Hmc mag u 2017 1 by Bcuitgevers

NR. 1 2017

Beste zorg bij klachten wervelkolom Een vraag? Gebruik de HMC Chatapp! Tevreden over nieuwe radiotherapiecentrum DIT TIJDSCHRIFT MAG U MEENEMEN!

HMC+U â&#x20AC;¢ 1 / 2017

• (advertentie)

HMC+U • 1 / 2017

IN DIT

“Het raakt me diep. Mensen in de zorg zijn toch echt een heel bijzonder slag waarbij

NUMMER

het hart niet iets naar links zit maar gewoon recht in het midden.”

07 HMC CHATAPP

Voortaan kunt u 24 uur per dag uw vraag stellen aan ons ziekenhuis

08 IMMUNOTHERAPIE

Voor patiënten met longkanker wordt een nieuwe behandeling toegevoegd aan het aanbod

09 NIEUWE POLIKLINIEK ORTHOPEDIE

Mensen met klachten aan bijvoorbeeld heup, knie of schouder zijn nu nóg beter af in HMC

11 GEZOND BEVALLEN

Ook als je gewoon gezond zwanger bent en een bevalling zonder medische moeilijkheden verwacht, kun je terecht in ons ziekenhuis

13 OOGKLACHTEN VERHELPEN

Wat is de rol van de orthoptist?

16 DOWNSYNDROOM VROEG IN BEELD

Vanaf 1 april kan iedere toekomstige moeder in ons land kiezen voor een NIPT-test

19 BESTRALEN BIJ DAGLICHT De eerste patiënt in het nieuwe radiotherapie centrum in HMC Antoniushove vertelt over haar ervaringen

25 ONDERSTEUNING

Geestelijk verzorgers en maatschappelijk werkers bieden patiënten én naasten ondersteuning en een luisterend oor

31 INFORMATIE OVER UW OPNAME WERVELKOLOM Hernia, stenose, spondylodese: patiënten kunnen de beste behandeling krijgen in HMC Antoniushove

4/5 BEWEGEN TEGEN KANKER Patiënten die bewegen tijdens de chemokuur kunnen de behandeling beter verdragen

Hart op de goede plek Begin dit jaar kregen wij van een dankbare patiënt een brief met daarin bovenstaande, heel treffende zinnen. Gelukkig ontvangen wij met enige regelmaat dergelijke brieven. Die doen iets met ons. Uw compliment geeft ons nieuwe energie om ons werk te doen. Zeven dagen in de week en 24 uur per dag staan wij voor u klaar. Op 18 februari hebben wij de nieuwe Spoedeisende Hulp (SEH) in HMC Bronovo geopend. Velen van u mochten wij verwelkomen tijdens de open dag. De SEH in HMC Westeinde wordt grondig verbouwd. Delen zijn al klaar en in maart is een groot deel in gebruik genomen. Met de nieuwe opzet van de SEH hoeft u minder lang te wachten op uw behandeling. U wilt zo snel mogelijk de arts zien die u zegt wat er aan de hand is en u kan helpen. De ‘30 minuten SEH’ noemen wij dat. Tijdens de piekuren staan onze SEH-artsen, medisch specialisten en verpleegkundigen voor u klaar. Het is onlangs tijdens de griepgolf heel druk geweest op de SEH. Wij hebben er alles aan gedaan om ervoor te zorgen dat u op ons kon blijven rekenen: op de medewerkers van Uw compliment HMC met het hart op de goede plek. geeft ons nieuwe energie om ons Paul Doop en Renée Barge werk te doen raad van bestuur Haaglanden Medisch Centrum (HMC) HMC+U • 1 / 2017

Kort Nieuws Van min naar plus “Totdat u een afspraak op de polikliniek hebt gehad, mag u niet autorijden”. Die zin in de standaardontslagbrief verbaasde een patiënt. Haar conditie na een kleine operatie was prima; ze voelde zich uitstekend. Toch mocht zij - een alleenstaande vrouw - nu meer dan drie weken niet achter het stuur zitten. Ze zou al die tijd ernstig beperkt zijn in haar bewegingsvrijheid.

Doneer en steun Team HMC tijdens Roparun! Nog geen plannen voor het Pinksterweekeinde? Kom dan van 3 tot en met 5 juni Team 178 van HMC aanmoedigen tijdens de Roparun. Dit is de jaarlijkse non-stop estafette van Parijs en Hamburg naar Rotterdam (ruim 500 kilometer!).

Steun het Team HMC of een individueel lid van Team HMC

Na haar opmerking hierover gaat de betreffende ziekenhuisafdeling de standaardontslagbrief onder de loep nemen. Moet iedere patiënt na een operatie altijd zo’n voorschrift krijgen? Is het niet beter te kijken naar ieders specifieke situatie? Kan het voorschrift worden aangepast zonder dat de veiligheid van de patiënt in gevaar komt? De cliëntenraad vindt dit een mooi voorbeeld van een patiënt die HMC meehelpt van een min een plus te maken. In principe kan iedere patiënt een extra paar ogen en oren vormen voor het ziekenhuis en zo bijdragen aan nóg betere zorg en dienstverlening. Dit hebben we ook gemeld aan de raad van bestuur. Het is belangrijk dat patiënten gemakkelijk kanttekeningen kunnen plaatsen over hun ervaringen in het ziekenhuis. Sinds de invoering van een nieuwe wet (de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg) moet elke Nederlandse zorginstelling klachtenfunctionarissen hebben bij wie de patiënt terechtkan met aanmerkingen. In HMC kon u al klachtenfunctionarissen vinden. Het liefst zou de cliëntenraad ze voortaan de naam ombudsman, ombudsvrouw of klantenservicemedewerker geven. Die namen maken beter het doel duidelijk: dat een patiënt met kritiek niet automatisch in een formele procedure belandt waarin hij en het ziekenhuis misschien zelfs tegenover elkaar komen te staan, maar dat hij juist laagdrempelig zijn opmerkingen of ongenoegen kenbaar kan maken en zo HMC een voorzet geeft om zaken te verbeteren. Tamar Disselkoen, voorzitter cliëntenraad

HMC+U • 1 / 2017

Medewerkers van honderden bedrijven en instellingen zamelen fietsend en hardlopend geld in voor voorzieningen die de levenskwaliteit van mensen met kanker verbeteren. HMC kon met geld van de Stichting Roparun bijvoorbeeld al hoofdhuidkoelers en speciale fitnessapparatuur aanschaffen voor oncologiepatiënten. U kunt Team HMC steunen door één of meer loten van 2,50 euro te kopen. Dit is mogelijk via teamhmc@haaglandenmc.nl. Vermeld uw naam en adres. Wilt u een individueel lid van Team HMC sponsoren? Dan kunt u direct geld doneren op de speciale rekening van het Roparunteam van HMC of via de site van Stichting Roparun. Ga naar www.roparun.nl/steun-ons/doneren, kies voor Team 178 en selecteer een deelnemer. Alvast hartelijk dank namens het hele team! Facebook: tik de volgende woorden in de browser op uw computer: Roparun Team HMC Facebook Website: www.teamhmc.nl Bankrekening Roparunteam HMC: NL27 INGB 0675970806 t.n.v. HMC, o.v.v. Rekening Courant RopaRun 1119121

Neem actueel medicatieoverzicht mee Het is belangrijk dat de specialist en ziekenhuisapotheker weten welke medicijnen een patiënt gebruikt. Gaat u dus naar ons ziekenhuis voor een polikliniekbezoek, medisch onderzoek of opname? Neem dan uw actueel medicatieoverzicht mee. Daarin staat de medicatie beschreven die u thuis heeft.

Hoe u in het bezit komt van uw actueel medicatieoverzicht? Vraag het aan bij uw apotheek. Stel, u wordt met spoed opgenomen in het ziekenhuis en u bent daardoor niet in de gelegenheid het overzicht mee te nemen. Wat gebeurt er dan? Als u eerder de benodigde stappen heeft doorlopen op www.ikgeeftoestemming.nl, kunnen onze zorgverleners de medicatiegegevens opvragen bij uw apotheek.

Trots op keurmerk Goed nieuws: op alle HMC-locaties is donderdag 16 maart officieel het kwaliteitskeurmerk voor zorginstellingen uitgereikt. Dit zogeheten NIAZ-accreditatiebewijs

Wij werken voortdurend aan verbetering van zorg en dienstverlening

betekent dat de veiligheid van patiënten, medewerkers en bezoekers is gewaarborgd in ons ziekenhuis. Er is ook sprake van verantwoorde zorg. Bovendien wordt voortdurend gewerkt aan verbetering van zorg en dienstverlening. Sinds 2004 beschikten HMC Antoniushove, HMC Bronovo, HMC Westeinde afzonderlijk al over het keurmerk. We zijn er trots op dat we zo kort na de fusie met dit hernieuwde keurmerk voor HMC al kunnen aantonen te werken als één organisatie, gericht op zorg van hoge kwaliteit. We scoren bijvoorbeeld 100% op de norm ‘voorbereid zijn op noodsituaties’, de norm voor infectiepreventie en de norm voor Spoedeisende Hulp. Andere onderdelen zijn ook als zeer positief beoordeeld: het functioneren van het verloskundig samenwerkingsverband en de verlos-

kundige zorg, de FocusKliniek Orthopedie, de zorgvuldige voorbereiding van de verhuizing van het radiotherapiecentrum naar Leidschendam en de open professionele cultuur in onze instelling.

HMC+U • 1 / 2017

Neurospine-kliniek

Focus op de wervelkolom Hernia, stenose, spondylodese: patiënten kunnen de beste behandeling krijgen in HMC Antoniushove. Daar huist sinds februari het Neurospine-centrum. Negen neurochirurgen focussen op de wervelkolom.

Het Neurospine-centrum behandelt patiënten met laagcomplexe wervelkolomaandoeningen die vaak voorkomen: nek- en rughernia, stenose en spondylodese (zie kader ‘Wat is het?’). “Binnen een week zien wij een patiënt, mét verwijzing en recente MRI-scan, op onze Neurospinepolikliniek. Daarna staat binnen twee weken de operatie gepland.” Dat is het streven van neurochirurg dr. Mark Arts en zijn collega’s. Focuscentra zoals deze zijn er meer in ons land. Arts: “We bijten elkaar niet, omdat veel klinieken alleen maar gezonde mensen behandelen. Wij kunnen iederéén opereren. Overgewicht, diabetes, hartkwalen of hoogbejaard: we werken in een ziekenhuis en voor een dergelijke complexe patiënt reserveren we zo nodig een bed op de Intensive Care. Ons tweede voordeel is dat we altijd vlakbij zijn; je kunt in je ‘eigen’ ziekenhuis worden gezien en geholpen.”

Snel naar polikliniek, binnen twee weken geopereerd

Het best behandeld In het Neurospine-centrum volgt iedere neurochirurg hetzelfde protocol: chirurg A doet exact hetzelfde als chirurg B, het maakt niet uit in welk ziekenhuis hij opereert. In elke operatiekamer ligt exact hetzelfde instrumentarium. Iedere chirurg heeft een hoofdziekenhuis en een tweede ziekenhuis. Arts: “Ik draai neurospine-polikliniek in HMC Antoniushove en in het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda. Als vakgroep werken we in negen verschillende ziekenhuizen. Binnen die huizen is neurochirurgische zorg verdeeld naar zwaartecategorie. We bekijken voor iedere patiënt waar deze het best behandeld kan worden.”

Steeds meer rugklachten Steeds meer mensen hebben rugklachten. Arts: “Er komen voortdurend nieuwe patiënten bij. Hernia’s opereren we weliswaar steeds minder, maar stenose juist meer, dankzij almaar ouder wordende patiënten. Hetzelfde geldt voor osteoporose (botontkalking).” Om de efficiëntie te verhogen, HMC+U • 1 / 2017

werken de Neurospine-chirurgen nauw samen met collega’s van de afdeling Neurologie. “Binnenkort willen we een gezamenlijke polikliniek starten; neurologen zien het snelst of iemand wel of geen operatie nodig heeft, en wij hebben zo meer tijd om datgene te doen waarvoor we opgeleid zijn: opereren.” Logistiek en efficiëntie staan voorop, dus wordt een patiënt niet altijd door dezelfde chirurg geopereerd als met wie hij kennis heeft gemaakt op de polikliniek. Volgens Arts vinden de meeste patiënten dat geen probleem. “Deze operaties zijn voor ons de meest routineuze, en onze patiënten willen graag snél van hun klachten af. Ze zijn tevreden, dat krijgen we terug. Onze medische zorg is goed, en als mens zijn we stuk voor stuk praktisch ingesteld en heel toegankelijk.”

Wat is het? • Een hernia is een uitstulping van de tussenwervel schijf in rug of nek. In een tussenwervelschijf zit een soort gelei. Als de schijf breekt - door slijtage of overbelasting - komt de gelei naar buiten en wordt dit een harde prop (de hernia) die de zenuwen raakt. Uitstralende pijn is het gevolg: in bil, been en voet. Bij hernia’s wordt steeds minder vaak geopereerd, en gekozen voor afwachten. Want bij driekwart van de herniapatiënten verdwijnen de klachten binnen drie maanden. • Een stenose is een vernauwing van het wervelkanaal in de onderrug, waardoor bot tegen zenuwen aandrukt. Stenose is een ouderdomsslijtageverschijnsel, dat vaak operatief kan worden verholpen. Óf met een laminectomie (één of meer wervelbogen verwijderen) óf met een kanaalverwijding (tussen de wervelbogen door). • Een spondylodese, het aan elkaar vastzetten van twee of meer wervels, is nodig als de rugwervels instabiel zijn. Dit kan komen door (ouderdoms)slijtage, door een eerdere breuk of een ontsteking. Met kunstmatig fixatiemateriaal (titanium) worden de wervels aan elkaar gezet. Hierna groeien de wervels aan elkaar, zodat er een stevige botverbinding ontstaat.

Neurochirurg Mark Arts: ‘Onze patiënten willen graag snel van hun klachten af’

Frank van der Burg Fotografie

‘Kooitjes’ in de nek Veel patiënten van Neurospine doen desgevraagd mee aan wetenschappelijk onderzoek. Dat betekent dat ze na hun operatie vragenlijsten invullen en, als het onderzoek daarom vraagt, een paar keer per jaar foto’s van hun rug laten maken. Een voorbeeld van lopend onderzoek waaraan het Neurospine-team en hun patiënten meewerken: een behandeling van nekhernia’s met ‘kooitjes’ (cages) in de nek. De proef-cages voor dit onderzoek worden gemaakt met een 3Dprinter, op maat voor de individuele patiënt. Een ander voorbeeld: voor mensen met een spondylodese wordt onderzocht of minimaal invasieve technieken (heel kleine operatiewond, sneller herstel) beter zijn dan de standaardoperatie, waarbij wervels worden vastgezet met schroeven en staven.

De Neursopine-groep draait polikliniek en opereert in: • HMC Antoniushove • HMC Bronovo (alleen polikliniek) • HMC Westeinde

• HagaZiekenhuis • Diaconessenhuis Voorburg • Franciscus Vlietland Schiedam • Groene Hart Ziekenhuis Gouda

• LangeLand Ziekenhuis Zoetermeer (alleen polikliniek) • Reinier de Graaf Gasthuis Delft

HMC+U • 1 / 2017

Na geslaagde operatie nekhernia

‘Eindelijk van die vreselijke pijn af’ Ze herinnert zich nog het gevoel vlak na de operatie. “Ik was euforisch! Eindelijk van die vreselijke pijn af.” Bernadette Berg (64) onderging een operatie aan een nekhernia. Ruim een half jaar later speelt ze weer wekelijks haar geliefde potje golf.

“Ik werd op een vrijdagmorgen wakker met een pijnlijk en vervelend gevoel in mijn nek en schouders”, herinnert Berg zich nog al te goed. “Gedurende dat weekend ging het snel achteruit. Ik kon niets meer tillen, autorijden werd lastig. Je kon me opvegen: ik verrekte van de pijn.”

Diagnose Een afspraak bij de huisarts was snel gemaakt. Diagnose? Nekhernia. “Achteraf gezien liep ik er al langer mee rond natuurlijk. Maar ja, je klopt niet met elk wissewasje aan bij de huisarts. Ik kreeg meteen een verwijzing voor de neuroloog. Die gaf me een kraag mee om m’n nek te fixeren. Daar moest ik drie maanden mee lopen. Soms herstelt een nekhernia van zo’n periode van rust. Dat lees je trouwens ook overal op internet.”

Spannend Helaas leidde de halskraag niet tot het gewenste resultaat: “De pijn werd erger en ik kreeg tintelingen in mijn armen. Ik zag het niet meer zitten en trok aan de bel. Gelukkig kon ik snel bij dokter De Ruiter terecht. Het was meteen duidelijk: een operatie was onvermijdelijk. Hoewel ik graag van die pijn af wilde, zag ik erg tegen de operatie op. Het is toch in je nek; dat is best spannend. Gelukkig nam de arts alle tijd om me uit te leggen wat er ging gebeuren, wat de risico’s waren en wat ik na de operatie kon verwachten. Ook mijn kinderen konden al hun vragen kwijt.”

Kundig, betrokken en

‘Je voelt je er geen nummer, maar een mens’

behulpzaam team’ Veilig gevoel “De operatie is goed verlopen. Meteen na de ingreep was ik van de pijn in mijn nek af. Ik was euforisch! Een paar dagen na de operatie kreeg ik een telefoontje van dokter De Ruiter. Hij informeerde hoe het met me ging. Heel attent. Ook liet hij nogmaals weten dat ik altijd kon bellen als er wat was. Dat geeft je vlak na zo’n operatie toch een veilig gevoel.”

Geen nummer

Frank van der Burg Fotografie

Over het team zegt Berg: “Ik ben zeer te spreken over het hele team. De arts is zeer betrokken en uitermate kundig. Ook de assistenten, de medewerkers die de onderzoeken doen en het personeel achter de balie: iedereen is even behulpzaam. Ze zijn altijd bereikbaar en altijd even aardig. Je voelt je er geen nummer, maar een mens.”

HMC+U • 1 / 2017

HMC Chatapp

24/7 antwoord op vragen aan het ziekenhuis Tijdens het winkelen, Netflixen of uitlaten van de hond: patiënten kunnen nu op elk moment van de dag hun vraag stellen aan HMC.

Hoe zat het ook alweer met nuchter blijven voor de operatie? Biedt het ziekenhuis thuisdialyse? Hoe is de parkeergelegenheid bij HMC Bronovo? HMC geeft met de nieuwe Chatapp 24/7 antwoord. Net zoals consumenten ’s avonds op internet de mogelijkheid hebben de gebruiksaanwijzing van hun televisie te raadplegen, kunnen patiënten en bezoekers van HMC nu online direct hun vragen aan ons ziekenhuis kwijt

Chatapp meer regie. Met de app hopen we meer inzicht te krijgen in vragen die leven, om daarmee de informatievoorziening en processen verder te verbeteren.”

Mevrouw Laan

De persoon die u moet spreken is de heer Pinas. Hij is nu vrij. U kunt hem dinsdag bellen op 088 979 5769 of mailen naar n.pinas@haaglanden mc.nl. We horen graag of het is gelukt.

Team van deskundigen Yvonne van Geenhuizen, manager van het Cluster Snijdend, en Tom Bos, manager Commerciële Zaken in het HMC, zijn initiatiefnemers van de HMC Chatapp. Van Geenhuizen: “We weten dat vragen bij patiënten juist opkomen buiten het spreekuur. Met de Chatapp krijgt iedereen indien mogelijk direct, maar uiterlijk binnen 24 uur antwoord. Bij HMC is hiervoor een speciaal team van deskundigen geselecteerd en opgeleid.”

Wie moet ik bellen voor mijn medische dossier van 8 jaar geleden?

HMC

Mevrouw Laan

Dank voor uw hulp.

Fidan Celik

Privacy Vragen stellen via de HMC Chatapp is 100% veilig. Van Geenhuizen: “Bij online informatie-uitwisseling komt veel regelgeving kijken, zoals de Wet bescherming persoonsgegevens en de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst. De app voldoet aan alle privacywetgeving. Maar persoonlijk medisch advies geven we niet via de app, omdat je chattend geen behandelovereenkomst kunt aangaan. Mensen met persoonlijke medische vragen gidsen we naar de juiste hulpverlener.”

Winstpunten Bos: “We willen een gastvrij ziekenhuis zijn. De HMC Chatapp is een uitbreiding van de contactmogelijkheden die we al langer bieden: e-mail, telefonie en internet. Ook via deze kanalen blijven we mensen helpen met hun vragen. We geven patiënten met de

buisjes. Mijn zoontje krijgt 5 of 7.15 in 6.4 om nu ik et Mo ? HMC Bronovo zijn om 7.15 uur in Uw zoontje moet ziekenhuis zijn.

het HMC

Fidan Celik

Wat fijn, dank.

Meer regie voor patiënt

De HMC Chatapp downloaden? Ga naar de App Store of Google Play.

HMC+U • 1 / 2017

Longkanker

Persoonlijke zorg Mensen met longkanker kunnen binnenkort ook immunotherapie krijgen in HMC. Dat betekent dat patiënten dan voor alle behandelingen van deze ziekte aan het juiste adres zijn in hun eigen ziekenhuis. Longarts Klaar Maas: “Patiënten treffen bij ons vanaf de diagnose tot het einde van de behandeling één vast team.”

In ons land zijn veel ontwikkelingen rondom de behandeling van longkanker. “Zo komen bijvoorbeeld steeds nieuwe medicijnen beschikbaar”, zegt Maas. “Ook immunotherapie wordt vaker ingezet. Binnenkort kunnen ook wij deze behandeling hier aanbieden.” De zorg voor patiënten met longkanker in HMC is geconcentreerd in HMC Antoniushove. Maas: “We hebben hier een oncologieteam dat zich speciaal op deze groep patiënten richt.” Het gezelschap bestaat uit longartsen, oncologieverpleegkundigen, physician assistants en gespecialiseerde poli-assistentes. “Patiënten zien gedurende het gehele traject vertrouwde zorgverleners en kunnen altijd snel terecht als ze vragen hebben.”

Longarts Klaar Maas: ‘We bieden nu ook immunotherapie’

Geen grote operatie voor diagnose Alle behandelingen voor longkanker worden uitgevoerd in HMC: complexe operaties, radiotherapie, chemotherapie en immunotherapie. Maas: “Omdat ons ziekenhuis ook wetenschappelijk onderzoek doet, kunnen patiënten die aan bepaalde voorwaarden voldoen bovendien nieuwe behandelingen of experimentele medicatie krijgen.” Om de diagnose longkanker te stellen, zet Maas patiëntvriendelijke methoden in: met de EBUS- en EUS-techniek kunnen biopten (kleine stukjes weefsel) worden genomen zonder dat een grote operatie nodig is.

Psychische ondersteuning Helaas zijn de vooruitzichten niet goed bij longkanker: veel patiënten genezen niet. Maas: “Daarom besteden we veel

aandacht aan psychische ondersteuning en het verlichten van klachten. Daarbij werken we zoveel mogelijk samen met de huisarts. Dat is essentieel voor patiënten die ongeneeslijk ziek zijn.” HMC trekt ook op met het VU medisch centrum in Amsterdam. Maas: “Artsen van het VUmc zijn wekelijks bij ons multidisciplinaire overleg betrokken en zo nodig kunnen we patiënten direct verwijzen.”

Immunotherapie, wat is het? Bij immunotherapie krijgt de patiënt medicijnen die het natuurlijke afweersysteem van het lichaam stimuleren kankercellen op te ruimen. De behandeling is bedoeld voor patiënten die ongeneeslijk ziek zijn, als aanvulling op chemotherapie. Soms kan immunotherapie de ziekte een tijd lang afremmen of tot stilstand brengen. De arts neemt een biopt van het tumorweefsel om vast te stellen of de patiënt gebaat is bij immunotherapie. Om immunotherapie te mogen aanbieden, moet een ziekenhuis voldoen aan de voorwaarden van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose. Longarts Klaar Maas: “Je moet onder meer een multidisciplinair overleg voeren, wetenschappelijk onderzoek doen en een minimumaantal patiënten per jaar behandelen. Zo’n dertig ziekenhuizen in Nederland bieden immunotherapie aan. Wij zijn nu druk bezig met de voorbereidingen. In maart dit jaar kunnen de eerste patiënten terecht.”

HMC+U • 1 / 2017

Tijd voor de patiënt

Nieuwe polikliniek Orthopedie

Patiënten zijn nóg beter af op de nieuwe polikliniek van de FocusKliniek Orthopedie in HMC Bronovo. Die is te vinden op de begane grond, via route 8, en is gericht op mensen met klachten aan het bewegingsapparaat, zoals heup, knie of schouder. Wat zijn de voordelen? “Het begint al in de gang naar de wachtkamer”, vertelt Nienke Termeulen, de zorgmanager van de polikliniek. “Daar word je ontvangen door een gastvrouw. Zij helpt de patiënt met de aanmelding voor het bezoek bij de aanmeldzuil in plaats van bij de balie. Daarna mag de patiënt plaatsnemen in de wachtlounge met een kopje koffie of thee en een koekje. Hier is het aangenaam rustig.” In de nieuwe polikliniek van de FocusKliniek Orthopedie staat de patiënt centraal. “Je hoeft nooit naar een balie, want onze zorgverleners en medewerkers komen naar jóu toe”, zegt Bregje Thomassen, manager FocusKliniek Orthopedie. Ze legt uit: “De doktersassistente brengt de patiënt van de wachtkamer naar de spreekkamer. Daar stelt zij de eerste vragen. Daarna loopt de doktersassistente de kamer uit om de informatie te bespreken met de arts. Kort erna komt de arts de spreekkamer in voor het consult met de patiënt. Wanneer dit is afgelopen, keert de doktersassistente terug om de vervolgafspraak met de patiënt te maken.”

De patiënt in voorgesprek met de doktersassistent

‘Hier is het aangenaam rustig’

De nieuwe polikliniek, op donderdag 23 maart In de officieel geopend, samen met de nieuwe nieuwe polikliniek hightech orthopedische operatiekamers, van de FocusKliniek maakt deel uit van de FocusKliniek Orthopedie staat Orthopedie. de patiënt centraal In de FocusKliniek kunnen alle orthopedische patiënten worden behandeld. Heeft u klachten aan het bewegingsapparaat? Zowel in HMC Antoniushove, HMC Bronovo als HMC Westeinde kunt u terecht op een van de poliklinieken van de FocusKliniek Orthopedie. Voor een operatieve behandeling gaat u naar HMC Bronovo, daarna kunt u voor controle terug naar de locatie van uw voorkeur.

De doktersassistent praat de orthopeed bij

De patiënt in gesprek met de orthopeed HMC+U • 1 / 2017

Kort Nieuws Bewegen Tegen Kanker Zeven van de tien kankerpatiënten hebben vermoeidheidsklachten tijdens en na een chemotherapie, bestraling of operatie. De Stichting Bewegen Tegen Kanker wil bewoners van de regio Haaglanden duidelijk maken dat bewegen gezond is en dat het ook heel belangrijk is tijdens en na de behandeling van kanker. Bewegen helpt je fit te worden of te blijven en draagt bij aan het algemeen welzijn en herstel.

Voorzitter Marjolein de Jong van de stichting was zelf ooit kankerpatiënt. Zij zegt: “Het was heel fijn om een hometrainer naast mijn bed te hebben staan. Een paar minuten fietsen is al goed voor je. Het gevoel dat je zelf iets kan doen om beter te worden geeft zoveel positieve energie.” Voor patiënten met kanker zijn er in HMC speciale

programma’s die hen helpen te bewegen en zo een betere conditie te krijgen. De behandeld arts bepaalt wie hiervoor medisch noodzakelijk in aanmerking komt. Het nieuwe bestuur van Bewegen Tegen Kanker is druk bezig ook oncologische beweegprogramma’s te organiseren buiten het ziekenhuis. De stichting zoekt daarvoor samenwerking met aanbieders van sport en beweging. Zo gaat Xtra Welzijn een fitstraat realiseren vlak bij HMC Westeinde, in ‘Buurthuis van de Toekomst de Kronkel’. Patiënten kunnen hier onder meer een fittest laten uitvoeren en zich vervolgens laten informeren over beweegmogelijkheden. De gemeente Den Haag heeft buurtsportcoaches aangesteld in de zogeheten krachtwijken om ook hier bewegen te stimuleren. De wandelclub mindfulrundenhaag.nl biedt via Bewegen Tegen Kanker een korting op zijn reguliere workshops. De Stichting Bewegen Tegen Kanker overlegt met sportscholen. Het doel van al deze activiteiten is: een zo laag mogelijke drempel voor oncologiepatiënten om te bewegen in hun directe omgeving, waarbij zij zich op hun gemak voelen.

Gezocht: verpleegkundigen Intensive Care en High Care Enthousiaste en gediplomeerde IC- en HC-verpleegkundigen zijn van harte

Enthousiast? Meer weten? Via 088 979 25 35 regel je je eerste kennismaking.

welkom in HMC! Ons ziekenhuis maakt graag kennis met jou. Zowel HMC Antoniushove, HMC Bronovo als HMC Westeinde heeft een Intensive Care. Hier zijn onder meer IC- en HC-verpleegkundigen actief. Patiëntgerichte zorgverlening, een multidisciplinaire werkwijze en de zorg voor de patiënt staan er centraal. Als IC- of HC verpleegkundige ben je medeverantwoordelijk voor de aan jou toegewezen patiënten. Uiteraard komen sommige patiënten gepland binnen, maar juist de acute situaties en acuut binnengekomen patiënten zijn voor jou de uitdaging.

HMC+U • 1 / 2017

Op de website (in Nederlands en Engels) www.geboortezorgmchbronovo.nl vind je informatie, filmpjes, geboorteplan en de agenda voor voorlichtingsavonden en rondleidingen

Gezond bevallen in het ziekenhuis

Ook als je gewoon gezond zwanger bent en een bevalling zonder medische moeilijkheden verwacht, kun je terecht in het ziekenhuis. In HMC Bronovo bijvoorbeeld. Vlak ernaast, in gezondheidscentrum Hubertusduin, staan elf verloskundigen voor je klaar. “Mijn eerste is ook hier geboren”, zegt zorgmanager Frederiek Engelbert van Bevervoorde. Ze is in verwachting van haar tweede kind en een van de elf verloskundigen van Verloskundigenpraktijk Bronovo. Samen nemen zij jaarlijks zo’n 850 zwangeren onder hun hoede. “Ik ben dus bevallen bij mijn eigen collega’s; uit ervaring ben ik trots op onze praktijk!” Zorgmanager Frederiek Engelbert van Bevervoorde luistert met een doptone naar de hartslag van een kindje

Moeder worden in HMC gaat zo: 1. Vóór de bevalling n Positieve zwangerschapstest? Bel de verloskundigen praktijk. In de negende week kom je langs voor een intakegesprek. Je eerste echo laat je ook rond die tijd maken, op de polikliniek gynaecologie in HMC Bronovo. Engelbert van Bevervoorde: “Wij vragen onze cliënten flink uit, onder meer naar hun medische geschiedenis. Elke twee weken bespreken we met de gynaecologen of een van onze zwangeren misschien medische risico’s loopt. Bijvoorbeeld bij ernstig overgewicht, of als iemand bij een eerste bevalling veel bloed heeft verloren.” n Tijdens de regelmatige controles luister je naar het hartje van je baby, en worden je bloeddruk en de groei van je buik gecontroleerd. n Rond 34 weken maak je een geboorteplan (één A4, te downloaden op geboortezorgmchbronovo.nl). “Dat checken we samen op haalbaarheid; we willen graag een eerlijk beeld schetsen van wat wel en niet kan.”

2. De bevalling zelf Weeën nu echt snel achter elkaar? Bellen, naar HMC Bronovo komen en je installeren in een van de acht verloskamers. n Tijdens de bevalling zijn verschillende soorten pijn stilling mogelijk. Ook de ruggenprik, mits daar tijd voor is; een ruggenprik ‘zetten’ duurt minstens een uur. “Bijzonder aan ons team is dat we single risk vrouwen niet direct aan de gynaecoloog hoeven over te dragen. Heb je bijvoorbeeld alleen een ruggenprik óf alleen baby-ontlasting (meconium) in het vrucht water, dan blijven wij de bevalling doen. Daar zijn wij extra voor opgeleid.” Pas bij double risk word je overgedragen aan de gynaecoloog. n

3. Na de bevalling Is drie uur na de bevalling alles in orde met jou en de baby? Dan mogen jullie naar huis (tenzij je hebt gekozen voor een kraamverblijf in de geboortekliniek; ook dat kan). “Bij een eerste kind komen we in de eerste week vier keer langs thuis of in de geboortekliniek, bij volgende kinderen drie keer. Na 72 uur doen we de hielprik bij de baby. Op de achtste dag hebben we een afsluitend gesprek, en dragen we onze cliënt over aan huisarts en consultatiebureau.”

Bevallen in HMC Westeinde of HMC Bronovo Als je al zeker weet dat je niet thuis wil bevallen, kun je kiezen voor de geboortekliniek van HMC Westeinde of de verloskamers van HMC Bronovo. De faciliteiten zijn vergelijkbaar. Spreekuren verloskundigenpraktijk HMC Bronovo (088 979 46 57) Telefonisch afspraken maken: elke werkdag van 08.30 tot 09.00 uur Spreekuur: elke werkdag Avondspreekuur: dinsdag- en donderdagavond – Spreekuurlocatie HMC Gezondheidscentrum Wassenaar: dinsdagmiddag – Spreekuurlocatie Gezondheidscentrum Statenkwartier: maandagochtend

HMC+U • 1 / 2017

â&#x20AC;˘ (advertentie)

Orthoptist Ellen van Minderhout: ‘De patiënt komt meteen bij de juiste behandelaar terecht’

Bijzondere functie: orthoptist

Oogklachten verhelpen De orthoptist? Menige ziekenhuisbezoeker heeft er nog nooit van gehoord. Hoog tijd dus voor een gesprek met Ellen van Minderhout, orthoptist in HMC.

“De orthoptist kijkt naar de stand van de ogen”, vertelt Ellen van Minderhout, “en naar het gezichtsvermogen bij kinderen. ‘Ortho’ betekent recht en ‘optist’ heeft te maken met kijken. Bij ons komen kinderen met een lui oog, die scheel kijken of die een bril nodig hebben. Onze volwassen patiënten kijken scheel of zien dubbel door verschillende aandoeningen. Denk aan mensen die als kind scheel keken en bij wie dat nu weer is teruggekomen, na een ongeluk, door een neurologische aandoening, zoals een TIA of herseninfarct, of als ze een ziekte hebben die gevolgen heeft voor de aansturing van de ogen. Door het aanmeten van een bril of een andere behandeling, proberen we die oogklachten te verhelpen.”

Samen met oogarts “Omdat wij in HMC patiënten met zoveel verschillende aandoeningen op het spreekuur krijgen, doen de oogarts en de orthoptist het eerste consult altijd samen. Liggen de klachten aan de stand van of de samenwerking tussen de ogen, dan komt de patiënt bij de orthoptist. Is er sprake van een verwonding of een ziekte, dan gaat de oogarts er verder mee aan de slag. Ook handig voor de patiënt, want die komt meteen bij de juiste behandelaar terecht.”

Kinderen Een orthoptist heeft veel te maken met kinderen. Dat is een van de leuke kanten van het vak, zegt Van Minderhout. “Het

is heel belangrijk dat oogafwijkingen bij kinderen op zo jong mogelijke leeftijd verholpen worden. Het liefst voor hun zesde jaar. Anders leren zij niet goed kijken en daar hebben ze de rest van hun leven last van.” Ze vervolgt: “Wij hebben heel veel ervaring met het aanmeten van een bril bij kleine kinderen. Die kunnen zelf nog niet goed aangeven wat ze wel en niet zien, dus daar moet je op een andere manier mee omgaan. Gelukkig verwijzen steeds meer consultatiebureaus

Bril of andere behandeling en jeugdartsen kinderen vroeg naar ons. Overigens heb je voor een bezoek aan de orthoptist geen verwijsbriefje van de huisarts nodig. En wanneer de kinderen elf jaar of ouder zijn, kunnen ze prima naar een goede opticien.”

Niet zonder elkaar In HMC werken, behalve Van Minderhout, nog zes orthoptisten. “Als er in een ziekenhuis een oogarts actief is, werkt er ook een orthoptist, zij kunnen niet zonder elkaar”, weet ze. “Daarnaast werken we nauw samen met andere specialisten, zoals de neuroloog en de kaakchirurg.” HMC+U • 1 / 2017

• (advertentie)

HMC+U • 1 / 2017

Bewegen tegen kanker

Belangrijk tijdens en na behandeling Ziek zijn en trainen, het klinkt tegenstrijdig. Maar niets is minder waar, vertellen sportarts Peter van Veldhoven en fysiotherapeut Kees Dessing. Bewegen tegen kanker is heel belangrijk.

“Patiënten die bewegen tijdens de chemokuur kunnen de behandeling namelijk beter verdragen”, vertelt Dessing. “Dat betekent dat de dosis niet hoeft te worden verlaagd en dat heeft zeker op de langere termijn een gunstig effect op de genezing. Maar ook na de behandeling is het belangrijk de conditie verder op te bouwen.”

Sportschool of fysiotherapeut “Het mooiste is het als patiënten tijdens de behandeling gewoon doorgaan met hun sport”, zegt Van Veldhoven, sportarts in HMC. “Maar vaak zijn mensen te moe of bang om hun lichaam te gebruiken of hebben ze nooit eerder gesport. Dan komen ze bij ons voor een keuring. Ze doen een sporttest en we maken een hartfilmpje. Zo schatten we in wat hun lichaam aankan. Op basis daarvan geven we een beweegadvies. Ze kunnen dan naar de sportschool of hun eigen fysiotherapeut. Of ze nemen deel aan het beweegprogramma van HMC.”

Wie gaat dat betalen? Wie zelf naar een fysiotherapeut gaat, krijgt de kosten alleen vergoed als hij hiervoor aanvullend verzekerd is. Wie door een arts naar een fysiotherapeut wordt verwezen voor oncologische revalidatie, moet de eerste twintig behandelingen zelf betalen, tenzij hij een aanvullende verzekering voor fysiotherapie heeft. Daarna vallen de behandelingen onder de basisverzekering. Voor mensen die niet voor fysiotherapie verzekerd zijn en deelname aan sport- of beweegprogramma’s niet zelf kunnen betalen, bestaat de mogelijkheid van financiële ondersteuning door de stichting Bewegen tegen Kanker (zie pagina 10).

‘Gunstig voor de genezing’

Lopen en fietsen HMC heeft op alle drie locaties een of meer trainingsgroepen voor mensen met kanker. Dessing begeleidt de groepen in HMC Westeinde: “De meeste mensen lopen en fietsen, maar we hebben ook een man die vroeger op hoog niveau heeft hardgelopen, dus die loopt hard op de loopband.” Hij vervolgt: “In principe omvat het beweegprogramma 26 trainingen; drie maanden lang twee keer in de week. Daarna proberen we samen met de patiënt een vorm van sport te vinden die past bij hem of haar. De een gaat naar de sportschool, de ander pakt zijn oude sport weer op en de minder sportieve sluit zich aan bij de wandelclub. Natuurlijk kunnen mensen ook zelf, buiten de beweegprogramma’s van het ziekenhuis om, blijven of gaan sporten. Maar onderzoek wijst uit dat - zeker als je ziek en vermoeid bent - trainen onder begeleiding van een fysiotherapeut het meest effectief is.”

Na een oncologische behandeling revalideerde Bozena Mionskowski in HMC. Inmiddels traint zij bij een sportschool buiten ons ziekenhuis.

HMC+U • 1 / 2017

NIPT-test voor iedere zwangere vrouw

Downsyndroom vroeg in beeld Heeft mijn aanstaande kind misschien het Downsyndroom? Veel zwangere vrouwen willen dat weten. Vanaf 1 april kan iedere toekomstige moeder in ons land kiezen voor een NIPT-test. Die beantwoordt de vraag met 99% zekerheid.

Wat betekent NIPT? Gynaecoloog Wim van Wijngaarden: “NIPT is een afkorting van ‘Niet-Invasieve Prenatale Test’. Dat houdt in dat de zwangere alleen twee buisjes bloed hoeft te laten afnemen.”

Hoe zit het ook alweer? Welke testen waren er al om vóór de geboorte na te gaan of een kind het Downsyndroom of een andere chromosoomafwijking heeft? “Sinds 2007 kan iedere zwangere in Nederland kiezen voor screening op Downsyndroom door de combinatietest te laten uitvoeren. Drie jaar later werd het ook mogelijk via deze weg te screenen op het syndroom van Patau en het syndroom van Edwards. De laatste twee zijn ernstige syndromen waarbij aangedane kinderen voor of vlak na de geboorte komen te overlijden. De combinatietest wordt uitgevoerd wanneer een vrouw rond de twaalf weken zwanger is. De test bestaat uit een nekplooimeting van het ongeboren kind - via een echo en bloedonderzoek bij de moeder. Komt er een verhoogd risico naar voren, dan kan de zwangere vervolgens zekerheid krijgen door een vruchtwaterpunctie of vlokkentest te ondergaan.”

En nu is er dus de NIPT? “Een zwangere vrouw kan vanaf 1 april kiezen tussen de NIPT en de combinatietest. Wat hetzelfde blijft: als een verhoogd risico aan het licht komt, krijgt zij de mogelijkheid tot een vruchtwaterpunctie of vlokkentest. Zo kan worden bevestigd of het kind een van de geteste afwijkingen heeft. Ons ziekenhuis heeft al ruim tien jaar ervaring met het verrichten van deze ingrepen.”

Waarom zou je kiezen voor de NIPT? “Vanwege de combinatie van hoge betrouwbaarheid en veiligheid. Via de NIPT wordt met meer dan 99% zekerheid vastgesteld of het ongeboren kind het Downsyndroom heeft. Dat is een betere betrouwbaarheid dan de combinatietest biedt: ongeveer 85%. Voor het syndroom van Edwards en Patau ligt de zekerheid van de NIPT iets lager. Een invasieve test, zoals een vlokkentest of een vruchtwaterpunctie, biedt wel 100% zekerheid hierover, maar heeft ook een nadeel. Zo’n test gaat gepaard met een HMC+U • 1 / 2017

weliswaar zeer klein (0,3 - 0,5 %) - risico op een miskraam als gevolg van de test. Bij de NIPT is daar geen sprake van.”

Wat houdt de NIPT in? “Tijdens de zwangerschap heeft een zwangere vrouw niet alleen eigen DNA in haar bloed, maar ook DNA van haar ongeboren kind. Via de NIPT wordt in het bloed van de zwangere getest op chromosomale afwijkingen in het DNA van het kind.”

Waarom is de NIPT risicoloos? Wanneer wordt de NIPT afgenomen? “Vanaf de tiende week van de zwangerschap. Bij voorkeur gebeurt het in de eerste twee weken hierna, aangezien het toch nog zo’n twee tot drie weken kan duren voor de uitslag bekend is.”

Hoge betrouwbaarheid en veiligheid

Fotografie: Frank van der Burg Fotografie

“Omdat de test wordt uitgevoerd op het bloed van de zwangere en niet dat van het kind.”

Wat kost het? “Vanaf 1 april 2017 betaalt een zwangere vrouw voor een NIPT evenveel als voor een combinatietest: 165 euro. De kosten gaan af van het eigen risico. Een NIPT kost eigenlijk veel meer, maar de overheid legt het verschil bij. De reden: de overheid vindt dat zwangeren een eerlijke keuze moeten kunnen maken tussen de combinatietest en de NIPT zonder dat een verschil in kosten daarop invloed heeft.”

De NIPT wordt voortaan aangeboden aan alle zwangere vrouwen, maar HMC heeft er al jaren ervaring mee. Hoe kan dat? “In de afgelopen jaren mocht de NIPT in Nederland alleen worden uitgevoerd binnen onderzoeksverband: de Trident-studie. Dat gebeurde bij vrouwen met een verhoogd risico op een kind met het syndroom van Down. HMC deed sinds 2014 mee aan deze studie, waarvan het eerste deel nu is afgerond. Veel zwangeren die geen verhoogd risico hadden, kozen er zelf voor om toch een NIPT te laten uitvoeren. Dit kon onder andere via een Belgisch laboratorium. In HMC Bronovo werden zwangeren hierover geïnformeerd. Op eigen verzoek en na een informatiebijeenkomst konden zij hiertoe bloed laten afnemen in ons ziekenhuis. Inmiddels hebben meer dan 1.500 zwangere vrouwen op deze manier de NIPT laten uitvoeren. De meeste andere ziekenhuizen en verloskundigenpraktijken beginnen vanaf 1 april dit jaar de NIPT aan te bieden in het kader van een ‘implementatiestudie’: de Trident 2.”

Wat gebeurt er met het bloed? “Nadat een vrouw bloed heeft laten afnemen in HMC, zorgt ons ziekenhuis ervoor dat het terechtkomt bij een Nederlands laboratorium dat het DNA mag onderzoeken. Twee tot drie weken na de bloedafname krijgt de zwangere de uitslag.”

Wat moeten zwangere vrouwen en hun partners nog meer weten? “De combinatietest en de NIPT zijn manieren om te screenen op bepaalde chromosomale afwijkingen. Ze zeggen iets over een verhoogde kans, maar geven geen 100% zekere diagnose. Dat doen alleen de invasieve diagnostische testen, zoals de vlokkentest en de vruchtwaterpunctie. Daarom wordt bij een afwijkende NIPTuitslag altijd bevestiging aangeboden in de vorm van een vlokkentest of vruchtwaterpunctie.”

HMC+U • 1 / 2017

â&#x20AC;˘ (advertentie)

Nieuw radiotherapiecentrum HMC Antoniushove

Bestralen bij daglicht De eerste patiënt in het nieuwe radiotherapiecentrum in HMC Antoniushove was Joke Oosterveen. Achttien jaar geleden, toen ze voor het eerst borstkanker had, werd ze bestraald in de Westeinde-‘bunker’. “De nieuwe plek is schitterend. Maar de ménsen zijn niet veranderd; die waren altijd al zo aardig en behulpzaam.”

“Vorig jaar is het aan de andere kant teruggekomen. Elk jaar word ik gescand, en zo hebben ze het gezien. Een geluk, want ik had zelf geen knobbeltje gevoeld. Binnen een uur was mijn behandelplan klaar en in augustus 2016 ben ik geopereerd. Daarna 21 bestralingen, en nu heb ik net vier chemo’s om de twee weken achter de rug. Daar mag ik even van bijkomen en vervolgens krijg ik nog twaalf chemo’s van een ander type. Ik voel me redelijk goed, maar

je verzwakt uiteraard wel wat. Ik leer doseren: stoppen net vóór je moe wordt.”

Verwijderen Joke Oosterveen (65) kent ook het LUMC, waarmee het HMC het Universitair Kanker Centrum Leiden - Den Haag (UKC) vormt. “Ik ben mijn vader, moeder, broer en zussen kwijtgeraakt aan kanker. Op aanraden van een maag-, darmen leverarts heb ik genetisch onderzoek laten doen in Leiden. Daaruit kwam het advies om preventief mijn eierstokken en eileiders te laten verwijderen. Dat heb ik gedaan.”

Altijd goed HMC Antoniushove was eveneens bekend terrein; ze onderging hier een aantal heupoperaties. Nog even terug naar HMC Westeinde van achttien jaar geleden: hoe zag de bestralingsbunker er toen uit? “De ruimte was oud en ongezellig. Veel mensen werden claustrofobisch van die kelder. Ik zelf niet, maar ik kon me er iets bij voorstellen. Later is het wat verbouwd en klantgerichter gemaakt; koffie, spulletjes... Maar, echt, de benadering van het personeel was áltijd goed! Ik ben in het oude Westeinde en Antoniushove altijd vriendelijk behandeld, ook achttien jaar geleden.”

Fotografie: Frank van der Burg Fotografie

‘Binnen een uur was mijn behandelplan klaar’

Fris En nu, in HMC Antoniushove? “Open, heel fris. De behandelkamers zien er prachtig uit. Het enige wat nog wat opsluitend aandoet, zijn de sluisdeuren in plaats van gewone deuren. Maar dat is alles. Je bent ook zo weer weg: paar minuutjes liggen, en dan ben je er vanaf. Je moest zowel toen als nu natuurlijk heel stil liggen, maar met de apparatuur van nu kunnen ze iets corrigeren als je beweegt. Achttien jaar geleden maakten ze een mal voor mijn borst. Nu ‘tatoeëren’ ze puntjes op de huid, zodat ze preciezer kunnen bestralen. Dat voelt prettiger aan.” HMC+U • 1 / 2017

• (advertentie)

20 14

HMC+U • 1 / 2017

Orthopedisch chirurg Ewoud van Arkel: ‘De patiënt krijgt een goed beeld van wat geschikt is voor hem of haar’

Samen beslissen

De beste oplossing Wist u dat in de zorg de beste resultaten worden geboekt als de patiënt goed geïnformeerd is en samen met zijn zorgverlener beslissingen kan nemen? HMC streeft er dan ook naar dat u keuzes kunt maken op basis van prima en duidelijke kennis. Op deze pagina leest u over een nieuw voorbeeld.

Stel, u krijgt op onze FocusKliniek Orthopedie te horen dat u een versleten heup of knie heeft. Wat nu? “Tot voor kort stelde de arts een aantal vragen aan de patiënt om vervolgens een behandeladvies te geven”, vertelt orthopedisch chirurg Ewoud van Arkel. “Maar in HMC willen wij stimuleren dat zorgverlener en patiënt gezamenlijk tot een beslissing komen. Op de FocusKliniek

Handig: kaart met meest gestelde vragen over versleten heupen en knieën Orthopedie krijgt de patiënt daarom sinds kort zogeheten consultkaarten aangeboden, althans wanneer er iets speelt op het gebied van knie, heup of artrose (slijtage). Op den duur komen er in ons ziekenhuis meer consultkaarten.” Hoe werkt het? Van Arkel: “Neem een patiënt bij wie de diagnose ‘versleten knie’ wordt gesteld. Dan bespreekt hij

samen met zijn zorgverlener de belangrijkste vragen en antwoorden. Die zijn te lezen op consultkaarten. Bijvoorbeeld: hoe werkt de behandeling? Of: heb ik minder pijn na de behandeling? Of: wat zal ik na de behandeling weer kunnen? Of: wat zijn de risico’s en mogelijke bijwerkingen van de behandeling?” Daarna neemt de patiënt de kaarten mee naar huis. Van Arkel: “Dan kan hij de informatie opnieuw lezen, zo vaak hij wil. Het resultaat: bij het volgende bezoek aan ons ziekenhuis heeft hij een goed beeld van wat geschikt is voor hem. Is bijvoorbeeld een kunstknie de beste oplossing? Voor veel mensen wel, maar er is een klein risico dat deze ooit gaat loslaten. Een tachtiger die niet meer zoveel activiteiten onderneemt, kan daarom misschien zeggen dat hij het resultaat van een operatie niet vindt opwegen tegen de last ervan. Hij geeft de voorkeur aan pijnstillers in plaats van aan een kunstknie.” Op de consultkaarten staan de meest gestelde vragen van patiënten rondom behandeling van versleten heupen en knieën. Hiervoor zijn patiënten geïnterviewd op initiatief van de Federatie Medisch Specialisten. HMC+U • 1 / 2017

Advies: altijd een geopend raampje of ventilatierooster

Weinig radon in Nederland Niemand kan voorkomen dat hij kanker krijgt, maar iedereen kan wel proberen het risico op de ziekte te verkleinen. Lees de twaalf tips op de pagina hiernaast. Ditmaal: ga na of u in uw woning bent blootgesteld aan straling door natuurlijk hoge radonconcentraties. Onderneem actie om hoge radonconcentraties te verlagen.

Niels Braakman is stralingsdeskundige en hoofd van de afdeling Algemene Klinische Fysica en Stralingsbescherming in HMC. Hij zorgt ervoor dat het ziekenhuis verantwoord omgaat met de straling die bijvoorbeeld nodig is om röntgenfoto’s te maken en radiotherapie uit te voeren. Ook radon geeft straling af. Welk gevaar levert dat op?

Wat is radon?

Foto: www.pixabay.com

Braakman: “Een radioactief gas. Het komt van nature vrij uit de aarde en bijvoorbeeld ook uit bouwmateriaal. Het gas radon ontstaat als de vaste stof radium uiteenvalt. Radon geeft gammastralen af. Deze gaan dwars door het lichaam heen en zijn niet gevaarlijk. Als je radon in- en uitademt, gebeurt er verder niets in je lichaam. Het probleem is dat radon zelf ook weer uiteenvalt, onder meer in heel kleine

HMC+U • 1 / 2017

vaste radioactieve deeltjes. Deze noemen we radondochters. Radondochters hechten zich aan stofdeeltjes in de lucht en komen door inademing terecht in de longblaasjes in je longen. In die vorm is radon wél schadelijk.”

Waarom zijn deze radondochters gevaarlijk? “De radondeeltjes die zich hechten aan de longblaasjes in de longen, geven alfa- en bètastraling af. Deze straling kan de cellen in de longen beschadigen of veranderen, waardoor kanker ontstaat. Het Rijksinstituut voor Volksgezond en Milieu (RIVM) schat dat per jaar 400 mensen longkanker krijgen door radon. De meesten van hen roken, want roken versterkt het schadelijke effect van radon enorm. In Nederland krijgen jaarlijks meer dan 12.000 mensen longkanker.”

Waar komt radon voor? “Overal ter wereld. Maar in Nederland is de concentratie relatief laag. Dat komt omdat radon het meest voorkomt in rotsige bodems. Die heeft Nederland niet. Het RIVM heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de concentratie radon in Nederland. Hieruit blijkt dat de hoeveelheid radon in Nederland drie keer lager is dan het gemiddelde in de wereld. De concentratie is gemiddeld 16 becquerel per kubieke meter. Daarmee zitten we heel ruim onder de Europese richtlijn van maximaal 300 becquerel per kubieke meter.”

Kun je erachter komen hoeveel radon in je woning zit? “Alleen een specialist kan op betrouwbare wijze vaststellen hoeveel radon aanwezig is in een woning Het is bovendien nodig om over langere tijd te meten. Wij raden niet aan dit te doen. De kans dat je in Nederland longkanker krijgt door radon, is zeer klein. Niet roken, gezond eten en voldoende bewegen zijn veel effectievere manieren om kanker te voorkomen!”

We hoeven ons dus niet al te druk te maken om radon. Maar wat kun je doen om de concentratie radon in huis toch zo laag mogelijk te houden? “Het RIVM geeft als tip om je huis goed te ventileren. Zorg er altijd voor dat er een raampje of ventilatierooster openstaat. Zo kan de lucht in huis zich steeds verversen en verdwijnen ook radondeeltjes uit huis.”

12 manieren om uw risico op kanker te verlagen 1. Rook niet. Gebruik geen enkele vorm van tabak. 2. Maak uw woning rookvrij. Ondersteun het rookvrije beleid op uw werk. 3. Werk aan een gezond lichaamsgewicht. 4. Zorg voor lichaamsbeweging in uw alledaagse leven. Beperk de tijd die u zittend doorbrengt. 5. Eet gezond: • Eet voldoende volkorenproducten, peulvruchten, groenten en fruit. • Beperk uw consumptie van calorierijk voedsel (voedingsmiddelen met een hoog suiker- of vetgehalte) en vermijd suikerhoudende dranken. • Vermijd bewerkt vlees; beperk uw consumptie van rood vlees en voedingsmiddelen met een hoog zoutgehalte. 6. Als u alcohol drinkt, beperk dan de hoeveelheid. Geen alcohol drinken is beter om uw risico op kanker te verlagen. 7. Vermijd te veel blootstelling aan de zon, vooral voor kinderen. Bescherm u tegen de zon. Ga niet naar de zonnebank. 8. Bescherm u tegen kankerverwekkende stoffen op het werk door de gezondheids- en veiligheids voorschriften te volgen. 9. Ga na of u in uw woning bent blootgesteld aan straling door natuurlijk hoge radonconcentraties. Onderneem actie om hoge radonconcentraties te verlagen. 10. Voor vrouwen: • Borstvoeding geven verlaagt het risico op kanker voor de moeder. Als het mogelijk is, geeft u uw baby borstvoeding. • Hormoonvervangende therapie (HVT) verhoogt het risico op bepaalde vormen van kanker. Beperk het gebruik van HVT. 11. Zorg ervoor dat uw kinderen deelnemen aan vaccinatieprogramma’s voor: • hepatitis B (voor pasgeborenen) • humaan papillomavirus (HPV) (voor meisjes). 12. Neem deel aan georganiseerde screening programma’s voor: • darmkanker (mannen en vrouwen) • borstkanker (vrouwen) • baarmoederhalskanker (vrouwen). De Europese code tegen kanker is een initiatief van de Europese Commissie. Het doel: mensen inlichten over de acties die zij voor zichzelf of hun gezin kunnen ondernemen om hun risico op kanker te verlagen.

Wie zich houdt aan de Europese code tegen kanker, maakt niet alleen minder kans op deze ziekte. De adviezen dragen bij aan een goede gezondheid in het algemeen. Als u bijvoorbeeld gezond eet, verkleint u ook het risico op gewrichtsklachten en hart- en vaataandoeningen.

HMC+U • 1 / 2017

• (advertentie)

HMC+U • 1 / 2017

Geestelijke verzorging en maatschappelijk werk

Ondersteuning en luisterend oor

Onze geestelijk verzorgers en maatschappelijk werkers bieden patiënten én naasten ondersteuning en een luisterend oor. Medisch maatschappelijk werker Daphne van den Boom geeft drie voorbeelden. De personen op de foto zijn ook geholpen door Stichting Ambulance Wens. Zij komen niet voor in het verhaal.

Foto: Stichting

Polen laatste rustplaats

Ambulance Wens

“Onze dochter en zus overlijdt binnenkort. Kunt u ervoor zorgen dat ze naar Polen wordt gebracht en kan sterven in haar vaderland?” Twee familieleden van een patiënt vroegen dat aan me. Deze Poolse vrouw woonde en werkte in Nederland. Kort nadat ze met hoofdpijn was binnengebracht in ons ziekenhuis, bleek ze een hersentumor te hebben en ook al uitzaaiingen. De vrouw was ongeneeslijk ziek en raakte in coma. Nu wilden haar moeder en zus graag dat zij zou sterven in het land van herkomst. Maar wie kon dat financieel mogelijk maken? De reis en de medische begeleiding tijdens de reis zouden tienduizenden euro’s bedragen. De patiënt had een goede verzekering, maar dit werd niet vergoed. Uiteindelijk kon Stichting Ambulance Wens helpen nadat ik contact had gelegd. Twee vrijwilligers van die stichting vervoerden mevrouw per ambulance naar een hospice in Polen, terwijl verpleegkundige vrijwilligers haar medisch ondersteunden. Moeder en zus hebben me verteld dat hun dierbare daar zelfs nog een paar keer kort de ogen heeft geopend.

Verwend

Toch met vakantie

“Vandaag had ik eindelijk eens het gevoel geen patiënt te zijn.” Die mooie reactie kreeg ik afgelopen herfst na de Verwendag op de dialyse-afdeling. Hier worden patiënten met nierproblemen gezien. Twee of drie keer per week liggen ze een paar uur in HMC om hun bloed te laten zuiveren. Speciaal voor hen hadden we vrijwilligers van de Dani Elden Stichting uitgenodigd. De patiënten lieten zich bijvoorbeeld masseren of kregen een goed gevoel dankzij een professionele kapper, visagiste, manicure of pedicure die als vrijwilliger actief zijn bij deze stichting. Twee vrijwilligers speelden prachtige muziek op een harp. Ongeveer zestig patiënten hebben ervan genoten. Ook de 65-jarige dame, die vanwege haar ziekte en financiële situatie normaal gesproken niet in de gelegenheid is zich eens te laten verwennen.

“Ik denk niet dat ik ooit nog mijn familie en vrienden in Turkije kan bezoeken.” Die sombere opmerking hoorde ik van een dialysepatiënt. Deze 57-jarige man was altijd trots en onafhankelijk geweest, maar moet nu drie keer per week worden behandeld in ons ziekenhuis. Ik vertelde dat er soms toch mogelijkheden zijn, want ook in het buitenland heb je dialysecentra. Nadat de arts goedkeuring gaf voor een buitenlandse vakantie, heeft zijn familie uitgezocht waar in Turkije hij naar een dialysecentrum kon. Belangrijk was ook dat de zorgverzekeraar toestemming gaf voor de reis. Samen hebben we het aanvraagformulier ingevuld. En ja hoor, het ging door. Hij zou het erg naar zijn zin krijgen in Turkije. Na drie weken vakantie verscheen er een blij mens bij ons op de dialyse-afdeling.

Voor iedereen Heeft u behoefte aan een geestelijk verzorger of maatschappelijk werker? Voelt u zich bijvoorbeeld eenzaam, wilt u praten na een slecht-nieuwsgesprek, heeft u steun nodig bij rouwverwerking of zijn er vragen over zin en zingeving? De afdelingen Geestelijke verzorging (oog en oor voor bestaansvragen) en Medisch Maatschappelijk Werk (hulp in leefsituatie en welzijn) zijn beschikbaar voor alle patiënten en hun naasten, ongeacht de levensovertuiging. U ontmoet een geestelijk verzorger en maatschappelijk werker spontaan op uw afdeling, maar kunt ook bij uw opnamegesprek of via de verpleging zeggen dat u contact op prijs stelt.

HMC+U • 1 / 2017

• (advertentie)

Jan Ketelaar www.janketelaar.nl

HMC+U • 1 / 2017

Wat waar&wanneer 10

Activiteitenkalender

De meest actuele informatie over bijeenkomsten vindt u op: www.bronovo.nl en www.mchaaglanden.nl

3 april • HMC Bronovo • Inloopspreekuur Nederlandse Vereniging van Blinden en Slechtzienden (NVBS). Van 16.00 tot 17.15 uur in de ruimte van Bureau Patiëntenvoorlichting in de Ontvangsthal.

3 april • HMC Bronovo • Informatieavond Bevallen, speciaal voor Engelstaligen. De bijeenkomst duurt van 19.00 tot 21.00 uur. U bent vanaf 18.45 uur welkom in het Auditorium op de vierde etage. Inschrijven via patvoor@haaglandenmc.nl of het inschrijfformulier op www.bronovo.nl.

13 april • HMC Westeinde • Informatieavond Bevallen. De bijeenkomst duurt van 19.30 tot 21.00 uur. De zaal is open vanaf 19.15 uur. De bijeenkomst is in de aula (2e etage). U hoeft zich niet aan te melden.

20 april • HMC Antoniushove • Inloopmiddag voor mannen met prostaatkanker. De middag duurt van 14.00 tot 16.00 uur. Inschrijven is kosteloos en mogelijk via inschrijven@inloophuishaaglanden.nl.

9 mei • HMC Bronovo • Informatieavond Bevallen. De bijeenkomst duurt van 19.00 tot 21.00 uur. U bent vanaf 18.45 uur welkom in het Auditorium op de vierde etage. Inschrijven via patvoor@haaglandenmc.nl of het inschrijfformulier op www.bronovo.nl.

5 juni • HMC Antoniushove • Workshop Look Good Feel Better. Deze bijeenkomst is voor vrouwen die behandeld worden tegen kanker in HMC. Tijdens deze workshop adviseert een team van beautyprofessionals u en helpt u bij uw uiterlijke verzorging. Aanmelden per e-mail: LGFB@haaglandenmc.nl.

12 juni • HMC Bronovo • Informatieavond Bevallen. De bijeenkomst

Buitenlands ziekenhuis bezocht? Elke dag weer zijn talloze zieken blij dat ze worden behandeld met een antibioticum. Dankzij dit middel worden zij verlost van een infectie die is veroorzaakt door een bacterie. HMC wil dit graag zo houden. Daarom moeten patiënten een aantal vragen beantwoorden voordat ze worden opgenomen in het ziekenhuis. De reden? Sommige bacteriën laten zich helaas niet vernietigen door antibiotica. Ze zijn er niet meer vatbaar voor. Wie zogeheten Bijzonder Resistente Microorganismen (BRMO) heeft, kan niet worden behandeld met het antibioticum dat onze zorgverleners het best lijkt. De patiënt moet dan uitwijken naar een minder effectief, duurder of zwaarder middel. Een ander nadeel is dat BRMO overdraagbaar zijn. Het gevolg: nóg meer mensen hebben geen baat bij een antibioticumkuur. Ons ziekenhuis doet er alles aan om verspreiding te voorkomen. Wie BRMO heeft of ervan wordt verdacht, krijgt met bepaalde maatregelen te maken. Een isolatiekamer bijvoorbeeld. Of een verpleegkundige die een masker draagt. De maatregelen zijn tijdelijk of gedurende het hele verblijf in het ziekenhuis. De belangrijkste vraag die patiënten krijgen voordat ze worden opgenomen in HMC is of zij onlangs zijn geholpen in een buitenlands ziekenhuis. In veel landen worden zóveel antibiotica gebruikt, dat bacteriën er weerstand tegen ontwikkelen en er ongevoelig voor worden. Een kweek van bijvoorbeeld de huid of lichaamsvocht wijst binnen een aantal dagen uit of iemand inderdaad BRMO heeft.

duurt van 19.00 tot 21.00 uur. U bent vanaf 18.45 uur welkom in het Auditorium op de vierde etage. Inschrijven via patvoor@haaglandenmc.nl of het inschrijfformulier op www.bronovo.nl.

29 juni • HMC Westeinde • Informatieavond Bevallen. De bijeenkomst duurt van 19.30 tot 21.00 uur. De zaal is open vanaf 19.15 uur. De bijeenkomst is in de aula (2e etage). U hoeft zich niet aan te melden.

HMC+U • 1 / 2017

• (advertentie)

HMC+U • 1 / 2017

Patiëntveiligheidskaart

HMC+U • 1 / 2017

• (advertentie)

HMC+U • 1 / 2017

Service & Informatie

Foto: Frank van der Burg Fotografie

Alle belangrijke gegevens op een rij

Resistente bacteriën Vijf tot tien procent van de bevolking draagt Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) bij zich, vaak zonder het te weten. Omdat dit overdraagbaar is, krijgt iedere patiënt aan het begin van de zijn opname in HMC een aantal vragen voorgelegd. Wie BRMO bij zich draagt, kan het risico lopen dat een behandeling met antibiotica geen resultaat oplevert. Heeft u BRMO? Dan kijken zorgverleners welke antibiotica wél zouden kunnen aanslaan en nemen zij maatregelen om overdracht op andere patiënten te voorkomen. HMC hecht de grootste waarde aan veiligheid van de patiënten. Wij rekenen op uw begrip voor deze voorzorgsmaatregel.

verslag, brief aan de huisarts of waarden die zijn vastgesteld in het laboratorium. HMC biedt deze service kosteloos en veilig aan. Iedere patiënt heeft zo zicht op zijn definitieve en door medisch specialisten geaccordeerde gegevens die worden bijgehouden in het ziekenhuis.

Meer informatie over de actuele bezoektijden kunt u vinden op: www.bronovo.nl of www.mchaaglanden.nl.

Wilt u dit? Vul het aanmeldformulier in via de website medischegegevens.nl of in ons ziekenhuis. Daarmee geeft u toestemming om uw gegevens met een beveiligde verbinding van HMC naar Medischegegevens.nl te versturen. Om uw privacy te waarborgen, is het nodig dat u zich bij aanmelding eenmalig legitimeert met een identiteitsbewijs. Via een beveiligde verbinding plus een sms-code op de mobiele telefoon kan u overal uw gegevens inzien. Het systeem wordt elke 24 uur geactualiseerd.

Online medisch dossier bekijken

Het Huis Nebo

U kunt via Medischegegevens.nl altijd en overal online toegang krijgen tot uw gegevens en deze bekijken wanneer het u het best uitkomt. Of het nu gaat om een operatie-

Het Huis Nebo behoort tot dezelfde stichting als HMC. Nebo is een verpleeghuis voor somatische en psychogeriatrische bewoners. Daarnaast kan men kortdurend

Bezoektijden

HMC+U • 1 / 2017

revalideren na een ingrijpende operatie aan heup, knie of ander gewricht. Er is plaats voor 120 bewoners. Het Huis Nebo Floris Arntzeniusplein 65 2597 SP Den Haag Tel. 070 312 37 37 E-mail: nebo@bronovo.nl Website: www.hethuisnebo.nl

Locaties HMC Antoniushove Burg. Banninglaan 1, 2262 BA Leidschendam Telefoon 088 979 79 00 HMC Bronovo Bronovolaan 5, 2597 AX Den Haag Telefoon: 088 979 79 00

Buitenpoliklinieken Als u in het Statenkwartier woont, kunt u voor specialistische zorg van HMC gebruikmaken van buitenpolikliniek Statenkwartier. Deze buitenpolikliniek is gevestigd in Gezondheidscentrum Statenkwartier aan de President Kennedylaan. U kunt er terecht op het spreekuur van de volgende HMC-specialismen. • Cardiologie • Kindergeneeskunde • Verloskunde Bewoners uit Voorburg kunnen voor Cardiologie, Kindergeneeskunde en bloedafname gebruikmaken van de buitenpolikliniek Savallelaan aan de Savallelaan 2 Voorburg. Woont u in Wassenaar en heeft u medische zorg nodig? Bijna alle specialismen van HMC houden spreekuur in HMC Gezondheidscentrum Wassenaar aan de Hofcampweg 65. In HMC Gezondheidscentrum Wassenaar werken medisch specialisten van HMC. Verder heeft het laboratorium van HMC er een dagelijks servicepunt voor bloedprikken. Bewoners uit Monster kunnen voor medische zorg snel terecht op de buitenpolikliniek Monster HMC aan de Molenweg 41. U kunt hier terecht voor de meeste dermatologische aandoeningen.

HMC Westeinde Lijnbaan 32, 2512 VA Den Haag Telefoon 088 979 79 00

Complimenten Heeft u opmerkingen of een compliment? Laat het ons weten via ‘U maakt ons beter’ (in HMC Antoniushove en HMC Westeinde is de vragenlijst beschikbaar in de ontvangsthal en op de poliklinieken). De folder ‘Laat het ons weten’ is in HMC Bronovo is de vragenlijst beschikbaar in de ontvangsthal bij Bureau Patiëntenvoorlichting), maar ook via Independer (www.independer.nl/ziekenhuis) en Zorgkaart Nederland’ (www.zorgkaartnederland.nl).

Klachten Bent u ontevreden over een behandeling of uw verblijf in een HMC-locatie? Bespreek het met de direct betrokkene en/of de leidinggevende van de afdeling. Komt u er niet uit? Dan kunt u zich wenden tot de klachtenfunctionaris: HMC Antoniushove: 088 979 40 44 HMC Bronovo: 088 979 83 00 HMC Westeinde: 088 979 18 18 Het is ook mogelijk een klachtenformulier in te vullen. In HMC Antoniushove en HMC Westeinde is dit formulier verkrijgbaar in de centrale hal, in HMC Bronovo bij Bureau Patiëntenvoorlichting in de ontvangsthal.

Colofon Dit is het magazine voor patiënten, bezoekers en relaties van HMC.

Fotografie

Redactieadres

Michel Groen, afdeling In- en Externe Communicatie

communicatie@haaglandenmc.nl

Redactie

Uitgever

Onder verantwoordelijkheid van afdeling Marketing & Communicatie • Karin Hiralal • Hanneke van Leeuwen • Nita Pleune • Philippine Polders • Gerben Stolk (eindredactie) • Francine van der Wiel • Manou van de Zande

BC Uitgevers B.V. Sneek telefoon 0515 429 429

Coverfoto

Oplage

Frank van der Burg Fotografie

6.000 exemplaren

HMC+U • 1 / 2017

Bladmanager/ advertentieverkoop Digna Schoonen, 06 44 20 99 10

Druk Scholma Druk B.V., Bedum

Ingezonden brieven en artikelen zijn welkom, maar de redactie behoudt zich het recht voor om deze in overleg in te korten of niet te plaatsen. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.

Overige info HMC heeft drie locaties: • HMC Antoniushove in Leidschendam • HMC Bronovo in Den Haag • HMC Westeinde in Den Haag

Adresgegevens vindt u bovenaan de pagina.

Cliëntenraad De cliëntenraad behartigt de belangen van patiënten. De cliëntenraad is bereikbaar via e-mail: clientenraad@haaglandenmc.nl Postadres: p/a HMC Antoniushove kamer C02-044 Postbus 432 2501 CK Den Haag

(advertentie) •

HMC+U • 1 / 2017

HMC+U â&#x20AC;¢ 1 / 2017