55 Rugbekleding

55

55.4 losse rug °rug waarbij tussen de °rugbekleding en de °boekrug een open ruimte is. ¶ D hohler Rücken [m], Hohlrücken E hollow back F dos [m] brisé RUGBEKLEDING

55.5 inlegrug

stuk dun °karton (°ruggebord) dat bij een °losse rug aan de binnenzijde van de ºrugbekleding is °geplakt. ¶ D Rückeneinlage [v] E inlay F carte [v] de dos

55.6

gebroken rug

stuk dun °karton dat bij een °losse rug de °boekrug en tevens een deel van de zijden van het °boekblok bedekt, waarin reeds vouwlijnen zijn aangebracht die met de °scharnieren corresponderen, en dat met een rand aan elk plat is bevestigd. Deze constructie lag ten grondslag aan de oorspronkelijke 'bradelband'. ¶ D gebrochener Rücken [m]

55.7 huls [v -zen] platte koker ter °breedte van de °boekrug, samengevouwen uit een strook papier, waarvan de ene zijde met de boekrug, de andere met de ºrugbekleding door middel van kleefstof verbonden is.

[Niet: *Engelse rug; *drierug.] ¶ D Hülse [v] E hollow, tube F housse [v]

82

RUGBEKLEDING

55.8 rib [v -ben] in de °rugbekleding zichtbare verhoging, °dwars over de °rug lopend.

De (echte) rib is het gevolg van het feit dat zich onder de rugbekleding een °opliggende binding bevindt. Er zijn enkele en dubbele ribben, al naar gelang te zien is dat zij over een °enkele of °dubbele binding liggen. ¶ D erhabener (Rücken)bund [m] E raised band F nerf [m] saillant • echte rib D echter Bund F vrai nerf

55

55.9

kordeerlijn [v -en] lijnvormige indruk, aan weerszijden van een °rib dwars over de °rug (en het aangrenzende deel van het °plat) lopend.

De kordeerlijn is het effect van het korderen, het met touw afbinden van het boek om de °rugbekleding goed aan de °boekrug te doen hechten en de ribben goed te laten uitkomen. (Ook aan de frontrand van de platten kunnen kordeersporen voorkomen.) - Kordeerlijnen kunnen ook geïmiteerd worden. ¶ korderen D Bünde abbinden, einschnüren E tie up F fouetter • kordeerspoor F trace [v] de fouettage

55.10 valse rib

°rib die niet met een °opliggende binding correspondeert. De valse rib is een imitatie, tot stand gebracht doordat op de °boekrug, °huls of °inlegrug een reepje karton, leer of ander materiaal is bevestigd. ¶ D falscher Bund [m] E false band, fake band F faux-nerf [m]

83

55

RUGBEKLEDING

55.11 (rug)veld [o -en] een van de vlakken op de °rug die door de °ribben (of door °dwars geplaatste decoratieelementen) worden gescheiden. ¶ D Rückenfeld [o] F entre-nerfs [m] • veld D Feld E panel, compartment F compartiment [m], champ [m]

55.12 (rug)titelveld het °rugveld waarin de titel van het boek is vermeld (gewoonlijk het tweede van de °kop af). Overeenkomstig: deelnummerveld. ¶ titelveld D Titelfeld [o] E lettering panel

55.13 (rug)titelschild [o -en] stukje materiaal, in aard en/of kleur afwijkend van dat van de overige °rugbekleding, dat de titel draagt en op de °rug is bevestigd.

Indien de rug in °velden is verdeeld, bevindt het zich in het °titelveld. - Overeenkomstig: deelnummerschild. Een titelschild kan ook op een der °platten zijn aangebracht. ¶ titelschild D Titelschild E lettering label, — piece F pièce [v] de titre, étiquette [v] • rugtitelschild D Rückentitelschild

84

RUGBEKLEDING

55.14 gladde rug °rug die niet door °ribben in °velden is verdeeld. ¶ D glatter Rücken, flacher — E smooth spine, F dos [m] lisse, dos [m] long

55

55.15 beschermrug een tweede °rugbekleding, over een onderliggende rugbekleding aangebracht. Dit kan een originele toestand zijn (bv. van °zeemleer - ook zemen broek genaamd - , met een °rugstrip vastgezet), of een latere ingreep ter reparatie of ter verfraaiing. ¶ F dos [m] préservateur

55.16 ruginslag [m -en] de °inslag van de ºrugbekleding.

Indien het °kapitaal een °kapitaalbinding bevat (die dus door een °aanrijging met de ºplatten is verbonden), moet de inslag op de platten door een insnijding van de ruginslag zijn gescheiden.

55.17 kapje [o -s] de °omgezette rand van de °rugbekleding (met °ruginslag), die over het °kapitaal heen is gebogen.

85

55

RUGBEKLEDING Het kapje wordt als regel van elk plat gescheiden door een inkeping, het kapkneepje. Om dit te vergemakkelijken kan van de ºplatkern een kaphoekje zijn weggenomen. De ruginslag kan voorzien zijn van een kern (bv. van een touwtje), die het kapje wat meer volume geeft of dient ter versterking van deze kwetsbare plaats: de kapkern. ¶ D Häubchen [o] E headcap, cap F coiffe [v] • kaphoekje D abgeschrägte Ecke E back corner F encoche de coiffe

55.18 gestuikt kapje afwerking van de °kop of °staart van de °rugbekleding door dicht vóór het einde een scherpe inwaartse vouw °dwars over de °rug te maken. Deze afwerking komt vooral voor als de rugbekleding van °perkament is.

55.18 gestuikt kapje

55.19 glad scharnier De vloeiende overgang van ºplat naar ºrug, die het effect op de °bekleding is van een °gesloten scharnier.

De overgang tussen rug en plat is nauwelijks zichtbaar, omdat het plat nauw aansluit aan de °kneep (°gesloten scharnier). Het glad scharnier kan het resultaat zijn van een °schuine kneep in combinatie met een schuine °rugkant, of van een °haakse kneep met een °haakse rugkant. ¶ E flush joint

86

RUGBEKLEDING

55.20 kneepgleuf [v gleuven] °verticale gleuf aan de buitenzijde van de band op de overgang tussen °rug en °plat. De kneepgleuf is het op de °bekleding zichtbare resultaat van een constructie met een °open scharnier. ¶ D Falzrille [v], eingeriebener Falz E french groove F gorge [v]

55

87

PLAAT 3