Soldaat van Spoolde in coronatijd

Hanneke van Vilsteren

Mieke Grunewald Bastiaans was secretaris van het buurthuisbestuur en voorzitter van de gym. Met nadruk was want de laatste functie heeft ze overgedragen aan Ineke Enders. In ieder geval reden voor de redactie van de Papenacker om eens te gaan onderzoeken wie deze markante inwoonster van Spoolde precies is.

Inkijkje

Dat gaat heel gemakkelijk. Mieke is een open vertelster en samen met man Ed geeft ze een inkijk in haar leven tot op de dag van dit interview. Voor mij is het niet makkelijk, omdat een groot deel van haar leven in beslag is genomen door haar carrière in het leger. Dit interview gaat over een meisje dat verpleegster wil worden, op zoek gaat naar avontuur, en dan bij Defensie belandt. Ze neemt het aanvankelijk allemaal niet zo serieus. Ze is zich niet bewust van alle rangen, standen en plichtplegingen die bij het leger horen. Ze wil graag avontuur en het liefst in het buitenland. Ze wordt aangenomen en krijgt te maken met een wereld waar ze tot dan geen notie van heeft.

• Ed en Mieke Dat die wereld haar zal gaan bevallen, weet ze dan nog niet.

Den Haag

Mieke Bastiaans wordt geboren op 27 februari 1944 in Scheveningen. Het gezin telt drie meisjes en twee jongens. Al snel verhuizen ze naar Den Haag en wonen in een gezellige volksbuurt. Pa werkt bij de PTT en ma werkt bij, om de boterham wat smakelijker te maken. Mieke gaat naar de mulo nadat ze op de katholieke basisschool het er goed van afbracht. Ze is een braaf, stil meisje dat voor weinig overlast zorgt. Die overlast lukt ook niet zo best op een school die onder ijzeren toezicht staat van de nonnen. Het is dan ook "Leiden in last" als blijkt dat een van de oudere meisjes zwanger is. De hele school stond op zijn kop.

PTT

Na de mulo zou Mieke graag de verpleegstersopleiding gaan doen, maar ze is 16 jaar en je kan pas beginnen op je achttiende. Ze gaat werken bij de PTT. Dit is bekend terrein voor haar omdat, behalve haar vader er ook nog meer familie werkt. Ze wordt aangenomen en komt op het kantoor terecht. Hoewel ze veruit de jongste is, wordt ze voor vol aangezien. Dat dwing je toch maar mooi af! Ze mag voor boekhouder gaan studeren, maar ontdekt dat cijfers niet haar sterkste kant zijn. Ze stopt er mee. En na twee jaar plezierig te hebben gewerkt, kan ze haar droom waar gaan maken. In het Haagse ziekenhuis "Johannes de Deo" begint ze aan de inservice-opleiding tot verpleegster.

Verpleegster

Na een interne preklinische opleiding van drie maanden, ga je dan aan de slag op de afdeling. Ze komt op de interne mannenafdeling. Niet mis als je nog zo groen als gras bent. Ze herinnert zich nog levendig dat ze met rode oortjes een man moest wassen. Ze deed keurig de gordijnen om het bed dicht, en juist wilde ze beginnen, toen de gordijnen naar beneden kwamen. Het was een oud ziekenhuis. Ze doorloopt in drie jaar alle afdelingen en heeft een leuke jaargroep om zich heen. Ze woont niet in de verpleegstersflat (die is vol) maar boven de verpleegafdelingen. Daar zorgt ze met haar collega’s wel eens voor overlast. Ze hebben het er erg gezellig. Ze kan de kraamaantekening halen in hetzelfde ziekenhuis. De opleiding tot wijkverpleegkundige wordt gevolgd in Voorburg.

Vlooien

Ze gaat als wijkverpleegkundige in Den Haag werken. Je bent een soort kleine zelfstandige. De opdrachtgever is een kruisvereniging en je mag op je brommertje, en later met de auto, de wijk in. Ze komt in de meest vieze huizen en natuurlijk ook schone huizen. Bij rare mensen en leuke mensen. Het is een prachtige baan. Ze herinnert zich nog wel de vlooien die ze soms overhield aan een huisbezoek.

De MILVA

Na een paar jaar werd het tijd voor iets anders. Haar broer werkte als vrijwilliger in Nigeria en dat leek Mieke ook wel wat. Tegelijkertijd stond er in de krant een advertentie dat defensie een gezinsverpleegkundige zocht voor de gezinsleden van de Luchtmachtmilitairen in Duitsland. Nou dat klonk ook wel avontuurlijk. Ze kwamen thuis op sollicitatiegesprek. Er werd gebeld of het een bezwaar was dat ze in uniform kwamen. Mieke was verbaasd maar had geen bezwaar. Toen werd voor haar pas duidelijk dat ze zelf ook militair moest worden. Weliswaar bij de MILVA ( militaire vrouwen afdeling), maar toch. Ze werd aangenomen en kreeg, met nog een rekruut, een landmachtopleiding van drie maanden. In

• Foto links: Schoolreisje 3e klas Mulo in 1959. Mieke 3e van rechts boven. • Foto midden: Eindexamenfoto verpleegkunde 1965 • Foto rechts: 1e nachtdienst opleiding kraamverpleegkunde 1966

die drie maanden moest ze ook nog de officiersopleiding doen. Dat laatste deed ze met vier meiden. Ze nam het allemaal niet zo serieus. Het was allemaal bedoeld om haar doel te bereiken: een avontuurlijk bestaan in Duitsland. Een van de vier meiden van toen, is nog steeds een goede vriendin. Vanwege de corona is het moeilijk haar in België te bezoeken.

Schöppingen, Westfalen

Na zo’n opleiding word je gewoon door hogerhand geplaatst. Je hebt geen enkele inspraak. De enige zekerheid is dat je na enkele jaren weer overgeplaatst wordt. Haar commandant is luitenant-kolonel Vlasmans. Deze vrouw heeft Mieke erg goed begeleid in haar carrière bij Defensie. Ze zag in haar de opvolger als directeur van het militair hospitaal. Dat zou later ook gebeuren. In Schöppingen mocht Mieke gaan wonen in een flatje in het dorp Horstmar

• Foto: Mieke werkzaam als hoofdverpleegkundige militair hospitaal Utrecht 1981

(dichtbij Schöppingen). Dat was erg fijn want in de wijk waar de gezinnen woonden die zij begeleidde was het niet echt fijn. De straatjes waren in rangen ingedeeld. De sociale controle was er erg groot. Het waren allemaal jonge gezinnen en veel vrouwen hadden niet veel te doen. Het salaris was goed en drank en sigaretten belastingvrij te koop in de kampwinkel. Dat gaf soms problemen.

Ed

Haar man Ed Grünewald kwam in 1970, een jaar na Mieke, als militair arts zijn dienstplicht vervullen in Erle een plaatsje dichtbij. Niet dat toen de vonk oversloeg maar ze leerden elkaar wel kennen. Later zou ze in Nederland zijn naam tegenkomen bij een enquête die ze had opgezet, waarna ze besloot hem te schrijven. Er ontstond een briefwisseling, ontmoetingen. Toen sloeg de vonk wel over. Ed was inmiddels werkzaam op de IC van het Academische Ziekenhuis Leiden. Ze trouwden, en dat met veel plezier. Er zijn nu wel zorgen omdat Ed de ziekte van Alzheimer heeft. Gelukkig wonen ze levensloopbestendig en trekken ze er nog op uit met de camper.

Reorganisaties en het licht uitdoen

De loopbaan van Mieke gaat gestadig en klimmend. Maar het enige nadeel vindt ze als ze terugkijkt: de reorganisaties die iedere keer noodzakelijk lijken te zijn. Ze wilde best in Duitsland blijven, maar er werd anders beslist. Wie wilde blijven, moest terug naar Nederland en wie naar Nederland wilde, moest blijven. Zo kwam ze bij het Korps Mobiele Colonnes, als verpleegkundige uiteraard. Ze kocht een oud huis in Hilversum en weet nog dat ze jankend boven aan de trap zat. Wat had ze toch gedaan. Het kwam goed en Ed trok daar bij haar in. Ze werd overgeplaatst naar het Militair Hospitaal in Utrecht. Ze deed cursussen en klom daardoor in rang op tot kapitein. De regering

• Een heli als vervoer tbv inspectiebezoek 1993 (NTC periode)

besloot in haar wijsheid de MILVA op te heffen. Gelukkig was er weer zo’n begeleider in Miekes leven zo wijs geweest haar Milvarang om te zetten in die van de mannelijke rang luitenant. Want de vrouwelijke rangen werden veel minder betaald dan de mannelijke. Voor veel van haar vrouwelijke collega’s betekende dit dat ze er bij de opheffing erg op achteruit gingen. Ze deed op kosten van defensie de opleiding management en ziekenhuisbeleid en werd verpleegkundig directeur van het Militair Hospitaal. Helaas kwam ook daar weer een reorganisatie. Ze was het er niet mee eens en vroeg overplaatsing aan. Dat gebeurde maar ze werd teruggezet van majoor naar kapitein. Ze werd beleidsmedewerker bij de DMGD (Directie militair geneeskundige dienst). Geen idee meer wat ze daar precies deed, maar leuk was het wel. Daarna volgde een overplaatsing naar Gouda. Daar werkte ze bij het NTC (Nationaal Territoriaal Commando) in een controle en inspectie functie Daar deed ze ook het licht uit. Het werd opgeheven. Grappig te vermelden is nog wel dat Ed op de IC

• Koffiepauze / werkoverleg 1995, functie hoofd personeelszaken.

• Hanneke, Ed en Mieke tijdens het interview

dienst deed en zij, bij afwezigheid van een collega, ook dienst deed voor het geval er calamiteiten en ongeregeldheden waren bij militaire objecten. Zo werd er wel eens ’s nachts gebeld en dan werd er meteen gevraagd: "Is uw man er ook?" Mieke wist best dat het voor haar bedoeld was, maar alleen al omdat vanzelfsprekend werd aangenomen dat het een man moest zijn, gaf ze dan de telefoon aan Ed. Hij deed immers ook dienst. Ze kan er nu nog om grinniken.

Van Gouda ging ze naar Utrecht en werd personeelsofficier bij het Geneeskundig Commando Krijgsmacht. Dat werd ook opgeheven. Zij moest er zorg voor dragen dat iedereen overgeplaatst werd. Dat lukte haar prima, alleen voor haarzelf lukte dat niet. Ze was overgekwalificeerd en zou haar ontslag krijgen. Maar weer is daar een goede genius, de generaal in Den Haag die haar kwaliteiten kent en er voor zorgt dat ze een personeelsfunctie krijgt in Den Haag. Er komt weer een herstructurering bij de krijgsmacht en Mieke belandt in Utrecht bij de Verzekering Geneeskundige Dienst van de Landmacht. Haar functie is boventallig. Toch brengt ze haar laatste jaren bij Defensie zinvol door en op haar 55 ste mag ze met pensioen.

Spoolde

Het stel woont al 14 jaar in Spoolde nadat ze in 1993 in Zwolle Zuid beland waren. Toen Ed in Assen en Doetinchem werkte, en zij in Utrecht, hebben ze een stip op de kaart van Nederland gezet. Zo kwam Zwolle in beeld. Toen Mieke niet goed meer kon lopen, belandden ze in Spoolde in het huis aan de Beukenallee. Het bleek om versleten heupen te gaan, maar dat wist men niet en na twee operaties is alles weer in orde. Dit huis is levensloopbestendig. Zojuist hebben ze de woonkamer nog aangepakt omdat het daar niet warm te stoken was. Ze woonde dichtbij Alie Lindeboom en kwam zo bij de gym, werd voorzitter. Ze kwam als vertegenwoordiger van de gym in het buurthuisbestuur. Ze vindt dat het de beste manier is om ingeburgerd te raken in de buurt. Ze is een beetje bang dat ze ook bij de gym het licht uit moet doen. Ze hoopt van harte dat dit niet het geval zal zijn, nu het ledental bijna de kritische grens van 10 heeft bereikt.

Het coronavirus heeft, hoewel verschrikkelijk, ook een positief effect. Zo vond ze, kort nadat de lockdown was ingegaan, een tulp, met een heel lief kaartje eraan op haar deurmat. Het kaartje was niet meer te lezen, vocht. Ook een mooie tekening afkomstig van de meisjes Buter aan de Nilantsweg werd in de brievenbus gestopt. Verder kwamen er telefoontjes en bloemen van mensen die vroegen hoe het ermee ging. Aandacht voor elkaar staat hoog in het vaandel van Spoolde. Ze zijn nog elke dag blij dat ze hier zijn komen wonen.