inhoudsopgave van Timbers
12
Stageverslag
hoofd stukken
bladzijdes
1 Inleiding
3
2. Hoe zit dit verslag in elkaar?
4
3. Het bedrijf 3.1 Bedrijfsformule 3.2 Aanname en ontslag 3.3 Wetgeving
6
4. hoe werkt zeefdrukken?
9
5 Speciale technieken 5.1 Kleuren mengen 5.2 Kleuren mengen door middel van een raster
12
6. Werkproces 6.1 Eerst de zeefdrukvergadering 6.2 Schetsen 6.3 Eerste opdracht: voor het ‘Klere-café’ 6.3.1 Tijdens het ‘Klere-café’ 6.4 Opdrachten naast zeefdrukken
17
7 Mijn leerdoelen 7.1 Ik heb het zeefdrukproces onder de knie 7.2 Ik maak mooie ontwerpen die gebruikt kunnen worden om in meerdere kleuren te zeefdrukken 7.3 Ik weet wat mensen van mijn poster vinden en waarom ze ernaar kijken 7.4 Ook nog mooi meegenomen 7.5 Conclusie
24
8 Slot
26
1. inleiding In dit verslag beschrijf ik mijn stage op de zeefdrukkerij van Willemeen in Arnhem, van april tot en met november 2012. Ik ben dit half jaar voornamelijk bezig geweest met het maken van gezeefdrukte posters voor allerlei verschillende feesten en activiteiten die in Willemeen werden gehouden. Totaal heb ik ongeveer vijftig verschillende producten ontworpen waarvan sommige zelf gedrukt: posters, banners, folders, logo’s, flyers, T-shirts, een uithangbord en natuurlijk heb ik dit stageverslag zelf ontworpen en de cover gezeefdrukt! Tijdens de stage heb ik het hele zeefdrukproces geleerd. Vanaf het schetsen en ontwerpen van het product tot het drukken en verspreiden ervan. Aan dit hele proces heb ik de meeste tijd besteed. Bij het maken van posters heb ik onderzoekjes gedaan naar bepaalde zeefdruktechnieken en stijlen. Bijvoorbeeld kleuren samen gebruiken of het mengen van speciale inkten
op het papier. Ook heb ik veel met rasters, stippen en strepen gewerkt. Een andere techniek die ik geprobeerd heb, is de Iris druk. Verder ben ik veel bezig geweest met het schetsen en verbeteren van mijn tekenstijl in combinatie met programma’s op de computer. Ik heb zoveel technieken onderzocht, juist omdat je met zeefdrukken niet zoveel verschillende kleuren in een poster kan gebruiken. Met slimme trucjes en weetjes kan je daar wat goeds van maken zonder dat het veel tijd kost. Het leren van dit hele proces heeft me veel mooie ideeÍn gebracht.
Met mijn vragen kon ik altijd bij mijn stagebegeleidster Colette terecht. Zij hielp mij of we zochten samen een oplossing. Vaak heb ik gewoon iets nieuws uitgeprobeerd zonder dat ik wist hoe het zou uitpakken. Alles bij elkaar was er dus veel informatie te vinden en heel veel dingen om uit te proberen, een half jaar was eigenlijk te kort. Als je nieuwe dingen probeert kan het zijn dat je niet het resultaat krijgt dat je verwacht. Soms pakt het beter uit dan gehoopt en af en toe ook wat minder. Maar juist van dit soort dingen valt het meest te leren.
Ik heb veel onderzoek gedaan op het internet en het archief van Willemeen helemaal afgestruind. Daardoor heb ik alle posters die hier gedrukt zijn eens goed kunnen bekijken. Het was leuk om de manieren te ontdekken waarop anderen mensen dingen hebben opgelost.
13
2. hoe zit dit verslag in elkaar Het eerste deel, hoofdstuk drie, gaat over de organisatie Willemeen en het overkoepelende Rijnstad. Daarna beschrijf ik in hoofdstuk vier en vijf de technieken die ik onderzocht en geleerd heb en in hoofdstuk zes komen het werkproces en een productie aan bod. In het laatste hoofdstuk staat hoe ik aan mijn leerdoelen gewerkt heb en wat ik van de stage vond. Hoe heb ik aan het stageverslag gewerkt en hoeveel uur heeft dat gekost? Ik heb aan het einde van mijn stage perioden 2weeken de tijd gekregen om aan mijn verslag te werken. De eerste week ben ik vooral bezig geweest met de inhoud. En het fotograferen van de dingen waar ik het meest mee bezig ben geweest in dit half jaar, Nog meer dingen zie je in het kader hier onder.
wat ik heb gedaan Teksten schrijven. Foto’s maken. Beelden in het verslag. Logo’s in het verslag. Cover ontwerpen en drukken. Titelpagina ontwerpen. Drukkers bellen.
14
115 5
3. het bedrijf Willemeen is een stedelijk jongerencentrum en subcultureel podium in Arnhem. Het is onderdeel van welzijnsorganisatie Rijnstad. Meer dan honderd vrijwilligers zijn betrokken bij het organiseren van activiteiten op het gebied van jeugdcultuur zoals muziek, zeefdruk en multimedia. Zo’n 25 jaar geleden besloot een vrijwilliger, toen hij voor de zoveelste keer een stapel Willemeenposters ging halen bij de drukker, dat dit beter geregeld kon worden. Met het nodige gereedschap, voldoende hout en toestemming van het bestuur timmerde hij eigenhandig een zeefdruktafel in elkaar. Een oude stofzuiger diende als vacuümpomp. Hij verbouwde de lounge van de filmzaal en jongerencentrum Willemeen had een eigen zeefdrukkerij. De eerste jaren werden er vooral posters gedrukt voor politieke comités die de jaren ’70 kenmerkten en in Willemeen bijeenkwamen en daarnaast werkte de drukkerij voor themacafé-avonden. Met de verbouwing van de filmzaal tot concertzaal in 1987, kwam de drukkerij steeds meer in dienst te staan van de muziekpoot van Willemeen. Het aantal interne opdrachten steeg en het werd broodnodig om deugdelijke zeefdrukapparatuur aan te schaffen. In Willemeen worden veel zeefdrukposters ontworpen en gedrukt. Die posters fleuren al jaren het Arnhemse straatbeeld op. Willemeen is trots op zijn eigen drukkerij.
16
jan de zeefdruk specialist
Wat drukt Willemeen nog meer? cd- en vinylhoezen T-shirts cd doosjes platenhoezen decorstukken magazines bakstenen tassen stickers onderbroeken
3.1
Bedrijfsformule
Willemeen richt zich met zijn activiteiten op jongeren van 16 tot 26 jaar. Ook de Gemeente Arnhem is een directe opdrachtgever, daar komt het meeste geld vandaan. De Gemeente maakt een plan ook wel jeugdbeleid genoemd. Met dit plan gaat Willemeen aan de slag. In het jeugdbeleid wil de Gemeente dat Willemeen aan de slag gaat met jongeren die op het randje van de maatschappij staan. Zoals mensen die even geen huis hebben, geen werk hebben, of jongeren die met een alcoholprobleem zitten. Zij kunnen hier als vrijwilliger werken. Nadat zij een tijdje rondgelopen hebben, is het doel dat zij zich helemaal zelf kunnen redden tijdens het organiseren van feestjes, het maken of doen van andere dingen (ook wel empowerment genoemd). De drukkerij in Willemeen is al jaren een stageplek, leerwerkplaats en bovenal een plek waar menig stagiair en vrijwilliger de kans krijgt om een creatief steentje bij te dragen aan de cultuur in Arnhem. Dit zijn maatschappelijke doeleinden, en daarvoor is deze plek opgericht door de gemeente. Jonge en beginnende kunstenaars of jeugdige ontwerpers kunnen vaak gratis gebruik maken van Willemeen. Als een bedrijfje commerciĂŤle doeleinden heeft en wat wil laten bedrukken bij Willemeen, dan wordt er wel een offerte gemaakt. De opdrachten die worden aangenomen zijn vaak van kleine bedrijfjes die een beetje in hetzelfde kader liggen als Willemeen. Dit soort bedrijven heeft meestal zelf het ontwerp al dat gedrukt moet worden. De ontwerpen die bij Willemeen worden gemaakt zijn meestal voor posters van Willemeen zelf.
Hoe ziet een drukofferte van Willemeen eruit? 1. Opstartkosten: klaarmaken van de doka en de zeefdrukkerij. 2. De materiaalkosten: inkten en papier, de fotecoat waarmee de zeef ingesmeerd wordt en de film die belicht wordt met de afbeelding die gedrukt gaat worden. 3. Als je niet zelf wil drukken maar het door iemand van Willemeen laat doen dan komt er 30% bij het totaalbedrag.
3.2
Aanname en ontslag
Omdat Willemeen als stichting onder Rijnstad valt, komen de werknemers daar in dienst. Bij Willemeen werken vier jongerenwerkers met ieder een eigen specialisme. Feestjes regelen, reclame maken en zo is Colette de begeleidster van de Zeefdrukkerij. Verder werken er allerlei mensen in ondersteunende diensten: schoonmaak, beheerder en conciĂŤrge. Het aannemen en ontslaan van medewerkers loopt via Rijnstad. Zij overleggen met de gemeente of er genoeg geld is om iemand aan te nemen. Als er iemand ontslagen wordt is dit meestal omdat er veel bezuinigd wordt en er juist niet genoeg geld is. Iedereen bij Willemeen die betaald werk doet, is parttime in dienst. Alle stagiaires en vrijwilligers worden door Willemeen zelf aangenomen. Bijna iedereen is welkom.
17
3.2
Aanname en ontslag
Toen de zeefdrukkerij nog niet zo lang bestond en het zeefdrukken nog een beetje in de kinderschoenen stond, werd er veel met chemicaliĂŤn gewerkt. Niet erg goed voor mens en natuur. Het werken met deze chemicaliĂŤn is na een aantal jaren afgeschaft. De middelen waren te gevaarlijk om met net beginnende zeefdrukkers te gebruiken want, je kunt er ernstig letsel aan overhouden. Gelukkig is er een alternatief gevonden. De hele zeefdrukkerij moest door een erg strenge controle komen om technisch aan de Arbowet te voldoen. Na deze controle zijn er allemaal speciale afzuigsystemen aangebracht in de drukkerij. Ook moest er een kast komen voor de chemische schoonmaakmiddelen waar niet iedereen zomaar bij kan en die goed tegen een stootje kan. De materialen zijn hierna aangepast en vervangen door milieuvriendelijke producten. Deze regels worden in de dagelijkse praktijk goed in de gaten gehouden en regelmatig gecontroleerd.
Colette ook zeefdruk specialist
18
& mijn stage begeleidster
4. hoe werkt zeefdrukken Zeefdrukken is een oude techniek en omdat er tegenwoordig makkelijkere manieren zijn om dingen te bedrukken zie je het niet meer alledaags voorbijkomen. Het is echt een speciale manier van werken geworden waarin je veel leuke technieken kunt gebruiken. Hieronder staat in een aantal stappen hoe het zeefdruk proces in elkaar steekt.
stap 1
Het ontwerpen
Bij het zeefdrukken is speciale techniek en inzicht nodig bij het ontwerpen. Want, al heb je nog zo’n mooi plaatje op je computerscherm gemaakt, dat wil niet zeggen dat je het zomaar op een zeef kunt zetten en kunt drukken. Bij zeefdrukken is het belangrijk dat je onthoudt dat iedere kleur in je ontwerp apart gedrukt wordt. Ook is het belangrijk dat je niet te klein werkt anders wil een stukje nog wel eens wegvallen als het eenmaal op de zeef staat. Als het ontwerp klaar is, worden de verschillende kleurlagen gescheiden en in zwart-wit gezet. Het bestandje wordt in negatief uitgeprint zodat het, bij het op de film zetten weer in positief terug kan komen. Dit als je een computer gebruikt. Het is natuurlijk ook mogelijk om zwart-wit tekeningen of collages op film te zetten. Hier werd vroeger vooral mee gewerkt.
stap 2
De zeef inrakelen
Het inrakelen van de zeef is een ander woord voor het besmeren met een bepaald soort pasta, genaamd: fotecoat. Het is belangrijk dat er niet teveel licht bij komt want fotecoat word namelijk hard in het licht. Als de zeef ingerakeld is wordt hij in een lichtdicht hok te drogen gelegd.
19
stap 3
Ontwerp op film zetten
ra
e ocam repr
Voor deze stap gaan we naar de doka met het gewone licht uit en het dokalicht aan. Dit is speciaal rood of geel/groen licht waardoor de films die erg lichtgevoelig zijn niet worden beschadigd. De deur kan op slot, dit voor het geval dat er toevallig iemand binnenkomt en een hele lichtbundel met zich meeneemt. Dan moeten er drie baden klaar gemaakt worden met in de eerste de ontwikkelaar, die zorgt ervoor dat het zwart op de film zwart wordt. In de tweede bak zit gewoon water om de film af te spoelen nadat het in het eerste badje is geweest zodat er geen vloeistoffen gemengd worden. In het derde badje zit fixeermiddel. Dat zorgt ervoor dat de rest van de film waar geen ontwerp op staat, doorzichtig kan worden. Als dit allemaal klaar staat, gaat het a4tje onder de reprocamera. De onbelichte film kan boven in de camera worden gedaan. Deze reprocamera zorgt ervoor dat het ontwerp dat in het negatief op het a4tje staat 200% vergroot op de film wordt geplaatst door middel van twee hele felle lampen. Als de timer afgaat, kan de film stap voor stap in de drie badjes gedaan worden. Er staan bepaalde standaardinstellingen op de reprocamera die allemaal kunnen veranderen. Bijvoorbeeld als je het ontwerp wil vergroten. Hiervoor is een speciale tabel gemaakt die bij de camera staat. Als alle films gedaan zijn, kan het licht weer aan en wordt ontwikkelaar en fixeer weer terug gegoten in de jerrycans om ze volgende keer weer te gebruiken. De films worden afgespoeld en te drogen gehangen en alles kan worden schoongemaakt.
110
afbeelding: de reprocamera staat in de doca
f atie
neg
stap 4
De zeef belichten
Als de films droog zijn, wordt de belichtingstafel tevoorschijn gehaald. De opgedroogde zeef wordt over de film op de tafel gelegd en de tafel wordt dichtgeklapt. Het vacu端mzuigen begint zodat alles goed op zijn plek blijft. Er wordt een grote UV-lamp op de tafel gericht die de zeef en de film 5 minuten belichten. De tijd verschilt per zeef of fotecoat.
Als de vijf minuten om zijn, mag de tafel open en wordt de zeef in de afspoelbak gezet om vervolgens de ‘’niet belichte’’ fotecoat uit te spuiten. De rest van de fotecoat is hard geworden omdat de lamp erop heeft geschenen. Omdat op sommige plekken het zwarte van de film ervoor heeft gezeten, is hier geen licht bijgekomen en is dit dus niet hard geworden zodat je dit met een waterspuit eruit kan wassen. De zeef met jouw ontwerp is nu klaar om mee te drukken.
Als je de juiste kleur hebt, is het belangrijk dat de dikte ook goed is. De dikte die in Willemeen wordt aangehouden is ongeveer hetzelfde als yoghurt. Om het te verdunnen word vertrager gebruikt. Dit zorgt er ook voor dat de inkt minder snel opdroogt en dat de zeef dus niet dicht gaat zitten.
stap 6
stap 5
Inkt mengen
Als de zeef ligt te drogen is er mooi de tijd om de juiste kleur inkt te mengen. Er zijn een aantal standaard kleuren die steeds bijbesteld worden. Hiermee kun je alle kleuren gemakkelijk maken. Voordat er een hele pot gemengd wordt, is het handiger om eerst een klein beetje te maken met niet zoveel inkt. Dit voor het geval dat het niet de juiste kleur wordt.
Drukken
Als alles klaar is, kan de zeef op de tafel vastgemaakt worden. Het is tijd om de aanleg te bepalen: waar op het papier gaat de inkt komen? Dit is vooral belangrijk als je meerdere kleuren hebt die op elkaar aansluiten. Als het papier precies goed ligt, wordt de zuigtafel aangezet zodat het papier niet per ongeluk kan verplaatsen. Stickertjes worden om de randen van het papier geplakt zodat de andere papieren precies hetzelfde liggen als jouw aanleg. De inkt mag op de zeef en een rakel die breed genoeg is, wordt uit de kast gehaald. Er kan gedrukt worden! De net gedrukte papieren worden in een speciaal droogrek neergelegd, om te drogen. Als alle lagen gedrukt zijn en de poster droog is, wordt het papier schoon gesneden en zijn de posters klaar om verspreid te worden. afbeelding links: zeef wordt belicht
11
5. Speciale technieken 5.1
Kleuren mengen
Zeefdrukken staat erom bekend dat je niet te veel verschillende kleuren kan gebruiken omdat iedere kleur een nieuwe laag is en op een nieuwe zeef gezet wordt. Toch is er een handig trucje om met meer kleuren dan lagen te drukken. En zijn speciale transparante inktsoorten verkrijgbaar die niet zoals de normale inkten over elkaar heen gaan. Nee, deze inkten zijn zoals de naam al zegt, een beetje doorzichtig. Daardoor ontstaat er een andere kleur als je twee keer op dezelfde plek inkt laat komen.
Bij Willemeen zijn beschikbaar de vier basiskleuren: cyaan, magenta, yellow en black.
kleurencirkel
112
Bij de poster rechts heb ik de kleuren cyaan, yellow en black gebruikt. In de veren van de pauw zie je veel groen, dit zijn de overlaplagen. Zoals je in de kleurencirkel ziet, wordt blauw met geel, groen. In de hals zie je het zwarte raster waarmee ik meer ronding en glans probeer op te wekken. Met deze techniek heb je nog steeds een beperkt aantal kleuren dat je kunt maken (kleurencirkel).
113 13
karaoke
Cafe
Ik wilde weten wat er gebeurt als je de transparante kleuren vooraf in een bekertje mengt en daarna op papier nog eens (zoals de buitenste cirkel). Het probleem hierbij vind ik dat de verschillen tussen de kleuren minder zichtbaar worden doordat ze dichter bij elkaar komen, zals je rechts kan zien of eigenlijk niet kan zien (bijv. de ‘O’ en de ‘ke’ van karaoke).
geen verschil
Hier wilde ik met drie kleuren meerdere kleuren letters maken. Er zit weinig verschil in de letters die rood zijn en oranje bedoeld waren. Dit komt doordat ik bij het mengen wat geel en cyaan bij magenta heb gedaan om het wat minder roze te maken. Ook bij geel heb ik een klein beetje magenta gedaan om het geel steviger te maken zodat alle gele letters goed zichtbaar werden op het witte papier.
wel een verschil
Kortom: kleuren mengen voor het drukken kan, maar het is belangrijk dat de kleuren niet te dicht bij elkaar liggen omdat er anders te weinig verschil ontstaat.
114
5.2
Kleuren mengen met een raster
Deze techniek is eigenlijk een beetje hetzelfde idee als pixels. Door middel van heel veel kleine stipjes worden de kleuren die je gebruikt met elkaar gemengd, dit lijkt in ieder geval zo. Hiermee kan je verschillende tintjes in je ontwerp krijgen. Hoe dichter het raster op elkaar staat, hoe donkerder de kleur wordt. Als het raster verder uit elkaar gaat, komt er meer wit (of een andere kleur die het papier heeft ) doorheen en wordt de kleur anders. Belangrijk voor deze techniek is wel dat je de poster van een afstandje moet zien. Van dichtbij zie je dat het een kleur is en allemaal losstaande stipjes die eigenlijk een andere kleur zijn dan je verwacht.
115
116
6. Werkproces 6.1
De zeefdrukvergadering
Een keer per maand houdt de zeefdrukkerij vergadering. Hier is iedereen aanwezig die een poster heeft gedrukt of de komende maand werk wil aannemen. Het begint altijd met een drankje en een beetje geklets. Als iedereen er is, neemt Colette de punten van de volgende maand door, bijzonderheden en dingen die met de zeefdrukkerij te maken hebben. Soms wordt er gebrainstormd over hoe dingen beter of anders zouden kunnen. Nadat deze punten goed besproken zijn, worden de posters die deze maand gedrukt zijn tevoorschijn gehaald en een voor een besproken: wat iedereen ervan vindt, hoe die ‘naar voren komt’ (hoe staat het op de muur?) ideeën achter het ontwerp worden verteld, hoe is het drukproces gegaan, wat ging er mis of wat juist heel goed ging. Mensen geven tips en tops over alle posters. Dan worden de nieuwe opdrachten tevoorschijn gehaald. Dit zijn meestal posters voor aankomende feestjes. Je kunt dan kiezen waar je aan gaat werken. Veel ontwerpers kunnen niet bij de vergadering zijn omdat zij te druk zijn of te ver weg wonen. Zij krijgen opdrachtjes via de mail.
6.2
Het tekenen en illustreren valt erg goed te combineren met de opdrachten die ik bij Willemeen heb gekregen. Bij het zeefdrukken willen sommige dingen nog wel eens anders gaan dan gepland, bijvoorbeeld als er bij het uitspuiten iets teveel fotecoat meegegaan is. Dit soort dingen wordt ‘zeefdrukeffectjes’ genoemd bij Willemeen. En juist dit soort dingen maakt de posters zo mooi en uniek, zeker als het gecombineerd is met een mooie, getekende illustratie waar niet teveel met de computer aan gerommeld is.
Schetsen
Op veel van de posters die ik gemaakt heb in dit half jaar, staat een illustratie. Alles is ontstaan met schetsen. Ik heb heel veel getekend vooral met potlood en fineliner. Deze tekeningen heb ik gescand en bewerkt op de computer. Ik heb veel onderzoek gedaan naar illustrators en tekenaars. Dit spreekt mij erg aan. Hier ben ik veel mee bezig geweest tijdens mijn stage.
In veel posters heb ik zelf ook de typografie getekend. Deze schetsen scan ik en daarna pas ik het aan op de computer. Daardoor wordt het net even iets netter.
afbeeldingen: plakplek in Arnhem, met mijn posters
117
6.1
Eerste opdracht: voor het ‘Klerecafé’
De eerste opdracht die ik heb gekregen op deze stage, was een poster voor het ‘Klerecafé’. Dit is een kledingruilbeurs waar mensen hun oude kleren kunnen ruilen tegen kleren van andere mensen die ook op zoek zijn naar nieuwe kleren. Ik werd heel vrijgelaten in het ontwerp en mocht de poster helemaal zelf bedenken. Het enige waar ik rekening mee moest houden, was dat ik niet meer dan drie of vier kleuren kon gebruiken. Het drukken van de poster zou anders te veel werk worden, en de kosten lopen dan snel hoog op. Mijn idee was om een chaos te maken van, om kleren vechtende muisjes die bepaalde Willemeen shirts vasthebben of aantrekken. Met dit idee ben ik gaan schetsen. Uit deze tekeningen heb ik toen de beste overgetrokken met een fineliner en gescand. Ik kon niet zoveel verschillende kleuren gebruiken. Daarom heb ik als leerdoel gesteld om
118
uit te zoeken hoe je met weinig kleuren toch een beetje chaos neer kan zetten of hoe je kleuren op meerdere manieren kan gebruiken.
T-shirts een ander patroon. Zo heb ik ervoor gezorgd dat ze niet allemaal dezelfde kleren aanhebben.
Hiernaar heb ik veel onderzoek gedaan. Zo heb ik het hele Willemeen posterarchief uit de kast getrokken om naar oplossingen van mijn voorgaande zeefdrukkers te kijken. Ook heb ik veel websites bezocht en portfolio’s bekeken. Ik heb bepaalde sites gevonden waar allerlei posters van menig zeefdrukartiest verkocht worden. Uit dit onderzoek heb ik opgemaakt dat je met een kleur heel, heel, heel veel kan! Van het gebruik van een raster tot streepjes, puntjes, schaduwen, overloopjes; echt van alles. Hier ben ik mee aan de slag gegaan. Ik heb bijvoorbeeld, om de muisjes een beetje een grijze tint te geven, gebruik gemaakt van allemaal kleine zwarte stipjes. Ook hebben alle
afbeelding: mijn eerste poster
119
6.3.2
Tijdens het ‘Klerecafé’
Als extra activiteit hadden we bedacht om op de avond van het ‘Klere-café’ zelf T-shirts te zeefdrukken. Boven was de grote zaal bezaaid met klerenrekken en tafels vol opgevouwen kleren. Aan de zijkant hadden wij een kraampje met een zelfgemaakt uithangbord.
kleur heeft of lekker zit. Wij drukken het in de kleur en op de plek die u wilt.’ Als het ontwerp op het shirt gedrukt was, werd het te drogen gehangen. Daarna de zeef in het teiltje schoongepoetst en droog geföhnd. De persoon die het shirt besteld had, kreeg een nummertje en kon weer vrolijk doorshoppen. Als het shirt goed droog was, werd het binnenstebuiten gekeerd en goed gestreken. Daarna is het belangrijk dat de nieuwe eigenaar van het shirt hem thuis nog eens binnenstebuiten op 30 graden wast.
In de dagen daarvoor hadden vrijwilligers en ikzelf allerlei Deze avond hebben we tien shirts gedrukt. Ook heb ik wat ontwerpen gemaakt die op T-shirts gedrukt konden worden. van mijn eigen ontwerpen op shirtjes gedrukt, om deze zelf te Die ontwerpen hadden we de dag daarvoor al op de zeven houden. gezet en ook alle spullen die we nodig hadden om een ‘guerrilla 6.4 zeefdruk’ avondje uit te kunnen voeren, stonden klaar. Die ontwerpen hingen voor en boven het kraampje met Naast gezeefdrukte posters, ben ik bezig geweest met offset een prijslijst erbij. Een T-shirt bedrukken was 2 euro en een posters, flyers, banners, folders, logo’s, T-shirts, en een uithangbord. gezeefdrukte poster kostte 50 cent. Dit waren meestal tussendoor opdrachten die niet altijd via mijn stage begeleidster kwamen. ‘Guerrilla zeefdrukken’ zoals ze dat bij de Willemeen noemen, Als iemand die een feestje organiseert jouw werk tof vindt, kan is het uit de hand drukken zonder grote zeefdruktafel of het zijn dat hij voor de poster geen ontwerper inhuurt maar het uitspoelbak. door Willemeen laat maken, in dit geval door mij. Dan gaan we Je houdt de zeef met zijn tweeën vast als je drukt. Daarna maak rond de tafel zitten om door te nemen hoe de poster eruit moet je ze schoon met een doekje in een teiltje. Heel voorzichtig gaan zien. Als voorbeeld kreeg ik filmpjes en websites over de zodat het ontwerp niet beschadigd en de zeef meerdere keren klant of de band te zien. te gebruiken is. We moesten er wel op letten dat we op een glad Hier heb ik veel van opgestoken. Bijvoorbeeld het stellen van oppervlakte drukten, zonder bobbeltjes of naden erin, anders bepaalde vragen waardoor ik het ontwerp zo kan maken dat kwam de inkt niet goed op het shirt. er wat moois en nuttigs uitkomt waar de klant tevreden over Op die avond lokten we mensen die bezig waren met het is. Omdat dit soort opdrachten meestal in een vrij korte tijd uitzoeken van hun kleren naar ons kraampje toe. We zeiden af moesten zijn, gaat het steeds beter met het plannen van de dan: ‘wilt u een uniek T-shirt? Maak een keus uit een van de zes deadline. Deze spreek ik al voordat ik begonnen ben met de ontwerpen en kies een shirt. Eentje die bijvoorbeeld een leuke opdrachtgever af.
Opdrachten naast zeefdrukken
122
7. Mijn leerdoelen 7.1
Ik heb het zeefdruken onder de knie
Mijn verwachtingen hierover zijn meer dan uitgekomen. Ik kwam hier om het zeefdrukproces onder de knie te krijgen en dat is gelukt. Ik kan het hele proces zelfstandig afwerken en heb zelfs al mensen geholpen bij het drukken van hun poster. Verder heb ik veel verschillende technieken behandeld: • • • • •
T-shirts drukken. Iris druk. Experimenteren met diverse rasters. Mengen van kleuren op verschillende manieren. Guerrilla drukken.
7.2
7.3
Ik weet wat mensen van mijn poster vinden en waarom ze ernaar kijken.
Bij Willemeen lopen heel veel mensen rond. Ik heb veel gepraat over tekeningen en ontwerpen. Mensen vinden het leuk als een poster anders dan andere is. Verder vonden ze het bijzonder dat ik heel verschillende dingen maakte. Ook vinden mensen het belangrijk dat je goed kan zien dat de poster gezeefdrukt is. Verder krijgen mensen meer respect als ze weten hoe de poster tot stand gekomen is. Ook het vrolijke en kleurrijke van mijn ontwerpen vinden mensen leuk.
Het maken van ontwerpen die gebruikt kunnen worden om in meerdere kleuren te zeefdrukken
Zoals ik in het verslag staat, heb ik heel veel getekend en geschetst. Toen ik de ontwerpen ging zeefdrukken, wist ik steeds beter waar ik rekening mee moest houden bij tekenen en ontwerpen. Bijvoorbeeld, het scheiden van verschillende druklagen en het risico dat details snel vollopen. Verder heb ik bewust in verschillende stijlen dingen ontworpen. Daarvoor heb ik op allerlei plekken ideeën gezocht. Ik vind dat ik veel verschillende dingen geprobeerd heb en ben tevreden met de resultaten.
124
7.4
Ook nog mooi meegenomen
Zoals ik al hoopte, ben ik erg vooruit gegaan in het oplossen van problemen die je soms tegenkomt tijdens het ontwerpen of tijdens het drukken. Dit met behulp van mensen bij Willemeen of door zelf tutorials te volgen.
7.5
Conclusie
Ik heb in dit half jaar heel veel geleerd en ontdekt: hoe het hele zeefdrukken in elkaar steekt, hoe ik problemen kan oplossen en praten met een opdrachtgever. Kortom, mijn stageperiode had nog wel wat langer mogen duren. Ook heb ik heel veel leuke mensen ontmoet waar ik het goed mee kan vinden. Ik blijf ook zeker vrijwilliger bij Willemeen als dat deze stage is afgelopen. Ik heb het erg naar mijn zin gehad en de tijd is eigenlijk heel erg snel gegaan, ik wil ook meer met dit soort dingen wat gaan doen later in de toekomst.
afbeelding: fotosessie voor het cibap
125
8. slot Mijn stage perioden is erg snel gegaan, ik heb veel dingen geleerd, en een erg goede tijd gehad. En dit is wel een bedankje waard. Daarom wil ik Colette graag bedanken voor de goede begeleiding en voor de tijd die zij in mijn stage heeft gestoken. Ok wil ik Jan graag bedanken voor de velen keren dat hij mij heeft geholpen bij het drukproces en natuurlijk voor de gezelligheid van beiden.
126