EN ROUTE - BOOK IV : DE LEESZAAL
DE
LEESZAAL
Een fenomenologisch project van Benn Deceuninck in beeld & Thomas Roelandts met beschouwing.
De boeken
Ontelbare ruggen, meters schappen. Lezen in de bibliotheek is lezen in het aanzicht van een ontzagelijk bulk aan boeken. Meer dan je ooit zal kunnen lezen. De bibliotheek is een plek in de wereld waar alle kennis zich, letterlijk, ophoopt. Een caleidoscopisch chaos van het alles. Een kritische massa die wordt overschreden zodat de opeenstappeling een entiteit wordt, een wezen op zich. Dit wezen is het sancta sanctorum van de bibliotheek. Het is haar bestaansreden, haar conditio sine qua non. Het lezen van het boek vindt plaats in een ruimte eenduidig en absoluut toebedeeld aan het boek en aan het lezen. Het lezen in de bibliotheek is als het bidden in de kerk. Beiden huizen ze een daad van viering.
De leeslamp
Het aanklikken van de leeslamp is een waardevolle daad. Het is het markeren van een begin. Het toont de welwillendheid aan, om af te dalen in de wereld van een boek. Het is het maken van een plek, een scheppende daad. Een nauwere, intiemere plek binnen de uitgestrekte leeszaal, een stolp van warm licht, dat aansluit bij het karakter van de handeling die eronder plaatsvindt. Het leeslamplicht is een herberg voor het sluimerende lichaam van de lezer. De leeslamp is dan ook een private aangelegendheid. De lezer, zijn boek en zijn leeslamp. De leeszaal als een schemerend landschap, bevolkt door broze schijnsels en studieuze lezers eronder.
De lezers
De lezer in de bibliotheek leest niet alleen. Hij is er deel van een groep van lezers. Een groep van mensen die zich op deze plek verzamelt om zich uitsluitend te wijden aan het lezen. De gezamelijk toewijding aan deze ene specifieke daad is het enig fundament van de groep. Buiten de muren van de bibliotheek bestaat de groep niet. Lezen is immers een solitaire daad, men ontmoet elkaar dan ook niet in het lezen. Ze zijn verenigt in afzondering. Misschien het enige, maar het is wel een bijzonder sterk fundament. De theatrale en absolute toewijding aan het lezen van het boek, lijkt wel een viering van het boek. En het boek is steeds een menselijk construct, op die manier lijkt het ook een viering van de mens zichzelf. De theatrale groep lezers in de bibliotheek, verenigt in afzondering, verenigt in viering.
De stilte
Het schuiven van een stoel, het omslaan van een bladzijde. De stilte in de bibliotheek is van bijna vaste vorm. Ze is niet absoluut, als op een desolate ijsvlakte, maar bezit een aardse fragiliteit. Ze is een wezenlijk deel vande sereniteit van de bibliotheek. Men zou kunnen stellen dat ze uit gaat van een aangenomen toestand van concentratie. Men kan ze ook beschouwen als een betoon van nederigheid. Een code van gedrag, eerder aangevoeld dan opgedrongen. Op een plechtige plaats huist een plechtig lichaam.
De leeszaal. Een fenomenologisch project van Benn Deceuninck in beeld & Thomas Roelandts met beschouwing.
Een sobere reeks van korte teksten en beelden van bibliotheken in binnen- en buitenland. In dit format is het idee om enkele fenomenologische aspecten kort te belichten. Het is een speurtocht naar die specifieke deeltjes die de ervaring of situatie van de bibliotheek uitmaken. De tekst zit tussen prikkelen en duiden, tussen objectief en subjectief. De bedoeling is om andere, bijzondere plaatsen in de kijker te zetten. Om hierover te mediteren. De tekst samen met de foto’s kunnen zo op een interessante manier werken. Ze vertellen hetzelfde, maar op een andere manier. Ze zijn geen loutere juxtapositie, maar vullen elkaar aan, en vormen samen een holistisch systeem. Samen zijn ze sterker dan de delen apart. Het is aan de kijker om ze te lezen. Het is mogelijk om nog tekstjes en beelden aan te voeren. We denken dat er ook nog kan worden gesproken over ‘het raam’, ‘de steekkaartcatalogus’, ‘het theatrale’,... Elke tekst is op zich een nieuwe thema, een ander stukje uit de fenomenologie, maar uiteraard hangen ze allen aan elkaar. Wie: Thomas Roelandts is een pas afgestudeerde burgerlijk ingenieurarchitect UGent. Hij maakte een thesis over De Leeszaal. Een onderzoek naar het gebruik en betekenis en de typologie van het bibliotheekgebouw. http://leefgroepelf.be/ Benn Deceuninck is fotograaf met focust op licht, stilte en leegte en is bibliothecaris van de vakbibliotheek Kunstwetenschappen Universiteit Gent http://users.ugent.be/~bdceunin/
Benn Deceuninck: concept, opmaak, fotografie Thomas Roelandts: beschouwing uitgever: Gerard Cornelius, Steenkerke-Beauvoorde 2011
•‌