NOORDHOLLAND NOORD uitgave
SEPT
2011
no
3
pagina 4
NHN herijkt strategie:
'Keuzes maken, daar draait het om' Kwartaaluitgave van Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord thema: lucht
pagina 3
Floriade 2022 Noord-Holand serieuze kandidaat pagina 6
Kennis is de motor: TNO Den Helder ontwikkelt kennis in de kop van Noord-Holland
COLUMN
NHN op koers
Vanuit ons huis aan het Jisperveld kunnen we de kantoortorens in Amsterdam-Zuid zien blinken in het zonlicht. Ik heb er jaren naar tevredenheid gewoond, maar ik zou niet meer terug willen naar Amsterdam. Frisse lucht, vergezichten, water, strand en ook nog eens prettig in een ruime omgeving wonen. Dat kan in Noord-Holland Noord. De elementen frisse lucht, wind en water doen me denken aan mijn wedstrijdverleden in het zeilen. We waren gewend om in de middenmoot te varen en waren blij als we met heel veel inspanning de 10e plek wisten te behalen. De boten voor ons in de wedstrijd hadden beter materiaal en gingen sneller. In onze beleving lag het zeker niet aan de bemanning. Tot we op een dag met een doelstelling kwamen: we wilden bij de eerste 5 gaan behoren. En daar was een strategie voor nodig! Keuzes maken, vertrouwen in elkaar en stakeholders die ons deze ambitie gunden. Binnen twee jaar voeren we altijd vooraan… met dezelfde boot! Leo Kramer, directeur Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord Leo Kramer
Lex Verspeek
COLOFON
KORT NIEUWS
NHN is een kwartaaluitgave van Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord (NHN). Aan deze uitgave werkten mee: Leo Kramer (NHN), Marieke Endert (NHN), Thierry van Veen Delaunay (NHN), Corina Prent (TNO), Jacques Dekker (Agriboard), Bas Froon (TAQA Energy BV), Marja Doedens (MCN), Annelies Vlap (Bex*communicatie) Eindredactie: Marieke Endert (NHN) en Annelies Vlap (Bex*communicatie) Ontwerp en opmaak: Beautiful Minds Oplage: 1.000 Drukwerk: Dékavé Managing Print Volgende themanummer:
VUUR Wilt u reageren op deze uitgave? Of heeft u suggesties voor onderwerpen voor komende uitgaven? Neem dan contact op met Marieke Endert via mendert@nhn.nl.
NHN |
| september 2011
JUNI/JULI AUGUSTUS SEPTEMBER 2011
Eerste teelt zilte aardappel succesvol
NHN partner Offshore Energy 2011 in de RAI Wandelroutenetwerk breidt zich verder uit
Nieuw zaadtechnologiebedrijf naar Seed Valley 2
Programma Gastvrij Noord-Holland
nu ook in West-Friesland
Holland Health start NObesitas Centrum
NHN supporting partner van AMC Seminar
Provincie stelt 60 miljoen euro beschikbaar voor Duurzame Energie Fonds Fundament Floriade gelegd
Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord
Noord-Holland Noord serieuze kandidaat voor Floriade 2022 Een belangrijke ambitie van Agriboard Noord-Holland Noord is het binnenhalen van de organisatie van de Floriade in 2022. In september maakt de Nederlandse Tuinbouwraad bekend welke regio’s een bidbook voor de Floriade mogen maken. Jacques Dekker, programmamanager van de Agriboard, is er van overtuigd dat Noord-Holland Noord een zeer serieuze kandidaat is. Agribusiness staat als een huis. Jacques: ‘De Floriade binnenhalen is van groot belang voor Noord-Holland
NHN |
| september 2011
Noord. Alle partijen die hierbij betrokken zijn, zoals NHN, de KvK, Provincie Noord-Holland, LTO Noord, ondernemers en de gemeenten zien de agribussiness als belangrijkste driver voor de verdere ontwikkeling van de regio. Er wordt hier maar liefst 3 tot 3,5 miljard euro omgezet in de agrarische sector. Onze agribusiness staat als een huis. Zowel nationaal als internationaal.’ Noord-Holland presenteren in Venlo ‘Met de regio werken we aan een uniek bidboek voor een prachtige gebiedsontwikkeling. Ik kan nog niet veel over de inhoud verklappen, maar ik ben er van overtuigd dat we ons zeer onderscheidend presenteren en dat we een goede kans maken. De keuze voor de locatie van Floriade 2022 wordt in Venlo in 2012 bekend gemaakt. We willen daar graag aanwezig zijn en samen met NHN proberen we het budget bij elkaar te krijgen om de regio in Venlo te presenteren.’
3
Marieke Endert
EEN LUCHTIG GESPREK MET
Thierry van Veen Delaunay & Leo Kramer
Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord herijkt strategie:
‘Keuzes maken, daar draait het om’ NHN |
| september 2011
4
Toen Leo Kramer in december 2010 aantrad als nieuwe algemeen directeur van Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord (NHN) nam hij samen met de organisatie en aandeelhouders de strategie van NHN onder de loep. ‘Doen we nog de goede dingen of wordt het tijd voor nieuwe horizonnen?’ Leo en financieel directeur Thierry van Veen Delaunay delen de bevindingen en visie. Leo Kramer Geboren: 1964 te Dubbeldam (bij Dordrecht). Woont: in Spijkerboor. Is: algemeen directeur bij Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord sinds 1 december 2010. Was: projectdirecteur bij het Rijksvastgoed en Ontwikkelingsbedrijf. Daarvoor werkzaam in het bedrijfsleven bij Bouwfonds en TCN Property Projects. Vindt leuk aan NoordHolland Noord: 'de open geest en het vele water! Ontdekt nieuwe horizonnen door: op een andere manier tegen zaken aan te kijken en daar waar mogelijk geld te verdienen. Dat zit in mijn genen. Mijn drive is om projecten haalbaar te maken en te realiseren. Risico’s herkennen, beheersen en downsizen. Dat hoop ik bij NHN ook te kunnen doen. Thierry van Veen Delaunay Geboren: 1966 te Amsterdam. Woont: in Nieuw-Vennep. Is: financieel directeur bij Ontwikkelingsbedrijf NoordHolland Noord sinds de oprichting in januari 2007. Was: accountant bij KPMG, directeur bij Proper-Stok en financieel directeur/bestuurder bij PWC. Vindt leuk aan NoordHolland Noord: het zeer diverse MKB en de hoogwaardige technologische kennis; mooie bedrijven waar nog veel meer uit te halen is! Noord-Holland Noord is een interessant gebied vol potentie. En het kent een mooie woonomgeving. Ontdekt nieuwe horizonnen door: steeds weer creatief oplossingen te verzinnen. Hoe kunnen we zaken anders aanvliegen, zodat we de potentie van Noord-Holland Noord zoveel mogelijk benutten? Hierbij kijk ik steeds naar: wat willen we bereiken, wat is haalbaar, wat moeten we hier nog verder voor realiseren en hoe kunnen we dit doen?
NHN |
| september 2011
Verandert er nog iets in de focus van NHN? Thierry: ‘Van het begin af aan hebben we gefocust op clustering in een aantal sectoren, zoals duurzame energie, agri en welzijn. We hebben initiatieven bij elkaar gebracht en stichtingen als Seed Valley, Agriboard en Holland Health opgericht. Uit de clustervorming zijn meerdere programma’s ontstaan die nu breed gedragen worden. Onze aanpak is succesvol gebleken. Daarom blijft onze focus gericht op kansrijke clusters.’ Leo: ‘Het is mooi om te zien dat deze clusters nu volledig omarmd worden. Bedrijven zien dat het belangrijk is je internationaal als één regio naar buiten toe te profileren. Sommige boards staan al helemaal op eigen benen. En dat is goed. NHN initieert en bij succes neemt de markt het over.’
Tijd voor een nieuwe strategie? Leo: ‘Geen nieuwe strategie, maar een herijking van de reeds bestaande. Toen ik hier kwam, zag ik een hele enthousiaste en gedreven club die met goede dingen bezig is: ontwikkelen van bedrijventerreinen, participatie in het midden- en kleinbedrijf (MKB), acquisitie en promotie om bedrijven binnen te halen en investeringsprogramma’s die passen bij wat er in de regio gebeurt. Het viel me wel op dat er veel verschillende projecten liepen en dat niet bij iedereen de oorspronkelijke uitgangspunten van NHN identiek op het netvlies stonden. De focus kon scherper. Ik heb daarom aan onze aandeelhouders toegezegd een strategie te schrijven en daarin weer scherp te maken waar NHN voor staat en voor gaat. Zowel voor onze eigen medewerkers als voor onze aandeelhouders en relaties. Als deze strategie wordt omarmd, vertalen we deze door in een meerjarenplan.’
Op welke sectoren wil NHN zich nu gaan richten? Leo: ‘We sluiten ons in ieder geval aan bij de 5 speerpunten van de regio. Ik ben bijvoorbeeld erg onder de indruk van de potentie van recreatie en toerisme. De realisatie van 500.000 extra overnachtingen in de regio kan jaarlijks structureel vele miljoenen opleveren. Om deze kansen ten volle te benutten is samenwerken noodzakelijk. Concurrentie tussen gemeenten onderling moet worden omgezet in een krachtige gezamenlijke marketing.’ Thierry: ‘Denk ook aan offshore-activiteiten in Den Helder en omgeving. Defensieactiviteiten nemen hier af, maar olievelden in de Noordzee worden weer heropend om daar met speciale technieken de laatste olie uit de grond te halen. De komende 15 jaar verwachten we in Den Helder en omgeving booming business op het gebied van offshore.’ Focus en verdienend vermogen optimaliseren zijn dus de steekwoorden voor de toekomst? Leo: ‘Keuzes maken, daar gaat het om. Waar ligt nu echt de toegevoegde waarde van NHN? Een explicietere strategie dwingt tot keuzes maken, ook voor onze aandeelhouders. Zetten we NHN enkel in voor structuurversterkende maatregelen of zetten we NHN ook in als middel om bedrijven aan te trekken, te behouden en te laten groeien, middels participatiefondsen, investeringsprogramma’s, acquisitie en de realisatie van goede vestigingsmogelijkheden? Uiteindelijk zijn het de aandeelhouders die beslissen, maar mijn advies zou zijn om te gaan voor het laatste, waarbij NHN een onafhankelijke rol heeft als spil tussen overheid en bedrijfsleven. NHN heeft alles in zich om zo’n rol binnen enkele jaren tot een succes te maken.’
Strookt de huidige situatie nog met de uitgangspunten van NHN? Leo: ‘Een belangrijk uitgangspunt voor NHN is dat we publieke aandeelhouders hebben en daarmee op wat meer afstand zitten van de dagelijkse politiek. In de afgelopen jaren boden we aandeelhouders ook ruimte om inhoudelijk op onze bedrijfsvoering te sturen. Dat maakte de organisatie afhankelijk van plaatselijke ontwikkelingen en wensen. Dit is niet goed. We willen de organisatie efficiënt en met een heldere structuur op pad houden om werkgelegenheid te ontwikkelen en de economie te versterken ten behoeve van de hele regio. Dat is de kracht van NHN.’ Thierry: ‘Daarnaast zal NHN zich steeds sterker moeten ontwikkelen tot het scharnierpunt tussen overheid en bedrijfsleven. Hierbij is een zelfstandiger positie van NHN essentieel. Het optimaliseren van het verdienend vermogen van NHN kan zo’n zelfstandige positie ondersteunen.’
5
Annelies Vlap
Lex Verspeek
TNO Den Helder is één van de ruim 20 vestigingen van TNO Nederland, als organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek. TNO is, samen met NHN en andere partners, een van de founding fathers van het kenniscluster Maritime Campus Netherlands (MCN). Corina Prent, sinds 1 jaar interim manager bij TNO Den Helder, is trots op de groei die ze doormaken.
Wat is TNO voor organisatie? ‘TNO is ruim 80 jaar geleden opgericht als een brug tussen universiteiten en bedrijfsleven om wetenschappelijke kennis toe te passen in de praktijk. Dit was en is heel belangrijk om het innovatievermogen en de concurrentiekracht van de BV Nederland te versterken. De grootste kracht van TNO is dat we volstrekt onafhankelijk zijn.’
| Eén van de medewerkers bezig met metingen aan een opstelling voor de bepaling van de frictieweerstand van (gecoate) materialen in zeewater.
Waar doet TNO onderzoek naar? ‘Het onderzoek van TNO is heel divers, van technische onderwerpen tot thema’s als gezondheid en verkeer. Op onze locatie in Eindhoven ligt de nadruk bijvoorbeeld op toepassingen van nanotechnologie en in Helmond richten we ons op automotive onderzoek, zoals de botstesten. Hier in Den Helder ligt de focus op maritiem onderzoek. Dat is ook logisch, want voor maritiem onderzoek heb je vers zeewater nodig, en dat is hier volop aanwezig. Daarnaast is er in Den Helder natuurlijk van oudsher de relatie met de marine.’
NHN |
| september 2011
| Corina Prent in de “Zeewaterhal”.
Kennis is de motor van de Kop van Noord-Holland ‘In Den Helder ligt de focus op maritiem onderzoek’ Wat houdt het maritiem onderzoek in? ‘‘Wij doen onderzoek naar de omstandigheden in zee en de invloed van zeewater op materialen. Als je bijvoorbeeld gaat boren op grote diepte, wat gebeurt er dan met je materiaal? Gaat het vervormen? Treedt er corrosie op en zo ja wat voor corrosie? Het zeewater dat we voor ons onderzoek nodig hebben komt hier uit de haven. Er wordt tot wel 50 ton zeewater per uur rondgepompt. Een van de grootste problemen voor materialen is microbiologische corrosie als gevolg van activiteiten van bacteriën. Een andere problematiek is de aangroei op een schip door zogenaamde fouling, die voor meer weerstand van het schip in het water zorgt. Dit kan op jaarbasis een miljoen euro aan extra brandstof per schip betekenen. TNO Den Helder doet onderzoek naar coatings die de aangroei op schepen sterk kunnen beperken.’ Wat betekent kennis voor de regio? ‘TNO en andere partners van MCN proberen de motor te zijn voor de Kop van NoordHolland door kennis te ontwikkelen en beschikbaar te maken via projecten. MCN heeft Europese subsidie binnengehaald dat ingezet wordt om de bedrijvigheid in de Kop van Noord-Holland en de andere noordelijke provincies te bevorderen. Met onze kennis door het materialenonderzoek dragen we bij aan dit Europese project. Kennis is ook relevant voor de werkgelegenheid: elke kenniswerker brengt vier ondersteunende mensen met zich mee. Op deze afdeling zijn nu 18 mensen werkzaam, waaronder ook onderzoekers uit het buitenland, zoals Duitsland en China. Volgend jaar wordt ons team met nog minimaal 5 mensen aangevuld met als uiteindelijk streven een team van 35 à 40 kenniswerkers.’ Welke rol speelt NHN in jullie plannen? ‘Voor ons is de steun en de expertise van NHN van groot belang. Behalve het meedenken en een financiële bijdrage is het netwerk van NHN zeer interessant. Het opent de deuren voor ons soms net iets makkelijker.’
6
Marieke Endert
TAQA Energy B.V. exploiteert en produceert gas en heeft een opslagfaciliteit voor aardgas in Alkmaar (de Piekgasinstallatie). Het Ontwikkelingsbedrijf van TAQA houdt zich samen met onder andere de GemeenWaarom is gasopslag nodig? ‘Sinds de jaren zestig hebben we gas uit het te Alkmaar, ProvinGroningenveld gebruikt. Deze gasvoorraad cie Noord-Holland, vermindert, waardoor het straks niet meer Ministerie van EL&I, mogelijk is om gas in flexibele hoeveelheden energieonderte produceren. Om te kunnen voorzien in de pieken in de vraag ’s ochtends vroeg en aan het zoekscentrum begin van de avond hebben we een flexibele ECN en energie en bron nodig. De meest efficiënte oplossing is afvalnutsbedrijf om gasopslagen zo dicht mogelijk bij de HVC bezig met de gebruiker te bouwen.’ ontwikkeling van de Er is ook weerstand tegen de energieregio Noordgasopslag… Holland Noord. ‘Ik begrijp dat burgers kritisch zijn en willen Bas Froon, manager weten wat er gebeurt in hun achtertuin. De technieken die we gebruiken zijn echter niet van het Ontwikkenieuw of controversieel: er zijn wel honderden lingsbedrijf van gasopslagen in Europa. En we zouden niet aan TAQA, aan het zo’n groot project beginnen als het niet verantwoord of niet veilig zou zijn. Van tevoren laten woord. Wat heeft Noord-Holland Noord met gas? ‘Er zijn tientallen gasvelden in de regio, er loopt een heel netwerk van pijplijnen door het gebied. In de jaren zestig is TAQA begonnen met gaswinning, toen nog als het van oorsprong Amerikaanse Amoco. In 1998 fuseerde Amoco met BP, waarna het in 2007 is overgenomen door TAQA. In 1996 begon het bedrijf al met gasopslag en bouwde het de Piekgasinstallatie op de Boekelermeer. Op dit moment zijn we bezig met de gasopslag in de Bergermeer.’
‘Gasopslag Bergermeer enorme boost voor de regio’ ‘Noord-Holland Noord heeft alle potentie een belangrijke energieregio te worden,
we daarom met Alkmaar, Provincie Noord-Holland, Ministerie EL&I, HVC en ECN de handen ineen geslagen om een energiecluster te realiseren. Hiernaast werken we met NHN samen aan verschillende projecten, zoals een cluster rond groen gas, windenergie op zee en onderwijs en onderzoek. Voor NHN ligt er een belangrijke taak op het gebied van promotie en acquisitie. Hierbij kan NHN het netwerk van energiebedrijven, zoals TAQA, goed benutten om heel doelgericht bedrijven en organisaties naar de regio te halen.’
we specifieke onderwerpen, zoals het risico op bevingen, goed onderzoeken door onafhankelijke onderzoeksinstituten. Om het project verantwoord te doen, zoeken we ook veelvuldig de dialoog met onze stakeholders.’
Wat betekent gasopslag voor de regio? ‘De gasopslag Bergermeer geeft een enorme boost aan de regio. TAQA en gasproducent en - verhandelaar EBN, een onderdeel van de Nederlandse staat, investeren circa € 800 miljoen. We besteden dit zoveel mogelijk in de regio door bij de bouw zoveel mogelijk regionale partijen te betrekken. In totaal levert de realisatie van de gasopslag Bergermeer zo’n 3.300 manjaren werk op, waarvan 2.650 in Nederland. Ook indirect draagt de gasopslag bij aan de regio, door gebruik van toeleveranciers, horeca, servicebedrijven en hotels. En als de gasopslag klaar is, willen we het hoofdkantoor van TAQA uit Den Haag naar Alkmaar halen.’ Hoe zien jullie de toekomst? ‘Noord-Holland Noord heeft alle potentie een belangrijke energieregio te worden, wat zijn vruchten zal afwerpen voor de bedrijvigheid en de werkgelegenheid. Het afgelopen jaar hebben
NHN |
| september 2011
| Bas Froon
7
Marieke Endert
TAQA
Windenergie is essentieel voor het behalen van het door de overheid gestelde doel ‘14% duurzame energie in 2020’. De regio Den Helder richt zich op de toekomst en start in september 2011 met MBO- en HBO-opleidingen Offshore windenergie; een nieuwe sterke economische activiteit die duizenden nieuwe banen zal opleveren. Maritime Campus Netherlands Offshore windpark
Beautiful Minds