2
- ยก 13
La exaltación de lo efimero Siempre se ha dicho que el estilo es el hombre, y esta colección de "ferranchos" -como la titula su autor- no hace más que confirmar el aserto. En todas las obras expuestas se aprecia el sello personal de su creador, pero por su diversidad no es nada fácil encuadrar el conjunto en cualquiera de las corrientes artísticas al uso. Una dificultad que, sin embargo, convierte esta exposición en algo singular, y por ello más interesante. Una visión global de la muestra invita a evocar los movimientos constructivistas del pasado siglo, o a pensar simplemente en el llamado informalismo matérico, que navega entre la pintura y la escultura, entre lo figurativo y lo abstracto, incluso entre la artesanía y el arte. Y viene a cuento recordar aquí la vieja distinción entre los oficios del artesano y del artista: en las obras del primero prima la utilidad sobre la belleza, y en las del segundo sucede todo lo contrario. Huelga señalar que en la obra expuesta, Xosé Luis, "Bibí", ha buscado ante todo la estética visual, valiéndose de diversos diseños formales de evocación geométrica, en los que la materia es protagonista. Materias primordiales , como la madera, el hierro o el barro. Materias acopladas, superpuestas, ensambladas, cuyo resultado es una pintura-objeto de fuerte impacto. Maderas erosionadas, hierros envejecidos, cerámicas con pátina... Se comprende que el espectador desconozca la intrahistoria de cada una de esas piezas compositivas, pero puede imaginársela, porque en ello estriba su valor añadido. En su origen, y en la mayoría de los casos, fueron utensilios, o restos de utensilios domésticos, que pasaron de la utilidad al desuso, y de este al olvido; del que fueron rescatados para hacerlos renacer como objetos bellos, en busca y recuperación de un tiempo perdido. Así es como buena parte de estos "ferranchos" aportan a la muestra su pequeña y humilde historia, unas veces con un inefable contenido sentimental para el artista, y otras como elementos incorporados al servicio de la imagen plástica final, conseguida mediante técnicas mixtas, abstracciones geométricas y un juego armónico de formas y colores. Ya queda dicho que el estilo es el hombre, y nadie mejor que el artista sabe rebuscar en el baúl de sus recuerdos -donde habita la materia de la que están hechos los sueños- para inspirar, definir y realizar su obra. Un obra presidida aquí por la belleza de la cosas humildes, con evocaciones que van de la escultura aborigen al surrealismo o al arte "na"if", en un claro afán de rescate de lo primigenio y de exaltación de lo efímero.
Armando Vázquez
o GRAN
DíA
Acrílico sobre pizarra. 110x90 cms. (2003)
VACATOH AcrĂlico sobre tela de saco. 94x81 cms. (2013)
De ferro e made'ira, coma os carros. Ángel Calvo Ulloa
Da madeira e do ferro nace o carro, aparello básico da nosa economía durante séculos. Dos ferros que os camiños lle gardaron aos carros nacen as esculturas de Bibí, pequenos anacos de historia rescatada do esquecemento. O carro torna home nas súas mans porque a base do seu repertorio iconográfico é antropocéntrica. Disque somos o que comemos. Por ende somos carro. Ferro e madeira. As esculturas de Bibí nacen entón condicionadas polo material. Non responden a unha idea preexistente, senón ao azar. Cos elementos achados, a cabeza ca meza a debullar usos posibles para as buxas perdidas dun muíño, para a porta vella do galiñeiro ou unha fouce que xa non cumpre o seu trabailo, pero que vai cumprir con outro. Anacos cargados coa memoria dun tempo que ameaza con esquecerse. Do léxico que vai sobrevivir ao obxecto denominado. Dicía Henry David Thoreau que o aburrimento non é senón outro nome da domesticación. Por iso, ollar coma nun escuro garaxe da Rúa do Rodo Bibí converte ferranchos en esculturas pode dar unha idea das idas e voltas do seu andar inquedo. Hoxe que a moitos lles está custando desempoar a imaxinación, bótanse de menos mans que convertan as casas en homes de madeira e ferro. Homes e mulleres construídas cos apeiros que son testemuñas do abandono do campo e da crecente vida enlatada que ofrece a cidade. Define John Berger ao supervivente como alguén que sobreviviu a unha proba moi dura, mais tamén unha persoa que segue a vivir cando outras desapareceron ou feneceron.
Un non pode evitar recordar moitas das obras de Eugenio Granell cando atopa nas esculturas de Bibí todos eses obxectos que, lonxe da súa función orixinaria, volven á vida cun sorriso de vitoria. As cores vivas das cerámicas, o xeometria pura que desemboca en formas máis orgánicas e que apaga a silo cor ata chegar a unhas tonalidades que din: Terra. Sorprende asistir ás explicacións, saber que cada peza ten a súa historia e que entre todas configuran unha nova. É un novo xeito de entendelo acto creativo, o exercicio de descompoñer para teorizar sobre a utilidade de cada elemento, máis alá da natureza inútil da arte, que en verdade é o que a fai libre. Recordo a historia dun encargo que un alcalde de Lalin l/e fixo a Laxei-
ro. Encargáronl/e un cadro do Naranxo, pero trola execución da obra, 00 rexedor non l/e pareceu que o resultado valera o prezo pagado e o pintor,
co orgullo ferido, devolveu os cortos e quedou coa pintura. Agora loce na Universidade de Santiago, para máis escarnio, porque aquí todos sabemos de todo.
Por causas coma estas, boto de menos o Lalín dos tolos, o Lalín que Ramón de Valenzuela escribía en O Naranxo. Ese Lalín no que moitos traballaban arreo porque si, pala Alagarabía, polos concertos no Manuel Rivera, polas tardes de verán na Tarabe/a. O Lalín no que apareceron figuras como Wily ou como Luis Areán -todos tolos, por suposto!-, e outros moitos que aínda vivos seguen a ser tamén tolos a dia de hoxe. Boto de menos os xogos na Praza das Pipas, as noites de recitais na estatua, as exposicións nas árbores do parque. De alí penderon toda a vida as obras dos que mataban as horas como Bibí, dándolle unha segunda oportunidade aos diferentes {erranchos que no seu vagar [oran aparecendo. Se de algo podemos presumir, se nalgún momento podemos levantala cabeza ante tanta vergonza allea, é pala xente inqueda. A xente que gasta o seu tempo en sacarnos un sorriso, en contarnos o que somos de diferentes xeitos. En poñernos os pes no chan dicíndonos tamén o que non somos. Lalín non é unha vila de artistas, Lalín é unha vila de xente inqueda. Unha xente que responde ao ataque constante dos que saben de todo, dos que créndose en posesión da verdade executan accións indignas e agachan trala ignorancia as armas coas que manexar aos que venden a alma. A alma de moitos é ben barata, pero a duns poucos é intocable. Por eles, polos que a conservan asi, merece a pena tolear.
VERÁN Acrílico sobre ferro. 65x67 cms. (2013)
INVERNO Madeira e ferro. 4Bx55 cms. (2013)
PRIMAVEIRA AcrĂlico sobre ferro e madeira. 56x74 cms. (2013)
S/T AcrĂlico sobre madeira. 44x147 cms. (2003)
5/T Acrílico sobre madeira. 86,5x39 cms. (2003)
ORNITORRINCO Acrílico sobre madeira e ferro. 75,5x40 cms. (2003)
MORRIÑA Acrílico sobre madeira e ferro. 39,5x123 cms. (2012)
DEMO Madeira e ferro. 18x62 cms. (2012)
XUIZ Madeira e ferro. 41x57 cms. (2013)
MATER Madeira e ferro. 32x49 cms. (2010)
GARDA Madeira e ferro. 32x49 cms. (2010)
PARELLA Madeira e ferro. 22x58 cms. (2012)
RECORDOS-2 Acrílico sobre cerámica. Madeira e ferro. 44x78 cms. (2011 )
RECORDOS-1 Acrílico sobre cerámica. Madeira e ferro. 70x31 cms. (2011)
RECORDOS.3 Acrílico sobre cerámica. Madeira e ferro. 81x48 cms. (2011)
RECORDOS·4 Acrílico sobre cerámica. Madeira e ferro. 28x8? cms. (2011 )
FAISE LEÑA Madeira e ferro. 25X61 cms. (2012)
PROFETA Madeira e ferro. 15x61 cms. (2012)
OLlVIA AcrĂlico sobre madeira e ferro. 38x123 cms. (2012)
OUTONO Madeira e ferro. 19x71 cms. (2012)
ROMEO E XULlETA Madeira e ferro. 31x82 cms. (2012)
FERRANCHOS de Bibi * Ferros consumíndose na humidade do aire Coma en ácidos potentes se disipa un corpo Como o planeta se roza En todas as partes sólidas e líquidas Coa súa propia atmosfera A atmosfera que é o ceo de polo día
o ceo para o que miraba a xente A xente da casa E sabía Que tempo virá mañá Se poderemos botar o millo Cavar o monte Ou se tomarei o día por meu Día dos apeiros Para que o ferreiro faga co ferro Duro pero dócil O contrario do que fai o tempo en desuso e o labrador en activo Que desgastan O ferreiro traballa como a clara de ovo no viño Afinando, facendo a peza transparente, coma o cristal Peza útil Ou o artista Que dá a metáfora A parábola que aclara Que serve para resucitar o ferro traballado Que traballou En corpo e alma Pero agora a alma é de teatro, non de traballo (Que teatro fariamos nós, no noso apoxeo de resucitados?)
Cada ferrancho desocupado do traballo, Cada ferranchada só ocupada en chamar a atención No espectáculo da memoria e o do teatro (Escollo coma en area, o ouro; dúas trasformaciós calquera: Unha punta é un brazo, unha rella é unha cara) Todo isto no ceo do artista coa obra creada E no purgatorio da exposición
**
Ferranchos Son os ferros e pezas en desuso Da Casa de Lula e de Lías de Bermés Escollo unha palabra, rellas Escollo unha palabra, buxas Do muíño de Abeledo de Belpellós de Vilariño Para a arqueoloxía e a resurrección
Lalín 2 de agosto de 2013 Celso Fernández Sanmartín
Exposicións: • Exposición en Vacabú. Lugo • Exposición na Galería Copacabana. Lalin • Cartel "Festa da Carne ó Caldeiro" de Dozón • Exposición ARTISTAS DE DEZA. Castelo de Soutomaior • Exposición Colectiva Benéfica ASPADEZA 2007 • Homenaxe a "Willy". Agolada. • EmporArt. Lalin 2013 • XI Bienal "Pintor Laxeiro"
José Luis Abeledo "Bibí" no seu taller
路 ..
-
.
Museo "Ram贸n Ma Aller". lal铆n
do 9 ao 30 de ~gosto de 2013
r
-Museo "Ram贸n MaAller" .