Jouw regio. West-Vlaanderen

ACV-ARBEIDSMARKTEXPERT: RECHTEN EN PLICHTEN WERKZOEKENDEN

In de afgelopen maand won het ACV West-Vlaanderen twee rechtszaken tegen de VDAB.

‘De arbeidsrechtbank oordeelde telkens dat de schorsing van de werkzoekende buitenproportioneel was. We stellen helaas vaak vast dat de VDAB bij sancties te weinig rekening houdt met de context’, zegt Eline Vansteelandt, arbeidsmarktexperte bij ACV West-Vlaanderen.

¬ Tekst en foto Jeroen Pollet

Wie een werkloosheidsuitkering ontvangt, moet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en moet inspanningen doen om een job te vinden. De VDAB begeleidt de werkzoekende daarin. Wie zich niet aan de afspraken met de VDAB houdt, kan een sanctie krijgen. Die varieert van een verwittiging over een schorsing (een periode waarin je geen uitkering ontvangt) tot een volledige uitsluiting. Eline: ‘In theorie is dit een goed systeem: wie niet bereid is om te gaan werken, moet ook geen werkloosheidsuitkering krijgen. In de praktijk zien we helaas te vaak sancties die louter gebaseerd zijn op administratie.’

Afspraak gemist

‘Een dame miste een afspraak met de VDAB, omdat ze op vakantie was. Dat is een recht: ook werkzoekenden hebben verlofdagen waarop ze niet beschikbaar hoeven te zijn. De dame had dit correct aangegeven op haar controlekaart’, gaat Eline verder. ‘Omdat ze de afspraak gemist had, legde de VDAB haar 13 weken schorsing op. We vroegen aan de VDAB een herziening met het bewijs dat ze rechtmatig op vakantie was, maar dit is geweigerd. Onbegrijpelijk, dit heeft niets met werkonwilligheid te maken. Daarom gaan we in beroep bij de arbeidsrechtbank.’

Geen domicilie

De vakbond kijkt ondertussen uit naar de afloop van enkele andere beroepsprocedures. Afgelopen maand gaf de Brugse arbeidsrechtbank het ACV al in twee zaken gelijk. Eline: ‘Een man kreeg 13 weken schorsing, omdat hij niet gereageerd had op een aangetekende brief van de VDAB. Die brief was echter naar een oud adres gestuurd. Door allerlei omstandigheden bui- ten zijn wil om (o.a. onregelmatig ontslag) was hij in de problemen geraakt en is hij de woning uitgezet. Voor een korte periode had hij geen domicilie. De VDAB hield daar geen rekening mee bij de sanctie. De arbeidsrechtbank oordeelde dat de man ‘eerder slachtoffer dan een te sanctioneren partij was’ en zette de schorsing om in een verwittiging.’

Niet werkonwillig

In de andere zaak werd een man definitief uitgesloten van werkloosheidsuitkeringen. Eline: ‘De man had een afsprakenblad van de VDAB getekend waarin hij akkoord ging om een competentiescreening te volgen. Hij ging echter door een moeilijke periode – wat volgens de rechtbank duidelijk bleek – en daagde twee keer niet op voor de screening. Voldoende reden voor de VDAB om de man definitief uit te sluiten. De arbeidsrechtbank wees erop dat de man niet werkonwillig was – dat stond zelfs in zijn VDAB-dossier – en zette de definitieve schorsing om in 13 weken.’

Ook rechten

‘Werkzoekenden hebben niet alleen plichten, ook rechten. Ze hebben bv. recht om hun dossiers op een menselijke manier behandeld te zien. In de drie vermelde situaties zagen we telkens hetzelfde probleem: de VDAB keek voor de sancties amper naar de context. De arbeidsrechtbank bekijkt wel het bredere plaatje en stelt ons in de overgrote meerderheid van de zaken in het gelijk. Veel mensen durven echter de stap naar de rechtbank niet te zetten, waardoor ze soms onrechtvaardige sancties ondergaan. ACV-leden hebben na zes maanden lidmaatschap recht op gratis rechtsbijstand in de arbeidsrechtbank, dus wij voeren die procedures voor hen. Wij zullen consequent die onrechtvaardige sancties blijven aanvechten tot de VDAB het sanctiebeleid bijstuurt’, besluit Eline.

Een

eetcafé Toreke

Waar lekker eten en zorg voor werknemers samengaan

Een bevraging die het ACV hield onder Oost-Vlaamse kmo-werknemers wees uit dat het Gents sociaal eetcafé Toreke goed scoort op vlak van onthaal en opleidingen voor werknemers. Een ACV-delegatie gaf hen hiervoor een pluim, onder de vorm van een ingekaderde cartoon.

¬ Tekst Tanja Durinck, Franky Vlaeminck

¬ Foto Jens Van Heuverswijn

Eetcafé Toreke is een opleidings- en tewerkstellingsproject voor mensen die het moeilijk hebben op de arbeidsmarkt. In 2012 startte dit project vanuit de nood aan een ontmoetingsplaats, de nood aan werk voor laaggeschoolden en de nood aan een plaats om gezond te eten in de buurt (van de Gentse Rabotwijk nvdr). En zo was eetcafé Toreke geboren. Intussen vinden de VDAB, de stad Gent en andere partners vlot de weg naar dit sociaal restaurant.

Chris Monten stuurt samen met Joost Vande Winkel en twee instructeurs een 20-koppig team aan dat de zaal en keuken van dit Gents sociaal restaurant draaiende houdt.

‘Lekker eten is natuurlijk belangrijk in een restaurant,

OPLEIDING EN ONTHAAL WERKPUNT IN VEEL KMO’S maar ik vind gelijkwaardigheid en openheid in een groep minstens even belangrijk. Elke vrijdagnamiddag houden we een groepsgesprek. Als er iets moet worden uitgepraat, dan moet je direct het gesprek durven aangaan, vind ik. En dat probeer ik ook te stimuleren bij de medewerkers. De groep is heel divers maar heeft respect voor elkaar. Ik heb een zware job, maar ik hou het vol net door de diversiteit van de mensen in mijn team.’

Spijtig genoeg haalt niet elke kmo een goede score op vlak van onthaal en opleidingen voor werknemers zoals het Toreke, zo blijkt uit de antwoorden op de bevraging die 641 Oost-Vlaamse kmo-werknemers invulden.

Uit de resultaten blijkt dat 39% nooit de kans krijgt om een opleiding te volgen. In de recente arbeidsdeal staat nochtans dat ondernemingen met gemiddeld 20 of meer werknemers een individueel opleidingsrecht van meerdere dagen per jaar moeten garanderen. Het ACV betreurt dat de werknemers in kleinere ondernemingen daarbij uit de boot vallen en dat niet alle ondernemingen voor wie de verplichting wel geldt, dit ook naleven.

In dezelfde bevraging gaf bijna de helft van de kmo-werknemers aan dat ze op hun eerste werkdag geen of onvoldoende informatie kregen over de risico’s en gevaren op de werkvloer. Dit is hallucinant in de wetenschap dat in 2021 liefst 58,3 % van de dodelijke ongevallen op de arbeidsplaats in kmo’s gebeurden (bron: Fedris).

Het ACV onderstreept het belang van voldoende opleiding voor werknemers en een goed onthaal met alle nodige info over gevaren en risico’s en vraagt om een beter toezicht hierop door de overheid.

‘Na een opleiding van één tot vijf jaar, afhankelijk van het soort traject, stromen de ‘allround horecamedewerkers’ door naar het ‘normaal economisch circuit’ zoals dat dan heet. Ze komen altijd ergens terecht, eentje startte zelfs zijn eigen restaurant!’

Donkere wolken pakken zich samen boven dit mooie project. ‘Vanaf 1 juli dreigt een deel van de structurele subsidies vervangen te worden door ‘persoonsgebonden budgetten’. En daarmee verdwijnt ook een deel van de structurele financiering van de organisatie. Dat zorgt voor onzekerheid.’

Eetcafé Toreke wil ook de buurt betrekken bij zijn werking door een buurtbarbecue, een Cubaans of Afrikaans optreden of eetfestijn, een filmof een spellenavond ... En dat gebeurt met wisselend succes. ‘Alle mooie en lelijke verhalen – en het zijn er veel - giet ik ooit nog in een boekje’, vertrouwt Chris ons nog toe. We kijken er alvast naar uit. Leg maar al een exemplaar klaar.