ASZ_SPECIAL_2017

Special juni 2017

ARIE DE VRIES CARDIOLOOG

“WE STREVEN NAAR UNIFORME, KWALITATIEF HOOGSTAANDE CARDIOLOGIEZORG IN DE REGIO” lees meer op pagina 8/9

“DE RESULTATEN VAN IAT ZIJN SPECTACULAIR’ NEUROLOOG

ANOUK ROZEMAN

[special]

Albert lees meer op pagina 4/5

Samenwerken is vermenigvuldigen

[i nho u d sop g a v e & c o l o f o n A l b e r t Co n t a c t Sp eci a l ] <<

01 02

EDITORIAL Atherosclerose

06

3 VRAGEN AAN…

EEN BIJZONDER VERHAAL

Colofon

“Ik heb er niets aan overgehouden”

Albert Contact is het relatiemagazine

Internist Simone Hartong

van het Albert Schweitzer ziekenhuis voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en medisch specialisten.

Het verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 850 stuks.

Deze Albert Contact Special is een eenmalige extra uitgave.

Teksten Micon Bijl, Simone Hartong, Marco Hoedt, Anouk Rozeman, Peter Ophof, Arie de Vries, Sacha Eikenboom, Martine Mous Fotografie

03

CLAUDICATIO INTERMITTENS “Op weg naar hét vaatcentrum van de regio“

07

CVA-NAZORG

Martin Waalboer,

“Vergeet ook de mantelzorger niet”

Frederike Roozen-Slieker (pag. 1, 3) Beeld- en eindredactie Martine Mous Contact huisartsen@asz.nl Uitgever BC Uitgevers bv Postbus 416, 8600 AK Sneek Telefoon 0515 429 429 Facebook www.facebook.com/bcuitgevers/ Twitter @bcuitgevers Vormgeving Hannique de Jong

UITGELICHT

Bladmanager

04/05

Digna Schoonen

Intra-arteriële therapie

Telefoon 06 442 099 10

08/09 “Kans op goede uitkomst is aanzienlijk toegenomen”

Wilt u reageren op ons magazine? Dat kan via huisartsen@asz.nl

>>

[editoria l Micon Bijl]

Atherosclerose Na kanker is aderverkalking de meest voorkomende ziekte in Nederland. Het is bovendien een van de twee belangrijkste oorzaken van overlijden.

De gevolgen van atherosclerose kunnen zich op verschillende plekken in het lichaam manifesteren: de hersenen, de kransslagaderen van het hart en de grote bloedvaten. Het Albert Schweitzer ziekenhuis heeft de modernste behandelingen in huis om verstoppingen op al deze plekken te verhelpen.

We werken hiervoor samen met vier specialismen: cardiologie, neurologie, radiologie en vaatchirurgie. Deze hoogwaardige, multidisciplinaire samenwerking is één van de redenen waarom vaatlijden als speerpunt van het Albert Schweitzer ziekenhuis is benoemd. Het is een vakgebied waarop we uitblinken en waarbinnen zorg, wetenschap en onderwijs optimaal samengaan. Daar zijn we trots op, omdat uiteindelijk onze patiënten er de vruchten van plukken.

“

Wij hebben

de modernste behandelingen in huis

”

In deze special leest u meer over de factoren die aan het ontstaan van atherosclerose bijdragen, over nieuwe medicamenteuze behandelingen die het ontstaan van atherosclerose afremmen of tegengaan en over nieuwe behandelmethoden in ons ziekenhuis die voorkomen dat atherosclerose leidt tot aandoeningen als beroertes, hartaanvallen, etalagebenen en amputaties.

Die moderne behandelmethoden dragen niet alleen bij aan een beter leven, maar maken patiënten vaak ook sneller beter op een minder ingrijpende manier dan voorheen, met veel minder schade. Ook de toekomst is veelbelovend, met dank aan ontwikkelingen als gewichtreducerende chirurgie wat voor een metabole verbetering van de patiënt zorgt en daarmee: voor minder atherosclerose.

We hopen u met deze Albert Contact ‘Special’ kort en krachtig te informeren over de mogelijkheden in ons ziekenhuis, waarmee we toewerken naar zoveel mogelijk gezonde jaren voor artherosclerose-patiënten.

Micon Bijl Cardioloog

[1]

[ 3 v r age n aan ] <<

3 vragen aan...

Simone Hartong I Internist

“Fatty streaks’ zijn de voorbode van atherosclerose” HOE WERKT HET ATHEROSCLEROSE-PROCES? “De vorming van ‘plaque’ begint met veranderingen in de slagaderwand. Bij het ouder worden ontstaan ‘fatty streaks’ – vetstrepen – aan de binnenkant van het bloedvat. Die ontstaan doordat cholesterol zich nestelt in het endotheel, de cellen die de vaatwand aan de binnenkant bekleden. Normaal gesproken voeren de endotheelcellen het cholesterol weg, maar oudere endotheelcellen kunnen dit minder goed. Het (LDL) cholesterol nestelt zich dan in de intima, de laag onder de bekledende endotheelcellen, en wordt daar geoxideerd. Bij oxidatie worden cytokines aangemaakt, ontstekingseiwitten die onder andere gladde spiercellen activeren.

De gladde spiercellen vormen samen met de leukocyten en het cholesterol een complexe plaque.”

[2]

WAT VEROORZAAKT UITEINDELIJK EEN STOLSEL? “Als de plaque wat langer bestaat, ‘rijpt’ het en ontstaat er bindweefsel met kalk aan de binnenkant van het bloedvat. Door de doorgroei van binnenuit en krachten vanuit de bloedstroom ontstaan er scheurtjes in de plaque. Bindweefsel komt dan bloot te staan aan de bloedstroom en dit leidt tot activering van de stolling, zodat een stolsel op de plaque ontstaat. Hierdoor kan het vat, dat al vernauwd was door de plaque, worden afgesloten.”

“

Lichaams-

beweging stimuleert de doorbloeding

”

WAAROM ZIJN ROKEN EN HOGE BLOEDDRUK RISICOFACTOREN? “Bij een hoge bloeddruk leidt de druk in de vaten tot schade aan het endotheel. Daarom is bijvoorbeeld veel zout nuttigen niet goed: zout trekt vocht aan en leidt tot hoge bloeddruk. Roken geeft direct endotheelschade vanwege de toxische stoffen in tabak, zoals formaldehyde, benzeen, arsenicum, blauwzuur en ammonia. Ook meerokers lopen vaatschade op door het inhaleren van deze stoffen.

Lichaamsbeweging daarentegen stimuleert de doorbloeding en productie van stikstofmonoxide, NO. NO beschermt de vaatwand; door invloed op de beweging van die vaatwand helpt NO bovendien tegen vernauwing. Daarom is een goede leefstijl uitermate belangrijk.”

Stenosering/occlusie van de

>>

[Cla udica tio intermittens: symptomen en aanp ak]

arteriële toevoer naar de benen kan typische claudicatio intermittens klachten (CI) veroorzaken. Vaatchirurg Marco Hoedt belicht kort de diagnosestelling plus behandelaanpak.

Marco Hoedt I Vaatchirurg

Claudicatio intermittens: symptomen en aanpak Bij atherosclerose in gevorderd stadium leiden stenosering, occlusies en een verminderde compliance van het vaatstelsel tot verminderde weefselperfusie, met pijnklachten door verzuring als gevolg. Predilictieplaatsen voor plaquevorming zijn aorto-iliacaal, femoro-popliteaal, carotis en coronair arteriën. Bij stenosering/occlusie van aortoiliacale en/of femoro-popliteale arteriën kan de verminderde bloedtoevoer naar de kuitspieren leiden tot de typische claudicatio intermittens klachten (CI). “Wanneer progressieve afwijkingen pijn geven in rust- of horizontale positie, en/of wanneer chronische wonden ontstaan door tekortschietende cutane perfusie, dan spreken we van vasculaire bedreiging van het been”, aldus Marco.

ANALYSE DOOR DE VAATCHIRURG De vaatchirurg evalueert de klachten op basis van lichamelijk onderzoek en testen in het vaatlaboratorium.

Bij loopdoppler-onderzoek geeft de relatieve bloeddruk gemeten aan enkels en bovenarm, in rust en bij inspanning, het arterieel drukverlies weer van aortaboog tot enkelniveau.

Echo/doppler-onderzoek bepaalt de

anatomische verhoudingen en locaties van de afwijkingen.

Bij milde klachten wordt gestart met looptraining. Marco: “De ontwikkeling van collaterale circulatie verbetert de doorbloeding van de benen. Gesuperviseerde looptraining onder fysiotherapeutische begeleiding heeft hierbij de voorkeur.

Bij patiënten die stoppen met roken – en waarbij de overige risicofactoren worden behandeld – geeft dit vrijwel altijd klachtenvermindering.”

ENDOVASCULAIRE OF OPERATIEVE BEHANDELING “Alleen bij sterk invaliderende klachten of vasculaire bedreiging kan worden overgegaan tot endovasculaire behandeling – waarbij vaatvernauwingen worden gedilateerd (PTA) en eventueel gestent – of een bypassoperatie.

In het aorta-iliacale traject zijn de resultaten van PTA/stenting bij stenose en occlusie goed.

Behandeling van deze afwijkingen bij CI levert daarom zonder veel risico een verbeterde circulatie op van de benen. Bij meer perifere afwijkingen wachten we zo lang mogelijk met invasieve behandelingen omdat de

resultaten van alle endovasculaire en operatieve ingrepen over langere trajecten en bij kleinere vaatdiameters erg tegen kunnen vallen. Een falende interventie leidt dan vaak tot ernstiger klachten dan de uitgangssituatie. Een terughoudend beleid is dan belangrijk maar soms moeilijk voor de patiënt om te aanvaarden en vergt daarom goede uitleg.”

ALTIJD IN TEAMVERBAND In het Albert Schweitzer ziekenhuis worden alle vaataandoeningen in teamverband behandeld; de actuele vaatproblemen worden wekelijks besproken door vier vaatchirurgen en vier interventieradiologen.

Percutane behandelingen worden in principe in dagbehandeling uitgevoerd op de angio-interventiekamer; gecombineerde (hybride) ingrepen of open procedures vinden plaats op de OK; waarbij vaatchirurg en interventieradioloog nauw samenwerken. “Zodra de – momenteel in aanbouw zijnde – hybride OK definitief in gebruik wordt genomen, kunnen patiënten voor alle endovasculaire en hybride procedures terecht bij hét vaatcentrum in onze regio.”

[3]

De race tegen het afstervende brein Met een ‘deur-tot-lies-tijd’ van 59 minuten en succesvolle rekanalisatie in 83 procent van de gevallen, kijkt het Albert Schweitzer ziekenhuis tevreden terug op het eerste jaar intra-arteriële therapie (IAT) bij patiënten met een beroerte.

Deze patiënten waren voorheen aangewezen op het Erasmus MC.

Voor behandeling

Na behandeling

Uitgelicht I IAT, intra-arteriële therapie

[4]

>> Neuroloog Anouk Rozeman en interventieradioloog Peter Ophof

>>

“Bij een acuut herseninfarct is intraveneuze trombolyse – IVT – al jarenlang de standaard behandeling”, vertelt physician assistant Neurologie Elles Zock. “Hierbij wordt een trombolytisch medicijn via het infuus toegediend.“ Recenter is aangetoond dat naast de standaard IVT er goede resultaten worden geboekt als stolsels in het voorste deel van de hersencirculatie in de eerste zes uur na het ontstaan van het herseninfarct, mechanisch worden verwijderd via kathetertechnieken. We hebben het dan over intra-arteriële therapie, ofwel IAT.” INTRA-ARTERIËLE THERAPIE IAT kan worden toegepast bij patiënt met een stolsel in de grotere aderen.

“Via de lies brengen we een soort ‘mandje’ in dat via de aorta naar de halsslagader gaat”, licht interventieradioloog Peter Ophof toe. “We kunnen daarmee tot in de bloedvaten in de hersenen komen, waar we met het mandje het stolsel kunnen vangen en eruit halen. Lukt dit niet, dan gebruiken we een dunne zuigkatheter om het stolsel eruit te zuigen.”

Waar IVT een belangrijke therapie is voor de kleinere vaten in het hersenen, is IAT met name geschikt voor de behandeling van stolsels in de grotere hersenvaten, die met alleen medicatie vaak niet het hoofd te bieden zijn. Peter: “Als we hebben uitgesloten dat het om een hersenbloeding gaat, maken een CTangiografie zodat we kunnen zien of er grotere bloedvaten zijn afgesloten met een stolsel. Zo ja, dan zetten we alles op alles om zo snel mogelijk via IAT de bloedvoorziening in de hersenen te herstellen.”

MR CLEAN TRIAL NEDERLAND De eerste IAT-behandeling in het Albert Schweitzer ziekenhuis vond plaats op 25 april 2016. Nu, ruim een

[uitgelicht IA T , i n tr a -a r ter i ël e the rap ie]

jaar verder, kunnen we ons qua resultaten meten met de MR CLEAN trial, een landelijke multicenter trial waaruit bleek dat IAT betere resultaten oplevert dan IVT. Al onze gegevens van alle met IAT behandelde patiënten worden ingevoerd in het MR CLEAN register in Erasmus MC waar de dataverzameling ook na publicatie is doorgegaan. “Uit de trial én onze ervaringen blijkt dat er bij IAT een grotere groep patiënten zonder restverschijnselen geneest”, aldus Peter.

“Gevolg hiervan is wel dat patiënten zich vaak niet realiseren dat ze door het oog van de naald zijn gekropen.”

STROKE-VERPLEEGKUNDIGEN Patiënten met een beroerte komen in het Albert Schweitzer ziekenhuis terecht op de stroke-unit op locatie Dordwijk. De stroke-verpleegkundigen zijn gespecialiseerd in de zorg voor patiënten met een herseninfarct- of bloeding. Zij begeleiden patiënten tijdens het hele zorgpad, ook tijdens de IAT waarbij de patiënt bij bewustzijn blijft. De verpleegkundige zorgt ervoor dat de patiënt rustig blijft en bewaakt de neurologische situatie van de patiënt.

BELANG VAN TIJD Peter: “De behandeling van een beroerte is een race tegen de klok; je neemt het op tegen afstervende hersenen. Voorheen moesten we patiënten naar het Erasmus MC sturen, maar dat gaf een flinke vertraging in de start van de behandeling, resulterend in een lager percentage patiënten dat herstelt na een IAT-behandeling.”

Niet alleen de factor tijd speelt een rol bij de resultaten. “Dit is ook afhankelijk van het arteriële vaatstelsel in de hersenen, de collateralen”, vertelt Peter.

“Patiënten met beperkte collateralen hebben een grotere kans blijvende

invaliditeit over te houden aan een infarct ondanks IVT of IAT.” TOEKOMST Landelijk worden er zo’n 1000 IATbehandelingen per jaar gegeven.

De inschatting is dat het Albert Schweitzer ziekenhuis er daar zo’n 60 op jaarbasis van zal doen, in nauwe samenwerking met de interventieradioloog van het Beatrix ziekenhuis in Gorinchem. “We hopen veel patiënten op deze manier te kunnen behandelen”, aldus neuroloog Anouk Rozeman. “De resultaten zijn spectaculair en de tijdswinst die we boeken door patiënten zelf te kunnen behandelen, is van grote meerwaarde.”

FEITEN EN CIJFERS NEDERLAND • 46.000 beroertes per jaar • 20% daarvan is een hersen bloeding, 80% een herseninfarct • 30% van de CVA-patiënten overlijdt.

• Herseninfarcten zijn de grootste veroorzakers van blijvende invaliditeit in Nederland.

ALBERT SCHWEITZER ZIEKENHUIS 1 jaar IAT: • 51 patiënten met IAT-indicatie, waarvan 5 verwezen uit het Beatrix ziekenhuis.

• 40 patiënten met IAT behandeld.

‘Deur-tot-lies-tijd’: 59 minuten.

Succesvolle rekanalisaties: 83%.

• 22% van de met IAT behandelde patiënten: direct zelfstandig naar huis ontslagen.

• 43% van de met IAT behandelde patiënten: functioneert volledig onafhankelijk na 3 maanden.

• 8 van de met IAT behandelde patiënten: zijn helaas overleden.

4 van hen door een niet-neurologische oorzaak.

[5]

[een bi j z ond er v e rh a a l ] <<

Wouter Meuleman I Patiënt, Dordrecht

“Eenmaal thuis miste ik toch iets” Als voormalig IC-verpleegkundige weet Wouter Meuleman als geen ander wat er in zijn hoofd gebeurde toen hij in december 2016 een beroerte kreeg. Behalve dat hij het niet meer weet. “Mijn geheugen functioneerde pas weer toen het stolsel er volgens de IAT-procedure uitgehaald was.”

Een stevige hoestbui, dat herinnert hij zich ervan. Gewoon thuis op de bank. Zijn vriendin zegt ‘wat doe je gek’, maar de 55-jarige Dordtenaar heeft zelf niets in de gaten. Of ze zijn koffie even wil aangeven. “In plaats daarvan stond ze naast me met haar telefoon in haar handen”, vertelt Wouter. “Ze had 112 al gebeld.“ Mede dankzij haar oplettendheid was binnen anderhalf uur het stolsel dat zijn beroerte veroorzaakte, alweer verwijderd. Niet veel later lag hij op stroke-unit van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Bekend terrein, want Wouter werkt al jaren in het ziekenhuis, tegenwoordig als applicatiebeheerder.

“Ik schijn thuis nog redelijk adequaat gereageerd te hebben”, vertelt hij, “Ik wilde mijn verzekeringspasje pakken en regelen dat mijn bereikbaarheidsdienst voor SAP werd overgenomen. Dat herinner ik me zelf allemaal niet.” Van de IATprocedure herinnert hij zich vooral de jeuk aan zijn neus. “Ik mocht niet bewegen, dus de verpleegkundige jeukte voor mij”, zegt hij lachend.

Wouter herstelde direct vrijwel volledig. “Al tijdens de procedure ging mijn verlamde arm omhoog. Ik heb enorm veel geluk gehad. Alleen mijn mondhoek hing de dag erna nog een klein beetje. Wel was ik hartstikke labiel. Janken. En moe natuurlijk, je bent toch even bijna dood geweest.” Lang heeft hij daar [6]

echter geen last van gehad. “Dat zal mijn instelling zijn. Als ik nu dood ga, heb ik een mooi leven gehad. Ik ben ook wel wat gewend, heb veel mensen dood zien gaan tijdens mijn tijd als verpleegkundige.”

Twee dagen na zijn beroerte mocht Wouter naar huis. Ondanks de goede afspraken die er op het gebied van CVA ketenzorg zijn, miste hij daar toch iets. “Ik wist niet wat ik kon verwachten. Wanneer en hoe vaak er nog bepaalde onderzoeken zouden volgen, wat ik moest doen als ik iets voelde.

De huisarts is dan je aanspreekpunt, maar dat voelde voor mij niet als een volwaardig vervolg op de zorg in het ziekenhuis.”

Dat gaat hij nog wel bespreken, de lijntjes zijn immers kort als je behandelaars ook collega’s zijn. Is dat gek, patiënt zijn in je eigen ziekenhuis?

“Dat viel wel mee. Ik had vertrouwen in het ziekenhuis en de mensen die er werken, voelde me heel veilig. Ik ken natuurlijk ook een hoop mensen. De vrijwilliger die mij in de rolstoel naar het vaatlab bracht voor onderzoek deed er een half uur over, omdat ik allemaal mensen tegenkwam die ik kende. Ik was wel trots toen, vond het ook wel stoer.

Daar zat ik dan toch gewoon weer, zonder er iets aan over te hebben gehouden.”

>>

Een CVA-nazorgverpleegkundige van het ASz bij een CVA-patiënt thuis.

[CVA-nazorg]

I CVA-ketenzorg in de regio

Hulpmiddelen bij CVA-nazorg Patiënten die in het Albert Schweitzer ziekenhuis zijn opgenomen na een beroerte en direct daarna naar huis gaan, krijgen na twee weken bezoek van een CVA-nazorgverpleegkundige van het ziekenhuis. Weer drie maanden later volgt een belafspraak.

Vervolgens gaat de nazorg over naar de gespecialiseerde wijkverpleegkundigen van Aafje en Internos.

Patiënten die vanuit de geriatrische of medische revalidatie naar huis

gaan, worden door de CVA-nazorg van deze organisatie begeleid.

“Naast deze nazorg is regelmatige medische controle door de huisarts van groot belang”, vertelt Anne Klaassen, regiocoördinator CVA Ketenzorg. “Volgens de CVRM richtlijn moet er gedurende één jaar om de drie maanden een medische check uitgevoerd worden.”

Volgens de richtlijn van het Kennis-

INFORMATIEPUNT NIET AANGEBOREN HERSENLETSEL De CVA-keten werkt nauw samen met het coördinatiepunt Niet-aangeboren Hersenletsel Zuid-Holland. Heeft u als huisarts vragen over de diagnosticering of nazorg bij bijvoorbeeld CVA’s, dan kunt u bij dit punt terecht. Zij verwijzen u snel door naar de juiste instantie.

Ook patiënten kunnen maandag, woensdag en vrijdag bellen naar 06 - 229 766 81voor persoonlijk advies en informatie over behandeling, opvang en begeleiding bij wonen, werken en vrijetijdsbesteding.

netwerk CVA wordt zelfs twee jaar aanbevolen. “Belangrijk aandachtspunt in de nazorg is bovendien de mantelzorger”, aldus Anne. “Nog vaker dan de patiënt zelf kampt die bijvoorbeeld met klachten die kunnen duiden op een depressie.”

U vindt het CVA-nazorgprotocol van de CVA-ketenzorg op de website van Drechtzorg www.drechtzorg.nl.

ASZ BEHANDELAPP Op de Dag van de Beroerte is de Behandelapp ‘Beroerte Herseninfarct’ geïntroduceerd. Deze app biedt informatie aan CVApatiënten en hun mantelzorgers.

Hij is te vinden in de App- en Playstore als onderdeel van de ‘ASz Behandelapp’ van het Albert Schweitzer ziekenhuis.

[7]

PCI-technieken in het ASz Hartinterventiecomplex Sinds 2008 beschikt het Albert Schweitzer ziekenhuis over de speciale ministeriële vergunning voor percutane coronaire interventies. Welke technieken worden hierbij toegepast en hoe worden kwaliteit en veiligheid gegarandeerd? Cardioloog Arie de Vries legt uit. “Er staat 24/7 een gespecialiseerd team paraat.” >> Cardioloog

Uitgelicht I PCI, percutane coronaire interventies

Arie de Vries

“Om vernauwingen in de door artherosclerose aangetaste kransslagaders te kunnen verhelpen, maken we gebruik van percutane coronaire interventies ofwel PCI’s,” zegt Arie, als cardioloog gespecialiseerd in PCI’s. “Deze behandelmethode is de laatste twintig jaar sterk verbeterd, waardoor de kans op een goede uitkomst van deze – soms complexe – behandeling aanzienlijk is toegenomen. Gezien de risico’s van PCI’s is voor het uitvoeren ervan een speciale ministeriële vergunning vereist, wij beschikken daarover sinds 2008. Dat betekent onder andere dat de PCI’s uitgevoerd worden door speciaal gecertificeerde cardiologen, die jaarlijks minimaal 150 PCI’s per jaar moeten uitvoeren.

Ter info: onze vier interventiecardiologen verrichten er jaarlijks elk meer dan 250. Ook de afdeling en cathlab-verpleegkundigen moeten aan hoge eisen voldoen.

Dat is bij ons dus dik in orde.”

PCI’s worden in het Albert Schweitzer ziekenhuis uitgevoerd in een ultramodern hartinterventiecomplex, dat binnenkort over drie hartkatheterisatiekamers beschikt.

Dag en nacht staat hier een gespecialiseerd team paraat om patiënten met een acute PCI te behandelen (zie kader). Arie: “Ook intensivisten zijn continu beschikbaar om ondersteuning te geven bij de behandeling van deze patiënten met soms ernstige complicaties, zoals hartstilstand, reanimatie en beademing.”

DIAMANTSTUKJES “Een PCI uitvoeren betekent eigenlijk altijd een stent plaatsen.

Wij gebruiken de meest moderne stents: drug eluting – ofwel gecoate – stents, self-expandableen biologisch oplosbare stents.

[8]

>>

We benutten ook andere technieken, denk aan aspiratiekatheters om een bloedprop weg te zuigen. Bij sterk verkalkte en harde vernauwingen kan de rotablator worden ingezet: een boortje dat over een (voer)draadje door de kransslagader gaat. De diamantstukjes aan de voorkant van het boortje verpulveren de harde kalk met zo’n 150.000 toeren per minuut. De microscopisch kleine deeltjes worden door de vaatwandcellen opgenomen en opgeruimd. Is de kalk voldoende verwijderd, dan wordt de standaard dotterprocedure verder uitgevoerd en worden stents geplaatst.”

Omdat de techniek van PCI’s geavanceerder en veiliger wordt – en de patiënten ouder – behandelt de interventiecardioloog steeds ingewikkelder problemen. “De soms complexe problemen eisen veel handvaardigheid, ervaring en geduld. Een PCI kan daarom soms uren duren. Een geslaagde behandeling kan een geweldige oplossing zijn ter verlichting van de dagelijkse klachten. Het mooist zijn de acute behandelingen van hartinfarcten, waarbij de patiënt doodziek met een levensbedreigende aandoening binnenkomt en na de PCI op de afdeling een boterhammetje zit te eten.”

POMPFUNCTIE ONDERSTEUNEN Als de pompkracht van het hart tijdelijk tekortschiet, bijvoorbeeld bij een groot infarct, kan de pompfunctie van het hart (tijdelijk) ondersteund of deels vervangen worden. Bijvoorbeeld met de intraarteriële ballonpomp, die via de lies wordt ingebracht. “Onze interventiecardiologen hebben als tweede groep in Nederland in 2016 ervaring opgedaan met de percutane hartpomp, HeartMate PHP. Deze pomp drijft een rotortje aan dat via de liesslagader in het hart is gebracht.

[uitgelicht PC I, per cu ta n e cor on a i r e i n te rv e ntie s]

De zuigkracht van het rotortje kan tijdelijk de pompkracht van het hart vervangen, bij shock of gedurende een risicovolle PCI-procedure. Het gebruik van deze pomp is tijdelijk gestaakt in afwachting van analyse van de eerste resultaten en verdere ontwikkeling van deze techniek.”

INTRACORONAIRE DIAGNOSTIEK Om de kransslagaderen te onderzoeken, wordt op het interventiecentrum naast de gebruikelijke coronaire angiografie gebruikgemaakt van nieuwere intracoronaire diagnostische technieken. Bij FFR (Fractional Flow Reserve)-metingen wordt de bloedstroom door een vernauwing gemeten met behulp van een microscopisch klein draadje met een druksensor. Verder zijn er beeldvormende technieken die met behulp van echogolven (IVUS = intra vasculair ultrasound) of lichtgolven (OCT = Optical Coherence Tomography) de wand van de kransslagader kunnen onderzoeken of de ontplooiing van de stent kunnen controleren.

“Zo werken we met state-of-the-art technieken. Maar hoogwaardige cardiologiezorg vereist méér.

Patiënten met atherosclerose hebben vaak problemen in de slagaders van verschillende organen – aorta, hersenen en perifere vaten – en kunnen alleen veilig behandeld worden wanneer in een goed functionerend hartinterventiecentrum alle complicaties van het hart worden opgevangen,” merkt Arie op. “Daarom werken we nauw samen met onder meer radiologen, vaatchirurgen, neurologen, internisten – vasculaire geneeskunde – en intensivisten. Doel hiervan is een multidiscplinaire aanpak ten behoeve van juiste patiëntenselectie, behandelstrategieën en opvang van complicaties binnen het speerpunt atherosclerose.”

“Ook extern zoeken we nadrukkelijk de samenwerking op. We werken nauw samen met het Beatrix ziekenhuis en het Erasmus MC. Bovendien hebben we afspraken gemaakt met de ambulancediensten en omliggende ziekenhuizen om acute patiënten naar het dichtstbijzijnde interventiecentrum te brengen. Na behandeling worden patiënten op de hartbewaking opgevangen of teruggeplaatst naar het eigen ziekenhuis. Dat werkt prima. Samen streven we één doel na: uniforme, kwalitatief hoogstaande cardiologiezorg in de regio.”

• Vanaf 2008 zijn op de katheterisatiekamers van het ASz ongeveer 9000 PCI’s verricht, waarvan zo’n 1800 (20%) bij acute hartinfarcten.

• Sinds 2010 worden PCI’s 24/7 in het ASz uitgevoerd.

• Tot de 13 cardiologen in het ASz behoren 4 speciaal opgeleide interventie cardiologen. Er werkt tevens een gastinterventiecardioloog vanuit het Erasmus MC. • De interventiecardiologen zijn betrokken bij onderzoek en ontwikkeling van de modernste behandelmethoden en diagnostische onderzoeken.

Wekelijks vinden multi disciplinaire angiografie-, ICD/Pacemaker- en hartteam besprekingen plaats.

• Er zijn samenwerkings overeenkomsten met het Erasmus MC en het Beatrix ziekenhuis.

• Alle behandelresultaten worden geregistreerd in de landelijk database NCDR, Nationale Cardiovasculaire Data Registry.

[9]

ANOUK ROZEMAN NEUROLOOG

“DE RESULTATEN VAN IAT ZIJN SPECTACULAIR’ lees meer op pagina 4/5

Samenwerken is vermenigvuldigen

[special]

Albert lees meer op pagina 8/9

“WE STREVEN NAAR UNIFORME, KWALITATIEF HOOGSTAANDE CARDIOLOGIEZORG IN DE REGIO” CARDIOLOOG

ARIE DE VRIES [12]