Rachana 115

Page 1


b'O{ dlxg] ;flxlTos k|sfzg jif{ %! k"0ff{ª\s !!% sflQs–dª\l;/, @)^* k|wfg ;Dkfbs

/f]rs l3ld/] ;Dkfbs

1fg'jfs/ kf}8]n k|aGws

;'wL/ l3ld/] k|tLs l3ld/] cfj/0f

…lzj tf08jÚ

hLtaxfb'/ /fodfemL ;Dks{

uxgfkf]v/L, 6ª\ufn sf7df8f}+ – % kmf]g M $$#@&)#, $$#@@)! E-mail : romire@mail.com.np Web : onlinesahitya.com/rachana

z'Ns

ljlzi6 ;b:otf z'Ns M 36Ldf ?= %,))).– o; cª\ssf] ?= @%.– 3

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


o; cÍdf syf–n3'syf t[i0ff ;fFemg]/sf] syf bdgsf/L ;Qf / c;'/lIft dfG5] Û aLr af6f] dlb/f h:t} ltd|f] dfof Û kmd'{nf rfrfr' n]v–lgaGw dxfufO{hfqf M lhGbfafb d}n] lrg]sf Nofl6g cd]l/sLx¿ …dfwjLÚ pkGof;sf] of}g hLjg Ps xftn] 6'Fl8v]ndf c;f/ pld|+b}g uf];fO{+{yfg ofqf …uf]n lrGtgÚ af/] s]xL lrGtg ;Demgf¿kL cIf/x¿df slxNo} gd]l6g] gfd efG;] ag]sf] dfG5]] sljtf–uLt–uhn v}, s:tf] s:tf] clezflkt j;'x¿ cd/fjltdf kfFr d'Qms b'O{ uhn efn]x¿ cf]yf/f] a;]sf 5g\ kfZj{df s';L{ cdgsf] Sofgef;df r]K6f] 9'ª\uf / rGbg tLg sljtfdf jt{dfg kl/efiffx¿sf] vf]hLdf dgf]lj1fgsf] zlQm clNemPsf x'/Lx¿ df};d;Fu gkm]l/g] d]/f] dg uhn uLt uhn s[lt ;dLIff k/fh'nLsf] …kRrL; k|ltefÚ k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

8f=/fh]Gb| ljdn z/b If]qL dx]Gb| rfln;] lx/fwg /fO{ ljef]/ a/fn u+uf kf}8]n

% !) !# !^ @@ @%

8f=vu]Gb| n'OF6]n k|sfz P= /fh 8f= lji0f' k|;fb kf}8]n dfwj ;okqL /d]zh· l;hfklt u'xgfy kf}8]n zld{nf v8\sf -bfxfn_ dfwj kf]v/]n …uf]Hofª\u|]Ú

@^ @( #@ #* $! $* %@ %*

s[i0f eQm >]i7 j+zL >]i7 8f=kß b]jsf]6f lbJo lu/L d'g kf}8]n 8f=ljZjbLk clwsf/L k]zn kf]v/]n hoGtf kf]v/]n e/t ef/åfh s[i0f afp;] c1ft o'js lgeL{s /fO{ Effujt /fpt ;fg' zdf{ nLnf/fh bfxfn /fd]Zj/ hng cGhfg :g]xf

^@ ^$ ^% ^^ ^& ^* &) &! &@ &# &$ &% &^ && *@ (% (&

8f=t'n;L e§/fO{

&(

2068

/rgf ¿

4


:yfgLotfnfO{ phfu/ ug]{ ;"o{ ;'j]bLsf syf sljtfsf] Sofgef;df g/]Gb| ;'l:dtf / /hgLsf] …kq}kqÚ pkGof; Joª\Uosf] 3fgdf ;a} e'l6P ;'zL / k|zfGt dxf;fu/ ls ;'zLnf / lqz"nL …ltd|f] zx/df dÚ al;laofFnf] uf]/vf 5fq ;+3Ù b]x/fb"gsf] …laxfgÚ lr7L rk]6f c;d] g]kfnL ljz]iffÍ M :t'To sfo{ xfd|f] s'/f ;femf k|sfzgsf] /8fsf] Û ;j]{If0f lxhf] cfh

k|f=8f= bof/fd >]i7 …;+ejÚ ab|L klnv] ;"o{ ;'j]bL dfwj l3ld/] < hL=s] kf]v/]n c?0f gbL vqL lzj /]UdL

*# *% *( (@ (# (^ (*

nLnf/fh bfxfn

!))

/f]rs l3ld/] zlz zfx

!)@ !)$

sf ljlzi6 ;b:o gj/fh ;'j]bL, /fd]5fk÷hubLz l3ld/], /fd]5fk÷afa'/fd kf}8]n, /fd]5fk÷gu]Gb|/fh zdf{, sf7df8f}+÷sfzLgfy a/fn, lj/f6gu/÷8f= w|'jrGb| uf}td, sf7df8f}+÷r"8fdl0f uf}td, sf7df8f}+÷ /d]z uf]vf{nL, aL/u~h÷;fdgfy kf}8]n, nlntk'/÷ k/z' k|wfg, sf7df8f}+÷ Clif/fd l3ld/], x]6f}+8f÷zª\s/ljqmd zfx, sf7df8f}+÷xl/z slNkt sf7df8f}+÷8f= pk]Gb| uf}td, sf7df8f}+÷?Sdgfy kf}8]n, nlntk'/÷P;\=aL= zfx, 6Lsfk'/÷df]xg b'jfn, ag]kf÷ljgf]b bLlIft, sf7df8f}+÷/Tg>L >]i7, sf7df8f}+÷pbok|sfz rfkfufO{+, sf7df8f}+÷sflt{s]o l3ld/], ;nf{xL÷8f= pk]Gb| dxtf], xfn d:sf], ¿;÷8f= eLid cfrfo{, xfn d:sf], ¿;÷8f= dl0f/fh kf]v/]n, xfn d:sf], ¿;÷hLjf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷v]d/fh nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷8f= ljlGbtf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷bLks e08f/L, sf7df8f}+÷;'zLnf/fgL /f0ff, nlntk' /÷8f= /fdbofn /fs] z , ;nf{x L÷ONof e§/fO{, sf7df8f} + ÷ afa's [i 0f lji6, sf7df8f}+÷g[k]Gb|k'?if oflb, nlntk'/÷gu]Gb|/fh Gof}kfg], uf]/vf÷uf]ljGb lul/ k|]/0ff, xfn cd]l/sf÷sdnf ;¿k, xfn cd]l/sf÷ljZj/fh af:tf]nf, kf]v/f÷8f= gj/fh rfln;], sf7df8f}+÷lbnLks'df/ rfkfufO{+,sf7df8f}+÷dfof 7s'/L, nlntk'/÷s[i0f ahufO{+ , xfn a] N hLod÷ge/fh l3ld/] , sf7df8f} + ÷ g/] G b| / fh kf} 8 ] n , sf7df8f} + ÷ lji0f' a xfb' / l;+x,sf7df8f}+÷uf]ljGbk|;fb >]i7, sf7df8f}+÷an/fd cof{n, sf7df8f}+÷8f=;'ifdf cfrfo{, nlntk'/÷/df zdf{, sf7df8f}+÷ 5lj/d0f l;njfn, sfe|] ÷kLtfDa/f pkfWofo kLo"i f, sf7df8f}+÷8f=d's]z rfln;], nlntk'/÷hn]Zj/L >]i7, sf7df8f}+÷ljef]/ a/fn, sf7df8f}+÷;ËLtf bfxfn, sf7df8f}+÷ ;xb]j uf}td, sf7df8f}+÷rGb|snf g]jf/, sf7df8f}+÷nIdL pk|]tL, sf7df8f} + ÷ j;Gt l/hfn, sf7df8f} + ÷ pGglt af] x /f…lznfÚ, sf7df8f} + ÷ ?s' sfsL{ , sf7df8f}+÷zld{nf v8\sf -bfxfn_, O6x/L÷ljhoWjh yfkf -nLnfWjh yfkfsf 5f]/f_, sf7df8f}+ ÷ bfdf]b / k'8f;}g L lszf] /, sf7df8f}+ ÷ 7fs'/ zdf{, u'NdL÷bof/fd bfxfn, sf7df8f} + ÷ dx] G b| u'? ª\, sf7df8f} + ÷ 3gZofd /fhsl0f{s f/, sf7df8f} + ÷ cdL/ yfkf, sf7df8f} +÷ ;GbLk e§/fO{, xfn c:6« ]l nof÷cgGtk|;fb jfUn] , sfe|] ÷ kjg cfnf] s, sf7df8f}+÷lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nL, kj{t÷8f]lnGb|k|;fb zdf{, sf7df8f}+÷s'j]/k|;fb zdf{, sf7df8f}+÷lzj k|sfz, xfn cd]l/sf÷wg/fh lu/L, lrtjg÷lg/~hg zdf{ l3ld/], sf7df8f}+÷8f=b'a;' If]qL, sf7df8f}+÷OGb|/fh kf}8]n, alb{of÷lji0f' cf]nL, sf7df8f}+÷ljgob]j n'OF6]n -df= jf;'b]j n'OF6]nsf gflt, 8f= ljBfb]j zdf{ n'OF6]nsf 5f]/f_, sf7df8f}+ . 5

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


syf—n3'syf

t [i 0ff

8f=/fh]Gb| ljdn cfh km]l/ :jf:gL ;f6f;f6 eP5 Sof/ Û cfdfdfdfdf==== cgy}{ eof] Û /hb]afsL :jf:gL l;lslnof / b]jn/}gfsL :jf:gL ;f]gfjtL . x'gt l;lslnof c9fO{ xftsL :jf:gLdfG5]eGbf a9L cUnL 5}g xf]nL . t/ uf]/f] hLpdf lrNnf] 5fnfd'lg df;' g} df;' 6Dd el/Psf] 5 . x]b}{df xl/of] sfFqmf]nfO{ s¥ofSs efFr]/ d¥ofSs rkfpg dg nfu]em}+ p;nfO{ klg htf kfof] Tot} rkfpg dg nfUg] Û ufnf cf}+nfn] 5'Fb}df k§ km'6]/ /ut lg:s]nf h:tf] . eujfgn] wf]Oj/L, l6gf]kfn 5/L, O:qL u/]/ k7fP h:tf] tgSs tlGsPsf] ;kmf ;]tf] cª\u–cª\u . b]an/}gfsf] d'vaf6 t plxn]b]lv ¥ofn tlKsPYof]–ln:ofOnf] ln:ofOnf] Û b]an/}gfsL :jf:gL ;f]gfjtL klg sd lyOg . /G8f bn]/ Ps gf;sf] ;tx ldnfOPsf] l;ª\uf] hLp . g df]6f] g t kftnf] . t/ of}jgsf] ef/ yfDg g;sL kftnf] xfFufaf6 ef]u6] n6/Dd kmn]/ l;/]6f] l;/L/L rNbf xfFuf nrSs nlRsPem}+ of}jgsf] ef/ ;DxfNg g;sL nrs nrs lx+8\g] ;'Gb/L o'jtL . /hb]afnfO{ t gf6s nfUYof]–x]/]sf] x]¥o} Û Pp6} 6f]ndf dfq bz 3/sf] km/sdf b'j}sf 3/ 5g\ . ;f]gfjtL klg s:tL pv/dfpnL eg] b]an/}gfl;t cfFvf h'Wof] ls cf]7;Fu} hLpel/ lah'nL rlDsg] clg b]an/}gfsf] sn]hf]df r6\ofª v:g] . O{===aflx/ aflx/ a'xf/Lemf/, leq dgdf gfª\uf] kf/ Û /hb]af dfg] /fhb]j d08n . c~rn c:ktfnsf] lkog . p;sf afa' t pm hlGdg' eGbf Ps dlxgf klxNo} :ju{ofqf ul/;s]sf lyP . kflng\ cfdfn] . Pp6L alxgL lyO{–r~rlnof . ;a}n] eGy]–a"9L sGof . l;ª\uf] ufpF yfKnf]df prfn]/ lx+8\yL k¶L . slxn] v];f/Lsf] v]tdf s;}l;t ;dfltGyL, slxn] /x/Lsf] emf/df t slxn] pv'sf] afSnf] km;nd'lg km]nf kyL{ . p;sf] hLpsf] cfuf] ;]nfpFb} ;]nfpFb}gYof] . p;sL cfdf elGyg\–of] b]xsf] cfuf] xf]Og k]6sf] cfuf]n] xf] k]6sf] . h] xf];\Ù Tof] dfl/O{ . To;n] ubf{ b'O6f k¶fdf s6f5] k¥of] . hulb;jf eGYof]–Tof] d]/L /v]n xf] . dgdf]xgf l/S;fjfn bfaL uYof]{ Tof] d]/f] dfn xf] . r~rlnof b'O6}nfO{ b'x'g] ub{yL . of] ;Xo ePg dgdf]xgf l/S;fjfnnfO{ . tf8Lsf] ‰jfFsdf o:t/L l/S;fsf] k'/fgf] r]gn] xfGg yfNof] ls xf];} /x]g . hLpdf 7fpF7fpFaf6 /ut alu/x]sf] lyof] . afOPsf] d'vaf6 eP/ k|f0f kG5L pl8;s]sf] lyof] . kl/jf/df cj ljwjf cfdf lyOg\Ù pm cfkm" lyof]Ù l;lslnof lyO{Ù / kfFr jif{sf] afnv 5f]/f] lyof] . 5f]/f] /fd|f] lyof], tf]t] af]nL af]NYof] . ca r~rlnof t ;+;f/af6 uO g} ;s]sL lyO{Ù kl/jf/sf] vl/{Psf] tLtf] cfGb|f ld7\ofpg /utsf] c£o{ lbg] lhDd]jf/L /hafs} lyof] . r"krfk h'jfdf cfkm"nfO{ gf¥of] / uf8f tfGg yfNof] . :jf:gL l;lslnof lyO 9fFrfjfNgL, km/fl;nL, km;ln6LjfnL . lbgx'F dUdu jf:gf cfpg] t]n nufpg' kg]{Ù b'a} kl§ ufnf;Dd cns nsf{P/ cfFvf grfpFb} km¥ofskm'?s lxl8/xg' kg]{ . :gf] rflxof], kfp8/ rflxof] . ;fa'gn] xf]Og ;]Dk'n] skfn w'g'kg]{ . k"0ff{Í – 115 7 ¿ /rgf sflQs–dª\l;/, 2068


cf]7 /ª\Uofpg /ftf] /ª\u < l5 M Û …lnk]:;LÚ rflxof] …lnk]:;LÚ Û afv|Lsf] em}+ d'v rln/xg' k5{ glgbfp~h]n . vfhfdf 3'3gL / uf]nkm'sL–d'?s d'?s . b'a} 5fs . df5f–df;' ePg eg] lrKn]ls/f jf uª\u6f] g} kf]]n]/ ;xL . lkmlnd Û zfx?v Û P]Zjof{ /fo ÛÛ x]b}{ x]l/Pg eg] s] afFRg' < emf]n t s5'jfsf] klg dL7} x'G5–clns sfutL xfNg'k5{ . cfh w]/} lbgb]lv Ps hf]/ k/]jfsf nflu kf]OnfO{ dl/xQ] u/]sL lyO{ . NofOlbPg eg]/ 7;Ss 7l:sPsL lyO{ . ufnf km'nfP/ 3/L otf hfGyL 3/L ptf hfGyL–drsdrs /ft/fte/ …em'nfÚ x]g{ hfGyL . ;nx];sf] gfrdf Tof] em'NkLafn sfnf] s]6f]n] n]u|f] tfg]/ uLt ufpFbf / ;t/f]xgfn] hf]s¥ofO{+ ubf{ p k]6 km'6\g] u/L xfF:yL . …w/tL bnsa}o, cfu] w/tL bnsj}o, w/tL bnsa}og xf]=====Ú . /hafsf nflu oL ;a} kmF'8L cfOdfOn] kfg]{ gSsn lyP . To;n] ubf{ b'a}df lbgx'F bGtaemfg x'GYof] . l/S;fafnf b]jn/}gfsf] /hb]afl;t of/L lyof] . b]jn/}gfnfO{ of/ /hb]afsL :jf:gL l;lslnof ;fx|} dg kyL{ . sf/0f lyof], pm klg ;nx];sf] gfrdf 9f]nlsof lyof] . cfDd} Û 9f]ns ahfpg] a]nfdf b]jn/}gfsf ha b'j} sfFw l56f]l56f] tndfly x'Gy], afkm /] Û s'g s]6Lsf] d6'leq km'/km'/ gxf]nf < u'du'd's u'd's–u'd u'd'su'd's Û k6sk6s em'NkLsf em'Kkf cg'xf/df emy]{ / sfFw;Fu} tndfly uy]{ . lgwf/df kl;gfsf yf]kf df]tLsf bfgfem}+ 6lNsGy] . pm b]jn/}gfl;t cfˆgf] nf]Ug]] /hafnfO{ bfFHyL . sxfF b]jn/}gf / sxfF /haf Û l5 Û rf}aL;} 306f /hb]afsf] cg'xf/nfO{ cf}+;Ln] 5f]k]sf] x'GYof] . b]jn/}gfsf] d'vel/ ;w}+ k'g]{ xfF:tYof], b"wsf] xfF;f] . ;fn] 3f];]d'06]] p;nfO{ /QL dg kb}{gYof] . t/ s] ug]{ < cfkm"nfO{ 306f}+ l;FufyL{ / cf]5\ofgdf a;]/ sNkgf uyL{–nf]Ug]] ;f6\g kfpg] eP < b]an/}gf ha km'nkfOG6 klx/]/, r:df nufP/ lx/f] ag]/ l/S;f s'bfpF5, uf]ljGbfnfO{ dft u5{ . xf], hfF8–/S;L / tf8L clnslt vfg] afgL xf]nf, t/ s;n] vfFb}g < eG5g\, tf8L–bf? vfPkl5 nf]Ug]]dflg;df /fIf;sf] h:tf] an cfpF5 /] Û clg :jf:gL dflg;nfO{ t 306f}+ 5f]8\b}g . wt\ Û s;/L ;StL xf] lar/L ;f]gfjtL Û /hb]afnfO{ p;sf] ¿k / of}jgsf] s'g} dtna} 5}g . cf]5\ofgdf klN6of] ls km'ª\u k/]sf] cg'xf/ lnP/ vfnL 3/sf] ;d:ofaf/] ugug ul//xG5 . pm k|tLIff ul//xG5] . l;lslnofsf] hLp;Dd 5fDg] OR5f kltsf] dgdf ghfUbf p;nfO{ pml;t 3[0ff nfU5 . b]jn/}gfsf] d'/nL aHof], s[i0fsf] d'/nL ah]h:tf] Û bf? vfP/ cfPkl5 cfFugdf a;]/ o;}u/L afF;'/L ahfO/xG5 b]jn/}gf . c xf xf xf Û slt dL7f] w'g < slt ;'l/nf] tfg < cfh ;f]gfjtLnfO{ pm hLpel/ 6f]S5, 8fd}8fd x'g]u/L . ;f]gfjtL dflGbg, b]jn/}gf hah{:tL ug{ vf]H5 . pm plDsg vf]H5], tls{g vf]H5], efUg vf]H5] . t/ b]jn/}gf eg]sf] /hb]af h:tf] xf] / < wLt dg]{ u/L ;f]gfjtLsf] z/L/nfO{ ef]u]/ 5f8\5 . ;f]gfjtL s] /fd|L 5], l;lslnofsf] t'ngfdf < hLp ugfpF5, kmf]xf]/L 5] . of] l;lslnofsf] ljrf/ xf] . ;f]gfjtLsf] ;f6f] olb l;lslnof x'FbL xf] t Û l;lslnof sNkgf u5]{ / p;sf] hLp l;l/ª\u x'G5 . ;f]gfjtLsf] egfO 5–…8fªu|f]n] h] sdfpF5 bf?df p8fpF5Ù l;g]dfdf n'6fpF5 clgÙ b]xsf] cfuf] blGs+bf :jf:gLnfO{ ;f:tL lbG5 . :jf:gLdflg;sf] ef]sf] k]6nfO{ nf]Ug]]sf] z/L/ xf]Og eft kf] rflxG5 t ÛÚ k"0ff{Í – 115 sflQs–dª\l;/, 2068 /rgf ¿ 8


…nf]Ug]] dflg; t /hb]af klg xf] .Ú ;f]R5] l;lslnof–p;nfO{ ;'Tg] dg x'Fb}g . …s]/fsf] 3/Lem}+ n6lsPsf] x'G5 cg'xf/ hlxn] klg ÛÚ l;lslnofsf] d'vaf6 PSsfl; xfF;f]sf] kmf]xf]/f 5'6\5 . …6\jfs 6\jfs===6\jfs 6\jfs===dLtHo" stf hfg'eof] xF <Ú c/] Û of] afx| ah] /flt ;f]gfjtLsf] cfjfh Û …s] xf] lbbL <Ú afF;sf] 9f]sf p3f/]/ l;lslnof aflx/ cfpF5] …r]y?sf afa' cem} c:ktfnaf6 cfpg'ePsf] 5}g . nfO6 8f]6L -gfO6 8\o'6L_ 5 ÛÚ l;lslnof Ps} ;f;df af]nL . …a}gL Û cfh km]l/ nf7]n] uf]b\g;Dd uf]b\of] ÛÚ–;f]gfjtL ?g yfnL . …lsg lbbL <Ú l;lslnofnfO{ yfxf lyof], t}klg ;f]wL . …sf]GgL Û s'g /fIf; ;jf/ x'G5 < klxn] t lgrf]g{;Dd lgrf]¥of] . ;'Tg nfu]+ t km]l/ emsemsfP/ p7fof] / …km]l/Ú eGof] . a}gL Û p;nfO{ s'g emfFqmLnfO{ b]vfpFm < dnfO{ df/]/ 5f]8\5 Û l;lslnof d';'d';' xfF:t} lyO{ t/ dgdg} . aflx/ af]nL–…lt3|fdf s'g cfuf] blGsPsf] 5 s'lGg lbbL Û r]y?sf afa'nfO{ t dtna} 5}g .Ú …pxfF t Bf}tf x'g'x'G5 Bf}tf Û slt udSs k/]sf] < cfxf nf]Ug]] dflg; eg]sf] t To:tf] kf] x'g'k5{ Û d]/f] t sd}{ vf]6f], u'G8f] h:tf] dflg;sf] km]nf kl/of] s] ug]{ <Ú …xf]Og lbbL ÛÚ–l;lslnofn] s'/f sf6L–…bfbf h:tf] lx/f]sf nflu slt s]6L ¥ofn sf9\bf x'g\ ÛÚ s;}sf] s'/fsfgL rn]sf] h:tf] nfu]/ /hb]afsL cfdf klg 9f]sf p3f/L aflx/ lgl:sOg\ / ;a} s'/f a'em]/ ;f]gfjtLnfO{ ;Demfpg vf]lhg\–…a'xf/L r"k nfu Û nf]Ug]]:jf:gLsf cf]5\ofgsf s'/f klg b'lgofFnfO{ ;'gfP/ lx+8\g x'G5 Û s] eGnfg\ dfG5]n] <Ú ;f]gfjtL ca emg\ hf]/ hf]/n] ljnfk ug{ yfnL . p;n] 7fpF7fpFdf s'o]+qf] k/]sf] 6flnPsf] ugfpg] kml/of / Kjfn Kjfnaf6 5ftL b]lvg] lrnGw/] rf]nf] b]vfO{– …cfdf Û b'O lbg eof]Ù Ps bfgf klg k]6df k/]sf] 5}g . pm bf? vfP/ cfpF5 / dflQP/ htftt} r':5, 6f]S5 Û Pp6f 7fpF afFsL /fVt}g ÛÚ …cfa'O{ Û uhasf] db{ /x]5 ÛÛÚ–/hb]afsL :jf:gLsf] d'vaf6 cs:dft\ km'l:sof] . pmleq lrgLsf] tftf] kfs dfgf}+ klUnP/ rf/}lt/ aUg nfu]sf] lyof] . l;lslnof cfˆgf cª\u–cª\udf b]jn/}gfn] 6f]s]sf] sNkgfdf x/fpg k'uL . …P lbbL Û nf]Ug]]dflg;n] ef]u} gu/] of] b]x lnP/ s] ug]{ < Pslbg t lrxfgd} hn]/ v/fgL g x'g] xf] ÛÚ l;lslnofn] ;Demfpg vf]hL . cfdfn] klg dfofn' :j/df xkfl/g\ . o;}a]nf /hb]af klg 8\o'6L ;lsP/ c:ktfnaf6 kmls{P . cfFugel/ 6x6x h"g h"xL em}+ km'n]sf] lyof] . /hb]afn] ;f]gfjtLsf] cg'xf/ wkSs an]sf] b]Vof] . cfFvf h'w], ;f]gfjtLsf cf]7 u]Gbfkm"n eP . s/];faf/Ldf kfl/hftsf km"n dUdufpg yfn] . /hb]afsf] Åbo;Dd af:gfsf] emf]Ssf l5¥of]Ù t/ pm s]xL af]n]g . dfq ;f]Wof]Ù …s] eof] efph' <Ú ;f]gfjtLn] nhfpFb} cfˆgf] syf bf]xf]¥ofO{ . l;lslnofn] 7§f u/L–…nf]Ug]] ;f6\5\of}} lbbL <Ú ;f]gfjtLn] lh:sfO{–… To:tf] eP t x'GYof] lg Û ltd|f] nf]Ug]] 7"nf] 8fsb/ h:tf] b]lvG5 . c:ktfndf sfd u5{ . s:tf] eb|enfb\dL Û g /S;L g tf8L Û 3/ u[x:yLs} k"0ff{Í – 115 9 ¿ /rgf sflQs–dª\l;/, 2068


h'jfdf lbg/ft gfl/P/ ljr/fn] hLp ;'sfO;s] . cfh;Dd d}n] pxfFnfO{ s'g} s]6Llt/ x]/]sf] b]v]s} 5}g Û === o:tf ;d'Gb| h:tf ulx/f, ljzfn / zfGt nf]Ug]] kfpg 7"n} efUo lnP/ cfpg'k5{ lbbL ÛÚ l/;n] l;lslnofsf /f]d /f]d hNg yfn]–O{ Û ;d'Gb|h:tf] /] ÛÛ p;sf] kfgLn] ltv}{ d]l6+b}g eg] ljzfn kfgL b]v]/ s] x'G5 < ;f]gfjtLnfO{ e'TNofP/ k7fpF h:tf] ‰jfFs rNof]Ù t/ bafO{ . Ps} l5g klxn] /f]O/x]sL lyO{Ù clxn] r]y?cfsf afa'nfO{ b]Vgf;fy s;/L nfl8P/ s'/f ug{ yfnL < df]/L kftgL{ Û …a}gL Û ca 3/ hfpm Û cfˆgf] nf]Ug]]nfO{ cfkm}+n] ;DxfNg'k5{Ù c? s;n] ;dflnb]nf <Ú clg l;lslnofn] nf]Ug]]sf kfv'/f ;dfP/ cfˆgf] sf]7flt/ tfgL . /hb]afsL cfdfnfO{ l/; p7\of] . ;f]gfjtL s]xL a]/;Dd csdSs k/L . km]l/ /hb]afl;t af]nL–…ldtHo" Û d cfh 3/ hfGg Û km]l/ es'nf{ ÛÚ p;sf] cfFvfdf sft/tf lyof] . …xf]Og ldltgL Û tkfO{+{ hfg'xf];\ Û oxfF aft nufpg]sf] sdL 5}g .Ú /hb]afn] OdfGbf/ ;Nnfx lbof] . /hb]afn] hf]/ nufP/ ;Nnfx lbPsf] x'gfn] pm kmls{O{ . ;a}n] cf–cfˆgf 9f]sf 9KsfP . t/ Psflaxfg} ha /hb]afsf cfFvf v'n]Ù pm cfFug aflx/ lgl:sof] . b]Vof]–ldltgL t uPs} /lxgl5g\ . ToxL+ Pp6f kmf6]sf] u'Gb|Lsf] 6'qmf lyof], pm To;}df a]xf]; eP/ n8]sL lyO{ . cf]xf] Û oL t 3/} uPsL /lxgl5g\ . /hb]af 6\jfNn k/]/ s]xLa]/;Dd p;sf] lx:;L k/]sf] cg'xf/ x]l//Xof] . s;/L caf]w aRrf em}+ d:t lgb|fdf ;'t]sL 5 < sk8fx¿ c:tJo:t lyP . w]/} lbgb]lv t]n gnufPsL x'gfn] skfnx¿ lhª\lu|ª\u k/]sf lyP . ltgsf] :jfefljs sfnf] /+u v}/f] ePsf] lyof] / tL aflaof]sf 8f]/L em}+ Ps csf{df clNemP/ u'Ty k/]sf lyP . p;nfO{ b]jn/}gf gfnfos klg nfUof] . ;'gh:tL ;f]gfjtL cGg–j:q lagf lvof nfu]sf] kmnfd h:tL b]lvGyL . clxn] klg g'xfO–wf]O u/L l;ª\uf/ k6f/ ul/of] eg] 6lNsg a]/ 5}g . t/ s] eGg] < ldtHo" t bf? vfP/ l6Nn /xG5g\ . ;nx];sf] gfrdf ttdfvtj] 6f]nsf l76Lx¿ pgsf] 9f]nssf] tfndf em'lDdg yfN5g\–clg ldtHo" ltgnfO{ pv' af/Ldf, kf]v/L l8ndf, rp/ jf uf]7df hxfF kfof] ToxL+ pQfgf] kfg{ l;kfn' 5g\ . === /fd /fd Û o:tL u'0fjtL >LdtLnfO{ o:t/L sx/ s6fP/ ldtn] /fd|f] u/]sf 5}gg\ . w]/}a]/;Dd ;Demfof] /hb]afn] ;f]gfjtLnfO{ . ;f]gfjtL 6;d; eOg . oq}l;tL b]jn/}gf cfcf];\ ls gcfcf];\ Û vtldlgof–ttldlgof s]6Lx¿ pQfplnPs} 5g\ Û ;"h]{ lgs} dfly cfO;s]kl5 lj:tf/} cfof] b]jn/}gf d'/nL ahfpFb} . ;f]gfjtLnfO{ hah{:tL £jfKnfSs cªfnf] xfn]/ RjfSs–RjfSs DjfO{+ vfg yfNof] ;a}sf cufl8 . hF8\ofxfnfO{ s] sf] nfh ;/d < /hb]afsL cfdfnfO{ xfF;f] p7\of] . ;f]gfjtLn] nf]Ug]]nfO{ ws]n]/ k/ k/ k'¥ofO{Ù nf]Ug]] lrlKnP/ 8\ofDd n8\of] pQfgf] 6fª\ cfFugsf] 7Ls dfemdf ===== em8\ofDd Û nf]Ug]]n] p7]/ Ps r8\sg ahfOlbof] ufnfdf . :jf:gL km]l/ lanf}gf ug{ yfnL nf]Ug]]nfO{ xif{ g lj:dft\ Û l;lslnofsf] 5f]/f] r]y?cfn] s;}n] vfP/ kmfn]sf] Dofª\uf] k|m'6Lsf] vfnL v]fn e]§fof] . pm To;df kfgL xfn]/ a8f] :jfb dfgL dfgL vfFb} lyof] . l;lslnofsf] cfFvf k¥of]–…s:tf] nfU5 r]y? <Ú s]6f] xfF:of]–…cfFksf df8fh:tf] 6\jfqmfSs} Û vfG5\Øf} k"0ff{Í – 115 sflQs–dª\l;/, 2068 /rgf ¿ 10


cfdf <Ú l;lslnofsf] dg klg km'km'{l/of]–lhGbuLdf Ps k6s lkpg kfP t x'GYof] Û p;n] 7"N7"nf afa';fx]ax¿nfO{ vfPsf] b]v]sL lyO{ . t/ ltgn] ;'Sof{Psf] k|m'6Ldf t Pp6f kftnf] gnL klg x'GYof] vf]O{ < o;df t st} b]lvPg Û pm a8f] nf]eL cfFvfn] Tof] l/Qf] a§f x]l//x]sL lyO{ . …ldltgL vfg'x'G5 ÛÚ b]an/}gfsf] af]nLd} k|m'6Lsf] /; lyof] . l;lslnofsf] cfFvfdf k|m'6Lsf] nf]e c/l;nf klt k|ltsf] j}/fUo, cefjhGo j]bgf, b]jn/}gfn] lemlnSs b]Vof] . …hfcf}+ ldltgL Û cfh ;Fu} k|m'6L vfg]Ù xf]6]ndf vfgf lng] clg l;g]df klg x]g]{ . of] b'O lbgsf] lhGbufgLdf df]h ug'{k5{ eGg] d]/L e'ltgL a"9Ln] a'‰b} a'l‰bg . c?x¿ slt /demd u5{g\ ÛÚ b]jn/}gfsf] d'vaf6 af]nL em¥of] / otf l;lslnofsf] d'6'df s'g df]lxgL–afg nfUof] s'lGg l;lslnof lvltltlt xfF:b} p;sf] l/S;fdf plk|mP/ al;xfnL . c?x¿ x]/]sf] x]¥o} eP . To; lbg uPsL l;lslnof 5 dlxgf;Dd kmls{+b} kmls{Og . otf ;f]gfjtL /hb]afsf] 3/df cfPsL lyO . p;n] klg 6;d; ug]{ gfpF lnOg . ufpFdf sf]sf]xf]nf] dlRrof] . kGrfot a:of] . b'a} cfOdfOdWo] sf]xL klg cfˆgf] nf]Ug]]sxfF kmls{g /fhL lyPgg\ . 5 dlxgfkl5 b'a} cf–cfˆgf db{sxfF ?Fb} s/fpFb} cfP5g\ af Û cGw]/ e}uf] . l;lslnof / ;f]gfjtL b'j} Pscsf{nfO{ cFufnf] xfnL ljnf}gf ug{ yfn] / ljnf}gfd} oL nf]Ug]] dflg;sf b'u'{0fx¿sf] avfg ug{ yfn] . l;lslnof eGyL–b]jn/}gfsf] d'v hLp u'x' h:tf] ugfpF5, :jf:gLsf] jf:tf ub}{g, cfˆg} :jfy{ x]5{ . ;f]gfjtL 5ftL 76fpFb} aofg uyL{–/hb]af d';'d'Gb|] xf]Ù af]Nb} af]Nb}g . g xfF;7§f g :jf:gLsf nflu u/uxgfÙ g t dL7f] vfgf . lbg/ft xf8 3f]6\5 / kfPsf] k};f cfdfsf] /f]usf] Onfhdf aaf{b u5{ . :jf:gLeGbf cfdfnfO{ dfof ug]{ Tof] kfgLd?jf eGbf b]jn/}g} /fd|f] . sd;]sd DjfO{+ t vfGYof] Û b'j} cfOdfO{ cfˆgf …cf]l/lhgnÚ nf]Ug] sxfF kmls{P . of] ;'g]/ xfF:of] l;sGb/ ldofF–…of] ;fn] b]x / dgsf] ltvf{ klg h'gL h'gL e6lsP klg gd]l6g] /x]5–hlt kfgL vfof] Tolt emg\ ltvf{sf] Hjfnf blGsg] . csf]{ kl5 csf]{Ù km]l/ csf]{ csf]{ :jfb rflxG5 OlGb|onfO{ . gLlt–lgod k/Dk/fn] agfPsf] gSsnL lk+h8f kmf]/]/ dgsf] ;'uf d'Qm cfsfz rfxfg{ vf]H5Ù yfS5 . v:5, rf]6 la;{G5 . km]l/ cfsfzn] af]nfpF5 / pm km]l/ p8\g vf]H5 Û ===Ú syf ;'g]/ sF8]n ;/n] eGg'eof]–…of] ;[li6 k|s[ltsf] lgodn] rn]sf] 5 . dfG5]n] k|s[ltsf] lgodnfO{ lgdf]7]/ :jtGqtfsf] ul/df / cfgGbaf6 cfkm"nfO{ jl~rt u¥of] . cfkm"nfO{ ;fF3'/f] lgod / rngsf] oGq0ffk"0f{ ‰ofnvfgfdf y'Gof] . of] kL8f dfgj hfltn] w]/} lbg ;xg ;St}g .Ú hh;nfO{ h] dg nfUof] l6Kk0fL ub}{5g\ . t/ g l;lslnofnfO{ g ;f]gfjtLnfO{ g b]jn/}gfnfO{ g /hb]afnfO{ o;af6 s]xL km/s k/]sf] 5 . km/s k5{ ;dfhnfO{ eg] k/f];\ . ;To t s] xf] eg] cfh km]l/ l;lslnof / ;f]gfjtL cs}{ nf]Ug]]dfG5]x¿l;t kf]On uP–stf / slxn];Ddsf nflu xf] s'lGg ÛÚ b]jLyfg, hgsk'/wfd n (*)$*&((*& k"0ff{Í – 115 11 ¿ /rgf sflQs–dª\l;/, 2068


; fFe mg]/ s f] s yf z/b If]qL lk|o kf7sj[Gb Û of] s'g ;dosf] syf xf]Ù Tof] t 7Lsl;t d klg eGg g;sf}+nf Û x'g;S5, of] s'g} lalt;s]sf] ;dosf] syf xf] jf jt{dfgsf]Ù jf To;f] geP eljiosf sof}+ syfx¿dWo] Pp6f syf xf] . === t/ v"a} b'ef{Uok"0f{ l:yltsf] syf x'gfn] o;nfO{ …;fFemg]/sf] syfÚ egf}+ ls < === ± ± ± kf7sj[Gb Û s] tkfO{+{x¿n] nfzsf] Jofkf/ ul/Psf] 3[0ff:kb s'/f] st} ;'Gg'ePsf] 5 < geP PsIf0f To:t} Pp6f 36gfsf] ;fgf] tl:j/ k|:t't u/]/ tkfO{+{x¿nfO{ ;d]t cGof]ndf kf/f}+ ls Û === syfsf kfqx¿ ;a} g} tkfO{+{x¿n] v"a} lrlg/fVg'ePs} x'g\ . t/ ltgLx¿ g} nfzsf] Jofkf/ u5{g\ eGg] s'/f ;'Gbf tkfO{+{x¿nfO{ ;fob c;lhnf] klg nfUnf . cyjf d/]kl5 nfzsf] s] sfd -<_ elgg] lt/:sf/–j[lQn] ubf{ ;DejtM tkfO{+{x¿ dl:tisnfO{ gluhf]Ng] kIfdf x'g'x'G5 . t/, === t/ dnfO{ k|i6 yfxf 5 ls ltgLx¿ nfzsf] Jofkf/ ubf{ x'g\ Û === s]xL ;Ktfxcl3 dfq}sf] s'/f] xf]Ù s'g} Pp6f ufl8g] sfo{ k"/f e};s]sf] nfznfO{ hldg vf]tn]/ lgsfnL To; nfznfO{ ltgLx¿n] Tof] k/sf] k':tsfnosf] cFWof/f] uf]bfddf n'sfPsf lyP . ToxfF nfz / k':tssf] y'k|f]nfO{ ;d¿ktf k|bfg ug{ w]/} o'lQm nfPkl5 ltgLx¿dWo]s} Pshgfn] l6KKf0fL klg u/]sf lyPÙ …===ca eg] hgtfn] lgZro g} 7"nf] ljb|f]x unf{g\ Û ===Ú csf]{ JolQmaf6 tTsfn} k|Zg ul/Psf] lyof]Ù …lsg <Ú klxnf]n] nfz / k':tssf] /f;nfO{ Ps}rf]l6 x]/]kl5 ;fgf] :j/df eGof]Ù …of] nfzsf] sf/0f === < To; em'08df Pp6f clzlIft JolQm klg /x]5 . nfzl;t ld;fP/ /flvPsf] k':tssf] /f;tkm{ x]b}{ ¿vf] :j/df ;f]Wof]Ù …=== wQ]l/ Û === t/ of] nfzdf xg To:tf] dxFuf] s] kf] 5 / < ===Ú klxnf]n] slDkt :j/df eg]sf] lyof]Ù …tkfO{+{nfO{ o; nfzsf] dxŒjaf/] yfxf 5}g . of] t o; If]qsf k|Voft\ sljj/ dxf]bosf] nfz kf] xf] Û ===Ú ± ± ± To;sf] s]xL ;do lat]kl5 Pp6f Jofkf/L klg cfPsf] lyof] ToxfF . k|Voft\ sljj/sf] nfz xf] eGg] k|;Ë yfxf kfPkl5 To; nfzsf] Jofkf/Ln] cToGt k|km'lNnt aGb} eg]sf] lyof]Ù …jfx Û === v"a} /fd|f] eof] Û To;f] eP/ clt g} /fd|f] eof] . === Jofkf/ c;fWo} df}nfpg] 5Ù === xfdLnfO{ o:t} k|Voft\ slj–n]vs–snfsf/x¿sf] nfz k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

12


rflxG5Ù === Ho"Fbf]df d"No geP/ s] x'G5 < ltgLx¿sf] nfzsf] d"No s;/L bf}l8P/ a9\b5 ;f] xfdLnfO{ /fd|/L yfxf 5 . === lnnfdLdf b]Vg'x'g]5Ù o; nfzsf] d"Non] s:tf] b|'tultdf pSn]/ lzv/nfO{ r'Dg]5 Û === hlt cfnf]rgf ul/G5 TolQ g} d"No a9\b} hfG5 Û === :ofjf;\ === xLk === xLk === xLk === x'/]{ === lk === lk === lk === k x' === l/{ ===P ===Ú kf7sj[Gb Û To;kl5 eg] ;fFRr} g} To; nfzsf] Jofkf/ cgf}7f] ultdf rlDsP/ uof] k|ToIf Jofkf/n] hlQsf] d'gfkmf sdfof]Ù To;eGbf w]/} u'gf Hofbf u/L k/f]If Jofkf/df kmfObf eof] . t/Ù ljb|f]xLx¿n] Tof] ;a b]lv;x]gg\ . ck|Toflzt tf}/df cfqmd0f u/]kl5 Tof] nfznfO{ ltgLx¿n] vf];] . v]bsf] s'/f]Ù ltgLx¿l;t Jofkf/sf] tl/sf jf cg'ej lyPgÙ === nfz sfd gnfUg] j:t' eof] . t/}klg v"a} 7"nf] ;ª\3if{åf/f Tof] xfl;n ePsf] x'gfn] Pp6f eJo k|bz{gsf] cfof]hgf u/]/ Tof] nfznfO{ km]l/ sla|:tfgdf uf8\g] sfd eof] Û To;/L lgs} ulx/f] vf8n tof/ kf/]/ o;kN6 nfznfO{ ufl8Psf] lyof] . t/ hlQ g} ulx/f] vf8n vg]/ hldgleq To; d[t b]xnfO{ k'l/Psf] ePtfklg nfzsf] Jofkf/Lsf] To;kl5sf] of]hgfn] s;/L kf] df/ vfGYof] / < km]l/ hldg vf]lbof] / nfz aflx/ lgsflnof] . To;/L rf]l/Pkl5 nfzsf] Jofkf/ k'gM w"dwfdl;t uDsfOof] . === ;dosf] k|xf/n] ubf{ nfzdf s]xL ljs[lt cfPs} ePtfklg To; nfzsf] Jofkf/df klxn]sf] eGbf klg Hofbf gfkmf Jofkf/Ln] sdfPsf] s'/f] Ps sfg csf]{ sfg x'Fb} ljb|f]xLx¿n] klg yfxf kfOxfn] . 7Ls df}sfdf tL ljb|f]xLx¿n] km]l/ Tof] nfz vf];]/ cfˆgf] ljhosf] 9f]n lk6\b} cl3eGbf klg eJot/ ;df/f]x cfof]hgf u/] clg To;kl5 To; nfznfO{ cem ulx/f] vf8n vg]/ uf8] . === t/ km]l/ klg nfz lgsflnof] / Jofkf/ km]l/klg dlRrP/ rNof] . km]l/ klg df}sf kfpgf;fy g} ljb|f]xLx¿n] To; nfznfO{ vf];]/ uf8] . === cyf{t\ To; k|sf/l;t nfz hldg vf]b]/ lgsflng]Ù Jofkf/ ul/g] / k'gM nfz vf];]/ hldgdf ufl8g] qmd rln/Xof] Û === ± ± ± kf7s j[Gb Û cl:yk~h/ t ;a}sf] g} Ps} k|sf/sf] x'G5Ù xf]Og / < === ta Û Tof] ;fdfGo sÍfnsf] s] bfd / < === Jofkf/Lx¿n] t df+;k]zL eO~h]n;Dd To; nfzsf] Jofkf/dfkm{t\ k|ToIf jf ck|ToIf tf}/df w]/} g} wg ;DklQ sdfO;s]sf lyPÙ tyf ljb|f]xLx¿ klg To;a]nf;Dd cf}wL yfls;s] h:tf ePsf lyP . To;y{, To;kl5 tfgftfg /f]Sg Pp6f ;Demf}tf ul/of] . To; ;Demf}tfsf] kmn:j¿k Pp6f k"0f{ ;flns lgdf{0f ul/g] sfo{ ;DkGg eof]Ù === clg h'g ;flns cGtu{t cToGt sf}znk"j{s kfl/of] sljj/sf] ;Dk"0f{ cl:yk~h/ Û === ± ± ± 13

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


lk|o kf7s j[Gb Û s] tkfO{+{ x¿ cfˆgf] ;dfhsf] sljj/nfO{ ;fFrf] ;Ddfg ug'{x'G5 eg] To; ;flnsdf s'g} cl:yk~h/ b]Vg'x'Gg < sd;]sd ;dosf] /fkn] ;'ls;s]sf] sljj/sf] cl:yk~h/dfly s7f]/ l;d]G6 e/]/ jf wft'n] lnkkf]t u/]/ ;flns agfOPsf] s'/f]nfO{ t :jLsfg'{x'G5Ù xf]Og / < cxf] Û === hLjgsf] t Jofkf/ ;Qmf] ul/of]Ù / df+;lk08 /x'~h]n;Dd nfzsf] klg w"dwfdl;t Jofkf/ ul/Psf] o; syfsf] dd{ a'‰g'eof] s] t < pkm\ Û === cem klg o; syfdf s]xL klg b]Vg'x'Gg eg] st}af6 ;fdflhstf ;Fu;Fu} cy{g}lts b[li6sf]0f pdfg{ jf hufpg ;Sg] rZdf k}+rf] g} ePklg lng'xj;\ Û ;fob Tof] rZdf nufP/ x]/]kl5 of] …;fFemg]/sf] syfÚ ;xh}l;t a'‰g ;Sg'x'g]5 Û ===/ kf7sj[Gb Û o;kN6 of] …;fFemg]/sf] syfÚnfO{ oxL+g]/ 6'ª\Uofpg] sfd u/f}+ ls Û cf1f rfxG5' . === cR5f /fO{ /l;s ky bflh{lnª, ef/t n

gu/jf;Lx¿df gu/kflnsfsf] cg'/f]w zx/ :jR5 / ;kmf /fVg' xfdL ;j}sf] sŒf{Jo xf] t;y{,  ;8sdf hyfefjL kmf]xf]/ kmfNg] sfo{ gu/f}+ .  ;8s lsgf/df /x]sf] la?jfsf] ;+/If0f u/f}+ .  3/kfn'jf hgfj/ ;8sdf 5f8f g5f]8f}+ .  ;8s k]6Laf6 k}bn ofqf ug]{ afgL a;fnf}+ .  ;kmfO{ ug{ gu/kflnsfaf6 vl6 cfpg] 6f]nLnfO{ ;xof]u k'¥ofcf}+ .  lgdf{0f ;fdu|L nufot cGo Jofkfl/s ;fdu|L ;8s–k]6Ldf /fVg] sfo{ aGb u/f}+ .  ;jf/L ;fwg ;8s–k]6L jf ;8ssf] aLr efudf kfls{ª\ ug]{ sfo{ cfh}af6 cGTo u/f}+ .  3/ lgdf{0f sfo{ ubf{ gu/kflnsfaf6 gSzf kf; u/L Ohfht lnP/ dfq lgdf{0f ug]{ u/f}+ .  gu/kflnsfdf a'emfpg'kg]{ s/, z'Ns ;dodf g} lt/L hl/jfgf x'gaf6 arf}+ .

lqo'uf gu/kflnsf, ufO{3f6

k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

14


bdg s f/L ; Qf / c ; ’/l I f t dfG5] Û dx]Gb| rfln;] l;l6 sfpG;Ln/ Pgnfbf]{nfO{ p;sf] 3/sf] sf]7faf6 xltof/wf/L Ps ;d"x cfP/ lnP/ uP . sf]7faf6 p;nfO{ ;8ssf] aLrdf k'¥ofOof] / v'§f km§fOP/ pEofOof] clg p;sf] 5ftLsf] 7Ls Ps laQf j/ jGb'ssf] gfn t];f{Oof] –8\ofd === uf]nLsf] cfjfh cGwsf/ /ftsf] lg:tAwtf lrb}{ k8\sG5 / pm ;8sd} 9N5 . of] 36gf 36]sf] cfh ;ft aif{ lalt;Sof] t/ p:sf] d[To' cem} /x:odo 5–p:fsf] d[To'sf] sf/0f – ;'/ Iff lgsfo xf] ls ljb|f]xL ;d"x – of] cGhfg g} 5 . Pgnfbf]{ zx/sf] ;De|fGt JolQm lyof] / pm ;/sf/L cf]xf]bfjfnf klg lyof] . pm ;/sf/sf] ;'/Iff lgsfonfO{ Jojl:yt ug]{ tfn'sjfnf dGqfnosf] lhDd]jf/ JolQm lyof] . t/ pm ljb|f]xLx¿sf] eft[ ;+u7g js{/; d'ed]G6sf] klg ;dy{s lyof] eg]/ ;/sf/L lgsfonfO{ ;"rgf lyof] /] . elgG5 p vfln ;dy{s, dfq x}g k/]sf] ;dodf js{/ d'ed]G6sf] nflu cfly{s tyf cGo cfjZos Joj:yf klg ldnfpFYof] . To;}n] p:sf] d[To'df k"0f{¿kdf ;/sf/L xft 5– tkfO{+{x¿n] oxL l/kf]6{ tof/ kfg'{ eP x'G5 . d[tssL alxgL PldnLn] cfˆgf] bfh' Pgnfbf]{sf] xTof;DaGwL s'/f o;/L atfPsL lyO{ . x}g x}g–PldnL ltdL unt hfgsf/L lb+b} 5\of} . pgsf] xTof ;/sf/sf] tkm{af6 geO{ js{/; d'ed]G6sf] dfp kf6L{af6 ePsf] xf] . ltdLnfO{ yfxf 5}g / Ps dlxgf cl3 pgs} 5fgljg ;ldltsf] k|ltj]bgsf] cfwf/df js{/; d'ed]G6sf kfFrhgf sfo{stf{ kqmfp k/]sf . xf] To;} eP/ pgLx¿n] pgsf] xTof u/]sf x'g\ . pgLx¿ c;dGh:fdf k5{g\–Pp6f 3/sf] Ps JolQm, cfkm" ;'Tg] sf]7faf6 an hkm\tL ;8df k'¥ofOG5 jGb'ssf] ;fd' pEofOG5 / uf]nL 7f]sL xTof ul/G5 . t/ ToxL 3/sf] kl/jf/ Tof] xTofnfO{ a08f u5{g\–sf]xL ;/sf/n] df/]sf] eG5g\ sf]xL ljb|f]xL ;d"xn], x}g of] s:tf] crDd xf] . cfhsf] of] ljZj jd, af?b, xTof, lx+;fdf cl8/x]sf] 5 . htftt} cftÍjfb k}mln/x]5 . st} wd{sf] cf8df st} /fhgLltsf] cf8df Û PldnL wf/f k|jfx af]ln/x]sL x'G5]– x}g efph' tkfO{+{ dnfO{ lsg e'm7f] 7x/fpg vf]Hb} x'g'x'G5 . ;fob tkfO{+{ dg{ 8/fpg' x'G5 To;}n] ;/sf/sf] ;dy{g ub}{ x'g'x'G5 . t/ d of] e|i6 ;/sf/sf] ;dy{g ug{ ;lQmg . n Ps If0fnfO{ dflglngf];\ ljb|f]xLn] cftÍ k}mnfP/] pgLx¿sf] t sfd} cftÍ km}nfpg] xf] lg . t/ hgtfsf] hLpm wgsf] ;'/Iff u5{' eg]/ hgtf;Fu ef]6 lnP/ b]z rnfpF5' eGg] ;/sf/ g} cftÍ dRrfpF5, hgtfsf] 3/–3/ k;]/ cfˆgf] lj/f]wL 5fgL 5fgL xTof u5{ eg] Tof] ;/sf/ / cftÍsf/L aLr s] km/s eof] t n eGg'xf];\ t . pgLx¿nfO{ nfU5 PldnLsf] d'vaf6 cfuf] jif{b} 5 . efph' tkfO{+{nfO{ yfxf 5}g < kNnf]3/sf] dfldË / kfs{ h'ldËnfO{ s;/L ;]gfn] cfP/ pgLx¿s} cfFugdf k"0ff{Í – 115 15 ¿ /rgf sflQs–dª\l;/, 2068


uf]nL xfg]sf] . pgLx¿sf] s;"/ s] /] eg] pgLx¿sf] sf]7faf6 Pp6f ;flxlTos lstfj e]l6of] /], Tof] lstfa gk9\g' eg]/ ;/sf/n] aGb u/fPsf] lyof] /] . of] sxfFsf] Gofo xf]– lstfj k9]sf] e/df Hofg u'dfpg' kg]{ < clg Tof] ;':t dgl:yltsf] PSsfO; jif]{ kmgf{lG8hnfO{ lal;{g'eof], hf] s'g} gf}nf JolQmsf] ;fd'Gg] kg{ klg 8/fpFYof], sf]xL b]Vof] ls efUbYof] . cfdL{sf] u:tLnfO{ lh:sfPsf] eg]/ kfFr hgf ;}lgsn] aLr ;8sdf Ps} rf]l6 uf]nL xfgL df/]sf . efph', ;/sf/ hgtfsf] /Ifs eGbf a9L eIfs eO/x]sf] d o:tf pbfx/0f slt lbpF tkfO{+{nfO{ . cF t ;fFRrL tkfO{+{x¿ s] slt sfdn] cfpg' ePsf] xf] < d ljgf k|;+usf] s'/f ug{ yfnL 5' . xf] d hfGb5' d]/L efph'sf] kL8f d]/f] eGbf a9L 5 t/ d of] hfGbfhfGb} klg pxfFsf] cljj]sL s'/fsf] ;dy{g ug{ ;lQmg . n t cj xfdL tkfO{+{x¿ cfpg' ePsf] sf/0f tkm{ g} hfpF . of] lkmlnlkG;sf] tf/nfs zx/sf] s'/f xf] . To; If]qdf jiff}{b]lv ToxfFsf] ;/sf/ / jfdkGyL ljb|f]xLjLr ;+3if{ rln/x]5 . l:ylt eofjx 5 . ljb|f]xL jfdkGyLsf] hg;]gfnfO{ :yfgLo jfl;Gbfsf] e/k"/ ;xof]u / ;dy{g 5 t/ klg pgLx¿sf] l:ylt eofjx / lg/Lx g} b]lvG5 . lsgeg] ;/sf/L ;]gfn] hg;]gfnfO{ eGbf a9L :yfgLo jfl;GbfnfO{ nlIft u/L u/L cfˆgf] sf/jfxL a9fPsf] 5 . ;]gfsf] ljrf/df hgtfdf 8/ k}bf ug{ ;lsPdf hgtfsf] ;dy{g :jtM ljb|f]xL k|lt sd eP/ hfG5 / cfˆgf] hLt lglZrt x'G5 . of] 6f]nL h:df pm nufot p:fsf ;fyLx¿ Hff] sf]xL kqsf/, sf]xL dfgj clwsf/jfbLx¿ 5g\, pgLx¿nfO{ cGt//fli6«o dfgj clwsf/jfbL ;+:yfn] tf/nfs zx/sf] jf/]df ;To tYo a'em]/ l/kf]l6Ë ug{ ToxfF k7fPsf] lyof] . pgLx¿nfO{ cfˆgf] kl/ro n'sfP/ sfd ug{'kYof{] lsgls ;xL kl/ro lb+bf pgLx¿nfO{ ;Qf / ljb|f]xL b'j} kIfaf6 vt/f lyof] t/ pgLx¿n] cfˆgf] ;xL kl/ro glbO{ ;To kQf nufpg klg ;Qm}g lyP, To;}n] pgLx¿n] cfˆgf] ld;g af/] sd;] sd PldnLnfO{ atfpg'df s'g} xfgL gb]vL atfP . PldnL klg pgLx¿sf] ldzg k|lt ;sf/fTds b]lvO{ lsgeg] sd;]sd ToxfFsf] ;/sf/sf] HofbtL af/] cGt/f{li6«o d~rdf s'/f k'Ug] t eof] . tkfO{+{nfO{ yfxf 5, cftÍsf w]/} k|sf/ x'g ;S5g\ / x'G5g\ klg t/ o; If]qdf k}mlnPsf] cftÎsf tLg sf/0f 5g\ . Pp6f oxfFsf g]tfx¿n] nfu" u/]sf ljsf;sf gLlt h'g dfGotfdf eGbf a9L d"Nodf cfwfl/t 5g\ . bf];|f] ljb|f]xL ;]gfn] ;+rfng u/]sf n'6kf6 h:tf s[ofsnfk / t];|f] ;/sf/n] u/]sf] xTof, lxD;f / uf]nL ad k8\sfpg] h:tf bdgsf/L sfd . xf] xfd|f] If]qdf of] cftÍ dlRrg\'sf] sf/0f oL tLg s'/f g} x'g\ . /fHon] ;+rfng u/]sf ljsf; lgdf{0fn] t ;j{ ;fwf/0fsf] hLjgdf ;sf/fTds kl/jt{g Nofpg'kg]{ xf] lg x}g / < t/==t/ tf/nfsjf;Lx¿ t emg emg lg/Lx x'Fb} uO/x]5g\ . dfgjLo ;"rsf+sdf pgLx¿sf] :t/ emg\ emg\ emb}{ 5 . t/ oxfFsf lxhf] rKkn / 6fn]sf] n'uf nufP/ lx+8\g] /fhgLlt1x¿ ;/sf/sf] ;dy{g u/]sf] e/df cfh cfnLzfg dxn 78\ofpg], ljb]zaf6 cfofltt uf8Ldf 3'Dg] ePsf 5g\ . clg o:tf s'/fnfO{ hxfFsf dfG5]n] klg k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

16


Ps xb;Dd ;xG5g\, Tof] xb gf3]kl5 t pgLx¿df :jtM ljb|f]x hfu]/ cfpF5 / ljb|f]xL x'G5g\ . xf] oxfFklg ToxL g} ePsf] xf] . PldnL yK5]– d]/f] bfh' l;6L sfplG;n/ Pgnfbf]{n] cfkm" lgo'Qm eP b]lvg} o; s'/fsf] lj/f]w ub}{ cfPsf lyP . lsgls s'g} klg sNof0fsf/L /fHosf] sfd ToxfFsf jx';+Vos hgtfsf] xslxt /Iff ug]{ g} xf] . t/ xfd|f] If]qdf To:sf] 7Ls ljk/Lt eof] / d]/f] bfh' o:sf] ;'wf/ ug{ rfxGYof] h'g oxfFsf e|i6 /fhgLlt1 / k|zf;sx¿nfO{ ;xg x'g] s'/} lyPg . To;}n] p;nfO{ js{; d'ed]G6sf] ;xefuLsf] cf/f]k nufOof], h'g s'/f] ;f]¥x} cfgf unt lyof] . ToxL cf/f]ksf] cfwf/df d]/f bfh'nfO{ ;8sdf nu]/ xTof ul/of] . t/, tkfO{+{ x¿ g} eGgf];\ t s] dfG5]n] afFRg kfpg] clwsf/ 5}g < ;fdfGo dfG5] t ;/sf/ / ljb|f]xLsf] cftÍdf lklN;g jfWo 5 . s] of] casf] o'udf ;'xfpg] s'/f] xf] t < ;fdfGo dfG5]sf] rfxgf g} s] 5 / p:n]– s]jn dfG5] eP/ afFRg kfpg' k5{ eGg] xf]Og / < o; rfxgfsf] /Iff ug]{ lhDdf / bfloTj ;/sf/sf] xf]Og / < PldnLsf] of] clGtd k|Zg unt lyPg / ;fFRr} eGg] xf] eg] p:fsf] ;f]rfOdf PldnLsf s'g} klg s'/f unt lyPgg\ . To;}n] p:fn] cfˆgf] k|ltj]bgdf tL ;j} s'/f pNn]v u/]/, ToxfFsf dfG5]sf afFRg kfpg'kg]{ clwsf/sf] /Iffsf] nflu cGt/f{li6«o x:tIf]k x'g'kg]{ lgisif{ ;lxt k|ltj]bg a'emfof] . t/ of] Pp6f cGt/f{li6«o dfldnfklg ePsf]n] ;f] lgisif{nfO{ p:n] lgtfGt JolQmut eg]/ klg ls6fg u/]sf] lyof] . p:sf] ;f] k|ltj]bgnfO{ ;j}n] cToGt} ?rfPsf lyP . o;/L p:fn] cfkm"nfO{ ;'Dk]sf] sfd k"/f u/]sf] lyof] . of] @ jif{ cl3sf] s'/f lyof] . h:n] p;nfO{ jf/Djf/ 3r3RofO /xG5 lsgls ha pm of] ldzg k"/f u/]/ cfˆgf] b]z kmls{of], b]zdf t To; 7fpFsf] eGbf v/fa xfnt /x]5–htftt} xTof lx+;f n'6 kf6 cflb . ;/sf/sf dGqLx¿ sf]xL xTofsf cf/f]kL, sf]xL e|i6frf/df d'2f v]k]sf sf]xL b]znfO{ g} ljv08g tkm{ ws]Ng vf]Hg] cflb . sxL+ s'g} klg :yfgdf cfd hgtfnfO{ ;'/Iff 5}g lbg bxf8} v'n]cfd dflg; dfl/Psf 5g\, n'l6Psf 5g\, dfgf}+ dfG5]sf] s'g} d"No g} 5}g, dfG5]n] af6f]df lx+8\bf ls/f km6]ª\u|f s'lNrP/ df/] e}+m . oL ;j} 36gf b]Vbf p:nfO{ cfh klg PldnLn] af]n]sf] æ;fdfGo dfG5]n]Æ dfG5] eP/ afFRg kfpg' k5{ xf]Og / <Æ eGg] zAbsf] ememNsf] cfO/xG5 . xf]tlg Û dfG5]n] dfG5] eP/ afFRg kfpg' k5{, t/ slxn] cfpF5 of] lbg < cf?af/L, sf7df8f}+ (*$!&%@))&

n

17

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


aLr af6f] lx/fwg /fO{ pHofnf] ePsf] lyof] . ‰ofnsf] l5+8Laf6 ;"o{sf] k|sfz l5/]/ d]/f] cf]5\ofg RofO/x]sf] lyof] . d uf]dfsf] k|tLIffdf lyPF . jif{ lbg b]lv of] qmd lgoldt ¿kdf xfdL aLr rNb}5 . t/ of] lgod d}n] agfPsf] xf]Og pg}n] agfPsL x'g\ . slxn]sxL+ dnfO{ crDd nfU5 . d]/f] ;]jfdf pgL o:t/L lsg kf]lvlG5g\ < d]/f] jtf{jdf klg lk|ohg em+} pqlG5g\ / elG5g\ – æltdLnfO{ Vofn} 5}g slt eGg' < d gcfp~h]n cf]5\ofgdf cf/fd ul//fv eg]/ . d cfPkl5 dfq cf]5\ofgaf6 p7\g] . ltdLnfO{ cem} ;xf/fsf] h?/t 5 . t/ d]/f] egfOnfO{ slxNo} jf:tf u/]sf] xf]Og =====.Æ pgL ugugfpFl5g\ . l/;fpFl5g\ . km]l/ cf]5\ofgaf6 bl/nf] ;xf/fsf] ;fy dnfO{ p7fpFl5g\ . clg 6\jfOn]6;Dd k'¥ofpFl5g\ . 6\jfOn]6 l;l4Psf] rfn kfPkl5 tftf] kfgLsf] 8«d af]s]/ jfy?ddf l5l5{g\ . lg;+sf]r dnfO{ g'xfOlbg nflU5g\ . skfn / cfªel/ ;fa'g nufP/ df8Ldf8L z/L/sf] don kmfNg nflU5g\ . olta]nf klg pgL s] s], s] s] af]ln /x]sL x'lG5g\ –æcat ltd|f] :jf:Yodf /fd|} ;'wf/sf] nIf0f b]lvFb}5 cj s]xL dlxgf kl5af6 ltdLnfO{ d]/f] ;xf/fsf] h?/t klg kg]{ 5}g . zf/Ll/s / dfgl;s b'a} ¿kdf ltdL :j:y x'g]5f} ====.Æ z/L/df kfgL vGofP/ don kvfNg klg e'n]sL x'Ggg\ . af]nLsf] qmd klg 6'6]sf] x'Gg –æTof] lbg ha ltdL cfˆgf] e/df plePsf] x'G5f}, dnfO{ slQ cfgGb nfUbf] xf] . ;fob v';L / cfgGbn] af}nfxL ;/L pk|mbL x'F ls < n n tf}lnof a]x| sDd/df ====.Æ pgL ;Fw} o;} elG5g\ . d}n] pgsf] cx|fOnfO{ dfGb} cfPsf] 5' . sDd/df tf}lnof a]5'{ . pgn] lgM;+sf]r lr;f] s6\6' tflg;s]sL x'lG5g\ . / km'sf] / ;kmf s6\6' b'j} uf]8fdf l5/fP/ 3'F8f;Dd tfGb} –æ n pFef] tfg ====Æ elG5g\ . d eg] eg] h;f] ub}{ /xG5' . lr;f] sk8f hlt cf/Ldf /fv]/ d]/f] ;xf/f aGb} dnfO{ a/08fdf NofpFl5g\ . a]tsf] cf/fd ug]{ s';L{df a;fpFl5g\ . olta]nf;Dd cfªdf leqL u~hL, ;6{ / kfOG6 k}x|fO;s]sL x'lG5g\ . cfªdf Gofgf] 3fd nflu/x]sf] x'G5 . pgL Ps}l5g x/fpFl5g\ . km]l/ b]vf kl5{g\ yfndf la:s'6 / tftf] b"wsf] ;fydf . pgL x/fpFbf d dgdg} 3/sf] lg/LIf0f u5'{ . 3/ ;fgf] 5 . ;fob tLg sf]7fsf] x'g'k5{ . 6\jfOn]6 / jfy?d 3/ k5fl8sf] l8ndf 5 . t/ Tof] klg 3/};Fu ;6]sf] 5 . cufl8 a/08f 5 . k6fxf 5flkPsf] 5 . /]lnª 5 . /fd|f];Fu lrNofOPsf snfTds ¿ksf ef6fx¿n] a'lgPsf] ;'Gb/ /]lnª tof/ ePsf] 5 . æklxn] 6\\ofAn]6 n]pm clg b"w / la:s'6 ===========ÛÆ pgsf] xftaf6 6\ofAn]6 lnP/ b"w;Fu} lgN5' clg la:tf/} la:s'6 rkfpFb} j/– k/sf 7fpF, jftfj/0f / sRrL ;8sdf dflg;x¿sf] kftnf] cfp–hfp x]5'{ . rf/}tkm{ gf}nf]–gf}nf] b]V5' . k|s[ltsf] ¿k klg gf}nf], dflg;x¿ klg gf}nf . uf]df klg t d]/f] nflu gf}nL g} x'g\ t/ d]/f] cln–cln xf]; v'Nbf ;fd'Gg] pg}nfO{ b]v]+, To;}n] xf]nf ;xh / :jfefljs nfU5 . gq eg] ;a} gf}nf] . dgdf cg]s kL8fbfoL z+sf pTkGg x'G5g\ . of] 7fpF gf}nf] xf]– d]/f] 7fpF rflxF sxfF xf] < d]/f kl/lrtx¿ sxfF 5g\ < d s;/L oxfF cfOk'u]+ < d]/f] ljut sxfF 5 < ;3g t'jfFnf]n] kq}kq u/L 5f]k]sf] ljutnfO{ plwGg ;lSbg d . hlt lbdfudf hf]8 nufP klg sxfF lt/ /x]sf] 5 d]/f] k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

18


ljut s'g} e'OFs'lx/f] jf sfnf] afbn s] n] 5f]k]sf] 5 . cg'dfg g} ug{ c;dy{ aG5' d . d]/f] ;fd' sf]xL / s]xL 5}g, of] Pp6f 3/ / uf]df afx]s . cflv/ uf]df sf] x'g\ . pgsf] / d]/f] aLr s] ;fOgf] 5 < lbdfu /ge'Nn aG5 . skfn b'Vg nfU5 . crfgs l/Ë6f rN5 . d'6'sf] 38\\sg a];/L a9]em}+ nfU5 / lrRofpF5' – uf]df ˜˜˜˜ slt ;do kl5 d xf];df cfPF yfxf 5}g . uf]df d]/f] 5ftLdf dfln; ul//]xsL lyOg\ . emgemgfPsf] skfn lj;]s ePsf] lyof] . d'6'sf] w8\sg ;fdfGo alg;s]sf]n] xf]nf Zjf;k|Zjf;df sl7gfO eO/x]sf] lyPg . uf] df u' gf;f] ub} { lyOg\ –ædgdf cg] s s' /f v] nfpg x' Gg eg]sf xf]Ogg\ 8fS6/x¿n] < t/ vf]O ltdLn] dfg]sf] 8fS6/sf] ;Nnfx < vf]O dfg]sf] d]/f] s'/f < ljutsf] vf]hL ug'{x'Gg . Tof] ;dosf] ue{df ufl8;lsPsf] 5 . clg h'g s'/fsf] rfxgfn] cfkm"nfO{ xfgL u5{ ToxL s'/fnfO{ d'6'df lvn]/ lsg /fVg] < ltdL /fd|f];Fu lgsf] dfq xf} d ltd|f] ljutsf] t:jL/ /fd|f];Fu b]vfOlbG5' ======. dnfO{ c? lrGtf ef] rfF8} lgsf] xf]nfp eGg] 7fg]sL lyPF t/ slt dlxgf;Dd bjfO{ 5f]8\g gx'g] ef] ======.Æ æd sxfF 5' < dnfO{ sxfF e]6\of} ltdLn] < d]/f] y/ 7]ufgf s] xf] < ltdLn] e]6\bf d s:tf] cj:yfdf lyPF <Æ d]/f] lh1f;f / lhb\bL ;'g]/ l/;fOg\ uf]df . emf]lSsb} eGg nflug\ –ælsg ;a} j[QfGt rflxof] ltdLnfO{ < ltdL d]/f] ;fydf, d]/f] 3/df 5f} eg]/ yfxf 5}g < h] h:tf] cj:yfdf e]6\6fP klg d}n] e]6\6fPF . ltdL k|lt bof nfUof] Ps lsl;dsf] dfof klg nfUof] . aLr ;8saf6 p7fP/ NofPF / pkrf/ u/fpFb} 5' . d]/f] ;]jfdf st} sdL sdhf]/L b]v]sf 5f} < s] ltdLnfO{ aLraf6f]df g} 5f8\bf ltd|f] sNof0f x'GYof] < uf]dfn] lrQ b'vfPsf]df k5'tf] nfu]sf] / dgdf pgL k|lt cufw >4f hfUb} 5 . dnfO{ nfUb} 5 k"j{ hGddf uf]df / d]/f] aLrdf ulx/f] gftf lyof] / ToxL gftfsf] st{Jo of] hGddf k"/f ul//x]sL l5g\ pgn] . st} p; hGddf cfdf 5f]/f t lyPgf}+ < d crfgs efj's ag]sf] 5' . efj'stfsf] cfj]zdf pgsf] cufl8 d]/f b'j} xft p7]sf 5g\ . d af]ln/x]sf] 5' –æcfdf ! tkfO{+{ lgZrog} k"j{ hGddf d]/L cfdf x'g'x'GYof] ===.Æ s]xL If0f cfZro{rlst x'lG5g\ pgL . pGfsf] d'xf/df ljleGg /Ë abln+b} u/]sf] dx;'; x'G5 dnfO{ . cGtdf d':sfpFl5g\ / elG5g\ –æabdf;, ;]jf ub}{df sf]xL s;}sf] cfdf x'G5 < k"j{ hGdsf] s'/f s:nfO{ kf] yfxf < of] hGdsf] s'/f u5f}{+ eg] cfdf eGbf kfFr ;ft jif{ h]7f] 5f]/f s;sf] xf]nf <Æ æTo;f] xf] eg] xfd|f] ;fOgf] s] xf] < lsg o:t/L d]/f] ;]jf ub{}5f} < dnfO{ aFrfP/ s] ldN5 ltdLnfO{ <Æ æcfTd;Gtf]if, afFsL hLjg lhpg] pmhf{ . xf] dnfO{ olt ldN5 eGg] cfzfn] of] ;a} ul//x]sL 5' . jf/Daf/ p6\k6\ofª k|Zg lsg /flv/xG5f} < elg;s]sL 5' ;do cfPkl5 s'g} /x:o afFsL /xg] 5}g .Æ pgL lg/Gt/ d]/f] 5ftLdf skfndf / xftuf]8fdf km]l/ km]l/ dfln; ul//x]sL l5g\ . jif{ lbgb]lv xfdL aLr o:t} qmdn] lg/Gt/tf kfO/x]sf] 5 . uf]df lbg/ft ;]jfdf vl6/xlG5g\ . g"g, t]n, rfdn, bfn t/sf/L, bxL, b"w / bjfO{ lsGg ahf/ uP afx]s ;a} ;do d]/} jl/kl/ 5fFof ;/L 3'dL/xlG5g\ . k}+tfln; krf; jif{sf] pd]/ . st}–st} s]z kfSg nfu]sf] . ufnfsf] 5fnf lj:tf/} emf]lng nfu]sf] 5 . …pgsf] klg ljut lyof] xf]nfÚ dgdf s'/f v]Nb} 5 –cfh lsg PSnf] hLjg ljtfO{ /x]sL 5g\ . 19

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


pgsf] klg t ljx] ePsf] lyof] xf]nf . 5f]/f 5f]/L / nf]Ug] klg t lyP xf]nfg\ . t/ tL ;a ePsf] eP cfh lsg PSnL] < st} k|fs[lts ljgfz jf dfgj lgld{t jLeT;tf t ef]Ug' k/]g uf]dfn] < pgL k|lt 7"nf] cfb/ / dfof r'lnG5 d]/f] 5ftLdf . d bf]af6f]df plePsf] 5' . t/ dnfO{ yfxf 5}g oxfF;Dd s'g af6f] lx+8]/ cfPF < d]/f] cufl8 cgGt;Dd 6fFluPsf] b'O{j6f af6f] 5 . af6f] aLrsf] df]8df 5' . t'jfFnf]n] 5kSs 5f]lkPsf] lx+l8;s]sf] af6f] e'OF s'lx/f]df n'sfdf/L v]ln/x]sf] / lx8\g afFsL /x]sf] af6f] aLrdf 5' . æp7 vfgf vfg hfpFm =======.Æ d]/f] tGb|f eË ePsf] 5 . ;fd'df d':sfg ;lxt uf]df plePsL l5g\ . pgsf] cfFvfdf d k|ltsf] dfofsf] OGb|]0fL 6fFluPsf] b]Vb} 5' . æcfh ltdLnfO{ dg kg]{ rD;'/sf] ;fu, sfnf] bfn / bxL 7Ls kf/]sL 5' .Æ pgL dnfO{ nf]EofpFb} l5g\ . vfgfdf ?lr hufpg] s;/t ub}{l5g\ . d]/f] ?lr / cfTdan psf:g] k|of; uf]dfaf6 w]/} k6s eO;s]sf] 5 . æls vfgf ot} NofOlbpmF <Æ d p7]/ lsr]gdf l5/]sf] 5' . 6]jnsf] ;fO8sf] s';L{df a;]sf] 5' . uf]df lgs} pT;flxt b]lvlG5g\ . vfgf d]/f] cufl8 /fVb} v';Ldf af]ln/xlG5g\ –æSof uha eof] xf] ls Û cfhaf6 ltd|f] z/L/df tfut nfu]sf] 5 . j/08faf6 lsrg;Dd cfpg d]/f] ;xf/fsf] h?/t k/]g . clxn] d slt v';L 5', ltdLnfO{ yfxf 5 < ca ltdL cfkm}+ lx+88'n ug{ ;S5f}, g'xfOw'jfO{ ug{ ;S5f} t/ Ps s'/fdf xf]l;of/ rflxF /xg} k5{ , Tof] s] eg] lx+l8;s]sf] af6f] tkm{ kms{g / gfz eO;s]sf] ljutnfO{ eg] slxn] klg g;Dem . cufl8sf] af6f] x]/]/ pt} sbd a9fpm . ToxL ltd|f] jt{dfg xf] / eljio klg . vfgf lsg z'? gu/]sf] <Æ em:sFb} d vfgf vfg nfU5' . ;fFlRrs} rD;'/sf] ;fu, sfnf] bfn / bxL;Fu ;Fw} eGbf a9L eft vfG5' . uf]df lg/Gt/ d]/f] vfgf ?rfO / VjfOnfO{ Wofg lbP/ x]l//x]sL x'lG5g\ . æca ltd|f] :jf:Yodf krxQ/ c;L k|ltzt ;'wf/ eO;s]sf] 5 . ca ltdLn] ;Fw} /fVg] u/]sf] k|Zg / ltd|f] lbnsf] lh1f;f k"0f{ x'Fb}5 . /x:osf] ¿kdf /x]sf] ltd|f] cfwf hLjg /x:oaf6 aflx/ cfpg] ;do cfpFb} 5 =======.Æ æltdL lsg vfgf ========<Æ d]/f] cg'/f]w :jLsf/]em}+ pgL Ps} yfndf bfn, eft, ;fu clg ;fgf] a6'sf]df bxL /fv]/ vfg nflU5g\ . k|To]s ufF; kl5 uf]df dnfO{ k'n'Ss x]l5{g\ . ;fFlRrg} dL7f] cg'e"ltsf ;fydf pgL vfgf vfO/x]sL l5g\ . dnfO{ klg Ps k|sf/sf] cfgGb dx;'; x'G5 . d cfˆgf] ljut hfGg xtfl/Psf] 5' / uf]dfsf] jrgn] e/} jf ef]ln leqdf /x:of]b\3f6g x'g]5 / lal;{Psf] ljutnfO{ 5\ofË b]Vg] s'/fdf d cfzfjfbL 5' . ;fFem k/]sf] 5 . sf]7fdf Psgf; aQL aln/x]sf] 5 . l;/fgLdf c8]; nfu]/ 9lNsPsf] 5' . udL{ ofd z'? ePsf] 5}g . 5ftLaf6 uf]8f;Dd uf]dfn] l;/s cf]9fOlbPsL l5g\ . efG;f sf]7faf6 emfFO{+ em"FO{+ kfls/x]sf] t/sf/Lsf] af:gf / cfjfh sf]7f;Dd cfO/x]sf] 5 . glhs} pQ/ tkm{ kxf8 5 . xl/of] h+un 5 . Totfaf6 lr;f] jtf; sf]7fdf l55{ . ‰ofnsf] kbf{ pg}n] lu/fO;s]sL l5g\ . ævfgf vfg p7 =======.Æ uf]df sf]7fdf cPsL l5g\ . æclxn] ?lr 5}g ======.Æ æPs sk b"w Ko"g' yf]/} vfgf vfg' p7 ====.Æ uf]df lhb\bL ug{ nflU5g\ . vfg] k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

20


?lr geP klg d cf]5\ofgaf6 p7\5' . lj:tf/} d]/f] bflxg]kfv'/fdf ;dfPsL l5g\ pgn] . pgsf] cfb]z adf]lhd yf]/} vfgf / Ps sk b"w lnG5' . pgL klg To;} u/L vfgf vflG5g\ . efG;fsf] sfd l;l4Psf] 5 . d cf]5\ofgdf 9lNsPsf] 5' . uf]df d]/} 5]pdf lgM;+sf]r 9lNsPsL 5g\ . pgsf] gh/ blng uGgdf tNnLg /x]em}+ nfU5 . d pgs} d'xf/ x]l//xG5' / d'xf/df slxn] ljiffbsf], slxn] cfzfsf], slxn] lg/fzfsf] cg'dfg ug{ ;lQmg cg]s /Ëx¿ v]ln/x]sf b]V5' . sf]7fdf Psgf; aQL aln/x]sf] 5 . ;kgfsf] hutdf k'u]+ . ljzfn d}bfgL kmfF6af6 t'jfFnf] dfly dfly p7\b} 5 . c:ki6 ufpFx¿ k|i6 b]lv+b} 5g\ . ufpFx¿sf] glhs}af6 ljzfn sf]zL axb} 5 . lbg t lbg} xf] t/ 3fd nfu]sf] lyPg . s]xL ;dosf] cGt/df aiff{b xf]nf em}+ nfUb} lyof] dnfO{ . yfxf ePg s:sf] cfjfh xf] < t/ d]/f] sfgdf lg/Gt/ u'~hb} lyof] –æTof] xl/k'/ ltd|f] hGd:yfg xf] . >Lk'/sf] df6f];Fu klg ltdL jiff}{+ v]n]sf 5f} . Tof] sf]zL ;Kt sf]zL xf] . ToxL sf]zLn] t xf] algPsf] ;'Gb/ kl/jf/sf] rf}tf/LnfO{ /;ftndf k'¥ofPsf] .Æ Tof] cfjfh ;u}F xhf/f}+ v08x/ b]v]+ 5t afn'jfdf hu cfsfz tk{m plN6/x]sf ;of}F 3/ klg b]v]+ . ;kgfdf ljlrqsf] b[Zo b]v]+ . dfgjLo rLTsf/, xfxfsf/, sf]nfxn ;'lg/x+] . ;kgfdf P+]7g k¥of] dnfO{ . ps'; d's'; xF'b} Ao"lemPF . st} Tof] xfxfsf/ Tof] dw];sf] a:tL / ToxL dfgjLo rLTsf/;Fu ;DalGwt t lyPg d]/f] ljut < cfk"mdf k|Zg p7\of] . bf]wf/ / ;f]rfO{df kb}{ lgwf/sf] kl;gf ?dfnn] k'5\t} lyPF ToxL If0f uf]df ;fd'Gg] cfOk'lug\ . æs] eof] <Æ pgn] klg tf}lnofn] kl;gf k'5\g ;3fpg yflng\ . æg/fd|f] ;kgf t b]v]gf}+ < ;kgf eGg' Joy}{ xf] To:df Wofg lbg' x'b}g . p7 6\jfOn]6 hfp . cfh g'xfpg' kb}{g . kfgL ttfpg EofOg . aflx/ 3fd nflu/x]sf] 5 . e/y]u ug'{ k5{ ls <Æ ækb}{g====Æ d}n] eg+] . æ6\jfOn]6af6 xft d'v wf]P/ au}Frfsf] kmn}rfdf cfp, d ToxL+ b"w / la:s'6 NofO{ lbG5'======= .Æ olt eg]/ uf]df efG;fdf st} cnk eOg\ . d au}+rfdf /flvPsf] afF;sf] snfTds kmn}+rfdf k'u]+ . kmn}+rfdf a;]/ rf/}lt/ b[li6 3'dfPF . ;fFlRrs} ;'Gb/ nfUof] Tof] 7fpF . 8fF8fdf cjl:yt e~Hofª . kfFr–5 3/x¿ . To;nfO{ ufpF xf]Og e~Hofª eGg'g} plrt x'g] 7fg+] . blIf0f tk{m t'jfFnf]n] 5f]k]sf] eP klg kftnf] t'jfFnf] x'gfn] ljzfn zx/sf] c:ki6 ¿k b]lv+b} 5 . pQ/ tk{m ljzfn / ljs6 kxf8 / kxf8L ufpFx¿ . k"j{ tk{m p:t} kxf8L a:tLx¿ . klZrd tk{m rf/}lt/af6 h+unn] 3]l/Psf] of}6f ufpF . dflg;x¿sf] a:tL / k|s[ltsf] ljlrq ¿kdf x/fO/x]sf] If0f uf]df b"wsf] sk / la:s'6sf] Kn]6 lnP/ cfO k'lug\ . ……n b"w la:s'6 vfp . cfhaf6 bjfOsf] h?/L 5}g ========……:6'ndf la:s'6sf] Kn]6 / b"wsf] sk /flvg\ uf]dfn] . b'O rf/j6f la:s'6 vfP/ b"w lkO;s] kl5 d}n] ;f]w+]ÚÚ of] 7fpFsf] gfd s] xf] <ÚÚ ælji0f' kfb'sf e~Hofª======Æ ……tn b]lvb} u/]sf] zx/ <ÚÚ ……Tof] w/fg xf]=== clg Tof] kNnf] ufpF b]v]sf 5f} <ÚÚ 21

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


……s'g <ÚÚ ……Tof] h+unx¿af6 3]l/Psf]=====ÚÚ æP==== xf]=== xf]=== b]v]+=== .Æ pgn] cfˆgf] s'/f cufl8 a9fOg\ æTof] ufpFsf] gfd cFw]/L xf] . of] wgs'6f lhNnfdf k5{ . ltdLnfO{ yfxf 5}g, yfxf klg s;/L xf];\ t cfˆg} 7fpFsf] t ofb 5}g . ljr/f==== . t/ cfh d leq bl/nf] ljZjf; hfu]sf] 5 . To;}n] s]xL hfg]sf], a'em]sf] ljut ltdLnfO{ atfpF h:tf] nfUb}, 5====.Æ ;xh / :jefljs ¿kdf af]Nb} u/] klg uf]dfsf] d'xf/df cg]s /Ëx¿ b]v]+ d}n] . æltdLn] cfk"mnfO{ slQsf] ljZjf; u/]sf5f} <Æ pgL d ;Fu} 6fFl;P/ al;g\ . cndndf kb}{ d}n] eg+]– lsg / < æ==========Æ æd k"/} ljZjf; u5'{ cfk"mnfO{==========Æ s'/f 6'ËØfPF . ……ltd|f] tLtf] eoÍ/ / kL8fbfoL ljut klg ;'Gg ;S5f} <ÚÚ ……d ToxL t hfGg vf]lh/x]sf] 5' ======.ÚÚ ……To;f] xf] eg] d klxnf cfˆgf] ctLt atfpF5' clg ;fydf ltd|f]======= .ÚÚ æx'G5=====.Æ d}n] eg+] . æd}n] cl3 atfPsf] Tof], cFw]/L ufpF xf]Æ pgsf] egfO{ z'? eof] . d]/f] b[li6 h+unn] 3]l/Psf] cFw]/L ufpF tk{m 8f]l/of] . æTof] ufpFdf d]/f] sd{ 3/ lyof] . b'Mv eP klg ;'vL kl/jf/ lyof] . >Ldfg\ >LdtL xfdL b'O{ hgf / t]x| jif{] snsnfpFbf] of}6f 5f]/f .Æ s]xL l5g r'k–rfk eOg\ uf]df . pgsf] Zjf;–k|Zjf;df ultxLgtf k}bf eof] . pgnfO{ cfˆgf] ljut sf]6\ofpg ufx|f] eO/x]sf] dx;'; u/]+ . æclg=========ÚÚ d}n] l;n–l;nf cufl8 a9fpg rfx]+ . ;f/f kL8fnfO{ rkfP/ lgn];/L kL8f xf] jf y's 3'6'Ss lglng\ / s'/fsf] qmd cufl8 a9fpg yflng\ uf]dfÙ ……xfd|f] kl/jf/df ;+s6sf] lbg z'? eof] . pxfF k|x/Ldf hflu/] x'g'x'GYof] . ;a OG;k]S6/Ù d k|f=lj=sL lzlIfsf . xfdL b'j}sf] sdfOn] kl/jf/ rln/x]sf] lyof] . b]z o'4df kml;;s]sf] lyof] . ljb|f]xLx¿af6 k|x/Lsf] hflu/ 5f]8\g] gq kl/jf/ ;a} ;kmfof ug]{ wDsL kq cfpg yfNof] . xfdLnfO{ klg rGbf cft+sn] cflht kfl/;s]sf] lyof] . t/ s] ug]{ c? pkfo lyPg . ufpF ToxL xf] ds}, sf]bf] / kmfk/ afx]s s]xLsf] pTkfbg x'b}g . hflu/ g5f]8\g] pgLx¿nfO{ r'gf}tL geP/ xfd|f] afWotf lyof] . cfn6fn ul//Xof}+ . kl/0ffd, 5f]/f ckxl/t / pxfF Onfdsf] le8Gtdf zxLb x'g'ef] . 5f]/f]sf] cfh ;Dd ;f; jf nfzsf] s]xL kQf] 5}g . Tof] 36gf kl5 sNkgf ug{ ;S5f} < d s] ePF x'Fnf <Æ dnfO{ uf]df k|lt bof hflu/Xof] . dfof nflu/Xof] . pgn] cfˆgf] s'/f cufl8 a9fOg\–…… of] ;G;f/df d]/f] sf]xL /x]g . PSnL, lgtfGt PSnL ;fFRrLsf] 6'x'/L ag]+====Æ pgn] dnfO{ cFuflng\ . /f]Sg] k|of; ubf{ ub}{ klg pgsf] cfFz' d]/f] 5ftLdf jif{g nfUof] . æd]/f] ;dfpg] xfFuf] g 6]Sg] cv]/f eP kl5 :s"naf6 k]G;gdf lg:s]+ . e8\sb} e8\sb} cfˆgf] / cfkmGtsf] t:jL/ cfFvf / 5ftLdf af]s]/ d of] blIf0f e]usf] 5]p s'gf 3'd]+ . slxn] h+un, kx/f,vf]N;f, vf]nf / slxn] dw];sf] j:tL x'b} zx/, ;8s / sRrL jf6f] ;j} rxf/+] . 3'Dbf 3'Db} Ps jif{ cufl8 d xl/k'/ / >Lk'/ eGg] ufpF k'u]+ . k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

22


Tof] eGbf cluNnf] ebf} dlxgfdf ;Ktsf]zL af}nfOg\ . TfL b'j} k'/ / k'/jf;Lx¿nfO{ sf]zLn] sxfF k'¥ofof] yfxf lyPg . ltd|f] kl/jf/df klg ltdL cefuLnfO{ afFsL /fv]/ ;j}nfO{ lgn]sL lyOg\ sf]zLn] . ltdLnfO{ e]6\bf ltd|f] cw{ kfunsf] h:tf] cj:yf lyof] . ltdLnfO{ b]v]/ ltdL k|lt cufw dfof / bof hfUof] . sf]xL cfkmGtsf] ¿k b]v]+ ltd|f] cg'xf/df . ltdLnfO{ ToxL xl/k'/sf] pQ/ j:tLsf] aLr af6f]df e]6]sL lyPF . ToxL aLr af6f]af6 ltdLnfO{ p7fP/ NofPF . b'O{hgf ;Hhg rf}w/Lx¿n] ;xof]u u/] dnfO{ . lj=kL= c:ktfn 3f]kfdf NofPF . pkrf/sf] qmddf ltdL /fd|f] x'g] ;+s]t kfPkl5 d emg\ pT;flxt ag]+ ========.Æ d]/f] lbdfudf stf stf tLvf] r]tgfsf] k|sfz k}mlnPsf] cg'e"lt eof] dnfO{ . qmlds ¿kdf ofbsf rfªx¿af6 a]Unf a]Un} lrqx¿ dfg;df v]Ng yfNf] . ljutsf] kmfF6df k}mlnPsf] t'jfFnf] kmf6\b} hfg nfUof] . cg]s cfs[ltx¿ aLrdf d]/L >LdtL, 5f]/f z'qm, / 5f]/L gLnf ljzfn wldnf] e]ndf jUb} u/]sf b[Zo klg gh/df plqP . ;a}n] d;Fu u'xf/ dflu/x]sf cfjfh ;'g]+ . d kmn}+rfaf6 h'?Ss p7]+ . uf]dfn] k"/f tfut nufP/ ;dfOg\ dnfO{ . ælsg ToxL af6f]df dg{ lbOgf} < lsg oxfF Nofof} dnfO{ < k"/f kfun ag]/ ToxL ;Ktsf]zLdf xfd kmfn]/ dy+]{ x'Fnf lsg arfof} dnfO{ <=======Æ d lrRofpg nfu]+ . dnfO{ zfGt / :jfefljs ¿kdf Nofpg] r]i6f ;lxt uf]df eGb} lyOg\ sf/0f atfpF5' t/ ltdL zfGt / :jfefljs ag, w}o{ u/===== d kmn}+rfdf a;]+ . uf]dfsf] b]j|] lt3|fdf ;fgf] Pnjd b]v]+ . Tof] Pnjd\ vf]Ng / ToxfFsf] tl:j/ b]vfpg eGbf j]Un} b'lgofFdf lyOg\ pgL . pgn] elgg\ æof] 3/ uP ;fn dfq xf] lsg]sf] . ltdL lj;]s ePkl5 ltdLnfO{ /fVg] 3/ rflxGYof] Tof] klg zx/ / ;'ljwf eGbf 6f9f xf]Og . zx/df 3/ hf]8\g] d]/f] x}l;ot lyPg . oxfFsf] :jR5 xfjf kfgL / d]/f] cfly{s x}l;otn] klg ;fy lbg] x'gfn] of] 3/ lnPF======= .Æ uf]df af]Nb} lyOg\ d}n] PNjdsf kfgf kN6fPF . klxnf] kfgfdf g} cfˆgf] kmf]6f] b]v]/ d xtk|e ag+] æTof] kmf]6f] s;/L ltd|f] PNjddf <Æ cfZro{rlst k|Zg lyof] d]/f] . ……o;}nfO{ xf]nf ;+of]u eg]sf] . ltdLnfO{ eg] cfZro{ nfUb} 5 . t/ of] kmf]6f] ltd|f] xf]Og . of] kmf]6f] t d]/f] >Ldfg\sf] xf] . pxfF of] ;+;f/df x'g'x'Gg . ltdLn] af/Daf/ ;f]Wg] u/]sf] k|Zg lsg oxfF Nofof} < lsg arfof} < sf] bl/nf] pQ/ of] kmf]6f] x'g ;Q}mg / ====Æ d cfrfgs aLr af6f]df k'u]+ . d}n] kf/ ul/;s]sf] af6f] wldnf] b]lvb} lyof] . cufl8sf] af6f] kxf8L eL/ kx/f x'b} cfufl8 tlGsPsf] lyof] . d hLjgsf] aLr af6f]df lyPF . d}n] casf lbgaf6 of] hl6n eL/ / kx/fsf] af6f] x'b} hLjg vf]Hg' kg]{ eof] . uf]dfsf] cfFvfsf] lhhLjLiff, hLjgk|ltsf] /x/ / cFufnf]sf] Gofgf]kgn] dleq Pp6f gofF c7f]6sf] hGd eof] . of] aLr af6f]af6 k'gM ofqfsf] cf/De ug]{ z'e ;fOt h'b}{ uof] . z/L/nfO{ tfhf / :k"mt{ t'Nofpg] lr;f] atf;n] xfdL b'j}nfO{ cFufnf] xfNb} uof] / xfdL ToxfF ;dflxt x'b} uof}F . vf]6fª, a'Okf n (*$(&!%#*# 23

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


dlb/f h : t }l t d|f] dfof Û ljef]/ a/fn pm ´NofF:; Ao'Fl´G5 . cfFvf cufl8 l/Qf l;6x¿sf] n:s/ 5 . o;f] 6fpsf] 3'dfP/ x]5{ . kl5lNt/sf] l;6df aRrf af]s]sL Pp6L o'jtL /lx5] . æs] eof], a;sf ;a} sxfF uP <ÚÚ pm x8a8fpFb} ;f]W5 . o'jtL d'v laufl5{g\ / a8f] clgR5fk"0f{ efsfdf elG5g\, æ/flt !@ ah]b]lv xfd|f] a; oxLF /f]lsPsf] 5 .ÚÚ 38L x]5{, laxfgsf] ^ alh;s]5 . cfˆgf] cg'xf/ o'jtL glhs nu]/ pm km]l/ ;f]W5, ælsg /f]lsP5 xF a; <ÚÚ ca eg] o'jtL k8\lslG5g\ . ætkfO{+{sf] sf/0fn] Û pkm, s:tf] /S;L uGxfPsf] Û hfg';\Ù aflx/ uP/ ;f]Wg';\Ù af6f] aGb ug]{ tkfO{+{sf ;fyLx¿nfO{ ÛÚÚ pm 6fpsf] csf]{lt/ 3'dfpF5] . æP ¿kshL, otf cfpg';\, Sof d:t 7fpFdf k'u]/ uf8L /f]lsPsf] 5 ÛÚÚ aflx/af6 p;nfO{ s;}n] af]nfpF5 . pm a;af6 cf]ln{G5 . pm r9]sf] a;sf] cufl8 / k5fl8 b'j}tkm{ uf8Lx¿sf] nfdf] nsf]{ nflu;s]sf] /x]5 . ;8ssf] afofFkl§ hns'DeLaf6 cfqmfGt kf]v/L 5 . kf]v/Lsf] 5]pdf zf}rfno clg zf}rfnos} ;dLkdf vk6fn] 5fPsf] ;fgf] ´'k|f] . ¿ksnfO{ lgDtf] ug]{ JolSt ToxL ´'k|f] cufl8sf] a]Grdf a;]sf] 5 . lgs} xlif{t d'b|fdf /x]sf] To; JolStn] cfk\mgf] bfofFxftdf /x]sf] Unf;nfO{ afofFxftsf] rf]/cf}Fnfn] b]vfpFb} ¿ksnfO{ nf]Eofpg vf]Hb}5 . p;n] eg]sf] …d:tÚ sf] cy{ ¿ksn] a'l´;s]sf] lyof] . t/ p;nfO{ a;leqsL o'jtLsf] jfSon] l;of]n] ´}F 3f]lr/x]sf] 5 . pm kmgSs kmls{G5 / ;8ssf] bfFofk6\l6 hfG5 . ca pm lzj dlGb/sf] cufl8 cfOk'u]sf] 5 . xNsf /ftf] /ª\df ;lhPsf] ;f] dlGb/ ;fob xfn;fn} lgdf{0f ul/Psf] lyof] . dlGb/sf] 5]pdf Pp6f kf6L klg 5, p:t} /+u, plQs} cfsif{s . kf6L ;fd' Pp6f x\ofG8kDk 5 . kDkdf ´'lDdPsf] ´'G8sf] sf/0f p ……k|]m;Æ x'g] rfxgfnfO{ tTsfnsf nflu :ylut u5{ / dlGb/sf] lk+9Ldf uP/ yrSs a:5 . p;nfO{ l´+´f] nfu]sf] 5 . of] Ps b'M:jKg xf] eg]/ cfkm}+FnfO{ ´'Sofpg rfxG5 / cfFvf lrlDnlbG5 . t/ ck;f]rÙ p;sf b'O{ sfgn] p;nfO{ wf]sf lbG5g\ . pm h:t} cnkq k/]sf ofq'sf pb\uf/x¿ p;sf sfgdf lgjf{w jlif{g yfN5g\ . ælxhf] ;fF´sf] 36gf /] Û !@ 306f x'g nflu;Sof] af6f] v'Ng] gfdf]lgzfg 5}g ÛÚÚ wf]b|] k'?if :j/ ;'lgG5 . of] sf] a'9f] s/fof] < pm dgdg} l/;fpF5 . æaGb u/fpg]x¿n] klg ;f]Rg'k5{ lg, x]/ ofq'sf] lahf]s ÛÚÚ ylst gf/L :j/sf] u'gf;f] ;'Gbf p;sf] dfg;df ;f/L nufPsL Ps cwa}F;] dlxnfsf] cfs[lt ´'lNsG5 . p;nfO{ ca /dfOnf] nfUg yfn]sf] 5 . dfgf}F pm s'g} v]n v]Nb}5, cfjfh ;'g]/ To; cfjfhsf] wgLsf] AolQmTj kQf nufpg] . k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

24


æx'g r}F s] ePsf] /x]5 <ÚÚ of] kftnf] k'?if :j/ kSs} s'g} x8a8] cNnf/]sf] x'g' k5{, pm cg'dfg nufpF5 . æPp6f Eofgn] ;8seGbf tn uP/ cfFugdf v]ln/x]sL aRrLnfO{ lxsf{P5 . lar/L 7fpFsf] 7fpF 7x/} eO{ /] .ÚÚ ToxL wf]b|] :j/ ePsf] a'9f] a]lnla:tf/ nufpFb}5, ægx'g'kg]{ 36gf eP5 . t/ b'3{6gf t hxfF klg x'g;S5 . o;/L c¿nfO{ b' Mv lbg' t ePg lg ÛÚÚ of] a'9f] hf;'; kf] lyof] ls Sof xf] klxn], ;a} s'/f] kQf nufP5, ¿ks dgdg} xfF:5 . wf]b|] :j/ eg] c´} ;"rgf k|jfx ul//x]sf] 5, æd}n] ;'g]sf] !! nfv dflu/fÚ5g\ /] Û uf8L rflx+ yf]q]Ù @ nfv klg gkg]{ Û ;fx'n] 8]9 nfv;Dd lbG5' eGof] /], df]ndf]nfO x'Fb}5 .ÚÚ æ5\of Û of] b]zdf sfg'g g} 5}g ls Sof xf] <ÚÚ of] sf] gofF kfqsf] k|j]z eof]< ldxLg gf/L :j/ ;'g]/ ¿ks t/+lut x'G5 . Tof] gf}nf] cfjfh p;nfO{ k6Ss} gf}nf] nfUb}g . s:tf] Kof/f] af]nL, k6s–k6s ;'g]sf] h:tf], cfTdfd} st} a;]sf] h:tf], pm dgdg} u'G5 . dl:tisdf ;f] cfjfhsL wgLsf] lrq sf]g{ vf]H5 . dl:tisdf ag]sf] lrqn] p;nfO{ pb\j]lnt kf5{ . pm cfFvf p3f5{ / 6fpsf] p7fP/ cfjfh cfPsf] lbzf tkm{ x]5{ . xf] tÙ ¿kf g} /lxl5g\ . æ¿kf ÛÚÚ pm ;"Id cfjfhdf af]nfpF5 . ´G8} tL; jif{sL kftnL o'jtL p;nfO{ x]l5{g\ . crfgs pgsf] d'xf/ ‰of/{ ;nfO sf]/] h:t} u/L aN5 / Tolt g} l56f] lgE5 klg . s]xL kn c;xh jftfj/0f sfod /xG5 . la:tf/} cfkm"nfO{ ;DxfNb} ¿kf ToxfFaf6 p7\l5g\ / ¿ksnfO{ cfk\mgf] kl5 cfpg Ozf/f ul5{g\ . PsfGt:yn vf]lh/x]sf ¿kfsf gh/df lg/fzf 5fpF5 . ;8ssf] jl/kl/ ;a} lt/ ofq'x¿ 5g\ . 7fpF7fpFdf ;8sd} tf; v]Ng]x¿sf] ;d"x klg 5 . s]xLa]/ ;8s} ;8s lxF8]kl5 ¿kf ;8saf6 tn cf]ln{lG5g\ / Pp6f 5fFofbf/ ¿Vfsf] km]bdf al:5g\ . ¿ks klg pgnfO{ k5ØfpFb} cfpF5 / pgs} 5]pdf a:5 . æs] 5 ¿kf, ;Gr} 5Øf} < w]/} kl5 e]6 eof] xlu, % jif{ kl5 ÛÚÚ ¿ks cQflnFb} af]N5 . s'g} lbg t e]6 kSs} x'G5 h:tf] nfu]sf] lyof] . w]/} k6s ;kgfdf b]v]F ltdLnfO{, sfvdf aRrf af]s]sf] cj:yfdf . s'g} aRrf af]s]sL o'jtL b]Vof] ls ltd|} ´´Nsf] cfpFYof] ÛÚÚ æd}n] clxn];Dd lax] u/]sL 5}gÚÚ, cfqmf]z ldl>t cfjfhdf ¿kf elG5g\ . ¿ks ´g\ x8a8fpF5 . cf]7df hah{:tL xfF;f] Nofpg vf]H5, t/ ;kmn x'Fb}g . æltdL t /S;L 5'Fb} 5'Fb}gYof}Ù cfh t olt laxfg} 8'ª8'ª\ uGxfO/x]sf 5f} lg ÛÚÚ ¿kf elG5g\ . æcfh lkPs} 5}g, lxhf]s} x\ofªcf]e/ xf] Û To} klg dlb/f;Fu t d]/f] k'/fg} ;fOgf] 5 . ltdLn] dnfO{ o;s} sf/0f 5f]8]/ uPsL x}g <ÚÚ ¿ks k|ltk|Zg u5{ . æxf] ÛÚÚ ¿kfsf] d'xf/df lj/f]wsf] cfuf] blGsPsf] 5 . æltdLn] s'/} To:tf] u¥of} Û ltdLnfO{ d]/f] dfofsf] sb/ g} ePg . d}n] lbPsf] Toqf] cufw k|]dnfO{ ltdLn] To:tf] t'R5 s'/f;Fu bfFHof} . ofb 5 ltdLnfO{ <ÚÚ 25

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


æofb 5 ¿kf, PsPs s'/f ofb 5 . Tof] df]xs ;fF´, l;l;{/ xfjf rln/x]sf] lyof] . ltdL skfn v'nf 5f]8]/ cfPsL lyof} . d}n] ltd|f] sfgdfly u'nfkmsf] km"n l;pl/lbPF . Sof dfbs b]lvPsL lyof} ltdL ÛÚÚ ¿ks ctLtsf] dL7f] :d[ltdf aUgyfN5, æToxL dgf]/d 38Ldf ltdLn] crfgs crDdsf] k|Zg t]:of{of}, slt dfof u5f}{ egL ;f]Wof} .ÚÚ æltdLnfO{ t d]/f x/]s k|Zg crDdsf nfUy] . s'g k|Zgsf] rflx+ ltdLn] ;lhn} hjfkm lbof} / < v"a s/ u/]kl5 s]xL af]NYof}, Tof] klg c:ki6 . ;Lwf / ;kmf s'/f slxNo} u/]gf} ltdLn] . dnfO{ b'Mv lbFbf ltdLnfO{ /dfOnf] nfUYof] To;}n] ltdLn] ;w}F dnfO{ b'Mv nfUg] s'/f u¥of} .Æ ¿kf cfˆgf] kL8f kf]Vg yflN5g\ . æTof] lbg klg ltdLn] To:t} u¥of} . ……k|]dnfO{ klg SjfOlG6kmfO ug{ ;lsG5 / <Æ eGb} klG5g vf]Hof} . d}n] t k|i6 eg]sL lyPF lg Û d]/f] nflu ltd|f] k|]d cf}iflw xf] eg]/ Û t/ ltdLn] t===ÛÚÚ ædnfO{ yfxf 5 ¿kf ltdL To; ;do la/fdL lyof} . ltd|f] klxnf] k|]d c;kmn ePsf] lyof] . ljXjn cj:yfdf /x]sL ltdLnfO{ ;xf/fsf] cfjZostf ePsf] a]nf xfd|f] e]6 eof] . la:tf/} b'j}sf] dgdf k|]dsf] la?jf ´fª\luof] . ltd|f] nflu Tof] k|]d cf}iflw lyof], k'/fgf] 3fp lgsf] kfg]{ .ÚÚ ¿kssf] s'/fn] ¿kfnfO{ Tolt v';L agfPg . ¿ksn] cfk\mgf] uNtL dx;'; gu/]sf]df pgsf] ´g\ kf/f] tfTof] . æltdLn] t d]/f] dfofnfO{ /S;L eGof} lg Û Tolt lgs[i6 lyof] d}n] ltdLnfO{ lbPsf] dfof <ÚÚ ¿kfn] ¿ksaf6 cfTdfnf]rgfsf] cfzf ub}{ elgg\ . æ¿kf Û d c´} k|i6 5' . d]/f] nflu ltd|f] dfof dlb/f g} xf] . xf], ltd|f] nflu rflx+ d]/f] dfof cf}iflw lyof] . o;n] ltd|f] /f]u lgsf] kfg]{ sfd klg u¥of] . /f]ud'St eO;s]kl5 cf}iflw vfg] cfjZost} kb}{g . To;dfly x/]s cf}iflwsf] lglZrt hLjgsfn x'G5 . ;do;Fu} d]/f] k|]d klg ltd|f] nflu PS:kfP/ eof] . Tof] t Psbd} k|fs[lts s'/f xf] . t/ d]/f] nflu ltd|f] k|]d dlb/f ePsf sf/0f ;do;Fu} o;sf] dxŒj ´g\–´g\ a9\bf] 5 . d}n] x/kn ltd|f] k|]d afFr]sf] 5' .ÚÚ Psf]xf]/f] xg{sf] cfjfhn] ¿ks / ¿kf b'j}sf] cfFvf ;8slt/ tflgG5g\ . af6f] v'n]5, uf8L s'b\g yfln;s]5g\ . æcf] ¿kshL, stf x/fPsf], ´G8} 5'6\g'ePsf] l56f] cfpg';\ ÛÚÚ ¿ksnfO{ ……d:tLÆsf] nfnr lbg] pxL AolQm s/fpFb} 5 / lg/Gt/ xg{ klg ahfpFb} 5 . ¿kf bf}l8lG5g\ cfkm" cfPsf] a; vf]Hb} . ¿ks klg l56f]l56f] cfk\mgf] a;df r9\5 . p;nfO{ a;leq b]v]/ lgs} b'lvt x'lG5g\ aRrf af]s]sL o'jtL . ¿ksn] ;'Gg] u/L g} kmtkmtfpg yflN5g\ . æof] dfG5] 5'6\of] eg]/ 9'Ss ePsf] t km]l/ cfOk'Uof] Û 8«fOe/sf] kf6{g/ /x]5 s] 5'6\Yof] / 6\jfF6] ÛÚÚ bibhorbaral@gmail.com

n

k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

26


n3'syf

kmd’{n f r fr fr’ u+uf kf}8]n

æ;? Û clkm;df cfh d]/f] w]/} sfd 5 . ;fFem kms{g ca]/ x'G5 . To;}n] vfgf vfg gkv{g' .Æ lzj/fhn] clkm; hfg] a]nfdf kTgLnfO{ eg] . ;?n] pgsf] ;6{sf] sn/ ldnfOlbb} elgg\ ætkfO{+{ t hlxn] klg To;} eGg'x'G5 . x}g Tof] clkm;df tkfO{+{ dfq x'g'x'G5 ls Sof xf] < Ps} k6s nf]s;]jf kf; ul/ hflu/ vfPsf nf]s/fh 3l/ jL/u~h eG;f/df 3l/ g]kfnu~h eG;f/df ;?jf eO/xG5g\ . ca b'Orf/ lbgdf ljdfg:yn eG;f/df ;?jf eO{ sf7df8f}+ cfpg] /] . pgn] nflhDkf6df a8f] 3/ agfO;s] . 5f]/f5f]/L b'a} af]8{; 5g\ . :jf:gL df]6/ u'8fpF5] . lbgx'F kfn{/, kf6L wfpF5] . tkfO{+{ eg] hxfFsf] txL+ . o:tf] dxËLdf 3/ vr{ wfGg} d'l:sn kl/;Sof] . wGg d h:tL :jf:gL efUon] kfpg' ef5 gq c?eP tkfO{+sf] tnan] ;f8L lsGg klg k'Ub}gYof] a‰g' ef] < o;f] nf]s/fh;Fu s;/L k};f sdfpg ;lsG5 eg]/ ;f]Wbf klg x'GYof] lg .ÚÚ æp sf7df8f}+ cfPkl5 3/df af]nfP/ ltdL cfkm}+n] ;f]Wg' x} Û clxn] dnfO{ l9nf] x'G5 hfpF <Æ lzj/fhn] eg] . cfFvfn] b]lvpGh]n ;?n] klt uPsf] x]l//lxg\ . nf]s/fh sf7df8f}+ cfPsf] yfxf kfP/ ;? pgsf] 3/df uOg\ . ……cf]xf] Û efph' cfpg' eP5ÚÚ eg]/ nf]Ug]] :jf:gL b'a}n] a8f] vflt/bf/L bzf{P . ;?n] s'/fsf] lznlznfdf ;f]lwg\Ù ……afa' Û tkfO{+{sf] pGglt b]v]/ O{iof{ g} nfu]/ cfpF5 . x]g'{;\g xfdL t pFef] nfUg} ;s]gf}+ s] ug]{ xf]nf < pxfFnfO{ klg k};f sdfpg] tl/sf l;sfO lbg' k¥of] ÛÚÚ nf]s/fhn] xfxfxf ub}{ xfF;]/ eGof] ……Tof] t rfrfr' kmd'{nfsf] sdfn xf] efph' Û gq d klg p h:t} x'Gy]+ .Æ ……Tof] eg]sf] s] xf] afa' <ÚÚ cy{ a'em\g rflxg\ ;?n] . ……Rff eg]sf] rfs8L, rf eg]sf] rfKn';L, r' eg]sf] r'SnL xf] efph' Û cem To;dfly …eÚ sf] kmd'{nf yKof] eg] t /ftf/ft sxfFsf] sxfF k'luG5 t Û ……Tof] …eÚ eg]sf] s] lg afa' <ÚÚ km]l/ ;f]lwg\ ;?n] . ……e eg]sf] e|i6frf/ÚÚÙ nf]s/fhn] km'lt{;fy eGof] . p;sf s'/f ;'g]/ ;? Vfª\u|Ë} eOg\ . cf]7d'v ;'s]/ cfof]Ù pgL h'?Ss p7]/ ToxfFaf6 3/lt/ nflug\ . sf7df8f}+ (*$!%$$)^!

n

27

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


n]v—lgaGw Jo ª \U o

dxfufO{h fqf M lhGbfafb 8f=vu]Gb| n'OF6]n k|tfk dNn gfds zf;ssf k|tfkaf6 k|f/De ePsf] ufO{hfqfn] hftLo ;+:s[ltljz]ifsf] ¿k wf/0f ub}{ oltv]/ /fli6«o ;+:s[lts} ¿k u|x0f ul/;Sof] . s]xL ;do o;nfO{ ljleGg If]qsf lj;ª\ult / ljs[ltsf] e08fkmf]/ ug{] dfWodsf ¿kdf cg';/0f ul/P klg ca Tof] l:ylt /x]g . plxn]b]lv clxn];Dd xfdL slxn] /}tL t slxn] hgtfsf gfddf cg]s gfdwf/L zf;saf6 zfl;t ePs} xf}+ . gfd h];'s} lbOP klg xfdL d"nf hgtfsf] xfnt slxNo} psfnf] nfu]g ;w}+ cf]/fnfsf] cf]/fn} . ;w}+ ufO{hfqfsf /ldt] dfq k|tfk] ufO{hfqf e/v/} ;lsP klg gofF ufO{hfqf /ftlbg km:6fpFbf]] 5 . klxn] ufO{hfqf kbf{leq x'g] x'Fbf sd} b]lvGYof] . ljut b'O{ bzsb]lv r/0fa4 ¿kdf o;sf] :j¿kdf Jofks kl/jt{g cfof] pbfª\u} eP/ . o;n] /fhgLlt, Gofo, lzIff, :jf:Yonufot s'g} If]qnfO{ klg 5f]8]g . PsdtLosf kfnfdf :jR55lj cflb eGb} 7f8f] kbkhgL x'GYof] eg] oltv]/ of] t]l;{Psf] 5 . PsdtLo vDaf 9n]kl5 ;dtLo / af}dtLo vDaf uf8\g] / pv]Ng] k|of]u ;'? eof] . s'/f] af]nfaf]ndf ;Lldt g/xL 7f]sf7f]sd} kl/0ft eof] . cfˆg}n] cfˆg}nfO{ n8fpg] / le8fpg] v]nn] r/d ¿k lnof] . zkyu|x0f;Fu} /flhgfdfsf rnv]n a9\b} uP . /flhgfdf lbO;s]sfn] klg pRr kbdf wdfwd cfˆgf / cfˆgL eg{] qmdn] lg/Gt/tf kfof] . st} pRr kb vfnL ePdf t'?Gt lgo'lQm u/ eGb} clg lgo'lQm u/]kl5 cfˆgf jf cfk"m kl/Pg eGb} tfnfaGbL, rSsfhfdn] 7"n} ufO{hfqf b]vfof] / b]vfpFbf] 5 . lgo'lQm gubf{ klg aGb clg lgo'lQm ubf{ klg aGbsf] v]n rNbf] 5 . efuaG8f gldn]/ ;+j}wflgs kb vfnLsf vfnL===. b]vfj6L ;dtLo / n'sfj6L af}dtLo ;/sf/ agfpg] v]nsf] t s] s'/f ug'{ / < k]ml/ logsf pDd]bjf/ g} km/skm/s Û ;dtLosf nflu Dofb ykfP/ af}dtLo v]n v]ln+bf]5 . ;dtLo / af}dtLosf] /8fsf] dRrfpFbfdRrfpFb} PsdtLo x'g] xf] ls eGg] s'/fn] lrlGtt 5g\ hgtf . clxn] g} o;sf] sNkgfrfxL+ gu/f}+ . h];'s} / h:tf;'s} a'Fbf / km'Fbfdf x:tfIf/ u/]/ ePlg ;a}nfO{ 3'Dg] s';L{ g} rflxPsf] 5 . ;"of{:tsf kRrL; bn ;"of{]bo;Fu} slt k'Ug] x'g\ 6'ª\uf] 5}g . k'm6\g]–k'm6fpg] qmd hf/L 5, h'6\g] t s'/} ePg . zflGt / ;+ljwfgsf hlt;'s} efif0f 5fF6] klg /flt af/ ah] Dofb yk]/ hflu/ vfg]eGbf afx]s Pp6f l;Gsf] efFlrPsf] 5}g . b]znfO{ lr/f kfg{] / rGb|;"o{ ePg eGb} emG8fdfly g} 8G8f a;f{pg] v]ndf nfd} ;do latfOof] . Joj:yflksf xf]xNnfd} Jo:t clg ;f+;b\ a}7s alxisf/ / eQf :jLsf/d} d:t . sfo{kflnsf / Joj:yflksf dfq xf]Og Gofokflnsfsf] klg xfnt p:t} 5 . Gofofnodf Pp6} d'2f tLg k':tf;Dd tfl/v wfpg'kg{] s'/f t ;fdfGo g} eof] . k}m;nf eOxfn] klg To;nfO{ dfGg'k5{ eGg] 5}g . cfˆgf kIfdf eP 7Ls} 5 gq cfuf] nufpg ;'? eOxfN5 . Gofod"lt{ g} efuaG8fdf lgo'lQm u/]l; k}m;nf To;}cg'¿k x'g] g} eof] . k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

28


s'/f] /fli6«o kf];fssf] . /fli6«o kf];fs /fi6«nfO{ ;j{q klxrfg u/fpg] lrh ePsfn] ;+;f/sf ;a} d'n'sdf cfcfˆg} k|sf/sf] /fli6«o kf];fs x'G5 g} . g]kfnsf] /fli6«o kf];fs bf}/f;'?jfn, 6f]kL hfltljz]ifsf] klx/g geP/ k/fk"j{ sfnb]lv ;a} hfltn] ?rfPsf] ;a}sf] klx/g lyof] . o;n] s'g} hfltsf klx/gsf] 7fpF klg lnPsf] lyPg . xfdLn] c¿ ljifo ge]§fP/ o; /fli6«o kf];fsnfO{ /fhgLlt ug{] efF8f] agfpg yfNof}+ / of] s'/f] sfo{kflnsfn] gk'u]/ Gofokflnsfd} k'¥ofof}+ . Gofokflnsfn] klg xtfl/P/ k}m;nf ug{] g} eof] . cluclusf] t s] s'/f ug'{ e/v/} /fli6«o kf];fsaf/] ul/Psf] k}m;nfsf] w'jfFwf/ lj/f]w x'Fbf]5, 89fOFbf]5, lg0f{o pN6fOFbf] 5 . jf:tjdf Tof] k}m;nf q'l6k"0f{ g} 5 . o:tf] dxFuLdf Tolt w]/} sk8f nfUg] / k"/} lhp 9fSg] bf}/f;'?jfn 6f]kLnfO{ klg /fli6«o kf];fs agfpg' x'G5 t < cln sd sk8f nfUg]lt/ ;f]Rg'k5{ lg Û ;6{KofG6 / s'yf{;'?jfn csf{s} eOxfn], wf]tLnfO{ klg a9L g} sk8f nfU5, k]ml/ st} kvf{n gf£bf v':s]nf eGg] 8/ Û sk8f lg w]/} gnfUg], 9fSg klg s]xL g9fSg] clg xfd|f k'?if k'vf{n] t klxn]b]lv g} nufPs} xf], oltv]/ gf/Ln] klg j/0f ul/;s]sfn] To;}nfO{ /fli6«o kf];fs agfpg' k5{ . To;df lj/f]wsf] s'/} 5}g . b]zdf Pp6f /fli6«o kf];fs rflxg] x'Fbf ca l56} nuf}+6LnfO{ /fli6«o kf];fs agfOxfnf}+ . lzIff If]qdf rn]sf] ufO{hfqf t elg;fWo 5}g . h';] / 3';]n] el/e/fp ljZjljBfnodf le;L lgo'lQm u/ eg]/ tfnfaGbL clg lgo'Qm ug{]lalQs} cfˆgf jf cfk"m kl/Pg eg]/ k]ml/ tfnfaGbL Û tnasf] t s] s'/f ef] / < 7"nf3/]n] kfOxfN5g\, c¿sf] s] dtna Û dflyaf6 ufO{hfq] em/]/ tn vf]Ng] /] eGg] ;'lg+b}5, To;f] ePdf emg\ s:tf] ufO{hfqf x'lg xf] s'lGg < k7gkf7g t 7Kk x'g] g} eof] . x'g t k9]/ g} s] ug'{ 5 / a]/f]huf/sf] ;ª\Vof a9fpg'afx]s Û :jf:Yo If]qsf] t s'/} gu/f}+, 3fF6Lsf] ck/];g ug{ nluPsf] la/fdLnfO{ kf7]3/ lgsflnlbg] ePl; . 3fF6L / kf7]3/sf] ;fFwl;dfgf;Dd 5'6\6\ofpg g;Sg] clg bdsf] /f]uLnfO{ 6LaLsf] cf}iflw lbP/ dfg{] 8fS6/nfO{ v} s] eGg' / < wGo 5g\ xfd|f 8fS6/;fax¿ . bfgbftJo / NofKr]nfn dGqLsf l;kmfl/;df st} uP/ 8fS6/L ;l6{lkms]6 lnP/ cfPsf 8fS6/;faaf6 oxfFeGbf 7"nf] ck]Iff t s] g} ug'{ 5 / < o;sf lj?4 ph'/ u/f}+ eg] bn] 8G8f al;{xfN5 . ;asf e|ft[ ;ª\u7g 8G8f af]s]/ cfb]zsf] kvf{Odf tDtof/ 5Fb}5g\ . ljsf;sf] t s] s'/f ug'{ . l;+xb/af/ cufl8sf] af6f] dfq x]/] k'luxfN5 cGt st} hfg} kb{}g . klxn] 3/ljz]ifdf dfq x'g] ufO{hfqf clxn] b]ze/ JofKt 5 . sfg'g hGdfpg] g} To;sf] anfTsf/ ubf{5g\ . clVtof/jfnf g} clVtof/sf] b'?kof]u ubf{] 5 . e|i6frf/ df}nfpFbf] 5, ;bfrf/ rfpl/+bf] 5, xTof, ckx/0f, n'6, anfTsf/, emfª\lu+bf] 5 . dfgjclwsf/jfbLsf gfddf b]vfOg] ufO{hfqf t emg\ eoª\s/ Û dNv', xfg]kf, Rofg8fF8f, :ofnu'kmf ;alt/sf b}glGbg, l/;f]6{] jftf{ / tfgftfg, 9F6'jf/] efif0f x]l/;'lg;Sg' 5}g . ;xdlt / k|lta4tfsf a'Fbf xhf/ gflu;s], nfu" x'g] s'/} 5}g . ;xdltsf nflu csf]{ l/;f]6{] jftf{ ug]{ ;xdltafx]s c¿ s]xL 5}g . a]kQfhlt a]kQ} 5g\, kQf klg stfstf . eL/af6 n8]/ dg{]sf] t s] s'/f sfnultn] dg{] klg zxLb 3f]lift x'Fbf5g\ . hf] a9L 9fF6\g ;S5 ToxL 7"nf] g]tf . kf6Lsf cWoIf g} cbIf=== . 29

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


sfg'g ldRg] pQd / sfg'g dfGg] vQd, b08xLgtfsf] k/fsfi7f=== . ;Qf / eQfdf lgln{Kt ePl; o:t} t xf] lg Û xfdLsxfF k|rlnt ufO{hfqfsf oL Psfw gd'gf dfq x'g\ . ufO{hfqf gePsf] s'g} 7fj}+ 5}g . oltv]/ kz'klt af klg oL ;a ufO{hfqf x]bf{x]bf{ jfSs eP/ lgbfPh:tf 5g\, ls ljb]z ;o/lt/ xflgP ls Û xfdL d"nf ;fj{ef}d hgtfnfO{ rflx+ …===nfO{ eGbf b]Vg]nfO{ nfh’ eg]h:t} ePsf] 5 oltv]/ . lj/f]w ug{]nfO{ k|ltufdLsf] laNnf le/fOlbof] a;\ . n]Vg] t k|ltufdL eOxfn], k9\g] klg k|ltufdL x'g a]/ 5}g lg Û d}n]rflx+ n]lvxfn]+, tkfO{+{rflx+ ;f]r]/ k9\g' xf]nf . oltv]/ ufO{hfqf gePsf] 7fpF / lbgg} gePsfn] ca o;nfO{ dxfufO{hfqf egf}+ / ;an] 8G8f prfn]/ lhGbfafbsf] gf/f 3Gsfcf}+ . dxfufO{hfqf lhGbfafb Û drkhalu@yahoo.com

n

e}/j k'/:sf/ u'7Låf/f k|sflzt xf:oJo ª \Uo sf zfZj t lzNkL e}/ j c of{n sf rlr{t s[l t x¿  e}/j cof{nsf xf:oJoª\Uo  6]9f] P]gf  sfl/Gbfsf] lbgrof{ ; femf k|sfzgsf lj qmL s]Gb| / cGo k’ : t s k ; nx¿df pknAw 5g\ .

cjZo k9\g'xf];\ Û k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

30


d}n ] l r g]s f Nofl6g c d]l / s Lx ¿ k|sfz P= /fh Nofl6g cd]l/sf eGgfn] klZrdL uf]nf4{ (Western Hemisphere) sf] Ps 7"nf] e"efu h;df blIf0f cd]l/sf dxfåLk dfq xf]Og pQ/L cd]l/sfsf] d]lS;sf] tyf To;sf] blIf0fdf /x]sf lgsf/fu'cf, OGb'/;, sf]:6fl/sf, kfgfdf h:tf b]zx¿sf] cltl/Qm s}l/laogsf So"af h:tf 6fk'x¿nfO{ klg lnOG5 . Nofl6g cd]l/sfsf b]zx¿sf ljz]iftf s] xf] eg] lognfO{ ;g\ !$(@ df sf]nDa;n] kQf nufPkl5 ljZjsf] /Ëd~rdf b]vf k/]sf lyP / oxfF af]lng] efiff :k]gL cyjf k't{ufnL x'g\ h;sf] pTklQ Nofl6gaf6 ePsf] lyof] . eGg'sf] tfTko{ s] eg] g]kfnL / lxGbL h:tf efiffsL hggL ;+:s[t eP h:t} oL efiffsL hggL Nofl6g x'g\ . Nofl6g cd]l/sfs} If]qkmn tyf hg;+Vofdf ;aeGbf 7"nf] b]z a|flhn 5 / ToxfF k't{ufnL efiff af]lnG5 . Nofl6g cd]l/sf d]lS;sf], lgsf/fu'cf, Ujf6]dfnf, xG8'/;, Pn ;fNef8f]/, sf]:6fl/sf, kfgfdf, sf]nlDaof, e]g]Hj]nf, Ps'cf8f]/, k]?, af]lnleof, ch]{lG6gf, Kof/fUj], p?Uj], So"jf, 8f]lslsg l/klAns h:tf !^ j6f b]zdf eg] :k]gL efiff af]lnG5 . :k]gL / k't{ufnL efiff w]/} ldNb5 / d cd]l/sfdf a:bf ef/tsf] uf]jf -h'g klxn] k't{ufnL pklgj]z lyof]_ af6 cfPsf ef/tLon] a|flhnsf ljBfyL{;Fu k't{ufnL efiffdf s'/f u/]sf] ;Dem]sf] 5' . d}n] ljb]z ofqf ug{ yfn]sf] cfwf ztfAbL;Dd oL b]zdWo] tLgj6f— Ps'cf8f]/, af]lnleof / sf]nlDaof d cfk}m+ 3'Dg uPF— b'O6fdf cGt/f{li6«o ;Dd]ngdf ;xefuL x'g / Pp6fdf cfˆg} k};fn] 3'Dg . k|To]s b]zdf 3'd]sf] cjlw Ps xKtf dfq lyof] / k|To]s cfGb]; (Andes) kj{tdfnfdf /x]sf lyP . g]kfndf rf}F/L ufO{ -ofs_ kfOP h:t} af]lnleofdf ofdf (Llama) eGg] hgfj/ kfOG5 . af]lnleofdf Pshgfn] eg]sf] ;DemG5'— ætkfO{+ ofssf] b]zaf6 ofdfsf] b]zdf cfpg' eof] .Æ cfk"mn] cd]l/sf, g]b/Nof08, OËNof08 / gj]{df cWoog ubf{ / cd]l/sfsf] Go"of]s{df / kfls:tfgsf] k]zfj/df ;+o'Qm /fi6« ;+3df sfd ubf{ ;d]t cg]s Nofl6g cd]l/sL b]zaf6 cfPsf JolQmx¿;Fu lrgfkrL{ ug]{ cj;/ ldNof] . ;+o'Qm /fHo cd]l/sfsf] hg;+Vofsf] !@ k|ltzt :k]gL efifL 5g\ . oLdWo] w]/}h;f] Go"of]s{, lzsfuf] / n;PGhn; h:tf zx/df a:b5g\ . Go"of]s{df eg] kf]6f]{/Lsf] eGg] 6fk'af6 cfPsf w]/} 5g\ . of] 6fk' :jtGq /fHo geP/ ;+o'Qm /fHo cd]l/sfs} cwLgdf /x]sf] 5 . lzsfuf] / n; PGhn;df eg] w]/}h;f] :k]gL efifL d]lS;sf]af6 cfPsf 5g\ . d}n] w]/}hgf Nofl6g cd]l/sfsf b]zaf6 cfPsf JolQmnfO{ lrg]sf] lyPF / tLdWo] s}of}+sf] ;Demgf clxn] lj:d[ltsf] ue{df k'lu;Sof] xf]nf . o;f] x'Fbfx'Fb} klg s;}n] eg]sf s]xL s'/f eg] dgdf cem tfh} 5 . w]/}h;f] Nofl6g cd]l/sLx¿sf] cg'xf/ g]kfnLx¿;Fu ldNb5 . d klxnf]k6s cd]l/sf hfFbf xfdLx¿ tLghgf k"0ff{Í – 115 31 ¿ /rgf sflQs–dª\l;/, 2068


lyof}+ . d sf7df8f}+sf] afx'g, ls/0f z+s/ sf7df8f}+sf] g]jf/ / dLgaxfb'/ /fpt k"jL{ kxf8 sf]zL c~rn r}gk'/sf] If]qL . ToxfF k'Ugf;fy xfdLdWo] s;nfO{ s'g b]zaf6 cfPsf] h:tf] b]lvG5 egL s'/f x'Fbf cd]l/sLx¿n] dnfO{ ef/taf6, ls/0f z+s/nfO{ blIf0f k"jL{ Pl;ofaf6 / dLgaxfb'/ /fptnfO{ Nofl6g cd]l/sfaf6 cfPsf] h:tf] b]lvG5 eg]sf lyP . xfdL jfl;Ë6g k'u]kl5 Orientation sf] sfo{qmd eof] / xfdL;Fu} Nofl6g cd]l/sfsf] Ps'cf8f]/sL Ps s]6L klg lyO{ . To;}a]nf dLgaxfb'/ /fptsf] Ps'cf8f]/sL s]6L;Fu lgSs} ldqtf ePsf] lyof] . tL s]6Lsf] 3/ Ps'cf8f]/sf] /fhwfgL ls6f] (Quito) df lyof] / pgL uf]/L lyOg\ . ;g\ !((@ df d PskN6 Ps'cf8f]/ hfFbf ToxfF :k]gaf6 b'O{ tLg ztfAbL cufl8 cfPsf uf]/fx¿sf] j+zh, :k]gL / /ftf OlG8og (Indigena) cyf{t\ cflbjf;Lx¿sf] ld>0faf6 ag]sf d]l:6hf] (Mestizo) klg e]l6P h;sf] cg'x f/ g]kfnsf hghfltx¿;Fu ldNbYof] . d ldl;ug o'lgel;{6Ldf cWoog ubf{ d eGbf cf7 jif{ h]7L dl/of OGgf];]GhL (Meria Innocenzi) eGg] s]6L;Fu lrgfkrL{ ePsf] lyof] . d]/f] pd]/ vfln c7f/ jif{sf] lyof] . p;sf k"j{hx¿ O6nLaf6 k]?df cfPsf lyP . ldl;ug o'lgel;{6Ldf ef/tLo ljBfyL{x¿n] gfr / ufgfsf] sfo{qmd cfof]hgf u/]sf]df d klg uPsf] lyPF / dl/ofnfO{ klg d;Fu} nu]sf] lyPF . dl/of w]/} /fd|L lyO{ / ;df/f]xdf uPsf ef/tLo ljBfyL{x¿n] O{iof{ ldl>t k|ltlqmof lbPsf lyP . p;nfO{ d}n] cfˆgf efOalxgLx¿sf] kmf]6f] klg b]vfPsf] lyPF, p;n] eg]sf] ;DemG5', æltdLx¿sf] Pp6} lsl;dsf] cfFvf /x]5 .Æ p;n] k]?sf] lndf zx/df cfˆgf] 7]ufgf klg lbPsL lyO{ . ;fg Ol;b|f] eGg] 7fPFdf /x]5, kl5 yfxf kfPF lnofsf] wgLdfgL a:g] Onfsfdf lgjf;:yfg /x]5 . ldl;ugaf6 cd]l/sfsf] csf]{ /fHodf uPkl5 d}n] p;nfO{ kq klg n]v]sf] lyPF . klxnf] k6s Nofl6g cd]l/sLnfO{ e]6]sf] eg]sf] ToxL a]nf lyof] . To;kl5 d}n] e]6]sf w]/}h;f] k]? lgjf;L eg] uf]/f lyPgg\ . d]l:6hf] (Mestizo) lyP h;sf] cg'xf/ g]kfnL;Fu ldNbYof] . Nofl6g cd]l/sfsf] af]lnleof b]zdf 3'Dg hfFbf ToxfFsf] *) k|ltzt hg;+Vof /ftf OlG8og / !) k|ltzt d]l:6hf] / !) k|ltztdfq uf]/fx¿ ePsf] e]6fPF . Go"of]s{ zx/sf ckf6{d]G6 ejgdf x]/rfx ug]{ dflg;nfO{ æ;'k/Æ -c+u|]hL ;'kl/6]g8]G6af6 ag]sf] zAb_ elgG5 . oL dWo] w]/}h;f] Nofl6g cd]l/sfaf6 cfPsf cfk|jf;L 5g\ . xfdL a;]sf] ejgsf] ;'k/ Nofl6g cd]l/sfsf] Pn ;fNef8f]/af6 cfPsf] :ofdL eGg] lyof] . p;sf] rf]g]{ klg afgL lyof] / d}n] p;nfO{ Psk6s ;dft]sf] klg lyPF t/ s]xL gegL 5f]l8 lbPsf] lyPF . Pn ;fNef8f]/ Nofl6g cd]l/sfsf] sd ljsl;t b]zdWo] Ps xf] . p;n] d]/f] ckf6{d]G6df /fv]sf] P]gf lems]/ nu]sf] lyof] / d}n] eg]kl5 kmsf{O lbPsf] lyof] . lalN8Ëdf a:g] ;'k/;Fu ;s];Dd emu8f ug'{ 7Ls x'Fb}g h:tf] nfu]sf] lyof] . d}n] % jif{ ;+o'Qm /fi6«;+3df sfd u/]+ . ToxfFsf] sfdsfhsf] efiff c+u|]hL / k|mflG;;L dflgPsf] 5 . :k]gL, ?;L, lrgL / c/aLnfO{ klg To:tf] dfGotf lbOG5 . Go"of]s{df ;+o'Qm /fi6« ;+3sf] ;lrjfnosf sd{rf/Ln] rfx]df k|mflG;;L / :k]gL efiff klg lgMz'Ns k9fOg] Joj:yf /x]5 . d}n] klg Ps jif{;Dd ToxfF :k]gL efiffsf] cWoog u/]sf] lyPF / d]/f] lzIfs ch]{lG6gfsL dlxnf lyOg\ . d}n] k"0ff{Í – 115 sflQs–dª\l;/, 2068 /rgf ¿ 32


;+o'Qm /fi6«sf] ;lrjfnodf sfd ubf{ d]/f] ;'kl/j]Ifs ch]{lG6gfsf c8f]Nkmf] sg{ (Adolfo Korn) eGg] ox"bL lyP h;sf afa' hd{gLdf lx6n/sf] zf;gsfndf z/0ffyL{ eO{ ch]{lG6gf uPsf lyP . a8f eb| JolQm lyP . xfd|f] ;DaGw ;w}+ ;f}xfb|{k"0f{ /x]sf] lyof] . pgsf ;'k/Lj]Ifs eg] k|mfG;s} ox"bL lyP d+l;of] n]eL eGg] . pgL eg] clt If'b| :jefjsf lyP . ld:6/ sg{n] dnfO{ eg]sf] ;DemG5', ætkfO{+ / n]eLsf] aLrsf] b"/L sd ug'{ k¥of] .Æ d;Fu} sfd ug]{ ch]{lG6gfsL :6]nf eGg] uf]/L s]6L lyOg\ hf] a"9LsGof lyOg\ . d To;tfsf Go"of]s{df PSn} a:by]+ . pgn] klg Dofgxf6gdf o"=Pg= sf] sfof{no glhs} clt dxFuf] ef8f lt/L Pp6f ckf6{d]G6 lnPsL lyOg\ . ædnfO{ To; ckf6{d]G6sf] ef8f ltg{ Fortune g} vr{ ug'{kb{5Æ eGg] pgsf] egfO{ lyof] . xfdLn] o"=Pg= df sfd u/]sf] eGbf w]/} a9L k};f lbOG5Æ klg eGbyL . Nofl6g cd]l/sfsf b]zdf w]/} dfqfdf ljljwtf 5 . 8f]ldlgsg l/klAns / x}6LeGg] 6fk' klg Nofl6g cd]l/sfdf 5 h;dWo] 8f]ldlgsg l/klAnsdf :k]gL efiff af]N5g\ eg] x}6Ldf k|mflG;;L . x}6Ldf ;a}h;f] lgjf;L sfnf 5g\ t/ 8f]ldlgsg l/klAnsdf eg] uf]/f sfnfsf] j0f{z+s/ . d}n] e]6]sf hDd}h;f] 8f]ldlgsgx¿sf] skfn 3'd|]sf] kfPsf] 5' . s'g} b]zsf dflg; w]/}h;f] uf]/f 5g\ h:tf] ch]{lG6gf, p?Uj] / lrnL . w]/}h;f] b]z h:tf] d]lS;sf], sf]nlDaof, Pscf8f]/, k]? h:tf b]zsf dflg; eg] j0f{z+s/ (Mestizo) 5g\ . ;+o'Qm /fHo cd]l/sf cfk|jf;L (Immigrant) x¿sf] b]z xf] . s]xL jif{ cl3;Dd oxfF cfpg] ;a}h;f] cfk|jf;Ln] bf];|f] k':tfdf cfˆgf] efiff O6flnog, hd{g, lrlgofF, hfkfgL 5f]8]/ c+u|]hL dfq af]Ng] ub{y] . xfn} 7"nf] ;+Vofdf cd]l/sf k|j]z u/]sf Nofl6g cd]l/sLx¿n] eg] :k]gL efiff af]Ng 5f8]sf 5}gg\ . clxn] g} cd]l/sfdf c+u|]hL kl5 ;aeGbf w]/} af]lng] efiff :k]gL xf] . xfj{8{ ljZjljBfnodf /fhgLltzf:qsf k|f]km];/ :ofd'on xlG6ª6g (Sammuel Huntington) n] ljleGg ;Eotfsf] aLr 6Ss/ (Clash of Civilization) n] eljiodf o'4 x'g ;Sg] s'/f n]v]sf 5g\ . cd]l/sfdf w]/} ;+Vofdf Nofl6g cd]l/sL cfk|jf;L cfpg' tyf pgLx¿n] cfˆgf] efiff / ;+:s[ltnfO{ sfod /fvL /fVg'nfO{ PSsfO;f}+ ztfAbLsf] cd]l/sfnfO{ w]/} k|efj kfg]{ 36gfsf] ¿kdf lnO{ pgn] k':ts g} n]v]sf 5g\ . paraj85@hotmail.com

n ;+;f/df b'O{ y/L dfG5] x'G5g\ . dnfO{ klg dfof / ;Ddfg ug]{x¿n] ;sf/fTds b[li6sf]0fn] x]5{g\ . cfnf]rgf ug]{x¿n] gsf/fTds b[li6sf]0fn] x]5{g\ . t/ cfnf]rsx¿n] ;f]Rg'k5{ ls d}n] 7Ls 9Ën] cfnf]rgf ub}{5' ls 5}g Û tkfO{+x¿ hlt dg nfU5 Tolt ug'{xf];\ cfnf]rgf Û d Sjfk Sjfk hlt klg lgN5' cfnf]rgf Û To;af6 hGdfpF5' gofF l;h{gf . —emds l3ld/] /rgf k"0ff{Í !!$ af6 33

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


‘dfw j L’ pkGof ; s f] of}g hL j g 8f= lji0f' k|;fb kf}8]n ;f/

j}lbs -ljz]iftM pQ/ j}lbs_ o'usf] kl/j]zdf cfwfl/t g]kfnL efiffsf] rlr{t pkGof; …dfwjL’ sf w]/} ljifox¿dWo] Pp6f dxTTjk"0f{ ljifo ToxfF k|s6 ePsf] of}g hLjg xf] . Tof] lgs} pbf/, v'nf, ;fdfGo, ljljwtfn] o'St, cfk\mg} lsl;dsf] g}ltstfn] el/Psf], hLjgsf] ;xh / :jfefljs cfjZostfsf] ¿kdf b]lvPsf] 5 . k/Dkl/t g}lts ;f]rsf b[li6n] x]bf{ of] w]/} ljjfbf:kb h:tf] klg b]lvG5 t/ o;df of}gnfO{ zf/Ll/s z'l4sf ¿kdf geO{ dfgl;s z'l4sf ¿kdf x]l/Psf] 5 h'g cfhsf] xfd|f] cfw'lgs ;dfhn] klg lj:tf/} To;nfO{ cjnDag ug{ yfn]sf] 5 . != ljifo kl/ro dbg dl0f bLlIft -!(&(_ sf] klxnf] pkGof; …dfwjLÚ -@)#(_ xf] . o;n] @)#( ;fnsf] ;femf tyf dbg k'/:sf/ kfP/ rlr{t aGb} cfPsf] 5 . of] pQ/ j}lbs sfnLg ;dfhsf] ljifo j:t'df cfwfl/t 5 . o;n] tb\o'uLg ;fdflhs, cfly{s, /fhgLlts, ;f+:s[lts h:tf cg]s kIfnfO{ cfkm"df ;+Zn]if0f ug{] qmddf of}g hLjgsf] ;Gbe{nfO{ klg lgs} dxŒjsf ;fy k|:t't u/]sf] kfOG5 . pkGof;sf d"n gfos / gflosfs} of}g hLjg clxn]sf] ;f]rn] x]bf{ w]/} cgf}7f] k|s[ltsf] b]lvG5 . o; n]vdf oxL of}g hLjgsf] sf]0faf6 …dfwjLÚ pkGof;nfO{ s]nfpg] sfd ePsf] 5 . @= ljifo lj:tf/ / ljZn]if0f …dfwjLÚ pkGof;sL k|d'v kfq tyf gflosf dfwjLsf] hGd cK;/f ljZjfrLaf6 ePsf] 5 . clxR5qsf c;'/ /fh oofltn] ljZjfrL;Fu ;Gtfg hGdfO lbg] s/f/ u/]sf] 5 / ;f]xL s/f/ cg';f/ ;+:sf/ /lxt ;dfudaf6 ljZjfrLn] dfwjLnfO{ hGdfpg] lalQs} lx+8]sL 5 . o:tf] s/f/ dfwjL :jo+n] klg u/]sL 5 . o;n] cof]Wof g/]z xo{Zj, sfzL g/]z lbjf]bf; / ef]h/fhsf g/]z lzlj clg rDkfsf k|d'v ljZjfldqn] tf]s]sf k|b{g;Fu ;'t]/ x/]snfO{ Ps Ps j6f ;d|f6\ x'g ;Sg] 5f]/f kfO lbPsL 5 . ;Gtfg kfO lbg] lalQs} of] lx+8]sL klg 5 . o;n] kfPsf s'g} klg ;Gtfgn] o;nfO{ lrGb}gg\ . afa' lrGg] t/ cfdf glrGg] tbo'uLg Joj:yf jf o'uwd{ b]lvG5 . csf{] s'/f dfwjLhlt k6s ;'Ts]/L eP klg pm sGof g} x'g] a/bfg kfPsL 5 . /fhfx¿;Fu ;'t]/ ;'Ts]/L x'g'k"j{ p;nfO{ clxR5qsf] dxfk||f]lxt xlndsn] klg ef]u ul/ ;s]sf] lyof] -k[=!@)_ . oBlk xlnds;Fusf] ;DaGwdf dfwjLsf] OR5f b]lvFb}g . To:t} JolStTj xLg k|dts;"u ;'Tg klg dfwjLnfO{ dg nfu]sf] x'Gg t/ ufnjsf] u'? blIf0fsf lglDt pm k|dts;Fu klg ;'Tg afWo ag]sL 5 . o;/L c¿;Fu ;xjf; u/] klg jf rf/ rf/ j6f ;Gtfg hGdfO lbP klg dfwjLsf] sGofkgdf s;}n] k|Zg lrGx p7fpFb}gg\ . :jo+ p;sf] k|]dL hf] k|sf08 ljåfg\ klg 5 p;n] klg k|Zg ug{ ;St}g . km]l/ o:tL dfwjLn] cfk\mgf] k|]dL ufnjnfO{ Ps k6s r'Dag dfUbf klg lbg tTk/ x'Gg . ljjfxkl5 dfq} Tof] ;Dej x'g] p;sf] :ki6 c8fg b]lvG5 -k[=%##_ . k"0ff{Í – 115 sflQs–dª\l;/, 2068 /rgf ¿ 34


To:t} ufnj klg hlt hgf gf/L;Fu ;'t] klg jf ue{ af]sfP klg s'df/} /x]sf] 5 . of] o1stf{ x'g'sf ;fy} qoLj]b, j]bfª\u, pklgifb\, Oltxf;, k'/f0f, tGq, dGq, ;fª\Vo, of]u h:tf cg]s zf:qsf] dd{1, j}i0fjf]klgifb\sf] lgdf{0f stf{, cfrfo{, dGqb|i6f, wd{1, 1fgw'/Gw/ -k[=$$^ / %))_ rl/qsf ¿kdf lrlgP klg ldq gfuh]osL kTgL hjf;Fu ;xjf; u/]sf] 5 . ;fyLsf] :jfutsf nflu cfk\mgL kTgLnfO{ g} p;};Fu ;'Tg nufpg], ;fyLsL >LdtL;Fu ;'t]/ cfgGb cg'ej ug{] tb\b]zLo k|rng b]lvG5 . To:t} h;sf] ;Gtfg kfO lbg] eg]/ cfPsL xf] p;}sf] jLo{ wf/0f ug{], c¿;Fu ;'t] klg c¿sf] jLo{ wf/0f gug{] Odfg To:tf gf/L -hjf_ df b]lvPsf] 5 . clg tf]lsPsf] :yfg / ;do afx]s c¿ ;dodf of}gfr/0f ug{ ufnj cft'/ b]lvP klg hjf To;sf nflu tof/ x'Gg . hah{:tL ug{ vf]Hbf pN6f] b'Tsfg{ klg kl5 k/]sL 5}g . ufO{ b'x"bF } u/]sL hjfsf] :tg ;dfTg k'u]sf] ufnjnfO{ emkfb{} hjfn] eg]sL 5 uf]7df ul/g] ;dfudn] t lgZro g} ue{ wf/0f u/fpF5 . clg k'qf]TklQ lglDt afx]s uf]7df ul/g] ;dfud Psbd} cg}lts xf] . ufO{x¿ dft[s'n x'g\ . ædft[s'ndf ;dfud t kf}/fl0fs o'udf dfq lyof] eGg] s'/fx¿ ltdLnfO{ yfxf 5}g < cfkm"df lgoGq0f / cg'zf;g /fv d'lgs'df/Æ -k[=$#_ . hjfsf pSt egfOn] tb\o'uLg of}g hLjgsf sltko kIf v'n]sf 5g\ . o;af6 of}g ;DaGw cfgGb / ;Gtfg pTklQsf nflu ul/g] s'/f Psflt/ v'n]sf] 5 eg] csf{lt/ ;Gtfgsf] sfdgf g/fvL uf]7df of}g ;DaGw /fVg gx'g] s'/f klg v'n]sf] 5 . Tof]eGbf klg cem cfZro{sf] s'/f t kf}/fl0fs o'udf dft[s'ndf of}g ;DaGw j}w lyof] eGg] s'/f o;af6 k|s6 ePsf] 5 . pkGof;df b]lvg] æod odL gf6\oÆ zLif{sdf cem h'DnL lbbL efO aLrsf] of}g ;Gbe{ cfPsf] 5 . æTof] o'udf efO alxgLsf] ;dfudaf6 ;Gtfgf]Tkfbg cwd{ lyPgÆ -k[=@$!_ eGg] pkGof;sf] :ki6 syg 5 . s[t o'udf a|Dxfsf 5 dfg; k'qx¿s} ;Gtfg aLr ;DaGw jf Ps} j+z k/Dk/fdf ;DaGw eP/ ;[li6 ljsf; ePsf] klg pNn]v 5 -k[=@$)_ . To:t} cof]Wofsf] /fh ;efsL ;b:of ljb'ifL 3f]iffn] eg]sL 5g\ – æklxn] t uf]qeGbf aflx/sf] If]qdf aLhf/f]k0f ug{' cGo /fi6«df sif{0f ug{' ;/x lgik|of]hg dflgGYof] . To:tf] aLhf/f]k0faf6 pTkGg k'q h;sf] aLh xf] p;n] nUYof] / uf]q ljjw{dfg x'g kfpFb}gYof]Æ -k[=@$# / $$_ . o;n] ;uf]qdf of}g ;DaGwsf] k/Dk/fnfO{ b]vfpF5 . o;sf] yk k'li6sf nflu dg'sf k'q / k'qL O8faf6 k'?/jfsf] hGdsf] k|;ª\u klg NofOPsf] 5 -k[=@$#_ . ododL gf6\o ;+jfb kl5 pkGof;df g6x¿n] of]lgg[To b]vfPsf 5g\ -k[=@$!_ . oxL g[To x]/]/ uPsf] k[i7e"ld xo{Zjn] dfwjLnfO{, ufnjn] lul/sfnfO{ ue{wf/0f u/fPsf 5g\ . clUgs'08lt/ b'a} lt3|f kmsf{P/ dfwjL ;'t]sL 5 eg] ufnjeGbf lgs} h]7L lul/sfn] klg ufnjnfO{ g'gkfgLn] v'6\6f wf]O lbP/ dlb/f lknfPsL 5 / cfkm"n] klg lkPsL 5 . To;kl5 ufnj lul/sf;Fu d:t of}jgsf] cg'ejdf /t ePsf] 5 -k[=@$@_ . o; clu clxR5qlt/sf] af6f]df af; a:bf klg ufnjn] Ct'bfg u/]sf] lyof] . To:t} sofw'nfO{ klg p;sf] lktfn] ufnjnfO{ lbg vf]h]sf 5 . sofw' :jo+ klg ufnjnfO{ sfdb]j h:tf] 7fG5] t/ ufnj eg] pm;Fuaf6 tls{g rfx]sf] 5 . ufnj dg leq}af6 eg] dfwjLnfO{ g} k|]d u5{ / dfwjL klg o;}nfO{ k|]d u5{] . b'j}n] 35

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


Ps csf{nfO{ rfx] klg pgLx¿ cfk\mgf] hLjgsf] d"n pb\b]Zosf ¿kdf /x]sf u'? C0f / lkt[ C0f ltg{ g} klxnf s]lGb|t ePsf 5g\ . To; kl5 klg zf:q lj?4sf] sd{ x'g] xf] ls eg]/ ufnj kl5 x6]sf] 5 . o;/L gfos gflosf ljleGg JolStx¿;Fu of}g ;DaGw /fVb} lx+8] klg To;nfO{ s'g} dxŒj glbO{ jf zf/Ll/s z'l4nfO{ dxŒj glbO{ dfgl;s z'l4nfO{ dxŒj lbP/ Ps cfk;df k|]d aGwgdf afFlwg] k4lt oxfF b]vfOPsf] 5 . of}g g}ltstfsf] Vofn gf/Ln] hlt u/]sf 5g\ k'?ifn] Tolt u/]sf] kfOGg . ufnj, ljZjfldq, dxfk|f]lxt xlnds, xo{Zj cflbdf of}g g}ltstfsf] cltqmd0f jf cfj]uLkg a9L kfOG5 . ;"o{sf jrgn] s'GtLsf] sf}dfo{ gxl/P h:t} Clifsf] j/bfgn] dfwjLsf] sf}dfo{ xl/Psf] 5}g . ci6 dft[sfx¿ d/0f ko{Gt sGof g} /xg] k|;ª\u klg oxfF cfPsf] 5 -k[=%&_ . sGofx¿ g} cfdf aGg] -rf}nf dftfsf] jgfo' hgkbdf_, cfkm"eGbf w]/} jif{ h]7L;Fu ;xjf; ug{] -ufnjn] lul/sf;Fu_ jf kTgL g} agfpg] -sfzL g/]z lbjf]bf;sL kTgL lrqfª\ubf_ kl/kf6L klg b]lvG5 . To:t} cfk\mgL kTgL eP klg csf{sL kTgL;Fu ;xjf; ug{] sfd cfl/i6f d'lgn] u/]sf] kfOG5 . p;n] sfd ug{ /fv]sL eNnfIfsL kTgL lul/sf;Fu /lt/fu ;DaGw /fVg] uYof{] -k[=!&%_ . To;af6 lrl9PsL d'lg kTgLn] cfl/i6faf6} >fk lbnfP/ lul/sf / eNnfIfnfO{ bf;of]lgdf kl/0ft u/]sL 5 . kl5 lul/sfn] cfl/i6f d'lg;Fu ?jfjf;L u/]/ >fk ljd'lStsf] sfdgf ubf{ p;n] æljZjfldq s'nsf] s'g} d'lgs'df/n] tFnfO{ ue{wf/0f u/fPdf t}+n] / t]/f] kltn] bf;Tjaf6 ljdf]rg kfpg]5f}Æ -k[=!&$_ eGg] pkfo ;'emfPsf] 5 . ToxL >fkaf6 d'lStsf nflu lul/sf / eNnfIfn] ufnj;Fu cg'go u/]sf] b]lvG5 . ufnj lul/sfnfO{ eF"8L af]sfP/ pgLx¿nfO{ bf;of]lgaf6 d'St t'Nofpg t tof/ 5 t/ lul/sfsf] ue{nfO{ cfˆgf] dfGg eg] tof/ 5}g . To;}n] p;n] eNnfIf;Fu eg]sf] 5– æTo;f] eP d ltdLx¿sf] ljdf]rg u/fpg] 5' t/ lul/sf t]/L kTgL xf], ctM To;sf] ue{ t]/f] 7xl/G5 lg t .Æ -k[=!&%_ t/ eNnfIfn] æwdf{g';f/ bf;Lsf] ue{ cfo{ k'qs} 7xl/G5 k|e' ÛÆ -k[=!&%_ eg]sf] 5 . To;df ufnjsf] ljdltsf] k|ltlqmof eg] b]lvGg . o;/L ;Gtfg hGdfP klg sltko gf/L s'df/L g} 7flgg], Clif d'lgx¿n] csf{sL kTgL udg ug{], >fk df]rgsf nflu klg d'lg s'ns} k'?ifsf] ue{ wf/0f ug{' kg{], To;nfO{ g/fd|f] g7flgg], ;xjf; ug{' k"j{ pQ]hs gf6sx¿ x]g{], dlb/f ;]jg ug{], bf;L gf/Lx¿n] k'?ifnfO{ pQ]lht t'Nofpg ;]jf 6xn ug{], ue{wf/0f ug{'nfO{ g/fd|f] s'/f g7fGg], ue{df gf/Lsf] eGbf k'?ifs} clwsf/ /xg] h:tf kl/kf6L oxfF;ª\s]ltt 5g\ . o:t} sfzLsf /fhf lbjf]bf;n] cltlyx¿ -lrqs]t'_ sf] ;]jf ;Tsf/sf nflu Psbd} /fd|f ;'Gb/Lx¿ lgo'St ug{], cK;/fx¿;Fu /ltljnf; u/fpg] -k[=$)@_, ls/ft /fh ss{Gw'sf] k|f;fbdf klg cltlyx¿sf] ;]jf 6xn / /lt ;'vsf lglDt zfl08gL h:tf gf/L lgo'St ug{] / pgLx¿ b}lgs h;f] cltlyx¿;"u ;xjf;df hfg' kg{], pgLx¿af6 hGd]sf ;Gtfg -sf;j]o_sf] lktf jf uf]q lgSof{}n ug{ sl7g x'g] s'/f klg pkGof;df cfPsf 5g\ -k[=@)%_ . oxL qmddf ;Too'udf s;}sf] klg uf]q gx'g], ;a} cfdfs} gfpFaf6 lrlgg] -h:t} bg'k'q bfgj, clblt k'q cflbTo, lbltk'q b}To_ h:tf k|;ª\u klg oxfF cfPsf 5g\ . o:t} kTgL ;GtfgxLg eP p;nfO{ csf{];Fu 6fF;f] nufP/ kG5fO lbg] k|rng klg oxfF b]lvG5 . ufnjsf] cgGo ldq gfuh]on] cfˆgL k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

36


;GtfgxLg kTgL ;f/ª\unfO{ d'lg Jof3||kfb;Fu ljlwjt\ bf/lqmof u/]/ jf bfg lbP/ k7fPsf] 5 -k[=#%_ . d'lgnfO{ klg cfk\mgf] 3/af/ x]l/ lbg] efof{ / o1sf lglDt kTgL rflxPsL x'Fbf v';L eP/ nu]sf] 5 . csf{sL :jf:gL ePsL x'Fbf ckljq x'G5] eGg] ;f]r ToxfF b]lvGg t/ gf/L k'?ifsf] OR5fg';f/ k|of]u ug{ ;lsg] j:t' h:tf] eg] t'NofOPsf] 5 . o; af/]df dfwjL / 3f]iffsf ;+jfbn] cem :ki6 kf/]sf 5g\ -k[=@#@_ . o; qmddf pgLx¿n] ;dfhdf k};fn] lslgPsf bf;Lsf] dfq} geO{ klt k'qjtL gf/Lsf] klg b'b{zfk"0f{ hLjgsf] Joyf sy]sf 5g\ . /fHosf s'g} dxŒjk"0f{ JolSt cfP eg] /ftdf pg};Fu uP/ ;'Tg' kg{], nf]Ug] 3/ geP PSn} a;] klg c/lIftf eGb} h;n] klg p;sf] ef]u ug{ kfpg], klt / k'qx¿;Fu} lxFl8 /x]sL 5 eg] klg d'lgn] g} p; -pb\bfnssL kTgL_ nfO{ hah{:tL tfg]/ nuL ef]u ug{] / To;}nfO{ o'uwd{ 7fGg] lkt[tGqL ;dfhsf gf/L lj8Dagf oxfF JoSt ePsf 5g\ . ctLtsf] b]jf;'/ ;ª\u|fddf cflbdftfx¿n] b]j;]gfnfO{ ljhoL agfP klg jf cflbdftfx¿sf] gf/L ;]gfn] zqm;]gfdfly ljho k|fKt u/] klg clxn] gf/LnfO{ canf 7fGg] / pgLx¿nfO{ jf;gf k"lt{sf] ;fwg t'Nofpg] k|j[lQk|lt pgLx¿sf] ulx/f] b'v];f] kfOG5 . pkGof;df cof]Wofdf xo{Zjn] dfwjLnfO{ uef{wfg u/fpFbf dgfOPsf] dbg dxf]T;j / sfzLdf dgfOPsf] sf}d'bL dxf]T;jsf] rrf{ 5 . oL dxf]T;j d"ntM o'js o'jtLx¿sf] /lt ljnf;d} s]lGb|t /x]sf 5g\ . oxfF o'jtLx¿n] o'js;Fu :jR5Gb 9ª\udf /lt ljnf; ug{] 5'6 b]lvG5 . pkGof;d} elgPsf] 5– æTof] /ft cof]Wofdf ;'Gb/Lx¿nfO{ cft[lKt aln lbOof] . o'jsx¿ kl/>fGt eP tyflk o'jtLx¿sf] lnK;f afFsL g} lyof] . s]xL ;do kl5 Pp6f r'Dag, Ps kl//De0f, Ps k6s bGtIft lglDt;Dd cg'go x'g yfn] . tL ;a}df /lt ljnf; sfdgf k|d'v lyof]Æ -k[=@#*_ . gofF wfg sf6]/ leq\ofPsf] v';LofnLdf k"l0f{dfdf dgfpg] sf}d'bL dxf]T;jdf o'jf o'jtLx¿n] bLk k|Hjng k|r'/ ¿kdf ug{'sf ;fy} h'jf, ;ª\uLt / g[Tosf cltl/St cfk;df /lt ljnf; klg plQs} ul/G5 . elgPsf] klg 5 – æ:jR5Gb /lt ljnf; sf}d'bL dxf]T;jsf] k|d'v cª\u lyof] .Æ -k[=#)%_ . o:t} sfzLd} ljleGg gzfn' kbfy{sf ld7fOx¿sf] lgzª\sf]r ;]jg u/]/ ;ª\uLt g[Todf d:t /fd x'g], uª\ufdf kf}8g] h:tf sfd u/L lszf]/ lszf]/Lx¿n] dgfpg] uª\uf k"hfsf] k|;ª\u klg pkGof;df cfPsf] 5 -k[=#$%–$^_ . o:t} s0ju|fdsf] dbg dxf]T;j / Toxf" b]lvPsf] o'jfx¿sf] :jR5Gb of}gsf] ;Gbe{ klg pkGof;df kfOG5 -k[=@^$–^%_ . o:tf ;Gbe{n] klg tb\o'uLg ;dfhsf] of}g hLjg lgs} v'nf / pbf/ k|s[ltsf] /x]sf] a'lemG5 . pkGof;df nfdf] ;do jiff{ ePg eg]/ To;sf lglDt ls/ft ljlw cg';f/ lnª\usf lglDt of]lgdf aln lbg] sfd klg ePsf] 5 -k[=#%#_ . o;df dWo/ftdf gfª\uL gf/Ln] To; hgkbsf] k'?ifsf] /]t;\ jf jLo{nfO{ ef]u lnK;fsf] efjgf /lxt eP/ wf/0f ug{' kg{] k4lt /x]sf] 5 . o:t} /f]lxtfZjn] gfª\uL bf;L k'liksf;Fu tflGqs ;dfud u/]sf] 5 . clg of]lgrqmdf dGq k9\b} /utsf] aln lbPsf] klg b]lvG5 -k[=*%_ . o;nfO{ clerfl/s of]lgtGq elgPsf] 5 . pkGof;df gfuh]o / hjfsf] k'q]li6 o1 / hjfdf gfuh]on] uef{wfg u/fPsf] k|;ª\unfO{ lgs} dxŒjsf ;fy k|:t't ul/Psf] 5 . o; qmddf clxn]sf] ZnLn / cZnLntfsf] ;Ldf /]vfnfO{ Vofn ul/Psf] 5}g . hjfsf] gUg z[ª\uf/ -k[=%!_, 37

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


gfuh]osf] sfvdf gfª\u} a;]sf] b[Zo, b'a} gfª\u} clUgzfnfdf u/]sf] k|j]z, cfuf]sf] s'08lt/ v'6\6f k;f/]/ pQfgf] k/]sL hjf / hjfdf /]t;\ jf jLo{ l;Grg ubf{] gfuh]o -k[=%*_ clg k'q]li6 o1 u/fpFbf] ufnjn] k9]sf dGqx¿sf] cy{ lgs} gUg g} kfOG5g\ . h:t} o1df kl9Psf] dGqsf] ¿k æç :qL g} cfuf] xf], To;sf] of]lg g} ;dflw xf], /f}+ g} of]lgsf w'jfF x'g\, eu g} Hjfnf xf], k|j]z u/fpg' g} lkmlnª\uf] xf], tfTsflns cfgGb g} lemNsf xf], of] cfuf]df b]jx¿ jLo{nfO{ xf]Db5g\, Tof] cfx'ltaf6 k'?if hlGdG5 / afFr'Gh]n hLjgo'St /xG5 clg d5{ .Æ -k[=%%_ . o:tf ;Gbe{n] klg tb\o'uLg ;dfhsf] of}g hLjg lgs} v'nf / pbf/ k|s[ltsf] /x]sf] a'lemG5 . k'q]li6 o1 k'q k|flKtsf nflu ul/g] ljz]if lsl;dsf] cfof]hgf xf] . o;sf] ljlw / k|lqmof lglZrt 5 . of] v';LofnLsf] ljz]if ;df/f]x klg xf] . To;}n] sltko dtjfnL -sfkflns_ x¿n] dlb/f kfg u/]/ afR5fsf] df;' vf"b} gfr ufgdf nfu]sf] klg b]lvG5 -k[=%^_ . sltko gf/Lx¿ To;sf] ljlw k"/f ug{ ljZjfrLsf cfb]z cg';f/ gfª\uf eP/ leQfdf 6fFl;Psf uf]a/x¿df cfk\mgf :tgaf6 b"wsf j;'wf/f lb"b} u/]sf klg b]lvG5g\ -k[=%&_ . o:t} æclUgzfnfleq gfª\uf] eP/ cfufsf] s'08lt/ v'6\6f k;f/]/ hjf pQfgf] eP/Æ -k[=%*_ ;'Tg], p;nfO{ grndnfOsg ;'lt /xg eg]/ ;'j0f{ gfuh]on] hjfdf /]t;\ jf jLo{ l;Grg ug{ ;'? ug{], To; a]nf clUgs'08 glhs} /x]sf ljZjfrL nufotsf gf/Lx¿n] hjfdf ue{ alNemof];\ eGg] sfdgfsf ;fy dGq kf7 ug{] h:tf s'/fx¿sf] h'g j0f{g pkGof;df 5 To;n] lgZro g} Toltv]/ ;Gtfg k|flKtsf nflu ul/g] of}g ;dfudg uf]kgLo ljifo geO{ v'nf ljifos} ¿kdf /x]sf] a'lemG5 . pkGof;sf cGo y'k|} of}g;Fu ;DalGwt ljifox¿n] klg pQ/ j}lbs sfnLg ;dodf Tof] lglZrt pb\b]Zo -;Gtfg jf cfgGb_ k|flKtsf lglDt ul/g] v'nf sd{sf ¿kdf b]lvPsf] 5 . cfhsf] klZrdf v'nf of}g tGq;Fu pkGof;sf o:tf ;Gbe{ -o'q]li6 o1 / 8fS6/L ljlwåf/f ul/g] uef{wfg, dbg dxf]T;j, s'd'lbgL dxf]T;j / gfO6 Snasf ultljlwx¿, /fhfx¿n] cltly ;Tsf/df pkof]u ug{] ;'Gb/Lx¿ / cfhsf tf/] xf]6nsf ;'ljwfx¿_ t'ngLo b]lvPsf 5g\ . #= pk;+xf/ ;du|df eGbf dfwjL pkGof;sf] of}g hLjg aGb geO{ v'nf k|s[ltsf] 5 . o;df dft[tGqLsf] Joj:yf /xFbf;Dd gf/Lx¿ of}g cg'ejsf nflu :jtGq b]lvPsf 5g\ eg] lkt[tGqLsf] yfngLkl5 pgLx¿sf] :jtGqtf / :jfwLg et{[sfsf] l:yltdf kl/jt{g ePsf] 5 . To;kl5 gf/Lx¿ k'?ifsf] OR5fg';f/ k|of]u ul/g] j:t'sf ¿kdf ;fl6g yfn]sf 5g\ . ;dfhdf k'?ifsf] gf/Lk|ltsf] jf;gfTds cfsif{0f a9L b]lvg yfn]sf] 5 . To;sf] ;fIfL rfFbL em+} ;]t} km'n]sf Clif ljZjfldqn] dfwjLnfO{ b]v] kl5 u/]sf] Jojxf/af6 jf klt / k'q;Fu} /x]sL pb\bfnssL kTgLnfO{ hah{:tL ckx/0f u/L df]h ug{] d'lgx¿sf] Jojxf/af6 klg k|s6 ePsf] 5 . o:t} >fkaf6 d'St x'gsf nflu d'lg s'df/s} ue{ wf/0f ug{' kg{], gf/LnfO{ cltlysf] ;]jf ;Tsf/ / ;'vsf lglDt pkof]u ug{] -sfzL g/]z lbjf]bf;sf] Jojxf/_, cfkm\gf] pb\b]Zo k|fKt x'g] b]v] kl5 kTgLnfO{ klg c¿nfO{ 6fF;f] nufP/ k7fpg] -gfuh]osL kTgL ;f/ª\ufsf] l:ylt_, dg k/]sL ;'Gb/LnfO{ 6'gfd'gf u/]/ Psf]xf]¥ofpg] -/f]lxtfZjn] k'liksf;Fu u/]sf] cflerfl/s of]lgtGq_, cfk\mgf] Voflt sfod u/fpg 5f]/LnfO{ g} s]zz'Nsf agfpg kl5 gkg{] -oofltn] dfwjLk|lt u/]sf] Jojxf/_, kbLo x}sd b]vfpFb} OlR5t gf/LnfO{ ef]u ub}{ k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

38


lxF8\g] k'?if dgf]j[lQ -dxfk|f]lxt xlndsn] jf?l0f dxfdfof dfwjLnfO{ u/]sf] ef]u_ h:tf k|;ª\uaf6 klg gf/Lsf] of}g zf]if0f ePsf] b]lvg cfpF5 . o:t} ljZjfrL, hjf, dfwjL h:tf gf/L kfqsf] Jojxf/af6 pgLx¿ cfk\mgf] of}g g}ltstfk|lt k"/} k|lta4 b]lvG5g\ t/ gfuh]o, ufnj, ljZjfldq, xo{Zj, h:tf kfqx¿df eg] To:tf] of}g g}ltstf b]lvGg . csf{] s'/f ;Gtfg k|flKtsf nflu ul/g] of}g ;DaGwnfO{ Toltv]/ cg}lts dflg+b}gYof] . ;dfhsf cGo ;b:ox¿sf nflu klg Tof] ljz]if ;df/f]x h:tf] x'GYof] . uef{wfg k|lqmof uf]kgLo ljifo lyPg . zf:qn] g} To;nfO{ ljz]if cg'i7fgsf ¿kdf lnPsf] lyof] . k'q]li6 o1 g} To;sf] bl/nf] k|df0f xf] . To:t} pkGof;sf sf}d'bL dxf]T;j, dbg dxf]T;j, cK;/fx¿sf] /lt ljnf;, ldqsf :jfut / cfgGbsf nflu /flt cfkm\gL kTgL jf s'g} ;'vbfoL gf/LnfO{ p;};Fu ;'Tg k7fpg], gf/L;"u ;Gtfg kfO lbg] s/f/ ug{], dft[tGqL ;dfhdf s'df/Ln] klg ;Gtfg hGdfpg], ljutdf lbbL efO jf ;uf]qLox¿df g} of}g ;DaGw x'g'nfO{ j}w 7flgg] l:ylt, o'jf o'jtL /fhL eP km/s hflt -;'/ / c;'/_ df klg ljjfxsf] :jLs[lt lbg] rng, /fhf -lbjf]bf;_ n] g} cfkm"eGbf !) jif{ h]7L kTgL leq\ofpg] sfd, of}gsd{df nfUg'k"j{ To:t} pQ]hs gf6sx¿ x]g{], g/gf/Ln] dw'kfg jf tfultnf /S;L ;]jg ug{] h:tf k|rng cflbn] tb\o'uLg of}g hLjg clxn]sf] eGbf lgs} pbf/, v'nf, ljljwtfn] el/Psf], cfˆg} lsl;dsf] g}ltstfdf l6s]sf] b]vfPsf 5g\ . o;nfO{ ulxl/P/ lgofNbf xfd|f] cfw'lgs ;dfhsf sltko of}g hLjg k'gM ;f]xL af6f]df 8f]l/Psf b]lvG5g\ . d'Vo ;Gbe{ s[lt Pln;, x]jnfs -;g\ @))!_= of}g dgf]l j1fg= cg'= dGdy gfy= lbNnLM /fhkfn P08 ;G; . uf} t d, s[ i 0f -@)%)_= cfw' l gs cfnf] r gf M cg] s ¿k, cg] s k7g= nlntk'/ M ;femf k|sfzg . h}g, /jLGb| s'df/ -;g\ !(&@_= pkGof; l;4fGt cf}/ ;+/ rgf= lbNnLM g]zgn klAnlz+u xfp; . tfdfª, ;]/ f -@))$_ æg]kfndf ljsf;] gf/LjfbÆ g]k fnsf] ;Gbe{d f ;dfhzf:qLo lrGtg -;Dkf= d]/L 8]z]g / k|To'if jGt_ nlntk'/ M ;f];n ;fOG;, jxf M . bLlIft, dbg dl0f -@)%*_= dfwjL= t];|f] ;+= nlntk'/ M ;femf k|sfzg . kf08] o , d} g ] h / -;g\ !(*(_= ;flxTo s] ;dfh zf:q sL e" l dsf= r08Lu9 M xl/of0ff ;flxTo csfbdL . kf}8]n, lji0f' k|;fb -@)^*_= pkGof; ;dfnf]rgf= sf7df8f}+ M e'8F L k'/f0f k|sfzg . l;+ x , aRrg -;g\ !(*$_= ;flxTo sf ;dfh zf:q cf} / ¿kjfb= jf/f0f;L M ljZj ljBfno k|sfzg . ;Lbf]/f]j, o] -;g\ !(*&_= ;flxTo cf} / ;f}G bo{ zf:q -aL;jL+ ztfAbL sf ;flxTo_= cg'=– of]u]Gb| gfukfn, gO{ lbNnL M ;flxTo csfbdL .

n 39

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

paudel.vishnu@yahoo.com 2068

k"0ff{Í – 115


P s xf t n] 6’Fl8 v ]n df c ; f/ pld|+b}g dfwj ;okqL oxfF k|;Ë 5 M g]kfnL lgaGw ;flxTosf tLg x:tL o'j/fh gofF3/], cle ;'j]bL / /hgL 9sfnsf] . lgaGw ;ª\u|xx¿ x'g\–…Ps xftsf] tfnLÚ, …lgaGw / 6'Fl8v]nÚ / …xTs]nfdf c;f/ pdf/]/Ú . g]kfnL lgaGwdf cfk\mgf] klxrfg agfPsf gofF3/], bfz{lgs h:tf cle / lgaGw ofqfdf k|efjsf/L pkl:ylt hgfO;s]sL /hgL 9sfnsf s[ltx¿sf af/]df d km'Rr] n]vsn] ;dLIff ug{ vf]Hg' afnsn] rGb|;Fu lhl:sP/ v]n]h:tf] xf]nf . t/ klg pNn]lvt s[lt kl9;s]kl5 s]xL gn]vL /xg ;lsgF / n]Vg] w[i6tf u/]+ . s_ lrq vf]Hg t kf]:6/ x]g{'k5{ . lrqsnfsf] k':ts x]g{'k5{ . geP kf]v/Ldf kf}l8v]Ng hfg'k5{ . geP t:jL/x¿ x]g{'k5{ . h] df klg lrq g} vf]h]/ x'G5 t < v_ ============= u_====================== sIff % sf] k':tsdf lbOPsf] dflysf] cEof;df c;DalGwt jfSo l´Sg' 5 . ToxfF Pp6f jfSo ljifoeGbf k[ys 5 . To:t} gofF3/]sf] Ps xftsf] tfnL k9]kl5 d kfFr sIffs} ljb\ofyL{ h:t} ePF . lgaGw ;ª\u|xx¿af6 w]/} c;DalGwt jfSox¿df cG8/nfOg ug{'k¥of] . d}n] a9L ;do nufP/ nfOg nfOgdf cG8/nfOg u/]/ k9]sf] s[lt Ps xftsf] tfnL g} xf] . gofF3/]n] lgaGw;ª\u|xdf lgs} ;d;fdlos ljifoj:t'dfly cfn]v k|:t't u/]sf 5g\ . t/ k|:t'ltdf cfkm}+ s'lx/f]sf] sfu h:t} ePsf 5g\ . dflyNnf] / tNnf] jfSo;Fu aLrsf] jfSosf] s'g} ;fOgf] ;DaGw b]lv+b}g w]/} 7fpFdf . zAb rog, zAb ;+of]hgdf klg o:t} o:t} 5 . n]vgdf lgj{fw / lga{Gw ljr/0fnfO{ lgaGw elgG5 . lgj{fw / lga{Gwtfsf] gfddf kf7sx¿nfO{ c;Dk|]if0fLotf, b'jf]{wtf, caf]wuDotf k:sg' lgaGwsf/sf] sdhf]/Ldf ulgG5 . o:tf] k|jl[Qaf6 Ps xftsf] tfnL c5'tf] /xg ;s]sf] b]lv+b}g . ;fdfGo kf7sx¿sf nflu of] lgaGw ;ª\u|x – sfunfO{ a]n kfSof] xif{ g lj:dft h:t} ePsf] 5 . st} st} t jfSo – ;Íyg a'gf]6 xb{f Úsfd s'/f] Psflt/ s'Dnf] af]sL l7dLlt/Ú x'guPsf] 5 . h:tf] dfly pNn]lvt sIff % sf] g]kfnL lstfasf] cEof;df 5 . x'g t dbgk'/:sf/¿kL laNnf lel/;s]sf] lgaGw ;ª\u|x …Ps xftsf] tfnLÚsf ;a} kIfx¿ sdhf]/ 5g\ eÌ vf]lhPsf] xf]Og . To:tf] klg 5}g . k'/:sf/sf] nflu cfk\mg} 5gf]6 k|s[of x'G5 . ljlwljwfg x'G5 . lgaGw ;ª\u|x ;t{leq l5¥of], k'/:sf/ kfof] . Ps xftsf] tfnLn] k'/:sf/ kfPsf]k|lt s'g} ljdlt /fVg' cfjZos klg xf]Og . jif{el/ k|sflzt g]kfnL efiffsf s[ltdWo] pTs[i6 7xl/of] xf]nf . u'7Ln] k'/:sf/ lbof] . To;sf] n]vfhf]vf x'Fb} hfnf . …Ps xftsf] tfnLÚdf klg gofF3/]n] cl3Nnf lgaGw ;ª\u|xsf lgaGws} z}nL cFufn]sf 5g\, h'g z}nL pgsf] cfˆg} xf] . Tof] s'/f e"ldsfdf s[i0frGb|l;+x k|wfgn] n]lv;s]sf 5g\ . pgsf km'6s/ n]v lgaGwx¿df klg ToxL z}nL lzNk tlGsPsf] 5 . gofF z}nLsf] k|of]u / cfkm" c?eGbf k[ys /xg] gfddf kf7sx¿n] vf]h]sf] ;/ntf, af]wuDotf u'dgfd x'g'rflxF 7"n} sdhf]/L 7x5{ . tL s'/f s]xL klqsf dfkm{t\ ;fj{hlgs eO klg ;s]sf 5g\ . k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

40


…Ps xftsf] tfnLÚ lgaGw ;ª\u|x leqsf jfSo x]/f}+ – "k|]d n]Vg 8/fO/x]sf gfgLx¿ < y/y/fO/x]sf cf]7 x]/L k|Zg ul//x]5' dÆ -!(!_ of] jfSodf st} s]xL 5'6\of] ls < æcvjf/df ToxL lsl/of vfg]n] < u'gf;f] ;lxtsf] kq 5flkG5 .Æ -!*%_ Úvfg]Ú df hf]l8Psf] Ún]Ú ljelQm pko'Qm 5 t < æ/ d]/f] cfFugdf ;jn, k'+;Tj / kl/is[t x'g] hf]bfxfsf] xf]SsfFn] u'~hfodfg 5Æ -!^(_. oxfF …cfFugdfÚ hf]l8Psf] …dfÚ 7Ls 7fpFdf 5 < æb'a{n, clt b'a{n eof] 9's9'ssL d]/f]Æ -!%(_ 8/fPsf] a]nf 9's9'sL b'a{n x'Fb}g ´g\ a9\tf 9's9's u5{ . æeg]kl5 b]zn] k|ult u/]g s;/L geÌ'Æ -!%^_ of] jfSosf] cy{ s;/L nufpg] < æk]8f vfg Xj]n wfgaf/Ldf cfpFb}gÆ -!$#_ wfgaf/Ldf k]8f klg e]l6+b}g / wfgaf/L geP/ wfgv]t rflxF x'G5 ls < æ;Eotfsf] 3'DtLdf a|]s nufpg ldNg] ultdf ;fwg s'bfpg] O;f/f b]pm .Æ -*(_ of] jfSonfO{ kf7sn] s;/L a'´\g] t < ;Eotfdf g} a|]s nufpg] xf] ls < ;Eotfsf] ult glalu|g] u/L a|]s nufpg] < km]l/ ultdf ls ultdfg < oL / o:t} cgluGtL 7fpFdf k|of]u ul/Psf zAb, jfSof+z, jfSo, ;+syg / cg'R5]bx¿n] kf7sx¿nfO{ lgs} cNdNofpF5g\ h:tf] nfU5 . w]/} lgaGwx¿df syfsf] rl/q 5 . kf7sn] To:tf lgaGwx¿nfO{ lgaGw eÌ klg lxlRsrfpg'kg]{ x'G5 . n]vs cfkm}+ kfq eP/ -k|yd b[li6laGb'df_ s'Fb]sf lgaGwx¿df gf/Lx¿nfO{ cln xf]Rofpg] vfnsf zAbx¿ klg k|of]u u/]sf 5g\ . h:t}- £jfFs], rfs] ===OToflb . c¿ kfqsf] d'vaf6 To:tf zAbx¿ af]Ng nufpFbf t ;fdfGo x'G5 t/ cfkm}+ d kfqn] Tof] eÌ g;'xfpg] xf] ls < Ps xftsf] tfnLdf To:tf] s'g} lgaGw 5}g h'g :jfefljs ¿kdf ;nn au]sf] xf];\ . ;+If]kdf …Psxftsf] tfnLÚdf k'g?lQm bf]if, uf]nd6f]n cleJolQm, cltzof]lQmk"0f{ jfSo u'Dkmg, hl6n k|:t'lt, c;+of]lht zAb, cgfjZos ;+syg, syfgstfsf] jfx'No, cfZro{af]ws lrGxsf] cgfjZos k|of]u sdhf]/Lsf] ¿kdf bf]xf]l/Psf 5g\ eg] o;df b]lvPsf ;an kIfx¿ – laDasf] k|fr'o{, JoË\\ofTds zLif{s rog, 5f]6f jfSo, j:t'jfbL lrq0f, ljs[lt / lj;Ëltk|lt sl;nf] k|xf/, p2]Zok"0f{ n]vg x'g\ . o:t} oxfF ;dLIo bf];|f] lgaGw ;ª\u|x xf]–cle ;'j]bLsf] …lgaGw / 6'Fl8v]nÚ . of] lgaGw ;ª\u|x ;fKtflxs g]kfnsf] ;do/]vf :tDedf lgoldt k|sflzt n]vx¿sf] ;+ufnf] xf] . g]kfnL lgaGw ;flxTodf of] s[lt Pp6f lgaGwwf/ klg xf] . lgaGwnfO{ snfTdstfn] 5kSs} 5f]k]sf] 5 . of] pgn] cfkm}+n] agfPsf] :j xf] . ToxL :j df st} pgL /fhgLlts ljifoj:t'df k|j]z u5{g\ t st} /fhLltnfO{ laDan] ´6f/f] xfG5g\ . pgsf tLg6'F8] zLif{sx¿ laDax¿s} u'Dkmg xf] . s]xL hl6n k|:t'lt / s]xL ;/n cleJolQm lbG5g\ cle cfk\mgf lgaGw dfkm{t\ . lqsf]0fLo zLif{sx¿sf] klxnf] sf]0faf6 km'Q ljifoj:t'leq l55{g\ . bf];|f] sf]0fdf k'n agfpF5g\ – klxnf] / t];|f] sf]0fsf] aLrdf . t];|f] sf]0faf6 gbL t5{g\ ;lhn} . st} eg] anft\ / x7ft\ cleJolQm b]vfk5{ / pgnfO{ cfk\mg} lgaGwdf ;kmn cjt/0f ug{ ufx|f] k5{ . eOlbG5 – æd tfS5' d'9f], a~r/f] tfS5 3'F8f]´}+Æ . st} st} t tLgkft] zLif{sx¿ tLglt/} rf];f kmls{P/ c6]/ u5{g\ . pgn] eg]s} 6]b}{gg\ . km/s km/s k|;Ë / kl/j]zsf tLgrf];fx¿ chLjsf 5g\ zLif{sx¿df . h:t} – aGb l;nf}6f / xfOs', ljdf]rg, j6's / k'/]t, ;flxTo, kf7\oj|md / 6'kL . ;a} zLif{sx¿ o:t} g} 5g\ . clen] lgaGwsf zLif{sx¿ ;fÍ]lts / laDafTds /fv]klg 41

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


k|:t'lt eg] w]/} hl6n b]lv+b}g hlt …Psxftsf] tfnLÚleq 5 . o;df klg k'g?lQm bf]if k|z:t} e]l6G5 . clws laDa / k|tLssf] k|of]un] lgaGwnfO{ s]xL b'af]{w\o agfPsf 5g\ . w]/} k|;Ëx¿df l8:s;{ zAb k|of]u ul/Psfn] of] ;ª\u|x klg ;fdfGo kf7snfO{ a'´\g sl7g g} nfU5 eg] kl7t, cWoogzLn / k|f1 kf7sx¿sf nflu of] ;ª\u|x pkof]uL b]lvG5 . cfTdsyg, cg'ejhGo ;+:d/0ffTds k|;ËnfO{ j0f{gfTds tl/sfn] g} cl3 a9fpF5g\ pgL . t/ s]xL lgaGwx¿df ePsf] cltaf}l4s rr{f kl/rr{fn] o;nfO{ ;fdfGo kf7saf6 lj5f]8 u/fPsf] 5 . ofqf ;+:d/0fh:tf nfUg] s]xL lgaGwx¿n] ljZjljr/0f t u/fpF5g\ t/ w]/} kf7sx¿ k9\bfk9\b} cNdlnG5g\ . lgaGwdfkm{t} pgL ;fdfGo 1fgsf kb{fx¿ p3f5{g\ . ;fKtflxs n]vx¿af6 tof/ ePsf] x'gfn] w]/} k|;Ëx¿ cfpg', ldl;g' Tolt cgf}7f] nfUb}g clesf] lgaGw;ª\u|xdf . oxfF clGtd ;dLIo s[lt xf]–…xTs]nfdf c;f/ pdf/]/Ú . cl3Nnf b'O{ lgaGw ;ª\u|x k9\bf hlt lbdfu lvofpg' k5{, 3f]lTng' k5{, yfSg' k5{ t/ /hgL 9sfnsf] …xTs]nfdf c;f/ pdf/]/Ú k9\bf dg} cfNxflbt aG5 . x'g t of] s[lt klg ;j{u'0f ;DkÌ g} 5 eÌ ;ls+b}g . o;df klg JolQm k|z+;fsf] clt/~hgf, lgaGwfTdstf eGbf lghL hLjgsf] Psf]xf]/f] j0f{g, sNkgfsf] c;xh p8fg, cfTdj[QfGtsf] h:tf] j:t'tTj a9L 3f]lnPsf] 5 . o;df klg s[i0frGb|l;+xsf] e"ldsf 5 . o;sf ;an kIfx¿ – ;+:d/0ffTds, cfTdk/s lgaGwn]vg z}nL . nofTdstf / sljtfTdstfsf] k|fr'o{ . efjk/stf – lghfTdstf . ;/ntf / af]wuDotf . zAbx¿sf] plrt ;+of]hg . laDax¿sf] ;xh k|of]u . efj;Dk|]if0fsf] lk/fld8 . of] s[ltnfO{ lgofqfTds ;+sygn] hLjGt agfPsf] 5 . hLjg / hutnfO{ lgaGwn] :ki6;Fu b]v]sf] 5 . x]/]sf] 5 . ljifoj:t'leq l5b{f :jfefljs k|j]z x'G5 / :jfefljs cGTo]li6 jf jlxu{dg klg x'G5 . kf7s st} klg cndln+b}g . lgaGw ;ª\u|x kl9/xFbf zLtntfsf] cg'e"lt x'G5 . n]vgdf ;/n / ;xh aufO 5 . cfˆg} lgolGqt ult 5 . efj´/gfsf] cg'e"lt x'G5 . zJbljGof;sf] cf:jfb cfpF5 . lgaGwdf pn]{/ au]sf] efjk|jfx, zAbe08f/sf] cf]hk"0f{ pkl:ylt, nofTdstfsf] cfef;n] Pp6f lgaGw k9]kl5 csf]{ gk9L /xg ;ls+b}g . ;fFRr} xTs]nfdf c;f/ pdfg{ ;lsG5 . pdfb{f Hofb} cfgGb cfpF5 . nofTds ultdf ax]sf s]xL ;+syg x]/f}+ – ækm"n km"n} xf], hxfF km'n] klg . kxf8sf] sGb/fdf km'nf];\ jf :oxfl/Psf] au}+rfdf . udnfdf km'nf]:f\ jf af/Lsf] l8ndf . km"nnfO{ ;a}n] km"n g} eG5g\ Æ. -!(_ ælbg c;f/ eP/ x'ls{/x]sf] 5 ds}sf af]6x¿df . ;do c;f/ eP/ /f]lkPsf] 5 wfgsf aLpmx¿df .Æ -@^_ lgisif{df of] kª\lQmsf/sf] s] 7x/ 5 eg]–gofF3/]sf] …Psxftsf] tfnLÚ lgaGw ;ª\u|x cAan bh{fsf] eOsg klg k|fof]lht 5 . To:t} clesf] lgaGw ;ª\u|x …lgaGw / 6'Fl8v]nÚ pDbf eOsg klg oflGqs 5 . /hgLsf] …xTs]nfdf c;f/ pdf/]/Ú ;fwf/0f eOsg klg cAan / pDbf b'j} 5 . kf7ssf] dg lhTg] vfnsf] 5 . To;}n] cGTodf– …Ps xftn] 6'Fl8v]ndf c;f/ pdfg{ ;lsb}g .Ú oxfF w]/} c;f/ pdfg]{x¿sf] vfFrf] 5 . km'nf;L, /fd]5fk (&$!)*)%%#

n

k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

42


uf]; fO{+{y fg ofqf /d]zhË l;hfklt uf];fO{+{yfg lxGb"x¿sf] k|d'v tLy{:yn xf] . eujfg\ zª\s/n] sfns"6 ljif ;]jg u/L gzf nfu]sf] 56k6L d]6fpg To; 7fpFdf lqz"nn] k|xf/ u/L hnk|jfx u/fP/ cfˆgf] 8fxf zfGt kf/]sf] eGg] kf}/fl0fs syf;Fu ;DaGw hf]l8Psf] kfOG5 . uf];fO{+{yfg ;d'b| ;xtaf6 $,#^) ld6/ -!$,#)) lkm6_ prfOdf cjl:yt 5 . o;sf j/k/ ;/:jtLs'08, e}/js'08, ;"o{s'08, u0f]zs'08 cflb u/L gf} s'08 /x]sf 5g\ . lqz"nL gbL uf];fO{+{s'08sf] lqz"n wf/faf6 uf];fO{+s'08, ;/:jtLs'08, e}/js'08 eP/ w'Gr] em5{ . k"j{ pQ/ tkm{af6 :ofk|m'a];Laf6 cfpg] 7"nf] k|jfxsf ;fy aUg] gbL ef]6] gbL xf] . h;nfO{ lqz"nL ldl;Pkl5 dfq ;Kt u08sL dWo] Ps u08sLsf] ¿kdf dflgPsf] kfOG5 . o;} lqz"nL gbLsf] ;]/f]km]/f] x'Fb} uf];fO{+ yfg k'Ug] xfd|f] uGtJo to x'G5 . k|l;4 tLy{ :yn uf];fO{+{yfg bz{g ug]{ . ldlt lj=;+= @)%@ ;fpg @$ ut] sfOFnf sfsf ;'j]bf/ uf]ljGbaxfb'/ l;hfkltsf] g]t[Tjdf bfh' /fdhª\u l;hfklt / of] kª\lQmsf/ hfg] a]nf ;Dddf tLg hgf dfq eOof] . ;'?df kfFr hgfsf] 6f]nL agfP klg b'O{ hgfsf] dg;fo hfg]df /x]g . xfd|f] ofqf to ePkl5 d]/L] dftf wgs'df/L l;hfkltn] -:j=_ cfkm" uf];fO{+{yfg gk'u] klg lgs} pT;fxsf ;fy To;tkm{sf nflu cfjZos kg]{ ;fdn h'6fOlbg a'xf/LnfO{ c/fpg'eof] . a'xf/L zfGtf l;hfkltn] klxn]sf] h:tf] ofqf klg s7f]/ / hF3f/sf] af6f] tg'{ gkg]{ s'/f atfO/x]sL lyOg\ . x'g t pgL klg k'u]sL 5}gg\ . t}klg cfkm\gf] w'gdf ofqfdf cfjZos kg]{ hf}sf] ;ft', s]xL k'l/of rfprfp, lrp/f, bfndf]7, e'lhof, k"hfsf ;fdu|L, l;6fdf]nsf] aGbf]a:t ug{ eGg'eof] . ;f]xL cg';f/ >LdtLhLn] tof/ ul/lbPsL lyOg\ . xfdL tLg hgf uf];fO{+ yfg uGtJo agfP/ ;fgf] l7dLaf6 laxfg 5 ah] afnfh' gofF a;kfs{ k'U5f}F . a; kfs{ ev{/–ev{/ v'n]sf] x'Fbf clxn]sf] h:tf] cJojl:yt lyPg . ToxfF lqz"nL g'jfsf]6 x'Fb} w'Gr]sf nflu a; nfu]sf] lyof] . gofF a;kfs{af6 laxfg cf7 ah] dfq w'Gr]sf] nflu a; k|:yfg u/]sf] lyof] . o;/L kxf8L dfu{ ;fgf] / ;fF3'/f] af6f] ePsfn] d}n] of] ofqfnfO{ ;xh ¿kdf lng ;s]sf] lyOgF . xfdL r9]sf] a; lqz"nL ahf/ k'u]kl5 nf]sn ePsf] lyof] . ;fF3'/f] kxf8L af6f] To; dfly aflx/ leq vrfvr ofq' l;GsL vfFb] em}F vfFb]/ cfkm\g} tfn ;'/df 8«fOe/ a; rnfpF5 . o;/L sl/a $% ls=ld=sf] w'Gr] ahf/ t s] /fDr]df ljzfn klx/f] uPsf] /x]5 . ToxLF $ ah] ptfl/lbof] . sl/a @*) ld6/ af6f]df ljzfn klx/f] em/]kl5 s] rflxof] < xfd|f] a;sf] ofqf ;lsof] . uf8L jf/kf/sf] s'/f g} ;lsof] . cf– cfkm\gf kf]sf kGt]/f af]s]/ klx/f]sf] n]bf] lxnf]df kfOnf rfNb} klx/f] k|efljt If]q lgs} sl7g / hf]lvdsf ;fy kf/ ul/of] . klx/f] k|efljt If]q ;lsP kl5 w'Gr]sf nflu a; nfu]sf] /x]5 . Tof] a; klg xfdLn] km]nf kfg{ ;s]gf}F . ca s'g} ;fwg} kf] lyPg . P3f/ gDa/ uf8L k}bn afx]s . k"0ff{Í – 115 43 ¿ /rgf sflQs–dª\l;/, 2068


uf];fO{+{yfg hfg] ofqL ;of}Fsf] ;ª\Vofdf nv/nv/ e]l6P . xfdL tLg hgf klg sDd/ s;]/ w'Gr]sf nflu sl:;of}F . af6f] cfwfcfwL x'Fbf xfdLnfO{ pl5g]/ ;a} ofq' cufl8 uO;s]5g\ . ;fpg df; n]ssf] 7fpF emdemd kfgL bls{/x]sf] lyof] . lr;f] xfjf hª\un bfofFkl§ afofF ;8s tn lqz"nLsf] 5ª5ª ;fpg] e]nsf] ;';fO lyof] . ;Fu;Fu} n]saf6 kmfnxfg]/ kx/f 5x/f em/]sf lyP . bfofF afofF ;8ssf j[Ifaf6 dfG5]sf] uGw kfP/ xf]nf h'sf :ofpF:ofpF rndnfPsf lyP . nueu ;fFemsf] 5 ah]sf] lyof] . ;do lgs} cTof;nfUbf] / PsfGt rsdGg dfG5]sf] rxnkxn x/fO;s]sf] lyof] . xfdL tLg hgf kfOnf l56f]l56f] a9fO/x]sf lyof}F . hlt lxF8] klg ;lsFb}g lyof] af6f] . af6f]df cTof;} kf] nfu]sf] lyof] . rsdGg ;fFemdf ‰ofpFls/Lsf] u'~hfodfg /fun] dgnfO{ emg} kf] cTofPsf] lyof] . o;/L xfdL /fDr]af6 n'v'/n'v'/ ;fpg] em/Ldf w'Gr] k'Ubf ;fFem emdSs} k/]sf] lyof] . lknlkn 8fF8fkfvfdf s'lx/f]leq aQL b]v]kl5 aNn dg knfPsf] lyof] . ;ft} gaHb} w'Gr] ahf/ lgb|fdf k/]em}F kf] lyof] . ;fob ;fpg] em/L df};d lr;f]n] w'Gr] ahf/ klg s7fª\lu|Fbf] lyof] . aflx/ rxnkxn ug]{ kl/l:ylt g} kf] /x]g5 . aNn–aNn w'Gr] ahf/ t k'luof] . ca k/]g km;fb Û xfdL k'Ubf w'Gr] ahf/ zfGt eO;s]sf] lyof] . vf]O xfd|f] vfg] a:g] k|aGw ePsf] < xfdL tLg} hgf a];xf/f ePem}F k;n k;n af; vf]Hb} rxfg{ yfNof}F . 3/L stf 3/L stf < lr;f] lrKnf] l;dl;d kfgLdf ahf/ rxfg{ yfNof}F . st} e]l6Fb} af; Û el/e/fp 5 x/]s 3/ k;n Û s] ug]{ < rf8kj{, d]nf hfqfdf df}sf 5f]k]/ k};f sdfpg' t g]kfnLsf] kf}/v g} xf] . nfu]sf] vr{cg';f/ ;/;'ljwf d}n] t st} cfh;Dd kfPsf] 5' h:tf] nfUb}g . s'g} klg 7fpFdf OR5f nfu] cg';f/ ef8f lnPsf] kfOG5 . ;'ljwf lbg] s'/f t To:t} xf] . ;a} sdfpgd} d:t 5g\ . o:tf s'/fdf g]kfnsf] u[x k|zf;g eg] sfgdf t]n g} xfn]/ a:b5 . xfdLaf6 5'6]sf bfh' /fdhª\u 7"n} o'4 lht]em}F u/L x:ofªkm:ofª ub}{ cfP . d}n] af; a:g], vfg] 7fpF ldnfPF eGb} . xfdL sfsf elthf dSv k¥of}F . lsgls bfOn] af; / ufF;sf] Joj:yf ldnfP . e/] s'/f] ldnfPsf] af; o:tf] /x]5 . ;fFem cf7 ah] kl5 lrof k;n aGb ePkl5 leqL vfg] a:g] 7fpFsf d]r 6]a'n x6fP/ u'Gb|L cf]5\ofP/ a:g'kg]{ /x]5 . ofqfdf rflxPsf] lyof] a;f{b / lr;f]af6 6fpsf] n'sfpg] 7fpF hf] kfOof] . uf];fO{+{yfgaf6 cfPsf] lqz"nL vf]nfsf] pQ/ blIf0f kfvfdf /;'jfsf] d'Vo ahf/ -w'Gr] ahf/_ / lhNnf sfof{nox¿ cjl:yt 5g\ . To;}sf] bfofF w'Gr] ahf/ ndtGg eP/ km}lnPsf] 5 . dnfO{ Tof] /ft lgs} nfdf] / ux|f}F nfUof] . lgb|f vf;} k/]g eGbf x'G5 . ;'Tg] jftfj/0f d]/f] nflu k6Ss} cg's"n lyPg . pHofnf] slxn] xf]nf eGg]df lyPF . xfdL af; a;]sf] 7fpFdf t h'sf lgs} df]6f df]6f 9fl8Psf kfOof] . o:t} xf] tLyf{n'n] ;s; gvfP s;/L wd{ ldN5 < eGg] klg nfUof] . x'g t b'Mv w]/} ef]u]/ dlGb/ k'Ubf wd{ x'g] / ;'lj:tf ;fy k'Ubf wd{ sd x'g] eGg] s'/f e|d dfq xf] . h;n] sd{ Ps lrQn] u5{, of]u u5{, zfZjt sd{ u5{ To;}df dfq k'0o ldN5, wd{ x'G5 . d]/f] oxL d"No dfGotf /lxcfPsf] 5 . xfdL tLg} hgfn] d'l:snn] /ft latfof}F . lbgel/sf] lxF8fOsf] ysfg lyof] . laxfg kfFr} ah]b]lv g} uf];fO{+{yfg hfg] tLyf{n'x¿sf] nfjfn:s/ k"j{tkm{ psfnf]df b]lvof] . 8fF8fsf] 3f]8]6f] af6}af6f] xfdL klg cl3 lxF8\g]nfO{ kR5fpFb} nfUof}F . tLyf{n' k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

44


g]kfnsf k"j{–klZrd kxf8L e]usf ;fy} kxf8L d"nsf s]xL t/fO{jf;L dlxnf, k'?if lyP . ljz]iftM aL; jif{ dflysf ;Q/L jif{d'lgsf b]lvP . kxf8L kl/j]zdf hGd] x's]{sf j[4j[4f klg lgs} hf];sf ;fy psfnf] r9\b} lyP . lg/f]uLnfO{ of] ofqf /dfOnf] / ;xh x'Fbf]/x]5 eGg] nfUof] . Ps x"n rGbgaf/L gk'Ub} l;ofFndf a;]/ ;ft' kfgL cflb vfFb} lyP . srf}/f e/Le/L kfgLdf hf}sf] ;ft' 3f]n]/ j[4j[4fx¿ vfFb} lyP . To;} ;d"xsf] 5]pdf Ps k'?if lr/kl/lrt lyP, k|f=8f= /fhf/fd ;'j]bL . pgL cfkm\gf cfdf, af, sfsf, sfsL cGonfO{ lnP/ ;d"xsf] g]t[Tj ub}{ cfPsf /x]5g\ . ;fdfGo s'/fsfgL kl5 xfdL cl3 lxF8\of}F . To; ;d"xdf dnfO{ nfU5 ;Q/L krxQ/ jif{sf j[4j[4f klg lyP . tL ;xh lsl;dn] a;]sf lyP . xfd|f] cl3 cl3 nfdfsf] 9Øfª\u|] ;d"x lyof] . lgs} gfrufgsf ;fy cl3 a9] xfdLnfO{ pl5g]/ . To;}u/L g]jf/L j]ze"iffdf cfPsf tLyf{n' klg e]6\of}F . xfdL;Fu kfFr–;ft lsnf] -ntf sk8f / vfg] ;fdn_ l:nlkª Aofu;lxt lyof] . oL ;fdfg xfd|f nflu lgs} ux|'Fuf] lyof] . To;} avt cfkm\gf ef/L w'Gr]df la;fP/ s]xL 8f]sf] af]s]sf el/of cfP . xfdLn] el/of;Fu xfd|f ef/L uf];fO{+{yfg k'¥ofP/ w'Gr] kms{g];Dd af]Sg] ;t{df PsnfO{ a'emfof}F . el/of b'O{ ;o ?k}ofF lng], vfg] a:g]df /fhL eof] . zt{ adf]lhd ;fdfg el/ofnfO{ af]sfP/ p;s} kl5kl5 nfUof}F . x'g t tLyf{n' xhf/f}Fsf ;ª\Vofdf cf–cfkm\gf ;d"xdf psfnf] nfUb} lyP . el/of ;fgf] sbsf] kftnf], lvl/nf] lyPg . p;sf] j0f{ a|fx\d0fsf] lyof] . pm ef/L af]s]/ psfnf]df klg cl3 cl3 lrt'jfem}F s'b\bYof] . psfnf]df klg xfdLnfO{ vfnL lxF8\g klg ufx|f] lyof] . p;nfO{ k5\ofpg xDd]xDd] g} kYof]{ . sfsf, bfh' eGg'x'GYof] ;Fu} hf afa' s] e/f];f < el/of 5]sf] k/]df ;lsof], xfd|f] a]xfn x'G5 . d eg] el/ofnfO{ k5\ofpFb} s'b\y]F / ylst eP/ ;':tfpFy]F . ;/ ePg lg Û eGb} pm kv{GYof] . el/ofsf] sb x]¥of] lbSs nfUbf] lyof] . lxF8fO / v'jfO b]Vbf 5Ss kg'{kYof]{ . pm ;fFRr} kxf8L lrt'jf lyof] . bfh'sf] afgL ;fx|} Vofn7§f ug'{kg]{ gofF gofF gfd /fVg] af]nfpg] . pm eg] xfFl;/xGYof] . vfhf vfg] xf]Og bfO < eg]kl5 vfO xfNg'kg]{ s'g} klg a]nf . vfg eg]kl5 t d/]s} lyof] . a]nf g s'a]nf ahL g]nf eg]h:tf] dnfO{ ysfO{n] Aofu vf]Ng];Dd hfFu/ g} lyPg . s;/L vfgf glbg" < lbg} k¥of] . pm vfg' eg]kl5 gfOgf:tL 5}g . yn} dfg'{ kg]{ kf] lyof] . d}n] vfg lbg ufx|f] / nf]e u/]sf] lyOgF . dnfO{ t ysfg / cfn:on] lgs} ufFh]sf] lyof] . a9L ysfg ePkl5 vfg] /x/ klg gx'Fbf]/x]5 . rGbgaf/Ldf tLyf{n'sf] rfksf sf/0f af; kfOPg . ToxfFaf6 Ps 306fdfly r9]kl5 vfgf vfg] ;t{df dfq af; kfOof] . ;fFemsf] ;f9] 5 ah]b]lv /ftsf] ;f9] cf7 ah];Dd klg af; vf]Hb} cfPsf lyP . 5fk|f] dfGb|f]n] a]/]sf], Knfl:6sn] 5fPsf] lyof] . xfdL af; a:bf xf]nf] v's'nf] g} lyof] . kl5 c6];Dd sf]rfsf]r af; a:g lbOof] . ca /ft a;]/ sf6\g'kg]{ l:ylt lyof] . nf]Ug]dfG5], :jf:gL dfG5] cf–cfkm\gf ;d"xdf nfOgdfÙ nfOg olt;Ddls bf]xf]/f] nfOg g} nfUof] sf]N6];Dd klg kms{g gkfO ;'Tg'kg]{ s:tf] afWotf xf] of] . ;do laTb} uPkl5 af; lbg] Rofª\af eGYof]–eft vfg]n] dfq af; kfpF5 gq kfpFb}g . xfdL ;'¿df af; a:bf eft vfPsf] kRrL;sf] b/ lyof] . /ft l5lKkFb} uPkl5 af; a;]sf] k}FtL; ¿k}ofF k'Uof] . ltg{ afWo g} eof}F . xfdLn] ufF; / af; b'j} ldNg] ;t{df af; kfPsf lyof}F . x'g klg /xFbf a:bf vfgf klg kfSg nfUof] . ksfpFb} lyOg\ d}Rofª cfn'sf] t/sf/L / eft . d}Rofªsf] 45

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


sfvdf sl/a b'O{ jif{sL gfgL lyO{ 5f]/LsL . skfn lhª\l/ª\u k/]sL cfdfrflxF k]6«f]DofS; / bfp/fsf] cfuf]sf] pHofnf]df h'd|f x]l//x]sL lyO{ . xfdL eg] ysfOn] nvt/fg lyof}F . d ;Fu} klZrd g]kfnsL sl/a rfnL; jif{sL dlxnf lyOg\ . ToxfF af; a:g] k|foM ;a}n] vfgf ksfpg] efG;]sf] l:ylt / lqmofsnfk k|ToIf b]Vof}F . tL ;Fu}sL dlxnfn] elgg\– æ;/, h'd|f dfb}{ 5] d}Rofª .Æ cfn' kfs] gkfs]sf] rfv]/ km]l/ ToxLF xfnL . s;/L vfg' v} < ;a} b[Zo b]v]/ klg eft vfg ljjz lyof}F . Rofª\afn] cl3 g} elg;s]sf] lyof] . hf] eft vfFb}g af; klg kfpFb}g . k/]g km;fb Û 8/n] dg gnfuL gnfuL s]xL ufF; vfP/ km\ofFlslbPF 5fk|f] k5fl8 . vfgf vfPkl5 af; a:g] kSsf eof] eg]/ s] lgb|fdf dfq k/]sf lyof}F Rofª\af cfof]– P bfO p7 Û eGb} . d}n] pHofnf] eof] / < eGbf pHofnf] ePsf] 5}g . ta lsg p7\g'k¥of] eGbf k};f b] ltd|f] tLg hgfsf] eGb} lyof] . ef]ln hfg] a]nfdf lbpFnf eGbf l/;fpFb} eGof] – ækb}{g, clxn] b] ÛÆ–eg]kl5 lbg} s/ nfUof] . ;a}n] cf–cfkm\gf lx;fa a'emfP . ;a} k};f / p;sf eft ksfpg] ef8fs'F8f ;a} lnP/ 3/tkm{ k7fP/ Ps hgf 5fk|f] s'g]{ dfq a;fof] . o;/L /ft h] h:tf] u'hfof}+ . ef]lnkN6 pHofnf]df x]bf{ af; a;]sf] 5fk|f] t eL/sf] l8ndf /x]5 . wGg /ftel/sf] em/Ln] klx/f] uPg / afFlrof] . dfGb|f]n] a]/]sf] 5fk|f]df Ps af; dfq a:g k¥of] . Tof] Ps a;fO :d/0fLo / qf;bLo If0f /xg uof] . ldld{/] pHofnf] ePkl5 af; a;]sf uf];fO{+{yfg hfg] tLyf{n'x¿ wdfwd psfnf] nf}/L ljgfos tkm{ nfu] . xfdL klg tof/ eof}F . lxF8\g] a]nfdf sfOFnf] a'jf -uf]ljGbaxfb'/ l;hfklt, :j= ;'j]bf/_ n] eGg'eof] – æafa' xf] Û ltdLx¿ b'O{ efO hfcf] uf];fO{+{yfg . d oxLF kv]{/ a:5' . dnfO{ ptf hfg] cg's"n nfu]g .Æ x'g t uP /ft /fdbfOnfO{ lgs} Hj/f] cfPsf] lyof] . l;6fdf]n vfP/ Hj/f] lgoGq0fdf cfPsf] lyof] . sfOFnf] a'jfnfO{ s] eof] / eGbf ædnfO{ cg's"n hfg'df 5}g, hfcf] ÛÆ eGg'eof] . xfdL b'O{ efO vNnf] dfGb} uof}F . uf];fO{+{yfgaf6 gkmls{pGh]n;Dd emG8} kfFr 306f hlt kv{g'eof] . pxfFn] lsg hfg rfxg' ePg . slxn] klg eGg' ePg afFr'Gh]n . pxfFsf] lgwg lj=;+= @)^! j}zfv !! ut] /Qmrfk, dw'd]xsf sf/0f eof] . pxfFk|lt xflb{s >4f;'dg Û ofqfe/ ;a} eGbf sl7g nf}/Lljgfos gk'u'Gh]n dfq /x]5 . of] prfO uf];fO{+{yfg ofqfsf] pRrtd efu /x]sf] / ToxfF n]s nfUg] ePsf]n] xf] . tnaf6 6]Sb} uPsf nf}/f] nf}/L ljgfosdf ck{0f ug'{k5{ eGg] dfGotf /x]5 . ;a}n] ck{0f u/]sf nf}/f]sf] y'k|f] b]Vof}F . xfdLn] klg To;} u¥of}F . To;kl5 uf];fO{+{yfg tkm{sf] efu cln xf]rf] qmdzM x'Fb} uPsf] /x]5 . ofqf cln ;xh x'G5 eGg] klg nf}/Lljgfossf] prfOn] n]s nfu]/ ufFh]kl5 uf];fO{+{yfgsf] bz{g u/]/ gkmsL{ dx;'; x'g ;Sb}g eGg] klg nfUof] . af; a;]sf] :yfgaf6 xfdL b'O{ efOnfO{ klg uGtJo cyf{t\ uf];fO{+{yfg k'UgnfO{ xDd]xDd] k/]sf] lyof] . hLp ysfOn] lgs} lynlyn lyof] . d /Qmrfk vf;} sd geP klg a9L gePsf] lyPF . nf}/Lljgfos k'u]kl5 hLp ef/L, 6fpsf] ef/L clncln l/Fu6f nfu]h:tf] dx;'; eof] . z/L/ cln c;Gt'ng /x]sf] efg ePsf] lyof] . n]s nfUg] sf/0fn] uf];fO{+{yfgsf] ofqf kf/ nufpg' eg]sf] 7"nf] o'4 g} lhTg' ;/x x'Fbf]/x]5 . ofqf cl3 uGtJosf] ef}uf]lns, cfly{s, ;fdflhs kIfsf] /fd|/L hfgsf/L gx'Fbf ofqf c;xh x'g' :jfefljs} xf] . nf}/Lljgfos k'u]kl5 pQ/, klZrd / k"j{sf kxf8 ;]tfDd] blIf0fsf 8fF8f, sfnf–sfnf a'6\ofg dfq b]lvP . ofqf e/ /d0fLo nfU5, oxLF a;f]af; ug{ kbf{ d]/f] k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

46


t dg vf;} v'Nb}g . lxdfnx¿ h'un, nfd6fª, nfSkf bf]h]{, u0f]z, s] s] xf] nx/} lz/ p7fP/ laxfgLsf] em'Ns] 3fddf :jfut ub}{ lyP . o; If0f :ju}{ k'u]sf] efg x'Fbf]/x]5 . nf}/Lljgfos kf/ u/]kl5 cln ;dyn efu e]6]kl5 t uf];fO{+{yfg hfg] sf]xL 3f]8fdf t sf]xL el/ofnfO{ af]sfP/ sf]xL xft ;dfP/ uPsf lyP eg] ;fdfGo dfG5]x¿ cfkm\gf ultdf lxF8]sf lyP . o;}a]nf xfd|f] cl3 cl3 n]s nfu]/ czQm ePsL cfFvf g} vf]Ng g;Sg] cj:yfdf af]lsPsL o'jtL b]lvof] . ofq'x¿ eGb} lyP– æo;/L s] wd{ sdfpg' ÛÆ Hofg} hf]lvddf /fv]/ eGbf klg c6]/ u/]/ k'¥ofP . uf];fO{+s'08 k'u]kl5 klZrd efudf a;]/ :gfg ul/of] . To; avt wGg ;ftf] uPg Tolt lr;f] kfgLdf slxn] :gfg u/]sf] lyOgF . :gfg u/]kl5 dnfO{ klg :km"lt{ ldn]sf] lyof] . tL o'jtLsf cfkmGt dlxnfx¿n] r'Kn'ªr'Kn'ª u/L b'O{ v]k rf]kn]kl5 ltgn] cfFvf vf]n t gfgL eGbf cfFvf vf]n]/ oxL xf] uf];fO{+{yfg < eg]sL lyOg\ . sl/a b;– kGw| ldg]6sf] cf/fd lj>fd kfPkl5 o'jtL tª\u|]/ cfkmGt ;Fu} lxF8]sf] b]lvof] . d}n] k|ToIf Pp6f cfZro{ nfUbf] b[Zo of] klg b]v]F . n]s nfu]sf] dfG5] kof{Kt dfqfdf kfgL e]6]df clS;hg ldNbf] /x]5 . n]s nfUg sd x'Fbf] /x]5 . xfdL e}/j s'08 k'Ubf uf];fO{+{yfg bz{g u/]/ kmls{/x]sf ;flxTosf/x¿ k|x\nfb kf]v/]n, sf]if/fh Gof}kfg]sf hdft e]6]sf lyof}F . To;} u/L /fd bfOsf clkm;sf -/fli6«o jLdf ;+:yfg_ sd{rf/Lx¿ klg kms{+b} lyP . e}/js'08 sfnf] / eoª\s/ 8/ nfUbf] 5 . ;/:jtL s'08 / uf];fO{+s'08 ;fx|} dgdf]xs, dgf]xf/L 5 . xfd|f k'vf{n] s'08x¿sf] ljz]iftfsf cfwf/df gfds/0f u/]sf] kfOof] . hf] zfZjt g} b]lvG5 . oL s'08sf] pQ/tkm{ dfly lqz"n wf/f /x]sf] 5 . ToxfF k|foM tLyf{n'x¿ :gfg u5{g\ . k"hfkf7 u5{g\ . s'08sf] klZrd kl§ kz'klt dlGb/ / s]xL kf6Lx¿ cjl:yt 5g\ . k|foM eQmhgx¿ s'08sf] klZrdkl§sf] 5]pdf :gfg / k"hf cf/fwgf u5{g\ . uf];fO{+s'08df :gfg u/]kl5 ysfg g} sd ePsf] lyof] . kfgLdf clS;hg kof{Kt x'g] ePsf]n] :gfg u/]kl5 n]s nfUg sd eof] . l/Fu6f nfUg sd ePsf] lyof] . 6fpsf] dTy/ ¿kdf b'v]sf] sd eof] . tLyf{n'n] k"hfkf7 kl5 e]6L ;s];Dd s'08sf] dfem k'Ug] u/L r9fpFbf /x]5g\ . /}yfg]x¿ nfdf] 6fFuf]df vf]6f] nufP/ s'08sf] tntn embf{s} cj:yfdf l6Kbf /x]5g\ . Tof] If0f lgs} /f]rs /x\of] . uf];fO{+s'08df lzjhLsf] ¿k b]lvG5 eGg] s'/f rflxF e|dk"0f{ nfUof] . d}n] t s'g} lsl;dsf cfs[lt b]lvgF . of] s]jn dgl:yltdf e/ kb{5 eGg] d]/f] ts{ 5 . uf];fO{+{yfg bz{gkl5 kms{g] qmddf vfgf vfg] OR5f eof] . nf}/Lljgfos k"j{ a'4sf] ;fgf] :t"k xfn;fn} :yfkgf ePsf] /x]5 . To;}sf] glhs /x]sf] tfdfªsf] 5fk|f]df uof}F . ToxfF kfFr jif{sf 5f]/f / afa' k;ndf lyP . cfn'sf] t/sf/L / eft tof/ lyof] . bfh'n] vfg'eof] . d}n] rfprfp vfPsf] lyPF . bfOn] Rofª\af bfO xfd|f] slt ¿k}ofF eof] egL ;f]Wbf, Rofª\afsf] hjfkm lyof]– b'O{ hgfsf] u/]/ Ps ;o cf7 ¿k}ofF eof] . a9L ePg egL lh1f;fdf p;sf] pQ/ lyof] – s] a9L x'g] 7Ls} 5 . o:tf] ljs6 7fpFdf ;'ljwf xf];\ g t eg]/ vfgfsf] Joj:yf ug'{ clg dxFuLsf] s'/f ug]{ < eGbf bfOefO gfhjfkm eof}F . xfdLn] s'g} efp b/ 36fpg vf]h]sf] klg lyPgf}F . bfOn] vfgf vfO;Sg' ePsf] lyof] . d eg] rfprfp vfFb} lyPF . xfd|f] k};f Ps ;o cf7 ¿k}ofF eof] . t/ xfdL b'j};Fu 47

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


Ps ;o, kfFr ;o / Ps xhf/sf gf]6 afx]s v'b|f ¿k}ofF lyPg . ;fx'hL;Fu klg v'b|f /x]g5 . s'/fs} l;nl;nfdf bfh'n] Vofn ub}{ eGg'eof]– ;fx'hL xfdL afx'g xf}F cf7 ¿k}ofF 5f]8 eGb} s] 7§f ug'{ePsf] lyof] ;fx'hL æRofª\afÆ cs:dft cfj]udf bfh'k|lt vlgof]– æhfF7f afx'g\ Û tFnfO{ sf6] klg /ut /ft} x'G5, dnfO{ sf6] klg /ut /ft} x'G5Æ eGb} sDd/df le/]sf] v's'/L lemSof] . xfdL b'j}sf] xf];xjf;} x/fof] . d}n] t}klg p;sf] cfj]u dTy/ kfg{ h'lQm agfPF . p;sf] 5f]/f kfFr jifL{onfO{ cFufnf] xfnL sfvdf /fv]F, Rofª\af bfO s] ug{ nfu]sf] of] < olt dL7f] vfgf v'jfP/ ;]jf ug]{ clg cfj]udf cfpg' ePg . cfpg'xf];\ ;Fu} a;f}F eGb} t:jL/ lvRg bfh'nfO{ cufl8 k7fPF . To;/L cfj]unfO{ cfkm\gf] a;df NofPsf] lyPF . t:jL/ lvRbf xFl;nf] d'b|fdf /xg cg'/f]w klg u/]F . t:jL/ lvlr;s]kl5 Rofª\afn] eGof]– æg]kfnL sDtf af7f x'Fb}gg\ Û To;}n] xfd|f lktfk'vf{n] b'Mv kfP . xfdL klg b'Mv ef]Ub} 5f}F .Æ slt ;xh kf/fn] p;sf] cleJolQm lbof] . o;kl5 Rofª\af bfO gl/;fpg' eGb} xfdL k};f ;f6]/ lbG5f}F . o;/L ljs6 :yfgdf a;]/ vfgf v'jfP/ ;]jf ug]{ clg o;/L l/;fpg' x'Fb}g . gl/;fpg';\ bfO Û eg]kl5 cln ;+od ePsf] lyof] . v'b|f k};fsf] ;d:of t 5Fb} lyof] . s'/f dfq ldnfP/ ePg . xfdL uf];fO{+{yfg hfg] cfpg] ;Fu af6f]df a;]/ k};f ;f6\g a:of}F . cfwf 306f hlt a;]kl5 v'b|f ;f6\g kfOof] . clg Ps ;o cf7 ?k}ofFsf] ;§f Ps ;o b; ?k}ofF lbg s/} nfUof] . xfdLn] b'O{ ?k}ofF Tofu u/]kl5 eof] Rofª\af bfO< eGbf pm d':s'/fPsf] lyof] . To;/L ckl/lrt 7fpF a]7fpFdf c;Gt'ngdf /x]/ Vofn7§f ubf{ xfdLn] wGg hf]lvd a]xf]g'{ k/]g . xfdL eujfg\ lzjsf] cf/fwgf u/]/ kms]{sf dfq lyof}F . To;}n] b'3{6gfaf6 hf]luof}F . wGg eo 6¥of] . Tof] If0f ;DemFbf cem} d]/f] cfª l;l/ª\u u5{ . Tof] If0f lj=;+= @)%@ ;fpg @% ut], hg} k"l0f{dfsf] lbgsf] lyof] . uP /ft af; a;]s} 7fpFdf xfdL uf];fO{+{yfgaf6 kms{g]{ af6f] x]/]/ sfOFnf] a'jf a:g'ePsf] lyof] . dnfO{ To; avt ;fx|f] g/dfOnf] nfUof] . pxfFnfO{ b]v]kl5 cfb/0fLo sfsf uGtJo gk'uL kms{+b} x'g'x'G5 eg]/ . o:t} xf] cfkm\gf] :jf:Yosf] cj:yf pxfFn] Vofn u/]/ g} uf];fO{+{yfgsf] uGtJo gagfPsf] eG7fGof}F . xfd|f] el/of psfnf]df t s'b\Yof] . cf]/fnf]df s] sd ef/L klg xn'Fuf] eof] . pm t cf]/fnf] e]6]kl5 s'b\g kf] yfNof] . dnfO{ k¥of]{ km;fb Û afa' ;Fu} hf, ca t e/f];f x'Gg eGg'ef] sfsfn] . d}n] t p;sf] lxF8fOdf bf}8g g} kYof]{ . cf]x|fnf]df ;Fu;Fu} s'b] klg kl5kl5 d]/f uf]8fsf cf}Fnf h'Qfdf vfFlbP/ kfOnf ;fg}{ gx'g] kf] eof] . o;/L aNn aNn rGbgaf/L kmSof}{+ . d]/f s]6fs]6Lx¿n] eg]sf lyP – ToxfF lgs} /fd|f] lrh kfOG5, sf];]nL Nofpg'xf];\ . To;}u/L cfdfsf] OR5f lyof] w"kLsf] uL+8 6'qmf Nofpg' . lrh /fd|} kfOof] . NofPkl5 ;f]ljtf, kljtf, d'gf / d's]z sDtf /dfPgg\ Û xf}l;Fb} vfP lrh . cfdfsf] OR5f k"/f ug{ ;lsPg . klxn] klxn] w"kLsf] nf}/f] 6]s]/ kms{Gy] . clxn] km"n–k|;fb NofPsf] klg nfd6fª /fli6«o lgs'~hn] hfFr u/L ;a}sf] lnOlbof] . ;a}n] lbP . d}n] klg km"nkft;Dd klg lbPF . To; If]qdf k|ltaGw ul/Psf] /x]5 . oL s'/f cfdfnfO{ ;'gfpFbf 5Ss kg'{eof] / eGg'eof]– æs:tf] a]nf cfof] . x'g klg uf];fO{+{yfg;Dd k'Ubf ToxfFsf] kl/j]z g} ;'uGw o'Qm eP/ xf]nf yfx} ePg . /fDr] glhs lgs'~h kf]:6df hfFr u/]/ y'kf/]sf] 7fpFdf w"kLsf] ;'uGw x// kf] cfof] . clg ;'/Iffy{ a;]sfn] yfxf gkfpg] s'/} ePg . eG7fGy]F /fli6«o ;DklQsf] ;+/If0f ug}{ k5{ . k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

48


uf];fO{+{yfg hfg] / w'Gr];Dd kms{g] ;t{ adf]lhd el/ofn] ljZjf;sf ;fy ef/L af]s]/ ;xof]u u¥of] . t/ w'Gr]af6 ef]lnkN6 laxfg /fDr]df klx/f] uPsf] :yfg;Dd ;fdfg k'¥ofOlbg eg] dfg]g . af6f] Ps 306fsf] lyof] . lbgel/sf] Hofnf dfu]kl5 cfcfkm\gf] ;fdfg af]Sg tof/ eof}F . xfdLn] cfwf lbgsf] Hofnf lbFbf k6Ss} dfg]g . clg ;fdfg a'em]/ p;sf] b'O{ lbgsf] Hofnf lbP/ labf eof}F . el/ofn] xfd|f ;fdfg a'emfPkl5 cfcfkm\gf ;fdfg af]Sof}F . l:nlkª Aofu lyof] . af]s]sf] s]xL ldg]6df dnfO{ uw{gdf ;xL g;Sg' u/L sldnfn] em}F lrNof] . ;fx|} g} ePkl5 ef/L lems]/ bfh'nfO{ x]l/lbg eg]F . lrn]sf] 7fpF /ftf] g /ftf] kmf]sf /x]5 . glhs} tLgj6f e6df; hqf l9n h'd|f kf] /x]5g\ . h'd|fsf] sb x]bf{ xfdL 5Ss} k¥of}F . 3/ kms]{/ ;a} n'ufkmf6f ;'sfpFbf h'd|fsf l9n slt xf] slt /u/u lxF8]sf lyP . hLp klg 7:; ugfpg] eP 5 kf] Û ToxfFsf] kl/j]zdf 5pGh]n hLp ugfPsf] dx;';} ePg . xfd|f] el/ofsf] Hofg lsg Vofp6] gxf];\ t p;n] vfPsf] ;a} h'd|fn] ¿kwf/0f ubf]{/x]5 . lnv'6] x'g' :jfefljs} xf] . g]kfn–ltAat aLrsf] P]ltxfl;s ;lGw :yn j]qfjtL k'luof] . j]qfjtL k"j{tkm{af6 cfP/ klZrd lqz"nL d"n k|jfxdf ldl;G5 . ToxfF j]qfjtL ahf/ /fd|} km}lnPsf] 5 . ljz]iftM g]jf/ ;d'bfosf] a;f]af; /x]5 . xfdL w'Gr]af6 kms{+bf ufO{hfqfsf] lbg k/]sf] lyof] . ToxfF sf7df8f}F pkTosfsf] eGbf leGg lsl;dn] ufO{ hfqf dgfO/x]sf lyP . d"naf6f]df uf8L /f]s]/ 8f]/Ln] 5]s]/ nfv]x¿ k};f dfUb} lyP . pkTosfdf af6f] 5]Sg], k};f dfUg] sfd k|foM 306fs0f{ cyf{t\ u7]dª\undf kf] u5{g\ . ToxfFsf] k/Dk/f ;+:s[lt leGg nfUof] . uf];fO{+{yfg hfg] tLyf{n'n] dfq geP/ pRr kxf8sf] ofqf ug]{ hf]sf]xL ofqLsf] ;fydf x/bd n;'gsf] kf]6L, sfutL, cb'jf x'g'k5{ . ha n]s nfu]sf] dx;'; x'g yfN5 oL j:t'x¿ cfjZostf cg';f/ ;]jg ubf{ x'G5 . lxF8\bf cfkm\gf] ultnfO{ l56f] l9nf] gu/]/ dtfan] lxF8\g'k5{ . o;f] ubf{ cfkm\gf] z/L/ ;Gt'ngdf /xG5 . s]xL ljsf/ x'Fb}g . ;fx|} n]s nfu]sf] v08df psfnf] gr9\bf a]; x'g] dx;'; ul/of] . a9L prfO / xf]rfO ePsf] :yfgdf clS;hgsf] sdL x'g' :jfefljs x'G5 . hxfF af]6j[If / kfgLsf] cfjZos k"lt{ gePkl5 clS;hgsf] sdL x'G5 . uf];fO{+{yfg wdf{Tdf dfq k'Ug ;S5g\ . kfkLx¿ k'Ug ;Sb}gg\ eGg] s'/f -sxfjt_ 5 . Tof] e|dk"0f{ ts{xLg s'/f xf] . cfkm\gf] :jf:Yosf] l:ylt k/LIf0f u/]/ :j:y dfG5] hf] sf]xL klg k'Ug ;Dej 5 . ljz]iftM a9L /Qmrfk / bd ePsf JolQmn] hfg] k|oTg gu/] x'G5 . oL /f]u ePsf wdf{Tdf klg Tof] pRr kxf8df psfnf] n]s nfUg] 7fpFdf k'Ug ;Dej g} x'Fb}g lxF8]/ k'Ug . kfk / wd{sf sf/0fn] k'Ug] gk'Ug] s'/f e|d dfq xf] . uf];fO{+{yfg ofqf e/ s'g} lsl;dsf] la/fdL geP klg 3/ kms]{ kl5 ;fx}| ysfg xnrn ug}{ g;Sg] ePF . kl5 a'lemof] Ps gf;sf] psfnL–cf]/fnLsf] ofqf . Tof] klg pRr kxf8df n]s ;fdfGo ¿kdf nfu]sf] lyof] . o;}sf] c;/ eGg] a'lemof] . cf]/fnf]df uf]8fsf b'j} cfF}nf vfFlbP/ a"9Lcf}Fnfsf gª gLnf gLnf eP/ xKtf lbgkl5 em/]sf] lyof] . o;/L lxGb" wdf{jnDaLx¿sf] k|d'v tLy{ :yn dWo]sf] Ps uf];fO{+{yfg bz{g ofqfsf] cg'ej kGw| jif{kl5 klg :d/0fLo /xg uPsf] 5 . @)^& dª\l;/ !# ut]

n

49

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

rameshjungsijapati@yahoo.com 2068

k"0ff{Í – 115


‘uf]n l rG t g’ af/] P s l rG t g u'xgfy kf}8]n Psk6s ;]n /f]6L ksfpg] sfdnfO{ g} x]/f}F . /fd|f] ;]nsf] cfsf/ uf]nf] -j[Qfsf/_ g} x'g'k5{ . To;f] gePdf clncln c08fsf/ klg x'g;S5 . rf/s'g] ;]n aG5 ls aGb}g < rf/s'g] xfNg ;s]df aGbf]xf]nf ls t < rf];]df];] ag] klg rf/j6f leqLsf]0f 7ofSs} ;dsf]0f eg] aGb}g . aflx/kl§sf] s'gf klg b'O{j6f /]vf sfl6P/ ag]sf] cfsf/sf] aGb}g h:t} eP klg of] wfl/nf] sf]0f cr]nsf] cfw'lgs 3/df e¥ofªdf l;+xd/d/ /fv]kl5 df]8lnª u/]h:tf] la6 df/]sf] h:tf] cfsf/ lnG5 . xf]Og eg] rf}s'gf g} hf]l8b}g . ;]n ksfpFbf tfpdf xfn]sf] £o" jf t]nsf] klg 3gTj x'G5 / p;n] klg cfkm\gf] 3gTj cg';f/ ;]nsf] kL7f]nfO{ lkFwlt/ hfgaf6 /f]S5 . km]l/ of] Psbd} tft]sf] x'gfn] o;df 7"nf] zlQm klg /x]sf] x'G5 . ;]nsf] tfpdf xfln;s]kl5 ;]nsf] b"nf] leq /x]sf] t]nn] klg ;]nleqaf6 ;]nnfO{ bafj lbO/x]sf] x'G5 Pj+ ;]n aflx/ /x]sf] t]nn] klg To;}u/L bafj lbO/fv]sf] x'G5 . o; cj:yfdf ;]nnfO{ cfkm\gf] cfsf/ glauf/Lsg oL b'j} bafj ;xgsf] nflu ;aeGbf ;lhnf] cfsf/ uf]nf] j[Qfsf/ g} x'G5 . rf/s'g] /f]6L a]n]/ £o"df xfn]/ ksfP/ lemSbf klg o;sf s'gf To;} j[Qsf] s'g} c+zsf] cfsf/ lnP/ kms{G5 -la6 dfl/Psf] cj:yfdf_ . o;/L xfdLn] ;]n/f]6L agfpFbf klg uf]nf] agfpg g} ;aeGbf ;lhnf] b]lvof] . logLx¿sf] :jfefljs :j¿k g} uf]nf] lzj:j¿k /x]5 . ca ;]n ksfpg] tof/Ldf nfuf}F . ;]nsf] kL7f] nb/f] agfP/ tfpdf xfNg l7Ss kf/]kl5 af]xtf jf srf}/f s'RofP/ xfNg'kg]{ x'G5 . cyjf xftn] d'7L s;]/ xfNg'kg]{ x'G5 . uf]nf] srf}/faf6 vGofpFbf ;]nsf] wf/f] nfUb}g . To;}n] af]xtf xf];\ jf srf}/f o;nfO{ ;flassf] -uf]nf]_ cfsf/af6 cfsf/ kl/jt{g u/]/ bL3{j[Qfsf/ -c08fsf/_ jf zlQm:j¿k cfsf/ agfP/ To;af6 v;fNg' k5{ xftn] ;]nsf] kL7f] vGofpFbf klg xftsf] d'7L a6f/]/ kL7f]sf] n]bf] v:g] 7fpFdf x]/f}+ t ToxfF s:tf] cfsf/ b]lvG5 < ;]nsf] rfª nufpFb} uPdf k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

50


lzj:j¿k aGg hfG5 eg] of] lzj:j¿k aGgsf] lgldQ zlQm :j¿ksf] efF8f] -cfsf/_ af6 wf/ nfu]/ ;] n aGg] kL7f] -t/n kbfy{ _ v:g} k5{ . To;sf/0f x/]s uf]nleq klg zlQm / lzjsf] ;fo'Ho 5 eGg] b]lvG5 . lzjsf] :jefj pmWj{ufdL x'G5, x/]s cª\s'/fPsf] 6';f] dflylt/} hfg vf]H5 x/]s k|f0fL k|ultlt/} pGd'v x'G5 . olt;Ddsf] lrGtg Pp6f k':tssf] rrf{ ug]{ p2]Zon] ul/Psf] xf] . o:t} o:t} /dfOnf lj1fg ljifosf s'/fn] el/Psf] k':ts æuf]n lrGtgÆ k9]kl5 cfPsf] lrGtg xf] of] . o; k':tssf n]vs k|sfzs x'g'x'G5– >L t]/fv -t]h/fh vltj8f_ . ahf/df kfOg] au|]NtL k':tsx¿dWo] k|:t't k':tssf] cfkm\gf] 5'§} klxrfg 5 . k|:t't k':ts uf]n lrGtg cjZo xf] . o;af6 lrGtgsf gofF gofF :j¿kx¿ b]Vg ;lsG5 . lrGtgleq lj1fg Pj+ bz{g kg]{ g} eP . To;sf/0f uf]n lrGtgn] lj1fg Pj+ bz{gnfO{ ;dflxt u/]/ n}hfG5 . k':tsdf lj1fg–bz{g cfljisf/ elgP klg of] gofF cfljisf/ eg] xf]Og ls < lsgeg] of] k':ts k|sfzgdf cfpg' cl3 uf]nf] gePsf] / k':ts k|sfzgePkl5 3'dls{P/ s'g} klg j:t' uf]n ePsf] 5}g xf]nf . s'g} klg j:t' uf]n x'gdf o;sf] sf/0f k|:t't k':tsn] l;4 u/]sf] klg 5}g . o;f] eP tfklg k|:t't k':tsn] hLjg / hut\sf] af/]df lrGtg dgg\ ug{ /dfpg]x¿sf nflu lrGtgdgg\sf] gofF 7fpF klxNofOlbPsf] 5 . o; k':tsdf lq;6\7L j6f zLif{s lbOPsf] 5 . o;dWo] klxnf] lzif{s g} …uf]n lrGtgÚ xf] . o;df– ædflg;, kz'–k|f0fL, k+IfL, hnr/ cfFvfn] b]Vg g;lsg] b]lv lnP/ 7"nf7"nf hLjx¿, ;Dk"0f{ jg:klt ;+;f/ kbfy{– c0f', k/df0f'sf] /rgf ;a} uf]n ljlwn] algPsf 5g\Æ af6 k':ts z'? ul/Psf] 5 . clg æa|Xdf08leq kg]{ ;f}/d08n – u|x, gIfq, tf/fu0f, ANofs xf]n, kbfy{, c0f'–k/df0f'b]lv xfdL a:g] k[YjLsf ;a} ;[li6 /rgfx¿ xfjf, kfgL, x'08/L – e"d/L ;'gfdL nx/ uf]n ljlwaf6} ag]sf 5g\, uf]n ljlwaf6 ;~rflnt 5g\ . uf]n tl/sfn] pTklQ x'G5g\ / uf]n tl/sfaf6 g} ;dfKt x'G5g\Æ n]lvPsf] 5 . uf]n lrGtg cfljisf/sf] e/kbf]{ cfwf/ ;f}/ kl/jf/nfO{ lnP/ bf];|f] zLif{s z'? ul/Psf] 5 . o;kl5 ;"o{ k[YjL ;f}/kl/jf/sf u|xx¿sf] agf]6sf af/]df kl/ro lbOPsf] 5– P3f/ zLif{sdf o;kl5sf tn n]lvP adf]lhdsf zLif{sx¿ qmd}n] cfpF5g\ . uf]n lrGtg, uf]n lrGtg cfljisf/sf] e/kbf]{ cfwf/– ;f}o{ kl/jf/, ;"o{, d+un u|x, z'qm u|x, j[x:klt u|x, c?0f u|x -o'/]g;_, a'w u|x, a?0f u|x -g]kRo"g_, 51

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


od u|x -Kn"6f]_, rGb|df, k[YjL, tf/fk'~h– uf]nljlw s'~h, uf]n lrGtgwf/f– k'R5|]tf/f, ;]8\gf u|x (Sedna) u|x} u|x–tf/fd08n g} tf/fd08n, k|sfzsf] ult pTklQ–uf]nljlw k'li6, uf]nljlw k|;Ë– Wjlg t/Ë, cGtl/If ls/0fx¿, uf]nlrGtgsf] Ps cfwf/– Go"l6«gf] jif{ jxf/, cj/St ls/0f (Infra-redradiation), ;do uf]nrqm, jg:klt ju{sf] hLjg rqm – uf]n hLjg rqm, kz'– kIfL–hgfj/–, sL6–ktË ;/L;[k ju{sf] – uf]nhLjg rqm, uf]n lrGtgdo dfgj hLjgrqm, k[YjLsf ;a} efusf dflg;, kz'–k|f0fL, jg:klt ;Dk"0f{sf] hLjgrqm Ps} k|sf/sf] x'G5 lsgls ;a}df ;dfg¿kn] uf]nlrGtg k|efj k/]sf] x'G5, uf]n lrGtgdo dfgj z/L/ / leqsf] uf]n rqmdo ;~rfng–uf]n lrGtg, km]l/ klg dflg;sf] 6fpsf]b]lv k}tfnf;Dd uf]n lrGx k|efj g} k|efj k|frLg Hof]ltifx¿sf] b[li6df uf]n u|xx¿sf] k|efj, uf]n lrGtgdo dfgjz/L/ / leqsf] uf]n rqmdo ;~rfng–uf]n lrGtg, km]l/ klg dflg;sf] 6fpsfb]lv k}tfnf;Dd uf]n lrGx k|efj g} k|efj, uf]n lrGtgdo ul0ftLo sNkgf, b]jgfu/L j0f{dfnfsf :j/ / Jo~hg j0f{–uf]n lrGtgdo j0f{, gofF jif{sf] z'?jft– uf]n lrGxsf] cfwf/, dgf]j}1flgs tyf efjgfTds uf]n lrGtg, ;flxlTos uf]n–lrGtg k|lqmof, /fhg}lts – uf]n lrGtg, cfly{s uf]n lrGtg, uf]n lrGtgdo :d[lt s]Gb|, a|Xdf08 uf]nf], ç uf]nf], c+ssf] z"Go uf]nf], >f4df k|of]u ul/g] lk08 uf]nf], u0f]znfO{ r9fpg] n8\8' uf]nf], ;[li6 /rgfsf] k|lqmof g} uf]nf], ;Kt/ËL OGb|]0fL M d'h'/sf] KjfFv–uf]nlrGtgsf] ;fv, x'/L x'08/L, e'd/L ;'gfdL nx/–uf]n lrGtg 7x/, pQ/–blIf0f w|'j–kmnsf] e]6\g'–gfO6f] / uf]n lrGtg, tf/f–u|x, k[YjL r/fsf] km'n / kmnsf] leqL efu– uf]n lrGtgsf] d'Vo ;fv, dfs'/fM dfs'/fsf] hfnf]M u+u6fM kf]v/Lsf] kfgLdfly p7\g] uf]n t/ËM cf}F7fsf] 5fk–uf]n lrGtgsf] efj, låstf/f tGqdf cfj4 tf/f / u|xx¿–uf]n lrGtgdo ¿k, cToGt pkof]uL t/n kbfy{ kfgL / o;af6 uf]n lrGtgdf kg]{ k|efj, ANofs xf]n–Uofn]S;L–;'gfdL nx/–e'd/L / 6'kL s]Gb|–uf]n lrGtg, Uofn]S;LM tf/fM u|x of lk08M j:t'M kbfy{M ;"Idtd s0fx¿sf] em'08– ljzfn uf]n lrGtg s'08, uf]n kl/qmdfdo– jfo' d08n, lgDg d08n (Troposphere), ;dtfk d08n (Stratosphere), cf]hg tx (Ozone layer), afXo d08n (Exosphere), PNhfd/ /]ug–;[li6/rgfsf] e/df/ uf]n lrGtg, uf]n ;[li6/rgfdf –JofS6f]l/ofsf] cxd\ e"ldsf, efO/; –uf]n lrGtgsf] cb\e"t ¿k, wfld{s uf]n lrGtg, dgf]qmflGt– uf]n lrGtgdo qmflGt, km]l/ klg uf]ndo O{Zj/Lo ¿k s} rrf{, e"tk|]t uf]n lrGtgdo ¿k, ljljlws/0f ¿kfGt/do– uf]n ;[li6/rgf, k|fs[lts uf]n j:t' / o;sf lqmofTds sfo{sf s]xL gd'gfx¿, s[lqd uf]nj:t'sf s]xL gd'gfx¿, htfx]¥of] Tot} uf]nfsf/ g} uf]nfsf/–uf]nfs} ;+;f/, ptf/fk'~h– uf]nljlw k'~h, uf]n lrGtgwf/f– k'R5|] tf/f . k':tsdf n]vsn] ;fgf] s0fb]lv lnP/, kz' kG5L, hnr/, ynr/, jfo', b]jtf, clUg, ofjt\ ofjt\ ;Dk"0f{ ;[li6 g} uf]ndo tl/sfn] ag]sf 5g\ eg]/ of] a|Xdf08 g} uf]ndo lrGtg xf] eGg'ePsf] 5 . k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

52


:kfO/n jf c08fsf/ h] eP klg uf]nljlwdf cfwfl/t g} dfGg'k5{ . tf/fk'~h uf]nfsf/ x'g' eg]sf] ljZj a|Xdf08b]lv ;fgfltgf j:t' lk08x¿;d]t uf]nfsf/ tl/sfn] algPsf 5g\ eg]/ l;4 ug'{ xf] . -k[i7 #@_ k':tsdf o;}u/L g} x/]s ;+/rgf agf]6 cflbnfO{ uf]nfsf/ 5g\ eg]/ l;4 ul/Psf] 5 . of]eGbf klg :ki6¿kdf Pp6f nfdf] ;f]emf] w;f]({ Line) nfOgnfO{ of] j[Q xf] eg]/ l;4 ug{ ;lsG5 s;/L eg]M Pp6f clnslt nfdf] tf/ lnpF . o;nfO{ klxnf a]/]/ j[Qfsf/ kf/f} F . /;fog nufP/ hf]8f}F / of] uf]nf] kfª\u|f]h:tf] aGof] . clg ;a}sf] cufl8 d]rdf nu]/ o;nfO{ b]vfpFbf ;a}n] uf]nf] xf] eG5g\ clg o;nfO{ s'g} 5]pdf sfl6lbFbf of] k'gM ;f]emf] w;f]{ aGg hfG5 o;}n] l;wf /]vf klg uf]nljlwaf6 ag]sf] xf] eGg] s'/f l;4 x'G5, eGg ;lsG5 . ;flxTosf/ >L uf]ljGb e§s} zAb ;fk6L lnP/, pxfFsf egfO{nfO{ cIf/zM ;xdlt hgfpFb} o; n]vnfO{ clxn] oxL+ la6 df/f}F . ===;flxTosf sfJo, pkGof;, syf, gf6s, lgjGwh:tf ;a}h;f] ljwfx¿df pxfFsf cg]sf}F s[ltx¿ k|sflzt eO;s]sf 5g\ / tL ;a}n] pxfFnfO{ Ps ;[hgzLn ;|i6fsf ;fy} lrGtgzLn b|i6fsf ¿kdf k|ltli7t u/]sf 5g\ . ljutsf pNn]vgLo pknlAwx¿ kl5, cj km]l/ uf]n lrGtg eGg] Ps gjLgtd s[ltaf6 pxfF Ps j}1flgs lrGts / …cfljisf/sÚ sf ¿kdf klg k|s6 x'g' ePsf] 5 . oxfFsf ljzfntd\ ;f}o{d08n, u|x, gIfq cflb b]lv c0f', k/df0f' / h}ljs sf]if h:tf ;"Idtd j:t'x¿, Ct'kl/jt{gsf] sfnrqm ul0ftLo z"Go cflb ;a} s'/fx¿sf] pTklQ, ;~rfng / lgb]{zg ug]{ d"n zlQm tTjsf] :j¿k klg uf]n g} x'g'k5{ eGg] pxfFsf] ts{ /x]sf] 5 . uf]nfsf/ 5fof pTkGg ug]{ j:t' uf]n g} x'G5 eGg] sfo{ sf/0fsf] l;4fGtsf] cfwf/df klg pxfFsf] o; kl/sNkgfnfO{ ;fy{s dfGg ;lsG5 . of] Ps cToGt df}lns / ;j{yf gjLg kl/sNkgf xf] . >L t]/fvn] klg z'¿df cfhsf ;'lzlIft kf7s, cfh ljz]iftM lj1fgljb\x¿af6 cfpg] cg]sf}F lh1f;f / k|Zgx¿sf] pQ/ lbgsf nflu tof/ eP/ a:g' kg]{ 5 . xfd|f j}1flgs / lj1fg k|]dLx¿nfO{ cem} vf]h ug{ pTk|]l/t ug]{ o; s[lt k|+sfzg dfq g} :jo+df Ps dxTjk"0f{ pknlAw xf]Og / < o:tf] uxg uf]n lrGtg -lj1fg–bz{g cfljisf/_ s[ltsf n]vs–lrGts t]/fvnfO{ xflb{s awfO{ . lushapoudel@gmail.com

;'?lr dfu{, gofF jfg]Zj/, sf7df8f}+ (*%!)#^*!@

n 53

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


; Demgf¿kL c I f/ x ? df s lxNo}gd]l6g] gfd zld{nf v8\sf -bfxfn_ cfb/0fLo==============/d]z ljsnHo", Dffkm ug'{xf]nf d}n] ;Daf]wgsf] :k]z vfnL /fv]sf] 5' . vfnL /fVg'sf] cy{ w]/} x'g;S5 . Tof] cy{sf] JofVofdf d c6fpg g;Sg] ePsf] 5' . xh'/sf] lj/f6 JolQmTj k|ltefn] o'Qm l;h{gzLn sfo{n] s'g} Pp6f dfq ;Daf]wgn] ubf{ ck"0f{ x'g;S5 cyjf cem a9L eGbf cJofjxfl/s x'g;S5 t;y{ d of] :k]zdf ;don] e/fpg ;Sg] / kl/lwn] e]6\g ;Sg] ;Dk"0f{ ;Daf]wgnfO{ pNn]v ug{ rfxG5' . ;j{k|yd d xh'/nfO{ d]/f] sd{ lbg] lktfhLsf] ¿kdf ;Daf]wg ug{ rfxG5' . zf:qn] eG5, hGd lbg]eGbf 7"nf] sd{ lbg] x'G5 . xf] ;fFRr} xh'/n] d]/f] klxnf] afnk':ts …;fgLÚdf sqf] 7"nf] u/]/ e"ldsf n]lvlbg' eof] df]km;nsf] Pp6f ufpFdf Pp6f klg afn/rgf g5flkPsf] d ;flxTodf ev{/ hGd]/ Gjf/g klg gePsf] cg'hnfO{ olt 7"nf] ljZjf;sf ;fy e"ldsf n]lvlbg'eof] . To;sf nflu xflb{stfsf s'g zAb k|of]u u?F egL d zAbljxLg ePsf] 5'. ;fgL 5fKgsf nflu slj clgn kf}8]n;Fu d xh'/sf] 3/ hfFbf d]/f] dg cToGt /f]dfl~rt ePsf] lyof] . dw'dfntL, nfx'/Le}F;L tyf gofF ;8ssf] uLt syfdfkm{t\ d xh'/sf] n]vgsf] km\ofg eO;s]sf] lyPF . klqsfdf kmf]6f]dfq bv]sf] ;]lnla|6L;Fu klxnf] k6s ;fIffTsf/ x'g kfpFbf dg To;} k'n+lst eO/x]sf] lyof] . cf?af/Lsf] xh'/sf] b'O{tn] xf]rf]xf]rf] 3/ clg xh'/sf] xf]rf]xf]rf] cfs[ltn] d]/f] x[bosf] >4f:yndf ;u/dfyfsf] prfO lnPsf] lyof] . 5f]6f] jftf{nfk kl5 clgnhL / d kf08'lnlk 5f]8]/ kms]{sf lyof}F . To;kl5 ToxL k':tsn] ;femf k'/:sf/ kfof] / kl5 w]/} kf7ssf] x[bodf :yfg kfof] . ddf 5fPsf] Tof] v';Lsf] nx/sf] JofVof d}n] cfˆgf ;+:d/0fx¿df ul/;s]sf] 5' . t/ dnfO{ nfU5 d}n] o:sf] JofVof hlt u/]klg d slxNo} yflSbgF . ;fFRr} xf] To;kl5sf] d]/f] ;flxlTos ofqfdf d slxNo} yflsgF . kl5 xh'/sf] xflb{stf / cfTdLotfn] el/Psf] kq xft k¥of] . h'g o;k|sf/sf] lyof] lk|o zld{nf ;'Gb/ eljiosf] sfdgf;lxtsf] z'ecfzLjf{b ltdLnfO{ . dfkm u/ d}n] klxnf] lr7Ldf g} cToGt w[i6tfsf ;fy …ltdLÚ sf] ;Daf]wg ug{ k'u]sf]df . jf:tjdf dnfO{ cfkm"eGbf jodf ;fgf / cln glhsdf cfPsfnfO{ tkfO{+{F, xh'/sf] ;Daf]wg eGbf …ltdLÚ, …tFÚ sf ;Daf]wg Hofbf cfTdLo nfU5 . To;}n] cfkm"eGbf ;fgf pd]/sf s;}nfO{ klg cln lgs6df ;Daf]wg ug'{kbf{ ltdL / To:t}nfO{ tF klg ;Daf]wg ug'{ :jfefljs / 3lgi7 nfU5 . o;/L ;Daf]wg ubf{ s;n] s] ;DemG5 / s] cg'ej u5{, dnfO{ yfxf 5}g . t/ dnfO{ h;n] Hofbf cf}krfl/stfsf] ;Daf]wg ubf{ cfkm" s[lqd ePsf] nfU5 . o;eGbf cufl8 klg kmf]6f] / Pp6f ltd|f] lr7L kfPsf] x'F, t/ k|To'Q/ n]V5' eGbf eGbf TolQs} ;ls/fv]sf] lyOg . cfh ;a}lt/af6 ;d]6]/ b'j} lr7Lsf] k|To't/ n]Vt}5' . cGoyf gdfg . k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

54


klxnf]kN6 d}n] ltdLdf aLh¿kdf /x]sf] k|ltefnfO{ 7DofPsf] ljZjf; nfu]/ d}n] To;sf] e"ldsf n]Vg :jLsf/ u/]sf] x'F . ltdLn] k'/:sf/ klg kfof} . o;af6 dnfO{ cfkm\gf] d"NofÍg 7Ls ePsf] kfP/ v';L nfUg' :jfefljs xf] . gfgL Û rfx] k'?if xf];\ rfx] gf/L p;n] hLjgdf ;ª\3if{b]lv efu]/ ;kmntf kfpFb}g, ;kmntf kfpg cfˆgf] efUo lgdf{0f ug{ cfkm}+n] k|oTg ug'{k5{ . csf{n] ul/lbb}g . lgolt k|s[ltn] dfG5]n] h:tf] kIfkft ub}{g . p;n] ;dfg ¿kn] ;a}df k|ltefsf] aLh k|bfg u/]sf] x'G5 s] gf/L s] k'?if . clg ;dfg¿kn] To;nfO{ pkof]u ug]{ Ifdtf klg k|bfg u/]sf] x'G5 . s'/f slt km/s k5{ eg] s;}n] cfˆgf] Ifdtfsf] ;b'kof]u pT;fx hfFu/ / ;ª\sNk -lgrf]8df ;ª\3if{_ u/]/ cfkm"df cGt/lglxt k|ltefnfO{ psf:t}, ;kmntfsf] jLhnfO{ cª\s'/fpg] / x's{g] a9\g] cf};/ lbG5, s;}n] cfn:o, csd{0otf, ;+zo, clglZrttf cw}o{åf/f cfkm\gf] IfdtfnfO{ b'?kof]u u/]/ cfkm"df cGt/lglxt k|ltefsf] Ifdtfsf] aLhnfO{ ;8fOlbG5 . ltdL Pp6L ;|i6f xf} b'j} ¿kdf cfdfsf] ¿kdf klg / n]lvsfsf] ¿kdf klg . s'g} klg ;Rrf, ;fws ;|i6f ;ª\3if{s} s;Ldf 3f]l6P/ ;ª\3if{s} e'ª\u|f]df kf]lnP/ gDa/L csa/L ;'gdf rDsG5 . To;}n] cfkm\gf] sfddf uLtfsf] Tof] cd"Nojf0fLsf] ;fdnsf ;fy lg/Gt/ ;fwgf/t x'Fb} hfpm æsd{0 o]j flwsf/:t] df kmn]i f' sbfrg, df sd{kmx]t'e"{df{t] ;ª\uf]˜:Tjsd{l0fÆ ltdL cfˆgf] ;fwgfdf lg/k]If eP/ nflu/Xof} eg] ltdLn] ck]Iff gu/] klg kmn t nfluxfN5, Pp6f sd{7 ls;fgn] v]taf/Lsf] /fd|f] pkrf/ u/]sf] 5 / ;'k'i6 lapm /f]k]sf] 5 eg] p;n] P dnfO{ kmn b] dnfO{ kmfObf lbnf eGg} kb}{g :jefjcg';f/ cfkm\gf] k|;fb lbOxfN5g\ . ltdL;Fu tof/L kf08'lnlkx¿ 5g\, ;fwg -k};f_klg 5 . ltdLn] bf}8w"k cfkm}+n] gu/] klg k|oTg u/ ;xof]uLx¿ lg:sg] 5g\ . cfkm"nfO{ gf/Lhflt canf x'G5], lgKkm/ x'G5] eGg] k'/ftgwf/0ff af]s]/ a;] ;w}F canf lgKkm/ g} /lx/lxG5 . xf] zf/Ll/s s]xL ;+/rgfn] gf/L k'?ifdf s]xL :ki6 cGt/ 5 / x'G5 Tof] k|s[ltsf] ;+/rgf xf] . To;nfO{ gsf/]/ gsfl/Gg . t/ Toqf] ;[li6nfO{ ue{df wf/0f u/]/ cleJolQm lbg] -hGdfpg]_ gf/L s;/L b'j{n / lgKkm/ x'G5] < of] s]jn wf/0ff dfq xf] . c:t' ltdL cfkm\gf] ;fwgfdf a9b} hfpm, xtf/ gu/ -xtf/sf] sfd ntf/ x'G5 . _ ;kmntf t ltd|f] ;Fu;Fu} lxFl8/x]sf] x'G5 / Tof] Pslbg ltd|f] kf]N6fdf cfP/ z/0ffut x'G5 . cGTodf, ltdLn] h] hlt u/]sL 5f} Tof] sd 5}g . t/ To;f] eg]/ ltdLn] u/]sf] sfd, lbPsf] b]g g} 7"nf] xf] eGg] bDerflxF dgdf slxNo} gkfn, To;nfO{ x's{g gb]pm, lsgeg] ;+;f/sf] of] Jofkstfdf ltdL xfdL t s]xL klg xf]Ogf}+, ltd|f] xfd|f] b]g t ;fu/df vGofPsf] Ps af6f kfgLsf] d"No klg /fVt}g lsgeg] of] ;+;f/df xfdLeGbf cufl8sf dgLifLx¿n] slt slt cd"No s'/f ax'd"No pkxf/ dfgj hfltnfO{ lbP/ uO;s]sf 5g\ . t/ Tolt eP/ ltdL xfdL To;} >[ª\vnfdf s]xL yf]kf lbg] dfq xf}F . / lbFb} hfFbf s'g} lbg pNn]vgLo pkxf/ lbg ;Sb}gf}+ . t/ cfh xfdLn] …dÚ eg]/ cx+sf/ kfNof}F eg] To;n] g} xfd|f] ;kmntfsf] af6f] cj?4 ug]{5 . c:t' ltd|f] :g]xL /d]z ljsn 55

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


cfh xh'/n] n]Vg'ePsf] kq d}n] cfkm\g} xftn] ;fg'{'kbf{ d ljutsf] 5fndf g/fd|/L t/lª\ut x'g k'u]sf] 5' . slt ;ª\3if{do lyP tL lbgx¿ . Psflt/ lzlIfsfsf] bfloTj csf]{lt/ rf/ 5f]/f5f]/Lsf] nfngkfng, 3/df gAa]jif{ k'Ug'ePsf ;f;" / cfpg]hfg] k/kfx'gfsf] r6f/f] . s}of}Fk6s hLjgblv x/]zvfP/ d[To'nfO{ k'sfg{ k'u]sf] lyPF . leqLx[bo v} s]n] s]n] ct[Ktem}+ nfUbYof] . s] u?F s;f] u?F eO/xGYof] . Tof] ct[Kttfn] dnfO{ Tof] a]nfsf] Tof] lbgel/ :s'nsf] ysfO, 3/wGbf Joj:yfkg ubf{sf] ysfgsf] dx;'; slxNo} ePg . xh'/sf k|]/0ff¿kL zAbx¿df 5l/Psf] cfTdljZjf;sf] 8'ª\uf lnP/ ;ª\3if{sf] dxf;fu/df clj/n lvofO/x]+ . ultnf] uf]/]6f] kfpg ;fu/df s}of}F ;do ef}tfl//x]+ . ToxL k|of; ;kmn eP/ clxn] d]/f] hLjg¿kL 8'ª\uf Pp6f lgb]{lzt ofqfdf alu/x]5 . xh'/n] OGb|fjtLdf hLjgx¿ clj/n alu/x]sf] b]Vg'eof] clg b]vfpg'eof] . jf:tjdf ;a}sf] hLjgsf] 8'ª\uf hLjgkydf o;/L g} clj/n alu/x]sf] x'bf]/x]5 . dfq} s;}sf] ;xL uGtJo kfpg g;s]/ ef}tfl//xG5 eg] s;}n] ;xL uGtJosf] lgzfgfdf aufO/x]sf] x'G5 . PskN6 w/fgdf afn;flxTo ;Dd]ng ePsf] lyof] . ToxfF dnfO{ ;Ddfg ul/Psf] lyof] . ToxfF xh'/;Fu} cGo sf7df8f}Fsf w]/} ;flxTosf/x¿ hfg'ePsf] lyof] . hxfF d}n] dfWolds:t/sf] k9fO k"/f u/]sf] lyPFÙ ;f]xL :s'ndf sfo{qmd ul/Psf] lyof] . To;;do gf} jf b; sIffdf xh'/sf] Pp6f afnsyf /]nsf] ;fyLaf/]df lyof], Tof] syf d]/f] cfFvfdf plqof] . To;;dob]lv g} d xh'/sf] n]vgsf] km\ofg ePsf] lyPF . cfh pxL dxfg n]vssf] xftaf6 ;Ddflgt x'g kfPF, d]/f] hLjg wGo x'g k'Uof] . d]/f] dgdf xif{sf] af9Le]n alu/x]sf] lyof] . xh'/n] jL=kL= lzIf0f c:ktfn 3'Dg hfg] dg;fo JoQm ug'{eof] . ddf v';Lsf] csf]{ bs]{ em/L k/\of] . d v';Ldf ?em\b} ;fgf] uf8L lng uPF . To; ;fgf] uf8Ldf r9]/ d, xh'/, /fdafa' ;'j]bL, dw';"bg l3ld/] u/L kfFr 5 hgf ljkL lzIf0f c:ktfn 3'Dg uof}F . ljkL c:ktfn k'u]kl5 d]/f] hGdynf] w/fgsf] ef]6]k'n 3/df xh'/sf] kfOnf 6]sfO d]/f] hGdynf] kljq agfpg] cfˆgf] :jfyL{ clenfiff k"/f u/]sf] lyPF . d}n] xh'/nfO{ 3/df NofPF . cfdf;Fu kl/ro u/fPF . d}n] a'afnfO{ sfo{qmddf hfcf}F eg]sf] lyPF t/ dfGg' ePg . 3/df klg al;lbg' sf7df8f}+af6 7"nf ;flxTosf/x¿ cfpg;S5g\ eg]sf] lyPF . al;lbg' ePg5 . dgdf b'Mv nfUof] . t/ klg sd{lbg] lktf ;Fu} ePsf] x'gfn] dnfO{ vf;} km/s k/]g . dfOt3/df /fdafa' ;'j]bLn] sljtf ;'gfpg'eof] . cfdfn] xfdLnfO{ lrof v'jfpg'eof] . Psl5g a;]/ xfdL km]l/ sfo{qmd :ynlt/ nfUof}F . w/fgsf] sfo{qmd P]ltxfl;s x'g]5 / Pslbg cjZo d n]Vg]5' eGg] d]/f] dgleq Pp6f 7"nf] cfTdljZjf;n] hGdlnPsf] lyof] . Tof] cfTdljZjf;n] cfh ;fsf/¿k lnPsf] 5 . xh'/h:tf] dxfg JolQmsf] ;flGgWonfO{ d cfˆgf] ;flxlTos sndaf6 cd/ agfpg]5' eGg] d]/f] ;ª\sNk cfh k"/f ePsf] 5 . d oL ;a s'/f xh'/nfO{ ;Daf]wg u/]/ n]Vb}5' . dflg;x¿ eGnfg\ zld{nf af}nfO5] rf]nf p7]sf] dflg;n] klg sxL+ kq k9\g ;S5 / < t/ xf]Og xh'/sf] ef}lts z/L/ g/x] klg cfTdf xfdL;Fu} 5 . dxfg JolQmx¿ slxNo} db}{gg\ . pgLx¿ ;w}+ cd/ x'G5g\ . t/ dfgjLo lj8Dagfsf] Pp6f 7"nf] kbf{ d oxfF p3fg{ rfxG5' . Tof] s] eg] lsg d/]kl5 dfq dflg;sf] u'0fufg ufOG5 . p;sf] sfo{sf] tf/Lkm ul/G5 . k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

56


lhpFbf] x'Fbf lsg ul/Gg < ha xh'/sf] rf]nf of] wtL{af6 p7\of] ta dfq xh'/sf] ljifodf w]/}n] k|z+;fsf d]6«f] 6]«g s'bfP . sltn] JofVofsf hDaf]h]6 g} p8fP . jf:tjdf o:tf] lsg x'G5 < xh'/ hLljt x'Fbf g} xh'/sf] ljifodf olt w]/} ljz]iffª\sx¿ k|sflzt ePsf eP s] x'GYof] < oL s'/fn] xh'/nfO{ slt xlif{t agfpFYof] xf]nf . t/ ha oL ;a s'/f eP Tof] a]nf xh'/sf] rf]nf o; w/tLaf6 pl7;s]sf] lyof] . t/ Pp6f hLljt cfTdf zAbzAbdf hLljt eO/x]sf] x'G5 . xh'/sf] ljz]iffª\s k9]kl5 dnfO{ xh'/n] ;flxTo, ;dfh;]jf / lzIffIf]qdf lbg'ePsf of]ubfgsf] af/]df cem a9L yfxf eof] . lj=;= !(*% ;fndf sflQs @( ut] efO6Lsfsf] lbg lktf rGb|z]v/ rfln;]] / dftf 5fofb]jLsf] sf]vaf6 PSnf] ;Gtfgsf] ¿kdf xh'/sf] hGd ePsf] lyof] . /fd]Zj/ rfln;]af6 n]vsLo gfd /d]z ljsndf rlr{t x'gk'Ug' eof] . zf/bf klqsfdf lj= ;= @))^ ;fndf klxnf]k6s xh'/ k|ultzLn ljrf/wf/fn] el/Psf] syf lnP/ ;flxlTos If]qdf pbfpg'ePsf] lyof] . lj=;= @)!* ;fndf syf;+u|x gofF ;8ssf] uLtsf nflu dbg k'/:sf/ k|fKt ug'{ePsf] lyof] . gofF ;8ssf] uLt, Pp6f a"9f] EjfOlng cfzfj/Lw"gdf, cfh km]l/ csf]{ tGgf km]l/G5, h:tf hLjGt syf n]v]/ w]/} kf7ssf] x[bodf :yfg kfO;Sg'ePsf] lyof] . clj/n aUb5 OGb|fjtLdf Pp6f ul/j dfemL kl/jf/sf] lrq lrlqt ug'{ePsf] lyof] . h'g kl5 6]ln>[ª\vnf dfkm{t\ w]/}sf] ;Demgfsf] 9's9'sLdf a:g ;kmn ePsf] lyof] . ;ft ;"o{ Ps kmGsf], gLnlul/sf] 5fofFdf, ofqf ;flxTo s[lt / ldlNsPsf] dl0f / cu]gLsf] l8ndf gf6\os[lt / afn;flxTosf Ps bh{geGbf a9L s[lt g]kfnL ;flxTo dlGb/df r9fO;Sg'ePsf] 5 . o;afx]s klg lzIffIf]q / ;dfh;]jf If]qdf xh'/n] lbg'ePsf] of]ubfg ct'ngLo 5 . cfkm\gf] >L;DklQ /d]z ljsn ;flxTo k|lti7fgnfO{ ;dlk{t u/]/ xh'/n] ;dfh;]jfsf] Pp6f 7"nf] pbfx/0fLo sfo{ ug'{ePsf] 5 . lrqsfl/tfdf xh'/n] b]vfpg' ePsf] snfsf}znsf] Pp6f ax'cfoflds JolQmTjsf] k|sfz rf/}lt/ emNs]sf] kfpg ;lsG5 . o:tf pRr JolQmTjsf wgL xh'/sf] k|ltef, sf}zn, nugzLntf ;ª\3if{ / kl/>dsf] rrf{ hlt u/]klg sd x'G5 . dfG5]sf] hLjgdf ;f]Rb} g;f]r]sf] s'/f klg x'g;Sbf]/x]5 . egf}F ;Lldt 1fg / cNkr]tgfsf] sf/0fn] u/]sf] uNtLnfO{ dx;'; u/]sf] x'b}g/x]5 . d}n] cfbz{ dfg]sf] JolQmsf] x[bo o;/L b'vfpFnf eGg] d}n] ;f]r]sf] klg lyOFg . d}n] elgxfn]+ of] d]/f] cNk1fg tyf nfk/jfxLaf6 ePsf] uNtL lyof] . d}n] ;fgLsf] bf];|f] ;+:s/0f 5fKtf ToxfF xh'/sf s]xL egfOx¿ sfl6g uPsf] /x]5 . d Tof] a]nf O6x/Ldf lyPF . >Ldfg\ sf7df8f}Fdf ;fgLsf] bf];|f] efu 5fKg cfpg'ePsf] lyof] . ToxLa]nf afn;+;f/n] d]/f] …;fgLÚ c8{/ u/]5 / 5fKg lbg'eP5 . k|];n] s] s;/L sf6\of] d}n] yfxf kfpg ;lsgF . d O6x/Ldf clt Jo:ttfdf cfkm\gf] hLjgsf] kfOnf k5fl/b}, n8\b}, p7\b}, s'b\b} ub}{ lyPF . kl5 k':ts 5flkP/ cfof] d}n] Tof] k':tssf] e"ldsf /fd|/L x]/]sf] klg lyOg . yfxf kfPsf] eP d Ifdf dfu]/ kq k7fpFy] x'Fnf . Pslbg crfgs xh'/sf] kq cfof] . kq o;k|sf/sf] lyof] . lk|o zld{NffhL tkfO{+{Fn] k7fpg'ePsf] k':ts / lr7L kfPF . tkfO{+{Fsf] k|ult b]v]/ dnfO{ v';L nfUof] . d}n] ;Sbf] ;xof]u klxn] klg ub}{ cfPsf] x'F / ub}{ klg /xg]5' . 57

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


lr7L klg k9]F . cfpFb} x'g'x'Fbf] /x]5 . v';L nfUof], cfPsf] a]nfdf cjZo af6f] sf6\g' x'g]5}g . t/ lr7L k9]/ Pp6f b'Mv klg nfUof] . ;fgL efu Ps k'gd{'b|0f ug{ nfUg'eP5 . of] klg v';Lsf] s'/f xf] . t/ d]/f] egfO s]xL ablnlbg'eP5 . x]gf]{;\ tkfO{+F{nfO{ d}n] ;Stf] k|f]T;fxg kf] lbPsf] x'F, d]/f] egfOnfO{ abNg clwsf/ t lbPsf] lyOg . Tof] klg d;Fu ;Nnfx g} gu/L . of] s'/f slt;Dd 7Ls xf], tkfO{+{F cfkm}+ ;f]Rgf];\ / ;dod} To; q'6LnfO{ ;Rofpg] s[kf ug'{ xf]nf xfd|f] ;DaGwdf ;fgf] s'/fn] wfFhf kg{ gkfj;\ . of]eGbf a9L d s] egf}F < tkfO{+{F cfkm}+F ;dembf/ x'g'x'G5 . cfpg'ef] eg] e]6 x'g] g} 5 . tkfO{+F{sf] /d]z ljsn kq k9]kl5 d cfsfzaf6 em/]h:tf] ePF . cf]xf] daf6 of] 7"nf] e"n x'g uPsf] /x]5 . ca d}n] s] ug]{ < d dgdg} ;+tfkn] lk/f]lng yfn]F . dgsf] ;+tfk x6fpg t'?Gt kq n]Vg a;]F . cfb/0fLo ;/ gd:sf/ …/rgfÚdf xh'/sf] syf k9b} u/]sf] ;dodf xh'/sf] kq kfPF . ;fgL efu Pssf] bf];|f] ;+:s/0fdf xh'/sf] egfO sfl6Psf] ljifodf xh'/sf] b'vdgfp /x]5 . To;}n] t'?Gt kq n]Vg a;]+ . bf];|f] ;+:s/0f 5flkbf d O6x/Ldf g} lyPF . >Ldfg\ sf7df8f} efu b'O{ 5fKg hfg'ePsf] lyof] . afn;+;f/df efu Pssf] c8{/ cfPsf] /x]5 . dnfO{ t'?Gt d]6]l/on k7fp eGg'eof] . xtf/sf;fy d}n] d]6]l/on k7fOlbPF . w]/} yf]/} ;dodf Tof] 5flkO xfNg'kg]{ l:ylteof] . of] s'/f clgn kf}8]nHo"nfO{ klg yfxf 5 . o:tf]l:yltdf ;/sf] egfO sfl6g uof] . o;sf] nflu Ifdf rfxG5' . km]l/ o:tf] uNtL x'g] 5}g . xfn kGw|;o skL dfq 5flkPsf 5g\ . km]l/ 5flkbf ;/sf] egfO{ ;Dk"0f{ /fVg]5f}+ . clnslt d]/f] cgle1tfn], clnslt kl/l:yltn] / 7fpF ljz]ifn] o:tf] kg{uof] jf:tjdf of] If]qdf d ckl/kSj g} 5' . km]l/ dnfO{ ufO8 ug]{ af6f] b]vfpg] sf]xL 5}gg\ . d hª\unsf] ;'gfv/L km"n ;/x 7fG5' . cfkm}+ km'n+], cfkm}+ ;ª\3if{ u/]+ cfkm}+ cl3 a9]+ . af6f] b]vfOlbg] sf]xL ePgg\ . o;df ;/n] b'Mvdgfp gul/lbg' xf]nf . dnfO{ ;xof]u ug]{ JolQmnfO{ d s'g} xfntn] b'vL ePsf] x]g{ ;lSbgF . ;/sf] cfzLjf{bn] g} d}n] oxfF;Ddsf] ;kmntf k|fKt ug{ ;s]F . ;/sf] JolQmTj / s[ltTjsf] hlt g} k|z+;f ubf{klg sd g} x'G5 . :s'n] hLjgdf ;/sf] syf …d]/f] ;fgf] ;fyLÚ k9]/ d cToGt k|efljt ePsf] lyPF . clxn] d]/f] ;flxTosfl/tf To;}sf] b]g xf] . ;/nfO{ b'vL agfpg' eg]sf] d :jod\ b'vL x'g' xf] . c? d w]/} s] egf}+ . xfn udL{sf] ljbf 5 . sf7df8f}F cfpF5' eGy]+ . cfpg ;lsgF . tLglbg cl3 ;f;"sf] jflif{sL, k'/f0f cflb sfo{qmd ;lsof] . Jofjxfl/s sf/0fn] cfpg ;lsgF, cGTodf k'gM Ifdf dfUb} kq aGb ug{{ rfxG5' . ;/, d]/f] k|]/0ffsf] ;|f]t, cfbz{ JolQm / k"hgLo x'g'x'G5 . ;/sf] ;bfzotf lagfsf] ;do d sNkgf g} ug{ ;lSbgF . sfd ubf{ sltko e"n xF'bf]/x]5 . d}n] cem} hLjg ef]Ug w]/} afFsL 5 . km]l/ cfkm\gf] cg'kl:yltdf cem a9L e"n x'Fbf]/x]5 . o:tf] e"n k'gM gug]{ jfrf ub}{ kq 6'ª\UofpF5' . pxL b'vL zld{nf v8sf k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

58


kq k7fPkl5 dgsf] af]em clnslt xNsf eof] . ;bf kq ;femf k|sfzgdf s'l/o/ u/]/ k7fpFbf xh'/n] kfpg' x'GYof] . o;kfnf kq kms]{/ cfof] . d cToGt b'MvL ePF . To;kl5 sf7df8f}F cfPsf] a]nf cfpFb}lkR5] kmf]g u/]/ e]6\g vf]h]+ t/ slxn] pxfF ladf/L x'g'x'G5 slxn] c:ktfn x'g'x'G5 eGg] hjfkm kfPF . PskN6 kmf]gdf xh'/sf] sfG5f 5f]/f;Fu e]6 eof] . d}n] ;f]r]F d]/f] dgsf] ;Gtfk xh'/nfO{ ;'gfpg gkfpg] /x]5' a? xh'/sf] 5f]/fnfO{ eGg] ljrf/ u/]F . oxfF sqfsqf uNtL u/]/ uNtLsf] cfef;;Dd dx;'; gug]{sf] eL8df kSs} klg xh'/sf] 5f]/fn] ;sf/fTds lng'x'G5 xf]nf eGg] ;f]r]sf] lyPF t/ s'/f] pN6f] k/\of] . d}n] pxfFnfO{ /fd|/L ;Demfpg vf]h]+ t/ pxfF;Fu d]/f] ;+jfbsf] efiff, z}nL ldln/x]sf] lyPg . To;kl5 d}n] xf/ vfP/ kmf]g /flvlbPF . xf] dflg;n] uNtL u5{ t/ Tof] uNtL :jLsfg'{ / To;nfO{ ;'wfg'{ g} dxfgtf x'G5 eGg]] d}n] a'em]sf] l;4fGtn] dnfO{ nf]Kkf v'jfof] . dnfO{ nfUof] a? d}n] of] ;a gu/]sf] eP klg x'g] . t/ dnfO{ s] nfu]sf]Yof] eg] xh'/ hLljt cj:yfdf g} d xh'/sf] dgsf] Tof] wldnf] d]6fpg]5' . d w]/} ;do b'MvL eO/x]+ . d}n] cfkm\gf] s'/f xh'/sf] cufl8 /fVg kfOFg . kl5 xh'/ cfOl;o'df x'g'x'G5 eGg] ;'g]F . To;;do d O6x/Lsf] hflu/ 5f]8]/ ;flxTodf g} ;dlk{t eP/ nfUg sf7df8f}F cfO;s]sf] lyPF . xh'/sf] cfzLjf{bn] afn;flxTo ;dfhsf] r'gfjdf lht]/ sfo{;ldltsf] ;b:o eO;s]sf] lyPF . h'g ;dfhdf xh'/n] g} ;b:o aGg ;femf k'/:sf/ k|fKt u/]sf] lbg kfs{ len]h l/;f]6{df lrofgf:tf vfFbf eGg'ePsf] lyof] . cfh oL ;a s'/f ctLt eO;s]sf 5g\ . t/ oL ;Demgf¿kL b[Zox¿ d]/f cfFvfaf6 d afFr'~h]n slxNo} cnk x'g] 5}gg\ . ;dosf] ;Demgf¿kL cIf/x¿df xh'/ d]/f] slxNo} gla;{g] gfd eP/ /xg'x'g]5 . olt eGb} xh'/ k|lt >4f;'dgsf b'O{ yf]kf cfF;'sf ;fy oxL+ lj;h{g ug{ rfxG5' . pxL b'MvL zld{ n f v8sf bfxfn n

; lx t c ? ; flxlTo s klq s f, l j l j w l j ifo s f kf7\o ; fdu|L P j +: 6]z g /L ; fdfgx ¿ s f lglD t xfdLnfO{ ; Demg’x f]; \Û

kf7Ø ;fdu|L k;n -k|f]= sdn ;'j]bL_ hfd] dfs]{6, /Tgkfs{, sf7df8f}+ k;n gDa/ !*, kmf]gM $@$#!%) 59

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


Jo ª \U o

efG ; ] ag]s f] dfG5]] dfwj kf]v/]n …uf]Hofª\u|]Ú efG;] cyf{t\ dfG5]af6 lbUe|ldt eP/ dfG5]nfO{ g} efu efudf efu nufpg] kbdf k'u]sf dfG5] xfd|f] nfdf] 3/sf] efG;] ePsf 5g\ . sltko dfG5]nfO{ hj/h:tL efG5] agfOPsf] 5 eg] sltko :j3f]lift ¿kdf klg efG;] ag]sf 5g\ . sltko t]n a];f/ 3;]/ t sltko 9f]s] x'Ss] lrlnd] eP/ efG;]sf] kl/efiff ga'‰g]x¿, a'‰g] k|of; ;Dd klg gug]{ dfG5]x¿ efG;] ag]/ a;]sf 5g\ . sf]xL b]zs} efG;] ag]sf 5g\, sf]xL lhNnf gu/ / ufpFsf ag]sf lyP . clxn] klg sltko cfkm"nfO{ ufpFsf], gu/sf], lhNnfsf] efG;]s} ¿kdf b]vfO/x]sf 5g\ xft rf6\g kfOG5 ls eg]/ . egf}+ tx txsf oL efG;]x¿ efF8f] l/lQg] u/L x;'/]/ b"wsf] ;fIfL la/fnf] aGg k'u]sf 5g\ . 3/ leq ttfP/ /fv]sf] b"w ;]tf] 5ls sfnf] 5 , To;sf] pTklQ slxn] s;/L lsg sxfF s:sfnflu eof] eGg] s'/fsf] :ofxf >]:tf /fVg ghfGg]x¿nfO{ b"wsf] ;'/Iffsf] lhDd]jf/L lbP/ /fv]kl5 jf:tjdf efG;]sf dltof/x¿ dfG5] g} /x]5g\ la/fnf] xf]Og eGg] s'/f k'li6 ePsf] 5 . ufpFb]lv 7fpF;Dd k'u]sf efG;]x¿ :ofnsf] lax]df ;d]t ¥ofn r'xfpb} b"w rf]g{ kNs]sfn] la/fnf]sf] kl5 nfu]/ lx8\g uj{ ub{5g\ . csf]{ tkm{ :ofnsf] k'/]t la/fnf] hGtL ag]sf] s's'/ b]Vg] lalQs} Dofp Dofp ub}{ efG;] ag]sf] dfG5]sf] ;xf/f lng k'Ub5 . cyf{t\ egf}+ dfG5] / la/fnf] aLrsf] ;DaGw gª\ / df;'sf] em}F ;w} b'a} Psfk;df slxNo} g5'l§g] vfnsf] 5 . To;}n] la/fnf]n] ¥ofn r'xfPsf] b"w;d]t efG;]n] vfG5 . :ofnsf] lax]sf] ;fIfL s's'/ klg la/fnf] / efG;] ag]sf] dfG5]sf] s'/f Pp6} nx/df /fVg' eg]sf] dltof/ jfnfx¿nfO{ dnhn xfn]/ uf]8d]n ug'{ xf] eGbf ;f]x|} cfgf unt 7xl/b}g . lsgeg] tf]8]/ kmf]8]/ hf]8g' clg To;nfO{ htf dg nfU5 Tot} df]8g' efG;]sf] rt'¥ofOF ePsf]n] dltof/L efG;] dfG5]sf] >]0fLdf bl/g ?Gr] cg'xf/ nfP/ a;]sf] x'G5 . b]zsf] efG;]sf] s'/f ubf{ dfG5]sf] k|;+u cfof] / b"wsf] ;fIfL la/fnf] xf] egL k|dfl0ft klg eof] . t/ b"w la/fnf]n] vfPsf] k|dfl0ft x'Fbf x'b} klg k'ln;n] b"w rf]/]sf] k|df0f gk'u]sf] x'Fbf la/fnf]nfO{ y'gfdf /flv/xg / sfo{jfxL ug{ 5'6k"hL{ lbP kl5 cem w]/} dfG5] b]z lhNnf, gu/ / ufpFsf] efG;] aGg xtfl/Psf 5g\ . efG;]x¿n] olt;Dd u/]sf 5g\ ls sfg'gsf] …sfÚnfO{ vNtLdf xfn]/ g'gdfq} vfg afgL k/]sf]n] gfgL b]lv nfu]sf] afgLnfO{ k/Dk/fsf ¿kdf cfpFbf k':tfn] ;d]t wfg'g\ egL hDnf xft ug{ 5f8]sf 5}gg\ . efG;fdf dfG5]n] cfjZostfg';f/sf] vfB ;fdu|L /fv]sf] x'G5 . egf}+ efG;]sf] lhDdfdf dfG5]n] 3/sf nflu cfjZos kg]{ ;Dk"0f{ ;fdfgx¿ 5f]8]sf] ljZjf;sf sf/0f xf] . t/ efG;]n] hgtfsf cufl8 ljZjf; lhTg ;s]sf] 5}g . lsgeg] efG;fnfO{ s:tf] tj/n] ;dfg'kflts kfg]{ xf] ;f]sf] vfsf g} tof/ gu/L efG;]n] dfG5]sf] dg lht]sf] 5 . csf]{ tkm{ efG;fnfO{ :jflbnf] agfpg g'g, lrgL, k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

60


;Vv/, ld;|L clg cldnf], lk/f,] 6/f]{ jf lhj|f] k8sfP/ c?nfO{ :jfb rvfpg] j:t'x¿ clgjfo{ /flvG5 . klxn] :jfb rvfpg] clg kl5 kNsfpg] lgoltsf efG;]n] lgoltnfO{ b'u{ltdf kl/0ft ug]{, Pp6f csf]{ sbd 5b\d e]ifdf cfP/ efG;]nfO{ efG;]n] g} laufg]{ sfd klg u/]sf 5g\ . olt;Dd ls b"w rf]/]/ vfg kfOG5 eg]/ a]nf df}sfdf la/fnf]sf] ¿k wf/0f ug{ kl5 gkg]{ / 5b\d e]ifdf cfpg] bf]xf]/f] e"ldsfsf dltof/x¿ lhNnfdf gu/df / ufpFdf s'g} a]nf dfG5]sf cufl8 af3 klg aGg] u/]sf 5g\ . efG;] ag]sf dfG5]x¿ g x'g\ c?nfO{ c3fpFhL v'jfpg'sf] ;f6f] klxn] cfkm}+ unlu4 l3r]/ c?nfO{ efu} gk'Ug] eof] eGg clnslt klg lxlRsrfpb}gg\ . efG;]n] vfg] a]nfdf d} vfpF d}nfpF ;'v;on jf df]h d u?F eGg] slj lz/f]dl0f n]vgfy kf}8]nsf] sljtfsf] c+znfO{ rl/tfy{ kfl/Psf] 5 . sltko efG;]n] t plxn]sf sljtf v'On] eGb} dfG5]sf efu ;d]t ‰jfd kf/]sf 5g\ . efG;] rfx] k|wfgdGqL g} alg;s]sf] xf];\ jf dGqL, ljefuLo k|d'v xf];\ jf If]q c+rn lhNnf jf ufpFsf x'g\ tL ;a}n] dfG5]nfO{ kmsfP/, asfP/, 3f]sfP/, ksfP/ h]h] u/]/ eP klg krfP/} arfpg] bfp x]/]sf 5g\ . egf}+ efG;]x¿ dfG5] hlts} axfb'/ 5g\ . lsgls efG;] eP kl5 g]tfsf] ;+utn] kl/sf/ k:sg ;fx|} vlKk; / la/fnf] em}F d';f l5g]{ b'nf]af6 n';'Ss aflx/ n:sg rt'/f 5g\ . efG;] Tolt rt'/f] ePg eg] t eP hlt ;a} c?nfO{ lbP/ cfkm" ef]s} a:g s'g} cfOtjf/ kv{g' kb}{g . km]l/ g]tfn] /fv]sf efG;]x¿ g x'g\ cfˆgf] g]tfnfO{ a9L v'jfP/ x[i6 k'i6 kfg'{sf] ;f6f] cfkm}+ x;'/]/ g]tfnfO{ bf]if nfpg klg a]/ nfpb}gg\ xf]Og ls To;} ul//x]sf 5g\ . x'g t xfd|f] 3/df eft ksfpg] klg efG;fdf /x'~h]n efG;] g} x'G5g\ . t/ pgLx¿ cfˆgf] 3/ kl/jf/ leq ;a}nfO{ lrQa'emfP/ kl/sf/ k:sg ;Ifd 5g\ eg] b]zsf efG;]x¿ a9L uGxfPsf 5g\ . cfˆgf] kl/jf/sf] lrQ a'emfpg g;Sg]x¿ efG;] ePsf sf/0f e08f/ nyflnª\u ePsf] 5 . ljsf; lgdf{0f dd{t ;+ef/ tyf k|d'v ¿kdf cfwf/e"t cfjZostf ;DaGwL ljifodf cfkm"nfO{ lj1 7fGg] efG;]x¿ jf:tjdf cgle1 ljz]if1x¿sf] hdftsf ¿kdf lrlgPsf 5g\ . sfg'gsf] g'g rfVg kNs]sfx¿sf] lha|f] /;fP/ sf leh]kl5 sfd gnfUg] ePsf]n] sfg'gnfO{ efG;]n] hyfefjL ¿kdf vfB a:t'df xfNb5 / vfG5 . clg 8sf5{ / cfkm" dftxtsfnfO{ dfq xf]Og 7'nfnfO{ ;d]t xsf5{ . cyf{t\ egf}+ dfG5] eP/ s] ef] t p ;fgfnfO{ P]g b]vfpF5 / cfkm" r}gdf /xG5 . csf]{ s'/f ;f]xf]/]/ y'kfg]{ clg x;'/]/ 8sfg]{ k|j[lQsf efG;]x¿ c? dfG5]sf nflu 3fts zf;s aGg ;kmn ePsf 5g\ . g]tf :jo+ efG;] aGbf / g]tfn] efG;] /fVbf klg c? dfG5]n] :j:Yf vfgfsf] t s'/} 5f8f}+ ;f; ;d]t km]g{ kfPsf 5}gg\ . h'g yfndf vfof] ToxL yfndf r'7\g], h'g cf]5\ofgdf ;'Tof] To;}df kmf]x/ kfg]{, h'g s';L{df a:of] To;}df 6fFl;O/xg] k|j[lQsf efG;]x¿ / g]tfx¿sf] x'lnof y/ 7]ufgf cfgL afgL Joxf]/f ¥ofªsf] 7\ofª ldNb5 . pgLx¿sf] af]nL lx8fO, njfO, v'jfO, vf]sfO efG;] / dfG5] 7ufO cflb s'/fn] klg g]tfx¿ Jff efG;]x¿ g]tfs} csf]{ ¿k lnP/ ;]jfsf gfddf d]jf x;'g{ klNsP/ efG;] aGg k'u]sf x'g\ eGbf s'g} cfklQ xF'b}g . xltof/ ;b'kof]u cfof]un] cfˆgf] c:q k|of]u ug{ g;s] kl5 efG;]x¿ oqtq dgk/L ub}{ lx8\g yfn]sf sf/0f h;/L ;fF9] uf]? hxfF hxfF xl/of] b]V5 ToxL+ 61

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


ToxL+ afnL gfz ub}{ lx8]em}F u/L efG;] ag]sf dfG5]x¿ klg ;f]xL cg'¿k lx8]sf 5g\ . afnL vfg] ;fF9]nfO{ dfG5]n] nv]6\bf h;/L 7f8f] k'R5/ nfP/ efu]em}F ;fF9]x¿ efU5g\ klg t/ s]xL t nv]6\g hfg] dfG5]x¿ pk/ g} hfO nfU5g\ . 7Ls ;f]xL k|j[lQsf efG;]x¿ dfG5]nfO{ 8f8' klgpn] nv]6]/ cfkm"dfq} x;'g]{ ub{5g\ . s;}sf] xl/of] afnLdf Pp6f ;fF9] rl//x]sf] a]nf csf]{ ;fF9] k'Uof] eg] b'j} Psfk;df 8'lqmG5g\ / l;+uf}/L v]Nb} kl5 b'j} afnL vfg ;xdt ePem}F efG;] efG;] / g]tf g]tf aLrsf] rl/qaf6 dfG5]nfO{ nf}vf elg nf]Kkf v'jfO /x]sf 5g\ . cyf{t\ 5f]6f] zAbdf eGg' kbf{ h;/L 3f]8fnfO{ ;o;n] nufd nufpg la;{bf 3f]8f ;o;sf] lgoGq0f aflx/ hfG5 7Ls To;/L g} efG;] ag]sfx¿ d"n efG;]sf] lgoGq0f aflx/ uPsf 5g\ . csf{sf] 3/df et'jf nfUg ;d]t nfh gdfGg] dfG5] cfh g]tfsf ¿kdf efG;] ag]sf 5g\ . s;sf] uf]7df ufO{ e}F;L AofPsf] 5 lrof] rrf]{ ub}{ lauf}tL vfg] bfpdf nfu]sf 5g\ . efG;] ag]/ s] ug'{ d'v eg] t/sf/L sf6\g] r'n];Lsf] wf kl/sf/ vfg]x¿ gkfP kl5 cfqmf]l;t x'g' gf}nf] s'/f xf]Og . / eGbf klg ltvf] ePkl5 y/L y/Lsf efG;] hlGdPsf] of] d'n'sdf s b]lv 1 ;Ddsf efG;] ag]sf dfG5]x¿ dWo] s]xL cfkm"nfO{ slj, uLtsf/, ;flxTosf/, kqsf/ ;d]t eGg ?rfpF5g\ dfq xf]Og eGg nufpF5g\ / cfˆgf] gfs 78\ofP/ cfˆg} ;xof]uLsf] ufF; vf];]/ ;f;dfq afFsL /fVg] sfddf eg] ;fx|} t]lhnf 5g\ . ef]6] s's'/em}F 7"nf] :j/df e's]/ lx8\bf ;xof]uLx¿n] y's]/ kmf]xf]/L agfOlbPsf] tfhf vj/ lubLdf 6fFl;g gEofP/ g} xf]nf efG;]x¿ ;xof]uL dfG5]sf] eL8 b]Vg] lalQs} t;{g] /f]uaf6 ufFlhPsf 5g\ . lj8Djgfsf] s'/f s] eg] csf{sf] efu x;'/]/ klg lrQ ga'emL cem} x;'g{ kfpF eGb} vfGbf]ng cleofg klg efG;]x¿ rnfO/x]sf 5g\ . oltdfq xf]Og csf{ y/L efG;]x¿ zflGtsf gfddf xltof/ lnP/ zfGtf]ngsf/Lsf] vf]O/f] vg]/ cfkm}+ k'l/g] /0fgLlt ckgfO{ /fhgLlt j]Zofj[ltsf] csf]{ ¿k xf] elg k|efljt u/fpg vf]lh/x]sf 5g\ . egf}+ oL y/L y/Lsf efG;]x¿af6 b]z n'l5Psf] 5, n'l6Psf] 5 Ifo/f]uL eP/ cl:yk~h/em}F afFRg lajz 5 . efG;]x¿sf sf/0f Ifo/f]un] ynf k/]sf] b]zsf] pkrf/ cem} klg emf/km"s / h/fa'6fåf/f g} x'G5 elg lrRofP/ lxhf] gu/df efG;] 5fGg] cleofg rnfOg' d'n'ssf] /f]unfO{ j]jf:tf u/L d[To' z}ofdf k'¥ofpg vlgPsf] vf8n afx]s c? s]xL lyPg . lsgeg] cflv/L gu/df efG;] r'lgPsfx¿ cfkm"n] vg]sf] vfN8f]df hflsg k'u]sf] s'/f st}af6 klg n'Sg ;s]sf] 5}g . olb n's]sf] eP of] snd 8fOe/n] snd xfFSg] /fhdfu{ g} gkfcf];\ . clg clxn] efG;]x¿sf] rfn a'em]/ hDdf u/]sf] dfn lkmtf{ u/fpg of] Joª\Uo n]Vg] snd dnd aGof] eg] / efG;]x¿ d';fem}F b'nfdf k;] eg] Pp6f csf]{ cfZro{n] lulgha'sdf 3/ gagfP klg c:yfoL ¿kdf af; eg] kfpg] 5 . efG;]sf] syf cem} ;lsPsf] 5}g . ;fFRr} eGg] xf] eg] / jf:tljs s'/f ug]{ xf] eg] efG;]x¿ b]z xfFSg] rfns ;d]t ag]sf 5g\ . Pp6f nfdf] a;df tLgs/f]8 eGbf a9L ofqL af]s]/ efG;]x¿ rfnssf] e"ldsf lgjf{x ul//x]sf 5g\ . t/ k6s k6s c;kmn e}/xFbf klg wf]tL v':s]sf] yfxf gkfpg] rfns ¿kL efG;]x¿ k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

62


dfG5]sf kfns eg] aGg ;s]sf 5}gg\ . k|hftGq, nf]stGq, u0ftGqsf dflnssf] cf1f kfng gubf{ ef]Ug' k/]sf] b'u{ltsf] Oltxf; cfFvf cufl8af6 b]Vg g;sL 6'KkLaf6 w'Fjf 5'6fP/ a:g afWo ePsf 5g\ efG;]x¿ . rfnssf] lhDd]jf/Lsf jf/]df hfgsf/L gkfPsf / cg'ej gePsf cfnf sfFrf a|]s / u]o/ kl/jt{g ug{ ghfGg] efG;] rfnsx¿ hf] vnf;L x'g ;d]t cof]Uo 5g\ . To:tfnfO{ rfns h:tf] dxTjk"0f{ kbdf lgo'lQm jf dgf]gog ul/G5 eg] xfdL r9]sf] a; cjZo klg b'3{6gf x'G5 . o; cl3 klg o:tf] b'3{6gf ePs} xf] / cem} rfnssf] nfkjf{xLn] slt b'3{6gf x'g] xf] Tof] eljiosf] ue{ aflx/}af6 :ki6 b]lvO;s]sf] 5 . b'3{6gf x'g glbg] tkm{ efG;]x¿ cem}F ;r]t ePsf] b]lvb}g eg] csf]{ tkm{ rfns tyf efG;] x'g Go"gtd z}lIfs of]Uotf gk'u]sf tyf cg'dlt k/LIffdf c;kmn ePsfx¿ g} hj/h:tL rfns tyf efG;] ag]sf]n] klg d'n'sdf b'3{6gf ;/xsf ;d:ofx¿ k}bf e}/xg] u/]sf] :ki6 ePsf] 5 . wfg vfg] d';f] rf]6 kfpg] Eofu'tf] eg] em}+ uNtL ug]{ efG;] / rfns rf]6 kfpg] hgtf of] ;a} eGbf 7"nf] c;fjwfgL xf] . ;fFRr} eGg] xf] eg] clxn] xfdLnfO{ s'zn efG;] / rfnssf] cfjZostf k/]sf] 5 . cfjZostf 68sf/f] ePsf]n] la1fkgsf nflu efG;] tyf rfns ;]jf cfof]u u7g u/L oyfzL3| /rgf k|sflzt u/fPdf of] snd 8fOe/ jf egf}+ u'?hLn] klg cfˆgf] cof]Uotfsf] pbfx/0f k|:t't ug{ kfpg] lyof] . zlQm / elQm s]Gb|df wfpg]x¿n] s[kof b'Mv si6 gu/] k'/:sf/ klg x'TofO lbGYof}+ . efG;] x'g]n] cfkm" ;SsnL dfG5] clg s'zn jfns, kfns, rfns ePsf] k|df0f k]z u/]df jf cfjZos of]Uotf ef/tLo sf]7Lx¿af6 vl/b u/L NofPdf To;nfO{ klg sfjf{xLsf] ;"rLdf /fVg ;lsg] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub}{ efG;] ag]sf] dfG5]nfO{ cfˆgf] cg'xf/ P]gfdf x]g{ Ps k6s df}sf lbG5' . ho xf:oJoª\Uo Û madhavpokharel1964@gmail.com

n

g]zgn sfli6ª\u O08li6«h -k|f=_ ln NATIONAL CASTING INDUSTRIES (PVT) LTD

x]6f}+8f cf}Bf]lus If]q Head office: TEL-00977 57 520541 FAX-00977 57 525266

Branch office: Tika Thali-5, Lalitpur TEL-5007046, FAX-5007266

REMEMBER US FOR Manufacture of Cast Iron Main Hole, Hand Hold Cover, Rolling Mill’s Cast Iron, Gun Metal, 63

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


sljtf–uLt–uhn

v } s : t f] s : t f] s[i0f eQm >]i7 cfhef]ln cfˆg} cfFvf cl3lNt/ b'?:t} /+ud~rdf h:t} dfq e|d k:sg] u/]sf] 5' / Ps xb;Dd /dfpg klg yfn]sf] 5' xf], jt{dfg d]/f] nflu slxNo} ;xh gePklg k6Ss} pNn]Vo klg ePg clg eljiosf] d}n] rf;f] /fVg} 5f8]sf] 5' xf]Og To;n] s] ;+s]t ug{ vf]h]sf] xf] d}n] s:t} e]p kfpg ;s]sf] 5}g t/ nfU5 ultn}l;t To;n] s'g} g s'g} cx+ ;Gb]z eg] kSs} lbg vf]h]sf] 5 To;sf] k"jf{ef; ePsf] 5 dnfO{ d ;r]t 5' otfsf lbgx¿df d}n] ;w}+ af6f] la/fPsf] ;kgf b]Vg yfn]sf] 5' stfstf cfkm}+ x/fPsf] ;kgf b]Vg yfn]sf] 5' clg Ps} l5g cl3;Dd lr/kl/lrt nfUg] jl/kl/sf tdfd b[Zo kl/b[Zox¿ a]Un} nfUg yfn]sf 5g\ la/fgf] nfUg yfn]sf 5g\ t}klg slt ljrlnt geO{ 6fg{ ;lsg] s'g} klg s'/fsf nflu cfkm"nfO{ tTk/ /fVg] u/]sf] 5' k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

64


nfU5 qm"/ ;dosf] ;Ff3'/f], z'is / cFWof/f] u'kmfdf casf s'g} klg lbg dfq t'lxg ;S5' d– lbglbg} ef]Ug ljjz jfSs nfUg] Ps tdf;sf]÷Psf]xf]/f]÷ss{if w"gaf6 cfˆgf] ljut n]vfhf]vf gul/sg} eGg}k5{ d}n] vf;} hf]lvdk"0f{, sl7g psfnf] slxNo} pSng} k/]g To;}n] v/k;df v:g] 8/ klg kfNg} k/]g km]l/ rf/xft v'§fsf] e/df s'g} eL/, kx/f] l3;|g} k/]g t/ oxfF ;Ddsf] ofqf ;'ud klg t slxNo} ePg s]xL g s]xL ;w}+ v8\Sof] ck"/} /Xof] cK7\of/} nfUof] nflu /Xof] v}, s:tf] s:tf] Û

dl08vf6f/, sf7df8f}+ kmf]gM $#&!)^&

n

lkmTsf}nL ;Dk"0f{ xf:o Joª\Uo klqsf ¤ ;'?lrk"0f{ / :t/Lo xf:o Joª\Uosf] :jfb lng ;a}n] k9\g} kg]{ dfl;s klqsf Û ;Dks{

sfdgkf – 14, v*\sf ufp“ snª\sL, kmf]g M 4276498 email : narnath@wlink.com.np

65

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


c le z flk t j ; ’x ¿ j+zL >]i7 36gf xf] of k'/f0f syf ;dosf] P]ltxfl;s ltly ldlt 5}g, plxn], xfd|f] jt{dfg eGbf w]/} w]/} klxn] t/ k'/f0fdf jl0f{t s]xL j;'x¿ sfdw]g' rf]g{ :ju{ uPsf lyP lsGt' clezflkt tL j;'x¿, j;'x¿ db}{gg\ t/ rf]nf km]5{g\ o;}n] xfd|f] ;dodf hGd–k'gh{Gd lnP/ cfO/x]sf 5g\ lxdfno /lIft o; e"–efudf . hGd / ¿k /+u km]l/ cfPsf kfqx¿n] xfdLnfO{ jrg afFw]sf lyPÙ sfdw]g' NofP/ :ju{–;'v lbg] t/ clxn] ;Dd va/ 5}g Ps xf]Og, b'O xf]Og, lsGt' w]/} j;'x¿ :ju{ k:g ;s] jf ;s]gg\ :jfy{j;\ dlt lau|]kl5 t[i0ff / nf]edf km;]kl5 j;'x¿ klg rf]/ aGbf /x]5g\ . sfofsf ¿k–/+u km]/]/ cfPsf j;'x¿ ljr/f clezflkt kfqx¿ :ju{af6 lgisfl;t rl/qx¿n] sfdw]g' Nofpg ;s] jf ;s]gg\ jrg lbPsf] klg o'u–o'u laltuP t;y{ z+sf nfU5 zAb–hfnLx¿sf] jrg a4tfdf clezflkt gfosx¿sf] g}ltstfdf k/Gt' xfdLx¿ ;fIfL eO/x]sf 5f}+ . rf]nf km]/]/ cfPsf j;'x¿sf] :ju{af6 lgjf{l;t kfqx¿sf] ;hfo ef]lu/x]sf lgn{Hh j;'x¿ sfofsNk abn]/, o; e"–efudf >fk–df]rg vf]lh/x]sf j;'x¿ Û

n k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

jfg]Zj/, sf7df8f}+ kmf]gM $$&@@^$ /rgf ¿

66


c d /f j l t df 8f=kß b]jsf]6f rknf ;anfx¿ :j–;'/df . cyjf ;lvsf /l;nf x'ndf .. k|ms, k}G6, ;'/fn / n]luhdf . lx+85g\ jlgtf cd/fjltdf ..!..

;'g dlGb/ 5g\ clg w]/ oxfF . clt eL8 5 ;fFem ;a]/ hxfF .. 5 o'jf logsf kl/z/\ k'ug] . lng :jfb gzf em'dg] pFug] ..^..

pgsf dgsf ;';vf ;Fudf . slxn] l8;sf] l;lgdf xndf .. cyjf lkslgs\ clg xf]6ndf . clt d:t /x] cd/fjltdf ..@..

k]g ug\ lk;tf]n\ v's'/L ;a 5g\ . ;asf ;Fudf n'6g] dg 5g\ .. clg 8g\ klg 5g\ ;asf bndf . clt jL/ a8f cd/fjltdf ..&..

slt 5g\ wlg dflg; s]Gb| k;L . v'l; 5g\ dgdf b/af/ a;L .. u'85g\ klg oL ;a df]6/df . g[k dfq /x] cd/fjltdf ..#..

;l/tf 9n ef] dn /f; a9L . clt uGwk'/L ca of] gu/L .. ul/dfdo dfgj d"No p8] . lbnsf b'O6f hn ljGb' u'8] ..*..

clg df]6/ ;fOsn} klg 5g\ . cglulGt oxfF clt g} s'b5g\ .. s'Ogf] hgsf] slt b'V5 x/] . logn] u/bf klg :kz{ e/] ..$..

l/; /fu sk6\ 5n 5}g hxfF . k|utL s;/L eg x'G5 ToxfF < kz'sf klt tL klg lbSs oxfF . clt 5g\ ca of] cd/fjltdf ..(.. ;fpg @), @)^*

slx+ n08g k]l/; rLg ;/L . slx+ vf8n, Kjfn / v]t ;/L .. slt 5g\ ;8s} ca uGg' sxfF < 5 l;gf] klg Sof cd/fjltdf ..%..

devkotapp@gmail.com

n

67

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


kfFr d’Qm s lbJo lu/L != wtL{ 5, cfsfz 5 / kf] 3fd–kfgL 5 ltdL 5Øf}, d 5' / kf] lhGbufgL 5 of] ;+;f/ dfofdf g} cl8Psf] 5 lk|o Û xfd|f] b'O{ d'6' Ps} 5 / kf] dfofsf] vfgL 5 . @= ltdLn] lbG5' eg]sf] Tof] ;xf/f g} sfkmL 5 ltdLn] lbG5' eg]sf] Tof] h"gtf/f g} sfkmL 5 cj ;xf/f / h"gtf/fsf] v} s] s'/f ug'{ lk|o Û dnfO{ t ltd|f] gh/sf] Ps Ozf/f g} sfkmL 5 . #= ;kgfdf b]v]+ ltDfLnfO{ ljkgfdf ;lD´PF stfstf cfkm+}leq p;}p;} alN´PF ltdLaf6 s;}u/L cnu a:g ;lsPg hlt 6f9f x'g vf]h]+, ltd|} k/]nLdf clN´PF . $= ltdL lxF8\g] af6f]el/ k"mnx¿ 5l//x]+ ltd|f] ofqf x'g' cl3 38fx¿ el//x]+ ltd|f] x/ v';Ldf cfkm"nfO{ ;dlk{t u/]+ t/, ltdL cfFwL cfof}, d kft´}F ´l//x]+ . %= ;fF´–ljxfg af6f]df ;w}+ e]6] kl5 of}jgsf] uf]/]6f]df kfOnf 6]s] kl5 ltdLleq cfFwLj]/L rNg yfNof] xf]nf ha d}n] ltdLnfO{ k|]d–kq n]v] kl5 . 6LsfynL–%, nlntk'/ (*$!$!!#(#

n k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

68


b’O{ uh n d'g kf}8]n != d x]5'{ lg/Gt/ xfFl;/x' d 5'G5' lg/Gt/ xfFl;/x' . ltdL 5f} olb Kof;L k[YjL;/x d k5'{ lg/Gt/ xfFl;/x' . 5 b]pm hlt 5g\ b'Mv / lj/x d ?G5' lg/Gt/ xfF‘l;/x' . d]/f] ltd|f] hLjg hlt 5 ca d lhpF5' lg/Gt/ xfFl;/x' . dfof jfx]s ;f/f lg/y{s s'/f d u'G5' lg/Gt/ xfFl;/x' .

d :g]xL gbL ltdL ;fu/ ljzfn d aU5'' lg/Gt/ xfFl;/x' . x/]s If0f ltdL;Fu 5fFof;/x d x'G5' lg/Gt/ xfFl;/x' . ;bf;j{bf lnO{ ltd|f] ;'jf; d km'N5' lg/Gt/ xfFl;/x' . dfof u5{' ltdLnfO{ c;Lldt cyfx d eG5' lg/Gt/ xfFl;/x' . d x]5'{ lg/Gt/ xfFl;/x' d 5'G5' lg/Gt/ xfFl;/x' .

@ ef]lnsf] lbg s] kf] xf]nf q:t 5g\ dfG5]x¿ lhGbuL;Fu n8fO{+df Jo:t 5g\ dfG5]x¿ . e]l6+b}gg\ ;fyLefO{ sf] stf xf] sf] stf lbpF;f] /f]6L ;fFem dbdf d:t 5g\ dfG5]x¿ . vfg' ;'Tg' df]h ug'{ lhGbuLsf] ef] ceLi6 bL3{ /f]u k};f ˆn"n] u|:t 5g\ dfG5]x¿ . of] d'n's oL g]tfx¿n] p7\g lbGgg\ ls s;f] 5}g z+sf of] s'/f ljZj:t dfG5]x¿ . n"6 xTof ufpFzx/ efUg] af6f] aGb 5 /f]P/ afFRg oxfF cEo:t dfG5]x¿ . x/ sbddf 5 n8fO{ slt n8\g' sf];Fu n8\bfn8\bf nvt/fg k:t 5g\ dfG5]x¿ . b]Vbf df]6f /ftfkL/f alnofafËf 5g\ t/ ;To g}ltstf r'sL c;Q 5g\ dfG5]x¿ . rf/f vf]Hg ljb];]sf ;;fgf jr]/fx¿ kmls+{b}gg\ eGg]df v'n:t 5g\ dfG5]x¿ . ef]lnsf] lbg s] kf] xf]nf q:t 5g\ dfG5]x¿ lhGbuL;Fu n8fO{+df Jo:t 5g\ dfG5]x¿ . moonpoudel@gmail.com

n 69

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


efn]x ¿ c f]y f/f] a ; ]s f 5 g\ 8f=ljZjbLk clwsf/L b]zL, dw]zL, kxf8L, lxdfnL JafOn/, n]o/ ;a} ldnfP/ 5;o Ps efn] kfNof] eg] y't'gf] hf]8]/ b'O jÈ{df Pp6f 7"nf] km'n kf5{g\ elgsg slxNo} geGg]n] elgxfn] eg]/ sf]xL cfkm}+n] 5fg]/, sf]xL c?nfO{ 5fGg nufP/ sf]xL s;}sf] l;kmfl/zdf Ps} 7fpFdf Pp6} xfjfkfgLdf /fv]/ Ps}gf;sf] bfgf VjfP/ 5;o Ps efn] kfn]F logsf] v'k x]/ljrf/ u/]F b'OjÈ{df logLx¿ x'ls{P km'nkfg]{ s'v'/Ln] cfFug g} ysf{pg] u/L km'nkfg]{ a+};sf] uLt ufPe}Fm logLx¿ klg v'j} ssssss u/]/ gfr] b'O jÈ{ k'Ug] lbg km'n kfnf{g\ eg]/ s'l//x]sf] t ;f]xL lbg dWo /ftL Psn] csf{sf] k]6 5fd]/ km'n kfs]sf] 5}g cj Ps jÈ{df dfq kfg]{ eg]/ 7x/ u/]5g\ cf]yf/f] a;]sf efn]x¿n] s] ug'{ km'nsf] cf; u/]/ kfn]sf efn]x¿n] ?g' g xfF:g' u/L lx:; kfl/lbP . h] eP klg ;xg} k¥of] efn]x¿ cem} klg cf]yf/f] a;]s} 5g\ csf]{ Ps jÈ{ klg laTg nflu;Sof] t/ km'n kfg]{ rfnf km]l/ klg 5}g k"0ff{Í – 115 sflQs–dª\l;/, 2068

/rgf ¿

70


bfgf kfgL o;kfln klg v]/ hfg]h:tf] 5 ;'Gb}5' cem} klg efn]x¿sf] k]6df km'n kfs]sf] 5}g /] v} s] ePsf] xf] of] † kf]yLx¿ eGb}5g\ st} efn] cf]yf/f] a;]/ klg x'G5 † s] yfxf pgLx¿nfO{ dft[Tj / jfT;No eGg] s'/f logLx¿n] km]l/ klg lhNofpg]5g\ k]6df km'n kfs]sf] 5}g eg]/ logLx¿sf] k]6df km'n eP kf] kfSg' Û km'n kfg]{ kf]yLn] ssssss u/]/ cfFugdf k'mn kfg]{ uLt ufPh:tf] t logLx¿n] gSsn u/]sf x'g\ gSsn ca efn]x¿ cf]yf/f]dfq al;/xg] 5g\ gLnf] /Ë nufPsf] :ofn z]/ x'b}g eg]h:t} efn]x¿n] km'n kfb}{gg\ eGg] s'/f ga'em] kl5 o:t} x'G5 t} klg efn]x¿ dnfO{ 5Ssfpg] ;'/n] cf]yf/f] al;/x]sf 5g\ . ## zf:qLdfu{, d}ltb]jL sf7df8f}+ ## (*$(&$)#@$

n ;Dk"0f{ j[Q /x:osf] ;f/ JolQm eP/ d k/dsf] cg'ej u5'{ hLjgsf ;fj{hgLg cg'e"ltsf] kl/qmdf ltdLn] k'?if eP/ u/]em}+ d gf/L eP/ u5'{ 71

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

—zf/bf zdf{ k"0ff{Í – 115


kfZ j {df s ’; L{ k]zn kf]v/]n o;k6s pxfF uPkl5 ;Fu;Fu} pxfF a:g] s';L{ klg efFlrof]Ù d]/f] b]zdf s';L{sf nflu em'QL v]N5g\ dflg;x¿ lj/fhdfg /xFbf s';L{df sf]xL s;}sf] cbasf ;fy dfgdlgtf] x'G5 JofVof ljZn]if0f k|z+;f / tLo{s\ dlxdf ;a} s';L{sf lthf]/Laf6 lemlsPsf gSsnL cfe"if0fx¿ x'g\Ù of] b]z hlt ;'Gb/ 5 Tolt g} oxfFsf s';L{afhx¿ c;'Gb/ 5g\ Pp6f s';L{sf] v]nf8L s';L{ xTofpg csf]{ s';L{afh;Fu dNno'4 u5{ lgn{Hh ufpFdf uf]? h'w]sf] slt /fd|f];Fu x]5{g\ xfd|f s]6fs]6Lx¿ Û zx/df s';L{;Fu s';L{ h'w]sf] w]/} ;'lgof] w]/} b]lvof] o;k6s pxfF uPkl5 ;Fu;Fu} pxfF a:g] s';L{ klg efFlrof]

dGynL SofDk;, dGynL, /fd]5fk (*$$)$$)*# sflQs–dª\l;/, 2068 /rgf ¿ 72

n

k"0ff{Í – 115


c dg s f]Sofgef ; df hoGtf kf]v/]n qf;bLsf] ;fË]df hfu|fd a;]sf clg+bf knx¿nfO{ u'nfkmn] k'5]/ sl;Ë/ laemfpg] k/]nLdf emg]{ cfdfsf] b"w em}+ zLtn ;kgf afF8\b} lx+8f];\ xl/of] lt;{gf

ule{0fL of}jgfsf] 5'4] em}+ tnjn ;/;/fx6df ;fn 7'6f] em}+ d[t gxf];\ r}tGo lgn]/ rf/f] lglZrGt lgbfcf];\ h'/]nL piff;Fu} AoF'+ltof];\ gLnf] lt;{gf

rv]jf d[To'df Rofltg] k|]ldn cfef; em}+ cdgsf] Sofgef;df 3fdn] 8fld/xFbf ?g] ;dosf] tl:j/df ld;]/ v'zLsf kfgL t/ª\ux¿ df6f]sf] s't'adLgf/af6 h"gem}+ xfF;f];\ /ftf] lt;{gf

n

plb|+bf] cfsfz l;pFb} ;'gfv/L d':s'/fpg] no u'y]/ p8'g\ cfzfsf ;]tf k/]jfx¿ cjtf/sf] k|tLIffdf vsg dfly c8\ofP/ sfdgfsf] af]em :jkGg :jfutdf h6fo'em}+ cwL/ o'u cf]8]/ cljZjf;sf] w/fkdf gk/f];\ ;]tf] lt;{gf hf]/kf6L, sf7df8f}+ (*$!!$@^%@

hf tF dfG5] ag\ cf]hgbf/ Û ljZj ysf{=== tf/f wsf{=== k[YjL rsf{ d[To'sf] h'F3f pv]n\=== b'Mv tF ckgf, w|'j d?df u/\ tF v]n\=== of] b}lgs uGw] emf/ /f]O{ /f]O{ g pv]n\ Û – dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6f 73

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


r]K6f] 9’ª \u f / rGbg e/t ef/åfh of}6f cfsif{s 9'ª\uf 5 To;dfly 5 rGbg

cl3sf] dbf{ª\uL ;f/ª\uLdf kl/0ft x'G5

9'ª\ufsf] dfu ls rGbgsf] efUo

cl3sf] 3f]6s 3f]l6g]df kl/0ft x'G5

9'ª\ufdfly rGbg 3f]l6G5 9'ª\uf lvOGg

9'ª\ufnfO{ r§fg kf/L kf/L rGbg ;lsb} hfG5

rGbg lvOb}5 rGbg l/lQb}5

9'ª\ufnfO{ rlDsnf] kf/L kf/L rGbg lvOb} hfG5

rGbgsf] lhDd]jf/L 5 9'ª\ufnfO{ k'i6 kfg'{

9'ª\uf dHhf lnb} rGbgnfO{ r'ltof eG5 9'ª\uf dHhf lnb} rGbgnfO{ r'FuLs/ nfpF5

9'ª\ufnfO{ rlDsnf] kfg'{ 9'ª\ufnfO{ t[Kt kfg'{

rGbgnfO{ dg x'G5 st} cf/fd lnpF st} rf}tf/L /f]h"F

rGbg 3f]l6+bf] 5 dbf{ª\uLsf] gfddf 9'ª\uf pN6} eGg ;S5 rGbg tF kTs/

t/ 9'ª\ufnfO{ dHhf nfu]kl5 rGbgn] d'lQm kfpFb}g rGbgn] rf}tf/L kfpFb}g

rGbg tF ab\df; rGbg tF lkkf;'

cl3 :kz{sf] gfddf ab\gfd ePsf] rGbg

rGbgsf] cfFz' b]lvGg nfU5 9'ª\ufsf] cfFz'

ca 9'ª\ufnfO{ dHhf lbg zxLb aG5 rGbg

9'ª\ufsf] uNtL b]lvGg nfU5 rGbg lkkf;'

of}6} 9'ª\ufsf] nflu .

oxfF cfPkl5 sf] 3f]l6+b}5 yfxf x'G5 sf] lvO+b}5 yfxf x'G5 k"0ff{Í – 115

ljzfngu/, sf7df8f}+ (*$!!&)%%)

n sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

74


t Lg s l j t fdf j t {dfg s[i0f afp;] u[x o' 4 kfgL k/]g k/]g–kfgL k¥of] Û kbf{kb}{ kbf{kb}{ sltljlw k¥of] eg] kfgL x]bf{x]b}{ zflGt af]Sg] egfpFbf] kx/f] klg em¥of] x]bf{x]b}{ qmflGt af]Sg] egfpFbf] kx/f] klg em¥of] clgdfq b'j}sf lgi7'/ dgsf] 5nL v]n d¥of] clgdfq b'j}sf lgi7'/ cfFvfaf6 cfF;'sf] e]n em¥of] dfof gdfg'{ l/; dfg"{, O{v dfg"{, /f]u dfg"{, ef]s dfg"{ c1fgnfO{ dfg"{, cxd\nfO{ dfg"{ t/ la;]{/ klg Pp6f lrh gdfg"{ dfG5]n] lg/fzfdf 8'a'NsL df/]/ cfkm}+nfO{ dfof gdfg"{ afhfx¿ ahfpg b]p m af]Ng gkfP/ ps';d's'; ePsfx¿nfO{ af]Ng b]pm v]Ng gkfP/ sF'hf ePsfx¿nfO{ v]Ng b]pm ldNb} hfG5g\, tfn / ;'/x¿ la:tf/}–la:tf/} ca /x/ ug]{ ;a}nfO{ cfkm"v'zL afhfx¿ ahfpg b]pm sf7df8f}+

n

s[lqd ¿kdf ul/Psf] dfgsLs/0fdf s'g} klg efiff :jLs[t jf ;xdt x'Fb}g. cem nfdf] Oltxf; af]ls;s]sf] efiffdf dfgs agfpF5' eg]/ dfq k'Ub}g. olb To;;Fu ;/f]sf/ /fVg] rf/–kfFr nfv dfq hg;ª\Vof eP 7Ls} lyof] t/ g]kfnL efiffnfO{ k|yd, låtLo jf t[tLo efiffsf ¿kdf k|of]u ug]{ ljZjel/sf] hg;ª\Vof x]g]{ xf] eg] !) s/f]8eGbf a9L x'G5. To; sf/0f h] s'/f !) xhf/ hg;ª\Vof ePsf] efiffdf nfu" x'G5, Tof] s'/f !) s/f]8sf] ;femf dfWoddf nfu" x'Fb}g. Tolt ;lhn} lg0f{o ug{ ;Sb}gf}F xfdL. —afns[i0f kf]v/]n ‘ul/df’ k"0ff{Í #$& sflQs @)^* af6 75

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


kl/ efiffx ¿ s f] v f]h Ldf c1ft o'js ;kmf kfgfx¿ sfuhsf kfgfx¿ d]/f] a]xf];Ldf /ª\uLg aGb5g\ Toltv]/ d, d]/f] hLjgsf] kl/efiff vf]lh/x]sf] x'g]5'

dWo/ft l;of] v:bf cfpg] cfjfhdf em;ª\u em:sFbf gL+b kf/L 8fF8f sf6]sf] x'G5 Toltv]/ d, d]/f] hLjgsf] kl/efiff vf]lh/x]sf] x'g]5'

zAbx¿ cy{sf] ;txdf kl/efiffx¿ nDAofO/xG5g\ km/skm/s a'emfOx¿df Toltv]/ d, d]/f] hLjgsf] kl/efiff vf]lh/x]sf] x'g]5'

lagf nIo uGtJosf] vf]hLdf lg:sFbf ;do ;f/ª\uL ahfO/xG5 Toltv]/ d, d]/f] hLjgsf] kl/efiff vf]lh/x]sf] x'g]5' ef]sf] k]6 cfz}cfzsf] TofGb|f]df em'l08P/ ;kgfsf] dxndf s}bL ag]/ v8f x'G5 Toltv]/ d, d]/f] hLjgsf] kl/efiff vf]lh/x]sf] x'g]5'

kf/L ufpmFdf GofpnL ?Fbf jftfj/0fsf] ;Ggf6fnfO{ lrb}{ ;od cfˆg} ultdf km]/f] gfl3/xG5 Toltv]/ d, d]/f] hLjgsf] kl/efiff vf]lh/x]sf] x'g]5'

afn'jf–%, ;'Gtfvfg, sf7df8f}+ (*$!*%!)@)

n Sof?F, d of] b]z lgldQ Sof?F < gfFr" ls ufpFm ls unf ldnfpFm ;xif{ sf6L lz/ g} r9fpFm Û of Zjf; hDd} o;d} ld;fpFm <

of] b]z x]/] hlt x'G5 x]?F aofg n]v] hlt x'G5 n]v"F ;Ddfg ufP hlQ x'G5 ufpFm dfof vGofP hlt emg\ vGofpFm .

l;l4r/0f >]i7 k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

76


dgf]l j 1fg s f] z lQm -eujfgsf] kl/ro_ lgeL{s /fO{ eujfgx¿ l;km{ k|tLs x'gfn] ;a} eujfgsf] ¿k km/skm/s ePsf] . ljZjf; lnP u'OF7fn] klg j/bfg lbg] jf eujfgsf] sfd ug]{ . ljZjf; glnP :joDe"leqsf] l;4fy{sf] d"lt{ jf kz'kltleqsf] lzjsf] d"lt{n] klg cfTdan jf j/bfg glbg] . cyf{t\ eujfgsf] sfd gug]{ . ljZjf; -dgf]lj1fg_ eGg] j:t' slQ zlQmzfnL / cgf}7f] ePsf] Û eujfg ljDj jf k|tLs dfq x'Fbf g slxNo} hGd]sf] jf hGdg] / g slxNo} d/]sf] jf dg]{ . slxNo} ghGd]sf eujfgx¿ d/]sf] eGg' ckTofl/nf] ePsf] . t/ k|tLs, ljDj jf pkdfsf eujfgx¿ k6sk6s hGdg] / dg]{ . eujfgn] ;+;f/ /Rg] sfd l;km{ ljDj, k|tLs jf pkdfdf dfq ;Dej ePsf] . ljsf;qmddf ;+;f/ cfkm;]cfkm pTklQ ePsf] . ljDj, k|tLs jf pkdfdf dfq x'g] eujfgx¿n] kfk, kIfkft, 3[0ff jf cGofo h] klg ug{ ;Sg] . aeenirveek@rocketmail.com

n OlGb|o uf]? z/L/ xnf]df afFwL afFwL vg vg v]t lap 5g\ hudf sd{ xhf/f}+ /f]k kmnfpm nxnx v]t Û – dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6f 77

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


c lNemP s f x’/Lx ¿ Effujt /fpt xfjfsf t"kmfgL j]u ag]/ klg JofKt s'–/Llt / s'–;+:s[ltsf b'u{Gwx¿nfO{ p8fpg g;s]/ clNemPsf 5g\ x'/Lx¿ x'/Lx¿ 7"nf7"nf kxf8 kj{tdf 7f]lSsP/ clNemPsf xf]Ogg\ . v'nf a|Dxf08df g} clNemPsf5g\÷u'Hd'lhPsf 5g\ . cfkm}+ cfkm}+df ufF7f] k/]/ u'h'lN6Psf 5g\ v'nf 7fpmFdf klg cfkm}+ cfkm}+df clNemg] x'/L / k5fl8af6 dfq cfqmd0f ug]{ ;fdYo{ /fVg] 5'/L Ps} x'g\ . v'nf cfsfzdf clNemPsf] x'/L t hd]sf] ;d'b| h:t} xf] afbn leqsf] ;"o{ jf c:tfpFbf] 3fd / ;d:ofsf] ufF7f] gkm'sfO{ cf–cfˆg} 8Dkm' ahfpg] sfd klg Ps} xf] Gofgf] ofdsf] tftf] ;"o{ dfu ug'{kg]{ of] kndf clNemPsf x'/Lx¿ ;Qfsf] efu ug{ yfn]sf5g\ . ¿kdf cfkm"nfO{ hlQ;'s} t"kmfgL ;'gfdL em}+ b]vfPtf klg ;f/df pgLx¿ v'nf cfsfzdf g} clNemPsf 5g\ . b'Mv–kL/ ;dfwfgdf xf]Og ;d:of ag]/ alNemPsf 5g\ . ca x'/Lx¿ slxNo} klg cNemg' x'Gg 3fpx¿ k6s k6s aNemg' x'Gg x'/Lx¿ clNemP eg]÷3fpx¿ alNemP eg] j]lylt km}nG5 ;dfhdf b'u{Gw JofKt x'G5 b]zdf To;}n] g cNem x} x'/Lx¿ RofTg' k5{ ltdLx¿n] kfkL 3/sf w'/Lx¿ Û lqo'uf g=kf= !, pbok'/ (*%!!!!!**

n k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

78


df}; d ; Fu gkm]l / g] d]/f] dg ;fg' zdf{ ltdL eg s;/L la;{g ;S5f} jiff}+{ jif{ ;fydf latfPsf] /f]Psf], xfF;]sf], emu8]sf], dgfPsf] clg ;fydf u'gu'gfPsf] < s] tL lbgx¿ ltdLnfO{ km]l/ slxNo} ofb cfpg] 5}gg\ < ;fFRr} eg ltdL dnfO{, s] tL ;fydf leh]sf knx¿n] klg ltdLnfO{ em:sfpg] 5}gg\ < Ps csf{sf] cFufnf]df afFlwP/ latfPsf tL ;f/f;f/f /ftx¿sf ofbn] ;fFRr} ltdLnfO{ t;f{pg] 5}gg\ < of km]l/ Tof] klxnf] r'Dagsf] ofbn] ltd|f] ;jf{ª\u y/y/fpg] 5}g < ofb 5, Tof] aLr ;8sdf 3'F8f 6]s]/ dflg;x¿sf] eL8ef8b]lv lgln{Kt ……d ltdLnfO{ c;fWo} dfof u5'{ ltdL d]/f] hLjgdf gcfP d ckxQ] u/]/ d5'{ÚÚ eg]/ ltdL cfFz' emfb}{ lrRofPsf lyof} Pslbg s] ltdL cfh km]l/ c? s;}sf] nflu ToxL ;a ug{ ;S5f} < d]/f] ;fydf t ltdL afFRg klg ;s]gf} cfˆgf] arg cg'¿k, t s] ltdL ;fFRr} g} c¿ s;}sf] nflu dg{ ;S5f} < ofb 5 Tof] d}Nf] / ltdLn] 6x6x h"gsf] pHofnf]df, pbfª\u cfsfz tn tf/fx¿ uGb} l;ª\u} /ft hfu]/ latfPsf] ;f/f /ftel/sf] ;fy / aftn] klg xfd|f] dg slQ gc3fPsf] < s] ltdL km]l/ ToxL /ft c? s;};Fu bf]xf]¥ofpg ;S5f} < 79

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


;fFRr} eg s] ltdL d;Fu h:t} dfof c? s;};Fu klg nufpg ;S5f} < olb ;Sb}gf} eg] lsg ltdLn] dnfO{ o;/L aLr af6f]df 5fl8lbg ;Sof} < la;]{/ tL dfof / ;fysf ;a} Ct'x¿ tL cfFz' / v'zLsf ;+udx¿ ltdL s;/L kmf];|f] /jfkm / cx+sf/sf] l;+xf;gdf, c?sf] xft yfd]/ r9\g ;Sof} 6]s]/ d]/f] 5ftLdf sbd sbd ltdL s;/L cufl8 a9\g ;Sof} < olb ltdLnfO{ hfGg] pT;'stf 5 d]/f] af/]df eg] ;'lg/fv d ltdLn] 5f]8]sf] df]8af6 km]l/ cufl8 slxNo} a9\g]5}g lsgls d]/f] dfof d]/f] dg ltd|f] cfFz' s;d / dfofh:t} x/]s df};d;Fu sbflk km]l/b}g sanu.sharmaa@gmail.com

n

k|To]s cª\s k7gLo / ;+u|x0fLo

cleJolQm b'O{ dlxg] ;flxlTos klqsf kDa' dfu{, uf}/L gu/, rfjlxn, sf=d=kf–* sf7df8f}+ kmf]gM $$&@^#& O{d]nM e472637@hotmail.com j]aM www.34.brinkster.com/abhibyakti

k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

80


k/fh’n L s f] ‘kRrL ; k|l t ef’ 8f=t'n;L e§/fO{ s'g} JolQmljz]ifsf] hLjgj[QfGtnfO{ hLjgL elgG5 . c+u|]hLdf …afof]u|fkmLÚ elgG5 . hLjg rl/q, cfTdsyf, cg'ejGof; cflb gfdaf6 cfˆgf af/] cfkm}+n] n]Vg] n]vfpg] rng klg 5 . …hLjgLÚ ljz]if k|rlnt 5 . …hLjgLÚ eGgfn] JolQmsf afXo / cfGtl/s hLjg rl/qsf] ljj/0f eGg] a'lemG5 . hLjgL cyf{t\ JolQm ljz]ifsf hLjgsf sfo{x¿sf] j0f{g . kfZrfTo ;flxTodf hLjgLnfO{ ;flxTosf] ljz]if :j¿k dfGg] rng 5 . otf k"jL{o hut\df klg …hLjgL ;flxToÚ 5'§} ljwfsf ¿kdf :yflkt eO;s]sf] 5 . hLjgLsf klg ljleGg ¿kx¿ jf k|sf/ x'G5g\–cfTdLo hLjgL, nf]slk|o hLjgL, ljåQfk"0f{ hLjgL, JofVofTds hLjgL, snfTds hLjgL, Jo+UofTds hLjgL cflb . k|frLgsfndf /fhf dxf/fhfx¿sf] hLjgL n]lvGYof] . oyfy{ eGbf a9L :t'lt / clt/~hgf u/]/ n]lvGYof] . otf kl5Nnf] ztfAbLb]lv JolQm ljz]ifsf jf/]df klg hLjgL n]Vg yflnof] . jf:tjdf hLjgL ;flxTo klg cToGt} /f]rs / dxŒjk"0f{ x'G5 . ;dfhsf ljlzi6 JolQmsf hLjgrl/qnfO{ ;j{;fwf/0f;Dd k'¥ofpFbf c?n] klg ljleGg k|]/0ff lng ;S5g\ . JolQmsf ;+3if{k"0f{ hLjgufyfaf6 klg ljleGg k|]/0ff lng ;Sb5g\ . JolQmsf ;+3if{k"0f{ hLjgufyfaf6 gofF gofF pT;fx / hfu/0f k|fKt x'g;S5 . gofF k':tfn] ljutsf dxfk'?ifx¿sf] hLjgL k9]/ jf cfˆgf] eljio lgdf{0fdf cg's/0f u/]/ nfe k|fKt ug{ ;Sb5g\ . k|d'v pknlAw eg]sf] oxL xf] . ……a}s'07 k|;fbn] b]z ljsf;sf nflu lzIff / efiff ;flxTosf] ljsf; x'g'k5{ eGg] 7flg;s]sf lyP . To;}n] pgL klg k':tsfno vf]Ngsf nflu dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fx¿sf] ;d"xdf ldn] . To;a]nf b]zdf /f0ff zf;g lyof] . To;}n] k':tsfno vf]Ng vf]Hg] ;a}nfO{ hl/jfgf u/fOof] .ÚÚ k|:t't c+z a}s'07 k|;fb nfsf}nsf] hLjgLsf] c+z xf] . cyf{t\ of] k|;+udf hLjgL ;Gbe{ hf]l8Psf] 5 ;|i6f >L uf]kfn k/fh'nL;Fu . >L k/fh'nLsf] …kRrL; k|ltefÚ gfdaf6 kRrL; hgf n]vsx¿sf] hLjgLk/s lgaGwx¿sf] ;+sngk|sflzt ePsf] 5 . >L k/fh'nLn] g]kfnL ;|i6fx¿sf] hLjgL n]vgdf 7"nf] of]ubfg lbg'ePsf] 5 . afn ;flxTosf/sf ¿kdf ;'kl/lrt gfd xf]–uf]kfn k/fh'nL . afn ;flxTo eGg] lalQs} afnaflnsfsf lglDt n]lvg] kf7\o;fdu|L ;xfos ;fdu|L eGg] a'lemG5 . afn dl:tisdf ;/n 9+uaf6 pgLx¿n] a'‰g;Sg] efiffdf dgf]/~hs jf 1fgj4{s ;fdu|L . s]6fs]6Lsf] dfgl;s ljsf;sf lglDt cfjZos vf]/fs xf]–afn ;flxTo . s]xL bzs cl3;Dd afnaflnsf lglDt 5'§} o:tf] ;fdu|L sDtL lyof] . afn n]Vo ;fdu|L klg ;flxTo x'G5 / < eGg] w]/} lyP . aL;f}+ ztfAbLsf] dWo–bf];|f] ljZjo'4 kl5 eg] afnaflnsfsf] eljio lgdf{0fk|lt ljz]if Wofg lbg yflnof] . n]vsx¿n] afnaflnsfsf lglDt 5'§} /Rg yfn] . 81

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


afnaflnsf / sfFrf] df6f] p:t} xf] . sfFrf] df6f]af6 38f, kfnf, ;'/fxL, £ofDkf], ufu|L h]h:tf] ;fdu|L klg agfpg ;lsG5 . To;/L g} afnaflnsf klg h'g af6f]df h;/L nufpg vf]lhG5Ù To:t} aGb5g\ . cfbz{, g}ltstf, b]zk|]d, rl/q lgdf{0f, ;Tsd{, ;b\efj, e|ft[Tj, Pstf, dfGohgk|lt cfb/, >4f cflb s'/fx¿df ;fg}b]lv k|j]z / hfgsf/L u/fpg' cfjZos 5 . xfd|f] ;dfhdf plxn]b]lv g} syf ;'Gg] / eGg] k/Dk/f rlncfPsf] xf] . 3/sf a"9fkfsfx¿n] cfˆgf gflt gfltgLx¿nfO{ ljleGg nf]ssyf, nf]sufyf, k'/f0f cyjf cGo bGt]syfx¿ ;'gfpg] s'/f gofF xf]Og . o:tf syfx¿df pkb]z, gLlt, jL/tf cflbsf efjx¿ klg x'g] u5{g\ . ;|i6fx¿ o:tf syf afnefiffdf /Rg] uy]{ . clg kl5 afn uLt, afn syf, afn sljtf, afn lgaGw cflbsf afn k':tsx¿ tof/ x'g yfn] . bh{gf}+ ;|i6fx¿af6 ;of}+ k|sf/sf afn kf7\o;fdu|L /lrPsf 5g\ . olt x'Fbf klg cem} /fd|f / :t/Lo afn kf7\o ;fdu|Lsf] cefj g} 5 . k"/} afn /rgf lgdf{0fdf ;dlk{t JolQmsf] cefj 5 . …afn ;flxTosf/Ú pkflw lbg ldNg] ;|i6fx¿ 5}gg\ . cfˆgf] l;h{gf ofqfdf s]xL afn ;fdu|L /r]sf jf /Rg]x¿ dfq 5g\ . n]vgfy, b]jsf]6f cflbaf6 afn /rgfx¿sf] l;h{gfofqf cl3 a9]klg cfh;Dd klg 68\sf/f] ¿kdf …afn;|i6fÚ sf] uGtL ubf{ Ps xftsf cf}+nf klg efFRg' gkg]{ l:ylt 5 . ……xfd|f] ;dfhdf g]kfnL efiff ;flxTosf] ;]jf ug]{ w]/} k|ltefx¿ 5g\ . ltg} ;flxTosf/x¿sf] hLjgL ;;fgf efOalxgLx¿nfO{ nlIot u/L kRrL;hgf ;flxTo;]jLx¿sf] ;+lIfKt hLjgL o; k':tsdf lbPsf] 5' . dnfO{ ljZjf; 5Ù oL k|ltefx¿sf] hLjgsyf ;a}sf nflu plQs} ?lrs/ x'g]5g\ .ÚÚ …afn ;flxTosf/Ú pkflwaf6 /fd|/L lrlgg] clg cfˆgf] hLjg afn kf7\o;fdu|L lgdf{0fdf ;dlk{t ub}{ cfpg'ePsf >L uf]kfn k/fh'nLsf] gfd pNn]vgLo 5 . ;fFRr} g} afn ;flxTosf/ >L k/fh'nLn] ;flxTosf cGo ljwfdf snd rnfpg'ePsf] 5}g . pxfFsf] snd afn ;fdu|L lgdf{0fdf g} s'b]sf] kfOG5 . s]xL /fli6«o lje"ltx¿–!, @, # efu, xfd|f k|l;4 ;flxTosf/x¿–^ efu, kfFr k|l;4 j}1flgsx¿sf] hLjgL, gfgLsf] afgL -lgaGw_ ¿kfsf] ;fx; -syf_, Ps lbgsf] ofqf -pkGof;_, ;dosf 8f]ax¿ -sljtf_, g]zgn xL/f]h ckm g]kfn -c+u|]hL_ !, @ efu ;d]t ljleGg ljwf / zLif{sdf s/Lj 8]9 bh{g s[lt k|sfzg ul/;Sg'ePsf >L k/fh'nL kl5Nnf s]xL jif{b]lv ;|i6fx¿sf afnf]kof]uL hLjgL lgdf{0f–n]vgdf ;lqmo x'g'x'G5 . aflx/ rrf{df / hg;d"xdf dkfOF b]vfpg g?rfpg] >L k/fh'nL PsfGtlk|o x'g'x'G5 . l;h{gfdf g} /ld/xg] k/fh'nLsf] n]vg eg]sf] lbgrof{ g} xf] . ……d]/f] s'g} afgL, gzf–nt s]xL 5}g . g;f eg]sf] oxL Pp6f xf]–n]vg . d vfnL a:g ;lSbg . clg dnfO{ s'g} 7"nf] dxŒjfsf+Iff klg 5}g . s;}sf] s/sfkn] klg n]vgdf nfu]sf] xf]Og . klxn]b]lv g} afn kf7\o ;fdu|Lsf] cefj ePsf] cg'e"t u/]/ o;tkm{ nfu]sf] x'F . t/ xfd|f] af}l4s–;flxlTos dflgg]x¿sf aLr d]/f] rrf{ x'Fbf …P Û Tof] t afn ;flxTosf/ xf] . s]6fs]6Lsf lglDt n]Vg] xf] ÛÚ eGg]h:tf ;txL l6Kk0fL u/]sf] klg yfxf kfpF5' . afnaflnsfsf nflu n]Vg] JolQm 5'§} u0fgfdf cfpF5 . t/ d uj{;fy k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

82


eG5'–afn ;flxTo n]vg 7"n7"nf sfJo, pkGof;, lgaGw cflb n]Vg'eGbf klg ufx|f] sfd xf] . clg d v'zL 5'–cfkm" afn ;flxTosf/ x'g kfPsf]df . h'g d'n'sdf afnaflnsfsf] /fd|f] ;+:sf/ / lzIff x'Fb}gÙ To;sf] eljio klg x'Fb}g . t;y{ d}n] cfh;Dd h]hlt n]v]+ afnaflnsf k|lt Odfgbf/ eP/ n]v]+ . :jf:Yo / pd]/n] ;fy lbp~h]n afn;fdu|L lgdf{0fdf g} nflu/xg]5' .ÚÚ ;|i6f >L k/fh'nLsf] of] b[9 cleJolQm pTk|]/s / pbfx/0fLo 5 . ;fFRr} xf]– k|f}9 jf o'jfx¿sf lglDtsf] n]vgeGbf afnl;h{gf ufx|f] sfd xf] . afn dgf]lj1fg / afn Ifdtf / pkof]lutfnfO{ Wofgdf /fv]/ ;fdu|L rog / n]vg ug{ ;lhnf] 5}g . To;sf/0f afn ;fdu|L lgdf{0fdf yf]/} JolQmdfq nfUg] u/]sf x'g\ . >L k/fh'nLn] afnsyf, afn pkGof;, afn lgaGw / afn sljtfdf cfˆgf] k|ltef b]vfO;Sg'ePsf] 5 . oL ;a} k|sf/sf n]vgdf pxfFsf] JolQmTj k|i6 eO;s]sf] 5 . t/ klg hLjgL n]vgdf rflx+ uf]kfnhL clåtLo g} aGg'ePsf] 5 . …kRrL; k|ltefÚ zLif{sdf rf/j6f efu cyf{t\ Ps;ohgf g]kfnL efiff ;flxTosf ;fws–;h{sx¿sf] hLjgL k|sflzt eO;s]sf] 5 . clg of] kl5Nnf] efu– % df klg zLif{s cg';f/ kRrL; hgfsf] hLjgL k|sflzt 5 . /Tg k':ts e08f/, sf7df8f}+af6 s]xL dlxgfcl3 k|sflzt o; …kRrL; k|ltefÚsf] cfj/0fdf k|l;4 cfVofgsf/ /d]z ljsnsf] t:jL/ /flvPsf] 5 . cfVofg If]qsf cu|0fL ;|i6f /d]z ljsn;Fu} k|:t't ;+u|xdf g/]Gb|gfy l/dfn, sf]dngfy clwsf/L, ljBfb]jL bLlIft, a}s'07k|;fb nfsf}n, tf]olglw kf}8]n, t'n;Laxfb'/ cktg, lzjs'df/ /fO{, pdfgfy zf:qL, 6Lsf/fd zdf{, ljgf]bk|;fb lwtfn, s]zjnfn sdf{rfo{, P;=Pn zdf{, ;"o{axfb'/ lkjf, e/t/fh kGt, eLdbz{g /f]sf, w':jf+ ;fodL, gf/fo0f axfb'/ l;+x, k'0o k|;fb ;'j]bL, aNnedl0f bfxfn, nLnfl;+x sdf{, s'df/ 1jfnL, O{Zj/ aNne, lv/f]bf v8\sf, pQd s'Fj/ ;d]t kRrL; hgf ;|i6fsf] ;+lIfKt gfnLa]nL /flvPsf] 5 . ;flxTosf cGo ljwfsf] t'ngfdf …afn;flxToÚ l;h{gf ug{ ufx|f] 5 To;df klg hLjgLljwf emg\ d'l:sn sfd xf] . afnaflnsf ;'xfpFbf] hLjgL tof/ kfg]{ sfd kmnfd] lrp/f dflgG5 . ;/n efiff / z}nLdf 5f]6f] n]Vg'kg]{ . Pp6f l;Ëf] JolQmTj / s[ltTjnfO{ tLgrf/ k[i7df ;d]6\g'kg]{ l;Ëf] k':ts aGg] ;fdu|LnfO{ olt n3'¿k lbg'kg]{ . o:tf] sl6nf] sfddf xft xfNg' klg 7"n} ;fx;sf] sfd xf] . uf]kfnhL o; cy{df ;fx;L n]vs dflgg'x'G5 . >L k/fh'nLsf sndn] r'g]sf oL kRrL; k|ltef / cl3Nnf ;o k|ltefaf/] cWoog ubf{ ;flxTo, efiff / ;+:s[lt;Fu ;Da4 ;j} If]qsf JolQmTj rog u/]sf] kfOG5 . clg g]kfnleq dfq xf]OgÙ ef/tLo e"efu / g]kfnL hfltsf] a;f]af; If]qsf ;fws ;d]tnfO{ ;d]6\g'ePsf] 5 . JolQmsf]–k|ltefsf]–hGdb]lv d[To';Ddsf ;Dk"0f{ sfo{ / 36gfx¿ e]nf kf/]/ To;dWo] ;sf/fTds kIfnfO{ k|]/0ffbfoL ljifonfO{ 5fg]/ hLjgL tof/ kfg'{ nt{/f] s'/f x'Fb}g . ;fdu|L vf]Hg / kfpg Tolt ;lhnf] 5}g . sltn] t ;fdu|L lbg klg rfxFb}gg\ . To;df klg k/fh'nLsf] If]q–lbj+ut ;|i6f;fwsx¿sf] hLjgL tof/ kfg'{ /x]sf] 5 . hLjgsfndf klg sltko ;fdu|L kfpg ;ls+b}g eg] lbj+utsf af/]df ;fdu|L e]6\g' eg]sf] 7"nf] ;+3if{k"0f{ sfo{ xf] . 83

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


……aNnedl0f ;fg}b]lv lh1f;' :jefjsf lyP . pgL ;/n / ldhfl;nf klg lyP . s]6fs]6L b]lv g} cfkm"eGbf dflysfnfO{ cfb/ ;Ddfg / tnsfnfO{ dfof ug]{ uy]{ . ldng;f/ / ljZjfl;nf] Jojxf/ ePsf aNnedl0f ;fyLx¿sf aLr lk|o lyP .ÚÚ >L k/fh'nLsf] n]vgdf–zAb rogdf slt ld7f; 5Ù clg slt ;sf/fTds b[li6sf]0f kfOG5 . pxfFsf] n]vgdf gsf/fTdstf / afn dl:tisdf k|lts"n k|efj kfg]{ s'/fx¿ x'Fb}gg\ . of] g} k/fh'nLsf] ;an kIf xf] . afnaflnsf, lszf]/ lszf]/L / o'jfj:yfdf k|j]z u/]sf ;d"x;DdnfO{ g} pkof]uL 5g\ oL …kRrL; k|ltefÚ >[ªvnfx¿ . JolQm–JolQmTj;Fu ;d]l6g] ;a} ;fdu|L o; pd]/ ;d"xsf lglDt pkof]uL x'b}gg\Ù t;y{ o:tf kf7\o ;fdu|L tof/ kfbf{ eljio lgdf{0fdf cu|;/ o; ju{sf lglDt k|]/0ffbfoL / ;sf/fTds b[li6sf]0f dfq lbg'kg]{ x'G5 . ;|i6f >L k/fh'nLdf o; k|sf/sf] ;+r]tgf egf}+ x]Ssf 5 . To;}n] pxfFsf] l;h{gf / b[li6sf]0f ;Fw} ;sf/fTds x'g]u5{ . t;y{ cfufdL lbgdf klg >L k/fh'nL o; cleofgdf h'6] gofF gofF ;fdu|L kf7s;fd' Nofpg ;dy{ x'g'x'g]5 eGg] ljZjf; cem b[9 x'Fb} uPsf] 5 . $@& hfu[lt dfu{, jfg]Zj/, sf7df8f}+ kmf]gM $!)*%!* n

uh n nLnf/fh bfxfn :jfledfgL ufnfel/ cg'bfgsf] 8fd lyof] dfuL lx+8\g]sf] ;"rLdf ltd|f] klg gfd lyof] hgtf eGb} lx+8\g] dfG5] s;n] nUof] ltdLnfO{ < cfnLzfg Tof] dxnleq ltd|f] s] sfd lyof] < kl;gfn] l;Fuf/]/ ;'Gb/ Tof] 6]jndfly cjsfzsf] emfk8 nfpg klv{Psf] vfd lyof] ltdLn] hlt g} eg]klg sf] 5 oxfF kTofpg] ltdL kmut 8f]l/GYof} cs}{sf] xftdf nufd lyof] aflx/ ltdLn] s] eGof}Ù g}ltstf s} t s'/f uYof}{ leq leq ltd|f] klg gh/df t bfd lyof] sd}{of, ;nf{xL (*$$)–$^(^@

n k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

84


: yfgLo t fnfO{phfu / ug]{ ; "o { ; ’j ]bL s f s yf k|f=8f= bof/fd >]i7 …;+ejÚ ;a}eGbf klxnf d syfsf/ ;"o{ ;'j]bLnfO{ awfO lbg rfxG5' . k':ts k|sfzs qonfO{ klg awfO{ lbg rfxG5' . d}n] yfxf kfP ;Dd ;"o{ ;'j]bL …w'Fjfsf rSsfx¿Ú eGg] syf ;+u|xsf n]vs k'0ok|;fb ;'j]bLsf efO x'g\ . Toltdfq xf]Ogls d}n] lrg]sf] ;"o{ ;'j]bL eg]sf] slj k'?iff]Qd ;'j]bLsf bfO klg x'g\ . hf] bfO klg efO klg slj tyf syfsf/ x'g'x'G5 . ;"o{ ;'j]bL klg cfh syfsf/sf ¿kdf b]vfkg'{ ePsf] 5, o;sf nflu d jxfFnfO{ awfO{ lbg rfxG5' . syf n]Vg]x¿sf syfx¿ 5flkG5g\ Psfw klqsfx¿df / kf7sx¿n] k9\5g\ . ;du|df Pp6f syfsf/sf] hxfFhxfF syf 5flkG5g\ tL kq klqsfx¿ a6'n]/ lsg]/ k9\g] s'/f ;+ej x'Fb}g . ha syfx¿ Pp6f ;+u|xdf cfpF5g\ ;+u|xdf cfO;s]kl5 clg aNn kf7sx¿n] ;du|df k9]/ syfsf oL s:tf vfnsf n]vs x'g\ eg]/ d"NofÍg ug{sf] lgldQ af6f] kfpFb5g\ . o; cy{df oL tL;j6f syfx¿sf] of] ;+u|x Pp6} 7fpFdf ePsf] 5, o;n] cjZog} ;"o{ ;'j]bLnfO{ Oltxf;sf] Pp6f lglZrt :yfgdf k'¥ofpg]5 eGg] d}n] ljZjf; lnPsf] 5' . of] syf ;+u|x eg]sf] g]kfnsf] k"jf{~rnsf] sf]zL c~rnsf] Pp6f lglZrt 7fpF t]x|y'd b]lv lnP/ wgs'6f w/fg;Ddsf] aLrsf] Pp6f kf6f] 5, tL 7fpFx¿sf] Kofgf]/lds Pp6f b[Zo o; syf;+u|xdf clÍt ePsf] 5 . o; b[li6n] x]bf{ w]/} s'/f 5g\ o;df . t]x|y'd klxnf laANofF6] eGYof}+ hf] ca a;Gtk'/ ePsf] 5 . wgs'6f–lxn], wgs'6f / w/fgaLrsf] e]8]6f/ clg Tof] wgs'6] psfnf] af6f] h'g af6f] 5, Tof] af6f]sf] Kofgf]/lds lrq syfx¿df clÍt ul/Psf] 5 . k"jL{ kxf8sf] hghLjg tyf :yfgLotfsf] kl/k|]Ifdf oL syfx¿nfO{ x]g'{ pko'Qm x'G5 . oxfF s] s] clÍt ePsf 5g\ k"j{jQmf ;fyLx¿n] klg elg;Sg' ePsf] 5 . -cle ;'j]bL, hubLz l3ld/], s0ff{v/ vltj8f / j}/fuL sfOFnf ;d]tn] af]Ng' ePsf] k|;+u_ d}n] ;"o{ ;'j]bLsf syfdf Pp6f ljlrqsf] s'/f e]6]+ . Tof] ljlrqsf] s'/f eg]sf] s] eGf] xfdL h;nfO{ b]p/fnL eG5f}+, ;fdfGo ¿kdf o;f] eGbf b]p/fnL eg]sf] af6f]df o;f] 9'Ëfx¿ /flvPsf x'G5g\ To;df km"nkftL cflb /flvPsf] x'G5, Tolt g} xf] b]p/fnL eg]sf] . t/ xf]Og /x]5 b]p/fnL eg]sf] Tolt dfq} . b]p/fnL eg]sf] t cs}{ s'/f] kf] /x]5 . Tof] …b]p/fnLÚ syfdf Pp6f e}/j gfdsf] kfq 5, Tof] kfqnfO{ b]p/fnLdf k'Ubf s:tf] cg'ej x'G5 eg] oxfF pb\w[t u/f}+ æe}/jn] d klg of] b]p/fnL hlts} cUnf] ePsf] 5' eGg] cg'e"t u5{ .ÚÚ b]p/fnL syfsf] Tof] kfqsf] k|;+u d}n] n]v]sf] e"ldsfdf klg pb\w[t u/]sf] 5' Tof] o; k|sf/ 5 – æb]p/fnLdf cfOk'Ubf e}/jnfO{ cfkm" klg ;a}eGbf cUnf] ePsf] efg x'G5 . ========= b]p/fnL cfkm}+ cUnf] 7fpFdf ePsf]n] b]p/fnL eg]sf] cUnf], 7"nf] ;a}n] dfg ug]{ / ;a}nfO{ cfkm\gf] sfvdf a:g lbg], kl;gf cf]efpg] df}sf lbg] / Ps}l5g eP klg rf}/lt/af6 cfPsf] ;f}Do xfjfn] zLtn lbg] / ;a}nfO{ s]xL l5g eP klg dg k|km'Nn kfg]{ / prfO{ yKg] 7fpF xf] eGg] e}/asf] ;f]rfO{ 5 .Æ of] Pp6f nf]s ;flxTosf] Folk Literature sf] h'g Pp6f laDj 5 To;nfO{ syfsf/n] Psbd} /fd|f];Fu ptfg'{ ePsf] 5 . of] k|sf/sf] lkmlnª d}n] 85

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


clxn];Dd slt syfx¿ k9]+x'Fnf b]p/fnL ;DaGwL Pp6f h'g kmf]s ;fOsnf]hL x'G5 / kmf]s sNr/ x'G5 of] syfdf h'g lsl;daf6 plqPsf] 5 Tof] o'lgs lsl;dsf] 5 . o; b[li6n] syfsf/sf] syf eGg] z}nL o'lgs 5 . x'g t ;"o{sf] o; syf;+u|xdf y'k|} ljifo 5g\, ;fdflhs ljifo 5g\, åGåsf kL8f JoQm ePsf syfx¿ 5g\, ;8s afnaflnsf ljifosf syfx¿ 5g\, w]/} ljifox¿ ePtfklg b]p/fnLsf] h'g kmf]s ;fOsnf]hLsf] ljifo 5 To; kl/j]zsf dflg;nfO{ b]p/fnLn] s:tf] k|sf/sf] lkmlnª lbG5 eGg] s'/f dnfO{ Hofb} dxTjk"0f{ nfu]sf] 5 . d}n] of] e"ldsfsf] cGTodf s] eg]sf] 5' eg] of] k':ts lgl:sof] v';Lsf] s'/f xf] oltd} ;"o{n] syfn]vgnfO{ 6'ª\Uofpg' x'b}g / n]vgnfO{ lg/Gt/tf lbg'k5{ . ;"o{sf syf ;DaGwdf d tLgj6f a'Fbf eGg rfxG5' . -!_ tkfO{+{ lg/Gt/tf lbg'x'G5 eg] lglZrt k|sf/sf syfx¿ n]Vg'xf];\ . b]p/fnL h:tf syfx¿ n]Vg' xf];\ . -@_ ca tkfO{+{n] clxn];Ddsf] g]kfnL syfsf] h'g k|jfx 5 / g]kfnL syfn] clxn] ;Dd h'g k|sf/sf] ult lnPsf] 5 To;;+Fu xft]dfnf] ub}{ cl3 a9\gsf] lgldQ tkfO{+{n] b'O6f sfd ug'{k5{ . tkfO{+{ syf n]Vbf h'g 36gfx¿nfO{ a9L dxTj lbg' x'G5, 36gfsf] ;3gtfnfO h'g dxTj / k|wfgtf lbg'x'G5, To;f] gug'{xf];\ . 36gfnfO{ a9L dxTj lbg] syfx¿sf] hdfgf uof] . of] lnlgof]/ Kof6«gdf 36gfsf] >[ª\vnf hf]8\b} hf]8\b} nu]/ n]lvg] syfsf] h'g kl/kf6L 5 ca Tof] kl/kf6L ;lsPsf] 5 . 36gfsf] >[ª\vnf /fv]g eg] syfg} aGb}g . t/ To;nfO{ kftnf] kfg'{xf];\ . -#_ t]>f] s'/f tkfO{+{ cfkm\gf syfx¿df df}sf kg]{ lalQs} Kof§ af]Ng' x'G5, af}l4s l6Kk0fL tkfO{+{ ul/xfNg' x'G5 . lgaGw n]Vg'xf];\ clg af}l4s l6Kk0fL ug'{xf];\ . lgaGwdf hltklg af}l4s l6Kk0fL ug'{xf];\ . t/ syfdf af}l4s l6Kk0fL gug'{ xf]nf . ;"o{ ;'j]bLdf nf]s;+:s[ltsf laDax¿nfO{ ;dft]/ syf n]Vg] pmhf{ / tfut 5, h:sf] lg/Gt/tf x'g' h?/L 5 . -…;"o{ ;'j]bLsf syfx¿Úsf] nf]sfk{0f sfo{qmd @)^*÷#÷!! df k|f=8f=bof/fd >]i7n] lbg'ePsf] dGtJosf] ;Dkflbt c+z_

n xfd|f clwsf+z sljx¿ s] 7fG5g\ eg] d dfq} slj x'F, c¿ slj xf]Ogg\ . To;f] xf]Og, l;h{gf / efjgf cf–cfˆg} x'G5 . efjgfsf] s'/f ubf{ dxfslj b]jsf]6f ;o k+lQm n]v]/ s]xL eGg vf]lh/x]sf x'G5g\ eg] d bz k+lQmdf s]xL eGg vf]lh/x]sf] x'G5' . l;h{gfdf cfˆgf] :yfg agfpg] cfk}+mn] xf], s;}n] ku/L lbP/ s]xL x'Gg . d}n] …uf}/LÚ n]v]kl5 t To;nfO{ dfGg} k¥of] lg Û cfh b]jsf]6fsf] …d'gfdbgÚ nfO{ g]kfnL ;flxTosf] e08f/af6 x6fpm s;}n] eG5 < cyjf eGb}df x6fpg ;lsG5 Û – /fi6«slj dfwj l3ld/] …k':ts ;+;f/Ú h]7–c;f/ @)^* af6 k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

86


s l j t f s f] Sofgef ; df g /]Gb| ab|L klnv] yf]/} n]v]/ pTs[i6tftkm{ pGd'v x'g] g]kfnL o'jf sljx¿df g/]Gb|axfb'/ >]i7sf] gfd cu|kª\lQmdf k5{ . …pm eP/ d]/f] cleJolQmÚ -sljtf;ª\u|x–@)$^_ sf] egfOdf d yKg rfxGg, olQ g} sfkmL 5 . @)%) sf] bzsdf g]kfn efiff vMn w/fgsf] k|sfzg ab|L klnv]sf] k|wfg;Dkfbg, cltly ;Dkfbs g/]Gb|axfb'/ >]i7;d]t /x]sf] …leGt'gfÚ -g]jf/L klqsf_ sf] k|sfzgfy{ cfk;L ;Nnfx ug{ d g/]Gb|axfb'/ >]i7sf] lgjf; gfukf]v/Ldf uPsf] lyPF . pxfFn] dnfO{ ef/tsf] lg/fnf klAns];G;af6 k|sflzt …pm eP/ d]/f] cleJolQmÚ -sljtf;ª\u|x_ af6 Pp6f sljtf ;'gfpg' ePsf] lyof] . To;} qmddf ?vsf] h/f, df6f], 9'ª\uf / sf7af6 lgld{t snfs[lt / cd"t{ lrqx¿sf] cf6{ Uofn/L cjnf]sg klg u/fpg' ePsf] lyof] . cf6{ df}g efiff xf] . egfO g} 5– …xhf/f}F zAbx¿n] JoQm ug{ g;s]sf] efj cf6{n] JoQm ug{ ;S5 .Ú cf6{ Uofn/L cjnf]sg ubf{ tL snfs[ltx¿n] d"s efiffdf sljtf elg/x]em}F nfUof] . tL snfs[ltx¿df sljtfsf] efj emlNsGYof] . dnfO{ o:tf] nfUof], ctM d g/]Gb|axfb'/ >]i7nfO{ snf / sljtfsf] ˆo'hg eG5' . ToxfFb]lv d pxfFaf6 k|efljt 5' . dnfO{ nfU5, sljtf a'‰gsf nflu sljnfO{ klg lrGg' kbf]{ /x]5 . sljsf] k|ltef / ;Lk, snf / efjnfO{ a'‰g ;lhnf] kbf]{ /x]5 . g/]Gb|hL;Fusf] ;Dks{n] dnfO{ of] kf7 l;sfPsf] 5 . To;f] t @)%* ;fndf ;flxlTos kqsf/ ;ª\3sf] lgdGq0ffdf k|1fejgdf ;DkGg jf0fL sljtf uf]i7Ldf d klg w/fgaf6 ;xefuL lyPF . @)^) a}zfv @& ut] zlgaf/ df]tL :d[lt ejg w/fgdf emds l3ld/]sf] …gf}nf] k|ltlaDaÚ -sljtf;ª\u|x_sf] ljdf]rg pxfFaf6} u/fPsf] lyPF . @)^* efb| @# ut] n]vgfy ;flxTo ;bgdf ePsf] !$^ cf}F df]tL hoGtLdf klg e]63f6 ePsf] xf] . To; cl3 / kl5 klg ;'vb\ e]6 / s'/fsfgLsf] If0f ;DemG5' . …pm eP/ d]/f] cleJolQmÚ kl5 xfn} hgdt k|sfzgaf6 pxfFsf] bf];|f] sljtf;ª\u|x …;flnssf] ;fd|fHoÚ -@)^&_ k|sflzt ePsf] 5 . emG8} @! jif{sf] cGt/fndf k|sflzt bf];|f] s[ltdf cl3Nnf] s[ltaf6 sf7df8f}F, d / df5fk'R5«], zflGt ofqf Uf/L tLg bf]xf]l/Psf 5g\ . cl3Nnf]df …pm eP/ d]/f] cleJolQmÚ v08df cf7 j6f, d / df5fk'R5«] v08df cf7j6f / d]/L k|]o;LnfO{ v08df ;ftj6f sljtfx¿ 5g\ . bf];|f] v08 …;flnssf] ;fd|fHoÚdf lqrfln;j6f sljtfx¿ ;d]l6Psf 5g\ . g/]Gb|axfb'/ >]i7n] -@))$_ pBdL eP/ klg Kofo rfMu" ; M -@)$*_ ;d]t tLgj6f s[ltsf] k|sfzg Ufl/;Sg' ePsf] 5 . ;fy} pxf‘ zf/bf dfl;ssf] -@)^# df3–@)^$ k';_ k|wfg ;Dkfbs , lqj]0fL sfJo -g]kfnL, g]jf/L / d}lynL_ sf] ;Dkfbg 87

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


/ ;flxlTos ;ª\3;+:yfdf ;+nUg b]lvGf'x'G5 . s;/L EofO/xg'ePsf] 5 g/]Gb|n] < vfg] d'vnfO{ h'Fufn] 5]Sb}g eGg] pvfg g/]Gb|df nfu" x'G5 . g/]Gb|axfb'/ >]i7sf sljtfx¿sf af/]df o'uslj l;l4r/0f >]i7, 8f= tf/fgfy zdf{, k/z' k|wfg, 8f= nId0fk|;fb uf}td, df]xg b'jfn, 8f= s[i0fk|;fb bfxfn, o'o'T;' cf/=8L= zdf{, xl/ZrGb| l3ld/]sf dggLo cledt 5g\ t/ d o'uslj l;l4r/0f >]i7 / 8f= tf/fgfy zdf{sf dfq cledt cl3 ;f5'{ . o'uslj l;l4r/0f >]i7sf] cledtdf slj cfhsf] ljZjdf cfk"mnfO{ c6fpg vf]Hbf kl//x]sf] c8\rg, afwfx¿af6 kl/lrt 5g\ . slj cfhsf] ljsf; / j}ejdf /Dg ;s]sf 5}gg\ . sljtfdf c;Gtf]ifsf] tLa| Hjfnfdfq blGsPsf] 5}g, cfˆgL k|]o;L;Fusf /dfOnf jftf{nfkaf6 sljn] sljtf /;k"0f{ agfO{ oyfy{nfO{ pb\3f6g u/]sf 5g\ . 8f= tf/fgfy zdf{sf] egfOdf ;/ntf / Odfgsf ;fy} >]i7n] cfˆg} kl/j]znfO{, cfˆg} ;xh j}olQmstfnfO{ / cfˆg} o'unfO{ k|ltlglwTj u/]sf 5g\ . sljtfdf cfˆg} cg'e"ltsf] ;'uGw eg{ ;Sg' sljsf] ljlzi6 u'0f xf] . n]lvP hlt ;a} sljtf /fd|} x'g'k5{ eGg] 5}g . b"waf6 gf}gL lgsfNg' k5{ . ;w}Fel/ df;'eft sxfF h'5{ / slxn]sflxF cfF;'eftdf klg 5fs 6fg'{k5{ . ;w}Fel/ £o"eftn] sxfF k'lu;/L cfpF5 / < ;fueftdf klg lrQ a'emfpg' k5{ . lha|f]nfO{ x/]s :jfb rflxG5 . kf7ssf] lha|f] cg';f/ x'G5 . ;a} kf7snfO{ Pp6} /rgf dg k5{ eGg] klg 5}g . g/]Gb|hLdf klg of] nfu" x'g ;S5 . dnfO{ g/]Gb|sf] sf7df8f}F, ;flnssf] ;fd|fHo, d / df5fk'R5«], ltdLnfO{ >4f;'dg, zflGt ofqf, ;|i6f xftx¿, sfhL bfO, cfhsf ;|i6fx¿ pTs[i6 nfUf] . c? klg cAanbhf{sf 5g\ t/ o;df c6fpg ;lsgF . g/]Gb|sf sljtfx¿df k|s[ltlaDa b]lvG5 . k|foMh;f] sljtfx¿df lrqfª\sg e]l6G5 . k|s[ltnfO{ dfgjLos/0f u/]sf] kfOG5 . sljtfdf ljZjaGw'Tjsf] efjgf 5 . a;'w}j s'6'Dasd\sf] ;Gb]z 5, zflGt / l;h{gfsf] cfu|x 5, ;fdflhs lj;ª\ult / ljs[lt, /fhgLlts c;ª\ultk|lt c;Gtf]if kfOG5, hLjg, hut\, kl/j]zsf] k|ltlaDa b]lvG5 . d / df5fk'R5«] pxfFsf] df:6/lk; sljtf nfUof] . df5fk'R5«]sf] ;'Gb/tfaf6 g/]Gb|sf] sljx[bo nf]leG5 . df5fk'R5«]sf] laDanfO{ sljtfdf lrqfª\sg ub}{ snfsf/ g/]Gb| o;/L sljtfsf] Sofgef;df /ª\luG5, sljtfdf k|s[ltsf] dfgjLos/0fsf] lrq0f 5 M

b'nxLn] cf]9]sf] /ftf] 3'D6f]em}F p;n] klg cf]9]s} 5 b'n xLsf] nhfn'k g em}F p;df klg nhfn'kg 5 b'nxLsf] l;pFbf]sf] l;Gb'/ e}Fm p;sf] l;pFbf]df klg l;Gb'/ 5

-;flnssf] ;fd|fHo M k[=#$_ ltdLnfO{ >4f;'dg -Mk[= #&_ hgg]tf :j= lj=lk= sf]O/fnfk|lt >4f;'dg xf] . zflGtofqf zflGtsf] rfxgf xf], k/fnsf] TofGb|f]df b]z b'v]sf] 5 . ctM sljdg eG5– d]/f] g]kfndf g]kfn vf]Hg'5, d]/f] b]zdf b]z vf]Hg' 5 . dnfO{ af?bsf] uGwdf dfG5] -k[=$^_ sf] df}g cfsfz, w'jfFsf] sfqf] laDa v'a dg k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

88


k¥of] . ;do :jod\ cf]yf/f] a;]sf] 5, o;n] ;ª\qmd0fsfnLg cj:yfnfO{ ;ª\s]t u/]em}F nfUof] . sf7df8f}F -k[=@)_ pxfFsf] /fd|f] sljtf xf] . Pp6f snfsf/ sljn] sf7df8f}FnfO{ lksf;f]sf] kf]6]{6 b]V5 eg] d h:tf ;fdfGo dfG5] sf7df8f}F e"kLn] em}+ lr;f] P:6«] b]V5f}F . d dfly sf7df8f}Faf/] k|ltkIfsf] cf/f]k 5 . d o;sf] v08g u5'{, t/ sf7df8f}Fjfb af/] d]/f] wf/0ff c6n 5 . g/]Gb| sf7df8f}Fs} /}yfg] x'g \ . tL cfIf]k nufpg]n] g/]Gb|nfO{ s] eGg] x'g\ < sf7df8f}Fjfbsf] af/]df t]QL;sf]6L b]jtf 5g\, xhf/ lha|f] ePsf z]ifgfux¿ 5g\, dnfO{ dfq lsg of] cfIf]k <

w/x/fsf] 6'K kfaf6 lau'n k'm Sbf xQ/kQ/ b}nf] y'Gb} 3/leq n'Sg] sf7df8f}F -;flnssf] ;fd|fHo M k[=@)_

;flnssf] ;fd|fHo sljtf ;ª\u|xsf] zLif{s xf] . sf7df8f}Fsf] hxLFtxLF plePsf /f0ff / /fhfsf ;flnsx¿n] klg k|Zg ul//x]5g\ . e"t, jt{dfg / eljiosf] ;fIfL eP/ a8fkq af]ls/x]5g\ . df}g df}g k|Zgx¿ h;sf] hjfkm cg'Ql/t 5 . k|Zg}k|Zg}sf] qm;df q'ml;Psf] 5 .

Pp6f a"9 f] ;flns cfh k|Zg dfly k|Zg ul//x]5 kmut k|To'Q/sf] vf]hdf -;flnssf] ;fd|fHo M k[= @^_

pm eP/ d]/f] cleJolQm sljtf d=lj=lj= zfxsf] d d/] klg d]/f] b]z afFlr/xf];\ eGg] pb\uf/af6 k|efljt b]lvG5 . cfˆg} k|ltlaDa k|]o;Lsf ofb xf], dfs'/fsf] hfnf] -k[=^)_ df sflGtk'/L gu/LnfO{ kL8f krfP/ nDk;f/ k/]sL b'MvL cfOdfO{, afn'jf6f/ UofF;RofDa/ leqsf] cb[Zo kL8f, jfudtL ljr/L, lxnf]dflysf] sdn, l;+xb/af/ ljr/f, cbfnt;dIfsf] askq egL pkdf lbg'ePsf] 5 . of] cf– cfˆgf] x]/fO xf] t/ o;leq lrqdo laDa emNsG5 . dfs'/fsf] hfnf]leq clNemPsf] 5, cfOdfO{ -sflGtk'/_ UofF;RofDa/leq lg;fl:;Psf] afn'jf6f/ lxnf]dflysf] sdn xf] . jfudtL cbfnt;dIfsf] askq xf]– l;+xb/af/ . o;/L dfs'/fsf] hfnf]leqsf rf/j6f lrqlaDan] g]kfnsf] k|zf;lgs ;fdflhs / cy{tGqnfO{ emNsfpF5g\ . ;|i6f xftx¿ -k[=^@_ ut hgcfGbf]ngdf ;|i6f cleJolQm d'lQmsf] uLt -k[=^^_ df :jtGqtfsf] cfjfhdf cu|udgsf kfOnfx¿ b]lvG5g\ . cfhsf ;|i6fx¿df @)^@÷^# sf] nf]stflGqs hgcfGbf]ngdf slj / snfsf/x¿sf] ;xeflutfsf] ;fIfL nfU5 . sfhLbfO -k[=&#_ o'uslj l;l4r/0f >]i7k|ltsf] >4f cleJolQm xf] . g]kfnL x'F d sl7g lul/df, æ/fi6« / /fli6«otfsf] /fFsf] ;Nsfpg] === Æe"|0f xTof -k[=*!_ nfdf] sljtf xf] . o;df cflbd ;Eotfb]lv cfhsf] cf0fljs o'u;Ddsf] lrq0f 5 . j;'w}j s'6'Dasd\ -k[=!&_ df ljZjjGw'Tjsf] ;Gb]z 5 . dsfn' -k[=&*_, 6]Ds] t'lDnª6f/ r}gk'/sf] laDa xf] . h'g laDadf cfˆgf] ;;'/fnL b]lvG5, dfofn'sf] dfof klUnPsf] cg'e"t x'G5 . 89

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


lxpFk"mn -k[=*%_ / ;Demgf -k[=*^_ of] ;ª\u|xsf n3' sljtf x'g\ . k|s[lt / k|]dsf] cleJolQm emNsG5g\ . cfˆg} kl/j]zsf syfx¿ -k[=*&_ df Joyf 5 . nfx'/] kltsf] k|tLIff 5 . g]kfnL hghLjgsf] kL8f 5 . d]/f] k|]o;LnfO{ -k[=(!_ k|]o;Lsf] ofb xf] . ah]6 -k[=($_ df ;/sf/L ah]6k|lt c;Gt'li6 5 . g]kfnsf] ah]6 bfFt k'mlSnPsf] t?gL, WWF sf kxndfg, cxª\sf/L lu4, afFemf] v]tsf] a'VofFrf cfFvf k'm6]sf] uf]?, eidf;'/sf] xft;Fu t'ngf ul/Psf] 5 . @& cfiff9 @)@@ df n]lvPsf] ;dk{0f -k[=@!_ b]lv xfn @)^* ;Dd $^ jif{sf] nfdf] ;flxTo ofqfdf g/]Gb|sf] tk:of, ;fwgf / l;h{gfsf] d"Nofª\sg gePsf] xf]Og . @)%) df Jolyt sfJo k'/:sf/, @)^^ TofuL ;flxTo :d[lt ;Ddfg, @)^& df b]jsf]6f ztjflif{sL ;Ddfg, @)^& df clnldof nf]s jfª\do ;Ddfgaf6 ;Ddflgt tyf k'/:s[t g/]Gb|axfb['/ >]i7 ;flxlTos kqsf/ ;ª\3sf] k"j{ cWoIf, g]kfn ;flxlTos dlGb/sf] sf]iffWoIf, g]kfn ;flxlTos kqsf/ ;ª\3sf] ;Nnfxsf/, l;lgs 8]enk;{ k|f=ln=sf] sfo{sf/L lgb]{zs klg x'g'x'G5 . lj=;+= @))$ c;f]h ( ut] o6\vf sf7df8f}Fdf hGdg'ePsf g/]Gb|axfb'/ >]i7 xfn ^% jifL{o nSsf hjfg x'g'x'G5 . pxfFsf] bL3{hLjg, ;'v:jf:Yo / k|ultsf] sfdgf ub{5' . @# sflt{s @)^* w/fg – (, k'tnL nfOg kmf]gM )@%–%@#)%!

n

zf]s Û ; d j]bgf ÛÛ uPsf] c;f]h dlxgf g]kfnL ;flxTo hutsf lglDt cToGt b'Mvb /Xof] . k|l;4 k||ultjfbL slj s]jnk'/] ls;fgsf] @)^* c;f]h @@ ut] *% jif{sf] pd]/df lgwg eof] . k|l;4 jfd a'l4hLjL Pj+ ;flxTosf/ uf]ljGb e§ &% jif{sf] pd]/df @)^* c;f]h @% ut] Xbof3ftaf6 lbj+ut x'g'eof] . g]jf/ efiff / g]kfnL efiffsf kl/lrt cg';Gwftf cg'jfbs O{Zj/dfg /lGhtsf/sf] lgwg klg c;f]h dlxgfdf g} eof] . /rgf kl/jf/ lbj+ut oL tLghgf ;|i6fx¿k|lt xflb{s >4f~hnL ;lxt zf]s ;GtKt kl/jf/x¿df ;dj]bgf JoQm ub{5 .

kl/jf/ k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

90


; ’l : d t f / / hgL s f] ‘kq}k q’ pkGof ; ;"o{ ;'j]bL d~h'n;Fu @)^* efb| @% ut] afuahf/df cs:dft\ e]6 eof] . pgL;Fusf] e]6 ;Fw} g} /dfOnf] / ;sf/fTds nfU5 . d}n] d~h'nnfO{ syf ;+u|x …;"o{ ;'j]bLsf syfx¿Ú lbPF . pgL;Fu e]6 x'Fbf k|foM n]v–/rgf, k':ts, sljtf, uLt h:tf ljifodf g} s'/f x'G5 . ;f] lbg klg s'/fs} k|;+udf ;'l:dtf g]kfn / /hgL 9sfnn] ;+o'Qm ¿kdf n]v]sf]kq}kq pkGof;sf] k|;ª\u cfof] . ;'l:dtf d~h'nsL >LdtL ePsf] / /hgL ;'l:dtfsL ;xkf7L tyf lgs6 ldq ePsf] n] g} kq} kq k' :tssf] n]vg ;+ ej ePsf] klg d~h' naf6} yfxf x' G5 . d}n] of] k' :tsaf/] Pp6f k' :ts ;dLIff k9] sf] t/ k' :ts gk9] sf] s' /f d~h' nnfO{ atfPF . d~h' nn] dnfO{ ToxL+ lsg]/g} kq} kq k' :ts lbP . d~h' nn] k' :ts lsg]/ g} lb+ bf dnfO{ k' :ts lng cln cln ;+ sf] r g} nfUof] . k;ndf d}n] k} ;f ltg{ vf] Hbf d~h'nn] lbPgg\ . h] ePklg kq}kq k':ts xft nfUof] . cf};tdf o;eGbf klxn] k|sflzt ePsf pkGof;x¿ eGbf kq}kq pkGof; s]xL df]6f] 5 . #** k[i7sf] k':ts b]Vbf klg cfsif{s g} 5 . ls/0f dfgGw/n] agfPsf] ;'Gb/ k]lG6ªn] ubf{ k':tssf] cu|efu g} lgs} cfsif{s 5 . s[i0f w/fjf;Ln] …hLjg oyfy{ ls sfNklgsÚ zLif{sdf n]v]sf] e"ldsfaf6} kq}kq pkGof; s] s:tf] 5 / pkGof;df pkGof;sf/x¿n] s] k|;+u p7fPsf 5g\ eGg] 5gs kfOG5 . w/fjf;Ln] ;f] pkGof;df n]v]sf] e"ldsfsf] clGtd Kof/fu|fkmn] kq}kqsf c;nL kfqx¿ gLn~hgf / lgj]lbtfg} :jo+ n]lvsfx¿ x'g\ eGg pkGof;sf kf7sx¿nfO{ cK7]/f] kb}{g . w/fjf;L n]V5g\–…kl9;s]kl5 h;nfO{ klg nfU5–s] of] oyfy{ syf xf] < s] of] sNkgf xf] < oyfy{ xf] eg] s] sf/0fn], sNkgf eP s] cfwf/n] < ==== of] s[l tsf n]v s b'O r]n Lx¿ klg cj ;dfhsf nflu lstfasf dfG5] eP . logLx¿ cj oyfy{ x'g\ ls sfNklgs < k|Zg ulb{g .ÚÚ cfˆg} hLjg / cfˆg} kl/j]zdf cfwfl/t eP/ n]lvPsf hLjgsf cf]/fnL / psfnLnfO{ kqsf] dfWodaf6 Pp6f 7"n} pkGof; agfPsf 5g\ ;'l:dtf / /hgLn] . k|l;4 klZrdf ;dfnf]rs x8\;gsf] ljBfyL{ sfnd} k9]sf] Pp6f egfO{ ;Demg k'u]+ d}n] of] pkGof; k9\b} hfFbf . x8\;gn] eg]sf 5g\–…ltly ldlt / gfd afx]s Oltxf;sf s'/fx¿ ;To x'b}gg\ To:t} ltlyldlt / gfd afx]s pkGof;sf ;j} s'/fx¿ ;To x'G5g\ .ÚÚ kq}kq pkGof;sf b'O kfqx¿ gLn~hgf / lgj]lbtf jt{dfg g]kfnL ;dfhsf b'Ohgf k|ltlglw r]tgzLn kfqx¿ x'g\ . gLn~hgf sf7df8f}+ jl/kl/sf] sfF7 kl/j]zsf] lgDg dWod juL{o If]qL kl/jf/sL 5f]/L x'g\ hf] Pp6f kl/is[t slj, n]vs, ufos / ;+uLtsf/sf] k|efjdf k|jflxt x'lG5g\ / ToxL ;zQm JolQmTjnfO{ hLjg ;fyLsf ¿kdf ;fy lbg tof/ x'lG5g\ . Tof] ;zQm JolQmTjsf ¿kdf ljj]s ;/ gfds k'?if 5g\ hf] pkGof;sL gflosf gLn~hgfsf a'af, cfdf / bfh'x¿n] klg /fd|f];Fu dfof / cfb/ ug]{ JolQmTj x'g\ . pkGof;sL csL{ kfq lgj]lbtf x'g\ hf] klZrd g]kfnsf] :ofª\hf lhNnfsf] lgDg dWod juL{o afx'g kl/jf/sL 5f]/L x'g\ . pgsf a'af Pp6f lzIfs x'g\ hf] ufpFdf klg lzIfs} x'G5g\ / ;/sf/L hflu/ vfFbf klg lzIfss} ¿kdf sfd ug]{ r]tgzLn dflg; x'g\ . lgDg dWodjuL{o kl/jf/df ckl7t / r]tgf:t/ sd ePsL 91

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


ls;fg kl/jf/sL cfdf lgj]lbtfnfO{ k9\g] pGgt jftfj/0f lbg ;lSbgg\ . 3/sL h]7L 5f]/L ePsLn] 3fF;, bfp/f, j:t'nfO{ vf]n], kmfF8f] ;j} g} a'xft{g ;fg}df Joxf]/]klg hflu/] / r]tgzLn afa'n] lgj]lbtfdf k9\g'k5{ eGg] r]tgf /fd|f];Fu hufOlbPsf]n] w]/} k9\g'k5{ eGg] pRr r]tgf af]w 5 pgdf . a'afsf] lh/Lsf] hflu/ / a'af;Fusf] ;+utn] k9fOnfO{ cAan /fVg lgj]lbtf ;kmn l5g\ . lgj]lbtfsf] hLjg Pp6f ;fdfGo dflg;sf] hLjg h:t} xf] . pgsf] k9\g] c7f]6Ù cfdf a'afsf] cg'zf;gdf /fVg] z}nL cflb kIf / kfl/jfl/s 5gf]6sf] c;n a/ k|flKt ;j} ;fdfGo 36gfx¿ g} x'g\ . ;fdfGo g]kfnL dlxnfeGbf pgsf] hLjg lhpg] c7f]6 / k9fO{nfO{ dxŒj lbg] s'/fn] pgnfO{ ljZj ljBfnosL lzlIfsf;Dd agfpg] l:yltsf] l;h{gf pgsf kf}/vsf k|flKtsf ¿kdf b]lvG5g\ . sf7df8f}+sf] Pp6f sfF7sf] :s"nsf ;fdfGo sd{rf/LsL 5f]/L gLn~hgf hf] P;Pn;L klg ul/;s]sL lyOgg\ ljj]s ;/;Fu kfl/jfl/s ;+utn]g} glhs ePsL lyOg\ . cfˆgf] klxnf] 3/af/ c;kmn ePsf ljj]s ;/ hf] gLn~hgf eGbf lgs} kfsf] / gfd sdfO;s]sf JolQmTjsf wgL dflg; x'g\Ù gLn~hgfsf] ;fy dfUg k'U5g\ gLn~hgf;Fu} . ljj]s ;/ s;/L gLn~hgfsf] hLjgdf k|j]z u5{g\ < gLn~hgf lgj]lbtfnfO{ n]v]sf] kqdf elG5g\ …oxL j;Gt Ct'sf] Ps5]p ;fk6 dfu]/ ljj]s ;/ d]/f] cufl8 cfP/ pleg'eof] . To;kl5 pxfFn] cfˆgf] af/]df ;j} s'/fx¿ eGg'eof] . cfˆgf] hLjgdf h] ePsf] xf] Tof] ;a} s'/f eGg' eof] . pxfFh:tf] dfG]5]nfO{ klg olt 7"nf] kL8fn] lsr]sf] /x]5 . === pxfFn] kfPsf b'Mvx¿n] ubf{ d ljj]s ;/nfO{ dfof uy]{+ . w]/} dfof uy]{+ . t/ pxfFnfO{ g} d]/f] hLjgsf] k|d'v dfG5] agfpFnf eGg] s'/frflx+ d}n] ;kgfdf klg ;f]r]sL lyOg . pxfFn] d]/f] ;fy dfUbf of] ;+;f/ g} kmgg 3'd]sf] h:tf] eof]Ú -k[i7 !$)_ hh{ agf{8 ; sf] SoflG88f eGg] gf6sdf Pp6f kfq 5g\ dr{AofÍ . hf] b'Anf kftnf / efj's 5g\ . pgL slj x'g\ . pgL ljjflxt Sofl88fnfO{ a]nfa]nfdf sljtf ;'gfpF5g\ . pgsf] vfg] a:g] 6'Ëf] klg 5}g . t/ lj:tf/} lj:tf/} SoflG88f dr{AofÍnfO{ dg k/fpg yflN5g\ . SoflG88fsf x§fs§f / ;DkGg klt 5Ss k5{g\ . ljj]s ;/sf] JolQmTj klg dr{AofÍs} h:tf] k|efjzfnL 5 . gLn~hgfn] ljj]s ;/nfO{ ghflgbf] u/L dg k/fpg' SoflG88fsf] h:t} b]lvG5 . SoflG88f ljjflxt l5g\ . gLn~hgf cljjflxtf . gLn~hgf klg efj's / Pp6f ;zQm slj tyf ufosaf6 k|efljt 5g\ . leGg kl/l:ylt, jftfj/0f / ;dfhdf x'ls{PsL lgj]lbtf klg Pp6f ;xh / ;/n kfq x'g\ . Pp6f ufpFn] kl/j]zn] pgnfO{ /fd|f];Fu x'sf{Psf] 5 . lgj]lbtfn] cfˆgf] hGd:yfgdf aUg] cfFwL / cdf{bL vf]nfx¿;Fu ldt]/L nufPsL 5g\ . pgn] gLn~hgfnfO{ n]v]sf] kqdf elG5g\Ù …xf] gLn" Û d ToxL cfFwL / cdf{bLsf] lsgf/d} 5' . dnfO{ ltgsf] axfp;Fu} ;n;n lg/Gt/ aUg dg k5{ . slt cljlR5Gg ¿kdf aU5g\ tL vf]nfx¿ . ;dosf] qmd h:tf]Ù dfG5]sf] aFrfO{ h:tf] .Ú -k[i7 !$$_ b'O6} kq n]lvsfx¿ k':tslk|o dfG5] 5g\Ù cyf{t\ k':ts k9\g] dfG5] . ljj]s ;/sf] zlQm ;/:jtLdo zlQm xf] . pgn] gLn~hgfnfO{ y'k|} k':ts k9fpF5g\ . pgsf] /fd|f k':ts 5fGg] Ifdtfn] ubf{ / pRr:t/sf ;flxTosf/x¿sf] ;+utn] ubf{ gLn~hgfnfO{ klg slj, n]vs / pkGof;sf/ agfpF5g\ . pgL elG5g\–…pxfFn] dnfO{ pkxf/ lbg'eof] Pp6f 38L . csf]{ pkxf/ lbg'eof] s]xL lstfax¿ . === ;/n] lbg'ePsf] 38L d]/f] hLjgsf] ult lbg] Pp6f pkxf/ lyof] eg] lstfax¿ 1fg lbg] dfWod . -k[i7 !^$_ k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

92


t'ngfTds ¿kdf lgj]lbtfn] k9\g] jftfj/0f /fd|f] kfpFl5g\ . pgsf a'afsf] ;+ut, sn]hsf ;xkf7Lx¿sf] ;+ut, u'?x¿sf] ufO8 pgsf nflu klg pj{/ aG5 . pgsf] k9fO{ cAan 5 . ljj]s ;/sL klxnL kTgL hd'gf;Fusf] emu8f, efOx¿;Fusf] ltQmtf, lbbL– alxgLsf] :g]x, klxnL >LdtLsf 5f]/fx¿;Fusf] 6f9fkg, ljj]s ;/sf] snfsf/ ;fyL gjLgn] ljj]ssf ljifodf lbPsf g/fd|f cGtjf{tf{x¿ / ;Fu} sfd u/]sf] ;+:yfaf6 lgisfzgsf s'/fx¿n] pkGof;nfO{ pTsif{df k'¥ofPsf] 5 . Pp6L ;fdfGo s]6Laf6 ;kmn lzlIfsf, n]lvsf / slj ag]/ gLn~hgfn] pGglt u/]sf] kIf /dfOnf] 5 . @)$^ ;fnsf] hgcfGbf]ngdf ljj]s ;/sf] e"ldsf, gLn~hgfsf] ;xof]u, uLt, ;+uLt, ;flxTo uf]i7Lx¿df ljj]s ;/;Fu} gLn~hgfsf] ;+nUgtf / lgof]hg ul/;s]/ k'gM ;Gtfg hGdfpg ;Sg] ck/];g u/]/ gLn~hgfn] ;Gtfgx¿ hGdfpg', gLn~hgf sn]hdf k9fpg] x'g', a}gLsf] ;/;xof]u ;fdfGo hLjgsf kIfx¿ x'g\ . pkGof;df lgj]lbtf Pp6L r'hL kfq l5g\ . pgn] dfg'if eGg] s]6fnfO{ dg k/fP klg pm cd]l/sf uPkl5 lax] ug{ c:jLs[t u/]sf], a'afn] vf]h]sf] ;lnn eGg] o'js;Fu laxf u/]/ ;'v;Fu hLjg latfPsf], b'O6f ;'Gb/ 5f]/f kfPsf], 3/ agfPsf], /fd|f] k9]sf] Ol~hlgo/sL dg lhTg] kTgL ePsf] kIf lgj]lbtf / kf7ssf nflu klg ;'vb 5g\ . lzlIfsfsf] ¿kdf lgj]lbtf /f]n df]8]n b]lvPsL 5g\ . lgj]lbtfsf k|zfGt u'? ;d]tsf u'?x¿ k|ltsf] ;Ddfg ;sf/fTds 5 . kq}kq pkGof;n] g]kfnL kl/j]zdf g]kfnL r]nLx¿n] s;/L k9\g'k5{Ù lgDg dWodjuL{ kl/jf/sf 5f]/Lx¿n] k9\gnfO{ s] s:tf ;d:of;Fu h'Wg'k5{ eGg] s'/f a'‰g gLn~hgf / lgj]lbtfn] u/]sf ;+3if{ / prfOdf k'Ug u/]sf tk:ofx¿ g]kfnL hLjgs} jf:tljs syf x'g\ . ;du| pkGof; kl9;Stf oL b'O6} n]lvsfx¿ ljZjljBfnosf lzlIfsf ePsf 5g\ . gLn~hgfnfO{ kltsf] / lgj]lbtfnfO{ a'afsf] /fd|f] ;sf/fTds 6]jf 5 . ;du|df x]bf{ oL kfqx¿ ;fdfGo eGbf dflyNnf :t/sf kfqx¿ x'g\ . ljj]s / gLn~hgfsf] ef]hk'/, Onfd, emfkf cflb :yfgsf ofqfx¿ /dfOnf 5g\ eg] lgj]lbtfsf] Onfd / bflh{lnª\sf] ofqf /f]df~rs 5g\ . oL b'j} kq n]lvsfsf pkGof;x¿sf] efiff z}nL, noa4tf cToGt} ;/n / k|efjsf/L 5 . n]vgdf sljtfTds / lgjGwfTds z}nL 5 . c+u|]h slj z]nLn] eg]h:tf] …cfj/ l:j6]:6 ;ª cf/ bf]h lXjr 6]n c; :of8]i6 y6Ú -xfd|f nflu tL uLtx¿ dL7f x'G5g\ h;n] a9L kL8fbfoL ljrf/ cleJoQm u5{g\_ eGf]h:tf] b'Mvb kIfsf] k|ltlglwTj ug]{ x'gfn] cf}kGofl;s b[li6n] gLn~hgfsf] kf6f] a9L ;+j]bgzLn 5 . k':ts xftdf k/]kl5 z'?b]lv cGTo;Ddg} kf7snfO{ lvRg] zlQm pkGof;sf] 5 . lemgfdl;gf s'/fx¿ y'k|} bf]xf]¥ofOPsf 5g\ . sltko s'/fx¿ gbf]xf]¥ofP/ pkGof;nfO{ Psrf}yfO{ ;fgf] kfg{ klg ;lsGYof] . pkGof; If]qdf ;xn]vgsf c? pkGof; ePklg kqsf] dfWodsf] k|of]unfO{ gofF k|of]u eGg'k5{ . kqn]lvsf pkGof;sf/x¿n] cf–cfˆg} syf n]v]/ cfˆgf s'/f c?nfO{ ;'gfPsf 5g\ h'g ;fxl;nf] 5gf}6 xf] . cfkm" / cfˆgf] kl/j]z 5tf5'Nn kfg{ klg lxDdt g} rflxG5 . 1fg]Zj/, sf7df8f}+ kmf]gM $$!)@&#

n

93

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


Jo ª \U o s f] 3fgdf ; a} e’l6P dfwj l3ld/] Joª\Uosf] ;f]emf] cy{ afËf] x'G5 . t/ ;flxTodf o;sf] k|of]u s;}nfO{ 5]8 xfGg'k¥of] eg] 3'dfp/f] efiffdf ul/G5 . hxfF h'g s'/f x'g'kg]{ xf] ToxfF Tof] ePg eg] lj;ª\ult x'G5 . lj;ª\ultaf6 ljs[ltsf] hGd x'G5 . o;}sf] k[i7e"lddf Joª\Uosf] v]tL df}nfpF5 . k|]d/fh zdf{, s]zj/fh lk+8fnL, e}/j cof{n h:tf :jgfdwGo xf:oJoª\Uosf ;|i6fx¿sf] d"ndf oxL lj;ª\ult g} k|d'v k|]/s tŒj jf sf/ssf ¿kdf /x]sf] 5 . o;} qmddf e}/j cof{nn] Ps 7fpFdf eGg'ePsf] 5–…JolQm geP/ JolQmsf] v/fj k|j[lQ dfly xf:o jf Joª\Uo ul/g'k5{ .Ú ljj]Ro s[lt …e|i6frf/sf] efªÚ Joª\Uo lgaGwx¿sf] ;+u|x xf] . ;fgf 7"nf u/L #* lgaGw oxfF ;+slnt 5g\ . k|foM ;a}h;f] lgaGwdf ;dfhdf, /fi6«df / s]xL lgaGwdf t cGt/f{li6«o If]qdf b]lvPsf lj;ª\ult k|lt klg Joª\Uo ul/Psf] 5 . z}nLut ¿kdf lgaGwx¿ sltko cj:yfdf sltko 7fpFdf Joª\Uo geP/ ;fdfGo ePsf 5g\ . ;dfnf]rsLo k|j[lQ a9L ePsf]n] klg o;f] ePsf] x'g;S5 . pbfx/0fsf nflu …dfG5] <Ú lgaGwsf clGtd b'O jfSo x]/f}+–……dfG5]n] dfG5]nfO{ g} 3Lg ub}{5g\ / dfG5]n] dfG5]nfO{ df/]/ t[Kttf vf]Hb5g\ . t}klg dfG5] hftn] dfG5] g} x'G5g\ sfdn] h];'s} xf]pg\ .ÚÚ ca oxfF Joª\Uo sxfF vf]Hg] < Joª\Uosf] ;§f pkb]z e]l6G5 ls Û o:tf k|of]ux¿ k|foM lgaGwdf e]l6G5g\ . Joª\Uosf] lgx'Fdf /fli6«o efjgf JoQm ePsf] nf]slk|o / dd{:kzL{ uLt–

xfdLn] lxdfn p7fof}+ Plzofsf] dfemdf ;Eotf jf; a;]Yof] cfP/ oxL+ ;fFemdf nfO{ aª\UofP/ …;Eotf gfª\u} a;]Yof] vfP/ dd ;fFemdfÚ …lrGtg dd leqsf]

lgaGwÚdf o;/L k|:t't ug'{sf] p2]Zo a'‰g ;lsPg . To:t} …aGg] xf] /fi6«klt <Ú lgaGwdf jt{dfg g]kfnsf] ;jf]{Rr / ;Ddflgt kb k|lti7fnfO{–…of] gofF g]kfnsf] k|yd tf]/Lnfx'/] /fi6«klt x'g s] a]/ <Ú eGg' cfsfztkm{ kmls{P/ y'Sg' h:t} ePg / < To;}n] k':tssf] e"ldsfdf lji0f' k|eftn] eg]em}+ Joª\Uosf] ;Ldf / dof{bfsf] Vofn cjZo /fVg'kg]{ x'G5 . oxfF k|:t't lgaGwx¿df ;dfhdf b]lvPsf x/]s kIftkm{ Joª\Uo ul/Psf] 5 . st} /fhgLlt st} kqsfl/tf, st} ;flxTosf/sf ;fy} dfG5]sf cfgLafgLk|lt s8f Joª\UonfO{ ljifo–k|;ª\udf a]/]/ h;/L k|:t't ul/Psf] 5Ù Tof] pTs[i6 5 . …eGg} kbf{Ú df o; k':tssf ;|i6f o'j/fh d}gfnL …ljz'4 g]kfnLkgsf] lrgf/L nfUb5 dnfO{ cfˆgf] n]vgÚ o:tf] n]V5g\ . of] cfkm}+df Joª\Uo ePg /, cfkm}+ dkfO{+ x'g] k|j[lQsf] k'li6 s] o;n] ub}{g < h] xf];\ g]kfnL Joª\Uo ;flxTo e08f/df o;n] s]xL g s]xL 6]jf k'¥ofpg] cfzf ul/G5 . uxgfkf]v/L, 6ª\ufn sf7df8f}+ (&$!@!)%)$

n

k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

94


; ’zL / k|zfG t dxf ; fu/ l s ; ’zLnf / lq z"nL < hL=s] kf]v/]n

P clj ltd|L ;'zLsf] 7]ufgf atfOb]pm gq atfOb]p m ;'zLnfO{ d]/f] a]xfn d Psrf]l6 pgL;Fu e]6\g rfxG5' / latfpg rfxG5' lhGbuLsf s]x L /ª\uLg knx¿ d;Fu 5}gg\ k|z fGt dxf;fu/sf 5fnx¿ t/ lqz"n Lsf] gLnf] kfgLdf ltdLn] h:t} v'6\6f 8'afP/ k|Zg ug{ rfxG5' s] ltdL ;fFRrLs} dnfO{ 5f8]/ hfg} nfu]sL xf} < ls ;fFr]/ /fV5Øf} :d[ltsf kfgfx¿df h;/L d}n] ltdLnfO{ s}b u/]sf] 5' Åbosf] ;'G b/ ;'sf]dn l;+xf;gdf

;+;f/ ;fF3'l/Psf] 5Ù Unf]anfOh];g eP/ / v'lDrPsf] 5 Ps bfgf] ;'Gtnfsf] cfsf/df . oxL k'li6 ePsf] 5 cfh . cd]l/sfdf a;f]af; ug]{ cfVofglzNkL c?0f zdf{ / sf7df8f}+df bfneft 8's'sf nflu ;ª\3if{ ug]{ of] kª\lQmsf/aLrsf] ;fdLKo a9\g' o;sf] k|df0f xf] . g]kfnL 8fo:kf]/fsf] k/Dk/fdf ;d[4 cf}kGofl;s s[lt lnP/ kf7sdfem b]vf k/]sf zdf{n] …;'zL / k|zfGt dxf;fu/Ú pkGof; dfkm{t\ j}rfl/s snfTdstf kl:sPsf 5g\ . ;fdflhs ;+/rgfsf ljleGg kl/l:yltsf] ;xh 9Ën] pTvgg ug{ ;Sg] v'aL ePsf cfVofgsf/x¿ lj/n} dfq kfpg ;lsG5 . ToxL ;fdflhs ljeUgtfsf] k'g;{+of]hgdf bQlrQ b]lvg] zdf{n] …;'zL / k|zfGt dxf;fu/Ú dfkm{t\ cfk|jf;L g]knLx¿sf] b'bf{Gt syfgs / b'b{dgLo cg'e"lt k|:t't u/]sf 5g\ . lrGtgut lx;fan] cl:tTjjfbL–lj;ª\ultjfbL / vf; u/L cNa6{ sfd'sf glhs–glhsaf6 axFb} kfZrfTo hut\df km:6fpFb} uPsf] …;x–cfjf;Lo hLjgz}nL -Live in together_ sf s'lT;t kf6fx¿ km'sfpg] hdsf]{ u/]sf 5g\ . Pp6f cle gfdwf/L g]kfnsf] ;/sf/L ljBfnosf] lzIfs lsg cfˆgf] cl:dtf a]Rg afWo / tof/ x'g'k¥of] < / cGttM km]l/ g]kfnL xfjf, df6f] / kfgL;Fu} ljnLg x'g] rfxgf p;df lsg knfof] < pkGof;n] k|:t't ug{ vf]h]sf] lgisiff{Tds jf0fL oxL xf] . ;d:o} ;d:ofsf] hfnf]df h]lnPsf] cle cGttM kf7sx¿nfO{ k|Zg} k|Zgsf] k'~hdf k'¥ofOlbG5 . s] hLjgsf] ;f/ l;l;km;sf] 9'ª\uf] h:t} xf] t < lsg dfG5]df lzv/ cf/f]x0fsf] pTs6 clenfiff, v'zL / ;kmntfsf] ck|fKotf, 3f]lift x'Fbfx'Fb} klg lg/Gt/ /lx/xG5 . sŒf{JofsQ{Jodf tNnLg eP/ klg, ;fdflhs–;f+:s[lts h~hfnn] 3fF6L cF7\ofP klg j}olQms cfl:tlTjs r]tgfsf] ;+j4{gfy{ sl6a4 eP/ nfu]klg 95

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


dfgj hLjg cGttM ;'b"/ clglZrttf / z"Godf ljno x'G5 eGg] b]vfpg' h'nL, ;'zL / clesf aLrsf] lqsf]0ffTds ;DaGwsf] ;f/ xf] . h:t} M …;'Gb/tfsf] lg/LIf0f;Fu} /rgfsf] nflu ;Def/ klg rflxG5 .

Ps hLjg;Fu} d[To' klg t ufFl;Psf] x'G5 clg km]l/ csf]{ hLjgsf] ;'?jft x' G 5 . Pp6frqm 5–hLjgdf / d[ T o' d f . ;' G b/tfsf] /x:odf of] rqm lg/Gt/ rln/xG5 . Pp6f hLjgsf] z'e f/De;Fu } csf]{ hLjgsf] ;+x f/sf] qmd cfpF5 . cflbd o'ub]lv hLjg / d[To' ;Fu} ufFl;Psf 5g\ . -k[i7 !)_

pkGof;n] cd]l/sfdf b]lvg] /Ëe]bnfO{ ljifo If]qsf] snfTdstf leq ;d]6]sf] 5 . ;lbof}+b]lv lt/:s[t x'Fb} cfPsf sfnfhfltx¿df ljb|f]xsf] r]tgf hlt;'s} ;zQm ¿kdf cfPsf] ePklg cGttM afn'jfdf kf]lvPsf] kfgL em}+ lg/y{s / cl:tŒjxLg aGg'k/]sf] 5 eGg] b]vfOPsf] 5 . h:t} M

……Pl/hf]gfsf] Ps sfnf] o'jfnfO{ h]ndf s}b x'g] Ps uf]/] o'jfeGbf rf/u'gf a9L ;Defjgf 5 . d'n'sel/ x]bf{ of] ;Defjgf kfFru'gf a9L 5 . -k[i7 $^_==========hg;ª\Vofsf] t'ngf ubf{ Pl/hf]gfdf sfnfx¿sf] ;ª\V of rf/ k|ltzteGbf sd 5 hals hDdf s}bLdf afx| k|ltzt sfnfx¿ 5g\ . -k[ i7 $^_=========cf}B f]l us=k|u lt;Fu } ju{x ¿ 5' l §Psf 5g\ . cGofo, n" 6 , s}b / ;hfoaf6 tNnf] ju{ kLl8t 5g\ . lg/Lx dflg;nfO{ s8f ;hfo lbP/ cf/f] k nufP/ h] n leq hflslbP/ /fHon] tL u/La / cZj] t hgtfnfO{ dgf]j}1flgs b'Mvsf nflu k|k~r u/]sf] b]lvG5 .ÚÚ -k[i7 $&_

d"ntM /ª\ue]bL cd]l/sL zf;g k|0ffnLk|lt s6fIf ub}{ cfk|jf;Lx¿sf j]bgf pTvgg\ ug'{ o; pkGof;sf] d'Vo k|of]u If]q ag]sf] 5 . …;'zL / k|zfGt dxf;fu/Ú pkGof;sf] ;jf{lws /f]rs kIf kfZrfTo hut\df ljsl;t / xfn cfP/ ljZje/ k|efj kfg{ ;kmn hLjg arfOsf] gofF cfofd ;x cfjf;Lo hLjg k|0ffnL -Live in together_ xf] . clen] kfn}kfnf] b'O{ o'jtL;Fu ljjfx]t/ ;DaGw :yflkt u/]sf] 5 t/ ljjfxk"j{ g} . o;n] Psflt/ of}gdf b]lvPsf] :jR5Gbtf / j}olQms :jtGqtf phfu/ ub{5 eg] csf{lt/ of}gnfO{ :jtGqtfsf] ¿kdf ln+bf efjL hLjg b'Mvb / ;GtfgxLg x'G5 eGg] k'li6 ub{5 . h:t}M

hLjgsf] Oltxf;sf] Ps kfgfdf ;Demgfsf] Ps cIf/ ;'zL / h'nL n]V5g\ . o; kfgfsf] s]xL ;dosf] s]G b|df d klg 5'Ù t/ slxn]; Dd < kmflng] 5' d Psflt/ . Tof] kfgLsf] Tof] sf7sf] 6'qmf h:t} d]/f] cl:tTj Oltxf; eP/ hfg]5Ù oL b'j}sf nflu . -k[i7 @#_

pkGof;sf tLg} k|d'v kfqx¿ ;'zL, h'nL / clen] ;Gtfgsf] pHjn d'xf/ b]Vgaf6 al~rt x'g'k/]sf] 5 . o;sf] ;Gb]z ;f]em} 5Ù hLjgnfO{ s]jn of}g ;Gt'li6sf] ;fwgsf] ¿kdf dfq} ln+bf efjL hLjg lbzfxLg aGb5 . ePsf] klg To:t} 5 . pd]/ 9lNs;s]kl5 h'nLn] csf]{ k'?if of}g ;fyL vf]h]/ ljjfx u/]klg p;sf] bfDkTo hLjgn] ;'vb df]8 k|fKt ug{ ;s]sf] 5}g / sf/ b'3{6gfdf kltsf] d[To' ePkl5 km]l/ clek|lt g} cg'u[xLt x'g'k/]sf] 5 . h:t}M

kfFr xKtf nfu]sf] 5 h'nLnfO{ clncln lx+8\g 8'Ng ;Sgsf nflu . cem} lkmlhsn y]/fkL rflxG5 eg]sf 5g\ . pgsf] cg'xf/df g} vt 5g\ . cg'xf/df b'O{j6f cln ulx/f nfOg 5g\ . hLjgsf] lgi7'/tfsf] slxn] klg k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

96


gd]l6g] lrGx . hlxn] klg pgnfO{ e]6\bf dleq tLa| j]bgf p7\5 . lsg olt lgd{d ePsf] of] lgolt < b]jtf 5g\ eg] lsg o:tf] a]OG;fkmL < hlxn] klg RofKKf xft ;dfpFl5g\ pgL d]/f]–clg d]/f] cfFvf /;fpF5g\ . d cfˆgf] d' 7 \ 7 Ldf /flv/xG5' pgsf cf} + n fx¿ . zAbsf] k| o f] u ubf{ klg To;sf ;Ldfn] leqsf] s'/fnfO{ Gofo ug{ ;St}gg\ . Tof] dgsf] lj8Dagf xf] . zAb / d'6'sf] cfˆg} b"/L x'g] /x]5 . slxn] Tof] kftnf] nfOg h:tf] x'G5–slxn] PsfPs 7"nf] vf8L h:tf] . efjgf / zAbdf Uo|f08 s]lgogsf] h:tf] 7"nf] vf8n x'G5 slxn]sfxL+ . -k[i7 !!*_

ptf ;'zLsf] xfn klg To:t} gfh's ePsf] 5 . cd]l/sfdf jiff}{+ ;xjf; / of}g ef]u u/]sf] clenfO{ g} c:ktfnsf] z}øofaf6 lgDtf ug'{k/]sf] 5Ù afFsL hLjgsf] lbzf lgb]{z ug{sf nflu . ljjfx, k|]d, of}g, ;'v / ;Gtfg k|flKt oL rf/ s'/fsf] cGt;{DaGwsf] vf]hL ub}{ kfzljs of}gj[lQ -s]jn ;]S;_ n] dfgj hLjgnfO{ z"Gotfsf] lbzf u|x0f ug]{ ePsfn] ;fdflhs ;+:sf/, nf]snfh tyf kfl/jfl/s hLjgk|lt ljZjf; ug'{ pkGof;sf/sf] dxQd pknlAw xf] . lg:sif{df k|:t't pkGof; …;'zL / k|zfGt dxf;fu/Ú k7gLo s[lt ag]sf] 5 . n3' cfofd, sfJofTds efiff, ;ª\lIfKt syg z}nL / a]hf]8 Joª\Uo ljwfg o; s[ltsf ljz]iftfx¿ x'g\ . cS;kmf]8{ OG6/g]zgn klAns]zg, n cgfdgu/, sf7df8f}

uL t /fd]Zj/ hng w]/} lbgkl5 cfh ltd|f] kq kfPF n]lvPsf tL zAbdfem ltdLnfO{ kfPF PSnf] lyPF l9nf] lyPF leq leq d t vf]qmf] lyPF Kof/n] el/Psf] ;hLj lrq kfPF w]/} lbg kl5 cfh ltd|f] kq kfPF b'Mv klg n}Vof} lk|o ;'v klg ljZjf; / e/f];f x/ cIf/df kf]Vof} 8/ lyof] dnfO{ lal;{of} ls elg lat]sf tL If0f ;+em]/ d]/f] dg hf]Vof} w]/} lbg kl5 cfh ltd|f] kq kfPF ltd|f] Åbo dfem dfof kljq kfPF ÛÛÛ

n 97

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

a'+udtL–$, nlntk'/ (*$!&$@)!) k"0ff{Í – 115


‘l t d|f] z x / df d’ c?0f gbL vqL ;flxlTos If]qdf dl0f/fh l;+x Pp6f kl/lrt gfd xf] . pgsf] …ltd|f] zx/df dÚ gfds sljtf ;+u|x @)^& c;f]hdf k|sflzt ePsf] 5 . o;eGbf cufl8 pgsf] …cIf/, v'kf{ / v's'/Lx¿Ú / …/fhwfgL l5/]kl5Ú gfds b'Oj6f sljtf ;ª\u|x k|sflzt e};s]sf 5g\ . …ltd|f] zx/df dÚ leq …aGwsLÚ, …d'bf{ ;fd|fHoÚ, …xfd|f dxfsljÚ, …cIf/sf] rf}tf/LÚ nufot ljleGg zLif{ssf pgGrfnL;j6f sljtf ;d]l6Psf 5g\ . …aGwsLÚ zLif{ssf] klxnf] sljtfdf Pp6f o'jfn] km'Q xnf] ˆofFs]/ afa' a/fh'sf] ;DklQ aGws /fv]/ 8fF8fkf/L ljb]lzP/ kx/]bf/ aGg vf]h]sf] kfOG5 . …d'bf{ ;fd|fHoÚ zLif{ssf] sljtfdf yfxf 5}g cfkm}+nfO{ lhpFbf] 5' ls d/]sf] cfcf] sf]xL lrdf]6 dnfO{Ù sljn] eg]sf 5g\ . slj dl0f/fhsf sljtfx¿df Joª\UofTds z}nLsf] k|of]u klg /x]sf] 5 . s] eGg' / v} < c1fgtfsf] hnk, nfdv'§]x¿sf] hd36, ljGtLkq, lgldQ gfosx¿ cflb sljtfdf hgtfx¿ dfly e|dsf] v]tL u/L cfZjf;gsf s"kg afF8\g] t/ /fli6«o cl:dtfdfly g} k|ZglrGx nfUbf klg sfgdf t]n xfn]/ a;L s';L{sf] df]xdf lvrftfgL ug]{ lgldQ gfosx¿sf] dgf]j[lQ k|lt cf}+nf 78\ofOPsf] 5 .

s;n] s;n] s;n] s;n]

n]V of] xf]nf klxnf] cIf/ sf]¥ of] xf]nf cIf/x¿sf] h'n'; v]nfof] xf]n f cIf/x¿sf] /ª n]vfof] xf]nf l;h{gfsf] zx/

/fli6«o / ;fdflhs ;d:of clg To;af6 kLl8t g]kfnLn] ef]Ug' k/]sf] b'Mvn] sljtf ;ª\u|xsf] w]/} c+z cf]u6]sf] 5 . aGb, x8\tfn, ckx/0f, xTof, lx+;f, cGof}nu|:ttf / a]lytL aLrdf klg sljnfO{ cfˆg} b]z Kof/f] nfU5 . dgdf p7]sf efj, cg'e"lt / t/ª\ux¿nfO{ zAbsf] hfdf klx¥ofP/ v]nfO{ /xg dg nfU5 slj dl0f/fhnfO{ . hLjgsf] nIok"lt{ lglDt cfkm"n] rfx]sf] j:t' k|fKt x'g'k5{ . hLjgsf] d"No dfGotf /xg cfsf+Iff k"/f x'g'k5{ . hLjg¿kL ofqfdf cfgGbfg'ej ug{ jftfj/0f klg To:t} x'g'kb{5 . cGoyf ;do¿kL e]ndf 8'Ag] pqg] dfq x'G5 . To:t} cg'ej ePsf] 5 sljnfO{ . sljtf;ª\u|xsf] ;DaGwdf k|f=8f=ufuL{ zdf{ eGg'x'G5–b]z / ;do cg';f/sf] ¿ks, pkdf cflb cnª\sf/o'Qm sljtfn] kf7s k|efljt geO{ /xg] 5}g . o:t} k|f=8f=;'ifdf cfrfo{ cfˆgf] e"ldsfdf eGg'x'G5Ù …jt{dfg cj:yfdf /fi6« / hgtfn] k|d'v ¿kdf ef]Ug' k/]sf ;fdflhs, cfly{s / /fhgLlts kL8fnfO{ ;Eo / lzi6 eflifs dfWodåf/f cleJolQm lbg slj dl0f/fh l;+x s'zn ;fljt ePsf 5g\ .

;"rgf 6fFl;Psf] 5 ‰ofn–‰ofndf of] 3/ ef8fdf 5 ;Dks{ ug' { x f] n f .

k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

98


xfd|f dxfslj zLif{s sljtfdf lr;f au/df c;ª\Vo k}tfnfsf 8f]ax¿df sNkgf, ddtf / ;'jf; ;d]6]/ PSn} r'r'/f] plSn/x]sf dxfsljnfO{ e]6]+Ù sljn] eg]sf 5g\ . gofF 3/ agfcf}+ zLif{s sljtfdf hftkft d]6]/ gofF gofF rf}tf/L agfcf}+, dgsf u/f u/fdf r]tgfsf] km"n km"nfcf}+ cfcf}+ xfdL h'6]/ gofF gf}nf] 3/ agfcf}+ elgPsf] 5 . d 8udufPsf] 5}g zLif{ssf] sljtfdf :jR5, lgd{n afudtLdf nfnL u'/fF; / nfn'kft]sf] /ª xfFl;/x]sf] lyof] h"g tf/f;Fu elgPsf] 5 . sljtf dfgj dgsf t/n / sf]dn efjgfx¿sf] noj4 Pj+ nflnTok"0f{ eflifs cleJolQm xf] . dfgj dg :jo+ sf]dn x'G5 . ToxfF t/lËg] efjgfx¿ :jo+df 6nknfpFbf x'G5g\ . slj dl0f/fhsf] sljtfdf sf]dn km"nnfO{ ?jfPsf] 5}g . if8oGqsf] hfnf] kG5fP/ :jtGqtfdf afFRg lbg'kg]{ k|lta4tf b]VffpF5g\ slj . xfdL :jtGq b]zsf :jtGq gful/s xf}+Ù s;}sf] aGwg / bf;Œj :jLsfo{ 5}g . hLjg d':s'/fpFbf st} km"n km'n]5 km"n t hLjgsf] k|tLs /x]5 . cfTdLotfsf] lrgf] /x]5 km"n . dfG5] / ;kgfx¿ zLif{s sljtfdf n]lvPsf] 5 . ljrf/, efj / snfsf wgL slj dl0f/fhsf] n]vg o;/L g} lg/Gt/ cl3 al9/xf];\ . eljiodf cem ;'Gb/, ;zQm s[ltx¿ lg:sFb} hfpg\ Û oxL sfdgf ul/G5 . arunnadi2024@gmail.com

n

uh n cGhfg :g]xf vf]Hg]x¿ Pslbg cjZo e]6fp5g\ ax't sdn] lhGbuLsf] nIo e]6fp5g\ b|f]0ffrfo{ h:tf x/]s lzIfsx¿n] x/]s kf7zfnfdf PsnJo e]6fp5g\ lhpg] snf yfxf 5}g h;nfO{ ltgLx¿n] s;/L lhGbuLsf] /x:o e]6fp5g\ ljutd} ?dlNnP/ a:g] dfG5]x¿ g jt{dfg ef]U5g\ g eljio e]6fp5g\ lzjk'/ %, gs'jf alb{of (&$!)$#%**

n 99

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


uf]/ v f 5fq ; +3Ù b]x /fb"g s f] ‘laxfg’ lzj /]UdL uf]/vf 5fq ;+3, b]x/fb"gåf/f d] !(%# tbg';f/ @)!) j}zfvdf ;Dkfbs /3'jL/ l;+x If]qL tyf ;xfos ;Dkfbs hª\uaxfb'/ a"9fyf]sL tyf snfjtL If]qLsf] ;DkfbsŒjdf k|sflzt …laxfgÚsf] of] k|:t't cª\s bf];|f] xf] .

laxfg t]/f] eljio t]/f] Åbodf :jR5 /f]d /f]ddf k|bLKt c+u c+udf cv08

clt ljzfn 5, ;flxTo ;|f]t 5, 1fg Hof]lt 5, sLlt{ k'~h 5,

@))* ;fntfsf b]x/fb"gdf uf]/vf 5fq ;+3 :yfkgf ePsf] a'lemG5 . h;n] …laxfgÚ jflif{s ¿kdf klxnf] kN6 cS6'a/ !(%@ cyf{t\ @))( ;fn sflQsdf lgsfn]sf] b]lvG5 . syf, sljtf, n]v–lgaGw ;lxtsf] of] klqsfsf] aofg Toltv]/ b]x/fb"g k'Ug'ePsf sljs]z/L wd{/fh yfkfn] k|:t't cª\s @ df ug'{ePsf] 5 . o; cª\sdf k|sflzt ;fdu|Lx¿df tLg syf, rf/ sljtf, kfFr n]v–lgaGw, Ps ;dfnf]rgf / :yfoL :tDex¿ /x]sf 5g\ . 5flkPsf tLg syfx¿–:jb]z k|]d, levf/Lsf] /fdsxfgL tyf ljlwsf] lj8Dagfsf syfsf/ qmdzM wgaxfb'/ yfkf, bdoGtL b]jL tyf sdnl;+x yfkf x'g\ . tLg} syf k|:t'tLs/0f / syfj:t'sf] ljifon] ;kmn klg 5g\ . logdWo] …:jb]z k|]dÚ pTs[i6 syf xf] . kfFr n]v–/rgfdf /3'jL/ l;+x If]qLsf] …b]x/fb"gsf] k|frLg uf}/jÚ pTs[i6 n]v nfU5 . n]vdf g]kfnL jL/tfsf] Oltxf; ;lDemPsf] 5 . eLdr/0f yfkfsf] efjgfTds n]v …of] lj8Dagf lsg <Ú / cfgGb l;+x yfkfsf] …xfd|f] efiff / ;flxTo /rgfÚn] P]ltxfl;s uf}/jufyf ufPsf] 5 . s'ndfg l;+x k|wfgsf] …k[YjLsf] sxfgLÚ zLif{s n]vn] e"nf]s Oltxf; k|:t't u/]sf] 5 . t/ n]v qmdzM ePsf]n] k9\bf k9\b} lg/fz aGg'k¥of] . csf{] n]v z]/axfb'/ yfkfsf] …xfd|f] ;dfhlt/ Ps b[li6Ún] g]kfnL ;dfhnfO{ ;;{tL{ lgofNg] k|of; u/]sf] 5 . :yfoL :tDe cGtu{t k|sflzt km'6s/ l6Kk0fL ;d]t rfvnfUbf / 1fgj4{s nfu]sfn] ptf/ ug]{ nf]e u/]sf] 5' . -s_ gf]j]n k'/ :sf/ k|fKt u/]kl5 7fs'/ /jLGb|gfy aln{g uP . pgnfO{ ljZjljBfnodf JofVofg lbg cfdlGqt ul/of] . ;do eGbf b' O 306f klxn] b ] l v g} >f] t fx¿sf] tfF t Ln] 3rf/f] eO{ ; s] s f] lyof] . oxfF ; Ddls xnsf] 9f] s f, a/08f clg l;+ 9 L;Dd el/Psf] lyof] . 7Ls ;dodf 7fs'/ k'u] t/ cl3 a9\g] af6f] kfPgg\ . pgn] cufl8 k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

100


hfg] af6f] b] p m eg] . pQ/ cfof] Ù …xfdLnfO{ klg ljZjsljsf] JofVofg ;'G g] clwsf/ 5 ÛÚ …efO Û dnfO{ t ;'Gg] klg clwsf/ 5}g ÛÚÙ /ljGb|gfysf] pQ/ lyof] . -v_ ca| f xd lnª\ s gnfO{ :jo+ cfˆgf] h' Q fdf kfln; nufPsf] b] v ] / Pp6f c+u|]h n] eGof], …xfd|f] O{+u Nof08df s'g} dflg;n] klg cfˆgf] h'Qfdf kfln; nufpFb}gg\ .Ú lnª\sgn] ;f]w]Ù …cR5f Û s] ltgLx¿n] csf{sf] h'Q fdf dfq} kfln; nufpF5g\ <Ú …laxfgÚsf] k|:t't cª\s lgsfNbftfsf uf]/vf 5fq ;+3sf] ;~rfns ju{df /3'jL/ l;+x IfqL, hª\uaxfb'/ a"9fyf]sL, ljqmd axfb'/ If]qL tyf lzjxl/ l;+x k|wfgsf kmf]6f] ;lxtsf] kl/ro lbOPsf] 5 . …laxfgÚ ;+ejtM b]x/fb"gsf] cl3Nnf] nx/sf] ;flxlTos klqsf x'g'k5{ . t/ o;sf] Oltxf; st} pNn]v ePsf] k9\g kfOPsf] 5}g . bf];|f] cª\s kl5 lgSn]–lgSn]gg\Ù Tof] klg hfGg kfOPg Û xL/f If]qLsf] …ef/tLo g]kfnL kqklqsfsf] ztfAbLÚ k':tsdf ;d]t o;sf] k|sfzg …agf/;Ú elgPsf] 5 . o; k+lQmsf/nfO{ k|fKt k|:t't cª\ssf] k|ltdf Toltv]/ dxfslj b]jsf]6fnfO{ …slj >L b]jsf]6fHo"nfO{ k|bfg ul/Psf]Ú–uf]/vf 5fq ;+3, b]x/fb"g n]v]sf] clen]v kfOG5 . To;kl5 of] cª\ s cRo' t /d0f clwsf/Ln] wg' i frGb| uf} t daf6 @)$&÷*÷@#÷!df Nofpg'ePsf] /x]5–cfˆgf] ;+sngsf] lgldQ . dxfslj b]jsf]6fn] of] klqsf cjZo k9\g'ePsf] lyof] xf]nf . pxfFsf] :kz{ of] klqsfn] cjZo kfPsf] lyof] xf]nf . t/ To;sf] syf eGg] s;n] < do"/ dfu{ ^!, afg]Zj/, sf7df8f}+ kmf]g M $$&)@$%

n

;Dkfbs s]=aL= g]kfnLsf] ;DkfbsŒjdf ljut krf; jif{b]lv ef/tsf] c;daf6 k|sflzt …laGb'Ú g]kfnL ;flxlTos q}dfl;ssf] lr/k|tLlIft :j0f{ hoGtL ljz]iffª\s k|sflzt eof] Û

cjZo k9\g'xf];\ ;Dks{ laGb' k|sfzg nfdl8ª–&*@$$&, c;d, ef/t O{d]nM kbnepali123@gmail.com 101

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


c ; d] g]kfnL l j z ]i ff Í M : t ’T o s fo{ nLnf/fh bfxfn …/rgfÚ å}dfl;s klqsf lgM;Gb]x g]kfnL ;flxlTos klqsfx¿nfO{ g]t[Tj ug]{ cj:yfdf k'u]sf] dnfO{ cfef; e}/x]sf] 5 . ul/df, dw'ks{, ;dsfnLg ;flxTo, sljtf, ldld{/], ;dli6 clfb klqsfx¿sf] cfly{s d]?b08 cToGt ;jn / alnof] x'Fbf klg :t/Lotf sfod ug{ g;ls/x]sf cj:yfdf lghL k|of;af6 oltsf] uxg, k7gLo / :t/Lo klqsf k|sfzg ug{;Sg'df …/rgfÚsf k|wfg ;Dkfbssf] ;Dkfbg sf}znsf] tfl/km gu/L /xg ;ls+b}g . …/rgfÚ n] ljleGg ;dodf ljz]iffÍ k|sflzt ub}{ cfO/x]h:t} @)^* j}zfv– h]7 k"0ff{ª\s !!@ nfO{ …c;d] g]kfnL ljz]iffª\sÚ sf ¿kdf k|sflzt u/]/ …/rgfÚn] g]kfn aflx/ /x]sf cyf{t\ gful/stfsf lx;fjn] ef/tLo–g]kfnLx¿ hf] g]kfnL efiff, ;+:s[lt / ;flxTok|lt x'?Ss x'g] u5{g\Ù ef/tsf] k"j{ pQ/ e]udf a;f]jf; u5{g\Ù c;ddf /x]sf pg} g]kfnLx¿nfO{ pRr ;Ddfg u/]sf] 5 . of] Psbd} dxŒjk"0f{ sfo{ xf] eGg] dnfO{ nfU5 . …/rgfÚsf] o; c+sdf k'iknfn pkfWofo, xl/eQm s6'jfn, b'uf{k|;fb l3ld/], nLn axfb'/ If]qL, 8f=hdblUg pkfWofo, 1fg axfb'/ If]qL, k|f=hogf/fo0f n'OF6]n, uLtf pkfWofo, kb\d 9sfn, 8f=zflGt yfkf, gj ;fksf]6f, 8f=v]d/fh g]kfn, ldqb]j zdf{, bLggfy lg/f}nf, v8\u axfb'/ sf}lzs, uf]kLgf/fo0f k|wfg, l8NnL/fd vgfn, d'GgL ;fksf]6f, eljnfn nfld5fg], s]=jL=g]kfnL, an/fd pkfWofo, b'uf{ vgfn, j;'Gw/f zdf{ Hf:tf l;4x:t c;d] ;flxTosf/x¿sf n]v–lgaGw, syf, Psf+sL, sljtf Ps} 7fpFdf k9\g kfOg' v'zLsf] s'/f xf] . c;d] ;|i6f k|f=b'uf{ k|;fb l3ld/]n] cys k|of; u/]/ /rgf ;+sng ul/lbg'eof]Ù Tof] ;/fxgLo sfo{ xf] . t/ klg k"0f{ c;d] c+s eg] of] cem x'g ;s]sf] 5}g . c;ddf c? klg :t/Lo pNn]Vo n]vsx¿ lyP, 5g\ . cem vf]hljg u/L /rgf ;+sng ug'{kYof]{ . g]kfnsf ;flxlTosx¿sf n]v–/rgf t cGo c+sx¿df k|sflzt ePs} lyPÙ o; c+sdf :yfg glb+bf klg x'GYof] . c;dsf clUgaxfb'/ If]qL, 6+sgfy pkfWofo, b'jf{;f pkfWofo, nId0f af]x/f, lbnaxfb'/ g]jf/, nf]sgfy pkfWofo rfkfufO{+, lji0f'nfn pkfWofo, s[i0fk|;fb 1jfnL h:tf cGo sof}+ c;d] ;flxTosf/x¿nfO{ ;dfj]z ul/Psf] b]lvPg . pxfFx¿sf] d[To' ePtfklg pxfFx¿sf /rgfsf] t d[To' ePsf] lyPg lg Û o:tf :jgfdwGo ;flxTosf/x¿sf /rgfnfO{ :yfg lbg ;s]sf] eP cem /fd|f] x'g]lyof] . o; c+sdf k|sflzt /rgfx¿ k7gLo 5g\ . syf yf]/} eP . syfdf b'uf{k|;fb l3ld/]sf] …e}+;L uf]7 / uf]7fnf]Ú ;fx|} /fd|f] 5 . cGo /rgfx¿ klg :t/Lo 5g\ . ljz]if u/L n]v–/rgfx¿ -lgjGw_ pRr sf]6Lsf 5g\ . …c;dsf tL clj:d/0fLo If0fx¿Úsf /f]rs l3ld/], …c;d] g]kfnLsf] a;f]jf; / hghLjgÚ sf kb\d 9sfn, …k"jf]{Q/ ef/tdf g]kfnL syf ;flxTosf] ljsf;Ú sf 8f=hdblUg pkfWofo, …c;djf;L g]kfnLaf/] k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

102


c;dLof efiffsf] uxlsnf] k':tsÚsf cljgfz >]i7x¿ ;fy{s n]vgsf lglDt wGojfbsf kfq x'g'x'G5 . oxfF ;dflji6 t:jL/x¿n] ljz]iffª\snfO{ ;'/Do kf/]sf 5g\ . oL pNn]lvt n]v /rgf / t:aL/x¿ c;dsf] ;du|tf a'‰gsf nflu k|efjsf/L 5g\Ù 1fgj4{s klg 5g\ . …c;d] g]kfnL ljz]iffª\sÚ k|sflzt u/]/ k|wfg ;Dkfbsn] cfˆgf] k|ltj4tf k"/f ug'{ePsf] dfq 5}gÙ ;Dk"0f{ c;djf;L g]kfnL bfh'efO–lbbL alxgLx¿nfO{ ;Ddfg klg ug'{ePsf] 5 . k|ltkmndf c;d] g]kfnLsf] dfof klg k|fKt ug'{ePsf] 5 . …/rgfÚsf] o; ljz]iffÍn] c;djf;L g]kfnLsf] Åbodf …/rgfÚ kl/jf/nfO{ ;b}j jf; lbnfO /xg]5 . o:tf ljz]if cÍ kl5 klg k|sflzt e}/xg]5g\ / k9\g kfO/lxg] 5 eGg] cfzf klg 5 . …/rgfÚ å}dfl;sn] cfufdL lbgdf klg ;flxTosf ;j} ljwfx¿nfO{ plQs} dxŒj lbO/xf];\ eGg] ck]Iff ub{5' . sd}{of, ;nf{xL (*$$)$^(^@

n

sf] ;"rgf

 k|sfzgfy{ n]v–/rgf k7fpFbf cfkm";Fu Psk|lt /fv]/ dfq

k7fpg' kg]{5 . c:jLs[t /rgf ;'/lIft /fVg] cyjf lkmtf{ ul/g] 5}g .  k|Llt kmG6df 6fOk u/L O{d]nåf/f k7fOPsf :t/Lo /rgfnfO{ u|fXotf lbOg]5 .  k|sfzg cof]Uo, c:ki6, ga'lemg] cIf/ ePsf ;fdu|L k|sflzt x'g] 5}gg\ .  k|sfzgfy{ cfPsf ;fdu|Lsf] cTolws rfksf sf/0f k|]lift ;fdu|L tTsfn k|sflzt ul/xfNg xfdL c;dy{ 5f}+ .  ;fdu|L k7fPsf] rf}yf] cÍ;Dd klg k|sflzt geP /rgf c:jLs[t ePsf] 7fGg' kb{5 .  …/rgfÚ df k7fO;lsPsf ;fdu|L c¿ klqsfdf klg k7fOP / b'j}lt/ k|sflzt x'g uP eljiodf To:tf /rgfsf/sf ;fdu|L …/rgfÚdf k|sflzt ul/g] 5}g .  …/rgfÚ df k|sflzt ;fdu|L k|ltsf] bfloTj ;DjlGwt n]vsdf g} /xg]5 . k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf pko'{Qm a'Fbfx¿df Wofg lbg cg'/f]w ul/G5 . 103

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


; femf k|s f z g s f] /8f s f] Û ;dfhnfO{ ;bfrf/ g}ltstf / ;To lgi7fsf] af6f]df lx8\g k|]l/t k|f]T;flxt ug{ cu|0fL e"ldsf v]Ng] sfd ;|i6fx¿n] ub}{ cfPsf 5g\ . ;flxTosf/x¿sf k|]/0ffbfoL /rgf k9]/ g} hg;fwf/0fx¿ g}ltstfsf] af6f] klxNofpg ;Ifd x'G5g\Ù / ;dfh g}ltsjfg aG5 . o'uf}+b]lv rNb} cfPsf] k|lqmof xf] of] . t/ clxn] xfd|f] ;dfhsf] lgi7f, g}ltstf / ;t\ cfr/0fsf] w/ftn lgs} sdhf]/ eP/ uO/x]5 . ;dfhn] cfbz{ dfg]sf ;|i6fx¿ g} g}ltstfsf] cfkm cfˆgf] dfkb08 agfpFb} lx8]sf 5g\ . PskIf cfˆgf] dfGotf 7Ls eG5Ù csf]{ kIf Tof] a]7LsÙ d]/f] 7Ls Û eGb} kfv'/f ;'s{g yfN5 . o:tf] l:yltdf hg;fwf/0fnfO{ 7Dofpg d'lZsn k5{–s'g 7Ls xf] s'g a]7Ls xf] . k|;Ë g]kfnL ;flxTosf/x¿sf] afx'No ePsf] ;+:yf ;femf k|sfzgsf] xf] . ;femf k|sfzg af/] s]xL dfu /fv]/ ToxL+sf Pshgf ;~rfns cfd/0f cgzgdf a;]kl5 o; ;+:yfn] w]/}sf] Wofg lvRof] . ……cgzgsf/Lsf dfu hfoh g} x'g\ olQ dfusf lglDt To:tf] cgzgsf] hf]lvd p7fpg' cfjZos lyPgÙ ;/sf/ oL dfuk|lt ;sf/fTds 5ÚÚ eGb} cgzgsf/LnfO{ cfZj:t kfb}{ k|wfgdGqLn] cfkm}+ h'; v'jfP/ cgzg tf]8fPsf] b]lvof] . t/ k|wfgdGqLsf] cfZjf;g ;:tf] nf]slk|otf dfq 7xl/of] . To;leqsf] åGå emg} rls{of] . ;femf k|sfzg ;~rfng ;d"x kIf ljkIfdf ljeflht eof] . Ps csf{k|lt zflAbs af0f k|xf/ ub}{ o'4 d}bfgdf v'n]/} nfu] ;femfsf lxtlrGtsx¿ Û ;~rfnsx¿df ljefhg, c+lzof/x¿df ljefhg, sd{rf/Lx¿df ljefhg, kf/:kl/s åGå, sd{rf/Lx¿df cleof]u–:ki6Ls/0f / cf/f]k–k|Tof/f]k cftÍ cflbn] of] ;+:yf hu}b]lv hh{/ x'g] l:yltdf k'u]sf] b]lvof] . c+lzof/n] lgjf{lrt u/]/ k7fPsf ;~rfnsx¿ tLghgf tLglt/ rf];f] k;f/]/ a;]sf] ltgsf sfo{snfkaf6 b]lvof] . k|sfzgsf] To:tf] cJoj:yf lg/fs/0fsf lglDt Ps l9sf] eP/ ;dfwfgsf pkfo vf]Hg'kg]{ lyof] ltgn] . st} n's]sf cdof{lbt Jojxf/ 5tf5'Nn x'g] eon] t xf]Og ljefhg cfPsf] < lgjf{lrt ;~rfnsx¿ kbfjlw ;dfKt e};s]kl5 klg s'g g}ltstfn] cf;g hdfO/x]sf x'g\ Û cfkm" c;Ifd ePkl5 c?sf lglDt af6f] 5f]l8lbg' kg]{ xf] . Tof] klg u/]sf] b]lvPg . cWoIf / dxfk|jGws ;DaGwL so{sf/L kbaf/]sf] ljjfbdf ;d]t ;~rfnsx¿df dt}So b]lvb}g . sf]xL cWoIfsf] kIfdf sf]xL ljkIfdf ljeflht 5g\ . o;af6 k|sfzgsf] b}lgs k|zf;lgs sfddf b'ik|efj kg'{ :jfefljs g} xf] . dxŒjk"0f{ lg0f{odf / cfly{s rnv]ndf ;d]t o:tf s'/fn] clgoldttfsf] cfzª\sf pAhfpg' c:jfefljs xf]Og . cbfntsf] cfb]znfO{ cfkm cfˆgf] cg's"nsf] JofVof ug]{ k|j[lQn] klg ;+:yfg–k|lti7fgx¿nfO{ o;/L eb|uf]n / a]lylt a]xf]g{ afWo kf/]sf] b]lvG5 . ;femf k|sfzgsf c+lzof/x¿n] ;+:yfsf] lxt ug]{ lhDd]bf/L ;'Dk]/ cfˆgf k|ltlglw agfP/ r'g]/ k7fPsf ;~rfnsx¿sf] csd{0otf g} ;femf k|sfzgsf] k"0ff{Í – 115 sflQs–dª\l;/, 2068 /rgf ¿ 104


clxn]sf] cJoj:yfsf] k|d'v sf/s xf] . olb k|sfzgdf cJoj:yf / e|i6frf/ 5 eg] ltgn] ldn]/ lg/fs/0fsf] ;+o'Qm k|ofz lsg ub}{gg\ < ;+:yfleqsf sfd sf/afxLsf] kf/blz{tf / ;+:yfnfO{ z'4Ls/0fsf] ;ª\ul7t k|oTgdf pgLx¿ lsg v'6\6f sdfpF5g\ < ;femf k|sfzgsf] clxn] aflxl/Psf] ljjfbdf Pshgf ;~rfns cWoIfsf] kIfdf v'n]/ nfu]sf 5g\ . c? b'O{hgf df}g 5g\ . of] df}gtfsf] /x:o s] xf] < ;femf k|sfzgsf c+lzof/x¿ o;sf] hjfkm klv{/x]sf 5g\ . k|fl1sx¿sf] ;+:yfdf rn]sf] o:tf] tf08jsf] tflŒjs t:jL/ s] xf] < To;sf] pb\3f6g cljnDa x'g'k5{ / ;femf k|sfzgnfO{ :jR5 / ;s[o x'Fb} cfˆgf] uGtJodf lgjf{w lx8\g kfpg] l:ylt ljsf; ul/lbg'k5{ . cGoyf o;sf] eljio c;'/Iffsf] cf]/fnf]lt/ nv{l/g] lglZrt 5 .

n

105

¿ /rgf

sflQs–dª\l;/,

2068

k"0ff{Í – 115


zlz zfxsf] t"lnsf

k"0ff{Í – 115

sflQs–dª\l;/,

2068

/rgf ¿

106


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.