mijn foto
Gedwongen We vroegen u om ons foto’s van dwingende producten op te sturen, producten met een script. En die zijn er genoeg, concludeerden wij uit de honderden inzendingen. U wordt tot vanalles gedwongen. Zo zijn er de openbare bankjes waar niet op gelegen kan worden en waar u maar één kant op kan kijken, winkels waar de route voor u is bepaald (langs allerlei producten natuurlijk, om maar zoveel mogelijk te verkopen). Blikjes moeten in één keer opgedronken worden, machines moeten met twee handen worden bediend, kaarten zijn alleen voor rechtshandigen geschikt en er bestaan auto’s waarbij de veiligheidsriem zo is gemonteerd dat je in de riem stapt als je wilt gaan zitten. Julie de Jong
vlnr. vbnb. Therese Siteur, Henk Schalkwijk, Sytse Dijkstra, Drea van Esch, Theo Stielstra, Wiggert de Jong, Wim de Groot, Maaike van Kaam, Sanne Grevink. volgende week Uw auto moet nodig door de wasstraat. Laat maar zien! Mail de foto vóór maandagochtend 18 juli 10 uur: mijnfoto@volkskrant.nl Vermeld in elk geval uw naam en woonplaats en geef het attachment, de foto dus, uw naam en woonplaats (EefMOddermanWagenberg.jpg bijvoorbeeld).
Target Coca Cola, Source Luxe wijn, zoals je die in een restaurant serveert
column bobby blue
Sieraad Nu de zomer weer langs komt, kijk ik met medelijden naar jonge Moslima’s in Nederland: volledig bedekt, terwijl ik zo min mogelijk aan trek. Michelle Bours deelt dit medelijden niet met mij. Zij is zelfs van mening dat het nog wel wat meer bedekt mag worden. Een hoofddoek, maar toch je vrouwelijk vormen accentueren door westerse kleding? ‘Hypocriet!’ vindt Bours. Als kritiek op dit gedrag, ontwierp zij een doorzichtige hoofddoek. Ze slaat hiermee de plank volledig mis, want ze ziet niet dat er juist een perfecte vorm van integratie is ontstaan: Westerse en Oosterse kledingwijze in harmonie.
Kritisch ontwerp Michelle Bours
“De Koran 24/30-31: ‘Zeg tegen de gelovige vrouwen dat ze hun blikken neerslaan en hun intieme delen bedekt houden. En laten zij hun sluiers over hun boezems trekken en hun sieraad niet vertonen…” Eén van de belangrijkste motieven voor bedekking is volgens de traditionele visie om de natuurlijke seksuele aantrekkelijkheid van vrouwen
(het sieraad) te verbergen. Deze wordt in mijn ogen tegenwoordig door vooral jonge moslima’s niet opgevolgd. In het openbaar tonen de Koran te geloven en vervolgens het belangrijkste motief links laten liggen, wel een hoofddoek dragen om je aantrekkelijkheid te verbergen omdat dit in de Koran staat maar vervolgens de rest de vrouwelijke lichaams delen accentueren vind ik hypocriet. Als je echt vol overgave ergens in gelooft sta je daar zelf volledig achter en houd je je met trots aan de standpunten. In mijn ontwerp wil ik laten zien dat deze jonge vrouwen net zo goed geen hoofddoek hoeven dragen. Ze presenteren zichzelf op een manier waar ik als Allah niet blij mee zou zijn. Dragen ze het omdat het moet? Staan ze zelf wel achter het geloof en de standpunten? Nu kunnen ze voor hun gevoel een hoofddoek dragen, misschien omdat het moet, maar wel laten zien wat ze willen laten zien, hun sieraad.” Tekst Michelle Bours b.blue@volkkrant.nl
generatie paniek
All we ever wanted was everything Domogala kaart met ‘All We Ever Wanted’ een nieuw (luxe)probleem aan en laat de kijker voelen hoe het is om alles te kunnen en toch nog ongelukkig te zijn. ‘All we ever wanted’, een documentaire van Sarah Mathilda Domogala tekst Bobby Blue illustratie Nicole George
“Bij mijn generatie lijkt alles zo vrolijk en gezond en succesvol. Ik wilde weten wat daar achter zat. Je weet dat mensen een verhaal hebben, je hoort overal over stress, paniekaanvallen en burn-outs, maar je ziet het niet.” Domogala (1978) wilde deze verhalen vastleggen en haar generatie op een menselijkere manier aan de wereld laten zien. Veelal veertig-plussers vonden haar idee maar niks, zeiden dat er geen stress of angst was, alleen onder haar vrienden zou dat spelen. Om te bewijzen dat het hier gaat om een probleem dat veel verder rijkt dan een handjevol luxe kinderen, heeft Domogala ‘All We Ever Wanted’ gemaakt. Alleen al uit de vele reacties is gebleken dat we te maken hebben met een probleem dat nog volop aan het groeien is. Domogala heeft haar film zowel intiem als grootschalig weten te maken. Door openhartige
interviews met haar vier hoofdpersonen, wordt de angst en de druk die deze generatie voelt, pijnlijk duidelijk. Door naast haar hoofdpersonen ook andere twintigers en dertigers ook aan het woord te laten, bewijst Domogala dat het hier niet gaat om vier zeurderige types, maar echt om een ongelukkige generatie. Domogala laat door de verscheidenheid aan beeldmateriaal zien dat er zowel een persoonlijke als een meer algemene kant aan dit verhaal zit. Beelden van de geïnterviewden thuis, vertellend aan de kijker, worden afgewisseld met foto’s van feesten, beelden van het leven in de stad en sfeerbeelden. “Je staat aan het begin van je leven en je moet er voor zorgen dat je er alles uit haalt wat er in zit.” vertelt Daniel (25, illustrator), “Later, als je weet dat je iets hebt bereikt, kun je luieren.” Dit lijkt de mentaliteit van de hele generatie. Er is een ideaal
beeld gecreëerd waar iedereen aan schijnt te willen voldoen. Daniel kan dat beamen: “Ik vraag veel van mezelf. Leuk zijn, aardig gevonden worden, mijn werk goed doen, er goed uitzien. Alles moet goed gaan.” De twintigers en dertigers stellen hogen eisen aan zichzelf. Ze leven in een van de rijkste en veiligste landen van de wereld, waar vrijwel alles mogelijk is. En daar zit ook gelijk het probleem: er is teveel mogelijk. “Er is geen kader. En als het niet lukt, is het je eigen schuld. Je had toch iets anders kunnen kiezen? Alle mogelijkheden zijn er
is om hier pillen tegen te slikken, of moet je gewoon je leven aanpassen? Het is tenslotte iets wat bijna volledig voortkomt uit deze hectische levenswijze. Visueel en auditief gezien vangt Domogala de sfeer van de film perfect. Alle beelden en geluiden stralen ‘jong, dynamisch en modern’ uit. Van de vintage-aandoende ‘hippe’ beelden van het drukke stadsleven, tot de soundtrack, bestaande uit nummers van veelal populaire artiesten. Ze weet met haar beelden precies het gevoel te laten zien dat de vertellers aan ons proberen uit te leggen. Vertelt Mireille (27, research assistente) over dingen die haar gelukkig maken, dan zien we haar in een zonovergoten keukentje een ontbijt maken. En praat Emiel over zijn paniekaanvallen, zien we chaotisch beelden van kale bomen, feestende mensen, alledaagse dingen, overspoeld door beangstigende muziek en gehijg. Zó dat je het er zelf ook benauwd van krijgt. De camera laat je in de documentaire vaak bijna voelen als een voyeur. We volgen een meisje in de stad, kijken door een ruit naar een jongen in een café. We kijken zelfs door het douchegordijn naar Daniel die zijn angsten weg probeert te wassen.
“Je staat aan het begin van je leven en je moet er voor zorgen dat je er alles uit haalt wat er in zit.” toch? Dus waarom zou je iets niet kunnen?” Het is makkelijk om veel moderne problemen op het internet af te schuiven, maar in dit geval speelt het wel degelijk een belangrijke rol. Bijna iedereen heeft wel een facebook, twitter en/of blog, waar zij hun leven met de wereld delen. In ieder geval het deel wat ze willen laten zien aan de buitenwereld. Zo lijkt het alsof iedereen het geweldig doet in het leven, en daar wil de rest niet voor onder doen. De gevolgen van deze manier van leven zijn vaak groot, maar lastig te zien, omdat alles wat het perfecte beeld dat deze quarterlifers willen neerzetten, kan verstoren, verstopt wordt. Emiel (29, regisseur en illustrator) ziet overal om zich heen, mensen die van dezelfde dingen last hebben. “Rare psychische kwaaltjes, gewoon door het leven wat we leiden. Het is bijna een volksziekte. Een nieuwe volksziekte.” En deze ‘nieuwe volksziekte’ komt in allerlei vormen; depressie, paniekaanvallen, stress, angst, dwanghandelingen, enzovoorts. De vraag die onder de geïnterviewden speelt, is of het goed
Er is veel aandacht geweest voor deze film en de reacties waren gemengd. De doelgroep waarvoor de film bestemd is, de twintigers en dertigers van nu, is vrijwel alleen maar lovend, omdat ze zichzelf vaak herkennen in de film. Bij ouderen (veertig-plus), waren de reacties minder positief. Desondanks raad ik het hen ook aan om deze film te bekijken. Om de mooie manier van filmen, maar ook omdat het een goede manier is om inzicht te krijgen in de leefwereld van (klein)-kinderen en de huidige generatie young-professionals.
museumbezoek
Een drooggelegd moeras en een verlaten raketbasis vormen de basis voor Insel Hombroich; een openlucht museum in de buurt van Düsseldorf. Tentoonstellingspaviljoens van onder andere Tadao Ando en Erwin Heerich geven hier onderdak aan de uitgebreide en gevarieerde kunstverzameling van verzamelaar en makelaar Karl-Heinrich Müller. fotografie Tijmen Kriegel
Een goed gesprek
Museum Insel Hombroich werkt niet zoals een regulier museum. De collectie is verspreid over verschillende gebouwen. Er zit geen volgorde in de werken en nergens staan bordjes bij. Doordat er geen bordjes zijn, ga je op een nieuwe manier naar de kunst kijken. Je bekijkt het zonder vooroordeel en geheel op je eigen manier. Als er geen uitleg is, kan het immers alles zijn. Je raakt in gesprek met de kunst die je ziet, op een manier die we bijna niet meer kennen in een samenleving waar er voor alles en iedereen al een hokje klaar staat, voorzien van de nodige vooroordelen. Maar niet alleen tussen bezoeker en kunst ontstaat er een dialoog. Het bijna Efteling-achtige landschap met haar wilde, ongerepte natuur, is verwikkeld in een hevige discussie met de geometrische tentoonstellingsgebouwen van architect Heerich en hun volledig uitgedachte simpliciteit. Als bezoeker bevind je je midden in die discussie en word je voortdurend heen en weer geslingerd tussen twee totaal verschillende werelden. De kubistische gebouwen van Heerich (bijna identiek aan zijn sculpturen) zijn her en der verspreid over het landschap. Ze functioneren als hagelwitte museumzalen, waar je van eeuwenoude Aziatische beelden, naar een blauwe stengel van Yves Klein loopt. Daarnaast zijn er stoelen van Rietveld, tekeningen van Rembrandt, schilderijen van Matisse en tal van Aziatische en Afrikaanse kunstobjecten. Buiten gekomen bevind je je het ene moment tussen reusachtige bomen naast vieze meertjes, en het volgende moment sta je in een Engelse tuin, waar niets aan het toeval is overgelaten. Cézanne schreef ooit ‘kunst is evenwijdig aan natuur.” Müller heeft dit motto overgenomen en pleit voor een dialoog tussen kunst en natuur. In Museum Insel Hombroich is dit goed te voelen.
Het is dan ook vreemd om ineens op het Raketenstation aan te komen, een voormalig NAVO-terrein, waar raketten werden opgeslagen. Weliswaar is er ook hier zowel natuur als architectuur en kunst aanwezig, echter de harmonie ontbreekt. Het museum nodigt je uit om elk hoekje van haar te ontdekken en dagenlang rond te dwalen. Het Raketenstation daarentegen doet, op de ingang van Tadao Ando na, denken aan een verlaten Almere. Een te groot en te gemaakt
Het museum nodigt je uit om elk hoekje van haar te ontdekken en dagenlang rond te dwalen gebied waar de bevolking van de toekomst zou moeten leven, maar waar de bevolking van de toekomst nog niet is gekomen. Het Raketenstation lijkt al jaren te wachten om haar monoloog om te kunnen zetten in een dialoog. Hierdoor ontstaat wel een zekere spanning; de spanning van het wachten. Rondlopend tussen het lege en verlaten landschap, voel je dat er iets gaat komen. Wat dat zal zijn, weet je nog niet, maar er hangt iets in de lucht. Dit maakt dat het Raketenstation toch nog een interessante plek wordt. De dialogen in Insel Hombroich, en het wachten daarop, maken dat dit museum meer wordt dan kunst en natuur. Het vormt een harmonie die (nog) niet met woorden te omschrijven valt, die alleen maar duidelijk kan worden door het te beleven. Vanaf Eindhoven is Insel Hombroich een autorit van slechts vijf kwartier. Ga het gesprek aan.
mens en ding
Ylja Bandiet (19) Studente vormgeving “Een matroesjka” weet Ylja, eerste-jaars student aan Design Academy in Eindhoven, vrijwel meteen als haar gevraagd wordt zich met een voorwerp te vergelijken. “Russische houten poppetjes die verkleinde versies van zichzelf bevatten. Pas als ze allemaal open zijn gemaakt, zie je de kern.” Het kleinste poppetje van de matroesjka zit altijd binnen in, maar bij Ylja niet. “Integendeel,”
lagen van zich af te laten vallen. “Ik koester de goede vrienden die ik heb, uit angst ze te verliezen.” Heeft ze niet gewoon angst voor verandering? Ze aarzelt: “Misschien, maar alleen bij persoonlijke dingen. Dat heb ik altijd al gehad. Als mijn ouders nieuwe meubels kregen, kon ik daar erg overstuur van raken.” Gelukkig wordt de angst tegenwoordig wel minder, omdat ze ziet dat het vaak leidt tot iets goeds. “De nieuwe stoelen zitten een stuk beter.” Van haar angst voor verandering had ze bij de overgang van de middelbare school naar Design Academy Eindhoven echter geen last. Want, zo legt ze uit, dat is een verandering die haar persoonlijke basis niet aantast. Ze wist dat de vrienden en familie die ze in voorgaande jaren, zo heeft gekoesterd, wel zouden blijven.
“Ohja Ylja, je moet nog eten.” vertelt ze lachend. “In een groep mensen die ik niet ken, durf ik weinig te zeggen, bang dat ik niet interessant genoeg ben en laat ik dus alleen mijn buitenste laag zien. Dan voel ik me een individu in een groep. Ben ik echter met goede vrienden of familie, dan voel ik mij een individu tussen individuen. Daar kan ik helemaal mezelf zijn.” De laagjes van de matroesjka werken bij Ylja dus als een bescherming voor een bepaalde onzekerheid. Maar dat is niet de enige reden waarom ze hiervoor kiest. Ze vertelt dat matroesjka’s ook symbool staan voor familie. Familie en vrienden zijn belangrijk voor haar; een vertrouwde basis waarop ze altijd kan terugvallen. Het kan Ylja soms een tijdje kosten om zich volledig open te stellen, om alle
Ylja woont op dit moment nog bij haar ouders thuis, maar denkt dat het misschien goed zou zijn om op kamers te gaan, om nieuwe mensen te leren kennen. “Ik ben wel bang dat ik niet zo goed voor mezelf zal zorgen ten tijden van stress, maar,” bedenkt ze zich lachend, “misschien zou het helpen als ik een paar van mijn matroesjka’s mijn moeder noem zodat als ik er naar kijk, ik zal denken: ‘Oja Ylja, je moet nog eten.’”
Target Finest Whiskey Source Marilyn Monroe
fascinatie
Russische Laagjes Ylja, negentien jaar en eerste-jaars student aan Design Academy in Eindhoven, is een Russische houten poppetje dat verkleinde versies van zichzelf bevat. Pas als alle laagjes open liggen, zie je de kern. “Een matroesjka,” is Ylja’s directe reactie op onze vraag om zich met een voorwerp te vergelijken. Maar waar bij het origineel het kleinste poppetje altijd binnen in zit, is dat bij haar niet het geval. “Integendeel,” vertelt ze lachend. “In een groep mensen die ik niet ken, durf ik weinig te zeggen, bang dat ik niet interessant genoeg ben en laat ik dus alleen mijn buitenste laag zien. Dan voel ik me een individu in een groep. Ben ik echter met goede vrienden of familie, dan voel ik mij een individu tussen individuen. Daar kan ik helemaal mezelf zijn.” De laagjes van de matroesjka werken bij Ylja dus als een bescherming voor onzekerheid. Ze vertelt dat matroesjka’s ook symbool staan voor familie. Familie en vrienden zijn belangrijk voor haar; een vertrouwde basis waarop ze altijd kan terugvallen.
Het kan Ylja soms een tijdje kosten om zich volledig open te stellen, om alle lagen van zich af te laten vallen. “Ik koester de goede vrienden die ik heb, uit angst ze te verliezen.” Heeft ze niet gewoon angst voor verandering? Ze aarzelt: “Misschien, maar alleen bij persoonlijke dingen. Dat heb ik altijd al gehad. Als mijn ouders nieuwe meubels kregen, kon ik daar erg overstuur van raken.” Gelukkig wordt de angst tegenwoordig wel minder, omdat ze ziet dat het vaak leidt tot iets goeds. “De nieuwe stoelen zitten een stuk beter.” Ylja woont op dit moment nog bij haar ouders thuis, maar denkt dat het misschien goed zou zijn om op kamers te gaan, om
“Ohja Ylja, je moet nog eten.” nieuwe mensen te leren kennen. “Ik ben wel bang dat ik niet zo goed voor mezelf zal zorgen ten tijden van stress, maar,” bedenkt ze zich lachend, “misschien zou het helpen als ik een paar van mijn matroesjka’s mijn moeder noem zodat als ik er naar kijk, ik zal denken: ‘Oja Ylja, je moet nog eten.’”
tekst Bobby Blue fotografie Erik Groeteman op de foto matroesjka poppetjes
mooi ding
Fat Barbie Er heerst in onze maatschappij een onrealistisch schoonheidsideaal. Vrouwen en meisjes worden door de media en de producten die hen worden aangereikt, gestimuleerd om af te vallen. Dun zijn is goed en voller is altijd slecht. Dit gebeurt al op jonge leeftijd. Tijdschriften voor meisjes geven tips om af te vallen en de poppen waar zij mee spelen zijn ongezond dun. “Fat Barbie� laat zien hoe kinderen opgevoed worden met het idee dat mooi zijn gelijk staat aan dun zijn en dat je daar alles voor over moet hebben. Prijs: 139 euro, (260 voor limited edition versie). Verkrijgbaar via www.fatbarbie.com
Target Zeevoedsel Source Sieraad/avondjurk
column Meeuwis Adriaans
Gevangenis zonder tralies Bastøy, een documentaire van Michel Kapteijns “Het verschil tussen een gesloten en een open gevangenis is zo groot dat het alleen met clichés te beschrijven valt.” Michel Kapteijns heeft het zelf ondervonden. Nadat hij jaren documentaires maakte in gesloten gevangenissen was het nu tijd voor Bastøy; een open gevangenis in Noorwegen. De kerngedachte is: behandel mensen als beesten en ze zullen beesten worden, maar behandel ze als mensen, dan worden het ook mensen. Vandaar dat er op Bastøy geen tralies zijn, geen wapens of handboeien, en er zijn gewoon kettingzagen en keukenmessen aanwezig. Kijkend naar de bijna dromerige beelden van jongens die een duik nemen in het heldere Noorse water en een man op een paard, omgeven door prachtige bossen, lijkt deze gevangenis een paradijs. Volgens Kapteijns zit een gevangenis vooral in je hoofd. Het gevoel geen vrij man te zijn is, ondanks de relatief goede omstandigheden in Bastøy, nog steeds zeer aanwezig.
Kapteijns weet de sfeer van het eiland goed te vangen. Naast een documentatie van het dagelijks leven, laat hij de gevangenen ook aan het woord en geeft hiermee een inzicht in wat er zich onder die ogenschijnlijk sterke buitenkant schuilt. Tegelijkertijd roept hij een discussie op over het gebruik van open- of gesloten gevangenissen. Heb je geen sterke maag, maar wel een groot inlevingsvermogen, dan is deze film misschien niet geschikt. Is dat echter niet het geval, dan is het zeker een aanrader.
m.adriaans@volkskrant.nl