INDICE 1º.- Análise da situación a) Características do centro e do seu contorno. b) Aspectos da xestión e organización do centro que inflúen na convivencia. c) Valoración das relacións e da participación na vida do centro por parte do profesorado, do alumnado, das familias e do persoal de administración e servizos e de atención educativa complementaria, así como doutras institucións e entidades do contorno. d) Conflitividade detectada no centro. e) Actuacións desenvolvidas e efectividade das mesmas.
2º.- Obxectivos específicos 3º.- Actuacións, medidas e programas a desenvolver. 4º.- Protocolo para a prevención, detección e tratamento das situacións de acoso escolar. Anexo II 5º.- Normas de convivencia do centro. 6º.- Relación e catalogación das condutas contrarias á convivencia e procedemento de aplicación das medidas correctoras. 7º.- Réxime de funcionamento da comisión de convivencia do centro. Anexo III 8º.- Mecanismos de coordinación e colaboración interna no centro, coas familias e con outros centros educativos ou organismos do contorno. 9º.- Estratexias para a difusión do plan. 10º.- Procesos de seguimento e avaliación. 11º.- Propostas de mellora. ANEXOS DILIXENCIAS PLAN DE CONVIVENCIA
2 CEP Dr Fleming
1º.- Análise da situación A)
Características do centro e do seu contorno
Iníciase o funcionamento do Centro nun edificio de tres alturas con fachada de granito proxectado para pavillón antituberculoso do Hospital Municipal, previo acordo da corporación municipal (28/06/1962) para o seu cambio de destino. O Colexio adopta o nome previsto para o centro hospitalario ó que estaba destinado o edificio. Despois de diferentes cambios na estrutura e organización, o 30/07/03 publícase no DOG o concurso para a redacción do proxecto de reposición do Colexio, adxudícase a obra no DOG 05/02/04, data na que se inicia o derribo do edificio vello. Desde setembro de 2003 ata finais do 2004, o 2º e 3º ciclos de primaria trasládanse ó CEIP Virxe do Rocío, funcionando 7 liñas de transporte escolar. O 10 de xaneiro de 2005 inícianse as clases no novo centro. EQUIPAMENTOS E INSTALACIÓNS: Ao ser un centro de nova edificación, está dotado cunhas boas instalacións. É un edificio de tres plantas e conta con: Vintecatro Aulas. Dúas aulas de Pedagoxía Terapéutica. Unha aula de Audición e Linguaxe. Departamento de Orientación. Dúas aulas pequenas multiusos. Unha aula de Informática con 17 ordenadores conectados en rede Unha aula de Idiomas. Unha aula de Música. Unha aula de convivencia. Unha aula de relixión. Dous baños en cada planta. Biblioteca con servizo de préstamo. Cociña e comedor, con capacidade para 200 comensais por quenda. Salón de actos con capacidade para 200 persoas. Dous patios cubertos e dous descubertos. Ximnasio e pistas polideportivas para a práctica do baloncesto, balonmán e fútbol sala nos patios. Despachos: Dirección, Xefatura de estudos e secretaría. Un local para a ANPA. CONTEXTO SOCIO-ECONÓMICO, CULTURAL E XEOGRÁFICO O centro atópase situado no casco urbano dunha cidade industrial como Vigo Dende o punto de vista económico a maior parte da poboación activa dediícase a labores relacionadas co sector terciario, traballando tanto os pais como as nais. O nivel
PLAN DE CONVIVENCIA
3 CEP Dr Fleming
de vida pódese situar nun termo medio, de clase media, con salientable preocupación polos estudios dos/as seus/súas fillos/as. Contan en xeral con condicións axeitadas para o estudio na casa e apoiados polos seus/súas pais/nais. Os nenos que veñen ó colexio proceden dun entorno urbano, traballando a maioría das familias no sector servizos, seguido do sector industrial. A incidencia do paro era baixa, pero subiu bastante nos últimos anos. Un dos problemas que máis incide ultimamente no alumnado son os casos de situacións familiares desestruturadas. É importante tamén a presenza de alumnado con necesidades educativas especiais; de feito uns 70 alumnos/as son atendidos nas aulas de apoio. As discapacidades son diversas, incluíndo diversas discapacidades físicas e psíquicas. No comedor do colexio quedan máis de 300 comensais de Primaria. Nas actividades extraescolares que se realizan no centro en horario de tarde participa aproximadamente a un terzo do alumnado. Pódese afirmar que na maioría das familias a lingua habitual é o castelán; e nunha porcentaxe moi baixa, galego e castelán. No que atinxe á lingua vehicular usada no centro polos/as alumnos/as é o castelán, utilizándose o galego nas materias de lingua galega, coñecemento do medio, música e educación física. A nivel de profesorado emprégase o galego nas notas oficiáis e internas do colexio. En canto ao número e distribución do alumnado para o curso 2015/2016, queda sintetizado no seguinte cadro:
B) Aspectos da xestión e organización do centro que inflúen na convivencia. Entendemos que o noso centro debe converterse en referente dos valores que queremos impulsar, é en consecuencia, traballamos a todos os niveis para posibilitar no PLAN DE CONVIVENCIA
4 CEP Dr Fleming
mesmo unha cultura baseada na convivencia na liberdade, na xustiza, na igualdade, a non discriminación, a tolerancia, a solidaridade e os dereitos humanos e, na que o diálogo sexa o principio básico para a resolución de conflitos cando xurdan. A organización e xestión pretendeu, e segue a pretender, ser un proceso de reflexión democrática de tódolos sectores que compoñen a comunidade educativa co fin de educar integramente ó alumnado e establecer estratexias preventivas ou de intervención que contribúan a mellora da convivencia. Por iso está baseada en tres principios fundamentais: a) A educación vai máis alá da mera adquisición duns coñecementos, hábitos e técnicas dos distintos campos do saber, ten que proporcionar as persoas a capacidade de asumir deberes e exercer dereitos dentro dos principios democráticos da convivencia. b) Os centros escolares teñen coma finalidade última a educación integral das persoas. Tanto dende o currículo explícito, como dende o currículo oculto, aprendizaxes que se trasladan o ámbito persoal, familiar e social. c) A mellora da convivencia non se consigue mediante ameaza ou castigo, senón mediante a participación de tódolos implicados no ámbito educativo para establecer normas que non obstaculicen nin inciten a rebeldía, senón que, polo contrario, se asuman como propias e axuden ó enriquecemento tanto persoal coma nas nosas relacións cos demais. Isto está recollido nos principais documentos organizativos e curriculares do centro:
a) O proxecto educativo do centro. Aparece: 1. Nos seus principios de identidades: Equidade, integración e non discriminación; participación de toda a comunicade educativa; convivencia democrática; paz, cooperación e solidaridade; xestión democrática; ... 2. Nos seus obxectivos: 9. Fomentar o cumprimento das normas de convivencia por parte de toda a comunidade educativa, como base para unhas relacións sociáis tolerantes, solidarias e de respecto mutuo. 10. Favorecer a integración de todo o alumnado, promovendo a convivencia entre persoas de distinta procedencia étnica, xeográfica, cultural, etc, potenciando as relacións interpersoais e sociáis. 11. Establecer un clima de comunicación permanente entre o profesorado e as familias. 3. Nas concrecións curriculares onde deberá terse en conta: Comportamentos axeitados que impliquen a súa colaboración e participación mediante o traballo en grupos, xerando actitudes de responsabilidade, solidariedade, cooperación, tolerancia, respecto, orde, sinceridade... que sexan xeradoras de valores socialmente positivos e aceptados. PLAN DE CONVIVENCIA
5 CEP Dr Fleming
4. Así como nos temas transversais; criterios para a elección de materiais, recursos didácticos e actividades. Equipos dinamizadores: Comisión de convivencia ( art. 6 do Decreto 8/2015 ) A comisión de convivencia constituída no seo do seu consello escolar.Ten carácter consultivo e desempeñará as súas funcións por delegación do consello escolar, para facilitar o cumprimento das competencias que este ten asignadas en materia de convivencia escolar e velará pola correcta aplicación do disposto no decreto 8/2015 , no plan de convivencia e nas normas de convivencia do centro. Equipo de dinamización da convivencia Formado por profesores dos diferentes niveis e que se encarga de promover e organizar a convivencia e actividades relacionadas con ela.
b) O plan xeral de atención á diversidade e o plan de acción titorial. En cada curso escolar aparecerán recollidas as medidas a por en marcha. Aparece recollido anualmente na programación xeral. c) As normas de organización e funcionamento do centro. Están elaboradas en consonancia ó establecido no Manual de Calidade e nos Procedementos do sistema de mellora continua implantados no Centro. Prioriza a consecución dos obxectivos pedagóxicos, que fundamentan a práctica educativa, asumidos por tódolos membros da comunidade educativa. Recolle os principios, metas e estruturas que orientan e organizan a vida do Centro e que veñen expresadas no seu Proxecto Educativo. Favorece o desenvolvemento de relacións entre os membros da comunidade educativa, baseadas no respecto á diversidade e nos principios de cooperación, diálogo e tolerancia, propios da convivencia democrática. Respecta e participa do establecido no artigo 10º da Lei 7/2004, do 16 de xullo (DOG do 03/08), galega para a igualdade de mulleres e homes. Fomenta a participación na toma de decisións pero implica aceptar as normas de traballo e participación establecidas democraticamente e, de ser o caso, asumir as responsabilidades que correspondan. Delimita as funcións e responsabilidades dos diferentes órganos e elementos da organización escolar. Operativiza o funcionamento do Centro regulamentando as funcións de tódolos integrantes do mesmo. Establece os dereitos e deberes de tódolos membros da comunidade educativa: profesorado, alumnado, familias, persoal de administración e servizos e persoal laboral que presta os seus servizos no Centro. Determina o procedemento en caso de conflitos. É de obrigado cumprimento para tódolos membros da comunidade educativa e demais persoal implicado na vida do Centro. PLAN DE CONVIVENCIA
6 CEP Dr Fleming
d) A programación xeral anual. En cada curso escolar aparecerán recollidas as medidas a por en marcha .
C) Valoración das relacións e da participación na vida do centro por parte do profesorado, do alumnado, das familias e do persoal de administración e servizos e de atención educativa complementaria, así como doutras institucións e entidades do contorno. Na avaliación das relacións, da participación e da conflictividade detectadas no centro recolleuse información dos distintos puntos de vista da comunidade educativa seguindo como instrumentos de recollida de información os medios e recursos cos que conta o centro: Libro rexistro incidencias recreo. Caderno do profesor. Entrevista individual familias. Rexistro incidencias. Caderno rexistro supervisión actividades complementarias. Rexistro incidencias cursos anteriores. Informe de suxestións, queixas e reclamacións. Informe sobre os cuestionarios sobre a convivencia realizados no centro pola Consellería no curso 2014/2015. Da análise dos datos recollidos, obtemos os seguintes resultados:
1. Valoración xeral de aspectos da convivencia no centro Valoramos como bastante boa e incluso moi boa a percepción xeral que os distintos membros da comunidade educativa teñen en relación cos aspectos de convivencia no centro educativo. A valoración das relacións persoais entre profesorado, alumnado e familias supera a cualificación de boa/moi boa. RELACIÓNS ALUMNADO- ALUMNADO: A valoración que fan os propios alumnos da relación entre eles é de boa/moi boa (un 72% considera que ten 5 ou máis amigos no centro). RELACIÓNS PROFESORADO- ALUMNADO: As relacións do profesorado co alumnado tamén se valoran de modo positivo, excepto situacións puntuáis derivadas do incumprimento das normas establecidas. Os alumnos consideran que obedecen, respectan e atenden os profesores nun 80%; que interrompen ou molestan nun 22% PLAN DE CONVIVENCIA
7 CEP Dr Fleming
RELACIÓNS PROFESORADO- FAMILIAS: As relacións do profesorado coas familias son boas, implicándose estas nas propostas que se realizan, fundamentalmente a través das reunións xerais de comezo de curso e nas titorías. Obsérvase que os/as pais/nais, debido aos horarios de traballo, teñen unha menor participación na vida escolar dos seus fillos e fillas. Apreciase un clima de comunicación entre ambos sectores, chegando a acordos de actuación nun 60% dos casos. (Os profesores teñen as veces a sensación de que se desconfía da súa información e que as familias non asumen a súa responsabilidade (18%), mentres as familias falan de que esa situación de desconfianza é mínima (7%)) As familias deben coñecer as normas que se aplican no colexio e reforzalas na casa. O noso alumnado coñece as normas, pero a algúns é necesario mostrarlles como actuar e resolver os conflitos e para iso é imprescindible a implicación das familias. Nalgúns casos será necesario realizar un traballo especial con algunhas familias, para facilitarlles o apoio, axuda e orientación que deben ofrecer aos seus fillos e fillas. OUTRAS ENTIDADES: Concello; policía; equipos de orientación específicos; Menores,.... A relación con elas é fluída e a través dos canles establecidos.
2. Valoración xeral da participación na vida do centro Aínda que en xeral as familias consideran que a transmisión da información do que se fai no centro é boa o punto máis débil refírese á participación das familias na vida social do centro. Consideran que o centro non dispón de espazos para desenvolver a súa participación e actividades ( 60%). Só un 26% sente que forma parte dunha comunidade escolar / centro, dun proxecto común e un 36% participa na ANPA do centro. Os alumnos consideran que participan nun 30%, pero só o 13% pensa que non se lle pide opinión.
D)
Conflitividade detectada no centro.
A percepción do nivel de conflitividade sitúase no nivel de poucos conflitos, tratándose de problemas puntuais (así o ve o 61%). Aínda que nunha frecuencia de conflitos próxima ao grao de pouco, en liñas xerais pódese destacar como máis relevante que os alumnos e alumnas se insultan, se poñen motes, se pelexan e que non se respectan o suficiente as normas do centro. Alumnos:Insultar (23%); molestar na clase (22%); dicir mentiras,pegar e poñer alcumes (14,5%); acoso (5,5%); roubar (4,5%); desobedecer (9%) Pais: ameazas (55,6%); agresións físicas (44,4%); verbais (22,2%) Punto débil: un 17% din que nalgún momento se sentiron agredidos por rapaces/as da súa clase ou nivel. En cuanto os materiais e instalacións considérase que está coidado e o maior problema que aprecian os alumnos é que se tira o lixo o chan. Momentos e lugares nos que se producen os conflitos
PLAN DE CONVIVENCIA
8 CEP Dr Fleming
É durante o tempo de recreo (61%), comedor (50%), clases (42%), corredores durante as entradas, saídas e cambios de aula(37%). O maior número de conflitos prodúcense no patio do colexio. Internet non é un lugar onde se dean especiais conflitos.
E) Actuacións desenvolvidas e efectividade das mesmas. Baseámonos aquí na análise das actuacións desenvoltas ata o momento: actuacións individuais, puntuais, do equipo directivo, dos equipos de ciclo, do departamento de orientación, da comisión de coordinación pedagóxica, da comisión de convivencia, aquelas realizadas en colaboración con outras entidades, etc., todas elas recollidas nos seguintes documentos do centro: A. Plan de acollida: Coa implantación do Plan de acollida proporcionase unha imaxe de Centro como entidade de participación e cooperación entre os distintos sectores que constitúen a comunidade educativa, facilitase a incorporación do alumnado, aproxímase o Centro ás familias do alumnado e dáse a coñecer, ao alumnado de novo ingreso, a normativa xenérica que regula o funcionamento do Centro, levar a efecto unha primeira toma de contacto entre o titor do grupo e os pais ou titores legais de cada alumno, facilitar a documentación necesaria para o inicio do curso, proporcionar a información básica sobre o desenvolvemento do curso. B. Plan de acción titorial: Enténdese como unha continuidade do Plan de acollida, mantense ao longo do curso, sendo avaliable trimestralmente. Na aplicación do PAT. participa todo o profesorado, incidindo en tódolos ámbitos do proceso ensinanza-aprendizaxe, polo tanto tende a favorecer a participación na dinámica de traballo e na organización da aula, potencia a dinámica de grupos de xeito positivo, favorece hábitos básicos: limpeza, orde, convivencia, participación..., facilita a integración na aula e no centro de alumnos con dificultades, n.e.e., potencia a relación familia-colexio como elemento inherente o proceso educativo. C. Caderno do profesor O caderno do profesor ten por obxecto facilitar o traballo dos docentes nun sistema de xestión da calidade, O caderno pretende ser un documento que reúna toda a documentación que se precisa para o curso escolar (Guía do profesor) pero tamén un instrumento que facilite a xestión do traballo na aula, nas reunións dos equipos docentes e mesmo nas reunións de titoría coas familias. Fundamentalmente é un medio de rexistro das actividades de aula e do resultado académico dos alumnos. D. Protocolos de actuación ante condutas graves e leves. E. Aula de convivencia PLAN DE CONVIVENCIA
9 CEP Dr Fleming
F. Protocolo ante o acoso escolar. As actuacións desenvolvidas ata o momento tiveron unha efectividade boa, pero cremos que sempre se pode mellorar.
2º.- Obxectivos específicos Art. 12 Decreto 8/2015: Obxectivos xerais do plan de convivencia O plan de convivencia deberá contribuír á consecución dos seguintes obxectivos xerais: a) Facilitarlles aos órganos de goberno e ao profesorado instrumentos e recursos en relación coa prevención da violencia e a mellora da convivencia no centro. b) Concienciar e sensibilizar a comunidade educativa sobre a importancia dunha adecuada convivencia escolar e sobre os procedementos para mellorala e acadar un ambiente educativo que permita o óptimo aproveitamento dos recursos que a sociedade pon á disposición do alumnado. c) Fomentar nos centros educativos os valores, as actitudes e as prácticas que permitan mellorar o grao de aceptación e cumprimento das normas e avanzar no respecto á diversidade e no fomento da igualdade entre homes e mulleres. d) Facilitar a prevención, a detección, o tratamento, o seguimento, a xestión e a resolución dos conflitos que se poidan producir no centro e aprender a utilizalos como fonte de experiencia e aprendizaxe. e) Facilitar a prevención, detección e eliminación de todas as manifestacións de violencia, especialmente do acoso escolar, da violencia de xénero e das actitudes e comportamentos xenófobos e racistas. f) Facilitar a conciliación ou a mediación para a resolución pacífica dos conflitos. g) Contribuír desde o ámbito da convivencia á adquisición das competencias básicas, particularmente das competencias social e cidadá e para a autonomía e iniciativa persoal. h) Fomentar e facilitar a participación, a comunicación e a cooperación das familias no mantemento da convivencia nos centros docentes. i) Establecer, incrementar e consolidar as relacións con entidades e institucións do contorno que contribúan á construción de comunidades educadoras e a unha convivencia de calidade que potencie os dereitos e as liberdades fundamentais.
Tendo en conta estes obxectivos xerais os nosos Obxectivos específicos son:
PLAN DE CONVIVENCIA
10 CEP Dr Fleming
a) Establecer estruturas organizativas que posibiliten a posta en práctica de estratexias de negociación, regulación e solución pacífica de conflitos.
b) Mellorar a competencia dos alumnos para establecer relacións positivas consigo mesmo e cos demais, resolver conflitos e convivir pacificamente a través do currículo de educación en valores e mellora de habilidades sociais.
c) Priorizar a resolución dos conflitos de xeito formativo mediante a negociación e o diálogo, co esforzo conxunto de mestre/a e alumnado.
d) Ofrecer os membros da comunidade educativa referentes de relacións interpersoais positivas na aula e no centro.
e) Potenciar a participación de todos os sectores da comunidade educativa. f) Establecer pautas de prevención e utilizar protocolos de intervención ante o abuso e maltrato entre iguais.
g) Establecer pautas de prevención e utilizar protocolos de intervención ante situacións que prexudiquen a convivencia no centro (disrupción).
h) Definir unha liña metodolóxica que potencie a educación inclusiva e favoreza a convivencia, na que o alumnado sexa protagonista, e que inclúa o traballo cooperativo, as dinámicas de grupo, as asembleas de clase, etc...
i) Utilizar as medidas punitivas como último recurso para solucionar os problemas de convivencia, e só despois de esgotar as estratexias motivacionales e educativas.
j) Colaborar con institucións e entidades do ámbito en iniciativas que promovan a convivencia pacífica.
3º.- Actuacións, desenvolver.
medidas
e
programas
a
A) De ámbito relacional: As boas maneiras nas relacións. As relacións interpersoais estarán comprensión, aceptación e tolerancia.
presididas
polo
respecto
mutuo,
a
No trato do profesor co alumnado incidir na personalización da relación, na flexibilidade e na valoración positiva dos estudantes. B) Medidas de ámbito curricular: 1. Educación en valores e habilidades sociais. Farase dende a transversalidade, cun sentido globalizador e integral, de forma sistematizada e explícita, en todas as actividades que propoñemos os alumnos e con actividades concretas presentes na programación de aula.
PLAN DE CONVIVENCIA
11 CEP Dr Fleming
2. Grupos cooperativos heteroxéneos de alumnado. 3. Uso das novas tecnoloxías. C) De ámbito organizativo 1. Normas de aula. Elaboraranse o principio de cada curso. É conveniente que sexan poucas normas, claras e sinxelas que describan comportamentos axeitados e esperados, redactadas en positivo, sempre que sexa posible, e deixando claros os procedementos establecidos en caso do seu incumprimento. 2. Asemblea de aula. É o espazo para a xestión da convivencia na aula e a canle fundamental de participación e toma de decisións do alumnado. Nela trátanse todo tipo de temas relacionados coa convivencia, o traballo escolar e a vida do centro en xeral. Ademais de constituír unha actividade fundamental para regular e mellorar a convivencia na aula, facilita a adquisición de valores como o respecto, diálogo, democracia, xustiza, igualdade, tolerancia, que se traballan nela de forma vivenciada. 3. Contratos individuais para o alumnado que se considere necesario. Convocaranse reunións individuais entre o titor e o alumno acompañado do seus pais para informalos do funcionamento do centro, expoñer os nosos compromisos (de aprendizaxe e de convivencia) e recordarlles as súas responsabilidades (asistencia, comportamento, estudo, control de horas de sono e alimentación, resposta pronta ao titor, etc). Eses acordos formularanse nun escrito do que o titor conserva copia asinada. Cando os acordos se incumpren, os pais serán chamados ao centro e revisaranse, tomándose as decisións que procedan. 4. Aula de convivencia. Anexo I 5. Actividades de formación para o profesorado na resolución de conflitos. 6. Actividades de formación e seguimento con grupos de familias que teñan fillos coa mesma problemática. 7. Xornadas de lecer colectivas (magosto, saídas,...) 8. Xogoteca nos recreos. 9. Outras posibles medidas a valorar serían: os observadores da paz e os lugares para o acordo. PLAN DE CONVIVENCIA
12 CEP Dr Fleming
4º.- Protocolo para a prevención, detección e tratamento das situacións de acoso escolar. Anexo II
5º.- Normas de convivencia do centro. (Art.
3 do Decreto 8.) O obxectivo fundamental das normas de convivencia é garantir un
correcto desenvolvemento da actividade educativa, o respecto entre tódolos membros da Comunidade e o axeitado uso das dependencias e instalacións do Centro.
5.1.- ENTRADAS E SAÍDAS O horario de entrada do alumnado axustarase ao fixado no apartado 8.1 do NOF. As portas de entrada para cada nivel especificaranse na P.X.A. e notificarase ás familias no seu momento. As portas de acceso ás zonas pedagóxicas pecharanse ós cinco minutos da hora de entrada, a partir dese momento só se autorizará a entrada do alumnado que aporte xustificación, asinada polos seus pais ou polo profesional que o atendeu, da causa da demora. O xustificante entregarase ó titor para o posterior control de faltas. O profesor titor/a anotará as faltas dos seus alumnos no correspondente rexistro no Xade. Custodiaranse os xustificantes en cada titoría ata o remate do curso. O titor comunicará puntualmente na xefatura de estudios as faltas reiteradas de puntualidade e as faltas non xustificadas. Durante o horario lectivo, incluído o recreo, cada grupo de alumnos/as estará en todo momento baixo o coidado e vixilancia directa do profesor/a correspondente, segundo o horario que figurará na P.X.A. Tódalas incidencias anotaranse no respectivo caderno, e seguirase o protocolo correspondente. Os profesores que teñan que impartir clase esperarán os alumnos nas respectivas aulas, comprobando que as entradas se fagan de xeito natural, evitando carreiras, empurróns, berros, etc. O outro profesorado, segundo o seu horario lectivo, axudará a que as entradas/saídas se leven a cabo normalmente. Os alumnos/as non poderán permanecer nos corredores unha vez iniciadas as clases. Cando os alumnos/as abandonen a súa aula para asistir a clase noutra dependencia do Centro, farano sempre baixo o control directo dos correspondentes profesores, que deberán coordinarse para que os alumnos/as estean sempre atendidos. Chegada a hora da saída, tódolos profesores que estean impartindo clase en calquera dependencia do colexio acompañarán ós alumnos ata as portas principais de saída, comprobando PLAN DE CONVIVENCIA
13 CEP Dr Fleming
que saen todos e que non queda ninguén na clase ni nos aseos. En ningún caso se deixarán alumnos castigados fora do horario lectivo. O acceso dos pais ás zonas pedagóxicas en horario escolar queda supeditado á autorización puntual da Dirección ou Xefatura de Estudio.
ACCESO AO CENTRO EN HORARIO DE TARDE As entrevistas individuais cos titores terán lugar os martes, en horario de 16:00 a 17:00 horas, na mesma aula que corresponda ao alumnado. Para proporcionarlles unha mellor atención, as visitas deberán ser concertadas con antelación, por medio dos nenos ou dunha sinxela nota de solicitude. Convén que as entrevistas persoais pais/nais-mestres sexan frecuentes para tratar as cuestións particulares de cada alumno. Nos casos de urxencia e/ou imprevistos poden acudir directamente á Secretaría do Colexio. Os martes de 16:00 a 17:00 h. son os días en que as familias, previa cita co profesorado correspondente, poden acceder ás aulas dos seus fillos. O resto dos días o acceso ao Centro en horario de tarde só está permitido para os monitores e o alumnado que realiza ese día e a esa hora algunha actividade extraescolar. A entrega e recollida do alumnado debe facerse nas portas de entrada ao colexio. Lembrar que o profesorado que supervisa as actividades extraescolares as tardes dos luns, mércores, xoves e venres non dispón de chaves para abrir as aulas polo que aqueles alumnos que deixaron algunha cousa nas mesmas deberán recollela cando se inicie a seguinte xornada escolar.
5.2.- RECREOS Na P.X.A. estableceranse as quendas de vixilancia dos recreos. Haberá, como mínimo, un profesor/a por cada 50 alumnos ou fracción. O sistema de quendas non exime ó profesorado das responsabilidades titoriais, nin da obriga de estar localizado no Centro, polo tanto en caso de accidentes seguirase o establecido nas normas de seguridade e atención sanitaria dos escolares, fundamentalmente nas lesións graves e nos permisos para saír antes de remata-lo horario lectivo dos nenos que, ademais de coñecelas o titor, serán comunicadas á dirección. Cando chegue a hora do recreo, os profesores que estean impartindo clase levarán ós alumnos ata a porta do patio, os deixará alí unha vez que verifique a presenza dos profesores de garda quen sairán ó patio uns minutos antes da hora fixada. En ningún caso se deixarán os alumnos sen a correspondente atención directa (aulas, corredores, aseos, vestíbulos, patios,...).. O profesorado que imparta a 4ª hora recollerá no patio o grupo que lle corresponda. O profesorado de garda non abandonará o patio ata que estean controlados tódolos grupos ou ata que comunique a incidencia ó equipo directivo. A vixilancia diaria do recreo corresponde a catro profesores, dous profesores por nivel.
PLAN DE CONVIVENCIA
14 CEP Dr Fleming
1º e 2º curso farán o recreo no patio baixo a rúa Amor Ruibal, facendo as entradas e saídas pola porta superior. Terase especial coidado de que a cancela exterior estea pechada. 3º e 4º curso farán o recreo nos patios cuberto e de baloncesto e 5º e 6º curso no patio grande. Se chove, 1º, 2º e 3º estarán no patio baixo a rúa Amor Ruibal e 4º, 5º e 6º estarán no patio cuberto da rúa Ourense. Durante o recreo, só poderán quedar alumnos/as na aula se queda con eles un profesor/a. Preferentemente extremarase a vixilancia e as medidas de seguridade nos lugares de maior risco de accidente:
Subidas e baixadas de escaleiras Cruzar a rúa polo paso de peóns Porterías de balonmán e baloncesto Fontes, gradas, aseo, rampla...
Antes dos xogos retira-los materiais que supoñan risco. Os profesores de educación física deixarán recollido no almacén todo o material da área. Non se permitirán xogos perigosos: paus, pedras, botes, balóns (agás os facilitados na xogoteca), etc. Insistir ós alumnos/as de que fagan bo uso das papeleiras do patio. Comunicar a Dirección a existencia de elementos que poidan resultar perigosos para os nenos. A convivencia nos patios rexerase polos respectivos regulamentos. Cinco minutos antes do remate do recreo, tódolos profesores que vaian impartir clase recollerán no patio, nos lugares indicados ó efecto, ós alumnos correspondentes.
5.3.- ATENCIÓN SANITARIA E CONTROL DAS SAÍDAS DO CENTRO Na Secretaría haberá, a disposición de cada profesor titor, unha fotocopia actualizada da tarxeta sanitaria (Seguridade Social ou privada) na que estea inscrito cada un dos seus alumnos. Para actuar en caso de emerxencia é necesario que tódolos pais actualicen no colexio os seus datos (teléfonos, enderezo,...). Como norma xeral ningún alumno/a poderá abandona-lo Centro sen causa xustificada antes da hora establecida. Cando un alumno precise saír do Centro respectarase o seguinte:
Para a realización dunha consulta médica ou outra causa similar xustificada, deberán recollelo os seus pais ou persoa autorizada, quen anotará os seus datos xunto cos do alumno/a e o motivo da saída no rexistro que a tal efecto existe na Secretaría ou que lle facilitará o profesor titor. O titor/a tamén anotará a circunstancia como falta de asistencia. En caso de enfermidade, o profesor que imparta a clase o comunicará á administrativa, quen chamará á familia para que veñan recollelo/a, de producirse a saída deixarase constancia no rexistro de saídas en horario lectivo. En caso de accidente que non revista gravidade o titor/a responsabilizarase, na medida do posible, da atención do alumno/a e actuarase como no caso anterior. Se o accidente é grave poñerase de inmediato en coñecemento da Dirección quen, xunto co titor/a, decidirá para proceder ó seu traslado a un centro hospitalario (061, ambulancia, taxi, etc),
PLAN DE CONVIVENCIA
15 CEP Dr Fleming
avisarase ós pais e anotarase no libro de incidencias facendo unha descrición do accidente e das medidas adoptadas. Se fora necesario, o titor/a acompañará ó alumno/a ata o centro hospitalario.
Segundo o recollido no capítulo 4.12 da orde do 12 de xullo de 1997, a asistencia sanitaria en urxencias, para os escolares dos centros públicos, queda garantida coa presentación da tarxeta sanitaria de beneficiario da Seguridade Social (nos centros desta institución) ou do seguro privado familiar (no centro que corresponda).
Está totalmente prohibida a venda, publicidade, distribución e consumo de tabaco, bebidas alcohólicas e calquera outra sustancia tóxica no interior das dependencias do Centro.
5.4.- CORREDORES E ASEOS Os corredores son zonas de comunicación entre as diversas dependencias do Centro. Non serán utilizados como zonas de xogo e/ou castigo. A saída do alumnado ós corredores, para face-los cambios de clase, será sempre baixo a supervisión do profesor/a que corresponda. Non se poderá enviar ós alumnos/as ós corredores como sanción, de producirse un comportamento punible que non poida ser emendado polo titor/a, comunicarase á Xefatura de Estudios, quen mediará no mesmo e iniciará o protocolo correspondente. Os alumnos/as utilizarán, sempre que o precisen, os aseos correspondentes ó andar da súa aula, dándolles exclusivamente o uso debido. As saídas de cada aula realizaranse de forma individual, controlando o mestre o tempo de ausencia e a frecuencia nas peticións, en todo caso velará porque se fagan en orde, no tempo imprescindible e que se manteña o seu estado de limpeza. Queda prohibido pintar nos aseos, deterioralos, esconderse ou reunirse neles. Cando os nenos/as estean no patio utilizaranse os aseos dos mesmos. No caso de que se detecte un uso indebido dos consumibles hixiénicos, retiraranse dos dispensadores e recolleranse na aula.
5.5.- AULAS.- MATERIAL Na P.X.A. determinarase a aula que ocupará cada grupo de alumnos/as. En todo caso respectarase a distribución que corresponde os antigos ciclos e establecida no apartado 1.1 do NOF. Cada profesor disporá dun chaveiro coas chaves correspondente á aula, mesa e armario. Corresponderalle, polo tanto, a responsabilidade do material depositado na aula en horario docente, comunicando ó equipo directivo os desperfectos que se produzan ou as necesidades que se detecten. As aulas deberán atoparse pechadas á 1ª hora e deixaranse nas mesmas condicións ó remate da xornada (5ª hora). Durante os recreos tamén deberán pecharse. Cando o alumnado chegue ó colexio, á 1ª hora, o profesorado debe estar en cadansúa aula .
PLAN DE CONVIVENCIA
16 CEP Dr Fleming
Cada profesor/a manterá actualizado o inventario de material da súa aula, o inventario da aula será revisado nos meses de setembro e xuño. Ningún alumno/a poderá permanecer nas aulas sen a vixilancia directa do profesor respectivo. Os alumnos/as teñen a obriga de trae-lo material necesario para o desenvolvemento das súas actividades. Os alumnos/as non poderán portar obxectos, substancia ou produtos gravemente perigoso para a saúde ou a integridade persoal de calquera membro da comunidade educativa. Prohíbese o uso de teléfonos móbiles e outros dispositivos electrónicos como mecanismo de comunicación durante os períodos lectivos. Art. 19, Decreto 8/2015 Ó remate de cada xornada as aulas deberán quedar ordenadas para facilita-lo labor do persoal de limpeza. Cada profesor/a velará polo respecto ás normas deste Regulamento durante as súas clases. Cada aula poderá elabora-lo seu propio regulamento, que non poderá entrar en contradición coas normas contidas no presente Regulamento.
5.6.- OUTRAS DEPENDENCIAS PISTAS DEPORTIVAS.- EDUCACIÓN FÍSICA
Os horarios que, o inicio de cada curso, aparecen na P.X.A. distribuiranse de xeito que só coincida un máximo de dous grupos de educación física en cada sesión do horario. Na P.X.A. aparecerán as quendas de utilización do ximnasio e dos patios. O material utilizado nas clases quedará recollido, no correspondente almacén, durante o tempo de recreo e ó final da xornada lectiva. Os profesores/as de educación física recollerán e deixarán ós alumnos/as nas súas aulas, responsabilizándose deles durante o traxecto ata o patio. Na última sesión diaria, a saída efectuarase desde o ximnasio ou patio. Os profesores coordinaranse de tal xeito que garantan en todo momento a atención directa, do alumnado.
AULA DE MÚSICA Na P.X.A. garantirase a utilización da aula de música por tódolos alumnos do Centro. As subidas e baixadas organizaranse de xeito similar ó exposto no apartado anterior. AULA DE IDIOMAS A organización da utilización da aula de idiomas correspóndelle ó profesorado que imparta a especialidade, aconséllase a utilización da aula do 2º andar polo alumnado do 1º nivel. BIBLIOTECA O funcionamento e organización da biblioteca como tal quedará baixo a responsabilidade do profesorado ó que se lle asigne esta función, para a que se establecerá na P.X.A. o horario de dedicación que corresponda. O seu regulamento de funcionamento será elaborado polo profesorado responsable da mesma e revisado ó inicio de cada curso. PLAN DE CONVIVENCIA
17 CEP Dr Fleming
SALA DE USOS MÚLTIPLES Durante o horario lectivo poderá ser utilizado para sesións de audiovisuais, representacións teatrais, etc. A súa utilización, así como a da AULA DE INFORMÁTICA, será solicitada, coa suficiente antelación, na Xefatura de Estudios, quen se encargará de coordina-la mesma. SALA DE PROFESORES – SALA DE XUNTAS Como o seu nome indica, constitúe o espazo do Centro destinado a levar a cabo as reunións do profesorado, incluíndo as do Consello Escolar. Durante o horario docente non terán acceso á mesma, salvo autorización expresa da Dirección, aquelas persoas que non pertenzan ó Claustro de Profesores ou ó persoal de administración e servizos. A utilización da mesma para reunións informativas (sindicais ou doutro tipo) deberá ser autorizada e coordinada desde a Xefatura de Estudio, e se realizarán preferentemente na sala de usos múltiples. Non se autorizará celebrar na mesma reunións que teñan como obxectivo a venda de calquera tipo de material (editoriais, promocións,...). O profesorado que ostente a representación do Centro durante as tardes estará localizable na sala de profesores,o teléfono da sala de profesores permanecerá operativo polas tardes para facer e recibir chamadas. O control da porta de entrada tamén se fará desde esta dependencia mediante o monitor de vídeo vixilancia. AULA DE INFORMÁTICA: Os equipos da aula de informática proceden do Plan Siega da Consellería de Educación máis outros adquiridos polo propio Centro; esta aula está destinada a uso docente dentro do horario lectivo e a actividades de formación do profesorado no horario non lectivo. Para a utilización da aula elaborarase un horario mensual, no que se garanta a posibilidade de utilización por parte de tódolos grupos e mestres, neste horario asignarase unha quincena ás titorías e outra ás especialidades. O horario figurará na PXA. Para rendabiliza-la utilización da aula, colocarase un horario na sala de profesores, no que o profesor deberá confirma-la utilización da/s sesión/s que lle corresponda/n, ou ben o cambio pola de outro compañeiro. De non producirse a confirmación con dous días de antelación, entenderase que a aula queda dispoñible, polo que poderá ser solicitada por outro profesor. As posibles incidencias que se produzan serán resoltas pola Xefatura de Estudios. Cada profesor que utilice a aula responsabilizarase do seu mantemento e de deixala en perfecto orde, calquera anomalía que se detecte deberá ser comunicada ó equipo directivo. Cumpriranse sempre os seguintes requisitos: • Os ordenadores apagaranse utilizando o botón de inicio – apaga-lo sistema – confirmar apaga-lo sistema - aceptar. • Os periféricos de cada equipo non poderán ser intercambiados sen autorización. • O software que se utilice quedará gardado no armario da aula. • O encerado quedará limpo e os rotuladores ben pechados. • A pantalla de proxección quedará recollida. • No caso de utiliza-lo canón de proxección, lembrar que non pode desconectarse da rede mentres destelle o piloto laranxa e funcione o ventilador. PLAN DE CONVIVENCIA
18 CEP Dr Fleming
5.7.- FOTOCOPIADORA E MEDIOS DE COMUNICACIÓN As fotocopiadoras do Centro funcionarán en réxime de autofinanciamento. Cada profesor disporá dun código de acceso á fotocopiadora, que anotará na súa conta as fotocopias efectuadas. Establécese un límite de referencia trimestral de mil copias para cada profesor. O prezo da fotocopia fixarase no momento da elaboración do orzamento anual. Os xestores poderán presentar facturas das fotocopias feitas fóra do colexio. O uso da multicopista queda limitado a tiradas superiores a 75 copias do mesmo exemplar. Os xornais e outras publicacións de interese docente estarán localizados na sala de profesores; co fin de facilita-la súa utilización, non se autoriza a saída destas dependencias dos xornais do día. As chamadas oficiais ou para avisos ás familias, poderanse facer desde os teléfonos da Secretaría. A utilización do fax e, de se-lo caso o correo electrónico do centro, será supervisada pola Dirección.
5.8.- CUALIFICACIÓNS E RECLAMACIÓNS Cada titor/a coordinará as sesións de avaliación do equipo de mestres que imparte clases ó seu grupo de alumnos. As sesións celebraranse antes de Nadal, Semana Santa e final de curso, nas datas que se establezan na P.X.A. Os acordos dos equipos de avaliación serán tomados de maneira colexiada. As cualificacións quedarán rexistradas en soporte informático, para o que cada mestre deberá introduci-las mesmas no programa de xestión “xadeweb”. Os boletíns e actas de avaliación imprimiranse na Secretaría. Despois de cada sesión de avaliación, cada titor/a asinará as actas, boletíns e demais documentos oficiais relativos ó seu grupo de alumnos e faralles chega-la información ás familias. Terase en conta a circular nº 1/1997 da Dirección Xeral de Centros e Inspección Educativa sobre información ós pais separados ou divorciados dos resultados da avaliación dos seus fillos:
O pai ou a nai separados ou divorciados que non teñan asignadas a garda ou custodia legal dos seus fillos poderán solicitar, mediante escrito dirixido á Dirección, información sobre os resultados da avaliación, achegando copia fidedigna da sentencia xudicial de divorcio, separación ou nulidade. Se o ditame da sentencia tivese unha declaración expresa sobre o particular, o Centro aterase a ela; en caso contrario o Centro informará ó proxenitor que non ten encomendada a custodia do alumno, sempre que non fose privado da patria potestade. Cando o Centro reciba unha solicitude deste tipo, o comunicará ó proxenitor que teña a custodia legal, concedéndolle un prazo de dez días para formula-las alegacións que estime oportunas. Unha vez rematado este prazo, e sempre que as alegacións presentadas non aconsellen varia-lo procedemento, o Centro deberá facer chegar ó mesmo tempo ó proxenitor solicitante copia de cantas informacións documentais entregue á persoa que ten a custodia do alumno, asemade o profesor titor e os demais profesores poderán facilita-la información verbal que estimen pertinente. Esta situación prolongarase ata que algún dos proxenitores aporte novos elementos en relación coa modificación da potestade, garda ou custodia.
PLAN DE CONVIVENCIA
19 CEP Dr Fleming
Os pais ou representantes legais dos alumnos poderán reclamar contra as cualificacións outorgadas ó rematar o curso lectivo, baseándose na inadecuación das probas propostas ó alumno en relación cos obxectivos ou na incorrecta aplicación dos criterios de avaliación establecidos. Os pais que non estean de acordo coa cualificación asignada ó seu fillo ó final do curso poderán presentar no prazo de cinco días unha reclamación por escrito ante o director na que explique as razóns nas que fundamenta a súa solicitude. A Dirección do Centro nomeará unha comisión presidida polo xefe de estudios e integrado polo coordinador de nivel e tódolos membros do correspondente equipo de avaliación que, no prazo de tres días contados desde a presentación da reclamación, deberá adopta-la correspondente decisión, que será comunicada de inmediato ó reclamante, e informarao ó mesmo tempo do dereito que o asiste de interpoñer recurso contra ela, no prazo de dez días, ante o Delegado Provincial da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria quen, logo de informe do servizo de inspección educativa, resolverá, poñendo fin a dita resolución á vía administrativa. Cando unha reclamación ou recurso sexa estimada, procederase a rectifica-la cualificación, mediante dilixencia estendida polo secretario co visto e prace do director, facendo referencia da resolución adoptada.
5.9.- ORGANIZACIÓN ADMINISTRATIVA E ECONÓMICA O Centro dispón de autonomía na súa xestión económica segundo o establecido Decreto 201/2003, do 20 de marzo (DOG 04/04). A aprobación e xustificación dos gastos de funcionamento realizarase de acordo co que dispón a Orde do 12 de xaneiro de 1988 (DOG do 21) e o establecido no programa informático de xestión económica. O Centro ten unha conta aberta nunha entidade bancaria baixo as sinaturas autorizadas do equipo directivo; para retirar fondos será necesaria a sinatura conxunta de dous deles, sendo sempre un o director. Anualmente, o secretario/a elaborará un anteproxecto do orzamento que será estudado pola Comisión Económica do Consello Escolar, quen informará do mesmo ó Claustro e o presentará para a súa aprobación, se procede, ó Consello Escolar. A distribución do gasto realizarase en tres grandes partidas: Gastos xerais de funcionamento do Centro (secretaría, comunicacións, intercomunicacións, inversións, mantemento dos medios audiovisuais de uso xeral, ornamentación, novas tecnoloxías,...). Gastos de funcionamento da estrutura orgánica do Centro (Consello Escolar, Claustro de Profesores, Comisión pedagóxica, Equipo Directivo, Equipo de Actividades Complementarias e Extraescolares, Equipo de Normalización Lingüística, Departamento de Orientación,...).
Gastos de funcionamento das distintas áreas do currículo escolar.
O orzamento non contemplará os gastos de material e libros para o alumnado. O control das partidas que se establezan no orzamento delegarase nos respectivos xestores do gasto, que convocarán as reunións precisas para analizar, cuantificar e priorizar detalladamente a partida correspondente. As ordes de pago só se estenderán se a conta xestora dispón de saldo suficiente e sempre que PLAN DE CONVIVENCIA
20 CEP Dr Fleming
veñan acompañadas dos respectivos albarás de entrega e control da mercancía, e das facturas asinadas co visto e prace dos profesores delegados da xestión. As facturas deberán estar seladas e nelas aparecerá o C.I.F. e o I.V.E.; deberase especificar a quen hai que pagar e con cargo a que partida. Os pagos efectuaranse mediante cheque bancario ou transferencia. O Centro poderá comprometer fondos do ano seguinte nunha contía que non supere o 5% do total do exercicio, sempre que no ano da compra invistan como mínimo o 60% do seu valor. Para poder superar estes límites deberá obterse a correspondente autorización da Delegación Provincial. O Centro poderá obter recursos complementarios ou recibir achegas voluntarias dos pais de alumnos ou outras institucións, de acordo co establecido na lexislación vixente. A Comisión Económica, logo de aprobación no Consello Escolar, deberá presentar para a súa autorización polo Xefe Territorial da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria o plan de accións encamiñadas á obtención dos recursos complementarios No mes de xaneiro de cada ano a Dirección presentaralle ó Consello Escolar, para a súa aprobación, tantas contas xustificativas como entidades acheguen fondos durante o ano natural. Antes do 31 de xaneiro do ano seguinte a Dirección remitirá ó Xefe Territorial unha copia certificada polo Secretario/a da conta xustificativa dos fondos recibidos da Consellería de Educación, así como o estado resumo delas. Os xustificantes orixinais e demais documentos que acrediten os gastos deberán quedar nos centros á disposición dos órganos de control da Xunta de Galicia. O mantemento do Centro realizarase segundo as directrices do Concello para a autoxestión, que figurarán na P.X.A. Tódolos membros da comunidade educativa poden e deben participar no mantemento do Centro, comunicando e controlando os arranxos autorizados.
5.10.- ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES Considéranse actividades extraescolares aquelas que, sendo organizadas polo Centro, entidades sen ánimo de lucro, asociacións culturais, etc. e figurando na P.X.A., se realizan fóra de horario lectivo. A participación nelas será voluntaria. Cando as actividades extraescolares sexan organizadas por entidades e deban realizarse dentro dos locais e instalacións do Centro, haberá que respecta-la normativa reguladora da utilización destes locais e instalacións. Para a realización das ditas actividades é preceptiva a presentación por parte da entidade que as propoña dunha memoria descritiva que incluirá, entre outras, a concreción do financiamento da actividade e a garantía da asunción plena da responsabilidade contractual respecto do persoal que a vai desenvolver. A dirección e a realización de actividades extraescolares de formación física, deportiva ou danza, en calquera das súas variantes, estará sempre a cargo de persoal técnico cualificado que dispoña de titulación académica suficiente para impartir este tipo de ensinanza, de acordo coa súa normativa, ou que estea legal e suficientemente habilitado para tal efecto pola Administración competente. Igualmente, requírese a suficiente acreditación ou titulación para a realización doutras actividades cando así estea estipulado por unha norma legal ou regulamentaria. As actividades extraescolares deben respecta-los principios de voluntariedade para o alumnado, non discriminación e ausencia de lucro. Estas actividades non poderán realizarse en detrimento das actividades inherentes ó currículo oficial, en ningún caso o contido destas actividades pode ser igual ou similar ó dun ensino oficial do currículo. PLAN DE CONVIVENCIA
21 CEP Dr Fleming
As propostas de actividades deberán ser presentadas á xefa do equipo de AACCEE antes do 1 de xuño. Corresponde ó Consello Escolar do Centro a aprobación do programa anual destas actividades, a súa avaliación e o establecemento, se é o caso, de convenios de colaboración con asociacións culturais ou entidades sen ánimo de lucro para o seu desenvolvemento. Na programación das actividades extraescolares deben consta-los seguintes aspectos: • Duración de cada unha das sesións, das diferentes actividades e horario de realización semanal ou doutra periodicidade, se é o caso. • Persoal que dirixirá, levará a cabo e participará en cada actividade. • Espazo e material necesario para o seu desenvolvemento. A entidade organizadora manterá continuamente informados ós pais/nais sobre o desenvolvemento das actividades e garantirá a axeitada atención e vixilancia dos alumnos participantes nas mesmas. Na proposta da actividade, contemplarase a posibilidade de ausencia, xustificada ou imprevista, do monitor da mesma, especificando os mecanismos de atención ós alumnos. En todo caso comunicarase á Dirección do Centro toda incidencia ou posible neglixencia que se produza, para que tome as medidas oportunas. Os pais ou titores legais dos alumnos deberán deixar ós seus fillos baixo o control directo do monitor responsable da actividade; deberán coñecer e seguir o procedemento de actuación nos casos de ausencia do monitor ou outros imprevistos establecido polo organizador da actividade. As normas de funcionamento aparecen recollidas no Anexo IV
5.11.- UTILIZACIÓN DAS INSTALACIÓNS.- REQUISITOS: A.- Uso con calendarios e horarios fixos: Presentar á dirección do centro a solicitude correspondente Informe do Consello Escolar Tramitación á delegación provincial de Educación, que logo do informe da inspección educativa, resolverá o que proceda. Autorización do Concello nas competencias que lle corresponden B.- Uso ocasional e con carácter excepcional: Presentar a dirección do centro a solicitude correspondente, que resolverá o que proceda pero sempre que non se altere o normal desenvolvemento das actividades docentes. C.- Uso por parte das ANPAS, asociacións de antigos alumnos, as súas respectivas federacións, sindicatos, movementos de renovación pedagóxica e grupos de profesores: Só require a solicitude ó director, cunha antelación mínima de tres días, que concederá a autorización sempre que: Non se altere o normal funcionamento do centro. Respecten as directrices fixadas polo Consello Escolar Sexan utilizadas para o desenvolvemento dos fins de ditas institucións.
PLAN DE CONVIVENCIA
22 CEP Dr Fleming
D.- Uso por parte da Administración: Poranse a disposición da administración para: Formación do profesorado Cursos para educación de adultos Campañas electorais Votacións... Só require a solicitude ó director cunha antelación mínima de tres días En todo caso, en tódalas solicitudes o solicitante fará constar na súa petición que se responsabilizará: Dos posibles danos que se poidan ocasionar as dependencias ou ó material do centro Dos gastos derivados da utilización. De deixa-las instalacións en perfectas condicións para a súa utilización habitual.
6º.- Relación e catalogación das condutas contrarias á convivencia e procedemento de aplicación das medidas correctoras. RELACIÓN E CATALOGACIÓN DAS CONDUTAS CONTRARIAS Á CONVIVENCIA CONDUTAS Art. 15, Lei 4/2011 e 8/2015
Art. 38, Decreto Leves
As agresións físicas ou psíquicas, as inxurias e as ofensas , as ameazas e as coaccións contra os demais membros da comunidade educativa. (a) Os actos de discriminación contra membros da comunidade educativa. (b) Desafío á autoridade do profesorado e ao persoal de administración e de servizos que constitúan unha indisciplina . (c) A gravación, a manipulación e a difusión por calquera medio de imaxes ou informacións que atenten contra o a dignidade da persoa dos demais membros da comunidade educativa. (d) As actuacións que constitúan acoso escolar consoante o establecido polo artigo 28 da Lei 4/2011 (e) A suplantación de personalidade e a falsificación, alteración ou subtracción de documentos académicos. (f) Os danos causados de forma intencionada ou por neglixencia ás instalacións e aos materiais dos centros docentes, incluídos os equipos informáticos e o software, ou aos bens doutros membros da comunidade educativa ou de terceiros, así como a súa subtracción. (g) Os actos inxustificados que perturben o normal desenvolvemento das
PLAN DE CONVIVENCIA
Gravemente perxuduciais
X
X
X
X
X
X X X X
X
X
X
X 23 CEP Dr Fleming
actividades do centro, incluídas as de carácter complementario e extraescolar. (h) As actuacións prexudiciais para a saúde e a integridade persoal dos X membros da comunidade educativa, ou a incitación a elas. (i) Portar calquera obxecto, substancia ou produto gravemente perigoso para a saúde ou a integridade persoal de calquera membro da comunidade educativa. En todo caso, reputarase indisciplina grave a resistencia ou a negativa a entregar os obxectos a que se refire o punto terceiro do artigo 11 da lei cando se é requirido para iso polo profesorado. (j) A reiteración, nun mesmo curso escolar, de condutas leves contrarias á convivencia. (k) O incumprimento das sancións impostas. (l) Portar calquera obxecto, substancia ou produto expresamente prohibido polas normas do centro. A falta de asistencia inxustificada á clase e as faltas reiteradas de puntualidade A reiterada asistencia ao centro sen o material e equipamento preciso para participar activamente no desenvolvemento das clases. Non entrar pola porta asignada Permanecer nos corredores ou nos aseos Correr, berrar ou xogar polos corredores durante os cambios Saír da aula sen permiso Permanecer na aula sen autorización Acceder ó Centro no recreo, sen autorización Utilizar de xeito inadecuado os aseos Arroxar papeis ou lixo no chan Interrompe-la dinámica da clase
Ausencia de aseo e/ou hixiene Prohíbese o uso de teléfonos móbiles e outros dispositivos electrónicos como mecanismo de comunicación durante os períodos lectivos. Art. 19, Decreto 8/2015
X
X X
X X X X X X X X X X X X
Saír do Centro sen causa xustificada Deixar desordenado o mobiliario ou material utilizado
X
X X X
x
x
10.3 PROCEDEMENTO DE APLICACIÓN DAS MEDIDAS CORRECTORAS (artigo 25 da lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa)
Todas as medidas correctoras deben ter un carácter educativo, inmediatez entre a súa aplicación e a conduta que se pretende corrixir e garantirán o respecto dos dereitos do resto do alumnado e procurarán a mellora da convivencia no centro docente. (artigo 18, punto 1 da lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa)
PLAN DE CONVIVENCIA
24 CEP Dr Fleming
MEDIDAS CORRECTORAS DAS CONDUTAS LEVES CONTRARIAS A CONVIVENCIA (Art. 22 e 26 da lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa; Art. 43, Decreto 8/2015) MEDIDA CORRECTORA
ÓRGANO COMPETENTE
REQUERIMIENTOS
Amoestación privada ou por escrito (a)
Docente; Titor/a; Xef. Estudos; Dirección
Oír ó alumno Comunicar ao Profesor Titor/ou a Xefatura de Estudios Oír ó alumno Comunicar ao Profesor Titor/ou a Xefatura de Estudios
Presentación de escusas ben en público Docente; Titor/a; Xef. Estudos; Dirección ou en privado (art. 35 decreto) Comparecencia Estudios (b)
ante
Xefatura
de Docente; Titor/a; Xef. Oír ó alumno Estudos; Dirección
Recoñecemento da responsabilidade Docente; Titor/a; Xef. Oír ó alumno Comunicar ao Profesor Titor/ou dos actos, ben en público ou en privado Estudos; Dirección a Xefatura de Estudios (art. 35 do decreto) Facerse cargo do custo económico da Docente; Titor/a; Xef. Oír ó alumno Comunicar a: Profesor Titor, súa reparación. obrigado a restituír o Estudos; Dirección Xefatura de Estudios e á subtraído ou, se non é posible, a Dirección do Centro. indemnizar o seu valor. (art. 35 Oír a nai/pai ou representante decreto) legal do alumno
Realización de traballos específicos en Docente; Titor/a; Xef. Oír ó alumno Estudos; Dirección horario lectivo (c) Comunicar ao profesor Titor Realización de tarefas para reparación Oír ó alumno de danos Realización, en horario non lectivo, de tarefas que contribúan á mellora e desenvolvemento das actividades do centro. (d) Suspensión ao dereito a participar nas actividades complementarias ou extraescolares do Centro por un período de ata dúas semanas (e)
Titor/a; Xef. Dirección
Estudos;
Xefatura de Estudios Dirección do Centro
Cambio de grupo por un período de ata Xefatura de Estudios unha semana. (f) Dirección do Centro
PLAN DE CONVIVENCIA
Oír ó alumno Oír ó profesor
Oír ó alumno Oír á nai/pai representante legal alumno
ou do
Oír ó alumno Escoitar ó profesor Titor Oír á nai/pai ou representante legal do alumno
25 CEP Dr Fleming
Suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases por un período de Dirección do Centro ata tres días lectivos. Durante este período realizará os traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo (g) Suspensión temporal do dereito de Dirección do Centro asistencia ao Centro por un período de ata tres días lectivos. Durante este período realizará os traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo (h)
Oir ó alumno Escoitar o profesor Titor Oir á nai/pai ou representante legal do alumno Oír ó alumno Escoitar ó profesor ou titor Comunicarllo antes á nai/pai ou representante legal do alumno e a comisión de convivencia do centro.
MEDIDAS CORRECTORAS DAS CONDUTAS GRAVEMENTE PERXUDICIAIS PARA A CONVIVENCIA (artigo 21 da lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa; Art. 39 do Decreto 8/ 2015)
MEDIDA CORRECTORA
ÓRGANO COMPETENTE
a) Realización, dentro o fóra do Dirección do Centro horario lectivo, tarefas que cotribúan á mellora e ao desenvolvemento das actividades do Centro
REQUERIMIENTOS Procedemento Conciliado
Procedemento Común
Medida provisional: cambio Dirección do Centro temporal de grupo ou suspensión Instancia do Procedemento Conciliado Procedemento Común do dereito de asistencia ao Instrutor Centro ou a determinadas clases e/ou actividades, por un período non superior a tres días. (Art. 47.3 do Decreto) b) Suspensión do dereito a Dirección do Centro participar nas actividades Instancia do Procedemento Conciliado Procedemento Común extraescolares ou Instrutor complementarias do Centro por un período de entre dúas semanas e un mes.
PLAN DE CONVIVENCIA
26 CEP Dr Fleming
c) Cambio de grupo
Dirección do Centro
Procedemento Conciliado
Procedemento Común
d) Suspensión do dereito de Dirección do Centro asistencia a determinadas clases por Informar ó Consello Procedemento Conciliado un período entre catro días e dúas Escolar Procedemento Común semanas. Durante este período realizará os traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo e) Suspensión temporal do dereito Dirección do Centro de asistencia ao Centro por un Informar ó Consello Procedemento Conciliado período de entre catro días lectivos Escolar Procedemento Común e un mes. Durante este período realizará os traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo
f) Cambio de Centro
Dirección do Centro Informar ó Consello Procedemento Conciliado Escolar e á Procedemento Común Administración Educativa (Xefatura Territorial)
PROCEDEMENTO PARA IMPOSICIÓN DE MEDIDAS CORRECTORAS GRAVEMENTE PERXUDICIAIS PARA A CONVIVENCIA (artigo 25 da lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa) 1- Corresponde acordar a incoación do procedemento a Dirección do Centro, por propia iniciativa, por petición motivada do profesorado ou da titora ou titor da alumna ou alumno ou da Xefatura de Estudios, ou da denuncia doutros membros da comunidade educativa. 2- A incoación do procedemento notificarase á nai, pai ou responsable legal, con indicación da conduta que o motiva, as correccións que poden corresponder e o nome da profesora ou profesor que actuará como persoa instrutora. Comunicarase a inspección educativa. 3- Finalizada a instrución do procedemento, a persoa instrutora formulará proposta de resolución e dará audiencia a alumna ou alumno, nai, pai ou responsable legal, convocándoos a unha reunión en horario lectivo na que poderán acceder a todo o actuado e da cal se estenderá acta. No caso de incomparecencia inxustificada, o trámite terase por realizado para todos os efectos legais. PLAN DE CONVIVENCIA
27 CEP Dr Fleming
4- Realizado o trámite de audiencia, a Dirección do Centro ditará resolución que se pronunciará sobre a conduta da alumna ou alumno e impoñerá, se é o caso, a correspondente corrección. 5- A resolución notificarase á nai, pai ou responsable legal da alumna ou alumno, nun prazo máximo de doce días lectivos desde que se tivo coñecemento dos feitos que deron lugar á incoación do procedemento, e comunicarase a inspección educativa. 6- A resolución da Dirección do Centro pon fin á vía administrativa e será inmediatamente executiva. Contra a resolución realizada pola Dirección do Centro cabe instar a revisión ante o Consello Escolar no prazo de dez días lectivos.
PROCEDEMENTOS CONCILIADOS DE RESOLUCIÓN DE CONFLITOS (artigo 20 da lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa) 1. A participación do alumnado o dos seus representantes legais terá carácter voluntario, por solicitude do propio alumnado ou dos seus representantes legais, e esixirá o compromiso de cumprimento das accións reparadoras. 2. A conciliación suspende o inicio do procedemento disciplinario de corrección da conduta, que se retomará no caso de que a conciliación sexa infrutuosa. O cumprimento das accións reparadoras dará lugar á finalización do procedemento de corrección da conduta. 3. No procedemento, formalizado por escrito, incluirase a intervención dunha persoa instrutora e dunha persoa mediadora. A persoa instrutora será a que ocupe a xefatura de estudos e as súas funcións serán as recollidas no punto 5, art. 48 do Decreto 8/2015. A persoa mediadora será o titor/a, a que ocupe a xefatura do departamento de orientación ou aquela que teña o visto bo da comisión de convivencia e que non estea implicado no conflito. As súas funcións serán as recollidas no punto 3, art. 51 do Decreto 8/2015. Seguiranse os procedementos que aparecen no capítulo IV do Decreto 8/2015.
PROGRAMAS E ACTUACIÓNS COMPLEMENTARIAS ÁS MEDIDAS CORRECTORAS (artigo 19 da lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa; art. 24 do Decreto 8/2015) 1.- O Departamento de Orientación elaborará e desenvolverá un programa de habilidades sociais dirixido:
a) Ao alumnado que incurra reiteradamente en condutas disruptivas coa finalidade de mellorar a súa integración no Centro. PLAN DE CONVIVENCIA
28 CEP Dr Fleming
b) Ao alumnado que, como consecuencia da imposición de medidas correctoras , se vexa temporalmente privado do seu dereito de asistencia ao Centro. Elaborarase e desenvolverase un programa que contribúa á adquisición de habilidades e competencias sociais específico para aquel alumnado que, como consecuencia da imposición das medidas correctoras, estea temporalmente privado do seu dereito de asistencia ao centro. Este programa aplicarase coordinadamente entre o departamento de orientación e o profesorado titor, que procurarán implicar o resto do profesorado e as familias e, de ser o caso, os servizos sociais correspondentes, para lograr conxuntamente o desenvolvemento adecuado do proceso educativo e das accións propostas. Poderán desenvolverse, ademáis, programas que supoñan a incorporación de aspectos relacionados co autoconcepto e a autoestima, a xestión pacífica de conflitos, a dinámica de grupos, traballo cooperativo, educación afectivo-sexual e a igualdade entre homes e mulleres. 2.- Crearanse as aulas de convivencia para substituír o tempo de expulsión, con apoios e formación específica, que busquen reincorporar o alumnado á súa propia aula no menor tempo posible
PROTOCOLOS CONDUTAS LEVES 1ª.- A) Amoestación privada. Comunicalo ó titor/ Xefa de estudos. B) Amoestación por escrito. No caso de reiteración ( ) . Parte de comunicación ás familias que teñen que devolvelo firmado. En ambos casos : presentación de escusas en privado ou en público. No caso B , tamén se firmará unha carta de compromiso. 2ª.- Comparecencia ante a Xefatura de Estudos (Comunicado aos pais que teñen que devolvelo firmado): Recoñecemento da conduta. Carta de compromiso. Realización de traballos específicos (Copiar os deberes dos alumnos) 3ª.- Cando existan danos materiais, aplicarase o do punto dous e terase unha entrevista coas familias. Ademais suporá : Facerse cargo da reparación. Restituír o subtraído. Indemnizar o seu valor. Realización de tarefas para reparar os danos. 4ª.- Acudir á aula de convivencia (no caso de actos que perturben o normal funcionamento da aula). Comunicado aos pais que teñen que devolvelo firmado. Entrevista coas familias en caso de nenos medicados. PLAN DE CONVIVENCIA
29 CEP Dr Fleming
5ª.- Si se acude tres veces continuadas a aula de convivencia (Acumulable nun mes) entón, suspensión temporal do dereito de asistencia a determinada clase por un período de ata 3 días lectivos. Durante este tempo o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción do proceso formativo. Dito traballo será facilitado polo profesorado correspondente. Previamente: Comunicado aos pais que teñen que devolvelo firmado. Entrevista coas familias antes de facelo efectivo. Prazo dous días. Informar á Comisión de convivencia. 6ª.- En caso de que o anterior non de resultado : Suspensión temporal do dereito de asistencia ao centro por un período ata de 3 días lectivos. Durante este tempo o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción do proceso formativo. Dito traballo será facilitado polo profesorado correspondente. Previamente: Comunicado aos pais que teñen que devolvelo firmado. Entrevista coas familias antes de facelo efectivo. Prazo dous días. Informar á Comisión de convivencia.
PROTOCOLOS CONDUTAS GRAVEMENTE PERXUDICIAIS 1º.- Cando a conduta sexa grave mandarase directamente á aula de convivencia e realizará,dentro ou fóra do horario lectivo, traballos específicos. Durante este tempo o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción do proceso formativo. Dito traballo será facilitado polo profesorado correspondente. A maiores realizará o programa de habilidades sociais elaborado polo departamento de orientación. Simultaneamente: Comunicado aos pais que teñen que devolvelo firmado. Entrevista coas familias antes de facer efectivas as medidas correctoras provisionais (suspensión por un período non superior a tres días lectivos). Prazo dous días. Informar á Comisión de convivencia. 2º.- Suspensión temporal do dereito a participar nas actividades extraescolares ou complementarias por un período entre dúas semanas e un mes. 3º.- Suspensión temporal do dereito de asistencia a determinada clase por un período entre 4 días e dúas semanas. 4º.- Suspensión temporal do dereito de asistencia ao Centro por un período entre 4 días e un mes. PLAN DE CONVIVENCIA
30 CEP Dr Fleming
En todos os casos anteriores o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción do proceso formativo. Dito traballo será facilitado polo profesorado correspondente. A maiores realizará o programa de habilidades sociais elaborado polo departamento de orientación. 5º.- Cambio de Centro.
En tódolos casos seguirase o protocolo do procedemento conciliado ou común segundo o Capítulo IV do Decreto 8/2015 do 8 de Xaneiro de 2015.
7º.- Réxime de funcionamento da comisión de convivencia do centro. ANEXO III
8º.- Mecanismos de coordinación e colaboración interna no centro, coas familias e con outros centros educativos ou organismos do contorno. Reunións Xeral coas familias ó principio de curso. Entrevistas individuais dos titores coas familias. Reunións dos equipos docentes de curso para unificar criterios nas medidas a aplicar a fin de evitar contradicións na resolución de conflitos. Farase unha por trimestre. Reunións con grupos de familias que teñan fillos coa mesma problemática. Reunións entre os orientadores do IES do Castro, EEII Vilalaura e Dr. Fleming. Participación en iniciativas do concello (CAMIÑA CON NÓS POLA IGUALDADE) Participación coa Delegación do goberno no Plan director para a convivencia e a mellora da seguridade nos centros educativos e nos seus contorno.
9º.- Estratexias para a difusión do plan. Presentación Plan de convivencia no primeiro trimestre do curso para o novo profesorado.. Reunións Xeral coas familias ó principio de curso.
PLAN DE CONVIVENCIA
31 CEP Dr Fleming
Entrevistas individuais dos titores coas familias. Circulares; “trípticos” informativos. Consello escolar Web do centro.
10º.- Procesos de seguimento e avaliación. A avaliación do Plan de Convivencia debe realizarse durante toda a aplicación do mesmo: * Inmediatamente logo da realización de cada actividade. * De forma máis xeral unha vez ao trimestre a través da Comisión de Convivencia. * De forma global, ao terminar o ano escolar, na memoria final de curso onde se recollerán : - Nivel de consecución de obxectivos propostos. Análise da convivencia e conflitividade no centro. - Actividades e iniciativas realizadas. - Grao de participación dos compoñentes da comunidade educativa. -Conclusións. - Propostas de mellora para o seguinte curso escolar. A avaliación debe ser crítica e construtiva dos seus obxectivos e actividades para conseguir que cada curso escolar podamos mellorar. Para avaliar o Plan de convivencia tómanse como referente as actuacións marcadas. Cada unha delas debe ter persoas responsables (individualmente, equipos, grupo formado para este fin…) e uns prazos para facelo.
11º. Propostas de mellora. Unha vez posto en marcha o plan e avaliado ao longo dos cursos.....
PLAN DE CONVIVENCIA
32 CEP Dr Fleming
Anexo I A figura do PROFESORADO DE GARDA EN APOIO PARA A CONVIVENCIA xorde da necesidade de proporcionar unha resposta individualizada para o alumnado con problemas de conduta que imposibilite ao profesor realizar o desenvolvemento normal da clase.
OBXECTIVOS Habilitar un espazo : - onde o alumnado con problemas de conduta provocados pola falta de medicación (nenos con tratamentos médicos) teña as condicións necesarias para relaxarse e, a súa vez, permitir o funcionamento normal da súa aula. -para proporcionarlle ao alumnado as condicións necesarias para reflexionar sobre a súa conduta contraria as normas de convivencia, comportamento en determinados conflito e sobre como afecta todo elo ao desenvolvemento da clase. Posibilitar que o alumnado aprendan a responsabilizarse das súas accións, actuacións e comunicacións cos outros. Contribuír a desenvolver actitudes cooperativas, solidarias e de respecto. Resolver situacións conflitivas dende a reflexión e o diálogo. Mellorar a vida académica do alumnado e do grupo. En definitiva, preténdese mellorar o clima da aula e do centro en todos os espazos escolares.
FUNCIONAMENTO DA AULA PARA A CONVIVENCIA O alumnado que acuda a aula deberá contar cun diagnóstico previo ou que este sendo avaliado polas condutas disruptivas que presenta e que repercuten no normal desenvolvemento das clases; como: agresión grave, falta de respecto ao profesorado, destrozos das instalacións, material do centro...
LUGAR As actuacións do profesorado encamiñadas a mellorar o clima de convivencia na aula ordinaria desenvolveranse na sala do terceiro andar situada entre as aulas de relixión.
PERSOAL IMPLICADO Para a atención ao alumnado con dificultades conduta disponse do profesorado de garda. Este profesorado deberá permanecer durante as gardas na súa aula ou na sala de mestres.
HORARIO Proposto pola xefatura de estudos.
PLAN DE CONVIVENCIA
Lugar: Sala de profesores
33 CEP Dr Fleming
PROTOCOLO DE ACTUACIÓN- DERIVACIÓN 1º.- O profesorado demanda telefónicamente (Sala de mestres 104. No caso de non atopar dispoñible a ninguén chámase ao equipo directivo 100 ou departamento de orientación 308) a actuación do profesorado de garda. Cumprimentando o PARTE DE INCIDENCIAS no que se detalla o acontecido. 2º.- O profesorado de garda recolle ao alumnado na aula dende a que se produce a demanda, dirixíndose a aula de convivencia. 3º Na aula lévanse a cabo as actuacións encamiñándoas a minimizar a conduta disruptiva permitindo que o alumno se tranquilice ou facendo uso de técnicas de resolución de conflitos (entrevista, mediación, contratos, etc.) segundo o caso. 4º Unha vez que a conduta do alumno remitiu, cumprimenta o PARTE DE INCIDENCIAS (Carpeta do profesor) sendo entregado máis tarde a titora. 5º Notificar a familia, telefonicamente, cada incidencia. 6º No caso de condutas inapropiadas ou conflitivas aplicaranse as normas de convivencia do Regulamento de Réxime Interno.
PAUTAS ACTUACIÓN CONDUTA
Manter a serenidade; falar con calma e sobre todo escoitar. Ser conciso, se falamos demasiado prodúcese unha “desconexión”. Explicar que o seu comportamento é inaceptable. Dicir o que se espera que faga. Débese manter o contacto visual, falar con claridade e firmeza. Pedir que repita as expectativas (verbalizar o bo comportamento). Explicar as consecuencias de non responder axeitadamente.
PLAN DE CONVIVENCIA
34 CEP Dr Fleming
Anexo II PROTOCOLO ACOSO ESCOLAR (COLE) 1º.- IDENTIFICACIÓN DO ACOSO ESCOLAR As dinámicas de funcionamento, tanto do grupo amplo que forma o alumnado do centro coma do grupo limitado á aula, poden favorecer relacións negativas como o acoso. É importante diferenciar o acoso escolar doutras situacións disruptivas puntuais, que presentan a miúdo unha abordaxe diferente, aínda que requiren tamén dunha resposta efectiva. No artigo 28 da Lei 4/2011, do 30 de xuño defínese o acoso escolar dicindo: Considérase acoso escolar calquera forma de vexación ou malos tratos continuados no tempo dun alumno ou alumna por outro ou outra ou outros, xa sexa de carácter verbal, físico ou psicolóxico, incluído o illamento ou baleiro social, ... Terán a mesma consideración as condutas realizadas a través de medios electrónicos.
a) Criterios de identificación do acoso escolar 1. A existencia de intención de facer dano. 2. A repetición das condutas agresivas. 3. A duración no tempo. b) Tipos de acoso escolar Para poder identificar unha situación de acoso, é necesario coñecer tanto as súas formas coma as súas consecuencias. Tipos ou manifestacións do acoso: Exclusión e marxinación social: Activa Pasiva
Non deixar participar Ignorar
Agresión verbal:
Directa Indirecta
Insultar, poñer alcumes ofensivos... Falar mal de alguén ás súas costas
Agresión física:
Directa Indirecta
Pegar Agachar cousas Roubar cousas Romper cousas
Maltrato mixto:
Ameazas/Chantaxe
Ameazar para meter medo Ameazar con armas
Obrigar a facer algo con ameazas (chantaxe) Acoso sexual físico (actos) Acoso sexual verbal (comentarios) PLAN DE CONVIVENCIA
35 CEP Dr Fleming
c) Consecuencias do acoso escolar As consecuencias de acoso ou maltrato entre iguais poden ser: Para a vítima: pode traducirse en fracaso escolar, trauma psicolóxico, risco físico, insatisfacción, ansiedade, infelicidade, problemas de personalidade, risco para o seu desenvolvemento equilibrado. Para a persoa ou persoas agresoras: pode ser a antesala dunha futura conduta delituosa. Para os/as compañeiros/as observadores/as: pode conducir a unha actitude pasiva e compracente ante unha inxustiza. Para erradicar as situacións de acoso escolar debemos ter presente o seguinte: 1. Intervir ao primeiro sinal. 2. A amizade e a integración como prevención. 3. Existen tres papeis que hai que previr, intervindo con toda a comunidade educativa: o de persoa agresora, o de vítima e o de persoa espectadora pasiva, que coñece a violencia pero non fai nada para evitala.
2º.- PROTOCOLO DE ACTUACIÓN A persoa responsable da dirección do centro ou calquera outro membro do equipo directivo por delegación expresa daquel dirixirá todas as actuacións. Este protocolo de actuación ten por obxecto que o profesorado do centro educativo saiba como actuar nos posibles casos de acoso. Precisa da corresponsabilidade da comunidade educativa na xestión dos conflitos, o que supón a revisión e optimización das canles de información, comunicación e participación, a revisión e actualización dos documentos institucionais. Fases: fase primeira, coñecemento, identificación e comunicación da situación; fase segunda, recollida de información e rexistro; fase terceira, análise da información e adopción de medidas; fase cuarta, seguimento e avaliación das medidas adoptadas e rexistro. A información que figure en todos os documentos empregados terá carácter confidencial. Primeira fase. Coñecemento da situación. Identificación e comunicación É esencial analizar as características específicas de cada caso dispoñendo da información máis completa posible: antecedentes, persoas implicadas, frecuencia e gravidade dos feitos, idade, tipo de maltrato, actitude das familias... Pasos a dar cando se detecta unha situación de acoso: a) Comunicación sobre unha posible situación de acoso escolar (anexo I) Calquera membro da comunidade educativa que teña coñecemento ou sospeitas dunha situación de acoso ten a obrigación de poñelo en coñecemento da persoa ou persoas directamente responsables do menor no centro educativo, quen lle trasladará a PLAN DE CONVIVENCIA
36 CEP Dr Fleming
información ao director ou directora. É imprescindible coidar a confidencialidade e a discreción. Rexistrarase de forma escrita a comunicación desta posible situación de acoso escolar mediante o emprego do anexo I. b) Medidas urxentes de protección á presunta vítima - Vixilancia específica das persoas indicadas. - Vixilancia naqueles lugares onde poida producirse o suposto acoso. - Medidas cautelares que impidan o contacto entre a suposta vítima e a persoa ou persoas causantes da posible situación de acoso. - Comunicación e solicitude de colaboración ás familias do alumnado implicado. - Asignación dunha persoa responsable de atención e apoio á presunta vítima. c) Designación dunha persoa responsable da atención e apoio á presunta vítima (anexo II) A persoa titular da dirección do centro designará unha persoa responsable da atención á presunta vítima. Procurarase que a designación recaia sobre unha persoa coa que a vítima garde unha relación de confianza e proximidade. d) Primeira comunicación ás familias do alumnado implicado (anexos III e IV) A dirección do centro poñerá a situación en coñecemento das familias do alumnado implicado, informándoas dos feitos ocorridos e, de ser o caso, das medidas iniciais que se están adoptando provisionalmente. Paralelamente realizarase esta comunicación por escrito a través dos anexos III e IV. e) Nomeamento dunha persoa responsable da tramitación (anexo V) A dirección do centro designará unha persoa responsable da tramitación do protocolo. Na reunión, da que se levantará acta, informaráselle dos feitos e a todos os trámites realizados pola dirección do centro, partes de incidencia, medidas correctoras; os datos de absentismo escolar e o informe dos titores. Esta persoa será a encargada de comunicarse con todos os suxeitos implicados, de recadar a información necesaria e comunicarlla nunha reunión, á dirección. Será tamén a persoa responsable da tramitación do correspondente expediente disciplinario de tratarse dun caso de acoso. En caso de incoarse un expediente disciplinario, o prazo máximo para a súa resolución será de doce días lectivos dende que se tivo coñecemento dos feitos. O seu nomeamento debe ser coñecido polo profesorado titor do alumnado implicado. A persoa que desempeñe esta función deberá ser nomeada entre o profesorado do propio centro. f) Comunicación externos (anexo VI)
a
outros
profesionais
educativos
e/ou
outros
axentes
Se se considera necesario e oportuno a persoa responsable da dirección do centro poderá requirir a colaboración de calquera membro da comunidade educativa e PLAN DE CONVIVENCIA
37 CEP Dr Fleming
doutras instancias externas ao centro (sociais, sanitarias, xudiciais...) Segunda fase. Recollida de información. Rexistro (anexo VII) Obxectivo: recadar os datos necesarios para dilucidar se os feitos denunciados constitúen ou non unha situación de acoso escolar. No caso de incoarse expediente disciplinario, toda a información recollida nesta fase formará parte deste expediente. A información debe recollerse dun xeito discreto, por escrito e a través de diversas fontes e procedementos: observación directa e vixilancia das zonas de risco para seleccionar datos sobre as características da interacción do alumnado, agresións existentes e situacións nas que se producen...; entrevistas individuais con citas previas ao alumno ou alumna acosado/a, alumnado acosador, familia do alumno ou alumna acosado/a e familia do alumnado acosador, titor/a e profesorado de aula, compañeiras ou compañeiros e, se é preciso, persoas relacionadas co centro (coidadores, monitores de actividades extraescolares...), persoas dependentes de outras institucións... Os procedementos recollerán cando menos: Datos identificativos do centro e alumnado afectado. Persoa que recolle a demanda. Persoa que comunica a situación. Recollida inicial de datos sobre o tipo e gravidade do acoso denunciado. Lugares onde se produce o acoso, aínda que se producise fóra das instalacións do centro. Feitos observados. a) Entrevista individual á vítima. Citación do alumno ou alumna acosado/a a unha entrevista (anexo VIII) Obxectivo: será proporcionarlle apoio e protección á alumna ou alumno que o sofre e rachar co illamento social. Por tratarse dun alumno menor de idade, procederá que esta entrevista se produza en presenza dun adulto. A entrevista debe comezarse de xeito indirecto e ir centrándose progresivamente no tema. Haberá que manter unha actitude comprensiva e amosarse receptivo. No remate desta debe transmitirse unha actitude tranquilizadora e comunicar explicitamente a busca de solucións e o compromiso para atallar o problema detectado. b) Entrevista individual á persoa ou persoas responsable/s do acoso. Citación do alumnado acosador a unha entrevista (anexo IX) Obxectivo: recoller a información dende o punto de vista da persoa ou persoas agresora/s, amosar a postura do centro de intolerancia cero ante as agresións e que tome ou tomen conciencia das consecuencias da súa conduta para a vítima e para eles PLAN DE CONVIVENCIA
38 CEP Dr Fleming
ou elas mesmos/as, sen confundir “sermón” con entrevista. Por tratarse dun alumno menor de idade, procederá que esta entrevista se produza en presenza dun adulto. É conveniente que as entrevistas sexan individuais. c) Entrevista individual ás persoas observadoras/espectadoras. Citación dos demais alumnos ou alumnas implicados/as a unha entrevista (anexo X) Trátase de contrastar a información achegada por estas persoas coa obtida da persoa acosada e da persoa ou persoas acosadora/s, coa finalidade de poder garantir a veracidade dos feitos. No caso de que sexa máis dunha persoa, as entrevistas deben ser realizadas de forma individual. Por tratarse dun alumno menor de idade, procederá que esta entrevista se produza en presenza dun adulto. d) Entrevista individual ás familias. Citación para entrevista ás familias da persoa acosada e da persoa ou persoas acosadora/s (anexo XI e XII) É preciso informar da postura firme do centro sobre a intolerancia absoluta de cara ás agresións e procurar a colaboración das familias. Entrevista coa familia da vítima (anexo XI). Necesaria para tranquilizar a familia e para que saiban cal é a situación dos feitos. Tamén serán informados das medidas adoptadas para a súa protección. Entrevista coa familia da persoa ou persoas acosadora/s (anexo XII). Necesaria para tranquilizar a familia e para que saiban cal é a situación dos feitos. Serán informados de posibles medidas provisionais que se puidesen adoptar e que lle afecten ao seu fillo ou filla. Nos anexos XI e XII recóllense unha serie de orientacións e preguntas tipo para o desenvolvemento destas entrevistas. e) Solicitude de asesoramento e/ou apoio orientación do centro (anexo XIII)
técnico do departamento de
A persoa responsable da tramitación poderá solicitar asesoramento e/ou apoio técnico da persoa que ocupe a xefatura de orientación do centro. f) Solicitude de asesoramento a outros profesionais educativos e/ou organismos ou axentes externos, especialmente no caso de ciberacoso (anexo XIV). Terceira fase. Análise da información e adopción de medidas a) Análise da información (anexo XV) A información, deberá ser comunicada á dirección do centro, quen precisará se é ou non un caso de posible acoso e, de ser o caso, acordará as medidas que cómpre adoptar. Cando se confirme a situación de acoso escolar, debemos distinguir entre as medidas tendentes á protección da vítima, as correctoras da persoa ou persoas
PLAN DE CONVIVENCIA
39 CEP Dr Fleming
agresora/s e as referidas á comunicación da situación aos organismos correspondentes. As actuacións que constitúan acoso escolar considéranse condutas gravemente prexudiciais. Unha vez iniciada a tramitación deste expediente, a persoa titular da dirección do centro notificarallo: -
Ao alumnado implicado e ás súas familias, no caso de ser menores de idade. Ao servizo de Inspección Educativa correspondente. Ao profesorado titor do alumnado implicado.
Cando as situacións conflitivas transcendan dos recursos e competencias do sistema educativo, poderá solicitarse axuda externa e poñelo en coñecemento dos servizos competentes. a) Adopción de medidas (anexo XVI) A persoa responsable da tramitación elaborará unha proposta de medidas para o centro, para as aulas afectadas e co alumnado implicado e coas súas familias. Esta proposta recollerase por escrito e indicaranse as medidas, os axentes implicados, os recursos utilizados, a temporización e o seu seguimento e avaliación. A dirección do centro ditaminará as medidas definitivas, poderá solicitar a colaboración do Departamento de Orientación e da Comisión de convivencia. Deberán ter un carácter educativo. 1. Medidas de protección á vítima. Poderían ser: -
Vixilancia específica. Solicitude de colaboración familiar. Asignación dunha “persoa responsable de apoio”. Reorganización do horario de profesorado. Concertar encontros periódicos. Titoría individualizada (da persoa ou persoas acosadora/s e da vítima) e grupal da súa clase. Actividades para á mellora das habilidades sociais. Grupos de axuda entre iguais. Cambio de grupo temporal ou definitivo da persoa ou persoas acosadora/s. Apertura de expediente disciplinario á persoa ou persoas agresora/s Derivar a servizos de profesionais especializados externos. Comunicación ao Ministerio Fiscal.
2. Medidas reeducadoras e correctoras para a persoa ou persoas agresora/s 2.1. PLAN DE CONVIVENCIA
Medidas reeducadoras para as persoa ou persoas agresora/s 40 CEP Dr Fleming
Actuacións complementarias ás medidas correctoras: -
Programa de habilidades sociais. Procedementos conciliados para a resolución de conflitos. Formación de equipos de mediadores. Formación específica sobre as consecuencias da conduta. Desenvolvemento da capacidade de empatía. Programas de modificación de conduta. Solicitude de colaboración familiar para a vixilancia e control. Derivación a servizos especializados externos.
2.2. Medidas correctoras para a persoa ou persoas agresora/s (anexos XVII e XVIII) Tramitación deste expediente disciplinario. As condutas gravemente prexudiciais para a convivencia nos centros docentes poden ser corrixidas de acordo coas medidas reguladas no artigo 21 da Lei 4/2011 e a normativa que a desenvolva. 3. Outras medidas. Co grupo-clase e co alumnado espectador/observador - Campañas de sensibilización, mediación e apoio entre compañeiros e compañeiras, programas de habilidades sociais, de comunicación e empatía… - Actividades que posibiliten o rexeitamento e a denuncia explícita de condutas violentas na convivencia entre iguais: analizar a diferenza entre a conduta solidaria de denunciar a inxustiza e o ser acusón. - Desenvolver estratexias de axuda entre iguais e traballos cooperativos. - Analizar as consecuencias dos comportamentos. - Realizar actividades de adestramento para actuar ante diferentes situacións de maltrato. Coas familias - Contribuír ao desenvolvemento dunhas axeitadas normas de convivencia no contorno familiar. - Desenvolver a súa potencialidade como educadores. - Recoñecer o seu papel como axentes educativos. - Mellorar as condicións afectivas, sociais e escolares. - Ensinanza de habilidades sociais, aprendizaxe cooperativa, ocio de calidade, resolución de conflitos sen violencia, eficacia da disciplina e ensinanza de límites, prevención do sexismo, evitar a influencia negativa do uso inadecuado da televisión e doutras tecnoloxías... - Fortalecer a implicación da familia na vida escolar e a responsabilidade na toma de PLAN DE CONVIVENCIA
41 CEP Dr Fleming
decisións educativas conxuntas (establecer compromisos). Co equipo docente - Formación específica do profesorado, elaboración de materiais e documentos, protocolos de actuación axustados ao propio centro. - Acordar e unificar criterios de actuación. - Apoiar e facilitar o labor do profesorado titor. - Colaborar coa dirección e apoiar e facilitar o labor da persoa responsable da tramitación do protocolo e da persoa responsable de apoio e atención á vítima. - Promover a implicación do alumnado na xestión de determinados conflitos. 4. Comunicación á Inspección Educativa (anexo XIX) A persoa responsable da dirección do centro realizará esta comunicación á Inspección Educativa, que se producirá nos seguintes casos: - Cando se confirma a situación de acoso escolar - Cando haxa coñecemento da existencia de denuncia policial ou denuncia xudicial. - Cando o solicite, de oficio, a propia Inspección Educativa. Esta comunicación recollerá, cando menos: - A información recollida no centro. - As actuacións realizadas e as datas nas que se levaron a cabo. - A información complementaria que se considere Cuarta fase. Seguimento das medidas adoptadas. Rexistro (anexo XX)
3º.- ESTRATEXIAS DE PREVENCIÓN a) Estratexias organizativas e de prevención no centro - Promover a participación na elaboración e revisión dos documentos do centro, destacando os valores e normas que pretenden desenvolver actitudes prosociais de igualdade, respecto e diálogo, fomentando o consenso na toma de decisións. - Potenciar o funcionamento da Comisión da convivencia do centro. - Estilo de dirección que favoreza a participación e a comunicación dos problemas (liderado). - Solicitar o apoio e o asesoramento do orientador ante os indicios ou situacións que poden derivar en posible acoso. - Reunións periódicas dos titores por niveis co obxecto de deseñar accións conxuntas para a mellora da convivencia no centro. - Difusión á comunidade educativa, a través de diferentes medios, do plan de convivencia e das NOF. PLAN DE CONVIVENCIA
42 CEP Dr Fleming
- Garantir que todos os membros da comunidade educativa coñezan os seus dereitos e deberes. - Organización de grupos de traballo que favorezan as relacións persoais. - Organización do centro respectuosa coa diversidade e aceptación desta como un valor positivo, fomentando a inclusión. - Impulsar nas concrecións curriculares o desenvolvemento da competencia social e cidadá. - Rexistro dos conflitos que se producen no centro co fin de ter unha visión global e introducir as modificacións necesarias na regulación da convivencia do centro. - Divulgar entre o profesorado, alumnado e familias orientacións básicas sobre o acoso e a súa prevención. - Establecer canles para a denuncia de situacións de acoso con garantía de confidencialidade: caixa de reclamacións, queixas e suxestións; taboleiro de denuncias e queixas vía telemática, correo electrónico de solicitude de axuda... - Vixilancia en zonas comúns: aseos, corredores, recreos, entradas e saídas... - Mellorar as zonas de ocio, organizar grupos de xogo... - Introdución de estratexias específicas de desenvolvemento emocional, habilidades sociais e axuda persoal. - Creación das condicións favorables para a inserción de programas de mellora da convivencia: programas específicos de resolución de conflitos, programas de mediación en conflitos e axuda entre iguais... - Formación do profesorado e de familias: sensibilización sobre o uso saudable e razoable das TIC, aprender a lles transmitir aos menores a confianza suficiente para que poidan recorrer a eles en caso necesario. - Formación ao alumnado: potenciar o uso positivo das TIC e o espírito crítico ante os contidos aos que acceden, ser coidadoso cos datos persoais, onde aparecen e a quen se proporcionan; non responder a provocacións a través dos medios tecnolóxicos; cando unha ameaza é persistente, hai que gardar o que se poida a xeito de proba do sucedido, pechar a conexión e pedir axuda a unha persoa adulta. b) Estratexias de prevención na aula . Inclusión no plan de acción titorial da elaboración de normas de convivencia en cada clase, nas que se sensibilice sobre o dano que produce o maltrato e se faga explícito o rexeitamento a todos os tipos de violencia, así como propostas de recuperación en caso de incumprimento das normas. . Realizar actividades de titoría programadas no grupo referidas a: relacións no grupo, fomento da amizade, tarefas laborativas. - Sensibilización fronte ao maltrato (respecto pola diferenza, promover a empatía emocional, rachar con mitos como o do chivato, aprender a ofrecer e pedir axuda, diferenciar entre amigos/as e compañeiros/as...), PLAN DE CONVIVENCIA
43 CEP Dr Fleming
- Análise das relacións interpersoais, dos sentimentos e dos conflitos. . Traballar no grupo habilidades sociais asertivas e de autocoñecemento que capaciten o alumnado para dar respostas axeitadas en diferentes contextos: - Educar para as relacións interpersoais igualitarias baseadas na valoración mutua e no respecto. - Traballar o autocontrol, empatía e resistencia á frustración. - Facilitarlle ao alumnado canles para que poida comunicarse co profesorado. . Utilizar sesións de titoría e xuntas de avaliación para detectar posibles situacións de acoso e/ou ciberacoso, analizando tamén os casos de absentismo escolar. . Manter a través da acción titorial contactos periódicos coas familias para compartir información e asegurar unha mutua colaboración. . Seguimento do clima relacional da aula. Aplicación e valoración de cuestionarios sociométricos.
4º.- O CIBERACOSO a) Definición de ciberacoso O ciberacoso ou ciberbullying é o uso das redes sociais, correo electrónico, blogs e outros ámbitos das tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) en prexuízo dunha ou máis persoas, ou da súa imaxe pública. Se comparamos isto con casos típicos de acoso escolar, veremos que, por unha parte, o ciberacoso non supón agresións físicas, pero, por outra, ten moito máis alcance tanto na difusión espacial coma na temporal, cunha continuidade que pode ser permanente e non limitada ao horario escolar. O ciberacoso supón o uso e difusión de información lesiva ou difamatoria (insultos, difamacións, ameazas, intimidación, seguimento persistente, envío reiterado de correos a alguén que non desexa recibilos, exclusión, boicot, humillacións, spam, distribución de datos e imaxes persoais, roubo e suplantación da identidade…) en formato electrónico a través de medios de comunicación como o correo electrónico, a mensaxería instantánea, as redes sociais, a mensaxería de texto a través de teléfonos ou dispositivos móbiles, a publicación de vídeos e fotografías en plataformas electrónicas de difusión de contidos, e calquera outra que poida xurdir con características similares. Normalmente distínguense tres tipos de perigos aos que están expostas as persoas con internet: perigos persoais, acceso a contidos inapropiados e adicción. O ciberacoso entra no primeiro tipo. Nos últimos tempos, diversos factores veñen propiciando unha maior presenza do ciberacoso nos centros escolares: incorporación máis temperá ao uso das TIC, emprego masivo de novos contornos de socialización intensiva carentes de medidas de privacidade proporcionais, maior relevancia de contidos audiovisuais, amplas posibilidades de accesibilidade…contamos cunha xeración de nativos dixitais. PLAN DE CONVIVENCIA
44 CEP Dr Fleming
Este ciberacoso, ou acoso por medio das tecnoloxías da información e da comunicación, presenta unhas características singulares: anonimato, inmediatez, efecto en cadea, alta dispoñibilidade e diversidade de canles e procedementos empregados. Aínda que o ciberacoso pode parecer difuso, en tanto que se perpetra en moitas ocasións fóra do espazo físico do centro escolar, este, ao ter coñecemento da situación e sempre que estean implicados algúns dos seus alumnos ou alumnas, ten a obriga de actuar coa mesma consideración de acoso escolar, sempre que as condutas realizadas a través de medios electrónicos, telemáticos ou tecnolóxicos teñan conexión coa vida escolar. b) Criterios de identificación do ciberacoso O ciberacoso caracterízase polos seguintes aspectos: 1. A situación perdura no tempo. Quedan excluídas as accións puntuais que, aínda que puidesen ser un delito, non constitúen ciberacoso. 2. Adoita existir contacto ou relación previa no mundo físico entre vítima e persoa ou persoas acosadora/s. 3. Existe intención de causar dano, aínda que non sempre se dá nos primeiros estadios do proceso. 4. Realízase mediante o emprego de medios TIC. Pode tratarse de internet ou calquera dos servizos asociados; teléfono móbil, redes sociais, plataformas de difusión de contidos, foros, blogs… c)Tipos de ciberacoso O ciberacoso pode concretarse en: Fustrigamento: cando se envían imaxes ou vídeos denigrantes sobre unha persoa, virus informáticos, mensaxes ameazantes… Exclusión: cando se usan contornos públicos para mandar comentarios despectivos ou rumores difamatorios co fin de provocar unha resposta expansiva, cando se lle nega o acceso a foros ou plataformas sociais á vítima… Manipulación: cando se utiliza información para difundila de xeito inapropiado entre os membros das redes sociais, cando se accede coa clave doutra persoa e se realizan accións que poden prexudicala no seu nome… Unha vez que se verificou unha posible situación de ciberacoso, o centro educativo deberá traballar de xeito inmediato e simultáneo en tres liñas de actuación: valoración, comunicación e accións de protección. d) Protocolo de actuación Ante situacións de ciberacoso será de aplicación o establecido no protocolo de acoso escolar que se desenvolve neste documento, para o que se terán en consideración as seguintes particularidades: PLAN DE CONVIVENCIA
45 CEP Dr Fleming
É imprescindible conservar as probas do ciberacoso durante todo o tempo, sexa cal fose a forma na que se manifeste. Para esta conservación poderán capturarse pantallas en modo imaxe e vídeo, imprimir páxinas, copiar ficheiros... aspecto que deberá realizarse antes de iniciar calquera actuación coa posible persoa agresora ou persoas agresoras. Tratar de identificar as posibles persoas autoras do ciberacoso (atopar o seu enderezo IP, acudir a especialistas en informática e ás forzas e corpos da seguridade do Estado), pero, en todo caso, sen lesionar os dereitos de ningunha persoa. Contactar coa compañía do medio empregado para cometer o acoso (compañía de teléfono, propietario do dominio ou sitio web etc.), coa finalidade de coñecer o procedemento que cómpre seguir para obter a información necesaria. Se é o caso, denunciar o acoso ás forzas e corpos de seguridade do Estado que dispoñen de unidades de delitos informáticos (Policía Nacional, Garda Civil e Policía Autonómica). Todas estas accións deberán estar enmarcadas na máis absoluta discreción e confidencialidade. Para valorar este tipo de condutas tomaranse en consideración os seguintes aspectos: Características e natureza das accións analizadas e dos dispositivos tecnolóxicos utilizados na comisión dos feitos. Natureza e difusión das accións. Facilidade/dificultade para deter o ciberacoso. Tempo de exposición da vítima ao ciberacoso. Idade e características psicolóxicas da vítima e da persoa ou persoas presunta/s agresora/s. Repercusión e impacto na vítima. A información recollida deberá detallar, ademais: Relación co ámbito escolar. Natureza, intensidade, difusión e gravidade da situación coñecida. Efectos producidos. e) Estratexias preventivas Ante situacións de ciberacoso serán válidas moitas das estratexias establecidas no protocolo de acoso escolar desenvolvidas neste documento, aínda que mencionaremos aquí algunhas máis específicas e particulares do ciberacoso. Os profesionais do ensino deben estar atentos á maneira en como utilizan eles mesmos e como utiliza o alumnado os medios informáticos e ter claro como actuar en cada situación, como guiar o alumnado e como aconsellar as familias, de aí que se deban potenciar as boas prácticas nestes tres ámbitos de actuación: Profesorado e centro Coñecer o funcionamento da web, en especial das redes sociais, para dominar o medio e poder aconsellar o alumnado e as familias. Aplicar medidas de seguridade nos equipos informáticos escolares (controlar o software instalado, as contas de usuario, o almacenamento de documentos, quen utiliza os equipos en cada hora, etc.). PLAN DE CONVIVENCIA
46 CEP Dr Fleming
Establecer normas de uso dos equipos na aula (definir que pode e que non pode facer o alumnado, como debe organizar o seu material, respectar o material doutro alumnado, onde pode ou non pode acceder, etc.). Empregar sistemas de control e filtrado (facer revisións periódicas, monitorizar os equipos do alumnado mentres traballan –co seu coñecemento–, filtrar e bloquear páxinas, contidos ou programas non desexados, etc.). Realizar un uso didáctico e controlado das redes en sentido positivo, como actividade, incluíndo as boas prácticas, a seguridade e a prevención como contidos. Detección de problemas: documentarse sobre a sintomatoloxía dos problemas e estar atento a calquera indicio de ciberacoso ou malas prácticas. Evidentemente, en aulas que son utilizadas por varios grupos de alumnado, debe haber unha boa coordinación entre o profesorado en canto a normas e medidas. Alumnado Aconsellar que controlen a súa identificación e a circulación dos seus datos persoais (alias, ingreso en grupos etc.). Resulta o máis importante como prevención. En concreto, algunhas recomendacións habituais son: Non crear contas en foros e redes sociais cos datos persoais, senón utilizando alias. Comunicar a propia identidade de forma privada só a aqueles outros membros cos que hai confianza e interesa que nos identifiquen. Non establecer citas ou outras actividades presenciais con persoas que non coñecesen antes persoalmente, isto é, fóra da rede. Non comunicar o domicilio, datos de contacto, datos bancarios, etc., tampouco datos persoais de terceiras persoas. Sondar periodicamente a rede mediante un buscador, para saber se os seus datos persoais ou imaxes figuran nalgunha web. Consellos para non acosar: aproveitar o papel dos docentes para conciencialos de que a web non é o lugar apropiado para resolver diferenzas con outras persoas, e que a emisión de mensaxes hostís remata sendo prexudicial para todos. Promover o respecto e a prudencia. Consellos para non ser acosado: ser prudente e respectuoso ao empregar a web para comunicarse cos demais. Moitas veces os conflitos comezan por malentendidos ou comentarios inoportunos. Non expoñerse excesivamente aos comentarios dos demais contando cousas persoais. Pedir axuda inmediatamente a familiares e profesorado ante as primeiras evidencias de acoso. Consellos para non tolerar o acoso: mentalizarse de que o acoso é un problema de todos, e non admitir que outros teñan actitudes negativas ou exerzan presión sobre terceiras persoas. Mostrarse conciliador e denunciar sen demora calquera caso de acoso do que se teña coñecemento. Pais e familiares Adecuar as medidas de seguridade e control á vulnerabilidade das súas fillas ou dos PLAN DE CONVIVENCIA
47 CEP Dr Fleming
seus fillos, dándolles máis autonomía a cambio de responsabilidade segundo se fagan máis maduras ou maduros. Aceptar internet como un instrumento que pode resultar beneficioso se se utiliza ben. Non botarlle a culpa de todos os males ante calquera desacordo cos seus fillos ou coas súas fillas. Tratar de non exercer de policías, senón de conseguir que os seus fillos ou as súas fillas acepten como natural certo grao de control. O mellor é que acorden conxuntamente unha serie de condicións para o uso da web (horario, tipo de contidos), tanto mediante os ordenadores coma os móbiles. Se fose posible, promover que o alumnado non manexe o ordenador pechado no seu cuarto, senón en presenza de outros familiares. Evitar forzalo a que nos permita ver a pantalla, é moito máis efectivo ter confianza para preguntarlle con quen se comunica e que nos conte de forma natural que é o que fai na rede. O ideal é darlle apoio, implicarse nos seus proxectos, ou mesmo facerse membro das mesmas redes sociais. Estar atentos a calquera síntoma de desacougo, cambios de humor repentinos, etc., sobre todo se coinciden cos accesos á web. Sondar periodicamente a rede mediante un buscador para detectar imaxes, datos persoais ou comunicacións dos seus fillos ou das súas fillas. Resulta moi beneficioso manter un contacto profesorado-familia para comunicar calquera síntoma de acoso que se detecte no alumnado e tomar medidas canto antes.
5º.- A RESPONSABILIDADE XURÍDICOS
DO
CENTRO.
ASPECTOS
a) Responsabilidade do centro: Cando se detecta un posible caso de acoso escolar, o centro debe responder de xeito rápido e coherente ante a agresión e amosar que procura a seguridade integral do seu alumnado e exercer a súa autoridade institucional, ao servizo do respecto e a dignidade da comunidade educativa. É preciso redactar as actas das reunións efectuadas, das entrevistas realizadas e recoller a sinatura dos entrevistados, en caso de menores de idade en presenza dun adulto do centro, cando se trate das primeiras dilixencias, e dos seus proxenitores cando se trate da tramitación dun expediente disciplinario. Refiro ó documento orixinal onde atopánse as leis tipificadas que recollen este apartado. b) Particularidades xurídicas do ciberacoso: O ciberacoso pode ser constitutivo dun delito de: Ameazas, coaccións, inxurias, calumnias. Remito ó documento orixinal para ver ás diferentes leis, sancións o artigos rexistrados polo Código Penal e Leis Orgánicas. (Anexos XXI e XXII)ç
PLAN DE CONVIVENCIA
48 CEP Dr Fleming
ANEXO III Regulamento de funcionamento da comisión de convivencia ART. 1. ÁMBITO Este regulamento ten por obxecto regular o funcionamento da comisión de convivencia do centro. ART 2. NATURALEZA Constituirase no seo do consello escolar. Terá carácter consultivo e desempeñará as súas funcións por delegación do consello escolar, para facilitar o cumprimento das competencias que este ten asignadas en materia de convivencia escolar e velará pola correcta aplicación do disposto no decreto 8/2015, no plan de convivencia e nas normas de convivencia do centro. ART. 3. RÉXIMEN XURÍDICO O réxime de organización e funcionamento da comisión axustarase ao establecido no presente regulamento e disposicións legais que lle sexan aplicables. ART. 4. COMPOSICIÓN Está composto por seis membros: Directora do centro, que a preside; dúas profesoras; dous pais/nais e a representante do persoal de administración e servizos. ART. 5. ORGANIZACIÓN Para levar a cabo os seus cometidos contará cos seguintes órganos: PRESIDENCIA, Directora do centro A SECRETARÍA, que será elixida de entre os membros da comisión. ART. 6. FUNCIÓNS Da comisión: a) Elaborar o plan de convivencia do centro e dinamizar todos os sectores da comunidade educativa, incorporando as súas iniciativas e achegas no procedemento de elaboración, desenvolvemento e seguimento do citado plan. b) Adoptar as medidas preventivas necesarias para garantir os dereitos de todos os membros da comunidade educativa e o cumprimento das normas de convivencia do centro. c) Impulsar accións dirixidas á promoción da convivencia, especialmente o fomento de actitudes para garantir a igualdade entre mulleres e homes, a igualdade de trato de todos os membros da comunidade educativa e a resolución pacífica de conflitos. d) Propor ao consello escolar as medidas que considere oportunas para mellorar a convivencia, así como dar conta a este, cando menos dúas veces ao longo do curso, das actuacións desenvolvidas e das correccións e medidas disciplinarias impostas.
PLAN DE CONVIVENCIA
49 CEP Dr Fleming
e) Propor, de ser o caso, á persoa titular da dirección do centro persoas que poidan formar parte do equipo de mediación. f) Coñecer o cumprimento efectivo das correccións e medidas correctoras nos termos en que fosen impostas e informar o consello escolar sobre o grao de cumprimento da normativa vixente. g) Realizar o seguimento dos compromisos de convivencia subscritos no centro. h) Elaborar unha memoria anual sobre a análise da convivencia e conflitividade no centro, na cal se reflictan as iniciativas no ámbito do centro sobre a materia. Este informe será trasladado ao consello escolar do centro e ao correspondente servizo territorial de Inspección Educativa. i) Aqueloutras que lle sexan encomendadas polo consello escolar do centro docente ou polo órgano da Administración educativa con competencias na materia. Da presidencia -
Convocar, presidir e levantar as reunións, moderar os debates, someter as propostas a votación. Firmar as actas e documentos da comisión. Calquera outra función que lle sexa atribuída pola comisión. Do secretario/a
-
Redactar as actas Calquera outra función que lle sexa atribuída pola comisión.
ART. 8.- FUNCIONAMIENTO DA COMISIÓN Manterán tres reunións anuais de carácter ordinario, unha por trimestre, e con carácter extraordinario cantas veces sexa convocada pola súa presidencia, por iniciativa propia ou por proposta de, polo menos, unha terceira parte dos seus membros. Adopción de acordos Para que os acordos teñan validez deberán encontrarse presentes a metade máis un dos membros da comisión. Non poderá ser obxecto de acordo ningún asunto que non figure na orden do día da correspondente sesión, salvo no caso de que estando presentes todos os seus membros, e sendo un asunto urxente, así se acorde por maioría absoluta. Actas De cada sesión redactarase unha acta que conterá, como mínimo: - Relación de membros asistentes. - Relación de membros ausentes. - Temas debatidos. - Acordos adoptados, co resultado das votacións se as houbera. - Contido dos acordos. - Lugar e fecha. - Firma do Secretario co VºBº do Presidente.
PLAN DE CONVIVENCIA
50 CEP Dr Fleming
Os membros da Comisión presentes na votación poderán facer constar na acta o seu voto contrario ó acordo adoptado e os motivos que o xustifiquen, así como calquera outra circunstancia que consideren oportuno. ART. 9. OBRIGAS DOS COMPOÑENTES DA COMISIÓN -
Asistir ás reunións. Cumprir os cometidos e as xestións encomendadas. Responder dos acordos tomados. Gardar secreto sobre aqueles asuntos ou deliberacións que sexan declarados secretos pola maioría absoluta dos membros.
PLAN DE CONVIVENCIA
51 CEP Dr Fleming
ANEXO IV MONITORES
NORMAS DE FUNCIONAMENTO DAS AAEE 1. CONTROL ALUMNADO: Cada monitor-a recollerá ao alumnado do seu grupo á entrada do colexio e levaraos á aula que teña asignada. Ao finalizar a actividade, o monitor supervisará as aulas e acompañará ao alumnado ata a porta de saída, para que sexa recollido polos pais-nais ou persoas autorizadas. Se algún neno/a non é recollido a tempo, o monitor/a comunicará a incidencia ao profesorado de garda. Calquera outra incidencia debe ser comunicada ao profesorado de garda. Non se pode deixar a ningún neno sen supervisión. O monitor levará un control diario de asistencia e incidencias (modelo do colexio) que entregará a finais de cada mes, cuberto e asinado . Na sesión seguinte, recollerá na sala de profesores o novo parte mensual. 2. USO DAS INSTALACIÓNS: A aula na que se realiza a actividade debe quedar ordeada do mesmo xeito que estaba. Non está permitido o uso do material (ordeador, proxector, pizarra dixital cores etc) que se atopa nela, por parte do alumnado ou do monitor/a. Se este precisa algunha cousa, deberá traela el/ela. 3. RESPONSABILIDADES: No caso de actividades do colexio, cando venza o seguro de responsabilidade civil durante o curso, o monitor deberá presentar a fotocopia do recibo do novo seguro. Mecanismos de atención ao alumnado no caso de ausencia ou falta de puntualidade, motivadas por circunstancias imprevistas, dos monitores encargados da actividade. Datos da persoa que substituír ao monitor no caso de ausencia prevista do mesmo. No caso de que a actividade teña lugar fóra do horario de permanencia do profesorado no centro, establecido na PXA o organizador deberá demostrar que ten cubertas as responsabilidades derivadas do evento. Datos do seguro de responsabilidade civil dos monitores ou, de ser o caso, compromiso de facilitar os mesmos con antelación ao inicio da actividade. Durante o mes de maio, os monitores farán unha enquisa para valorar se a actividade pode continuar durante o mes de xuño. No caso de que non teñan alumnado, comunicaranlle o fin da actividade mediante unha nota.
PLAN DE CONVIVENCIA
52 CEP Dr Fleming
PROFESORADO DE GARDA O profesorado de garda entregará as chaves de cada aula aos monitores/as (atópanse na sala de profesores). Controlará o correcto acceso ás actividades. O profesorado é o representante do centro e polo tanto o responsable. As incidencias recolleranse no caderno de rexistro. En casos de demora no recollida do alumnado pódese localizar un teléfono de Contacto para os seguintes casos:
Alumnado de comedor sen AAEE Alumnado de comedor con AAEE
Consultar listados de comedor (ROSA) Controlar listados de actividades
En caso de accidente: o As actividade do IMD teñen un seguro específico ( ver taboleiro na sala de profesores) o Nas outras actividades procédese como na xornada lectiva.
FAMILIAS NON se permite o acceso as aulas independemente que se atopen abertas para as actividades ou polo persoal de limpeza. Deben esperar aos nenos/as no exterior do colexio. Recollida antes do remate da actividade: o profesorado de garda avisará ao monitor e deixará constancia no libro rexistro. O alumnado non poderá saír só sen autorización familiar. O control das autorizacións corresponde ao monitor da actividade. Para falar co monitor, pagar as mensualidades agardarán ao remate da actividade cando se recolle ao alumnado.
PLAN DE CONVIVENCIA
53 CEP Dr Fleming
PLAN DE CONVIVENCIA
54 CEP Dr Fleming
FOLLA DE CONVIVENCIA: DATA:____________________
NOME:_______________________________ CURSO:________ Conta o que pasou: ___________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ _____________________________________________________
Onde pasou e a quen se avisou: ______________________________________________________________________ _________________________________
Quen participou e testemuñas se as houbese: ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ___________________________________________________
Escribe o que fixeches mal e o que debes facer para mellorar: ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ _____________________________________________
Comprométeste a cambiar esta conduta: Si Non MEDIDAS * Valorarase a necesidade de que o alumno/a escriba as normas e/ou deberes. * Recollerase a proposta de correctivo que fai o alumno/a para axudarse a recordar a norma. ____________________________________________________________________________________
PLAN DE CONVIVENCIA
55 CEP Dr Fleming
Sres. ______________________________
DILIXENCIA PARA INFORMAR DE CONDUTAS CONTRARIAS Á CONVIVENCIA Con data ____ de __________ de ______ , o alumno/a _______________________ _________________ , do curso de ________ tivo unha conduta contraria á convivencia relacionada con (art. 38, decreto 8/2015):
Agresións físicas ou psíquicas (a) Actos de discriminación (b) Desafío á autoridade (c) Danos causados de forma intencionada ou por neglixencia (g) Actos inxustificados que perturben o normal desenvolvemento das actividades (h) Actuacións prexudiciais para a saúde e a integridade persoal, ou a incitación a elas (i) Portar calquera obxecto, substancia ou produto expresamente prohibido _________________________________________________________
Esta conduta motivou a
derivación puntual á aula de convivencia.
En caso de manter dita conduta contraria á convivencia e de non apreciarse un cambio na mesma, pasará a considerarse reiteración de acordo co establecido na alínea k) do art. 38 do decreto 8/2015; e pasará a ser catalogada como conduta grave. Vigo, a ____ de_________ de 20__ O/A TITOR/A Asdo.:
----------------------------------------------------------------Familia de: ___________________________________________________ Dilixencia para informar de condutas contrarias á convivencia. Quedo enterado da medida e comprométome, na maior brevidade posible, á poñerme en contacto co colexio para facer un seguimento da conduta do meu fillo/a. Vigo, a ____ de_________ de 20__
(Sinatura do pai/nai/titor legal) PLAN DE CONVIVENCIA
56 CEP Dr Fleming
Sres. ______________________________
DILIXENCIA PARA INFORMAR DA DERIVACIÓN Á AULA DE CONVIVENCIA FEITOS: 1. Con data ____ de _____________ de ______ , o alumno/a ____________________ ______________ , do curso de ________ tivo unha conduta contraria á convivencia relacionada con (art. 38, decreto 8/2015):
Agresións físicas ou psíquicas (a) Actos de discriminación (b) Desafío á autoridade (c) Danos causados de forma intencionada ou por neglixencia (g) Actos inxustificados que perturben o normal desenvolvemento das actividades (h) Actuacións prexudiciais para a saúde e a integridade persoal, ou a incitación a elas (i) Portar calquera obxecto, substancia ou produto expresamente prohibido _________________________________________________________
O tratarse dunha conduta grave contraria á convivencia procedeuse a derivalo á aula de convivencia durante ______ sesión/s lectiva/as. Vigo, a ____ de_________ de 20__ A XEFA DE ESTUDOS
Asdo.: Margarita Díaz Sandoval
----------------------------------------------------------------Familia de: ___________________________________________________
Dilixencia para informar da derivación á aula de convivencia Quedo informado da medida e comprométome, na maior brevidade posible, á poñerme en contacto co colexio para facer un seguimento da conduta do meu fillo/a. Vigo, a ____ de_________ de 20__
(Sinatura do pai/nai/titor legal)
PLAN DE CONVIVENCIA
57 CEP Dr Fleming
Sres. ______________________________
DILIXENCIA DA DIRECCIÓN DO C.E.P. DR. FLEMING PARA FACER CONSTAR O COMPUTO DE CONDUTAS LEVES CONTRARIAS Á CONVIVENCIA A EFECTOS DE DETERMINACIÓN DE REITERACIÓN. FEITOS: 2. Con data ____ de __________ de ______ , o alumno/a ______________________ ______________ , do curso de ________ tivo unha conduta contraria á convivencia relacionada con (art. 38, decreto 8/2015):
Agresións físicas ou psíquicas (a) Actos de discriminación (b) Desafío á autoridade (c) Danos causados de forma intencionada ou por neglixencia (g) Actos inxustificados que perturben o normal desenvolvemento das actividades (h) Actuacións prexudiciais para a saúde e a integridade persoal, ou a incitación a elas (i) Portar calquera obxecto, substancia ou produto expresamente prohibido _________________________________________________________
De acordo co indicado, FAGO CONSTAR: Que en caso de manter dita conduta leve contraria á convivencia e dado que ata o momento non se aprecia un cambio na mesma, pasará a considerarse reiteración de acordo co establecido na alínea k) do art. 38 do decreto 8/2015; e polo tanto pasará a ser catalogada como conduta grave. Vigo, a ____ de_________ de 20__ A DIRECTORA
Asdo.: Guadalupe González Rodríguez
----------------------------------------------------------------Familia de: _________________________________________________________ Dilixencia para informar del inicio del cómputo de condutas contrarias á convivencia. Quedo informado da medida e comprométome, na maior brevidade posible, á poñerme en contacto co colexio para facer un seguimento da conduta do meu fillo/a. Vigo, a ____ de_________ de 20__
(Sinatura do pai/nai/titor legal)
PLAN DE CONVIVENCIA
58 CEP Dr Fleming
Recollida de información dos pais ou nais Persoa que comunica a situación de posible acoso escolar
Data do requirimento da intervención (día/mes/ano)
Posible vítima Nome e apelidos (ou iniciais destes)
Curso e grupo
Sexo
Muller Home
Posible agresor/a Nome e apelidos (ou iniciais destes)
Curso e grupo
Sexo
Muller Home
Feitos observados Data e lugar de realización
Conduta observada
Implicados e testemuñas
Vigo, a ____ de_________ de 20__
Sinatura:
PLAN DE CONVIVENCIA
59 CEP Dr Fleming
INFORME DE INCIDENCIA
CURSO 20___/ 20___
Nº INFORME:
PROFESORES QUE ELABORAN O INFORME
GRUPO: ALUMNO/A:
Apertura do informe Data e sinatura
BREVE DESCRICIÓN DOS FEITOS ( incluir lugar e hora)
COMUNICACIÓN AO TITOR OU TITORA COMUNICACIÓN Á XEFATURA DE ESTUDOS COMUNICACIÓN Á FAMILIA
DATA: DATA: DATA:
TIPIFICACIÓN DA FALTA:
LEVE
GRAVEMENTE PERXUDICIAL
PROCEDEMENTO SANCIONADOR
Amonestación privada ou por escrito, realizada por .................................................................. Comparecencia diante da xefa de estudos Realización de traballos en horario lectivo (especificar ó dorso) Realización de tarefas en horario non lectivo (especificar ó dorso) Suspensión do dereito a participar nas actividades complementarias Suspensión temporal do dereito de asistencia a unha determinada clase. Acudir a aula de convivencia
As correccións que haxa que aplicar terán un carácter educativo e recuperador, deberán garantir o respecto aos dereitos do resto dos alumnos e procurarán a mellora nas relacións de tódolos membros da comunidade educativa. Na corrección dos incumprimentos das normas de convivencia terase en conta que: Ningún alumno/a poderá ser privado do exercicio do seu dereito á educación e á escolarización. Non se poderán impoñer correccións contrarias á integridade física e á dignidade persoal do alumno/a. Respectarán a proporcionalidade coa conduta do alumno e deberán contribuír á mellora do seu proceso educativo. Terase en conta a idade do alumno/a, tanto no momento de decidir a incoación ou sobresemento dun expediente como para efectos de graduar a aplicación da sanción cando proceda. Consideraranse as circunstancias persoais, familiares e sociais do alumno/a.
PLAN DE CONVIVENCIA
60 CEP Dr Fleming
Cristina Franco González, secretaria do CEP Dr Fleming de Vigo,
CERTIFICA
Que o presente Plan de convivencia foi presentado e aprobado na reunión do Claustro de Profesores do día cinco de abril de 2016. Na mesma data se informa ao Consello Escolar, que tamén aproba o documento.
Para que conste, e os efectos oportunos, asino a presente en Vigo, a seis de abril de 2016.-
Vto, e Prace A Directora
Asdo: Guadalupe González Rodríguez
PLAN DE CONVIVENCIA
A Secretaria
Asdo: Cristina Franco González
61 CEP Dr Fleming