Ardennen onderzoek Wouter Tenisha Axel

Ardennen onderzoek vegetatie en vochtigheid

Axel Eisinga, Tenisha Molhoop en Wouter Voskuil 30-4-2015

2

Inhoud Inleiding.................................................................................................................................................. 5 Onderwerp ......................................................................................................................................... 5 Onderzoek .......................................................................................................................................... 5 Water ................................................................................................................................................. 5 Vegetatie ............................................................................................................................................ 6 Bodem ................................................................................................................................................ 6 Onderzoeksvraag.................................................................................................................................... 7 Hypothese .............................................................................................................................................. 7 Materialen .............................................................................................................................................. 7 Methode ................................................................................................................................................ 7 Resultaten .............................................................................................................................................. 8 Uitwerking .............................................................................................................................................. 8 Betrouwbaarheid ................................................................................................................................... 9 Systematisch fouten ........................................................................................................................... 9 Onnauwkeurigheid ............................................................................................................................. 9 Bespreking.............................................................................................................................................. 9 Conclusie .............................................................................................................................................. 10 Bronnen................................................................................................................................................ 10 Boekenlijst ........................................................................................................................................ 10 websites ........................................................................................................................................... 10 Nawoord .............................................................................................................................................. 11 Dank aan .......................................................................................................................................... 11 Reflectie ........................................................................................................................................... 11

3

4

Inleiding Onderwerp Op onze aarde groeien ongeveer 298.000 soorten planten, waarvan er maar ongeveer 215.000 soorten ontdekt zijn. In Nederland alleen al zijn er 1.957 soorten.

Sommige planten maken je ziek of zijn zelfs dodelijk. Een voorbeeld is het Jacobskruiskruid dat in Noord-Nederland voorkomt. Dit is een mooie gele bloem, maar zonder dat je het aan het uiterlijk kunt zien is het een heel giftige plant. Ook de Mistletoe die iedereen wel kent, de plant waaronder je op Kerst of Oudejaarsavond iemand een zoen geeft, is giftig als je ervan eet. Iets minder extreem is de brandnetel. Deze is niet giftig, maar je krijgt er wel huidirritatie van als je er een aanraakt.

Tegenover al deze giftige planten maakt de natuur natuurlijk ook de balans, door de geneeskrachtige planten zoals hondsdraf. Deze plant geneest je van de jeuk en irritatie die je krijgt van brandnetels.

We zien dagelijks allerlei soorten planten van bloemen tot bomen. We lopen er gewoon langs en overheen, zonder er echt bij na te denken. We denken er bijvoorbeeld nooit bij na waar de originele plant vandaan komt of wat de functie van de plant nu is. Het enige wat we nu zien is een onbenullig plantje of boom die bijvoorbeeld ons zonlicht blokkeert. Het was leuk om nu eens bewust te kijken welke planten je zoal kunt tegenkomen in een beperkt gebied.

Onderzoek Wij hebben dit onderzoek gekozen omdat het ons een interessant en goed uit te voeren onderzoek leek. Wij dachten dat het niet moeilijk zou zijn om planten te vinden en te determineren. Wij hebben zoveel mogelijk boeken bekeken om planten te determineren en hebben de beste uitgezocht. Op locatie gaan wij opzoek naar de beste plek dicht bij de rivier. Op deze afstand wilde wij een gebiedje van 1 bij 1 meter nemen.

Wij hebben gekozen om van deze afstand 20 meter te maken omdat wij een meetlint van 25 meter hebben gekregen. We gebruikten een strook van 2 meter breed, omdat een gebied van 1 bij 1 meter te klein is. Wij hebben op onderzoek locatie 2 het hele eiland gebruikt, dit eiland was omringd door water. De rivier was ongeveer tien meter breed.

Eiland verklaring

Figuur 1 bovenaanzicht onderzoek locatie

Water In ons onderzoeksgebied is een snel stromende rivier die veel mineralen en voedselrijke grond mee brengt. Deze rivier is ongeveer 10 meter breed, dus je kunt er van uit gaan dat de rivier nooit droog staat.

5

Vegetatie We verwachtten dat er een grote variatie aan planten is omdat de rivier voedingstoffen mee brengt.

En het een groot gebied is.

Bodem De bodem bestaat uit een vruchtbare grondsoort, rivierklei. Wij hebben gezien dat de grond vruchtbaar is, doordat er een heleboel brandnetels groeien en wij hebben geleerd dat brandnetels groeien op hele vruchtbare grond.

Figuur 2 onderzoek locatie 1

Figuur 3 onderzoek gebied 2

6

Onderzoeksvraag Wat is het verschil in soort planten dichtbij en 20 meter verwijderd van een waterbron?

De onderzoeksvraag is tijdens het onderzoek een paar keer veranderd.

Eerste onderzoeksvraag -Hoe be誰nvloedt de hoeveelheid vocht in de grond de vegetatie als je kijkt naar de afstand van de rivier?

-Wat is het verschil in aantal planten/ soorten ver weg en dichtbij een waterbron?

Het bleek te moeilijk om maar op 1m2 de planten te tellen enz. Dus besloten we het onderzoeksgebied uit te breiden en de onderzoeksvraag aan te passen.

Tweede onderzoeksvraag -Wat is het verschil in aantal/soort planten dichtbij en verder verwijderd van een waterbron?

We besloten dat er een te groot aantal en soorten plantjes waren op het door ons uitgebreide onderzoeksgebied, dus besloten we dat we het tellen van de plantjes zouden laten vallen en ons alleen zouden richten op de soort plantjes.

Derde onderzoekvraag -Wat is het verschil in soort planten dichtbij en 20 meter verwijderd van een waterbron?

We besloten dat we alleen planten gingen zoeken op 20 meter verwijderd van de waterbron, omdat dit het onderzoeksgebied wat specifieker maakte en we er zo zeker van waren dat elk plantje ongeveer dezelfde hoeveelheid water van de rivier kreeg via de grond waar ze op stonden.

Hypothese We verwachten dat er aan de waterkant meer soorten planten groeien, omdat een rivier vruchtbare grond met zich meeneemt en er daardoor een grotere variatie aan vegetatie is. We verwachten ook dat er meer planten groeien die van vochtige grond houden.

We verwachten dat verder weg van de rivier een minder grote variatie aan vegetatie is, omdat de grond daar minder vruchtbaar is dan aan de waterkant en ook minder vochtig. Hier groeien planten die houden van vochtige grond, maar die niet perse alleen groeien op een hele vruchtbare grond.

Het was moeilijk om een hypothese te bedenken, omdat we de onderzoeksgebieden nog niet hadden gezien.

Materialen 2x vergrootglas, 3x bakjes, 1x 10m meetlint, 1x 20m meetlint, 1x schepje, 1x hygrometer

Methode Stap 1.

- Zoek een geschikte plaats op 20 meter van de waterkant met genoeg begroeiing om het onderzoek uit te voeren. Zorg dat er geen bomen in je gebied staan.

Stap 2.

- Neem een strook van ongeveer 2 meter breed zodat er voldoende planten zijn.

Stap 3.

- Meet de grondvochtigheid.

Stap 4.

- Pluk zo veel mogelijk verschillende soorten planten, stop ze in een bakje en neem ze mee naar een plek waar je rustig kunt determineren.

Stap 5.

- Determineer de planten door middel van de boeken in de boeken lijst.

7

Resultaten We vonden de planten; Brandnetel, Hondsdraf, Paardenbloem, Wegenblad, Distel, Orchidee, Bramenstruik, Brandnetel, Madeliefje, Speenkruid en Varen.

De vochtigheid weten wij niet, omdat het niet werkte met de hygrometer. Deze gaf geen waarde aan als wij meter in de grond staken.

Uitwerking GEBIED

PLANTNAAM

WAAR?

UITERLIJKE KENMERKEN

gebied 1

Brandnetel

20 meter

groen, haren onder het blad, dubbel gezaagd blad

gebied 1

Hondsdraf

20 meter

groene bladeren, paarse klokvormige bloemetjes, gelobd blad

gebied 1

Paardenbloem

20 meter

gele bloem, veeerdelig blad,

gebied 1

Wegenblad

20 meter

kom vormig blad, meerdere bladeren uit een punt, geen stengel

gebied 1

Distel

20 meter

veerdelig blad met fluwelige beharing

gebied 1

Orchidee

20 meter

lijnvormig groenblad met paarse stippen

gebied 1

Bramenstruik

20 meter

rode dorens grote groene bladeren

gebied 2

Brandnetel

waterkant

groene bladeren, paarse klokvormige bloemetjes, gelobd blad

gebied 2

Hondsdraf

waterkant

gele bloem, veeerdelig blad,

gebied 2

Paardenbloem

waterkant

kom vormig blad, meerdere bladeren uit een punt, geen stengel

gebied 2

Wegenblad

waterkant

veerdelig blad met fluwelige beharing

gebied 2

Madeliefje

waterkant

witte bloemblaadjes, gele stamper, grote ronde blaadjes

gebied 2

Speenkruid

waterkant

gele stervormige bloem, dun steeltje en hartvormige bladeren

gebied 2

Varen

waterkant

grote groene geveerde bladeren

Uiterlijke kenmerken volgens pagina 679 van Heukels flora 23e druk

8

Betrouwbaarheid Systematisch fouten

Problemen onderzoeksgebied   

Onderzoeksgebied I ligt ongeveer een ander halve meter boven het water niveau van de rivier. Er kan daardoor op plekken meer of minder water in de grond zitten.

Hygrometer Deed het niet Klasse orde familie soort De planten zijn naar ons idee goed gedetermineerd. Maar we merkten wel dat er veel oefening voor nodig is

Onnauwkeurigheid

Determineren 

 

Er is veel oefening voor nodig om planten accuraat te determineren. Wij hebben daarom voor wij naar de Ardennen gingen geoefend op planten rond school. Helaas is er eind maart nog bijna niets. We merkten tijdens het determineren dat we eigenlijk nog meer oefening nodig hadden.

De planten die wij in het onderzoeksgebied vonden hebben wij in bakjes mee genomen. De blaadjes waren daardoor slapper dan op het moment van plukken.

We hebben ons best gedaan, maar zijn niet over ieder plantje honderd procent zeker.

Soort, geslacht, ..

Bespreking Grondsoort op 20 meter: droge klei Grondsoort aan de kant: vochtige klei Overeenkomsten in planten Er zijn een paar overeenkomsten in planten op de twee onderzoeksplekken. Bijvoorbeeld de Brandnetel en de Distel. Deze groeiden in grote aantallen op allebei de onderzoeksplekken. Dit komt omdat Brandnetels en Distels het beste groeien op vruchtbare grond. De grond op het eilandje was heel vruchtbaar, omdat de rivier mineralen aanvoerd. Nog een overeenkomst van de planten is de Hondsdraf, Paardenbloem en het Wegenblad. Deze planten groeien altijd dicht in de buurt van Brandnetels omdat hun sap de jeuk die een brandnetel veroorzaakt geneest. Deze planten groeien ook het best in een vruchtbare en vochtige grond.

Verschillen in planten Er waren ook een paar verschillen in planten, een daarvan was het Madeliefje. Deze groeide alleen aan de kant. De bloem groeit het beste op een voedselrijke en vochthoudende grond. Het eilandje waarop ze groeide was heel voedselrijk en vruchtbaar door de aanvoer van voedingstoffen en mineralen door de rivier. Het eilandje ligt in het water dus er was ook voldoende vocht.

Speenkruid groeit het best op vochtig zand en Varens groeien het best aan de kant van een vijver of rivier. Deze planten groeiden dus alleen op het eilandje, dicht aan de waterkant.

De Bramenstruik groeide vooral langs de rivier waar veel klei en vocht is.

9

Conclusie Het verschil tussen de twee gebieden is niet groot. Wij denken dat dit komt doordat de rivier regelmatig overstroomt. En daardoor de omstandigheden het zelfde zijn.

Bronnen Boekenlijst Elsever Bloemengids ISBN 90 10 013219 Heukels van der Mijden Flora van Nederland 9001380026

Websites wij hebben alleen Google Maps gebruikt voor informatie over het gebied. De satelliet beelden van Google Maps zijn afkomstig uit 2007 http://www.scientias.nl/aarde-telt-874-miljoen-soorten/ (30/4/2015) hoeveel soorten planten er zijn http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i002078.html (30/4/2015) aantal soorten planten in Nederland http://plazilla.com/page/4295041387/toplijst-dodelijk-giftige-planten-in-nederland (30/4/2015) aantal giftige planten in Nederland

10

Nawoord Dank aan Wij willen Tenisha bedanken voor het verduren van ons gezelschap. We zijn samen productief en maken er iets leuks van.

Verder willen wij Pim, de bijles docent van Axel, bedanken voor het uitleggen hoe te werken met een Flora.

Reflectie Wij hebben ons onderzoek zo goed mogelijk geprobeerd uit te voeren, helaas is dit niet op alle punten gegaan zoals wij wilden. Bijvoorbeeld het meten van de vochtigheid lukte niet, omdat de hygrometer het niet deed. Wij hadden misschien voor een andere oplossing moeten zoeken.

Verder hebben wij een van de bakjes met plantjes een hele dag in de zon laten staan waardoor deze verwelkt zijn en het moeilijker was deze te determineren.

En bij het determineren kunnen we volgende keer misschien beter gelijk gaan determineren.

Hierdoor voorkomen we dat we een deel van het plantje missen dat wel belangrijk is voor het determineren, zoals de bladeren en de steel.

11