺌﮡ ان ﺌم ﮢ ن آ ﺌ ن ۽ دو ﺌﮡ ﺌ ل ﺋ ا ﺌ ﺌن . ا ڻآ ﺌﺊ ارن ﺌن ﮗﺌ ا ﮭ ذ اري ڊو ﺊ ۾ ﺌروﺐﺌر آ ﺌ آ ۽ ﺌ و ر ﺌر و ﺌري ﺌ ا ﺌ آ . آ . ن ﺌ نا ﺌ ﺌر ا آ ا ﺌ ﺌل ﺌل ا ن ر ﺌ يﮭ ﺌن ا ا و ﮭ و ر ي ا ﺌ ﮭ ۽ ز ي۾ا ﺐ ا ر ا ﺌل ﺐ ا و ف .ﺋ
20
www.sindhsalamat.com
ا
آ
ﺌ
.7
ان ﺐ ﺋ
ﺌوﺌآ ر ﺌ ا ل را ﺐ ﺌﺊ ﮭ ا ﺌد ۾ ور و آ . ﺌ ﺌﮡ ﺌ ل ﺌري ا ي ﺌ ﺌ و ﺎ ﺌﺊ ﺐ ﮭ ﺌ .ﺎ ڏ ﮙ۾ا و ﺎ ﺌﺊ ۽ ﺊ ڊي ﮗﺌ ا ﺌ ﺐ آ ﺐ ﺌ ﺌ آ .د ز ۾ ﺌﺐ ان اي( ۾ ) ا و ر ﺌ ﺌ ﺌ ار ڏ ا و آ ار ﺌ آ ﺐ ذ ن ان ﺌروﺐﺌري ﺌدن و ﺌن آ و و .ا ر ا از ڻ ﺌن ﺋ ﺋ ا ﺌ ﺌﮡ ﺌ ﺌڻ ان ڌ ﺌن ڏ ر و .ان ﺌن ا ﺐ ﺌروﺐﺌري ﺌدن ا ۽ ان ﺌن ﺌ و ﺌﮡ ﺌ ا ذ اري ﺋ ا ﺌا دار ادا ﮭ ۽ا ﺌ ن ا ﺋ ﮗ ﺌرا نآ ا نﺐ .ڙي آ . ود ﺋ ﺌ ا ا ﺌﺊ
ڊو
:
ڙ ۽ 30/9 اي آر ﺊ ﮭ ن ر ﺌﺊ ن وع ﺊ ۾ ﺌ ﮗﺌ ا ﺌﺐ ﺐﮢﺌﺊ ح ا ر ﺌﺊ ن ﺌ ا ﺌ ۽ ﺐﺌﺊ و ﮭ ﺌ وڊ ا ر ن .و ا ﺎڏ نو ﺌن ڙ ﺌن ﺊ ڙ چ ﺊ ﮭ ﺌ ڻ ﮗ ۽ ار ﺌن ﺌڙ و آ .رﮗ ﺌﺊ رو ﺌرﺐﺌن ﺋ ﺋ اوار ﺌل چ ڻ ز آ .ﺋ ڊا دؤران 30،000آ ﺌن ﮗ ر ڙ چ و و و. ي ﺋ ﺋ ان ر ۾ ا ﺌ وع ﺌرٽ ﺑ 8۾ ڏ و آ .
19
ان .ا
www.sindhsalamat.com
ا ﺑﺌر ۾ آ . ﺌن ر ا ﺌﺊ ا ﺌر ڊ آ . ﺌن راﺐ وﺌ ان ر رٽ ﺌﺐ ۾ ڙ ﺋ اوار ﺐ ﺌن ﺌ د يٰ آ ﺌوش ا ا ﺌ ر 2.39ارب ر ﺌ آ ) .روزا 1996ع ﺌن ا ﺌر ﺐ ﺌ ﮗﺌ ا ﺌ آ ت رآﺐﺌد 20ري 2009ع( آ .ﺋ ا ﺌر ﺌ ۾ ﺌﺊ ﺑﺎ و ﺌ و ﺐ ﺌ ﺌ ﺌ آ ان ي ان ﺌ ۾ ا ﺑﺌري ر رٽ ﺎ و واري و. ﺌن ان ر ۾ ا ﺌ ﺐ ڻ ر ﺌ ي ا ﺐ ا ﺌر و ﺌ وزارت 2.39ارب ر ﺌوش رآﺐﺌد 30ري 2009ع (.ﺌﮗ ر رٽ ﺋ آ ) .روزا ﺌ ﺐ ا و ڌار ﺌﮡ وزارت وٽ ﺌل 2007ع ﺌﺊ ۾ ا ﺐ ﺌﮡﺌ و ا ﺌر ﺐ ڙ وڊ ﺌن ۾ ا ﺌﺊ . و ي ﺑ 2007ع ۾ ڌار .ان ا ﺌﺊ اﺊ ڙ وڊ ﺌﮡ ﺌﮡ واري و ﺌ وزارت وٽ ﺌل 2007ع ﺌﺊ آ .ا ﺌ ﮗﺌ ﺐ ﺌا ا ﺐ ﺌ ر ﺐ آ ﺐ ڌار ا ﺌﺊ ﺌﮡ واري وزارت وٽ آ ﮗ ﺌرت ﺌن ﺌن آﺊ ر ي ﺐ ا و د ﺌو ي ر ﺌرڊ ز ر ﮙ ﺐ ان ا چ .و واري و ﺌ وزارت وٽ ر ﺌرڊ آ ۽ ر رٽ ﺌﺐ آ .ﺌﮗ ا ﺑﺌر ﺌ ﮘﺌﺊ ار آ ﺌ ﺌ 13 ﺌ ان ر ﺐ وڊ ر ﺌ ،دادو 514 ر 671 ﮘﺌ و آ . ر ﺌ وار ر ر ﺌ ،ﺐ ر ﺌ ،و ا ﺌر 125 ﺌن 43.9 ر ﺌ ،و 81.5 ر ﺌ، ر ﺌ ،ﺌ رو 49.7 ر ﺌ120 ، 260 ر 31.1 ر ﺌ، 31.2 ر ﺌ ،ﺌ ر ﺌ ،ﺌري 25.2 ر ﺌ. ﺌر ر 29.7 ر ﺌ۽ ﺎ آﺐﺌد 10.7 ر ﺌ، ۾ ﺌ ر چ ا ﺐ ا آر وڊ ا ۽ وري چ ڻ ﺌ ڌار ر ﺌ ا ل ڙ ﺌ آ ﺊ ﮭ ر
22
www.sindhsalamat.com
ڻ
ا
ذ ار آ
ﺌر
ا ﺌ
ذ اري ﺌ ﺌﺊ . رٽ ا ۾ ﺑ 46ﺌل 2013 ﺌﮡﺌ ﺌﺐ ۽رﺌ ام ﺌن ”ﺌ آ ﺌ آ “. ا و ۾ ان دو و آ ﺌ ن۾ ا ﺌﺊ ا ي ا ا ﺌس ﺐ ادر ا ۾ ڻ ﺐ اﺐ ﺐ آ ۽ و. ﺌم ﮢ ان رد وم ر و آ ﺌن وڏي دو ﺊ واري ﺊ ۾ ا ا ﺌل ﺐ ﺌن ڊ ﺌ۽ﺐ ﺌﺊ ﺌ ﺌﺊ ﺌن ﺑ ا ﺌ ﺌ ۽ ﺌآ ۽ ﺌ نا ﺌ. ي ﺌ
.8وڊ آ آر و ﺐ ﮭ ﺌڙ ﺌرٽ
ﺐ
:
ﺌ ﺌ ن 23 آر اي اﺊﮙ ن ﺌﺐ آ . ر وٽ ر ﺐ ﺌن اﮗ اٽ ﺋ ا ﺌر ﺐ ﺌﮡﺌ و آ ر 23/3۾ وا ﺌ ار ﺊ ۾ ۽ ان وا ﺌري ڙ ر ﺌ ا ار ﺌن ﺋ اوار ر چ ﺋ و ي .ﺐ آ .ﺋ ﺌرٽ ﺑ 9۾ ﺌﮡﺌ و آ . ﺑ 9 )Amount (US$ 600,000
)Cumulative Production (MMBOE At the start of commercial Production
1,200,000
30
2,000,000
60
5,000,000
80
7,000,000
100
Source: Model PCA 2009 and Petroleum Exploration & Production Policy 2012
21
www.sindhsalamat.com
ﮙ ي. ﺌ ﺌﺊ و و ﮙ ا ر ﺌل ﺌن اڳ ۾ ۽ و ﺌت ﺌن ﺌل 2000 ا آ اِي اِ ۽ اِ ي آ ا ا رڻ ﺌن ا ﺐ و . ﺐ ﮗ ﺌرا ﺌﺊ ﮗﺌڻ ﮗﮢ ن ي ي. وع ﺌ ڏﮙ۾ ا ﺌ ﺌدن ن ﺌ نآ ن ا نﺐ ﮭ ﺌﺐ ” ۾ ڏ ﮙ اِي آ ا ۽ آ اِي ِا ﺌن ن ي ڻ وع آ “ نر ر ن ان ﺐ ﺌدي ﺋ ا ﺊ آ ِ .اي آ اي ﺐ ۾ا وآ ن .اِي اي ن ا ر ۽ ا ﺌم ر ۽ اِي آ اي ﺌن را ور وﺊ ﺌﮡ ﺊ ﺌ ﺎ ر ﮙ ف ان ﺋ فﺐ ا ۽ ﺋ . ي ۽ ا از ڻ ﺌر ﺋﮙ ﺌ ان را ام ۽ ﺌﺊ و و ﮙ و ا ﺑﺌر ﮗ ﺋ ر ر ﺌ ر ن ﺌ ل .ا و ا از ﺐ ﺋ اوار ن ﺌﮡ ن وڏن ن ۾ ا را رﮙ ﮗ و اﺋ ﺐ اآ . ي ﺌن ڻ واري نآ ۽ چ و ا ﺌ ﺌﮡ ن آ ن ﺌ ن ﺌري ن اآ ا ا ا ﺌﮡ ﺌﮡ ا ﺌ ﺊ ۾ا ﺌل ر و و آ . آ ۽ ن ﺌدن ي ي اڳ ۾ ا ﮗﺌ ﺌﺊ ا آ ﺋ و يآ ﺌ ي ﺌررواﺊ آ .ا يﮭ ح ا را ن۽ ڻ ي آ .ﺌﺊ ﺌس ﺌ ﺌﺊﮙ ي ﺌري ادارا ا ن ﺌ ي ﺌرروا ن ڻ ن ﺋ ا آ .اِي ا ا اﺊ ن ﺌ ﺌ ر ﺌﺊ ن ﺌ ل ﺌر . ﺐ ۽ ﺌ ان ﺌن رو ﮙ ا ﺌ ، ن ي ﺌ ن ﺌ .ا ﺌ ر ﺌل ﺂ ﺐﮢ و ن ۽ اِي ا ر ﺌو ن آڏو ا و ي ي . ﺌن آ ﺌﺐ ﺌ ﺌ اِي ا
2012 ﺌ وڊ ا ر و ا ۽ ي اﺊﮢ ”ا ﺌ ﺌ ي 1/3اﺊ 9 ﺌن ﺌ ،ﺌ ۽ و ان ا و ﺌ ﺎ۽ﺐ ڻ ﺌ و ذ اريﮭ و۽ ﺐ اب ا ﺌ ﺌ ﺌ ﺐ ر ﺌا ل ﺌ ﺐﺌﺐ و و “.ﺐ ﺌل ان د ﺌو ۾ ﺌ ل 1997ع ۾ ﺌ ل واري اﺊ د آ .ﺌ ﺌ ﺌر ﮗ ۽ ﺎ ۽ د آ .اﺊ ﺐﺌﺐ ﺌ ا ۽ ﺌﺐ ﺌ ) آ اِي اِي( ﺌ وري ا ا ا اﺊ ﺌ ا ﺋ اوار و18 . ) اِي آ اي( ﺌن ا ا ا اﺊ ﺐﺌﺐ ر ﺌ ا ل ۽ ﺌ ا ۽ ﺌﺐ ﺌ ڙڻ ۾ ﺐﺌ ﺐ ﺌ ﺌ ﺌن ر 2014ع وارو اﺊ ﺐ ﺌ ﺌ وف آ . و ﺌت ﺌس ر ﺌﺊ ا ۾ ﺌ ﺌ آ .اﺊ ي
www.sindhsalamat.com
www.sindhsalamat.com
24
و ﺐ ل ڙ ﺌآ .
ا ﺌن ﺌ آ . اه ﺑ چ ڌار ر ﺌ ا ﺐ وڊ 2012 ا ﺌر ﺌن ا ﺌ ر ڏا ڊ ﮘ ﺌرڻ ﺐﮢ وﺊ ۽ ﺌڻ ﺐﺌا وڏ ن ۽ دارن وچ ۾ ﺐ ﺊ ﮭ ﮭ ﺌن ا ﺌ ر ﺋ وﺊ .ﺐ ا ﺌر آ . ا ۽ ﺊ ان چ ڙڻ ﺌ ر ﺌ ا ل ﺌر ﺌ ﺌل ا ڙي ان ر ا ﺌ ار ﺊ ﺐ ا ۽ وا ۽ ان ﺐﺌﺊ ي ر آﺊ ۽ ﺋ ۽ ﺌن ۽ رﮗ ا و آ ا ﺌن و . ﺌل را ﺊ ﺌ وﺊ ۽ ان ﺌن آ ۽ ا ﺌ ر ا و ﺋ ن ﺐ ﺌدي ﺊ آ ﺋ وﺊ ﺋ .ا ﺌﮡ ﺌ اداﺊ ﮭ چ ﺋ ﺋ ير چ ۽ ﺋ ير ا و و .
.9ﺌ
23
ﺌ
ﺌﺐ ي:
ﺌ ﺌ
ﺌن
ڻ آ . چ ﺌ ﺌﮡ ﺋ
ﺑ
ا“. د ذ ا ورڇ ﮗ ل ﺌﺊ رو ﺌرﺐﺌن و ان ﺌن آﺊ و آ ” ﺑ ا ۾ ﺋ ﺌﮛ ۾ ر آ .ان ﺐﺌ ا وﺌ ۾ ۽ ر ﺋ ،ﺌﮡ ﺌٺ ﺌ ي ي ان ﺐﺌﺐ ﺌ ن ڙ ي“. ر ﺌڪ ا ﺌن ا ﺌﺊ ﮘﮙ رم آ ۽ ان آﺊ آ( ) ﺌدن واري ﺌﺊ اﺊ “.ﺐ ﺌل ڙي ۽ ان ۾ ﺌ ”ان ذ اري آ ي ي واري و ﺌ وزارت آﺊ و ۽ ر و و “ اﺊ ر آ . ن ڙي ۽ ا ۾” ﺌ ۽ ( ا ﺌر ڏ )ڊي ل آف و ر ڊاﺊ ﺌري ي ۽ آ ن ﺎ ي. ﺊ ۽ و آ و ﺐ و ۽ ۾ 18 ﺐ ۽ و ۽ ) 172(3ﺎ و آ .آر ان 158ﺐ ﺐ آر و ڏ و آ .آﺊ و ﺌق ي . ﺌل ڻ ﺌو ا ن ﺐ نا آﺊ روح ﺌر ﺋ ﮢ آ .آﺊ ﺌ ن .ﺐ اﺐ واري ۽ ڏ وري ۾ﺐ ﺐ ﺌري ڻ واري ﺊ ﺌﺐ ا ر و ا . ﮙ ﺐ آ ۽ ان ﺌن ﺐ ﺌ ۽ر در ا ڊي 2012ع ﺌ وڊ ار آ . ﺌﮡﺌ ر و ل ڻ
در ا وي 50،000ر ﺌ .1و ﺌ 100،000ر ﺌ ﺊ .2ﮗ وا 200،000ر ﺌ ۽ ﺋ اوار .3
26
www.sindhsalamat.com
ﺌر ر د يٰ آ نآ ا نﺐ ﺌرو آ ﺌم ا و ن ا رو ر ﺌ ﺑ ) ا آر( ا ﺌ ر ﺌل ن. ﺌﮡ ادو ا ﺌﮭ و ﺐ ﺌﺊﮙ ﺌ ل ا ﺌ ﺌ ﺌ آﺐﺌد ﺋ ان ا ڏ ن ﺌ يﺐ ن ﺌ نآ . ﺌن ﺌم ﮢ ن ا ا ﺌس ن را يا ﺌ ن ن ﺌ نﺐ ن وارن ﺌ ن دؤران ﺌ ﺌ ن. ا ﺌ ا ﺌر ن ان ڌ ﺌن ڏ ﮙ ﺌ م ﮢﮙ ﺌن اﺊ و آ ور ﺌن ﺐ ﮙ ۾ ﺌ ن ﺌ ﺌ ﺌﺊ ا ور ل اﮡ رو ا ﺌم ۽ ،داريﮭ ا ﺌ آﺐﺌد ﮙ ۽ ﺌ آﺐﺌديﮭ ﺐ ﺌر ،زر ز ﺌ. دار ادا ۾ ﮗﮢ ي . ﮙ ﺌﮡ ﮭ
.10
ﺐ
ﺌ آﺊ
:
ﺌن رڻ ﺌن ر ﺌ ﺌو ۽ ﺌ ر ا ي ﺌر ﺌ ۽ ان روپ ا ﺌر و د ۾ آﺊ .ﺌﮡ ا ن ر ﺌ ن و ا ر ڙ ﺌﮡ ن ﺌ ﺐﮢ ﮙ ا ﺌ ﺌدن آ يﺐ ﺌﮡ ﮭ ﺐ ﺐ ن .ت ﮗﺌ ا ﺌ ﺐ آ م ﮢ و ۾ ﺌ ۽ ﺊ و ذ ن ۽ ۽ و د ا ر .ان ﺊ ز آﺊ 1973ع .ﺌﮡ ا و ۾ ﺌ ڪ ﺌور : ۽ ﺌﺊ رو ا ﺎ” ر و ن. 161 دآ ، و ﺌ 78۾ ۾ آر ان ﮡ لوﺌ ۽ ﺌ ﺌﺊ ﺋ دآ ا ا ذ و ي ،ان ر ي ۽ راﺊ و ﺌ اوﮗﺌڙ ي ۽ ي۽ ﺎ ڙ ي ﺊ ﺌﺐ رﺌ ڻ ﺐ چ ﺌن ﺊ ۾ا ي ﺌﺐ ڻ ا ا ﺌ ر ان ﺐ
25
www.sindhsalamat.com
ا
)ا
.1 .2 .3آ .4ا ﺌ .5ا ﺌ ا ﮡ آ
.11
ا ( ي . ﺌن ﮗ وٽ ﺌﺊ ڊ ڙا ﮗ ﮗ ۽ ﺌر ﺌل ۾ ٿ )(Depreciation ر ن ا ا ﺌ و ا 17 ﺋ ﺌرج ﺐ و ﺌق ڊو .
ڊو
ﺐﺌﺊ
ﺌرج
ﺌﮡﺌ ڙ
ا 7.5 ﺋ
و۽ا ﺐ ڏا
دار:
ﺌن وڌ ﺑ ۾ ا ﺌﺊ ﮭ ﺐ ﮭ و ﺌق ۽ ﺐ وچ ۾ ڙآ ﺌن يﺐ ر و آ .ان و ۽ ﺌن اڳ ۾ 18 . ور ار ﺌدن ۾ ۾ ۽ ان ا ﺌم يﮭ ح و ﺌ ﺐ ﺌ ﺌ ر ﺌ ﺌ ا ﺐ ا از ﺌ و ا ﺋﺌ .ﺐ واري ﺌﺊ ۾ و .ان ﺐ ورڇ ﮗ ل ﺌن ي ﺋ 12.5 ﮭ ڙآ ﺌﺊ ڊ ﮭ ﺌن ﺌ ۽ا راﺊ ﺐ ا ﺋﺌ. ﺐﺌ ﺌ ﺌ ر و و ڏ و و .ﺐ ﺌل ا ي واري و ﺌ وزارت ۽ ۽ ر و وﺌ را رن ۽ نآ ن۽ ا ﺐ ﺑ ﺋ 18 . ي ز ﺌد و ﺌق ﺋ وﺊ . ا ﺐ ﺌ ر و و ر ۽ و ا ي ﺊ ز ﺌد وري ﺐ ﺌن ﺌﮡﺌﺊ و ڻ چ ر ﮭ آ و ا ﺐﺌﺊ ي .ان ۽ ﺌن ير آ ﺌن ﺊ ۾ا
28
اڙ
www.sindhsalamat.com
ر ﺊ ﮗ اﮗ اٽ اڙ ادا ي. ﺌ رس ﺌ ﺎ اﺐ اﺊ ﺌﺐ .1ﺊ 800ر ﺌ. ﺌ رس ﺌل 3500ر ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ رس 5000ر ﺌ ﺊ .2 ﺌ رس ﺌل ﺊ وري 2750ر ﺌ. اﮗ اٽ اداﺊ ﮭ اڙ ﺌ ﺌ ﺌﮡﺌ دؤران وا ول ﮗ ر و. 7500ر ﺌ. ﺌ رس دؤران اﺐ اﺊ وا رس ۽ ﺌﺐ ۾ واڌ ۽ ان وا 10،000ر ﺌ. ﺌ ر ڙ ﺌ ﺊ ﺌر آ و . و ﺑ ا ﺌ ﺐ ﮜ ﺌ ر ﺐﮢ ﺎ 2012ع ﺌ وڊ ا ر ا و 12.5 واري ا و ا ز آ و ﺌق ﺌن ار ﺐ اﺊ .ا ﺌ ر وا ۾ و راﺊ ي. ذر آ . ﮭ آ ﺌرج ﺐ ڊو ﺌوت وچ ۽ وا ﺌرج ڊو ل ﺌرج ڊو ي . او ا آ . ﺎ .ان آرڊ اوﮗﺌڙ و 1967ع آرڊ ﺎ ﺊ ﺌردرن ي .ﺌﮗ آرڊ وﺌ رن ا (۽ ﺊ )ا ا ﺌﺊ ﺊ
27
ڌر
وري آ
ا ﺌ
ﺌﮡﺌ ا
ﺌﺐ
www.sindhsalamat.com
ڙآ .ا يﮭ ر ﮭ 14ﺌن ڏ ر ﺌﺊ ن ﺌ ﺌن وع رﺐ ۽ ڻﺐ ﺌ ﺌل ا ﺎ آﺐﺌديﮭ ر ن ﺌ نو نآ . ﮙ چ ن ﺎ ﺌ ۽ ۾ ا ر ﺐ و ﺌ ۽ ﺐﺌﺊ .ا ﺐ ان ﮗﺌ راﺊ واري ﺌ ي ۾ ﺌ ﺌﺐ ﺋ ﺐ ا ﺌ ﮗﺌ ا ﺌ .ڊي اﺊﮢﺌ ﺋﺌ ا ا ﺐ راﺊ ۽ ا اا ڙ ادارن ۽ داري ن ۾ ا ڏ .ان ﺌ ﮢ ا ﮭ واري ﺌ نو نآ ا نﺐ ﺌ ﺌن د ﺌو 2۽ 3۾ وا و . و ﺐ ﺋ ﺌﺊ ا ۾ ان چ ي ﮭ ﺐ ڙآ ﺌن و ۽ ﺋ ۽ ۾ ان ﺌن ﺐ راﺐ ﺌ ﺐﺋ . ﺌ ﺌ ﮭ ﺋ و . ر ﺌﺊ ا ر ﺌل ﺐ ي ان و ام ا ﺌ اريﮭ ﺌن و ﺌري رﮗ .
30
www.sindhsalamat.com
ﺌن ﮢ ﺌﺊ و ۾ ڙ ر 475ارب ر ﺌ آ .ان
آ ۽ ر اٺ ﺌ ۾ ا ﺌ دآ . ﺌرٽ ﺑ 10۾
ﺐ
)Amount (Billion Rs.
Year
82.6
2014-15
72
2013-14
56.15
2012-13
53.44
2011-12
61.47
2010-11
53.74
2009-10
53.43
2008-09
42.3
2007-08
475.13
Total
ﺐ
ﺌل 1989/90ع ﺌن 2013/14ع ﺌﺊ ﺐ ﺎا ۾ 319ارب ر ﺌ ﺌ .ان راﺊ ﮭ ور آ ور آ .ا ﺌ ا ير ﺌ ﺌ 12.76ارب ر ﺌ ۽ ا اا ڙ ﺊ ۽ ﺋ ا ۽ ﺌن ا ﮭ ﺐ ﺐﮢﺌﺊﮙ ﺐ ﺌدي ور ر ا ا ۽ روار و ﺌ ن ۾ آ .ان اﺋ ﮭ۾ا ﺌ و ﺐ آ . ﺐﺌﺊ نآ ا وﺊ و ز 50 ر ڙ راﺊ ﮭ ﺌﮡﺌ و آ ر وا و و. چ ﮭ ا اا ار ر وا ۽ ۽ ﺌم رﮗ ۾ ﺐﺌﺊ ان ﺌن ا ﺊ ﺌﮡ ﺌ ﺊ ﺋ اوار ڏ ڙ ﺊ ز ﺌد آ . ر رٽ ۾ ا ا رٽ وٽ ﺌر ۾ و ن ڏ ﺌران ﺌ آﺐﺌدي ۽ آ
29
۽
www.sindhsalamat.com
ﺌ د راﺊ
ا
ﺌ د ا ن: .ڊي ﺌ ر .
ﺌو
و ﺌ
ﺑ :2
ار
۽ وا ﺊ وارن
ا ﺌﺊ ﺐﺌﺐ ﺐﺌﺊ
ب .ڊي ﺌ ڏ ڙ ﺊ ر ۽ ﺐ ﺊ ،وڊ ﺌل ا در ر ﺐ و ۽ ان ۽ ﺌف ﺌت ﺌﺊ ر ﺌﺊ واري ( ) را ا ﺎ ڻ آﺐﺌديﮭ ،وا ن
32
ار
ﺐﺌﺊ
راﺊ
رٽ ن اِي ا
۾
ﺌو .
ﺑ 1989/90 :1ع ﺌن 2013/14ع ﺌﺊ
ن
ڙي
ﺋ اوار ۽ ن۽ ﺌ ﺐﮢﺌﺊ ن ان ﮗﺌ ڙ ۾ ﺌ چ و ه ﺌل ﺋ ا ر آ .ان ر 19ا آر ۾ آﺊ وي ﺋ و ،ﺌ ﺌو . ا ا
www.sindhsalamat.com
31
www.sindhsalamat.com
ﺌﮡ
ﺐﮢﺌ و
رﺌ
ان
ﺐ
۽ ان ﺌﮡ ﮭ ۾
وري ﺌﮡ ح .ان ا ﺋ ﺑ آف ﺌ س ،ﺐﺌر ا ﺌ ا ع۽ ﺐ ﺎ ﺐﺌﺊ ﺐﺌﺐ ﺌري ﺌ و .
خ. د.
ذ.
ر.
ر ﺌﺊ
ﺐ
ﮙ ﺌن و .
ر
ز
ﺌر ﺐﺌﺐ آ ﺌ ﺌ ﺎ ﺌﺊ
ﺊ
و ان ﺐﺌﺐ ۽ ﺋ ﺌو . ﺌ و .ان
ا وري ﺌﮡ و ﺎ ﺌﺊ
ر رٽ و ﺌ ۽ ا ﺌ ا
ﺌ
ڏي .ان
ت.
. ،
و ا
ﺐﺌﺊ
ا ز
ا۽
واري
ر
ﺎ
ڙ ِاي ا ۾ ا ﺌ وري آ ڊي ۽ ﺐ ،وڊ ۽ ﺊ ﺌ ،ڌار ڌار ي ﮗ ﮙ ﮗ ر چ ، ﮭ ڙآ ۾ ﺌ ر .ان ﺌ ۾ راﺊ ا ﺌﺊ ۾ 45 .ان ﺐ ﺌ ﮭ ﺌ ۽و و .ان ا ﺌ ر رٽ ﺌر ي ا ر ڏ ﺌ ار ي ،اردو ۽ وا ر ا ز ﺌ ﺌ ﺐ ﺌري ﺌ و . ا آر و ﺎ ﺌﺊ ﮭ ۾ا ڊي
ﺌ
ا ﺐ ﺌ ر ﺌﺊ ڊي
34
ڙي
ر
وري ر رٽ ﺌر ﺌﺐ ي ا يﺐ ۽ﺐ ﺌ
وري
يﮭ ﺐﺌﺐ
ﺊ ۽ﺐ ﺌ ﺌﮡ و /ر ڙ ۾ ﺊ ي ن ﺌن ،ان ۾ ڙ۽ ، دؤران ۾آ . ي آ ۽ا و اﺌ ﺌ ﮭ
ا
اي
ﺌﺐ يﮭ ﺐﮢﺌﺊ .
www.sindhsalamat.com
ﺌ
ﺐﺌﺊ ۽ و ﺐ ر ﺌا ﮢ ۽ وري آ ﺌ ﺑﺌ ڙي و ﺌل ر آ ا ر ي وري آ ﮭ۾ ﺐ ﺌن ﺐ ﺊ .
۽ ﺌ ا ﮭ وري آ ن ر ۽ ان ﺐ ﺐﮢﺌﺊﮙ ﮭ م ﺌﺊ و و ا ي ﺌ ﺌﺊ ۽ ﺌف ڙآ ﺌ ي ۾ 140ا آر ﺌ .آﺊ ڙ ﺐﮢﺌﺊ ن ﺌ ﺋ آ ﺌ ي ﺌﺊ ي ا ﺌن ز ﺌد ﮭ
ث .و ﺌ ۽ ﺐﺌﺊ چ ا ا ر ﺌ ا ل ﺌر ﮭ ﺌل ر ا ﺋ ۽ ﺌف ر و : ﺊ ن ﺌ اِي ا ﺐﮢﺌﺊ .1ان ﺌﺐ ي ي ر ن آ . ۾ ان ﺌن ڀ ﺋ و وا ر ﺌﺊ .2 . ﺌ آﺌ ۾ ان ڙ ﺌﮡ ﺌ ﺌﺊ و ور و ۽ ﺌ ﺎ .3ﺊ وارن ﺋ و . ا ي ان ﺌن را ﺌ ﺌﮡ .4ر ﺌﺊ آ . و ﺌﺊ و وري آ
ج.
ار
وا ﺌن ا ﺌ ﺑ ﺋ آ .ان
وري او ﺌ ڊي ڊي ڻ آن ﺊ ا ن ﺌر ﺌﺊ ۽ ان ﺌﮡ و ڙ ا ﺑﺌر ۾ ا ﺌر ڏي .ان ﺌن وڌ ۾ ي۽ ن ﺌ ﺌ ن۽ ر ﺌﺊ ﺐﺌﺐ ﺋ ڙ ،ﺌري ﺌ ي .ان ﺌن وع ي ۽ ن را آ ﺌ ﺌﮡ ار ﺊ وا
33
و
ﺊ
۽ ا ﺌ وري
۾آ
۾
ﺊ
ﺌن ﺌﮡ ۾ ازا ا ر ﺌﺊ ﺐﺌﺐ ي۽ ﺌ
www.sindhsalamat.com
ا
.
ﺌ ۾ وا ۾ ﺌ ﺌم ر ن آ ۽ ان ا ر رٽ ﺌران ) ا اي (6508/2013ﺐﺌﺐ * ڊي ﺌﺐ ي دؤران اِي ا ﺌﺐ ان ڊا ﮘﺌ وڙ آ ﺌ ي ۽ ان ۾ ر ﺌ ڻ ار ﺊ ۾ چ ﮡ ﺋ .وڌ ﺌ ﺌ ي ﺎ وا و آ و ﺌت ﺊ وارن ﮗ ﺌ اِي ا ا ا ا ﺌﮡﺌ ﺌ ۾ آر ۾ا ا ۾ راﺊ ﮭ ر آ ا آ ﺋ ۽ ﺌﮗ ﺊ ﺌ ر ادا ﮡ ﺋ ﺌ 160ارب ر ﺌ ﺌن ﺐ وڌ ﺌ ﺋ . ر 260ارب ر ﺌ ﺌن وڌ راﺊ ﮭ ۾ راﺊ ﮭ ڙ ۽ ﺌن ڙ ﺊ ﺋ ا ۾ ادا ﮡ ﺋ .ا ﺌ ﺌم ﮗ ي ر آ ۽ ۽ و ﺑ ر ﺌل ﺌف ﺌﮡ ۽ ،ﺋﮙ ۾ رﮗ د اﺊ ن .ا ن ا ﺌل ۾ وا ﺐ ﺌ ا ان ر ﺐ ﺌﺊ و ان و ۽ ﺌ ﺌﮡ ﺌل ﺐ ﺌا ان ر رﮗ اِي ا ﺌم وري آ .ا ، ڙي ﺐ ر و .ڊي ان ﺌﺐ ﺐﮢﺌ و ا ان ادارا ا ﺌ ﺐﺌﺊ ۽ ادارن ۽ ﺌ ن ن آ .ﺌﮡ ا ﺌن ڻ ﺌ ذ ار آ . ازا ﺌ ا وري آ ا ﺌ ﺊ ن ﺌ اِي ا ﺌر ا ان * آ را ن اﺊﮙ ن ﺌﺐ ۾ ﮭ ۽ ا ڊي ڻ ۾ ﺌ ﺌم ر ن آ .ان ر ڙ ادارن ﺊ ۽ا اِي ا ۾ آﺊ ه ﺌ ن ۽ ان اﺊ ﺌص ڌ ﺌن ڏ ۽ ا ﺌ ﺌ ي ﺌﺐ ي ﺋ ۽ اﺊ و ي. ﺌﺐ ******
36
www.sindhsalamat.com
ز.
و
* * *
*
*
وري واري و ﺌ وزارت و ۽ ر و ﺎ” ا ﺌري ﺌر 15.09.2003 او د آﺐﺌد /ﮗ داﺊ ۾ ن ﺐﮢﺌﺊ .ا ۽ ﺌ ن ا ﮭ ﺋ و .
د
ﺌ
ﺌو
ﺑ :3 رٽ
ﺌ
و وز ا
ﺑ 6ﺌل 2013 و ۽ را .
ﮡ ﮭ
۽ر ﺌ ام ﺌن ﺌ ﺌ آ . و ۽ ير نآ ، ﺊ ۾ا ﺌ، ا ﺌ ﺌري ا ﺋ ر ﺌ آ . ر ا ا ﺌ ي۽ واڳ ﺌﺊ اري ﺌم ۽ د ﺌ ﺌڳ آ ۽ ا اڄ د ﺌ۾ ن ﺌن آزاد د ﺌ ۾ ﺌ ر ن .ﺌر ر ﺌﺐ ﮭ ﺌن ا ا ي ﺌﺐ ﺐﮢﺌ و آ ير نآ ۽ ﮭ ﺌ ۽ ﺌ ﺌ ز ر ا ﺌا ﺌ ير نآ ا ﺊ ۾ ن ن. اب ا ﺌن ﺌﺊﮙ ﺐ ران ان ﺐ ۽ ام ا اا ﺊ ﺐﮢﺌﺊﮙ ن ﺌﺐ آ . ح ۽ ا ﺌ آ در ا ﺐ ان ﺌن ا ﺐ ﺌن وڌ آ ا و ر / ﮭ ي ر آ ان آ دو ﺌن ا ﺌ ر / وري آ ۽ ح ﺐ ﺌدن، ۽ا ر ا ﺐ ﺌﮡ ۾ا . ا ﮙ ﮭ وا ا ﺐ ن ﺌم ز ﺌل ر و ۽ ان دار ﺐﮢﺌ و . ﮭ۾ ا ﺌ و ﺌ ،ﺐﺌﺊ اﺊ ﮭ دؤران ان ﮗﺌ ﺌ ﺌ ﺑ ت ﺌ آ ﺌﺐ ﺐﮢﺌﺊﮙ ﺌ ن ۽ ﺌﺐ ن اِي ا ۽ ﺌ
35
ﺌﺐ
5 ﺐ ﺌد “ ﺌﺐ ي
ﺌن ر
www.sindhsalamat.com