Zin in! De herfst

Dinsdag 12 oktober 2021

Zin in!

De herfst ‘Mensen identificeren zich met James Bond omdat hij alles kan’ ‘Funda Makeovers’ signaleert opmerkelijke

verbouwingen

Levenslessen en

muzikale pareltjes van Joris Linssen

Creatief met eikels!

ONTDEK DE NIEUWE STIJLVOLLE SMARTWATCHES PASSEND BIJ EEN GEZONDE EN ACTIEVE LEEFSTIJL VOOR DAMES EN HEREN IN ONZE COLLECTIE

Kerkbuurt 44 | 3361 BJ Sliedrecht | Tel: 0184-419857 | info@alblasjuwelier.nl | www.alblasjuwelier.nl

Onbet�ist, de g�oen specialist.

.. m a t s g o o h ; g in im � r p O n e m o ib le / n e m o b fr�it n e l a t e b 1 = n le a 2H

Lei Lindens (stevige maat) per stuk € 149,-

Beukhaag 80hg per stuk € 4,95

Kwaliteit uit onze landelijke kwekerij Graafdijk Oost 20 2973 XB Molenaarsg�aaf Tel: 0184 641 692 www.kwekerijjanariebot.nl LET OP! Woendag gesloten!

2 voor

10 voor

€ 250,-

€ 44,99

WELKOM! Er zijn allerlei soorten fruitbomen en fruitplanten te koop die geschikt zijn om

Por��gese laurier, 80/1.00hg

per stuk € 15,99

Lig�st��m 80hg per stuk € 3,29

10 voor

10 voor

€ 125,-

€ 29,95

fruit te kweken in uw eigen tuin.

Van een fruitboom heeft u dubbel plezier: prachtige bloesem in het voorjaar en in het najaar geniet u van heerlijk vers fruit. Fruit kweken kan iedereen makkelijk zelf. Voor kinderen is het erg leuk om een bloemetje tot appel, framboos, peer of ander heerlijk fruit te zien worden. Wij informeren u graag, geven tips en adviezen en is het voor iedereen mogelijk om in een handomdraai een fruittuin te realiseren.

Graag tot ziens bij Kwekerij J.A. Bot

Lage heg maken?

Tax�s / Ilexs(Bux�s ver�anger)conifeer�jes.

Het adres voor: Sierg�assen/Pluim Hor�ensia/ vaste planten enz.

Zolang de voorraad strekt.

Prijswijzigingen voorbehouden.

Dinsdag 12 oktober 2021

ZIN IN! DE HERFST

3

‘Levenslessen en muzikale pareltjes uit de polder’ Het drukke najaar van Joris Linssen Presentator en zanger Joris Linssen gaat een druk najaar tegemoet.

Met Caramba toert hij langs zestig theaters door het hele land.

In hun nieuwe show ‘Dichterbij’ combineren ze Nederlandstalige pareltjes uit de streek met Mexicaanse invloeden. Tegelijkertijd vond hij rust en inspiratie met zijn nieuwe tv-programma:

hebben meegemaakt: we hebben meer tijd met ons gezin doorgebracht. Daarom hebben we deze show ‘Dichterbij’ genoemd.’’

De huidige hectische tijd vormde ook een inspiratiebron voor Linssens nieuwe televisieprogramma. In ‘Boedhha in de Polder’ onderzoekt de presentator hoe diverse Nederlanders rust en bezinning vinden in de moderne maatschappij. ,,Een programma dat heel Nederland troost en inzicht geeft’’, belooft hij. ,,Zeker twintigers en dertigers ervaren een enorme druk bij het maken van keuzes. Dat leidt haast tot een epidemie van angststoornissen en burn-outs. Het maakte mij in de war: we leven in een welvarend land, maar tegelijkertijd groeit een generatie op met deze problemen. Ik vroeg me af of we daar iets mee kunnen, misschien vanuit de spirituele hoek, waar ook steeds meer oog voor is’’, vertelt Linssen over de aanleiding van het programma. Handvatten waren snel gevonden, want de voormalige Boeddhistische Omroep Stichting is ondergebracht bij ‘zijn’ KRO-NCRV. WANDELEN MET KAMELEN De samenwerking resulteerde in vijf afleveringen, met verhalen van mensen die een persoonlijke crisis wisten om te buigen naar een waardevolle levensles. De presentator zag de opnames met een nieuwsgierige, journalistieke blik tegemoet. ,,Ik viel van de ene verbazing in de andere.’’ Hij onderging bijvoorbeeld een ijsbad en slaakte oerkreten in een speciale mannengroep. Gesprekken met bekende en onbekende Nederlanders leverden daarnaast bijzondere verhalen op. Zo komt er een vrouw aan het woord die naar eigen zeggen werd ‘verlamd’ door een burn-out. Zes jaar geleden besloot ze het roer volledig om te gooien. De rust hervond ze in Mongolië, tijdens lange wandeltochten met kamelen. In Nederland loopt Linssen een stuk met haar mee. Maar ook de nuchtere verhalen achter de boeddha’s die her en der in vensterbanken staan, leverden nieuwe inzichten op.

Terugblikkend concludeert hij: ,,Het is goed om eens wat vaker stil te staan bij het goede dat je al hebt. Geluk zit ‘m niet in rijkdom en luxe. Een belangrijk inzicht is dat je uiteindelijk veel gelukkiger wordt als je sober leeft en iets voor een ander over hebt.’’

Simon Haverschmidt

E

en kolkend publiek was begin deze maand getuige van de tryout van Joris Linssen & Caramba. ‘Dichterbij’ is de zevende avondvullende voorstelling van het gezelschap, en de eerste sinds de coronatijd. ,,Die sloeg wel in, ja. Het was een euforisch gevoel voor ons en het publiek’’, vertelt Linssen enthousiast. ,,Dat was natuurlijk een shotje adrenaline dat er vrij kwam, na zo’n lange tijd. De mensen klapten harder dan ooit, leek het wel.’’

Hoewel de coronacrisis ook de theaterwereld hard heeft getroffen, bracht die wel de inspiratie voor de nieuwe show en bijbehorende CD. De vijfkoppige band staat bekend om de Nederlandstalige liedjes met een Mexicaanse sfeer. De inspiratie daarvoor halen ze normaal gesproken ter plekke in Mexico.

Dat was door corona nu niet mogelijk. ,,Toch hebben we echt een nieuwe stap gezet. We hebben de inspiratie voor ons repertoire nu veel dichter bij huis gezocht’’, vertelt Linssen. ,,Tijdens de coronatijd moest iederéén enorm op de rem trappen. Toen de stofwolken eenmaal waren opgetrokken, bleek de waarde van het gezin en burencontact belangrijker dan ooit. Ook ontdekten mensen hoe mooi hun eigen omgeving eigenlijk is.’’

Zo ontstond het idee om iets met een lofzang op de eigen streek te doen. Het zaadje daarvoor was eigenlijk al eerder geplant, na

p Joris Linssen.

een optreden in het Brabantse Nistelrode. ,,Er hingen daar foto’s en schilderijen van een man met een bruine, ruige baard en een witte broek’’, herinnert Linssen zich, die opgroeide in Eindhoven. ,,Toen ik vroeg wie dat was, werd er verbaasd gereageerd: dialectzanger Ad de Laat bleek namelijk wereldberoemd te zijn in die streek. Dat was voor mij echt een ontdekking, in mijn Brabant.’’

SPELD IN EEN HOOIBERG Op anderhalve meter in de studio, gingen de bandleden spelen

met het idee: wat als we liedjes uit de streek in een eigen Caramba-jasje steken? ,,Het was soms zoeken naar een speld in een hooiberg, maar door heel Nederland hebben we muzikale pareltjes gevonden. Het verlangen naar eenvoud, van het dorp waar je vandaan komt, blijkt iets universeels. Die boodschap komt heel mooi naar voren met de puurheid van onze samenzang en akoestische muziek.

We hebben de teksten in dialect wel omgezet naar het Nederlands en toegeschreven naar onze eigen situatie. Zo is het ook een mooie metafoor geworden voor wat we allemaal

KUIFJE IN MEXICO Hij hield bovendien een tastbare herinnering over aan zijn zoektocht: een ‘handpoke’ tatoeage uit het sjamanisme, die stip voor stip in de huid werd gezet. Op de vraag welke afbeelding hij koos, antwoordt hij een beetje glimlachend: ,,Een cowboylaars; ik blijf toch altijd een beetje Kuifje in Mexico. Het verwijst ook naar een belangrijke levensles van mij: als je voor het avontuur kiest, dan word je beloond. Dat heb ik ervaren met Caramba, tijdens onze Mexicaanse tournee. Een enorme sprong in het diepe, maar werkelijk alles lukte toen gewoon! Het verhaal van de vrouw met de kamelen in Mongolië, heeft mijn overtuiging alleen maar bevestigd.’’

De speellijst van de theatershow ‘Dichterbij’ is te vinden op www.jorislinssen.nl. De vijf afleveringen van ‘Boeddha in de Polder’ zijn te zien in de laatste week van dit jaar: van maandag 27 tot en met vrijdag 31 december, om 19.20 uur bij de Boeddhistische Blik/KRONCRV op NPO2.

Meubels van kwaliteit én op maat

De Betoverde Zolder

SLEEUWIJK Op zoek naar die ene unieke eettafel of dat ene kastje, maar kun je niet de juiste maten voor in je huis vinden? Bij De Betoverde Zolder zit je áltijd goed.

Daar maken ze kwalitatief hoogwaardige meubels geheel op maat.

OP MAAT Dat is het recept bij de Betoverde Zolder: Al onze meubels worden op maat gemaakt in onze ambachtelijke meubelmakerij. Je kan vanuit de winkel zo naar binnenkijken… Pure made in Holland. ,,Daar onderscheiden we ons in. Wil je een tafelblad op een specifieke lengte, maar wil je ook een TV meubel dat daarbij past? Dat kan. Zie je een mooie spiegel in de winkel, maar wil je deze liever een ander maat?

Dat kan. Het meeste is mogelijk”, vertelt Roderick. ,,Mensen die hier komen, zijn snel verkocht. Je koopt niet spontaan een tafel:

daar gaat een hele zoektocht aan vooraf.

Hier vinden mensen altijd wat ze zoeken.

We raden ook altijd aan om naar de winkel te komen, zodat je weet precies wat kunt verwachten en dat je je laat inspireren door de mogelijkheden.

DUURZAAM ,Naast nieuw eiken -en noten hout hergebruiken we prachtig oud eiken en oude plafondbalken. Door deze mooie materialen te bewerken en een beetje liefde te geven, creëren we duurzame nieuwe meubels met een eigen verhaal.

Al het resthout wordt gebruikt. De kleinere stukken worden geupcycled door BARN.

Dat is ons nieuwe merk waar we prachtige woonaccessoires ontwerpen en produceren.

Het hout en zaagsel dat daarna nog overblijft wordt verbrand in onze biomassa kachel waarmee ons hele pand verwarmd wordt. Alle stroom die we verbruiken wordt door de zonnepanelen op ons dak opgewekt.

We zijn er nog niet helemaal maar CO2 neutraal komt heel dicht in de buurt.

Laat je inspireren bij De Betoverde Zolder.

Je bent van harte welkom in de woonwinkel aan ’t Zand 27 in Sleeuwijk.

Of neem alvast eens een kijkje op de website: www.debetoverdezolder.nl

De Betoverde Zolder

“We ontvangen hier veel interieurstylisten die met hun klanten op zoek zijn naar een nieuwe inrichting. Doordat we onze winkel als inspiratiepunt hebben ingericht kunnen ze hier hun ideeën vormgeven. Van eettafels tot wandplanken en van unieke TV meubels tot salontafels. We maken

en ontwerpen alles zelf, vertelt eigenaar Roderick Moeke.

De Betoverde Zolder

INSPIRATIE Wie De Betoverde Zolder binnenloopt aan ’t Zand 27 in Sleeuwijk krijgt meteen het ‘wauw-gevoel’. De winkel is een waar inspiratiepunt. Het biedt een grote variatie aan meubels en woonaccessoires. Verschillende stijlen zijn er naast elkaar te zien. Van wandkast tot eettafel, van design tot robuust.

Dinsdag 12 oktober 2021

ZIN IN! DE HERFST

5

‘Funda Makeovers’ signaleert opmerkelijke verbouwingen

Je moet als het ware kunnen voelen dat het huis wat heeft meegemaakt, vindt De Jong.

Een originele houten vloer ademt bijvoorbeeld sfeer en historie. Haar vorige appartement in Amsterdam had ook als enige in het gebouw nog een kamer en suite. ,,De bewoner ná mij heeft die indeling veranderd; dat vond ik wel erg jammer.’’

Uren bracht ze door op Funda, op zoek naar een droomhuis. Ook toen de koop eenmaal gesloten was, raakte ze maar niet uitgekeken. Gewoon, uit nieuwsgierigheid. ,,Op een gegeven moment zag ik een huis waarvan ik dacht: hè, dat is interessant! Pas bij de allerlaatste foto realiseerde ik me dat ik dit huis een paar maanden eerder nog had bezichtigd. Maar toen zag het er nog heel anders uit’’, herinnert ze zich. ,,Blijkbaar was dit huis gekocht om te verbouwen, en veel duurder weer te verkopen. Ik vond het grappig om de oude foto’s naast de nieuwe te leggen. Tegelijkertijd vroeg ik me af: hoe vaak gebeurt dit? En als ik het interessant vind, zijn er vast veel andere mensen die dat ook vinden.’’

371.000 VOLGERS Dat had ze helemaal goed ingeschat. Er bleken veel meer huizen te zijn die als investeringsobject werden gekocht, en na een paar maanden weer op Funda verschenen. De coronatijd was net aangebroken, dus ze had veel tijd om thuis de website af te struinen. Het bracht haar op het idee voor het Instagram-account Funda Makeovers.

Compleet met voor-en-na-foto’s. En ze is lang niet de enige die er plezier in heeft om de verschillen te zien én op te sporen. Inmiddels heeft het account 371.000 volgers, en zijn er al zo’n 550 huizen voorbij gekomen.

De Jong: ,,Op ieder huis krijg ik veel reacties.

Jacco Stehouwer

Simon Haverschmidt

R

uim anderhalf jaar geleden kocht Beitske de Jong een hoekwoning in Utrecht uit de jaren ‘30. Hoewel diverse authentieke elementen waren verdwenen, zag ze toch de charme en de potentie van het huis. ,,Oude elementen hebben we weer teruggebracht, zoals een kamer en suite en glas-in-looddeuren. Laat mij het maar helemaal uitdenken; het verbouwen laat ik dan aan een ander over’’, glimlacht ze.

Instagram

Sommige huizen staan binnen een paar maanden weer op woningsite Funda.

Compleet gerestyled, en een paar ton duurder.

Beitske de Jong (35) signaleerde een trend en beheert nu een populair Instagram-account: Funda Makeovers. De voor-na-foto’s maken veel reacties los. ‘Wow, wat een metamorfose!’

p Beitske de Jong beheert het populaire Instagram-account Funda Makeovers.

Mensen vinden het interessant, omdat ze bijvoorbeeld zelf in een verbouwing zitten.

En het is daarnaast een beetje ‘gluren bij de buren’. Ik vind het heerlijk om weg te dromen. Als ik foto’s voorbij zie komen, dan stel ik me weleens voor dat ik een starter was, en hoe ik het dan zou inrichten. Wat ik zelf heel mooi vond, was een huis met blankhouten, openslaande deuren. Dat zie je niet vaak. Ik vind het wel zonde als er oude elementen worden gesloopt. Veel geld staat niet altijd gelijk aan een geslaagde verbouwing.’’

Voorwaarde voor een vermelding op Funda Makeovers is dat de verbouwing een verrassend aspect heeft. Aparte tegels in de keuken, bijvoorbeeld. ‘Wow, wat een metamorfose, zeg! Alles zit op een andere plek’, schrijft een volger over een woning in Den Haag. De keuken in jaren ’70-stijl heeft plaatsgemaakt voor een strakke moderne badkamer. De prijs ging van €275.000 (oude vraagprijs voor 81m2, koopsom €275.000) naar €439.000 (nieuwe vraagprijs voor 80m2).

Een andere volger reageert: ‘Ik ben blij dat de haarden zijn gebleven, net als de sierranden van de plafonds’. Weer een ander is juist erg gecharmeerd van de nieuwe visgraatvloer in de smalle hal.

Laat dat nou net één van de kenmerken zijn voor veel make-overs in deze tijd. Het valt de beheerder van het Instagram-account op dat er heel veel op dezelfde manier verbouwd wordt. ,,Naast de typische visgraatvloer zie ik ook veel zwarte keukens. Blijkbaar is dat nu de neutrale smaak van Nederland, een veilige keuze. Her en der zie ik nu ook lichtgrijze keukens verschijnen.’’ De overwaarde verschilt wel erg per huis, en is afhankelijk

van de oorspronkelijke staat en hoeveel er verbouwd is. Soms is er zelfs een verdieping bij gebouwd.

Huizen die worden gekocht als investeringsobject: het is ook een kenmerk van de huidige situatie op de woningmarkt. ,,Ja, er zijn mensen die hier een mening over hebben. Ook ik vind hier wat van’’, erkent De Jong, die in de journalistiek werkt. ,,Kritische geluiden vind ik logisch. Sommigen denken: weer een huis minder voor een starter. Aan de andere kant valt de investeerders niets kwalijk te nemen, want dit mag volgens de regels. Maar ik ben dit account niet begonnen om een discussie op gang te brengen. Het blijft een hobby voor mij. Ik maak alleen visueel wat er gebeurt, en het is aan de mensen om zelf een conclusie te trekken. De foto’s zijn bovenal gewoon leuk om te zien.’’

REACTIES Het account heeft tegenwoordig ook een interactief aspect, in de vorm van ‘Do it yourself-dinsdag’. Volgers tonen daarop hun eigen verbouwingen. ,,Het leuke daaraan is dat je vaak wat gewaagdere keuzes ziet, omdat mensen het naar hun eigen smaak hebben verbouwd. Dan is bijvoorbeeld opeens een muur blauw geverfd.’’

Volgers spotten ook actief mee naar nieuwe voorbeelden. De Jong lacht: ,,Sommige tips krijg ik wel twintig keer binnen. Tegenwoordig ben ik meer kwijt met lezen van alle reacties. Ik heb nu ogen door heel Nederland.

Het gebeurt weleens dat mensen over een huis in hun eigen buurt denken: dit gaat er één worden. En ja hoor, een tijdje later staat die weer op Funda!”

Oude tijden herleven tijdens de herfstvakantie op Loevestein

POEDEROIJEN Loevestein is 663 jaar oud en wie zo oud is heeft veel verhalen te vertellen.

Beleef geschiedenis in het echt op Loevestein en kom deze vakantie kijken naar oude ambachten. Of dwaal door de archeologische expositie en ontdek wat een rapier is en met welk ‘speelgoed’ kinderen vroeger speelden. Kruip in (een replica) van dé boekenkist, laat buskruit ontploffen in de Kruittoren en ga lekker smullen in de Taveerne.

Van 16 t/m 31 oktober is Loevestein elke dag open van 10:00 – 17:00 uur

“De anderhalve meter regel is verdwenen en er is ook weer wat meer mogelijk met activiteiten,” vertelt Renny de Graaff van marketing en communicatie enthousiast.

“Daar spelen we direct op in. Het thema van de Maand van de Geschiedenis is namelijk ‘Aan het werk’ en daarom laten we oude ambachten zien.

Dat past perfect bij het decor van ons slot

RECORD GOUDPRIJS Uw oude goud is nu veel geld waard!

U ontvangt CONTANT een hoge dagprijs voor uw oude sieraden, munten en tandengoud zoals bruggen en kronen.

(U dient zich te legitimeren met een paspoort, ID kaart of rijbewijs)

Bij besteding van het bedrag ontvangt u 35% extra!

(Dit kan ook in de vorm van een tegoedbon die onbeperkt geldig is)

U kunt ook uw oude sierraad laten vermaken tot een nieuw sierraad naar uw eigen idee of ontwerp. Kom vrijblijvend langs en bespreek de mogelijkheden met onze goudsmeden

Maan da geslo g ten

Juwelier Goudsmid

Kerkbuurt 44, Sliedrecht Tel. 0184-419857 TISSOT - CERTINA - BALMAIN - BERING - CITIZEN - CASIO - G-SHOCK - BOCCIA TW STEEL - OLYMPIC - PRSIMA - ESPRIT - ZINZI - FOSSIL - MICHAEL KORS

en de vesting.” In de Middeleeuwen reisden de touwslager, vlechter en ijzersmid mee met toernooien en trokken ze van stad naar stad. In de vesting kun je zelf zien hoe dat in zijn werk ging. De Meyden van Loevestein zijn present om je mee terug te nemen naar vervlogen tijden.

In het weekend van 23 en 24 oktober laten ze kinderen op speelse wijze kennis

maken met middeleeuwse gebruiken en gewoonten: ambachten, dansen, koken en spelletjes spelen. Om naar te kijken of om zelf mee te doen. Ook is de kasteelschutter aanwezig om demonstraties en een wapenschouw te geven.

Kijk voor meer informatie en het dagprogramma op www.slotloevestein.nl.

Loeestein 1, Poederoijen.

INTIMITEIT, GEBOORTE, SCHEIDING, MOORD EN HET RECEPT VOOR BOERENKOOL...

Dinsdag 12 oktober 2021

ZIN IN! DE HERFST

‘Mensen identificeren zich met James Bond omdat hij alles kan’ James Bond is al meer dan 20 jaar de passie van Jorrit van der Valk. Zijn favoriete acteur is de Ier Pierce Brosnan, door zijn uitstraling, maniertjes en humor en de klassieke manier van spelen. Zijn favoriete film is The World Is Not Enough omdat het zijn eerste Bond ervaring in de bioscoop was. Kort gevolgd door Goldfinger, de klassieker met Sean Connery die ‘van begin tot eind helemaal klopt’.

Marco Jansen

J

orrit van der Valk (38) uit Lopik is liefhebber van het beroemde personage sinds 1999. Toen ging hij met zijn ouders en zus naar de bioscoop en zag de film The World Is Not Enough. De opening maakte diepe indruk op hem. ,,Het was een spannende achtervolging per boot op de rivier de Thames. Ik had vrij zicht en het zag er fantastisch uit: vol explosie en actie. Dat had ik nog nooit gezien. De muziek van David Arnold was zo goed. Die film heeft mij enorm geraakt. Het is mijn favoriete Bond film omdat het virus mij toen heeft aangestoken.’’

In oktober 2006 ging hij samen met Merlijn Kuiper naar Londen om de wereldpremière van Casino Royale mee te maken. ,,We hadden geen kaartjes, maar wilden de sfeer meemaken en zien wat er gebeurde. Om 9.00 uur ’s ochtends stonden we op het Leicester Square bij het Odeon Cinema en zagen de sterren over de loper voorbijkomen. Dat was een bijzonder moment. Ook raakten we aan de praat met Nederlandse en een Vlaamse fan. We ontmoetten Zweedse en Noorse fans en trokken een paar dagen met elkaar op. Toen hadden we al door dat we ons niet alleen op Nederland moesten richten maar op de internationale community en de Nederlands sprekende fans. Het leeft heel erg, elk land heeft wel een vertegenwoordiger van de Bond community.‘’ Dat jaar richtte Van der Valk samen met Kuiper het online portaal James Bond Nederland op. De community bestaat inmiddels uit 4400 volgers op Facebook, bijna 1300 volgers op Instagram en bijna 900 op Twitter. ,,Het loopt lekker: er komen per maand tussen 40.000 en 45.000 unieke bezoekers op de site. Ik ben eindredacteur en chef redactie. Ik schrijf artikelen en we hebben nog acht andere redacteuren. Het is een uit de hand gelopen hobby waar ik wel zes uur per dag mee bezig kan zijn.’’

LIEFHEBBERS Het platform James Bond Nederland typeert hij als een liefhebbersportaal. ,,We zijn een gepassioneerde groep mensen met de missie om alle Nederlands sprekende fans te informeren met nieuws over James Bond. Ook willen we de liefhebber meenemen in het karakter van James Bond, of het nu de film of een roman is. We doen dat in samenwerking met de filmmaatschappij, in Nederland Universal Pictures. We zijn echter geen fanclub.’’

Voor de nieuwste film, No Time To Die, is het team al sinds 2016 bezig om de fans te informeren met zoveel mogelijk nieuws en wetenswaardigheden. Het is de 25ste James Bond film en de laatste van acteur Daniel Craig. De film is meerdere keren uitgesteld. ,,De oorspronkelijke releasedatum was november 2019. Dat het twee jaar langer heeft geduurd kom vooral doordat het script vaak herschreven is voor de juiste toon was gevonden. De hoofdrolspeler Daniel Craig wilde rust met zijn gezin en er is afscheid genomen van de eerste regisseur vanwege creatieve meningsverschillen. En toen kwam corona... De fans hebben het zwaar gehad, vooral het uitstel vier weken voor de tweede golf was een harde

dobber. Ook wij als nieuwsbrengers kregen iedere keer een knauw. Het lange wachten was een grote beproeving. De fans krijgen nu wat ze verdienen. Op 30 september hadden veel bioscopen in Nederland om 0.07 uur de eerste voorstelling.’’

Van der Valk kreeg een week voor de Nederlandse première op 28 september te horen dat hij en zijn platform bij mochten zijn. De première mogen meemaken in Pathé Tuschinski, de meest bekende bioscoop van Nederland met een prachtige authentieke zaal, is bijzonder voor hem. ,,Ik ben daar heel erg blij mee. Het is voor het eerst sinds de start van James Bond Nederland dat wij bij een Nederlandse première zijn uitgenodigd. Het is een erkenning voor het feit dat wij het grootste en bekendste platform van Nederland en Vlaanderen zijn.’’

FORMULE In totaal hebben zes acteurs James Bond gespeeld: Sir Sean Connery, George Lazenby, Sir Roger Moore, Timothy Dalton, Pierce Brosnan en Daniel Craig.

Van der Valk ziet dat de formule van de films gaandeweg veranderd is. ,,De spion komt bij M., zijn baas, krijgt een missie, voert die uit, verslaat de schurk en krijgt het meisje. Die formule werd tot Die Another Day in 2002 altijd gebruikt. James Bond bestond toen 40 jaar en de formule raakte uitgewerkt. Ook was het doorgeschoten tot ongeloofwaardige stunts. Ze hadden van de spion een actieheld gemaakt.’’

Vanaf de eerste film met Daniël Craig gooiden de bedenkers het over een andere boeg. De karakteristieke James Bond – zwart haar in een lok, netjes gekleed en veel koffie drinkend en rokend, was vervangen door een blonde acteur. De formule werd vanaf de film Casino Royale (2006) gewijzigd in een kwetsbare, worstelende James Bond met gevoelens. ,,Het opende de ogen van de bioscoopbezoeker. In alle drie films wordt Graig geplaagd door een organisatie waar hij geen idee van heeft. Hij verliest zijn grote liefde Vesper, zijn beste maat Mathis en tot slot ook zijn grote baas M. die een moederfiguur voor hem was. No Time To Die is het sluitstuk van die reeks.’’

Dat James Bond ook na 25 films en meerdere generaties nog steeds mateloos populair is, verbaast Van der Valk niet niet. ,,Mannen willen James Bond zijn omdat hij alles kan en alles voor elkaar krijgt. Een actiescène voor het House of Parliament, dat krijgt alleen James Bond voor elkaar. Vrouwen willen zich identificeren met de knappe Bond girl. Voor James Bond gaan alle deuren open. Het is een fenomeen dat onder je huid kruipt. Dat is het succes van de serie van Bond films.” www.jamesbond.nl

7

CRYPTOGRAM

WOORDZOEKER D T N N E R E D L I H C S G B

N K E W K A A L M K A C H E L

E A I I D N R O O A T W H I A

S H A N F N A O D C N A A K D

S E A T N T I J E H E N N E E

O G W E N E D W A M G D D L R

B D I R S E S N U A E E S E E

O A N K R R O T A D R L C K N

M S K L U E S Z E R I E H L H

E S E A I G K L I I T N O E A

N E L A T A G N O E F S E U R

Z N E R G R G R O O S I N R K

A E N R A D V E L D T R U U G

N H E S A Z T P R H O N D R E

D U O K N O V S N O E I E N N

In deze woordzoeker staan woorden verborgen. In alle richtingen en schuin.

Sommige letters worden vaker gebruikt. De overgebleven letters vormen een zin?

Bladeren Bomen Bossen Dassen Diner Donker

Drager Eikel Fietsen Gehakt Gras Guur

Handschoen Hark Hond Kaal Kachel Koud

Mode Muts Najaar Regen Schilderen Seizoen

Sloot Snoeien Strand Uitgaan Veld Waaien

Wandelen Wind Winkelen Winterklaar Zand

KRUISWOORD

Horizontaal: 1 Vragen naar de gewrichten (6); 5 Een gas plus een kip (7); 8 Een lenig klein dier in de gymzaal (11); 10 Druilerig en armzalig (8); 12 Geef mij het aantal met de hand (3); 13 De straatjes liepen omhoog (6); 14 Vroeg of laat is het op de middag (6); 16 Veel gereinigd met die bloem (13); 18 Hij gaat met de ploeg heen en weer (4); 19 Circulatie op de galerij (6); 20 Wat zielig, gun die baby ook wat! (9); 22 Op de overjas staat die toon (4); 23 Het naarstig zoeken naar een vaartuig (5).

Verticaal: 2 Hij moest braken bij het capituleren (9); 3 De rotor zit met een bout vast (7); 4 Een kleine diamant is waardeloos (6); 6 Het nakijken van de rails bij een misdrijf (15); 7 Om te beginnen moeten we weten waar we eruit kunnen (15); 9 Een teil, put, een haarklover die daarop let (7); 11 Dat is het vrijwel, bij wijze van spreken (8); 15 Zuinig wat betreft de staatshuishoudkunde (10); 17 Op een draf naar het dierenverblijf (8); 21 De kuil in een gehucht (3).

SUDOKU

© Persbelangen

4 7 6 8 4 3

© Geurts Media

VERTICAAL: 1 veer; 2 regeringsreglement; 3 lokspijs; 4 wandelplaats; 5 maanstand; 7 merkteken; 8 morsdoek; 9 gevangenis; 10 boom; 11 voorgerecht; 13 oude maat; 16 zuivelproduct; 18 blaam; 19 zangstuk; 21 jaargetijde; 23 plaats op Ameland; 25 betwist; 27 voorzeker; 28 gezet; 33 vrouwelijk dier; 34 rivier in Kongo; 35 reeks; 36 eenjarig dier; 38 elkeen; 40 Turkse titel; 42 schreeuw; 47 beeldraadsel; 49 laatstleden; 51 marter; 53 niets; 55 delfstof; 56 rijstdrank; 57 huid; 62 schip; 63 fijne; 65 derhalve; 67 voorgebergte; 69 overkapping; 71 dierengeluid; 73 Russisch dorp; 75 reeds; 76 dyne; 77 als onder; 78 in orde.

1 8

9 2 6

KINDERPUZZEL

HORIZONTAAL: 1 regenscherm; 6 weetal; 12 getroffen; 14 spoel; 15 let wel; 17 de oudere; 18 groente; 20 slee; 21 persoonlijk vnw.; 22 vat; 24 schaal; 26 gebogen been; 28 deksel; 29 ogenblik; 30 persoonlijk vnw.; 31 voorz.; 32 horizon; 33 kiel; 34 optrede; 37 steen; 39 titel; 40 overste; 41 nauw; 43 zangnoot; 44 marktplein; 45 dierentuin; 46 titel; 48 drank; 50 laagte; 51 persoonlijk vnw.; 52 lidwoord; 54 roofvogel; 57 afgelegen; 58 trommel; 59 daar; 60 dwarshout; 61 hoofddeksel; 62 stier; 63 springstof; 64 groet; 66 Ned. rivier; 68 rund; 69 lidwoord; 70 baard; 72 Rijksmerk; 74 zangnoot; 75 karakter; 77 opgeld; 79 herhaaldelijk; 80 gebak.

9 5 2

2 6 9

4 5 1 3

7 4

Dinsdag 12 oktober 2021

ZIN IN! DE HERFST

9

Creatief met eikels Knutseltips voor een sfeervolle herfst

Ladylemonade.nl

Buiten waait het en vallen er geregeld buien. Een ideaal moment om binnen creatief aan de slag te gaan met de knutseltips van Lady Lemonade.

p Eikelpoppetjes.

EIKELEEKHOORN Om deze leuke eekhoorn te knutselen, teken je eerst twee ogen op een eikel en die plak je vervolgens op een andere eikel. Daar lijm je dan een pijpenra-

Ladylemonade.nl

EIKELKETTING Een favoriet op de site van Lady Lemonade is de eikelketting. Allereerst verf je een eikel in een mooie kleur en laat je deze een tijdje drogen. Wanneer hij gedroogd is kun je er een leuk gezichtje op tekenen of een andere vrolijke decoratie, maar dit is natuurlijk niet nodig. Terwijl je wacht tot de rest van de verf ook gedroogd

is, kun je met een spijker een gaatje ‘boren’ in het dopje van de eikel, zodat het touw van de ketting hier later doorheen kan. Het is ook leuk om wat kralen op het touw te doen als extra versiering. Vervolgens haal je het touwtje door de eikeldop, kijk je even hoe lang het touw moet zijn om de ketting om je nek te kunnen hangen en leg je als je dit weet een knoopje in het touw zodat hij niet van het dopje afschiet. Als laatste plak je simpelweg het dopje op de eikel en dan is je gloednieuwe eikelketting helemaal af!

p Een eikelketting.

ger aan vast voor de armen en benen van de eekhoorn. Verder vouw je twee langere stukken pijpenrager dubbel, buig je ze in de vorm zoals op de foto en die lijm je op de rug van de eekhoorn als staart. Tot slot plak je nog twee oren van papier of vilt op zijn hoofd en dan heb je je eigen eikeleekhoorn!

Lady Lemonade is een online inspiratie magazine voor moeders van basisschoolkinderen. Behalve superleuke en originele knutselideeën vind je er ook verjaardagtips, zoals toffe traktaties en kinderfeestjes, ‘kidsproof’ vakantie ideeën, leuke recepten om te maken met kinderen, musthaves voor kids, trends en meer.

Ladylemonade.nl

EIKELPOPPETJES Dit idee is eigenlijk supersimpel! Eerst teken je een gezichtje op de eikel, verf je het dopje in een leuke kleur en steek je er, zoals je op de foto ziet, cocktailprikkers in. Voor de voeten gebruik je ook eikeldopjes die je kan voorboren met een kleine spijker zodat de cocktailprikkers erin passen.

p De eikeleekhoorn.

Dinsdag 12 oktober 2021

ZIN IN! DE HERFST

11

Rain Couture blijkt gat in de markt

H

aar idee ontstond in 2005 toen Daphne, destijds 23 jaar, een deel van haar masterstudie Bedrijfskunde volgde in Bergen, in Noorwegen. ,,Bergen is de meest regenachtige stad van Europa. Het regent daar continu, maar dat vond ik helemaal niet zo vervelend. Als het droog was gingen we hardlopen of hiken in de bergen. Als het regende zaten we binnen. Maar als ik op straat liep, was het beeld grijs en regenachtig. Mensen liepen in lelijke outdoor jacks. Dat kon beter en vooral stijlvoller qua outfit. Ik wilde het straatbeeld wat opfleuren.’’

Een all weather jas die je vier seizoenen kunt dragen. Het idee van Daphne Gerritse (39) ontstond in haar studietijd in het Noorse Bergen. Inmiddels runt ze met succes twee winkels in het centrum van Amsterdam en staat ze met haar merk Rain Couture op het punt om de markt te veroveren.

Maar de weg naar succes zat vol hobbels en tegenslagen. ,,Ik ben altijd strijdlustig gebleven en bleef erg geloven in de potentie van het merk.’’

Daphne Gerritse

Marco Jansen

p Daphne Gerritsen draagt zelf ook graag een all weather jas.

MET VALLEN EN OPSTAAN In 2013 lanceerde Daphne het product, maar een jaar later was ze genoodzaakt het weer in de koelkast te zetten. ,,Toen ik de productie verplaatste van België naar China, was er een productierun die helemaal mislukte en toen was het geld op. Ik moest gaan werken en freelancen en kon pas verder toen ik financieel weer op adem was.’’ In 2015 vond ze een investeerder, waardoor ze in juni van dat jaar haar eerste winkel kon openen aan de Van Woustraat in Amsterdam. ,,In september kwam de collectie binnen waar ik super trots op was en wat het helemaal moest zijn. Maar je kunt niet meteen duizenden stuks maken, daar is geen geld voor. Ik vond in China Europees ondernemersstel, maar die producent had zijn zaakjes niet op orde en ging failliet. Ze probeerden met geld dat ik had betaald om producten te laten leveren hun schulden af te lossen. Ze hebben veel geld van mij meegenomen, dat was een heel ellendige periode.’’

Ze bleef ondanks de tegenslagen geloven in de potentie van het merk en zag telkens weer een uitweg. In 2017 vond ze een andere leverancier in China en werkt daar nog steeds mee samen. ,,Het is een ingewikkeld, geavanceerd product met technische details waar denkwerk in zit. Een t-shirt kan bij wijze van spreken iedereen maken, maar is een uitdaging om een producent te vinden die lage aantallen produceerde maar ook kwaliteit kan leveren. Ik werk nu met een partij in de omgeving van Shanghai. Zij maken de beste kwaliteit die ik mij kan wensen en daar ben ik super tevreden over.’’

Om te overleven verhuisde ze haar winkel naar de drukke 9 Straatjes, waar ze in de Huidenstraat een klein winkeltje van 28 m2 betrok. Dit bleek een belangrijk keerpunt voor haar onderneming. ,,Met de opbrengst van de voorraad die ik nog had, kon ik in oktober 2017 een nieuwe collectie opzetten en die sloeg enorm aan bij de toeristen. Ik kon goede aantallen verkopen en het ging zelfs zo goed dat ik er een tweede winkel bij kon nemen die zich meer op de lokale consument richt. Ik begon in 2019 aan de Utrechtsestraat. Deze winkel is 38 m2 en van hieruit verzenden we ook de webshop orders. Ik heb er een kantoor boven waar ik collecties kan ontwerpen en de samples kwijt kan.

2019 was een heel goed jaar. Ik had even aan

Daphne Gerritse

Ze was jong en parkeerde het idee aanvankelijk. Ze ging na haar studie werken bij het kledingmerk Mexx. Maar het ging niet goed met het merk en Daphne ontkwam na vier jaar niet aan een ontslagronde. Ze besloot voor zichzelf te beginnen en startte in 2011 een crowdfunding campagne om geld op te halen voor haar idee: het ontwikkelen van een all weather jas voor dames en heren.

Niet alleen een regenjas, maar ook een zomerjas, winterjas en outdoorjas die je voor elk seizoen kan gebruiken. ,,Ik fietste in mijn tijd bij Mexx iedere dag 10 kilometer vanuit de Jordaan naar mijn werk langs de A4. Als ik de deur uitging was het zonnig en halverwege begon het te regenen. De oplossing was een hybride jas als combinatie van een regenjas, outdoorjack en design jas. Wel stijlvol, maar met alle functionele kenmerken van een regenjas of outdoor jack.’’

het succes geproefd met twee goedlopende winkels, tot in 2020 corona kwam...”

Tijdens de lockdowns bleven de toeristen weg en besloot Daphne de winkel in de 9 Straatjes te sluiten. Het pand was te klein en te duur, vond ze. De lokale consument bleef ze wel bedienen vanuit haar winkel aan de Utrechtsestraat.

,,

Als ik de deur uitging was het zonnig en halverwege begon het te regenen. De oplossing was een combinatie van een regenjas, outdoorjack en design jas.

DROOMWINKEL Haar plan was om in 2022 weer terug te keren naar de 9 Straatjes, maar een onverwachte kans heeft dat proces versneld. Na een paar maanden hard werken heeft ze zaterdag 25 september een nieuwe winkel geopend aan de Berenstraat 17.

Daphne is blij dat ze terug is met een winkel in de 9 Straatjes, midden in het centrum in de Jordaan. ,,Het is een leuk shopping gebied met leuke straatjes en schattige boetiekjes.

Mijn winkel is nu bijna drie keer zo groot (73 m2) als de winkel die ik had. Hier heb ik veel ruimte en het is heel licht. Het is onwijs mooi geworden na keihard werken tot in de laatste uurtjes. Dit is mijn droomwinkel waar

ik nooit meer weg wil. Ik heb er een klein tuintje bij, een buitenplaatsje waar ik een buitendouche ga neerzetten, zodat mensen het product direct kunnen uitproberen. Dat wilde ik al langer doen, maar in de andere winkels had ik die mogelijkheid niet.’’

BETAALBARE LUXE Rain Couture richt zich op het midden- en hogere segment. De goedkoopste jassen zijn 149 euro, de duurste rond de 400 euro. ,,Die is gemaakt van waterdichte wol. Gemiddeld betaal je 300 euro voor een all weather jas. Dan heb je een superjas die jaren meegaat. Het is een basisitem in je garderobe. Bijzonder is de combinatie van designmaterialen, de bescherming tegen regen en de sportieve kenmerken van een outdoorjas. Het product is dus niet te vergelijken met een standaard regenjas, designjas of outdoorjack, maar een hybride product waarin de beste kenmerken zijn samengevoegd. De jas is winterproof door er een donsjasje in te knopen.’’

Ze woont op drie hoog in de Amsterdamse wijk De Pijp, vlak bij haar winkels. Daphne heeft het idee dat ze met haar merk aan de vooravond staat van nieuw succes. ,,Als ik nu door Amsterdam fiets, zie ik heel veel mensen in mijn jassen. Ik vind dat fantastisch!

Ik hoop dat dit ook in andere steden gebeurt en wil mijn merk volgend jaar ook binnen andere modewinkels verkopen voor meer naamsbekendheid.’’

Een droom voor de verre toekomst heeft ze ook al. ,,Het lijkt me geweldig als mijn kindjes later mijn bedrijf overnemen. De oudste wordt in november 2 en de jongste is 9 maanden, dus dan moet ik nog wel even 20 jaar blijven bestaan, haha!’’ www.rain-couture.nl

Voorwoord 2

Sterk Techniek Onderwijs (STO) in de regio trie, de maritieme toeleveranciers, de logistiek en transport, zijn de bouwsector en de installatietechnische branche relatief sterk vertegenwoordigd. Tot slot is de ICT-sector steeds sterker aanwezig in de regio.

Vanaf september 2018 wordt er gemiddeld 100 miljoen per jaar extra geïnvesteerd in techniekonderwijs op het vmbo. In 2018 en 2019 is er geld beschikbaar voor vmbo-scholen waarmee ze kunnen investeren in bijvoorbeeld machines, materialen en mensen. Van 2020 – 2023 worden de middelen ingezet voor de uitvoering van regionale plannen van vmbo-scholen, mbo-instellingen, het bedrijfsleven en regionale overheid. De doelstelling is werken aan een duurzaam, dekkend en kwalitatief sterk technisch onderwijs.

De STO-regio ligt in de arbeidsmarktregio Gorinchem, met als werkgebied Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Deze arbeidsmarktregio bestaat uit de gemeenten Gorinchem, Molenlanden en Vijfheerenlanden. Met de gemeente Hardinxveld-Giessendam, hoewel behorend bij een andere arbeidsmarktregio, zijn ook nauwe banden. Het land van Heusden en Altena ligt in de arbeidsmarktregio West-Brabant. De regio bevindt zich op een knooppunt van mobiliteit. Naast de snelwegen A15, A2 en A27 die de regio doorkruisen, heeft de rivier de Merwede een grote factor van betekenis. Deze rivier brengt veel technische bedrijvigheid met zich mee, met name in de maritieme sector. Naast de (maritieme) maakindus-

De regio kent enkele grotere technische bedrijven, maar bestaat hoofdzakelijk uit vele honderden, relatief kleine (1520 medewerkers) mkb-bedrijven. Deze bedrijven zijn sterk afhankelijk van het reguliere onderwijs voor het opleiden van geschikte nieuwe medewerkers. Van oudsher is er daarom een sterke verbinding tussen het regionale bedrijfsleven en de technische scholen. Techniek en technisch vakmanschap staan hoog in het aanzien in de regio. In tegenstelling tot andere delen van het land heeft de regio (daardoor) minder problemen om voldoende leerlingen te laten kiezen voor een opleiding in de techniek.

In de regio zijn vier scholen die een vmbo-aanbod hebben in de sector techniek.

Deze vier vmbo-scholen bieden de techniekprofielen Bouwen, Wonen en Interieur (BWI), Mobiliteit en Transport (M&T) en Produceren, Installeren en Energie (PIE).

Drie van deze scholen (Omnia College, Gomarus SG en Gilde Vakcollege Techniek) zijn gevestigd in Gorinchem. Het Willem van Oranje College staat in Wijk en Aalburg. Het Da Vinci College (mbo) is in deze een verbindende factor met een vestiging in zowel Gorinchem als Wijk en Aalburg.

Naast deze techniek vmbo-scholen zijn er in de regio meerdere techniekverwante scholen (zoals de groen-scholen en mavo’s) die hun leerlingen de mogelijkheid willen bieden om kennis te maken met de techniek.

In de regio hebben de vmbo-scholen, gezamenlijk met het bedrijfsleven en de betrokken gemeenten een plan opgesteld om de krimp van het aantal techniekleer-

lingen tegen te gaan en samen met het bedrijfsleven de scholen up-to-date te brengen. Daarvoor zijn er zeven ambities geformuleerd waarvoor ook programmalijnen zijn ontwikkeld.

De lijnen zijn: - ‘De basis op orde’: alle scholen hebben een up-to-date technisch onderwijsaanbod - ‘Uitbreiden, versterken en innoveren onderwijsaanbod vmbo en doorlopende leerlijnen vmbo-mbo’ - ‘Het ontwikkelen van Hot Spots, waarbij binnen de bedrijven een deel onderwijs wordt geboden, dat op de scholen zelf niet realiseerbaar is.

- ‘Professionalisering van docenten’: de docenten zijn bijgeschoold in de nieuwste technieken - ‘Technologielessen voor basisschoolleerlingen’ - ‘Ondersteuning voor techniekverwante vmbo-scholen’, die graag een technisch programma aan de leerlingen willen aanbieden, maar daarvoor niet de mogelijkheden hebben.

- Het ontwikkelen van een lesprogramma voor programmeren, waarbij leerlingen binnen het vmbo leren programmeren en dit toe te passen binnen de verschillende technische richtingen.

Via deze bijlage in uw krant willen we u graag een inkijkje geven in de mooie en betekenisvolle ontwikkelingen op het gebied van techniek in onze regio en we hopen daarmee een antwoord te kunnen bieden op de toenemende vraag naar goed geschoolde en op de toekomst voorbereide werknemers binnen de vele technische bedrijven in de regio.

Krijn Redert penvoerder

Stuurgroep 3

‘Besef dat we het met elkaar moeten doen steeds groter’

Techniek is voor veel jongeren onzichtbaar geworden. Techniek is overal in verweven, maar je ziet het eigenlijk nergens meer ècht. Dat moet veranderen. Met dit doel voor ogen ging STO GOAL in 2020 van start. In dit artikel maken Jolanda Vink en Marieke van den Berg, beiden lid van de stuurgroep STO GOAL, duidelijk waar het project anderhalf jaar later staat. ,,Je merkt dat alle betrokkenen steeds meer het besef hebben dat we het met elkaar moeten gaan doen.”

Marieke van den Berg is directeur van het Omnia Collega. Op het Omnia College kunnen de leerlingen kiezen uit verschillende profielen. Techniek is één van de profielen. Van den Berg merkt dat dit techniekprofiel sinds de komst van STO GOAL een stuk populairder is geworden dan voorheen. ,,Drie jaar terug was het bij ons op school het profiel met de minste leerlingen. Nu vinden veel leerlingen het de meest interessante richting. En niet alleen jongens, meiden kiezen ook steeds meer voor deze richting.”

De kracht zit hem volgens Van den Berg is het feit dat techniek toegankelijk wordt gemaakt. Voor iedere leerling. ,,Er is

vooral aandacht voor de schone techniek. Wij zijn geen LTS. Onze leerlingen gaan in een smartlab aan de slag met technologie. Innovatief onderwijs en soft skills, daar zetten wij op in. Wat ons betreft ligt daar de toekomst: in technologie!”

Jolanda Vink is directeur van De Joost, een techniekverwante vmbo-school in Leerdam. Er is veel aandacht voor techniek op deze school, vertelt Vink. Techniek is namelijk overal en is veel meer dan de harde techniek van hout bewerken, metaal bewerken of auto’s repareren. ,,De wereld ligt nog aan hun voeten.

Willen we onze leerlingen verleiden tot een baan in de techniek dan moeten we hen kennis laten maken met de andere kant van techniek.”

normaal geworden dat ze er niet eens bij stil staan dat dat ook techniek is.”

Op De Joost kunnen leerlingen kiezen voor het profiel D&P en het profiel Zorg en Welzijn. In beide profielen is aandacht voor het toepassen van techniek. ,,De leerlingen houden zich bij ons vooral bezig met de vraag: Kan ik door technische toepassingen iets voor me laten werken? Wat is eigenlijk techniek? Voor veel leerlingen is dat lang niet altijd even duidelijk. Voor hen zijn veel dingen zo

Van den Berg: ,,Scholen en het bedrijfsleven weten elkaar dankzij STO GOAL beter te vinden dan anderhalf jaar geleden. We voelen echt dat we de verantwoording met elkaar hebben. Voorheen was elke school veel te veel bezig met zijn eigen ding. Nu delen we onze kennis en kunde met elkaar. En dat draagt uiteindelijk bij aan beter techniekonderwijs en beter opgeleid techniekpersoneel.”

,,Sinds STO GOAL merk je dat de bewustwording bij docenten is gegroeid. Dankzij STO GOAL zie je nu dat er ook op scholen wordt geïnvesteerd in allerlei werkgroepen rondom techniek. STO GOAL ondersteunt docenten bij het ontwikkelen van een innovatief lespakket. Daarnaast is STO GOAL de schakel tussen het onderwijs en het bedrijfsleven. Die samenwerking is namelijk ook heel belangrijk. Op De Joost kunnen de leerlingen nu bijvoorbeeld kennis maken met een zorgrobot. Dit hadden we zonder Sterk Techniek Onderwijs waarschijnlijk niet voor elkaar gekregen. Nu zijn de lijntjes veel korter dan een aantal jaar geleden.”

Wethouders 4

Wethouder Ro van Doesburg, gemeente Gorinchem

Wethouder Teunis Jacob Slob, gemeente Molenlanden

Wethouder Tirtsa Kamstra, gemeente Vijfheerenlanden

‘Techniek is van levensbelang’

‘Samen kun je meer bereiken’

‘Roep om technisch personeel is groot’

,,Voor onze regio is de inzet van Sterk Techniek Onderwijs cruciaal. Enkele grotere bedrijven maar vooral ook het midden- en klein bedrijf hebben dagelijks de inzet van technici hard nodig. Onze regio kent veel ‘maak’ bedrijven. Daar zijn we trots op.

Een goede samenwerking tussen ondernemers, onderwijs en overheid draagt bij aan een sterke lokale economie. Gelukkig zijn heel veel Molenlandse ondernemers bereid om hun steentje bij te dragen.

,,In Vijfheerenlanden zijn Het Heerenlandencollege en de Joost, beide gevestigd in Leerdam, aangesloten bij STO-GOAL. Beide scholen zijn zogenoemde techniekverwante scholen. Wat we merken, is dat het nog steeds lastig is om jongeren te laten kiezen voor een technische opleiding terwijl de roep om technisch geschoold personeel ook in onze gemeente groot is. Waar zit dan hem in? Zijn ouders en jongeren nog te weinig bekend met de toekomstmogelijkheden die ze hebben met een baan in de techniek? Als ik het antwoord wist, had ik het probleem opgelost! Wat ik wel weet, is dat we de technische vaardigheden en kansen die de technische beroepen bieden (nog) meer en beter mee kunnen geven en dat we hier niet jong genoeg mee kunnen beginnen. In Vijfheerenlanden zoeken we naar een goede manier om bedrijven en (basis)scholen meer van elkaar te laten leren en elkaars behoeften begrijpen.

Want daar ligt een belangrijke basis om op verder te bouwen.

Gorinchem heeft samen met de regiogemeenten sterk ingezet op techniekonderwijs, maar dan in de breedte. Meest praktische voorbeeld is de oprichting van i-lab, een samenwerking tussen bedrijven, overheid en scholen om meer innovatief onderwijs en betere afstemming met bedrijven voor elkaar te krijgen. Daar zit heel veel energie en kennis op. En gelukkig ook geld mede dankzij een mooie subsidie van het Rijk. Het i-lab zal onze regio ook echt op de kaart zetten als interessante vestigingsplaats voor innovatieve maak bedrijven. Groot en klein.

Techniek is letterlijk van levensbelang als het gaat om de uitdagingen van deze tijd: klimaat, wonen en gezondheid. Vanwege dat grote belang hoop ik dat het met STO-GOAL ook lukt om nog meer meisjes en vrouwen te verleiden tot een carrière in de techniek.”

In gemeente Molenlanden staat in Ottoland Yuverta de Bossekamp. Er zijn diverse activiteiten in Molenlanden om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren, zoals de jaarlijkse Techniekroutes en de Techniekspelen. Leerlingen uit groep 7 of 8 gaan bij de Techniekroutes een ochtend op bezoek bij twee lokale technische bedrijven om te horen en te zien wat het bedrijf doet en ze mogen zelf aan de slag.

Wethouder Economie en Arbeidsmarkt in gemeente Molenlanden Teunis Jacob Slob: ,,Ik weet als melkveehouder hoe mooi het is om te werken met je hoofd, hart en handen. Ik heb in 2019 en 2020 gezien met hoeveel enthousiasme de leerlingen aan de slag kunnen in een bedrijf tijdens de Techniekroutes. Het is geweldig dat de bedrijven hen de mogelijkheid bieden om een kijkje te nemen achter de voordeur, dat kan normaal niet.” ,,Daarbij, het is ook voor Molenlandse ondernemers momenteel niet altijd makkelijk om goed technisch personeel te vinden.

Dus hoe jonger ze enthousiast worden gemaakt voor het vak, hoe groter de kans dat ze kiezen voor een technische opleiding en doorstromen naar de regionale arbeidsmarkt. Om die reden ondersteunt onze gemeente de STO-GOAL ook, want samen kan je meer bereiken!”

Door STO-GOAL laten we als regio zien hoe belangrijk techniek voor onze regio is. En dat wij deze opgave samen aangaan. Samen staan we sterk!”

Programmalijn ‘De basis op orde’ 5

Intensief samenwerken om ontwikkelingen bij te houden Volgens Numan is het belangrijk dat scholen met elkaar in gesprek blijven gaan. ,,Scholen zouden veel meer bij elkaar in de keuken moeten kijken.

Daarnaast is het ook belangrijk dat ook de banden met het bedrijfsleven worden versterkt. Goed onderwijs vindt allang niet meer alleen in je eigen klaslokaal plaats. Wil je goed onderwijs kunnen geven dan moet je naar buiten: naar het bedrijfsleven, maar ook naar andere scholen. Scholen moeten niet bang zijn om elkaar daarin te helpen. Heb jij kennis in huis die op een andere school ontbreekt? Biedt dan een gastles aan, deel je expertise en je netwerk met elkaar. Het is enorm belangrijk om met elkaar om de tafel te gaan zitten anders komt er geen plan.”

nte

sch ot’

enlanestigd GOAL. chrken, is geren e oph gemeente ouders met hebAls ik eem e de en die og) en dat nen ken we en en laten en. s om

o zien regio aan-

Toch zijn er al wel een aantal belangrijke stappen gezet, vertelt Numan. ,,Een aantal scholen heeft al voor meer handen in de klas gezorgd, lokalen zijn opgeknapt en er zijn nieuwe materialen en machines aangeschaft. Ook zijn er scholen bezig met de ontwikkeling van nieuwe keuzevakken.”

Ronald Numan: ,,Scholen zouden veel meer bij elkaar in de keuken moeten kijken.”

Onderwijs moet goed kunnen blijven aansluiten op de technologische ontwikkelingen in de maatschappij. De ontwikkelingen gaan zo snel dat het voor veel scholen lastig is om ze bij te houden.

Daarom is het belangrijk om in ieder geval de basis op orde te hebben. ,,Dit houdt in dat scholen de juiste randvoorwaarden creëren om kwalitatief goed onderwijs te geven”, aldus programmalijnleider Ronald Numan.

De randvoorwaarden hebben onder andere betrekking op de faciliteiten en het implementeren van nieuwe technieken en innovaties, de hoeveelheid begeleiding in de klas, voldoende gekwalificeerde docenten en begeleiding,

de samenwerking met het bedrijfsleven en het verkleinen van de eigen bijdrage voor leerlingen. ,,Het is niet iets dat je op een gegeven moment kunt afvinken.

Het is een proces dat je continu in de gaten zult moeten blijven houden”, aldus Numan.

Geen gemakkelijke klus, erkent Numan.

Vooral ook omdat de ontwikkelingen ontzettend snel gaan. ,,Wat vandaag wordt bedacht is morgen al weer achterhaald.

Voor scholen is het bijna onmogelijk om al deze ontwikkelingen bij te houden.

Dit kun je als school niet alleen. Het is daarom verstandig om een intensieve samenwerking aan te gaan met andere scholen en bedrijven uit de regio.”

Een andere belangrijke stap is volgens Numan het wegnemen van een eventueel financiële drempel. ,,Het technisch vmbo moet voor iedereen toegankelijk zijn. De scholen hebben gezamenlijk met het bedrijfsleven een financieringsmodel opgezet waardoor aan ouders geen of slechts een kleine vergoeding voor de benodigde vakkleding, schoenen en gereedschappen gevraagd wordt. De scholen willen hiermee de drempel om voor techniek te kiezen verlagen zodat er meer leerlingen instromen.”

Numan sluit af: ,,Er moet nog veel gebeuren en het is niet altijd even makkelijk, maar het is mooi om te zien dat het enthousiasme en de passie op alle scholen aanwezig is.”

Programmalijn ‘Doorlopende leerlijnen’ 6

‘Samenwerken essentieel om ambities te halen’

Casper Valen was anderhalf jaar als programmalijnleider betrokken bij deze programmaleerlijn. Janneke Waas neemt nu het stokje van hem over. ,,Het onderwijs toekomstbestendig maken. Dat is onze opdracht.” Met deze woorden vat Casper Valen de tweede programmalijn, doorlopende leerlijnen, van STO GOAL samen. Hij was anderhalf jaar als programmalijnleider betrokken bij deze programmaleerlijn.

Janneke Waas neemt nu het stokje van hem over.

Valen: ,,Het huidige onderwijsaanbod van de (technische) scholen richt zich op verschillende aspecten van de techniek, met een focus op vakmanschap. Het aanbod is goed te noemen voor de huidige technieken en onderwerpen. Er is echter een impuls nodig op het gebied van nieuwe technieken en apparatuur.”

Waas vult aan: ,, STO ademt uiteraard innovatie, wat een mooie ontwikkeling in onderwijsland! Techniek verankeren in het onderwijs om zo samen te werken aan een zekere en stabiele technische toekomst in de regio. Daarbij creëren we belangrijke kansen voor de leerlingen, wat voor mij de bedoeling van onderwijs is. De reden om de kans programmalijnleider te worden met beide handen aan te grijpen.” ,,Verschillende doorlopende leerlijnen realiseren in het voortgezet onderwijs samen met het mbo is een mooie en nodige aanvulling voor de regio. Een goede samenwerking tussen de betrokken scholen in het voortgezet onderwijs: Gilde

‘Aa me

Vakcollege Techniek, Gomarus, Omnia ,,Binnen College, Willem van Oranje College en kun je ee de betrokken mbo-school het Da Vinci in de ving College is essentieel om deze ambities te werkvloe Hij is bet behalen”, aldus Waas. die zich b De doorlopende leerlijnen hebben ech- Hotspots ter niet alleen grote voordelen voor het technisch bedrijfsleven, legt Valen uit. ,,Door met tijkopdrac doorlopende leerlijnen te werken, maken bijpassen we de overstap van vmbo naar mbo makkelijker. En daar hebben leerlingen baat Op dit mo onderwijs bij. In het verleden zagen we vaak dat het mis ging bij de overstap van het vmbo schoolmu naar het mbo. Leerlingen werden in het STO-GO diepe gegooid en dat zorgde voor school- op de be uitval. Met deze doorlopende leerlijnen in het tec creëren we een vertrouwde, beschermen-heb je de de omgeving en is de overstap van vmbo technieke kennis. O naar mbo minder groot.” te realise Waas: ,,Bij het ontwikkelen van doorlo- die bijvoo pende lijnen is gebleken dat een goede lingen ge communicatie en onderlinge afstemming school ni tussen het mbo en de vmbo-school zeer loop je a belangrijk zijn.” Het is daarom van belang het bedri om in dit STO-project docenten en leidinggevenden bij het (door)ontwikkelen Om het w en het opzetten van de doorlopende leer- geven, w lijnen voldoende tijd te geven om elkaar bijbehore te ontmoeten en van elkaar te leren. Dit kleine gr wordt gefaciliteerd door docent-ontwikke- lingen wo laars van de verschillende vmbo’s, maar aan zo’n ook mbo-docenten in de werkgroep sa- vervolge werken. men te brengen. is veel m De doorlopende leerlijnen worden onder Dane. ,,L andere gecreëerd middels keuzevakken, echt aan modules en opdrachten en er zal nauwe dingen d afstemming plaatsvinden met de betrokken mbo’s en regionale bedrijven. Valen: Streven ,,De (v)mbo-scholen gaan gericht aan de hebben. slag met het afstemmen, onderzoeken en spots is a ontwikkelen van nieuw onderwijsaanbod In juni va op niveau 4. Doel is om een dekkend aan- spot geo bod te creëren op alle niveaus, afgestemd Kabels e leerlingen op de behoeften van de arbeidsmarkt.”

Programmalijn ‘Hotspots’ 7

‘Aan de slag op een Hotspot is veel meer dan een excursie’ ,,Binnen de muren van een klaslokaal kun je een technisch vak nooit zo goed in de vingers krijgen als op de echte werkvloer.” Aan het woord is Leo Dane.

Hij is betrokken bij de programmaleerlijn die zich bezighoudt met de zogeheten Hotspots. Een Hotspot is een fysieke technische leerwerkomgeving met praktijkopdrachten van bedrijven inclusief bijpassend lesmateriaal.

Op dit moment vindt het technisch vmboonderwijs voornamelijk plaats binnen de schoolmuren, in statische gebouwen.

STO-GOAL heeft de ambitie om het leren op de bedrijfswerkplek meer te integreren in het technisch vmbo. ,,Op de werkvloer heb je de beschikking over de nieuwste technieken, de juiste materialen en beste kennis. Op school is dat toch veel lastiger te realiseren. Gespecialiseerde machines die bijvoorbeeld maar door een paar leerlingen gebruikt worden, zullen door een school niet snel aangeschaft worden. Zo loop je als school dus altijd 1-0 achter op het bedrijfsleven.”

Om het werk-plekleren een boost te geven, worden hotspots ingericht en bijbehorend lesmateriaal ontworpen. In kleine groepen van maximaal tien leerlingen wordt er een bezoek gebracht aan zo’n Hotspot waar de leerlingen vervolgens aan een concrete opdracht werken. ,,Een bezoek aan een Hotspot is veel meer dan een excursie”, vertelt Dane. ,,Leerlingen gaan op een Hotspot echt aan de slag in de praktijk. Ze gaan dingen doen!”

Streven is om in 2023 vier Hotspots te hebben. De werkgroep rondom de Hotspots is al goed op weg, vertelt Dane.

In juni van dit jaar werd de eerste Hotspot geopend bij de Firma van de Beek Kabels en Leidingen in Neerijnen. ,,De leerlingen krijgen hier eerst een ochtend

Leo Dane: ,,Binnen de muren van een klaslokaal kun je een technisch vak nooit zo goed in de vingers krijgen als op de echte werkvloer.” theorie, gegeven door de docenten van de eigen bedrijfsschool van Van de Beek. Daarna gaan ze in de praktijk aan de slag. Het mooie is dat ze direct met de middelen en materialen werken die in de praktijk ook echt gebruikt worden.

Daar heb je op school niet altijd de beschikking over.”

vakdocent van de school zelf gegeven, maar voor het praktijkgedeelte gaan de leerlingen naar Tibo Veen. Daar liggen echte zonnepanelen voor ze klaar die geïnstalleerd moeten worden. Ook leren ze van alles over steigerbouw. En ook dan worden de handen natuurlijk weer uit de mouwen gestoken.”

Ook de tweede Hotspot wordt dit jaar nog geïntroduceerd, aldus Dane. ,,Bij technisch installatiebedrijf Tibo Veen gaan leerlingen straks aan de slag met het installeren van zonnepanelen. Bij deze Hotspot wordt de theorie door een

Dane is enthousiast over de ontwikkeling van Hotspots in de regio: ,,Het is een mooie vorm van samenwerking met het bedrijfsleven. Dè manier om materialen en kennis te delen, want uiteindelijk moeten we het mèt elkaar doen!”

Evenement 8

STO GOAL werkt aan Sterk Techniek ‘Wij willen het techniek-vlammetje laten branden’

De brug van Da Vinci is één van de werkstukjes waar leerlingen op de basisschool mee aan de slag gaan.

Ook tijdens de bijeenkomst van STO GOAL draaide het tussen onderwijs en bedrijfsleven.

Scan de QR-code en zie wat docenten en leerlingen vinden van het techniekonderwijs op de basisschool.

Het publiek luistert geboeid naar de toespraak van Jan van Nierop, voorzitter van de landelijke organisatie Sterk Techniek Onderwijs.

De aanwezige docenten staken tijdens de bijeenkomst van STO GOAL ook zelf de handen uit de mouwen.

Scan de QR-code en maak kennis met het medialab op het Omniacollege.

Op lud ontzet

Evenement 9

Onderwijs in de regio

t om het gesprek

Het kan niet vaak genoeg gezegd worden, maar samenwerking is het kernwoord van Sterk Techniek Onderwijs.

Bram Inpijn van Van Dijk-Inpijn was uitgenodigd om te vertellen wat goed geschoold technisch personeel voor zijn bedrijf betekent.

Scan de QR-code en bekijk het item van het Jeugdjournaal over de meidenklas van ‘t Gilde.

dieke wijze wordt getoond waarom technieklessen zo ttend belangrijk zijn op de basisschool en het vmbo.

Op de basisschool maken leerlingen kennis met de vele kanten van techniek en technologie.

Programmalijn ‘Professionalisering’ 10

,,Als docent ben je nooit uitgeleerd” Kin do

,Een zen ontwerpe de snelle uit de les gebied v dankzij S zich als p technolo ziet leerli bloeien e re kwalite

,,Het is b lingen we vertrouw ervoor on invloed o voor tech veel and denken”, deze pro Docenten moeten blijven leren om de ontwikkelingen op het gebied van techniek en technologie bij te kunnen houden. lijk, zowe technolo Het doel van de programmalijn is om on- dere bas Begonnen als misschien wel de kleinste En waar leer je dat nu het beste dan derzoek te doen naar de scholingsbehoef- per jaar s bij bedrijven? Evenals dat stages, van de zeven programmaleerlijnen is te van docenten. Aan de hand daarvan excursies en gastlessen onmisbaar zijn programmaleerlijn 4: Professionalisering techniek. wordt er een professionaliseringsaanbod door ‘te d docenten uitgegroeid tot een leerlijn voor leerlingen zijn ze dat ook voor ontwikkeld. Vervolgens worden professio- en nieuw docenten die op de hoogte willen blijven die onmisbaar is voor alle andere pronaliseringsplannen opgesteld op persoon- aan. van de nieuwste ontwikkelingen op het grammaleerlijnen van STO GOAL. ,,Als lijk niveau (docenten stellen persoonlijke gebied van techniek en technologie. docenten niet de juiste of onvoldoende leerdoelen op en kiezen passende leervor- De werkg ,,We streven er naar dat elke techniekkennis en kunde in huis hebben, kunnen docent voor 2023 minimaal 10 dagen ze de leerlingen niet goed genoeg klaarmen), maar ook op teamniveau (benodig- ontwikke heeft deelgenomen aan professionade mix van vaardigheden, planning voor 2020 beg stomen voor een baan in de techniek liseringsactiviteiten. Dat kan variëren de uitvoering) en regioniveau. Vervolgens van gast of technologie,” aldus Gerard van de van een workshop tot een stage of een worden de professionaliseringsactiviteiten merkten Wege, programmalijnleider Professionaexcursie naar een bedrijf.” in nauwe samenwerking met het bedrij- betrokke lisering. vennetwerk uitgevoerd. leerkrach Van de Wege: ,,Kennis die up to date is, ,,Uit onderzoek blijkt dat de kwaliteit van anders a is cruciaal om onze jongeren in het techEen flinke uitdaging, beaamt Van de de meeste techniekdocenten goed te gaat de l niekonderwijs voor te bereiden op hun Wege. ,,Maar noodzakelijk. Zodra je als project. B noemen is”, vertelt van de Wege. Er blijkt baan van de toekomst. Het mooie is dat techniekdocent van school komt, moet echter ook dat alle techniekdocenten brug van dit twee kanten op werkt, vanuit de proje eigenlijk al beginnen met bijscholing. bijscholing nodig hebben op het gebied fessionele docent krijgt de leerling goed De ontwikkelingen op dit gebeid gaan zo van nieuwe technieken en innovaties, om onderwijs en aan de andere kant genieontzettend snel. Je bent gewoon nooit deze goed aan te kunnen bieden in het ten bedrijven zo van goed geschoolde uitgeleerd. Het is een blijvend proces. Uitnieuwe curriculum, vertelt Van de Wege. jongens en meiden die in de basiskennis ,,Bij professionalisering van docenten eindelijk hopen we dat docenten zelf de al aansluiting vinden met wat er op de draait het om het aanleren van nieuwe stappen gaan zetten en dat wij het alleen werkvloer gebeurt.” kennis, vaardigheden en houding.” nog maar hoeven te faciliteren.”

Programmalijn ‘Techniek op basisscholen’ 11

” Kinderen beleven techniek door te ‘doen’ ,Een zenuwspiraal maken, een flesraket ontwerpen of racen met een zelfgebouwde snelle auto. Het is slechts een greep uit de lessen die de basisscholen op het gebied van techniek aan kunnen bieden dankzij STO GOAL. Aart Verburg houdt zich als programmalijnleider bezig met de technologielessen op basisscholen. ,,Je ziet leerlingen tijdens deze lessen opbloeien en leraren zien ineens hele andere kwaliteiten van hun leerlingen.”

,,Het is belangrijk dat basisschoolleerlingen weten wat techniek inhoudt, er vertrouwd mee raken en hun interesse ervoor ontdekken. Dit is niet alleen van invloed op de werving van leerlingen voor techniek, maar techniek is ook in veel andere sectoren niet meer weg te denken”, vertelt Verburg. Het doel van deze programmaleerlijn is om gezamenlijk, zowel op als buiten de basisscholen, technologielessen te verzorgen zodat iem on- dere basisschoolleerling een aantal keer behoef- per jaar structureel en actief bezig is met van techniek. ,,Kinderen beleven techniek anbod door ‘te doen’, waardoor zij enthousiast fessio- en nieuwsgierig worden”, vult Verburg ersoon- aan. nlijke leervor- De werkgroep houdt zich bezig met het nodig- ontwikkelen van nieuwe lessen. ,,In voor 2020 begonnen we met het aanbieden olgens van gastlessen op basisscholen. We viteiten merkten dat er op deze manier weinig edrij- betrokkenheid was met de school en de

Aart Verburg: ,,Kinderen beleven techniek door ‘te doen’, waardoor zij enthousiast en nieuwsgierig worden.” zenuwspiraal of het ontwerpen van een ventilator met bimetaal. De eerste les verzorgen wij, daarna gaat de leerkracht zelfstandig aan de gang. Bij stap 5 sluiten wij, indien gewenst, weer aan. Dan gaan de kinderen daadwerkelijk beginnen met de bouw van het product. Veel leerkrachten vinden het fijn als er dan iemand van ons meekijkt en denkt. Natuurlijk staan we ook bij de andere stappen paraat om te helpen. ”

kunnen wonen. ,,Op het Gomarus wordt er bijvoorbeeld een reuzenrad gebouwd en op het Gilde gaan de kinderen aan de slag met het maken van een bibberbeestje. Deze lessen worden door beide partijen als zeer waardevol ervaren. Uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde doel: laten zien dat techniek heel erg leuk is!”

Verburg besluit: ,,Veel kinderen op de basisschool denken dat techniek niks voor hen is. Ze denken dat het iets moeilijks is dat ze niet kunnen. Als je dan bezig bent met de lessen, zie je ze gewoon opbloeien. Het is schitterend om te zien als ze uiteindelijk stralend met een zelfgemaakt werkstuk naar huis gaan. Hier kunnen we de liefde voor techniek laten opbloeien!”

Maar deze lesbrieven zijn niet de enige leerkrachten. Daarom pakken we het nu manier waarop basisschoolleerlingen anders aan. Aan de hand van een lesbrief kennis maken met techniek. Techniekde gaat de leerkracht aan de slag met een scholen zetten hun deuren open voor de je als project. Bijvoorbeeld het bouwen van de leerlingen van de basisschool die zo minimoet brug van Da Vinci, het maken van een maal een keer per jaar een techniekles bij oling. aan zo Opmaak: Made By Elands Redactie: Mirjam de Swart, Concept: BDUMedia, STO-GOAL ooit Krijn Redert, Louis van Oort es. UitDruk: BDUprint Coördinatie: Lenie Lieverloo elf de (STO -GOAL) Fotografie: Doranny alleen Gea Plugers (BDUMedia) Kranendonk, BDUMedia, SHe Fotografie, Alex Media Partners

Colofon

Programmalijn ‘Techniekverwante scholen’ 12

‘Maak leerlingen enthousiast voor techniek’ (snuffel)stage of bij het maken van een profielwerkstuk. Zo kun je de leerlingen boeien, laten ervaren wat techniek is en laten zien dat techniek overal is, ook in gebieden waar je het misschien niet verwacht.”

Van Osch ziet op de elf aangesloten techniekverwante scholen al mooie projecten ontstaan. ,,Op De Joost in Leerdam gaan leerlingen die voor het profiel zorg hebben gekozen bijvoorbeeld aan de slag met het bedenken én programmeren van een zorgrobot. Op de Calvijn in Hardinxveld-Giessendam is er in het uitstroomprofiel Dienstverlening en Producten (D&P) veel aandacht voor mediatechnologie. En het Altena College in Sleeuwijk biedt zowel in de onder- als bovenbouw het vak robotica aan. Dat zijn stuk voor stuk mooie ontwikkelingen.”

Els van Osch: ,,Techniek is overal in verweven. Daarom is het belangrijk dat óók leerlingen die niet op een technische school zitten techniekonderwijs krijgen.” ,,Techniek is overal in verweven. Daarom is het belangrijk dat óók leerlingen die niet op een technische school zitten techniekonderwijs krijgen.” Aan het woord is Els van Osch. Als programmalijnleider van STO GOAL houdt zij zich bezig met de integratie van techniek en technologie op scholen zonder techniekprofiel. Zo wordt de doorstroom naar technische vervolgopleidingen gestimuleerd. ,,Uiteindelijk zitten er op deze elf techniekverwante scholen (zo worden scholen zonder technisch uitstroomprofiel genoemd, red.) net zoveel of misschien wel meer potentiële kandidaten voor een

technische vervolgopleiding als op de ‘harde’ technische scholen,” vertelt Van Osch. ,,Daarom is het zo belangrijk om juist deze kinderen enthousiast te maken voor techniek. Laat dat techniekvlammetje branden. Op een technische school hoeft dat niet meer, daar zijn ze al besmet met het techniekvirus.”

Van Osch staat hiermee voor een uitdaging. Dat beseft ze maar al te goed. ,,Op veel van deze scholen is techniek echt nog een blinde vlek. Het doel van deze programmaleerlijn is dan ook het brengen van meer techniek en technologie in de leeractiviteiten. Bijvoorbeeld in een

Maar hiermee zijn de scholen er nog lang niet, erkent Van Osch. ,,Naast dat er op deze scholen vaak een blinde vlek voor techniek is, heeft het bedrijfsleven ook een blinde vlek voor deze scholen. Ze staan er nu nog onvoldoende bij stil dat hier ook potentiële werknemers rondlopen waar ze in de toekomst heel veel aan kunnen hebben. Een van de vraagstukken waar we ons dus mee bezighouden is het verbinden van bedrijven aan scholen zodat leerlingen (meer) ervaring op kunnen doen.”

Al met al is Van Osch positief over de manier waarop de scholen de uitdaging aangaan. ,,De scholen willen heel graag, maar ze weten niet goed hoe ze het aan moeten pakken. Daar kan STO GOAL bij helpen. Maar nog belangrijker is dat scholen informatie en kennis met elkaar gaan delen. Wat jij niet weet of in huis hebt, heeft een andere school misschien wel. Leg contact met elkaar en werk samen. Zie elkaar niet als concurrent, maar als partner.”

Programmalijn ‘Digitale vaardigheden’ 13

‘Wij sturen docenten op ontdekkingsreis’ De zevende programmaleerlijn is de leukste van alle leerlijnen die STO GOAL heeft ontwikkeld. Althans dat vindt kartrekker Keimpe de Heer. De programmaleerlijn die als titel Lesprogramma’s digitale vaardigheden heeft meegekregen richt zich op programmeren en Computational thinking.

De Heer gebruikt zelf liever de term: Creative technology. ,,Door deze tools begrijpen we beter hoe bepaalde dingen werken en kunnen ze daardoor ineens op een andere, creatievere manier gebruiken.”

De Heer heeft ruime ervaring met project- en programmamanagement, onderwijsinnovatie en is betrokken als expert in diverse STO-regio’s . ,,Ik denk dat we door deze verbinding tussen toolset en mindset echt een bijzondere programmalijn met elkaar kunnen vormgeven die een positieve impact gaat hebben op het leren en de professionele ontwikkeling van docenten.”

De programmaleerlijn van De Heer is niet alleen de ,,leukste”, het is ook nog eens de jongste programmaleerlijn; Net na de zomervakantie werd ermee gestart. Het belangrijkste doel: ontwikkelen van twee nieuwe leerlijnen op het vmbo: programmeren en computational thinking. Daarnaast zet de programmaleerlijn in op het verder professionaliseren van de docenten. ,,De eerste stap die we gezet hebben is het verzamelen van alle informatie die er al is. Er is namelijk genoeg te vinden over programmeren en computational thinking, alleen is het soms lastig toepasbaar in de lessen op school. Wij willen docenten daarbij gaan ondersteunen door bijvoorbeeld concrete lesbrieven aan te bieden.

Docenten ontvangen graag een raamwerk waar vanuit ze hun eigen lessen kunnen gaan ontwikkelen”, legt De Heer uit.

Daarnaast wordt er door middel van deze programmaleerlijn flink ingezet op de pro-

Keimpe de Heer: ,,Het gaat er vooral om dat leerlingen leren begrijpen hoe iets werkt.” fessionaliteit van docenten. Niet alleen de leerlingen moeten werken aan hun digitale vaardigheden, dat geldt zeker ook voor de docenten. ,,Kijk, docenten hoeven geen programmeurs te worden. Ons doel is om ze te inspireren, om ze kennis te laten maken met wat er allemaal mogelijk is. Hierdoor krijgen leraren het vertrouwen dat ze er mee aan de slag kunnen gaan in hun lessen.” De Heer: ,,Eigenlijk willen we docenten vooral een handreiking bieden. Uiteindelijk moeten zelf die ontdekkingsreis gaan maken, samen met hun leerlingen.”

Vmbo-scholieren die kiezen voor de leerlijn Programmeren of Computational thinking worden niet als volleerd programmeur afgeleverd op het vervolgonderwijs. ,,Dat is sowieso niet haalbaar, zo’n opleiding duurt gewoonweg een paar jaar.

Nee, het gaat er vooral om dat leerlingen leren begrijpen hoe iets werkt. Als je weet hoe iets werkt en hoe je bepaalde tools kunt toepassen kun je op een creatieve manier aan oplossingen werken. Je leert producten of materialen beter gebruiken.

Je kunt ze misschien zelfs naar je hand zetten. Wie dat kan, heeft de toekomst!”

Bedrijfsleven & Onderwijs

STO14

WeTech verbindt bedrijfsleven en onderwijs

Een stagemarkt is een van de initiatieven van Stichting WeTech.

Een goede stageplek vinden is lastig.

Tegelijkertijd is het voor bedrijven steeds moeilijker om goed geschoold technisch personeel te krijgen. Stichting WeTech zorgt ervoor dat deze problemen worden aangepakt. Daarnaast verbindt de stichting het bedrijfsleven en het onderwijs met elkaar. ,,Wij gaan het gesprek aan met het bedrijfsleven. Wat missen ze in het huidige

onderwijs, waar is behoefte aan? Vervolgens bespreken we dit met de scholen zodat ze kunnen werken aan een onderwijsaanbod dat aansluit op de wensen van het bedrijfsleven.”

Aan het woord is Dick Hoogendoorn, voorzitter van Stichting WeTech. ,,Ik ben trots op deze bijzondere samenwerking tussen

ST tre

het bedrijfsleven en het onderwijs. Bedrij- Jongeren ven denken mee over de toekomst van hetden op d onderwijs, bieden stageplekken aan, maar van Scho leveren ook materialen en machines aan maakt zic werking v scholen. overheid School & Inmiddels hebben 200 bedrijven zich aangesloten bij Stichting WeTech. Samen grammal len’ same maken zij werk van nieuwe generaties enthousiaste vakmensen in de techniek.

Zo heeft WeTech maakt de verbinding. En dat is benaderd hard nodig, vertelt Dick Hoogendoorn. bij de pro ,,In de regio is echt een tekort aan goed basissch geschoold personeel. Als een bedrijf geen bijvoorbe handen heeft die het werk uit kunnen voe- voor leer ren, kan dat grote gevolgen hebben voor zijn opge projectlei een bedrijf. Daarom is het zo belangrijk onderste om die verbinding te zoeken. Scholen kunnen zo goed onderwijs bieden en het professio bedrijfsleven is verzekerd van vakmensen komt. Da Aart Verb die goed zijn opgeleid.” ven van Dit is een en daar w belangrijk iets bere

‘Jongeren kunnen bij ons het dak op’ Totaalinstallateur Tibo-Veen in Veen is sinds dit schooljaar de tweede Hotspot van STO-Goal. Firma Van de Beek kabels-leidingen in Neerijnen werd in juni van dit jaar al geïntroduceerd als Hotspot.

Tanja Loeff-Hageman, directeur van Tibo-Veen, is er trots op dat haar bedrijf nu een fysieke technische leerwerkomgeving biedt aan technische vmbo-scholen uit de regio. ,,Er wordt heel vaak geroepen dat te weinig jongeren voor een baan in de techniek kiezen. Je kunt wel blijven roepen, maar op een gegeven moment moet je tot actie overgaan.”

En dat is precies wat Tibo-Veen doet. Al lang voordat STO-GOAL het levenslicht zag. ,,Wij vinden het gewoon enorm belangrijk dat de jeugd ziet hoe leuk techniek is. Wij gaan daarin zelfs een stapje verder. We willen het enthousiasme voor

Tanja Loeff-Hageman is er trots op dat haar bedrijf Tibo-Veen een Hotspot in de regio is. techniek al op de basisschool aanwakkeren. Leerlingen van de basisschool brengen dan ook regelmatig een bezoek aan ons bedrijf.”

Dat het bedrijf zich nu Hotspot mag noe- STO-GO men is een mooie ontwikkeling. ,,Leerlin- met het v gen kunnen bij ons in een levensechte in groep situatie aan praktijkopdrachten werken.” de leerkr klaar te s Bij Tibo-Veen betekent dat dat de jon- ze tijdens gens en meiden aan de slag gaan met het make het instaleren en demonteren van zon- de theori stappen, nepanelen. ,,Ze gaan bij ons echt het dak op. Vanzelfsprekend is er bij onze de kartre lessen dan ook veel aandacht voor veilig steund d elkaar te werken.” willen we Loeff Hageman merkt dat deze samen- een hoge werking met het onderwijs haar vruchten der Stelt. afwerpt. ,,Stagiaires en BBL-leerlingen weten ons bedrijf goed te vinden.

De samenwerking met scholen in de regio was al goed, maar door STO-GOAL wordt die samenwerking nog meer versterkt.”

STO-GOAL en School & Bedrijf 15

STO-GOAL en School & Bedrijf trekken samen op

Bedrij- Jongeren op alle niveaus goed voorbereivan hetden op de arbeidsmarkt. Dat is de missie n, maar van School & Bedrijf. School & Bedrijf s aan maakt zich al jaren hard voor samenwerking van onderwijs, ondernemers en overheid. Het is dan ook niet zo gek dat School & bedrijf en STO-GOAL bij proh Samen grammaleerlijn ‘Techniek op basisscholen’ samen optrekken. ies niek.

Zo heeft STO-GOAL School & bedrijf at is benaderd om hen te ondersteunen rn. bij de programmaleerlijn Techniek op goed basisscholen. School &bedrijf helpt jf geen bijvoorbeeld mee aan de workshops en voe- voor leerkrachten die door STO-GOAL n voor zijn opgezet. Wilma Yard-Van der Stelt, projectleider van School & Bedrijf: ,,Wij grijk ondersteunen graag initiatieven die de en en het professionaliteit van docenten ten goede mensen komt. Dat is ook de reden waarom we Aart Verburg graag faciliteren bij het geven van de workshops aan leerkrachten.

Dit is een mooi initiatief van STO-GOAL en daar werken wij graag aan mee. Het is belangrijk om samen op te trekken wil je iets bereiken!”

STO-GOAL gaat binnenkort van start met het verzorgen van technieklessen in groep 5 en 6 van de basisschool. Om de leerkrachten van groep 5 en 6 goed klaar te stomen voor deze lessen gaan ze tijdens de workshop aan de slag met het maken met de werkstukjes en wordt de theorie over methodisch werken in 7 stappen, nader toegelicht. STO-GOAL is de kartrekker, maar wordt hierbij ondersteund door School & Bedrijf. ,,Door met elkaar te werken aan professionalisering, willen we de techniek in deze regio naar een hoger niveau tillen,” aldus Yard-van der Stelt.

Wilma Yard-Van der Stelt, projectleider van School & Bedrijf, is blij dat zij STO GOAL kunnen ondersteunen bij het verzorgen van techniekonderwijs op de basisschool.

Yard-van der Stelt ziet de mentaliteit van het onderwijs en bedrijfsleven zeker veranderen. Mede dankzij STO-GOAL is er steeds meer besef dat samenwerking onontbeerlijk is. ,,Het is mooi om te zien dat zowel het primair als het voortgezet onderwijs èn de ondernemers uit deze regio steeds beter gaat begrijpen dat we het met elkaar moeten doen. Ze weten elkaar steeds beter te vinden. Wij hebben daar vooral een coördinerende en faciliterende rol in, STO-GOAL gaat er vooral inhoudelijk mee aan de slag. Op deze manier hopen we iets los te maken bij de leerlingen, maar ook bij het onderwijs en in het bedrijfsleven. Willen we over een aantal jaar de beschikking hebben over

voldoende goed geschoold technisch personeel zullen we hoe dan ook samen op moet trekken. We kunnen dit niet zonder elkaar!”

De Game On is waarschijnlijk het bekendste project van School & Bedrijf.

Tijdens deze techniekmanifestatie die om het jaar plaatsvindt in de Evenementenhal in Gorinchem wil School en bedrijf leerlingen wijzen op de breedte van de technieksector. Vanuit de hele regio bezoeken duizenden leerlingen uit groep 7 en 8 deze manifestatie waar zo’n 77 scholen en 65 bedrijven bij betrokken zijn. Volgend jaar vindt de achtste editie van de Game On plaats op donderdag 2 en vrijdag 3 juni.

Waarom Sterk Techniek Onderwijs Gorinchem | Altena (STO-GOAL)?

In de regio Gorinchem en Altena is een nijpend tekort aan technische vakmensen op mbo-niveau in verschillende vakgebieden. De tekorten in de techniek bevinden zich met name in bouw(gerelateerd), maritieme (maak)industrie en logistieke beroepen en de (toegepaste) ICT. Ook is er behoefte aan arbeidskrachten die de juiste kennis, vaardigheden en houding hebben op het gebied

van duurzaamheid, energietransitie, robotisering/automatisering, smart technology en maritieme techniek.

Onderlinge samenwerking, kennisdeling en het bundelen van de krachten tussen de partners is hiervoor cruciaal.

Vanwege de voorspelde flinke krimp van het aantal vmbo-leerlingen, vormt het een uitdaging om kwalitatief hoogstaand onderwijs te verzorgen en voldoende leerlingen te laten inen doorstromen naar een technische (v)mbo-opleiding in de regio.

In het regioplan van Sterk Techniek Onderwijs – Gorinchem | Altena (STO-GOAL) worden de knelpunten van het huidige aanbod en kwaliteit van het technisch vmbo aangepakt, passend bij de regionale arbeidsmarktbehoefte.

Kijk voor meer informatie op www.sto-goal.nl