budujemy_dom_09-8 by niko joko

pompaciep a pompa ciep a

prezent dlaCiebie dla Ciebie

urz dzenie na miar XXI wieku

poradnik na start

MAGA ZYN 116

BU DUJ CYCH

W Y KO N AWCÓW

Okienne niuanse co koniecznie trzeba wiedzie o oknach

129

K piel w b belkach wanny i panele z hydromasa em

137

Elektroniczna gosposia instalacja inteligentna to adne fanaberie

158

DOM

233

ogrodowe rze by

9/ 2 0 0 8

9, 9 0 z

226

w tym 7%

VAT

Grawitacyjna do

lamusa wentylacja

w domu energooszcz dnym 77

REMONT

Metamorfoza azienki 149

DYLEMAT

Okna po aciowe czy lukarny? WYBIERAMY I KUPUJEMY 181 195 206

Drzwi wewn trzne Pokrycia dachowe Rynny

na podstawie

By na ubrania nie zabrak o miejsca INSPIRACJE, PORADY, POMYS Y

2075

ankiet ankiet

TWÓJ DOM

169 69

ceny robót i materia ów 39

w sie sierpniu

RAPORT

236

TWOJE PIENI DZE

WODA I KANALIZACJA

Krok po kroku analizujemy budow d domu pod k tem racjonalizacji kosztów. Dla tych, co buduj pierwszy raz. Odcinek VII – kot y c.o., grzejniki, ogrzewanie pod ogowe, podgrzewacze c.w.u.

Wszystko, co musisz wiedzie o instalacji wodnej i kanalizacyjnej by unikn b dów i ograniczy koszty

Od Wydawcy

Adres redakcji „Budujemy Dom”, ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa, tel. 022 257 84 72, faks 022 257 84 88 www.budujemydom.pl

TERAZ ... MY budujemy

Redaktor naczelny Ernest Jagodzi ski e-mail: e.jagodzinski@budujemydom.pl

Oto przewodni slogan naszej jesiennej kampanii reklamowej. Wyra amy w nim satysfakcj , e to nasz czas. Mówimy TERAZ MY w imieniu setek tysi cy rodzin decyduj cych si na budow domu. Razem z nimi twierdzimy – to dla nas przysz a dobra pora. Wprawdzie zbudowanie domu ci gle nie jest atwe, ale jest nareszcie dost pne dla ka dego, kto ma stabiln , nie le p atn prac . Jest dost pne dla milionów polskich rodzin. To prawda, e buduje si dwa razy dro ej ni par lat temu. e dzia ki kosztuj dziesi razy dro ej ni 10 lat temu – to te prawda. Ale na wszystko mo na wzi kredyt: i na budow domu, i na zakup dzia ki. A ycie z ci arem d ugu kredytowego to stan normalny w kapitalistycznym wiecie. Nie ukrywajmy. W sloganie „TERAZ ... MY budujemy DOM” wyra amy te satysfakcj zespo u redaguj cego miesi cznik i portal Budujemy Dom (ponad 50 osób). To nasz czas. Ci gle ro nie nak ad BD i rozbudowujemy portal, który co miesi c odwiedza oko o pó miliona osób. Portal www.budujemydom.pl, po uruchomieniu dwóch wielkich serwisów po wi conych nieruchomo ciom i ogrodom (wdro enie nast pi o ostatnio w czasie wakacji!), ma obecnie wszystkie serwisy tematyczne, które mog interesowa osoby buduj ce dom, od zakupu dzia ki, poprzez wybór i zakup projektu (do wyboru ponad 3000 projektów ze wszystkich pracowni), budow domu, zakupy produktów, do urz dzania wn trz i piel gnacji ogródka. Full service. Czytelnicy miesi cznika i u ytkownicy portalu szczególnie sobie ceni informacje, które wypracowujemy mozolnie i pracowicie przez ankietowanie tysi cy Czytelników „zrzeszonych” w Klubie Buduj cych Dom. W ten sposób powstaj rubryki prezentuj ce aktualne ceny materia ów (w BD i na www), rozk ady statystyczne stawek p aconych wykonawcom (w BD i na www), jak równie oceny oko o 1000 hurtowni (tylko na www). Do rubryk, które powstaj we wspó pracy z ankietowanymi Czytelnikami, dodajmy jeszcze rankingi popularno ci marek i firm. Informacje publikowane w tych interaktywnych rubrykach s absolutnie unikalne. Tak konkretne, aktualne i bardzo przydatne dla inwestora informacje mo na znale tylko w miesi czniku i portalu Budujemy Dom. W a nie wspó praca z Czytelnikami, wspólne wypracowywanie „contentu” miesi cznika i portalu, to poczucie, e wspólnie z Czytelnikami i u ytkownikami portalu budujemy tysi ce domów, jest fantastycznym i niezwykle motywuj cym do wiadczeniem. Dlatego razem z setkami tysi cy naszych Czytelników chcemy wyrazi rado , e to nasz czas, e TERAZ ... MY budujemy DOM.

Z-cy redaktora naczelnego Gra yna Rudolf e-mail: grazyna.rudolf@budujemydom.pl Marta Tomaszewska, tel. 022 257 84 72 e-mail: marta@budujemydom.pl Redaktor prowadz cy Joanna D browska, tel. 022 257 84 35 e-mail: joanna.dabrowska@budujemydom.pl Sekretarz redakcji Katarzyna Sendal, tel. 022 257 84 93 e-mail: katarzyna.sendal@budujemydom.pl Redaktorzy: Ma gorzata Cuch, Aleksandra Ku mierczyk, Agnieszka Rezler, Emilia Ros aniec, Anna Szmidt, Olimpia Wolf, Marek elkowski Korekta Renata Kuk Projekt graficzny Katarzyna Zawadka Studio graficzne El bieta Ku mi ska Dariusz Welik Dorota Zieniewicz Anna urek Rysunki Pawe Kinsner Piotr Kojro Dzia marketingu i reklamy Szef dzia u Iza Konikowska tel. 022 257 84 75, faks 022 257 84 88 e-mail: iza@budujemydom.pl Katarzyna Fabisiak, Iwona Fijewska, Agnieszka Iwacyk, Monika Kruk, Agata Murdza, Barbara Koczkodaj, Gra yna Nowak, El bieta Ostanek-Szczepanik, Patrycja Rembisz, Anna Rzegoczan, Marta Zaczek Pracownia Analiz Rynku Budowlanego Marcin Szymanik, tel. 022 257 84 80, faks 022 257 84 88, marcin@budujemydom.pl Inga Fr cz, inga.fracz@budujemydom.pl Prenumerata i kolporta Aleksandra Olszewska, tel. 022 257 84 22 e-mail: prenumerata@avt.com.pl

prof. Wies aw Marciniak

Wydawca AVT – Korporacja Sp. z o.o. ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa tel. 022 257 84 99, faks 022 257 84 00 Dyrektor Wydawnictwa prof. Wies aw Marciniak Druk i oprawa RR Donnelley Europe Sp. z o.o. Zdj cie na ok adce Semmelrock Stein + Design

Wszystkie na zwy produk tów s wymienione wy cznie w celach identyfikacyjnych i mog by zastrze onymi znakami odpowiednich w a cicieli. Redakcja nie zwraca materia ów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do adiustacji, doboru ty tu ów i dokony wania skrótów w nadsy anych materia ach. Redakcja nie ponosi odpowiedzialno ci za tre reklam.

AVT Korporacja Sp. z o.o. nale y do Izby Wydawców Prasy

INSTALACJA WODNA

129

77 WENTYLACJA

HYDROMASA

Spis tre ci 10 FORUM

RAPORT WODA I KANALIZACJA

12 LISTY MIESI CA

14 AKTUALNO CI

Nowe produkty, wydarzenia 30 POSESJONACI

W czere niowym sadzie Ten dom powsta ze sk pstwa – mieje si Barbara. Znaczy to tyle, e o budowie zadecydowa rachunek ekonomiczny. Szcz liwie w lad za ekonomi przysz y satysfakcje innej natury: poczucie przestrzeni i kameralnego odosobnienia, zadowolenie z obcowania z przyrod , czasem – zwyczajny wi ty spokój...

39 40 55 62 72

105

PRZEGL D RYNKU 129

TWÓJ DOM – TWOJE PIENI DZE Kot y c.o. Grzejniki Ogrzewanie pod ogowe Podgrzewacze c.w.u.

137

ROK DOMU ENERGOOSZCZ DNEGO cz. VII – GRAWITACYJNA DO LAMUSA Energooszcz dno budynku oznacza nieskomplikowan architektur , doskonale zaizolowane ciany i dach, monta energooszcz dnych okien i nowoczesnego systemu grzewczego, rezygnacj z balkonów b d cych cz sto mostkami termicznymi. Dom – zgodnie z za o eniami – zaczyna przypomina szczelny termos. Ale brak skutecznej wentylacji w takim budynku mo e sprawi , e ycie w nim b dzie po prostu nieprzyjemne.

Hydromasa Z dobrodziejstw hydromasa u coraz wi cej osób korzysta nie tylko podczas pobytu w sanatoriach i o rodkach spa. Dzi ki coraz przyst pniejszym cenom specjalnych wanien, paneli i kabin mo na si nim cieszy tak e na co dzie – we w asnych domach. Instalacje inteligentne

DYLEMAT 149

Instalacja wodna Zanim zlecimy wykonanie domowej instalacji, musimy zdecydowa , sk d b dziemy czerpa wod , dok d ma by w domu doprowadzona, a tak e – jak b dzie podgrzewana. B dy w instalacji wodoci gowej mog by bardzo uci liwe w codziennym yciu, warto wi c zadba o to, by zosta a wykonana w a ciwie i s u y a dobrze wiele lat. Instalacja kanalizacyjna

Okna po aciowe czy lukarny? Z ró nicy w konstrukcji okna po aciowego i lukarny wynika odmienny sposób ich umieszczenia w po aci dachu: budowa lukarny to spore przedsi wzi cie, natomiast zamontowanie okna dachowego jest szybkie i stosunkowo ma o pracoch onne. Ich usytuowanie w dachu przek ada si tak e na ich odmienn u yteczno oraz inny sposób do wietlenia poddasza. Jak zawsze, gdy mamy co do wyboru, warto pozna wady i zalety ka dego z rozwi za , aby go dostosowa do w asnych potrzeb i oczekiwa .

DRZWI WEWN TRZNE 99 181

OKNA W DACHU

149

169 SZAFY I GARDEROBY

REMONT 158

169

azienka Pierwszy krok – wybierz przybory sanitarne i materia y na ciany i pod og . Drugi – narysuj azienk w skali. Trzeci – wytnij z papieru kszta ty przyborów sanitarnych i rozmie je na planie. Je li zrobisz to dobrze, azienka b dzie wygodna i funkcjonalna. Potem wybierz wykonawc i przedstaw mu swoje oczekiwania. Ko cowy efekt? Pi kna azienka.

194

ANKIETA KBD

204

PRENUMERATA

216

PORADY Prawo, budowa i remont, architektura i wn trza, instalacje, ogród

226

233

OGRODY Formowanie drzew i krzewów Drzewa i krzewy przycinamy, aby je odm odzi , usun chore i obumar e ga zie lub pobudzi kwitnienie. Jest jednak równie rodzaj ci cia ro lin, dzi ki któremu staj si one ogrodowymi rze bami.

PORADNIK URZ DZANIA DOMU Szafy i garderoby Ogromne szafy w ka dym pokoju, a na ubrania wci brakuje miejsca… Przestronna garderoba, ale brak pomieszczenia na gabinet… Dowiedzmy si , jak praktycznie i efektownie zapobiec podobnym b dom.

181 195 206

W NAST PNYM NUMERZE m.in.: kot y kondensacyjne, klimatyzacja, folie dachowe, bramy gara owe, uzdatnianie wody, remont cian wewn trznych

HURTOWNIE NA CENZUROWANYM Stawki robocizny Stawki cen produktów i materia ów

WYBIERAMY I KUPUJEMY

236 239

Drzwi wewn trzne Pokrycia dachowe Rynny

241

Propozycje miesi ca

REPORTA Z BUDOWY

266

SPIS REKLAM

266

KARTA INFORMACJI ZWROTNEJ (KIZ)

Urz dzenie na miar XXI wieku Nawet ludzie przekonani o zaletach pomp ciep a ulegaj cz sto obiegowym opiniom, których korzenie si gaj przewa nie odleg ych czasów. Czasów, kiedy urz dzenia te by y traktowane jak ciekawostka techniczna, a parametry ich dzia ania zdecydowanie odbiega y od tych, z jakimi mamy do czynienia obecnie. Cz sto powtarzana i nieprawdziwa opinia g osi, i spr arki pracuj bardzo g o no i zak ócaj spokój domowników. Okazuje si jednak, e znacznie wi cej ha asu od pompy ciep a wytwarza nawet bardzo nowoczesna lodówka.

PROJEKTY

Masz problem? Zadaj pytanie na forum dyskusyjnym na naszej stronie www.budujemydom.pl/forum lub zadzwo pod nr tel. 022 257 84 78 (pon., r., pt. w godz. 10.00–14.00)

FORUM

JAK BUDOWA NA ODLEG O ?

We udzia w dyskusjach na www.forum.budujemydom.pl

Dynamiczny rynek rzuca nam wci nowe wyzwania. Staraj c si im sprosta , stajemy si bardziej elastyczni, mobilni, uniwersalni. Dlatego budowa poza miejscem sta ego zamieszkania to zjawisko coraz cz ciej spotykane. Przenosimy si โ czasem o setki kilometrรณw โ w pogoni za prac , w poszukiwaniu przyjaznego otoczenia, lepszej infrastruktury... Czy budowanie na odleg o atwo uwie czy sukcesem?

Evelin

Na marn ekip mo na trafi zawsze. S dwie metody: albo bra

wykonawcรณw miejscowych, ktรณrych atwo w razie czego namierzy โ tacy zwykle staraj si nie popsu sobie lokalnej opinii โ albo budowa jedn firm z porz dn umow . Zdalnie sterowany system gospodarczy to mord ga.

Ambroz

W a nie, najwa niejszy jest dobry system. Mo na oczywi cie

kleci ekip z przypadkowych Ziutkรณw, ale takie oszcz dno ci mog si okaza iluzj . Lepiej zatrudni firm . Rynek si zmieni , fachowcy ch tniej je d za prac . Ja prowadzi em 1,5 roku temu na odleg o generaln przebudow

i rozbudow domu letniego (z nazwy, bo w technologii murowanej i z wyposa eniem ca orocznym). Budowa a firma, ktรณra wcze niej bardzo porz dnie postawi a dom mojej siostry. Bez problemu przenie li si 250 km na pi miesi cy. Przedtem spisali my porz dn umow , ustalili my m.in. w ktรณrych momen-

Kilian

Mam pytanko do internautรณw. Na sta e mieszkamy w Poznaniu,

tach przyjad na kontrol z moim inspektorem: po fundamentach, przed zala-

ale ostatnio kupili my pi kn dzia k pod odzi , 4 hektary, ka, kawa ek

niem stropu, na wiech dachow i po dociepleniu cian, przed nak adaniem

lasu i rzeczka w granicach. Chcemy tam urz dzi siedlisko, adaptuj c ist-

tynku. Poza tym wpad em jeszcze kilka razy (ale dos ownie kilka!) poza har-

niej ce zabudowania (ceglana stodo a i obora), a w przysz o ci przenie

monogramem. I wszystko posz o bez problemu: komunikowali my si przez

si tam na sta e. Zarz d gminy jest bardzo operatywny, a okolica jest obj -

telefon i Internet, materia y doje d a y z okolicznych sk adรณw. Tylko na blach

ta unijnymi dotacjami, w zaawansowanych planach s drogi, super szko a,

czekali my d u ej, ale wiem, e w tym czasie w Warszawie ten sam gatunek

o rodek sportowy i park wodny. Problem tylko z budow . Nie wiemy, czy

te by trudno dost pny. A szef firmy udokumentowa mi calute k budow ,

zaczyna j od razu, czy czeka na lepsze czasy, kiedy na przyk ad sytuacja

klatka po klatce, za pomoc aparatu w swojej komรณrce. Zdj cia wysy a mi re-

pozwoli m owi wzi roczny urlop. Mo e kto ma do wiadczenia w budo-

gularnie, wi c w moim komputerze stopniowo rozrasta si film pt. โ Odyseja

waniu korespondencyjnym?

budowlana 2006โ . Chocia fotki s technicznie marne, to do dzi mamy du frajd przy ich ogl daniu.

Bozenna

My my zaryzykowali i si uda o! Budowali my przez dwa

lata 130 km od domu, doje d aj c tylko w weekendy, i to nie wszystkie. Ekipa

Karol62

by a uczciwa i w miar solidna, cho nie oby o si bez potkni , daszek nad

cz sto budujemy si daleko od w asnego domu, ale tam, gdzie mamy ro-

wykuszem rozbierali dwa razy (potem okaza o si , e by b d w rysunkach

dzin , bo np. dostali my od dziadkรณw dzia k . Wtedy warto po wi ci tro-

konstrukcji, wi c to nie ich wina). A jak s ysz od ludzi, to ka dy mia jakie

ch czasu na rozpoznanie okolicy, kto si buduje, z czyjej pomocy korzysta,

problemy, z daleka czy z bliska. Ale na trzy tygodnie wakacji zawiesili my

kto w okolicy zna si na murarce, a kto na dachach. My l , e nie szkoda

budow , zabrak o nam odwagi.

nawet kilkuset z otych miesi cznie na taki nadzรณr tubylca. Bo nawet je li

Dobrze jest mie kogo zaufanego na miejscu. Przecie

nie jest wielkim fachowcem, to poka e si , podpyta i o wszystkim nam do-

Robi

Budowla cy czuj klimat โ im cz ciej widz inwestora, tym bar-

niesie. Robotnikรณw to dyscyplinuje.

dziej si staraj . Jak sam dbasz o budow , bywasz, kr cisz si , sprawdzasz, to oni si rozp du te dbaj bardziej, uprz tn , dopilnuj , schowaj na noc

Volvo

co trzeba. Zreszt to dotyczy nie tylko budowlanki, taka po prostu ludzka

na si dobrze dogada , ale nie zawsze zawodzi czynnik ludzki. Budowa tyl-

natura. A jak ci nie ma, to nie wnikaj z jakich powodรณw, tylko interpretuj

ko na papierze wygl da atwo i przyjemnie. W praktyce nie wszystko daje si

to tak, e ma o kogo ich robota obchodzi. Tak samo zreszt jest w ka dym

przewidzie i zaplanowa . S ulewy, wichury, przypadki losowe, ka dy kto bu-

biurze pod nieobecno szefa: kawki, plotki, prywatne telefony, uk adanie

dowa wie, o czym mowa. A to ciana runie, a to s awojka (oby tylko!) si spa-

pasjansa. Pa skie oko konia tuczy.

li, albo ci arรณwka z cementem zakopie si w b ocie na dwa dni. I bywa, e to

My by my nie zaryzykowali. A to dlatego, e z wykonawcami mo -

niczyja wina, tylko splot niekorzystnych okoliczno ci. Czasem trzeba b yska-

Stachu

Odradzam. Sam tak budowa em i k opoty zacz y si ju przy

wicznie interweniowa , a wtedy najlepiej by na miejscu. Na odleg o wie-

fundamentach. Robota si nie posuwa a, a po dwรณch tygodniach brygada

le si nie zdzia a. Wie o tym ka dy, kto kilkana cie godzin koczowa na w a-

po prostu znikn a. Nawet ich nie szuka em. Potem sz o skokowo: jedni

snej budowie, czekaj c na spรณ niony transport pilnie potrzebnych materia รณw

troch podci gn li, to nast pni znรณw rozwlekli. Koordynacja z odleg o ci

i uspokajaj c w ciek ych robotnikรณw, ktรณrym szef za czekanie nie chcia

90 km to koszmar. Dom 170 m2 stawiali my trzy i pรณ roku!

p aci pe nej dniรณwki.

BUDUJEMY DOM

9/2008

LISTY MIESI CA W naszej redakcyjnej poczcie wi kszo korespondencji to listy „interesowne”, z pytaniami i pro bami o porad . Odpowiadamy na nie w rubryce z poradami i na forum internetowym. Ale s te bardzo ciekawe listy „problemowe”. Najbardziej pouczaj ce dla naszych Czytelników listy publikujemy na tej stronie, nadaj c im tytu „listów miesi ca”.

Czekamy na Wasze listy: „Budujemy Dom” ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa faks: (22) 257 84 88 e-mail: redakcja@budujemydom.pl forum: www.forum.budujemydom.pl

Dobre ród o Gratuluj wietnego portalu „budujemydom.pl”! Wys a mnie na niego kolega, który ko czy budow . Ja dopiero zaczynam, dlatego uwa am, e wy mienicie trafi em – od pierwszej opaty mam bogate ród o informacji pod r k . Dobrym pomys em jest Klub Buduj cych Dom, zamierzam wst pi w poczet jego cz onków. Podobaj mi si te porady on-line i du a liczba forów; ka de dziecko wie, e to najlepsze ród o informacji, mo e nie zawsze fachowych, ale za to szczerych, niepowi zanych uk adami sponsorskimi. Zreszt wypowiedzi na rozmaite tematy jest tak wiele, e mo na wydestylowa z nich jaki bardziej profesjonalny przekaz. Dobrze dzia a te wyszukiwanie. Znalaz em sporo artyku ów na tematy, które mnie ciekawi y, a dodatkowa zaleta jest taka, e ca kiem przy okazji trafiam na zagadnienia, o jakich wcze niej nie mia em poj cia. Dzi ki temu, e wzbogacam swoj wiedz budowlan od pocz tku inwestycji, mog jeszcze wprowadza w niej jakie po yteczne modyfikacje, np. zdecydowa em si ju na kocio kondensacyjny (w planach by zwyk y).

ycz Waszemu portalowi dynamicznego rozwoju, przy udziale i pomocy buduj cych internautów. Arek Z. z Konina

O cud nad Wis ! Mieszkamy pod Warszaw w redniej wielko ci starym murowanym domu, który przez trzy lata skrupulatnie remontowali my. Dawniej by tu kocio w glowy, bardzo ju zniszczony w okresie, kiedy kupowali my dom, a do tego dla nas zupe nie niefunkcjonalny (jeste my niem odzi). Niestety, dzi ogrzewamy si olejem opa owym, którego cena od czasu zamieszkania kilkakrotnie wzros a. Po prostu zbyt pó no przyst pili my do papierkologii zwi zanej z doprowadzeniem gazu, a star kot owni trzeba by o szybko wymieni . Poniewa koszty ogrzewania rokrocznie nas rujnuj , wi c gdy kilkana cie miesi cy temu do domu obok wprowadzi si m ody

BUDUJEMY DOM

9/2008

obrotny cz owiek z rodzin , namówili my go do wspólnej inwestycji gazowej. W dodatku okaza o si , e nowy s siad ma ma hurtowni instalacyjn , a wi c dost p do ta szych materia ów (taka skrzynka gazowa potrafi kosztowa nawet 700–800 z !). Od ponad pó tora roku walczymy z urz dami, wydaj c kolejne pieni dze, a to na projekt gazoci gu (s ownie: czterdzie ci sze metrów!), a to na „ZUD-y”, a to na mapy, a to na projekt przy cza, na wykonanie, na odbiór... Kwoty id w tysi ce, a do tego trzeba doda koszt nowego kot a – 4700 z bez mar y (z hurtowni s siada). Nie licz czasu straconego na wizyty w urz dach: w gazowni, gminie i starostwie. Wreszcie uda o si wszystko zgodnie z instrukcjami urz dników dostarczy , op aci , zg osi do u ytkowania i spraw zako czy . Miesi c temu na prób nabito nam instalacj gazem i w ko cu upragnione paliwo pop yn o! Nagle, ni z tego, ni z owego, przychodzi list od powiatowego inspektora nadzoru budowlanego: „Dzia aj c na podstawie itd. itp...., wnosz sprzeciw w sprawie itd. itp. ..., Od decyzji przys uguje odwo anie etc...”. Okazuje si , e nie dostarczyli my na czas wymaganej dyspozycj atryku u 57 dokumentacji – geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej. Samo pismo roi si od skacz cych cyferek, znaczków i symboli. Dobrze, e obaj z s siadem ko czyli my studia! By em ju w inspektoracie z oczywistym pytaniem, czy mo emy donie brakuj cy wistek i zamkn spraw . Nic z tego, komplet dokumentów nale y z o y od nowa! W wietle prawa powinni my teraz od czy si od gazoci gu, zdj nowe kot y, zamontowa stare olejowe (których ju oczywi cie nie mamy – s siad sprzeda ) i grza wod olejem a do wyja nienia. Pomijam ju to, e w b d wprowadzono nas w a nie w urz dzie, udzielaj c niekompletnej informacji. Ale przecie ilo formalno ci i papierowego miecia, jak trzeba wyprodukowa przy okazji najbanalniejszej inwestycji, nie mie ci si w g owie! Wiem, e nie mówi niczego nowego. Ale nowy jest kontekst: zbli aj ce si Euro 2012. Jakim cudem w trzy lata maj powsta setki kilometrów autostrad, stadiony, mosty, druga linia sto ecznego metra, terminale lotnicze, skoro 40 metrów rury nie sposób po o y i udro ni w pó tora roku?! Owszem, idzie nowe. Zmieniono przepisy wyw aszczeniowe – taki proces mo na dzi przeprowadzi w majestacie prawa w niewiele ponad dwa miesi ce. Wiem, e to niezb dne dla dobra wspólnego, czyli po to, eby my wydostali si z infrastrukturalnego redniowiecza. I, jak ka dej wielkiej przemianie, tej te musz towarzyszy drobne ludzkie dramaty – cho by utrata w dwa miesi ce dorobku ca ego ycia. Ale o tym, eby zmieni przepisy wykonawcze dotycz ce ju samego procesu budowy, nikt nie my li. A oprócz budowniczych Euro zyska yby na tym setki tysi cy zwyk ych Polaków. Wystarczy oby, eby taka pani, zamiast wysy a oficjalne pismo o braku za cznika, które z powodu strajku poczty idzie 12 tygodni, zadzwoni a do mnie na podany w górnym rogu wniosku numer. I nie odsy a a mnie na koniec kolejki! Urz d zaoszcz dzi by na znaczku, kopercie, a tak e na klimatyzacji, bo mia by o jednego zu ywaj cego powietrze petenta mniej. Mo e zanim UEFA odbierze nam Euro, kto wreszcie o tym pomy li. A raczej co zrobi. Bo my l ju tysi ce „ekspertów”. Po roku 2012 b d mieli na to my lenie jeszcze wi cej czasu. Tadeusz Gromnicki

AKTUALNO CI

PRODUKTY

SPOSÓB NA RDZ

EFEKTOWNE WEJ CIE Firma Classen poszerzy a swoj ofert . Nowa kolekcja drzwi wewn trznych o nazwie Dalila to po czenie ciekawego designu z najwy sz jako ci wykonania. Konstrukcj skrzyd a drzwiowego Classen Hybryda stanowi szkielet z drewna iglastego, który zosta wzmocniony warstwami p yty wiórowo-otworowej oraz sklejk . Jako wype nienie stabilizuj ce zastosowano tzw. plaster miodu. Natomiast nowa okleina Classen Iridium zapewnia podwy szon odporno na zarysowania powierzchni. Drzwi dost pne s w trzech dekorach: cedr, d b bielony i akacja. Pasuj do nich trzy rodzaje o cie nic: Arcus, New Arcus oraz o cie nica regulowana. Drzwi mo na kupi w sieci sklepów RuckZuck oraz w sklepach budowlanych i studiach wn trzarskich na terenie ca ego kraju. tel. 032 429 20 00 Cena brutto: 448,96 z www.classen.pl

Nowy produkt firmy SigmaKalon Deco to emalia antykorozyjna Dekoral. Jest po czeniem gruntu, podk adu i emalii. Produkt mo na stosowa bezpo rednio na rdz , do malowania przedmiotów stalowych i eliwnych oraz elementów konstrukcji stalowych, bez konieczno ci wcze niejszego stosowania farb gruntuj cych i podk adowych. Wystarczy do tego zwyk y p dzel lub wa ek. Mo liwe jest równie malowanie technik natryskow . Emali mo na stosowa wewn trz i na zewn trz budynków. Mniej skorodowane powierzchnie w ystarczy pokry jedn warstw preparatu. Lepszy efekt uzyska si jednak, pokrywaj c metal dwu- lub trzykrotnie. Emalia antykorozyjna marki Dekoral dost pna jest w bogatej gamie kolorystycznej i trzech rodzajach wyko czenia pow oki: po ysk, efekt m otkowy, efekt metaliczny. tel. 0800 11 33 11 www.dekoral.pl

POMPA CIEP A W TELEFONIE I W MAILU Danfoss OnLine jest narz dziem umo liwiaj cym zdalne sterowanie i monitoring pracy pompy ciep a Danfoss serii DHP. Urz dzenie wykorzystuje internet i technologi bezprzewodowej transmisji danych. Korzystaj c z systemu OnLine u ytkownik mo e podejrze aktualny stan pracy pompy ciep a, dokona zmian, maj c jedynie dost p do Internetu. Mo liwo zdalnej kontroli jest nieoceniona dla firm serwisowych, bowiem pozwala dokona przegl du praktycznie wszystkich parametrów pompy bez opuszczania biura i dojazdu. W czasie awarii komputer pompy prze le drog mailow lub za pomoc SMS-a komunikat do firmy serwisuj cej i w a ciciela. Pozwala to na natychmiastow reakcj w a ciciela lub zespo u serwisowego. Bazuj cy na technologii GSM/GPRS system OnLine daje pe n zdaln kontrol nad pomp ciep a.

tel. 022 755 07 00 www.danfoss.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

NOWY WIZERUNEK WYPRÓBOWANEJ TECHNIKI Firma Fansa nada a nowy kszta t armaturze azienkowej Hansapolo. Baterie s bardzo praktyczne – dzi ki wi kszej odleg o ci baterii od ciany, obs uga ci gna zestawu odp ywowego jest komfortowa równie w bardzo ciasnych pomieszczeniach. Wk ad ceramiczny Hansaeco 3,5 oraz dwustopniowe otwieranie pozwalaj zaoszcz dzi nawet do 50% wody i energii. Zintegrowana, r cznie ustawiana blokada antyoparzeniowa nie tylko zmniejsza ryzyko poparze , ale tak e redukuje zu ycie energii. Chromowana armatura wykonana jest z antykorozyjnego, odcynkowanego mosi dzu M63, który gwarantuje trwa o baterii. Dodatkowym atutem jest dost pno cz ci zamiennych i wk adów ceramicznych przez 10 lat po zako czeniu produkcji. Obok jednouchwytowych baterii umywalkowych w asortymencie firmy jest równie armatura bidetowa oraz nai podtynkowa armatura natryskowa i wannowa. tel. 061 650 04 41 www.hansa.pl

tel. 022 711 67 00 www.franke.pl

W ZLEWIE ZE SZK A Niedawno na polskim rynku pojawi a si nowa marka klasy premium – Eisinger Swiss firmy Franke. Jest to marka zlewozmywaków oraz sprz tu AGD dotychczas nieznana w Polsce, a ciesz ca si du ym uznaniem w Niemczech i Szwajcarii. Jedn z linii zlewozmywaków Eisinger jest Pure–Line. S to szklane, wbudowywane w blat zlewozmywaki, dost pne w wersjach: 1-, 1,5lub 2-komorowych w kolorach bia ym oraz czarnym. Do szklanych zlewozmywaków mo na dokupi wiele akcesoriów i funkcjonalnych detali, takich jak wk adka ociekowa, koszyk czy zwijana mata na gor ce naczynia. Zlewozmywak Pure–Line zosta nagrodzony podczas ubieg orocznej edycji konkursu „red dot design”. Co roku, mi dzynarodowe jury z o one z renomowanych ekspertów przyznaje produktom wyró niaj cym si innowacyjn form oraz najwy sz jako ci nagrod , b d c symbolem doskona o ci wzornictwa. Cena brutto: 4599 z

Knauf Silikon sanitarny to trwale elastyczna, odporna na dzia anie warunków atmosferycznych masa silikonowa, stosowana do wype niania spoin mi dzy p ytkami ceramicznymi w naro ach cian i w po czeniach cian z posadzk oraz do wype niania szczelin mi dzy p ytkami a urz dzeniami sanitarnymi. Masa mo e by tak e stosowana do uszczelniania spoin, p kni i rys mi dzy elementami ze szk a i ceramiki, wewn trz i na zewn trz pomieszcze . Dzi ki trwa ej elastyczno ci i wodoodporno ci, nadaje si do uszczelniania dylatacji przechodz cych przez pomieszczenia mokre. Mo e by stosowana w azienkach, kuchniach, toaletach, kabinach prysznicowych. Produkt ma znakomit przyczepno do suchych, ma o nasi kliwych pod o y takich jak: szk o, szkliwione p ytki ceramiczne, elementy porcelanowe, fajansowe i emaliowane. Cena brutto: 20 z /300 ml tel. 044 731 56 00 www.knauf-bauprodukte.pl

REKLAMA

SILIKONOWA MASA

AKTUALNO CI

PRODUKTY BIOLOGICZNIE I PRZYDOMOWO Nowe przydomowe oczyszczalnie cieków ROTH MICRO-STEP firmy Roth dost pne s w trzech wielko ciach: dla 4, 6, 8 mieszka ców. Nie wymagaj zastosowania drena u rozs czaj cego. Proces pe nego biologicznego oczyszczania odbywa si wy cznie wewn trz zbiorników. Aby z nich korzysta nie trzeba spe nia tak rygorystycznych warunków gruntowych, jak w przypadku, gdy doczyszczanie cieków odbywa si w systemie drena owym.

cieki mog by odprowadzane do rzek, potoków lub innych cieków wodnych. Mo na je równie wykorzysta wtórnie, np. do podlewania ogrodu.

NOWA GENERACJA WKR TAREK Na rynku pojawi y si nowe wkr tarki sieciowe marki Kress, których dystrybutorem jest firma Lange ukaszuk. Te bli niacze modele 650 TBS 2500, 650 TBS 4500 oraz 650 TBS 6000 ró ni si mi dzy sob zakresem obrotów i osi ganym momentem obrotowym. Model o najni szych obrotach, czyli 650 TBS 2500, ma najwi ksz si wkr cania – 20 Nm. Wszystkie modele maj silnik MAXX–Power o mocy 650 W, uk ad elektroniczny steruj cy obrotami i 6-metrowy kabel zasilaj cy. W samobie nych i posiadaj cych w asny system ch odzenia silnikach zwi kszono pier cie otaczaj cy wirnik. Zaowocowa o to zwi kszon moc przy jednoczesnym zmniejszeniu szeroko ci stojana. Od poprzednich modeli 500 i 505 TBS (nadal utrzymanych w ofercie) narz dzia te ró ni si moc , designem i obudow przek adni, wykonan z ci nieniowego odlewu aluminium. Zwi kszy o to ich wag , ale zarazem te wytrzyma o na uderzenia. tel. 071 398 08 14 www.langelukaszuk.pl

tel. 068 320 20 72 www.roth-polska.com

NOWE YCIE DREWNA Nowa lakierobejca marki Drewnochron firmy SigmaKalon Deco przeznaczona jest do ochrony drewnianych elementów ogrodu. Dzi ki niej mo na atwo zmieni kolorystyk odnawianych przedmiotów w domu i ogrodzie. Okna, drzwi, a tak e meble czy ramy lustra i zabawki – odzyskaj dawn wietno i trwa o . Lakierobejce wydobywaj faktur drewna i eksponuj ró norodno barw. Dost pne s w wielu kolorach. tel. 0800 11 33 11 www.drewnochron.pl

SPECJALI CI OD DREWNA Firma Koelner wprowadzi a na polski rynek wkr ty do drewna RawlPlug typ DS. Maj one organiczn , chroni c przed korozj pow ok , dzi ki której mog by stosowane nawet w najtrudniejszych warunkach zewn trznych. Dobrze znosz zarówno ostre s o ce, ulewne deszcze, jak te silne mrozy. Przeznaczone s do monta u drewna, z atwo ci zamocuje si nimi drewniane elewacje, a tak e deski tarasowe. B d równie przydatne przy budowie altan, uk adaniu cie ek w ogrodzie czy wyk adaniu drewnianych obrze y basenów. Wkr ty RawlPlug typ DS s alternatyw dla wykorzystywanych dot d wkr tów mosi nych i ze stali nierdzewnej. Mog by stosowane tak e wewn trz budynków do przykr cania stolarki okiennej i drzwiowej oraz monta u schodów, pod óg, por czy czy balustrad.

tel. 071 326 01 00 www.koelner.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

OCHRONA OGRODZE

Firma Röben, oferuj ca gotowe elementy budowlane z ceg y klinkierowej, wprowadza do swojej oferty nowy rodzaj czapy na murki. S to gotowe elementy pokrycia murów wykonane z cegie o ma ym formacie. No ny rdze czap zosta zrobiony z betonu odpornego na warunki atmosferyczne. Kaptury zapobiegaj przenikaniu wilgoci do spoiny i chroni zapraw . Dzi ki takiemu rozwi zaniu mury nie ulegaj zniszczeniu, a same czapy stanowi oryginalny element wyko czeniowy. Pokrycie dost pne jest w wersji czap sto kowych i p askich w trzech wariantach kolorystycznych (czerwonym, cieniowanym, burgund). Cena brutto: od 110 z /szt. tel. 071 397 81 00 www.roben.pl

NOWO CI OKIENNE Firma Roto przygotowa a kilka nowo ci: ram , moskitier oraz okna uchylno-obrotowe o nowej wysoko ci. Rama z termoizolacj przeznaczona jest do p askiego dachu oraz wszystkich typów i rozmiarów okien Roto. Mo na po czy j z popularnymi wykrojami dachowymi. atwe w monta u moskitiery Roto s optymalnie dopasowane do umieszczonej na dole klamki. Chroni przed owadami przy otwartym oknie. Maj prowadnice dost pne w kolorach bia ym i szarym. Okno uchylno-obrotowe Roto serii 84 natomiast jest od teraz dost pne w nowej wysoko ci – 180 cm. Do nowego wymiaru okna konstruktorzy zastosowali okucie obwiedniowe, ryglowane w 6 punktach. Dzi ki umiejscowionemu u góry punktowi obrotowemu okno otwiera si ca kowicie na zewn trz. Zamocowana na dole wielofunkcyjna klamka do obs ugi jedn r k umo liwia z kolei wygodne korzystanie z wszystkich funkcji: otwierania, wietrzenia i ustawiania do mycia.

REKLAMA

tel. 056 612 27 51 www.roto-frank.com

AKTUALNO CI

PRODUKTY DIALOG MI DZY WIAT EM A MATERI SGG MASTER-SHINE – nowe szk o ornamentowe firmy SaintGobain Glass – to wzór opracowany przez biuro projektowe Savinel & Rozé. Projektanci pracowali nad efektami optycznymi, staraj c si podkre li wra enie blasku na wszystkich naro nikach oraz zapewni po dany efekt pó przezierno ci. SGG MASTER-SHINE mo e by poddawane hartowaniu lub zosta u yte jako element szk a laminowanego. Mo e by tak e zestawione z szyb zespolon dla zapewnienia optymalnej izolacji termicznej. Szk o SGG MASTER-SHINE mo ne by elementem cianek wewn trznych lub szklanych i oszklonych drzwi. Spe nia funkcj przeszklenia kabiny prysznicowej lub os ony wannowej. Szk o SGG MASTERSHINE mo na zastosowa tak e jako element mebli, barierk ochronn , przegrod balkonow lub stopnie schodów. tel. 032 649 95 00 www.saint-gobain-glass.com

P ATNICE MARKI NEO Firma Topex wprowadza do sprzeda y nowe pi y p atnice Neo do ci cia drewna suchego i wilgotnego, wzd u i w poprzek s ojów. Oferta zawiera serie pi z du ymi z bami do szybkiego ci cia drewna oraz serie pi z drobnymi z bami do ci cia precyzyjnego i dok adnego. Pi y Neo maj trójstronnie ostrzone z by o optymalnie ukierunkowanych, ostrych, trwa ych i odpornych na st pienie kraw dziach tn cych. Cz tn ca pi y (brzeszczot) zosta a pokryta pow ok PTFE, która redukuje opory tarcia podczas ci cia i zapobiega zakleszczaniu si brzeszczotu w materiale. Ergonomiczny uchwyt pokryty antypo lizgowym materia em u atwia korzystanie z narz dzia. Cena brutto: od 48 do 55 z

tel. 022 573 04 55 www.neo-tools.com

REKLAMA

BUDUJEMY DOM

9/2008

AKTUALNO CI

PRODUKTY

DOM POD OCHRON

MOCNA JAK ZAWSZE – BEZPIECZNA JAK NIGDY Selena stworzy a now lini pian Tytan O2 , które podczas aplikacji nie emituj szkodliwych oparów MDI. W ten sposób Selena nie tylko dba o zdrowie klientów, ale te wychodzi naprzeciw wymogom Komisji Europejskiej, która planuje umieszczenie MDI na li cie substancji szkodliwych. W sk ad serii wchodz wydajne piany pistoletowe i w ykowe, stosowane podczas wymiany okien i drzwi, a tak e w czasie czenia elementów konstrukcyjnych. Bardzo szybko schn , dlatego ju po 25 minutach mo na rozpocz ich obróbk . Po utwardzeniu mo na je ci , gipsowa lub malowa . Piany Tytan O2 maj zawór, który zapobiega ulatnianiu si gazów wypychaj cych. W praktyce oznacza to zwi kszony czas przydatno ci piany oraz wykorzystanie ca ej zawarto ci.

Nowy pó przezroczysty impregnat do drewna Valtti Expert, marki Tikkurila, g boko wnika w struktur drewna, konserwuje je i podkre la jego pi kno, a dzi ki dodatkom wosku zabezpiecza przed dzia aniem wilgoci.

rodek zalecany jest do konserwacji zewn trznych cian domów, ram okien, drzwi, ogrodze , parkanów, balustrad, mebli ogrodowych, altan, drewnianych podestów i tarasów. Valtti Expert nie tylko chroni, ale tak e dekoruje malowane powierzchnie. Dost pny jest w palecie o miu gotowych kolorów (sosna, d b, orzech, teak, maho , palisander, zielony i niebieski). Cena brutto: 26,23 z /0,75 l

tel. 0 800 35 05 00 www.selena.pl

GEMINI NA PELETY

tel. 032 623 36 55 www.timkominki.com.pl

tel. 014 680 56 00 www.tikkurila.pl

ELASTYCZNA TECHNOLOGIA

W ofercie firmy TiM Kominki dost pny jest ju piecyk wolno stoj cy Gemini Basic, który opala si peletami (paliwem, które w czasie spalania nie wydziela substancji szkodliwych dla rodowiska i ma wysok warto energetyczn ). Piecyk ma wysoko 895 mm, szeroko 570 mm i g boko 519 mm, a wa y tylko 105 kg. Jego korpus jest wykonany z eliwa, za boczne panele ze stali. Moc urz dzenia mo na regulowa w zakresie od 3,8 do 7 kW r cznie lub za pomoc programatora tygodniowego. Czas spalania wsadu wynosi odpowiednio od 9 do 26 godzin, a sprawno urz dzenia – 86%. Boki piecyka s pomalowane lakierem odpornym na wysok temperatur , w trzech kolorach: kremowym – Avorio, czarnym – Antracite lub czerwonym – Bordeaux. Cena brutto: 8150 z

BUDUJEMY DOM

9/2008

Mo liwo ca kowitego wyeliminowania domowych rachunków za elektryczno daje zastosowanie dachówek solarnych TEGOSOLAR firmy Tegola. Do produkcji dachówek wykorzystano technologi i materia y stosowane do budowy satelitów NASA, w tym m.in. krzem amorficzny, który podniós wydajno dachówek nawet o 20% w porównaniu z tradycyjnymi systemami bazuj cymi na krzemie krystalicznym. Za pow ok s u y nie szk o, lecz liska i g adka warstwa z tefzalu. Jej budowa zapobiega osadzaniu si kurzu i brudu. To zapewnia dobr wydajno dachówek bez potrzeby ich mycia. Lekkie i elastyczne dachówki s atwe i w pe ni kompatybilne w monta u z innymi pokryciami bitumicznymi firmy Tegola. Zapewniaj izolacj standardowego dachu oraz nie zmieniaj jego statyki. W zale no ci od zapotrzebowania na energi elektryczn mog pokrywa catel. 042 636 24 42 o lub tylko cz www.tegola-polonia.com.pl dachu – dlatego sprzedaje si je na kilowaty.

AKTUALNO CI

PRODUKTY

JESZCZE CIEPLEJSZE

tel. 059 841 08 00 www.ms.pl

AKRYLOWO-LATEKSOWO Nowa kolekcja farb akrylowo-lateksowych Pastel Color Trendy firmy Malfarb to kolekcja inspirowana najnowszymi trendami w dekoracji wn trz. Proponowana kolorystyka intensywnych, zdecydowanych barw doskonale komponuje si z lini delikatnych kolorów farb Pastel Color. Wszystkie kolory z palety Pastel Color Trendy wywo uj pozytywne uczucia, a ich nazwy s odzwierciedleniem zawartego w nich pi kna i mocy.

Nowo ci w ofercie firmy MS wi cej ni OKNA s ciep e progi aluminiowe w drzwiach zewn trznych i tarasowych oraz w drzwiach balkonowych. Progi te maj przek adk termiczn znacznie ograniczaj c straty ciep a. Specjalne uszczelnienia na pionowych elementach ramy dodatkowo zwi kszaj izolacyjno termiczn produktów. Ponadto wykorzystanie ciep ego progu aluminiowego w drzwiach balkonowych z niskim progiem umo liwia zamontowanie krytego zaczepu antywywa eniowego oraz zastosowanie w tych drzwiach funkcji uchy u. Te innowacyjne rozwi zania, poza wyra nym ograniczeniem strat ciep a, poprawiaj równie funkcjonalno produktów, zapewniaj c wi kszy komfort ich u ytkownikom.

KREATYWNE EBERKA

tel. 062 733 82 04 www.malfarb.pl

DWIE STRONY L 320 – to lampa na cienna z asortymentu firmy Steinel. Jedna strona wieci jasnym, halogenowym wiat em w przypadku wykrycia ruchu, druga – pod wietla w nocy diodami numer domu. Obie strony mog by czone pionowo i poziomo. Zminimalizowany czujnik ruchu na podczerwie tzw. Mini Sensor opatrzony jest piktogramami umo liwiaj cymi proste ustawianie programów. W komplecie s samoprzylepne cyfry i litery. Moc [W]: max. 2 ´ 40W/G9, K t wykrywania: 360°, Zasi g [m]: max. 8, Stopie ochrony: IP 44.

tel. 071 398 08 00 www.langelukaszuk.pl www.steinel.pl

tel. 071 367 64 24 www.zehnder.pl

Grzejnik Charleston firmy Zehnder estetyk nawi zuje do znanych i wci popularnych eberek eliwnych, jednak przewy sza je parametrami. Dzi ki z o onej ze stalowych cz onów konstrukcji jest atwy w czyszczeniu. Znaczn cz ciep a oddaje przez promieniowanie, a jedynie niewielk poprzez konwekcj . Jest dost pny w wielu rozmiarach: g boko od 62 do 210 mm, wysoko od 190 do 6000 mm, d ugo od 2 do 120 eberek w gotowym zestawie (na yczenie mo liwe s jeszcze d u sze). Standardowo ma kolor bia y, jednak mo na go zamówi w dowolnym odcieniu z palety barw. Na specjalne zamówienie dost pne s wersje cynkowane lub pokryte lakierem antybakteryjnym, wzbogaconym cz steczkami srebra oraz nietypowe rozwi zania: grzejniki w kszta cie uków lub za amane pod k tem, wersje wolnostoj ce (tak e jako cianki dzia owe) i wysokoci nieniowe z niestandardowym z czem.

AKTUALNO CI

WYDARZENIA INWESTYCJE W ROZWI ZANIA SYSTEMOWE Firma BASF, oferuj ca rozwi zania systemowe oparte na poliuretanie (PUR), rozbudowuje swoj globaln sie . W Europie rodkowej i Wschodniej, za po rednictwem spó ki–córki Elastogran, zamierza wybudowa dwa nowe zak ady produkuj ce systemy poliuretanowe. W roku 2009 firma podejmie lokaln dzia alno w zakresie rozwoju i produkcji w dziedzinie systemów PUR w nowym zak adzie ko o Bratys awy, a w roku 2010 odda do u ytku nowy zak ad ko o Poznania. Obecnie istniej cztery lokalne zak ady firmy BASF produkuj ce systemy poliuretanowe w Europie rodkowej i Wschodniej. tel. 022 570 97 40 www.basf.com

„DOMY RODZINNE” JU W SPRZEDA Y! W salonach prasy w ca ym kraju mo na ju naby najnowsze wydanie kwartalnika „Domy Rodzinne”. Jest to kolekcja 100 z oferty blisko 800 projektów gotowych Pracowni Projektowej Archipelag. W ród przedstawionych propozycji 11 to koncepcje premierowe. Ca o podzielona jest na trzy grupy: Domy dla Nowaka (proste i stosunkowo tanie w realizacji), Domy tradycyjne oraz Dla odwa nych (nowoczesne). Kwartalnik zawiera tak e porady i informacje zwi zane z budowaniem. Ka dy ma mo liwo skorzystania z dodatkowej propozycji – Klubu Archipelagu, który umo liwia buduj cym wymian do wiadcze i informacji. Wi cej na ten temat pod adresem: www.budujacypartner.pl. Do kwartalnika zosta a do czona p yta CD z multimedialn prezentacj 300 najpopularniejszych projektów z pracowni, z mo liwo ci indywidualnego doboru kolorystyki elewacji, okien, dachu i elementów wyko czeniowych. tel. 071 798 38 65 www.archipelag.pl

RAJDOWY TEAM Najnowsza inicjatywa firmy Baumit, producenta wysokiej jako ci materia ów budowlanych, to rajdy samochodowe. ukasz Ryznar i Micha Jucewicz od trzech lat startuj w rajdach samochodowych. W tym sezonie, dzi ki wsparciu firmy Baumit, b d mogli rywalizowa z najlepszymi zawodnikami w trzynastu presti owych spotkaniach. Po zaj ciu pierwszego miejsca w klasie N1 podczas Rajdu u yckie Hory, wzros y apetyty za ogi Baumit Rally Team na kolejne zwyci stwa i sukcesy. Okazj do zrealizowania tych celów móg by Rajd widnicki (21–22 czerwca). Zawody jednak przerwano z powodu tragedii, do której dosz o na trasie wy cigu. Zawodnicy swoje umiej tno ci b d mogli pokaza podczas kolejnych startów. tel. 071 358 25 00 www.baumit.com.pl

KOLEJNY KROK

tel. 043 824 31 32 www.budvar.pl

Budvar Centrum – jeden z producentów stolarki okiennej w Polsce – poszerza swoj ofert o okna aluminiowe. Wzbogacenie portfolio produktów spó ki to odpowied na potrzeby rynku i oczekiwania wyra ane przez klientów inwestycyjnych i indywidualnych. Zarz d w 2008 roku zak ada osi gni cie 3 mln z przychodu ze sprzeda y okien aluminiowych. Produkcja rozpocz a si w sierpniu. Park technologiczny by gotowy wcze niej. Spó ka kontynuuje równie wspó prac z firmami Press Glass (szyby) i Roto. Profili dostarczy Grupa K ty.

RAZ, DWA, TRZY, CZTERY Firma Hanmar, dystrybutor elektronarz dzi DWT, wprowadzi a z pocz tkiem lipca czteroletni gwarancj dla klientów konsumenckich. Ta decyzja mo liwa by a dzi ki wysokiej jako ci wyrobów DWT, a co za tym idzie niskiemu wspó czynnikowi reklamacji. Warunkiem przed u enia gwarancji z 24 do 48 miesi cy jest oddanie urz dzenia do przegl du technicznego w centralnym serwisie gwarancyjnym po dwóch latach u ytkowania.

tel. 022 643 30 63 www.hanmar.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

W NOWYM BIUROWCU I HALI

tel. 018 449 28 00 www.dako.eu

REKLAMA

Fabryka Okien Dako odda a do u ytku nowy biurowiec i hal produkcyjn . Siódmego lipca 2008 roku ruszy a praca w nowej siedzibie. Przestronne hale produkcyjne wyposa one s w najnowocze niejsze maszy. To pozwoli nie tylko na wzrost mocy produkcyjnych, ale równie na zwi kszenie zatrudnienia. Nowoczesny i komfortowy budynek administracyjny znacznie zwi ksza przestrze biurow firmy, dzi ki czemu poprawi si komfort pracy, co z pewno ci prze o y si na jako obs ugi klientów. Równolegle z otwarciem nowej fabryki uruchomiona zosta a linia do produkcji drewnianej stolarki otworowej.

NATURA WOJEWÓDZKIM LIDEREM BIZNESU!

tel. 084 665 25 00 www.natura.pl

Rozstrzygni to konkurs na najlepsze przedsi biorstwa województwa lubelskiego „Wojewódzki lider biznesu”, organizowany przez Regionaln Izb Gospodarcz . W pi tej ju edycji konkursu w kategorii du e przedsi biorstwa zwyci zc zosta a Natura. Celem konkursu by o wyró nienie i promocja najlepiej rozwijaj cych si w województwie lubelskim firm, które osi gaj najlepsze wyniki ekonomiczne i dzia aj zgodnie z prawem oraz powszechnie przyj tymi zasadami etyki w biznesie. W czerwcu 2008 Natura otrzyma a tak e wyró nienie Srebrny Gryf 2008. Nagroda to zosta a ustanowiona przez Rad Powiatu Tomaszowskiego, której celem by o wyró nienie firm szczególnie zas u onych dla rozwoju powiatu tomaszowskiego oraz jego promocji w kraju i poza granicami.

REKLAMA

w w w. so l ar s hop. p l infolinia: 0800 88 99 22

Kolektory słoneczne Sprzedaż, montaż i serwis na terenie całej Polski Oferujemy kolektory płaskie i próżniowe renomowanych producentów: Viessmann, Polska Ekologia, Biawar, Hewalex i Heliosin Biuro Obsługi Klienta Solar Shop, ul. Dr Putka 5, 34-100 Wadowice, tel. 033 873 08 10, faks 033 879 78 16, e-mail: biuro@solarshop.pl

AKTUALNO CI

WYDARZENIA DOBRA STRONA REMONTU Nowy od wie ony serwis www.polifarb-debica.pl wyró nia si przejrzysto ci i funkcjonalno ci . Podstawowe zak adki serwisu adresowane s do dwóch grup odbiorców: klientów indywidualnych oraz profesjonalistów z rynku budowlanego. Zak adka Poradnik Praktyczny oferuje wyczerpuj ce i przejrzy cie prezentowane informacje dotycz ce remontu w domu i poza nim. Klienci indywidualni znajd tam materia y na temat doboru kolorów do danego pomieszczenia, ró nicy mi dzy farbami czy informacje o narz dziach malarskich. W zak adce Broszury zosta y umieszczone pliki z informacjami o produktach, a w zak adce Doradcy Techniczni – kontakt do specjalistów Polifarbu D bica. Z zak adki Przedstawiciele Handlowi partnerzy firmy dowiedz si o zasadach wspó pracy z Polifarbem D bica.

ELEMENT DO ELEMENTU

tel. 085 730 00 01 www.danwood.pl

Budimex Danwood – w a ciciel marki Dan-Wood House oraz producent gotowych domów jedno- i wielorodzinnych – zaoferowa program doboru elementów aran acyjnych do projektowania wn trz – WohnArt. Dzi ki programowi ka dy klient – przy wspó pracy z architektami firmy – mo e w atwy sposób wcieli si w rol projektanta wn trz. Wykorzystuj c gotowe modu y, mo e zaaran owa elementy wystroju i aran acji wn trz. Architekci DAN-WOOD HOUSE przygotowali gotowe okr g e lub prostok tne modu y sufitów podwieszanych oraz modu y dekoracyjnych cian z wn kami, które przy odpowiednim zestawieniu mog otwiera lub zamyka przestrze . Klient mo e je samodzielnie zestawia , a tak e wprowadza w asne pomys y.

tel. 0 801 88 99 65 www.polifarb-debica.pl

Sprostowanie W numerze 7–8 Budujemy Dom prezentacja produktu firmy Schiedel w rubryce Info

z dok adnie do siebie pasuj cymi elementami zapewnia prawid owe funkcjonowanie komina. Na budow komina Rondo Plus

atwy i szybki w monta u. Posiada oznakowanie zgodno ci CE oraz 30 lat gwarancji.

rynek ukaza a si z b dem – za co bardzo

sk adaj si :

Szczególne w a ciwo ci:

serdecznie przepraszamy Czytelników i firm Schiedel.

rury z ceramiki technicznej – odporne na wysok temperatur , kwasy i wilgo . warstwa izolacyjna – gwarantuj ca wysok izolacj ciepln komina. Klinowe naci cia mat

zakres temperatur spalin 60°C–400°C dost pny w rednicach ø12÷ø40 rury wewn trzne o zwi kszonej wytrzyma o ci na korozj

z we ny mineralnej u atwiaj monta i zapewniaj pe ne przyleganie do rury ceramicznej. pustaki z betonu lekkiego – element konstrukcyjny komina, o du ej wytrzyma o ci na

odporne na korozj drzwiczki aluminiowe z systemem przewietrzania mo liwo zastosowania przy cza spalin

Schiedel Rondo Plus – to uniwersalny, trójwarstwowy system kominowy s u cy do odprowadzania spalin z urz dze grzewczych na wszystkie rodzaje paliw, takie jak: gaz ziemny, olej opa owy, w giel, drewno i inne paliwa sta e. To komin, który spe nia wszystkie wymogi nowoczesnej techniki kominowej: wytwarza dobry ci g, jest odporny na kwasy i dzia anie wysokich temperatur, jakie powstaj np. przy po arze sadzy. Jest niezwykle atwy i szybki w monta u. Przemy lana, trójwarstwowa konstrukcja

BUDUJEMY DOM

4/2008

ciskanie. W naro ach pustaków znajduj si dodatkowo otwory zbrojeniowe oraz kana y przewietrzaj ce p yty izolacyjne. Systemy kominowe Schiedel z racji swojej

45º mo liwo dobudowania przy zewn trznej cianie budynku spe nia wszystkie wymogi bezpiecze stwa ppo ., przenikalno ci cieplnej oraz ochrony

zwartej konstrukcji zajmuj ma o miejsca, dzi ki czemu uzyskujemy wi ksz powierzchni mieszkaln . Schiedel Rondo Plus wyst puje w wielu wariantach i rednicach, jest niezwykle

przed ha asem system oznakowany CE zgodnie z norm EN 13063-1:2005 i EN 13063-2:2005 30 lat gwarancji

Artyku promocyjny

Mieszkaj bezpiecznie! Czerwona – ognioochronna p yta Knauf na poddasze Kiedy wybucha po ar domu, dla ycia cz owieka liczy si ka da minuta. Im szybciej rozprzestrzenia si ogie , tym bardziej malej szanse na ratunek. Dlatego tak wa ne dla bezpiecze stwa mieszka ców jest zastosowanie do budowy domu materia ów ogniochronnych, stanowi cych pasywn ochron po arow .

Oznacza to, e podczas po aru elementy domu wykonane z takich materia ów d u ej zachowuj no no konstrukcji, hamuj rozprzestrzenianie si ognia i tym samym zwi kszaj szanse na uratowanie ludzi oraz ich mienia. Stosowane coraz cz ciej w budownictwie mieszkaniowym technologie lekkie, czyli cianki dzia owe, sufity podwieszane czy te zabudow poddasza, wykonuje si najcz ciej z p yt gipsowo-kartonowych zwyk ych. Ju sam gips posiada szczególne w asno ci ogniochronne. Zawiera w sobie wagowo a 20% wody w postaci krystalicznej. W przypadku p yty o grubo ci 15 mm ilo chemicznie zwi zanej wody wynosi oko o 3 litrów na metr kwadratowy, a do jej podgrzania i odparowania potrzeba oko o 2000 kcal. Dla laika oznacza to tyle, e gips pod wp ywem ognia do momentu odparowania z niego wody dzia a jak ga nica. Jednak e po odparowaniu wody gips zaczyna si kruszy , a konstrukcje wykonane ze zwyk ych p yt gipsowo-kartonowych szybko trac swoj stabilno . Dlatego te zwyk a p yta nie stanowi skutecznej zapory dla ognia.

Tylko czerwona p yta Knauf, której rdze gipsowy wzmocniony jest w óknem szklanym, pod wp ywem ognia zdecydowanie d u ej utrzymuje swoj spoisto oraz stabilno konstrukcji. Ta w a ciwo nadaje tej p ycie walory ogniochronne, na które wskazuje czerwony kolor ognia w nazwie oraz na kraw dzi p yt. Zalety p yty czerwonej to jednak nie wszystko. Niezwykle wa na jest ca a konstrukcja ciany dzia owej czy sufitu podwieszanego, która dopiero w ca o ci mo e stanowi barier dla ognia. Knauf oferuje inwestorom i wykonawcom kilkana cie systemowych rozwi za przegród budowlanych o wysokich parametrach ogniochronnych. Bardzo istotne jest tak e stosowanie elementów konstrukcji tego samego producenta, gdy tylko w ten sposób mo na zachowa warunki systemu, który ma nam zagwarantowa okre lone parametry jako ciowe. cianki dzia owe, sufity podwieszane, zabudowa poddasza i pionów instalacyjnych, wykonane z p yty czerwonej Knauf, stwarzaj wy szy standard mieszkania i ycia, a domownikom zapewniaj poczucie bezpiecze stwa we w asnym domu. Je li wi c kto chce np. zabudowa poddasze i potem spa spokojnie, to jedynie czerwona p yta Knauf stanowi s uszne rozwi zanie. Nie ma innej alternatywy. Szczegó owych informacji udziela Produkt Manager ds. Systemów Suchej zabudowy, Pawe Muras, tel. 0601 39 41 53.

Knauf Sp. z o.o. ul. wiatowa 25 02-229 Warszawa tel. 022 57 25 100 www.knauf.pl www.blogknauf.pl

Posesjonaci POSESJONACI Tekst i zdj cia: Agnieszka Rezler

W czere niowym

sadzie

Ten dom powsta ze sk pstwa – mieje si Barbara. Znaczy to tyle, e o budowie zadecydowa rachunek ekonomiczny. Szcz liwie w lad za ekonomi przysz y satysfakcje innej natury: poczucie przestrzeni i kameralnego odosobnienia, zadowolenie z obcowania z przyrod , czasem – zwyczajny wi ty spokój...

BUDUJEMY DOM

9/2008

Zawsze lubili mieszka wysoko. Wygodne czteropokojowe mieszkanie na 17 pi trze zapewnia o niesamowite widoki: z jednej strony las, z drugiej Wis a i prawobrze na Warszawa, z kolejnej – willowa zabudowa Dolnego Marymontu. Dopóki dzieci by y ma e, starcza o miejsca dla wszystkich. Ale Barbara i Kazimierz s socjologami, nauczycielami akademickimi – du o pracuj w domu. Gdy ch opcy podro li, cztery pokoje przesta y wystarcza ; jednego wyra nie brakowa o. O budowie nie my leli – Barbarze, wychowanej w przedwojennym domku na Bielanach, wystarczy y wspomnienia remontów i usterek, z jakimi latami boryka si jej tata. Szybko znale li wi c ponad 100-metrowy apartament w rosn cym niedaleko osiedlu i równie szybko... zrezygnowali. S ona cena za metr kwadratowy surowego betonu z grzejnikami, dop ata za podziemny gara i monstrualna danina

z idei roz o ystego domu parterowego. Projekt foremnego budynku z poddaszem powsta w biurze nie yj cego ju Jerzego Soko owskiego, architekta ch tnego do wspó pracy, cho przywi zanego – jak ka dy artysta – do w asnych koncepcji. Dochodzenie do kompromisu bywa o trudne, tym bardziej, e musieli my poszukiwa go tak e mi dzy sob – wspomina Barbara, której z racji temperamentu i usposobienia przypad a w negocjacjach rola z ego policjanta. Jaki czas trwa y spory o bry czy o okna; g ówna idea, na której szczególnie zale a o Kazimierzowi – wn trza otwarte-

za comiesi czn com ochron sk ada y si na kwot , za któr z powodzeniem mo na by kupi wygodny dom, zostaj c z ca kiem spor sumk na jego wyposa enie. Niestety, gotowe domy maj to do siebie, e wykreowa a je cudza wyobra nia; trudno znale taki, który spe ni potrzeby, marzenia, a do tego zmie ci si w bud ecie. Meandry poszukiwa zaprowadzi y wi c rodzin prosto do w asnej dzia ki. Znale li j zim , na pó noc od Warszawy, gdy gruba warstwa niegu mi osiernie maskowa a niedoskona o ci grz skiej gliniastej drogi dojazdowej. Podkre la a za to niebywale urod dwóch starych czere ni. O nie one korony ocienia y pó parceli i to one w a nie postawi y kropk nad „i”. Rozmiary starego sadu – 900 m2 – zmusi y inwestorów do rezygnacji

go, daj cego przestrzenny oddech – zosta a szcz liwie zachowana.

Prima aprilis! Pomys by prosty: dom buduje pod klucz sprawna firma pod okiem fachowca, a my w tym czasie w spokoju pracujemy i zajmujemy si kreacj pomys ów aran acyjnych – szukamy tych wszystkich kafelków, pod óg i kranów – wspomina ze miechem gospodyni, która jako „z a policjantka” od pocz tku musia a wykazywa stosown czujno . Dzi ki jej uporowi zatrudnili niezale nego inspektora nadzoru, rezygnuj c z us ug specjalisty poleconego przez dewelopera. Tak e przed o ony im wzór umowy Barbara przes a a do zaopiniowania znajomemu prawnikowi, dzi ki czemu w miejsce cyrografu zabezpieczaj cego wy cznie interesy wykonawcy uda o si podpisa dokument dziel cy odpowiedzialno pomi dzy strony znacznie uczciwiej. W szczegó ach koncepcja równie wygl da a doskonale: inwestycj podzielono na dwa etapy, a s owa „zaliczka”, „zadatek” i „przedp ata” starannie wyrugowano ze wspólnego s ownika – faktury mia y by wystawiane wy cznie za prace uko czone.

Po lewej – elewacja frontowa. Jab onka przy oknie jadalni dogorywa a przez kilka sezonów. Rok temu, pod gro b wyci cia, od y a i zaowocowa a, jak nigdy dot d. Na dolnym zdj ciu tytu owa czere nia; gdy zapada zmierzch, w ród starych konarów zapala si lampa, a w ogrodzie robi si bajkowo. O wietlenie s dziwych drzew to pomys gospodarza

Posesjonaci Przestrze parteru zorganizowana jest wokó du ego otwartego kominka (górne zdj cie na s siedniej stronie). Stoj c przed nim, w obni onym o dwa stopnie salonie, po lewej mamy otwart kuchni (cho przeniesiona z bloku, pasuje tu jak ula ) z urz dzon oszcz dnie i ze smakiem jadalni . Schodki na prawo od kominka prowadz do kameralnej biblioteczki, gdzie mo na wypi kaw i poczyta , maj c oko z jednej strony na drzwi wej ciowe, z drugiej – na bujn ziele ogrodu

Wykonawca zacz z du ym impetem 1. kwietnia. I mo e warto by o ten szczególny dzie przeczeka ... Do czerwca roboty sz y jak burza, nie licz c drobnych potkni i niedoróbek, wychwytywanych na bie co przez kompetentnego i uwa nego inspektora. W po owie miesi ca Barbara bez obaw zabra a synów na d ugie wakacje. Gdy wrócili pod koniec lipca, okaza o si , e budowa zastyg a, i to – bagatela – na etapie sprzed urlopu. Deweloper uspokaja , e na pewno zd y, bo jego k opoty s przej ciowe. Innego zdania by inspektor i to jemu zaufali inwestorzy. Inaczej nie mogli – dom musia przyj ich w swe progi z ko cem pa dziernika; na ten w a nie moment ustalona by a wyprowadzka ze sprzedanego ju mieszkania. Wylali zatem firm z zachowaniem pe nego ceremonia u, na mocy wcze niejszej umowy. Tym samym na etapie niedoko czonej wi by dachowej run a misterna koncepcja wygodnej i nieabsorbuj cej budowy „pod klucz”.

W damskich gumofilcach Na gruzach pierwotnej idei nale a o szybko zbudowa now koncepcj . A raczej anty koncepcj : proces budowy i nadzoru musia ulec zmianie. Na doko czenie stanu surowego, u o enie instalacji i wyko czenie wn trz pozosta y trzy miesi ce! Trzeba by o wzi sprawy w swoje r ce. Pad o na

BUDUJEMY DOM

9/2008

Barbar , która z racji trybu pracy mog a swobodniej manipulowa czasem. Co nie znaczy, e mia a go du o. Ka d woln chwil w ci gu dnia po wi ca am organizowaniu ekip i przeczesywaniu hurtowni, a nocami czyta am o budowaniu – wspomina. A by a jeszcze przecie rodzina: Piotr mia 12 lat, Dawid 7. Z g szczu wi kszych i mniejszych problemów szybko wy oni y si dwa podstawowe. Po pierwsze, sezon dobiega ko ca i rynek wykonawczy by kompletnie opustosza y. Po drugie, gdy ju uda o si kogo znale , z regu y pojawia a si bariera psychologiczna. Dzi jest ju inaczej, ale dekad wcze niej polski fachowiec by kompletnie nieprzygotowany do kooperacji z inwestorem w spódnicy: nie zwyk uzgadnia czegokolwiek z kobiet , wys uchiwa jej polece czy respektowa decyzji. Na sakramentalne pytanie: „Kiedy przyjedzie m ?” Barbara zwykle odpowiada a: „Nigdy, poniewa budow , na któr m zarabia, zajmuj si ja”. Dla robotnika-tradycjonalisty taka odpowied by a nie do przyj cia. Pozostawa spryt, urok osobisty i maska „s abej kobiety w opresji”; prawdopodobnie to one pozwoli y doprowadzi proces budowy do ko ca. Na szcz cie Barbara coraz cz ciej spotyka a na swojej drodze kobiety: szefowe firm, w a cicielki sk adów budowlanych... Z nimi znacznie atwiej by o doj do porozumienia.

Kawa ek po kawa ku Rozgrzeban wi b doko czyli górale, ci gni ci niemal dos ownie z innego dachu. Pracowali bardzo sprawnie, tyle e kl li przy tym w ywy kamie partactwo poprzedników i rozrzutno zleceniodawców. Pani, na co wam taka pot ga? – lamentowali – Po ow tych s upów to mozna wywali , belecki da cie se... A krokwie przeniza na pó i bedzie piknie! Ale Barbara by a nieust pliwa: ma by tak, jak w projekcie! Dzi ki temu dach nie ugina si dzi pod naporem ci kiej dachówki cementowej Braas. Potem by o ju dramatyczne sztukowanie i fastrygowanie pod presj czasu. Wspania y dekarz, ob o ony zleceniami na najbli sze dwa lata, zosta cudem wy owiony z zakonu, w którym ata dach – mnisi nie zgromadzili na czas materia ów. Zadzwoni am do niego z polecenia znajomych dos ownie w ostatniej chwili – wspomina Barbara – Mia w a nie odzywa si do swojego kolejnego „planowego” klienta. Dekarz przyjecha obejrze wi b i zosta . Tyle tylko, e w domu zaplanowano lukarny, które trzeba by o otynkowa przed wykonaniem blacharskich obróbek dachowych – nowy k opot. Pod koniec lata o tak drobnej robocie nikt nie chcia nawet s ysze . Znalaz si w ko cu tynkarz, który zgodzi si chocia porozmawia , zaznaczaj c, e nic z tego nie b dzie, bo i tak czasu nie ma. Na szcz cie okaza si

wra liwcem: uj o go dramatyczne kobiece wezwanie, poparte malowniczym trzepotem rz s. Przyjecha i lukarny otynkowa , wymuszaj c tylko na w a cicielce umow gwarantuj c , e w kolejnym sezonie zostanie zatrudniony do tynkowania cian zewn trznych. Przez rok umowa jednak zwietrza a: gdy przyszed czas na ciany, tynkarz wykr ci si sianem, czyli – tradycyjnie – brakiem czasu. D ugo nie zabawili na budowie specjali ci uk adaj cy instalacj grzewcz . Ledwie zacz li, Barbara nakry a ich na spawaniu miedzianych rurek tu pod go krokwi . Wycofywali si w poczuciu niezawinionej

W domu ksi ek jest tyle, e gdyby nawet kto bardzo si stara , nie zdo a by ich ukry . Po prawej – salonik-czytelnia za kominkiem. Pozuje jeden z trójki domowych czworonogów o eglarskim imieniu Grot, zdradzaj cym pasj

gospodarzy. Do pary ma Foka podobnej ma ci i urocz pr gowan kotk . Powy ej gabinet pana domu; do ma ego naro nego biurka z warszawskiego mieszkania stolarz zgrabnie dorobi wygodn reszt

BUDUJEMY DOM

9/2008

Posesjonaci

Kobieca azienka wed ug projektu pani domu. Tu powetowa am sobie ca y, utracony z braku czasu proces skrupulatnej aran acji wn trz – mieje si Barbara. I rzeczywi cie – pow ci gliwy gustowny wystrój stworzy prawdziwy przyl dek regeneracji. W aran acj twórczo wkomponowano ods oni te elementy wi by dachowej; gospodyni zadba a te o ujmuj ce detale

krzywdy: co to w ko cu komu szkodzi, e si belka troch osmali? Na tej budowie nie mieli jednak czego szuka lekcewa cy zasady bezpiecze stwa ignoranci, i nie tylko oni. „Szefowa” z hukiem zwalnia a alkoholików, brakorobów i amatorów permanentnych zaliczek, wiedz c, e wbrew pozorom jest to jedyny sposób na wygranie walki z czasem. Twarde kryteria przynios y efekty. Mimo drako skiego terminu i nieplanowanego przej cia z systemu deweloperskiego na metod gospodarcz , inwestycj zamkn li z niespe na miesi cznym po lizgiem. Có to znaczy w porównaniu z wielomiesi cznymi opó nieniami, wro ni tymi do g bi w polsk norm ...

Na czere nie! Listopadowe tygodnie wykwaterowana rodzina sp dzi a na walizkach. Barbara z synami przenios a si do siostry, tworz c w jej mieszkaniu poka ny „niedometra ”. Kazimierz, nie chc c pog bia problemu

BUDUJEMY DOM

9/2008

przeludnienia do granic absurdu, zasiedli dom jako pierwszy honorowy mieszkaniec. Z robotnikami bardziej si mija , ni widywa , dlatego prowadzone jeszcze w tym czasie prace wyko czeniowe nie by y dla niego m cz ce. W mi dzyczasie uda o si wyko czy pomieszczenia w standardzie przekraczaj cym oczekiwania. Wszystkie ciany zewn trzne – trójwarstwowe z betonu komórkowego – wy o one s od wewn trz wodoodpornymi p ytami gipsowo-kartonowymi. Z podobnych p yt zbudowano te cianki dzia owe. Drogo? Niekoniecznie. Wystarczy znale hurtowni gips-kartonów, która w a nie zwija manatki, a nast pnie wykupi niemal ca e zapasy magazynowe za pó ceny. Ta wodoodporno do niczego nie by a nam potrzebna, ale same p yty owszem – mieje si Barbara W centrum poddasza, w miejscu planowanego pokoju, pozostawiono otwart przestrze do pracy – troch egzotyczn , troch

eklektyczn . Oryginalny zestaw mebli to prezent Kazimierza dla ony

– Tradycyjne tynki schn przecie kilka miesi cy, a nam pozosta y dni! W efekcie ciany s g adkie, a klimat we wn trzach zdrowy; gips wch ania nadmiar wilgoci, a kiedy s o ce zbyt mocno przypieka, ch tnie j oddaje. Mieszka im si mi o. a uj dwustanowiskowego gara u, który przegra konkurencj z rekreacyjn cz ci ogrodu, a tak e niespe nionej idei przydomowej oczyszczalni cieków; jej realizacja wymaga a w tamtych latach wi kszego area u. Ciesz si za to, e unikn li powa nych budowlanych kataklizmów. Dom jest du y i wygodny – ma ponad 200 m2, a teren wokó niego coraz bujniej si zieleni. Do niedawna ogród by polem cichych podchodów: Kazimierz walczy o ka dy metr ulubionego trawnika, Barbara w konspiracji dosadza a nowe drzewka i krzewy. Poniewa wi kszo z nich bardzo adnie si przyj a, pani domu uzyska a wreszcie oficjaln zgod m a na swoj ogrodnicz ekspansj . Oczywi cie w granicach przyzwoito ci. S dziwe czere nie – sprawczynie ca ego zamieszania – doczeka y emerytury pod troskliw opiek ; piel gnuje je ogrodnik, który wie, co i kiedy przyci , by posta y jeszcze 10 lat albo d u ej. Co drugi sezon, gdy obficie owocuj , znajomi maj nas serdecznie do – opowiada z rozbawieniem Barbara – Bo wtedy wszystkich zapraszamy „na czere nie”...

Artyku promocyjny

Budowanie w szybkim tempie Coraz cz ciej mo na zetkn si z budowaniem domu, który zosta wcze niej przygotowany w zak adzie produkcyjnym. DOMIKON jest firm , która zajmuje si realizacjami z wykorzystaniem takiej w a nie metody wznoszenia domów. DOMIKON buduje w oparciu o najnowsze trendy i technologi cz c je z tradycj . Konstrukcja domu oparta jest o materia stworzony bezpo rednio przez natur , czyli drewno. cz c je z innymi materia ami uzyskuje si solidne, trwa e i co w obecnych czasach jest niezmiernie wa ne, energooszcz dne domy. Stosowane rozwi zania pozwalaj na realizowanie niemal dowolnej wizji architekta. Zadanie firmy rozpoczyna si od uzgodnie z inwestorem, co do wielko ci domu, rozwi za funkcjonalnych, architektury budynku, wyposa enia w instalacje. Kolejny krok to opracowanie dokumentacji technicznej oraz ustalenie szczegó owego zakresu dostawy. Produkcja gotowych elementów domu, ich monta na dzia ce klienta a do oddania gotowego do zamieszkania budynku to kolejne kroki na drodze do w asnego lokum. Produkcja gotowych elementów domu w hali produkcyjnej odbywa si wg cis ych wytycznych, opracowanych detali oraz wg re imu, jaki stawia technologia. Wytwarzanie elementów przebiega w sposób niezale ny od zmiennych i niekorzystnych warunków atmosferycznych takich jak deszcz, nieg, mróz czy wiatr. Skraca to ca y cykl budowy. Czas produkcji elementów domu w wytwórni trwa oko o 2 tygodni.

BUDUJEMY DOM

9/2008

Monta na przygotowanej wcze niej p ycie fundamentowej zajmuje od 3 do 5 dni. DOMIKON buduje wg projektów indywidualnych oraz na podstawie dost pnych na rynku projektów gotowych. Wielko realizowanych domów, ich wygl d, dobór materia ów, to wszystko uzale nione jest od inwestora..

Konstrukcja budynku Fundament: P yta elbetowa. Wykonuje j firma b d inwestor wg projektu i wytycznych firmy.

ciany: ciany zewn trzne: konstrukcja szkieletu drewnianego z obustronnym poszyciem z p yt OSB, z wyko czeniem p yt g-k oraz elewacj z tynkiem silikatowym na we nie mineralnej. Grubo ok. 28,5 cm. Wspó czynnik przenikania ciep a U = 0,19 W/(m2K).

ciany dzia owe: drewniane z poszyciem p ytami OSB wyko czone ok adzina gipsowo-kartonow , Grubo ciany wynosi 210 mm/150 mm. Stropy: Konstrukcja belkowa wg oblicze

statycznych z poszyciem od górnej strony z p yt OSB oraz izolacj ciepln i akustyczn . Dach: Elementy no ne z drewna klejonego o przekroju wg oblicze , uk ad krokwiowy z izolacj w przestrzeni konstrukcji, pokryty dachówk cementow . Rynny PCW. Widoczne elementy drewniane pokryte lazurem. Stolarka: Okna PCW lub drewniane, parapety zewn trzne aluminiowe. Gwarancje: 25 lat na konstrukcj , 2 lata na pozosta e prace. Czas oczekiwania na dom wynosi oko o 12 tygodni od podpisania umowy.

BUDUJEMY DOM

9/2008

TWร J DOM

Dzia ka, projekt, formalno ci, fundament

Piwnica, ciany, ocieplenie, hydroizolacja

Stropy, schody, akustyka

Dach, konstrukcja dachu, pokrycia, rynny

Okna i drzwi, ciany dzia owe

Elektryczno , woda i kanalizacja, wentylacja, centralny odkurzacz

Ogrzewanie

Elewacje, tynki, pod ogi

TWOJE PIENI DZE Budowa w asnego domu to nie tylko spe nienie marze , ale wielkie wyzwanie, bo w gr wchodz powa ne pieni dze. Te, ktรณre mamy i te, ktรณre po yczymy z banku. Warto wi c do realizacji tego przedsi wzi cia porz dnie si przygotowa . Pomo emy Ci w tym. Od styczniowego numeru โ Budujemy Domโ publikujemy serial w 8 odcinkach, w ktรณrym w prostej formie odpowiedzi na najwa niejsze pytania omawiamy wszystkie etapy budowy domu i doradzamy, na czym mo na zaoszcz dzi , a na czym nie warto. W VII odcinku podpowiadamy co powiniene wiedzie i na na co zwrรณci uwag , decyduj c o sposobie ogrzewania domu. Jakie paliwo wybra ? Jaki kocio jest ta szy, a jaki bardziej komfortowy w eksploatacji

fot. Vaillant

fot. Instal Projekt

oraz w jaki sposรณb podgrzewa wod u ytkow ?

Kot y c.o. Kocio na gaz czy na olej? A je li na paliwo sta e, to na jakie? Dylematów przy podj ciu decyzji o sposobie ogrzewania domu jest sporo. Przede wszystkim warto kierowa si niskimi kosztami eksploatacyjnymi i niek opotliw obs ug kot a. Jakie ród o energii wybra ?

fot. Thermostahl

fot. Kampania W glowa

Je li kogo nie sta na korzystanie z paliw p ynnych – dro szych od gazu ziemnego (a trzeba si liczy z tym, e b d nadal dro e ), mo e zdecydowa si na najta sze paliwa sta e, cho powinien wtedy pami ta , e wymagaj one miejsca na sk adowanie. Obs uga nowoczesnych kot ów na paliwa sta e nie jest ju uci liwa, modele wyposa one w podajnik pracuj prawie bezobs ugowo. Bardzo wygodne jest ogrzewanie energi elektryczn – nale y jedynie uzyska wi kszy przydzia mocy do istniej cych w domu przy czy energetycznych. Zalet ogrzewania elektrycznego jest niska cena inwestycyjna, wad – bardzo wysokie koszty eksploatacyjne.

fot. Thermostahl

Na wybór ród a energii i tym samym paliwa najwi kszy wp yw maj dwa kryteria – dost pno oraz koszty eksploatacyjne i inwestycyjne. Je eli w pobli u naszego domu przebiega sie gazowa, zwykle decydujemy si na gaz ziemny, gdy jest to wci jedno z najta szych i najwygodniejszych róde energii. Gdy nie ma mo liwo ci pod czenia si do sieci gazowej lub przy cze by oby bardzo drogie, s jeszcze dwa paliwa, które nie wymagaj na co dzie praktycznie adnej obs ugi kot ów: gaz p ynny i olej opa owy. Najwi ksz ich wad jest konieczno magazynowania i uzupe niania zapasu paliwa przynajmniej raz w roku. W takim przypadku na pewno warto rozwa y instalacj systemu z pomp ciep a.

Paliwa sta e: w giel (a), drewno (b), pelety (c), zbo e (d)

Czym kierowa si przy wyborze systemu ogrzewania? Wydatki na ogrzewanie domu stanowi 70–80% ca kowitych kosztów jego u ytkowania. S one tym wi ksze, im wi ksze jest zapotrzebowanie budynku na ciep o i im dro sze jest paliwo do g ównego urz dzenia grzewczego, natomiast w du o mniejszym stopniu zale od zastosowanego systemu grzewczego. Ni szy koszt paliwa oznacza cz sto bardziej k opotliw obs ug instalacji grzewczej, dlatego znalezienie optymalnego rozwi zania zale y przede wszystkim od oczekiwa mieszka ców: najtaniej, lecz mniej wygodnie (a wi c paliwa sta e) lub komfortowo za wy sz cen (gaz). Koszty pozyskania energii z ró nych róde ró ni si nawet o 300–400%.

BUDUJEMY DOM

9/2008

Koszty pozyskania energii z ró nych róde Rodzaj paliwa

Koszt pozyskania energii cieplnej [z /kWh]

drewno

0,11

w giel kamienny

0,12

koks

0,13

pelety

0,14

gaz ziemny

0,15–0,17

olej opa owy

0,25–0,30

pr d elektryczny

0,35–0,42

Kot y c.o.

Czy konieczny jest projekt instalacji c.o.? Dok adny projekt instalacji grzewczej w domu jednorodzinnym nie jest niezb dny, ale warto go mie . Projektant obliczy zapotrzebowanie na ciep o w ka dym z pomieszcze

i na tej podstawie dobierze typ i moc kot a, grzejniki lub rodzaj i moc ogrzewania pod ogowego. Gotowe projekty architektoniczne cz sto zawieraj cz instalacyjn , ale informacje tam zawarte mog nie wystarczy do prawid owego wykonania instalacji. Dlatego zawsze warto zleci wykonanie dok adnego projektu instalacji grzewczej projektantowi z uprawnieniami i do wiadczeniem.

Od czego zale y zapotrzebowanie domu na ciep o? Zapotrzebowanie na energi do ogrzewania domu zale y od: ciep ochronno ci budynku, rodzaju wentylacji i strat ciep a z ni zwi zanych, sprawno ci kot a, szczelno ci stolarki.

Jak obni y koszty ogrzewania? ekonomiczny kocio (kondensacyjny lub na paliwa sta e) lub zdecydowa si na drog inwestycyjnie, ale zdecydowanie najta sz eksploatacyjnie pomp ciep a. Koszty ogrzewania obni a dobrze wyregulowana automatyka steruj ca prac kot a fot. Vaillant

Na sprawno systemu grzewczego wp ywaj przede wszystkim: rodzaj ród a ciep a, wielko strat przy przesy aniu ciep a, sposób wykorzystania ród a ciep a, rodzaj grzejników i ich rozmieszczenie, regulacja systemu grzewczego i sterowanie nim. Aby obni y koszty ogrzewania, trzeba przede wszystkim dobrze ociepli dom, zamontowa dobrej jako ci okna i wentylacj mechaniczn z odzyskiem ciep a, wybra

Czy warto ogrzewa dom pr dem? Porównanie z kosztami ogrzewania olejem – przy za o eniu, e nie kosztuje on wi cej ni 2,5 z /litr – wyka e, e zwrot nak adów na instalacj c.o. na olej nast pi po mniej wi cej 7–8 latach. Jak wynika z tych porówna , ogrzewanie elektryczne mo e by brane pod uwag w domach o bardzo niskim zapotrzebowaniu na ciep o – 80 kWh/m2 (ma a powierzchnia, bardzo wysoka ciep ochronno , u ytkowanie okresowe, np. domek rekreacyjny), ale zawsze b dzie to najdro szy eksploatacyjnie system ogrzewania.

Ogrzewanie domu energi elektryczn to wygodne rozwi zanie ze wzgl du na dowolne miejsce na monta kot a oraz brak konieczno ci pod czania go do komina. Niestety koszty eksploatacyjne takiego kot a s trzykrotnie wy sze ni ogrzewanie domu np. w glem czy gazem fot. Kospel

O tym powinien decydowa rachunek ekonomiczny nak adów na inwestycj i eksploatacj domu ogrzewanego pr dem i dla porównania – na przyk ad gazem i w glem. Rozpatrzmy to na przyk adzie domu o powierzchni 150 m2 o rocznym zapotrzebowaniu na ciep o wynosz cym ok. 100 kWh/m2. Roczny koszt jego ogrzewania: pr dem wyniesie ok. 5000 z , gazem – ok. 2200 z , w glem – 1500 z . Instalacja c.o. gazowego jest wprawdzie dro sza inwestycyjne o 7000–8000 z , ale po 3–4 latach inwestycja w ogrzewanie gazowe si zwróci i b dzie przynosi oszcz dno ci. W analizie trzeba tak e uwzgl dni koszty przy czenia do sieci gazowej, które mog by bardzo zró nicowane. W sprzyjaj cej sytuacji powinny si zmie ci w kwocie 5000 z . Porównuj c ogrzewanie elektryczne z c.o. zasilanym kot em w glowym, otrzymamy jeszcze krótszy okres zwrotu nak adów, poniewa nie ma tu wydatków na przy czenie.

Co oznacza sprawno kot a? Sprawno kot a to cz energii dostarczonej do kot a, która zostaje oddana wodzie jako ciep o u yteczne. Na przyk ad, w kotle o 90% sprawno ci, 90% ciep a uwolnionego w procesie spalania (energii dostarczonej) zostaje oddane wodzie (ciep o u yteczne). Za 10% energii dostarczonej do kot a jest stracone przez komin.

Czym taniej ogrzewa dom: gazem p ynnym czy olejem opa owym? Ró nice w kosztach ogrzewania gazem p ynnym i olejem zale od cen paliw, które podlegaj wahaniom: jedne paliwa dro ej , drugie taniej i na odwrót. Przeci tnie jednak ogrzewanie olejowe jest dro sze od gazowego o 10–20%.

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

Jakie paliwo sta e wybra ? Wybieraj c rodzaj paliwa sta ego do ogrzewania domu, powinni my uwzgl dnia jego dost pno , koszt pozyskania ze energii zale ny od ceny surowca i jego warto ci opa owe, sposób sk adowania oraz uci liwo obs ugi kot a na to paliwo. Do paliw ogólnie dost pnych mo na zaliczy jedynie ró ne gatunki w gla i koksu; pozosta e rodzaje paliw cz sto trzeba ci ga z odleg ych rejonów kraju. Paliwa sta e s zró nicowane pod wzgl dem energetycznym: ró nice w efektywno ci pozyskiwania z nich ciep a mog si ga 15–20% w zale no ci od miejsca pochodzenia paliwa, jego zanieczyszczenia, wilgotno ci itd. Najta szym opa em jest drewno i w giel kamienny, najdro szym – pelety. Wi kszo paliw sta ych dostarczana jest luzem, konieczne wi c b dzie przygotowanie

odpowiedniego miejsca do ich sk adowania (w piwnicy, pod wiat ), zw aszcza e najcz ciej kupujemy tak ich ilo , która ma wystarczy na ca y sezon grzewczy. Pakowane w worki dost pne te s : w giel, brykiety czy pelety, które mo na kupowa w niewielkich ilo ciach po zu yciu poprzedniej porcji. Paliwem sta ym uwa anym za najbardziej ekologiczne jest koks: spala si prawie bezdymnie, u atwia te utrzymanie stabilnej temperatury w kotle. Jest jednak o prawie 20% dro szy od zwyk ych gatunków w gla. Najwi kszym problemem u ytkowników kot ów na paliwa sta e jest konieczno cz stego uzupe niania w nich paliwa. W zale no ci od jego rodzaju i jako ci trzeba to robi przynajmniej dwa razy na dob , a je li pali si drew-

nem w kotle o prostej konstrukcji, nawet co trzy–cztery godziny. Problem z konieczno ci cz stej obs ugi kot ów rozwi zuj automatyczne podajniki paliwa. Dzi ki nim czas pomi dzy kolejnymi za adunkami paliwa wyd u a si nawet do kilku dni. W kot ach z podajnikami pali si w glem typu ekogroszek, mia em w glowym albo peletami, paliwa te s wi c najmniej k opotliwe w u ytkowaniu. Najmniej komfortowa w u ytkowaniu jest s oma, bo wymaga du ych powierzchni do magazynowania.

Porównanie warto ci opa owej paliw sta ych

drewno opa owe

8–15

w giel brunatny

7,5–21

w giel kamienny

16,7–29,3

koks

brykiety

17–21

pelety

17–22

s oma zbo owa sucha

14–15

fot. CHT – Cichewicz

Warto opa owa [MJ/kg]

fot. Kampania W glowa

Rodzaj paliwa

Kocio na ekogroszek z automatycznym systemem podawania paliwa

W giel sprzedawany jest równie w workach

Wydzielona kot ownia jest niezb dna w domu, który ma by ogrzewany olejem opa owym lub jednym z paliw sta ych. Pomieszczenie takie mo e by zlokalizowane w piwnicy, na parterze lub w budynku gospodarczym. Spaliny z takich kot ów musz by odprowadzane przez komin, a do kot owni – doprowadzone powietrze do spalania i wentylacji. W kot owni mo e by te sk ad opa u – w tym zbiorniki na olej opa owy. Szczegó owe wymagania dotycz ce lokalizacji zwi zane s z ich pojemno ci i moc kot a. Kot y gazowe z zamkni t komor spalania mo na montowa w ka dym pomiesz-

BUDUJEMY DOM

9/2008

czeniu niemieszkalnym, a wi c w kuchni, azience, przedpokoju, pod warunkiem zapewnienia dop ywu powietrza i skutecznego odprowadzenia spalin. Kocio taki mo na równie zabudowa – np. umieszczaj c go w szafce kuchennej czy w holu. Kocio gazowy z otwart komor spalania musi by umieszczony w wydzielonej kot owni, pod czony do komina odprowadzaj cego spaliny i do przewodu powietrznego dostarczaj cego powietrze do spalania. Kocio elektryczny nie wymaga kot owni – mo na go ustawi w dowolnym miejscu domu.

fot. Vaillant

Czy kot ownia jest zawsze niezb dna?

Kocio gazowy z zamkni t komor spalania mo na zamontowa np. w azience

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

Moc kot a do domu jednorodzinnego mo na dobra , bior c pod uwag wska nik strat ciep a, który wynosi: od 120 do 200 W/m² – dla domów nieocieplonych, zbudowanych przed rokiem 1982; od 90 do 120 W/m² – dla domów z lat 80. i 90.; od 80 do 100 W/m² – dla domów budowanych od ko ca lat 90., dobrze ocieplonych, z nowoczesnymi oknami. Uwaga! Je li w domu jest du o okien lub wysokie pomieszczenia, lepiej przyj warto ci z górnego zakresu.

W nowym domu o powierzchni 150 m2 zapotrzebowanie na ciep o wynosi mniej wi cej 150 m2 ´ 100 W/m2 = 15 000 W, czyli 15 kW. W ofercie producentów s kot y maj ce moc nie mniejsz ni 12–15 kW. Rzadko uda si dobra kocio dok adnie takiej mocy, jaka wypadnie z obliczenia, wi c wybiera si taki o mocy zbli onej. Moc kot ów dwufunkcyjnych okre la si wed ug zapotrzebowania na ciep o do podgrzewania wody u ytkowej – jest ono zwykle wi ksze ni zapotrzebowanie na moc do ogrzewania pomieszcze .

Kocio – jedno- czy dwufunkcyjny? Niemal 80% kupowanych gazowych kot ów wisz cych to kot y dwufunkcyjne. Ich zalet jest przede wszystkim ekonomiczne przygotowanie c.w.u. w nieograniczonej ilo ci. Jednak jednoczesny pobór wody nie mo e by zbyt du y, gdy kocio taki nie nad y z jej podgrzewaniem: urz dzenie typowej mocy ok. 24 kW zapewnia w miar komfortowe czerpanie wody jednocze nie z dwóch punktów poboru. Warto te pami ta , e kocio dwufunkcyjny mo na atwo przystosowa do wspó pracy z zasobnikiem c.w.u.

fot. Buderus

Kocio jednofunkcyjny (a) mo e wspó pracowa z osobnym zasobnikiem (b)

BUDUJEMY DOM

9/2008

Kocio kondensacyjny pozwala na odzyskanie ciep a „ukrytego” w wilgotnych spalinach, dzi ki czemu jego sprawno mo e by wy sza o 10–15% ni tradycyjnego kot a. Kondensacja spalin jest jednak mo liwa, gdy ich temperatura obni y si mniej wi cej do 50°C, a wi c woda na powrocie nie powinna by cieplejsza ni ok. 45°C. W zwi zku z tym, e kocio pracuje optymalnie przy parametrach wody 55/45°C, nale y zwi kszy powierzchni grzejników. Zakup kot a kondensacyjnego jest najbardziej uzasadniony, gdy w domu zamontowane jest ogrzewanie pod ogowe, a w projekcie przewidziano te wi ksz powierzchni grzejników.

Kocio kondensacyjny pozwala obni y koszt ogrzewania domu o 20–30%

Kocio taki jest niestety od pó tora nawet do dwóch razy dro szy od odpowiadaj cego mu kot a tradycyjnego i wymaga zapewnienia odp ywu skroplin do kanalizacji.

fot. Galmet

Kot y jednofunkcyjne wybierane s g ównie ze wzgl du na to, e jako stoj ce maj teoretycznie wi ksz trwa o . Je li uwzgl dni wydatki na zasobnik i osprz t, koszty takiego zestawu z kot em jednofunkcyjnym b d przynajmniej dwukrotnie wy sze ni zakup kot a dwufunkcyjnego. Wybieraj c kocio jednofunkcyjny, powinni my uwzgl dni równie moc adowania zasobnika uzale nion od jego pojemno ci i zapotrzebowania na c.w.u.

Czy op aca si kupi kocio kondensacyjny?

fot. Vaillant

Jak moc powinien mie kocio ?

W domach jednorodzinnych zwykle instaluje si kot y o mocy nie wi kszej ni 30 kW. Kondensat, który powstaje w takich kot ach, mo na bez problemów odprowadza bezpo rednio do kanalizacji. Rekompensat za wysok cen kot a jest wysoka sprawno urz dzenia, a co za tym idzie – oszcz dno (w ci gu roku zu ywaj oko o 20–30% mniej gazu).

Kot y c.o.

Na co zwraca uwag , kupuj c kocio gazowy? Produkowane obecnie kot y s pod wzgl dem konstrukcyjnym bardzo do siebie podobne, a ich elementy sk adowe pochodz cz sto od tych samych producentów. Kocio gazowy dwufunkcyjny powinien mie : moc nominaln ok. 24 kW, sprawno powy ej 90%, funkcj komfort w obiegu c.w.u., p ynn regulacj mocy przy zmiennym poborze ciep ej wody, a w wyposa eniu: palnik modulowany, zapalark elektroniczn , wy wietlacz usterek, zabezpieczenia przed zanikiem ci gu i ulatnianiem si gazu. Bardzo wa na jest te dost pno i sprawno serwisu, by naprawy w warunkach ostrej zimy nie przysparza y k opotów, tak jak to si mo e zdarzy , gdy kupimy nietypowy kocio .

Jakie s rodzaje kot ów na paliwo sta e? Kot y na paliwo sta e, zwane wsadowymi, mog mie paleniska z górnym lub dolnym spalaniem. W komorze z górnym spalaniem rozpalany jest ca y materia wsadowy, co wobec jego du ej obj to ci utrudnia efektywne regulowanie mocy grzewczej i zwi ksza straty paliwa, gdy cz drobnych cz steczek i gazów palnych uchoKocio z górn (a) i doln komor spalania (b)

dzi do komina, zw aszcza w fazie rozpalania. W kot ach z dolnym spalaniem pali si tylko cz zgromadzonego w komorze zasypowej paliwa, zatem atwiej jest regulowa intensywno jego spalania. Po wypaleniu si dolnych partii paliwa, na jego miejsce przesuwaj si samoczynnie nowe porcje. Szacuje si , e kot y ze spalaniem dolnym maj ok. 10% wy sz sprawno ni kot y ze spalaniem górnym.

b za adunek

powietrze do spalania

woda ogrzana do instalacji c.o.

odprowadzenie spalin

woda powrotna z instalacji c.o.

Z jak instalacj mo e wspó pracowa kocio na paliwo sta e? Zgodnie z przepisami kot y na paliwo sta e mog wspó pracowa jedynie z instalacj typu otwartego. Przysparza to wielu niedogodno ci, dlatego najcz ciej stosuje si instalacje dwuobiegowe: z otwartym obiegiem kot owym i zamkni tym obiegiem grzejnikowym oraz wymiennikiem, który przekazuje ciep o z pierwszego z tych obiegów do drugiego. Zalet takiego rozwi zania jest umo liwienie pracy kot a z wy sz temperatur w sytuacji, gdy zapotrzebowanie na ciep o utrzymuje si na niskim poziomie. Zabezpiecza to wymiennik w kotle przed odk adaniem si zanieczyszcze

i wyciekaniem z komina smolistej mazi. Problem utrzymywania wysokiej temperatury wody (powy ej 70°C) jest szczególnie istotny w kot ach zgazowuj cych drewno. Zbytnie wych odzenie komory prowadzi bowiem do zatrzymania procesu zgazowania, wskutek czego kocio przestaje pracowa . Dlatego do wspó pracy z nim powinien by do czony zbiornik buforowy magazynuj cy ciep o w okresach, gdy spada zapotrzebowanie na ciep o do ogrzewania domu. Kot y na paliwo sta e, mimo zamontowania urz dze u atwiaj cych ich obs ug , wymagaj systematycznego dozoru, uzupe niania paliwa, usuwania popio u i czyszczenia. Podajniki pozwalaj co prawda na za adunek paliwa raz na kilka dni, ale mog by montowane jedynie w przystosowanych do tego kot ach i wymagaj u ycia paliwa o okre lonej granulacji. Odr bny problem to systematyczne czyszczenie wymiennika kot owego. Zaniedbanie tego pocz tkowo nie daje adnych niepokoj cych objawów, ale powoduje systematyczne zmniejszanie si sprawno ci przekazywania ciep a, gdy nagromadzone osady skutecznie izoluj gor ce spaliny od cianek p aszcza wodnego. Wymiennik wymaga systematycznego czyszczenia, niezale nie od rodzaju paliwa.

BUDUJEMY DOM

9/2008

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

Czy kocio na paliwo sta e mo e wspó pracowa z ogrzewaniem pod ogowym? Mimo e kot y na paliwa sta e podgrzewaj wod do wysokiej temperatury, mo liwe jest wykorzystanie ich jako ród o ciep a instalacji niskotemperaturowej. Z powodzeniem s wykonywane systemy ogrzewania pod ogowego zasilane przez tego typu kot y. W instalacji musi si wtedy znale uk ad mieszaj cy ze specjalnym zaworem czterolub trójdrogowym, w którym gor ca woda z kot a w odpowiednich proporcjach miesza si z zimniejsz wod powracaj c z instalacji grzewczej. Woda zasilaj ca instalacj mo e mie dzi ki temu niemal dowoln temperatur (od temperatury w pomieszczeniu do temperatury wody wychodz cej z kot a). Zastosowanie automatycznego sterowania zaworem mieszaj cym umo liwia utrzymywanie sta ej temperatury w pomieszczeniu bez ingerencji u ytkownika. Dzi ki takiemu rozwi zaniu kocio mo e pracowa zawsze z moc nominaln , bez d awienia dop ywu powietrza, co przyczynia si do zwi kszenia jego sprawno ci redniorocznej.

Kocio z zamkni t komor spalania nie pobiera powietrza z pomieszczenia, w którym jest zamontowany, lecz bezpo rednio z zewn trz budynku – przez specjalny system dwu ciennych rur powietrzno-spalinowych. Dzi ki temu komora spalania jest ca kowicie odizolowana od pomieszczenia, dlatego ewentualne zak ócenia w pracy kot a nie gro zatruciem mieszka ców. Nie ma te zjawiska wych adzania si pomieszczenia powietrzem zewn trznym, co jest istotne zw aszcza wtedy, gdy kocio umieszczony jest w azience lub kuchni. Dodatkow zalet kot a z zamkni t komor spalania jest mo liwo wyprowadzenia rury odprowadzaj cej spaliny przez cian domu, a nie przez dach, co mo e by szczególnie korzystne w domach remontowanych, w których nie ma mo liwo ci odprowadzenia spalin do komina.

Jak dzia a termostat kot owy?

BUDUJEMY DOM

9/2008

Kocio na paliwo sta e mo e wspó pracowa z wodnym ogrzewaniem pod ogowym pod warunkiem zastosowania uk adu mieszaj cego, obni aj cego temperatur

wody zasilaj cej rury grzewcze

Zastosowanie uk adu mieszaj cego zabezpiecza te kocio przed nadmiernym spadkiem temperatury wody powracaj cej z instalacji, który jest przyczyn przyspieszonej korozji elementów kot a na skutek wykraplania si pary wodnej ze spalin.

Jak dobra moc kot a na paliwa sta e? Najlepiej na podstawie oblicze zapotrzebowania na ciep o przeprowadzonych przez projektanta instalacji zgodnie z polsk norm . Gdy nie dysponujemy wynikami oblicze , przy doborze kot a mo emy ostatecznie pos u y si wytycznymi producentów kot ów, którzy podaj , jak powierzchni jest w stanie ogrzewa dany model. Ryzykujemy wtedy, e kupimy kocio o zbyt du ej mocy. Konsekwencj b dzie zwi kszone zu ycie paliwa na skutek pracy kot a z obni on sprawno ci . Kot y s produkowane w typoszeregach, w których moc zmienia si skokowo (mo na kupi modele o mocy na przyk ad 15, 20 i 25 kW) i nie zawsze mo na wybra kocio o mocy dok adnie takiej, jak obliczona. Je li mamy do wyboru kocio o mocy tylko troch ni szej od obliczonej albo znacznie od niej wy szej, lepiej wybra ten pierwszy.

fot. Elektromet

Termostat kot owy umo liwia utrzymanie nastawionej temperatury wody zasilaj cej instalacj grzewcz . W kot ach gazowych i olejowych steruje on prac palnika, powoduj c jego wy czanie (gdy temperatura wzro nie ponad nastawion warto ) i w czanie (gdy spada). W kot ach o modulowanej mocy grzewczej termostat wspó pracuje z elektronicznym uk adem sterowania, który zmniejsza lub zwi ksza moc kot a, zale nie od waha temperatury wody zasilaj cej. W kot ach na paliwo sta e termostat mo e sterowa jedynie dop ywem powietrza i stosownie do sposobu jego doprowadzenia do komory spalania reguluje otwarcie przepustnicy lub prac wentylatora nadmuchowego. W domu z instalacj c.o. zasilan kot em na paliwo sta e regulacja temperatury w pomieszczeniach wymaga r cznej zmiany nastawionej warto ci na termostacie kot owym. Nie mo na tego zrobi zbyt dok adnie, dlatego cz sto dochodzi do niedogrzania lub przegrzania domu.

fot. KAN

Dlaczego kocio z zamkni t komor spalania jest bezpieczniejszy ni z otwart ?

Koniecznie trzeba sprawdzi , dla jakiego paliwa okre lono moc kot a. Je li zamierza si pali innym paliwem, nale y si

liczy z tym, e moc i sprawno kot a oraz cz stotliwo uzupe niania paliwa i czyszczenia komory spalania b d inne

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

Czy coroczne przegl dy kot a s konieczne?

fot. Bosch Junkers

Systematyczne, zgodne z zaleceniami producenta przegl dy kot ów pozwalaj na utrzymanie wysokiej sprawno ci spalania, zmniejszaj ryzyko wyst pienia awarii w sezonie grzewczym, a tak e przed u aj ywotno kot a. S wi c niezb dne. Przegl dy powinien przeprowadza serwisant autoryzowany przez producenta. Skorzystanie z us ug przypadkowego fachowca bez odpowiednich przyrz dów powoduje utrat gwarancji na kocio i mo e sko czy si ca kowitym jego rozregulowaniem. Wszystkie kot y powinny by sprawdzane przez fachowca raz w roku przed uruchomieniem na sezon grzewczy. Zakres przegl du kot a obejmuje: dok adne czyszczenie palnika, wymiennika i komory spalania, sprawdzenie funkcjonowania wszystkich elementów steruj cych i zabezpieczaj cych, sprawdzenie szczelno ci kot a, regulacj ilo ci spalanego paliwa, analiz spalin. Przegl d kot a kondensacyjnego ró ni si od przegl du zwyk ego kot a konieczno ci oczyszczenia syfonu w uk adzie odprowadzenia skroplin (nie ma go w konwencjonalnych kot ach). Wykonanie przegl du wiosn i latem to koszt: 150 z – tradycyjne kot y gazowe, 200 z – kot y kondensacyjne, 250 z – kot y olejowe i na paliwa sta e. W sezonie grzewczym ceny przegl dów s wy sze o ok. 50–70 z . Uwaga! Kot y na paliwa sta e wymagaj cz stszej konserwacji. Co najmniej raz Za coroczne przegl dy kot a najmniej zap acimy na d ugo w miesi cu z komory spalania nale y usuwa popió . przed sezonem grzewczym (wiosn i latem)

Ile kosztuj kot y c.o.? Rodzaj kot a

Cena

Gazowy: jednofunkcyjny dwufunkcyjny kondensacyjny, jednofunkcyjny kondensacyjny, dwufunkcyjny

od 3000z od 3400 z od 5000 z od 8000 z 400–600 z /rok, koszt dzier awy zbiornika

Zbiornik na gaz p ynny

Prenumerata e-wydania BD mo esz czyta na monitorze swego komputera w postaci identycznej z wydaniem papierowym! A ponadto e-wydanie ma swoje bezcenne zalety: wbudowane linki klikasz i jeste na odpowiedniej stronie WWW hipertekstowy spis tre ci i wyszukiwarka

Olejowy: jednofunkcyjny dwufunkcyjny

od 3000 z od 7000 z

Zbiornik na olej

od 900 z /1000 l

od razu znajdziesz to, czego szukasz w ygodne archiwum czyli poprzednie wydania pod r k

Na paliwa sta e: jednofunkcyjny bez podajnika jednofunkcyjny z podajnikiem dwufunkcyjny

animacje, d wi k,

od 3000 z od 8000 z od 8000 z

Wykonanie przegl du wiosn i latem to koszt: 150 z – tradycyjne kot y gazowe, 200 z – kot y kondensacyjne, 250 z – kot y olejowe i na paliwa sta e. W sezonie grzewczym ceny przegl dów s wy sze o ok. 50–70 z .

BUDUJEMY DOM

9/2008

multimedia wideo

Prenumerata e-wydania jest bezp atna – zamów na stronie www.budujemydom.pl/eprenumerata

Prezentacja firmowa

Kot y na paliwo sta e Kot y na paliwo sta e stosuje si w nowych i istniej cych instalacjach centralnego ogrzewania: domów jednorodzinnych i letniskowych, w szko ach, urz dach, warsztatach, szklarniach oraz w suszarniach drewna; mog by równie zastosowane do podgrzewania wody na cele sanitarne i gospodarcze. Kot y na paliwo sta e wyró nia wysoka efektywno spalania, co minimalizuje straty opa u i nie wp ywa na zanieczyszczenie rodowiska naturalnego. Du y wybór mocy grzewczych pozwala na efektywny dobór kot a do powierzchni ogrzewanych pomieszcze . Kot y s tanie w eksploatacji. Nowo ci firmy Kot obud jest EKO FIRE – kominek z p aszczem wodnym o mocy 20 kW. Wszystkie wyroby dost pne s w sprzeda y detalicznej, przez sie partnerów handlowych i firmy instalacyjne.

nazwa handlowa

typ

wymiary (d .xszer.xwys.) [mm]

moc cieplna [kW]

zu ycie paliwa [kg/h]

pojemno komory za adowczej [dm3]

pojemno wodna [dm3]

wyci g kominowy [Pa]

0 UKS Uniwersalny

(630–3180)x(344–

Kocio Stalowy

2520)x(923–2070)

KWM–S

1950)x(1290–1950)

Mia owy Sterowany stoj cy

(1550–2700)x(470–

jednofunkcyjny

1390)x(1650–1950)

5–165 0,98–33

(1097–3600)x(542–

Kocio Wodny

KWM–SP z Podajnikiem Szufladkowym

5–560

19–500

20–50 112–1710

35–1200

23–30, 50–60

19–300

3,4–54

75–700

95–620

25–35

19–100

2–17

60–270

–

25–35

15–95

4,8–30,5

–

65–180

23–38

EKO–RETORTA Kocio z Podajnikiem

(580–900)x(1200–

limakowym

1580)x(1320–1650)

i Zasobnikiem EKOPRIM

(890–1690)x(465–

Kocio na Drewno

1040)x(1380–1560)

P.P.H.U. KOT OBUD ul. Ba tycka 8, 63-300 Pleszew tel. 062 742 79 51, faks 062 742 19 35 www.kotlobud.com.pl e-mail: info@kotlobud.com.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

Prezentacja firmowa

Uniwersalne kot y grzewcze na paliwa sta e Firma ZPH „Stanis aw Krzaczek” rozpocz a produkcj ekologicznych kot ów uniwersalnych c.o. w 1987 roku. Nowoczesna technologia oraz do wiadczona za oga gwarantuj wysok jako , trwa o i sprawno ciepln naszych kot ów. Potwierdzaj to atesty zgodno ci ci energetycznej oraz zadowolenie kilkudziesi ciu tysi cy u ytkowników. ZPH „Stanis aw w Krzaczek” jest firm nale c do czo ówki wki polskich producentów kot ów o mocy od 10 kW do 150 kW. Kot y produkowane przez Zak ad Produkcyjno-Handlowy „Stanis aw Krzaczek” s ród em ciep a do ogrzewania domków jednorodzinnych, pawilonów handlowych i us ugowych, pomieszcze sk adowych, gara y oraz innych obiektów o dowolnej kubaturze. W naszej ofercie znajduj si kot y dolnospalaj ce (SKD), górnospalaj ce (na drzewo lub mia ; SKG i SKM), z podajnikiem limakowym na ekogroszek (SKP) i z podajnikiem t okowym na mia i ekogroszek (SKPT). Kot y serii „SK” wspó pracuj z instalacjami ogrzewania typu grawitacyjnego lub z obiegiem wymuszonym, wykonanym w systemie otwartym.

BUDUJEMY DOM

9/2008

Informacje dodatkowe: kot y produkowane z 6 mm blachy atestowanej, wysoka sprawno i niezawodno urz dze , kraj produkcji: Polska, dystrybucja: w sprzeda y detalicznej przez sie partnerów handlowych i firmy instalacyjne, gwarancja: 5 lat na szczelno po cze spawanych, 2 lata na pozosta e elementy.

Aprobaty i certyfikaty:

wiadectwo Badania na Znak Bezpiecze stwa Ekologicznego nr 0212,

wiadectwo Zgodno ci Energetycznej nr 17/2002 wydane przez Instytut Techniki Grzewczej i Sanitarnej w Radomiu,

wiadectwo Zgodno ci w zakresie Sprawno ci Energetycznej nr EN/84/05,

wiadectwo Bada Energetyczno-Emisyjnych nr 84/2005, Atest nr 895/02 wydany przez Laboratorium Bada Kot ów i Urz dze Grzewczych w odzi, Certyfikaty badania WE, dyplomy, medale oraz inne nagrody.

Uwaga NOWO !!! Najnowszym produktem firmy „Krzaczek”, jest kocio z podajnikiem t okowym SKPT. Posiada on konstrukcj stalow , spawan , wykonan z atestowanej blachy polskiej. Rozwi zanie zastosowane we wspó pracuj cym z nowoczesnym sterownikiem podajniku, pozwala na u ycie opa u o granulacji do 3 cm. Pozwala to na du e oszcz dno ci w zu yciu opa u. Kot y te przystosowane s do spalania mia u w glowego i ekogroszku. Jeden zasyp kosza wystarcza na 3–4 dni. Dodatkowym atutem kot ów typu SKPT jest zainstalowany tradycyjny ruszt eliwny, na którym mo na pali inne paliwa b d u ytkowa go w razie braku pr du.

ZPH Stanis aw Krzaczek Klikawa, ul. Le na 5 24-122 Góra Pu awska tel/faks: 081 880 60 18 www.kotly.pulawy.pl krzaczeks@wp.pl

Artyku promocyjny

Kocio na lata, komfort i bezpiecze stwo na co dzie

Zak ad lusarsko-Kotlarski Feliks Spyra jest od wielu lat znanym producentem kot ów centralnego ogrzewania, które charakteryzuj si doskona funkcjonalno ci oraz bardzo du trwa o ci i uniwersalno ci . Kot y to nasza pasja od ponad 38 lat Najnowszym produktem spod znaku „KOT Y SPYRA” s kot y serii KWKMP. To ekologiczne kot y centralnego ogrzewania, posiadaj ce retort p ask zwan fi sk oraz nowoczesny podajnik t okowy o bardzo prostej budowie, co zapewnia jego du niezawodno i mo liwo stosowania szerokiej gamy w glowych paliw dost pnych na rynku. Mo liwo wykorzystania paliwa o granulacji 0–31,5 mm jest jednym z g ównych atutów kot a KWKMP. Gdy chcemy ogrzewa najtaniej, jak to mo liwe na rynku, wystarczy zastosowa mia w glowy (EKO-FINS®). Na to w a nie paliwo sta e zosta zaprojektowany kocio KWKMP. Gdy chcemy rzadko czy ci kocio oraz zminimalizowa ilo popio u, nale y zastosowa w giel kwalifikowany sortymentu groszek (od 8–25 mm).

BUDUJEMY DOM

9/2008

Je li natomiast mamy dost p do biopaliw (np. zr bki wierzby energetycznej, trociny, itp.) wystarczy wymiesza posiadane biopaliwo z mia em w glowym. Kot y „SPYRA” zawsze przewy sza y trwa o ci wi kszo kot ów na rynku. Na ich trwa o wp yw ma odpowiednia konstrukcja oraz zastosowane do produkcji materia y – szczególnie wymiennik ciep a. We wszystkich kot ach wymiennik wykonany jest z 6 mm blachy kot owej. Ma to bezpo redni wp yw na wyd u enie ywotno kot ów, która cz sto przekracza 20 lat. Pozosta e komponenty, pochodz ce od najlepszych producentów na rynku (sterownik „GECO”, nap dy „NORD”), daj gwarancj wieloletniego bezpiecznego i niezawodnego u ytkowania. Rozwi zania techniczne zastosowane w kot ach KWKMP s prawnie chronione w Urz dzie Patentowym RP, przez co nie maj swoich odpowiedników w ród konkurencji na rynku. Kot y „od Spyry” spe niaj wszystkie normy wymagane dla ekologicznych róde

energii. Zosta y one zakwalifikowane przez ICHPW pod wzgl dem sprawno ci energetycznej, przy zachowaniu bezpiecze stwa obs ugi oraz granicznych warto ci emisji, do kot ów z Klasy A (najwy szej klasy efektywno ci) – badania „na znak bezpiecze stwa ekologicznego”. Kot y serii KWKMP przeznaczone s do zastosowania w wodnych instalacjach c.o. wraz z ca orocznym ogrzewaniem wody u ytkowej w domach jednorodzinnych (tak nowych, jak i starszych) oraz budynkach u yteczno ci publicznej. Kot y serii KWKMP zyska y uznanie w ród naszych klientów. By y one wielokrotnie nagradzane na wystawach i targach bran owych. Tradycje produkcyjne w Zak adzie

lusarsko-Kotlarskim Feliks Spyra si gaj ju trzeciego pokolenia (od 1945 roku). Zobowi zuje nas to do ci g ego doskonalenia technologii i produktów, aby nie zawie wysokich oczekiwa naszych klientów.

Prezentacja firmowa

Technologia w zgodzie z ekologi – kot y grzewcze firmy „SAS” W ofercie firmy „SAS” znajduj si niskotemperaturowe stalowe kot y grzewcze na paliwa sta e.S to zarówno kot y tradycyjne, jak i wielodobowe z automatycznym podawaniem paliwa – w gla kamiennego oraz tzw. biomasy. Firma „SAS” ma w swojej ofercie ca gam kot ów tradycyjnych: „SAS NWT”, „SAS MI”, „SAS UWT”, „SAS NWG”, „SAS UWG”. Dla dzisiejszego u ytkownika coraz wa niejsze staje si zachowanie maksymalnego poziomu komfortu obs ugi urz dzenia grzewczego, jego regulacyjno , bezpieczna eksploatacja oraz to, czy jest urz dzeniem ekologicznym. Aby sprosta tym wszystkim oczekiwaniom, firma „SAS” wprowadza do swojej oferty coraz bardziej nowoczesne i ekologiczne konstrukcje. S to kot y wielodobowe, z automatycznymi podajnikami paliwa, w których obs uga sprowadzona jest do minimum. Kocio „SAS ECO” jest przystosowany do wysokoefektywnego spalania w gla kamiennego sortymentu mia . Przedni komor stanowi palenisko o rozwi zaniu umo liwiaj cym jego prac w dwóch trybach. W trybie pracy automatycznej kocio funkcjonuje, wykorzystuj c dzia anie zespo u z o onego z mechanicznego podajnika paliwa, paleniska nadmuchowego oraz elektronicznego sterownika temperatury. Dodatkowo kocio wyposa ony jest w tradycyjne palenisko rusztowo-wodne. Rozwi zanie takie umo liwia prac kot a w sytuacjach awaryjnych.

BUDUJEMY DOM

9/2008

Kocio „SAS GRO-ECO” jest wyposa ony w uk ad automatycznego naw glania komory paleniskowej i przystosowany do wysokoefektywnego spalania w gla kamiennego sortymentu groszek o granulacji 5–25 mm. Paliwo do procesu spalania transportowane jest samoczynnie z usytuowanego obok kot a zasobnika paliwa za pomoc podajnika limakowego. W specjalnym palniku – eliwnej retorcie – nast puj wszystkie procesy prowadz ce do spalenia podawanego paliwa. Najnowszy kocio – „SAS AGRO-ECO” spala biomas ró nego rodzaju. S to: pelety, ziarna, zr bki wierzbowe, suche pestki. Automatyczne, wysokoefektywne, samooczyszczaj ce si palenisko spala dok adnie tak porcj paliwa jaka jest niezb dna do uzyskania nastawionej przez u ytkownika temperatury. Z zasobnika opa u paliwo podawane jest w sposób automatyczny za pomoc podajnika limakowego. Kocio wyposa ony jest w spiral arow do samoczynnego rozpa u paliwa. Wielofunkcyjny regulator kot a automatycznie steruje prac podajnika paliwa, wentylatora nadmuchowego oraz mechanizmem oczyszczania paleniska. Automatyczny zap on paliwa, wygaszenie paleniska oraz system podtrzymania ognia po osi gni ciu danej temperatury zapewniaj mo liwo ci g ej

pracy kot a oraz wspó pracy z zasobnikiem c.w.u. w okresie letnim. Zalet pracy kot a jest komfort i prostota obs ugi sprowadzona praktycznie do okresowego uzupe niania paliwa w koszu zasypowym. Kot y „SAS AGRO-ECO” stanowi doskona e rozwi zanie dla u ytkowników poszukuj cych wielopaliwowego kot a po czonego z automatyczn regulacj i zwi zanym z tym komfortem obs ugi. Kot y firmy „SAS” maj atest energetyczny wiadcz cy o ich wysokiej sprawno ci cieplnej, oraz wiadectwo bada

na „Znak bezpiecze stwa ekologicznego” kot ów ma ej mocy na paliwa sta e.

Zak ad Metalowo-Kotlarski „SAS” ul. Przemys owa 3, Owczary 28-100 Busko Zdrój tel.: 041 378 46 19, faks: 041 370 83 10 e-mail: biuro@sas.busko.pl www.sas.busko.pl

Prezentacja firmowa

KOT Y ,,Z BIECâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122; Nowoczesno w zgodzie z ekologi W ostatnich latach w Polsce znacznie zwi kszy a si ilo instalacji grzewczych zasilanych paliwami sta ymi, co niestety mo e przyczyni si do zagro e zwi zanych z emisj szkodliwych zanieczyszcze do rodowiska. Jednym ze sposobĂłw ograniczenia emisji substancji szkodliwych jest stosowanie wysokoefektywnych i ekologicznych kot Ăłw na paliwa sta e. Producentem takich kot Ăłw jest firma ZGM ,,Z biec â&#x20AC;&#x2DC;â&#x20AC;&#x2122; S.A. Odpowiadaj c na oczekiwania potencjalnych klientĂłw firma, ZGM â&#x20AC;&#x17E;Z biecâ&#x20AC;? S.A. wprowadzi a na rynek nowoczesne rozwi zania konstrukcyjne kot Ăłw, przystosowane do spalania wszystkich rodzajĂłw paliw sta ych tj. w gla: kamiennego, groszku, w gla brunatnego, koksu, brykietĂłw z w gla kamiennego lub brunatnego, mia u, drewna kawa kowego oraz biomasy: pellet, zr bĂłw, owsa. Szeroka oferta produkcyjna (25 jednostek w siedmiu typoszeregach â&#x20AC;&#x201C; tabela nr 1) oraz ci g a modernizacja i wdra anie nowych rozwi za pozwoli y firmie na osi gni cie pozycji lidera na rynku grzewczym. Najnowsze rozwi zania konstrukcyjne to kot y â&#x20AC;&#x201C; typu KP z automatyczn regulacj procesu spalania, ktĂłrych obs uga ograniczona jest do minimum. Kot y grzewcze wodne z paleniskiem retortowym ,,Z biecâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122; - typu KP To wysokoefektywne i ekologiczne urz dzenia grzewcze. Proces spalania odbywa si tu bezdymnie, a emisja szkodli-

TYP stoj cy jednofunkcyjny KP SWK SWK/S KWK KWK/S KWKD KMW KDU KU

wych spalin jest kilkakrotnie ni sza od dopuszczalnej. Elektroniczny uk ad sterowania oparty jest na algorytmie zapewniaj cym p ynn zmian mocy kot a, zale n od aktualnego zapotrzebowania na ciep o. Odbywa si to poprzez automatyczny dobĂłr czasĂłw przerwy i ilo ci powietrza potrzebnego do spalenia podanej porcji paliwa. Rozwi zanie to w po czeniu z regulatorem pogodowym zapewnia minimalizacj zu ycia paliwa w ca ym okresie grzewczym. W kot ach zosta wprowadzony innowacyjny system osuszania paliwa w zbiorniku. Rozwi zanie to w pe ni eliminuje proces zawieszania si paliwa, poprawia parametry spalania, a przede wszystkim zapewnia d u sz ywotno elementĂłw nap dowych ca ego podajnika. Obs uga kot a polega na okresowym nape nianiu kosza zasypowego paliwem. PROMOCJA Wychodz c naprzeciw oczekiwaniom klientĂłw, firma ZGM â&#x20AC;&#x17E;Z biecâ&#x20AC;? S.A. wprowadzi a:

a) promocj dla instalatorĂłw. Ka dorazowo po zainstalowaniu kot a â&#x20AC;&#x17E;Z biecâ&#x20AC;?, instalator zostanie wynagrodzony kuponem premiowym. W promocji bior udzia wszystkie kot y znajduj ce si w punktach handlowych; b) bezp atne szkolenia dla instalatorĂłw, w a cicieli oraz przedstawicieli firm handlowych pragn cych udoskonali swoj wiedz ; c) us ug â&#x20AC;&#x17E;pierwszego bezp atnego uruchomienia kot a z podajnikiem â&#x20AC;&#x201C; typu KPâ&#x20AC;? u klienta. Promocj obj te s kot y - typu KP zakupione w dowolnym punkcie handlowym; d) akcj promocyjn dla wszystkich kot Ăłw produkowanych w ZGM ,,Z biecâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122; S.A. â&#x20AC;&#x17E;Bezpieczny kocio â&#x20AC;?. Ka dy kocio kupiony w 2008 roku posiada polis ubezpieczeniow na kwot 3000 z . SzczegĂł y na naszej stronie www.zebiec.com.pl Kot y posiadaj :

wiadectwo Badania na Znak Bezpiecze stwa Ekologicznego, Deklaracj Zgodno ci WE.

Zak ady GĂłrniczo-Metalowe Z biec w Z bcu SpĂł ka Akcyjna 27-200 Starachowice, woj. wi tokrzyskie tel.: 041 27 67 400, faks: 041 27 67 500/501 www.zebiec.com.pl e-mail: marketing@zebiec.com.pl

CZAS PRACY MI DZY ZASYPAMI [h]

SPRAWNO CIEPLNA

[kW]

POJEMNO KOMORY ZA ADOWCZEJ [dm3]

palenisko retortowe

15, 20; 30, 50

100â&#x20AC;&#x201C;300

24â&#x20AC;&#x201C;160

do 91

gĂłrne

10; 14; 21; 28; 35; 44 21; 28; 35;44

28â&#x20AC;&#x201C;160 55â&#x20AC;&#x201C;160

12; 16; 25

23â&#x20AC;&#x201C;47

16; 25

30â&#x20AC;&#x201C;47

dolne

15; 22

42â&#x20AC;&#x201C;50

gĂłrne dolne

16; 23

38â&#x20AC;&#x201C;57

9â&#x20AC;&#x201C;30

20/26

10â&#x20AC;&#x201C;26

RODZAJ SPALANIA

gĂłrne wyd u ony obieg spalin

gĂłrne

MOC

PALIWO PODSTAWOWE

[%]

w giel groszek II (GK II), pellety â&#x20AC;&#x201C; w giel kamienny, â&#x20AC;&#x201C; koks opa owy, â&#x20AC;&#x201C; mieszanka w gla z koksem â&#x20AC;&#x201C; drewno

8â&#x20AC;&#x201C;15

do 82 â&#x20AC;&#x201C; w giel kamienny â&#x20AC;&#x201C; drewno

5â&#x20AC;&#x201C;13

â&#x20AC;&#x201C; mia w glowy â&#x20AC;&#x201C; drewno do 82

â&#x20AC;&#x201C; drewno kawa kowe â&#x20AC;&#x201C; w giel kamienny â&#x20AC;&#x201C; w giel kamienny, â&#x20AC;&#x201C; drewno kawa kowe

BUDUJEMY DOM

9/2008

Prezentacja firmowa

Kot y mia owe BIO-WULKAN Zapewne ka dy w a ciciel domu jednorodzinnego wie, e najtaniej mo na go ogrza , stosuj c jako paliwo w giel kamienny. Zapewne jednak nie ka dy wie, e mo na u ywa do tego celu najta szej jego frakcji tzn. mia u w glowego podawanego do kot a w sposób zautomatyzowany.

Zak ad Kotlarsko- lusarski Ryszard Wojciechowski od kilku lat jest producentem kot ów mia owych BIO-WULKAN z automatycznym dozowaniem paliwa. Jest to stalowy kocio wodny przystosowany do pracy w otwartych systemach centralnego ogrzewania spalaj cy w sposób niemal bezdymny mia w glowy, a tak e ekogroszek oraz mieszank tych paliw. Paliwo znajduj ce si w zasobniku usytuowanym z boku kot a przenoszone jest warstwowo do komory spalania, w kszta cie retorty p askiej, przez automatycznie sterowany podajnik szufladowy. Unikatowa konstrukcja – system dwóch t oków podaj cych paliwo – wyklucza mo liwo cofni cia si p omienia z komory spalania do zasobnika. Mo liwo precyzyjnego dozowania ilo ci spalanego paliwa pozwala na p ynn zmian mocy kot a w szerokim zakresie. Kocio o mocy 25 kW mo e na przyk ad pracowa z minimaln moc 6 kW. Pozwala to na wykorzystanie kot a latem do podgrzewania ciep ej wody u ytkowej. Zasobnik paliwa o pojemno ci 220 litrów wystarcza wtedy dla 4-osobowej rodziny rednio na 3 tygodnie. Warty podkre lenia jest fakt, e Katowicki Holding W glowy wprowadzi na rynek mia w glowy pod nazw handlow EKO-FINS o warto ci opa owej 25 000 kJ/kg, zawarto ci

BUDUJEMY DOM

9/2008

siarki do 0,6%, znacznie ta szy od popularnego ekogroszku o podobnej warto ci opa owej. Podobne paliwo pod nazw „Boruta” wprowadza na rynek Kompania W glowa. Obydwa rodzaje paliwa doskonale nadaj si do zastosowania w kotle BIO-WULKAN. W roku ubieg ym wdro yli my do produkcji specjaln odmian kot a BIO-WULKAN pod nazw BIO-WULKAN B. Kocio ten spala nie tylko mia w glowy i groszek, ale równie pellety, brykiet drzewny o rednicy i d ugo ci do 50 mm oraz zr bki drzewne kwalifikowane o wilgotno ci do 18%. Kocio wyposa ony jest w specjalny podajnik umo liwiaj cy podawanie na ruszt ww. paliw w sposób automatyczny, a przej cie z jednego paliwa na drugie nie nastr cza adnych trudno ci, zajmuj c zaledwie kilkadziesi t sekund. W przypadku spalania zr bków drzewnych ze wzgl du na niewielk warto opa ow wskazane jest mieszanie ich z mia em w glowym lub groszkiem w stosunku np. 4:1. W giel ma za zadanie podtrzymywanie ognia w palenisku kot a. Kocio automatyczny BIO-WULKAN zosta przebadany pod k tem sprawno ci energetycznej i wielko ci emisji spalin. Uzyska znak bezpiecze stwa ekologicznego w laboratorium Instytutu Chemicznej Przeróbki

W gla w Zabrzu posiadaj cym akredytacj Polskiego Centrum Bada i Certyfikacji w zakresie oceny energetyczno-emisyjnej paliw sta ych i urz dze grzewczych. Wykonane w marcu ubieg ego roku badania energetyczno-emisyjne potwierdzi y wysokie walory kot a BIO-WULKAN. Zosta on zakwalifikowany do klasy A – najwy szej pod wzgl dem energetycznym i wysoko ci emisji.

Zak ad Kotlarsko- lusarski Ryszard Wojciechowski 41-260 S awków, ul. D bniki 13 tel.: 032 293 11 20, 032 260 91 84, 032 264 93 44 faks: 032 264 93 45 www.kotly.slawkow.pl e-mail: sprzedaz@kotly.slawkow.pl

Grzejniki P ytowe, eberkowe, konwektorowe czy mo e ozdobne... Jakie wybra ? Mo liwo ci jest wiele, ale zanim zdecydujemy si na konkretny typ, dowiedzmy si , czym si ró ni , do jakich pomieszcze s zalecane i czy mog wspó pracowa z nasz instalacj c.o. Kiedy nale y kupi , a kiedy zamontowa grzejniki? Cho ostatecznie grzejniki montuje si po zako czeniu prac wyko czeniowych, to powinni my je kupi ju na etapie prac instalacyjnych, co pozwoli na dok adne ustalenie miejsca ich zamocowania.

W jaki sposób dzia aj grzejniki? Grzejniki przekazuj ciep o w wyniku konwekcji albo promieniowania. Konwekcja to inaczej ruch powietrza w pomieszczeniu. Grzejnik ogrzewa otaczaj ce go powietrze i to ciep e powietrze, jako l ejsze, unosi si , a na jego miejsce nap ywa od do u powietrze ch odniejsze. Promieniowanie polega na przekazywaniu ciep a w postaci fal elektromagnetycznych. Grzejnik oddaj cy ciep o na drodze promieniowania ogrzewa nie powietrze, lecz powierzchnie (np. meble, ciany, a tak e cia a osób, które znajduj si w pomieszczeniu). W wyniku tego w niewielkim stopniu wzrasta równie temperatura powietrza w pomieszczeniu, gdy cz ciep a grzejnika przekazywana jest tak e przez konwekcj . Typowo konwekcyjnym grzejnikiem jest konwektor, grzejniki p ytowe przekazuj ciep o zarówno na drodze konwekcji, jak i promieniowania, a ogrzewanie p aszczyznowe jest typowym systemem ogrzewania przez promieniowanie.

konwekcja

promieniowanie

Typowy grzejnik oddaje ciep o przez konwekcj i promieniowanie

Jak dobiera si moc grzejnika? Dobór mocy grzejnika zale y od zapotrzebowania na ciep o danego pomieszczenia oraz parametrów pracy instalacji. Nie ma potrzeby precyzyjnego obliczania mocy grzejnika, bo warunki jego pracy b d ulega ci g ym zmianom, a w ka dym pomieszczeniu funkcjonowa b d dodatkowe ród a ciep a, takie jak np. o wietlenie. Ponadto moc grzejników okre la si dla ekstremalnie niskiej temperatury zewn trznej (–20°C), która wyst puj rzadko, a je li nawet, to przez krótki czas. Wystarczaj ce jest wi c przyj cie wska nikowej mocy grzejników, która w domach ocieplonych wynosi 50–70 W/m2. Moc tak powinien uzyskiwa grzejnik przy nominalnych parametrach pracy instalacji np. 70/50/20 i je li s one inne, to trzeba j skorygowa wspó czynnikiem podawanym przez producenta grzejników.

Co warto sprawdzi przed zakupem grzejników? Kupuj c grzejniki, powinni my sprawdzi , czy maj wymagane dopuszczenia: Deklaracj Zgodno ci z PN-EN 442 lub Deklaracj Zgodno ci z aprobat techniczn , która zosta a wystawiona przed wej ciem w ycie normy PN-EN 442. Warto równie sprawdzi okres gwarancji: najcz ciej wynosi on 5 lub 6 lat.

BUDUJEMY DOM

9/2008

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

Grzejniki konwektorowe przekazuj ciep o przede wszystkim dzi ki konwekcji, co wi e si z intensywnym ruchem powietrza i powoduje tworzenie si „ciep ej poduszki” pod sufitem. Z tego wzgl du przeznaczone s g ównie do umieszczania w kana ach w pod odze pod oknem (np. w salonach z du ymi oknami si gaj cymi posadzki), dzi ki czemu tworz kurtyn ciep ego powietrza w miejscu, gdzie straty ciep a s najwi ksze. Odr bn grup stanowi grzejniki azienkowe i ozdobne produkowane cz sto w bardzo wymy lnych kszta tach. Traktowane s jako element ogrzewania uzupe niaj cego, pe ni cego jednocze nie funkcj dekoracyjn . Stosowane s najcz ciej w azienkach, przedpokojach i korytarzach.

W salonie z drzwiami balkonowymi najlepiej sprawdz si

grzejniki konwektorowe montowane w pod odze

Cho najpopularniejsze s bia e grzejniki p ytowe, to na zamówienie mo na kupi kolorowe, pomalowane na dowolny kolor

fot. Purmo

Grzejniki w instalacji c.o. pe ni funkcj przeka nika ciep a mi dzy kot em a pomieszczeniem. Ich rodzaj nie ma wi kszego wp ywu na zu ycie energii cieplnej, ale wp ywa na komfort cieplny, atwo utrzymania w czysto ci oraz estetyk wn trz. Obecnie najcz ciej stosuje si grzejniki p ytowe, charakteryzuj ce si estetycznym wygl dem, ma g boko ci monta ow oraz wysok efektywno ci grzewcz (stosunek wymiarów do oddawanej mocy). Przeznaczone s do instalacji typu zamkni tego, a wi c przy zasilaniu z kot a gazowego, olejowego lub na paliwo sta e wspó pracuj cego z wymiennikiem ciep a. Mog by przystosowane do pod czenia bocznego lub dolnego. Nadaj si do ka dego pomieszczenia. Druga cz sto stosowana grupa to grzejniki eberkowe (cz onowe): stalowe lub aluminiowe. Dzi ki wysokiej odporno ci na korozj mog by stosowane w instalacjach typu otwartego. Grzejnik aluminiowe nie nadaj si do instalacji miedzianych (chyba e stosuje si inhibitor). Wymienione rodzaje grzejników przekazuj ciep o cz ciowo na drodze promieniowania, a cz ciowo dzi ki konwekcji. Sprzyja to równomiernemu rozk adowi temperatury w pomieszczeniu. Grzejniki eberkowe nadaj si do ka dego pomieszczenia.

fot. Jaga

Jak dobra grzejnik do funkcji pomieszczenia?

Gdzie najlepiej umieszcza grzejniki? Najlepiej tam, gdzie wyst puj najwi ksze straty ciep a, czyli w strefach pod oknami, a tak e w pobli u drzwi: dzi ki temu uzyskuje si optymaln cyrkulacj powietrza i równomierne ogrzewanie pomieszczenia. Je li okno – zw aszcza du e – si ga do samej pod ogi, to najkorzystniej b dzie umie ci przy nim w pod odze grzejnik kana owy przykryty ozdobn kratk . Taki sposób instalacji trzeba przewidzie ju na etapie wykonywania pod ogi, by pozostawi 40–50-cm wg bienie. Je li z jakich wzgl dów nie mo na tak zamontowa grzejników, to instaluje si je po bokach okna, przy czym lepiej zamontowa dwa mniejsze po obu stronach ni jeden du y – z jednej strony. Je li grzejnik musimy zawiesi na cianie wewn trznej, powinni my nad nim umie ci os on zwan „odchylaj c ”, czyli po prostu parapet, który skieruje cyrkulacj powietrza do rodka pomieszczenia. Bez tej os ony na cianie szybko pojawi si ciemne smugi z kurzu, mniej korzystny b dzie te rozk ad temperatury w pomieszczeniu.

BUDUJEMY DOM

9/2008

ok. 26°C

ok. 18°C

Je li grzejnik umie cimy na cianie zewn trznej pod oknem, ogrzane przez niego powietrze pop ynie do góry, a nast pnie wzd u cian i sufitu opadnie na dó . Przy ogrzewaniu grzejnikowym najpierw nast puje przegrzanie górnej cz ci pomieszczenia, podczas gdy dolna zostaje niedogrzana

Grzejniki

Grzejniki eliwne te mog by wyposa one w zawory termostatyczne dostosowuj ce ich moc ciepln do temperatury panuj cej w pomieszczeniu

Mog by wyposa one dodatkowo w grza k elektryczn , co umo liwia ogrzewanie azienki w ch odne i d d yste dni lata, gdy instalacja centralnego ogrzewania jest wy czona. a

fot. Instal-Projekt

s ci kie, dlatego nie mog by montowane na ciankach o s abej wytrzyma o ci, np. z p yt gipsowo-kartonowych. Grzejniki eliwne sprawdz si najlepiej, je li dom ogrzewany jest kot em na paliwo sta e wspĂł pracuj cym z instalacj grawitacyjn â&#x20AC;&#x201C; bo s odporne na korozj , dobrze znosz wysok temperatur wody grzejnej i maj mniejsze ni grzejniki p ytowe opory hydrauliczne; Grzejniki aluminiowe â&#x20AC;&#x201C; s najlepszym rozwi zaniem â&#x20AC;&#x201C; je li planujemy wymian starych grzejnikĂłw eliwnych bez przebudowy instalacji â&#x20AC;&#x201C; poniewa naj atwiej je dopasowa pod wzgl dem mocy, wymiarĂłw i rozstawu krĂł cĂłw przy czeniowych. Je li zdecydujemy si na grzejniki aluminiowe, do wody instalacyjnej trzeba b dzie dodawa inhibitory, ktĂłre spowalniaj procesy korozyjne, w przeciwnym razie b dzie grozi im przedwczesne zniszczenie. Grzejniki konwektorowe, ze wzgl du na sposĂłb przekazywania ciep a, instalowane s cz sto jako kana owe pod si gaj cymi pod ogi oknami lub za meblami, tak e w kuchni i azience. Je li maj by montowane na cianach, powinny by od gĂłry os oni te pĂł k , ktĂłra skieruje strumie ciep ego powietrza do rodka pomieszczenia. S stosunkowo lekkie, wi c bez obawy mo na je wiesza rĂłwnie na ciankach w systemach lekkiej zabudowy. Grzejniki konwektorowe s najlepszym rozwi zaniem, je li mamy ma o miejsca na grzejnik â&#x20AC;&#x201C; bo w rĂłd wszystkich produkowanych grzejnikĂłw maj najwi ksz moc w stosunku do wymiarĂłw. Grzejniki ozdobne â&#x20AC;&#x201C; montowane najcz ciej w azienkach â&#x20AC;&#x201C; zazwyczaj pe ni jednocze nie funkcj suszarki do r cznikĂłw.

fot. Vasco

Grzejniki p ytowe. S bardzo popularne, co zawdzi czaj estetycznemu wygl dowi i wysokiej efektywno ci przekazywania ciep a. Dost pne s w kilku wersjach, rĂł ni cych si liczb p yt grzejnych (jedno-, dwui trzyp ytowe) oraz sposobem pod czenia (przy cza dolne lub boczne). Grzejniki te powinno si stosowa w zamkni tych systemach ogrzewania, bo reaguj przyspieszon korozj , gdy woda obiegowa ma kontakt z powietrzem. Grzejniki p ytowe sprawdzaj si najlepiej, je li chcemy racjonalnie ogrzewa sypialnie, obni a w nich temperatur noc i szybko nagrzewa pomieszczenie rano lub wieczorem â&#x20AC;&#x201C; bo najszybciej reaguj na sygna y z urz dze automatycznej regulacji. grzejniki p ytowe z pod czeniem dolnym montuje si w instalacjach centralnego ogrzewania rozprowadzonych w pod odze. Takie grzejniki wyposa one s w zawĂłr regulacyjny, przystosowany do zamontowania g owicy termostatycznej. Przy takim sposobie zasilania po czenie z rurami wykonuje si z u yciem zestawu prostego lub k towego z zaworami odcinaj cymi, co umo liwia zdemontowanie grzejnika bez konieczno ci spuszczania wody z ca ej instalacji. grzejniki p ytowe z pod czeniem bocznym â&#x20AC;&#x201C; coraz rzadziej stosowane â&#x20AC;&#x201C; montuje si w instalacjach centralnego ogrzewania prowadzonych w sposĂłb tradycyjny (w cianach lub po wierzchu cian). Grzejniki cz onowe z eliwa lub aluminium sk adaj si z czonych segmentĂłw, ktĂłre mo na montowa w zestawy rĂł nej d ugo ci. Stosuje si je g Ăłwnie w instalacjach typu otwartego, gdy charakteryzuj si wysok odporno ci na korozj . Grzejniki eliwne

fot. Instal-Projekt

Jak dobiera si grzejniki do rodzaju instalacji domowej i konkretnych pomieszcze ?

Grzejniki z pod czeniem dolnym s cz ciej stosowane (a) ni te z pod czeniem bocznym (b) a

fot. Zehnder

fot. Brugman

fot. Vasco

Grzejnik ozdobny montowany w azience wyposa ony w uchwyt, na ktĂłrym mo na wysuszy wilgotny r cznik (a), pĂł k na r czniki (b) lub na kosmetyki (c)

BUDUJEMY DOM

9/2008

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

Czy mo na obudowywa grzejniki os onami? Obudowanie grzejnika, a nawet przys oni cie go zas onami zmniejsza efektywno przekazywania przeze ciep a do pomieszczenia. Monta obudowy warto wi c rozwa y nie tylko pod wzgl dem efektownej dekoracji, ale g ównie pod wzgl dem ograniczenia efektywno ci ogrzewania. Os ona z jednolitej p yty zamontowanej przed grzejnikiem zmniejsza moc ciepln : oko o 3% – eliwnych i stalowych grzejników cz onowych, oko o 4–8% – stalowych grzejników p ytowych typ 11, oko o 3–5% – stalowych grzejników p ytowych typ 22 i 33. Firanki i zas ony równie ograniczaj ilo przekastrata 5% strata 15% zywanego przez grzejniki ciep a. Je li si gaj a do parapet parapet pod ogi i stykaj si z powierzchni grzejnika, mog obni a jego moc ciepln nawet o 30%. Uwaga! Obudowuj c grzejnik, nie nale y os ania zaobudowa woru termostatycznego. eby dok adnie dzia a , jego czujnik musi by umieszczony na zewn trz os ony grzejnika, która mo e te zak óca prac podzielników kosztów zamontowanych na grzejniku.

fot. Zehnder

Grzejnika nie nale y szczelnie obudowywa , poniewa ograniczy to znacznie jego moc ciepln

Ka da obudowa grzejnika zmniejsza jego moc grzewcz

Jak pod cza si grzejniki? W nowych instalacjach domowych przewa aj grzejniki p ytowe z zasilaniem dolnym. Doprowadzane do nich rury mog wychodzi bezpo rednio z pod ogi lub ze ciany. Lepsze jest pod czenie cienne, gdy rury s wtedy praktycznie niewidoczne, nie trzeba przycina posadzki i w pomieszczeniu wygodniej si sprz ta. Estetyczne i wygodne pod czenie grzejników umo liwiaj zestawy przy czeniowe wyposa one w zawory

odcinaj ce (pozwalaj one na zdemontowanie grzejnika bez opró niania instalacji) oraz z czki zaciskowe przystosowane do ró nych rodzajów rur. Je li rury prowadzone s w pod odze, precyzyjne wykonanie odga zienia jest do skomplikowane, zw aszcza w instalacjach z rur elastycznych, których nie mo na wygina zbyt mocno. W instalacjach z mi kkich rur miedzianych lub rur warstwowych pro-

blem ten mo na rozwi za , wykonuj c pod czenia z rur i kszta tek miedzianych. Uwaga! Wi kszo grzejników mo na zamontowa , nie wyjmuj c ich z opakowa

fabrycznych, które chroni je przed zniszczeniem i zabrudzeniem w czasie prac wyko czeniowych. Grzejniki powinny pozosta w opakowaniu do uko czenia tych robót, zw aszcza e nie stanowi przeszkody w uruchamianiu instalacji.

Ile kosztuj grzejniki? P ytowe, stalowe – od 400 z P ytowe, aluminiowe – od 600 z Konwektorowe – od 300 z

Cz onowe – od 36 z za cz on azienkowe – od 300 z

Koszt monta u grzejnika – ok. 50 z Do domu o powierzchni 150 m2 rednio potrzeba kilkunastu grzejników. Na ich zakup i monta trzeba przeznaczy od 6000 do 10 000 z .

BUDUJEMY DOM

9/2008

Prezentacja firmowa

Wysoki poziom ogrzewania Dba o o m dr u yteczno , przejrzyst ide wzornicz oraz poszukiwanie innowacyjnych rozwi za to cele, jakie stawia sobie zespó Terma Technologie. Dzi ki temu produkty spó ki cechuje ergonomia obs ugi i najwy sza jako , a ka dy grzejnik i grza ka spe niaj indywidualne potrzeby nawet najbardziej wymagaj cego klienta. Oferta Terma Technologie obejmuje grzejniki, grza ki i akcesoria do grzejników o ró nym przeznaczeniu. Indywidualne cechy wyró niaj je spo ród produktów konkurencji.

M dra u yteczno Podstawowa u yteczno grzejników rurkowych to atwo w utrzymaniu czysto ci i podwy szona odporno na wilgotno . Grzejniki Termy posiadaj liczne cechy dodatkowe. S to m.in. wieszaki na odzie oraz lustra, zastosowane w grzejnikach przystosowanych do pomieszcze takich jak biura, przedpokoje, salony, sypialnie. Dodatkowe rurki-wieszaki umo liwiaj zawieszenie na nich np. r cznika. Podwójne rz dy rurek w wybranych modelach pozwalaj z kolei na uzyskanie lepszych parametrów cieplnych przy mniejszej powierzchni grzejnika. Grzejniki montowane prostopadle do ciany u atwiaj doj cie do zawieszonych rzeczy oraz gwarantuj lepszy obieg ciep a w pomieszczeniu. Te i wiele innych cech wiadcz cych o podwy szonej u yteczno ci grzejników Termy znajduj swoje uzupe nienie w elementach dodatkowych oferty, takich jak specjalnie dobrane zawory, wieszaki oraz grza ki. Grza ki Termy maj m.in. mo liwo ustawiania temperatury grzania, wybrane modele

posiadaj wbudowane wielofunkcyjne timery steruj ce. Grza ki przeznaczone s w szczególno ci do grzejników pod czonych do instalacji c.o. Stosowanie grza ki poza sezonem grzewczym wp ywa na energooszcz dno i wykorzystanie funkcji grzejnika w 100%.

Przejrzysta idea wzornicza Grzejniki i grza ki Termy charakteryzuj si pi knym wygl dem. Starania o najlepsze wzornictwo i jego innowacyjno zosta y docenione przez naszych klientów, instytucje bran owe i rodowiska opiniotwórcze. Jako jedni z nielicznych mo emy pochwali si otrzymaniem takich znacz cych nagród jak Wzór Roku i Produkt Roku, przyznawanych przez ministra gospodarki i Instytut Wzornictwa Przemys owego. Przyznano nam tak e nagrod konsumentów – Grzejnik Roku 2007. Jako jedyna na rynku, Terma zorganizowa a konkurs dla projektantów TERMA DESIGN, który przyniós wiele innowacyjnych projektów.

Innowacyjne rozwi zania Terma jest cz sto inicjatorem innowacyjnych rozwi za w przemy le grzewczym. Za przyk ad mo e pos u y autorski system Terma-SPLIT, który rozdzieli grza k na dwa

oddzielne, wspó pracuj ce ze sob urz dzenia – element grzejny umieszczony na sta e w grzejniku oraz sterownik go obs uguj cy. Rozdzielny system czenia jest bezpieczny i funkcjonalny.

Ergonomia obs ugi Grzejniki i grza ki Termy s projektowane tak, aby ich obs uga by a intuicyjna i przyjazna u ytkownikowi. Na przyk ad odpowiednio dobrana odleg o mi dzy rurkami lub intuicyjne i we w a ciwej odleg o ci od siebie umiejscowione przyciski steruj ce grza kami, ich odpowiednia wielko oraz zastosowanie systemu znaków kojarzenia funkcji mu przypisanych, sprawiaj , e obs uga grzejników i grza ek jest bardzo prosta.

Jako Produkty Termy wykonywane s z dobranych i najlepszych jako ciowo komponentów poddawanych starannej obróbce wyko czenia oraz kontroli jako ci na ka dym etapie produkcji. Grzejniki, grza ki i akcesoria Termy s uznawane za jedne z najlepszych jako ciowo na rynku. Potwierdzeniem tego jest m.in. jedna z najd u szych gwarancji na grzejniki (a 8 lat), a tak e uzyskany znak certyfikuj cy S na wybrane modele grza ek.

TERMA TECHNOLOGIE Sp. z o.o. ul. Rze nicka 54/56 80-822 Gda sk tel. 58 305 18 58 faks 58 300 03 76 e-mail: biuro@termatechnologie.com www.termatechnologie.com

Ogrzewanie pod ogowe Tylko w azience i w korytarzu czy na ca ym parterze? Wodne czy elektryczne? Które jest mniej k opotliwe w uk adaniu, które ta sze w eksploatacji i w konfiguracji z jakim ród em ciep a jest najbardziej ekonomiczne? Co trzeba bra pod uwag , planuj c ogrzewanie pod ogowe?

Wykonanie ogrzewania pod ogowego nie jest skomplikowane, ale warto jego u o enie powierzy fachowcowi

Jakie s zalety i wady ogrzewania pod ogowego? Zalet ogrzewania pod ogowego jest zapewnienie korzystnego rozk adu temperatury w pomieszczeniu: w strefie przebywania ludzi jest najcieplej, pod sufitem – nieco ch odniej. Dzi ki temu w ogrzewanych w taki sposób pomieszczeniach mo na bez naruszania ok. 19°C

ok. 24°C

W ogrzewaniu pod ogowym ch odniej jest przy suficie. Ciep o nie kr y wzd u cian, lecz rozchodzi si równomiernie w ca ym pomieszczeniu od posadzki po sufit

BUDUJEMY DOM

9/2008

komfortu cieplnego mieszka ców zmniejszy temperatur o kilka stopni Celsjusza i zredukowa w ten sposób zu ycie energii o 5–10% w stosunku do ogrzewania grzejnikowego. Ogrzewanie pod ogowe uwalnia pomieszczenia od szpec cych grzejników pod oknami, u atwia urz dzanie wn trz, sprzyja te uprawie ro lin pokojowych. Wad ogrzewania pod ogowego s przede wszystkim ograniczenia w wyko czeniu posadzki (nie powinno si nad nim uk ada dywanów), a tak e w rozmieszczeniu mebli. Uk ad wymaga te bardziej rozbudowanej aparatury steruj cej, a du a bezw adno cieplna utrudnia szybkie nagrzanie pomieszczenia po d u szej przerwie.

fot. Tyco Thermal Controls

Ogrzewanie pod ogowe mo na stosowa tylko w bardzo dobrze ocieplonych pomieszczeniach. Moc takiego ogrzewania jest bowiem ograniczona z jednej strony woln od umeblowania powierzchni pod ogi, z drugiej – temperatur dotykow , która nie powinna przekracza 28°C w pomieszczeniach mieszkalnych i 32°C – w azienkach. Temperatura przekraczaj ca te warto ci mo e by przyczyn z ego samopoczucia (w szczególno ci puchni cia i bólów nóg), powoduje te unoszenie si kurzu. Wa ne jest równie planowane wyko czenie pod ogi, które w znacz cy sposób wp ywa na moc ciepln grzejnika pod ogowego. Orientacyjnie mo na przyj , e z 1 m2 powierzchni grzejnej pod ogi z ok adzin z p ytek ceramicznych uzyskamy ok. 80 W mocy, a z 1 m 2 pod ogi wyko czonej parkietem drewnianym – tylko ok. 40 W.

W jaki sposób okre la si moc pod ogówki? Moc ogrzewania pod ogowego okre la si na podstawie zapotrzebowania pomieszczenia na ciep o. Je li w domu ma panowa temperatura 20°C, orientacyjnie przyjmuje si , e wystarczy moc nieprzekraczaj ca 100 W/m2: w azience i przedsionku – 120–150 W/m2, w pozosta ych pomieszczeniach – 80–100 W/m2.

Ogrzewanie pod ogowe

fot. Hef

Jakie kot y mog wspó pracowa z instalacj wodnego ogrzewania pod ogowego? Jakich elementów wymaga instalacja?

Wodne ogrzewanie pod ogowe mo ne wspó pracowa równie z nowoczesnym kot em na paliwa sta e

Wodne ogrzewanie pod ogowe mo e wspó pracowa z ka dym ró- ograniczenia maksymalnej samoczynny temperatury zawór d em ciep a, pod warunkiem e temperatura zasilania cz ci podwody zasilaj cej odpowietrzaj cy ogowej nie przekroczy 50°C. Ogrzewanie pod ogowe wykonane jest jako oddzielny obieg. Dzi ki temu mo e ono pracowa niezale nie od pozosta ej cz ci instalacji, pozwala te na uzyskanie po danej temperatury w systemie tzw. domieszania wody zasilaj cej. Dzi ki temu ogrzewanie to mo e wspó pracowa np. rozdzielacz z kot em w glowym o wy szej tempepompa naczynie raturze wody zasilaj cej. Niezale ny obiegowa wzbiorcze pod ogowy obieg wodny wymaga przeponowe zamontowania termostatycznego zaworu czterodro nekocio go i dodatkowej pompy Wodne ogrzewanie pod ogowe zasilane przez rozdzielacz w ownica obiegowej.

po czony za pomoc pompy z kot em c.o.

Jakie rury powinno si stosowa do wodnego ogrzewania pod ogowego?

fot. Wieland

W instalacjach ogrzewania pod ogowego stosuje si mi kkie rury miedziane, rury polipropylenowe PP oraz rury warstwowe typu PE-X/Al/PE. Ka dy rodzaj rur ma nieco inne w a ciwo ci, ale praktycznie nie ma istotnych ró nic w ich trwa o ci i niezawodno ci. Decyduj ce znaczenie maj tu: jako samego materia u oraz prawid owe wykonanie instalacji. Rury miedziane w ogrzewaniu pod ogowym powinny by os oni te tzw. peszlem – koszulk ochronn z tworzywa. Zabezpiecza to mied przed korozyjnym oddzia ywaniem wylewki betonowej i zapewnia swobod ruchów zwi zanych z termicznym rozszerzaniem si rur. Rury miedziane s do drogie. Rury polipropylenowe PP do ogrzewania pod ogowego musz mie tzw. barier antydyfuzyjn , to znaczy wtopion w cianki specjaln foli , która zapobiega przenikaniu tlenu do wody grzejnej. Rury te mo na uk ada bezpo rednio w wylewce betonowej, jednak d ugo prostych odcinków nie mo e przekracza 5 m. Rury PP wymagaj uk adania w sztywnych uchwytach lub monta u na gor co, poniewa zagi cia maj tendencj do prostowania si . Tych wad nie maj rury warstwowe, produkowane w ró nych wariantach materia owych – najcz ciej z polietylenu sieciowanego (PE-X), aluminium (Al) i polietylenu wysokiej g sto ci (PE). Warstwa aluminium zabezpiecza przed dyfuzj tlenu, zmniejsza rozszerzalno ciepln rur i eliminuje tzw. pami kszta tu, która sprawia, e po wygi ciu rura wraca do stanu poprzedniego. Uwaga! Niezale nie od rodzaju u ytych rur podczas ich monta u nale y przestrzega zasady uk adania p tli grzewczych z jednego odcinka, bez jakichkolwiek z czek. D ugo odcinka nie powinna przekracza 50 m. Rury montuje si najcz ciej w uk adzie zygzakowym – z podzia em na sekcje d ugo ci do 100 m. Rury miedziane z p aszczem ochronnym (peszlem) z tworzywa sztucznego, który zabezpiecza je przed uszkodzeniem mechanicznym i chemicznym oraz umo liwia niezak ócone termiczne wyd u anie si rury pod wp ywem zmian temperatury czynnika grzewczego

Kiedy warto zamontowa pod ogówk elektryczn , a kiedy wodn ? Ogrzewanie wodne mo e by elementem ogrzewania podstawowego – przede wszystkim na parterze domu, w którym na pi trze s tradycyjne grzejniki. Na k ady inwestycy jne na wodne ogrzewanie pod ogowe s do spore, 30–40% wy sze ni na tradycyjn instalacj z grzejnikami, ale umo liwiaj oszcz dno ci na eksploatacji dzi ki mo liwo ci regulowania takiego systemu i dopasowywania go do rzeczywistych potrzeb cieplnych. Szczególnie efektywne jest to w instalacjach z kot em kondensacyjnym lub pomp ciep a. Ogrzewanie elektryczne zaleca si raczej jako dodatkowe – do okresowego ogrzewania pomieszcze – przede wszystkim azienek. Ogrzewanie elektryczne wykonuje si z kabli, mat lub folii grzewczych. Dzi ki niewielkiej rednicy kabli grubo warstwy jastrychu mo e by mniejsza ni nad instalacj ogrzewania wodnego. Pod wzgl dem inwestycyjnym elektryczne ogrzewanie pod ogowe jest ta sze nawet od systemu grzejnikowego, ale ze wzgl du na wysokie ceny energii elektrycznej – nieop acalne jako sposób na ogrzewanie ca ego domu.

BUDUJEMY DOM

9/2008

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

W jaki sposób uk ada si wodne ogrzewanie pod ogowe? monta owych lub specjalnych kszta tek styropianowych i umocowanie w nich rur grzewczych. Po nape nieniu rur wod i sprawdzeniu szczelno ci wylewa si jastrych cementowy z dodatkiem rodka plastyfikuj cego. Na wi kszych powierzchniach wskazane jest u o enie w wylewce betonowej siatki przeciwpr nej. Grubo jastrychu nie powinna by mniejsza ni 6 cm i musi by on oddzielony (oddylatowany) od wszystkich cian paskami z elastycznego materia u. W ten sposób powstaje tzw. podk ad p ywaj cy. listwa przypod ogowa ta ma izolacyjna na obrze ach z foli PE jastrych p ywaj cy

tynk

Wodne ogrzewanie pod ogowe wykonuje si na etapie prac instalacyjnych – uwzgl dniaj c przy tym grubo ci warstw niezb dne dla uzyskania jednakowego poziomu pod óg we wszystkich pomieszczeniach. Przeci tna grubo warstw ogrzewania pod ogowego wynosi: nad pomieszczeniami ogrzewanymi – 12 cm, na pod ogach na gruncie – 16–20 cm. Pierwsz warstw uk adan na stropie lub betonowej pod odze na gruncie jest ocieplenie ze styropianu EPS 100 grubo ci 5–15 cm. Na styropianie uk ada si foli izolacyjn , która chroni go przed wnikaniem wilgoci i wp ywaniem mi dzy p yty wie ej mieszanki podczas wylewania jastrychu. Kolejnym etapem jest umieszczenie listew

rura grzewcza uchwyty rury posadzka kamienna cienka warstwa zaprawy

ciana

strop

fot. KAN

35 65

izolacja (polistyren)

Jastrych, na którym uk adane jest wodne ogrzewanie pod ogowe, musi by oddylatowany od cian

folia Rozdzielacz do ogrzewania wodnego, zamontowany w szafce podtynkowej

Wodne ogrzewanie pod ogowe

Z czego uk ada si elektryczne ogrzewanie pod ogowe? Na ogrzewanie elektryczne mo na u y kabli grzejnych, mat lub folii. Wybór materia u zale y przede wszystkim od tego, na jakim etapie budowy wykonuje si instalacj . Zalet mat i folii jest mo liwo ich monta u pod terakot lub na jej powierzchni bez potrzeby kucia posadzki. Ale s rzadziej stosowane, bo s dro sze od kabli. Kable grzejne uk ada si w warstwie wylewki betonowej grubo ci przynajmniej 5–6 cm, zatem trzeba to zrobi na etapie wykonywania podk adów pod ogowych. Kable produkuje si w dwóch odmianach – jako jedno- lub dwustronnie zasilane. Lepsze s te pierwsze, gdy do pr du pod cza si tylko jeden ich koniec i atwiej jest je u o y .

Maty i folie uk ada si bezpo rednio pod pokryciem pod ogowym lub na nim np. pod lub na p ytkach ceramicznych. Zwykle montuje si je podczas wyka czania pod óg. Mata grzejna sk ada si z g stej siatki z tworzywa sztucznego i wplecionego w ni cienkiego kabla grzejnego. Jej grubo nie przekracza 3 mm. Folia grzejna zrobiona jest z p askich drutów aluminiowych zatopionych w folii poliestrowej. Jej grubo nie przekracza 2 mm. Kupuje si j w zestawach sk adaj cych si z modu ów grzewczych. Folia mo e by przycinana na ró n d ugo . Pami ta nale y, by przyci t zaizolowa specjaln ta m .

Kable grzejne mog by zasilane jedno- (a) lub dwustronnie (b)

Kabel grzejny z ta m monta ow

BUDUJEMY DOM

9/2008

fot. Devi

fot. Archiwum BD

fot. Devi

Mata grzejna z termostatem, zasilana dwustronnie

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

Jak uk ada si kable, maty i folie grzewcze? Sposób wykonania instalacji elektrycznego ogrzewania pod ogowego zale y od rodzaju u ytych elementów grzejnych. Kable uk ada si podobnie jak instalacj ogrzewania wodnego, z tym e zamiast listew monta owych mo na kable mocowa do siatki stalowej, która b dzie pe ni jednocze nie funkcj warstwy przeciwpr nej. Maty i folie grzejne uk ada si na jastrychu pod ogowym bezpo rednio pod p ytkami pod ogowymi lub na nich. Odpowiednio przyci t mat przykleja si do pod o a klejem do p ytek, a po jego wyschni ciu nanosi nast pn warstw elastycznej zaprawy klejowej i mocuje p ytki. Uwaga! Kabli, mat ani folii nie nale y umieszcza pod meblami. O umeblowaniu pomieszcze , które maj by tak ogrzewane, trzeba zdecydowa przed u o eniem instalacji. Je li tego si nie dopilnuje, temperatura pod ogi pod meblami b dzie wzrasta a szybciej ni w pozosta ej cz ci pomieszczenia, co mo e doprowadzi do przepalenia si instalacji grzewczej.

fot. Devi

Maty mo na uk ada równie na starej posadzce np. z p ytek ceramicznych: na zaprawie klejowej grubo ci 2–3 mm lub bezpo rednio na p ytkach – je eli mata jest samoprzylepna

zasilanie 230 V

posadzka

termostat

wylewka betonowa 3–5 cm

kabel grzejny

wylewka betonowa 1–2 cm

fot. Elektra

pod o e

Kable u ywane do ogrzewania pod ogowego maj moc od 10 do 25 W/m. Od ich mocy zale y w jakich odst pach b d uk adane. Najcz ciej odst py mi dzy przewodami wynosz do 20 cm. Nie powinny by jednak mniejsze ni 5 cm

styropian Elektryczne ogrzewanie pod ogowe

Jakie b dy s najcz ciej pope niane podczas monta u ogrzewania pod ogowego? Niezag szczenie rur grzewczych w strefach przyokiennych; zbyt cienka warstwa wylewki betonowej (powinna wynosi co najmniej 5–6 cm); brak zbrojenia przeciwpr nego w wylewce i niedodanie rodka plastyfikuj cego do mieszanki na warstw jastrychu; nieuwzgl dnienie rodzaju posadzki przy okre laniu mocy grzewczej; w czenie ogrzewania pod ogowego bezpo rednio w obieg powrotny pozosta ej cz ci instalacji grzewczej; niedostateczna grubo podpod ogowej izolacji cieplnej.

BUDUJEMY DOM

9/2008

czujnik

fot. Ensto Pol

TWĂ&#x201C;J DOM TWOJE PIENI DZE

Ile kosztuje ogrzewanie pod ogowe? Koszt materia Ăłw i robocizny dla 10 m2 ogrzewania pod ogowego WODNEGO Materia y: jastrych gr. 6,5 cm: 150â&#x20AC;&#x201C;200 z rury grzewcze: 300â&#x20AC;&#x201C;520 z folia izolacyjna: ok. 20 z klipsy: ok. 45 z styropian EPS 100â&#x20AC;&#x201C;038, gr. 10 cm: 190â&#x20AC;&#x201C;260 z termostat: 150â&#x20AC;&#x201C;250 z

ELEKTRYCZNEGO Materia y: jastrych gr. 4â&#x20AC;&#x201C;5 cm: 90â&#x20AC;&#x201C;130 z elementy grzejne: 800â&#x20AC;&#x201C;1350 z siatka monta owa: ok. 50 z styropian EPS 100â&#x20AC;&#x201C;038, gr. 5 cm: 90â&#x20AC;&#x201C;150 z termostat: 150â&#x20AC;&#x201C;250 z

czny koszt materia Ăłw: 855-1345 z Robocizna: 800-1100 z Do kosztĂłw ca ego wodnego ogrzewania pod ogowego nale y doliczy koszt rozdzielacza, pompy obiegowej, zaworu czterodrogowego: ok. 1500 z Ca kowity koszt: 3155â&#x20AC;&#x201C;3945 z

czny koszt materia Ăłw: 1180â&#x20AC;&#x201C;1930 z Robocizna: 700â&#x20AC;&#x201C;950 z Ca kowity koszt: 1880â&#x20AC;&#x201C;2880 z

Wodne ogrzewanie pod ogowe jest o 30â&#x20AC;&#x201C;40 % dro sze inwestycyjnie ni tradycyjne ogrzewanie grzejnikowe. Ogrzewanie elektryczne natomiast pod wzgl dem nak adĂłw jest ta sze od wodnego i grzejnikowego, ale ze wzgl du na wysokie ceny energii elektrycznej dro sze w eksploatacji. REKLAMA

Artyku promocyjny

Pomy leli my o tych, którzy chc wygodnego, cichego i efektywnego sprz tania System Centralnego Odkurzania Electrolux sprawi, e Twój dom b dzie naprawd czysty. Du a moc ss ca zapewnia dok adne czyszczenie mebli i dywanów. Powietrze zasysane jest przez zamkni ty system rur, filtrowane oraz wyrzucane na zewn trz budynku. no przez wiele lat. Poniewa filtr oraz wylot powietrza s umieszczone poza obszarem mieszkalnym, nie ma mo liwo ci, aby kurz wróci z powrotem do domu, jak to si dzieje przy zwyk ych odkurzaczach przeno nych.

Cicha praca Czy musisz odkurza nie przeszkadzaj c innym? Teraz mo esz! System Electrolux usytuowany jest daleko od pomieszcze w których yjesz, co zdecydowanie eliminuje ha as. Ponadto dzi ki nowatorskiej konstrukcji odkurzacz Electrolux jest o po ow cichszy od zwyk ych odkurzaczy. Chocia cichy, to posiada moc 520 airwatów!

Sprz tanie pokoi staje si prostsze: odkurzasz d ugim, elastycznym w em ss cym pod czonym do gniazda wlotowego w cianie. Kiedy sko czysz, po prostu od czasz w i zamykasz gniazdo. Masz do wyboru kilka ró nych modeli jednostek, wszystkie z du moc ss c i mocnymi silnikami. Mo esz równie wybiera spo ród wielu zestawów akcesoriów do sprz tania. Wi cej informacji znajdziesz na www.electroluxonline.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

Komfortowe oddychanie Badania wykaza y, e u ywanie systemu centralnego odkurzania zmniejsza g ówne symptomy alergii, co czyni Twój dom zdrowszym miejscem dla rodziny. Nasz system filtracji usuwa praktycznie 100% kurzu i alergenów i jako jedyny, prawdziwy filtr HEPA w systemach centralnego odkurzania gwarantuje pe n ywotno i skutecz-

zbiornikiem na kurz. Zamiast tego do dyspozycji masz lekki i wygodny w ss cy i akcesoria u atwiaj ce manewrowanie i odkurzanie.

Electrolux do ka dego domu Wykonanie instalacji systemu Electrolux jest mo liwe w ka dym domu, a profesjonalny instalator wykona j w kilka godzin. System Centralnego Odkurzania Electrolux jest prosty i niedrogi, a dzi ki niemu mo esz czu si w swoim domu naprawd zdrowo i komfortowo.

Du a wydajno System Centralnego Odkurzania Electrolux czyni sprz tanie atwiejszym, a ta nie lubiana czynno zajmie Ci mniej czasu. Dzi ki niemu swój dom uczynisz czyst-

Odkurzacze Centralne Electrolux Przedstawicielstwo w Polsce ul. wierczewska 7 71-066 Szczecin tel. 091 483 46 75 kom. 0781 444 444 www.electroluxonline.pl

szym i powietrze w pomieszczeniach b dzie zdrowsze dla ycia. Jednostka centralna Electrolux jest zainstalowana poza obszarem mieszkalnym, wi c nie musisz zajmowa si noszeniem odkurzacza, filtrami, ani

Niezale nie od tego, który model z serii ZCV wybierzesz, otrzymasz wydajn , niezawodn i cich jednostk centraln , która pomo e Ci w utrzymywaniu czysto ci przez wiele lat. Model

ZCV781

ZCV782

ZCV783

ZCV785

Kolor

czerwony

Filtr

filtr silnika

zmywalny HEPA

Rodzaj zbiornika

worek papierowy

Pojemno u ytkowa worka [l]

Pojemno zbiornika na kurz [l]

Moc maksymalna [W]

1300

1500

1750

Maksymalny czas przep ywu powietrza [l/s]

Si a ssania [Airwat/kPa]

515/28

518/28

525/33

562/38

Zbieranie kurzu [%]

dywan 76, pod oga 99

Poziom ha asu [dB]*

Poziom ha asu na wylocie [dB]* *

Zabezpieczenie przed przegrzaniem

tak

Wymiary W x S x G [mm]

592 x 419 x 381

878 x 419 x 381

955 x 419 x 381

Dodatkowa funkcjonalno

–

panel LCD

pojemnik plastikowy + opcjonalnie worek papierowy

* mierzony na urz dzeniu ** mierzony na wylocie, przy zastosowaniu t umika

BUDUJEMY DOM

9/2008

Podgrzewacze W jakie urz dzenie wyposa y domow instalacj wodn , by zapewni sta y dop yw ciep ej wody? Do wyboru oprócz kot a dwufunkcyjnego i jednofunkcyjnego z zasobnikiem, mamy niezale ne podgrzewacze, elektryczne lub gazowe. Który sposób jest ta szy i w jakich warunkach si sprawdzi? W jaki sposób mo na podgrzewa wod ?

fot. Kospel

Do przygotowania c.w.u. wykorzystuje si urz dzenia przep ywowe, które podgrzewaj wod na bie co w czasie jej czerpania, oraz urz dzenia pojemno ciowe, które podgrzewaj i przechowuj wod w zbiorniku o okre lonej pojemno ci. Zasadnicza ró nica mi dzy tymi dwoma rodzajami urz dze polega na zapotrzebowania na moc grzewcz – przy ogrzewaniu przep ywowym musimy dysponowa wi ksz moc , gdy od tego zale y ilo i temperatura ogrzanej wody. W urz dzeniach pojemno ciowych moc grzewcza mo e by znacznie mniejsza, gdy podgrzewanie jej roz o one jest w czasie, a woda powoli osi ga nastawion temperatur .

Aby podgrzewacz przep ywowy móg wyprodukowa wystarczaj c ilo ciep ej wody do wype nienia wanny, powinien mie moc kilkunastu kilowatów. Takie urz dzenie wymaga zasilania pr dem trójfazowym, dlatego planuj c jego monta , nale y si zwróci do zak adu energetycznego o zwi kszenie mocy przy czeniowej

Natomiast pod wzgl dem funkcjonalnym urz dzenia przep ywowe umo liwiaj czerpanie c.w.u. przez dowolnie d ugi czas, ale strumie wody i jej temperatura s ograniczone moc urz dzenia. Z kolei podgrzewacze pojemno ciowe pozwalaj na dysponowanie okre lon ilo ci wody o nastawionej temperaturze (zale na od pojemno ci zbiornika). Po jej wyczerpaniu musi nast pi przerwa w poborze c.w.u., potrzebna na dogrzanie wody do po danej temperatury. Wybór urz dzenia zale y wi c od potrzeb i stylu ycia mieszka ców, a tak e od ród o ciep a, jakie s dost pne w domu. Najcz ciej sposób przygotowania c.w.u. zwi zany jest z systemem ogrzewania. Najpopularniejsze s kot y dwufunkcyjne – jedno urz dzenie ogrzewa dom i dostarcza ciep wod . Przy du ym jednoczesnym poborze wody stosowane s natomiast kot y jednofunkcyjne z zasobnikiem o du ej pojemno ci. W domach, w których nie ma gazu lub kot a na olej opa owy, montowane s zasobniki z wbudowan grza k elektryczn pozwalaj c na podgrzewanie wody w sezonie letnim, gdy nie pracuje np. kocio w glowy. W domach ogrzewanych pr dem popularne s elektryczne podgrzewacze pojemno ciowe. Elektryczne podgrzewacze przep ywowe, ze wzgl du na du y pobór pr du z sieci, maj ograniczone zastosowanie jako podstawowe urz dzenia do przygotowania c.w.u., ale dobrze pe ni swoj rol jako urz dzenia wspomagaj ce, montowane przy punktach czerpania wody znacznie oddalonych od kot owni.

Jak dobra pojemno podgrzewacza pojemno ciowego i zasobnika c.w.u.?

fot. Richmond

Pojemno obu tych urz dze zale y przede wszystkim od liczby mieszka ców domu, ale trzeba równie bra pod uwag ich zwyczaje, np. czy korzystaj g ównie z k pieli w wannie, czy te pod prysznicem. Dla czteroosobowej rodziny przyjmuje si za wystarczaj c pojemno w granicach 100–150 l.

BUDUJEMY DOM

9/2008

Podgrzewacze pojemno ciowe oferowane s w ró nych pojemno ciach, np. 60, 100, 150, 200 l

Podgrzewacze

Czy warto czy podgrzewacz pojemno ciowy z przep ywowym w jednej instalacji?

Co do c.w.u. – kocio czy podgrzewacz? Wybór, czy kupimy niezale ny podgrzewacz, czy te wykorzystamy kocio do podgrzewania wody, zale y przede wszystkim od rodzaju systemu ogrzewania domu. Je eli mamy kocio na gaz ziemny, p ynny lub olej opa owy, racjonalne jest wykorzystanie go do przygotowania c.w.u. przez ca y rok. W przypadku ogrzewania kot em na paliwo sta e, kominkiem lub pr dem montowany jest najcz ciej pojemno ciowy podgrzewacz elektryczny. W przypadku wykorzystania kot a gazowego istniej dwie mo liwo ci przygotowania c.w.u. – podgrzewanie jej w kotle dwufunkcyjnym lub wspó praca kot a jednofunkcyjnego z zasobnikiem ciep ej wody. Instalacja z kot em dwufunkcyjnym jest znacznie ta sza i nie zajmuje dodatkowej powierzchni. Pracuje równie bardziej ekonomicznie, gdy woda podgrzewana jest jedynie w czasie jej czerpania. Wi kszo kot ów zapewnia mo liwo równoczesnego czerpania wody z dwóch punktów – przy mocy ok. 24 kW uzyskujemy ciep wod o temperaturze ok. 40°C i przep ywie 12 l/min. Je li pobór wody b dzie wi kszy, to zale nie od automatyki kot a spadnie ci nienie wyp ywaj cej wody lub zmniejszy si jej temperatura. W kot ach tych d u szy jest czas oczekiwania na ciep wod – musi si ona nagrza w wymienniku kot a. Niektóre kot y wyposa one s w niewielki zasobnik o pojemno ci 3–40 l, w którym ca y czas magazynowana jest ogrzana woda. Instalacja z kot em jednofunkcyjnym i zasobnikiem wymaga kupienia nie tylko samego zasobnika, ale równie dodatkowej armatury (pompy, zaworów) oraz elementów steruj cych. Zasobnik taki jest adowany ciep em przekazywanym z wewn trznej w ownicy zasilanej z kot a c.o. Uk ad automatyki prze cza samoczynnie podgrzewanie wody, gdy jej temperatura spadnie poni ej nastawionej warto ci. W zasobniku ustawia si najcz ciej temperatur 60°C, a czas nagrzewania wody zimnej (10°C) od zadanej temperatury wynosi 30–50 min. W czasie przechowywania ciep ej wody wyst puj straty spowodowane przenikaniem ciep a na zewn trz zbiornika. Przeci tnie przyjmuje si , e wynosz one ok. 1,5 kWh w ci gu doby. Komfort u ytkowania takich zasobników zale y od prawid owego doboru ich pojemno ci do potrzeb konkretnej rodziny oraz mocy kot a c.o. Instalacj z zasobnikiem montuje si przede wszystkim w przypadku, gdy jednocze nie korzysta si z wielu przyborów sanitarnych np. w dwóch azienkach i kuchni.

Po czenie podgrzewacza przep ywowego z niewielkim podgrzewaczem pojemno ciowym jest rozwi zaniem zwi kszaj cym komfort korzystania z c.w.u. Uzyskujemy wtedy efekt niemal natychmiastowego wyp ywu ciep ej wody, podobnie jak w systemach z zasobnikiem. Przy bardziej rozga zionej instalacji mo liwe jest równie zamontowanie obiegu cyrkulacyjnego pod czonego do podgrzewacza pojemno ciowego.

Kiedy podgrzewa wod pojemno ciowo, a kiedy przep ywowo?

fot. Biawar

p ej wody, nak adów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji.

Przep ywowe podgrzewacze wody maj wydajno od kilku do kilkunastu litrów cieplej wody na minut

Jednopunktowy, przep ywowy podgrzewacz wody jest dobrym rozwi zaniem w toalecie, oddalonej od pozosta ych urz dze sanitarnych. Mo e by montowany zarówno na baterii, jak i pod umywalk . Niektóre modele wyposa ane s we w asn bateri , równie prysznicow

fot. Ferroli

Wybór mi dzy pojemno ciowym a przep ywowym sposobem podgrzewania wody zale y od ród a ciep a, jakim dysponujemy, wymaganej wydajno ci oraz rozleg o ci instalacji. Niekiedy doskonale sprawdzaj si systemy mieszane, w których cz instalacji zasilana jest z jednego podgrzewacza pojemno ciowego, a inna z przep ywowego. Np. nie ma sensu doprowadza ciep ej wody do baterii znacznie oddalonej od innych punktów czerpania ciep ej wody, kiedy zu ycie jej jest niewielkie. Wystarczy zamontowa tam elektryczny, 10-litrowy podgrzewacz pojemno ciowy lub przep ywowy o mocy 4–6 kW. Dlatego ka da instalacja powinna by rozpatrywana indywidualnie z uwzgl dnieniem m.in. miejsca do zamontowania podgrzewacza, wymaganego komfortu korzystania z cie-

BUDUJEMY DOM

9/2008

TWÓJ DOM TWOJE PIENI DZE

Jaki podgrzewacz kupi : elektryczny czy gazowy? wadzane b d spaliny. Mo na równie kupi podgrzewacz z zamkni t komor spalania i wtedy, je li jego moc nie przekracza 21 kW, rur spalinow mo na wyprowadzi przez cian . Podgrzewacz elektryczny jest znacznie dro szy w eksploatacji od gazowego, na-

Wybór podgrzewacza zale y od dost pu do sieci gazowej. Ze wzgl du na znacznie ni szy koszt ciep a pozyskanego z gazu podgrzewacz gazowy jest rozwi zaniem ekonomiczniejszym. Podgrzewacz gazowy zazwyczaj wymaga pod czenia do komina, przez który odpro-

wet przy wykorzystaniu nocnej taryfy cen za energi . Przy urz dzeniach przep ywowych ograniczeniem w ich zamontowaniu mo e by niewystarczaj cy przydzia mocy – zale nie od przeznaczenia pobieraj bowiem 6–18 kW.

zawór bezpiecze stwa

pobór c.w.u. rura odprowadzaj ca gazy spalinowe do komina

pod czenie ciep ej wody

ci nieniowo-temperaturowy zawór bezpiecze stwa

pod czenie zasilania z sieci

anoda dezaktywuje korozyjne dzia anie wody i przed u a ywotno zbiornika

zawór spustowy

pianka izolacyjna

doprowadzenie zimnej wody

pianka izolacyjna

anoda dezaktywuje korozyjne dzia anie wody i przed u a ywotno zbiornika

termostat dolna grza ka

zwór spustowy

termostat

Elektryczny podgrzewacz pojemno ciowy

Gazowy podgrzewacz pojemno ciowy

Jak dobra moc podgrzewaczy przep ywowych? a

fot. Kospel

Moc przep ywowych podgrzewaczy wody jest ci le zwi zana z wymaganym przep ywem i temperatur wody. Przy podgrzewaniu wody o 35°C zapotrzebowanie mocy wynosi 2,4 kW na ka dy 1 litr przep ywaj cej wody/minut . Przy umywalkach wyp yw wody nie powinien by mniejszy ni 2 l/min (najcz ciej przyjmuje si 3–4 l/min), a przy zlewozmywakach i prysznicach – 5–6 l/min. Zak adaj c, e nape nianie wanny nie powinno trwa d u ej ni 15 min., potrzebny b dzie przep yw wody przynajmniej 8 litrów/ min. Trzeba te pami ta , e urz dzenia przep ywowe powinny pracowa przy mo liwie niskiej temperaturze wyp ywaj cej wody (40–45°C), co w zupe no ci wystarczy do celów higienicznych. Dzi ki temu uzyskamy

Wydajno elektrycznego podgrzewacza przep ywowego zamontowanego pod prysznicem (a) i pod zlewozmywakiem (b) nie powinna by ni sza ni 5–6 l/min

silny strumie , a w przypadku domieszania zimnej wody nie b dzie zbyt gwa townego spadku temperatury wody, gdy zwi kszy si jej pobór w innym miejscu. W zlewozmywa-

kach, gdzie potrzebna jest wy sza temperatura, mo na zamontowa dodatkowy podgrzewacz tylko do tego celu.

Ile kosztuj podgrzewacze wody? Pojemno ciowe: gazowe:

1500 z (moc 8,9 kW, pojemno 151 l) 2400 z (moc 11,7 kW, pojemno 189 l) elektryczne: 800 z (moc 1,5 kW, pojemno 120 l) 3200 z (moc 3 kW, pojemno 300 l)

Przep ywowe: gazowe:

900 z (moc 17,4 kW, wydajno 10 l/min) 2500 z (moc 24,4 kW, wydajno 14 l/min) elektryczne: 400 z (moc 4 kW, wydajno 1,9 l/min) 500 z (moc 5 kW, wydajno 2,9 l/min)

BIO-MAX

VULCANUS

EUROLUMO

MARCO

CENTRAL PLUS

LUMO-95

LUCO

OFERUJEMY KOT Y NA PALIWA STA E KOT Y GAZOWE KOT Y OLEJOWE KOT Y OLEJOWO-GAZOWE WYMIENNIKI C.W.U. PALNIKI UK ADY STEROWANIA ARMATURA WODNA I OLEJOWA SYSTEMY KOMINOWE

LUMO SP. Z O.O.• 62-050 MOSINA-KROSNO UL. G ÓWNA 51B • TEL./FAX: (061) 81-36-525 WWW.LUMO.COM.PL • E-MAIL: LUMO@LUMO.COM.PL

Po co oszcz dza Podstawy energooszcz dno ci energi

ciepln ?

AKCJA EDUKACYJNA

Czy op aca si budowa dom energooszcz dny?

Jak wybra energooszcz dny projekt katalogowy?

Zasady projektowania domu energooszcz dnego

ROK DOMU ENERGOOSZCZ DNEGO Has o oszcz dzania energii kojarzy si nam wprost z wielkimi problemami cywilizacyjnymi i geopolitycznymi. Ktรณ nie s ysza o wyczerpywaniu si z รณ paliw kopalnych, zgubnych skutkach emisji CO2 (globalnego ocieplenia), czy k opotliwej politycznie sytuacji naszego kraju, uzale nionego od dostaw

surowcรณw energetycznych z Rosji. Rozwi zywanie

Przegrody w budynku energooszcz dnym

wielkich problemรณw ch tnie zostawiamy Wielkim Tego

wiata. Okazuje si jednak, e ka dy z nas, buduj cych dom, mo e si przyczyni do powstrzymania spo ecznie zgubnych skutkรณw nadmiernego zu ycia

Jak nie dopu ci do powstania mostkรณw termicznych?

Sposoby pozyskiwania energii cieplnej od s o ca

Wentylacja w domu energooszcz dnym

Niekonwencjonalne rรณd a ciep a i systemy grzewcze

paliw. Mo e to uczyni rรณwnie w trosce o swรณj w asny interes, w trosce o w asne pieni dze. Mo e to uczyni , buduj c dom energooszcz dny. Nie wymaga to adnych nadzwyczajnych dzia a . Nie chodzi o tzw. dom pasywny. Dom energooszcz dny to wspรณ czesny standard budowlany. To dom o starannej, ale nie przesadnie grubej izolacji cieplnej cian, dachu i pod ogi. Z porz dnymi, ale nie wyczynowymi oknami. Z odzyskiem ciep a w systemie wentylacji. Z nowoczesnym systemem c.o. o wysokiej sprawno ci. Innych domรณw w zasadzie nie powinno si ju teraz budowa . Naka nam to wkrรณtce dyrektywy UE. Tak wa ne zagadnienie wymaga powa nego potraktowania. W VII odcinku akcji edukacyjnej podpowiadamy jaki rodzaj wentylacji gwarantuje skuteczn (sta ) wymian powietrza w domu energooszcz dnym i jednocze nie minimalizuje straty energii z ni zwi zane.

fot. www.rekuperatory.pl

ROK DOMU ENERGOOSZCZ DNEGO

Grawitacyjna Wentylacja

Maciej Kosowski, Joanna D browska

lamusa!

Energooszcz dno budynku oznacza nieskomplikowan architektur , doskonale zaizolowane ciany i dach, monta energooszcz dnych okien i nowoczesnego systemu grzewczego, rezygnacj z balkonów b d cych cz sto mostkami termicznymi. Dom – zgodnie z za o eniami – zaczyna przypomina szczelny termos. Ale brak skutecznej wentylacji w takim budynku mo e sprawi , e nie b dzie on energooszcz dny, a ycie w nim b dzie po prostu nieprzyjemne. 78

fot. Bursa

fot. Pro-Vent

Podstawy energooszcz dno ci

Dom energooszcz dny dzi ki zastosowanym materia om i technologiom traci energi zupe nie inaczej ni domy budowane jeszcze zaledwie kilka czy kilkana cie lat temu. Do niedawna s dzono, e straty energetyczne w wyniku wentylacji to zaledwie 20-30% ca kowitych strat ciep a budynku. Pozosta a cz energii wypromieniowywana by a przez dach, ciany, okna czy pod ogi. Dom energooszcz dny przez okna, dach czy ciany mo e traci zaledwie kilkana cie procent ciep a. Pozosta e straty energetycz-

”

Decyduj c si na nowoczesne rozwi zania konstrukcyjne i izolacyjne budynku nale y bezwzgl dnie pami ta o zapewnieniu w nim tak e skutecznej wentylacji

Prac systemu wentylacji z odzyskiem ciep a mo na sterowa elektronicznie, za pomoc panela (a) lub pilotem (b)

ne, si gaj ce w przypadku niektórych domów nawet 80% ca kowitych strat ciep a to skutek pracy wentylacji. Ujmuj c rzecz obrazowo: nowoczesny dom energooszcz dny wyposa ony w tradycyjny system wentylacji grawitacyjnej to dobrze zaizolowany budynek, w którym celowo pozostawiono dziury. Co wi cej, je li zsumujemy wszystkie otwory kominowe s u ce do tradycyjnej wentylacji w przeci tnym domu, to mo e okaza si , e ich czna wielko osi ga nawet ponad 1 m2! To wielka dziura w dachu otwarta przez 365 dni w roku. Si rzeczy mimo doskona ej izolacji taki dom w praktyce przestaje by energooszcz dny… Wentylacja w domu energooszcz dnym powinna nie tylko zapewnia mieszka com odpowiedni ilo wie ego powietrza

rys. Koss

”

Zasada dzia ania wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciep a z wymiennikiem krzy owym

Wady i zalety wentylacji z odzyskiem ciep a Zalety: skuteczna praca systemu wentylacyjnego niezale na od warunków zewn trznych czy nieszczelno ci budynku, najskuteczniej tego typu system wentylacyjny dzia a w budynkach ca kowicie szczelnych, zapewniaj c sta wymian

powietrza przez system kana ów nawiewnych i wywiewnych, rekuperatory najnowszej generacji pozwalaj na odzyskanie nawet ponad 90% ciep a, dobrze wykonany system wentylacyjny oparty na rekuperatorze pozwala na obni enie kosztów ogrzewania nawet o ponad 60% w porównaniu z wentylacj grawitacyjn . Aby by pewnym oszcz dno ci warto wykona audyt energetyczny projektowanego czy budowanego domu – mo e okaza si , e dzi ki zastosowaniu odpowiedniej izolacji oraz odpowiedniej klasy rekuperatora mo liwe jest znaczne obni enie kosztów ogrzewania budynku, mo na zrezygnowa z wielu elementów wyposa enia domu, niezb dnych przy wentylacji grawitacyjnej (co znacznie obni y ca kowity koszt inwestycji): – otwieranych okien wsz dzie tam, gdzie b dzie mo na je umy od zewn trz (w takich miejscach wystarcz ta sze, nieotwierane okna), – wszystkich kominów wentylacyjnych, – nawiewników w oknach lub cianach i mikrorozszczelnienia w oknach (wystarcz ta sze okna wy cznie zamykane i otwierane). Wady: koszty inwestycyjne wy sze o 25–50% w stosunku do wentylacji grawitacyjnej, brak odpowiedniej wiedzy fachowej – na polskim rynku jest to produkt nowy, przez co spora cz tzw. „fachowców” eruje na niewiedzy klientów, montuj c systemy wadliwe, pozbawione jakiejkolwiek dokumentacji technicznej, oparte na urz dzeniach o bardzo niskiej jako ci lub o fatalnych parametrach odzysku ciep a.

ROK DOMU ENERGOOSZCZ DNEGO

20–30 tys. z kosztuje wykonanie dobrej klasy systemu wentylacji nawiewno-wywiewnej z rekuperatorem w domu o powierzchni ok. 160 m2

Systemy wentylacyjne tego typu dzia aj w oparciu o central wentylacyjn nawiewno-wywiewn z odzyskiem ciep a, zwan

Projektant instalacji wentylacyjnej powinien: przed rozpocz ciem monta u przedstawi projekt instalacji zawieraj cy wszelkie obliczenia umo liwiaj ce w a ciwy dobór rekuperatora oraz poszczególnych elementów instalacji wentylacyjnej (czerpni i wyrzutni powietrza, kana ów wentylacyjnych z nawiewnikami i kratkami wyci gowymi oraz rekuperatora), zaplanowa trasy kana ów wentylacyjnych: mo na je umie ci w sufitach podwieszanych, na poddaszu, w ciankach kolankowych lub odpowiednich szachtach, przewidzie doprowadzenie do ka dego z pomieszcze budynku co najmniej jednego przewodu wentylacyjnego, rozmie ci kana y wentylacyjne tak, by powietrze wywiewane by o z azienek, toalety i kuchni, a nawiewane do sypialni, pokoi dziennych, salonu i gabinetu, zapewni swobodn wymian powietrza pomi dzy pomieszczeniami, a wi c zaznaczy w opisie projektu drzwi z odpowiednim podci ciem lub otworami wentylacyjnymi.

fot. www.reperkuratory.pl

i usuwa na zewn trz zapachy, nadmiar wilgoci i dwutlenku w gla, ale powinna równie umo liwia odzyskanie ciep a z powietrza wywiewanego. Ciep o takie tracone jest bezpowrotnie w przypadku tradycyjnych systemów wentylacyjnych. Optymalnym rozwi zaniem wentylacyjnym dla domu energooszcz dnego jest wi c system wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciep a z rekuperatorem. System taki oparty na dobrej klasy urz dzeniach zapewnia odzysk ciep a z powietrza wywiewanego na poziomie nawet powy ej 95%. W praktyce oznacza to, e straty energetyczne w wyniku wentylowania pomieszcze ograniczone s do absolutnego minimum. System nawiewno-wywiewny zapewnia sta e dostarczanie do budynku oraz jednoczesne usuwanie z niego takiej ilo ci powietrza, która gwarantuje skuteczno wentylacji oraz wysoki komfort klimatyczny.

Czerpnia ogrodowa systemu wentylacyjnego uzupe nionego o gruntowy wymiennik ciep a sch adzaj cy powietrze latem i podgrzewaj cy zim

potocznie rekuperatorem (cho s owo rekuperator oznacza w rzeczywisto ci jedynie wymiennik ciep a umieszczony wewn trz centrali wentylacyjnej). Uk ad taki dzia a w dwie strony – zim zapewnia odzysk ciep a z powietrza usuwanego, latem nast puje tzw. „odzysk ch odu”, zabezpieczaj cy dom przed szybkim przegrzewaniem si .

p ywaj ce przez ni zostaje podgrzane zim a sch odzone latem. Uwaga! Rekuperatory konstruowane s z my l o odzyskiwaniu ciep a zim , efekt ch odzenia jest w nich zawsze o wiele s abszy, o ile nie zastosujemy dodatkowych urz dze sch adzaj cych powietrze; czerpni i wyrzutni powietrza, którymi powietrze wp ywa do kana ów i z nich wyp ywa; kana ów wentylacyjnych, zako czonych nawiewnikami i kratkami wyci gowymi,

System wentylacji z odzyskiem ciep a sk ada si z: rekuperatora – najwa niejszego elementu. Rekuperator to inaczej centrala wentylacyjna z odzyskiem ciep a. Powietrze prze-

fot. Archiwum BD

cienne wyrzutnie powietrza najcz ciej montuje si pod dachem w cianie szczytowej budynku

Czerpnia i wyrzutnia powietrza Czerpnia – s u y do pobierania powietrza z zewn trz, umieszcza si j w cianie domu, podbitce dachowej lub w ogrodzie (zazwyczaj czy si j wtedy z wymiennikiem gruntowym). Wyrzutnia – usuwa zu yte powietrze na zewn trz, najcz ciej umieszcza si j na dachu w formie gotowego komina lub w cianie szczytowej budynku. Uwaga! Je li czerpnia ma by zamontowana na cianie, nie mo e si znale od strony

fot. www.reperkuratory

Podstawy energooszcz dno ci

System wentylacyjny powinien by wykonany z materia ów zapewniaj cych odpowiedni trwa o , np. z rur zwijanych spiro, pokrytych specjaln warstw izolacyjn

ruchliwej ulicy, co powodowa o by nap ywanie do domu spalin. Nale y równie pami ta o zachowaniu minimalnej odleg o ci mi dzy czerpni i wyrzutni : – 8 m – je li s na jednej cianie budynku, – 5 m – je li czerpnia i wyrzutnia znajduj si na s siednich cianach.

Rekuperator Nazywana rekuperatorem centrala nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciep a to – w du ym uproszczeniu – urz dzenie sk adaj ce si z wymiennika ciep a oraz dwóch wentylatorów: nawiewnego i wywiewne-

Decyduj c si na umieszczenie rekuperatora na poddaszu nieu ytkowym, nale y bezwzgl dnie pami ta o dobrym zabezpieczeniu urz dzenia przed mrozem – musi ono znajdowa si wewn trz izolowanej przestrzeni budynku

fot. www.reperkuratory.pl

Kana y wentylacyjne W Polsce najcz ciej montuje si systemy wentylacyjne z przewodami elastycznymi. Przewody takie to – w uproszczeniu folia aluminiowa oparta na stalowej spr ynie, owini ta (lub nie) izolacj z we ny mineralnej. Mimo pozornej atwo ci monta u i przyst pnej ceny cz sto nios ze sob ryzyko dla u ytkownika. Ich jako zazwyczaj jest niezbyt dobra, przez co trwa o takiej instalacji mo e zosta ograniczona do zaledwie kilku lat lub do pierwszego czyszczenia: szczotka mo e spowodowa bezpowrotne zniszczenie wn trza takiego przewodu. Du o trwalszym, cho nieco dro szym rozwi zaniem jest zastosowanie metalowych przewodów sztywnych typu spiro, pokrytych dodatkowo specjaln izolacj . Instalacja wykonana z takich przewodów spe ni swoje zadanie przez wiele lat, mo e by równie regularnie czyszczona bez ryzyka jej uszkodzenia. Uwaga! Nale y bezwzgl dnie unika wykorzystywania do wykonywania instalacji wentylacyjnych rur bez atestów do zastosowania w wentylacji, np. rur kanalizacyjnych. Materia , z jakiego s one wykonane, cz sto powoduje uwalnianie do powietrza niewielkich ilo ci szkodliwych zwi zków chemicznych, w przypadku po aru za gro-

zi szybkim rozprzestrzenieniem si ognia w budynku. Kana y wentylacyjne montuje si w cianach i stropach, a w budynkach z nieu ytkowym poddaszem najcz ciej prowadzi si je w a nie w tej niewykorzystanej przestrzeni.

go. wie e, zimne powietrze zasysane z zewn trz przechodzi przez wymiennik ciep a, ogrzewaj c si od takiej samej ilo ci zu ytego powietrza usuwanego z wn trza budynku na zewn trz, równie przep ywaj cego przez ten wymiennik. Przep ywy s prawie bezg o nie i odbywaj si samoczynnie. Na rynku dost pnych jest coraz wi cej modeli rekuperatorów. Decyduj c si na konkretne urz dzenie, warto porówna nie tylko ceny, ale przede wszystkim dost pno serwisu, koszty eksploatacyjne (zu ycie energii plus koszt wymiennych filtrów) oraz jako wykonania urz dzenia. Warto równie zasi gn opinii fachowca, który odpowiednio dobierze urz dzenie do budynku, w jakim ma ono zosta zainstalowane. Dobór powinien uwzgl dnia nie tylko wydajno rekuperatora czy jego odzysk ciep a, ale tak e spr (si , z jak rekuperator wpycha powietrze w przewody wentylacyjne oraz zasysa powietrze z zewn trz; im wielko ta jest wi ksza, tym silniejsza jest centrala) generowany przez wentylatory. Nale y równie zwróci uwag na poziom ha asu centrali wentylacyjnej. Je li rekuperator b dzie pracowa zbyt g o no, nie b dziemy mogli spa ! Warto jest równie zauwa y , e szczególnie ta sze rekuperatory s cz sto du o g o niejsze od tych dro -

ROK DOMU ENERGOOSZCZ DNEGO

Wentylacja grawitacyjna To nadal najcz ciej w Polsce spotykany system wentylacyjny. Jego dzia anie opiera si na ruchu powietrza w pionowym przewodzie kominowym wywo anym przez ró nic

temperatury pomi dzy wn trzem budynku a rodowiskiem zewn trznym oraz ró nicy ci nienia wywo anej ruchem powietrza. Dla jej skutecznego dzia ania konieczne jest nie tylko zapewnienie istnienia dro nego przewodu kominowego z kratk na cianie, ale tak e zapewnienie sta ego dop ywu powietrza z zewn trz. Dop yw powietrza z zewn trz umo liwiaj mi dzy innymi kratki cienne umieszczane pod oknami lub nawiewniki okienne. Najcz ciej stosowane w domach rozszczelnienia po aci okiennych, zwane „mikrowentylacj ”, w wi kszo ci wypadków nie zapewniaj odpowiedniego dop ywu powietrza. Przewód kominowy mo e usun na zewn trz nawet kilkadziesi t metrów sze ciennych powietrza na godzin , a przeci tna mikrowentylacja okienna dostarcza zaledwie kilka metrów sze ciennych, zazwyczaj oko o 10-krotnie mniej. Jest to zauwa alne szczególnie w momencie „odwracania si

ci gu” w azienkowych kratkach wentylacyjnych, które zamiast usuwa zu yte powietrze na zewn trz powoduj nawiewanie zimnego powietrza. Prawid ow prac kratki wentylacyjnej spowoduje uchylenie okna w azience. Warto równie zauwa y , e dla dobrego samopoczucia (czyli odczuwania tzw. „komfortu klimatycznego”) w danym pomieszczeniu osoba doros a potrzebuje oko o 40–60 m3 powietrza na godzin .

Wbrew pozorom dobrze wykonany system wentylacji grawitacyjnej nie jest systemem tanim. Koszt wymurowania tylko jednego komina wentylacyjnego o 3–5 przewodach wentylacyjnych to wydatek rz du kilku tysi cy z otych w zale no ci od d ugo ci komina. Wentylacja grawitacyjna – o ile sprawdza a si doskonale w domach budowanych w latach 60-tych czy 70-tych, pe nych dziur i nieszczelno ci zapewniaj cych sta y dop yw powietrza – przestaje dzia a w domach nowoczesnych, budowanych przy u yciu technologi i opartych na wysokiej szczelno ci i izolacyjno ci. W efekcie w wi kszo ci domów d cych do uzyskania wysokiej energooszcz dno ci zasto-

sowanie wentylacji grawitacyjnej powoduje skutki uboczne w postaci silnego zagrzybienia cian oraz bardzo wysokiej koncentracji ró nych szkodliwych zwi zków chemicznych, które nie s usuwane na zewn trz z powodu nieskutecznie dzia aj cego systemu wentylacyjnego. Wentylacja grawitacyjna uniemo liwia skuteczn kontrol ilo ci powietrza usuwanego oraz jakiekolwiek filtrowanie powietrza. Rozszczelnienia okien powoduj równie przedostawanie si do wn trza mieszka uci liwego ha asu z zewn trz, szczególnie w budynkach usytuowanych w centrach miast czy w pobli u ruchliwych ulic.

Schemat dzia ania wentylacji grawitacyjnej

Fachowy projekt i monta Najlepszy rekuperator zamontowany w le wykonanej instalacji wentylacyjnej nie b dzie dobrze dzia a . Na naszym rynku jest niewiele firm, które maj wystarczaj ce do wiadczenie w wykonywaniu takich instalacji, wi c wi kszo instalatorów, zw aszcza tych, którzy podejmuj si ka dego zadania, uczy si na b dach pope nianych u swoich klientów – czyli w naszych domach. Warunkiem w a ciwego, bezg o nego funkcjonowania wentylacji z odzyskiem ciep a s mi dzy innymi:

odpowiednie dobranie rednic przewodów wentylacyjnych i przepustnic regulacyjnych, uwzgl dnienie obliczenia oporów instalacji (na tej podstawie dobiera si rekuperator o odpowiednich parametrach), zastosowanie odpowiednich rur (obecnie nie stosuje si ju rur harmonijkowych, lecz g adkie, przez które powietrze przesuwa si

prawie bez szumów), staranne ocieplenie kana ów przechodz cych przez pomieszczenia nieogrzewane (piwnica, poddasze),

wybranie centrali z p ynn lub wielostopniow regulacj pr dko ci wentylatora – im wi ksze mo liwo ci regulacji, tym wi ksze oszcz dno ci energii, wyposa enie centrali w system kontroli zabrudzenia filtra, który poinformuje nas, gdy trzeba b dzie go oczy ci . Zatkany filtr to wi ksze opory przep ywu powietrza i wy sze koszty zu ycia pr du, nale yta konserwacja instalacji, polegaj ca na wymianie filtrów (raz na 2–4 miesi ce) oraz czyszczeniu kana ów wentylacyjnych (raz na 3–6 lat w zale no ci od stopnia zabrudzenia).

Podstawy energooszcz dno ci

Gruntowy wymiennik ciep a

Wentylacja wywiewna Pomys tego systemu zrodzi si w wyniku ch ci usprawnienia niedzia aj cej wentylacji grawitacyjnej. Zacz to wi c dodawa wentylatory wymuszaj ce ruch powietrza oraz kana y usuwaj ce zu yte powietrze z poszczególnych pomieszcze budynku. Skuteczna praca takiego systemu zale na jest od dop ywu pr du do wentylatora wywiewnego oraz wie ego powietrza z zewn trz w ilo ci identycznej, jak ta, która usuwana jest przez wentylator wywiewny. Brak dop ywu powietrza z zewn trz (kratki podokienne, nawiewniki podokienne, mikrowentylacja) spowoduje obni enie skuteczno ci dzia ania systemu wentylacyjnego. Wentylator b dzie kr ci si , miel c powietrze, ale nie usunie nic na zewn trz, je li nie wyrównamy ci nienia poprzez dop yw wie ego powietrza w innej cz ci pomieszczenia. Zastosowanie w azience wentylatorka wspomagaj cego wywiew powietrza z azienki, hybrydowej nasady kominowej wyposa onej w wentylator wyci gowy czy zainstalowanie w domu centralnego wentylatora wywiewnego to ró ne przyk ady systemów wentylacji wyci gowej. Jest to system stosunkowo tani w monta u, sk ada si zazwyczaj z wentylatora lub kilku wentylatorów po czonych z prostym systemem wyci gowym powietrza. Niestety jest to równie system bardzo drogi w eksploatacji: sta e usuwanie ogrzanego, zu ytego powietrza na zewn trz powoduje znaczny wzrost kosztów eksploatacyjnych budynku. Wentylacja wywiewna jest stosunkowo tanim rozwi zaniem, zapewniaj cym du o wi ksz skuteczno wentylacji ni wentylacja grawitacyjna. Niestety wysoka skuteczno pracy systemu powoduje równie ucieczk sporej ilo ci ciep ego powietrza na zewn trz, dlatego rozwi zanie takie nie powinno by brane pod uwag w przypadku domu energooszcz dnego.

System wentylacyjny domu energooszcz dnego mo e zosta dodatkowo wyposa ony w urz dzenia podnosz ce komfort mieszka ców. Rol urz dzenia ch odz cego mo e pe ni gruntowy wymiennik ciep a wykorzystuj cy naturalne ciep o gruntu za po rednictwem systemu rur lub system ch odz cy dla rekuperatora oparty na specjalnej pompie ciep a, tzw. artic, niewymagaj cy instalowania rur czy z o a pod ziemi . Urz dzenia te powoduj wst pne sch odzenie powietrza latem, polepszaj c klimat wewn trz pomieszcze w okresie upa ów. Powietrze nap ywaj ce do budynku zim po przej ciu przez GWC ogrzewa si do temperatury dodatniej, co dodatkowo obni a koszty ogrzewania. Korzystaj c z urz dze ch odz cych nale y pami ta o bezwzgl dnym odci ciu nadmiaru s o ca wpadaj cego do pomieszcze przez okna. Brak zainstalowanych aluzji czy rolet spowoduje powstanie efektu „szklarni”. Zgodnie z norm DIN 5034-1 pomieszczenia nale y chroni przed nadmiernym nagrzewaniem promieniami s onecznymi tylko za pomoc os on zewn trznych np. rolet. Dotyczy to szczególnie budynków energooszcz dnych, które ze wzgl du na doskona izolacj szybko nagrzewaj si

wewn trz od s o ca.

szych, zwykle du o staranniej wykonanych i zaizolowanych. Warto zwróci uwag równie na sprawno odzysku ciep a wymiennika. Tu jednak nale y by ostro nym – zdarza si , e parametr ten jest zawy any przez producentów lub podawany wy cznie dla okre lonej temperatury i wydajno ci, dla których wysoka sprawno uzyskiwana jest tylko w warunkach laboratoryjnych, w rzeczywisto ci za parametr ten jest znacznie ni szy. Warto wi c zapyta instalatora o certyfikat wydany

przez niezale ne laboratorium, potwierdzaj cy rzeczywiste parametry pracy urz dzenia. Ju na etapie projektu warto si zastanowi , gdzie umie ci central wentylacyjn . Najcz ciej montuje si j na poddaszu, w kot owni lub w gara u. Wybieraj c miejsce na rekuperator, trzeba jednak pami ta , e powinno ono gwarantowa w miar atwy dost p do urz dzenia. W ka dym rekuperatorze s bowiem filtry, które przynajmniej dwa razy do roku powinno si wyj i wyczy ci .

fot. www.reperkuratory.pl

Schemat dzia ania wentylacji wywiewnej

Latem, podczas upa ów dobrze wykonany gruntowy wymiennik ciep a pozwala na sch odzenie powietrza wchodz cego do budynku z +32 do nawet +16 stopni, bez bez konieczno ci dodatkowego zu ycia energii – prac GWC steruje wy cznie rekuperator

Artyku promocyjny

Czy Twรณj deweloper zaoferowa ci ju naprawd energooszcz dne rozwi zanie?

ZDROWIE I ENERGOOSZCZ DNO

Nowoczesny rekuperator przeciwpr dowy zapewniaj cy ponad 95% odzysk ciep a w systemie rekuperatory.pl.

Stosowanie nowoczesnych, energooszcz dnych technologii budowlanych czy izolacyjnych niesie ze sob konieczno zastosowanie innych nowoczesnych technologii umo liwiaj cych komfortowe ycie wewn trz bardzo szczelnego budynku.

BUDUJEMY DOM

9/2008

Przeci tny cz owiek produkuje codziennie nawet kilka litrรณw wody w postaci pary wodnej oraz zu ywa codziennie kilogram po ywienia, trzy kilogramy wody oraz trzydzie ci kilogramรณw powietrza. Brak skutecznej wentylacji w superszczelnym domu

energooszcz dnym mo e sprawi , e komfortowe ycie w nim b dzie niemo liwe. Rekuperatory.pl oferuj kompleksowe rozwi zania wentylacyjne do budynkรณw mieszkalnych: od projektu poprzez dostaw a do monta u najnowocze niejszych i najbardziej energooszcz dnych rekuperatorรณw wraz z instalacj wentylacyjn . Oferowane przez nas urz dzenia odzyskuj nawet powy ej 95% ciep a obni aj c znacz co koszty eksploatacyjne budynkรณw. Minimalne zu ycie pr du (od zaledwie 6W) oraz rozbudowany system sterowania czyni prac systemu wentylacyjnego niezauwa aln oraz praktycznie bezobs ugow . Aby zapewni maksymalny komfort mieszka com w naszych systemach wykorzystujemy dodatkowo zarรณwno gruntowe wymienniki ciep a jak i systemy ch odzenia letniego ARTIC. Dobrze dzia aj cy system wentylacyjny z odzyskiem ciep a to nie tylko niskie koszty eksploatacyjne budynku ale tak e zdrowie mieszka cรณw: powietrze w dobrze wentylowanym domu zawiera wielokrotnie mniej zanieczyszcze chemicznych oraz niebezpiecznych gazรณw ni w budynku z niesprawnym systemem wentylacyjnym. Dom energooszcz dny dzi ki zastosowanym materia om i technologiom traci energi zupe nie inaczej ni domy budowane jeszcze zaledwie kilka czy kilkana cie lat temu: Do niedawna s dzono, e straty energetyczne w wyniku wentylacji budynku to zaledwie 20-30% ca kowitych strat ciep a. Pozosta a cz energii wypromieniowywana by a przez dach, ciany, okna czy pod ogi. Dzi jest inaczej: dom energooszcz dny przez okna, dach czy ciany mo e traci zaledwie kilkana cie procent ciep a. Pozosta e straty energetyczne, si gaj ce w przypadku niektรณrych domรณw nawet 80% ca kowitych strat ciep a to skutek pracy tradycyjnej wentylacji. Dzi ki naszym systemom rekuperacyjnym odzyskamy wi kszo ciep a i skierujemy je z powrotem do wn trza domu wraz ze wie ym powietrzem. Zapytaj swego dewelopera, czy ma ju w ofercie oryginalne systemy wentylacyjne Rekuperatory.pl!

www.rekuperatory.pl Szymanรณw, Lotnicza 90 51-180 Wroc aw tel. 071 352 78 28 faks 071 352 78 30 info@rekuperatory.pl

REKLAMY

Prezentacja firmowa

Urz dzenia rekuperacyjne IGLOTECH Firma IGLOTECH dostarcza na rynek kompleksowe rozwi zania z dziedziny ch odnictwa, klimatyzacji, wentylacji oraz elektrotechniki. W ród szerokiej oferty wa ne miejsce zajmuj urz dzenia do rekuperacji, tj.: Renovent HR, AVENTIS oraz TEMPERO. Centrale rekuperacyjne Renovent HR produkowane s przez Brink Climate Systems B.V. z Holandii. Urz dzenie te s wysoce zaawansowanymi rekuperatorami, specjalnie skonstruowanymi w celu minimalnego zu ycia energii i zapewnienia maksymalnego komfortu. Mikroprocesorowy sterownik monitoruje bezpiecze stwo pracy urz dzenia i zapewnia sta jako powietrza zgodnie z nastawionymi warto ciami. Renovent HR jest dost pny w dwóch wersjach: Medium o wydajno ci do 300 m3/h przy 150 Pa oporu przep ywu w przewodach, Large o wydajno ci do 400 m3/h przy 150 Pa oporu przep ywu w przewodach. Rekuperatory Renovent HR s urz dzeniami najnowszej generacji i charakteryzuj si : bezstopniow regulacj przep ywu powietrza sterowan przez panel sterowania, wska nikiem zabrudzenia filtra w urz dzeniu i mo liwo ci pod czenia wska nika w regulatorze 3-stopniowym, ca kowicie nowym systemem ochrony przed niskimi temperaturami pozwalaj cym na optymaln prac nawet przy bardzo niskich temperaturach powietrza zewn trznego, ograniczon emisj ha asu, automatycznym by-passem – wentylacj bez odzysku ciep a (latem). Centrale Aventis produkowane s przez czesk firm 2VV. Urz dzenia tego producenta mog by z powodzeniem stosowane do wentylacji biur, mniejszych sklepów, kawiarni, restaura-

BUDUJEMY DOM

9/2008

cji, hal sportowych i wsz dzie tam, gdzie wymagana jest wentylacja nawiewno-wywiewna. Centrale rekuperacyjne Aventis osi gaj sprawno od 80 do 90%. Centrale wyst puj w dwóch wielko ciach: HRB 10 do 1250 m3/h, HRB 20 do 2400 m3/h. Bardzo wa n cech central Aventis jest ich wysoko , która w obu modelach wynosi wy cznie 360 mm, co pozwala na atwe ukrycie urz dze w przestrzeni nad sufitem podwieszanym. Dodatkowym atutem jest to, e centrale s dostarczane ze zintegrowanym uk adem sterowania wyposa onym w zdalny regulator.

wydajny system odzysku ciep a, atwy sposób monta u, przystosowanie do kana u o rednicy 100÷120mm, cicha praca, innowacyjna konstrukcja oraz kompaktowe wymiary, wysoka sprawno przy niskim zu yciu energii.

Rekuperator kompaktowy TEMPERO produkowany jest przez w osk firm O.ERRE. Urz dzenie to doskonale nadaje si do stosowania w pojedynczych pomieszczeniach i dostosowane jest do monta u na cianie lub panelu; nawiew: 60 m3/h, wyci g 70 m3/h. Seria TEMPERO wyposa ona jest w krzy owy wymiennik ciep a wykonany z p yt PVC, dwa wentylatory od rodkowe z silnikami na o yskach lizgowych oraz obudow z bia ego ABS. W ofercie wyst puj trzy modele: Tempero 100, Tempero 100T – dodatkowo wyposa one w tzw. timer, Tempero 100PH – wyposa one w nagrzewnic wst pn o mocy 350 W, która w cza si automatycznie, gdy temperatura powietrza na zewn trz spadnie poni ej –5°C. Korzy ci z zastosowania rekuperatora kompaktowego TEMPERO: odzysk ciep a do 70%, równomierne rozprowadzanie temperatury w wentylowanym pomieszczeniu,

IGLOTECH ul. Toru ska 41, 82-500 Kwidzyn tel. 055 645 73 00, faks 055 645 73 28 infolinia: 0 801 000 120 e-mail: kwidzyn@iglotech.com.pl www.iglotech.com.pl

Artyku promocyjny

Lumina House â&#x20AC;&#x201C; dom wysoko energooszcz dny Oszcz dny, E = 39,7 kWh/m2

Wygodny i komfortowy Architektura, design i funkcja â&#x20AC;&#x17E;Luminyâ&#x20AC;? s wynikiem wspĂł pracy mi dzynarodowego zespo u projektantĂłw, ktĂłrych prac nadzorowali arch. Artur WĂłjciak z Pracowni Projektowej ARCHIPELAG oraz arch. Henrik Norlander Smith z firmy Velux. Dzi ki po czeniu do wiadczenia i wiedzy ekspertĂłw rĂł nych specjalno ci powsta projekt â&#x20AC;&#x17E;Lumina Houseâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; dom miejski, ktĂłry mo na wybudowa nawet na niewielkiej dzia ce â&#x20AC;&#x201C; minimalna wymagana powierzchnia to 460 m2. Dedykowany jest czteroosobowej rodzinie. Funkcjonalny podzia domu na strefy â&#x20AC;&#x201C; dzienn na parterze i nocn na pi trze â&#x20AC;&#x201C; gwarantuje wygodne u ytkowanie budynku na co dzie . czna powierzchnia u ytkowa domu â&#x20AC;&#x201C; 148,90 m2 â&#x20AC;&#x201C; mie ci salon, kuchni z jadalni , osobny gabinet i toalet w cz ci ogĂłlnodost pnej oraz trzy sypialnie, garderob , azienk i pokĂłj rodzinny w cz ci intymnej domu. Wartym polecenia rozwi zaniem jest antresola, ktĂłrej funkcjonalno mo na dopasowa do indywidualnych potrzeb mieszka cĂłw. Dodatkow zalet obiektu jest zaprojektowanie cian konstrukcyjnych wy cznie w obr bie cian zewn trznych. Dzi ki temu istnieje mo liwo dowolnego kszta towania wewn trznej przestrzeni budynku.

BUDUJEMY DOM

9/2008

â&#x20AC;&#x17E;Lumina Houseâ&#x20AC;? jest domem przyjaznym â&#x20AC;&#x201C; dla ludzi i rodowiska. Dzi ki zastosowanym rozwi zaniom ma niskie zapotrzebowanie energetyczne. czy trwa o , wygod i estetyk z optymalnymi kosztami budowy i u ytkowania budynku. Roczne zapotrzebowanie energetyczne â&#x20AC;&#x17E;Lumina Houseâ&#x20AC;?: 39,7 kWh/m2. Racjonalizacj zosta y obj te: kszta t domu (dzi ki zwartej bryle), mostki cieplne (poprzez ich eliminacj ), izolacja cieplna przegrĂłd zewn trznych, sprawna wentylacja (mechaniczna z rekuperacj ), okna pionowe i dachowe, materia y konstrukcyjne oraz sposĂłb ogrzewania (pompa ciep a, kolektory s oneczne, ogniwa fotowoltaiczne). Bardzo istotnym elementem jest mo liwo wykorzystania przez â&#x20AC;&#x17E;Lumin â&#x20AC;? darmowej energii s onecznej oraz geotermicznej. Pozwala to nie tylko dba o rodowisko, ale te realnie obni y rachunki za energi . Aby w pe ni spo ytkowa te walory, nale y odpowiednio zaplanowa usytuowanie domu na dzia ce, pami taj c, e du e przeszklenia, np. w salonie, powinny znajdowa si po bardziej nas onecznionej stronie â&#x20AC;&#x201C; po udniowej lub zachodniej, a wej cie do domu nie wymagaj ce do wietlenia nale y przewidzie od pĂł nocy. â&#x20AC;&#x17E;Luminaâ&#x20AC;? uwzgl dnia te potrzeby, jest domem pe nym wiat a. Zastosowane rozwi zania okienne, przede wszystkim du a ilo okien dachowych, gwarantuj optymalne do wietlenie na wszystkich trzech poziomach oraz schodach.

Optymalny i inteligentny W â&#x20AC;&#x17E;Luminie Houseâ&#x20AC;? skorzystano z najnowszej wiedzy technicznej i nowoczesnych urz dze

dla podniesienia komfortu i wygody u yt-

kownikĂłw. Wszystkie przewidziane w projekcie rozwi zania pomagaj sprawnie zarz dza czasem, energi i zasobami. Nowoczesny dom musi odzwierciedla oczekiwania u ytkownikĂłw i elastycznie dopasowywa si do ich zmieniaj cych si potrzeb. Dzi ki inteligentnym rozwi zaniom, czyli integracji wszystkich domowych sieci i spĂłjnemu systemowi zarz dzania nimi, â&#x20AC;&#x17E;Luminaâ&#x20AC;? zapewnia mieszka com bezpiecze stwo, spokojny wypoczynek, utrzymanie w a ciwej temperatury i wilgotno ci powietrza, kontrolowany pobĂłr energii, sta y dost p do informacji, wysok jako obrazu i d wi ku, monitoring domu i posesji, regulacj dost pu wiat a naturalnego wed ug indywidualnych preferencji oraz mo liwo stworzenia specjalnego scenariusza sekwencji preferowanych przez w a cicieli. â&#x20AC;&#x17E;Luminaâ&#x20AC;? to dom inteligentny, ktĂłry daje nieograniczon funkcjonalno przy kontrolowanym poborze energii.

Zdrowy i ekologiczny â&#x20AC;&#x17E;Lumina Houseâ&#x20AC;? jest domem zrĂłwnowa onym â&#x20AC;&#x201C; zapewnia zdrowy mikroklimat i o po ow mniejsze zu ycie energii ni powszechnie budowane domy jednorodzinne. Ten nowoczesny budynek korzysta z odnawialnych rĂłde energii i tym samym niweluje emisj CO2 do atmosfery. Poprzez zastosowanie naturalnych materia Ăłw budowlanych dba o zdrowie u ytkownikĂłw i wysok jako samego budynku. ciany konstrukcyjne â&#x20AC;&#x17E;Luminyâ&#x20AC;? zaplanowano z betonu komĂłrkowego, sk adaj cego si z wody, piasku i wapna, ktĂłre s bezpieczne i przyjazne dla ludzi. Przyj te za o enia spe nia te we na u yta do dodatkowej izolacji przegrĂłd zapewniaj c wietn paroprzepuszczalno i niweluj c straty ciep a. O komfort cieplny w â&#x20AC;&#x17E;Luminieâ&#x20AC;? dba optymalnie zaprojektowana instalacja grzewcza. Przewidziana w budynku pompa ciep a czerpi ca energi z wn trza ziemi i wymagaj ca zastosowania urz dze niskoparametrowych to wymierne oszcz dno ci dla w a cicieli oraz korzy ci dla rodowiska.

Zastosowane ogrzewanie pod ogowe zapewnia bowiem optymalny, bliski idealnemu rozk ad temperatury w pomieszczeniach, a dodatkowo jest bezpieczne dla alergików. Odpowiedni mikroklimat

wn trza oraz w a ciw cyrkulacj i wymian powietrza zapewnia wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciep a, czyli rekuperacj . Na zdrowie domowników oraz stan rodowiska naturalnego wp ywaj

u yte materia y oraz wykorzystywane ród a energii. Wi cej informacji o „Luminie” i domach energooszcz dnych na stronie: www.domy21.pl

Partnerzy akcji:

Partnerzy medialni:

Pracownia Projektowa Archipelag ul. Czysta 2-4, 50-013 Wroc aw tel. 071 798 38 12, faks 071 798 38 69 www.archipelag.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

Artyku promocyjny

BUDUJEMY DOM

7–8/2008

ENERGOOSZCZ DNE BUDOWNICTWO (CZ V) STRESZCZENIE POPRZEDNICH CZ CI W pierwszej cz ci opisali my zagadnienia wp ywaj ce na wzrost zainteresowania energooszcz dnym budownictwem. Wspomnieli my tak e o certyfikacji, która u atwi wiadomy wybór i zakup efektywnych energetycznie nieruchomo ci. W cz ci drugiej przedstawili my czynniki architektoniczne, decyduj ce o tym, czy budynek mo na zaliczy do energooszcz dnych. Od odcinka trzeciego zajmujemy si izolacj termiczn przegród budowlanych. Po ciep ych cianach, dachach i poddaszach przyszed czas na okna.

ZATRZYMA CIEP O: OKNA I MOSTKI TERMICZNE W budynku, który spe nia aktualne wymagania prawne, przez okna traci si porównywaln ilo energii co przez ciany zewn trzne. Nale y jednak pami ta , e powierzchnia okien w standardowym domu jest nawet kilkakrotnie mniejsza ni powierzchnia cian. Dlatego ograniczanie strat ciep a przez stolark okienn jest równie wa ne, jak ocieplenie cian czy dachu. UCIECZKA CIEP A PRZEZ OKNA Wykonanie otworów okiennych (oraz drzwiowych) przerywa ci g o przegrody, a szyba zawsze b dzie zimniejsza od muru z izolacj termiczn . Ponadto na po czeniach ciany lub dachu ze stolark budowlan atwo o wyst pienie mostków termicznych, powoduj cych dodatkowe straty. Wspó czynnik przenikania ciep a ciany bez otworów mo e wynosi U = 0,3 W/m2K, natomiast dla tej samej ciany, lecz z oknami - warto U waha si mo e od 0,35 do 0,6 W/m2K. Efektywno zale y od zaprojektowanych rozwi za po czenia stolarki ze cian i jej izolacj termiczn . Decyduj ce s trzy metody ograniczania strat ciep a przez okna, przy czym skuteczny i trwa y efekt osi gniemy dbaj c o wszystkie jednocze nie: – wybór i zakup okien o dobrych parametrach termicznych, – odpowiednie osadzenie okien w murze z wykonaniem prawid owego ocieplenia, w celu minimalizacji mostków termicznych, – wybór i zakup rolet zewn trznych.

OKNA UZASADNIONE EKONOMICZNIE Ze wzgl du na wysok cen no ników energii wydaje si , e wskazane jest stosowanie najlepszych, energooszcz dnych rozwi za równie przy wyborze okien. Warto jednak zastanowi si nad wyborem rozwi za uzasadnionych ekonomicznie. Przeanalizujmy zatem op acalno ekonomiczn , obliczon jako czas zwrotu nak adów poniesionych na wymian okien (wykres 2).

WYKRES 2. CZAS ZWROTU (SPBT) PONIESIONYCH, DODATKOWYCH NAK ADÓW NA WYMIAN OKIEN W STOSUNKU DO OKIEN O U=1,9 [LATA]

26,7

25 20

9,3

9,5

9,1

U = 1, 3

U = 1,0

5 0 U = 1,5

U [W/m2K]

U = 0,8 PASYWNE

Źródło: DAEiŚ

Kto jest „zwyci zc ”? Najkorzystniejszym ekonomicznie rozwi zaniem okaza y si okna o wspó czynniku U=1,0. Czas zwrotu dodatkowych nak adów na takie okna, w stosunku do wymiany stolarki na okna o U=1,9, wynosi nieznacznie ponad 9 lat, a straty ciep a zmniejszaj si na sta e o ok. 35%!

BUDUJEMY DOM

9/2008

NADPRO A. Nadpro a przenosz du e obci enia, wi c musz by z materia u mocniejszego ni mur – najcz ciej

15 WYKRES 1. PROCENTOWE STRATY CIEP A PRZEZ PRZEGRODY ZEWN TRZNE W DOMU JEDNORODZINNYM WYKONANYM WG AKTUALNYCH WYMAGA PRAWNYCH

UNIKANIE MOSTKÓW, CZYLI DOBRE OCIEPLENIE WOKÓ OKIEN Po wybraniu energooszcz dnych okien, nale y zadba o ich w a ciwy monta na ca ym obwodzie oraz o umiej tne ocieplenie nadpro y i osadzenie parapetów. Podstawowym problemem s mostki termiczne, przez które szybko tracimy ciep o. O szczegó y techniczne musz zadba projektanci i wykonawcy, ale jako inwestorzy powinni my zainteresowa si newralgicznymi miejscami naszego domu. Wszystkich mostków nie da si niestety wyeliminowa , lecz warto wiedzie w jakich miejscach wyst puj i jak ich unika .

FOT. 1. ZDJ CIE TERMOWIZYJNE BUDYNKU. CZERWONY KOLOR POKAZUJE NAJWI KSZE STRATY ENERGII – PRZY NADPRO ACH, O CIE ACH I PARAPETACH

z elbetu. Niestety niejednorodno ciany sprawia, e powstaje w tym miejscu mostek cieplny (przez elbet przenika wi cej ciep a ni przez pozosta cz ciany). Dlatego tak wa ne jest ocieplenie nadpro y oraz styku nadpro a z oknem, gdzie mo e powsta mostek liniowy. Ocieplenie nadpro y ma szczegĂłlne znaczenie w cianach dwuwarstwowych. Cz stym b dem wykonawczym jest nieprawid owe u o enie izolacji w tym miejscu lub jej brak. Nierzadko niedoci gni cia zdarzaj si ju w projekcie, ktĂłry na przyk ad przewiduje zbyt cienk warstw ocieplenia (powinna ona wynosi min. 10-12 cm). B d ten, wynika z trudno ci ze zmieszczeniem w przyj tej grubo ci ciany odpowiedniej wielko ci przekroju elementu elbetowego (daj cego odpowiednio du no no nadpro a) i wystarczaj cej warstwy ocieplenia. B dem zdarzaj cym si przy budowie cian trĂłjwarstwowych jest wykonywanie (dla u atwienia prac) tylko jednego, nieocieplonego nadpro a, zamiast dwĂłch osobnych dla warstwy no nej i elewacyjnej oddzielonych ociepleniem. O CIE A. Cz stym b dem podczas monta u drzwi i okien jest ich nieprawid owe umieszczenie â&#x20AC;&#x201C; zbyt blisko zewn trznej albo wewn trznej kraw dzi muru, co sprawia, e przez cian wokĂł o cie nicy ucieka zbyt wiele ciep a. W przypadku cian dwuwarstwowych pojawia si te inny problem â&#x20AC;&#x201C; izolacja bardzo cz sto ko czy si nad o cie nic , ocieplone jest tylko lico muru. Tymczasem warstwa ocieplenia powinna zachodzi na ram okienn i tworzy w garek, by nie nast powa a w tym miejscu ucieczka ciep a. SposĂłb osadzenia okien zale y od rodzaju cian w jakich b d one montowane. Podstawowe, prawid owe zasady s nast puj ce: â&#x20AC;&#x201C; w cianie dwuwarstwowej okno powinno by osadzone jak najbli ej zewn trznej kraw dzi ciany no nej, ocieplenie natomiast nachodzi na ram , tak by tworzy o kilkucentymetrowy w garek, â&#x20AC;&#x201C; w cianie trĂłjwarstwowej okno nale y osadzi w p aszczy nie ocieplenia. PARAPETY. Nieprawid owe zaizolowanie szczeliny pod oknem â&#x20AC;&#x201C; pomi dzy parapetem zewn trznym, a wewn trznym â&#x20AC;&#x201C; tak e powoduje powstanie mostka termicznego.

MOSTKI TERMICZNE Mostki termiczne to â&#x20AC;&#x17E;przerwyâ&#x20AC;? w izolacji, czyli miejsca, ktĂłrymi ciep o szybko ucieka z budynku. Sk d si bior i jak mo na ich unika ? atwiej to zrozumiemy, wiedz c z jakimi rodzajami mostkĂłw mo emy mie do czynienia. MOSTKI MATERIA OWE Wynikaj z rodzaju materia u konstrukcyjnego i powstaj np. na styku s upa betonowego z murem ceglanym (mostki liniowe) czy przez zakotwienie metalowej balustrady w cianie ocieplonej metod BSO (mostki punktowe). MOSTKI GEOMETRYCZNE Powstaj w jednorodnych materia owo elementach, np. w zewn trznych naro nikach budynku. Zawsze s liniowe. MOSTKI MATERIA OWO-GEOMETRYCZNE Spowodowane s po czeniami przynajmniej dwĂłch elementĂłw domu, np. oparciem stropu betonowego na cianie z cegie . Mog by tylko liniowe.

KONSEKWENCJE MOSTKĂ&#x201C;W TERMICZNYCH 1. Zwi kszona ucieczka ciep a. 2. Podwy szone zu ycie energii potrzebnej do ogrzewania. 3. Wzrost wydatkĂłw na ogrzewanie. 4. Ni sza temperatura powierzchni na elementach budowli od strony wn trza, co mo e powodowa zawilgocenie cian (kondensacj pary wodnej) i powstawanie nieestetycznych wykwitĂłw. 5. Sprzyjaj ce warunki dla rozwoju grzybĂłw i ple ni, ktĂłre przyczyniaj si do powstania lub nasilenia alergii, mog tak e powodowa choroby reumatyczne, uk adu oddechowego, grzybice, a nawet nowotwory.

Cz stym b dem jest zbyt g bokie wsuni cie parapetĂłw wewn trznych pod o cie nic . Ryzyko powstania mostka liniowego dodatkowo zwi ksza u ycie materia Ăłw â&#x20AC;&#x17E;zimnychâ&#x20AC;?, takich jak kamie naturalny czy lastriko.

NIE TYLKO STRATY, ZYSKI RĂ&#x201C;WNIE

Nale y te pami ta , e okna oprĂłcz strat ciep a przynosz rĂłwnie jego zyski. SzczegĂłlnie latem, gdy w pomieszczeniach od strony po udniowej i po udniowo-zachodniej w wyniku dzia ania s o ca wyst puje zdecydowany nadmiar energii. W wielu wypadkach stwarza konieczno zastosowania dodatkowych rozwi za ch odz cych lub ograniczaj cych okresowo zyski ciep a â&#x20AC;&#x201C; np. klimatyzacji, a koszty jej pracy nie s ni sze od kosztĂłw ogrzewania. Nale y zatem poszukiwa rozwi za zmniejszaj cych oddzia ywanie letnich wysokich temperatur na budynek czy mieszkanie. I w tym przypadku znaczenie ma bardzo dobra izolacja termiczna, ktĂłra latem chroni dom przed przegrzaniem, a zim zatrzymuje ciep o wewn trz. Pomocne mo e by rĂłwnie stosowanie os on przeciws onecznych.

Zanim przyst pimy do budowy domu, musimy doprowadzi wod na teren posesji. Je eli w pobli u przebiega wodoci g, wystarczy wykona przy cze, w innym przypadku โ musimy wykopa w asn studni .

RAPORT WODA I KANALIZACJA

Sta y dop yw wody do domu zapewni Oprรณcz prawid owo poprowadzonych rur

Zanim pop ynie z kranu

i rozmieszczenia punktรณw poboru wody,

Instalacja wodna

tylko fachowo wykonana instalacja wodna.

wa ny jest te dobรณr materia รณw oraz konieczno zamontowania niezb dnych zabezpiecze , np. zaworรณw antyska eniowych. Komfortowe korzystanie z wody to rรณwnie wybรณr optymalnego sposobu jej podgrzewa-

ciekiโ ฆ nie s ycha i nie czu

Instalacja kanalizacyjna

nia, eby gor ca woda p yn a z kranu od razu, a my eby my mogli k pa si do woli... Drug niezb dn instalacj sanitarn jest kanalizacja. Chocia z pozoru prosta, jedynie prawid owo wykonana gwarantuje cich , sprawn i bezawaryjn prac . Aby unikn ryzyka zatykania i g o nej pracy trzeba zachowa odpowiednie spadki i rednice rur, Wykonanie obu instalacji nale y powierzy fachowcom. Czteroosobowa rodzina โ produkujeโ

fot. Wieland Polska

a ca instalacj w a ciwie napowietrzy .

dziennie minimum 200 litrรณw ciekรณw. Najprostszym sposobem jest odprowadzenie ich do kanalizacji zbiorczej. Na terenach, na ktรณrych nie ma takich mo liwo ci, pozostaje konieczno wykonania szamba lub zbudowanie ekologicznej i du o ta szej ciekรณw.

fot. Kessel

w eksploatacji przydomowej oczyszczalni

Zanim RAPORT WODA I KANALIZACJA

Monika Czeczotek

Zanim zlecimy wykonanie domowej instalacji, musimy zdecydowa , sk d b dziemy czerpa wod , dok d ma by w domu doprowadzona, a tak e – jak b dzie podgrzewana. B dy w instalacji wodoci gowej mog by bardzo uci liwe w codziennym yciu, warto wi c zadba o to, by zosta a wykonana w a ciwie i s u y a dobrze wiele lat. 98

BUDUJEMY DOM

9/2008

pop ynie z kranu Ju na budow domu trzeba doprowadzi wod . Mo na j doprowadzi z wodoci gu (je li jest) lub wykopa w asn studni . Instalacj najlepiej wykona wed ug fachowego projektu, którego autor zadba o racjonalne prowadzenie przewodów i wszelkie niezb dne zabezpieczenia.

Woda z wodoci gu Jest to bardzo wygodne ród o zaopatrzenia w wod i wi kszo osób korzysta z niego, gdy ma tak mo liwo . Wykonanie przy cza najlepiej zleci firmie wspó pracuj cej z lokalnym zak adem wodoci gowym; koszty przy cza pokrywa inwestor. Na nasz wniosek lokalny zak ad wodoci gów i kanalizacji wydaje warunki techniczne, jakie ma spe nia pod czenie budynku do sieci wodoci gowej. Okre la w nim miejsce pod czenia do sieci i maksymalny pobór wody. Wówczas mo na ju zleci przygotowanie projektu projektantowi z uprawnieniami, a gotowy plan przedstawia si do zaopiniowania przez ZUD (Zespó Uzgodnie Dokumentacji). Potem mo na wyst pi

fot. Uponor

Instalacja wodna

zawór antyska eniowy wcinka z zasuw

spadek oko o 2%

rura wodoci gowa w ulicy

przy cze wodomierz

eby doprowadzi wod z wodoci gu trzeba wykona przy cze wodoci gowe

do zak adu wodoci gów i kanalizacji z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budow przy cza i po jego uzyskaniu – rozpocz budow przy cza. Gotowe przy cze odbiera pracownik zak adu wodoci gowego, zak ada plomb na wodomierz i spisuje stan licznika. Wtedy podpisuje si umow z zak adem wodoci gowym o zaopatrzeniu w wod .

W asne uj cie wody Warto zatrudni firm studniarsk , która znajdzie odpowiednie miejsce na studni i j wykona. Wod przeznaczon przezn przeznac do domu pobiera si z g bszych poziomów poziomó wodono nych, nigdy z wód podskórnych podskórnych, które s silnie zanieczyszczone. Do wyboru s trzy rodzaje studni: Abisynka, czyli stud studnia w skorurowa. Takie studnie mog by wykonywane tylko

w gruntach porowatych, najlepiej piaszczystych i mo na nimi czerpa wod z niewielkiej g boko ci (ok. 7 m). rednica rury wbijanej w ziemi wynosi zazwyczaj 5 cm, czyli 2 cale. Na jej doln cz nakr cony jest odcinek rury z drobnymi poziomymi wyci ciami i z ko cówk do wbijania w ziemi . Woda zasysana jest przez pomp umieszczon w domu lub w studzience na terenie posesji. redni czas eksploatacji takiej studni wynosi 10 lat. Studnia wiercona. Tak studni mo na wykona w ka dym, dowolnym gruncie do dowolnej g boko ci uzasadnionej ekoW budynku montuje si pomp

nomicznie (im wi ksza g boko samozasysaj c – zasysa ona wod

studni, tym wi kszy koszt jej wyko- ze studni w skorurowej lub kopanej

fot. Polgar

zawory odcinaj ce

skrzynka uliczna

fot. Grundfoss

ogrodzenie posesji

nania i wy sza cena pompy). W grunt wwierca si rur os onow rednicy zazwyczaj 110 mm (4 cale) i umieszcza w niej pomp g binow . Studnie kopane (kr gowe). G boko studni kopanej wynosi od 3 do 10 m. Przy budowie studni o wi kszej g boko ci nak ad pracy jest du o wi kszy ni przy wykonaniu studni w skorurowej, natomiast przy mniejszych g boko ciach istnieje du e ryzyko przedostawania si ró nych zanieczyszcze (zw aszcza mikrobiologicznych) do wody. O wykonaniu studni nale y poinformowa starostwo powiatowe na miesi c przed rozpocz ciem prac. Do pobierania wody ze studni stosuje si najcz ciej 2 rodzaje pomp: od rodkowe samo-

Pompa g binowa mo e t oczy wod

z ka dego rodzaju studni

b przewód ss cy

studnia

przewód t oczny

pompa silnik

dopuszczalna wysoko ssania 7–8 m

W domach jednorodzinnych najcz ciej stosuje si studnie w skorurowe z pomp samozasysaj c (a) lub studnie wiercone z pomp g binow (b)

Coraz rzadziej stosuje si studnie kopane

BUDUJEMY DOM

9/2008

Woda i kanalizacja

wi kszy jest zbiornik, ale te tym wi cej potrzeba na niego miejsca. Dawniej stosowane by y du e zbiorniki, w których woda i powietrze nie by y od siebie oddzielone. Nowoczesne zbiorniki maj ma pojemno , przez co pompa musi w cza si cz ciej, ale cz powietrzn od cz ci wodnej w zestawie hydroforowym oddziela membrana. Jest to rozwi zanie korzystne dla trwa o ci instalacji. Zbiorniki hydroforowe s sprzedawane w komplecie z pomp i nazywane s zestawem hydroforowym. Woda z w asnego uj cia mo e by ska ona mikrobiologicznie lub zanieczyszczona che-

fot. Belsan

RAPORT

Zestaw hydroforowy

zasysaj ce – do abisynek i wierconych, oraz g binowe – do wszystkich rodzajów studni. Pomp samozasysaj c montuje si w budynku. Zasysa ona wod za pomoc ruroci gu ssawnego i t oczy j do domowej instalacji. Pompy samozasysaj ce mo na stosowa , gdy pionowa odleg o zwierciad a wody w studni od osi pompy nie przekracza 7–8 m. Pomp g binow umieszcza si w studni pod lustrem wody. Jej zalet jest bezszmerowa i bezobs ugowa praca, a tak e wy sza sprawno ni pomp samozasysaj cych. Wy sze koszty zakupu pompy zwróc si w trakcie eksploatacji. Niezb dnym urz dzeniem wspó pracuj cym z pomp jest zbiornik hydroforowy, który umo liwia korzystanie z wody bez uruchamiania si pompy po ka dym odkr ceniu kranu. B dzie si w cza a tym rzadziej, im

”

Uk adaj c rury z miedzi do wody pitnej, pami tajmy, e za rurami miedzianymi nie mo na montowa rur ze stali ocynkowanej, gdy spowodowa oby to przyspieszon korozj rur stalowych

”

micznie – najcz ciej ma przekroczone dopuszczalne warto ci elaza i wymaga odpowiedniego uzdatnienia.

W asne uj cie i wodoci g Nawet gdy dom jest pod czony do sieci wodoci gowej, mo na te korzysta z w asnej studni. Woda z w asnego uj cia jest ta sza, dlatego warto jej u ywa np. do

zawór antyska eniowy

zawór antyska eniowy instalacja wody pitnej

instalacja gospodarcza

wodomierz

hydrofor

Z wody wodoci gowej i studziennej mo na korzysta w dwóch rozdzielnych instalacjach

100

wspólna instalacja wodoci gowa

zawory odcinaj ce

wodoci g

podlewania ogrodu, a tak e w razie awarii wodoci gu. Najprostszym sposobem korzystania z w asnej studni jest pod czenie do niej zewn trznego kranu, z którego b dziemy pobiera wod do podlewania ogrodu. Aby jednak zapewni sobie mo liwo ci wygodnego korzystania z wody studziennej w razie k opotów z wod wodoci gow , obydwie instalacje trzeba po czy w domu. Po czenie trzeba wykona tak, by zabezpieczy instalacj wodoci gow przed kontaktem z wod studzienn . Mo na to wykona na 2 sposoby: – wykona rozdzielne instalacje – jedn rozprowadza wod wodoci gow do kuchni, umywalki, wanny itp., drug – wod do celów gospodarczych: sp ukiwania toalety, pralki i do kranu na zewn trz domu. Jest to sposób, który obni y wprawdzie koszty zu ycia wody w przysz o ci, ale niestety wymaga podwy szonych nak adów inwestycyjnych; – wod z obydwu róde gromadzi we wspólnym zbiorniku, ale mo na tak zrobi , pod warunkiem e rury doprowadzaj ce wod z obu róde b d pod czone do zbiornika od góry – powy ej maksymalnego poziomu wody w zbiorniku. Usytuowanie studni. Studnia musi si znajdowa w odpowiedniej odleg o ci od róde potencjalnych zanieczyszcze : – min. 5 m od granicy dzia ki; – 7,5 m od rowu przydro nego; – 15 m od budynków inwentarskich, zbiorników na cieki;

BUDUJEMY DOM

9/2008

wodoci g

wodomierz

zbiornik

hydrofor

Wod wodoci gow i studzienn mo na te gromadzi we wspólnym zbiorniku

Podgrzewacz pojemno ciowy ogrzewa ca zgromadzon w zbiorniku wod

– 30 m – od rur rozs czaj cych cieki w przydomowych oczyszczalniach cieków. Studni nale y tak e wykona jak najdalej od rynien lub miejsc, gdzie sp ywaj wody deszczowe lub woda z roztopów.

Podgrzewanie wody Woda podgrzewana indywidualnie. Je eli do domu nie dop ywa ciep a woda z sieci ciep owniczej, trzeba j podgrzewa w domu w kotle jedno- lub dwufunkcyjnym albo w podgrzewaczu pojemno ciowym lub przep ywowym. Kocio jednofunkcyjny i podgrzewacz pojemno ciowy ogrzewaj wod , która jest magazynowana w zbiorniku, a my mo emy z niej skorzysta w dowolnej chwili. Podgrzewacz przep ywowy i kocio dwufunkcyjny podgrzewaj wod w sposób przep ywowy. Gdy odkr camy kran z ciep wod , uruchamia si podgrzewanie wody – tylko takiej ilo ci, która jest potrzebna. Ró ne zasady podgrzewania wody poci gaj za sob odmienne korzy ci, a tak e uci liwo ci. W podgrzewaczu pojemno ciowym i w kotle wspó pracuj cym z zasobnikiem wyst puj straty ciep a spowodowane wych adza-

niem wody zmagazynowanej w zbiorniku. Podwy sza to wprawdzie koszt jej ogrzewania, ale za to mo emy pobiera j z kilku kranów jednocze nie, dopóki nie zu yjemy ca ej wody ze zbiornika. Wtedy musimy poczeka , a woda w zbiorniku ponownie si nagrzeje. Inaczej dzia a podgrzewanie w sposób przep ywowy: nawet po minimalnym odkr ceniu kurka nast puje uruchomienie: podgrzewacza – o ka dej porze roku, a kot a – latem (bo zim kocio i tak ogrzewa dom, wi c dzia a przez ca y czas). Podgrzewanie uruchamiane jest jednak tylko wtedy, gdy woda jest zu ywana i nie stygnie w zbiorniku. Moc podgrzewacza przep ywowego musi by dostosowana do liczby i rodzaju punktów poboru wody. Inna b dzie moc podgrzewacza do samej kuchni, a inna do kuchni i azienki z wann , trzeba bowiem przewidywa , e woda b dzie czasem pobierana jednocze nie z ró nych kranów, a nie powinna przy tym by ani za ch odna, ani te p yn zbyt ma ym strumieniem. Najlepszym rozwi zaniem jest podgrzewacz sterowany elektronicznie i kocio dwufunkcyjny z p ynn regulacj mocy i temperatury. Woda z sieci ciep owniczej. Jest dostarczana do osiedla domów jednorodzinnych z lokalnej ciep owni lub elektrociep owni miejskiej: odbierana jest przez wymiennik ciep a i rozprowadzana do poszczególnych punktów poboru. Poniewa wymiennik taki jest umieszczany w pomieszczeniu technicznym, nie zawsze znajduj cym si w pobli u kranów, instalacja c.w.u. mo e by rozbudowana. A to wi e si ze stygni ciem wody w rurach w czasie, gdy z niej nie korzystamy i konieczno ci zainstalowania cyrkulacji c.w.u. Cyrkulacja c.w.u. Rozleg o instalacji mo e mie wp yw na wygod korzystania z ciep ej wody. W czasie, gdy nikt nie odkr ca kranów, woda, która stoi w rurach, stygnie. Po odkr ceniu kurka trzeba czeka , a ta ch odna sp ynie i dopiero wtedy zaczyna p yn ciep a z podgrzewacza. To oznacza niewygo-

fot. Nibe-Biawar

fot. BSH

Instalacja wodna

Podgrzewacz przep ywowy podgrzewa tylko t

wod , która przep ywa przez urz dzenie

d i marnotrawienie wody. Dlatego w rozleg ych instalacjach z zasobnikiem stosuje si cyrkulacj c.w.u., dzi ki której ciep wod mo na czerpa od razu po odkr ceniu kranu. Cyrkulacj wykorzystuje si jedynie wtedy, gdy wod ogrzewamy w podgrzewaczu pojemno ciowym lub kotle jednofunkcyjnym z zasobnikiem. Podgrzewacz przep ywowy lub kocio dwufunkcyjny warto zamontowa w pobli u punktu poboru ciep ej wody, gdy nie mo na tu zastosowa cyrkulacji. Instalacj cyrkulacyjn wykonuje si z rur prowadzonych równolegle do instalacji c.w.u. Przewód cyrkulacyjny pod cza si do instalacji w najdalej lub najwy ej znajduj cym si punkcie poboru wody. Jej kr enie w instalacji wymusza niewielka pompa cyrkulacyjna. Praca pompy cyrkulacyjnej kosztuje, zu ywa ona bowiem pr d. Dlatego warto zamontowa programator, który b dzie wy cza cyrkulacj , kiedy nikt nie korzysta z wody – np. w nocy lub gdy wszyscy s poza domem.

Prowadzenie przewodów Instalacja zimnej wody Rury najlepiej prowadzi w piwnicy, mocuj c je pod stropem lub przy cianie. Piony inREKLAMA

BUDUJEMY DOM

9/2008

101

Woda i kanalizacja

stalacyjne warto prowadzi w wydzielonych szachtach instalacyjnych. Z ka dego pionu rury rozprowadza si po kondygnacji. Na kondygnacji rury mo na uk ada na stropie, przy czym powinno si stosowa nast puj ce zasady: – w warstwach pod ogi nie powinny znajdowa si czenia rur, nawet takie, które s trwale szczelne, w pod odze uk ada si rury ze zwoju, bez po cze ; – przewody powinny by u o one w warstwie t umi cej odg os kroków; nie powinny te mie kontaktu z jastrychem, bo takie miejsca by yby mostkami akustycznymi. Warto stosowa rury izolowane we n mineraln lub innymi os onami d wi koch onnymi, które chroni dodatkowo przewody wody zimnej przed wykraplaniem rosy, a zimn wod – przed ogrzewaniem; – przewody lub ich os ony nie mog dotyka posadzki, gdy jest ona wówczas nara ona na zniszczenie od rozszerzaj cych si pod wp ywem ciep a przewodów. Rury mo na tak e prowadzi wewn trz stropów no nych. Nale y je wówczas umie ci w rurach falistych przed zabetonowaniem w zbrojeniu stropu. Przewody trzeba dobrze przymocowa do zbrojenia, aby nie mog y wyp yn . Zalet tej metody jest szybkie uk adanie rur ze zwoju i dobra izolacja akustyczna w rurach falistych. Na pi trze instalacja wodoci gowa mo e mie uk ad trójnikowy lub rozdzielaczowy. W uk adzie trójnikowym przewody uk ada si wzd u cian w liniach prostych i prostopad ych do siebie. Instalacje wykonuje si a

jastrych folia

strop warstwa izolacyjna

warstwa t umi ca

Rury najlepiej jest prowadzi w warstwie chroni cej przed odg osami kroków (a). Tak nie nale y prowadzi instalacji w pod odze (b)

102

BUDUJEMY DOM

9/2008

fot. Apator

RAPORT

Rury do zimnej i ciep ej wody mog by prowadzone w posadzce

Najwa niejsze zasady prowadzenia przewodów instalacji wodoci gowej Przewody nale y prowadzi jak najkrótsz drog , prostopadle do stropów i cian. Rury z ciep wod uk ada si nad przewodami wody zimnej, ale obydwa te przewody musz si znale pod kablami elektrycznymi i przewodami gazowymi. Na ka dym podej ciu do baterii powinien by zamontowany zawór odcinaj cy, którym b dzie mo na odci dop yw wody w razie konieczno ci wykonania naprawy, w czasie wyjazdu na wakacje itp. Przewodów odcinaj cych nie montuje si

na przewodach cyrkulacyjnych. Przewody wodoci gowe warto prowadzi w taki sposób, eby nie os abia cian. Popularny sposób prowadzenia rur w bruzdach warto zast pi ma ymi szachtami, w których ukryjemy rury. Jest to rozwi zanie ta sze, a jednocze nie eliminuje konieczno os abiania ciany, w której kujemy bruzd . Nie ma te ryzyka, e przypadkiem wywiercimy w rurze otwór, chc c powiesi na cianie na przyk ad obraz, lub te , e w razie przecieku b dziemy musieli ku d ugie odcinki na cianach, eby znale miejsce przecieku. Przy prowadzeniu rur w szachtach atwiej jest wykona modernizacj instalacji.

zazwyczaj z prostych odcinków rur po czonych kszta tkami. Wszystkie elementy systemu mo na uk ada za ciank instalacyjn lub w bruzdach ciennych. Na rurze rozprowadzaj cej montowane s trójniki, od których odchodz pod czenia do poszczególnych baterii. Instalacje w systemie trójnikowym wykonuje si z twardej miedzi, twardych tworzyw, np. PP, PVC-C i stali ocynkowanej. Jest to tradycyjny sposób prowadzenia instalacji, w którym kilka punktów poboru wody jest pod czonych do jednego pionu. W uk adzie rozdzielaczowym przewody g ówne ciep ej i zimnej wody po czone s z rozdzielaczami umieszczonymi na ka dej kondygnacji. Od nich prowadzone s przewody zasilaj ce poszczególne punkty poboru wody. Przewody te wykonane s z jednego odcinka rury i uk adane na stropie. Zalet tej metody jest mo liwo odci cia wszystkich punktów czerpalnych w jednym miejscu, czyli w szafie rozdzielczej. Mniejsze s wówczas straty ci nienia, nie potrzeba równie kszta tek mi dzy rozdzielaczem a przy czem. Rozdzielacz montuje si zazwyczaj w piwnicy lub w azience. Stosuje si go,

Uk ad trójnikowy

gdy poszczególne punkty czerpania wody s znacznie oddalone od pionu, a baterie montowane s na przeciwleg ych cianach. Instalacja ciep ej wody u ytkowej. Sposób prowadzenia instalacji zale y od odleg o ci mi dzy kot em lub podgrzewaczem a punktami poboru wody. Je eli podgrzewacz lub kocio znajduje si blisko kranów, rury prowadzi si jak najkrótsz drog . Je eli kocio lub podgrzewacz znajduj si w specjalnie wydzielonym pomieszczeniu oddalonym od punktów poboru wody, wówczas d ugo rur cz cych urz dzenie grzewcze z kranami jest du a. Podobnie jest w sytuacji, gdy urz dzenie grzewcze umieszczone jest w kuchni lub obok kuchni albo

Uk ad rozdzielaczowy

fot. Kisan

b Instalacje wodne wykonuje si tak e z tworzyw sztucznych – rur gi tkich, np. wielowarstwowych (a) lub rur sztywnych, np. z polipropylenu (b)

Izolacja przewodów Przewody wody zimnej i ciep ej trzeba izolowa otulinami. Rury wody zimnej zabezpieczymy w ten sposób przed wykraplaniem si wilgoci z powietrza na ich powierzchniach zewn trznych, czyli przed tzw. roszeniem. Zabezpieczenie to jest wa ne, gdy latem wilgo mo e si wykrapla przy niewielkiej wilgotno ci powietrza. Izolacja zapobiega te ogrzewaniu zimnej wody, dzi ki czemu zachowuje ona odpowiedni jako jako woda pitna. Rury od wody ciep ej izoluje si przed stratami ciep a. Izolacje wykonuje si z otulin z we ny mineralnej, z pianki poliuretanowej lub polietylenowej.

Zabezpieczenie instalacji wodnych Zawory antyska eniowe. W instalacjach woda p ynie od ród a zasilania do punktów odbioru. eby nie powsta w niej przep yw wsteczny, powoduj cy ska enie instalacji wodoci gowej, wymagane jest zastosowanie zaworów antyska eniowych na wej ciu do bu-

Wyd u alno cieplna rur w zale no ci od materia u

BUDUJEMY DOM

9/2008

103

fot. Ekoplastik

azienki, a obydwa pomieszczenia s od siebie oddalone lub gdy w domu jest wi cej ni jedna azienka i znajduj si one w ró nych cz ciach domu. W takiej sytuacji rury ciep ej wody prowadzi si równolegle do rur wody zimnej a – w uk adzie rozdzielaczowym lub Instalacje wodne cz sto wykonuje si z miedzi trójnikowym. Je li w domu maj by zastosowane indyNiestety rury tworzywowe maj te wad : widualne podgrzewacze przy ka dym punkdu rozszerzalno ciepln – ponad 10 razy cie poboru ciep ej wody, instalacja c.w.u. nie wi ksz ni miedziane. Ze wzgl du na t rozjest w ogóle potrzebna. szerzalno trzeba tak prowadzi instalacj , eby zapewni tzw. samokompensacj , lub Materia rur te zamontowa kompensatory. Kompensacja Nowoczesne instalacje wodne wykonuje si umo liwia swobodne wyd u anie si rur pod z rur miedzianych lub z tworzyw sztuczwp ywem temperatury i w ten sposób zaponych. Powszechnie kiedy stosowana stal biega ich niekontrolowanym odkszta ceniom, ocynkowana jest dzisiaj coraz mniej popular- a samokompensacja zapewnia mo liwo sana. Mo na tak e wykorzystywa rury ze stali moistnego odkszta cania si rury pod wp ynierdzewnej, cho w Polsce jest to rzadkie. wem temperatury. Wyd u anie si rur pod Rury miedziane s odporne na korozj , wp ywem temperatury ma te zalety – zmiamaj cienkie cianki, dzi ki czemu zajmuj na d ugo ci rur powoduje wykruszanie si mniej miejsca ni grubo cienne rury z twoosadów w instalacji. rzyw sztucznych. Maj g adk powierzchni Rury z tworzyw sztucznych staj si kruwewn trzn i atwo si je montuje. W instala- che pod wp ywem promieniowania UV, dlacjach wody ciep ej stosuje si rury mi kkie tego te nie mog by uk adane na wierzchu i pó twarde, czone metod lutowania kapi cian bez os ony. larnego lub za pomoc z czek. Mog by stosowane, gdy woda w instalacji ma odczyn pH Prowadzenie przewodów przez ciany i stropy minimum 7, przy ni szym zaleca si wykoPrzez przej cia te rury nale y prowadzi w rzystanie rur miedzianych cynowanych wemocno zamurowanych tulejach os onowych, wn trznie (zapobiega to rozpuszczaniu si a przestrze mi dzy tulej os onow a rur miedzi z rur i przechodzeniu jej do wody). Rury z tworzyw sztucznych. S bardzo poinstalacyjn nale y uszczelni , dzi ki czemu pularne, bo maj wysok odporno na korozapobiegnie si przenoszeniu d wi ków. zj , g adkie cianki, ma przewodno ciepln Tuleje powinny wystawa po kilka ceni dobrze t umi drgania, a przy tym s lekkie. tymetrów ze cian lub stropów (min. 2 cm). W instalacjach ciep ej wody stosuje si Rury sztywne umieszcza si w rurach os onorury z PE-X, PB, z PP z wk adk metalow , wych, a rury elastyczne – w rurach falistych. z PVC-C i rury wielowarstwowe. W zale W tulei ochronnej, montowanej w miejscu no ci od rodzaju materia u czy si je przez przej cia rur przez przegrody, nie powinno zgrzewanie lub za pomoc czników. by adnych po cze metali.

fot. Wieland Polska

Instalacja wodna

RAPORT

Woda i kanalizacja

Przez wszystkie odcinki instalacji woda powinna przep ywa z mo liwie du pr dko ci , a zale y ona przede wszystkim od rednicy przewodĂłw wodoci gowych: zbyt ma e rednice przewodĂłw powoduj du e straty ci nienia i zbyt wysokie pr dko ci przep ywu, co powoduje powstawanie szmerĂłw w instalacji i przyspiesza niszczenie przewodĂłw; przewody o zbyt du ej rednicy niepotrzebnie zwi kszaj koszty instalacji. Ponadto spada pr dko przep ywu wody w instalacji i w niektĂłrych miejscach woda mo e w ogĂłle nie p yn , co grozi rozwojem mikroorganizmĂłw chorobotwĂłrczych.

dynku i u ywania baterii wannowych z takim zabezpieczeniem. Bateria uniemo liwia zassanie zanieczyszczonej wody do instalacji wodoci gowej w sytuacji, gdy w wannie pozostawiona zostanie g Ăłwka prysznicowa i jednocze nie wyst pi nag y spadek ci nienia w instalacji. Gdyby nie by o takich zabezpiecze , zassana brudna woda z wanny mog aby trafi do instalacji, a pobrana do picia by przyczyn chorĂłb. ZawĂłr antyska eniowy warto te zamontowa przy pojemno ciowych podgrzewaczach wody. Ogrzana woda zwi ksza bowiem obj to i ci nienie i cofa si do instalacji wodoci gowej. W celu zabezpieczenia zewn trznej sieci wodoci gowej trzeba montowa zabezpiecze-

fot. Thermaflex

rednice przewodĂłw Rury do cieplej i zimnej wody trzeba izolowa

nie antyska eniowe na przy czu do budynku. Brak takiego zabezpieczenia powoduje w przypadku cofni cia si wody ska enie zewn trznej sieci wodoci gowej. Na takiej samej zasadzie warto zastosowa taki zawĂłr na pocz tku instalacji wodnej, gdy wod pobieramy z w asnej studni. Ogranicznik przep ywu zwrotnego umieszcza si na przewodzie t ocznym pompy zanu-

rzonej, dzi ki czemu zapobiega on wyp yni ciu wody ze zbiornika ci nieniowego z powrotem do studni wtedy, gdy pompa nie pracuje. Zabezpieczenie instalacji ciep ej wody przed rozwojem bakterii chorobotwĂłrczych Legionella. Podwy szona temperatura wody sprzyja rozwojowi mikroorganizmĂłw. SzczegĂłlnie niebezpieczne s bakterie Legionella, ktĂłre mog powodowa nawet mier zaka onych nimi osĂłb. Bakterie te namna aj si szczegĂłlnie intensywnie w temperaturze 28-48 C, a optymalna dla nich temperatura to 36 C. Gin one w temperaturze powy ej 70 C. Dlatego dla bezpiecze stwa przyjmuje si , e wod nale y podgrzewa do ok. 80 stopni przez co najmniej 15 min.

podpora przesuwna

podpora sta a

Najprostszym sposobem kompensacji rur jest wykorzystanie za ama na trasie ruroci gu (a). Je li to nie wystarczy, mo na zastosowa kompensator U-kszta towny (b)

INFO RYNEK

zawĂłr Woda z wanny mo e sp yn przez zanurzony w wodzie w prysznica do kana Ăłw znajduj cych si na ni szej kondygnacji. eby temu zapobiec nale y stosow baterie z zaworem antyska eniowym

Ile kosztuje wymiana wewn trznej instalacji wodnej?

za o enia: dom dwukondygnacyjny o powierzchni 150 m2 przyj to: 10 sztuk przyborĂłw sanitarnych System rozdzielaczowy z rurami warstwowymi PEX-AL-PEX

System trĂłjnikowy z rur miedzianych rury miedziane fi 15 mm, d ugo 30 m kolana 40 szt. trĂłjniki 20 szt. kolana ustalone 20 szt. zawory odcinaj ce 20 szt. akcesoria monta owe ( rubki, uchwyty, itp.) cznie materia y: instalacja hydroforowa ( cznie z robocizn ) robocizna:

104

250â&#x20AC;&#x201C;300 z 30â&#x20AC;&#x201C;40 z 20â&#x20AC;&#x201C;30 z 150â&#x20AC;&#x201C;250 z 200â&#x20AC;&#x201C;300 z 200â&#x20AC;&#x201C;250 z 850â&#x20AC;&#x201C;1170 z 1500â&#x20AC;&#x201C;3000 z 200â&#x20AC;&#x201C;300 z za punkt

PRZYDATNE ADRESY

fot. Wavin Metalplast-Buk

210â&#x20AC;&#x201C;350 z 200â&#x20AC;&#x201C;300 z 200â&#x20AC;&#x201C;250 z 200â&#x20AC;&#x201C;300 z 150â&#x20AC;&#x201C;200 z 150â&#x20AC;&#x201C;200 z 100â&#x20AC;&#x201C;150 z 1210â&#x20AC;&#x201C;1750 z 120â&#x20AC;&#x201C;180 z za punkt

fot. Hutmen

rury PEX fi 16, d ugo 70 m z czki przy czeniowe 40 szt. kolana ustalone 20 szt. zawory odcinaj ce 2 szt. rozdzielacze 2 szt. szafki rozdzielaczowe 2 szt. akcesoria monta owe ( rubki, uchwyty, itp.) cznie materia y: robocizna:

COMAP tel. 022 679 00 25, www.comap.pl HUTMEN tel. 071 33 48 710, www.hutmen.pl HYDROSOLAR tel. 012 423 50 46, www.hydrosolar.pl KARMAT tel. 017 856 03 76, www.karmat.pl KISAN tel. 022 701 71 30, www.kisan.pl PIPELIFE tel. 058 774 88 88, www.pipelife.pl PROFMETKOL tel. 022 761 40 00, www.profmetkol.pl WAVIN METALPLAST-BUK tel. 061 891 10 00, www.wavin.com.pl â&#x20AC;&#x201C; c e ny b r u t to â&#x20AC;&#x201C;

i c e j . . . c e n y, f i r m y, p r o d u k t y, k a l k u l a t o r y, a r t y k u y. K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p l BUDUJEMY DOM W 9/2008 Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUKTĂ&#x201C;W!

cieki... RAPORT WODA I KANALIZACJA Instalacja kanalizacyjna Monika Czeczotek

Jaka powinna by instalacja kanalizacyjna? Nie mo e si zatyka , a dzia a powinna tak, by nie by o jej s ycha ani czu – s owem tak, by si jej nie zauwa a o.

nie s ycha

i nie czu

Problem cieków nie ko czy si na odpowiednim wykonaniu instalacji w budynku. cieki trzeba tak e odprowadzi na zewn trz – do sieci kanalizacyjnej, przydomowej oczyszczalni lub do zbiornika zwanego szambem. Chocia instalacja kanalizacyjna mo e wydawa si bardzo prosta, wykonanie projektu warto zleci fachowcom – konsekwencje z ego dzia ania kanalizacji s bardzo uci liwe, nie mówi c o wykonywaniu przeróbek. Dobrze zaprojektowana instalacja jest tak poprowadzona, a rednice rur i ich spadki tak dobrane, by zminimalizowa ryzyko jej zatkania.

Instalacja kanalizacyjna wewn trz budynku W domach jednorodzinnych wykonuje si zazwyczaj instalacj grawitacyjn , w której cieki sp ywaj pod w asnym ci arem. Pracuje ona prawid owo, gdy spe nione s nast puj ce warunki: rury kanalizacyjne maj odpowiednie rednice, przewody poziome u o one s ze spadkiem odpowiadaj cym rednicy rur, instalacja kanalizacyjna jest odpowiednio napowietrzona. W miejscach, w których instalacja nie mo e dzia a grawitacyjnie, mo na te stosowa urz dzenia rozdrabniaj co-przepompowuj ce, które przepompuj cieki na wymagan odleg o i/lub wysoko .

BUDUJEMY DOM

9/2008

105

RAPORT

Woda i kanalizacja

W trakcie eksploatacji instalacja kanalizacyjna mo e „zarasta ”, co bywa przyczyn zatorów. Nie b dzie si to zdarza , je li zostanie wykonana zgodnie z ogólnymi wytycznymi. Elamenty instalacji kanalizacyjnej wewn trz budynku Sk ada si ona z przewodów cz cych urz dzenie sanitarne z syfonem, podej pod urz dzenia sanitarne, pionów kanalizacyjnych oraz przewodów odp ywowych zwanych poziomami. Do instalacji nale te syfony, wywiewki wentylacyjne, wpusty pod ogowe i rewizje, zwane czyszczakami. Podej cia pod przybory sanitarne. Uk ada si je z odpowiednim spadkiem – bez adnych za ama i zmian kierunku. Podej cia mog by indywidualne lub zbiorcze. Indywidualne czy tylko jedno urz dzenie sanitarne z pionem, np. do pionu pod czona jest jedynie wanna lub tylko w.c. Przewód zbiorczy czy z pionem kilka ró nych urz dze sanitarnych – najcz ciej umywalk i wann lub brodzik albo dwie umywalki zamontowane obok siebie. Piony, zwane te przewodami spustowymi. S to pionowe przewody, które za po rednictwem podej zbieraj cieki z poszczególnych pi ter w domu. Ka dy pion zako czony jest odpowietrzeniem powy ej dachu lub zaworem napowietrzaj cym. Poziomy, czyli poziome przewody odp ywowe. Do tych przewodów, znajduj cych

odpowietrzenie zbiorcze

odprowadzenie wody deszczowej z dachu

przewody odpowietrzaj ce

podej cie pojedyncze

pion kanalizacyjny

podej cie zbiorcze

przewód cz cy

powierzchnia podpi trzenia

syfon pi trz cy przewód zbiorczy

przewód ci nieniowy przykanalik

urz dzenie podnosz ce (tu: do cieków bez fekaliów)

przewód podziemny kana uliczny (w systemie mieszanym)

Instalacja kanalizacyjna w budynku i odprowadzenie wód deszczowych na zewn trz

Nowoczesn instalacj kanalizacyjn warto wykona ze specjalnych rur niskoszumowych

fot. Wavin

Rury do kanalizacji wewn trznej mog by wykonane z PVC i z PP

106

BUDUJEMY DOM

9/2008

Instalacja kanalizacyjna

zlewozmywak wanna

rednica podej cia = 50 mm

eniu, a gdy gor ce cieki p yn przez d u szy czas, rury mog nawet ulec uszkodzeniu. Dlatego temperatura cieków nie powinna by wy sza ni 60oC, a tylko chwilowo mo e osi ga 90oC. Odcedzaj c ziemniaki, warto pu ci do zlewu zimn wod z kranu, eby wymiesza a si z wrz tkiem.

rednice rur Instalacje kanalizacyjne projektuje si tak, eby by y w po owie wype nione p yn cymi przez nie ciekami. Je li rednica jest zbyt ma a i cieki ca kowicie wype rednica podej cia = 40 mm niaj wiat o rur, powstaj w nich nieprzyjemne odg osy, takie jak przy p ukaniu rednica pionu kanalizacyjnego gard a i woda jest wysysana = 70–100 mm z syfonów. Do pomieszcze

wnikaj wówczas zapachy miska ust powa z kanalizacji, a w skrajnych sytuacjach mo e nast pi cofni cie si cieków z instalacji do którego z przyborów sanitarnych. rednica podej cia = 100 mm Podej cia. rednica podej rednica rur zale y od tego, czy podej cia cia nie mo e by mniejsza s indywidualne, czy zbiorcze od rednicy wylotu z przyboru sanitarnego. Je eli jest zbyt si w najni szym miejscu instalacji kanalima a, mo e nast pi ca kowite wype nienie zacyjnej, odp ywaj cieki z pionów i odprorury ciekami. Chocia w polskiej normie na wadzane s z budynku do zewn trznej siepodej cia do umywalek lub bidetów zaleca si ci kanalizacyjnej, szamba lub przydomowej stosowanie rur o rednicy 40 mm, na wszystoczyszczalni. kie z wyj tkiem w.c. (a wi c do umywalki, zlewu, brodzika, wanny, bidetu) warto u y rur Materia rur o rednicy 50 mm, a na podej cie do miski usInstalacj wykonuje si zazwyczaj z przeznat powej – rur o rednicy 110 mm (dopuszczalczonych do tego celu rur i kszta tek z tworzyw ne jest tak e stosowanie rur o rednicy 75 mm). sztucznych – najcz ciej PVC i PP. Oprócz poJe eli d ugo podej cia indywidualnego wszechnie stosowanych zwyk ych rur kanalijest wi ksza ni 3 m, nale y zwi kszy redzacyjnych, dost pne s tak e specjalne nic podej cia o dwa wymiary w stosunku rury niskoszumowe dro sze od zwyk ych, do syfonu lub wykona na podej ciu indywidualne napowietrzenie. które wyciszaj odg osy powstaj ce podczas Podej cia indywidualne nie powinny by przep ywu cieków. Warto zastosowa je d u sze ni 4 m. w pomieszczeniach, których wyciszenie jest Miska ust powa powinna mie indywiduszczególnie wa ne, albo takich, w których inalne podej cie i by w czona do instalacji stalacje maj by prowadzone w lekkich ciaponi ej pozosta ych urz dze na danej konnach dzia owych. dygnacji. Rury z tworzyw sztucznych s lekkie Podej cia zbiorcze musz mie wi ki g adkie od wewn trz, dzi ki czemu oposze rednice od podej indywidualnych. ry przep ywu s w nich niewielkie. Ich wad Dobiera si je stosownie do liczby i rodzaju jest nieodporno na dzia anie wysokiej tempod czanych urz dze . peratury – pod jej wp ywem ulegaj wyd ubidet

umywalka

Na ka dym pionie nale y zamontowa rewizj , przez któr mo na oczy ci zatkany odcinek instalacji

Piony. Ich rednica zale y od liczby i rodzaju pod czanych przyborów sanitarnych. Nie powinna by mniejsza od najwi kszej rednicy podej cia. Najcz ciej stosuje si rednice od 75 do 110 mm. Poziomy. Ich rednica wynosi zazwyczaj 110–160 mm. Spadki rur Podej cia kanalizacyjne i przewody odp ywowe instalacji dzia aj cej grawitacyjnie musz mie odpowiadaj cy rednicy spadek w kierunku sp ywania cieków. Je li rednica wynosi: 40–50 mm, wymagany spadek to min. 2,5% (2,5 cm na ka dy metr rury), 75–110 mm – min. 2%, je li rury maj rednic 160 mm – min. 1,5%. Fragmenty instalacji, w których cieki t oczone s pod ci nieniem, mog by u o one pod mniejszym k tem lub zupe nie poziomo. Prowadzenie instalacji Rozmieszczenie przyborów i przebieg rur kanalizacyjnych nale y ustali przed wykonaniem wylewek pod ogowych, zw aszcza na parterze, w którym jest pod oga na gruncie. Rury powinno si te u o y przed otynkowaniem cian i u o eniem p ytek ceramicznych. Przybory sanitarne i podej cia do nich. Urz dzenia sanitarne powinny by montowane mo liwie blisko pionów. Dotyczy to zw aszcza urz dze sanitarnych z nisko po o onymi podej ciami, takich jak bidet, natrysk czy wanna. Tak e miska ust powa powinna znajdowa si blisko pionu kanalizacyjnego – w odleg o ci maksymalnie 1 m od niego. Je eli odleg o ta b dzie wi ksza, przy misce nale y zamontowa dodatkow wentylacj . Je eli pomieszczenia sanitarne s od siebie znacznie oddalone, w budynku potrzebne mog by 2–3 piony.

BUDUJEMY DOM

9/2008

107

RAPORT

Woda i kanalizacja

WW domowych domowych instalacjach instalacjach najcz ciej najcz ciej stosowane stosowane s s syfony syfony rurowe rurowe (a)(a) i zi przegrod butelkowe(b). (b) Do ma ych umywalek stosowane s syfony butelkowe (c)

Pionรณw nie nale y prowadzi po wierzchu cian, gdy tworzywo nie t umi ha asu: lepiej zamontowa je w specjalnych zabudowanych od zewn trz szachtach instalacyjnych. Piony mo na wyciszy akustycznie otulin z we ny mineralnej lub obudowa p ytami gipsowo-kartonowymi. Mo na te zastosowa rury do kanalizacji niskoszumowej. Poziomy, czyli przewody odp ywowe. W domach podpiwniczonych prowadzi si je zwykle po wierzchu, wzd u cian piwnicy. W domach niepodpiwniczonych montuje si je w kana ach pod ogowych albo w gruncie pod pod og w piwnicy lub pod pod og na gruncie. Poszczegรณlne poziomy czy si w jeden tzw. przewรณd g รณwny. Na ka dym pionie nale y zamocowa rewizje (czyszczaki), przez ktรณre mo liwe b dzie czyszczenie instalacji w razie zatkania. Rewizje umieszcza si w dolnej cz ci pionu, przed przej ciem w przewรณd odp ywowy. Je eli przewody uk ada si pod posadzk pomieszcze ogrzewanych, powinny by one u o one w gruncie na takiej g boko ci, aby jego warstwa nad rurami z PVC mia a grubo min. 50 cm, a nad pozosta ymi โ min. 30 cm. Instalacj kanalizacyjn nale y prowadzi w odleg o ci co najmniej 10 cm od rur z go-

r c wod (mierz c od powierzchni rury). Je li odleg o ta ma by mniejsza, nale y zastosowa izolacj ciepln . Izolacja jest niezb dna tak e wtedy, gdy dzia anie dowolnego rรณd a ciep a mog oby spowodowa podwy szenie temperatury cianki przewodu kanalizacyjnego powy ej 45oC. Przewodรณw kanalizacyjnych nie wolno prowadzi powy ej przewodรณw gazowych ani elektrycznych. Syfony Stosowane przy przyborach sanitarnych, pralkach i zmywarkach, zapobiegaj przedostawaniu si zapachรณw z kanalizacji do pomieszczenia dzi ki tzw. zamkni ciu wodnemu, gdy w syfonie przez ca y czas znajduje si woda. Syfony mog by wbudowane w urz dzenia sanitarne, np. w misk ust pow lub we wpust pod ogowy, lub te s niezale nymi urz dzeniami, ktรณre montuje si oddzielnie. Syfon powinien by tak wykonany, eby nie gromadzi y si w nim osady, a on sam by atwy do czyszczenia. Rodzaj zastosowanego syfonu zale y od przyboru, z jakim b dzie on wspรณ pracowa . Najcz ciej stosowane s syfony rurowe i z przegrod . Do brodzikรณw i wanien naj-

Wentylacja kanalizacji to wyprowadzenie pionu kanalizacyjnego ponad dach budynku. Przynajmniej jeden pion kanalizacyjny w domu powinien by zako czony wywiewk

ย 90

Do brodzika warto zastosowa nowoczesny syfon, ktรณry b dzie mo na atwo oczy ci od gรณry

108

BUDUJEMY DOM

9/2008

min. 100 mm

DN 50

DN 40

zawรณr napowietrzaj cy

Prawid ow wentylacj zapewni tak e napowietrzacz

Instalacja kanalizacyjna

fot. SFA

oczyszczalni cieków, dlatego je równie nale y pod czy do wentylacji kanalizacji. Podstawowym rodzajem wentylacji jest wywietrznik wyprowadzony ponad dach budynku. W ten sposób musi by napowietrzony przynajmniej jeden pion w budynku, chocia warto tak wentylowa wi cej pionów lub

cieki mo na przet oczy , stosuj c kompaktowy zestaw pompowy wszystkie. Pozosta e po czony z misk ust pow piony mo na napowielepsze s zestawy odp ywowe z syfonem trza za pomoc zaworów napowietrzaj wyjmowanym od góry, co u atwia ich czyszcych. Urz dzenia te umo liwiaj wp ywanie czenie i udra nianie bez demontowania powietrza do wn trza instalacji, ale unieprzyboru sanitarnego. mo liwiaj wydostawanie si gazów z kanalizacji. Wentylacja instalacji Przewody wentylacyjne powinny mie na eby instalacja kanalizacyjna pracowa a praca ej d ugo ci te same przekroje co pion kawid owo, musi by nale ycie wentylowana, nalizacyjny, który obs uguj , a wi c rednito znaczy napowietrzana i odpowietrzana. cy pionów nie wolno redukowa . Powinny Napowietrzanie jest potrzebne dlatego, e si one ko czy swobodnym wylotem pop yn ce cieki zasysaj za sob powietrze nad dach, zako czonym specjaln wywiewi je li na ko cu przewodu nie ma napowiek umieszczon na wysoko ci od 0,5 do 1 m trzacza, wyci gaj wod z syfonów, otwieraj c powy ej dachu. Ze wzgl du na unosz ce si uj cie gazom wydobywaj cym si ze cieków. z nich uci liwe zapachy nie powinny by Odpowietrzanie natomiast s u y odprowamontowane w pobli u okien dachowych, dzaniu tych gazów, tak by nie nap ywa y one czerpni powietrza itp. Przewodów wentylado pomieszcze , lecz uchodzi y na zewn trz. cji kanalizacji nie mo na czy z wentylacj Znaczne ilo ci tych gazów powstaj zw aszcza grawitacyjn ani z przewodami spalinowymi w szambie i osadniku gnilnym przydomowej czy dymowymi.

Wyprowadzenie instalacji kanalizacyjnej na zewn trz budynku. Na rysunku tym pokazany jest schemat kanalizacji ogólnosp awnej

fundament pion odprowadzaj cy cieki z domu

min. 60 cm

zasuwa burzowa

min. 2%

przewód odp ywowy

Zawory napowietrzaj ce montuje si zazwyczaj tu za najwy ej po o onym przyborem sanitarnym. Poniewa nie zawsze s one naprawd szczelne, lepiej zamontowa je w miejscach, w których ewentualne nieprzyjemne zapachy nie b d zbyt uci liwe, czyli np. na nieu ytkowym poddaszu lub w jakim pomieszczeniu technicznym. Urz dzenia rozdrabniaj co-przepompowuj ce Je eli do instalacji kanalizacyjnej chcemy pod czy przybory sanitarne zamontowane w wi kszej odleg o ci od przewodów instalacji kanalizacyjnej (pionów lub poziomów) lub poni ej odprowadzenia cieków do kanalizacji, musimy zastosowa kanalizacj ci nieniow . S u do tego po czone z misk ust pow lub umywalk urz dzenia rozdrabniaj co-przepompowuj ce, które t ocz cieki do pozosta ej, grawitacyjnej cz ci instalacji. W ten sposób cieki mog by przet oczone na odleg o nawet do kilkudziesi ciu metrów i wysoko do kilku metrów.

Kanalizacja na zewn trz budynku Najwygodniejszym sposobem pozbywania si cieków z domu jest pod czenie instalacji do sieci kanalizacyjnej. Tam, gdzie nie ma mo liwo ci pod czenia domu do sieci, pozostaje zbiornik bezodp ywowy i wywóz cieków lub te wybudowanie oczyszczalni przydomowej. Elementy kanalizacji na zewn trz budynku G ówny przewód odp ywowy. Jest to wyprowadzony na zewn trz budynku najni szy element domowej instalacji kanalizacyjnej, po czony w studzience rewizyjnej z przewodem kanalizacji zewn trznej albo doprowadzony do zbiornika bezodp ywowego lub przydomowej oczyszczalni cieków. Odcinek przewodu odp ywowego mi dzy budynkiem a studzienk rewizyjn traktuje si jako element instalacji domowej, a przykanalik, czyli studzienk wraz z przewodem kanalizacyjnym, uwa a si za cz kanalizacji zewn trznej. G ówny przewód odp ywowy, wykonywany zazwyczaj z rur PE-HD, PVC-U lub PP, powinien by wyprowadzony na zewn trz budynku na g boko ci minimum 60 cm (licz c od jego wierzchu), aby nie zamarza y w nim cieki. Wpusty. Odwadniaj utwardzone powierzchnie poza budynkiem, takie jak balkon, taras, podjazd lub dach p aski. Wykonane s z tworzywa, stali nierdzewnej lub eliwa. Wpusty sk adaj si z: rusztu wlotowego, korpusu odp ywowego, osadnika i ewentualnie zamkni cia syfonowego.

BUDUJEMY DOM

9/2008

109

RAPORT

Woda i kanalizacja

fot. Kessel

atwo dost pnym, najcz ciej umieszcza w zamykanej studzience na zewn trz budynku i blisko domu, lub wewn trz domu, blisko przej cia g ównego przewodu odp ywowego przez fundamenty. Przykanalik. Powinien mie rednic minimum 160 mm i spadek co najmniej 2% w kierunku odp ywu Do odwadniania powierzchni p askich wykorzystuje si wpusty cieków. Wykonuje si Przy wpustach podwórzowych ruszty pogo z takich samych rur, jak pozosta e elewinny by dostosowane do obci e komumenty kanalizacji zewn trznej. nikacyjnych. Odprowadzenie wody deszczowej. eby Pod czenie do sieci kanalizacyjnej odprowadzi wody opadowe do kanalizacji Zale nie od warunków technicznych przyogólnosp awnej lub deszczowej (o ile mamy czenia, okre lonych przez lokalne przedtak mo liwo ), nale y po czy rury spustosi biorstwo wodoci gów i kanalizacji, we odprowadzaj ce wod zebran przez rynny z przewodem odp ywowym. Przewodem tym cieki s doprowadzane do pionu kanalizacyjnego lub g ównego przewodu odp ywowego. rednica przewodów odp ywowych powinna by mniejsza ni rednica rury spustowej i nie mniejsza ni 100 mm. Rurami spustowymi odprowadza si tak e wody opadowe z zewn trznych powierzchni p askich: tarasu, balkonu, podjazdu. Studzienka kanalizacyjna – rewizyjna. Jest niezb dnym elementem kanalizacji zewn trznej: s u y do kontroli i czyszczenia przewodu odp ywowego i przykanalika. Studzienki wykonuje si zazwyczaj z tworzyw sztucznych. Maj rednic 200–315 mm i od góry przykryte s w azem teleskopowym z pokryw eliwn . Studzienka do wody deszczowej u do u ma tak e osadnik. Tak dzia a kanalizacja rozdzielcza Zasuwa burzowa. Chroni wyposa one w przybory sanitarne pomieszczenia poni ej terenu przed zalaniem w wyniku cofania cieki odprowadza si do kanalizacji ogólsi cieków. Zasuw montuje si w miejscu nosp awnej lub rozdzielczej. Kanalizacja ogólnosp awna zbiera cieki bytowe i deszczowe do wspólnego kolektora. Kanalizacja rozdzielcza sk ada si z oddzielnych kolektorów, do których oddzielnie wp ywaj cieki by-

fot. Kessel

eby zwi kszy bezpiecze stwo dzia ania instalacji warto zastosowa zasuw burzow

110

BUDUJEMY DOM

9/2008

towo-gospodarcze, czyli powstaj ce w domach, i cieki deszczowe (wody opadowe): w tej drugiej sytuacji wykonuje si dwa niezale ne pod czenia do sieci kanalizacyjnej. Pod czenie kanalizacyjne sk ada si z opisanej ju studzienki kanalizacyjnej na terenie posesji, do której z jednej strony pod czony jest g ówny przewód odp ywowy, z drugiej – przykanalik. Zak ad wodoci gów i kanalizacji wykonuje przykanalik i na nasz koszt pod cza go do wykonanej przez nas studzienki rewizyjnej. Przykanalik jest w asno ci odbiorcy cieków. Przydomowe oczyszczalnie cieków Warunki lokalne. Przydomowa oczyszczalnia cieków to bardzo skuteczny i wygodny sposób utylizacji cieków w domach budowanych na terenach bez sieci kanalizacyjnej. Chocia jej wykonanie jest do kosztowne, w trakcie eksploatacji koszty s ju niewielkie (najta sza oczyszczalnia dla

cieki opadowe cieki bytowo-gospodarcze

czteroosobowej rodziny z drena em rozs czaj cym to koszt np. 3500 z , natomiast jednorazowy wywóz szamba to wydatek 150–300 z , a zdarzaj si ju ceny 500 z ). Niestety oczyszczalni mo na zbudowa tylko w nast puj cych warunkach: Odpowiednia wielko dzia ki. Powinna by taka, by mo na by o zachowa minimalne odleg o ci oczyszczalni od uj cia wody – w asnego i s siadów oraz odleg o ci od granicy posesji i budynku mieszkalnego. Ch onno gruntu. Grunt musi by przepuszczalny w takim stopniu, eby wch on oczyszczone cieki. cieki mo na tak e odprowadza do pobliskiego zbiornika – jezio-

Instalacja kanalizacyjna

A – 5 m* B–5m od okien i drzwi C – 15 m od studni D–2m od drogi i dzia ki s siada

osadnik gnilny

E–3m od drzew drena rozs czaj cy

F – 30 m od studni

eby móc zbudowa oczyszczalni , musimy zachowa wymagane minimalne odleg o ci od osadnika gnilnego i drena u do studni, granicy dzia ki, drzew *Osadnik gnilny mo e by usytuowany w bezpo rednim s siedztwie budynku, pod warunkiem wyprowadzenia odpowietrzenia przez instalacj kanalizacyjn co najmniej 0,6 m powy ej górnej kraw dzi okien i drzwi zewn trznych w budynku. W przeciwnym razie odleg o osadnika od budynku musi wynosi min. 5 m.

odpowietrzenie instalacji kanalizacyjnej cieki gazy fermentacyjne cieki podczyszczone przep yw powietrza

kominek napowietrzaj cy

odp yw podczyszczonego cieku odprowadzenie gazów fermentacyjnych

studzienka rozdzielcza rura rozs czaj ca

ko uch osadowy dop yw cieków

ra, rzeki, rowu melioracyjnego, jednak na to nale y uzyska pozwolenie wodno-prawne, a same cieki musz by oczyszczone w stopniu okre lonym w pozwoleniu. Niski poziom wód gruntowych. Jest to wymóg wynikaj cy z ryzyka wypchni cia z ziemi osadnika gnilnego si ami wyporu hydrostatycznego. Ponadto najpopularniejszy sposób doczyszczania cieków – w drena u rozs czaj cym – mo e by stosowany tylko wówczas, gdy poziom wód gruntowych wynosi minimum 1,5 m pod powierzchni terenu. Sposób odprowadzenia cieków zale y tak e od decyzji lokalnych w adz. Konkretne rozwi zanie mo e by narzucone w pozwoleniu na budow i wynika z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dzia anie oczyszczalni. Przydomowe oczyszczalnie cieków dzia aj dwuetapowo. Niezale nie od rodzaju oczyszczalni cieki wp ywaj najpierw do osadnika gnilnego i tam s wst pnie oczyszczane. Dopiero drugi etap oczyszczania jest zró nicowany, a dobiera si go stosownie do warunków gruntowo-wodnych na dzia ce, mo liwo ci wykonania i sfinansowania inwestycji i od decyzji w adz lokalnych. Wst pne oczyszczanie cieków w osadniku gnilnym. cieki bardzo powoli przep ywaj przez specjalny zbiornik z tworzyw sztucznych (najcz ciej PE-HD) lub elbetu. W tym czasie zachodz dwa zjawiska: – na powierzchni wyp ywaj t uszcze i inne zwi zki l ejsze od cieków, a

klarowne cieki keramzyt

flotacja zanieczyszcze sedymentacja zawiesiny

osad organiczny osad mineralny

fot. Poz-Plast

W osadniku gnilnym nast puje wst pne oczyszczenie cieków

Oczyszczalnia z drena em rozs czaj cym: w gotowym wykopie (a), schemat budowy (b) b

rury drena owe osadnik gnilny

studzienka rozprowadzaj ca

kominek napowietrzaj cy

wir

min. 1,5 m zwierciad o wody gruntowej

BUDUJEMY DOM

9/2008

111

RAPORT

Woda i kanalizacja

wentylacja pionu kanalizacyjnego studzienka rozdzielcza

pion kanalizacyjny osadnik gnilny

kominek napowietrzaj cy

filtr piaskowy studzienka zbiorcza

Oczyszczalnia z filtrem piaskowym

– na dno opadaj cz steczki ci sze od cieków. Osad ten ulega fermentacji pod wp ywem bakterii beztlenowych, dzi ki czemu na dnie osadnika pozostaje niewielka warstwa osadu. Ko uch i osad usuwa si wozem asenizacyjnym raz na dwa-trzy lata. Wielko zbiornika jest taka, eby pomie ci on cieki powstaj ce w domu przez dwa-trzy dni, ale nie powinny one pozostawa w osadniku d u ej, by nie zacz y gni . Osadnik gnilny wymaga wentylowania. Najlepszym sposobem jest pod czenie go do najbli szego pionu kanalizacyjnego w budynku, zako czonego wywiewk na dachu. Doczyszczanie. Po wst pnym oczyszczeniu w osadniku gnilnym cieki s doczyszczane w: – drena u rozs czaj cym, – filtrze piaskowym, – z o u biologicznym, – w oczyszczalni z osadem czynnym.

drena zbieraj cy

drena rozprowadzaj cy

obsypka z kruszywa

Rodzaje oczyszczalni: Oczyszczalnia z drena em rozs czaj cym. Jest to najta szy i najbardziej popularny sposób oczyszczania cieków. Oczyszczalnia jest prosta w budowie, dzi ki czemu mo na j wykona nawet samodzielnie. Polega to na u o eniu ci gu rur drenarskich, które rozprowadz cieki równomiernie w gruncie, gdzie ulega b d ostatecznemu rozk adowi. Na oczyszczalni z drena em do domu dla czteroosobowej rodziny potrzeba ok. 50 m2 powierzchni terenu. Grunt powinien mie odpowiedni przepuszczalno , a najwy szy stan wód gruntowych nie powinien si ga 1,5 m poni ej drena u. Przepuszczalno gruntu nie mo e by ani za ma a, ani za du a, gdy wtedy cieki odp ywa yby do gruntu niedostatecznie oczyszczone. Drena rozs czaj cy wymaga zachowania odpowiednich odleg o ci od drena u do innych obiektów na dzia ce: szczególnie trudne jest zachowanie 30-metrowej odleg o ci

drena u od studni w asnej lub s siada. Je eli poziom wód gruntowych jest zbyt wysoki i nie mo na zachowa 1,5-metrowej odleg o ci pomi dzy ich poziomem a drena em, mo na sztucznie podnie poziom drena u, stosuj c tzw. kopiec filtracyjny. Filtr piaskowy. Stosuje si go, gdy poziom wód gruntowych jest zbyt wysoki lub gdy grunt jest zbyt s abo przepuszczalny. Oczyszczone w filtrze cieki mo na wtedy wprowadzi do takiego gruntu przez studni ch onn lub odprowadzi je do pobliskiego zbiornika wodnego. Filtr piaskowy jest zmodyfikowan wersj drena u rozs czaj cego. Filtr uk ada si w wykopie szczelnie odizolowanym od gruntu i wype nia si piaskiem lub wirem.

cieki wp ywaj do niego rurami drenarskimi i po oczyszczeniu na z o u mineralnym s zbierane przez drugi ci g rur i odprowadzane do odbiornika. Aby filtr nie przemarza zim , warto go ociepli od góry warstw s omy lub keramzytu. W oczyszczalniach takich stosuje si dwa rodzaje filtrów: poziomy albo skuteczniejszy od niego filtr pionowy: ró ni si one sposobem rozmieszczenia drena y i warstw filtracyjnych. W filtrze poziomym cieki przep ywaj poziomo, w pionowym – pionowo. Z o a ro linne. S wykonane tak jak filtr piaskowy, lecz od góry sadzi si na nich ro liny bagienne, g ównie trzcin , pa k wodn lub wierzb krzewiast . Ich korzenie wrastaj w g b filtra i tworz dobre warunki do rozk adu cieków przy udziale bakterii tlenowych i beztlenowych. Ponadto korzenie spulchniaj z o e i dzi ki temu nie zamula si on osadem. Ponadto doprowadzaj w g b filtra tlen. Stosuje si je na dzia kach o du ej powierzchni, których cz mo e zosta wykorzystana na stworzenie ekosystemu bagiennego.

fot. Archiwum BD

gruby wir lub t ucze 5–8 cm

elastyczna rura do regulacji poziomu cieków

osadnik gnilny folia

Oczyszczalnia trzcinowa: wygl da naprawd atrakcyjnie (a), schemat budowy (b)

112

trzcina

BUDUJEMY DOM

9/2008

piasek lub drobny wir – gr. warstwy 60–70 cm

gruby wir lub t ucze 5–8 cm

Instalacja kanalizacyjna

Oczyszczalnia kompaktowa (na zdj ciu ze z o em biologicznym) zajmuje niewiele miejsca, a cieki s oczyszczone w bardzo wysokim stopniu

Odleg o : od wĂłd gruntowych musi wynosi minimum 1,5 m, od uj cia wody â&#x20AC;&#x201C; minimum 30 m, od granicy dzia ki i drogi â&#x20AC;&#x201C; minimum 2 m. Studnia powinna mie rednic 1 m, a powierzchnia wsi kania â&#x20AC;&#x201C; 1 m2 na 1 mieszka ca. Woda powinna wyp ywa ze studni nie tylko przez dno, ale tak e przez cianki boczne.

Wype nienie z o a dobierane jest indywirura wywiewna dualnie przez projektanta do ilo ci i jako ci ciekĂłw. Odleg o studni ch onnej, do ktĂłrej oddop yw ciekĂłw p yta os aniaj ca prowadzane s cieki od studni, z ktĂłrej piasek czerpana jest woda, wynosi min. 30 m. glina Oczyszczalnie kompaktowe. Zajmuj bar wir dzo ma o miejsca â&#x20AC;&#x201C; ca a oczyszczalnia mo e mie ci si w jednym zbiorniku rednicy ju od 1,5â&#x20AC;&#x201C;2 m. Dzi ki temu mo na je stosowa na ma ych dzia kach, na ktĂłrych nie ma miejsca na drena , zw aszcza takich, Tak wygl da studnia ch onna w ktĂłrych pobli u s wody powierzchniowe. Oczyszczone cieki mo na tak e odprowadza do studni ch onnej, pami taj c jednak S dwa rodzaje oczyszczalni kompaktoo ograniczeniach w jej stosowaniu. Cz sto wych: ze z o em biologicznym i z osadem warunkiem uzyskania pozwolenia na odproczynnym. wadzanie ciekĂłw do zbiornika wody stoW obydwu proces rozk adu ciekĂłw przej cej jest wysoki stopie oczyszczenia cieprowadzaj mikroorganizmy, g Ăłwnie bakkĂłw, mo liwy do uzyskania w a nie w takich terie tlenowe. oczyszczalniach. Dlatego na niektĂłrych tereW oczyszczalniach ze z o em biologicznym nach, np. nad jeziorami, gminy zgadzaj si rozwijaj si one na specjalnym materiale, jedynie na taki rodzaj oczyszczalni. ktĂłrym wype niony jest zbiornik. Dzi ki temu, e zbiorniki s hermetyczne, W oczyszczalniach z osadem czynnym minie wydobywaj si z nich adne zapachy, kroorganizmy te p ywaj w ciekach. oczyszczalnia nie jest wi c uci liwa dla ludzi. Praca oczyszczalni kompaktowych jest A â&#x20AC;&#x201C; 5 m od okien i drzwi ca kowicie zautomatyzowana. B â&#x20AC;&#x201C; 5 m od granicy s siedniej dzia ki lub Niestety ich drogi wad jest wysoki koszt inwestycyjC â&#x20AC;&#x201C; 15 m od studni ny i sta e koszty eksploatacyjne zwi zane z zasilaniem Wymagane odleg o ci od szamba do najwa niejszych miejsc na posesji pr dem.

fot. Pipelife

fot. Ekofinn-Pol

Kiedy mo na zbudowa studni ch onn ?

Bezodp ywowy zbiornik na cieki

Oczyszczalnie z osadem czynnym s bardzo wra liwe na nierĂłwnomierny dop yw ciekĂłw, o wiele bardziej ni pozosta e typy oczyszczalni, w tym tak e oczyszczalnie ze z o em biologicznym. Bezodp ywowe zbiorniki na cieki Zbiorniki te, potocznie nazywane szambami, to cz sto jedyny sposĂłb na odprowadzenie ciekĂłw z domu na terenach nieskanalizowanych. Buduj c je, trzeba zachowa minimalne odleg o ci od uj cia wody, budynku i dzia ki pokazane na rysunku. Koszt wykonania szamba jest do niski, niestety droga jest jego eksploatacja. Zbiornik bezodp ywowy zazwyczaj kupuje si gotowy. Mo na te wykona go samemu, pod warunkiem e uda si go nam skutecznie i trwale uszczelni , co wcale nie jest atwe, w przeciwnym razie wys czaj ce si z niego cieki b d zatruwa y grunt i okoliczne wody. Do przechowywania ciekĂłw produkuje si zbiorniki z tworzyw sztucznych lub elbetu. Zbiorniki z tworzyw sztucznych s lekkie, atwe w monta u, odporne na dzia anie ciekĂłw, ale atwiej je uszkodzi , a ponadto wymagaj zakotwienia w gruncie, eby w razie podniesienia si poziomu wĂłd gruntowych nie zosta y wypchni te z gruntu przez si y wyporu hydrostatycznego. Zbiorniki elbetowe s tanie i solidne, cho ze wzgl du na ci ar ich transport i monta s k opotliwe, ale po 20-letniej eksploatacji zbiorniki takie mog ulec korozji biologicznej. Pojemno u ytkow zbiornika, czyli t , w ktĂłrej gromadzone s cieki, dobiera si stosownie do liczby mieszka cĂłw domu, ilo ci produkowanych ciekĂłw oraz cz stotliwo ci oprĂł niania szamba.

cieki powinny by wywo one co 2â&#x20AC;&#x201C;3 tygodnie, w przeciwnym razie mo e nast pi ich gnicie.

BUDUJEMY DOM

9/2008

113

INFO RYNEK ILE KOSZTUJE WYMIANA INSTALACJI KANALIZACYJNEJ? za o enia: dom dwukondygnacyjny o powierzchni 150 m2; jeden pion kanalizacyjny; przyj to: rewizj na ka dy pion

WEWN TRZNA INSTALACJA KANALIZACYJNA Z PVC pion kanalizacyjny, kanalizacyjny, fi 110 mm, d ugo 10 m

ok. 100 z

poziomy kanalizacyjne kanalizacyjne,, fi 50 mm, d ugo 15 m

ok. 75 z

ILE KOSZTUJE PRZYDOMOWA OCZYSZCZALNIA CIEKĂ&#x201C;W? za o enia: oczyszczalnia przeznaczona dla rodziny 4-osobowej OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM I DRENA EM ROZS CZAJ CYM â&#x20AC;&#x201C; osadnik gnilny â&#x20AC;&#x201C; 2000 l â&#x20AC;&#x201C; studzienka rozdzielcza â&#x20AC;&#x201C; 1 szt. â&#x20AC;&#x201C; rury rozs czaj ce â&#x20AC;&#x201C; 48 m â&#x20AC;&#x201C; geow Ăłknina â&#x20AC;&#x201C; 48 m â&#x20AC;&#x201C; biopreparat koszt urz dze : 3074,4 z koszt monta u: 3660 z ca kowity koszt instalacji: 6734,40 zz koszt eksploatacji/rok: 150 z wycena wed ug firmy Ecopartner

podej cia kanalizacyjne: do umywalki (2 szt.), fi 50 mm, d ugo 4 m

ok. 20 z

do wanny (1 szt.), fi 50 mm, d ugo 2 m

ok. 10 z

do brodzika (1 szt.), fi 50 mm, d ugo 2 m

ok. 10 z

*do miski ust powej (2 szt.), fi 110 mm, d ugo 2 m

ok. 20 z

do bidetu (1 szt.), fi 50 mm, d ugo 1 m

ok. 5 z

** do zlewozmywaka (1 szt.), fi 50 mm, d ugo 2 m

ok. 10 z

do pralki (1 szt.), fi 50 mm, d ugo 2 m

ok. 10 z

kolanka 15 szt.

45-75 z

trĂłjniki 10 szt.

50-90 z

rewizja (czyszczak, wyczystka) wyczystka),, fi 110 mm, 1 szt.

15-25 z

rura wentylacyjna (z przej ciĂłwk na dach) fi 110 mm, d ugo 1 m

60-100 z

cznie materia y:

OCZYSZCZALNIA HYDROBOTANICZNA O PRZEP YWIE PIONOWYM â&#x20AC;&#x201C; osadnik gnilny â&#x20AC;&#x201C; rury â&#x20AC;&#x201C; uszczelnienie â&#x20AC;&#x201C; minera y czyszcz ce â&#x20AC;&#x201C; ro liny koszt urz dze : ok. 9000 z koszt osadnika: 1500 â&#x20AC;&#x201C; 2500 z koszt monta u: 3000 z ca kowity koszt instalacji: ok. 13500 â&#x20AC;&#x201C; 14500 z koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z (energia elektryczna, wywĂłz osadĂłw z osadnika) wycena wed ug firmy Re-Natura

OCZYSZCZALNIA Z ZASTOSOWANIEM NISKOOBCI ONEGO OSADU CZYNNEGO â&#x20AC;&#x201C; osadnik wst pny â&#x20AC;&#x201C; 1300 l â&#x20AC;&#x201C; komora napowietrzania zintegrowana z osadnikiem wtĂłrnym â&#x20AC;&#x201C; 2000 l â&#x20AC;&#x201C; zespĂł zasilaj co-steruj cy (szafka steruj ca) â&#x20AC;&#x201C; 1 kpl. koszt urz dze : 10248 z koszt monta u: 1830 z ca kowity koszt instalacji: 12078 z koszt eksploatacji/rok: 200 z wycena wed ug firmy Ecopartner

OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM I Z O EM BIOLOGICZNYM â&#x20AC;&#x201C; osadnik gnilny Family 2000 l â&#x20AC;&#x201C; z o e biologiczne Fil dâ&#x20AC;&#x2122; Eau 2000 l + kompresor â&#x20AC;&#x201C; puzzolana koszt urz dze : 8540 z koszt monta u: 2440-3050 z ca kowity koszt instalacji: 10980 â&#x20AC;&#x201C; 11590 z koszt eksploatacji/rok: 280 z wycena wed ug firmy JPR System

OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM I FILTREM PIASKOWYM W NASYPIE â&#x20AC;&#x201C; osadnik gnilny 2000 l â&#x20AC;&#x201C; przepompownia â&#x20AC;&#x201C; pompka â&#x20AC;&#x201C; kszta tki, rury koszt urz dze : ok. 6590 z koszt monta u: 2000 z ca kowity koszt instalacji: ok. 8590 z koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z (wĂłz asenizacyjny, zu ycie energii) wycena wed ug firmy Mirmax

OCZYSZCZALNIA KOMPAKTOWA Z ZASTOSOWANIEM NISKOOBCI ONEGO OSADU CZYNNEGO â&#x20AC;&#x201C; oczyszczalnia AT6 ze skrzynk sterownicz â&#x20AC;&#x201C; odprowadzenie do rowu melioracyjnego, studni ch onnej, jeziora, itp. koszt urz dze : 6200 z koszt monta u: ok. 5000 z ca kowity koszt instalacji: ok. 11200 z koszt eksploatacji/rok: 340 z (zu ycie energii, wĂłz asenizacyjny) wycena wed ug firmy Dalon

OCZYSZCZALNIA GLEBOWO-KORZENIOWA â&#x20AC;&#x201C; osadnik gnilny od 1000-2000 l â&#x20AC;&#x201C; folia hydroizolacyjna PE-HD â&#x20AC;&#x201C; rury PCV â&#x20AC;&#x201C; t ucze â&#x20AC;&#x201C; wir â&#x20AC;&#x201C; kr gi betonowe koszt urz dze : ok. 8000 z koszt monta u: ok. 7000 z ca kowity koszt instalacji: ok. 15000 z koszt eksploatacji/rok: 50 â&#x20AC;&#x201C; 60 z wycena wed ug firmy Esos

OCZYSZCZALNIA BIOLOGICZNA ZE Z O EM ZANURZONYM I DRENA EM ROZS CZAJ CYM â&#x20AC;&#x201C; oczyszczalnia biologiczna pojemno 4000 l â&#x20AC;&#x201C; studzienka rozdzielcza â&#x20AC;&#x201C; kszta tki i rury drena owe â&#x20AC;&#x201C; geow Ăłknina koszt urz dze : 8865 z koszt monta u: 3050 z ca kowity koszt instalacji: 11915 z koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z wycena wed ug firmy Ekopol

430-550 z

robocizna:

40-60 z za punkt

*miski ust powe wymagaj wykonania odprowadzenia osobn rur , poni ej pozosta ych podej na kondygnacji ** odp yw zmywarki ma wspĂłlne podej cie ze zlewem

ILE KOSZTUJE ZA O ENIE SZAMBA? za o enia: szambo przeznaczone dla rodziny 4-osobowej SZAMBO Z YWIC POLIESTROWYCH koszt zbiornika 6800 l: 5368 z koszt monta u: od 2000 â&#x20AC;&#x201C; 4000 z pojedynczy wywĂłz: 122,4 z koszt eksploatacji/rok: 4284 z

SZAMBO Z LAMINATU koszt zbiornika 8000 l: 6500 z koszt monta u: 1500 z pojedynczy wywĂłz: 144 z koszt eksploatacji/rok: 4320 z

tel. 061 86 89 508 tel. 041 278 35 54 tel. 061 653 11 56 tel. 022 257 84 93 tel. 032 234 54 45 tel. 022 490 38 87 tel. 061 444 82 08 tel. 046 854 22 78 tel. 0512 20 36 31 tel. 0502 221 441

ECOPARTNER EKOSERWIS EKO-SUM PROBUD

tel. 061 653 11 56 tel. 022 678 61 84 tel. 034 314 96 51 tel. 032 677 26 60

www.dalon.com.pl www.delfin.kielce.pl www.ecopartner.com.pl www.eko-pol.pl www.eneko.com.pl www.esos.waw.pl www.haba.pl www.jpr.pl www.oczyszczalnie.przydomowe.pl www.re-natura.pl

PRZYDATNE ADRESY â&#x20AC;&#x201C; SZAMBA

SZAMBO BETONOWE koszt zbiornika 10000 l: 3281,8 z koszt monta u: 1464 z pojedynczy wywĂłz: 180 z koszt eksploatacji/rok: 5400 z

www.ecopartner.com.pl www.ekoserwis.waw.pl www.eko-sum.pl www.probud.pl

PRZYDATNE ADRESY â&#x20AC;&#x201C; INSTALACJE KANALIZACYJNE

â&#x20AC;&#x201C; c e ny b r u t to â&#x20AC;&#x201C;

PRZYDATNE ADRESY â&#x20AC;&#x201C; OCZYSZCZALNIE CIEKĂ&#x201C;W DALON DELFIN ECOPARTNER EKOPOL ENEKO ESOS HABA JPR SYSTEM MIRMAX RE-NATURA

BUDMECH KARMAT MAGNAPLAST PIPELIFE POLIPLAST

tel. 022 893 11 43 tel. 017 856 03 76 tel. 068 363 27 00 tel. 058 774 88 88 tel. 071 314 26 74

www.budmech.com.pl www.karmat.pl www.magnaplast.com.pl www.pipelife.pl www.poliplast.pl

Wi cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TĂ&#x201C;W!

PRZEGL D RYNKU

niuanse Okna

Okna to tylko pozornie prosta konstrukcja. Ramy, szyby czy okucia mo na kupi w wielu wariantach i modelach, a sprzedawcy prze cigaj si w udowadnianiu, e to w a nie ich produkt jest najbardziej nowatorski ze wszystkich dost pnych na rynku. Podpowiadamy, co zrobi , by w a ciwie odczyta taki przekaz, a potem kupi okna wiadomie i bez pó niejszych rozczarowa .

Aleksandra Ku mierczyk

Pow oka niskoemisyjna. Podwójny system otwierania. Pakiet szybowy z szyb hartowan . Takie okre lenia znajdziemy w katalogach i na stronach internetowych wybranych producentów okien. Co warto o tym wszystkim wiedzie ? 116

BUDUJEMY DOM

9/2008

Wybór dystrybutora W Polsce dzia a ponad 2,5 tysi ca producentów i dystrybutorów okien. Od takiego przybytku mo e rozbole g owa, gdy trzeba dokona wyboru. Na pocz tek zawsze warto popyta znajomych i wybra firm , z której byli zadowoleni. Opinii mo na szuka na forach internetowych i portalach po wi conych budowie i remontom domów. Je li znajdziemy producenta, który spe nia nasze oczekiwania i wzbudza zaufanie, dowiedzmy si , ile lat dzia a na rynku, jakie ma do wiadczenie oraz czy ma wiele punktów sprzeda y. atwiej nam b dzie do nich dojecha i nawi za kontakt z dystrybutorem. Zapytajmy o kwalifikacje i do wiadczenie ekipy monta owej. Jest to bardzo wa ne, bowiem dobre parametry techniczne okien nie wystarcz : równie wa ny jest ich w a ciwy monta . Dodatkowym potwierdzeniem solidno ci i jako ci wybranych produktów stolarki okiennej mog by : aprobaty techniczne – wydawane przez Instytut Techniki Budowlanej, który przeprowadza badania i okre la parametry okna. Aprobaty te wydawane s

fot. Aluplast

Okienne

Okna

W a ciwo ci okna w liczbach U – wspó czynnik przenikania ciep a. Im ma mniejsz warto , tym lepiej. Producenci okien bardzo cz sto podaj tylko wspó czynnik U szyb, a nie ca ego okna, a s to zawsze dwie ró ne warto ci. Wspó czynnik U profili okiennych, cho zale y od materia u, jest zawsze wi kszy ni U zestawów szybowych: profile drewniane – 1,4–1,6 W/(m2 ·K); z PVC – 1,5–1,8 W/(m2 ·K); nieizolowane ramy aluminiowe – 1,1–1,6 W/(m2 ·K); izolowane ramy aluminiowe – 2,8 W/(m2 ·K). fili, konstrukcji oraz oszklenia zawiera si

w granicach od 1,1 do 1,3 W/(m2 ·K). Uwaga na symbole: Uw – to wspó czynnik przenikania ciep a ca ego okna, Ug – dotyczy tylko szyb, Uf – tylko ram. Rw – wspó czynnik przenikalno ci akustycznej. Jest to wielko okre laj ca, ile d wi ków pochodz cych spoza budynku przedostaje si do pomieszcze . Okna drewniane s pod tym wzgl dem lepsze. Jaka jest norma? Standardowy zestaw szybowy ma przenikalno akustyczn na poziomie 32 dB. Jest to warto wystarczaj ca do domów w cichej okolicy, ale za niska, je li dom s siaduje z ruchliw ulic : wtedy warto kupi okna o podwy szonym wspó czynniku Rw = 36–46 dB – dro sze o oko o 200 z /m2. a – wspó czynnik infiltracji powietrza. Jest to parametr, który okre la ilo powietrza przenikaj c przez zamkni te okno. Jego warto powinna wynosi 0,5–1. Obecnie okna maj bardzo niski wspó czynnik a = 0,1–0,3. Jest to warto odpowiednia w domu z wentylacj mechaniczn lub klimatyzacj , ale stosunkowo za niska w domach z wentylacj grawitacyjn . Dlatego wi kszo okien wyposa ona jest w tzw. funkcje rozszczelnienia lub mikrouchylania, które umo liwiaj okresowe zwi kszenie przep ywu powietrza.

fot. Pol-Skone

U ca ego okna zale nie od materia u pro-

Okna, oprócz walorów estetycznych, powinny by proste i funkcjonalne

na pi lat. Po tym czasie, na pro b producenta, mog by jednak przed u one. Deklaracja zgodno ci – dokument za wiadczaj cy zgodno wyrobu z wymaganiami aprobaty technicznej lub normy europejskiej. Wystawienie deklaracji zgodno ci, posiadanie pozytywnych bada oraz wdro enie Zak adowej Kontroli Produkcji upowa nia producenta do znakowania wyrobu polskim znakiem budowlanym B (w przypadku oceny zgodno ci z aprobat techniczn ) lub europejskim znakiem CE (w przypadku oceny zgodno ci z norm europejsk ). Gwarancja – czyli pisemny dokument okre laj cy sposób post powania w razie uszkodzenia. Najcz ciej ma form karty gwrancyjnej, imiennej lub wystawionej na okaziciela. Musi mie piecz tk , podpis i dat sprzeda y, a tak e informacje o okresie wa no ci (cz sto zdarza si tak, e poszczególne elementy okna maj ró ny okres gwarancji). Gwarancja powinna zawiera informacje o tym, co jest ni obj te oraz adresy punktów serwisowych. Wa ne jest równie to, czy producent udzieli gwarancji tak e wtedy, gdy okna b d zamontowane przez inn ekip lub nas samych. Uwaga! Gwarancja nie jest obowi zkowa – producent mo e, ale nie musi jej udzieli . Tak e i on decyduje o tym, w jaki sposób b d usuwane wady. Je li chce, mo e naprawi usterk lub wymieni okno na nowe.

wiadectwem dobrej jako ci mog by tak e wszystkie dodatkowe wyró nienia, uznania i certyfikaty. Nie dajmy si jednak

zwariowa i pami tajmy o tym, e czasami firmy same nadaj sobie ró nego typu gloryfikuj ce tytu y. Wszystkie istotne informacje zawiera karta wyrobu, na której oprócz wymienionych danych powinny si znale : logo, nazwa i adres producenta, nazwa produktu, szczegó owe dane okna (typ, wymiar, rodzaj szyby, wspó czynnik U ca ego okna), data produkcji.

Ramy Tym okre leniem zast puje si techniczny termin „ramiaki”, nazywane te profilami. Je li zdecydujemy si na kupno okien z ramami z tworzywa sztucznego, koniecznie sprawd my ich klas , je li na drewniane – rodzaj i gatunek drewna. PVC. Okna te popularnie nazywa si oknami plastikowymi. Wykonane s z bardzo odpornego tworzywa sztucznego – polichlorku winylu. Mog mie najwy sz klas A, tro-

”

Powierzchnia okna w wietle o cie nicy powinna wynosi co najmniej 1/8 powierzchni pomieszczenia. Mniejsza mo e by tylko tam, gdzie nikt nie przebywa d u ej ni 2 godziny dziennie BUDUJEMY DOM

9/2008

” 117

ch gorsz B lub najs absz C. Zdecydowana wi kszo sprzedawanych w Polsce okien ma profile klasy B, które spe niaj wymogi wytrzyma o ciowe przypisywane klasie A. Ró nice mi dzy klasami wynikaj z ró nej grubo ci profili. klasa A – cianki zewn trzne profilu maj grubo min. 2,8 mm; klasa B – nie mniej ni 2,5 mm; klasa C – bez wymogów. Profile z PVC maj najcz ciej kolor bia y lub br zowy. Mo na je jednak barwi w masie, lakierowa fabrycznie lub okleja z jednej lub dwóch stron specjaln oklein imituj c drewno. Wad profili PVC jest ich elektrostatyczno , która sprawia, e przyci gaj kurz i brud.

fot. Aluplast

Przegl d rynku

Cho profile okienne dost pne s w wielu kolorach i tak najcz ciej wybierane s bia e lub br zowe

e f c

f d

Przyk adowy zestaw jednokomorowej szyby zespolonej: 4/16AR/4T (a), Przyk adowy zestaw dwukomorowej szyby zespolonej: 4T/12AR/4/12AR/4T (b) 4 – tafla szk a grubo ci 4 mm, 12AR, 16AR – przestrze mi dzyszybowa 12- lub 16-mm wype niona argonem, 4T – tafla szk a z pow ok niskoemisyjn Kr – krypton, Ar – argon, c – uszczelki, d – ramki dystansowe, strza ki proste – ciep o z zewn trz (zarówno zim jak i latem darmowa energia s oneczna przenika do rodka), e – szk o float, f – szk o float z pow ok termoizolacyjn , strza ka skr caj ca – dzi ki szybom ciep o nie ucieka na zewn trz

118

BUDUJEMY DOM

9/2008

Je li si porysuj lub uszkodz , trudno to naprawi – tylko mniejsze zarysowania mo na zamalowa specjalnym flamastrem. Bia e ramy z PVC z czasem mog troch ó kn , cho jest to zazwyczaj wina gorszej jako ci materia u. Wykonane z lepszego tworzywa nie zmieniaj koloru. Okna z PVC nie wymagaj odnawiania. Budowa ram jest komorowa. Komory, ró ni ce si kszta tem, wymiarami oraz grubo ci cianek zewn trznych i wewn trznych, zwi kszaj izolacyjno okna: im wi cej komór, tym lepsze w a ciwo ci izolacyjne okna. Oto porównanie wspó czynnika przenikania ciep a U okna z profilem: trzykomorowym – U = 1,6 W/(m2·K), pi ciokomorowym – U = 1,2 W/(m2·K). Polska Norma przewiduje minimalny dopuszczalny wspó czynnik przenikania ciep a dla okien U = 2,5 W (m2·K). Okna o tak s abym wspó czynniku s w zasadzie na rynku niedost pne. Do standardowego, dobrze ocieplonego domu wystarcz profile trzy- lub czterokomorowe. Pi i wi cej komór stosuje si w domach energooszcz dnych i pasywnych. Ramy z PVC usztywnia si kszta townikami z ocynkowanej blachy stalowej. Im wi cej komór, tym mniej miejsca na kszta towniki, a to oznacza mniejsz wytrzyma o ram. Uwaga! W gotowym oknie nie da si sprawdzi , ile komór ma profil – trzeba o to zapyta przed zakupem. Drewno. Nowoczesne okna z tego materia u s szczelne, ciche i ciep e, ale za to oko o 20–30% dro sze od okien PVC i chyba przez to rzadziej wybierane. Ich wysoka cena wynika ze skomplikowanej produkcji, co z kolei powoduje, e produkuj je tylko du e, sprawdzone firmy. Podstawowym materia em, z którego si je wytwarza, jest drewno krajowe: sosna, modrzew i d b. Stosuje si te drewno

Ramy z drewna i z PVC maj podobne parametry techniczne egzotyczne takie jak meranti czy maho , które jest dwu-trzykrotnie dro sze od sosny. Zewn trzn powierzchni profili drewnianych mo na wyko czy na wiele sposobów: pomalowa farbami kryj cymi, lakierami bezbarwnymi lub barwnymi przezroczystymi, czyli takimi, które

Okna Okna drewniane s

20–30% zmieniaj kolor drewna, nie przykrywaj c naturalnego rysunku us ojenia. Uwaga! Pow oka transparentna chroni drewno przed promieniami UV gorzej ni pow oki kryj ce. Co kilka lat ramy drewniane wymagaj odnawiania. Okna drewniane nie maj budowy komorowej. Wykonuje si je ze starannie wyselekcjonowanych listewek z drewna wysuszonego do 12– 13% wilgotno ci i klejonych trójwarstwowo tak, by us ojenie przebiega o w ró nych kierunkach. Dzi ki temu profile nie pacz si i s stabilne. Aluminium. W budownictwie jednorodzinnym okna z profili aluminiowych s ma o popularne. Ze wzgl du na to, e s bardzo lekkie i wytrzyma e, nadaj si do domów o bardzo du ych powierzchniach przeszklenia. Wad profili aluminiowych jest ich ma a izolacyjno cieplna. Wytwarzane z nich okna dost pne s w standar-

fot. Devi

dro sze od tych z PVC

Okna aluminiowe s wybierane wsz dzie tam, gdzie oszklenia stanowi du , niestandardow powierzchni

dowych kolorach oraz w naturalnym odcieniu aluminium. Nie wymagaj malowania tak jak drewno. Raz na jaki czas trzeba za to oczy ci , posmarowa i wyregulowa ich okucia. Drewno po czone z aluminium. Równie ma o popularne, ale za to bardzo trwa e i wytrzyma e. W tego typu profilach wykorzystuje si najlepsze w a ciwo ci obu tych materia ów. Najcz ciej elementy drewniane umieszcza od

wewn trznej, a aluminiowe – od zewn trznej strony okna. Nie wymagaj odnawiania. Kompozyty z w ókna szklanego. Ramy z tego materia u, znanego te pod nazw fiberglass, s u nas ma o popularne, po cz ci dlatego, e technologia ta pojawi a si w Polsce dopiero w po owie lat 90. Ramy kompozytowe s bardzo wytrzyma e mechanicznie (antyw amaniowe) i nie wymagaj usztywniania. Fiberglass to materia trudREKLAMA

BUDUJEMY DOM

9/2008

119

fot. Velux

Przegl d rynku

wietliki Ciemne azienki, hole czy korytarze, zlokalizowane na górnej kondygnacji domu, mo na roz wietli , montuj c w ich suficie wietliki, czyli rury wprowadzaj ce do wn trza szerok smug wiat a z zewn trz przez dach. wietlik najlepiej umieszcza od strony po udniowej i tak, aby rura by a jak najkrótsza. Ilo wia-

jakichkolwiek zniekszta ce ; jego przejrzysto zale y jednak od grubo ci tafli szyby (przejrzysto szyby czteromilimetrowej wynosi 90%, a dziewi tnastomilimetrowej – 80% i ró nica ta jest znacz ca); niskoemisyjnego termofloat – czyli szk a float pokrytego jednostronnie cienk pow ok tlenków metalu (m.in. srebra), które odbijaj promieniowanie cieplne i w ten sposób ograniczaj jego ucieczk z pomieszcze . Szk o to jest przezroczyste i bezbarwne, ale du o gorzej od szyb typu float przepuszcza wiat o. Ka de szk o stosowane do produkcji okien mo na podda specjalnej obróbce cieplnej zwanej hartowaniem. Poprawia ono wytrzyma o i odporno szk a na uderzenia oraz zmiany temperatury. Szk o hartowane jest bezpieczne – w razie pot uczenia rozpryskuje si na niewielkie kawa ki o nieostrych kraw dziach. W obecnie produkowanych oknach szyby mog spe nia dodatkowe zadania: chroni przed s o cem (szyby przeciws oneczne), nadmiernym ha asem (d wi kochronne) czy w amaniem (przeciww amaniowe).

Pami tajmy jednak o tym, e za ka d kolejn funkcj trzeba dodatkowo zap aci .

Okucia S standardowym wyposa eniem ka dego okna. Obecnie montuje si wy cznie wewn trzne okucia obwodowe (obwiedniowe). Sprawiaj , e okno jest funkcjonalne – mo na je dowolnie i p ynnie otwiera , uchyla i zamyka tak, e jest szczelne i nie daje si wywa y . Uruchamia si je przez obrót klamki. Okucia mog dodatkowo spe nia kilka innych funkcji: – stopniowanie uchy u – daje mo liwo pozostawienia otwartego okna w ró nym po o eniu, w zale no ci od tego, ile wie ego powietrza chcemy wpu ci do pomieszczenia; – mikrowentylacja z regulacj – pozwala na pozostawienie niewielkiej szczeliny pomi dzy o cie nic a skrzyd em; jest bardzo przydatna we wspó czesnych, szczelnych oknach – wie e powietrze przenika do wn trza przez zamkni te okno; – blokady otwarcia – dzi ki nim nie mo na zmieni po o enia skrzyd a, gdy okno jest

t a, jak t drog mo na wprowadzi do ciemnego pomieszczenia, zale y od pory roku i dnia, po o enia geograficznego, a nawet koloru cian rury wietlikowej. Dzi ki wietlikowi ma o funkcjonalne pomieszczenie mo e bardzo du o zyska .

no palny i bezpieczny dla rodowiska, ale jego wad jest wysoka cena i skromna oferta rynkowa. Okna kompozytowe s trwa e i nie trzeba ich odnawia .

Szyby przeciws oneczne S to szyby, które chroni budynek przed nadmiernym nas onecznieniem i zwi zanym z tym przegrzewaniem. Poprawiaj oraz urozmaicaj estetyk domów. Produkuje si je z dwóch rodzajów szk a – o ró nej zdolno ci zatrzymywania promieniowania s onecznego. Absorpcyjne (antisol). Szyby poch aniaj ce cz energii s onecznej i w ten sposób ograniczaj ce jej przenikanie do wn trza. Wykonuje si je ze szk a float, barwionego na szaro, br zowo, niebiesko lub zielono. Refleksyjne. Szyby ze szk a powleczonego warstw tlenków metali, dzi ki którym uzyskuje si efekt lustra, które odbija cz promieni s onecznych, a wi c nie wpuszcza ich do wn trza pomieszczenia. Szyby te mog mie kolor: niebieski, zielony, br zowy, szary i srebrny, mog te

Szyby

by bezbarwne.

Do lamusa odesz y ju pojedyncze szyby okienne: obecnie stosuje si przede wszystkim zespolone zestawy szybowe – czyli szczelnie po czony uk ad dwóch, a cz sto te trzech tafli szk a, oddzielonych aluminiowymi ramkami dystansowymi. Ramki mog by wykonane tak e ze stali szlachetnej, przez któr straty ciep a s mniejsze ni przez ramk aluminiow (te stalowe nazywa si w zwi zku z tym „termoramkami”). Odleg o pomi dzy szybami wynosi najcz ciej 12 lub 16 mm. Przestrze mi dzy nimi wype niona jest osuszonym powietrzem lub gazem szlachetnym (argonem, kryptonem lub ksenonem). Obecnie do produkcji szyb u ywa si najcz ciej dwóch rodzajów szk a: zwyk ego – typu float, które jest bardzo g adkie, polerowane, przejrzyste i wolne od

120

BUDUJEMY DOM

9/2008

FIX

R, U, UR, FIX – co to znaczy? S to skróty informuj ce o sposobie otwierania okien: R – to okno rozwieralne, U – uchylne, UR – uchylno-rozwieralne, FIX – nieotwieralne: takie okna montuje si najcz ciej na parterze lub w pomieszczeniu z wyj ciem na balkon.

fot. MS wi cej ni okna

Okna

Dzi ki okuciom okna mo na atwo otwiera

ju otwarte; jest to szczególnie przydatne przy wietrznej pogodzie; – klamka zamykana na kluczyk – zabezpiecza przed z odziejami. Okna, po pod czeniu do specjalnego mechanizmu, mo na otwiera i zamyka za pomoc pilota. W sprzeda y s tak e systemy, które drog radiow sygnalizuj o wybiciu lub otwarciu okna. eby taki system móg dzia a , sygna radiowy musi by odebrany przez czujniki umieszczane przy oknach.

Dodatki, czyli okienne dekoracje Do niedawna okna zdobi o si przede wszystkim zas onami i firankami, obecnie wybór jest du o wi kszy. Rolety – zarówno wewn trzne, jak i zewn trzne znakomicie reguluj ilo wiat a wpuszczanego do pomieszczenia. Wewn trzne wykonuje si z bawe ny, lnu, podgumowanych,

nieprzepuszczaj cych wiat a tkanin poliestrowych, papieru lub bambusa. Cho dost pne s w wielu wzorach (motywy geometryczne, pasy), najpopularniejsze s jednokolorowe. Nowo ci s rolety z materia ów neutralizuj cych szkodliwe substancje z pomieszcze , w tym m.in. nikotyn . Ich cena jest jednak o 40–45% wy sza od ceny zwyk ego materia u, a okres eksploatacji wynosi od 5 do 7 lat. Rolety zewn trzne zbudowane s z wyt aczanych listewek aluminiowych lub z PVC.

aluzje – mog by poziome lub pionowe (zwane wertikalami). Te pierwsze sk adaj si z drewnianych, aluminiowych lub plastikowych listewek umieszczanych w poprzek okna. Wertikale, rzadziej stosowane w domach jednorodzinnych, to pasma z impregnowanej tkaniny lub PVC. Markizy – mog mie sta (niedaj c si z o y ) konstrukcj metalow w kszta cie daszka ze zwijanym impregnowanym poszy-

ciem lub konstrukcj ze sk adanymi bocznymi ramionami. S dost pne w wielu kolorach. Szprosy – to specjalne pionowe lub poziome listewki, dziel ce okno na mniejsze cz ci. Kiedy stanowi y element konstrukcyjny okna, dzi s g ównie dekoracj . Mog by umieszczane mi dzy szybami lub naklejane na ich powierzchni . Okiennice – czyli ruchome skrzyd a montowane po zewn trznej lub wewn trznej stronie okna. Bardzo popularne w krajach ródziemnomorskich, w naszej strefie klimatycznej stosowane s rzadziej. Mog by drewniane, aluminiowe lub wykonane z tworzywa sztucznego. Je li s aluzjowe, nie zas aniaj ca kowicie okna, a je li pe ne, ca kowicie odcinaj dop yw wiat a przez okno. Okiennice drewniane mog by lakierowane, bejcowane lub malowane emali . Te z PVC s najcz ciej bia e lub br zowe, a aluminiowe – malowane proszkowo lub anodowane. REKLAMA

BUDUJEMY DOM

9/2008

121

INFO RYNEK

Ile kosztuj okna?

DREWNIANE profil: drewno sosnowe; kolor: bia y; wymiary: 145,5 × 148 cm; oszklenie: szyba zespolona, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 lat Natura, model Tradycja

1586 z

profil: drewno sosnowe; kolor: d b; wymiary: 147 × 145 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4 termofloat, wype niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 lat Stolarka Wo omin, model Lazur

profil: drewno sosnowe; kolor: ciemny d b; wymiary: 143,5 × 146,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4 termofloat, wype niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 lat Drutex, model Sotline-68

1735 z

1907 z

profil: pi ciokomorowy; kolor: bia y; wymiary: 143,5 × 146,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, wype niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 lat Aluplast, model Ideal 4000

profil: trzykomorowy; kolor: bia y; wymiary: 143,5 × 146,5 cm; oszklenie: szyba zespolona, wype niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: RU+U; gwarancja: 5 lat Warszawska Fabryka Okien Agat, model Basic-Design

profil: pi ciokomorowy; kolor: bia o-z oty d b; wymiary: 150 × 150 cm; oszklenie: szyba zespolona Thermoline, wype niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+R; gwarancja: 7 lat Oknoplast, model Platinium

732 z

898 z

1165 z

profil: pi ciokomorowy; kolor: z oty d b na zewn trz; wymiary: 143,5 × 146,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/18/4, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 10 lat Thermoplast, model Royal Comfort

profil: pi ciokomorowy; kolor: bia y; wymiary: 143,5 × 143,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, wype niona argonem, zewn trzna hartowana, U=1,0 W/(m2 K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 lat M&S wi cej ni OKNA, model TYTANOWEtermo

profil: pi ciokomorowy; kolor: orzech, z oty d b, d b, maho ; wymiary: 120 × 180 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, U=1,1 W/(m²K); sposób otwierania: R+RU+U; gwarancja: 5 lat Abatex, model Salamander 3D

1367 z

2489 z

PCV

1325 z

ALUMINIOWE

DREWNIANO-ALUMINIOWE materia : profile drewniano-aluminiowe, kolor: sosna; wymiary: 90 × 120 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R; gwarancja: 3 lata Pol-Skone, model Dual Soft

1304 z

materia : profile drewniano-aluminiowe, drewno sosnowe; wymiary: 148 × 145,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, wype niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 lat Natura, linia Elegancja drewniano-aluminiowa

profil: aluminiowy; kolor: bia y; wymiary: 120 × 120 cm; oszklenie: system NT 52 aluminiowy ciep y, szyba zespolona 4/16/4, U=1,1 W/(m²K); sposób otwierania: R+U; gwarancja: 5 lat M&S wi cej ni OKNA, model Ponzio NT 52

2456 z *

1596 z

*cena z monta em

Wi cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TÓW!

INFO RYNEK

Ile kosztuj dodatki do okien? MARKIZY

KLAMKI materia : stal wyko czenie: czarny, antyczne srebro, efekt rdzy Barcz, model Boryna

materia : aluminium wyko czenie: farba proszkowa Barcz, model Sara

wymiar: 500 Ă&#x2014; 350 cm materia : tkanina akrylowa nap d: elektryczny Sun al, model Tendabox S8170 tarasowa

20 z *

3 z

8058 z

*za kolor efekt rdzy cena 24 z

ALUZJE

OKIENNICA

wymiar: od 1 do 3 m wysoko ci materia : tkanina Sun al, model pionowa

wymiar: max. 114 Ă&#x2014; 140 cm materia : lamele aluminiowe Fakro, model AJP pozioma

43 z /m2*

materia : tworzywo sztuczne Zielona Okiennica, model Town BT

244 z /m2

od 213* z

*cena za szer. 30 cm

*dla wysoko ci 1,90â&#x20AC;&#x201C;2,40 m

ROLETY zewn trzna wymiar: 150 Ă&#x2014; 120 cm materia : profile aluminiowe wype nione bezfreonow piank poliuretanow Krispol, model RS

wewn trzna wymiar: 90 Ă&#x2014; 160 cm materia : D2401 BakaSave Idee Desing, model Roleta materia owa

wewn trzna wymiar: 180 Ă&#x2014; 180 cm materia : tkanina rodzaj: zwijana a cuszkowa Anwis, model Impresja czarna

429 z

480 z

920 z

PRZYDATNE ADRESY ABATEX 042 678 66 66 ALUPLAST 061 654 34 00 ANWIS 054 412 88 00 BARCZ 022 789 21 53 DAKO 018 449 28 00 FAKRO 018 444 04 44 IDEE DESING 061 851 53 44 JEZIERSKI 041 343 21 21 KRISPOL 061 662 41 00 M&S WI CEJ NI OKNA 059 841 08 00 NATURA 084 665 25 00

www.abatex.pl www.aluplast.com.pl www.anwis.pl www.barcz.pl www.dako.eu www.fakro.pl www.idee-design.pl www.jezierski.com.pl www.krispol.pl www.ms.pl www.natura.pl

OKNOPLAST 012 279 71 71 www.oknoplast.com.pl OKNOPLUS 012 277 57 00 www.oknoplus.com.pl POL-SKONE 081 744 30 11 www.pol-skone.eu STOLARKA WO OMIN 022 488 77 00 www.stolarka.com.pl SUN AL 032 258 20 38 www.sunzal.com.pl THERMOPLAST 022 729 85 86 www.thermoplast.com.pl WARSZAWSKA FABRYKA OKIEN AGAT 022 648 95 71 www.wfokna.pl VELUX 022 337 70 00 www.velux.pl ZIELONA OKIENNICA 042 656 73 08 www.zielonaokiennica.pl â&#x20AC;&#x201C; ceny brut to â&#x20AC;&#x201C;

Wi cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TĂ&#x201C;W!

Artyku promocyjny

Energooszcz dne

okna

Okna TYTANOWEtermo firmy MS wi cej ni OKNA to efekt 15-letniego do wiadczenia w produkcji stolarki. Jest to innowacyjna linia okien stworzona przez dzia rozwojowo-badawczy MS, wielokrotnie nagradzana przez niezale ne rodowiska opiniotwรณrcze. Linia ta zosta a zaprojektowana z my l o Klientach, ktรณrzy stawiaj najwy sze wymagania dotycz ce bezpiecze stwa i energooszcz dno ci. Okna produkowane s w oparciu o szeroki profil 5-komorowy, specjalnie skonstruowany dla zapewnienia doskona ej izolacji termicznej. W skrzyd ach i ramach zastosowano innowacyjny system Wzmocnie

Termicznych MS, obni aj c o 40% wspรณ czynnik przenikania ciep a w stosunku do zwyk ych okien ze wzmocnieniami stalowymi. Wspรณ czynnik przenikalno ci termicznej profili obni ono do U R=1,1 W/m2K wg PN-EN ISO 10777-2:2005. Wzmocnienia Termiczne MS zapewniaj rรณwnie bardzo dobre w asno ci statyczne i akustyczne (wyciszenie RWt35 dB wg PN-EN 20140-3:1999). Zastosowanie Ciep ej Ramki MS we wk adach szybowych termo 1.0 obni a utrat ciep a do minimum oraz ogranicza zjawisko roszenia na brzegu szyby. Dodatkowo zastosowanie szyby SUPERtermo sk adaj cej si z pakietu trzech tafli szk a, w ktรณrej szyby zewn trzne zosta y pokryte pow okami niskoemisyjnymi, a przestrze mi dzyszybow wype niono argonem (4T-14Ar-4-14Ar-4T),

pozwoli o obni y wspรณ czynnik przenikania ciep a do poziomu UOS=0,6 W/m2K wg PN-EN 674:1999. Okucia antyw amaniowe z kutym, hartowanym ryglem oraz zaczepem ze stali tytanowej w po czeniu z klamk zaopatrzon w mechanizm zabezpieczaj cy to najsolidniejszy pakiet rozwi za podnosz cych bezpiecze stwo. TYTANOWEtermo to okna najwy szej klasy! Ich wyj tkowe parametry znalaz y uznanie w rรณd krajowych ekspertรณw, o czym wiadcz liczne nagrody i wyrรณ nienia. W kwietniu br. okno TYTANOWEtermo otrzyma o nominacj do presti owego God a โ Teraz Polskaโ . W maju 2007 r. okna TYTANOWEtermo uzyska y tytu โ Pomorskiego Produktu 2007โ . Podczas Targรณw BUDMA 2007 cz onkowie Wielkiej Kapitu y Bran owej przyznali firmie MS nagrod Kryszta owego Profilu w kategorii Innowacyjno . Na Targach Nauki i Techniki TECHNICON 2006 w Gda sku firma uzyska a tytu Pomorskiego Lidera Innowacji w kategorii Innowacyjny Produkt, a kapitu a konkursu S upskich Dni Gospodarki 2006 przyzna a jej tytu Firmy Innowacyjnej.

MS wi cej ni OKNA posiada bogaty asortyment okien i drzwi PVC, aluminiowych i drewnianych oraz parapetรณw z kamienia naturalnego.

M&S Pomorska Fabryka Okien Sp. z o.o. ul. Grottgera 15, 76-200 S upsk tel. 059 84 10 800, faks 059 84 10 802 infolinia 0 801 608 608 www.ms.pl e-mail: info@ms.pl

124

BUDUJEMY DOM

7-8/2008

Artyku promocyjny

Zabudowa balkonów i tarasów oknami przesuwanymi Firma DOMIX-D s.c. istnieje na rynku od 2001 r. i jest jedynym autoryzowanym przedstawicielem producenta systemu „COPAL” na terenie Mazowsza. Prowadzimy równie hurtow sprzeda profili i akcesoriów tego systemu. System „COPAL” to system ramowy – przesuwny. Gwarantuje nowoczesne rozwi zania konstrukcyjne rozsuwalnych elementów okien i drzwi, sprawdzaj ce si w ka dych warunkach. Wysokiej jako ci profile z anodowan lub lakierowan powierzchni w po czeniu ze szk em, gwarantuj wysok estetyk oraz d ugoletni satysfakcj z zakupionych wyrobów. Zabudowy balkonów, tarasów, loggi to: dodatkowe zabezpieczenie mieszkania, dodatkowa powierzchnia u ytkowa doskonale nadaj ca si do wykorzystania jako pomieszczenie rekreacji i wypoczynku, ochrona mieszkania przed wiatrem, kurzem, ha asem czy deszczem, dodatkowe docieplenie mieszkania, Dzi ki wykorzystaniu systemu przesuwnego uzyskujemy maksymaln funkcjonalno zabudowanego pomieszczenia z zapewnieniem nale ytego bezpiecze stwa. Mocno rozbudowany system profili aluminiowych umo liwia wykonanie ró norodnych zabudów. Wykonujemy równie zabudowy czone pod ró nymi k tami oaz zabudowy z daszkami. Asortyment profili jaki posiadamy pozwala nam na wykonywanie ró nego rodzaju konstrukcji. Mo emy wykona zadaszenia o ró nych kszta tach, okna podawcze, gabloty i wiele innych. Jako wype nienie stosujemy przede wszystkim szk o o ró nej grubo ci ale nie tylko. Profile mo emy polakierowa na dowolny kolor z palety RAL. Wykonujemy kompleksowe realizacje bloków i osiedli. System „COPAL” posiada aprobat techniczn : ITB AT-15-5662/20002 W naszej ofercie znajduje si równie bezramowy system zabudowy balkonów „COVER”. Jest to wysokiej jako ci systemem przeszklenia pozbawionym ram pionowych mi dzy szybami. Poszczególne szyby daj si swobodnie przesuwa , otwieraj si do wewn trz pod k tem 90 0 i sk adaj si w jeden pakiet. System mo na stosowa do:

balkonów, tarasów, loggii, patio, werand, wej do kawiarni/sklepów, cianek dzia owych. System COVER: chroni przed ha asem, zimnem, deszczem, zanieczyszczeniami oraz niegiem, tworzy dodatkow przestrze niezale nie od pogody, znacznie redukuje konieczno remontów balkonu, zapewnia d u sze u ytkowanie balkonu, zwi ksza w a ciwo ci antyw amaniowe balkonów parterowych, pozwala na ca kowite lub cz ciowe otwieranie przestrzeni balkonowej oferuje du y komfort i satysfakcje, system wykorzystuje mechanizm rolek zapewniaj cy trwa o i bezpiecze stwo, atwy w u ytkowaniu i myciu, nie wymaga skomplikowanej okresowej konserwacji, nadaje nowoczesny i wyrafinowany wygl d ka dej fasadzie. Jeste my równie producentem aluminiowej stolarki budowlanej w systemach „PONZIO”. Pracujemy zarówno w ciep ym jak i zimnym systemie profili aluminiowych. Wykonujemy mi dzy innymi: drzwi, okna, witryny, cianki dzia owe, wietliki, ogrody zimowe, fasady oraz ró nego rodzaju nietypowe zabudowy. Oferujemy naszym klientom pe ne wsparcie techniczne od doradztwa, wykonania pomiarów po wykonanie wyrobów, monta i serwis.

DOMIX-D s.c. K. Durmaj, A. G odek ul. Sochaczewska 211, Kaputy 05-850 O arów Maz. tel./faks 022 721 04 21, tel. 022 721 12 30 tel.kom. 0502 083 168 lub 0504 277 500 www.domix-d.pl, www.domix.trz.pl e-mail: domix-dsc@domix-bud.pl

Prezentacja firmowa

Okna i drzwi z PVC Wszystkie okna wyposa one s w mikrowentylacj i system antywywa eniowy, a w standardzie niskoemisyjne szk o U=1,0. Uszczelki ukryte s przed promieniami UV, co zwi ksza ich ywotno . We wszystkich oknach zamontowany jest pe ny próg wodny zapobiegaj cy przedostawaniu si wilgoci. Szczególne miejsce w ofercie zajmuj m.in. okna ROYAL o zaokr glonej z zewn trz formie i w skim profilu zapewniaj cym maksymalny dost p wiat a, z ukrytym systemem drena u. Thermoplast oferuje okna: rozwieralne, uchylne, uchylno-rozwieralne i sta e oraz drzwi balkonowe: rozwieralne, uchylno-rozwieralne, przesuwne, harmonijkowe. Wykonane s z kszta towników z utwardzonego PVC, zgrzewane w naro ach i dodatkowo wzmocnione elementami ze stali ocynkowanej gr. 1,5 mm. Dost pne s w kolorze bia ym i oklejane foli drewnopodobn w 19 kolorach (w tym bardzo atrakcyjna okleina z oty d b, orzech, antracyt oraz macore). Nowo ci jest mo liwo doboru koloru uszczelek przyszybowych oraz koloru ciep ej ramki mi dzyszybowej pod kolor okleiny drewnopodobnej. Zastosowanie profili cztero- i pi ciokomorowych zwi ksza izolacyjno termiczn okien (okno Royal posiada wspó czynnik U=1,3) i zapewnia stabilno konstrukcji. Jako elementy dodatkowe firma proponuje elementy wentylacji okiennej (nawiewniki firmy RENSON, AERECO, VENTAIR), rolety zewn trzne, parapety, bramy gara owe. Firma wiadczy tak e us ugi w zakresie doradztwa technicznego, projektowania, transportu, monta u i serwisu. Wszystkie produkty mo na kupi w sieci dystrybutorów, których adresy dost pne s na stronie www.thermoplast.pl Thermoplast udziela gwarancji: 10 lat na trwa o i kolor dla profili bia ych, 5 lat dla profili kolorowych, 5 lat na hermetyczno szyb, 2 lata na okucia oraz 1 rok na monta i dodatki. Produkty cechuje wysoka jako , któr potwierdzaj liczne certyfikaty i apro-

128

BUDUJEMY DOM

9/2008

baty m.in. ISO 9001, znak CE (okna Royal przebadane do normy europejskiej PN-EN 14351-1) oraz AT-15-5542/2002, Klasyfikacja Ogniowa ITB. Thermoplast oferuje tak e drzwi z PVC przesuwne, harmonijkowe, drzwi wej ciowe: jedno- i dwuskrzyd owe otwierane do wewn trz i na zewn trz z mo liwo ci du ego wyboru paneli ozdobnych, drzwi wewn trzne oraz profile:

budowlane – m.in. program wszystkich dodatków niezb dnych do monta u okien i wyko czenia elewacji lub wn trza (k towniki, wier wa ki itp., równie listwy przypod ogowe), meblowe – obrze a, coko y, wie ce, rolety meblowe, listwy przyblatowe, techniczne – m.in. profile pokrywaj ce kable.

THERMOPLAST Sp. z o.o. ul. Wilcza 3, 32-590 Libi tel. 032 627 19 82 www.thermoplast.pl e-mail: okna@thermoplast.com.pl

PRZEGL D RYNKU

Wodna

fot. Poolspa

przyjemno

Hydromasa Agnieszka Ko ogrecka, Olimpia Wolf

Z dobrodziejstw hydromasa u coraz wi cej osób korzysta nie tylko podczas pobytu w sanatoriach i o rodkach spa. Dzi ki coraz przyst pniejszym cenom specjalnych wanien, paneli i kabin mo na si nim cieszy tak e na co dzie – we w asnych domach.

Hydromasa nie tylko relaksuje i odpr a. Dzia a równie korzystnie na organizm, dotlenia go i pomaga w leczeniu wielu schorze . Ciep a woda i rytmiczny masa rozszerzaj naczynia krwiono ne, powoduj c szybsze kr enie krwi. Stymuluj tak e wydzielanie endorfin, któremu towarzyszy uczucie b ogo ci. Dzi ki temu mo na wypocz , co z kolei przyspiesza naturalne procesy regeneracyjne zachodz ce w organizmie. Hydromasa u mierza bóle kr gos upa, stawów, agodzi niektóre z objawów cukrzycy, leczy tak e migren i bezsenno . Ponadto agodzi dolegliwo ci spowodowane przez naderwania ci gien, zwichni cia, nadmierne forsowanie mi ni i przyspiesza ich odnow po m cz cych treningach. Masa wodny dzia a te korzystnie na skór : nawil a j , dotlenia, wyg adza i czyni spr yst , a wi c nadaje jej o kilka lat m odszy wygl d.

BUDUJEMY DOM

9/2008

129

fot. Kohler

Wanny z hydromasa em dobrze wygl daj w salonach k pielowych

Hydromasa nie jest zalecany jedynie osobom starszym i kobietom w ci y. Osoby chore na serce i cukrzyc nie powinny z niego korzysta bez konsultacji z lekarzem. W ród produktów z hydromasa em stosowanych do u ytku domowego, dost pne s wanny z hydromasa em, kabiny masa owo-parowe, panele do masa u oraz ma e wanny spa.

130

BUDUJEMY DOM

9/2008

Wanna z zag ówkami i metalow r czk zwi ksza komfort korzystaj cych z k pieli

fot. Victory Spa

Woda systemem rurek t oczona jest do dysz wodnych, a z nich wyp ywa do wanny

W zale no ci od wyposa enia i klasy, wanny z hydromasa em oferowane s z systemem masa u wodnego lub z systemem masa u wodno-powietrznego. Masa wodny. Polega na dzia aniu strumieni wody wyp ywaj cych przez dysze zainstalowane w cianach i na dnie wanny. Pompa t ocz ca wod jest zainstalowana pod wann . Dysz mo e by kilka lub kil kana cie, a ich rodzaj i rozmieszczenie zale od stopnia zaawansowania urz dzenia. Za pomoc regulatora – manualnego albo elektronicznego – mo na zwi ksza lub zmniejsza si masa u. W niektórych dyszach jest mo liwo indywidualnego, r cznego ustawiania si y i kierunku strumienia wody. Masa powietrzny. Zwany inaczej pere kowym, polega na wt aczaniu przez dmuchaw powietrza do wanny nape nionej wod . Tworz ce si dzi ki temu drobne p cherzyki powietrza delikatnie masuj skór . Powietrze mo e by doprowadzane do wanny na dwa sposoby: przez po czone ze sob rurki – do dysz powietrznych w dnie wanny. W wannie zwykle instaluje si od 4 do 18 takich dysz; do komory powietrznej pod dnem wanny (ma ona podwójne dno), a stamt d rozchodzi si przez ma e otworki w dnie wanny. Liczba otworków zawiera si w granicach mi dzy 60 a 140. W zale no ci od modelu, wanny z masa em powietrznym maj dmuchaw z podgrzewaczem powietrza, regulacj nat enia nadmuchu oraz z mo liwo ci ustawienia masa u pulsacyjnego. Powierze ozonowane. Bardziej zaawansowane technologicznie systemy masa u powietrznego wyposa one s w ozonator, który zwi ksza efektywno masa u pere kowego przez ozonowanie powietrza. Ozonowane powietrze pomaga w leczeniu ylaków, chorób skóry, a tak e w usuwaniu rozst pów, cellulitu i zmarszczek. Dotlenia skór , poprawia jej koloryt oraz wspomaga prac uk adu kr enia. Ma tak e dzia anie bakteriobójcze, co w praktyce oznacza atwe utrzymanie wanny z hydromasa em i jej urz dze w czysto ci. Fale ultrad wi kowe. Masa falami ultrad wi kowymi umo liwiaj specjalne dysze wodne z ich emiterami. Fale te wni-

fot. Sanplast

fot. Poolspa

Wanny z hydromasa em

Przekrój wanny z hydromasa em

kaj g boko do warstw podskórnych cia a i powoduj kurczenie si oraz rozszerzanie komórek, przez co rozgrzewaj tkanki, poprawiaj ich ukrwienie i elastyczno skóry. Dysze mog by nieruchome lub wiruj ce – do g bokiego masowania cia a strumieniem rubowym (doskona e do masowania karku). Niektóre dysze mo na zamyka , co umo liwia punktowe ustawienie masa u. Uwaga! Kiedy kupuje si wann , warto zwróci uwag na liczb i rozmieszczenie dysz: powinny by zainstalowane w takich miejscach, by wyp ywaj cy z nich strumie

wody masowa kr gos up, plecy, kark oraz nogi. Im dysz jest wi cej, tym lepiej. Dezynfekcja Wann z hydromasa em trzeba co pewien czas dezynfekowa . Cz stotliwo dezynfekcji zale y w du ym stopniu od inten-

Wanny z masa em maj rozmaite wymiary i kszta ty, mo na wi c dobra odpowiedni do ka dej azienki – nie mniejszej ni 6 m2 powierzchni, ale ten warunek wynika z tego, e w mniejszej trudno by oby zapewni dobr wentylacj podczas k pieli. Do wyboru s nast puj ce kszta ty wanien z hydromasa em: prostok tne (od 120 ´ 70 do 190 ´ 90 cm), asymetryczne (od 145 ´ 100 do 160 ´ 100 cm), owalne (od 165 ´ 130 do 190 ´ 100 cm), naro ne (od 125 ´ 125 do 153 ´ 153 cm). Zale nie od wielko ci i g boko ci wanny maj pojemno od 150 do 450 l. Te wi ksze mog by równie dwuosobowe.

fot. Sanitec Ko o

Jak du a wanna?

Wanny mog mie równie nietypowe kszta ty

Jak z myciem? W wannach z hydromasa em mo na korzysta z licznych zabiegów. Powstaje pytanie, czy mo na si w nich równie my ? Producenci informuj w gwarancjach, aby u ywa wanien zgodnie z ich przeznaczeniem. Zaleca si , aby nie stosowa rodków piel gnacyjnych (myd a, p ynów, itp.) podczas w czonego systemu hydromasa u. Je li chcemy si my , gdy system jest wy czony, nale y pami ta o regularnym czyszczeniu wanny i dezynfekcji preparatami polecanymi w instrukcji obs ugi danego modelu.

litrów wody oraz w czeniu masa u wodnego i powietrznego na ok. trzy minuty. Nast pnie nape nion wod wann pozostawia si na ok. 10–20 minut, po czym ponownie w cza si urz dzenie na trzy minuty i spuszcza wod . Do mycia wanny z hydromasa em nale y u ywa dost pnych na rynku rodków czysto ci niezawieraj cych substancji ciernych. Monta wanny Wanny z hydromasa em sprzedawane s ze stela em, który usztywnia je, stabilizuje i podtrzymuje zamontowane na zewn trz wanny urz dzenia do masa u. Takie wanny powinien instalowa specjalista. Kupuj cy wann z hydromasa em otrzymuje list autoryzowanych instalatorów, którzy wiadcz takie us ugi. Skorzystanie z autoryzowanego serwisu jest warunkiem otrzymania pe nej gwarancji na urz dzenie. Wanien z hydromasa em nie zabudowuje si na sta e, tylko zakrywa akrylow obudow , która zapewnia w a ciw wentylacj urz dzenia, a tak e dost p do systemu hydromasa u w razie awarii.

REKLAMA

sywno ci za ywania k pieli, rodzaju u ywanych rodków myj cych, a tak e od jako ci wody, ale nie powinna by rzadsza ni raz na dwa miesi ce, a najlepiej – co 3–6 tygodni. Automatyczna. Niektóre wanny z hydromasa em maj wmontowany system automatycznej dezynfekcji. Jego obs uga ogranicza si do uzupe niania p ynu dezynfekuj cego w zbiorniku, którego zawarto starcza na cztery procesy dezynfekcji, oraz wci ni ciu w a ciwego przycisku na panelu sterowania. System automatycznie dozuje odpowiedni ilo p ynu i samodzielnie steruje procesem dezynfekcji, który trwa oko o 30 minut. Po jego zako czeniu, wann nale y opró ni i wyp uka letni wod . Po 30 minutach od spuszczenia wody nast puje automatyczne przedmuchanie i osuszanie kana ów powietrznych. Tak dezynfekcj mo na przeprowadza z u yciem wie ej wody albo tej, która pozosta a po k pieli. Manualna. W przypadku braku automatycznej dezynfekcji przeprowadza si j r cznie. Nie jest to trudne: polega na nape nieniu wanny czyst , zimn wod powy ej poziomu dysz, dodaniu do niej p ynu dezynfekuj cego, w ilo ci 50 ml na ka de 100

fot. Grass Cavagna fot. Grohe

j równie kuracj odchudzaj c , dzia aj uj drniaj co i regeneruj co na naskórek oraz tkank podskórn . Masa stóp – regularny strumie wodny podawany z dna kabiny, który stymuluje znajduj ce si na stopach receptory odpowiedzialne za poprawne funkcjonowanie ca ego organizmu. Przyspiesza powrót do dobrej formy, redukuje stres i zm czenie. a nia parowa. Zalecany czas trwania k pieli parowej to 15–30 minut. Po jej zako czeniu dobrze jest wzi letni natrysk lub k piel. K piel parowa oczyszcza organizm: przyspiesza przemian materii, a przez to szybciej usuwa toksyny oraz odblokowuje pory. Dodatkowo relaksuje i przywraca dobre samopoczucie oraz nawil a uk ad oddechowy; w niektórych kabinach oprócz k pieli parowej mo liwe jest tak e rozpylanie wody w postaci mg y, która ma bardzo dobre dzia anie nawil aj ce, a jednocze nie nie obci a systemu krwiono nego organizmu. Aromaterapia. Niektóre kabiny masa owo-parowe wyposa one s w specjalne dozowniki z olejkami zapachowymi, dzi ki czemu mo na korzysta z uzdrawiaj cych w a ciwo ci tego zabiegu. Najbardziej zaawansowane technologicznie kabiny wyposa ane s tak e w telefon z systemem g o nomówi cym, cyfrowe radio stereo, odtwarzacz CD, a nawet telewizor. Wszystkie funkcje i urz dzenia kabiny sterowane s umieszczonym wewn trz niej panelem, najcz ciej elektronicznym.

Miejsce siedz ce w kabinach prysznicowych sprawdza si podczas d u ej trwaj cych masa y

Dysze w panelach powinny mie mo liwo zmiany kierunku i si y strumienia wody

Chromoterapia w k pieli

Kabiny masa owo-parowe Zajmuj znacznie mniej miejsca ni wanna i zapewniaj zdecydowanie wi cej wodnych zabiegów ni panel, ale s te od niego zdecydowanie dro sze. W kabinach mo na korzysta z kilku rodzajów masa u i terapii. Masa ci g y – regularnym strumieniem wody podawanym z kilku dysz. Mo na z niego korzysta w pozycji stoj cej lub siedz cej. Ma dzia anie rozlu niaj ce i relaksusj ce. Masa limfatyczny – naprzemienne bardzo silne strumienie wody z kilku dysz, uruchamiane z okre lon cz stotliwo ci .

132

BUDUJEMY DOM

9/2008

Chromoteriapia kolorem ó tym wzmacnia organizm, usuwaj c przem czenie i stres

Panele do masa u fot. Artweger

Najnowsze badania organizmu ludzkiego dowodz , e kolorystyka otoczenia wp ywa na zdrowie i nastrój cz owieka. Barwa wiat a wp ywa nie tylko na nasz nastrój, ale ma tak e dzia anie terapeutycznie. Odpowiednio dobrana, mo e dzia a koj co lub stymuluj co np. barwa niebieska agodzi, czerwona dzia a pobudzaj co, zielona przywraca równowag wewn trzn , a ó ta dzia a wzmacniaj co. Terapia kolorami, zwana chromoterapi , wp ywa na witalno , przyspiesza przemian materii i regeneracj tkanek. Stosowana jest w nowoczesnych wannach i kabinach masa owo-parowych, które maj wbudowane wielokolorowe diodowe o wietlenie sterowane pilotem.

Masa owi takiemu mo na si poddawa w pozycji siedz cej lub stoj cej, rozpoczynaj c zawsze od cz ci cia a najbardziej oddalonych od serca. Masa ten poprawia kr enie, wzmacnia odporno organizmu, uj drnia skór oraz mocno pobudza do dzia ania podskórne warstwy cia a, co pomaga w zwalczaniu cellulitu i zmniejszaniu tkanki t uszczowej. Bicze szkockie – silne strumienie wody, naprzemiennie zimne i ciep e, w cyklach po 1–2 minuty. Zabieg ten wzmacnia odporno organizmu, wp ywa stabilizuj co na uk ad nerwowy, poprawia kr enie i przemian materii. Bicze wspomaga-

Panele te dobrze sprawdzaj si w niewielkich azienkach, w których nie ma mo liwo ci zainstalowania wanny ani kabiny masa owo-parowej. Monta panelu nie wymaga uci liwego i kosztownego remontu. Aby korzysta z hydromasa u, panel wystarczy zamontowa w miejscu dotychczasowej baterii prysznicowej. Dost pne na rynku panele produkowane s zwykle z akrylu sanitarnego lub aluminium. Wyposa one s w kilka dysz do masa u (które powinny mie mo liwo zmiany kierunku i si y strumienia wody), a ponadto w górn g owic prysznicow oraz r czn s uchawk prysznicow – najlepiej z kilkoma stopniami ustawienia, nadaj cymi wodzie strumie o ró nej sile masa u. Niektóre modele wyposa one s w elementy dodatkowo zwi kszaj ce komfort ich u ytkowa-

Hydromasa

R czna s uchawka prysznicowa powinna mie kilka stopni ustawienia

nia. Takim praktycznym rozwi zaniem jest pó ka na kosmetyki lub rozk adane siedzisko, umo liwiaj ce zaj cie wygodnej pozycji tym, który lubi d ugie k piele pod prysznicem. Panele do masa u oferowane s z dwoma rodzajami mieszacza wody. Ta sze s z tradycyjnym mieszaczem. Dro sze wyposa ane

Z hydromasa u nie nale y korzysta wcze niej ni dwie godziny po posi ku. Temperatura wody powinna by dobrana indywidualnie: wa ne, by woda nie by a zbyt gor ca. Im wy sza temperatura wody, tym krócej powinna trwa k piel. Zbyt d ugi hydromasa mo e obni y ci nienie krwi lub spowodowa nadmierne rozlu nienie mi ni. Zalecany czas k pieli to 15–25 minut. W wannie z hydromasa em mo na równie przygotowa k piel z dodatkiem aromatycznych olejków lub zió (pod warunkiem e producent wanny tego nie zabrania). Taka k piel powinna trwa ok. 20 minut.

fot. Ravak

fot. Kludi

Warto wiedzie :

Panel mo na zamontowa zamiast dotychczasowej baterii prysznicowej

s w mieszacz z termostatem, który automatycznie dobiera proporcje wody ciep ej i zimnej, tak aby wyp ywaj cy strumie mia zawsze sta temperatur . Dzi ki temu k pi ca si osoba nie jest nara ona na nag e zmiany temperatury. Jednocze nie mo na znacz co zmniejszy zu ycie wody, gdy nie traci si jej na ustawianie w a ciwej temperatury.

Hydromasa na wie ym powietrzu Niebanaln propozycj dla w a cicieli domów z ogrodem jest przeno na wanna spa. Nie wymaga skomplikowanego monta u i specjalnie przygotowanego pomieszczenia, bo nie jest wbudowywana na sta e, a jej stosunkowo lekka konstrukcja umo REKLAMA

BUDUJEMY DOM

9/2008

133

Wymagania Pomieszczenie, w ktรณrym ma by postawiona wanna z hydromasa em, powinno mie : minimum 6โ 7 m2 powierzchni, doprowadzone napi cie 220 V, dop yw i odp yw wody, wypoziomowane pod o e, sprawn wentylacj , je li wanna ma by naro na โ naro nik azienki o k cie prostym.

fot. Aquasan

Zapami taj:

Podczas relaksuj cej k pieli w ekskluzywnej wannie z hydromasa em mo na nawet ogl da telewizj

fot. Minibaseny.pl

Rodzinna miniwanna spa umo liwia korzystanie z k pieli kilku osobom jednocze nie

134

BUDUJEMY DOM

9/2008

liwia przenoszenie i ustawianie jej w dowolnym miejscu. W zale no ci od potrzeb i indywidualnych upodoba , wanna mo e sta zarรณwno na dworze, jak i w pomieszczeniu. Dzi ki temu zim mo na ulokowa j w salonie k pielowym, a latem โ w ogrodzie lub na tarasie. Do funkcjonowania takiej wanny wystarczy zasilanie elektryczne 220 V. Wa ne jest jednak zabezpieczenie przed pora eniem pr dem. Niektรณre modele maj wbudowany wy cznik rรณ nicowo-pr dowy, ktรณry w razie zwarcia natychmiast odcina dop yw pr du. Nie ma te potrzeby instalowania sta ego pod czenia wodnego. Wann nape nia si , u ywaj c tymczasowego rรณd a wody, najpro ciej zwyk ym w em ogrodowym. Podgrzewacz umieszczony w wannie zapewnia dan temperatur wody. Automatyczny system filtracji gwarantuje czysto wody i pe n higien k pieli. Woda jest na bie co dezynfekowana, wi c nie trzeba jej cz sto wymienia : w razie intensywnego u ytkowania wystarczy raz na miesi c. Wanna spa pozwala na wodny relaks kilku osobom jednocze nie, ka dej zapewniaj c wygodn pozycj k pieli. Obs uga takiej wanny jest bardzo atwa. Elektroniczny system sterowania umo liwia k pi cemu si regulacj temperatury wody oraz nat enia i czasu masa u. Zaawansowane technologicznie przeno ne wanny spa wyposa ane s w nowoczesny system antifrost, ktรณry nie

po dostarczeniu wanny nale y si

upewni , e opakowanie nie zosta o naruszone, w czasie instalacji powierzchnia wanny powinna by zabezpieczona kartonami, by zapobiec ewentualnemu uszkodzeniu powierzchni akrylu, nie powinno si dopuszcza dzieci do samodzielnej obs ugi systemu hydromasa u bez towarzystwa osรณb doros ych, nie nale y u ywa ani dotyka elektrycznych urz dze w chwili korzystania z hydromasa u, nawet, je li urz dzenia te s od czone od sieci.

pozwala zamarza wodzie i dlatego pozwala na ich u ytkowanie nawet podczas mrozรณw. Z urokรณw hydromasa u mo na wi c korzysta na wie ym powietrzu niezale nie od pory roku. Komfortowo wyposa one wanny spa s sterowane elektronicznie i maj : funkcj automatycznego ozonowania wody, funkcj napowietrzania masa u wodnego, elektryczny podgrzewacz wody, regulator temperatury wody, o wietlenie podwodne, poduszki poliuretanowe, ktรณre zwi kszaj komfort k pieli.

Dane teleadresowe wiod cych producentรณw oraz przyk adowe ceny produktรณw podajemy na str. 135โ 136.

INFO RYNEK

Ile kosztuje hydromasa ?

WANNY Z HYDROMASA EM wymiary: 159 × 75 cm; g boko : 42,5 cm; pojemno : 194 litry; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 6 dysz wodnych Mini-jet, 4 dysze wodne Microjet, mieszanie powietrza z wod , regulacja intensywno ci masa u; gwarancja: 2 lata na produkt, 15 lat na niezmienno barwy Aquaform, model Arabella A1 3904 z

wymiary: 148 × 98,5 cm; g boko : 42,5 cm; pojemno : 215 litrów; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 6 dysz wodnych Mini-jet, 4 dysze wodne Micro-jet, mieszanie powietrza z wod , regulacja intensywno ci masa u; gwarancja: 2 lata na produkt, 15 lat na niezmienno barwy Aquaform, model Helos Comfort A1

4026 z

wymiary: 170 × 75 cm; g boko : 43,5 cm; pojemno : 230 litrów materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 4 dysze wodne boczne regulowane, 2 dysze wodne na stopy regulowane, 4 ma e dysze wodne rotacyjne na plecy, 12 dysz powietrznych w dnie wanny, sterowanie elektroniczne, osuszanie kana ów powietrznych pó automatyczne, regulacja napowietrzania, automatyczne wy czanie pracy systemu, 1 czujnik poziomu wody, wyposa enie dodatkowe – stela i system odp ywowoprzelewowy; gwarancja: 2 lata Ko o, model Perfect 5422 z systemem z MX 200

wymiary: 145 × 145 cm; g boko : 45 cm; pojemno : 260 litrów; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 6 dysz wodnych bocznych regulowanych, 2 dysze wodne na stopy regulowane, 4 ma e dysze wodne rotacyjne na plecy, masa sinusoidalny – wodny, sterowanie elektroniczne rozbudowane, automatyczne wy czanie pracy systemu, czujnik poziomu wody; gwarancja: 2 lata Ko o, model Rewia z systemem W400

8076 z

wymiary: 105 × 150 cm; g boko : 45 cm; pojemno : 235 litrów; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 6 dysz wodnych ABS, 4 mikrodysze na plecy, 2 mikrodysze na stopy, 12 dysz powietrznych, korek automatyczny z syfonem, w cznik elektroniczny, czujnik poziomu wody, regulator intensywno ci hydromasa u, stela , dmuchawa powietrza; gwarancja: 2 lata Ravak, model Rossa z systemem Classic Plus 6604 z

wymiary: 102 × 180 cm; g boko : 44 cm; pojemno : 265 litrów; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 6 dysz wodnych zamykanych, 8 mikrodysz, o wietlenie diodowe (czerwone, zielone, ó te lub niebieskie), w cznik elektroniczny, sygnalizacja diodowa, praca pulsacyjna hydromasa u, czujnik poziomu wody, podci nieniowe dopowietrzenie dysz wodnych, korek automatyczny z syfonem, stela ocynkowany; gwarancja: 2 lata Ravak, model Evolution z systemem Hydro

8704 z

wymiary: 190 × 90 cm; g boko : 43 cm; pojemno : 200 litrów; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 6 dysz wodnych, 10 dysz powietrznych, sterownik elektroniczny, zabezpieczenie przed prac pompy „na sucho”, elektroniczny oraz r czny regulator dopowietrzania systemu, pulsacja strumienia wody, sinusoida, system czyszcz cy; gwarancja: 5 lat Coram, model Boston z systemem Combi 11 600 E6/10 z

pl pl

wymiary: 180 × 90 cm; g boko : 47 cm; pojemno : 190 litrów (z 1 osob ); materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 3 dysze wodne hydro Spa, 3 dysze wodne hydro Spa rotacyjne, 4 dysze wodne maxi hydro, 12 dysz powietrznych areo, o wietlenie, system oczyszczania, 2 zag ówki (czarne lub szare), uchwyt chromowany, sterownik elektroniczny; gwarancja: 2 lata (mo liwo przed u enia do 4 lat) Riho, model Lisa 13 908 z

wymiary: 140 × 80 cm; g boko : 39 cm; pojemno : 150 litrów; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 4 dysze wodne na plecy, 2 dysze wodne na stopy, 4 dysze wodne boczne z mo liwo ci ustawienia kierunku, regulator si y masa u wodnego, dmuchawa z podgrzewaczem powietrza i ozonatorem, czujnik poziomu wody zabezpieczaj cy przed prac pompy „na sucho”, k piel pere kowa (masa powietrzny), automatyczne osuszanie powietrzem systemu powietrznego po k pieli; gwarancja: 2 lata, 5 lat na akryl Poolspa, model Klio 4871 z

wymiary: 180 × 80 cm; g boko : 50 cm; pojemno : 200 litrów; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 8 dysz wodnych, sterownik elektroniczny, zabezpieczenie przed prac pompy „na sucho”, automatyczne dopowietrzanie, pulsacja strumienia wody, system czyszcz cy; gwarancja: 5 lat Coram, model Senso Whirlpool z systemem Hydro E8 7000 z

wymiary: 135 × 185 cm; g boko : 45,5 cm; pojemno : 320 litrów; materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 6 dysz wodnych mosi nych, 8 mikrodysz na plecy, 2 mikrodysze na stopy, 16 dysz powietrznych, w cznik elektroniczny, czujnik poziomu wody, 2 regulatory intensywno ci hydromasa u, korek automatyczny z syfonem, stela ocynkowany; gwarancja: 2 lata Ravak, model Love story z systemem Combipool Plus 11 275 z

wymiary: 182 × 94 cm; g boko : 41 cm; pojemno : 190 litrów (z 1 osob ); materia : akryl sanitarny; wyposa enie: 2 mikro dysze eye-ball, 6 mikro dysz rotacyjnych, 6 dysz wodnych maxi hydro, 16 dysz powietrznych areo, o wietlenie, system oczyszczania, zag ówek (czarny lub szary), 2 uchwyty (czarne lub szare), sterownik elektroniczny; gwarancja: 2 lata (mo liwo przed u enia do 4 lat) Riho, model Daphne 15 030 z

Wi cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TÓW!

INFO RYNEK

Ile kosztuje hydromasa ?

PANELE HYDROMASA OWE wymiary: 200 × 23 cm; wyposa enie: pi ciofunkcyjna g owica prysznicowa, trójfunkcyjna r czka prysznicowa, 4 dysze z funkcj Anti-scaling z regulacj kierunku wyp ywu wody, dysza na stopy, bateria termostatyczna; gwarancja: 2 lata Ko o, model Top 200/T

wymiary: 115 × 23 cm; wyposa enie: trójfunkcyjna r czka prysznicowa, 4 dysze z funkcj Anti-scaling z regulacj kierunku wyp ywu wody, bateria termostatyczna; gwarancja: 2 lata Ko o, model Top 100

2967 z

3639 z

wymiary: 200 × 23 cm; wyposa enie: 4 regulowane dysze masa owe, prysznic r czny, deszczownica górna, drewniane sk adane krzese ko, pó ka na kosmetyki; gwarancja: 2 lata – osprz t, 5 lat – powierzchnia Poolspa, model Cosmo 200

4142 z

KABINY MASA OWO-PAROWE wymiary: 90,5 × 90,5 × 225 cm; wyposa enie: sterowanie elektroniczne proste, kaskada wodna, prysznic r czny, prysznic centralny, efekt deszczu, bateria termostatyczna, a nia parowa (turecka), aromaterapia, 8 dysz regulowanych pionowych, do masa u w pozycji stoj cej, 6 dysz regulowanych na plecy do masa u w pozycji siedz cej, alarm, dach z otworem wentylacyjnym, hartowane szk o, pó ka na przybory k pielowe; gwarancja: 2 lata 14 990 Ko o, model Enjoy

wymiary: 90 × 90 × 212 cm; wyposa enie: kolumna hydromasa owa, 8 dysz wodnych, g owica do masa u stóp, zestaw Hi-Fi, 2 rodzaje o wietlenia, górny natrysk, wentylator, pó ka na siedzisko, lustro; gwarancja: 2 lata Grupa Grass, model Kabina z hydromasa em Sharon ok. 2800 z

wymiary: 74 × 74 × 215 cm; wyposa enie: termostat, prysznic r czny, prysznic centralny, wodospad, dysze mgielne Fog, 2 dysze na plecy dla pozycji siedz cej, 4 dysze na plecy dla pozycji stoj cej, wst pne filtry wody zimnej i ciep ej, 2 pó ki, siedzisko, generator pary z wy cznikiem, aromaterapia, wiat o bia e; gwarancja: 2 lata – osprz t, 5 lat – powierzchnia Poolspa, model Therma Round Basic od 16 210 z

MINI WANNY SPA ilo miejsc: 2–3 osoby; wymiary: 175 x 208 x 77 cm; pojemno : 909 litrów; wyposa enie: 24 dysze wodne (10 dysz Fluidix ST, 2 dysze Pulsator, 3 dysze Fluidix Intelli, 1 dysza Vortex, 2 dysze Fluidix NEX, 6 dysz Fluidix Reflex), 12 dysz powietrznych, aromaterapia, o wietlenie Multicolor AquaTerrance LED, panel sterowania iTouch, ozonator Sunzone CD, grza ka tytanowa, schodki; gwarancja: 10 lat Minibaseny.pl, model Capri

ilo miejsc: 6–7 osób; wymiary: 226 x 226 x 95 cm; pojemno : 1665 litrów; wyposa enie: 39 dysz wodnych (12 dysz Fluidix ST, 12 dysz Accu-Pressure, 7 dysz Fluidix Intelli, 2 dysze Vortex, 4 dysze Fluidix NEX, 2 dysze Whirlpool) 14 dysz powietrznych, aromaterapia, o wietlenie Multicolor AquaTerrance LED, panel sterowania iTouch, ozonator Sunzone CD, grza ka tytanowa, system Stereo, schodki; gwarancja: 10 lat Minibaseny.pl, model Optima 63 752 z

43 988 z

ilo miejsc: 7 osób; wymiary: 275 × 234 × 102 cm; pojemno : 1570 litrów; wyposa enie: 64 dysze Accent Ring, 3 fontanny LFX, strumyk, panel steruj cy, system uzdatniania wody UltraPure PLUS, dynamiczny sekwenser masa u, iWatch, 6 prze czników magnetycznych, czujnik IR; gwarancja: 1 rok – arówka ozonatora, 5 lat – osprz t techniczny, 7–10 lat – niecki Koperfam, model D1 Amoré Bay 82 228 z

PRZYDATNE ADRESY ARTWEGER AQUAFORM CORAM GRUPA GRASS GROHE KLUDI KOHLER KO O

022 642 13 43 061 622 01 00 022 899 15 40 023 662 68 01 022 543 26 40 077 456 40 84 501 323 555 063 261 84 00

www.artweger.at www.aquaform.com.pl www.coram.pl www.imperial-grass.pl www.grohe.pl www.kludi.com www.kohler.com www.kolo.com.pl

KOPERFAM MINIBASENY.PL POOLSPA RAVAK RIHO SANPLAST SUNDANCE SPAS VICTORY SPA

022 774 11 22 0 801 333 700 091 38 77 725 022 755 40 30 042 250 62 58 052 318 85 00 0 801 333 700 091 387 30 22

www.koperfam.pl www.minibaseny.pl www.poolspa.pl www.ravak.pl www.riho.pl www.sanplast.pl www.sundance.pl www.victoryspa.net – ceny brut to –

pl pl

Wi cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TÓW!

PRZEGL D RYNKU

gosposia Instalacje inteligentne Emilia Ros aniec

Nie mo na ich zaprogramowa tak, aby posz y za nas do pracy. Ale bez wymówek i zwlekania przejm nasze obowi zki w domu. Instalacje inteligentne – po kolei o tym, czym s , do czego s u i jakie korzy ci przynosz . Instalacj inteligentn mo na by nazwa elektroniczn pomoc domow , która za nas steruje o wietleniem, ogrzewaniem, wentylacj i os onami okiennymi, oszcz dnie zarz dzaj c w ten sposób energi elektryczn . Instalacja inteligentna mo e te – dzi ki magnetycznym czytnikom – otwiera drzwi bez u ycia kluczy, a tak e sterowa urz dzeniami znajduj cymi si poza domem – bram gara ow , furtk , o wietleniem zewn trznym, kamerami, zraszaczami ogrodowymi czy fontann . Elektroniczna gosposia mo e nam u atwia codzienne czynno ci w ró nym stopniu – zale nie od potrzeb. Najprostsza taka instalacja integruje po prostu tradycyjne

samodzielne i niezale ne instalacje elektryczne. Innymi s owy – czy je w jeden system, który czuwa nad: ogrzewaniem, o wietleniem, prac urz dze elektrycznych i systemów alarmowych, a czasem te podlewaniem ogrodu. Inaczej rzecz si ma w bardziej zaawansowanych instalacjach inteligentnych, w których g ównym elementem jest jednostka centralna, zwana potocznie central . Do niej doprowadzone s przewody od rozmieszczonych w domu i na zewn trz czujników ruchu, nat enia wiat a, wilgotno ci, ci nienia itd. Z centrali przewody poprowadzone s do urz dze

i sprz tów domowych: kot a, grzejników, wentylatorów, o wietlenia, aluzji, rolet,

fot. Berker

Elektroniczna

domofonu, bramy gara owej itd. Wszystkie te przewody tworz magistral komunikacyjn . Tu trzeba doda , e przekazywanie informacji z jednostki centralnej do pozosta ych elementów mo e odbywa si tak e drog bezprzewodow , tj. przez sygna radiowy – co jest szczególnie wygodne w wyko czonych ju domach. Instalacja ta bowiem nie wymaga kucia cian w celu poprowadzenia kabli. Prac poszczególnych urz dze albo obwodów mo na sterowa r cznie lub zdalnie – za pomoc pilota, telefonu komórkowego, Internetu czy przez polecenia g osowe.

Projekt i wybór rodzaju instalacji Aby instalacja inteligentna w pe ni spe nia a nasze oczekiwania, powinna by wykonana wed ug profesjonalnego projektu. Powinni my by przy jego powstawaniu, wtedy na bie co b dziemy mogli okre la swoje potrzeby i korygowa to, co nam nie odpowiada. Projekt taki sk ada si z rysunków przedstawiaj cych rozmieszczenie elementów i tras przewodów; zawiera opis dzia ania systemu, a tak e zestawienie potrzebnych urz dze . Instalacja przewodowa. Po stworzeniu projektu wykonuje si okablowanie (je li zdecydowali my si na system przewodowy). W jedno miejsce budynku doprowadza si kable linii telefonicznej, zasilania (pr d), przewód telewizji kablowej oraz przewód anteny RTV. Zamontowana w tym miejscu jednostka centralna przyjmuje sygna y i wysy a je do poszczególnych pomieszcze i urz dze . Konfiguracj instalacji u ytkownik ustala wed ug w asnego uznania. Nast pnie w domu prowadzi si magistral komunikacyjn , czyli wszystkie przewody wchodz ce w sk ad systemu. Dzi ki niej poszczególne urz dzenia s po czone z jednostk centraln i mo na nimi sterowa . System mo e te by pod czony do Internetu, monitorowany i sterowany przez komputer. Instalacja bezprzewodowa. Tak atwiej zastosowa w ju istniej cych domach. Komunikacja mi dzy urz dzeniami (czujniki, sterowniki, centrala) nast puje wtedy drog radiow . Sygna jest na tyle mocny, e mo e przenika przez ciany. Jednocze nie promieniowanie od niego jest ok. 200 razy s absze ni w telefonach komórkowych, a jego zasi g mo e znacznie przekracza 30 m. Sygna radiowy ma w asny numer

BUDUJEMY DOM

9/2008

137

fot. Legrand

Przegl d rynku

Detektor zalania (a) wod i (b) poziomu st enia gazu. Obydwa odpowiadaj za bezpiecze stwo w domu. Detektor dokonuje ci g ego pomiaru st enia gazu w powietrzu. Gdy przekroczy ono warto ok. 11% dolnej granicy wybuchowo ci, system w cza zaprogramowane alarmy. Detektor zalania wod za potrafi wykrywa i zasygnalizowa wylanie wody lub innego p ynu w chronionej strefie

identyfikacyjny, dzi ki czemu nie zak óca dzia ania podobnych instalacji w s siednich domach.

Systemy

fot. Legrand

Ka dy z oferowanych na rynku systemów domu inteligentnego dzia a na innych zasadach, cho ich funkcje s bardzo podobne. Najpopularniejsze, dost pne w Polsce systemy nale do trzech grup: I: HOME-TRONIC, LUXOR, X10 oraz CARDIO – za ich pomoc mo na sterowa o wietleniem, ogrzewaniem i roletami; II: DUPLINE, IDRA, IHC, LCN i XCOMFORT – które „potrafi ” znacznie wi cej – o czym w dalszej cz ci artyku u; III: LUTRON, LONWORKS, CRESTRON i EIB – systemy, które maj prawie wszystkie znane obecnie mo liwo ci. Grupa I Urz dzenia systemowe tej grupy konfiguruje si pokr t ami na obudowach. Czynno t

mo e wykona elektroinstalator, jednak nie jest ona na tyle skomplikowana, aby my nie byli w stanie zrealizowa jej samodzielnie. Osobiste „programowanie” systemu pozwala w razie porzeby na przestawienie ze sterowania lamp na sterowanie roletami. Systemów tych nie mo na konfigurowa przez komputer – jednak prostota urz dze

i niewielka liczba funkcji t umaczy to ograniczenie. Sterowanie o wietleniem. Za pomoc systemów z pierwszej grupy mo na sterowa o wietleniem i regulowa jego moc. W niektórych pomieszczeniach warto rozwa y ciemnianie lamp: w prostych systemach inteligentnego domu ciemniacze umo liwiaj regulacj jasno ci wy cznie lamp arowych o mocy 300–500 W. W du ych pomieszczeniach i wn trzach reprezentacyjnych mo na zaprogramowa kilka scen (nastrojów) wietlnych. Tworzy j kilka lamp w czonych jednocze nie, przy

a Gniazdo TV-RD-SAT (a) i gniazdo informatyczne (b). Obydwa odpowiadaj za komunikacj mi dzy poszczególnymi elementami instalacji inteligentnej

138

BUDUJEMY DOM

9/2008

czym ka da wieci z inn moc . Ponadto systemy te umo liwi racjonaln eksploatacj instalacji grzewczej, co mo e przyczyni si do oszcz dno ci energii. Inteligentne sterowanie powoduje, e ka de pomieszczenie mo e mie inn temperatur niezale nie od tej, jaka panuje na zewn trz – docenimy to na przyk ad w pomieszczeniach po o onych od strony po udniowej i pó nocnej, które ró ni si pod wzgl dem zapotrzebowania na ciep o. Sterowanie centralne roletami, zas onami i aluzjami z dowolnego miejsca oraz mo liwo zaprogramowania ich automatycznego zamykania lub otwierania zapewnia domownikom podwy szony komfort i bezpiecze stwo. Niestety systemy I grupy maj swoje wady. Je eli chodzi o sterowanie o wietleniem, du niewygod s ograniczenia co do rozmiarów instalacji – nadaj si bowiem tylko do niewielkich domów b d mieszka . Kolejnym minusem jest ograniczenie maksymalnej mocy ciemnianych obwodów w zakresie do 500 W. Taka moc wystarczy tylko do pojedynczych opraw lub niewielkich grup halogenków. Ponadto systemy grupy I nadaj si jedynie do lamp, co ju wspomnieli my, arowych (nie mog regulowa mocy wietlówek ani diod LED). Nie umo liwiaj te automatycznej regulacji o wietlenia, która jest przydatna podczas zmiennej pogody, kiedy raz si chmurzy i robi si ciemno, a za chwil wieci s o ce i jest nadmiar wiat a. Bezpiecze stwo. Kolejn luk w mo liwo ciach systemów I grupy jest brak precyzyjnych czujników ruchu (nazywanych czujnikami obecno ci). Sterowanie ogrzewaniem. Systemy I grupy s te zbyt proste, by sterowa dwoma ród ami ogrzewania jednocze nie, np. grzejnik + pod ogówka lub grzejnik + klimatyzator (wyj tek w tej grupie stanowi HOME-TRONIC), ogrzewaniem nadmuchowym – coraz cz ciej spotykanym w naszych domach. Nie ma wi c mowy o kontrolowanym dogrzewaniu pomieszcze

przez kana y z ciep ym powietrzem z kominka. Brak funkcji logicznych nie pozwala tak e w cza podgrzewania schodów wej ciowych, by zapobiega ich oblodzeniu podczas mrozów. Sterowanie os onami okiennymi. Podstawowym ograniczeniem w systemach I grupy jest brak mo liwo ci regulacji lamelek aluzji lub opuszczania rolet, np. na wypadek mocnego nas onecznienia (wyj tek stanowi HOME-TRONIC).

fot. Ira

Przegl d rynku

Instalacja inteligentna powinna zapewnia wygod u ytkowania domu. Integracja sprz tu audio i wideo sprawia, e w ka dym pokoju mo na s ucha innej muzyki, która pochodzi z jednego zestawu muzycznego

fot. Merten

W czniki. W opisanych systemach nie znajdziemy przycisków wieloklawiszowych, stosowanych w systemach zaawansowanych. W zwi zku z tym zmuszeni jeste my korzysta ze standardowych wy czników. Je li zatem w salonie mamy kilka lamp, rolet, sterujemy ogrzewaniem i chcemy zastosowa kilka scen wietlnych – musimy zarezerwowa spor powierzchni ciany na bateri kilkunastu wy czników. Nie maj one pól opisowych – ich funkcje zatem musimy zapami ta lub korzysta z karteczki z opisem. Wprawdzie HOME-TRONIC i CARDIO maj jednostki centralne zawieraj ce wi cej funkcji, ale w pozosta ych pomieszczeniach musimy korzysta z tradycyjnych wy czników. Wygodn funkcj systemów sterowania inteligentnego domu jest mo liwo sterowania np. o wietleniem czy roletami za pomoc pilota fot. Merten

fot. Merten

fot. Tema Gira

Wielofunkcyjny sensor przyciskowy z termostatem. Pozawala na oszcz dne gospodarowanie energi i umo liwia realizacj

ró nych funkcji za pomoc p askich przycisków

radiowego lub na podczerwie : niestety w prostych systemach nie jest to mo liwe (wyj tek – X10 i CARDIO). Grupa II Systemy z drugiej grupy, tj. redniej klasy, maj znacznie wi cej funkcji ni poprzednio opisane. Umo liwiaj m.in. sterowanie o wietleniem i ogrzewaniem. Zapewniaj równie bezpiecze stwo domownikom, wspó pracuj c z domowym systemem alarmowym, czujnikami dymu (uruchamiaj cymi zraszacze) oraz chroni dom przed zniszczeniami spowodowanymi przez ulew (czujniki deszczu zamykaj ce okna dachowe) czy wichury (czujniki wiatru powoduj ce zwijanie markiz). Sterowanie o wietleniem. Systemy z II grupy umo liwiaj sterowanie o wietleniem z regulacj mocy w zupe no ci wystarczaj c w domach jednorodzinnych, tj. 800–1000 W (wyj tek stanowi XCOMFORT – 500 W).

ciemnia mo na nie tylko lampy arowe i halogenowe, lecz tak e wietlówki (z wyj tkiem systemu IDRA i LCN). Sterowanie diodami LED jednak i tutaj jest niemo liwe (wyj tek stanowi XCOMFORT). Stosowane w redniej klasy systemach czujniki ruchu s rozbudowane o funkcj utrzymywania sta ego poziomu o wietlenia (z wyj tkiem XCOMFORT, gdzie funkcj t spe niaj oddzielne czujniki nat enia o wietlenia). Jest ona przydatna zw aszcza w pokojach do pracy (gabinety, biblioteki, kuchnie) podczas zmiennej pogody, gdy s o ce raz chowa si za chmurami, a raz o lepia promieniami. Tu szczególnie przydadz si czujniki wykrywaj ce ruch z regulacj nat enia o wietlenia miejsca pracy, które zapewni utrzymanie sta ego poziomu jasno ci – lampa w czy si i rozja ni automatycznie, gdy s o ce si schowa, i wy czy, kiedy znowu wyjdzie zza chmur.

Sterowa systemem instalacji inteligentnej mo na na wiele sposobów. Jednym z nich jest komputer – po klikni ciu odpowiednich przycisków „przenosimy si ” w konkretne miejsce, sk d wydajemy kolejne polecenia – tak jak pokazano w przyk adzie (a) – wchodz c wirtualnie do przedpokoju, mo emy w czy lub przygasi o wietlenie sufitowe. Inne rozwi zanie stanowi np.: (b) panel z jasno opisanymi przyciskami – aktywuj cymi konkretne funkcje b d (c) dotykowy wy wietlacz, za pomoc którego mo na zarz dza ca instalacj – delikatnym dotkni ciem mo emy w czy ka d lamp , zmieni temperatur w pomieszczeniu lub ca ym domu b d opu ci rolety w pokoju zbyt intensywnie w danej chwili nas onecznionym

140

BUDUJEMY DOM

9/2008

fot. Moeller Electric

Instalacje inteligentne

Przeno ny odbiornik steruj cy do gniazdek. Umo liwia bezprzewodowe sterowanie urz dzeniami pod czonymi do gniazdka np. lampk , wentylatorem, radiem itp.

Bezprzewodowy czujnik ruchu – gdy wykryje ruch, wysy a sygna steruj cy do urz dze – np. alarmowych (gdy pe ni funkcje bezpiecze stwa i ma wykry intruza) lub opraw o wietleniowych (gdy ma roz wietli pomieszczenie)

Sterowanie ogrzewaniem. Systemy redniej klasy, podobnie jak te z pierwszej grupy, umo liwiaj sterowanie ogrzewaniem. W odró nieniu jednak od tamtych – mog wspó pracowa z dwoma ród ami ogrzewania, np. z grzejnikami i ogrzewaniem pod ogowym lub grzejnikami i klimatyzacj . Nie mog jednak sterowa ogrzewaniem nadmuchowym – nie ma zatem mowy o kontrolowanym dogrzewaniu pomieszcze

wdmuchiwanym przez kana y z ciep ym

”

Warunkiem poprawnej pracy systemów z trzeciej grupy jest nowoczesna instalacja elektryczna

”

powietrzem z kominka. Mog natomiast w cza w mro ne dni podgrzewanie schodów wej ciowych, by przeciwdzia a ich oblodzeniu. Stosowane w tej grupie czujniki ruchu i otwarcia okien mog w okre lonym czasie sterowa o wietleniem i ogrzewaniem (otwarcie okna powoduje obni enie poziomu danej temperatury, a sygna czujnika ruchu za cza o wietlenie). Funkcje logiczne przydatne s tak e w azience – cienka przyklejona do spodu lustra folia grzewcza skutecznie zapobiega jego zaparowaniu, je li czujnik wykryje nasz obecno lub gdy w cza si dowolna lampa. Sterowanie os onami okien. Systemy redniej klasy mog automatycznie zamyka wszystkie rolety antyw amaniowe

Stacja pogodowa. Mierzy pr dko wiatru i ilo opadów. Na podstawie zebranych przez ni danych system zleca wykonanie odpowiednich czynno ci – np. przys oni cie rolet lub zamkni cie okna dachowego

o okre lonej porze lub gdy domownicy wychodz z domu. Rolety i aluzje mog ustawia si zawsze tak, aby w pomieszczeniu by o jasno, ale promienie s oneczne nie o lepia y i umo liwia y prac przy komputerze czy ogl danie telewizji. Rolety mog by opuszczane, gdy promienie s oneczne zbyt mocno ogrzewaj pomieszczenie, a unoszone, gdy wiat o dzienne umo liwia zaoszcz dzenie energii zu ywanej na sztuczne o wietlenie. Podstawowym ograniczeniem systemów tej grupy jest brak mo liwo ci regulacji po o enia lamelek w aluzjach (wyj tkiem jest XCOMFORT). Bezpiecze stwo. Z instalacj elektryczn mog wspó pracowa czujniki dymu, wilgotno ci oraz inne instalacje techniczne. Sygna y z nich wyprowadzane do systemu instalacji inteligentnej pozwalaj chroni dom przed uszkodzeniem i zminimalizowa skutki zdarze losowych. Integracja instalacji inteligentnej z systemem alarmowym umo liwia m.in. automatyczne w czanie wiat a, gdy czujnik alarmowy wykryje intruza oraz automatyczne powiadamianie o tym policji i ochrony obiektu. Korzystanie z mo liwo ci standardowych systemów alarmowych (wyj cie z centralki informuj ce o stanie czujników) ogranicza koszty oraz zapewnia wi ksze bezpiecze stwo. Dodatkowe udogodnienia. W systemach II grupy mo liwe jest wykonanie zapasowej (back-up) konfiguracji systemu, by w razie awarii mo na by o szybko wgra poprzedni , dobr konfiguracj systemu i usun problem. Ewentualne awarie lub alarmy, jakie wydarzy y si podczas nieobecno ci domowników, mo na pozna dzi ki funkcji

rejestracji zdarze (nie ma jej w systemie Dupline i LCN). W przypadku systemu XCOMFORT mo liwa jest (tak jak w systemach z grupy III) integracja z Audio i Video, wizualizacja na komputerze i sterowanie przez Internet czy GSM. Grupa III Systemy tej grupy – najbardziej zaawansowane – cz w sobie wszystkie funkcje poprzednio opisanych systemów i rozbudowane s o nowe mo liwo ci. Sterowanie o wietleniem. Przez te systemy mo e by obs ugiwany ka dy rodzaj lamp – w cznie z regulacj mocy ( ciemnianiem) nie tylko arówek zwyk ych i halogenowych, ale tak e wietlówek (jarzeniówek), lamp diodowych (LED) i innych. Sterowanie ogrzewaniem. Zaawansowane systemy inteligentnego domu (z wyj tkiem systemu LUTRON) mog sterowa ka dym typem ogrzewania, tak e tym najtrudniejszym – ogrzewaniem i ch odzeniem nadmuchowym, w którym ciep e lub zimne powietrze t oczone jest kana ami z centrali klimatyzacyjno-wentylacyjnej do poszczególnych pomieszcze . W zale no ci od temperatury w danym pomieszczeniu otwierana jest przepustnica i w czane jest podgrzewanie lub ch odzenie nap ywaj cego powietrza wentylacyjnego. Sterowanie mo e te

Gdzie mo na zak ada instalacje inteligentne Starsze systemy sterowania domem inteligentnym wymagaj nietypowej instalacji elektrycznej, dlatego ich monta jest mo liwy tylko w nowo budowanych lub remontowanych domach i mieszkaniach. Wyj tkiem jest X-10, którego urz dzenia komunikuj si przez istniej c sie elektryczn . Wymagaj one jednak obecno ci przewodu neutralnego, którego nie ma w puszkach z tradycyjnymi wy cznikami, a zatem konieczne jest przekucie, od ka dego wy cznika do puszki pod sufitem, by wyprowadzi z niej ten przewód. Najcz ciej jednak dzi wybierane systemy wykorzystuj komunikacj radiow i u ywaj standardowej instalacji elektrycznej (nie wymagaj nawet przewodu neutralnego). Do systemów tych zaliczamy: XCOMFORT, EIB.

BUDUJEMY DOM

9/2008

141

Przegl d rynku

Czytnik linii papilarnych chroni dost p do domu i zwi ksza bezpiecze stwo – system dokonuje identyfikacji odcisku palca z wysok precyzj i du szybko ci skanowania – ewentualna niezgodno traktowana jest jako próba w amania, wówczas system w cza alarm i zabezpiecza dom – przez chocia by blokad rolet zewn trznych w pozycji zamkni tej

Bezpiecze stwo. Zdarzenia sygnalizowane przez alarmy, np. po arowe oraz czujniki obs uguj ce ogrzewanie, o wietlenie, klimatyzacj itd. s monitorowane w czasie rzeczywistym. W praktyce oznacza to, e system powiadamia nas bezzw ocznie o wszelkich sytuacjach, które system uzna za niebezpieczne i wydarzy y si podczas naszej nieobecno ci. Wszystkie informacje mog by zapisywane w bazie danych, co umo liwia pó niejsze ich przegl danie. Po powrocie do domu mamy wi c mo liwo skontrolowania, co si w nim dzia o podczas naszej nieobecno ci. System EIB wyposa ony jest w automatyczny zamek z kontrol dost pu, który rozpoznaje osob wchodz c lub wychodz c . Po tym, jak wychodz cy przekr ci klucz w drzwiach wyj ciowych, zamek mo e wysy a sygna y do innych urz dze – np. zgasi wszystkie wiat a, zamkn rolety, obni y temperatur . Zgubienie klucza nie zmusza w a ciciela do

142

BUDUJEMY DOM

9/2008

zmiany zamka. Wystarczy uniewa ni prawo dost pu do domu przyporz dkowane danemu kluczowi. Zamka nie mo na otworzy ani zamkn zdalnie, mo na natomiast zdalnie zezwoli (lub nie) na otwarcie go kluczem. Istnieje mo liwo wykorzystania ca kowicie automatycznych drzwi z zamkami otwieranymi zdalnie (lub przez zbli enie karty dost pu). Wy czniki. Je li chcemy z jednego miejsca sterowa kilkoma lampami, roletami i ogrze-waniem, nie musimy instalowa na cianie baterii kilkunastu w czników. W zaawansowanych systemach inteligentnych u ywa si przycisków wieloklawiszowych. S bardzo estetyczne i funkcjonalne. Wiele z nich obs uguje si pilotem. Ponadto mo na zastosowa dotykowe ekrany LCD – które mog by zarówno stawiane na stole, montowane w cianie (i jedne i drugie zarówno w wersji przewodowej, jak i bezprzewodowej) – z ekranem graficznym. Dodatkowe udogodnienia. W grupie III s to mi dzy innymi: Integracja z audio i wideo oraz multiroom – dzi ki takiemu po czeniu domownicy mog s ucha w ka dym pokoju innej muzyki, pochodz cej z jednego zestawu muzycznego. Wizualizacja na komputerze i sterowanie przez Internet – w zaawansowanych systemach wszystkie funkcje sterownicze i kontrolne powinny by dost pne z ka dego miejsca w domu. Specjalne oprogramowanie i ekran (niedost pne w systemie LUTRON) – umo liwiaj ogarni cie wszystkich urz dze wchodz cych w sk ad systemu jednym spojrzeniem. Sterowanie urz dzeniami AGD – system EIB umo liwia wspó prac urz dze AGD i RTV z magistral systemu (urz dzenia takie produkowane s przez firm Bosch & Siemens). Kontrola poboru mocy maksymalnej – polega na p ynnym, niezauwa alnym obni aniu zu ycia energii np. przez czasowe ciemnianie róde wiat a lub nieznaczne obni anie temperatury w wybranych pomieszczeniach. Komunikacja g osowa – systemy EIB i CRESTRON maj mo liwo d wi kowego lub g osowego powiadamiania nas o takich zdarzeniach, jak niezakr cony kran, nieza-mkni ta lodówka, ulatniaj cy si gaz itp.

Pomocny router Sterowanie systemem przez Internet mo na sobie u atwi przez zainstalowanie routera. Jest to urz dzenie, przez które przechodzi ca y ruch w sieci lokalnej, zatem to w a nie do routera b dzie pod czony ka dy komputer w domu. Oprócz tego router pe ni funkcj bramki do Internetu – to on zostanie pod czony do modemu internetowego i b dzie udost pnia Internet pod czonym komputerom. Router przydaje si tak e w sytuacji, gdy dostawca Internetu sztucznie ogranicza liczb mo liwych do pod czenia do sieci komputerów w domu. Dzieje si tak, gdy firma udost pniaj ca cze zatwierdza dost p tylko dla jednej karty sieciowej, rozpoznawanej po jej unikatowym adresie MAC. Posiadacz routera jest w stanie w prosty sposób skonfigurowa go w taki sposób, aby udawa t konkretn kart

sieciow , podczas gdy pozosta e komputery w sieci lokalnej pozostan niewidoczne dla osób trzecich. Do uruchomienia bezprzewodowej sieci lokalnej niezb dny jest router z wbudowanym punktem dost powym sieci bezprzewodowej. Punkt dost powy wysy a i odbiera sygna radiowy, umo liwiaj c tym samym komunikacj

pomi dzy komputerami. Na szcz cie obecnie ka dy nowoczesny router ma tak funkcj . Standardem jest równie zachowanie minimum jednego wyj cia

fot. D-Link

fot. Tema

dotyczy ogrzewania i klimatyzacji, np. grzejników i klimatyzatora z funkcj ogrzewania. Sterowanie os onami okiennymi. Najlepsze systemy – oprócz opisanych funkcji systemów z grupy I i II – pozwalaj tak e na zmian po o enia rolet, aluzji i zas on odpowiednio do nas onecznienia i poziomu o wietlenia zewn trznego. Wszystkie, z wyj tkiem LUTRON-u, umo liwiaj te precyzyjn regulacj lamelek aluzji, dzi ki czemu mog one by ustawione w dowolnym po o eniu.

na zwyk y kabel sieciowy RJ-45, który przydaje si np. do pod czenia stoj cego blisko komputera stacjonarnego. W ten sposób mo na zaoszcz dzi na jednej bezprzewodowej karcie sieciowej, jako zintegrowane tradycyjne karty sieciowe z wyj ciem RJ-45 maj ju praktycznie wszystkie nowe pecety.

Artyku promocyjny

Router – centrum sieci domowej Internet zmienia zasady komunikacji mi dzy lud mi. W ci gu zaledwie kilku miesi cy nauczyli my si korzysta z serwisów spo eczno ciowych. Ta nowa, internetowa komunikacja przyci gn a do sieci u ytkowników, którzy wcze niej niech tnie przesiadywali przed monitorem. Wed ug bada D-Link Technology Trend, przeprowadzonych przez Millward Brown SMG/KRC, ycie w sieci prowadzi ponad 10 mln Polaków.

Internet zmienia sprz t komputerowy, urz dzenia gospodarstwa domowego, audio, foto i wideo. Je li jeszcze dzi nasz odtwarzacz DVD czy aparat fotograficzny nie komunikuj si z Internetem, to urz dzenia, które je zast pi , na pewno b d wyposa one w interfejsy do czno ci z sieci domow i z Internetem. Korzy ci z takiego rozwi zania s dla u ytkownika ogromne.

tym idzie – bez sieci, komputer traci co najmniej po ow swojej warto ci u ytkowej.

czenie komputera z Internetem to dzi czynno oczywista. U ytkownicy notebooków doskonale zdaj sobie spraw z wygody, jak zapewnia mobilno sieci Wi-Fi. Tak Wi-Fi, jak i interfejs Ethernet (czyli po prostu kablowe po czenie sieciowe) s u najcz ciej do czenia urz dze ze sob i udost pniania im po czenia z Internetem. Dla komputera Internet to: WWW, e-mail, serwery FTP, sieci P2P, gry online. Bez Internetu, a co za

Korzy ci z routera bezprzewodowego:

144

BUDUJEMY DOM

9/2008

Router to niewielkie urz dzenie, które jest centrum sieci domowej. Odpowiada za najlepsz i najszybsz prac cza internetowego, zabezpiecza pod czone do niego urz dzenia przed atakami hakerów i zarz dza wszystkimi procesami zachodz cymi w sieci domowej.

rozdzielenie jednego cza internetowego na tyle komputerów, na ile chcemy, korzystanie z cza internetowego w dowolnym miejscu mieszkania, domu, ogrodu, wygodne i szybkie przesy anie danych (plików) mi dzy komputerami, wspó dzielenie plików i multimediów przechowywanych na dysku w sieci,

korzystanie przez wszystkich u ytkowników z jednej drukarki, skanera itp., wspólne rozgrywki w grach wieloosobowych (internetowych i sieciowych), a nawet roz o enie op at abonamentowych za cze.

Wybieramy router do naszego cza Dokonuj c wyboru routera, nale y zna rodzaj swojego cza internetowego. Mo na to sprawdzi w umowie b d zadzwoni do operatora. Poni ej opisujemy wszystkie najpopularniejsze sposoby dostarczania Internetu. Wybór konkretnego modelu routera u atwi ramka.

cze ADSL Operatorzy ADSL oferuj najcz ciej proste modemy USB (pod czane do komputera przez USB), które s u jedynie do nawi zania po-

WYBIERAMY ROUTER DO CZA INTERNETOWEGO Rodzaj cza internetowego ADSL (Annex A) ADSL (Annex B)

czenia komputera z Internetem. Po zakupie routera modem b dzie zupe nie zbyteczny. Najlepszym rozwi zaniem jest zakup routera z modemem ADSL. Dzi ki temu w sieci b dziemy mie tylko jedno, za to bardzo funkcjonalne urz dzenie. Zastosowanie routera sprawi, e Internet z jednego cza b dzie dost pny na ka dym komputerze bez konieczno ci instalowania oprogramowania. Przy czu ADSL warto sprawdzi typ cza – Annex (czyt. Aneks), analogowy (Annex A) lub cyfrowy (Annex B). Najcz ciej spotykanym w Polsce Anneksem jest Annex A – na analogowych czach telefonicznych (np. Neostrada). Niektórzy operatorzy oferuj jednak cyfrowe (ISDN) cze w Anneksie B. Przed wyborem routera nale y sprawdzi w umowie lub bezpo rednio u dostawcy Internetu, jakiego rodzaju Annex dotyczy naszego cza.

Router Wireless N do 600 Mb/s i 11 lat gwarancji

Router Wireless G (do 54 Mb/s)

DSL-2740B

DSL-2640B

DSL-2741B

DSL-2641B

Operator TV kablowej

DIR-635 lub DIR-655 lub DIR-615

DIR-300

Dostawca osiedlowy

DIR-635 lub DIR-655 lub DIR-615

DIR-300

DAP-1160 + DIR-615

DAP-1160

Osiedlowy dostawca Wi-Fi

cze od operatora TV kablowej Od operatora kablówki najcz ciej otrzymamy modem z portem Ethernet, do którego pod czamy komputer. Gdy chcemy cze rozdzieli i stworzy sie domow , musimy wybiera router szerokopasmowy, bez modemu ADSL. Podpinamy go bezpo rednio do modemu od operatora.

cze od dostawcy osiedlowego Dostawcy osiedlowi najcz ciej doprowadzaj do mieszka przewód Ethernet, który nale y pod czy do komputera bez po rednictwa modemu czy innych urz dze sieciowych. Gdy chcemy rozdzieli cze i stworzy sie domow , wystarczy wpi przewód do portu Ethernet w routerze szerokopasmowym, takim samym jak w przypadku operatora kablowego.

Osiedlowy dostawca Wi-Fi (czyli Internet drog radiow ) Punkt dost powy (access point) mo e „przechwyci ” sygna wysy any przez dostawc bezprzewodowego Internetu i rozdzieli go na wszystkie komputery (karty sieciowe) w naszym domu. By jednak na innych komputerach korzysta z tego cza bezprzewodowo, musimy zainwestowa tak e w dodatkowy router Wi-Fi.

D-Link Polska ul. Waliców 11, 00-851 Warszawa tel.: 022 583 92 75, faks: 022 583 92 76 e-mail: dlink_polska@dlink.pl www.dlink.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

145

Artyku promocyjny

wiadectwa energetyczne – czekanie w blokach Decyduj ce dla powodzenia procesu certyfikacji energetycznej budynków jest wykszta cenie si profesjonalnego rynku us ug zwi zanego z wydawaniem certyfikatów oraz obs ug inwestycji energooszcz dnych. Wszystkie kraje europejskie podpisa y i ratyfikowa y protokó z Kioto wynegocjowany na konferencji w grudniu 1997 r. Zobowi zuje on kraje uprzemys owione do ograniczenia emisji gazów powoduj cych efekt cieplarniany, przede wszystkim dwutlenku w gla. Opracowano te program globalnego handlu uprawnieniami do emisji CO2 i odsprzedawania ich przez kraje, które emituj niewiele gazów cieplarnianych. Ma to zahamowa proces wzrostu temperatury na wiecie. Naukowcy s zdania, e je eli program redukcji emisji gazów zostanie wprowadzony w ycie, rednia temperatura na Ziemi obni y si do 2050 roku o 0,02–0,28°C. Przed dwoma laty Nicholas Stern, by y wiceprezes Banku wiatowego, przygotowa raport, który dowodzi, e je li trendy klimatyczne si utrzymaj , w ci gu kilku nast pnych dekad czeka nas kryzys ekonomiczny. Skutki ocieplenia – wyja awianie gleby, anomalie pogodowe i kataklizmy – poci gn za sob koszty odpowiadaj ce stracie co najmniej 5 proc. globalnego PKB rocznie. Zdaniem Sterna unikniemy katastrofy, je eli w ci gu najbli szych 10–20 lat przeznaczymy na walk z ociepleniem klimatu rodki warto ci 1–2 proc. wiatowego PKB. Podejmowane przez Uni Europejsk rodki zaradcze sk adaj si z dwu elementów: oszcz dzania energii, gdy im mniej jej produkujemy i konsumujemy, tym mniej emitujemy do atmosfery gazów cieplarnianych; przestawiania si na ekologiczne, czyli emituj ce mniej CO2, no niki energii i technologie. W pa dzierniku 2006 roku Komisja Europejska przedstawi a plan dzia ania na rzecz racjonalizacji zu ycia energii. Celem jest redukcja o 20 proc. zu ycia energii w Unii Europejskiej do 2020 roku. Zdaniem autorów mo na to zrobi , uruchamiaj c bardziej sprawne elektrownie i trac c mniej energii przy jej przesy aniu, buduj c lepiej izolowane domy, produkuj c samochody spalaj ce mniej paliwa, lepiej kontroluj c zu ycie energii itd.

146

BUDUJEMY DOM

9/2008

Dzi ki wprowadzeniu w ycie tych rodków Europa ma nadziej zaoszcz dzi ponad 100 mld euro rocznie. Na rynku nieruchomo ci, gdzie do ogrzania, o wietlenia domów i wyprodukowania ciep ej wody zu ywa si od 30 do 40% ca ej produkowanej energii, wprowadzenie w ycie tych za o e ma u atwi najwy szej rangi dokument unijny – Dyrektywa 2002/91/WE o jako ci energetycznej budynków. Dyrektywa ma spowodowa zaostrzenie wymaga w zakresie ochrony cieplnej budynków oraz wprowadzenie ogólnoeuropejskiego systemu nadawania budynkom certyfikatów zu ycia energii. W a ciciele nieruchomo ci maj dzi ki temu uzyska bezpo redni zach t ekonomiczn do inwestowania w oszcz dzanie energii. Ma to regulowa rynek, który na podstawie certyfikatu b dzie wy ej wycenia nieruchomo ci, które oszcz dzaj energi i przez to s ta sze w d ugoterminowej eksploatacji. Ale paradoksalnie, ten rynkowy mechanizm zaszyty w propozycjach zawartych w Dyrektywie, powoduje najwi kszy opór przy jej wprowadzaniu. Inwestycja w systemy energooszcz dne to bowiem inwestycja d ugoterminowa, cz ciowo motywowana wiatopogl dowo, a nie ekonomicznie. Wida to na przyk adzie krajów, gdzie certyfikaty ju obowi zuj .

Niech i zrozumienie To, co wydaje si jednoznaczne z punktu widzenia ogólnospo ecznego, wcale nie jest tak jednoznacznie odbierane przez indywidualnych obywateli krajów, w których pojawi y si certyfikaty. Jak informuje firma BuildDesk, mi dzynarodowy ekspert w dziedzinie rozwi za z zakresu efektywno ci energetycznej, w niektórych krajach unijnych wiadectwa spotka y si pocz tkowo z niech ci spo eczn . W Wielkiej Brytanii, gdzie w kwietniu 2008 roku wprowadzono certyfikaty EPC (Energy Performance Certificates), okaza o si , e inwestorzy indywidualni traktuj certyfikacj wrogo.

Mo na by o to zw aszcza obserwowa tu przed wprowadzeniem EPC. W a ciciele spieszyli si z wyko czeniem domów i mieszka , by zd y z ich oddaniem przed 6 kwietnia 2008 roku i unikn problemów z podwy szonymi kosztami budowy i wykupienia wiadectwa. Podobne reakcje mo na by o zaobserwowa w Holandii, gdzie certyfikaty pojawi y si ju pod koniec 2006 roku. Okaza o si , e w praktyce tylko spó dzielnie mieszkaniowe, które stanowi oko o 35 proc. ca ego rynku nieruchomo ci, by y zainteresowane wprowadzaniem rozwi za energooszcz dnych. Wiedzia y, e certyfikacja budynków znacznie u atwia sprzeda czy wynajem lokali. Indywidualni inwestorzy zareagowali niech ci , gdy po wprowadzeniu nowych przepisów wzros y koszty inwestycji mieszkaniowych. Rozwi zania energooszcz dne w budynkach wymagaj przy tym du o staranno ci. Okaza o si wi c, e aby racjonalnie wybra technologie i skalkulowa d ugoterminow relacj kosztów inwestycji do kosztów eksploatacji, potrzebna jest spora wiedza i wiadomo materia owa. W a ciciele domów i mieszka skazani s tutaj na pomoc specjalistów. By mo e wysoka wiadomo ekologiczna by a powodem stosunkowo bezbolesnego wprowadzenia wiadectw w Danii. Obowi zuj one tam ju od 2006 roku, ale ich wprowadzenie poprzedzone zosta o wieloma dzia aniami w mediach. Dzi ki temu wzros a wiadomo spo eczna na temat wykorzystywania odnawialnych róde energii oraz jej oszcz dnego wykorzystania. Proces wspiera o te profesjonalne doradztwo. Do wiadczenia mi dzynarodowe wskazuj wi c, e inwestorzy indywidualni na rynku nieruchomo ci naturalnie d do ograniczenia pocz tkowych kosztów inwestycji. Inwestycja w technologie energooszcz dne ma dla nich charakter d ugoterminowy, raczej wiatopogl dowy, a nie ekonomiczny. Stwarza to realne zagro enie dla krótkoterminowych efektów wdro enia systemu wiadectw energetycznych.

Dlatego niezb dne jest profesjonalne doradztwo. Dla nowych inwestycji jest to przede wszystkim kwestia umiej tno ci policzenia, jak szybko inwestycje w dom energooszcz dny zwróc si w obni onych kosztach ich eksploatacji. W przypadku modernizacji nieruchomo ci wymaga to w pierwszej kolejno ci trafnej oceny aktualnego zu ycia i wskazania racjonalnych ekonomicznie rozwi za , które pozwol zmniejszy zu ycie energii, a co za tym idzie, koszty eksploatacji. Poniewa energia zu ywana jest przede wszystkim do ogrzania domów i przygotowania ciep ej wody, wi c najwa niejsze s kalkulacje w tym zakresie. Potrzeba do tego ca ej armii doradców, których wyliczenia prze o si na kiesze inwestorów oraz na warto rynkow nieruchomo ci. Stosownie do tego rozumowania, w ka dym z krajów, gdzie wprowadzono wiadectwa, wykszta ci si spory rynek firm us ugowych doradzaj cych przy realizacji inwestycji energooszcz dnych oraz przeprowadzaj cych procedur obliczenia zu ycia energii pozwalaj c na wystawienie budynkowi wiarygodnego wiadectwa. I o ten rynek w tej chwili toczy si w Polsce o ywiona gra w ród profesjonalistów.

Wahania ministra Ju w pa dzierniku 2007 roku w znowelizowanym prawie budowlanym by y minister budownictwa Andrzeja Aumiller jednoznacznie rozstrzygn spraw , kto w Polsce b dzie móg wydawa wiadectwa energetyczne. Uprawnienia takie uzyska y wszystkie osoby posiadaj ce aktualne uprawnienia budowlane w zakresie projektowania architektonicznego, instalacyjnego lub konstrukcyjnego (te kwalifikacje mo na te zdoby , ko cz c specjalne studia podyplomowe). Ta decyzja wzbudzi a protesty w ród specjalistów zajmuj cych si budownictwem. Nale y do nich mi dzy innymi profesor Jerzy Pogorzelski z Politechniki Bia ostockiej i Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie, który uwa a, e polscy projektanci w swej masie nie maj wystarczaj cego przygotowania w zakresie fizyki budowli, eby zmierzy si z trudn , sugerowan przez Uni Europejsk , metodologi obliczeniow , która pozwala na rzeczywiste wskazanie zu ycia energii w budynkach. To w a nie metodologia jest te w tej chwili ród em g ównych kontrowersji. Projekt rozporz dzenia w tej sprawie przygotowany przez Departament Budownictwa Ministerstwa Infrastruktury jest od kilku miesi cy intensywnie konsultowany, ale jego podpisanie przez ministra zosta o ju przesuni te co najmniej 2 razy. Za usprawiedliwieniem ministra prze-

PASZPORT ENERGETYCZNY: JAK I DLACZEGO Pod has em „Paszport energetyczny: jak i dlaczego” firma SWISSPOR Polska, czo owy producent materia ów budowlanych do termo- i hydroizolacji budynków, rozpocznie we wrze niu 2008 roku nowy etap swojej spo ecznej kampanii informacyjnej na temat certyfikacji energetycznej budynków. Kampania zosta a zainaugurowana w maju 2008 roku. „Du e zainteresowanie czytelników publikowanymi przez nas w prasie i w sieci wypowiedziami ekspertów na temat trybu, szans i zagro e zwi zanych z wprowadzaniem certyfikacji energetycznej budynków nasun o nam my l, eby zgromadzi je w jednym miejscu. Dzi ki temu zarówno profesjonali ci, jak i inwestorzy indywidualni uzyskaj dost p do kompletu informacji na temat wprowadzenia certyfikatów” – powiedzia Robert Kaczor, dyrektor handlowy firmy SWISSPOR Polska. Nowe dzia ania startuj we wrze niu 2008 roku i b d skoncentrowane w Internecie. SWISSPOR planuje utworzenie w swoim serwisie specjalnej podstrony http://www.swisspor.pl/paszport-energetyczny, na której b dzie mo na znale akty prawne zwi zane z certyfikacj , wypowiedzi ekspertów, kalkulatory zu ycia energii oraz informacje, jak uzyska uprawnienia do sporz dzania wiadectw energetycznych. Akcji informacyjnej b dzie towarzyszy kampania reklamowa realizowana w Internecie oraz specjalnie przygotowane ulotki rozdawane przez doradców technicznych firmy. „Do wiadczenia innych krajów wykaza y, e jednym z istotnych czynników wp ywaj cych na sukces wprowadzenia certyfikacji energetycznej budynków jest wysoki poziom wiadomo ci ekologicznej i prawnej spo ecze stwa. Inwestorom atwiej jest prze kn wy sze koszty zwi zane z podniesieniem standardu energetycznego budynku, kiedy wiedz , e w d u szym horyzoncie czasowym przyniesie im to wymierne efekty ekologiczne i finansowe. Mam nadziej , e nasze dzia ania u atwi im pokonanie tej bariery mentalnej i przyczyni si do podniesienia poziomu wiadomo ci ekologicznej konsumentów na rynku budowlanym i nieruchomo ciowym” – powiedzia Jacek Szwoch, prezes zarz du firmy SWISSPOR Polska. SWISSPOR jest mi dzynarodowym producentem materia ów izolacyjnych o 60 letniej tradycji. W Polsce dzia a od 1999 roku. Swisspor Polska ma 4 linie do produkcji styropianu, dwie linie produkcyjne styropapy oraz fabryk pap termozgrzewalnych w Mi dzyrzeczu. W ofercie firmy znajduje si styropian SWISSPOR, papy termozgrzewalne Czarna Mamba, styropapa Biterm i we na szklana SWISSPOR GLASS.

mawia fakt, e nie jest to decyzja atwa. Musi uwzgl dni interesy szerokiej grupy osób posiadaj cych uprawnienia budowlane, reprezentowanych przez Izb In ynierów Budownictwa. In ynierom z uprawnieniami le y na sercu maksymalne uproszczenie metodologii oblicze , tak eby do wykonywania wiadectw nie by o potrzebne adne, dodatkowe, specjalistyczne przygotowanie. Z kolei specjali ci zajmuj cy si wdra aniem w Polsce rozwi za unijnych, jak dr Aleksander Panek z Narodowej Agencji Poszanownia Energii, twierdz , e uproszczone metodologie nie pozwol na rzeczywiste skalkulowanie zu ycia energii przez budynek, a to postawi na g owie wszelk racjonalno , tak e ekonomiczn , wdra anych rozwi za . W zwi zku z tym postuluj stworzenie systemu dodatkowych szkole , które maj przygotowa projektantów i audytorów do stosowania skomplikowanej metodologii oblicze zalecanej przez Uni Europejsk i NAPE.

Nie wiadomo, które z tych stanowisk uzyska uznanie ministra. Jedno jednak wiadomo na pewno – stawk w tej grze jest opracowanie od 200 do nawet 500 tysi cy wiadectw rocznie oraz ewentualne kszta cenie tysi cy specjalistów maj cych wspiera ten proces. Tekst jest cz ci spo ecznej akcji informacyjnej pt. „Paszport energetyczny. Jak i dlaczego?” przygotowanej w 2008 roku przez firm SWISSPOR Polska.

SWISSPOR Polska Sp. z o.o. ul. Kroczymiech 2, 32-500 Chrzanów tel. 032 625 72 50 faks 032 625 72 02 www.swisspor.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

147

Okna po aciowe czy lukarny

DYLEMATY

S o ce

PYTANIE CZYTELNIKA

Rodzice maj dwupi trowy dom z nieu ytkowym poddaszem. Wkrótce si pobieramy i rodzice zaproponowali nam adaptacj nieu ytkowego poddasza na mieszkanie: trzeba zdemontowa stary dach, zbudowa cian kolankow i wykona now wi b dachow . Zlecili my wykonanie projektu architektowi i w trakcie rozmów okaza o si , e mo emy wybra rodzaj do wietlenia poddasza – oknami po aciowymi lub dwiema lukarnami. Czym oba te rozwi zania si ró ni , poza oczywist ró nic w wygl dzie?

fot. Rheinzink

poddaszu

Z ró nicy w konstrukcji okna po aciowego i lukarny wynika odmienny sposób ich umieszczenia w po aci dachu: budowa lukarny to spore przedsi wzi cie, natomiast zamontowanie okna dachowego jest szybkie i stosunkowo ma o pracoch onne. Ich usytuowanie w dachu przek ada si tak e na ich odmienn u yteczno m ie ien enn n u y tecz yt y tte ec cz zn no o o oraz ora r z inny innyy in sposób sp s pos o só ób b do wietlenia do o w i e ettlle eni nia poddasza. po p odd ddas asza asza z Jak zawsze, gdy mamy co do wyboru, warto pozna wady i zalety ka dego z rozwi za , aby go dostosowa do w asnych potrzeb i oczekiwa .

Okna po aciowe czy lukarny? Olimpia Wolf

Jad c samochodem po podmiejskich drogach, ogl damy zarówno domy z malowniczymi lukarnami, jak i takie, w których zestawiono obok siebie dwa lub cztery okna po aciowe. Dostrzegamy wtedy, e lukarna stanowi dominuj cy element budynku i w du ym stopniu kszta tuje jego wygl d, a okna po aciowe wtapiaj si w dach i upodabniaj do jego pokrycia, z daleka s widoczne, ale stoj c przed domem, ju ich nie widzimy. Równie wewn trz budynku te dwa rodzaje okien odmiennie kszta tuj przestrze . Okna po aciowe zamontowane w zestawach stanow atrakcyjny element poddasza. Usytuowane na ró nej wyso-

ko ci po aci dachowej powoduj zró nicowany efekt wietlny, a zestawione z oknami w cianach kolankowych – zapewniaj szersze pole widzenia. Lukarny stwarzaj przytuln i ciep atmosfer i pasuj zarówno do rustykalnych pomieszcze , jak i do wn trz minimalistycznych. Tworz c dodatkowe skosy i za amania, powi kszaj powierzchni u ytkow , któr mo na zagospodarowa . Odmienny wygl d budynku i pomieszcze to nie jedyne ró nice w zastosowaniu okien po aciowych i lukarny. Czym wi c jeszcze si ró ni ?

BUDUJEMY DOM

9/2008

149

fot. Fakro

REDAKCJA

Dylematy

Ile okien? W pomieszczeniu mieszkalnym powierzchnia okna mierzona w wietle o cie nicy powinna wed ug przepisów odpowiada co najmniej 1/8 powierzchni pod ogi. Na poddaszu liczy si t cz powierzchni pod ogi, nad któr dach jest na wysoko ci 190 cm lub wy ej. W praktyce przeszklenie okien po aciowych powinno stanowi ok. 1/10 powierzchni pod ogi, a lukarny – 1/8: przeszklenie lukarny powinno by wi c wi ksze. Ró nica wynika st d, e przez okna po aciowe wpada wi cej wiat a, poniewa umieszczone s pod mniejszym k tem do pod ogi.

fot. Velux

Do wietlenie

Ciekawy efekt wietlny mo na uzyska , montuj c po trzy okna na dwóch s siaduj cych ze sob po aciach

Jak do wietlaj ? Okna po aciowe i lukarny do wietlaj pomieszczenia w odmienny sposób: okna po aciowe do wietlaj pomieszczenia bardziej równomiernie ni lukarna: dobrze spe niaj swoj rol w pokojach dziennych i gabinetach, lukarny do wietlaj obszar w jej s siedztwie: w miar oddalania si od okna, nat enie wiat a maleje.

Jak wpu ci wi cej wiat a? przez okna po aciowe: umie ci je na dwóch po aciach: zapewni wtedy wiat o o ró nych porach dnia, zamontowa dwa lub nawet cztery mniejsze okna zamiast jednego du ego, dzi ki czemu zwi kszy si powierzchnia, przez któr wpada wiat o, ukszta towa o cie e tak, by jego górna kraw d by a równoleg a do pod ogi, a dolna – prostopad a: zwi kszy si wtedy k t padania wiat a,

”

Przeszklenie okien po aciowych powinno stanowi ok. 1/10 powierzchni pod ogi, a lukarny – 1/8

”

je li na poddaszu jest cianka kolankowa, pod oknem po aciowym warto zamontowa okno kolankowe, które poprawi nie tylko o wietlenie pomieszczenia, ale te widoki na otoczenie. przez lukarny: zbudowa raczej jedn du lukarn z dwoma oknami ni dwie w sze, z których wiat o b dzie dociera o do wn trza w skimi smugami, odleg o lukarny od przeciwleg ej ciany dobra tak, by nie przekracza a pi ciu metrów – powy ej tej granicy pomieszczenie mo e by ju s abo do wietlone,

fot. Rheinzink

fot. Classen

wiat o wpadaj ce przez okno po aciowe (a) ...i przez lukarn (b)

Pod skosami mo na postawi niskie szafki lub kolorowe tekturowe pude ka na drobiazgi

150

BUDUJEMY DOM

9/2008

Okna dachowe bardzo dobrze wygl daj na dachach domów wybudowanych w nowoczesnym stylu

Okna po aciowe czy lukarny

fot. Monier

Trzeba umiej tnie dobra wielko lukarny do wielko ci pomieszczenia i jego szeroko ci, aby promienie s oneczne o wietli y ca e wn trze

szeroko lukarny dobra tak, by by a ona szersza od po owy szeroko ci pomieszczenia.

i zamyka okna lukarny, klamki umieszcza si w po owie ich wysoko ci, tak jak w zwyk ych oknach fasadowych.

Usytuowanie okien

Cechy u ytkowe

Dolna kraw d okna – zarówno po aciowego, jak i lukarny – powinna znajdowa si na wysoko ci co najmniej 85 cm od pod ogi; osoba podchodz ca do okna ma wtedy zapewniony kontakt wzrokowy z otoczeniem i mo e wygodnie si gn do klamek. Okna po aciowe Najlepszy widok na krajobraz za oknem uzyskamy, umieszczaj c górn kraw d okna na wysoko ci ok. 200 cm od pod ogi. Dolna kraw d okna mo e by zamontowana na wysoko ci 85–110 cm od posadzki: w ten sposób równie osoba siedz ca w pobli u okna b dzie mia a zapewniony swobodny widok na zewn trz. Na takiej wysoko ci najlepiej zamontowa okna obrotowe otwierane i zamykane od góry.

Okna po aciowe i lukarny ró ni si pod tym wzgl dem, o czym warto wiedzie , by lepiej dopasowa wybór do swoich potrzeb. Okna po aciowe Do wietlaj skuteczniej ni lukarny, ale w przeciwie stwie do lukarn nie zwi kszaj przestrzeni pomieszcze . U ytkuj c je, trzeba mie na uwadze warunki atmosferyczne. Podczas upa u pomieszczenie z oknami po aciowymi nagrzewa si du o szybciej ni takie samo z lukarnami, warto wi c zastanowi si nad dodatkowym ich zabezpieczeniem markizami lub roletami zewn trznymi, które ograniczaj przenikanie wiat a do pomieszcze . Podczas deszczu woda mo e nakapa na pod og , je li okna nie zostan w por zamkni te. Trzeba wi c pami ta o ich zamykaniu, gdy wychodzi si z domu lub zdecydowa si na czujniki deszczu, które zamykaj okna

Koszt kupna i zamontowania okna po aciowego jest oko o 50% ni szy ni koszt wybudowania lukarny o tej samej powierzchni przeszklenia Dzi ki temu, e okna po aciowe mo na ca kowicie obróci do wewn trz, ich mycie jest wygodne

fot. Velux

Okno obrotowe (a), okno uchylno-obrotowe (b), okno wysokoosiowe (c)

Okna otwierane i zamykane od do u powinny mie doln kraw d na wysoko ci 120 cm od posadzki: mo na wtedy atwo je otwiera i zamyka . Wysoko okien w pomieszczeniu warto dostosowa do sposobu ich otwierania. Lukarny Górna kraw d okna w lukarnie powinna si ga wysoko ci ok. 220 cm, aby mo na by o przez nie wygl da w pozycji stoj cej. Dolna kraw d mo e by umieszczona na wysoko ci 85–100 cm, czyli tak, jak w oknach zamontowanych w pomieszczeniach bez skosów. Aby wygodnie otwiera

BUDUJEMY DOM

9/2008

151

Dylematy

fot. Wienerberger

Gdy na oknach skrapla si woda

fot. Fakro

Szerokie lukarny, w kszta cie trĂłjk ta, zwi kszaj przestrze u ytkow poddasza

Rolety zewn trzne zapewniaj ochron

przeciws oneczn oraz zaciemnienie i redukcj

ha asu, np. podczas padaj cego deszczu lub gradu

wewn trz, a w niektĂłrych modelach â&#x20AC;&#x201C; zaczepia na specjalnych uchwytach. Lukarny Lukarny zwi kszaj kubatur pomieszcze , cho do wietlaj s abiej ni okna po aciowe. Pomieszczenia si od nich nie nagrzewaj , a okna mo na otworzy bez obaw tak e podczas deszczu. Warto pami ta , e okna lukarn maj takie same cechy u ytkowe jak okna fasadowe: mo na na nich powiesi firanki bez konieczno ci przykr cania specjalnego dr ka, mo na do nich zamontowa parapet i postawi pod nimi doniczki z kwiatami, tak samo si te przez nie wygl da, otwiera je i zamyka. Ponadto zapewniaj taki sam kontakt wzrokowy z otoczeniem jak okna na ni szych kondygnacjach.

Na oknach mo na czasem zauwa y skroplon par wodn : przyczyn skraplania jest niew a ciwa wentylacja pomieszczenia. Oto, jak mo na temu zaradzi : je li w domu jest wentylacja grawitacyjna, kominiarz powinien sprawdzi , czy ci g w kominie jest w a ciwy i ewentualnie usun przeszkod w wyp ywie powietrza (np. ptasie gniazdo); zatkany lub za niski komin mo e mie s aby ci g lub nie mie go wcale, pod oknami warto zainstalowa grzejniki, by powodowana przez nie cyrkulacja powietrza zapobiega a roszeniu si szyb, zaleca si kupno okien z nawiewnikami i cz ste wietrzenie pomieszczenia, nawet w zimie, zamiast ma o skutecznej tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, warto zainstalowa wentylacj mechaniczn .

Markizy zatrzymuj ciep o, zanim przedostanie si ono przez szyb do wn trza

automatycznie, co oczywi cie wymaga dodatkowych wydatkĂłw. Dzi ki temu, e okna po aciowe otwieraj si na kilka sposobĂłw, mo na dopasowa je do swoich potrzeb: oprĂłcz okien obrotowych, dost pne s np. uchylno-obrotowe z osiami obrotu w po owie wysoko ci i na gĂłrze. Otwieraj si w taki sposĂłb, e otwierane skrzyd o wysuwa si poza pomieszczenie: podchodz c do nich, nie uderzamy w nie g ow i mo emy swobodnie wyjrze na zewn trz. Okna po aciowe brudz si szybciej ni lukarny, ale atwo je umy : zewn trzn p aszczyzn okna ca kowicie obraca si do

152

BUDUJEMY DOM

9/2008

fot. Okpol

atwiej jest oszacowa koszty zamontowania okien po aciowych ni koszty wybudowania lukarn. Ceny okien po aciowych i koszty osadzenia ich w po aci dachowej oraz ceny akcesoriĂłw (markiz, rolet, aluzji) u rĂł nych producentĂłw s zbli one. Ceny okien â&#x20AC;&#x201C; 1000â&#x20AC;&#x201C;1800 z , monta â&#x20AC;&#x201C; 150â&#x20AC;&#x201C;400 z , akcesoria ( aluzje â&#x20AC;&#x201C; 250â&#x20AC;&#x201C;400 z , rolety wewn trzne 150â&#x20AC;&#x201C;300 z ). Koszty wybudowania lukarn mog si znacznie rĂł ni , zale bowiem od technologii budowy, wielko ci lukarny, sposobu jej wyko czenia, materia u u ytego na zadaszenie oraz ceny robocizny, ktĂłra z kolei jest uzale niona od stopnia skomplikowania budowy lukarny i konstrukcji dachowej. W przeci tnych warunkach koszt kupna i zamontowania okna po aciowego jest conajmniej 50% ni szy ni koszt wybudowania lukarny o tej samej powierzchni przeszklenia. fot. Velux

fot. Fakro

Koszty

Podczas monta u trzeba dopilnowa ekip , aby w a ciwie ukszta towa a o cie e: jego gĂłrna kraw d musi by rĂłwnoleg a do pod ogi, a dolna prostopad a Dzi ki zamontowaniu okna kolankowego, zwi ksza si widoczno nie tylko na niebo, ale rĂłwnie na otoczenie

Okna po aciowe czy lukarny

Zdaniem eksperta Lukarna czy okna dachowe? Kiedy zastanawiamy si nad tym, w jaki sposób do wietli poddasze i zapewni nap yw wie ego powietrza, najcz ciej bierzemy pod uwag dwa rozwi zania. Pierwsze to budowanie do powszechnych do niedawna lukarn, a drugie to zamontowanie coraz bardziej popularnych, nowoczesnych okien dachowych.

nia dodatkowych cianek. Do okien dachowych oferowane s specjalne ko nierze uszczelniaj ce, czyli kompletne oblachowanie zewn trzne umo liwiaj ce po czenie okna z dowolnym rodzajem pokrycia dachowego. Umieszczenie okna w p aszczy nie dachu zwi ksza k t padania wiat a, a co za tym idzie poprawia do wietlenie pomieszczenia. Badania dowiod y,

Wybór lukarny wi e si z konieczno ci wykonania projektu przebudowy. Projektant musi uwzgl dni zmian warunków pracy konstrukcji, np.

e w zale no ci od k ta pochylenia dachu przez okno dachowe wpada nawet do 50 % wiat a wi cej, ni przez okno pionowe o tych samych rozmiarach. Znacznie atwiej zapewni szczelno na wody opadowe przez stosowanie

zwi kszenie obci e przez dodatkowe elementy, z których wzniesiona ma by lukarna, zmian konstrukcji dachu uwzgl dniaj c zmian rozstawu krokwi, lub zastosowanie wymianów. Konieczne jest równie zg oszenie zamiaru budowania lukarny i z o enie projektu w jednostce zajmuj cej si

nadzorem budowlanym, aby uzyska pozwolenie na przebudow . Po wzniesieniu konstrukcji, cianki lukarny trzeba ociepli i wyko czy odpowiednimi materia ami zarówno od strony zewn trznej jak i wewn trznej. Monta okna dachowego poza wyci ciem at nie wi e si najcz ciej z konieczno ci ingerencji w konstrukcj dachu, nie wymaga te budowa-

Budowa Okna po aciowe, tak samo jak tradycyjne, sk adaj si ze skrzyd a, o cie nicy, przeszklenia i okucia obwiedniowego, a dodatkow , integraln cz ci niektórych okien jest ko nierz uszczelniaj cy: do innych okien taki ko nierz jest sprzedawany oddzielnie. Ramy okienne najcz ciej wykonane s z drewna sosnowego, os oni tego na zewn trz profilami z aluminium, miedzi lub tytanocynku. Produkuje si te okna po aciowe z PVC lub o zewn trznej warstwie poliuretanowej, a wewn trznej drewnianej: te ostatnie s odporne na wilgo , wi c nadaj si do azienek i kuchni.

standardowych ko nierzy uszczelniaj cych okna dachowe ni za pomoc skomplikowanych oku blacharskich przy lukarnie. Dodatkow zalet okien dachowych jest fakt, e mo na je montowa w miejscach, gdzie nie zawsze mo na zbudowa lukarn oraz zespala w dowolne grupy tworz c w ten sposób rozwi zania optymalne dla ka dego pomieszczenia i ka dego u ytkownika. S awomir Kwarciak, mened er produktu, FAKRO Sp. z o.o.

Lukarny maj konstrukcj z o on ze ciany frontowej z otworem okiennym, cianek bocznych i daszka. Je li pomieszczenie jest adaptowane i szeroko lukarny nie przekracza dwóch metrów, cian frontow buduje si z drewna. Gdy dom jest nowo budowany i ciany lukarny maj by szersze ni dwa metry, lepiej jest je wykona z elbetu.

”

Okna po aciowe mog by montowane na dachach o k cie nachylenia 15–90%

”

cianki boczne lukarny s konstrukcj szkieletow , któr obija si p ytami OSB i wyka cza je sidingiem winylowym, oblicówk z drewna lub materia em, którym pokryty jest dach. Daszek wyka cza si standardowo tym samym materia em co dach domu.

Na co zwróci uwag podczas monta u i budowy? Chocia monta okien po aciowych jest prostszy i szybszy ni konstruowanie lukarny, oba przedsi wzi cia s na tyle skomplikowane, e trzeba je zleci specjalistom. Komfort u ytkowania okien zale y bowiem

Okno po aciowe

Lukarna daszek lukarny najcz ciej jest pokryty tym samym materia em, co dach domu

ca a konstrukcja lukarny powinna by ocieplona we n mineraln lub styropianem

folia ochrania ocieplenie okna przed wilgoci , która mo e przedostawa si z zewn trz

aby ciep o nie ucieka o z pomieszcze – od strony zewn trznej – o cie e powinno by dok adnie ocieplone; od wewn trz mo e by wyko czone np. p yt gipsowo-kartonow

blacha koszowa zapobiega przenikaniu w g b budynku wody opadowej i pochodz cej z roztopów od strony zewn trznej lukarna mo e by wyko czona oblicówk z drewna dobrze zaimpregnowanego folia dachowa u o ona na lukarnie musi by bardzo precyzyjnie po czona z foli na dachu domu lukarn o szeroko ci do 2 m wykonuje si w technologii szkieletu drewnianego

wn trze lukarny wyka cza si zwykle ok adzin z p yt gipsowo-kartonowych

ko nierz uszczelniaj cy zapewnia szczelno osadzenia okna i skuteczne odprowadzenie wody z dachu

izolacja przeciwwilgociowa powinna by starannie wywini ta na zewn trzn stron o cie nicy

BUDUJEMY DOM

9/2008

153

Dylematy

D ugo okna po aciowego a k t nachylenia dachu Odpowiedni d ugo okna po aciowego ustala si w zale no ci od k ta nachylenia dachu, zgodnie z zasad , e im k t nachylenia dachu mniejszy, tym wi ksza d ugo okna.

Monta okna po aciowego a rozstaw krokwi Przed ustaleniem wielko ci okien warto zmierzy rozstaw krokwi i zakupi okno o takich wymiarach, by wpasowa o si w szeroko rozstawu krokwi. Okna mo na te zamontowa , gdy ich szeroko jest mniejsza lub wi ksza od tego rozstawu: a) okno troch w sze ni rozstaw krokwi: przybija si listewk do wewn trznej cz ci krokwi, b) okno troch szersze ni rozstaw krokwi: przybija si desk na wierzch krokwi, c) okno znacznie mniejsze ni rozstaw krokwi: stosuje si tu tzw. wymiany, d) okno du o wi ksze ni rozstaw krokwi: wycina si kawa ek krokwi i montuje dwa tzw. wymiany – górny i dolny.

Okno zamontowane w dachu o k cie nachylenia 30° (a), 45° (b) i 60° (c)

154

BUDUJEMY DOM

9/2008

od precyzyjnego po czenia ich z dachem oraz w a ciwego uszczelnienia. Okna po aciowe Wi kszo modeli okien po aciowych mo na montowa na dachach o k cie nachylenia mi dzy 15 a 90 , cho s i takie, które nadaj si do wbudowania w dach o nachyleniu od 15–20 do 55–65 . Podczas monta u trzeba zwróci szczególn uwag na w a ciwe ocieplenie o cie nicy: w tym celu po zamocowaniu okna w po aci dachowej przestrze mi dzy dachem a krokwiami wype nia si materia em termoizolacyjnym (np. we n mineraln ). Przed zamontowaniem ko nierza uszczelniaj cego trzeba dok adnie wywin izolacj przeciwwilgociow na zewn trzn stron o cie nicy i zamontowa rynienk odwadniaj c . Lukarna Lukarn najlepiej jest budowa na dachach o nachyleniu 45 , opartych na cianach kolankowych o wysoko ci powy ej metra. Szczególn uwag nale y zwróci na zachowanie ci g o ci izolacji: foli dachow u o on na lukarnie trzeba bardzo dok adnie wywin na okno i po czy z foli na dachu. Ponadto nale y dobrze uszczelni (np. impregnowanymi g bkami uszczelniaj cymi) blachy koszowe, które montuje si na styku po aci dachowej ze ciankami bocznymi. Podczas budowy lukarn atwiej pope ni b dy, najcz ciej spowodowane przerwaniem ci g o ci izolacji termicznej, które skutkuj powstaniem mostków termicznych, czyli miejsc, przez które ucieka ciep o. Dlatego do domów energooszcz dnych zaleca si raczej okna po aciowe, które obecnie produkuje si te w wersji energo-

oszcz dnej, np. z dwukomorowym pakietem szybowym.

Podsumowanie Zarówno okna po aciowe, jak i lukarny mog skutecznie do wietla poddasze. Dokonuj c wyboru, warto si wi c zastanowi , jaki efekt chcemy uzyska na zewn trz i wewn trz budynku. Je li nie chcemy nic zmienia w wygl dzie budynku, lepszym rozwi zaniem b d okna po aciowe, je li natomiast chcemy go zmodyfikowa , polecane s lukarny. Warto te wzi pod uwag , e wybieramy pomi dzy lepszym do wietleniem, które zapewniaj okna po aciowe, lub wi ksz powierzchni pomieszczenia, która powstanie po wybudowaniu lukarn. Wa nym czynnikiem decyduj cym o wyborze s równie koszty obydwu wariantów: wybudowanie lukarn jest co najmniej o po ow dro sze ni zamontowanie okien po aciowych, ale zawsze trzeba uwzgl dni konkretne potrzeby i upodobania.

fot. Roto

Najcz ciej s kupowane okna dachowe wykonane z drewna, pokryte lakierem transparentnym lub farb kryj c

INFO RYNEK

Ile kosztuj okna po aciowe... KOLANKOWE

OBROTOWE od 996

wymiary: z 55 × 78 cm – 134 × 160 cm; materia : drewno sosnowe klejone warstwowo, impregnowane i dwukrotnie lakierowane; oszklenie: zewn trzna szyba hartowana, wewn trzna z pow ok niskoemisyjn ; k t nachylenia dachu: 15–90°; gwarancja: 10 lat okno, 20 lat szyba Velux, model GGL

od 1165 z

1867 z

wymiary: 78 × 140 cm; materia : klejone drewno sosnowe klasy I, lakierowane trzykrotnie; oszklenie: zestaw szybowy 4HB IO/16/4T, zewn trzna szyba hartowana i samoczyszcz ca SGG Bioclean; k t nachylenia dachu: 20–55°; gwarancja: 10 lat okno, 20 lat szyba Okpol, model Perfect OPBH

wymiary: od 78 × 60 cm; materia : drewno sosnowe, impregnowane pró niowo i malowane lakierem akrylowym; oszklenie: zestaw szybowy 4H-16-33.1T; k t nachylenia dachu: 15–55°; gwarancja: 10 lat na okno Fakro, model BVL

WYSOKOOSIOWE

UCHYLNO-OBROTOWE 1305 z

wymiary: 55 × 98 cm; – 114 × 140 cm materia : drewno sosnowe klejone warstwowo, impregnowane i dwukrotnie lakierowane; oszklenie: zewn trzna szyba hartowana, wewn trzna z pow ok niskoemisyjn ; k t nachylenia dachu: 15–55°; gwarancja: 10 lat okno, 20 lat szyba Velux, model GHL

1413 z

wymiary: od 55 × 98 cm; materia : drewno sosnowe, impregnowane pró niowo i malowane lakierem akrylowym; oszklenie: zestaw szybowy 4H-16-4T; k t nachylenia dachu: 15–55°; gwarancja: 10 lat na okno Fakro, model FPP preSelect

1841 z *

wymiary: 114 × 140 cm; materia : PVC oraz z drewna – lakierowanej klejonki sosnowej w kolorze naturalnym z trzema warstwami ochrony; oszklenie: szyba energooszcz dna, zewn trzna hartowana; k t nachylenia dachu: 20–65°; gwarancja: 15 lat Roto, model 735 H/K *cena za okno drewniane

Robocizna: ok. 150–400 z cena jest uzale niona od regionu Polski i stopnia trudno ci (monta na nowym dachu lub na ju istniej cym)

AKCESORIA DODATKOWE DO OKIEN DACHOWYCH Ko nierze uszczelniaj ce do okien obrotowych i uchylno-obrotowych: – do pokry p askich cienkich: 200–260 z – do pokry falistych: 225–300 z – do pokry wysoko profilowych: 245–340 z

Ko nierze do okien kolankowych: 435–500 z Ko nierz paroprzepuszczalny: 80–90 z Ko nierz paroszczelny: ok. 85 z

roleta plisowana: 330 – 450 z aluzje: 245–390 z roleta zew.: 900–2000 z moskitiera: 330–420 z

markiza: 1100–1300 z aluzje: 860–1000 z roleta zew.: 1000–2250 z ceny w zale no ci od wymiarów

Os ony elektryczne: roleta wew.: 790–910 z roleta plisowana: 895–1055 z

Os ony manualne: roleta wew.: 150–300 z

a ile kosztuj lukarny? ukowa (tzw. wole oko) (lukarna o d ugo ci grzbietu 230 cm, wysoko ci 105 cm i szeroko ci 210 cm, przy ciance frontowej) okno o wymiarach 150 × 75 cm: ok. 1000–1300 z konstrukcja: ok. 350 z – aty gi te – krokiewki poszycie: ok. 200–300 z obróbki blacharskie: 100–300 z materia y: 1650–2250 z robocizna: ok. 2000 z razem: ok. 3650–4250 z

tradycyjna: (lukarna o d ugo ci 230 cm, wysoko ci i szeroko ci przy ciance frontowej 200 cm) okno o wymiarach 140 × 140 cm: ok. 500–600 z konstrukcja: ok. 250 z – kalenica – przeci te krokwie – deska kalenicowa lukarny – kulawki poszycie: ok. 500–600 z orynnowanie: ok. 100–250 z obróbki blacharskie: ok. 100–300 z materia y: ok. 1450–2000 z robocizna: ok. 1500 z razem: ok. 2950–3500 z

PRZYDATNE ADRESY FAKRO 018 444 04 44 www.fakro.pl MONIER (BRAAS) 0 801 900 555 www.monier.pl

OKPOL 077 404 66 66 www.okpol.pl RHEINZINK POLSKA 022 611 71 30 www.rheinzink.pl

ROTO VELUX

081 855 05 21 www.roto.pl 022 337 70 00 www.velux.pl

– ceny brut to –

Wi cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TÓW!

REMONT

fot. Ceramika Parady

azienkowe wy(prze) wy (prze)obra enia obra enia azienka Aleksandra Ku mierczyk

Pierwszy krok â&#x20AC;&#x201C; wybierz przybory sanitarne i materia y na ciany i pod og . Drugi â&#x20AC;&#x201C; narysuj azienk w skali. Trzeci â&#x20AC;&#x201C; wytnij z papieru kszta ty przyborĂłw sanitarnych i rozmie je na planie. Je li zrobisz to dobrze, azienka b dzie wygodna i funkcjonalna. Potem wybierz wykonawc i przedstaw mu swoje czekiwania. Ko cowy efekt? Pi kna azienka. 158

BUDUJEMY DOM

9/2008

Remont azienki? Ale jaka ma by ? Kolorowa, wystylizowana, a mo e ca kiem prosta, klasyczna, bez dekoracji i zb dnych dodatkĂłw? Najpierw warto wszystko dok adnie zaplanowa : wybra styl i do niego dopasowa dodatki. Je li trzeba zainstalowa now umywalk , wymieni wann na prysznic czy wstawi bidet, najprawdopodobniej b dzie trzeba doprowadzi tak e nowe rury z ciep i zimn wod , nowe pod czenia do kanalizacji, a nawet system ogrzewania.

Instalacje Kanalizacyjna Cz sto w czasie remontu okazuje si , e konieczna jest wymiana instalacji kanalizacyjnej, szczegĂłlnie tej wykonanej z rur eliwnych. Instalacj z PVC wymienia si rzadko

azienka

malizowa zagro enie, e zostan uszkodzone podczas zawieszania na cianach elementów wyposa enia azienki. Podej cia pod baterie stoj ce doprowadza si poni ej przyborów. Do ich czenia u ywa si sztywnych rur lub elastycznych w yków. W instalacji wodnej stosuje si rury z tworzyw sztucznych: PVC, PP, PE, PB oraz rury miedziane i stalowe. Jednak to, jaki rodzaj rur zostanie u yty do wykonania instalacji, nie ma wi kszego wp ywu na pó niejsz jej eksploatacj . Baterie, potocznie zwane kranami, dobieramy do rodzaju i kszta tu urz dze sanitarnych: umywalki, wanny, prysznica czy bidetu. Na cienne mocuje si bezpo rednio do przewodów z ciep i zimn wod , zachowuj c nast puj ce odleg o ci w pionie: – od brzegu umywalki – 25–35 cm; – od brzegu wanny – 10–18 cm; Stoj ce, zwane te sztorcowymi, montuje si w otworach o rednicy 28–35 mm w brzegu przyborów sanitarnych (wanny, umywalki, bidetu). Otwory mog by fabrycznie wykonane, mo na te je wywierci na budowie. Obecnie najcz ciej stosuje si baterie jednootworowe, które – w odró nieniu od dwuotworowych – wymagaj jednego otworu w przyborze sanitarnym. Uwaga! Montuj c baterie, nale y pami ta o zasadzie: ciep a woda – z lewej, zimna – z prawej strony.

Wodna Musi by przebudowana lub rozbudowana, je li ma si zmieni dotychczasowa lokalizacja urz dze sanitarnych. Stare instalacje (najcz ciej stalowe), zaro ni te kamieniem i skorodowane, b d tak e wymaga y wymiany. Rury. Poziome odcinki rur powinno si prowadzi jak najbli ej pod ogi, by zmini-

Ogrzewanie Remontuj c azienk , warto pomy le o wymianie starego grzejnika na nowy lub nawet o zainstalowaniu ogrzewania pod ogowego. Wspó czesne grzejniki ró ni si bardzo od tych dawniej stosowanych, jakich wiele jeszcze w naszych azienkach. Wykonane z aluminium, stali polerowanej czy nawet szk a, mog pe ni funkcj cianek dzia o-

b Instalacj wodoci gow w azience mo na wykona na dwa sposoby: w uk adzie rozdzielaczowym (a), w uk adzie trójnikowym (b)

fot. Tece

i tylko wtedy, gdy jej dotychczasowy przebieg ogranicza pod czenie nowych przyborów sanitarnych. Przebieg rur. Ustala si go na samym pocz tku, uwzgl dniaj c istniej ce piony i podej cia. Spadek rur. Powinien by jednakowy na ca ej d ugo ci odcinków poziomych i wynosi 2–3% (2–3 cm na ka dy metr). Wi kszy spadek nie jest wskazany, bo wtedy przep yw cieków b dzie wywo ywa szumy. Zbyt ma y natomiast mo e utrudnia sp yw cieków, a to sprzyja zatykaniu si instalacji. Odleg o sedesu od pionu. Nie mo e przekracza trzech metrów. Syfony. Chroni przed nap ywaniem gazów kanalizacyjnych do pomieszcze , dlatego powinny by zamontowane mi dzy ka dym przyborem sanitarnym a rur odprowadzaj c cieki do kanalizacji. Syfon musi by zawsze wype niony wod . cianki instalacyjne. Wykonuje si je wtedy, gdy instalacja jest za daleko odsuni ta od pionu kanalizacyjnego lub gdy planuje si monta wisz cej miski ust powej. Wentylacja. Ka dy pion kanalizacyjny powinien by odpowietrzany za pomoc wywiewki lub zaworów napowietrzaj cych. Uwaga! Wielu inwestorów, by zminimalizowa koszty modernizacji azienki, wiadomie rezygnuje z monta u wywiewki. Jest to niezgodne z przepisami i wcze niej czy pó niej doprowadzi do wyp ywu gazów kanalizacyjnych do wn trza.

Stela e podtynkowe mocuje si na specjalnych szynach monta owych przykr canych do ciany i pod ogi. Ich zabudowa znacznie wycisza dzia anie przyborów sanitarnych REKLAMA

BUDUJEMY DOM

9/2008

159

Remont

Jakie baterie azienkowe wybra ? Jednouchwytowe (wyposa one w mieszacz zimnej i ciep ej wody) â&#x20AC;&#x201C; dzi najpopularniejsze, dzi ki nim mo na oszcz dza wod . Dwuuchwytowe s mniej wygodne. Ustawienie ciep ej wody mo e trwa nawet kilka minut, a to powoduje jej wi ksze zu ycie. Termostatyczne â&#x20AC;&#x201C; pozwalaj ustawi temperatur wyp ywaj cej wody bez wzgl du na temperatur wody i ci nienie w instalacji. Warto j zamontowa nad wann lub brodzikiem. Bezdotykowe â&#x20AC;&#x201C; jeden z bardziej nowoczesnych rodzajĂłw baterii. Woda p ynie wtedy, gdy pod o y si r ce pod wylewk . Takie baterie s bardzo drogie, dlatego rzadko stosuje si je w domach

fot. Vasco

jednorodzinnych.

Grzejnik azienkowy mo e pe ni tak e funkcj przegrody, rozdzielaj cej przestrze azienki

wych, rozgraniczaj cych przestrze azienki na k pielow i wypoczynkow , mog s u y jako wieszaki na r czniki lub stanowi obudow lustra. Planuj c ogrzewanie azienki do wyboru mamy: grzejniki panelowe c.o. â&#x20AC;&#x201C; zapewniaj utrzymanie temperatury na poziomie oko o 20 C; grzejniki drabinkowe c.o. â&#x20AC;&#x201C; pionowe przewody rozdzielaj ce, po czone poziomymi rurkami; mog mie dowolny kszta t i kolory; ogrzewanie pod ogowe â&#x20AC;&#x201C; w azience najlepiej sprawdzi si ogrzewanie elektryczne, ktĂłre szybko nagrzewa posadzk ; w tego typu ogrzewaniu maty lub kable grzewcze uk ada si bezpo rednio pod posadzk lub na p ytkach, je li na stare p ytki uk adamy nowe.

fot. Ferro

Elektryczna Remont instalacji elektrycznej w azience nie nale y do najprostszych, dlatego nie powinny si do niego bra osoby, ktĂłre si na tym nie znaj . Musi by wykonany z zachowaniem wszystkich warunkĂłw bezpiecze stwa: rĂłd o pr du nie powinno by umieszczone w tzw. I strefie, wyznaczonej przez zewn trzne kraw dzie wanny i kabiny prysznicowej; w odleg o ci 60 cm od wanny i brodzika nie mo na instalowa adnych gniazd elektrycznych; poza t stref nale y stosowa gniazda bryzgoszczelne, to znaczy z samozamykaj c si os onk ; instalacja elektryczna musi by zabezpieczona wy cznikiem nadpr dowym i rĂł nicowopr dowym, zamontowanym w g Ăłwnej rozdzielnicy lub w oddzielnej skrzynce na zewn trz azienki; do wszystkich punktĂłw trzeba prowadzi przewody trzy y owe z przewodem ochronnym; niskonapi ciowe o wietlenie halogenowe trzeba pod czy do transformatora; je li w azience ma by zainstalowany wentylator uruchamiaj cy si automatycznie po zapaleniu wiat a (wentylator sprz ony

160

BUDUJEMY DOM

9/2008

fot. Villeroy & Boch

fot. Ceramika Ko skie

azienka

Najpopularniejszym materia em na ciany i pod ogi w azience s p ytki ceramiczne ró nej wielko ci

Remont azienki to okazja, by rozmieszczenie przyborów sanitarnych zmieni na bardziej ergonomiczne

Obudowa wanny Gotowa os ona z laminatu. Mocuje si j na zatrzaski do wsporników wanny, wi c w razie potrzeby mo na j bez problemu zdj .

z wy cznikiem), przed jego zamontowaniem trzeba u o y obwód, który b dzie sterowa jego prac .

fot. Roca

le y zastosowa izolacj przeciwwilgociow z dwóch-trzech warstw preparatu uszczelniaj cego, zwanego p ynn foli . Do wyka czania cian i posadzek w a ciany i pod ogi zience mo na zastosowa ró ne materia y. Wyko czenie cian i pod óg powinno by P ytki ceramiczne. S najpopularniejsze, nie tylko adne, ale przede wszystkim funka dost pne w tak wielu rodzajach, wzorach cjonalne, to znaczy bezpieczne, odporne i kszta tach, e mo na je dobra do ka dego na dzia anie wody i wilgoci oraz atwe do gustu i mo liwo ci ka dej kieszeni – mog nautrzymania w czysto ci. wet imitowa drewno, beton czy tapety. Do Wokó prysznica, wanny i umywalki ciawi kszo ci z nich mo na dokupi specjalne ny i pod ogi musz by odporne na zachlaelementy dekoracyjne: listwy, dekory czy mopywanie, a w pozosta ej cz ci azienki – na zaik w identycznej kolorystyce. Kamie . Cho trwa y i atwy do utrzymawilgo . nia w czysto ci, w azienkach nie stosuje Uwaga! Przed u o eniem w azience nosi go cz sto, bo jest drogi: ok adziny z marwych ok adzin, na cianach i pod odze namuru i granitu s du o dro sze Umywalka z limitowanej serii inspirowanej Igrzyskami. od p ytek. Kamie dobrze Oryginalne, zabawne rysunki, przedstawiaj ce p ywaków, mog wygl da w du ych, przestronspodoba si nie tylko najm odszym u ytkownikom azienki nych salonach k pielowych – w ma ych azienkach lepiej stosowa go z umiarem. Jest odporny na dzia anie wilgoci, ale cenione ze wzgl du na szlachetny wygl d marmury s nieodporne na kwasy, a tak e rodki czysto ci stosowane do mycia azienek (te do usuwania kamienia, zostawiaj na marmurze g bokie w ery). Granity, w odró nieniu od marmurów, nie wymagaj konserwacji. Szk o. Jest modne w azience, od kiedy wspó czesne technologie umo liwi y stosowanie go

Najcz ciej kupuje si j jako dodatkowe wyposa enie niektórych modeli wanien. Gotowa os ona ze styropianu. Jest to kszta tka dopasowana do wanny, u atwiaj ca jej monta . T umi odg osy k pieli i nape niania wanny i chroni wod przed stygni ciem. Jest te gotowym podk adem pod p ytki. Takie same kszta tki stosuje si do brodzików. Obmurowanie. Najpopularniejszy sposób obudowywania wanny. Zamiast dawniej stosowanych do tego cegie , u ywa si do tego kszta tek z betonu komórkowego grubo ci 5–6 cm, które czy si na klej. Obudowa z p yt. P yty gipsowo-kartonowe lub gipsowo-w óknowe mocuje si do stela a z lekkich profili stalowych. Przed zamontowaniem trzeba zabezpieczy je preparatem gruntuj cym – to zmniejszy ich nasi kliwo . Je li montuje si je do wanien zaokr glonych, mo na je nawil y – wtedy b d si atwiej wygina . Uwaga! W obudowie wanny nale y zrobi wn k na stopy – tak aby podchodz c do niej, nie stuka o si w ni stopami. W obudowie trzeba te zrobi rewizj , czyli otwór umo liwiaj cy dost p do instalacji wodno-kanalizacyjnej w razie jej awarii. Otwór os ania si zwykle osadzon w metalowej ramce p ytk z tego samego materia u co ok adzina. Ramk mocuje si na zamki magnetyczne.

BUDUJEMY DOM

9/2008

161

Remont

”

ko w jednej z wybranych stref. Drewno musi by impregnowane. Uwaga! P ytkami, kamieniem czy szk em nie trzeba pokrywa ca ych cian. Mo na u o y je w wybranych strefach – tu obok umywalki, wanny czy natrysku i w ten sposób optycznie podzieli azienkow przestrze . Trzeba to jednak zrobi z rozwag , bo je li azienka jest ma a – podzielona – wyda si jeszcze mniejsza.

fot. Coram Poland

”

Aby oszcz dza wod , wystarczy zamontowa perlatory – urz dzenia, które napowietrzaj i rozpraszaj strumie wody, dzi ki czemu zu ywa si jej mniej (nawet o 60%)

fot. Coram Poland

jako wyko czenie cian i pod óg. Jest to rozwi zanie kosztowne (oko o 200–400 z /m2 – szk o na cian i 500–1000 z /m2 – szk o na pod og ), dlatego jego amatorzy rezygnuj z krycia nim ca ych cian czy pod óg na rzecz dekoracyjnych detali. W sprzeda y s dost pne p ytki szklane bezbarwne lub barwione. Beton. Ceniony przez zwolenników prostoty, bo nadaje wn trzu surowy, zimny wygl d. Je li jest wypolerowany, nie kruszy si i nie wch ania wody. Aby si nie brudzi i by atwo zmywalny, musi by impregnowany. A to sprawia, e jest drogi (85–165 z /m2).

ywica epoksydowa. Stosuje si j tylko na pod ogi (w tym tak e na pod ogi z ogrzewaniem pod ogowym). Jest trwa a, atwa do utrzymania w czysto ci, odporna na wilgo i cieranie. Mo na w niej zatopi dowolne elementy dekoracyjne. Drewno. Do azienek nadaj si odporne na wilgo gatunki egzotyczne: iroko, teak, ipe, doussie. Maj one ró norodn kolorystyk : od delikatnych barw oliwkowych, przez czerwie , br z, do czerni. Najcz ciej czy si je z innymi materia ami lub stosuje tyl-

Urz dzenia sanitarne Wspó czesne urz dzenia sanitarne produkuje si nie tylko z ceramiki. Umywalki i brodziki, a tak e inne sprz ty wykonu-

Bidet i wc mog by stoj ce – mocowane do pod ogi (a) lub podwieszane (b). Przybory wisz ce s bardzo praktyczne, bo u atwiaj mycie pod ogi, ale trzeba za nie wi cej zap aci

Aby azienka by a funkcjonalna, musz by spe nione wymagania dotycz ce odleg o ci urz dze sanitarnych od cian (a), odleg o ci urz dze sanitarnych od innych urz dze sanitarnych (b), wolnej przestrzeni przed urz dzeniami sanitarnymi (c)

162

BUDUJEMY DOM

9/2008

je si ze szk a, kamienia, ywicy epoksydowej, drewna i stali. Ich kszta ty cz sto odbiegaj od klasycznych, prostych form. Miska ust powa i bidet. Ka de z tych urz dze mo e by wisz ce lub tradycyjne stoj ce – mocowane do pod ogi. Zalet pierwszych jest to, e zbiornik na wod i wszystkie pod czenia wodne ukryte s za ciank instalacyjn , która mo e by praktyczn pó k . Urz dzenia wisz ce s wygodniejsze w u yciu i u atwiaj sprz tanie azienki. Zainstalowane w ma ym pomieszczeniu optycznie dodaj przestrzeni. Urz dzenia stoj ce wybiera si przede wszystkim ze wzgl du na ni sz cen i atwo monta u. Miski ust powe i bidety produkuje si g ównie z ceramiki, ale mo na tak e kupi ich luksusowe wersje ze stali nierdzewnej. Sp uczki. Mog by zbiornikowe lub ci nieniowe. Nie stosuje si ju sp uczek umieszczanych wysoko nad misk ust pow , lecz tworzywowe lekkie pojemniki zawieszane bezpo rednio nad ni albo ce-

azienka

fot. Praktiker

fot. Poolspa

zowa przestrze , by w nowej azience mie oba te urz dzenia. Je li jednak jest to niemo liwe, mo na kupi wann po czon z prysznicem. Nowoczesne wanny dost pne s w ró nych kszta tach i kolorach. Najcz ciej wykonuje si je z akrylu i stali, rzadziej z eliwa. Dodatkowym wyposa eniem wanien lub kabin natryskowych mog by : – panele prysznicowe – oprócz s uchawki prysznicowej maj dysze, przez które z ró n si wyp ywa woda i w ten sposób masuje cia o; intensywno wyp ywu i temperatur wody reguluje si przyciskami; – deszczownice – do kosztowna odmiana pryszniców; montuje si je przy suficie. Rozpryskuj wod tak, by k pi cy mia wra enie, e stoi w strugach deszczu lub pod wodospadem; – panele z funkcj chromoterapii, czyli leczenia wiat em i aromaterapii, czyli leczenia zapachami; s to urz dzenia luksusowe – ka de z nich mo e kosztowa nawet 70 tys. z . Uwaga! Nowe urz dzenia – wann , umywalk , brodzik, misk ust pow i bidet oraz baterie nale y kupi , zanim rozpocznie si monta nowej instalacji, aby wykonawcy mogli je dok adnie zmierzy przed u o eniem rur.

Panele masa owe to wielofunkcyjne urz dzenia, które mo na zamontowa w miejsce dotychczasowej baterii prysznicowej

ramiczne sp uczki zintegrowane z misk . Sp uczki misek wisz cych s zawieszone na stela ach i ukryte za ich obudow . Umywalki. Mog mie kszta t ko a, pó kola, elipsy, kwadratu i prostok ta o ró nych wymiarach. Najbardziej typowe to: – szeroko – 35, 40, 45, 50, 55, 60 cm; – g boko – od 25 do 60 cm. Umywalki ró ni si sposobem monta u. Mo na je przykr ci do ciany na ruby, wkr ty lub u ywaj c wsporników, w taki sposób, by syfon by widoczny lub zas oni ty postumentem lub pó postumentem. To ostanie rozwi zanie, jako dodatkowe podparcie, stosuje si tak e wtedy, gdy umywalka jest ci ka. Umywalki mo na tak e wbudowa w szafki: podwieszaj c lub nak adaj c na blat, w ten sposób uzyska si miejsce na kosmetyki i przybory sanitarne. Wanna i kabina prysznicowa. Najlepiej, je li w trakcie remontu mo na tak zorganifot. Praktiker

Je li w ma ej azience nie ma miejsca na wann i prysznic, wcale nie trzeba rezygnowa z jednego z tych urz dze

Roleta wewn trzna z tkaniny poliestrowej. Nie trzeba jej podnosi , by regulowa ilo wiat a przenikaj cego do pomieszczenia

BUDUJEMY DOM

9/2008

163

Remont

Jak optycznie powi kszy azienk U yj jasnych kolorĂłw, bo ciemne zacie niaj przestrze . Nie uk adaj p ytek ceramicznych do samego sufitu, a gĂłrn cz cian pomaluj jasn farb . Zainstaluj kabin prysznicow ze szk a. Wybierz ma e p ytki. Umie w azience du e lustra. Ogranicz do minimum ilo sprz tĂłw w pomieszczeniu. Zaplanuj dodatkowe o wietlenie.

Nowe ok adziny na cianach i pod odze, nowe przybory â&#x20AC;&#x201C; wisz ca miska i bidet, nowoczesna wanna lub kabina z panelem prysznicowym... Na tym modernizacja azienki si nie ko czy. Warto jeszcze wybra nowe meble i drobiazgi: uchwyty na r czniki, mydelniczki i pojemniki na kosmetyki. Meble powinny by rozmieszczone zgodnie z zasadami ergonomii: aby mo na by o z nich swobodnie korzysta , trzeba zostawi przy nich woln przestrze . W sprzeda y s gotowe komplety azienkowe: szafki pod umywalk , szafki stoj ce czy wisz ce witryny. Drzwiczki mebli wykonane s najcz ciej z p yty MDF, z drewna lakierowanego, szk a, stali nierdzewnej lub z p yty wiĂłrowej. Czasami mog by te zast pione lustrem. Konstrukcja szafek jest najcz ciej zrobiona z przeznaczonych do pomieszcze wilgotnych p yt wiĂłrowych lub MDF.

Je li azienka jest niewielka, szafki stoj ce mo na ustawia we wn kach ciennych. Do wi kszej azienki lub pokoju kompielowego mo na wstawi komod , krzes a lub toaletk z lustrem, a nawet wi ksz szaf wn kow z przesuwanymi drzwiami. Najprzyjemniejszym etapem modernizacji azienki mo e by dobĂłr akcesoriĂłw, ktĂłre podkre l jej styl i charakter. Warto je kompletowa z umiarem, najlepiej w jednym stylu. Mog to by : w strefie umywalkowej â&#x20AC;&#x201C; lustro z o wietleniem, pĂł ka pod lustrem, wieszak na r czniki, mydelniczka, kubek; w strefie wanny i kabiny prysznicowej â&#x20AC;&#x201C; pĂł ka lub koszyk na przybory toaletowe, wieszaki na r czniki, uchwyty; w strefie miski ust powej i bidetu â&#x20AC;&#x201C; uchwyt do papieru, szczotka do w.c., mydelniczka, wieszak na r cznik. Akcesoria azienkowe mog by wykonane z tworzyw sztucznych, ze szk a, metalu (mosi dzu) lub ceramiki.

fot. Roca

fot. Elita Meble

Meble azienkowe i dodatki

164

BUDUJEMY DOM

9/2008

Na rynku dost pnych jest bardzo du o akcesoriĂłw azienkowych. Urz dzaj c azienk , warto wybra dodatki jednej firmy

fot. Ar-Sanit

fot. Roca

Meble azienkowe nale y dobra do stylu wn trza

Remont

INFO RYNEK

P ytki ceramiczne: od 30 z /m2

Ile kosztuj materia y wykorzystywane do remontu azienki?

gipsowe do p yt g-k i g-w: ok. 1â&#x20AC;&#x201C;4 z /kg (zu ycie ok. 3â&#x20AC;&#x201C;5 kg/m2) wylewki samopoziomuj ce: ok. 1â&#x20AC;&#x201C;4 z /kg (zu ycie 5â&#x20AC;&#x201C;15 kg/m2)

Szk o na cian : ok. 200â&#x20AC;&#x201C;400 z /m2 na pod og : ok. 500â&#x20AC;&#x201C;1000 z /m2 Beton (gr. 5 cm): ok. 20â&#x20AC;&#x201C;50 z /m2 impregnat do betonu: ok. 30â&#x20AC;&#x201C;120 z /l (zu ycie ok. 5â&#x20AC;&#x201C;15 mÂ˛/l) Kamie granit: ok. 90â&#x20AC;&#x201C;700 z /m2 marmur: ok. 90â&#x20AC;&#x201C;650 z /m2 Drewno: od 70 z /m2 ywica epoksydowa: ok. 20â&#x20AC;&#x201C;60 z /m2 Listwy wyko czeniowe do p ytek ceramicznych: ok. 2â&#x20AC;&#x201C;12 z /m Zaprawy do fugowania: ok. 5â&#x20AC;&#x201C;17 z /kg (zu ycie: ok. 0,5 kg/m2 przy p ytkach o wymiarach 15 Ă&#x2014; 15 cm i szeroko ci spoiny ok. 3 mm) P yty g-k Lafarge NIDA Woda H2/GKBI (grubo 12,5 mm): ok. 15 z /m2 Norgips H2/GKBI (grubo 12,5 mm): ok. 13 z /m2 Rigips H2/GKBI (grubo 12,5 mm): ok. 15 z /m2 Knauf HA 13 (grubo 12,5 mm): ok. 15 z /m2 P yty g-w Knauf Vidiwall (grubo 12,5 mm): ok. 35 z /m2 Rigips Rigidur H (grubo 12,5 mm): ok. 30 z /m2 Xella (Fermacell) p yta standardowa (grubo 12,5 mm): ok. 29 z /m2 Akcesoria monta owe do p yt g-k i g-w profile pionowe (koszt przypadaj cy na 1 m2): ok. 12â&#x20AC;&#x201C;15 z profile poziome (koszt przypadaj cy na 1 m2): ok. 4â&#x20AC;&#x201C;5 z Wkr ty i ko ki (koszt przypadaj cy na 1 m2): ok. 1 z Kleje uniwersalne do p ytek ceramicznych: ok. 1â&#x20AC;&#x201C;4 z /kg (zu ycie ok. 3â&#x20AC;&#x201C;4 kg/m2) dyspersyjne (stosowane przy wykonywaniu ok adzin na pod o ach drewnopodobnych np. sklejce): ok. 12 z /kg (zu ycie ok. 2â&#x20AC;&#x201C;3 kg/m2)

Hydroizolacja folie p ynne: ok. 18 z /m2 folie wyt aczane: ok. 8 z /m2 Ogrzewanie grzejniki wodne eliwne: od ok. 23 z / ebro grzejniki elektryczne olejowe: od ok. 30 z / ebro nagrzewnice elektryczne (moc 2000 W): od ok. 250 z /szt. grzejniki rurkowe (wymiary 60 Ă&#x2014; 100 cm): od ok. 380 z /szt. grzejniki elektryczne panelowe (wymiary 45 Ă&#x2014; 43 Ă&#x2014; 10,8 cm): od ok. 240 z /szt. materia y wykorzystywane przy uk adaniu ogrzewania pod ogowego wodnego: ok. 80â&#x20AC;&#x201C;140 z /m2 materia y wykorzystywane przy uk adaniu ogrzewania pod ogowego elektrycznego: ok. 100â&#x20AC;&#x201C;175 z /m2 Wentylatory azienkowe standardowe (wydajno ok. 100 m3/h): ok. 100 z /szt. z higrostatem (wydajno ok. 100 m3/h): ok. 150â&#x20AC;&#x201C;300 z /szt. z opĂł nieniem czasowym (wydajno ok. 100 m3/h): ok. 320 z /szt. z czujnikiem ruchu (wydajno ok. 100 m3/h): ok. 300â&#x20AC;&#x201C;380 z /szt. Akcesoria do instalacji wod.-kan. syfony umywalkowe: ok. 10 z /szt. syfony brodzikowe: ok. 10â&#x20AC;&#x201C;13 z /szt. syfony wannowe: ok. 15 z /szt. stela e do WC: od ok. 320 z /szt. stela e do umywalki: ok. 150â&#x20AC;&#x201C;250 z /szt. Umywalki, bidety, wanny, kabiny, akcesoria umywalki ceramiczne (wymiary 45 Ă&#x2014; 57 Ă&#x2014; 16 cm): od ok. 180 z bidety (wymiary 36,5 Ă&#x2014; 54 Ă&#x2014; 36,5 cm): od ok. 280 z sedesy (wymiary 40 Ă&#x2014; 74,5 Ă&#x2014; 35 cm): od ok. 280 z wanny akrylowe prostok tne (wymiary 140 Ă&#x2014; 70 cm): od ok. 400 z wanny akrylowe naro ne (wymiary 150 Ă&#x2014; 105 cm): od ok. 800 z kabiny prysznicowe (wymiary 90 Ă&#x2014; 90 cm): od ok. 300 z

brodziki kwadratowe (wymiary 90 Ă&#x2014; 90 cm): od ok. 200 z os ony do wanien: od ok. 160 z silikony uszczelniaj ce: ok. 18 z /kg (zu ycie ok. 0,1 kg/m2) sp uczka: ok. 130â&#x20AC;&#x201C;1700 z Baterie do wanny: â&#x20AC;&#x201C; cienna: ok. 150â&#x20AC;&#x201C;3000 z â&#x20AC;&#x201C; nawannowa: ok. 400â&#x20AC;&#x201C;4500 z do umywalki: â&#x20AC;&#x201C; cienna: ok. 260â&#x20AC;&#x201C;3000 z â&#x20AC;&#x201C; naumywalkowa: ok. 150â&#x20AC;&#x201C;2500 z do bidetu: ok. 130â&#x20AC;&#x201C;1700 z Dodatki azienkowe â&#x20AC;&#x201C; uchwyt na papier: ok. 40â&#x20AC;&#x201C;200 z â&#x20AC;&#x201C; wieszak na r cznik: ok. 5â&#x20AC;&#x201C;150 z â&#x20AC;&#x201C; mydelniczka: ok. 2â&#x20AC;&#x201C;350 z â&#x20AC;&#x201C; pĂł ka: ok. 8â&#x20AC;&#x201C;350 z Meble azienkowe szafka podumywalkowa: â&#x20AC;&#x201C; wisz ca: od 220 z â&#x20AC;&#x201C; stoj ca: od 160 z szafka wysoka: â&#x20AC;&#x201C; wisz ca: od 500 z â&#x20AC;&#x201C; stoj ca: od 450 z szafka ma a wisz ca: od 180 z ROBOCIZNA zerwanie starych p ytek ceramicznych: ok. 17 z /m2 u o enie nowych p ytek ceramicznych: ok. 30â&#x20AC;&#x201C;60 z /m2 szlifowanie betonu: ok. 60â&#x20AC;&#x201C;90 z u o enie listew monta owych: ok. 5â&#x20AC;&#x201C;15 z /m.b. zerwanie starego pod o a pod ogowego i u o enie nowego: ok. 15â&#x20AC;&#x201C;40 z /m2 monta stela a: ok. 100â&#x20AC;&#x201C;150 z /szt. skucie tynkĂłw: ok. 10â&#x20AC;&#x201C;20 z /m2 u o enie nowych tynkĂłw: ok. 15â&#x20AC;&#x201C;20 z /m2 po o enie g adzi szpachlowych: ok. 10â&#x20AC;&#x201C;20 z /m2 wykonanie sufitu podwieszanego: ok. 25â&#x20AC;&#x201C;40 z /m2 wykonanie konstrukcji ogrzewania pod ogowego (cena bez u o enia posadzki): ok. 80â&#x20AC;&#x201C;110 z /m2 zamontowanie punktu hydraulicznego: ok. 50â&#x20AC;&#x201C;150 z /szt. Wi cej stawek wykonawcĂłw str. 236 â&#x20AC;&#x201C; c e ny b r u t to â&#x20AC;&#x201C;

PRZYDATNE ADRESY AR-SANIT

032 608 46 05 www.arsanit.com BARLINEK 041 333 11 11 www.barlinek.com.pl CERKOLOR 032 265 72 02 www.cerkolor.com.pl CLASSEN 032 429 20 00 www.classen.pl CORAM POLAND 022 899 15 40 www.coram.pl DEN BRAVEN EAST 061 896 17 40 www.denbraven.pl DLH DREWNO 022 667 44 14 www.dlh-poland.com ELITA MEBLE 055 277 20 81 www.elitameble.pl FERRO 012 256 21 00 www.ferro.pl HENKEL 022 565 63 00 www.ceresit.pl KLUDI 077 456 40 84 www.kludi.com

166

BUDUJEMY DOM

KNAUF

022 369 51 00 www.knauf.pl KNAUF BAUPRODUKTE 022 572 52 00 www.knauf-bauprodukte.pl CERAMIKA KO SKIE 041 375 49 20 www.ceramikakonskie.pl LAFARGE CEMENT 022 324 60 00 www.lafarge-cement.pl LUXBUD 022 839 90 22 www.luxbud.com.pl MALFARB 062 733 82 00 www.malfarb.pl MAXIT 022 701 55 60 www.maxit.pl OPOCZNO 044 754 81 00 www.opoczno.com PARADY 0 800 556 677 www.paradyz.com.pl PIPELIFE 058 774 88 88 www.pipelife.pl

POOLSPA

091 387 77 25 www.poolspa.pl RIGIPS 022 457 14 57 www.rigips.pl ROCA 032 339 41 00 www.roca.pl SOPRO 022 335 23 00 www.sopro.pl SWISSPOR 032 625 72 50 www.swisspor.pl TERMO ORGANIKA 012 427 07 40 www.termoorganika.com.pl URSA 022 878 77 60 www.ursa.pl VASCO 042 654 90 44 www.vascopolska.pl VILLEROY & BOCH 022 645 17 30 www.villeroy-boch.com XELLA 022 573 20 00 www.xella.pl

9/2008 W i cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TĂ&#x201C;W!

Artyku promocyjny

Specjalistyczne farby wewn trzne ciany w kuchni i azience w wyniku codziennych czynno ci nara one s na t uste plamy, zabrudzenia i dzia anie wilgoci. Chc c zabezpieczy je przez negatywnymi skutkami wilgoci, nale y pomalowa pomieszczenie specjaln farb do tzw. pomieszcze mokrych. Firma Malfarb ma w swojej ofercie farb stworzon specjalnie do tych w a nie wn trz â&#x20AC;&#x201C; Akryl W Kuchnia azienka. Produkt ten zawiera aktywny rodek, ktĂłry zapobiega rozwojowi grzybĂłw ple niowych oraz chroni powierzchni przed rozwojem wielu mikroorganizmĂłw. Pomalowane farb Akryl W Kuchnia azienka ciany s bardzo odporne na cieranie i zmywanie, dzi ki czemu mo na je bez obaw my , a nawet szorowa bez ryzyka utraty koloru. Wyj tkowe w a ciwo ci tego produktu predysponuj go do wykorzystania wsz dzie tam, gdzie wymagana jest szczegĂłlna dba o o wysok estetyk powierzchni oraz mechaniczn wieloletni trwa o pow oki. Akryl W Kuchnia azienka jest wysokiej jako ci ekologicznym wyrobem, doskonale kryje, nadaj c malowanemu pod o u matowy wygl d oraz zapewniaj c prawid owe oddychanie cian. Farba dost pna jest w 8 gotowych kolorach dostosowanych do aktualnych trendĂłw oraz w barwie bia ej.

Malfarb Sp. z o.o. Lewkowiec 68 63-400 OstrĂłw Wielkopolski tel. 062 733 82 07â&#x20AC;&#x201C;10 faks 062 733 82 11â&#x20AC;&#x201C;12 www.malfarb.pl e-mail: sekretariat@malfarb.pl

PORADNIK

Hole i przedpokoje

azienka z charakterem

Kuchnia po czona z salonem czy nie

Inna ciana â&#x20AC;&#x201C; farby strukturalne, stiuki, sztukaterie i inne

wiat o wewn trz i na zewn trz

Przy domowym ognisku

Szafy i garderoby

Wygodna oran eria

URZ DZANIA DOMU Szafa wolno stoj ca, garderoba, modu owy system meblowy, a mo e zabudowa wn ki? Gdzie przechowywa ubrania i czy na pewno tylko na nie potrzebujemy przestrzeni? Ile miejsca przeznaczy na buty, p aszcze, sukienki, koszule...? Pomocne wskazĂłwki odnajd Pa stwo, jak co miesi c,

fot. Poliform fot. Komandor

fot. Komandor

w Poradniku Urz dzania Domu.

Uk ad

doskona y fot. Poliform

Emilia Ros aniec

Ogromne szafy w ka dym pokoju, a na ubrania wci brakuje miejsca… Przestronna garderoba, ale brak pomieszczenia na gabinet… Dowiedzmy si , jak praktycznie i efektownie zapobiec podobnym b dom. 170

BUDUJEMY DOM

9/2008

Wst pny rekonesans Przed podj ciem decyzji o sposobie przechowywania ubra i innych rzeczy dobrze jest wcze niej zrobi ich list . Nale y umie ci na niej wszystko to, co ma by schowane. Poza przestrzeni na ubiór codzienny – bielizn , koszule, bluzki, spodnie, sukienki, garnitury itp., trzeba te , o czym cz sto si zapomina, wygospodarowa miejsce na: desk do prasowania, elazko, odkurzacz, r czniki, obrusy, po ciel, walizki, torby podró ne czy sprz t sportowy. Je li na przechowywanie sprz tu i du ych gabarytowo waliz oraz toreb przeznaczyli my oddzielne pomieszczanie, to nie ma problemu. Cz sto jednak brakuje nam takiego sk adzika i w konsekwencji rzeczy u ywane sezonowo trafiaj na strych lub do piwnic, deska do prasowania zajmuje przestrze w którym z pokojów, odkurzacz dzieli pó ki z butami, a walizki i torby zajmuj miejsce w szafach z ubraniami lub w niezagospodarowanych k tach pokojów. W ten sposób nieustannie mamy do czynienia z ba aganem i tracimy czas na szukanie potrzebnej rzeczy. Uporz dkujmy zatem t ca o .

1. ODZIE CODZIENNA To e rzeczy, z ktĂłrych korzystamy na co dzie , musz mie swoje miejsce, jest dla nas oczywiste. Dlatego nie brakuje w naszych domach szaf, komĂłd i szuflad, gdzie przechowujemy bielizn , koszule, spodnie, sukienki itp. Najwygodniej, je li znajduj si one blisko sypialni i azienki â&#x20AC;&#x201C; tak aby nie trzeba by o szuka ich po ca ym domu. Utrzymanie porz dku na co dzie , a tak e zaoszcz dzenie przestrzeni w poszczegĂłlnych pokojach b dzie mo liwe, je li we wspĂłlnej, atwo dost pnej garderobie ka dy cz onek rodziny b dzie mia swoj szaf . Najlepiej zaplanowa j na etapie tworzenia projektu domu. Je li jest na to za pĂł no i dom ju stoi, warto niezagospodarowany pokĂłj lub jego cz przeznaczy na ten w a nie cel. Je li i to nie jest mo liwe, nale y postara si , aby ka dy z domownikĂłw mia w asn szaf w swoim pokoju.

2. OKRYCIE WIERZCHNIE Oczywi cie w tym przypadku najwygodniej tu przy wej ciu do domu umie ci szaf lub garderob . Niezale nie od tego, na ktĂłre rozwi zanie si zdecydujemy, warto podzieli te â&#x20AC;&#x17E;schowkiâ&#x20AC;? na dwie cz ci â&#x20AC;&#x201C; z jednej b dziemy korzysta na bie co, w drugiej za umie cimy sezonowe okrycia wierzchnie. Te ostatnie mo na tak e, aby nie zabiera przestrzeni korytarza, przechowywa w ogĂłlnej garderobie lub w innej szafie. W tej sytuacji jednak zmuszeni b dziemy do cyklicznego przenoszenia ubra i butĂłw â&#x20AC;&#x201C; zimowych latem, letnich zim â&#x20AC;&#x201C; z jednego miejsca w drugie.

3. RZECZY U YWANE OKAZJONALNIE Bardzo cz sto przy planowaniu szaf i garderĂłb zapominamy o tych w a nie elementach, bo rzeczy, z ktĂłrych korzystamy raz lub dwa razy w roku, nie wydaj si nam a tak istotne jak np. odzie codzienna. Tymczasem zajmuj one ca kiem sporo miejsca. Sprawdzonym miejscem na walizki, torby, sprz t sportowy (narty, deski) oraz sprz t biwakowy (karimaty, materace, namioty, piwory) jest przestrze pod schodami. Wykorzystuje si tu zazwyczaj modu owe systemy zabudowy.

4. R CZNIKI, OBRUSY, PO CIEL Dobrze jest przeznaczy na nie osobn bieli niark i umie ci j na przyk ad w pralni. Mo na te wygospodarowa miejsce w ogĂłlnej garderobie. Jeszcze innym rozwi zaniem jest rozdzielenie r cznikĂłw, obrusĂłw i po cieli i lokowanie ich w rĂł nych miejscach, na przyk ad: r czniki do szafki w azience, obrusy do komĂłd w jadalni, a po ciel do szaf w sypialni.

5. AGD Odkurzacz, elazko, a tak e wiadra i szczotki oraz inne akcesoria do czyszczenia i sprz tania â&#x20AC;&#x201C; wszystkie te elementy, podobnie jak by o w przypadku rzeczy u ywanych okazjonalnie, mo na przechowywa w szafce pod schodami. Innym rozwi zaniem s : oddzielny segment w du ej szafie lub garderobie b d wolno stoj ca szafka â&#x20AC;&#x201C; wa ne, aby by a do wysoka (co najmniej 150 cm) â&#x20AC;&#x201C; tak eby swobodnie zmie ci w niej wysokie elementy odkurzacza, a tak e szczotki.

Szafy wolno stoj ce Powszechna niegdy opinia o tym, e szafy wolno stoj ce s niefunkcjonalne â&#x20AC;&#x201C; dzi jest ju nieaktualna. Dawniej rzeczywi cie szafy te by y le wyposa one i nieodpowiednio zaprojektowane â&#x20AC;&#x201C; mia y za ma o b d za du o pĂł ek, a ich rozmieszczenie nie zapewnia o wygody. Dzi bez trudu, nawet samodzielnie, mo na zaradzi tym problemom, wzbogacaj c stare szafy o nowe kosze, szuflady czy wysuwane pĂł ki. To rozwi zanie ma jednak sens jedynie wĂłwczas, gdy szafy, ktĂłre mia yby ulec modernizacji, s naprawd wyj tkowe i szkoda si ich pozbywa . Odnawianie natomiast zu ytych szaf, wykonanych, np. ze sklejki lub p yt drewno-

podobnych, jest nieop acalne. W takim przypadku lepiej zdecydowa si na nowy mebel. Producenci oferuj solidnie wykonane szafy wolno stoj ce w korzystnych cenach. Mog mie one, podobnie jak te do zabudowy, przesuwne drzwi â&#x20AC;&#x201C; dzi ki ktĂłrym dawny problem z niezagospodarowan przestrzeni potrzebn do ich otwarcia zosta wyeliminowany. Ponadto rĂł norodno dost pnych modeli sprawia, e z atwo ci mo na dobra szaf do ka dego wn trza. Szafa wolno stoj ca Za: nie ma konieczno ci wyznaczania na ni miejsca ju na etapie projektu domu;

mo na j w ka dej chwili przestawi lub zabra w czasie przeprowadzki. Przeciw: drzwi rozwieralne szafy wolno stoj cej zajmuj miejsce w pokojach i holach, ograniczaj c tym samym ich powierzchni i mo liwo ci aran acyjne.

Zabudowa wn ki Szafy wn kowe pozwalaj efektywnie wykorzysta przestrze . Bez problemu te mo na dostosowa ich wyposa enie do w asnych potrzeb. Najprostszy model takiej szafy to zabudowana pĂł kami i zas oni ta drzwiami wn ka. Mo na zrezygnowa z wyka czania pod ogi, sufitu, cianek

BUDUJEMY DOM

9/2008

171

fot. Indeco

PORADNIK URZ DZANIA DOMU

bocznych i tylnej – dzi ki czemu nie traci si na pojemno ci mebla, a koszty jego wykonania s ni sze. Jednak by we wn trzu szafy si nie kurzy o i atwo by o utrzyma w niej czysto , warto ciany oklei zmywaln tapet , a na pod odze u o y dowolny materia posadzkowy, umo liwiaj cy jego atwe mycie. Zabudow wn ki mo na wykona za pomoc modu owych systemów meblowych. W ich sk ad wchodz gotowe elementy – korpusy szaf, dr ki, ramy z regulowanymi nó kami, kosze, pó ki, wisz ce pojemniki, które dowolnie zestawia si ze sob . Elementy te stosuje si nie tylko do wype nienia wn k, ale tak e do zabudowy pomieszczenia garderoby lub do renowacji szaf wolno stoj cych.

Do opuszczania i podnoszenia wysoko wisz cych ubra s u tzw. pantografy – czyli ruchome wieszaki. Jest to niezwykle pomocne rozwi zanie zw aszcza w przypadku dwupoziomowych wieszaków na odzie krótk

Uwaga! W sk ad systemów modu owych nie wchodz drzwi – dlatego polecane s do miejsc, gdzie mo emy mie otwart szaf . Decyduj c si na to, pami tajmy jednak, e ich zawarto b dzie si kurzy . Przydadz si wtedy pud a i pokrowce. Wn k warto jednak zas oni , wykorzystuj c na przyk ad rolety lub aluzje albo montuj c system drzwi przesuwnych. Projekt i wykonanie szafy wn kowej warto powierzy profesjonalnej firmie. Wi kszo z nich projektuje i wycenia szaf , korzystaj c z oprogramowania komputerowego – cz sto jest to us uga bezp atna. W fazie powstawania projektu mo na na bie co ustala cen szafy i dowolnie modyfikowa jej wygl d.

fot. Indeco

W w skich i g bokich szafkach sprawdz si

wysuwane wieszaki, ubra nie wiesza si w nich standardowo – wzd u szafy, lecz w poprzek

Dodatkowe wyposa enie wn k (tak e garderób) stanowi mog : stopery w szynach, które zatrzymuj drzwi w ustalonym miejscu; o wietlenie, które w cza si podczas otwierania drzwi szafy; szczotki uszczelniaj ce profile drzwiowe, zabezpieczaj ce przed wnikaniem kurzu do wn trza garderoby. Modu owy system meblowy: Za: pozwala wykorzysta nietypow , trudn do zagospodarowania wn k – np. przestrze pod skosem; jego elementy mo na wykorzysta zarówno do zagospodarowania wn k, jak i do wype nienia garderoby – tak wi c w ka dej

172

BUDUJEMY DOM

9/2008

fot. IKEA

fot. Raumplus

Je li w szafie nie ma wystarczaj cej liczby przegród, mo na dokupi do niej kilka materia owych pó ek do zawieszenia (tzw. kieszeni wisz cych) – to stosunkowo tanie rozwi zanie nie wymaga adnych dodatkowych prac renowacyjnych. Ciekawie wygl daj kieszenie zawieszone na ruchomym wieszaku

Garderoby i szafy

chwili mo emy zrezygnowa z szafy we wn ce i przenie j w inne miejsce; daje wiele rozwi za technicznych u atwiaj cych korzystanie z szafy – wysuwane i obrotowe kosze itp.; szafa wbudowana mo e by bez ty u i boków – w ten sposób oszcz dzamy; poszczególne modu y mo na przestawia w dowolne miejsce. Przeciw: systemy modu owe nie maj drzwi – poleca si je raczej do takich miejsc, gdzie mo emy mie otwart szaf , np. w sypialni, lub do garderób zorganizowanych w oddzielnym, zamykanym pomieszczeniu.

Dzi ki du ej liczbie przegród, pó ek, szuflad, koszy i pude atwiej jest zapanowa nad nieporz dkiem – ka da rzecz ma wtedy swoje okre lone miejsce

Szafa wn kowa Za: pozwala zagospodarowa ca przestrze

wn ki od pod ogi do sufitu; elementy trwale mocowane do ciany gwarantuj stabilno ;

fot. Senator

Gotowy do wstawienia we wn k rodek szafy – wykonany na indywidualne zamówienie – pozwala efektywnie wykorzysta woln przestrze

jej projekt i wycen dobiera si do indywidualnych potrzeb. Przeciw: jest stosunkowo droga – zarówno drzwi przesuwne, jak i wn trze szafy to do wysokie koszty wykonania, wymaga drogich technicznych rozwi za u atwiaj cych korzystanie z niedost pnych miejsc na górze – opuszczanych dr ków, drabinek; jest zbudowana na sta e, co utrudnia zmiany aran acji wn trza w przysz o ci; wymaga wn ki o g boko ci minimum 70 cm.

Garderoba Garderoba – jest pomieszczeniem zaadaptowanym do przechowywania rzeczy. Mo e czy w sobie funkcje schowka na rzeczy sezonowe, gospodarcze lub te by eleganck ubieralni , w której oprócz odzie y w szafach znajdzie si na przyk ad toaletka i du e lustro oraz – co bardzo wa ne

fot. IKEA

Pud a na kó kach, plastikowe i tekturowe pojemniki, kosze wiklinowe – wszystkie te elementy pomagaj segregowa odzie i na d u ej zachowa porz dek w szafach

W liczbach Na jedn du garderob b d na dwie mniejsze w domu redniej wielko ci, tj. 150 m2, trzeba przeznaczy minimum 6 m2. Minimalna g boko szaf, taka, w której wisz ce ubrania nie gniot si , to 60 cm. Gdy g boko ta jest mniejsza, mo na zastosowa tzw. wieszaki wysuwane poprzecznie. Wysoko dla ubra d ugich – p aszczy, sukienek itp. – to 170 cm. Wysoko dla ubra krótkich – kurtek, koszul, garniturów – to 100–110 cm. Dr ki na krótkie ubrania mog znajdowa si na dwóch poziomach – jeden pod drugim; wymagana odleg o mi dzy nimi to – 105 cm. Nie zaleca si stosowania pó ek szerszych oraz dr ków d u szych ni 100 cm; Zalecana odleg o ci mi dzy pó kami to: – 25–35 cm, gdy znajduj si na wysoko ci wzroku, – ponad 35 cm, gdy umieszczone s wysoko (tzw. pó ki pawlaczowe) lub przy samej pod odze (np. na buty), do nich bowiem dost p jest utrudniony.

fot. Intermeble

Fronty szafy wn kowej mog tworzy udan kompozycj z pozosta ym umeblowaniem

– przestrze , aby mo na by o swobodnie si porusza . Garderoba koniecznie musi mie wentylacj . Gdy jednak nie ma wolnych przewodów wentylacyjnych w pomieszczeniu na ni przygotowanym, powinno si umie ci przynajmniej kratk wentylacyjn w cianie pomi dzy garderob a innym pomieszczeniem. Wymiary. Garderoba powinna by na tyle du a, aby mo na by o swobodnie si w niej porusza . Nie ma sensu budowa garderoby w pomieszczeniu kilkadziesi t centymetrów g bszym ni szafa wn kowa; pomieszczenie nie mo e by te zbyt w skie. Musimy zatem przeznaczy na garderob minimum 3,5 m2. Przestrze do swobodnego poru-

fot. Estima fot. Komandor

Garderoby i szafy

Garderoba, której ciany tworz zarazem g ówny trzon szafy, jak i przegrod , wyznaczaj c poszczególne strefy w pomieszczeniu

szania si to ok. 120 cm (ok. 1,5 m2 wolnej powierzchni). D uga w ska. Takie pomieszczenie nie zawsze zdaje egzamin. Aby mo na by o zaadaptowa je na garderob , musi mie szeroko co najmniej 190 cm (70 cm zajmuje ci g wieszaków i pó ek, 120 cm – wolna przestrze niezb dna do poruszania si ). Kwadratowa. Taki kszta t (oczywi cie odpowiedniej wielko ci) jest najbardziej odpowiedni do urz dzenia funkcjonalnej garderoby. Wówczas na wszystkich cianach (pomijaj c t z drzwiami) mo na umie ci g bokie szafy i zapewni jednocze nie swobodne przej cie mi dzy nimi. Rozwi zanie to jest najlepsze równie wtedy, gdy garderoba ulokowana jest mi dzy sypialni a azienk , a drzwi do nich s na jednej osi. Wówczas powierzchnia komunikacyjna nie ogranicza miejsca na szafy. Pod skosem. Zazwyczaj spora cz sko nej ciany jest zbyt niska, aby nadawa a si

do przechowywania ubra i w konsekwencji pe ni jedynie funkcj schowka. Dlatego odpowiednio wcze niej dobrze jest sprawdzi na planie przekroju domu, jakiej wysoko ci jest cianka kolankowa; 100-centymetrowa umo liwi monta dr ków na wisz ce ubrania, ni sza pozwoli tylko na zamocowanie szafek. Garderoba Za: mo e by otwarta, wtedy urz dzenie jej nie kosztuje du o;

Szafa wn kowa nie musi by zas oni ta w ca o ci. Je li znajduje si w przedpokoju czy holu, jej cz warto pozostawi otwart – mo na umie ci tam pó k na podr czne rzeczy i powiesi lustro

mo na przechowywa w niej przedmioty, na które trudno znale sta e miejsce; w ma ym domu na garderob mo na wykorzysta przestrze trudn do zagospodarowania – pod skosem dachu itp.; w razie potrzeby mo na zmieni przeznaczenie pomieszczenia. Przeciw: wymaga zaplanowania na ni przestrzeni ju na etapie projektu domu; zajmuje sporo miejsca – sk adowanie plus komunikacja.

Do zabudowy przestrzeni pod schodami wykorzystuje si najcz ciej systemy modu owe. Miejsce to sprawdza si jako przechowalnia artyku ów gospodarstwa domowego (odkurzacza, szczotek, mopa itp.) b d rzeczy u ywanych sezonowo (walizek, toreb podró nych, sprz tu sportowego itp.)

Szafa od frontu

fot. Komandor

Drzwi szafy czy garderoby to niezwykle wa ny element, który cz sto stanowi cz wystroju wn trza. Wype nienie ram mog stanowi ró nokolorowe szyby, lustra, p yty laminowane, drewnopochodne czy wiórowe. Te ostatnie mog by pokryte mat rattanow , tkanin , korkiem, foli , tapet czy fototapet . Ze wzgl du na sposób otwierania mo na dobra drzwi: przesuwne, sk adane, uchylne, sk adano-przesuwne i przesuwno-podwieszane.

Pomys y na

POD SKO NYM DACHEM fot. Komandor fot. Raumplus

Ca cian ze skosem przeznaczono do zabudowy. Na szczególn uwag zas uguje tu sposób wyko czenia frontów – nietypowy wzór sprawia, e szafa stanowi g ówn ozdob

wn trza

Adaptacja przestrzeni pod skosem na garderob pozwala dobrze wykorzysta to miejsce. Wy szy fragment ciany mo na przeznaczy na d ugie ubrania wisz ce, za ni sz jej cz – tu przy cianie zewn trznej – na mniejsze u ywane sezonowo.

fot. Raumplus

Przestrze pod cian kolankow przeznaczono na szafk z podr cznymi rzeczami.

cian obok, tak e ze skosem, zabudowano du szaf z drzwiami przesuwnymi. W ten sposób optymalnie wykorzystano przestrze na poddaszu

Trudn do zagospodarowania cz ciany zaadaptowano na szaf . Ciekawe kolory roz wietlaj przestrze . Dalszy fragment ciany pe ni funkcje dekoracyjne Cz przestrzeni pod skosem stanowi szafki, pozosta za garderoba. Frontowy fragment tej drugiej tworz cianka dzia owa (przestrze przed ni bardzo funkcjonalnie wykorzystano, dostawiaj c do niej ó ko) oraz drzwi przesuwne

176

BUDUJEMY DOM

9/2008

RaumplusFoyers fot. Miro-Les

fot. Raumplus

Przestrze na strychu podzielono na dwa pomieszczenia – jedno to pokój mieszkalny, drugie s u y do przechowywania ubra oraz innych rzeczy: dokumentów, ksi ek

fot. Raumplus

szafy roby e d r a g i W SYPIALNI Usytuowanie szaf i garderób w sypialniach lub w ich pobli u jest jednym z najcz ciej polecanych przez projektantów rozwi zaniem. Po obudzeniu czy te przed za ni ciem nie trzeba kr y po domu, aby si ubra lub odnale szlafrok.

fot. Szynaka Meble

fot. Komandor

W odpowiednio du ym pomieszczeniu, s siaduj cym z sypialni , warto urz dzi azienk wyposa on w obszern szaf na r czniki, po ciel i przybory kosmetyczne

Dwa sposoby na wykorzystanie wn ki w sypialni. Na zdj ciu powy ej wida dwie wolno stoj ce do szerokie szafy; przestrze nad nimi mo na dodatkowo wykorzysta , uk adaj c tam na przyk ad ozdobne pud a czy kosze. Na zdj ciu poni ej pokazano inne rozwi zanie – zabudow w ca o ci wype niaj c wn k

Przestrze w naro ach stworzy a dwa niezale ne miejsca do przechowywania ubra .

fot. Indeco

fot. Vox

Szaf wn kow mo na – co wida na zdj ciu – pozostawi otwart , wówczas jednak ubrania mog si bardziej kurzy

BUDUJEMY DOM

9/2008

177

W SALONIE

fot. Komandor

fot. Matkowski

fot. Senator

Monta szaf ubraniowych w salonach to jedno z najrzadziej spotykanych rozwi za . Dzi ki jednak bogatej ofercie wzor贸w i modeli szaf mog one bez przeszk贸d funkcjonowa w tych pomieszczeniach.

Odpowiednie dobranie kolor贸w na cianach i frontach szaf wn kowych oraz dopasowanie stylu wn trza w a nie do nich, pozwoli o funkcjonalnie wykorzysta wn k , przy zachowaniu jednocze nie reprezentacyjnego charakteru salonu

178

BUDUJEMY DOM

9/2008

Black RedFoyers White fot. Miro-Les

fot. Komandor

Szafy wolno stoj ce cz ciej spotyka si w mieszkaniach ni domach jednorodzinnych. Trzeba jednak zaznaczy , e te dobrze dobrane i pojemne sprawdz si

w ka dym pomieszczeniu

W PRZESTRONNYM POMIESZCZENIU

fot. Raumplus

fot. Poliform

Du e pomieszczenie na garderob pozwoli nie tylko zmie ci wszystkie ubrania i inne rzeczy, ale tak e pos u y mo e jako przebieralnia czy pokój o charakterze gospodarczym.

Urz dzone na planie kwadratu garderoby, do wietlone naturalnym wiat em. Jest w nich wystarczaj co du o miejsca, aby w razie potrzeby wstawi do rodka np. równie wysmakowan jak pozosta e meble toaletk

fot. Komandor

Przestronne pomieszczenie z szafami na ca ej d ugo ci ciany. Przestrze po rodku pozwala wygodnie przegl da si w lustrze, przebiera , ale tak e prasowa czy nanosi poprawki krawieckie

fot. Komandor

fot. Poliform

D ugie pomieszczenie z zagospodarowanymi dwiema przeciwleg ymi cianami. Ciekawym pomys em s tu skrzynio- awy, na których mo na usi i przechowywa w nich na przyk ad buty czy urz dzenia gospodarcze – odkurzacz itp.

WYBIERAMY I KUPUJEMY Drzwi wewn trzne Ma gorzata Cuch

Kiedy kupuje si drzwi wewn trzne, trzeba zna : ich wymiary â&#x20AC;&#x201C; w tym celu nale y zmierzy wielko otworu drzwiowego; grubo ciany â&#x20AC;&#x201C; od niej zale y, czy mo na zastosowa o cie nic sta â&#x20AC;&#x201C; o okre lonych wymiarach, czy trzeba kupi regulowan ; czy drzwi maj by lewe, czy prawe â&#x20AC;&#x201C; co zale y od tego, jak maj si otwiera . Je li nowe drzwi maj zast pi stare skrzyd a i pasowa do starych o cie nic, trzeba te zna : rozmieszczenie zawiasĂłw â&#x20AC;&#x201C; powinno by ono takie samo, jak w starych drzwiach.

O sposobie otwierania drzwi (czy b d one rozwieralne, wahad owe, przesuwne czy harmonijkowe) naj atwiej zdecydowa po zaplanowaniu rozmieszczenia mebli. O kierunku otwierania drzwi przes dza powinna wygoda; jedynie w azienkach, toaletach i kot owniach, ze wzgl dĂłw bezpiecze stwa, drzwi musz si otwiera na zewn trz.

Dziel i cz

fot. Stolarka Wo omin

Wszystkie elementy do drzwi wewn trznych najwygodniej kupi w jednym miejscu. Bardziej op aca si kupowa drzwi wraz z monta em, wĂłwczas nie tylko za us ug , ale rĂłwnie za towar p aci si 7%, a nie 22% podatku VAT, zwykle nie trzeba te si troszczy o transport, a na zakupiony towar otrzymuje si nawet dwuletni gwarancj .

Drzwi wewn trzne zapewniaj pewniaj domownikom prywatno , dziel c przestrze domu na pomieszczenia. Izoluj je akustycznie i termicznie, stanowi tak e istotny element wystroju wn trz: starannie dobrane, mog by ich dekoracj . WybĂłr drzwi wewn trznych jest bardzo bogaty: mnĂłstwo jest wzorĂłw, rozmaito materia Ăłw i wielkie zrĂł nicowanie sposobĂłw wyko czenia. Zakup drzwi to inwestycja na lata, warto zatem zwraca uwag nie tylko na ich wygl d i cen , ale tak e w a ciwo ci, starannie te dobiera klamki, zawiasy i szyby. Przed podj ciem decyzji warto przegl da katalogi, radzi si fachowcĂłw, mo na tak e szuka praktycznych rad na budowlanych forach internetowych.

Z czego sk adaj si drzwi NajkrĂłcej mĂłwi c â&#x20AC;&#x201C; ze skrzyd a (lub skrzyde ), o cie nicy (niepoprawnie nazywanej futryn ) i oku , czyli zawiasĂłw i klamki. Skrzyd a drzwiowe. Zale nie od tego, jak ukszta towana jest kraw d ich styku z o cie nic , mog by przylgowe â&#x20AC;&#x201C; z wyci ciami zwi kszaj cymi powierzchni przylegania skrzyd a do o cie nicy i bezprzylgowe â&#x20AC;&#x201C; z kraw dzi g adk , bez wyci .

BUDUJEMY DOM

9/2008

181

423 z

STOLBUD W OSZCZOWA

POL-SKONE

Finish Styl 6 materia : rama drewniana z wype nieniem, wyko czona obustronnie g adk p yt HDF oklejan foli finish, do wyboru 4 rodzaje drewna (buk, olcha, dzika grusza, orzech) w cenie: zawiasy, zamek na klucz, szk o ornamentowe w szklonych skrzyd ach: szk o bia y mat lub br z mat

Impuls materia : rama sosnowa ob o ona dwiema p ytami HDF, wype nienie o strukturze plastra miodu, opcjonalnie p yta wiórowa otworowana lub pe na, powierzchnia Lamistone z pow ok odporn na wycieranie i dzia anie rodków chemicznych w cenie: zamek jednopunktowy, zawiasy czopowe wkr cane w przeszklonych skrzyd ach, szk o bia y mat lub br z mat

756 z

862 z

PORTA KMI POLAND

POL-SKONE

Nova NATURA wzór 1.1 materia : rama drewniana klejona wielowarstwowo, wype nienie skrzyd a – p yta wiórowa otworowana, wzmocniona wewn trznym ramiakiem ze sklejki, ca o dwustronnie ob o ona p yt z oklein naturaln dost pn w 6 kolorach w cenie: zamek dost pny w trzech wariantach, pochwyt okr g y (do drzwi przesuwnych)

Kongo materia : rama sosnowa ob o ona dwiema p ytami HDF fornirowanymi naturaln oklein wenge, wype nienie – p yta wiórowa otworowana, ramiak z klejonki sosnowej z frezowan p ycin MDF w cenie: zamek jednopunktowy, wpuszczany, rozstaw 72 mm, zawiasy czopowe wkr cane, w przeszklonych skrzyd ach: szk o ornamentowe point-s o grubo ci 4 mm

1031 z

SOKÓ KA OKNA I DRZWI

Lyon S6 materia : rama drewniana klejona wielowarstwowo, wype niona p ycinami MDF z naturaln oklein sosnow lub d bow w cenie: zamek, zawiasy czopowe, szyba ornamentowa szynszyl br z

Florencja S 2 materia : rama drewniana klejona wielowarstwowo wype niona p ycinami MDF z naturaln oklein sosnow lub d bow , malowane lakierobejc , z widocznym rysunkiem drewna w cenie: zamek, zawiasy czopowe, szyba ornamentowa szynszyl br z

O cie nica to rama wykonana z drewna, stali lub p yt MDF. Mocuje si j w murze o cie y, czyli w otworze drzwiowym. Styki mi dzy o cie nic a murem zakrywa si listwami ozdobnymi. O cie nice mog by sta e, grubo ci 6 lub 10 cm, lub regulowane, daj ce si dopasowa do ka dej grubo ci ciany za pomoc listew obejmuj cych. O cie nice regulowane s dro sze ni sta e, ale atwiejsze w monta u. Okucia – klamki, pokr t a, zawiasy, zamki (tak e otwierane kluczem), elementy ozdobne (rozetki, szyldy), prowadnice, szyny i elementy toczne – to detale decyduj ce o wygl dzie i funkcjonalno ci drzwi. Na komfort u ytkowania drzwi w znacznym stopniu wp ywaj zawiasy: od nich zale y, czy drzwi otwieraj si atwo i cicho. Wa na jest zreszt nie tylko ich jako , ale te odpowiednie zamocowanie. Do wi kszo ci skrzyde drzwiowych stosuje si dwa zawiasy, niekiedy te trzeci pomi dzy nimi. Mo na wybra takie, które umo liwiaj regulacj wysoko ci zawieszenia skrzyd a. S te specjalne zawiasy do drzwi wahad owych, które samoczynnie zamykaj skrzyd a. Zawiasy mog by wykonane z mosi dzu, stali lub materia u kwasoodpornego. O ich wygl dzie decyduje sposób wyko czenia, mog by piaskowane, matowe, polerowane, malowane proszkowo lub chromowane. Klamki produkowane s w wielkiej rozmaito ci wzorów i stylów – od historyzuj cych do bardzo nowoczesnych, a nawet – rzec mo na – futurystycznych. Warto jednak pami ta , e klamka jest elementem Drzwi wewn trzne nie musz spe nia tylu wymaga co zewn trzne, jednak wskazane jest, by mia y podwy szon ciep ochronno oraz dobr d wi koszczelno

fot. Unidor

W przegl dzie prezentujemy drzwi wewn trzne jednoskrzyd owe, ceny brutto, cena dotyczy modelu drzwi w standardowych wymiarach: 60 cm, 70 cm, 80 cm, 90 cm

329 z

fot. Stolarka Wo omin

Drzwi wewn trzne

1102 z

1695 z

PORTA KMI POLAND

POL-SKONE

Natura Nova wzór 3.2 materia : rama drewniana klejona wielowarstwowo z drewna drzew iglastych, wype nienie skrzyd a – p yta wiórowa otworowana wzmocniona wewn trznym ramiakiem ze sklejki, ca o dwustronnie ob o ona p yt z oklein naturaln dost pn w 6 kolorach w cenie: zamek dost pny w trzech wariantach: na klucz zwyk y, z blokad azienkow lub dostosowany pod wk adk patentow , szyby hartowane

Noble II materia : rama drewniana klejona wielowarstwowo, panel fornirowany naturaln oklein d bow , szyba hartowana w cenie: zamek magnetyczny, wpuszczany, rozstaw 90 mm, zawiasy SFS – wersja bezprzylgowa, w przeszklonych skrzyd ach: szk o bia y mat lub br z mat

1696 z

2506 z

STOLBUD W OSZCZOWA

TOMSTOL

Castel 3 materia : rama drewniana klejona wielowarstwowo z drewna d bowego, wyko czona dwoma warstwami r cznie nanoszonego wosku w cenie: zawiasy, os ona na zawiasy, kratka lub tuleje wentylacyjne, zamek

Atena materia : wykonane z drewna sosnowego, ramiak klejony warstwowo w okleinie naturalnej, wyko czone lakierami meblowymi firmy Naber w kolorze jasny d b (paleta kolorów Tomstol) w cenie: o cie nica, zamek, zawiasy, nak adki ozdobne, szyba kora bia a, klamka mosi na

2625 z

2817 z

TOMSTOL

Apollo materia : wykonane z drewna olchowego, ramiak klejony warstwowo w okleinie naturalnej, wyko czone lakierami meblowymi firmy Naber w kolorze stara sosna (paleta kolorów Tomstol) w cenie: o cie nica, zamek, zawiasy, szyba satyna, klamka mosi na

Ares materia : wykonane z drewna mahoniowego, ramiak klejony warstwowo w okleinie naturalnej, wyko czone ostatecznie lakierami meblowymi firmy Neber w kolorze jasny orzech (paleta kolorów Tomstol) w cenie: o cie nica, zamek, zawiasy, nak adki ozdobne, klamka mosi na

pracuj cym, w którym oprócz wygl du licz si solidno konstrukcji i wygoda u ytkowania. Podobnie jak zawiasy, klamki mog by wykonane z ró nych materia ów: stali nierdzewnej, mosi dzu, czasem z aluminium. Dost pne s tak e klamki wykonane z dwóch rodzajów materia u (na przyk ad metalu czonego z drewnem czy szk em). Powierzchnia cz ci metalowych mo e by ró nie wyko czona: matowa, b yszcz ca, niklowana, patynowana lub poz acana.

Jakie materia y Drewno. Do produkcji drzwi powszechnie stosuje si drewno sosny, d bu, mahoniu, jesionu i buka. Bardziej popularne i ta sze s drzwi z drewna klejonego warstwowo, które ma lepsz wytrzyma o i jest bardziej odporne na paczenie od drewna litego. Produkuje si te drzwi z drewna litego, cho atwiej w nich powstaj szczeliny. P yty drewnopochodne. Do produkcji stolarki najcz ciej stosuje si p yty pil niowe MDF lub t oczone p yty HDF, wyko czone cienk oklein z forniru lub tworzywa sztucznego. P yty MDF i HDF s l ejsze od drewna litego i maj wi ksz odporno na p kanie i rozszczepianie ni drewno lite. P yty MDF i HDF ró ni si sposobem wytwarzania oraz g sto ci : MDF wytwarza si z w ókna drewna wierkowego lub sosnowego; s twarde i maj g sto 650–850 kg/m3;

W przegl dzie prezentujemy drzwi wewn trzne jednoskrzyd owe, ceny brutto, cena dotyczy modelu drzwi w standardowych wymiarach: 60 cm, 70 cm, 80 cm, 90 cm

Dobrze dobrane drzwi kolorystycznie powinny pasowa do pod ogi oraz okien

fot. Anmark

WYBIERAMY I KUPUJEMY

Kszta t zawiasów jest zró nicowany – mog by p askie, k towe, toczone i klapowate

HDF wytwarza si ze zr bków drewnianych; s bardzo twarde, a ich g sto przekracza 850 kg/m3, czyli jest o po ow wi ksza ni drewna litego. Szk o. Pe ne drzwi szklane maj w sk ram lub s bezramowe, czyli maj szklane skrzyd o zawieszone bezpo rednio na zawiasach. Najcz ciej jednak montowane s w ramach, drewnianych b d aluminiowych. Drzwi szklane wykonuje si ze szk a hartowanego lub klejonego. St uczone szk o hartowane rozpada si na niekalecz ce kawa ki, szk o klejone ma natomiast foli , która w razie st uczenia szyby uniemo liwia rozsypanie si kawa ków. Do wyboru jest szk o przezroczyste, pó przezroczyste lub matowe, bia e lub barwione oraz ornamentowe i witra owe. Szk a u ywa si te do przeszkle

w drzwiach.

184

BUDUJEMY DOM

80 cm to minimalna szeroko drzwi w pokojach, kuchni czy azience (drzwi takie zapewniaj swobodne przechodzenie). Drzwi w sze mo na stosowa w pomieszczeniach pomocniczych, na przyk ad sk adzikach gospodarczych

Konstrukcja P ycinowa. Tradycyjna konstrukcja drzwi, której szkieletem jest rama z drewna litego albo klejonego warstwowo, podzielona s upkami. Przestrze mi dzy s upkami wype niaj p yciny z drewna litego, sklejki, p yty MDF, szk a lub tworzyw sztucznych. Drzwi tego typu maj urozmaicony wygl d, zale ny od kszta tu i wymiarów p ycin.

Drzwi sk adane sprawdzaj si nawet w w skich pomieszczeniach, lecz zmniejszaj nieco szeroko otworu drzwiowego

9/2008

fot. Pol-Skone

Drzwi przeszklone zamontowane w niewielkich pomieszczeniach dodaj im przestrzenno ci

fot. Masonite

fot. Villa Glass Studio

Zamiast klamki w drzwiach szklanych, bezramowych montuje si pochwyt

P ytowa. Podstaw konstrukcji jest tu najcz ciej rama z laminatu drewnianego, do której przytwierdza si ok adziny z p yty wiórowej. Przestrze mi dzy ok adzinami wype nia si lekkimi p ytami kartonowymi o budowie plastra miodu, p ytami wiórowymi (które zapewniaj lepsz izolacj termiczn i akustyczn ni plaster miodu, ale s ci sze) lub paskami p yty pil niowej, uk adanymi w jode k . Kraw dzie skrzyd a okleja si tak sam p yt wyko czeniow jak ok adzina, dzi ki czemu drzwi tworz jednolit ca o . Drzwi mog by tak e wykonane z jednej, jednolitej p yty z materia ów drewnopochodnych. Drzwi o konstrukcji p ytowej mog przypomina drzwi z litego drewna, dlatego wypieraj konstrukcje p ycinowe.

Drzwi wewn trzne

P ytowo-p ycinowa. Na drewnian ram , jak w konstrukcji p ytowej, nak ada si p yt drewnopodobn z t oczeniami w kszta cie p ycin.

fot. Impexmebel

fot. Interno

Sposób wyko czenia powierzchni drzwi zale y przede wszystkim od rodzaju materia u, z jakiego s wykonane. Drzwi z p yt drewnopochodnych pokrywane s oklein imituj c drewno lub oklein z jednobarwnego laminatu b d malowane farbami akrylowymi w kilku kolorach – bia ym, br zowym czy popielatym (drzwi malowane na kolory wed ug zamówienia kosztuj oko o 20% wi cej). Bardzo efektownie wygl daj drzwi fornirowane – pokryte cienk warstewk drewna, które mo e by lakierowane lub bejcowane. Drzwi drewniane najcz ciej wyka cza si lakierami, które zachowuj rysunek s ojów drewna. Rzadziej pokrywa si

je farbami akrylowymi (kryj cymi). Drzwi drewniane mo na te kupi niewyko czone i pomalowa samemu.

fot. Interno

Wyko czenie

Drzwi wewn trzne montuje si po pomalowaniu cian, a przed polakierowaniem posadzek drewnianych

W zale no ci od wn trza mo na dobra klamk stylizowan na star , zdobion , lub prost , nowoczesn

Jak si otwieraj Drzwi rozwieralne (uchylne) to te najbardziej popularne. Mog by lewe (ich zawiasy widoczne s z lewej strony i otwiera si je r k lew ) lub prawe (zawiasy widoczne z prawej strony i wygodnie jest je otwiera praw r k ). Drzwi uchylne mog by pe ne, przeszklone lub szklane. Czasem z drzwi rozwieranych trzeba zrezygnowa na rzecz takich, które nie wymagaj miejsca na ruch skrzyd a.

Najcz ciej stosowane s drzwi rozwieralne jednoskrzyd owe o standardowej szeroko ci: 60, 70, 80, 90 i 100 cm. Pomi dzy pomieszczeniami, które niekiedy dobrze jest po czy , a kiedy indziej rozdzieli , mo na zastosowa tak e rozwieralne drzwi dwuskrzyd owe. Standardowa wysoko drzwi rozwieralnych to 203 cm; zwykle istnieje mo liwo skrócenia ich o kilka centymetrów. Mo na REKLAMA

WYBIERAMY I KUPUJEMY

Aby unikn kosztรณw i k opotรณw zwi zanych z przerรณbkami budowlanymi, rodzaj drzwi, ich wymiary i sposรณb otwierania najlepiej zaplanowa na etapie projektu domu. Monta najlepiej wykona , gdy pomieszczenia s ju pomalowane, a przed polakierowaniem posadzek drewnianych. Czego dotyczy cena drzwi? Zazwyczaj skrzyd a wraz z zawiasami i zamkiem, nie jest w ni natomiast wliczona o cie nica i klamki ani elementy wentylacyjne. Wygl d drzwi wewn trznych wp ywa na wystrรณj wn trz. Warto z rozwag dobiera kolory i ozdoby drzwi, a tak e okleiny czy rodzaj szk a (p askie, ornamentowe, bia e czy barwione). Drzwi o dominuj cych, wyrazistych formach mog utrudni harmonijne urz dzenie wn trza, a zmieni je jest trudniej ni przemalowa ciany, ktรณrych kolor si znudzi . Drzwi neutralne w kolorach, zbli one kolorystyk do cian, a wi c mniej widoczne, nie przysparzaj takich problemรณw.

fot. Interdoor

fot. Pol-Skone

Warto pami ta !

Sk adane skrzyd a drzwiowe po roz o eniu mog wygl da jak skrzyd a drzwi rozwieralnych

Drzwi wahad owe nie s polecane do ma ych wn trz, poniewa potrzeba sporo miejsca na ruch skrzyde drzwiowych

tak e zamรณwi drzwi o wysoko ci wi kszej ni standardowa. Drzwi przesuwne mog mie jedno, dwa lub kilka skrzyde podwieszonych na prowadnicy zamontowanej na gรณrze otworu drzwiowego, dzi ki czemu skrzyd a nie stykaj si z pod og . Skrzyd a takie maj najcz ciej szeroko 80โ 100 cm (szeroko dwuskrzyd owych drzwi przesuwnych nie mo e przekracza 240 cm). Drzwi przesuwne mog by pe ne lub cz ciowo przeszklone, stosuje si te przesuwne drzwi szklane. Ze wzgl du na sposรณb otwierania, drzwi przesuwne polecane s do wn trz, w ktรณrych jest zbyt ma o miejsca na ruch skrzyde

uchylnych: po otwarciu mog by niewidoczne (chowaj si w kasecie) lub zachodzi na cian , zas aniaj c znaczn jej cz . O zastosowaniu kasety trzeba zdecydowa na etapie budowy domu, a je li takie drzwi chcemy zamontowa w domu ju gotowym, kaset mo na obudowa p ytami gipsowo-kartonowymi na szkielecie z profili stalowych. Drzwi sk adane (harmonijkowe, amane). Po otwarciu sk adaj si jak parawan, poniewa ich skrzyd o jest podzielone pionowo na cz ci po czone zawiasami. Skrzyd o porusza si po szynie zamontowanej od spodu o cie nicy drzwiowej. Drzwi sk adane nie s zbyt trwa e i s a-

bo izoluj pod wzgl dem akustycznym. Wykonywane s z drewna (niekiedy ze wstawkami szklanymi lub z tworzyw sztucznych), p yt drewnopochodnych lub szk a. Drzwi wahad owe. Mog mie jedno lub dwa skrzyd a, a dzi ki specjalnym zawiasom mo na je otwiera zarรณwno przez pchni cie, jak i poci gaj c do siebie.

o cie nica o cie nica

rama z izolacj

rama

listwy ozdobne

p yty aluminiowe p yty wiรณrowe

kasetony p yta wiรณrowa

Konstrukcja drzwi wewn trznych: a) p ycinowych, b) p ytowych

186

BUDUJEMY DOM

9/2008

wyko czenie

fot. Pol-Skone

fot. Stolarstwo B achnio fot. Pol-Skone

Drzwi wewn trzne

Drzwi ogl damy z dwóch pomieszcze , powinny wi c pasowa do wystroju ka dego z nich

Gdzie jakie drzwi Drzwi pe ne maj najlepsz izolacyjno termiczn i akustyczn , wskazane s zatem w gabinetach, sypialniach czy pokojach dla nastolatków, czyli w tych pomieszczeniach, które warto odizolowa od reszty domu. Drzwi przeszklone lub szklane zapewniaj swobodny przep yw wiat a i dzi -

ki temu w pewien sposób cz pomieszczenia, niejako „otwieraj c” je. Stosuje si je zw aszcza w nowoczesnych wn trzach – jasnych i przestronnych dzi ki przenikaj cym si przestrzeniom. Drzwi szklane mog tak e skutecznie izolowa pomieszczenia od ha asu i zapewnia intymno , je li s ze zk a o ma ej przepuszczalno ci wiat a (szk o szronio-

ne lub klejone). Pasuj do nowoczesnych wn trz, w których dominuj proste i wyraziste formy. Warto stosowa je do do wietlania korytarzy czy holi, je li nie ma w nich okien. Drzwi lustrzane wizualnie powi kszaj wn trze, a ponadto mog zast pi du e lustro, je li nie ma na nie miejsca w garderobie, azience czy sypialni. REKLAMA

BUDUJEMY DOM

9/2008

187

Kupujemy z naszym Czytelnikiem drzwi wewn trzne

fot. archiwum BD

ZAKUP KONTROLOWANY

Poszukiwane: pi cioro drzwi wewn trznych pe nych do niewielkiego domu, do pokojów: go cinnego oraz dzieci cego, kuchni, pomieszczenia gospodarczego i azienki. Szeroko skrzyde ma wynosi 80 cm, a wysoko 203 cm. czny koszt (z monta em) nie mo e przekroczy 4 tys. z otych.

Jakie drzwi? Aneta i Piotr postanowili szuka w ród drzwi uchylnych z drewna lub p yt drewnopochodnych. Zwracali uwag na cen , by inwestycja nie przekroczy a za o onej kwoty, ale te na jako materia ów i odpowiedni stylistyk . Wn trze domu ma e stwo planuje urz dzi nowocze nie, a wi c dominowa w nim b d formy proste. Piotr i Aneta szukali drzwi: w Internecie: na stronach producentów znajdowali szczegó owe oferty oraz dane kontaktowe dystrybutorów; na forach budowlanych czytali wypowiedzi osób, które zakup drzwi maj ju za sob (uwaga: nie zawsze s to rzetelne informacje); u dystrybutorów i w budowlanych centrach handlowych, by osobi cie obejrze wybrane modele drzwi, gdy zdj cia na stronach internetowych nie zawsze oddaj wszystkie ich cechy.

Wybór Wed ug Piotra do wystroju domu pasowa yby drzwi drewniane, proste, bez szczególnych ozdób i rze bie powierzchni. Wst pny wybór pad na drzwi sosnowe Tomstol z serii Atena lub drzwi firmy Urz dowski. Ze wzgl du na dosy wysok cen drzwi drewnianych, ma onkowie zdecydowali si na sporo ta sze drzwi z p yt drewnopochodnych. Anecie spodoba y sie proste drzwi firmy Porta z kolorowymi aplikacjami – jej zdaniem w sam raz do nowoczesnego wn trza. Cena by a atrakcyjna, Aneta nie by a tylko przekonana do kolorystyki aplikacji. Ostateczny wybór pad na Porta NOVA z p yty HDF we wzorze 1.1, o eleganckim i nowoczesnym wygl dzie. Wybrane drzwi pokryte s oklein Portadur imituj c drewno orzecha w oskiego, o pionowo-poziomym rysunku s ojów. Do azienki wybrali drzwi z podci ciem wentylacyjnym. U najbli szego dystrybutora Aneta i Piotr spytali o koszt drzwi wraz z monta em i zacz li wst pnie negocjowa cen . Zostali spytani o grubo cian, w które maj by wstawione i dowiedzieli si , e ze wzgl du na to, e przekracza ona 10 cm, b d musieli zamontowa o cie nice regulowane. Zamówienie obejmowa o: 5 skrzyde drzwiowych Porta NOVA, wzór 1.1: uchylne, pe ne, p ytowe, szeroko

Z do wiadcze Czytelników ie by am zadowolona, gdy dowiedzia am si , e klamki dokupuje si do skrzyde drzwiowych osobno. Okaza o si to jednak dobrym rozwi zaniem, poniewa do prostych drzwi firmy PolSkone mog am sama dobra klamk w stylistyce idealnie pasuj cej do nowoczesnego wn trza mojego domu (wybra am klamk metalowo-drewnian , z szyldem dzielonym, o ciekawym, prostok tnym kszta cie, w kolorze nikiel). Anna

spólnie z m em zdecydowali my si zamówi drzwi u stolarza. Cena skrzyde wraz z klamkami, o cie nicami i zawiasami wynios a oko o 750 z , a co najwa niejsze – drzwi s dok adnie takie, jakie sobie zaplanowali my. Ponadto, podobne drzwi znanego producenta s o wiele dro sze. Dominika i Pawe

80 cm, wysoko 203 cm, okleina Portadur – syntetyczna, w kolorze drewnopodobnym (orzech 1); w tym jedno skrzyd o z podci ciem wentylacyjnym 4 klamki Arkadia zwyk e, metalowe, w kolorze z otym i 1 klamka Arkadia z blokad WC o cie nice regulowane Porta SYSTEM do skrzyde pojedynczych (zakres szeroko ci muru: 95–115 mm): okleina Portadur (orzech 1) Firma zapewni a bezp atny pomiar otworów drzwiowych oraz transport zamówionego towaru. czna cena zamówionego towaru, po odj ciu 8-procentowego rabatu, to 2659,72 z netto. Monta kosztowa cznie 800 z netto. Ostateczny koszt ca ej inwestycji to 3459,72 z netto, a po dodaniu podatku VAT oko o 3700 z (zamówienie Piotra i Anety obejmowa o monta drzwi, dlatego do ceny zamówionego towaru doliczone zosta o 7%, a nie 22% podatku VAT). Ma e stwo skorzysta o z us ugi jednej z autoryzowanych grup monta owych producenta drzwi, dzi ki czemu 12-miesi czna gwarancja na towar zosta a wyd u ona do 24 miesi cy. Na realizacj zamówienia wraz z monta em Aneta i Piotr czekali 6 tygodni. WYBÓR ANETY I PIOTRA Porta, model Porta NOVA drzwi: 279 z /szt. netto, o cie nica regulowana: 243 z /szt. netto, klamki: 48 z /szt. netto, monta : 160 z /szt. netto, ca kowity koszt zakupu i monta u pi ciorga drzwi: oko o 3700 z brutto. czny koszt 3700 z

najomi wybrali do gabinetu bardzo eleganckie, klasyczne drzwi pe ne, o ciemnej barwie. Ku mojemu zdziwieniu – nie by to zbyt dobry wybór, poniewa pomieszczenie wydaje si jeszcze ciemniejsze, a drzwi zbyt masywne. Ucz c si na b dach innych do s abo o wietlonego pokoju go cinnego wybra em drzwi jasne, z matowym przeszkleniem, firmy Entra. B a ej

Wi cej wypowiedzi na forum.budujemydom.pl

Wi cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TÓW!

Artyku promocyjny

Zamki magnetyczne – nowatorskie rozwi zania zamykania

LOB S.A. jest producentem zabezpiecze antyw amaniowych oraz oku budowlanych i meblowych. Szeroka oferta firmy obejmuje: zamki wierzchnie i wpuszczane, k ódki, wk adki b benkowe, zamykacze hydrauliczne, zamki meblowe i kasetowe, okucia budowlane, elektroniczne zamki hotelowe, systemy Master Key.

Nowo ci w ofercie firmy jest zamek magnetyczny LOB Magnetik Seria 5000. Jest to nowatorskie rozwi zanie zamykania drzwi bez tradycyjnego j zyka i rygla zamka. Zasada dzia ania zamka polega na automatycznym wprowadzeniu zapadki w otwór zaczepu w wyniku wzajemnego przyci gania si magnesów znajduj cych si w zapadce zamka i w zaczepie. Otwarcie zamka – zwolnienie zapadki, które odbywa si poprzez klamk lub ga k obrotow tarcz drzwiowych. Zamek wspó pracuje z wk adk b benkow , kluczem piórowym lub pokr t em WC, które po przekr ceniu blokuj zapadk zamka. Zamki LOB Magnetik wyró niaj si nowoczesnym wzornictwem oraz wysok jako wykonania. Kilka wariantów wyko czenia powierzchni umo liwia dopasowanie zamka do standardowych drzwi (mo liwe jest zastosowania do drzwi z przylg i bez przylgi). Zalety wpuszczanego zamka magnetycznego: cicha wspó praca zapadki z zaczepem, wysoka trwa o mechanizmu zapadki (brak spr yn),

190

BUDUJEMY DOM

7–8/2008

estetyka – niewidoczna blacha zaczepowa przy zamkni tych drzwiach, niewidoczny j zyk zamka oraz rygiel przy otwartych drzwiach, zapadka jest wykonana z tworzywa i nie powoduje zarysowa na zaczepie, zamek magnetyczny jest uniwersalny i mo na go montowa do drzwi prawych lub lewych bez konieczno ci jakiejkolwiek ingerencji w zamku. Zamki magnetyczne produkowane s w wersji: zamki wpuszczane b benkowe, zamki wpuszczane zastawkowe, zamki wpuszczane azienkowe.

LOB S.A. ul. Magazynowa 4 64-100 Leszno tel. 065 525 07 20 faks 065 525 07 50 www.lob.pl e-mail: lob@lob.pl

Prezentacja firmowa

Drewniane okna i drzwi Fabryka Okien i Drzwi Ronkowski to producent wysokiej jako ci stolarki okiennej i drzwiowej z drewna sosnowego, mahoniowego i d bowego.

W ci gu kilkudziesi ciu lat pracy stworzyli my dwa zak ady produkcyjne oraz zespó do wiadczonych wspó pracowników, których umiej tno ci staramy si w jak najlepszy sposób wykorzystywa , co w po czeniu z nowoczesn technologi oraz posiadanym parkiem maszynowym gwarantuje produkty wysokiej jako ci. Nowoczesna technologia produkcji sprawia, i okna nasze s najwy szej jako ci (aprobata techniczna Instytutu Techniki Budowlanej), któr potwierdzamy udzielaj c pi cioletniej gwarancji oraz s u c bezterminowym serwisem. Nasze przedsi biorstwo oferuje zarówno gotowy produkt, jak równie szereg us ug, transport oraz monta . Miar naszego sukcesu jest zadowolenie naszych klientów. Firm wyró nia bliski kontakt z klientem. Jeste my ma firm i dzi ki temu bardzo elastycznie dostosowujemy si do potrzeb klienta. Cz sto pytamy dlaczego wybra nasz firm , mimo e by o kilka ofert i nasza wcale nie by a najta sza. Odpowied z regu y jest zawsze taka sama. Klienta przekona o to, e móg z nami porozmawia i sporo informacji uzyska . Mia mo liwo przyjecha , sprawdzi jak wygl da produkcja, z czego s zrobione i to jest w a nie to, co nas zbli a do klienta. Ponadto w kolejnym etapie mo e spokojnie zamontowa nasz produkt maj c zagwarantowany serwis.

Drewno mimo swojej szlachetno ci jako materia jest bardzo kapry ne i jego ujarzmienie wymaga naprawd du ego do wiadczenia. Stabilno naszych drzwi pod wzgl dem odkszta cenia, uwa am za nasz sukces. Drewno ma to do siebie, e wtedy kiedy my pimy ono ca y czas pracuje. Je eli kto tego nie rozumie, to odsy am zawsze do tworzywa, do p yty, do MDF. Bo drewno mo e czasami strzeli i pojawia si jakie p kni cie, które nie jest oczywi cie tak wad , która by to dyskryminowa a, a wr cz podkre la jego naturalno w rozs dnym zakresie. W zwi zku z powy szym s dz , e praktycznie w Polsce nie ma produkcji drzwi w tej klasie z litego, 100%-owego drewna. Drzwi wewn trzne produkowane s z drewna klejonego sosnowego oraz na yczenie klienta dost pne s równie w ok adzinie d bowej i mahoniowej. Dzi ki technice klejenia warstwowego elementy konstrukcyjne cechuje poza odporno ci na wypaczanie, kilkakrotnie wi ksza stabilno i wytrzyma o ni elementów sporz dzonych z litego drewna. W standard naszych drzwi wchodzi: zamek na klucz, wk adk lub WC, dwa zawiasy mosi ne z mo liwo ci regulacji, w kolorach: mosi dz po ysk, chrom matowy (istnieje mo liwo zastosowania nasadek w innych kolorach), futryna o szeroko ci 95 mm z uszczelk . Oferujemy równie : malowanie wg palety producenta, szk o ornamentowe, lustrzane, witra e, bewele itp., kratk lub tuleje wentylacyjne, futryny o niestandardowych wymiarach, opaski p askie – regulowane lub pó okr g e klamki, pochwyty itp., drzwi przesuwne chowane w cian (kaseta firmy WIM),

drzwi przesuwne na cienne, drzwi amane, drzwi wahad owe. Firma Ronkowski produkuje równie drzwi zewn trzne, których profil drzwiowy wykonany jest z drewna sosnowego, mahoniowego lub d bowego, klejonego warstwowo o grubo ci 68 mm. Skrzyd o drzwiowe mo e by wykonane tylko z drewna lub z p yty wodoodpornej jako element zwi kszaj cy izolacyjno akustyczn i ciepln drzwi.

RONKOWSKI Fabryka Okien i Drzwi ul. Ma a Kolejowa 4, 83-400 Ko cierzyna tel./faks 058 686 36 58 tel./faks 058 686 35 99 www.ronkowski.gda.pl e-mail: biuro@ronkowski.gda.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

191

Prezentacja firmowa

Nowy wymiar jako ci – skrzyd a pokryte laminatem CPL

Od pocz tku roku 2008 firma DREW-HOLTZ poszerzy a swoj ofert o szereg nowych wzorów drzwi laminowanych, dost pnych w bogatej kolorystyce. Drewniana konstrukcja skrzyd a zapewnia stabilno oraz brak podatno ci na odkszta cenia, natomiast laminat charakteryzuje si wysok odporno ci na zarysowania oraz uszkodzenia mechaniczne. Wszystkie wyroby obj te s 24 miesi czn gwarancj . Firma DREW-HOLTZ zastrzega swoje wzory skrzyde w Polskim Urz dzie Patentowym, zapewniaj c klientom oryginalno oraz niepowtarzalno produktów. Do wszystkich skrzyde proponowane s o cie nice blokowe o szeroko ci 9 cm, lub regulowane na grubo muru w zakresie od 75 mm do 500 mm, wykonane z drewna lub z p yty MDF. Drzwi dost pne s w szeroko ciach od 60 cm do 100 cm. Mo liwe jest te wyprodukowanie skrzyde przystosowanych do monta u jako przesuwne. Dost pne kolory to buk, d b, olcha, calvados, bia e, orzech oraz wenge. Drzwi pokryte laminatem CPL dost pne s w cenie ju od 349 z brutto.

192

BUDUJEMY DOM

9/2008

W swojej ofercie firma DREW-HOLTZ posiada równie drzwi wewn trzne wej ciowe, drzwi zewn trzne drewniane oraz stalowe, drzwi drewniane malowane oraz surowe do samodzielnego wyko czenia. Zach camy do odwiedzenia strony internetowej www.drew-holtz.com.pl, gdzie znajd Pa stwo wi cej informacji.

Zak ad Produkcyjno-Us ugowo-Handlowy „Drew-Holtz” 14-200 I awa, ul. Komunalna 8 tel. 089 648 91 20 faks 089 648 91 27 e-mail: biuro@drew-holtz.com.pl www.drew-holtz.com.pl

Rewolucyjna ochrona odgromowa oparta na przewodach stalowych pomiedziowanych oraz uchwytach stalowych pokrytych podwójną powłoką cynkową i lakierniczą

uchwyt gąsiorowy uchwyt gąsiorowy

uchwyt mocujący bednarkę do elewacji

uchwyt dachowy uniwersalny

uchwyt kontrolny

lub

studzienka kontrolnopomiarowa

drut stalowy pomiedziowany

taśma stalowa pomiedziowana

uchwyt dachowy uniwersalny

wspornik dachowy wspornik dachowy

uchwyt rynnowy

uchwyt krzyżowy uchwyt krzyżowy

obejma do masztu obejma do masztu anteny anteny

obejma na rynny

uchwyt do elewacji uchwyt do elewacji budynku budynku

zestaw uziomowy Galmar 3-metrowy

obejma na rynny

uchwyt skośny

uziom Galmar

Galmar Marciniak s.j. ul. Kobylińska 5 61-424 Poznań, Polska tel. +48/61/835 80 00 tel. export +48/61/835 80 01 fax +48/61/830 10 20 e-mail: office@galmar.pl www.galmar.pl

Klub BudujÄ&#x2026;cych Dom Do KBD zapraszamy wszystkich CzytelnikĂłw, ktĂłrym lektura miesi cznika â&#x20AC;&#x17E;Budujemy Domâ&#x20AC;? pomaga w budowie lub remoncie w asnego domu. Od tysi cy CzytelnikĂłw â&#x20AC;&#x17E;zrzeszonychâ&#x20AC;? w KBD uzyskujemy bezcenne informacje o rzeczywistych problemach ludzi buduj cych dom, o ich wyborach, ocenach i przerĂł nych przypadkach â&#x20AC;&#x17E;z ycia wzi tychâ&#x20AC;?. Ten strumie praktycznej wiedzy, p yn cy od cz onkĂłw KBD, jest niezb dny dla w a ciwego redagowania BD, jest podstaw sukcesu naszego miesi cznika. Z tej praktycznej wiedzy korzystaj wszyscy Czytelnicy BD. Natomiast cz onkowie KBD s bezpo rednio nagradzani za swoj aktywno . Oto podstawowe zasady funkcjonowania Klubu Buduj cych Dom.

Jak zosta cz onkiem KBD? Jest jeden tylko sposĂłb. Trzeba wype ni ni ej wydrukowan â&#x20AC;&#x17E;Deklaracj akcesyjn do KBDâ&#x20AC;?, nast pnie wyci j i przes a poczt do redakcji BD. Je li do lektury â&#x20AC;&#x17E;Budujemy Domâ&#x20AC;? namĂłwi Ci cz onek KBD, to zapewne da Ci swoj wizytĂłwk , eby j wklei (przypi ) we wskazanym miejscu â&#x20AC;&#x17E;Deklaracjiâ&#x20AC;?. To bardzo wa ne. W a ciciel tej wizytĂłwki otrzyma 30 pkt. Ty zreszt te otrzymasz â&#x20AC;&#x17E;na dzie dobryâ&#x20AC;? 30 pkt jako nowy cz onek KBD. Jeden punkt ma â&#x20AC;&#x17E;si nabywcz â&#x20AC;? 1 z otĂłwki, a wi c za 30 pkt mo na otrzyma m.in. 3-miesi czn prenumerat BD. Cz onek KBD mo e powi ksza swĂłj dorobek punktowy wieloma sposobami, o czym piszemy dalej. Zdobyte punkty mo na przeznaczy na rĂł ne cele, o czym te piszemy dalej. Uwaga! Nie akceptujemy â&#x20AC;&#x17E;Deklaracjiâ&#x20AC;? wyci tych z numerĂłw archiwalnych.

Za co punkty? Jak wcze niej stwierdzili my, z o enie â&#x20AC;&#x17E;Deklaracji Akcesyjnej do KBDâ&#x20AC;? skutkuje wpisaniem zg aszaj cej si osoby na list cz onkĂłw KBD z dorobkiem â&#x20AC;&#x17E;star towymâ&#x20AC;? 30 pkt, co oznacza, e otrzymasz w bezp atnej prenumeracie 3 kolejne numery BD, o ile nie zadysponujesz innego przeznaczenia posiadanych punktĂłw. SwĂłj dorobek punktowy mo esz powi ksza poprzez nast puj ce formy aktywno ci: 1 Naturalnym obowi zkiem ka dego cz onka KBD jest s awi dobre imi miesi cznika â&#x20AC;&#x17E;Budujemy Domâ&#x20AC;? i poszerza grono jego czytelnikĂłw. Zalecaj c lektur BD innej osobie wr czysz jej osobist wizytĂłwk (wyposa ymy Ci w pakiet takich wizytĂłwek). Je eli ta osoba przy le â&#x20AC;&#x17E;Deklaracj akcesyjn do KBDâ&#x20AC;? z Twoj wizytĂłwk , to otrzymasz 30 pkt. 2 Co miesi c wysy amy do cz onkĂłw KBD ankiet sonduj c ich opinie. Za ka d wype nion i odes an do redakcji ankiet otrzymasz od 10 do 30 pkt.

3 Za przes anie do redakcji wype nionej pocztĂłwki KIZ (wrzutka w BD) otrzymasz 10 pkt. 4 Za polecenie sprawdzonego, dobrego wykonawcy do Gie dy Polecanych WykonawcĂłw otrzymasz 30 pkt. Na co punkty? SwĂłj aktualny dorobek punktowy mo esz w ka dej chwili sprawdzi na www.budujemydom.pl i u ywaj c osobistego has a mo esz z o y dyspozycj dotycz c przeznaczenia Twoich punktĂłw. Mo esz te czynno ci wykona rĂłwnie telefonicznie (tel. 22 257 84 02). Na co mo na przeznaczy posiadane punkty? 1 Na prenumerat BD (10 pkt za 1 egz.). Je eli nie

z o ysz innych dyspozycji prenumerata b dzie dzia a a â&#x20AC;&#x17E;automatycznieâ&#x20AC;? a do wyczerpania Twoich zasobĂłw punktowych. 2 Na Informator Rynkowy Budownictwa Jednorodzinnego â&#x20AC;&#x201C; jeden tom â&#x20AC;&#x17E;kosztujeâ&#x20AC;? 30 pkt. 3 Na wydania specjalne BD (np. â&#x20AC;&#x17E;Dom Polskiâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Wn trzaâ&#x20AC;?) â&#x20AC;&#x201C; 1 egz. za 20 pkt. 4 Na â&#x20AC;&#x17E;op acenieâ&#x20AC;? kosztĂłw wysy ki pocztowej ksi ek kupowanych w Ksi garni Wysy kowej (10 pkt za 1 przesy k ). Uwaga! Cz onek KBD korzysta ponadto z rabatu 10% na ksi ki kupowane w Ksi garni Wysy kowej. 5 Na udzia w konkursach z cennymi nagrodami, og aszanych na www. budujemydom.pl i na amach BD.

Co jeszcze dostajesz? Cz onek KBD dostaje kar t , ktĂłra uprawnia do zakupĂłw rabatowych u â&#x20AC;&#x17E;PartnerĂłw handlowych KBDâ&#x20AC;?. Dok adne infor macje o rabatach s na bie co aktualizowane na www.budujemydom.pl.

Deklaracja akcesyjna do KBD (wa na do 10 pa dziernika 2008 r.) wype nij, wytnij i prze lij poczt na adres ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa z dopiskiem â&#x20AC;&#x17E;Budujemy Domâ&#x20AC;?

Tak, chc nale e do Klubu Buduj cych Dom pracownia

ÂŻ

nie mam jeszcze projektu mam projekt indywidualny mam projekt typowy

imi i nazwisko

nazwa projektu

Miesi cznik â&#x20AC;&#x17E;Budujemy Domâ&#x20AC;? zainteresowa mnie: bez polecenia przez inne osoby,

z polecenia cz onka KBD, ktĂłry da mi t wizytĂłwk

ÂŻ

Miejsce na wizytĂłwk osoby polecaj cej

ulica

kod

miejscowo

tel.

e-mail

Wyra am zgod na umieszczenie udzielonych wy ej informacji w bazie danych firmy AVT Korporacja i na ich dalsze przetwarzanie w celach statystycznych i marketingowych. Mam prawo wgl du do swoich danych i do ich poprawiania na warunkach okre lonych ustaw z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych.

data

podpis

pokrycie dachowe

WYBIERAMY I KUPUJEMY Pokrycie dachowe

Im l ejsze pokrycie dachowe, tym mniej obci a wi b . Czy skoro wi ba jest znacznie mniej obci ona, to mo e by du o l ejsza i ta sza? Otó nie: bo pod lekkie pokrycia potrzebne s cz sto wcale nielekkie podk ady, a ponadto ka dy dach musi wytrzyma obci enia wiatrem i niegiem.

Rzeczywiste koszty Szacuj c koszty danych pokry dachowych, nie nale y bra pod uwag cen za sam materia podstawowy, bowiem spor cz wydatków stanowi tak e elementy uzupe niaj ce. Najwi cej zap acimy za nie przy pokryciu z dachówek ceramicznych oraz cementowych. Mniej przy pokryciach z blachy. Przy goncie bitumicznym za – który mo na wykorzysta do wielu obróbek – najmniej. O wy ej wymienionych kosztach decyduje natomiast kszta t dachu i stopie jego skomplikowania. Do dachów o wi kszej liczbie za ama po aci – potrzeba wi cej akcesoriów. Tak e koszt jego wykonania jest wy szy, bo bardziej pracoch onny. Tak wi c koszt krycia dachów o tej samej powierzchni tym samym materia em mo e znacznie ró ni si od siebie ze wzgl du na kszta t dachu i tym samym liczb zakupionych akcesoriów.

fot. Pruszy ski

Emilia Ros aniec

Dachówki – na celowniku

Jak wspomnieli my na pocz tku, pokrycie to tylko jedno z obci e konstrukcji dachowej: 1 m2 najci szego pokrycia z dachówek ceramicznych wa y rednio ok. 50 kg. Dachy domów jednorodzinnych za projektuje si na ok. 100 kg/m2 obci enia wiatrem i ok. 90 kg/m2 obci enia niegiem: warto ci te zale od strefy klimatycznej i modyfikowane s ze wzgl du na k t nachylenia po aci dachowej. Do tego trzeba oczywi cie doliczy ci ar samej wi by i podk adu pod pokrycie (na przyk ad at, kontr at i folii pod dachówki albo pe nego podk adu z desek lub p yt – pod lekkie gonty bitumiczne), ci ar ocieplenia (najcz ciej stosowana jest we na mineralna – 8 kg/m2) i wyko czenia od wewn trz – ok. 10 kg/m2; cho trzeba przyzna , e ostatnia warto nie zawsze jest wliczana, bo wi ba mo e przecie pozosta cz ciowo odkryta. Je li to nie ci ar pokrycia przes dza o racjonalno ci wyboru, co bra pod uwag ? Przede wszystkim k t nachylenia i kszta t dachu, warunki i stref klimatyczn , w jakiej ma stan dom. Istotne jest tak e jego otoczenie. Na dachach p askich pokrycie musi by szczególnie szczelne – bo nieg zalega na nich d u ej, a woda sp ywa wolniej ni

po dachach stromych. Dlatego niewskazane jest tu u ycie dachówek cementowych czy ceramicznych, dobrze natomiast sprawdz si pokrycia z blachy. Je li za chodzi o kszta t dachu, zalecenia s jasne – wszelkie sztywne pokrycia wielkoformatowe (np. blachodachówka) sprawdz si na prostych nieskomplikowanych po aciach. Na tych z ukami i du liczb za ama czy zaokr gle najlepiej stosowa pokrycia drobnoformatowe (dachówki b d gonty). Cho renomowani producenci pokry blaszanych dachowych – po dokonaniu odpowiednich pomiarów – oferuj wykonanie elementów pokryciowych dla konkretnego projektu dachu. Bior c pod uwag cechy danego regionu Polski, trzeba mie wiadomo , e na przyk ad tereny nadmorskie i przemys owe z du ymi zanieczyszczeniami powietrza charakteryzuj si spor zawarto ci zwi zków przy pieszaj cych korozj metali, dlatego nie zaleca si w tych rejonach kry dachów blach (chyba e wybierzemy blachy z pow ok zabezpieczaj c ). W miejscach zacienionych przez drzewa pokrycie z dachówek ceramicznych w krótkim czasie pokryje si mchami i porostami. Je li b dziemy kierowa si nisk cen pokrycia, pami tajmy, e na jego koszt wp yn mog znacz co ele-

BUDUJEMY DOM

9/2008

195

podajemy ceny brutto

36–40 z /m²

46 z /m²

DACHÓWKA CERAMICZNA

Röben, model MONZAplus masa 1 m²: 37,24 kg zu ycie: ok. 9,8 szt./m² wymiary: 46,4 × 30,4 cm k t nachylenia po aci: 16° (przy zastosowaniu dodatkowych zabezpiecze ) kolorystyka: miedziany, kasztanowy, czarno-br zowy, antracytowy gwarancja: 30 lat

Wienerberger (Koramic), model Renesansowa L15 masa 1 m2: ok. 49,1 kg zu ycie: od 12 szt./m² wymiary: 44,5 × 27,8 cm k t nachylenia po aci: 22° kolorystyka: naturalna czerwie gwarancja: 30 lat

47 z /m²

30 z /m²

DACHÓWKA CERAMICZNA

DACHÓWKA CEMENTOWA

Cerabud, model Karpiówka naturalna masa 1 m2: ok. 66,5 kg zu ycie: ok. 35 szt./m² wymiary: 18 × 38 cm k t nachylenia po aci: min. 31° kolorystyka: ceglasta czerwie gwarancja: 25 lat

Braas, model Celtycka masa 1 m2: 42 kg zu ycie: ok. 10 szt./m2 wymiary: 42 × 33 cm k t nachylenia po aci: min. 22° kolorystyka: ceglasty, ciemnoczerwony, br zowy, czarny, grafitowy gwarancja: 30 lat

31 z /m²

32 z /m²

DACHÓWKA CEMENTOWA

Euronit, model Profil S masa 1 m2: 45 kg zu ycie: ok. 10 szt./m2 wymiary: 42 × 33,4 cm k t nachylenia po aci: min. 22° kolorystyka: czerwie klasyczna, ciemnobr zowy, ciemnoszary, ciemnoczerwony gwarancja: 30 lat

Braas, model Grecka masa 1 m2: ok. 45 kg zu ycie: ok. 10 szt./m2 wymiary: 42 × 33 cm k t nachylenia po aci: min. 22° kolorystyka: ceglasty, br zowy, czarny gwarancja: 30 lat

menty uzupe niaj ce, akcesoria, a tak e ceny podk adu oraz robocizny. I tak na przyk ad koszt elementów systemowych (uzupe niaj cych) – g siorów, dachówek bocznych, kalenicowych – potrzebnych do w a ciwego wyko czenia pokrycia z dachówek ceramicznych i cementowych mo e stanowi nawet 60% wydatków na pokrycie.

Dachówki ceramiczne Najstarsze dachówki ceramiczne to te o rudoczerwonej barwie wypalanej gliny. Ich odcie jest niejednolity i pochodz ce nawet z jednej partii produkcyjnej mog si ró ni . Standardy produkcji s nastawione przede wszystkim na zapewnienie trwa o ci, tj. nienasi kliwo ci i mrozoodporno ci, nie za na zapewnienie jednolitej barwy. Ró nice kolorystyczne producenci niweluj dzi ki angobowaniu lub glazurowaniu powierzchni dachówek lub barwieniu ich w masie. Angobowanie. Polega na naniesieniu na wysuszone, ale niewypalone dachówki specjalnej mieszanki rozrzedzonej gliny z barwnikami. Po wyschni ciu angoby dachówki si wypala, co ujednolica barw ich powierzchni. Uszkodzenia pow oki czy przeci cia powsta e podczas obróbki dekarskiej (na przyk ad w wyniku docinania dachówek przy koszach) b d widoczne w pokryciu. Takim sytuacjom zapobiega si przez u ycie elementów systemowych – dzi ki nim nie ma konieczno ci docinania standardowych dachówek. Angobowane dachówki s g adsze i odporniejsze na zabrudzenia ni naturalne i wi kszy jest wybór ich kolorów. Stosuj c dwa rodzaje angoby, produkuje si dachówki cieniowane. Glazurowanie. Polega na zanurzaniu surowych dachówek w glazurze lub spryskiwaniu ich glazur , która nast pnie topi si podczas wypalania i nadaje dachówce g adk powierzchni . Dachówki glazurowane s bardziej b yszcz ce od angobowanych, a tak e odporniejsze na wilgo i zabrudzenia. Barwienie w masie. Polega na dodaniu do gliny pigmentów mineralnych jeszcze przed uformowaniem dachówek. Po nadaniu kszta tu suszy si je i pokrywa warstw angoby, a nast pnie wypala w piecu. Dzi ki barwieniu w masie powierzchnia i prze am dachówki maj taki sam kolor, zatem nie wida na nich uszkodze . Dachówki ceramiczne uk ada si na dachach o k cie nachylenia 30–60° (minimalny k t nachylenia po aci zale y od rodzaju dachówek). Pod dachówki uk ada si na krokwiach foli paroprzepuszczaln , a na niej mocuje aty i kontr aty. Inn metod jest monta na pe nym deskowaniu z pap – stosowany na dachach o nachyleniu po aci mniejszym ni 30º. Je i k t nachylenia dachu jest wi kszy ni 60° – ka d dachówk mocuje si drutem lub gwo dziami, aby nie spad a pod w asnym ci arem lub podczas silnego wiatru. Sposób mocowania dachówek ceramicznych zale y od ich rodzaju:

pokrycie dachowe

DachĂłwki cementowe DachĂłwki cementowe praktycznie nie rĂł ni si wygl dem od ceramicznych i trzeba specjalisty, by nawet z bliska dostrzec rĂł nic , zw aszcza e wzornictwo obydwu rodzajĂłw dachĂłwek jest podobne. Cho doda trzeba, e dachĂłwki cementowe s wi ksze od ceramicznych. Najcz ciej maj 42 cm d ugo ci i 33 cm szeroko ci i na 1 m2 wystarczy 10 sztuk. Mo na te u y mniejszych â&#x20AC;&#x201C; 41 Ă&#x2014; 24 cm, tych na 1 m2 potrzeba oko o 15. Ponadto dachĂłwki cementowe s ta sze, bo do wi zania cementu nie potrzeba a tak wysokich nak adĂłw energii jak do wypalania gliny. Koszty uk adania obydwu pokry s bardzo zbli one. DachĂłwki cementowe â&#x20AC;&#x201C; dzi ki barwieniu w masie oraz pow okom akrylowym lub polimerowym â&#x20AC;&#x201C; zapewniaj trwa o (ich ywotno ocenia si na 70â&#x20AC;&#x201C;100 lat) i jednolito koloru dachu; nie wymagaj te adnych zabiegĂłw konserwacyjnych podczas eksploatacji. DachĂłwki te cechuje wi ksza dok adno wymiarowa, bo wi zanie cementu nie powoduje istotnych zmian wymiarĂłw uformowanej zaprawy ani nie wprowadza napr e termicznych.

â&#x20AC;?

Ka da z palet, na ktĂłrych sprzedawane s dachĂłwki musi by opatrzona dokumentem stwierdzaj cym zgodno ich cech z wymogami Polskiej Normy lub aprobaty technicznej ITB

37 z /mÂ˛

DACHĂ&#x201C;WKA BITUMICZNA

Owens Corning, model Oakride Pro AR masa 1 mÂ˛: 13 kg wymiary: 33,6 Ă&#x2014; 97,2 cm gr. pokrycia: 5 mm k t nachylenia po aci: 12â&#x20AC;&#x201C;90Â° kolorystyka: onyx black, quarry, grey, brownwood, chateau green, terra cotta gwarancja: 30 lat

Tegola Polonia, model Mosaik masa 1 mÂ˛: 9 kg wymiary: 33,7 Ă&#x2014; 100 cm gr. pokrycia: 3 mm k t nachylenia po aci: 3â&#x20AC;&#x201C;90Â° kolorystyka: rosso sfumato (czerwie ), marrone sfumato (jasny br z), grigio sfumato (szaro ), nero (czer ), verde sfumato (ziele ), blu sfumato (niebieski) gwarancja: 10 lat

skimmer

p yta denna betonowa

ok. 62 z /mÂ˛

ok. 70 z /mÂ˛

DACHĂ&#x201C;WKA BITUMICZNA

BLACHODACHĂ&#x201C;WKA Z POSYPK CERAMICZN

Tegola Polonia, model Maste masa 1 mÂ˛: 13,5 kg wymiary: 33,7 Ă&#x2014; 100 cm gr. pokrycia: 3â&#x20AC;&#x201C;6 mm k t nachylenia po aci: 3â&#x20AC;&#x201C;90Â° kolorystyka: cotto antico, legno scandola, ardesia scura, ardesia chiara, verde pietra, pietra antica, grigio pietra, blu gwarancja: 10 lat

Ahi Roofing, model Gerard Heritage II masa 1 m2: 7 kg wymiary: 40 Ă&#x2014; 132 cm k t nachylenia po aci: 17â&#x20AC;&#x201C;90Â° wysoko fali: 2,5 cm wyko czenie: blacha stalowa powlekana alucynkiem, naturalne kruszywo skalne z Nowej Zelandii kolorystyka: 10 kolorĂłw gwarancja: 50 lat (wodoszczelno ), 15 lat (pow oki)

29 z /mÂ˛*

36 z /mÂ˛*

BLACHODACHĂ&#x201C;WKA POWLEKANA

Pruszy ski, model Szfir masa 1 mÂ˛: ok. 4,7 kg wymiary: 118 Ă&#x2014; 505 cm wysoko fali: 3,5 cm k t nachylenia po aci: min. 14Â° kolorystyka: 27 kolorĂłw gwarancja: 20 lat

Bratex, model Era masa 1 m2: 4,5 kg wymiary: 113,3 Ă&#x2014; 465 cm wysoko fali: 6,3 cm k t nachylenia po aci: 14Â° kolorystyka: 23 kolory gwarancja: 30 lat

â&#x20AC;? *cena dotyczy pow oki po ysk

BUDUJEMY DOM

podajemy ceny brutto

karpiĂłwki â&#x20AC;&#x201C; mocuje si na zaczepy lub, je li maj otwĂłr, za pomoc gwo dzi; zak adkowe â&#x20AC;&#x201C; dzi ki specjalnym zaczepom na spodzie zahacza si je o aty, ponadto dachĂłwki wzajemnie si zaz biaj dzi ki wyprofilowanym z bkom; esĂłwki â&#x20AC;&#x201C; mocowane s na zamki b d zaczepy; mnich-mniszka â&#x20AC;&#x201C; wkl s e mniszki uk ada si na wypuk ych mnichach i mocuje klamrami lub drutem do at. Bardzo wa ne, aby wszystkie dachĂłwki mocowane na szczycie dachu, przy kalenicy, wzd u okapu â&#x20AC;&#x201C; czyli wszelkie skrajne elementy oraz te o dodatkowej funkcji, np. dachĂłwki przej ciowe przybi (zalecenie to dotyczy tak e dachĂłwek cementowych). DachĂłwki ceramiczne maj stosunkowo niewielkie rozmiary, bo na 1 m2 mie ci si ok. 13 dachĂłwek. W zwi zku z tym czas ich u o enia jest d u szy ni na przyk ad bitumicznych, a koszt robocizny wzrasta. S one jednak wyj tkowo trwa e i mog przetrwa ponad 100 lat â&#x20AC;&#x201C; dzi ki czemu koszty inwestycyjne szybko si rekompensuj .

35 z /mÂ˛

9/2008

*cena za modu 350 mm, poliester

197

WYBIERAMY I KUPUJEMY

Wymagania co do nachylenia dachu oraz przygotowania go do krycia dachówkami cementowymi s takie jak dla dachówek ceramicznych. W podobny sposób – stosownie do k ta nachylenia dachu – mocuje si je – na zamki lub gwo dzie, zale nie od modelu.

Dach pokryty dachówk ceramiczn . Cech wyró niaj c naturalne dachówki ceramiczne jest ró norodno odcieni ich powierzchni – która wiadczy o tym, e to produkt naturalny

Dach pokryty dachówk cementow . Cech wyró niaj c jest dok adno wymiarowa – dachówki dobrze pasuj do siebie, w zwi zku z czym uk adanie pokrycia jest komfortowe

198

BUDUJEMY DOM

9/2008

Dach pokryty dachówk z blachy z posypk ceramiczn . Jej w a ciwo ci to: lekko , niepalno , a tak e atwo monta u. Cech wyró niaj c jest mo liwo krycia dachów prawie p askich (o nachyleniu powy ej 5°) i pionowych p aszczyzn – np. cian lukarn

fot. Ahi Roofing

n ego o rz du rrz z d du du b bl lach lach la chod odac achó hów wek k z wbudow nego blachodachówek wbudowan at no n no o n n – takie ttak akie ie rozwi zanie przy piesza przy pi uk adanie pokrycia i ogranicza ilo o odpad chówki hó ki musz sz by przede pr prze dów. Blachodachówki dl t wszystkim odporne na korozj – dlatego bardzo du wag przypisuje si pow okom, którymi s pokrywane – musz one by trwa e i odporne na zarysowania. Dlatego wierzchnia warstwa blachodachówek zabezpieczona jest pow ok z tworzywa sztucznego – poliestrem, akrylem, plastizolem, puralem lub PVF2. Aby zabezpieczy blach przed dzia aniem skraplaj cej si pary wodnej, cz sto maluje si j tak e od spodu. Uwaga! Przestrzega si przed ci ciem blachodachówek szlifierk k tow ! Wysoka temperatura podczas ci cia powoduje uszkodzenie pow oki ochronnej i w ten sposób blacha du o szybciej koroduje. Dodatkowo snop spadaj cych iskier uszkadza lakierowan po-

fot. IBF

Blachodachówki dost pne s w postaci du ych arkuszy przet oczonej blachy o stalowym lub aluminiowym rdzeniu. Ich kszta t i wielko u atwia krycie dachu o prostym kszta cie. W przypadku za dachów o skomplikowanej bryle (aby unikn du ych strat materia u wskutek ci cia arkuszy) stosuje si panele o d ugo ci ok. 1 m w formie jed-

fot. Wienerberger

Blachodachówka

wierzchni Do ci cia blachy hy y najlepiej najl naj jle llepiej epiiejj nadaj nad nad adaj daj wierzchni . ne wycinaki. si no yce lub specjalne b pokryte k t tak e t k Blachodachówki mog by granulatem ceramicznym – wówczas przypominaj dachówki ceramiczne – lub posypk mineraln . Posypki te wyd u aj trwa o pokrycia i t umi odg osy kropel deszczu. Dzi ki pow okom blachodachówki s bardziej odporne na dzia anie czynników atmosferycznych. Dzi ki nim blachodachówk mo na stosowa praktycznie wsz dzie z wyj tkiem rejonów silnie uprzemys owionych o du ym zanieczyszczeniu tlenkiem siarki oraz obszarów nadmorskich – o rednim i du ym zasoleniu (do kilkuset metrów od brzegów Ba tyku). Blachodachówki s najmniej ze wszystkich materia ów podatne na porastanie mchem. Trwa o blachodachówek szacuje si na oko o 50– 70 lat. Blachodachówki mo na stosowa na dachach o k cie nachylenia od 9 do 90° (np. jako obróbki bocznych cian lukarn). Mocuje si je do drewnianego rusztu, przytwierd dza zaj j cc ka j ka dy arkusz w zzag bieniu ag ag bi bien eniu twierdzaj c

โ

Sprawd my, czy cena ustalona w przygotowanej dla nas ofercie dotyczy metra kwadratowego arkusza blachy, czy te faktycznej powierzchni pokrytego dachu. Rรณ nica a zazwyczaj wynosi oko o 5% % i wynika z tego, e arkusze ze uk ada si na zak ad

fot. Owens Corning

pokrycie dachowe

โ

przyt oczenia samonawiercaj cymi wkr tatam mi do at. Blachodachรณwki z wyt oczonym ym od spodu sztywnym profilem zast puj cym uje at , tj. blachodachรณwki samono ne, mocuje si do kontr at lub do krokwi profilami monta owymi.

Dachรณwki bitumiczne Dachรณwki, inaczej gonty bitumiczne, to pasy z materia u przypominaj cego pap z jed-

Dach pokryty gontami bitumicznymi. Ich w a ciwo ci to: prostota monta u, 100% szczelno , d wi koch onno . Cech wyrรณ niaj c jest elastyczno , ktรณra pozwala uk ada je na dachach o du ym stopniu skomplikowania

nym brzegiem ozdobnie wyci tym tak, e w pokryciu tworzy powtarzalny wzรณr. S bardzo elastyczne, trzeba je zatem uk ada na sztywnym i g adkim poszyciu z czonych na wpust desek lub p yt OSB. Na wierzch-

Dachรณwka do systemรณw przeciw nie nych. Zapobiega osuwaniu si niegu z dachu

Dachรณwka kominkowa. S u y do odpowietrzania pionรณw kanalizacyjnych

fot. Balex Metal fot. Rรถben

fot. RuppCeramika

Dach wykonany z najlepszych materia รณw pokryciowych, ale bez odpowiednich elementรณw wyko czeniowych, mo e nie tylko le wygl da , ale te okaza si

zawodny. Dlatego w robotach dekarskich powinno si

zastosowa ni ej opisane elementy. Uszczelniaj co-wentylacyjne na grzbiety i kalenic โ nie tylko uszczelniaj kraw dzie tych elementรณw, ale te zapewniaj odpoDachรณwka wentylacyjna. wiedni wentylacj po aci Umo liwia przep yw powietrza pod dachowej. d ugimi po aciami lub w miejscach Do komunikacji na da- utrudnionej wentylacji pokrycia (np. chu โ specjalne dachรณwki, przy kominach) na ktรณrych mo na mocowa np. stopnie lub awy kominiarskie. Zapewniaj one Ta ma uszczelniaj co-wenbezpiecze stwo poruszatylacyjna do zabezpieczania kalenic i grzbietรณw dachรณw nia si po dachu, w tym โ spadzistych. Jest odporna na doj cia do kominรณw. wwiewanie py u nie nego Do zabezpiecze przei wodnego przez zastosowaDachรณwka do monta u stopni konie zak adki i w รณkniny z pociw nie nych โ dachรณwki miniarskich. U atwia poruszanie si

lipropylenu przykrywaj cej z uchwytami do mocowa- po dachu otwory wentylacyjne nia p otkรณw lub belek zatrzymuj cych nieg. Do wyprowadzania instalacji โ dachรณwki przej ciowe, przez ktรณre wyprowadza si

(bez stosowania dodatkowych uszczelnie ) przewody wentylacyjne, odpowietrzniki instalacji sanitarnej lub maszty antenowe.

fot. Rรถben

Elementy systemowe

niej stronie gonty s pokryte kolorow posypk , ktรณra pe ni funkcj ozdobn oraz chroni mas asfaltow przed niszcz cym dzia aniem promieni ultrafioletowych, przegrzewaniem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Je eli spod posypki wida czarn mas bitumiczn , nie wrรณ y to dobrze trwa o ci gontรณw; takich lepiej nie kupowa . Pokrycia bitumiczne mo na uk ada na bardzo stromych, skomplikowanych, amanych dachach o rรณ nym k cie nachylenia od 12 do 80ยบ. Je li nachylenie jest mniejsze ni 20ยบ, pod gontem trzeba u o y pap podk adow . Ze wzgl du na elastyczno gonty bardzo dobrze sprawdzaj si na dachach o skomplikowanej bryle. Ilo ewentualnych odpadรณw powstaj cych przy uk adaniu pokrycia z bitumu jest niewielka, zatem materia ten mo na kupi z niedu nadwy k , ktรณra zrekompensuje ewentualne straty powsta e w wyniku przycinania materia u. Po u o eniu na dachu gonty cz si wzajemnie w wyniku tzw. samowulkanizacji, bo na wierzchniej stronie maj fabrycznie naniesione paski asfaltu modyfikowanego lub rรณwnoleg e rz dy kleju bitumicznego. Wystarczy temperatura powy ej +5 stopni Celsjusza i s oneczna pogoda, by dosz o do sklejenia gontรณw. Na czas transportu i sk adowania klej lub asfalt zabezpiecza folia, ktรณr przed u o eniem ka dego pasa si zrywa. Zamiast paskรณw asfaltu i rz dรณw kleju na spodzie dachรณwek mo e by warstwa elastomerowej masy asfaltowej, zwanej SBS, tak e zabezpieczona foli . Masa elastomerowa czy gonty skuteczniej, bo na wi kszej powierzchni, dzi ki temu uzyskuje si trwalsze i szczelniejsze pokrycie. Ca kowita samowulkanizacja nast puje dopiero po kilku lub kilkunastu dniach.

BUDUJEMY DOM

9/2008

199

dzie mo e by inna). Ponadto sprzedawca zaoferowa nam pomoc przy wyborze dekarza.

ZAKUP KONTROLOWANY

Porównanie kosztów Dachówka podstawowa Euronit Ekstra – 1400 szt. x 3,05 z = 4270 z G sior podstawowy – 30 szt. x 12,57 z = 377 z

fot. Archiwum BD

Kupujemy z naszym Czytelnikiem dachówki cementowe

Klamra g siora – 30 szt. x 1,22 z = 36,60 z Dachówka skrajna lewa – 36 szt. x 19,40 z = 698,40 z Dachówka skrajna prawa – 36 szt. x 19,40 z = 698,40 z

Poszukiwane: Dachówki cementowe na dach o powierzchni 144 m2 i k cie nachylenia 35–40 stopni. Dach jest dwuspadowy (prosty) symetryczny o d ugo ci 12 m2 i szeroko ci 1 po aci 6 m2.

Kryteria Orientacyjny koszt materia ów pokryciowych atwo okre li , korzystaj c z informatorów rynkowych. Dzi ki zawartych w nich kalkulatorom poznamy cen danego pokrycia oraz b dziemy mogli porówna oferty konkurencyjnych firm. W wybraniu odpowiedniej marki pomocni mog si okaza tak e s siedzi lub znajomi, którzy na w asnej skórze odczuli plusy i minusy danych rozwi za . Po wybraniu firmy udajemy si do jej najbli szego dystrybutora z dok adnym projektem dachu oraz okre lonymi preferencjami dotycz cymi rodzaju pokrycia (projekt mo na te wys a do wi kszo ci firm poczt internetow ).

Na miejscu Wybran przez nas firm jest Euronit. Zdecydowali my si na t mark ze wzgl du na bogat ofert produktow jej dystrybutora, którego sk ad budowlany znajduje si niedaleko

miejsca budowy inwestora. Specjali ci z dzia u Doradztwa Technicznego dokonali dla nas wyceny dwóch rodzajów dachówek cementowych: Euronit Ekstra (o dwóch symetrycznych wybrzuszeniach) oraz Euronit Profil S (o falistym kszta cie). Szczegó ow wycen tego pokrycia dla dachu inwestora przedstawia zestawienie poni ej. Koszt ca kowity pokrycia dachowego z zastosowaniem tych dachówek jest bardzo zbli ony,

Grzebie okapu z wentylacj – 24 szt. x 7,93 z

przy czym dachówki ró ni si delikatnie kszta tem – obie jednak charakteryzuj si esowat form . Wybór zatem zale y od indywidualnych gustów. Nasz inwestor ostatecznie zdecydowa si na dachówk Euronit Profil S – doradca z firmy przekonywa , e stosuj c j na du ych prostych po aciach (taki w a nie jest kszta t dachu inwestora) uzyskuje si bardzo ciekawe efekty. Ponadto dowiedzieli my si , e czas oczekiwania na dostaw waha si od 0–72 godzin – jest to uzale nione od tego, czy dystrybutor ma dan dachówk na placu, czy musi j zamówi u producenta, w tym przypadku w firmie Euronit. W naszym przypadku czas dostawy okre lono na 24 h. Cena za transport zosta a wliczona w koszt dachówki (ale zale y to od odleg o ci – dlatego warto wybiera dystrybutorów blisko miejsca zamieszkania). Ze wzgl du na warto ca ego zamówienia otrzymali my 10% rabatu (wysoko rabatu zale y od dystrybutora i w ka dym sk a-

Dachówka skrajna lewa – 36 szt. x 19,40 z

y dach mamy zaprojektowany pod dachówk cementow , ale na 90% pokryjemy blach – na jej korzy przemawiaj ceny elementów dodatkowych przy kryciu dachówk . U s siada cena ró nego rodzaju dodatków do dachówki wynios a tyle, ile cena zwyk ych dachówek – czyli cznie materia y na dach kosztowa y go 2 razy tyle, ile planowa . No i koszt krycia dachówk jest o oko o 40% wy szy. Boj si jednak, e pod blach na poddaszu u ytkowym mo e by latem bardzo gor co. gucia

BUDUJEMY DOM

y w a nie w tej chwili kryjemy dwuspadowy dach dachówk cementow . Du o czasu zaj o mam porównywanie zalet i wad ró nych rozwi za . Wybrali my dachówk cementow – cena dachówki Euronitu w podstawowym kolorze oraz z dobrej blachy by a praktycznie taka sama (a mamy lukarn , dwa nawisy nad tarasem i wej ciem do gara u) mimo, e nie zrezygnowali my z dachówek szczytowych, które s znacznie dro sze od podstawowych. Uzyskali my 19% rabatu na dachówk . Marcin

Ta ma wentylacyjna – 3 rolki x 109,80 z = 329,40 z Dysk kalenicy – 2 szt. x 70,76 z = 141,52 z Ca kowity koszt z rabatem: 6068 z Dachówka podstawowa Euronit Profil S – 1400 szt. x 3,11 z = 4354 z G sior podstawowy – 30 szt. x 12,57 z = 377 z Klamra g siora – 30 szt. x 1,22 z = 36,60 z = 698,40 z Dachówka skrajna prawa – 36 szt. x 19,40 z = 698,40 z Grzebie okapu z wentylacj – 24 szt. x 7,93 z = 190,32 z Ta ma wentylacyjna – 3 rolki x 109,80 z = 329,40 z Dysk kalenicy – 2 szt. x 70,76 z = 141,52 z Ca kowity koszt z rabatem: 6143 z Podajemy ceny brutto

PRZYK ADOWY WYBÓR Dachówka Euronit Ekstra

Koszt ca kowity: 6068 z

Z do wiadcze Czytelników M

= 190,32 z

akie pokrycie? Bezwzgl dnie dachówka, a jej rodzaj to tylko kwestia kasy. Betonowa to: IBF lub Unibet – bardzo przyzwoita cena i jako ! Albo troch wy ej (dok adamy 3–4 tys. z ): Euronit lub Brass (Brass jest rednio 1–1,5 tys. z dro szy na jednym dachu). Polecam stron www.euronit.pl. Ja waham si mi dzy cementow Euronit „ Podwójne S” z pow ok HDS barwion w masie (w Brassie to Lumino) lub ceramiczn Röben „ redzka falista” angoba. Röben w mojej ocenie jest najlepszy cenowo w ród ceramiki i dobry jako ciowo ( rednio 4–5 tys. z na dachu wi cej jak Euronit lub 3–3,5 jak Brass). My l , e warto to przemy le , gdy buduje si dla siebie. John Wi cej wypowiedzi na forum.budujemydom.pl

W i cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl 9/2008 Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TÓW!

Artyku promocyjny

BUDUJEMY DOM

7–8/2008

201

Prenumerata, czyli BD za 6,60 z ZamĂłw prenumerat na 18 wyda (2 lata*), a otrzymasz

6 Ă&#x2014; GRATIS + PREZENT Po prostu p acisz za 12 kolejnych numerĂłw, a dostaniesz ich 18. Kosztuje Ci to wi c 12 Ă&#x2014; 9,90 z = 118,80 z â&#x20AC;&#x201C; oszcz dzasz 59,40 z i dodatkowo otrzymujesz prezent o warto ci â&#x20AC;&#x201C; do wyboru â&#x20AC;&#x201C; 30 lub 66 z !

Ka dy, kto wykupi prenumerat BD we wrze niu 2008 r., otrzyma gratis wybrany przez siebie prezent:

Wolisz co skromniejszego na prĂłb ?

uniwersalne multiszczypce (ostrze, pilnik, wkr tak, otwieracz do puszek, kombinerki, no yczki, zestaw bitĂłw z uchwytem, pokrowiec...) o warto ci rynkowej 30 z

3 Ă&#x2014; GRATIS + PREZENT Skorzystaj z rocznej* prenumeraty promocyjnej: zap a za sze kolejnych numerĂłw, a dostaniesz ich 9. Twoje koszty sprowadz si

do kwoty 6 Ă&#x2014; 9,90 z = 59,40 z , czyli rĂłwnie redukujesz cen do 6,60 z /egz. i oszcz dzasz 29,70 z .

PRENUMERATA

ZWYK A

SPECJALNA

dwuletnia

18 wyda BD w cenie 118,80 z

(18 wyda BD + 2 wydania Domu Polskiego + 2 wydania Wn trz) w cenie 143,80 z (118,80 z + 2 x 12,50 z )

roczna

9 wyda BD w cenie 59,40 z

(9 wyda BD + Dom Polski + Wn trza) w cenie 71,90 z (59,40 z + 12,50 z )

Pami taj â&#x20AC;&#x201C; tylko Prenumeratorzy mog otrzyma 50% rabatu na wydania specjalne BD, tj. Dom Polski i Wn trza (patrz prenumerata specjalna) * BD ukazuje si 9 razy w roku, gdy numery 1â&#x20AC;&#x201C;2, 7â&#x20AC;&#x201C;8 oraz 11â&#x20AC;&#x201C;12 s czone. Ponadto w cyklu rocznym ukazuj si dwa wydania specjalne BD â&#x20AC;&#x201C; Dom Polski i Wn trza

lub

p yt CD â&#x20AC;&#x17E;Classics. The Best Of Sarah Brightmanâ&#x20AC;? o warto ci rynkowej 66 z . Wybrany prezent nale y wskaza (do ko ca wrze nia 2008 r.) telefonicznie (022 257 84 22), e-mailem (prenumerata@avt.pl), faksem (022 257 84 00) lub listownie (Wydawnictwo AVT, Dzia Prenumeraty, ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa).

Prenumerata wydania cyfrowego BD jest bezp atna â&#x20AC;&#x201C; wejd na stron www.budujemydom.pl/eprenumerata

Prenumerat zamawiamy: Najpro ciej

dokonuj c wp aty

Naj atwiej

wype niaj c formularz w Internecie (przez stron www. budujemydom.pl) â&#x20AC;&#x201C; tu mo na zap aci kart

Najwygodniej

wysy aj c na numer 0663 889 884 SMS-a o tre ci PREN â&#x20AC;&#x201C; oddzwonimy i przyjmiemy zamĂłwienie (koszt SMS-a wg Twojej taryfy)

A nawet

zamawiaj c telefonicznie, e-mailem, faksem lub listownie

Dzia Prenumeraty Wydawnictwa AVT, ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa faks: 022 257 84 00, tel.: 257 84 22, e-mail: prenumerata@avt.pl

Deszczowe

WYBIERAMY I KUPUJEMY Systemy rynnowe

Wa ny detal

Do wyboru

Domy parterowe z daleko wysuni tymi okapami – w tym takie, które maj dach kryty trzcin – mog si obej bez rynien. We wszystkich pozosta ych orynnowanie jest konieczno ci : skutecznie odprowadza wod deszczow i t z roztopów do rur spustowych i w ten sposób chroni ciany budynku oraz coko y przed zalaniem i zawilgoceniem. Systemy rynnowe montuje si najcz ciej równocze nie z uk adaniem pokrycia dachowego, ale ju na etapie projektowania domu warto pomy le , jak dopasowa ten detal do wygl du domu oraz do wielko ci i bry y dachu. Mówi si , e dobrze dobrane rynny to takie, których nie wida . To prawda: na wi kszo ci domów neutralne w kolorze rynny umieszczone s w miejscach nierzucaj cych si w oczy. Ale równie ciekawie mo e wygl da budynek z orynnowaniem jasnob kitnym, zielonym czy niebieskim, je li dobrze wspó gra ono z barw dachu lub ram okiennych i wyró nia si na tle elewacji. Rynny mog nawet imitowa gzymsy, a ich zako czenia mog stanowi ozdobny detal – na przyk ad w kszta cie g owy smoka. Orynnowanie przystosowuje si do kszta tu dachu. Na dwu- lub czterospadowym mo e by stosunkowo proste, ale na bogato rze bionym, z licznymi za amaniami i lukarnami, b dzie skomplikowane, a przez to dro sze.

206

BUDUJEMY DOM

wybory

9/2008

W Polsce najpopularniejsze s systemy rynnowe z PVC i ze stali, oprócz nich stosuje si te orynnowania z innych materia ów. Oto, w czym mo na wybiera : Z PVC Rynny z utwardzonego polichlorku winylu (ang. PVC) maj , wed ug producentów, trwa o oko o 40 lat. S bardzo popularne, poniewa s niedrogie i odporne na uszkodzenia mechaniczne, a zw aszcza na wgniecenia. S te ca kowicie odporne na korozj i nie wymagaj okresowego odnawiania, wi c polecane s w rejonach o silnym zanieczyszczeniu, gdzie wyst puj kwa ne opady, szkodliwe dla metali. Ze wzgl du na to, e rynny plastikowe s barwione w masie, nie wida na nich ewentualnych zarysowa : nadaj si wi c do domów, które stoj w pobli u drzew. Ich powierzchnie pokrywa si tlenkiem tytanu, maluje farbami akrylowymi lub stabilizuje promieniami UV: dzi ki temu maj zwi kszon odporno na uszkodzenia mechaniczne i kwa ne deszcze. PVC jest bardziej podatne na zmiany temperatury ni inne materia y, z których wykonuje si rynny, np. nieznacznie zmie-

nia swoje wymiary wskutek ró nic temperatury. Aby wi c rynny mog y swobodnie pracowa , podczas monta u u ywa si z czek ze specjalnymi uszczelkami (z EPDM, czyli materia u odpornego na zmiany temperatury). Umo liwiaj one swobodny ruch elementów i zarazem zapewniaj szczelno systemu orynnowania. Z blachy stalowej ocynkowanej i powlekanej lub lakierowanej Rynny ze stali lakierowanej albo powlekanej warstw tytanowo-cynkow lub plastycznym tworzywem maj trwa o ok. 50 lat. Ze wzgl du na pow ok ochronn , odporno na korozj i uszkodzenia mechaniczne s kupowane ch tniej ni rynny ze stali tylko ocynkowanej. Trzeba jednak uwa a , aby ich powierzchnia nie zarysowa a si podczas monta u czy wskutek ocierania si o nie ga zi drzew.

fot. Raiko

Materia , z jakiego b dzie wykonany system rynnowy, mo na wybra samemu. Kolor i kszta t orynnowania te . Reszt , czyli obliczenie powierzchni dachu, dobór rednic rur spustowych i przekrojów rynien oraz monta , warto odda w r ce specjalisty.

fot. Aluplast

Olimpia Wolf

Prezentujemy systemy orynnowania do odprowadzania wody z dachu czterospadowego o powierzchni ok. 150 m2, d ugo ci kalenicy 6 m i k cie nachylenia dachu 30 .

1265 z GAMRAT, System 125/90

Rynny stalowe s bardzo wytrzyma e i nie odkszta caj si wskutek zmian temperatury, polecane s wi c w rejonach o obfitych opadach niegu oraz na dachy silnie nas oneczniane. Podobnie jak inne metale u ywane do produkcji orynnowania, stal jest odporna na promieniowanie UV, które jest m.in. odpowiedzialne za starzenie si materia ów, w tym produktów wykonanych z tworzyw sztucznych. Rynny stalowe wymagaj jednak regularnej konserwacji (patrz ramka „Konserwacja orynnowania”) oraz kontroli, czy nie powsta y ogniska korozji. Z blachy aluminiowej Rynny z aluminium pokrytego lakierem, poliestrem lub akrylem, maj 120-letni trwa o . Mo na je kupi gotowe lub wykonane wed ug zamówienia: formowane s wtedy w dowolnej d ugo ci (do 30 m) przez specjaln maszyn przywo on przez firm na budow . Stosowanie d u szych odcinków jest korzystne, poniewa zmniejsza liczb po cze rynien na d ugo ci i tym samym minimalizuje ryzyko powstania nieszczelno ci. Uwaga! Rynny aluminiowe koroduj wskutek kontaktu z innymi metalami i z betonem, polecane s wi c na dachy wykonane z blachy aluminiowej. Z blachy tytanowo-cynkowej Rynny ze stopu cynku z niewielkim dodatkiem tytanu i miedzi maj trwa o do 80, a nawet 120 lat w zale no ci od warunków atmosferycznych i stopnia zanieczyszczenia rodowiska. S odporne na korozj , nie wymagaj konserwacji i podobnie jak rynny miedziane utleniaj si , pokrywaj c si patyn . S dosy drogie, chocia ta sze od rynien miedzianych. Cz sto s montowane w obiektach zabytkowych. Rynny z blachy tytanowo-cynkowej mo na kupi w metalicznoszarym kolorze lub patynowane fabrycznie – dro sze od niepatynowanych. Polecane do pokry z blachy tytanowo-cynkowej lub dachówki.

materia : wykonany z PVC, du a wytrzyma o mechaniczna w szerokim zakresie temperatury monta : system czenia – uszczelkowy na zatrzask liczba kolorów: 3, koszt orynnowania jednakowy bez wzgl du na rodzaj koloru

1445 z PLASTMO, System 125/90 materia : wykonany z PVC barwionego w masie, odporny na czynniki atmosferyczne, solidny i bezpieczny system nie wymaga dodatkowej obs ugi i zabezpieczenia monta : system bezuszczelkowy, monta na dachach o dowolnym kszta cie liczba kolorów: 7

2216 z MARLEY, System 125/90 materia : wykonany z PVC, barwiony w masie, klasyczny pó okr g y profil z charakterystycznym wci ciem monta : elementy czone na zatrzask z uszczelk gumow liczba kolorów: 5

2248 z

fot. Galeco

LEMAR, System 150/110

Drobne uszkodzenia s na rynnach plastikowych niewidoczne ze wzgl du na jednolity kolor materia u barwionego w masie

materia : wykonany z PVC, odporny na mróz, korozj , kwa ne deszcze, zmienne warunki atmosferyczne, 3 wymiary monta : czenie uszczelk gumow bez potrzeby klejenia, haki metalowe liczba kolorów: 5

2643 z GALECO, System PVC 130 materia : wykonany z PVC o wysokiej wytrzyma o ci na uszkodzenia mechaniczne, rozci ganie, zginanie, odbarwienia, ca kowicie odporny na korozj

monta : bezuszczelkowy odp yw z systemem progowym, szybki i wygodny monta liczba kolorów: 8

podajemy ceny brutto

Rynny stalowe wykazuj bardzo du odporno na odkszta cenia

2905 z ROYAL HURT, System 127/152

W systemach z miedzi zarĂłwno haki, jak i obejmy s miedziane, aby nie czy rynien miedzianych z innymi metalami, poniewa przyspieszy oby to ich korozj

fot. Plastmo

materia : wykonany z blachy aluminiowej, powlekanej lakierem poliestrowym, rynny dowolnej d ugo ci bez po cze na ca ej d ugo ci ciany, naro niki i zako czenia nitowane, miejsca po cze uszczelniane klejem do aluminium liczba kolorĂłw: 4

hak metalowy nakrokwiowy

3469 z RHEINZINK, System RHEINZINK patyna pro szaroniebieski materia : wykonany z blachy cynkowo-tytanowej, trwa o 80â&#x20AC;&#x201C;120 lat, odporny na warunki atmosferyczne, ekologiczny monta : sposĂłb czenia przez lutowanie mi kkie lub klejenie pozwala na unikni cie z czek liczba kolorĂłw: 3

hak doczo owy hak ze wspornikiem

skimmer rynna

uk (naro nik) wewn trzny

odp yw

za lepka uniwersalna

rynna cznik p yta denna betonowa

kolano 60

rynna

rura spustowa uk (naro nik) zewn trzny

obejma metalowa

kolano 60 dybel

rura spustowa mufa

3917 z

rura spustowa

GALECO, System STAL 130

trĂłjnik uniwersalny

materia : wykonany ze stali powlekanej organicznie, zabezpieczony czterema warstwami ochronnymi w tym puralem, rynny i rury zabezpieczone foli ochronn na czas transportu monta : na zatrzask liczba kolorĂłw: 9

rura spustowa wy apywacz wody

rura spustowa

kolano elastyczne

4234 z RAIKO, System 150/100

podajemy ceny brutto

materia : wykonany z blachy obustronnie ocynkowanej, z pow ok Prelaq Nova produkcji SSAB monta : rynny czone poprzez z czk

bez konieczno ci uszczelniania po cze , rury spustowe i kolanka czone na wcisk bez konieczno ci dodatkowego wzmacniania po czenia liczba kolorĂłw: 7

6371 z ALPODACH, System 150/100 materia : wykonany z blachy miedzianej gr. 0,6 mm, rynny dost pne w odcinkach do 6 m.b. monta : czenie przez lutowanie

System rynnowy

fot. Galeco

osadnik

Z blachy miedzianej Rynny z czystej miedzi, czasami powlekanej cynkiem lub akrylem, s najtrwalsze â&#x20AC;&#x201C; wytrzymuj oko o 150 lat, ale nie powinno si ich stosowa na dachach pokrytych blach z innych metali ni mied , poniewa sp ywaj ca woda, zawieraj ca zwi zki tych metali, b dzie powodowa ich korozj . Polecane s wi c g Ăłwnie do dachĂłw pokrytych blach miedzian lub dachĂłwk . Kombinowane S to orynnowania z rĂł nych materia Ăłw: rynny â&#x20AC;&#x201C; ze stali powlekanej, rury spustowe â&#x20AC;&#x201C; z PVC. Zwolennicy takiego rozwi zania twierdz , e w ten sposĂłb wykorzystuje si najlepsze w a ciwo ci zastosowanych materia Ăłw: metalu â&#x20AC;&#x201C; wytrzyma o na zerwania i odporno na skoki temperatury, oraz PVC â&#x20AC;&#x201C; ca kowit odporno na korozj oraz g adko , ktĂłra zapewnia szybkie sp ywanie wody.

Systemy rynnowe

Zamiast rury spustowej

Rynny o przekroju pó okr g ym oraz okr g e rury spustowe s uniwersalne i pasuj do wszystkich typów dachów

Do kompletu orynnowania warto dokupi nast puj ce akcesoria: siatki ochronne – umieszczane w rynnach, zapobiegaj gromadzeniu si

w nich wi kszych li ci, osadniki – montowane na dolnym odcinku rury przy po czeniu z kanalizacj , maj sito, które zatrzymuje zanieczyszczenia, fartuchy okapowe – chroni okap przed wod deszczow , któr podwiewa wiatr, kwietniki na rury spustowe – uchwyty na doniczki z kwiatami, apacz wody z przy czem do w a ogrodowego – pozwala na podlewanie ogródka, kable grzewcze – u o one w rynnach, nie dopuszczaj do zalegania niegu i zamarzania wody.

Gdy dom jest parterowy, a okap odsuni ty od cian, zamiast rur spustowych mo na zamontowa plastikowe lub metalowe a cuchy: z daleka prawie niewidoczne. Musz wisie pod k tem 90o do pod o a, napi te tak, aby nie porusza y si na boki. Zwisaj ce ko ce a cuchów kotwi si w betonie w odleg o ci ok. 50 cm od ciany domu

Monta Monta nowoczesnych systemów orynnowania, a zw aszcza tych, które czone s na zatrzaski, nie jest skomplikowany, a producenci do czaj do sprzedawanych zestawów szczegó owe instrukcje. Je li chcemy mie pew-

Jedna rura spustowa jest w stanie zebra wod z 10–12 metrowej rynny oraz odprowadzi wod ze 150 m2 powierzchni dachu

Akcesoria

fot. Galeco

Rynny skrzynkowe, trapezowe i imituj ce ozdobne gzymsy nadaj si do ma ych i rednich dachów. Do tych rynien mo na montowa rury spustowe o przekroju kwadratowym lub prostok tnym.

no , e wszystkie prace zosta y wykonane w a ciwie, warto jednak zatrudni do wiadczonego dekarza. Za monta zap acimy ok. 10% ceny materia ów. Haki (inaczej rynhaki lub rynajzy) czy rynhaki obrotowe przykr ca si bezpo rednio do deski okapowej, ciany, krokwi lub at. Odleg o mi dzy hakami dopasowuje si do systemu orynnowania: najcz ciej wynosi ona 50–75 cm. Do haków wsuwa si rynny i w zale no ci od rodzaju systemu rynnowego czy si je, sklejaj c, lutuj c na z czki lub na zatrzaski. Rynnom nadaje si niewielki spadek – 28 mm na 10 m: w ten sposób uzyskuje si wi ksz wydajno odprowadzania wody. Jednocze nie zmniejsza si prawdopodobie stwo tworzenia zastoin wodnych, które mog yby zamarza . Rury spustowe umieszcza si najcz ciej na ko cach prostego odcinka orynnowania i czy je z rynnami za pomoc koszy lub odp ywów przelotowych, a ze cian – za pomoc obejm.

fot. Perez

Najbardziej popularne s rynny o przekroju pó okr g ym i pó eliptycznym, którymi odwadnia mo na wszystkie rodzaje dachów: ze wzgl du na dobr przepustowo i wytrzyma o na obci enia mechaniczne polecane s szczególnie na rednie i du e dachy. Brud jest z nich wymywany przez strumie deszczówki i nie osadza si w zakamarkach. Do rynien o przekroju pó okr g ym i pó eliptycznym montuje si rury spustowe o przekroju okr g ym.

Rzygacze to ozdobne zako czenia rynien, maj ce form g ów zwierz cych, np. krokodyli, smoków czy ryb, które „pluj ” wod z du si (st d nazwa) do zbiornika lub betonowej rynienki. Wyrabia si je r cznie z blachy miedzianej lub tytanowo-cynkowej, dlatego s stosunkowo drogie. Rzygacze pe ni te funkcj dekoracyjn , ale takie ozdoby trzeba dobiera z rozwag , bo nie do ka dego domu pasuj

fot. Gamrat

Jaki kszta t?

fot. Marley

Rury spustowe nie s niezb dnymi elementami orynnowania: do odprowadzania wody z rynien mog pos u y a cuchy lub rzygacze.

W przypadku okapu znacznie oddalonego od ciany, mi dzy dwa kolana wk ada si prosty odcinek rury

BUDUJEMY DOM

9/2008

209

Konserwacja orynnowania fot. Plannja

Rury spustowe najlepiej jest montowa co 10–12 metrów

Trzeba je regularnie oczyszcza z li ci, igliwia i nawianego piasku: najlepiej wiosn , poniewa mo na wtedy dodatkowo sprawdzi , czy nieg i oblodzenie nie uszkodzi y orynnowania oraz jesieni , po opadni ciu li ci. Rynny trzeba czy ci nawet wtedy, gdy maj zamontowan siatk

ochronn , poniewa igliwie oraz ma e listki i tak wpadaj do ich wn trza. Je li okap dachu jest na wysoko ci 3–4 m, rynny mo na czy ci z drabiny, je li przekracza 4 m, trzeba wej na dach. Rynny najlepiej czy ci wod pod du ym ci nieniem. Gdy s bardzo zanieczyszczone, mo na u y szczotki, ale nie zaleca si drucianej, by nie uszkodzi pow oki orynnowania. Podczas czyszczenia rynien warto sprawdzi , czy nie s uszkodzone lub – je li s stalowe – czy nie koroduj . Uszkodzone rynny z PVC trzeba wymieni na nowe. Stalowe, pokryte rdz – mo na oczy ci , pomalowa preparatem antykorozyjnym i farb dekoracyjn .

Jaki system kupi ? Kiedy ju zapadnie decyzja co do materia u i kszta tu orynnowania, ustala si liczb oraz wielko rynien, rur spustowych i pozosta ych elementów. Warto przy tym skorzysta z gotowych systemów, które mo na dopasowa do ró nych dachów, w zale no ci od ich powierzchni i stopnia skomplikowania. W katalogach producenci zamieszczaj tabele informacyjne, z których mo na odczyta , jak maksymaln powierzchni dachu mo e odwodni konkretny system rynnowy. Dobór przekroju rynien okre la si w ten sposób: 1 m2 rzutu poziomego odwodnionej po aci wymaga 0,8–1 cm2 przekroju rynny. Je eli dachy nie maj koszy, czyli miejsc po czenia dwóch po aci dachowych, liczb t mo na zmniejszy do 0,5 cm2 na 1 m2 rzutu po aci. Na podstawie takiego wyliczenia dobiera si rynny pó koliste o rednicy 10, 15, 18 lub 20 cm. Przekrój rur spustowych powinien wynosi co najmniej ¾ przekroju rynny, z której odbior wod . Minimalna rednica rury spustowej wynosi 10 cm: nie mo e by mniejsza z powodu zamarzania w zimie wody w rurach. Uwaga! Aby mie pewno , e poszczególne elementy orynnowania b d do siebie

pasowa y, najlepiej kupi system rynnowy jednego producenta.

U dystrybutora Dystrybutora orynnowania warto poprosi o wycen systemów kilku firm. Ceny rynien i rur spustowych produkowanych z tego samego materia u przez ró ne firmy

odcinek rury spustowej

s w wi kszo ci podobne, ale ceny innych elementów, np. haków rynnowych, naro ników czy elementów mocuj cych rury spustowe, mog si ró ni . Aby kupi u dystrybutora orynnowanie do nowego domu, trzeba przynie jego projekt. Na jego podstawie doradca techniczny obliczy w a ciw liczb i wielko elementów orynnowania oraz zaproponuje konkretny system rynnowy. Uwaga! Warto zapyta , czy w razie uszkodzenia elementu orynnowania b dzie mo liwo dokupienia pó niej takiego samego. Je li nie, warto od razu zaopatrzy si w dodatkowy odcinek rynny i rury spustowej oraz kilka z czek i naro ników. Kiedy kupuje si cz ci orynnowania do domu remontowanego, wystarczy poda d ugo okapu i wysoko budynku, a wszystkie elementy dobierze sprzedawca. Kupione standardowe systemy rynnowe mo na odebra w ci gu 1–7 dni, ale na realizacj nietypowego zamówienia (np. do bardzo skomplikowanego dachu) trzeba czeka ok. 3–4 tygodnie. To, czy firma zapewni w asny transport, zale y od liczby kupionych elementów, co z ka dym dystrybutorem uzgadnia si indywidualnie. Dystrybutorzy orynnowania zwykle nie maj us ugi monta u w ofercie, ale wspó pracuj z dekarzami, których polecaj klientom. Podpowiadaj te , eby systemy rynnowe kupowa na etapie uk adania dachu: specjali ci uk adaj cy dach od razu je zamontuj .

rura spustowa

odp yw osadnik odp yw

rura spustowa sitko osadnika kolanka

rura spustowa Dach bez okapu. W takim przypadku odp yw wk ada si za pomoc mufy bezpo rednio do rury spustowej

210

BUDUJEMY DOM

9/2008

Dach z wysuni tym okapem. Odp yw czy si z rur spustow za pomoc dwóch kolanek i ma ego odcinka rury

kanalizacja burzowa Je li wod deszczow odprowadza si do kanalizacji burzowej, ko cówk rury trzeba wprowadzi do osadnika, który czy orynnowanie z kanalizacj burzow

ZAKUP KONTROLOWANY

3,94 m

m 6 ,4

3,3 m

Kupujemy z naszym Czytelnikiem system rynnowy

Poszukiwany: System rynnowy do domu z dachem czterospadowym o powierzchni ok. 150 m2 i k cie nachylenia 30o.

5,5 m

1,7 m

30o 30o

6,1 m

30o

30o 30o

30o

30o 30o

Magda i Przemek ko cz budow domu: s w trakcie uk adania dachu, wi c czas na orynnowanie. Postanowili poprosi dekarza, który uk ada im dach, aby dobra odpowiedni system rynnowy. Za o enia s nast puj ce: orynnowanie stalowe, obustronnie powlekane w kolorze ceglastym. Dekarz zobowi za si uczestniczy w zakupie i podpowiedzia , aby wys ali zapytania ofertowe do kilku dystrybutorów orynnowania stalowego, aby porówna warunki sprzeda y. Przemek znalaz w Internecie adresy e-mailowe pi ciu firm i wys a zapytanie. Najkorzystniejsza okaza a si oferta na orynnowanie firmy Galeco. Dowiedzieli si , e system rynnowy mog kupi od razu, poniewa dystrybutor posiada wszystkie potrzebne elementy w magazynie. Dystrybutor poleci te sprawdzonych dekarzy, ale Magdzie i Przemkowi orynnowanie zamontuje dekarz, który w a nie k adzie dach. Gdyby kupowali dach razem z orynnowaniem, dystrybutor zapewni by im bezp atny transport, lecz w przypadku kupna samego

5,5 m

11,1 m

System rynnowy do dachu o powierzchni 150 m2 kosztowa cznie z 22% VAT-em 3917,15 z , dystrybutor udzieli im niewielkiego rabatu i zaokr gli sum do 3800 z . Dekarz policzy im za monta 400 z , wi c czny koszt wyniós 4200 z .

1,95 m

PRZYK ADOWY WYBÓR

6,3 m

4,5 m

6,3 m

System rynnowy Galeco Stal 130 z blachy stalowej powlekanej obustronnie, kolor ceglasty

orynnowania, Przemek musi przywie rynny w asnym samochodem. Magda i Przemek dostali 10-letni gwarancj na zakupione orynnowanie, obejmuj c odporno na korozj perforacyjn , czyli tak , kiedy blacha orynnowania zaczyna korodowa od wewn trz i rdza prze era j na wylot. Kupuj c orynnowanie, Przemek zastanawia si , czy nie dokupi kilku elementów dodatkowych na wypadek wymiany, ale dystrybutor zapewni go, e nie ma adnych problemów z dokupywaniem pojedynczych elementów systemu zakupionego nawet kilka lat wcze niej.

cena: 3917,15 z (w tym 22% VAT)

cena po rabacie: 3800 z koszt monta u: 400 z

czny koszt 4200 z

Z do wiadcze Czytelników oi rodzice maj rynny ocynkowane, kupione jakie 15 lat temu, na których wida rdz . Zastanawiam si , na ile obecnie stosowane pow oki rzeczywi cie chroni rynny, ale znajomi, którzy kilka lat temu kupili powlekane, mówili mi, e faktycznie s du o trwalsze od tych tylko ocynkowanych. Zbyszek

ad dach z blachy aluminiowej i dekarz powiedzia , e je eli chc orynnowanie metalowe, to powinienem si zdecydowa tylko na aluminiowe rynny, bo stalowe czy miedziane b d korodowa od kontaktu z aluminiow blach dachow . artur65

ój m ostatnio toczy dyskusje ze znajomymi, którzy te si buduj , czy lepsze s rynny plastikowe, czy stalowe. Ja tam wol plastikowe, bo s tanie i nie koroduj . Mary

Wi cej wypowiedzi na forum.budujemydom.pl

BUDUJEMY DOM

W i cej... ceny, firmy, pro duk t y, kalkulator y, ar t yku y. K liknij na w w w.budujemydom.pl 9/2008 Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUK TÓW!

Prezentacja firmowa

Rynny Galeco Galeco to czo owy producent sprawdzonych systemów rynnowych Galeco PVC i Galeco STAL. Firma od pocz tku dzia alno ci stawia na wysok jako swoich produktów, dzi ki czemu mo e sprosta du ym wymaganiom rynku. Przesz o 10-letnie do wiadczenie zdobyte w zakresie odprowadzania wody deszczowej zosta o wielokrotnie nagrodzone przyznanymi firmie certyfikatami i nagrodami. Takie tytu y jak: Solidna Firma, Gazele Biznesu czy Euromarka, potwierdzaj profesjonalizm firmy Galeco. Znakiem rozpoznawczym produktów Galeco jest wewn trzne wywini cie kraw dzi rynny. Dzi ki temu wyj tkowemu rozwi zaniu nie ma obawy, e woda przeleje si z rynny nawet podczas obfitych opadów. To rozwi zanie chroni elewacj przed zaciekami, pozwalaj c cieszy si estetycznym wygl dem budynku przez wiele lat. Oferowane przez Galeco systemy wykonane s z PVC i stali. Ka dy z tych systemów w oparciu o swoje niepowtarzalne zalety spe nia oczekiwania najbardziej wymagaj cych klientów. Pocz wszy od bogatej kolorystyki, która pozwala na idealny dobór koloru systemu do elewacji czy dachu budynku, poprzez dobór odpowiedniego rozmiaru, a ko cz c na przyst pnej ofercie cenowej. Do produkcji systemów rynnowych Galeco stosuje si najwy szej jako ci materia y, a ca y system skupia w sobie innowacyjne rozwi zania po czone z nowoczesn technologi . Galeco STAL to system wykonany z blachy stalowej zabezpieczonej czterema warstwami ochronnymi. Wyró niaj c cech tego systemu jest g bszy, od konkurencyjnych systemów, profil rynny z wewn trznym wywini ciem kraw dzi. To rozwi zanie czyni system Galeco STAL wysoce wydajnym. By zwi kszy bezpiecze stwo systemu przed zarysowaniami, Galeco wszystkie elementy d ugie pokrywa foli ochronn . Folia ta zdejmowana jest dopiero po monta u ca e-

214

BUDUJEMY DOM

9/2008

go systemu. Dzi ki temu klient mo e cieszy si nowym systemem bez najmniejszej skazy. Firma jako pierwsza na rynku wprowadzi a system deklowania. Specjalnie zaprojektowane dekle chroni wn trze rury przed zanieczyszczeniem i wilgoci , a dodatkowo zapobiegaj zniszczeniu kraw dzi w transporcie. Odp ywy, naro niki oraz czniki dzi ki specjalnym blaszkom zaginanym na rynnie szczelnie odprowadzaj wod do spustu. Podwieszenie czników na hakach czyni system stabilnym. By obni y koszt ca ego systemu, Galeco oferuje naro niki uszczelkowe, które eliminuj konieczno stosowania czników zaraz przy nich, a rynna montowana jest bezpo rednio do naro nika. Idealny dobór koloru orynnowania do koloru ca ego budynku umo liwia szeroka 9-stopniowa gama kolorów Galeco STAL. System ten oferowany jest w kolorach: ceglastym, ciemnoczerwonym, ciemnozielonym, grafitowym, ciemnobr zowym, bia ym, czarnym, czekoladowym br zie oraz w miedzianym. Galeco PVC jest lekkim i odpornym na dzia ania korozyjne systemem plastikowym. Dzi ki w a ciwo ciom polichlorku winylu system jest wytrzyma y na uszkodzenia mechaniczne, zginanie i rozci ganie. Specjalnie zaprojektowane elementy systemu gwarantuj atwy i szybki monta . Haki, czniki i odp ywy mocowane do deski czo owej skutecznie stabilizuj system, a jedy-

nym ruchomym elementem pozostaje sama rynna. System progów (Water Back System) zastosowany w odp ywie Galeco PVC wp ywa na szczelne odprowadzenie wody do rury, eliminuj c konieczno u ywania uszczelki. Linie monta owe zamieszczone na cznikach sugeruj miejsce dosuni cia rynny w zale no ci od temperatury panuj cej podczas monta u. Galeco PVC to równie trwa o oraz szeroka paleta barw orynnowania. Oferowane systemy dost pne s w kolorach: ciemnoczerwonym, miedzianym, ciemnobr zowym, grafitowym, czarnym, bia ym oraz jasnoi ciemnopopielatym. Galeco umo liwia w a ciwy dobór rozmiaru systemu zgodnie z zapotrzebowaniem klienta. W zale no ci od wymiaru dachu, Galeco proponuje nast puj ce rozmiary systemu Galeco PVC [mm]: 90, 110, 130 oraz 150. Elementy systemów Galeco PVC 90, 110 oraz Galeco PVC 130 wygl daj identycznie, co umo liwia zastosowanie na jednym dachu ró nych rozmiarów tego systemu bez obawy o odmienny wygl d.

Galeco Sp. z o.o. ul. U miechu 1 32-083 Balice k/Krakowa www.galeco.pl

PORADY NASI EKSPERCI

CEZARY JANKOWSKI porady budowlane, instalacyjne

MA GORZATA PALCZY SKA porady ogrodnicze

EWA MILBERT porady architektoniczne

BOGUMI SÓJKA porady prawne

W tej rubryce na pytania Czytelników odpowiadaj eksperci BD. Dzielcie si wszystkimi swoimi w tpliwo ciami i problemami z innymi Czytelnikami. Je li za potrzebujecie pilnej porady, do dyspozycji jest dy urny numer redakcyjny – 022 257 84 78 (poniedzia ek, roda, pi tek) od 10.00 do 14.00 oraz forum na stronie www.forum.budujemydom.pl.

PRAWO DOFINANSOWANIE KREDYTU Jakie warunki trzeba spe ni , eby skorzysta z dofinansowania kredytu na budow domu? Ustaw z dnia 5 grudnia 2002 r. o dop atach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o sta ej stopie procentowej ustawodawca wprowadzi mo liwo uzyskania kredytu. Sta a stopa procentowa wynosi a pocz tkowo 7% w stosunku rocznym, a od maja 2003 r. wynosi 6,5 %. Kredytów o sta ej stopie procentowej udziela si : 1) osobom fizycznym na zaspokojenie w asnych potrzeb mieszkaniowych przez: a) budow domu jednorodzinnego, b) nadbudow , przebudow lub rozbudow budynku mieszkalnego lub adaptacj

budynku lub lokalu o innym przeznaczeniu na cele mieszkalne, w celu uzyskania loka-

lu mieszkalnego stanowi cego odr bn nieruchomo , c) zakup b d cego w budowie lub nowo wybudowanego domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, stanowi cego odr bn nieruchomo , od gminy albo od osoby, która wybudowa a ten budynek w ramach wykonywanej dzia alno ci gospodarczej, d) pokrycie kosztów budowy lokalu mieszkalnego, budowanego przez spó dzielni mieszkaniow w celu ustanowienia odr bnej w asno ci tego lokalu, e) wniesienie wk adu do spó dzielni mieszkaniowej w celu uzyskania spó dzielczego prawa do zasiedlanego po raz pierwszy lokalu mieszkal-

nego – z wyj tkiem inwestycji dokonywanych przez te osoby fizyczne w ramach wykonywanej przez nie dzia alno ci gospodarczej; 2) osobom fizycznym, osobom prawnym i wspólnotom mieszkaniowym na remont budynku mieszkalnego, z wy czeniem remontów niewymagaj cych pozwolenia na budow oraz remontów lokali w budynkach wielorodzinnych. Kredytów o sta ej stopie procentowej nie udziela si na finansowanie przedsi wzi cia inwestycyjnego, na które zaci gni to kredyt uprawniaj cy do otrzymania premii termomodernizacyjnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsi wzi termomodernizacyjnych.

ZAKUP DOMU U DEWELOPERA Obawiamy si troch samodzielnie budowa dom i my limy w zwi zku z tym o kupieniu domu od dewelopera. Jak sprawdzi jego wiarygodno ? Najwi ksze ryzyko ponosz Pa stwo do chwili przeniesienia w asno ci nieruchomo ci na Pa stwa rzecz. Je eli kupujecie Pa stwo dom ju zbudowany, praktycznie wystarczy: sprawdzenie stanu prawnego nieruchomo ci, sprawdzenie pozwolenia na budow

domu, sprawdzenie istnienia przy czy mediów lub mo liwo ci ich pod czenia,

216

BUDUJEMY DOM

9/2008

dokonanie odbioru budynku z osob z uprawnieniami w budownictwie, je eli jakie prace maj by jeszcze dokonane – wyra ne zastrze enie w umowie, e p atno reszty ceny nast pi po ich wykonaniu. Je eli jednak kupuj Pa stwo dom w budowie, najlepiej by oby przenie w asno nieruchomo ci i zawrze umow o roboty budowlane na wybudowanie domu. Je li ma-

cie Pa stwo zamiar zawrze umow na wybudowanie domu i jego sprzeda , ryzyko jest najwi ksze i nie ma praktycznie mo liwo ci przewidzenia, co stanie si z budow i deweloperem. Najlepszym wyj ciem by oby sprawdzenie dotychczasowych osi gni dewelopera, rozmowa z w a cicielami ju wybudowanych budynków i ich ocena rzetelno ci i terminowo ci prac wykonywanych przez dewelopera.

BUDOWA I REMONT STROP FILIGRAN W projekcie mojego domu strop zaprojektowano jako elbetowy, monolityczny, wylewany w deskowaniu bezpo rednio na budowie. Wykonawca sugeruje, aby u o y strop cz ciowo prefabrykowany typu filigran, bo nie trzeba b dzie wykonywa szalunków na ca ej powierzchni, a spodu stropu nie trzeba b dzie pó niej tynkowa , gdy powierzchnia prefabrykatów ma by bardzo równa i g adka. Czy taki rodzaj stropu rzeczywi cie jest korzystnym rozwi zaniem i jak powinien by uk adany? P yty stropu typu filigran s rodzajem deskowania traconego o szeroko ci do 2,5 m i d ugo ci nawet do 10 m. Do ich utrzymania b d konieczne podpory, takie jak podczas monta u stropu g sto ebrowego w rozstawie co ok. 2 m oraz belki drewniane, które pó niej mo na wykorzysta jako mur aty w konstrukcji dachowej. Bardzo istotne jest równe podparcie p yt stropowych w miejscach ich czenia, aby nie utworzy si tam uskok. P yty mog mie dowolny kszta t, zale nie od potrzeb wynikaj cych z projektu. W prefabrykatach wykonywane s wi c otwory pod schody, antresol , a tak e przej cia dla kominów. Grubo p yt typu filigran to 5–7 cm. W p ytach umieszczone jest zbrojenie kratownicowe podobne do tego, jakie jest w prefabrykowanych belkach stropu g sto ebrowego. Otwory i przej cia komina musz by dozbrojone na obrze ach. Do u o enia p yt potrzebny b dzie d wig i przy sprawnej organizacji elementy stropowe zdejmowane s bezpo rednio z samochodu. Uk ada si je w kolejno ci zgodnej z opracowanym wcze niej harmonogramem na wyrównanych i wypoziomowanych cianach z u o on na nich dwucentymetrow warstw zaprawy cementowej. Nast pnie

DOM OBITY SZALÓWK Zamierzam obi stary drewniany dom now szalówk drewnian . Nie zdecydowa em si jeszcze, czy b d go równie ociepla . Dlatego chcia bym uzyska porad , jak to zrobi , je li b d montowa deski na izolacji lub bez niej. Deski elewacyjne zazwyczaj mocuje si na drewnianym ruszcie z poziomo lub pionowo przybijanych at. W przypadku wyka czania budynków szkieletowych o sztywnym poszyciu cian (np. ze sklejki), deski mo na mocowa bezpo rednio na cianach, na wiatroizolacji. Elementy rusztu monta owego mocowane s na ruby lub gwo dzie. Je li budynek jest jednocze nie ocieplany, to po zamontowaniu rusztu nale y zamocowa warstwy izolacji cieplnej (najlepiej we ny mineralnej) oraz zabezpieczy ca o foli wiatroizolacyjn . Mi dzy foli a pokryciem elewacji nale y pozostawi pustk powietrzn (przez nabicie listewek grubo ci 2–3 cm) umo liwiaj c wentylacj . Monta elewacji drewnianej rozpoczyna si od elementów naro nych i obramowania otworów. Deski elewacyjne mo na uk ada poziomo – na pióro i wpust, na zak ad lub na przylg , pionowo – cz c w taki sam sposób albo uko nie – np. w jode k lub równolegle do po aci dachu na cianach szczytowych. Gotowe elewacje z desek zwykle zabezpiecza si impregnatem barwi cym lub specjalnymi farbami do drewna u ytkowanego na zewn trz. Nie nale y u ywa zwyk ych farb lub lakierów, gdy uniemo liwiaj one oddychanie drewna, co powoduje uszczenie si z czasem takiej pow oki.

218

BUDUJEMY DOM

9/2008

Strop typu filigran

w miejscach po czenia p yt uk ada si dodatkowe zbrojenia poprzeczne, zbrojenie wie ca i podci gów. Powierzchnia p yt przed zabetonowaniem powinna by zmoczona wod . Tak przygotowany strop zalewa si mieszank betonow do wysoko ci przewidzianej w projekcie. Mieszank rozk ada si równomiernie wzd u rozpi to ci od podpory do podpory cznie z wie cami i od razu wyrównuje.

poszycie – wodoodporne p yty OSB, deski lub p yty wiórowo-cementowe, które usztywniaj szkielet i pe ni funkcj pod o a pod ok adziny elewacyjne folia wiatroizolacyjna

elewacja – oblicówka z desek drewnianych, siding lub inne ok adziny elewacyjne mocowane do poszycia z desek

ruszt drewniany lub stalowy – mocowany od wewn trz stanowi pod o e do p yt g-k

Budowa szkieletowego domu drewnianego

MOSTEK TERMICZNY POD BALKONEM Spotka em si z opini , e balkon przyczynia si do powstania mostka cieplnego w miejscu jego osadzenia w cianie. Czy rzeczywi cie jest to gro ne zjawisko i w jaki sposób mo na tego unikn ? Wp yw balkonu na ciep ochronno ca ego budynku jest znacz cy i rzutuje na zwi kszenie kosztów ogrzewania. Gorsza izolacyjno cieplna w tym miejscu mo e powodowa kondesacj pary wodnej, co w efekcie prowadzi do zawilgocenia muru. Stopie zagro enia tym niekorzystnym zjawiskiem zale y przede wszystkim od sposobu osadzenia p yty balkonowej, jej konstrukcji oraz u ytych materia ów. Je li jest to p yta elbetowa, to jej grubo nie powinna przekracza 8–10 cm. Zamiast zwyk ego betonu nale y u y keramzytobetonu o lepszej izolacyjno ci cieplnej. Balkon mo na te osadzi na kszta townikach stalowych, a wype nienie betonowe odizolowa od ciany wk adk styropianow . Mo na te ob o y p yt balkonow kilkucentymetrow warstw styropianu lub polistyrenu ekstrudowanego, a izolacja termiczna musi si znale zarówno na wierzchu, jak i pod spodem p yty, a tak e na jej brzegach. Jest to jednak rozwi zanie k opotliwe w wykonaniu, jak te niepotrzebnie pogrubia p yt balkonow . Najlepszym rozwi zaniem b dzie zastosowanie konstrukcji samono nej, ca kowi-

cie oddylatowanej od budynku. P yta balkonowa spoczywa wtedy na niezale nych s upach. balkon o konstrukcji drewnianej

strop elbetowy – jego temperatura jest prawie sta a

20°C

-20°C

ocieplony wieniec nie ma wp ywu na rozk ad temperatury w cianie zewn trznej

Niezale na od budynku konstrukcja balkonu to rozwi zanie zalecane w domach energooszcz dnych

PROBLEM WILGOCI Z PIWNICY Odziedziczy em stary dom i zabieram si do jego wyremontowania. G ównym problemem jest wilgo w piwnicy, która prawdopodobnie powoduje równie zawilgocenie cian parteru widoczne przy samej pod odze. Jak skutecznie pozby si tej wilgoci i osuszy pomieszczenia piwniczne?

Remont pomieszcze piwnicznych trzeba rozpocz od wykonaczasoch onnej, ale stosunkowo nieskomplikowanej metodzie wa ne nia izolacji przeciwwilgociowych cian i pod ogi. Na pod odze wyjest szczelne czenie kolejnych odcinków izolacji oraz przestrzeganie zaplanowanej kolejno ci podcinania muru. starczy wyrówna istniej ce pod o e, a nast pnie przyklei pap

W murach ceglanych mo termozgrzewaln , foli

hydroizolacyjn i wyla liwe jest równie wt aczanie 0 2 warstw betonu dociskoblachy nierdzewnej w spoiny 20 otwory wego grubo ci 4–5 cm. mi dzy ceg ami. Przy tych me20 mm Znacznie trudniejtodach trzeba zwróci uwag

nawiercone sze b dzie wykonanie na staranne po czenie izolana izolacji poziomej na a- g boko ciana piwnicy cji poziomej pod cianami fun80% w a ch f un d a m e n to damentowymi z izolacj podgrubo ci dzia anie wych, gdy prawdopo- ciany, pod rodka pod ogow . k tem hydrofobowego dobnie nie by o jej wcale Innym, mniej inwazyjnym, 15–30° (uszczelnia rozwi zaniem mo e by zalub uleg a zniszczeniu. cian Najskuteczniejszy spona wysoko stosowanie jednej z metod oko o 40 cm) inie kcyjnych polegaj cych sób jej u o enia polega na podcinaniu cian na p yta betonowa na wprowadzeniu preparatów odcinkach co oko o 1 m, uszczelniaj cych w nawiercota ma dylatacyjna w o eniu hydroizolacji ne otwory w murze. Metody te np. z pianki z papy lub folii, a nast p awa polietylenowej czy si jednocze nie z osulub styropianu szaniem cian i wykonuj je nie wype nianiu szczelin fundamentowa grubo ci 1–2 cm betonem lub mocn zawyspecjalizowane firmy. Zasada dzia ania metod iniekcyjnych przy uszczelnianiu cian piwnicznych praw cementow . W tej

BUDUJEMY DOM

9/2008

219

ARCHITEKTURA I WN TRZA KUCHNIA DLA DU EJ RODZINY W naszym buduj cym si domu zmienili my rozmieszczenie cian dzia owych, tak eby kuchni oddzieli od salonu. Pomieszczenie to ma kszta t prostok ta i wymiary 440 ยด 275 cm, okno usytuowane jest na w szej cianie, po prawej stronie od wej cia. Teraz jest moda na wspรณlne wn trza, ale nam to nie odpowiada. Jeste my pi cioosobow rodzin i na co dzie jadamy w kuchni, a nie przy go cinnym stole w salonie. Zwracamy si z pro b o propozycj urz dzenie naszej kuchni, by by a wygodna i pojemna. Nie dla nas modne, โ dizajnerskieโ , puste wn trza. Nie mamy osobnej spi arni.

Skoro kuchnia ma obs u y du rodzin , warto zastosowa dwukomorowy zlew z ociekaczem wsuni tym w naro nik blatu. Tu obok powinna znale si zmywarka; przy adowaniu talerze oczyszczamy z resztek do zlewu (je li jest m ynek do odpadkรณw) lub do kosza na mieci (umieszczonego pod zlewem).

Szafki ustawi am wzd u trzech cian z dwoma du ymi odcinkami blatu pod oknem i mi dzy p yt grzejn a zlewem. W ten sposรณb zachowany jest ergonomiczny ci g roboczy. Jak najbli ej wej cia proponuj ustawi pojemne, wysokie szafki na produkty nadaj ce si do d ugotrwa ego przechowania i lodรณwk dla produktรณw nietrwa ych, a obok blat s u cy do wyk adania produktรณw z tych e i przygotowanie ich do obrรณbki. Cz produktรณw trzeba umy (zlew), potem obra , posieka , miesza , doprawi itp. dlatego te g รณwny blat roboczy powinien znajdowa si

mi dzy zlewem a p yt grzejn , gdzie wykonuje sie po kolei te czynno ci); wreszcie gotowa lub sma y (p yta elektryczna lub gazowa); na ko cu miejsce na odstawianie garnkรณw i nak adanie na talerze (blat pod oknem). W Pa stwa kuchni blat pod oknem ma 170 cm d ugo ci i jest drugim, wygodnym stanowiskiem pracy. Stรณ proponuj ustawi prostopadle do ciany w pobli u drzwi. Nie jest on zbyt du y (100 ยด 70 cm, ale wystarczy dla 5 osรณb), bo trzeba zachowa wygodne przej cie mi dzy nim a szafkami (100โ 110 cm). Zastosowa am obrotowe pรณ ki w szafce naro nej, ale jeszcze wygodniejszym rozwi zaniem jest system koszy magic corner, wysuwaj cy si ca kowicie na zewn trz szafki.

Nie zapomnijcie Pa stwo o dobrym o wietleniu blatu pod oknem, kiedy nie ma s o ca (pochmurne zimowe dni, wieczory). Ten odcinek blatu jest NAJLEPSZYM miejscem do pracy, NIGDY nie zastawiajcie go zlewem (dziwna moda z Ameryki powielana przez projektantรณw, ktรณrzy chyba nigdy nie s kucharzami).

Koniecznie nad lub pod blatem sto u przygotujcie Pa stwo podwรณjne gniazdko elektryczne. Przyda si na pewno do pod czenia np. tostera, adowarki do telefonu, ma ego radia, wiatraka w czasie upa รณw itp.

Tu jest miejsce na do wysok szafk z pรณ kami np. na soki i napoje dla dzieci. Na szafce mo na ustawi pater z owocamiโ ฆ Tu jest idealne miejsce na ch odziarko-zamra ark . Proponuj

model do zabudowy, ale warto pami ta , e takie sprz ty maj mniejsz pojemno od wolno stoj cych o tych samych gabarytach, bo tracimy centymetry na cianki szafy, zawiasy. Prosz zwrรณci szczegรณln uwag na ten sprz t. Piekarnik i mikrofala w tzw. s upku musz by umieszczone na wysoko ci wygodnej dla wszystkich u ytkownikรณw. Je li z mikrofali maj korzysta rรณwnie starsze dzieci, mo na postawi j jeszcze ni ej โ nad jedn szuflad .

Pod zlewem te mo emy zaplanowa najwygodniejsze szuflady. S specjalne rozwi zania uwzgl dniaj ce podci cie na syfon. Do dolnej szuflady wstawiamy wรณwczas selektory na mieci lub plastikowe kontenerki.

Meblowe halogeny wpuszczone w pogrubion doln ciank

gรณrnych szafek powinny by zamocowane blisko kraw dzi szafek i rozmieszczone co 60โ 70 cm.

Dobrze mie pod r k ksi ki kucharskie, przyprawy, oliw , kaw i herbat โ ฆ

220

BUDUJEMY DOM

9/2008

Masywna zabudowa szafkami wisz cymi zapewni maksymalnie du o miejsca magazynowego. Za najwy szymi frontami przechowalnia rzeczy rzadko u ywanych, poniewa trzeba wchodzi na sto ek lub minidrabink , by si do nich dosta . Wszystkie szafki maj drzwiczki bez szyb, eby nie by o wida nat oku produktรณw i naczy . Witrynki na szk o i porcelan

proponuj umie ci w jadalni. eby jednak zabudowa nie przyt acza a kuchni, warto zastosowa jasne, wietliste kolory. G adkie meble lakierowane naj atwiej utrzyma w czysto ci.

Dla wytrawnej gospodyni wygodnym rozwi zaniem jest szafka stoj ca na blacie (bez cianki dolnej) z aluzjowymi drzwiczkami, a w niej miksery, roboty, malaksery itp., pod czone na sta e do gniazdek tam zainstalowanych. Jednym ruchem r ki wysuwamy potrzebne sprz ty do przodu i u ywamy bez potrzeby wyci gania ich z szafek i pod czania do pr du. Na gรณrnych pรณ kach jest miejsce na drobniejszy osprz t.

TRZY AZIENKI REDNIEJ WIELKO CI Czytam miesi cznik BUDUJEMY DOM od lat, otrzymuj rĂłwnie od Pa stwa newsletter i ch tnie go przegl dam, czytuj interesuj ce artyku y na Waszym portalu internetowym i przegl dam dzia INSPIRACJE. Szuka am inspiracji, poniewa stoj przed urz dzeniem azienki: 3,50 Â´ 1,92 m z oknem i drzwiami na przeciwnych, w szych cianach. Bardzo prosz o propozycje (w za czeniu przesy am odr czny plan).

grzejnik na cianie eberka (wisz cy) pion wodny

prĂłg o szeroko ci 22 cm i wysoko ci 25 cm, w ktĂłrym biegn rury wod.-kan. (obudowa z p yt g-k) 80

komin

Z planu wynika, e azienka jest d uga i w ska tzw. tramwaj. Niezale nie od usytuowania sprz tĂłw warto powiesi du e lustra na rĂłwnoleg ych, d u szych cianach, by optycznie poszerzy wn trze. Nie sprecyzowa a Pani swoich preferencji dotycz cych wyposa enia. Dlatego przygotowa am trzy propozycje uwzgl dniaj ce rĂł ne usytuowanie sprz tĂłw i rĂł norodne ich kszta ty, ale w ka dej uda o si zmie ci i wann i prysznic. Uwaga! Nie ma jednej recepty na urz dzenie azienki. Wszystkie rozwi zania s dobre, ale ka dy z nas ma inne potrzeby, wymagania, przyzwyczajenia. Dla wszystkich liczy si jednak wygoda u ytkowania, czyli ergonomia. Trzeba wi c pami ta o tym, by zawsze zachowa dost p do wanny, wolne miejsce przed umywalkami, podci cie w obudowie wanny na wsuni cie stopy, miejsce na przechowywanie kosmetykĂłw (blaty, pĂł ki), dobre o wietlenie lustra, alternatywne o wietlenie gĂłrne i boczne oraz np. kameralne, przydatne, kiedy chcemy wzi relaksuj c k piel...

Cztery sprz ty, przestronnie, ale ma o szafek Jedyne miejsce na kabin prysznicow (80 Â´ 80 cm) jest po lewej stronie od wej cia. Po przek tnej umie ci am naro n , rĂłwnoboczn wann (145 Â´ 145 cm). Nawet je li okno jest du e, a parapet zamontowany na wysoko ci 80â&#x20AC;&#x201C;85 cm, mo na pod nim ulokowa wann , ktĂłrej wysoko nie przekracza 60 cm. Sedes ulokowa am po przeciwnej stronie ni prysznic, a obok niego powiesi am umywalk . Nad ni lustro i kinkiety. Pod umywalk znajduje si obudowa rur kanalizacyjnych, ktĂłre nanios a Pani na planie. W pobli u okna ta zabudowa niknie w schodkach, ktĂłre dobudowa am przy wannie. OprĂłcz u atwienia we wchodzeniu do wanny, schody mog by miejscem ekspozycji kwiatĂłw doniczkowych. Uwaga! 1. W kabinie â&#x20AC;&#x17E; wier ko aâ&#x20AC;? najlepiej umie ci bateri po skosie, w naro niku. Trzeba przygotowa ciank ob o on glazur i w miejscu monta u baterii wzmocnion p askownikiem. Mo na powiesi te panel ze s uchawk prysznicow , dyszami do hydromasa u i deszczownic . 2. Je li posadzka w korytarzu nie jest jeszcze wyko czona, namawiam na przesuni cie drzwi o 10â&#x20AC;&#x201C;15 cm w prawo. B dzie mo na zainstalowa wi ksz kabin , co znacz co poprawi komfort k pieli. 3. Miejsce usytuowania grzejnika jest sta e, ale w razie potrzeby prosz go zainstalowa na cianie do wysoko nad wann lub sedesem (w wersji trzeciej)

Mniej korzystna alternatywa, podkre laj ca w ski kszta t azienki Brodzik w tym samym miejscu co poprzednio, ale prostok tny (80 Â´ 100 cm), oddzielony ciank i zamykany sk adanymi, szklanymi drzwiami. Wzd u ciany za kabin ustawi am wann . Najlepiej wybra model o zw aj cym si kszta cie, by u atwi dost p do szafki (na r czniki i kosmetyki), okna i sedesu. Na cianie, mniej wi cej w po owie d ugo ci wanny, zainstalowa am bateri (le c w wodzie, mo na b dzie dopu ci ciep ej wody bez podnoszenia si ). Szafka przy oknie skrywa w sobie obudow

rur. Pod wann nale y zlikwidowa obudow , pozostawiaj c same rury, ktĂłre powinny zmie ci si za lub pod wann . Po przeciwnej stronie okna ustawi am sedes. Jest on odsuni ty od pionu wod-kan, ale w dopuszczalnych granicach (120 cm). Wysoko nad sp uczk wisi grzejnik. RĂłwnolegle do wanny przy cianie proponuj

powiesi umywalk . Trzeba wybra model o op ywowych kszta tach, szeroki, ale ma o wystaj cy do przodu. Obok, przy drzwiach umie ci am wieszak na r czniki.

Najkorzystniejsze ustawienie wszystkich pi ciu sprz tĂłw Du , komfortow wann umie ci am w poprzek azienki, pod oknem. To rozwi zanie korzystnie wp ywa na proporcje wn trza, skracaj c je i optycznie rozszerzaj c. Wanna wpuszczona jest w blat zabudowy, wi c jest sporo miejsca na odstawianie kosmetykĂłw, wiec, kadzide ek zapachowych i innch dekoracji. Wzd u d u szej ciany zaplanowa am blat z umywalk i szafkami. Powy ej, ogromne lustro i kinkiety. Przy przeciwleg ej cianie sedes i bidet. Przy wej ciu, w jednym naro niku azienki szafa na r czniki i kosmetyki, w drugim naro na kabina prysznicowa (80 Ă&#x2014; 80 cm).

BUDUJEMY DOM

9/2008

221

INSTALACJE BEZPIECZNIKI DO POMPY WODNEJ Po rozmowie z elektrykiem dowiedzia em si , e w instalacji domowej trzeba dobiera bezpieczniki nie tylko pod wzgl dem nat enia pr du, ale równie szybko ci reagowania na przeci enie. Zamierzam sam pod czy pomp do wody o mocy 1,1 kW. Jakie zabezpieczenia do niej dobra ? Natomiast w silnikach pracuj cych bez dozoru, np. pompach hydroforowych, dodatkowo stosowane s zabezpieczenia przed d ugotrwa ym, ale niewielkim przeci eniem. Wy czniki te umo liwiaj nastawienie pr du zadzia ania odpowiadaj cego warto ci 1,1 pr du znamionowego silnika. Tak wi c do zabezpieczenia silnika o pr dzie nominalnym np. 4 A wy cznik chroni cy przed przeci eniem nale y nastawi na warto 4,4 A. Jednak je li silnik pracuje w warunkach podwy szonej temperatury otoczenia, pr d zabezpieczenia nastawiamy na warto nominaln . fot. Moeller Electric

Wy czniki nadmiarowopr dowe chroni instalacj przed skutkami zwarcia lub nadmiernego obci enia. Pr d nominalny wy cznika musi by dostosowany do dopuszczalnego obci enia zabezpieczanych obwodów instalacji. Zwykle wynosi 16 A dla gniazdek oraz 10 A dla o wietlenia. Kiedy dobiera si wy czniki nadmiarowopr dowe, trzeba równie przestrzega zasady selektywno ci wy czania – im bli ej odbiorników, tym ich pr d nominalny powinien by mniejszy. Ze wzgl du na charakterystyk czasowo-pr dow – czyli szybko zadzia ania wy cznika przy przekroczeniu pr du znamionowego, produkowane s one w wersjach „szybkich” oznaczonych liter B lub zw ocznych z oznaczeniem C lub D. Wy czniki typu B pozwalaj na niewielki, krótkotrwa y wzrost pobieranego pr du, a instalowane s w obwodach o obci eniu rezystancyjnym, czyli przeznaczonych do obs ugi o wietlenia i ogrzewania. Wy czniki typu C i D umo liwiaj krótkotrwa y pobór pr du przy znacznym przekroczeniu jego warto ci nominalnej. Instalowane s w obwodach z silnikami pobieraj cymi znaczny pr d przy rozruchu, a tak e w obwodach, do których s pod czone du e ilo ci opraw wietlnych wyposa onych w wietlówki oraz spawarki lub inne du e elektronarz dzia.

Wy cznik nadmiarowopr dowy chroni instalacj

przed nadmiernym przeci eniem

POD CZENIE KOT A DO KOMINA Kupi em gazowy kocio kondensacyjny, który b dzie zamontowany w miejscu dotychczasowego kot a w glowego. Zastanawiam si , jak najpro ciej rozwi za problem odprowadzenia spalin z nowego kot a, wykorzystuj c np. istniej cy wolny kana wentylacyjny. Czy musz wprowadzi tam rur spalinowo-powietrzn , czy te wystarczy pod czy tylko przewód spalinowy?

fot. Junkers

Istniej ce kominy murowane mo na tak e przystosowa do wspó pracy z kot ami z zamkni t komor spalania. Wprowadzany w komin wk ad kominowy ma z regu y rednic

80–100 mm, pozostaje wi c do przestrzeni wewn trz kana u, aby swobodnie mog o tam przep ywa powietrze. Warunkiem jest jednak ca kowita g adko i czysto cianek wewn trznych, które b d mia y kontakt z doprowadzanym do kot a powietrzem. Innym sposobem b dzie zastosowanie tzw. adaptera rozdzielaj cego przewód spalinowy od powietrznego. W takim przypadku do komina wprowadza si jedynie rur spalinow , a powietrze niezb dne do spalania dop ywa oddzieln rur wyprowadzon na zewn trz np. przez cian domu. Przy instalowaniu kot ów z zamkni t komor spalania o mocy do 21 kW mo na równie zrezygnowa z budowy komina, a spaliny odprowadza rur dwu cienn przez cian domu. Rozwi zanie takie jest szczególnie korzystne, gdy instalujemy kocio w pomieszczeniu bez dost pu do komina lub w nowym domu b dziemy instalowa wentylacj mechaniczn nawiewno-wywiewn , która nie wymaga wyprowadzenia kana ów wentylacyjnych ponad dach.

222

BUDUJEMY DOM

9/2008

Gazowy kocio kondesacyjny

OGRZEWANIE POWIETRZEM W Stanach Zjednoczonych popularne jest ogrzewanie powietrzne z wykorzystaniem kot a na gaz lub olej opa owy. W Polsce nie spotka em si z takimi rozwi zaniami, stosuje si jedynie rozprowadzenie ciep ego powietrza z kominka. Czy z dost pnych na rynku urz dze mo na zmontowa takie ogrzewanie, bo chcia bym zainstalowa taki system w swoim domu? Ogrzewanie powietrzne nadaje si szczegรณlnie do domรณw o lekkiej konstrukcji np. szkieletowych i st d bierze si jego popularno w typowych ameryka skich domach. Natomiast w budynkach o ci kiej konstrukcji i du ej bezw adno ci cieplnej utrzymanie stabilnej temperatury wewn trznej przy tym systemie ogrzewania b dzie trudniejsze. Oprรณcz dost pnych na polskim rynku piecรณw nadmuchowych opalanych gazem, olejem opa owym lub energi elektryczn , mo na dostosowa zwyk e kot y do ogrzewania powietrznego. Wystarczy w obiegu grzewczym kot a zamontowa wymiennik ciep a โ rodzaj ch odnicy, przez ktรณry wentylator przet acza b dzie powietrze s u ce do ogrzewania. W budynku konieczne b dzie u o enie kana รณw rozprowadzaj cych, nawiewnikรณw oraz czerpni wewn trznej, dzi ki ktรณrej powietrze mo e cyrkulowa wewn trz domu. Kana y instalowane

s na poddaszach nieu ytkowych, w pod odze, nad sufitami podwieszanymi. System rozprowadzenia mo e by wykonany jako nawiewny, a powrรณt powietrza do pieca odbywa si b dzie dzi ki podci ciom w drzwiach wewn trznych lub przez kratki albo tuleje umo liwiaj ce przep yw powietrza do centralnie umieszczonej czerpni. Inny sposรณb to poprowadzenie niezale nych kana รณw nawiewnych i powrotnych, co umo liwia utrzymanie szczelno ci poszczegรณlnych pomieszcze i ogranicza rozchodzenie si zapachรณw. W systemie ogrzewania powietrznego mo na zamontowa mniej lub bardziej rozbudowane uk ady automatyki sterowania jego prac , reguluj ce np. temperatur nawiewanego powietrza, przymykanie i otwieranie przepustnic w poszczegรณlnych pomieszczeniach, termostat pogodowy, a tak e systemy filtrรณw poch aniaj cych kurz, drobnoustroje czy nieprzyjemne zapachy.

PROWADZENIE RUR WODNYCH Przymierzam si do przeprowadzenia wymiany rur instalacji wodnej, gdy stare, stalowe, zaros y ju kamieniem i znacznie zmniejszy si przez to przep yw wody. W jaki sposรณb poprowadzi nowe rury, aby zbytnio nie rujnowa wyremontowanych niedawno pomieszcze ? Rury montuje si w ciankach instalacyjnych g รณwnie wtedy, gdy przewiduje si zainstalowanie sedesu lub bidetu wisz cego, zamocowanego do odpowiedniego stela a. Ca instalacj montuje si wtedy na istniej cej cianie, a nast pnie zakrywa ciank szkieletow , ktรณr wyka cza si p ytami gipsowo-kartonowymi. Rury w bruzdach uk ada si najcz ciej przy doprowadzeniu wody do

fot. Aquatherm Polska

Rury instalacyjne mo na uk ada pod pod og , w ciankach instalacyjnych, w bruzdach wykutych w murze, za ekranami lub listwami maskuj cymi. Oczywi cie, rรณ ne fragmenty instalacji wodno-kanalizacyjnej mo na prowadzi w odmienny sposรณb, dostosowany do rodzaju i miejsca zamontowania zasilanego urz dzenia. Monta podpod ogowy umo liwia atwe doprowadzenie rur w dowolne miejsce domu. Podczas prac remontowych mo e by z powodzeniem przeprowadzony podczas wymiany lub uk adania izolacji cieplnej pod ogi. Trasa przebiegu rur mo e by prawie dowolna, byleby nie by y nara one na uszkodzenia mechaniczne. Trzeba rรณwnie wcze niej dok adnie okre li miejsca pod czenia poszczegรณlnych urz dze โ pรณ niejsze zmiany mog okaza si trudne do przeprowadzenia. Do uk adania rur w pod odze wykorzystuje si rury elastyczne z miedzi lub polietylenowe. Rury nie powinny mie po cze pod pod og , bo zawsze istnieje niebezpiecze stwo ich rozszczelnienia. Nak ada si na nie os ony z rury karbowanej โ tzw. peszle, a w przypadku rur c.w.u. rรณwnie otulin izoluj c cieplnie.

na ciennych baterii czerpalnych. Tak prowadzone wymagaj ochrony przed bezpo rednim kontaktem z zapraw , dlatego os ania si

je peszlami, otulin ciepln lub tektur falist . Zag bienie rur w murze powinno umo liwi na o enie warstwy tynku o grubo ci co najmniej 2 cm. Przy szerokich bruzdach pod tynkiem umieszcza si wzmacniaj c siatk

tynkarsk . Czo a ko cรณwek doprowadzaj cych wod musz by na jednym poziomie w rozstawie 155 mm i zag bione na ok. 1 cm od lica ciany โ gdy mocowane b d do nich baterie na cienne. Za os onami prowadzi si g รณwnie piony instalacyjne oraz przewody w kanale przypod ogowym. Tak prowadzone rury musz by zamocowane do pod o a w odst pach zalecanych dla danego materia u. Uchwyty mocuj ce musz zapewnia rurom mo liwo przesuwania si w nich i nie mog kaleczy ich powierzchni.

Zag bienie rur w murze powinno umo liwi na o enie tynku

BUDUJEMY DOM

9/2008

223

OGRODY POMYS NA UZUPE NIENIE A URU OGRODZENIA Wype nienie metalowej siatki z drobnych ga zek wikliny

Czy mog aby Pani poleci jakie odporne pn cze, ktรณre szybko obros oby metalow siatk ? Istotne jest, aby ro lina szczelnie wype ni a a urowe przestrzenie ogrodzenia. Je li zdecyduje si Pani na obsadzenie go ej siatki ogrodzenia ro linami pn cymi, poleca abym ma o wymagaj cy gatunek powojnika tanguckiego (Clematis tangutica). Sadzonki wysoko ci 50 cm potrzebuj 2โ 3 sezonรณw, aby dobrze przerosn metalowe pr ty. Pierwsze รณ te kwiaty pojawiaj si w maju, a kwitnienie powtarza si do ko ca lata. Zim โ na tle zdrewnia ej pl taniny p dรณw i suchych li ci โ pozostaj na ro linie ozdobne, puszyste g รณwki owocostanรณw. Wiosn

Powojnik tangucki posadzony w towarzystwie fasoli ozdobnej

pn cze odbija z p kรณw le cych naprzeciwlegle w k tach ogonkรณw li ciowych. Inna propozycja to wykorzystanie ga zi wikliny do przes oni cia widoku od zewn trz. Br zowoczerwone p dy wierzby bardzo dobrze komponuj si z metalow konstrukcj i daj natychmiastowy efekt. Materia mo na zebra samemu lub kupi ju suche, przyci te ga zie. Przygotowane modu y cianek przymocowuje si do siatki za pomoc drucikรณw. To atrakcyjne rozwi zanie sprawdza si przez ca y rok i nie potrzebna jest dodatkowa piel gnacja jak w przypadku tworzenia ciany ro linnej. Stosuj c wie o ci te, ywe jeszcze ga zie wierzby, nale y uwa a , aby p dy ponownie nie zakorzeni y si w gruncie.

Szkar atne li cie ambrowca jesieni

JESIENNE PRZEBARWIENIE Ktรณry z klonรณw przebarwia si jesieni na intensywnie czerwony kolor? Imponuj cy egzemplarz widzia em w arboretum, niestety nie zwrรณci em uwagi na tabliczk z nazw . Niemal wszystkie klony przebarwiaj si

jesieni na kolor รณ ty. Nieliczne gatunki, np. klony japo skie, daj intensywnie czerwone kolory, ale s to drzewka dorastaj ce zaledwie do kilku metrรณw wysoko ci. Gatunkiem, ktรณry mรณg zapa Panu w pami , jest ambrowiec balsamiczny (Liquidambar styraciflua) โ jego li cie kszta tem przypominaj li cie klonu. Drzewo to dorasta do 45 m. W surowe zimy mo e przemarzn . Najlepiej sadzi go na glebach wie ych, w miejscach nas onecznionych i os oni tych. Niew tpliwie najbardziej atrakcyjnie prezentuje si jesieni , przybieraj c szkar atne, czerwono- รณ te oraz czerwono-zielone zabarwienie li ci.

224

BUDUJEMY DOM

9/2008

Ambrowiec balsamiczny w pe ni lata

OGRĂ&#x201C;D W KWIATACH JESIENI Nie mam du ego do wiadczenia w uprawie kwiatĂłw, st d moje pytanie â&#x20AC;&#x201C; ktĂłre gatunki b d jeszcze cieszy oko w ogrodzie przed nadej ciem zimy? Ma o wymagaj cymi i d ugo kwitn cymi ro linami s rudbekie. Spotykane gatunki jednoroczne oraz wieloletnie kwitn od lipca do pa dziernika. W rĂłd jednorocznych najbardziej popularna jest rudbekia ow osiona (Rudbeckia hirta) dorastaj ca do 1 m wysoko ci. Br zowopurpurowe g Ăłwki rurkowatych kwiatĂłw otaczaj Ăł topomara czowe p atki kwiatĂłw j zyczkowatych. Gama i nat enie tych ciep ych barw zale y od poszczegĂłlnych odmian. Na prze omie kwietnia i maja wysiewa si nasiona rudbekii wprost do gruntu. Preferuje ona stanowisko s oneczne, znosi okresowo susz , lecz zdecydowanie lepiej ro nie na wilgotniejszym pod o u. Kolejne dwa gatunki rudbekii to ro liny wieloletnie â&#x20AC;&#x201C; rudbekia b yskotliwa (Rudbeckia fulgida), dorastaj ca do 60 cm oraz rudbekia naga (Rudbeckia lancinata), osi gaj ca 1,5â&#x20AC;&#x201C;2 m wysoko ci. Okres kwitnienia oraz wymagania siedliskowe tych bylin s takie same jak rudbekii jednorocznej. Usuwaj c przekwit e kwiaty, zmusza si ro lin do zawi zywania nowych p kĂłw i tym samym wyd u a jej okres kwitnienia. ci te rudbekie mog sta bardzo d ugo w wazonie. Raz w sezonie dobrze jest zasili ro liny nawozem wielosk adnikowym (np. Azofosk ). Polecanym towarzystwem dla rudbekii s astry nale ce do tej samej rodziny â&#x20AC;&#x201C; astrowatych (Asteraceae). atwe w uprawie i wytrzyma e astry nowobelgijskie (Aster novi-belgii) oraz astry nowoangielskie (Aster novae -angliae) zakwitaj na prze omie wrze nia i pa dziernika. Dobrze rosn w grupach, na s o cu i na y niejszych glebach. Mog dorasta nawet do 1,5 m wysoko ci i wymagaj wtedy podwi zywania. Budowa kwiatu jest taka sama jak u rudbekii, ale gama barw jest o wiele bogatsza. Cenne odmiany astrĂłw nowobelgijskich to: ciemnoniebieska â&#x20AC;&#x17E;Little Blue Boyâ&#x20AC;?, jasnoniebieska â&#x20AC;&#x17E;Plentyâ&#x20AC;? i â&#x20AC;&#x17E;Marie Ballardâ&#x20AC;?, czerwona â&#x20AC;&#x17E;Patricia Ballardâ&#x20AC;?, jasnofioletowa â&#x20AC;&#x17E;Royal Blueâ&#x20AC;?, bia a â&#x20AC;&#x17E;White Ladiesâ&#x20AC;? oraz rĂł owa â&#x20AC;&#x17E;Fellowshipâ&#x20AC;?. Za w rĂłd odmian astrĂłw nowoangielskich wyrĂł niaj si : rĂł owoczerwona â&#x20AC;&#x17E;Andenken an Alma PĂśtchkeâ&#x20AC;?, fioletowa â&#x20AC;&#x17E;Barrâ&#x20AC;&#x2122;s Blueâ&#x20AC;? i czerwona â&#x20AC;&#x17E;Septemberrubinâ&#x20AC;?. Inn niewymagaj c bylin , ktĂłra dobrze prezentuje si z rudbekiami i astrami, jest naw o pospolita (Solidago virgaurea). Jej kwiaty rĂł ni si budow od poprzednich bylin. Wiechowate kwiatostany zbudowane s z drobnych, Ăł tych kwiatĂłw, ktĂłre zgrupowane s w koszyczkach.

ROZPOZNA POD O E Jak w najprostszy sposĂłb zbada odczyn gleby, okre li wilgotno i pozna jej inne w a ciwo ci w celu odpowiedniego doboru ro lin? Podstawowe informacje o glebie dotycz rozpoznania jej struktury oraz odczynu pH. W celu okre lenia proporcji zawarto ci piasku, gliny, i u i py u pobiera si prĂłbk ziemi z g boko ci ok. 10â&#x20AC;&#x201C;15 cm i usuwa z niej cz ci organiczne (korzenie, li cie). Mo na j bada trzema sposobami: rozcieraj c w palcach na sucho, na wilgotno oraz wykonuj c prĂłby wa eczkowania (tworz c wa eczki o rednicy ok. 3 mm). Nast puj ce obserwacje pozwalaj okre li , z jakimi typami gleb mamy do czynienia. Gleby wirowe â&#x20AC;&#x201C; rozsypuj si zarĂłwno przy metodzie rozcierania na sucho, jak i na wilgotno oraz niemo liwe jest uzyskanie z nich wa eczkĂłw. Utwory piaszczyste â&#x20AC;&#x201C; rozsypuj si w palcach przy rozcieraniu na sucho, lekko brudz c d onie, rozsypuj si rĂłwnie na mokro i nie daj wa eczkĂłw. Utwory gliniaste â&#x20AC;&#x201C; suchy materia trudno zgnie , po dodaniu wody staje si bardzo plastyczny i rozmazuje si , udaje si atwo formowa cienkie wa eczki, ktĂłre ami si przy zginaniu. Gleby ilaste â&#x20AC;&#x201C; trudno si zgniata, nie ma w nich wiru ani piasku, w stanie wilgotnym s plastyczne, a cienkie wa eczki nie ami si przy zgniataniu.

Astry M ode, rozwijaj ce si kwiaty naw oci

Gleby pylaste â&#x20AC;&#x201C; ci ko rozgniata si suche gruze ki, w stanie wilgotnym atwo si je formuje, daj grube wa eczki, ktĂłre si rozsypuj . Poznaj c struktur pod o a, uzyskujemy informacje dotycz ce jej przepuszczalno ci tj. wilgotno ci i dost pno ci powietrza. Zbyt lekkie, piaszczyste gleby atwo trac wod i substancje od ywcze, za ci kie, gliniaste, zawieraj ce du o i u, trudno si uprawia, a ich warunki wodno-powietrzne s rĂłwnie niekorzystne. W obydwu przypadkach dodanie materii organicznej poprawia struktur gleby. Pod o e piaszczyste wzbogaca si o sk adniki pokarmowe i staje si mniej przepuszczalne, za glina zostaje rozbita, co umo liwia dost p tlenu do korzeni ro lin i lepsz filtracj wody. Kolejn cech gleby, ktĂłr nale y pozna , jest jej kwasowo . Dost pno sk adnikĂłw pokarmowych dla ro lin zale y od pH gleby (przedzia pH gleb to 4â&#x20AC;&#x201C;8). Wi kszo preferuje odczyn oboj tny â&#x20AC;&#x201C; 6,5 pH. Ni sze warto ci odpowiadaj pod o u kwa nemu, a wy sze zasadowemu. W sklepach ogrodniczych mo na kupi zestaw do badania prĂłbki ziemi i okre lenia jej pH. Najlepiej jest pobra kilka prĂłbek z rĂł nych miejsc w ogrodzie z g boko ci 10â&#x20AC;&#x201C;15cm i oddzielnie testowa . Niewielkie ilo ci pod o a umieszczone w prĂłbĂłwkach czy innych pojemniczkach zalewa si specjalnym p ynem Hellinga, potrz sa i odstawia na par minut. Kolor cieczy znajduj cej si w prĂłbĂłwce porĂłwnuje si z do czonym do zestawu wykresem. Barwa pomara czowa i czerwona odpowiada glebom kwa nym, zielona zasadowym.

BUDUJEMY DOM

9/2008

225

OGRODY

fot: Bosch

Ro linne

rze by ogrodowe Ma gorzata Cuch

Drzewa i krzewy przycinamy, aby je odm odzi , usun chore i obumar e ga zie lub pobudzi kwitnienie. Jest jednak równie rodzaj ci cia ro lin, dzi ki któremu staj si one ogrodowymi rze bami. 226

BUDUJEMY DOM

9/2008

Rze by ro linne wykonuje si od wieków, ro liny strzy one na kszta t kuli, sto ka czy sze cianu znane by y ju w staro ytno ci pod nazw topiarów, a nazwa ta funkcjonuje do dzisiaj. Przez lata wykorzystywane by y w historycznych za o eniach pa acowo-ogrodowych, a dzi s modne równie we wspó czesnych ogrodach, ma ych i du ych, na tarasach, a nawet w ogrodach na dachach. Na balkonie czy tarasie miejsca bywa niewiele, a du o osób pragnie ustawi tu pojemniki z krzewami ozdobnymi. Niezb dny jest te stolik i krzese ka dla zaproszonych go ci. Doskona ym wyj ciem w takiej sy-

fot: www.poradnikogrodniczy.pl fot: www.hortulus.com.pl fot: Bosch

Naturalny pokrój ywotnika zachodniego w odmianie „Aurscens” jest w skosto kowaty, a ywotnika zachodniego „Danica” – kulisty.

Krzewy kszta tuje si nie tylko w formy kuliste lub sto kowate, ale tak e bardziej skomplikowane, spiralne

Kszta tuj c ro lin w form bardziej skomplikowan , nale y ci cz ciej, obcinaj c krótsze fragmenty ga zek tuacji jest zastosowanie ro lin, które mo na przycina , nie dopuszczaj c, by nadmiernie si rozros y i nadaj c im jednocze nie pi kny kszta t. Gromadzenie ro lin, które niewielki rozmiar mog zachowa przez lata, to dobra metoda dla kolekcjonerów ciekawych okazów (miniaturowych iglaków o sto kowatym czy kulistym kszta cie), którzy w ma ym ogrodzie chcieliby zmie ci ich jak najwi cej W ogrodach, w których dominuj formy geometryczne, idealnie przystrzy one ro liny, rosn ce pojedynczo, w grupach, tworz ce ywop ot lub zwarty szpaler, to ca a esencja kompozycji. Krzewy formowane w przeró ne kszta ty mog pe ni funkcj rze b, które w eksponowanym miejscu ogrodu dorównuj nawet tym drewnianym czy kamiennym. Strzy enie ro lin mo na przeprowadza samodzielnie lub kupi gotowe okazy, kszta towane wokó metalowych stela y, w centrach ogrodniczych. W takiej ywej rze bie zawiera si zarówno pi kno uzyskanego kszta tu, jak i walory samej ro liny.

Tworzenie figur z ro lin ma ró ny stopie trudno ci, nie jest to zbyt skomplikowana praca, lecz z pewno ci wymaga cierpliwo ci. Uformowanie ro liny w okre lony kszta t jest d ugotrwa ym procesem; w zale no ci od si y wzrostu danego gatunku krzewu efekt ko -

fot: Bosch

Jak wykona rze b ro linn

BUDUJEMY DOM

9/2008

227

cowy uzyskuje si po kilku sezonach albo nawet po 10 latach (w przypadku wy szych ro lin). Podstaw jest regularne przycinanie. Pierwsze ci cie wykonuje si zaraz po posadzeniu ro liny, przycinaj c j na wysoko 20 cm, w celu rozkrzewienia m odego egzemplarza (dzi ki temu ro lina zag ci si w dolnej cz ci, co jest szczególnie istotne w przypadku form o szerokiej postawie, a nie na tak zwanej nó ce). Drugi zabieg formuj cy nale y wykona dopiero wiosn nast pnego roku (nowe przyrosty skraca si wtedy o 1/3 d ugo ci). Pierwszym etapem formowania ro liny jest formowanie wst pne. Skracanie p dów podczas pierwszych kilku sezonów ma przede wszystkim zag ci krzew, a ostateczny jego kszta t uzyskuje si w nast pnych latach. Drugim stadium formowania pokroju krzewu jest przycinanie rosn cej korony, przy zachowaniu jej kszta tu. Stela warto za o y

Przycinanie do formy Podczas ci cia formuj cego warto posi kowa si sznurkami, listewkami czy bambusowymi tyczkami. Mo na skorzysta z gotowych szablonów (metalowe, drewniane lub bambusowe stela e lub inne metalowe formy, cz sto w kszta cie zwierz t, które mocuje si

w doniczce, w której ro nie krzew). Szablony przydaj si szczególnie do tworzenia bardziej skomplikowanych figur. Warto pami ta , e na pocz tku ro lina jest ma a i dopiero z czasem osi gnie kszta t formy oraz zag ci si dzi ki przycinaniu.

Formowanie atwo zag szczaj cych si krzewów mo e by zabaw dla ca ej rodziny

fot: Bosch

fot: www.poradnikogrodniczy.pl

Dok adnie przystrzy one ro liny, sadzone w gruncie lub w pojemnikach, wygl daj elegancko i dostojnie

Ogrody

Podczas pocz tkowego etapu formowania ciecie ma nada ro linie kszta t przybli ony do zaplanowanego

Po za o eniu na ro lin stela a, przycina si tylko te p dy, które wystaj poza jego obr b

Wybór ro lin Do formowania nale y wybra odpowiedni gatunek ro liny, nie ka da nadaje si do ci cia, a ró ne krzewy umo liwiaj stworzenie innych form. Najlepiej wybra odmiany, które znosz nawet trudne warunki siedliskowe, nie s podatne na choroby, a ponadto atwo si je formuje. Do najcz ciej wybieranych nale : cisy, ywotniki i bukszpany. Najlepsze gatunki do formowania to te, które atwo si krzewi i maj g ste przyrosty. Dobre krzewienie cechuje ro liny li ciaste; wiele gatunków dobrze znosi formowanie, nawet starsze ga zie po przyci ciu dobrze si rozkrzewiaj . Pokrój ro liny li ciastej atwo zmieni lub przeprowadzi jego korekt (istotne jest to w przypadku, gdy p dy zosta y uszkodzone). Ro liny te wymagaj jednak silniejszego przycinania ni iglaki, poniewa si a ich wzrostu jest wi ksza. Iglaki rosn powoli, dlatego uformowane w okre lony kszta t, zachowuj go przez d ugi okres. Warto te wybiera odmiany wolno rosn ce, kar owe, poniewa lepiej si krzewi , a niektóre przez wiele lat utrzymuj pokrój charakterystyczny dla danej odmiany i nie przekraczaj nawet jednego metra wysoko ci. W przeciwie stwie do krzewów li ciastych, u iglaków starsze p dy cz sto si nie krzewi ,

ywop oty formowane mog tworzy zarówno krzewy iglaste: ywotnik, cyprysik, ja owiec, cis, jak i li ciaste: ligustr, forsycja, irga, porzeczka alpejska, o sezonowym lub zimotrwa ym ulistnieniu

Dla ogrodów w stylu japo skim typowe s niewielkie ro liny, których pokrój upodabniany jest poprzez ci cie do wiekowych drzew

fot: www.poradnikogrodniczy.pl

na ro lin dopiero po 2-3 latach. Je eli uda o si nada ro linie ostateczny wygl d, dla zachowania tej formy p dy mo na przycina niemal tyle, ile uros y w ci gu roku. Podczas sezonu wegetacyjnego wykonuje si zazwyczaj trzy zabiegi formuj ce krzew – w maju, na prze omie czerwca i lipca oraz na prze omie sierpnia i wrze nia. Ro liny sadzone pó nym latem lub jesieni przycina si dopiero na wiosn . Drzewa iglaste mo na formowa przez ca y rok i nie zabezpiecza si ich ran, je li s gatunkami ywicuj cymi (sosna).

fot: www.poradnikogrodniczy.pl

Ostatnie ci cie pobudzaj ce nowe p dy do wzrostu nale y przeprowadzi najpó niej we wrze niu, aby nowe przyrosty zd y y zdrewnie i nie przemarz y podczas zimy

Modne bonsai Bonsai to kar owe drzewo lub krzew, kszta towany tak, by jego pokrój przypomina egzemplarz dojrza y, rosn cy w warunkach naturalnych. Miniaturki te sadzi si w p ytkiej donicy, stawia na tarasie lub wysadza do gruntu (nawet pojedyncze drzewka bonsai rosn ce w ogrodzie s wielk dekoracj , mog mie nawet kilka metrów wysoko ci). W mieszkaniach uprawia si cz sto gatunki egzotyczne, a w ogrodach i na tarasach – ro liny odporne na mróz, których formowanie nie musi by bardzo precyzyjne (d by, buki, graby, klony, jarz by, sosny, jod y, modrzewie, cyprysiki, ja owce). Mo na kupi uformowane ju drzewka bonsai, potem trzeba tylko systematycznie przeprowadza korekty ich pokroju. Miniaturow ro lin mo na te od pocz tku kszta towa samodzielnie. Proces ten trwa od kilku do kilkunastu lat. Najlepiej przeznaczy do tego m ody okaz. Ka d ro lin traktuje si indywidualnie podczas okre lania kszta tu, jaki ma by jej ostatecznie nadany. Je eli ro lina ma rosn w p ytkim pojemniku, jej bry korzeniow ju w pocz tkowej fazie uprawy trzeba kszta towa na p asko. Koron

przycina si i prze wietla, a p dy i pie wygina na stela ach lub drutach (za ich pomoc mo na ukszta towa powyginany pie ). Ci cie jest do silne, dlatego trzeba je przeprowadza ostro nie i z rozwag .

BUDUJEMY DOM

9/2008

229

Ogrody

Jakie gatunki Najlepsze do formowania w ród ro lin li ciastych s : bukszpan wieczniezielony, ligustr pospolity, irga b yszcz ca, trzmielina, natomiast w ród ro lin iglastych nale y wymieni : cis pospolity, ywotnik zachodni, cyprysik groszkowy, ja owiec (po redni, wirginijski, sabi ski, p o cy) oraz sosn , wierk, choin czy modrzew. Bukszpan wiecznie zielony (Buxus sempervirens) – zimozielony krzew li ciasty, który wietnie znosi ci cie. W ród ro lin odpowied-

fot: Bosh

Formuje si tak e ro liny tworz ce ywop ot. W tym celu warto najpierw wyznaczy lini ci cia (za pomoc sznurka rozci gni tego na palikach; przekrój poprzeczny przez szpaler powinien mie kszta t trapezu, którego boki zw aj si ku do owi). Ci cie ywop otu warto przeprowadza podczas pochmurnej pogody i wykonywa go zgodnie z kierunkiem, w jakim uk adaj si p dy. Tegoroczny przyrost ro lin li ciastych skraca si o 2/3 jego d ugo ci, w przypadku ro lin iglastych nale y pozostawi do 10 cm d ugo ci przyrostu. Na koniec mo na zaokr gli kraw dzie zielonej bariery. Strzy enie, które oprócz poprawienia krzewienia, ma na celu nadanie ro linie okre lonego kszta tu, przeprowadza si dopiero w drugim roku po posadzeniu (koniec czerwca). G sty ywop ot, bez prze witów, zapewni coroczne ci cie. ywop oty formowane mo na tworzy zarówno z krzewów iglastych ( ywotnik, cyprysik, ja owiec, cis), jak i li ciastych (ligustr, forsycja, irga, porzeczka alpejska) o sezonowym lub zimotrwa ym ulistnieniu.

w gruncie. Zazwyczaj nadaje im si formy geometryczne (kula, sto ek, sze cian, piramida, spirala) lub bardziej skomplikowane (postacie zwierz t czy ludzi).

fot: www.poradnikogrodniczy.pl

ywop oty formowane

dlatego najlepiej przycina i formowa m ode okazy (kilkuletnie). Warto te wybiera do tego celu ro liny o prostym pniu. atwiej jest uzyska okre lony kszta t ro liny, gdy do formowania wybierze si krzew, którego pokrój naturalny jest zbli ony do formy, jak chce si otrzyma . W ród iglaków jest bardzo du e zró nicowanie pokrojów (kolumny, kule, sto ki). Niezwykle interesuj ce s sosny. Wystarczy wykorzysta ich potencja i przy niewielkim wysi ku mo na otrzyma bardzo ciekawy kszta t ro liny. Je li ro lina ma by uprawiana w pojemniku, nale y wybra odmian niedorastaj c do wielkich rozmiarów. Najlepszymi gatunkami na pojedyncze rze by s : bukszpan, ligustr oraz cis. Mo na je uprawia w donicach lub bezpo rednio

fot: www.poradnikogrodniczy.pl

nich do strzy enia wymieniany jest na pierwszym miejscu. Nale y do krzewów wolno rosn cych, jednak dobrze si zag szcza, gdy dwukrotnie podczas seBukszpan wiecznie zielony zonu wegetacyjnego jego p dy (Buxus sempervirens) zostan skrócone o 1/3 d ugo ci. Pierwsze ci cie powinno si wykona w marcu, a drugie w po owie lata. Bukszpan kszta towany przy u yciu szablonu przycina si 1–2 razy w ci gu roku. Mo na formowa z niego pojedyncze rze by. Jest tak e polecany na ywop oty strzy one i obwódki rabat. Bukszpan wiecznie zielony dorasta maksymalnie do 4 m wysoko ci. Szczególnie m ode krzewy mog w naszym klimacie przemarza . Ponadto ro lin atwo jest rozmno y , pobieraj c latem niezdrewnia e, zielone sadzonki. Bukszpan wiecznie zielony mo e rosn zarówno na s o cu, jak i w cieniu. Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare) – krzew doskona y do formowania, który bardzo dobrze znosi ci cie i atwo si zag szcza. Wymaga jednak systematycznego przycinania. Ta niedroga ro lina popularnie stosowana jest na ywop oty (mo na stworzy z niej barier nawet na 2,5 m wysoko ci). Pojedyncza ro lina osi ga maksymalnie 5 m wysoko ci, p dy ma wyprostowane, a li cie ywozielone. Ligustr pospolity ma niewielkie wymagania - doskonale radzi sobie z warunkami miejskimi, mrozem i susz . Mo e rosn na glebie piaszczystej, zarówno na s o cu jak i w cieniu. Cis pospolity (Taxus baccata) – rodzimy krzew iglasty, który bardzo dobrze nadaje si do tworzenia zielonych rze b, odpowiedni do kszta towania form geometrycznych oraz na ywop oty. Dobrze si zag szcza, cho ro nie do wolno. Wymaga regularnego strzy enia.

Najlepszymi gatunkami na pojedyncze rze by s : bukszpan, ligustr oraz cis

Inne metody formowania krzewów Przyginanie m odych p dów. Ga zie kieruje si w okre lon stron . Przyginanie p dów to tak e dobry sposób na maskowanie w krzewie miejsc przerzedzonych. Szczepienie. Na jednym pniu mo na zaszczepi nawet dwie ró ne odmiany, jedn pod drug , cz c gatunki o kontrastowym pokroju, np. zwisaj c i kulist .

230

BUDUJEMY DOM

9/2008

Posiadacze ro lin formowanych powinni pami ta o ich piel gnacji, bez niej nawet regularne przycinanie nie zapewni krzewom pi knego, zdrowego wygl du. Nawo enie sprzyja wzrostowi i krzewieniu si ro lin (mocne krzewienie jest szczególnie istotne w przypadku krzewów formowanych), wykonuje si je wczesn wiosn oraz na prze omie czerwca i lipca. Zaleca si regularne nawo enie gleby, na przyk ad Azofosk lub jednorazowe (wiosn ) – rodkami o powolnym dzia aniu (Pokon lub Osmocote). Podlewanie jest istotne dla prawid owego wzrostu ro lin. Oprócz regularnego nawadniania warto wykona zabiegi, dzi ki którym gleba b dzie d u ej utrzymywa a wilgotno . Warto wi c wy ció kowa pod o e kor lub wysypa wirem. Przesadzanie do wi kszego pojemnika jest wa ne w przypadku ro lin trzymanych na tarasach czy balkonach (jak wiadomo - bry a korzeniowa ro lin powi ksza si wraz z ich wzrostem). Piel gnacja w okresie zimy jest istotna w przypadku ro lin, które rosn w gruncie b d trzymane s przez ca y rok na tarasie. Krzewy formowane s mniej odporne na nisk temperatur , a wszelkie deformacje pokroju psuj ich dekoracyjno . Nale y zatem zabezpieczy je przed mrozem, os aniaj c ich koron . Iglaki o pokroju kolumnowym nara one s ponadto na z amanie ga zi przez zalegaj cy na nich nieg, dlatego w okresie obfitych opa-

fot: Bosch

Do strzy enia ro lin przyda si odpowiedni sprz t, ponadto podczas tworzenia ywych rze b liczy si zr czno i znajomo narz dzi, których si do tego u ywa. Tylko ostre narz dzia zapewni dobre ci cie, bez zb dnego kaleczenia ro lin. M ode, mi kkie p dy krzewów mo na przycina no ycami r cznymi, lecz zdrewnia e i grubsze ga zki lepiej usuwa za pomoc sekatora. No yce r czne. S odpowiednie do kszta towania z ro lin skomplikowanych form i przycinania ywop otów formowanych. Przydadz si tak e do precyzyjnego ci cia iglaków. No yce No yce akumulatorowe do przycir czne wystarcz do formowania nania krzewów s lekkie i por czne, ywop otu o niewielkich rozmia- a czas ich adowania jest krótki rach, jednak wraz z jego wzrostem mog by niewystarczaj ce. No yce elektryczne i akumulatorowe umo liwiaj atwiejsze i mniej czasoch onne formowanie pojedynczych ro lin w geometryczne kszta ty. No yce dwustronne pozwalaj na wykonywanie ruchów w przód i wstecz, przeznaczone s do strzy enia ywop otów do wysoko ci klatki piersiowej cz owieka (w przypadku no yc jednostronnych z by tn ce znajduj si tylko po jednej stronie, a dwustronnych – po obydwu). Do przycinania ywop otu na du ej wysoko ci niezast pione s no yce na wysi gniku, które Sekator r czny umo liwia przycinaumo liwiaj prac bez konieczno- nie grubszych ga zek Sekator akumulatorowy nie musi ci korzystania z drabiny. by pod czany za pomoc kabla, Sekatory stosowane do przycidzi ki czemu praca jest wygodniejsza nania krzewów s : r czne – najlepsze do iglaków, akumulatorowe, elektryczne i spalinowe – umo liwiaj szybk prac , jednak polecane s dla osób, które maj do wiadczenie w pracy tymi narz dziami (mo na atwo zniszczy nimi krzew lub si skaleczy ). fot: Gardena

Piel gnacja ro lin formowanych

Narz dzia do ci cia

fot: Gardena

fot: A. Gr ziewicz

Przycina si go 2–3 razy w ci gu roku (zarówno p dy m ode, jak i starsze), a ci cie mo e by dosy mocne. Odmiany ogrodowe, w odcieniach zieleni i ó ci, mog mie pokrój nieregularny i dosy szeroki lub kolumnowy. Cis pospolity jest bardzo odporny na zanieczyszczone powietrze, ponadto znosi s o ce i cie . Sosna górska (Pinus mugo) – krzew iglasty, którego inn nazw jest kosodrzewina. Ta niewysoka ro lina (cz sto do 0,5 m wysoko ci), o powolnym wzro cie, ma pokrój zwarty i kulisty. Dzi ki wymienionym cechom odpowiednia jest do formowania i uprawy w pojemnikach. Sosn górsk cechuj ma e wymagania, zarówno glebowe, jak i wilgotno ciowe, ponadto preferuje stanowisko s oneczne. Kar owe odmiany kosodrzewiny, polecane do uprawy w ogrodach Sosna górska skalnych i w pojemnikach, to: (Pinus mugo) „Mops” „Ophir”, „Winter Gold”.

dów, bia y puch nale y strz sa z ro lin. Roz amaniu p dów wysokich krzewów kolumnowych zapobiegnie tak e ich zwi zanie. Piel gnacja bonsai – miniaturowe formy ro lin maj nieco wi ksze wymagania ni ich odpowiedniki rosn ce w naturalnych warunkach, chocia odporno na uszkodzenia mechaniczne w pewnej mierze zale y od w a ciwego uformowania bonsai. Trzeba pami ta , by ro liny bonsai w pojemnikach, zimuj ce na dworze lub na tarasie, chroni przed mrozem, a podczas cieplejszych dni – podlewa . Ich korony nale y ponadto zabezpieczy przed wiatrem.

fot: Bosch

Cis pospolity (Taxus baccata)

fot: www.poradnikogrodniczy.pl

Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare)

fot: www.poradnikogrodniczy.pl

Ogrody

BUDUJEMY DOM

9/2008

231

Ogrody

Trawa pampasowa Cortaderia selloana Trawa pampasowa to ro lina wieloletnia. Jej g ówn ozdob s bardzo okaza e, puszyste kwiatostany w kolorze bia ym, jasnoró owym lub srebrzystym. To w a nie za ich spraw uwa ana jest przez wielu mi o ników ro lin za najpi kniejsz traw ozdobn . Dzi ki szarawym, równow skim, pofalowanym li ciom, tworz cym k p , trawa pampasowa jest ozdobna, nawet, gdy nie kwitnie. Ma bardzo szerokie zastosowanie: mo na j sadzi w ogrodach – na rabatach, trawniku, w pobli u zbiornika wodnego, pojedynczo, na eksponowanym stanowisku lub w grupie. Zasuszone kwiatostany to cenny materia na bukiety. Traw pampasow mo na uprawia tak e w pojemnikach, co umo liwia zabranie zim z dworu tej niemrozoodpornej ro liny. Kwitnienie przypada na wrzesie i pa dziernik, jednak wyst puje dopiero w drugim roku uprawy. Ro lin nale y sadzi na stanowisku os oni tym od wiatru. Wa ne jest zabezpieczenie korzeni przed mrozem. Odmiany: ‘Weisserfeder’ - kwiatostany bia e ‘Sunningdale Silver’ – kwiatostany srebrzyste ‘Rosea’ – kwiatostany ró owe

K ALENDARIUM W po owie wrze nia mo na przesadza na docelowe miejsce ro liny dwuletnie i byliny (je li zabieg ten wykona si zbyt pó no, nie zd ukorzeni si przed zim ). Du e k py mo na dzieli , jednak warto zadba o to, by korzenie przesadzanych ro lin otoczone by y bry ziemi. Kwitn ce wiosn ro liny cebulowe, które zimuj w gruncie (szachownice, tulipany, hiacynty) wysadza si we wrze niu do ogrodu. Cebule sadzi si na g boko równ ich trzykrotnej wysoko ci, do gleby próchnicznej, piaszczysto-gliniastej. Na zim miejsce sadzenia warto okry kor lub s omianymi matami. Byliny wra liwe na mróz (dalie, z ocienie) oraz cebule ro lin niezimuj cych w gruncie nale y na zim wykopa z ogrodu. Oczyszczone cebule przechowuje si w suchym, ch odnym i zaciemnionym miejscu, do przysz ego sezonu. Nieodporne na nisk temperatur ro liny wieloletnie, które rosn w pojemnikach na tarasach, trzeba zabra z dworu. Mo na przesadza ro liny iglaste oraz zimozielone krzewy li ciaste; im szybciej znajd si na docelowym miejscu, tym wi cej czasu przed nadej ciem zimy b d mia y na ukorzenienie. Na pocz tku wrze nia nale y zako czy nawo enie drzew i krzewów, w przeciwnym wypadku m ode p dy nie zd zdrewnie przed zim i b d nara one na zmarzni cie. Mo na przeprowadza jesienne ci cie drzew i krzewów. Warto tak e pami ta , by systematycznie

232

BUDUJEMY DOM

9/2008

Wysoko : do 2 m Dekoracyjno : kwiatostany, li cie Kwiaty: bia e, jasnoró owe, srebrzyste Gleba: próchniczna, przepuszczalna, umiarkowanie wilgotna Stanowisko:

WRZESIE usuwa chore p dy (ograniczy to rozprzestrzenianie si chorób na pozosta e ro liny). We wrze niu nale y znacznie ograniczy koszenie trawnika. Warto zadba tak e o czysto wody w oczku i usuwa z niego opad e z drzew li cie oraz inne obumar e resztki ro lin, zanim osi d na dnie zbiornika.

REPORTA Z BUDOWY

Urz dzenie Nawet ludzie przekonani onani o zaletach pomp ciep a ulegaj cz sto obiegowym opiniom, ktĂłrych korzenie si gaj przewa nie odleg ych czasĂłw. CzasĂłw, kiedy urz dzenia te by y traktowane jak ciekawostka techniczna, a parametry ich dzia ania zdecydowanie odbiega y od tych, z jakimi mamy do czynienia obecnie. Cz sto powtarzana i nieprawdziwa opinia g osi, i spr arki pracuj bardzo g o no i zak Ăłcaj spokĂłj domownikĂłw. Okazuje si jednak, e znacznie wi cej ha asu od pompy ciep a wytwarza nawet bardzo nowoczesna lodĂłwka.

na miar nowego

wieku

W miejscowo ci Grzebienisko, le cej w odleg o ci 30 km od centrum Poznania, stan kilka lat temu niewielki dom Jadwigi i Mariana. Budynek licz cy oko o 120 m2 usytuowany jest na skraju wsi, z dala od innych zabudowa . Wzniesiono go z bloczkĂłw silikatowych ocieplonych styropianem. Dach wykonany zosta z dachĂłwki cementowej i zaizolowany termicznie we n mineraln . â&#x20AC;&#x201C; Teren wokĂł jest p aski, a jedn z cech tego miejsca jest cz ste wyst powanie silnych zachodnich wiatrĂłw â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Marian. â&#x20AC;&#x201C; Wydawa o mi si , e dom b dzie bardzo trudno dogrza . Tymczasem okaza o si , e po zamontowaniu pompy ciep a w domu panuje idealna temperatura 21Â°C. Do dzisiaj trudno mi w to uwierzy , ale mamy ciep o w domu za 120â&#x20AC;&#x201C;130 z otych miesi cznie w sezonie grzewczym! Natomiast po sezonie, kiedy grzana jest tylko ciep a woda, koszty s naprawd minimalne. Nieprawdopodobne! Nie znajduj innego s owa, aby okre li jak wspania ym urz dzeniem jest pompa ciep a. Zapewnia ona komfort, a jej wa n zalet jest rĂłwnie to, e dzia a automatycznie i prawie nie wymaga nadzoru. Mo na o niej naprawd zapomnie . Gdyby nie to, e w pomieszczeniu, w ktĂłrym stoi znajduje si jednocze nie spi arnia, to przez d ugie tygodnie po prostu nie ogl da bym

BUDUJEMY DOM

9/2008

233

Pompa ciep a o mocy 6 kW to urz dzenie kompaktowe, w którym mie ci si 160 litrowy zasobnik ciep ej wody u ytkowej. Wspó pracuje z kolektorem poziomym d ugo ci 400 metrów (dwie p tle po 200 metrów)

Wy wietlacz, na którym mo na prze ledzi nie tylko bie ce parametry pracy pompy ciep a, ale równie ca histori jej dzia ania od momentu uruchomienia

Zbiorniczek wyrównawczy glikolu kr cego w kolektorze pompy ciep a

W domu Jadwigi i Mariana nie zamontowano ogrzewania pod ogowego. W a ciciele zdecydowali si na du e grzejniki, które bardzo skutecznie zapewniaj odpowiedni temperatur

w poszczególnych pomieszczeniach

Rozdzielacz, dzi ki któremu poszczególne grzejniki otrzymuj wymagan ilo ciep ej wody

Wa nym elementem instalacji grzewczej jest armatura zabezpieczaj ca

instalacji. Zaskoczeniem by a te dla mnie niezwykle cicha praca urz dzenia. Do powiedzie , e w czona lodówka w kuchni jest znacznie g o niejsza, ni nasz „Fighter”. Pompa ciep a „Fighter 1240” o mocy 6 kW jest urz dzeniem kompaktowym, w którym mie ci si 160 litrowy zasobnik ciep ej wody u ytkowej. Wspó pracuje z kolektorem poziomym d ugo ci 400 metrów (dwie p tle po 200 metrów). Nad kolektorem u o ona jest rura drenarska rozs czaj ca wod deszczow „wy apan ” przez rynny. – Planuj c wybudowanie domu d ugo zastanawiali my si z on , jaki rodzaj ogrzewania wybra – wspomina Marian. – Oprócz pompy ciep a w gr wchodzi o równie zainstalowanie pieca gazowego. Poniewa nasz dom stoi na uboczu, u o enie gazoci gu tylko dla nas, by oby bardzo kosztowne. I wówczas znale li my w jednym z czasopism artyku o pompach ciep a. Postanowili my dowiedzie si czego wi cej. W ten sposób trafili my do firmy instalacyjnej. A tam okaza o si , e dok adaj c tylko niewielk sum do tej, któr musieliby my

przeznaczy na sie gazow , b dziemy mogli kupi nowoczesne urz dzenie na miar XXI wieku. Do wyboru by równie inny model pomy ciep a, a mianowicie „Fighter 2020”. Jest to pompa powietrzna, a wi c nie zachodzi potrzeba uk adania kolektora glikolowego. Zalet takiego rozwi zania by oby ograniczenie prac monta owych i ca kowite wyeliminowanie robót ziemnych. Pompa powietrzna ma wprawdzie zdecydowanie mniejsz sprawno , ale zdaniem specjalistów by aby w stanie zapewni komfort cieplny mieszka com domu, szczególnie e zimy w Wielkopolsce s znacznie agodniejsze, ni w innych cz ciach kraju. Ostateczna decyzja nale a a do w a cicieli domu. Po zastanowieniu doszli do wniosku, e zdecyduj si na u o enie kolektora poziomego. Wa n przes ank tej decyzji by fakt, i przydomowy ogród nie by jeszcze zagospodarowany. – Zaskoczeniem by o dla mnie b yskawiczne wykonanie prac ziemnych – stwierdza Marian. – Pracownicy uk adaj cy kolektor

poradzili sobie z zadaniem w ci gu trzech dni. W domu zamontowane s du e grzejniki, które bez problemu zapewniaj domownikom temperatur na poziomie 21°C. Na wypadek powa nej awarii pompy, albo te d u szej przerwy w dostawie pr du, w salonie na parterze zainstalowany jest kominek. – To bardzo prosty model – zapewnia w a ciciel domu. – Zgodnie z rad specjalistów zdecydowali my, e montowanie kominka, chocia by z p aszczem wodnym, nie ma po prostu sensu. Dom ma taki uk ad pomieszcze , e ciep o rozprzestrzenia si bez wi kszych k opotów. Ponadto konstrukcja budynku powoduje, e przy niewielkich mrozach proces jego wyzi biania nast powa by dosy powoli. Pompa ciep a w domu Jadwigi i Mariana przepracowa a dotychczas 1999 godzin i 34 minuty i zu y a 3148 kWh energii elektrycznej. W tym czasie pompa ciep a o mocy 6 kW dostarczy a 6 kW x 2000 h = 12 000 kWh enegii cieplnej, czyli 4 razy wi cej ni pobra a. (m. .)

234

BUDUJEMY DOM

9/2008

AKTUALNO CI

Stawki wykonawców

Ile zapłacić wykonawcom Pracownia Analiz Rynku Budowlanego (PARB) systematycznie monitoruje stawki wykonawców na terenie ca ego kraju. Dane s zbierane w postaci ankiet wype nianych przez cz onków KBD (Klubu Buduj cych Dom). Warto ci skrajnie niskie i skrajnie wysokie s odrzucane. Rozk ad podanych przez czytelników stawek jest prezentowany w postaci wykresu s upkowego, przy czym wysoko s upka odpowiada liczbie „oddanych g osów”. Ka dy wykres jest unormowany na najwy szy s upek, który ma sta wysoko 10 mm. S upki niebieskie dotycz budowy nowego domu, a pomara czowe remontów. Dwie oddzielne rubryki zawieraj te warto ci najcz ciej podawane w ankietach. (Uwaga – nie s to warto ci rednie, lecz najcz ciej podawane). Ostatnia aktualizacja – 26.08.2008.

Rodzaj robót

J.m.

Stawki brutto najcz ciej podawane [z ]

Rozk ad stawek brutto [z ] budowa nowego domu remont

Budowa Remont CIANY, SUFITY, DACH Murowanie cian zewn trznych: – jednowarstwowe

–

Murowanie cian zewn trznych: – dwuwarstwowe (bez ocieplenia)

–

Murowanie cian zewn trznych: – trójwarstwowe

–

Uk adanie pokrycia dachowego: – gonty bitumiczne

Ocieplenie poddasza (folia–we na–folia)

Ocieplenie cian (dla cian dwuwarstwowych) z tynkiem

Wewn trzne tynki cementowo-wapienne, gipsowe

G ad gipsowa – przetarcie ze szlifowaniem

Tynki suche z p yt gipsowokartonowych

cianki dzia owe z p yt gipsowo-kartonowych

Malowanie dwukrotne farb emulsyjn

Tapetowanie

Uk adanie pokrycia dachowego: – blacha lub blachodachówka Uk adanie pokrycia dachowego: – dachówka ceramiczna lub cementowa

Rodzaj robót

J.m.

Stawki brutto najcz ciej podawane [z ]

Budowa

Remont

Panele cienne lub boazeria

Sufit podwieszany z p yt gipsowo-kartonowych na aluminiowym stela u, przygotowany do malowania

Glazura 20 u 25 cm na cianach – u o enie i fugowanie

Glazura 10 u 15 cm na cianach – u o enie i fugowanie

Rozk ad stawek brutto [z ] budowa nowego domu remont

POD OGI I SCHODY Wylewka cementowa posadzki wraz z izolacj

–

Posadzka samopoziomuj ca

Pod oga – terakota u o ona w kwadrat

Pod oga – gres u o ony w kwadrat

Panele pod ogowe

Parkiet – u o enie z cyklinowaniem i lakierowaniem

Mozaika – u o enie z cyklinowaniem i lakierowaniem

Wyk adzina pod ogowa

Listwa pod ogowa

m.b.

Schody ob o one terakot

m.b.

–

Monta okien

m.b. obwodu okna

OKNA I DRZWI 10

Reporta AKTUALNO CI

Stawki wykonawców

Rodzaj robót

J.m.

Stawki brutto najcz ciej podawane [z ] Budowa Remont

Renowacja dwustronna drewnianych okien (skrobanie, opalanie, szpachlowanie i malowanie)

–

Monta drzwi

szt.

100

150

–

150

m.b.

Renowacja dwustronna drewnianych drzwi (skrobanie, opalanie, szpachlowanie

i malowanie) Monta parapetów wewn trznych

INSTALACJE Instalacja elektryczna

pkt

Instalacja wodoci gowa

pkt

100

Instalacja kanalizacyjna

pkt

–

Bia y monta (pod czenie umywalki, wanny, sedesu, bidetu, brodzika)

pkt

Obmurowanie brodzika prostego

pkt

–

Obmurowanie brodzika naro nego

pkt

–

Obmurowanie wanny prostej

pkt

100

–

Obmurowanie wanny naro nej

pkt

150

–

Wkucie rur w cian z ceg y

pkt

100

–

Instalacja c.o.

pkt

100

Monta grzejników

pkt

100

–

Demonta grzejników

pkt

–

Rozk ad stawek brutto [z ] budowa nowego domu remont

AKTUALNO CI

Ceny materia ów i produktów

Po ile materiały i produkty? Systematycznie monitorujemy poziom cen na podstawowe materia y i produkty do budowy domu. Informacje o cenach zbieramy z ankiet wype nianych przez cz onków Klubu Buduj cych Dom, a tak e pozyskujemy z wielu hurtowni. Tabela zawiera warto ci rednie oraz granice przedzia ów (warto ci min. – maks.), w których lokuj si ceny na rynku. Data ostatniej aktualizacji – 27.08.2008. Materia y i produkty

j.m.

Ceny brutto [z ] z VAT 22% min. rednia

maks.

SUROWCE PODSTAWOWE Piasek wir Cement portlandzki 32,5 Wapno hydratyzowane Gips budowlany Zaprawa wapienno-cementowa Zaprawa klej ca C 09 do p ytek ceramicznych i kamiennych Zaprawa do klinkieru Drewno konstrukcyjne K-27 Deski iglaste 19-25 mm Beton B10 (C8/10) Beton B15 (C12/15) Beton B25 (C20/25) ceownik 78/200 mm Stal dwuteownik zwyk y 200 mm Pr ty zbrojeniowe g adkie gr. 12 mm

CIANY Wyroby ceramiczne: Pustak cienny Porotherm 44 P+W (440/248/238) – WIENERBERGER Pustak cienny Porotherm 50 P+W (500/248/238) – WIENERBERGER Pustak cienny Thermopor 38 P+W (380/250/238) – LEIER Pustak U 220 (250/188/220) – LEIER Pustak 220 MAX (288/188/220) – LEIER Ceg a klinkierowa (250/120/65) Elementy z betonu komórkowego: Bloczek (590/240/60) odmiana 600 – NIADOWO Bloczek (590/240/60) odmiana 600 – GRUPA PREFABET Elementy silikatowe: PUSTAK SILIKATKA T24 (250/240/220) – SILIKATY TEODORY PUSTAK SILIKATKA T18 (250/180/220) – SILIKATY TEODORY PUSTAK SILIKAT N25 (250/250/220) – GRUPA SILIKATY PUSTAK SILIKAT N18 (250/180/220) – GRUPA SILIKATY Elementy keramzytobetonowe: Pustak Monolit Plus (330/220/420) – LEIER Pustak 3-komorowy (500/220/250) – LEIER STROPY Elementy keramzytowe: Pustak TERIVA I (370/235/240) Pustak TERIVA II (370/300/240) Elementy u lobetonowe: Pustak TERIVA I (370/235/240) Pustak TERIVA II (370/300/240) Elementy ceramiczne: Pustak ACKERMAN (300/195/200) IZOLACJE P yta styropianowa ciana gr. 100 mm – TERMO ORGANIKA We na mineralna gr. 200 mm typ Uni Mata – ISOVER We na mineralna gr. 100 mm typ Rockmin – ROCKWOOL

tona tona tona 30 kg 25 kg 25 kg 25 kg 25 kg m3 m3 m3 m3 m3 m m tona

57,58 93,94 355,00 13,18 19,17 17,80 18,40 20,68 942,30 732,00 208,20 220,50 250,40 109,80 117,30 3 172,00

63,47 110,50 405,00 15,45 21,43 19,10 19,20 29,77 1 020,35 920,00 213,50 240,60 260,20 117,21 121,00 3 257,40

65,34 130,40 425,00 16,93 24,25 20,04 20,89 35,99 1 129,29 1 050,00 215,82 259,80 272,10 118,07 127,00 3 416,00

szt. szt. szt. szt. szt. szt.

8,70 11,41 7,35 3,62 3,90 2,01

9,20 12,50 7,50 4,00 4,15 2,75

10,07 13,12 7,88 4,27 4,75 3,10

szt. szt.

8,54 4,36

9,21 4,72

9,76 4,90

szt. szt. szt. szt.

4,53 3,59 4,45 3,66

4,73 3,75 4,70 3,80

5,28 4,18 4,90 4,03

szt. szt.

14,87 11,00

14,90 11,50

15,00 11,70

szt. szt.

5,31 5,70

5,50 6,10

6,10 7,32

szt. szt.

3,42 3,72

3,65 3,94

3,84 4,24

szt.

3,30

3,90

4,45

m3 m2 m2

169,58 35,60 17,04

192,76 37,25 18,54

226,92 39,19 19,83

We na mineralna gr. 100 mm typ DF 40 Glasswool – URSA

19,86

20,10

21,50

Folia fundamentowa typ Guttabeta Star – GUTTA Folia paroprzepuszczalna Corotop Light – COROTOP Folia paroprzepuszczalna typ Stx – GRILTEX Folia paroprzepuszczalna typ Dachowa 3 – MARMA Folia paroizolacyjna Stopair – ISOVER Papa asfaltowa tradycyjna I/333 – ICOPAL

m2 m2 m2 m2 m2 m2

5,62 6,00 3,58 4,27 5,30 5,38 4,20 4,40 2,17 2,36 2,35 BUDUJEMY2,67 DOM

6,35 4,80 5,50 4,65 2,50 6/20082,92

239

Reporta Ceny materia ów

i produktów

DACH

Dachówka cementowa Celtycka – BRAAS Dachówka cementowa typ extra – EURONIT Dachówka cementowa Podwójne S podstawowa – IBF Dachówka ceramiczna karpiówka naturalna – CERABUD Dachówka ceramiczna typ Monza plus (kolor miedziany) – RÖBEN Renesansowa L15 Dachówka ceramiczna Koramic – WIENERBERGER Holenderka esówka kolor miedziany Dachówka ceramiczna typ Sirius – RUPPCERAMIKA kolor ceglany Victorian Gonty bitumiczne – IKO BiberShield Gonty bitumiczne cieniowane czerwone – STEMA ni szy profil fali LPAL Blacha dachówkowa matowa typ Topline – LINDAB wy szy profil fali LPAH

System rynnowy

Okna: PVC (116,5/143,5), 5-komorowe Perfectline – MS wi cej ni okna

RYNNY z blachy stalowej – GALECO z blachy stalowej – LINDAB z blachy stalowej – PLANNJA z blachy stalowej – RAIKO z PVC – GALECO z PVC – MARLEY OKNA I DRZWI

1-skrzyd owe 2-skrzyd owe 1-skrzyd owe PVC (116,5/143,5), 5-komorowe – VEKA 2-skrzyd owe 1-skrzyd owe sosna 2-skrzyd owe Drewniane 1-skrzyd owe (116,5/143,5) – MS sosna lita 2-skrzyd owe wi cej ni okna 1-skrzyd owe meranti 2-skrzyd owe Drewniane zew. (980/2100) DZ3 Nicea klasa sosna + mat B – STOLBUD W OSZCZOWA sosna + lazur Dachowe typ Standard (55/78) – FAKRO Dachowe typ Comfort (55/78) – OKPOL Dachowe typ 435H (55/78) – ROTO Dachowe zwyk e (55/78) – VELUX Wy az dachowy uniwersalny (45/52) – BRAAS Wy az dachowy (54/75) – FAKRO Wy az dachowy typ Velta (45/73) – VELUX Drzwi: Wej ciowe antyw amaniowe typ AT3 – DIERRE Wej ciowe antyw amaniowe typ SX20 – GERDA Wej ciowe antyw amaniowe typ HSS – HARDMET Wej ciowe antyw amaniowe typ DGM – HÖRMANN gr. 52 mm Wej ciowe drewniane typ Anna – DOMEX gr. 68 mm pe ne Wej ciowe drewniane typ Prestige – EURONORD z przeszkleniem Wej ciowe drewniane 100/210 nr 5 – GARTFEN Wej ciowe drewniane typ Beskid B-10S – SOKÓ KA Wewn trzne typ Parodi 2 – DIERRE Wewn trzne typ Monika – DOMEX Wewn trzne typ Karnak K72 – ENTRA Wewn trzne 80/200 – GARTFEN sztuczna okleina Wewn trzne pe ne typ Manhattan – na fornirze MDF INTERDOOR malowane Wewn trzne typ Nova – natura, grupa 2.2 fala – PORTA Wewn trzne typ Fokus (przeszklone) – PORTA Wewn trzne typ Lyon s-6 – SOKÓ KA Wewn trzne typ Mamba (szeroko 90 cm) – STOLBUD Warszawa Szklane (szeroko do 90 cm) – GLASS HOUSE * wycena wszystkich elementów systemu rynnowego dla domu o powierzchni dachu 204 m2 Projekt 240 Budowlany BUDUJEMYdomu DOM jednorodzinnego 6/2008 TYMEK B; Pracownia HORYZONT

szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. m2 m2 m2 m2 m2

3,07 2,85 2,98 1,52 3,67 3,50 3,30 3,72 3,53 25,90 33,00 24,79 36,35 41,24

3,18 3,02 3,15 1,85 4,26 3,66 3,42 3,93 3,81 27,49 34,10 27,51 39,80 45,77

3,29 3,20 3,30 1,95 4,47 3,82 3,54 4,10 3,95 29,65 35,12 33,67 41,15 47,90

dom* dom* dom* dom* dom* dom*

3 354,56 2 401,08 2 372,48 2 704,43 2 491,02 2 049,33

3 414,45 2 498,79 2 625,40 2 908,15 2 641,93 2 151,65

3 531,87 2 741,05 2 698,60 3 120,00 2 828,38 2 283,57

szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt.

520,18 797,30 460,78 600,36 1 011,38 1 291,98 1 132,75 1 447,20 1 213,66 1 550,38 2 800,45 3 006,10 527,58 828,62 555,53 542,64 440,00 351,36 390,12

560,67 835,70 562,66 769,09 1 051,83 1 343,65 1 178,06 1 505,09 1 262,21 1 612,39 3 037,80 3 341,00 694,18 941,50 746,00 714,00 457,61 373,32 436,00

585,82 885,84 653,00 920,00 1 112,52 1 421,78 1 246,03 1 591,92 1 335,03 1 705,42 3 189,70 3 508,60 728,88 1 035,78 761,00 779,90 472,00 401,38 457,80

szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt.

3 272,00 3 295,00 1 850,00 940,17 3 288,00 4 000,00 2 642,00 3 632,00 4 250,00 2 743,00 3 300,00 1 708,00 1 476,20 1 760,00 808,96 1 368,12 808,96 935,49 684,40 1 030,90 1 086,05 od 900

4 311,00 5 044,00 3 470,00 3 780,00 1 990,00 2 060,00 1 175,44 1 242,15 3 300,00 3 390,00 4 100,00 4 200,00 2 870,00 3 110,00 3 750,00 3 849,10 4 700,00 4 890,00 2 998,00 3 202,50 3 450,00 3 622,50 1 789,00 1 890,00 1 549,40 1 647,00 1 854,00 2 200,00 1 091,00 1 108,80 1 673,22 1 901,97 889,86 1 051,64 1 004,06 1 039,44 789,00 856,44 1 132,98 1 145,60 1 238,30 1 384,20 cena promocyjna

Horyzont

PROJEKTY MIESI CA

242-243

244-245

Archipelag

Archon+

246-247

Co miesi c renomowane Biura Projektowe prezentuj w tym dziale swoje najlepsze projekty. Na ka dy projekt przeznaczamy

Dobre Domy

248-249

Dom-Projekt

250-251

1 lub 2 strony (rozk adรณwk ), przy czym poszczegรณlne Biura Projektowe nadaj swoim prezentacjom w asn , oryginaln form graficzn . Galeria Domรณw

252-253

Je li ktรณry z prezentowanych projektรณw zainteresowa Ci szczegรณlnie, to skorzystaj

HB Studio

254-255

z โ Karty Informacji Zwrotnejโ (KIZ) i zakre l na niej odpowiedni numer (wed ug legendy obja nionej na str. 266).

MG Projekt

256-257

Poprosimy w Twoim imieniu pracownie o przes anie bezpo rednio na Twรณj adres katalogu z projektem,

M.&L. Lipi scy

258-259

ktรณry wzbudzi Twoje zainteresowanie. Dodatkowo prze lemy Ci w prezencie komplet 3 tomรณw Informatora IRBJ โ Stan surowy, Instalacje,

MTM Styl

260-261

Wyka czanie โ zawieraj cy prezentacje wszystkich produktรณw niezb dnych do budowy domu!

Studio Z500

262-263

PROJEKTY MIESI CA

242

BUDUJEMY DOM

9/2008

PROJEKTY MIESI CA

BUDUJEMY DOM

9/2008

243

PROJEKTY MIESI CA

Autorzy: Robert Romanowicz, Robert Wójciak

Lamia KUP PROJEKT WYGRAJ! Powierzchnia u ytkowa: + gara : + strzch: Pow. netto: Pow. zabudowy: Kubatura netto: Wys. budynku: K t dachu:

116,88 m2 20,06 m2 7,62 m2 181,98 m2 113,74 m2 448,35 m3 8,93 m 45,0 °

Parter 1. Wiatro ap 2. Hol 3. Kuchnia z jadalni 4. Pokój dzienny 5. Toaleta 6. Pom. gospodarcze 7. Gara

67,20 5,84 4,52 12,49 38,46 1,60 4,29 20,06

m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2

Poddasze 1. Korytarz 2. Pokój 3. Sypialnia 4. Pokój 5. azienka 6. Strych

49,68 5,39 9,25 18,94 10,24 5,86 7,62

m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2

244

BUDUJEMY DOM

9/2008

Dom parterowy z u ytkowym poddaszem, niepodpiwniczony, przeznaczony dla 4-osobowej rodziny. Wyra nie wydzielona strefa wej ciowa to wygodny wiatro ap, przej ciowe pomieszczenie gospodarcze, hol i toaleta. Pozosta cz parteru stanowi du y salon wraz z otwart kuchni i jadalni oraz centralnie umieszczonym kominkiem. Na poddaszu znajduje si cz nocna sk adaj ca si z trzech sypial i azienki. Dodatkowym atutem budynku jest mo liwo wykorzystania cz ci nad gara em do celów gospodarczych. Ciekawe i estetyczne wyko czenie domu sprawia, e nie tylko dobrze si on prezentuje, ale równie jest bardzo przytulny i wygodny. Budynek zaprojektowano w technologii murowej ze stropem g sto ebrowym. Dach o konstrukcji drewnianej kryty dachówk ceramiczn lub cementow . Schody wewn trzne drewniane. Elewacje wyko czone tynkiem mineralnym. Stolarka okienna drewniana.

Parter

Poddasze

PROJEKTY MIESI CA

Autorzy: Mariusz Jaworski, Artur Wójciak

Lukrecja Dom parterowy, z u ytkowym poddaszem, niepodpiwniczony, z wbudowanym gara em, przeznaczony dla 4-5-osobowej rodziny. Na parterze zaprojektowano du y salon z kominkiem umieszczonym pod schodami. Schody mog by wybudowane w formie otwartej, co optycznie powi kszy salon. Kuchnia jest otwarta, po czona z aneksem jadalnym. Na dole mie ci si tak e pokój mog cy pe ni rol gabinetu lub pokoju go cinnego oraz azienka. Poddasze stanowi trzy sypialnie i azienka dost pna z korytarza. Budynek zaprojektowano w technologii murowej ze stropem g sto ebrowym. Schody wewn trzne drewniane. Dach o konstrukcji drewnianej pokryty dachówk cementow . Elewacje i cokó wyko czone tynkiem mineralnym lub ok adzin kamienn . Stolarka okienna drewniana.

Parter

KUP PROJEKT WYGRAJ! Powierzchnia u ytkowa: + gara : Pow. netto: Pow. zabudowy: Kubatura netto: Wys. budynku: K t dachu:

142,33 m2 16,71 m2 212,57 m2 131,36 m2 485,83 m3 9,23 m 40,0°

Parter 1. Wiatro ap 2. Hol 3. Komunikacja 4. Kuchnia 5. Spi arnia 6. Jadalnia 7. Pokój dzienny 8. Gabinet 9. azienka 10. Pom. gospodarcze 11. Gara

79,42 3,41 6,85 4,60 9,55 1,91 9,38 28,65 10,10 2,39 2,58 16,71

m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2

Poddasze 1. Korytarz 2. Pokój 3. Pokój 4. Sypialnia 5. azienka

62,91 12,00 11,89 11,88 15,67 11,47

m2 m2 m2 m2 m2 m2

Poddasze

BUDUJEMY DOM

9/2008

245

PROJEKTY MIESI CA

246

BUDUJEMY DOM

9/2008

PROJEKTY MIESI CA

BUDUJEMY DOM

9/2008

247

PROJEKTY MIESI CA Pracownia Projektowa Dobre Domy – Flak & Abramowicz Sp. z o. o. ul. Szczeci ska 17-21, I pi tro tel.071 352 04 40 www.dobredomy.pl, e-mail info@dobredomy.pl Powierzchnia u ytkowa: 110,0 m2 + gara na 1 samochód: 18,7 m2 pow. gospodarcza: 11,2 m2 pow. zabudowy: 110,5 m2 wysoko budynku: 8,5 m powierzchnia dachu: 195,9 m2 kubatura netto: 433,8 m3 nachylenie dachu: 40 ° min. dzia ka: 19,28 m u 18,08 m

Autor: Tomasz Flak

Atos

CHARAKTERYSTYKA Dom z poddaszem u ytkowym, niepodpiwniczony, przeznaczony dla 4-5 osobowej rodziny. Na parterze znajduje si cz dzienna z obszernym salonem po czonym z jadalni i bezpo rednim dost pem do kuchni oraz cz gospodarcza z gara em jednostanowiskowym i pomieszczeniem gospodarczym. Na poddaszu zlokalizowano cz nocn z sypialniami, ogólnodost pn azienk i pralni oraz sypialni rodziców z garderob . W ramach adaptacji mo na wydzieli zamkni t kuchni . TECHNOLOGIA I KONSTRUKCJA

ciany zewn trzne z betonu komórkowego, wewn trzne z bloczków wapienno – piaskowych posadowione na betonowych fundamentach. Strop g sto ebrowy. Elewacje pokryte tynkiem strukturalnym. Pokrycie dachu – dachówka ceramiczna lub cementowa. Parter 1/1 wiatro ap 5,2 m2 1/2 hall 3,9 m2 1/3 garderoba 4,0 m2 1/4 WC 2,1 m2 1/5 kuchnia 9,5 m2 1/6 pokój dzienny + jadalnia 27,0 m2 1/7 pom. gosp. 11,2 m2 1/8 gara 18,7 m2 Poddasze 2/1 hall 2/2 pokój 2/3 garderoba 2/4 pokój 2/5 pralnia 2/6 azienka 2/7 pokój

248

BUDUJEMY DOM

9/2008

5,7 m2 12,0 m2 4,5 m2 13,9 m2 2,2 m2 8,7 m2 11,3 m2

zobacz wi cej na www.dobredomy.pl

PROJEKTY MIESI CA Pracownia Projektowa Dobre Domy – Flak & Abramowicz Sp. z o. o. ul. Szczeci ska 17-21, I pi tro tel.071 352 04 40 www.dobredomy.pl, e-mail info@dobredomy.pl Powierzchnia u ytkowa 154,8 m2 + gara na 1 samochód: 18,9 m2 pow. zabudowy: 148,4 m2 wysoko budynku: 8,9 m powierzchnia dachu: 239,8 m2 kubatura netto: 527,7 m3 nachylenie dachu: 38° min. dzia ka: 19,88 m u 21,88 m

Autor: Marcin Abramowicz

Tytan

CHARAKTERYSTYKA Dom z poddaszem u ytkowym, niepodpiwniczony, przeznaczony dla 4-6 osobowej rodziny. Na parterze znajduje si cz dzienna z obszernym salonem po czonym z jadalni i bezpo rednim dost pem do kuchni, cz gospodarcza oraz gabinet. Na poddaszu zlokalizowano cz nocn z sypialniami dzieci, garderob i ogólnodost pn azienk oraz sypialni rodziców z dost pem do w asnej, oddzielnej azienki i garderoby. Projekt dost pny w wersji z gara em dwustanowiskowym – Tytan II. TECHNOLOGIA I KONSTRUKCJA

ciany zewn trzne z betonu komórkowego posadowione na betonowych fundamentach. ciany wewn trzne z bloczków wapienno-piaskowych. Strop g sto ebrowy. Elewacje pokryte tynkiem strukturalnym. Pokrycie dachu – dachówka ceramiczna lub cementowa. Parter 1/1 wiatro ap 1/2 hall 1/3 kuchnia 1/4 spi arnia 1/5 jadalnia 1/6 pokój dzienny 1/7 pokój 1/8 garderoba 1/9 azienka 1/10 pom. gospodarcze 1/11 gara

3,1 m2 16,9 m2 11,4 m2 1,0 m2 9,1 m2 24,9 m2 12,6 m2 1,9 m 3,0 m2 3,9 m2 18,9 m2

Poddasze 2/1 hall 2/2 azienka 2/3 pokój 2/4 garderoba 2/5 pokój 2/6 azienka 2/7 pokój 2/8 garderoba

8,6 m2 5,5 m2 14,2 m2 1,6 m2 12,7 m2 4,6 m2 16,0 m2 3,8 m2

zobacz wi cej na www.dobredomy.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

249

PROJEKTY MIESI CA

250

BUDUJEMY DOM

9/2008

PROJEKTY MIESI CA

BUDUJEMY DOM

9/2008

251

PROJEKTY MIESI CA

GALERIA DOMÓW arch. Pawe Boduch 31-009 Kraków, ul. Szewska 18/2, 30-227 Kraków, al. Kasztanowa 44 tel. (012) 422-97-26, tel. kom. 0 606 977-299, faks (012) 422-37-96 www.galeriadomow.pl, e-mail: info@boduch.pl

Powierzchnia u ytkowa: ca kowita: zabudowy: Kubatura:

95,9 m2+ 4,2 m2 123,7 m2 131,9 m2 430 m3 95,9 m2 4,2 m2

Parter: + kot ownia c.o./pralnia

autor: arch. Pawe Boduch

Dom przy Klonowej Projekty domów z serii „Classic” to grupa domów jednorodzinnych cz cych klasyk z nowoczesnymi rozwi zaniami. Projekt gotowy „Dom przy Klonowej” od frontu wygl da jak klasyczny dwór. Wyd u ona bry a i forma wej cia do budynku akcentuj stylowy charakter domu, a nowocze nie rozplanowane wn trze natychmiast daje poczucie bezpiecze stwa domowego ogniska. Zgoda na zmiany w projekcie wydawana jest bezp atnie. Projekt dost pny w odbiciu lustrzanym. Informacje dotycz ce kosztów budowy i zestawienie materia ów, na stronie internetowej www.galeriadomow.pl. Istnieje mo liwo adaptacji poddasza.

Proponowana technologia: ciany zewn trzne: pustak ceramiczny – 25 cm + styropian 15 cm (razem 40 cm) ciany wewn trzne no ne: pustak ceramiczny – 25 cm strop: monolityczny elbetowy dach: dachówka ceramiczna lub cementowa, powierzchnia dachu – 195 m2 k t nachylenia po aci 30° (58%) poziom kalenicy: 6,63 m powy ej poziomu terenu

RZUT PARTERU 1. Wiatro ap 2. Hall 3. Komunikacja 5. azienka 6. Pokój 7. Pokój 8. Pokój 9. Pokój dzienny 10. Kuchnia 11. Spi arnia RAZEM: 4. Kot ownia

252

BUDUJEMY DOM

9/2008

3,2 m2 7,1 m2 4,7 m2 4,5 m2 10,0 m2 14,4 m2 10,0 m2 26,6 m2 13,4 m2 2,0 m2 95,9 m2 4,2 m2

PROJEKTY MIESI CA

Powierzchnia u ytkowa: ca kowita: zabudowy: Kubatura:

131,9 m2 + 26,3 m2 196,9 m2 122,6 m2 671 m3 69,4 m2 22,1 m2 4,2 m2 62,5 m2 74,7 m2

Parter: + gara + kot ownia c.o. Poddasze: (powierzchnia podlogi)

autor: arch. Pawe Boduch

Dom przy Maciejkowej (odbicie lustrzane) Projekt typowy „Dom przy Maciejkowej” nale y do grupy projektów domów, które cechuje idealne wywa enie pomi dzy nieskomplikowan bry i elegancja. Jest projekt domu b d cy syntez klasyki i nowoczesnych rozwi za . Funkcjonalny i precyzyjny uk ad pomieszcze pozostaje w harmonii ze stylowym wn trzem. Zgoda na zmiany w projekcie wydawana jest bezp atnie. Projekt dost pny w odbiciu lustrzanym. Informacje dotycz ce kosztów budowy i zestawienie materia ów, na stronie internetowej www.galeriadomow.pl

Proponowana technologia: ciany zewn trzne: pustak ceramiczny – 25 cm, styropian – 15 cm (razem 40 cm) ciany wewn trzne no ne: pustak ceramiczny – 25 cm strop: monolityczny elbetowy dach: dachówka ceramiczna lub cementowa, powierzchnia dachu – 201 m2 k t nachylenia po aci 40° (84%) poziom kalenicy: 8,68 m powy ej poziomu terenu

RZUT PARTERU 1. Wiatro ap 2. Hall 3. azienka 4. Kuchnia 5. Pokój dzienny 6. Pokój RAZEM: 7. Kot ownia 8. Gara RZUT PODDASZA 9. Hall + schody 10. azienka 11. Garderoba 12. Pokój 13. Pokój 14. Pokój RAZEM:

4,1 m2 8,4 m2 4,4 m2 13,6 m2 26,4 m2 12,5 m2 69,4 m2 4,2 m2 22,1 m2 9,4 m2 (9,4 m2) 6,3 m2 (8,9 m2) 3,0 m2 (4,4 m2) 11,4 m2 (13,6 m2) 18,0 m2 (21,4 m2) 14,4 m2 (17,2 m2) 62,5 m2 (74,9 m2)

BUDUJEMY DOM

9/2008

253

PROJEKTY MIESI CA

Agatka z gara em

HB STUDIO PRACOWNIA PROJEKTOWA ul. D ugosza 2-6, 51-162 Wroc aw tel./faks 071 784 39 36, tel. kom. 0 502 133 157, www.hbstudio.pl, e-mail: biuro@hbstudio.pl

Parterowy domek, niepodpiwniczony, na którego poddaszu znajduj si trzy sypialnie z azienk . Na parterze znajduje si pi kny salon z wyj ciem na ogród, funkcjonalnie po czony z jadalni i kuchni . Kuchnia mo e by otwarta na salon lub mo e stanowi niezale ne, zamkni te pomieszczenie. Dla wygody mieszka ców na parterze znajduje si dodatkowy pokój. Umieszczony w centralnym miejscu kominek umo liwia rozprowadzenie ciep a po ca ym domu. Dost pna jest wersja bez gara u, z gara em, z gara em dwustanowiskowym. Ka da z wersji istnieje w lustrzanym odbiciu.

Powierzchnia u ytkowa: 119,3 m2 + gara 21,0 m2 Powierzchnia zabudowy: 128,6 m2 Kubatura netto: 475 m3 Minimalne wymiary dzia ki: 21,2 x 18,5 m Wysoko budynku: 7,8 m K t nachylenia dachu: 37° Powierzchnia dachu: 209 m2

parter 68,8 m2

254

BUDUJEMY DOM

poddasze 50,5 m2

9/2008

PROJEKTY MIESI CA

Ma gosia z gara em

HB STUDIO PRACOWNIA PROJEKTOWA ul. D ugosza 2-6, 51-162 Wroc aw tel./faks 071 784 39 36, tel. kom. 0 502 133 157, www.hbstudio.pl, e-mail: biuro@hbstudio.pl

autor: arch. Katarzyna Herba-Janiak Wygodny dom o prostej konstrukcji przeznaczony dla 4-6 osobowej rodziny. Du y salon z kominkiem, kuchnia ze spi arni , pokoje go cinne i azienka tworz zgrabn cz mieszkaln parteru. Na poddaszu s trzy wygodne sypialnie z azienk . Mo na r贸wnie zaadaptowa pomieszczenia strychowe. Domek mo na zestawia w bli niaka, mo liwa wersja bez gara u lub z gara em dwustanowiskowym.

TECHNOLOGIE ciany: beton kom贸rkowy, pustaki ceramiczne Stropy: g sto ebrowe Dach: dach贸wka Elewacja: tynk

Powierzchnia u ytkowa: 144,5 m2 Powierzchnia gara u: 20,5 m2 Powierzchnia zabudowy: 155,5 m2 Wysoko budynku: 8,4 m Powierzchnia dachu: 241,6 m2 K t nachylenia dachu: 40掳 Minimalne wymiary dzia ki: 24,5 x 20,0 m

BUDUJEMY DOM

9/2008

255

PROJEKTY MIESI CA

MG Projekt Pracownia Architektoniczna s.c. ul. Uczniowska 14, 03-112 Warszawa, tel./faks 022 676 66 83, tel. 0600 392 884 www.mgprojekt.com.pl, e-mail: mgprojekt@mgprojekt.com.pl

Kubatura: 904 m3 Powierzchnia zabudowy: 170,48 m2 Powierzchnia ca kowita: 295,24 m2 Powierzchnia u ytkowa: 178,94 m2 Powierzchnia netto: 178,94 m2 + gara 40,13 m2 + strych 23,99 m2 Wymiary domu: 16,65 m x 13,11 m Minimalne wymiary dzia ki: 23,65 m x 22,11 m Wysoko do kalenicy: 8,70 m Powierzchnia dachu: 330,50 m2 K t nachylenia dachu: 37 i 45° Wysoko pomieszcze : 2,80 m

Agnieszka Dom zaprojektowany z my l o m odej rodzinie z dzie mi – atrakcyjny na zewn trz, funkcjonalny w rodku. Podcie wej ciowy podparty kolumn z przypor nadaj wej ciu reprezentacyjny wygl d, okno wykuszowe z jadalni i podcie z kominkiem zewn trznym ozdabiaj dom od ogrodu. Wielospadowy dach z lukarnami i balkonami – dodatkowo urozmaicaj bry budynku. Wn trze z obszernym salonem, du ym gara em i adnymi sypialniami na poddaszu. Pracownia posiada wersj projektu w odbiciu lustrzanym.

Materia y: Fundamenty: elbetowe wylewane ciany zewn trzne: dwuwarstwowe porotherm 25 + 12 styropian (lub we na) Strop: elbetowy TERIVA Pokrycie dachu: blachodachówka lub dachówka ceramiczna Elewacje: tynk cienkowarstwowy

Zamów bezp atny katalog drukowany i na p ycie CD dost pny na naszej stronie internetowej!

256

BUDUJEMY DOM

9/2008

PROJEKTY MIESI CA

MG Projekt Pracownia Architektoniczna s.c. ul. Uczniowska 14, 03-112 Warszawa, tel./faks 022 676 66 83, tel. 0600 392 884 www.mgprojekt.com.pl, e-mail: mgprojekt@mgprojekt.com.pl

Kubatura: 895 m3 Powierzchnia zabudowy: 197,00 m2 Powierzchnia ca kowita: 329,05 m2 Powierzchnia u ytkowa: 189,43 m2 Powierzchnia netto: 223,07 m2 + garaz Wymiary domu: 13,74 m x 16,30 m Minimalne wymiary dzia ki: 24,30 m x 20,74 m Wysoko do kalenicy: 8,98 m Powierzchnia dachu: 315,12 m2 K t nachylenia dachu: 25 i 30° Wysoko pomieszcze : 2,80 m

Sonet Elegancki pi trowy dom, o prostok tnej bryle, z wci tym z boku gara em przekrytym daszkiem. Podzia elewacji na poziome pasy obni a wizualnie budynek, przez co wydaje si bli szy ludzkiej skali. Podcienie – wej ciowy i ogrodowy, wykusz jadalni, okr g e okno w elewacji frontowej – urozmaicaj sylwetk domu. Wn trze zaprojektowano dziel c dom na przestrze dzienn na parterze i sypialnie na pi trze. Na parterze zmieszczono te dodatkowy pokój z azienk , gara i kot owni . Dom mimo niedu ej wielko ci jest bardzo pojemny, ma wiele pokoi i pomieszcze pomocniczych. Pracownia posiada projekt w odbiciu lustrzanym. Materia y: Fundamenty: awy betonowe, ciany z bloczków ciany zewn trzne: dwuwarstwowe: porotherm + styropian ciany wewn trzne: porotherm Strop: teriva Pokrycie dachu: dachówka Elewacje: tynk cienkowarstwowy

Zamów bezp atny katalog drukowany i na p ycie CD dost pny na naszej stronie internetowej!

BUDUJEMY DOM

9/2008

257

PROJEKTY MIESI CA

258

BUDUJEMY DOM

9/2008

PROJEKTY MIESI CA

BUDUJEMY DOM

9/2008

259

PROJEKTY MIESI CA

260

BUDUJEMY DOM

9/2008

PROJEKTY MIESI CA

BUDUJEMY DOM

9/2008

261

PROJEKTY MIESI CA STUDIO Z500 ul. Gen. Zaj czka 11/6, 01-510 Warszawa

e s ee snec nj ca j ap opmo yms y ó s wó w

tel./fax: (022) 425-50-30 lub (022) 33-11-33-5 e-mail: projekty@z500.pl www.Z500.pl

Z30 Powierzchnia u ytkowa

94 m2 Powierzchnia ne o (pod óg)

100 m2 Powierzchnia zabudowy

62 m2 Wysoko budynku

7,80 m K t nachylenia dachu

45°

P rojekt Z30 mo e wyst powa w wersji letniskowej lub ca orocznej. Niewielk powierzchni domu rekompensuje du a zadaszona weranda. Centralnie umieszczony komin pozwoli ogrza budynek, pe ni równie funkcj grilla ogrodowego na tarasie. Prosta bry a, nieskomplikowana konstrukcja oraz przejrzysta funkcja budynku – wszystko to wp ywa na niskie koszty budowy. 7,9 m balkon 10,7 m² (17,3 m²)

zadaszona weranda

azienka 5,7 m²

Z30

sie 2,7 m²

BUDUJEMY DOM

azienka 4,6 m² (6,5 m²)

pokój 7,6 m² (10,5 m²)

Z30 poddasze: 34,5 m² (48,6 m²)

parter: 52,9 m²

262

hol 4,8 m² (6,5 m²)

pokój 9,8 m²

podcie wej ciowy

8,7 m

kuchnia 7,4 m²

1,5 m² (3 m²)

9/2008

pokój dzienny 26,1 m²

8,71 m

8,7 m

1,3 m²

7,9 m

3,5 m

4,03 m

4m pokój 16,1 m² (21,6 m²)

16,73 m

2,03 m

7,9 m

15,4 m

We wn trzu a urowe schody dyskretnie ingeruj w przestrze pokoju dziennego. Lukarny w dachu umo liwi y optymalne wykorzystanie powierzchni poddasza. Z pokoju na poddaszu dost pny jest balkon z widokiem na ogród. Bry a ze stromym dachem oraz drewniane elementy wyko czenia elewacji predestynuj budynek do lokalizacji w otoczeniu przyrody lub w zabudowie o cechach architektury regionalnej. Projekt mo e wyst pi w kilku wariantach: np. z zabudowan werand , z wej ciem bocznym, bez lukarn w dachu. Dost pna jest tak e wersja z gara em bocznym lub gara em od frontu oraz z wiat . Projekt tego budynku wyst puje w technologii drewnianej i murowanej. Wi cej wariantów tego domu dost pnych na stronie internetowej www.Z500.pl. Propozycje rozwi za materia owych: ciany : murowane / murowane / szkielet drewniany / bal strop : g sto ebrowy teriva / drewniany dach : dachówka lub blacho-dachówka

PROJEKTY MIESI CA STUDIO Z500 ul. Gen. Zaj czka 11/6, 01-510 Warszawa

e s ee snec nj ca j ap opmo yms y ó s wó w

tel./fax: (022) 425-50-30 lub (022) 33-11-33-5 e-mail: projekty@z500.pl www.Z500.pl

Z86 Powierzchnia u ytkowa

132,5 m2 Powierzchnia ne o + gara

184,4 m2 Powierzchnia zabudowy

~ 214,1 m2 Wysoko budynku

6,59 m K t nachylenia dachu

35°

potrzebnych do funkcjonowania pomieszcze na jednym poziomie. Du y gara z zapleczem gospodarczym. Mo liwo wyj cia do ogrodu przez tylne wyj cie. Po czenie ze sob kuchni, jadalni i salonu wp ynie na wra enie przestronno ci, podnosz c funkcjonalno podczas urz dzania przyj rodzinnych. W projekcie przewidziano praktyczne powierzchnie gospodarcze i liczne miejsca na schowki, szafy i garderoby, które wp yn na wygod codziennego u ytkowania. W podstawowej wersji projektu wyst puje strop teriva, który pozwoli w kolejnym etapie inwestycji wykona schody i w miar potrzeb zagospodarowa strych. Projekt wyst puje w wersji lustrzanej. Mo liwe jest te wykonanie projektu w wersji bez gara u z do wietlon azienk . Wi cej informacji na stronie www.Z500.pl. 20,48 m

20,48 m

zadaszony taras opcja

pralnia 12,08 m 21,08 m

12,08 m

salon + jadalnia 34,3 m²

kuchnia 13,7 m²

1,9

m²

7,3 m²

27,48 m

Z86

zadaszona wiata

sypialnia 2 15,4 m²

sypialnia 1 14,6 m²

gara + pom. gosp. 52 m²

Propozycje rozwi za materia owych: ciany : murowane (ceramika, gazobeton) strop : g sto ebrowy Teriva dach : dachówka ceramiczna lub blachodachówka

korytarz 5 m² azienka 6,1 m²

hol 7,6 m² sie + opcja garder. 7,5 m²

4,2 m²

sypialnia (lub gabinet)

15 m²

Projekt Z86 to dom parterowy przykryty dachem kopertowym z dwustanowiskowym gara em w bryle. Budynek prezentuje si ciekawie dzi ki ciep ym detalom wyko czenia elewacji oraz akcentom takim jak klasyczny, wsparty na s upkach daszek os aniaj cy wej cie. Przez os oni te wej cie, usytuowane centralnie na cianie frontowej, dostaniemy si do sieni, w której oprócz szafy wn kowej znajdzie si miejsce na siedziska. Cz dzienn stanowi salon z kuchni , które przenikaj si wzajemnie. Kuchnia, usytuowana od frontu, zaopatrzona zosta a w spi ark . W salonie wystarczy miejsca na cz jadaln oraz kompleks wypoczynkowy w zaciszu kominka. Przy jadalni przewidziano miejsce na podr czn i eleganck witryn z naczyniami. Z salonu do ogrodu prowadz podwójne drzwi balkonowe. Zaprojektowany tu zosta zadaszony taras – miejsce spotka towarzyskich, wypoczynku na wie ym powietrzu. Z centralnego holu mamy swobodny dost p do azienki i mniejszego pomieszczenia gospodarczego, w którym mo na zrobi pralni lub zamontowa nowoczesny piec c.o. Niew tpliwe zalety projektu to przede wszystkim – rozmieszczenie wszystkich

zadaszone wej cie

parter: 133 m² + gara z pomieszczeniem gospodarczym: 52 m²

BUDUJEMY DOM

9/2008

263

Artyku promocyjny

Domy VISION: komfort nowoczesnych technologii Energooszcz dne technologie najnowszej generacji, indywidualne projekty komfortowych wn trz oraz niekonwencjonalne rozwi zania architektoniczne – to najwa niejsze cechy eleganckich willi i rezydencji oferowanych na polskim rynku przez firm BUDIMEX DANWOOD w ramach serii VISION. S to obszerne domy dla wymagaj cych klientów, zdecydowanych zainwestowa w komfort, atmosfer oraz proekologiczny charakter w asnego domu. Oferta gotowych domów jednorodzinnych, z jak spotykaj si osoby zamierzaj ce zagospodarowa swoj dzia k budowlan , to zazwyczaj solidny standard – trwa e i estetyczne domy na ka d kiesze . BUDIMEX DANWOOD, oferuj cy gotowe domy w systemie konstrukcji szkieletowej pod mark Dan-Wood House, ma równie w swoim katalogu projektów ca seri atrakcyjnych rozwi za z ekonomicznej serii CITY. To ogromna ró norodno ofert w korzystnej cenie, od ma ego domku a po obszerny dom dla kilku pokole (od 80 do 210 m2).

264

BUDUJEMY DOM

9/2008

Indywidualne rozwi zania dla wymagaj cych Jednak w Polsce – wzorem dojrza ych rynków mieszkaniowych w ca ej Europie – pojawiaj si coraz cz ciej zamo ni klienci, którzy poszukuj dla siebie rozwi za niekoniecznie najta szych, ale przede wszystkim pi knych, nowoczesnych, zdrowych oraz – co wa ne – indywidualnych i niepowtarzalnych. To w a nie dla tej grupy osób BUDIMEX DANWOOD zaproponowa unikaln seri projektow VISION. Seria VISION to kilkadziesi t gotowych projektów,

na podstawie których ka dy, kto planuje wybudowanie domu, mo e opracowa swój indywidualny, w asny projekt wn trza domu – wprowadzaj c dowolne modyfikacje przy pomocy do wiadczonego architekta. To chyba najprostsza droga do zrealizowania swojego w asnego pomys u na ekskluzywny i nowoczesny dom. Co ciekawe, przedstawione w katalogu VISION projekty opracowane zosta y na podstawie wizji architektów, ale… tak e na podstawie ponad kilkunastu lat praktyki oraz rozmów z klientami firmy BUDIMEX DANWOOD. Zaproponowane rozwi zania s wi c realizacj najwa niejszych potrzeb i oczekiwa osób buduj cych w asne domy. Przy takich rozmiarach domu jednorodzinnego, jakie proponuje BUDIMEX DANWOOD w serii VISION (od 150 do 280 m2), mo na ju mówi nie tyle o domu, ile o eleganckiej willi czy przestronnej rezydencji. Dodajmy, e domy te s oferowane w dwóch koncepcjach architektonicznych – nowoczesnej oraz tradycyjnej. Czyli – swoje potrzeby zaspokoj zarówno osoby pragn ce zrobi wra enie majestatem budynku, jak równie ci wszyscy, którzy chc przyku uwag swoich go ci czym niekonwencjonalnym i zaskakuj cym.

WohnArt i… projektujesz sam BUDIMEX DANWOOD stawia w swojej ofercie domów VISION na w asn wyobra ni ka dego indywidualnego inwestora. Dlatego – w odpowiedzi na zg aszane przez klientów z ca ej Europy potrzeby – opracowano program aran acji wn trz WohnArt. Polega on na tym, e – po wst pnym zapoznaniu si z proponowanym projektem – ka da osoba zainteresowana wybudowaniem domu opracowuje wspólnie z architektem firmy szczegó owe elementy wystroju – takie jak ustawienie cian, uk ad o wietlenia oraz kolor czy kszta t sufitów. Uwzgl dniane s w a ciwie wszelkie yczenia – od drobnych

Artyku promocyjny

zmian, a do swobodnego zaplanowania ca ego domu. W efekcie ka dy dom VISION posiada indywidualne i niepowtarzalne cechy, ma swĂłj unikalny charakter nadany mu praktycznie samodzielnie przez w a ciciela. Do tego dochodzi du y komfort cechuj cy ca seri projektow â&#x20AC;&#x201C; poczynaj c od przestrzeni (wysoko pomieszcze na parterze wynosi 2,68 metra), a ko cz c na zastosowanych technologiach, ktĂłre czyni mieszkanie zdrowszym, trwalszym oraz â&#x20AC;&#x201C; paradoksalnie â&#x20AC;&#x201C; ta szym do ycia.

Energooszcz dno pod rami z ekologi Podstawowym budulcem domĂłw DanWood House jest drewno, co jest pierw-

szym krokiem w kierunku tworzenia zdrowych, naturalnych warunkĂłw ycia. Specjalne technologie sprawiaj , ze domy VISION cechuje ponadto wyj tkowa energooszcz dno . Pozwala to z jednej strony lepiej chroni rodowisko naturalne, a z drugiej â&#x20AC;&#x201C; zdecydowanie obni y koszty mieszkania. Do powiedzie , e tego rodzaju inwestycje ekologiczne (minimalizuj ce zu ycie energii) zwracaj si ju po kilku latach. Wszystkie domy Dan-Wood House â&#x20AC;&#x201C; dzi ki swojej konstrukcji â&#x20AC;&#x201C; s zasadniczo budynkami o niskim zu yciu energii. W efekcie â&#x20AC;&#x201C; koszty u ytkowania s ni sze, a emisja dwutlenku w gla zostaje zredukowana do minimum. Jednak seria VISION cechuje si dodatkowymi rozwi zaniami energoosz-

cz dnymi i przyjaznymi dla rodowiska. Specjalnie dla tych domĂłw firma opracowa a bowiem now cian zewn trzn SuperThermowand o wyj tkowo niskim wspĂł czynniku przenikania ciep aâ&#x20AC;&#x201C; tylko 0,148W/(m2K). W efekcie wn trza domĂłw VISION w lecie nie nagrzewaj si , w zimie nie trac ciep a nawet w najsilniejsze mrozy. A do tego wszystkiego â&#x20AC;&#x201C; doskonale zabezpieczona pod oga, specjalnie izolowane trzyszybowe okna oraz wydajny system ogrzewania gazowego â&#x20AC;&#x201C; to pozwala do minimum ograniczy koszty u ytkowania. Dodatkowo, na specjalne zamĂłwienie klienta, domy Dan-Wood House s wyposa ane w systemy pozyskiwania energii s onecznej.

Certyfikowana gwarancja Seria domĂłw VISION wyrĂł nia si wi c faktycznie â&#x20AC;&#x201C; nie tylko szczegĂłln dba o ci o architektur , ale rĂłwnie trosk o najwy szej jako ci wyposa enie i wyko czenie. Warto zauwa y , e firma BUDIMEX DANWOOD posiada certyfikaty jako ci nawet z wymagaj cego rynku niemieckiego â&#x20AC;&#x201C; w tym znak jako ci RAL oraz certyfikat ISO 9001 na projektowanie, produkcj , monta i sprzeda domĂłw drewnianych szkieletowych. Ta najwy sza jako dotyczy wszystkich elementĂłw konstrukcyjnych, jak rĂłwnie zastosowanych materia Ăłw. Przestronne wn trza i imponuj ca architektura. Poczucie rzeczywistego komfortu, bezpiecze stwa i estetyki. To wszystko otrzymuj osoby, ktĂłre zdecydowa y si skorzysta z programu VISION. Warto te przypomnie , e BUDIMEX DANWOOD udziela a 30-letniej gwarancji na konstrukcj domu. Otrzymujemy wi c pewno , e b dziemy w a cicielami wspania ej willi, ktĂłra pos u y nam przez lata. Podsumowuj c: domy Dan-Wood House VISION to naprawd atrakcyjna oferta z gwarantowan satysfakcj .

PRZYK ADOWE ROZWI ZANIA, JAKIE MO NA WPROWADZI U YWAJ C PROGRAMU WOHNART: kszta t obni onego sufitu w jadalni mo e stanowi odbicie sto u jadalnianego â&#x20AC;&#x201C; okr g ego lub prostok tnego; rysunek pod ogi i zrĂł nicowanie materia Ăłw wyko czeniowych umownie wyznacz granice mi dzy holem i salonem czy jadalni i kuchni ; ciany mog otwiera lub zamyka przestrze , a gotowe modu y cianek mo na ze sob zestawia w dowolny sposĂłb, tworz c wn trza pĂł otwarte, harmonijnie cz c funkcje pomieszcze ; otwory i wn ki w cianach s u ekspozycji pami tek i przerĂł nych rodzinnych drobiazgĂłw â&#x20AC;&#x201C; albo staj si miejscem na oryginalne, nastrojowe lampy; wiat o w niszach ciennych wydobywa kolor i kontur mebli oraz elementĂłw wyposa enia.

BUDIMEX DANWOOD Sp. z o.o. ul. Bra ska 132, 17-100 Bielsk Podlaski tel. 085 730 00 33 e-mail: info@danwood.pl, www.danwood.pl

BUDUJEMY DOM

9/2008

265

SPIS REKLAM nazwy reklamuj cych si firm i numery stron Abatex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 Ahi Roofing . . . . . . . . . . . . . . 202 Archipelag . . . . . . . 88, 244, 245 Archon + . . . . . . . . . . . . 246, 247 Arkada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Balex Metal . . . . . . . . . 203, 205 Beam . . . . . . . . . . . . .70, wklejka Bosch . . . . . . . . . . . . . . . . . 47, 268 Brunner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Budimex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Budimex Danwood . . .217, 264 Dablex . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Dako . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Danfoss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Darco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Den Braven . . . . . . . . . . . . . . . 27 D-Link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Dobre Domy . . . . . . . . 248, 249 Domikon . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Domix-D . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 Dom-Projekt . . . . . . . . 250, 251 Dorken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Drew-Holtz. . . . . . . . . . . . . . . 192 DWT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

Eclisse. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Econet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Elita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Emka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Euronit . . . . . . . . . . . . . . . . 91, 201 Euronord . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 Fakro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 Freud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Galeco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Galeria DomĂłw . . . . . 252, 253 Galmar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 Gamrat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 Grupa Grass . . . . . . . . . . . . . . 133 HB Studio . . . . . . . . . . . 254, 255 Horyzont . . . . . . . . . . . . 242, 243 Iglotech . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Ira . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 Isover . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Knauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Knauf Bauprodukte. . . . . . . 167 Kosz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 KotĹ&#x201A;obud . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Krzaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Lafarge Cement . . . . . . . . . . . 35

Legalett . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Lob . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 Lumo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 M&L LipiĹ&#x201E;scy . . . . . . . . 258, 259 M&S Pomorska Fabryka Okien . . . . . . . . . . . . 124 Malfarb . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 Merten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 Metabo . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 MG project . . . . . . . . . . 256, 257 Miller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Minibaseny.pl . . . . . . . . . . . . 131 Moeller Electric. . . . . . . . . . . 139 MTM Styl . . . . . . . . . . . . 260, 261 Natura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Nibe-Biawar . . . . . . . . . . . . . . 235 Nice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 OknoPlus . . . . . . . . . . . . wklejka Protec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Pipelife. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 Pro-vent . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 PruszyĹ&#x201E;ski . . . . . . . . . . . wklejka PSB . . . . . . . . . . . . . . . . . .wrzutka Regulus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Rockwool . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Ronkowski . . . . . . . . . . . . . . . 191 Roto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 Ruukki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Sas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Semmelrock Stein+Design . . . . . . . . .wrzutka Spyra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Stolbud WĹ&#x201A;oszczowa . . . . . 125 Studio Z500 . . . . . . . . . 262, 263 Swisspor . . . . . . . . . . . .19, 21, 23 Terma Technologie . . . . . . . . 60 Termo Organika . . . . . . . . . . . 94 Thermoplast . . . . . . . . . . . . . 128 Thermoval . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Topex . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15, 17 Topset . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Ursa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Vaillant . . . . . . . . . . . . . . . wklejka Velux. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 Wienerberger . . . . . . . . . 3, 8, 13 ZakĹ&#x201A;ad Kotlarsko - Ĺ&#x161;lusarski Ryszard Wojciechowski . . . . . 54 ZÄ&#x2122;biec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

KIZ KARTA INFORMACJI ZWROTNEJ

KARTA INFORMACJI ZWROTNEJ 9/08

PREZENT Zainteresowanym

imi

nazwisko

projektami domĂłw wy lemy w prezencie komplet 3 tomĂłw

nazwa firmy ul./nr

Informatora (IRBJ) â&#x20AC;&#x201C; Stan Surowy,

kod, miejscowo

Instalacje,

tel./fax lub e-mail*

Wyka czanie

* (pole obowi zkowe)

â&#x20AC;&#x201C; wszystkie produkty niezb dne do budowy domu.

podpis

data

INFORMACJA O PRODUKTACH BD 9/08 (maksymalnie 25 skre le )

Czytelnicy ch tnie korzystaj z mo liwo ci otrzymania materia Ăłw informacyjnych (katalogi, cenniki) bezpo rednio z firm. SzczegĂłln form tej us ugi jest zbiorcza pocztĂłwka, tzw. Karta Informacji Zwrotnej (KIZ). Na pocztĂłwce nale y zaznaczy kĂł kiem numery stron, na ktĂłrych znajduj si reklamy interesuj cych Pa stwa produktĂłw. Je li na danej stronie jest wi cej ni jedna reklama, to do numeru strony dodano nazw reklamuj cej si firmy. PocztĂłwk KIZ wydrukowan na oddzielnym kartoniku (wrzutka) mo na przes a do redakcji poczt (znaczek jest ju op acony). Mo na te wielokrotnie korzysta z formularza wydrukowanego ni ej na tej stronie, powielaj c go na ksero i wysy aj c po wype nieniu faksem do redakcji BD 022 257 84 88, 022 676 89 86.

Zainteresowa y mnie produkty reklamowane na stronach: 2

wklejka Vaillant

wklejka OknoPlus

wklejka Beam

wklejka PruszyĹ&#x201E;ski

101

115

119

121

124

125

126

127

128

131

133

139

143

144

155

157

159

165

167

168

180

185

189

190

191

192

193

201

202

203

205

211

213

214

215

217

235

264

okĹ&#x201A;adka

265

267

okĹ&#x201A;adka

268

okĹ&#x201A;adka

wrzutka PSB

Miller

Pro-vent

wrzutka Semmelrock

Projekty miesi ca Zainteresowa mnie projekt na stronie: 242

243

244

245

246

247

248

249

250

251

252

253

254

255

256

257

258

259

260

261

262

263