Zrozumieć kulturę – zrozumieć człowieka
1. Natura a kultura
NATURA To, co powstało samo z siebie, bez udziału człowieka.
KULTURA Wszystko, co człowiek tworzy, co powstało i istnieje dzięki niemu.
2. Definicja kultury KULTURA – materialny i duchowy dorobek ludzkości, gromadzony, utrwalony i wzbogacony w ciągu jej dziejów, przekazywany z pokolenia na pokolenie (np. kultura antyczna).
KULTURA
DUCHOWA
•Religia •Mity •Filozofia •Nauka
MATERIALNA
Granica nie jest ostra: wytwory kultury materialnej mają też charakter duchowy.
•Narzędzia •Budowle •Dzieła sztuki •Ubiór
Kultura jako forma komunikacji Dzięki wytworom kultury ludzie porozumiewają się ze sobą, kultura jest więc w pewnym stopniu rodzajem i środkiem komunikacji.
Sztuka O kulturze w sensie wąskim mówimy, gdy posługujemy się pojęciem sztuki, która cechuje się jednorazowością wykonania i funkcją estetyczną. muzyka
film teatr
plastyka
literatura
architektura
Klasyfikacje sztuki W każdej dziedzinie sztuki można wyróżnić kilka odmian! Do jakiej dziedziny sztuki zaliczysz poniższe odmiany? Nazwij je.
Sztuka wysoka i popularna Dziedzina sztuki
Sztuka wysoka
plastyka muzyka
Sztuka popularna Karykatura, plakat
PowaĹźna
teatr
Kabaret, musical, operetka
film
Komedia romantyczna, film reklamowy
literatura
Tekst kultury Inaczej znak kultury – wytwór kultury materialnej i duchowej. Można go odczytywać na poziomie dosłownym, biorąc pod uwagę jego funkcję życiową i/lub symboliczną.
Jakie informacje przekazuje odbiorcy str贸j ka偶dej z ukazanych postaci?
Rodzaje tekstów kultury Tekst kultury Utwór literacki Przedstawienie teatralne Dzieło muzyczne Obraz Zabytek architektoniczny Rzeźba Idea, wartość norma, sposób myślenia Zwyczaje i obyczaje Ubiór Przedmiot użytkowy
Przykład
Jak interpretować teksty kultury? • Zaangażować się- niezauważanie znaków kultury wyklucza ich interpretację. • Zdobyć wiedzę o danej społeczności (np. wiedzieć, że w kulturze europejskiej czerń to symbol żałoby). • Uwzględnić kontekst- (np.. Gwizd pod oknem kolegi = sygnał „Wyjdź!”; podczas przemówienia = dezaprobata) * Dzieła sztuki- ich interpretacja wymaga dodatkowej wiedzy, np. na temat epoki, w której dzieło powstało)
Co składa się na odbiór tekstów kultury? • Analiza- ustalenie, z jakich elementów tekst jest zbudowany. • Interpretacja- odczytanie znaczenia. • Wartościowanie – ocena.
Dokonaj analizy, interpretacji oraz wartościowania postaci ukazanej na zdjęciu.
Praca domowa 1. Podaj przykłady trzech, znanych Ci z gimnazjum, literackich tekstów kultury podejmujących ten sam motyw kulturowy. 2. Podaj przykłady trzech ikonicznych tekstów kultury (obrazów), których twórcy wykorzystali motyw Ikara.