Ondernemen! Jaargang 18, december 2012, nr 8

opinieblad van jrg. 18 | nr 8 December 2012

Ondernemers tevreden met Rutte II Multichannel-ondernemen heeft toekomst Tablets op het werk Volop nieuwe regels in 2013

risico’s inventariseren loont

Voorsprong in Weesp.

Voorsprong in Shanghai.

Steeds meer ondernemingen kijken over de grenzen. Niet alleen in Europa, maar ook daarbuiten. Dan is het van belang te kunnen rekenen op een bank die niet alleen uw bedrijf en uw branche door en door kent, maar ook het land waarin u actief wilt worden. De Rabobank dus. Want geen andere Nederlandse

Inhoud 03

10

Actueel

Ondernemersorganisaties zijn blij met Rutte II. ‘Dit kabinet heeft een duidelijke ondernemersagenda.’

bank heeft een groter internationaal netwerk. En dat geeft meteen een voorsprong. Samen sterker. Dat is

04 44

OPINIE Hans Biesheuvel Ruud Koornstra

ACTUEEL

10 Het nieuwe kabinet heeft oog voor het midden- en kleinbedrijf.

CASE

14 Bedrijven moeten risico’s vermijden.

het idee van coöperatief bankieren.

BRANCHESCAN Inleiding ICT-bedrijven kunnen een sleutelrol spelen bij bezuinigen en herstel.

Analyse Tablet blijkt nuttig te zijn voor ondernemers

Reportage Petra van Schayik beveiligt de digitale kant van bedrijven.

Rondetafelgesprek ‘Overheid schaadt bewust belangen van mkb-ondernemers.’

18 20

18

Branchescan

Het internet is niet veilig voor bedrijven. Petra van Schayik maakt daar handig gebruik van.

22 26

THEMA NIEUWE REGELS IN 2013

30 Inleiding Het nieuwe jaar brengt

nieuwe regels.

Reportage U-center moet opboksen tegen verzekeraars.

Expertpanel Wettelijke inperking betalingstermijn belemmert starter.

34 38

Ronde tafel

40 Multichannel-ondernemen is het

600 kantoren in 44 landen kennen uw wereld.

Rabobank. Een bank met ideeën.

rabobank.nl/zakelijk

30

Thema

In 2013 verandert er veel in de regelgeving.

Zorghotel U-center heeft daar last van in zijn bedrijfsvoering.

devies. De ‘clicks’ kunnen niet zonder de ‘bricks’.

06 07 44 47

ELKE MAAND Start Voorwoord Colofon MKB Informeert

04 Hans Biesheuvel

Schouder aan schouder bekende punten. Daarnaast heb ik hem aandacht gevraagd voor de kansrijke binnenlandse sectoren van Nederland. Het gesprek ging verder over het belang van goed onderwijs voor vakkrachten, waarbij de minister van mij de Monitor SOS Vakmanschap ontving.

A

fotografie Michel Grollé

mper twee dagen na zijn aantreden was de nieuwe Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, op bezoek bij MKB-Nederland en ondergetekende, de voorzitter van uw mkb-organisatie, in het bijzonder. Het was – op zijn eigen verzoek – zijn allereerste formele bezoek als EZ-bewindsman. Ik vind dit heel positief.

Kamp geeft met zijn bezoek een duidelijk signaal af dat hij het midden- en kleinbedrijf serieus neemt. Hij heeft ook met zoveel woorden het belang van het mkb als banenen innovatiemotor benoemd. De minister wil dáár de komende jaren in zijn beleid de focus op leggen. Een fantastisch geluid. Een hart onder de riem, zo ervaar ik het. We hebben afgesproken intensief met elkaar op te trekken, om schouder aan schouder aan de slag te gaan voor u, de ondernemer.

Ik heb met Kamp belangrijke kernpunten voor ondernemerschap doorgenomen: minder regels, topsectorenbeleid, de mogelijkheden voor het mkb in het buitenland: de

Meer specifiek is de kredietverlening aan het midden- en kleinbedrijf aan de orde gekomen. Verderop in dit blad geef ik een uitgebreidere visie op het regeerakkoord.

Als informateur namens de VVD heeft Kamp een belangrijke rol gespeeld bij het opstellen ervan. Op deze plek beperk ik me tot het onderwerp financiering.

De minister erkent gelukkig de problemen die ondernemers ervaren als het gaat om toegang tot kapitaal doordat de banken in een andere positie zijn gekomen. Zijn visie daarover spoort geheel met de onze. Het regeerakkoord versterkt de overheidsinstrumenten voor kredietverlening. De Garantie Ondernemingsfinanciering wordt structureel en het kredietplafond voor microfinanciering gaat omhoog. Ook komt er meer ruimte voor het verstrekken van risicodragend vermogen door het Innovatiefonds MKB+ en voor nieuwe alternatieve financieringsvormen zoals crowdfunding.

Kortom: ik ben optimistisch! De agenda van MKB-Nederland en die van Minister Kamp van Economische Zaken vertonen veel overeenkomsten. En dat voelt goed aan.

Hans Biesheuvel Voorzitter MKB-Nederland

U koopt zakelijk al een Prius Plug-in Hybrid vanaf € 8.175,-!

0% bijtelling en nog meer belastingvoordeel De Prius Plug-in Hybrid beschikt net als “de gewone” Prius over een benzinemotor en een elektromotor. Belangrijk verschil is dat u met de Prius Plug-in Hybrid ook nog eens tot 25 kilometer volledig elektrisch kunt rijden. Daardoor is de Prius Plug-in Hybrid zo zuinig dat u gedurende de hele leaseperiode (max. 5 jaar) geen bijtelling betaalt.

En dankzij de lage CO 2 -uitstoot zijn er ook nog diverse andere belastingvoordelen. Tel alle belastingvoordelen op en koop zakelijk al een Prius Plug-in Hybrid vanaf € 8.175,-*!

De Prius Plug-in Hybrid wordt standaard geleverd met een gratis Oplaad Service Pakket. Ontdek meer op toyota.nl/ pluginvoordeel.

Brandstofverbruik (EC566/2011F) 2,1 l/100 km (47,6 km/l), CO2 49 g/km. * Prijs excl. BTW, kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Leaseprijs nieuwe Prius Plug-in Hybrid incl. navigatie vanaf € 579,- per maand (Toyota Financial Services) o.b.v. Full Operational Lease, 60 maanden en 20.000 km per jaar. Incl. 75% bonus/malus, excl. BTW en brandstof, inclusief MIA. Meer informatie, off erte en aanvragen via zakelijk@toyotafs.nl. Afgebeeld: Prius Plug-in Hybrid Dynamic Business (€ 42.085,-) met 17” accessoire velgen. Het berekende belastingvoordeel is een voorbeeld; er kunnen dus geen rechten aan worden ontleend. De daadwerkelijke belastingvoordelen zijn afhankelijk van de persoonlijke situatie van de ondernemer en berekend op basis van de huidige wetgeving; oktober 2012. Neem voor meer informatie contact op met Toyota Financial Services +31 (0)347 367 950. Wijzigingen voorbehouden. Importeur: Louwman & Parqui B.V. Meer info: bel gratis 0800-0369 of kijk op www.toyota.nl

06 Start

Q&A

Editorial

Tom Janssen WOONMALAISE Het gaat slecht met de woonbranche. De omzet is de eerste negen maanden van dit jaar volgens CBWMitex bijna acht procent lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Voor het laatste kwartaal verwacht zestig procent van de ondernemers weer een lagere omzet; twaalf procent rekent op een hogere omzet.

Wat heeft u bedacht?

‘Wij brengen sinds de zomer gesecuritiseerde mkb-obligaties naar de beurs. Als dit blad uitkomt, is de tweede lening genoteerd. Het gaat om leningen aan twee bedrijven voor een totaalbedrag van 24,5 miljoen euro.’

Zit daar toekomst in?

‘Volgend jaar krijgt Euronext een aparte, pan-Europese mkb-beurs. Ik denk dat we daarmee in één à anderhalf jaar veertig tot vijftig Nederlandse bedrijven kunnen helpen, met leningen tussen de drie en 25 miljoen.’

Is dit echt nieuw?

‘Ja en nee. Particuliere beleggers, die vroeger meededen met bedrijfsobligaties, zijn vanaf de jaren tachtig naar beleggingsfondsen gedirigeerd. Hoe kunnen we die terughalen? Waar hebben ze behoefte aan?

Ze willen dat hun belegging verhandelbaar is en dat de lening goed is afgedekt. De beursnotering zorgt voor het eerste en die afdekking geschiedt door harde activa buiten de balans te zetten, in een aparte bv die aan strenge regels is gebonden.’

Wat kost dit de ondernemers?

‘De rente voor het krediet is uiteraard wat hoger dan een bankfinanciering. De eerste mkb-obligatie kent een couponrente van acht procent en een jaarlijks winstrecht van twee procent, maar bij de tweede wordt de couponrente al zes of zeven procent. Wat er aan het einde van de looptijd overblijft, na uitbetaling van de beleggers, komt echter weer ten goede aan het bedrijf in kwestie.’

ZUIVERE KOFFIE Mensen werken beter met goede koffie. Dat denkt tenminste de helft van de werknemers die onlangs zijn ondervraagd door Q&A Research & Consultancy. Ruim zeventig procent zegt het normaal te vinden dat de baas Fairtrade-koffie schenkt en 73 procent vindt dat zelfs vanzelfsprekend.

Nederland verliest belastingvoordeel De Europese belastingtarieven zijn de afgelopen jaren flink naar elkaar toe gekropen. Nu dat oude Nederlandse concurrentievoordeel verdwijnt, moeten overheid en bedrijfsleven inzetten op toptalent en aanpassingsvermogen.

In haar recent verschenen rapport NL 2030 constateert de Boston Consulting Group (BCG) dat Nederland zijn traditionele voorsprong op andere landen verliest. Niet alleen op het gebied van belastingen, maar ook bij het aantrekken van kennismigranten of toegang tot snel internet. Omdat de wereld snel verandert, moeten bedrijven concurrentievoordelen sneller te gelde maken.

BCG adviseert bedrijven onder meer hun personeelsafdeling te integreren in de rest van het bedrijf, om sneller en beter in te kunnen spelen op de markt. Om trends snel te ontdekken, zouden bedrijven meer aandacht moeten hebben voor grootschalige data-analyse. Bedrijven zouden ook de productiecapaciteit moeten flexibiliseren, bijvoorbeeld door de mogelijkheid in te bouwen productie uit te besteden. Om bedrijven over te kunnen nemen, bijvoorbeeld bedrijven die baanbrekend onderzoek hebben verricht, is het nodig om meer liquide middelen aan te houden. Om dat te bereiken zouden bedrijven voorlopig wat minder dividend moeten uitkeren.

Kleinere verschillen Europese vennootschapsbelasting

Nederland Frankrijk Italië Hongarije

Hoogste statutair vennootschapsbelastingtarief (%)

60

Ver. Koninkrijk Duitsland Griekenland Ierland

40

20

0 1996

2001

2006

2011 Bron: EIU en BCG

INLEVEREN Vier- tot vijfduizend mensen in de (semi-)publieke sector moeten salaris inleveren. Medio november ging de Eerste Kamer er al mee akkoord dat daar niet meer dan 130 procent van een ministerssalaris wordt verdiend. Minister Plassterk van Binnenlandse Zaken wil zelfs dat ze helemaal niet meer dan een minister verdienen.

fotografie Lex Draijer

Mkb-bedrijven hebben moeite om financiering te vinden nu de banken de kredietkraan dichtgedraaid hebben. Peter Nederlof (59), directeur van Keijser Capital, heeft een oplossing gevonden.

Voorbeelden NIET ALLES WAT MARK RUTTE en Diederik Samsom hebben afgesproken, verdient een schoonheidsprijs. Maar ze hebben snel zaken gedaan door niet over elk onderwerp te hakketakken, maar dossiers uit te ruilen. Dat verdient lof, want Nederland zat niet te wachten op rituele toneelstukjes met voorspelbare afloop, maandenlang getouwtrek en een regeerakkoord dat bol staat van de laffe compromissen.

WIE DE PEILINGEN vóór de verkiezingen volgde, had kunnen zien dat VVD en PvdA tot elkaar veroordeeld zouden worden. Het lijkt mij daarom onzin om te beweren dat de mensen die op een van deze partijen stemden, bedrogen zijn.

Bovendien geldt in elke coalitie dat er compromissen gesloten worden. De gekozen onderhandelingsmethode heeft in elk geval tot de snelle vorming van een kabinet geleid. Prima.

Het is onzin dat kiezer bedrogen zou zijn

HET FEIT DAT TWEE PARTIJEN een meerderheid in de Tweede Kamer hebben, levert hopelijk een stabiel kabinet op. Een regering waarbij heel veel partijen hun zegje mogen doen, leidt alleen maar tot instabiliteit.

Daar is Nederland niet bij gebaat.

42% VAN DE WERKNEMERS gaat meteen op banenjacht zodra de economie aantrekt. Dat blijkt uit onderzoek van uitzendbureau Unique.

Alleen in de ICT- en de technieksector ligt dat percentage aanzienlijk lager. Daar gaan 19 en 22 procent van de werknemers solliciteren.

RUTTE II HEEFT EEN DUIDELIJKE ondernemersagenda. Net als het vorige kabinet, maar heel anders dan de voorgaande, laat Rutte II zien dat het de ondernemers serieus neemt. Vermindering van regeldruk, steun aan innovatie, aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven, het belang van economische en buitenlandse politiek, we zien het allemaal op de rol staan. De regering zou alleen het midden- en kleinbedrijf bij overheidsaanbestedingen nog serieus moeten nemen. Dat is niet altijd het geval, zo blijkt tijdens gesprekken met ondernemers. Als Rutte II daar ook echt verandering in wil aanbrengen, vereist dat flexibiliteit. Gelukkig is dat een eigenschap die al is aangetoond.

René Bogaarts hoofdredacteur

07 7

09

Advies

JURIDISCH

Groene gadgets Meestal kosten gadgets en apps alleen maar geld. Gelukkig is er ook hard- en software waarmee je energie en dus geld kunt besparen.

Advertentie Ministerie SZW

• Typen op zonne-energie Het Zwitserse Logitech maakt draadloze toetsenborden die werken op zonne-energie. De K750 is geschikt voor Windows-computers en de ergonomisch vormgegeven K760 voor Apple-apparaten. Je hoeft niet met het toetsenbord in de zon te gaan zitten, nee, zwakke kantoorverlichting is voldoende om de batterij op te laden. Een gratis app van Logitech toont hoe vol de batterij is en hoeveel energie de beschikbare lichtbron oplevert. Alle toetsenborden werken met Easy Switch-technologie, waardoor je met één druk op de knop kunt schakelen tussen meerdere apparaten die je wilt aansturen.

De K750 kost€€79,99 en de K760 €81,49 • Bespaartips Energie besparen is eenvoudig dankzij slimme apps. Het Nederlandse adviesbureau One2green ontwikkelde de gratis Energiescan, een gebruiksvriendelijke app voor de iPhone die op basis van een mini-enquête besparingsadviezen geeft. De Amerikaanse app Green Outlet ($ 0,99) doet min of meer hetzelfde, maar heeft meer keuzeopties. Energiebedrijf Oxxio maakte de gratis app Bespaarcheck.

De bespaartips deel je via sociale media met andere gebruikers. Alle apps zijn te krijgen in de iTunes App Store.

Ontslagrecht 2.0 HET REGEERAKKOORD ‘Bruggen slaan’ wijdt een hoofdstuk aan de arbeidsmarkt. De regering heeft plannen klaar liggen voor de hervorming van het ontslagrecht en de ontslagvergoedingen. In het regeerakkoord staat nu dat de zogenoemde preventieve ontslagtoets via het UWV WERKbedrijf wordt gehandhaafd, maar de route via de kantonrechter komt te vervallen.

DE PROCEDURE VIA HET UWV moet het proces versnellen. Nu duurt de procedure nog zes tot acht weken en dat moet teruggebracht worden tot vier. Alleen nog in situaties waarin een opzegverbod geldt of sprake is van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zonder tussentijdse opzegmogelijkheid, kan de ondernemer straks nog de weg naar de kantonrechter bewandelen om de arbeidsovereenkomst te laten ontbinden.

DE HOOFDROUTE ZAL dus plaatsvinden via het UWV. Belangrijk verschil met de huidige situatie is dat het UWV een ontslagadvies gaat geven. Nu bepaalt het UWV of u de arbeidsovereenkomst met uw werknemer mag opzeggen. Verleent het UWV toestemming? Dan mag u opzeggen. Weigert het UWV toestemming? Dan blijft de arbeidsovereenkomst in stand. In de gepresenteerde plannen verleent of weigert het UWV geen toestemming tot opzegging, maar geeft het slechts een advies.

IS DE WERKNEMER HET NIET EENS met zijn ontslag, dan kan hij zelf nog wel naar de rechter en daar proberen aanspraak te maken op een vergoeding. De hoogte van die vergoeding wordt wel drastisch beperkt, namelijk tot maximaal een half maandsalaris per dienstjaar, met een grens van 75.000 euro. Bovendien is er geen mogelijkheid tot hoger beroep.

NIEUW IS DAT een werkgever bij onvrijwillig ontslag of het niet-verlengen van een tijdelijk contract van minstens een jaar een vergoeding voor scholing is verschuldigd. Dat gebeurt in de vorm van een transitiebudget. De omvang van dit budget bedraagt een kwart maandsalaris per dienstjaar, met een maximum van vier maandsalarissen.

EEN GOED VERSTAANDER kan vaststellen dat ontslag in de meeste gevallen ‘goedkoper’ wordt. Al heeft het ook een keerzijde. Het financiële voordeel dat werkgevers krijgen door de voorgenomen hervorming van het ontslagrecht, wordt verrekend met een verhoging van de WW-premie.

Voor een ondernemer die van plan is om ontslagen door te voeren, wordt het de komende tijd even goed rekenen. Succes met uw calculator!

Pascal Besselink senior jurist Arbeidsrecht en Pensioenrecht DAS

ADVERTENTIE

10 Actueel

De bedrijfsagenda van Rutte II

Wat mij betreft scoort Strato op alle punten Iris van Halderen Klant van Strato, www.debouwfysicaspecialist.nl

ICT-oplossingen te vinden voor het midden- en kleinbedrijf.

De regeldruk, waaraan Verhagen ook al werkte, gaat volgens het Regeerakkoord ook omlaag. In 2017 zouden bedrijven en particulieren 2,5 miljard euro minder kwijt moeten zijn aan administratielasten en tijdverlies, omdat regels verdwijnen of versimpeld worden. In sectoren waar de regeldruk wel merkbaar, maar niet goed meetbaar is – zoals chemie, jeugdzorg, logistiek en bouw – gaat de overheid met partijen overleggen hoe ze die regeldruk kan verlagen.

Werkgevers zijn over het algemeen ingenomen met het Regeerakkoord en met het voornemen om de regeldruk verder aan te pakken. ‘Net als het vorige kabinet heeft ook Rutte II een duidelijke ondernemersagenda.’ tekst René Bogaarts / illustratie Bas van der Schot

De eerste prioriteit van Henk Kamp is Nederland uit te crisis te loodsen. Volgens de nieuwe Minister van Economische Zaken kan dat het best bereikt worden door ondernemers de kans te bieden om te ondernemen en te innoveren. ‘Daaraan dragen wij bij door samenwerking te organiseren met ondernemers en onderzoekers, en door faciliteiten te bieden’, zo meldde Kamp op de eerste dag in zijn nieuwe functie.

De ondernemersorganisaties MKBNederland en VNO-NCW zijn overwegend positief over de opstelling van

het nieuwe kabinet. ‘Er is gekozen voor een duidelijk beleid en heldere besluiten. Iedereen weet waar hij aan toe is’, zegt voorzitter Hans Biesheuvel van MKB-Nederland, die zijn eerste gesprek met Kamp al achter de rug heeft. ‘Natuurlijk zijn sommige oplossingen anders dan wat wij bedacht hadden, maar het voornaamste is dat we een stabiel kabinet lijken te hebben.’

AFBRAAK REGELS Kamp lijkt het beleid van zijn voorganger Maxime Verhagen voort te zetten.

Dat geldt onder meer voor het topsectorenbeleid, waarbij de overheid de voor Nederland belangrijke sectoren als land- en tuinbouw, water, chemie, energie en de creatieve industrie actief blijft faciliteren. Datzelfde geldt voor steun aan de vorig jaar geïntroduceerde Green Deals, waarin bedrijven duurzame en rendabele oplossingen ontwikkelen. Om energiebesparing te verstevigen, worden de Green Deals zelfs uitgebreid. De regering heeft ook, maar zonder in details te treden, ‘doorbraakprojecten’ aangekondigd, onder meer om

TOPPUNTEN ‘Het kabinet heeft een duidelijke ondernemersagenda’, zegt LeendertJan Visser, directeur van MKB-Nederland. ‘Het gaat door en versterkt het beleid dat door het vorige kabinet is ingezet, een beleid dat we voordien decennia lang hebben gemist. De focus op export, het topsectorenbeleid en de steun voor innovatie zijn de beste punten uit het Regeerakkoord. Daarnaast zijn we blij dat sommige vastgeroeste dossiers, zoals het arbeidsrecht, de woningmarkt en de zorg worden losgetrokken.’

Wie het akkoord doorleest, komt op tal van plaatsen plannen en beloftes tegen die rechtstreeks invloed hebben op ondernemers. Een ervan is betere toegang tot bancaire kredieten. De Garantie Ondernemingsfinanciering (GO), via welke tijdelijke regeling sinds 2009 al meer dan twee miljard aan leningen is verstrekt, wordt structureel gemaakt. De afgelopen jaren werd de GO telkens voor een jaar verlengd.

Het kabinet gaat er vanuit dat de banken, die hun vermogenspositie >

Alle hostingproducten nu met 50 % korting

incl. domeinnaam

Maak je eigen plek op het web Kijk op

strato.nl/ hosting of bel ons gratis: 0800 265 8909 Actie t/m 31-12-2012. 50% korting op alle Hosting-producten in de eerste contractperiode. Minimale contractduur van 6 tot 12 maanden. Alle prijzen excl. btw.

12 Actueel ‘Wij missen een visie op de bancaire wereld’ vanwege de afspraken uit Basel III verder moeten versterken, de komende jaren de hand op de knip zullen houden. Bedrijven die moeite hebben om geld te vinden voor hun plannen, hebben dankzij de regeling een betere positie, omdat de overheid zich garant stelt voor de helft van de lening. Het garantieplafond wordt verhoogd van 270 naar vierhonderd miljoen euro.

BANKVISIE? Bij de GO gaat het om kredieten tussen de anderhalf en 25 miljoen euro. Het kabinet is van plan het kredietmaximum van microfinancieringsinstanties op te krikken van vijftigduizend tot 150.000 euro. De mogelijkheden voor het begin dit jaar in het leven geroepen Innovatiefonds MKB+, dat geld leent aan startende en snelgroeiende, innovatieve mkb-bedrijven, worden ook verruimd. Met die lening moeten banken sneller over de streep getrokken worden om zelf ook geld uit te lenen. Op dit ogenblik heeft het revolverende fonds tot en met 2015 ruim vijfhonderd miljoen euro beschikbaar. Als bedrijven het krediet terugbetalen, kan het aan anderen worden uitgeleend.

Visser zegt blij te zijn met die verruiming, maar voegt er iets aan toe: ‘Het zijn eigenlijk alleen maar dempende maatregelen. Wij missen een visie op de vraag hoe de bancaire wereld er uit zou moeten zien. Wat voor banken hebben we straks?

Hoe houden die hun financiën op peil, kunnen ze daarnaast kredieten blijven geven? Je kunt je afvragen of het voor pensioenfondsen niet aantrekkelijker moet worden gemaakt om te investeren.’

Een ander belangrijk punt voor werkgevers is de versoepeling van het ontslagrecht. Waar ondernemers

vroeger een ontslagvergunning bij het UWV moesten aanvragen, is dat nu een ontslagadvies. Werkgevers kunnen een negatief advies negeren, maar dan bestaat de kans dat de werknemer naar de rechter stapt en een ontslagvergoeding krijgt toegewezen of dat het ontslag ongedaan moet worden gemaakt.

Het UWV hanteert namelijk dezelfde criteria en de rechter moet het UWV-advies zwaar laten meewegen.

Om ontslag wegens slecht functioneren soepel te laten verlopen, is het van belang om een goed dossier aan te leggen.

GOEDKOOP AFSCHEID De ontslagvergoeding wordt wel flink gekort. Werknemers hebben recht op een half maandsalaris per dienstjaar, met een maximum van 75.000 euro. Dat betekent onder meer dat bedrijven goedkoper dan voorheen afscheid kunnen nemen van oudere medewerkers. Het kabinet gaat er vanuit dat deze versoepeling juist de inzetbaarheid van ouderen zal verbeteren. Wie nu boven de 55 is, komt na ontslag nauwelijks meer aan een baan, omdat werkgevers bang zijn voor de kosten wanneer het alsnog mis loopt.

De financiële voordelen die deze versoepeling voor werkgevers met zich meebrengt, wil het kabinet terughalen door verhoging van de WW-premie. Het kabinet denkt er ook over om de premies te differentiëren al naargelang bedrijven zich als betere werkgevers gedragen.

In een eerder wetsvoorstel zouden ondernemers financieel opdraaien voor de eerste zes maanden dat een ontslagen werknemer recht had op WW. Dat voorstel is verdwenen.

Volgens het nieuwe kabinet moeten bedrijven de komende jaren meer arbeidsgehandicapten aannemen, het Regeerakkoord heeft het over een quotum van vijf procent. Alleen bedrijven met minder dan 25 medewerkers zijn uitgezonderd. ‘Wij zijn niet zo gelukkig met die quotering’, zegt Visser diplomatiek, ‘maar we

zijn in goed overleg met de vakbonden om te zien of we daarvoor, en voor een paar andere punten, oplossingen kunnen vinden.’

VERKEERDE POTJE Voor winkeliers is het van belang dat de wettelijke winkelsluiting op zondag verdwijnt. Lokale overheden bepalen voortaan of en wanneer winkels op zondag open mogen. CBWMitex, de brancheorganisatie voor mode- en woonwinkels, pleit hier al veel langer voor. ‘Het is natuurlijk wel zaak dat de gemeenteraad en de lokale beslissers niet alleen de wensen van de bewoners peilen, maar ook die van de ondernemers.

Daar zit nog wel eens verschil tussen’, zegt een woordvoerder. ‘Als je op zondag aantrekkelijke winkelstraten wilt hebben, is het van belang dat een fikse meerderheid van de winkeliers meedoet. En dan moeten ondernemers en gemeenten ook meteen afspraken maken over de evenementenkalender.’

Een wijziging die pas na het gehakketak over de inkomensafhankelijke zorgpremie werd aangekondigd, een extra potje van 250 miljoen euro voor lage inkomens die in de WW komen, is bij brancheorganisatie Bouwend Nederland in het verkeerde keelgat geschoten. Niet vanwege de besteding van het geld, maar vanwege de herkomst. Het steekt voorzitter Elco Brinkman dat het geld wordt weggehaald bij de investeringen in infrastructuur. ‘Het geld komt uit het verkeerde potje.

Door de bezuinigingen komen 3.500 banen op de tocht te staan’, zegt Brinkman. Sinds de eerste maatregelen uit het Lente-akkoord kan de sector tot het jaar 2028 een bezuiniging tegemoet zien van elf miljard euro. ‘Dat helpt economisch herstel niet.’ <

Zie pagina 47 voor een interview met Hans Biesheuvel, voorzitter van MKB-Nederland.

Mobile Security.

U heeft het zelf in de hand.

•

Eersteklas multi-vendor MDM-ondersteuning met 330+ IT policies

•

AES 256-bit encryptie (toestel en SD-kaart)

•

Geavanceerde Microsoft® Exchange ActiveSync® functies & policy control

•

Uitgebreide Virtual Private Network (VPN)-protocollen

www.samsung.com/nl/mobilebusiness

14 Case

15

Realistisch over risico’s

Een goede vluchtweg, degelijke trappen of een toonbank op de juiste hoogte. Wie personeel heeft, moet dit allemaal op orde hebben. Werkgevers moeten een veilige en gezonde werkomgeving volgens een risico-inventarisatie en -evaluatie inrichten. Twee ondernemers aan het woord over hun ervaringen hiermee.

‘Het geeft ook vertrouwen als je weet dat je het goed doet.’

Zonder goed personeel geen goedlopende zaak. Een veilige werkomgeving en evenzo veilige werkprocessen zijn dus vanzelfsprekend, niet? Maar wie daar vanuit gaat, vergeet dat iedere ondernemer zijn eigen interpretatie van een veilige omgeving hanteert. Om het basisniveau te garanderen, is het daarom sinds 1994 verplicht een risico-inventarisatie en -evaluatie uit

te laten voeren, kortweg de RI&E. Het is een traject dat risico’s voor het personeel in kaart brengt en je als ondernemer actiepunten geeft om deze risico’s op te lossen. Ondanks het verplichte karakter zijn er nog steeds veel ondernemers die zich er niet van bewust zijn dat de RI&E uitgevoerd moet worden (zie kader).

‘Onze branchevereniging gaf in het verleden al eens aan dat het verplicht

tekst Niels Achtereekte / fotografie Kick Smeets

RI&E op een rijtje Sinds 1994 is de risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) verplicht voor alle werkgevers met personeel in dienst.

• Wie 25 personeelsleden of minder heeft, hoeft de RI&E niet te laten toetsen door middel van een bedrijfsbezoek wanneer hij een erkend instrument gebruikt.

• De helft van alle Nederlandse ondernemingen beschikt over een RI&E. Driekwart van deze bedrijven heeft ook een plan van aanpak.

• Zeventig procent van het kleinbedrijf heeft geen RI&E. Horeca en detailhandel, samen goed voor een miljoen banen, scoren het laagst. In de horeca heeft 61 procent geen RI&E en in de detailhandel 55 procent.

• Voor praktische informatie is de brochure ‘Aan de slag met de RI&E’ te downloaden via checkjewerkplek.nl of rie.nl of te bestellen via de helpdesk van rie.nl.

• De branchespecifieke instrumenten zijn beschikbaar via het Steunpunt RI&E-instrumenten. Aanvullende informatie is te vinden op: rie.nl en arboportaal.nl.

is, maar het kwam er eigenlijk niet van’, zegt Klaas Tegel van kookwinkel Tegel. ‘Het stond niet op mijn prioriteitenlijstje, want er hebben zich hier nog geen calamiteiten voorgedaan.’

GEVAARLIJKE STOFFEN Tegel runt de kookwinkel samen met zijn broer. Met zes personeelsleden verkopen ze onder andere keukenmachines, kookgerei en koffiemachines. Toen de branchevereniging hem kort geleden wederom benaderde, besloot hij het traject te doorlopen.

En dat bleek veel minder tijd te kosten dan Tegel aanvankelijk dacht. ‘Je loopt een vragenlijst door en maakt foto’s van de zaak. Daar ben ik zo’n twee uur mee bezig geweest.’

Zoals het voorbeeld van Tegel aangeeft, blijkt het beeld van een tijdrovend traject – dat bij velen leeft – niet meer te kloppen. Dat heeft twee hoofdredenen. Ten eerste zijn er sinds 2003 branchespecifieke RI&E-instrumenten ontwikkeld, die toegespitst zijn op de meest voorkomende risico’s in een branche.

Vragen die niet op de branche van toepassing zijn, komen niet meer op de lijst voor. Vragen over risico’s

bij transport van gevaarlijke stoffen worden bijvoorbeeld niet gesteld aan ondernemers die kookgerei aan de man brengen. Ten tweede hoeven ondernemers met minder dan 25 personeelsleden de RI&E niet meer door een Arbodienst te laten toetsen als zij gebruik maken van een erkend branche-instrument.

VLUCHTWEGEN De Arbodienst komt pas in beeld bij grote ondernemers of als er geen erkend instrument wordt gebruikt.

Hierdoor is het voor kleine ondernemingen makkelijker geworden om aan de RI&E-verplichting te voldoen. Om die reden kon ook Loes Konings-van Seggelen het traject vlot doorlopen.

Konings heeft voor haar kookwinkel Kookings drie personen in dienst.

Via MKB-Limburg wist ze al wel van het bestaan van de RI&E, maar het was er nog niet van gekomen om het traject in te gaan. ‘Ik wist al wel dat het verplicht is, maar als ik er iets over hoorde, dan verdween het na een tijdje weer naar de achtergrond.’

Eveneens op aanraden van de branchevereniging, zette Konings kort geleden de stap.

Zoals gezegd begint het uitvoeren van de RI&E met het doorlopen van een gestandaardiseerde lijst met risico’s. Om een goed beeld te geven van de omgeving is het daarbij ook gebruikelijk om foto’s van bijvoorbeeld deuren, trappen en vluchtwegen te maken. Situaties die mogelijk een risico vormen binnen werkprocessen. Menig ondernemer heeft zich daar los van de RI&E al eens over gebogen. ‘Je staat relatief lang in een winkel, dus de winkel is al

Klaas Tegel

‘Als we iemand snappen, dan houden we die vast tot de politie er is’ ingericht om mensen zo min mogelijk te belasten’, zegt Konings. ‘Ik had de hoogte van de kassa bijvoorbeeld al aangepast. En hetzelfde geldt voor de apothekerskasten die we gebruiken. De laden daarvan zitten precies op de juiste hoogte. Ik sta letterlijk tussen het personeel en als je ergens tegenaan loopt, dan los je dat vaak meteen op.’

Toch blijkt het voor zowel Konings als Tegel – die beiden aan de meeste voorwaarden voldoen – handig om enkele actiepunten onder ogen te krijgen. Bij Tegel waren het met name opmerkingen over voorlichting van zijn personeelsleden. Bijvoorbeeld

over hoe ze moeten tillen en welke werkhoudingen het beste zijn. Ook het omgaan met criminaliteit kan wat meer aandacht gebruiken. ‘We hebben geen gericht beleid op criminaliteit, maar dat speelt ook helemaal niet in onze winkel’, legt Tegel uit.

‘Maar je weet dat je het vooral voor je personeel wel dient te hebben.

Mocht er eens iets gebeuren en we snappen iemand, dan houden we die zelf vast tot de politie er is. Dat moet eigenlijk wel anders.’

GEMANIPULEERDE UITKOMSTEN Bij Konings waren het de vluchtwegen die als voornaamste actiepunt naar voren kwamen. Daar moet meer ruimte voor gemaakt worden. Dit kan door het eenvoudigweg verschuiven van enkele spullen in de winkel, maar Konings plaatst wel een kanttekening. ‘Een vrije vluchtgang betekent ook meer ruimte voor iemand die iets

16 Case

mee wil nemen. En de kans dat je er voor een calamiteit langs moet, is vrij klein.’ Dat zou de verleiding groot kunnen maken om de situatie tijdelijk aan te passen voor de foto’s voor de beoordeling. Er komt immers geen derde partij over de vloer. Maar het manipuleren van uitkomsten heeft geen zin, stelt Tegel. ‘Je snijdt jezelf in de vingers als je het niet goed invult. Er kan natuurlijk altijd iets gebeuren en dan is het maar beter dat de werkwijze die je op papier hebt gezet ook klopt.’

De RI&E is ook bedoeld om verantwoorde werkwijzen te hanteren. Niet zozeer op het vlak van milieuvriendelijk, maar meer om een goede werkomgeving te creëren voor het personeel. Die duurzaamheid zit vaak in details, zoals de juiste werkhouding waar Tegel op werd gewezen of het veilig gebruiken van een trap.

Kleine dingen die grote gevolgen kunnen hebben. Tegel: ‘Het is per definitie vervelend als iemand arbeidsongeschikt wordt, maar je wilt natuurlijk helemaal voorkomen dat de situatie op de werkvloer daar de oorzaak van is.’

VOORSPRONG Dat bij Tegel eigenlijk geen opzienbarende punten uit de RI&E naar voren kwamen, verbaast hem niet heel erg. Ongeveer acht jaar geleden is de winkel namelijk naar een geheel nieuw pand verhuisd. ‘Toen hebben we al een voorsprong gecreëerd door onze wensen in het pand mee te nemen. Op dat moment hebben we ook camera’s geïnstalleerd, waarmee we in een minder overzichtelijk deel van de winkel een oogje in het zeil kunnen houden. Momenteel nemen we de beelden nog niet op, maar dat gebeurt binnenkort wel.’

En dat laatste geeft, los van het feit

Zakelijk net zo bereikbaar maar dan supervoordelig Loes Konings-van Seggelen

‘BHV-taken doen we samen met andere winkeliers’

dat een RI&E verplicht is, goed weer waar de waarde van het uitvoeren van een RI&E ligt. Er is altijd wel een onderdeel dat verbeterd kan worden.

En dat hoeft ook niet à la minute. Uit de RI&E komt een plan van aanpak waarvan de aanpassingen in een half jaar doorgevoerd moeten worden.

Hoewel de RI&E nog meer bekendheid mag hebben, wordt er volgens Konings wel over gesproken binnen winkeliers- en ondernemersverenigingen. En ook ondernemers die in dezelfde straat zitten, blijken samen op te trekken om aan voorschriften te voldoen. Zo vult Konings de BHV-

taken samen in met enkele andere ‘kleine’ winkeliers. Konings: ‘We hebben maar een beperkt team, waardoor onze BHV’er niet altijd aanwezig kan zijn. Vandaar dat we het in overleg met anderen hebben ingevuld. Er is altijd iemand dichtbij aan het werk die BHV’er is.’

Beide ondernemers zien de RI&E als een aanrader. Konings: ‘Je bent verplicht om aan deze normen te voldoen, dus het is ook logisch om het op papier te hebben. En je komt er vooral achter dat je heel veel dingen al goed doet. Dat geeft vertrouwen.’

Tegel: ‘Het kost tijd en je denkt dat je die niet hebt, maar in werkelijkheid ben je zo door de lijst heen. Dat moet je gewoon even doen. Al is het maar ter bevestiging dat je het al goed doet. Ik ben blij dat ik nu een overzicht heb van de punten waar ik aan moet werken. Je wilt toch graag de controle houden over je organisatie.’ <

Nu een aanbod op maat bij Telfort Zakelijk

Telfort Zakelijk biedt vaste en mobiele telefonie voor de slimme mkb-ondernemer en zzp’er. Bij ons krijgt u namelijk de kwaliteit die u gewend bent, maar dan supervoordelig. Dus hetzelfde betrouwbare KPN-netwerk, dezelfde toestellen en dezelfde producten, maar met dit verschil: de vaste lage prijs. Meer weten? Ga naar telfort.nl/zakelijk of een van onze telecompartners bij u in de buurt.

18 Branchescan ICT

19

Aantal ICT-bedrijven

2007 2009 2011

Aantal ICT-bedrijven

23.135

28.535

28.400

Waarvan ZZP’ers

13.830

19.050

19.250

Niet beschikbaar

1.790

Starters

1.721 bron: CBS, KvK, ICT-Office

Omvang ICT-bestedingen (x 1 mln euro)

2007 2009 2011 Telecommunicatie

16.104 15.611 16.009

Hardware & supplies

6.094

Software

4.409 4.705 4.955

IT-dienstverlening Totaal

5.840

5.858

2.878 2.914 2.996 29.485 29.070 29.818 bron: CBS, KvK, ICT-Office

Bezuinig met ICT

‘Verslimmen’ door ICT in te zetten is essentieel om Nederland in de economische top te houden. ICT is niet alleen cruciaal voor de welvaart, maar zal ook een sleutelrol spelen bij duurzaamheid en zorg.

tekst Jos Leijen

Als Nederland wil overleven in de top, dan zal het moeten ‘verslimmen’. En de ICT-sector zal daarbij volgens directeur Sylvia Roelofs van branchevereniging Nederland ICT (voorheen ICT~Office) een sleutelrol vervullen. ‘Willen we met onze hoge salarissen en geringe grondstoffen tot de top-5 in de wereld behoren, dan zullen we moeten innoveren. En zeventig procent van de innovaties heeft te maken met ICT. We moeten ‘verslimmen’. Niet bezuinigen op ICT, maar bezuinigen met ICT. Dan komen we sterker uit de crisis. Ik zou daarom graag zien dat het nieuwe kabinet

ondanks de budgettaire problemen bedrijven volop fiscale ruimte geeft om te investeren in ICT.’ ICT levert een onschatbare bijdrage aan onze welvaart en welzijn, betoogt Roelofs. Ontwikkelingen als cloud computing en bring your own device, waarbij medewerkers met hun eigen mobiele telefoon, tablet of laptop toegang hebben tot het bedrijfsnetwerk, bieden nieuwe mogelijkheden voor flexibel werken en flexibel gebruik maken van software.

LEGE KILOMETERS Daarnaast is ICT onmisbaar als het

gaat om duurzaamheid. ICT wordt zelf steeds energiezuiniger, maar vooral de softwaretoepassingen helpen om energie te besparen. Bijvoorbeeld bij klimaatbeheersing in gebouwen en in de logistiek. Dankzij ICT-toepassingen kunnen vervoersstromen veel beter op elkaar worden afgestemd. Dat resulteert in minder ‘lege kilometers’ voor vrachtwagens. En in de zorgsector kan ICT worden benut om dure opnames te voorkomen en medewerkers te ontlasten, zodat die meer aandacht kunnen besteden aan de patiënt.

Voorwaarde bij al deze ontwikkelingen is dat de veiligheid van netwerken

goed geregeld is. Hackers en cybercriminelen zoeken de mazen in de netwerken om bedrijfsgeheimen te ontfutselen en zich te verrijken. Veel mensen en bedrijven zijn zich niet voldoende bewust van de bedreigingen en wat ze ertegen kunnen doen.

Nederland ICT, die 550 leden heeft die goed zijn voor tachtig procent van de totale ICT-omzet, was een van de deelnemers aan de campagne Alert Online van onder meer het Ministerie van Veiligheid en Justitie en private partijen die in november plaatsvond.

De campagne wil bewustzijn kweken over internet- en mobiel gebruik en de risico’s die dit met zich meebrengt en laat zien wat je zelf kunt doen om risico’s te voorkomen. Nederland ICT heeft tijdens de campagne de website beschermjebedrijf.nl gelanceerd, met onder meer checklists en tools om de veiligheid te vergroten.

TOP TABLETS Door de recessie bezuinigen bedrijven en overheid op hun uitgaven aan ICT. Hoewel minder ernstig dan veel andere sectoren, voelt de bedrijfstak hiervan de effecten. De grootste klappen vielen in 2009. In dat jaar daalde de omzet van hardware met 11,4 procent en zagen IT-dienstverleners hun inkomsten met 8,3 procent slinken.

Softwareleveranciers deden het met -4,1 procent relatief goed.

In 2011 waren de cijfers een stuk gunstiger. Zo steeg de omzet van IT-hardware met een 0,4 procent. Er gingen wat meer pc’s en laptops over de toonbank, maar de verkoop van

servers, printers en kantoortechnologie daalde. ABN Amro verwacht dat de ICT-branche 2012 afsluit met een omzetdaling van één procent. Het is te danken aan de mooie verkoopcijfers van tablets dat de omzet niet verder daalt.

Software en IT-services deden het in 2011 heel wat beter. IT-services noteerde een groei van 1,2 procent en de softwaremakers wisten zelfs 3,2 procent meer omzet te boeken.

Software is hiermee weer terug op het niveau van voor de crisis. ABN Amro verwacht echter dat de groei voor de komende jaren minder groot zal zijn, mede door de opkomst van cloud, het nieuwe werken en prijsconcurrentie.

Telecom- en internetbedrijven zagen hun markt in 2011 met 1,6 procent groeien. Deze branche heeft vooral te kampen met de opkomst van tablets en smartphones en veranderd belgedrag van vooral jongeren. Die bellen en sms’en veel minder via de traditionele manier, maar gebruiken WhatsApp, Facebook en Skype. Bedrijven gooien nu wel de tarievenstructuur om, waardoor gebruikers meer gaan betalen naarmate ze meer van mobiel internet gebruikmaken.

SPECIALISTENTEKORT De ICT-sector heeft een totale omzet van circa dertig miljard euro per jaar.

‘Als branche proberen we jongeren te prikkelen’

Meer dan de helft hiervan, zestien miljard, komt voor rekening van de telecom- en internetbranche. Dit is een sterk geconcentreerde bedrijfstak met 1.280 bedrijven die samen werk bieden aan 39.000 medewerkers.

IT-software en service daarentegen is veel kleinschaliger. Er zijn weliswaar grote jongens als HP, KPN Corporate Market, Centric, IBM en Cap Gemini, maar van de bijna veertigduizend ondernemingen in deze branche zijn er 25.640 zzp-bedrijven. Samen halen zij een omzet binnen van 7,9 miljard euro.

Ondanks de crisis is de vraag naar hoopgeleide ICT’ers onverminderd groot. Roelofs schat dat er in 2016 een tekort van 6.300 hoogopgeleiden is bij haar leden. Het tekort aan specialisten zal alleen maar groter worden als de economie aantrekt. ‘Het is van groot belang dat meer jongeren kiezen voor ICT. Anders kunnen we niet slimmer werken en veroorzaakt het een rem op de economische groei.

Als branche werken we samen met opleidingen om jongeren te prikkelen voor onze sector te kiezen.’

ICT wacht hoe dan ook een mooie toekomst, verwacht Roelofs. ‘Er is nog heel veel te doen. We zijn in gesprek met diverse topsectoren, zoals de tuinbouw, de energiesector en de zorg, over wat wij als bedrijfstak kunnen doen om innovatie te ondersteunen en te bevorderen. Daarbij is steeds vaker pre-competitieve samenwerking tussen ICT-bedrijven om kennis uit te wisselen en elkaar verder te helpen.’ <

20 Branchescan ICT

Analyse

21

‘ Gebruik tablet verbetert de service’

tekst Niels Achtereekte

Voor Amsterdam ArenA Advisory, de advies- en managementtak van het bekende stadion, startte het werken met een tablet tegelijk met de overstap naar een cloudgebaseerd IT-systeem. ‘Over de hele wereld hebben we mensen on-site bij stadions die we adviseren. Van Brazilië tot Qatar, dus toegankelijkheid van informatie is erg belangrijk’, zegt general manager Sander van Stiphout. ‘Tegelijkertijd willen we ook het risico wegnemen dat we met allerlei kladjes werken en er informatie verloren gaat. Ik maak aantekeningen met de tablet, zodat ik gelijk beschik over digitale verslagen.’

Ondersteund door experts nemen 25 mkb-ers momenteel deel aan een negen weken durende pilot.

Binnen Amsterdam ArenA Advisory werkt Van Stiphout nog als enige met de tablet, maar hij ziet zeker voordelen voor collega’s, want bij aantekeningen maken alleen blijft het niet. Zo is de gehele administratie van projecten ondergebracht in één app voor actiemanagement, wat alle betrokkenen overzicht geeft over de acties die plaatsvinden. ‘Je kunt er ook intern berichten uitwisselen met elkaar, die gearchiveerd

worden. Iemand die later bij het project betrokken raakt, kan zo precies de ontwikkeling van het project teruglezen.’ Door beveiligde clouddiensten zijn er geen zorgen over de veiligheid van de gegevens. Iedere gebruiker krijgt binnen de app zijn eigen rechten.

STORYBOARD Evenals Amsterdam ArenA Advisory had ook NFGD Audiovisueel, dat videoproducties verzorgt en audio- en videosystemen plaatst en verhuurt, al een tijdje de wens om flexibeler te kunnen werken. Dat zij dit met een tablet doet, geeft volgens manager René Simmers extra voordelen. ‘De tablet is erg handzaam, dus dat pak je er gauw bij. Door foto’s en video’s te laten zien van evenementen waar wij systemen leverden, kunnen we klanten makkelijker overtuigen’, stelt hij. En dat leverde onlangs direct resultaat

‘Zodra ik een stap buiten de deur zet, gaat de tablet mee’

op. ‘Dat ik het storyboard van een evenement op de tablet liet zien, gaf de doorslag bij het gunnen van de opdracht. Dat spreekt veel meer aan dan op papier.’

De mobiliteit van de tablet is ook voor rijschool Una Rijvaardig een belangrijk aspect. Eerder werkten zij met laptops om de administratie tijdens lesdagen bij te houden. ‘Die zijn onhandig groot in een auto’, zegt instructeur Avinash Ramautar.

‘En je moet er ook nog eens een dongel op aansluiten om internet te gebruiken. Dat kost veel meer tijd dan de twintig seconden die de tablet opstart, waardoor we nu meer tijd overhouden voor de lessen.’

Una Rijvaardig werkt met een speciaal voor rijscholen ontwikkelde app, waarin de gehele administratie is ondergebracht. Zo kan iedere instructeur precies de planning inzien en aanvullen. ‘Je kunt alles in de auto afhandelen, inclusief de facturering. Met één druk op de knop kun je bijvoorbeeld een factuur sturen voor de lessen die nog open staan in een pakket dat een leerling heeft gekocht. Daar hoef je je aan het einde van de dag niet meer druk om te maken.’

kpn

Dat een tablet in je privéleven erg handig is, daar zijn veel mensen al van overtuigd. Geldt dat ook voor zakelijk gebruik?

Slechts een kwart van de Nederlandse bedrijven gebruikt tablets.

Zonde, vindt KPN, dat een pilot is gestart voor mkb-ers.

Behalve het verbeteren van de interne communicatie, gebruikt Van Stiphout de tablet ook om klanten te laten zien wat zijn organisatie te bieden heeft. ‘In gesprekken komen de opleidingen die wij geven vaak naar voren, en dan is het ideaal om gelijk een filmpje van zo’n traject te kunnen laten zien. Dat werkt vele malen beter. Maar ook bij een rondleiding door de Arena geeft het een goed beeld als je midden in het lege stadion de opbouw van een U2-concert of voorstelling van André Rieu kunt laten zien.’

Visualisatie van situaties is ook waar Ramautar erg over te spreken is.

De instructeurs maken veel gebruik van Google Maps en Streetview.

‘Daarmee kunnen we een leerling na een bepaalde fout eenvoudig laten zien hoe hij de situatie had moeten benaderen, zonder dat we terug hoeven te rijden om het uit te leggen,’ zegt Ramautar. ‘Dat scheelt enorm veel tijd.’

Bij NFGD Audiovisueel zorgt een tekenaar zelf voor 3D-beelden van installaties, zodat al vroeg in een project te zien is hoe een evenement eruit kan zien. Maar ook tijdens het werk vinden Simmers en zijn col-

lega’s steeds meer toepassingen. Van decibelmeters tot apps, waarmee installaties op afstand te bedienen zijn. Simmers: ‘Je beseft je eigenlijk niet hoeveel er mogelijk is. Zo heb ik vanochtend nog een app gekocht, waarmee ik lenzen, projectieafstanden of schermgrootte kan bepalen bij het gebruik van ‘large venue beamers’, zodat ik weet welke instellingen optimaal zijn.’

Weblog Tablet De ervaringen van de deelnemende ondernemers zijn te volgen op een weblog. Op de site is praktische informatie beschikbaar, die inzicht geeft in de meerwaarde van zakelijk tabletgebruik. Tevens biedt het weblog de mogelijkheid vragen te stellen, die worden beantwoord door experts van KPN. www.kpn.com/tabletpilots

HOOP GEDOE Bij alle drie de bedrijven valt op dat het werken met de tablet heel vlot verloopt. Van grote problemen bij het gebruik is geen sprake, hier en daar zijn er slechts wat ‘dingetjes’.

De toegankelijkheid en vrijheid staan voorop. ‘Als ik echt lang moet werken, dan kruip ik achter mijn laptop.

Maar zodra ik een stap buiten kantoor doe, dan gaat de tablet mee’, zegt Van Stiphout. ‘Het mooie is ook dat sommige apps op je tablet, laptop en smartphone werken. Een groot Word-document dat ik op mijn telefoon binnen zie komen, kan ik snel op mijn takenlijst zetten en later op mijn tablet nalezen.’ Simmers: ‘Het scheelt een hoop gedoe. Je hoeft niet meer met een stickje te

vragen of iemand een laptop beschikbaar heeft. Of een stopcontact of wifi. Je hebt je mobiele internet gewoon bij je.’

Voor de deelnemers betekent de nieuwe manier van werken vooral een verbetering van de service. Van Stiphout: ‘Daar is moeilijk een bedrag aan te koppelen, maar je voelt dat het positief is.’ Ramautar stemt daarmee in. Sinds de deelname aan de pilot merkt hij niet alleen tijdwinst, ook de overzichtelijkheid van de planning is een belangrijk voordeel.

‘We kunnen ons geen fout permitteren. Als je een leerling een keer laat staan, dan is hij gelijk weg naar een andere school. Daardoor alleen al zijn de tablets een kleine investering.’ <

22 Branchescan ICT

Reportage

Cyberstrijd Petra van Schayik heeft met Compumatica van internetveiligheid haar business gemaakt. Volgens haar valt er nog een wereld te winnen. ‘Veiligheid is nog te vaak een sluitpost.’

tekst Jos Leijen / fotografie Anouck Wolf

Een elektronisch hek geeft toegang tot het parkeerterrein van het pand van Compumatica aan de rand van een bedrijventerrein in Uden. Een symmetrisch gebouw met een bescheiden uitstraling. In de Nederlandse vestiging werken achttien mensen. Het bedrijf heeft daarnaast een vestiging in Aken, met 32 medewerkers.

In het gebouw klinkt een stofzuiger.

De schoonmaker komt altijd tijdens kantooruren. Buiten werktijden komt niemand het gebouw in. Compumatica maakt hardware en software om vertrouwelijke gegevens te beschermen die verstuurd worden via netwerken. Tegen elke prijs moet worden voorkomen dat de kennis die hier aanwezig is, in verkeerde handen komt.

Petra van Schayik (53) is de enige aandeelhouder van Compumatica, sinds compagnon en oprichter Anton Hopmans in 2008 het bedrijf verliet.

Aan de wand van het kantoor van Van Schayik hangen litho’s van Herman Brood en Hans Kanters. In de hoek staat een stoel met een grote teddybeer erop, gemaakt door Hopmans en zijn vrouw. Op het bureau een staande pop met naambadges van conferenties en seminars waaraan de directeur heeft deelgenomen.

CYBERCRIMINELEN Veiligheid is een door veel mensen onderschat aspect van het informatietijdperk, aldus Van Schayik. Af en toe wordt de samenleving opgeschrikt door affaires zoals de inbraak door een hacker bij DigiNotar. Als gevolg van deze hack gaf DigiNotar in 2011 een certificaat voor het Google-domein *.google.com uit aan onbekende personen in Iran. De affaire leidde in september 2011 tot het faillissement van DigiNotar.

Hackers en cybercriminelen worden steeds slimmer, betoogt Van Schayik.

Aan de andere kant maken ontwikkelingen als telewerken, groeiend gebruik van cloud en de toename van mobiel internet ons kwetsbaar. ‘Vroeger bewaarden ondernemers hun bedrijfsgeheimen veilig in een kluis.

Nu zijn diezelfde gegevens vaak 24/7 toegankelijk via internet. Mailverkeer met commerciële informatie gaat vaak niet-versleuteld over het netwerk met het risico dat het gelezen wordt door onbevoegde ogen.’

‘CEO’s wisselen nog steeds informatie uit via hun mobiel’

Het veiligheidsbewustzijn is onvoldoende ontwikkeld, vindt Van Schayik.

Ze ziet het als haar missie om dat bewustzijn te vergroten en om oplossingen te bieden. ‘Veiligheid is nog te vaak een sluitpost. We zijn er niet mee opgegroeid. Als we van huis weggaan, zorgen we dat de ramen en deuren op slot zijn. Maar de meeste bedrijfsnetwerken zijn door een beetje slimme hacker te kraken.’

GROTE VIS Van Schayik kwam in 1996 binnen bij Compumatica, dat toen vijf jaar bestond. Er werkten op dat moment vier mensen. Compumatica-oprichter Hopmans was een oud-collega bij haar voormalige werkgever Digital Equipment. Daar ging ze weg omdat het bedrijf in haar ogen onvoldoende mogelijkheden bood om werk en gezin te combineren. Zes maanden later bood Hopmans haar de helft van de aandelen te koop aan, een kans die ze met beide handen greep. Haar man, zelf ondernemer met een handelsbedrijf in landbouwmachines, ging minder werken om voor het gezin te zorgen.

Compumatica was aanvankelijk een algemene digitale dienstverlener, maar ging zich steeds meer toeleggen op veiligheid, in die jaren van de opkomst van internet nog een redelijk onont>

23

24 Branchescan

25 De toekomst biedt nog voldoende nieuwe uitdagingen voor het bedrijf.

‘In 2013 zullen we veel aandacht besteden aan beveiliging van ‘bring your own device’ netwerken. Hierbij brengen medewerkers hun eigen mobiele apparaten mee naar de werkplek en krijgen ze toegang tot bedrijfsgegevens, zoals e-mail en databases. Dat brengt weer zijn eigen veiligheidsproblemen met zich mee.

Daarnaast brengt cloud de nodige risico’s met zich mee. Het is een mooi medium, maar je hebt geen idee waar jouw gegevens staan en wie er mee kan kijken. Functioneel is er niet veel verschil met de terminal en de server zoals we die in de jaren tachtig kenden. Maar de veiligheidsissues verschillen wel degelijk. Daar wordt nog te weinig over nagedacht. Informatie gaat als een briefkaart over het net.

Wij maken daar een aangetekende brief van.’ <

werknemers een kans te geven. We hebben daardoor een combinatie van jonge dynamische medewerkers en wat oudere, maar zeer ervaren medewerkers. Die mix bevalt heel goed.

Ik hoop dat medewerkers daardoor ook langer blijven. Twee tot drie jaar en dan weer verder is in onze sector heel gebruikelijk. Maar dan is ook de specifieke kennis weer weg.’

gonnen terrein. Hopmans testte de technische veiligheid van netwerken, Van Schayik richtte zich meer op de sociale veiligheid. Want een netwerk kan nog zo goed beveiligd zijn, als medewerkers onzorgvuldig met hun wachtwoord of codekaart omgaan, kunnen buitenstaanders toch toegang krijgen tot gegevens die niet voor hen bestemd zijn.

Rond het jaar 2000 haalde Compumatica met het Ministerie van Justitie een grote vis binnen. Het ministerie stapte over van het oude X25-netwerk naar een IP-netwerk en wilde weten wat de veiligheidsrisico’s waren. Voor de beveiliging koos het departement voor het Duitse Kryptokom-systeem, waarvan Compumatica leverancier was.

DUITSE DOCHTER Kort daarop spatte de internetbubbel uit elkaar. Een van de gevolgen was dat Utimaco, het moederbedrijf van Kryptokom, de activiteiten van Kryptokom wilde staken. Hopmans en Van Schayik zagen daarmee het Justitieproject in gevaar komen. Ze besloten een bod te doen op de technologie van het bedrijf en een week later hadden ze er een vestiging met vijftien mensen in Aken bij.

‘Opeens waren we van leverancier producent geworden’, kijkt Van Schayik terug. ‘We zijn toen gestopt met het beoordelen van de veiligheid van netwerken. Dat is als een slager die zijn eigen vlees keurt. We zijn ons volledig gaan concentreren op het ontwikkelen en leveren van systemen om netwerken en dataverkeer te beveiligen.’

Tien jaar na de overname van Kryptokom heeft Compumatica in Uden achttien mensen in dienst en in Aken 32. Inmiddels levert het bedrijf een hele lijn van producten. De CryptoGuard familie is een doorontwikkeling van het CryptoBox-systeem dat het bedrijf overnam van Utimatico. Het systeem versleutelt informatie die verzonden wordt van het ene naar het andere netwerk. Het wordt vooral toegepast door overheden, zoals ministeries en politie. De meeste afnemers zitten in Duitsland en Nederland, maar de kastjes gaan ook naar België en Spanje.

LOERENDE OVERHEID De CryptoGuard bedient een nichemarkt. Een veel bredere toepassing kent de Compumail Gateway. Dit is een computerprogramma dat e-mails versleutelt tot abracadabra en ze van een handtekening voorziet. De software op de computer van de ontvanger ontcijfert de e-mail en maakt er weer een leesbaar bericht van. Het programma is bruikbaar voor kleine en grote e-mailverstuurders. ‘Met dit programma bescherm je je tegen industriële spionage en weet je zeker dat persoonlijke gegevens in e-mails ook persoonlijk blijven.’

Een recente loot aan de Compumati-

‘De meeste bedrijfsnetwerken zijn door slimme hacker te kraken’

ca-boom is .vantronix secure systems.

Onder dit label maakt Compumatica routers met firewall voor het traditionele internetprotocol IPv4 en het nieuwe IPv6. ‘Een van de voordelen van dit systeem is dat ze – in tegenstelling tot systemen uit China of de Verenigde Staten – geen ‘achterdeur’ hebben. Chinese en Amerikaanse systemen hebben een tweede sleutel waarmee de overheid kan meekijken.

Dat is niet altijd even veilig.’

Compumatica heeft de technologie onlangs overgenomen, samen met vier medewerkers die in de Duitse vestiging onderdak hebben gevonden. Het bedrijf is met .vantronix HP Alliance ONE partner en heeft hiermee toegang tot een wereldwijde markt. Van Schayik verwacht veel van het systeem, mede omdat het voorbereid is op de nieuwe internetstandaard IPv6. Die wordt noodzakelijk door het opraken van de IP-adressen onder het oude systeem.

KAT EN MUIS Ondanks de recessie heeft Van Schayik niet te klagen over de markt, al is de grote groei van de afgelopen jaren wel verminderd. ‘De omzet groeit nog steeds en de winst is stabiel. Je merkt wel dat bedrijven en overheden minder investeren. En veiligheid is dan toch nog vaak een sluitpost waar ze liever niet te veel aan uitgeven. Ik blijf er op hameren dat dat wel nodig is. Het is een kat-en-muisspel tussen bedrijven als het onze en hackers en cybercriminelen. Als je de aandacht laat verslappen, geef je de andere kant de gelegenheid om in te lopen.’

Dat de winst niet groeit, komt mede doordat Van Schayik veel investeert in haar medewerkers. ‘De markt is krap, dat merken wij ook. Iedereen vist in dezelfde vijver. Nieuwe medewerkers komen vaak via de Technische Universiteit Eindhoven bij ons.

Daar werken we goed mee samen.

Daarnaast brengen medewerkers soms nieuwe medewerkers binnen. Ik heb ervoor gekozen om ook oudere

AANGETEKENDE BRIEF Ondertussen richt Compumatica zich op een nieuwe markt die volgens Van Schayik ook risico’s loopt: het mobiele telefoonverkeer. ‘We hebben een applicatie voor Blackberry ontwikkeld om spraak te versleutelen. Je hebt er geen idee van hoe gemakkelijk CEO’s en overheidsfunctionarissen vertrouwelijke informatie uitwisselen via hun mobiel. We zijn nu ook bezig om de applicatie geschikt te maken voor Android-toestellen en de iPhone.’

0402.1426 Ondernemen_175x117_TOP5adv_WT.pdf

1

22-11-12

13:45

ADVERTENTIE

or Wat verandert er voor u inVo2013?

Top 5 nieuwe wetten 1 2 3 4 5

AOW-leeftijd gaat omhoog

Meer informatie vindt u op antwoordvoorbedrijven.nl/wetswijzigingen

Jaarlijkse bijdrage KvK verdwijnt

belangrijkste 4 verandermomenten

Factureringsregels btw worden eenvoudiger

1 jan

Nieuwe mobiliteitsbonussen voor werkgevers

1 juli

1 okt

1 apr Voor

Loonstrookje wordt eenvoudiger en korter

Altijd op de hoogte met de NieuweWetten-app

antwoordvoorbedrijven.nl/app

26 Branchescan Branchescan Accountancy ICT

Ronde Tafel

27

‘ Mkb’ers betalen alleen voor wat ze zien’ De overheid heeft oprecht oog voor innovatie in de ICT-sector, maar gunt mkb-bedrijven geen opdrachten. Ondernemers hebben het moeilijk, zeker nu het werk verschuift van apparatuur naar software.

Mkb-bedrijven willen niet betalen voor state of the art oplossingen.

De eerste stelling sluit goed aan bij de discussie die zich spontaan ontwikkelt zodra de drie ICT-ondernemers zich aan elkaar hebben voorgesteld. Waarom wil Maten richting consultancy terwijl hij zelf constateert dat mkb’ers daar geen geld voor over hebben?

Maten: ‘Je moet wel. Je levert steeds minder producten en verschuift langzaam naar servicecontracten. Als ik dan langs kom, begrijpt een mkb’er dat nog wel. Maar nu ik meer producten extern zet, wordt dat steeds moeilijker. Een mkb’er wil betalen voor iets wat hij ziet, maar met de huidige oplossingen, zoals working in the cloud of met saas-solutions, ‘software as a service’, zie je geen producten meer.’

‘Het probleem lost zich ook zelf op,’, valt Hendriks hem bij. ‘De bandbreedte van de netwerken is de afgelopen jaren met een factor tig verhoogd.

Nu kun je diensten aanbieden zonder problemen, terwijl dat vroeger allerlei problemen opleverde die nu opgelost zijn. Daarom liep het mkb altijd een

‘De grote jongens doen het alleen met elkaar’ Laurens Hendriks

beetje achterop, maar die achterstand kunnen ze nu inhalen.’

Cassée mengt zich in het gesprek.

‘We moeten twee dingen uit elkaar houden. Ten eerste: hét mkb bestaat niet. Je hebt het M en het K. Het K innoveert niet en is daarom zo aan het struggelen. Innovaties moeten van het middenbedrijf komen, en dat zie je ook gebeuren. Ten tweede is techniek altijd leading geweest, we zijn van het 24k-modempje naar de glasvezelkabel gegaan. Alles wat technisch mogelijk is, wordt gebruikt. Maar we zijn ons te laat gaan afvragen of we er ook geld mee konden verdienen, en erger, of het wel past in het businessmodel van de betaler.’

‘Ik heb vannacht nog gewerkt aan een grote tender voor de Ierse overheid’, vervolgt Cassée, ‘maar de Ieren willen geen saas-oplossingen, gewoon vanwege veiligheid, allerlei wetten. Kijk, consultancy is natuurlijk geen doel op zich, maar wij weigeren ons product te leveren – het klinkt misschien arrogant – als het niet bijdraagt aan de business van de klant. Dat levert alleen maar gedonder met facturen op. En dát is het probleem bij het kleinbedrijf.

Daar werken mensen die goed zijn in hun ambacht, maar minder feeling hebben met wat er in hun omgeving gebeurt. De consument weet dankzij Twitter, Facebook en andere sociale >

tekst René Bogaarts / fotografie Marcel Bakker

Wouter Cassée, Laurens Hendriks en Berend Maten

Het mkb is een uiterst moeilijke markt voor ICT-bedrijven. Dat blijkt al aan het begin van het rondetafelgesprek, wanneer Berend Maten, eigenaar van Computer Troubleshooters en Enoor, zegt dat hij vanwege de veranderingen in de markt moet opschuiven van systeemonderhoud naar consultancy.

‘Dan heb je wel een probleem’, zegt Laurens Hendriks van de Runway Group, die zelf al lang in die hoek zit.

‘Mkb’ers vinden consultancy namelijk te duur. ‘We doen het zelf wel’, zeggen ze – al kunnen ze dat helemaal niet. De technische oplossingen zijn tegenwoordig echter zo goedkoop dat die de kosten van consultancy niet kunnen dragen. Als een grote bank iets van KPN wil, kost dat bijvoorbeeld tien euro per maand per gebruiker.

Maar een bakker heeft voor zijn drie man twee toestellen nodig. Dat levert een omzet van maar dertig euro op.’

‘En dát vindt die bakker al duur’, lacht de derde gespreksdeelnemer, Wouter Cassée. Als mede-eigenaar van Sqills, dat is gespecialiseerd in ICT-oplossingen voor grootschalige processen als vliegtuigreserveringen en hotelboekingen, heeft hij weinig met kleine mkbklanten van doen. Maar hij herkent het probleem. Maten ook. ‘Mkb’ers willen niet betalen voor advies. Die denken dat het gratis is bij de producten en diensten die ze afnemen.’

ADVERTENTIE

28 Branchescan ‘Je moet risico’s nemen die je niet kunt afdekken’ Berend Maten

Ik ga voor betrouwbaarheid en vermogen. Ook in servers.

Hans Winter

Berend Maten (49), eigenaar van Computer Troubleshooters en Enoor, kreeg vorig jaar de Duurzaamheidsprijs van Zeist als voorloper op het gebied van duurzame ICT. De twee bedrijven hebben veertien mensen in dienst. De omzet ligt rond een half miljoen euro.

Laurens Hendriks (64) begon in 1998 met collega’s met de Runway Group, een in communicatie gespecialiseerd ICT-bedrijf. Bij Runway werken ongeveer vijfenzeventig mensen. De omzet is zes miljoen euro. Hendriks is bestuurslid van de ICT-Vereniging.

Wouter Cassée (54) is mede-eigenaar van Sqills, dat internet-oplossingen voor complexe transacties ontwikkelt. De omzet van Sqills, dat vestigingen heeft in Haarlem, Enschede, Istanbul, New York en Tunis, ligt boven de tien miljoen euro.

Er werken ongeveer 140 mensen.

media precies wat een product bij de concurrent om de hoek kost. Als mijn klant dat niet beseft, heeft hij een probleem. Met consultancy moet je je klant niet gaan vertellen wat hij moet doen, maar helpen met zijn vraag. Dat kan als een aparte opdracht, óf het is part of the deal: als hij niet weet waar het voor nodig is, kunnen wij niets voor hem betekenen.’

zitten we in een nichemarkt en hebben we een aantal langlopende projecten waaraan we nog voor de crisis zijn begonnen. Die lopen dit jaar af, dus is het best spannend.’

Maten: ‘Natuurlijk heb ik last van de crisis. De meeste klanten besteden al hun tijd aan hun primaire processen om de crisis het hoofd te bieden. De overheid en semi-overheidsinstellingen lijken wel te zijn opgehouden te bestaan. Gelukkig ben ik zo klein dat we door handige acquisitie nieuwe klanten kunnen vinden, maar het is harder werken en de marges staan onder druk.’

een opdracht die qua grootte alleen KPN kan aannemen. Wij deden echter alsof onze neus bloedde. Natuurlijk wonnen wij die tender niet, maar het hoofd inkoop van dat bedrijf vertelde me later dat wij het beste verhaal hadden. Het werd ons alleen niet gegund, omdat we ook aansprakelijk gesteld moesten kunnen worden. Het ging om miljoenen. Ja, dat kunnen wij niet, zoveel geld hebben we niet in kas.’

‘Je ziet overal dat men risico’s probeert af te dekken’, beaamt Maten.

‘Ook krediet is moeilijk te krijgen, dus ben je daar onevenredig veel tijd mee kwijt. Omdat de overheid risico’s afschuift, moet je risico’s nemen die je niet kunt afdekken.’

Hendriks, die ook bestuurslid is van de ICT-Vereniging, zegt: ‘Vanuit de ICT-Vereniging zijn we daar ook mee bezig. We proberen dingen te bundelen, want samen zijn we groot genoeg om te tenderen. Ik ben benieuwd hoe dat afloopt.’

Cassée: ‘De ervaring leert dat je claims wel kunt verzekeren, ook in Nederland. Als je een goed verhaal hebt, kun je dat wel uitonderhandelen.

Maar voor het mkb is het dodelijk dat de overheid en semi-overheid na aflevering van je diensten, na acceptatie van het project, zegt dat ze toch pas na zestig of negentig dagen betalen.

Dan zit je met een enorme voorfinanciering, van btw, van personeel, noem maar op.’ Maten knikt. ‘De overheid betaalt eigenlijk steeds pas na negentig dagen. Dat legt enorm beslag op mijn werkkapitaal.’

ICT-bedrijven hebben totaal geen last van de crisis.

‘Daar ben ik het totaal mee oneens’, zegt Cassée. ‘Maar dat heeft te maken met het feit dat de overheid, de grootste opdrachtgever voor onze sector, ons kapot maakt met allerlei onredelijke, aanvullende eisen. Bovendien ligt alles stil. Er worden zelfs tenders teruggetrokken. Wij hadden een tender gewonnen, het contract was al getekend toen het betrokken ministerie de zaak terugtrok.’

Voordat verder wordt gepraat over de rol van de overheid, wordt de vraag over de gevolgen van de crisis aan de andere deelnemers voorgelegd.

‘Op dit moment valt het eigenlijk nog reuze mee’, zegt Hendriks aarzelend.

‘Maar dat zegt nog niks over volgend jaar. Voor ons staat voorop dat we leuk werk willen hebben, we hoeven niet altijd maar te groeien. Gelukkig

‘Overheid maakt ons kapot met eisen’ Wouter Cassée

De overheid benadeelt mkb-bedrijven in de ICT. De nieuwe Aanbestedingswet verandert er weinig aan.

Cassée is het daar hartgrondig mee eens. ‘Dat gebeurt ook bewust om mkb-bedrijven buiten de deur te houden. Als Sqills zijn we niet afhankelijk van de banken, we hebben ook geen vreemd vermogen. Maar bij aanbestedingen van het ministerie staat in de regels dat de opdrachtnemer ook verantwoordelijk is voor de kosten die ontstaan door fouten van de opdrachtgever! Dan moeten wij afhaken.’

‘Klopt helemaal, Wouter’, zegt Hendriks, ‘maar het geldt ook voor de grootzakelijke markt. De grote jongens doen het met elkaar, en het is heel lastig om daar als kleine jongen tussen te komen. Onlangs schreef een groot concern een rfp uit, een request for proposal voor het beheer van al hun telefooncentrales. Dat is

De ICT-sector innoveert te weinig.

Cassée knikt. ‘Ik zie dat er godzijdank weer wordt geïnvesteerd in het NatLab van Philips, maar de innovatie wordt vooral gedreven vanuit Azië.’

Hendriks: ‘In 2003 hadden we een saas-oplossing ontwikkeld voor de telecomsector, die echt veel hoger rendement opleverde dan gewone systemen. Maar ik kreeg alleen nonargumenten te horen dat het niet zou werken – terwijl ik het tegendeel kon aantonen. Dat heeft ons veel geld gekost. Dan ga je uiteindelijk wel op een andere manier werken.’

Maten: ‘Ons bedrijf heeft een prijs gewonnen met innovatie. De technische achtergrond ervan interesseert klanten niet, maar wij kunnen de meerwaarde gelukkig uitleggen. Wij hebben een duurzame oplossing voor ICT-systemen bij bedrijven en overheid ontwikkeld. Dat is nodig, want die systemen zijn de grootste energieverslinders. Ik kan dat wel uitschreeuwen, maar omdat ik geen geld heb voor tv-spotjes, is het effect gering.’

‘Ik wil toch nog graag iets toevoegen aan de discussie’, zegt Cassée voorzichtig. ‘Ik ben wel kritisch op de aanbestedingsregels van de overheid, maar moet ook zeggen dat het innovatieklimaat in Nederland geweldig is.

Als ik zie hoeveel support we krijgen van instanties als AgentschapNL…’ De anderen knikken, terwijl Cassée doorgaat: ‘Het trieste is alleen dat we enerzijds subsidie krijgen, maar dat de overheid daar anderzijds niet van wil profiteren. De overheid is helemaal niet bezig om dingen beter of goedkoper te maken. Maar ik wil nog graag een statement maken: dit jaar investeren we ruim twee miljoen in eigen innovaties. Ik hoop daarvan volgend jaar een groter deel in Nederland te kunnen investeren.’ <

Klant van Strato, www.autowereld.com

Virtual Server M Je eigen server buiten de deur van € 16,90

voor

90 € 12,/mnd.

Kijk op

strato.nl/ server of bel ons gratis: 0800 265 8909 Actie t/m 31-12-2012: Virtual Linux of Windows Server M voor € 12,90 per maand in de eerste contractduur van 6 maanden. Daarna € 16,90 per maand. Minimale contractduur van 6 maanden. Alle prijzen excl. btw.

30 Ondernemen in 2013

31

Wat verandert er in 2013?

Een nieuw jaar, nieuwe regels. Vanwege bezuinigingsacties, aanscherpingen van inefficiënte maatregelen en herstructurering door de overheid moeten ondernemers nog maar eens goed naar hun bedrijfsvoering kijken.

tekst Koos Plegt / illustratie Bas van der Schot

Het aantal nieuwe en gewijzigde wetten en zogeheten Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) dat ingaat op 1 januari 2013 is niet gering. Wanneer om middernacht het zware vuurwerk de lucht ingaat en de champagneglazen klinken, treden zo’n vijftig grote en kleine aanpassingen in werking. Wat zijn de belangrijkste wijzigingen voor ondernemers? Op de overheidssite van Antwoord voor bedrijven (www.antwoordvoorbedrijven.nl/ wetswijzigingen) worden al deze wij-

zigingen genoemd en waar mogelijk al aangekondigd (voorzien van de geplande inwerkingtredingsdatum).

Langer doorwerken De stijging van de AOW-leeftijd heeft direct gevolgen voor het personeelsbeleid. Met ingang van 1 januari 2013 gaat deze stapsgewijs omhoog, in ieder geval tot 67 jaar in 2023, waarna deze gekoppeld wordt aan de levensverwachting. Voor 2013 houdt dit in dat de AOW-leeftijd komt te liggen op 65 jaar plus een maand.

Mobiliteitsbonus Niet alle wijzigingen die per 1 januari ingaan, zijn nadelig voor de ondernemer ten opzichte van de huidige situatie. Neem bijvoorbeeld de mobiliteitsbonus voor het in dienst nemen van uitkeringsgerechtigden van vijftig jaar of ouder of een arbeidsgehandicapte. Met de invoering van deze regeling komt wel de bestaande premiekorting voor het in dienst hebben van 62-plussers te vervallen. De hoogte van de nieuwe premiekorting varieert van 3.500 euro per jaar voor het in dienst nemen van een arbeidsgehandicapte die met loondispensatie werkt, tot zevenduizend euro voor andere arbeidsgehandicapten en uitkeringsgerechtigde 50-plussers.

De ondernemer krijgt de bonus maximaal drie jaar.

Simpel loonstrookje De invoering van de Wet Uniformering Loonbegrip (ULB) moet ervoor zorgen dat het loonstrookje eenvoudiger wordt. Met deze nieuwe wet wordt één loonbegrip ingevoerd

Het factureren van btw wordt echt eenvoudiger

voor de heffing van premies, volksverzekeringen, werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw). Of deze nieuwe wet het ook daadwerkelijk allemaal eenvoudiger maakt, is nog maar de vraag.

Volgens dit najaar uitgevoerd onderzoek van HR-dienstverlener ADP heeft namelijk de helft van alle Nederlandse HR-professionals nog nooit van de ULB gehoord. Eerder al concludeerde het bedrijf dat de wet de loonstrook inzichtelijker maakt, maar de salarisadministratie niet vereenvoudigt.

Echt eenvoudiger wordt het factureren van btw. De regels voor grensoverschrijdende facturen, periodieke facturen en het bewaren van facturen worden eenvoudiger.

In bepaalde gevallen, waarin de kans op fraude minder groot is, kan een ondernemer vereenvoudigde facturen gebruiken waarin minder vermeldingen verplicht zijn dan op een volledige factuur. Tegelijkertijd krijgen papieren en elektronische facturen voortaan dezelfde officiële status en is de ondernemer zelf verantwoordelijk voor het waarborgen van de authenticiteit en integriteit van elektronische facturen, ook voor grensoverschrijdende transacties.

Werkkapitaal voorop Tot nu toe mochten betalingstermijnen bij letter van de wet ‘niet onredelijk’ zijn. Maar wat is onredelijk?

De politiek vroeg zich dit ook af en zag ondertussen betalingstermijnen, als gevolg van de crisis, tussen bedrijven steeds verder oplopen. Om de negatieve effecten op het werkkapitaal van ondernemingen tegen te gaan, geldt vanaf 1 januari 2013 een wettelijke betalingstermijn van dertig dagen voor facturen tussen bedrijven.

Contractueel zijn langere betalingstermijnen vast te leggen, met een maximumduur van zestig dagen.

Goed nieuws is er ook voor be-

drijven over hun jaarlijkse kosten om ingeschreven te staan in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Deze kosten komen namelijk te vervallen. Ondernemers moeten meer ruimte krijgen om te kunnen ondernemen, is de achterliggende gedachte bij deze twee maatregelen.

Waakhond CBP krijgt tanden in 2014 De invloed van de privacywetgeving op de bedrijfsvoering van ondernemers neemt steeds verder toe. Ondernemers doen er goed aan in 2013 hun interne processen onder de loep te nemen vanwege een nieuwe Europese privacyverordening. De invoering daarvan zal naar verwachting in 2014 plaatsvinden. De inhoud gaat veel verder dan de huidige Wet Bescherming Persoonsgegevens. Zo nemen de bevoegdheden van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) als waakhond toe. ‘De veranderingen zijn zo ingrijpend dat bedrijven er nu al op moeten anticiperen’, stelt Anouk Ferwerda, jurist bij Brunel Legal.

De nieuwe Europese verordening eist dat de ondernemer een privacybeleid heeft binnen de eigen organisatie. Dit programma moet hij op elk moment inzichtelijk kunnen maken als het CBP daarom verzoekt. ‘Dit gaat veel verder dan de huidige verplichtingen onder de Wet Bescherming Persoonsgegevens’, zegt Ferwerda. ‘Je moet het echt in de organisatie gaan inbedden. De verordening verplicht organisaties groter dan 250 medewerkers en kleinere bedrijven waarvan het verwerken van persoonsgegevens hun kernactiviteit is, zelfs tot het aanstellen van een Data Protection Officer.’

Wat voor alle bedrijven gaat gelden: het melden van datalekken moet binnen 24 uur gebeuren bij de toezichthouder en alle betrokkenen. Iedereen waarvan persoonsgegevens wordt verwerkt, krijgt het recht om zijn gegevens te laten wissen. Boetes kunnen straks oplopen van maximaal een miljoen euro tot twee procent van de jaarlijkse wereldomzet. Ferwerda: ‘De ondernemer moet straks zelf zijn boekje op orde hebben en het hele proces van de verwerking van persoonsgegevens binnen de organisatie in kaart brengen.

Het is aan te raden nu al te beginnen met het inrichten van een privacyprogramma en bij het inrichten van nieuwe systemen al te anticiperen op compliance-eisen uit de verordening.’

>

Ondermen 10_Mise en page 1 20/11/12 14:59 Page1

32 Ondernemen in 2013

Advertentie

Koop of verkoop uw bedrijf of winkel Zonder provisie

Kaasschaaf over subsidies Op subsidiegebied staat 2013 in het teken van allerlei veranderingen en politieke onzekerheid. De kaasschaaf gaat in het kader van de regeringsbezuinigingen nog maar eens over het subsidiestelsel. ‘Weinig regelingen blijven buiten schot, subsidies zijn lager en moeilijker te verkrijgen’, ziet ook Mary van der Kuip van OAZ subsidieadvies. Veel ondernemers zullen hiermee te maken krijgen. Wie bijvoorbeeld mensen opleidt, is volgend jaar meer tijd kwijt aan het administreren hiervan.

Doe je dit niet, dan loop je het risico op een boete of het mislopen van subsidiegelden waar je op gerekend had. Bovendien komt de nadruk te liggen op het behalen van mbo- en hbo-diploma’s, waardoor subsidies straks niet meer van toepassing zijn op losse modules als het behalen van een heftruckdiploma. Een ander voorbeeld is de krimp van de subsidiepot voor speur- en ontwikkelingswerk (WBSO). Van der Kuip: ‘Bezin je daarom op wat je personeel wil meegeven aan opleidingen en wees je bewust van de werkzaamheden die in je planning staan. Want je krijgt het allemaal niet meer zo gemakkelijk vergoed.’

Een aspect van subsidieregelingen waar elke ondernemer rekening mee moet houden, is het administratiedeel. Van der Kuip: ‘Doordat er veel misbruik van regelingen is gemaakt wordt de administratie ervan nu verzwaard. Je moet daarom goed nadenken hoe je regelingen gaat toepassen. Financieel is het nog altijd de moeite waard om zo optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die de overheid biedt. Maar als je door de bomen het bos niet meer ziet en fouten gaat maken in de administratie, loop je onnodige risico’s.’ Overigens is het eveneens aan te raden de blik niet alleen op 2013 te richten, maar ook op het jaar daarop. ‘Veel regelingen komen dan te vervallen, zoals de vergoeding voor opleidingen. En wat daarvoor in de plaats komt, is nog niet bekend.’

ONLINE VERKOOP TICKETS • Schiphol. A-locatie Schiphol Airport.– O.a. hotels en autoverhuur. Automatisch gecatogariseerd op de laagste prijzen. IATA licentie. Verw. omzet 2012, 3,5 milj. €.

Uitst. handelsnaam. • Vraagprijs 950 000 € • REF. 410503 HOEKPAND • Rotterdam centrum. Lijnbaan 30. Top A1 locatie. pp.

200 m2, mog. uitbr. nr 800 m2. Alarm + meldk. Airco. Betegelde vloer. 380 en 220 volt. Huur 4 300 € p/m. Laden en lossen achterz.

Vraagprijs overname huurcontract 295 000 € • REF. 410568 MARKTLEIDER NATUURLIJKE VOEDINGSSUPPL. • W-Europa.

In Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland op het internet. 10 jaar.

Goede omzet. Groot en vast klantenbestand. Onbegrensde mog.

Instapkl. Vraagprijs 7 000 000 € all in • REF. 410639 AUTOBEDRIJF • Zuid-Holland. Bollenstreek van de Randstad.

2-koloms hefbr. (1 schaarbrug + 1 met richtbank) 275 m2 bg grond + verd. 200 m2 kantoor, kantine, mag., showr. APK + Bovag. Huur 27 500 € p/j excl. 175 000 € goodw., inv. Pand evt TK 375000 € k.k. • REF. 410674 GARAGEBEDRIJF • Omgeving Eerbeek. Ruime eigen parkeerruimte. Remmenbank, 4 gas tester, roetmeter, afzuiging, balanceer app., APK uitlees app., co2 las app, enz. 3x hefbrug, 2x hydraulisch.

Vraagprijs 70 000 € • REF. 410701 AUTOBEDRIJF • Regio Rotterdam. Annex reparatiebedr. met APK+airco spec. Opp. 355 m2.Werkpl. 280 m2. 4 brug. (4T), diagn. app., rollenrembank, autotransp. + bedr. wag. Huur bespr. Prijs 249 000 € inv. + goodwill. Pand 389 000 € • REF. 410744 GRAND CAFE - RESTAURANT • N-Holland. Regio Alkmaar. A-locatie. Nieuwe inrichting. Gerenoveerd. Geen concurrentie. Huurpand 250 m2 + terrasverg. 150 m2. Gratis parkeren. Brouwerij vrij.

75 % vast klantenbest. Vraagprijs 198 000 € • REF. 410761 INVESTEERDER - PARTICIPANT GEVR. VR INDUSTRIELE PROD. VAN TANDHEELKUNDIGE RESTAURATIES EN VERKOOP • NL. 4 Bedr.panden op huurbasis, 533 m2. Ontw. en patenten in eigen beheer. Directe investering 1 600 000 € • REF. 410765 KUNSTOFBOUWBEDRIJF • N-Holland. Op industriezone. A-locatie.

Kozijnen, rolluiken, roosters, raamhorren, dakkapellen. Koop/huurpand: 1 300 m2, grondopp. 3000 m2, in overl. SKG-VKG gecertif.

Incl. mat. en inr. Vraagprijs 1 700 000 € inclusief voorraad inkoop • REF. 410774 HERENMODE ZAAK • Almere Stad. A-locatie. Casual + herenmode, stropdassen, overhemden. Huurpand 162 m2. Gerenoveerde inr. Vast klantenbestand. Incl. voorr. inkoop 206 000 €.

Vraagprijs 329 000 € • REF. 410775 AUTOSCHADE HERSTELBEDRIJF • Almere. A1-locatie. Sinds 5 jr nieuw pand betrokken. Huurpand 1 000 m2. Grondopp. 1 500 m2.

Gratis mobiel Netneutraliteit is een belangrijk woord voor 2013. Vrije toegang tot internet wordt namelijk wettelijk vastgelegd in de Telecommunicatiewet. Dit garandeert dat providers concurrerende internetdiensten als Skype, WhatsApp of Viber niet mogen blokkeren, vertragen of extra belasten. Goed nieuws voor ondernemers die van deze diensten gebruikmaken. Een andere bepaling die telecom- en internetwaakhond OPTA gaat controleren is de nieuwe cookie-bepaling. Wie gebruik maakt van cookies op de bedrijfswebsite – een klein bestand dat internetinstellingen opslaat op de computer van de gebruiker – is verplicht dit vooraf te melden. De bezoeker van een website moet dan toestemming geven voor de plaatsing van de cookies.

Accijnzen omhoog Tot slot krijgen vooral horecaondernemers en detaillisten de nodige veranderingen voor hun kiezen.

Ondernemingen met een drank- en horecavergunning krijgen te maken met veranderingen in de Drank- en

horecawet. Een ‘three strikes outmaatregel’ bepaalt dat zij hun vergunning (al dan niet tijdelijk) verliezen wanneer zij binnen een jaar drie keer tegen de lamp lopen bij het verkopen van alcohol aan jongeren onder de leeftijdsgrens. Gemeenten krijgen het toezicht op de naleving van de wet en nemen dat over van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA).

En alsof dit nog niet genoeg is, gaan de accijnzen op alcohol en tabak per 1 januari 2013 omhoog en in 2014 nog een keer (1 januari 2014 voor alcohol, 1 maart voor tabak). Van de positieve kant gezien: stoppen met roken en drinken was financieel nog nooit zo aantrekkelijk. <

Gratis app Sinds kort is het voor ondernemers gemakkelijk op de hoogte te blijven van veranderingen in wet- en regelgeving met de NieuweWetten-app van Antwoord voor bedrijven.

Deze gratis app voor iPhone, iPad en Android is te vinden via www.antwoordvoorbedrijven.nl/app

5 eigen parkeerpl. O.a. carcleaning, reparatie tot. FOCWA aangesloten. Vraagprijs 325 000 € • REF. 410776 WINKEL VERKOOP IN CONSIGNATIE • Amsterdam. A-locatie.

Speelgoed, kleding, boeken, schoenen. Huurpand 60 m2 + kelder opslag. Midden segm. Lage kosten. Hoog netto resultaat.

75 % vast klantenbest. Vraagprijs 149 000 € • REF. 410778 DAMESMODE ZAAK • IJmuiden. A-locatie. Centrum. O.a. verkoop topmerken. Midden-hoog segment. Huurpand 160 m2.

Winkelruimte 120 m2. 20 jaar gevestigd. 75 % vast klantenbestand. Vraagprijs 149 000 € • REF. 410779 ELOPTA BV - COMMUNICATIE APP. • Amsterdam. A1-loc.

Centrum. Verkoop o.a. megafoons, portofoons, antenne materialen.

Part. + zakelijke markt. Huurpand 150 m2. Website en webwinkel.

Voorr. inkoop. Vraagprijs 149 000 € • REF. 410780 CAFE BEDRIJF • Hoorn. Centrum. A-locatie. Huurpanden 180 m2 + terras. 20 jaar gevestigd. Volledige inrichtingen. 2x bovenwoning.

2x opslagruimte te koop 138 000 €. Vraagprijs bedrijven 219 000 € • REF. 410782 SPORTCOMPLEX MET EETCAFE EN 2 WOONHUIZEN • Oost NL. 3 voetbalv., 2 tennisb., 2 indoorv. Tot. 1 800 m2. Feestzaal 98 m2.

Groepsacc. 45 bedden. Eetcafé 30pl. Café 120 m2. Terr 45pl.

2 keukens Prijs 1 850 000 € (Terrein 6 ha) • REF. 410797 WINKELPAND • Zwolle zuid. A1-locatie. Winkel 60 m2. Mag./kantoor 28 m2. Koelcel 5 m2, vriescel 5 m2, wandkoeling 2,5m2, vitrinekoeling 4 m2. Automatische deuren, alarm. Vraagprijs 20 000 € (Huur 1 950 € excl.) • REF. 410803 GRAFMONUMENTEN LEVERANCIER • Regio Veluwe. Met goede naam en groeipotentie. Uitgebr. website en centraal gelegen. Showroom over 2 verdiepingen 140 m2. Ruime parkeergelegenheid. Vraagprijs 139 000 € • REF. 410806 ALUMINIUM CONSTRUCTIEBEDRIJF • Benelux. Met goede orderportefeuille in een groeimarkt. Bedrijfshallen 240 m2, werkpl., Ruime parkeergelegenheid. Huur 1100 € excl. 125 000 € voorraad, inventaris, orderportefeuille • REF. 410810 BAKKERIJ MET BOVENGELEGEN WOONH. • N-O Overijssel.

A1-loc. Winkel 30 m2, bakkerij 85m2, mag. 45 m2, inpakr. 34 m2, kantoor 16 m2, kelder 16 m2. Incl. mach. Woonh. 180 m2.

Perc. 210 m2. 560 000 € + voorraad • REF. 410811 SCHOONMAAKBEDRIJF • Regio Twente. Goed lopend en groeiend bedrijf met een solide klantenbestand. Overname betreft alle materialen en voorr. Helaas vanwege gezondheid.

Vraagprijs 149 000 € • REF. 410813 RECLAME - ONTWERPBUREAU • Regio Rotterdam. Klantenbest. met orderportefeuille (40), vnl industrie en MKB. Grote klanttrouw-

heid. Site met unieke naam en grafische software.

Vraagprijs 249 000 € inventaris en goodwill • REF. 410861 SLEEP EN DUWBOOT www.sleepvaartbedrijfjansen.nl • Zeeland. Doorgerepareerd (2010), electra, schroefas, 2 generators en motor DAF-CCR2. 2 stuurhutten, 1 hydr. hefbaar. Tot. 8m boven de waterlijn. Vraagprijs 245 000 € • REF. 410867 SUPERMARKT • Zeeland. A-locatie. Centrum grote plaats. Turks, Marokkaans, Balkan, Mediterraan. Opp. 300 m2 + mag. + kant.

30 m2. Koeltoonb., koelwand, scanapp., 2 koelcellen, bedrijfsbus.

129 000 € inv., goodwill (Huur 1980 € p/m) • REF. 410875 DROGISTERIJ-PARFUMERIE • W-Brabant. A-loc. Bel. regioplaats.

Winkel 260 m2, mag. + schoonheidssalon (ped.) 40 m2. Airco, alarm, prof. softw., scankassa's,... Goede stab. omzet. Huur 5000 € p/m incl.btw.129 000 € inventaris, goodwill • REF. 410876 BOEKDRUKKERIJ LETTERPRESSBEDRIJF • Zuid-Holland.

5 drukpersen, handzetterij, polymeerinstall.. Stab. omzet.

Pand 1 (woon - bedrijfsp.). Opp. 4x95m2. Optie pand 2: bedrijfsp.

120 +140 m2 , 292 000 €. 59 000 € inventaris, goodwill Pand 375 000 € • REF. 410877 DAMESMODEZAAK • Zuid Limburg. In het hogere segment.

Uitermate gerenommeerd. Schitterende winkel (200 m2) op absolute toplocatie. Uitstekende cijfers/resultaat.Vraagprjis 225 000 € exclusief voorraad • REF. 410898 DIERENSPECIAALZAAK • Winkelcentrum nabij Utrecht.

Goed lopend en in vol bedrijf. Gratis P en geen leegstand. Geheel compleet met voll. en moderne inventaris. Incl. voorr. Huur 1650 € p/m. Vraagprijs 75 000 € • REF. 410922 HOTEL-CAFE-RESTAURANT-BRASSERIE • N-Brab. A-loc. Grote pl.

Café-restaurant ged. 100 m2. Rookr. 35m2. Keuken 35m2. Kelder 35m2. Mag. 56 m2. Terr. 50 m2. Hotel: 9 kamers (app.) elk 36 m2.

195 000 € inv.,goodwill (Huur 4500 € p/mnd) • REF. 410961 WONINGTEXTIEL WINKEL • Rotterdam. Vaste klanten met bestand. Oppervlakte ± 54 m2 (tuin 50 m2). Winkels rondom + parkeren voor de deur. Huur 450 € p/mnd. Stabiele omzet. Vraagprijs 17 900 € inventaris, goodwill, voorraad • REF. 410962

MKB Cursus & Training Blad: Ondernemer 1/2 liggend 175x117

BEDRIJFSOVERNAMES

www.argus-benelux.nl - Bel Argus:020-312 04 80 - argus-ned@argus-ned.nl

Arbeidsrecht na de start

Algemeen management Arbeidsvoorwaarden Coachend leidinggeven Debiteurenber Effective Leiding Financieel Basiskennis FinancieelKlantgericht denken en handelen Klantgericht verkopen Klantvriendelijk Wat je telefoneren Liedinggeven en motiveren Marktgericht CommunicerenMiddle management Notuleren Onderhanvandaag leert, pas delen Personeelsgesprekken Personeelsmanagement Presenteren Succesvol Telefonisch verkopen Vakantieregeje morgenLanger toe! lingen Gedragscodes werken Leeftijds terugdringen van verzuim Time Management Train de trainer Verkoop en acquisitie Werving en selectie AAlgemeen management Arbeidsvoorwaarden Coachend leidinggeven Debiteurenbeheer Effective Leiding Financieel Basiskennis Financieel management Klantgericht denken en handelen Klantgericht verkopen Klantvriendelijk telefoneren LieMeer dan 50 verschillende dinggeven en motiveren Marktgericht Communiceren Middle management trainingen: Notuleren cursussen enOnderhandelen Personeelsgesprekken Personeelsmanagement•Presenteren Succesvol • Sociale media Ondernemerschap Telefonisch verkopen Algemeen management Arbeids• Persoonlijke en management Coachend leidinggeven Debiteurenbeheer orwaarden vo vaardigheden • Leiderschap en Effective Leiding Financieel Basiskennis Financieel management • Arbo en veiligheid leidinggeven Klantgericht denken en handelen Klantgericht verkopen Klantvriendelijk telefonerenLiedinggeven en motiveren Marktgericht Communiceren• OR en mede• Financiën Middle management Notuleren zeggenschap Onderhandelen www.mkbct.nl Personeels• Personeel (015) 219 13 90 • info@mkbct.nl Personeelsmanagement Presenteren gesprekken • ICT verkopen Vakantieregelingen • Marketing enSuccesvol verkoop Telefonisch GedragscoDe partner van MKB-Nederland • Communicatie voor bedrijfsopleidingen des Langer werken Leeftijds terugdringen van verzuim Time Management Train de trainer Verkoop en acquisitie Werving en selectiesie en overname Bestuurder Achterban Medezeggenschap Informatie- en initiatief MR Instemming Beroep Externe deskundigen Arbeidstijden Vakantierege

No-nonsense Offertes opleidingen voor Resultaatgericht vergaderen ondernemende mensen. na de start Arbeidsrecht Doorgroeien

OffertesResultaatgericht vergaderen

na de start

vergaderen

Arbeidsrecht Doorgroeien

OffertesResultaatgericht

OR Arbo

34 Ondernemen in 2013

Reportage

35

Zorgen voor hotelkliniek

Ver van de drukke Randstad, in het heuvelland van Limburg, ligt U-center. Ook de enige breedspectrumkliniek van ons land ontkomt in 2013 niet aan de bezuinigingen. ‘We willen een tweede kliniek openen, maar wachten eerst de bezuinigingsmaatregelen af.’

tekst Kristel Hurenkamp / fotografie Koen Suyk

Het pittoreske dorpje Epen behoort tot één van de zuidelijkst gelegen plaatsen van Nederland. Het is alsof de tijd hier stil heeft gestaan.

Een groen heuvellandschap, kleine witte huisjes met houten balken, kronkelende, smalle weggetjes en een prachtig vergezicht doen dit toeristische plekje aanvoelen als vakantie ver van huis. Rust en ruimte is wat deze plek uitstraalt, met nauwelijks mensen op straat en weinig verkeer.

Niet voor niets heeft U-center zich in 2008 in deze omgeving gevestigd.

Want in deze door VWS erkende privékliniek worden mensen met geestelijke problemen als burn-out, depressie, verslaving, angst en trauma, op een multidisciplinaire wijze – dus door verschillende behandelaars – onder één dak behandeld: een breedspectrumkliniek. Een omgeving met niet te veel prikkels waar je in alle privacy kunt verblijven, is voor de patiënten van U-center van groot belang.

VOORMALIG HOTEL U-center is gevestigd in een pand dat voorheen een NH-hotel was. Algemeen directeur Albert Hietink, die vanuit zijn kamer een prachtig uitzicht heeft, trekt zijn donkerblauwe pak

goed en vertelt over het idee achter de oprichting van de kliniek. ‘Een dierbare van één de initiatiefnemers werd vanwege een verslaving behandeld in een breedspectrumkliniek in Duitsland, omdat ons land zo’n kliniek niet kende. Hij dacht toen: “Waarom heeft Nederland niet zo’n kliniek?”’ En zo ontstond het idee voor U-center.

Bij de zoektocht naar een geschikt pand werd bewust gekeken naar een plek die herstelbevorderende rust biedt en verademing uitstraalt. Het doel was het vinden van de best denkbare omgeving voor mensen die een nieuwe start maken. En dat werd snel bereikt met de huidige locatie, die uitkijkt over de groene natuur van het beschermde Geuldal. Hietink: ‘NH had als enige voorwaarde dat wij het personeel ook overnamen. Dat was voor ons geen probleem. Sterker nog, het heeft nog altijd grote voordelen.’ Van de 21 mensen die voorheen in dienst waren van het hotel, werken er nu nog zeventien bij U-center. ‘Hospitality zat

‘Het lijkt of we een ziekenfonds terugkrijgen’

al in de kern, de zorg hebben wij erom heen gebouwd. Het is een briljante zet geweest’, glimlacht de directeur.

GELIJKE KANSEN In veel opzichten lijkt U-center op een wellnessresort. Bij binnenkomst galmt het geluid van kabbelend water van de met vissen gevulde binnenvijver door de hal. In de naastgelegen leesen relaxruimte is het een combinatie van natuurlijke materialen als hout, rustgevende zandkleuren en bomen en planten. Hier kunnen patiënten even bijkomen van hun dagelijkse, intensieve therapiesessies.

Maar achter het rustieke uitzicht over de landerijen, de heuvels, de koeien, de vogels en kleurschakeringen spelen echter ook bij U-center vragen over de verschillende bezuinigingsmaatregelen die het regeerakkoord onlangs presenteerde. ‘Het vorige kabinet heeft aangegeven dat er een level playing field zou komen in 2014’, vertelt Hietink. ‘Maar eigenlijk hoor ik daar niet veel meer over. Ik weet dat de convenanten destijds al wel zijn gesloten. Daar moet Minister Schippers van Volksgezondheid nu rekening mee houden. Maar ik weet niet goed hoe het er nu voor staat.’ Volgens de >

0402.1426 Ondernemen_85x247_APPadv_WT.pdf

36 Ondernemen in 2013

Reportage

1

23-11-12

ADVERTENTIE

Wat verandert er voor u in 2013?

algemeen directeur is dit rechtvaardigheidsprincipe erg belangrijk. Iedere zorgaanbieder moet volgens hem evenveel kansen krijgen en iedereen moet zich houden aan dezelfde regels.

U-center, een niet-gecontracteerde zorgaanbieder, is voor 2013 in onderhandeling met verzekeraars. Behandeling en verblijf worden grotendeels vergoed vanuit de basisverzekering.

De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van de maatschappij en het type verzekeringspolis. ‘Het onderscheid dat gemaakt wordt tussen gecontracteerde en niet-gecontracteerde zorgaanbieders zorgt ervoor dat verzekeraars de macht hebben een lagere vergoeding te verstrekken voor behandeling bij niet-gecontracteerde zorgaanbieders’, aldus Hietink. ‘Er wordt veel te weinig gekeken naar kwaliteit en effectiviteit van de behandeling zelf. En dat allemaal vanwege de bezuinigingsmaatregelen.’

MINDER TERUGVAL De algemeen directeur is het eens met een plafond van het totale kostenpakket, maar niet met de verdeling van de budgetten. Er wordt veel te veel gekeken naar historie, maar daadwerkelijke Routine Outcome Measurement (ROM)-cijfers van verschillende behandelaars zijn niet bekend. ROM is een methode waarmee de geleverde zorg inzichtelijk te maken is, om deze te verbeteren en te evalueren. De verze-

keraar kijkt volgens hem te weinig naar de effectiviteit van de dienstverlening.

‘Terwijl de ROM-cijfers aantonen dat patiënten die bij ons in behandeling zijn geweest, grotendeels niet terugvallen in het oude gedrag en sneller weer deelnemen aan de maatschappij dan bij behandeling ergens anders.

Dat brengt juist ook weer kostenbesparing met zich mee. Iemand die al ergens anders behandeld is, een terugval krijgt en dan pas bij ons terecht komt, kost het dubbele.’

PAARDENCOACHING De in 2008 gerenoveerde privékliniek garandeert complete privacy en totale rust. Dit komt deels door de buitensituering en deels door de indeling van de twee gebouwen: in het ene deel vinden alle behandelingen plaats, het andere deel is bestemd voor bewoning. Behalve uiteraard de zorg door therapeuten en verpleging en de nodige behandelingen en groepssessies is er voor de patiënten meer dan genoeg te doen op het gebied van vrijetijdsbesteding. Zo is er een ruimte waar patiënten creatief bezig kunnen zijn. Schilderijen, filosofische

‘Ik vond Shining, een lief paard waar ik me goed bij voelde’

uitspraken en andere kunstwerken van patiënten pronken er in allerlei verschillende kleuren aan de muur.

Aan tafel zit een jonge vrouw die onlangs een cursus paardencoaching volgde via U-center. Hierbij worden mensen gecoacht met behulp van paarden, omdat een paard het gedrag ziet en voelt van een persoon en daar op reageert. ‘Ik moest een paard uitzoeken dat bij mij paste en vond toen Shining. Een lief paard waar ik me direct goed bij voelde.’ Haar goede herinnering aan deze cursus en aan het paard legt ze dan ook vast op haar schilderij, waar de naam Shining in het middelpunt staat.

Behalve het volgen van verschillende cursussen, kunnen patiënten ook gebruikmaken van het fitnesscentrum.

‘Dit is oprecht het fitnesscentrum met het mooiste uitzicht van Nederland’, lacht Hietink terwijl hij de ruimte laat zien. Om het uitzicht niet te verpesten, heeft het bewust geen audio- en videoapparatuur. Verder is er ook een binnenzwembad, een sauna en een Turks stoombad.

NIEUW ZIEKENFONDS Om de bezuinigingsmaatregelen in de zorg het hoofd te bieden probeert U-center nu zoveel mogelijk afspraken met verzekeraars te maken om zo een gecontracteerde zorgaanbieder te worden. Ook werkgevers spelen in dit ‘overtuigingsproces’ een belangrijke

rol. ‘Werkgevers moeten ook het belang van onze behandeling inzien voor het geval een werknemer bijvoorbeeld met een werkgerelateerde burn-out te maken heeft. Als wij werkgevers kunnen overtuigen van onze effectiviteit, dan geven zij bij hun collectieve verzekeraar aan dat ze vinden dat U-center opgenomen moet worden in het contract.’

Hietink: ‘Het lijkt alsof we weer een soort ziekenfondssysteem terugkrijgen. Maar hoe kunnen verzekeraars zich nu onderling nog profileren? Zijn de zorgverzekeraars nog wel een marktpartij of zijn ze in dienst van de overheid? En komen al die wijzigingen en bezuinigingen de kwaliteit van de zorg wel ten goede?’ De directeur is van mening dat de bewezen effectiviteit beloond moet worden. ‘Ik snap dat er bezuinigd moet worden, maar als je voor een specifieke doelgroep dé specialist bent, dan moet dat altijd gefinancierd worden.’

Niet alleen aan de inrichting en de uitstraling van de kliniek besteedt Ucenter veel aandacht. Ook het restaurant doet qua aankleding niet onder voor een luxe grand café. Hietink: ‘Wij willen alleen het beste. Binnen vier jaar zijn wij echt een autoriteit geworden.

En niet onterecht. Wij willen nog graag een tweede kliniek openen, maar eerst maar eens afwachten wat de bezuinigingsmaatregelen met zich meebrengen.’ <

Browse op je smartphone m.antwoordvoorbedrijven.nl

Volg ons op Twitter via... @Antw4bedrijven

Voor

antwoordvoorbedrijven.nl/app

Altijd op de hoogte met de NieuweWetten app

17:0

38 Ondernemen in 2013

Expertpanel

39

Start-up in het nauw

Het jonge House of Einstein kan investeren dankzij flexibele betalingstermijnen. Goed contact met de leveranciers maakt dit mogelijk, maar in 2013 moeten ondernemers hun facturen binnen dertig dagen voldoen. Dat brengt House of Einstein in een lastig parket.

tekst Suzanne Wijers

Mei Ling Tan en Jantien Herfst startten in april dit jaar House of Einstein. Tan en Herfst hebben beiden een bestuurskundige studie aan de TU Delft gevolgd en combineren deze kennis met een voorliefde voor mode in een nieuwe ICT-formule.

Deze combinatie leverde Tan en Herfst de Newbeez on Stage-prijs op. De prijs, een ICT-bootcamp in Tel Aviv, is een initiatief van de brancheorganisatie Nederland ICT (voorheen ICT~Office) en de Israëlische ambassade. Het doel van de prijs is om de groei van jonge ICT-startups te versnellen door kennis van ervaren ondernemers in deze branche te benutten.

Het bedrijf tackelt een lastige doelgroep: mannen die geen zin hebben om te winkelen en hier door hun drukke planning ook geen tijd voor hebben. Op basis van een intakegesprek met hun klanten via Skype stuurt House of Einstein kledingboxen naar ze op met daarin verschillende complete outfits.

Kledingstukken die niet bevallen of passen kunnen kosteloos worden teruggestuurd. Op deze manier hoopt het bedrijf een schare vaste klanten te ontwikkelen en groei te bewerkstelligen. Maar om groei te

realiseren bij een jong bedrijf is flexibiliteit en geduld van leveranciers essentieel.

KLEINE BUFFERS Tan realiseert zich dat ook haar bedrijf voor een groot deel afhankelijk was van deze flexibiliteit bij het oprichten van House of Einstein. ‘Doordat onze leveranciers zich flexibel opstelden, kregen wij ruimte om op te starten en te groeien.’ De nieuwe wetswijziging legt de betalingstermijn voor facturen vast op dertig dagen. Voor House of Einstein betekent dit dat haar wholesale-leveranciers binnen dertig dagen betaald dienen te worden, met een eventuele uitloop tot zestig dagen. ‘We werken nu met een gemiddelde betalingstermijn van negentig dagen. Een termijn van zestig dagen zou ons wel iets helpen, maar die halen we dan alsnog niet’, legt Tan uit. Volgens haar zal deze maatregel veel andere, startende bedrijven raken. ‘Een gezond en sterk bedrijf dat al een tijd meedraait, heeft natuurlijk veel grotere buffers en een andere relatie met zijn leveranciers. Wij zijn nog volledig aan het bouwen en hebben die flexibiliteit nodig. Onze grote concurrenten zijn ooit ook zo begonnen.’

EXTERNE INVESTEERDERS Tan voorziet grote problemen in de financiering van de kledingvoorraad van House of Einstein als deze maatregel ingevoerd wordt. Als er leveranciers verdwijnen, weet ze nog niet wat het alternatief zal zijn.

‘Een lening aanvragen bij een bank is ook niet zo eenvoudig meer. Een mogelijkheid is dat we onze gehele kledingvoorraad zelf voorfinancieren, maar dat is voor een klein bedrijf een ingewikkelde oplossing.

Misschien moeten we wel investeerders aantrekken van buiten de keten. Dan lopen we het risico dat we zaken gaan doen met investeerders die niets weten van wholesale, maar misschien moeten we dat wel nemen.’

Om het hoofd boven water te houden is het persoonlijke contact volgens Tan van groot belang. ‘We onderhouden persoonlijk contact met onze klanten, maar zeker ook met onze leveranciers’, motiveert ze. ‘Alleen omdat we een ICT-bedrijf zijn, betekent dat niet dat het persoonlijke contact met klanten en leveranciers minder wordt.’ Deze investering is voor de ondernemer vanzelfsprekend. ‘Onze merken zijn onze leveranciers en investeerders.’ <

Daniëlle Molenaar, ondersteuning Federatiebestuur JCI Nederland

Hennie Wesselsz, directeur Nationaal Incasso Bureau

Carlo van der Weg, CCQ Ondernemersdesk

‘ Laat je leverancier zien met wie hij zaken doet’

‘ Wees transparant en overleg’

‘ Zoek steun bij een factoringmaatschappij’

‘Ik vind het goed dat deze ondernemer veel moeite steekt in relaties met haar leveranciers. Het bedrijf is ondanks zijn korte bestaan op de goede weg. Mijns inziens is het belangrijk dat de ondernemers deze relatie verder uitbouwen. Juist kleine ondernemingen zijn vaak afhankelijk van hun leveranciers. Het is voor hen belangrijk dat betalingen op tijd gedaan worden, omdat ze waarschijnlijk nog niet beschikken over buffers die uitstel van deze betalingen kunnen opvangen. Om tot een goede relatie met haar leveranciers te komen, is transparantie voor deze ondernemer essentieel. Laat een duidelijke strategie zien en investeer in persoonlijk contact, zodat je leverancier weet met wie hij zaken doet. Ik geloof overigens dat, ook in het geval van House of Einstein, de mogelijkheid bestaat om afspraken te maken met leveranciers over uitstel van betaling, ondanks de komst van deze wet. Het is gemakkelijker om deze afspraken te maken wanneer de onderlinge relatie goed is.’

‘Ik begrijp de situatie van Tan heel goed. Toen ik meer dan twintig jaar geleden voor mezelf begon vond ik de flexibiliteit van mijn leveranciers ook heel prettig. Toch moet ik zeggen dat ik blij ben met deze verandering in de wetgeving. Het geeft eindelijk duidelijkheid. Voor Tan en haar compagnon betekent de wetsverandering dat communicatie de sleutel tot hun succes in de toekomst is. Het is van belang dat je als bedrijf consequent bent en van tevoren overlegt met je leverancier.

Ook met de nieuwe wetgeving zal er geen leverancier zijn die ‘nee’ zegt als jij van tevoren netjes een langere betalingstermijn bespreekt.

Het probleem is juist dat momenteel niemand iets van tevoren overlegt.

Bovendien besteden leveranciers, mede vanwege de huidige economische situatie, meer aandacht aan hun debiteurenbeleid en accepteren ze veel minder. Tegelijk hebben sommige kleine bedrijven, en daar zal House of Einstein geen uitzondering op zijn, bijna altijd wel een bepaald probleem waardoor ze de factuur echt niet kunnen betalen.

Deze combinatie vraagt om een transparante communicatie.’

‘Het probleem waar Tan tegenaan loopt is heel erg herkenbaar in deze markt. De ondernemer kampt met een werkkapitaaltekort. Dit tekort zou opgelost kunnen worden wanneer House of Einstein steun zoekt bij een factoringmaatschappij. Deze koopt het debiteurensaldo over van de onderneming. De ondernemer geeft aan dat ze geen lening kan aanvragen bij de bank, maar ziet deze oplossing over het hoofd.

Het heeft wel een nadeel: een factoringmaatschappij kost geld.

Het overnemen van het gehele debiteurenbestand en -saldo kost het bedrijf administratiekosten en rente.

Dit zijn kosten die voor een kleine onderneming als House Of Einstein wellicht nog te hoog uitvallen. Het is overigens niet bevorderlijk voor het werkkapitaal dat er een vaste kledingvoorraad wordt ingekocht, want de kans is groot dat bepaalde kleding niet verkocht wordt. Toch zou ik niet adviseren om in te kopen per item dat wordt verkocht, omdat dit betekent dat je minder marge kunt maken. Factoringmaatschappijen die gespecialiseerd zijn in confectie nemen de financiering van de voorraad ook over. Dat maakt deze optie een serieuze overweging waard.’

R onde tafel

41

‘ Klant moet via ieder kanaal kunnen kopen’ Eenvoudig altijd en overal online shoppen en een stenen winkel om producten te zien en te voelen. Klanten willen het allebei en slimme ondernemers gaan daar in mee. De clicks kunnen niet zonder de bricks.

tekst Niels Achtereekte / fotografie Marcel Bakker

Puur offline of online ondernemen verschuift naar een combinatie van beide. Volgens gespreksleider Annemarie Buitelaar (head of Admarkt, de advertentiedienst van Marktplaats Zakelijk) kunnen zowel traditionele retailers en dienstverleners als online ondernemers nog flinke stappen maken. Marktplaats zag de hoeveelheid ondernemers op haar platform explosief stijgen en online ondernemers kiezen vaker voor een stenen showroom voor extra mogelijkheden.

Consumenten zoeken met behulp van internet nauwkeurig uit waar ze het beste hun inkopen kunnen doen. Verschil maken tussen off- en online is niet meer relevant.

Edwin de Jong, die zijn twee jaar oude online fietswinkel nu ondersteunt met een fysiek verkooppunt, stemt er volledig mee in. ‘Eerder lieten mensen zich tegenhouden online kleding te kopen, omdat maten nogal verschillen’, geeft hij als voorbeeld. ‘Nu meet je één keer je maten op, voert die in en krijgt een selectie van kleding die webwinkels in jouw maat beschikbaar hebben. In winkels passen is meer moeite’, zegt De Jong. ’Maar wat als het persoonlijk Carlos Mendes Aguiar, contact Leendert-Jan Vissernodig is?’, vraagt schoenmaker Hans Heine zich af. Zijn site is en Bernd Damme

vooral bedoeld als presentatiemiddel.

‘Collega’s van mij hebben een prijslijst op hun websites of bieden de service om schoenen op te laten sturen. Dat geeft een dubbel gevoel. Je bereik groeit, maar veel mensen weten niet precies wat er aan een schoen moet of kan gebeuren.’

Aan tafel dienen de eerste klanten zich echter al aan. ‘Ik zou gelijk mijn schoenen opsturen’, zegt Angeliek Nelissen, eigenaresse van Zomerzoen, die via internet en een showroom kindermeubelen en speelhuisjes verkoopt. ‘Ik ben hartstikke druk en heb op zaterdag helemaal geen zin om mijn schoenen weg te brengen. Het is niet netjes, maar dan koop ik gewoon nieuwe.’

Een sprekend voorbeeld, volgens Matthijs Rosman, principal bij Boer & Croon. ‘Klanten kijken heel anders naar zo’n service. De behoefte is er.’

Klanten kiezen bewust voor shoppen via verschillende kanalen.

‘Volgens mij wel’, reageert Nelissen op de stelling van Buitelaar. De meeste mensen kennen haar bedrijf via Marktplaats, maar er komen veel mensen naar de showroom om de producten in het echt te zien en vooral ook te voelen. ‘Mensen staan ook

in de fietsenwinkel, omdat ze willen weten welke fiets geschikt is’, reageert De Jong. ‘Maar ze kopen hem later online, omdat dat veel goedkoper is.

Omdat ik geen overhead heb, kan er zo’n zeventig euro van de prijs af, en dat voordeel geef ik terug aan de klant.’ Een fenomeen dat Heine ook ziet bij de schoenwinkels die hij als klant heeft. ‘Mensen komen binnen, passen de één na de andere schoen, vertrekken zonder aankoop en bestellen ze bij Wehkamp of Zalando. Daardoor zie je winkels verdwijnen.’

Nelissen: ‘Ik wil weinig steen meer.

Eerder dacht ik 45 dealers te hebben, maar de mystery shoppers die ik er langs liet gaan, kwamen bij de eerste drie al geen enkel bed tegen in de showroom. Toen heb ik gelijk alle contracten opgezegd. Tegenwoordig werk ik met veertig webwinkels. Die vragen minder marge, waardoor ik tijdens de crisis zelfs mijn prijzen heb kunnen verlagen.’ >

‘De vlees noch vis die in het midden zit, verdwijnt’ Matthijs Rosman

R onde tafel

43 ‘Mooiste compliment: huilende kindjes die niet weg willen’ Angeliek Nelissen

Angeliek Nelissen (41) ontwerpt voor haar bedrijf Zomerzoen kinderbedden en speelhuisjes. Het eerste huisje dat ze in 2007 maakte, werd opgepikt door enkele bladen. Met een online strategie en een ‘stenen’ showroom verkoopt ze nu in binnen- en buitenland. Een nieuwe showroom opent volgend jaar.

Hans Heine (22) is Nederlands kampioen schoenmaken voor jongeren onder de 25. Als mede-eigenaar neemt hij stapsgewijs de schoenmakerij van zijn ouders over. Hun online aanwezigheid uitbreiden lijkt hem interessant, maar alleen als het persoonlijk contact blijft, evenals de hoge kwaliteit.

Edwin de Jong (20) startte twee jaar geleden een webwinkel voor fietsen (FietsUniek.nl) waar hij fietsen goedkoper kan aanbieden dan in de winkel.

Hij maakt gebruik van online advertenties en besteedt een deel van de operatie uit, zodat hij zich kan richten op de marketing.

Matthijs Rosman (37) is principal bij Boer & Croon en adviseert bedrijven die zowel online als offline actief zijn.

Onderscheid maken tussen online en offline verkoopkanalen is volgens hem niet meer relevant. Het gedrag van de klant staan centraal.

Annemarie Buitelaar (30) is head of Admarkt, de advertentiedienst van Marktplaats Zakelijk. Admarkt is een performance based advertentieproduct waarmee online en offline retailers hun product op de beste posities op Marktplaats kunnen tonen.

Een winkel moet meer bieden dan alleen producten.

Nelissen: ‘Mijn showroom moet anders zijn dan andere. Mensen moeten naar Milheeze komen om iets bijzonders te zien. We hebben een heel kabouterbos met speeltoestellen voor de kinderen, zodat de ouders rustig rond kunnen kijken. Het mooiste compliment zijn de huilende kindjes die aan het einde van de dag niet weg willen, omdat ze nog niet uitgespeeld zijn.’

Rosman: ‘Beleving is de kracht, een goed marketingmiddel als aanvulling op online verkoop. Mensen komen bij jou voor iets anders dan bij Ikea.’

Tegelijkertijd is de link met de omzet erg duidelijk. Acht van de tien mensen die Nelissen over de vloer heeft, koopt een slaapkamer. ‘Vaak hebben ze drie uur in de auto gezeten met twee jen-

gelende kinderen op de achterbank, dan mag het niet voor niets zijn’, lacht ze.

Groningen. Daar zitten weleens lege plekken in en dan vraag ik via Facebook wie in Groningen over enkele dagen een bed wil hebben. Soms geef ik er een korting bij, maar meestal is de plek al gauw gevuld. En de klant is extra blij, want hij hoeft niet zo lang te wachten als normaal.’ Rosman: ‘Een sociaal medium moet je ook sociaal inzetten. Angelieks bedrijf heeft een bepaalde aaibaarheid waar dat goed bij past. Klanten zijn betrokken bij haar merk. Bij grote bedrijven is dat vaak anders, daar kopen mensen eerder om de lage prijs.’

Welke kansen ziet Heine daarbij, vraagt Buitelaar zich af. ‘Het lijkt me interessant om foto’s te laten zien van reparaties die we hebben gedaan’, zegt de schoenmaker. ‘Als ik voor jou de hak van een mooie laars heb hersteld, dan zul jij dat ongetwijfeld delen met vriendinnen. Ik kan alleen niet constant met mijn telefoon bezig zijn tijdens het werk. Ik denk dat het me te veel tijd kost.’ Die situatie is om te draaien, suggereert Nelissen. ‘Stel dat jij vijf uur in de week ervoor uittrekt en dat levert je vijfduizend euro op. Dan

‘Mensen passen de één na de andere schoen, maar bestellen ze bij Zalando’

met de verkoop.’ Bij aanvang van zijn onderneming begaf De Jong zich dan ook gauw op Marktplaats. ‘Hoe weet je dan waar je klanten zitten?’, vraagt Buitelaar. De Jong: ‘Ik kan precies zien op welke woorden het meeste wordt gezocht. Op die zoektermen zet ik dan budget in. De uitvoering daarvan besteed ik uit aan een gespecialiseerd bedrijf, die ik betaal per verkoop. Zo heb ik tijd om de business te regelen.’

Rosman benadrukt daarbij dat klanten via ieder device de mogelijkheid moeten hebben aankopen te doen.

Zeker nu mobiel betalen ook steeds eenvoudiger wordt. ‘We winkelen overal. Onlangs zag ik het voorbeeld van supermarktketen Tesco, dat in een metrostation in Korea plaatjes toont van haar producten. Die scan je met je telefoon, rekent ze mobiel af en als je thuiskomt is alles bezorgd. In Nederland zoeken we vaak nog verveeld in de trein naar dingen en beslissen we ’s avonds achter de pc of we ze daadwerkelijk kopen. Maar de momenten van zoeken en aankopen komen steeds dichter bij elkaar.’

De opmerking dat de ‘makkelijke’ webwinkels de bestaande handel

‘Zoek- en aankoopmomenten komen steeds dichter bij elkaar’ Edwin de Jong

Sociale media kunnen de omzet vergroten, maar we weten niet goed hoe.

‘Bij Facebook is dat zeker het geval’, zegt Rosman. ‘Het is een belangrijk medium, maar eigenlijk weten we nog niet precies hoe het werkt. Grote bedrijven gebruiken het vooral om het bereik van campagnes te vergroten, maar de loyaliteit die ze denken te krijgen is maar vluchtig. De boodschap van de aanbieder is nooit zo sterk als die van het publiek. Andere mensen die over jou praten, doen veel meer voor je.’ Zowel De Jong als Nelissen gebruikt Facebook vooral als communicatiemiddel. De Jong: ‘Bij het afrekenen kunnen klanten nu de link van hun aankoop delen met vrienden.

Dat vergroot je bereik flink.’ Nelissen ziet het als een goede manier om in contact te komen met klanten en ze voordeel te bieden. ‘Enkele keren per week rijden er vrachtwagens met onze spullen naar klanten. Bijvoorbeeld naar

Hans Heine kun je daarvan iemand inhuren die in die tijd reparaties uitvoert. Die kost nooit duizend euro per uur.’ Heine: ‘Door het hoge niveau dat wij bieden en de eisen die daarbij horen, is het lastig om een goede vervanger te vinden. Eigenlijk komen we nu al handen te kort.’ Hoewel het niet gelijk een oplossing geeft, is dat volgens Rosman wel de juiste manier van denken.

‘Realiseer je goed dat je er met online verkoop een extra winkel bij krijgt, die om evenveel aandacht vraagt. Je moet goed weten waar de kracht van je bedrijf ligt.’

Online ondernemen verandert het profiel van een ondernemer.

‘Zeker’, zegt De Jong. ‘Hans is echt een vakman, maar ik zie mijzelf meer als marketeer. Ik heb niet zozeer binding met het product maar wel

kapot zou maken, horen De Jong en Nelissen met regelmaat. Onzin, stellen ze beiden. De Jong: ‘Mijn vader staat met een kraam op de Dappermarkt in Amsterdam en daar hoor je veel kooplui klagen. Maar het ondernemen verschuift nu eenmaal. Dat mag geen reden zijn voor anderen om stil te blijven zitten.’ Nelissen: ‘Ik krijg vaak dames in de winkel die zeggen dat ze jaloers zijn op me. Maar dan vraag ik of ze ook jaloers zijn op mijn zestigurige werkweek. Ze hebben het idee dat je op basis van twee dagen per week een website online zet en met de armen achterover geleund wacht tot de orders binnenkomen.’

Wie alleen off- of online onderneemt, heeft in 2015 geen bestaansrecht meer.

Nelissen: ‘Bestaande webwinkels die het goed doen, zullen het zeker redden, maar wie nu nog een stukje van de taart wil zeker niet. De taartpuntjes zijn inmiddels verdeeld.’ Volgens Heine kan het wel, maar moet je je wel erg goed onderscheiden. De Jong lijkt het onmogelijk om één van de twee links te laten liggen. ‘We kijken allemaal eerst op internet voor we naar een winkel gaan. Of gaan naar een winkel om daarna via internet te bestellen. Maar als pure online ondernemer kun je op een gegeven moment ook niet verder groeien.’ Rosman: ‘Het gaat om het onderscheidend vermogen van bedrijven. Edwin heeft een duidelijke prijsstrategie en Hans is een ambachtsman die bijzondere kwaliteit biedt. Daarmee kun je het redden. De vlees noch vis die in het midden zit, verdwijnt.’ < Gespreksleider Annemarie Buitelaar is head of Admarkt van Marktplaats Zakelijk. Zij nodigde de ondernemers uit voor dit gesprek.

44 Column

AirGo-M, your mobile booking solution

Colofon Ondernemen!

Opinieblad van MKB-Nederland 18e jaargang, nr. 8, december 2012 www.ondernemen.nl Directie Walter Vesters

Durf te dromen Hoewel er in de grotemensenwereld altijd een beetje vreemd wordt opgekeken als je toegeeft dat je droomt, is dat bij de meeste ondernemers – en zeker bij de succesvolle – de normaalste zaak van de wereld. Dromen, Denken, Durven, Doen, Doorgaan, Delen en Doorgeven zijn bij mijn bedrijven al jaren de zeven magische D’s. Nu iedereen het zwaar heeft, moeten we ook echt niet stoppen met dromen.

Mijn collega’s bij Tendris-bedrijf Repay Holding, onder meer de ontwikkelaars van de Visa Greencard, hebben hun dromen verwezenlijkt. Na anderhalf jaar bouwen hebben ze mij als proefkonijn gebruikt voor hun nieuwe product: de mobiliteitskaart XXImo. Daarmee kunnen alle vormen van mobiliteit worden afgerekend die door een werkgever van tevoren zijn goedgekeurd. Dat gaat verder dan tanken of het opladen van een elektrische auto. Openbaar vervoer, taxi, leenauto of OV-fiets, maar ook parkeren, hotels en zakenlunches kunnen ermee betaald worden.

Ik zou het een Nederlandse wereldprimeur willen noemen, een (door mijzelf) beproefde mobiliteitsoplossing voor zakelijke reizigers, gekoppeld aan de agenda in je smartphone en met allerlei informatie en service-aanbieders op het gebied van mobiliteit. Met de kaart op creditcardformaat kan ik al mijn zakelijke verkeer plannen, administreren en betalen.

Maar er is meer: gebruikers krijgen continu advies hoe ze, rekening houdend met de actualiteit, het best van A naar B kunnen reizen. Ik heb de laatste maanden aan den lijve ondervonden dat ik daardoor niet alleen zo’n dertig procent minder met de auto rijd, maar ook comfortabel, snel, milieubewust en goedkoop op de plaats van bestemming kom. Het is een mobiliteitskaart – de eerste, volgens mij – waarmee je je reizen kunt betalen op basis van een vooraf ingesteld, transparant reismenu, dat je zelf of samen met de werkgever bepaalt. Het gedoe met bonnetjes en declaraties, en het vooraf reserveren van mobiliteitsdiensten is voorgoed verleden tijd. Alle transacties komen op één verzamelfactuur te staan, op naam van de kaarthouder. Deze factuur kun je gebruiken voor je btw-opgave en is goedgekeurd door de fiscus.

Inmiddels zijn grote leasemaatschappijen, met Athlon als koploper, begonnen hun tankpassen om te ruilen voor de XXImo-service. Omdat duurzaamheid mijn drijfveer is en ikzelf altijd worstelde met de keuze van vervoer, vind ik het een uitkomst. Daarom durf ik er ook gewoon ongegeneerd reclame voor te maken, want opnieuw blijkt dat het verbeteren van de wereld niets extra’s hoeft te kosten.

‘Met één kaart tanken, lunchen, de trein betalen en reisadvies krijgen’

fotografie Lex Draijer

Ruud Koornstra, Duurzaam ondernemer, mede-oprichter Tendris

Redactie René Bogaarts (hoofdredacteur), Chantal Doezie (coördinator), Marc van Dinther (eindredacteur), Katja Lamers (MKB Informeert) Vormgeving Thielenpeters Sales Jotta Erath, Simone Wismans advertentie@scopebusinessmedia.nl Medewerkers Niels Achtereekte, Kristel Hurenkamp, Jos Leijen, Koos Plegt, Suzanne Wijers Beeld Marcel Bakker, Tom Janssen, Bas van der Schot, Kick Smeets, Koen Suyk, Anouck Wolf, Nationale Beeldbank, Hollandse Hoogte, 24Ora.com Uitgave Ondernemen! is een uitgave van Scope Business Media b.v.

Amstelzijde 85a, 1184 TZ Amstelveen tel: 020 311 37 99 In opdracht van Koninklijke Vereniging MKB-Nederland Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag Postbus 93002 2509 AA Den Haag tel: 015 219 12 12 www.mkb.nl Abonnementen De abonnementsprijs van Ondernemen! bedraagt E 66,50 per jaar (inclusief 6% BTW).

ISSN 1383-3391

Zelf snel en makkelijk vluchten boeken wanneer het u uitkomt. Uw reisschema raadplegen en op de hoogte blijven van de status van uw vlucht. Met AirGo-M, de mobiele app van VCK Travel, helpen wij u om de controle te houden over uw boekingen.

Dát noemen wij de Personal Touch.

AirGo-M is de mobiele versie van de zelfboekingtool AirGo. Inclusief reisbeleid, MIS en 24-uurs service.

Lees alles over AirGo-M op de speciale site www.airgo-m.nl Member of the VCKGROUP

47 Lobby

Advertentie

Hans Biesheuvel over regeerakkoord Rutte II

MKB infor meert

‘Minister Internationale Handel moet veel op pad’

Is de pijn van de bezuinigingen eerlijk verdeeld?

‘Dat is lastig te zeggen. Er is veel verwarring ontstaan over allerlei uitkomsten.

Bij de eerste presentatie waren wij, de ondernemersorganisaties, nog gematigd positief. We hebben veel punten binnengehaald. Maar de onrust die daarna is ontstaan over het verlies aan koopkracht bij de hardwerkende burger doet het consumentenvertrouwen geen goed. Rust en stabiliteit is juist nu het belangrijkste voor Nederland het belangrijkste voor Nederland. Ik hoop echter dat met de recente aanpassingen de weg naar herstel van vertrouwen definitief ingeslagen is.’

Wat is volgens u de beste maatregel uit het akkoord?

‘Dat zijn er vele. De winstbelasting gaat gelukkig niet omhoog, dat was wel een onderdeel uit het PvdA-verkiezingsprogramma. Het nieuwe kabinet zet ook het bedrijfslevenbeleid uit Rutte I onverkort door. Er komt één groot techniekpact om het tekort aan technici in opleidingen en de bedrijven terug te dringen. We zien teksten uit onze Europacampagne van deze zomer letterlijk terug. Aandacht voor het belang van internationale handel voor ondernemers ontbrak bij de vorige regering. Het is daarom heel goed dat er nu een minister voor Internationale Handel is. Kredietverlening aan bedrijven krijgt prioriteit.’

Wat had Rutte II beter niet kunnen doen?

‘De forse bezuinigingen op de kenniscentra voor onderwijs en bedrijfsleven - die moeten 80 van de 100 miljoen euro inleveren - is niet slim. De centra hebben een belangrijke rol, daar gaat nu een streep door.

Er is veel tumult geweest rond het oorspronkelijke plan om de zorgpremie inkomensafhankelijk te maken.

Onze grootste wens was duidelijke hervormingen, een kabinet dat de rit uitzit en herstel van de economie. De ontstane onrust tast het toch al lage consumentenvertrouwen enorm aan. Dat slaat direct terug op bijvoorbeeld de detailhandel en bouw. De inkomensafhankelijke premie was een onverstandig plan. Het nam alle prikkels weg om zorgkosten te beperken.

Werkgevers betalen de helft van de premies. In de laatste 10 jaar is dat bedrag verdubbeld! Het raakte in eerste instantie de burger, maar wij betalen indirect dus mee. De lasten voor het bedrijfsleven zijn het afgelopen jaar al fors verhoogd door de ‘Kunduz’-maatregelen zoals de btwverhoging en assurantiebelasting.

De regeringsverklaring is inmiddels achter de rug. Nu moet het kabinet ook daadwerkelijk gaan regeren met maar één doel voor ogen: uit de crisis komen door de economie op gang te brengen.

Hollandse Hoogte

Verrassend snel waren VVD-leider Rutte en PvdA-voorman Samsom klaar met hun onderhandelingen over een nieuw regeerakkoord. 16 miljard gaat Rutte II bezuinigen. Burgers, bedrijfsleven, de overheid zelf: niemand ontkomt aan pijnlijke maatregelen. MKB-Nederlandvoorzitter Hans Biesheuvel reageert op de plannen.

Er gaat veel gebeuren rondom de arbeidsmarkt en sociale zekerheid.

Een van de onderdelen is een fonds van 250 miljoen euro. Sociale partners mogen meepraten over de invulling daarvan.

Het is positief dat dit kabinet het overleg met werkgevers en werknemers weer op gang wil brengen. Arbeidsmarkt, ontslagrecht, pensioenen, er is veel werk aan de winkel. Dat daar nu 250 miljoen euro als ‘smeermiddel’ op tafel ligt tijdens die gesprekken is goed. Maar ik ben absoluut niet tevreden dat dit geld weer wordt weggehaald bij wegens en vervoer. Dat wordt dus nog een pittige discussie.

Wat vindt u van de plannen voor de woningmarkt?

‘Er worden duidelijke aanzetten gedaan om die te hervormen, zoals maatregelen voor starters, het aanpakken van de hypotheekrenteaftrek en scheefwoners. Die mensen kopen dan ook sneller een huis is de verwachting. Maar veel zal afhangen van de uitwerking. De richting is goed, maar het effect nog onduidelijk. Afwachten dus. Wat ik goed vind is dat er nu een speciale minister is voor Wonen.

Maatregelen worden gebundeld, er is meer overzicht. Daardoor ben je in staat scherper te kijken naar de effecten van de beoogde maatregelen.’ >

48 Lobby/Service Het kabinet heeft meer aandacht voor internationale handel.

Maar tegelijk wordt er fors bezuinigd op ambassades en consulaten.

‘Ik vind dat onverstandig. Het is cruciaal dat het midden- en kleinbedrijf in het buitenland wordt vertegenwoordigd door een eigen postennetwerk. Ik ga er ook voor lobbyen om dit terug te draaien of er in ieder geval voor te zorgen dat de kernfunctie, economische diplomatie, niet in het geding komt.’

U reist binnenkort met minister Ploumen voor Internationale Handel naar Brazilië voor een grote handelsmissie. Wat gaat u haar influisteren?

‘Ik zal haar zeggen dat ze veel op pad moet. De komende jaren is economische groei afhankelijk van de export. Zij moet dus heel actief zijn en zich op veel plekken in de wereld laten zien.

Het tweede wat ik mee wil geven is de koppeling met de topsectoren. Die moet goed blijven. Daarom had ik liever gezien dat ze bij Economische Zaken en niet Buitenlandse Zaken was gestationeerd. Bedrijfslevenbeleid en internationale handel horen bij elkaar. Bij elke missie moet goed worden gekeken of de topsectoren kunnen worden aangehaakt.’

Hans Biesheuvel ontmoet premier Eman van Aruba Hans Biesheuvel ontmoette tijdens de opening van de tentoonstelling Connecting Concepts, in het Braziliaanse museum FAAP in Sao Paulo de premier van Aruba, Mike Eman. Prins Willem-Alexander heeft de expositie geopend.

De tentoonstelling maakt onderdeel uit van de handelsmissie naar Brazilië die van 18 tot 23 november plaatsvond, tegelijkertijd met het officiële staatsbezoek van prins WillemAlexander en prinses Máxima plaatsvindt. Biesheuvel is zakelijk delegatieleider.

De voorzitter van MKB-Nederland was op 28 november keynote-spreker bij InterExpo in Eindhoven, een congres ter gelegenheid van de zestiende handelsmissie ‘Zaken doen in het Koninkrijk der Nederlanden’.

MKB infor meert

Aanbestedingswet aangenomen!

MKB-Nederland is blij dat de Eerste Kamer eind oktober de nieuwe Aanbestedingswet heeft aangenomen. De nieuwe wet geeft het midden- en kleinbedrijf een eerlijke kans op het binnenhalen van overheidsopdrachten. Opdrachten kunnen niet meer nodeloos groot worden gemaakt en er mogen geen onredelijke omzeteisen meer worden gesteld. Bedrijven kunnen bovendien in een eigen verklaring aangeven dat zij aan de eisen voldoen; ze hoeven geen berg papierwerk meer mee te zenden met de inschrijving.

Het Aanbestedingsbesluit dat bij de wet hoort, moet nog worden beoordeeld door de Raad van State. Als dat vlot verloopt, kan de wet op 1 januari worden ingevoerd, en krijgen ondernemers eindelijk duidelijkheid.

‘ Faillissementswet op de schop’ De Nederlandse faillissementswetgeving moet nodig op de schop, vindt MKB-Nederland. Bedrijven zouden makkelijker een doorstart moeten kunnen maken. Nu komt surseance van betaling vaak neer op een doodvonnis. Faillissementen zijn niet altijd te vermijden en kunnen het kaf van het koren scheiden, maar een onnodig faillissement leidt tot kapitaalvernietiging.

In het Nederlandse systeem kan één onwillige schuldeiser een herstructureringsplan van een bedrijf in problemen dwarsbomen.

In het buitenland kan de rechter zo’n schuldeiser dwingen akkoord te gaan als driekwart van de overige schuldeisers instemt met het plan. Zo’n systeem zou ook in Nederland kunnen worden ingevoerd, stelt MKB-Nederland.

52 filevrijdagen Het Platform Slim Werken Slim Reizen heeft haar doelstelling, om slim werken en slim reizen te implementeren binnen organisaties, instellingen en het bedrijfsleven, behaald. Het Platform is mede zo succesvol geweest dankzij de geslaagde campagne 52filevrijedagen.nl in samenwerking met MKBNederland. Ruim 3.000 ondernemers zijn door deze stimuleringscampagne aan de slag gegaan met slimmer werken en reizen. Bovendien heeft de campagne samen met het Platform de mobiliteitsvouchers van het ministerie van Infrastructuur en Milieu onder de aandacht van ondernemers gebracht. In totaal hebben 2.400 bedrijven hiermee hun kansen voor slim werken en reizen in kaart laten brengen. i www.52filevrijedagen.nl

Eerste Hulp bij Het boek Eerste Hulp bij Slim Werken Slim Reizen leert ondernemers waar zij met hun onderneming winst kunt halen als het gaat om reistijd. Maar ook welke middelen zij in kunnen zetten om hun medewerkers slimmer te laten werken.

Anderhalf jaar na de eerste uitgave is alweer de derde, geactualiseerde druk verschenen van Eerste Hulp bij Online Ondernemen, een handig naslagwerk voor allerhande vragen over de online mogelijkheden voor ondernemers. i Deze en andere handige boeken zijn gratis te downloaden van www.mijnmkb.nl.

Duurzaam personeel

Biesheuvel opent ANBOS-Huis Vrijdag 9 november vond de officiële opening van het nieuwe pand voor de Algemene Nederlandse Brancheorganisatie Schoonheidsverzorging (ANBOS) plaats te Woerden. Hans Biesheuvel, boegbeeld voor het midden-en kleinbedrijf, knipte in het bijzijn van de voorzitter van ANBOS, Kees Hoogendijk en tientallen relaties het ‘lint’ door.

Afpersing; accepteer het niet!

Afpersing schaadt! Niet alleen vanwege het onder dreiging afgeven van geld, goederen en of informatie of vanwege mogelijke imagoschade. Afpersing is een geweldsdelict dat grote emotionele en psychische schade kan aanrichten, zowel bij degene die direct wordt afgeperst als bij diens familie. Vrijwel altijd is steun en begeleiding nodig bij het herwinnen van zelfvertrouwen en in actie kunnen en durven komen. Daarom hebben het ministerie van Veiligheid en Justitie, Meld Misdaad Anoniem, MKB-Nederland, VNO-NCW en Koninklijke Horeca Nederland samen de Vertrouwenslijn Afpersing bedacht. Afpersing kan in alle branches voorkomen. De Vertrouwenslijn staat daarom voor álle ondernemers open. i Afgeperst? Bel 06 22 96 27 71.

Zie ook www.mkb.nl/infobladen

Beveilig je bedrijf en je data Ondernemers zijn zich onvoldoende bewust van de digitale risico’s die ze dagelijks lopen. Om bedrijven en ook burgers te helpen zich beter te beveiligen liep van 12-22 november de campagne Alert Online. Uit onderzoek blijkt dat slechts 33 procent van de bedrijven goed heeft nagedacht over beveiliging en dat een kwart te maken krijgt met beveiligingsincidenten.

De campagne moet mensen en organisaties bewust maken van hun internet- en mobiel gebruik en de risico’s die het met zich meebrengt. Als onderdeel van de campagne lanceerde ICT~Office de website beschermjebedrijf.nl. Een website die mkb-bedrijven helpt om zicht te krijgen op het onderwerp ‘informatiebeveiliging’ en concrete acties op dit gebied te ondernemen. i Download gratis een whitepaper over veilig online werken/in de cloud van www.mijnmkb.nl.

Werknemers langer binnen boord houden is de opgave van de toekomst. Ondernemers moeten daarvoor investeren in duurzame inzetbaarheid van hun personeel. Anders kampen ze mogelijk over enkele jaren als de vergrijzing toeslaat met een tekort aan arbeidskrachten. Het project ElkeDagBeter. nu van MKB-Nederland helpt ondernemers hierbij. Zo kunnen werkgevers een scan doen om zelf te testen hoe duurzaam zij met hun medewerkers omgaan. Invullers ontvangen advies op maat. En dingen tegelijk mee naar de ElkeDagBeteraward. i www.elkedagbeter.nu

Diplomatieke posten De Nederlandse overheid wil ondernemers helpen in het buitenland voet aan de grond te krijgen. Hoe ambassades en andere posten dat kunnen doen, staat uitgelegd in de whitepaper ‘Het diplomatieke postennetwerk voor ondernemers’, een co-productie van MKB-Nederland en de ministeries Buitenlandse Zaken en Economische Zaken. Hans Biesheuvel, de voorzitter van MKB-Nederland, kreeg op 25 oktober het eerste exemplaar overhandigd door demissionair minister Uri Rosenthal, tijdens een werkbezoek in een kassencomplex van VB Group. i Het whitepaper is gratis te downloaden van www.mijnmkb.nl.

MKB infor meert

50 Service

ONDERNEMEN! STOPT

OPINIEBLAD

VAN JRG. 18 | NR 8 DECEMBER 2012

Ondernemer s tevreden met Multichannel-onde Rutte II rnemen heeft toekomst Tablets op het werk Volop nieuwe regels in 2013

Na prachtige jaren van succes komt er nu een einde aan de samenwerking tussen Scope Business Media en MKB-Nederland. Voor u ligt het laatste nummer van Ondernemen!. Sinds de oprichting van MKB-Nederland in 1995 hebben we talloze ondernemers kunnen interviewen en u op de hoogte gebracht van het nieuws voor ondernemers. MKB-Nederland heeft nog geen besluit genomen of er, naast alle bestaande informatiedragers, ook nog een magazine moet uitkomen. Scope Business Media komt in de loop van volgend jaar wel met een nieuwe titel voor ondernemers.

Bent u ondernemer?

OND08.indd

RISI INVENTARIS CO’S EREN LOONT

1

23-11-12 13:30

VAN OPINIEBLAD 6 JRG. 18 | NR OKTOBER 2012

Ja

Nee

VAN OPINIEBLAD 7 JRG. 18 | NR 2012 NOVEMBER

ontdekken Brazilië Ondernemers dip? branche uit de Komt uitzend en VNI kracht Fusie gaf Uneto dan chocolade Schoenen beter

eid op IBAN Slecht voorber ndel is geen boekha Een webshop beter Duurzaam werkt Hot chocolate

OPINIEBLAD VAN JRG. 18 | NR 4 JULI-AUGUSTUS 2012

Verlaat deze pagina.

Jongeren willen een vaste

baan Supermarkt zoekt vrijheid Marktplaats open voor mkb Gebouw als merk

opinieblad van jrg. 16 | nr 10 november 2010

voor ondernemers Regeerakkoord gunstig Hoteliers oude stijl wereld over Met een kledingrek de de transportsector?

Waar gaat het heen met

Uw klanten betalen uw rekeningen altijd netjes op tijd.

U kunt zich niet heugen dat u ooit op uw geld heeft moeten wachten.

O

IJF FAMILIEBEDR N WERKT AA ST OM EK TO DE OND06.indd

1

OND04.indd 1

Joost Timmerma n over aanbested ingen

Overheid niet op kwalitelet it gen: Maxime Verha

‘We gaan tig binnen der n’ dagen betale

OND07.indd

O

Zelfs in deze uitdagende tijden hoeft u nooit een betalingsherinnering

Prinses MáxiMa: ‘coaches gezocht’

te sturen. Waardoor u zich lekker bezig kunt houden met datgene

ndernemen!

oktober 2007 – 13e jaargang – nummer 9

28-09-12 11:49

nieuws Lawine van slecht in volle glorie West-Kruiskade n vanuit doolhof Auto’s verhure hoging vreest prijsver Wegtransport passie U-center wil

O

TECHNIEK SCHREEUWT OM JONG TALENT

ndernemen!

Van opinieblad 5 jrg. 17 | nr aug-sept 2011

SUCCES VAN REEL MULTICULTU HAP ERSC ONDERNEM

1

januari 2010 – 16e jaargang – nummer 1

waar u goed in bent: het runnen van uw bedrijf.

26-10-12 14:32

jaargang – nummer 10 november 2008 – 14e

15-06-12 10:01

ndernemen!

Trendwatche r Adjiedj Bak as:

‘Alles gaat op z'n kop in 2010’

ar.nl Familiebedrijf tilt Buienrad s naar 10 miljoen bezoeker

bij RacHT Wees er vroeg + Thema BedRijfsoveRd

22-10-10 11:37

OND_november.indd

1

Ja

Nee

Ambtenaar eist duurzaam broo dje kaas Oeganda: Hollands e aannemer doet school cadeau Krakers eindelijk knock-out

RNN7 landelijke tv-zender Breda internationa al knooppunt Zelfstandige verd ient steeds min der OND_januari.

indd 1

Ondernemen

zijn SCHAP Mensen D WERKGEVER +Thema GOE

juli

16-06-2005

pt-NO5.indd OND_aug-se

12:00

Pagina 1

mondiger

OND- okt 2007.indd

1

OND-3593 Ondernemen september

����������

20-09-2007

26-08-11 13:15

rs Na de Polen nu de Duitse 29-08-2005

10:41

Opinieblad 07-12-09 09:38

Pagina 1

bouwmarkt open Apeldoorns trio breekt Britse ultuur grote inkopers Den Haag beperkt graaic

14:20:14

1

Verlaat deze pagina.

���������� 24-10-2008 11:50:28

Ond_nov_2008.indd

1

Joop Wijn Staatssecretaris

elasting Minder winstb mer ne er nd -o IB voor

Hans Hoogervorst

veroorzaakt kopzorg

wil Neelie Kroes olie NS einde monop

• Medici sceptisch over nieuw ziektekostenstelsel • Belgen en Duitsers doen het beter 2 g - numme r – 12e jaargan Maart 2006

2005 – 11e jaargan g - numme r 6/7 Ondernemen

maart 2006.indd

Incasso

September 2005 – 11e jaargang - nummer 8 27-02-2006

Juli/aug ustus

15:02:52

1

Het antwoord op alles waar u niet om heeft gevraagd.

Colofon

Redactie Katja Lamers / k.lamers@mkb.nl / www.mkb.nl Adreswijzigingen: ledenadministratie@mkb.nl

Volg MKB-Nederland op Twitter: www.twitter. com/MKBNL. Ook vindt u ons op LinkedIn (company/MKB-Nederland).

Elke eerste donderdag van de maand in uw mailbox: de nieuwsbrief van MKB-Nederland

met nuttige tips en informatie: www.mkb.nl/ nieuwsbrief. Een vraag over ondernemerschap?

Stel hem aan MKB Servicedesk: 088-6520020 (lokaal tarief). Lid worden?

Bel dan 088-6520026.

Probeer gratis uit. das.nl/ondernemer | 020 651 88 78

Nissan LEAF

NISSAN

LEAF 100% elektrisch

100% elektrisch Drive the future today

0% uitstoot Online Carwings Navigatiesysteem

vanaf 0% WEGENBELASTING 0% BIJTELLING 0% BPM

• • • •

4 Jaar garantie 4 Jaar pechhulp 1 Gratis oplaadpunt incl. installatie Geen restwaarde risico

€ 279,-

/mnd excl btw*

Nissan. Innovation that excites.

*Consumentenadviesprijs Nissan LEAF v.a. € 35.590,- (prijslijst 1 oktober 2012) is incl. BTW en BPM, verwijderingsbijdrage en kosten rijklaar maken. Opties en uitrusting zijnafhankelijk van de uitvoering. **De garantie verlenging Nissan 5* (verlenging van twee jaar buiten de fabrieksgarantie van 3 jaar, tot 100.000km) is een verzekeringsproduct voorgesteld door Nissan International Insurance LTD, No.2 Portomaso Marina, The Quay, Portomaso STJ 4011, Malte. Intermediair (adverteerder): NISSAN NEDERLAND, Hornweg 32, 1044 AN Amsterdam Postadres: Postbus 56823, 1040 AV Amsterdam. Dit aanbod is geldig voor de klantorders voor de Nissan LEAF in de periode van 01/09/2012 t/m 31/12/2012.

Overeenkomstig 715/2007.EG. Gecombineerd verbruik Nissan LEAF gamma: 13.7 KWh/100km, CO2 uitstoot: 0 gr/km.

Alle wijzigingen en drukfouten voorbehouden aan Nissan Nederland.

De volledige voorwaarden van dit aanbod vindt u op www.nissan-acties.nl