E*MAG # 7 2017 1
KUZEY KORE’DE SANAT BORGES DEFTERİ / SANAT
Sesleri Destekleme: Kuzey Kore'den Agitprop Art etkinliğinin adıdır. Eskiden erişilemez Kuzey Kore sanatını göstermek için batı Avrupa’da bir takım girişimler gerçekleşiyor, zor da olsa Kuzey Kore’li sanatçıların sesi duyuluyor bu sergiler aracılığıyla. Söz konusu sanat ve de özellikle resim sanatı ve Kuzey Kore ise ister istemez o ülke tarihinde kendine özgü bir yeri olan Jushe felsefesi işin içine girer, yani: Kendine Güven. Dolayısıyla, yapıtların morfolojik ve politik benzerliği yüzünden, izleyen kişiye, altta yatan mesajı ayırt etmek için bariz olan biten şey ayırt etmesi gerekir. Kore sanat bilimcisi J.Portal geçtiğimiz günlerde Kuzey Kore Sanatı sergisini Viyana'da ziyaret ettiğinde : "Hepsini totaliter toplumlar olarak gördük" diye not düştü ve ilave etti : "Ama bu türün son kaleleri bu üretimlerdir, bunun asla kaybolmaması gerekiyor. Bu nedenden ötürü gelecek kuşaklar için görülmesi ve toplanması çok önemlidir”, dedi, bu yaklaşım her ne kadar “totaliter” sözcüğünün yanlış algıya sebep verdiğini barındırsa da bir gerçeği dile getiriyor. Dünya da artık “Sosyalist Gerçeklik” nehrinden beslen çok az üretim mekanizması kaldı. Kuzey Kore’deki y sanat akademilerinde eğitim gören kuşakların ürünleri sanat matrisinin ilgi odağında,yarışmalara katılan öğretmenler, gülümseyen çocuklar, gençler, sokak 2
ve ev sahneleri, Kuzeyli kızlar ve erkeklerin coşkulu yaşantılarıyla ilgili didaktik konuların tasvir edilmesi, Kuzey'de yetişen sanatçıların tipik konularıdır.
K. Kore, hükümetin ihtiyaçları tarafından tanımlanan propaganda sanatında Sovyetler Birliği'nde olduğu gibi bu tür bahçecilik sanatı Kuzey Kore'de Sosyalist Gerçekçilik için paradigma olmaya devam ediyor. Anlamlı, anıtsal ölçekli, mesaj yüklü tenorda bu sanat, komünizmin patlak vermesine neden oluyor; çünkü Kore'nin yeniden birleşmesinin nihai amacı için ulusalcı bir coşku elzemdi; hükümete ve devrimci mücadeleye emir ve sadakati sağlamak ve Kuzey Korelilerin üstünlüğünü ve bağımsızlığını göstermeleri gerekiyor. Kültürel ifade, günlük hayatın bir parçasıdır ve Sanat Propaganda birlikleri, işçileri şarkılar ve şiirlerle tezahürat yaparak ve onları yaratıcılıkları için tebrik etmek için illere giderek, özellikle bunlara "hız savaşları" adı verilen "hız savaşları" esnasında daha da büyük başarılar kazandırmaya ilham verir, üretimi de arttırır. Bağlam dışında bu posterler ve resimlerin içeriği dünyayı saran tahakküm kültürüne karşı öfke unsurunu da barındırır ve durumu ironize eden kritik gerçekçilik haline gelir. Dahası, bu imgeler, varlıklarına göre, Güney Kore'nin yokluğuna ya da Kuzey'in diğer yarısında ulusal ayrışma ve yabancılaşma travmasına değiniyor. Acımasızca gülümseyen acayip vatandaşların tasvirleri batıda grotesqueries olarak görülür ve yaratılmaları zor travmatik koşulları gizler. Öte yandan, bir Kuzey Koreli ressam için, verilen tasvir formüllerindeki her çeşit bireycilik ya da sapma, kapitalist çöküş olarak algılanmakta ve sert biçimde ele alınmaktadır. Böylelikle sanat, bazen, Güney Korelilerin kuklalar olarak tasvirini kabul görür ve "Biz yapacağız" gibi siyasi sloganları taşıyarak işlev alır. “Vatanı sonuna kadar savun " ibaresi can bulur yapıtlarda. Dolayısıyla, bu tür sanat sosyal bir rol oynamaktadır ve temsilsel modellerinde örneklendirilmektedir.
Son olarak yaptığımız araştırmalarda çok daha ilginç noktalar dikkatimizi çekti. Kuzey Kore Sanat Akademililerinin Afrika kıtasındaki devasa çıkartmaları! Bir kıtaya nasıl olur da bunca izole edilmiş bir ülke kendi sanatıyla nüfuz eder? 3
Ediyor işte. Afrika’nın birçok ülkesindeki devasa heykel projeleri, duvar resimleri, grafitler de Kuzey Koreli sanatçıların imzası var. Yani konu sadece Pyongyang meydanından yansıyan bakır renkli devasa heykeller değil, Pyongyang’da yeşeren Mansodane Sanat Enstitüsü (1956 yılında kurulmuş) yelkenlerini kıtalararası açmış, bünyesinde tam 4000 ressam ve heykeltıraş çalışıyor, Afrika ve Latin Amerika kıtasındaki heykeller de onların emeği var.
Borges Defteri
4
Jong Chol
5
6
7
8
Gong Chong Kwon
9
KUZEY KORE’Lİ SANATÇILARIN AFRİKA’DA YAPTIKLARI HEYKELLERDEN.
10
Kim in-Sok
11
Kim Song Kin
12
13
Choe Chung-Ho
14
15