การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
13
* หมวดพระสัจธรรม *
¡ÒÃàÃÕ Â¡áÅСÒõͺÃѺ
㹾ѹ¸ÊÑÞÞÒà´Ô Á “ในอดีต พระเจาตรัสกับบรรพบุรุพของเราโดยทางประกาศกหลายวาระและหลายวิธี” (ฮบ.1:1) บาทหลวงวสันต พิรุฬหวงศ อธิการเจาคณะแขวงรอยแผลศักดิ์สิทธิ์ (สติกมาติน), อาจารยสาขาวิชาปรัชญาและศาสนา คณะมนุษยศาสตร วิทยาลัยแสงธรรม
ทัศน 14 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 จากข อ ความตอนนี้ เราพบว า การ ตรัสใน “หลายวาระ” และ “หลายวิธี” ของพระเจาเกิดจากความรักของพระองคที่ ตองการชวยมนุษยใหรอดพน โดยหลังจาก สรางมนุษยตามภาพลักษณของพระองคและ ใหเปนเหมือนพระองคแลว พระเจายังทรง “ประทาน” ความสามารถใหมนุษยดำเนิน ชี วิ ต ใกล ชิ ด และสนิ ท สนมกั บ พระองค ด ว ย แม ม นุ ษ ย ไ ด ท รยศพระองค ด ว ยการทำผิ ด และสูญเสียความสามารถนี้ไป พระเจาก็ยัง ทรงมีเมตตาตอพวกเขาและหาหนทางที่จะ นำเขากลับมาหาพระองคใหม ทั้งนี้ ก็ดวย “ความรักที่มั่นคง” ที่พระองคมีตอพวกเขา (Dei Verbum, 3-4) เกี่ยวกับเรื่องนี้ พระคัมภีรศักดิ์สิทธิ์ ไดใหภาพความเขาใจที่ชัดเจนมากขึ้น เมื่อ กลาววา “สิ่งที่เขียนไวกอนนั้น ก็เขียนไว สำหรับสั่งสอนเรา” (รม.15:4) นี่แสดงให เห็น “วิธีการสอน” เที่ยงแทของพระเจา การยืนยันของพระคัมภีรนี้ยังเผยใหเห็นวา พระเจาทรงมั่นคงและยืนยันความปรารถนา เดิมของพระองคที่ตองการ “เปดเผย” ให มนุษยรูถึงขอเรนลับตางๆของพระเจาผูเปน พระบิดาของมนุษยทุกคน (DV,4) พระองค ทรงเชื้ อ เชิ ญ มนุ ษ ย ทุ ก คนให ม าอยู ร ว มเป น ประชากรแทของพระองค โดยเฉพาะอยางยิง่ พระองคไดทรง “เลือกคนบางคนอยางอิสระ” ไมวาชายหรือหญิง เพื่อวา เมื่อพวกเขาได
เขาเปนประชากรของพระองคแลว พวกเขา จะไดมีสวนรวมในแผนการแหงความรักของ พระองค คือ การชวยพวกเขาใหรอดพน (เทียบ อฟ. 5:2) ในพระคัมภีรพันธสัญญาเดิม หากเรา ไตร ต รองชี วิ ต ของมหาบุ รุ ษ หรื อ ประกาศก หลายๆคน เราจะพบลักษณะวิธีการ (สอน) ของพระเจาวา - พระองคทรงกระทำกับมนุษยและ ทรงเตรียมพวกเขาอยางไร - พระองค ท รงริ เ ริ่ ม และค้ ำ จุ น ผู ที่ พระองคทรงเรียกมาอยางไร เพือ่ ใหเขาสามารถ รวมงานกับพระองคและทำใหแผนการของ พระองคเปนจริง - มีอะไรเกิดขึน้ บางในจิตใจและในชีวติ ของผูที่ตอบสนองการเรียกของพระองค แตท่สี ำคัญ คือ ผานทางการกระทำ ตางๆของพระเจานี้ ไดคอยๆเผยใหเห็นคุณ ลักษณะพื้นฐานที่สำคัญยิ่งของพระเจา นั่นคือ - การเรียกของพระเจาและการตอบรับ ของมนุษย ยังคงเปนองคประกอบ 2 ประการ ที่มีผลอยูจนถึงปจจุบันนี้ - พระเจ า ยั ง ทรงเรี ย กคนที่ พ ระองค ทรงประสงคจะเรียกอยางตอเนื่อง 1. พระเจาทรงเรียกคนที่พระองคตองการ “เราจะเลื อ กสมณะที่ ซื่ อ สั ต ย อี ก คน หนึง่ เขาจะทำตามทีเ่ ราอยากทำ (1ซมอ.2:35)
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
“ไม มี ใ ครแอบอ า งเกี ย รติ นี้ เ ป น ของตนได นอกจากผูที่พระเจาทรงเรียก” (ฮบ. 5:4) ขอความสองตอนจากพระคัมภีรขาง ตนนี้เปนตัวอยางของ “การกระทำ” ของ พระเจา และมีเพียงพระเจาเทานัน้ ทีส่ ามารถ ยื่นมือเขามาทำสิ่งนี้ได คือ “เขาไปในชีวิต ของมนุ ษ ย ” เข า ไปสั ม ผั ส ส ว นลึ ก ที่ สุ ด ใน มโนธรรมของมนุษยดว ยการกระทำทีส่ รางสรรค มีเพียงการกระทำเชนนี้เทานั้นที่สามารถทำ ใหเกิด “การเรียก” อยางแทจริง มีเพียงการ กระทำเชนนีเ้ ทานัน้ ทีเ่ ปนการใหความสามารถ ในการตอบรับการเรียกอยางอิสระแกมนุษย พระเจาจึงทรงเปน “มูลเหตุแรก” ในการเรียก พระองคไมจำเปนตองไดรับการรองขอจาก ใคร การเรียกซึง่ เปน “การเลือก” และเปน ไปตามความตองการของพระองคนั้นเปนไป อยาง “อิสระ” และ “ใหเปลา” อยางแทจริง พระองคไมไดคำนึงถึงอายุ ฐานะทางสังคม หรือความรูของคนที่พระองคทรงเลือก การ ยืนกรานที่จะเรียกใครนั้นเปนการแสดงออก ถึงความรักที่มั่นคงของพระองค และเพื่อให เขาคนนั้นไดรับความรอดจากพระองคดวย แตความรักของพระองคนี้จะเกิดผลก็ตอเมื่อ คนทีถ่ กู เรียก “ตอบรับ” การเรียกของพระองค ดวยความรักและดวยใจอิสระ ใครที่ตอบรับ การเรียกของพระองคดวยเพราะความรักตอ พระองค เขาผูนั้นก็จะกลายเปน “ทอธาร”
15
ที่จะทำใหความรักของพระเจาไหลผานไปยัง คนอื่นดวย เพื่อความรักของพระเจาจะได แผซานไปยังประชากรทุกคนของพระเจา 2. ชวงเวลาในการเรียก ในพระคัมภีรศักดิ์สิทธิ์มีขอความหลาย ตอนที่ เ ผยให เ ห็ น เกี่ ย วกั บ สถานที่ แ ละช ว ง เวลาทีไ่ มจำกัด กวาผูท ไ่ี ดรบั เรียกจากพระเจา จะตอบรั บ การเรี ย กนั้ น กระนั้ น ก็ ดี ยั ง มี ขอความหลายตอนในพระคัมภีรดวยเหมือน กันทีเ่ ผยใหเห็นถึง “ขณะเวลา” ทีบ่ คุ คลคน นั้นเริ่มรูตัววาพระเจาทรงเรียกเขา และเขาก็ ได “ตอบรับ” การเรียกนั้น ดวยการมองใน ลักษณะนี้ทำใหเราสามารถเขาใจลักษณะการ เรี ย กและการตอบรั บ การเรี ย กของบรรดา ประกาศกตางๆในอดีตไดประกาศกคนแรก ที่ เ ราจะพิ จ ารณากั น ในที่ นี้ คื อ อั บ ราฮั ม นักเดินทางและบิดาแหงความเชื่อของเรา (1) อับราฮัม ขณะทีอ่ บั ราฮัมไดยนิ เสียงพระเจาเรียก อยูในดวงใจของทานนั้น ทานก็มีอายุมากถึง 75 ป แล ว การอพยพของอั บราฮั มเริ่ มต น จากการออกจากเมืองเออร โดยทานไดละทิง้ วัฒนธรรมและศาสนาของชาวเคลเดีย และ เขาไปอาศัยอยูในเมืองฮารานซึ่งเปนบานเกิด เมืองนอนของบิดาของทาน โดยปกติแลว คนที่มีอายุขนาดนี้ แม จะยังมีไฟหรือมีความทะเยอทะยานอยากเดิน
ทัศน 16 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 ทางไปแสวงโชคอยู ก็สมควรทีจ่ ะมีครอบครัว และมีที่อยูอาศัยเปนหลักแหลงมั่นคงถาวร แลว ไมควรตองเดินทางไปไหนตอไหนอีก การอพยพย า ยที่ อ ยู ข องคนในสมั ย นั้ น เป น การอพยพเพื่ อ หาแผ น ดิ น ที่ อุ ด มสมบู ร ณ และมีทุงหญาสำหรับฝูงสัตว เปนการอพยพ เพื่ อ หาความร่ ำ รวยและการครอบครอง แผ น ดิ น เป น ของตั ว เอง อั บ ราฮั ม เองก็ มี ความปรารถนาเชนนี้ดวย ทั้งยังหวังที่จะได มีผูสืบตระกูลและมีลูกหลานดวย แตความ หวั ง นี้ จ ะดู เ ลื อ นรางเต็ ม ที เนื่ อ งจากนาง ซารายภรรยาของทานเปนหมัน และอับราฮัม เองก็อายุมากแลว แลวพระเจาก็ “เขามาในชีวิต” ของ อับราฮัม ดวยการตรัสเชิงออกคำสั่งบังคับ วา “จงออกจากแผนดินของทาน จากญาติ พี่นอง จากบานของบิดา ไปยังแผนดินที่เรา จะชี้ใหทาน” (ปฐก.12:1) นี่หมายความวา พระเจาทรงรับชีวิตของอับราฮัมเขามาดูแล เองดวยพระหัตถของพระองค ฝายอับราฮัม เอง เมื่อไดยินพระเจาทรงเรียกเชนนี้ ก็ได ละทิ้ ง ทุ ก สิ่ ง ทุ ก อย า งไว ข า งหลั ง แล ว ออก เดินทางในทันที โดยเปาหมายของการเดิน ทางนั้นจะไดรับการเปดเผยก็ตอเมื่ออับราฮัม “เชื่อฟง” เสียงของพระเจา และ “เดินทาง เปนระยะๆ” (ปฐก.12:9) ตามทีพ่ ระองคทรง บอก ขอสังเกตสำคัญที่เราไมควรมองขาม เลยในที่นี้คือ อับราฮัมไดเริ่มออกเดินทาง
“ทันที” (ปฐก. 12:4) เปนการเดินทางโดยที่ ตัวอับราฮัมเองยังไมรเู ลยวาจะเดินทางไปไหน (ฮบ.11:8) จริงอยูว า ในการออกเดินทางครัง้ นี้ พระเจาทรงใหคำสัญญาไววา “เราจะทำ ใหทานเปนชนชาติใหญ” (ปฐก.12:2) แต คำสัญญานี้ก็ดูนาประหลาดใจและนาเคลือบ แคลงสงสัยอยูไมนอยวาจะเปนไปไดอยางไร เนือ่ งจากเปนทีร่ อู ยูแ ลววานางซารายเปนหมัน แตกระนัน้ ก็ดี อับราฮัมก็ “ออกเดินทางตาม ทีพ่ ระยาเวหตรัส” (ปฐก.12:4) ไปยังแผนดิน ที่พระยาเวหจะทรงชี้ใหทานรู (ปฐก.12:1) การอพยพเปนเหมือนการเริ่มตนชีวิต ใหมทง้ั หมด เพราะตอง “ละทิง้ ” สถานทีเ่ ดิม ที่ เ คยใช ชี วิ ต อยู แ ละละทิ้ ง สภาพชี วิ ต เดิ ม ที่ เคยใชชีวิตมาอยางยาวนานไป แลวเริ่มตน ออกไป “แสวงหา” ครัง้ ใหม แตในอีกดาน หนึง่ การอพยพครั้งใหมก็เปนเหมือนความฝน และเป น สิ่ ง ที่ ห ลายๆคนรอคอยเหมื อ นกั น เพราะนั่นหมายถึงอนาคตของตน ครอบครัว และลูกหลานของตนดวย แตสำหรับอับราฮัม อนาคตของทานดูเหมือนจะมีทั้งความชัดเจน และมืดมนในเวลาเดียวกัน สิ่งเดียวที่ชัดเจน สำหรับทานและดูเหมือนเปนจุดสำคัญที่สุด สำหรับทาน คือ การมี “ความไววางใจ” ในผูท ท่ี รงเรียกทาน และ “ทำตาม” ความ ประสงคของพระองค พระเจาองคนี้ไดทรง สั ญ ญากั บ ท า นก อ นจะออกเดิ น ทางว า พระองคจะทรงอวยพรทาน (ปฐก.12:2-3)
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
คำสัญญานี้ แมจะดูลกึ ลับ แตกเ็ ปนคำสัญญา ที่พระเจาทรงรักษาไวอยางซื่อสัตยเสมอ นี่ ทำใหอับราฮัมมีความมั่นคงในความไววางใจ พู ด อี ก อย า งคื อ อั บ ราฮั ม มี “ความเชื่ อ ” อยางมั่นคงตอไปนั่นเอง แลวพระเจาก็ไดทำ ใหคำสัญญาของพระองคเปนจริงในที่สุด คือ อับราฮัมไดมลี กู หลานมากมายและเปนชนชาติ ใหญ ในกรณีของอับราฮัมนี้ สิง่ ทีส่ ำคัญและ มีความหมายเหนืออื่นใด คือ - การละทิ้งทุกสิ่งที่มี - การมอบอนาคตทัง้ หมดไวในพระหัตถ ของพระเจา - และการเดินทางตามการนำทางของ พระเจา นี่หมายถึงการยอมที่จะดำเนินชีวิตใน ความเชือ่ นัน่ เอง เพราะ “ความเชือ่ คือความ มั่นใจในสิ่งที่เราหวังไว เปนขอพิสูจนถึงสิ่งที่ มองไมเห็น” (ฮบ.11:1) (2) โมเสส หลังจากไดรับการชวยชีวิตใหรอดตอน เด็ก (อพย.2:1-10) และไดเติบโตทั้งในดาน ความรูและประสบการณแลว โมเสสก็ไดพบ และเห็นความทุกขทรมานของเพื่อนพี่นอง รวมชาติ จนในทีส่ ดุ โมเสสถึงกับฆาคนอียปิ ต ที่ทำรายเพื่อนรวมชาติของตนแลวหนีไปอยู เมืองมีเดียน (อพย.2:11-15) และที่นั้นเอง ในถิ่นทุรกันดารและทามกลางความโดดเดี่ยว
17
บนภูเขาโฮเรบ ภูเขาศักดิ์สิทธิ์ของพระเจา ชี วิ ต ของโมเสสก็ เ ปลี่ ย นไปและเริ่ ม ต น ประวัติศาสตรหนาใหม ทั้งสำหรับชีวิตของ ทานและพีน่ อ งรวมชาติของทาน เมือ่ พระเจา ทรงเสด็จลงมาติดตอกับทานและ “เรียก” ทานใหมาเปนผูรับใชของพระองค บริบทของโมเสสนี้มีความชัดเจนมาก กวาบริบทของอับราฮัม แตขณะเดียวกันก็ดู ลึกลับมากกวาของอับราฮัม โดยพระเจาได เสด็จ “เขามาในชีวิตของโมเสส” พระเจา ทำให โ มเสสรู สึ ก ประหลาดใจเมื่ อ พระองค ตรัสกับเขาโดย “เอยชือ่ ” ของเขา “โมเสส โมเสส” (อพย.3:4) แลวพระเจาก็ทรงเผย ให โ มเสสรู ว า ในทั น ที ว า พระองค เ ป น ใคร “เราเป น พระเจ า ของบรรพบุ รุ ษ ของท า น เปนพระเจาของอับราฮัม พระเจาของอิสอัค และพระเจาของยาโคบ” (อพย.3:6) ดวย ทั้งความเคารพและดวยทั้งความกลัว โมเสส ก็รีบปดหนาของตนทันที จากนั้น พระเจาก็ ทรง “เปดเผย” ถึงความรักและความเมตตา สงสารที่พระองคมีตอประชากรที่ไดทรงเลือก สรรไว พรอมกับเปดเผยถึงความปรารถนา ของพระองคที่จะชวยปลดปลอยพวกเขาให เปนอิสระ ซึ่งความปรารถนาของพระเจานี้ก็ เปนสิ่งที่สงเสียงรองกองอยูในหัวใจของโมเสส อยูแลว การเรียกโมเสสครั้งนี้ นอกจากเปน การเชือ้ เชิญโมเสส “เราจะสงเจาไปเฝาพระเจา
ทัศน 18 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 ฟาโรห เพื่อนำชาวอิสราเอลประชากรของ เราออกจากอียิปต” (อพย.3:10) แลวเรา ยังไดคนพบเรื่องความตอเนื่องของ “ความ ปรารถนาของมนุษย” ดวย คือ โมเสสได กลับไปในที่ที่เขารูจักและเปนที่ที่เขาเคยคิด หวังไวกอนแลว เพราะเขาเองก็อยากจะชวย เหลือเพื่อนพี่นองรวมชาติของทานใหพนจาก การถูกกดขี่ขมเหงในอียิปต แตเขาก็ทำอะไร ไมได ดวยเพราะเขาไมมีอำนาจอะไรเลยที่ จะไปตอสูกับฟาโรห การเรียกของพระเจา ครัง้ นี้จึงเปนโครงการที่นาสะพรึงกลัวอยางยิ่ง สำหรับโมเสส เปนหนาที่ที่โมเสสรูสึกวาตัว เองไมเหมาะสมและไมอาจจะทำใหสำเร็จได เลย ดังนั้น เขาจึงพยายามหลีกเลี่ยง (3) ซามูเอล หนั ง สื อ ซามู เ อลฉบั บ ที่ ห นึ่ ง นำเสนอ ภาพของอีกบุคคลหนึง่ ทีพ่ ระเจา “ทรงเลือก” และ “เรียก” ใหมาเปนเครือ่ งมือสำหรับถาย ทอดสารของพระองค
ซามู เอลเป นบุ ตรที่ พระเจ าประทาน ให ต ามคำอธิ ษ ฐานทู ล ขอของนางฮั น นาห มารดาผูเปนหมัน โดยนางสัญญาวา หาก พระเจาประทานให นางจะถวายบุตรชาย คนนี้ แ ด พ ระเจ า “ตลอดชี วิ ต ของเขา” (1ซมอ.1:11) เมื่อซามูเอลหยานมแลว นาง จึ ง พาเขาไปถวายแด พ ระเจ า ในพระวิ ห าร (1ซมอ.1:24) ณ ที่นั้น ขณะที่เอลี ปุโรหิต ประจำพระวิหารที่เมืองชิโลห ตองทนทุกข กับความประพฤติไมดีของบุตรชายทั้งสองคน แต “ซามูเอลก็เจริญเติบโตขึน้ เปนทีโ่ ปรดปราน ของพระยาเวห และเปนทีร่ กั ของคนทัง้ ปวง” (1ซมอ.2:26) และเปนเด็กหนุมคนนี้เองที่ พระเจาทรงเลือกสรร เหตุการณเกิดขึน้ ในตอนกลางคืน ขณะ ที่ “ดวงประทีปในสักการสถานของพระเจา ยังไมดับ” และพระวิหารเต็มไปดวยความ เงียบสงัด พระเจาก็ทรงตรัสเรียกซามูเอลถึง สามครั้ง ผานทางเสียงรองในดวงใจของเขา ซามูเอลก็ตอบรับดวยดวงใจที่เปดกวางและ พรอมที่จะรับใชวา “ขาพเจาอยูที่นี่” ถึง สามครั้งเชนกัน (1ซมอ.3:4-8) แตเนื่องจาก ซามูเอลยังไมเคยรูจักพระเจา และพระเจาก็ ยังไมเคยสำแดงพระดำรัสของพระองคแกเขา ซามูเอลจึงคิดวาเปนเสียงของเอลีที่เรียกหา เขา ดวยประสบการณการเปนปุโรหิตที่ได ติดตอกับพระเจามาอยางยาวนาน เอลีจึง หยัง่ รูใ นทันทีวา เปนพระเจาทีต่ รัสเรียกซามูเอล
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
เอลีจึงแนะนำใหซามูเอล “เปดหัวใจ” ของ ตนให ก ว า งกว า เดิ ม และคอยฟ ง เสี ย งของ พระเจา (1ซมอ.3:8-9) และเมือ่ พระเจาทรง เรียกซามูเอลซ้ำอีกครั้งหนึ่ง ซามูเอลก็ตอบ รับเสียงเรียกนั้นดวยความพรอมและดวยใจ บริสุทธิ์เยี่ยงเด็ ก “ขาแต พระยาเวห ตรัส มาเถิ ด ผู รั บ ใช ข องพระองค ก ำลั ง ฟ ง อยู ” (1 ซมอ.3:10) ซามูเอลเปนเด็กที่ไดเติบโตมา กับการปรนนิบัติรับใชพระเจาในพระวิหารมา ตั้ ง แต ต น บั ด นี้ เขาได รั บ การเรี ย กจาก พระเจาใหทำหนาทีเ่ ปนประกาศกของพระองค (4) เยเรมีย “ก อ นที่ เราป น ท า นในครรภ ม ารดา เราก็รูจักทานแลว กอนที่ทานจะเกิด เราก็แยกทานไว เปนของเราแลว” (ยรม.1:5) กรณีของเยเรมียน ้ี เผยใหเห็นลักษณะ “การเรียก” อีกประการหนึ่งของพระเจาวา เมื่อพระเจาจะทรงเชื้อเชิญใครบางคนใหมา เปนผูรับใชของพระองค พระองคก็ไดทรง เลื อ กสรรบุ ค คลผู นั้ น แล ว พระองค ไ ด ท รง ประทั บ ตราของพระองค เ หนื อ เขาแล ว พระองค ไ ด ท รงถั ก ทอเขาเข า ด ว ยกั น ใน ครรภมารดาของเขา (สดด.139:13) ทรง ปรุงแตงเขาอยางเงียบๆตามสถานการณและ สภาพแวดลอมที่เขาเปนอยู ทรงเตรียมเขา ใหพรอมสำหรับงานที่พระองคจะทรงมอบ หมายใหเฉพาะสำหรับเขา ดังนี้ ผูที่ไดรับ
19
เรียกจากพระเจาจึงเปนคนที่พระเจา “รูจัก แลว” พระองคจึงทรงเรียกเขา “ดวยชื่อ” และเขาคนนั้ น ก็ ไ ด “เป น ของพระองค ” ตลอดชีวิต จากตั ว อย า งทั้ ง หมดที่ ย กมาข า งต น เกี่ ย วกั บ ช ว งขณะเวลาที่ พ ระเจ า ทรงเรี ย ก คนบางคนใหมาเปนประกาศก เปนผูนำสาร หรื อ เป น ผู เ ผยพระวจนะของพระองค นั้ น เราพบวา - การเรียกของพระเจาจะเกิดขึ้นใน ขึน้ ในชวงขณะเวลาใดก็ได ตามความประสงค ของพระเจ า และตามที่ พ ระเจ า ทรงพอ พระทัย ความออนเยาว ความแกชรา การขาด ประสบการณ หรือความออนแอตามประสา มนุษย ไมไดเปนอุปสรรคตอการเรียกของ พระเจาเลย - ประกาศกเปนผูที่ถูกเรียกใหละทิ้ง ความเปนอยูท้งั หมดของเขา และมอบตัวเอง ทั้งครบไวในพระหัตถของพระเจา (ไววางใจ) ทัง้ นี้ เพือ่ เขาจะไดเปนเครือ่ งมือแทของพระเจา - การเรียกมีมิติของความตอเนื่องมา จากอดีต แตขณะเดียวกัน ก็เรียกรองใหมี การแตกหั กจากอดี ตด วย เหมื อนกั บคนที่ แตงงานกัน แตละฝายจะตองละทิ้งลักษณะ เดิม ๆ ของตัวเอง คือ จากที่เคยคิดถึงแตตัวเอง ตัดสินใจเอง ทำอะไรเอง แตบัดนี้ ตองรวม กันคิด รวมกันตัดสินใจ และทำดวยกัน - การเรียกของพระเจาจะเปนไปเพื่อ
ทัศน 20 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 ประโยชนของคนอื่นทั้งสิ้น - แตกระนั้นก็ดี คนที่ไดรับเรียกเองก็ จะตองฟง ตองรูจักและตอบรับการเรียกนั้น ดวยหัวใจที่เปดกวาง ดวยเหตุนี้ พระคัมภีร จึ ง มั ก ให ภ าพบ อ ยๆเกี่ ย วกั บ ถิ่ น ทุ ร กั น ดาร สถานที่โดดเดี่ยว พระวิหาร บนภูเขาของ พระเจา ในความเงี ยบ ฯลฯ เพื่อใชเปน สถานที่ที่มนุษยไดพบปะกับพระเจา เปนที่ ที่พระเจาทรงเรียกคนบางคน และคนๆนั้นก็ ตอบรับเสียงเรียกของพระองค ดังนั้น เพื่อ จะไดยนิ เสียงเรียกของพระเจา ทาทีภายในของ เขาก็เปนสิ่งสำคัญดวย คือ ตองมีความสงบ - ประการสุ ด ท า ยคื อ เมื่ อ พระเจ า ทรงเรียกใครแลว พระองคก็ทรงรอคอยคำ ตอบรับจากเขาเสมอ เปนการตอบรับที่ออก มาจากอิสรภาพทีแ่ ทจริงของเขา เปนอิสรภาพ ที่พระเจาไดทรงประทานใหแกเขาแลว 3. การเริ่มตนตอบรับการเรียกของ พระเจา (1) อับราฮัม การเลาเรื่องของอับราฮัมในหนังสือ ปฐมกาล ได เ ผยให เ ห็ น “ท า ที เริ่ ม แรก” ในการตอบรั บ การเรี ย กของพระเจ า ของ อับราฮัม คื อ อับราฮัมไดออกเดินทางใน “ทันที” ทานเดินทางไปเรือ่ ยๆ และเดินผาน ดินแดนตางๆ พรอมกับภรรยาที่แกชราแลว และครอบครัวและทรัพยสินทั้งหมดที่มี นี่
เปนการตอบรับที่ “สมบูรณแบบ” อยางยิ่ง เพราะเปนการ “ละทิ้ง” สภาพเดิมทั้งหมด หากจะถามว าอะไรเป นแรงจู งใจในการทำ เชนนี้ของอับราฮัม เราก็อาจตอบไดดวยคำ สองคำ คือ เพราะ “อับราฮัมเชือ่ พระยาเวห” (ปฐก.15:6) และ “อั บ ราฮั ม เชื่ อ ฟ ง ” (ฮบ.11:8-17)
(2) ซามูเอล ในกรณีของซามูเอล แมทานจะมีความ พรอมในการตอบรับเสียงเรียกของพระเจา อย า งบริ สุ ท ธิ์ แ ละไร เ ดี ย งสา แต ใ นเวลา เดี ย วกั น ซามู เ อลก็ มี ค วามรู สึ ก “กลั ว ” และ “ลังเล” ในตอนแรกเหมือนกัน กอน ที่จะยอมรับงานที่พระเจาทรงมอบหมายให ในที่สุด “ซามูเอลนอนอยูจนถึงรุงเชา แลว
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
ไปเปดประตู สักการสถานของพระยาเวห” (1ซมอ.3:15) (3) เยเรมีย ประกาศกเยเรมียก็มีความรูสึกไมแตก ตางไปจากซามูเอลเทาไรนัก โดยเยเรมียเอง แมจะเปนคนที่เหตุมีผลและสุภาพออนโยน แตทานก็รูสึก “กลัว” และอยาก “ปฏิเสธ” พั น ธกิ จ ที่ พ ระเจ า ทรงมอบให โดยอ า งกั บ พระเจ า ว า “ข า แต พ ระยาเวห องค พ ระ ผูเปนเจาจะเปนไปไดอยางไร พระองคทรง เห็นแลววาขาพเจายังพูดไมเปน ขาพเจายัง เปนเด็ก” (ยรม.1:6-8) (4) โมเสส ในกรณีของโมเสสก็เชนกัน ในตอนแรก โมเสสได “คัดคาน” แผนการของพระเจา อาจพูดไดวาทานถึงกับ “ตอสู” กับพระเจา เลยทีเดียว เมือ่ กลาวกับพระเจาวา “ขาพเจา เปนผูใดเลาที่จะไปเฝาพระเจาฟาโรห”
21
- “ข า พเจ า จะไปพู ด กั บ พวกเขาว า อยางไร?” - “แตพวกเขาจะไมเชื่อขาพเจา” - “ขาพเจาพูดไมคลอง” - “โปรดสงผูอ่นื ไปเถิด” ความไมเชื่อ ของโมเสสนี้ทำใหพระเจาถึงกับทรงพระพิโรธ ทีเดียว (อพย.3:11-4:17) เพราะโมเสสตอง การเวลาสำหรับพิจารณาและตองการเครื่อง หมายตางๆเพื่อความแนใจ (อพย. 3:12,20; 4:2-17) กอนทีย่ นิ ยอมรับแผนการของพระเจา จากตัวอยางการตอบรับของบรรดา ประกาศกดังกลาวนี้ ทำใหเรามองเห็นวา ใน “การเรียก” คนบางคนมาเปนผูรับใชของ พระองค นั้ น แม พ ระเจ า จะทรงเรี ย กด ว ย อิสรภาพแทจริงของพระองค แตพระองคก็ “เคารพ” ในเสรีภาพของคนที่พระองคทรง เรียกดวย ในการเรียกแตละครั้งของพระเจา จึงเกี่ยวของกับเรื่องเสรีภาพหรือน้ำใจของ ทั้งสองฝายที่เกี่ยวพันกัน แตก็แตกตางกัน โดยในการติดตอกับคนที่พระองคทรงเลือก สรร พระองคจะทรงเรียกเขา “ดวยชื่อ” และ “ประทาน” ความสามารถในการ ตอบรับใหกับเขา จากนั้น พระองคก็ทรงรอ คอยคำตอบจากเขาดวยความเคารพในเสรีภาพ ของเขา แม จ ะเป น เสรี ภ าพที่ ก อปรด ว ย ความกลัว ความสงสัยและความลังเลใจตาม ประสามนุษยก็ตาม จากนั้น พระองคก็จะ ทรง “เขามา” สนทนากับเขา เสนอความ
ทัศน 22 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 มั่นใจใหกับเขาดวยการยืนยันวา “อยากลัว เพราะเราจะอยูกับทาน” (อพย.3:12;ยรม. 1:5-9) กรณีของอิสยาหที่เสนอตัวตอพระเจา วา “ขาพเจาอยูท น่ี ่ี โปรดสงขาพเจาไปเถิด” (อสย.6:8) ดูเหมือนจะเปนกรณีเดียวที่พบ ในบรรดาประกาศกในพันธสัญญาเดิมที่แสดง ความพร อ มต อ การเรี ย กของพระเจ า การ ตอบรับของอิสยาหจึงเปนเหมือน “หัวใจ” หรือเปน “จุดศูนยกลาง” ของกระแสเรียก ของทุกคน 4. จุดศูนยกลางของการเรียกคือการ มีประสบการณในพระเจา ใครก็ตามที่ไดรับการเรียกจากพระเจา ยอมเปนคนที่พระเจาได “เขามา” สัมผัส จิตใจของเขาแลว และพระองคไดทรงประทาน ความสามารถใหแกเขา เพื่อใหเขาสามารถ นำพาแผนการของพระองค ไ ปสู จุ ด หมาย ปลายทางได บุ ค คลที่ ไ ด รั บ การเรี ย กจาก พระเจ า ไม ว า จะอายุ เ ท า ไร หรื อ มี ค วาม เป น มาเช น ไรในอดี ต จึ ง ล ว นเป น ผู ที่ ไ ด มี “ประสบการณ” พบปะกับพระเจาแลว ไม แบบใดก็แบบหนึง่ เขาไดรบั การตราดวยเครือ่ ง หมายที่ ไ ม อ าจลบเลื อ นได และได เ ปลี่ ย น แปลงชีวิตของตัวเองทั้งหมด หลังจากที่ได ตอบรับพันธกิจของพระเจาแลว ดวยเหตุนี้ บรรดาผูเขียนพระคัมภีร
พันธสัญญาเดิมจึงไดบรรยายประสบการณ ตางๆของบุคคลที่ไดรับการสัมผัสจากพระเจา นี้ไว โดยเฉพาะอยางยิ่ง ประสบการณแหง ความรักที่พระเจาทรงเผยใหพวกเขาไดรูและ เชื้อเชิญพวกเขาใหมารวมงานในแผนการแหง ความรักของพระองค ในรูปแบบและวิธีการ ที่แตกตางกันไปตามลักษณะเฉพาะของแต ละคน ในพันธสัญญาเดิม ประกาศกหลายคน ที่ ไ ด รั บ เรี ย กจากพระเจ า ยั ง สามารถจดจำ สถานที่ วัน เวลา เหตุการณ และสภาพ แวดล อ มขณะเมื่ อ เขาได รั บ การเรี ย กจาก พระเจ า ได เช น เอเศเคี ย ล ที่ เ ล า ว า “วันที่หาเดือนสี่ปที่สาม ขณะที่ขาพเจาอยู ในหมูผูที่ถูกกวาดตอนเปนเชลยที่ริมแมน้ำ เคบาร ทองฟาเปดออก และขาพเจาไดเห็น นิ มิ ต จากพระเจ า ” (อสค.1:1-3) ส ว นใน กรณี “พุ ม ไม ที่ ลุ ก เป น ไฟ” ของโมเสส (อพย.3:2-3) และอิสยาหที่เห็น “เสราฟม ที่คีมคีบถานที่ลุกอยู” (อสย.6:6) นั้น ไมใช เปนเพียงเครื่องหมายแสดงถึงการที่พวกเขา ไดมปี ระสบการณพบกับพระเจา และการถูก ดึงดูดใจจากพระเจาจนพวกเขาไมอาจตาน ทานไดเทานั้น แตยังเปนการถายทอดอะไร บางอย า งที่ พ ระเจ า ต อ งการจะเป ด เผยให พวกเขารูดว การไดพบกับพระเจานี้จึงเปน ประสบการณที่ฝงลึกอยูในจิตใจของบรรดา ประกาศกเหลานั้น เปนเหมือนมโนธรรมที่
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
อยูส ว นลึกภายในทีค่ อยกระตุน ใหเขาถายทอด สิ่งที่ไดรับมาออกไปยังผูอ่นื ดังนี้ ประกาศก จึงกลายเปน “ผูนำสาร” หรือ “ผูนำความ จริง” ไปมอบใหผอู ่นื เปนความจริงที่เขาไม อาจเก็บรักษาไวคนเดียวในตัวได ซึ่งความ จริงนั้นก็คือ ความจริงเกี่ยวกับความรักของ พระเจา ความเปนองคแหงความสัตยจริง และความศักดิ์สิทธิ์สูงสงของพระองค (1) อิสยาห การเรียกประกาศกอิสยาหเปนตัวอยาง การเรียกทีน่ า ประทับใจอยางยิง่ ในการเผชิญ หนากับพระเจาผูทรงศักดิ์สิทธิ์สูงสุด อิสยาห ตระหนั ก ในทั น ที ถึ ง การเป น “คนบาป” ของตนและต อ งการ“ชำระล า ง” ให สะอาด ทานจึงรองขึ้นวา “วิบัติจงเกิดแก ขาพเจา ขาพเจาพินาศแลว เพราะขาพเจา เป น คนริ ม ฝ ป ากมี ม ลทิ น อาศั ย อยู ใ นหมู ชนชาติ ริ ม ฝ ป ากมี ม ลทิ น ถึ ง กระนั้ น ก็ ดี นั ย น ต าของข า พเจ า ได เ ห็ น กษั ต ริ ย คื อ พระยาเวหจอมจักรวาล” (อสย.6:5) แต หลังจากที่อิสยาหกลาววา “ขาพเจาอยูที่นี่ โปรดสงขาพเจาไปเถิด” ชีวิตของอิสยาหก็ เปลี่ ย นไป การมี “ประสบการณ ” ใน ความศักดิ์สิทธิ์ ทรงอยูเหนือสรรพสิ่ง และ ทรงสรรพานุภาพของพระเจา เปนเหมือน แหล ง กำเนิ ด หรื อ จุ ด เริ่ม ต น ที่ท ำให อิส ยาห ออกประกาศเทศนาสั่งสอนขาวประเสริฐของ พระเจาอยางทุม เท และทำใหอสิ ยาหมคี วาม
23
เชื่ อ อย า งมั่ น คงในพระเจ า และไว ว างใจใน พระองคอยางมาก (2) เอเสเคียล ในกรณี ของประกาศกเอเสเคี ยล ก็ เชนกัน หลังจากไดมี “ประสบการณ” กับ พระเจ า แล ว (อสค.1:1-28) และได รั บ “พระจิ ต” ของพระเจ าแล ว เอเสเคี ยลก็ “ถูกสง” ไปยังประชากรชาวอิสราเอลที่ชอบ กบฏและมีจิตใจดื้อดาน (อสค.2:3-5) แต การไปของเอเสเคียลไมไดไปฐานะเปน “ผูน ำ” ขาวประเสริฐของพระเจาไปบอกแกพวกเขา แบบธรรมดาๆเทานั้น แตเอเสเคียลเองยัง จะตอง “ซึมซับ” ขาวประเสริฐนั้นเขามาใน ตัวทาน ทำใหขาวประเสริฐนั้นเปนสวนหนึ่ง ของชีวิตทานกอนดวย “บุตรแหงมนุษยเอย จงกินสิง่ ทีท่ า นเห็น จงกินหนังสือมวนนี้ แลว จงไปพูดกับพงศพันธุอิสราเอลเถิด” – “บุตร แหงมนุษยเอย จงรับทุกคำที่เราจะพูดกับทาน ไวในใจ และจงฟงดวยหูของทาน” (อสค.3:1,10) และเอเสเคียลก็ได “กินหนังสือมวนนั้น ซึ่ง มีรสหวานเหมือนน้ำผึ้งในปาก” ของทาน (อสค.3:3) ชี วิ ต ของเอเสเคี ย ลจึ ง เป น “เครื่องหมาย” ที่สะทอนใหเห็นพระพักตร ของพระเจา วาจาของประกาศกแมจะดูแข็ง กระดาง แตก็นำความหวังที่หอมหวานของ พระเจามาสูทุกคนที่หันกลับมาหาพระองค (อสค.34) พระเจาจะนำชีวิตใหมและจิตใจ ใหมมาสูด วงใจของประชากรทุกคนของพระองค
ทัศน 24 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 (อสค.37) และจะรวมรวมพวกเขาเขาไวกับ พระองค ด ว ยพั น ธสั ญ ญาแห ง ความรั ก ของ พระองค (อสค.16) (3) โมเสส ในการเรียกโมเสสดวยการ “เอยชื่อ” และคอยๆ “โนมนาวจิตใจ” ใหคลอยตาม ณ บนภู เขาศั ก ดิ์ สิ ท ธิ์ ข องพระเจ า ทำให โมเสสไดพบความจริงในขณะเผชิญหนากับ พระเจาวา เขาตอง “ถอดรองเทาออก” และ “ปดหนา” (อพย.3:5-6) เพราะพระองค ทรงเปนผูศักดิ์สิทธิ์สูงสุด ความรูสึกเคารพ ความยำเกรง และความเกรงกลัวพระเจา ได เข า มาครอบงำจิ ต ใจของโมเสสในทั น ที แต ไ ม น านต อ มา โมเสสก็ เริ่ ม รู ถึ ง ความรั ก เมตตาของพระเจ า ที่ มี ต อ ประชากรของ พระองค เมื่อพระองคถายทอดความรูสึกนี้ แกทานวา “เราสังเกตเห็น...เราไดยินเสียง รองเพราะความทุกขยากของประชากรของ เรา” (อพย.3:7-10) ที่จริง เปนโมเสสเอง ดวยที่ไดยินเสียงรองดวยความทุกขทรมาน ของเพื่อนรวมชาติของทาน ทานเองก็รูสึก ขุนเคืองใจในความอยุติธรรมที่พ่นี องของทาน ไดรบั และอยากจะทำอะไรบางอยางเพือ่ ชวย เหลือพวกเขา แตโมเสสไดกลายเปนเครือ่ งมือ ในการปลดปลอยพวกเขาใหเปนอิสระไดจริง ก็เพราะทานกระทำในพระนามของพระเจา โดยพระองค ท รงประทั บ อยู กั บ ท า น สอน ทานวาจะตองพูดวาอะไร ตรัสผานทางทาน
และนำประชากรของพระองคไปสูอิสรภาพ ผานทางทาน โดยเฉพาะอยางยิ่ง ทรงนำ ประชากรของพระองคไปสูก ารทำพันธสัญญาใหม ดังนี้ ผานทางโมเสส พระเจาจึงไดรับการ “รูจัก” ในฐานะเปนพระเจาแหงความรัก เปนพระเจาที่มั่นคงในความรักและมีความ อดทนนาน ทรงนำประชากรเขามามีสัมพันธ กับพระองค บันดาลใหพวกเขาศักดิ์สิทธิ์และ กลายเปนประชากรของพระองค นี่แหละคือ เป าหมายของการเรี ยกโมเสส นี่ แหละคื อ พันธกิจที่พระเจามอบใหโมเสสทำใหสำเร็จ โมเสสจึงเปนเหมือนบรรดาประกาศก คนอื่ น ๆในพั น ธสั ญ ญาเดิ ม คื อ เป น คน “เพื่อผูอ่นื ” ทานไดรับเรียกจากพระเจาไมใช เพื่อตัวทานเองแตผานทางทาน ประชากร ของพระเจาจะสามารถเขามามีความสัมพันธ รักกับพระเจาได สามารถเรียกขานพระองค ดวยพระนามได (อพย.3:14-15) และดำเนิน ชี วิ ต ในหนทางของพระองค ยิ่ ง โมเสสมี ประสบการณ ค วามสนิ ท สนมภายในกั บ พระเจามากเทาไร ทานก็ยิ่งสามารถทำให พันธกิจที่ไดรับมอบหมายมาสำเร็จลงไดมาก เทานัน้ เชนเดียวกับความสัมพันธกบั ประชากร ของทานก็เปนไปอยางแนบแนนดวย เพราะ เปนความสัมพันธรักที่พระเจาไดทรงสถาปนา ไวในจิตใจของทานและของประชากรทุกคน จนถึงขนาดวา ยามใดที่ประชาชนละทิ้งไม ยอมเดิ น ตามทางของผู ที่ พ ระเจ า ทรงเลื อ ก
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
สรรมานี้ ความสัมพันธท่เี ชื่อมตอกันระหวาง สองฝ ายก็ เริ่ มตึ งเครี ยดขึ้ น มาทั น ที (อพย. 19:4-8; 24:3) 5. การเติบโตสูว ฒ ุ ภิ าวะผานชวงเวลา แหงการทดลอง แมภาษาที่พระคัมภีรใชเลาเรื่องการ เรี ย กคนใดคนหนึ่ ง มาเป น ประกาศกของ พระเจา จะดูมีชีวิตชีวาและนาประหลาดใจ ในบางกรณี การเรียกของพระเจานี้ก็เกิดขึ้น โดยทันที ไมมีเครื่องหมาย ไมมีอะไรบอก เหตุ ล ว งหน า อย า งกรณี ข องอิ ส ยาห แ ละ เอเสเคียล เปนตน แตเราก็ไมควรมองขาม “ธรรมชาติความเปนมนุษย” ของผูท ถ่ี กู เรียก คือ ความออนแอ ความสงสัยและการมีสติ รูตัวในการตอบรับเสียงเรียกของพระเจา การที่ พ ระเจ า จะเรี ย กคนใดคนหนึ่ ง มาเปนประกาศก ไมใชวาเมื่อพระเจาทรง เรียก ประกาศกตอบรับ แลวเรื่องราวก็จบ กัน ความจริงก็คือ ผูที่พระเจาทรงเรียกให มาเปนประกาศกของพระองค นั้น เพื่อจะ บรรลุถงึ จุดทีส่ ามารถเปนผูส อ่ื สารของพระเจา ได เขาไดถูกกำหนดชะตากรรมใหเปนผูที่ ตองติดตอสัมพันธกบั พระเจาเสมอ ตองพัฒนา ตัวเองใหเติบโตในความสัมพันธกับพระเจา อยางพากเพียรและซื่อสัตย และดำเนินชีวิต สนิ ท สนมกั บ พระเจ า ให ม ากที่ สุ ด เท า ที่ จ ะ มากได นอกจากนี้ เขายังตองเผชิญหนากับ อุปสรรคตางๆมากมาย ตองไดรับการชำระ
25
ลางใหบริสุทธิ์ ตองเผชิญหนากับการตอสู ขัดขวาง และบอยครั้งเขายังตองถูกดูหมิ่น และเกลียดชังจากเพื่อนมนุษยดวยกัน สภาพ เชนนี้ดูเหมือนจะเปนชะตากรรมรวมกันของ ทุกคนที่ถูกเรียกมาเปนประกาศกของพระเจา นอกจากนี้ ขณะกำลังทำภารกิจที่ไดรับมอบ หมายจากพระเจา ประกาศกยังตองพบกับ “การทดลอง” หรืออุปสรรคตางๆมากมายที่ เกิดขึ้นอยางตอเนื่องดวย (1) อับราฮัม ใครทีต่ อบรับการเรียกของพระเจาแลว เขาก็ ต อ งดำเนิ น ชี วิ ต ตามกระแสเรี ย กนั้ น อย า งเป น ขั้ น เป น ตอน ด ว ยหั ว ใจที่ พ ร อ ม และมอบวางทุ ก สิ่ ง ไว ภ ายใต ก ารนำของ พระเจา และไปในที่ที่พระเจาตองการใหไป อย า งเช น อั บ ราฮั ม แม จ ะเดิ น ทางผ า นที่ ต า งๆไปแล ว แต อั บ ราฮั ม ก็ เ ดิ น ทางต อ ไป “ยายกระโจมเดินทางเปนระยะๆ ไปจนถึง ดิ น แดนเนเกบ” (ปฐก.12:9) โมเสสกั บ ชนชาติ อิ ส ราเอลก็ เ ช น กั น เมื่ อ ออกมา จากแผ น ดิ น อี ยิ ป ต แ ล ว ก็ “ออกจากถิ่ น ทุรกันดารศิน เดินทางเปนระยะๆ ตามที่ พระยาเวหทรงบัญชา” (อพย.17:1) คนที่ ได รั บ การสั ม ผั ส จากพระเจ า แล ว เขาจะ กลายเปนเหมือน “นักแสวงบุญ” หรือพูด งายๆ ตรงๆ ก็คือเปน นักเดินทาง” การ อพยพของอับราฮัมและโมเสส แมจะเปน การเดินทางในบริบทของภูมิศาสตร แตพวก
ทัศน 26 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 เขาก็เดินทางดวยหัวใจที่เต็มเปยมดวยความ ปรารถนาและความหวังที่ไมเคยหมดสิ้น ตอ คำสัญญาของพระเจาที่ใหไวกับพวกเขาวา “เราอยูก บั ทาน เราจะพิทกั ษรกั ษาทานทุกแหง ที่ทานไป และจะนำทานกลับมายังแผนดินนี้ เราจะไมทอดทิง้ ทาน จนกวาเราจะไดทำสิง่ ที่ เราสัญญาไวกับทาน” (ปฐก.28:15) ดังนั้น เพื่อที่จะบรรลุถึงเปาหมายสุดทายตามที่หวัง ไว จึงมีหนทางเดียวทีป่ ลอดภัยทีส่ ดุ สำหรับพวก เขา คือ พวกเขาจะตองดำเนินชีวติ “ผูกติด” กับพระเจานี้เสมอ มีความเชื่อและไววางใจ ในพระองคเสมอ และเดินไปตามหนทางที่ พระองคทรงบอกใหเดิน แมวาหนทางนั้นจะ ยากลำบากและขัดตอความรูสึกของพวกเขา ก็ตาม เหตุวา “ความคิดของเราไมเปนความ คิ ด ของท า น ทางของท า นก็ ไ ม ใช ท างของ เรา” (อสย.55:8) ดังนี้ พวกเขาจึงเดินตามทางที่พาพวก เขาไปพบกั บ สิ่ ง ใหม ๆ เสมอ แต พ วกเขาก็ ได รั บ สิ่ ง ใหม ๆ ที่ ต อบสนองความต อ งการ ใหมๆของพวกเขาเสมอดวยเชนกัน เพราะ พระเจาทีท่ รงเรียกพวกเขามานัน้ เปนพระเจา ที่ ท รงกระทำ “สิ่ ง ใหม ” เสมอ นี่ เ ป น พระดำรั ส ของพระองค ที่ ต รั ส ไว แ ก อิ ส ยาห “ดูเถิด เรากำลังจะทำสิง่ ใหม” (อสย.43:19; เทียบ48:6-8) พระองคทรงปนศิษยผตู ิดตาม พระองคและนำพวกเขาไปพบสิ่งใหมในระดับ ทีล่ กึ ซึง้ กวาเดิม “พระยาเวห องคพระผูเ ปนเจา
ประทานใหขาพเจามีล้นิ เหมือนลิ้นของศิษย ที่พระองคทรงสอน เพื่อขาพเจาจะไดรูจัก พูดจาใหกำลังใจแกผูเหน็ดเหนื่อย ทุกๆเชา พระองคทรงปลุกขาพเจา ทรงปลุกขาพเจา ให ฟ ง เหมื อ นศิ ษ ย ที่ พ ระองค ท รงสอน” (อสย.50:4) ดังนี้ จากการเลาของพันธสัญญาเดิม เราจึงไมเคยพบเลยวา ในการตอบรับการ เรียกของพระเจานัน้ ประกาศกได “ตอบรับ เพียงครั้งเดียว” และ “มีผลตลอดไป” แต พวกเขาตองฟนฝาและเผชิญหนากับสิ่งตางๆ ที่ จ ะเกิ ด ขึ้ น อี ก มากมาย ทั้ ง จากฝ า ยของ พระเจา และจากฝายของเพือ่ นมนุษยดว ยกัน เมื่ อ อั บ ราฮั ม ได รั บ การเรี ย กจาก พระเจาแลว ทานจึงตองเดินทางไปเรื่อยๆ ผ า นแผ น ดิ น ต า งๆตลอดคานาอั น อี ยิ ป ต และเนเกบ ภายใตการนำทางของพระเจา และอับราฮัมก็เชือ่ ฟงการนำของพระองคเสมอ “ฮับราฮัมเชื่อพระยาเวห และพระองคทรง นับวาความเชื่อนี้เปนความชอบธรรมสำหรับ เขา” (ปฐก.15:6) แตในฐานะเปนผูสื่อสารพันธสัญญา ที่ พ ระเจ า ทรงทำไว กั บ ประชากรอิ ส ราเอล อั บ ราฮั ม ต อ งพบกั บ ทั้ ง ความผิ ด หวั ง การ ทำลายและการตอสูขัดขวางตางๆมากมาย แตทานก็ยอมรับทุกสิ่ง แมแตการยอมถวาย อิสอัค บุตรคนเดียวของตนแดพระเจา ทั้ง หมดนี้ อับราฮัมทำเพราะรูวาพระเจาทรงมี
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
อำนาจที่จะทำทุกสิ่งได รวมถึงการทำใหผู ตายกลับคืนชีพดวย “เขาเชื่อวาพระเจาทรง ฤทธานุภาพอาจปลุกคนตายใหฟนได และ ดังนั้น ก็เปรียบไดวาเขาไดรับอิสอัคคืนมา” (ฮบ.11:19)
การเดินทางของอับราฮัมจึงเปนการ ทำให สิ่ ง ที่ พ ระเจ า ทรงร อ งขอจากท า น สำเร็จไป ทานเดินไปพรอมกับการประทับ อยูของพระเจาเหมือนเพื่อนรวมทาง ตาม คำสัญญาที่พระองคทรงใหไวแกทาน “เรา คือพระเจาผูทรงสรรพานุภาพ จงดำเนินชีวิต ตามความประสงคของเรา” (ปฐก.17:1) ที่ จริ ง ในระหว า งการเดิ น ทางร ว มกั น นั้ น พระเจ า ก็ ไ ด ท รงค อ ยๆเผยพระนามของ พระองคใหอับราฮัมรูอยางเปนขั้นเปนตอน
27
ขณะเดียวกัน พระองคกค็ อ ยๆทำพันธสัญญา แหงความรักกับอับราฮัมและลูกหลานของ ทานดวย รากฐานของประชากรที่พระเจา ทรงเลือกสรรจึงตั้งอยูบนอับราฮัม บิดาของ พวกเขานี้เอง ซึ่งทีละเล็กทีละนอยก็คอยๆ เติบโตและกลายเปนศิลาทีม่ น่ั คงแหงความเชือ่ ของประชากรอิสราเอล (2) โมเสส กรณีของโมเสสก็เชนกัน ขณะกำลัง ปฏิบัติตามภารกิจที่พระเจาทรงมอบหมาย ใหสำเร็จไปนั้น “ความลมเหลว” ในการ เดินทางและการ “ถูกปฏิเสธ” ตางๆนาๆ จากประชากรชาวอิสราเอลเปนสิ่งที่โมเสส ต อ งเผชิ ญ อยู บ อ ยครั้ ง หั ว ใจของกษั ต ริ ย ฟาโรหนน้ั ดือ้ รัน้ ชาวอิสราเอลจึงมองเขาดวย ความไมไวใจและสงสัย ทั้งยังบนแสดงความ ไมพอใจในตัวเขา แตบดั นี้ พวกเขาก็เริม่ สงสัย ไม ไว ว างใจ และบ น ไม พ อใจพระเจ า และ โมเสสทีพ่ าเขาออกมาจากแดนทาสนัน้ จิตใจที่ คอยคิ ด แต ก บฏของชาวอิ ส ราเอลนี้ ท ำให โมเสสตองไปปรับทุกขคร่ำครวญกับพระยาเวห วา ทานยอมตายซะดีกวาที่จะทำหนาที่ที่ได รับมอบหมายนี้ใหตอไป “บัดนี้ ขอพระองค ทรงอภั ย บาปให เขาทั้ ง หลายเถิ ด มิ ฉ ะนั้ น ขอทรงลบชื่ อ ของข า พเจ า ออกจากหนั ง สื อ ที่ พ ระองค ท รงเขี ย นไว เ ถิ ด (อพย.32:32) แต ใ นท า มกลางสถานการณ ที่ เ ต็ ม ไปด ว ย อุปสรรคหรือ “การทดลอง” เชนนี้เองที่ทำ
ทัศน 28 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 ใหโมเสสไดพบและสนทนากับพระเจามาก ขึน้ และจากการสนทนานี้ ทำใหความสัมพันธ และมิ ต รภาพของท า นกั บ พระเจ า ค อ ยๆ เติบโตขึ้น จนถึงขั้นโมเสสเขาใจและมั่นใจวา เปนพระเจาเองและเปนพระองคแตเพียงผู เดียวเทานั้นที่ทรงดำเนินงานและทำใหทุกสิ่ง เกิดขึ้น ทั้งนี้ เพื่อวา ผานทางเหตุการณ ตางๆเหลานัน้ ทุกคนจะไดรจู กั พระองคเหมือน อยางที่พระองคเปน โดย “ชาวอียิปตจะรู วาเราคือพระยาเวห เมื่อเรายกมือขึ้นตอสู กับชาวอียิปตแลวนำชาวอิสราเอลออกจาก อียิปต” (อพย.7:5) (3) เยเรมีย แตรูปแบบของการตอสูทั้งภายนอก และภายในของคนที่ถูกเรียกมาเปนประกาศก ของพระเจานั้น คงไมมีของใครที่ดูมีชีวิตชีวา เทากับของประกาศกเยเรมีย ทานถูกกำหนด และเลือกสรรจากพระเจานับตัง้ แตอยูใ นครรภ มารดา เพื่ อ ให ท ำงานที่ พ ระองค ท รงจั ด เตรียมไวให แตกระนัน้ ก็ดี เพือ่ จะทำใหแผน งานของพระเจาสำเร็จไป เยเรมียก็จำเปน จะตอง “เปลี่ยนแปลง” ตัวเองทั้งหมด โดย พระเจ า ได ท รงเข า มาตกแต ง ตั ว ท า นด ว ย พระคุณแหงพระวาจา “ดูซิ เราใสถอยคำ ของเราในปากของทานแลว ดูซิ วันนี้เรา ตั้งทานเหนือนานาชาติและเหนืออาณาจักร ตางๆ” (ยรม.1:9-10) พรอมกับทำใหเยเรมีย รูและมั่นใจในภารกิจที่ทานตองทำวา “เขา
ทั้งหลายจะตอสูกับทาน แตจะไมชนะทาน เพราะเราอยูกับทานเพื่อชวยทานใหรอดพน” (ยรม.1:19) หลังจากนั้นไมนาน เยเรมียก็ เผชิญหนากับภาระที่หนักหนวงในทันที ทั้ง อุปสรรค การเบียดเบียน ความผิดหวังใน สิ่ ง ที่ ชั่ ว ช า และการข ม ขู เ อาชี วิ ต ชี วิ ต ของ ทานกลายเปนเหมือนลูกแกะที่ถูกพาไปสูที่ ฆ า (ยรม.11:19) ท า นจึ ง หั น จิ ต ใจขึ้ น หา พระเจาแลวถามพระองควา “ทำไมวิถีชีวิต ของคนชั่วรายจึงไดเจริญขึ้น เหตุไฉนผูทรยศ ทุกคนจึงอยูอยางเปนสุข” (ยรม.12:1) – “ขาแตพระยาเวหจอมจักรวาล ขาพเจาได มอบคดี ข องข า พเจ า ไว กั บ พระองค แ ล ว ” (ยรม.11:20) – “ขาแตพระยาเวห โปรด ทรงตีสอนขาพเจาแตพอประมาณ มิใชตาม ความกริว้ ของพระองค มิฉะนัน้ ขาพเจาจะตอง สูญสลายไป” (ยรม.10:24) แตในทามกลาง ความปนปวนทางจิตใจอันเนื่องมาจากความ ทุ ก ข ย ากลำบากเช น นี้ เยเรมี ย ก็ ไ ด รั บ ประสบการณความจริงเกี่ยวกับพระสัญญา ที่พระเจาไดทรงทำไวกับทาน กระนั้ น ก็ ดี เยเรมี ย ก็ ยั ง ต อ งเผชิ ญ หนากับ “ชะตากรรม” อยางนาเวทนาตอ ไป จนทานถึงกับหมดหวังและตกอยูใ นวิกฤติ ของความทอแทใจ “แมจา วิบัติจงเกิดแก ลูก ทำไมแมจึงคลอดลูกออกมา เปนเหตุ ใหผูคนทั่วแผนดินตองแตกแยกและทะเลาะ วิวาทกัน (ยรม.15:10) ทานเดินทางมาถึง
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
การตกอยูใ นกับดักของความพายแพและความ ทอแทหมดหวัง และหันหนาเขาหาพระเจา และรองตอพระองควา “ขาแตพระยาเวห พระองคทรงทราบแลว โปรดทรงระลึกถึง ขาพเจาและเสด็จมาชวยเหลือ” (ยรม.15:15) ประสบการณเชนนี้ของเยเรมียนำทานมาสู จุ ด สำคั ญ สู ง สุ ด ของการเรี ย กท า นมาเป น ประกาศก ซึ่งไดรับการรื้อฟนใหมและไดรับ คำตอบยื น ยั น อี ก ครั้ ง จากพระเจ า ว า “ถ า ทานกลับใจ เราจะใหทานกลับมา และทาน จะยื น อยู ต อ หน า เรา ถ า ท า นรู จั ก แยกสิ่ ง ประเสริฐจากสิง่ ไรคา ทานจะเปนเหมือนปาก ของเรา” (ยรม.15:19) ประสบการณทเ่ี ยเรมีย ไดรับนี้ กอปรกับการระลึกถึงการเรียกของ พระเจ าในครั้ งเริ่ มต น ได ก ลายเป นกุ ญแจ สำคั ญ ในการสำนึ ก ได แ ละยอมกลั บ ใจของ เยเรมีย ทานจึงไดมอบตัวทัง้ ครบไวในพระหัตถ นำทางของพระเจาใหม และเริม่ ตนทำพันธกิจ ที่ทานไดรับมอบหมายมาตอไป แมจะตอง เผชิญกับการเบียดเบียนและการประทุษราย ตางๆนาๆทีจ่ ะเกิดขึน้ ในอนาคต เหตุ “เพราะ พระวาจาของพระยาเวหเปนเหตุใหขาพเจา ต อ งอั บ อายและถู ก เยาะเย ย ตลอดวั น ” (ยรม.20:8) และความจริงก็เปนไปตามนั้น ตลอดเวลาที่เยเรมียประกาศพระวาจาของ พระเจา ทานก็จะถูกเยาะเยยถากถางตลอด เวลา แตทานก็ไมเคยหยุดนิ่งหรือทอแทกับ การเยาะเยยนั้น เหตุวา เพราะถาทานไม
29
ประกาศพระวาจาของพระเจา ก็จะมีสง่ิ ในใจ เหมือนไฟอัดอยูในกระดูก ยิ่งถาเก็บเอาไวก็ ยิ่งทำใหทานออนเปลี้ย (ยรม.20:9) ในที่สุด พลังที่เขมแข็งของพระเจาก็เปดเผยใหเยเรมีย เห็น และชวยเสริมกำลังใหทานปาวประกาศ พระวาจาของพระเจาตอไป ทามกลางการเกิดขึน้ สลับไปมาระหวาง ความทุ ก ข ย ากลำบากและความสิ้ น หวั ง ที่ เกิดควบคูกับการทำพันธกิจทีไ่ ดรับมอบหมาย จากพระเจา และสันติสุขในจิตใจที่เกิดขึ้น เหมื อ นเป น ผลมาจากการมี ป ระสบการณ ในการประทับอยูของพระเจา ซึ่งเปนตาม คำสัญญาของพระเจาทีว่ า “เราจะอยูก บั เจา” นี้ ทีละเล็กทีละนอย บรรดาประกาศกของ พระเจาก็คอยๆเติบโตขึ้นในวุฒิภาวะของการ เรียก เขาไดรับการปนและจัดรูปทรงเหมือน กั บ ห ม อ ที่ เ กิ ด ขึ้ น จ า ก มื อ ข อ ง ช า ง ป น (ยรม.18:1-6) เพื่อใหพวกเขาเปนเครื่องมือ ที่ มี ค วามหมายในพระหั ต ถ ข องพระเจ า ความทุกขทรมานและการตอตานที่พวกเขา ตองเผชิญ ไดนำพวกเขาใหไดเขาไปพบและ สนทนาอยางสนิทสนมกับพระเจา ประกาศก จึงกลายเปนคนที่คอยๆถูกปรับหรือเปลี่ยน แปลงอยูเสมอในการประกาศพระวาจาของ พระเจา โดยมีเปาหมายเพื่อการสรางความ สัมพันธและมีความสนิทสนมอยางลึกซึ้งกับ พระเจา
ทัศน 30 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 6. ความดื้อรั้นของประกาศก จากหลักฐานการเลาของพันธสัญญา เดิม เรายังพบเรื่องราวของประกาศกบาง ทานที่ไมคอยสรางความชื่นใจใหกับเราผูอาน เทาไรนัก โดยเฉพาะอยางยิ่ง หากเรามอง ประกาศกว า เป น ผู ที่ ถู ก เรี ย กจากพระเจ า กลาวคือ ในพระคัมภีรย งั มีกลาวถึงประกาศก บางคนที่ มี เ รื่ อ งราวชี วิ ต ค อ นข า งสั้ น มี บทบาทน อ ยและภารกิ จ ที่ ท า นได รั บ ก็ มี ไ ม มากนั ก แน น อนว า เรื่ อ งเล า เหล า นี้ ไ ม ใช เปนเรื่องจริงทางประวัติศาสตรที่มีหลักฐาน ยื น ยั น แน น อนแจ ง ชั ด แต เ ป น ตำนานการ เลาตอๆมาและก็พบไดในหนังสือของประกาศก ที่เราเรียกวาประกาศกนอย ประกาศกที่เรา กำลั งพู ดถึ งอยู นี้ คื อ โยนาห ชาวยิ ว ที่ มี ชี วิ ต ไม ค อ ยมี ส าระหรื อ แก น สารเท า ไรนั ก และพยายามหนี พ ระเจ า ที่ ต อ งการให ท า น เปนเครื่องมือนำความรอดมาสูมนุษย แตที่สุด โยนาหก็ยอมตามพระประสงคของพระเจา โยนาห ถู ก ส ง ไปประกาศข า วแก ช าว นีนะเวห เมืองของคนตางศาสนา เพื่อให พวกเขาเป น ทุ ก ข ถึ ง บาปที่ พ วกเขาทำและ กลับใจใหม การยอมเชื่อฟงของชาวนีนะเวห นั้นมีความหมายอยูมาก เพราะหมายถึงวา แม แ ต ค นที่ ไ ม ใช ช าวยิ ว ก็ เ ป น คนที่ พ ระเจ า ทรงรักดวยเหมือนกัน โดยเฉพาะอยางยิ่ง กษั ต ริ ย ข องกรุ ง นี น ะเวห เมื่ อ ได ยิ น การ ประกาศของโยนาห ก็ยอมเปลี่ยนความคิด
เปลี่ยนทัศนคติใหม และยอมกลับใจในที่สุด การกระทำของกษัตริยและชาวกรุงนีนะเวห นี้ แ ตกต า งจากชี วิ ต ของโยนาห โ ดยสิ้ น เชิ ง เพราะในครั้งที่พระวาจาของพระเจามาถึง ท า น ท า นกลั บ ดื้ อ รั้ น ปฏิ เ สธไม ย อมรั บ และหนีไปใหไกลทีส่ ดุ เทาทีจ่ ะไกลได (ยนา.1:3) โดยลงเรือ ออกไปกลางทะเล แตไมวาจะ เป นเรื อ ลู กเรื อ ทะเล พายุ หรื อแม แต ปลาตัวใหญก็ไมสามารถทำอันตรายทานได เพราะพระเจ า ได ท รงเลื อ กสรรท า นไว แ ล ว พระเจาทรงมีแผนการสำหรับทานแลว และ พระองคก็ทำใหแผนการของพระองคสำเร็จ ไป คือ ไดโยนาหมาเปนประกาศก แมจะ ไมใชดวยวิธีการที่เปยมดวยรอยยิ้มเทาไรนัก ที่ สุ ด โ ย น า ห ก็ “ ลุ ก ขึ้ น ไ ป ยั ง กรุงนีนะเวหตามพระวาจาของพระยาเวห” (ยนา.3:3) ที่ นั่ น พระวาจาของพระเจ า ไดรับการตอนรับอยางดีเยี่ยม เปนไปตาม วาจาของพระเจาที่เคยตรัสไววา “ถอยคำที่ ออกจากปากของเรา จะไมกลับมาหาเราโดย ไม เ กิ ด ผล” (อสย.55:11) จึ ง ดู เ หมื อ นว า พันธกิจของพระเจานั้นสำเร็จลงแลว เพราะ ชาวกรุงนีนะเวหทั้งหมด “ตั้งแตคนใหญที่ สุดจนถึงคนเล็กที่สุด” (ยนา.3:5) ยอมกลับ ใจจนหมด แตโยนาหกลับไมพอใจอยางยิ่ง และโกรธพระเจ า ที่ พ ระองค “ทรงเป น พระเจาผูเมตตาและกรุณา” (ยนา.4:2) ไม ยอมลงโทษชาวนี น ะเวห เ หมื อ นดั ง ที่ เ คย
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
ตรัสไว โยนาหพลุงพลานอยูกับอารมณโกรธ นี้ จนถึงกับกลาวกับพระเจาวา ทานยอม ตายเสียดีกวาที่จะหายโกรธ (ยนา.4:3) ลั ก ษณะของโยนาห จึ ง แตกต า งจาก ประกาศกคนอื่ น ๆที่ ไ ด รั บ การเรี ย กจาก พระเจ า อย า งสิ้ น เชิ ง ลั ก ษณะนิ สั ย และ พฤติกรรมของทานแตกตางจากฐานะความ เปนประกาศกอยางที่ควรจะเปน ทานเปน คนไม รู จั ก ประนี ป ระนอม มั่ น ใจแต ตั ว เอง ดื้อรั้น ยึดตัวเองเปนศูนยกลางและจองหอง โดยคุณสมบัติสวนตัวของทานแลว ทานไมมี อะไรเลยสำหรับการไปพบและติดตอกับพระเจา ไดเลย โยนาหไมสามารถแมแตปรับตัวให โอนออนและวางตัวไวในพระหัตถของพระเจา ได ดังนี้ เขาจึงไมสามารถรับแผนการ รับ พระประสงคของพระเจาเขามาในความคิด และในจิตใจของตัวเอง เพือ่ จะไดนำไปปฏิบตั ิ จนบรรลุผลสำเร็จได แตพระเจาทรงเปนผูท่ี “เมตตาและ กรุ ณ า ไม โ กรธง า ย เป ย มด ว ยความรั ก มั่นคง” (ยนา.4:2) ตอมนุษยทุกคน นี่ก็ หมายความวา พระองคก็ทรงเปนเชนนี้กับ โยนาหดวย คือ ทรงใจกวางและอดทนใน การกระทำใหโยนาหกลับใจ (ยนา.4:6-11) แตดูเหมือนโยนาหก็ไมยอมจำนนงายๆ ทั้ง นี้เพราะความดื้อรั้นและเอาแตใจตัวของเขา นั่นเอง
31
7. บทสรุป เรื่องราวการเติบโตและความกาวหนา ของการเรียกของพระเจานี้ มีจุดเริ่มตนมา อยางยาวนานในประวัติศาสตรแหงความรอด ของมนุษย นับตั้งแตการเรียกอับราฮัมเรื่อย มาจนถึงตำนานของโยนาห ซึง่ ในตลอดระยะ เวลาที่ผานมาในประวัติศาสตร ประชากร ของพระเจาตางไดรับรูและตระหนักดีเสมอ ถึ ง กิ จ ก า ร แ ห ง ก า ร ช ว ย ใ ห ร อ ด นี้ ข อ ง พระยาเวห และความสั ม พั น ธ ข องบรรดา ประกาศกกับพระยาเวห คำสอนตางๆของ บรรดาประกาศกถูกนำไปสูการรับรูและการ ยอมรั บ ว า พระเจ า ทรงรั ก ชาวอิ ส ราเอล เหมือนบุตรและเหมือนเจาสาว (เทียบ อสย. 49:15;62:5;ฮชย.11:1,4,8) พระองคทรง โอบกอดพวกเขาเหมือนมารดาโอบกอดบุตร ของนาง ทั้งคอยดูแลและปองกันเขาไวให พนจากภยันตรายตางๆ พระองคทรงปลด ปลอยพวกเขาใหเปนอิสระและชวยพวกเขา ใหรอดพน แตหลังจากที่ “ไดตรัสกับบรรพบุรุษ ของเราโดยทางประกาศก หลายวาระและ หลายวิ ธี แ ล ว ” (ฮบ.1:1) เมื่ อ เวลามาถึ ง องคพระผูเปนเจาก็ไดทรงสง “พระบุตร” ของพระองค ล งมายั ง โลก “ให ม าบั ง เกิ ด จากหญิงผูหนึ่ง” (กท.4:4) สตรีที่จะทำให การเรี ย กของพระยาเวห ไ ด รั บ คำตอบรั บ ที่ สมบูรณที่สุด
ทัศน 32 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 ในการเล า เรื่ อ งนี้ ข องลู ก า ได เ น น “ความตอเนือ่ งระหวางการเรียกในพันธสัญญา เดิมกับการเรียกพระนางมารีย” ขณะเดียว กัน ลูกาก็เนนถึง “ความแตกตาง” บาง ประการที่มีความหมายและมีความสำคัญยิ่ง ดวย กลาวคือ สำหรับลูกา ในพระนางมารียนั้น การเรียกและการตอบรับเปนไปอยางคลอง จองและประเสริฐล้ำ เลิศกว าการเรียกและ การตอบรั บ ใดๆ ของประกาศกในอดี ต สำหรับลูกา การตอบรับของพระนางมารีย เป น “รู ป แบบที่ ส มบู ร ณ ที่ สุ ด ” ของฝ า ย มนุษย และเปนการเริ่มตนของชีวิตแหงการ ตอบรับทีส่ มบูรณแบบทีส่ ดุ ของพระเยซูคริสตเจา
ด ว ยเหตุ นี้ พระนางมารี ย จึ ง ได รั บ เกี ย รติ เ ป น ราชิ นี แ ห ง มหาบุ รุ ษ ราชิ นี ข อง ประกาศก มารดาของพระวจนาตถที่มารับ ธรรมชาติมนุษย และมารดาแหงพระวรกาย ของพระคริสตเจา คือ พระศาสนจักร ที่ พระนางมารียทรงเปนทุกอยางทั้งหมดนี้ ก็ ดวยเหตุของความเชื่อและการตอบรับการ เรียกของพระเจาอยางซื่อสัตยและมั่นคงนั่น เอง ฤทธิก์ ศุ ลของการยินยอมใหทกุ สิง่ “เปน ไปแกขาพเจาตามวาจาของทาน” (ลก.1:38) ทำใหการเรียกของพระเจาบังเกิดผลสูงสุด ในพระนาง คือ “องคผูทรงสรรพานุภาพ” ไดทรงกระทำสิ่งยิ่งใหญในพระนาง
การเรียกและการตอบรับในพันธสัญญาเดิม
33
คาทอลิกเพื่อพระคัมภีร, คณะกรรมการ. พระคัมภีรภาคพันธสัญญาเดิม ปญจบรรพ. กรุงเทพมหานคร: คณะกรรมการคาทอลิกเพื่อพระคัมภีร, 2006. คาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกพระคัมภีร, คณะกรรมการ. พระคัมภีรภาคพันธสัญญาเดิม ประวัติศาสตร. กรุงเทพมหานคร : คณะกรรมการคาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกพระคัมภีร, 2008. คาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกพระคัมภีร, คณะกรรมการ. พระคัมภีรภาคพันธสัญญาเดิม หมวดประกาศก. กรุงเทพมหานคร : คณะกรรมการคาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกพระคัมภีร, 2011. คาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกพระคัมภีร, คณะกรรมการ. พระคัมภีรภาคพันธสัญญาใหม. พิมพครั้งที่ 3, กรุงเทพมหานคร : คณะกรรมการคาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกพระคัมภีร, 2007. Heaton, E.W., The Old Testament Prophets. (New and Revised Edition), London: Darton, Longman & Todd, 1977. Heschel, Abraham J. The Prophets. New York : The Jewish Publication Society of America, 1962. Rowley, H.H. The Nature of Old Testament Prophecy in the Light of Present Study in The Servant of the Lord. Blackwell, (revised ed.), 1965. Scott, R.B.Y. The Relevance of the Prophets. Macmillan, (revised ed.), 1968. Von Rad, G. Old Testament Theology. vol. 2, Oliver & Boyd, 1965. Winward, Stephen F. A Guide to The Prophets. Atlanta: John Knox Press, 1976.
ทัศน 34 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 * หมวดปรัชญา *
¡ÃÐáÊàÃÕ Â¡ ã¹·ÃÃȹТͧ»ÃѪÞÒ ศ.กีรติ บุญเจือ “กระแสเรี ย ก” เป น ศั พ ท บั ญ ญั ติ ข องชาว คริ ส ต ค าทอลิ ก โดยเฉพาะเพื่ อ แปลคำว า vocation ที่ ม าจากพระเป น เจ า พี่ น อ ง โปรแตสแตนตใชคำ “การทรงเรียก” ซึ่ง ผิดไวยากรณ แตใชกันชินแลวก็แลวไป คือ ถาใชเปนคำกริยาเพิ่ม “ทรง” เขาขางหนา ก็เปนราชาศัพทได เชน พระเจาทรงเรียก แตเมื่อเปนคำนามก็จะกลายเปน “การเรียก”
ใหเปนราชาศัพทตองวา “ทรงมีการเรียก” หรือ “ทรงประทานการเรียก” เปนตน นอกวงการศาสนาคริสต vocation หมายถึง อาชีพที่ทำดวยใจรัก แมจะไดคา ตอบแทนนอย หรือไมไดเลย หรือแมจะตอง เขาเนื้อก็ยินดีทำดวยความพอใจ จึงนาจะ แปลวา “ชีวิตจิตใจ” หรืออาชีพอาสา เชน “การทำลู ก ศิ ษ ย เ ป น ชี วิ ต จิ ต ใจของฉั น ”
ศาสตราจารยและราชบัณฑิต อดีต สนช.อดีตหัวหนาภาควิชาปรัชญา จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย อดีตคณบดีคณะปรัชญาและศาสนา มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญและมหาวิทยาลัยเซนตจอหน ประธานโครงการปริญญาเอกปรัชญาและจริยศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ประธานบรรณาธิการจัดทำสารานุกรมปรัชญาของราชบัณฑิตยสถาน สอบถามเรื่องปรัชญา โทร.086-0455299
กระแสเรียกในทรรศนะของปรัชญา
หมายความวาทุมเทใหทุกอยาง แมจะหวัง ผลยากก็ยังอยากจะทำ ผิดกับ profession ที่เรามีสำนวนไทยวา “มือโปร” คืออาชีพที่ มี พ รสวรรค ท ำได ถ นั ด มี คุ ณ ภาพสู ง สั ง คม ยอมรับวาเกง นาจะแปลวา “อาชีพถนัด” และผิ ด กั บ career และ earning ซึ่ ง หมายถึงการทำงานเพื่อใหไดคาตอบแทนมา ใชจายในชีวิตจึงเลือกทำที่ไดเงินมากๆเร็วๆ ไว แมไมชอบก็ฝนใจทำ แมไมเกงก็พยายาม พลิกแพลง หรือตบตาใหผูจายเงินเชื่อวาเกง ไว บทความนีจ้ ะจำกัดขอบเขตศึกษาเฉพาะ กระแสเรียกในความหมายแรกเทานั้น คือ การที่พระเปนเจาทรงเรียก หรือทรงกำหนด หรือทรงแตงตั้ง กระแสเรียกตามความหมายของชาว คาทอลิก อาจเกิดขึ้นไดหลายวิธี คือ 1. ทรงแสดงองคดว ยวิธใี ดวิธหี นึง่ เชน ทรงปรากฏเปนบุรุษ 3 คนแก อับราฮัม เพือ่ แตงตัง้ ใหเปนตนตระกูลของชาติเลือกสรร 2. ทรงแสดงเปนเสียงกึกกอง แตงตั้ง โมเสสเปนผูกอตั้งชาติอิสราเอล ทรงแตงตั้ง เปาโลเปนผูรวมกอตั้งพระศาสนจักรเริ่มแรก 3. ทรงดลใจนักบุญเทเรซาแหงอาวีลา ใหปรับปรุงอารามคารเมล ทรงดลใจนักบุญ เทเรซาแหงลีซีเออใหเปนตัวอยางแหงการทำ พลีกรรมทางใจ และทรงดลใจคุณแมเทเรซา แหงกัลกัตตาใหตั้งคณะชวยคนไรที่พึ่ง
35
4. ทรงดลใจใหเยาวชนคาทอลิกอยาก เปนนักบวชทั้งชายและหญิง ทั้งชั่วคราวและ ชั่วชีวิต 5. ทรงดลใจฆราวาสใหอยากอุทศิ เวลา สวนหนึ่งทำงานใหพระศาสนจักรตามความ ตองการขององคการบริหาร 6. ทรงดลใจผูมีพรสวรรคหรือความ สามารถพิเศษ ใหใชพรสวรรคของตนมิเพียง แตเสริมนโยบายของพระศาสนจักรตามขอ 5 แตทำการอยางอิสระโดยมิไดตั้งใจที่จะเสริม นโยบายใดของพระศาสนจักร แตทำไปแลว ก็ เ กิ ด ผลดี ต อ พระศาสนจั ก รในด า นใดด า น หนึ่งโดยมิไดตั้งใจเจาะจง หรือเกิดผลดีตอ สั ง คมในด า นใดด า นหนึ่ ง ซึ่ ง ล ว นแต เ ป น อาณาจั ก รของพระเป น เจ า ในโลกนี้ ทั้ ง สิ้ น (ตามนิยามของพระสังคายนาวาติกันที่ 2) นอกเหนื อ ไปจากนี้ ย อ มมี ป ญ หาว า จะมีกระแสเรียกไดอยูอีกหรือไม เชน การ ทำดีของผูนับถือศาสนาอื่น ที่อาจจะไมเชื่อ วามีพระเปนเจา หรือเชื่อวามีพระเปนเจา แตคิดวาการนับถือพระเปนเจาแบบคาทอลิก นั้ น ผิ ด พระประสงค ห รื อ ไม ส มบู ร ณ แ บบ การทำดีของคนดีๆเหลานี้ชาวคาทอลิกจะถือ วาเปนกระแสเรียกหรือไม ถาไมเรียกวาเปน กระแสเรียกจะเรียกวาเปนอะไร เรามาลอง วิเคราะหกันดูดวยเหตุผลเชิงปรัชญา
ทัศน 36 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 วิเคราะหมนุษยจากขอเท็จจริง ทุกคนที่เกิดมาเปนคนไดรับพรสวรรค ใหมีสัญชาตญาณ 4 ระดับตามชีวิต 4 ระดับ ที่ แ ต ล ะคนมี เข ม ข น มากน อ ยต า งกั น ตาม พรสวรรค ข องแต ล ะคน ทั้ ง นี้ เ พื่ อ ช ว ย ประหยั ด เวลาและพลั ง งาน มี ม ากเกิ น ไป ก็ ดี อ ย า งเสี ย อย า ง มี น อ ยเกิ น ไปก็ ดี อ ย า ง เสียอยาง มีสมดุลกันดีแหละดีที่สุด ใครได มาไม ส มดุ ล หากรู ห ลั ก การก็ ป รั บ ได เป น สวนหนึ่งของเอกภพ ทุกคนไดรับพลังตางๆ ของเอกภพโดยผานทางกายอันเปนสวนหนึ่ง ของมวลสารของเอกภพ แสดงออกเป น สัญชาตญาณสสาร คือ ไมชอบการเปลี่ยน แปลง สัญชาตญาณนี้แสวงหาความสุขกับ ความเกียจคราน หากไมมีแรงอื่นมาผลักดัน หรือตอตานก็จะไมยอมขยับเขยื้อนออกจากที่ หรือไมยอมหยุดการกระทำที่ทำอยู ดื้อตอ การปรับเปลี่ยน คนเราทุกคนเปนสิ่งมีชีวิต (รวมกับพืชและสัตว) จึงมีสัญชาตญาณชีวิต (life instinct) เชนเดียวกับพืชทุกตนและ สัตวทุกตัว คือ ดิ้นรนเพื่อการอยูรอดของ ตน (สัญชาตญาณเห็นแกตัว) สัญชาตญาณ นี้แสดงออกเปนความโลภเพื่อเอาเปรียบทุก คนและทุกสิ่ง เชนพืชทุกชนิดและทุกตนใช รากชอนไชหาอาหารสลายทุกสิ่งที่ขวางหนา โดยไมแครวาจะทำลายอะไรหรือสรางความ เดือดรอนใหแกใคร เพียงแตขอใหชีวิตนั้น ไดมีชีวิตอยูรอดและอยูรอดไดดีกวาชีวิตอื่น
ทั้งหลายเทานั้น สัตวและมนุษยทั้งหลายที่ เดินตามสัญชาตญาณนี้ก็ปฏิบัติเชนเดียวกัน และถาเปนคนก็จะเปนคนเห็นแกตวั ทีน่ า เกลียด ที่สุด เพราะเขาจะเกณฑเอาสัญชาตญาณ เสี ย สละของสั ต ว แ ละสั ญ ชาตญาณพั ฒ นา คุณภาพชีวิตไปใชเสริมความเห็นแกตัวอยาง นาเสียดาย สัญชาตญาณระดับชีวิตคือ สัญชาต ญาณรั ก ชี วิ ต ดิ้ น รนทุ ก วิ ถี ท างเพื่ อ ความอยู รอดของชีวิตและมีชีวิตอยางดี มั่นคงและ ปลอดภั ย จากการสู ญ เสี ย ชี วิ ต ของตน สัญชาตญาณระดับนี้จะไมยอมเสี่ยงหรือเสีย ชีวิตเพื่ออะไรเลย แตจะยอมเสี่ยงหรือเสีย ทุ ก อย า งจนหมดหน า ตั ก เพื่ อ รั ก ษาชี วิ ต ให นานเทานาน และดีเทาดี สัญชาตญาณนี้ จึ ง อาจจะเอาชนะความเกี ย จคร า นของ สัญชาตญาณสสาร และอาจจะดึงเอาพลัง จากสัญชาตญาณที่สูงกวาเพื่อตอบสนองตน ก็ได คนในฐานะมีชีวิตจึงตองรวมสัญชาต ญาณความโลภกับพืชและสัตว นอกจากนั้น คนยังเปนสัตวชนิดหนึ่งจึงตองรวมสัญชาต ญาณความโกรธ(ความรุ นแรง)ร ว มกั บสั ตว ทั้ ง หลายเมื่ อ มี ค วามต อ งการสื บ พั น ธุ เ พื่ อ ยื ด อายุ พ งศ พั น ธุ ข องตั ว เองต อ ไป ความ โกรธเพื่ อ การสื บ พั น ธุ แ สดงออกเป น ความ รุ น แรงในการตอบสนองความต อ งการสื บ พันธุใหไดอยางใจ จะตองขจัดคูแขงสักเทา
กระแสเรียกในทรรศนะของปรัชญา
ใดก็ยอมสู แมตัวเองจะตองเสี่ยงชีวิตหรือ ชื่อเสียงก็ยอมเสี่ยง ถาพอจะมีหวังวาจะสูได จะชอบใชความรุนแรง (โกรธ) สักเทาใดก็จะใช จะตองทำลายสักเทาใดก็จะทำลาย สั ญ ชาตญาณระดั บ สั ต ว มี ค วาม มุ ง มั่ น ที่ จ ะรั ก ษายี น ของตนไว ยิ่ ง กว า ชี วิ ต สัญชาตญาณรักษายีนแสดงออกใน 2 ทาง คือ 1).ถายทอดยีนของตนดวยการสืบสกุล คนเราไมวาหญิงหรือชายเมื่อรางกายมีความ พรอมก็จะดิ้นรนถายเทยีนของตนใหแกลูก เพื่ อ ให ยี น ของตนสามารถมี ชี วิ ต ต อ ไปใน ตั ว ลู ก และหลาน เหลน ต อ ๆไปนานเท า นานและดี เ ท า ดี สั ญ ชาตญาณระดั บ นี้ จ ะ ดิ้ น รนเรี ย กร อ งให สั ญ ชาตญาณระดั บ พื ช ยอมสละชีวิต และทุกสิ่งทุกอยางเพื่อใหเกิด ลูก เพื่อลูกจะไดเกิดหลานสืบตอๆไป จึง สังเกตไดวา ไมวาคนหรือสัตวชนิดใดก็ตาม เมื่อรางกายพรอมที่จะสืบพันธุจะมีฮอรโมน กระตุนใหตองการสืบพันธุจนถึงกับหนามืด ตามั ว ใช พ ลั ง และศั ก ยภาพทุ ก อย า ง เห็ น ชางเทาหมู เห็นคุกตารางเปนมุงใยบัว ยอม เสี่ยงเสียชื่อและเสียทุกๆ อยางที่สะสมมา จนตลอดชีวิต เพียงแตเพื่อใหไดถายเทยีน ตามความต อ งการเฉพาะหน า คนจึ ง ร า ย กวาสัตวในแงที่วาสามารถเกณฑปญญาความ รู ทุ ก อย า งเพื่ อ เอาเปรี ย บคู แ ข ง ทุ ก คน นอกเหนื อ ไปจากการใช พ ลั ง ความโกรธ และความรุ น แรงเยี่ ย งสั ต ว อื่ น ทั้ ง หลาย
37
2).ปกปองยีนในตัวและยีนทีเ่ หมือนกับยีนในตัว สัญชาตญาณนี้แสดงออกเปนความเสียสละ ชวยเหลือลูกหลานกอนญาติ และชวยเหลือ ญาติ ก อ นคนในหมู บ า น ช ว ยเหลื อ คนใน หมูบานกอนคนในชาติ และชวยเหลือคนใน ชาติกอนพลโลก ทั้งนี้ก็เพราะลูกหลานมียีน ของตนเองที่ถายเทฝากไปไวใหธำรงอยูแม ตนจะตองตายไปกอน ทั้งนี้ดวยเหตุผลของ ยีนวาลูกหลานมียีนเหมือนยีนในตัวมากกวา ญาติ ญาติมากกวาคนอื่นในหมูบาน คนใน หมูบานมากกวาคนในชาติ คนในชาติมาก กวาพลโลกและพลโลกมากกวาสัตวเดรัจฉาน ตามลำดับ ทั้งนี้ก็เพราะสัญชาตญาณระดับ นี้ทำใหรูสึกวาทุกคนมียีน (ในความหมาย กว า งๆโดยไม จ ำเป น ต อ งเรี ย นรู เรื่ อ งยี น มา ก อ น) แต มี ค วามรู สึ ก ใกล ชิ ด ต า งกั น และ ความผูกพันตางระดับกัน หากยีนเหมือนกัน มากก็จะรูสึกโดยอัตโนมัติวาผูกพันกันมาก หากยีนเหมือนกันนอยก็รูสึกโดยอัตโนมัติวา ผูกพันกันนอย ดังที่มีกรณีใหศึกษามากมายวา พอแม/ลูก หรือพี่/นองที่พลัดพรากจากกัน มาแตเล็กแตนอย ครั้นพบกันโดยบังเอิญก็รู สึกผูกพันกันทันทีโดยอัตโนมัติและภายหลัง ก็พบวา รวมสายโลหิตกันจริงๆ ในทำนอง เดียวกันหากมีเหตุจำเปนตองเสียสละแมชีวิต ก็จะพรอมเสียสละเพื่อชวยผูมียีนรวมกันมาก นอยตามระดับความเหมือนหรือความคลาย ของยี น การรณรงค ห รื อ ปลุ ก ใจให รั ก ชาติ
ทัศน 38 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 รักทองถิ่น รักวงศตระกูล ก็มีรากฐานมา จากสัญชาตญาณระดับนี้ และแมการหาม แต ง งานกั น ในวงศ ญ าติ ใ กล ชิ ด ก็ ม าจาก สั ญ ชาตญาณรั ก ษาคุ ณ ภาพของยี น ในลู ก หลานมิใหเสื่อมลงนั่นเอง แตมนุษยมีดีกวาพืชและสัตวทุกชนิด ตรงที่ มี ป ญ ญา และเพราะฉะนั้ น จึ ง มี สัญชาตญาณระดับปญญาดวย นอกเหนือ ไปจากสัญชาตญาณระดับสสาร (ความเกียจ คร า นเหนื่ อ ยหน า ยชอบอยู เฉยๆไม ยอมรั บ การเปลี่ยนแปลงใดๆ) สัญชาตญาณระดับ พื ช (เห็ น แก ตั ว ) และสั ญ ชาตญาณระดั บ สัตว (เห็นแกยีน) มนุษยยังมีสัญชาตญาณ ระดับปญญาซึ่งผูใชปญญาจะรูสึกมีความสุข และมีพลังบันดาลใจหากไดทำตามสัญชาต ญาณระดั บ นี้ และถ า หากมี ค วามขั ด แย ง ระหวางสัญชาตญาณ คือ เกิดดันทุรังแยง กั น ใช อิ ท ธิ พ ลระดั บ ของตน เจตจำนง (the will) จะเปนกลไกตัดสินใจเลือกวา จะเดิ น ตามสั ญ ชาตญาณใดมากน อ ยเพี ย ง ใด ทั้งนี้ยอมขึ้นอยูกับพรสวรรค คือโครง สรางของจิตใจที่เปนทุนมาแตเกิด และอีก ส ว นหนึ่ ง ขึ้ น อยู กั บ พรแสวงคื อ การศึ ก ษา อบรมจนเปนลักษณะนิสยั หากสัญชาตญาณ ระดับปญญาเปนเจาเรือนบุคคลนั้นจะรูสึก พอใจ ภูมิใจ และมีความสุข หากไดเลือก ทำในสิ่งที่ชวยพัฒนาคุณภาพชีวิต (quality of life) อันประกอบดวย 4 ลักษณะ คือ
สรางสรรค (creative) ปรับตัว (adaptive) ร ว มมื อ (collaborative) และแสวงหา (inquisitive)
อยางไรก็ตาม มนุษยมีสัญชาตญาณ ระดับ 4 ที่พืชและสัตวไมมี เปนสัญชาตญาณ ของมนุษยโดยเฉพาะ เปนสัญชาตญาณของ ปญญาที่แสวงหาความสุขแทตามความเปน จริง (The Authentic Happiness According to Reality) สัญชาตญาณนี้จะเบงบานก็ ต อ เมื่ อ ป ญ ญาได พั ฒ นาถึ ง ขั้ น วุ ฒิ ภ าวะ (maturity) ถาไมสามารถเห็นไดเองก็ตองมี ผูชี้แนะ ผูชี้แนะไดแกนักปรัชญาที่ทำหนาที่ เปนผูเฝาดู (watch-dog) ความเคลื่อนไหว ของปญญาจนอานออกวาปญญาของมนุษยชาติ ที่ตีความตองการของมนุษยไดดีที่สุดในสมัย ของตนนั้นเปนอยางไร ผูไมใชนักปรัชญารับ ฟงแลวก็จะเขาใจไดตามระดับปญญาของตน และนำไปปฏิบัติตามความเขาใจ นักปรัชญา พยายามศึกษาประวัติความคิดของมนุษยชาติ เพื่อจัดระดับการตีความของปญญา จนพบ ไดวา ระดับการตีความของปญญาเรียกวา
กระแสเรียกในทรรศนะของปรัชญา
กระบวนทรรศน มี ทั้ ง หมด 5 กระบวน ทรรศนถึงขณะนี้ นั ก ปรั ช ญาไม ใช ศ าสดาศาสนา แต ศาสดาอาจจะเปนนักปรัชญาดวยก็ได นัก ปรั ช ญามี ห น า ที่ ตี ค วามคำสอนของศาสดา ตามกระบวนทรรศน ที่ ต นรู ว า ทั น สมั ย ที่ สุ ด ศาสดาไมใชนักปรัชญาธรรมดา ศาสดาอยู เหนือนักปรัชญา บางครั้งดูเหมือนทานทำ หนาที่ชี้แนะสังคมเหมือนนักปรัชญา แตนั่น ไมใชบทบาทหลักของทาน ทานอาจจะชีแ้ นะ สั ง คมในสมั ย ของท า น เพื่ อ เป น ตั ว อย า ง ประกอบบทบาทหลักของทาน เมื่อสภาพ ของสังคมเปลี่ยนไป นักปรัชญาอาจจะตอง ช ว ยปรั บ คำชี้ แ นะสั ง คมที่ ศ าสดาได ชี้ ไว ใ น สมัยของทาน เพื่อปรับใหเขาใจเจตนาของ ศาสดาได ใ นบริ บ ทของสั ง คมใหม แต ท ว า บทบาทหลักของศาสดาอยูเหนือบริบท คง อยู ไ ด กั บ ทุ ก ยุ ค ทุ ก สมั ย และทุ ก บริ บ ทของ สังคม ไมตองมีการปรับเปลี่ยนและเปลี่ยน ไมได หากปรับเปลี่ยนไปก็จะไมใชศาสนา เดิม นักปรัชญากับศาสดาจึงทำหนาที่คนละ บทบาท คนละดานของปญญามนุษย ไม ซ้ ำ ซ อ นกั น แต ค วรจะส ง เสริ ม กั น ไม ใช หักดิบกัน สวนสาวกของศาสนา (disciple of religion) ไดแกผอู ทุ ศิ ตนเพือ่ เผยแผศาสนา เปนหลักในชีวิต ก็ตองมีบทบาทอีกแบบหนึ่ง คื อ จะต อ งรู ค ำสอนของศาสดาอย า งลึ ก ซึ้ ง และปฏิบัติตามอยางจริงจัง เปนตัวอยางแก
39
คนทั้ งหลายได ดว ยก็ ยิ่งดี แต นาเสี ยดายที่ หลายคนไดแตสอนแตไมปฏิบัติเปนตัวอยาง เขาควรต อ งรู ป รั ช ญาอย า งน อ ยก็ ต อ งรู กระบวนทรรศน 5 อยางดี เพื่อรูใจคนวา แบ ง เป น 5 ประเภทอย า งไร จะได ส อน คนให เข า ถึ ง ศาสนาได ใ นวิ ถี ท างที่ ถู ก ต อ ง ความรูเรื่องกระบวนทรรศน 5 จึงเรียกวา “ปรัชญาอเนกประสงค” ดวยประการฉะนี้ ที่สุดมีนักการศาสนา (religious people) ทีเ่ นนการปฏิบตั เิ ครงครัดเปนตัวอยางอางอิงให
หวนกลับมาขยายความสัญชาตญาณ ในตั ว ของมนุ ษ ย ต อ มนุ ษ ย แ ต ล ะคนมี สั ญ ชาตญาณ 4 ชนิ ด ที่ แ ย ง พื้ น ที่ ใ นตั ว มนุษยเปนเวทีแสดงพลัง ถาทั้ง 4 พลังไป ในทิศทางเดียวกันก็จะไมมีเรื่อง ไมมีปญหา แตบอยครั้งมันผลักดันไปคนละทาง มนุษย คนใดรู เ ท า ไม ถึ ง การณ ก็ ก ลายเป น อุ ป กรณ เครื่องเลนของสัญชาตญาณที่ไมไดมาตรฐาน โดยพื้นๆแลวสัญชาตญาณสสารยอมชอบอยู เฉย ๆ ไมตองทำอะไรใหเหนื่อยยาก สัญชาต ญาณชีวิตชอบแสดงตัวเปนเจาของครองเวที
ทัศน 40 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 เรื อ นร า งของมนุ ษ ย อ ยู ต ลอดเวลา เพราะ กลัวตาย มนุษยจึงตองสนใจหาปจจัยทั้ง 4 ยังชีพ ใหมีชีวิตรอดและมีชีวิตอยางดีที่สุด ยิ่งกวาชีวิตอื่นทั้งหลาย เอาเปรียบใครไดก็ อยากเอาเปรียบ แยงใครไดก็อยากจะแยง สะสมไดก็อยากจะสะสม เพื่อความมั่นคง ในวันขางหนา แมชีวิตอื่นจะไมมีกินในวันนี้ ก็ ช า งชี วิ ต อื่ น ปะไร เพราะต อ งตอบสนอง สัญชาตญาณของฉันกอน ชีวิตอื่นก็เปนเรื่อง ของชีวิตอื่น รับผิดชอบตัวเองซี ทำไมฉัน จะตองรับรูปญหาของทุกชีวิตในโลกดวยเลา อยูไมไดก็ใหตายไป เพื่อมีที่ใหชีวิตที่เกงกวา ไดอยูสบายๆดังมีคำพังเพยในสมัยโรมันวา Primum manducare, deinde philosophari กินกอนแลวคอยคิดปรัชญา อยางไรก็ตาม บางคนก็ไมสนใจสะสมปจจัย ไมใชเพราะ เปนคนดีมีคุณธรรมแหงความมักนอยเสียสละ แตเปนเพราะปลอยใหสญ ั ชาตญาณเกียจคราน ของสสารเปนเจาเรือนตรงกับคำนิยามของ ไทยวา “ขี้เกียจจนตัวเปนขน” สั ญ ชาตญาณที่ 3 คื อ พลั ง สื บ พั น ธุ หรือพูดใหถูกตองและทันสมัยตรงตามหลัก วิชาการมากขึ้นวา สัญชาตญาณสืบยีนมัน เปนสัญชาตญาณที่มีพลังและอำนาจมากกวา พลังสืบชีวิตเสียอีก แตถาไมถึงเวลาของมัน มันไมพรอม ก็จะนอนหลับนิ่งเฉยทำทองไม รูรอน ครั้นไดเวลาของมันเมื่อใดมันจะลุก ขึ้นสูทุกกระบวนรบ ดับพลังชีวิตใหชิดซาย
มั น รู โ ดยตั ว ของมั น เอง (ไม จ ำเป น ต อ งพึ่ ง ปญญา) วายีนในตัวของมันอยูไดชั่วระยะ เวลาหนึ่งแลวก็ตองสลายตัวสูญหาย กอน จะถึ ง เวลานั้ น มั น จะต อ งฝากยี น ของมั น ไว กั บ ร า งอื่ น ที่ มี โ อกาสมี ชี วิ ต สื บ ต อ ไป และ ถายทอดยีนของมันสูชีวิตนั้นตอไป ดังนั้น เมื่อเรือนรางมีความพรอมถายทอดยีนเมื่อใด ทั้งเพศชายและเพศหญิงยอมกระตือรือรน ที่จะหันหนาเขาพึ่งพาอาศัยกันเพื่อใหยีนของ ตนไดมีโอกาสไปเริ่มตนชีวิตในเรือนรางใหม ของผูที่ไดชื่อวา “ลูก” พลังสำหรับดำเนิน การเพื่อตอบสนองความตองการสืบยีนมีสูง กวาพลังสืบชีวติ ของตนเองอยูม าก จึงสามารถ เกณฑ พ ลั ง สื บ ชี วิ ต มาใช เ พื่ อ สื บ ยี น ได อ ย า ง เต็ ม ที่ และพลั ง สื บ ชี วิ ต ก็ ย อมอย า งหมอบ ราบคาบแกว จนถึงยอมเสี่ยงชีวิตของเรือน รางทั้งหมดเพียงเพื่อมีโอกาสยืดชีวิตของยีน ของตน พลังสืบยีนนี้มีเหลือเฟอจนเหลือใช สวนตัว ดังนัน้ เมือ่ มีโอกาสหรือมีความจำเปน ที่จะสืบยีนที่ใกลเคียงกับยีนของตน ก็จะใช พลังทีเ่ หลือนัน้ ทำการตามสัญชาตญาณสืบยีน พลังนี้แสดงออกใหเห็นเปนสัญชาตญาณรัก และสงเสริมลูกรุนแรงที่สุด เพราะยีนของลูก คือ ยีนของตนเอง (ครึ่งหนึ่ง) ที่ตองการให ถายทอดไปสูคนรุนตอๆไปใหนานที่สุดเทาที่ จะนานได หางจากลูกของตัวเองออกไป ถา ยังมีพลังเหลือก็จะดูแลวงศาคณาญาติตาม ลำดับญาติ เพราะรูสึกโดยสัญชาตญาณวามี
กระแสเรียกในทรรศนะของปรัชญา
ยี น ที่ เ หมื อ นกั บ ของตนตามลำดั บ ชั้ น ญาติ ซึ่ ง ประเพณี จี น ได จั ด ลำดั บ ไว อ ย า งชั ด เจน เพื่อชวยการทำงานของสัญชาตญาณ หาง ไกลออกไปก็คือ คนในหมูบานเดียวกัน คน ในตำบลเดี ย วกั น ในอำเภอเดี ย วกั น ใน จั ง หวั ด เดี ย วกั น ในภาคเดี ย วกั น ในชาติ เดียวกัน คนพูดภาษาแมภาษาเดียวกัน คน ในทวีปเดียวกัน เพราะสัญชาตญาณมันบอก ว า คนเหล า นี้ มี โ อกาสที่ จ ะมี ยี น เหมื อ นของ ตนอยูบาง มากกวากลุมคนที่ไมมีคำขยาย วา “เดียวกัน” สั ญชาตญาณสื บยี น ปรากฏเป น พลั ง อั ต โนมั ติ รุ น แรงที่ สุ ด ในสั ต ว ในขณะที่ สัญชาตญาณนี้ตื่นขึ้นมาทำการ แมแตสัตว ที่ เ ลี้ ย งจนเชื่ อ งดี แ ล ว ก็ ก ลายเป น สั ต ว ดุ ร า ย คุ ม ไม อ ยู ดั ง ที่ รู ๆ กั น อยู ในพื ช ไม ป รากฏ ความรุ น แรง จึ ง ดู เ หมื อ นว า มั น เป น พลั ง ที่ นุ ม นวลน า รั ก เป น ส ว นขยายของพลั ง สื บ ชีวิตเทานั้นเอง เมื่อถึงเวลามันก็ทำหนาที่ สืบยีนไปดวยโดยไมแสดงความรุนแรง แต ใหเปนไปเองตามครรลองของธรรมชาติ ซึ่ง พื ช ก็ แ ก ป ญ หาโดยสร า งกลไกสื บ ยี น เผื่ อ ไม รอดไวมากๆ ขนาดหวังใหรอดปากเหยี่ยว ปากกาได สื บ ยี น เป น ชี วิ ต ใหม เ พี ย งหนึ่ ง ใน ล า นก็ ยั ง ไหว ส ว นในมนุ ษ ย นั้ น พลั ง นี้ ไ ม มากเท า สั ต ว เ ดรั จ ฉาน แต ม นุ ษ ย มี ป ญ ญา หากมันหลอกปญญาเอาไปเปนเครื่องมือของ มันได ปญญาจะชวยวางแผน หาเลหเ หลีย่ ม
41
นานาประการ จนกลายเปนพลังที่นากลัวยิ่ง กวาในสัตวทุกชนิด แตถาหากปญญาไมอับ จนดวยอวิชชา แตสามารถยืนหยัดทำการ ตามสั ญชาตญาณแห งป ญญาของตน เพื่ อ บรรลุความสุขแทตามความเปนจริง อันได แกการตอบสนองสัญชาตญาณปญญาอยาง ครบถวนบริบรู ณทเ่ี รียกวาดีพรอม (intergity) โดยปญญาตระหนักไดถึงสัญชาตญาณของ ตน และสามารถตะลอมใหสัญชาตญาณสืบ ยี น กั บ สั ญ ชาตญาณสื บ ชี วิ ต มาร ว มมื อ เพื่ อ ผลประโยชนรวมกันได คือความสุขแทตาม ความเปนจริง สัญชาตญาณทั้ง 4 ระดับก็ จะใช พ ลั ง อย า งเต็ ม ที่ ไ ปในทิ ศ ทางเดี ย วกั น ชี วิ ตนั้ น ก็ จะราบรื่ น เป นตั ว ของตั ว เอง มี หลักการยึดเหนี่ยวที่ชัดเจนแตไมยึดติด เรา เรียกชีวิตแบบนี้วา ชีวิตที่มีหลักยึดเหนี่ยว แตไมยึดติด (Life of discipline to hold, not to attach to) พรอมที่จะพัฒนาตัวเอง สูความดีพรอมที่จะมีคุณภาพมากขึ้นเรื่อยไป องคประกอบของสัญชาตญาณปญญามี 4 พลังรวมกันเปนกระแสความคิดเดียว คือ 1. พลังสรางสรรค (creativity) 2. พลังปรับตัว (adaptivity) 3. พลังแสวงหา (acquisitivity) 4. พลังรวมแรงแข็งขัน( solidarity) สัญชาตญาณปญญาจึงเปดตัวสำหรับทุกสิ่ง ที่ ดี ก ว า อย า งไม รู จั ก จบ หากได รั บ คำสอน ของศาสดามาเสริมดวย ความดีพรอมก็จะ
ทัศน 42 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 ขยายผลถึงโลกหนา ซึ่งปรัชญาไมสามารถ เอื้อมถึง แตก็ตองรูจักรับคำสอนของศาสดา อย า งถู ก ต อ งด ว ย จึ ง จะไม เ ป น เหยื่ อ ของ เดรัจฉานวิชาที่แอบแฝงซอนตัวอยูระหวาง บรรทัดในคำสอนของศาสดา วิจารณญาณ ทีข่ จัดเดรัจฉานวิชาไดดที ส่ี ดุ คือ กาลามสูตร ของพระพุทธเจาที่ใชไดดีสำหรับมนุษยทุกคน นั่ นคื อต องอย า ทำป ญญาของตนให เหมื อน กระดานชนวนวางเปลาใหผูสอนสอนอะไร ก็ รั บ ไว ห มดทั้ ง ดุ น ตามตั ว อั ก ษร แต พึ ง ทำ สมองใหเปนสมองกาลามสูตร คือกลั่นกรอง ดวยการวิเคราะห วิจักษ และวิธาน คือ 1) แยกธาตุดูวาเปนคำสอนที่ใหพลังทั้ง 4 ขางตนหรือไม 2) ประเมินผลดูแลวไมมีแงนาตำหนิเจือปน 3) นำไปใชแลวพัฒนาคุณภาพชีวิต เมื่ อ เราได ต กลงเกณฑ พิ จ ารณาเชิ ง ปรัชญาอยางนี้แลว ก็พรอมที่จะสนทนากัน อยางสนุกถึงเรือ่ งกระแสเรียกวาควรมีบทบาท อยางไรในชีวิตของมนุษยธรรมดาๆคนหนึ่ง
ประเมินกระแสเรียกจากขอเท็จจริงของมนุษย มีบางคนอางปรัชญาแบบเขาขางตน เองวา “ฉันไมนับถือศาสนาดีกวา จะไดไม เขาขายนรกของศาสนาใดทั้งสิ้น ทำชั่วอยาง ไรก็ไมตกนรก สวนสวรรคนั้นฉันไมสนใจอยู แลว แมมีก็ไมอยากเขา เพราะไมมีสถาน เริงรมยใหเที่ยว อยูนอกสวรรคและนอกนรก ของทุกศาสนาเทกวา” ตรงขามกับทีพ่ ทุ ธทาส ผูกลาวตอบปญหาเดียวกันวา “โยมทำดีไว เถอะ คิดวาอะไรดี (ตามมโนธรรม,หิริโอต ตัปปะ) ก็ใหทำไวเถอะ มีสวรรคที่ไหนโยม โยมก็มีสิทธิ์ เขาไดทั้งนั้น โยมทำชั่วไปเถอะ ตายไปแลวมีนรกอยูท ไ่ี หนก็ถกู ดูดเขาไปทัง้ นัน้ ” สมมุ ติ ไ ม มี ส วรรค แ ละนรกใดเลย ไมมีแมกระทั่งชีวิตหลังความตาย ตามที่บาง คนเชื่อโดยคิดวามั่นใจเชื่อ เขาในฐานะที่เกิด เปนคน มีสัญชาตญาณ 4 ระดับเหมือน คนอื่นทุกคน สัญชาตญาณสสาร พืช และ สัตวมีแตพลังดึงดูดและผลักดัน ไมรูตัวเอง และไมรูจักเปรียบเทียบ มีแตสัญชาตญาณ ป ญ ญาเท า นั้ น ที่ รู ตั ว เอง สามารถเข า ใจ สั ญ ชาตญาณทั้ ง 4 ระดั บ และสามารถ เปรียบเทียบไดวา 3 สัญชาตญาณแรกให ความสุขชั่วแลน ไมใชความสุขแทตามความ เปนจริงของมนุษย มีแตสัญชาตญาณปญญา เทานั้นที่รูวา ความสุขแทตามความเปนจริง ของมนุษยก็คือพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยการ สรางสรรค ปรับตัว แสวงหา และรวมมือ
กระแสเรียกในทรรศนะของปรัชญา
หากทำครบตามนี้ก็จะพัฒนาคุณภาพชีวิตไป เรื่อยๆ และในขณะพัฒนาคุณภาพชีวิตอยู นั้น จะไดความสุขแทตามความเปนจริงชนิด รูสึกได เปรียบเทียบไดและพิสูจนได ทุ ก คนมี ก ระแสเรี ย กที่ จ ะเดิ น ตาม ธรรมชาติอันเปนธาตุแทของความเปนมนุษย หากเขาไมเดินตาม ธรรมชาติก็ลงโทษเขา เปนเงาตามตัวเพื่อใหเขาสำนึกผิด หากไม ยอมสำนึกผิดเลยเขาก็จะเสียชาติเกิด คือ ตลอดชีวิตที่โชคดีเกิดมาเปนคน แตไมเคย ไดลิ้มรสความสุขแทของมนุษยวาเปนอยางไร นาสงสารที่สุด หากใครเดินตามธรรมชาติ ของปญญา เขาจะไดความสุขแทแหงความ
43
เปนมนุษยซึ่งเห็นผลในโลกนี้ มันเปนความ สุขแทโดยการพัฒนาคุณภาพชีวติ ในครรลอง นี้ ชี วิ ต ของเขาจะมี คุ ณ ภาพที่ พั ฒ นาขึ้ น ไป เรือ่ ยๆเปนขั้นๆ จะพบอะไรตอไป และจะมี ความสุขยิ่งๆขึ้นไปตอไป เปนเรื่องเฉพาะตัว ของเขาที่จะรับรูไดดวยตนเองตามมโนธรรม ของเขา นี่ก็คือกระแสเรียกของทุกคน แมจะ พยายามปฏิเสธศาสนา ใครที่นับถือศาสนา ศาสนาที่เขานับถือจะชวยสงเสริม (ไมตอง กลัววาจะตัดสิทธิ์ริดรอน) ใหเขาเดินมรรค แหงความสุขแทตามความเปนจริง
ทัศน 96 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 * หมวดคำสอน *
“ã¤ÃÇèÒ¤ÃÙ¤ÓÊ͹äÁèÊÓ¤ÑÞ?” อ.ทัศนีย มธุรสสุวรรณ หาก “ครู” เปนบุคคลที่สำคัญรองจากพอแมในการอบรมสั่งสอนลูกหลานเยาวชน “ครูคำสอน” ก็เปนบุคคลสำคัญรองจากพระสงฆ และนักบวชในการสอนคำสอนแกเด็ก เยาวชน และผูใหญคาทอลิก และผูสนใจศาสนาคริสตของเรา ในหนังสือประวัติการเผยแพรคริสตศาสนา ในสยามและลาว บาทหลวงโรแบต โกสเต เขียน อรสา ชาวจีน แปลและเรียบเรียง (สื่อมวลชนคาทอลิกประเทศไทย กรุงเทพๆ จัดพิมพ พ.ศ.2549/2006 ,725 หนา) ได ครูคำสอนทรงคุณคา ป ค.ศ.2004 กลาวถึงครูคำสอนหลายตอน เชน โอกาสชุมนุมครูคำสอนระดับชาติ ครั้งที่ 3 “ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ครูสอนหนังสือและครูคำสอนมักเปนคนเดียวกัน... ครูคำสอน ในฐานะเปนผูรวมงานของศาสนบริกรแหงพระวาจา มีความสำคัญเปนพิเศษ มีการกำหนด หลักเกณฑการคัดเลือก พรอมทัง้ ภาระหนาที่ ครูคำสอนตองไดรบั การอบรมจากสามเณราลัย และจะเลือกผูที่เหมาะสมบางคนจากคนเหลานี้เพื่อบวชเปนพระสงฆ” (หนา 97) พระสงฆธรรมทูตสมัยแรกที่พูดภาษาทองถิ่นยังไมได “เมื่อพระสงฆออกไปตามที่ตางๆ จะมีครูคำสอนหนึ่งหรือหลายคนติดตามไปดวยเสมอ บางครั้งจะสงครูคำสอนไปตามลำพัง ชุมชนคริสตังบางแหงที่ไมมีพระสงฆประจำอยู จะมีแตครูคำสอนเทานั้น…บางครั้งเราไมคอย เห็นความสำคัญ และคุณความดีของครูคำสอน ที่ทำงานประกาศพระวรสาร และอบรม สั่งสอนคริสตัง ดังนั้น เมื่อเห็นบทบาทของพวกเขาในมิสซัง จึงเห็นวาจำเปนตองอบรม ครูคำสอนเหลานี้อยางเหมาะสม” (หนา 434)
ผูชวยหัวหนาสาขาวิชาฯและอาจารยประจำ สาขาวิชาคริสตศาสนศึกษา วิทยาลัยแสงธรรม
ใครวาครูคำสอนไมสำคัญ ?
97
ขาพเจา (ผูเขียน) เปนครูและครูคำสอน 25 ป ตระหนักดีถึงศักดิ์ศรีของครูคำสอน ที่พระเจาทรงมอบให ขาพเจาประทับใจ บุญราศีสมเด็พระสันตะปาปายอหน ปอล ที่ 2 ที่ตรัสถึงบรรดาครูคำสอน ในสมณสาสนเตือนใจเรื่องการสอนคำสอนในปจจุบัน ไดกลาวถึง ความสำคัญของครูคำสอนวาดังนี้ “ขาพเจาขอกลาวขอบคุณบรรดาครูคำสอนตามวัดตางๆ ทัง้ ชายและหญิงจำนวนมากซึง่ ทำงานอยูท ว่ั โลกและกำลังอุทศิ ตนเพือ่ ใหการอบรมศาสนธรรม รุนตางๆ งานของพวกทานดูวาเปนงานต่ำตอยและไมมีใครเห็น แตกระนั้นก็ดี ทานก็ยัง ทำดวยความรอนรนและความยินดี นี่แหละแบบฉบับที่เดนมากของฆราวาสแพรธรรม ซึ่ง มีความสำคัญอยางยิ่งยวดสำหรับเด็กและเยาวชนที่ขาดการอบรมดานศาสนาอยางเหมาะสม ในบานของพวกเขาดวยสาเหตุตางๆมีคริสตชนจำนวนเทาใดแลวที่ไดรับความรูเบื้องตน เกี่ยวกับคำสอนคาทอลิก การเตรียมตัวรับศีลอภัยบาป ศีลมหาสนิท ครั้งแรกและศีลกำลัง จากครูคำสอน...ขาพเจารวมกับการประชุมสมัชชาพระสังฆราชครัง้ ที่ 4 มิไดลมื ความสำคัญ ของทาน ขอเปนกำลังใจแกพวกทานในการทำงานเพื่อชีวิตของพระศาสนจักรตอไป” (สมณสาสนเตือนใจฯ ขอ 66) กระแสเรียกของฆราวาสในดานการสอนคำสอน มาจากศีลลางบาปไดรบั การเสริมพลังดวยการ รับศีลกำลัง พวกเขาจึงมีสวนรวมใน “งาน ศาสนบริกรของพระคริสตเจาในฐานะสงฆ ประกาศก และกษัตริย” นอกเหนือจาก กระแสเรียกทั่วไปใหทำงานแพรธรรมแลว ฆราวาสบางคนไดรับการเรียกเปนพิเศษใหมา ครูคำสอนอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ บุ ญ ยาตราสู สองคอน (โอกาสวันครูคำสอนไทย) เปน ครูคำสอน ซึ่งไดรับการเรียกจาก เมื่อวันที่ 4-6 ธันวาคม 2552 พระจิตเจามาสูพันธกิจของพระศาสนจักร ภายใตการนำของพระสังฆราช และเปนผูประสานงานอยางพิเศษกับกิจกรรมแพรธรรมของ พระศาสนจักร (คูมือแนะแนวการสอนคำสอนในประเทศไทย ขอ 140) ครูคำสอนจึงเปน ผูที่ถูกเรียกมาเพื่อรวมงาน และติดตามองคพระเยซูเจาเปรียบเสมือนเปนประกาศก ครูและ ผู อ บรมสั่ ง สอน ประกาศข า วดี ข องพระองค (เที ย บ Orientamenti e Itinerari di Formazione dei Catechisti หนา 37) ดังนั้น “ครูคำสอนเปนผูที่ไดรับการแตงตั้ง และถูกสงไปจากพระคริสตเจา” เพือ่ ทำงานในทามกลางพระศาสนจักร (เทียบ La Formazione di Catechisti nella Comunita Cristiana Orientamenti Pastorali ขอที่ 12) ดังนั้นกระแสเรียกของครูคำสอนจึงมีคุณลักษณะ ดังนี้
ทัศน 98 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 1.ครูคำสอนคือผูที่ไดรับการเรียกจากพระศาสนจักร คริสตชนทุกคนไดรับการเรียกตั้งแตรับศีลลางบาป ในการทำหนาที่แพรธรรม การ เปนครูคำสอนเปนการเรียกอยางหนึง่ ทีพ่ ระเปนเจาทรงเรียกดวยความรัก เปนพระหรรษทาน ที่พระเปนเจาประทานใหเรา เพราะฉะนั้นครูคำสอนตองตอบรับการเรียกของพระเปนเจา และรับใชพระเปนเจาโดยการดำรงชีวิตเปนพยานถึงพระคริสตเจาพระผูชวยใหรอด ครูคำสอน เป น ผู ส อนและอบรมพี่ น อ งคริ ส ตชนในความเชื่ อ โดยการประกาศพระวรสาร (เที ย บ Il Rinnovamento della Catechesi ขอที่ 185) 2.ครูคำสอนคือผูที่ไดรับการเรียกเพื่อประกาศพระวาจาของพระเปนเจา ครูคำสอนคือผูที่ไดรับการเรียกเพื่อประกาศพระวาจาของพระเปนเจา ครูคำสอนไม เพียงแตเปนผูที่ดำรงชีวิตที่สมบูรณในความเชื่อแตเพียงฝายเดียว แตตองเปนผูใหกับผูอื่น “...จงพรอมเสมอทีจ่ ะใหคำอธิบายแกทกุ คนทีต่ อ งการรูเ หตุผลแหงความหวังของทาน จงอธิบาย ดวยความออนโยน และดวยความเคารพอยางบริสุทธิ์ใจ...” ( เทียบ 1 เปโตร 3: 15-16 การประกาศพระวาจาของพระเปนเจา ก็เปนการประกาศแผนการแหงความรอดตาม เรื่องราวในพระคัมภีร ครูคำสอนตองถายทอดความเชื่อ คือ ขอความเชื่อ พระบัญญัติ พระเปนเจา พิธีกรรม การภาวนาและเปนพยานแหงความเชื่อ ความรัก และเมตตาโดย ยกตัวอยางจากนักบุญทั้งหลาย ซึ่งทานเหลานั้นไดดำรงชีวิตเปนแบบอยางที่ดีแหงความเชื่อ และครูคำสอนเปนผูท่สี อนการตีความหมายตามพระคัมภีร ซึ่งพระเปนเจาทรงเปดเผยแกมนุษย เพราะฉะนัน้ ครูคำสอนเปรียบเสมือนเปนผูส อนและผูอ บรมใหกบั ผูร บั ฟงพระวาจาของพระเจา (เทียบ Formazione Catechista in Italia negli Anni Ottanto หนา 40,50) 3.ครูคำสอนคือผูที่รับใชและปฏิบัติตามพระวาจาของพระเปนเจา พระศาสนจักรสอนใหเขากลาว พระวาจาแหงการชวยใหรอด ถายทอดคำสอนที่ไดรับ ฝากมอบอำนาจที่ไดรับและใชเขาไปเทศนสอนมิใชเรื่องตัวของเขา หรือความคิดสวนตัวของเขา (เทียบ 2 คร 4:5) แตเทศนสอนพระวาจาซึ่งเขาเองหรือพระศาสนจักรมิใชนายสูงสุดหรือ เจาหนาที่บงการสิ่งใดตามใจชอบ แตเปนผูรับใชที่จะถายทอดตอไปดวยความซื่อสัตย (เทียบ การประกาศพระวรสารในโลกปจจุบัน ขอ 15) พระเยซูเจาไดตรัสวา “ผูใดฟงทาน ผูนั้นฟงเรา” (เทียบ ลูกา 10: 16) และ “มนุษยมิไดดำรงชีวิตดวยอาหารเทานั้น แตดำรงชีวิตดวย พระวาจา ทุกคำที่ออกจากพระโอษฐของพระเจา” (เทียบ มัทธิว 4:4) อยางไรก็ดี ในการพบปะแตละ ครั้งในกลุมผูเรียนคำสอนกับครูผสู อนคำสอน ก็เหมือนกับพระเยซูเจาทรงเทศนาในโรงธรรม
ใครวาครูคำสอนไมสำคัญ ?
99
ที่นาซาเร็ธ คือ ครูคำสอนตองเปนผูประกาศขาวดีใหกับเด็กๆ และกลุมผูเรียนคำสอน เพราะฉะนั้นสำหรับครูคำสอนควรจะเปนผูท่เี รียนรูอยางลึกซึ้งเกี่ยวกับพระวจนะของพระเจา เพื่อนำพระวาจาของพระเจ านั้นเผยแพรกับคริสตชนตอไป (เทียบ Il Minister del Catechista หนา 35-35, 39-41,48) อนึ่ง ในหนังสือคูมือแนะแนวการสอนคำสอนในประเทศไทย ขอ 144 ไดกลาวถึง ครูคำสอนวาเปน ศาสนบริกรที่สำคัญของพระศาสนจักรดวยเชนกัน ดังนั้นครูคำสอนจึงควรมี คุณลักษณะ ดังตอไปนี้ ก) ครูคำสอนจะตองเปนผูมีอุดมคติ ที่วา “การทำใหชีวิตศักดิ์สิทธิ์ในขณะที่ดำเนินชีวิต เยี่ยงฆราวาส แพรธรรม” (LG 41) ตามหลักการและที่มาของเอกลักษณครูคำสอนคือ “พระบุคคลของพระคริสตเจาเอง” (คูมือครูคำสอน 20) ข) ตอบรับการเรียกของพระเจา ดวยความเสียสละ และใชความสามารถตางๆ มิใช เพื่อสอนคำสอนผูอื่นเทานั้นแตเพื่อพัฒนาตนเองอยางตอเนื่องในดานความเชื่อ ค) ครูคำสอนตองอุทศิ ตนเปนพยานถึงขาวดีของพระคริสตเจา โดยแบงปนความเชือ่ ดวย ความเชื่ออยางมั่นคง ดวยความรักความยินดี ความกระตือรือรนและความหวัง “จุดหมาย สูงสุด และหัวใจของการฝกอบรมการสอนคำสอนอยูท ค่ี วามพรอมทีจ่ ะเรียนรู และความสามารถ ที่จะสื่อสารสารแหงพระวรสาร” (GDC 235) สิ่งเหลานี้จะเกิดขึ้นไดเมื่อครูคำสอนเชื่อใน พระวรสาร และถายทอดออกมาดวยชีวิต ง) อุทิศตนเพื่อพระศาสนจักร และรับใชชุมชน เพียรพยายามกระทำตนใหเปนเครื่องมือ ที่มีคุณภาพของพระเจา และเปนเครื่องหมายถึงการประทับอยูของพระจิต จ) มีความรู ทักษะ และความสามารถ แมครูคำสอนจะไดรับการเตรียมอยางดีใน ศาสนบริกรดาน คำสอน แตถาปราศจากการกระทำของพระจิตเจา สิ่งเหลานี้ก็ไรความหมาย ดังนั้น ครูคำสอนจึงควรแสวงหาความรูจากพระคัมภีร ศึกษาพระคัมภีรเปนประจำเพื่อ ใหเกิดทักษะ เปนผูนำการแบงปนพระวาจา มีจิตภาวนา และเติบโตในความเชื่อตามวัยใน สภาพแวดลอมที่เหมาะสม อยางไรก็ดี ในหนังสือคูมือการสอนคำสอนในประเทศไทย ขอ 142-143 ยังไดกลาว ถึงครูคำสอนวาเปนบุคคลสำคัญในงานสรางชุมชนคริสตชนกลุมยอย ชวยงานคำสอนในเขตวัด และสถาบันการศึกษา ดังนั้น งานคำสอนและงานอภิบาลจะบังเกิดผลสำเร็จเพียงใด ขึ้นอยู กับการดำเนินชีวิตที่ดีของครูคำสอนมากกวาวิธีการและสื่ออุปกรณ ฉะนั้น การเปนครูคำสอน หมายถึง
ทัศน 100 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 (1) การตอบรับกระแสเรียกใหเปน “พยานถึงพระวรสาร” เปนผูรวมงานในพระคริสตเจา (2) การตอบรับกระแสเรียกเปน “ธรรมทูตและผูประกาศขาวดี” โดยรวมมือและประสาน สัมพันธภายใตสายงานและการแนะนำของผูรับผิดชอบ (3) การมี “สวนรวมรับผิดชอบงานคำสอนผูใ หญ คำสอนเยาวชน คำสอนเด็ก” ทัง้ ใน ดานการอบรม การเปนพยานชีวิตศีลธรรมที่ดีงาม และมีชีวิตที่สนิทสัมพันธกับพระคริสตเจาใน การภาวนา (4) ผูท เ่ี ต็มใจ “อุทศิ ตนเพือ่ พระศาสนจักร” ดวยความซือ่ สัตย ซือ่ สัตยตอ พระเจา และ รับใชชุมชนตามจิตตารมณพระวรสาร ได จ ำแนกครู ค ำสอนตามลั ก ษณะงานคำสอนในบริ บ ทของประเทศไทยได 3 ประเภท เพื่อใหการอบรม ชวยเหลือ สนับสนุนใหครูคำสอนปฏิบัติงานไดอยางมีประสิทธิภาพ ดังตอไปนี้ 1) ครูคำสอนอาชีพ (Professional / fulltime Catechists) คือผูไดรับการอบรม และ สำเร็จการศึกษาจากสถาบันที่พระศาสนจักรรับรองและไดรับการแตงตั้งจากพระสังฆราชหรือ พระสงฆ เพื่อทำงานดานคำสอนเต็มเวลา 2) ครูคำสอน (Part-time Catechists) คือครู หรือคริสตชนฆราวาสที่ไดรับการอบรม ดานคำสอน ไดรับการแตงตั้งและไดรับมอบหมายใหทำหนาที่สอนคำสอนในโรงเรียนหรือวัด 3) ครูคำสอนอาสาสมัคร (Volunteer Catechists) คือคริสตชนฆราวาสที่อาสาสมัคร ชวยงานคำสอนหรือสมาชิกองคกรคาทอลิกตางๆฆราวาสแพรธรรม พลมารี โฟโคลาเร ผูอาน พระคัมภีร ผูนำสวดประจำหมูบานในบางสังฆมณฑล ฯลฯ อนึ่ง พระศาสนจักรในประเทศไทย ได ตระหนักถึงการพัฒนาบุคลากรครู ฆราวาส และนักบวชใหมโี อกาสศึกษาดานศาสนา และ เทววิทยามากยิ่งขึ้นดวยเชนกัน ดังนั้น สภาพระสังฆราชคาทอลิกแหง ประเทศไทย โดยมีคณะกรรมการคาทอลิก เพือ่ คริสตศาสนธรรม แผนกคริสตศาสนธรรม จึงรวมมือกับวิทยาลัยแสงธรรม ดำเนินการ เป ด หลั ก สู ต รคริ ส ตศาสนศึ ก ษาโดยทบวง
ใครวาครูคำสอนไมสำคัญ ?
101
มหาวิทยาลัยอนุมัติใหดำเนินการเปดหลักสูตรนี้ไดตั้งแต ปการศึกษา 2543 โดยเปนหลักสูตร 4 ป ผูที่จบการศึกษาจะไดรับปริญญาตรี ศิลปศาสตรบัณฑิต คณะศาสนศาสตร สาขา วิชาคริสตศาสนศึกษา (Bachelor of Arts: Christian Studies) และสำนักงานคณะกรรม การการอุดมศึกษา มีมติใหรับรองมาตรฐานการศึกษาสาขาวิชานี้ เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2545 เปนตนมา ดังนั้นจึงเปนการพัฒนากระแสเรียกการเปนครูคำสอนใหมีคุณภาพทั้งในดานชีวิต จิตครูคำสอน ความรูดานเทววิทยา ดานคริสตศาสนธรรม ทักษะและวิธีการสอนในบริบท สังคมไทยดวย ซึง่ มีบณ ั ฑิต ครูคำสอน จบการศึกษาไปแลว 8 รุน จำนวน 110 คน ซึง่ ไดรบั ใช พระศาสนจักรทองถิ่นและสวนรวมในฐานะฆราวาส นักบวช จึงหวังเปนอยางยิ่งวาเราตอง ชวยกันเสริมสรางกระแสเรียกการเปนครูคำสอนใหมีคุณภาพและจำนวนมากขึ้น เพื่อรับใช พระศาสนจักรในประเทศไทยตอไป ปจจุบันมีนักศึกษา ชั้นป 1-4 จำนวน 93 คน ในบทความนี้ ขาพเจาไดสัมภาษณครูคำสอนจำนวน 5 ทาน เกี่ยวกับ “เสนทางกระแส เรียกการเปน ครูคำสอน” เพื่อแบงปนชีวิตกระแสเรียกการเปนครูคำสอนของพวกเขา ในโอกาส นี้ดวย 1. อันนา ทิพยวัลย กิจสกุล อายุ 70 ป สอนคำสอน 51 ป ปจจุบัน เปนครูคำสอนอาสาสมัคร อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ สอนคำสอนผูใ หญทว่ี ดั พระมารดานิจจานุเคราะห คลองจัน่ (ตัง้ แตป 2543 – ปจจุบนั ) สอนวิธีการสอนคำสอนอนุบาล ที่ศูนยคำสอนแมริม สังฆมณฑลเชียงใหม สอนคำสอนกลุม ชาติพนั ธุ (ผูใ หญและเยาวชน) วัดนักบุญสเตเฟน สังฆมณฑล เชียงใหม รวมเปนกลุม แพรธรรมเคลือ่ นทีอ่ อกเยีย่ มตามบานของสังฆมณฑลสุราษฎรธานี เสนทางกระแสเรียกการเปนครูคำสอน เกิดจากการเห็นแบบอยางและประทับใจการปฏิบัติตน ของบรรดามิชชันนารีที่เสียสละ อุทิศตนในการสอนคำสอน และชวยเหลือในยามเดือดรอน เชน พระสังฆราชวังกาแวร พระสังฆราชลังเยร และ คุณพอกูตัง จึงทำใหตระหนักถึงความ รักที่พระทรงมีตอเรามากมายผานทางมิชชันนารีเหลานี้ จึงพรอมที่จะประกาศความรักของ พระใหโลกรู และมีความสุขทุกครั้งที่ไดแบงปนความรักของพระใหกับผูอื่น
ทัศน 102 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 2. มาการีตา กมลา สุริยพงศประไพ อายุ 46 ป สอนคำสอน 19 ป ปจจุบัน เปนครูสอนคำสอนเต็มเวลาที่วัดและโรงเรียนนักบุญเปโตร ตำแหน ง ผู ช ว ยผู อ ำนวยการฝ า ยจิ ต ตาภิ บ าล โรงเรี ย นนั ก บุ ญ เปโตร อัครสังฆมณฑล กรุงเทพฯ เสนทางกระแสเรียกการเปนครูคำสอน กอนอื่นใด ขอขอบพระคุณพระเจา ที่พระองคได ทรงเลือกขาพเจาใหเปนครูคำสอน จากครูคนหนึ่งที่ไมไดมีความรูมากมาย ไมไดมีโอกาสได สอนคำสอน เนื่องจากมีหนาที่อื่นในโรงเรียนที่ตองรับผิดชอบ แตมีโอกาสไดชวยกลุมกิจกรรม พลศีล ที่ไดมาเริ่มกอตั้งเปนครั้งแรกที่โรงเรียน กระแสเรียกการเปนครูคำสอนจึงไดเริ่มตน อยางชัดเจน เมื่อมีโอกาสไปศึกษาตอดานคำสอนที่กรุงโรม จึงสัมผัสไดวาพระทรงเตรียมตัว ขาพเจาในหลายๆดานสำหรับงานของพระองค เมื่อจบการศึกษาแลว ก็ไดทำหนาทีค่ รูคำสอน เต็มเวลา ไดรับการสนับสนุนอยางดีจากคุณพอเจาวัดทุกองค มีเพื่อนรวมงานที่ดี ที่ชวยกัน ทำงานในดานการสอนคำสอนและงานอภิบาลทั้งที่วัดและโรงเรียน ทำงานกันแบบไมรูจัก เหน็ดเหนื่อย สิ่งที่ภูมิใจและดีใจก็คือ ไดมีโอกาสทำงานอภิบาลพี่นอง คริสตชนในวัดและ หมูบานของตนเอง โดยแฉพาะกับบรรดาเด็กและเยาวชนในเรื่องจิตวิญญาณ เมื่อเราอุทิศตน อยางเต็มกำลังของเรา เพื่องานของพระองคแลว พระพรของพระจะเต็มที่สำหรับชีวิตของเรา เชนกัน ชีวติ ทีม่ คี วามสุข มีพระพรสูส มาชิกในครอบครัว บางครัง้ มีปญ หาบางแตกม็ คี วามมัน่ ใจ อยูเสมอวาพระจะทรงดูแลเรา “พระเจาทรงบันดาลใหทุกสิ่งกลับเปนประโยชนแกผูที่รัก พระองค” (รม 8:28) และก็เปนเชนนั้นจริง ๆ 3. เปโตร ทรงพล ศรีวิโรจน อายุ 53 ป สอนคำสอน 14 ป ปจจุบัน เปนครูคำสอน โรงเรียนเซนตโยเซฟเพชรบุรี สังฆมณฑลราชบุรี เสนทางกระแสเรียกการเปนครูคำสอน เริ่มจากการเรียนคำสอน และมีความรักพระตั้งแต เด็ก วัยรุน และผูใหญ ดังนั้น ความรักจึงเปนอันดับหนึ่ง ตามดวยความสนิทสัมพันธกับ พระเจา คือ การสวดภาวนา รวมพิธีบูชาขอบพระคุณ อานหนังสือศรัทธา และหนังสือที่ ดีที่สุดในชีวิตของผมก็คือพระคัมภีร ในชีวิตการเปนครูคำสอนยังคงมีปญหาและอุปสรรค ดังนั้นจึงตองมีความอดทนดวย และการเปนแบบอยางที่ดี (ดวยความคิด คำพูด และการ กระทำ) ความเสียสละ (ทุกเวลาเชา เทีย่ ง เย็น ในวันทีม่ เี วลาผมตองหาชองทางสอนคำสอน
ใครวาครูคำสอนไมสำคัญ ?
103
เหนื่อยแตมีความสุข) สิ่งเหลานี้ชวยหลอหลอมทำใหผมทำหนาที่ในการเปนครูคำสอนที่ดี ผม ยังคงกาวเดินตอไปไมรูวาขางหนาจะเปนอยางไร ขอฝากไวกับ องคพระผูเปนเจา พระบิดา ผูใจดี ขอขอบพระคุณพระเจา 4.ฟลิป (อัครสาวก) ถาวร กัมพลกูล อายุ 48 ป ทำงานดานคำสอน 25 ป สังฆมณฑลเชียงใหม ปจจุบัน เปนเจาหนาที่ศูนยประสานงานแพรธรรมสังฆมณฑลเชียงใหม ป พ.ศ. 2539 – ปจจุบัน ( ฝกอบรมดานคำสอนแกครูคำสอน ผูนำคริสตชน ประจำหมูบานและเยาวชนศูนยคาทอลิก สอนภาษาทองถิน่ (ปกาเกอะญอ) แกผรู บั การฝกอบรมเปนครูคำสอน ศูนย คำสอนสังฆมณฑลเชียงใหม (แมริม) ป พ.ศ. 2530-2533 เปนผูชวยผูอำนวยการศูนยคำสอนสังฆมณฑลเชียงใหม ป พ.ศ. 2534-2538 เปนผูประสานงานคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อกลุม ชาติพันธุ สภาพระสังฆราชแหงประเทศไทย ป พ.ศ. 2539 –2550 เปนครูผูสอนพระคัมภีรภาคพันธสัญญาเดิมที่ศูนย คำสอนสังมณฑลเชียงใหม (แมริม) เส น ทางกระแสเรี ย กการเป น ครู ค ำสอน ผมเชื่ อ ว า กระแสเรี ย กมาจากพระประสงค ข อง พระผูเปนเจา โดยผานทางบุคลลตางๆ อันดับแรกคือบิดามารดาที่อนุญาตใหผมออกจาก หมูบานไปศึกษาที่ศูนยแมปอน ซึ่งมีอายุเพียง 8 ป บุคคลตอมาคือคุณพอโยเซฟ เซกีน็อต และคุณพอยอหนบัปติสต โบนาต ทีค่ ดั เลือกผมไปศึกษาตอทีเ่ ชียงใหม และคุณพอนิพจน เทียนวิหาร ที่ แ นะนำให ไ ปเรี ย นต อ ที่ ศู น ย ฝ ก อบรม ผู สื บ ทอดเจตนารมณ (ศู น ย ค ำสอนสั ง ฆมณฑล เชียงใหม) และจากการศึกษาอบรมเรื่องศาสนา วัฒนธรรม และสังคม มาตั้งแตเด็กจนเปน ผู ใ หญ ทำให ผ มเห็ น ว า สั ง คมชนเผ า สั ง คมชนบท ยั ง ถู ก เอารั ด เอาเปรี ย บ ถู ก ทอดทิ้ ง ไมไดรับการเอาใจใสเทาที่ควร ถูกดูถูกเหยียดหยาม ไรการศึกษา ฯลฯ ดวยเหตุนี้ ในฐานะ ที่ผมไดมีโอกาสไดเรียนหนังสือและพระธรรมคำสอนมากกวาคนอื่นๆ ดังนั้นผมจึงเลือกที่จะ เปนครูคำสอนเพื่อการทำงานประกาศขาวดี หรือ การสอนคำสอน ชวยเหลือเพื่อนพี่นองให อยูระดับที่เหมาะสมกับการเปนบุตรขององคพระผูเปนเจาอยางแทจริง
ทัศน 104 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 5.มารีอา กฤติยา อุตสาหะ อายุ 29 ป สังฆมณฑลราชบุรี ปจจุบนั เจาหนาทีศ่ นู ยคริสตศาสนธรรม สังฆมณฑลราชบุรี (ตัง้ แต ป 2547ปจจุบนั ) และกำลังศึกษาตอดานงานอภิบาลและงานคำสอนธรรมทูต คณะการแพรธรรม มหาวิทยาลัยอูรบาเนียนา กรุงโรม ประเทศอิตาลี เสนทางกระแสเรียกการเปนครูคำสอน เริ่มจากพื้นฐานครอบครัวที่แมพาไปวัดทุกวัน จึงทำ ใหมีความผูกพันกับวัดตั้งแตตอนเปนเด็ก ชอบเรียนคำสอนเพราะรูสึกวาเปนวิชาที่เขาใจงาย และมีความสุขทุกครั้งที่ไดเรียน หลังจากจบมัธยมศึกษาชั้นปที่ 6 ก็ไดรับแรงบันดาลใจอยาก ทำงานคำสอน เพราะคิดวา ถาทำงานดานนี้ เราก็ไดพูดในสิ่งที่เราเชื่อ ซึ่งเปนสิ่งอยากทำอยู ลึกๆในใจ ตอมาในป 2543 (ค.ศ. 2000) วิทยาลัยแสงธรรมไดเปดสาขาศึกษาคริสตศาสน ศึกษา จึงไดรับทุนการศึกษาจากสังฆมณฑลราชบุรี ไปศึกษาในสาขาวิชาฯนี้ ในระดับปริญญาตรี ซึ่งเปนบัณฑิ ตครู คำสอนรุ นแรก ป พ.ศ. 2547 และเขาทำงานที่ศูนยคริสตศาสนธรรม สังฆมณฑลราชบุรี ฝายงานวิชาการและฝายงานยุวธรรมทูต เปนเวลา 4 ปหลังจากนั้นไดไป ศึกษาตอที่ประเทศอินเดีย ดานเทววิทยาเบื้องตน 3 เดือน และไปศึกษาตอระดับปริญญา โทดานคำสอนและการแพรธรรมที่กรุงโรม ประเทศอิตาลี ตั้งแตปการศึกษา 2552-2554 และจะกลับมารับใชพระศาสนจักรในงานคำสอนและการแพรธรรม ตามที่ผูใหญมอบหมาย ตอไป จากบทสัมภาษณครูคำสอนเหลานี้ จะเห็นวาครูคำสอนแตละทาน ไดรบั กระแสเรียก ในการเปน ครูคำสอนที่แตกตางกันไป ไดรับแรงบันดาลใจและการสนับสนุนจากครอบครัว บรรดามิชชันนารี พระสังฆราชพระสงฆและบุคคลตางๆ และแตละคนก็นอ มรับในการทำหนาที่ ครูคำสอนดวยใจยินดี และพรอมที่จะติดตามพระองคตลอดไป แมวาจะมีความยากลำบากบาง แตก็มีพระเจาอยูเคียงขางเสมอ ครูคำสอนแตละทานก็พรอมที่จะทำหนาที่ในการประกาศ พระวาจาของพระองค สอนคำสอน แบงปนความเชื่อ ความรักของพระเจา เอาใจใสดาน จิ ต วิ ญ ญาณ ศั ก ดิ์ ศ รี ค วามเป น มนุ ษ ย ช ว ยเหลื อ เพื่ อ นพี่ น อ ง ฯลฯ ให กั บ คริ ส ตชนและ ผูสนใจในชุมชน เขตวัด โรงเรียนและในทุกหนทุกแหง ทำงานดวยความเสียสละ อดทน เปนแบบอยางที่ดี และไมรูจักเหน็ดเหนื่อย และกาวเดินตอไปเพื่องานของพระองคเสมอ ขาพเจาขอเปนกำลังใจใหกบั ครูคำสอนทุกทาน ทีท่ ำหนาทีใ่ นกระแสเรียกครูคำสอน ที่ไดรับดวยความเสียสละ และขอพระเปนเจาโปรดตอบแทนน้ำใจดีของครูคำสอนทุกทาน เสมอ
ใครวาครูคำสอนไมสำคัญ ?
105
ดังนั้น ขาพเจาขอสรุปบทความนี้ดวย “คำขวัญวันครูคำสอนไทย” ซึ่งพระสังฆราช วีระ อาภรณรัตน ประมุขสังฆมณฑลเชียงใหมและประธานคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อคริสต ศาสนธรรม แผนกคริสตศาสนธรรม สภาพระสังฆราชฯ ไดกลาวไวในสาร คำสอน ป ที่ 22 ฉบั บ ที่ 51 วั น ที่ 16 ธั น วาคม 2553 (โอกาสวั น ครูคำสอนไทย) วา “ครูคำสอน เปนบุคลากรสำคัญกลุมหนึ่ง ไมวาทานจะ เปนครูคำสอนเต็มเวลา ครูคำสอน (บางเวลา) ในโรงเรียน ในเขตวัด และครูคำสอน อาสาสมัคร พี่นองพระสงฆและนักบวช ควรสงเสริมกระแสเรียก ครูคำสอนเหมือนอยาง ที่ทานไดรับการสงเสริม โปรดคัดเลือกเยาวชนใหรับการอบรมเปนครูคำสอน ในโรงเรียน และในสังฆมณฑลของตน จะไดมีทายาทครูคำสอนปฏิบัติหนาที่สืบไป ทานควรจัดการ พบปะ ภาวนา รวมมิสซา เยี่ยมเยียน ใหกำลังใจ และฟนฟูจิตใจ แกครูคำสอนเปน พิเศษ เพราะพวกเขาเปนฆราวาส มีครอบครัว ตองการความเขาใจ กำลังใจ การให เกียรติ และความเอาใจใสจากพระศาสนจักร เพือ่ รวมงานกับเรา พอขอขอบใจทีท่ า นเลือก และสมัครใจเปนครูคำสอน ขอพระเปนเจาโปรดอวยพรใหทานกลาเปนครูคำสอนแบบอยาง ที่ดีแกเด็กและเยาวชนยุคปจจุบัน” ในเมื่อ “ครูคำสอนเปนกระแสเรียกหนึ่ง” ที่ถูกเรียกมาเพื่อรวมงานและติดตาม องค พ ระเยซู เจ า เปรี ย บเสมื อ นเป น ประกาศก ครู แ ละผู อ บรมสั่ ง สอน ประกาศข า วดี ข อง พระองค และอุทิศตนเพื่อพระศาสนจักรแลว ทานละ “คิดวาครูคำสอนสำคัญหรือไม”
ทัศน 106 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 ประชาสัมพันธงานชุมนุมครูคำสอนระดับชาติ ครั้งที่ 4 ในโอกาสที่ สมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกตที่ 16 ทรงประกาศ ปแหงความเชื่อ (Year of Faith) ซึ่งเริ่มตั้งแตวันที่ 11 ตุลาคม 2012 โอกาสครบ 50 ป ของการเปด สภาสังคายนาวาติกนั ที่ 2 และครบ 20 ป การพิมพหนังสือคำสอนพระศาสนจักรคาทอลิก (CCC) ถึงวันที่ 24 พฤศจิกายน 2013 สมโภชพระเยซูเจากษัตริยแ หงสากลจักรวาลนัน้ คณะกรรมการคาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกคริสตศาสนธรรม มีมติรวมกัน ในการ “จัดงานชุมนุมครูคำสอนระดับชาติ ครั้งที่ 4” และเปน “ปแหงความเชื่อใน ชีวิตครูคำสอนไทย” ดวย ในวันที่ 17-19 ตุลาคม 2012/2555 ณ วิทยาลัยแสงธรรม จึงขอประชาสัมพันธเพื่อกราบเรียนเชิญบรรดาพระสังฆราช พระสงฆ ผูบริหารโรงเรียน เขารวมงานชุมนุมครูคำสอนฯ และสนับสนุนครูคำสอนเขารวมงานชุมนุมครูคำสอนฯในครั้ง นี้ดวย ขอขอบคุณ !!! โดยติ ด ต อ ได ที่ ศู น ย ค ริ ส ตศาสนธรรมของแต ล ะสั ง ฆมณฑล หรื อ ดู ข อ มู ล เพิ่ ม เติ ม ได ที่ www.thaicatechesis.com
107
ใครวาครูคำสอนไมสำคัญ ?
สถิติครูคำสอนในประเทศไทย ป พ.ศ. 2552 / ค.ศ. 2009
สังฆมณฑล
ครูคำสอน เต็มเวลา
ครูคำสอนบางเวลา (ในโรงเรียน/วัด)
ครูคำสอน อาสาสมัคร
รวม
ชาย
หญิง
ชาย
หญิง
ชาย
หญิง
กรุงเทพฯ
3
23
93
449
6
16
590
จันทบุรี
6
15
32
69
14
1
137
เชียงใหม
37
12
170
65
14
6
304
ทาแร-หนองแสง
-
5
45
190
-
2
242
นครราชสีมา
-
6
13
42
15
38
114
นครสวรรค
-
-
30
16
-
-
46
ราชบุรี
14
33
22
128
12
26
235
สุราษฎรธานี
3
10
14
24
11
20
82
อุดรธานี
15
13
5
13
6
2
54
อุบลราชธานี
-
-
13
77
18
54
162
รวม
78
117
437
1073
96
165
1966
ทัศน 108 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555
คริสตศาสนธรรมกรุงเทพฯ, แผนก. คูมือแนะแนวทั่วไปสำหรับการสอนคำสอน. (General Directory for Catechesis (GDC ), กรุงเทพฯ : โรงพิมพอัสสัมชัญ. 1997. คาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกคริสตศาสนธรรม, คณะกรรมการ. คูมือแนะแนวการสอน คำสอนในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพอัสสัมชัญ. 2010. การประกาศพระวรสารในโลกปจจุบัน. (Evangelii Nuntiandi ), 1975. คำสอนอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ, ศูนย. พระสมณสาสนเตือนใจเรื่องการสอนคำสอนในยุค ปจจุบัน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพอัสสัมชัญ. 1990. คำสอนระดับชาติและศูนยคำสอนอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ, สำนักงาน. คูมือครูคำสอน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพอัสสัมชัญ. 1994. โกสเต, โรแบต. บาทหลวง. หนังสือประวัติการเผยแพรคริสตศาสนาในสยามและลาว. กรุงเทพฯ : สื่อมวลชนคาทอลิกประเทศไทย Ufficio Catechistico Nazionale, Orientamenti e Itinerari di Formazione dei Catechisti, EDB, Bologna 1991, หนา 37) Conferenza Episcopale Italiana, La Formazione di Catechisti nella Comunita Cristiana Orientamenti Pastorali, EDB, Bologna 1982, ขอ 12 Conferenza Episcopale Italiana, Il Rinnovamento della Catechesi , ขอที่ 185, Formazione Catechista in Italia negli Anni Ottanto, LDC ,Torino 1982, หนา 40,50) Gatti Gaetano, Il Minister del Catechista, EDB, Bologna, 1978 หนา 35-35, 39-41,48
ทัศน 118 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 * หมวดพิธีกรรม *
¡ÒÃãªé¤ÓàÃÕ Â¡ ¾ÃйÒÁ¢Í§¾ÃÐà¨éÒ
หลายๆท า นอาจจะสงสั ย ว า ทำไม บางวัดเวลาที่ขับรองเพลงบทสรอยตอบรับ บทสดุ ดี นั้ น ขั บ ร อ งคำว า “องค พ ระเจ า ” แทนคำวา “พระยาหเวห” ที่เราเคยขับรอง กันมานาน ยกตัวอยางเชน เมื่อกอนเราเคย ขับรองเพลงบทสรอยที่ 15 วา “พระยาหเวห เปนความสวางและเปนความรอดของขาพเจา” เราขับรองเปน “องคพระเจาเปนความสวาง และเปนความรอดของขาพเจา”
ã¹¾Ô ¸¡Õ ÃÃÁ บาทหลวงบุญชรัสมิ์ สุขสวาง
บาทหลวงสังกัดอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ และคณะกรรมการดนตรีศักดิ์สิทธิ์ในพิธีกรรม
การใชคำเรียกพระนามของพระเจาในพิธีกรรม
พี่ น อ งบางท า นสอบถามผมในฐานะ ที่ทำงานเกี่ยวกับดนตรีศักดิ์สิทธิ์ วาทำไมถึง ตองเปลี่ยน ทั้งๆที่บทสรอยเหลานั้นเราก็รอง กันมานานแลว เหตุผลที่ตองเปลี่ยนก็เพราะวา สมณ กระทรวงพิ ธี ก รรมและศี ล ศั ก ดิ์ สิ ท ธิ์ ได มี จดหมายถึ ง สภาพระสั ง ฆราชต า งๆทั่ ว โลก ลงวันที่ 28 มิถุนายน 2008 เรื่องการใช คำเรียก “พระนามของพระเจา” มีใจความ ว า การถ า ยทอดพระวาจาของพระเจ า จาก ภาษาต น ฉบั บ จำเป น ต อ งถ า ยทอดอย า ง ซื่ อ สั ต ย รวมทั้ ง การอ า งอิ ง หรื อ การกล า ว ถึ ง พระนามของพระเจ า ในรู ป อั ก ษรสี่ ตั ว (tetragrammaton) “hwhy” (YHWH -
1
119
ภาษาไทยออกเสียงวา “ยาหเวห”) ตองได รับความเคารพดวย ดังนั้นจึงใหคำแนะนำใน ภาคปฏิบัติวาขอใหงดการออกเสียงพระนาม ของพระเจาอยางตรงตัว และใชคำที่มีความ หมายเทียบเทาแทน พระนามของพระเจาในพระคัมภีร1 พระนามของพระเจ า ในพระคั ม ภี ร เขียนดวยอักษรสี่ตัว “YHWH” ซึ่งเปนรูป โบราณรูปหนึ่งของกริยา “เปน” (to be) ในภาษาฮี บ รู นั ก วิ ช าการบางคนเข า ใจว า เปนรูปบอกสาเหตุ (causative form) ของ กริยานี้ จึงมีความหมายวา “พระองคทรง บันดาลใหเปน” “พระองคทรงใหความเปน
เรียบเรียงจาก New Jerusalem Bible อพยพ 3 เชิงอรรถ g
ทัศน 120 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 อยู” แตดเู หมือนวานาจะเปนรูปของกริยาใน นิเทศมาลา ปจจุบนั กาล (present indica tive) หมายความวา “พระองคทรงเปนอยู” (He is) ในหนั ง สื อ อพยพ พระเจ า เป ด เผย พระนามศักดิ์สิทธิ์นี้แกโมเสสเมื่อโมเสสถาม ว า “เมื่ อ ข า พเจ า ไปหาชาวอิ ส ราเอลแล ว บอกเขาวา พระเจาของบรรพบุรุษของทาน ทรงสงขาพเจามาหาทาน” ถาพวกเขาถาม ขาพเจาวา “พระองคทรงพระนามวาอะไร เลา” ขาพเจาจะตอบเขาอยางไร” (อพย3:13) คำตอบของพระเจา คือ “’ehyeh ’asher ’ehyeh (เราเปนผูซึ่งเปน)” ซึ่ง ยังเปนที่ถกเถียงอยูวาวลีนี้มีความหมายวา อยางไร เพราะพระเจาทรงกลาวถึงพระองค เองโดยใชกริ ยาในบุ รุษที่หนึ่ งเอกพจน ซึ่ง อาจหมายความวา “เราคือเราไงละ” คือ พระองคไมทรงตองการจะเปดเผยพระนาม ใหรู แตการเขาใจเชนนี้ใชไมไดที่นี่ เพราะ พระองค ท รงต อ งการบอกให โ มเสสรู จั ก พระนาม ซึ่ ง ตามความคิ ด ของชาวเซมิ ติ ค ต อ งอธิ บ ายลั ก ษณะพระองค บ า งด ว ย วลี ภาษาฮีบรูนี้ยังแปลไดอีกวา “เราเปนผูซึ่ง เปน”จึงมีความหมายวา “เราเปนผูมีความ เปนอยู” ผูแปลพระคัมภีรเปนภาษากรีกก็ดู เหมือนจะเขาใจเชนนี้ จึงแปลวา ‘ego eimi ho on’ - พระเจาเทานั้นทรงเปนผูที่ทรงมี “ความเปนอยู” อยางแทจริง ซึ่งหมายความ วา พระองคทรงมีความเปนอยูเหนือทุกสิ่ง
และทรงเปนความลึกลับอยูเ สมอสำหรับมนุษย นอกจากนั้น ตามความเขาใจของชาวเซมิติค ความเปนอยูจะตองมี “ผูอยูดวย” เสมอ “ผูมีความเปนอยู” ในที่นี้จึงมีความหมายวา พระองค ท รงอยู กั บ ชาวอิ ส ราเอล และยั ง ทรงกระทำกิ จ การในประวั ติ ศ าสตร ข อง ประชากรของพระองค และในประวัตศิ าสตร ของมนุ ษ ยชาติ โดยทรงเป น ผู น ำประวั ติ ศาสตรดังกลาวไปสูจุดหมาย คำวา “ยาหเวห” จึงเปนคำที่ถูกเขียน เพื่อหมายถึงพระเจา เพื่อแสดงถึงราชศักดิ์ และความยิ่ ง ใหญ อั น หาขอบเขตมิ ไ ด ข อง พระเจา ซึง่ ตามธรรมประเพณีของพระคัมภีร พันธสัญญาเดิม พระนามที่ไดรับการเปดเผย นี้ จ ะไม มี ก ารออกเสี ย งแบบตรงตั ว (ว า “ยาหเวห”)แตจะเลี่ยงไปใชคำที่มีความหมาย เทียบเทากันคือคำวา “Adonai” (องคพระ ผู เ ป น เจ า /เจ า นาย) แม เวลาชาวยิ ว อ า น พระคั ม ภี ร เมื่ อ พวกเขาเจออั ก ษรสี่ ตั ว นี้ พวกเขาก็จะอานอักษรสี่ตัวนี้วา “Adonai” ไม ค วรแปลกใจที่ ผู อ า นพระคั ม ภี ร เลี่ยงไมออกพระนามของพระเจาแมจะเห็น คำวา “YHWH” ไมใชเพราะกลัวจะออก พระนามของพระองคโดยไมสมเหตุแตเปน เพราะพวกเขาตองการแสดงความเคารพอยาง สูงสุด แมกระทั่งในภาษาไทยของเราก็ตาม พระนามของพระมหากษั ต ริ ย ก็ ถู ก สงวนไว สำหรั บพระองค เท านั้ น รวมถึ งเวลาเขี ยน
การใชคำเรียกพระนามของพระเจาในพิธีกรรม
พ ร ะ น า ม ข อ ง พ ร ะ อ ง ค เร า ก็ มั ก เขี ย น “พระบาทสมเด็ จ พระเจ า อยู หั ว ฯ” ซึ่ ง ข อ ความในเครื่องหมายไปยาลนอยนั้นละการ เขีย (หรืออาน พระนามของพระมหากษัตริย แบบตรงตั ว เพื่ อ ให เ กี ย รติ แ ละแสดงความ เคารพพระนามของพระองคทานนั่นเอง ทำไมจึงตองเปน “องคพระผูเปนเจา” ในหนังสือพระคัมภีรภาษาตนฉบับนั้น เมื่อกลาวถึงพระเจาก็เขียนดวย tetragram maton แตดูเหมือนวาผูแปลพระคัมภีรเปน ภาษาอื่นก็เขาใจธรรมประเพณีในพระคัมภีร เกี่ ย วกั บ พระนามของพระเจ า ดั ง นั้ น ด ว ย ความซื่อสัตยท้งั แตธรรมประเพณีและซื่อสัตย ตอการถายทอดพระวาจาของพระเจาดวย ความเคารพ เราจึงพบวาในพระคัมภีรภาษา กรี ก ฉบั บ เจ็ ด สิ บ (Septuagint) ใช ค ำว า Kyrios ซึ่ ง มี ค วามหมายว า “องค พ ระผู เปนเจา” พระคัมภีรภาษากรีกฉบับเจ็ดสิบนี้เกิด ขึ้นกอนหนายุคคริสตกาล และพระคัมภีร ฉบับเจ็ดสิบยังเปนพระคัมภีรของคริสตชน ยุคแรกเริ่มที่ใชภาษากรีก และเราจะเห็นได ว า ในพระคั ม ภี ร พั น ธสั ญ ญาใหม นั้ น บรรดา คริสตชนไมเคยออกเสียงอักษรสี่ตัวนี้เลย คริสตชนที่พูดภาษาลาตินก็ถือปฏิบัติ เชนนี้เชนกัน ในพระคัมภีรภาษาลาตินฉบับ Vulgate นักบุญเยโรมก็ใชคำวา Dominus
121
แทนอักษรสี่ตัวนี้ ซึ่งคำนี้มีความหมายเทียบ เทา “Adonai” ซึ่งชาวยิวใชเรียกพระนาม พระเจาแทนการออกเสียง “ยาหเวห” และ เทียบเทาคำวา “Kyrios” ในภาษากรีก เมื่ อ นั ก บุ ญ เปาโลกล า วถึ ง การตรึ ง กางเขนนัน้ ทานกลาววา (ฟป2:9) ทานไมได หมายถึ ง นามอื่ น นอกจาก “องค พ ระผู เปนเจา” และทานก็ยังกลาวตอไปวา (ฟป 2:11 เทียบ อสย 42:8) การเรียกพระเยซู คริสตเจาผูทรงกลับคืนพระชนมชีพวา เปน องค พ ระผู เ ป น เจ า จึ ง เป น การประกาศถึ ง พระเทวภาพของพระองค ดังนั้น “องคพระ ผู เ ป น เจ า ” จึ ง เป น การเชื่ อ มโยงระหว า ง พระเจ า ของอิ ส ราเอลกั บ พระเมสสิ ย าห ใ น ความเชื่ อ ของคริ ส ตชน ดั ง ที่ เราเห็ น ได ใ น รม 10:9 1คร 2:8 12:3 การหลีกเลี่ยงออกเสียงอักษรสี่ตัวซึ่ง เป น พระนามของพระเจ า นี้ จึ ง เป น ธรรม ประเพณีของพระศาสนจักรมาตั้งแตเริ่มแรก และมีเหตุผลทางเทววิทยารองรับ การออก เสียงพระนามของพระเจาอยางตรงตัว ไมวา จะเปน “ยาหเวห” รวมถึง “ยะโฮวาห” ไมใช ธรรมประเพณี ของพระศาสนจั กรหรื อของ คริสตชน ดังที่เราไมพบการออกเสียงอักษร สี่ตัวนี้ในการอานหรือแปลพระคัมภีรภาษา ใดเลย แตพบวาในชวงหลังๆ มีการออกเสียง อักษรสี่ตัวนี้ในภาษาตางๆ เชน Yahweh,
ทัศน 122 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 Jahweh, Jave, Yehovah ฯลฯ รวมถึง “ยาหเวห” ในภาษาไทย ดังนั้นการออกเสียง พระนามของพระเจาโดยตรงโดยเฉพาะใน การฉลองพิ ธี ก รรมซึ่ ง ต อ งซื่ อ สั ต ย ต อ ธรรม ประเพณีนน้ั จึงไมสอดคลองกับสิง่ ทีพ่ ระศาสนจักร ปฏิบัติมาชานาน ทางสมณกระทรวงพิ ธี ก รรมและศี ล ศักดิ์สิทธิ์ จึงไดกำหนดแนวทาง ซึ่งพอสรุป ไดดังนี้ 1 . ใ น ก า ร เ ฉ ลิ ม ฉ ล อ ง พิ ธี ก ร ร ม (พิ ธี มิ ส ซาฯ และศี ล ศั ก ดิ์ สิ ท ธิ์ ต า งๆ) ใน บทเพลง บทภาวนาต า งๆ พระนามของ พระเจาในรูปของ YHWH (Tetragrammaton) จะตองไมอานตรงตัว (วา “ยาหเวห” หรือ “ยะโฮวาห”) เลย 2.ในคำแปลพระคั ม ภี ร เ ป น ภาษา ป จ จุ บั น ส ำ ห รั บ ใ ช ใ น พิ ธี ก ร ร ม ข อ ง พระศาสนจั ก รให ป ฏิ บั ติ ต ามที่ ก ำหนดไว ในข อ 41 ของคำแนะนำ Liturgiam Authenticam คือ พระนามของพระเจา ในรู ป ของ Tetragrammaton (YHWH) ตองแปลใหเทากับคำวา Adonai/Kyrios (Lord, Signore, Seigneur, etc.) [ที่ภาษาไทยเราไดใชวลี “องคพระผูเปนเจา” หรือบางที “พระเจา” อยูแลวดวย] 3.ในกรณี ที่ ใ นภาษาฮี บ รู มี ค ำว า Adonai ตามหลั ง Tetragrammaton (YHWH) ก็ใหแปลคำ Adonai วา Lord
และ YHWH ว า God [นั่ น คื อ แปลว า “พระเจาองคพระผูเปนเจา หรือ “องคพระ ผูเปนเจาพระเจา”] ตามที่ชาวยิวอานภาษา ฮี บ รู และพระคั ม ภี ร ทั้ ง ฉบั บ LXX และ Vulgata ปฏิบัติอยูแลว ก า ร ป รั บ แ ก ไ ข บ ท เ พ ล ง ที่ มี ค ำ ว า “พระยาหเวห” ปรากฏ ในการประชุ ม สมั ย สามั ญ ของสภา พระสังฆราชฯ แหงประเทศไทย ป 2009 ได มี ก ารพิ จ ารณาจดหมายฉบั บ นี้ พร อ ม กั บ มอบหมายให ค ณะกรรมการคาทอลิ ก เพื่ อ พิ ธี ก รรมดำเนิ น การตามแนวทางของ สมณกระทรวงฯ โดยในเบื้องตนตองหาคำที่ เหมาะสมแทนคำว า “พระยาห เวห ” ที่ ปรากฏอยูในบทสรอย และบทเพลงบางบท ทางคณะกรรมการพิ ธี ก รรมได ม อบ หมายให ค ณะอนุ ก รรมการดนตรี ศั ก ดิ์ สิ ท ธิ์ สามเณราลัยแสงธรรมชวยดำเนินการและ ทดลองใช ซึ่งทางคณะอนุกรรมการดนตรี ศักดิ์สิทธิ์ สามเณราลัยแสงธรรมไดพิจารณา และปรึ ก ษาอาจารย วิ ช าพระคั ม ภี ร และ วิชาพิธกี รรม ไดรบั คำแนะนำวาคำภาษาไทย ที่ ใช แ ทนคำว า “พระยาห เวห ” คื อ คำว า “องคพระผูเปนเจา” (หรือคำวา “พระเจา” ในบางกรณี) ป ญ หาที่ พ บคื อ คำว า “องค พ ระ ผู เ ป น เจ า ” ออกเสี ย งเป น 5 พยางค
การใชคำเรียกพระนามของพระเจาในพิธีกรรม
123
และคำว า “พระเจ า ” ออกเสี ย งเป น 2 พยางค ไม เ ท า กั บ คำว า “พระยาห เวห ” ซึ่งมีปรากฏอยูในบทเพลงตางๆ ที่ออกเสียง 3 พยางค ดั ง นั้ น ทางผู รั บ ผิ ด ชอบจึ ง เสนอใชคำวา “องคพระเจา” แทนคำวา “พระยาหเวห” ที่ปรากฏอยูในคำรองของ บทสรอย และบางบทเพลง โดยไมเปลี่ยน ทำนอง แต ส ามารถเอื้ อ นคำร อ งนี้ ไ ด เ พื่ อ ออกเสียงใหชัดเจนตามหลักภาษาไทย “องคพระเจา” ในบทสรอยตางๆ ในบทสรอยตอบรับบทเพลงสดุดีทั้ง 83 บทนั้น มีบทสรอยที่มีคำวา “พระยาหเวห” ปรากฏไไอยูเพียงไมกี่บทเทานั้น (บทที่ 1, 7, 9, 10, 12, 15, 24, 28, 34, 39, 41, 58, 72) ซึ่ ง ในทางปฏิ บั ติ นั้ น สามารถใช ค ำว า “องคพระเจา” แทนคำวา “พระยาหเวห” ไดเลย
อย า งไรก็ ต ามการใช ค ำว า “องค พ ระเจ า ” แทนคำวา “พระยาหเวห” นี้ มีขอบเขต เฉพาะเจาะจงกั บ บทสร อ ย และบทเพลง เดิมที่มีคำวา “พระยาหเวห” ปรากฏอยู เท า นั้ น สำหรั บ บทภาวนา และข อ ความ จากพระคั ม ภี ร ที่ ใช ใ นพิ ธี ก รรมจะใช ค ำว า “องค พ ระผู เ ป น เจ า ” (หรื อ “พระเจ า ”) ตามที่คณะกรรมการพิธีกรรมกำหนด แนวทางสำหรับการประพันธเพลง เมื่ อ เป น เช น นี้ ใ นการประพั น ธ เ พลง ใหม ๆ ต อ งหลี ก เลี่ ย งการออกพระนาม พระเจ า โดยตรง โดยใช ค ำว า องค พ ระ ผูเ ปนเจา, พระเจา, องคพระเจา แทน ซึ่ง วลีตางๆเหลานี้สามารถเลือกใชไดตามความ เหมาะสมตามวิธีการของนักประพันธเพลง แตละทาน
ทัศน 124 วารสารแสงธรรมปริ ฉบัับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2012/2555 ดั ง นั้ น การเปลี่ ย นการขั บ ร อ งคำว า “พระยาหเวห” เปน “องคพระเจา” จึงไม ใช ก ารที่ จ ะเลื อ กปฏิ บั ติ ห รื อ ไม ป ฏิ บั ติ ก็ ไ ด แตตองปฏิบัติเพราะนี่เปนธรรมประเพณีของ พระศาสนจั ก รและเป น คำแนะนำที่ ส ภา พระสังฆราชฯ รับมาจากสมณกระทรวงพิธี กรรมและศีลศักดิ์สิทธิ์ บทเพลงศั ก ดิ์ สิ ท ธิ์ โ ดยเฉพาะอย า ง ยิ่ ง บทเพลงในพิ ธี ก รรมเป น เครื่ อ งช ว ยให สัตบุรุษสรรเสริญพระเจาอยางเปนน้ำหนึ่ง
ใจเดียวกัน (เทียบ SC 112) ดังนั้นการเลี่ยง ออกพระนามพระเจาแบบตรงตัวไปใชคำที่มี ความหมายเทาเทียมกันนัน้ จึงชวยใหคริสตชน ไทยเราเปนหนึง่ เดียวกับพระศาสนจักรทัว่ โลก ไดมากขึน้ และยังชวยใหเราเขาใจความหมาย ทางเทววิทยาไดอีกวา “พระคริสตเจาทรง เป น องค พ ระผู เ ป น เจ า ผู ท รงดำรงอยู ใ น ปจจุบัน ทรงดำรงอยูในอดีต และจะเสด็จ มาในอนาคต” (เทียบ วว 1:8)