Merhaba, ben Başak Bilge Akçaoğlu. İTÜ Mimarlık 1. sınıf öğrencisiyim. Bu dergiyi hazırlamamın nedeni mimarlığın ilk döneminde yaşadıklarımı, keşfettiklerimi ve öğrendiklerimi paylaşmak.Bu dergiyi okuyunca, mimarlık öğrencisi olmanın uykusuzluk, çizim ve bilgisayar başında saatler geçirmekten fazlası olduğunu göreceksiniz, keyifle okumanız dileğiyle..
içindekiler Özgürlük
2-3 4-5
Yerleştirme Sanatı
İnsan-Mekan
6-9 10-13 Fikir-Zaman
Gezi
14-17 18-21 Augmented Body
1
Özgürlük
Mimarlık eğitiminde özgür olmak nedir?
Deneyimlediğim bir dönemlik mimarlık eğitimi tecrübesine göre, mimarlığın beni en çok mutlu eden tarafı yaptığım tasarımlarda tamamen özgür olmamdı. Hiç bir şekilde kısıtlanmadığım için hayal ettiklerimi üretmekte sorun yaşamadım. Benim gibi tasarım eğitimine yeni başlayan öğrencilerin ortak fikridir bu. Öğrencilerin özgür bırakılması aslında mimarlığın teknik bilgiden çok sanata yönelik olduğunun da bir kanıtıdır. Mimarlık eğitimi, çizimden, teknik bilgiden, perspektiften öteye geçer. Çünkü mimarlığa yeni başlayan birinin öncelikle sanat bilincinin oluşmasıı
2
gerekir. Sanat bilincimin soyutlama projeleriyle geliştiğini düşünüyorum. Ayrıca sanat bilincimin oluşmaya başlamasında kullandığımız yöntemlerin farklılı
ğğı da önemliydi. Maketler ve
teknik çizimlerin yanı sıra fotoğraf, yayın, çizgi roman, film gibi yöntemlerde de kendimi ifade etme fırsatı buldum. Diğer üniversitelerin mimarlık bölümleriyle karşılaştırdığımda, İTÜ mimarlık bölümünün , öğrencilerine
kendilerini ifade etmeleri için çok daha fazla şans tanıdığını gördüm. bu eğitimle birlikte herkesin kendine özgü bir ifade biçimi oluşmaya başladı.
“Hafif” kavramı projesi
“Fotorota-süreklilik” projesi
3
İnsanMekan
İstiklal caddesinde film çalışmamla, insanların caddeyle kurduğu ilişkileri yakından gözlemleme fırsatı buldum. Caddede yürüyen insanlar, çöp toplayan çöpçüler, kestane satıcıları, müzisyenler; ve caddede bulunan diğer herkes bir şekilde caddeyle ilişkiliydi. O kalabalığı ve insanları orada toplayan tek şey oranın istiklal caddesi olmasydı. Başka hiç bir yerde bu gördüklerimin aynısını yakalamam olanaksızdı . Bütün bu gözlemlerim; insan ve mekan ilişkisini kavramamda yardımcı oldu. Mimarlığın ilgilendikleri arasında insanların fiziksel şeylerle kurduğu ilişkinin en önemli konu olduğunu farketim. Başta ilgisiz gibi görünse de , çektiğim film bana mimarlıkla ilgili çok önemli bir şey öğretti: insan ve mekan.
Mimarlığın ilk döneminde farklı yöntemlerle proje anlatımlarının bir çok faydası var. Örneğin kısa film projesinde; şehir ve insan konulu bir kısa film yapmamız istemişti. Ben de projem için istiklal caddesindeki yüzleri kullandım. Şehrin en kalabalık ve en tarihi yerlerinden olan İstiklal Caddesi , seçtiğim tema için en uygun mekandı. mekan duygusunu kavrayabilmem için kısa film çekimi çok yararlı oldu. Çünkü bir mekanın en gerçek ve en canlı halini kaydeden yöntem seçilmişti; film. Galata, Eylül 2011
4
5
Yerleştirme Sanatı “Mekan için Yaratılan Sanat”
Yerleştirme sanatının bana göre tanımı, bir mekana ait olmayan o mekana yerleştirmektir. Tabii ki yerleştirmede en önemli olan şey sanatsallığı kaybetmemek. yani bir kalemi bir defterin arasına koyunca yerleştirme sanatı yapmış olmuyorsunuz. Yerleştirmede bir düzen ya da düzensizlik olmalı. Yani, ya bir insan tarafından ya da doğa tarafından yapılmış gibi görünmeli. Düzenli yerleştirmeler genelde düzensiz (doğal) olandan daha kolaydır. Çünkü insan düzensiz, rasgele görüntüyü yakalamakta zorlanır.
6
Yerleştirme sanatının bir çeşidi de doğaya yerleştirme yapmaktır. zaten doğaya ait olan parçaları farklı şekillerde dizip ya da bir araya getirip tekrar doğaya bırakmaktan söz ediyorum. Örneğin bir sahilde bulunan yosun parçalarının farklı şekilde dizilmesiyle yerleştirme sanatı yapılabilir. Bu tür yerleştirmenin ilginç yanı doğanın içinde bir “insan” eserinin görüntüsünün oluşmasıdır.
Bu az önce bahsettiğim düzenli yerleştirmelere giriyor. aynı şekilde insan ürünü olan bir mekana doğa tarafından yapılmış gibi görünen enstelasyon çalışması da yapılabilir. Asıl amacı, sanat eserinin mekandan farklı gözlenemeyeceği/ düşünülemeyeceği fikrinin ön plana çıkarılmasıdır.Bu da yerleştirme sanatının mimarlıkla kesiştiği yönü olarak sayılabilir.
7
8
9
FikirZaman
Mimarlığa ilk girdiğimde çektiğim sıkıntılardan en büyüğü, projeleri yetiştirebilmekti. Projeler için az zaman verilmemesine rağmen yetiştirmekte zorluk çekiyordum. İlk dönemin sonuna doğru bütün dönem boyunca yaptıklarımı gözden geçirdiğimde proje süreçlerimi değerlendirme fırsatı buldum.Bir projeyi ilk olarak okulda masa etrafında grup hocasından duyuyordum. ilk duyduğum anda hemen aklıma milyonlarca fikir geliyordu, hatta hocanın konuşması bittiğinde aklımdaki fikirlerden bir kısmını unuttuğum bile oldu.
10
O anda heyecanlanıp aklıma gelen ilk fikri denediğim zamanlar oldu. Böyle yaptığımda projeyi vaktinden çok önce bitirebiliyordum. Ama yine de bir sorunum vardı : aklıma ilk gelen fikir mi en iyisiydi ? Yoksa biraz daha düşünüp en son mu karar vermeliydim ? Bazı projelerde de ilk duyduğumda hiç bir fikir belirmezdi, yani bir iki küçük şey dışında projeyi kafamda oturtamazdım. Böyle olunca da panik hali sarıyordu, acaba aklıma proje süreci içerisinde iyi bir fikir gelecek miydi ?
Uzun Soluklu Projelerden, “Yerden Yüksek”
11
Fikir-Zaman
İlk durumu düşünürsek, akla hemen bir fikir gelir, eve gitmeden bütün malzemeler alınır, o akşam proje büyük bir hevesle ve mutlulukla bitirilir. Böyle yapılan projeler ilk anda her zaman tatmin eder. Bu tatminin aslında tek bir nedeni vardır: proje çok kısa süre içinde düşünülmüştür ve karar verildikten sonra birdaha proje hakkında hiç fikir yürütülmemiştir. Böylece proje sonuçta mutlu eder, bütün beklentileri karşılar. Ancak üzerinden biraz zaman geçtiğinde ya da başka biri tarafından eleştirildiğinde; aslında akla gelen ilk fikrin düşünüldüğü kadar iyi olmadığı farkedilir, hayal kırıklığıyla sonuçlanır. Ve işin en zor kısmı bu evreden sonra aynı konuyla ilgili farklı şeyler düşünebilmektir, çünkü hep ilk fikir kalır akılda. Bütün konu araştırılıp öğrenildikten sonra, akılda yavaş yavaş proje belirmeye başlar. Sonuçta yapılan proje, tatmin bir fikir gelmesinin her zaman için edici olur; ancak zaman da iyi garantisi olmayacağı için, bu tür ayarlanmalıdır, yoksa bütün bu farklılıklar çoğu zaman yaşanır. süreçlerin ortasındayken proje süresi Aslında önemli olan iki türlü yapılan biterse ortaya yarım kalmış bir iş de projede de verilen düşünceyi çıkabilir. kavramaya çalışmaktır, bu anlama Sonuç olarak, iki türlü yapılan pro- süreci çok hızlı ya da çok aşamalı jenin de süreçleri farklıdır ve alınan gerçekleşebilir. Ancak ilk akla gelen hazlar da farklıdır. İlk anda akla fikrin her zaman
12
Yerden yüksek projesinin son hali, çizgi roman.
mükemmel olmayacağı gibi, uzun süren düşünme süreçleri de sonuç vermeyebilir. Burada önemli olan şey, akılda takılan ve daha fazla düşünmeye fırsat vermeyen düşüncelerden, alışkanlıklardan vazgeçebilmektir. Dönem içinde uzun uzun düşünerek yaptığım çalışmalardan
biri de “yerden yüksek” oldu. Bu projede bizden yerden yüksekte yaşamın zorunlu olduğu bir mekan yaratmamız, maket ve çizgi roman tekniğiyle bu mekanı anlatmamız istenmişti. Maket ve çeşitli çizimler sonunda kafamdaki fikir belirginleşti ve projem son halini aldı.
13
Gezi Şarköy
Bu yılki ilk şehir dışındaki teknik gezimizi Şarköy’e yaptık. Şarköy, Tekirdağ’ın balıkçılığı ile ünlü küçük bir ilçesi. Oraya gezi düzenlememizin nedeni, balıkçı dalyanlarını incelemekti. Balıkçı dalyanı basit haliyle, balık tutmak amacıyla toplayabildiğimiz kadar bilgi toplansız bir şekilde inşa edilen, kulübe ve ağ sistemine verilen isim. plamak için işe koyulduk. Önce, 14 Ekim Cuma günü, bütün atölye farklı uzaklıklardan dalyan eskizleri 20şer kişilik gruplara ayrılarak to- çizmekle başladık. Böylece yapıyı plam 7 dalyana dağıtıldı.O güne biraz tanımaya başladık. Ardından, dalyana çıkarak ölçü almaya çalıştık. kadar dalyan görmeyen bizler, dalyanın farklı yapısına şaşırmıştık. Ölçü alabildiğimiz yerleri metreyle, Gittiğimizde dalyanlar hakkında alamadığımız yerleri kol, bacak ve insan ölçüleriyle karşılaştırarak heshiçbir bilgimiz yoktu;
14
15
getirme yöntemleri, ve yerleştirme hesaplamaya çalıştık. Dalysanatı gibi önemli konulara giriş andaki tüm parçaları saydık ve yaptık. Bütün bu deneyimlerin ilk ölçtük.O günün sonunda bütün defa bir gezide yaşanması da gruplar kendi dalyanlarıyla ilgili heyecan vericiydi. Şarköy gezisinin topladıkları bilgileri düzenleyerek sunum yaptılar. 15 Ekim Cumartesi ardından dalyan maketi ve kişisel anlatımlarımız yaklaşık 3 haftanın günü bizler, bir önceki güne göre sonunda sergilendi. o gün yapacaklarımız hakkında daha bilinçli hissediyorduk kendimizi. Dalyana gittiğimizde daha fazla bilgi toplamaya çalıştık. Ağ ve makara sistemlerini çizim, fotoğraf ve video yöntemleriyle tam olarak kavradık. Ayrıca o gün topografya üzerinde durduk, kesit çizimleriyle topografyayı incedik. Çizmeleri kullanarak deniz kenarının eğim açısını yaklaşık olarak hesapladık. Dalyan kulübesinin planını çizdik; ayrıca fotoğraf ve diğer çizimlerle kulübenin her ayrıntısını inceledik. 15 Ekim akşamı yine bir sunumla incelediğimiz bu diğer özellikleri anlattık. Pazar günü ise sahilde yerleştirme sanatı(enstelasyon) denemeleri yaptık, fotoğraf ve videolarla kaydedip İstanbul’a geri döndük. Şarköy gezisi, mimarlıkla ilgili bir çok alana giriş yapmamızı sağladı. Gezide gördüklerimizi çizmek, ilk defa yaptığımız plan ve kesit denemeleri, projeyi sunumla anlatmak, video çekimi, fotoğrafları bir araya
16
17
fAugmented Body Augmented body, türkçesi arttırılmış-güçlendirilmiş beden; vücuda eklenen parçalarla birlikte vücudun daha önce yapamadığı hareketleri yapabilmesi, daha önce sahip olmadığı bir duyuya, ya da bir kabiliyete sahip olması, kısaca vücudun kapasitesini eklenen parçalarla arttırmaya denir. Augment- asıldı. ed body, fiziksel amaçlı olabileceği Augmented body projem ortaya gibi; sosyal amaçlı da olabilir çıkadan önce bir çok aşamadan Aralık ayında başladığımız aug- geçti. Bir çok fikirden vazgeçebilmented projesi, 3 hafta sürdü. Bu dim, bir çok kez sıfırdan başladım. projede 3 hafta boyunca üretimler İstediğim şey başından beri sosyal yapıldı, bu üretimler projenin süre- amaçlı bir proje yapmaktı. Buna uycine yönelikti. Zaman geçtikçe asıl gun fikirleri denedim ve en sonunda augmented body yapımına daha birinde karar kıldım : ‘16arms çok yaklaşıldı.Ve proje bitiminde 30 Projeye ilk olarak augmented Aralık günü defile yapıldı, ardından body’i araştırmakla başladım. Bir 2 ay sergilenmek üzere çesanlara harita çıkardım ve o harita bana
18
19
d exo-skeleton(dış iskelet) sonucuna ulaştırdı. Projem ne olursa olsun dış iskelet yapısına sahip olmalıydı. Ayrıca sadece bana özel bir augmented body yapmalıydım. Yani vücudumu sarmalıydı. Bana özel augmentedi yapmak için öncelikle kendi omuz bölgemin kalıbını kağıt ve bant parçaları ile çıkarttım. Böylece sadece benim giyebileceğim projeye başlamıştım. Daha sonra omuz ve kol bölgesi hareketlerini araştırmaya başladım. Süperpoze yöntemi ile kolların açıldıklarında ulaşabildikleri maksimum seviyeleri gördüm. Bu aşamadan sonra augmented body hedefimi belirledim. Vücutta fiziksel hiç bir işlevi olmayan fazladan kollar üretmeye karar verdim. Kolların asıl amacı giyen kişinin etrafından insanları uzaklaştırmaktı. Aynı zamanda dikkat çekmeye yarıyorlardı. Balsa, mukavva ve tülden oluşan şekilsiz 14 parça, kol yukarı kalktığında kapanıyor, kollar aşağı indiğinde ise eşit aralıklarla açılıyordu. Bu parçalar kolun taradığı bölgeleri oluşturuyor, aynı zamanda ilk yaptığım süperpoze hareket incelemesine benziyordu.omuz kısımlarını önden ve
20
arkadan kapatan küçük üçgenlerden oluşan parça, hem kolları dengede taşımaya yarıyor, hem de vücudumun şeklini alarak augmented body’min sadece bana özel olmasını sağlıyordu.
21