Sistema eragileak 2.0 Lehen zatia
Sistema Eragilea
Zer da? Ordenagailua
eta erabiltzailearen arteko harremana posible egiten duen programa multzoa. Erabiltzailea Aplikazioak Sistema Eragilea ROM-BIOS HARDWAREA
SOFTWAREA
>wikipedia
Sistema eragilea:
Sistema eragilea software bat da, programaz eta datuz osatua, ordenagailuetan funtzionatzen duena eta ordenagailuaren hardwarea kudeatzen duena, eta askotariko software aplikazioak efizientziaz exekutatzeko zerbitzu komunak eskaintzen dituena. Beharrezkoa da erabiltzailea ordenagailuarekin komunikatzeko. Hardwarearen funtsezko kudeaketa oso konplexua da, erabiltzailearentzat eta sistema eragileak sistemaren ulermena eta erabilpena errazten dio. Makinaren zehaztasunak alde batera utziz, honen baliabideak kudeatzeko aukera eskaintzen duen softwarea da oro har. Mota honetako softwarea, mikroprozesadoreak erabiltzen dituzten sistema gehienetan aurki dezakegu, hala nola telefono mugikorretan, DVDak ikusteko sistemetan, ordenagailutan, ...
Hiru
funtzio nagusi ditu Sistema Eragileak.
Periferikoak
erabili Programak Programak kontrolatu kontrolatu Komandoak Komandoak prozesatu prozesatu
Sistema Sistema
Eragileak Eragileak ezberdinak: ezberdinak:
Microsoft Windows (XP, Vista, Server, Mobile) Microsoft Windows (XP, Vista, Server, Mobile) GNU/Linux (Ubuntu, Red Hat, Debian) GNU/Linux (Ubuntu, Red Hat, Debian) Apple MacOS X Apple MacOS X BSD, Solaris, Unix, PalmOS… BSD, Solaris, Unix, PalmOS…
Azken urteetan… Sistema eragileen ugaritzea. Telefono mugikorretan… Symbian, Android, Windows mobile…
Aplikazio
erabilgarri ugari. Kode irekian (Android) erabiltzaileek aplikazioak beraien beharretara moldatzeko edo eta berriak garatzeko aukera.
Sistema eragile txarrak‌
Sistema eragilea aukeratzean: Gure hardwarearen araberakoa BETI. Kontuan izan prozesagailuaren erlojuaren abiadura, nukleo kopurua eta “familia” besteak beste
Familiak:
Nagusiak intel eta amd
36 bit edo 64 bit
Sistema eragile erabilienak ordenagailuetan: ď Ź
Gaur egun munduan gehien erabiltzen den sistema eragilean Windows da, Windows XP zehazki.
2006ko datuak
Mugikorretan berriz Android!
2010
Azken urteetako joera ordenagailuetan ordea…
Windows Vista eskasaren ondoren Microsoftek Windows 7 trinkoa kaleratu. Software librearen hazkundea.Elkarlanean egindako Ubuntu bezalako linux sistema eragileen zabalkundea. Zerbitzari sendoenek Linux edo Unix sistema eragileak erabiltzen dituzte batipat. (Debian…) Euskal Herrian harrera ona egin zaie Sistema eragile libreei, besteak beste, gure hizkuntzara moldatzeko aukera izatearren.
Unix sistema eragilearen historia‌
Nola eskuratu sistema eragilea? 1)Dendan erosita - Apple-en ordenagailua erosiz gero, MacOS sistema eragilea berez instalatuta dator. EeePC eta ordenagailu eramangarri txikietan ere sistema eragilea normalean instalatuta dator, batzutan Linux edo Windows aukeran. -
Dendan ordenagailu (PC) normal bat erostean, normalean Windows-en bertsioren bat dakar instalatuta. Hau noski, kobratu egiten dute.
2) Internetetik deskargatuta - Software librea diren sistema eragileak, saretik deskargatzeko aukera dago.Ondoren hau CD edo DVD etara pasatzea nahikoa da, hau gure ordenagailuan instalatu eta gure makina berriari errendimendua ateratzeko. Hori bai, denak ez dira dohainekoak. http://www.espaciolinux.com/descargar-linux-espanol/ http://www.linux.com/directory/Distributions/LiveCD
Sistema eragileak instalatzeko modu desberdinak… CD irakurgailua erabiliz. USB memoria gailu batekin Sare bidez ere instalatu daitezke
Live CD-ak
CD ak dira, non sistema eragilea bertan instalatuta dagoen Oso erabilgarriak ordenagailuan instalatuta dagoen sistema eragilea matxuratu eta bertako datuak berreskuratu nahi ditugunean. Mantenu lanetarako. Disko gogorren garbiketa, ordenatzea, memoriaren berrantolaketa… Ordenagailua kaltetu gabe sistema eragile desberdin bat ikusteko, probatzeko… Sistemaren abiadura motelagoa izan ohi da, sistema eragilea CD-tik kargatzen da eta.
Cloud computing etorkizuna?
Sarean konfidantzazko software zerbitzuak. Sistema eragileak,Mahaigaina birtualak…
EyeOS Cloudo iCloud