Iñaki Mezquita Aranburu, profesor de Enseñanza Primaria es miembro del Departamento de Entomología de la Sociedad de Ciencias Aranzadi. En las dos últimas décadas sus estudios e investigaciones se han centrado casi exclusivamente en Lepidópteros o Mariposas de vuelo diurno y Odonatos (Libélulas y Caballitos del diablo). Ha escrito dos libros Tximeleten atzetik/Tras las mariposas editado por el Gobierno Vasco en 2006 y Tximeletak Gipuzkoan/Mariposas en Gipuzkoa editado por Kutxa en 2007. Ha citado varias especies nuevas para el País Vasco. Es autor de diversos artículos en revistas especializadas y ha participado en exposiciones, publicaciones y conferencias relacionadas con esta clase de Insectos. Actualmente trabaja en dos Guías de Libélulas y Caballitos del diablo en Andalucía y Gipuzkoa, así como en diversos proyectos conservacionistas.
150 miloi urte daramate planeta koloreztatuz. Bizkaiko edozein lekutan topatzen garenean bere dantza hegalariz eta aberastasun kromatikoz gure begiak gozatu eta gure burua lasaitzen duten izaki bizidun horiexek dira. Jaio, ugaldu eta hiltzen diren izakiak, bere bizitza arautuak gure arbasoak bezain beste harritzen baikaitu, bere metamorfosian zerbait magikoa baitago, eta horregatik mirespenez betetzen gara arrautza batetik beldar bat jaiotzen ikustean, eta honetatik mozorro bat, tximeleta den mirari fisikoa eta estetikoari bide emango diolarik. Adibidez, tximeleta adierazteko Euskarak dituen dozenaka hitzekin ezkondu ditzakegu berauen edertasuna eta aniztasuna. Hauetako hitz askok bere txotxongilo hegaldi klasikoa gauzatu nahi duelarik: pinpilinpauxa hitza lekuko. Tximeleten hizkuntza unibertsala da, eta agian honegatik, lurreko edozein bazterretan gizakiok maitemintzen gaituzte; udaberriaren, edertasunaren eta bizitzaren galkortasunaren ikur hau kultur guztietan gurtzen da eta. Tximeletak, gauza askoren artean, bizi diren lekuetako kalitatearen lehen mailako bioindikatzaileak dira. Tximeleta hodei batekin topo egitea gaur egun harrigarria bada, eta gainera, gero eta tximeleta gutxiago ikusten badugu Bizkaiko leku ezberdinetan, zerbait oker doalako da. Ondare natural hori berreskuratu beharra dugu. Beren presentziak bizia, ongizatea eta aberastasuna baitakar.