Jouw Actieve Natuur herfst/winter 2019 by Bas Buitensport

HERFST | WINTER 2019 €4,95

AVONTUURLIJK MAGAZINE VAN EN VOOR BUITENSPORTERS

SNEEUWSCHOENWANDELEN IS HOT • HET WAD IN BEELD SCHOON OP WEG NAAR DE ZUIDPOOL • FULLTIME AVONTURIER LIGHTWEIGHT BACKPACKING • THE VORTEX SWIM

Jij bent een outdoorliefhebber. Je hebt immers niet voor niets dit blad opengeslagen. Wij zijn ook outdoorliefhebbers en als makers hopen we dat jij geïnspireerd wordt door de inhoud. Jouw Actieve Natuur is een bijzonder tijdschrift omdat het zowel dóór als vóór outdoorminnend Nederland gemaakt is. Het is bedoeld voor iedereen die er graag opuit trekt. Met de rugzak, met de fiets, (soms) met het vliegtuig of gewoon een paar keer per week voor een fijne wandeling in de natuur. De bladenmarkt is veranderd in de laatste jaren, mede door de komst van internet. Het gevolg is dat er in Nederland eigenlijk weinig tijdschriften zijn die specifiek over buitensport gaan. Dit vinden wij als outdoorliefhebbers heel erg jammer! Een magazine is een hele prettige manier om technische producten toe te lichten en vernieuwingen binnen de outdoor te laten zien. Daarnaast inspireren leuke outdoorverhalen van anderen om zelf ook weer nieuwe, mooie plannen te maken.

Wij zijn daarom een samenwerking gestart met zelfstandige outdoorwinkels in Nederland en leveranciers van mooie buitensportartikelen. Door deze samenwerking kunnen wij dit magazine een definitieve plek op de markt geven. Wij hopen dat veel zelfstandige buitensportwinkels zich bij dit concept aansluiten zodat er nog meer uitgaven van Jouw Actieve Natuur zullen ontstaan. Iedere buitensportwinkel kan zijn eigen persoonlijke touch aan het magazine geven. Ook hopen wij dat dit magazine zal smaken naar meer. Meer reisverhalen, meer achtergrond, meer nieuwe (duurzame) producten en nóg meer genieten van het buitenleven. Veel leesplezier met deze eerste editie van Jouw Actieve Natuur. Hopelijk ontvang je dit magazine met net zoveel enthousiasme als wijzelf. En als jij als outdoorliefhebber een leuke, inspirerende bijdrage wil leveren, laat het ons dan weten via redactie@jouwactievenatuur.nl. Ilonne Bongers en Robert Jan van Oosten de makers van Jouw Actieve Natuur

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

INHOUD 6

HET WAD IN BEELD Interview met Melchert Meijer zu Schlochtern

SNEEUWSCHOENWANDELEN IS HOT De opkomst van een nieuwe wintersport

DAAR STA JE DAN Coast-to-Coast walk

16 KOUD, GUUR EN GEWELDIG Energieke column van Youri Jongkoen

10 WAT ETEN WE VANDAAG? Het menu van Henk-Jan Geel

26 FULLTIME AVONTURIER Interview met Tamar Valkenier

12 GEK OP WOL De voordelen van merinowol

32 MINI REVIEWS Klean Kanteen en Leatherman onder de loep

14 OVER PADEN Boekrecensie van Wim Huijser

34 VEERKRACHT KUN JE TRAINEN Hoe blijf je veerkrachtig tijdens je hike?

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

SCHOON OP WEG NAAR DE ZUIDPOOL De duurzame missie van Liesbeth en Edwin ter Velde

38 LIGHTWEIGHT BACKPACKING De voordelen van een lichtgewicht uitrusting

58 POCKET POWER Aanschaftips voor powerbanks

42 INSPIRATIE VOOR AVONTUUR Bite-sized inspiratie van de redactie

60 THE VORTEX SWIM Monsterzwemtocht tegen plasticvervuiling

46 NACHT VAN DE NACHT Ontdek hoe mooi de nacht kan zijn

62 #JOUWACTIEVENATUUR Mooie beelden van onze volgers

48 WINTERKONING Vogelcolumn van Henk Meeuwsen

64 COLOFON

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

…ergens tussen de oosten westkust van het Verenigd Koninkrijk. Helemaal alleen op wat het meest populaire langeafstandpad van Engeland moet zijn. In 1973 schreef de Brit Alfred Wainwright A Coast to Coast Walk. Een boekje dat een wandelroute dwars door Noord-Engeland beschrijft. Van St. Bees aan de Ierse zee naar Robin Hood’s Bay aan de Noordzee. Deze prachtige route van grofweg 300 kilometer doorkruist maar liefst drie nationale parken: het Lake District, de Yorkshire Dales en de North York Moors. In 2004 is de Coast-to-Coast walk uitgeroepen tot de op één na mooiste wandeling ter wereld. Met spectaculaire bergen, ruige bossen, verborgen valleien en uitgestrekte meren biedt deze route alles wat je outdoorhartje begeert.

Sneeuwschoenwandelen is HOT DE OPKOMST VAN EEN NIEUWE WINTERSPORT

Het is een vorm van wintersport die enorm in opkomst is: sneeuwschoenwandelen. Waar het vroeger alleen om alpineskiën, snowboarden en langlaufen draaide, zie je nu dat ook in de populaire wintersportgebieden sneeuwschoenwandelen een populaire activiteit is geworden. Ook freeriders gebruiken vaak sneeuwschoenen om op een bepaalde plek te komen voordat ze aan de afdaling beginnen. Tekst Maurice van den Boogaard Beeld Surviking

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

et wandelen op sneeuwschoenen is vrij laagdrempelig en kan vrijwel door iedereen op elk niveau beoefend worden. Of dit nu een kleine wandeling door het dal is, of letterlijk naar de top van de berg in bijvoorbeeld de Alpen, op sneeuwschoenen kan het! Let wel, voor dit laatste is uiteraard wel enige expertise vereist! Zelf ben ik als WGA (Wilderness Guides Association) wildernisgids veelal in Scandinavië actief, en als winterfanaat vind ik sneeuwschoenwandelen een van de mooiste dingen om te doen in de Scandinavische winter. De uitgestrekte bossen en een mix van glooiend en bergachtig terrein maakt Scandinavië bij uitstek geschikt om te gaan sneeuwschoenwandelen. Trugetur, zoals de Noren het noemen, is niet iets wat bij de Noren en Zweden met de paplepel wordt ingegoten. Zij geven vaak de voorkeur aan de ski’s. Toch is het moderne sneeuwschoenwandelen ook in Scandinavië in opkomst, vooral bij de locals.

Laagdrempelig

Natuurbeleving

Iedereen kan sneeuwschoenwandelen. Zij het dat sneeuwschoenwandelen natuurlijk beïnvloed wordt door een niet geheel onbelangrijke factor: de sneeuw. Er zijn legio soorten sneeuw die allemaal hun eigenschappen hebben en van invloed zijn op bijvoorbeeld het draagvermogen van de sneeuwschoenen. Natuurlijk moet er voldoende sneeuw liggen, maar enkele tientallen centimeters is al genoeg om de sneeuwschoenen onder te binden en op pad te gaan. Bij de wat zwaardere omstandigheden, zoals een dikke laag verse poedersneeuw, is echter wel wat conditie vereist. Daarentegen wandel je fluitend over een laag ingezakte en aangevroren sneeuw. Je kunt de sneeuwschoenen onderbinden om gewoon even een lekkere wandeling te maken door een prachtig landschap, of je maakt een meerdaagse trektocht onder begeleiding. In principe kun je zelf de intensiteit bepalen die bij je past. Zelf ben ik graag meerdere dagen op pad, maar zonder sneeuwschoenen (of ski’s) kom je niet ver. Vanwege de flinke hoeveelheden sneeuw in de winter in Scandinavië zijn sneeuwschoenen daar echt een must.

Sneeuwschoenen zorgen ervoor dat je je kunt verplaatsen op plekken waar je normaal niet kunt komen. Je hoeft je niet te houden aan paden en gemarkeerde routes. Zeker in Scandinavië kun je veelal gewoon kriskras door het bos en de veengebieden heen trekken. Het water is bevroren en een dik pak sneeuw zorgt voor genoeg draagvermogen. Juist omdat je op plekken komt waar je anders niet kunt komen, is de beleving van een bepaald gebied anders. Je ziet de dingen ineens vanuit een ander perspectief, wat unieke uitzichten en belevenissen geeft. Als de winter zijn intrede heeft gedaan, heeft de natuur zich vaak teruggetrokken en gebeurt het meeste eigenlijk onder de sneeuw. Muizen en marters hebben een hele nieuwe wereld onder de sneeuw gemaakt, met gangen en holletjes. Onder het sneeuwdek is het namelijk een stuk beter vertoeven dan erboven. Ondanks dat, kun je in deze winterse weidsheid zeker nog wildlife tegenkomen. Elanden, rendieren, sneeuwhazen en (pool)vossen laten zich toch nog met regelmaat zien. Al moet je wel stil zijn, en geduld en vooral geluk hebben!

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

In principe kun je overal waar voldoende sneeuw ligt sneeuwschoenwandelen. Met de huidige temperaturen in de winter ben je haast wel genoodzaakt om het hogerop te zoeken, of richting het Noorden te reizen.

Geschiedenis en materiaal Sneeuwschoenen zijn er in vele modellen en maten. Vanaf ca. 30-40 cm tot zelfs 150 cm lang! Grofweg wordt er onderscheid gemaakt in twee typen sneeuwschoenen: traditionele en zogenaamde moderne sneeuwschoenen. Vele native volkeren in met name de noordelijke wildernis maken al duizenden jaren gebruik van traditionele sneeuwschoenen. Men vermoedt dat de sneeuwschoen ca. 5000 jaar geleden is uitgevonden in Centraal-AziĂŤ en is meegereisd met de volkeren richting het Noorden. Traditionele sneeuwschoenen zijn gemaakt van loofhout en gebogen in een vorm die bij het gebruik en het terrein past. In de dalen van bijvoorbeeld de Rocky Mountains gebruiken ze een ander model dan in de Foothills of de Plains. Niet alleen de sneeuwhoeveelheden zijn in deze gebieden verschillend, ook de structuur van de sneeuw is anders. De moderne sneeuwschoenen, die te koop zijn bij de

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

buitensportwinkels, zijn vaak gemaakt van kunststof in combinatie met metaal. Er zijn talloze merken en modellen te koop, met allemaal hun eigenschappen voor verschillende doeleinden. Dit is niet anders dan bij de traditionele sneeuwschoenen. Wel hebben moderne sneeuwschoenen vaak scherpe punten of randen aan de voor- en onderzijde om zo meer grip te hebben op sneeuw en ijs. aar? W Gebruik sneeuwschoenen altijd in combinatie met een paar goede wandelstokken. Zorg dat er een paar sneeuwtellers (de schotels aan de onderzijde) op zitten en je bent klaar om te gaan! In principe kun je overal waar voldoende sneeuw ligt sneeuwschoenwandelen. Met de huidige temperaturen in de winter ben je haast wel genoodzaakt om het hogerop te zoeken, of richting het Noorden te reizen. De

Alpen, Scandinavië en ook de Franse Jura en de Vogezen zijn prima locaties om te sneeuwschoenwandelen. Maar met een beetje mazzel kan het ook dichter bij huis. Als er voldoende sneeuw ligt kun je wellicht ook terecht in het Harz-gebergte, Sauerland of de Eiffel.

Winterkamperen of hutten? Als je meerdaags op pad gaat, kun je kiezen om te overnachten in een (berg)hut of in een tent. Winterkamperen vereist wel wat ervaring en een goede uitrusting. De temperaturen kunnen in de nacht behoorlijk ver onder nul zakken, dus een goede tent, matje en donzen slaapzak zijn een must. In de Alpenlanden, evenals in Scandinavië, zijn veel (bemande) hutten beschikbaar waar je tegen betaling gebruik van kunt maken. In de Alpenlanden moet je een hut soms van tevoren reserveren. In Scandinavië hoeft dit niet, maar kunnen hutten soms ook druk zijn, zeker rond de Paasdagen. In de Franse Vogezen en Jura zijn veel refuges (schuilplaatsen) beschikbaar die vrij te gebruiken zijn en vaak langs gemarkeerde sneeuwschoenen langlaufroutes liggen.

Veiligheid Zorg ervoor dat je je voor vertrek voldoende hebt voorbereid om veilig op pad te gaan. Ben je niet helemaal zeker van je zaak of heb je weinig ervaring? Zorg dan voor

een goede (sneeuwschoen)wandelgids. Gidsen aangesloten bij WGA en IML (International Mountain Leaders) zijn experts in hun vakgebied en internationaal erkend. Mocht je toch zelf op pad willen, dan is mijn advies om samen met een buddy op pad te gaan. Dat is altijd veiliger dan alleen! Je kunt vast komen te zitten, waarbij je soms echt een helpende hand kunt gebruiken. Zorg voor goede, warme kleding, wandelschoenen of sneeuwlaarzen, wandelstokken en veiligheidsmiddelen. Denk bijvoorbeeld aan een sneeuwschep en een (satelliet)telefoon. Ga je hoger de bergen in, ga dan zeker met een lawine-uitrusting op pad. Vertel anderen ook altijd wat je van plan bent en laat je geplande route achter.

Maurice van den Boogaard is WGA wildernisgids en eigenaar/oprichter van Surviking, een bedrijf dat zich met name richt op trektochten, expedities en outdoorfotografie in de noordelijke wildernis, het Boreal Forest. Daarnaast is hij brand ambassador

van onder andere Lowland Outdoor, Pinewood & Darn Tough. Maurice wil deelnemers weer dichter bij de natuur brengen door ze op een meerdaagse trektocht op een laagdrempelige manier mee naar buiten te nemen. Kijk voor meer informatie op www.surviking.nl.

Sneeuwschoenen zorgen ervoor dat je je kunt verplaatsen op plekken waar je normaal niet kunt komen. Je hoeft je niet te houden aan paden en gemarkeerde routes.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Expeditieleider Henk-Jan Geel

Wat eten we vandaag?

roeg in de ochtend word ik wakker, gewekt door de koude lucht die mijn mond in stroomt. Als ik mijn ogen opendoe, zie ik de rijp aan de binnenkant van mijn tent. IJzig koud is het vannacht geweest. In mijn slaapzak is het nog heerlijk warm. Toch moet ik eraan geloven. Er is een nieuwe dag aangebroken. Een nieuwe dag van mijn Arctische expeditie. Een tocht door het winterse landschap van Noorwegen. Dagen met veel sneeuw en nachten van -26°. Ik vind het heerlijk. Belangrijk op deze tochten is het om warm te blijven. Dat doe ik door overdag te blijven bewegen en door ’s nachts snel de slaapzak op te zoeken. Tijd voor uitgebreid eten is er niet. Maar eten is wel belangrijk

om voldoende energie binnen te krijgen. Alleen jammer dat het eten dat ik in Nederland gewend ben bevriest. Brood, Snickers, pindakaas, yoghurt; kei en keihard wordt het als het vriest. Dus zoek ik mijn heil in andere producten. Vooral noten. Heerlijk zijn die! Makkelijk overdag te eten en ze bevriezen niet. Ook bij -26° zijn ze prima te eten en te kauwen. Overdag stop ik 75 gram noten en 45 gram bessen in de borstzak van mijn jas. Zo kan ik tijdens het lopen makkelijk een paar noten grijpen zonder te hoeven stoppen. Dat is mijn lunch en ik eet er eigenlijk de hele dag van. Maar de belangrijkste maaltijd is als altijd het ontbijt. Dat stel ik speciaal samen en dat doe ik al in Nederland. Ik vind het altijd een genot om al

Tekst Henk-Jan Geel www.arcticadventure.nl

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

weken voor de tocht bezig te zijn met de voorbereidingen en daar hoort ook het eten bij. Met een totale energiewaarde van bijna 1000 kcal is mijn ontbijt de meest energierijke maaltijd van de dag. Nog beter dan mijn diner. Ik verpak elk ontbijt in kleine zakjes. ‘s Avonds bereid ik mijn ontbijt al voor door de zakjes te legen in mijn thermosbeker. Deze heeft een inhoud van een halve liter en er gaat een handige schroefdeksel op. Terwijl ik nog in mijn slaapzak lig, pak ik ’s morgens die beker om er vanuit mijn thermosfles, die ik naast mijn slaapzak bewaar, een halve liter water bij te doen. Even roeren en de geur van mijn verse ontbijt komt me al tegemoet. Op naar een nieuwe dag. Op naar nieuwe avonturen!

Expeditieontbijt van Henk-Jan Geel Brinta

40 gr

Muesli-Noten-vruchten mix

70 gr

Chocolade

10 gr

Melkpoeder (vol)

60 gr

Bessen mix

30 gr

Suiker

5 gr

Zout

1 gr

Kaneel

1 gr

KoKos

14 gr

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

DE VOORDELEN VAN MERINOWOL

Krijg jij al de kriebels van het woord wol alleen? Dan ben je niet de enige. Wollen kleding heeft van oudsher een slechte reputatie. Het jeukt en irriteert. Het is zwaar

@icebreakernz

en kan broeierig heet zijn. Maar met de komst van merinowol is het tij gekeerd.

erino pakt alle vooroordelen over wol op en gooit ze in de prullenbak. Moderne wollen kleding heeft vele voordelen ten opzichte van synthetische materialen en steeds meer buitensportmerken gebruiken nu merinowol voor hun hoogwaardige outdoor- en vrijetijdskleding. Kleding op basis van de fijne merinovezels vormt dan ook een onmisbare aanvulling op je outdoorgarderobe. Maar er zijn nog tien andere redenen om gek op wol te zijn.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Wol is afkomstig van schapen en is daarmee een prachtig hernieuwbaar product! Zonneschijn en gras voeden de schapen die de biologisch afbreekbare wol maken. Wollen kledingstukken zijn van nature ademend tot op vezelniveau. Terwijl synthetische stoffen alleen ademen door poriën die zich in het materiaal bevinden, laat wol de lucht tussen de vezels natuurlijk stromen. Door dit ademende vermogen van wol voelt je kleding niet klam aan tijdens het zweten. Wolvezels voeren vocht weg van je huid en kunnen ongeveer 30 procent van hun gewicht absorberen voordat je je nat voelt. Dit vocht wordt vervolgens door verdamping uit het weefsel weer vrijgemaakt. Bedenk eens hoe je kleren ruiken na een trektocht van een paar dagen. Precies. Hoewel wol misschien wat lastiger is om te wassen, hoef je het niet zo vaak te wassen als katoen of synthetische kleding. Dat komt doordat het antibacteriële eigenschappen heeft. Merinowol producten zijn geurafstotend omdat bacteriën zich minder goed aan het materiaal binden en vervolgens op de vezels in de stof groeien. Zelfs wanneer de vezels vocht opnemen, geven ze ook kleine hoeveelheden warmte af. Hierdoor blijf je ook warm op een koele, natte dag. De fijne gekrulde wolvezels zorgen ervoor dat er veel lucht in de stof blijft hangen. Deze luchtlaag vangt lichaamswarmte op en zorgt voor een uitstekende isolatie. Omdat vocht op warme dagen verdampt, koelt de lucht tussen de vezels af. Hierdoor blijf je koeler in de zomer en voorkom je oververhitting. Zowel in de zomer als in de winter reguleert wol op natuurlijke wijze je temperatuur. Een wollen shirt is aanzienlijk warmer dan een synthetisch shirt van hetzelfde gewicht. Dit komt door de uitstekende isolerende eigenschappen van de wolvezels. Er is dus minder materiaal nodig om je warm te houden. Merinowol bestaat uit vezels met een veel kleinere diameter dan traditionele wol. Hierdoor irriteert merino niet en voelt het heerlijk zacht aan op de huid. Daarnaast worden de wolvezels extra behandeld om de ruwheid van de natuurlijke schubben - die het ruwe, jeukende gevoel van oude wolproducten veroorzaken - te verminderen. Bovendien is merinowol van nature hypoallergeen. Het klinkt tegenstrijdig, maar de kern van de wolvezel is in staat om vocht op te nemen, terwijl de hoornachtige schubbenlaag aan de buitenkant van de vezel hydrofoob is. Hierdoor kan wol tegelijkertijd het vocht van je huid absorberen, terwijl het extern vocht zoals regen of sneeuw afstoot. De schubben geven bij een wollen kledingstuk een droog huidgevoel, zelfs nadat het kledingstuk vocht heeft opgenomen. Als wol vlam vat zal het vanzelf uitdoven en dus niet in brand vliegen. In tegenstelling tot synthetische materialen zal wol ook niet smelten of aan je huid blijven kleven. Een prettig idee als je bij het kampvuur aanschuift.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Recht tegenover ons huis wordt aan de weg gewerkt. De bouw van een nieuwbouwwijk maakte het voor steeds meer bewoners noodzakelijk een nieuw pad naar school en werk te zoeken. Ondanks een drukke doorgaande weg ontstonden er overal olifantenpaadjes die tot gevaarlijke toestanden leiden. Nu is er een officiĂŤle fietsen voetgangersoversteekplaats aangelegd met nadrukkelijke belijning. Je zou denken dat iedereen nu het zekere voor het onzekere kiest. Maar nee, nog altijd volgen bewoners het uitgesleten pad, de weg van de minste weerstand.

Tekst Wim Huijser

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

ndertussen las ik Over paden van de Amerikaan Robert Moor. Hij weet het verschijnsel olifantenpaadjes - desire lanes - haarfijn uit te leggen. Over ter wereld snijden ze inefficiënte hoeken af. Zelfs in dictaturen durven burgers zo hun eigen weg te volgen. Het bewijst volgens Moor het onvermogen van overheden en heersers om onze verlangens in toom te houden. Verhinderen is tot mislukken gedoemd. Aan de hand van het gedrag van zowel mieren als olifanten verklaart hij het

zijn filosofie. ‘Op dezelfde manier verandert een pad wanneer het door de technologie wordt getransformeerd in een weg, een snelweg, een vliegroute; een koperen kabel, een radiogolf, een digitaal netwerk.’

ontstaan van paden. Hij vergelijkt ze met de menselijke ‘verkeersslierten’ die er nogal onordelijk bij afsteken, terwijl mieren zich in een constante, gestage, ordelijke stroom voortbewegen. De oudste sporen ter wereld vindt Moor in de fossielbedden uit het precambrium. Ze zijn achtergelaten door de oudste bekende dierlijke levensvormen op aarde. Van daaruit is het nog een hele stap naar de indianenpaden van Noord-Amerika waar Moor over nadenkt terwijl hij te voet een Cherokeepad volgt. Zijn constatering: ‘Vrijwel het gehele huidige reis- en vervoerssysteem in Amerika ten oosten van de rivier de Mississippi is gebaseerd op, of volgt het stelsel van bospaden dat honderden jaren geleden door de indianen is uitgezet.’ Een pad steil omhoog volgend, wordt hem al hijgend en puffend duidelijk dat ook dit pad door indianen moet zijn gemaakt: Europeanen hadden de pest aan Cherokeepaden omdat ze die niet te paard konden volgen. In elk landschap zijn wegen van de minste weerstand te vinden, is de conclusie van Moor. Maar er zijn ook paden die elk contact met het landschap zijn kwijtgeraakt, zoals de virtuele en soms duistere snelwegenstructuur van het World Wide Web. ‘Een spoor dat wordt gevolgd, verandert in een pad’, luidt

maken en het dogma travel light hanteren. Voor anderen is dit niet genoeg. Zij denken na over een International Appalachian Trail (IAT) dat de continenten van Amerika, Europa en Afrika met elkaar moet verbinden. Het is Moor ondertussen duidelijk dat de AT een ‘sociaal pad’ is vergeleken met de woestere, eenzame paden in het westen van Amerika.

Appalachian Trail Op de 3200 km lange Appalachian Trail (AT), die van de staat Georgia naar Maine voert, ontdekte Robert Moor het verschil tussen NoBo’s en SoBo’s en werd hij geconfronteerd met hikers die hier pelgrimstochten

Langeafstandspaden Nog altijd zet zich het verlangen naar steeds langere paden voort. De afgelopen decennia zijn er langeafstandspaden – van meer dan 1500 kilometer – ontwikkeld in Rusland, Nieuw-Zeeland, Nepal, Japan, Australië, Italië, Chili en Canada. Die groei wordt volgens Moor vooral aangewakkerd doordat de trekkers uitrusting steeds lichter is geworden. Maar de laatste jaren beklagen steeds meer hikers zich erover dat de eenzaamheid en woestheid van de LAW’s hun aantrekkelijkheid beginnen te verliezen. Voor hen zou een verlengde IAT een nieuwe uitdaging kunnen zijn. Maar vooralsnog ondervond Robert Moor weinig begrip bij zijn Marokkaanse ‘gids’. Hoewel hij keer op keer pogingen deed de bedoeling van zijn tocht aan hem uit te leggen, kon die zich daar helemaal niets bij voorstellen. Eenmaal thuis bleef de ervaring van

de lange paden Moor nog een tijd in de botten zitten. Tot het oude uitgesleten pad van de minste weerstand ook hem weer terugbracht achter zijn computer. In het begin is het misschien even doorbijten, maar als je eenmaal op het menselijke spoor zit moet je de ontdekkingstocht van Moor wel blijven volgen. Over paden is een fascinerend boek voor iedereen die geboeid is door de paden van het leven.

Wim Huijser is auteur op het snijvlak van geschiedenis, literatuur en landschap. Hij schreef meerdere wandelboeken. Daarnaast is wandelen voor hem dé manier om ideeën op te doen en onderwerpen te verkennen. Kijk voor Wims werk op www.wimhuijser.nl.

Robert Moor, Over paden Ten Have, 383 pagina’s ISBN 9789025906801

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Beeld Fredvanwijk.nl 16

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

COLUMN

Youri neemt je in zijn vlogs mee de natuur in op zoek naar dieren. Hij is wild van wild en zwarte spechten. Wil je weten wat hij zoal filmt? Neem dan een kijkje op www.youtube.com/yourijongkoen

Als de eerste nachten richting het nulpunt gaan en winterse nevels â&#x20AC;&#x2DC;s morgens laag over de velden hangen, wordt de verleiding om lekker binnen te blijven erg groot. Jammer eigenlijk, want die koude ochtenden zijn vaak de voorbode van veel moois.

roeg in de ochtend gaat de wekker. Ik kleed mij snel aan om naar de Veluwezoom te gaan. Je hoopt dan altijd op zowel mooie omstandigheden als een ontmoeting met wat wild. De omstandigheden zijn in ieder geval goed: windstil, iets onder het vriespunt en een heldere lucht met de laatste zichtbare sterren maakt het plaatje compleet. Bij de eerste stappen op de bevroren hei prikt de opkomende zon langzaam door de sluierbewolking. In mijn ooghoek zie ik wat bewegen. De eerste damherten! Met een goudoranje lucht op de achtergrond steken ze het veld over op weg naar het rustgebied. Langzaam bewegen de zwarte silhouetten over de berijpte hei. Ik volg ze een paar minuten tot ze uit het zicht verdwijnen. De kou en het vroege opstaan lijken even niet te bestaan. Zo wil je toch altijd je dag beginnen? Een paar honderd meter verderop is het opnieuw raak. Dit keer een groepje edelherten. Het is te zien dat het koud is, want door de zoeker van mijn camera zie ik een laagje rijp op de rug van de dieren liggen. Gelukkig hebben zij er weinig last van, maar prettig lijkt me anders. En dan begint het grote struinen. Een tijdje blijft het rustig, het wild lijkt verdwenen en er is geen hert meer te

bekennen. Even slaat de twijfel toe. Heb ik het verkeerde pad gekozen? Waar zijn ze naar toe? Kraakt de inmiddels tot ijs omgetoverde sneeuw te veel onder mijn voeten? Zal ik eens een ander paadje in slaan? Misschien dat het meer geluk oplevert. Al na een paar stappen word ik verwelkomd door een roepende zwarte specht. Dat begint al goed! Het blijkt een voorbode te zijn van meer moois. Na een paar honderd meter zie ik tussen de bomen een paar edelherten. Bingo! Tevreden stel ik mijn camera op en sta ze een paar minuten lang te filmen. De herten lopen verder en ik wil hetzelfde doen tot ik in mijn ooghoek opeens iets het pad op zie lopen. Vanuit het bos verschijnt een immens edelhert met een groot gewei. Hij loopt het pad op en draait zijn kop in mijn richting. Heel stil draai ik mijn camera en stel scherp op het hert. Wat een moment! Ruim een minuut lang kijken we elkaar aan waarna het hert besluit dat het mooi is geweest. Statig loopt hij het pad weer over en verdwijnt in het bos. Ik loop langzaam door. De kou voel ik inmiddels niet meer. Die heeft plaats gemaakt voor warme spanning. Zou het hert er nog lopen? Zouden er meer zijn? Helaas, het hert is in het bos verdwenen. Maar wat een moment! Weer in de auto kijk ik voldaan terug op wat ik vanmorgen allemaal tegengekomen ben. De oranje ochtendzon, de overstekende damherten, de berijpte edelherten. En natuurlijk die fantastische ontmoeting met de geweiÂ drager. Het was koud. Het was guur. Maar het was bovenal geweldig.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Zijn liefde voor schoonheid in de natuur is terug te vinden in hoe hij fotografeert en filmt. Net als in een portret wil Melchert Meijer zu Schlochtern (1971) in elk landschap de mooiste essentie raken, vastleggen en delen. Zijn oog voor de natuur ligt erin weerspiegeld. Samen met Ruben Smit werkte hij vier jaar lang aan de film WAD. Komende winter wordt daarvan ook de tv-serie uitgezonden.

eboren in Amsterdam en opgegroeid in Alphen aan den Rijn, woont Melchert al sinds de jaren 90 in Wageningen, waar hij bos- en natuurbeheer studeerde. Toen al was hij vaak te vinden in de Wageningse uiterwaarden, een van zijn meest geliefde plekken dicht bij huis. ‘Dit was nog weiland’, vertelt Melchert terwijl we richting de in 1996 gegraven hoogwatergeul wandelen. ‘Ik heb de ontwikkeling tot het huidige natuurgebied op de voet kunnen volgen. Nu is het een heel dynamisch systeem waarin van alles gebeurt. Ik vind het een mooi gebied. Zo is het fascinerend om te zien hoe de bever het ooibos kort houdt. Het is een schuwe rakker. Ik heb hier een keer ’s avonds in de kou met mijn zoontje gezeten, in de hoop hem te zien. Maar we waren op de verkeerde tijd in het jaar. Als het te koud is blijft hij in zijn burcht. In de Biesbosch hebben we later wel bevers gezien. Daar zwommen ze zelfs om onze kano, en eentje ging aan een boom zitten knagen. Dat was geweldig. We hebben er anderhalf uur gezeten. Mijn zoontje zei: Pappa, dit vergeet ik mijn leven lang niet meer.’

Tekst Wim Huijser Beeld Melchert Meijer zu Schlochtern

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Is consequo de simiao. Rat euim lacea sitissi tes Melchert is op veel plekken geweest dolori voloria ectibus pudam. om het gevoel van ongerepte landschappen te ervaren. Tekst Wim Huijser Beeld Melchert Meijer zu Schlochtern

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Vastbijten Links: Een chillende zeehond. Rechts: Voor het filmen op Rottumerplaat sjouwde Melchert met een zwaar statief, batterijen, camera’s, reservelenzen en eten door het zand.

Na zijn studie werkte Melchert als ecoloog bij de provincie Noord-Brabant. Ondertussen had hij zich ook bekwaamd als natuurfotograaf. Eenmaal zelfstandig begon hij met workshops natuurfotografie en het organiseren van fotoreizen. Nadat zijn studiegenoot Ruben Smit grote bekendheid had gekregen met de film De Nieuwe Wildernis, vroeg hij of Melchert met hem samen wilde werken als filmmaker, cameraman, editor en fotograaf. Samen werkten ze aan de tv-series Levende Rivier, Schatkamer van de Veluwe en WAD. Op de brug over de Nevengeul proberen we ons voor te stellen hoe wandelaars die hier voor het eerst zijn naar de schoonheid van dit bijzondere landschap kijken. Melchert: ‘Het is fijn als je zo’n gebied in je directe omgeving hebt. Dat geeft een binding. Als je, zoals ik dat noem, voor de voet op fotografeert, levert dat vaak mooie beelden op. Maar als je ergens steeds terugkeert, ontdek je pas écht wat er leeft. Je moet je in een gebied vastbijten. Als je er dieper in gaat zie je ook meer verhalen. Hoeveel bevers zitten hier nu eigenlijk? En welke andere dieren komen daar op af? Wie hebben daar voordeel bij? Die antwoorden vind je nooit in één keer.’

Midden-Oosten Ondanks zijn passie voor de natuur, zat Melchert het afgelopen jaar vooral binnen om aan de montage van de WAD-film te werken. ‘Soms doe je maandenlang hetzelfde en ineens moet je iets anders doen. Zo ben ik nu kort achter elkaar twee

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

keer naar het Midden-Oosten geweest om samen met het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) een ongeschonden waddengebied te verkennen. Een belangrijke plek voor trekvogels en het enige overgebleven gebied waar ze van de toendra’s naartoe trekken om van daaruit door te vliegen naar Afrika. Daar komen honderdduizenden vogels bij elkaar. Aan de ene kant lijkt het op ons waddengebied, aan de andere kant is het veel natuurlijker met zeegrasvelden. Er zijn geen wegen en dijken; je moet zelf je weg zoeken. Alleen de modder en kiezelwieren zijn hetzelfde. Ik moest beelden schieten om een spectaculaire teaser te maken. Maar dat moest wel in anderhalve dag gebeuren.’

De nieuwe wildernis Sinds zijn samenwerking met Ruben Smit begeeft Melchert zich ook steeds meer op het pad van de producent. ‘Om een mooie film te kunnen maken, moet je wel de opdracht en financiering rond hebben. Dat is soms lastig. Als je naam hebt gemaakt, moet je proberen

die te verzilveren zodat je er weer een paar maanden werk uit kunt halen. De Nieuwe Wildernis heeft in zekere zin school gemaakt. Daarna zijn er ook andere spelers op de markt gekomen. BBC was en is heel groot in het maken van natuurfilms. Voordat je een productie kunt maken die daarmee gelijk staat, moet je over een flink budget beschikken. De producenten van De Nieuwe Wildernis hadden de durf om dat te doen. En het resultaat, met heel spectaculaire beelden, had de allure van de BBC. Zoals het verscheuren van een prooi op dertig centimeter van de camera. Daar trok de film in 2013 ruim 700.00 bezoekers mee. Met WAD hebben we er 130.000. Dat is nu zo’n beetje de potentie voor een goede natuurfilm.’ Ondertussen zijn de technische mogelijkheden verder ontwikkeld, legt Melchert uit. Zo wordt er nu onder andere met 360 graden-techniek gefilmd. ‘Het is gaaf om daarmee te pionieren. Aan de andere kant is iedereen tegenwoordig fotograaf en filmer. En het nadeel van de ijsvogel is dat hij nooit een nieuwe bril heeft. Die foto’s verouderen niet.’

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Droombaan

Liever natural

Als indertijd op de universiteit iemand tegen hem had gezegd dat hij later filmmaker zou worden, had hij geantwoord: nee, dat gaat nooit lukken. Maar het lukte wel. ‘Ongetwijfeld zullen nu anderen naar mijn werk kijken, zoals ik dat vroeger deed bij die fotografen van National Geographic.’ Melchert realiseert zich maar al te goed dat hij een droombaan heeft. Maar daar horen ook ontberingen en afzien bij. Voor het filmen op Rottumerplaat sjouwde hij met een zwaar statief, batterijen, camera’s, reservelenzen en eten door het zand. ‘s Nachts zat hij soms bij een temperatuur van -9°Cen bij windkracht zeven met bijna bevroren vingers achter de camera. ‘Als ik wegging uit Wageningen met mooi weer, dacht ik: laat ik toch maar een muts, handschoenen en een sjaal meenemen. Maar als je er was, voelde je pas echt de kou.’ Ook in de eigen omgeving is het vaak sjouwen. Voor Melchert hoort dat erbij. ‘Afgelopen week wilde ik rondkijken in de Binnenveldse Hooilanden. Dat is ook een interessant gebied. Daar gaat nu iets fantastisch gebeuren met het opengraven van de Kromme Eem. Die vallei heeft de potentie om uit te groeien tot een heel mooi landschap. Ik ging op de fiets; drone, camera en statief mee. Weer sjouwen. Om in conditie te blijven probeer ik veel te zwemmen. Als je lang hebt binnen gezeten en je moet ineens naar buiten, is het soms vragen om problemen. Eén keer een spier verrekken… Maar goed, dat is allemaal geklaag en elk beroep heeft wel een manco.’

Waar let Melchert op bij de aanschaf van zijn kleding en uitrusting? ‘Schoenen kunnen niet tegen zeezout. Voor de Wadden waren lieslaarzen mijn beste aankoop. Ik heb meteen de duurdere gekocht. Toen ik op mijn knieën in die waddenprut zat, dacht ik: yes, dit was een goede keus! Ik word nog niet gesponsord, maar je bent gewoon gehecht aan een bepaalde rugzak en schoenen. En verder: kleding in laagjes. De echte fleece vind ik niet prettig. Ik draag liever een merino vestje. Wol is voor mij beter dan synthetisch. De extremen zijn vaak groot. Als je stilzit, kun je het snel koud krijgen. Voor de warme gebieden kies ik ervoor om helemaal bedekt te zijn: t-shirt met lange mouwen, lange broek en ’s morgens insmeren met factor 50. Dan hoef ik er verder ook niet meer over na te denken en het werkt bovendien goed tegen teken. Toch heb ik daar op een of andere manier weinig last van. Ik draag geen geïmpregneerde kleding, want ik weet niet wat dat allemaal doet met je huid. Vroeger smeerde ik veel Deet tegen insecten, maar daar werd mijn huid geel van. Dat kan niet goed zijn, dus liever natural. En ‘s avonds onder de douche je huid gewoon goed nakijken.’ Heeft hij nog speciale trucs die zich in de praktijk hebben bewezen? ‘Ja, als je een fles koel wilt houden, moet je die in een natte doek wikkelen en ophangen. Om water te verdampen is energie nodig. Dat wordt uit de omgeving getrokken en dus ook uit het flesje. Werkt fantastisch!’

Samen met Ruben Smit werkte Melchert vier jaar lang aan de film WAD.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

1. Kom vaker terug naar dezelfde plek, dan zie je steeds nieuwe invalshoeken en in de loop van de tijd ook dingen veranderen. Je fotografie krijgt dan verdieping. 2. Met het licht mee fotograferen geeft mooie kleuren, maar probeer ook eens met tegenlicht te fotograferen. Dat kan verrassende foto’s opleveren. 3. ‘If Your Pictures Aren’t Good Enough, You’re Not Close Enough’ is een beroemde uitspraak van oorlogsfotograaf Robert Capa. En het is nog steeds waar! Probeer niet alles met een telelens naar je toe te halen, maar ga eens met een groothoeklens heel dicht op je onderwerp zitten. Dat levert mooie en intieme beelden op.

Oerbos Als fotograaf en filmer blijft Melchert betrokken bij de vraag hoe het met de wereld gaat. In de films die hij onder de vlag van Greendoc Films maakt staan ecologie, landbouw en duurzaamheid centraal. Wat hij altijd al wilde was naar het oerbos gaan om te zien hoe het eruitziet als de mens niet ingrijpt. Inmiddels is hij op veel plekken geweest om het gevoel van ongerepte landschappen te ervaren. Meestal in zijn eentje. ‘Toen ik vogelinventarisaties in de nacht deed, vroegen mensen: vind je dat niet eng? Natuurlijk niet. Het bos is ’s nachts juist de meest veilige plek. In de stad loop je veel meer risico.’ We staan stil in het ooibos in de uiterwaarden. Her en der liggen wilgenstammen. Het is duidelijk de habitat van de bever. ‘De Wadden is een gebied waar ik mij heel happy voel. Maar ik houd zowel van het bos als de openheid. Ik ben ecoloog en wil altijd weten hoe dingen in elkaar zitten. Dat zie je op het wad, maar ook in het bos.

Dat laatste systeem vind ik dan ook het mooist. Ook hier in de uiterwaarden. Ineens staan er die pinksterbloemen, als kaarsjes in het bos. En het repeterende van de stammen werkt heel esthetisch. Eind april moet je eigenlijk naar de Biesbosch als al die wilgensoorten net in blad staan. Dan leer je hoeveel soorten groen er zijn.’ Momenteel loopt Melchert met het plan rond om met zijn gezin in het tropisch regenwoud van Frans-Guyana te gaan wonen. ‘Mijn kinderen zijn nog jong. Nu het nog kan wil ik ze ook iets anders laten zien dan onze samenleving. Er zijn veel meer manieren om te leven en iets te leren. Als je een jaar weg bent, maak je als gezin een avontuur mee. Mijn oudste zoon van tien zei dat hij graag nog eens in het bos wilde wonen. Dat gevoel herken ik, dus dat gaan we proberen te regelen. We zijn ondertussen zo goed in bushcraften dat we ook daar in een hangmatje tussen de bomen kunnen overleven. En hopelijk kan ik er ook een mooie opdracht uit halen.’

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

WAD wordt vanaf woensdag 8 januari 2020 als een wekelijkse televisieserie in vier delen uitgezonden. Beeld Ruben Smit Productions

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Veel mensen dromen van een fulltime outdoorleven. Geen stressvolle baan van negen tot vijf, maar de wijde wereld in, op zoek naar het onbekende. Wij spraken met Tamar Valkenier, die haar vertrouwde leven omgooide om het pad van avontuur te volgen.

amar groeide op als een stadsmeisje en joeg aanvankelijk verschillende carrières na. Eerst als chef-kok en later als recherchepsycholoog bij de Nationale Politie. Prachtige prestaties, maar toch voelde het alsof er meer was. In 2015 besloot ze alles op te zeggen. Ze verkocht haar spullen, stelde haar eigen reisfiets samen en trok de wijde wereld in. ‘Ik sprong in het diepe,’ vertelt ze. ‘Geen bestemming en geen doel. Dat was heel eng, maar de vrijheid waarvan ik proefde bleek verslavend.’ Hoewel Tamar al eerder veel reizen ondernam, doet ze dat sindsdien onafgebroken, dag in, dag uit. ‘Het is voor mij belangrijk om zonder einddatum te reizen. Ik wil geen klokje in mijn achterhoofd dat aftelt. Zonder alle afleiding en ruis van een leven in de moderne maatschappij, ben ik beter in staat om de stem van mijn intuïtie te horen. Ik sta bijna elke dag op in het enthousiasme dat ik weer zo’n geweldige dag mag beleven. Ik heb geen hekel meer aan

maandagen. Sterker nog, ik heb geregeld geen flauw idee welke dag het is of hoe laat ik leef. Ik sta op met zonsopkomst, ik eet als ik honger heb en rust als ik moe ben.’ Tamar maakt de meest fantastische avonturen mee. Zo fietste ze 12.000 kilometer door Europa, Australië en Indonesië; maanden aaneen was ze aan het rotsklimmen in Laos, Thailand en Griekenland. Ze trotseerde de winter op sneeuwschoenen en ski’s; ze liep met een geweer drie maanden door de hoge bergen van Nieuw-Zeeland terwijl ze met haar vriendin Miriam Lancewood leefde van jagen en verzamelen. Ze reed op rendieren in Siberië; ze liep 600 km door Jordanië met haar eigen ezel; ze sliep zonder tent tussen de beren in de Canadese Rocky Mountains en kocht een paard, kameel en hond, en struinde vier maanden solo met haar dieren door de Altai bergen van Mongolië. Zowel fysiek als mentaal groeide ze enorm.

Tekst Redactie Beeld Tamar Valkenier

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

‘Ik zorg ervoor dat ik in mijn eigen voedsel en water kan voorzien. Ik til genoeg mee in mijn rugzak, op mijn fiets, ezel of kameel.’

Waar doe je het van? ‘Dit is de vraag die mij het meest gesteld wordt, maar waar ik zelf het minst mee bezig ben. Qua inkomen lukt het mij om drie jaar helemaal niet te werken en te leven van slechts 8000 euro. Dat is het geld dat ik van de verzekering kreeg voor mijn gestolen motor. Verder schraap ik alle beetjes bij elkaar. Een lezing hier, een artikel daar. Daarnaast organiseer en gids ik af en toe mooie expedities. De kunst is vooral om niets uit te geven. Half grappend concludeer ik vaak dat het mij veel te duur is om te werken. Als ik een baan zou nemen, heb ik woonruimte nodig. Waarschijnlijk ook een auto, een telefoonabonnement en ga zo maar door. Op reis schrap ik al die vaste lasten, behalve mijn ziektekostenverzekering. Mijn werkwijze om kosten te besparen bestaat uit drie essentiële elementen. Ik zorg er ten eerste altijd voor dat ik een eigen vorm van vervoer heb. Het

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

liefst een die onderweg geen geld kost en niet schadelijk is voor de natuur. Bijvoorbeeld wandelen, fietsen, skiën of paardrijden. Liftend over de wereld gaan is een geweldig avontuur, en ik doe het soms, maar ik zie het wel als een concessie: je bent minder vrij. Ten tweede zorg ik ervoor dat ik in mijn eigen voedsel en water kan voorzien. Ik til genoeg mee in mijn rugzak, op mijn fiets, ezel of kameel. Zo draag ik altijd een manier van waterzuivering bij me. Ofwel een UV-filter, of een doorloop waterfilter. En ik heb verschillende manieren om vuur te maken en een pannetje om in te koken. Ik leer in elk land opnieuw welke planten er eetbaar zijn en hoe ik vis of vlees kan vangen. Sterker nog, ik zorg altijd dat ik genoeg eten heb om te delen. Regelmatig komen er mensen op mijn vuurtje af en kan ik ze thee en koekjes of een diner aanbieden. De laatste stap is een eigen onderkomen; ik neem een tent of tarpje

mee. Of een bivakzak, een matje en een slaapzak. Zo ben ik redelijk onafhankelijk en hoef ik nergens naartoe. Ik hoef geen accommodatie te zoeken, ik hoef niet in de buurt van een stad of dorp te zijn en ik ben vrij om al dan niet op uitnodigingen in te gaan. Enerzijds vier ik dat ik geen slaaf ben van de maatschappij, maar anderzijds kan ik met mijn budget ook nooit op een terras een kopje koffie drinken of mij een afhaalmaaltijd veroorloven. En al helemaal geen hotelkamer. Soms leef ik maanden zonder warme douche. Een kopje thee bestaat uit water, op smaak gebracht met kruiden uit de natuur en gekookt op een houtvuurtje. En inderdaad, dit kan alleen maar zolang ik gezond en sterk ben. Dus ik neem het er nu maar van! Ondanks dat ik weinig geld te besteden heb,

voel ik mij rijker dan ooit. Rijk aan vrienden en ervaringen.’

Hoe verliep je eerste reisperiode? ‘Mijn eerste reizen waren vrij gestructureerd: ik regelde van alles via sites als Couchsurfing, WWOOFing en Warmshowers. Vervolgens liet ik die structuur meer los. Hoe vaker ik van de gebaande paden afweek, hoe makkelijker het werd. De ervaringen en vaardigheden die ik opdeed, gaven mij zoveel zelfvertrouwen dat ik nu geregeld pas bij zonsondergang denk: “o ja, misschien moet ik ook ergens slapen vannacht”. Dan kijk ik om mij heen, en op de een of andere manier komt het altijd goed. En ik ben bereid het risico te nemen dat het ook eens niet goed komt. Ik maak me pas druk om dingen als het nodig is, immers: men lijdt het meest door het lijden dat men vreest. Natuurlijk

sliep ik ook wel eens onder de brug of schuilde ik dagen achtereen in mijn tent voor het noodweer. De eerste nachten zonder plan vond ik doodeng, maar ik klopte bij een boer aan met de vraag of ik op zijn land mocht kamperen. In de stromende regen nodigde hij mij uit in huis voor een warme douche en diner. Super vriendelijk! Ik concludeer dan ook dat de beste overlevingsvaardigheid – die ik overigens nooit op de survivaltrainingen leerde – het maken van vrienden is.’

Maak je makkelijk contact met mensen onderweg? ‘Ik doe altijd mijn best om een beetje de taal te leren van het land waar ik ben. Ik draag koekjes, cadeaus en een schaakspel mee. Als het even kan ook een gitaar. Vaak had ik ballonnen in mijn zakken en mochten alle kinde-

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

ren even op mijn fiets, ezel of kameel zitten. Deze kleinigheden maken het makkelijk om contact te leggen. Ik ben ook bereid om zelf de handen uit de mouwen te steken. Zo hielp ik tijdens mijn reizen in Jordanië en Mongolië de vrouwen met koken, afwassen, geiten melken of boter karnen. En de mannen met geiten hoeden, schapen slachten of huizen bouwen. Omgekeerd kon ik altijd om hulp vragen als ik een probleem had met de bepakking, als ik verdwaald was, als het vreselijk slecht weer was of wanneer ik mijn kamelen niet kon vinden. Je hoeft nooit alleen te zijn. Bijna overal op deze planeet zijn mensen. En die mensen kunnen je helpen, net zoals jij hen hulp kan aanbieden. Met een open geest kun je een heleboel oppikken van alle nieuwe culturen en boeiende mensen die je ontmoet. Zo ben ik in aanraking gekomen met oerwoudstammen, nomaden, bedoeïenen, indianen, rendierherders en Aboriginals. Allemaal fantastische ontmoetingen.’

Mis je niets van je oude stadsleven? ‘Ja, zeker wel: ik mis een wasmachine en een elektrische tandenborstel. Ik mis het bespelen van mijn saxofoon in groepsverband, ik mis danslessen en vooral mis ik mijn vrienden en familie. Ik raad niemand aan een leven te leiden zoals ik dat doe. Ik

kan alleen voor mijzelf beslissen dat het mij waard is. Ik bezoek dolgraag musea, kunstgaleries en concerten en ben dankbaar dat ik in Nederland opgroeide. Maar ik acht het zinvol om af en toe (of geregeld) uit ‘onze’ wereld te stappen en iets totaal anders te ervaren. Ik wil geloven dat ik er een leuker mens van word.’

Waar haal je de moed vandaan? ‘Ik zie het zelf niet als moedig. Ik vind het vrije leven gewoon heerlijk. Na jarenlang studeren op de universiteit, voelde ik dat er het een en ander miste in mijn opvoeding en scholing. Ik had behoefte om terug naar de basis te gaan. Ik ben altijd zo gefascineerd door onze samenleving waarin we raketingenieurs opleiden die geen flauw benul hebben hoe ze een dag in de wildernis moeten overleven. De meeste mensen weten niet hoe je vuur maakt, brood bakt of terug naar huis navigeert. Maar ik wilde dat allemaal leren en haalde mijn diploma’s om als wildernisgids en survival‑ instructeur te mogen werken. Deze vaardigheden zijn nodig om diep in de wildernis te kunnen leven, weg van onze moderne beschaving. En nu krijg ik een gevoel van euforie als ik een zware bergbeklimming heb overleefd of als ik de overkant van een ijskoude wilde rivier bereik. Ik ben trots op mijzelf als ik kan overleven met een geweer. Of als ik mijn

eigen eten pluk, kook en een culinair hoogstandje weet te bereiden. En ik vind het fantastisch als ik die kennis en kunde kan overbrengen op anderen.’

Moet je daar nou echt zo extreem voor doen? ‘Misschien niet. Voor mij zijn extreme reizen een intrinsieke drang, een passie. Alleen als je daar zelf ook last van hebt, valt dat te begrijpen. Ga dus vooral het gesprek met jezelf aan: wil je een echt avontuur met alle ongemakken van dien of zoek je meer een comfortabele natuurervaring? De natuur in Nederland is prachtig en daar geniet ik ook van. Maar in mijn ‘eigen’ Kennemerduinen mag ik ’s nachts niet komen. Ik mag er geen vuur maken, niet van de paden af, niet wildplukken en al helemaal geen konijnen vangen. Stel jezelf eens de vraag: ben je bereid de controle los te laten? Wil je een nieuwe leefstijl of slechts een korte vakantie? Heb je de kracht om tegen de stroom in te zwemmen en ben je bereid om te falen? Wil je gewoon lekker buiten zijn of koester je een liefde voor de wildernis? Vrijheid is gratis, vrijheid zit in je hoofd, maar ikzelf moest losbreken van mijn comfortabele leventje om dat te ontdekken. Nu volg ik mijn hart, leer mezelf steeds beter kennen en wil ik niet anders meer.’

Tamar organiseert en gidst avontuurlijke reizen en deelt haar ervaringen op haar website. Lees de reisverslagen van Tamar en laat je inspireren op: www.tamarvalkenier.com. 30

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Wat wil je meegeven aan mensen die ook het pad van avontuur op willen? ‘Durf je planning los te laten, durf op te staan zonder te weten waar je die avond zult slapen. Wees niet bang voor het ‘wat als..’ en vertrouw erop dat een oplossing zich waarschijnlijk wel aandient. Heb je al een hotel geboekt, dan staat opeens je programma vast. Wat nu als zich onderweg een fantastische kampeerplek aandient, als je iemand ontmoet die je uitnodigt voor een barbecue, of als je ezel losbreekt en je uren bezig bent haar terug te vinden? Ik ben een visser: ik gooi een heleboel lijntjes uit, houd de opties open en beslis pas op het laatste moment. Dat is soms eng en geeft stress en onzekerheid. Maar daar leer je mee omgaan. Daar leer je ook van genieten

en dat geeft een mate van vrijheid die we in ons werkend stadsbestaan zelden ervaren. Het is natuurlijk niet voor iedereen weggelegd, maar ook ik ben met kleine stapjes begonnen.’

‘Ik krijg een gevoel van euforie als ik een zware bergbeklimming heb overleefd of als ik de overkant van een ijskoude wilde rivier bereik.’

Hoe zie je jouw toekomst voor je? ‘Ik heb geen langetermijnplannen. Wel droom ik ervan ooit een stukje land te hebben waar ik een boomhut op kan bouwen. Een plek waar ik uit mijn eigen tuin eet, honing heb van mijn eigen bijen en omringd word door mijn eigen dieren. Maar nu ben ik er nog niet klaar voor. Ik ben momenteel uitermate tevreden en voel geen behoefte mijn levensstijl te veranderen. Er ontwikkelen zich nog een groot aantal expedities in mijn hoofd. De wereld roept!’

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

KLEAN KANTEEN TKPRO Kan jij onderweg ook zo genieten van een kop koffie? Wij vulden de TKPro thermosfles en trokken eropuit. De TKPro serie van Klean Kanteen is de eerste thermosfles zónder plastic. Naast de fles zelf is ook de afsluitdop van RVS gemaakt (met siliconen ring). De innovatieve schroefdraad van de dop bestaat uit puntjes en hierdoor kun je 360 graden rondom uitschenken. De drinkbeker is dubbelwandig, dus je drankje blijft ook na het uitschenken op temperatuur. De thermosflessen zijn prachtig vormgegeven en isoleren bijzonder goed. Uren na de start van onze tocht schenken we nog steeds hete, dampende bakjes in. De flessen zijn verkrijgbaar met een buitenkant van geborsteld rvs en met een zwart matte ‘’Klean Coat’’ coating. Klean Kanteen is trotse partner van de 1% for the Planet organisatie. Dat betekent dat ze 1% van hun omzet doneren aan organisaties die zich richten op het verbeteren van het milieu. Met de aankoop van een Klean Kanteen product draag jij dus zelf ook bij aan een mooiere planeet! Verkoopprijs vanaf € 47,95 voor een 0,5 liter fles.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

LEATHERMAN FREE SERIE Als je dacht dat er aan een multitool niet veel meer verbeterd kon worden, stellen we je voor aan de Leatherman FREE serie. Wat deze serie volgens ons zo bijzonder maakt is het vergrendelmechanisme. Door middel van magneten wordt de multitool supereenvoudig geopend en gesloten. Deze sluiting is zo makkelijk te gebruiken dat je het zelfs met één hand kan openen. Ook de uitklapbare elementen zijn geïntegreerd in het magnetische systeem. Met je duim duw je de individuele elementen met gemak naar buiten. Leuk detail: zodra je de elementen openklapt, vallen deze met een duidelijke klik in de vergrendeling. Een zeer bevredigend geluid kunnen wij je melden. Ben je meer een zakmesliefhebber? Leatherman heeft binnen de FREE serie meerdere tools uitgebracht. Zo hebben ze naast de multitools ook een serie innovatieve zakmessen ontwikkeld. Volgens Leatherman vermindert het magnetische systeem slijtage maar wij zijn vooral blij dat onze vingernagels gespaard worden. De FREE serie is verkrijgbaar van € 50 tot € 190.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Tekst Shanna Bussink

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Je tent is stuk, je eten is uit je rugzak gevallen en je komt in zwaar weer terecht. Of je bent verdwaald, je hebt al meerdere nachten niet geslapen van de kou, je loopt op blaren, je rugzak is te zwaar en je bent fysiek gebroken. Het is maar een greep uit de beproevingen waar je met hiken voor kan komen te staan. Maar hoe vind je als je er helemaal doorheen zit nog de wilskracht om je hike vol te houden? Hoe houd je focus? Kortom, hoe blijf je veerkrachtig tijdens je hike?

oewel hiken niet in het vakje ‘werk’ thuishoort, vind ik de term ‘vakantie’ niet goed passen. Het viel mij op dat ik beleefd maar gereserveerd reageerde wanneer ik een hike gepland had staan en mensen mij een ‘fijne vakantie’ toewensten. Natuurlijk, hiken is een vrijwillige onderneming met veel vrijheid, iets wat ook een gemiddelde vakantie kenmerkt. Maar soms zijn trektochten, of delen ervan, zo uitdagend dat er niet veel van het vakantiegevoel overblijft. Na veel hikers gesproken te hebben, bleek ik niet de enige die weifelend reageerde op deze toewensing. Hiken is vooral een andere, tijdelijke leefstijl, die doorgaans haaks op je reguliere leefstijl staat. Dat vraagt ook andere spelregels en het betekent doorgaans dat bijvoorbeeld je voeding, je slaappatroon, je beweging, maar ook je stressbeleving anders zijn. Bijvoorbeeld omdat je tijdens je trektocht altijd in onvoorziene, ongewenste situaties kan komen.

Intuïtie Vertrouwen op je intuïtie in stresssituaties blijkt niet altijd de beste aanpak. Beslissingen worden namelijk niet alleen met je hoofd gemaakt, maar met je hele lichaam. En de diverse signalen kunnen nog wel eens voor een erbarmelijke beslissing zorgen. Als je lichaam vermoeid is of je hebt het koud, zie je de wereld anders dan wanneer je uitgerust bent en op een zonnig terrasje zit. Sommige van deze beslissingen kunnen verstrekkende gevolgen hebben. Een goed voorbeeld tref je bij de rechterlijke macht: professionals die jarenlang getraind zijn om te oordelen op basis van feiten. Toch blijken rechters de dag nadat de zomertijd is ingegaan - en men dus iets korter slaapt - zwaardere straffen uit te delen. En een slechte nacht is geen zeldzaamheid onder het hiken. Ook blijken rechters die moeten oordelen over vervroegde vrijlatingen, deze vaker af te wijzen naarmate de lunchpauze nadert.

Net voor je het hongergevoel bewust ervaart, geeft je lichaam subtiel aan dat er gevaar dreigt: energietekort. De rechter krijgt alleen het signaal door van dreiging, die hij vervolgens projecteert op de persoon die voor hem staat. Intuïtie bestaat grotendeels uit lichamelijke signalen die we schrikbarend vaak verkeerd interpreteren. Dat is de reden waarom mensen die intuïtief een multiple-choicetoets afleggen en daarbij voor hun eerste keuze gaan, structureel slechter presteren dan mensen die ook andere opties overwegen. Uitgaan van één enkel uitgangspunt blijkt ook niet verstandig als we bijvoorbeeld het spoor bijster raken in de woestijn. We zijn bijzonder slecht in het in één lijn kunnen lopen wanneer we elke vorm van aanwijzingen ontberen. Zo slecht zelfs, dat we dikwijls weer uitkomen bij ons startpunt, hoe overtuigd we ook zijn van de rechte lijn. Intuïtie is in noodsituaties dus niet je beste vriend.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Talent Weten waar je wel en niet goed in bent zorgt tijdens trektochten voor een betere keuze. Daarom is plannen en trainen even belangrijk als talent. Wanneer je iemand bent die snel de weg kwijt is, de winkel altijd uitloopt in de richting waar je vandaan kwam en moeite hebt met oriënteren, dan is het wellicht slim om een goed gemarkeerde trail te kiezen. Weten of je goed kan slapen in diverse grillige omstandigheden kan de keuze tussen vrij kamperen met je tent of van hostel naar hostel hiken vergemakkelijken. En ook weten of je goed functioneert in warme of juist koude omstandigheden kan van invloed zijn bij de keuze van het gebied waarin je wilt hiken. Wanneer je lange benen hebt, kan het - voor beide partijen - hinderlijk zijn om samen te lopen met iemand die veel kortere benen heeft. Maar ook weten of je goed alleen kunt zijn, kan zorgen voor een passende hike: kies je voor een onherbergzame tocht of een vermaarde route die drukker is?

Zorg voor plan B

Als je vaker tegen je impuls in gaat, word je flexibeler in verscheidene situaties.

Bij planning kun je gebruik maken van als-dan-regels. In de loop van mijn hikersjaren heb ik een aardige hoeveelheid deugdelijk materiaal verzameld. En hoewel ik niets ongetest meenam, faalde het materiaal regelmatig tijdens het hiken; soms het materiaal zelf, soms gewoon door pech. Het beschikken over ducttape, touw en een aansteker bleek in veel situaties geen overbodige luxe. Je kunt de stelregel ‘twee is één, één is geen’ aanhouden voor in ieder geval de meest essentiële onderdelen. Zorg voor een plan B. Je hebt water bij je, maar ook een waterfilter. Je hebt een GPS bij je, maar ook een kaart; elektronica, maar ook een extra set batterijen; telefoon, maar je kent ook een noodnummer uit je hoofd. Het hoeven dus geen dubbele dingen te zijn. Waak er ook voor dat je geen back-up van de back-up meeneemt, want dan ga je ten onder aan het gewicht. Met een beetje creativiteit hebben veel spullen een dubbele functie die vaak als een plan B kan fungeren. De wetenschap dat je een back-up plan hebt, zorgt voor rust en draagt bij aan je veerkracht. Je constant zorgen maken brengt je in een neerwaartse spiraal. Wanneer je daar bovenop een tegenslag krijgt, daal je nog verder af in de spiraal. Een goede planning zorgt er niet alleen voor dat je niet onder nul begint, je herstelt ook sneller van een tegenslag. Het klinkt logisch, maar dit soort dingen worden ook daadwerkelijk onderzocht. Mensen die meer negatieve emoties ervaren herstellen langzamer van een psychologische stresstest, gemeten in langzamere daling van hartslag, bloeddruk en transpiratie.

Trainen Veerkracht trainen is snel kunnen herstellen van tegenslag, juiste keuzes maken en onder druk door kunnen zetten. Het zijn belangrijke componenten die ik train met hikers in de voorbereiding op hun trektocht. Je kan er ook zelf mee aan de slag door je bijvoorbeeld bloot te stellen aan extreme ontberingen. Ook dagelijkse uitdagingen hebben een aantoonbaar effect op veerkracht en zijn daarbij veel toegankelijker. Het veelvuldig ervaren van negatieve emoties remt zogezegd het herstel bij psychologische stress. Zo blijkt ook dat het regelmatig ervaren van positieve emoties het herstel juist bevordert. Dan maar als een blij ei of een dartelend hertje aan

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

positieve dingen denken als het tegenzit? Nou nee, want negatieve emoties hebben in stresssituaties óók hun functie, en met positief denken kun je jezelf bovendien goed voor de gek houden. Met voelen is dat anders, en het mooie is dat je positieve emoties kunt trainen. Zoek dagelijks situaties op of creëer een situatie waarin je bijvoorbeeld blijheid, verwondering of liefde ervaart. Dat zorgt voor het opbouwen van een emotionele buffer, waardoor je veerkrachtiger bent als het tegenzit.

Tegen je impuls in Juiste keuzes maken doe je door gedegen afweging en planning. Val terug op goed geoefende alsdan-regels en zorg dat je ze ook

kunt gebruiken onder stress. Dat kun je bijvoorbeeld doen door tegen je impuls in te gaan. Kun je doorzetten in een situatie waarin je impuls juist het tegenovergestelde wil? Kun je de tijd en rust nemen om om je heen te kijken terwijl je impuls zegt: doorlopen? Als je vaker tegen je impuls in gaat, word je flexibeler in verscheidene situaties. Trek bijvoorbeeld niet direct een trui aan als je het koud begint te krijgen. Maak iedere ochtend je bed op wanneer je dit niet gewend bent. Douche je koud af. Kies een taak die je normaal uit wilt stellen, zoals bijvoorbeeld de afwas na het eten, en doe die een week lang meteen. Ook dit is onderzocht en blijkt de veerkracht te vergroten. Veerkracht tijdens je hike is niet

een kwestie van een ‘positieve mindset’, maar een combinatie van goed plannen, talent en training. Hoewel goed materiaal en fysiek trainen onderdeel zijn van het totaal, blijken de mentale aspecten van het hiken dikwijls onderschat in de voorbereiding van je trektocht. Hoe fantastisch buiten zijn ook is, er zijn op allerlei fronten spannende situaties mogelijk, van oncomfortabel tot heel stressvol. Zorgen dat je geen controle verliest in een situatie die buiten de lijn der verwachtingen ligt en omgaan met grillige omstandigheden en minimale middelen is een wezenlijk onderdeel van het hiken. Bij je bepakking neerzitten is geen optie; leren hoe je veerkrachtig kan zijn wel.

Shanna Bussink Onder de trailnaam Rayu bereidt Shanna Bussink hikers voor op hun meerdaagse trektocht: van fysiek fit tot bestendig voor buiten. Als hike- en survivalinstructeur, personal trainer en vitaliteitscoach is haar rugzak ideaal gevuld met vaardigheden voor jouw voorbereiding op je hike. Zelf struint ze het liefst op lange solohikes met haar tentje in de rugzak. Meer weten over hoe je optimaal jouw trektocht kunt voorbereiden kun je ontdekken op www.hikenbeginthier.nl.

Shanna: ‘Veerkracht tijdens je hike is een combinatie van goed plannen, talent en training.’

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

p mijn reizen en trainingen kom ik regelmatig mensen tegen die te veel uitrusting meenemen. Dit komt door een aantal factoren. Ten eerste: mensen worden vaak verkeerd voorgelicht over wat noodzakelijk is om mee te nemen op een trip. Er zit een groot verschil tussen noodzakelijke uitrusting en handige items. Een groot aantal van die items bij elkaar weegt al snel heel veel. Ten tweede: mensen nemen vaak een backup van een back-up mee onder het motto ‘je weet maar nooit wat er gaat gebeuren’. Ten derde: de grootte van je rugzak. Hoe groter deze is, des te sneller je geneigd bent meer mee te nemen. De ervaring die je in het begin mist wordt veelal gecompenseerd door te veel mee te nemen. ‘You pack your fears’, oftewel: je pakt je angsten in.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Voor je gaat inpakken Het is belangrijk om te weten wat voor soort trip je gaat ondernemen. Wanneer je veel gaat lopen, wil je het liefst niet met een 30+ kilo rugzak sjouwen. Ga je voor een weekendje op pad, dan kan je ervoor kiezen om wat meer items mee te nemen, om deze bijvoorbeeld te testen. Belangrijk is ook: wat zijn de weercondities, in welk jaargetij ga je op pad, hoe lang blijft het licht en hoeveel voeding heb je nodig? Dit zijn vragen die je jezelf moet stellen voordat je gaat inpakken. De drie grootste uitrustingstukken zijn je rugzak, de tent en je slaapsysteem. Wanneer je het hebt over je basis-gewicht, dan heb je het over alles wat in je rugzak zit, behalve je water en je voeding.

Wat zijn de weercondities, in welk jaargetij ga je op pad, hoe lang blijft het licht en hoeveel voeding heb je nodig? Dit zijn vragen die je jezelf moet stellen voordat je gaat inpakken.

Stap 1: Kijk kritisch naar het gewicht en het gebruik van je uitrusting. Koop als eerste een digitale keukenweegschaal. Hiermee kun je exact bekijken hoeveel alles weegt. Ook kun je precies zien welk item zwaarder of lichter is en wat je wilt gaan vervangen. Maak een lijst van je hele uitrusting. Bijvoorbeeld op www.lighterpack.com kun je eenvoudig je uitrusting toevoegen en in een duidelijk overzicht zien hoeveel alles weegt. Weeg je uitrusting inclusief het gewicht van je rugzak (minus voeding en water). Dit is het basis-gewicht van je uitrusting. Noteer elke keer voorafgaand aan een trip wat je mee-

neemt, waarom je iets meeneemt en wat je ervan verwacht. Na afloop van je trip maak je een korte samenvatting en overdenk je het volgende: hoe was het weer, wat heb je gegeten, wat heb je gemist en wat zou je de volgende keer thuislaten? Zorg om het basis-gewicht snel naar beneden te brengen dat je rugzak, tent en slaapsysteem niet zwaarder zijn dan 1,25 kilo per item. Wanneer je het basis-gewicht hebt verlaagd, kijk dan kritisch naar de overige items in je uitrusting en vervang deze door een lichtere variant of door een item dat multifunctioneel te gebruiken is.

Van poolcirkel tot evenaar Dennis van Dokkum is eigenaar van Survival School OVERLEVEN en RAW Travel. Het leukste vindt hij om zijn ervaringen met andere mensen te delen en nieuwe avonturen te beleven. Zo werkt hij als wildernisgids, survivalinstructeur en reisbegeleider. Over wat hij doet kan hij heel kort zijn: mensen mooie slaapplekjes verkopen en ze leren niet in de problemen te komen. Dit doet hij van de poolcirkel tot aan de evenaar. Zijn kennis en ervaring heeft hij onder andere opgedaan bij het Korps Mariniers waar hij 18 jaar heeft gewerkt. Reizen is Dennisâ&#x20AC;&#x2122; grootste passie en inmiddels is hij in 80 landen geweest. Kijk voor meer informatie over Dennis op www.survivalschool.nl.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Stap 2: Maak je kleding en uitrusting snel een stuk lichter door verschillende kleine ingrepen, zonder daarbij aan comfort in te leveren. Rugzak: Veel lichtgewicht rugzakken hebben geen intern frame of hebben een dun carbon frame. Hierdoor ligt het gewicht een stuk lager dan bij traditionele rugzakken met een intern of extern frame. Nadeel is dat wanneer deze te zwaar beladen worden, ze niet echt comfortabel zitten. Let hierop als je van plan bent veel water en voeding mee te nemen op je trip. Tent: Als je kiest voor een tent die je kan opzetten met wandelstokken bespaar je gewicht. Ook kun je kiezen voor een tarp in combinatie met een bivakzak. Pas het soort slaaponderkomen aan op het gebied waar je heen gaat. Let hierbij op weercondities en terreinmogelijkheden. Slaapsysteem: Een donzen slaapzak weegt een stuk minder dan een synthetische, bovendien is het pakvolume een stuk kleiner. Je kunt ook kiezen voor een quilt in plaats van een slaapzak. Bij een quilt is de capuchon van de slaapzak afgehaald en is zowel de rits als een stuk achterpand weggelaten waardoor je direct op je matje ligt. Er is enorm veel keuze aan slaapmatjes: schuimmatjes, zelfopblaasbare matjes en luchtmatjes. Tussen de verschillende slaapmatjes zit een groot verschil in pakvolume en gewicht. Let bij aanschaf van je matje op de R-waarde die het temperatuurbereik aangeeft. Kleding in je slaapzak: Je kunt verschillende kledinglagen aantrekken in een slaapzak, zoals thermo-ondergoed, een donsjas en een muts. Hierdoor werk je met verschillende lagen en kun je dus een lichtere slaapzak meenemen.

Reservekleding: Veel gewicht kun je besparen door goed te bekijken wat je nodig hebt aan kleding en reservekleding. Een thermo-onderbroek is in combinatie met een regenbroek perfect te gebruiken als reservebroek mocht er iets gebeuren met de broek die je aanhebt. Schoenen: Je gaat sneller en lichter lopen afhankelijk van het soort schoenen dat je draagt. Onderzoek heeft uitgewezen dat je elke kilo aan je voeten in zesvoud op je rug meedraagt. Bergschoenen zijn zwaarder, maar beschermen je voeten een stuk beter. Trailrunners zijn veel lichter, maar geven wel een stuk minder enkelsupport. EHBO-kit: Kijk kritisch of je voor elke trip een complete expeditie-EHBO-kit nodig hebt of dat een kleinere uitvoering ook voldoet. Check de inhoud en stem deze af op het gebied waar je heen gaat. Overige items: Probeer zoveel mogelijk te kijken naar lichtere alternatieven. Heb je echt drie zakmessen nodig of kun je het af met een klein zakmes? Brandertjes zijn er ook in vele verschillende uitvoeringen waar je veel gewicht mee kan besparen. Je pannenset is terug te brengen tot één titanium beker waar je alles mee kunt doen. Eet je alleen vriesdroogvoeding, dan heb je in plaats van een hele bestekset genoeg aan een lepel of spork. En hoeveel licht heb je ’s avonds nodig? Ga eerst na hoe laat de zon onder- en weer opgaat en pas daar de grootte van je (hoofd)lampje op aan.

Stap 3: Bepaal je thermoregulatie Om gewicht te kunnen besparen op je kleding moet je eerst outdoor-meters maken. Als het gaat om hoe warm of koud je het buiten hebt, is elk mens anders. Het vergt enige ervaring om precies de juiste kledingstukken te kiezen voor je trip. Deze ervaring doe je op door gedurende het jaar zoveel mogelijk op pad te gaan. Je leert zo alle weertypen kennen en hoe jouw lichaam daarop reageert. Probeer te allen tijde overmatig zweten te voorkomen en reguleer dit door met lagen te werken. Het is een continu proces van een laagje aan en een laagje uit.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Zelf werk ik al zo’n dertig jaar met outdooruitrusting. De afgelopen jaren loop ik meer en meer met lichtgewicht uitrusting. Ik weet precies hoe ik het moet gebruiken, wanneer ik het moet inzetten en wanneer juist niet. Ik doe precies hetzelfde als wat ik eerst deed, alleen weegt alles nu een stuk minder. Toch schuilt er ook een gevaar in lichtgewicht op pad gaan als je de noodzakelijke spullen thuislaat om zo je rugzak nóg lichter te maken. Belangrijk blijft om goed voorbereid op pad te gaan. Test vooraf goed je nieuwe materiaal en zorg dat het voor jou werkt!

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Wij vinden dat een avontuur geen groots evenement hoeft te zijn. Het kan natuurlijk wel, maar voor velen van ons is er altijd wel een excuus om van een groot gebeuren af te zien. Dus waarom niet klein beginnen met een activiteit die net een beetje buiten je gebruikelijke routine valt? Met onze avontuurideeĂŤn in de aanslag kun je meteen uit je oude gewoontes stappen en genieten van de vrijheid, uitdaging en het plezier dat bij elk soort avontuur, groot of klein, hoort. Het avontuur ligt voor het oprapen, je moet het gewoon pakken!

Je ziet herfstkleuren pas echt goed als je begint met verzamelen. Raap eens wat gekleurde bladeren op tijdens jouw herfstwandeling en sorteer deze op kleur. Je zult versteld staan van de schoonheid daarvan!

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Niets is zo oncomfortabel als een wandeling in de regen. Maar dat maakt de thuiskomst des te aangenamer! Trek wel een goeie regenjas aan en zorg dat je jas goed onderhouden is. Daar schort het nog wel eens aan. Bij jouw favoriete outdoorwinkel zijn diverse onderhoudsmiddelen te koop die je jas weer in waterdichte topconditie brengen.

LUISTER EEN â&#x20AC;&#x2039; NATUUR PODCAST Podcasts worden steeds populairder. Logisch, er zijn zoveel inspirerende gesprekken te beluisteren! Podcasts zijn ideaal om programmaâ&#x20AC;&#x2122;s terug te luisteren wanneer het jou uitkomt. Ken je de podcast van Natuurmonumenten al? Deze serie heet Puur natuur en de aflevering over de wolf mag je zeker niet missen. Ook het radioprogramma Vroege Vogels heeft een eigen podcast.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

MOUNTAIN BOOTS HANDCRAFTED WITH PASSION BORN IN BAVARIA â&#x20AC;&#x201C; WORN AROUND THE WORLD

WWW.HANWAG.NL

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

ONTDEK DE SPECIALE LEESTEN VAN HANWAG Op zoek naar een comfortabele wandelschoen? Hanwag produceert hoogstaand schoenwerk met een legendarisch goede pasvorm. Bijna alle modellen zijn verkrijgbaar in een specifieke heren en dames leest en daarnaast vervaardigt Hanwag haar wandelschoenen in alle categorieën ook nog in diverse speciale leesten. De comfortabele Straightfit leest bijvoorbeeld met haar ruimere teenbox, de Narrow leest die speciaal ontwikkeld is voor de smallere voet waarbij de Wide leest daarentegen juist weer een absolute uitkomst is voor de bredere voet. De Bunion-leest garandeert eindelijk ook mensen met een Hallux Valgus urenlang pijnloos en ontspannen wandelen omdat ze, precies daar waar nodig, meer ruimte biedt aan het grote teengewricht. Of je nu een zware bergtocht onderneemt of gewoon lekker ontspannen wilt wandelen in het Nederlandse landschap, Hanwag heeft de optimaal passende schoen voor jou.

ANCASH II GTX®

CANYON WIDE GTX®

STRAIGHTFIT LEEST

WIDE LEEST

De StraightFit-leest maakt door de innovatieve brede teenbox een rechte stand van de grote teen mogelijk waardoor er meer plaats is voor de overige tenen. Een bijzondere pasvorm die vooral de warmte isolatie ten goede komt en niet alleen geschikt is voor de iets bredere voorvoet maar aan iedere voet veel comfort biedt.

Eindelijk afrekenen met drukpunten op de voet ! De Wide leest biedt meer ruimte aan de voorvoet met behoud van een uitstekend passend hielcontrofort. Een uitkomst voor mensen voor wie een standaardmodel te smal is.

BANKS II NARROW LADY GTX®

ALTA BUNION LADY GTX®

NARROW LEEST

BUNION LEEST

De Narrow leest is uitermate geschikt voor wandelaars voor wie een normale leest te wijd is. Deze leest omvat de smallere voet op comfortabele wijze en biedt daarmee een zeer goede stabiliteit en grip op alle soorten terrein.

Veel mensen – vaak vrouwen, maar ook boulderaars en sportkletteraars– lijden aan een scheefstand van de grote teen (Hallux Valgus) en een verstijving van het grote teengewricht. De exclusieve Bunion leest biedt, precies daar waar nodig, meer ruimte aan het grote teengewricht.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Beeld Jan Koeman | www.koemanphoto.com

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Wandalin van den Abeele tekent fotorealistische illustraties van vogels. Haar gereedschap? Kleurpotloden, papier en veel geduld. Bewonder Wandalins werk op instagram #vogelsinkleur of www.linscreativedesigns.nl.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

COLUMN

In de buitenlucht, met opnameapparatuur bij de hand, is Henk Meeuwsen in zijn element. Hij maakte de geluidsopnamen voor natuurfilms De Nieuwe Wildernis en Wild en is bekend van radioprogramma Vroege Vogels. In Jouw Actieve Natuur schrijft hij over bijzondere ervaringen met vogels.

e strenge winter van 1979 zorgde ervoor dat ik me over de vogels ging ontfermen: ik maakte pindaslingers en hing vetbollen op. Met de camera van mijn oudste broer fotografeerde ik de vogels die daarop afkwamen en voor het eerst zag ik het verschil tussen een koolmees en een pimpelmees. Ineens was ik vogelaar en ging me verdiepen in hoe al die vogels eruitzagen. Ik leerde ook dat je vroeg op moest staan en jezelf moest verbergen in een schuilhut, wilde je echt wat zien. De eerste keer verschool ik me in een wigwam van dennentakken en prompt kwam er een winterkoning voorbij gescharreld, op enkele meters van me vandaan. Het vogeltje keek me even aan – of hij keek verbaasd naar de berg takken die er kort daarvoor nog niet lag – en vloog verder. Het kortstondige contact met deze representant van de vogelwereld maakte me zielsgelukkig. Ik besef nu pas dat mijn geluk van toen een extra dimensie had. Ondanks hun heldhaftig klinkende naam, houden winterkoningen namelijk niet van winter. Oké, ze zingen dan wel, maar dat is bittere noodzaak: op die manier schetteren ze een territorium bij elkaar waarin zij het alleenrecht hebben op voedsel. Maar als Koning Winter de scepter zwaait, hebben de winterkoningen een dagtaak aan voedsel zoeken en blijft er geen tijd over om te zingen. Sterker nog: heel veel overleven het niet eens. Waarschijnlijk was mijn winterkoning zo’n overlever. Was hij dat niet geweest, dan was ik nu een minder enthousiaste vogelaar, of erger.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Schoon op weg naar de Zuidpool DE DUURZAME MISSIE VAN LIESBETH EN EDWIN TER VELDE

De gedachte ontstond al kokend. Toen Liesbeth en Edwin ter Velde zich bewust waren dat zij de zoveelste plastic verpakking weggooiden, was dat de druppel die de emmer deed overlopen. Met het omkeren van de afvalbak, kantelde ook hun manier van denken. Hoezo is plastic waardeloos? En waarom zou je niet met eigen plastic bakjes naar de slager kunnen gaan? Met het stellen van die vragen hadden ze een missie: mensen laten ontdekken dat weggooien zonde is. Om dat idee kracht bij te zetten besloten Liesbeth en Edwin eind 2018 met een deels van afvalplastic gemaakt voertuig naar de Zuidpool te rijden.

Tekst Wim Huijser Beeld ÂŠClean2Antarctica

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

ls we elkaar spreken zitten Liesbeth en Edwin weer in hun voormalige mission control center in Zaandam. De missie ligt inmiddels drie maanden achter hen. Tijd om terug te kijken en vast te stellen waar het met Clean2Antarctica nou eigenlijk om ging. ‘Dit project gaat over afval’, steekt Edwin kernachtig van wal. ‘Doel was mensen serieuzer naar zero waste en de circulaire economie te laten kijken. Maar het gaat nog meer over gewoontegedrag. Je maakt een stap in het onbekende en gaat struikelend de toekomst in. Aan het eind kom je tot de ontdekking dat je hebt geleerd om te gaan met teleurstellingen en falen. Uiteindelijk is dat wat je verder brengt.’ Zelf zien ze zich als twee ‘standaard mensen’ die doen wat anderen ook doen. ‘Ook wij dragen bij aan het afvalprobleem,’ beaamt Edwin, ‘elke dag. Maar op een gegeven moment realiseer je je dat we daarmee moeten stoppen. Als je naar een circulaire wereld wil, moet je niet verwachten dat de overheid en de industrie wel met oplossingen komen. Dat gebeurt niet. Je moet het zelf doen.’

Leren omdenken Met dertig 3D-printers werden 4000 lichte bouwstenen voor de body van de Solar Voyager geprint, geïnspireerd op de honingraat.

Edwin is technisch geschoold en hield zich in het management van multinationals bezig met wat hij zelf ‘een hoop flauwekul’ noemt. Hij zag veel energie verloren gaan door overleggen en het ontwikkelen van megalomane plannen. Het ging allemaal om businessmodellen en meer, meer, meer. Uiteindelijk besloot hij als zelfstandig ondernemer aan de gang te gaan. Ondertussen werkte Liesbeth in een ziekenhuisapotheek waar zij de uitdaging miste. Op de vraag van Edwin: ga je mee

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Liesbeth: ‘Van de Zuidpool kun je je vooraf geen voorstelling maken.’

naar de Zuidpool, was het antwoord snel gegeven. Het idee om een wagen te printen uit afvalplastic klonk mooi, maar mensen in de industrie gaven één advies: houd je bij het verhaal, want het kan niet. ‘Dat waren mannen met dezelfde skills als ik,’ stelt Edwin vast. ‘Dus die maakten het verschil niet. Wat wij moesten doen was het probleem op een speelse manier tegemoet rennen. We moesten leren omdenken. Zoals de filosoof P. Langkous zegt: Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan. We hebben daar alle technologie voor; het gaat alleen nog om houding en gedrag. Als ambachtslieden meer kunnen experimenteren, kan daar wel eens de oplossing uit ontstaan.’ Edwin en Liesbeth begonnen met hun eigen plastic afval dat ze in kleine stukjes versnipperden om er filament, het printmateriaal voor 3D-printers, van te maken. Daarna pakten ze het groter aan met gerecyclede plastic pellets. Met dertig 3D-printers werden 4000 lichte bouwstenen voor de body van hun voertuig de Solar Voyager geprint, geïnspireerd op de honingraat.

Trainen tegen kou Realiseerden Liesbeth en Edwin zich eigenlijk welk avontuur ze tegemoet gingen? En wat voor voorstelling hadden ze van Antarctica? Liesbeth: ‘Van de Zuidpool kun je je vooraf geen voorstelling maken. Ik zou wel zien, want alles wat ik kon bedenken werd het toch niet. Natuurlijk hebben we ons goed voorbereid op medisch gebied, voeding en kleding. Op Antarctica is het -30°C, dus we moesten zorgen dat we het niet koud kregen en geen honger zouden lijden. En ik heb meegelopen op de spoedeisende hulp in het ziekenhuis en leren hechten.’ ‘We dachten aanvankelijk dat we in een vriescel moesten trainen tegen de kou’, vult Edwin aan. ‘En door ijsbaden te nemen. Maar op een gegeven moment twijfelden we daaraan. Prof. Hein Danen, thermofysioloog aan de VU, weet alles van kou en de mens en wilde ons wel begeleiden. Zijn advies was: stop die flauwekul, want het is zelfs gevaarlijk. Zorg dat je lichaam op 37°C blijft. Daarmee bevestigde hij de logica van ons eigen denken:

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Edwin: ‘We hebben uiteindelijk slechts drie dagen zon gezien. Dat was een waanzinnige afwijking van wat we hadden verwacht.’

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

kleed je goed in laagjes en speel daarmee. Daarop zijn we gaan testen of onze kleding wel voldoende koudebestendig was.’

Alles liep anders Na alle voorbereidingen vertrok het echtpaar in november 2018. De expeditie, die werd gesponsord door een groot aantal bedrijven, begon aan de Chileense kant van het bevroren continent. De bedoeling was de 2.300 kilometer - heen en terug - aangedreven door zonne-energie met een snelheid van maximaal 8,5 kilometer per uur af te leggen. Rond 10 december hoopten de poolreizigers op de geografische zuidpool aan te komen. Maar eenmaal op Antarctica liep alles anders. In de eerste plaats het weer. Edwin: ‘We hadden 23 jaar aan NASA-data ter beschikking. Het slechtste wat ons kon overkomen was drie dagen aanhoudende blizzards en whiteouts. Dan moet je simpelweg binnenblijven en wachten tot het overtrekt. En er zou 24 uur per dag zon zijn. Op basis van die informatie hadden we berekend hoeveel energie we konden oogsten voor de aandrijving van de wagen. Maar de zon scheen niet. We hebben uiteindelijk slechts drie dagen zon gezien en verder alleen maar narigheid. Dat was een waanzinnige

afwijking van wat we hadden verwacht.’ In de Solar Voyager konden Liesbeth en Edwin het wel goed warm houden, waardoor ze ook minder voeding nodig hadden. Maar door het slechte weer was ook de ondergrond anders, waardoor ze veel meer door de sneeuw moesten ploegen. En dat kostte weer meer energie.

Ultieme rust ‘Antarctica doet heel veel met je’, heeft Edwin ervaren. ‘Het lijkt op niets anders. Getallen die een gevoelswaarde hebben betekenen daar niets meer. De stilte was ook heel anders. Op de laatste dag voordat we terugkwamen in het basiskamp, een zondag, had ik het logboek bijgewerkt en merkte ik hoe ontzettend stil het was. Fantastisch! Ik hoorde het bloed door mijn oren stromen en realiseerde mij dat ik zoiets nooit meer zou meemaken. Op dat moment hoorde ik heel hard een kerkklok luiden. Ik draaide me om, maar er was daar natuurlijk geen klok. Toch had ik die gehoord. De stilte werd onderbroken door iets wat er niet was. Later realiseerde ik mij dat ik als jochie op zondagmorgen ook vaak kerkklokken had horen luiden. Ik beleefde op dat moment de ultieme vorm van rust, waardoor dat klokgelui zó levensecht was!’

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Kamperen op de weg

Omkeren

Liesbeth legt op de kaart uit volgens welke route ze richting de Zuidpool zijn gereden. ‘Er was wel een soort pad, maar dan aan de hand van coördinaten. Die moeten voorkomen dat je in crevasses (gletsjerspleten) terecht komt. Naarmate je verder gaat, wordt de afstand tussen die punten steeds groter. Op een gegeven moment is je accu bijna leeg en moet je stoppen. Dan zet je je tent op, eigenlijk midden op ‘de weg’. Op een bepaalde manier geeft dat toch een heel onrustig gevoel.’ Alle spullen die ze bij zich hadden bleken fantastisch te werken. ‘Na twee weken voel je het weefsel van je kleding in je vel drukken’, vertelt Liesbeth. ‘Je voelt precies de schering en inslag. Ook de luggable loo – tevens in gebruik als een van de twee zitplaatsen – zat prima. Wel met de klep dicht natuurlijk.’ Nu ze terug zijn draagt Liesbeth nog geregeld haar wollen sokken. ‘De wollen hemden liggen op de boot en de thermosflessen gaan we daar ook gebruiken.’ Ze hadden ook een mes bij zich om elkaar in geval van nood te kunnen redden, vertelt Liesbeth. ‘Dat is gelukkig niet nodig geweest, maar we hebben het elke dag gebruikt.’ Wat het eten betreft hebben ze steeds het lekkerste uitgezocht. Edwin: ‘De muesli vond ik vreselijk, maar we hadden ook shakes bij ons: vanille en banaan en chocola. Daar kon je alle kanten mee op, bijvoorbeeld door een slush te maken met sneeuw. Ook het warme eten was goed te doen. Maar je gaat natuurlijk niet om culinaire redenen naar de Zuidpool.’

Op een bepaald moment zagen Liesbeth en Edwin aankomen dat ze hun doel niet zouden halen. ‘Als we doorgezet hadden waren we ongetwijfeld in de problemen gekomen’, is Liesbeths conclusie. ‘En dat had alleen maar onze missie teniet gedaan. Dan komt het punt dat je besluit om te keren. Achteraf zijn we geloofwaardiger doordat we hebben besloten op eigen kracht terug te gaan. We hebben daardoor 30 dagen zonder brandstof kunnen rijden.’ ‘We wilden betrouwbaar zijn,’ vult Edwin aan. ‘Het ging niet om onze persoonlijke prestatie maar om de missie. Je kunt trainen op een goede uitkomst, maar daar hoort meteen het tegenovergestelde bij. Het was balen dat het weer zo tegenzat, maar na een week ga je inzien wat de consequentie is. Dan zie je ook wat het cadeautje is. De afwijkende situatie is een energizer die je kracht geeft. Het plezier van het ongemak.’

Er is wel een soort pad op Antarctica, maar dan aan de hand van coördinaten.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

82ste breedtegraad Hoe het is om 24 uur alleen met elkaar geconfronteerd te worden, was een ervaring die het echtpaar al kende van het zeilen. Edwin: ‘Op zee kunnen wij soms tien uur lang geen woord wisselen, en dan opeens zit je twee uur achtereen te praten. Dat is niet ongemakkelijk; 80 procent van communicatie is non-verbaal.’ Liesbeth had meer moeite met het wachten: ‘Ik ging sudokuen, muziek luisteren en mijn dagboek bijhouden. Edwin had ook een dagboek. Maar bij mij lees je veel meer emotie. Dat vind ik ook het sterke van wat wij samen doen. Juist

die afwisseling van het openhartige en het feitelijke werkt heel goed.’ Voor Liesbeth was het meest bijzondere moment de dag dat ze omkeerden. ‘We hadden de 82ste breedtegraad bereikt. Het was een prachtige dag. We waren echt met z’n tweeën, hadden ons dagrecord verbroken en onderweg contact gehad met twee skiërs die ons spoor volgden. Die dag was echt een hoogtepunt.’

Op Antarctica is het -30°C, dus Liesbeth en Edwin moesten zorgen dat ze het niet koud kregen en geen honger zouden lijden.

Nietig We lopen naar de grote kaart die nog aan de muur hangt van het voormalige mission control center en een totaal ander perspectief op Antarctica geeft. ‘En dan moet je je realiseren’, zegt Edwin, ‘dat het gebied anderhalf keer groter is dan Amerika. Negentig procent van al het ijs op de wereld vind je hier. En daar rijd je dan met z’n tweeën. We hebben dingen gezien die je anders nooit zou meemaken.’ ‘En geleerd,’ voegt Liesbeth toe. ‘Het landschap bepaalt de regels. Wij zijn ontzettend nietig, maar wel met een vernietigende kracht.’ Wat is nietig? Edwin vraagt het zich hardop af. ‘Alles is daar van toeval afhankelijk. Je hebt nul controle en totaal geen vastigheid. Ook tijd bestaat niet meer. Als je je ogen open doet, weet je niet eens of je nog moet gaan slapen of dat je net wakker bent. Liesbeth zei op een gegeven moment: we komen nooit meer terug. Het is een oneindige gebeurtenis die geen externe veranderingen laat zien. Er is geen Trump die iets geks heeft gezegd en er is geen social mediabuzz. Je draagt een maand lang dezelfde kleding en het maakt niet uit of je hard of zacht rijdt, want er komt niets voorbij. Getallen zeggen niets meer en elk gevoel voor relativiteit is weggevallen. Dát is nietigheid. Wat we met onze missie hebben geleerd is dat je ver buiten de gebaande paden moet treden om de echte innovaties te realiseren. Einstein zei het al: Insanity is doing the same thing over and over again and expecting another outcome.’

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Weet wat je apparatuur verbruikt Maak een optelsom van de batterijcapaciteit van je gadgets. Informatie over de batterij vind je in de producthandleiding of op de website van de producent.

1821 mAh

1220 mAh TOTAAL

3041 mAh

Dit betekent dat je met een powerbank van 5000 mAh, je lege telefoon en action camera anderhalf keer kan opladen. Met een powerbank van 20.000 kan je dit ruim zes keer doen voordat de powerbank zelf weer opgeladen moet worden. Bij het opladen treedt er altijd wat energieverlies op, dus hou daar rekening mee.

Neem voldoende capaciteit (maar hou het gewicht in de gaten)

WAAR MOET JE OP LETTEN BIJ DE AANSCHAF VAN EEN POWERBANK?

Als buitensporters zijn we regelmatig op pad om te genieten van de natuur. Onze gadgets nemen we maar al te graag mee. Telefoon, action cam, GPS, camera, noem maar op. Het kan een uitdaging zijn om al deze elektronica te voorzien van stroom. Helemaal tijdens meerdaagse trek- of wandeltochten waarbij een stopcontact soms ver te zoeken is. Wij geven je drie snelle tips voor het kiezen van de beste powerbank voor jouw actieve behoeften.

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Nu je weet wat je verbruik is, kan je inschatten hoe lang je zonder stopcontact komt te zitten. Is dit ĂŠĂŠn dag of meerdere dagen? Afhankelijk hiervan kan je de grootte van je powerbank bepalen. Meer capaciteit betekent meer laad-flexibiliteit, maar ook meer gewicht. Regelmatig komen we mensen tegen die een veel te grote powerbank met zich meedragen terwijl ze alleen hun telefoon hoeven op te laden. Dat is zonde. Als je iedere avond in de buurt van een stopcontact bent, heb je dus geen zware baksteen van een powerbank nodig. Ga je op een meerdaagse trektocht met af en toe een stop in een dorp of bij een camping, dan is extra capaciteit noodzakelijk en neem je het extra gewicht op de koop toe.

Snel opladen Kies een powerbank met een snellaadfunctie. Quick Charge is een standaard die snelle oplaadtijden van zowel je powerbank als je telefoon garandeert. Geen Quick Charge? Geen punt. Lees de kleine lettertjes op de powerbank en let vooral op een hoog inputgetal. Hoe hoger het getal, hoe sneller je powerbank zal opladen. Een powerbank laadt slechts zo snel als de adapter die hem laadt. Dus zorg dat je ook over een snelle lader beschikt. Vooral voor buitensporters op doortocht is dit een gouden tip. Een snel oplaadbare powerbank bewijst zijn nut tijdens een korte stop in de bewoonde wereld. Terwijl jij een lekker kopje koffie drinkt kan de powerbank in korte tijd bijladen. Zo kan jij snel weer de natuur in!

WELK IMPACT HEEFT JOUW T-SHIRT? In 2050 is het mogelijk dat er qua gewicht meer plastic dan vis in onze oceanen zit. Vandaag de dag bestaat 85% van de door de mens gecreëerde zeeafval uit microvezels. Bij het wassen van synthetische kleding kan bij één wasbeurt meer dan 700.000 piepkleine plastic deeltjes vrijkomen die in de oceanen verdwijnen. Om nog maar te zwijgen over de verspilling van water, namelijk 152 liter per wasbeurt.

Doorbreek de cyclus. Draag je T-shirt elke dag en probeer het tussentijds minder vaak te wassen. Ons Tech Lite T-shirt is gemaakt van 87% natuurlijke merinowol. Het is zacht, ademend en geurbestendig, zodat je het T-shirt langer kan dragen tussen wasbeurten door. Minder was betekent minder verspilling van tijd. Minder verspilling van water en energie. Minder plasticvervuiling in oceanen. Minder impact op het milieu.

Kleine stapjes maken een groot verschil. Daar zijn we ons bewust van. Onze missie is om het gebruik van synthetische materialen in kleding onder de aandacht te brengen. De keuze voor natuurlijke vezels is beter voor mens en milieu en zorgt voor minder schade aan de planeet. Dat is goed voor ons allemaal. Individueel kan iedereen een verschil maken en samen kunnen we een beweging starten. Maak deel uit van de verandering.

Er moet een andere manier zijn.

Stel je een leven voor met minder plastic.

Move to natural.

icebreaker.com

The Vortex Swim EEN MONSTERZWEMTOCHT TEGEN PLASTIC VERVUILING

Tekst Ilonne Bongers Beeld @thevortexswim

r is tegenwoordig gelukkig veel aandacht voor het verminderen

van single-use plastics. Plastic tasjes zijn in bijna alle winkels in Nederland verbannen en op plaatsen waar je een koffie-to-go kan kopen zie je steeds meer mensen hun eigen beker meenemen. Daar waar je vroeger op een feestje rustig eten kon serveren op een plastic wegwerpbordje, kijken gasten je nu vragend aan. Toch is er een nog veel grotere plastic vervuiler waar je misschien niet zo snel aan denkt en die wij dagelijks gebruiken: onze kleding.

Synthetisch textiel Een zeer groot gedeelte van de plastic vervuiling in de oceaan is afkomstig van synthetisch textiel. Tijdens de was laten kleine textielvezels los die via het riool in het oppervlaktewater terechtkomen en bijdragen aan de plastic soep in de oceaan. Wat vooral zorgwekkend is, is dat deze van kleding afkomstige plastic microvezels zo klein zijn. Niet voor niets heten ze ‘microvezels’. Met het blote oog zijn deze deeltjes niet zichtbaar, en iets wat je niet ziet is erg lastig om te verwijderen. Inmiddels zijn deze minuscule deeltjes in onze voedselketen beland, waardoor

we letterlijk een plastic soep hebben gecreëerd. Kennis geeft macht, moet zwemmer Ben Lecomte gedacht hebben toen hij in juni van dit jaar vanaf Hawaï aan een epische zwemtocht begon van 300 zeemijl - ofwel zo’n 555 kilometer - , in de verwachting begin september in Californië weer aan land te gaan. Hij zwom dwars door het gebied met

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

plastic vervuiling dat bekend staat als de Great Pacific Garbage Patch. Ondertussen verzamelde hij met zijn crew monsters zeewater die uiteindelijk inzicht moeten geven in de problematiek van de plastic vervuiling. Deze zwemtocht, die meer weg heeft van een expeditie, heet The Vortex Swim en verwijst naar de draaiende beweging (vortex) in de zee.

Ben Lecomte zwemt dwars door de Stille Oceaan van HawaĂŻ naar CaliforniĂŤ en verzamelt ondertussen met zijn crew monsters zeewater.

Plastic soep Ben Lecomte is een geboren zwemmer en heeft meerdere tochten in open water op zijn naam staan. Zo was hij de eerste persoon die in 1998 zonder kickboard over de Atlantische Oceaan zwom, ter ondersteuning van kankeronderzoek en ter nagedachtenis aan zijn overleden vader. In 2018 deed hij een poging om van Tokio naar CaliforniĂŤ te zwemmen. Vanwege problemen met het grootzeil van de begeleidende zeilboot is het hem uiteindelijk niet gelukt zijn einddoel te halen. Wel spendeerde hij 165 dagen in het water en had hij voldoende tijd om na te denken over de problematiek van plastic soep. Uiteindelijk werd hij nog meer gemotiveerd om aandacht te genereren voor het onzichtbare probleem van de microvezels. Ben wil zijn passie voor zwemmen gebruiken om het probleem van de plastic soep inzichtelijk te maken. Hij heeft niet de illusie het probleem met een zwemtocht op te lossen. Wel hoopt Ben dat mensen door zijn zwemtocht beter gaan begrijpen dat iedereen zelf een steentje kan bijdragen aan de vermindering van de plastic vervuiling. Immers: jij bepaalt zelf welke kleding je draagt en hoe en wanneer je die wast.

Gelukkig staat Ben niet alleen in zijn missie. Het Nieuw-Zeelandse merk icebreaker is nauw betrokken bij zijn expeditie en steunt hem als partner waar mogelijk. De combinatie tussen Ben en icebreaker is een mooie match. Sinds 25 jaar maakt icebreaker kleding van merinowol en de hoeveelheid plastic in hun collecties is van nature al minimaal. 84% van de huidige collectie van icebreaker is gemaakt van natuurlijke vezels. Het streven van het merk is om dit percentage de komende jaren te vergroten door te zoeken naar duurzame en natuurlijke alternatieven. Lees meer over The Vortex Swim op www.benlecomte.com.

Duurzame varianten Het verminderen van plastics in buitensportkleding is gelukkig een trend. Bij steeds meer outdoormerken zie je vervangbare alternatieven die qua prestaties minstens zo goed zijn als de vertrouwde kunststof varianten. Zo zijn naast wol bijvoorbeeld ook veel kledingstukken met bamboe en Tencel te vinden. Om de prijs hoef je het niet te laten. De duurzame varianten waarbij het gebruik van plastic geminimaliseerd is, zijn veelal niet duurder dan de vertrouwde plastic varianten.

wil.vis

basbuitensport

ingesa

good_wood_work

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

fredvanwijk.nl

De Instagram hashtag #jouwactievenatuur draait om buitensport: een actieve beleving in de natuur waar je energie van krijgt. Wij zijn razend benieuwd hoe jij die beleving invult en waar jouw avontuur zich afspeelt. Een modderige mountainbiketocht bij jou in het bos of een stoere zeiltocht op het IJsselmeer? Misschien ga je verder weg van huis en laat je ons meegenieten van reizen naar de zon of de sneeuw. Volg niet alleen #jouwactievenatuur op Instagram, maar tag ook je eigen beelden met #jouwactievenatuur. Trek er opuit en geniet lekker van het outdoorleven. Van micro-adventure tot wereldreis. Breng #jouwactievenatuur in beeld en inspireer elkaar tot nog meer outdooravonturen!

sander_eggen_photography

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019

Concept en realisatie Ilonne Bongers en Robert Jan van Oosten Ontwerp Robert Jan van Oosten Redactie Ilonne Bongers en Robert Jan van Oosten Eindredactie Wim Huijser Met medewerking van Maurice van den Boogaard, Henk-Jan Geel, Youri Jongkoen, Fred van Wijk, Melchert Meijer zu Schlochtern, Tamar Valkenier, Shanna Bussink, Dennis van Dokkum, Wandalin van den Abeele, Henk Meeuwsen, Liesbeth en Edwin ter Velde Speciale dank aan Kees Voogd, Paul Faber en onze adverteerders Druk Tuijtel

Uitgever Jouw actieve natuur is een uitgave van Bas Buitensport, Wageningen. Het autersrecht van deze uitgave berust bij de uitgever. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever is het geheel of gedeeltelijk overnemen, vermenigvuldigen of kopiĂŤren van deze uitgave niet toegestaan. De inhoud van deze uitgave is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Desondanks is de uitgever niet aansprakelijk voor schade als gevolg van of in verband met het gebruik van de informatie afkomstig van deze uitgave. Contact en adverteren redactie@jouwactievenatuur.nl

klimaatneutraal gedrukt | NL-001-367433 | www.natureOffice.com

klimaatneutraal gedrukt NL-001-367433 www.natureOffice.com

JOUW ACTIEVE NATUUR | HERFST - WINTER 2019