santiz•magazine Neem gratis mee!
N i e u w s
v a n u i t
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 1
h e t
S l i n g e l a n d
Z i e k e n h u i s
•
6
•
j u l i
2 0 1 9
17-06-19 10:42
02 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 2
17-06-19 10:42
Beste lezer, De komende tien jaar gaat de gezondheidszorg sneller veranderen dan in de afgelopen tien jaar. Daar moet Santiz op aansluiten, want de zorg gaat wezenlijk anders worden. Daarom heeft Santiz een Zorgvisie ontwikkeld, getiteld ‘Samen Beter’. Als patiënt heeft u daar ook een rol in. Ons doel: in Chrit van Ewijk en Bijar Altalabani
2024 is de Achterhoek de gezondste regio van Nederland. In deze editie van Santiz Magazine legt directeur zorgbeleid Erwin Bomers het waarom en hoe uit van onze Zorgvisie.
Een gezond leven is een groot goed, waar u zelf veel aan kunt bijdragen. Intussen ontwikkelen de medische wetenschap en de gezondheidszorg zich door. Deze editie van Santiz Magazine geeft daar een goede indruk van. U treft artikelen aan over onder meer een nieuwe behandeling tegen een ernstige oogziekte, behandeling van spataderen, immunotherapie bij longkanker en nieuwe inzichten over allergie bij kinderen. Ook mooi om te melden: het Slingeland Ziekenhuis heeft onlangs de titel ‘Beste Coschap Gynaecologie 2018’ toegekend gekregen door de Medische Faculteitsvereniging Nijmegen. Santiz-locatie Streekziekenhuis Koningin Beatrix kreeg ‘Beste Coschap Kindergeneeskunde 2018’ toegekend. Dit zijn verkiezingen die ieder jaar plaatsvinden. Studenten geneeskunde kiezen daarbij de vakgroepen waarvan zij vinden dat die het beste coschap bieden. Raad van Bestuur Chrit van Ewijk en Bijar Altalabani
In dit magazine
Physician assistant oogheelkunde Jessica Mom dient injecties toe aan patiënten met maculadegeneratie (zie pagina 16).
Colofon Santiz Magazine wordt vier maal per jaar uitgegeven. Hoofdredacteur Saskia Steenbergen (PR-functionaris en Woordvoerder Santiz) pr@slingeland.nl
Redactie Laura Scholten (communicatie-adviseur) Sjoerd van der Meer (chirurg/traumatoloog) Nail Aboosy (internist) Tekst Fred Meijer Joyce de Schepper
04
Nieuwe inzichten voedselallergie bij kinderen
06
Immunotherapie nu ook in Slingeland Ziekenhuis
08
Spataderen zijn meestal goed te behandelen
11
Orthopedisch chirurgen Santiz samen één vakgroep
12
Opvang voor ouderen in crisis
16
Effectieve behandeling voor maculadegeneratie
18
De beveiligingsdienst van het ziekenhuis
21
Hoe tevreden zijn onze patiënten?
22
Palliatieve zorg voor ongeneeslijk zieken
24
Santiz presenteert Zorgvisie ‘Samen Beter’
26
Stichting Vrienden schenkt vleugel Fotografie Marcel Rekers, Toon Hendriks en Gerard Mühlradt
Uitgever BC Uitgevers BV, T 0515 42 94 29 Vormgeving Hannique de Jong
Oplage 5.000 exemplaren
Bladmanager & advertentieverkoop Digna Schoonen, T 06 44 20 99 10
www.slingeland.nl twitter.com/Slingeland_ZH facebook.com/Slingeland
Samen voor een vitale Achterhoek: Santiz
santiz magazine • 03
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 3
17-06-19 10:42
Voedselallergie bij kinderen: n Artsen benaderen probleem nu heel anders Voedselallergie bij kinderen is een bekend probleem. Sinds een paar jaar is de medische wereld hier heel anders tegenaan gaan kijken. Dat is goed nieuws, want zo kan een allergie bij kinderen voorkomen worden. Bovendien blijken veel minder kinderen allergisch dan gedacht. Twee kinderartsen vertellen erover.
“Het is begonnen met een arts die in Londen en Israël werkte. In Londen had hij patiëntjes met pinda-allergie, in Israël niet. Hij ontdekte dat dit kwam doordat Israëlische kinderen al heel vroeg pindachips krijgen. Dit is de aanzet geweest voor een omslag in het denken over voedselallergie bij kinderen.” We praten met Judith Nooitgedagt en Monique Gorissen. Eerstgenoemde is kinderarts in het Slingeland Ziekenhuis. Monique Gorissen is kinder-
arts in het Deventer Ziekenhuis en één van veertien kinder-allergologen in Nederland. “Ik heb bij Monique stage gelopen om hier in het Slingeland Ziekenhuis kinderen met allergie te kunnen begeleiden”, vertelt Judith Nooitgedagt. “Daardoor kunnen de meeste kinderen met allergische problemen nu in het Slingeland Ziekenhuis terecht. Komen we er niet uit, dan zijn er korte lijntjes met de kinderallergologen in het Deventer Ziekenhuis.”
Kinderarts Judith Nooitgedagt onderzoekt de driejarige Kay tijdens een provocatietest met ei. Kay’s moeder Chantal (op achtergrond): “Uit een bloedtest was gebleken dat Kay allergisch is voor ei. Bij de provocatietest bleek dat helemaal niet het geval te zijn. Daar zijn we blij om, want een dieet waarin je ei moet vermijden, is erg onhandig en ingrijpend.”
04 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 4
17-06-19 10:42
n: nieuw inzicht Afweersysteem reageert
Kinderallergoloog
Voordat we ingaan op de nieuwe benadering van allergie, duiken we eerst wat dieper in het fenomeen allergie. “Het is goed om te weten dat allergie iets anders is dan intolerantie”, legt Monique Gorissen uit. “Wie een intolerantie heeft voor een bepaald voedingsproduct, verdraagt dat product minder goed. Dat geeft doorgaans mildere klachten. Bij een allergie reageert het afweersysteem van het lichaam op een stof, bijvoorbeeld een voedingsproduct. Die reactie komt doorgaans snel en kan heftig zijn, soms zelfs levensbedreigend.” Kortom, een allergie is iets om serieus te nemen. “Maar sinds korte tijd weten we dat we als artsen allergie bij kinderen eigenlijk te serieus hebben genomen”, vervolgt Monique Gorissen. “Het beleid was altijd: ben je bang voor een allergie, vermijd dan dit voedingsproduct. Voor de rest van je leven. Inmiddels weten we dat je een kind juist vroeg moet laten wennen aan zoveel mogelijk voedingsproducten, om allergie te voorkomen.”
Monique
Advies aan ouders Nu de medische wereld dit weet, wat is dan nu het beleid? Monique Gorissen legt uit: “Het begint met het advies aan alle ouders om kinderen vanaf vier maanden al zoveel mogelijk verschillend voedsel te laten eten, in kleine beetjes. Sterker nog, ook een aanstaande moeder moet zo divers mogelijk eten, ten behoeve van haar kind. Daarbij moet ze uiteraard wel risicovol voedsel vermijden, zoals rauw vlees en rauwmelkse kazen.” Eigenlijk is het allemaal heel logisch, benadrukt Monique Gorissen: “Nog maar een paar honderd jaar geleden leefden we onder onhygiënische omstandigheden. Dat vereist een sterk afweersysteem. Inmiddels leven we veel hygiënischer, maar ons afweersysteem is nog hetzelfde als toen. Je afweersysteem moet op zeer jonge leeftijd veel prikkels krijgen om sterk te worden. Krijg je als kind die prikkels niet, door overdreven hygiëne en het weglaten van allerlei voeding, dan wordt het afweersysteem als het ware overactief. Dan reageert het heftiger dan nodig is en krijg je allergische reacties. Dus ons advies aan ouders: geef je jonge kind zo divers mogelijk te eten en wees niet overdreven hygiënisch.”
Onnodig dieet volgen “We weten dat veel kinderen onnodig een dieet volgen, waarin allerlei voedingsproducten angst-
Gorissen: “Laat kinderen vroeg wennen aan zoveel mogelijk voedingsproducten.”
vallig worden vermeden”, zegt Judith Nooitgedagt. “Naar schatting kunnen de meeste van deze kinderen zo’n tweederde van de weggelaten voedingsproducten wel verdragen. Een dieet volgen kan enorm belastend zijn, zeker voor kinderen.” Ook is bekend dat bloedtesten om allergie aan te tonen, niet altijd even betrouwbaar zijn. “Volgens een bloedtest heeft een kind dan een bepaalde allergie. Doe je vervolgens een zogeheten provocatietest, dan blijken veel kinderen niet allergisch te zijn. Een provocatietest is een test onder veilige omstandigheden om te zien of een kind allergisch reageert op een voedingsproduct en bij welke hoeveelheid. Steeds meer provocatietesten kunnen we hier in het Slingeland Ziekenhuis doen.”
Toch allergisch? Nieuwe inzichten of niet, er blijven kinderen met allergieën. “Kinderen die op jonge leeftijd fors eczeem hebben of waarvan één van de ouders een ernstige voedselallergie heeft, beschouwen we als kinderen met risico op allergie”, vertelt Judith Nooitgedagt. “Deze kinderen en hun ouders begeleiden we hier in het ziekenhuis. Een belangrijk onderdeel van die begeleiding is het uitvoeren van de hiervoor genoemde provocatietesten.” En blijkt een kind echt allergisch voor een bepaald voedingsmiddel? “Dan volgt een advies op maat over het vermijden van het betreffende voedingsmiddel en hoe om te gaan als er onverhoopt toch een reactie optreedt. Afhankelijk van welke allergie er speelt, bestaat de kans dat een kind hier overheen groeit. Daarom vervolgen we de kinderen op de poli en worden de provocatietesten eventueel herhaald. In Deventer start nu een onderzoek dat ons gaat leren of we bij hele jonge kinderen (onder twee jaar) een voedselallergie zelfs nog zouden kunnen genezen.” santiz magazine • 05
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 5
17-06-19 10:43
Immunotherapie nu ook in S Behandeling dicht bij huis voor patiënten met longkanker Immunotherapie is een vrij nieuwe behandeling voor enkele kankersoorten, waaronder longkanker. Tot voor kort moesten patiënten voor deze behandeling naar ziekenhuis Rijnstate in Arnhem. Patiënten met longkanker kunnen nu ook in het Slingeland Ziekenhuis terecht voor immunotherapie.
Jarenlang waren een operatie, chemotherapie en bestraling de enige behandelingen die artsen patiënten met kanker konden bieden. Voor een aantal kankersoorten, zoals huidkanker en longkanker, is er een aantal jaren geleden een nieuwe behandeling bij gekomen. Dat is immunotherapie. Een doorbraak in de behandeling van kanker, waarvoor de wetenschappers die dit hebben ontwikkeld een Nobelprijs hebben gekregen. Longarts Frank Hermens en verpleegkundig specialist longoncologie Jiska Obbink zijn enthousiast over immunotherapie. “Nu kunnen we patiënten met longkanker in een vergevorderd stadium een betere behandeling bieden. Dat kon voorheen alleen met chemotherapie. We kunnen deze patiënten niet genezen met immunotherapie, maar we kunnen hen vaak wel enkele extra levensjaren bieden. Vroeger hadden deze patiënten nog maar enkele maanden te leven.”
Dat is enorme winst, benadrukt Frank Hermens. “Enkele maanden of enkele jaren: dat maakt veel uit. Het geeft mensen de kans om dingen te doen die ze nog willen of moeten doen. Wij merken dat die extra jaren waardevol zijn voor patiënten en hun naasten.”
Werking immunotherapie Hoe werkt immunotherapie? Om dit te begrijpen, moeten we eerst iets kort uitleggen over kanker. In ons lichaam ontstaan voortdurend kankercellen. Dit zijn lichaamscellen die als het ware ‘ontspoord’ raken en kunnen uitgroeien tot een tumor. Die kan gaan uitzaaien, wat kanker tot een dodelijke ziekte maakt. Een operatie, chemotherapie en bestraling zijn de gebruikelijke behandelingen bij kanker, veelal in combinatie met elkaar. “Met chemotherapie en bestraling vernietig je de kankercellen”, legt Frank Hermens uit. “Een nadeel van deze behandelingen is
Longarts Frank Hermens: “Immunotherapie werkt
Verpleegkundig specialist Jiska Obbink: “Nu kunnen we
wezenlijk anders dan chemotherapie en bestraling.
patiënten met longkanker in een vergevorderd stadium
En het heeft minder bijwerkingen.”
een betere behandeling bieden.”
06 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 6
17-06-19 10:43
n Slingeland Ziekenhuis dat je ook altijd gezonde cellen vernietigt. Dat is helaas onvermijdelijk.” Immunotherapie werkt anders. Jiska Obbink legt uit: “Kankercellen zijn lichaamsvreemde cellen. Ons lichaam heeft een soort meldsysteem dat deze cellen herkent en dat vervolgens ons afweersysteem aanzet tot vernietiging. Zo wordt voorkomen dat kankercellen uitgroeien tot een tumor. Maar sommige kankercellen zijn het meldsysteem te slim af doordat ze zich als het ware vermommen, zodat ze niet herkend worden. Zo’n vermomde kankercel wordt niet vernietigd en kan uitgroeien tot een tumor. Wat immunotherapie doet, is het weghalen van die vermomming. De kankercellen worden dan alsnog herkend, om vervolgens te worden vernietigd door het afweersysteem.”
Minder bijwerkingen “Immunotherapie werkt dus wezenlijk anders dan chemotherapie en bestraling”, zegt Frank Hermens. “Chemotherapie en bestraling vernietigen zelf de kankercellen en onbedoeld ook gezonde cellen. Immunotherapie zet het lichaam aan om kankercellen te vernietigen. Dat is veel eleganter. Immunotherapie kan wel bijwerkingen hebben, maar die komen minder voor en zijn doorgaans minder ernstig.” Welke patiënten komen in aanmerking voor immunotherapie? “Dat zijn de patiënten met longkanker in een vergevorderd stadium, dus met uitzaaiingen”, antwoordt Jiska Obbink. “Dat betreft een groot deel van onze patiënten met longkanker, want helaas wordt deze ziekte meestal pas laat ontdekt. Longkanker geeft namelijk pas laat klachten.” Behandeling van kanker is maatwerk, benadrukt Frank Hermens. “Iedere kankersoort is anders en vraagt een eigen behandeling. Het Slingeland Ziekenhuis maakt deel uit van A.R.T.Z. Oncologisch centrum. Dit is een samenwerkingsverband met Rijnstate in Arnhem en Gelderse Vallei in Ede. Iedere kankerpatiënt wordt besproken in een A.R.T.Z.-brede
werkgroep. Het behandelplan wordt in gezamenlijk overleg opgesteld.”
Ontwikkelingen gaan snel De medicatie voor immunotherapie wordt via een infuus toegediend. Dit moet eens in de twee à drie weken. Tot voor kort moesten patiënten met longkanker voor immunotherapie naar Rijnstate in Arnhem. “Sinds 1 mei kan een aantal van deze patiënten voor deze behandeling nu ook terecht in het Slingeland Ziekenhuis”, zegt Frank Hermens. “Dat betreft de patiënten die bij Menzis zijn verzekerd. Met andere zorgverzekeraars zijn we nog in onderhandeling.” Frank Hermens en Jiska Obbink verwachten dat steeds meer patiënten in aanmerking zullen komen voor immunotherapie. “Er komen steeds nieuwe middelen bij, de ontwikkelingen gaan snel. Daardoor kunnen er steeds meer patiënten behandeld worden met immunotherapie. Het is een therapie van de toekomst.”
Meer informatie over immunotherapie vindt u op www.immuno-oncologie.nl.
A.R.T.Z. Oncologisch centrum Op het gebied van oncologie werkt het Slingeland Ziekenhuis samen met Rijnstate, Ziekenhuis Gelderse Vallei en de Radiotherapiegroep. Deze samenwerking heet: A.R.T.Z. Oncologisch centrum. Binnen A.R.T.Z. delen werkgroepen van specifieke kankersoorten kennis en expertise met elkaar. Hierdoor verbeteren deze Gelderse zorginstellingen hun oncologische zorg.
santiz magazine • 07
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 7
17-06-19 10:43
Spataderen zijn meestal goed te b Klachten kunnen ook veroorzaakt worden door verborgen spataderen
Vaatchirurg Dick Scharn (midden) voert een laserbehandeling uit bij een patiënt met een spatader.
Spataderen ontsieren en kunnen klachten geven. Ze liggen niet altijd aan de oppervlakte. Een diep in het been verborgen spatader kan klachten geven, zonder dat iemand zich ervan bewust is dat een spatader de oorzaak is. Vaak is er goed iets aan te doen. In het Slingeland Ziekenhuis behandelen zowel de vaatchirurgen als de dermatologen spataderen.
“Spataderen kunnen vervelende klachten geven. Als arts is het dankbaar werk om spataderen te behandelen. We merken dat patiënten altijd blij zijn dat ze de stap hebben gezet. Het behandelde been voelt lichter aan en de klachten verdwijnen grotendeels of helemaal”, zeggen vaatchirurg Dick Scharn en dermatoloog Demia Tiemes. Beiden vinden de behandeling van spataderen belangrijk en doen dit graag. Spataderen, en juist ook de verborgen spataderen, kunnen verschillende klachten geven. “Denk aan vermoeide benen, een zwaar gevoel in de benen, kramp, onrustige benen, jeuk of gekriebel, eczeem en zwelling. Heeft u deze klachten? Ga dan naar de huisarts, ongeacht of u spataderen of ontsierende vaatjes ziet”, adviseren de beide artsen.
Onbehandelde spataderen kunnen uiteindelijk leiden tot een zogeheten open been: een wond aan het been die zeer moeilijk geneest.
Erfelijke aanleg Spataderen zitten doorgaans in de benen. Dat is goed te verklaren. Dick Scharn legt uit: “Het bloed dat door de benen stroomt, moet tegen de zwaartekracht in terug naar het hart. Om te zorgen dat het bloed door die zwaartekracht niet weer terugstroomt, zitten er klepjes in de bloedvaten. Als een bloedvat wat ‘uitlubbert’, sluiten die kleppen niet meer goed en stroomt het bloed niet goed naar boven. Dat heet reflux. Het bloed blijft te veel ‘onderin hangen’ en zet de bloedvaten onder druk, waardoor ze nog verder ‘uitlubberen’ en er spataderen ontstaan.”
08 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 8
17-06-19 10:43
e behandelen Demia Tiemes vult aan: “Of je spataderen krijgt, is vooral een kwestie van erfelijke aanleg. Een zwangerschap, overgewicht en staand werk vergroten ook de kans op spataderen. Die erfelijke aanleg zorgt er wel voor dat spataderen een terugkerend probleem voor iemand kunnen zijn. Dan ontstaat een aantal jaren na een behandeling een nieuwe spatader. Ook die kan weer behandeld worden.” Daar kun je overigens niet eindeloos mee doorgaan, merkt Demia Tiemes op. “Als behandeling niet (meer) mogelijk is, is het dragen van steunkousen de aangewezen oplossing. Die drukken de bloedvaten samen, waardoor de kleppen beter sluiten. Wat iemand ook kan doen, is preventief steunkousen dragen. Dus na een behandeling steunkousen dragen om het ontstaan van nieuwe spataderen uit te stellen of te voorkomen.”
Vaatchirurg of dermatoloog Uw huisarts kan u voor uw spataderen verwijzen naar het Slingeland Ziekenhuis. U wordt dan behandeld door een vaatchirurg of dermatoloog, afhankelijk van wat de vermoedelijke oorzaak is. De dermatoloog of
Vergoeding zorgverzekering Zorgverzekeraars hanteren strikte en vrij ingewikkelde regels over het wel of niet vergoeden van een spataderbehandeling. Uw behandelend arts kan u dat precies uitleggen.
vaatchirurg beoordeelt op medische gronden welke behandeling nodig is. Dat gebeurt op basis van lichamelijk onderzoek, gecombineerd met een zogeheten duplex-onderzoek. Dit is een echografisch onderzoek, waarmee problemen in aderen in kaart kunnen worden gebracht. Is een operatie de beste behandeling, dan gaat u naar de vaatchirurg. Wordt het sclerocompressietherapie (‘wegspuiten’ van de spataderen), dan gaat u naar de dermatoloog.
Behandelingen Spataderen aan de oppervlakte van het been worden doorgaans verwijderd door middel van sclerocompressie-therapie (‘wegspuiten’). Dit doet de dermatoloog. “Daarbij wordt de spatader ingespoten met een vloeistof waardoor de vaatwanden aan elkaar plakken en de spatader na een tijd verdwijnt doordat hij uitdroogt. Kleine ontsierende haarvaatjes kunnen goed worden behandeld met de huidlaser.” Ligt de spatader dieper in het been, dan is de vaatchirurg de aangewezen behandelaar. “De eerste keuze is behandeling met laser”, legt Dick Scharn uit. “Dit gebeurt in een poliklinische behandelkamer onder plaatselijke verdoving. Via een katheter (dun buisje) wordt een laserdraad ingebracht. Met behulp van het laserlicht wordt de ader verwarmd, waardoor deze verkleeft. De ader sterft af en het lichaam ruimt dit zelf op.” Kan deze behandeling niet, dan resteert het zogeheten strippen. “Dit gebeurt op de operatiekamer, onder algehele verdoving of met een ruggenprik. De chirurg verwijdert dan de slechte ader uit het been”, aldus Dick Scharn.
Een ader missen? Tot slot nog een geruststellende opmerking van de beide artsen. “Veel patiënten vragen ons of ze wel een ader kunnen missen. Dat is geen enkel probleem. Er blijven genoeg aderen over om het been van voldoende bloed te voorzien. Bovendien verbetert de bloedcirculatie in een been als je een slechte ader verwijdert, want het bloed blijft dan niet meer ‘onderin hangen’.” Sommige spataderen kunnen worden behandeld door middel van sclerocompressie-therapie (wegspuiten). Hier gedaan door dermatoloog Demia Tiemes. santiz magazine • 09
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 9
17-06-19 10:43
La Fontaine
Huize Sonnevanck
Villa Roderlo
Wonen & Zorg
In Groenlo en Ruurlo vindt u aangepaste zorg in huiselijke sfeer in drie stijlvol gerenoveerde panden: Al meer dan 20 jaar biedt Eminent wonen en zorg in de Achterhoek. Er zijn twee locaties in Ruurlo (Villa Roderlo en La Fontaine) en een derde in Groenlo (Huize Sonnevanck). Wij bieden kleinschalige zorg, met een hoog kwaliteitsniveau van service, verzorging en verpleging in een aangename en huiselijke woonomgeving. Een team van gekwalificeerde verplegenden en verzorgenden combineert professionele 24-uurs zorg met een persoonlijke betrokkenheid bij het welzijn van de bewoners. Zo ervaart iedere bewoner in hoge mate comfort en geborgenheid.
Zorghotel bij Eminent Wonen & Zorg Ook kortdurende opvang is mogelijk, bijvoorbeeld voor herstel na een ziekenhuisopname. In samenspraak met u stellen wij een individueel plan op en betrekken de benodigde disciplines om samen me u te werken aan uw herstel. Onze kamers zijn van alle gemakken voorzien en geschikt voor herstel na een medische ingreep of wanneer het thuis (tijdelijk) niet meer gaat.
zorg huiselijke sfeer
aangepaste in
Kosten Zorghotel:
Wanneer u een verwijzing heeft van uw medisch specialist of huisarts, voor “ELV laag complex” worden de kosten voor verblijf en verpleging (grotendeels) vergoed door de zorgverzekeraar. Dit is afhankelijk van hoe u verzekerd bent. Ook kunt u het verblijf zelf bekostigen via een “zorghotel” constructie, al vanaf €124,- per dag. Voor meer informatie kunt u natuurlijk contact opnemen.
Groenloseweg 12 | 7261 AN Ruurlo | T. 0573 726 826 info@eminent-wonen.nl | www. eminent-wonen.nl “ook bereikbaar in de avond en weekend”
10 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 10
17-06-19 10:43
“Als orthopedisch chirurgen zijn we erg blij dat we deze stap hebben kunnen maken. Daarmee brengen we de kwaliteit van de orthopedische zorg in de Achterhoek weer een niveau hoger”, aldus orthopedisch chirurgen Ronald Hollanders (links) en Bastiaan Ginsel. Op de achtergrond hun zes collega’s.
Acht orthopedisch chirurgen Winterswijk en Doetinchem nu samen één vakgroep De orthopedisch chirurgen van Streekziekenhuis Koningin Beatrix en het Slingeland Ziekenhuis vormen sinds begin dit jaar samen één vakgroep. “Daarmee gaat voor deze medisch specialisten een lang gekoesterde wens in vervulling”, zeggen orthopedisch chirurgen Bastiaan Ginsel en Ronald Hollanders. Bastiaan werkt in Winterswijk, Ronald in Doetinchem.
De nieuwe vakgroep telt acht orthopedisch chirurgen: vier uit Winterswijk en vier uit Doetinchem. “Als grotere vakgroep leveren we hoog kwalitatieve orthopedische zorg in de Achterhoek.”
Speciale aandachtsgebieden “Door het samengaan maak je van twee kleinere vakgroepen één grote. Dat heeft onder meer als voordeel dat de orthopeden zich, naast de gebruikelijke ingrepen, kunnen toeleggen op speciale aandachtsgebieden, zoals sportorthopedie, traumatologie of een specifiek gewricht als de schouder”, vertelt Bastiaan Ginsel. “Als grote regio-vakgroep kunnen we in de Achterhoek, nu dicht bij huis, minstens negentig procent van de orthopedische zorg bieden. Voor de overige zorg hebben we nauwe relaties met academische en andere ziekenhuizen.”
Actuele kennis Ronald Hollanders noemt nog enkele voordelen van het samengaan. “Het wordt gemakkelijker om de
actuele kennis binnen de vakgroep op peil te houden. Want er zijn meer artsen onder wie je het bijhouden van innovaties, de vakliteratuur en het bezoeken van congressen kunt verdelen. Verder loont het zich eerder om te investeren in nieuwe technologie, zoals robotchirurgie. Dat vergt een investering waarmee je een groot aantal operaties moet doen om deze terug te verdienen. Met een grotere vakgroep wordt dat eerder mogelijk.”
MSC Achterhoek “We wilden als vakgroepen orthopedie al lang samengaan, maar om allerlei juridische en organisatorische redenen kon het steeds niet. De oprichting van het Medisch Specialistisch Coöperatief (MSC) Achterhoek maakte de weg vrij”, aldus de orthopedisch chirurgen. MSC Achterhoek is een fusie-organisatie van de medische staven, de medisch specialistische bedrijven van de vrijgevestigde specialisten en de belangenvereniging van de dienstverbandspecialisten van beide Santiz locaties. santiz magazine • 11
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 11
17-06-19 12:03
Ouderen in crisis snel op juiste o Coördinatiepunt West-Achterhoek ontlast zorgprofessionals Ouderen in een acute crisissituatie hebben vaak intensieve verzorging nodig. Opvang in een verpleeghuis blijkt vaak de juiste weg, maar een beschikbare plek is niet altijd zomaar gevonden. Voorheen werd een patiënt, bij gebrek aan een plaats, soms toch opgenomen in het ziekenhuis. Sinds de komst van het Coördinatiepunt West-Achterhoek is dat beter geregeld.
Zorgprofessionals hoeven nu nog maar één telefoontje te plegen om een opvangplek te vinden voor een oudere in crisis. Op de foto SEH-arts Lieneke van Haarlem.
Ouderen wonen steeds langer zelfstandig. Maar ouderen kunnen kwetsbaar zijn, waardoor ze soms in een acute crisissituatie terechtkomen. Dat kan medisch zijn, waardoor een ziekenhuisopname nodig is. Maar dat is niet altijd het geval. In veel gevallen is (tijdelijke) opname in een verpleeghuis of verzorgingshuis de aangewezen weg. Voor huisartsen, wijkverpleegkundigen, transferverpleegkundigen en SEH-artsen was het tot voor kort vaak een enorme zoektocht om voor iemand een beschikbare en passende plek te vinden. Dat ging doorgaans gepaard met eindeloos rondbellen. Dat hoeft nu niet meer, dankzij de komst van Coördinatiepunt West-Achterhoek. Dit team zoekt een passende, vrije plek voor de oudere inwoners
van de gemeenten Doetinchem, Oude IJsselstreek, Montferland, een deel van gemeente Bronckhorst en de plaats Dinxperlo.
Veranderde wetgeving We praten over het Coördinatiepunt met drie betrokkenen. Dat zijn Francis Bongers (coördinator Transferbureau Slingeland Ziekenhuis), Daphne Donders (relatiemanager bij Sensire) en Jessica Schenau (manager ketenzorg en innovatie, huisartsenzorg Oude IJssel). Ook betrokken is Marian van Gaasbeek (SOG AZORA), lid van de stuurgroep coördinatiepunt kortdurend verblijf West-Achterhoek. “In 2015 is er veel veranderd in de wetgeving rond zorg voor ouderen. Dat houdt onder meer in dat
12 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 12
17-06-19 10:43
e opvangplek ouderen langer thuis wonen. Ook kwetsbare ouderen. Die kunnen echter in een situatie komen dat het niet verantwoord is om nog langer thuis te wonen. Of dat ze in ieder geval tijdelijk ergens opgevangen moeten worden. Dit soort situaties doet zich vaak plotseling voor. Bijvoorbeeld als iemand valt, verward raakt of in een delier terechtkomt.” De eerste zorgprofessional die er dan bij is, is meestal een huisarts of een wijkverpleegkundige. Tot voor kort ging het als volgt: “De zorgprofessional kiest er dan vaak voor om te verwijzen naar de Spoedeisende Hulp of om een verzorgingsplek te gaan zoeken in een verpleeghuis of verzorgingshuis. Wanneer er geen plek gevonden kon worden bij een instelling, werd de patiënt vaak opgenomen in het ziekenhuis omdat er geen andere oplossing voorhanden was.”
24/7 bellen Die zoektocht is sinds april 2018 niet meer nodig, vertellen de geïnterviewden. “Dankzij de komst van Coördinatiepunt West-Achterhoek. Dit is een team dat ingeschakeld kan worden om zo snel mogelijk de juiste plek voor een oudere te vinden.” Hoe werkt het? “De zorgprofessional die een plek zoekt, kan 24/7 bellen naar een speciaal telefoonnummer van het coördinatiepunt Medisch servicecentrum NAAST, dat de telefoon bemant. Na een eventuele beoordeling van de urgentie start het vervolgtraject. Hiervoor wordt een consulent van Azora of Sensire ingeschakeld. Die beoordeelt de zorgvraag en gaat dan een passende plek zoeken. Om te kijken waar capaciteit is, maakt de consulent gebruik van het systeem Zorgspoor. De consulent
zoekt net zo lang tot een passende plek is gevonden voor de cliënt. Indien nodig kan dat zelfs buiten de regio.”
Veel voordelen Coördinatiepunt West-Achterhoek functioneert nu ruim een jaar en blijkt goed te werken. “Het biedt veel voordelen, voor alle betrokkenen”, aldus de geïnterviewden. “In plaats van eindeloos rondbellen hoeven zorgprofessionals nu nog maar één telefoontje te plegen. Het Coördinatiepunt neemt het dan van hen over. Het heeft ook tot gevolg dat er minder ouderen onterecht naar de Spoedeisende Hulp gaan of in het ziekenhuis worden opgenomen. De hele wijze van handelen zorgt ervoor dat er snel een plek is voor een cliënt en dat dit ook een passende plek is. Hiermee hebben we een dienstverlening die uniek is in Nederland.”
Wlz en ELV Vanuit de wetgeving gezien zijn er twee soorten opvangplekken voor ouderen in een crisissituatie. Het Coördinatiepunt voorziet in beide vormen van acute zorg. Dat betreft de Wlz-crisiszorg en ELV. Wlz staat voor Wet langdurige zorg. Financiering komt vanuit deze wet wanneer iemand 24 uur per dag op de beschikbaarheid van zorg is aangewezen. Iemand kan zowel thuis verblijven als in een verpleeghuis, en alles er tussenin. ELV staat voor eerstelijnsverblijf. Dit is spoedopvang voor ouderen die na herstel weer goed naar huis terug kunnen gaan.
Nauw betrokken bij het Coördinatiepunt (vlnr): Jessica Schenau (huisartsenzorg Oude IJssel), Francis Bongers (Slingeland Ziekenhuis) en Daphne Donders (Sensire).
santiz magazine • 13
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 13
17-06-19 10:43
26 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 14
17-06-19 10:43
Heeft u (on)verklaarbare
buikklachten? • Multidisciplinair paramedisch team • Advies en behandelplan op maat • Alleen via verwijzing medisch specialist
www.buikpijnpoli.eu
Buikpijnpoli Achterhoek Zegendijk 3B | 7136 LS Zieuwent T. 0544 - 793001
Buikpijnpoli Twente Blankenburgerstraat 37 | 7481 EA Haaksbergen T. 053 - 7920016
santiz magazine • 15
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 15
17-06-19 10:43
Effectieve behandeling voor m Achteruitgang ‘gele vlek’ in oog tegengaan met injecties
Oogarts Andreas Bodsch, met op de achtergrond een beeldscherm met daarop een OCT-scan.
Sinds enkele jaren kunnen oogartsen een effectieve behandeling van de zogeheten natte maculadegeneratie bieden. Dit is de achteruitgang van de ‘gele vlek’ in het oog, waardoor iemand steeds slechter gaat zien. De behandeling gebeurt met injecties in het oog.
Ons oog is van binnen hol. Deze holle ruimte is gevuld met zogeheten glasvocht. Binnen in het oog, aan de ‘achterwand’ tegenover de pupil, zit de macula oftewel gele vlek. De macula is trouwens niet echt geel, maar bij onderzoek van het oog toont deze vlek wat geliger dan zijn omgeving. De macula zorgt ervoor dat we kleuren en details kunnen zien. Dat maakt de macula belangrijk voor bijvoorbeeld lezen. Bij het ouder worden kan de macula achteruitgaan, met slechter zien als gevolg. Dit heet maculadegeneratie. Voor de natte vorm bestaat tegenwoordig een effectieve behandeling. We praten erover met oogarts Andreas Bodsch en physician assistant (in opleiding) Jessica Mom. Andreas Bodsch is een Duitse oogarts, die sinds januari van dit jaar in het Slingeland Ziekenhuis werkt en overigens verrassend goed Nederlands spreekt. Dat laatste is ook een vereiste van de
landelijke beroepsvereniging, om in Nederland als arts te mogen werken. Jessica Mom werkt al geruime tijd als optometrist op de polikliniek Oogheelkunde en is nu in opleiding tot physician assistant. Een belangrijk onderdeel van haar werk straks is het geven van injecties aan patiënten met maculadegeneratie.
Andreas Bodsch:
‘Eindelijk kunnen we iets doen voor patiënten met maculadegeneratie’
”
16 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 16
17-06-19 10:43
r maculadegeneratie
ond
Droge en natte vorm Maculadegeneratie hoort bij ouder worden. “Maar bij de één begint het eerder dan bij de ander. Dat wordt deels bepaald door erfelijke aanleg”, vertelt Andreas Bodsch. Bepaalde risicofactoren kunnen dit wel versnellen, vervolgt Jessica Mom. “Dat zijn met name blootstelling aan ultraviolet licht (van de zon) en roken. Daarom is het raadzaam een zonnebril te dragen in fel zonlicht. Voeding die rijk aan is luteïne en zeaxanthine helpt bij het tegengaan van maculadegeneratie. Onder meer groene bladgroenten bevatten veel van deze stoffen.” Er zijn twee vormen van maculadegeneratie. Andreas Bodsch legt uit. “Dat zijn de droge vorm en de natte vorm. Meestal gaat de droge vorm vooraf aan de natte vorm. De droge vorm is het langzaam afbreken van de cellen in de macula. Dit is het normale verouderingsproces, dat bij iedereen voorkomt en waardoor je langzamerhand slechter gaat zien.” De echte problemen met zien gaan zich voordoen als de natte vorm zich ontwikkelt. Ook de droge vorm geeft problemen, maar de bijbehorende achteruitgang gaat langzamer. “De natte vorm ontstaat door een wildgroei van kleine bloedvaatjes in de macula. Deze kleine bloedvaatjes zijn van slechte kwaliteit en zorgen ervoor dat er vocht komt tussen de laagjes waaruit de macula is opgebouwd. Mensen die dit hebben, hebben een wazige vlek in het midden van hun zicht. En rechte lijnen zien zij als kromme lijnen. Dit probleem ontstaat vaak vrij plotseling.”
uit. “Het oog van de patiënt is daarbij verdoofd met druppels, zodat de patiënt alleen maar een lichte druk voelt. Voor een blijvend effect moet deze injectie in eerste instantie iedere vier weken worden gegeven. Doorgaans kun je daarna langzaam afbouwen naar een lagere frequentie. We controleren de toestand van de macula met een zogeheten OCT-scan. Die maakt gebruik van infrarood licht en geeft een goed beeld van de macula.” Zoals gezegd komt maculadegeneratie voornamelijk voor bij oudere mensen. “Omdat de Achterhoek een sterke vergrijzing kent, hebben we veel patiënten die voor deze behandeling in aanmerking komen”, vertelt Jessica Mom. “Dat zijn er zoveel, dat we daar iedere week een dag mee kunnen vullen.” Als oogarts is Andreas Bodsch blij met deze behandeling. “Eindelijk kunnen we iets doen voor deze patiënten. Zonder behandeling gaan deze patiënten zeer slecht zien. En dat is een ernstige visuele handicap.”
Medicijn bij toeval ontdekt Jarenlang konden oogartsen weinig doen voor patiënten met de natte vorm van maculadegeneratie. Totdat bij toeval een medicijn werd ontdekt. “Dat is een medicijn dat van oorsprong gebruikt wordt bij kankerpatiënten”, vertelt Andreas Bodsch. “Dit medicijn gaat de vorming van kleine bloedvaatjes tegen, zodat er geen bloedvaatjes in een tumor ontstaan die de tumor kunnen voeden. Men ontdekte dat een aantal van deze kankerpatiënten bij toediening ook beter ging zien. Dat komt doordat dit medicijn ook de vorming van slechte bloedvaatjes in de macula tegengaat.” De behandeling van maculadegeneratie bleek het meest effectief door injecteren van het medicijn in het oog. Dit heet een intravitreale injectie. “Daarbij brengen we een naald via het oogwit in de met vocht gevulde holle ruimte in het oog”, legt Jessica Mom
Physician assistant Jessica Mom is degene die de injecties toedient. santiz magazine • 17
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 17
17-06-19 10:43
Voor veiligheid en gastvrijheid Kennismaking met de beveiligingsdienst van het ziekenhuis Wellicht kent u ze wel: de mannen en vrouwen van de beveiligingsdienst van het Slingeland Ziekenhuis. Herkenbaar aan hun donkerblauwe uniformen, met de daarop de bekende V. Ze hebben een breed takenpakket op het ziekenhuisterrein.
Het is alweer ruim elf jaar geleden dat het Slingeland Ziekenhuis een eigen beveiligingsdienst kreeg. In de jaren daarvoor was het uitbesteed aan een particuliere beveiligingsdienst. Het team van negen mensen heeft een breed takenpakket. We praten hierover met Bert Wierenga en Ben Krämer. Eerstgenoemde is staffunctionaris veiligheid en contactpersoon voor medewerkers, politie en justitie. Laatstgenoemde is teamleider Beveiliging. In het gesprek ook speciale aandacht voor agressie, dat een toenemend probleem is. “Het bieden van veiligheid en gastvrijheid, dat zijn de kerntaken van de beveiligingsdienst”, zegt Bert Wierenga. “Als ziekenhuis willen wij de veiligheid van
patiënten, bezoekers en medewerkers garanderen. De beveiligingsdienst speelt daarin een belangrijke rol.”
Parkeren en BHV We lopen de taken van Beveiliging langs. Te beginnen met parkeren. “Het is onze taak om dat in goede banen te leiden”, vertelt Ben Krämer. “Denk daarbij aan het verhelpen van storingen in de apparatuur voor het betalen. En bij een vol parkeerterrein bezoekers begeleiden naar vrije parkeerplekken of alternatieve plekken aanwijzen. Of als het nodig is, iemand even helpen met in- en uitstappen.” Organisaties en bedrijven zijn verplicht een BHV-team
“Gastvrijheid is een belangrijk onderdeel van ons werk”, aldus beveiliger Ben Krämer, die hier mevrouw Oldenhave (92 jaar) helpt bij het instappen.
18 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 18
17-06-19 10:43
Beveiliger Heico Harmsen in gesprek met een bezoeker.
te hebben. BHV staat voor bedrijfshulpverlening. Dit zijn medewerkers die zijn opgeleid om hulp te bieden bij calamiteiten, brand en ontruiming. Het Slingeland Ziekenhuis heeft zo’n honderd BHV-ers. De mensen van de beveiligingsdienst zijn de ploegleiders van de BHV. Dat betekent dat zij de leiding nemen in geval de BHV in actie moet komen. “Daarnaast leiden wij de BHV-ers op. Iedere BHV-er krijgt drie keer per jaar een training en eens in de twee jaar een training in ontruimen bij calamiteiten. We houden zo’n honderd ontruimingsoefeningen per jaar”, legt Bert Wierenga uit, die tevens hoofd van de BHV is. “Normaal gesproken behoort het verlenen van eerste hulp ook bij de taak van de BHV. Dat is in principe hier ook het geval. Maar dit is een ziekenhuis, waar medische professionals werken. Dus in geval van nood worden die er zo snel mogelijk bij geroepen. Bijvoorbeeld het reanimatieteam.” Daar hoort ook het weghouden van omstanders bij, benadrukt Ben Krämer. “Sommige mensen blijven uit nieuwsgierigheid staan kijken. Dat is niet gepast. Gun slachtoffers hun privacy.”
Agressie Agressie en geweld vormen een toenemend probleem in de samenleving. “Helaas hebben we ook in ons ziekenhuis vaker te maken met agressie en geweld van patiënten en bezoekers. In alle leeftijdscategorieën. Het komt niet alleen vaker voor, het wordt ook heftiger. Zowel in woorden als in lichamelijk geweld. Soms tot aan doodsbedreigingen
toe. Dat is een zorgelijke ontwikkeling”, zegt Bert Wierenga. Agressie en geweld worden niet getolereerd in het Slingeland Ziekenhuis. Dat geldt ook voor seksuele intimidatie. Dit staat duidelijk verwoord in de gedragsregels op de website van het ziekenhuis. De beveiligingsdienst is opgeleid om agressie en geweld in de hand te houden. Ben Krämer vertelt: “Het belangrijkste is dat je het zoveel mogelijk voorkomt. Daarom is gastvrijheid zo belangrijk. Gebeurt het toch, dan kan met deskundig ingrijpen worden voorkomen dat het uit de hand loopt.”
Toegang ontzeggen Dat moeten ingrijpen komt echter helaas steeds vaker voor. “Dit varieert van ‘gewone’ agressie tot mensen die verward zijn of onder invloed zijn van drank en drugs. Bij ieder voorval van agressie en geweld wordt meteen de beveiligingsdienst geroepen. En indien nodig wordt ook de politie erbij gehaald”, aldus Ben Krämer. Patiënten en bezoekers die het te bont maken, krijgen standaard een waarschuwingsbrief of ontzeggingsbrief. “Helaas moeten we die steeds vaker versturen”, constateert Bert Wierenga. “In sommige gevallen moeten we mensen de toegang tot het ziekenhuisterrein tijdelijk ontzeggen. Doorgaans voor een termijn van één jaar. In acute situaties worden ze dan wel toegelaten. Ze krijgen wel meteen een beveiliger aan hun zijde. Maar voor een niet-acute behandeling zullen ze naar een ander ziekenhuis moeten.” santiz magazine • 19
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 19
17-06-19 10:43
20 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 20
17-06-19 10:43
Hoe tevreden zijn onze patiënten? In de afgelopen vier jaar werd het Slingeland Ziekenhuis door
Totaal aantal waarderingen op zorgkaartnederland.nl in de afgelopen vier jaar
96%
537
van de patiënten aanbevolen op zorgkaartnederland.nl
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Gemiddeld cijfer op zorgkaartnederland.nl in de afgelopen vier jaar
8,8
8,4
Gemiddeld cijfer voor het bezoek aan het Slingeland Ziekenhuis. Bron: patiënttevredenheidsonderzoek Slingeland Ziekenhuis
96%
van de ondervraagde patiënten zou het Slingeland Ziekenhuis aanbevelen. Bron: patiënttevredenheidsonderzoek Slingeland Ziekenhuis
Een concrete verbetering Op de Acute Opname Afdeling gaven patiënten regelmatig aan dat de toiletten zo laag zijn dat zij er niet meer vanuit kunnen opstaan. In overleg met de teamleider heeft deze afdeling toiletverhogers aangeschaft.
10
“Dit ziekenhuis heb ik ervaren als zeer professioneel, waar de patiënt geen nummer is, maar wordt behandeld als een mens. Alles wordt met je besproken en er zijn geen geheimen. Ook het verplegend personeel verdient een dikke pluim. Niets is ze te veel, de verzorging is buitengewoon goed.” Bron: ZorgkaartNederland
familie gastvrouw
behandeling
efficiënt magazijn
gang nachtrust gezellig maaltijd geweldig CT bezoektijden snel hygiëne netjes bed eenpersoonskamer bed open effectief ontslag bezoek leuk
goed
kinderen gezond schoonmaak eenpersoonskamer ouders vertrouwd restaurant
goede
gezellig IC wachtkamer
sneller service inrichting wachtkamer netjes lief badkamer
zorg
wachten kinderen respectvol super aandacht
familie verkoever werkplek hulpvaardig secretaresse schoonmaak ontslag opname prettig zorgvuldigheid hygiëne
vriendelijk
overleg aardig
tijd
kamer
overleggen vriendelijk fantastisch veilig bezoek
Uw mening telt Wij vinden het erg belangrijk om te weten hoe u uw bezoek aan het ziekenhuis heeft ervaren. U kunt uw compliment, klacht of suggestie op verschillende manieren met ons delen: • Laat uw waardering achter op zorgkaartnederland.nl. • Geef uw compliment door aan de betrokken zorgverlener, of bespreek met hem of haar uw klacht. • Maak gebruik van de suggestiekaart. • Beantwoord de vragenlijst op www.slingelandradar.nl.
Bron: patiënttevredenheidsonderzoek Slingeland Ziekenhuis santiz magazine • 21
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 21
17-06-19 10:43
Goede zorg voor ongeneeslijk z Palliatief team adviseert over zorg laatste levensfase Het Slingeland Ziekenhuis heeft een palliatief team. Dit team adviseert de medisch specialisten over de zorg voor ongeneeslijk zieke patiënten in de laatste levensfase en hun naasten. Er zijn veel mogelijkheden om de kwaliteit van leven te verbeteren en lijden te voorkomen en te verlichten.
Te horen krijgen dat je ongeneeslijk ziek bent, is een verschrikkelijk bericht. Zowel voor de patiënt als zijn of haar naasten. Genezing is niet meer mogelijk. Wel kan er veel gedaan worden om het eventueel lijden zoveel mogelijk te voorkomen en te verlichten. Niet alleen het lichamelijk lijden, ook het psychisch lijden in al zijn facetten. De zorg voor ongeneeslijk zieken, gericht op vermindering van het lijden, heet palliatieve zorg. Het Slingeland Ziekenhuis heeft een palliatief team, waarin verschillende disciplines zijn vertegenwoordigd (zie kader). Medisch specialisten in het ziekenhuis kunnen dit team om advies vragen over palliatieve zorg voor ongeneeslijke zieke patiënten. Het gaat hierbij om volwassen patiënten die een beperkte levensverwachting hebben. De geadviseerde palliatieve zorg richt zich ook op de naasten van de patiënt. We praten met twee leden van het palliatief team. Dat zijn Inge Roes (verpleegkundig specialist palliatieve zorg) en Gerlinde Spronk (geriater).
‘Goede palliatieve zorg is zorg die anticipeert, dus vooruitkijkt’ Goede overdracht
”
“De meeste opgenomen patiënten van wie is vastgesteld dat ze ongeneeslijk ziek zijn, verblijven tijdelijk in het ziekenhuis”, zegt Gerlinde Spronk. “Slechts een klein deel overlijdt in het ziekenhuis. De meesten gaan naar huis of naar een hospice. De medisch specialist die wij hebben geadviseerd, zorgt voor een goede overdracht van de palliatieve zorg naar de huisarts en andere betrokken zorgprofessionals.” Hoe gaat het palliatief team te werk? Inge Roes vertelt: “Mijn collega-verpleegkundig specialist Trudy Geurts en ik bezoeken de patiënten. We hebben een gesprek met de patiënt en zijn of haar naasten. Op basis van dit gesprek, overleg met de aanvragende arts en het medisch dossier stelt
het palliatief team een advies op, dat naar de behandelend medisch specialist gaat.” Het palliatief team bespreekt wekelijks alle patiënten en raadpleegt ook andere disciplines. Denk daarbij aan maatschappelijk werk, geestelijke verzorging, het pijnteam, psycholoog en zorgprofessionals uit de eerste lijn.
Meer dan pijnbestrijding Bij palliatieve zorg denk je al gauw aan pijnbestrijding. “Dat kan belangrijk zijn, maar het omvat veel meer dan dat”, legt Gerlinde Spronk uit. “Palliatieve zorg richt zich ook op andere
Het palliatief team Het palliatief team van het Slingeland Ziekenhuis bestaat uit: Trudy Geurts en Inge Roes (beiden verpleegkundig specialist palliatieve zorg), Kees van Arkel en Rune van de Wetering (beiden internist-oncoloog), Daan Smits (long-arts), Paco Heijmans (anesthesioloog en lid van het pijnteam) en Gerlinde Spronk (geriater).
Gerlinde Spronk (links) en Inge Roes: “Eigenlijk begint de palliatieve zorg al met het eerste gesprek met de patiënt en zijn of haar naasten. We merken namelijk dat zo’n gesprek geruststellend kan werken en veel angst wegneemt.”
22 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 22
17-06-19 10:43
k zieken lichamelijke klachten, op psychische en sociale klachten, en op levensvragen. Denk bij dat laatste bijvoorbeeld aan het accepteren van het naderend einde. Daarin is kwaliteit van leven in deze fase het belangrijkst.” Inge Roes vult aan: “Eigenlijk begint de palliatieve zorg al met het eerste gesprek met de patiënt en zijn of haar naasten. We merken namelijk dat zo’n gesprek geruststellend kan werken en veel angst wegneemt.” Goede palliatieve zorg is zorg die anticipeert, dus vooruitkijkt, benadrukken beiden. “We schatten voor iedere patiënt in wat je kunt verwachten met de onderliggende ziekte. Ons advies ondersteunt de huisarts en het zorgteam. We informeren de naasten, zodat die weten wat ze kunnen verwachten en wat ze kunnen doen bij verergering van de klachten als de patiënt thuis is. Als de palliatieve zorg goed doordacht is, hoeven deze patiënten minder gauw opnieuw opgenomen te worden.”
Ook voor de naasten Een ongeneeslijk zieke patiënt kan in het laatste levensjaar worden geconfronteerd met allerlei lichamelijke, psychische en sociale klachten. We noemen er enkele: pijn, benauwdheid, misselijkheid, vermoeidheid, geen eetlust, angst, verwardheid, somberheid, zorgen om de naasten. Maar ook levensvragen, een wilsverklaring en wellicht vragen over euthanasie. “Een deel van de klachten is met medicatie op te lossen of te verlichten”, zegt Gerlinde Spronk. “Maar soms ook door medicijnen weg te laten die eigenlijk niets meer toevoegen en vervelende bijwerkingen kunnen hebben. Daarom bekijken we de medicatie zorgvuldig.” Inge Roes merkt tot slot op: “We zijn er ook voor de naasten. De patiënt heeft daar ook baat bij, want een goed geïnformeerde mantelzorger draagt bij aan een rustige laatste levensfase.”
santiz magazine • 23
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 23
17-06-19 10:43
Santiz presenteert Zorgvisie ‘S De gezondheidszorg wordt wezenlijk anders De komende tien jaar gaat de gezondheidszorg sneller veranderen dan in de afgelopen tien jaar. Daar moet Santiz op aansluiten, want de zorg gaat wezenlijk anders worden. Daarom heeft Santiz een Zorgvisie ontwikkeld. Als patiënt heeft u daar ook een rol in. Ons doel: in 2024 is de Achterhoek de gezondste regio van Nederland.
‘Samen Beter’ luidt de Zorgvisie van Santiz (Slingeland Ziekenhuis en Streekziekenhuis Koningin Beatrix). Vanuit deze Zorgvisie werkt Santiz aan een ambitieuze doelstelling: we willen dat de Achterhoek in 2024 de gezondste regio van Nederland is. Dat doet Santiz samen met u als patiënt, de eigen professionals en andere zorgaanbieders van binnen en buiten onze regio.
Directeur zorgbeleid Erwin Bomers maakt zelf ook gebruik van de nieuwste zorgtechnologie. Hij heeft een slim horloge dat helpt om zijn gezondheid te bewaken. Het geeft signalen die helpen met een gezonde leefstijl, het signaleert verstoorde lichaamsfuncties (bijvoorbeeld een hartritmestoornis) en het kan zelf hulpdiensten waarschuwen, bijvoorbeeld na een val.
Naast deze ambitie speelt Santiz in op de vele veranderingen die op ons afkomen in de zorg en de wereld om ons heen. “Die veranderingen bieden een uitdaging en tegelijk juist ook mogelijkheden”, zegt Erwin Bomers, directeur zorgbeleid van Santiz. “Een belangrijke uitdaging is het kunnen opvangen van de vergrijzing en de ontgroening, die in onze regio het sterkst van heel Nederland is. De vergrijzing legt een grote druk op de zorg. Willen we tenminste dezelfde kwaliteit aan zorg blijven bieden, dan moeten we het wezenlijk anders gaan doen dan we tot nu toe altijd hebben gedaan. Doen we dat niet, dan is de zorg straks onbetaalbaar, is er een tekort aan medische en verpleegkundige zorgverleners, en bestaat er een grote kans dat de kwaliteit van zorg niet meer hetzelfde is als nu.”
Eigen verantwoordelijkheid De Zorgvisie van Santiz is een omvangrijk document. In dit artikel belichten we enkele belangrijke aspecten. Dat zijn de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt en de mogelijkheden die de technologie ons biedt. Als patiënt krijgt u meer zeggenschap, regie en zeker ook eigen verantwoordelijkheid. “Deze ontwikkeling is al ingezet. Ook bij Santiz”, zegt Erwin Bomers. “De vanzelfsprekendheid om in geval van ziekte altijd te behandelen verdwijnt. Samen met de patiënt kiezen we wat het beste is en wat aansluit bij de wens van de patiënt.” We worden steeds ouder, maar tot nu toe helaas niet gezond ouder. Zo hebben veel ouderen één of meer chronische ziekten, wat een grote druk legt op de gezondheidszorg. “Het is van wezenlijk belang dat we allemaal gezonder worden en dus minder de dokter en het ziekenhuis nodig hebben”, stelt Erwin Bomers. “Vandaar ons streven om van de Achterhoek de gezondste regio van Nederland te maken. Samen met andere organisaties in zorg en welzijn gaat Santiz zich inspannen om de gezondheid van de Achterhoekers naar een hoger niveau te krijgen.” Een gezonde leefstijl is een belangrijke voorwaarde
24 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 24
17-06-19 10:43
e ‘Samen Beter’
Het Achterhoekse landschap biedt veel mogelijkheden voor een gezonde leefstijl. Het bijzondere wielertenue in de kleuren van de Achterhoekse vlag is verkrijgbaar via wielercafé ‘Parijs is nog ver’ in Doetinchem.
voor een goede gezondheid. “Die gaan we dan ook sterk promoten. Preventieve gezondheidszorg wordt belangrijker. Ook willen we als ziekenhuis een bijdrage gaan leveren aan het welzijn van de inwoners. Want bekend is dat sociaal welzijn bijdraagt aan een goede gezondheid.”
Technologie Ook als het lukt om van de Achterhoek de gezondste regio te maken, dan nog zullen er mensen ziek worden. Gelukkig is er de technologie die ons helpt. “En die ontwikkelt zich de komende jaren razendsnel”, weet Erwin Bomers. “We zullen versteld staan van wat er de komende jaren allemaal mogelijk wordt. Denk daarbij aan de inzet van robotisering en kunstmatige intelligentie in de zorg. Die moeten we inzetten bij patiënten waarbij dat kan. Zodat we voor de patiënten die echt lichamelijke zorg nodig hebben, voldoende ‘handen aan het bed’ beschikbaar houden.” Een andere ontwikkeling, door technologie ingegeven, is dat zorg verandert van reactief naar
proactief. Erwin Bomers legt uit: “Met informatietechnologie kunnen we steeds beter voorspellen wat we bij een bepaalde patiënt in de toekomst kunnen verwachten. Daar kun je dan tijdig op inspelen. Dus in plaats van pas te reageren als een probleem zich voordoet, zijn we het probleem voor. Dat heet proactief. En daarmee kom je vanzelf bij preventie. Wellicht gaan we ook meer ontdekken over de oorzaken van ziekten. Denk daarbij aan te weinig bewegen, stress of verkeerde voeding. Deze elementen gaan veel belangrijker worden in de zorg.”
Zelf bijdragen Er ligt ook een verantwoordelijkheid bij de inwoners zelf, benadrukt Erwin Bomers. “Een gezond leven is een groot goed, waar je zelf veel aan kunt bijdragen. Bijvoorbeeld door te kiezen voor meer bewegen, niet roken en voldoende ontspanning. Samen met de bewoners en de (zorg)instellingen van de Achterhoek aan gezondheid werken is ontzettend mooi. En het vraagt om nieuwe oplossingen voor problemen die gezondheid nu (nog) in de weg staan.”
Een verkorte en makkelijk leesbare versie van de Santiz Zorgvisie op internet vindt u hier: https://publicaties.slingeland.nl/santiz-zorgvisie santiz magazine • 25
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 25
17-06-19 10:43
Pianoklanken in het Slingeland Ziekenhuis Stichting Vrienden schenkt een vleugel Wie door het ziekenhuis loopt, kan ineens verrast worden door fraaie pianoklanken. Die zijn afkomstig van een vleugel die vlak bij het bezoekersrestaurant staat. De vleugel is geschonken door de Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis.
Maarten Knikkink, de muzikale gipsmeester van het Slingeland Ziekenhuis, gaf een kort concert bij de ingebruikname van de vleugel.
De glanzend zwarte vleugel staat er sinds medio april. Elke (amateur)pianist mag er op spelen. Muziek wordt door veel mensen als aangenaam ervaren. Fraaie pianoklanken in het ziekenhuis kunnen de soms spannende uren of saaie wachttijd veraangenamen voor patiënten en bezoekers. De muziek klinkt als een warm welkom en verhoogt de sfeer. Ook veel medewerkers waarderen het dat er af en toe muziek te horen is. De afgelopen tijd is er al veelvuldig gebruik gemaakt van de vleugel en hebben verschillende patiënten, medewerkers en bezoekers hun muzikale talenten laten horen. Gipsmeester Maarten Knikkink is één van hen. “Ik vind het leuk om te spelen en merk dat bezoekers dit waarderen”, zegt hij hierover. “Muziek verbindt mensen. Het is dankbaar en ook ontspannend om even op de vleugel te spelen.”
Respectvol De Stichting Vrienden hoopt dat de vleugel een muzikale rol gaat vervullen in het ziekenhuis. Uiteraard gelden er enkele regels. Op een bordje bij dit fraaie instrument staat: ‘Bespeel deze vleugel met liefde en respect voor het instrument en de mensen om u heen.’ Uiteraard is enige muzikale kwaliteit ook gewenst.
Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis zamelt geld in om uiteenlopende projecten te Oprealiseren woensdag april is devan vleugel officieel die17het verblijf patiënten en muzikaal in bezoekers gebruik genomen, met een kort optreden zo aangenaam mogelijk maken. door Voor Maarten Knikkink. groot en klein. Denk aan elektrische autootjes waarmee jonge patiëntjes naar de operatiekamer kunnen rijden. Het beweegprogramma voor patiënten op de dialyseafdeling of workshops Look Good Feel Better voor patiënten met kanker. Belangrijke voorzieningen die helaas niet uit het ziekenhuisbudget kunnen worden betaald.
Ook u kunt Vriend worden U kunt Vriend worden door een eenmalige schenking of jaarlijks een bijdrage te doneren. Wellicht hebt u een goed idee om het verblijf van patiënten en bezoekers te veraangenamen? Laat het ons weten, samen kunnen we uw idee ondersteunen en helpen realiseren. Ontmoet eens per twee jaar andere Vrienden tijdens de gezellige en informatieve Vriendenavonden. Bedrijfsvrienden krijgen een vermelding op de vriendenwand in de centrale hal en op de website. Meer informatie of aanmelding via www.slingeland.nl/vrienden.
26 • santiz magazine
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 26
17-06-19 10:43
EN WIJ HOUD VAN OGEN
Raadhuisstraat 71 - Doetinchem - 0314 326839
santiz magazine • 27
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 27
17-06-19 10:43
De Gelderse Pruikenmaker - Meer dan 25 jaar ervaring - Behandeling in privéruimte - Onzichtbare haarstukken, geheel aan te passen aan uw eigen haar - Complete vergoeding zorgverzekeraar
Bel 0314 -354321 voor GRATIS informatie en vrijblijvend advies
“Gewoon jezelf kunnen zijn” DE STAP NAAR HET DRAGEN VAN EEN PRUIK BIJ HAARVERLIES IS GROOT. De Gelderse Pruikenmaker erkent de ingrijpende, emotionele situatie en neemt de tijd voor klanten. “Veel mensen worden onzeker als ze hun haar verliezen. Met goed haarwerk probeer ik hen een stukje zelfvertrouwen terug te geven. Dat begint met goed te luisteren naar iemands verhaal en te kijken naar iemands stijl, leeftijd en persoonlijkheid. Daarbij streef ik ernaar om iemand met een pruik er zo mooi en natuurlijk mogelijk uit te laten zien. Ik help u graag”, Hans Houwer.
DE GELDERSE PRUIKENMAKER ONDERDEEL VAN MARDI KAPPERS
SANTIZ_SLINGELAND_PATMAG_2019_2.indd 28 advertentie slingeland2018.indd 1
professioneel en persoonlijk Houtkampstraat 33, 7001 ED Doetinchem E-mail info@mardikappers.nl www.degeldersepruikenmaker.nl
17-06-19 14-02-18 10:43 14:00