KEºA§AIO 6Ô: K§HPONOMIKOTHTA
6.1. H MÂÓ‰ÂÏÈ΋ ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙËÓ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ· 6.2. OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ 6.3. X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ 6.4. XÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ – Aӈ̷ϛ˜ 6.5. O ηÚΛÓÔ˜ ˆ˜ ÁÂÓÂÙÈ΋ ·Ú¤ÎÎÏÈÛË 6.6. H ‰È¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ 6.7. T· ÁÂÓ·ÏÔÁÈο ‰¤Ó‰Ú·
114
6. K§HPONOMIKOTHTA
KEºA§AIO 6Ô: K§HPONOMIKOTHTA B·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ “H °ÂÓÂÙÈ΋, Ë ÂÈÛÙ‹ÌË Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜, ¤ÁÈÓ ›Û˘ Ë ÂÈÛÙ‹ÌË Ô˘ ÌÂÏÂÙ¿ ·˘Ù¿ Ù· ȉÈfiÌÔÚÊ· “¿ÙÔÌ·” Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ Ô˘ Â›Ó·È Ù· ÁÔÓ›‰È·. H °ÂÓÂÙÈ΋ ·ÔÎÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ·ÔÌÔÓÒÛÂÈ Î·È Ó· ·Ó·Ï‡ÛÂÈ Ù· ÁÔÓ›‰È·, ͤڷÛ ÙÔ Î·Ù¿ ·Ú¿‰ÔÛË Â‰›Ô ‰Ú¿Û˘ Ù˘, ÙË ÌÂϤÙË ÙˆÓ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ˙ÒÓÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Î·È È‰ÈÔÔÈ‹ıËΠÙËÓ ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ BÈÔÏÔÁ›·˜: ‰È·Ì¤ÛÔ˘ Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ, Ë °ÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÙÒÚ· Ì fiÏ· Ù· ‚ÈÔÏÔÁÈο Ê·ÈÓfiÌÂÓ· ÛÙ· ÔÔ›· ÂÂÌ‚·›ÓÔ˘Ó Ù· ÁÔÓ›‰È· Ì ¿ÌÂÛÔ ‹ ¤ÌÌÂÛÔ ÙÚfiÔ”. “DNA, Î·È ÔÈ ÁÂÓÂÙÈΤ˜ ÂÂÌ‚¿ÛÂȘ, ÙÔ Ó‹Ì· Ù˘ ˙ˆ‹˜.”
ñ O Mendel, Ô ıÂÌÂÏȈً˜ Ù˘ °ÂÓÂÙÈ΋˜, ·¤‰ÂÈÍ Ì ٷ ÂÈÚ¿Ì·Ù¿ ÙÔ˘ fiÙÈ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ÂϤÁ¯ÔÓÙ·È ·fi Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÌÔÓ¿‰Â˜, ÔÈ Ôԛ˜ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·È ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿. ñ H ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ Î·È ÔÈ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó Â˘Ú›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÛÙË °ÂÓÂÙÈ΋. ñ OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Â›Ó·È ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó Â›Ù ÛÙ· ÁÔÓ›‰È· ›Ù Û ÔÏfiÎÏËÚ· ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·. ™ÙÔ˘˜ ·ÌÊÈÁÔÓÈο ·Ó··Ú·ÁfiÌÂÓÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ÌÈ· ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË, Ô˘ ÚÔηÏÂ›Ù·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ì›ˆÛ˘, ÂËÚ¿˙ÂÈ fiÏ· Ù· ·ÙÙ·Ú· ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ÂÓÒ fiÙ·Ó ÚÔηÏÂ›Ù·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ̛وÛ˘ (ۈ̷ÙÈο ·ÙÙ·Ú·) ÂËÚ¿˙ÂÈ ¤Ó· ÌfiÓÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡. ñ OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ DNA, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÔÈÔÙÈο ‹ ÔÛÔÙÈο ÙÔ ÁÔÓȉȷÎfi ÚÔ˚fiÓ (Ë ÔÏ˘ÂÙȉÈ΋ ·Ï˘Û›‰·) Ô˘ ·Ú¿ÁÂÙ·È. A˘Ùfi ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·, Û ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÔÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Ó· Â›Ó·È ˘Â‡ı˘Ó˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ‰È¿ÊÔÚˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. ñ T· ·ÙÙ·Ú· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÈÔÚıÒÛÔ˘Ó, Ó· ÌÂÈÒÛÔ˘Ó ‹ Î·È Ó· ÂÍ·Ï›„Ô˘Ó ÙȘ ÂȉڿÛÂȘ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó. ñ O ηÚΛÓÔ˜ Â›Ó·È ÌÈ· ÁÂÓÂÙÈ΋ ·Ûı¤ÓÂÈ·, ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂˆÓ Û ‰È¿ÊÔÚ· ÁÔÓ›‰È·. ñ H ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ÛÙËÓ ¤ÁηÈÚË ‰È¿ÁÓˆÛË Î·È ÙËÓ ÂÍ¿ÏÂÈ„Ë ÙˆÓ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ.
EÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ ñ N· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ·Í›· ÙˆÓ ÂÈÚ·Ì¿ÙˆÓÎ·È ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ ÙÔ˘ Mendel ñN· ·ÓÙÈÏËÊıԇ̠ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ ÛÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ ñ N· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì ÙȘ ¤ÓÓÔȘ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË Î·È “ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜”. ñ N· ÏËÚÔÊÔÚËıԇ̠ÁÈ· Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ›‰Ë ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó. ñ N· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ì ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ÌÂٷ͇ ÁÔÓȉȷÎÒÓ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂˆÓ Î·È ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ. ñ N· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ì ÙȘ ÂÈÙÒÛÂȘ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙȘ ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Î·È ÙȘ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ñ N· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì ÙÔ˘˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ÁÈ· Ó· ÚÔÛٷهÂÙ·È ·fi ÙȘ ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ.
115
6. K§HPONOMIKOTHTA
ñ N· ·ÓÙÈÏËÊıԇ̠ÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi Ù˘ ηÚÎÈÓÔÁ¤ÓÂÛ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ΢ÚÈfiÙÂÚÔ˘˜ ηÚÎÈÓÔÁfiÓÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜. ñ N· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ¤ÁηÈÚ˘ ‰È¿ÁÓˆÛ˘ Î·È Ù˘ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹˜ ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. ñ N· ÏËÚÔÊÔÚËıԇ̠ÁÈ· ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·Ù˘¯ı› Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ.
6.1. H MÂÓ‰ÂÏÈ΋ ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙËÓ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·
T· ·È‰È¿ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜ ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜, ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ‚ÈÔÏÔÁÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜. M ÙÔÓ fiÚÔ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ· ÂÓÓÔԇ̠ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Ô˘ ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÚÔÁfiÓÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜. H ÌÂϤÙË Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ °ÂÓÂÙÈ΋˜, Ù˘ ÔÔ›·˜ Ë ·Ú¯‹ ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ÛÙ· ̤۷ ÙÔ˘ 19Ô˘, fiÙ·Ó Ô ÌÔÓ·¯fi˜ G.Mendel ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÈÚ·Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ¿Óˆ Û ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛÂȘ Ì ÌÔÛ¯ÔÌ›˙ÂÏ·. T· ÚÒÙ· ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜
ȉÈfiÙËÙ˜,
ÂÈÚ¿Ì·Ù· ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛ˘ Ô˘
›¯·Ó
ÛÙfi¯Ô
Ó·
T· ÂÈÚ¿Ì·Ù¿ ÙÔ˘ Mendel ·¤‰ÂÈÍ·Ó fiÙÈ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ‰ÂÓ ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·È ·ÏÏ¿ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·È ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿ ˆ˜ ͯˆÚÈÛÙ¤˜ ÌÔÓ¿‰Â˜. A˘Ù¤˜ ÙȘ ÌÔÓ¿‰Â˜
Ê˘ÙÒÓ ÌÂ
ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó
ÙË
ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·, ¿Ú¯ÈÛ·Ó ÙÔ 18Ô ·ÈÒÓ·. H ÌÂÁ¿ÏË ·Í›· fï˜ ÙˆÓ ÂÈÚ·Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Mendel, Ô ÔÔ›Ô˜ ‰›Î·È· ıˆÚÂ›Ù·È ıÂÌÂÏȈً˜ Ù˘ °ÂÓÂÙÈ΋˜, ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙË ÌÂıÔ‰ÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ÁÈ· Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ› Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘. ŒÙÛÈ Î·Ù¿ÊÂÚ ӷ ÂÚÌËÓ‡ÛÂÈ ÔÏÏ¿ ·fi Ù· Ê·ÈÓfiÌÂÓ· ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ‰˘Ô ÓfiÌÔ˘˜
H EP°A™IA TOY MENDEL O Mendel, ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙË MÔÚ·‚›· ÙÔ 1822. TÔ 1843 ‹Á Û ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ ÛÙÔ Br(n Ù˘ A˘ÛÙÚ›·˜ Ô˘ Â›Ó·È ÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi Brno Ù˘ TÛ¯›·˜. EÓÒ ‹Ù·Ó ÌÔÓ·¯fi˜ ÛÔ‡‰·Û ÁÈ· ‰˘Ô ¯ÚfiÓÈ· Ê˘ÛÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· Î·È Ì·ıËÌ·ÙÈο ÛÙÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ Ù˘ BȤÓÓ˘. ŸÙ·Ó Á‡ÚÈÛ ÛÙÔ ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ, ÙÔ 1853 ¿Ú¯ÈÛ ӷ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÓÂÈ ‰È¿ÊÔÚ· Ê˘Ù¿. TÂÏÈο η٤ÏËÍ ÛÙ· ÌÈ˙¤ÏÈ·, ‰ÈfiÙÈ Â›¯·Ó ÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ÔÈ ÛÙ·ıÂÚ¤˜ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ ÙˆÓ ·ÔÁfiÓˆÓ ÁÈ· Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ÌÂÏÂÙÔ‡ÛÂ. T· ÚÒÙ· ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· ÂÈÚ¿Ì·Ù· Ô Mendel Ù· ÍÂΛÓËÛ ÙÔ 1856. Afi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ Mendel ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ ¤¯Ô˘Ó ·˘ÍËı› ÛËÌ·ÓÙÈο.
A˜ ÌËÓ Í¯ӿÌ fiÙÈ fiÙ·Ó Ô Mendel ¤Î·Ó ٷ ÂÈÚ¿Ì·Ù· ÙÔ˘,
·Ó·ÊÂÚfiÙ·Ó Û ÎÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ Î·È ‰ÂÓ ÁÓÒÚÈ˙Â
Ù›ÔÙ· ÁÈ· Ù·
¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·, Ù· ÁÔÓ›‰È· Î·È ÙÔ ÁÂÓÂÙÈÎfi ÎÒ‰Èη. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿ ÔÈ ‰˘Ô ÓfiÌÔÈ Ô˘ ‰È·Ù‡ˆÛ ۯÂÙÈο Ì ÙËÓ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ· ÈÛ¯‡Ô˘Ó Î·È Û‹ÌÂÚ·, οو ·fi ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ.
116
6. K§HPONOMIKOTHTA
ÙÔ˘. H ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ Mendel ›‰Â ÙÔ Êˆ˜ Ù˘ ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ 1866.
O ÚÒÙÔ˜ ÓfiÌÔ˜ ÙÔ˘ Mendel: MÔÓÔ¸‚ÚȉÈÛÌfi˜ Î·È Ë ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ‰È·¯ˆÚÈÛÌÔ‡ ™Ù· ÚÒÙ· ÙÔ˘ ÂÈÚ¿Ì·Ù· Ô Mendel ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÔÈÎÈϛ˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ Ê˘ÙÔ‡ Ô˘ ‰È¤ÊÂÚ·Ó ˆ˜ ÚÔ˜ ¤Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi (ÌÔÓÔ¸‚ÚȉÈÛÌfi˜), fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â›Ó·È ÙÔ ¯ÚÒÌ· ÙˆÓ ÏÔ˘ÏÔ˘‰ÈÒÓ. OÈ ÔÈÎÈϛ˜ ‹ ÛÙÂϤ¯Ë Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ‹Ù·Ó “ηı·Ú¿”, Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ¤‰ÈÓ·Ó ¿ÏÈ Ê˘Ù¿ Ì ÙÔ ›‰ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi. ŒÓ· ·fi Ù· ÂÈÚ¿Ì·Ù· ÙÔ˘ Â›Ó·È Î·È ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ: MÈ˙¤ÏÈ· Ì ̈‚ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È· ‰È·ÛÙ·˘ÚÒıËÎ·Ó Ì ÌÈ˙¤ÏÈ· Ô˘ ›¯·Ó ¿ÛÚ· ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·. T· ÌÈ˙¤ÏÈ· Ô˘ ÚÔ‹Ïı·Ó ·fi ÙË ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË, fiÙ·Ó Ê˘Ù‡ÙËηÓ, ¤‰ˆÛ·Ó fiÏ· Ê˘Ù¿ Ì ̈‚ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ù· Ê˘Ù¿ Ù˘ ÚÒÙ˘ ÁÂÓÈ¿˜ (F1) ‰È·ÛÙ·˘ÚÒıËÎ·Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È Ù· ÌÈ˙¤ÏÈ· Ô˘ ÚԤ΢„·Ó, fiÙ·Ó Ê˘Ù‡ÙËηÓ, ¤‰ˆÛ·Ó Ê˘Ù¿ (F2 ÁÂÓÈ¿ ), Ô˘ ¿ÏÏ· ›¯·Ó ̈‚ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È· Î·È ¿ÏÏ· ¿ÛÚ· Û ·Ó·ÏÔÁ›· 3:1. ÙÔ P Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙÔ Ìˆ‚ ¯ÚÒÌ· Ô˘ Â›Ó·È ÂÈÎÚ·Ù¤˜, ÙÔ p Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ ÁÈ· ¿ÛÚÔ ¯ÚÒÌ· Ô˘ Â›Ó·È ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ °ÔÓÈÎÔ› Ê·ÈÓfiÙ˘ÔÈ
̈‚ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·
°ÔÓÈÎÔ› ÁÔÓfiÙ˘ÔÈ (2n)
PP
X
¿ÛÚ· ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·
X
pp
X
M›ˆÛË °·Ì¤Ù˜ (n)
P
P
X
p
p
T˘¯·›· ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË °ÔÓfiÙ˘ÔÈ Ù˘ F1 (2n)
Pp
º·ÈÓfiÙ˘ÔÈ Ù˘ F1
Pp
Pp
Pp
fiÏÔÈ ÂÙÂÚfi˙˘ÁÔÈ Ì ̈‚ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·
A˘ÙÔÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË Ù˘ F1 ÁÂÓ¿˜. F1 Ê·ÈÓfiÙ˘ÔÈ
̈‚ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È· X ̈‚ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·
F1 ÁÔÓfiÙ˘ÔÈ (2n)
Pp
X
X
Pp
M›ˆÛË °·Ì¤Ù˜ (n)
P
p
X
P
p
T˘¯·›· ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË °ÔÓfiÙ˘ÔÈ Ù˘ F1 (2n)
PP
Pp
Pp
pp 3
º·ÈÓfiÙ˘ÔÈ Ù˘ F2
ÔÌfi˙˘ÁÔÈ
ÂÙÂÚfi˙˘ÁÔÈ
3 ̈‚ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·
:
ÔÌfi˙˘ÁÔÈ
1 ¿ÛÚÔ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È
:
117
6. K§HPONOMIKOTHTA
¶›Ó·Î·˜ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·
ŸÚÔ˜ °ÔÓ›‰ÈÔ
AÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ
EÚÌËÓ›· Ë ‚·ÛÈ΋ ÌÔÓ¿‰· ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ ÂÓfi˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÔ‡. MÈ· ·fi ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÌÔÚʤ˜ ÂÓfi˜ ÁÔÓȉ›Ô˘ ˘Â‡ı˘ÓÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ›‰ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· XÚÒÌ· ÏÔ˘ÏÔ˘‰ÈÒÓ
P‹p
OÌfi˙˘ÁÔ ¿ÙÔÌÔ
ŸÙ·Ó Ù· ÁÔÓ›‰È· Ô˘ ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙÔ ›‰ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÛÙ· ÔÌfiÏÔÁ· ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· Â›Ó·È ›‰È·.
PP ‹ pp
EÙÂÚfi˙˘ÁÔ ¿ÙÔÌÔ
ŸÙ·Ó Ù· ÁÔÓ›‰È· Ô˘ ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙÔ ›‰ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÛÙ· ÔÌfiÏÔÁ· ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈο.
Pp
º·ÈÓfiÙ˘Ô˜
T· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ÙÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ ÁÔÓfiÙ˘Ô˘ Î·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ fiÔ˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È
ÌÔ‚ ‹ ¿ÛÚ· ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·
°ÔÓfiÙ˘Ô˜
H ÁÂÓÂÙÈ΋ Û‡ÛÙ·˜Ë ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ Û ۯ¤ÛË Ì ٷ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· Ô˘ ÌÂÏÂÙ¿ÌÂ.
PP, Pp, pp
EÈÎÚ·Ù¤˜
TÔ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ Ô˘ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô˘ ·ÎfiÌ· Î·È Ì ÙËÓ ¶·ÚÔ˘˜›· ÂÓfi˜ ¿ÏÏÔ˘ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ˘.
P
TÔ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ Ô˘ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙÔ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô ÙÔ˘ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô˘ ÌfiÓÔ Ì ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÂÓfi˜ ¿ÏÏÔ˘ ¶·ÓÔÌÔÈfiÙ˘Ô˘ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ˘.
P
YÔÏÂÈfiÌÂÓÔ
F1 ÁÂÓ¿ H ÁÂÓ¿ Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙË ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË ÔÌfi˙˘ÁˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ F2 ÁÂÓ¿ H ÁÂÓ¿ Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙË ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË ‰˘Ô ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË ÌÈ˙ÂÏÈÒÓ Ì ̈‚ Î·È ÏÂ˘Î¿ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È· T· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Ô˘ ¤‚Á·ÏÂ Ô Mendel ·fi ·˘Ùfi ÙÔ Â›Ú·Ì· ›ӷÈ: 1. Y¿Ú¯Ô˘Ó ‰˘Ô ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ (ÁÔÓ›‰È·) Ô˘ ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ÏÔ˘ÏÔ˘‰ÈÒÓ. 2. H ÁÂÓÈ¿ F1 ¤¯ÂÈ ¤Ó· ·Ú¿ÁÔÓÙ· (ÁÔÓ›‰ÈÔ) ·fi ÙÔÓ Î·ı¤Ó· ÁÔÓ¤·, Ô˘ ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÂÙ·È Ì ÙÔ˘˜ Á·Ì¤Ù˜. 3. A˘ÙÔ› ÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ (ÁÔÓ›‰È·) ‰ÂÓ ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·È ÛÙËÓ F1 ÁÂÓÈ¿ ·ÏÏ¿ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙË ÌÔÓ·‰ÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. 4. O ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ (ÁÔÓ›‰ÈÔ) ÁÈ· ÙÔ Ìˆ‚ ¯ÚÒÌ· ÂÈÎÚ·Ù› ÙÔ˘ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÁÈ· ¿ÛÚÔ ¯ÚÒÌ·. A˘Ùfi˜ Ô ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ (ÁÔÓȉ›ˆÓ) Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Ô Î·ı¤Ó·˜ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÁÔÓ¤·, ¤ÁÈÓ ÁÓˆÛÙfi˜ ˆ˜ Ô ÚÒÙÔ˜ ÓfiÌÔ˜ ÙÔ˘ Mendel ‹ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ‰È·¯ˆÚÈÛÌÔ‡.
118
6. K§HPONOMIKOTHTA
O ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÓfiÌÔ˜ ÙÔ˘ Mendel: ¢È¸‚ÚȉÈÛÌfi˜ Î·È Ë ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ˘ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ O Mendel ·ÊÔ‡ ÌÔÚÔ‡Û ϤÔÓ Ó· ÚԂϤ„ÂÈ ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔ˘ ÌÔÓÔ¸‚ÚȉÈÛÌÔ‡, ÚÔ¯ÒÚËÛ Û ÈÔ ÔχÏÔη ÂÈÚ¿Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ÌÂϤÙË ÌÂÙ·‚›‚·Û˘ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ‰˘Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ (‰È¸‚ÚȉÈÛÌfi˜). ™Â ¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ Ù· ÂÈÚ¿Ì·Ù· ÙÔ˘ Ô Mendel ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ¿ÏÈ ÌÈ˙¤ÏÈ· Ô˘ ›¯·Ó ηÚÔ‡˜ Ô˘ ‰È·Ê¤Ú·Ó ÛÙÔ Û¯‹Ì· Î·È ÛÙÔ ¯ÚÒÌ·. TÔ Â›Ú·Ì· ·˘Ùfi Ê·›ÓÂÙ·È ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ: R: Ê˘Ùfi Ì Ï›· Û¤ÚÌ·Ù· (ÂÈÎÚ·Ù¤˜) r: Ê˘Ùfi Ì ڢÙȉˆÌ¤Ó· Û¤ÚÌ·Ù· (˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ) Y: Ê˘Ùfi Ì ΛÙÚÈÓÔ Î·Úfi (ÂÈÎÚ·Ù¤˜) y: Ê˘Ùfi Ì ڿÛÈÓÔ Î·Úfi (˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ)
A. °ÔÓÈÎÔ› Ê·ÈÓfiÙ˘ÔÈ: Ï›Ԙ - ΛÙÚÈÓÔ˜ ηÚfi˜
X
˙·ÚˆÌ¤ÓÔ˜ - Ú¿ÛÈÓÔ˜ ηÚfi˜
(ÔÌfi˙˘ÁÔÈ) °ÔÓÈÎÔ› ÁÔÓfiÙ˘Ô:
(ÔÌfi˙˘ÁÔÈ)
RRYY
X
RY
X
rryy
M›ˆÛË °·Ì¤Ù˜ (n)
fiÏÔÈ
fiÏÔÈ ry
T˘¯·›· ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË °ÔÓfiÙ˘Ô˜ Ù˘ F1:
fiÏÔÈ RrYy
º·ÈÓfiÙ˘ÔÈ Ù˘ F1:
fiÏÔÈ ÂÙÂÚfi˙˘ÁÔÈ Ì Ï›· Î·È Î›ÙÚÈÓ· Û¤ÚÌ·Ù·
B. º·ÈÓfiÙ˘ÔÈ Ù˘ F1 : °ÔÓfiÙ˘ÔÈ Ù˘ F1 (2n):
Ï›Ԙ - ΛÙÚÈÓÔ˜
X
Ï›Ԙ - ΛÙÚÈÓÔ˜
RrYy
X
RrYy
M›ˆÛË RY
Ry
RY
Ry
RY
RRY
RRY
RrYY
Rry
Y
y
Ry
RRYy
Rryy
RrYy
Rryy
RY
RrYY
RrYy
rrYY
RrYy
Ry
RrYy
Rryy
rrYy
Rryy
y
º·ÈÓfiÙ˘ÔÈ Ù˘ F2 : 9 Ï›ÔÈ - ΛÙÚÈÓÔÈ : 3 Ï›ÔÈ - Ú¿ÛÈÓÔÈ : 3 ˙·ÚˆÌ¤ÓÔÈ - ΛÙÚÈÓÔÈ :1 ˙·ÚˆÌ¤ÓÔÈ - Ú¿ÛÈÓÔÈ
119
6. K§HPONOMIKOTHTA
H ·Ó·ÏÔÁ›· Ô˘ ÚԤ΢„ ·fi ·˘Ùfi ÙÔ Â›Ú·Ì· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È
IÛ¯‡Ô˘Ó ¿ÓÙÔÙ ÔÈ NfiÌÔÈ ÙÔ˘ Mendel;
ˆ˜ ·Ó·ÏÔÁ›· ‰È¸‚ÚȉÈÛÌÔ‡ Î·È Ô Mendel ·fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ó·ÏÔÁ›· O Mendel, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ‰ÂÓ ÙÔ ÁÓÒÚÈ˙Â,
¤‚Á·Ï ٷ ÂÍ‹˜ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·: 1.
™ÙËÓ F2 ÁÂÓÈ¿ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ‰˘Ô Ó¤ÔÈ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ›
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ, ÛÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Â›Ú·Ì· ˙·ÚˆÌ¤ÓÔÈ -
ÌÂÏÂÙÔ‡ÛÂ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
ÂϤÁ¯ÔÓÙ·È
·fi
ÁÔÓ›‰È·
Ô˘
¿Óˆ
ÛÂ
‰È·ÊÔÚÂÙÈο ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·. T· ÁÔÓ›‰È·
ΛÙÚÈÓÔÈ Î·È Ï›ÔÈ - Ú¿ÛÈÓÔÈ. 2. H ·Ó·ÏÔÁ›· ÁÈ· ÙÔ Î·ı¤Ó· ˙¢Á¿ÚÈ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊˆÓ Â›Ó·È Ë
·˘Ù¿ ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È, fiÙ·Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Á·Ì¤Ù˜, ηٿ
›‰È· Ì ÂΛÓË ÙÔ˘ ÌÔÓÔ¸‚ÚȉÈÛÌÔ‡.
ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘
Ì›ˆÛ˘ (‚Ï. BÈÔÏÔÁ›· °ÂÓ. ¶·È‰Â›·˜, B' ™ÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔ˜ Û ·˘Ù¿ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ô Mendel ηٿÏËÍ ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ ÂÓÒ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο (Û¯‹Ì· Î·È ¯ÚÒÌ· Û¤ÚÌ·ÙÔ˜) Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ F1 ÁÂÓÈ¿ ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ÛÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÁÂÓȤ˜. A˘Ùfi ·ÔÙÂÏ› Î·È ÙË ‚¿ÛË ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ÓfiÌÔ˘ ÙÔ˘ Mendel ‹ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ˘ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÓfiÌÔ ÓfiÌÔ, fiÙ·Ó
ÌÂÏÂٿٷÈ
Ë
Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓË
ÎÏËÚÔÓfiÌËÛË
§˘Î›Ԣ). ¢Â Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÙÔ ›‰ÈÔ fï˜ Ì ٷ ÁÔÓ›‰È·
Ô˘
¯ÚˆÌfiۈ̷.
‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È
ÛÙÔ
›‰ÈÔ
A˘Ù¿ Ù· ÁÔÓ›‰È·, Ô˘
¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ Û˘Ó‰Â‰Â̤ӷ, ‰Â ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË Ì›ˆÛË Î·È ‰ÂÓ ÎÏËÚÔÓÔÌÔ‡ÓÙ·È
Û‡Ìʈӷ
ÌÂ
ÙÔ˘˜
‰‡Ô
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ÙÔ Î¿ı ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÂÙ·È Î·È Û˘Ó‰˘¿˙ÂÙ·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ¿ÏÏÔ.
AÙÂÏ‹˜ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË Î·È Û˘ÓÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÁÔÓȉ›ˆÓ ŒÓ·˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ‹ ‰Âο‰Â˜ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ.
¶ÔÏÏ¿
ÁÔÓ›‰È·
¤¯Ô˘Ó
OÚÈṲ̂ӷ ·fi ·˘Ù¿ Ù· ÁÔÓ›‰È· ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÂÈÎÚ·Ù‹ ‹ ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·
·fi
¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È ÎÏËÚÔÓÔÌÔ‡ÓÙ·È Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ ·fi ·˘ÙfiÓ Ô˘
·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ·
‹
ÂÚÈÁÚ¿ÊÙËΠÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜.
·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È
°È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ Ê˘Ùfi Antirhinnun, ÙÔ ÁÓˆÛÙfi ÛÎ˘Ï¿ÎÈ, ¤¯ÂÈ ‰‡Ô
Ô‡ÙÂ
·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· ÁÔÓ›‰È· ÁÈ· ÙÔ ¯ÚÒÌ· ÙÔ˘ ¿ÓıÔ˘˜, ÎfiÎÎÈÓÔ (K) Î·È Ï¢Îfi (§). T· ÛÎ˘Ï¿ÎÈ· Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ÔÌfi˙˘Á· (KK) ¤¯Ô˘Ó ÎfiÎÎÈÓ· ¿ÓıË, ÂÓÒ ·˘Ù¿ Ô˘
ÁÔÓ›‰È·
Ù·
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó
ÌÈ·
ÚÔ˙ ¿ÓıË, ‰ÈfiÙÈ Ù· ‰‡Ô ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· ‰ÂÓ Â›Ó·È Ô‡Ù ÂÈÎÚ·Ù‹, fi˘Ù ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓ·. ™’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË, ÙÔ K ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È MÈ· ¿ÏÏË ÂÚ›ÙˆÛË, ÛÙËÓ ÔÔ›· Î·È Ù· ‰‡Ô
·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô, Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ Û˘ÓÂÈÎÚ¿ÙËÛË Î·È Ù· ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ Û˘ÓÂÈÎÚ·Ù‹. X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Û˘ÓÂÈÎÚ¿ÙËÛ˘ Â›Ó·È ÔÈ ÎfiÙ˜ Ù˘ EÈÎ. 6.2
¶ÔÏÏ·Ï¿ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· Â›Ó·È Ë ÈÔ ·Ï‹ ÂÚ›ÙˆÛË. ™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ fï˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ù· ÁÔÓ›‰È· ¤¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ·. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ¯ÚÒÌ· ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜ ÛÙ· ÎÔ˘Ó¤ÏÈ· ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ¤Ó· ÁÔÓ›‰ÈÔ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ù¤ÛÛÂÚ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ·. ™ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÁÔÓ›‰È· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÔÏÏ·Ï¿ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·˘Ù¿ Ô˘ ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ÔÌ¿‰Â˜ ·›Ì·ÙÔ˜
Ô‡ÙÂ
A˘Ù¿
Â›Ó·È ÔÌfi˙˘Á· (§§) ¤¯Ô˘Ó ÏÂ˘Î¿ ¿ÓıË. T· ÂÙÂÚfi˙˘Á· Ê˘Ù¿ fï˜ (K§) ¤¯Ô˘Ó
O ÙÚfiÔ˜ Ô˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÔ‡ÓÙ·È Ù· ÁÔÓȉ›· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰‡Ô ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ·
¤¯Ô˘Ó
ÂÈÎÚ·Ù‹
˘ÔÏÂÈfiÌÂÓ·.
ˆ˜ ·ÙÂÏÒ˜ ÂÈÎÚ·Ù¤˜.
¤Ó·
EÈÎ 6.2
120
6. K§HPONOMIKOTHTA
Î·È ÙÔ ¯ÚÒÌ· ÙˆÓ Ì·ÙÈÒÓ.
¶ÔÏ˘ÁÔÓȉȷο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο (EÈÎ 6.3) ¶ÔÏÏ¿ ÂϤÁ¯ÔÓÙ·È
ÎÏËÚÔÓÔÌÈο
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
·fi ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÙÔ˘ ÂÓfi˜
ÁÔÓ›‰È·. A˘Ùfi ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È È‰È·›ÙÂÚ· ÁÈ· Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ Û¯‹Ì· Î·È ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜.
°È·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ Û¯‹Ì· ÙÔ˘ ÛÙfiÌ·ÙÔ˜ Î·È Ë ı¤ÛË ÙˆÓ ·˘ÙÈÒÓ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Î·ıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÔÏÏ¿ ÁÔÓ›‰È·. T· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù· ÔÔ›·
EÈÎ 6.3
ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È
·fi
ÔÏÏ¿
ÁÔÓ›‰È·
¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ÔÏ˘ÁÔÓȉȷο.
OÈ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Î·È Ë ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ÛÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ O ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·ÏÏËÏÔÌfiÚÊˆÓ ÛÙÔ˘˜ Á·Ì¤Ù˜ Î·È Ô Ù˘¯·›Ô˜ ·Ó·Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÙÔ˘˜ ηٿ ÙË ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË Á›ÓÂÙ·È Î¿Ùˆ ·fi ·ÏÔ‡˜ ηÓfiÓ˜ Èı·ÓÔًوÓ. M ÙȘ Èı·ÓfiÙËÙ˜ (‚Ï. ¶·Ú¿ÚÙËÌ· I), Ô˘ Â›Ó·È ÎÏ¿‰Ô˜ ÙˆÓ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ, ÌÔÚԇ̠ӷ ÚԂϤ„Ô˘Ì ÙÔ ÔÛÔÛÙfi Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚Ô‡Ó Î¿ÔÈ· Ù˘¯·›· ÁÂÁÔÓfiÙ·. OÈ ÁÂÓÂÙÈÛÙ¤˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ÁÈ· Ó· ÚԂϤ„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÁÔÓfiÙ˘Ô˘˜ ‰È·ÊfiÚˆÓ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛˆÓ. T· ÚÔ‚ÏÂfiÌÂÓ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Û˘ÁÎÚ›ÓÔÓÙ·È Ì ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎÒÓ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛˆÓ. °È· Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ·Ó ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎÒÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ÚÔ‚ÏÂfiÌÂÓˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜, ·Ó ‰ËÏ·‰‹ Â›Ó·È Ù˘¯·›· ÁÂÁÔÓfiÙ· ‹ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ¿ÏÏÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÛÙ·ÙÈÛÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ (‚Ï. ¶·Ú¿ÚÙËÌ· I, ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ X2). ¶ÔÏϤ˜
ÁÂÓÂÙÈΤ˜
·Ûı¤ÓÂȘ
ÛÙÔÓ
¿ÓıÚˆÔ,
fiˆ˜
ı·
‰Ô‡ÌÂ
·Ó·Ï˘ÙÈÎfiÙÂÚ· ÛÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÂÓfiÙËÙ˜, Â›Ó·È ÎÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜, ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· ÂÓfi˜ ÌfiÓÔ ÁÔÓȉ›Ô˘ Î·È Ë ÎÏËÚÔÓfiÌËÛ‹ ÙÔ˘˜ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘
Mendel. ™’·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÔÈ ÁÂÓÂÙÈÎÔ› Û‡Ì‚Ô˘ÏÔÈ
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ÁÈ· Ó· ÂÓËÌÂÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ˘Ô„‹ÊÈÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ Ó· ÁÂÓÓ‹ÛÔ˘Ó ·È‰È¿ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÌÊ·Ó›ÛÔ˘Ó ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ·Ûı¤ÓÂÈ·. H ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ Î·È ÔÈ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó Â˘Ú›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÛÙË °ÂÓÂÙÈ΋ ÏËı˘ÛÌÒÓ (‚Ï. ¶·Ú¿ÚÙËÌ· I, ÈÛÔÚÚÔ›· Hardy - Weinberg), Ô˘ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ηٷÓÔÌ‹˜ ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ÛÙÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙË ÁÔÓȉȷ΋ Î·È ÁÔÓÔÙ˘È΋ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿.
121
6. K§HPONOMIKOTHTA
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ N· ÔÚ›ÛÂÙ ÙË ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ· Î·È Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ÙȘ ÌÔÓ¿‰Â˜ Ù˘. ñ N· ÂÍËÁ‹ÛÂÙ ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÂÈÎÚ·Ù¤˜, ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ Î·È ·ÙÂÏÒ˜ ÂÈÎÚ·Ù¤˜ ÁÔÓ›‰ÈÔ. ñ ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë Û¯¤ÛË ÙˆÓ Èı·ÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È Ù˘ ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋˜ Ì ÙË °ÂÓÂÙÈ΋ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘;
N· ÂÚ¢ӋÛÔ˘ÌÂ.... ¶PO™¢IOPIZONTA™ THN K§HPONOMIKOTHTA TOY ºY§OY TÔ Úfi‚ÏËÌ· ¶Ò˜
ÛÙ· X ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·, ÂÓÒ Ù·
ÌÔÚÔ‡ÌÂ
Ó·
¿ÛÚ· ÛÙ· Y ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·.
ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ì ¤Ó· ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÁÈ·
4.
ÙËÓ ÎÏËÚÔÓfiÌÈÛË ÙÔ˘ ʇÏÔ˘ ÛÙÔÓ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙ ¤Ó· ˙¢Á¿ÚÈ ·fi
¿ÓıÚˆÔ;
Ê·ÛfiÏÈ·, ·›ÚÓÔÓÙ·˜ ¤Ó· Ê·ÛfiÏÈ
MÂ
ÎÏÂÈÛÙ¿
Ù·
Ì¿ÙÈ·
Ó·
·fi οı ‰Ô¯Â›Ô. H ÔÚ›·
5. N· ·ӷϿ‚ÂÙ ÙÔ ‚‹Ì· 4
1. N· ¿ÚÂÙ ‰‡Ô ÌÈÎÚ¿ ‰Ô¯Â›· ηÈ
̤¯ÚȘ fiÙÔ˘ ÙÂÏÂÈÒÛÔ˘Ó fiÏ· Ù·
Ó· ÎÔÏÏ‹ÛÂÙ ·fi ÌÈ· ÂÙÈΤٷ ÛÙÔ
Ê·ÛfiÏÈ·.
ηı¤Ó·. ™ÙÔ ÚÒÙÔ ı· ÁÚ¿„ÂÙÂ
H ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·
«¿Ó‰Ú·˜»
1. °È·Ù› ·›ÚÓÔ˘Ì ¤Ó· Ê·ÛfiÏÈ ·fi
ηÈ
ÛÙÔ
‰Â‡ÙÂÚÔ
ÙÔ Î¿ı ‰Ô¯Â›Ô;
«Á˘Ó·›Î·». 2.
TÔÔıÂÙ›ÛÙÂ
Ê·ÛfiÏÈ·
ÛÙÔ
10
‰Ô¯Â›Ô
ÎfiÎÎÈÓ·
2. ¶fiÛ· ·ÚÛÂÓÈο (XY) ¿ÙÔÌ·
ÌÂ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È; ¶fiÛ· ıËÏ˘Î¿
ÙËÓ
¤Ó‰ÂÈÍË «Á˘Ó·›Î·».
(XX);
3. TÔÔıÂÙ›ÛÙ 5 ÎfiÎÎÈÓ· Î·È 5
3.
¿ÛÚ· Ê·ÛfiÏÈ· ÛÙÔ ¿ÏÏÔ ‰Ô¯Â›Ô.
·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
T· ÎfiÎÎÈÓ· Ê·ÛfiÏÈ· ·ÓÙÈÛÙÔȯԇÓ
‰È·‰Èηۛ·˜
TÈ
ÂÚÌËÓ›
‰›ÓÂÙ ·˘Ù‹˜
Û¯ÂÙÈο
ÌÂ
ÛÙ· Ù˘ ÙËÓ
122
6. K§HPONOMIKOTHTA
6.2 OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ H ‰È·Ù‹ÚËÛË Ù˘ ÔÌÔÈÔÌÔÚÊ›·˜ ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔÓ ˘„ËÏfi ‚·ıÌfi ·ÎÚ›‚ÂÈ·˜ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÌÂٷʤÚÂÙ·È Ë ÁÂÓÂÙÈ΋ ÏËÚÔÊÔÚ›· ·fi ÙË Ì›· ΢ÙÙ·ÚÈ΋ ÁÂÓÈ¿ ÛÙËÓ ¿ÏÏË. Ÿˆ˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi, ·˘Ù‹ Ë ·ÎÚÈ‚‹˜ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔÓ ·˘ÙÔ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌfi ÙÔ˘ DNA. Y¿Ú¯Ô˘Ó, fï˜, Û¿ÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, fiÔ˘ Ë ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ DNA Á›ÓÂÙ·È Ï·Óı·Ṳ̂ӷ ‹ Ô ·Ô¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ Á›ÓÂÙ·È ·ÓÈÛfiÙÈÌ· ηٿ ÙËÓ Î˘ÙÙ·ÚÈ΋ ‰È·›ÚÂÛË, ÔfiÙ ٷ ı˘Á·ÙÚÈο ·ÙÙ·Ú· ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ·fi ÙÔ ÁÔÓÈÎfi. K·Ù¿ ÙÔÓ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi ÙÔ˘˜ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÛÙÔ˘˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜. TfiÙ ϤÌ fiÙÈ Û˘Ó¤‚Ë ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË Î·È ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ‹ Ô ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ Ô˘ ʤÚÂÈ ÙË ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ˜. “MÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜. ŒÓ·˜ fiÚÔ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ú·ÊÔÚÙˆı› Ì fiϘ ÙȘ Ê·ÓÙ·ÛÈÒÛÂȘ Ô˘ ÙÔ ÚÔ›ÎÈÛ·Ó Ù· Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù· ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ Ê·ÓÙ·Û›·˜. °È· ÙÔ ÁÂÓÂÙÈÛÙ‹ Ô fiÚÔ˜ ·˘Ùfi˜ ·ÓÙÈÚÔۈ‡ÂÈ ÌÈ· ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋ ÎÔÈÓÔÙ˘›·: ÙËÓ ·ÔÌfiÓˆÛË Î·È ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·ÏÏ·ÁÌ¤ÓˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ, Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˘ÔÛÙ› ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË Î·È ÙËÓ ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ¿ÊÈÛË Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ̤۷ ÛÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ‹ ÙÔÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi. H ÚÔۤϷÛË ·˘Ù‹ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÔ˘Ì ÙÔ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô Ì ÙÔ ÁÔÓfiÙ˘Ô, Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ÂΉËÏÒÓÔÓÙ·È Ì ÙË ÁÂÓÂÙÈ΋ ÓÔÌÔÙ¤ÏÂÈ· Ô˘ Ù· ΢‚ÂÚÓ¿, ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ·Èٛ˜ Î·È Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·”.
ø˜ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ÔÚ›˙ÂÙ·È ÌÈ· ÎÏËÚÔÓÔÌ‹ÛÈÌË ·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, Ë ÔÔ›· ‰Â ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÔ‡˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ·Ó·Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó Ù· ÁÔÓ›‰È· (‰ËÏ·‰‹ ÙÔÓ ·ÌÊÈÁÔÓÈÎfi ÙÚfiÔ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹˜, ÙÔÓ ÂχıÂÚÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙˆÓ
ÁÔÓȉ›ˆÓ Î·È ÙÔÓ ·Ó·Û˘Ó‰˘·ÛÌfi) ‹ ÙËÓ
ÂÓۈ̿وÛË Í¤ÓÔ˘ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡. OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·Ô‰Â›¯ıËÎ·Ó Ôχ OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Â›Ó·È ·fi
ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜
ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜
°ÂÓÂÙÈ΋˜.
ÁÈ·
ÙËÓ
ÂͤÏÈ͢, ·ÊÔ‡ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
ÌÂÙ·ÏÏ·ÁÌ¤ÓˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ ‹ ·ÙfiÌˆÓ ı·
ÙËÓ ËÁ‹ Ù˘ ÁÂÓÂÙÈ΋˜
‹Ù·Ó ·‰‡Ó·ÙÔÓ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙÔ˘˜
ÔÈÎÈÏfiÙËÙ·˜ ÛÙÔ˘˜
‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ ‹
ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ
Î·È ÙË ı¤ÛË ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ¿Óˆ ÛÙ·
XˆÚ›˜
ÂÈÛÙ‹ÌË ÙËÓ
Ù˘
‡·ÚÍË
¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· (‚Ï. KÂÊ. 8). M ÙȘ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ¤ÁÈÓ ‰˘Ó·Ùfi˜ Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ù· ÁÔÓ›‰È· ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙË ‰ÔÌ‹ Î·È ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ. OÈ ÁÂÓÂÙÈÛÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó ÙÒÚ· Ó· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ÁÂÓÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Ì ÌÂÁ¿ÏË ·ÎÚ›‚ÂÈ· Î·È Ó· ÂÎÌÂÙ·ÏχÔÓÙ·È ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÁÈ· ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ê˘ÙÈÎÒÓ Î·È ˙ˆÈÎÒÓ ÂȉÒÓ (KÂÊ. 9). OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ·Ó ηÈ
MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÔ‡Ó
¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·, ‰ÂÓ
Û ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘
ÎÏËÚÔÓÔÌÔ‡ÓÙ·È
ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘, Û ÁÂÓÓËÙÈο (ÁÂÓÂÙÈΤ˜
˘Ô¯ÚˆÙÈο ·fi ÁÂÓÈ¿ ÛÂ
ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ)
‹
ۈ̷ÙÈο
·ÙÙ·Ú·
(ۈ̷ÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ). OÈ ÁÂÓÂÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Â›Ó·È ÎÏËÚÔÓÔÌ‹ÛÈ̘ ÛÙÔ˘˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜, ÂÓÒ ÔÈ ÛˆÌ·ÙÈΤ˜ ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ˘˜ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô˘˜ ÌfiÓÔ Û οÔÈÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ (̈۷˚ÎÈÛÌfi˜). H Èı·ÓfiÙËÙ· ÂΉ‹ÏˆÛ˘ ÌÈ·˜ ÌÂÙ¿ÏÏ·Í˘ ÛÙËÓ ÂfiÌÂÓË ‹ ÛÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÁÂÓȤ˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÔÏÏÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ·Ó Â›Ó·È ÂÈÎÚ·Ù‹˜ ‹ ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓË, ·Ó Â›Ó·È ·˘ÙÔÛˆÌÈ΋ ‹ Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙË, ÎÙÏ. MÈ· ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ÛÙÔ˘˜ ÌÔÓÔÁÔÓÈο ·Ó··Ú·ÁfiÌÂÓÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÂ›Ù·È ·˘ÙfiÌ·Ù· ÛÙÔ˘˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜, ÂÓÒ ÛÙÔ˘˜ ·ÌÊÈÁÔÓÈο ·Ó··Ú·ÁfiÌÂÓÔ˘˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÂ›Ù·È ÌfiÓÔ ·Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔ ÁÂÓÓËÙÈÎfi ·ÙÙ·ÚÔ Ô˘ ı· Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ˙˘ÁˆÙÔ‡. H ηÙ‡ı˘ÓÛË Ù˘ ÌÂÙ¿ÏÏ·Í˘ ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·˘ı·›ÚÂÙ·. AÚ¯Èο
123
6. K§HPONOMIKOTHTA
ηıÔÚ›˙ÂÙ·È Ë ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË, Ô˘ ıˆÚÂ›Ù·È ¿ÁÚÈÔ˜ ‹ ηÓÔÓÈÎfi˜ Ù‡Ô˜, ÂÓÒ Î¿ı ·ÏÏ·Á‹ ·fi ÙÔÓ Î·ÓÔÓÈÎfi Ê·ÈÓfiÙ˘Ô ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ Ù‡Ô. MÈ· ÚÒÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂˆÓ Â›Ó·È Û ˘ÚËÓÈΤ˜ Î·È Â͈˘ÚËÓÈΤ˜ ‹ ΢ÙÙ·ÚÔÏ·ÛÌ·ÙÈΤ˜. H ‰È¿ÎÚÈÛË ·˘Ù‹ Á›ÓÂÙ·È ÂÂȉ‹ ηٿ ÙË Ì›ˆÛË ÔÈ ˘ÚËÓÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ·Ó·Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·È Û‡Ìʈӷ
ÌÂ
ÙÔ˘˜
ÓfiÌÔ˘˜
ÙÔ˘
Mendel,
ÛÂ
·ÓÙ›ıÂÛË
ÌÂ
ÙȘ
΢ÙÙ·ÚÔÏ·ÛÌ·ÙÈΤ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ˘·ÎÔ‡Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜. OÈ ˘ÚËÓÈΤ˜
ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ
‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È
ÛÙȘ
ÁÔÓȉȷΤ˜
ηÈ
ÛÙȘ
¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜, ÙȘ Ôԛ˜ ı· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ì ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·.
°ÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ OÈ ÁÔÓȉȷΤ˜ ‹ ÛËÌÂȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ÓÔ˘ÎÏÂÔÙȉ›ˆÓ Û ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÛËÌ›· ÂÓfi˜ ÁÔÓȉ›Ô˘, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ó¤ˆÓ ·ÏÏËÏfiÌÔÚʈÓ. E›‰Ë
ÁÔÓȉȷÎÒÓ
ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó.
H
Ù·ÍÈÓfiÌËÛË
ÙˆÓ
ÁÔÓȉȷÎÒÓ
ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂˆÓ Á›ÓÂÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÂÈÙÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙÔ˘ DNA, ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙˆÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ Î·È ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙÔ˘ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô˘. ñ ™ÙÔ Â›Â‰Ô ÙÔ˘ DNA ÔÈ ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ù·ÍÈÓÔÌËıÔ‡Ó Û ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜: 1. MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·ÓÙÈηٿÛÙ·Û˘ (EÈÎ. 6.4), ÛÙȘ Ôԛ˜ Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ÂÓfi˜ ÓÔ˘ÎÏÂÔÙȉ›Ô˘ ·fi ¤Ó· ¿ÏÏÔ. A˘Ù¤˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÛÂ: — MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÌÂٿوÛ˘ ‹ ÌÂÙ¿‚·Û˘, fiÔ˘ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ÌÈ·˜ ‚¿Û˘ Ô˘Ú›Ó˘ (A, G) ·fi Ì›· ¿ÏÏË Ô˘Ú›ÓË (G, A) ‹ ÌÈ·˜ ˘ÚÈÌȉ›Ó˘ (T, C) ·fi Ì›· ¿ÏÏË ˘ÚÈÌȉ›ÓË (C, T). – MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÌÂÙ·ÛÙÚÔÊ‹˜, ÛÙȘ Ôԛ˜ ·ÓÙÈηı›ÛÙ·Ù·È ÌÈ· ‚¿ÛË Ô˘Ú›Ó˘ (A,G) ·fi Ì›· ‚¿ÛË ˘ÚÈÌȉ›Ó˘ (T, C) Î·È ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·. 2. MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·ÏÏ·Á‹˜ ·Ó·ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘ (EÈÎ. 6.5), Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÙÚÈÏÂÙÒÓ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·. OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ: — MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÚÔÛı‹Î˘, Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ÚfiÛıÂÛË ÂÓfi˜ ‹ ÂÚÈÛÛÔÙ¤ÚˆÓ ÓÔ˘ÎÏÂÔÙȉ›ˆÓ ̤۷ Û ¤Ó· ÁÔÓ›‰ÈÔ. K·ÓÔÓÈÎfi˜ Ù‡Ô˜: 5' - C T G - A G T - G A C- A G G- C C T- G - 3' ¶ÚÔÛı‹ÎË:
5'- C T T - G A G -T G A-C A G - G C C - T G - 3'
AÊ·›ÚÂÛË:
5' - C T A - G T G - A C A - G G C - C T G - 3'
AÓÙÈηٿÛÙ·ÛË: 5' - C T A - A G T - G A C- A G G- C C T- G EÈÎ. 6.5 MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·ÓÙÈηٿÛÙ·Û˘ Î·È ·ÏÏ·Á‹˜ ·Ó·ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘
— MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·Ê·›ÚÂÛ˘, Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ·Ê·›ÚÂÛË ÂÓfi˜ ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ÓÔ˘ÎÏÂÔÙȉ›ˆÓ ·fi ¤Ó· ÁÔÓ›‰ÈÔ.
EÈÎ. 6.4 AÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ‚¿Û˘ T ·fi C
124
6. K§HPONOMIKOTHTA
ñ ™ÙÔ ÚˆÙÂ˚ÓÈÎfi Â›Â‰Ô ÔÈ ÂÈÙÒÛÂȘ ÙˆÓ ÁÔÓȉȷÎÒÓ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂˆÓ ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ·fi ÙË ı¤ÛË Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜ ̤۷ ÛÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ. ¢È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ: 1. ™ÈˆËϤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, fiÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ó¤Ô Îˆ‰ÈÎfiÓÈÔ Ô˘ Â›Ó·È Û˘ÓÒÓ˘ÌÔ Ì ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ, ÔfiÙ ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ ›‰ÈÔ ·ÌÈÓÔ͇: ÕÁÚÈÔ˜ Ù‡Ô˜:
GCU → (Ala)
MÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ˜:
GCC → (Ala)
2. O˘‰¤ÙÂÚ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, fiÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ó¤Ô Îˆ‰ÈÎfiÓÈÔ Ô˘ ηıÔÚ›˙ÂÈ ¿ÏÏÔ ¯ËÌÈο ÈÛÔ‰‡Ó·ÌÔ ·ÌÈÓÔ͇. AÔÙ¤ÏÂÛÌ· Â›Ó·È Ë ÙÚÔÔÔ›ËÛË Ù˘ ÔÏ˘ÂÙȉÈ΋˜ ·Ï˘Û›‰·˜, ·ÏÏ¿ fi¯È Î·È Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ÚˆÙ½Ó˘: ÕÁÚÈÔ˜ Ù‡Ô˜:
CAC → (His)
MÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ˜ : GCC → (Arg) 3. MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Ì ϷÓı·Ṳ̂ÓÔ ÓfiËÌ·, fiÔ˘ ÙÔ ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ Îˆ‰ÈÎfiÓÈÔ Î·ıÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË ÂÓfi˜ ¿ÏÏÔ˘, ÙÂÏ›ˆ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ ·ÌÈÓÔͤԘ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ Ù˘ Û‡ÛÙ·Û˘ Î·È Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ÚˆÙ½Ó˘. X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·ÔÙÂÏ› Ë ·ıÔÏÔÁÈ΋ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›ÓË S (KÂÊ. 6.3). °ÓˆÚ›˙ÂȘ fiÙÈ Ë ÌÂϤÙË ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó, ¯ˆÚ›˜ ÓfiËÌ·Ô˘ ·ÔÌÔÓÒıËÎ·Ó ·fi ‚·ÎÙ‹ÚÈ·, Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ Â‡ÚÂÛË ÙˆÓ ÙÚÈÏÂÙÒÓ Ï‹Í˘ ÙÔ˘ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ÎÒ‰Èη;
4. MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ¯ˆÚ›˜ ÓfiËÌ·, ÛÙȘ Ôԛ˜
ÙÔ
·ÓÙÈÛÙÔȯ›
ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ ÛÂ
Έ‰ÈÎfiÓÈÔ
Έ‰ÈÎfiÓÈÔ Ï‹Í˘,
ÌÂ
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙÂ›Ù·È Ô ÚfiˆÚÔ˜ ÙÂÚÌ·ÙÈÛÌfi˜ Ù˘ ÚˆÙÂ˚ÓÔÛ‡ÓıÂÛ˘ Î·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›ٷÈ
ÔÏ˘ÂÙȉÈ΋
·Ï˘Û›‰·
ÌÈÎÚfiÙÂÚË ·fi ÙË Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ Î·È ÌË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ (‚Ï. ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›· KÂÊ. 6.3). ñ OÈ ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, Ì ‚¿ÛË ÕÁÚÈÔ˜ Ù‡Ô˜
ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔÙ‡Ô˘ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È
M·ÎÚÈ¿ ÎÂÚ·›·
MÂÙ¿ÏÏ·ÍË: ŒÏÏÂÈ„Ë ÎÂÚ·›·˜
ÛÂ: 1. MÔÚÊÔÏÔÁÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó Ù· ÔÚ·Ù¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
°ÎÚ›˙Ô ÛÒÌ·
ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ΢ڛˆ˜ ÙÔ Û¯‹Ì·, ÙÔ MÂÙ¿ÏÏ·ÍË: M·‡ÚÔ ÛÒÌ·
KfiÎÎÈÓ· Ì¿ÙÈ·
̤ÁÂıÔ˜ ‹ ÙÔ ¯ÚÒÌ·, .¯. Ù· ÎÔÓÙ¿ ÊÙÂÚ¿ ÛÙË Drosophila (EÈÎ.6.6).
KÂÓÙÚÔÌ ڛ‰ÈÔ
2.
M·ÎÚÈ¿ ÊÙÂÚ¿
MÂÙ¿ÏÏ·ÍË: B˘ÛÛÈÓ› Ì¿ÙÈ·
BÈÔ¯ËÌÈΤ˜
Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È
ÌÂ
ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ÙËÓ
·ÒÏÂÈ·
Ô˘ Ù˘
ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ Ó· ·Ú¿ÁÂÈ Î¿ÔÈÔ ‚ÈÔÌfiÚÈÔ, ··Ú·›ÙËÙÔ ÁÈ· ÙËÓ
XÚˆÌfiۈ̷ #2
·Ó¿Ù˘Í‹ ÙÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, οÔÈÔ MÂÙ¿ÏÏ·ÍË: KÔÓÙ· ÊÙÂÚ¿
EÈÎ. 6.6 MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Û ¢ÚÔÛfiÊÈÏ·
ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ Û٤ϯԘ ÂÓfi˜ ̇ÎËÙ· ··ÈÙ› ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ·‰ÂÓ›Ó˘ ÛÙÔ ıÚÂÙÈÎfi ̤ÛÔ Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔÓ ¿ÁÚÈÔ Ù‡Ô.
3. MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜, ÔÈ Ôԛ˜ ÚÔÛ‰›‰Ô˘Ó ÛÙÔ ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ ¿ÙÔÌÔ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ·ÚÔ˘Û›· ·Ó·ÛÙÔϤˆÓ, Û ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ
125
6. K§HPONOMIKOTHTA
ÙÔÓ ¿ÁÚÈÔ Ù‡Ô Ô˘ Â›Ó·È Â˘·›ÛıËÙÔ˜ ÛÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ·Ó·ÛÙÔÏ›˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, οÔÈ· ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ӷ ÛÙÂϤ¯Ë ‚·ÎÙËÚ›ˆÓ Â›Ó·È ·ÓıÂÎÙÈο ÛÙÔ ·ÓÙÈ‚ÈÔÙÈÎfi ΢ÎÏÔÂÍÈÌ›‰ÈÔ. 4. £ÓËÛÈÁfiÓ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ÛÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ Ó¤Ô ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÚÔηÏ› ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ›Ù ÂÂȉ‹ ‰›ÓÂÈ ¿ÙÔÌ· Ì ÌË ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο (.¯. Drosophila ¯ˆÚ›˜ Ù¤Ú˘Á˜) ›Ù ÂÂȉ‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÛÔ‚·Úfi Úfi‚ÏËÌ· Û οÔÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÌÂÙ·‚ÔÏÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ù˘ ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›·˜, Ô˘ ÚÔηÏ› ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÛÙËÓ ‹ÍË ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜ (KÂÊ. 6.3). ñ AÓ¿ÛÙÚÔʘ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ÛÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ÌÈ·˜ ÁÔÓȉȷ΋˜ ÌÂÙ¿ÏÏ·Í˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙÈÛÙÚ·Ê› Î·È Ó· ·ӤÏıÂÈ Ô Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi˜ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô˜.
¶Ô‡ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÔÈ ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ; M ‚¿ÛË ÙȘ ·Èٛ˜ Ô˘ ÙȘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÔÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ·˘ÙfiÌ·Ù˜ Î·È Ù¯ÓËÙ¤˜. A˘ÙfiÌ·Ù˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Â›Ó·È ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·Ô˘Û›· ÔÔÈ·Û‰‹ÔÙ ›‰Ú·Û˘ ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÔÁfiÓˆÓ. OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó Û fiÏ· Ù· ÁÔÓ›‰È· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Î·È Û ¯ÚÔÓÈο ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó, ÂÓÒ Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Â›Ó·È ÁÂÓÈο Ôχ ¯·ÌËÏ‹. £· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÊÂÚı› fiÙÈ Î¿ÔÈ· ÁÔÓ›‰È· ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÛÛÔÓÙ·È ÈÔ Û˘¯Ó¿ ·fi ¿ÏϘ. OÈ ·˘ÙfiÌ·Ù˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì Èı·Ó¿ ÛÊ¿ÏÌ·Ù· ÛÙÔ ˙¢Á¿ÚˆÌ· ÙˆÓ ‚¿ÛÂˆÓ (A=C Î·È G ;T) ηٿ ÙËÓ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ DNA. A˘Ùfi ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ·ÛÙ¿ıÂÈ· ÙˆÓ ÌÔÚ›ˆÓ ÙˆÓ ‚¿ÛˆÓ. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÈÙÚÂÙ‹ T¯ÓËÙ¤˜
ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ
(EÈÎ.
6.7).
‰fiÛË ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·˜.
¶ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏÈÒÓ Î·È ¯ËÌÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ. ™˘Ó‹ıˆ˜ Û˘Ó·ÓÙÒÓÙ·È Û ÌÂÁ¿Ï˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜. ·. Œ¯ÂÈ ·Ô‰Âȯı› fiÙÈ Ë ¤ÎıÂÛË ÛÙËÓ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙË ‰fiÛË (ÌÈÎÚ‹, ÌÂÁ¿ÏË), ÚÔηÏ› ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ‰ÚÒÓÙ·˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Û˘ÛÛˆÚ¢ÙÈο. TÔ ÚÒÙÔ ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÔÁfiÓÔ Ô˘ °ÓˆÚ›˙ÂȘ fiÙÈ Ë Î·Ê½ÓË ‰ÂÓ ·Ó·Î·Ï‡ÊıËΠ‹Ù·Ó ÔÈ ·ÎÙ›Ó˜ X ·fi ÙÔ Â›Ó·È ·fi ÌfiÓË Ù˘ Muller (1927), fiÙ·Ó ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÔÈ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÔÁfiÓÔ˜ ÌÂÙ¿ÏÏ·Í˘ Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ÛÙË ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜, ·ÏÏ¿ fiÙ·Ó Drosophila ·˘Í¿ÓÔ˘Ó fiÛÔ ·˘Í¿ÓÂÙ·È Ë ‰fiÛË ‚ÚÂı› Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ì ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·˜. OÈ ·ÎÙ›Ó˜ X ÚÔηÏÔ‡Ó Î¿ÔÈÔÓ ¿ÏÏÔ Î˘Ú›ˆ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜, ÂÓÒ ÔÈ ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÔÁfiÓÔ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ˘ÂÚÈÒ‰ÂȘ ·ÎÙ›Ó˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÌfiÓÔ ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ (EÈÎ. 6.7). ‚. MÂÚÈΤ˜ ¯ËÌÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó Î·È ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÙË ‰ÔÌ‹ ÙˆÓ ‚¿ÛˆÓ, Ó·
126
6. K§HPONOMIKOTHTA
·ÓÙÈηıÈÛÙÔ‡Ó
IÔÓ›˙Ô˘Û· ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ·,‚,Á,¯
¢ÈÌÂÚ¤˜ £˘Ì›Ó˘
οÔȘ ‚¿ÛÂȘ, Ó· ·Ê·ÈÚÔ‡Ó ‹ Ó· ÚÔÛı¤ÙÔ˘Ó ‚¿ÛÂȘ ηٿ ÙËÓ
P P P
·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ 6 5
6
UV
-NO2
ÂÈÏÂÎÙÈο
XÚˆÛÙÈΤ˜
5
ÙÔ˘
DNA,
Ó·
ÂÓÒÓÔÓÙ·È Ì ÙÔ DNA Î·È Ó· ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ Î·È ÙË ÌÂÙ·ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘. Á. EÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· Î·È Ù· ¯ËÌÈο ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÔÁfiÓ· ηÈ
¢ÈÌÂÚ¤˜ AÏÏ·Á‹ AÊ·›Ú £˘Ì›Ó˘ ‚¿ÛÂˆÓ ÂÛË ‚¿Û˘
TÚÔÔ Ô›ËÛË ‚¿ÛˆÓ
T· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÈÁfiÓ· Â›Ó·È Î·È Î·ÚÎÈÓÔÁfiÓ· (ηÈ
EÈÎ.6.7 T¯ÓËÙ¤˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ
¿ÏÏÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó
ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ.
H
ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·, ˘fi ÔÚÈṲ̂Ó˜ Û˘Óı‹Î˜, ÌÔÚ› Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ˆ˜ ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÈÁfiÓÔ˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜. Œ¯ÂÈ ·Ú·ÙËÚËı› fiÙÈ Î¿ı ¿ÓÔ‰Ô˜ ‹ ÙÒÛË Ù˘ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜ ηٿ 10ÆC, ÌÔÚ› Ó· ·˘Í‹ÛÂÈ ÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó, ÂÓÒ Î¿ı ·fiÙÔÌË ·ÏÏ·Á‹ ÛÙË ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó, ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ۯ‰fiÓ ÙÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜.
BÈÔÏÔÁÈÎÔ› Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ÂȉÈfiÚıˆÛ˘ E›‰·Ì fiÙÈ Ù· ·ÙÙ·Ú· ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎÙ›ıÂÓÙ·È Û ÏËıÒÚ· ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÔÁfiÓˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ÚfiÎÏËÛË ‚Ï·‚ÒÓ ÛÙÔ DNA. OÈ ‚Ï¿‚˜ ·˘Ù¤˜ ı· Ô‰ËÁÔ‡Û·Ó Û ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ ÙÔ˘˜, ·Ó Ë Ê‡ÛË ‰ÂÓ Â›¯Â ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ¤Ó· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi Ì˯·ÓÈÛÌfi ÂȉÈfiÚıˆÛ˘. OÈ ÂȉÈÔÚıˆÙÈÎÔ› U.V
·˘ÙÔ› Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÈÛÙÚ¤„Ô˘Ó
ÙȘ
‰˘ÛÌÂÓ›˜
ÂÈÙÒÛÂȘ ÙfiÛÔ ÙˆÓ ·˘ÙfiÌ·ÙˆÓ, fiÛÔ
ηÈ
ÙˆÓ
Ù¯ÓËÙÒÓ
ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó. ¢ÈÌÂÚ¤˜ ı˘Ì›ÓË
™‹ÌÂÚ· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì fiÙÈ Ù· ·ÙÙ·Ú·
EȉÈfiÚıˆÛË ÂÎÙÔÌ‹˜
ºˆÙÔÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË
‰È·ı¤ÙÔ˘Ó
ÂÍÔ˘‰ÂÙÂÚÒÓÔ˘Ó ŒÓ˙˘ÌÔ
·ÚÎÂÙ¿
ÂÓ˙˘ÌÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·, Ù· ÔÔ›· ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÔÁfiÓ˜ ·ÓÙȉڿÛÔ˘Ó
ÙȘ
Èı·Ó¤˜
Ô˘Û›Â˜,
ÌÂ
ÙÔ
ÚÈÓ
ÁÂÓÂÙÈÎfi
˘ÏÈÎfi. AÓ fï˜, ·Ú’ fiÏ’ ·˘Ù¿, Û˘Ì‚Ô‡Ó ‚Ï¿‚˜ ÛÙÔ DNA, ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ
‰È·ı¤ÙÂÈ
·Ú·Î¿Ùˆ EÈÎ. 6.8 EȉÈfiÚıˆÛË ÙÔ˘ DNA Ì ʈÙÔÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË Î·È ÂȉÈfiÚıˆÛË ÂÎÙÔÌ‹˜
ηÈ
ÙÔ˘˜
ÂȉÈÔÚıˆÙÈÎÔ‡˜
Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜. —
EȉÈfiÚıˆÛË
‰ÈÌÂÚÒÓ
6. K§HPONOMIKOTHTA
ı˘Ì›Ó˘ Ì ʈÙÔÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË: K·Ù¿ ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹, ÙÔ ¤Ó˙˘ÌÔ ÊˆÙÔÏ˘¿ÛË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÂÓfi˜ ʈÙÔÓ›Ô˘ ÙÔ˘ ÔÚ·ÙÔ‡ ʈÙfi˜, ‰È·Û¿ ÙÔ˘˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜ Ô˘ Û¯ËÌ·Ù›ÛÙËÎ·Ó ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰ÈÌÂÚÒÓ Ù˘ ı˘Ì›Ó˘ Î·È ÙȘ ·ӷʤÚÂÈ ÛÙËÓ ·Ú¯È΋ ÌÔÓÔÌÂÚ‹ ÙÔ˘˜ ÌÔÚÊ‹ (EÈÎ. 6.8). — EȉÈfiÚıˆÛË ‰ÈÌÂÚÒÓ ı˘Ì›Ó˘ Ì ÂÎÙÔÌ‹: ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, ÌÈ·
EÈÎ. 6.9 MÂÙ·-·ÓÙÈÁÚ·ÊÈ΋ ÂȉÈfiÚıˆÛË ÙÔ˘ DNA Ì ·Ó·Û˘Ó‰˘·ÛÌfi
ÂÓ‰ÔÓÔ˘ÎÏ¿ÛË ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙË ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹, fiÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÙÔ ‰ÈÌÂÚ¤˜ Ù˘ ı˘Ì›Ó˘, Î·È ÙÔ ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÈ (EÈÎ. 6.8). ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÁÂÌ›˙ÂÈ ÙÔ ÎÂÓfi ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Û·Ó Ì‹ÙÚ· ÙÔÓ ¿ıÈÎÙÔ ÎÏÒÓÔ ÙÔ˘ DNA. ŸÙ·Ó ÔÏÔÎÏËÚˆı› Ô ÂȉÈÔÚıˆÙÈÎfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜, Ù· ‰˘Ô ·Û‡Ó‰ÂÙ· ÁÂÈÙÔÓÈο ÓÔ˘ÎÏÂÔÙ›‰È· ÂÓÒÓÔÓÙ·È Î·È ·Ôηı›ÛÙ·Ù·È Ë Ê˘ÛÈ΋ ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ DNA. — MÂÙ·-·ÓÙÈÁÚ·ÊÈ΋ ÂȉÈfiÚıˆÛË (EÈÎ. 6.9). O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ·˘Ùfi˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ‚Ï¿‚˜ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ˘¿ÚÍÔ˘Ó ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ DNA.Œ¯ÂÈ ‚ÚÂı› fiÙÈ ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ÌÔÚ› Ó· ÂȉÈÔÚıÒÛÂÈ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‚Ï¿‚˜, ·ÚΛ Ë Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈ΋ ·Ï˘Û›‰· ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi Ó· ·Ú·Ì›ÓÂÈ ¿ıÈÎÙË. — EȉÈfiÚıˆÛË SOS. A˘Ùfi˜ Ô Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 15 ¤Ó˙˘Ì· ÂȉÈfiÚıˆÛ˘ SOS. AÔÙ¤ÏÂÛÌ· οÔÈ·˜ ‚Ï¿‚˘ Â›Ó·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÔÓfiÎψÓÔ˘ DNA Ô˘ ÂÓÂÚÁÔÔÈ› ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÚˆÙ½ÓË. A˘Ù‹, Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ù˘, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ SOS. O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ·˘Ùfi˜ ‰ÂÓ ·ÔηıÈÛÙ¿ ÙËÓ ·Ú¯È΋ ‰È·‰Ô¯‹ ÙˆÓ ‚¿ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ·Ú¯È΋ ·Ï˘Û›‰·, ·ÏÏ¿ ‚ÔËı¿ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÂÓ˙‡ÌˆÓ Ù˘ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹˜ Ó· ·Ú·Î¿Ì„ÂÈ ÙË ‚Ï¿‚Ë, ÙÔÔıÂÙÒÓÙ·˜ ÛÙË ı˘Á·ÙÚÈ΋ ·Ï˘Û›‰· ‚¿ÛÂȘ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈΤ˜ ÚÔ˜ ÙȘ ·ÏÏ·Á̤Ó˜ Î·È fi¯È ÚÔ˜ ÙȘ ·Ú¯ÈΤ˜ Ù˘ ÁÔÓÈ΋˜. ŒÙÛÈ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË Î·È ÛÙË ı˘Á·ÙÚÈ΋ ·Ï˘Û›‰·. º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ÚÔÙÈÌ¿ Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÈ ÙËÓ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ Ì ϿıË ·Ú¿ Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ Ë ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ Î·È Ó· Âı¿ÓÂÈ!
127
128
6. K§HPONOMIKOTHTA
O H§IO™ ¢EN EINAI ¶ANTA ºI§O™ H ËÏȷ΋ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ·ÔÙÂÏ› ÙËÓ Î‡ÚÈ· ËÁ‹ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ (¿ÌÂÛ· ‹ ¤ÌÌÂÛ·). O ¿ÓıÚˆÔ˜ ¯ÚˆÛÙ¿ÂÈ ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÛÙȘ ·ÎÙ›Ó˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘. ŸÌˆ˜, Ô ‹ÏÈÔ˜ ÂΤÌÂÈ ÛÙ·ıÂÚ¿ ¤Ó· ·̷ ˘ÂÚȈ‰ÒÓ ·ÎÙ›ÓˆÓ Ô˘ ÁÂÚÓÔ‡Ó Î·È ÌÂÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó Ù· ·ÙÙ·Ú· ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜. H ˘ÂÚÈ҉˘ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ηٷÛÙÚ¤ÊÂÈ ÙÔ DNA, ÚÔηÏÒÓÙ·˜ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ‰ È Ì Â Ú Ò Ó ı˘Ì›Ó˘. TÔ Î ‡ Ù Ù · Ú Ô ‰ÈÔÚıÒÓÂÈ ÙË ˙ Ë Ì È ¿ ,
·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔÓÙ·˜ Î·È ·ÓÙÈηıÈÛÙÒÓÙ·˜ Ù· ·Ú¯Èο ÓÔ˘ÎÏÂÔÙ›‰È·. T· ÂÈΛӉ˘Ó· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ ÌÔÚԇ̠ӷ Ù· ‰Ô‡Ì Ì ÈÔ ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ Û ÌÈ· Û¿ÓÈ· ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓË ÁÂÓÂÙÈ΋ ·Ûı¤ÓÂÈ·, ÙË ÌÂÏ·¯ÚˆÌ·ÙÈ΋ ÍËÚÔ‰ÂÚÌ›· (xeroderma pigmentosum). T· ı‡Ì·Ù· Ù˘ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜ ·˘Ù‹˜ ¤¯Ô˘Ó ¤Ó· ÂÏ·Ùو̷ÙÈÎfi ÂȉÈÔÚıˆÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ Â›Ó·È ÈηÓfi Ó· ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÈ Ù· ÙÌ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ DNA Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ηٷÛÙÚ·Ê› ·fi ÙÔ ˘ÂÚÈ҉˜ ʈ˜. EÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ÙÔ˘˜, Ù· ·È‰È¿ Ô˘ ¿Û¯Ô˘Ó ·fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ûı¤ÓÂÈ· ·Ó·Áο˙ÔÓÙ·È Ó· ˙Ô˘Ó Û˘Ó¯Ҙ Û ÛÎÔÙÂÈÓfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. AÎfiÌË Î·È ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ¤ÎıÂÛË ÛÙȘ ˘ÂÚÈÒ‰ÂȘ ·ÎÙ›Ó˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ ·˘Í¿ÓÂÈ ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ÛÔ‚·Ú‹˜ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜ Î·È ÚÔˆı› ÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ‰ÂÚÌ·ÙÈÎÒÓ fiÁÎˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ı·Ó·ÙËÊfiÚˆÓ ÂȉÒÓ Î·ÚΛÓÔ˘. T· ·È‰È¿ ·˘Ù¿ ÎÔÈÌÔ‡ÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ë̤ڷ˜ ›Ûˆ ·fi Ì·‡Ú· Ù˙¿ÌÈ· ·Ú·ı‡ÚˆÓ, ·›˙Ô˘Ó Ì¤Û·
ÛÙÔ Û›ÙÈ ˘fi Û˘Óı‹Î˜ ¯·ÌËÏÔ‡ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ ʈÙÈÛÌÔ‡ Î·È ‚Á·›ÓÔ˘Ó ¤Íˆ ÌfiÓÔ ÙË Ó‡¯Ù·, fiÙ·Ó ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Èı·ÓfiÙËÙ· ¤ÎıÂÛ˘ ÛÙȘ ˘ÂÚÈÒ‰ÂȘ ·ÎÙ›Ó˜. MÈ· ËÏÈfiÏÔ˘ÛÙË Ë̤ڷ, Ô˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ·fi ÂÌ¿˜ Â›Ó·È ·fiÏ·˘ÛË, ÁÈ· ÔÚÈṲ̂ӷ ·È‰È¿ ÌÔÚ› Ó· ·Ô‚› ı·Ó·ÙËÊfiÚ·. ¶ÚÈÓ fï˜ ηٷϋÍÔ˘Ì ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ, ·ÊÔ‡ ‰ÂÓ ¿Û¯Ô˘Ì ·fi ÌÂÏ·¯ÚˆÌ·ÙÈ΋ ÍËÚÔ‰ÂÚÌ›·, ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓËÛ˘¯Ô‡Ì ÁÈ· ÙËÓ ¤ÎıÂÛ‹ Ì·˜ ÛÙÔÓ ‹ÏÈÔ, Ú¤ÂÈ Ó· Ï¿‚Ô˘Ì ˘fi„Ë Ì·˜ Ù· · Ú · Î ¿ Ù ˆ ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ‰Â‰Ô̤ӷ: ¿Óˆ ·fi 600.000 ¿ Ù Ô Ì · ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó Ì›· ·fi ÙȘ ÙÚÂȘ ÌÔÚʤ˜ ηÚΛÓÔ˘ ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜ οı ¯ÚfiÓÔ ÛÙȘ H¶A. OÈ ÈÔ ÔÏϤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÙËÓ ˘ÂÚ¤ÎıÂÛË ÛÙȘ ˘ÂÚÈÒ‰ÂȘ ·ÎÙ›Ó˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘. TÔ Î·ÎÔ‹ı˜ ÌÂϿӈ̷, Ô ÙÚ›ÙÔ˜ Ù‡Ô˜ ηÚΛÓÔ˘ ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜, Â›Ó·È ¤Ó·˜ ‰˘Ó·ÌÈÎfi˜ “‰ÔÏÔÊfiÓÔ˜”. AÓÙ›ıÂÙ· Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ ‰ÂÚÌ·ÙÈÎÔ‡ ηÚΛÓÔ˘, ÙÔ ÌÂϿӈ̷ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ·fi Ù· ¯ÚˆÌÔ·ÙÙ·Ú· ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜. MÔÚ› Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› Û ÌÈ· ÂÏÈ¿ ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜ ‹ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› ÂΛ Ô˘ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ÔÙ¤ ÂÏÈ¿. K¿ı ¯ÚfiÓÔ, ۯ‰fiÓ 30.000 AÌÂÚÈηÓÔ› ·ı·›ÓÔ˘Ó ÌÂϿӈ̷ Î·È Ô ·ÚÈıÌfi˜ ·˘Ùfi˜ ·˘Í¿ÓÂÙ·È Ì ·ÓËÛ˘¯ËÙÈÎÔ‡˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ¤ÎıÂÛ˘ ÛÙÔÓ ‹ÏÈÔ ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ‰‡Ô ‰ÂηÂٛ˜. ¶ÔÏÏÔ› ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÚÔ‚Ï¤Ô˘Ó fiÙÈ Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÌÂÏ·ÓÒÌ·ÙÔ˜ ı· ·˘ÍËı› ·ÎfiÌË ÈÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ, ·Ó ÙÔ ÛÙÚÒÌ· ÙÔ˘ fi˙ÔÓÙÔ˜ Ù˘ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜ Ô˘ ·ÔÚÚÔÊ¿ ÙȘ ·ÎÙ›Ó˜ UV
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ TÈ Â›Ó·È ÔÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Î·È ÔÈ· Ù· ›‰Ë ÙˆÓ ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó; ñ ¶ÔȘ ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·Èٛ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÁÔÓȉȷÎÒÓ ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó; ñ M ÔÈÔ ÙÚfiÔ ‰ÈÔÚıÒÓÔÓÙ·È ÔÈ ‚Ï¿‚˜ ÙÔ˘ DNA ηٿ ÙËÓ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ DNA;
129
6. K§HPONOMIKOTHTA
6.3 X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ — ¢Ú·ÓÔ΢ÙÙ·ÚÈ΋ ·Ó·ÈÌ›·. H ‰Ú·ÓÔ΢ÙÙ·ÚÈ΋ ·Ó·ÈÌ›· Â›Ó·È ÌÈ· ÂÚ›ÙˆÛË
ÔÈÔÙÈ΋˜
·ÈÌÔÛÊ·ÈÚÈÓÔ¿ıÂÈ·˜, ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ·ÏÏ·Á‹ ÛÙË Û‡ÛÙ·ÛË Ù˘ ‚-ÔÏ˘ÂÙȉÈ΋˜ ·Ï˘Û›‰·˜. OÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÓÙÈηٷÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ÁÏÔ˘Ù·ÌÈÓÈÎÔ‡
EÈÎ. 6.10 ¢È¿ÊÔÚÔÈ Ù‡ÔÈ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›Ó˘
ÔͤԘ ·fi ‚·Ï›ÓË ÛÙËÓ ¤ÎÙË ı¤ÛË Ù˘ ·Ï˘Û›‰·˜. H ÎψÓÔÔ›ËÛË Î·È Ë ·Ó¿Ï˘ÛË
Ù˘
·ÏÏËÏÔ˘¯›·˜
ÙˆÓ
s
‚¿ÛÂˆÓ ÛÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ ‚ ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ Ë
¶›Ó. 6.1
AIMO™ºAIPINE™ ENH§IKOY
E›‰Ô˜
%
™‡ÛÙ·ÛË
·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË Ù˘ A ·fi T ÛÙÔ
A
(97,5)
·2 ‚2
Έ‰ÈÎfiÓÈÔ GAG.
A2
(~2,0)
F
(~0,5)
·2 ‰2 ·2 Á2
·ÏÏ·Á‹
H
·˘Ù‹
ÔÊ›ÏÂÙ·È
·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË
ÛÙËÓ
ÙÔ˘
ÁÏÔ˘Ù·ÌÈÓÈÎÔ‡ ÔͤԘ ·fi ÙË ‚·Ï›ÓË ·ÏÏ¿˙ÂÈ ‰Ú·Ì·ÙÈο ÙË Ê˘ÛÈÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÌÔÚ›Ô˘. H ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›ÓË Á›ÓÂÙ·È ·‰È¿Ï˘ÙË
ηÈ
ÎÚ˘ÛÙ·ÏÏÒÓÂÙ·È. ·ÔÙÂϤÛÌ·
·Ô˘Û›· A˘Ùfi ÙË
¤¯ÂÈ
O2 ˆ˜
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·
΢ÙÙ¿ÚˆÓ Ì ‰Ú·ÓÔÂȉ¤˜ Û¯‹Ì· (EÈÎ. 6.11),
Val
His
Leu
Thr
Pro
Glu
Glu
Val
His
Leu
Thr
Pro
Val
Glu
CH2 - CH2 - COOH Glu
CH2 Val
CH3 CH3
Ô˘ ‰˘ÛÎÔÏÂ‡Ô˘Ó ÙË
Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ΢ÎÏÔÊÔÚ›· ÛÙ· ÏÂÙ¿ ÙÚȯÔÂȉ‹ ·ÁÁ›·, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ıÚfiÌ‚Ô˘˜ Î·È ÚÔηÏÒÓÙ·˜ ·ÈÌfiÏ˘ÛË ÙˆÓ ÂÚ˘ıÚÒÓ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›ˆÓ
EÈÎ. 6.11 EÚ˘ıÚ¿ ·ÈÌÔÛÊ·›ÚÈ· Î·È ‰Ú·ÓÔÂȉ‹ ·ÙÙ·Ú·
(·Ó·ÈÌ›·. M·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ·, Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ Ô‰ËÁ› Û ηٷÛÙÚÔÊ‹ ˙ˆÙÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ, fiˆ˜ Ù˘ ηډȿ˜, ÙˆÓ Ó¢ÌfiÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ÓÂÊÚÒÓ. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÙˆÓ ÔÌfi˙˘ÁˆÓ, ÁÈ· ÙÔ ‚s ÁÔÓ›‰ÈÔ, ·ÙfiÌˆÓ Â›Ó·È 1/625 Î·È Û¯Â‰fiÓ Ù· ÌÈÛ¿ ¿ÙÔÌ· Âı·›ÓÔ˘Ó ÚÈÓ Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ 20fi ¤ÙÔ˜ Ù˘ ËÏÈΛ·˜. T· ÂÙÂÚfi˙˘Á· ¿ÙÔÌ· ‚S‚s ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÙfiÛÔ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈΤ˜ fiÛÔ Î·È ·ÏÏ·Á̤Ó˜ ‚ ·Ï˘Û›‰Â˜ Î·È ¤¯Ô˘Ó ηÓÔÓÈÎfi Ê·ÈÓfiÙ˘Ô. T· ÂÚ˘ıÚÔ·ÙÙ·Ú¿ ÙÔ˘˜ ·ÔÎÙÔ‡Ó ‰Ú·ÓÔÂȉ‹ ÌÔÚÊ‹ ÌfiÓÔ Û ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì Ôχ ¯·ÌËÏ‹
130
6. K§HPONOMIKOTHTA
ÂÚÈÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Ô͢ÁfiÓÔ˘. £·Ï·ÛÛ·È̛˜. M ÙÔÓ fiÚÔ ÌÂÛÔÁÂȷ΋ ·Ó·ÈÌ›· ‹ ı·Ï·ÛÛ·ÈÌ›· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ì ÌÈ· ÔÌ¿‰· ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÒÓ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚÈÓÔ·ıÂÈÒÓ - ·Ó·ÈÌÈÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÎÔÈÓfi ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙË ÌÂȈ̤ÓË ‹ ÌˉÂÓÈ΋ Û‡ÓıÂÛË Ì›·˜
Á
·)
Á
‰
‚
5'
3'
XÚˆÌfiۈ̷ 11
¶›Ó. 6.1
5'
3' EÍÒÓÈÔ3
EÍÒÓÈÔ1 EÍÒÓÈÔ2 XÚˆÌfiۈ̷ 16 ·2
·1
‚) 5'
5'
3'
EÍÒÓÈÔ1 EÍÒÓÈÔ2
EÍÒÓÈÔ3
3'
EÈÎ. 6.12 T· ÁÔÓ›‰È· ÙˆÓ ÛÊ·ÈÚÈÓÒÓ ÛÙÔ ¯ÚˆÌfiۈ̷ 11 Î·È 16
¶›Ó. 6.2
‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ÔÏ˘ÂÙȉÈÎÒÓ ·-£A§A™™AIMIE™
°ÔÓfiÙ˘Ô˜
º·ÈÓfiÙ˘Ô˜
·Ï˘Û›‰ˆÓ Ù˘ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›Ó˘. AÓ¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ·Ï˘Û›‰· ÛÙËÓ
··/··
º˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi˜
ÔÔ›·
··/·-
“™ÈˆËÏfi˜ ÊÔÚ¤·˜”
ÛÙË Û‡ÓıÂÛ‹ Ù˘ ÔÈ ÌÂÛÔÁÂȷΤ˜
(Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi˜)
·Ó·È̛˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û · Î·È ‚.
··/--
£·Ï·Û·ÈÌÈÎfi “ÛÙ›ÁÌ·”
—
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È
Ì›ˆÛË
·-£·Ï·ÛÛ·ÈÌ›·.
K¿ıÂ
¯ÚˆÌfiۈ̷ 16 ʤÚÂÈ ‰‡Ô ÂÓÂÚÁ¿
·-/··-/--
™Ô‚·Ú‹ ·Ó·ÈÌ›· (‚4)
ÁÔÓ›‰È· ·-ÛÊ·ÈÚ›Ó˘, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ
--/--
¶Âı·›ÓÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙËÓ
˘¿Ú¯Ô˘Ó
·ËÛË ‹ ÙË Á¤ÓÓËÛË (Á4)
ÂÓÂÚÁ¿ ÁÔÓ›‰È· ÛÙË Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË
Û˘ÓÔÏÈο (··/··).
Ù¤ÛÛÂÚ· ™ÙȘ
·-
ı·Ï·ÛÛ·È̛˜ ¤¯Ô˘Ì ·ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÂÓfi˜ ·fi Ù· Ù¤ÛÛÂÚ· ·˘Ù¿ ÁÔÓ›‰È·. ™ÙÔÓ ›Ó·Î· 6.2 Ê·›ÓÔÓÙ·È ÔÈ Èı·ÓÔ› ÁÔÓfiÙ˘ÔÈ Î·È Ê·ÈÓfiÙ˘ÔÈ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ·-ı·Ï·ÛÛ·ÈÌ›·˜. — ‚-£·Ï·ÛÛ·ÈÌ›·. H ÁÂÓÂÙÈ΋ Ù˘ ‚-ı·Ï·ÛÛ·ÈÌ›·˜ Á›ÓÂÙ·È ÔχÏÔÎË, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó. E›Ó·È ÁÓˆÛÙ¤˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi 60 ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÌÂȈ̤ÓË ‹ ÌˉÂÓÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘ ‚. OÈ ÊÔÚ›˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ù·
ÂÚ˘ıÚÔ·ÙÙ·Ú¿ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó
ÌÂȈ̤ÓÔ fiÁÎÔ Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ‹È· ·‡ÍËÛË Ù˘ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›Ó˘ A2 Î·È Ù˘ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›Ó˘ F, fiˆ˜ ‰Â›¯ÓÂÈ Ë ËÏÂÎÙÚÔÊfiÚËÛË ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›Ó˘. H ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‚·ÚÈ¿ ÌÔÚÊ‹, Ë Ì›˙ˆÓ ‚-ı·Ï·ÛÛ·ÈÌ›·, Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Î·È
131
6. K§HPONOMIKOTHTA
ÓfiÛÔ˜ ÙÔ˘ Cooley, ·ÓÙÈÚÔۈ‡ÂÈ ÙËÓ ÔÌfi˙˘ÁË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË. T· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó ˆ¯ÚfiÙËÙ· Î·È ‰ÈfiÁΈÛË ÙÔ˘ ÛÏ‹Ó· ‹‰Ë ·fi ÙÔÓ ÚÒÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜. AÓ ‰ÂÓ ˘Ô‚ÏËıÔ‡Ó Û ٷÎÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÁÁ›ÛÂȘ, ÙfiÙ ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó ›ÎÙÂÚÔ, ηı˘ÛÙ¤ÚËÛË ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË, ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË Ì˘˚΋ ‰‡Ó·ÌË Î·È ‰È¿Ù·ÛË Ù˘ ÎÔÈÏÈ¿˜ ÏfiÁˆ ‰ÈfiÁΈÛ˘ ‹·ÙÔ˜ Î·È ÛÏ‹Ó· Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÛˆÔ ÏfiÁˆ ·ÏÏÔÈÒÛÂˆÓ ÛÙ· ÔÛÙ¿ ÙÔ˘ ÎÚ·Ó›Ô˘. AÓÙ›ıÂÙ·, ·Ó Á›ÓÔ˘Ó ÌÂÙ·ÁÁ›ÛÂȘ, ‰ÂÓ ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÈÎfiÓ· ̤¯ÚÈ 10-11 ¯ÚÔÓÒÓ. K·ÙfiÈÓ fï˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Û˘ÛÛÒÚ¢ÛË Ûȉ‹ÚÔ˘ ÛÙÔ ·›Ì·, ÙÔ ‹·Ú, ÙÔ ¿ÁÎÚ·˜, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ‚·ıÌÈ·›· ·Ó¿ÚÎÂÈ· ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ. ™‹ÌÂÚ· Ù· Û˘ÌÙÒÌ·Ù· ·˘Ù¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηı˘ÛÙÂÚ‹ÛÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ê·Ú̷΢ÙÈ΋ ·ÁˆÁ‹. — º·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›· (PKU). H Ê·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›·, fiˆ˜ Î·È Ô ·ÏÊÈÛÌfi˜ (‚Ï. ·Ú·Î¿Ùˆ), Â›Ó·È ÎÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÙÔ˘ ÌÂÙ·‚ÔÏÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ·ÌÈÓÔͤˆÓ ÏfiÁˆ Ù˘ ¤ÏÏÂȄ˘ οÔÈˆÓ ÂÓ˙‡ÌˆÓ. H Ê·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›· ÚÔηÏÂ›Ù·È ·fi ·Ó¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ë·ÙÈ΋˜ ˘‰ÚÔÍ˘Ï¿Û˘
Ù˘
Ê·ÈÓ˘Ï·Ï·Ó›Ó˘,
ÂÓ˙‡ÌÔ˘
Ô˘
ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÈ
ÙË
Ê·ÈÓ˘Ï·Ï·Ó›ÓË ÛÂ Ù˘ÚÔÛ›ÓË (EÈÎ. 6.13). TÔ
ÁÔÓ›‰ÈÔ
Ô˘
Ú˘ıÌ›˙ÂÈ
ÙË
Û‡ÓıÂÛË
Ù˘
˘‰ÚÔÍ˘Ï¿Û˘
Ù˘
Ê·ÈÓ˘Ï·Ï·Ó›Ó˘ ¤¯ÂÈ ÂÓÙÔÈÛÙ› ÛÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ‚Ú·¯›ÔÓ· ÙÔ˘ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜ 12. MÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·ÓÙÈηٿÛÙ·Û˘ ‹ ¤ÏÏÂȄ˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ˘ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘ ˘Â‡ı˘ÓÔ˘ ÁÈ· ÙË PKU. ÕÙÔÌ· ÔÌfi˙˘Á· ÁÈ· ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ù˘ PKU Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ˘ÁÈ‹ ̤¯ÚÈ ÙË Á¤ÓÓËÛË, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ηÓÔÓÈÎÔ‡ ÌÂÙ·‚ÔÏÈÛÌÔ‡ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜. K·Ù¿ ÙË ‚ÚÂÊÈ΋ Î·È ·È‰È΋ ËÏÈΛ· Ù· ¿ÙÔÌ· Ì PKU ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó Ó¢ÚÔÏÔÁÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. AÓ ‰Â Á›ÓÂÈ ¤ÁηÈÚË ‰È¿ÁÓˆÛË Î·È ıÂڷ›·, ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È ÌË ·Ó·ÛÙÚ¤„È̘ Î·È ÙÔ 50% ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Âı·›ÓÔ˘Ó Û ËÏÈΛ· 20 ÂÙÒÓ. AÓ fï˜ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÂÁη›Úˆ˜, ·fi ÙËÓ ·È‰È΋ ËÏÈΛ·, ·˘ÛÙËÚ‹ ‰›·ÈÙ· Ì Ôχ ¯·ÌËÏ‹ Ê·ÈÓ˘Ï·Ï·Ó›ÓË, ÌÔÚ› Ó· ÂÏ·¯ÈÛÙÔÔÈËıÔ‡Ó Ù· Û˘ÌÙÒÌ·Ù· Ù˘ ÓfiÛÔ˘. H ̤ÛË Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ù˘ Ê·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›·˜ ÛÙË Ï¢΋ Ê˘Ï‹ Â›Ó·È ÂÚ›Ô˘
¢IAITA
H (1)
NH3
(2)
NÙfi· º·ÈÓ˘Ï·Ï·Ó›ÓË
T˘ÚÔÛ›ÓË
MÂÏ·Ó›ÓË
EÈÎ. 6.13 MÂÙ·‚ÔÏÈÎfi˜ ‰ÚfiÌÔ˜ Ê·ÈÓ˘Ï·Ï·Ó›Ó˘
1:10.000 Î·È ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ ÂÚ›Ô˘ 1:20.000 ÁÂÓÓ‹ÛÂȘ. — AÏÊÈÛÌfi˜. O ·ÏÊÈÛÌfi˜ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· Û‡ÓıÂÛ˘ ÙÔ˘ ÂÓ˙‡ÌÔ˘ Ù˘ÚÔÛÈÓ¿ÛË, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ ÁÈ· ÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Ù˘ ÌÂÏ·Ó›Ó˘ ·fi ÙËÓ Ù˘ÚÔÛ›ÓË (EÈÎ. 6.13). TÔ Úfi‚ÏËÌ· ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ÌÈ· ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ÙÔ˘
132
6. K§HPONOMIKOTHTA
META§§A•EI™ KAI ºY™IKH E¶I§O°H
ÁÔÓȉ›Ô˘ Ù˘ Ù˘ÚÔÛÈÓ¿Û˘ ÛÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ‚Ú·¯›ÔÓ· ÙÔ˘ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜ 11. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘ ·ÏÊÈÛÌÔ‡ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤ÏÏÂÈ„Ë Ù˘ ¯ÚˆÛÙÈ΋˜ ÛÙÔ ‰¤ÚÌ·, ÛÙ· Ì·ÏÏÈ¿, ÛÙËÓ ›Úȉ· Î·È ÛÙÔÓ Ê·Îfi ÙÔ˘ Ì·ÙÈÔ‡. H
H ˘„ËÏ‹ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÛˆÌÈÎÔ‡
˘ÔÙÂÏÔ‡˜
ÁÔÓȉ›Ô˘ ÙÔ˘ ·ÏÊÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ˘˜ IӉȿÓÔ˘˜ Hopi Ù˘ AÚÈ˙fiÓ· (9Ç
¤ÏÏÂÈ„Ë ¯ÚˆÛÙÈ΋˜ ÛÙ· Ì¿ÙÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· fiÚ·Û˘, ÂÓÒ ÙÔ ‰¤ÚÌ· Á›ÓÂÙ·È Â˘·›ÛıËÙÔ ÛÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ËÏȷ΋˜ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·˜. H ·Ûı¤ÓÂÈ· ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔÓ ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ ÙÚfiÔ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÔÌfi˙˘ÁˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÛÙÔ˘˜ Ï¢ÎÔ‡˜ Â›Ó·È 1/20.000.
= 1/220) ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÂÈÏÔÁ‹˜.
ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜
OÈ
¿Ó‰Ú˜
Hopi
ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Û·Ó ÎÙ‹Ì·Ù· Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙÔ ¯ˆÚÈfi, ÂÓÒ ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ ·Ú¤ÌÂÓ·Ó
ÛÙÔ
¯ˆÚÈfi
˘Ê·›ÓÔÓÙ·˜. OÈ ·ÏÊÈÎÔ› Ù‡ÔÈ, ÏfiÁˆ
ÙˆÓ
ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
fiÚ·Û˘ Î·È Â˘·ÈÛıËÛ›·˜ ÛÙÔ Êˆ˜,
ÂÍ·ÈÚÔ‡ÓÙ·Ó
·ÁÚÔÙÈΤ˜
·fi
·Û¯Ôϛ˜
ÙȘ ηÈ
·Ú¤ÌÂÓ·Ó ÛÙÔ ¯ˆÚÈfi οÓÔÓÙ·˜ ¿ÏϘ
‰Ô˘ÏÂȤ˜.
·ÏÊÈÎÔ› ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË
ŒÙÛÈ,
¿Ó‰Ú˜
ÔÈ
›¯·Ó
Èı·ÓfiÙËÙ·
Ó·
— K˘·ÌÈÛÌfi˜ (AÓ¿ÚÎÂÈ· Ù˘ G6PD). Afi ÙÔÓ 5Ô ·ÈÒÓ· .X. Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ›¯Â ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ ÌÈ· ·Û˘Ó‹ıÈÛÙË ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÛÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÎÔ˘ÎÈÒÓ. ™’ ·˘Ù¿ Ù· ¿ÙÔÌ· Ë Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÎÔ˘ÎÈÒÓ ÚÔηÏ› ÌÈ· ‚·ÚÈ¿ Î·È ÔÍ›· ·ÈÌÔÏ˘ÙÈ΋ ÎÚ›ÛË (ÙÔ Ê·‚ÈÛÌfi), Ô˘ Û˘¯Ó¿ ··ÈÙ› ÌÂÙ¿ÁÁÈÛË ·›Ì·ÙÔ˜. T· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿, ȉ›ˆ˜ ·È‰È¿, ¤¯Ô˘Ó ÛÙ· ÂÚ˘ıÚÔ·ÙÙ·Ú¿ ÙÔ˘˜ ·Ó¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÂÓ˙‡ÌÔ˘ ‰Â¸‰ÚÔÁÔÓ¿ÛË Ù˘ 6ʈÛÊÔÚÈ΋˜
ÁÏ˘Îfi˙˘,
G6PD. H ·Ó¿ÚÎÂÈ· ·˘Ù‹ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÂ
Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙÔ ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ì ÌÂÁ¿ÏÔ ÁÂÓÂÙÈÎfi ÔÏ˘ÌÔÚÊÈÛÌfi (200 ·Ú·ÏÏ·Á¤˜). TÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ·Ó¿ÚÎÂÈ·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÌfiÓÔ Î¿Ùˆ ·fi ηıÔÚÈṲ̂Ó˜ Û˘Óı‹Î˜. EÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛ˘ ÎÔ˘ÎÈÒÓ, ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› Î·È ÌÂÙ¿ ÙË ¯ÔÚ‹ÁËÛË Ê·ÚÌ¿ÎˆÓ ‹ Û ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÌÔχÓÛÂˆÓ Î.¿. — AÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›·. M ÙÔÓ fiÚÔ ·˘Ùfi ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ì ·Ûı¤ÓÂȘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙË ÌË Î·ÓÔÓÈ΋ ‹ÍË ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜. H ‹ÍË ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ·
ÚˆÙÂ˚ÓÈÎÒÓ (·Ú¿ÁÔÓÙ˜
·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ‹Í˘),
fiˆ˜ Â›Ó·È ÙÔ ÈÓˆ‰ÔÁfiÓÔ, Ë ÚÔıÚÔÌ‚›ÓË Î.¿. H ÈÔ ÁÓˆÛÙ‹ ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›· Â›Ó·È Ë A, Ô˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ó¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ·Ú¿ÁÔÓÙ· VIII ). H ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›· A ÂϤÁ¯ÂÙ·È ·fi ¤Ó· Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙÔ 1. º˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ‰È¿Ù·ÍË ÎfiÎÎÈÓˆÓ Î·È Ú¿ÛÈÓˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ
˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ. OÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Û ·˘Ùfi ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ, Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙËÓ ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›· A, Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Â›Ó·È
ÕÓÈÛÔ˜ ÂȯȷÛÌfi˜
ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ¯ˆÚ›˜ ÓfiËÌ· ‹ Ì ϿıÔ˜ ÓfiËÌ·. TÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Â›Ó·È ÔÈ Û˘¯Ó¤˜ ·ÈÌÔÚÚ·Á›Â˜ ÙˆÓ Ì·Ï·ÎÒÓ ÌÔÚ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ·ÚıÚÒÛˆÓ. H ÈÔ ÌÈÎÚ‹ ÏËÁ‹ ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ·ÈÌÔÚÚ·Á›· ÈηӋ Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ı¿Ó·ÙÔ. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· A¯ÚˆÌ·ÙÔ„›· Ú¿ÛÈÓÔ˘
ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Â›Ó·È 1/10.000.
º˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi A¯ÚˆÌ·ÙÔ„›· ÎfiÎÎÈÓÔ˘ A¯ÚˆÌ·ÙÔ„›· Ú¿ÛÈÓÔ˘ - ÎfiÎÎÈÓÔ˘ A¯ÚˆÌ·ÙÔ„›· Ú¿ÛÈÓÔ˘ - ÎfiÎÎÈÓÔ˘ A¯ÚˆÌ·ÙÔ„›· ÎfiÎÎÈÓÔ˘ ŒÏÏÂÈ„Ë 2. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·¯ÚˆÌ·ÙÔ„›·˜ ÏfiÁˆ ¿ÓÈÛÔ˘ ÂȯÈÛÌÔ‡
EÈÎ. 6.14 ¢È¿Ù·ÍË ÁÔÓȉ›ˆÓ ÎfiÎÎÈÓÔ˘-Ú¿ÛÈÓÔ˘.
— A¯ÚˆÌ·ÙÔ„›·, ¢·ÏÙˆÓÈÛÌfi˜. Ÿˆ˜ ÚÔÙ¿ıËΠ·fi ÙÔÓ T. Young ÙÔ 1902, Ë ‚¿ÛË Ù˘ ¤Á¯ÚˆÌ˘ fiÚ·Û˘ Â›Ó·È ÙÚȯڈÌÈ΋. T· Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο ¿ÙÔÌ· ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÙÚÂȘ ʈÙÔ¢·›ÛıËÙ˜ Ô˘Û›Â˜ ÁÈ· ÙÔ ÌÏÂ, ÙÔ Ú¿ÛÈÓÔ Î·È ÙÔ ÎfiÎÎÈÓÔ, ÛÙÔ˘˜ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘˜ ÙÚÂȘ Ù‡Ô˘˜ ΈӛˆÓ (ÔÙÈο ·ÙÙ·Ú· ÙÔ˘ ·ÌÊÈ‚ÏËÛÙÚÔÂȉ‹ ¯ÈÙÒÓ·). H ·¯ÚˆÌ·ÙÔ„›· Â›Ó·È Ë ¿ıËÛË Î·Ù¿ ÙËÓ ÔÔ›· ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ·‰˘Ó·Ù› Ó· ͯˆÚ›ÛÂÈ ÔÚÈṲ̂ӷ ¯ÚÒÌ·Ù·, ÏfiÁˆ ·‰˘Ó·Ì›·˜ ÙˆÓ ÎˆÓ›ˆÓ ÙÔ˘ Ó· ·Ú¿ÁÔ˘Ó Ì›· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¯ÚˆÛÙÈΤ˜. OÈ ÌÔÓԯڈ̷ÙÈÎÔ›
133
6. K§HPONOMIKOTHTA
Ù‡ÔÈ ‰ÂÓ ·Ú¿ÁÔ˘Ó Î·Ì›· ʈÙÔ¯ÚˆÛÙÈ΋. TÔ 8% ÙˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ ¤¯ÂÈ ·‰˘Ó·Ì›· ‰È¿ÎÚÈÛ˘ ÙÔ˘ ÎfiÎÎÈÓÔ˘ Î·È Ú¿ÛÈÓÔ˘. H ·ÓÈηÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ‰·ÏÙˆÓÈÛÌfi˜ Î·È ÂÚÈÁÚ¿ÊÙËΠÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÁÈ· ¤Ó· ÌÈÎÚfi ·ÁfiÚÈ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ Ì¿ıÂÈ Ó· Û˘ÏϤÁÂÈ ÒÚÈÌ· ÎÂÚ¿ÛÈ·. TÔ ·ÁfiÚÈ ·˘Ùfi ¤ÊÂÚÓ ¿ÓÙ· ÛÙÔ Û›ÙÈ Ì›ÁÌ· ·fi ÎfiÎÎÈÓ· Î·È Ú¿ÛÈÓ· ÎÂÚ¿ÛÈ· . ¶ÔÈ· Â›Ó·È fï˜ Ë ÁÂÓÂÙÈ΋ ‚¿ÛË Ù˘ ·¯ÚˆÌ·ÙÔ„›·˜; TÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ô˘ Έ‰ÈÎÔÔÈ› ÙË ¯ÚˆÛÙÈ΋ ÙÔ˘ ÌÏ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ ¯ÚˆÌfiۈ̷ 7, ÂÓÒ Ù· ÁÔÓ›‰È· ÙÔ˘ Ú¿ÛÈÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÎfiÎÎÈÓÔ˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ Ê˘ÏÂÙÈÎfi ¯ÚˆÌfiۈ̷ X. T· ÁÔÓ›‰È· ÁÈ· ÙÔ Ú¿ÛÈÓÔ Î·È ÙÔ ÎfiÎÎÈÓÔ Â›Ó·È ÛÙÂÓ¿ Û˘Ó‰Â‰Â̤ӷ Î·È ¿ÓÈÛÔÈ ÂȯȷÛÌÔ› ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÂÏÏ›„ÂȘ,
H ¢IAºOPETIKH OPA™H O J. Dalton, ¤Ó·˜ ‰È¿ÛËÌÔ˜ ÕÁÁÏÔ˜ ¯ËÌÈÎfi˜, ¤‚Ï ٷ Ú¿ÁÌ·Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·’ fiÙÈ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ. TÔ 1794, Û ÌÈ· ‰È¿ÏÂÍË, ·Ó¤ÊÂÚ ÌÂٷ͇ ¿ÏÏˆÓ fiÙÈ ÙÔ ‚Ô˘ÏÔΤÚÈ Ô˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ‹Ù·Ó ÎfiÎÎÈÓÔ ÁÈ' ·˘ÙfiÓ Î·È ÙÔÓ ·‰ÂÏÊfi ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ú¿ÛÈÓÔ,
— K˘ÛÙÈ΋ ›ÓˆÛË. H ΢ÛÙÈ΋ ›ÓˆÛË Â›Ó·È ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ ·Ûı¤ÓÂÈ· Ô˘
fiˆ˜ ¤Ó· ʇÏÏÔ. T· ÚÔ˙
¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÔÏÏÒÓ Â͈ÎÚÈÓÒÓ ·‰¤ÓˆÓ, Ì ·ÚÈÔ
·ÁÚÈÔÏÔ‡ÏÔ˘‰· ‹Ù·Ó ÌÏ ηÈ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ·¯‡ÚÚ¢ÛÙÔ˘ ÂÎÎڛ̷ÙÔ˜, Ô˘ ¤¯ÂÈ ÛÔ‚·Ú¤˜
Ô Dalton ·ÓÙÈÏ·Ì‚·ÓfiÙ·Ó Ù·
Û˘Ó¤ÂȘ ΢ڛˆ˜ ÛÙÔ ·Ó·Ó¢ÛÙÈÎfi Î·È ÙÔ ÂÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·.
ÎfiÎÎÈÓ· ¿ÓıË Û·Ó ÌÏ ÙÔ˘
OÊ›ÏÂÙ·È Û ¤ÏÏÂÈ„Ë Ù˘ ÚˆÙ½Ó˘ CFTR, Ë ÔÔ›· Ú˘ıÌ›˙ÂÈ ÙË
Ô˘Ú·ÓÔ‡,
ÛÙÔ
ʈ˜
Ù˘
·ÏÏ¿
ÎÔÓÙ¿
ÛÙÔ
·fi¯ÚˆÛË
ÙÔ˘
ÌÂٷΛÓËÛË ÈfiÓÙˆÓ ¯ÏˆÚ›Ô˘ ÛÙ· ÂÈıËÏȷο ·ÙÙ·Ú·. ŒÙÛÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›ٷÈ
Ë̤ڷ˜,
·¯‡Ú¢ÛÙË ‚ϤÓÓ·, Ë ÔÔ›· Ô‰ËÁ› Û Ó¢ÌÔÓÔ¿ıÂÈ·, ·ÁÎÚ·ÙÈ΋
ΛÙÚÈÓÔ
‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Î·È ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ È‰ÚˆÙÔÔÈÒÓ ·‰¤ÓˆÓ.
ÎfiÎÎÈÓÔ˘, ÛÙÔ Êˆ˜ ÙÔ˘ ÎÂÚÈÔ‡.
ÌÂ
H ÁÂÓÂÙÈ΋ ‚Ï¿‚Ë ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ¤Ó· ·˘ÙÔÛˆÌÈÎfi ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ô˘ ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ Ì·ÎÚ‡ ÛΤÏÔ˜ ÙÔ˘ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜ 7. — M˘˚΋ ‰˘ÛÙÚÔÊ›·. H Ì˘˚΋ ‰˘ÛÙÚÔÊ›· Â›Ó·È ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ ·Ûı¤ÓÂÈ· ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÂÎÊ˘ÏÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ Ì˘˚ÎÔ‡ ÈÛÙÔ‡ Ì ÚÔԉ¢ÙÈ΋ Âȉ›ӈÛË. MÔÚ› Ó· ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ÂÈÎÚ·Ù¤˜ ‹ ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ ·˘ÙÔÛˆÌÈÎfi ‹ Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ. H ÈÔ Û˘¯Ó‹ ıˆÚÂ›Ù·È Ë Ì˘˚΋ ‰˘ÛÙÚÔÊ›· ÙÔ˘ Duchenne Ô˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÂ Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙÔ ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ. H ·Ûı¤ÓÂÈ· ÂÚÈÁÚ¿ÊËΠÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙÔ 1861 ·fi ÙÔÓ °¿ÏÏÔ ÁÈ·ÙÚfi Duchenne. T· ·ÁfiÚÈ· Ô˘ ÓÔÛÔ‡Ó ·fi ÙÔ 2Ô Ì 3Ô ¤ÙÔ˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó Ì˘˚΋ ·‰˘Ó·Ì›· Ô˘ ÚÔԉ¢ÙÈο ·˘Í¿ÓÂÙ·È (ÚÒÙ· ÛÙ· fi‰È· Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙ· ¯¤ÚÈ·). H Ì˘˚΋ ‰˘ÛÙÚÔÊ›· ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÌÈ·˜ ÚˆÙ½Ó˘, Ù˘ “‰˘ÛÙÚÔÊ›Ó˘”, Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ Î˘ÙÙ·ÚÈ΋ ÌÂÌ‚Ú¿ÓË ÙˆÓ Ì˘˚ÎÒÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ.
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ ¶ÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÒÓ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚÈÓÔ·ıÂÈÒÓ ÁÓˆÚ›˙ÂÙÂ; ñ ¶Ò˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ë Ê·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›· Ì ÙÔÓ ·ÏÊÈÛÌfi; ñ ¶ÔÈ· Ë ÁÂÓÂÙÈ΋ ‚¿ÛË Ù˘ ·¯ÚˆÌ·ÙÔ„›·˜;
EÈÎ. 6.15 Test Ishihara ÁÈ· ¢·ÏÙˆÓÈÛÌfi
134
6. K§HPONOMIKOTHTA
6.4. XÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ – Aӈ̷ϛ˜ ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌÔ‡˜ ‹ ˘‚Úȉȷο ÁÔÓ›‰È·, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ·¯ÚˆÌ·ÙÔ„›· ÙÔ˘ ÎfiÎÎÈÓÔ˘ ‹ Ú¿ÛÈÓÔ˘ (EÈÎ. 6.14). ŒÏÏÂÈ„Ë
§¿ıÔ˜ ÂÈÛ΢‹
OÈ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ Â›Ó·È ÌÂÁ¿Ï˜ Û ¤ÎÙ·ÛË ÁÔÓȉȷΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÌÈ· ÙÂÚ¿ÛÙÈ·
BÏ¿‚Ë
ÔÈÎÈÏÔÌÔÚÊ›·
ηÈ
Ù·ÍÈÓÔÌÔ‡ÓÙ·È
ÛÂ
‰‡Ô
‚·ÛÈΤ˜
ηÙËÁÔڛ˜, ÙȘ ‰ÔÌÈΤ˜ Î·È ÙȘ ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜. Â
¢ÔÌÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜
™¿ÛÈÌÔ ¢ÈÏ·ÛÈ·ÛÌfi˜
™¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ‰ÔÌ‹ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ (EÈÎ. 6.16) Î·È ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ: — EÏÏ›„ÂȘ, fiÙ·Ó ÚfiÎÂÙ·È ÁÈ· ·ÒÏÂȘ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡
‰
˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ۷̷ۛٷ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ, ŒÏÏÂÈ„Ë
¢ÈÏ·ÛÈ·ÛÌfi˜
¯ˆÚ›˜ Ó· Á›ÓÂÙ·È Â·Ó·Û˘ÁÎfiÏÏËÛË. — ¢ÈÏ·ÛÈ·ÛÌÔ›, Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ηْ ÂÍ·›ÚÂÛË Â·Ó¿ÏË„Ë
AÓ·ÛÙÚÔÊ‹
ÂÓfi˜
¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÔ‡
ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜,
Ë
ÔÔ›·
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ ¯ÚˆÌfiۈ̷.
AÓ·ÛÙÚÔÊ‹
OÈ ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌÔ› Û˘Ó‹ıˆ˜ Á›ÓÔÓÙ·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ì ÙȘ ÂÏÏ›„ÂȘ (EÈÎ. 6.16), ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙfiÛÔ Î·Ù·ÛÙÚÂÙÈÎÔ› ÁÈ· ÙÔÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi, AÌÔÈ‚·›· ÌÂÙ·ÙfiÈÛË
fiˆ˜
ÔÈ
ÂÏÏ›„ÂȘ, Î·È Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ì¿ÏÈÛÙ·, Ì ÙË ‰Ú¿ÛË Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜
ÂÈÏÔÁ‹˜,
Ó·
·Ô‰ÂȯÙÔ‡Ó ˆÊ¤ÏÈÌÔÈ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi. — EÈÎ. 6.16 ¢ÔÌÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜
AÓ·ÛÙÚÔʤ˜,
Ô˘
ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ۿÛÈÌÔ ÙˆÓ ‚Ú·¯ÈfiÓˆÓ
ÂÓfi˜
(1)
(2)
(3)
¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜, ··Ú·›ÙËÙ· Û ‰‡Ô ÛËÌ›·, EÈÎ. 6.17 K·ÓÔÓÈÎfi ¯ÚˆÌfiۈ̷ Î·È ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊË Â·Ó·Û˘ÁÎfiÏÏËÛË ÛÙÔ ›‰ÈÔ
(1) ·Ú·ÎÂÓÙÚÈ΋ (2) Î·È ÂÚÈÎÂÓÙÚÈ΋ (3) ·Ó·ÛÙÚÔÊ‹
¯ÚˆÌfiۈ̷. (EÈÎ. 6.17). — MÂÙ·ÙÔ›ÛÂȘ (EÈÎ. 6.18) Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó fiÙ·Ó ¤Ó· ÎÔÌÌ¿ÙÈ ÂÓfi˜ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜ Û¿ÛÂÈ Î·È ÎÔÏÏ‹ÛÂÈ Û ¤Ó· ¿ÏÏÔ, ÌË ÔÌfiÏÔÁÔ, ¯ÚˆÌfiۈ̷. OÈ ÌÂÙ·ÙÔ›ÛÂȘ Â›Ó·È ·ÌÔÈ‚·›Â˜, ¤¯Ô˘ÌÂ
fiÙ·Ó ·ÌÔÈ‚·›·
·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ ÌÂٷ͇ ÌË ÔÌÔÏfiÁˆÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ, ÚÔ‚ÂÚÙÈ·Ó¤˜ 6.24),
fiÙ·Ó
Î·È (EÈÎ.
¤¯Ô˘ÌÂ
ÎÂÓÙÚÈ΋ Û‡ÓÙËÍË ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ. ™ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ,
ÔÈ
Ú Ô ‚ Â Ú Ù È · Ó ¤ ˜
EÈÎ.6.18 MÂÙ·ÙfiÈÛË
135
6. K§HPONOMIKOTHTA
Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ 13, 14, 15, 21, 22, Ì ÈÔ Û˘¯Ó‹ ÙË ÌÂÙ·ÙfiÈÛË t(14q 21q) (Û‡Ó‰ÚÔÌÔ Down). º˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi XÚˆÌfiۈ̷
14 14
14 21
14/21
‚. IÛÔÚÚÔË̤ÓË ÌÂÙ·ÙfiÈÛË
21 14/21
Á. YÂÚÔ¯‹ 21Ô˘ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜
14 21 14 14/21
{ {
14 21
14 21 14/21
{
·. º˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ηڢfiÙ˘Ô˜
{
14 21
21 21
{
{ 14 21
ºÔÚ¤·˜ PÔ‚ÂÚÙÈ·Ó‹˜ ÌÂÙ·ÙfiÈÛ˘
14 21
14
14 21
21
‰. YÂÚÔ¯‹ 14Ô˘ ÛÙ. ŒÏÏÂÈ„Ë 21Ô˘ ˙. ŒÏÏÂÈ„Ë 14Ô˘ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜
EÈÎ. 6.19 AfiÁÔÓÔÈ ·ÙfiÌÔ˘ ÊÔÚ¤· ÁÈ· ÚÔ‚ÂÚÙÈ·Ó‹ ÌÂÙ·ÙfiÈÛË
OÈ ÌÂÙ·ÙÔ›ÛÂȘ Î·È ÔÈ ·Ó·ÛÙÚÔʤ˜ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔ˘Ó ÌfiÓÔ ÙË ı¤ÛË ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ÛÙ· ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· Î·È fi¯È ÙËÓ ÔÛfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜, fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙȘ ÂÏÏ›„ÂȘ Î·È ÙÔ˘˜ ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌÔ‡˜.
AÚÈıÌËÙÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ OÈ ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ Â›Ó·È ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ Î·È fi¯È ÙËÓ ÔÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ DNA ·Ó¿ ¯ÚˆÌfiۈ̷ ‹ ÙË ‰ÔÌ‹ ¶ÔÏ˘ÏÔÂȉ›·
ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ. ¢È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙȘ ¢ÏÔÂȉ›Â˜ Î·È ·Ó¢ÏÔÂȉ›Â˜. A˘ÙÔÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË
— E˘ÏÔÂȉ›Â˜: AÊÔÚÔ‡Ó ·ÏÏ·Á¤˜ Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ‚·ÛÈ΋ ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ (n) Î·È fi¯È Û ÌÂÌÔӈ̤ӷ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·. AÓ¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ
2N = 6
Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Â˘ÏÔÂȉ›Â˜ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÂ
4N = 12 MË ·Ô¯ˆÚÈÛÌfi˜
ÙÚÂȘ ηÙËÁÔڛ˜: EÈÎ. 6.20 A˘ÙÔÔÏ˘ÏÔÂȉ›· 1. A˘ÙÔÔÏ˘ÏÔÂȉ›Â˜ (EÈÎ. 6.20): ™ÙȘ ÔÏ˘ÏÔÂȉ›Â˜ ¤¯Ô˘Ì ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌfi, ÙÚÈÏ·ÛÈ·ÛÌfi ÎÙÏ. Ù˘ ‚·ÛÈ΋˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋˜ ÛÂÈÚ¿˜. OÈ ·˘ÙÔÔÏ˘ÏÔÂȉ›Â˜ Â›Ó·È ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ ÔÏ˘ÏÔÂȉ›Â˜ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó Ì¤Û· ÛÙÔ Â›‰Ô˜. T· ÔÏ˘ÏÔÂȉÈο ¿ÙÔÌ· Â›Ó·È Ôχ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÛÙÔ Ê˘ÙÈÎfi ‚·Û›ÏÂÈÔ. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÔÚÈṲ̂Ó˜ ¯Ú‹ÛÈ̘ ȉÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·ÔÎÙÔ‡Ó Î·È ÂÈϤÁÔÓÙ·È ÁÈ· ηÏÏȤÚÁÂÈ·. ™Ù· ·ÓÒÙÂÚ· ˙Ò·, Ù· ÔÏ˘ÏÔÂȉÈο ¿ÙÔÌ· Â›Ó·È ÛÙ›ڷ, Ì ÌÈ· ÁÓˆÛÙ‹ ÂÍ·›ÚÂÛË ÛÙÔ˘˜ ÔÏ˘ÏÔÂȉÈÎÔ‡˜ ÌÂÙ·ÍÔÛÎÒÏËΘ. º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÛÙÔ˘˜ ˙ˆÈÎÔ‡˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ·˘ÛÙËÚ¿ ηıÔÚÈṲ̂ÓË ÈÛÔÚÚÔ›· ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÚÂÎÎÏ›ÛÂȘ, fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ. 2. AÏÔÂȉ›Â˜ (‹ ÌÔÓÔÏÔÂȉ›Â˜): ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÂÚÈÙÒÛÂȘ fiÔ˘ Ù·
136
6. K§HPONOMIKOTHTA
‰ÈÏÔÂȉÈο ¿ÙÔÌ· ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È Û ·ÏÔÂȉÈο. ™Ù· ˙Ò·, Ù·
MË ·Ô¯ˆÚÈÛÌfi˜
·ÏÔÂȉÈο ¤Ì‚Ú˘· Û¿ÓÈ· ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο. ™Ù· Ê˘Ù¿, fï˜, Ù· ·ÏÔÂȉÈο ¿ÙÔÌ· Êı¿ÓÔ˘Ó Û˘¯Ó¿ ÛÙËÓ ˆÚÈÌfiÙËÙ·, ·Ó Î·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Â›Ó·È ·ÛıÂÓÈο Î·È ÛÙ›ڷ.
MEIø™H I
3. AÏÏÔÔÏ˘ÏÔÂȉ›Â˜: E›Ó·È ÔÈ ÂÚÈÙÒÛÂȘ fiÔ˘ Á›ÓÂÙ·È ˘‚ÚȉÈÛÌfi˜ ÌÂٷ͇ ‰‡Ô ÂȉÒÓ Î·È Ô ·fiÁÔÓÔ˜ ·›ÚÓÂÈ Î·È Ù· MEIø™H II MË ·Ô¯ˆ ÚÈÛÌfi˜
‰‡Ô (‰ÈÏÔÂȉ‹) ÁÔÓȉÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ ÙÔ˘. — AÓ¢ÏÔÂȉ›Â˜ (EÈÎ. 6.21). MÔÚÔ‡Ó Ó· ıˆÚËıÔ‡Ó ˆ˜ ·ÎÚ·›Â˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÂÏÏ›„ÂˆÓ ‹ ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌÒÓ, ÁÈ·Ù›
°ONIMO¶OIH™H
ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÂÚÈÙÒÛÂȘ fiÔ˘ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÏÂ›Ô˘Ó ‹ Ó· 2+1 1+1+1
˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÈϤÔÓ (¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·) ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· ÛÙËÓ Ï‹ÚË ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ÛÂÈÚ¿.
ZY°øTA ME TPI™øMIA
OÈ ·Ó¢ÏÔÂȉ›Â˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ÌÔÓÔۈ̛˜ (2n-1),
EÈÎ. 6.21 AÓ¢ÏÔÂȉ›Â˜ ÏfiÁˆ ÌË ·Ô¯ˆÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ Î·Ù¿ ÙË Ì›ˆÛË
ÙÚÈۈ̛˜ (2n+1), ÙÂÙڷۈ̛˜ (2n+2), ÓÔ˘ÏÈۈ̛˜ (2n-2), ‰ÈϤ˜ ÌÔÓÔۈ̛˜ (2n - 1· - 1‚), ‰ÈϤ˜ ÙÚÈۈ̛˜ (2n + 1· + 1‚) Î.¿.
OÈ ÌÔÓÔۈ̛˜ ηٿ ηÓfiÓ· ‰ÂÓ Â›Ó·È ‚ÈÒÛÈ̘. AÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ ÙÚÈۈ̛˜, fiˆ˜ Î·È ÔÈ ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌÔ›, Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÂÈ‚Ï·‚›˜. OÈ ÙÚÈۈ̛˜ Â›Ó·È Ôχ Û˘ÓËıÈṲ̂Ó˜ ÁÈ· Ù· Ê˘Ù¿. AÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙ· ˙Ò· ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·ÓÂÎÙ¤˜ Û ÔÚÈṲ̂ӷ ÌfiÓÔ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·, ÂÓÒ Û ¿ÏÏ· Â›Ó·È ıÓËÛÈÁfiÓ˜. °È· °ÂÓÈο, Ù· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ ·fi ÙȘ ÂÁ΢ÌÔÛ‡Ó˜
ÁÔÓ›‰È· ‹ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· ÛÂ
ηٷϋÁÂÈ Û ·˘ÙfiÌ·ÙË ·Ô‚ÔÏ‹ ÛÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ‰‡Ô ‹ ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜. ŸÙ·Ó Ù·
·ÚÈıÌfi ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ·fi ÙÔÓ
·Ô‚·ÏÏfiÌÂÓ· ¤Ì‚Ú˘· ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·È, ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È fiÙÈ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·’
ηÓÔÓÈÎfi ¤¯Ô˘Ó Ôχ
·˘Ù¿ ¤¯Ô˘Ó Ï·Óı·Ṳ̂ÓÔ ·ÚÈıÌfi ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ. A˘Ùfi ‰Â ÛËÌ·›ÓÂÈ ‚¤‚·È· fiÙÈ fiÏ· Ù· Ï¿ıË Î·Ù¿ ÙË Ì›ˆÛË ¤¯Ô˘Ó ˆ˜
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ÂÈ‚›ˆÛ˘ ·fi ÂΛӷ ÛÙ·
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÈ· ÚÒÈÌË ·Ô‚ÔÏ‹. Y¿Ú¯Ô˘Ó ·Ô‚ÔϤ˜ Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ÛÂ
ÔÔ›· ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ¤ÏÏÂÈ„Ë.
ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Î·È ÁÂÓÓ‹ÛÂȘ Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó ˙ˆ‹ Û ¤Ì‚Ú˘· Ì ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ‰˘ÛÌÔÚʛ˜. AÎfiÌË ¯ÂÈÚfiÙÂÚ·, ÂÚ›Ô˘ ÙÔ ¤Ó· ÛÙ· 200 ˙ˆÓÙ·Ó¿ ·ÓıÚÒÈÓ· ÓÂÔÁÓ¿ ¤¯ÂÈ Ï·Óı·Ṳ̂ÓÔ ·ÚÈıÌfi ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÛÔ‚·Ú¤˜ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈΤ˜ ηÈ/‹ ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜. TÔ 1996) ‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙ¤˜ ÂηÙfiÓ ÂÓ‹ÓÙ· ÂÚ›Ô˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, ÁÈ· ÙȘ ÌÈÛ¤˜ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ù¯ÓÈΤ˜ ÂÓÙÔÈÛÌÔ‡.
¶Ô‡ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÔÈ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜; OÈ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÔ‡Ó Ù˘¯·›·, ÌÔÚ› Ó·
›ӷÈ
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
Ù˘
·fiÙÔÌ˘
·ÏÏ·Á‹˜
ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ
·Ú·ÁfiÓÙˆÓ, fiˆ˜ Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·, ‹ Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏÈÒÓ Î·È ¯ËÌÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ. ñ ŸÙ·Ó Ë ·ÈÙ›· Â›Ó·È Ë “Ù‡¯Ë”. ™Â Û¿ÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó ·Ú·ÙËÚËı› ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÛÙË Ê‡ÛË, Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÂ
n
n n
·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ΢ÙÙ·ÚÈ΋˜ ‰È·›ÚÂÛ˘. Afi ·˘Ù¤˜: — ÔÈ ‰ÔÌÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÔ‡Ó ÌÂÙ¿ ·fi οÔÈÔ Ù˘¯·›Ô Û¿ÛÈÌÔ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜, ÂÓÒ — ÔÈ ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ϷÓı·Ṳ̂ÓÔ
EÈÎ. 6.22 ¢ÈÏ‹ ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË
·Ô¯ˆÚÈÛÌfi ÙˆÓ ÔÌÔÏfiÁˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ ‹ ÙˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓ ¯ÚˆÌ·Ù›‰ˆÓ
137
6. K§HPONOMIKOTHTA
ηٿ ÙË Ì›ˆÛË ‹ ̛وÛË. A˘Ùfi ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ˘ÚËÓÈ΋ ¿ÙÚ·ÎÙÔ˜
‰Â
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›
ÛˆÛÙ¿,
ÌÂ
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
ÙËÓ
ÂÌÊ¿ÓÈÛË
·Ó¢ÏÔÂȉÈÒÓ (EÈÎ. 6.26) ‹ ÔÏ˘ÏÔÂȉÈÒÓ. ¶ÔÏ˘ÏÔÂȉ›Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÔ‡Ó Î·È ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ‰ÈÏ‹˜ ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛ˘, ‰ËÏ·‰‹ fiÙ·Ó ¤Ó· ˆ¿ÚÈÔ ÁÔÓÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ‰‡Ô ÛÂÚÌ·ÙÔ˙ˆ¿ÚÈ· (EÈÎ. 6.22). ñ ŸÙ·Ó ÂÂÌ‚·›ÓÔ˘Ó ¿ÏÏÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜. ¶¤Ú· ·fi Ù· Ï¿ıË Î·Ù¿ ÙË ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË ‹ ÙË Ì›ˆÛË, ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ·˘Ù¿ Ù· Ï¿ıË. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·: — OÈ Ôχ „ËϤ˜ ‹ ¯·ÌËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηÏÔ‡Ó ·Ó·ÛÙÔÏ‹ Ù˘ ΢ÙÙ·ÚÈ΋˜ ‰È·›ÚÂÛ˘. ŒÙÛÈ Ë Ì›ˆÛË ‰ÂÓ ÔÏÔÎÏËÚÒÓÂÙ·È Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÔÏ˘ÏÔÂȉÈÎÔ› Á·Ì¤Ù˜. — OÈ ÈÔÓ›˙Ô˘Û˜ ·ÎÙÈÓÔ‚Ôϛ˜ (.¯. ·ÎÙ›Ó˜ X)
ÚÔηÏÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜
۷̷ۛٷ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ‰ÔÌÈÎÒÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ. — XËÌÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜ fiˆ˜ ÔÈ Ô˘Ú›Ó˜, Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó Û·Û›Ì·Ù· ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ‰ÔÌÈÎÒÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ, ‹ Ë ÎÔϯÈΛÓË Ô˘ ·Ó·ÛÙ¤ÏÏÂÈ ÙÔÓ ÔÏ˘ÌÂÚÈÛÌfi Ù˘ ÙÔ˘ÌÔ˘Ï›Ó˘
ÚÔ˜
ÌÈÎÚÔÛˆÏËÓ›ÛÎÔ˘˜,
ÌÂ
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
ÙËÓ
·Ô‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ˘ÚËÓÈ΋˜ ·ÙÚ¿ÎÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ·Ó·ÛÙÔÏ‹ Ù˘ ÌÂÙ¿Ê·Û˘. M’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ¢ÏÔÂȉ›Â˜.
X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ M ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ MÔÚȷ΋˜ BÈÔÏÔÁ›·˜ Î·È ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ ¤ÁÈÓ ‰˘Ó·Ùfi˜ Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰ÔÌÈÎÒÓ ·ÏÏ¿ Î·È ·ÚÈıÌËÙÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ. ™ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi 600 ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ‰Ô̤˜ ηڢÔÙ‡ˆÓ, ·fi ÙȘ Ôԛ˜
ÂÚ›Ô˘
50
¤¯Ô˘Ó
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ›
ˆ˜
Û‡Ó‰ÚÔÌ·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ı· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ì ٷ ÈÔ
EÈÎ. 6.23 ¶·È‰› Ì ۇӉÚÔÌÔ Cri du chat ™‡Ó‰ÚÔÌÔ Cri du chat (ÙÔ ÎÏ¿Ì· Ù˘ Á¿Ù·˜).
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Û‡Ó‰ÚÔÌ·.
OÚÈṲ̂Ó˜ ÂÏÏ›„ÂȘ, ·ÎfiÌË Î·È ÂÙÂÚfi˙˘Á˜, Ô˘ fï˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈο ÁÔÓ›‰È· ÁÈ· ÙËÓ ÔÌ·Ï‹ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·ÓÒÌ·ÏˆÓ ·ÙfïÓ. X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ Â›Ó·È Ë ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ Û˘Ó‰ÚfiÌÔ˘ cri du chat ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, Ô˘ ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Ì ‚·ÚÈ¿˜ ÌÔÚÊ‹˜ ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ηı˘ÛÙ¤ÚËÛË, ÔÏÔÛÙÚfiÁÁ˘ÏÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Î·È Ì ʈӋ Û·Ó Ù˘ Á¿Ù·˜ ÛÙ· ‚Ú¤ÊË (EÈÎ. 6.23). OÊ›ÏÂÙ·È Û ̛· ¤ÏÏÂÈ„Ë ÛÙÔ ÌÈÎÚfi ‚Ú·¯›ÔÓ· ÙÔ˘ 5Ô˘ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜, Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ·fi Û¿ÛÈÌÔ ‹ ·fi ·ÌÔÈ‚·›· ÌÂÙ·ÙfiÈÛË. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÙÔ˘ Û˘Ó‰ÚfiÌÔ˘ Â›Ó·È 1/50.000 ÓÂÔÁÓ¿, Ì ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Èı·ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÛÙ· ÎÔÚ›ÙÛÈ·. H ‚ȈÛÈÌfiÙËÙ· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·È‰È΋ ËÏÈΛ·. ™‡Ó‰ÚÔÌÔ Down. ŸÙ·Ó ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔ ÙÔ ¤Ó· ·˘ÙÔÛˆÌÈÎfi ¯ÚˆÌfiۈ̷, ·fi ¤Ó· ˙¢Á¿ÚÈ ÔÌÔÏfiÁˆÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ, Â›Ó·È ÌÔÈÚ·›Ô.
138
6. K§HPONOMIKOTHTA
ŸÙ·Ó ¤¯ÂÈ ÙÚ›· ·ÓÙ› ‰‡Ô ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· ÛÙÔ ˙¢Á¿ÚÈ, ۯ‰fiÓ ¿ÓÙ· Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ·˘ıfiÚÌËÙË ·Ô‚ÔÏ‹ ‹ ı¿Ó·ÙÔ˜ Û ‚ÚÂÊÈ΋-ÓËȷ΋ ËÏÈΛ·. ™Â οı ηÓfiÓ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ. ¶ÂÚ›Ô˘ ¤Ó· ‚Ú¤ÊÔ˜ ÛÙ· XAPAKTHPI™TIKA TOY ™YN¢POMOY DOWN — X·ÌËÏfi ·Ó¿ÛÙËÌ· (154 cm ÛÙÔ˘˜ ¿ÓÙÚ˜ Î·È 144cm ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜). — ™ÙÚÔÁÁ˘ÏÂ̤ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Î·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ÛÙÚÔÁÁ˘ÏÂ̤ÓÔ ÛÙfiÌ·. — MÈÎÚ‹ Â›Â‰Ë Ì‡ÙË. — MÂÁ¿ÏË Û ̤ÁÂıÔ˜ ÁÏÒÛÛ·, Ô˘ Û˘¯Ó¿ ÚÔÂͤ¯ÂÈ. — ™˘¯Ó¿ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÌÈ· ·Ú¿ÍÂÓË ‰›ÏˆÛË ÛÙ· ‚Ϥʷڷ, Ì ÏÔÍ‹ ÚÔ˜ Ù· ¿Óˆ ÊÔÚ¿ ÙˆÓ ‚ÏÂÊ·ÚÈÎÒÓ Û¯ÈÛÌÒÓ (·’ fiÔ˘ Î·È Ô fiÚÔ˜ “ÌÔÁÁÔÏÔÂȉ‹˜”). — ¢¿ÎÙ˘Ï· ÎÔÓÙ¿ Î·È Ï·ÙÈ¿. — ™˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ Ì ¿ÏϘ Û˘ÁÁÂÓ›˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜, (.¯. ηډȷΤ˜ ·Ó¿ÚÎÂȘ). — X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ‚·ÚÈ¿ ʈӋ Û·Ó Á¿‚ÁÈÛÌ· Û·ÏÔ˘. — AÛ˘Ó‹ıÈÛÙ· ¯·ÚÔ‡ÌÂÓ˜ ÊÈÏÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ. — EÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ηı˘ÛÙ¤ÚËÛË. — E›Ó·È ¢·›ÛıËÙ· Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÏÔÈÌÒÍÂȘ Î·È ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿ÏË Èı·ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ fiˆ˜ Ë Ï¢¯·ÈÌ›· Î·È Ë ÓfiÛÔ˜ ÙÔ˘ Alzheimer. ™ËÌ›ˆÛË: T· ·Ú·¿Óˆ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ‰ÂÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÌÊ·ÓÈÛÙÔ‡Ó fiÏ· Û’ ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ Ì ۇӉÚÔÌÔ Down.
600,
Ô˘
¤¯ÂÈ
ÙÚ›·
·ÓÙ›ÁÚ·Ê·
ÙÔ˘
ÌÈÎÚÔ‡
ÛÂ
̤ÁÂıÔ˜
21Ô˘
¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜, ÌÔÚ› Ó· Êı¿ÛÂÈ ÛÙËÓ ÂÓËÏÈΛˆÛË. £· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ fï˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜. H ηٿÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ ÙÚÈۈ̛·-21 ‹ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ Down (EÈÎ. 6.24·), ·fi ¤Ó·Ó È·ÙÚfi ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· Ô˘ ÚÒÙÔ˜ ÙËÓ ·Ó·Î¿Ï˘„ (1866). H ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ ÌÔÚ› Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÂÈ Ù· 30 ¤ÙË, ·ÏÏ¿ Ù· ÌÂÓ ıËÏ˘Î¿ ¿ÙÔÌ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÌÂȈ̤ÓË ÁÔÓÈÌfiÙËÙ·, Ù· ‰Â ·ÚÛÂÓÈο Â›Ó·È ÛÙ›ڷ. T· ·È‰È¿ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó ÙÔ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔ 10% ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ EÈÎ. 6.24Á K·Ú˘fiÙ˘Ô˜ Ì ۇӉÚÔÌÔ Down
Ì ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ηı˘ÛÙ¤ÚËÛË Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ȉڇ̷ٷ, Ì ·Ó·ÏÔÁ›· ʇÏÔ˘ 3 ·ÁfiÚÈ· ÚÔ˜ 2 ÎÔÚ›ÙÛÈ·.
1 32
1 110
EÈÎ. 6.24 (·) MÔÁÁÔÏÈÎfi ·È‰›, (‚) K·Ì‡ÏË Û¯¤Û˘ ËÏÈΛ·˜ ÌËÙ¤Ú·˜-Û˘Ó‰ÚfiÌÔ˘ Down, (Á) ηڢfiÙ˘Ô
139
6. K§HPONOMIKOTHTA
H ÙÚÈۈ̛·-21 Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÈÔ Û˘¯Ó¿ Û ·È‰È¿ Ô˘ ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È ·fi Á˘Ó·›Î˜ ËÏÈΛ·˜ Á‡Úˆ ÛÙ· 40 (EÈÎ. 6.24‚). ™’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ËÏÈΛ· Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· Â›Ó·È ÂÚ›Ô˘ 2 ÛÙȘ 1.000 ÁÂÓÓ‹ÛÂȘ. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ÌÂÈÒÓÂÙ·È ÛËÌ·ÓÙÈο fiÙ·Ó Ë ÌËÙ¤Ú· ¤¯ÂÈ ÁÂÓÓ‹ÛÂÈ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ Î·È ¿ÏÏÔ ·È‰›. H ËÏÈΛ· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ›ӷÈ, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È, ÌÈÎÚfiÙÂÚ˘ ÛËÌ·Û›·˜. EÓÒ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·˘ÙÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, Â›Ó·È ÌÔÈÚ·›Â˜ ÁÈ· ÙÔ ¤Ì‚Ú˘Ô, ‰Â Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÙÔ ›‰ÈÔ ÁÈ· Ù· Ê˘ÏÂÙÈο ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·. ŒÌ‚Ú˘· Ì ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔÓ ·ÚÈıÌfi Ê˘ÏÂÙÈÎÒÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È, ·ÏÏ¿ ‰Â Á›ÓÔÓÙ·È Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎÔ› ÂÓ‹ÏÈÎÔÈ. Y¿Ú¯Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ Ê˘ÏÂÙÈÎÒÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ. O Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi˜ Î·È Ë ÔÓÔÌ·Û›· ÙˆÓ ÈÔ ÎÔÈÓÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Â›Ó·È: ™‡Ó‰ÚÔÌÔ KleÈnefelter (XXY). T· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¿Û¯Ô˘Ó ·fi ÙÔ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ ÙÔ˘ KleÈnefelter Â›Ó·È ·ÚÛÂÓÈο ÛÙ›ڷ, ÌÔÚ› Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Î¿ÔÈ· ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ηı˘ÛÙ¤ÚËÛË, ¤¯Ô˘Ó ˘ÔÏ·Ṳ̂ӷ ÁÂÓÓËÙÈο fiÚÁ·Ó·, ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÌÈÎÚ¤˜ ÔÛfiÙËÙ˜ ·ÓÙÚÈÎÒÓ ÔÚÌÔÓÒÓ Î·È ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó Á˘Ó·ÈÎÔÌ·ÛÙ›· Î·È ÌÂȈ̤ÓË ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰Â˘ÙÂÚ¢fiÓÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ ÙÔ˘ ʇÏÔ˘, ȉ›ˆ˜ Ù˘ ÙÚȯÔÊ˘˝·˜. TÔ ‡„Ô˜ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Î·ÓÔÓÈÎfi ·ÏÏ¿ Ù· οو ¿ÎÚ· ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ‰˘Û·Ó¿ÏÔÁ· Ì·ÎÚÈ¿. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Â›Ó·È 1/1.000 ·ÚÛÂÓÈο (EÈÎ. 6.25Á). Á
™‡Ó‰ÚÔÌÔ Turner(XO). T· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ Â›Ó·È ıËÏ˘Î¿,
ÌÂ
˘ÔÏ·Ṳ̂ӷ
·
‚
ÂÛˆÁÂÓÓËÙÈο
fiÚÁ·Ó·, ·ÌËÓfiÚÚÔÈ· Î·È ÛÙÂÈÚfiÙËÙ·. TÔ ·Ó¿ÛÙËÌ¿ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ¯·ÌËÏfi, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο “ÙÂÚ‡ÁÈ·” ÛÙÔ Ï·ÈÌfi Î·È Û˘¯Ó¿ ‰È·ÈÛÙÒÓÔÓÙ·È Û˘ÁÁÂÓ›˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÛÙÔ˘˜
ÔÊı·ÏÌÔ‡˜
ηÈ
ÛÙÔ
΢ÎÏÔÊÔÚÈÎfi
Û‡ÛÙËÌ·. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Â›Ó·È 1/5.000 ıËÏ˘Î¿ (EÈÎ. 6.25·).
EÈÎ. 6.25 ™‡Ó‰ÚÔÌ· ·. Turner, ‚. Triplo X, Á. Kleinefelter
™‡Ó‰ÚÔÌÔ Triplo X (XXX). T· XXX ıËÏ˘Î¿ ¿ÙÔÌ· Â›Ó·È „ËÏ¿ Î·È Û˘¯Ó¿ ÛÙ›ڷ, ·ÏÏ¿ ηٿ Ù· ¿ÏÏ· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Î˘Ì·›ÓÂÙ·È ·fi 1/1.000 ¤ˆ˜ 1/2.000
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ TÈ Â›Ó·È Â˘ÏÔÂȉ›· Î·È ÙÈ ·Ó¢ÏÔÂȉ›·; ñ N· ‰ÒÛÂÙ ‰‡Ô ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·ÚÈıÌËÙÈÎÒÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ıËÏ˘Î¿ (EÈÎ. 6.25‚). ™‡Ó‰ÚÔÌÔ XYY. T· XYY ·ÚÛÂÓÈο ¿ÙÔÌ· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÌÂÁ¿ÏÔ ‡„Ô˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ Ù¿ÛË Ó· ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó ÛÔ‚·Ú‹˜ ÌÔÚÊ‹˜ ·ÎÌ‹. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Â›Ó·È 1/1.000 ·ÚÛÂÓÈο.
140
6. K§HPONOMIKOTHTA
6.5. O ηÚΛÓÔ˜ ˆ˜ ÁÂÓÂÙÈ΋ ·Ú¤ÎÎÏÈÛË O ηÚΛÓÔ˜, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÙË ‚·ÛÈ΋ ·ÈÙ›· ı·Ó¿ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ 1/3 ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÛÙȘ ·Ó·Ù˘Á̤Ó˜ ¯ÒÚ˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÈ· “ηÈÓÔ‡ÚÈ·” ·Ûı¤ÓÂÈ·. ¢È¿ÊÔÚÔÈ Ù‡ÔÈ Î·ÚΛÓÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ‚ÚÂı› Û ·ÈÁ˘ÙȷΤ˜ ÌÔ‡ÌȘ ·ÏÏ¿ Î·È Û ‰ÂÈÓfiÛ·˘ÚÔ˘˜. O fiÚÔ˜ ηÚΛÓÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 100 ÌÔÚʤ˜ Ù˘ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜. ™¯Â‰fiÓ Î¿ı ÈÛÙfi˜ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ Î·ÎÔ‹ıÂÈ·. AÓ¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ÈÛÙfi ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÙÚÂȘ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ Ù‡Ô˘˜ ηÚΛÓÔ˘: Ù· Û·ÚÎÒÌ·Ù· (·fi ÂÈıËÏÈ·Îfi ÈÛÙfi), Ù· ηÚÎÈÓÒÌ·Ù· (·fi Û˘Ó‰ÂÙÈÎfi ÈÛÙfi) Î·È ÙȘ Ï¢¯·È̛˜ Î·È Ù· ÏÂÌÊÒÌ·Ù· (·fi Ù· ·ÙÙ·Ú· ·›Ì·ÙÔ˜ Î·È Ï¤ÌÊÔ˘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·). EÓÒ Î¿ı هԘ ηÚΛÓÔ˘ ¤¯ÂÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Î·È ÌÔÓ·‰Èο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, Ë ‚·ÛÈ΋ ÔÚ›· Ô˘ Ô‰ËÁ› ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ηÎÔ‹ıÔ˘˜ fiÁÎÔ˘ Â›Ó·È Ì¿ÏÏÔÓ Ë ›‰È·.
OÁÎÔÁÔÓ›‰È· T· 30 ÙÚÈÛÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ·ÙÙ·Ú· Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û ¤Ó· Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi ¿ÙÔÌÔ ¤¯Ô˘Ó ηٿÏÏËÏ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ηٷÛÙÔÏ‹˜‰È¤ÁÂÚÛ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙˆÓ ÁÂÈÙÔÓÈÎÒÓ ÙÔ˘˜ ΢ÙÙ¿ÚˆÓ. ŒÙÛÈ, Ô Î¿ı ÈÛÙfi˜ ‰È·ÙËÚ› ÙË ÌÔÚÊ‹ Î·È ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó Î¿ı ÊÔÚ¿ ÔÈ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡. AÓÙ›ıÂÙ·, Ù· ηÚÎÈÓÈο ·ÙÙ·Ú· ‰ÂÓ ˘·ÎÔ‡Ô˘Ó Û’ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıÂȘ ÂϤÁ¯Ô˘˜ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌÔ‡.
TÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ
Œ¯Ô˘Ó ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹˜. EÈϤÔÓ, Ù· ηÚÎÈÓÈο ·ÙÙ·Ú· ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ԢÓ, ̤ۈ ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜ Î·È Ù˘ ϤÌÊÔ˘, ·ÎfiÌË Î·È Û mb Francois Zaco
·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂Ó˜ ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ Ӥ˜ Ì¿˙˜
ηÚÎÈÓÈÎÒÓ
΢ÙÙ¿ÚˆÓ
(ÌÂÙ¿ÛÙ·ÛË).
OÈ
fiÁÎÔÈ
Ô˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·fi Ù· ηÚÎÈÓÈο ·ÙÙ·Ú· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÊÔÓÈÎÔ› ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔ‡˜ ‹ Ù· ˙ˆÙÈο fiÚÁ·Ó· ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜. O ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Ù· ηÚÎÈÓÈο ·ÙÙ·Ú· Â›Ó·È Ú·ÁÌ·ÙÈο ¤Ó· Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔ. E›Ó·È ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÈÎÔÛ·ÂÙ›· ÔÈ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó οÓÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ‚‹Ì·Ù· ÛÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi, ΢ڛˆ˜ Û ÌÔÚÈ·Îfi Î·È Î˘ÙÙ·ÚÈÎfi ›‰Ô, ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ·ÈÙ›ˆÓ Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ ηÚΛÓÔ˘. °ÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÏÔÈfiÓ fiÙÈ Ù· ·ÙÙ·Ú· Û’ ¤Ó·Ó fiÁÎÔ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ¤Ó· ÎÔÈÓfi ÚÔÁÔÓÈÎfi ·ÙÙ·ÚÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÂÙ¿ ·fi οÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÔÏÏ·Ï·ÛÈ¿˙ÂÙ·È ·ÓÂͤÏÂÁÎÙ·. TÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ fï˜ Â›Ó·È fiÙÈ Ô ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘ ÚÔηÏÂ›Ù·È ‡ÛÙÂÚ· ·fi Û˘ÛÛÒÚ¢ÛË ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂˆÓ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÔÌ¿‰Â˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ. Y¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ, ÔÈ Ôԛ˜, ·Ó Î·È ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ÌÈÎÚfi ÔÛÔÛÙfi ·fi ÙÔ Û˘ÓÔÏÈÎfi ÁÔÓȉ›ˆÌ· ÙÔ˘ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘, ·›˙Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ηÚÎÈÓÔÁ¤ÓÂÛ˘. T· ÚˆÙÔ-ÔÁÎÔÁÔÓ›‰È· Â›Ó·È Ì›· ÔÌ¿‰· ÁÔÓȉ›ˆÓ Ô˘ οو ·fi Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ Έ‰ÈÎÔÔÈÔ‡Ó ÚˆÙÂ˚ÓÈÎÔ‡˜ ·˘ÍËÙÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜. T· ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ӷ ÚˆÙÔ-ÔÁÎÔÁÔÓ›‰È· ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È Û ÔÁÎÔÁÔÓ›‰È· Ô˘ ˘ÔÎÈÓÔ‡Ó ÙÔÓ ¤ÓÙÔÓÔ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi ÙˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ. H ·ÏÏ·Á‹ Èı·ÓfiÓ Ó· ÚÔηÏ› ÙËÓ ˘ÂÚ·Ú·ÁˆÁ‹ ‹ ÙËÓ ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋ ·‡ÍËÛË Ù˘ ‰˘Ó·ÌÈÎfiÙËÙ·˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÚˆÙÂ˚ÓÈÎÔ‡ ·Ú¿ÁÔÓÙ·.
141
6. K§HPONOMIKOTHTA
T· ÔÁÎÔηٷÛÙ·ÏÙÈο ÁÔÓ›‰È·, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, Έ‰ÈÎÔÔÈÔ‡Ó Î·Ù·ÛÙ·ÏÙÈΤ˜ ÚˆÙ½Ó˜ Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·‡ÍËÛË. H Ì›ˆÛË Ù˘ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ˘ ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙ·ÏÙÈÎÒÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ, Ë ÔÔ›· ÚÔηÏÂ›Ù·È ·fi ÙȘ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÙˆÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ, Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi Ó· ¢ÓÔ› ÙÔÓ ·ÓÂͤÏÂÁÎÙÔ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi ÙˆÓ Î·ÚÎÈÓÈÎÒÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ. A˘Ù¤˜ ÔÈ ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ ÂÚÌËÓÂ‡Ô˘Ó ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙËÓ ·ÓÂͤÏÂÁÎÙË ‰È·›ÚÂÛË ÙˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ Ô˘ ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘˜ ηÚΛÓÔ˘˜. E›Ó·È Èı·ÓfiÓ ‚¤‚·È· Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Î·È ¿ÏϘ ÔÌ¿‰Â˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ, ÔÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙËÓ “ÂÈıÂÙÈÎfiÙËÙ·” ‹ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÌÂÙ¿ÛÙ·Û˘. H ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÙˆÓ ÚˆÙÔ-ÔÁÎÔÁÔÓȉ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ÔÁÎÔηٷÛÙ·ÏÙÈÎÒÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ Û ÔÁÎÔÁÔÓ›‰È· ÌÔÚ› Ó· ÔÊ›ÏÂÙ·È: ·. ÛÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Â͈ÁÂÓÔ‡˜ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, ‚. ÛÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ÁÔÓȉȷ΋˜ ÂÓ›Û¯˘Û˘ (‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌÔ›), Á. Û ÁÔÓȉȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ‰.
ÛÂ
¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜
ÌÂÙ·ÙÔ›ÛÂȘ,
ÂÏÏ›„ÂȘ
‹
ÛÂ
ıÚ·‡ÛÂȘ
¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ Î·È Â. Û ÌÂȈ̤ÓË ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ ÂȉÈfiÚıˆÛ˘ ÙÔ˘ DNA.
A˘ÍËÙÈÎfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ
¶·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ Ô˘ ·Ó·ÛÙ¤ÏÏÂÈ ÙËÓ ·‡ÍËÛË
YÔ‰Ô ¯¤·˜
¶ÚˆÙÂ˚ÓÈÎÔ› ·Ú¿ÁˆÓÙ˜
¶ÚˆÙÂ˚ÓÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜
¶·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÌÂÙ·ÁÚ·Ê‹˜
¶·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÌÂÙ·ÁÚ·Ê‹˜ ¶˘Ú‹Ó·˜
¶ÚˆÙ½ÓË Ô˘ ÚÔˆı› ÙËÓ ‰È·›ÚÂÛË
¶ÚˆÙ›ÓË Ô˘ ÂÌÔ‰›˙ÂÈ ÙËÓ ‰È·›ÚÂÛË
EÈÎ. 6.26 ¶·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙÔÓ Ú˘ıÌfi ΢ÙÙ·ÚÈ΋˜ ‰È·›ÚÂÛ˘
O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Ù˘ ηÚÎÈÓÔÁ¤ÓÂÛ˘: ÙÔ ÔÏ˘ÛÙ·‰È·Îfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ T· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ¤¯Ô˘Ó Á›ÓÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ‹ ηٷÛÙÔÏ‹ Ù˘ ΢ÙÙ·ÚÈ΋˜ ‰È·›ÚÂÛ˘. OÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ η٤ÏËÍ·Ó ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔÓ ˘Ú‹Ó· ÙÔ˘ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘ οÔÈÔ˜ ÌÔÚÈ·Îfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Ô˘ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙË Ú‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ΢ÙÙ·ÚÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘, ÙÔ Î˘ÙÙ·ÚÈÎfi “ÚÔÏfiÈ”. M’ ·˘ÙfiÓ ÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi, ¤Ó· Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi ·ÙÙ·ÚÔ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Û˘ÓÙÔÓ›˙ÂÈ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ (ÚÔÒıËÛ˘-ηٷÛÙÔÏ‹˜) Ô˘ ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ ˘Ú‹Ó·, ÁÈ· Ó· ‰Ôı› ÙÂÏÈο Ë ÂÓÙÔÏ‹ ·Ó ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ Ú¤ÂÈ
142
6. K§HPONOMIKOTHTA
KYTTAPIKO PO§O´-KYTTAPIKO™ KYK§O™ KAI TE§OMEPA™H O ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Î˘ÙÙ·ÚÈÎÒÓ ‰È·ÈÚ¤ÛÂˆÓ ÂÓfi˜ ۈ̷ÙÈÎÔ‡ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Â›Ó·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ (ÛÙ·ıÂÚfi˜). ¢È·Ê¤ÚÂÈ fï˜ ¯ÚÔÓÈο Ô Ú˘ıÌfi˜ ÙˆÓ ‰È·ÈÚ¤ÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ. ŒÙÛÈ, ÂÓÒ ¤Ó· ÂÌ‚Ú˘˚Îfi
·ÙÙ·ÚÔ
Û˘Ó‰ÂÙÈÎÔ‡ ÈÛÙÔ‡ ı· ‰È·ÈÚÂı› 50 ÊÔÚ¤˜ ηٿ ̤ÛÔ fiÚÔ, ÙÔ ›‰ÈÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ÂÓfi˜ ÂÓ‹ÏÈÎÔ˘ ı· ‰È·ÈÚÂı› ÌfiÓÔ 20 ÂÚ›Ô˘ ÊÔÚ¤˜. ¶Ò˜ ÌÔÚ› ¤Ó· ·ÙÙ·ÚÔ Ó· “ÁÓˆÚ›˙ÂÈ” ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ Î˘ÙÙ·ÚÈÎÒÓ ‰È·ÈÚ¤ÛÂˆÓ Ô˘ ‹‰Ë ¤¯Ô˘Ó Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ‹ ·˘ÙÒÓ Ô˘ ·Ô̤ÓÔ˘Ó; ¶Ôχ ·ӷϷ̂·ÓfiÌÂÓ˜ ÌÈÎÚ¤˜ ·ÏÏËÏÔ˘¯›Â˜ ‚¿ÛÂˆÓ (TTAGGG) Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙȘ ¿ÎÚ˜ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ (ÙÂÏÔ̤ÚË) ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ˆ˜ “ÌÈÙˆÙÈÎfi ÚÔÏfiÈ”, ÏËÚÔÊÔÚÒÓÙ·˜ ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ÁÈ· ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ Î˘ÙÙ·ÚÈÎÒÓ ‰È·ÈÚ¤ÛÂˆÓ Ô˘ ·Ô̤ÓÔ˘Ó. ™Â οı ̛وÛË Ô ·ÚÈıÌfi˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÏÏËÏÔ˘¯ÈÒÓ ÌÈÎÚ·›ÓÂÈ (50-200), Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· fiÛÔ ÈÔ ÒÚÈÌÔ Â›Ó·È ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ÙfiÛÔ ÈÔ ÌÈÎÚfi ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙˆÓ ÙÂÏÔÌÂÚÒÓ. AÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ Á·Ì¤Ù˜ Ô˘ ‰È·ÈÚÔ‡ÓÙ·È Û˘Ó¯Ҙ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿Ï· ÙÂÏÔ̤ÚË. A˘Ùfi ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ì ÌÈ· ÚÈ‚ÔÓÔ˘ÎÏÂÔÚˆÙ½ÓË (¤Ó˙˘ÌÔ), ÙËÓ ÙÂÏÔÌÂÚ¿ÛË, Ô˘ ÚÔÛı¤ÙÂÈ Û˘Ó¯Ҙ ·ÏÏËÏÔ˘¯›Â˜ ‚¿ÛˆÓ. ™Ù· Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο ‰È·ÊÔÚÔÔÈË̤ӷ ·ÙÙ·Ú· Ë ÙÂÏÔÌÂÚ¿ÛË ÛÙ·Ì·Ù¿ Ó· ‰Ô˘Ï‡ÂÈ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÚÔԉ¢ÙÈο Ó· ÌÂÈÒÓÂÙ·È Î·È Ó· ÌˉÂÓ›˙ÂÙ·È Ô Ú˘ıÌfi˜
ÙˆÓ
΢ÙÙ·ÚÈÎÒÓ
‰È·ÈÚ¤ÛˆÓ.
™Ù·
ηÚÎÈÓÈο
·ÙÙ·Ú·
ÂÓÂÚÁÔÔÈÂ›Ù·È Î·È ¿ÏÈ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÙÂÏÔÌÂÚÒÓ Î·È ÙËÓ ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ Ú˘ıÌÔ‡ ÙˆÓ Î˘ÙÙ·ÚÈÎÒÓ ‰È·ÈÚ¤ÛˆÓ. ‹ fi¯È Ó· ‰È·ÈÚÂı›. O ηÚΛÓÔ˜ Â›Ó·È Ì›· ÔÏ˘·Ú·ÁÔÓÙÈ΋ ÓfiÛÔ˜, Ô˘ ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÔ‡˜
°ÓˆÚ›˙Ô˘Ì fiÙÈ ÔÈ ÈÛÙÔ› ÎÚ·ÙÔ‡Ó Û ¯·ÌËÏÔ‡˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ ÙÔÓ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi ÙˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ, ›Ù ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ¤ÎÎÚÈÛË ·˘ÍËÙÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Â›ÙÂ, ·ÓÙÈÛÙÚfiʈ˜, ηٷÎχ˙ÔÓÙ·˜ Ù· ·ÙÙ·Ú·
ÌÂ
º˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi ·ÙÙ·ÚÔ
Ô˘Û›Â˜
Ô˘
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο
ÂÚÈÔÚ›˙Ô˘Ó
ÙÔÓ
ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi (EÈÎ. 6.26). A’ ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, Ù· ηÚÎÈÓÈο ·ÙÙ·Ú· Û˘¯Ó¿ ÌÔÚÔ‡Ó Î·È ÍÂÂÚÓÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ ÙȘ Ú˘ıÌÈÛÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Î·È ‰ÂÓ “˘·ÎÔ‡Ô˘Ó” Û’ ·˘Ù¿ Ù· Û‹Ì·Ù· ηٷÛÙÔÏ‹˜. °È’ ·˘Ùfi ÙÔ ÏfiÁÔ Ù· ·ÙÙ·Ú· ›ӷÈ
1Ë ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË
ÂÊԉȷṲ̂ӷ Ì ·ÏÏ¿ÏÏËÏ· “Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ·ÛÊ·Ï›·˜”, Ô˘ Ù· ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó ·fi ÙËÓ ·ÓÂͤÏÂÁÎÙË ‰È·›ÚÂÛË.
2Ë ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË
øÛÙfiÛÔ, Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ ÂÈϤÔÓ ÛˆÌ·ÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Ó· ·ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ·˘Ù¿ Ù· “Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ·ÛÊ·Ï›·˜” 3Ë ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË K·ÚÎÈÓÈÎfi ·ٷÚÔ 4Ë ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË
Î·È Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÂÏÈο ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ηÚΛÓÔ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÏ˘ÛÙ·‰È·Î‹ ˘fiıÂÛË (EÈÎ. 6.27). T·
·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ÙˆÓ
ÂÚ¢ÓÒÓ
Ô‰ËÁÔ‡Ó
ÛÙÔ
Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ô Î·ÚΛÓÔ˜ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ¤Ó· ÌfiÓÔ EÈÎ. 6.27 ¶ÔÏ˘ÛÙ·‰È·Î‹ ˘fiıÂÛË
·ÙÙ·ÚÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ‰Ú·Ì·ÙÈο ·ÏÏ·Á̤ÓÔ ÌÂÙ¿ ·fi ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛˆÓ. K·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, Ù· ÁÔÓ›‰È¿ Ì·˜ ÂÎÙ›ıÂÓÙ·È Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi ¯›ÏȘ ηÚÎÈÓÔÁfiÓ˜ Ô˘Û›Â˜, fiˆ˜ Ë Î·Ê½ÓË, Ë ÓÈÎÔÙ›ÓË,
6. K§HPONOMIKOTHTA
ÙÔ ·ÏÎÔfiÏ, ÔÈ ˘‰ÚÔÁÔÓ¿ÓıڷΘ, Ù· ÂÓÙÔÌÔÎÙfiÓ·, Ù· Ì˘ÎËÙÔÎÙfiÓ·, Ù· ÚÔÛıÂÙÈο ÙÚÔÊÒÓ, ÔÈ ›Ó˜ ·Ì›·ÓÙÔ˘. ŸÏ˜ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ¯ËÌÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜ Â›Ó·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Î·È ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÔÁfiÓÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜. EÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ¯ËÌÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜, ηÚÎÈÓÔÁfiÓÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Â›Ó·È ÔÈ ˘ÂÚÈÒ‰ÂȘ ·ÎÙ›Ó˜, ÔÈ ·ÎÙ›Ó˜ X, ÙÔ Ú·‰fiÓÈÔ, ·ÏÏ¿ Î·È Î¿ÔÈÔÈ ÈÔ› (HPV) Ô˘ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÔÁÎÔÁÔÓ›‰È· ‹ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÚˆÙÔ-ÔÁÎÔÁÔÓȉ›ˆÓ. E›Û˘, Î·È Î¿ÔÈ· ‚·ÎÙ‹ÚÈ· Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔÓ Î·ÚΛÓÔ, fiˆ˜ ÙÔ ÂÏÈÎÔ‚·ÎÙ‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ˘ÏˆÚÔ‡ Ô˘ Â›Ó·È ˘Â‡ı˘ÓÔ ÁÈ· ÙÔ ÛÙÔÌ·¯ÈÎfi ¤ÏÎÔ˜. º˘ÛÈÔÏÔÁÈο, ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÌÂÚÈΤ˜ ‰ÂηÂٛ˜ ÒÛÙ ¤Ó· ·ÙÙ·ÚÔ Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ fiϘ ÂΛӘ ÙȘ ۈ̷ÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·ÎÔ‹ıË ·Ó¿Ù˘Í‹ ÙÔ˘. ™Â ÔÚÈṲ̂ӷ ˆÛÙfiÛÔ ¿ÙÔÌ·, Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ηÚΛÓÔ˘ ÂÈÙ·¯‡ÓÂÙ·È. º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ë ÌÂÙ·‚›‚·ÛË ÌÂÙ·ÏÏ·ÁÌ¤ÓˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿ ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙ·¯‡ÓÂÈ ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÓfi˜ fiÁÎÔ˘, ÎÈ ÂÓÒ ı· ‹Ù·Ó ·Ú¯Èο ··Ú·›ÙËÙ˜ ÙÚÂȘ Ì ٤ÛÛÂÚȘ ‰ÂηÂٛ˜, ÙÂÏÈο ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÌÔÓ¿¯· ÌÈ· ¤ˆ˜ ‰‡Ô ‰ÂηÂٛ˜. X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ ÂͤÏÈ͢ ÙÔ˘ ηÚΛÓÔ˘ Â›Ó·È Ë ÎÏËÚÔÓÔÌ‹ÛÈÌË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ηÚΛÓÔ˘ ÙÔ˘ ÂÓÙ¤ÚÔ˘, Ô˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÔÁÎÔ-ηٷÛÙ·ÏÙÈÎÔ‡ ÁÔÓȉ›Ô˘ APC. ™ÙËÓ ·Ú¯‹, Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË, ¤¯Ô˘Ì ¤ÓÙÔÓÔ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi ΢ÙÙ¿ÚˆÓ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·Ú¯Èο ÂÓfi˜ ηÏÔ‹ıË Ôχԉ·, Ô ÔÔ›Ô˜ ÙÂÏÈο ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Û ηÚΛӈ̷. OÈ ÂÏ·Ùو̷ÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ÙÔ˘ APC ÁÔÓȉ›Ô˘ ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿. T· ̤ÏË ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Ô˘ ʤÚÔ˘Ó ·˘Ù¿ Ù· ÁÔÓ›‰È· ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ ÂÓÙÂÚÈÎÔ‡˜ Ôχԉ˜ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÚÒÙ˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜, ÌÂÚÈÎÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ó· ÂÍÂÏȯıÔ‡Ó Û ηÎÔ‹ıÂȘ fiÁÎÔ˘˜. OÈ Û˘Ó¯›˜ ¤Ú¢Ó˜ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ÚΛÓÔ ¤¯Ô˘Ó Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó ÙȘ ‚¿ÛÂȘ ÁÈ· ·ӷÛÙ·ÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ıÂڷ›·˜ Ù˘ ÓfiÛÔ˘. B¤‚·È·, ηÓ›˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÚԂϤ„ÂÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ fiÙ ÔÈ ıÂڷ›˜, Ô˘ ÂÛÙÈ¿˙ÔÓÙ·È Û ΢ÙÙ·ÚÈÎfi Î·È ÌÔÚÈ·Îfi ›‰Ô, ı· ¤¯Ô˘Ó Â˘Ú‡Ù·ÙË ¯Ú‹ÛË, ηıÒ˜ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Û ÎÏÈÓÈÎfi Â›Â‰Ô Â›Ó·È Ì›· ‰È·‰Èηۛ· ·ÚÁ‹, ÂÚ›ÏÔÎË Î·È ·ÎÚÈ‚‹ (‚Ï. ÁÔÓȉȷ΋
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ ¶ÔȘ ÔÌ¿‰Â˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ Î·ÚÎÈÓÔÁ¤ÓÂÛË; ñ ¶ÔÈÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙË ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÁÔÓȉ›ˆÓ; ıÂڷ›· KÂÊ. 8.2).
143
144
6. K§HPONOMIKOTHTA
6.6. H ‰È¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ
Oˆ˜ ›‰·ÌÂ, ÔÈ ÁÂÓÂÙÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÌÊ·ÓÈÛÙÔ‡Ó Û ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙ¿‰È· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘: ηٿ ÙËÓ ÂÓ‰ÔÌ‹ÙÚÈ· ˙ˆ‹, ÙËÓ ·È‰È΋ ËÏÈΛ·, ·ÏÏ¿ ·ÎfiÌË Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÓËÏÈΛˆÛË. EÔ̤ӈ˜, fiÛÔ ÈÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· Á›ÓÂÈ Ë ‰È¿ÁÓˆÛË, ÙfiÛÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚË ı· Â›Ó·È Ë ÚfiÏË„Ë Ù˘ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹˜ Ù˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ë ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ Ù˘. ŒÙÛÈ ı· ÌÂȈıÔ‡Ó ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ÂÈÙÒÛÂȘ ÛÙÔÓ ¿Û¯ÔÓÙ·, ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·. H ‰È¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Â›Ù Û ÚÔÁÂÓÓËÙÈÎfi ›Ù Û ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈÎfi ÛÙ¿‰ÈÔ. ·. MÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË: AÊÔÚ¿ ›ÙÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¿ÙÔÌ· ÌÈ·˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ›Ù ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡. EϤÁ¯ÔÓÙ·È Â›Ù ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó οÔÈ· ÁÂÓÂÙÈ΋ ·Ûı¤ÓÂÈ·, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÂÌÊ·Ó›ÛÂÈ ·ÎfiÌË Ù· Û˘ÌÙÒÌ·Ù·,
›ÙÂ
¿ÙÔÌ·
Ô˘
›ӷÈ
ÂÙÂÚfi˙˘Á·
ÁÈ·
˘ÔÏÂÈfiÌÂÓ·
ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ӷ ÁÔÓ›‰È·. H ÚfiÏË„Ë ÌÈ·˜ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜ Â›Ó·È Ô Î·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹˜ Ù˘. H ‰È¿ÁÓˆÛË ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ÛÂ Â›Â‰Ô ÏËı˘ÛÌÔ‡ (ÏËı˘ÛÌÈ·Îfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜) ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÙ·È ÙfiÛÔ ÛÙ· ÓÂÔÁ¤ÓÓËÙ· fiÛÔ Î·È Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ ËÏÈΛ·˜ ¿ÙÔÌ·, ¿ÓÙÔÙ fï˜ ÚÈÓ ÙËÓ ·Ó··Ú·ÁˆÁÈ΋ ËÏÈΛ·. ™ÎÔfi˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ Â›Ó·È Ë Ì›ˆÛË Ù˘ Û˘¯ÓfiÙËÙ·˜ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Ù˘ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi.
‚. ¶ÚÔÁÂÓÓËÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË: EϤÁ¯ÂÙ·È Ë ˘Á›· ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘ ÚÈÓ ÙÔÓ ÙÔÎÂÙfi, Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÚÔÁÂÓÓËÙÈ΋ ıÂڷ¢ÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ‹ ÙËÓ ·Ó·ÁηÛÙÈ΋ ‰È·ÎÔ‹ Ù˘ ·ËÛ˘.
K˘ÙÙ·ÚÔÁÂÓÂÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË K¿ı ·ÙÙ·ÚÔ, ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ÒÚÈÌˆÓ ÂÚ˘ıÚÔ΢ÙÙ¿ÚˆÓ, ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÁÈ· ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË. ¶ÚÔÙÈÌÒÓÙ·È fï˜ ÔÚÈṲ̂Ó˜ ηÙËÁÔڛ˜ ΢ÙÙ¿ÚˆÓ, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë Ï‹„Ë Î·È Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Á›ÓÂÙ·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ·. °È· ÙÔ ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô ·ÔÌÔӈ̤ӷ Û˘Ó‹ıˆ˜ Ï¢ÎÔ·ÙÙ·Ú· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙË ‚¿ÛË Ù˘ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘. ™ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’50, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó ÁÈ· ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Î‡ÙÙ·Ú· ·fi ÙȘ Ú›˙˜ ÙˆÓ ÙÚȯÒÓ. °È· °ÓˆÚ›˙ÂȘ fiÙÈ Î·Ù¿ ÙËÓ ·ÌÓÈÔΤÓÙËÛË ˘¿Ú¯ÂÈ Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ÌfiÏ˘ÓÛ˘ ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘ ‹ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜, ÂÓÒ Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ÁÈ· ·Ô‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘ Â›Ó·È ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ˜
ÙÔÓ
ÚÔÁÂÓÓËÙÈÎfi
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È
·ÙÙ·Ú·
¤ÏÂÁ¯Ô ·fi
ÙÔ
¤Ì‚Ú˘Ô, Ë Ï‹„Ë ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Á›ÓÂÙ·È Ì ÙȘ ÈÔ Î¿Ùˆ Ù¯ÓÈΤ˜: — AÌÓÈÔΤÓÙËÛË. H ÚÔÁÂÓÓËÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË ¿Ú¯ÈÛ ÙÔ 1966, fiÙ·Ó ÔÈ Steel Î·È Brey ÚÔÛ‰ÈfiÚÈÛ·Ó ÙË ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ Û‡ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘ ·fi ·ÙÙ·Ú· Ô˘
145
6. K§HPONOMIKOTHTA
‹Ú·Ó ·fi ·ÌÓÈ·Îfi ˘ÁÚfi. K·Ù¿ ÙËÓ ·ÌÓÈÔΤÓÙËÛË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÌÈÎÚ‹ ÔÛfiÙËÙ· (20 ml) ·ÌÓÈ·ÎÔ‡ ˘ÁÚÔ‡ Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ ÂÈıËÏȷο ·ÙÙ·Ú· ·fi ÙÔ ¤Ì‚Ú˘Ô (EÈÎ. 6.28). H ·ÌÓÈÔΤÓÙËÛË Á›ÓÂÙ·È ÌÂٷ͇ Ù˘ 14˘ Î·È Ù˘ 17˘ ‚‰ÔÌ¿‰·˜ ÌÂÙ¿ ·fi ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¤ÌÌËÓÔ Ú‡ÛË. TÔ ˘ÁÚfi Ô˘ ·Ê·ÈÚÂ›Ù·È ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ï˘ı› ¿ÌÂÛ· ÁÈ· ÂȉÈΤ˜ ÚˆÙ›Ó˜ (fiˆ˜ Ë ·-ÂÌ‚Ú˘˚΋ ÛÊ·ÈÚ›ÓË), ηıÒ˜ ›Û˘ ÁÈ· ÌÔÏ˘ÛÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, fiˆ˜ Ô Èfi˜ Ù˘ ÂÚ˘ıÚ¿˜. TÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ fï˜ Â›Ó·È fiÙÈ Ù· ·ÙÙ·Ú· ÙÔ˘ ·ÌÓÈ·ÎÔ‡ ˘ÁÚÔ‡ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÏÏÂÁÔ‡Ó ÌÂ Ê˘ÁÔΤÓÙÚËÛË Î·È Â›Ù ӷ ·Ó·Ï˘ıÔ‡Ó ¿ÌÂÛ·
›ÙÂ
Ó·
·Ó·Ù˘¯ıÔ‡Ó
ÛÂ
ÈÛÙÔηÏÏȤÚÁÂÈ·. Û˘Ó¤¯ÂÈ·,
·˘Ù¤˜
XÔÚȷΤ˜ Ï¿¯Ó˜
™ÙË ÔÈ
ηÏÏȤÚÁÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
™‡ÚÈÁÁ· Ì ٷ ·ÙÙ·Ú·
ÂÍÂÙ·ÛÙÔ‡Ó
¶Ï·ÛÙÈÎfi˜ ηıÂÙ‹Ú·˜
΢ÙÙ·ÚÔÏÔÁÈο,
¢.§.X.
‚ÈÔ¯ËÌÈο ‹ Ó· Á›ÓÂÈ
—
º˘ÁÔΤÓÙÚËÛË H'
·Ó¿Ï˘ÛË DNA.
™‡ÚÈÁÁ· Ì ٷ ·ÙÙ·Ú·
¢ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›·
¯ÔÚÈ·ÎÒÓ
¶Ï·ÎÔ‡ÓÙ·˜
Ï·¯ÓÒÓ
EÌ‚Ú˘Èο ·ÙÙ·Ú·
(¢X§). A˘Ù‹ Ë Ù¯ÓÈ΋ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ
ÙËÓ
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹
ÂÓfi˜
ÏÂÙÔ‡,
‡ηÌÙÔ˘
ۈϋӷ
·fi
ÔÏ˘·Èı˘Ï¤ÓÈÔ
ÛÙË
Ì‹ÙÚ·, ‰È·Ì¤ÛÔ˘ ÙÔ˘ ÙÚ·¯‹ÏÔ˘, οو ·fi
EÌ‚Ú˘Èο ·ÙÙ·Ú·
AÌÓȷ΋ ÎÔÈÏfiÙËÙ·
AMNIOKENTH™H K·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÂÌ‚Ú˘ÈÎÒÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ
XÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË
BÈÔ¯ËÌÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË
DNA ·Ó¿Ï˘ÛË
Î · ı Ô ‰ ‹ Á Ë Û Ë ˘ÂÚ‹¯ˆÓ ·Ó·ÚÚfiÊËÛË
ηÈ
ÙËÓ
ÌÈÎÚÒÓ
EÈÎ. 6.28 AÌÓÈÔΤÓÙËÛË Î·È ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›· ¯ÔÚÈ·ÎÒÓ Ï·¯ÓÒÓ
ÔÛÔÙ‹ÙˆÓ ·fi ÙÔ Ï·¯Ó҉˜ ÂÈı‹ÏÈÔ ÙÔ˘ ¯ÔÚ›Ô˘, ¤Ó·Ó ÈÛÙfi ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô ı· ÚÔ·„ÂÈ Ô Ï·ÎÔ‡ÓÙ·˜ (EÈÎ. 6.28). H ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›· ÙˆÓ ¯ÔÚÈ·ÎÒÓ Ï·¯ÓÒÓ Û˘Ó‹ıˆ˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÙËÓ 9Ë Â‚‰ÔÌ¿‰· Ù˘ ·ËÛ˘. A˘Ùfi ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌ· Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ Û ¯ÚfiÓÔ Ô˘ Ë ‰È·ÎÔ‹ Ù˘ ·ËÛ˘, ·Ó ÂÈÏÂÁ›, Ó· Â›Ó·È È·ÙÚÈο ÈÔ ·ÛÊ·Ï‹˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ·ÌÓÈÔΤÓÙËÛË. TÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰Â ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ΢ÙÙ¿ÚˆÓ ·˘Í¿ÓÂÈ ÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· Ù˘ ‰È¿ÁÓˆÛ˘. T· ÌÂÈÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜, Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ·ÌÓÈÔΤÓÙËÛË, Â›Ó·È fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ‰È·ÁÓˆÛÙÔ‡Ó ‚Ï¿‚˜ ÙÔ˘ ÓˆÙÈ·›Ô˘ Ì˘ÂÏÔ‡, Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ ·Ô‚ÔÏ‹˜ (~ 1%) Î·È ÙÔ ˘„ËÏfiÙÂÚÔ ÎfiÛÙÔ˜. — AÓ¿Ï˘ÛË ÂÌ‚Ú˘˚ÎÔ‡ ·›Ì·ÙÔ˜. H Ï‹„Ë ÂÌ‚Ú˘˚ÎÔ‡ ·›Ì·ÙÔ˜ ·fi ÙÔÓ ÔÌÊ¿ÏÈÔ ÏÒÚÔ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Î›Ó‰˘ÓÔ ·Ô‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘ ·fi ÙËÓ ·ÌÓÈÔΤÓÙËÛË, ·ÏÏ¿ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÂÈÏÂÎÙÈο ÌfiÓÔ Û ·Ûı¤ÓÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ ·ÓȯÓ‡ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ fiˆ˜ .¯ Ë ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›·. TÔ ‰Â›ÁÌ· ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú˘˚ÎÔ‡ ·›Ì·ÙÔ˜ ηÏÏÈÂÚÁ›ٷÈ, ÁÈ· Ó· ¿ÚÔ˘Ì ·ÙÙ·Ú· Ô˘
146
6. K§HPONOMIKOTHTA
ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ΢ÙÙ·ÚÔÁÂÓÂÙÈ΋
‹
‚ÈÔ¯ËÌÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË. —
¢È·¯ˆÚÈÛÌfi˜
ÂÌ‚Ú˘˚ÎÒÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ ·fi ÙÔ ·›Ì· Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜. Œ¯ÂÈ ·Ú·ÙËÚËı›
fiÙÈ
ÔÚÈṲ̂Ó˜
ÊÔÚ¤˜
ÂÌ‚Ú˘˚ο
EÈÎ. 6.29 YÂÚ˯ÔÁÚ¿ÊËÌ·
ÌÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ
·ÙÙ·Ú· Ó·
ÂÚ¿ÛÔ˘Ó
΢ÎÏÔÊÔÚ›·
Ù˘
ÌËÙ¤Ú·˜. ™‹ÌÂÚ· ÔÈ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó ·˘Ù¿ Ù· ÂÌ‚Ú˘·Î¿ ·ÙÙ·Ú· Î·È Ó· Ù· ·ÔÌÔÓÒÛÔ˘Ó ·fi ÙÔ ·›Ì· Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ ηٿ ÙË 15Ë
¶APA°ONTE™ ¶OY E¶IBA§§OYN THN ¶PO°ENETIKH ¢IA°Nø™H ñ H ÚÔ¯ˆÚË̤ÓË ËÏÈΛ· Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜. ñ H Á¤ÓÓËÛË ‹ ‡·ÚÍË ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ·ÙfiÌˆÓ Ì ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ·ÓˆÌ·Ï›·. ñ O ΛӉ˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÁÂÓÂÙÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ Ô˘, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ÌÂÙ·‚ÔÏÈÛÌfi. ñ H ‡·ÚÍË ÌË Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋˜ ·-ÂÌ‚Ú˘˚΋˜ ÛÊ·ÈÚ›Ó˘ ÛÙÔÓ ÔÚfi Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜. ñ H Á¤ÓÓËÛË ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ Ì ‚Ï¿‚Ë ÛÙÔ Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· (ÓˆÙÈ·›Ô Ì˘ÂÏfi) ‚‰ÔÌ¿‰· Ù˘ ·ËÛ˘. H Ù¯ÓÈ΋ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ·Ú¯Èο ÛÙ¿‰È· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ Û‡ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ Ù˘ ΢ÙÙ·ÚÈ΋˜ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘ ÙˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘. ™ÙËÓ ÚÔÁÂÓÂÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË ÌÔÚ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó Î·È Ì¤ıÔ‰ÔÈ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ ÔÙÈ΋˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘, fiˆ˜ Ë ÂÌ‚Ú˘ÔÛÎÔ›·, Ë Ú·‰ÈÔÁÚ·Ê›· Î·È Ë ˘ÂÚ˯ÔÁÚ·Ê›· (EÈÎ. 6.29), ΢ڛˆ˜ ÁÈ· ·Ú·Ù‹ÚËÛË ‰˘ÛÌÔÚÊÈÒÓ. K·Ú˘fiÙ˘Ô˜. TÔ 1959, ÙÚ›· ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÚÒÙË ·ÍÈfiÏÔÁË Ù¯ÓÈ΋ ·Ú·Ù‹ÚËÛ˘ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ Levan Î·È Tjio, ¤ÁÈÓ ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ù· Û‡Ó‰ÚÔÌ· Down, Turner Î·È Kleinefelter ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÙÔ˘ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÔ‡ ·ÚÈıÌÔ‡. M ÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ηڢfiÙ˘Ô˘ ÍÂΛÓËÛ·Ó ÔÈ ÚÒÙ˜ ΢ÙÙ·ÚÔÁÂÓÂÙÈΤ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ ‰È¿ÁÓˆÛ˘. ™‹ÌÂÚ·, Ë Ù¯ÓÈ΋ ηٷÛ΢‹˜ Î·È ·Ó¿Ï˘Û˘ ηڢfiÙ˘Ô˘ ¤¯ÂÈ ‚ÂÏÙȈı› ÛËÌ·ÓÙÈο. OÈ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ¯ÚÒÛ˘ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó
ÙËÓ
˙ˆÓÔÔ›ËÛË
ÙˆÓ
¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ
(¯ÚˆÌÔ̤ÚË) Î·È ÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ‰ÔÌÈÎÒÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ. ™ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ “˙ˆÓÔÔ›ËÛ˘ ˘„ËÏ‹˜ ‰È·ÎÚÈÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜” ÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ù· ʈÙÔÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó ÛÙË Ê¿ÛË Ù˘ ÚfiÊ·Û˘, ÂÓÒ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¤ÁÈÓ ‰˘Ó·Ù‹ Î·È Ë ˙ˆÓÔÔ›ËÛË ÛÂ Â›Â‰Ô ÁÔÓȉ›ˆÓ. ŒÙÛÈ, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÊÙÈ¿¯ÓÂÙ·È Ô EÈÎ. 6.30 K·Ú˘fiÙ˘Ô˜ ̤ۈ H.Y.
¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘ (ηڢfiÙ˘Ô˜) ̤۷ Û ϛÁ· ÏÂÙ¿. MÂ
147
6. K§HPONOMIKOTHTA
ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ηٿÏÏËÏÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ·fi ÌÈ· ÛÙ·ÁfiÓ· ·›Ì·ÙÔ˜ ÂÈϤÁÔÓÙ·È Ù· ·ÙÙ·Ú· ÂΛӷ ÛÙ· ÔÔ›· Ù· ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· Â›Ó·È Ï¤ÔÓ Â˘‰È¿ÎÚÈÙ·. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙȘ ˙ÒÓ˜ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Î·È ·˘ÙfiÌ·Ù· ÙÔÔıÂÙ› Ù· ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·, Ì ‚¿ÛË ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜, Û ÛÂÈÚ¿. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Á›ÓÂÙ·È Ë ÂÎÙ‡ˆÛË Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Á›ÓÂÙ·È Û‡ÁÎÚÈÛË ÙÔ˘ ηڢfiÙ˘Ô˘ Ì ‚¿ÛË ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Î·È ·˘ÙfiÌ·Ù· Á›ÓÂÙ·È Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ηڢfiÙ˘Ô˘ (EÈÎ. 6.30).
MÔÚȷ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË H ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ ÌÔÚÈ·ÎÒÓ Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ Ô˘ Â›Ó·È ˘Â‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Ì·˜ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÂıfi‰ˆÓ ÈηÓÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó›¯ÓÂ˘Û‹ ÙÔ˘˜. OÈ Ì¤ıÔ‰ÔÈ ·˘ÙÔ› ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ Î·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË DNA. — BÈÔ¯ËÌÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË, ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ. ™ÙÔ ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô ÔÈ ÂÚÁ·ÛÙËÚȷΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ Á›ÓÔÓÙ·È Û ‰Â›ÁÌ· ·›Ì·ÙÔ˜ ·fi ÙË ÌËÙ¤Ú· ‹ ÙÔ ÓÂÔÁ¤ÓÓËÙÔ Î·È Û ‰Â›ÁÌ· Ô‡ÚˆÓ ÙÔ˘ ÓÂÔÁ¤ÓÓËÙÔ˘. °È· ÙË Ê·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›· Á›ÓÂÙ·È ·Ó¿Ï˘ÛË ·›Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÔÁÓÔ‡, ÁÈ· Ó· ‰È·ÈÛÙˆı› ÙÔ ÔÛfi Ù˘ Ê·ÈÓ˘Ï·Ï·Ó›Ó˘ ÛÙÔ ·›Ì·. M ·Ó¿Ï˘ÛË ·›Ì·ÙÔ˜, ̤ۈ Ù˘ ËÏÂÎÙÚÔÊfiÚËÛ˘ ÙˆÓ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚÈÓÒÓ, ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È Ë ‡·ÚÍË ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚÈÓÔ·ıÂÈÒÓ (.¯ ‰Ú·ÓÔ΢ÙÙ·ÚÈ΋˜, ÌÂÛÔÁÂȷ΋˜ ·Ó·ÈÌ›·˜), ηıÒ˜ Î·È Ë ·Ó¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÂÓ˙‡ÌÔ˘ G6PD. °È· ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ÔÚÌÔÓÒÓ,
ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·
Ù˘
ı˘ÚÔ͛Ӣ
ÛÙËÓ
ÂÚ›ÙˆÛË
ÙÔ˘
˘Ôı˘ÚÂÔÂȉÈÛÌÔ‡, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Ú·‰ÈÔ·ÓÔÛÔÏÔÁÈΤ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ (‚Ï. ÌÔÓÔÎψÓÈο ·ÓÙÈÛÒÌ·Ù· KÂÊ. 8.1). ™ÙÔÓ ÚÔÁÂÓÓËÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô ÔÈ ‚ÈÔ¯ËÌÈΤ˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ ÏÂÔÓÂÎÙÔ‡Ó ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ΢ÙÙ·ÚÔÁÂÓÂÙÈ΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘, ‰ÈfiÙÈ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌ· Û Ôχ Û‡ÓÙÔÌÔ ¯ÚfiÓÔ (2-3 ̤Ú˜). AÓÔÛԉȷÁÓˆÛÙÈΤ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÁÈ· ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ. O ÔÛÔÙÈÎfi˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ÂÌ‚Ú˘·Î‹˜ ÚˆÙ½Ó˘ AFP ÛÙÔÓ ÔÚfi Ù˘ ÂÁ·Ԣ Î·È ÛÙÔ ·ÌÓÈ·Îfi ˘ÁÚfi ÌÔÚ› Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ÙÔ˘ Û˘Ó‰ÚfiÌÔ˘ Down, Ó¢ÚÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ ÙÔ˘ ÓˆÙÈ·›Ô˘ Ì˘ÂÏÔ‡ Î.¿.
H ·Ï˘ÛȉˆÙ‹ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÔÏ˘ÌÂÚ¿Û˘ PCR ·ÔÙÂÏ› ÙË ‚·ÛÈ΋ Ù¯ÓÈ΋ Û fiϘ ÙȘ ‰È·ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË DNA
— AÓ¿Ï˘ÛË DNA. ¶ÔÏϤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔÓ ‹ Ôχ ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ‰È·ÁÓˆÛÙÔ‡Ó ÚÔÁÂÓËÙÈο ‹ ÚÔÛ˘Ìو̷ÙÈο
¶›Ó. 6.3
¢IA°Nø™H A™£ENEIøN ME ANA§Y™H DNA
Ì ‚ÈÔ¯ËÌÈΤ˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ, ‰ÈfiÙÈ Ù· ÁÔÓȉȷο TEXNIKH
ÚÔ˚fiÓÙ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÌfiÓÔ ÈÛÙÔ‡˜,
ÏfiÁˆ
΢ÙÙ¿ÚˆÓ.
Ù˘
AÎfiÌË
‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ˘ ÈÔ
‰‡ÛÎÔÏË,
ÙˆÓ
˘ÔÏÂÈfiÌÂÓˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. OÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› ÌÔÚÔ‡Ó
Ó·
ÍÂÂÚ·ÛÙÔ‡Ó
ηÈ
Ó·
ñ OÏÈÁÔÓÔ˘ÎÏÂÔÙ›‰È·
ñ º·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›·
ÁÓˆÛÙ‹˜ ·ÏÏËÏÔ˘¯›·˜
(ÛËÌÂȷ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË)
ñ AÔÙ‡ˆÛË Southern
ñ M˘˚΋ ‰˘ÛÙÚÔÊ›· Duchenne (‰ÔÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ¤ÏÏÂȄ˘)
ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Ì ·Ó¿Ï˘ÛË ÛÂ Â›Â‰Ô DNA. H ·Ó¿Ï˘ÛË ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ
ñ RFLP’s ñ PCR
NÔ˘ÎÏÂÔÙȉÈΤ˜ ·ÎÔÏÔ˘ı›Â˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ·ÏÏËÏfiÌÔÚʈÓ
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È
ÁÈ·
ÙË
ñ AÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›·, º·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›· (ÛËÌÂȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ)
Ì ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ DNA, Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚıËÎ·Ó ÛÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 5.4 (¶›Ó. 6.3).
ñ ¢Ú·ÓÔ΢ÙÙ·ÚÈ΋ ·Ó·ÈÌ›· (ÛËÌÂȷ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË)
ۯ‰fiÓ
·‰‡Ó·ÙË, Â›Ó·È Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ ÊÔÚ¤ˆÓ ·˘ÙÔ›
ñ ¶ÂÚÈÔÚÈÛÙÈο ¤Ó˙˘Ì·
A™£ENEIA
ñ M˘˚΋ ‰˘ÛÙÚÔÊ›· Duchenne, ΢ÛÙÈ΋ ›ÓˆÛË (¤ÏÏÂÈ„Ë, ÛËÌÂȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ)
148
6. K§HPONOMIKOTHTA
‰È·›ÛÙˆÛË
ÌÈ·˜
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘
ÌÂÙ¿ÏÏ·Í˘.
AÓȯÓÂ˘Ù¤˜
DNA
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÁÈ· ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË ‰‡ÛÎÔÏ· ·ÓȯÓ¢fiÌÂÓˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ, fiˆ˜ Ù· ÚÒÙ· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ ηÚΛÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¤ÚËÙ·, Ù˘ Ê˘Ì·Ù›ˆÛ˘, ÂÓÙÂÚÈο Î·È ·ÊÚÔ‰›ÛÈ· ÓÔÛ‹Ì·Ù· Î·È ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÏËÚÔÓÔÌÈο ÓÔÛ‹Ì·Ù·. ™ÎÔfi˜ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ Â›Ó·È Ë ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ·ÓȯÓ¢ÙÒÓ ÛÙËÓ ·Ó›¯Ó¢ÛË ÚԉȿıÂÛ˘ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ·Ûı¤ÓÂȘ ÛÙÔ˘˜ ÂÓ‹ÏÈÎÔ˘˜, ÔÈ ¶PO°ENHTIKH ¢IA°Nø™H KAI °ENETIKH ™YMBOY§H O ÚÔÁÂÓÓËÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Á›ÓÂÙ·È Ì ÛÎÔfi ÙË Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ Ì ÙË Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ‹ ÌË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘. AÓ¿ÏÔÁ· Ì ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ÚÔÁÂÓÓËÙÈ΋˜ ‰È¿ÁÓˆÛ˘, ÔÈ Ï‡ÛÂȘ (ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹) Ô˘ ı· ÚÔÙ·ıÔ‡Ó ÛÙËÓ ¤ÁÎ˘Ô ‹ ÛÙÔ˘˜ ÌÂÏÏÔÓÙÈÎÔ‡˜ ÁÔÓ›˜ ›ӷÈ: ñ Ë ·Ó¿ÏË„Ë Ù˘ ¢ı‡Ó˘ Ù˘ Á¤ÓÓËÛ˘ ÂÓfi˜ ·È‰ÈÔ‡ Ì Èı·Ófi Úfi‚ÏËÌ·, ñ Ë ‰È·ÎÔ‹ Ù˘ ·ËÛ˘ Î·È Ë ·ÔÊ˘Á‹ ÙÂÎÓÔÔ›ËÛ˘,
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ M ÔÈÔ ÙÚfiÔ Á›ÓÂÙ·È Ô ÚÔÁÂÓÓËÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÛÙËÓ Î˘ÙÙ·ÚÔÁÂÓÂÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË; ñ ¶Ò˜ Á›ÓÂÙ·È Ô ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÛÙË ÌÔÚȷ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË;
N· ÂÚ¢ӋÛÔ˘ÌÂ.... K§HPONOMIKE™ A™£ENEIE™ KAI °ENETIKH ™YMBOY§H A. ¢›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÂÍ‹˜ ÁÂÓÂÙÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜: ΢ÛÙÈ΋ ›ÓˆÛË, Ì˘˚΋ ‰˘ÛÙÚÔÊ›· Duchenne, ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›·, ÚÂÙÈÓÔ‚Ï¿Ûو̷, ·Ûı¤ÓÂÈ· Tay-Sachs, ÓfiÛÔ˜ Alzheimer, ÓfiÛÔ˜ ÙÔ˘ Huntington.
ÁÂÓÂÙÈ΋˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ûı¤ÓÂÈ· ·˘Ù‹. Œ¯ÂÈ ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙË Ì›ˆÛË Ù˘ Û˘¯ÓfiÙËÙ·˜ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹˜ Ù˘; ™ËÌ›ˆÛË: ™Ù·ÙÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙË ÌÂÛÔÁÂȷ΋ ·Ó·ÈÌ›· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ §·˚ÎÔ‡ NÔÛÔÎÔÌ›Ԣ AıËÓÒÓ Î·È ÙÔ˘ YÔ˘ÚÁ›Ԣ YÁ›·˜ (K¤ÓÙÚÔ MÂÛÔÁÂȷ΋˜ AÓ·ÈÌ›·˜).
– N· ‰ÈÂÚ¢ÓËı›: 1. O ÙÚfiÔ˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜. 2. H ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÚÔÁÂÓÓËÙÈ΋˜ ‰È¿ÁÓˆÛ‹˜ ÙÔ˘˜. 3. H Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜. – N· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜ Ì ÂΛÓË Ô˘ ˘‹Ú¯Â ÙËÓ ÂÚ·Ṳ̂ÓË ÂÈÎÔÛ·ÂÙ›·. BÚ›ÛÎÂÙ fiÙÈ Ë ·ÚÔ¯‹ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹˜ ¤¯ÂÈ ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÂÍ¿ÏÂÈ„‹˜ ÙÔ˘˜; B. H MÂÛÔÁÂȷ΋ ·Ó·ÈÌ›· Â›Ó·È Ë Û˘¯ÓfiÙÂÚ· ÂÌÊ·ÓÈ˙fiÌÂÓË ÌÔÚÊ‹ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚÈÓÔ¿ıÂÈ·˜ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜. N· ‚Ú›Ù ÛÙÔȯ›· Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ·ÚÔ¯‹
°. N· ‚Ú›Ù ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜, fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ‰È·ÊfiÚˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ. 1. N· ‰È·¯ˆÚ›ÛÂÙ ٷ ÛÙÔȯ›·: - AÓ¿ ·ÛÙÈΤ˜ Î·È ÌË ·ÛÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜. - AÓ¿ ÌÔÚʈÙÈÎfi Â›Â‰Ô ÁÔÓ¤ˆÓ. - AÓ¿ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Â›Â‰Ô ÁÔÓ¤ˆÓ. - AÓ¿ ʇÏÔ. 2. N· Û˘ÎÚ›ÓÂÙ ٷ ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÏËı˘ÛÌfi Ì ·˘Ù¿ Ô˘ ›Û¯˘·Ó ÚÈÓ ·fi 10 ‹ 20 ¯ÚfiÓÈ· (·Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó). 3. N· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÙ ٷ ÛÙÔȯ›· ·˘Ù¿ Û ›Ó·Î· ‹
149
6. K§HPONOMIKOTHTA
6.7 T· ÁÂÓ·ÏÔÁÈο ‰¤ÓÙÚ· ŒÓ· ·fi Ù· ÚÒÙ· “‰È·ÁÓˆÛÙÈο ̤۷” Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÁÈ· ÙË ÌÂϤÙË ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ, ‹Ù·Ó ÙÔ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ. TÔ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ Â›Ó·È Ë ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ ÌÈ·˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔ Ê‡ÏÔ Î·È ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÏËÚÔÓÔÌÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο. Afi Ù· ÚÒÙ· ÁÂÓ·ÏÔÁÈο ‰¤ÓÙÚ· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ‹ ¤ÁÈÓ·Ó ‹Ù·Ó ·˘Ùfi Ô˘ ·ÂÈÎfiÓÈ˙ ٷ ̤ÏË ÌÈ·˜ ‚·ÛÈÏÈ΋˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ÛÙËÓ E˘ÚÒË (ÂÈÎ. 6.31) Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›·. ¶Èı·ÓÒ˜, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÈÎfiÓ·, ÙÔ ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ó· ÚÔ‹Ïı ·fi ÙË ‚·Û›ÏÈÛÛ· BÈÎÙˆÚ›· Ù˘ AÁÁÏ›·˜ ÙÔ 19Ô ·ÈÒÓ·. °È· ÙËÓ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ‰È¿ÊÔÚ· ۇ̂ÔÏ·. TÔ 1845, Ô Pliny Earle ηٷÛ··Û ÙÔ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ ÌÈ·˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Ì ·¯ÚˆÌ·ÙÔ„›·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ۇ̂ÔÏ· ·fi ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ÓfiÙ˜. ™‹ÌÂÚ·, Ù· ۇ̂ÔÏ· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Ê·›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ›Ó·Î· 6.4. H
‡·ÚÍË
ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÒÓ ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó
Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ·Ï·ÈfiÙÂÚ·
ˆ˜
ÂÁÎÏËÌ·ÙÈÎfi ÛÙÔȯ›Ô, ÁÈ’ ·˘Ùfi Ù· ÁÂÓ·ÏÔÁÈο
‰¤ÓÙÚ·
¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛË Î¿ÔÈˆÓ ·ÙfïÓ. ŒÙÛÈ, ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ·ÈÒÓ· Ì·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ N·˙› ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ “ÂÈÙÚÂÙÒÓ Á¿ÌˆÓ”. T·
ÁÂÓ·ÏÔÁÈο
‰¤ÓÙÚ·
·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó Ù· ÚÒÙ· ‚‹Ì·Ù· ÛÙË ÁÔÓȉȷ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û‹ÌÂÚ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È
ÁÈ·
EÈÎ. 6.31 °ÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ ‚·Û›ÏÈÛÛ·˜ EÏÈÛ¿‚ÂÙ HG 109
Ó·
ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙ› Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· ÎÏËÚÔÓÔÌËı› ÌÈ· ·Ûı¤ÓÂÈ· ÛÙËÓ ÂfiÌÂÓË
¶›Ó. 6.4
I, II I-1 II - 4 ■ ●
♦
●◗ 3
4
™YMBO§A °IA TO ™XE¢IA™MO °ENEA§O°IKøN ¢ENTPøN : ·ÚÈıÌfi˜ ÁÂÓÂÒÓ : ÙÔ ÚÒÙÔ ·È‰› Ù˘ ÚÒÙ˘ ÁÂÓÈ¿˜ : ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ ·È‰› Ù˘ ‰Â‡ÙÂÚ˘ ÁÂÓÈ¿˜ : ·ÚÛÂÓÈÎfi : ıËÏ˘Îfi : ¿ÙÔÌÔ ·ÁÓÒÛÙÔ˘ ʇÏÔ˘ : ·ÚÛÂÓÈο Î·È ıËÏ˘Î¿ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó ÙÔ ÁÓÒÚÈÛÌ· : ·ÚÛÂÓÈο Î·È ıËÏ˘Î¿ ÊÔÚ›˜ (ÂÙÂÚfi˙˘Á·) ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÔ‡ : ·ÚÈıÌfi˜ ·ÚÛÂÓÈÎÒÓ Î·È ıËÏ˘ÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ : ÓÂÎÚfi ıËÏ˘Îfi, ·ÚÛÂÓÈÎfi ¿ÙÔÌÔ
→ ■ : ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ˆ˜ ‰Â›ÎÙ˘ : ËÏÈΛ· ·Ù¤Ú· ● : ·Ô‚ÔÏ‹ ‹ ƒ : ·ËÛË : Û‡Ó‰ÂÛË ÁÂÓÂÒÓ : Û‡˙¢ÍË (ÁÔÓ›˜) : ·ÈÌÔÌÂÈÍ›· : ·fiÁÔÓÔÈ : ¿ÁÓˆÛÙË ÛÂÈÚ¿ Á¤ÓÓËÛ˘ 1-3 4-6 : ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· ÛÙËÓ ·ÙÚfiÙËÙ· ‹ ˘ÈÔıÂÛ›· ● ● : ÔÌÔ˙˘ÁˆÙÈÎÔ› ‰›‰˘ÌÔÈ ■ ● : ÂÙÂÚÔ˙˘ÁˆÙÈÎÔ› ‰›‰˘ÌÔÈ
150
6. K§HPONOMIKOTHTA
M ۯ‹Ì·:
‹
Ì ÏfiÁÈ·: ŒÓ· ˙¢Á¿ÚÈ ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÎfiÚË Î·È ¤Ó· ÁÈÔ, ÂÓÒ ¤Ó· ‰Â‡ÙÂÚÔ ˙¢Á¿ÚÈ ¤¯ÂÈ ¤Ó· ÁÈÔ Î·È ‰‡Ô ÎfiÚ˜. ŸÏ· Ù· ·Ú·¿Óˆ ¿ÙÔÌ· ¤¯Ô˘Ó ηÓÔÓÈÎfi ¯ÚÒÌ· ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜.
H
ÎfiÚË
ÙÔ˘
ÚÒÙÔ˘ ˙¢Á·ÚÈÔ‡ ·¤ÎÙËÛ ÙÚ›· ·È‰È¿ Ì ÙÔ ÁÈÔ ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ˙¢Á·ÚÈÔ‡. O ÁÈÔ˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ë Ì›· ÙÔ˘˜ ÎfiÚË ¤¯ÂÈ ·ÏÊÈÛÌfi. H ¿ÏÏË ÙÔ˘˜ ÎfiÚË ¤¯ÂÈ
ηÓÔÓÈÎfi
¯ÚÒÌ·
ÁÂÓÈ¿. ™‹ÌÂÚ·, Ì ٷ Ó¤· ‰Â‰Ô̤ӷ Ù˘ MÔÚȷ΋˜ BÈÔÏÔÁ›·˜ Î·È ÙȘ Ӥ˜ ÌÔÚȷΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ‰È¿ÁÓˆÛ˘, ¤Ó· ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ ÌÔÚ› Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÊÔÚ›˜ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ, ÁÈ· ·ÏÏËÏ›‰Ú·ÛË ÁÔÓȉ›ˆÓ (Û˘Ó‰Â‰Â̤ӷ ÁÔÓ›‰È·), ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ. T· ‰Â‰Ô̤ӷ ·˘Ù¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·Ï˘ıÔ‡Ó Ì ηٿÏÏËÏ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ
BA™IKE™ °Nø™EI™ °IA THN ANA§Y™H °ENEA§O°IKøN ¢ENTPøN Afi ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÂÓfi˜ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎÔ‡ ‰¤ÓÙÚÔ˘ ÌÔÚԇ̠ӷ ¤¯Ô˘Ì ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÎÏËÚÔÓfiÌËÛ˘ ÂÓfi˜ (ÁÔÓȉ›Ô˘) ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÔ‡, ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ fiÙÈ: ñ A˘ÙÔÛˆÌÈο ÁÔÓ›‰È· Â›Ó·È ÂΛӷ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ·˘ÙÔÛˆÌÈο ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· (fi¯È ÛÂ Ê˘ÏÂÙÈο) Î·È ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ›‰È· ·Ó·ÏÔÁ›· ÛÙ· ‰‡Ô ʇϷ. °ÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ·˘ÙÔÛˆÌÈο ÂÈÎÚ·Ù‹ ÁÔÓ›‰È· ›ӷÈ: Ë ·¯ÔÓ‰ÚÔÏ·Û›·, Ë ¯ÔÚ›· ÙÔ˘ Huntington, Ë ‚Ú·¯˘Ê·Ï·ÁÁ›·, Ë ·Ú·¯ÓÔ‰·ÎÙ˘Ï›· Î.¿. ™Â ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓ· ·˘ÙÔÛˆÌÈο ÁÔÓ›‰È· ÔÊ›ÏÂÙ·È Ô ·ÏÊÈÛÌfi˜, Ë Î˘ÛÙÈ΋ ›ÓˆÛË, Ë Ê·ÈÓ˘ÏÎÂÙÔÓÔ˘Ú›· Î.¿. ñ º˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙ· ÁÔÓ›‰È· Â›Ó·È Ù· ÁÔÓ›‰È· Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ X ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜, ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÔÌfiÏÔÁË ÛÙÔ Y. ™Â Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙ· ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓ· ÁÔÓ›‰È· ÔÊ›ÏÂÙ·È Ë ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏ›· A Î·È Ë Ì˘˚΋ ‰˘ÛÙÚÔÊ›· ÙÔ˘ Duchenne, ÂÓÒ ¤Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ô˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÂ Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙÔ ÂÈÎÚ·Ù¤˜ ÁÔÓ›‰ÈÔ Â›Ó·È Ë ˘ÔʈÛÊ·Ù·ÈÌÈ΋ Ú·¯›Ùȉ·. ñ AÙÂÏÒ˜ Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙ· ÁÔÓ›‰È· Â›Ó·È ÁÔÓ›‰È· Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÔÌfiÏÔÁË ÂÚÈÔ¯‹ ÙˆÓ Ê˘ÏÂÙÈÎÒÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ X, Y. ™Â ·ÙÂÏÒ˜ Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙ· ÁÔÓ›‰È· ÔÊ›ÏÂÙ·È Ë ÔÏÈ΋ ·¯ÚˆÌ·ÙÔ„›· (ÂÏ·Ùو̷ÙÈ΋ Û‡ÓıÂÛË ÚÔ‰Ô„›Ó˘). ñ OÏ·Ó‰ÚÈο ÁÔÓ›‰È· Â›Ó·È Ù· ÁÔÓ›‰È· Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ Y, ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÔÌfiÏÔÁË ÛÙÔ X (.¯.Ë ˘ÂÚÙÚ›¯ˆÛË ÙˆÓ ·˘ÙÈÒÓ). ñ º˘ÏÔÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ÁÔÓ›‰È· Â›Ó·È Ù· ÁÔÓ›‰È· Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¤Ó· ʇÏÔ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ÛÙ‹ıÔ˘˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜. ñ º˘ÏÔÂËÚ·˙fiÌÂÓ· ÁÔÓ›‰È· Â›Ó·È Ù· ÁÔÓ›‰È· Ô˘ Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ‰È·Ê¤ÚÂÈ Û οı ʇÏÔ. ŒÙÛÈ ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ù˘ Ê·Ï¿ÎÚ·˜ Û˘ÌÂÚÈʤÚÂÙ·È Û·Ó ÂÈÎÚ·Ù¤˜ ÛÙÔ˘˜ ¿ÓÙÚ˜ Î·È Û·Ó ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜. TÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Â›Ó·È Ó· ÂËÚ¿˙ÂÙ·È Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ·fi ÙÔ Ê‡ÏÔ. ñ ™Â ¤Ó· ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤Ó‰ÚÔ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÌÂÏÂÙËıÔ‡Ó Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ‰‡Ô ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù·, Ó· ‰È·ÈÛÙˆı› Ô ÙÚfiÔ˜ ÎÏËÚÔÓfiÌËÛ˘ οı ÁÓˆÚ›ÛÌ·ÙÔ˜ Î·È ·Ó Ù· ÁÔÓ›‰È· Â›Ó·È Û˘Ó‰Â‰Â̤ӷ ‹ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ·. ™ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Ë Û‡Ó‰ÂÛË ÌÔÚ› Ó· ÌÂÏÂÙËı› ¢ÎÔÏfiÙÂÚ· ÛÙ· Ê˘ÏÔÛ‡Ó‰ÂÙ· ·Ú¿ ÛÙ· ·˘ÙÔÛˆÌÈο ÁÔÓ›‰È·. ñ TÔ ÌÈÙÔ¯ÔÓ‰ÚÈ·Îfi DNA ÎÏËÚÔÓÔÌÂ›Ù·È ·fi ÙË ÌËÙ¤Ú· ÚÔ˜ Ù· ·È‰È¿ (EÈÎ. 3.10), ·ÊÔ‡ ÙÔ Î˘ÙÙ·ÚfiÏ·ÛÌ· ÙÔ˘ ˙˘ÁˆÙÔ‡ Â›Ó·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÙÔ Î˘ÙÙ·ÚfiÏ·ÛÌ· ÙÔ˘ ˆ·Ú›Ô˘. OÚÈṲ̂Ó˜ Ì˘˚Τ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ Î·È Ë ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ ÔÙÈ΋ ·ÙÚÔÊ›· ÙÔ˘ Leder (ÂÎÊ˘ÏÈÛÙÈ΋ ÓfiÛÔ˜ ÙÔ˘ ÔÊı·ÏÌÔ‡) ÎÏËÚÔÓÔÌÔ‡ÓÙ·È Ì’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ.
151
6. K§HPONOMIKOTHTA
N· ÂÚ¢ӋÛÔ˘ÌÂ.... ¢HMIOYP°øNTA™ ENA °ENEA§O°IKO ¢ENTPO TÔ Úfi‚ÏËÌ· 1. N· ۯ‰ȿÛÂÙ ¤Ó· ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰˘Ô ÁÔÓ›˜ Î·È Ù¤ÛÛÂÚ· ·È‰È¿, Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë Ù· ÂÍ‹˜: — T· ‰‡Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ·È‰È¿ Â›Ó·È ·ÁfiÚÈ· Î·È Ù· ‰‡Ô ÓÂfiÙÂÚ· Â›Ó·È ÎÔÚ›ÙÛÈ·. — O ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÁÈÔ˜ ¤¯ÂÈ ‰Ú·ÓÔ΢ÙÙ·ÚÈ΋ ·Ó·ÈÌ›·. — O ÚÒÙÔ˜ ÁÈÔ˜ Â›Ó·È ·ÓÙÚÂ̤ÓÔ˜ Î·È ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÎfiÚË. — H ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÎfiÚË Â›Ó·È ·ÓÙÚÂ̤ÓË Î·È ¤¯ÂÈ ¤Ó· ÁÈÔ Ì ‰Ú·ÓÔ΢ÙÙ·ÚÈ΋ ·Ó·ÈÌ›· Î·È ÌÈ· ÎfiÚË Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋. ™ËÌ›ˆÛË: TÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ô˘ Â›Ó·È ˘Â‡ı˘ÓÔ ÁÈ· ÙË ‰Ú·ÓÔ΢ÙÙ·ÚÈ΋ ·Ó·ÈÌ›· Â›Ó·È ·˘ÙÔÛˆÌÈÎfi ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ.
2. MÂÙ¿ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ‰¤ÓÙÚÔ˘, Ó· ‚Ú›Ù ÔȘ ·fi ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ›ӷÈ
ÛˆÛÙ¤˜ Î·È ÔȘ Ï·Óı·Ṳ̂Ó˜ Î·È Ó· ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÂÙ ۇÓÙÔÌ· ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜. ™ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÂÓfi˜ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎÔ‡ ‰¤ÓÙÚÔ˘: ·. Œ¯ÂÈ ÛËÌ·Û›· Ë ÛÂÈÚ¿ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÁÚ¿ÊÔ˘Ì ٷ ¿ÙÔÌ· οı ÁÂÓÈ¿˜. H ÛÂÈÚ¿ ‰Â›¯ÓÂÈ Î·È ÙËÓ ÛÂÈÚ¿ Á¤ÓÓËÛ˘. ‚. T· ÌÔÓÔ˙˘ÁˆÙÈο ‰›‰˘Ì· ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ ·ÏÏ¿ ÛÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. Á. O ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó Â›Ó·È Ì¤¯ÚÈ 15. ‰. O ̤ÁÈÛÙÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÁÂÓÂÒÓ Ô˘ ÌÔÚԇ̠ӷ ¤¯Ô˘ÌÂ Â›Ó·È ÌÔÓÔ„‹ÊÈÔ˜. Â. ¢ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘ÌÂ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ‰‡Ô ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ȉÈfiÙËÙ˜.
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ ™Â ÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÌÔÚ› Ó· Ì·˜ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ë ÌÂϤÙË ÂÓfi˜ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎÔ‡ ‰¤ÓÙÚÔ˘; ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ Î·È Ó· ˘ÔÏÔÁÈÛÙ› Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÌÈ·˜ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜.
6.8. H ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹˜
°È· Ó· Á›ÓÂÈ ÛˆÛÙ‹ Î·È ¤ÁηÈÚË ‰È¿ÁÓˆÛË ÌÈ·˜ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË Ë Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·ÎÔ‡ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ Û‡ÓÙÔ̘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ·: — TË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ·Ûı¤ÓÂÈ· ‹ ¿ÏϘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì’ ·˘Ù‹. — TÔ˘˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜ ÚÒÙÔ˘ ‚·ıÌÔ‡ (ÁÔÓ›˜, ·‰¤ÏÊÈ· Î·È ·È‰È¿) ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÈÔ Ì·ÎÚÈÓÔ‡˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜. OÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ËÏÈΛ· ÙÔ˘˜, ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ˘Á›·˜, ÙËÓ ËÏÈΛ· Î·È ·ÈÙ›· ı·Ó¿ÙÔ˘ Û˘ÁÁÂÓÒÓ (·ÎfiÌ· Î·È ‚ÚÂÊÒÓ), Èı·Ó¤˜ ·˘ÙfiÌ·Ù˜ ·Ô‚ÔϤ˜ Î·È Ù¤ÏÔ˜ ÙËÓ ‡·ÚÍË Èı·Ó‹˜ ·ÈÌÔÌÂÈÍ›·˜. — TË Ê˘ÏÂÙÈ΋ Î·È ÂıÓÈ΋ ÚԤϢÛË Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜, ÂÂȉ‹ Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÌÂÚÈÎÒÓ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ‰È·Ê¤ÚÂÈ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Ê˘Ï¤˜ Î·È ¤ıÓË (.¯. Ë ‰Ú·ÓÔ΢ÙÙ·ÚÈ΋ ·Ó·ÈÌ›·). TÔ ÂfiÌÂÓÔ ‚‹Ì· ÌÂÙ¿ ÙË Ï‹„Ë ÙÔ˘ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·ÎÔ‡ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Â›Ó·È Ë ÁÂÓÂÙÈ΋ ηıÔ‰‹ÁËÛË-Û˘Ì‚Ô˘Ï‹, Ô˘ Â›Ó·È ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· ·ÚÔ¯‹˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ: — ÂȂ‚·›ˆÛË Ù˘ ‡·Ú͢ ÌÈ·˜ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜, — ÂÎÙ›ÌËÛË Ù˘ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ·ÓÂÌÊ¿ÓÈÛ‹˜ Ù˘, ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÚfiÏ˄˘, ÙËÓ Èı·Ó‹ ÔÚ›· Î·È ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ Ù˘ ‹ ÙȘ ÌÂÏÏÔÓÙÈΤ˜ ÚÔÔÙÈΤ˜ ıÂڷ›·˜, — ÙȘ ÂӉ¯fiÌÂÓ˜ È·ÙÚÈΤ˜, ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜, ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È „˘¯ÔÏÔÁÈΤ˜
152
6. K§HPONOMIKOTHTA
H °ENETIKH ™YMBOY§H A¶EY£YNETAI KYPIø™: — ™Â ˙¢Á¿ÚÈ· Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ·È‰› Î·È ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë ¤Ó· ·È‰› Ì οÔÈ· ·ÓˆÌ·Ï›· ‹ Û˘ÁÁÂÓ›˜ Ô˘ ¿Û¯Ô˘Ó ·fi ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ ÓfiÛÔ. — ™Â ÌËÙ¤Ú˜ ÚÔ¯ˆÚË̤Ó˘ ËÏÈΛ·˜. — ™Â ̤ÏÏÔ˘Û˜ ÌËÙ¤Ú˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÎÙÂı› Û ÂÈΛӉ˘ÓÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÚÈÓ ‹ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÁ΢ÌÔÛ‡Ó˘ (ÌÔχÓÛÂȘ Ì ÈÔ‡˜, Ê¿Ú̷η, ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·). — ™Â ˙¢Á¿ÚÈ· Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ·È‰È¿ Î·È ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÌÈ·˜ ÓfiÛÔ˘. — ™Â ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfi ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÈ· ÌÈ· ÓfiÛÔ (.¯. ‰È·‚‹ÙË, ÔÈÎÔÁÂÓ‹ ÔÏ˘Ô‰›·ÛË, ηÚΛÓÔ Ì·ÛÙÔ‡) Î·È ı¤ÏÔ˘Ó Ó· Ì¿ıÔ˘Ó ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· Î·È Â›Ó·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÊÔÚ›˜ ‹ Ó· ÂΉËÏÒÛÔ˘Ó ÙË ÓfiÛÔ. ÂÈÙÒÛÂȘ. H ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È ·fi ÂȉÈÎÔ‡˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜, ÙÔ˘˜ ÁÂÓÂÙÈÛÙ¤˜, Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ¿ÚÈÛÙË ÁÓÒÛË Ù˘ °ÂÓÂÙÈ΋˜, ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ ·fi ÂȉÈο ΤÓÙÚ· I·ÙÚÈ΋˜ °ÂÓÂÙÈ΋˜ ÛÙ· ÔÔ›· Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÔÌ¿‰Â˜ ÂȉÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ. £· Ú¤ÂÈ Â‰Ò Ó· ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì fiÙÈ Ô ÂȉÈÎfi˜ Â›Ó·È ˘Ô¯Úˆ̤ÓÔ˜ Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi, Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÍÂÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Û‡Ìʈӷ Ì ٷ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ‰Â‰Ô̤ӷ, Ó· ‰ÒÛÂÈ Ì οı ÂÈÏÈÎÚ›ÓÂÈ· fiϘ ÙȘ ··Ú·›ÙËÙ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È Ó· ÚÔÙ›ÓÂÈ fiϘ ÙȘ ‰˘Ó·Ù¤˜ χÛÂȘ. ŸÌˆ˜, ÙËÓ ÙÂÏÈ΋ ·fiÊ·ÛË ‰ÂÓ
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ TÈ Â›Ó·È Ë ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ Î·È ÔÈ· Ë ÛËÌ·Û›· Ù˘;
ÌÔÚ› Ó· ÙËÓ ¤¯ÂÈ Ô ÁÂÓÂÙÈÛÙ‹˜ ·ÏÏ¿ Ô (ÔÈ) Û˘Ì‚Ô˘Ï¢fiÌÂÓÔ˜ (ÔÈ).
265
6. K§HPONOMIKOTHTA
¶APAPTHMA I
267
¶APAPTHMA I
TA MA£HMATIKA ™TH BIO§O°IA T· M·ıËÌ·ÙÈο ¤¯Ô˘Ó ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Û fiϘ ÙȘ ÂÈÛً̘. ™ÙË BÈÔÏÔÁ›·, Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙË °ÂÓÂÙÈ΋, ÔÈ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Î·È Ë ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ¤¯Ô˘Ó ¢Ú›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·È ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‚Ô‹ıÂÈ·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ı· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ì ÙȘ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙˆÓ Èı·ÓÔÙ‹ÙˆÓ Û ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÁÂÓÂÙÈ΋˜ Î·È ı¤Ì·Ù· ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘ ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ˘Ôı¤ÛˆÓ.
“K¿ı ÛΤ„Ë ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÌÈ· ÚÈÍÈ¿ ˙·ÚÈÒÓ”. S. Mallarmé Afi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ P. Kourilsky “DNA, ÙÔ
¶Èı·ÓfiÙËÙ˜ Î·È °ÂÓÂÙÈ΋
Ó‹Ì· Ù˘ ˙ˆ‹˜”, 1991
OÈ ÁÂÓÂÙÈΤ˜ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘¯·›ˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙË Ì›ˆÛË (.¯. ÂχıÂÚÔ˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ) ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ Á·ÌÂÙÒÓ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘¯·›Ô˘ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ (¤ÓˆÛ˘) Á·ÌÂÙÒÓ ÁÈ· ÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ˙˘ÁˆÙÔ‡. TÈ Â›Ó·È fï˜ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Î·È Ò˜ ÔÚ›˙ÂÙ·È; ø˜ Èı·ÓfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ÂӉ¯Ô̤ÓÔ˘ ÔÚ›˙ÂÙ·È Ô ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ÙˆÓ (¢ÓÔ˚ÎÒÓ) ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ¤Ó· ÂӉ¯fiÌÂÓÔ, ÚÔ˜ ÙÔ Û˘ÓÔÏÈÎfi ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ, ‰ËÏ·‰‹:
¶Èı·ÓfiÙËÙ· =
¶Ï‹ıÔ˜ ¢ÓÔ˚ÎÒÓ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ ¶Ï‹ıÔ˜ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ
°È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë Èı·ÓfiÙËÙ· (p) Ó· Â›Ó·È ·ÁfiÚÈ ÙÔ ÚÒÙÔ ·È‰› ÂÓfi˜ ˙¢Á·ÚÈÔ‡ ›ӷÈ: p = 1/2 = 0,5, ÁÈ·Ù› Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Â˘ÓÔ˚ÎÒÓ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ¤Ó· ÂӉ¯fiÌÂÓÔ (·ÁfiÚÈ), ÂÓÒ Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ Â›Ó·È ‰‡Ô (·ÚÛÂÓÈÎfi ‹ ıËÏ˘Îfi). EÔ̤ӈ˜ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ÂӉ¯Ô̤ÓÔ˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Ì ·Ó·ÏÔÁ›· (Û˘Ó‹ıˆ˜ %) Î·È ·›ÚÓÂÈ ÙÈ̤˜ ·fi 0 ̤¯ÚÈ 1. H Èı·ÓfiÙËÙ· ÁÈ· ¤Ó· ÂӉ¯fiÌÂÓÔ Ô˘ Û›ÁÔ˘Ú· ı· Û˘Ì‚Â› Â›Ó·È 1, ÂÓÒ ÁÈ· ¤Ó· ÂӉ¯fiÌÂÓÔ Ô˘ Â›Ó·È ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ‰Â ı· Û˘Ì‚Â› Â›Ó·È 0. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ fï˜ ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ˘ÔÏÔÁ›ÛÔ˘Ì ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· ÁÈ· ‰‡Ô ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂӉ¯fiÌÂÓ· (.¯. Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ÙÔ ÙÚ›ÙÔ ·È‰› ÂÓfi˜ ˙¢Á·ÚÈÔ‡ Ó· Â›Ó·È ·ÈÌÔÚÚÔÊÈÏÈÎfi ·ÁfiÚÈ). O ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ÁÈ· ‰‡Ô ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂӉ¯fiÌÂÓ· ·ÎÔÏÔ˘ı› οÔÈÔ˘˜ ηÓfiÓ˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ·Ó Ù· ÂӉ¯fiÌÂÓ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ‹ ·Û˘Ì‚›‚·ÛÙ·. O ηÓfiÓ·˜ ÙˆÓ ÁÈÓÔ̤ӈÓ. AÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Ù· ÂӉ¯fiÌÂÓ· ÂΛӷ, Ô˘ Ë Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ‰ÂÓ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. AÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ÂӉ¯fiÌÂÓ· Â›Ó·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ˆ·Ú›Ô˘ Î·È ÛÂÚÌ·ÙÔ˙ˆ·Ú›Ô˘, ÙÔ Ê‡ÏÔ Î·È Ô ‰·ÏÙˆÓÈÛÌfi˜, ÙÔ ¯ÚÒÌ· Î·È ÙÔ Û¯‹Ì· Û¤ÚÌ·ÙÔ˜ ÛÙ· ÌÈ˙¤ÏÈ· ÎÙÏ. AÓ A Î·È B ‰‡Ô ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ÂӉ¯fiÌÂÓ· Î·È P(A), P(B) ÔÈ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜, ÙfiÙÂ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È Ù· ‰‡Ô Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Â›Ó·È ›ÛË Ì ÙÔ ÁÈÓfiÌÂÓÔ ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ (ͯˆÚÈÛÙÒÓ) Èı·ÓÔًوÓ. ™˘Ì‚ÔÏÈο:P(A∩B) = P(A)ØP(B) AÓ ¤Ó· ˙¢Á¿ÚÈ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ‰‡Ô ·È‰È¿, ÔÈ· Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Î·È Ù· ‰‡Ô Ó· Â›Ó·È ·ÁfiÚÈ·; p = 1/2 Ø 1/2 = 1/4. O ηÓfiÓ·˜ ÙˆÓ ·ıÚÔÈÛÌ¿ÙˆÓ. AÛ˘Ì‚›‚·ÛÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÂΛӷ, ÛÙ· ÔÔ›· Ë Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ·ÔÎÏ›ÂÈ (‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÈ) ÙËÓ
O
A
B
H Û˘Ó‰˘·Ṳ̂ÓË Èı·ÓfiÙËÙ· ÁÈ· ‰‡Ô ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ÂӉ¯fiÌÂÓ· ÌÈÎÚ·›ÓÂÈ, ÂÓÒ ÁÈ· ·Û˘Ì‚›‚·ÛÙ· ÂӉ¯fiÌÂÓ· ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜
268
¶APAPTHMA I
Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. AÛ˘Ì‚›‚·ÛÙ· ÁÂÁÔÓfiÙ· Â›Ó·È Ë ‡·ÚÍË ÔÌfi˙˘ÁˆÓ Î·È ÂÙÂÚfi˙˘ÁˆÓ ·ÙfïÓ, ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛÂˆÓ (A· x ·· Î·È AA x ··). AÓ A Î·È B ‰‡Ô ·Û˘Ì‚›‚·ÛÙ· ÂӉ¯fiÌÂÓ· Î·È P(A), P(B) ÔÈ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜, ÙfiÙÂ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ‹ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ ÈÛÔ‡Ù·È Ì ÙÔ ¿ıÚÔÈÛÌ· ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ Èı·ÓÔًوÓ. ™˘Ì‚ÔÏÈο: :P(A∪B) = P(A)+P(B) Afi ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË IAIO X IBIO, ÔÈ· Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ÔÈ ·fiÁÔÓÔÈ Ó· Â›Ó·È :(AB) ‹ (A) ‹ (B) ÔÌ¿‰· ·›Ì·ÙÔ˜; (IAIB) → 1/4, IAIO = 1/4, IBIO = 1/4 ¿Ú· P™ = 1/4 + 1/4 + 1/4 = 3/4 Ÿˆ˜ ›‰·Ì ÛÙËÓ ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ ÁÈ· ÙË ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹, Û˘¯Ó¿ ··ÈÙÂ›Ù·È Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÂÓfi˜ ÂӉ¯Ô̤ÓÔ˘ (¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÔ‡) Û οÔÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¿ÙÔÌÔ. O ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ·˘Ùfi˜ ··ÈÙ› ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ ÙÔ˘ Mendel Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi ÌÈ· ÁÂÓȤ˜. T· ÁÂÓ·ÏÔÁÈο ‰¤ÓÙÚ· ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ Èı·ÓfiÙËÙ·˜. A˜ ‰Ô‡Ì ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·.
AÚÈıÌfi˜ ÁÂÓÓ‹ÛˆÓ
¶Èı·ÓfiÙËÙ˜
0
0,90
1
0,05
2
0,03
3
0,01
4
0,01
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1 ™ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ‰¤ÓÙÚÔ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ¤Ó· ·ÁfiÚÈ (II-3) ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Û˘Óı¤ÛÂÈ ÙÔ ¤Ó˙˘ÌÔ Ù˘ÚÔÛÈÓ¿ÛË (‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·ÏÊÈÛÌÔ‡). H ·‰ÂÏÊ‹ (II-2) ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ·Ó·Ì¤ÓÂÈ ÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡, ÂÓÒ Ô ¿Ó‰Ú·˜ Ù˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÈÛÙÔÚÈÎfi Ì ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ¿ıËÛË. H (II-2) ÂӉȷʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Ó· ÎÏËÚÔÓÔÌ‹ÛÂÈ ÙÔ ·È‰› Ù˘ ÙÔ ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ. A¿ÓÙËÛË: O ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓ˘ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ‰‡Ô ÂÈ̤ÚÔ˘˜ Èı·ÓÔًوÓ. p = ¶ÔÈ· Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· Â›Ó·È Ë II-2 ÊÔÚ¤·˜; q = AÓ Â›Ó·È ÊÔÚ¤·˜, ÔÈ· Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· ÙÔ ÎÏËÚÔÓÔÌ‹ÛÂÈ ÙÔ ·È‰› Ù˘; ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ p. AÊÔ‡ ÙÔ II-3 ¿ÙÔÌÔ ¤¯ÂÈ ÂÌÊ·Ó›ÛÂÈ ÙËÓ ·Ûı¤ÓÂÈ·, ı· Â›Ó·È ÔÌfi˙˘ÁÔ ÁÈ· ÙÔ ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ (ss). ÕÚ· ÔÈ Ê·ÈÓÔÙ˘Èο ηÓÔÓÈÎÔ› ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘ ı· Â›Ó·È ÂÙÂÚfi˙˘ÁÔÈ (Ss). AÊÔ‡ Ë II-2 Â›Ó·È Ê·ÈÓÔÙ˘Èο ηÓÔÓÈ΋ Î·È ÔÈ ÁÔÓ›˜ Ù˘ ÂÙÂÚfi˙˘ÁÔÈ, Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· Â›Ó·È ÊÔÚ¤·˜ ÙÔ˘ ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘ Â›Ó·È 2/3 (Ss x Ss → SS, 2Ss,ss). ÕÚ· p = 2/3. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ q. AÓ Ë II-2 Â›Ó·È ÊÔÚ¤·˜, ÙfiÙÂ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ÙÔ ˆ¿ÚÈÔ Ó· ʤÚÂÈ ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ (s) Â›Ó·È 1/2 (Ss → Á·Ì¤Ù˜ S, s). ÕÚ· q = 1 /2. AÊÔ‡ Ù· ‰‡Ô ÁÂÁÔÓfiÙ· Â›Ó·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ·, Ë Û˘ÓÔÏÈ΋ Èı·ÓfiÙËÙ· P™ ı· Â›Ó·È P™ = pØq. ÕÚ· P™ = 2/3Ø1/2 = 1/3.
K·Ù·ÓÔ̤˜ Èı·ÓfiÙËÙ·˜. ø˜ ηٷÓÔÌ‹ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ÔÚ›˙Ô˘Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ë ÔÏÈ΋ Èı·ÓfiÙËÙ· ηٷӤÌÂÙ·È ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· ÂӉ¯fiÌÂÓ·. H ηٷÓÔÌ‹ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ‰Â›¯ÓÂÈ ÔÈ· Â›Ó·È Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ÁÈ· ηı¤Ó· ·fi Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂӉ¯fiÌÂÓ·.
269
¶APAPTHMA I
O ‰ÈÏ·Ófi˜ ›Ó·Î·˜, .¯., ‰Â›¯ÓÂÈ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ·fi ¤Ó· ȉȈÙÈÎfi Ì·ÈÂ˘Ù‹ÚÈÔ, fiÔ˘ Ê·›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÙÔÓ Â‚‰ÔÌ·‰È·›Ô ·ÚÈıÌfi ÁÂÓÓ‹ÛˆÓ. A˘Ù‹ Ë Î·Ù·ÓÔÌ‹ Èı·ÓÔÙ‹ÙˆÓ ÌÔÚ› Ó· ‰Ôı› Î·È Ì ÌÈ· ÁÚ·ÊÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË (EÈÎ. 6.37). ™Â ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÔÈ Î·Ù·ÓÔ̤˜ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ·ÚfiÌÔȘ Ì ÙȘ ηٷÓÔ̤˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ·˜. £· Ú¤ÂÈ fï˜ Ó· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì fiÙÈ ÔÈ Î·Ù·ÓÔ̤˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ·˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ‰Â‰Ô̤ӷ Ô˘
¤¯Ô˘Ó
·Ú·ÙËÚËı›,
ÂÓÒ
ÔÈ
ηٷÓÔ̤˜
Èı·ÓfiÙËÙ·˜
ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÂӉ¯fiÌÂÓ· Ô˘ ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· ·Ú·ÙËÚËıÔ‡Ó Î¿Ùˆ ·fi Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ (ηıÔÚÈṲ̂Ó˜) Û˘Óı‹Î˜. OÈ Î·Ù·ÓÔ̤˜ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ I·ÙÚÈ΋
EÈÎ. 6.37 °Ú·ÊÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË
°ÂÓÂÙÈ΋ (°ÂÓÂÙÈ΋ AÓıÚÒÔ˘) ˆ˜ ÌÔÓ٤Ϸ Ô˘ Ì·˜ ‚ÔËıÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÈÏËÊıԇ̠ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÌÈ· Ù˘¯·›· ÌÂÙ·‚ÏËÙ‹ (ÂӉ¯fiÌÂÓÔ) ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· Û˘ÌÂÚÈÊÂÚı›. ¢È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ‰‡Ô Ù‡Ô˘˜ ηٷÓÔÌÒÓ: ÙȘ ‰È·ÎÚÈÙ¤˜ Î·È ÙȘ Û˘Ó¯›˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙˆÓ ÂӉ¯ÔÌ¤ÓˆÓ (Ù˘¯·›ˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ). AÓ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ Ù˘ Ù˘¯·›·˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ‹˜ Â›Ó·È ·ÚÈıÌ‹ÛÈÌÔ, ¤¯Ô˘Ì ‰È·ÎÚÈÙ¤˜ ηٷÓÔ̤˜, ÂÓÒ ·Ó Â›Ó·È ÌË ·ÚÈıÌ‹ÛÈÌÔ (¿ÂÈÚ˜ ÙÈ̤˜ Û ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ R), ÙfiÙ ÌÈÏ¿Ì ÁÈ· Û˘Ó¯›˜ ηٷÓÔ̤˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·: ñ ¢È·ÎÚÈÙ¤˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ›ӷÈ: — Ô Â‚‰ÔÌ·‰È·›Ô˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÓÂÔÁ¤ÓÓËÙˆÓ Û ¤Ó· Ì·ÈÂ˘Ù‹ÚÈÔ (EÈÎ. 6.37), — ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ·›Ì·ÙÔ˜ Û’ ¤Ó·Ó ÏËı˘ÛÌfi (Aı‹Ó·) (EÈÎ. 6.38), — Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ·ÁÔÚÈÒÓ Û ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· Ì 4 ·È‰È¿.
EÈÎ. 6.38 ¶ÈÙfiÁÚ·ÌÌ·
ñ ™˘Ó¯›˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ›ӷÈ: — ÙÔ ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ ÓÂÔÁ¤ÓÓËÙˆÓ, — ÙÔ ‡„Ô˜ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Û’ ¤Ó·Ó ÏËı˘ÛÌfi (EÈÎ. 6.39), — ÙÔ Ì‹ÎÔ˜ ÙˆÓ ‰·ÎÙ‡ÏˆÓ ÙÔ˘ Ô‰ÈÔ‡ Î.¿. T· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÌÈ·˜ Û˘Ó¯ԇ˜ ηٷÓÔÌ‹˜ ·Ô‰›‰ÔÓÙ·È (Á›ÓÔÓÙ·È ÔÚ·Ù¿) Ì ¤Ó· ÁÚ·ÌÌÈÎfi ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· (η̇ÏË), ÂÓÒ ÌÈ·˜ ‰È·ÎÚÈÙ‹˜ ηٷÓÔÌ‹˜ Ì ¤Ó· ÈÛÙfiÁÚ·ÌÌ·, Ú·‚‰fiÁÚ·ÌÌ· (‹ ÈÙfiÁÚ·ÌÌ·) (EÈÎ. 6.38, 6.39). ¢ÈˆÓ˘ÌÈ΋ ηٷÓÔÌ‹. KÔÈÙ¿˙ÔÓÙ·˜ Á‡Úˆ Ì·˜ ‚Ï¤Ô˘Ì ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ Ôԛ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô Èı·Ó¿ ÂӉ¯fiÌÂÓ·: — TÔ Êˆ˜ ÙÔ˘ ‰ˆÌ·Ù›Ô˘ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·ÓÔȯÙfi ‹ ÎÏÂÈÛÙfi. — H Ì˯·Ó‹ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·Ó·Ì̤ÓË ‹ Û‚ËÛÙ‹. — H ÙËÏÂfiÚ·ÛË ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·ÓÔȯً ‹ ÎÏÂÈÛÙ‹. AÏÏ¿ ÙÔ ›‰ÈÔ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚Â› Î·È Ì ‚ÈÔÏÔÁÈο Ê·ÈÓfiÌÂÓ·: — ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÁ¯Â›ÚÈÛ˘ ¤Ó·˜ ·ÛıÂÓ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ˙‹ÛÂÈ ‹ Ó· Âı¿ÓÂÈ. — ŒÓ· ÎfiÎηÏÔ ÌÔÚ› Ó· Û¿ÛÂÈ ‹ fi¯È. — ŒÓ· ˙¢Á¿ÚÈ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ·ÁfiÚÈ ‹ ÎÔÚ›ÙÛÈ. — ŒÓ· ¿ÙÔÌÔ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi (A) ‹ ·ÏÊÈÎfi (·). ¶ÔÏϤ˜ ·fi ÙȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ ‹ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ÂÈÚ·Ì¿ÙˆÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÍÂÙ·ÛÙÔ‡Ó Ì ÙÔ ÛÎÂÙÈÎfi ÙˆÓ ‰‡Ô Èı·ÓÒÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ (ÂÈÙ˘¯›·˜ ‹ ·ÔÙ˘¯›·˜), ·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi ‰‡Ô ÂӉ¯fiÌÂÓ·. — ŒÓ· Ó¤Ô Ê¿ÚÌ·ÎÔ Â›Ó·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ‹ fi¯È.
EÈÎ. 6.39 ™˘Ó¯‹˜ ηٷÓÔÌ‹
270
¶APAPTHMA IHTA
— ŒÓ·˜ ·ÛıÂÓ‹˜ ‹Ú ÙË ÛˆÛÙ‹ ‰fiÛË Ê·ÚÌ¿ÎÔ˘ ‹ fi¯È. — MÈ· ÂÁ΢ÌÔÓÔ‡Û· Á˘Ó·›Î· ÌÔÚ› Ó· ÁÂÓÓ‹ÛÂÈ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο ‹ fi¯È. — ŒÓ·˜ ·ÛıÂÓ‹˜ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÔÌ¿‰· ·›Ì·ÙÔ˜ A ‹ fi¯È. — T· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÌÈ·˜ ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛ˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙȘ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ ÙÔ˘ Mendel ‹ fi¯È. — ŒÓ·˜ ÏËı˘ÛÌfi˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÈÛÔÚÚÔ›· ‹ fi¯È. ŸÏ˜ ÔÈ ÈÔ ¿Óˆ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ù˘ ‰ÈˆÓ˘ÌÈ΋˜ ηٷÓÔÌ‹˜. H ηٷÓÔÌ‹ ·˘Ù‹ Â›Ó·È ÌÈ· ‰È·ÎÚÈÙ‹ ηٷÓÔÌ‹ ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›·: ñ Œ¯Ô˘Ì n ‰ÔÎÈ̤˜-·ӷϋ„ÂȘ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ¤Ó· ˙¢Á¿ÚÈ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ·È‰È¿ ÌÂÙ¿ ·fi (n) ÁÂÓÓ‹ÛÂȘ. EÈÎ. 6.40 IÛÙfiÁÚ·ÌÌ· ‰ÈˆÓ˘ÌÈÎÒÓ Î·Ù·ÓÔÌÒÓ
ñ °È· οı ‰ÔÎÈÌ‹ ¤¯Ô˘Ì ‰‡Ô Èı·Ó¿ ÂӉ¯fiÌÂÓ· (·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·), ÂÈÙ˘¯›·˜ (E) Î·È ·ÔÙ˘¯›·˜ (A). °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Û οı Á¤ÓÓËÛË ÙÔ ·È‰› ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ‹ ·ÁfiÚÈ ‹ ÎÔÚ›ÙÛÈ. ñ °È· οı ‰ÔÎÈÌ‹ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ÂÈÙ˘¯›·˜ ‹ ·ÔÙ˘¯›·˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ›‰È· (·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ‰ÔÎÈ̤˜). °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· ÁÂÓÓËı› ·ÁfiÚÈ Â›Ó·È 1/2 Û οı ‰ÔÎÈÌ‹ (Á¤ÓÓ·). AÓ ‰‡Ô ÂӉ¯fiÌÂÓ· A, B ¤¯Ô˘Ó Èı·ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ p Î·È q ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·,
P (A, B) =
n! ⋅ px ⋅ ps x! Ø s! S!
fiÔ˘
x+s=n p+q=1
ÙfiÙÂ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· ÂÌÊ·ÓÈÛÙÔ‡Ó (Ù· A, B) x Î·È s ÊÔÚ¤˜ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÛÂÈÚ¿, ‰›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi Ù‡Ô: XÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙË ‰ÈˆÓ˘ÌÈ΋ ηٷÓÔÌ‹, ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· Ë Â‡ÚÂÛË ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ·Ó·ÏÔÁÈÒÓ ‹ Ô ˘ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ Ù˘ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ‰‡Ô ‹ ÂÚÈÛÛÔÙ¤ÚˆÓ ÂӉ¯Ô̤ӈÓ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÂӉȷʤÚÂÈ Ë ÛÂÈÚ¿ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2 ¢›ÓÂÙ·È Ë ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË A· x A·. ¶ÔÈ· Ë Èı·ÓfiÙËÙ·, fiÙ·Ó ÁÂÓÓËıÔ‡Ó 5 ·È‰È¿, Ù· 3 Ó· ¤¯Ô˘Ó Ê·ÈÓfiÙ˘Ô (A) Î·È Ù· ‰‡Ô (·); i. Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ (A), (A), (·), (·), (A), ii. ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÛÂÈÚ¿; A¿ÓÙËÛË
P (A) = 3 , P(·)= 1 4 4 3
i. P (A, A, ·, ·, A) = 3 ⋅ 3 ⋅ 1 ⋅ 1 ⋅ 3 = 3 4 4 4 4 4 45 3 2 ii. P (3A, 2·) = 5! Ø P (A) Ø P(·) = 5! Ø 3 3! Ø 2! 3! Ø 2! 4
3
Ø 1 4
2
3
= 10 Ø 3 5 4
Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó.
TÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ x2 Î·È Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ˘Ôı¤ÛÂˆÓ ™Â οı ÂÈÛÙ‹ÌË, ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚‹Ì· Ù˘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÌÂıfi‰Ô˘ (KÂÊ. 1) ·ÔÙÂÏ› Ë ‰È·Ù‡ˆÛË ˘Ôı¤ÛÂˆÓ Ì ‚¿ÛË Î¿ÔȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ·ÏÏ¿ Î·È Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÂÈÚ·Ì¿ÙˆÓ ÁÈ· ·ϋı¢ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ˘Ôı¤ÛˆÓ. ™¿ÓÈ· fï˜ Ù· ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂÓ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· (·fi ¤Ó· ›ڷ̷, ÌÈ· ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË) Ù·˘Ù›˙ÔÓÙ·È
271
¶APAPTHMA I
Ì ٷ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ· (Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ˘fiıÂÛË). OÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·˘Ù¤˜ ÌÂٷ͇ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂÓˆÓ Î·È
¶APATHPOYMENA KAI ANAMENOMENA A¶OTE§E™MATA
·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÌÔÚ› Ó· ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÂ Ù˘¯·›·
ÁÂÁÔÓfiÙ·
‹
ÛÊ¿ÏÌ·Ù·
(ÌË
A˜ ˘Ôı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ Ú›¯ÓÔ˘Ì ¤Ó·
ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜
ÓfiÌÈÛÌ· 100 ÊÔÚ¤˜. EÌ›˜ ·Ó·Ì¤ÓÔ˘ÌÂ
·ÔÎÏ›ÛÂȘ) ‹ Ó· ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜
·fi ÙȘ Ú›„ÂȘ ·˘Ù¤˜ Ó· ¤¯Ô˘Ì 50
·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ Â›Ó·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ˘Â‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ·
ÊÔÚ¤˜
·˘Ù¤˜ (ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ). °È· Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ì ÌÈ· ÁÂÓÂÙÈ΋ ˘fiıÂÛË, ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È
“ÎÂÊ¿ÏÈ”
ηÈ
50
ÊÔÚ¤˜
“ÁÚ¿ÌÌ·Ù·”. ¶Ú·ÎÙÈο fï˜ ·˘Ùfi Â›Ó·È Û¯Â‰fiÓ ·‰‡Ó·ÙÔÓ. AÓ fï˜ ¤¯Ô˘Ì ÛÙȘ 56 ÊÔÚ¤˜ ÎÂÊ¿ÏÈ Î·È
2
¯ =™
-ı
2
ÌfiÓÔ 44 ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ ·˘Ùfi ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·; H ·fiÎÏÈÛË ·fi ÙËÓ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓË ·Ó·ÏÔÁ›· Â›Ó·È ı¤Ì·
ı ¤Ó·˜
¤ÏÂÁ¯Ô˜,
¤Ó·
ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ.
TÔ
ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ
Ô˘
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙË ÁÂÓÂÙÈ΋ ÁÈ· ·Ó¿Ï˘ÛË ÔÈÔÙÈÎÒÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Â›Ó·È ÙÔ x2, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë ÙÈÌ‹ ‰›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ
Ù˘¯·›ˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ‹ ÔÊ›ÏÂÙ·È Û οÔÈÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, fiˆ˜ ÛÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙÔ˘ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ (‚¿ÚÔ˜) ‹ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ú›„˘; Y¿Ú¯ÂÈ ÙÚfiÔ˜ Ó·
Â͛ۈÛË: fiÔ˘ = ·Ú·ÙËÚËı›۷ ÙÈÌ‹ Î·È ı = ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓË ÙÈÌ‹ (ıˆÚËÙÈ΋). °È· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÎÚÈÙËÚ›Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ì ˘fi„Ë Ù· ÂÍ‹˜: ñ ¶·›ÚÓÔ˘Ì ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ·Ú·ÙËÚËı¤ÓÙˆÓ Î·È ıˆÚËÙÈÎÒÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ, ÁÈ· Ó· ˘ÔÏÔÁ›ÛÔ˘Ì ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ·fiÎÏÈÛ˘. ñ Y„ÒÓÔ˘Ì ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ, ÁÈ· Ó· ¤¯Ô˘Ì ÌfiÓÔ ıÂÙÈΤ˜ ÙÈ̤˜. ñ ¢È·ÈÚԇ̠̠ÙËÓ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓË (ıˆÚËÙÈ΋) ÙÈÌ‹, ÁÈ· Ó· ¤¯Ô˘Ì ¤Ó· ÈÛÔÚÚÔË̤ÓÔ (˙˘ÁÈṲ̂ÓÔ) ̤ÛÔ fiÚÔ Ù˘ ·fiÎÏÈÛ˘ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ (‹ ·ÏÏÈÒ˜ ÁÈ· Ó· Â›Ó·È Û˘ÁÎÚ›ÛÈ̘ ÔÈ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜). ñ ¶ÚÔÛı¤ÙÔ˘Ì ÙȘ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ, ÁÈ· Ó· ¤¯Ô˘Ì ÌÈ· ÙÈÌ‹ ÁÈ· ÙË Û˘ÓÔÏÈ΋ ·fiÎÏÈÛË ÙÔ˘ ÂÈÚ¿Ì·ÙÔ˜. T· ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÌÔÚԇ̠ӷ Ù· ·Ó¿ÁÔ˘Ì Û ÌÔÚʤ˜ ‰‡Ô ˘Ôı¤ÛˆÓ. ™ÙËÓ ÚÒÙË ıˆÚԇ̠fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ‰È·ÊÔÚ¿ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ·Ú·ÙËÚËı¤ÓÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ (ÌˉÂÓÈ΋ ˘fiıÂÛË). ™ÙË ‰Â‡ÙÂÚË ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È fiϘ ÔÈ ˘fiÏÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ô˘ Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·fi ÙËÓ ÚÒÙË (ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ ˘fiıÂÛË). ™˘Ó‹ıˆ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÂϤÁ¯Ô˘ (·Ó ÈÛ¯‡ÂÈ ‹ fi¯È) ÁÈ· ÙËÓ ÚÒÙË ˘fiıÂÛË. E›Â‰Ô ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë Ì¤ÁÈÛÙË Èı·ÓfiÙËÙ· ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ‰Â¯fiÌ·ÛÙ fiÙÈ ‰ÂÓ ÈÛ¯‡ÂÈ Ë ˘fiıÂÛ‹ Ì·˜. ™ÙË BÈÔÏÔÁ›· Î·È Î·Ù’ ¤ÎÙ·ÛË ÛÙË °ÂÓÂÙÈ΋, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ˆ˜ Â›Â‰Ô ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ 0,05 (‹ 5%). A˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ·fi ÙȘ 100 ÂÚÈÙÒÛÂȘ, Ô˘ ‰Â¯Ù‹Î·Ì fiÙÈ Ë ˘fiıÂÛ‹ Ì·˜ ÈÛ¯‡ÂÈ, ÌfiÓÔ ÛÙȘ 5 ÌÔÚ› Ó· οÓÔ˘Ì ϿıÔ˜. ŒÓ· ÛÙÔȯ›Ô, Ô˘ ›Û˘ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÓÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙËÓ ÔÚıfiÙËÙ· ‹ ÌË Ù˘ ˘fiıÂÛ‹˜ Ì·˜, Â›Ó·È Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ‚·ıÌÒÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜. B·ıÌfi˜ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Â›Ó·È Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ (ÎÏ¿ÛÂˆÓ – ÙÈÌÒÓ) Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÔÈΛÏÏÔ˘Ó ÂχıÂÚ·. ¢ËÏ·‰‹, Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ Ô˘ ÌÂÏÂÙ¿Ì Ì›ÔÓ 1. °È· Ó· Á›ÓÂÈ ÈÔ Î·Ù·ÓÔËÙfi, ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·. ™ÙÔ Â›Ú·Ì· ÙÔ˘ ÎÏ·ÛÈÎÔ‡ ‰È˘‚ÚȉÈÛÌÔ‡ ¤¯Ô˘Ì ٤ÛÛÂÚȘ Ê·ÈÓÔÙ˘ÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ (n=4). AÓ Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ì ÙȘ 3 Ù¿ÍÂȘ ÛÙËÓ Ù‡¯Ë, Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÛÙËÓ Ù¤Ù·ÚÙË Ù¿ÍË ‰Â ı· ›ӷÈ
Ù˘¯·›Ô˜,
·Ú·ÙËÚ‹ıËηÓ.
·ÏÏ¿
ÙÔ
˘fiÏÔÈÔ
ÙˆÓ
Û˘ÓÔÏÈÎÒÓ
·ÚÈıÌÒÓ
Ô˘
272
¶APAPTHMA I
O ›Ó·Î·˜ x2 ¤¯ÂÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÙÈ̤˜ ÛÂ
¶›Ó·Î·˜ x2
¶›Ó. 6.5
Û¯¤ÛË
B·ıÌÔ› AÚÈıÌÔ› ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ ÎÏ¿ÛˆÓ
x
ÌÂ
ÙÔÓ
·ÚÈıÌfi
ÙˆÓ
‚·ıÌÒÓ
ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ (B.E.) (ÙÈ̤˜ ÛÂÈÚÒÓ) Î·È ÙËÓ ÙÈÌ‹
2
Ù˘ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ (P) (ÙÈ̤˜ ÛÙËÏÒÓ). H οı 1
2
0.00
0.10
0.45
1.32 2.71 3.84
6.64
2
3
0.02
0.58
1.39
2.77 4.61 5.99
9.21
3
4
0.12
1.21
2.37
4.11 6.25 7.82 11.34
4
5
0.30
1.92
3.36
5.39 7.78 9.49 13.28
5
6
0.55
2.67
4.35
6.63 9.24 11.07 15.09
Ó· ¿ÚÔ˘Ì ÌÈ· ÙÈÌ‹ x2 ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÙÔ˘ 3,84
0.99 99%
0.75 75%
0.50 50%
0.25 0.10 0.05 25% 10% 5%
(ÁÈ· B.E. = 1) Â›Ó·È 5%. ¢È·ÊÔÚÂÙÈο, ·Ó ÙÔ
¶Èı·ÓfiÙËÙ· Ù˘¯·›·˜ ·fiÎÏÈÛ˘
ÙÈÌ‹ x2 ÙÔ˘ ›Ó·Î· Ì·˜ ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ÁÈ· ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Â›Ú·Ì· (Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ B.E.)
0.01 1%
Ë
(ÌˉÂÓÈ΋)
(·Ô‰ÂÎÙ‹)
˘fiıÂÛË ÌÂ
›ӷÈ
ÌÈ·
ÛˆÛÙ‹
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË
Èı·ÓfiÙËÙ·. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë Èı·ÓfiÙËÙ·
›ڷ̷
·ӷÏËÊı›
ÔÏϤ˜
·Ó·Ì¤ÓÔ˘Ì 5% ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ x
2
ÊÔÚ¤˜, Ó· ›ӷÈ
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÙÔ˘ 3,84 (ÁÈ· B.E. = 1). E›Û˘, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ԇ̠fiÙÈ ÁÈ· ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Â›Â‰Ô
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1 OÈ Ê·ÈÓÔÙ˘ÈΤ˜ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ 3:1, 1:1:1:1, 9:3:3:1 ÎÙÏ. Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó Û ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛÂȘ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ Â›Ó·È ÔÈ ıˆÚËÙÈο ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ˜. ŸÌˆ˜ Û ÂÈÚ·Ì·ÙÈΤ˜ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛÂȘ (‹ Û ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ Û’ ¤Ó·Ó ÏËı˘ÛÌfi) ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·Ó·ÏÔÁ›Â˜, ÔÈ Ôԛ˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Ó ·fi ÙȘ ıˆÚËÙÈο ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ˜. AÓ ¿ÚÔ˘ÌÂ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ Û¯‹Ì· ÙˆÓ ÛfiÚˆÓ ÙÔ˘ ÂÈÚ¿Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Mendel, Ë ıˆÚËÙÈο ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓË Ê·ÈÓÔÙ˘È΋ ·Ó·ÏÔÁ›· ÛÙËÓ F2 Â›Ó·È 3:1. T· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ô˘ ‹ÚÂ Ô Mendel ·fi ÌÂÚÈο Ê˘Ù¿, ηıÒ˜ Î·È Ù· Û˘ÓÔÏÈο, Ê·›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ›Ó·Î·, fiÔ˘ ·Ú·ÙËÚԇ̠·ÔÎÏ›ÛÂȘ ·fi ÙËÓ ·Ó·ÏÔÁ›· 3:1. OÈ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È Ù˘¯·›Â˜; A¿ÓÙËÛË: H Û‡ÁÎÚÈÛË ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ·Ú·ÙËÚ‹ıËÎ·Ó Ì ٷ ıˆÚËÙÈο ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ· Î·È Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Ù˘ ˘fiıÂÛ‹˜ Ì·˜ (fiÙÈ ‰ËÏ·‰‹ Û οıÂ Ê˘Ùfi Ù· ÁÔÓ›‰È· ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ·) ı· Á›ÓÂÈ Ì ÙÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ x2. ¶›Ó·Î·˜ AÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ F2 Ô˘ ÚԤ΢„·Ó ·fi ÙË ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË Ê˘ÙÒÓ ÌÂ
º˘Ù¿ 1 2
¶·Ú·ÙËÚËı¤ÓÙ· P˘ÙȉˆÌ. §Â›·
AÓ·ÌÂÓfiÌÂÓ· §Â›· P˘ÙȉˆÌ.
x2
x20,05
45
12
42,75
14,25
0,470
3,84
26,25
8,75
0,086
3,84
27
8
3
25
7
24,0
8,0
0,166
3,84
4
19
16
26,25
8,75
8,010
3,84
Ï›· Î·È Ú˘ÙȉˆÌ¤Ó· Û¤ÚÌ·Ù· (›ڷ̷ Mendel)
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ì ÙȘ ÙÈ̤˜ x2 Ì ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ÛÙ·ÙÈÛÙÈÎÔ‡ ›Ó·Î· ÁÈ· B.E. = 1 Î·È Â›Â‰Ô ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ·˜ 0,95. H ÙÈÌ‹ ·˘Ù‹ ÙÔ˘ x2 Â›Ó·È 3,84 Î·È Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·fi ÙȘ ÙÈ̤˜ ÁÈ· Ù· ÙÚ›· ÚÒÙ· Ê˘Ù¿ (0,47, 0,086, 0,166). ÕÚ· Ë ˘fiıÂÛË Á›ÓÂÙ·È ‰ÂÎÙ‹. °È· ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ Ê˘Ùfi, Ë ÙÈÌ‹ 8,01 Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ù˘ ÙÈÌ‹˜ 3,84, Û˘ÓÂÒ˜ ·ÔÚÚ›ÙÔ˘Ì ÙË (ÌˉÂÓÈ΋) ˘fiıÂÛË fiÙÈ Ô ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·ÏÏËÏÔÌfiÚÊˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ¤ÁÈÓ ۇÌʈӷ Ì ÙËÓ ·Ó·ÏÔÁ›· 3:1.
273
¶APAPTHMA I
ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ·˜ (.¯. 5%) ÔÈ ÙÈ̤˜ ÙÔ˘ x2 ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ (Ó· ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Ó) Ó· Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ·fi ÙËÓ ÙÈÌ‹ 3,84. TÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ x2 ¤¯ÂÈ Â˘Ú‡Ù·ÙË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ˘Ôı¤ÛÂˆÓ Û ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÁÂÓÂÙÈ΋˜ (ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÁÂÓÂÙÈ΋˜, ÁÂÓÂÙÈ΋˜ ÏËı˘ÛÌÒÓ). ¶·Ú·Î¿Ùˆ ı· ‰Ô‡Ì ÔÚÈṲ̂ӷ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.
°ÂÓÂÙÈ΋ ÏËı˘ÛÌÒÓ ¶ÏËı˘ÛÌȷ΋ ÁÂÓÂÙÈ΋ Â›Ó·È Ë ÌÂϤÙË Ù˘ ηٷÓÔÌ‹˜ ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ÛÙÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙË ÁÔÓȉȷ΋ Î·È ÁÔÓÔÙ˘È΋ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿. H ÌÂϤÙË Ù˘ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙË ÁÂÓÂÙÈ΋ ηıÔ‰‹ÁËÛË (Û˘Ì‚Ô˘Ï‹) Î·È ÁÈ· ۯ‰ȷÛÌfi ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ÂϤÁ¯Ô˘. ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ Â›Ó·È ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ·fi ¿ÙÔÌ· ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ Ô˘ ˙Ô˘Ó Û ¤Ó· ‚ÈfiÙÔÔ. ¶·ÌÌÂÈÎÙÈÎfi˜ ÏËı˘ÛÌfi˜ (ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎÂ Î·È MÂÓÙÂÏÈÎfi˜ ÏËı˘ÛÌfi˜) Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÏËı˘ÛÌfi˜ ·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÓÔÓÙ·È ÂχıÂÚ· Î·È Ù˘¯·›· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. TÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ÂÓfi˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÁÔÓȉȷÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi. H ÈÛÔÚÚÔ›· ÙˆÓ Hardy - Weinberg. ™’ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ Î·È ·ÌÌÂÈÎÙÈÎfi ÏËı˘ÛÌfi, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ‰ÚÔ˘Ó ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ÁÔÓȉȷΤ˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ (ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË), ÔÈ ÁÔÓȉȷΤ˜ Î·È ÔÈ ÁÔÓÔÙ˘ÈΤ˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙ·ıÂÚ¤˜ ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿. °ÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ ‰Â ÙȘ ÁÔÓȉȷΤ˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙȘ ÁÔÓÔÙ˘ÈΤ˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡. ™’ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ï¤Ì ˆ˜ Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÈÛÔÚÚÔ›·. A˘Ù‹ Ë ÈÛÔÚÚÔ›· ÂÚÈÁÚ¿ÊÙËΠ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ÙÔ 1908 ·fi ÙÔÓ ÕÁÁÏÔ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi G.H. Hardy Î·È ÙÔ °ÂÚÌ·Ófi ÁÈ·ÙÚfi W. Weinberg, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠIÛÔÚÚÔ›· Hardy - Weinberg. AÓ ıˆڋÛÔ˘Ì Û ÌÈ· ÁÂÓÂÙÈ΋ ı¤ÛË ‰‡Ô ·˘ÙÔÛˆÌÈο ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ· ÁÔÓ›‰È· A Î·È ·, ÌÂ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ p Î·È q ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· (p + q = 1), ÙfiÙ ÔÈ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ÁÔÓÔÙ‡ˆÓ Ù˘ ÂfiÌÂÓ˘ ÁÂÓÈ¿˜ ı· ›ӷÈ:
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
°ÔÓfiÙ˘Ô˜:
AA
A·
··
™˘¯ÓfiÙËÙ·:
p2
2pq
q2
°ÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ fiÙÈ Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ·ÏÊÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Â›Ó·È
1/20.000
ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó EÊfiÛÔÓ Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó·
(ÏËı˘ÛÌfi˜ ÔÈ
ÁÔÓȉȷΤ˜
ÛÂ
ÈÛÔÚÚÔ›·),
Û˘¯ÓfiÙËÙ˜
Ó·
ηÈ
Ë
Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÙÂÚfi˙˘ÁˆÓ ·ÙfiÌˆÓ (ÊÔÚ¤ˆÓ).
‰È·ÛÙ·˘ÚÒÓÂÙ·È Ù˘¯·›·, ÔÈ ÁÔÓȉȷΤ˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ı· ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ›‰È˜ ηÈ
A¿ÓÙËÛË
ÛÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÁÂÓȤ˜ Î·È Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ·
(A)
(A)
(·)
ÙˆÓ ·ÔÁfiÓˆÓ AA, A·, ·· ı· Â›Ó·È p2,
AA
A·
··
p2
2pq
q2
19.999/20.000
1/20.000
2
2pq Î·È q ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ÂÈÎÚ·ÙÒÓ – ˘ÔÏÂÈfiÌÂÓˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ ÔÈ ÁÔÓȉȷΤ˜
AÊÔ‡ q2 = 1/20.000 q = 0,00707 ⇒ p = 1 - q = 0,99293.
Û˘¯ÓfiÙËÙ˜
ÌÔÚÔ‡Ó
EÔ̤ӈ˜ Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÙÂÚfi˙˘ÁˆÓ (ÊÔÚ¤ˆÓ) ı·
ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó
ÌfiÓÔ
Ó· ÌÂ
ÙËÓ
ÚÔ¸fiıÂÛË fiÙÈ ÔÈ ÙÚÂȘ ÁÔÓfiÙ˘ÔÈ
›ӷÈ: 2pq = 0,01404 ‹ 1404 / 10.000 ¿ÙÔÌ·.
274
¶APAPTHMA I
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2 AÓ ˘Ôı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ Û ÂͤٷÛË 500 ·ÙfiÌˆÓ ‚Ú¤ıËÎ·Ó fiÙÈ 240, 210 Î·È 50 ¿ÙÔÌ· ›¯·Ó M, MN Î·È N ÔÌ¿‰· ·›Ì·ÙÔ˜ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·, ÔȘ Â›Ó·È ÔÈ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ; O Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ ÏËı˘ÛÌfi˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÈÛÔÚÚÔ›·; A¿ÓÙËÛË º·ÈÓfiÙ˘Ô˜
(M)
(MN)
(N)
™‡ÓÔÏÔ
¶
240
210
50
500
238,05
213,9
48,05
500
3,025
15,21
3,8025
(¶-A) /A
3,8025/238,05
15,21/213,9
3,8025/48,05
x2
0,01597
0,07111
0,07914
A 2
(¶-A) 2
0,16621
OÈ ÁÔÓȉȷΤ˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ·ÏÏËÏÔÌfiÚÊˆÓ M Î·È N Â›Ó·È ›Û˜ Ì pM= 0,69 Î·È pN = 0,31. EÔ̤ӈ˜ ÔÈ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ˜ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÁÔÓfiÙ˘ˆÓ ›ӷÈ: 0,692 = 0,4761 MM, 2(0,69)(0,31) = 0,4278 MN, Î·È 0,312 = 0,0961 NN. °È· Ó· Âϯı› ·Ó Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÈÛÔÚÚÔ›·, ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ÙÔ ÎÚ›ÙËÚÈÔ x2. Afi ÙÔÓ ›Ó·Î· ‚Ú›ÛÎÔ˘Ì fiÙÈ Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Î¿ı ÁÔÓÔÙ‡Ô˘ Â›Ó·È 238,05, 213,9 Î·È 48,05 Î·È Ë ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ x2 Â›Ó·È 0,16621. ŸÙ·Ó ÂϤÁ¯Ô˘Ì ·Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ‹ fi¯È ÈÛÔÚÚÔ›· ÛÙÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜, ÔÈ ‚·ıÌÔ› ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ (B.E.) ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ·Ê·ÈÚÒÓÙ·˜ ·fi ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ê·ÈÓÔÙ˘ÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ·ÏÏËÏÔÌfiÚʈÓ. ¢ËÏ·‰‹, ÛÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ¿ Ì·˜ ÁÈ· ÙÚÂȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Ê·ÈÓÔÙ˘ÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ·, B.E.= 3-2 = 1. °È· ÙÈÌ‹ x2 = 0,16621 Î·È 1 ‚·ıÌfi ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Ë ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ P Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÙÔ˘ 0,05 (Ë ÙÈÌ‹ x2 = 0,166 << x20,05 = 3,84) Î·È ¿Ú· ÔÈ Û˘¯ÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ê·ÈÓÔÙ‡ˆÓ Ô˘ ·Ú·ÙËÚ‹ıËÎ·Ó Û˘ÌʈÓÔ‡Ó Ì ÙȘ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ˜. ÕÚ· Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÈÛÔÚÚÔ›·. ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ·Ó·ÏÔÁ›· p2 : 2pq : q2. ¢ËÏ·‰‹, ÌfiÓÔ Ì ÙËÓ ÚÔ¸fiıÂÛË fiÙÈ Ô
°È· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ ñ ¶fiÙ ‰‡Ô ÁÂÁÔÓfiÙ· ¯·ÚÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·Û˘Ì‚›‚·ÛÙ· Î·È fiÙ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ·; ñ TÈ ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ì ‰ÈˆÓ˘ÌÈ΋ ηٷÓÔÌ‹; ñ ¶fiÙ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÙÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ x2 ñ TÈ ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÔÚÚÔ›· ÙˆÓ Hardy - Weinberg;
ÏËı˘ÛÌfi˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÈÛÔÚÚÔ›·. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ÈÛÔÂÈÎÚ·ÙÒÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ Â›Ó·È Â‡ÎÔÏÔ Ó· ˘ÔÏÔÁÈÛÙ› Ë ÁÔÓÔÙ˘È΋ Î·È ÁÔÓȉȷ΋ Û˘¯ÓfiÙËÙ·, ·ÊÔ‡ Û οı ʷÈÓfiÙ˘Ô ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ¤Ó·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ ÁÔÓfiÙ˘Ô˜ (‚Ï. ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2).
153
6. K§HPONOMIKOTHTA
§E•EI™ ¿ÁÚÈÔ˜ ‹ ηÓÔÓÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ ·Ó·ÛÙÔϤ·˜ ·Ó¢ÏÔÂȉ›Â˜ ‚·ıÌfi˜ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ ÁÂÓÂÙÈ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ ÁÔÓȉȷ΋ ‹ ÛËÌÂȷ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË Â͈˘ÚËÓÈ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË
ÂȉÈÔÚıˆÙÈÎfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ηÚÎÈÓÔÁ¤ÓÂÛË Î·ÚΛÓÔ˜ ΢ÙÙ·ÚÔÏ·ÛÌ·ÙÈ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÈÁfiÓÔ˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜
Èı·ÓfiÙËÙ· ÏËı˘ÛÌȷ΋ ÁÂÓÂÙÈ΋ ÏËı˘ÛÌfi˜ ÚÔÁÂÓÓËÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË ˘ÚËÓÈ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË Û‡Ó‰ÚÔÌÔ ÛˆÌ·ÙÈ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ·ÓˆÌ·Ï›·
¶EPI§HæH ñ H MÂϤÙË Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ °ÂÓÂÙÈ΋˜. O G. Mendel ¤ıÂÛ ÙȘ ‚¿ÛÂȘ Ù˘ °ÂÓÂÙÈ΋˜ Ì ÙË ‰È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ ‰˘Ô ÓfiÌˆÓ ÙÔ˘ Ô˘ ÈÛ¯‡Ô˘Ó Ì ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ. H ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ Î·È ÔÈ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ‚·ÛÈο ÂÚÁ·Ï›· ÛÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜. ñ K¿ı ÎÏËÚÔÓÔÌ‹ÛÈÌË ·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, Ë ÔÔ›· ‰ÂÓ ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ·Ó·Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ, ηÏÂ›Ù·È ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË. OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ˘ÚËÓÈΤ˜ Î·È Â͈˘ÚËÓÈΤ˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÙÔÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ ·ı·›ÓÂÈ ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹. OÈ ˘ÚËÓÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Û ÁÔÓȉȷΤ˜ Î·È ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜. OÈ ÁÔÓȉȷΤ˜ ‹ ÛËÌÂȷΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ÓÔ˘ÎÏÂÔÙȉ›ˆÓ Û ¤Ó· ÛËÌÂ›Ô ÂÓfi˜ ÁÔÓȉ›Ô˘, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ó¤ˆÓ ·ÏÏËÏÔÌfiÚʈÓ. A. ™ÙÔ Â›Â‰Ô ÙÔ˘ DNA ÔÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ: ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ·ÓÙÈηٿÛÙ·Û˘ Î·È ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÌÂÙ·ÙfiÈÛ˘ ·Ó·ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘. B. ™ÙÔ ÚˆÙÂ˚ÓÈÎfi Â›Â‰Ô ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘ÌÂ: ÛȈËϤ˜, Ô˘‰¤ÙÂÚ˜, Ì ϿıÔ˜ ÓfiËÌ·, ¯ˆÚ›˜ ÓfiËÌ·, ÌÔÚÊÔÏÔÁÈΤ˜, ‚ÈÔ¯ËÌÈΤ˜, ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ıÓËÛÈÁfiÓ˜. AÓ¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È, ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ·˘ÙfiÌ·Ù˜ Î·È Ù¯ÓËÙ¤˜. ñ T· ·ÙÙ·Ú· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ ÁÈ· Ó· ÂȉÈÔÚıÒÓÔ˘Ó ÙȘ ‚Ï¿‚˜, Ô˘ ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙȘ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ÛÙÔ DNA. ñ OÈ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó fiÏÔ ÙÔ ¯ÚˆÌfiۈ̷ Î·È ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ‰ÔÌÈΤ˜ Î·È ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜. A. OÈ ‰ÔÌÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÂ
·ÏÏ·Á‹ ÛÙË ‰ÔÌ‹ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÂÍ‹˜ Ù‡Ô˘˜: ÂÏÏ›„ÂȘ, ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÌÔ‡˜, ·Ó·ÛÙÚÔʤ˜ Î·È ÌÂÙ·ÙÔ›ÛÂȘ. B. OÈ ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈΤ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ·ÊÔÚÔ‡Ó Û ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ¢ÏÔÂȉ›Â˜ Î·È ·Ó¢ÏÔÂȉ›Â˜. ñ O ηÚΛÓÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÓÂͤÏÂÁÎÙË ·‡ÍËÛË Î˘ÙÙ·ÚÈÎÒÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ. H ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚË ¤Ó‰ÂÈÍË fiÙÈ Ô Î·ÚΛÓÔ˜ ¤¯ÂÈ ÁÂÓÂÙÈ΋ ‚¿ÛË ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ó·Î¿Ï˘„Ë ÙˆÓ ÔÁÎÔÁÔÓȉ›ˆÓ. ŸÏ· Ù· Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο ·ÙÙ·Ú· ÂÚȤ¯Ô˘Ó ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ, Ù· ÚˆÙÔ-ÔÁÎÔÁÔÓ›‰È· Î·È Ù· ÔÁÎÔηٷÛÙ·ÏÙÈο ÁÔÓ›‰È·, Ù· ÔÔ›· ÂϤÁ¯Ô˘Ó Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘. OÚÈṲ̂ÓÔÈ fï˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ (fiˆ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, ηÚÎÈÓÔÁfiÓ˜ Ô˘Û›Â˜, ·ÎÙÈÓÔ‚Ôϛ˜, ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·) ÌÔÚ› Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ·ÒÏÂÈ· ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ Ù˘ ¤ÎÊÚ·Û˘ ÙˆÓ ÚˆÙÔ-ÔÁÎÔÁÔÓȉ›ˆÓ ‹ Ì›ˆÛË Ù˘ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ˘ ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙ·ÏÙÈÎÒÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÙÔ˘˜ Û ÔÁÎÔÁÔÓ›‰È· Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó Î·ÚÎÈÓÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi ·ÙÙ·ÚÔ. ñ H ‰È¿ÁÓˆÛË ÌÈ·˜ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Û ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈÎfi ‹ Û ÚÔÁÂÓÓËÙÈÎfi Â›Â‰Ô Î·È ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Û ΢ÙÙ·ÚÔÁÂÓÂÙÈ΋ Î·È ÌÔÚȷ΋. ñ ŒÓ· ·ÎfiÌË ‰È·ÁÓˆÛÙÈÎfi ̤ÛÔ Â›Ó·È Î·È ÙÔ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ, Ë ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË ÁÈ· ÙË ÁÂÓÂÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË Î·È ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ ηıÒ˜ Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ ÂÓfi˜ ÁÓˆÚ›ÛÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ñ H ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÁÂÓÂÙÈÛÙ¤˜ Û οı ˙¢Á¿ÚÈ Ô˘ ÂÚÈ̤ÓÂÈ ·È‰› Î·È Ô˘ ¤¯ÂÈ
154
6. K§HPONOMIKOTHTA
∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ ∞’ √Ì¿‰·˜ N· ÂÈϤÍÂÙ ·fi ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙË ÛˆÛÙ‹ ·¿ÓÙËÛË. 1. ¶ÔÈÔ ‹Ù·Ó ÙÔ ÚÒÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ÌÂϤÙËÛ ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ÙËÓ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·; ·. Mendel ‚. Punnet Á. Watson ‰. Calvin 2. √È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ÂÓfi˜ ÁÔÓȉ›Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È: ·. ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, ‚. ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊ·, Á. Á·Ì¤Ù˜, ‰. ˘‚Ú›‰È·. 3. TÔ ÎfiÎÎÈÓÔ, ÙÔ Ï¢Îfi Î·È ÙÔ ÚÔ˙ ¯ÚÒÌ· ÙˆÓ ÏÔ˘ÏÔ˘‰ÈÒÓ ÛÙÔ Ê˘Ùfi ÛÎ˘Ï¿ÎÈ ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ÁÔÓ›‰ÈÔ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ: ·. ·ÙÂÏ‹ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË, ‚. ·ÓÂÈÎÚ¿ÙËÛË, Á. ÔÏ˘ÁÔÓȉȷ΋ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË, ‰. ÔÏ˘ÌÔÚÊÈÎfiÙËÙ·. 4. √È ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Â›Ó·È Û˘¯Ó¿ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ·ÓÙÈηٿÛÙ·Û˘ ‚¿Û˘. ∏ ÈÔ ÎÔÈÓ‹ ·ÈÙ›· ›ӷÈ: ·. ·ÚÂÌ‚ÔϤ˜ ‚¿ÛˆÓ, ‚. ‰È·Áڷʤ˜ ‚¿ÛˆÓ, Á. ·ÛÙ¿ıÂÈ· ÛÙ· ÌfiÚÈ· ÙˆÓ ‚¿ÛˆÓ, ‰. Ï¿ıË Î·Ù¿ ÙË Î˘ÙÙ·ÚÈ΋ ‰È·›ÚÂÛË. 5. ∞ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È: ·. ÌÂÙ·ÛÙÚÔÊ‹, ‚. ÌÂÙ¿ıÂÛË, Á. ÌÂÙ¿‚·ÛË, ‰. ·Ó·ÛÙÚÔÊ‹.
ÌÈ·˜
Ô˘Ú›Ó˘
·fi
ÌÈ·
¿ÏÏË
6. ªÂ ‚¿ÛË ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ‰·ÏÙˆÓÈÛÌÔ‡: ·. ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰·ÏÙˆÓÈÎÔ› ¿Ó‰Ú˜, ‚. ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰·ÏÙˆÓÈΤ˜ Á˘Ó·›Î˜, Á. ˘¿Ú¯ÂÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÛÙ· ‰‡Ô ʇϷ, ‰. Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ‰Â Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Î·ıfiÏÔ˘ Ì ÙÔ Ê‡ÏÔ. 7. ∏ ÁÔÓȉȷ΋ ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË Ô˘ ÚÔηÏÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË ÌÈ·˜ ‚¿Û˘ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó’ ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ë ÁÂÓÂÙÈ΋ ÏËÚÔÊÔÚ›· Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÙ·È: ·. ÌfiÓÔ ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÙÚÈϤٷ fiÔ˘ ¤ÁÈÓÂ Ë ·ÏÏ·Á‹, ‚. ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË, ·ÏÏ¿ Î·È Û fiϘ ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÙÚÈϤÙ˜ ‚¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘ ·˘ÙÔ‡, Á. ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË, ·ÏÏ¿ Î·È Û fiϘ ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÙÚÈϤÙ˜ ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘ ·˘ÙÔ‡ ·ÏÏ¿ Î·È fiÏˆÓ ÙˆÓ ˘fiÏÔÈˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÛÙËÓ ›‰È· ¯ÚˆÌ·Ù›‰·,
‰. ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË, ·ÏÏ¿ Î·È Û fiϘ ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÙÚÈϤÙ˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ‡ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ·‰ÂÚÊ‹ ¯ÚˆÌ·Ù›‰·. 8. ∆Ô Û‡Ó‰ÚÔÌÔ Turner: ·. ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙ· ıËÏ˘Î¿ ¿ÙÔÌ· Î·È ÂΉËÏÒÓÂÙ·È ÛÙÔ Ê·ÈÓfiÙ˘Ô Ì ¤ÓÙÔÓË ·Ó¿Ù˘ÍË ÁÂÓÓËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ Î·È ÌÈÎÚfi ̤ÁÂıÔ˜ ÛÙ‹ıÔ˘˜, ‚. Ì·˙› Ì ÙÔ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ Triplo-X Î·È ÙÔ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ Down ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·Ó¢ÏÔÂȉÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÛÙ· Ê˘ÏÂÙÈο ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·, Á. ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙ· ıËÏ˘Î¿ ¿ÙÔÌ· Î·È ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÌfiÓÔ ÂÓfi˜ Ã Ê˘ÏÂÙÈÎÔ‡ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔ ÁÔÓfiÙ˘Ô ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, ‰. ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙ· ·ÚÛÂÓÈο ¿ÙÔÌ·, Ù· ÔÔ›· ¤¯Ô˘Ó ÁÔÓfiÙ˘Ô ÃÃÀ Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi Á˘Ó·ÈÎÔÌ·ÛÙ›· Î·È ·˙ˆÔÛÂÚÌ›·. 9. ŒÓ·˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ Ô˘ Â›Ó·È Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο ·ÏÔÂȉÈÎfi˜ (n) ı· ÂÌÊ¿ÓÈ˙ ÔÏ˘ÏÔÂȉ›· ·Ó ›¯Â: ·. 2n ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·, ‚. 2n-2 ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·, Á. 3n ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù·, ‰. · ‹ Á. 10. ¶ÔÈÔ ·fi Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı· ¿ÙÔÌ· ÛÙÔÓ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÏËı˘ÛÌfi ¤¯ÂÈ ·Ó¢ÏÔÂȉÈÎfi ηڢfiÙ˘Ô; ·. ŒÓ· ıËÏ˘Îfi ¿ÙÔÌÔ Ì ÈÛÔÚÚÔË̤ÓË ÌÂÙ·ÙfiÈÛË ÌÂٷ͇ 11q Î·È 22q. ‚. ŒÓ· ıËÏ˘Îfi ¿ÙÔÌÔ Ì ۇӉÚÔÌÔ Down ·fi ÙÚÈۈ̛· 21. Á. ŒÓ· ıËÏ˘Îfi ¿ÙÔÌÔ Ì ÈÛÔÚÚÔË̤ÓË ÌÂÙ·ÙfiÈÛË Î·Ù¿ Robertson, Ô˘ ·ÊÔÚ¿ Ù· ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·Ù· 13 Î·È 21. ‰. ŒÓ· ·ÚÛÂÓÈÎfi ¿ÙÔÌÔ Ì ۇӉÚÔÌÔ Turner. 11. ŸÙ·Ó Û˘Ì‚Â› ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ıÚ·‡ÛË Î·È ÙÔ Û·Ṳ̂ÓÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ¯ÚˆÌÔÛÒÌ·ÙÔ˜ ÂÚÈÛÙÚ·Ê› 180Æ ÚÈÓ Â·Ó·Û˘Ó‰Âı›, Ë ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ·ÓˆÌ·Ï›· Ô˘ ı· Û˘Ì‚Â› Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜: ·. ÚÔÛı‹ÎË, ‚. ‰È·ÁÚ·Ê‹, Á. ·Ó·ÛÙÚÔÊ‹, ‰. ÌÂÙ·ÙfiÈÛË. 12. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÂÌÊ¿ÓÈÛË Î·ÚΛÓÔ˘ ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·˘Í¿ÓÂÙ·È ÚÔԉ¢ÙÈο Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ: ·. ÔÈ Î·ÚΛÓÔÈ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ·ÚÁ¿ Î·È ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ‰ÂηÂٛ˜ ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó ÛÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÂÌÊ·Ó›˜, ‚. ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó fiÁÎÔ˘˜ ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏ· ·’ fiÙÈ Ù· ÔÓÙ›ÎÈ·, Á. ÔÏϷϤ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Ú¤ÂÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·ÚΛÓÔ˘, ‰. ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÛÙÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ· ÙˆÓ Á·ÌÂÙÒÓ ‰ÂÓ ÚÔηÏÔ‡Ó Î·ÚΛÓÔ.
6. K§HPONOMIKOTHTA
13. ∆· ηÚÎÈÓÈο ·ÙÙ·Ú·: ·. Â›Ó·È ·Ô‰È·ÊÔÚÔÔÈË̤ӷ, ·ÏÏ¿ Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÈÙÂÏÔ‡Ó ÙË Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ÙÔ˘˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·, ‚. ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔ·„Ô˘Ó ÌfiÓÔ ·fi ÂÈıËÏȷο ·ÙÙ·Ú· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÛ‚ÏËı› ·fi ÔÁÎÔÁfiÓÔ˘˜ ÈÔ‡˜ ‹ ¤¯Ô˘Ó ÂÎÙÂı› Û ·ÎÙÈÓÔ‚Ôϛ˜, Á. ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔ·„Ô˘Ó ·Ó Û˘Ì‚Â› ÁÂÓÂÙÈ΋ ÂÍ·ÏÏ·Á‹ ÛÙÔ ÁÂÓÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ÙÔ˘ ÈÔ‡, ‰. ¤¯Ô˘Ó ·Ô‰È·ÊÔÚÔÔÈËı› Î·È ‰È·ÈÚÔ‡ÓÙ·È Û˘Ó¯Ҙ. 14. ŒÓ· ÚÒÙÔ-ÔÁÎÔÁÔÓ›‰ÈÔ Â›Ó·È: ·. ¤Ó· ÁÔÓ›‰ÈÔ Ô˘ ʤÚÂÙ·È Û’ ¤Ó· ÚÂÙÚÔ˚fi Î·È ÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔηÏ› ηÚΛÓÔ, ‚. ¤Ó· ÁÔÓ›‰ÈÔ ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ·fi ¤Ó·Ó fiÁÎÔ, Á. ¤Ó· ÌÂÙ·ÏÏ·Á̤ÓÔ Î˘ÙÙ·ÚÈÎfi ÁÔÓ›‰ÈÔ ÙÔ ÔÔ›Ô
155
ÚÔηÏ› fiÁÎÔ˘˜, ‰. ÙÔ Î·ÓÔÓÈÎfi ·ÏÏËÏfiÌÔÚÊÔ ÂÓfi˜ ÁÔÓȉ›Ô˘ ÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔηÏ› fiÁÎÔ˘˜ fiÙ·Ó ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·ÏÏ·¯ı›. –. N· ÛËÌÂÈÒÛÂÙ ÔȘ ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜ ·fi ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Â›Ó·È ÛˆÛÙ¤˜ (™) Î·È ÔȘ Ï·Óı·Ṳ̂Ó˜ (§). ·. OÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Â›Ó·È ÎÏËÚÔÓÔÌ‹ÛÈ̘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Î·È Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌfiÓÔ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ. (…) ‚. ŒÓ· ¿ÏÏÔ fiÓÔÌ· ÁÈ· ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Â›Ó·È ÛÈÛÙÚfiÓÈÔ. (…) Á. OÈ SOS ÂȉÈÔÚıˆÙÈÎÔ› Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Îfi„ÈÌÔ Î·È ·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓ Î·ÙÂÛÙÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ DNA. (…) ‰. MÂÙ·ÏÏ·Á̤ӷ ÁÔÓ›‰È· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ÂÚÈÔ¯¤˜ Ì ÌË
156
6. K§HPONOMIKOTHTA
∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ B’ √Ì¿‰·˜ 1. ™Â ÔÈ· ‚ÈÔÌfiÚÈ· ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Ë ‰ÔÌ‹ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÂÙ¿ÏÏ·Í˘; 2. ÀÔı¤ÙÔ˘Ì fiÙÈ ¤Ó· ÁÔÓ›‰ÈÔ ÂϤÁ¯ÂÈ ÙË Û‡ÓıÂÛË ÂÓfi˜ ÂÓ˙‡ÌÔ˘. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹˜, ÌÈ· ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ·Ê·›ÚÂÛË ÂÓfi˜ ÓÔ˘ÎÏÂÔÙȉ›Ô˘. ¶fiÙ ÙÔ ¤Ó˙˘ÌÔ ÙÔ ÔÔ›Ô ı· Û˘ÓÙÂı› Â›Ó·È Èı·ÓfiÙÂÚÔ Ó· ÏËÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙÔ “Ê˘ÛÈÎfi”: AÓ Ë ·Ê·›ÚÂÛË Û˘Ì‚Â› ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ‹ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘; 3. §·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë ÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ‰È·Ù‹ÚËÛ˘ Ù˘ ÛˆÛÙ‹˜ ·Ó·ÁÓÒÛÈÌ˘ ÛÂÈÚ¿˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÌÂÙ¿ÊÚ·Û˘, ÔÈ· ı· ‹Ù·Ó Ë Â›‰Ú·ÛË: ·. Ù˘ ‰È·ÁÚ·Ê‹˜ ÂÓfi˜ ÌÔÓÔ‡ ÓÔ˘ÎÏÂÔÙȉ›Ô˘ ·fi ÙÔ DNA Î·È ‚. Ù˘ ·ÒÏÂÈ·˜ ÙÚÈÒÓ ‰È·‰Ô¯ÈÎÒÓ ÓÔ˘ÎÏÂÔÙȉ›ˆÓ;
ÙÔ˘ Á›ÓÂÙ·È Î·Ú˘ÔÙ˘È΋ ·Ó¿Ï˘ÛË. ¶ÂÚ›Ô˘ 75% ·fi Ù· ·ÙÙ·Ú· Â›Ó·È ‰ÈÏÔÂȉ‹ Î·È 25% Â›Ó·È ÙÂÙÚ·ÏÔÂȉ‹. ∆È ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ Û˘Ó¤‚Ë Î·È fiÙÂ; 14. ª’ ¤Ó· ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Ó· ‰Â›ÍÂÙ Ҙ ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ¤Ó· Ê˘Ùfi Ì ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎfi ·ÚÈıÌfi 3n Î·È ¤Ó· Ì 4n. ¶ÔÈ· ·fi Ù· Ê˘Ù¿ ·˘Ù¿ ÂÚÈ̤ÓÂÙ ӷ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ·ÔÁfiÓÔ˘˜; 15 °È·Ù› Ô Î·ÚΛÓÔ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô ÙÔ˘ Mendel, ·ÏÏ¿ ·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÌË Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ÁÔÓȉȷ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·; 16 ¶ÔȤ˜ Â›Ó·È ÔÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÁÎÔÁÔÓȉ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ÔÁÎÔηٷÛÙ·ÏÙÈÎÒÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ.
4. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ Á›ÓÂÈ Ï¿ıÔ˜ ηٿ ÙËÓ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ DNA, Ò˜ ÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÔÈ· ·fi ÙȘ ‰‡Ô ·Ï˘Û›‰Â˜ ÙÔ˘ DNA Â›Ó·È Ë Ï¿ıÔ˜, ÁÈ· Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÂȉÈÔÚıˆÙÈÎÔ‡˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜;
17. ∆· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ·ÌÓÈÔΤÓÙËÛ˘ ·fi ‰Â›ÁÌ· ¯ÔÚÈ·ÎÒÓ Ï·¯ÓÒÓ ‹ ·fi ‰Â›ÎÙ˜ ÌËÙÚÈÎÔ‡ ÔÚÔ‡ Â›Ó·È ÈÔ ·ÍÈfiÈÛÙ· ÁÈ· ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi Û˘Ó‰ÚfiÌÔ˘ Down Û’ ¤Ó· ¤Ì‚Ú˘Ô;
5. ∫¿Ùˆ ·fi ÔȘ Û˘Óı‹Î˜-ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ‰ÂÓ Ô‰ËÁÔ‡Ó fiϘ ÔÈ ‚Ï¿‚˜ ÛÙÔ ÁÂÓÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Û ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ;
18. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· Û¯ÂÙÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Î·È ÌÂÈÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ·ÌÓÈÔΤÓÙËÛ˘ Î·È ÙÔ˘ ‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ¯ÔÚÈ·ÎÒÓ Ï·¯ÓÒÓ;
6. ∞fi ÙÈ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È Ô Ú˘ıÌfi˜ ÌÂÙ·ÏÏ·ÍÈÁ¤ÓÂÛ˘ ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ·ÏÏËÏÔ˘¯›·˜ ‚¿ÛˆÓ;
19. ¢È·ÁÓˆÛÙÈο ÁÂÓÂÙÈο ÙÂÛÙ, ·˘Ù¿ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·ÁÓÒÛÔ˘Ó ÎÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜ ·ÚÚÒÛÙȘ ÚÈÓ ÂÌÊ·ÓÈÛÙÔ‡Ó Û˘ÌÙÒÌ·Ù·, ı· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÔÌ¿‰· ·ÙfiÌˆÓ ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ “ÔÈ ˘ÁÈ›˜ ¿ÚÚˆÛÙÔÈ”. ∞˘ÙÔ› ‰ËÏ·‰‹ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿ÏË Èı·ÓfiÙËÙ· ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ·ÚÚÒÛÙÈ·˜. ¡ÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ÔÈ ·ÛÊ·ÏÈÛÙÈΤ˜ ÂÙ·ÈÚ›˜ Î·È ÔÈ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ Û’ ·˘Ù¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË Û ٤ÙÔȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜;
7. À¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÛÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ Ù˘ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›Ó˘ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó Î·È ÙȘ ÙÚÂȘ ·ÈÌÔÛÊ·ÈÚ›Ó˜ ∞, ∞2, Î·È F, ÂÓÒ ¿ÏϘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÌfiÓÔ Ì›·. °È·Ù›; 8. ¡· ÂÍËÁ‹ÛÂÙ Ҙ ¤Ó· ÎÔÌÌ¿ÙÈ ÌÈ·˜ ÎψÓÔÔÈË̤Ó˘ ·ÏÏËÏÔ˘¯›·˜ ÙÔ˘ DNA ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ˆ˜ ¤Ó·˜ ·ÓȯÓÂ˘Ù‹˜ ÙÔ˘ DNA ÁÈ· ÁÂÓÂÙÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ. 9. ∆· ·Ó·„˘ÎÙÈο ‰È·›Ù˘ Î·È ¿ÏÏ· Ê·ÁËÙ¿ Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÙÔ Ù¯ÓËÙfi ÁÏ˘Î·ÓÙÈÎfi ·Û·ÚÙ¿ÌË ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ÚÔÂȉÔÔ›ËÛË ÁÈ· ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ì PKU. ∏ ·Û·ÚÙ¿ÌË Â›Ó·È ¤Ó· ‰ÈÂÙ›‰ÈÔ. °È·Ù› ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ·˘Ù‹ Ë ÚÔÂȉÔÔ›ËÛË ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·Ó·Áη›·; 10. ¡· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈÎÒÓ ·ÓˆÌ·ÏÈÒÓ Ì ·˘Ù¿ ÙˆÓ ÁÔÓȉȷÎÒÓ ÌÂÙ·ÏϿ͈Ó.
20. ∆Ô ¿ÙÔÌÔ πππ-1 ¤ı·Ó ͷÊÓÈο Û ËÏÈΛ· 19 ÂÙÒÓ ·fi ·Ó·ÎÔ‹ ηډȿ˜, ηıÒ˜ ¤·È˙ ̿ÛÎÂÙ. ∏ ÌÈÎÚÔÛÎÔÈ΋ ÂͤٷÛË Ù˘ ηډȿ˜ Û ·˘ÙÔ„›· ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ¤ı·Ó ·fi ˘ÂÚÙÚÔÊÈ΋ ηډÈÔÌ˘Ô¿ıÂÈ·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ¤ÁÈÓ ·fi ÁÂÓÂÙÈÛÙ¤˜ ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·ÎÔ‡ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ·ÁÔÚÈÔ‡. µÚ¤ıËΠfiÙÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ·ÁÔÚÈÔ‡ Î·È ÔÈ ‰‡Ô ·‰ÂÏʤ˜ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ›¯·Ó Âı¿ÓÂÈ ·fi ·Ó·ÎÔ‹ ηډȿ˜. ¶ÚÔÛÂÎÙÈÎfiÙÂÚË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·ÎÔ‡ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÙÔ ·ÁfiÚÈ Â›¯Â ‰‡Ô ÚÔÁfiÓÔ˘˜ Ô˘ ¤·Û¯·Ó ·fi ˘ÂÚÙÚÔÊÈ΋ ηډÈÔÌ˘Ô¿ıÂÈ·, ηıÒ˜ ›Û˘ Î·È ÌÈ·
11. ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ Ô fiÚÔ˜ “ÌË ·Ô¯ˆÚÈÛÌfi˜”; ¶ÔȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ó· Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔ˘ ÌË ·Ô¯ˆÚÈÛÌÔ‡; 12. ªÈ· ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ¤¯ÂÈ ‰‡Ô ·ÁfiÚÈ· Ì ÙÔ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ Kleinefelter. ¶ÔÈ· ¯ÚˆÌÔÛˆÌÈ΋ ·ÓˆÌ·Ï›· ÛÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ¢ı‡ÓÂÙ·È ÁÈ· ÙȘ ‰‡Ô ÂÚÈÙÒÛÂȘ;
III
13. ŒÓ· ¤Ì‚Ú˘Ô Âı·›ÓÂÈ Ì¤Û· ÛÙË Ì‹ÙÚ·. ™Ù· ·ÙÙ·Ú¿ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÔ‡˜ ÂȉÈÔÚıˆÙÈÎÔ‡˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ DNA. (…) Â. H ˘ÂÚÈ҉˘ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ÌÔÚ› Ó· ÚÔηϤÛÂÈ Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ˘ÚÈÌȉÈÓÒÓ. (…)
6. K§HPONOMIKOTHTA
Í·‰¤ÏÊË. ªÂ ‚¿ÛË ÙÔ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ Ô˘ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ, Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓËı› Ô ÙÚfiÔ˜ ÎÏËÚÔÓfiÌËÛ˘ Ù˘ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜. 21. ∂ÎÙÈÌ¿Ù fiÙÈ Ë ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ Î·È Ô ÁÂÓÂÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙË ˙ˆ‹ ÌfiÓÔ ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ˘fiÎÂÈÙ·È ÛÙÔ ÙÂÛÙ ‹ Î·È ¿ÏÏˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ;
157
22. º·ÓÙ·ÛÙ›Ù fiÙÈ Â›ÛÙ ÁÂÓÂÙÈÛÙ‹˜. ∆È Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜ ‹ ˘Ô‰Â›ÍÂȘ ı· οÓÂÙ ÛÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÚ›ÙˆÛË; “ ŒÓ·˜ Ó·Úfi˜ ¿ÓÙÚ·˜ Î·È ÌÈ· Ó·ڋ Á˘Ó·›Î· Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Û˘ÁÁÂÓÈ΋ Û¯¤ÛË ÛÎÔÂ‡Ô˘Ó Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ·È‰È¿. ŸÌˆ˜ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘ ¿ÓÙÚ· ›ӷÈ
158
ÚÒÙ· Í·‰¤ÚÊÈ·. ∞ÓËÛ˘¯Ô‡Ó Ì‹ˆ˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ·˘ÍË̤ÓÔ˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÁÂÓÂÙÈο ÂÏ·ÙÙÒÌ·Ù·”.
6. K§HPONOMIKOTHTA
159
6. K§HPONOMIKOTHTA
Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó ÁÂÓÂÙÈ΋ ‚¿ÛË. E›Ó·È ¿ÁÓˆÛÙÔ fï˜ ·Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ı· ı¤ÏÔ˘Ó Ó· Ì¿ıÔ˘Ó fiÙÈ Â›Ó·È ÊÔÚ›˜ ÂÓfi˜ ·ıÔÏÔÁÈÎÔ‡ ÁÔÓȉ›Ô˘ ÁÈ· ÎÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ. (°È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ë ‡·ÚÍË ÙˆÓ ·ıÔÏÔÁÈÎÒÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÔÓ Î·ÚΛÓÔ ÙÔ˘ Ì·ÛÙÔ‡). TÈ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ı· ¤¯ÂÈ Ë ÏËÚÔÊÔÚ›· ÛÙË Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋ ÈÛÔÚÚÔ›· ÂÓfi˜ ·ÓıÚÒÔ˘, ·Ó ͤÚÂÈ fiÙÈ ÂÏÏԯ‡ÂÈ Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ηډȷ΋˜ ÚÔÛ‚ÔÏ‹˜ ‹ ηÚΛÓÔ˘; £· ÂËÚ¿ÛÂÈ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË Î¿ÔÈÔ˘ Ó· ·ÓÙÚ¢Ù› ‹ Ó· οÓÂÈ ·È‰È¿; £·
ÚÈÛοÚÂÈ ÌÈ·
·ÛÊ·ÏÈÛÙÈ΋ ÂÙ·ÈÚ›· Ó· ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜; ŒÓ·˜ ÂÚÁÔ‰fiÙ˘ ı· ÚÈÛοÚÂÈ Ó· ÙÔ˘˜ ÚÔÛÏ¿‚ÂÈ; Y¿Ú¯Ô˘Ó ÏÔÈfiÓ ÔÏϤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ, ·ÏÏ¿ Ôχ Ï›Á˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ.
160
6. KยงHPONOMIKOTHTA