Σκαλιφούρτα / Cyprus Wheatear - Φθινόπωρο / Autumn 2020 by birdlifecyprus

Φθινόπωρο 2020 / Autumn 2020

CYPRUS WHEATEAR Το περιοδικό του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου | The BirdLife Cyprus magazine

ΕΝΑΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΕΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑ Ας κάνουμε τη ζωή σε ένα υγιή πλανήτη ανθρώπινο δικαίωμα ONE PLANET ONE RIGHT Let’s make it a human right to live on a healthy planet Παρακολούθηση πουλιών εν μέσω πανδημίας Monitoring birds during COVID-19

Ιδιοκτησία: Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου Επιμέλεια ύλης - Συντονισμός: Έλενα Μαρκιτανή Σχεδιασμός: Ζάρα Ντερ Αρακελιάν Εκτύπωση: Lithofit Ltd Υπεύθυνος Σύμφωνα με τον Νόμο: Μελής Χαραλαμπίδης Owner: BirdLife Cyprus Editorial control: Elena Markitani Person responsible under the law: Melis Charalambides Printing - Production: Lithofit Design: Zara Der Arakelian

Σε αυτό το τεύχος

In this issue

05 Φωτογραφία του Τεύχους Photo of the Issue

ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΑ ΕΞΩΦΎΛΛΟΥ COVER PHOTO Μουγιαννούδι / Common Chiffchaff © Albert Stoecker ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου είναι ο πιο δραστήριος μη κυβερνητικός οργανισμός που εργάζεται για την προστασία των πουλιών της Κύπρου, των βιοτόπων τους και της βιοποικιλότητας γενικότερα. Ευχαριστούμε θερμά τον Κον Α. Π. Λεβέντη, το Ίδρυμα A.Γ. Λεβέντη και το BirdLife στο Ηνωμένο Βασίλειο (RSPB) για τη στήριξή τους. WHO WE ARE

06 Αφιέρωμα: Το Μουγιαννούδι Feature: The Common Chiffchaff Για να σώσουμε τη ζωή στη Γη χρειάζεται ριζική αλλαγή Transformative change needed to save life on earth

BirdLife Cyprus is the most active non-governmental organization working to conserve wild birds and their habitats and wider biodiversity in Cyprus. The organisation is the national Partner of BirdLife International. We are grateful for continued funding from Mr A.P. Leventis, the A.G. Leventis Foundation and the RSPB (BirdLife in the UK).

Είμαστε ο εθνικός εταίρος του BirdLife International, της παγκόσμιας ομπρέλας οργανώσεων για τη διατήρηση της φύσης. We belong to BirdLife International, the global Partnership of nature conservation organisations.

Παρακολούθηση πουλιών εν μέσω πανδημίας Monitoring birds during COVID-19

14 Ποσειδωνία η ωκεάνιος, οι πνεύμονες της Μεσογείου Posidonia oceanica, the lungs of the Mediterranean

21 Παρακολούθηση πουλιών εν μέσω πανδημίας Monitoring birds during COVID-19 27 Η ηθική στη φωτογράφιση άγριας ζωής Ethics in Wildlife Photography 32 ΕΝΑΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΕΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑ Ας κάνουμε τη ζωή σε ένα υγιή πλανήτη ανθρώπινο δικαίωμα ONE PLANET ONE RIGHT Let’s make it a human right to live on a healthy planet

BirdLife Cyprus PO Box 12026, 2340 Nicosia, Cyprus Tel: +357 22 455 072 • Fax: +357 22 455 073 E-mail: birdlifecyprus@birdlifecyprus.org.cy • www.birdlifecyprus.org Registration number: 4

09 Για να σώσουμε τη ζωή στη Γη χρειάζεται ριζική αλλαγή Transformative change needed to save life on earth

18 Μακρύς ο δρόμος της Κύπρου προς την αειφόρο ανάπτυξη Cyprus’ long road to sustainable development

Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου Τ. Θ. 12026, 2340 Λευκωσία, Κύπρος Τηλ: +357 22 455 072 • Φαξ: +357 22 455 073 E-mail: birdlifecyprus@birdlifecyprus.org.cy • www.birdlifecyprus.org Αριθμός Εγγραφής Σωματείου: 4

ISSN: 1986-3772

04 Μήνυμα από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου Message from the Chairman

38 Πώς να το αναγνωρίσεις ID challenge Η ηθική στη φωτογράφιση άγριας ζωής Ethics in Wildlife Photography

Μήνυμα από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου

Φωτογραφία του Τεύχους Photo of the Issue

Message from the Council Chairman Αγαπητά μέλη,

Dear members,

Μια από τις μεγαλύτερες μου απολαύσεις είναι να βλέπω μια αγαπημένη μου περιοχή, όπως το Λιβάδι Ακρωτηρίου, να έχει επιστρέψει στις παλαιότερες του δόξες. Είναι σαν να έχει μεταφερθεί το Λιβάδι δύο δεκαετίες πίσω, όταν ήταν ένα από τα πιο αξιόλογα σημεία στο νησί για πτηνοπαρατήρηση.

Seeing a favourite old site like Akrotiri Marsh restored to former glories has to be one of the greatest of pleasures. It is like the Marsh has been transported back in time to its ‘hay-days’ of two decades ago, when it was one of the birding hot-spots of the island.

Οι δύο βροχεροί χειμώνες που μας πέρασαν βοήθησαν αρκετά, καθώς υπάρχει άφθονο νερό στο Λιβάδι, αλλά την πραγματική διαφορά έκαναν οι βόσκουσες κυπριακές αγελάδες! Χάρη στο πρόσφατο έργο που χρηματοδοτήθηκε από το Darwin Initiative, οι αγελάδες επέστρεψαν και, ως αποτέλεσμα, ο καλαμιώνας υποχωρεί σιγά σιγά δημιουργώντας χώρο για ένα εκτεταμένο υγρό λιβάδι. Γελαδάρηδες, Χιονάτες, Χαλκόκοτες, Πελλοκατερίνες, Καλαμοκαννάδες, Βορτακοφάδες, Πορφυψαροφάδες και Σταχτοψαροφάδες είναι μόνο μερικά από τα είδη που μπορεί να δείτε εκεί αυτό το φθινόπωρο. Η αποκατάσταση του Λιβαδιού είναι πολύ καλά νέα για τους πτηνοπαρατηρητές και τη διατήρηση της φύσης. Τέτοιες επιτυχίες είναι ενθαρρυντικές, ειδικά όταν η γενική περιβαλλοντική εικόνα παραμένει τόσο ζοφερή, τόσο για την Κύπρο (βλ. σελίδα 18) όσο και παγκοσμίως (βλ. σελίδα 9).

Two wet winters have really helped, as there is plenty of water in shallow pools, but the real difference has been made by the grazing Cyprus cows! Thanks to the recent Darwin-funded project, the cows are back and the solid wall of reeds has been pushed back, making space for an extensive wet meadow. Cattle Egrets, Little Egrets, Glossy Ibis, Spur-winged lapwings and Black-winged Stilts, plus Squacco, Purple and Night Herons, are just a few of the species on view this autumn. The restoration of the marsh is great news for birdwatchers and for conservation. Such successes are encouraging, especially when the overall environmental picture remains so challenging, both for Cyprus (see review of Sustainable Development targets, on page 18) and globally (see synopsis of a recent paper on what needs to be done to save life on earth, on page 9).

Φέτος είναι η 50η επέτειος του αρχικού Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου (1970). Ως ιδρυτικό μέλος το 1970, σε ηλικία 18 ετών, ήταν δύσκολο να φανταστώ ότι θα εξελισσόμασταν, μετά τη συγχώνευση με τον Κυπριακό Ορνιθολογικό Σύνδεσμου (1957), σε έναν οργανισμό με 13 άτομα προσωπικό πλήρους απασχόλησης και την ικανότητα να φέρνουμε εις πέρας επιτυχημένα έργα, όπως αυτό της αποκατάστασης του Λιβαδιού Ακρωτηρίου. Κινητήρια δύναμη πίσω από τη δημιουργία του Πτηνολογικού του ‘70 ήταν ο Παύλος Νεοφύτου και πρώτος μας Πρόεδρος ήταν ο Δρ. Ανδρέας Αρτεμίου, ο οποίος, δυστυχώς, πέθανε ένα χρόνο αργότερα σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Ο κ. Ευριπίδης Μιχαηλίδης, τότε Διευθυντής του Τμήματος Δασών, εκλέχθηκε στη συνέχεια ομόφωνα ως Πρόεδρος του Συνδέσμου, μια θέση που κατείχε μέχρι το 1984. Ο Πτηνολογικός του ‘70 πραγματοποιούσε εξορμήσεις πεδίου και επιδείξεις δακτυλίωσης και δημοσίευε ετήσιες και μηνιαίες ορνιθολογικές αναφορές σε εθελοντική βάση. Η θέση μου στον Πτηνολογικό του ‘70 ήταν ως Μέλος της Επιτροπής ή ως μέλος της Επιτροπής Δακτυλίωσης. Το 2002, με τη βοήθεια και την ενθάρρυνση του κ. Τάσου Λεβέντη, τότε Ταμίας του BirdLife International, συναντήθηκα με τον Κυπριακό Ορνιθολογικό Σύνδεσμο του ’57. Ως αποτέλεσμα των συναντήσεων αυτών, και με τον Michael Gore ως διαμεσολαβητή, οι δύο σύνδεσμοι συγχωνεύτηκαν για να ιδρυθεί το 2003 ο Πτηνολογικός Συνδέσμος Κύπρου, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Με τις καλύτερες μου ευχές, Μελής Χαραλαμπίδης

This year is the 50th Anniversary of the Cyprus Ornithological Society (1970). As a founding member in 1970, at the age of 18, it was hard to imagine that we would grow, after merger with COS (1957), into an organization with 13 full-time staff and the capacity to complete successful projects like the one at Akrotiri Marsh. Pavlos Neophytou was the driving force behind the formation of COS 70 and our first President was Dr Andreas Artemiou who sadly died a year later in a car accident. Mr Evripides Michaelides, Director of the Department of Forests, was then unanimously elected as President of the Society, a post he held until 1984. COS 70 held field meetings and ringing demonstrations and published reports and checklists, with all work done on a volunteer basis. My own place in COS 70 was as a Committee Member or Ringing Committee Member. In 2002, with the help and encouragement of Mr Tasso Leventis then Treasurer of BirdLife International, I initiated meetings with the COS 57, which, with Michael Gore as facilitator, led to the amalgamation of COS 57 and COS 70 to form BirdLife Cyprus, in 2003. With my best wishes, Melis Charalambides

Μια φωτογραφία που τραβήχτηκε πριν από σχεδόν 50 χρόνια, κατά τη διάρκεια μιας επίδειξης δακτυλίωσης το 1971 που διοργάνωσε ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου (1970), ο οποίος φέτος γιορτάζει την 50η επέτειό του. Η δακτυλίωση ήταν μια από τις κύριες δραστηριότητες του Συνδέσμου και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου μας, ο κ. Μελής Χαραλαμπίδης, ήταν ένας από τους δακτυλιωτές. Στην ιστορική αυτή φωτογραφία απεικονίζονται, μεταξύ άλλων, ο Δρ. Κυριάκος Πιερίδης (στα αριστερά), τότε Ταμίας και αργότερα Πρόεδρος του Πτηνολογικού του ‘70 από το 1985 έως το 2003, ο Παύλος Νεοφύτου, Γραμματέας του Πτηνολογικού του ‘70 έως το 2003, ο Μελής Χαραλαμπίδης, Βοηθός Γραμματέας και Λειτουργός Δακτυλίωσης μέχρι το 2003 (και Πρόεδρος του σημερινού Πτηνολογικού έκτοτε), και όρθιος στα δεξιά, ο Ευριπίδης Μιχαηλίδης, Πρόεδρος του Πτηνολογικού του ‘70 από το 1971 έως το 1984. A photo taken almost 50 years ago, during a 1971 ringing demonstration organized by the Cyprus Ornithological Society (1970), whose 50th anniversary is this year. Ringing was one of the main activities of the Society and our Council Chairman, Melis Charalambides, was one of the Ringers. Among those captured in this historical shot are: Dr Kyriacos Pierides (on the left), then Treasurer and later President of COS 70 from 1985 to 2003; Pavlos Neophytou, COS 70 Secretary until 2003; Melis Charalambides, COS 70 Assistant Secretary and Ringing Officer until 2003 (and BirdLife Cyprus Chairman thereafter); and (standing on the right) Evripides Michaelides, President of COS 70 from 1971 to 1984.

Αν θέλετε κι εσείς να μοιραστείτε τις φωτογραφίες σας που σχετίζονται με την κυπριακή φύση, μπορείτε να μας τις στείλετε στο elena.markitani@birdlifecyprus.org.cy Got any interesting bird and nature photos from Cyprus that you would like to share with us? Please send them to elena.markitani@birdlifecyprus.org.cy

Το γνωρίζατε;

Το Μουγιαννούδι είναι επίσης ένα από τα είδη που επωφελήθηκε από την πρόσφατη επιτυχία των προσπαθειών μας για τη μείωση της παράνομης παγίδευσης πουλιών, καθώς πρόκειται για είδος «στόχο» των παγιδευτών.

Αφιέρωμα Feature

Το Μουγιαννούδι

The Common Chiffchaff Έλενα Μαρκιτανή, Υπεύθυνη Επικοινωνίας Elena Markitani, Communications Officer

Το Μουγιαννούδι Phylloscopus collybita είναι μια μικρή συλβίιδα με πολύ χαρακτήρα, που γεμίζει με ενέργεια και ήχο το κυπριακό χειμερινό τοπίο. Είναι ένα ενεργητικό και φωνητικό πουλί, που φτερουγίζει συχνά ανάμεσα στα δέντρα και τους θάμνους με χαρακτηριστικά τινάγματα της ουράς και ένα απαλό κάλεσμα «χουίτ».

The Common Chiffchaff Phylloscopus collybita is an “LBB” (little brown bird) with bags of character, adding energy and cheerful sound to our winter landscape. It is an active and vocal little bird, actively flitting among the trees and shrubs with distinctive tail-wagging movements and a soft “hweet” call.

Πώς μοιάζει;

The Chiffchaff is a small bird of about 10 cm in length and one of the commonest birds in Europe and certainly one of our most abundant winter visitors. It has olivebrown upperparts and yellowish breast, off-white below with variable yellow and buff tinge on throat and breast. It has a fine and rather dark bill and long dark legs. Male and female look similar, although the female is slightly smaller than the male. As an “LBB”, it is commonly confused with other warbler species, and especially the Willow Warbler. The two species look very alike, but they can be told apart by looking at their legs or even better by listening for their song. The Common Chiffchaff normally has dark legs and a short pale stripe above the eye, whereas the Willow Warbler has pale legs and a long and more pronounced yellow eye stripe. The Common Chiffchaff has a simple two-note sharp rhythmic song “chiff-chaff-chiff-chaff” - heard on sunny winter days here in Cyprus - while the Willow Warbler’s song is a repeated soft whistling, though, truth-betold, this is hardly ever heard in Cyprus. More useful to note is that the Chiffchaff’s call is “hweet”, with the emphasis at the end, whereas the Willow Warbler has a softer, more disyllabic “hu-itt”. Another useful ID tip is that Chiffchaffs flick their tail continually, as opposed to Willow Warblers who rarely do this. They are also slightly smaller and more compact than Willow Warblers (though this is of little use in the field). The Willow Warbler is a passage migrant in large numbers, not seen in winter in Cyprus.

Το Μουγιαννούδι είναι ένα μικρόσωμο πουλί μήκους περίπου 10 εκατοστών. Είναι ένα από τα πιο κοινά πουλιά της Ευρώπης και ένας από τους πιο πολυάριθμους χειμερινούς επισκέπτες στην Κύπρο. Έχει καστανοπράσινο χρώμα με γκρι απόχρωση από πάνω και υπόλευκο χρώμα από κάτω με διάφορες κίτρινες και μπεζ αποχρώσεις σε λαιμό και στήθος. Έχει λεπτό και μάλλον σκούρο ράμφος και μακριά σκούρα πόδια. Το αρσενικό και το θηλυκό είναι παρόμοια, αν και το θηλυκό είναι ελαφρώς μικρότερο από το αρσενικό. Συνήθως συγχέεται με άλλα είδη συλβίιδας, και ιδιαίτερα με τo Θαμνομουγιαννούδι. Τα δύο είδη μοιάζουν πολύ, αλλά μπορεί να τα ξεχωρίσει κανείς κοιτάζοντας τα πόδια τους ή ακόμα καλύτερα από το τραγούδι τους. Το Μουγιαννούδι έχει συνήθως σκούρα πόδια και κοντό ανοιχτόχρωμο φρύδι, ενώ το Θαμνομουγιαννούδι έχει ανοιχτόχρωμα πόδια και μακρύ και πιο έντονο κίτρινο φρύδι. Το Μουγιαννούδι έχει ένα απλό, δισύλλαβο ρυθμικό τραγούδι «σιλτ σουλτ σιλτ σουλτ» που ακούγεται κατά τις ηλιόλουστες χειμερινές μέρες εδώ στην Κύπρο, ενώ το τραγούδι του Θαμνομουγιαννουδιού είναι ένα επαναλαμβανόμενο απαλό σφύριγμα, το οποίο, όμως, δεν ακούγεται ποτέ στην Κύπρο. Πιο χρήσιμη, όμως, είναι η διαφορά στο κάλεσμα των δύο πουλιών. Του Μουγιαννουδιού είναι «χουιττ», με έμφαση στο τέλος, ενώ του Θαμνομουγιαννουδιού είναι ένα απαλό «χουιτ» με έμφαση στην αρχή. Μια άλλη χρήσιμη συμβουλή αναγνώρισης είναι το γεγονός ότι το Μουγιαννούδι τινάζει συνεχώς την ουρά του, σε αντίθεση με το Θαμνομουγιαννούδι που σπάνια το κάνει αυτό. Είναι 6

What does it look like?

Did you know?

The Chiffchaff is one of the species to have benefitted from the recent success of our efforts to reduce illegal bird trapping, as it is a “target” species for illegal trappers.

επίσης ελαφρώς μικρότερο και πιο συμπαγές από το Θαμνομουγιαννούδι (αν και αυτό δύσκολα διακρίνεται στο πεδίο). Το Θαμνομουγιαννούδι περνά από την Κύπρο κατά τη μετανάστευση σε μεγάλους αριθμούς, αλλά δεν βρίσκεται εδώ τον χειμώνα.

Με τι τρέφεται;

Το Μουγιαννούδι είναι εντομοφάγο πουλί, που τρέφεται κυρίως με έντομα και άλλα αρθρόποδα, όπως λιβελούλες, κουνούπια, μύγες, πεταλούδες και αράχνες. Το φθινόπωρο και τον χειμώνα τρέφεται επίσης με σπόρους και μούρα. Το όνομα του γένους του, Phylloscopus, προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις “φύλλο” και “σκοπός” που σημαίνει “εξερευνητής φύλλων”, καθώς το Μουγιαννούδι τείνει να τρέφεται με έντομα που βρίσκει στην κάτω πλευρά των φύλλων των δέντρων. Θα ψάξει όμως και τροφή σε θάμνους, σε χαμηλή βλάστηση ή στο έδαφος.

Πώς αναπαράγεται;

Για το Μουγιαννούδι, η αναπαραγωγική δραστηριότητα είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου γυναικεία υπόθεση - εκτός από την πράξη του ζευγαρώματος, φυσικά. Το θηλυκό κατασκευάζει μια φωλιά σε σχήμα θόλου, η οποία βρίσκεται στο έδαφος ή ακριβώς πάνω από αυτό ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση. Στη συνέχεια, γεννά πέντε έως έξι αυγά, τα οποία επωάζει μόνο αυτή. Οι νεοσσοί εκκολάπτονται δύο εβδομάδες αργότερα και στη συνέχεια τρέφονται αποκλειστικά και πάλι από το θηλυκό. Οι νεοσσοί εγκαταλείπουν τη φωλιά δύο εβδομάδες αργότερα και γίνονται πλήρως ανεξάρτητοι 10 ημέρες αργότερα.

Στην Κύπρο

Το Μουγιαννούδι επισκέπτεται την Κύπρο κατά τη μετανάστευση και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, και μπορεί να το δει κανείς εδώ από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο. Απαντά σε ποικιλία ενδιαιτημάτων, όπως πευκοδάση, θαμνώδεις περιοχές, γεωργικές περιοχές, κοντά σε υγρότοπους, πάρκα και κήπους. Χάρη στην επιστήμη της δακτυλίωσης, γνωρίζουμε ότι τα πουλιά που επισκέπτονται την Κύπρο φωλιάζουν το καλοκαίρι σε χώρες όπως η Πολωνία και η Γερμανία.

What does it eat?

The Common Chiffchaff is an insectivorous bird, mainly feeding on insects and other arthropods such as damselflies, mosquitoes, flies, butterflies, and spiders. In the autumn and winter it also feeds on seeds and berries. Its genus name Phylloscopus is from the Greek words “phullon” and “skopos” which means “leaf explorer”, as Chiffchaffs tend to take insects from the undersides of tree leaves. It also forages in bushes, low vegetation or on the ground.

How does it breed?

The breeding of Common Chiffchaffs is almost entirely a female-led business – apart from the coupling act, of course. A dome shaped nest is built by the female alone on the ground or just above it in dense vegetation. Five to six eggs are then laid and are incubated by the female alone. Chicks hatch two weeks later, and are then fed exclusively by, you guessed it, the female. Chicks fledge two weeks later and become fully independent about 10 days later.

In Cyprus

Common Chiffchaffs visit Cyprus on migration and during the winter, and can be seen here from October to April. They can be found at a variety of habitats, including pine forest, scrub, farmland, near wetlands, and in parks and gardens. Thanks to ringing, we know that the Chiffchaffs that occur in Cyprus spend their summers in countries such as Poland and Germany.

Interesting fact

To prepare for the demanding journey of migration, birds enter a state called hyperphagia, where they consume large quantities of food to store fat, which they will later use for energy on their long journeys. The Common Chiffchaff is such a bird and almost doubles its body weight before setting off (reaching a “massive” 20g or so…). It is one of the species to have benefitted from the recent success of our efforts to reduce illegal bird trapping, as it is a “target” species for illegal trappers.

Το γνώριζες;

Για να προετοιμαστούν για τo απαιτητικό ταξίδι της μετανάστευσης, τα πουλιά τρώνε μεγάλες ποσότητες φαγητού έτσι ώστε να παχύνουν. Έτσι έχουν αρκετή ενέργεια για τις μεγάλες αποστάσεις που πρέπει να διανύσουν. Για πουλιά όπως το Μουγιαννούδι αυτό σημαίνει να διπλασιάσουν το βάρος του σώματός τους πριν ξεκινήσουν (φτάνοντας μέχρι και τα 20 γραμμάρια περίπου). Το Μουγιαννούδι είναι επίσης ένα από τα είδη που επωφελήθηκε από την πρόσφατη επιτυχία των προσπαθειών μας για τη μείωση της παράνομης παγίδευσης πουλιών, καθώς πρόκειται για είδος «στόχο» των παγιδευτών.

Transformative change needed to save life on earth Μάρτιν Χέλλικαρ, Διευθυντής Martin Hellicar, Director

Παρουσίαση ενός σημαντικού επιστημονικού άρθρου από τους Diaz et al. το οποίο δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Science. A synopsis of a key review by Diaz et al., recently published in the journal Science. Εκμεταλλευόμαστε τη φύση περισσότερο από πότε, και το σύστημα που στηρίζει τη ζωή μας έχει αρχίσει να φανερώνει την πίεση που δέχεται. Αν θέλουμε να αντιστρέψουμε τη δραματική μείωση της ζωής στον πλανήτη, τότε απαιτείται ριζική αλλαγή σε κύριους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Αυτό είναι που λένε στην ουσία η Sandra Diaz και 27 άλλοι επιστήμονες σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πέρυσι στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Science. Βασισμένο στην ανάλυση-ορόσημο της κατάστασης των οικοσυστημάτων του πλανήτη και της βιοποικιλότητας, που πραγματοποιήθηκε από τη Διακυβερνητική Πλατφόρμα Επιστημονικής Πολιτικής για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστήματος (IPBES), το άρθρο παρουσιάζει κάποια δυσάρεστα νέα. Ωστόσο, προσφέρει και λύσεις, επισημαίνοντας όχι μόνο τα αίτια της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων και της απώλειας της βιοποικιλότητας, αλλά και τους «μοχλούς» για να επιτευχθεί αλλαγή και να αντιστραφεί η καθοδική αυτή πορεία.

We are taking more than ever before from nature, and our life support system is really beginning to show the strain. If we are to reverse the dramatic decline in life on earth, then radical change is needed in key areas of human activity. That, in essence, is what Sandra Diaz and 27 other scientists are saying in an article published in top scientific journal Science last year. Drawing largely on the landmark analysis of the state of the earth’s ecosystems and biodiversity carried out by the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES), the review makes for rather grim reading. However, it also offers solutions, pinpointing not only the drivers of ecosystem degradation and biodiversity loss, but also “levers” for © Christopher Sardegna / Unsplash

Για να επέλθει αλλαγή, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε και να εκτιμήσουμε το μέγεθος του προβλήματος. Οι Diaz et al. επισημαίνουν ότι η παγκόσμια αξιολόγηση της IPBES «…παρουσιάζει την πιο ξεκάθαρη μέχρι σήμερα εικόνα του τρόπου με τον οποίο αλλάζουμε τη φύση σε παγκόσμια κλίμακα, παρά τη βαθιά εξάρτηση της ανθρωπότητας από αυτή, με επιπτώσεις που κατανέμονται πολύ άνισα σε ολόκληρο τον κόσμο και στους διάφορους τομείς της κοινωνίας». Τα κακά νέα για την οικολογική βιωσιμότητα: © Albert Stoecker

Για να σώσουμε τη ζωή στη Γη χρειάζεται ριζική αλλαγή

1. Οι επιπτώσεις που έχουν οι άνθρωποι στη ζωή 9

“

Η φύση προμηθεύει περισσότερα υλικά από ποτέ, αλλά αυτό έχει ως αποτέλεσμα πρωτοφανείς παγκόσμιες μειώσεις στην έκταση και στην ακεραιότητα των οικοσυστημάτων, στη μοναδικότητα των τοπικών οικολογικών κοινοτήτων, στην αφθονία και στον αριθμό των άγριων ειδών και στον αριθμό των τοπικών ποικιλιών. Nature is currently supplying more materials than ever before, but this has come at the high cost of unprecedented global declines in the extent and integrity of ecosystems, distinctness of local ecological communities, abundance and number of wild species, and the number of local domesticated varieties.

”

(τριπλασιάστηκε από το 1970), αλλά αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα εξαιτίας της εντατικής γεωργίας.

4. The rate of forest loss has slowed since the 1980s, but it is still rapid in the tropics and we have lost a third of global forest cover since the industrial revolution.

6. Η απώλεια εντόμων-επικονιαστών (και άλλων ζώων επικονιαστών) επηρεάζει τώρα πάνω από το 75% των τύπων καλλιέργειας, προκαλώντας μείωση της παραγωγής εκτιμώμενης αξίας $235-577 δις ετησίως.

5. The extent of agricultural land has increased greatly and so has agricultural production (threefold since 1970), but with huge impacts on biodiversity and ecosystems from intensive farming.

«Η φύση προμηθεύει περισσότερα υλικά από ποτέ, αλλά αυτό έχει ως αποτέλεσμα πρωτοφανείς παγκόσμιες μειώσεις στην έκταση και στην ακεραιότητα των οικοσυστημάτων, στη μοναδικότητα των τοπικών οικολογικών κοινοτήτων, στην αφθονία και στον αριθμό των άγριων ειδών και στον αριθμό των τοπικών ποικιλιών», αναφέρουν οι Diaz et al.

6. The loss of pollinating insects (and other animals) now affects over 75% of crop types, causing yield reductions estimated to cost 235-577 billion USD annually.

Η διαχείριση της φύσης για τη μεγιστοποίηση της ροής υλικών στον άνθρωπο είναι η κύρια αιτία για την κρίση στη βιοποικιλότητα, η οποία τεκμηριώνεται όλο και πιο καλά. Αξίζει να επαναλάβουμε κάποια σημαντικά νούμερα: 1. Οι χερσαίες οικολογικές κοινότητες έχουν κατά μέσο όρο χάσει το 20% της βιοποικιλότητάς τους.

2. Τα οικοσυστήματα έχουν γίνει πιο ομογενοποιημένα, καθώς κυριαρχούν είδη που προσαρμόζονται ευκολότερα και είναι ανθεκτικά σε διαταράξεις. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε περιοχές όπου οι άνθρωποι έχουν εισαγάγει τέτοια είδη: σε χώρες όπου υπάρχουν στοιχεία, τα χωροκατακτητικά ξένα είδη φαίνεται να αυξήθηκαν κατά 70% από το 1970. 3. Περίπου ένα εκατομμύριο είδη κινδυνεύουν πλέον με εξαφάνιση.

στη γη έχουν αυξηθεί απότομα από το 1970, καθώς ο ανθρώπινος πληθυσμός έχει διπλασιαστεί και η κατά κεφαλήν κατανάλωση έχει κατά μέσο όρο αυξηθεί κατά 45%. 2. Οι άνθρωποι έχουν αλλάξει το 70% της επιφάνειας της γης. Για παράδειγμα, από το 1700, έχει χαθεί το 85% των υγροτόπων, ενώ οι κοραλλιογενείς ύφαλοι έχουν μειωθεί κατά 50% τα τελευταία 150 χρόνια. 3. Η υλοτομία και η αλιεία αυξήθηκαν κατά 50% σχεδόν από το 1970, αλλά 800 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν χρόνιες ελλείψεις τροφίμων, ενώ το 33% των αποθεμάτων ψαριών τώρα υπεραλιεύεται.

achieving change and reversing the downward spiral. To get to change, we need first to understand and appreciate the enormity of the problem. Diaz et al. note that the IPBES global assessment “…paints the clearest picture yet of how, despite humanity’s profound dependence on nature, we are altering it at a truly planetary scale, with impacts that are distributed very unequally around the world and among sectors of society.” A catalogue of bad news for ecological sustainability: 1. Human impacts on life on earth have increased sharply since 1970, as the number of people on earth has doubled and per capita consumption has gone up by 45% on average.

4. Ο ρυθμός απώλειας δασών έχει μειωθεί από τη δεκαετία του 1980, αλλά εξακολουθεί να είναι ταχύς στις τροπικές περιοχές. Από τη βιομηχανική επανάσταση μέχρι σήμερα, έχουμε χάσει το ένα τρίτο της παγκόσμιας δασικής κάλυψης.

2. Humans have altered 70% of the land surface, with, for example, 85% of wetlands lost since 1700 and a 50% reduction in live coral reef cover over the last 150 years.

5. Η έκταση της γεωργικής γης έχει αυξηθεί σημαντικά όπως επίσης και η γεωργική παραγωγή

3. Timber and fish harvests are up almost 50% since 1970, but 800 million people still face chronic food shortages and 33% of fish stocks are now overfished.

4. Σε όλες τις ομάδες ζωντανών οργανισμών, περίπου το 25% απειλείται με εξαφάνιση, αλλά το επίπεδο απειλής ποικίλει μεταξύ των ομάδων, για παράδειγμα: 10% των πουλιών, 25% των θηλαστικών, 40% των αμφιβίων και 60% των κυκαδόφυτων απειλούνται με εξαφάνιση. 5. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες οδήγησαν σε αύξηση των ρυθμών απώλειας ειδών σε παγκόσμιο επίπεδο, ρυθμοί οι οποίοι τώρα είναι δεκάδες έως και εκατοντάδες φορές υψηλότεροι από τα φυσιολογικά επίπεδα. 6. Οι πληθυσμοί των ζωντανών οργανισμών μειώνονται και σε τοπικό επίπεδο: το συνολικό βάρος των ανθρώπων ξεπερνά πλέον αυτό των άγριων ζώων στον πλανήτη 10 προς 1. «Ο ιστός της ζωής από τον οποίο εξαρτόμαστε φθείρεται γρήγορα,» καταλήγουν οι Diaz et al., και προσθέτουν ότι οι τάσεις είναι πιθανό να επιδεινωθούν τα επόμενα χρόνια.

“Nature is currently supplying more materials than ever before, but this has come at the high cost of unprecedented global declines in the extent and integrity of ecosystems, distinctness of local ecological communities, abundance and number of wild species, and the number of local domesticated varieties,” Diaz et al. state. The management of nature to maximize the flow of materials to humans is the driver behind a biodiversity crisis that is increasingly well-documented. Some key figures, worth repeating, are: 1. Land-based ecological communities have, on average, lost 20% of their biodiversity. 2. Ecosystems have become more homogenized, as more adaptable and disturbance-resistant species come to dominate. This is especially true where humans have introduced such species: in countries where records exist, they show a 70% increase in alien invasive species since 1970. 3. About a million species now face extinction. 4. Across all groups of living things, about 25% face global extinction, but the threat level varies among groups, for example: 10% of birds, 25% of mammals, 40% of amphibians and 60% of cycad plants face extinction. 5. Human actions have increased the global rate of species loss by 10s to 100s of times compared to the natural background rate. 6. At a more local level, populations are also declining: humans now out-weigh wild animals on the planet by 10-to-1. “The fabric of life upon which we depend is unravelling rapidly,” Diaz et al. conclude, adding that the trends are likely to get worse in coming years. The authors go on to identify what they say are the key drivers behind ecosystem degradation. The main driver on land is land use change, and the main factor here is conversion of land to agriculture, for livestock rearing 11

Οι συγγραφείς επισημαίνουν στη συνέχεια τους παράγοντες πίσω από την υποβάθμιση των οικοσυστημάτων. Ο κύριος παράγοντας για την υποβάθμιση των χερσαίων οικοσυστημάτων είναι η αλλαγή χρήσης γης, κυρίως εξαιτίας της μετατροπής γης για γεωργία, εκτροφή ζώων και φυτείες. Η άμεση εκμετάλλευση της άγριας ζωής είναι ο επόμενος μεγάλος παράγοντας, καθώς και ο κύριος παράγοντας για την υποβάθμιση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, λόγω υπεραλίευσης. Η κλιματική αλλαγή είναι η τρίτη και ολοένα και μεγαλύτερη απειλή για τη βιοποικιλότητα, με τη ρύπανση των οικοσυστημάτων και τα χωροκατακτητικά ξένα είδη να προστίθενται στη λίστα με τους πέντε κυριότερους ανθρωπογενείς παράγοντες. Εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης, αυτοί οι παράγοντες της απώλειας βιοποικιλότητας ενεργούν ολοένα και περισσότερο από απόσταση, με τις επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και τις κοινωνίες να βρίσκονται πολύ συχνά μακριά από την «πηγή» του προβλήματος. Κλείνοντας με μια πιο αισιόδοξη νότα, οι συγγραφείς προσδιορίζουν έναν αριθμό «μοχλών» που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μεταμορφώσουν τη σχέση μας με τη ζωή στη γη και παρουσιάζουν κάποιες σημαντικές προκλήσεις για την επίτευξη προόδου, όπως: 1. Να καλυφθούν οι διατροφικές ανάγκες του αυξανόμενου ανθρώπινου πληθυσμού χωρίς υποβάθμιση της γης ή της φύσης (με βιώσιμες μεθόδους γεωργίας). 2. Να επιτευχθούν οι στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων (και άλλοι στόχοι) για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής χωρίς μαζική αλλαγή χρήσης γης. 3. Διάθεση πόρων στα αστικά κέντρα χωρίς να υπονομεύεται η φύση, η οποία παρέχει τους πόρους αυτούς. 4. Να διατηρηθούν οι παροχές γλυκού νερού για την ανθρωπότητα και τη φύση.

and for plantations. Direct exploitation of wildlife is the next big driver, and the main one for the oceans, in the form of (over) fishing. Climate change is the third and rapidly growing threat for biodiversity, with pollution of ecosystems and invasive alien species added to the “top five” list of anthropogenic drivers. Globalisation means these drivers of biodiversity loss increasingly act at a distance, with impacts on ecosystems and societies often far removed from the point-of-consumption. On a more hopeful and optimistic note, the authors identify a number of “levers” that can be used to transform our relationship with life on earth. They pick out some key challenges (or “nexuses” as they call them) for achieving progress, including: 1. Feeding the growing human population without degrading land or nature (sustainable farming methods). 2. Meeting Climate Change emission reduction (and other) targets without massive land-use change. 3. Resourcing growing cities without undermining nature, which underpins this resource-supply. 4. Maintaining freshwater supplies for humanity and nature. From a BirdLife Cyprus viewpoint, it is good to see that our actions and efforts are broadly in line with the above. We are part of the BirdLife International effort to make farming sustainable in the EU; we work hard on trying to ensure much-needed renewable energy projects are not leading to big land use changes and our ongoing efforts to protect forests, wetlands and other key habitats make a key contribution to good freshwater management.

The reference for the full review article in Science is as follows: Diaz et al. (2019) Pervasive human-driven decline of life on Earth points to the need for transformative change. Science 366 (6471). DOI: 10.1126/science.aax3100

Από τη σκοπιά του Πτηνολογικού, είναι ενθαρρυντικό που βλέπουμε ότι οι ενέργειες και οι προσπάθειές μας είναι σε γενικές γραμμές σύμφωνες με τα παραπάνω. Μαζί με το BirdLife International εργαζόμαστε για μια βιώσιμη γεωργία στην ΕΕ, εργαζόμαστε σκληρά προσπαθώντας να διασφαλίσουμε ότι τα πολύ αναγκαία έργα ανανεώσιμης ενέργειας δεν οδηγούν σε μεγάλες αλλαγές στη χρήση γης και οι συνεχιζόμενες προσπάθειές μας για την προστασία των δασών, των υγροτόπων και άλλων σημαντικών οικοτόπων συμβάλλουν καθοριστικά στην καλή διαχείριση των γλυκών υδάτων. Η παραπομπή στο πλήρες άρθρο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science είναι: Diaz et al. (2019) Pervasive human-driven decline of life on Earth points to the need for transformative change. Science 366 (6471). DOI: 10.1126/science. aax3100

Βιότοποι της Κύπρου Habitat focus

Ποσειδωνία η ωκεάνιος, οι πνεύμονες της Μεσογείου

Posidonia oceanica, the lungs of the Mediterranean Άννη Παπαδοπούλου, Λειτουργός Προγράμματος για Θαλασσοπούλια Annie Papadopoulou, Seabirds Project Officer

Η Ποσειδωνία Posidonia oceanica, γνωστή και ως «γρασίδι του Ποσειδώνα» απαντά μόνο στη Μεσόγειο Θάλασσα. Παρόλο που μοιάζει σαν φύκος, στην πραγματικότητα, η Ποσειδωνία είναι αγγειόσπερμο φυτό που έχει αναπτύξει διάφορες εξελικτικές προσαρμογές που της επιτρέπουν να ριζώνει, να αναπτύσσεται και να ανθίζει στον βυθό της θάλασσας. Χάρη σε αυτές τις προσαρμογές, η Ποσειδωνία μπορεί να εξαπλώνεται στον βυθό της θάλασσας, δημιουργώντας υποβρύχια λιβάδια, τα οποία κατά καιρούς μπορούν να καλύψουν μέχρι και 50.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα παράκτιων περιοχών. Η Ποσειδωνία απαντά σε καθαρά, υψηλής αλατότητας ή υφάλμυρα νερά, σε βάθη έως 40-45 μέτρων, όπου η διαθεσιμότητα φωτός επιτρέπει τη φωτοσύνθεση. Συνήθως ριζωμένη σε λασπώδη υποστρώματα, η Ποσειδωνία έχει παρατηρηθεί σε αμμώδη, βραχώδη και μερικές φορές κοραλλιογενή ιζήματα.

Γιατί είναι σημαντική και γιατί πρέπει να την προστατεύουμε;

Οι λειμώνες θαλάσσιας βλάστησης, όπως τα λιβάδια της Ποσειδωνίας, θεωρούνται εξαιρετικά παραγωγικά και δυναμικά οικοσυστήματα με οικολογική αξία ισότιμη με αυτή των τροπικών δασών και των παράκτιων υγροτόπων. Καταρχάς, η Ποσειδωνία παράγει σημαντικές ποσότητες οξυγόνου. Κάθε τετραγωνικό μέτρο ενός υγιούς λιβαδιού Ποσειδωνίας μπορεί να παράγει έως και 20 λίτρα οξυγόνου την ημέρα. Με περισσότερο από το μισό οξυγόνο που αναπνέουμε να προέρχεται από τη θάλασσα, πολλοί δικαίως αποκαλούν την Ποσειδωνία «τους πνεύμονες 14

τετραγωνικό “ Κάθε μέτρο ενός υγιούς

λιβαδιού Ποσειδωνίας μπορεί να παράγει έως και 20 λίτρα οξυγόνου την ημέρα.

Each square meter of a healthy Posidonia meadow can produce up to 20 liters of oxygen per day.

”

Posidonia oceanica is an endemic seagrass found only in the Mediterranean Sea. Contrary to popular belief, and even though it looks like one, Posidonia is not a seaweed, but a flowering plant (angiosperm) that developed various evolutionary adaptations allowing it to root, grow and flower underwater. Thanks to these adaptations, Posidonia proliferates underwater, forming meadows (or prairies) on the seabed, which at times can cover as much as 50,000 km2 of coastal areas. It is found in clear, high salinity or brackish waters, at depths of up to 40-45 meters, where light availability allows for photosynthesis. Commonly rooted in muddy substrates, it has been observed in sandy, rocky and sometimes coraligenous sediments.

Why is it important and why do we need to protect it?

Seagrass communities are generally considered highly productive and dynamic ecosystems and they are as ecologically important as tropical forests and coastal wetlands. For starters, Posidonia is a key oxygen producer. Each square meter of a healthy Posidonia meadow can produce up to 20 liters of oxygen per day. With more than half of the oxygen we breathe coming from the sea, many rightfully call Posidonia “the lungs of the Mediterranean”. In addition, these large meadows have a very significant role as a carbon sink, absorbing CO2 up to 35 times faster than tropical rainforests and storing carbon, which helps alleviate the effects of climate change. Apart from oxygen provision, seagrass meadows are © Louis Hadjioannou

της Μεσογείου». Επιπλέον, αυτά τα μεγάλα λιβάδια έχουν πολύ σημαντικό ρόλο ως δεξαμενές άνθρακα, απορροφώντας διοξείδιο του άνθρακα έως και 35 φορές γρηγορότερα από τα τροπικά δάση και αποθηκεύοντας άνθρακα, πράγμα που βοηθά στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Εκτός από την παροχή οξυγόνου, oι λειμώνες θαλάσσιας βλάστησης αποτελούν οικοσυστήματα με πλούσια βιοποικιλότητα και είναι ζωτικής σημασίας για την οικολογία και τη γεωμορφολογία των παράκτιων οικοσυστημάτων, μέσω διαδικασιών όπως η σταθεροποίηση ιζημάτων, η ανακύκλωση θρεπτικών συστατικών και η υποστήριξη της βάσης των τροφικών αλυσίδων. Περίπου το 20% του συνόλου των θαλάσσιων ειδών της Μεσογείου ζει στα λιβάδια της Ποσειδωνίας με πάνω από 80 είδη ψαριών να γεννούν τα αυγά τους στα λιβάδια αυτά. Επιπλέον, περισσότερα από 400 είδη φυκών και 500 είδη ασπόνδυλων (εχινόδερμα, σφουγγάρια, βρυόζωα κ.λπ.) έχουν αναφερθεί στα λιβάδια Ποσειδωνίας, και η τύχη πολλών από αυτών θα ήταν αβέβαιη, αν η Ποσειδωνία εξαφανιζόταν. Τα πυκνά αυτά λιβάδια προσφέρουν καταφύγιο σε νεαρά ψάρια, συμπεριλαμβανομένων ειδών εμπορικού ενδιαφέροντος, αφού οι θηρευτές αποφεύγουν να εισέρχονται σε αυτά. Κατά τα τέλη του φθινοπώρου και αρχές του καλοκαιριού, η Ποσειδωνία χάνει τα φύλλα της ως μέρος του ετήσιου βλαστικού κύκλου της. Αυτά ξεβράζονται από τα κύματα κατά μήκος των ακτών δημιουργώντας τους γνώριμους σχηματισμούς των θημώνων Ποσειδωνίας. Αν και ορισμένοι θεωρούν αυτό το θέαμα ως αντιαισθητικό ή «βρώμικο», οι θημώνες Ποσειδωνίας λειτουργούν ως φυσικά φράγματα προστατεύοντας τις ακτές από τη δράση των κυμάτων και τη διάβρωση, αποτελούν σημαντικό καταφύγιο για πλήθος οργανισμών και εμπλουτίζουν το οικοσύστημα με οργανική ύλη. Η μηχανική απομάκρυνσή τους με τη χρήση βαρέων μηχανημάτων (π.χ. εκσκαφείς) είναι μια συνηθισμένη πρακτική στη Μεσόγειο, με συνεπακόλουθο να χάνονται όλα τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την παρουσία θημώνων Ποσειδωνίας. Η παρουσία ενός υγιούς λιβαδιού Ποσειδωνίας είναι ενδεικτική της γενικής ποιότητας και σταθερότητας των παράκτιων υδάτων, καθώς η Ποσειδωνία είναι πολύ ευαίσθητη στη ρύπανση και μπορεί να ευδοκιμήσει μόνο σε καθαρά νερά. Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, τα λιβάδια της Ποσειδωνίας μειώνονται με ανησυχητικό ρυθμό, κυρίως λόγω της ρύπανσης, της παρουσίας χωροκατακτητικών ειδών, των παράκτιων αστικών αναπτύξεων, των εμπορικών αλιευτικών δραστηριοτήτων και της υδατοκαλλιέργειας. Ο πολύ αργός ρυθμός ανάπτυξης 16

species-rich ecosystems and are critical for the ecology and geomorphology of coastal ecosystems, contributing to processes like sediment stabilization, nutrient recycling and as the base of oceanic detrital food webs.

της Ποσειδωνίας σημαίνει ότι η απώλεια της από τον βυθό είναι πολύ δύσκολο να αντιστραφεί, καθώς η ανάκαμψή της απαιτεί πολύ χρόνο, έως και αρκετούς αιώνες.

About 20% of the total Mediterranean marine species live in the Posidonia meadows with over 80 species of fish laying their eggs in the meadows. Moreover, more than 400 species of seaweed and 500 species of invertebrates (echinoderms, sponges, bryozoan etc) are supported by the Posidonia meadows, and many would become extinct or greatly reduced in abundance, if seagrasses disappeared. In addition, seagrasses are a real nursery ground, offering juvenile fish (including species of commercial interest) shelter from predators as the very nature of these dense meadows discourages predators from entering them.

Τα λιβάδια Ποσειδωνίας προστατεύονται από εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, αφού αποτελούν Τύπο Οικοτόπου Προτεραιότητας (τύπος 1120), σύμφωνα με το Παράρτημα Ι της Ευρωπαϊκής Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ). Στην Κύπρο, έξι θαλάσσιες περιοχές έχουν συμπεριληφθεί στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 λόγω της σημασίας τους για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, συμπεριλαμβανομένων των λιβαδιών Ποσειδωνίας. Αυτές είναι η θαλάσσια περιοχή Νησιά, το Κάβο Γκρέκο, το Ακρωτήριο Άσπρο - Πέτρα του Ρωμιού, η θαλάσσια περιοχή Μουλιά, η περιοχή Πόλις - Γιαλιά και η Χερσόνησος του Ακάμα.

Around end of autumn and beginning of summer, Posidonia loses its ribbon-like leaves as part of its annual growth cycle. The leaves are transported by waves to the coast and are deposited along the shoreline, creating the familiar Posidonia banquettes. Although this accumulation may be wrongfully perceived by some as a “mess”, Posidonia banquettes act as natural barriers protecting the shores from erosion, while providing refuge for many organisms and enriching the ecosystem with organic matter. Removing these banquettes with the use of heavy machinery (i.e. excavators) is a common practice in the Mediterranean, which results in loss of all the benefits derived from the presence of Posidonia banquettes.

Πράσινη Χελώνα / Green Turtle © Louis Hadjioannou

The presence of a healthy Posidonia meadow is indicative of the overall quality and stability of coastal waters as it is very sensitive to pollution and can only grow in unpolluted waters. In recent decades however, Posidonia meadows have been declining at an alarming rate, mainly due to pollution, invasive species, coastal urban developments, commercial fishing activities and aquaculture. The slow growth rate of Posidonia means that the loss of Posidonia from the seabed is very hard to reverse, since recovery will take a lot of time, up to several centuries. Posidonia meadows constitute a habitat protected by national and EU laws (Habitat 1120*, listed as Priority Habitat in the Habitats Directive 92/43/EEC). In Cyprus, six marine areas have been included in the Natura 2000 network because of their importance to marine biodiversity, including Posidonia meadows. These are Nisia, Cape Greco, Cape Aspro - Petra tou Romiou, Moulia, Polis – Gialia and Akamas Peninsula.

Μακρύς ο δρόμος της Κύπρου προς την αειφόρο ανάπτυξη

Πενταδάκτυλος / Pentadaktylos © Silvio A. Rusmigo

Cyprus’ long road to sustainable development Βασιλική Αναστάση, Λειτουργός Περιβαλλοντικής Πολιτικής Vasiliki Anastasi, Nature Policy Officer

Ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Αυτός είναι ο ορισμός για την αειφόρο ανάπτυξη· μια φράση που ακούμε συχνά να αναφέρεται στη δημόσια συζήτηση. Τι ισχύει όμως στην πραγματικότητα της Κύπρου σήμερα; Development that meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs. This is what sustainable development is; a term we hear very often in the public discourse. What is true however for Cyprus’ reality today?

Οι 17 Στόχοι των Ηνωμένων Εθνών για την αειφόρο ανάπτυξη Το 2015, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε μια σειρά από 17 στόχους για την επίτευξη ενός καλύτερου και πιο βιώσιμου μέλλοντος για όλους μέχρι το 2030, αντιμετωπίζοντας παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (EE), παρακολουθώντας μέσω δεικτών το τι συμβαίνει σε κάθε Κράτος Μέλος, εξέδωσε τον Ιούνιο του 2020 μια επισκόπηση προόδου προς την επίτευξη των στόχων αυτών για την περίοδο 2013-2018. Τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και στο επίπεδο Κρατών Μελών, σε κάποιους στόχους επιτεύχθηκε μεγαλύτερη πρόοδος παρά σε άλλους, ενώ σε ορισμένους παρατηρήθηκε ακόμη και οπισθοδρόμηση. Ιδιαίτερα όσον αφορά τον Στόχο 15 «Ζωή στη Στεριά» που αφορά, μεταξύ άλλων, την αειφόρο χρήση των χερσαίων οικοσυστημάτων και την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας, οι δείκτες δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικοί. Στην ολική εικόνα των 27 Κρατών Μελών, φαίνεται να επιτεύχθηκε αρκετά χαμηλή πρόοδος σε αυτό τον Στόχο σε σχέση με άλλους.

Τι λένε οι δείκτες;

Τα πουλιά των γεωργικών περιοχών μειώθηκαν κατά περισσότερο από 28% (1990-2018) σε ευρωπαϊκό 18

The 17 Sustainable Development Goals of the United Nations In 2015, the United Nations General Assembly adopted a set of 17 goals to achieve a better and more sustainable future for all by 2030, addressing global challenges such as climate change and environmental degradation. Monitoring what is happening in each Member State through indicators, the European Union (EU) published in June 2020 an overview of progress towards achieving these goals over the period 2013-2018. Progress was made on some goals, while some moved away from their target, at both European and Member State (MS) levels. Particularly in relation to Goal 15 “Life on Land” which concerns, among other things, the sustainable use of terrestrial ecosystems and halting the biodiversity loss, indicators do not show very encouraging results. In the overall picture for the 27 Member States, not a lot of progress seems to have been achieved on this Goal compared to others. What do the indicators say? Farmland birds decreased by more than 28% (19902018) at European level, while the situation does not seem to be improving. Grassland butterfly populations also appear to have shrunk by almost 40% (19902017). Intensification of agriculture and land use change

επίπεδο, ενώ η κατάσταση δεν φαίνεται να βελτιώνεται. Οι πληθυσμοί των πεταλούδων στα λιβαδικά οικοσυστήματα φαίνεται επίσης να συρρικνώθηκαν κατά σχεδόν 40% (1990-2017). Η εντατικοποίηση της γεωργίας και η αλλαγή χρήσης της γης συγκαταλέγονται στους κύριους υπαίτιους για τις μειώσεις αυτές. Η συνολική εικόνα της Κύπρου δεν διαφέρει και πολύ. Ο Στόχος 15 αποτελεί ένα τομέα στον οποίο η Κύπρος οπισθοδρομεί αντί να βελτιώνεται. Ενδεικτικό και σχετικό είναι ότι η Κύπρος παρουσιάζει τον υψηλότερο δείκτη στεγανοποίησης τους εδάφους στην ΕΕ, περισσότερο από τριπλάσιο από τον μέσο όρο της ΕΕ (το 2015). Με άλλα λόγια, παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση κάλυψης της γης με αδιαπέραστα υλικά, όπως άσφαλτο και μπετόν και αλλαγή της χρήσης της γης σε τεχνητή και αστική. Με απλά λόγια, η σφράγιση εδάφους «σβήνει» πραγματικό ή δυνητικό βιότοπο και παραγωγική γη. Σε άλλες περιβαλλοντικές θεματικές, όπως η γεωργία, η χρήση των υδάτινων πόρων, η ενέργεια και η ανακύκλωση, τα δεδομένα που παρουσιάζει η Κύπρος δυστυχώς δεν μας επιτρέπουν να είμαστε πολύ αισιόδοξοι.

are among the main culprits for these reductions. The overall picture for Cyprus is not much different. Goal 15 is an area in which Cyprus – like other MS – is lagging behind instead of improving. It is indicative and very relevant, that Cyprus has the highest rate of soil sealing in the EU, more than three times the EU average (in 2015). In other words, it showed the largest increase in the covering of land with impermeable materials, such as asphalt and concrete, and change in land use to artificial and urban. Simply put, land sealing “deletes” actual and potential habitat and productive land. On other environmental issues, such as agriculture, use of water resources, energy and recycling, the data presented for Cyprus unfortunately do not allow us to be any more optimistic. Regarding agriculture, Cyprus presented the third highest emission index for ammonia from agriculture, more than double the EU average (2012 and 2017). Ammonia is known to contribute to both air pollution, climate change and water and soil pollution, while damaging biodiversity. Data for Cyprus also show twice 19

Όσον αφορά τη γεωργία, η Κύπρος παρουσίασε τον τρίτο ψηλότερο δείκτη εκπομπής αμμωνίας από τη γεωργία, υπερδιπλάσιο από τον μέσο όρο στην ΕΕ (2012 και 2017). Ως γνωστό, η αμμωνία συμβάλλει τόσο στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στην κλιματική αλλαγή όσο και στη ρύπανση των υδάτων και του εδάφους, βλάπτοντας ταυτόχρονα τη βιοποικιλότητα. Τα στοιχεία για την Κύπρο φανερώνουν επίσης διπλάσια νιτρικά στα υπόγεια ύδατα σε σχέση με τον μέσο όρο στην ΕΕ (το 2017).

as much nitrate in groundwater as the EU average (in 2017). Cyprus is also the only country whose data show severe water scarcity and unsustainable use of water resources, with more than double the water utilization rate compared to most EU countries (in 2012 and 2017). © PublicDomainPictures (Pixabay)

Η Κύπρος είναι επίσης η μόνη χώρα της οποίας τα στοιχεία δείχνουν σοβαρή λειψυδρία και μη βιώσιμη χρήση των υδάτινων πόρων, με υπερδιπλάσιο δείκτη εκμετάλλευσης νερού σε σχέση με τις πλείστες χώρες της ΕΕ (το 2012 και 2017).

Με την κατάλληλη βούληση μπορεί να επέλθει η αλλαγή Αν και τα πιο πάνω στοιχεία δείχνουν ότι ο δρόμος της Κύπρου προς την αειφόρο ανάπτυξη είναι μακρύς, εντούτοις, υπάρχουν μηχανισμοί που με τη σωστή πολιτική βούληση μπορούν να ανακατευθύνουν την Κύπρο σε μια πιο βιώσιμη πορεία. Η Κύπρος διαθέτει ένα πολύ ισχυρό εργαλείο στην εργαλειοθήκη της για την προστασία της φύσης. Με τη σωστή εφαρμογή, το δίκτυο Natura 2000 και οι σχετικοί κοινοτικοί και εθνικοί νόμοι μπορούν να διασφαλίσουν την επιβίωση των πιο πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων μας, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες. Σε συνδυασμό με ένα Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την νέα προγραμματική περίοδο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που να εστιάζει σε επιδοτήσεις που να ωφελούν τη φύση και τους μικρούς παραγωγούς, η Κύπρος μπορεί να αλλάξει την πορεία της. Ο Πτηνολογικός παραμένει πάντα ενεργός ασκώντας πίεση στα κέντρα αποφάσεων για την καλύτερη εφαρμογή των Οδηγιών για τη Φύση και για ένα δίκαιο και επωφελή σχεδιασμό του μέλλοντος της υπαίθρου μας.

Field Notes

Παρακολούθηση πουλιών εν μέσω πανδημίας

Bird monitoring during COVID-19

Μέσα στις 3 χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά εξάρτησης σε εισαγωγές από άλλες χώρες για την ικανοποίηση ενεργειακών αναγκών συγκαταλέγεται και η Κύπρος (το 2013 και 2018), δείχνοντας επίσης χαμηλά ποσοστά, χαμηλότερα των 20%, στο μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση (το 2018). Η Κύπρος επίσης παρουσιάζει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων, κατά πολύ μικρότερο από τον μέσο όρο στην ΕΕ (το 2013 και 2018), ενώ το ίδιο ισχύει και για το ποσοστό χρήσης υλικών κυκλικής οικονομίας (το 2012 και 2017).

Σημειώσεις από το πεδίο

Χριστίνα Ιερωνυμίδου, Υπεύθυνη Καταγραφών και Έρευνας Christina Ieronymidou, Monitoring and Research Coordinator

Cyprus (in 2013 and 2018) is also among the three countries with the highest percentages of dependence on imports from other countries to meet energy needs, while at the same time showing low percentages, less than 20%, in the share of renewable energy sources in the gross final consumption (in 2018). Cyprus also has one of the lowest municipal waste recycling rates, well below the EU average (in 2013 and 2018), while the same applies to the use of circular economy materials (in 2012 and 2017). With the appropriate will change can happen Although the numbers above show that Cyprus’ road to sustainable development is long, there are mechanisms that, with the right political will, can redirect Cyprus to a more sustainable course. Cyprus has a very powerful tool for nature protection in its toolbox. If properly implemented, the Natura 2000 network and relevant European and national laws can ensure the survival of our most valuable and endangered species and habitats, in collaboration with local communities. In combination with a National Strategic Plan for the new programming period of the Common Agricultural Policy that focuses on subsidies that benefit nature and small producers, Cyprus can change its course. BirdLife Cyprus remains active always, lobbying for the better implementation of the Nature Directives and for a fair and beneficial planning for the future of our countryside.

Για περισσότερο από μια δεκαετία, ο Πτηνολογικός πραγματοποιεί μια σειρά προγραμμάτων παρακολούθησης των πληθυσμών των πουλιών, ώστε να έχουμε μια καλή εικόνα για την κατάσταση της υπαίθρου μας. Αυτά τα προγράμματα καταγραφών αποτελούν τα θεμέλια για τις δράσεις μας για τη διατήρηση της φύσης της Κύπρου και καθίστανται εφικτά με τη βοήθεια των ειδικευμένων εθελοντών μας. Χάρη στους εθελοντές μας, παρακολουθούμε τα κοινά πουλιά που αναπαράγονται στην Κύπρο, τα υδρόβια πουλιά και τα μεταναστευτικά αρπακτικά που περνούν από την Κύπρο κατά τη διάρκεια της φθινοπωρινής μετανάστευσης, καθώς και συγκεκριμένα είδη υψηλής προτεραιότητας, όπως ο Γύπας, η Κράγκα, ο Νησόγλαρος και αναπαραγόμενα νυκτόβια είδη. Φέτος, αντιμετωπίσαμε μερικές μοναδικές προκλήσεις λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας του COVID-19 και των μέτρων που έλαβε το κράτος για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του νέου κορωνοϊού. Η απαγόρευση κυκλοφορίας που επιβλήθηκε κατά τους ανοιξιάτικους μήνες συνέπεσε με την αναπαραγωγική περίοδο των πουλιών. Ήμασταν αποφασισμένοι να μην αφήσουμε τις συνθήκες αυτές να εμποδίσουν το σημαντικό μας έργο. Το Πρόγραμμα Παρακολούθησης Κοινών Πουλιών είναι το κύριο

At BirdLife Cyprus, we have been running a series of bird population monitoring programmes for well over a decade, keeping track of our birds and the health of our countryside. These surveys form the information foundation for actions to conserve the nature of Cyprus and they are only possible through the committed help of our expert volunteers. Thanks to their dedication, we are able to monitor our common breeding birds, our waterbirds and the migrating raptors that pass through Cyprus during autumn, as well as particular high priority species, including the Griffon Vulture, the European Roller, the Audouin’s Gull and our breeding nocturnal species. This year, we were faced with some unique challenges due to the ongoing COVID-19 pandemic and the measures put in place by the government to tackle spread of the novel coronavirus. A full lockdown and curfew were imposed during the spring months, coinciding with the height of the breeding season. We were determined not to let this stop us from carrying out our important work. The Common Breeding Bird Monitoring Scheme is our main survey effort every spring and a gap in the population monitoring data for the year 2020 would have been disappointing, especially as this monitoring programme is currently funded by the Ministry of Agriculture, Rural Development and Environment, as part of a service 21

πρόγραμμα καταγραφής που πραγματοποιούμε κάθε άνοιξη και ένα κενό στα δεδομένα παρακολούθησης των πληθυσμών για το έτος 2020 θα ήταν απογοητευτικό, ειδικά επειδή το πρόγραμμα αυτό επί του παρόντος χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ως μέρος της σύμβασης παροχής υπηρεσιών για την εκπόνηση των εθνικών δεικτών πουλιών για την Κύπρο. Ένα κενό στα δεδομένα μας θα έκανε και πιο δύσκολη την ανάλυση των στοιχείων με στόχο τη σαφή εικόνα των τάσεων των πληθυσμών κοινών πουλιών χρόνο με τον χρόνο.

Τρυπομάζης / Cyprus Warbler © Filippos Georgiades

Κράγκα / European Roller © Dave Nye

Κοτσινοφτέρι / Spectacled Warbler © Dave Nye

Ευτυχώς, όμως, η καταγραφή αναπαραγόμενων πουλιών είναι μια πολύ «υγιεινή» δραστηριότητα. Ο κάθε εθελοντής πραγματοποιεί καταγραφές σε μία ή περισσότερες τοποθεσίες, που συνήθως βρίσκονται σε απόσταση από κατοικημένες περιοχές και αστικά κέντρα και η ίδια η διαδικασία καταγραφής είναι δουλειά ενός μόνο ατόμου. Ήταν ξεκάθαρο ότι το Πρόγραμμα Παρακολούθησης Κοινών Πουλιών μπορούσε να προχωρήσει με πλήρη συμμόρφωση με τους υγειονομικούς κανονισμούς και τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης. Ο κάθε εθελοντής εφοδιάστηκε με όλα τα απαραίτητα έγγραφα και δόθηκαν αυστηρές οδηγίες σχετικά με την τήρηση των κανονισμών, ενώ κατά τη διάρκεια της περιόδου καταγραφών, η τακτική επικοινωνία ήταν αναγκαία για την έγκαιρη τροποποίηση του προγράμματός μας ανάλογα με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Η προσπάθεια αυτή άξιζε, καθώς το αποτέλεσμα ήταν ότι μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε με επιτυχία το Πρόγραμμα Παρακολούθησης Κοινών Πουλιών για το έτος 2020 και να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας για τη σύμβασή μας με το Υπουργείο. Δυστυχώς, ορισμένες καταγραφές δεν καλύφθηκαν όσο θα θέλαμε. Για παράδειγμα, η παρακολούθηση νυκτόβιων πουλιών δεν ήταν εφικτή στον βαθμό που θα θέλαμε, λόγω των αυστηρών περιορισμών κυκλοφορίας κατά τις νυκτερινές ώρες. Αν και δεν καταφέραμε να συμμετάσχουμε στην κοινή καταγραφή του Νησόγλαρου, η οποία διεξάγεται κάθε άνοιξη στις Κλείδες στο βορειοανατολικό άκρο της χερσονήσου της Καρπασίας, οι συνάδελφοί μας στον τουρκοκυπριακό σύνδεσμο προστασίας πουλιών KUŞKOR κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη φετινή καταγραφή επιτυχώς. Ορισμένες καταγραφές, εντούτοις, δεν επηρεάστηκαν, όπως για παράδειγμα η καταγραφή της Κράγκας, η οποία πραγματοποιήθηκε κανονικά μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, ενώ κάποιες άλλες, όπως η απογραφή του Γύπα, χρειάστηκαν κάποιες μετατροπές. Συνήθως, η ανοιξιάτικη απογραφή του Γύπα πραγματοποιείται κάθε χρόνο τον μήνα Μάϊο, με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού εθελοντών, οι οποίοι καταγράφουν Γύπες ταυτόχρονα σε όλη την επικράτεια του είδους στη νοτιοδυτική Κύπρο. Φέτος, όμως, αποφασίσαμε να επικεντρωθούμε αποκλειστικά στους γκρεμούς όπου κουρνιάζουν και αναπαράγονται

η καταγραφή “ Ευτυχώς, αναπαραγόμενων πουλιών είναι μια πολύ «υγιεινή» δραστηριότητα.

Thankfully, surveying common breeding birds is a very “sanitary” activity.

”

contract to deliver the national bird indicators for Cyprus. A gap in our data would have made it more difficult to analyse the data to achieve a clear picture of how the breeding bird populations change year on year. Thankfully, surveying common breeding birds is a very “sanitary” activity. Each volunteer is assigned one or more survey locations that are usually a good distance away from inhabited areas and urban centres and the survey itself is a solitary activity. It was clear that the Common Breeding Birds Monitoring Scheme could go ahead while fully complying with public health regulations and social distancing rules. Each of our volunteers was provided with all the necessary paperwork and given strict instructions on following the regulations in place, while regular check-ins were done and plans amended in response to the rapidly changing circumstances during the lockdown. The extra logistical work was well worth the effort, as it meant that we were able to successfully carry out the Common Breeding Birds Monitoring scheme for 2020 and meet our obligations to our service contract with the Ministry. Unfortunately, some surveys did suffer from poor coverage. For example, it was not possible to monitor nocturnal species to the degree that we would have liked, due to the curfews in place. Although we were not able to participate in the joint Audouin’s Gull boat survey, which is carried out every spring at Kleides archipelago on the northeast tip of the Karpasia Peninsula, thankfully, our colleagues at the Turkish Cypriot bird protection society KUŞKOR, were able to go ahead and complete the survey successfully. Some surveys were unaffected, like the European Roller survey, which took place as normal after lockdown measures were lifted, while we adapted some others, like the Griffon Vulture census. Usually, a spring Griffon Vulture census takes place during May, which involves 23

Δακκανούρα / Masked Shrike © Michael Gore

οι Γύπες, για να πραγματοποιήσουμε μια στοχευμένη έρευνα της αναπαραγωγικής δραστηριότητας. Το πρόγραμμα παρακολούθησης του Γύπα έχει εντατικοποιηθεί χάρη στην έναρξη του προγράμματος «Ζωή με τους Γύπες», και ως αποτέλεσμα, προσωπικό του Πτηνολογικού και της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας παρακολουθεί στενά τις αποικίες του Γύπα φέτος, παρά την πανδημία. Μια ερώτηση που λαμβάνουμε συχνά είναι κατά πόσο υπήρξαν εμφανείς διαφορές στις καταγραφές πουλιών κατά τη διάρκεια των φετινών προγραμμάτων παρακολούθησης, ως αποτέλεσμα της απαγόρευσης κυκλοφορίας. Βρισκόμαστε ακόμη στη διαδικασία συγκέντρωσης των δεδομένων, τα οποία θα αναλύσουμε σύντομα, οπότε και θα έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα μόλις τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα. Ωστόσο, από τις εμπειρίες του προσωπικού και των εθελοντών μας που συμμετείχαν στις καταγραφές, φαίνεται ότι δεν υπήρξαν μεγάλες διαφορές. Σε ένα μικρό αριθμό περιοχών καταγραφής όμως, όπου υπό κανονικές συνθήκες υπάρχει αρκετή ενόχληση, τα πουλιά φέτος συμπεριφέρονταν πιο ξέγνοιαστα, καθώς παρατηρήθηκαν να τρέφονται ή να φωλιάζουν σε χωματόδρομους που φέτος δεν είχαν τόση κίνηση όσο άλλες χρονιές. Αυτές οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι όταν παρέχεται χώρος ασφαλής και χωρίς ενόχληση, τα πουλιά θα τον αξιοποιήσουν στο έπακρο.

a large number of volunteers simultaneously stationed across the vultures’ range in southwest Cyprus, but this year we decided to focus purely on the breeding and roosting cliffs and carry out a targeted breeding survey instead. Griffon Vulture monitoring has intensified since the launch of the LIFE with Vultures project, so BirdLife Cyprus and the Game and Fauna Service staff have been keeping a very close watch on the vulture colonies this year, in spite of the pandemic. A question we get asked a lot is whether there were any obvious differences in the birds recorded during our surveys this year, as a result of the lockdown. We are still in the process of collating the data and we will be analysing it soon, so we will have a clear answer once the results are available. However, from the experiences of our staff and volunteers involved in the surveys, it seems that there were not that many differences. Interesting observations were more common at the minority of survey sites that are normally subject to high levels of disturbance, with birds behaving in a more carefree manner. Feeding or nesting on or near deserted dirt roads for example. It goes to show that when safe space is provided, birds will make the most of it.

παρέχεται χώρος “ ...όταν ασφαλής και χωρίς ενόχληση, τα πουλιά θα τον αξιοποιήσουν στο έπακρο.

...when safe space is provided, birds will make the most of it.

”

Σιταροπούλλι / Cretzschmar’s Bunting

Η ηθική στη Ethics in φωτογράφιση Wildlife άγριας ζωής Photography Ben Porter, Wildlife photographer Ben Porter, Φωτογράφος άγριας ζωής

Χρήσιμες συμβουλές για φωτογράφιση της άγριας ζωής με σεβασμό προς τη φύση από το μέλος, εθελοντή μας και φωτογράφο άγριας ζωής Ben Porter. An article focused on the need to be sensitive and considerate as a photographer when it comes to your impact on nature. Some hints and tips from our member, volunteer and wildlife photographer Ben Porter. Το να βγαίνει κανείς έξω στην ύπαιθρο και να βιώνει τη φύση από πρώτο χέρι είναι ένας από τους πιο ευχάριστους τρόπους για να περάσει κανείς τον χρόνο του (αν και ίσως να μην είμαι τόσο αμερόληπτος!). Είμαι βέβαιος ότι πολλοί άνθρωποι εκτιμούν ακόμη περισσότερο την επαφή με τη φύση, ειδικά μετά από τις δύσκολες στιγμές που έζησε όλος ο πλανήτης εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Παράλληλα με την επαφή με τη φύση, η φωτογράφιση άγριας ζωής είναι μια ενασχόληση που γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής, είτε με τη βοήθεια του κινητού μας τηλεφώνου ή μιας κάμερας SLR με έναν τεράστιο τηλεφακό. Η λήψη και η δημοσίευση φωτογραφιών με θέμα τη φύση είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ευαισθητοποιήσει κανείς για τη βιοποικιλότητα και τη σημασία της. Ως φωτογράφοι, όμως, είναι πολύ σημαντικό να αποτελούμε το παράδειγμα και να διασφαλίζουμε ότι η ενασχόληση μας αυτή δεν έχει οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις στα είδη και τα ζώα που τόσο απολαμβάνουμε να φωτογραφίζουμε. Πιστεύω πως όλοι οι φωτογράφοι άγριας ζωής, από ερασιτέχνες μέχρι επαγγελματίες, πρέπει να ακολουθούμε έναν καθολικό κώδικα συμπεριφοράς που να θέτει την ευημερία των ζώων που φωτογραφίζουμε ως προτεραιότητα, ώστε να μην επηρεάζονται τα ζώα από τυχόν απρόσεκτες 26 Κοκκινολαίμης / Robin © Ben Porter

Getting into the outdoors and experiencing nature first-hand is one of the most enjoyable pastimes around (I may be slightly biased!), and I’m sure many people are even more appreciative of this after the difficult conditions we have endured across the World during the lockdown that resulted from the outbreak of COVID-19 in 2020. Alongside this immersion in nature, photographing the wildlife we see around us is becoming an increasingly popular pastime, whether that’s using your smartphone or an amateur SLR camera setup with an immense telephoto lens. Capturing and sharing images of nature is a great way of raising awareness about biodiversity and its importance, but it’s also very important that we as photographers set a precedent and ensure our pastime does not bring about any adverse impacts on the species and animals we so enjoy to photograph. I believe that all wildlife photographers - from amateurs to professionals - should follow a universal code of conduct that ensures the welfare of our subjects is always put firmly first, and that our subjects never suffer from careless behaviour at the other end of the lens. Here are some of my top tips for photographing wildlife in a respectful and ethical way, as adopted by many of the top competitions and photography platforms such as Wildlife Photographer of the Year. 27

συμπεριφορές. Παραθέτω πιο κάτω κάποιες από τις πιο σημαντικές συμβουλές που ακολουθώ για την ηθική φωτογράφιση της άγριας ζωής, συμβουλές οι οποίες έχουν υιοθετηθεί από πολλούς από τους κορυφαίους διαγωνισμούς και πλατφόρμες φωτογραφίας, όπως ο διαγωνισμός «Wildlife Photographer of the Year».

1. Do not disturb

It should hardly be said that being quiet, sensitive and discrete whilst photographing nature is very important, not only to ensure that the wildlife around you is not disturbed by your presence, but also to ensure that other people around you can appreciate nature in a natural way too. It’s all too easy to think about just 1. Μην ενοχλείτε getting that bit closer for the perfect shot of a bird Η σημασία του να είμαστε ήσυχοι, διακριτικοί και να or animal, causing it to fly away or run off when you επιδεικνύουμε ευαισθησία καθώς φωτογραφίζουμε cross its comfort zone. Whilst it might not seem like τη φύση είναι μάλλον αυτονόητη, όχι μόνο για να a particularly big deal at the time, this disturbance σιγουρευόμαστε ότι η άγρια ζωή γύρω μας δεν can in fact have detrimental impacts to animals which ενοχλείται από την παρουσία μας, αλλά και για να are particularly sensitive. In Cyprus, for example, the διασφαλίζουμε ότι άλλα άτομα γύρω μας μπορούν two salt lakes found at Larnaka and Akrotiri Peninsula επίσης να την απολαύσουν. Είναι πολύ εύκολο να play host to the magnificent flocks of Greater μπούμε στον πειρασμό να πλησιάσουμε λίγο πιο κοντά Flamingos during winter that are a popular subject για την τέλεια φωτογραφία ενός πουλιού ή ζώου, με for photographers. However, these birds are easily κίνδυνο όμως να το τρομάξουμε, όταν πλησιάσουμε disturbed by people entering the lake in an attempt πολύ κοντά του. Παρόλο που μπορεί να μη φαίνεται to get closer for the perfect shot. To acquire much τόσο σοβαρό εκείνη τη more meaningful images στιγμή, αυτή η ενόχληση that document natural Στρειδοφάγος / Oystercatcher © Ben Porter μπορεί κατ’ ακρίβεια να behaviour, always aspire έχει σοβαρές επιπτώσεις to sit quietly, be patient σε ζώα που είναι and put in the time to get ιδιαίτερα ευαίσθητα στην to know your subject and ενόχληση. Στην Κύπρο, how your photography will για παράδειγμα, οι Αλυκές cause the least impact to Λάρνακας και Ακρωτηρίου its welfare. φιλοξενούν χιλιάδες Φλαμίνγκο κατά τη διάρκεια 2. Respect the law του χειμώνα, τα οποία είναι Most countries have laws πολύ δημοφιλή με τους in place to protect their φωτογράφους. Ωστόσο, wildlife and wild animals, αυτά τα πουλιά ενοχλούνται and these should be εύκολα από ανθρώπους adhered to at all times. που εισέρχονται στις Most photographers αλυκές σε μια προσπάθεια interested in wildlife would να τα πλησιάσουν και hopefully take these να πετύχουν την τέλεια φωτογραφία. Για τη λήψη laws for pure common sense, for example disturbing αυθεντικών φωτογραφιών που αποτυπώνουν a nesting bird species during the breeding season for τις φυσικές συμπεριφορές των ζώων, χρειάζεται the purposes of a picture is strictly illegal. Usually, να παραμείνουμε σε ένα σημείο ήσυχα, να these laws will be more stringent towards very rare and είμαστε υπομονετικοί και να αφιερώσουμε χρόνο, threatened species, and so for photographers visiting ώστε να μάθουμε καλά το ζώο που θέλουμε να other countries where you might perhaps be unaware φωτογραφίσουμε και να ελαχιστοποιήσουμε τις of such laws, it’s best to do some research beforehand πιθανότητες ενόχλησής του. to make sure your photography work won’t be going against such important pieces of legislation.

2. Σεβαστείτε τον νόμο

Οι περισσότερες χώρες έχουν θεσπίσει νόμους για την προστασία της άγριας ζωής, οι οποίοι πρέπει πάντοτε να τηρούνται. Θέλω να ελπίζω ότι οι περισσότεροι φωτογράφοι που ενδιαφέρονται για την άγρια ζωή αντιλαμβάνονται τους νόμους αυτούς ως κοινή λογική. Για παράδειγμα, η ενόχληση ενός πουλιού που φωλιάζει για σκοπούς φωτογράφισης είναι παράνομη. Συνήθως, αυτοί οι νόμοι είναι ακόμη πιο αυστηροί όταν πρόκειται για πολύ σπάνια και απειλούμενα είδη, και έτσι όσοι φωτογράφοι επισκέπτονται χώρες και δεν γνωρίζουν 28

3. Be careful using tape lures

Within photography, the use of tape lures is generally frowned upon because of the potential impacts it can have on the behaviour of the birds or animals it is targeted upon. For birds, using tape lures during the breeding season can have a very disruptive impact and so should not be used. Similar to the use of tapes is using decoy models of male birds to lure in birds closer during the breeding season, which is again an unethical method and one that should not be used. Instead of

την εθνική νομοθεσία για την προστασία της άγριας ζωής, είναι καλύτερα να κάνουν μια προκαταρκτική έρευνα για να βεβαιωθούν ότι οι φωτογραφικές τους δραστηριότητες δεν παραβαίνουν οποιουσδήποτε εθνικούς νόμους.

3. Μην χρησιμοποιείτε ηχομιμητικές συσκευές

Στους φωτογραφικούς κύκλους, η χρήση ηχομιμητικών συσκευών είναι γενικά κατακριτέα, λόγω των επιπτώσεων που μπορεί να έχει στη συμπεριφορά των πουλιών ή των ζώων στα οποία στοχεύει. Η χρήση ηχομιμητικών συσκευών, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ενόχληση στα πουλιά και επομένως δεν πρέπει να χρησιμοποιείται. Ανάλογη της χρήσης ηχομιμητικών συσκευών είναι και η χρήση ομοιωμάτων αρσενικών πουλιών, τα οποία χρησιμοποιούνται για να δελεάσουν τα πουλιά κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου - ακόμη μια ανήθικη πρακτική, η οποία δεν πρέπει να χρησιμοποιείται. Αντί να καταφεύγετε σε τέτοιες τεχνητές μεθόδους για σκοπούς μια καλής φωτογραφίας, ξοδέψτε αρκετό χρόνο έξω στο πεδίο, οξύνετε την παρατηρητικότητά σας και καλλιεργήστε την υπομονή σας, ώστε να είστε σε θέση να τραβήξετε φωτογραφίες που να μην επηρεάζουν τη φυσική συμπεριφορά των ειδών. Αν και η χρήση ηχομιμητικών συσκευών και ομοιωμάτων είναι παράνομη στην Κύπρο, υπάρχουν ερευνητές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις τεχνικές για σκοπούς έρευνας, αφού λάβουν πρώτα ειδική άδεια από την αρμόδια αρχή.

4. Μην χρησιμοποιείτε ζωντανά δολώματα

Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο παρέχουν στα άγρια πουλιά παντός είδους συμπληρωματική τροφή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με σκοπό να προσελκύσουν την άγρια ζωή στους κήπους τους και να βοηθήσουν τα πουλιά κατά τους ψυχρούς χειμερινούς μήνες. Η φωτογράφιση άγριων ζώων χρησιμοποιώντας τέτοιου είδους δολώματα είναι αρκετά αποδεκτή μέθοδος από πλευράς ηθικής, αν και ορισμένοι φωτογράφοι αμφισβητούν τη «γνησιότητά» της. Είναι άραγε εντάξει, για παράδειγμα, να πάρουμε ένα νεκρό ζώο που βρήκαμε στον δρόμο και να το τοποθετήσουμε σε μια περιοχή για να προσελκύσουμε αρπακτικά πουλιά για σκοπούς φωτογράφισης; Θεωρώ πως ναι, αρκεί να μη θέτει σε κίνδυνο τα άγρια πουλιά. Ωστόσο, κάτι που είναι αναμφισβήτητα ανήθικο είναι η χρήση οποιουδήποτε ζωντανού δολώματος για να προσελκύσουμε την άγρια ζωή για τον σκοπό αυτό. Αυτή η πρακτική είναι αθέμιτη και καθόλου αποδεκτή. Η ηθική λήψη φωτογραφιών θα πρέπει πάντα να είναι υψίστης σημασίας για κάθε φωτογράφο άγριας ζωής. (Εδώ πρέπει να σημειώσω πως το τάισμα, όταν γίνεται με σκοπό τη σύλληψη και θανάτωση άγριων πουλιών, απαγορεύεται δια νόμου στην Κύπρο).

such artificial techniques to lure animals closer for a good picture, photographers should strive to perfect their fieldcraft and use observation and patience to acquire images that do not compromise species’ natural behaviour. Although the use of tape lures or decoys is illegal in Cyprus, researchers can use such methods for the purposes of their work, after having obtained special permission from the relevant authority.

4. Do not use live bait

Millions of people across the UK put out all manner of supplementary food for wild birds throughout the year to both attract wildlife into their gardens and to provide food for birds during the harsh winter months. Photographing wildlife using bait like this is fairly accepted in wildlife photography ethics, though is still contested as to its ‘purity’ among some photographers. Is it OK, for instance, to use roadkill to place in an area to attract birds of prey for photography? I think so, so long as it’s not putting the wild birds at risk. However, one point that is unquestionably unethical is using live bait in any form to attract wildlife for photography purposes. This practice is a big no-no and strictly out of the bounds of accepted practices for wildlife photographers. Getting your images in an ethical way should always be paramount as a moral for any wildlife photographer. (I should note here that feeding wild birds with the aim of catching and killing them is prohibited by law in Cyprus.)

Πευκοδρυοκολάπτης / Great Spotted Woodpecker © Ben Porter

5. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά την αναπαραγωγική περίοδο των πουλιών

Η περίοδος αναπαραγωγής είναι μια πολύ ευαίσθητη περίοδος για την πτηνοπανίδα και πρέπει να λαμβάνετε μεγάλη προσοχή για να διασφαλίζετε ότι δεν ενοχλείτε τα πουλιά και ότι δεν επηρεάζετε την ικανότητά τους να αναπαράγονται. Ίσως κάποιος που τώρα ξεκινά να ασχολείται με την φωτογράφιση άγριας ζωής να μην είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται πότε ενοχλούνται τα πουλιά από την ανθρώπινη παρουσία. Το κλειδί είναι να δίνετε προσοχή στη συμπεριφορά των πουλιών. Εάν, για παράδειγμα, βρείτε μια ενεργή φωλιά, υποθέστε ότι οι γονείς βρίσκονται κάπου κοντά και μετακινηθείτε σε μια ασφαλή απόσταση για να παρακολουθήσετε τη συμπεριφορά τους. Αν δεν φαίνεται να έχουν αντιληφθεί την παρουσία σας, τότε είστε εντάξει! Εάν όμως σας έχουν αντιληφθεί, καλύτερα να αποχωρήσετε και να τα αφήσετε στην ησυχία τους. Ορισμένα είδη είναι πολύ πιο ευαίσθητα από άλλα, ιδιαίτερα κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Στην Κύπρο, τα παρυδάτια πουλιά, όπως το Νανοπλουμίδι που φωλιάζει στο Lady’s Mile και στην παραλία Spyros Beach (περιοχή Κασιάνες), είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην ανθρώπινη ενόχληση κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου. Ευάλωτα είναι επίσης και διάφορα είδη αρπακτικών πουλιών, όπως ο Γύπας, που φωλιάζουν σε παράκτιους ή ορεινούς γκρεμούς.

Καταλήγοντας

Ενώ υπάρχουν πολλές ακόμη συμβουλές που θα μπορούσα να αναφέρω, αυτοί οι πέντε κανόνες είναι μια καλή αρχή για να διασφαλίσουμε ότι η φωτογράφιση άγριας ζωής γίνεται με ηθικό τρόπο χωρίς αρνητικό αντίκτυπο. Εάν πιάσετε τον εαυτό σας να αναρωτιέται κατά πόσο είναι ηθικό αυτό που κάνετε, τότε πιθανότατα δεν είναι. Έχοντας την ευημερία της άγριας ζωής ως προτεραιότητα κατά τη διάρκεια των φωτογραφικών σας εξορμήσεων, αποτελείτε παράδειγμα προς μίμηση και διασφαλίζετε ότι όλοι μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν την ενασχόληση αυτή.

5. Be especially careful during the bird breeding season

The breeding season is a very sensitive period of the year for birdlife, and great care should be taken to ensure you’re never disturbing birds and impacting their ability to breed. Some people just beginning wildlife photography might not be able to spot the signs of birds in distress because of their presence, but paying close attention to their behaviour is key. If you find an active nest, for instance, assume the parents aren’t far away and move on to a safe distance to watch their behaviour; if they seem oblivious to your presence then great! If not, best to move on and leave be. Some species are far more sensitive than others, especially during the breeding season. In Cyprus, wetland and wading birds species such as Kentish Plovers that breed on Lady’s Mile Beach and at Spyros beach are particularly vulnerable to disturbance from people during their breeding season, as well as birds of prey like the Griffon Vulture that nest at mountain and coastal cliff sites.

Conclusion

Whilst there are plenty more points to be covered, these five areas of guidance are a good starting point for ensuring your wildlife photography is carried out in an ethical way that does not cause a negative impact on your subject. If you’re in a situation where you start to question how ethical it is, most likely it’s not. By keeping the welfare of wildlife paramount during your photography then you’ll be setting a standard for all others to follow, and it will ensure the continued enjoyment of this pastime for all of those involved.

ΕΝΑΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ ONE PLANET ΕΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ONE RIGHT Ας κάνουμε τη ζωή Let’s make it a σε ένα υγιή πλανήτη human right to live ανθρώπινο δικαίωμα on a healthy planet This article was originally published in the BirdLife Magazine, July 2020. Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο περιοδικό του BirdLife (Ιούλιος 2020).

Οι μεγάλες προκλήσεις απαιτούν μεγάλες λύσεις. Η πιο φιλόδοξη εκστρατεία του BirdLife στοχεύει να μεταμορφώσει ριζικά τη σχέση της ανθρωπότητας με τη φύση - προς όφελος όλων. Big challenges require big solutions. Our most ambitious campaign ever aims to fundamentally transform humanity’s relationship with nature – for the benefit of all.

Δεν είναι μυστικό: ο φυσικός κόσμος βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση. Το μη βιώσιμο σύστημά μας ευθύνεται για την κλιματική κρίση, τη μαζική εξαφάνιση ειδών, τη ρύπανση και ανθρώπινη οδύνη. Όπως μας υπενθυμίζει η πανδημία του COVID-19, η καταστροφή της φύσης βλάπτει τους ανθρώπους άμεσα. Ας μην ξεχνούμε πως είμαστε μέρος της φύσης και χρειαζόμαστε έναν υγιή πλανήτη για να επιβιώσουμε. Αξίζουμε το δικαίωμα σε έναν υγιή φυσικό κόσμο, όπως και όλα τα άλλα ζωντανά πλάσματα. Η κοινωνία πρέπει να ανοικοδομηθεί καλύτερα μετά από αυτήν την κρίση. Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους ως συνήθως. Χρειαζόμαστε τώρα μια Πράσινη Ανάκαμψη που να αναγνωρίζει τη σημασία της φύσης, που να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα τις κρίσεις στο κλίμα και στη βιοποικιλότητα και να δίνει το έναυσμα σε μια φιλόδοξη δεκαετία συστημικής αλλαγής που χτίζει ανθεκτικές οικονομίες, υγιείς κοινότητες και έναν ακμάζων φυσικό κόσμο. Πρέπει να αλλάξουμε εντελώς τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον πλανήτη μας. Τα κινήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν μακρά και επιτυχημένη πορεία στον μετασχηματισμό της κοινωνίας και, με τις κυβερνήσεις να συναντιούνται τον Σεπτέμβριο για να συζητήσουν τη μοίρα του πλανήτη μας σε σημαντικές συναντήσεις των Ηνωμένων Εθνών, η ανάγκη για δράση είναι πιο μεγάλη από ποτέ. 32

It’s no secret: our natural world is in terrible shape. Our unsustainable system is causing climate chaos, mass extinction of species, pollution and human suffering. As COVID-19 reminds us, the destruction of nature harms people directly. Lest we forget, we are part of nature, and we need a healthy planet to survive together. We, as do all other living beings, deserve the right to a healthy natural world.

Society must build back better after this crisis; governments cannot continue business as usual. We now need a Green Recovery that recognises the importance of nature, that tackles the climate and biodiversity crises simultaneously, and kick-starts an ambitious decade of systemic change that builds resilient economies, healthy communities and a thriving natural world. We must completely change the way we treat our home. Human rights movements have a long and successful track record at transforming society and, with governments meeting in September to discuss the fate of our planet at key UN meetings, there has never been a greater need for action. We call on the UN to add the right to a healthy natural environment to the Universal Declaration of Human Rights. Just as the original Declaration was forged from the ashes of humanity’s last global crisis, World War II, we can emerge from today’s crisis with a symbolic and decisive political change. One that shows

Καλούμε τον ΟΗΕ να προσθέσει το δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ακριβώς όπως η αρχική Διακήρυξη σφυρηλατήθηκε από τις στάχτες της τελευταίας παγκόσμιας κρίσης της ανθρωπότητας, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μπορούμε να αναδυθούμε από τη σημερινή κρίση με μια συμβολική και αποφασιστική πολιτική αλλαγή. Μια αλλαγή που δείχνει στον κόσμο ότι οι λύσεις βρίσκονται στη φύση και ότι η συστημική αλλαγή πρέπει να συμβεί γρήγορα. Είναι ένας φιλόδοξος στόχος, αλλά και εφικτός.

to the world that our solutions are in nature, and that systemic change must happen, fast. It’s an ambitious goal, but an achievable one, and here’s how… 33

ΕΧΟΥΜΕ ΕΝΑ ΠΛΑΝΗΤΗ

WE HAVE ONE PLANET

Για τη φύση. Για εμάς. Χρειαζόμαστε

For nature. For us. We need a human

ένα ανθρώπινο δικαίωμα για να

right to ensure the planet’s health,

διασφαλίσουμε την υγεία του πλανήτη,

and our future.

και το μέλλον μας.

Τι ακριβώς θέλουμε και πότε;

What exactly do we want, and when?

Ένα καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον, το οποίο θα εγγυάται η δημόσια πολιτική των κρατών και θα διέπεται από τις αρχές της βιωσιμότητας και από την επιστημονική γνώση, αλλά και τις παραδοσιακές γηγενείς γνώσεις.

A universal human right to a healthy natural environment, guaranteed by public policies and determined by sustainability, science, and traditional indigenous knowledge.

Καλούμε τον ΟΗΕ: • Να ψηφίσει για να συμπεριληφθεί το δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και ως επείγον θέμα στη Διάσκεψη Κορυφής του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα τον Σεπτέμβριο του 2020. • Να συμπεριλάβει εν τέλει το δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία θα εγκριθεί τον Δεκέμβριο του 2023 για την 75η επέτειο της υιοθέτησης της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου από τη Γενική Συνέλευση.

Γιατί ένα ανθρώπινο δικαίωμα; Έχουμε συνηθίσει να μιλάμε για διάσωση ειδών και οικοσυστημάτων, αλλά οι δύο κρίσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας -η κρίση στη βιοποικιλότητα και η κλιματική κρίση- ήδη παραβιάζουν και θέτουν σε κίνδυνο τα ανθρώπινα δικαιώματά μας. Πάνω από εννέα εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο και εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από ασθένειες εξαιτίας περιβαλλοντικών προβλημάτων. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής -συχνότερες και πιο έντονες καταιγίδες, ξηρασίες, πυρκαγιές και αύξηση της στάθμης της θάλασσας- απειλούν την υγεία, την ευημερία και την αξιοπρέπεια δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ο Michele Bachelet, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αναφερόμενος στην κλιματική αλλαγή, προειδοποίησε πρόσφατα ότι «ο κόσμος δεν έχει δει ποτέ μια τόσο μεγάλη απειλή για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Ήρθε η ώρα οι παγκόσμιες κυβερνήσεις να σταθούν στο ύψος της σοβαρότητας της περιβαλλοντικής κατάστασης και να ενεργήσουν ανάλογα. Προσεγγίσεις βασισμένες στα δικαιώματα έχουν ισχυρή ιστορία καταλυτικής αλλαγής - όπως η εκστρατεία για την κατάργηση της δουλείας, το κίνημα για τα δικαιώματα των γυναικών και η αναγνώριση των δικαιωμάτων των αυτόχθονων λαών.

We call on the UN to: • Vote to include the right to a healthy natural environment at the UN Human Rights Council, in the UN General Assembly and as an urgent topic at the UN Summit on Biodiversity in September 2020. • Ultimately include the right to a healthy natural environment in the Universal Declaration of Human Rights, adopted by December 2023 to mark the 75th anniversary of the Universal Declaration by the UN General Assembly.

Why a human right? We’re used to talking about saving species and ecosystems, but the twin biodiversity and climate crises facing our planet already violate and jeopardise our human rights. Because of environmental harms, over nine million people die prematurely every year and hundreds of millions of people suffer illnesses. Climate change impacts – more frequent and intense storms, droughts, wildfires and rising sea levels – threaten the health, well-being and dignity of billions of people. Michele Bachelet, UN High Commissioner for Human Rights, referring to climate change, recently warned that “the world has never seen a human rights threat of this scope.” It’s high time the world’s governments woke up to the gravity of the environmental situation and acted accordingly. Rights-based approaches have a strong history of catalysing change – such as the campaign to abolish slavery, the women’s rights movement, and the recognition of the rights of indigenous peoples.

What will it achieve in practice? A new human right is far from just a symbolic gesture. Once a human right is ratified through the UN policy machinery, it’s an immense catalyst for international and national legal change as member states improve their environmental policies to fulfil the right, which would see sweeping improvements to wildlife, ecosystems and the lives of people. It would also make additional resources available to assist developing countries in protecting the environment, and support environmental human rights defenders. 35

Τι θα επιτύχει στην πράξη;

Why are we focusing on humans?

Ένα νέο ανθρώπινο δικαίωμα δεν είναι απλά μια συμβολική κίνηση. Μόλις επικυρωθεί ένα ανθρώπινο δικαίωμα μέσω των μηχανισμών πολιτικής των Ηνωμένων Εθνών, δημιουργείται ένας τεράστιος καταλύτης για αλλαγές στο διεθνές και εθνικό δίκαιο, καθώς τα κράτη μέλη βελτιώνουν τις περιβαλλοντικές πολιτικές τους για να πληρούν το δικαίωμα, το οποίο θα επιφέρει σημαντικά οφέλη στην άγρια ζωή, στα οικοσυστήματα και στην ανθρώπινη ζωή. Θα διαθέσει επίσης πρόσθετους πόρους για να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες στην προστασία του περιβάλλοντος και να υποστηρίξει τους υπερασπιστές των περιβαλλοντικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Human society is pulling itself from the web of life, and breaking strands: we’re losing our connection to the natural world at the same time as we are devastating it. Yet humans are nature; what protects nature, protects humans. So we approach this campaign with a deep recognition that supporting nature’s rights is supporting human rights, and environmental rights defenders are de facto human rights defenders. As such, this anthropogenic standpoint also completely supports, and is compatible with, an ecocentric viewpoint, including movements to protect inherent rights of nature (such as the Whanganui River in New Zealand, which is now legally treated as a living entity).

Γιατί εστιάζουμε στους ανθρώπους;

With the current gaps in national and international law, a human rights approach has the largest potential for the global, systemic change needed to protect life on Earth. The COVID-19 response has also shown that change can happen fast, when there is the political will, and when humans are in immediate danger, compared to the slow response to climate and biodiversity crises where threats may seem far off to some.

Η ανθρώπινη κοινωνία απομακρύνεται από τον ιστό της ζωής: χάνουμε τη σύνδεσή μας με τον φυσικό κόσμο καθώς τον καταστρέφουμε. Ωστόσο, οι άνθρωποι είναι ένα με τη φύση. Ό,τι προστατεύει τη φύση, προστατεύει τους ανθρώπους. Για τον λόγο αυτό, προσεγγίζουμε αυτήν την εκστρατεία αναγνωρίζοντας ότι η υποστήριξη των δικαιωμάτων της φύσης υποστηρίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι υπερασπιστές των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων είναι de facto υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, αυτή η ανθρωποκεντρική προσέγγιση υποστηρίζει επίσης πλήρως και είναι συμβατή με μια οικοκεντρική προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένων κινημάτων για την προστασία των εγγενών δικαιωμάτων της φύσης (όπως ο ποταμός Whanganui στη Νέα Ζηλανδία που αντιμετωπίζεται πλέον από νομικής άποψης ως ζωντανή οντότητα).

What’s the wider context? This umbrella campaign forms part of a wider push to transform international climate and nature policy at the beginning of the UN Decade of Action, including adopting a Post-2020 Global Biodiversity Framework, a Green Recovery from COVID-19, tackling illegal wildlife trade, reforming agricultural policy, reversing deforestation, and more. Through calling for a universal right to healthy nature, the campaign also aims to ensure that everyone, from all walks of life and all areas of the world, is able to access and benefit from nature. © David Clode / Unsplash

Με τα σημερινά κενά στο εθνικό και το διεθνές δίκαιο, μια προσέγγιση με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα έχει τη μεγαλύτερη δυνατότητα για την παγκόσμια και συστημική αλλαγή που απαιτείται για την προστασία της ζωής στη Γη. Η ανταπόκριση των κρατών στην πανδημία του COVID-19 έδειξε επίσης ότι η αλλαγή μπορεί να συμβεί γρήγορα, όταν υπάρχει η πολιτική βούληση και όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο, σε σύγκριση με την αργή ανταπόκριση στην κλιματική κρίση και στην κρίση της βιοποικιλότητας, όπου οι απειλές μπορεί να φαίνονται πολύ μακρινές για κάποιους.

Ποιο είναι το ευρύτερο πλαίσιο; Αυτή η εκστρατεία-ομπρέλα αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για τη μεταμόρφωση της διεθνούς πολιτικής για το κλίμα και τη φύση καθώς ξεκινά η Δεκαετία Δράσης του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης ενός Παγκόσμιου Πλαισίου για τη Βιοποικιλότητα μετά το 2020, μιας πράσινης ανάκαμψης από τον COVID-19, της καταπολέμησης του παράνομου εμπορίου άγριας ζωής, της αναμόρφωσης της αγροτικής πολιτικής, της αναστροφής της αποψίλωσης δασών και πολλά άλλα. Μέσω της απαίτησης ενός καθολικού δικαιώματος στο υγιές περιβάλλον, στόχος της εκστρατείας είναι επίσης να διασφαλίσει ότι όλοι, από όλα τα κοινωνικά στρώματα και από όλες τις περιοχές του κόσμου, έχουν πρόσβαση και επωφελούνται από τη φύση. Η εκστρατεία One Planet One Right (Ένας Πλανήτης Ένα Δικαίωμα) είναι επίσης μια ανοιχτή έκκληση προς την υπόλοιπη κοινωνία των πολιτών για υποστήριξη. Η συμπερίληψη του δικαιώματος σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον είναι μια ώθηση που όλοι πρέπει να υποστηρίξουμε, εάν θέλουμε να διασφαλίσουμε την επιβίωση και την ευημερία μας και να σώσουμε τον πλανήτη μας.

Τι μπορώ να κάνω; Διάδωσε το μήνυμα, γρήγορα! Υπόγραψε και διάδωσε το αίτημα για να καθιερωθεί από τον ΟΗΕ το ανθρώπινο δικαίωμα να ζούμε σε έναν υγιή πλανήτη. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά είναι η αλήθεια: για να απαλλαγούμε από αυτές τις κρίσεις, για να διασφαλίσουμε το μέλλον μας και το μέλλον του πλανήτη μας, πρέπει να αλλάξουμε εντελώς τη σχέση της ανθρωπότητας με τη φύση. Το ανθρώπινο αυτό δικαίωμα βοηθάει προς την επίτευξη αυτού του στόχου.

Υπογράψτε τώρα στο www.1planet1right.org

One Planet One Right is also an open call to the rest of the world’s civil society for support; the inclusion of the right to a healthy natural environment is a push we should all be behind if we are to ensure our survival and wellbeing, and save our planet.

What should I do next? Spread the word, quickly! Sign and share the petition to make it a UN-recognised human right to live on a healthy planet. It may seem overwhelming, but it’s true: to emerge from these crises, to ensure our future and that of the planet, we need to entirely transform humanity’s relationship with nature. This human right helps make that happen.

Sign today at www.1planet1right.org

23% of global deaths

are linked to the environment (12.6 million deaths per year from air pollution, inadequate water sanitation, and more).

Over 1 million species are at risk of extinction.

80% of UN States

have already established some form of legal recognition of the human right to a healthy environment, yet the UN does not yet recognise this right as a universal human right.

Το 23% των παγκόσμιων θανάτων

συνδέεται με το περιβάλλον (12,6 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως από ατμοσφαιρική ρύπανση, ανεπάρκεια πόσιμου νερού και άλλα).

Πάνω από 1 εκατομμύριο είδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.

Το 80% των κρατών μελών των Ηνωμένων Εθνών

έχει ήδη καθιερώσει κάποια μορφή νομικής αναγνώρισης του ανθρώπινου δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον, ωστόσο τα Ηνωμένα Έθνη δεν αναγνωρίζουν ακόμη αυτό το δικαίωμα ως παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα.

Πώς να το αναγνωρίσεις ID Challenge

Το Μαυροφάλκονο: αρσενικό, θηλυκό και νεαρό

The Red-footed Falcon: male, female and juvenile Jane Stylianou, Υπεύθυνη Καταγραφών Πτηνολογικού Jane Stylianou, BirdLife Cyprus Bird Recorder

ΔΡΑΣΕ ΤΩΡΑ

ACT NOW

Υπογράψτε το αίτημά μας για να στηρίξετε τις προσπάθειες να καθιερωθεί ο υγιής πλανήτης ως παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα. Sign our petition to support efforts to make a healthy planet a universal human right.

Από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τις αρχές Οκτωβρίου, περνά από την Κύπρο ένα μικρό γεράκι στον δρόμο του προς την Αφρική. Το αρσενικό, το θηλυκό και το νεαρό έχουν όλα διαφορετικό φτέρωμα, που θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι βλέπει τρία διαφορετικά είδη!

From the middle of September for several weeks into early October, a small falcon migrates over Cyprus on its way to Africa. The male, female and juvenile all have different plumages, so you could be forgiven for thinking you were looking at three different species!

Το αρσενικό Μαυροφάλκονο Falco vespertinus είναι πολύ χαρακτηριστικό. Έχει γκριζογάλανο σώμα και πορτοκαλοκόκκινα παντελόνια και πόδια. Όταν πετάει, οι φτερούγες του φαίνονται πιο ανοιχτόχρωμες από το υπόλοιπο σώμα, καθώς τα φτερά πτήσης είναι ασημί-γκρι. Η άκρη του ράμφους που είναι κοντά στο κεφάλι (γνωστό ως κήρωμα) είναι επίσης κόκκινη. Το θηλυκό είναι και αυτό αρκετά χαρακτηριστικό. Έχει κοκκινωπά-μπεζ κάτω μέρη που μπορεί να έχουν και κάποιες σκούρες ραβδώσεις. Η πλάτη είναι γκριζογάλανη και ραβδωτή. Η κορώνα ή το πάνω μέρος του κεφαλιού έχει καστανό χρώμα, οι πλευρές του λαιμού, το πηγούνι και ο λαιμός είναι κρεμόλευκα, ενώ τα φτερά γύρω από το μάτι είναι μαύρα και σχηματίζουν ένα μικρό μουστάκι. Όπως και το αρσενικό, έχει κοκκινωπό κήρωμα και πορτοκαλοκόκκινα πόδια.

The male Red-footed Falcon Falco vespertinus is a distinctive creature. It has a slaty blue-grey coloured body with orangey red “trousers” above the orangered coloured feet. If it is seen in flight its wings appear lighter than the rest of the body as its flight feathers are more of a silvery grey. The area also known as the cere which is the end of the bill nearest to the head is also red. The female is also quite distinctive. It has rufous-buff underparts which can show some dark streaking. The back is slate-grey with dark barring. The crown or top of the head is a buff to chestnut colour with the sides of the neck, the chin and the throat a cream colour with the feathers around the eye being black leading down to a small moustachial stripe. She too has an orangey cere and orange-red feet.

Τα νεαρά Μαυροφάλκονα δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμα σε σχέση με άλλα φαλκόνια. Η εμφανής σκούρα άκρη κάτω από τις φτερούγες, το υπογάστριο χωρίς ραβδώσεις και τα άσπρα μάγουλα είναι χρήσιμα χαρακτηριστικά που το ξεχωρίζουν από άλλα νεαρά φαλκόνια, όπως το Δεντροφάλκονο Falco Subbuteo και ο Μαυρομμάτης Falco eleonorae. Τα νεαρά Μαυροφάλκονα έχουν καφέγκρι πλάτη με σκούρες ραβδώσεις. Το κάτω μέρος είναι μπεζ με σκούρες ραβδώσεις - πολύ πιο εμφανείς από τις ραβδώσεις του θηλυκού. Η κορώνα είναι καφέ και, όπως και το θηλυκό, έχει σκούρο μουστάκι που εκτείνεται κάτω από το μάτι. Τα πόδια και το κήρωμά του είναι κίτρινα.

Juvenile Red-footed Falcons are less distinctive. The prominent dark trailing edge to the underwing, unmarked vent and white cheeks are good features to look for to avoid confusion with other juvenile falcons, such as Hobby Falco Subbuteo and Eleonora’s Falcon Falco eleonorae. Juveline Red-foots have a browngreyish back with dark streaking. The underparts are a buff colour with dark streaking – far more prominent than the streaking of the female. The crown is brown and like the female it has a dark moustachial stripe extending down from its eye. The feet and its cere is yellow.

Τρία εντελώς διαφορετικά φτερώματα για το ίδιο είδος πουλιού!

Three different plumages giving three birds for the price of one!

Είναι καιρός τα Ηνωμένα Έθνη να αναγνωρίσουν το δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον ως ανθρώπινο δικαίωμα. Η επιβίωσή μας εξαρτάται από τη ζωή σε έναν υγιή πλανήτη.

It is time for the United Nations to recognise the right to a healthy natural environment as a human right. Our survival depends on living on a healthy planet.

Η κατοχύρωση του οικουμενικού δικαιώματος σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον είναι ένα θεμελιώδες βήμα για να διασφαλίσουμε τη μεταμόρφωση της σχέσης μας με τη φύση. Πάνω από ένα εκατομμύριο είδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Οι θερμοκρασίες αυξάνονται όσο ποτέ άλλοτε. Και βρισκόμαστε στο μέσο μιας θανατηφόρας πανδημίας. Ο πλανήτης μας αγωνίζεται για να επιβιώσει. Με αυτό το δικαίωμα, το ανθρώπινο δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον, μπορούμε να βάλουμε τη Γη -κι εμάς- στον δρόμο προς μια παγκόσμια πράσινη ανάκαμψη.

Υπογράψτε τώρα στο www.1planet1right.org

Enshrining the universal right to a healthy natural environment is a fundamental step to ensure we transform our society’s relationship with nature. Over a million species are at risk of extinction. Temperatures are soaring like never before. And we’re in the midst of a deadly pandemic. Our planet is fighting for its life. With this right, the human right to a healthy natural environment, we would put the Earth – and ourselves – on the path towards a global green recovery.

Sign now at www.1planet1right.org 39

CYPRUS WHEATEAR

Το περιοδικό του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου | The BirdLife Cyprus magazine

PO Box 12026, 2340 Nicosia, Cyprus | Tel: 22455072 | Fax: 22455073 birdlifecyprus@birdlifecyprus.org.cy | www.birdlifecyprus.org