Voor het sluiten van een verzekeringsovereenkomst

1 Bent u een niet-professionele klant of een professionele klant?

Voor een distributeur verzekeringen met een beleggingscomponent mag distribueren, moet hij u als niet-professionele klant of als professionele klant categoriseren. Zoals de meeste particuliere klanten zal u bij de niet-professionele klanten worden ondergebracht.

Als niet-professionele klant geniet u het hoogste beschermingsniveau. De categorie van de professionele klanten omvat bijvoorbeeld banken, overheidsinstanties, pensioenfondsen, grote ondernemingen en uitzonderlijk ook bepaalde particuliere klanten.

Als u een professioneel klant bent, is uw distributeur niet verplicht om u bepaalde informatie te verstrekken, of kan hij u minder gedetailleerde informatie verstrekken. Deze brochure gaat enkel in op de regels voor niet-professionele klanten.

2 Welk beschermingsniveau geniet u?

U kan in twee verschillende situaties een beroep doen op een distributeur van verzekeringen met een beleggingscomponent:

1. om een verzekeringsproduct te kopen zonder advies; 2. voor advies, met andere woorden een gepersonaliseerde aanbeveling over verzekeringen met een beleggingscomponent. We spreken van een gepersonaliseerde aanbeveling als die op u is afgestemd of gebaseerd is op een onderzoek van uw specifieke situatie. Een aanbeveling voor het grote publiek is bijvoorbeeld niet gepersonaliseerd.

Voor die twee situaties gelden verschillende beschermingsniveaus.

WAT MOET DE DISTRIBUTEUR DOEN?

Uw verlangens en behoeften in kaart brengen

De distributeur moet u vragen stellen over uw verlangens en behoeften en erop toezien dat de verzekeringsovereenkomst die hij voorstelt daarbij aansluit.

Verkoop zonder advies

Verkoop met advies

Passendheidstoetsing

De distributeur vraagt u om informatie over uw kennis over en ervaring met beleggen in het specifieke type product dat wordt aangeboden of gevraagd. Zo moet hij beoordelen of u de risico’s begrijpt die aan de transactie verbonden zijn en of de transactie passend voor u is. Geschiktheidstoetsing

De distributeur vraagt u om informatie over:

• uw kennis over en ervaring met het specifieke beleggingsgebied; en • uw beleggingsdoelstellingen en financiële situatie.

Op basis van die informatie zal hij u een geschikt product kunnen aanbevelen.

Hij moet er ook op toezien dat zijn gepersonaliseerde aanbeveling verduidelijkt waarom het product het best bij uw verlangens en behoeften aansluit.

Wat moet de distributeur doen?

A. De distributeur moet altijd een toetsing van de verlangens en behoeften uitvoeren

Voor een verzekeringsovereenkomst wordt gesloten, moet de distributeur u vragen stellen over uw verlangens en behoeften in functie van de complexiteit van het product en het type klant dat u bent. Hij moet u ook objectieve informatie verstrekken over de betrokken verzekering met een beleggingscomponent. Dit moet u in staat stellen om met kennis van zaken een beleggingsbeslissing te nemen. De distributeur moet erop toezien dat het product dat hij u aanbiedt, bij uw verlangens en behoeften aansluit.

B. De distributeur voert een bijkomende toetsing uit waarvan de draagwijdte verschilt naargelang hij al dan niet advies verstrekt

Zonder advies: passendheidstoetsing

Als u een beroep doet op een distributeur om een contract te sluiten betreffende een verzekering met een beleggingscomponent, zonder dat hij u daarbij advies verstrekt, geldt een minder strenge beschermingsregeling. Die wordt de ‘passendheidstoetsing’ genoemd.

Bij de passendheidstoetsing beoordeelt de distributeur uw kennis en ervaring op het beleggingsgebied waaronder het aangeboden of gevraagde product valt:

• Met welke soorten diensten, transacties, verzekeringen met een beleggingscomponent of financiële instrumenten bent u vertrouwd?

Wat waren de aard, het volume, de waarde en de frequentie van uw vroegere transacties in dergelijke producten of instrumenten? Over welke tijdsspanne heeft u die transacties uitgevoerd? Wat is uw opleidingsniveau en uw huidige of vroegere beroep?

Doorgaans gebruikt de distributeur een vragenlijst die hij u voorlegt vóór u belegt.

• Als u, volgens hem, de nodige kennis en ervaring bezit om de gelopen risico’s te begrijpen, kan hij de transactie uitvoeren.

• Als hij echter besluit dat u niet de nodige kennis en ervaring bezit, of als u hem onvoldoende informatie heeft verstrekt om dit te kunnen beoordelen, moet hij u waarschuwen. Daarbij zal hij aangeven dat hij het product niet passend voor u acht, of dat de informatie die u verstrekte, ontoereikend is om zich daarover te kunnen uitspreken.

Wilt u toch met de transactie doorgaan, dan is het risico voor u.

Deze toetsing dient om de klanten te beschermen die de gevolgen of het risiconiveau van een transactie niet begrijpen of zich er niet bewust van zijn.

Met advies: geschiktheidstoetsing

Als u een distributeur om advies vraagt of als hij u op eigen initiatief advies verstrekt, vertrouwt u meer op hem dan wanneer hij u geen advies verstrekt. U moet er dus zeker van zijn dat hij u producten aanbeveelt die geschikt zijn in het licht van uw persoonlijke situatie. Daarom moet de distributeur niet enkel een gepersonaliseerde aanbeveling formuleren waarbij hij uitlegt waarom een bepaald product het best bij uw verlangens en behoeften aansluit, maar moet hij ook een ‘geschiktheidstoetsing’ uitvoeren. Bij die toetsing zal de distributeur u bepaalde vragen stellen om te bepalen welke soorten verzekeringen met een beleggingscomponent geschikt voor u zijn en het best bij uw belangen aansluiten.

Bij de geschiktheidstoetsing moeten de volgende aspecten aan bod komen:

• uw beleggingsdoelstellingen en uw risicotolerantie

Wat is uw risicoprofiel en wat zijn uw risicovoorkeuren? Wilt u een volledige kapitaalbescherming of bent u bereid grote risico’s te nemen? Met welke bedoeling belegt u? Hoelang wenst u uw belegging te behouden?

• uw financiële situatie en uw vermogen om verliezen te dragen

Hoe zit het met uw vaste inkomsten, waaruit haalt u ze en hoeveel bedragen ze? Bezit u activa, beleggingen of onroerend goed? Heeft u schulden of andere regelmatige financiële verplichtingen? In hoeverre bent u in staat financiële schulden te dragen?

• uw kennis en uw ervaring op het betrokken beleggingsvlak

Als de distributeur niet de nodige informatie ontvangt om de geschiktheid van het product te kunnen beoordelen, kan hij geen aanbeveling formuleren. Daarom is het cruciaal dat u de gestelde vragen beantwoordt. Uw antwoorden bepalen immers welke diensten de distributeur u zal mogen aanbieden en welk beschermingsniveau daaruit voortvloeit.

TOETSING VAN DE VERLANGENS EN BEHOEFTEN, PASSENDHEIDSTOETSING EN GESCHIKTHEIDSTOETSING

Beschermingsniveau van de klant

In alle gevallen

Verlangens en behoeften = basistoetsing

+ kennis en ervaring = passendheidstoetsing + beleggingsdoelstellingen en financiële situatie = geschiktheidstoetsing

Zonder advies Met advies

Verzekering met een beleggingscomponent

3 Welke informatie moet u op voorhand ontvangen?

Alle informatie die u van een distributeur krijgt, moet correct, duidelijk en niet-misleidend zijn, zowel qua inhoud als qua vorm. Als hij u bijvoorbeeld reclame stuurt, moet het voor u duidelijk zijn dat het om reclame gaat.

De distributeur moet u de relevante informatie geruime tijd voor het sluiten van de overeenkomst verstrekken, zodat u met kennis van zaken kan beslissen. Als u een verzekering op afstand afsluit, bijvoorbeeld telefonisch, is het mogelijk dat u bepaalde inlichtingen pas later krijgt, hoewel dat enkel mogelijk is als bepaalde voorwaarden zijn vervuld.

U moet onder meer de volgende informatie ontvangen:

Informatie over de categorie waarin u bent ingedeeld De distributeur moet u meedelen of hij u heeft ondergebracht in de categorie van niet-professionele klanten of van professionele klanten. Hij moet u ook laten weten dat u kan vragen om in de andere categorie te worden ingedeeld en wat de impact daarvan is inzake het niveau van bescherming.

Informatie over het soort advies dat wordt verleend De verzekeringstussenpersoon moet de aard en de draagwijdte van zijn advies toelichten, bijvoorbeeld door te preciseren of dat advies op een onpartijdige en gepersonaliseerde analyse is gebaseerd of onafhankelijk is. Ook moet hij vermelden of hij u een periodieke beoordeling zal bezorgen van de geschiktheid van de door hem aanbevolen producten.

Geschiktheidsverklaring Wanneer de distributeur u advies verstrekt, moet hij u een verklaring bezorgen waarin hij zijn advies samenvat en uitlegt waarom het geschikt is voor uw situatie. De verklaring verduidelijkt onder meer hoe het advies aansluit bij uw doelstellingen, uw voorkeuren, uw financiële situatie en uw kennis en ervaring. Ook vermeldt de verklaring of de aanbevolen producten eventueel periodiek opnieuw moeten worden bekeken.

Informatie over de producten De distributeur moet u pertinente informatie over de producten bezorgen, rekening houdend met de complexiteit ervan en met het type klant dat u bent. Ook moet hij u passende toelichting en waarschuwingen bezorgen over de risico’s die aan de producten of aan bepaalde beleggingsstrategieën zijn verbonden.

Informatie over de distributeur De distributeur moet u onder meer zijn contactgegevens en gegevens over zijn vergunning/inschrijving, enz. bezorgen. Verder moet hij verduidelijken of hij al dan niet advies verstrekt en moet hij u de nodige informatie over de klachten- en verhaalprocedures bezorgen.

Informatie over mogelijke belangenconflicten en transparantie Als de distributeur een verzekeringstussenpersoon is, moet hij u algemene informatie bezorgen over belangenconflicten. Daarnaast moet hij u informatie bezorgen over bepaalde deelnemingen die hij bezit in ondernemingen en over stemrechten of deelnemingen die andere ondernemingen bezitten in zijn kapitaal.

Bovendien moet hij duidelijk maken:

(i) of hij advies verleent op grond van een onpartijdige en persoonlijke analyse; (ii) of hij contractueel verplicht is om uitsluitend te werken met bepaalde verzekeringsondernemingen (in dat geval moet hij de namen van die ondernemingen meedelen); of (iii) als hij zich niet in situatie (i) of (ii) bevindt, de naam en het adres van de verzekeringsondernemingen waarmee hij werkt of mag werken.

Informatie over de kosten en lasten Deze informatie moet slaan op de kosten voor de distributie van een product, de kosten van het betrokken product en de wijze waarop de klant die verschillende kosten kan betalen, met inbegrip van eventuele betalingen door derden. De verstrekte informatie moet alle kosten en lasten betreffen, zodat u inzicht krijgt in de totale kosten en in de gecumuleerde impact ervan op het verwachte rendement van de belegging. U heeft het recht om de distributeur detailinformatie over die kosten en lasten te vragen.

Informatie over de vergoeding De verzekeringstussenpersoon moet u informeren over de aard van de vergoeding die hij heeft ontvangen in het kader van de verzekeringsovereenkomst. Als de distributeur een verzekeringsonderneming is, is dit informatie over de vergoeding die zijn personeel heeft ontvangen in het kader van de verzekeringsovereenkomst.

Als de distributeur een verzekeringstussenpersoon is, moet hij bovendien verduidelijken of hij werkt op basis van:

(i) een rechtstreeks door u betaalde vergoeding, (ii) een commissie die in de verzekeringspremie is inbegrepen, (iii) een ander type vergoeding, of (iv) een combinatie van de bovenstaande vergoedingen.

Ga, voor u belegt, na hoe u klacht kan indienen of verhaal kan uitoefen tegen de distributeur van verzekeringsproducten. Deze is verplicht om u die informatie te verstrekken.