polka powiatowa i zielona modernizacja
2013-2014 działania, dokonania, plany
Polka powiatowa i zielona modernizacja
Polka powiatowa i zielona modernizacja 2013-2014 działania, dokonania, plany
Idea i redakcja: Beata Maciejewska
Redakcja językowa i korekta: Zofia Psota
Projekt, opracowanie graficzne, skład: Agnieszka Kraska Ultra-Fiolet
Zdjęcia na okładce: Lukas Plewnia
Druk: Omegapress, Sosnowiec
ISBN: 978-83-930412-4-4
© Fundacja Przestrzenie Dialogu Gdańsk 2014 prawa autorskie do zdjęć: zgodnie z licencją wskazaną przez autorów
Fundacja Przestrzenie Dialogu Biuro: Europejskie Centrum Solidarności, lok.3.23 Plac Solidarności 1 80-863 Gdańsk Kontakt: biuro@przestrzeniedialogu.org www.przestrzeniedialogu.org
Pubnlikacja wydana we współpracy z Fundacją im. Friedricha Eberta, Przedstawicielstwo w Polsce
2
polka powiatowa i zielona modernizacja
2013-2014 działania dokonania plany
foto: Lukas Plewnia
POLKA POWIATOWA: NASZE DOKONANIA
„Polka powiatowa i zielona modernizacja” to kampania Fundacji Przestrzenie Dialogu i Fundacji im. Friedricha Eberta – Przedstawicielstwo w Polsce, która ma na celu wspieranie rozwoju zielonej gospodarki i szans kobiet. Dążymy do poprawy jakości życia w lokalnych społecznościach dzięki rozwojowi innowacyjności i zielonych miejsc pracy połączonemu ze świadomym wspieraniem kobiet w dostępie do wiedzy i funduszy. Podstawą naszych działań jest książka Beaty Maciejewskiej, której tytuł jest identyczny z hasłem kampanii – „Polka powiatowa i zielona modernizacja”. Od czasu jej wydania (2013 r.) zorganizowaliśmy dziesiątki spotkań, konferencji i warsztatów dla liderek lokalnych w całej Polsce, prezentując, czym jest zielona modernizacja, na czym polega i jak można ją zastosować na szczeblu lokalnym. Już dziś widzimy efekty naszej pracy. Dzięki współpracy z radnymi, burmistrzyniami, wójtami i innymi ważnymi aktorkami życia społecznego i politycznego w całej Polsce przekonujemy się, że zielona modernizacja jest dla kobiet inspirująca i wartościowa. Nasze działania wsparła Pełnomocniczka Rządu ds. Równego Traktowania, która postanowiła powołać specjalny zespół do spraw kobiet i zielonej gospodarki. Uzyskały one także poparcie Pierwszej Damy Anny Komorowskiej, marszałkini Sejmu RP Wandy Nowickiej, europosłanki Lidii Geringer de Oedenberg, byłego ministra rolnictwa Wojciecha Olejniczaka oraz przewodniczącego Rady Programowej Zielonego Instytutu Dariusza Szweda. W najbliższych planach mamy wspieranie lokalnych agentek zielonej transformacji w całej Polsce we wdrażaniu konkretnych zielonych rozwiązań i polityk.
WARSZTATY, SPOTKANIA, WYKŁADY
prelekcji i warsztatów w całej Polsce: od Rzepnowa pod Py-
UE na lata 2014-2020 przeznaczonych będzie na ochronę
rzycami przez pomorską Stegnę po Sławno pod Opolem.
środowiska i klimatu a to oznacza dynamiczny rozwój zie-
Wzięło w nich udział kilkaset kobiet, głównie działaczek
lonych usług, przemysłów i miejsc pracy związanych m.in.
społecznych i politycznych. Naszym celem było pokaza-
z rozproszoną energetyką, ekologicznym transportem, kul-
nie im możliwości, jakie stwarza zielona modernizacja na
turą i turystyką, produkcją i przetwórstwem żywności.
Prezentacja książki i pierwsza rozmowa z publicznością odbyły się w warszawskiej siedzibie fundacji Feminoteka działającej na rzecz kobiet.
4
foto: Ireneusz Paczkowski
poziomie lokalnym. Wskazywałyśmy, że 20 proc. budżetu
foto: Sławomir Potapowicz
ZORGANIZOWAŁYŚMY KILKANAŚCIE SPOTKAŃ,
Wraz ze stowarzyszeniem Era Kobiet zorganizowaliśmy w Koszalinie debatę o zielonych miejscach pracy, a następnego dnia, wspólnie z urzędem gminy – warsztaty w Mielnie.
WARSZTATY, SPOTKANIA, WYKŁADY
sukcesy w zielonej gospodarce na całym świecie. Analizo-
konkretnych postulatów w tym względzie, biorąc pod
wałyśmy konkretne przykłady zielonych działań, które łą-
uwagę specyfikę swoich własnych lokalnych problemów
czą ochronę środowiska ze wsparcie lokalnych producen-
i sytuację kobiet. Wiele z nich w późniejszych wyborach
tów, a także nowe formy współpracy (np. crowdfunding)
samorządowych włączyło postulaty rozwoju lokalnych
i innowacyjne formy działania społecznego.
zielonych miejsc pracy swoich propozycji.
Coraz więcej aktywnych kobiet i coraz więcej „zielonego myślenia” – te dwa trendy splatają się, uzupełniają i wzmacniają.
foto: Sławomir Potapowicz
Uczestniczki warsztatów ćwiczyły formułowanie
foto: Irmina Olejnik-Czerwonka
Prezentowałyśmy przykłady kobiet, które odnoszą
„Polka powiatowa” – i książka, i warsztaty pełne są osobistych historii kobiet, którym udało się coś, co wcześniej było – lub wydawało się – niemożliwe, które znalazły swoje miejsce i czerpią radość z tego, że mogą zmieniać swoje otoczenie na lepsze.
5
KONGRES KOBIET
mokratycznych sposobów kształtowania polityki energetycznej
nawet nie słyszały. Kiedy po raz pierwszy na Kongresie
na wszystkich szczeblach (krajowym i lokalnym)” – to jeden
Kobiet z Obszarów Wiejskich w Pyrzycach w 2013 r. pre-
z dziesięciu najważniejszych postulatów Kongresu Kobiet
zentowałyśmy założenia zielonej modernizacji, wydawała
2014 r., największego ruchu kobiecego w Polsce. Wraz z dziewię-
się ona odległa od rzeczywistości wsi czy małego mia-
cioma innymi postulatami został on przekazany premierowi.
steczka w Polsce.
Wicemarszałkini Sejmu Wanda Nowicka to jedna z patronek naszych działań.
6
foto: arch. pryw.
Jeszcze niedawno o zielonej modernizacji kobiety
foto: Lukas Plewnia
„WSPIERANIE ZIELONYCH miejsc pracy dla kobiet oraz de-
Agnieszka Odachowska (po lewej) to jedna z wykładowczyń naszych warsztatów i współorganizatorka – m.in. wraz z Katarzyną Kosno (po prawej) – Kongresu Kobiet z Obszarów Wiejskich w Pyrzycach, który gromadzi kilkaset uczestniczek i uczestników z województwa zachodniopomorskiego i gości z całej Polski.
KONGRES KOBIET
Szybko jednak lokalne działaczki społeczne i poli-
wójt gminy Repki Krystyna Mikołajczuk-Bohowicz, pre-
tyczne przekonały się, że zielona modernizacja to narzę-
zeska zarządu Regionalnego Centrum Inwestycyjnego
dzie społecznej zmiany jak najbardziej do zastosowania
w Dzierzgoniu Jolanta Szewczun – to zaledwie kilka spo-
w małych i średnich ośrodkach. Wiceburmistrzyni Py-
śród wielu lokalnych liderek, które w swoich programach
rzyc Agnieszka Odachowska, radna miasta Koszalin
i działaniach mają tworzenie zielonych miejsc pracy.
Na Kongresie Kobiet spotkały się autorki dwóch książek o kobietach i dla kobiet: Beata Maciejewska – autorka „Polki powiatowej i zielonej modernizacji” oraz Magda Bębenek – autorka książki „Polka potrafi”.
foto: Lukas Plewnia
foto: arch. pryw.
Dorota Chałat, wójt gminy Mielno Olga Roszak-Pezała,
V Kongres Kobiet odbył się w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki w dniach 14–15 czerwca pod hasłem: „Partnerstwo, Solidarność, Różnorodność”.
7
SPOTKANIE W PAŁACU PREZYDENCKIM
było 15%, w 1994 r. – 18%, w 1998 r. – 21%, a w 2010 r. – już
dydującymi w wyborach samorządowych. Pośród nich około
ponad 30%. Anna Komorowska życzyła kandydatkom sukce-
40 to uczestniczki „Polki powiatowej”. Bronisław Komorowski
sów i satysfakcji. Powiedziała, że podróżując po kraju często
wskazywał na rosnącą rolę kobiet w samorządach i podkreślił
spotyka się z kobietami aktywnymi. – Te spotkania są dla mnie
to, że coraz częściej startują one z lokalnych, niepartyjnych ko-
ogromnym zastrzykiem energii, optymizmu i przekonania, że
mitetów. Przytoczył dane, z których wynika, że w 1990 roku,
wiele w Polsce można zmienić – podkreśliła.
– Patrzę na działania Pań przede wszystkim jak na element zwiększający szanse aktywizacji obywatelskiej Polek i Polaków. W tym obszarze wiele udało się zrobić, ale jeszcze wiele jest do zrobienia – ocenił Bronisław Komorowski.
8
foto: Piotr Molęcki/KPRP
w początkach reformy samorządowej, kobiet kandydujących
foto: Piotr Molęcki/KPRP
16 PAŹDZIERNIKA 2014 R. w Pałacu Prezydenckim odbyło się spotkanie Pary Prezydenckiej z około 200 kobietami kan-
Wystąpienie wprowadzające wygłosiły Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Irena Wóycicka, pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania Małgorzata Fuszara oraz prof. Joanna Regulska z Rutgers University.
SPOTKANIE W PAŁACU PREZYDENCKIM
bę większego uczestnictwa kobiet w polityce i uzyska-
morządu – o tym, jak skutecznie przygotować się do wyborów
nia przez nie wpływu na rzeczywistość wsi, miasteczek
samorządowych. Organizatorami spotkania, oprócz Pałacu
i miast. Podkreśliła także, że konieczna jest aktywność
Prezydenckiego, były: Fundacja Przestrzenie Dialogu, Funda-
organizacji, mediów i partii politycznych we wspieraniu
cja im. Friedricha Eberta oraz Stowarzyszenie Kongres Kobiet,
działalności publicznej kobiet.
Fundacja Szkoła Liderów i Fundacja Wspomagania Wsi.
Ekspertkami w panelu dla kobiet kandydujących do rad powiatów i województw były: radna Sejmiku Województwa Śląskiego dr Małgorzata Tkacz-Janik, była wicemarszałkini Sejmu Olga Krzyżanowska oraz radna powiatu olsztyńskiego Alicja Wąsik. Dyskusję moderowała Beata Maciejewska.
foto: Piotr Molęcki/KPRP
Po części ogólnej spotkania kandydatki w czterech grupach dyskutowały z przedstawicielkami mediów, polityki i sa-
foto: Paweł Zakrzewski
Na początku spotkania Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Irena Wóycicka wskazała na potrze-
Spotkanie było szansą na nawiązanie kontaktów i dialogu między kobietami o różnych doświadczeniach, biografiach i zajęciach. Poznały się praktyczki i teoretyczki, osoby doświadczone i debiutantki w polityce samorządowej.
9
foto: Lukas Plewnia
SPOTKANIE W KANCELARII PREZESA RADY MINISTRÓW
15 października 2014 r. w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odbyło się spotkanie kobiet biorących udział w ogólnopolskim projekcie „Polka powiatowa i zielona modernizacja” z pełnomocniczką rządu ds. równego traktowania prof. Małgorzatą Fuszarą oraz reprezentantami wybranych ministerstw. Podczas dyskusji prowadzonej przez liderkę projektu Beatę Maciejewską omówiono postulaty i najważniejsze wyzwania dotyczące kobiet i zielonej modernizacji. Pełnomocniczka zaproponowała powołanie przy jej biurze zespołu, który zajmie się rozwiązywaniem wymienionych problemów. Spotkanie zostało zorganizowane w Międzynarodowym Dniu Kobiet Wiejskich przez Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania, Fundację im. Friedricha Eberta oraz Fundację Przestrzenie Dialogu.
NASZE SPOTKANIE jest szczególne, bo poświęcone tej części kobiet, które do tej pory miały największe problemy z usieciowieniem,
MAŁGORZATA FUSZARA, PEŁNOMOCNICZKA RZĄDU DS. RÓWNEGO TRAKTOWANIA
tworzeniem wspólnych inicjatyw wspierających kobiety. Tereny foto: Lukas Plewnia
wiejskie są specyficzne. Występują tam problemy np. logistyczne, chociażby z transportem, co okazuje się – oprócz innych barier – barierą nie do pokonania. Także stereotypy dotyczące kobiet bardzo ograniczają ich możliwości działania na własną rzecz. Jest przyzwolenie na aktywność kobiet tam, gdzie dotyczy ona rodziny; jeszcze trochę tam, gdzie dotyczy działania na rzecz ich środowiska; najmniej, jeśli jest to działanie na ich własną rzecz – na rozwój samych kobiet. Musimy przełamać ten stereotyp, bo nie ma żadnych powodów, żeby społeczeństwo odbierało połowie społeczeństwa prawo do obdarzania refleksją swojej sytuacji, do formułowania swoich postulatów i oczekiwań. Chciałam wszystkim paniom zaproponować, żeby tutaj, przy moim urzędzie, stworzyć grupę roboczą, która będzie na stałe współpracować z pełnomocniczką.
foto: Lukas Plewnia
BEATA MACIEJEWSKA, DYREKTORKA FUNDACJI PRZESTRZENIE DIALOGU, LIDERKA PROJEKTU „POLKA POWIATOWA I ZIELONA MODERNIZACJA”
W CZASIE PISANIA książki i prowadzenia kampanii „Polka powiatowa i zielona modernizacja” przyświecały mi pytania: Co i jak zrobić, żeby kobiety z małych miejscowości zostały zauważone jako ważny podmiot w polityce? Co zrobić, żeby zostały włączone w zmianę? Zgadzam się z twierdzeniem: „kto ma kasę, ten ma władzę”, i uważam, że rozwiązaniem wielu problemów, np. przemocy domowej, są pieniądze dające kobietom samodzielność. A odpowiedzią na pytanie, skąd je wziąć, jest zielona modernizacja – kierunek związany z rozwojem Unii Europejskiej, wpisany w strategię Europa 2020. W nowym okresie finansowania 2014–2020 co najmniej 20 proc. funduszy UE ma zostać przeznaczone na ochronę klimatu i środowiska. To niebagatelne środki. I tu są nowe przestrzenie, w które kobiety powinny wchodzić: nowe miejsca pracy związane przede wszystkim z energetyką odnawialną, ale także nowoczesnym transportem, rolnictwem ekologicznym, budownictwem.
12
BARBARA SZELEWA, FUNDACJA IM. F. EBERTA W POLSCE foto: Lukas Plewnia
CHCIAŁABYM SERDECZNIE PODZIĘKOWAĆ Pani Minister za wspaniałe, ciepłe przyjęcie uczestniczek naszych działań, które od dwóch lat realizujemy wraz z Fundacją Przestrzenie Dialogu. Dziękuję wszystkim uczestniczkom projektu oraz gościom, którzy stawili się, aby odpowiadać na nasze pytania. Nie mogłybyśmy sobie wyobrazić lepszego zwieńczenia naszych dotychczasowych wysiłków. Dziękujemy za otwartość na przedstawione tu potrzeby, za rozpoczęcie dialogu, za inicjatywę powołania zespołu, dzięki któremu przedstawione tutaj postulaty będzie można przekuwać na realne inicjatywy, które mogą prowadzić do zmiany. Naszymi celami są poprawa sytuacji kobiet na rynku pracy i poprawa stanu środowiska, z użyciem narzędzi, jakie daje zielona modernizacja.
KSIĄŻKA BEATY MACIEJEWSKIEJ „Polka powiatowa i zielona modernizacja” pokazuje, że to nie z dala od polityki – jak jeszcze w 2010 roku chciał premier polskiego rządu – budujemy mosty czy szkoły, ale dokładnie jest to w samym centrum polityki: zbudujemy most czy zbudujemy szkołę. Bo to jest decyzja po
foto: Lukas Plewnia
DARIUSZ SZWED, PRZEWODNICZĄCY RADY PROGRAMOWEJ ZIELONEGO INSTYTUTU
pierwsze polityczna, a po drugie ma ogromny wpływ na to, jak Państwu żyje się w swoich miejscowościach. Wielkie dzięki za to, że ta książka stała się dla Pań politycznym kompasem. Zielona modernizacja, która nie przynależy jednej opcji politycznej, jest wpisana w strategię rozwoju inteligentnego i zrównoważonego na rzecz włączenia społecznego Europa 2020 – to jest zintegrowanie obszarów: społecznego, gospodarczego i ekologicznego.
13 13
JOLANTA SZEWCZUN, PRZEWODNICZĄCA RADY POWIATU SZTUMSKIEGO foto: Lukas Plewnia
ZAWODOWO ZAJMUJĘ SIĘ wspieraniem przedsiębiorczości. Pomyślałam, że skoro zawodowo robię to tak dobrze, to dlaczego nie miałabym zbudować kobiecej firmy. Mamy przecież na Żuławach dużo żyznej ziemi i dużo kobiet bezrobotnych, które potrafią pracować. Ja mam dostęp do środków, do pożyczek, do różnych instytucji, a będąc przewodniczącą rady powiatu, też dużo rzeczy mogę wylobbować. Pomyślałam: „To się musi udać”. I w zasadzie jest klapa. Bo produkujemy dobrą żywność, stworzyliśmy superrynek, ale… wyłącznie surowca. Nie możemy go przetwarzać ani w zasadzie legalnie sprzedawać. Kiedy ruszyły działania na rzecz ekonomii społecznej, pomyślałam, że się w to wbijemy. Ale to jest trudne, formy ekonomii społecznej są w tym momencie niedostosowane do tego, co jest na obszarach wiejskich naprawdę kobietom potrzebne.
foto: Lukas Plewnia
MAGDELENA NIECKARZ, DZIAŁACZKA STOWARZYSZENIA RÓWNOŚĆ I NOWOCZESNOŚĆ MIESZKAM NA WSI, 30 kilometrów od Warszawy, i chciałabym przedstawić obraz tej wsi. Do najbliższego przystanku komunikacji zbiorowej mam 7 kilometrów. Wiele dzieci stąd nie odwiedziło Warszawy, nie były w kinie ani teatrze, a jeśli są w Warszawie, to głównie odwiedzają popularną sieciową restaurację. Kobiety działające w organizacjach pozarządowych zajmują się organizowaniem konkursów, zawodów sportowych i wydarzeń dla młodzieży; nie znają pojęcia równości płci i nie zetknęły się z żadnymi genderowymi programami. Nie korzystają z funduszy unijnych, boją się też korzystać z bezpłatnych szkoleń, bo sądzą, że tkwi w nich jakiś haczyk.
14
IRMINA OLEJNIK-CZERWONKA, DYREKTORKA LOKALNEJ GRUPY RYBACKIEJ „PARTNERSTWO JEZIOR” W CHOSZCZNIE
MAM KILKA PROPOZYCJI. Po pierwsze: należy dodać do programów dotacyjnych wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy zapisy o bonusach za zielone miejsca pracy. Po drugie: proponu-
foto: Lukas Plewnia
ję, aby w ramach zespołu, który ma powstać przy pani minister, powstała kampania społeczna podnosząca świadomość w sprawie zielonej modernizacji: co to jest, jak działa, po co i dlaczego jest nam to potrzebne do zrównoważonego rozwoju. Po trzecie: na poziomie województw potrzebne jest zabezpieczenie środków w regionalnych programach operacyjnych również na podnoszenie świadomości w regionach, zarówno w sprawie samej definicji zielonej modernizacji, jak i promocji lokalnych zielonych przedsiębiorców. Kolejne sprawy to: premiowanie firm, które realizują zielone zamówienia; aktualizacja klasyfikacji GUS PKD, aby odpowiadała ona strategii Europa 2020; likwidowanie barier w rozwoju energetyki odnawialnej na obszarach Natura 2000. Zachętami do oszczędzania środowiska należy się zająć na szczeblu ministerialnym.
MY W SWOICH małych ojczyznach tworzymy spółdzielnie socjalne – podmiot ekonomii społecznej – które często aktywizują
AGNIESZKA ODACHOWSKA, WICEBURMISTRZYNI PYRZYC, JEDNA Z EKSPERTEK „POLKI POWIATOWEJ”
my te spółdzielnie same. Rok to za mało, żeby przygotować kobiety do samodzielnego pełnienia tych funkcji, zwłaszcza jeśli mamy je przygotowywać do tworzenia innowacyjnych zielonych miejsc pracy i wykorzystywania nowych źródeł finansowania. One sobie nie poradzą bez przedłużenia wsparcia finansowego
foto: Lukas Plewnia
właśnie kobiety. Jest jednak pewien problem: po roku zostawia-
i doradczego, bez liderów. Obecnie spółdzielnie socjalne mają rok na przygotowanie się do działalności, a potem przez rok dostają wsparcie finansowe i doradcze. Jeśli spółdzielnia nie przetrwa roku aktywnego funkcjonowania, jest zamykana, a środki finansowe zainwestowane w te spółdzielnie – około 20 tysięcy złotych na osobę –przepadają. Jeśli przedłużymy to wsparcie o rok, realnie postawi to te osoby na nogi. Proponuję, aby było to 20 tysięcy zł na osobę plus „pomostówka” – około 600 zł.
15 15
PAULINA PIECHNA-WIĘCKIEWICZ, RADNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWA, WICEPRZEWODNICZĄCA SLD foto: Lukas Plewnia
PROJEKT „POLKA POWIATOWA” przynosi efekty. Nie tylko dlatego, że kobiety mogą brać udział w seminariach, wiele się dowiadywać i uczyć, wprowadzać nowatorskie inicjatywy w lokalnych społecznościach i przekuwać postulaty na projekty konkretnych ustaw. Projekt integruje kobietypolityczki i działaczki z lokalnych środowisk, aby mogły tę wiedzę wykorzystywać – pod tym względem jest nowatorski i wspaniały. To, na co ja szczególnie zwracam uwagę to fakt, że w małych miejscowościach jest coraz mniej kobiet. Bo to one biorą na swoje barki ciężar utrzymania, wyjeżdżają do Niemiec czy do Włoch. Z dziećmi zostają mężczyźni, którzy nie zawsze sobie z tym radzą, i to jest problem, którego rozwiązanie jest zadaniem dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Jeśli kobiety muszą wyjeżdżać i psychicznie cierpią, to znaczy, że nie idzie to w dobrym kierunku. A Polska jest na pierwszym miejscu w zjawisku eurosieroctwa.
foto: Lukas Plewnia
IRMINA OLEJNIK-CZERWONKA, DYREKTORKA LOKALNEJ GRUPY RYBACKIEJ „PARTNERSTWO JEZIOR” W CHOSZCZNIE
OD KILKU LAT w szufladach sejmowych leży projekt ustawy dotyczącej sprzedaży bezpośredniej, który z różnych przyczyn, nieznanych nam, mieszkankom wsi, nie trafił jeszcze na salę sejmową. Może jest to dobry moment, żeby go wyjąć. W momencie, kiedy mamy już świetlice, mamy zaktywizowane koła gospodyń wiejskich, po tylu latach działania funduszy unijnych, świetnie przez nas wykorzystywanych, zwłaszcza przez wieś, może czas pomóc nam teraz korzystać z tych dóbr, które mamy. My też włożyliśmy wkłady własne, finansowe i niefinansowe. Takim wkładem niefinansowym są organizacje pozarządowe, które powstały, może czas pozwolić im teraz zarabiać. Apeluję więc o wyjęcie tego projektu z szuflady. Ponadto, chciałabym wspomnieć o lokalnych grupach działania funkcjonujących w całej Polsce. Jako dyrektorka jednej z lokalnych rybackich grup działania nie widzę problemów w tym, aby do naszej strategii wpisać kursy i szkolenia skierowane na zielone miejsca pracy i zieloną modernizację.
16
CZESŁAWA AUGUSTINOWICZ, SOŁTYSKA WSI BRZOZOWO foto: Lukas Plewnia
PROBLEMEM NA WSI jest nawet przekazanie środków dla kół gospodyń wiejskich, jeśli nie są one sformalizowane, a większość z nich nie jest. I jeśli koła nie zwrócą się do innej organizacji, żeby je wzięła pod skrzydła, to nie mają jak otrzymać środków. Lokalne grupy działania miały przekazywać środki grupom nieformalnym, ale to nie działa. Ludzie są niedoinformowani, choćby dlatego, że spotkania informacyjne są organizowane w czasie, gdy większość z nich pracuje lub nie ma możliwości dojazdu.
„POLKA POWIATOWA” w 75 proc. traktuje o środowisku, więc dotyczy mojego resortu. Warto wspomnieć o pieniądzach – proszę pamiętać, że są one w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i można je wykorzystać np. do budowania instalacji i produkowania energii odnawialnej. Oprócz Warszawy
foto: Lukas Plewnia
MICHAŁ MINAŁTO, DEPARTAMENT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU W MINISTERSTWIE ŚRODOWISKA
mieszkam w miejscowości oddalonej od niej o 80 kilometrów, w której za pośrednictwem gminy uruchomiono projekt instalowania urządzeń do podgrzewania wody. Zmiana społeczna, jaka nastąpiła, a dotyczy ona także płci, jest gigantyczna. Byłoby optymalnie, żeby wpisać wymiar płci w programowanie takich instytucji, jak podległy Ministrowi Środowiska Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska.
17 17
MAGDALENA KORYL, STOWARZYSZENIE RÓWNOŚĆ I NOWOCZESNOŚĆ
POLSKIE WSIE POTRZEBUJĄ pomocy, ale potrzebują także
TRZEBA ZWRÓCIĆ UWAGĘ także na kwestie medyczne. Do
kobiecej ręki. Mam nadzieję, że uda nam się wspólnie ruszyć
odległych miejsc powinna docierać pomoc i edukacja medyczna.
wieś. Jestem do dyspozycji.
Kobiety powinny mieć możliwość zrobienia mammografii i testu
foto: Lukas Plewnia
foto: Lukas Plewnia
RENATA ZAREMBA, POSŁANKA NA SEJM
ciążowego.
TO, ŻE SPOTYKAMY SIĘ w KPRM, ma ogromne znaczenie. W młodych demokracjach niektóre grupy społeczne mają już swoją rangę i są poważane w tzw. mainstreamie politycznym, a inne o tę rangę i uwagę muszą się „dobijać”. Niedawne exposé premier Kopacz zgromadziło przed Sejmem grupę górników, którzy przyjechali ze Śląska, żeby powiedzieć: „my jesteśmy istotni, my jesteśmy tym podmiotem, na który premier rządu musi zwrócić uwagę, kiedy ten rząd obejmuje”. Chcemy, żeby kobiety w Polsce także stały się ważnym podmiotem. Żeby zostały włączone w perspektywę zrównoważonego rozwoju, innowacyjności, dobrych pensji, bezpieczeństwa. Dlatego tutaj się spotykamy. Dlatego zwracamy się do pełnomocniczki rządu ds. równego traktowania o przyjrzenie się wyrównywaniu szans z perspektywy gospodarki służącej kobietom.
18
foto: Lukas Plewnia
BEATA MACIEJEWSKA, DYREKTORKA FUNDACJI PRZESTRZENIE DIALOGU, LIDERKA PROJEKTU „POLKA POWIATOWA I ZIELONA MODERNIZACJA”
ANNA SZWEDOWSKA, DZIAŁACZKA POLITYCZNA I SPOŁECZNA
JAKO MINISTERSTWO PRACY i Polityki Społecznej w ramach
PRACUJĄC W OPIECE społecznej, obserwuję, że jest coraz
różnych programów i konkursów możemy wspierać działania na
mniej środków na dobre programy, które sprzyjają włączeniu
rzecz aktywizacji zawodowej kobiet.
społecznemu.
foto: Lukas Plewnia
foto: Lukas Plewnia
JUSTYNA KRYCZKA, MPIPS
foto: Lukas Plewnia
MAŁGORZATA FUSZARA, PEŁNOMOCNICZKA RZĄDU DS. RÓWNEGO TRAKTOWANIA BARDZO DZIĘKUJĘ za to spotkanie. Widzę cały szereg międzyresortowych problemów: przedsiębiorczość, problemy ruchu pozarządowego, problemy edukacji i zdrowotne. I to prawda, że wszystkie te problemy mają perspektywę kobiet wiejskich. Tym bardziej widzę sens tworzenia tej grupy roboczej, co już na początku zaproponowałam. W ten sposób możemy po kolei „rozsupływać” te bariery i je usuwać. To miejsce jest dla Was zawsze otwarte.
19
20
foto: Lukas Plewnia
21
REALIZATORZY PROJEKTU
FUNDACJA PRZESTRZENIE DIALOGU powstała w 2004 r. Działa na rzecz dialogu społecznego, demokracji, tolerancji, równych praw kobiet i mężczyzn, zrównoważonego rozwoju. Współpracuje z wieloma instytucjami w Polsce i za granicą. W ostatnich latach Fundacja zajmuje się przede wszystkim edukacją społeczną, m.in. organizuje warsztaty dotyczące demokracji energetycznej i zrównoważonego rozwoju dla lokalnych liderów i liderek oraz debaty z udziałem ważnych aktorów życia społecznego, politycznego i naukowego z Polski i zagranicy. Prowadzi także działalność wydawniczą obejmującą publikacje i filmy edukacyjne.
Najważniejsze aktualne przedsięwzięcia Fundacji: – Polka powiatowa i zielona modernizacja – kampania wspierająca rozwój zielonej gospodarki i szans dla kobiet poprzez dostęp do wiedzy i funduszy, które poprawiają jakość życia i rozwój lokalnych społeczności. – Demokracja energetyczna – działania na rzecz rozwoju w Polsce obywatelskiej energetyki opartej na źródłach odnawialnych. Biuro Fundacji znajduje się w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. W Gliwicach działa filia Fundacji prowadzona przez szefową Rady Fundacji Małgorzatę Tkacz-Janik.
www.przestrzeniedialogu.org
22
Ponadto Fundacja przyznaje stypendia szczególnie uzdolnionym studentom i doktorantom wyróżniającym się dużym zaangażowaniem społeczno-politycznym. Fundacja co roku wspiera ok. 2700 studentów i doktorantów, zwłaszcza z rodzin niezamożnych lub ze środowisk imigrantów. Obok głównych siedzib w Bonn i Berlinie FES utrzymuje przedstawicielstwa w ponad 100 krajach na całym świecie. Biuro w Warszawie, istniejące od roku 1990, należy do największych.
www.feswar.org.pl
foto: Lukas Plewnia
FUNDACJA IM. FRIEDRICHA EBERTA (FES) została założona w 1925 roku na mocy politycznego testamentu pierwszego demokratycznie wybranego prezydenta Niemiec Friedricha Eberta. Fundacja, której działalność w roku 1933 została zakazana przez narodowych socjalistów, a w roku 1947 wznowiona, jest największą i najstarszą wśród istniejących obecnie fundacji politycznych w Niemczech. FES wspiera idee i główne wartości socjaldemokracji, a jej działania mają na celu zwiększenie partycypacji obywateli w życiu politycznym, wzmocnienie spójności społecznej, sprawiedliwe kształtowanie systemu społeczno-ekonomicznego, pogłębienie dialogu między związkami zawodowymi a światem polityki oraz nadanie globalizacji ludzkiej twarzy.
23
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY
www.polkapowiatowa.pl www.facebook.com/polkapowiatowa 24
foto: Piotr Molęcki/KPRP
PIERWSZA DAMA RP, ANNA KOMOROWSKA: Gratuluję Fundacji im. Friedricha Eberta i Fundacji Przestrzenie Dialogu aktywności i podjęcia inicjatywy, której cel łączy w sobie zarówno poprawę sytuacji kobiet z obszarów wiejskich, jak i ochronę środowiska naturalnego. Ogólnopolskie warsztaty, które mają doprowadzić do osiągnięcia tego zamierzonego celu, będą z pewnością znakomitym sposobem, by dotrzeć z Państwa przesłaniem do jak najszerszego grona kobiet w Polsce, które są lub zostaną dopiero zainspirowane ideą zielonego postępu i nowymi technologiami. Życzę Państwu sukcesu w przeprowadzeniu akcji, w następstwie której kobiety nie tylko znajdą dla siebie zajęcie w ramach zielonej gospodarki, ale także przyczynią się do wzmocnienia rozwoju swojej lokalnej społeczności.