Ondernemen! Jaargang 17, oktober 2011, nr 6

opinieblad van jrg. 17 | nr 6 oktober 2011

De gulden kan niet meer Mkb moet leren innoveren BAM mikt op duurzaamheid Corporatie wil klanten wég hebben Spookfacturen en zakkenrollers

Rob Donninger, directeur wonenCentraal:

‘ CORPORATIES BALANCEREN TUSSEN GROOTSCHALIGHEID EN MENSELIJKE MAAT’

+Thema VEILIGHEID Een derde bedrijven slachtoffer criminelen

www.citroen.nl

Inhoud

03

47

CITROËN BERLINGO

€ 1.000 € 1.250 € 2.250

Korting: Financial leasevoordeel: Totaal voordeel:

CITROËN JUMPY

€ 1.500 € 1.500 € 3.000

Korting: Financial leasevoordeel: Totaal voordeel:

CITROËN JUMPER

€ 2.500 € 2.250 € 4.750

Korting: Financial leasevoordeel: Totaal voordeel:

€ 2.500 € 3.050 € 5.550

NU VANAF ¤ 8.480

NU VANAF ¤ 10.350

NU VANAF ¤ 15.900

NU VANAF ¤ 17.910

Laadvolume tot 2,5 m3 Laadvermogen tot 685 kg

Laadvolume tot 3,7 m3 Laadvermogen tot 915 kg

Laadvolume tot 7 m3 Laadvermogen tot 1186 kg

Laadvolume tot 17 m3 Laadvermogen tot 1900 kg

De ruimte en het comfort van business class voor een economy prijs. Dat boekt u alleen bij Citroën. Want als u nu een Citroën bedrijfswagen least, profiteert u van extra korting én het aantrekkelijke financial leasetarief van 4,9%. Dat is inclusief alle luxe. Exclusief stewardess. Check dus snel in op citroen.nl of bij de Citroën-dealer.

Prijzen zijn excl. BTW en BPM, verwijderingsbijdrage, leges en kosten rijklaarmaken. Prijzen zijn na aftrek van de korting. Alle aanbiedingen zijn geldig bij de aan de actie deelnemende Citroën-verkooppunten en gelden t/m 31 oktober 2011. Financial Lease via Citroën Business Finance (0900 – 12 12 900 € 0,10 p/min.), actietarief geldig voor 12-24-36-48-60 maanden. Vraag uw dealer naar de actievoorwaarden.

Afgebeelde modellen kunnen afwijken van de standaardmodellen. Prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden. Bel 0800-CITROËN (0800-2487636) voor meer informatie of kijk op www.citroen.nl.

10 Actueel

Ondernemers denken bij innovatie te vaak aan revolutionaire producten uit eigen stal, maar het is vaak beter om uit te blinken als slimme toeleverancier.

Een planmatige aanpak heeft de meeste kans op succes.

28 Ronde tafel

Woningcorporaties zien hun klanten het liefst vertrekken. ‘Onze huurders moeten zelfstandig worden en minder op ons leunen. Dat is onze missie.’

Een rondetafelgesprek over kansen en keuzes.

35

35 Veiligheid

Bas van der Schot

Korting: Financial leasevoordeel: Totaal voordeel:

28

Marcel Bakker

CITROËN NEMO

Hollandse hoogte

18

nationale beeldbank

RIJ BUSINESS CLASS VOOR EEN ECONOMY PRIJS

24

Mark van der Zouw

Ad Nuis

14

Ondernemers strijden samen voor meer veiligheid. Toch laten criminelen zich niet afschrikken door een grotere pakkans. Over alert reageren, cameratoezicht en het schoonhouden van bedrijventerreinen. >

04 Inhoud

06 44

OPINIE Hans Biesheuvel Bas Bizz

ACTUEEL 10 Mkb’ers innoveren te weinig.

Een planmatige aanpak en focus op eigen kennis bieden de beste kans op succes.

Q&A 14 BAM zet in op verduurzamen van bedrijfsvastgoed.

BRANCHESCAN 18 Woningcorporaties Dalende huizenprijzen en een strak keurslijf dwingen woningcorporaties hun bedrijfsmodel aan te passen. ‘De vette jaren liggen achter ons.’

24

28

ase voor wonenCentraal blijft C de mens het belangrijkst. onde tafel ‘Ik zie het R probleem wel, maar ik ben effe hard: het is niet míjn verantwoordelijkheid.’

THEMA VEILIGHEID 35 Inleiding Criminelen laten zich niet snel afschrikken.

38 Reportage Bedrijventerrein zonder rondslingerende pallets.

42 Expertpanel Buurtsuper zoekt wapen tegen wisseltrucs en inbraak.

ELKE MAAND 04 Voorwoord/colofon 08 Start 47 MKB Informeert

René Bogaarts hoofdredacteur

Colofon Ondernemen!

Opinieblad van MKB-Nederland 17e jaargang, nr. 6, oktober 2011 www.ondernemen.nl

Innovatief Nederlandse bedrijven investeren relatief weinig in onderzoek en ontwikkeling.

De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn duidelijk. In landen als Zweden, Finland, de Verenigde Staten en Duitsland wordt twee tot tweeënhalf procent van het bruto binnenlands product daaraan uitgegeven. In Nederland is dat krap een procent.

Dat is niet best voor een land dat zich wil laten voorstaan op zijn kenniseconomie. En vooral pijnlijk is dat het midden- en kleinbedrijf in Nederland er al helemaal weinig geld voor over heeft.

Het gekke is dat ik regelmatig ondernemers tegenkom die wel investeren in innovatie.

Natuurlijk proberen we in Ondernemen! die ondernemers aan het woord te laten die iets te vertellen hebben, die uitblinken. Maar zijn dat de uitzonderingen? Het lijkt erop, maar ik hoop uiteraard dat het niet zo is.

In deze uitgave hebben we de schijnwerpers gericht op de woningcorporaties. De bestuurders daarvan hebben niet de reputatie echt ondernemend te zijn, maar een rondgang door de sector leert dat dit beeld niet klopt. De problemen waar de bestuurders voor staan, zijn vaak wezenlijk anders dan die van ‘gewone’ ondernemers, maar daarom niet minder lastig. Om in deze turbulente tijden van bezuinigingen, stagnerende bouw en dalende huizenprijzen overeind te blijven, hebben corporaties behoefte aan ondernemerschap. De bestuurders die wij gesproken hebben, beschikken daar ook over.

Zijn dat ook de uitzonderingen? Ik geloof er niets van. Het midden- en kleinbedrijf heeft volop potentie. Ondernemers laten zich graag inspireren door collega’s die willen uitleggen waaraan ze hun successen te danken hebben. Met die houding móet het goed komen.

Directie Walter Vesters Redactie René Bogaarts (hoofdredacteur), Chantal Doezie en Nicole Gommers (coördinator en eindredacteur), Marc van Dinther (eindredacteur), Katja Lamers (MKB Informeert) Artdirection Marian Konings Vormgeving Thielenpeters Advertentieverkoop Anouska Steenland, Simone Wismans advertentie@scopebusinessmedia.nl Medewerkers Niels Achtereekte, Jos Leijen, Loek Kusiak, Eduard Voorn, Bas van Werven, Suzanne Wijers Beeld Peter Bak, Marcel Bakker, Martin Dijkstra, Michel Grollé, Tom Janssen, Ad Nuis, Jeroen Poortvliet, Bas van der Schot, Mark van der Zouw, Hollandse Hoogte, Nationale Beeldbank Uitgave Ondernemen! is een uitgave van Scope Business Media b.v.

Kerkstraat 54, Postbus 23 1190 AA Ouderkerk a/d Amstel tel: 020 311 37 99 In opdracht van Koninklijke Vereniging MKB-Nederland Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag Postbus 93002 2509 AA Den Haag tel: 015 219 12 12 www.mkb.nl Abonnementen De abonnementsprijs van Ondernemen! bedraagt E 66,50 per jaar (inclusief 6% BTW).

06 Hans Biesheuvel

Ik ben een optimist

fotografie Michel Grollé

Prinsjesdag ligt twee dagen achter me als ik deze column schrijf. Het was een drukke dag.

De voorzitters van de centrale werkgevers- en werknemersverenigingen wonen vanuit hun functie in de Ridderzaal het uitspreken van de Troonrede door onze Majesteit bij. Daarna heb ik met de leden van ons Algemeen Bestuur de ins en outs van de Miljoenennota besproken.

Het hoogtepunt van de dag was de Prinsjesdagborrel die MKB-Nederland met VNO-NCW en het Haagse perscentrum Nieuwspoort jaarlijks organiseert. Naar verluidt was het dit jaar nog drukker dan voorheen. Samen met mijn collega Bernard Wientjes was ik gastheer en heb denk ik wel 1000 handen geschud. Velen heb ik mogen begroeten: mkb-ondernemers, captains of industry, politici, premier Rutte en een groot aantal ministers en staatssecretarissen, Kamerleden, hoge ambtenaren, bestuurders van vakbonden en werkgevers en allerhande relaties.

Het was kortom een vermoeiende en boeiende dag. Maar het gaat natuurlijk om de inhoud.

Vandaag was ik te gast bij het Ondernemerscongres in Nieuwegein. In het debat tijdens het plenaire ochtendgedeelte heb ik gezegd dat de plannen in de Miljoenennota goed zijn voor ondernemend Nederland. Dit kabinet stelt financieel orde op zaken en daar sta ik volledig achter. Kijk naar de landen om ons heen waar overheden schulden op schulden hebben gestapeld. Ten opzichte van de rest van Europa staat Nederland en de Nederlandse economie erg eigenlijk nog goed voor en dat is niet voor niets.

Tegelijkertijd zet dit kabinet ook echt in op ondernemerschap. Mijn inziens is dat ook de enige manier om de economie op gang te houden en ik ben blij dat de regering die visie met ons deelt.

In het regeerakkoord hebben VVD en CDA beloofd dat de lasten voor het bedrijfsleven deze kabinetsperiode niet omhoog zouden gaan. En daar houden ze zich aan. Ik heb de afgelopen weken daarover ook vele gesprekken gevoerd met bewindslieden, om dat zeker te stellen.

Dat was niet altijd even gemakkelijk – er moet

Tijdelijke huisvesting met de hoogste kwaliteitseisen?

Volwaardige faciliteiten: • 218 units op staalconstructie • 50-tal kamers c.q. kantoorruimtes • poli-apotheek • 2 behandelkamers en 8 herstelkamers Bouwtijd: 16 weken Verwachte gebruikstijd: permanent

nu eenmaal flink worden bezuinigd – maar het heeft tot resultaat geleid. U kunt het zelf nalezen op www.mkb.nl/Prinsjesdag2011.

Volgend jaar, 2012, wordt het jaar van de waarheid. Er zijn vele onzekerheden in de wereldeconomie en het eurogebied in het bijzonder en daar zij wij voor een groot deel van afhankelijk. De huidige situatie vraagt alertheid van het kabinet, van de politiek en van ons ondernemers. De euro is van groot belang voor onze export. De verstandige keuzes die het kabinet Rutte maakt als het gaat om de aanpak van de eurocrisis, steun ik.

Laten we het hoofd koel houden, laten we doen waar we zo goed in zijn: ondernemen. Ik geloof stellig in de veerkracht, de inventiviteit en de kracht van het midden- en kleinbedrijf. Als ik iets geleerd heb tijdens de recente financiële crisis is het dat wel. Ondernemers en ikzelf voorop, zijn bij uitstek optimisten, en gelukkig maar. Het glas is dus halfvol!

(En een mooi sportjaar wordt het ook, let maar op. We halen veel gouden medailles tijdens de Olympische Spelen en als we dan ook nog het EK Voetbal weten te winnen…!).

Hans Biesheuvel Voorzitter MKB-Nederland

Als u snel tijdelijke huisvesting nodig heeft, is flexibel bouwen van Jan Snel de oplossing. Zo hebben we voor het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam in slechts 16 weken een gebouw van 4.000 m2 neergezet. Het gebouw bevat onder meer een poli-apotheek, onderzoeks- en herstelkamers, dus reken maar dat het aan de strengste kwaliteitseisen voldoet.

Meer weten? Ga meteen naar jansnel.nl of bel: 0800 348 0 348. Tot Snel!

AMC te Amsterdam

08 Start

Kleine supermarkt verliest

Kort

Tom Janssen

ROETFILTER FAALT Een roetfilter in een bestelwagen die voornamelijk stadritjes maakt, werkt averechts. Dat stelt leasemaatschappij Koops Furness. Zo’n filter werkt pas als de motor warm genoeg is. Anders belast een dieselwagen met filter het milieu juist meer en zijn de kosten hoger.

Kleine supermarkten verliezen op alle fronten terrein op hun grote concurrenten, zo blijkt uit onderzoek van Deloitte.

De winstmarge van supermarkten met minder dan 75.000 euro omzet, is vorig jaar gehalveerd tot 1,1 procent. Tegelijkertijd is het aantal kleine winkels van zelfstandigen gedaald, terwijl het aantal kleine vestigingen van grote ketens is toegenomen. De marge van de ‘grote jongens’ steeg, terwijl die van de kleine broeders daalde.

Uit de cijfers vanaf 2005 blijkt dat consumenten gestaag meer besteden in supermarkten, terwijl de omzet van speciaalzaken gelijk blijft. Maar daarvan profiteren alleen de middelgrote en grote winkels.

Alleen in 2007 en 2008, de jaren vóór de recessie, wisten de speciaalzaken een iets groter deel van de particuliere consumptie te winnen.

Wat het aantal winkels betreft, schetst het onderzoek een duidelijk beeld: naarmate de supermarkten van zelfstandigen kleiner zijn, neemt hun aantal sneller af. Waren er in 2009 nog 738 zelfstandige winkeliers met een supermarkt tot vierhonderd vierkante meter, op dit moment zijn dat er 673. Zelfs in de categorie winkels van zevenhonderd tot duizend vierkante meter, daalde het aantal zelfstandigen van 459 tot 444. Dat is opmerkelijk, want het aantal kleine filialen van grootwinkelbedrijven, zoals AH to go, steeg van 395 in 2009 tot 447 in 2011.

VERSPILLING Gemeenten verspillen tientallen miljoenen met kostbare openbare aanbestedingen. Ze besteden werk vaak al openbaar uit voor bedragen vanaf een ton. Volgens Uneto-VNI en Bouwend Nederland zijn ze dat pas verplicht voor opdrachten boven de 4,8 miljoen euro. Goedkopere onderhandse aanbesteding levert volgens de brancheorganisaties vaak ook betere kwaliteit op.

ONLINE WINNAAR

Tevreden over salaris, per sector

Peter Driessen is Nederlands beste online-ondernemer. De oprichter van spelletjessite Spil Games won onlangs de Loey Award, de prijs voor de Leading Online Entrepreneur of the Year. Spil Games begon in 2001 met de site spelletjes.nl, maar heeft inmiddels spelsites in negentien talen. Het geld wordt verdiend met advertenties.

Financieel-economische sector Detailhandel Zorg IT Chemie Farmacie Dienstverlening Media en telecommunicatie Transport Bron: Mercer

40%

45%

50%

55%

60%

65%

Onvrede over salaris Bijna de helft van de werknemers klaagt over zijn salaris.

Mannen zijn de grote mopperaars, vooral in de sectoren transport, zorg en detailhandel.

Hollandse hoogte

Met respect behandeld worden, vinden werknemers het belangrijkst, maar een goed salaris scoort eveneens hoog. Volgens een recent onderzoek van Mercer is 45 procent daar niet tevreden over. Vooral mannen mopperen. In de transportsector, de zorg en de detailhandel zijn werknemers het minst tevreden, terwijl werknemers in de financieel-economische sector het minst klagen.

De meesten denken dat mensen die hetzelfde werk doen bij andere bedrijven, beter betaald worden. Slechts 36 procent denkt dat zíj meer betaald krijgen.

Volgens Mercer doen bedrijven er goed aan transparant te zijn in het beloningsbeleid. Hoewel geld belangrijk blijkt te zijn, staat het krijgen van een bonus niet eens in de top-10.

56% VAN DE WERKGEVERS verwacht dat de markt waarin ze actief zijn de komende twee jaar zal groeien. Voor de rest van dit jaar zijn ze somberder, want dan verwacht slechts 39 procent groei. Vooral in de handel, transport en kennisintensieve dienstverlening zijn werkgevers optimistisch.

Advies juridisch

Haarscherp bewijs

B

eveiligingscamera’s

worden steeds vaker ingezet.

Logisch, want de videobeelden kunnen van een afstand worden bekeken en als er iets loos is, ligt het ook direct vast op de gevoelige plaat. Het bewijs is dan geleverd, toch? Niet altijd. U zult denken dat u zomaar camera’s mag ophangen als u uw eigen spullen wilt bewaken.

Ook Kees*, een cliënt van mij, denkt er zo over. Kees heeft een kledingzaak in een grote stad. Hij heeft al zijn kleding voorzien van zichtbare en onzichtbare tags en tóch verdwijnen er nog steeds kledingstukken uit zijn winkel. Ook de kas blijkt regelmatig een tekort te hebben.

Het kasverschil is niet gigantisch, maar gemiddeld over een maand toch snel zo’n tweehonderd euro.

Kees vindt de tijd rijp om camera’s in zijn winkel op te hangen.

Hij brengt in het plafond kleine webcams aan en sluit die heel handig aan op een pc. De beelden worden vastgelegd op een harde schijf. Zo kan hij de beelden ook achteraf nog bekijken. Kees maakt alleen één fout: hij maakt niet bekend dat er camera’s in zijn winkel hangen. De Wet bescherming persoongegevens staat namelijk niet toe dat je in je winkel heimelijk, dus zonder dat je het bekendmaakt, beveiligingscamera’s ophangt. Het gebruik van beveiligingscamera’s moet duidelijk vermeld worden bij de ingang van de winkel. En de camera’s mogen al helemaal niet gebruikt worden in de paskamers.

De camera’s bewijzen overigens wel snel hun nut. Binnen een week weet Kees wie een greep doet in de kassa. Het blijkt Carol*, een vaste medewerkster, te zijn. Zij wordt op staande voet ontslagen,

maar zij wil het ontslag aanvechten.

Carol stelt namelijk dat de videobeelden niet als wettig bewijs mogen dienen, omdat haar werkgever, mijn cliënt Kees dus, niet van tevoren bekend heeft gemaakt dat hij camera’s heeft opgehangen. Daar heeft Carol een punt. Maar omdat het bijna zeker is dat het kastekort is veroorzaakt door stelend personeel, geldt er een uitzondering op de regel. In zo’n geval mag een werkgever wél verborgen camera’s ophangen.

In alle andere gevallen moet een werkgever zijn medewerkers vooraf informeren. Om problemen te voorkomen adviseer ik werkgevers bij het aanstellen van nieuwe medewerkers hen een zogenoemde kassiersovereenkomst te laten tekenen. In zo’n overeenkomst wordt gemeld dat u als werkgever gebruik kan maken van zichtbare en onzichtbare camera’s. Dan is vanaf het begin alles voor iedereen haarscherp in beeld.

Roderick Wessels Senior Jurist DAS

* namen zijn gefingeerd

09

10 Actueel

11

‘ Innovatie mkb blijft achter’ Het Nederlandse mkb blijft ver achter op het gebied van innovatie.

Volgens bedrijfsadviseur Leo Haffmans is het geen kwestie van geld, maar van planmatig te werk gaan. Innoveren kun je leren.

tekst René Bogaarts / illustratie Bas van der Schot

De eerste keer dat Jan Velmans met zijn adviseur over innovatie sprak, was hij niet erg enthousiast over samenwerking met opdrachtgevers op dat punt. Velmans, eigenaar van de Venlose machinefabriek Addit, had met lede ogen moeten aanzien hoe de multinational die hij had geleerd papier in een machine te transporteren, vervolgens de productie naar het Verre Oosten verplaatste. ‘Nu zit mijn kennis in Maleisië’, mopperde hij. Een tijdje later werd Addit echter preferred supplier van een fabrikant van geldtelmachines, zonder dat het bedrijf nog maar íets geleverd had. Velmans had ingeschreven op de tender om machineonderdelen te ontwikkelen. Na Velmans eerste reactie dat ze daarvoor geen roestvrij staal maar gecoat metaal moesten gebruiken, kreeg Addit meteen bezoek van de Duitsers. Een paar gesprekken later had het bedrijf een megaorder in de tas.

De betrokken bedrijfsadviseur Leo Haffmans, die zelf een lange carrière bij onder meer Océ, Senter Novem en de TU Eindhoven achter de rug heeft, grinnikt nog even na als hij de anekdote vertelt. ‘Toen hij over die coating

begon, begreep ik wel waarom hij preferred supplier was geworden. De investering die hij eerder had gedaan, bewees meteen zijn waarde.’ Met zijn voorbeeld wil Haffmans aangeven dat ondernemers soms hun twijfels hebben over investeringen in innovatie, maar dat het uiteindelijk altijd rendement oplevert.

UITGERANGEERD Haffmans schreef op verzoek van de Rabobank mee aan het rapport ‘Rabobank Cijfers & Trends, Beter en sneller innoveren in de maakindustrie’, dat onlangs werd gepubliceerd.

Het is één groot pleidooi voor innovatie, en dan met name door mkbbedrijven. ‘Producten en markten zijn eindig. Als je niets doet, komt er op enig moment een concurrent met een beter product en dan ben jij niet meer in de race’, zegt Haffmans. ‘Er wordt wel geïnnoveerd, maar dat gaat meestal over kostenreductie, lean manufacturing. Dat is defensief. Andere landen hebben lagere loonkosten en andere lasten. Als hun producten makkelijk te vervoeren zijn, krijg je het moeilijk. Nee, je moet ook de waarde

van je producten verhogen.’

Nederland staat weliswaar bekend als handelsnatie, maar de feiten wijzen uit dat industrie nog steeds een uiterst belangrijke rol speelt in de Nederlandse economie. Met ongeveer 800.000 werknemers is de sector de op één na grootste werkgever. Alleen de zakelijke dienstverlening is groter, met ongeveer 1,1 miljoen werknemers. Maar als we kijken naar andere factoren, dan blijkt de industrie het belangrijkst. Maar liefst zestien procent van de toegevoegde waarde van het bruto binnenlands product (bbp) is afkomstig van de industrie, meer dan in welke andere sector ook. En de industrie neemt bovendien bijna zestig procent van de Nederlands totale export voor haar rekening.

In de Randstad voert handel de boventoon, maar bijvoorbeeld in Zuidoost-Nederland en Twente maken grote industriële bedrijven de dienst uit. Topbedrijven als Philips, ASML, Océ en Thales zorgen niet alleen rechtstreeks voor enorme werkgelegenheid, ze zorgen ook voor omzet van duizenden toeleveranciers uit het mkb-segment.

PIJNLIJK Wat onderzoek en ontwikkeling betreft, onontbeerlijk voor innovatie, bungelt Nederland in internationaal opzicht echter ergens onderaan. Waar Zweden, Finland en Japan meer dan 2,5 procent van hun bbp uitgeven aan R&D, komt dat in Nederland niet boven een procent uit. Nederland doet het daarmee ongeveer even slecht als Ierland, Tsjechië, Spanje en Italië.

Pijnlijk is vooral dat die achterstand wordt veroorzaakt door afwezigheid van het mkb. In de maakindustrie komt zestig procent van alle Nederlandse R&D-investeringen voor rekening van slechts vier bedrijven: Philips, ASML, Océ en NXP. Nog eens twaalf procent komt van tien andere bedrijven. In de chemie en de voedingsmiddelenindustrie is het beeld niet anders. Daar nemen AkzoNobel, DSM en Unilever het leeuwendeel van de investeringen voor hun rekening.

‘Producten en markten zijn eindig. Als je niets doet, ben je niet in de race’ Haffmans aarzelt daarom ook geen moment als hem gevraagd wordt waar die kloof vandaan komt. ‘Het probleem zit hem bij het mkb. De overheid doet genoeg, die zorgt voor goed technisch onderwijs en goed functionerende kennisinstituten als TNO. Om extra technische studenten aan te trekken heeft de overheid net weer 33 miljoen euro uitgetrokken.

Nee, het is het mkb, dát blijft achter.’

Mkb-ondernemers hebben nogal eens de neiging om te klagen over gebrek aan financieringsmogelijkheden, maar daar hoef je bij Paul Dirken niet mee aan te komen. Dirken, directeur Bedrijven van Rabobank Nederland en opdrachtgever voor het rapport, zegt onomwonden: ‘Er is genoeg risicovermogen voorhanden en wij hebben onze wegingsfactoren voor kredietver- >

advertorial

12 Actueel ‘In plaats van innovatie geheim te houden, is het beter om samen te werken’ lening niet veranderd. Het gaat ook niet om liquiditeit of kredietvolume, maar de omgeving is veranderd. En daardoor zijn de business cases die ons worden voorgelegd, ook veranderd.’

Dirken begrijpt dat ondernemers hun relatief goedkope rekening-courantkrediet tot het uiterste willen oprekken en niet veel zin hebben om extra rente te betalen voor innovatieve plannen.

‘Maar ondernemers moeten beseffen dat innovaties niet tegen een lage rente gefinancierd kunnen worden.

Wij móeten wel een hoger rendement maken, omdat die innovaties risicovoller zijn. Een bank is er nu eenmaal niet om voorop te lopen met risico’s. Dat is niet in het belang van onze spaarders.’

Haffmans deelt de visie van Dirken.

Het gaat niet om geld. ‘Toen ik nog bij SenterNovem werkte, vroeg een bedrijf in de voedingsmiddelensector mij om advies. Ze wilden subsidie voor de ontwikkeling van een nieuwe machine en die subsidie was eigenlijk ook al min of meer toegezegd. Ik vond het niks. Het bedrijf had maar een heel korte testperiode gehouden. Ik adviseerde ze om eerst nog even wat verder rond te kijken, een goede klant te zoeken die zou kunnen helpen. Dat lukte. Samen met die klant werd de machine enorm verbeterd en bleek het bijvoorbeeld ook mogelijk om afval te verwerken. Na een paar weken zei de directeur dat de zaken veranderd waren en dat ze geen subsidie meer nodig hadden. De klant ging meebetalen.’

STRAK PROCES Wat in zijn voorbeelden steeds terugkeert, is het nut van samenwerking. ‘Zo is het ook’, zegt Haffmans.

‘In plaats van innovatie geheim te houden, is het beter om samen te werken.’ En hij geeft nog een goed advies: mkb-bedrijven moeten zich

niet blindstaren op de ontwikkeling van een uniek en eigen product in een groeimarkt. Het loont om naar merkfabrikanten te stappen die eindproducten ontwikkelen en daar je diensten aan te bieden, om machines in modules op te splitsen en van daaruit je eigen deskundigheid iets voor te ontwikkelen. ASML bijvoorbeeld laat zijn lenzen ontwerpen door Zeiss en andere onderdelen door specialisten in de omgeving, mkb-bedrijven. ‘Zij zijn verder dan de grote concurrenten Nikon en Canon, want die ontwikkelen hun lenzen nog steeds zelf’, aldus Haffmans.

In het rapport wordt uitgelegd dat innoveren hard en vooral systematisch werken betekent. Tientallen ideeën op papier krijgen na een ochtendje brainstormen? Dat kan iedereen.

Maar dan heb je nog niets. Het rapport onderscheidt vijf stappen die een bedrijf moet doorlopen voordat een product op de markt kan worden gebracht: opzet, onderzoek, ontwikkeling, productievoorbereiding en marktintroductie. En dat proces wordt niet in een rechte lijn doorlopen. Nee, regelmatig moeten een of twee stappen terug worden gezet, omdat je anders niet goed verder kunt.

DRAAIDEUREN Bij het familiebedrijf Boon Edam, wereldmarktleider op het gebied van draaideuren, weten ze er alles van.

‘Wij pakken innovatie op verschillende manieren aan’, zegt marketingmanager Henk Goede. ‘Zo inventariseert onze productmanager een keer per jaar wat onze commerciële mensen allemaal tegenkomen, de wensen van de klanten. Met meer dan zestig distributeurs en zestien dochterbedrijven is dat een flinke sessie. Die wensen worden gebundeld en dan stellen we prioriteiten. Daarna doen we een haalbaarheidsstudie. We kijken of het te maken is, of de ideeën te verkopen zijn en of het geld oplevert. En daarna gaan we ermee aan de slag.’

Maar dat is niet de enige manier, vertelt Goede. ‘Het komt regelmatig voor dat we problemen in de praktijk moeten oplossen. Soms levert dat

ideeën op die we verder uitwerken.

En daarnaast is veel innovatie afkomstig van toeleveranciers. Sommige zijn hier kind aan huis.’

Ook Addit, de eerder genoemde machinefabriek uit Venlo, pakt zijn innovatie gestructureerd aan. ‘We kijken of we onze expertise kunnen inzetten voor nieuwe product-marktcombinaties’, zegt de huidige directeur Peter Kerstjens. ‘We maken al lang omkastingen voor telefooncentrales die bestand zijn tegen aardbevingen.

Daarbij draait het om de stijfheid en kwaliteit van het materiaal. Met die kennis zijn we naar een bedrijf gestapt dat hoogwaardige printplaten produceert. Dat is microscopisch nauwkeurig werk en die machines moeten net zo stijf zijn als onze omkastingen.

Dat heeft ons een nieuwe opdracht opgeleverd.’

Rabo-directeur Dirken is zichtbaar ingenomen met het juist verschenen rapport. Bedrijven adviseren, voorbeelden geven van succesvol ondernemen, rekent hij evenzeer tot zijn taak als het geven van kredieten – al heeft Dirken voor het interview al wel een grafiekje klaarliggen waaruit blijkt dat de Rabobank sinds eind 2007 beduidend meer kredieten heeft verstrekt dan gemiddeld. ‘Dankzij onze lokale structuur kunnen wij partijen met elkaar verbinden’, zegt hij. ‘We kunnen bedrijven helpen om betere plannen op te stellen. Want zomaar een zak geld klaarleggen, is niet in het belang van de BV Nederland. Wel van belang is business cases te beoordelen. Dat is niet altijd een leuke boodschap en daarom moeten we dat goed uitleggen.’ <

In Nederland betaalt 80% van de bedrijven te veel voor telefonie

“Angst voor kwaliteitsverlies of rompslomp” Bereikbaarheid is een vanzelfsprekendheid geworden. Deze bereikbaarheid heeft echter ook een prijs. Logisch dat bedrijven op zoek gaan naar mogelijkheden om deze kosten te drukken.

Atlantic Telecom kan dat gemakkelijk realiseren met behoud van kwaliteit en functionaliteit. Toch overheerst bij veel ondernemers de angst voor kwaliteitsverlies of rompslomp.

Het is begrijpelijk dat ondernemers geen risico nemen als het telefonie betreft. Niet kunnen bellen of gebeld worden is een scenario waar men liever niet aan denkt. Als een alternatieve aanbieder dan pretendeert dat de kwaliteit gewaarborgd is, u kunt vertrouwen op een uitstekende service en dat u maandelijkse een heldere factuur op maat ontvangt, dan klinkt dat te mooi om waar te zijn. Tegen dit onderbuikgevoel strijdt Atlantic Telecom al sinds 1995. Inmiddels heeft deze zakelijke telecomprovider bij meer dan 15.000 bedrijven dit gevoel weg kunnen nemen. Deze bedrijven ervaren dagelijks de voordelen die Atlantic Telecom ondernemers biedt.

Geen eigen netwerk Atlantic Telecom heeft er bewust voor gekozen om niet zelf een netwerk aan te leggen, maar gebruik te maken van bestaande gerenommeerde netwerken. Door zich niet op de techniek te richten, maar op de klant, kan een direct persoonlijk contact, een heldere

factuur en een kostenbesparing gegarandeerd worden.

Klantenservice, dat is service voor de klant De betekenis van het woord is uiterst eenvoudig. Toch is bij veel bedrijven de afdeling Klantenservice een onneembare vesting geworden. Het telefoonnummer van de afdeling kan pas na een lange speurtocht achterhaald worden. Vervolgens verzandt u in een keuzemenu, wordt u voor onbepaalde tijd in een wachtrij geplaatst of wordt zelfs de verbinding verbroken. Belt u met Atlantic Telecom, dan krijgt u direct iemand aan de telefoon. Dit is geen ‘poortwachter’, maar iemand met verstand van zaken, die u direct van dienst kan zijn. Dat is service. U belt, vertelt wat u wilt en wordt geholpen.

Waarvoor betaalt u eigenlijk?

Bedrijven slagen er wel in om te tonen wat u moet betalen, maar inzicht geven in waarvoor u betaalt, dat is tegenwoordig bijna een luxe. Atlantic Telecom biedt klanten één geïntegreerde heldere factuur voor zowel vaste als mobiele telefonie, een call management rapport en toegang tot Factuur Online. Kostenbeheersing begint met kosteninzicht.

Breng zelf structuur in uw factuur Factuur Online biedt meer dan inzicht in gespreksdetails. Een unieke toevoeging in deze is de mogelijkheid om factuurgegevens te labelen. U creëert bijvoorbeeld een label ‘administratie’ en selecteert twee vaste en drie mobiele telefoonnummers en vervolgens de abonnementskosten van een ISDN2 en een analoge lijn. Op uw volgende factuur ziet u achter het label ‘administratie’ het totaal van de aan dit label toegewezen kosten. Op deze wijze kunt u structuur in uw factuur aanbrengen en zijn de kosten per afdeling, vestiging of kostenplaats in een oogopslag inzichtelijk.

Onderling bellen voor 3 cent Atlantic Telecom biedt klanten die zowel vaste als mobiele telefonie afnemen een automatisch voordeel.

Alle gesprekken van eigen vaste naar eigen mobiele aansluitingen en vice versa profiteren van het Atlantic One Net tarief, een minuut- en starttarief van slechts drie cent.

3 cent

Online besparingsanalyse Op de website van Atlantic Telecom kunt u, zonder dat u daarvoor uw gegevens hoeft achter te laten, direct zien wat u kunt besparen. Het adres is www.atlantic.nl. Voor vragen kunt u ook contact opnemen met de afdeling Sales Support op 0 888 777 222.

Used font: Myriad Bold - Myriad Roman

14 Q&A

15

‘ Groen kantoor is goed voor imago’ Bouwer BAM Utiliteitsbouw opent de aanval op slechte kantoorpanden. Om verhuurders en beleggers te overtuigen dat hun panden duurzamer moeten, zullen mkb’ers dit moeten afdwingen.

tekst Eduard Voorn / fotografie Ad Nuis

De leegstand van kantoorpanden is enorm en neemt volgens marktkenners de komende jaren alleen nog maar toe. Een van de redenen van die leegstand is dat het vastgoed niet meer voldoet aan de duurzaamheideisen van deze tijd. Maar als de leegstand vijftien procent is, betekent dat 85 procent nog steeds verhuurd is.

Van kantoren die nu worden bezet door huurders, is het merendeel echter ook sterk verouderd. In de winter zitten bij wijze van spreken de mussen in de vensterbank hun snavels te warmen, omdat veel warmte verloren gaat door slecht geïsoleerde ramen en gevels. Wat niet algemeen bekend is, is dat het midden- en kleinbedrijf de belangrijkste huurder is in Nederland. Discussies over ‘glimkantoren’ aan de Amsterdamse Zuidas zijn mooi en aardig, maar 95 procent van de bestaande kantoorpanden wordt gehuurd door mkb-ondernemers. Deze panden staan op bedrijfsterreinen en in steden.

BAM Utiliteitsbouw, onderdeel van het Nederlandse bouwconcern Koninklijke BAM Groep, vindt het tijd om aandacht aan deze min of meer verwaarloosde groep huurders te schenken, om zo verduurzaming van kantoorpanden te realiseren.

‘De kracht van de huurder richting

verhuurder als het gaat om verduurzamen, is enorm. Alleen weten die hurende mkb’ers dat vaak niet.

Als een huurcontract bijvoorbeeld volgend jaar afloopt, is zonder meer van de verhuurder te eisen dat het kantoorpand wordt verduurzaamd.

Zo niet; vertrekken!’

Jeroen Troost praat met passie over verduurzamen van kantoorpanden en de rol die het mkb daarin kan spelen. Als commercieel directeur BAM Utiliteitsbouw heeft hij samen met zijn mensen het ‘Aanvalsplan verduurzaam je pand’ uitgedokterd om de resterende maanden van het jaar 2011 huurders uit het midden- en kleinbedrijf te ondersteunen bij het verduurzamen van hun huisvesting.

‘Huurders die de huurcontracten in 2012 en 2013 zien aflopen, benaderen we. We bieden ze inspiratie om hun huidige kantoorpand te laten verduurzamen.’

In zijn optiek is duurzaamheid de fase van mooie woorden en oneliners echt voorbij. ‘Verduurzamen is om drie punten belangrijk. De energierekening duikt na verduurzaming fors omlaag. Het is daardoor goed voor de portemonnee van de huurder, maar ook nog eens goed voor het milieu, het tweede facet. Als laatste kan de mkb-huurder gewoon goede

sier maken bij personeel, klanten en samenleving met het feit dat ze groen zijn. Zo eisen steeds meer opdrachtgevers dat de ondernemers waarmee ze werken er alles aan doen hun CO2uitstoot zo laag mogelijk te houden’, zegt Troost.

Twee belangrijke opdrachtgevers aan het midden- en kleinbedrijf, die volop bezig zijn met CO2-reductie zijn spoorbeheerder ProRail en Rijkswaterstaat. Ze hebben tegenwoordig in hun aanbestedingsvoorwaarden de zogenoemde CO2-prestatieladder opgenomen. Bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen, worden zo uitgedaagd en gestimuleerd hun eigen CO2-productie te kennen en te verminderen. ProRail: ‘Concreet betekent dit: hoe meer een bedrijf zich inspant om CO2 te reduceren door een duurzame bedrijfsvoering te voeren, hoe meer kans het maakt op gunning.’ ‘Het kantoor speelt dus een rol bij het binnenhalen van een opdracht.

Hoe duurzamer door een lagere CO2uitstoot, des te meer kans op een opdracht’, zegt Troost nuchter. ‘Je kunt het je als mkb-ondernemer echt niet meer permitteren om het gebouw waarin je zit, niet duurzaam te laten zijn. Het is je visitekaartje. Als je iets voor deze samenleving wilt doen, huur je een duurzaam gebouw. Duur- >

‘Met een duurzame bedrijfsvoering win je contracten’

16 Q&A Toch pensioen uit vastgoed In de klassieke mkb-benadering vormt het kantoor of de winkel een appeltje voor de dorst. Steeds minder ondernemers hebben hun kantoor of winkel in bezit. Het gevolg is een lager of misschien wel helemaal geen pensioen. BAM Utiliteitsbouw heeft samen met het financiële adviesbureau Credion een oplossing, Pandpensioen. Jeroen Troost, commercieel directeur BAM Utiliteitsbouw: ‘Mkb’ers willen dat het geld in het bedrijf zit en niet het pand.’

zaamheid is onderdeel van het imago.

Het is toch mooi om op een display in de hal te tonen dat tachtig procent van je energie wordt opgewekt door zonnepanelen en de rest bijvoorbeeld door wind.’

Hoe pak je als huurder die verduurzaming aan?

‘Gebruik het aflopen van het huurcontract nu eens niet om alleen over centen te zeuren, maar om het kantoor dat je huurt te laten verduurzamen.

Zeg: “Verhuurder, wij willen best het huurcontract met vijf of tien jaar verlengen, maar dan moet jij mijn pand verduurzamen en dat ga jij betalen.”

Maar die huurder heeft vaak geen idee in wat voor pand hij zit, dat moet hij wel weten om het gesprek aan te kunnen gaan met die verhuurder.

Om die huurder kennis te geven over zijn eigen gebouw hebben we een tool* ontwikkeld. Hiermee maken we die abstracte discussie concreet. We nemen de maat van het gebouw op alle relevante duurzaamheidsaspecten als energieverbruik, isolatie, comfort en gebruikte materialen. Deze aanpak levert voor de huurder twee zaken op.

Het toont uiteindelijk de maatregelen die genomen moeten worden om het gebouw tot een zekere standaard te verduurzamen. Daarnaast zorgt het voor bewustwording over hun eigen verbruik en de daaraan gekoppelde kosten.’

Troost heeft de ervaring dat veel huurders eigenlijk alleen geïnteresseerd zijn in een lagere energierekening, omdat ze die meestal naast de huurpenningen zelf moeten betalen.

Troost: ‘Het softwaremodel dat de maat neemt, wordt dan zo ingesteld dat het resultaat een lagere energierekening oplevert. We bereiken dat door onzichtbare zaken als koeling, isolatie en verlichting aan te pakken. Maar er zijn ook ondernemers die zeggen dat ze het zichtbaar willen hebben om het te tonen naar de medewerkers, klan* via www.verduurzaamjepand.nl te bereiken.

ten en samenleving. Zonnepanelen op het dak, gevels die met planten zijn begroeid of een grasdak zijn dan niet misschien gelijk rendabel, maar versterken het beeld dat het om een groen bedrijf gaat. De portemonnee is dan minder relevant.’

BAM Utiliteitsbouw kent het middenen kleinbedrijf vanwege zijn eigen regiostructuur door en door. Ongeveer 25 procent van de omzet van deze BAM-werkmaatschappij wordt al gerealiseerd met het beheren van bestaande kantoren, die veelal worden gehuurd door ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf. Ook ontwikkelt en bouwt het bedrijf in opdracht van mkb-ondernemers kantoren.

Troost: ‘Als er dus ergens een dak lekt, repareren we dat, maar gebruiken gelijk dat moment om de vraag te stellen of dit wel duurzaam is. Moet er niet een grasdak op of zonnecellen?’

Hoe dwingen jullie die huurder/belegger tot bewegen? Die wil toch graag zo’n verduurzaamd visitekaartje in zijn portefeuille?

‘Het is teleurstellend om te moeten constateren dat ondanks alle ambities en discussies de verhuurders, eigenaren en beleggers onvoldoende bezig zijn hun vastgoed te verduurzamen.

De oorzaken hiervan laat ik even voor wat ze zijn. Ik zeg tegen die verhuurder dat hij een huurder kwijtraakt die niet wordt geholpen. Dan word je onderdeel van die vijftien procent leegstand. De ergste nachtmerrie voor een verhuurder is leegstand, op dat sentiment speel ik in. We houden hem een ander verdienmodel voor om uiteindelijk wel die renovatie te kunnen uitvoeren. Hij behoudt zijn huurder door in duurzaamheid te in-

‘Ik speel in op de angst voor leegstand van de verhuurder’

vesteren, dat is winst. Daarnaast moet er een ander huurcontract worden opgemaakt waarin de verhuurder ook profiteert van de investeringen die hij heeft gedaan om de energierekening naar beneden te brengen. Je zou de besparing op energie kunnen delen.

Het resultaat van alle inspanningen is uiteindelijk een meer renderend pand.’

Spelen mkb-bouwbedrijven zelf nog een rol bij de verduurzaming van bestaande kantoren?

‘Ja, we werken altijd al samen met kleine en middelgrote onderaannemers en toeleveranciers. We doen echt niet alles zelf. We zitten wel aan de knoppen, maar we betrekken alles van derden. Van onze omzet kopen we ongeveer zeventig procent in van dat soort kleine en middelgrote partijen. Dat doen we bij voorkeur met bedrijven die ons goed bevallen, onze zogenoemde voorkeurleveranciers.

Die selecteren we niet alleen op prijs en kwaliteit, maar ook op duurzaamheid. We vragen aan hen innovatieve producten en diensten te leveren die bijdragen aan duurzaamheid van het bouwproces en het uiteindelijk te renoveren kantoor. Van bijvoorbeeld beton- en glasleveranciers vragen we het leveren van duurzame producten. Alleen kunnen we het niet.

Een voorbeeld is een glasleverancier die ons drielaags-zelfreinigend glas aanreikte. Het wordt nooit toegepast, omdat het acht maal duurder is dan normaal glas. Ik vind dat een uiting van kortzichtigheid. Dit soort glas gaat over het algemeen twintig jaar mee en heeft een hoge isolatiewaarde. Reken de besparing van die glazenwasser en een lagere energierekening uit en houdt dat een huurder voor. Dan zegt die mkb’er: doen! Duurzaamheid heeft voor een groot deel te maken met ontwetend aan de kant van de huurder en verhuurder. Ons werk richting die mkb’er is dan ook het bieden van inzicht en inspiratie.’ <

Een nieuwe site voor nieuwe klanten.

U bent eigenlijk al een tijdje ontevreden over uw huidige

gemak en duidelijke kosten. Een website van De Telefoongids &

website. U wilt goed vindbaar zijn en meer invulling geven

Gouden Gids wordt snel startklaar opgeleverd, wordt door ons

aan succesvol online ondernemen. Kies dan voor een nieuwe

onderhouden en is ook nog eens heel betaalbaar. Verras uzelf

website van De Telefoongids & Gouden Gids voor snelheid,

met een nieuwe online presentatie. En uw nieuwe klanten ook.

Ga snel naar

www.detelefoongidswebsites.nl voor meer informatie en prijzen.

Wij laten klanten met u klikken.

18 Branchescan Corporaties

Woningcorporaties fuseren

Aantal corporaties Aantal sociale woningen

De vette jaren voorbij

De Nederlandse woningcorporaties beheren ongeveer een derde van de woningen in ons land, maar liefst 2,4 miljoen huishoudens wonen in een huis van een corporatie. Sinds 1995 zijn de corporaties in de praktijk zelfstandige organisaties. In dat jaar streepte het ministerie van VROM de toekomstige subsidies aan de corporaties weg tegen de schulden die de corporaties nog hadden uitstaan bij de overheid. Bovendien kregen de

corporaties meer bestuurlijke vrijheid en moesten ze voortaan zelf hun broek ophouden.

Maar ook al zijn de corporaties zelfstandig, de overheid heeft nog altijd een stevige vinger in de pap. Zo stelt het ministerie, eerst VROM, tegenwoordig Binnenlandse Zaken, vast welke activiteiten corporaties mogen ondernemen. De regels die corporaties moeten volgen, zijn vastgelegd in het Besluit beheer sociale huursector

(BBSH). Anno 2011 is de relatie tussen de corporatiesector en de overheid moeizaam. Van tijd tot tijd laait de discussie op hoe ver de overheid kan gaan in het opleggen van haar wil en soms moet de rechter daaraan te pas komen.

Overambitieus Door overheidsingrijpen en de economische crisis zijn de omstandigheden voor corporaties ingrijpend veranderd.

2004 508 2,4 mln

2010 418 2,4 mln

Nieuwbouw corporaties Aandeel in totale nieuwbouw

Bron: Centraal Fonds Volkshuisvesting

Hollandse hoogte

tekst Jos Leijen / fotografie Hollandse Hoogte

Vooral rechtse critici vinden dat de corporatiesector wel wat kleiner kan. Supporters van de corporaties menen dat sociale huisvesting enorm bijdraagt aan de kwaliteit van de woningen en de wijken.

‘Onze steden kennen minder segregatie dan die in het buitenland.’

19

Corporaties bouwden meer*

Tot een paar jaar geleden stegen de huizenprijzen fors en werden de corporaties op papier steeds rijker.

Ze konden een deel van hun woningvoorraad goed verkopen aan zittende huurders en kregen daarmee de middelen om te investeren in nieuwe projecten. Sommige corporaties boerden zo goed, dat ze veel geld staken in overambitieuze projecten die flopten.

Daarnaast streken sommige bestuurders salarissen op die ver boven de Balkenende-norm lagen.

‘Die vette jaren liggen wel achter ons’, zegt voorzitter Marc Calon van branchevereniging Aedes. De maximale huurverhoging is al jaren niet hoger dan het inflatiepercentage en de kosten stijgen meer, legt hij uit. Daardoor lopen de netto-inkomsten van de corporaties terug. Daarnaast betalen de corporaties sinds 2006 vennootschapsbelasting, inmiddels zo’n tweehonderd miljoen euro per jaar en dat moet oplopen naar een half miljard.

En vanaf 2014 moeten de corporaties ook nog eens zeshonderd miljoen euro gaan bijdragen aan de huurtoeslag.

De inkomsten uit de verkoop van woningen lopen ook hard terug.

Huurders zijn minder happig om te kopen en door de malaise op de woningmarkt zijn de opbrengsten ook niet geweldig. ‘We kunnen in de bedrijfsvoering nog wel het een en ander doen’, erkent Calon. ‘Zo streven we ernaar de beheerkosten met twintig procent te verminderen. De faalkosten bij bouwprojecten zijn nu vijftien tot twintig procent, dus daar valt ook nog veel winst te behalen. Maar het huidige bedrijfsmodel is niet duurzaam, daar moeten we iets aan doen.’

Een van de oplossingen is een ander huurbeleid, aldus Calon, met verhogingen boven het inflatiepercentage en meer vrijheid om de huren gedifferentieerd aan te passen. Hij krijgt steun van directeur Ronald Paping van de Woonbond, de belangenbehartiger

van huurders. ‘Een goed alternatief voor het huidige beleid is de huursombenadering’, zegt Paping. ‘Dan kijk je niet naar de individuele woning, maar naar de totale huurinkomsten. Zet die op inflatie plus maximaal één procent, onder voorwaarde dat corporaties gaan investeren in volkshuisvesting.

Dan kun je de huurstijging variëren en de woningmarkt beter laten functioneren.’

Scheefgroei Peter Boelhouwer was voorzitter van de VROM-commissie die begin 2010 in het rapport ‘Stap voor stap’ aanbevelingen deed om de woningmarkt te hervormen. Daarbij zou niet alleen de huurmarkt moeten worden aangepakt, maar ook de hypotheekrenteaftrek.

Hoewel inmiddels ongeveer alle deskundigen het erover eens zijn dat zo’n integrale aanpak noodzakelijk is, wil politiek Den Haag daar (nog) niets van weten.

Boelhouwer ziet ook voordelen in de huursombenadering. ‘Je kunt de huur van gewilde en betere woningen wat meer optrekken. Dat zou gelijk het scheefwonen kunnen verminderen, want daarbij gaat het vaak om aantrekkelijke woningen.’ Scheefwoners zijn huurders die eigenlijk te veel verdienen voor de woning die ze huren.

Zij zouden moeten verhuizen naar een duurdere huurwoning of een koopwoning. Maar duurdere huurwoningen (650 à duizend euro) zijn er nagenoeg niet en koopwoningen zijn voor deze huishoudens vaak te duur.

Boelhouwer pleit ook voor het geleidelijk aanpassen van de huurprijzen aan de omgeving waarin een woning staat. ‘Er is geen goede verhouding tussen prijs en kwaliteit. Als een woning hetzelfde aantal punten heeft, maakt het niet uit of hij in Amsterdam staat of in Oost-Groningen. Markttechnisch klopt dat niet, want vergelijkbare koopwoningen in Amsterdam

2007 36.500 42%

2009 40.500 46%

*volgens eerste opgaven stagneert de groei van het aandeel van de corporaties vanaf 2010

zijn ongeveer tweemaal zo duur als in Groningen. Daar moet meer differentiatie zijn.’

Ook Calon vindt dat de huur meer een afspiegeling moet zijn van de waarde van de woning. En mensen met hogere inkomens, moeten meer huur betalen. ‘De huurder moet de prijs van het product betalen. En als mensen het niet kunnen opbrengen, dan moeten ze steun krijgen van de overheid. Nu investeren corporaties grote bedragen in woningen die ze nooit kunnen terugverdienen. Dat kan op termijn niet doorgaan.’

Zittenblijvers Een ander thema dat de gemoederen bezighoudt, is de ‘Europanorm’. Deze stelt dat corporaties niet meer dan tien procent van hun sociale woningvoorraad mogen verhuren aan mensen met een inkomen boven 33.614 euro.

‘Dat is geen superhoog inkomen’, zegt Boelhouwer. ‘Maar als je meer

‘Corporaties investeren grote bedragen in woningen die ze nooit kunnen terugverdienen.

Dat kan niet doorgaan’ verdient, moet je maar ergens anders je heil zoeken. En dat is in de huidige markt erg lastig.’

Paping vindt dat er best een grens mag zijn. ‘Al is die 33 duizend in de huidige markt veel te laag. Dan heb je het over gezinnen met een maandinkomen van rond de 1800, 1900 euro netto. De Tweede Kamer is het daar ook mee eens, maar Donner wil niet terug naar Brussel om erover te onderhandelen. Het gevolg is dat huurders blijven zitten waar ze zitten en dat de doorstroming stokt.’

Directeur-bestuurder René Mascini van Woonpartners Midden-Holland in >

20 Branchescan Corporaties

‘Dankzij corporaties hebben we goede woningen in gemengde wijken’ Guus Verduijn is directeur Commercie bij Woonzorg Nederland, een landelijk opererende corporatie die gespecialiseerd is in seniorenhuisvesting. ‘Wij merken nog niets van de inkomensnorm, omdat meer dan negentig procent van onze huurders eronder zit’, vertelt hij. ‘Dat kan wel veranderen als de scheiding van wonen en zorg doorzet, dus als mensen in een zorgcentrum nieuwe stijl huur gaan betalen.’

Verduijn constateert dat rendabel bouwen binnen de huursector onmogelijk is. Op iedere woning doet de Woonzorg Nederland een forse

Op zoek naar nieuwe business

Word

Western Union agent!

Een extra bron van inkomsten!

Vergroot uw inkomsten samen met Western Union, de marktleider op het gebied van geldtransacties Vergroot uw klantenkring Ontvang een commissie voor iedere transactie Geen opstartkosten en geen voorraden Hollandse hoogte

Waddinxveen ziet de inkomensnorm ook als een kans. De corporatie heeft al enkele projecten laten bouwen met huurwoningen van boven de 652 euro, speciaal voor middeninkomens.

Het was wel een hele toer om de financiering rond te krijgen, vertelt hij.

‘Uiteindelijk kregen we iets meer dan zeventig procent gefinancierd, de rest moesten we bijpassen uit eigen middelen. Nu zijn wij een heel gezonde corporatie in een regio waar mensen graag willen wonen, maar in andere regio’s gaat dat waarschijnlijk niet lukken.’

Mascini wijst ook op de grote administratieve belasting voor de corporaties, die de inkomens van aspiranthuurders moeten toetsen. ‘Toetsing kost veel tijd, waardoor we de woningen niet snel kunnen toewijzen.

Het is ook onzuiver en onpraktisch. Je zou dat op een andere manier moeten regelen, bijvoorbeeld met een bijzonder woningforfait. Dan leg je het waar het hoort: in de fiscale sfeer. Uit de aangifte blijkt hoeveel mensen verdienen. Verdienen ze te veel voor de woning waarin ze wonen, dan betalen ze een toeslag. Dat is eenvoudiger en efficiënter.’

‘maatschappelijke bijdrage’ en dat geldt ook voor ander corporaties.

Mede hierdoor loopt de schuldenlast op. ‘Voor een huur van 650 euro mogen de stichtingskosten niet hoger zijn dan pakweg 125.000 euro. Daar zitten we fors boven. Eigenlijk bouwen we middenklasse woningen met een lage huur.’

Desastreuze Thatcher Wat de sector ook nog boven het hoofd hangt, is een mogelijk kooprecht voor huurders. Minister Donner werkt hiervoor momenteel de plannen uit. Er zitten echter de nodige juridische en praktische haken en ogen aan.

‘Je stuit dan op de vraag: wie is de baas van de corporatie’, zegt Boelhouwer. Tegenstanders van het kooprecht wijzen naar Engeland onder Thatcher, waar een kooprecht desastreus uitpakte. Een praktisch bezwaar is dat veel corporaties in de huidige markt al moeite hebben om de huizen die ze aanbieden, te verkopen.

Bij het ter perse gaan van dit nummer van Ondernemen! is de discussie in volle gang over de nieuwe Woningwet.

Deze regelt de afbakening van corpo-

Wie is Western Union?

ratietaken met en zonder staatssteun en stelt regels op voor de financiering.

Corporaties zijn bang dat ze straks voor projecten zonder overheidssteun moeilijk geld uit de markt kunnen halen. Het gaat dan onder meer ook om maatschappelijk vastgoed, zoals scholen en gezondheidscentra, goedkope koopwoningen en huurwoningen in het middensegment. De staatssteun bestaat uit garanties op de leningen, waardoor financiering makkelijker en goedkoper is. ‘De VROM-raad heeft geadviseerd om corporaties daar voldoende speelruimte te laten’, zegt Boelhouwer. ‘Want het is belangrijk dat die projecten er komen en de commerciële sector pakt die niet op.’

Volgens Paping valt er best wel iets aan te merken op de corporatiesector. ‘Maar het is een goed en uniek systeem. Het leidt ertoe dat we in Nederland goede woningen hebben in gemengde wijken. Het stelsel is efficiënt en er is nauwelijks staatssteun.

We moeten er zuinig op zijn.’ Calon: ‘Vergelijk onze steden met die in het buitenland, waar meer segregatie en trammelant is. We mogen trots zijn op ons systeem van sociale huisvesting.’ <

Wat zijn de voordelen?

• Wereldwijd marktleider op het gebied van geldtransacties sinds 1871 • Een naam die wereldwijd bij miljoenen gebruikers bekend is • Een betrouwbare partner voor snelle en gemakkelijke geldtransacties • Een merk met een merkbekendheid van 91% bij de gebruikers van geldtransacties • Met wereldwijd meer dan 440.000 locaties, is Western Union altijd dichtbij zijn klanten

Wie zijn onze klanten? Wat zijn hun behoeften?

De klanten Mensen met familie in het buitenland Studenten Toeristen en reizigers Bedrijven

— — — —

De behoeften Steun aan hun familie Noodgevallen Speciale gelegenheden Professionele redenen

Het doen van een geldtransactie…

Een eenvoudige en snelle procedure

• De klant vult een zogenaamd send form in (formulier om geld te versturen) • De medewerker voert alle gegevens in, in het systeem • De medewerker controleert de gegevens en informeert de klant over de kosten • De medeweker geeft de klant een ontvangstbewijs met het MTCN (money transfer controlenummer)

Heeft u interesse?

Extra omzet en marge!

• Commissie op elke transactie

Een nieuwe service!

• Verkoop van Western Union aan mijn bestaande klanten • Stijging van de aankopen bij mijn bestaande klanten • Stijging van het aantal bezoeken bij mijn bestaande klanten • Loyaliteit van mijn klanten, dankzij de nieuwe service

Nieuwe Klanten!

• Stijging van de traffic in mijn winkel • Verkoop van mijn producten en diensten aan de Western Union klanten (cross-selling)

Hoe word ik Western Union agent?

Om agent te worden, vraagt Western Union van u om: • Tekeningsbevoegd te zijn van uw onderneming • Een computer of kassasysteem te hebben met internettoegang U ontvangt gratis transactiesoftware, een starttraining en een starterskit (externe en interne visibiliteit, opleidingsondersteuning en gold!cards).

Pak deze kans om uw inkomsten te verhogen!

Stuur dan een E-mail naar salesNL@westernunion.com, met daarin uw naam, bedrijfsnaam en contact gegevens.

Wij nemen dan zo snel mogelijk contact met u op.

• Money Transfer •

advertorial

Van skybox naar garagebox TEKST: Bies VerMeulen FOTOgraFiE: ArtHur MeBius

Hans van de Berg raakte door de crisis in één klap zijn fortuin kwijt. Maar hij laat zich niet kennen en is alweer druk bezig om er weer bovenop te komen.

ij stond vorig jaar nog op nummer 112 van de Quote 500. Het kon niet op voor de selfmade miljonair. Met een van zijn eigen vliegtuigen vloog Hans van de Berg van businessdeal naar businessdeal. De zoon van een

“Ik heb nu de kwaliteit die ik gewend was, maar dan supervoordelig!” groenteboer verdiende zijn eerste miljoenen begin jaren tachtig met een nieuw verpakkingssysteem voor appels.

Maar sinds de crisis is hij weer terug bij af. “Een appeltje voor de dorst heb ik er niet aan overgehouden”, grapt de eeuwig optimistische en goedlachse Van de Berg (“Zeg maar Hans, hoor!”).

“We delen al onze belminuten tegen een zeer voordelig tarief.”

Vanuit zijn nieuwe ‘kantoor’ werkt Van de Berg aan zijn comeback

nieuwe onderneming. Trots laat hij ons zijn ‘kantoor’ zien. Dit is gevestigd in een garagebox van de flat waar het gezin nu woont. Vanachter zijn oude, imposante bureau vertelt hij: “Natuurlijk is het niet helemaal wat ik gewend ben. Maar mij hoor je niet klagen. Zo ben ik dertig jaar geleden ook begonnen.” Opgewekt en

Hans van de Berg in betere tijden

“Mij hoor je niet klagen!

Zo ben ik dertig jaar geleden ook begonnen.” weliswaar de enige medewerker is. Maar toch, verzekert hij ons: “Met Telfort heb ik nu de kwaliteit die ik gewend was, maar dan supervoordelig!” “Zo”, roept hij

Telfort zakelijk OpMaat Eén mobiele bundel voor het hele bedrijf 200 minuten inclusief internet op uw mobiel 1GB

vol zelfvertrouwen terwijl hij gebruikt papier omdraait en terug in een kopieermachine stopt, “zit ik binnen de kortste keren weer in m’n eigen skybox!”

Benieuwd naar alle zakelijke voordelen van Telfort?

Ga dan naar telfort.nl/zakelijk.

Actieprijs geldt gedurende de looptijd van het 2-jarig contract. Kijk voor de voorwaarden op telfort.nl.

Hans is met zijn vrouw, dochter en zoon verhuisd van hun riante villa met zwembad en tennisbaan naar een klein flatje. Naar eigen zeggen is dit vooral voor zijn gezin wel even wennen.

Maar Hans is alweer druk bezig met zijn

vol passie vervolgt hij: “Ik moet weer op de kleintjes letten en op zoek naar slimme dealtjes. M’n zakeninstinct laait op als nooit tevoren.” Zo vertelt hij ons enthousiast over Telfort. Die bieden zakelijke abonnementen die makkelijk zijn aan te passen aan de situatie. Dus een meeveranderend abonnement wanneer een bedrijf van klein naar groot of van groot naar klein gaat. En daar weet Hans alles van. Verder kunnen met een groepsabonnement alle specifieke belwensen van iedere medewerker individueel worden afgestemd. Als we doorvragen blijkt dat zijn vrouw

Gratis Samsung Galaxy S Plus

38,-

31,30 p/mnd

Werkt in je voordeel

telfort.nl 0800 1707

24 Branchescan Corporaties

Case

25

Huis op maat Met klagen over de buitenwereld geef je woningzoekenden geen dak boven hun hoofd, vindt directeur-bestuurder Rob Donninger van wonenCentraal. Dat lukt wel met een mix van verkoop van huurwoningen, nieuwbouw en inkomensafhankelijke huur. ‘We moeten de mens centraal blijven stellen.’

tekst Jos Leijen / fotografie Mark van der Zouw

In de corporatiewereld is een flinke schaalvergroting gaande. Het aantal woningcorporaties is de afgelopen jaren meer dan gehalveerd van ruim negenhonderd tot net vierhonderd. Rob Donninger, directeur van wonenCentraal begrijpt wel waarom.

Corporaties moeten bedrijfsmatig werken en steeds meer specifieke deskundigheden in huis hebben. Dat lukt vaak beter in een grote organisatie, omdat er dan relatief minder overhead nodig is. Daarnaast is een grote corporatie beter in staat om de risico’s te spreiden.

Toch biedt wonenCentraal weerstand aan die trend. ‘Met het groter worden kom je ook verder af te staan van die gemeenschap, van de mensen waar het allemaal om begonnen was’, stelt Donninger. ‘Je loopt het risico dat het dan vooral gaat over institutionele belangen en het bedrijfsresultaat, met directeur-bestuurders die zich ceo voelen en zich daar ook naar gedragen, met soms uitwassen als gevolg. Die kant willen wij niet op.’

WonenCentraal is een middelgrote woningcorporatie, die 8500 woningen en ongeveer duizend andere objecten, zoals bedrijfsruimten en garages, beheert. De corporatie biedt werk aan 115 mensen, honderd fulltimers.

WonenCentraal is ontstaan uit de fusie van enkele kleinere corporaties en opereert binnen de gemeentegrenzen van Alphen aan den Rijn, met naast de

stad ook de dorpen Aarlanderveen en Zwammerdam.

Die begrenzing van het werkgebied is een bewuste keuze, vertelt Donninger.

‘Woningcorporaties zijn in het begin van de vorige eeuw opgericht om goede huisvesting te realiseren voor mensen die daar zelf niet in konden voorzien. Ze waren sterk geworteld in de lokale gemeenschap en maakten daar deel van uit. Wij willen dat zo houden. En in onze filosofie lukt dat het beste in de huidige omvang, dicht bij de omgeving en de mensen die we bedienen.’

De corporatie moet volgens Donninger een bijdrage leveren aan de gemeenschap en moet daarom openstaan voor de woonwensen van de lokale bevolking. ‘Mensen verwachten van ons hier dat wij ons vooral richten op de sociale huur en woningen aanbieden voor mensen met een kleine beurs of andere beperkingen. Daarom hebben we ons de afgelopen jaren ook niet ingelaten met dure huur- of koopprojecten.’

Scheefwoners Donninger trad in 2006 aan bij wonenCentraal. ‘De organisatie was vooral defensief. Goed in de renovatie en het beheer van de bestaande woningen, maar er waren al heel lang geen nieuwe woningen meer gebouwd.

Tegelijkertijd stond de organisatie wel open voor een nieuwe strategie,

een aanpak om de uitdagingen op de woningmarkt aan te gaan. In 2007 hebben we die nieuwe strategie gepresenteerd en daar doen we het met wat aanpassingen nog steeds mee.’

Die strategie hangt nauw samen met de lokale woningmarkt en de positie van wonenCentraal daarin. ‘Je hebt in Alphen aan den Rijn twee soorten wijken. In de ene buurt vind je veel huurwoningen en hoogbouw en in de andere vooral koopwoningen voor gezinnen. Een groot deel van ons bezit is geconcentreerd in drie wijken met veel hoogbouw.’

Van de ruim achtduizend woningen die wonenCentraal verhuurt, wordt ongeveer de helft gehuurd door huishoudens uit de doelgroep. Donninger: ‘Dat zijn huishoudens die anders niet aan een woning zouden komen. Bij de andere helft gaat het om scheefwoners, mensen die te veel verdienen voor hun woning. Een deel van hen zou wel willen kopen, maar reguliere koopwoningen zijn te duur.

Een ander deel, vooral de wat oudere huurders, wil wel verhuizen naar een iets duurdere huurwoning die beter geschikt is om er oud in te worden.

Maar dat aanbod is er niet. Tegelijkertijd hebben we in de regio 18.000 geregistreerde woningzoekenden, van wie er vierduizend actief zoeken.’

Er zijn verschillende mogelijkheden om de boel in beweging te krijgen.

Je kunt bijvoorbeeld goedkope

koopwoningen voor starters bouwen.

WonenCentraal kiest daar niet voor.

‘Het bouwen van koopwoningen is niet onze kernactiviteit’, zegt Donninger. ‘Bovendien bouw je dan toch woningen van mindere kwaliteit, anders wordt het te duur. En kwalitatief slechtere huizen staan er al genoeg.

Daar komt bij dat je dan mensen met een relatief hoog inkomen verleidt om die buurt te verlaten, terwijl je ze er eigenlijk liever houdt.’

Uitverkoop WonenCentraal broedde daarom op een ander antwoord. ‘Als je de waarde van ons bezit bekijkt, dan kun je dat doen vanuit de bedrijfswaarde en vanuit de marktwaarde’, doceert Donninger. ‘De bedrijfswaarde is gerelateerd aan de toekomstige huuropbrengsten, de marktwaarde aan vraag en aanbod. De marktwaarde is in de regel hoger dan de bedrijfswaarde en met dat verschil kun je als corporatie iets doen. Je kunt bijvoorbeeld verkopen met korting en je kunt spelen met de huur.’

De corporatie besloot tot een grootschalig verkoopprogramma. Maar liefst 2700 woningen kregen een ‘te koop’-bord. Het ging om buurten met hoofdzakelijk sociale huurwoningen en die voor de sociale opgave het best gemist kunnen worden. Daarvan zouden er in enkele jaren ongeveer 1400 verkocht moeten worden. Om huurders over te halen, krijgen ze een korting die kan oplopen tot veertig procent. WonenCentraal past hierbij >

‘We hebben ons de afgelopen jaren niet ingelaten met dure huur- of koopprojecten’

Maquette Ondernemingen N°3_Mise en page 1 22/09/11 09:43 Page1

26 Branchescan Corporaties

Advertorial

Koop, verkoop uw zaak - Zonder commissie met ARGUS VOOR HANDELSZAKEN EN ONDERNEMINGEN

www.argus-benelux.com

VOEDING

het concept ‘Slimmer Kopen’ toe, dat is ontwikkeld door Stichting Trudo in Eindhoven. Afhankelijk van de korting geldt er een ‘antispeculatietermijn’ van drie of zes jaar. Als de koper voor die tijd de woning verkoopt, moet hij de korting terugbetalen.

Dankzij Slimmer Kopen verkocht wonenCentraal in 2009 388 woningen en in 2010 nog eens 272. Omdat veel huurders die wilden kopen dat al hebben gedaan en de koopmarkt is ingezakt, staan er inmiddels woningen leeg. ‘Een woning die eenmaal het label ‘te koop’ heeft, gaan we liever niet meer verhuren’, licht Donninger toe.

‘Van oktober tot december 2011 kunnen daarom ook mensen die nog niet huren in aanmerking komen voor een korting tot maximaal dertig procent.

Voorwaarde is wel dat ze als woningzoekende op de wachtlijst staan en een inkomen hebben van maximaal 35.000 euro.’

De opbrengst van de woningverkoop wendt de corporatie aan om nieuwe huurwoningen te bouwen in buurten waar nu nog weinig sociale huur is.

WonenCentraal heeft grootse bouwplannen. Het wil de komende jaren vierhonderd eengezinswoningen, achthonderd appartementen geschikt voor senioren en 225 zorgwoningen realiseren. Het project Nieuwe Sloot met bijna driehonderd woningen heeft door bezwaarprocedures vertraging opgelopen, maar onlangs heeft de Hoge Raad de bezwaren ongegrond verklaard. De verwachting is dat de bouw op korte termijn start. Een ander bouwtraject in het centrum, van nog eens driehonderd woningen, heeft door de economische crisis de nodige vertraging opgelopen.

WonenCentraal besloot tot een massale uitverkoop van woningen Maatwerk Op 20 juni is het project Antarctica officieel geopend, 78 appartementen en 1500 vierkante meter bedrijfsruimte.

Bij het vaststellen van de huurprijs van de appartementen heeft wonenCentraal gebruik gemaakt van een nieuwe methodiek: Huur op Maat. Het bijzondere hiervan is dat huurders een huur betalen die past bij hun inkomen. Wie meer verdient, betaalt meer huur. Als het inkomen stijgt, stijgt de huur mee.

Huur op Maat is een experiment van de Stichting Experimenten Volkshuisvesting (SEV) en wonenCentraal is een van twaalf corporaties die meedoen aan de proef. Alle woningen die voor de eerste keer of opnieuw worden verhuurd, krijgen een variabele huur.

Uitgangspunten zijn de maximale huur volgens het woonwaarderingsstelsel (WWS), het huishoudinkomen volgens de fiscus en de huurquota die volgens het NIBUD redelijk zijn. Mensen met een laag inkomen kunnen daarbij nog steeds in aanmerking komen voor huurtoeslag.

Het voordeel van Huur op Maat is dat scheefwonen wordt tegengegaan en dat huurders een huur betalen die beter afgestemd is op hun inkomen en de waarde van de woning. Voor de corporatie zit er wel administratief werk aan, want die moet de belastingpapieren van de huurder verwerken.

Daar staat tegenover dat de corpo-

ratie extra inkomsten krijgt en die zijn zeer welkom in een tijd waarin de cashflow door allerlei overheidsmaatregelen onder druk staat.

Donninger is blij met Huur op Maat en hoopt dat minister Donner zal besluiten tot een landelijke invoering van het systeem. In Alphen aan den Rijn had hij graag wat meer armslag gehad om huren aan te passen aan de marktsituatie. De huren in Nederland zijn gekoppeld aan het woonwaarderingsstelsel. Onlangs voerde het ministerie extra basispunten in voor woningen in schaarstegebieden. Dit betekent dat de maximale huur van woningen stijgt. ‘Tot onze verbazing oordeelde de minister dat onze regio geen schaarstegebied is. Daar zijn we het niet mee eens. Wie naar de feiten op de Alphense woningmarkt kijkt, kan onmogelijk tot die conclusie komen’, aldus Donninger.

Maar hij laat zich hierdoor niet uit het veld slaan. ‘De discussie is te vaak defensief van karakter, daar wil ik niet aan meedoen. Het gaat over geld en wie de baas is over de corporatie.

Ik begrijp het ook wel: het inflatievolgend huurbeleid, de vennootschapsbelasting, de heffing voor de huurtoeslag, het zijn allemaal aanslagen op onze inkomsten. Daar moet onze branchevereniging Aedes ook tegen ageren. Maar aan de andere kant hebben we nog wel degelijk de vrijheid om eigen keuzes te maken.

Ik vind het belangrijk dat we daarbij de mens centraal blijven stellen. Wij doen dat met ons verkoopbeleid, nieuwbouw, een stevig renovatieprogramma en Huur op Maat. Zo willen we eraan bijdragen dat onze klanten met ons hun thuis vinden.’ <

Den Helder. A-locatie. In winkelgebied • BANKETBAKKERIJ Bedrijf volledig nieuw gerenoveerd. Volledige inrichting. 75 % vast klantenbestand. Hoog netto rendement. Inclusief webshop.

Prijs : 369 000 € Ref. 409730 Hillegom • POELIERSZAAK Mooie volledig ingerichte zaak. Geen concurrentie. Midden in winkelhart.

Uitbreiding met catering mogelijk. Nu al hoge omzet. Huur 1 335 € p/mnd.

Prijs : 179 000 € Ref. 409833 Omgeving Rotterdam. Nabij groot bedrijventerrein • SUPERMARKT In nwe woonwijk, enige supermarkt van 550 m2. Zr goed inger., ruim ass.

Thans franchise form., mr gn verplichting bij overname. Huur 6000 € p/m.

Prijs : 450 000 € incl. inventaris en voorraad Ref. 409587 Op grens met Noord-Brabant en Zuid-Holland • VISSPECIAALZAAK Prachtige, moderne, voll. inger. visspeciaalzaak met hoge omzet en winst.

Gelegen t.o. nwe Hema op 50 meter. Winkelpand TK of te huur 2 200 €.

Prijs : 385 000 € Ref. 409832 Midden NL • CATERINGBEDRIJF Veel vaste kl. ± 200 >. Alle fac. tot ± 250 pers. 2 bedrijfswagens, ovens, koel en vriescellen, 6 BBQ’s, 4 gaspannen. 3 rijdende BBQ’s, werktafels,.

Prijs : 115 000 € inventaris, goodwill Ref. 409645 Zuid-Holland • INDONESISCHE AFHAAL EN BEZORG ZAAK Gelegen in grote plaats in drukke winkelstraat bij centrum. Moderne zaak met veel vaste klanten. Parkeren voor de deur. Huur 1219,75 €.

Prijs : 100 000 € Ref. 409847 Zuid-Holland. In drukke regio, in hoofdwinkelstraat • SLAGERIJ Sinds 1954. Winkel 40 m2 + woonged. 50 m2. Boven 2 verhuurde etages (15 000 € p/j) en zolder. Evt pand te koop. Pand + slagerij 425 000 €.

Slagerij 50 000 € - Huur 1 500 € Ref. 409562 Centrum Den Haag • GROOTHANDEL IN WIJN EN GEDISTILLEERD Regiofunctie voor horeca. Bedrijfsruimte 440 m2. Omzet 650 000 € p/jr.

Voorraad 175 000 € + inventaris 35 000 €. Huur 60 000 € p/jr.

Prijs : 60 000 € 409850 Den Haag zuid • SUPERMARKT AVONDWINKEL Mooie grote zaak. Zonder concurrentie. Geschikt voor uitbr. met kebab, döner en shoarma of broodbakkerij. Koelcel. Hoge omzet en winst.

Prijs : 45 000 € (koopje) Ref. 409831 Amsterdam • CATERING BEDRIJF Goede naamsbekendheid. O.a. grotere bedrijven. Groot vast klantenbestand. Kooppand 180 m2 met voll. inr. 120 000 €. VP bedrijf 139 000 €.

Totaal vraagprijs : 259 000 € Ref. 409726 Rotterdam. Winkelgebied • SPEC.ZAAK ZUIVEL VLEESW. MAALT Opp. ± 80 m2. Mag. 80 m2. Kantoor, keuken 15 m2. Koeltoonb. 9 mtr.

Wandk. 5 mtr. Diepv., koelcel, div. ovens, bestelw. Catering, oph., bez.

Prijs : 175 000 € inv., goodwill, pand, voorraad Ref. 409605 N-Holland • BAKKERIJ BROOD-BANKET AMB. INDUSTR. BAKKERIJ 9 Winkels. Bedrijf 2,2 M€. Incl. voll. inr. winkels en bakkerij. Zakelijke en part. markt. Winkelpand 105 m2, 180 000 €. Bakkerij 1 200 m2, 950 000 €.

Totale vraagprijs : 3 330 000 € Ref. 410401 Tilburg • CATERING (THAIS FOOD) www.thaifoodservice.nl met div. fac. Aanhanger compl. + keuken. Alles voor feesten en partijen. Site met bestelmog. Evt Nissan XTrail 2008.

Prijs : 24 500 € inventaris, goodwill Ref. 409615

KLEDING - ACCESSOIRES HUISHOUDARTIKELEN

Zuid-Hollan • DELICATESSEN ZAAK Gelegen in drukke winkelstr. bij centrum middelgr. stad. Mooie moderne zaak. Mediterrane verse prod. Veel vaste klanten. Hoge omzet, veel prod.

Prijs : 90 000 € Ref. 409848 Regio Rotterdam. A-loc. Winkelpromenadegebied • JUWELIERSZAAK Inr. ± 2010. Alle voorz. Beveiligingsklasse 5. Opp. ± 66 m2. Kantoor 25 m2.

Mag. op etages ± 100 m2. Stabiele omzet. Evt voorr. ± 250 000 €.

Prijs : 265 000 € inventaris, goodwill, pand Ref. 409664 Randstad. Belangrijke toer. stad. Centrum A-loc • DAMESMODEZAAK Trendy zaak, 3 excl. merken. Opp. ± 65 m2. Mag. ± 10 m2. Stab. omzet met stijging. Nwe inr. 2007. Instapkl. ± 75 % vaste kl. Huur 1740 € p/m.

Prijs : 49 000 € inventaris, goodwill Ref. 409606 Badhoevedorp. A-locatie • DAMESMODE ZAAK Segment sportief middengroep. Huurpand 144 m2. Voll. gerenoveerde inr.

23 jaar gevestigd. Uitst. stabiel netto resultaat. Midden en hoog segment.

Vraagprijs 250 000 € incl. voorraad inkoop Ref. 409727 Prov. Utrecht. Dichtbij de stad Utrecht • KINDERKLEDING WINKEL Grote zaak. Opp. 110 m2 + keuken. Eigenaar is bereid om te helpen bij de inkoop + maken van website. Huur 25 000 € inclusief gas, licht en water.

Prijs : 19 900 € Ref. 409529 Salland. Middelgrote stad. A-locatie • JUWELIER Goed lopende zaak. Recent gerenoveerd. Oppervlakte winkel 100 m2.

Smederij-keuken ± 24 m2.

Prijs : 100 000 € + voorraad Ref. 409792 Haren (Groningen) • MODEZAAK Gelegen op A1-locatie. Goed renderende zaak. Oppervlakte 110 m².

Magazijn 30 m². Kantoor, enz.

Vraagprijs 81 000 € + voorraad Ref. 409786 Prov. Utrecht. In grote stad. A-loc • WONINGINRICHTINGZAAK Goed draaiende, 16 jaar bestaande zaak + alle machines. 2 etages 90 m2 + 50 m2. Koopje 135 000 €. Huur 3 000 € p/m. Wegens gezondheid.

Compleet met pand (totaal) 565 000 € Ref. 409593 Amsterdam. A-locatie. Nabij centrum • DESIGN KEUKEN Make-overs, art, kookworkshops. Keuken accessoires. Huurpand 140 m2.

Showroom. Voll. nwe inrichting en renovatie. Incl. voorraad inkoop.

Prijs : 195 000 € Ref. 409734 Centrum van het land • MODERN KEUKEN CENTRUM Goede omzet. Goed cliënteel. Showr. ± 300 m2. Mag./kantoor ± 200 m2.

Huur 2733 € incl. btw/m. Evt overname vrijst. koopw. met 1 000 m2 grond.

Prijs : 220 000 € incl. gehele voorraad Ref. 409867 ‘t Gooi. A-locatie • WONING DECORATIE ALGEMEEN O.a. raamdecoratie, vloerbedekkingen, gordijnen, verf en behang.

Huurpand 140 m2. Groot vast klantenbestand. Incl. voorraad inkoop.

Prijs : 150 000 € Ref. 409714

Centrum van het land. A1-locatie • BADKAMER SPECIAALZAAK Ridderkerk. In centrum, in groot W.C. • INDONESISCH RESTAURANT Moderne en complete inr. van showroom. Goede omzet met groei-poPrachtig modern restaurant. Opslagkelder. Moderne apparatuur. tentieel. Samenw. mog. betreft verkoop mag.ruimte, uitlevering, install.

Veel lunch en dinergasten. Ook catering en afhaal.

Ref. 409834 Prijs : 150 000 € inclusief voorraad Ref. 409863 Prijs : 49 900 € Randstad. In grote stad aan horecastr • GRIEKSE PITTA GYROS ZAAK 2 Opp. 100 m . Ook andere horeca mog. 5 scooters + 2 grote koelcellen.

Kleine vriescel + kleine koelcel. Incl. krachtstroom, grill, friteuses, enz.

Prijs : 87 500 € Ref. 409599 Nederland • HANDELSONDERNEMING T.B.V. PROF. LICHTMASTEN Regio Rotterdam • ZR GOED LOPEND PIZZA BEDRIJF + BEZ 2 O.a. Armaturen, camera masten, eigen montage afd. Klanten: campings Ook pasta, spareribs + sate. Website. Opp. 65 m + boven kantoor etc, sportverenigingen, maneges. Website ieder jaar stijgende omzet. + zolder. Huur 1500 € p/m of koop 200 000 €. Evt huurkoop 60 000 € p/j.

Ref. 409564 Prijs : 165 000 € Ref. 409791 Prijs : 300 000 € (incl. 2de zaak) NL • WEBSHOP VR UNIEKE HANDGEM. AFRIKAANSE KADO ART. West-Brabant. Grote plaats • HOTEL - CAFE - RESTAURANT Fairtrade. Zelfstandige import Zuid-Afrika. Inclusief naam + logo + Stab. omzet. Café, restaurant, feestz. tot 120 pers., 548 m2. 2 etages, 23 hotelk. Alle fac. met 2 sterren. Tot. 1 000 m2. Incl. bedrijfsw., 3 slpks. webshop pakket. Inclusief voorraad inkoop 11 000 €.

Ref. 409666 Prijs : 29 500 € Ref. 409732 Prijs : 1190 000 € inventaris, goodwill, pand Omg. Den Bosch • PRAKTIJK VR HUIDVERB. - HUIDTHERAPIE Midden Brabant • HOBBYZAAK (lijsten, handw., schildermat.,..)

Winkel 200 m2, mag. ± 80 m2. Woning (boven), 2 slpks, bdk, tuin ±200m2. Groot vast klantenbest. Goede omzet, prod./diensten 50/50. Oppervlakte Huur ±1600 € p/m. ± 65 % vaste klanten. Mog. workshops.

100 m2, 2 behandelr. naast verkoop en wachtruimte. Huur 1200 € p/mnd.

Prijs : 69 000 € inventaris, goodwill 409617 Prijs : 100 000 € inv., goederen, goodwill Ref. 409866 Drenthe • 2 PRIVE CL. - APART MASSAGESALON ESCORTSERVICE Nederland • NEPPERS HAIRWEAR Verkoop hoog segment haarstukken. Groot klantenbestand.

Tegenover elkaar gelegen panden. Alle verg. en erotische inr. Div. kaUnieke formule voor Europa. Inclusief voorraad inkoop. mers van alles voorzien, jacuzzi enz. Ruim modern woonhuis. Red. huur.

Ref. 410430 Prijs : 295 000 € (evt gesplitste verkoop mogelijk) Ref. 409798 Prijs : 125 000 € Zuid Nederland. Eigen gratis parking • GAYSAUNA Zuid-Holland • ZONWERINGBEDRIJF (Exclusieve merken) ± 70% part. en 30% bedr. Showr. ± 120 m2, atelier 900 m2, kantoren Veel vaste klanten. Goede omzet. Alle verg. en brouwerijvrij. Opp. tot. ± 200 m2. Huur 3500 € p/m. Goede omzet. Pers. dient meegenomen.

1500 m2 incl. woonh. 3 slpks, 2 bdks, tuin 150 m2. Sauna, café ± 150 m2.

Prijs : 250 000 € inv., goodwill (voorraad ± 150 000 €) Ref. 409620 Prijs : 1,5 miljoen € inventaris, goodwill, panden Ref. 409621 Amsterdam centrum • HAIR EN BEAUTYSALON Noord-Holland. A-locatie, aan jachtwerf • WATERSPORT WINKEL O.a. Webshop met 4 000 klanten. 70 % Vast klantenbestand. Huurpand 10 jaar gevestigd. Goede naamsbekendheid. gezichtsbeh., massage, hair 225 m2. 6 jaar gevestigd. Lage huisvestingskosten. Incl. voorraad inkoop. algemeen. Huurpand 325 m2. Voll. inrichting (design). Hoog segment.

Prijs : 320 000 € Ref. 409719 Prijs : 279 000 € Ref. 409724 Omgeving N.W. Veluwe. A-loc • D + H EN KINDERKAPSALON Breda. Centrumlocatie winkelpromenade • KUNSTGALERIE In omg. van o.a. DA, modezaken,. 3 luxe led stoelen + 1 kinderstoel. 1 zr Moderne kunst, schilderijen, glasobjecten en beelden. ± 50 % vaste klanten met e-mailbestand. Zie www.artpriori.nl. Wegens emigratie. luxe led massage pl. met wasunit. Extra ruimte nagelst. (opbr. 550 € p/m).

Prijs : 18 000 € inventaris, goodwill, voorraad Ref. 409607 33 000 € div. constr. Bespr. Pacht, ged. Overname Ref. 409860 Regio Haaglanden • DAMES EN HEREN KAPSALON Drenthe • RIJWIELHANDEL Groot vast klantenbest. Showr. 235 m2. Werkpl. 65 m2. Mag. tot. 155 m2. Ruime en moderne zaak. Oppervlakte 50 m2. 3 stoelen en 2 wasplaatsen.

Extra gar. 70 m2. Perceel 1 000 m2. Incl. ruim woonh. Omzet ind. 350000 €. Uitbreiding mogelijk, ook voor styliste. Wegens vertrek naar buitenland.

Prijs : 465 000 € + voorraad Ref. 409797 Prijs : 29 000 € Ref. 409592 Overijssel. In een Hanzestad • COMPUTER EN TELECOMZAAK Regio Voorne-Putten • NAGELSTUDIO ANNEX SCHOONHEIDSS Reeds 10 jr een begrip in de regio met een eigen TD. Winkel opp. 80 m2. Centrumloc. Vast klantenbest. ± 99 % vast cliënteel. Alle app. aanw., div.

TD 40 m2. Mag. 60 m2. Keuken/kantoor 15 m2. Erkende leerschool, niv. 4. behandelr. Tot. ± 200 m2. Stabiele omzet. Uitbr. mog. Huur 2065 € p/m.

Prijs : 85 000 € + voorraad Ref. 409873 Prijs : 89 000 € inventaris, goodwill Ref. 409642 Benelux • AUTOBEDRIJF Imp.-Exp., Onderhoud, APK (2), LPG inb.

Goudse agglomeratie • HUBO + DIERENSPECIAALZAAK In combinatie met Europees veilingbedr., live-online + comb. Nwbw pand Hubo 640 m2 en dierenspeciaalzaak 200 m2. Met stijgende omzet.

Aangesloten bij DGN. Huur 70 000 € p/jr (1ste 4 jaar 60 000 € p/jr).

800 m2 + grond 4 000 m2. Ruime uitbreidingsmog. Partnersh. v/a 50 %.

Ref. 409595 Prijs : 900 000 € Ref. 409772 Prijs : 295 000 € (evt koophuis 435 m² 397 000 €) Noord-Brabant. Regio Tilburg • WITGOED-BRUINGOED WINKEL Kop N-Holland. A-locatie • GARAGEBEDRIJF (APK 2, benzinepomp) Opp. ±110m2. Mag. ± 36 m2. Kantoor ± 24 m2. Klantenbest. ± 5800. Incl. 80 % vast klantenbest. Kooppand + grond 1 100 m2. O.G. garage + grond woning: liv. ± 55 m2, 6 slpks, bdk, 2x douche, dakterras. Huur bespr.

200 000 €. O.G. huis + grond in overleg. Bedrijf 119 000 € Bedrijf 230 000 € inv., goodw., voorr. Pand 850 000 € Ref. 410018 Vraagprijs bedrijf + pand + grond 319 000 € Ref. 409715 Haarlemmermeer. Omg. Schiphol • AUTOBEDRIJF (Automerk gesp.)

Oost Brabant • AUTOBEDRIJF (BV) Showroom, werkpl., kantoorpand, magazijnen. Kooppanden, eigen grond Met APK II keuringsstation (6 bruggen). Pand in zr goede staat met volop 1 500 m2, 1,4 M€. Bedrijfsw. 800 000 €. Incl. voll. inr. Vast klantenbest.

P. Gerenommeerd en op absolute toplocatie. Bij gebrek aan opvolging.

Ref. 409876 Vraagprijs total 2 200 000 € Ref. 410414 Prijs : 1500 000 € Flevoland • MODELBOUW SPECIAALZAAK Noord-Holland • AUTO AIRCO Goed bereikbaar. Vrij parkeren. Huurpand 65 m2.

Reparatie en onderhoudsbedrijf. 100 m2, 1 lift. Veel klanten. Huur 550 € Lage huisvestingskosten. Inclusief voorraad inkoop. per maand. Eigenaar verleent alle hulp bij overname en kan blijven.

Prijs : 74 000 € Ref. 410332 Prijs : 69 900 € Ref. 409594 Regio Salland • AUTOBEDR. MET VRIJSTAAND LANDHUIS (5 slpks) Omgeving Almelo • TABAK-GEMAKSWINKEL MET ZONNESTUDIO Verkoop tabak, staatsloten, lotto, DHL servicep.,. + zonnestudio 3 cab. Loods ± 400 m2, gar.werkpl. ± 255 m2. Kantoor, toilet. ± 66 m2. 1x hefbr.

4ton, 1x 3ton. APK keuringsst. Terr. ± 5 000 m2 waarv. 700 m2 bouwgr.

Opp. ±120 m2. Kantoren ± 24 m2. Opslag ± 24 m2. Ruim woonhuis.

Ref. 409871 Prijs : 1200 000 € K.K. + voorraad Prijs : 410 000 € + voorraad K.K. Ref. 409796 Flevoland • SCHIPHOL TAXIBEDRIJF 4x auto’s bedrijfsklaar. 3x Mercedes auto’s E320. Spiegelmeters, printers. Dakverl. Uitst. naamsbekendheid. 70 % vast klantenbest., zak./part.

Prijs : 289 000 € (evt koopwoning 5 kamers) Ref. 409725 N-Brabant. Op bedrijventerrein • BEDRIJVEN VERZAMELGEBOUW Betuwe • GROOTH. BENELUX -EUROPA STERREN V. TENTEN Bebouwd 2 600 m2. 3 230 m2 verhard buitenterrein. Zeer goede staat. Cq verhuur. Incl. gedep. handelsnaam, website, domeinnamen, drukw.

Ruime P op eigen terrein. Goede zichtlocatie, vlakbij station.

Woonh.+winkel + opslagr. Perceel ± 1600 m2 + bouwverg. extra woonh.

Ref. 410452 Prijs : 1 850 000 € Ref. 409760 Prijs : 3375 000 € Brabant • SPORTCOMPLEX TE HUUR AANGEBODEN West-Brabant • TUIN EN BOSBOUWMACHINEBEDRIJF Opp. 1 800 m2 + grote opslagr. Squashbanen (volgens intern. wedstr).

Dealersch.: Stihl, Honda, john Deere, Stiga. Showr., kant., werkpl., Up-to-date techn. voorzieningen. Zr interessant vr lev. van fitnessapp.

2x mag. Woonh. 2 slpks. Tuinh. incl. keuken, zwemb. Tot.13 500 m2.

Ref. 409641 Eventueel ook te koop : 1 500 000 € 409710 Prijs : 1,5 miljoen €, inv., goodw., voorr., O.G. Noord-Holland • BEDRIJFS EVENEMENTENBEDRIJF Noord-Brabant. Grote stad • AUTHENTIEK VOOROORLOGS PAND Stijlvol en op een unieke locatie in een villapark. Mom. gebruikt vr excl. Bierfietsen verhuur. Workshops, fiets en vaartochten. Jaarlijks groeiende omzet. Alle benodigde mat. in goede staat. Part. en zakelijke markt. app./studio’s. Direct en evt leeg op te leveren. Gesch. vr kantoor, kliniek.

Prijs : 1250 000 € Ref. 409923 Prijs : 350 000 € Ref. 409733 Eindhoven • ABSOLUTE TOPLOKATIE IN EINDHOVEN Nederland. Amsterdam • BEDRIJFSADVIES ORGANISATIE 1 600 m2 perceel, verdeeld in winkels, woningen en ruime parkeerplaats. O.a. Com. adviezen met ondersteuning. 5 jr. gevestigd. Incl. holding met Ideaal voor nieuwe functies, w.o. projectontw. Evt in gedeelten te koop.

2 BV’S. Gr. bereik zakelijke markt met vast klantenbestand.

Ref. 409717 Prijs : 2700 000 € Ref. 409759 Prijs : 280 000 € Div. meermogelijkheden Benelux • GROOTH. IMPORTEUR WELLNESS (uitgebr. dealernetw.)

Nieuwvliet • GROTE VRIJST. VILLA (Evt met eigen grond 500 m2) Google, Kasteeltje Nieuwvliet. Opp. ± 50m2. 4 slpks, 3 bdks, 6 toiletten. Zkt medevennoot investeerder met management kwal. om groei mee te Terr. ± 30 m2. Tuin ± 380m2. Max. 20 pers. Voor verhuur en/of bewoning. financieren. Intern. gerenommeerd bedrijf. Omzet ± 3 000 000 € p/j.

Prijs : 540 000 € (nu verhuurd als vak.object, 28000 € p/j) Ref. 409610 Aandelenpakket 50 % - 500 000 € Ref. 409859 Z-Holl. In winkelstr. grote stad. AA-loc. • PRACHTIGE HORECA ZAAK Nederland. A-locatie • INNOVATIEF AUTOMATISERINGSBEDRIJF In nov. 2010 voll. nw inger. zaak. Overn. wegens omstandigh. Nu fastfood ERP pakketten, leisure, musea, golf, horeca. Wellness markt. Dienst-verrestaurant,shoarma,dönner,grill spec. Ook and. horeca mog. Huur 2.700 €. lening en service. Groot vast klantenbest. 70 %. Bedrijfspand 1500 m2.

Ref. 409729 Prijs : 90 000 € Ref. 409601 Bedrijf 3 500 000 € Pand 1 600 000 € Zuid NL/Vlaanderen • IMPORTEUR VAN KRANEN HOOGWERKERS Met klantenbestand. Lange reputatie, begrip in de Benelux. Opp. showroom 80 m2. Div. kantoren en werkpl. 450 m2 >. Alle faciliteiten.

Prijs : 950 000 € inventaris en goodwill Ref. 409612 Regio Maas en Waal. A-locatie centrum; • RESTAURANT-PIZZERIA Klantenbest. ± 4000. Opp. ± 160 m2. Voll. inger. Keuken 40 m2.

Terr. ± 20 m2. Restaurant 50 zitpl. Optie: woning 3 slpks, tuin 80 m2 + 30 m2.

Prijs : 159 000 € inv., goodwill (woning 235 000 €) Ref. 409669 Tel. 020 31 20 480 en Haag. In drukke winkelstraat • INDONESISCH EETHUIS E-mail Pand 80 m2. Sfeervol, goed lopend, voll. inger. Afhaal en catering + website. 8 tafels, 50 pl. + buitenterr. 2 tafels. Ook vr andere doeleinden.

Internet Prijs : 349 000 € Ref. 409602

DIENSTEN EN DIVERSEN - MKB

LOKALEN

HORECA

EEN ZAAK INTERESSEERT U ?

WILT U UW ZAAK VERKOPEN ?

argus-ned@argus-ned.nl www.argus-benelux.com

28 Branchescan Corporaties

Ronde Tafel

29

Nieuwe huizen bouwen of verkopen? Dat is een van de lastige vragen waarmee woningcorporaties worstelen.

De turbulente veranderingen in de sector schreeuwen om visie en ondernemerschap.

Schweitzer heeft een volgorde van stellingen in zijn hoofd. Maar omdat de aanwezigen al voor het rondetafelgesprek ‘officieel’ van start gaan over duurdere huurwoningen, besluit hij met stelling twee te openen. Die stelling heeft betrekking op de recent aangenomen Europese richtlijn dat corporaties niet meer dan tien procent van hun woningen mogen verhuren aan mensen met een inkomen van boven de 33.600 euro.

Als woningcorporaties de middeninkomens niet meer mogen bedienen, is dat de dood in de pot.

Bobbe grijpt meteen zijn kans aan om een relatie te leggen met iets dat hem was opgevallen bij het voorstelrondje, de vraag hoeveel woningen ieders corporatie telde. ‘Mensen definiëren corporaties altijd met dat ene product, niet met de visie op wat je wilt betekenen voor de maatschappelijke omgeving. Terwijl je juist vanuit die visie moet bepalen wat je product is. Onze visie is dat we mensen zelfredzaam willen maken, zodat ze onze steun steeds minder nodig hebben. Zo hebben we ook producten voor die middengroepen nodig in ons palet huur- en koopproducten.

We willen mensen zo snel mogelijk kwijt, naar een situatie dat ze zo min mogelijk ondersteuning nodig hebben. Overigens is het niet zo dat we die middengroepen niet mógen helpen, we krijgen dan alleen geen borg voor onze kredieten.’

‘Het is financieel wat onhandig. We worden er slechter van als we die groep bedienen omdat we door het ontbreken van die borg een hogere rente moeten betalen’, legt De Wilde uit. ‘En het verschil gaat naar de bank’, schampert Bobbe.

De Wilde: ‘Maar de dood in de pot?

Nee. De angst bestond dat mensen

‘Onze sector is verschrikkelijk traditioneel’ Marco de Wilde

hun leven lang in dat ene huis zouden blijven wonen, waardoor de laagste inkomens gestraft zouden worden.

Dat valt tot nu toe mee. Bij Portaal hebben we er voor gekozen voortaan geen woningen meer toe te wijzen aan mensen met een inkomen boven de 33.600 euro. We wezen voorheen al 85 procent van de woningen toe aan mensen met dit lage inkomen, dus het gaat slechts over een verschil van vijf procent. Maar er ontstaat wel een gat voor mensen met een inkomen tussen de 33.000 en 43.000 euro.’

Bobbe: ‘Mag ik dat omdraaien?

Waarom zou je een woning onder de 652 euro huur toewijzen aan mensen met meer dan 33.600 euro inkomen?

Die kunnen best een hogere huur betalen. Het is een wezenlijke vraag voor corporaties: welke groepen steun je?’

Catau zet de zaak meteen op scherp.

‘Waarom zou dit een probleem voor de corporaties moeten zijn? De politiek heeft dat samen met de Europese Unie afgesproken. Ik zie het probleem wel, maar ik ben effe heel hard: Sorry, het is niet míjn verantwoordelijkheid.’

Schweitzer grijpt terug naar de eerste opmerking van Bobbe. ‘Het kan je visie zijn dat je die groepen ook bedient’, zegt hij. Catau: ‘Dat kan, maar alleen onder commercieel verantwoorde voorwaarden.’ Bobbe: ‘Catau heeft gelijk. Als de politiek daar geen geld voor over heeft, is dat hún keuze.’ De Wilde: ‘Het is wel jammer dat we die groep niet goed meer kunnen bedienen.’ >

tekst René Bogaarts / fotografie Marcel Bakker

‘ We willen klanten snel kwijt’

Je klanten zo snel mogelijk weer kwijtraken? De meeste ondernemers zouden gruwen bij het idee alleen al, maar voor veel vooruitstrevende woningcorporaties is dat het hoogste goed. Bewoners moeten immers niet het idee hebben dat ze voor altijd lekker in de hun toegewezen woning kunnen blijven. Tijdens het rondetafelgesprek blijkt het maar één van de vele aspecten te zijn die corporaties onderscheidt van andere bedrijven.

‘Maar’, zegt gastheer Leon Bobbe, directeur-bestuurder van de Hilversumse corporatie Dudok Wonen, ‘de mensen stuiteren hier van opwinding door de gangen. Er gebeurt heel veel en het is meer dan uitdagend…’

Naast Bobbe zijn Marco de Wilde en Fons Catau aangeschoven, respectievelijk directeur van Portaal regio Arnhem, en directeur-bestuurder van De Woonplaats uit Enschede en de Achterhoek. Het gesprek wordt geleid door Mark Schweitzer. Hij is partner van Finance Ideas, een bureau dat corporaties en andere maatschappelijke instellingen op financieel gebied adviseert.

30 Branchescan Corporaties

Leon Bobbe (55) is directeur-bestuurder van Dudok Wonen, een corporatie die ongeveer achtduizend huishoudens in Hilversum huisvest.

Bobbe was jarenlang directeur van de Woonbond voordat hij de overstap naar ‘de andere kant’ maakte.

Marco de Wilde (48) begon zijn carrière als docent en onderwijskundige, maar werkt al vijftien jaar in de corporatiesector. De Wilde is regiodirecteur Arnhem (6.000 huizen) bij de grote landelijke corporatie Portaal (53.000 huizen).

Woningcorporaties moeten anders gaan functioneren.

Bobbe: ‘Het zit er in dat op den duur alle financiële steun van de overheid komt te vervallen. En dan komt de vraag: waartoe zijn wij op aarde? In de jaren negentig werd al gezegd dat corporaties als revolving funds moesten opereren. Met het rendement moet je maatschappelijk relevante dingen steunen.’

Schweitzer vraagt de aanwezigen of het bedienen van de middeninkomens ook een middel kan zijn om geld te verdienen en de nu afgedwongen herstructurering te financieren. Bobbe haakt daar meteen op in.

‘Je schrapt als eerste dat wat slecht voor je is. Als je die middeninkomens niet goed kunt helpen? Stop ermee.’

Volgens De Wilde is het echter niet zo eenvoudig om daarmee te stoppen, omdat de corporaties wel die duurdere huizen in hun bezit hebben.

‘De middeninkomens kunnen onze herstructurering niet meer betalen.

Ze kunnen de hogere huren niet opbrengen en ze kunnen de woningen niet meer kopen. In de grotere steden hebben we daar als Portaal last van.’

Catau roept het rekenmodel uit 1995 in herinnering, toen de corporaties zelfstandig werden. ‘Je kon eenvoudige sociale huurwoningen bouwen met een sluitende exploitatie voor vijftig jaar. Nu, vijftien jaar later, blijkt

Fons Catau (61) is sinds 1985 directeur-bestuurder van De Woonplaats, een corporatie met ongeveer 18.000 woningen in de Achterhoek en Enschede. Hij is directeur van het Family Help Program Nederland Sri Lanka.

dat je na vijftig jaar nog lang niet break even bent. Eerst dachten we nog de nieuwbouwwoningen na een jaar of vijftien met winst te kunnen verkopen, maar door de dalende prijzen is ook dat voorbij.’

‘Je zegt “eenvoudig”. Maar we hebben de afgelopen jaren zoveel kwaliteit geleverd dat het onwaarschijnlijk marktverstorend werkt. Hoe kijken jullie daar tegenaan?’, vraagt De Wilde. Bobbe: ‘De particuliere beleggers zijn door de huurprijswetgeving uit het middensegment gejaagd. En we bouwden steeds grotere huizen.

Volkshuisvestelijk gezien van nul en generlei waarde, want ze zijn zo goed dat wie er eenmaal in woonde er nooit meer uit ging. Wíj bouwen nu veel meer kleine woningen, vanaf 28 vierkante meter. Daar zit de toekomst. Kleine woningen zijn waardevast, verkopen goed en zorgen voor nieuwe instroom, omdat je mensen niet het perspectief geeft dat ze jaren achterover kunnen hangen.’

Schweitzer grijpt de kans een nieuwe stelling in te brengen.

‘Als je die middeninkomens niet goed kunt bedienen, stop je ermee’ Leon Bobbe

Mark Schweitzer (40) is een van de vijf partners bij Finance Ideas, een bureau dat maatschappelijke instellingen adviseert. Schweitzer werkte voorheen onder meer als managing director bij banken in Nederland en Turkije.

Corporaties verwaarlozen hun taak op het gebied van nieuwbouw.

‘Het aantal nieuwbouwwoningen daalt en het aandeel van de corporaties daarin daalt ook’, voegt Schweitzer eraan toe. ‘Bouwen we te weinig? De grootste kolder’, antwoordt Bobbe. ‘Ten tijde van Heerma werden we de bouwmarkt uitgejaagd. Daarna kregen we te horen dat we meer moesten bouwen.

Dat hebben we ook gedaan. Tijdens de recessie hebben wij de markt nog een beetje overeind gehouden.’ ‘Bij Portaal hebben we dit jaar een all time high van opleveringen’, voegt De Wilde toe. Catau: ‘Als corporaties zijn we altijd anticyclisch in onze investeringen, maar de overheid en de zeker de bouwwereld kijken nog steeds zo naar ons. Daar moeten we van áf. En ook van het idee dat er een woningtekort is in Nederland. In de Randstad? Zeker. Maar in grote delen van Nederland gaat het er niet om hoe we meer kunnen bouwen, maar hoe we fatsoenlijk minder kunnen bouwen. Wat Bobbe kan, kleiner bouwen, kan in mijn regio niet. Wat ík kan, is verkopen, en dat doe ik ook. Een eengezinswoning met drie slaapkamers voor 90.000 tot 130.000 euro, dat is voor mensen financieel aantrekkelijk. Vanuit de ideologie zeg ik: laat de mensen zelf kiezen of ze kopen of huren. Wij zitten in een krimpende markt. Wat wij toevoegen >

Duurzaam ondernemen dat levert op Veel organisaties denken dat duurzaam ondernemen geld kost.

Maar het tegendeel is waar. Duurzaam ondernemen levert juist op.

Zo biedt Eneco het Energie Bespaarpakket. Met dit pakket kunt u een aanzienlijke besparing in uw organisatie realiseren.

En Eneco doet meer.

Wij bieden al onze groene klanten een gratis Communicatiepakket.

Daarmee kunt u laten zien dat uw organisatie duurzaam onderneemt.

Wilt u weten wat duurzaam ondernemen uw organisatie nog meer kan opleveren?

Kijk dan op eneco.nl/duurzaamondernemen.

33 ‘In grote delen van Nederland gaat het er om hoe je fatsoenlijk mínder kunt bouwen’

geloofde niemand er in. Nu gaat de verkoop beter dan in de Achterhoek.

Eén vent was boos omdat ik zijn zoon had overgehaald om te kopen.

Maar een half jaar nadat ik met hem gesproken had, had hij zijn eigen huis ook gekocht.’

moet strategisch zijn en van zulke kwaliteit dat we de komende 25 jaar exploitatietechnisch overeind kunnen blijven.’

Ondernemerschap in deze sector is ten dode opgeschreven.

‘Als er één sector is waar je kunt ondernemen, dan is het de onze wel’, zegt Bobbe. ‘Het is niet meer zo makkelijk om geld te verdienen en dat vereist dus echt ondernemerschap’, beaamt De Wilde. ‘Voor het eerst in ons bestaan moeten we reorganiseren. We willen hetzelfde werk in 2014 met zestig mensen minder doen. We moeten veel meer op de kosten letten, bedrijfslasten, de kantoren waar we in zitten, de lease-auto’s.’

Bobbe: ‘We kunnen alleen ondernemen als we onderscheidend mogen zijn. Nu wordt van ons verwacht dat we allemaal hetzelfde zijn, maar we moeten kijken waar in iedere regio behoefte aan is.’ Catau valt hem bij.

‘Voorheen waren we allemaal vreselijk risicomijdend, maar ondernemerschap vereist dat je risico’s durft te nemen. Van het Centraal Fonds Volkshuisvesting mogen we alleen aan kostenbeheersing denken. Onlangs kreeg ik te horen dat ik teveel geld uitgeef. Dat zal best, maar ik heb wel een veel hoger rendement dan veel van mijn collega’s.’

Catau maakt zich zorgen over het feit dat de leefbaarheid op het platteland achteruit holt. ‘Mensen kopen via internet of gaan naar een nieuw winkelcentrum verderop. Gewone winkelvoorzieningen verdwijnen.

Dat vormt een probleem voor de verouderende bevolking.’ De Wilde ziet dat probleem ook in steden. ‘Wij hebben onlangs een leegstaande AH-winkel en een schoolgebouw gekocht. We hopen dat zich daar nieuwe ondernemers in vestigen. Dat doen we vaker. Dat is risicovol, maar volgens ons gaat de kost voor de baat uit. De waarde van ons vastgoed houdt gelijke tred met de leefbaarheid van de wijk.’

Fons Catau

NIEUW

Bose VideoWave entertainment-systeem ®

®

Het enige hd-beeldscherm met een compleet home cinema-geluidssysteem van Bose ingebouwd.

Als u geen verschil meer ziet tussen televisies, is het misschien tijd om te stoppen met kijken.

En te gaan luisteren. Exclusieve Bose-technologieën laten geluid klinken vanaf plaatsen waar geen luidsprekers staan, met als resultaat een ervaring die u niet eerder voor mogelijk had gehouden.

Ervaar het Bose VideoWave -systeem zelf voordat u uw volgende televisie koopt. ®

®

Bezoek een VideoWave -dealer en vraag om een demonstratie.

Ga naar www.bose.nl/videowave voor meer informatie en uw dichtstbijzijnde dealer. ®

©2011 Bose

Corporaties moeten juist nu flink investeren om op de toekomst voorbereid te zijn.

Catau: ‘Ze moeten niet zozeer meer investeren, maar strategisch. Slimmer.’

Bobbe: ‘Als ik in die regio zou zitten, zou ik verkopen, het geld investeren in de Randstad en wat ik daarmee verdien, investeren in maatschappelijk doelen in míjn regio. Geld in vastgoed laten zitten, is geld weggooien. Dan ben je als bestuurder slecht bezig.’

De Wilde: ‘Omdat wij al door het hele land zitten, denken we er al lang over na waar de middelen heen moeten.

Arnhem krijgt minder dan Nijmegen, omdat we kijken waar de behoefte het grootst is, waar de meeste kansen zijn, waar die investering het hardst nodig is. De kwaliteit van de voorraad, het risico en het rendement en de noden van de doelgroep. Daar gaat het om.

Vastgoed is ons belangrijkste bezit.

Wij denken dat onze portefeuille, uitgaande van nieuwbouw, verkoop, sloop en renovatie, jaarlijks vier procent transitie nodig heeft. Groter of kleiner bouwen? Vooral flexibeler, denk ik. Wat dat betreft is onze sector verschrikkelijk traditioneel. De crisis maakt ons creatief.’

Catau vertelt dat hij boze reacties krijgt omdat De Woonplaats corporatiewoningen verkoopt. ‘Je verkwanselt het patrimonium van de arbeidersbeweging, zeggen de critici. Dan moet ik uitleggen dat het anders ligt. Onze mensen hebben letterlijk bij huurders aan de keukentafel gezeten om uit te leggen dat ze beter konden kopen. In de Achterhoek ging dat altijd al goed, maar toen we daar in Enschede mee begonnen, een echte huurdersstad,

Catau vertelt dat hij onlangs ook heeft onderzocht of De Woonplaats iets kon betekenen in de Randstad. ‘Nee dus.

Je hebt daar te weinig marktinzicht, te weinig potentie. Bovendien waren alle interessante projecten al weg. Dan is het geen investeren, maar helpen problemen oplossen, een kruiwagen met geld afleveren.’

De Wilde: ‘We mogen dan sturen op rendement, maar ik zie dat onze doelgroep van mensen met lage inkomens stijgt. Er is voor ons nog steeds een taak weggelegd, we moeten een optimum zoeken tussen rendement en maatschappelijk ondernemen.’

Bobbe blijkt daar toch anders tegen aan te kijken. ‘Wij vragen ons nadrukkelijk af of we altijd wel zelf beheerder moeten zijn van het vastgoed.

Waarom zijn we niet gewoon mede-investeerder? Met het rendement kun je mensen die bij particulieren huren, een huurvoucher meegeven. Dat is een andere vorm geven aan onze doelstelling. Wij spelen met die gedachte.’

De Wilde merkt op dat de corporaties wel moeten vasthouden aan wat goed gaat. ‘Wij hebben in Arnhem vier Vogelaarwijken, Krachtwijken. Ik fiets er elke dag doorheen en denk dan: als dit de slechtste wijken van Nederland zijn, dan mogen we trots zijn. Andere grote Europese steden hebben dat niet.’ Catau merkt op dat in die Prachtwijken wel veel mensen met grote maatschappelijke achterstand wonen.

‘In onze Prachtwijk in Enschede kreeg 49 procent van de leerlingen van de lagere school het advies om vmbo-T te gaan doen, dat is veel. Er zit veel leed achter de voordeur. Ik heb destijds ruzie gemaakt met minister Vogelaar toen ze zei dat mensen best hun hele leven in dezelfde wijk moeten kunnen blijven wonen. Volgens mij is dat eerder achterstand dan vooruitgang.’

Dat blijkt De Wilde uit het hart gegrepen. ‘Ik ben er natuurlijk best voor dat mensen met elkaar barbecueën, maar eigenlijk moet je de cohesie in die wijken juist niet bevorderen. Mensen moeten de wijk uit. Ik ken mensen in Arnhem voor wie het belangrijkste uitje een bezoek aan de binnenstad is.

Op drie minuten afstand!’ <

Veiligheid 35

AANKONDIGING

Binnenkort: de lancering van het nieuwe netwerken op hoog niveau.

Wat verwachten directeuren en topondernemers van netwerken in deze tijd? Bent u benieuwd hoe uw collega business leaders hierover denken? Ga naar onze website, vul het survey in en ontvang naast het onderzoeksrapport tevens een uitnodiging voor een interactief netwerk-event met gelijkgestemden. www.businessleaders.nl

Misdaad loont?

het netwerk op niveau

EXCLUSIEF - PROACTIEF - ONTMOETINGEN LEAD GENERATOR - FUN - INSPIRATIE

AIRBAGS, veiligheidsriemen en stoelen. Hele auto’s worden niet snel meer gestolen, maar onderdelen des te meer. Nu de autobranche zich uit de dip werkt, staan de wagenparken van dealers weer flink vol. Goed voor de omzet, maar ook voor illegale handel, weet Egbert Wilmink, directeur van Autobedrijf Stormvogels.

Op bestelling voor het buitenland breken criminelen wagens open.

‘Eerder waren het veel Renault Grand Scenics en Espaces die werden open-

gebroken’, zegt hij. Voor zijn eigen bedrijf heeft Wilmink na vervelende ervaringen de nodige maatregelen getroffen, maar van collega’s hoort hij nog regelmatig dat er onderdelen verdwijnen, zonder enig spoor van de daders.

PREVENTIEF FOUILLEREN ‘Het gebeurt veelal ’s nachts. De camerabeelden die je dan hebt, zijn niet helemaal duidelijk.’ In het AD sprak de politie onlangs zelfs over ‘droevige

camerabeelden’ van ‘abominabele’ kwaliteit. Onvoldoende maatregelen zijn een gedeeld leed, want ze belemmeren het werk van de politie. De pakkans van criminelen blijft vrij klein.

De politie lost slechts een kwart van alle misdrijven op, zo blijkt uit cijfers van het CBS over 2010. Zeker bij vernielingen en vermogensmisdrijven is de pakkans klein, te weten 21 en twaalf procent. De pakkans voor overvallen daalde vergeleken met 2009 van 33 naar 26 procent. >

tekst Niels Agtereekte / illustratie Bas van der Schot

Criminaliteit raakt iedere ondernemer. Een op de drie heeft er jaarlijks zelf mee te maken. Van een eenvoudige zakkenroller tot malafide handelsnetwerken. Hoe ziet de strijd tegen dit tuig eruit?

36 Veiligheid

37 Enigszins positief is dat winkeldiefstallen ‘goed scoren’. Iets meer dan tachtig procent van de gevallen wordt opgehelderd, vooral doordat winkeldieven vaak op heterdaad worden betrapt. ‘We zetten nu in om de pakkans te vergroten, maar daar is wel een aangifte voor nodig’, zegt Ivo Hommes, woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

In branches als de detailhandel, transport en zakelijke dienstverlening maakte 58 procent van de gedupeerde bedrijven melding bij de politie.

Volgens Hommes moet verruiming van de mogelijkheden voor cameratoezicht de pakkans vergroten. Andere aandachtspunten zijn het aanpakken van bendes, preventief fouilleren en een actiever burgernetwerk.

Concreet is al de verlenging van de Taskforce Overvallen tot 2013. In de eerste helft van dit jaar lag het aantal overvallen zestien procent lager dan in dezelfde periode vorig jaar, voor de overheid genoeg reden het project voor te zetten.

Maar hoeveel criminaliteit is er eigenlijk in het Nederlandse bedrijfsleven? Vorig jaar was één op de drie bedrijven slachtoffer van criminaliteit, zo stelt de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven 2010. De horeca heeft het meeste te verduren. Zo steekt deze branche er met kop en schouders bovenuit qua vernieling en scoort ze ook bij inbraak en geweld hoog. In de detailhandel is er meer dan twee keer zoveel diefstal als in andere branches. Wat betreft geweld zit deze branche net onder de horeca. Vernielingen komen ook veel voor in transport en zakelijke dienstverlening. Het blijken vaak bedrijven met een eigen bedrijfsterrein en transportmiddelen die het zwaar te verduren hebben. Evenals bedrijven in het centrum van steden. Specifieker nog bedrijven die gevestigd zijn in een winkelcentrum, afzonderlijk bedrijfspand of bedrijventerrein. De onderzoekers noemen winkels met voedings- en genotmiddelen, tram-

en taxibedrijven, reisbureaus en advocatenkantoren als bedrijven die vaker last hebben van criminaliteit dan branchegenoten.

ONBEDOELDE HULP Om criminaliteit te bestrijden moeten overheid en ondernemers volgens MKB-Nederland meer samenwerken. Een van de projecten om dit te stimuleren is Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO), dat kort gezegd zorgt voor het opbouwen van de samenwerking tussen ondernemers, gemeente, politie en brandweer. Het project is opgesplitst in twee stromen: winkelgebieden en bedrijventerreinen. MKB-Nederland begeleidt de laatste stroom. Het schouwen van bedrijventerreinen is één van de belangrijkste beginactiviteiten. Anders gezegd, een inspectie van de sterke en zwakke kanten. En dat levert volgens Onno Keuker, projectleider bij MKB-Nederland, vrijwel meteen goede inzichten op. ‘Soms zie je een stapel pallets liggen tegen hekken, waardoor inbrekers eenvoudig op een terrein kunnen komen.

Een andere keer blijken mensen zelfs zonder enige obstructie een pand binnen te kunnen lopen.’

De deelnemende partijen bedenken op basis van het onderzoek zelf de maatregelen die ze willen nemen.

Doordat de overheidsdiensten er ook bij betrokken zijn, vindt er steeds meer publiek-private samenwerking plaats. Zo passen sommige gemeentes gelijk met ondernemers de verlichting aan, zodat niet alleen het pand verlicht is, maar ook het publieke domein eromheen. ‘De gemeente Heusden heeft punten uit het KVO-traject opgenomen in haar revitaliseringplan, zoals het plaatsen van verlichting, de afsluitbaarheid van het terrein en extra parkeervoorzieningen’, aldus Keuker. Volgens MKB-Nederland is de criminaliteit sinds de invoering op sommige plekken met zo’n veertig procent gedaald. Keuker merkt dat criminaliteit verschuift naar andere terreinen.

Hoewel de pakkans in winkels groter is, lijkt het criminelen niet af te schrikken. Vooral supermarkten en tankstations zijn vaak het doelwit. Joop Verburg, die een filiaal van Albert Heijn heeft in Zwanenburg, klinkt alsof hij er niet eens meer van opkijkt. ‘Het zijn de mensen waar je van nature op let, maar regelmatig ook nette mensen, die spullen in hun tas stoppen.

Laatst was er nog iemand die door had dat we hem in de gaten hadden en de spullen voor de kassa uit zijn tas haalde. Juridisch gezien kan ik hem laten vervolgen, maar moreel eigenlijk niet.’

DONKERE DAGEN De oplettendheid van Verburg en zijn personeel is niet uit de lucht gegrepen. Door ervaringen met zwaardere criminaliteit draait Verburg mee in het KVO-traject voor winkeliers. ‘We bereiden ons goed voor op de donkere dagen, wanneer het risico van overvallen weer toeneemt. Voor dat seizoen doen het gehele personeel en medewerkers en ondernemers van omliggende winkels in het gebied een overvaltraining om de schade aan mensen en de winkel zoveel mogelijk te beperken.’

Door het jaar heen krijgen de medewerkers ook trainingen om zakkenrollen, pinpasfraude en overlast te voorkomen. ‘We leren onze mensen bijvoorbeeld hoe zakkenrollers te werk gaan. En hoe ze een ruzie kunnen beheersen zonder fysiek in te hoeven grijpen. Je moet niet bang zijn, maar anders opletten. Een overvaller komt niet voor ons, maar voor de buit.’

De verbeteringen over de afgelopen periode zijn volgens Verburg aanzienlijk. Niet alleen door de inzet van moderne middelen als sms-alerts en het tweeten van activiteiten door (wijk)agenten, maar ook door een toename in burgerparticipatie. ‘Mensen kijken tegenwoordig niet meer zo snel weg als vroeger’, stelt hij. De overheid pleit ervoor dat ondernemers elkaar meer op de hoogte stel-

Week van de Veiligheid Diefstal, inbraken, overvallen, computercriminaliteit, fraude: het komt ondernemers jaarlijks op miljoeneneuro’s schade te staan. MKB-Nederland en VNO-NCW proberen samen met politie en justitie een goed beleid tot stand te brengen, maar uiteraard kunnen ondernemers zelf ook al het nodige doen om criminaliteit te voorkomen. En dat levert meer op dan het kost! De twee ondernemersorganisaties organiseren in de periode 12 tot en met 26 oktober een serie voorlichtingsmiddagen over criminaliteit en preventie. De praktijk en de mogelijkheden tot preventie staan voorop: • beveiliging van het pand en de omgeving • het tegengaan van interne criminaliteit • het voorkómen van fraude en economische spionage Voor data en plaatsen: kijk in de kalender op pagina 49.

Meer informatie en aanmelden: “mailto:evenementen@mkb.nl”.

De kick-off van de Week van de Veiligheid vindt plaats op 10 oktober in de Malietoren in Den Haag. Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie geeft het startsein voor deze bijeenkomst. Directeuren en voorzitters van aangesloten verenigingen hebben de mogelijkheid om voorafgaand aan deze bijeenkomst met de minister van gedachten te wisselen over de ontwikkelingen op het gebied van ondernemen, veiligheid en criminaliteit.

len, bijvoorbeeld over personen met een winkelverbod. Maar bij voorkeur wel in samenwerking met de politie.

En posters plakken is uit den boze.

‘Het is prima als je een lijst hebt met mensen die een winkelverbod hebben, maar houd die wel achter de toonbank’, aldus Hommes. Het is volgens Wilmink ook eenvoudiger om iemand een winkelverbod op te leggen, als deze vaker lastig is geweest.

‘Veiligheid is een belangrijker aspect voor gemeentes. Daarmee trekken ze ondernemers, dus ze laten graag zien dat ze veiligheid serieus nemen.’ Hij merkt dat de politie meer aandacht besteedt aan meldingen. Uit de Monitor blijkt dat net iets meer dan de helft van de gedupeerden tevreden is over de hulp van de politie.

SPOOKFACTUREN Niet alleen diefstal en overvallen leveren kopzorgen op. Er circuleren ook steeds meer spookfacturen.

Wilmink weet er alles van. Al een tijdje krijgt zijn bedrijf ‘facturen’ die exact lijken op die van bedrijven waar hij zaken mee doet, zoals KPN en de Telefoongids. In kleine lettertjes staat erop dat het om een aanbieding gaat. ‘Als je betaalt, ga je akkoord. Soms bellen ze ook om contactgegevens door te nemen voor

een advertentie die je nooit hebt afgenomen. Geef je je gegevens, dan ben je akkoord en zie je een rekening verschijnen.’ Wilmink ziet gemiddeld twee keer per week een spookfactuur voorbij komen, die er steeds perfecter uitzien. ‘Ze merken dat ze succes hebben. Vooral bij grote bedrijven zullen er wel wat doorheen vliegen.’

Naar schatting kosten de nepfacturen het bedrijfsleven jaarlijks ongeveer vierhonderd miljoen euro. MKBNederland spreekt dan ook van een hardnekkig probleem en besloot onlangs enkele grote (vermoedelijk) malafide organisaties voor de rechter te slepen. Uiteraard om ze tot stoppen te dwingen, maar ook om tot een principiële uitspraak van de rechtbank te komen. Volgens de belangenvereniging mag het geen verschil maken of criminelen een particulier benadelen of een bedrijf.

Momenteel is dat nog wel zo. Het positieve van de rechtszaak is ook dat factuurfraude beter bespreekbaar wordt. Ondernemers blijken zich te schamen dat ze in de val zijn gelopen. ‘Wij hebben dat ook een tijdje gehad’, zegt Wilmink. ‘Maar het gaat er juist om dat je anderen laat weten wat er speelt en zorgt voor openheid.

Je kunt het alleen bestrijden als je samen actie onderneemt.’ <

38 Veiligheid

Reportage

Schrikdraad en saamhorigheid Nette plantsoenen, onderhouden panden en goed verlichte parkeerplaatsen. Het Doetinchemse bedrijventerrein Wijnbergen lijkt het schoolvoorbeeld van uniformiteit. Of toch niet?

Een reportage over wietplantages in leegstaande bedrijfspanden en een autobedrijf dat een huizenhoog hek en een lading schrikdraad heeft opgetrokken in zijn strijd tegen criminelen.

Hans Donderwinkel windt zich een beetje op als hij ziet dat er rondom de lantaarnpalen op het industrieterrein Wijnbergen niet is gemaaid. ‘Waarom onderhouden ze dat niet?

Dat ziet er toch slordig uit?’ Het bedrijf dat het groen voor het parkmanagement verzorgt, kan binnenkort een telefoontje verwachten. Donderwinkels opwinding is niet ongegrond.

Door zijn ervaring bij Stichting Beveiliging Bedrijven Doetinchem (SBBD) weet hij dat er een verband is tussen uitstraling en veiligheid. Onderzoek onderstreept dat nog eens. Het leeuwendeel van Wijnbergen ligt er dan ook als een voetbalveld zo strak bij.

In 2008 hadden ondernemers, politie, brandweer en gemeente de behoefte om voor vier bedrijventerreinen het KVO-B te behalen. Het SBBD schakelde Carla Niezen van het IG&D projectbureau in om de certificering op te pakken.

Niezen: ‘Er was al een bestuurlijke samenwerking, maar we wilden de band en de veiligheid vergroten. We zijn direct aan de slag gegaan en hebben een werkgroep opgericht.’ Een half jaar later volgde de certificering voor de bedrijventerreinen Verheulsweide, Wijnbergen, De Huet en Keppelseweg.

tekst Suzanne Wijers

Terugdeinzen Niezen en Donderwinkel zijn trots op het resultaat. ‘Mede dankzij de saamhorigheid wisten de bedrijventerreinen snel

‘De politie deed een inval; het bleek om een wietplantage te gaan’

aan alle voorwaarden voor certificering te voldoen. Voor de hercertificering moesten we eigenlijk een enquête onder ondernemers afnemen, maar omdat de ondernemers al zo vaak vragenlijsten invullen, hebben we hen dit bespaard’, zegt Niezen.

Met het certificaat op zak verplicht de werkgroep zich maatregelen uit het plan van aanpak uit te voeren. Eén van de actiepunten kan de werkgroep doorstrepen: de pandbenummering. ‘Kijk, dat zijn ze’, zegt Donderwinkel wijzend naar een nummer. Alle bedrijven op dit terrein hebben aan de weg een groot, groen bord met een huisnummer staan. De brandweer hoeft hier niet te zoeken. En inbrekers deinzen wellicht terug voor de saamhorigheid die de universele nummering uitstraalt.

Eén bedrijf op Wijnbergen valt uit de toon. Tenback Auto’s B.V. heeft extra maatregelen getroffen om inbrekers buiten de deur te houden. Langs de weg loopt een hoog hek met daarboven vijf schrikdraden. Het statige pand huisvest een kapitaal aan auto’s, zowel binnen als buiten. En dat is vanaf de straat goed te zien, want het pand bestaat voor zo’n tachtig procent uit glas. Begrijpelijk dat Tenback kiest voor een breder pakket aan afschrikmiddelen dan zijn collegaondernemers.

WIETPLANTAGE Welke maatregelen er vanuit het KVO-project zijn genomen, vertaalt zich vooral in de dingen die níet te zien zijn.

Op dit terrein tref je geen opgestapelde pallets, graffiti of leegstaande horrorgebouwen aan. Een verdienste van het project, aldus Donderwinkel. ‘Twee keer per jaar schouwen

we alle bedrijven. Ziet het er netjes uit of wordt het overwoekerd door onkruid? Bedrijven die leeg ogen, benaderen we telefonisch. Zo troffen we een keer een verdacht pand aan dat duidelijk al een tijd leeg stond. Het groen lag er slordig bij en er was geen teken van leven. We hebben toen met de eigenaar gebeld. Die zat in het buitenland. Toch maar even de politie gebeld. Die deed vervolgens een inval. Het bleek om een wietplantage te gaan.’

Maar ook tussen de schouwen houdt de werkgroep alles scherp in de gaten. Donderwinkel stopt bij een postbedrijf.

De struiken staan er mooi bij, maar tussen de tegels van de parkeerplaatsen wint het onkruid terrein. ‘Dat is hier al een tijd zo’, meent Donderwinkel. ‘Het plantsoenwerk is uitbesteed, maar voor de rest willen ze alles zelf doen. Dat is prima, maar dan moeten ze het wel uitvoeren. Gebeurt het niet, dan vragen we de bedrijven alsnog om de zorg voor het terrein over te dragen aan een hovenier of plantsoenendienst.’

RECLAMES Als ondernemer in het KVO-project heb je voor alle problemen één aanspreekpunt: de parkmanager. Wordt er te hard gereden of werkt de verlichting niet? De parkmanager kop-

De werkgroep KVO-B houdt regelmatig veiligheidsmetingen bij de vier Doetinchemse bedrijventerreinen. Vorig jaar gaven ondernemers aan zich minder vaak onveilig te voelen dan in 2008. Het aantal bedrijven dat over een ontruimingsplan beschikt, is in twee jaar afgenomen. Dat komt mogelijk doordat in de tussenliggende tijd nieuwe bedrijven zich op het terrein hebben gevestigd. Overlast op de parkeerterreinen en vervuiling van de omgeving zijn daarentegen ook afgenomen.

pelt het terug aan de verantwoordelijke instantie. ‘Dat is de kracht van dit project. Voorheen wisten ondernemers vaak niet bij wie ze aan de bel moesten trekken. Nu melden ze het bij ons en wordt het opgelost.’ Een ander speerpunt van het project is het sociale aspect. ‘Ondernemers werken nauwer samen en voelen zich meer met elkaar verbonden. Het gaat verder dan alleen veilig ondernemen.’

Donderwinkel stuurt zijn auto de brug op en laat Wijnbergen achter zich. ‘Bezoekers van het terrein zien over niet al te lange tijd bij binnenkomst reclame-uitingen. Met die inkomsten kunnen we nieuwe maatregelen bekostigen. Er valt altijd iets te verbeteren.’ <

ADVERTENTIE

Nooit tijd en altijd druk, druk, druk ...

U kent het gevoel dat de tijd door uw vingers glipt? U werkt steeds langer en u komt nauwelijks aan uzelf toe? Ook uw dag heeft maar 24 uur.

Neem nu tijd voor de cursus Time Management en word weer baas over uw tijd!

Cursusplaatsen door heel Nederland.

Ook maatwerk voor groepen en incompany.

Surf naar www.mkbct.nl Telefoon: (015) 219 13 90 • e-mail: info@mkbct.nl 19EK25 C Adv 175x117.indd 1

18-11-10 11:15

Investeren in uw eigen droomhuis als vakantiebestemming of misschien zelfs om er permanent te wonen, kan het begin zijn van een nieuwe levensstijl. Erg populair geworden onder jongere generaties die hun bedrijf draaiende houden via de laptop, golfers en levensgenieters. Waar? In het staartje van de Costa del Sol dat overgaat in de Costa Tropical. De historische, gezellige badplaatsen vertegenwoordigen allen de typisch Andalusische levensstijl; die heerlijke laid back sfeer waarin lekker eten, genieten van en met het gezin, vrienden en familie het meest belangrijk is.

En met de Sierra Nevada op een uurtje rijafstand kan men er ‘s morgens skiën en ’s middags aan het strand liggen.

Dit kan elke dag ook uw uitzicht zijn!

Investeren in de ultieme levensstijl In 5 stappen naar een droomhuis in Zuid-Spanje!

leggen in een huis kan nog steeds een

Niets is namelijk zo vervelend als het

heel goede investering zijn. Niet voor

verspillen van uw kostbare tijd aan het

mensen met een korte termijn visie want

bekijken van ongeschikte objecten. Plan

onroerend goed is in deze economische

daarom ook een bezichtigingstrip om

tijden een lange termijn investering.

nader kennis te maken met het gebied

1. Vanaf Málaga links afslaan

en om de door u geselecteerde huizen te

Sla voor de verandering, vanaf Málaga

3. Het juiste investeringsproject vinden

niet rechtsaf richting Torremolinos maar

Dat ene droomhuis of het juiste investe-

linksaf richting het pittoreske Nerja.

ringsproject vinden begint met alle speci-

5. Droomhuis gevonden en dan?

Dat is waar de Costa del Sol harmonieus

fieke wensen omtrent villa, appartement

Wanneer U uw droomhuis heeft gevonden

overgaat in de Costa Tropical. Authen-

en omgeving kenbaar maken aan de ma-

kunnen emotionele keuzes en financiële

tiek Spanje maar dan wel met het com-

kelaars van Casa Select Andalucía. Zelfs

beslissingen al snel in elkaar overvloeien.

fort van nu. Ongerepte schoonheid en een

voor mensen die gewend zijn alles zelf te

Onafhankelijk advies en deskundige be-

mild klimaat met zonnige, lange, warme

doen, is het toch aan te raden om bij het

geleiding bij de aankoopprocedure van

zomers en zachte winters. Het ideale ge-

aanschaffen van een huis in het buiten-

uw droomhuis, zoals advocaten, notaris en

bied voor overwinteraars, zonaanbidders,

land een makelaar in te schakelen. Ervaren

hypotheekmogelijkheden is daarom een

ondernemende actievelingen of slimme

en efficiënte begeleiding in eigen taal kan

must. Casa Select Andalucía staat bekend

investeerders.

veel tijd, geld en grijze haren besparen.

om de voortreffelijke service en after sales.

bezichtigen.

Het enige dat U hoeft te doen is genieten

Casa Select Andalucía biedt de mogelijkheid om tijdens de zoektocht naar uw droomhuis te vertoeven in een super-de-luxe appartement aan zee, voor heel vriendelijke tarieven.

2. Waarom wachten?

4. Bezichtigingstrip

Waarom wachten op andere tijden als U

Casa Select Andalucía adviseert bij het

de mogelijkheid heeft om te investeren in

uitzoeken van het woningaanbod in de

een ultieme levensstijl? Nu op dit moment

woongebieden die aansluiten bij uw

genieten is toch ook heel veel waard. Be-

wensen en binnen uw budget passen.

van uw nieuwe huis.

www.casaselection.com

42 Veiligheid

Expertpanel

43

Ongrijpbare overtredingen Techniek, gedragsregels en een toeziend oog. Iedere ondernemer is waaks op criminaliteit. Maar wat als je geen vat krijgt op slinkse misdaden?

De supermarkt van André van den Heuvel is een echte buurtsuper. Een dorpse winkel in een Apeldoornse wijk. Op de loonlijst staan zo’n negentig medewerkers, waarvan uiteraard veel parttime vakkenvullers. Helaas neemt het dorpse karakter niet weg dat er vervelende zaken voorvallen. Meestal van tamelijk onschuldig karakter, dat wel. Zo zit er een psychiatrisch ziekenhuis om de hoek, waarvan de patiënten het niet altijd kunnen laten iets in de binnenzak te steken. ‘Daar gaan we coulant mee om’, zegt bedrijfsleider Mark Jager. ‘We hebben maar één keer de politie in hoeven schakelen, nadat één van de patiënten meerdere malen iets had gestolen.’ Voor de snoepjes die kinderen meenemen, geldt eigenlijk hetzelfde. tekst Niels Agtereekte

Puntgave inbraak Een ander verhaal was het, toen er enkele jaren geleden ’s nachts werd ingebroken. Via het dak kwamen inbrekers precies in de nauwe meterkast uit waar zij in een wirwar van dertig kabels precies de kabel vonden om het beveiligingssysteem

mee uit te schakelen. Jager weet dan ook zeker dat er sprake was van een tot in de puntjes geplande inbraak. ‘Ook op de camerabeelden van buiten was geen voertuig of aanknopingspunt te zien. We zagen alleen enkele jongens met petjes en donkere kleding. Doordat het donker was konden we ze niet herkennen.’ Het is de inbrekers niet gelukt de kluis open te krijgen, maar toch slaagden ze er in om enkele duizenden euro’s buit te maken.

Slinkse wisseltruc De supermarkt heeft nu veel last van vermoedelijk Oost-Europese bendes die klanten oplichten. Vooral oudere mensen zijn het doelwit. Twee weken voor het interview keek een crimineel in de winkel de pincode van een bejaarde vrouw af, waarna een handlanger buiten de vrouw haar pas afhandig maakte met een slinkse geldwisseltruc. Binnen korte tijd was er op drie plekken in het land geld van de rekening afgeschreven. Een manier van werken, waar Jager moeilijk vat op krijgt.

‘We attenderen ons kassapersoneel

erop, maar wij kunnen er eigenlijk niets aan doen. Het is in secondes gebeurd en het echte misdrijf, het stelen van de pinpas, vindt buiten de winkel plaats.’

Beide voorvallen zijn uitgebreid met het personeel besproken. Hoe zijn voorvallen te voorkomen? Hoe dien je je in zo’n situatie te gedragen?

Naar aanleiding van de inbraak besloot de organisatie ook flink te investeren in technische veiligheidsmaatregelen. ‘Elke vierkante meter is nu beveiligd met een bewegingssensor’, stelt de Jager. Dat de winkel in een dorp ligt, droeg er volgens hem wel aan bij dat het personeel eerder niet altijd even goed oplette. ‘Het merendeel van onze klanten is vaste klant, die ken je bij naam of van gezicht. We hebben hier niet zoveel last van criminaliteit en waren er daardoor ook niet echt op berekend.’ <

Emil Pleizier algemeen manager Vigilat

Ingrid Zoer beveiligingsadviseur Izibo

Henk Hutten directeur Evema Beveiliging & Communicatie

‘We gaan steeds nonchalanter om met pinnen’

‘Je moet altijd aangifte doen van diefstal’

‘Uitstralen dat je je zaken op orde hebt’

‘Een CRIMINEEL die precies weet waar hij moet zijn en weet wat hij nodig heeft, kiest jou uit en bereidt zich heel goed voor. Hier kun je niet op anticiperen, je bent gewoon het ongelukkige slachtoffer. En pinfraude is wellicht nog lastiger te voorkomen. Ik merk wel een nonchalance in hoe winkels omgaan met het pinnen. Bij de introductie van pinautomaten had je veel meer ruimte als je ging pinnen. Meerdere winkels hadden zelfs een rode lijn om anderen op gepaste afstand te houden. Pinkastjes staan steeds vaker op een plek waar ze zo min mogelijk ruimte in beslag nemen.

We gaan steeds nonchalanter om met de privacy van het pinnen. Veel mensen schermen hun pincode af met hun hand, maar als je ouder bent, is dat niet meer zo eenvoudig.

En je ziet ook in dit voorbeeld dat oudere mensen vaak de doelgroep zijn van criminelen. Je kunt je personeel er wel op instrueren alert te zijn op mensen die meekijken.’

‘Elke vorm van beveiliging valt of staat met organisatorische beveiligingsmaatregelen. Deze ondernemer kan daar flink wat terrein winnen. Zo is het belangrijk altijd aangifte te doen van diefstal.

Stel duidelijke huisregels op voor je personeel, zet daar ook in wie, waar mag komen. Wanneer je personeel aanneemt, controleer de referenties en vraag eventueel een VOG aan.

Het is denkbaar dat iemand van binnen informatie doorspeelt naar inbrekers, eventueel tegen betaling. Met een telefoontje is een foto van de beveiligingsinstallatie snel gemaakt. Zorg dat de meterkast en kantoorruimtes altijd afgesloten zijn.

Dat er geld buiten de kluis buitgemaakt is, is ook opmerkelijk. Geld tel je in een afgesloten ruimte en verdwijnt daarna meteen in de kluis.

Voor het overige deel is er met technische maatregelen vooruitgang te boeken. Zorg bijvoorbeeld dat je via GPRS of GSM een back-upsysteem hebt voor een continue verbinding met de meldkamer. En zorg bij camerabeveiliging voor voldoende verlichting, ook buiten.’

‘Een inbreker kiest een object waarvan hij denkt dat hij er met de minste inspanning en minste pakkans de meeste buit kan maken. Het is voor ondernemers dan ook belangrijk om uit te stralen dat je je zaken op orde hebt. Door middel van waarschuwingsstickers en confrontatiemonitoren bijvoorbeeld. En het personeel kan ook op gepaste wijze laten zien dat ze een oogje in het zeil houdt.

Positief is dat met nieuwe digitale camera’s de beeldkwaliteit aanzienlijk hoger is, wat de kans op herkenning vergroot. Maar besef je wel dat criminelen die hun inbraak plannen, vaak precies weten waar de camera’s en andere beveiligingsmiddelen hangen. Daarom is het belangrijk dat ondernemers werken met een sluitend beveiligingsplan, dat er geen zaken tussen wal en schip raken. Ook is het belangrijk dat er één aanspreekpunt is. Er mag bij incidenten geen twijfel zijn hoe te handelen. We merken dat ondernemers momenteel nog vaak met verouderde systemen werken.

Het is begrijpelijk dat je liever investeert in dringende zaken, maar na een calamiteit horen we vaak anders.’

44 Bas Bizz

Natuurlijk wilt u de beste! (wij zorgen voor de klik)

Verkopen leer je op straat in Azië Ik neem u deze maand even mee naar Azië, naar Maleisië en dan om precies te zijn Kuala Lumpur. Daar kunnen we heel wat van leren. Allereerst van de Chinese gemeenschap die daar leeft. Die lui verkopen alles, iedereen maakt een straathandeltje en blijkt een keiharde onderhandelaar. Ik heb me gek gelachen; foute grappen gemaakt, gepaaid, boos geworden, weggelopen, werkelijk elke tactiek in het boek gebruikt om de prijs van dingen die ik wilde kopen naar beneden te krijgen.

Dat wordt direct beantwoord met alle toneelacts die

‘Iedere ondernemer moet met zijn verkopers naar Azië om het vak te leren’

fotografie Marcel Bakker

een mens kan bedenken. Theater van de straat, maar o zo nuttig om de kunst van het verkopen af te kijken. Het hele onderhandelingsproces duurt wel even, maar als alles goed gaat, heb je beiden het gevoel een prima deal te hebben gesloten. Tenminste, als je het spel weet te spelen. Kan geen dure Amerikaanse krijtstreep-verkoopgoeroe tegen aan. Ik stel voor dat iedere ondernemer in Nederland toch minimaal eens in de drie jaar zijn gehele verkoopafdeling meetrekt naar Azië om daar het vak uit de eerste hand te leren. Bovendien komen ze allemaal terug met een knol van een ‘Lolex’, goud en stemmig afgebiesd met bijna-diamanten. Dat is iets anders dat wij daar kunnen leren. Chinezen maken alles na en tegenwoordig doen ze dat zo goed dat een reisgenoot

een horloge kocht (‘leplica’) van een peperduur Italiaans merk, voorzien van de bijna originele perenhouten doos, het garantiebewijs en het tot en met watermerken gefakete diploma van de Zwitserse club die toeziet op de officiële uitgifte van chronometercertificaten. Dat kostte veel toneel en anderhalf uur in een zweterig zijkamertje van drie bij twee - waarvan de wanden geheel gevuld zijn met honderden leplica’s van andere peperdure klokken - en niet meer dan 250 euro. Best een bedrag voor een nepperd. Tot je de kast openschroeft.

Een 1:1 kopie! Als je er een echte naast sloopt en de onderdelen zou mixen, krijg je aan het eind gewoon weer twee tikkende klokken. De echte kost trouwens 3250 euro. Wat kunnen we hiervan leren; a) Chinezen worden heel goed, b) onze prijsniveaus maken het aanlokkelijk om te kopiëren. Voor wat betreft b). Ik hoor vaak ondernemers zeggen dat zij alle R&D moeten terugverdienen, hogere loonkosten hebben en dat het product daarom gewoon duurder is. Als ik de baas van Rolex was, bracht ik mijn hele winkel over naar China. R&D kan daar met de 100.000 studenten die jaarlijks cum laude van de universiteit komen rollen en de productie kunnen ze blijkens de leplica’s wel. Dus; a) en b) is c) if you can’t beat them, join them. Dat geldt misschien ook voor u.

Klinkt link, maar Volkswagen, Apple, BMW, GM en vele anderen gingen u voor. Zij hebben het vak ook op straat geleerd.

Bas van Werven TROS-presentator van het programma EenVandaag

Vergelijken

ConsultancyReview.nl ‘Waar opdrachtgevers en adviesbureaus elkaar vinden’

47 Lobby

Uiteraard is uw bureau de beste keuze! (maar bent u ook zo benieuwd naar nummer 2 & 3?)

Vergelijken

ConsultancyReview.nl ‘Waar opdrachtgevers en adviesbureaus elkaar vinden’

Ondernemend Nederland klimt naar top

MKB infor meert

Nieuw bedrijfslevenbeleid overheid Minister Verhagen presenteerde op 13 september zijn Bedrijfslevenbrief ‘Naar de top’. Een ambitieus document, boordevol plannen om het Nederlandse bedrijfsleven op te stoten in de vaart der volkeren: in 2020 moet ons land in de top 5 van kenniseconomieën in de wereld staan.

Kennisinstellingen, bedrijven en overheid (de gouden driehoek) moeten veel meer dan nu gaan samenwerken. De minister heeft daarvoor zijn oor goed te luisteren gelegd naar de wensenlijstjes die de tien topsectoren eerder dit jaar presenteerden. Er is veel aandacht voor het midden- en kleinbedrijf, bijvoorbeeld met een MKB+Innovatiefonds van 500 miljoen euro en een verhoging van het budget van de kredietregeling BMKB. Volgens Thomas Grosfeld, beleidssecretaris voor MKBNederland en VNO-NCW, is het ‘echt uniek’ dat de vraag van ondernemers centraal staat bij het overheidsbeleid. ‘Voorheen waren er min of meer vrijblijvende consultatierondes, nu hebben kleine teams opgeschreven wat nodig is en wordt dat overgenomen.’ Een andere verbetering is dat niet langer de afzonderlijke ministeries hun plannen maken, maar dat er één integrale overkoepelende visie is.

De regering maakt veel geld vrij om de wensen van het bedrijfsleven uit te voeren. Naast het al eerder genoemde fonds komen er fiscale stimulansen voor innovatie (oplopend tot 600 miljoen euro) en is er één miljard euro per jaar beschikbaar voor concrete innovatiecontracten tussen bedrijven en kennisinstellingen. Is het gerechtvaardigd om zoveel geld uit te geven nu juist iedereen de broekriem moet aanhalen? Grosfeld: ‘Het is eigenlijk vooral slimmer inzetten van bestaande middelen.

Complexe subsidieregelingen worden omgebouwd tot simpele en laagdrempelige fiscale stimulansen. Bovendien: het MKBfonds geeft geen subsidies, maar kredieten die moeten worden terug betaald als de innovatie succesvol is. Vergeet ook niet: er komt geen geld meer voor onderwijs en innovatie uit de aardgasbaten,

dat is een bezuiniging.’ De overheid geeft jaarlijks miljarden uit aan onderzoek en wetenschap, de aansluiting met het bedrijfsleven laat daarbij te wensen over. Grosfeld legt uit dat voorheen het hoger onderwijs vooral geld kreeg op basis van studentenaantallen. Dat verandert. ‘Het oor wordt beter te luisteren gelegd bij het bedrijfsleven.’ Ook de overheid zelf pakt zaken anders aan. Zo gaan de diplomatieke posten zich meer bezighouden met de bevordering van export. Ook bij ontwikkelingssamenwerking wordt hier nadrukkelijker naar gekeken. ‘Win-win.’ De regering heeft tot slot ook een rol als inkoper van nieuwe innovaties.

De topsectoren zijn gekozen om hun kennisintensiteit en exportpotentieel. Grosfeld legt uit dat ook andere sectoren profiteren. ‘De bouw bijvoorbeeld heeft profijt van een bloeiende hightech of watersector. En de fiscale regelingen of het fonds staan open voor alle bedrijven. Niet onbelangrijk: een groot deel van het beleid gaat over het scheppen van randvoorwaarden voor goed ondernemerschap: minder regels, afschaffen van de KvK-heffing, meer geld voor kredieten, enzovoorts.’

Nog voor het einde van dit jaar komen de topteams met concrete plannen voor innovatiecontracten, die de onderzoeksagenda’s mee gaan bepalen van universiteiten of hogescholen. Het bedrijfsleven moet 40 procent van de financiering hiervan voor zijn rekening nemen, zo schrijft de nota van Verhagen voor. ‘Dat kan ‘cash’, maar ook door een eigen onderzoeker mee te laten draaien. Ook zal TNO, nu al vaak een natuurlijke partner voor veel mkb-bedrijven, door cofinanciering nog meer worden geprikkeld om met het midden- en kleinbedrijf samen te werken.’

Grosfeld waarschuwt tot slot dat dit beleid, hoewel zeer actiegericht, niet van de ene op de andere dag is ingevoerd. ‘De houding moet veranderen. Bij de overheid zelf, wetenschap, maar ook bij bedrijven. Het is een uitdaging, maar wij houden de druk erop.’ <

48 Lobby

Toch nog pensioenakkoord MKB-Nederland is opgelucht dat sociale partners en minister Kamp begin september het alsnog eens zijn geworden over het pensioenakkoord. Kamp kwam daarvoor tegemoet aan een aantal wensen van de vakbeweging. De ondernemersorganisatie benadrukte nog eens dat werkgevers hun verantwoordelijkheid zullen nemen als een pensioenfonds in problemen komt en dat niet alleen de risico’s bij werknemers worden gelegd. ‘Binnen bepaalde grenzen kunnen hierover aan de cao-tafel afspraken worden gemaakt.’ Kamp heeft de vakbeweging toegezegd dat mensen die al gespaard hebben voor vroegpensioen in de levensloopregeling, hiermee verder kunnen. Daarnaast kan in de Vitaliteitsregeling, die vanaf 2013 in de plaats komt van de levensloopregeling, tot 20 duizend euro worden gespaard voor vervroegd uittreden. Eerder wilde het kabinet sparen voor vroegpensioen in deze nieuwe regeling onmogelijk maken. Verder krijgen lage inkomens meer voordeel van de doorwerkbonus als ze vanaf hun 62e doorwerken. Deze bonus mag worden opgespaard en ingezet om toch met 65 jaar te stoppen met werken als in 2020 de AOW-leeftijd naar 66 jaar gaat.

Kalender

Miljoenennota: juiste keuzes MKB-Nederland is blij dat het kabinet in zijn plannen voor 2012 kiest voor een sterk bedrijfsleven als motor voor innovatie, duurzaamheid en welvaart. De overheid wil onze economie de top-5 van de wereld binnenloodsen. Dat doen in internationaal zeer zwaar economisch weer, vereist goed beleid en een doorslaggevende rol voor ondernemingen.

De keus van het kabinet om de euro te blijven steunen is verstandig. Nederlandse export- en investeringsbelangen zullen hard worden geraakt als de euro en Europa uiteenvallen, zo meent de ondernemersorganisatie. Het wegvallende vertrouwen van consumenten en ondernemers kan worden gekeerd wanneer op Europees niveau de voorzet van het Nederlandse kabinet voor versterking van de financiële en economische discipline wordt omarmd.

Er komt een belangrijk pakket maatregelen dat innovatief (mkb-) ondernemerschap stimuleert, oplopend naar 2 miljard euro per jaar. De overheid heeft ervoor gekozen om onder leiding van bedrijven samen met onderwijs en onderzoek, zich sterker dan ooit in te zetten voor een economie die zijn geld kan blijven verdienen.

Dat is zonder meer positief.

SOS Vakmanschap heeft een meldpunt gelanceerd voor beroepsopleidingen en -groepen die een tekort aan vakmensen zien ontstaan. Meer informatie: www.sosvakmanschap.nl.

Diep teleurgesteld is MKB-Nederland over de opschorting voor onbepaalde tijd van de behandeling van de Aanbestedingswet in de Tweede Kamer. Ondernemers wachten al veel te lang op de nieuwe wet, terwijl de problemen in de praktijk zo urgent zijn, dat een duidelijk kader dringend nodig is. Ondernemers worstelen al vele jaren met de huidige aanbestedingswetgeving, die vooral het mkb vaak bij voorbaat al uitsluit door - onder meer het clusteren van opdrachten en het stellen van onredelijke omzet- en referentie-eisen. Het voorstel voor de nieuwe Aanbestedingswet dat in de Kamer ligt, vormt een goede aanzet voor het oplossen van deze problemen: de administratieve lasten worden beperkt en er worden grenzen gesteld aan het gedrag van inkopers, waardoor het mkb nu vaak wordt uitgesloten. Het onnodig clusteren van opdrachten wordt tegengegaan, selectie-eisen, gunningscriteria en contractvoorwaarden dienen proportioneel te zijn en ondernemers hoeven minder informatie aan te leveren.

MKB-Nederland dringt er bij de Kamerleden dan ook op aan het wetsvoorstel met voorrang weer op de agenda te zetten.

Nog twee ondernemerscongressen in 2011. Kom ook! www.ondernemerscongres.nl.

OC Groot-Amsterdam, 25 en 26 oktober, Amsterdam OC Zuidoost-Brabant, 10 november, Eindhoven

3

1

2

2 t/m 5

Kick off Week van de Veiligheid met minister Opstelten, Den Haag Voor aangesloten branche- en regionale organisaties

3 3

1

3

3 Meer informatie: evenementen@mkb.nl

Lang leve ondernemen!

Meldpunt

Aanbestedingswet, nu!

1

Op enkele punten is MKB-Nederland het niet eens met de voornemens van het kabinet. Zo is de mkb-organisatie tegen de invoering van een bankenbelasting, omdat die de kredietruimte voor bedrijven vermindert. Verder vindt ze dat nog deze kabinetperiode de winstbelasting verder omlaag moet.

Op www.mkb.nl/Prinsjesdag2011 is een uitgebreide reactie op de begroting 2012 na te lezen.

Minder regels Dit kabinet slaagt waar voorgaande bleven steken in het wegnemen van hardnekkige irritaties bij ondernemers. In de medio september gepubliceerde rapportage ‘Regeldruk bedrijven’ van minister Verhagen van EL&I staan plannen voor het schrappen of vereenvoudigen van de welstandscommissie, rittenregistratie, gevelreclamevergunning, CBS-enquête, Bibob, KvK-bijdrage en kosten NEN-normen. Een adder onder het gras, volgens MKBNederland, is dat veel regels uit Europa komen. Daar is nog een flinke slag te slaan.

Ondernemers zijn doeners én denken in kansen. Elke dag staan zij voor de uitdaging om de wensen van hun klant te vervullen, met passie en met kennis van zaken.

Hun drive en betrokkenheid vormen de basis van onze economie en welvaart. MKB-Nederland is trots op deze ondernemers!

Op 7 november tijdens het Jaarcongres gaat de mkb-organisatie met succesvolle ondernemers en minister Verhagen (EL&I) in gesprek over hoe ondernemerschap in Nederland nog verder te ontwikkelen. Immers, een ondernemende samenleving is goed voor iedereen! Napraten kan uiteraard tijdens de informele netwerkborrel na afloop.

Informatie/aanmelden: jaarcongres@mkb.nl

KvK-heffing van de baan Een jaarlijks terugkerende ergernis van ondernemers is voortaan voorbij. Minister Verhagen van EL&I schrapt de heffing van de Kamers van Koophandel. Vanaf 2013 is de werkwijze van de Kamers op een nieuwe leest geschoeid, met Ondernemerspleinen.

MKB-Nederland ziet een lang gekoesterde wens in vervulling gaan met dit voornemen. Al jaren morren ondernemers over de verplicht te betalen heffing aan de Kamer van Koophandel. Het gaat dan vaak meer om het principe dan om de hoogte van het bedrag. De meesten begrijpen nog wel dat er voor registratie in het Handelsregister moet worden betaald, maar die KvK-taak kan in hun ogen efficiënter (centraal en digitaal) en goedkoper worden uitgevoerd.

Leer meer over criminaliteit en preventie.

Voor: leden van MKBNederland en VNO-NCW. Kosten 55 euro ex btw.

Data en locaties: 12 oktober, Den Haag 13 oktober: Oosterbeek 18 oktober: Herkenbosch 20 oktober: Helvoirt 26 oktober: Oranjewoud 4 Jaarcongres 7 november, Den Haag Voor leden en relaties MKB-Nederland, lokale, regionale, landelijke politiek en overheid, pers 5 Eindejaarsborrel MKBNederland en VNO-NCW 15 december, Den Haag Voor leden en relaties MKBNederland en VNO-NCW met een persoonlijke uitnodiging.

Prinsjesdag Premier Rutte neemt de tijd voor een onderonsje met de voorzitter van MKB-Nederland.

Met meer dan duizend aanmeldingen was het een flinke drukte tijdens de jaarlijkse Prinsjesdagborrel van VNO-NCW, MKBNederland en het Haagse perscentrum Nieuwspoort. Vele prominenten uit politiek en bedrijfsleven namen de gelegenheid bij te praten over de stand van het land. Buiten verdrongen rijen dagjesmensen zich achter de dranghekken om een glimp op te vangen van de gasten.

50 Service

Spooknota’s

MKB infor meert

Helaas blijven spooknota’s nog altijd de kop opduiken. Recent bijvoorbeeld van de Nederlandse Bedrijven Documentatie en de World Patent and Trademark Index.

Kijk op www.fraudemeldpunt.nl voor het meest actuele overzicht.

ConsultancyReview.nl

‘Waar opdrachtgevers en adviesbureaus elkaar vinden’

Topsnel Diginotar Begin september zegde de minister van Binnenlandse Zaken het vertrouwen in certificatenleverancier Diginotar op, nadat bekend werd dat op die systemen was ingebroken. Gebleken is dat een groot aantal valse certificaten is uitgegeven.

Wat betekent dit? Lees meer in de special op www.mkb.nl.

100 dagen De eerste 100 dagen van Hans Biesheuvel als voorzitter van MKB-Nederland zitten erop. Hoe kijkt hij terug op die periode? Wat zijn zijn plannen? Luister terug naar het radio-interview van 10 september met Bas van Werven bij Tros In Bedrijf: www.tros.nl/inbedrijf.

Op bezoek

Hans Biesheuvel bezocht op 8 september de 75-jarige Haagse banketbakker Maison Kelder. Ambacht en een moderne bedrijfsvoering gaan hier hand in hand.

Antwoord De overheid heeft haar website www.Antwoordvoorbedrijven.nl verbeterd. Ondernemers vinden hier allerhande overheidsinformatie zoals regels, wetten en subsidies. Via handige applicaties, widgets en gagdets, kunnen die worden overgezet op de eigen website of smartphone. Zie ook het infoblad van MKB-Nederland op www.mkb.nl/service, Informatie voor ondernemers.

MKB-Nederland, UPC Business en Ziggo Zakelijk gaan gezamenlijk het midden- en kleinbedrijf bewust informeren over de mogelijkheden, de veiligheid en de juiste oplossingen als het gaat om snel en toegankelijk internet. Hiervoor is de online scan ‘Onderneem jij op topsnelheid?’ gelanceerd. De ondernemer krijgt met deze scan binnen enkele minuten een beeld van hoe zijn bedrijf er op ICT-gebied voorstaat en waar hij kansen laat liggen. Ook krijgt de ondernemer tips voor verbetering en (andere) aandachtspunten. Het advies dat uit de scan ‘rolt’, wordt gekoppeld aan een bij zijn situatie passende selectie van onafhankelijke informatie. De ondernemer kan met deze kennis vervolgens een deskundigere afweging maken of investeringen voor nieuwe diensten nodig en noodzakelijk zijn. Dankzij een slimme inzet van ICT kunnen bedrijven efficiënter, innovatiever en productiever werken. Veel ondernemers kennen echter niet alle mogelijkheden of weten niet hoe deze te verzilveren. MKBNederland wil hen daarbij helpen.

Doe nu de scan op www.snellerondernemenscan.nl

Nergens is het eenvoudiger en sneller om

Het aanbod van adviesbureaus is overzich-

adviesbureaus te vergelijken en de best

telijk geordend in 18 werkvelden en 275

passende adviesbureaus uit te nodigen voor

disciplines. De inhoudelijke presentaties

een aanbesteding dan op Consultancy-

van adviesbureaus, publicaties van experts,

Review. Een digitale vakbeurs voor advies-

reviews van klanten en berichten uit de

bureaus, zo laat ConsultancyReview zich

markt zijn per discipline bijeen gebracht.

het beste omschrijven. Een vakbeurs met

Zo kunnen bezoekers zich snel inhoudelijk

Gratis eerste hulp

voor ieder specialisme een hal waar de

oriënteren.

deelnemende bureaus hun diensten en

Organisaties met een aanbesteding be-

De MKB Servicedesk van MKB-Nederland ontwikkelt met deskundige partners op velerlei onderwerpen gratis te downloaden whitepapers en scans. Kijk voor een overzicht op http://www.mkbservicedesk.nl/tools.

kwaliteiten presenteren. Door het uniforme

sparen tijd en werk omdat zij eenvoudig

presentatie format worden de diensten van

goede vergelijkingsrapporten van advies-

verschillende bureaus binnen een specia-

bureaus kunnen maken.

Reizen

Efficiënter en effectiever zakelijk reizen? De trein is minstens zo effectief als de auto. Lees meer in de special op www.mkbservicedesk.nl/zakelijkreizen.

lisme eenvoudig vergelijkbaar.

Colofon Redactie Katja Lamers / k.lamers@mkb.nl / www.mkb.nl Volg MKB-Nederland op Twitter: www.twitter.com/MKBNL. Ook vindt u ons op LinkedIn (company/MKB-Nederland).

Elke eerste donderdag van de maand in uw mailbox: de nieuwsbrief van MKB-Nederland met nuttige tips en informatie.

Meld u aan op www.mkb.nl/nieuwsbrief. Een vraag over ondernemerschap? Stel hem aan de MKB Servicedesk: 088-6520020 (lokaal tarief).

Lid worden van MKB-Nederland? Bel dan 088-6520026.

wij zorgen voor de klik!

Used

font:

Myriad

Bold

- Myriad

Roman