Waterland Geboortezorg 2015

Waterland

Special Geboortezorg I

In dit nummer:

Alert op zwangerschapsdiabetes Samenwerking geboortezorg in de Waterlandregio Pijnbestrijding 24/7

04 I 2015

I magazine Waterland magazine is een uitgave voor patiĂŤnten en bezoekers van het Waterlandziekenhuis

I Voorwoord

Special Geboortezorg

01

Beste lezer, De geboorte van een kind is heel speciaal. Het ontstaan van een gezin is een bijzonder moment.

Geen wonder dat we die zwangerschap en bevalling, maar zeker ook daarna, ons met de best mogelijke zorg willen omringen. Dat begint al bij de keuze voor de verloskundige begeleiding en de locatie van de bevalling.

01 Inhoudsopgave 01 Voorwoord 03 Agenda 04 De vriendelijke keizersnede 05 De lactatiekundigen 06 Toekomstbestendige geboortezorg 08 Zorgeloze kraamtijd 09 Veiligheidskaart Verloskundige zorg 11 Column Sophie 12 De mensen van het Verloskundig Samenwerkingsverband Waterland 15 Gezichten van de afdeling 16 Pijnstilling 18 Diabetespoli voor zwangeren 20 Column CliĂŤntenraad 21 Prikbord

In Nederland hebben alle aanstaande ouders zelf de keuze waar ze willen bevallen. Thuis, poliklinisch in het ziekenhuis of in een geboortehotel.

En als dat nodig is, kunnen we in Nederland vertrouwen op de deskundige zorg van een ziekenhuis als de situatie daar om vraagt. Dat vraagt wel om goede samenwerking tussen al deze partijen.

Ik ben er dan ook heel trots op dat wij binnen de regio Waterland de geboortezorg heel goed georganiseerd hebben. Het Waterlandziekenhuis is een van de deelnemers in het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV). In dit samenwerkingsverband zijn onze gynaecologen, kinderartsen en verloskundigen betrokken, maar ook de verloskundigen van buiten ons ziekenhuis en de kraamzorginstellingen. Samen maken zij plannen, maken zij afspraken en schrijven zij protocollen om zo de kwaliteit van de geboortezorg voor moeder en kind nog verder te verbeteren.

Ik durf dan ook oprecht te zeggen dat we met elkaar topzorg leveren waarbij de menselijke maat niet uit het oog verloren wordt. Want ook wij zijn nog altijd net zo vertederd, geboeid, verrast en soms zelf geĂŤmotioneerd bij de geboorte van een nieuwe Waterlander.

Samen maken wij ons hard voor uitstekende, veilige en vooral hele fijne geboortezorg nu en in de toekomst!

22 Gegevens van de praktijken 22 Fit blijven tijdens je zwangerschap

Dr. M.A. (Michel) Galjee Voorzitter raad van bestuur Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Agenda

Special Geboortezorg

03

Agenda Januari 2016

05

Informatieavond Bevallen in het Waterlandziekenhuis

11

Informatieavond over Borstvoeding*

Februari 2016

24

Informatieavond over Borstvoeding*

26

Informatieavond Bevallen in het Waterlandziekenhuis

April 2016

05

Informatieavond over Borstvoeding*

07

Informatieavond Bevallen in het Waterlandziekenhuis

Mei 2016

18

Informatieavond over Borstvoeding*

19

Informatieavond Bevallen in het Waterlandziekenhuis

*Omdat wij graag voor iedereen de tijd nemen, kunnen wij maximaal 25 personen ontvangen tijdens de informatieavonden voor borstvoeding.

Daarom is aanmelding verplicht.

Meer informatie?

Voor actuele informatie over onze voorlichtings-

Colofon Redactie Waterlandziekenhuis, afdeling communicatie - Postbus 250 1440 RN Purmerend - Telefoon 0299 457 203 - patientenservice@wlz.nl Uitgever BC Uitgevers BV - Postbus 416 - 8600 AK Sneek E-mail administratie@bcuitgevers.nl - Telefoon 0515 429 429

bijeenkomsten en nadere informatie over aanvangstijden, locatie en inschrijvingen kunt u

Bladmanager/advertenties Dennis de Kam - Telefoon 0515 429 428 Vormgeving Hannique de Jong Opmaak Nanno van Leeuwen Druk Scholma Druk BV - Bedum

terecht op: www.waterlandziekenhuis.nl/agenda.

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I WLZ maakt Wereldkundig

04

I I I De vriendelijke keizersnede Het lijkt een contradictie, een vriendelijke keizersnede. Het is de letterlijke vertaling van de gentle sectio. Een nieuwe manier van keizersnede waarbij geprobeerd wordt om in de operatiekamer de sfeer van een natuurlijke bevalling te benaderen.

Jojanneke van de Swaluw is gynaecoloog en één van de initiatiefnemers om de gentle sectio ook in het Waterlandziekenhuis te introduceren.

Jojanneke van de Swaluw: ‘Samen met mijn collega gynaecologen, de kinderartsen, verplegend personeel en de anesthesiologen hebben we gekeken naar welke omstandigheden we kunnen veranderen tijdens een geplande keizersnede zonder daarbij in te moeten leveren aan veiligheid en kwaliteit. Gelukkig konden we al heel wat stappen zetten om zo de bevalling wat minder klinisch te maken, uiteraard alleen als de omstandigheden dit toelaten.’ ‘Één van de verbeteringen die zijn doorgevoerd is dat de baby na de geboorte bij de moeder blijft.

Voorheen werd de baby direct door de kinderarts nagekeken in een naastgelegen kamer. Dat is natuurlijk niet leuk. Je kijkt er zo naar uit om je kindje vast te kunnen houden en dan wordt het juist van je weggenomen. Terwijl je bij een natuurlijke bevalling wel direct je kindje in je armen krijgt. Dit eerste huid-op-huid contact

‘Een veilige operatie met snel huid-ophuidcontact met je baby.’

is erg belangrijk voor de band tussen moeder en kind. Een ander voordeel is dat je baby afleiding biedt, waardoor je minder pijnbestrijding nodig hebt bij het hechten. Bovendien kan de baby direct al borstvoeding krijgen.’

Omdat de baby in de operatiekamer blijft wordt de temperatuur daar aangepast naar 22 graden en het licht is minder fel. Dat is veel prettiger voor de baby. Ook worden infusen zo aangesloten dat de moeder de baby gemakkelijker kan vasthouden zonder dat er slangetjes in de weg zitten. En het belangrijkste is dat we de baby op een rustige manier uit de buik halen zodat de longetjes – net als bij een gewone bevalling – de tijd krijgen om langzaam te ontvouwen. De overgang van buik naar de buitenwereld is daarmee minder heftig. Het verschil zit vooral in het feit dat we de keizersnede niet benaderen als ‘operatie’, maar als ‘bevalling’. Wij proberen binnen de gegeven omstandigheden, een fijne en ontspannen sfeer te creëren’, aldus Van de Swaluw.

Special Geboortezorg

05

I I I De lactatiekundigen Borstvoeding is de meest natuurlijke voeding, speciaal aangepast aan uw kind. De meeste moeders ondervinden weinig problemen bij het geven van borstvoeding. Soms zijn er echter bijzondere omstandigheden of doen zich problemen voor waarbij specifieke kennis en ervaring nodig zijn. U kunt dan terecht bij de lactatiekundige.

Een lactatiekundige is gespecialiseerd in het begeleiden van moeder en kind bij probleemsituaties rondom borstvoeding. Door de juiste informatie en begeleiding kunnen lactatiekundigen eraan bijdragen dat u uw kind succesvol en zo lang als u dit wilt kunt borstvoeden.

-

Waarbij kan de lactatiekundige ondersteunen?

- Specifieke vragen en onzekerheden in de zwangerschap; - Aanlegproblemen; - Als de baby de borst weigert; - Pijnklachten; - Onvoldoende melkproductie en/of onvoldoende groei van de baby; - Vroeggeboorte; - Advies na borstoperaties; - Ziekte of handicap van moeder of baby; - Borstontstekingen; - Vragen over medicijngebruik van moeder;

Vrouwen die problemen ondervinden op het gebied van borstvoeding kunnen op aanraden van de gynaecoloog, verloskundige, consultatiebureau of kinderarts worden verwezen naar de lactatiekundige. Maar u kunt ook op eigen initiatief contact opnemen met een lactatiekundige. Zowel het Waterlandziekenhuis, Verloskundigenpraktijk Waterland Oost en ook Verloskundigenpraktijk Purmerend hebben lactatiekundigen in dienst. Allen zijn lid van het Borstvoedingsplatform Zaanstreek-Waterland om de zorg rondom borstvoeding zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen.

Adviezen rondom kolven/kolfapparatuur; Adviezen rondom werken en borstvoeding; Opnieuw beginnen met borstvoeding (relacteren); Het afbouwen van borstvoeding.

I I I Schrijf je in en ontvang een giftcard! d!

âœ

Nu je weet dat je zwanger bent, zijn die babykleertjes onweerstaanbaar! Daarom willen wij jou, in dit bijzondere jaar, graag een welkomstcadeau geven.

Schrijf je in bij Verloskundig Centrum Waterland en ontvang een giftcard van Prenatal ter waarde van 15 euro.

Deze actie is geldig tot 1 februari 2016 en duurt zolang de voorraad strekt.

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Geboortezorg

06

I I I Handen ineen voor toekomstbestendige geboortezorg Op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft een landelijke stuurgroep Geboortezorg een aantal adviezen uitgebracht ter verbetering van de verloskundige zorg in Nederland. Een van die adviezen is om de zorg niet los van elkaar, maar samen te organiseren. In de regio Waterland zijn dit jaar enorme stappen gezet in het verbeteren van de samenwerking tussen de eerste- en tweedelijns verloskundigenpraktijken, de kraamzorginstellingen in Purmerend en de gynaecologen en de kinderartsen van het Waterlandziekenhuis. Winnie Ottenhof, eerstelijns verloskundige van Verloskundigenpraktijk Waterland Oost vertelt: Werkten jullie niet al samen?

Er bestond al een Verloskundig Samenwerkingsverband Waterland (VSV). Binnen dit VSV hebben de gynaecologen, de kinderartsen en de verloskundigen al jaren intensief contact en ook is er veelvuldig een overdracht van en naar

de andere verloskundigenpraktijken in de regio.

En natuurlijk wisten we ook welke kraamzorginstellingen er actief zijn in Waterland. Maar in de praktijk waren we allemaal losse eilandjes. Omdat veel collega’s uit verschillende vakgebieden het belang van verdergaande samenwerking inzagen

Van li links nks s na n ar re r hts: rec Herma a de Rid Ridder der,, Winn W nie e Otttenh enhof, of L of, LuciĂŤ ĂŤnn nne Bakker, Ruth Evers, Marjo jolein e van Weerl Weerlee, We ee, Jo Jojan jannek ke van n de e Swa Swaluw luw, w, Brit Br t Zomer en Magda van Ko orllaa or la aar. r

Special Geboortezorg

07

werd het tijd voor een volgende stap. Wij willen de samenwerking verder intensiveren.

Hoe doe je dat, samenwerking intensiveren?

Alle betrokkenen bij de geboortezorg zijn in april 2015 bij elkaar gekomen om van gedachten te wisselen over ontwikkelingen binnen de verschillende vakgebieden en na te denken over de vondsten en uitdagingen die zij tegenkomen bij hun werk. We kijken met elkaar hoe we vorm kunnen geven aan toekomstbestendige geboortezorg voor deze regio.

En wat is daaruit gekomen?

De wezenlijke verandering is dat we veelvuldig gezamenlijk overleg hebben. Elke maand bespreken we onze vormen van zorg aan de zwangeren, we stemmen onze protocollen met elkaar af en ontwikkelen ook gezamenlijk nieuwe protocollen. Ook gaan we met elkaar naar trainingen. Dit alles met als doel dat we helemaal op elkaar ingespeeld raken en de zorg rond de geboorte voor moeder en kind nog verder te verbeteren.

Waarom is dat belangrijk?

Zodra je zwanger bent kom je in aanraking met veel verschillende partijen. Allereerst natuurlijk de verloskundige of je huisarts. En als het nodig is, word je doorverwezen naar de gynaecoloog.

Gaat alles goed, dan kan de gynaecoloog je weer terug overdragen naar de verloskundige.

Afhankelijk van hoe de bevalling verloopt (met verloskundige of met gynaecoloog) komt er soms nog een kinderarts aan te pas en tevens krijg je te maken met kraamzorg. Verschillende mensen dus uit diverse organisaties. Uiteraard hebben zij allemaal als doel om de moeder en het kindje zo goed mogelijk op weg te helpen.

Dat gaat natuurlijk veel beter als je die zorg helemaal op elkaar afstemt. Uit onderzoek is gebleken dat de meeste fouten worden gemaakt bij overdrachtsmomenten, dus hoe beter je dat met elkaar geregeld hebt, hoe minder kans op miscommunicatie.

Zijn aanstaande ouders ook betrokken?

Binnen het Verloskundig Samenwerkingsverband Waterland zijn we met elkaar verantwoordelijk

voor het verbeteren van de zorg. Maar ook de (aanstaande) ouders hebben een stem in de nieuwe ontwikkelingen en innovaties. We willen onder andere een patiënten/cliëntenklankbordgroep gaan oprichten. Zo willen we geïnformeerd raken over wat zwangeren en hun partner zelf belangrijk vinden tijdens de zwangerschap en bevalling zodat we ook daar weer mee aan de slag kunnen.

‘We hebben met elkaar gekeken hoe we vorm kunnen geven aan toekomstbestendige geboortezorg voor deze regio.’

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Zorgeloze kraamtijd

08

I I I Zorgeloze kraamtijd Zodra je baby is geboren, breekt je kraamtijd aan. De kraamtijd is bedoeld om te kunnen herstellen van de bevalling en om je kind te leren kennen. Met hulp van een kraamverzorgende leer je hoe je je baby het beste kunt verzorgen. Paula Staas is begin november bevallen van haar tweede kindje in het Waterlandziekenhuis en vertelt over haar ervaringen met kraamzorg.

De zwangerschap Paula: ‘In 2011 ben ik bevallen van onze dochter.

Het werd een spoedkeizersnede. Een pittige start want door de operatie ben je echt wel even uit de running. Daarom is het zo fijn als je kunt vertrouwen op een goede kraamverzorgster.

Deze tweede bevalling eindigde helaas ook weer in een keizersnede. We hebben automatisch weer gekozen voor de Kraamvogel. Zij hebben ons ook geholpen bij ons eerste kindje en dit was erg goed bevallen’.

De kraamzorg in het ziekenhuis Omdat Paula in het ziekenhuis bevalt, ontvangt zij haar eerste uren kraamzorg in het kraamhotel. ‘Dat vond ik erg prettig. Vooral omdat het kraamhotel helemaal niet het idee geeft dat je in een ziekenhuis ligt. Tegelijkertijd is het een fijne gedachte dat die medische faciliteiten van het ziekenhuis – indien nodig - letterlijk aan het einde van de gang zijn. De kraamzorg in het ziekenhuis was goed en je kunt duidelijk merken dat het personeel hier heel ervaren is. Door de operatie was ik compleet afhankelijk van de kraamzorg om de baby te kunnen pakken en te verzorgen. Eén nadeel van de kraamzorg in het ziekenhuis vond ik dat je niet steeds dezelfde kraamverzorgster aan je bed hebt.’

Kraamzorg thuis ‘Omdat alles goed ging met mij en de baby mochten we vrij snel naar huis’, vertelt Paula.

‘Daar werd de kraamzorg overgenomen door de door ons gekozen kraamzorgorganisatie de kraamvogel. De zorg thuis sloot naadloos aan op de zorg die in het ziekenhuis gegeven werd.

Margreth, onze kraamverzorgende, was zeer ervaren en heel professioneel. Ze voelde precies aan waar behoefte aan was binnen ons gezin,

ze gaf tips en advies waar nodig en dat op een hele natuurlijke, ongedwongen manier. Ze heeft ons heerlijk in de watten gelegd en de zorg uit handen genomen. Voor mij betekende dit dat ik echt kon genieten van ons kindje en alle tijd had om op kracht en tot rust te komen. Het is ontzettend fijn om in je eigen omgeving bij te komen met een vaste hulp die direct structuur aanbrengt in het ritme van ons gezin. Ik kijk met een heel goed gevoel terug op mijn kraamperiode!

I Veiligheidskaart

Special Geboortezorg

09

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Veiligheidskaart

10

I Column Sophie

Special Geboortezorg

11

I I I Verloskundige zijn, een prachtig vak, terwijl … je een 24-uursdienst overleeft op alleen maar thee en chocolaatjes; je blaas e een en n en 5-liter capaciteit moet hebben; je minstens 3 verschillende lichaamsvloeistoffen van iemand anders over je heen krijgt; je iedereen vervloekt, die opmerkt dat het ‘lekker rustig’ is geweest in de nacht, terwijl je de hele nacht druk bezig e bent geweest; je diensttelefoon gaat als je net twee tellen weer in bed ligt; de e enige manier om 5 cm op te meten is door het spreiden van 2 vingers; je vrije weekenden al vooruit gepland zijn voor de komende 2 jaar; je over vagina’s en placenta’s kunt spreken, tijdens het eten, zonder je eetlust te verliezen.

Mijn naam is Sophie van Bruinessen, ik wilde al van jongs af aan verloskundige worden. Op mijn 21e was het zover, dat ik als verloskundige mijn steentje bij ging dragen aan de verloskundige zorg in regio Waterland.

Ik ben werkzaam bij Verloskundigenpraktijk Purmerend en bij het Verloskundig Centrum Waterland. Werken in de geboortezorg is leuk, veelzijdig, afwisselend, druk en af en toe ook spannend en vermoeiend! Het gebeurt vaak genoeg dat mijn diensttelefoon gaat als ik nét onder de douche sta, zodat ik dan met kleddernatte haren in mijn Fiat 500 spring op weg naar de et va ak en n het e zwangere, die mij op dat moment nodig heeft. Het is de veelzijdigheid van het vak wonder van de geboorte, die mij veel voldoening geven om mijn werk als verloskundige te doen.

Flexibel Een normale werkweek bestaat niet in de verloskunde. Geen week, geen dag is hetzelfde. De ene dag ben ik bezig met een spreekuur, waarin ik de hele dag dikke buiken controleer op groei en ligging van de baby. Ik laat broertjes en zusjes helpen om naar het hartje te luisteren en bereid vrouwen voor op het mooiste, maar ook misschien wel één van de spannendste momenten in hun leven. De volgende dag race ik naar een vrouw, die mij belt met persdrang en waar het kindje veel haast heeft om geboren te worden. Op dat moment begeleid ik een prachtige thuisbevalling. Soms zit ik de hele nacht naast een barende vrouw, omdat juist die baby lang op zich laat wachten. Gelukkig blijven er ook nog uurtjes over, waarop ik mijn hardloopschoenen aan kan trekken om alle beschuit met muisjes eraf te lopen. Het komt vaak voor dat ik dienst heb op de dagen dat iedereen gezellig samen is met zijn of haar familie. Bevallingen komen ook gewoon op feestdagen. De flexibiliteit is daarom niet alleen bij mij, als verloskundige, belangrijk maar ook van mijn familie wordt wat gevraagd. Ik red het vaak niet om op tijd thuis te zijn of ik word net weggeroepen als het eten op tafel staat. Toch is dit alles de moeite waard wanneer je kunt helpen bij het op de wereld zetten van een nieuw mensje. Naast alle spanning, hectiek en onverwachte dingen in mijn werk ben ik ook veel aan het vergaderen, het opstellen van protocollen, het bespreken van onze cliënten en het altijd verbeteren van de geboortezorg.

Hecht team Als verloskundige draag ik veel verantwoordelijkheid. Het is daarom fijn dat je, naast het vooral individueel werken, een goed en hecht team om je heen hebt. In regio Waterland werken we als verloskundigen nauw samen met gynaecologen, verpleegkundigen en kraamverzorgenden. Het is goed om te weten dat je altijd op elkaar terug kunt vallen, ook om 3 uur ’s nachts. Tijdens onze 24-uursdiensten doen we er alles aan om klaar te staan voor iedere zwangeren in onze regio. Samen zorgen wij ervoor dat de kwaliteit op een hoog niveau blijft en dat vrouwen in Nederland hierdoor de keus hebben om ook veilig thuis te bevallen. We streven er naar dat iedere cliënt kan terugkijken op een goede ervaring tijdens haar zwangerschap, bevalling en kraamperiode.

Momenteel werken alle zorgverleners hard aan integrale geboortezorg om de diensten aan onze cliënten nog beter te stroomlijnen. Als verloskundigen ontmoeten wij veel verschillende mensen. We voeren soms midden in de nacht emotionele gesprekken, we komen van alles over hun leven te weten, eten met ze mee, lopen rond in hun huizen, eten beschuit met muisjes op de raarste tijden… Maar het allermooiste is, dat we die kleine, glibberige baby’tjes mogen helpen ter wereld te komen.

Sophie van Bruinessen Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Het VSV Waterland stelt zich

12

I I I Wij werken samen aan veilige geboortezorg

I aan u voor

Special Geboortezorg

13

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

ISTO – Instituut voor spraaken taalonderzoek Waterlandlaan 81 1441 RS Purmerend Tel: 06-28533713 / 06-12672654 info@logopedieneurologie.nl www.logopedieneurologie.nl

Logopediepraktijk ISTO voor kinderen en volwassenen: • Logopedie: taal, spraak, adem, gehoor, mondgedrag, eten en drinken en stem • Klinische linguïstiek • Afasie therapie • Logopedische therapie voor cliënten met neurologische aandoeningen (ziekte van Parkinson, MS en ALS) • Mimetherapie voor cliënten met een perifere aangezichtsverlamming Waarom Logopediepraktijk ISTO? • Contracten met alle zorgverzekeraars • Logopedie wordt vergoed door de basisverzekering.

Voor cliënten van 18 jaar en ouder is het eigen risico van toepassing.

• Geen wachtlijst • Transparante zorg, snelle terugkoppeling en volledige berichtgeving aan verwijzer en cliënt Ons team bestaat uit 4 gespecialiseerde logopedisten.

I Vaste gezichten

Special Geboortezorg

15

I I I Elma Last, kraamverzorgende Voor de meeste zwangeren is Elma een bekend gezicht in het Verloskundig Centrum Waterland. Al vanaf de start van het geboortehotel is Elma hier werkzaam als kraamverzorgende. Ze ondersteunt en assisteert de verloskundige bij de bevalling en begeleidt de moeder en baby in de uren of dagen daarna. Als de zwangeren bij de verloskundige op spreekuur komen, komen ze haar in de gang vaak al tegen. Een bekend gezicht dus.

Elma: ‘Als kraamverzorgster assisteren wij de verloskundige en controleren wij de kraamvrouw na haar bevalling, houden het herstel in de gaten en begeleiden haar bij de borstvoeding. Dit is een belangrijk onderdeel van ons werk. Ook verzorgen en controleren wij de baby, doen we het kindje in bad en helpen we de moeder bij de verzorging van de baby. Uiteraard geven we daarbij veel voorlichting. Daarnaast hebben we regelmatig contacten met de verloskundigen, zowel die in het Waterlandziekenhuis werken, als die van de andere verloskundigenpraktijken en met de kraamzorginstellingen in de regio. Immers als de moeder weer naar huis gaat en dan nog recht heeft op kraamzorg, regelen wij een overdracht. Begeleiden van Stagiaires is ook een onderdeel van ons werk. We werken met stagiaires van het ROC, deze dames lopen een heel jaar een intensieve stage bij ons.’

Als kraamverzorgende werken in het kraamhotel van het Waterlandziekenhuis is geweldig! We hebben extra scholing gehad zodat we als gespecialiseerde kraamverzorgenden goed kunnen assisteren op de afdeling Verloskunde van het ziekenhuis en de kraamvrouwen daardoor eventueel sneller naar het kraamhotel kunnen om te herstellen. Het is echt een uitbreiding van mijn vak. Daarbij ben ik docente babymassage en geef ik les aan kraamverzorgenden en kraamgezinnen in het masseren van de baby op de Shantala wijze. Dat is heel fijn om te geven. Daar krijg ik veel energie van.

I I I Ineke Heuijerjans, Focus zorgondersteuner Een ander vast gezicht op de afdeling is Ineke. Ook Ineke werkt al vanaf 2004, bij de start van het geboortehotel, op de afdeling. Ineke is Focus Zorgondersteuner. Zij assisteert op de afdeling als het gaat om de niet-medische handelingen. Ineke: ‘Ik serveer het ontbijt, de lunch en het avondeten, ik maak de kamers aan kant, doe de eindschoonmaak en vul de materialen aan. Ik loop dus regelmatig even binnen en maak dan een praatje met de mensen.

Vaak zien de ouders mij ’s morgens als eerste. En als het druk is op de afdeling en de kraamverzorgende niet weg kan in verband met een bevalling, ga ik bij de andere kamers langs om te kijken of ik iets kan betekenen.

Aandacht geven, dat is mijn doel. En dat lukt omdat wij een ontzettend leuk team hebben en heel goed op elkaar zijn ingespeeld.

Elma en ik, en ook onze collega Margriet en Atie zijn al vanaf het begin bij het geboortehotel betrokken en hebben samen meegewerkt aan het opbouwen van wat er nu staat. Aan een klein seintje hebben we al voldoende. We vullen elkaar goed aan. Wanneer onze gasten het echt ervaren dat wij ze in de watten hebben gelegd, dan ga ik met een goed gevoel naar huis!’

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Pijnstilling

16

Verple Ver p egk ple eg g u un ndige M Mo oniq n qu ue Rinses ue es

I I I Pijnstilling tijdens de baring; een extra steuntje in de rug.

Pijn tijdens de bevalling is een van de onderwerpen die elke zwangere wel bezig houdt.

Zelfs als je al eens bevallen bent, is het afwachten wat er op je afkomt. Immers iedere bevalling is weer anders. 100% pijnloos bevallen bestaat niet. Gelukkig biedt het Waterlandziekenhuis 24 uur per dag, 7 dagen per week pijnstilling.

Monique Rinses verpleegkundige op de afdeling Verloskunde van het Waterlandziekenhuis: ‘Pijn tijdens de bevalling wordt veroorzaakt door het samentrekken van de baarmoeder, de weeën. In het begin zijn deze nog niet zo krachtig en zijn de pauzes tussen de weeën lang. De weeën gaan steeds langer duren en de tijd tussen de weeën wordt steeds korter. Hoe langer de weeën duren, hoe pijnlijker de weeën worden. Hoeveel pijn een bevalling doet is niet uit te leggen. Iedere vrouw ervaart pijn op een andere manier en iedereen gaat anders om met pijn. Het is dus ook niet aan ons om te bepalen waar de grens ligt, maar aan de patiënte.’

Wachttijd verkort Er is een duidelijke toename van het verzoek om pijnstilling merkbaar. ‘In vergelijking met 2013, is er nu zeker een stijging van 15% en dat is nog een heel voorzichtige schatting’, vertelt Monique.

‘Eerder was het idee dat pijn erbij hoorde en een functie had. Nu is pijnbestrijding steeds meer geaccepteerd.’ Vanwege die toename heeft Monique alle stappen die komen kijken bij de pijnbestrijding door middel van een ruggenprik (epiduraal) in kaart gebracht. ‘Samen met een gynaecoloog, een anesthesioloog, een verloskundige en twee verpleegkundigen hebben we

Special Geboortezorg

gekeken wat we konden verbeteren. Zo mag tegenwoordig de partner, nadat de ruggenprik is gezet, op de OK bij zijn vrouw blijven en is de wachttijd van aanvragen tot toedienen van de pijnbestrijding verkort naar maximaal 40 minuten wachten. Maar als het operatieteam bezig is met spoedeisende zorg, kan het zijn dat vrouwen iets langer moeten wachten. Ook is er voor vrouwen die bekend zijn met stollingsproblemen, sterk overgewicht of bestaande rugklachten een apart anesthesiologisch consult in het leven geroepen.

Zij worden al tijdens de zwangerschap door een anesthesist gezien.

Mogelijkheden Hoewel veel vrouwen voor de bevalling al goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden, beslist zo’n 80% van de vrouwen (pas) tijdens de baring toch pijnstilling te willen. Slechts 20% is van te voren al heel duidelijk. In beide gevallen echter krijgen patiënten uitgebreide voorlichting over de mogelijkheden. Welke vorm van pijnstilling het beste past is heel persoonlijk. Binnen het Waterlandziekenhuis zijn er twee mogelijkheden om pijn tijdens de bevalling te verminderen.

Pijnstilling met Remifentanil Monique: ‘Remifentanil is een morfine-achtige stof.

Voor deze vorm van pijnstilling krijg je een infuus met een pompje erop dat je zelf kunt bedienen.

Dit middel werkt snel, maar minder goed dan een ruggenprik. Het haalt de scherpte van de weeën af. Wel treedt er in de loop van de tijd gewenning op waardoor je meer nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken. Om die reden is dit middel heel geschikt voor de laatste loodjes.’

Epidurale Pijnstilling ‘Epidurale pijnstilling oftewel de ruggenprik is ook een mogelijkheid’, vertelt Monique. ‘Hierbij wordt het onderlichaam verdoofd. Van een ruggenprik word je niet slaperig of suf en je kunt je bevalling dus helemaal meemaken. Deze vorm van verdoving werkt langer en is effectiever, maar zeker niet altijd 100% pijnloos. Bovendien kan een ruggenprik niet op het laatste moment gegeven worden omdat voor het inbrengen en laten inwerken van de ruggenprik in totaal een half uur tot een uur gerekend moet worden. Ook is belangrijk om te

17

‘Eerder was het idee dat pijn erbij hoorde.

Nu is pijnbestrijding steeds meer geaccepteerd.’ weten dat je voor het inbrengen van de ruggenprik naar de uitslaapkamer van de operatiekamer moet.

Hier zet een anesthesioloog de ruggenprik. In het Waterlandziekenhuis is het 24 uur per dag, 7 dagen per week mogelijk om een ruggenprik te krijgen.’

Goede begeleiding ‘Er zitten overal voor- en nadelen aan’, vertelt Monique. ‘Ons team zal de aanstaande ouders hierin zo goed mogelijk begeleiden. Uit de door ons onlangs gehouden enquête blijkt dat 75% van onze patiënten heel tevreden is over de mogelijkheden van pijnbestrijding binnen het ziekenhuis en de begeleiding die wij bieden.

En het klinkt heel cliché, maar als het kindje er eenmaal is, is alle pijn snel vergeten!’

Wat is belangrijk om te weten • De barende mag altijd haar voorkeur voor de vorm van pijnstilling uitspreken, maar de gynaecoloog kiest in samenspraak met de barende de voor die patiënte meest geschikt vorm van pijnstilling. Hierbij wordt door de gynaecoloog meerdere factoren in overweging genomen.

• Pijnstilling met behulp van medicijnen kan alleen in het ziekenhuis worden toegepast.

Als je pijnstilling wilt verwijst je verloskundige je naar het ziekenhuis. Ook wanneer je in het geboortehotel ligt en pijnstilling wil, word je ‘medisch’ en verhuis je naar een andere verloskamer.

• Bij pijnstilling word je aan de CTG-bewaking (‘monitor’) gelegd, en wordt de bloeddruk, pols en het zuurstofgehalte in het bloed bewaakt. Je hebt dus minder bewegingsvrijheid.

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Optimale begeleiding

18

I I I Goede zorgen voor twee Zwangerschapsdiabetes (ook wel zwangerschapssuikerziekte of diabetes gravidarum) is een tijdelijke vorm van suikerziekte die voorkomt tijdens de zwangerschap en na de bevalling weer verdwijnt. Bij de meeste vrouwen veroorzaakt het geen klachten of symptomen. Toch is het belangrijk dat het tijdig ontdekt en behandeld wordt, omdat deze aandoening anders problemen in de zwangerschap en tijdens de bevalling kan veroorzaken.

Maaike de Fost, internist van het Waterlandziekenhuis: ‘Zwangerschapsdiabetes komt regelmatig voor meestal vanaf een week of 24. Vrouwen met overgewicht, vrouwen die eerder zwangerschapsdiabetes hadden en vrouwen bij wie diabetes in de familie voorkomt behoren tot de zogenoemde risicogroepen. Rond de 25e week van de zwangerschap wordt een suikertest gedaan. Er wordt dan bloed geprikt en hierin wordt de glucose (suikerspiegel) bepaald voor en na het drinken van suikerwater. De resultaten worden bekeken door de verloskundige of gynaecoloog. Als de waardes te hoog zijn krijgt de zwangere een afspraak op het zwangerschapsdiabetesspreekuur.’

Diabetespoli Tineke de Jong is een van de drie diabetesverpleegkundigen van het Waterlandziekenhuis: ‘Sinds ongeveer driekwart jaar organiseren wij op donderdagochtend een diabetesspreekuur voor zwangeren. De meeste zwangeren die we zien hebben zwangerschapsdiabetes, maar we zien ook de vrouwen die al bekend zijn met diabetes en zwanger zijn of willen worden. Tijdens dit spreekuur hebben de patiënten een gesprek met de diabetesverpleegkundige, de internist en de diëtiste. Alles na elkaar, dat scheelt heen en weer reizen. Tijdens dit spreekuur geven wij voorlichting over zwangerschapsdiabetes en leggen we uit

Het di diab a testea abe am met met van va links naar rechts: Tine ineke ke de d Jo on o ng (dia abe bet e eset es v ple ve ver pleeg egkundige ge),, Eri Erik-J k-Ja an Verburg (internist st), ), Maa Maaike ik de e Fo Fost o (in inter ternis ni t), Asttrid dS Storm (d diet ietist iste) e) en Belind da van den Berg Berg (di d abe ab tes t ve ve pleegk ver eg und ndige ige). ).

Special Geboortezorg

hoe je je eigen glucosewaarde kan controleren door middel van een vingerprik. We hebben vervolgens wekelijks contact over die waardes.

Dit kan via de e-mail of telefonisch zodat de zwangere niet elke week hoeft te komen. Als blijkt dat de glucosewaardes te hoog zijn dan maken we een afspraak op de poli.’

Prikken Maaike de Fost: ‘Tijdens de eerste afspraak bij de internist nemen wij met de zwangere kort door hoe haar medische geschiedenis is, of ze medicatie gebruikt en – indien van toepassing hoe haar vorige zwangerschappen zijn verlopen.

Maar met name besteden we veel aandacht aan voorlichting; wat is zwangerschapsdiabetes, hoe krijg je zwangerschapsdiabetes en waarom het zo belangrijk is om de glucosewaardes goed te houden. Natuurlijk is het vervelend om tijdens de zwangerschap dagelijks te moeten prikken, maar het heeft een duidelijk doel, namelijk het zo veel mogelijk verlagen van de kans op problemen tijdens de zwangerschap en de bevalling. We weten dat kinderen die in de baarmoeder worden blootgesteld aan hoge glucosewaardes vaak groter zijn en de bevalling daardoor moeizamer kan verlopen. Maar gelukkig weten we ook dat deze risico’s enorm meevallen als de glucosewaarde door het volgen van een dieet en soms door het gebruik van insuline binnen de streefwaardes blijft. We zijn wel streng daarin, maar dat komt omdat het hier om de gezondheid van twee personen gaat; de zwangere en haar kind.’

Optimale zorg Tineke: ‘Vandaar ook dat wij maandelijks een multidisciplinair overleg hebben met de gynaecoloog, de internist en de diabetesverpleegkundige om te overleggen hoe we de zwangeren het beste kunnen begeleiden. Op termijn zal ook een verloskundige bij dit overleg aanschuiven, dan hebben we alle kennis gebundeld.’

Chocolade Diëtiste Astrid van der Storm is ook betrokken bij de diabetespoli. ‘Gelukkig is een kleine aanpassing in de voeding vaak al voldoende om de glucosewaardes op een goed niveau te houden.

We bespreken dan ook het eetpatroon en ik geef

19

adviezen waar de vrouwen op moeten letten.

Soms ligt de oplossing erg voor de hand en soms vraagt het extra inspanningen. Dat valt niet mee als je hormonen smeken om chocolade. Ik merk dat veel zwangeren ontzettend gemotiveerd zijn om het goed te doen. Sommige vrouwen gaan daarin te ver en hebben de neiging eten te laten staan. Het is echter niet goed om jezelf uit te hongeren. Als aanpassing van het voedingspatroon niet werkt, dan zit er niets anders op dan te beginnen met insuline, hoe vervelend ook.’

Elke vier a zes weken komen de vrouwen weer terug bij de internist voor een controle. Maaike de Fost: ‘Dat is niet iets waar we te licht over moeten denken. Voor sommige zwangeren is de overgang van een grote roze wolk naar het ‘patiënt’ zijn een hele stap. Het doel is echter duidelijk; ervoor zorgen dat de zwangerschap en de bevalling zo goed mogelijk verlopen en dat de pasgeborene een goed begin heeft. En gelukkig is het een tijdelijke aandoening, zwangerschapsdiabetes verdwijnt meestal meteen na de bevalling.’

Controle Zes weken na de bevalling komen de vrouwen weer op controle bij de internist. Maaike de Fost: ‘We bespreken dan het verloop van de zwangerschap, de bevalling en het geboortegewicht. Maar het belangrijkste is dat ik uitleg dat ze een verhoogde kans hebben om op termijn een diabetes mellitus, de “gewone” suikerziekte, te ontwikkelen. Om dit te voorkomen adviseer ik een gezonde levensstijl en vooral om te zorgen dat ze eventueel overgewicht kwijt raken. Ook adviseer ik om jaarlijks en bij een nieuwe zwangerschapswens de glucosewaarde bij de huisarts te laten controleren.

Wanneer vrouwen al bekend zijn met diabetes mellitus is het belangrijk dat de glucosewaarde stabiel en binnen de streefwaardes is vóór ze zwanger worden. Zij worden dus vaak al voor de zwangerschap intensief begeleid. De reden daarvoor is dat in de eerste weken van de zwangerschap de organen worden aangelegd bij de baby en dat een verstoorde bloed glucosewaarde de kans op aangeboren afwijkingen vergroot.

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Column Cliëntenraad

20

I I I Kinderwens?

Wanneer weet je wanneer je kinderen wilt? Is dat het moment dat je ook niet-schattige, huilende, naar poep ruikende baby’s geweldig gaat vinden? Is het wanneer je elke nacht droomt van kinderen? Is het wanneer de druk die jouw omgeving op jou uitoefent te groot wordt en jij daarvoor zwicht (“Moet jij nog niet aan kinderen?” en “Je bent al bijna 30 hoor!”)? Of is het je eigen instinct die zegt dat jij daar nu klaar voor bent, die zogenaamde biologische klok die wij allemaal schijnen te bezitten?

De meeste mensen zullen zeggen dat jouw biologische klok op een gegeven moment wel gaat zeggen dat jij kinderen wilt (of niet). Die biologische klok is toch een gek iets. Een lange tijd in jouw leven hoor jij niks van die biologische klok in jou, maar opeens, boem! Die biologische klok is geland en jij hebt opeens het verlangen naar kinderen. Jij en jouw partner besluiten samen te gaan voor jullie eerste kindje. En dan?

En dan is inderdaad een hele goeie vraag. Want waar moet je zijn voor vragen over zwanger raken, zwangerschap en uiteindelijk de bevalling? Welke stappen moet je nemen? Bij een eerste zwangerschap komen veel vragen op jou af. Neem contact op met jouw huisarts. Hij of zij kan jou verder helpen. Bekijk ook eens de verloskundige pagina op www.waterlandziekenhuis.nl. Daar staat veel informatie op over de zwangerschap.

De mommy’s to be wil ik een hele fijne zwangerschap toewensen. Geniet van deze bijzondere periode!

En voor de niet zwangere vrouwen onder ons: geniet lekker van een wijntje, steak tartare, maar vooral van de ongeplande dagjes/weekendjes weg en de lange uitslaapweekenden! ;-)

I Prikbord

Special Geboortezorg

21

Beste Verpleegsters, verloskundigen en natuurlijk de kraamverzorgsters,

Lieve mensen van het kraam

hotel,

Hierbij wil ik jullie bedanken voor alle hulp, steun en informatie.

Ik vond het hier fantastisch fijn.

Ik kan nu met een gerust gevoel naar huis.

Heel erg bedankt

We gingen voor een fijne thu isbevalling, maar kwamen toch in het ziek enhuis terecht en dus in het kraamhotel. Da nkzij jullie oplettendheid is onze Anna bijt ijds opgenomen op de kinderafdelin g.

Wat zijn wij jullie dankbaar!

Het waren hele emotionele dag en, maar we werden door jullie warm opg evangen, gesteund, getroost en begeleid.

Het gaat inmiddels goed met haar.

Zakia, Achmed en natuurlijk baby Aymen

Hartelijk bedankt!

Jeffrey, Mira en Anna.

erkers van het geboorteBedankt aan alle medew de zorgen en advies ga ik hotel. Dankzij jullie goe huis. met een gerust gevoel naar is begonnen!

Ons leven als gezinnetje Dank, Peter, Astrid en Vince

skundigen Lieve Verlo

zorgers,

en kraamver

Lieve allemaal, Wat hebben wij genoten van de f ijne tijd in dit geboortehotel. Heerlijk om zo verwend te worden en tegelijkertijd zo veel

ij onze r alle hulp b

ankt voo Heel erg bed kleine meid. te sterken en m even aan o jn fi l ee h Het was Fayenne. zorgen voor et h n a a en te wenn

te leren. Ik ga zeker alle aanstaande papa’s en mama’s dit geboortehotel aanraden.

ppers!

Jullie zijn to yenne reille en Fa Mark, Ma

Bedankt Liefs, Rick, Barbara en Elise

verblijf in het e zorgen tijdens de bevalling en ons Ontzettend bedankt voor jullie goed en, maar wij e nog wat langer in het ziekenhuis blijv kraamhotel. Helaas moet onze klein weten dat ze in goede handen is! e Bas

Liefs, Daan, Wendy, Benthe en klein

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Gegevens van praktijken

22

I I I Gegevens van praktijken Verloskundigen Waterland Oost Heideweg 1b 1132 DA Volendam 0299 457 897 -

Aline Guijt Emmelie Schurink Margriet Veerman Winnie Ottenhof Marjan Murhen (praktijkassistente) - Willeke Tol-Sier

Verloskundigencentrum Waterland Verloskundigenpraktijk en geboorte-/ kraamhotel Waterlandlaan 250 1441 RN Purmerend 0299 457 909 vcw@wlz.nl

Verloskundigenpraktijk Purmerend Abel Tasmanplein 3 1448 NL Purmerend 0299 - 37 37 18 info@verloskundigenpraktijkpurmerend.nl -

Meike van der Velden Britt Zomer Eva Groot Marlies Kregel Sophie van Bruinessen Marjolein Buskens

-

Ellen v.d. Berg Francine Bond Afke Veenhuizen Liesje Tubbing Agnes Wijnen Marjolein van Weerlee Caroline Scheffer ClĂŠmence Hessels Madelon Drysdale Gerda de Groot

I

Special Geboortezorg

23

Kinderartsen van het Waterlandziekenhuis -

Lamise Ay-Demir Amanda Bouwman Els van Lie Peters Cynthia Lim Karin Massar Shahryar Mir Leontien Wafelman Nielske Weggelaar

Gynaecologen van het Waterlandziekenhuis Kraamverzorgende -

Frank Bouwmeester Kees van Katwijk Erik Knauff Jojanneke van de Swaluw Willem de Wit

Spreekuurassistentes van het Verloskundig Centrum Waterland

-

Atie Boomsma Elma Last Nanine Blonk Margriet Komen

- Nelleke Wolf - Marjan de Jonge

I I I Samenwerking met anderen Paolo la Guardia, anesthesioloog in het Waterlandziekenhuis: ‘We hebben de afgelopen jaren erg veel geïnvesteerd in samenwerking met de gynaecologen op het gebied van de geboortezorg.

Vanuit de anesthesisten is er een anesthesist die vast aanspreekpunt is voor de gynaecologen.

Elke drie maanden is er een overleg over hoe het gaat of wat er beter kan. Zo proberen we ook op het OK de zorg voor de zwangere patiënt steeds verder te verbeteren.’

Lucienne Bakker, regiomanager van de kraamvogel: ‘Binnen de integrale geboortezorg werkt de kraamvogel en andere kraamzorgorganisaties in Waterland met alle professionele partners samen. We delen kennis, ontwikkelingen en zorgen daardoor dat de zorg rondom de moeder en haar pasgeboren baby centraal staat en de kwaliteit daarvan optimaal is. Onze persoonlijke zorg en aandacht zijn gericht op de mogelijkheden en wensen van a.s. moeder, partner en hun kind. Kortom, we werken samen met passie voor verloskunde!’

Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04

I Fit blijven

Special Geboortezorg

24

I I I Mom in Balance Je leven verandert voorgoed als je zwanger bent. Door de zwangerschap verandert je lijf en na de bevalling staat je wereld vaak even op z’n kop. Er is zoveel dat gedaan moet worden en de dagen vliegen om. Kleine kinderen vragen veel aandacht en kosten soms bergen energie. Hoe zorg je ervoor dat je zelf voldoende energie overhoudt? Mom in Balance weet het antwoord.

Agmar van der Ven, franchisenemer bij Mom in Balance voor de regio Waterland en zelf moeder van drie kleine kinderen vertelt: ‘Blijf fit en energiek met Mom in Balance. In de eerste jaren met kleine kinderen ben je een topprestatie aan het leveren.

Zoekende naar de balans tussen gezin en werk en tijd voor jezelf. Kleine kinderen eisen nog veel van je aandacht op. Daarnaast kun je ook nog een drukke baan ambiëren. Om dit alles op een energieke wijze te combineren is het van groot belang dat je fysiek en mentaal lekker in je vel zit. Hoe sterker je bent hoe makkelijker het zal zijn om alle ballen in de lucht te houden en de juiste keuzes te maken voor jezelf. Onze ambitie met de Mom in Balance outdoor Sportprogramma’s is zoveel mogelijk (aanstaande) moeders zich fysiek sterk en energiek te laten voelen, de juiste keuzes te laten maken om volop te genieten van het moederschap in combinatie met je eigen doelen.’

Zwanger Workout Onder professionele begeleiding werken zwangere vrouwen aan het op peil houden van de conditie en het versterken van het lichaam door middel van een Total Body Workout. Een combinatie van cardiotraining, spierversterkende oefeningen, interval training, stretchen en ontspanningsoefeningen. Een gezond en sterk lichaam ervaart minder zwangerschapskwaaltjes, bevalt makkelijker, en herstelt beter na de bevalling.

De Zwanger Workout wordt door veel zorgverzekeraars gedeeltelijk vergoed.

spierversterkende oefeningen voor het gehele lichaam, intervaltraining, herstel buikspieren en trainen van de bekkenbodemspieren.

Sporten juist nu Moeders motiveren om in de gezonde buitenlucht te blijven sporten. De dagen zijn korter en doordat er minder daglicht is, wordt de kans op een winterdip groter. Door in de buitenlucht te blijven sporten maakt het lichaam meer serotonine aan, een hormoon dat energie geeft. Ook maakt het lichaam -door het opvangen van zonlicht en frisse luchtmeer endorfine aan. Dit stofje geeft een plezierig, prettig en ontspannen gevoel. De workouts zijn geschikt voor ieder sportniveau, en worden onder professionele begeleiding gegeven. Redenen genoeg om juist als zwangere vrouw en moeder de sportschoenen aan te trekken!’

mominbalance.nl agmar@mominbalance.nl I T 06-18819820

Back in Shape Workout Tijdens deze workout werken pas bevallen vrouwen (zes weken na de bevalling en acht weken na een keizersnede) op een verantwoorde manier actief aan het herstel van hun lichaam en het opbouwen van de conditie. Een combinatie van cardiotraining, Waterland I nieuwsmagazine 2015 I 04