σελφ σέρβις τεύχος 509 by BOUSSIAS

509

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020 2020

ΑΓΟΡΑ Πανόραµα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2020 Η εικόνα του κλάδου των σούπερ µάρκετ το 2019

- 4972 ISSNISSN 11051105 - 4972

σελ. 16

Μπόνους 1 δισ. ευρώ κερδίζουν σελ. 20 φέτος τα σούπερ µάρκετ ΡΕΠΟΡΤAΖ Προγράµµατα πιστότητας Ούτε εύκολη υπόθεση ούτε φτηνή επιλογή

σελ. 30

ΘEΜΑ Ηλεκτρονικό εµπόριο Προς αλλαγή υποδείγµατος σούπερ µάρκετ

σελ. 34

EΡΕΥΝΑ CENSUS 2019 Η εξέλιξη τζίρου και δικτύου καταστηµάτων από την IRI

σελ. 42

ΠΡΟΪOΝ Κατεψυγµένα προϊόντα Άνοδος πωλήσεων στα σούπερ µάρκετ, σελ. 48 αγωνία για το ho.re.ca.

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Editorial

Ηγεμόνες σε έρημη γη…

άθε φορά που οι κοινωνίες δοκιμάζονται, έρχονται στην επιφάνεια οι εγγενείς αδυναμίες των ισχυόντων συστημάτων διακυβέρνησης και ενισχύεται η ανάγκη ανατροπής βασικών πεποιθήσεων στις οποίες στηρίζουν την αποδοχή τους. Μπορούμε σήμερα να ελπίζουμε σε μια ουσιαστική εξέλιξη των θεσμών που ρυθμίζουν τις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις, ως συνέπεια της κρίσης που προκάλεσε ένας ιός, ο οποίος έφερε στην επιφάνεια χρονίζουσες στρεβλώσεις, οδηγώντας διεθνώς τις κοινωνίες στα όρια αντοχής τους; Μπορεί τα σημάδια μέχρι στιγμής να μην είναι αισιόδοξα, όμως η ιστορία διδάσκει πως από πρωτοφανείς και βαθιές ανατροπές των δεδομένων ξεπηδούν νέες ιδέες, που οδηγούν σε μια καινούργια -ευσταθή για κάποιο χρονικό διάστημα- ισορροπία. Μακροπρόθεσμα, ισχυροποιείται η αμφισβήτηση των κοινωνικών στρεβλώσεων και αποβάλλονται από το νέο υγιή κοινωνικό οργανισμό οι αρτηριοσκληρωτικές ιδέες, που τον εξασθενούν. Για όσους εξετάζουν την επιφάνεια των πραγμάτων και έχουν δυσανεξία στις αλλαγές, από θέση ή από φύση, τα κυρίαρχα διεθνώς μοντέλα διακυβέρνησης άντεξαν στην προηγούμενη κρίση, αφού έως και σε χώρες που υπέφεραν από βαθιά ύφεση σημειώθηκαν αναπτυξιακές τάσεις. Τι δείχνει όμως η μελέτη σε βάθος των δεδομένων, ακόμη και πριν την εκδήλωση της πανδημίας; Το 2007 το παγκόσμιο δημόσιο χρέος ανερχόταν σε 142 τρισ. δολάρια, περίπου δυόμιση φορές μεγαλύτερο του παγκόσμιου ΑΕΠ. Πριν την πανδημία, τον Ιανουάριο του 2020, είχε εκτοξευτεί στα 257 τρισ. δολά4 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ρια, όπως αναφέρει το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο, τρεισήμισι φορές πάνω από το παγκόσμιο ΑΕΠ. Τον περασμένο Μάρτιο, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας προειδοποιούσε πως οι άνεργοι και οι υποαπασχολούμενοι θα αυξηθούν, λόγω της νέας κρίσης, κατά ένα δισεκατομμύριο. Αντίστοιχα δυσοίωνα είναι τα στοιχεία και για τη χώρα μας, που δεν ξεφεύγει από τον γενικό κανόνα της αντίστασης στην αναθεώρηση αποτυχημένων πολιτικών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Νοέμβριο θα καταγράφουμε σχεδόν 5 δισ. ευρώ απώλεια τζίρου για τις επιχειρήσεις, στο 1 δισ. ευρώ υπολογίζεται η απώλεια εισοδήματος για τα νοικοκυριά, ενώ κάθε μήνας lockdown εκτιμάται πως κοστίζει περί τις 50.000 θέσεις εργασίας. Η αδράνεια, η ιδιότητα που κάνει ένα σώμα να αντιστέκεται σε οποιαδήποτε μεταβολή της κινητικής του κατάστασης, εκφράζεται και στη διατήρηση απόψεων που δεν συνάδουν με τις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας, κυρίως από όσους έχουν ήδη θέση εξουσίας ή προσβλέπουν σε ηγεμονία στον τομέα τους. Γινόμαστε θεατές τιτανομαχιών, σε πεδία της οικονομίας που είναι σήμερα προνομιακοί χώροι για όσους επενδύουν σε υψηλά κέρδη και καταξίωση, ακόμη και στην κατάκτηση μονοπωλιακών θέσεων. Ορισμένες επιχειρήσεις, με την ανοχή, αν όχι και με τη σύμπραξη των κυρίαρχων θεσμών, έχουν ήδη καταφέρει τον στόχο τους, και μάλιστα σε τομείς νευραλγικούς για τη ζωή των πολιτών. Όμως, τι αξία έχει μακροπρόθεσμα η ηγεμονία, όταν η δυνατότητα παραγωγής αξίας των ηγεμονευόμενων κατρακυλά; Ποιος επιχειρηματίας με σκέψη απαλλαγμένη από αρτηριοσκληρωτικές λογικές, θα επιθυμούσε να κυριαρχήσει σε οποιαδήποτε αγορά

σβήνοντας από τον χάρτη τους μικρότερους επιχειρηματίες του κλάδου του, όταν αυτοί, ειδικότερα στην περίπτωση χωρών όπως η δική μας, εξασφαλίζουν την επιβίωση ενός συγκλονιστικά μεγάλου αριθμού πολιτών; Ποιος μπορεί να πιστέψει πως οι προκαλούμενοι τριγμοί δεν θα δημιουργούσαν ένα τσουνάμι, που θα έπληττε και τον ίδιο; Κι όμως… Η οικονομική κρίση που βασάνισε για πάνω από μια δεκαετία τη χώρα θα έπρεπε να έχει ήδη οδηγήσει σε αναθεώρηση πολλών από τις απόψεις που την επέτειναν. Η πολυπαραγοντική νέα κρίση δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Είναι ζωτικής σημασίας, και άρα μονόδρομος, να λειτουργήσει ως ευκαιρία αναδιατύπωσης βασικών αρχών λειτουργίας της αγοράς και της κοινωνίας. Για να εκλείψουν τα οράματα για ηγεμονίες, αλλά και ο κίνδυνος επικράτησης ισχυρών σε έρημες χώρες. Ο Άλντους Χάξλει, στο βιβλίο του «Brave New World», περιέγραφε το 1932 ένα δυστοπικό μέλλον, όπου ο έλεγχος των πολιτών δεν απαιτούσε, όπως στην οργουελική εκδοχή, φυσική βία, αλλά τον έλεγχο του μυαλού. Το μυαλό είναι πάντα το κλειδί. Ιδίως μετά από μια μεγάλη κρίση, οι πολίτες έχουν να διαλέξουν μεταξύ μιας νέας, απαλλαγμένης από πολλές στρεβλώσεις της προηγούμενης, κοινωνική συνοχή και μιας ακόμη πιο σκοτεινής περιόδου, που έστω για μικρό χρονικό διάστημα, θα προκαλέσει τραγικές απώλειες. Όσο πιο γρήγορα συνειδητοποιήσουμε την ατομική μας ευθύνη στην ενίσχυση της ελεύθερης σκέψης, τόσο πιο γρήγορα θα βρεθούμε πιο κοντά σε αυτό που η επιβίωση του ανθρώπινου είδους απαιτεί. Ξένια Μαντζιώρη, Διευθύντρια Σύνταξης

Περιεχόμενα

editorial

04 Ηγεμόνες σε έρημη γη…

επικαιρότητα

08 Τα νέα της ελληνικής αγοράς

διεθνή

έρευνα

42 CENSUS 2019 Η εξέλιξη τζίρου και δικτύου καταστημάτων από την IRI 46 Σούπερ μάρκετ και καταναλωτές ζουν το δεύτερο κύμα του κορωνοϊού

15 Τα διεθνή νέα

προϊόν

αγορά

Άνοδος πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ, αγωνία για το ho.re.ca.

16 Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ

Μάρκετ 2020 Η εικόνα του κλάδου των σούπερ μάρκετ το 2019 20 Μπόνους 1 δισ. ευρώ κερδίζουν φέτος τα σούπερ μάρκετ 22 O Covid-19, τα lockdown, ο τουρισμός κι οι ΜμΕ 24 Απαγόρευση πωλήσεων προϊόντων… δευτερεύουσας ανάγκης 25 Νέο look & feel τμημάτων πωλήσεων από την ΕΥΣ 26 Πού θα επενδύσει η Lidl 350 εκατ. ευρώ 27 Δύο νέες εξαγορές στο «μικροσκόπιο» της Πέντε

συνέντευξη

28 Απόστολος Θεοδωρόπουλος, OPTIMUM e-shop σημαίνει cloud, ΑΙ, υπερ-αυτοματοποίηση

ρεπορτάζ

30 Προγράμματα πιστότητας Ούτε εύκολη υπόθεση ούτε φτηνή επιλογή

θέμα

34 Ηλεκτρονικό εμπόριο Προς αλλαγή υποδείγματος σούπερ μάρκετ

48 Κατεψυγμένα προϊόντα

τεχνολογία

57 Τρόφιμα με γενετική ταυτότητα

οικονομία

60 Ανάκαμψη τύπου «V» ή «παλάτια στην άμμο»; 62 Οικονομικοί δείκτες 64 Οι δείκτες της αγοράς από την IRI

επικοινωνία 70 LENOR

Προσιτή πολυτέλεια με πρωταγωνίστρια τη Βίκυ Καγιά KNORR Έμπνευση για σωστή διατροφή 72 ΜΑΜΟΣ «Μάμος Διαδικτυακή Ραδιοφωνία» FEST Video συνταγών σε συνεργασία με τo Cucina Caruso

73 νέα

προϊόντα

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΞΕΝΙΑ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ xman@boussias.com ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ nikolasp@boussias.com ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΚΕΑ, kbousboukea@boussias.com ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ IMAGEBANK Adobe Stock TMHMA ΠΩΛΗΣΕΩΝ & ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ AΜΑΛΙΑ ΨΙΛΟΥΔΗ, apsiloudi@boussias.com ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΡΑΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΣΙΩΤΗΣ, ΛΙΝΑ ΓΚΟΛΟΜΑΖΟΥ, ΑΛΕΞΗΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗ PRESSIOUS ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ-ΕΝΘΕΣΗ-ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ PRESSTIME ΚΩΔΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ 011243 http://www.selfservice.gr Find us on Facebook http://www.facebook.com/selfservice

ΕΚΔΟΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Κ. ΜΠΟΥΣΙΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΡΔΕΡΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΤΣΟΥΛΙΕΡΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ & ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΟΝΔΑΚΗΣ CREATIVE DIRECTOR ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΧΙΑΣ BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. ΚΛΕΙΣΘΕΝΟΥΣ 338, Τ.Κ. 153 44 ΓΕΡΑΚΑΣ, ΤΗΛ.: 210 661 7777, FAX: 210 661 7778, e-mail: info@boussias.com, http://www.boussias.com

6 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

Περιεχόμενα

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ 2020

Μπόνους 1 δισ. ευρώ κερδίζουν φέτος τα σούπερ μάρκετ

Το 2019 ήταν ίσως η πιο «ήσυχη» χρονιά της τελευταίας δεκαετίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι η λίστα με τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες έμεινε αμετάβλητη, ενώ τα περισσότερα οικονομικά μεγέθη και δείκτες είχαν θετική πορεία…

Τα νέα περιοριστικά μέτρα στη λειτουργία της αγοράς είναι βέβαιο ότι θα εντείνουν τους ήδη υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των εσόδων των σούπερ μάρκετ. Στα μέσα του Οκτωβρίου οι πωλήσεις εξελίσσονταν με + 8,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα…

σελ. 16-19

σελ. 20-21

σελ. 22-23

Κατεψυγμένα προϊόντα

Τρόφιμα με γενετική ταυτότητα

Η εικόνα του κλάδου των σούπερ μάρκετ το 2019

Προγράμματα πιστότητας Ούτε εύκολη υπόθεση ούτε φτηνή επιλογή

Άνοδος πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ, αγωνία για το ho.re.ca.

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ σχεδιάζουν νέα προγράμματα πιστότητας, αξιοποιώντας τα οφέλη της επένδυσης σε νέες τεχνολογίες, ενώ η εγκατάσταση του 5G σε βάθος τριετίας θα τους επιτρέψει μεγαλύτερη και ταχύτερη πρόσβαση στην ψηφιακή πληροφορία…

Η πανδημία εκτόξευσε τις πωλήσεις σε ορισμένες κατηγορίες κατεψυγμένων προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, ενώ οι ανατιμήσεις σε κάποιες αύξησαν εντυπωσιακά το μερίδιο των PL προϊόντων. Ωστόσο, το βαρύτατο πλήγμα στην αγορά ho.re.ca. δημιουργεί ανησυχία στη βιομηχανία…

σελ. 30-32

σελ. 48-56

O Covid-19, τα lockdown, ο τουρισμός κι οι ΜμΕ Το νέο lockdown ευνοεί και πάλι τα σούπερ μάρκετ και το διαδίκτυο. Το μείζον πλεονέκτημα της μικρής λιανικής είναι η προσέλκυση καταναλωτών, που αναγνωρίζουν στα καταστήματα της γειτονιάς μικρότερους κινδύνους απειλής από τον Covid-19 κατά τις αγορές τους…

Η ανάλυση DNA, αν και δεν αποτελεί υποχρέωση νομοθετικά θεσμοθετημένη για την πιστοποίηση προϊόντων της βιομηχανίας τροφίμων, είναι μια αξιόπιστη μέθοδος για την ταυτοποίηση της τροφής μας. Κάποιες εταιρείες την αξιοποιούν ήδη για να διαχωρίσουν «την ήρα από το στάρι»…

σελ. 57-58 Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 7

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΙΕΛΚΑ: Βαρύ το κόστος διαχείρισης της πανδημίας για τα σούπερ μάρκετ Στα 100 εκατ. ευρώ ανήλθε την περίοδο Μαρτίου-Σεπτεμβρίου το κόστος διαχείρισης της πανδημίας που επιβαρύνει τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, ανεβάζοντας κατά 6,5% τις συνολικές δαπάνες τους προς όφελος της ποιότητας των υπηρεσιών τους υπό συνθήκες πανδημίας και επηρεάζοντας σημαντικά τα περιθώρια της κερδοφορίας των αλυσίδων, σύμφωνα με πρόσφατη σχετική μελέτη του ΙΕΛΚΑ. Όπως εκτιμάται, το κόστος αυτό ως το τέλος του έτους θα υπερβεί τα 160 εκατ. ευρώ. Αντιστοιχεί δε στο 1,55% του κύκλου εργασιών των αλυσίδων, όταν το μέσο κλαδικό καθαρό περιθώριο εκμετάλλευσης την τελευταία διετία ήταν 0,89%, δηλαδή υπερβαίνει την καθαρή κερδοφορία του κλάδου (σύμφωνα με την έκδοση "Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ"). Εξάλλου, το λειτουργικό κόστος των αλυσίδων την εν λόγω διετία αντιστοιχεί στο 23,99% του κύκλου εργασιών τους, πράγμα που σημαίνει ότι μια προσθήκη κόστους της τάξης του 6,5% θα κάνει δύσκολα διαχειρίσιμη την κατάσταση γι’ αυτές. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΕΛΚΑ, το μεγαλύτερο μερίδιο του νέου κόστους, ύψους 76 εκατ. ευρώ, οφείλεται στην επιπλέον εργασία (έκτακτες προσλήψεις προσωπικού), ενώ η κατ’ οίκον παράδοση των παραγγελιών (ηλεκτρονικών και μη) πρόσθεσε σε αυτό ως τον Σεπτέμβριο 8 εκατ. ευρώ. Ακόμα 8 εκατ. ευρώ αφορούν ποικίλες δαπάνες (από την τοποθέτηση πλεξιγκλάς στα ταμεία μέχρι τη διεξαγωγή διαγνωστικών τεστ κορωνοϊού για το προσωπικό), ενώ ένα τμήμα αυτών αναλογεί στην προμήθεια μέχρι τον Σεπτέμβριο περίπου 2,83 εκατ. μασκών, 8,62 εκατ. γαντιών μιας χρήσης και 302 χιλ. συσκευασιών αντισηπτικών προς χρήση από τις περίπου 90 χιλ. εργαζόμενους στον κλάδο, αλλά συχνά προς χρήση από τους πελάτες. Επίσης, εκτιμάται ότι ο πολλαπλασιασμός των online παραγγελιών, που υπό συνθήκες υγειονομικής κρίσης κατέστησε ανεπαρκή κάθε επενδυτική πρόνοια για τις σχετικές δομές, πρόσθεσε ένα επιπλέον έκτακτο κόστος στις εταιρείες του κλάδου περίπου 4,6 εκατ. ευρώ, που αναμένεται ότι πιθανώς θα φτάσει τα 8 εκατ. ευρώ ως το τέλος του έτους.

Νέες βραβεύσεις για την ΑΒ Βασιλόπουλος Η ΑΒ Βασιλόπουλος βραβεύτηκε στα Environmental Awards 2020 με χρυσή διάκριση για τα «Ευφυή συστήματα ενεργειακής διαχείρισης εγκαταστάσεων», με ασημένια διάκριση για τις «Στρατηγικές δράσεις μείωσης ανθρακικού αποτυπώματος» και με χάλκινη διάκριση για την «Ενεργειακή απόδοση κτιριακών και Η/Μ εγκαταστάσεων». Επίσης, στα Facilities Management Awards 2020 διακρίθηκε με χρυσή διάκριση για τις «Ψηφιακές καινοτομίες για την αντιμετώπιση των αναγκών του Facility Management» και ασημένιο για τις «Εργασίες συντήρησης» (προληπτικές και έκτακτες για τα καταστήματα και τις λοιπές εγκαταστάσεις). Τέλος, στα HR Awards 2020 η εταιρεία έλαβε χάλκινη διάκριση για το «e-learning Πρόγραμμα Ένταξης στην ΑΒ».

Συνεργασία ΑΒ Βασιλόπουλος με delivery.gr Η ΑΒ Βασιλόπουλος εγκαινίασε τη συνεργασία της με την ηλεκτρονική εφαρμογή delivery.gr, με την υπόσχεση της κατ’ οίκον παράδοσης των παραγγελιών των πελατών της εντός δύο ωρών από την ηλεκτρονική αποστολή τους. Η νέα υπηρεσία αφορά περισσότερους από 2.500 κωδικούς προϊόντων της εταιρείας, ανταποκρίνεται σε παραγγελίες ελάχιστης αξίας 25 ευρώ και άνω και προσφέρει εύκολη περιήγηση και εβδομαδιαίες προσφορές. Η δράση της ξεκίνησε ήδη σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ σταδιακά θα επεκτείνεται σε όλη την Ελλάδα. Το delivery.gr είναι μέλος του ομίλου Μούχαλης ΑΕ. 8 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

Το e-shop Μασούτης τώρα και στο ΒΟΧ Το e-shop Μασούτης, σε συνεργασία με την COSMOTE, εισήλθε στην υπηρεσία online παραγγελίας φαγητού ΒΟΧ, δίνοντας τη δυνατότητα στους πελάτες της να παραγγέλνουν –με παράδοση έως και αυθημερόν– όλα τα προϊόντα από τη Μασούτης, μέσω του BOX app (Android, iOS) και του www.box.gr, σε τιμές και προσφορές που ισχύουν στα φυσικά καταστήματα της εταιρείας, χρησιμοποιώντας, ταυτόχρονα, την mas card. Επιπλέον, μπορούν να επωφελούνται από τα προνόμια του ΒΟΧ με κάθε παραγγελία ή και χρήση του app, όπως πόντοι για εκπτώσεις για επόμενη παραγγελία, πακέτα data (GB) από την COSMOTE ή δωροεπιταγές από επώνυμες εταιρείες. Η υπηρεσία online delivery του BOX είναι διαθέσιμη σε 45 πόλεις της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, η Λάρισα, η Αλεξανδρούπολη, η Ξάνθη, τα Τρίκαλα, η Μυτιλήνη κ.ά. Η ελάχιστη παραγγελία είναι 40ευρώ.

Μπίρα Νύμφη: «Κάθε Κουτί Μετράει» Η μπίρα Νύμφη τον περασμένο Οκτώβριο, σε συνεργασία με το πρόγραμμα ανακύκλωσης «Κάθε Κουτί Μετράει», ανέλαβε πρωτοβουλία φιλοπεριβαλλοντικής δράσης στη Θεσσαλονίκη, καλώντας τους Θεσσαλονικείς να ανακυκλώνουν κουτάκια αλουμινίου σε ένα ειδικά σχεδιασμένο μηχάνημα ανακύκλωσης, τοποθετημένο στην πλατεία Αριστοτέλους, ενώ ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό με το σήμα του brand ενημέρωνε σχετικά τους πολίτες. Το πρόγραμμα «Κάθε Κουτί Μετράει» εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Every Can Counts», που λειτουργεί σε 19 χώρες.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

«Πολυταμεία» τα ταμεία των My market! Τα My market σε συνεργασία με τη Viva Wallet λανσάρουν μία νέα, πρωτοποριακή υπηρεσία, που προσφέρει στον πελάτη τους τη δυνατότητα ανάληψης μετρητών έως 100 ευρώ από τα ταμεία τους, αλλά και διεκπεραίωσης μιας ευρείας ποικιλίας συναλλαγών. Η υπηρεσία θα είναι διαθέσιμη σε όλα τα καταστήματα του δικτύου καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου λειτουργίας τους. Ειδικότερα, οι πελάτες θα μπορούν, κάνοντας χρήση των καρτών Visa και Mastercard, να αποκτούν πρόσβαση στους λογαριασμούς τους σε οποιασδήποτε τράπεζα (ο τρόπος δε διαφέρει από τη διαδικασία ανάληψης χρημάτων από τα ATM), όπως και να πληρώνουν με τη χρήση μετρητών, χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας περισσότερους από 260 διαφορετικούς λογαριασμούς (ΔΕΚΟ, κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, τελών κυκλοφορίας, ασφαλιστικών εταιρειών κ.ά.) και να εξοφλούν κωδικούς Viva από περισσότερους από 90.000 Viva εμπόρους σε όλη την Ελλάδα, αλλά και κωδικούς υπηρεσιών Viva (π.χ. για εισιτήρια θεαμάτων και ακτοπλοΐας), αλλά και να εκδίδουν ή να εξοφλούν κωδικούς ανανέωσης χρόνου κινητής τηλεφωνίας.

Metro: «Energy Excellence of the Year» Tην κορυφαία διάκ ριση «Energy Excellence of the Year» απέσπασε η Metro AEBE στη διοργάνωση των Environmental Awards 2020, ξεχωρίζοντας για τις πρωτοβουλίες της σχετικά με την προστασία του Περιβάλλοντος και την Αειφορία, τα καινοτόμα «πράσινα» έργα και τις τεχνολογίες που συνεισφέρουν στη διαμόρφωση ενός υγιούς περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα κέρδισε συνολικά επτά χρυσά βραβεία στις κατηγορίες «Αποδοτική διαχείριση ενέργειας», «Μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας», «Ενεργειακή διαχείριση κτιριακών και επιχειρησιακών υποδομών», «Αξιοποίηση πράσινης ενέργειας» και «Πιστοποίηση ενεργειακής απόδοσης», καθώς και ένα χάλκινο βραβείο στην κατηγορία «Μείωση εκπεμπόμενων αερίων θερμοκηπίου». Επίσης, στην 6η διοργάνωση των HR Awards, απέσπασε δύο διακρίσεις για τους δύο βασικούς πυλώνες της νεοσύστατης Γενικής Διεύθυνσης Οργανωσιακής Ανάπτυξης και Επικοινωνίας της εταιρείας, στο πλαίσιο της οποίας η Metro ενοποίησε τη Διεύθυνση Ανθρωπίνων Πόρων με τη Διεύθυνση Επικοινωνίας. Κέρδισε ασημένιο βραβείο στις κατηγορίες «Αριστεία στη Διαχείριση της Απόδοσης Στρατηγική / Πρωτοβουλία» και «Καλύτερη δράση Εταιρικής Ευθύνης με την εμπλοκή εργαζομένων».

Lidl Ελλάς: Υιοθετεί το μοντέλο κυκλικής οικονομίας της CHEP Η Chep απένειμε στην Lidl Ελλάς το Πιστοποιητικό Αειφορίας για τα εξαιρετικά αποτελέσματα στην προώθηση του μοντέλου αειφορίας της Chep στην εφοδιαστική της αλυσίδα, το οποίο αποσκοπεί στην κοινή χρήση και επαναχρησιμοποίηση του εξοπλισμού των παλετών και την περισυλλογή τους με συντονισμένες μεταφορές προς όφελος της μείωσης του κόστους και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Ειδικότερα, η Lidl πέτυχε εξοικονόμηση δασικών πόρων, που ισοδυναμούν με 242 δέντρα, μείωση εκπομπών ρύπων ισοδύναμους με τις εκπομπές ενός φορτηγού που κάνει επτά φορές το γύρο της γης και μείωση αποβλήτων κατά 27.127kg.

ΑΒ Βασιλόπουλος: Δράσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας 2019 Δημοσιεύτηκε η έκθεση «Δράσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας 2019» της ΑΒ Βασιλόπουλος. Ενδεικτικά, στην έκθεση αναφέρεται ότι εντός του 2019 η εταιρεία δημιούργησε 379 νέες θέσεις εργασίας, αυξάνοντας τον αριθμό των μελών του προσωπικού της σε περισσότερα των 14.500 ατόμων, ότι πρόσφερε 173.900 ώρες εκπαίδευσης στους εργαζομένους της και επένδυσε 15,4 εκατ. ευρώ σε παροχές γι’ αυτούς. Επίσης, ότι πρόσφερε άνω των 3,1 εκατ. ευρώ σε δωρεές τροφίμων μέσω των προγραμμάτων της, υποστήριξε 123.000 ανθρώπους, μέσω 250 φορέων, και παρείχε, μέσω δωρεάς προϊόντων, πάνω από 868.000 γεύματα σε όλη την Ελλάδα. Ακόμα, αναφέρεται ότι ανακύκλωσε άνω των 3,5 εκατ. συσκευασιών, εκπαίδευσε περισσότερα από 8.000 παιδιά στην ανακύκλωση, μέσω του Κινητού Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ανακύκλωσης και μείωσε κατά 24,6% την ετήσια κατανάλωση ρεύματος.

ΕΥΣ: Πιστοποίηση “Covid Shield” επιπέδου Excellent Tην πιστοποίηση «Covid-19 Shield» στο ανώτατο επίπεδο «των τριών ασπίδων» (δηλαδή το επίπεδο Excellent) έλαβε η Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης από την TÜV Austria Hellas. Το σχήμα πιστοποίησης «Covid-19 Shield» είναι ένα από τα αυστηρότερα συστήματα στη χώρα. Καθορίζει συγκεκριμένες διαδικασίες, που οι εξεταζόμενες επιχειρήσεις πρέπει να εφαρμόζουν, προκειμένου να λάβουν την ανώτατου επιπέδου πιστοποίηση. Οι διαδικασίες αυτές επαληθεύουν ότι ο μηχανισμός και τα μέτρα, που έχει υιοθετήσει η εκάστοτε εταιρεία, είναι πάντα εναρμονισμένα με τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα και τις οδηγίες των αρχών. Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 9

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Μασούτης: Πράξεις αλληλεγγύης Η Μασούτης, στο πλαίσιο της εθνικής προσπάθειας κατά της πανδημίας, συνεργάζεται με τον Δήμο Αθηναίων, προσφέροντας στο Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων (ΚΥΑΔΑ) 5.000 σετ ατομικής προστασίας και υγιεινής (μάσκα προσώπου, αντισηπτικό gel χεριών και αντισηπτικό μαντηλάκι) και 5.116 τεμάχια αντισηπτικό gel χεριών Mr. Grand. Εξάλλου, η Μασούτης και ο Τομέας Καλλυντικών της Henkel ένωσαν τις δυνάμεις τους για τη στήριξη των Παιδικών Χωριών SOS. Ειδικότερα, στο πλαίσιο του προγράμματος κοινωνικής προσφοράς «Μαζί κτίζουμε το αύριο», με τη συνεισφορά αλληλεγγύης των πελατών της Μασούτης, μεταξύ 26 Αυγούστου και 14 Σεπτεμβρίου, και τη συμβολή των εργαζομένων των δύο εταιρειών συγκέντρωσαν γραφική ύλη και αναλώσιμα είδη για την ενίσχυση των προγραμμάτων του φορέα σε όλη την Ελλάδα. Η ενέργεια πραγματοποιήθηκε για έβδομη συνεχή χρονιά.

50 χρόνια ΑΒ Ψυχικού: Ανακαινίστηκε κι έχει αλλάξει στα πάντα Το ΑΒ Ψυχικού, το πρώτο σούπερ μάρκετ της ΑΒ Βασιλόπουλος και σημείο αναφοράς για την ποικιλία, την ποιότητα και την εξυπηρέτηση που προσφέρει, γιορτάζει τα 50 του χρόνια πλήρως ανακαινισμένο, προσφέροντας την ολοκληρωμένη αγοραστική εμπειρία, με καινοτομίες, νέες ψηφιακές υπηρεσίες και καινούρια τμήματα πωλήσεων για κάθε ανάγκη.

Εurochartiki: Αύξηση μεγεθών, αποτέλεσμα της επένδυσης 17 εκατ. ευρώ Ο τζίρος της Eurochartiki το πρώτο εξάμηνο του έτους διαμορφώθηκε στα 28 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 10,48% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, ενώ κατά 8% αυξήθηκαν τα EBITDA της, πράγμα που οφείλεται στην ολοκλήρωση φέτος των επενδύσεών της, ύψους 17 εκατ. ευρώ, στην αυτοματοποίηση των γραμμών παραγωγής, την εγκατάσταση συστημάτων αυτόματης παλετοποίησης και την ανέγερση 15.000τμ νέων παραγωγικών εγκαταστάσεων και αποθηκευτικών χώρων. Η εν λόγω επένδυση μείωσε το κόστος παραγωγής και αύξησε την παραγωγικότητα της εταιρείας κατά 50%. Με τη νέα δομή, η ημερήσια παραγωγική δυναμικότητά της στα μεν χαρτικά ανήλθε στους 350 τόνους στα δε απορρυπαντικά στους 250, παρουσιάζοντας αύξηση 40%, ενώ τονώθηκε κατά 60% η περιορισμένη εξαγωγική της δραστηριότητα σε εξειδικευμένα προϊόντα χάρτου. Εξάλλου, η εταιρεία πρόσφερε δωρεάν τη διεξαγωγής διαγνωστικού ελέγχου Covid-19 στο προσωπικό της κατά την επιστροφή του από τις καλοκαιρινές άδειες. Το προσωπικό της ανέρχεται σε 246 άτομα.

Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης: Τιμητική διάκριση για τον κ. Αθ. Συριανό Τιμητική πλακέτα απονεμήθηκε στον κ. Αθανάσιο Συριανό, πρόεδρο της Ελληνικής ζυθοποιίας Αταλάντης και Exceptional Manager 2020, από τον αναπληρωτή υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Νίκο Παπαθανάση, στο πλαίσιο του 20ου Συνεδρίου Marketing και Πωλήσεων, που πραγματοποιήθηκε στις 23 Οκτωβρίου στο κτήμα Diamond στην Ν. Κηφισιά. Στο συνέδριο, με θέμα «Οι νέες καταναλωτικές συνήθειες απαιτούν νέους τρόπους συνεργασίας πωλήσεων, προωθήσεων και επικοινωνίας», αναλύθηκαν πλευρές των επιπτώσεων της πανδημίας στο αγοραστικό περιβάλλον, οι προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων για την αγορά, καθώς και οι πρακτικές ΕΚΕ σε συνδυασμό με τις προσδοκίες των πολιτών από τις επιχειρήσεις. 10 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

eCommerce Logistics: 3PL αποκλειστικά για το e-commerce Υπό την επωνυμία eCommerce Logistics ιδρύθηκε η πρώτη στην Ελλάδα εταιρεία 3PL αποκλειστικά για τις ανάγκες του ηλεκτρονικού εμπορίου, απευθυνόμενη στα e-shops και τη βιομηχανία των FMCG. Με ιδρυτή της τον κ. Μιχάλη Καρυπίδη, έμπειρο στέλεχος του ηλεκτρονικού επιχειρείν και των eCommerce Operations, προσφέρει στις εγκαταστάσεις της εξειδικευμένες υπηρεσίες αποθήκευσης, συλλογής και διαχείρισης ηλεκτρονικών παραγγελιών, καθώς και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως αυθημερόν αποστολή στην Αττική, ειδικές συσκευασίες, operations data analysis και έρευνες ικανοποίησης πελατών μετά την παράδοση. Την ιδρυτική ομάδα της εταιρείας πλαισιώνουν οι κ.κ. Π. Γκεζερλής, CEO και ιδρυτής της Convert Group, και Έλ. Χαϊλαζοπούλου, Deputy CEO & Director of Product Innovation της ίδιας εταιρείας, και Ν. Βαρβαδούκας, Chief Omnichannel Officer της Cosmos Sport SA.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Oι πρώτοι «Phygital»-Promoters! Στο πλαίσιο του σχετικού πρωτοποριακού προγράμματος, που υλοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το Sales Promotion Center και την Jacobs Douwe Egberts, οι καταναλωτές επικοινωνούν ζωντανά σε πραγματικό χρόνο με promoters, εξ αποστάσεως μεν και με ασφάλεια, αλλά με εμπειρία εκπληκτικής ομοιότητας με εκείνη της φυσικής παρουσίας. Η επικοινωνία οργανώνεται στο φυσικό κατάστημα, μέσω διαδραστικής οθόνης, και με την αξιοποίηση στο έπακρο της ψηφιακής τεχνολογίας, ώστε συνδυάζεται αρμονικά το φυσικό (physical) με το ψηφιακό (digital) περιβάλλον. Η διάδραση πραγματοποιείται με video chat.

Στην Pernod Ricard Hellas και η διανομή των λικέρ Roots Η Pernod Ricard Hellas αναλαμβάνει τη διανομή των αποσταγμάτων Roots της εταιρείας Roots Spirits των αδελφών Σμυρλάκη, ενισχύοντας το portfolio των εγχώριων brands της. Πρόκειται για φυσική επέκταση της συνεργασίας των δύο εταιρειών, που ξεκίνησε τον προηγούμενο Μάιο και αφορούσε την παραγωγή των τεσσάρων προϊόντων της Roots Spirits (Roots Mastic, Roots Rakomelo, Roots Diktamo και Roots Kanela) στις εγκαταστάσεις της Pernod Ricard στη Μυτιλήνη. Τα εν λόγω προϊόντα έχουν πλέον παρουσία σε πολλά από τα πιο σημαντικά bar και ξενοδοχεία του κόσμου.

Septona: Νέος CCO ο κ. Βαγγέλης Κυπριώτης Καθήκοντα επικεφαλής της ενιαίας Γενικής Εμπορικής Διεύθυνσης της Septona, η οποία έχει την ευθύνη όλων των προϊόντων (επωνύμων και ιδιωτικής ετικέτας), όλων των κατηγοριών και όλων των γεωγραφιών (Ελλάδα και εξωτερικό) της ανέλαβε ως γενικός διευθυντής της Εμπορικής Διεύθυνσης (CCO) ο κ. Βαγγέλης Κυπριώτης, ο οποίος θα αναφέρεται στη CEO της εταιρείας, κ. Κωνσταντίνα Ευαγγελίου. Πρόκειται για καταξιωμένο στέλεχος της εγχώριας και της διεθνούς αγοράς. Προέρχεται από τη Γρ. Σαράντης ΑΒΕΕ, όπου την τελευταία τετραετία διετέλεσε CCO, έχοντας διατελέσει προηγουμένως για δέκα χρόνια γενικός διευθυντής Ελλάδος.

Ζαγόρι σε φιάλες με 30% r-pet Η Χήτος ΑΒΕΕ παρουσιάζει πρώτη στον κλάδο της το προϊόν της, το φυσικό μεταλλικό νερό Ζαγόρι, σε νέες φιάλες, προερχόμενες κατά 30% από ανακυκλωμένο πλαστικό (r-pet). Η εταιρεία εφαρμόζει τη σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία όχι μόνο νωρίτερα κατά πέντε χρόνια από τη συμβατική της υποχρέωση, αλλά σε υψηλότερο ποσοστό r-pet από το ζητούμενο 25%, στο πλαίσιο των δεσμεύσεών της για τη συνεχή μείωση του πλαστικού στο σύνολο των προϊόντων Ζαγόρι. Η νέα «πράσινη» σειρά φιαλών με 30% r-PET ονομάζεται Ζαγόρι Go Green και οι πρώτοι κωδικοί της είναι το Ζαγόρι Mini 330ml, το Ζαγόρι Athletic 750ml και το Ζαγόρι 750ml.

Συνεργασία Bizerba Hellas-Stirixis Group Η Bizerba Hellas, στο πλαίσιο συνεργασίας της με τη Stirixis Group, δημιούργησε τη νέα υπηρεσία της «Scale My Bizness», μέσω της οποίας δίνεται λύση στην ανάγκη αξιοποίησης των συστημάτων Bizerba PC Scales ως επικοινωνιακών εργαλείων, ικανών να προσφέρουν πλήθος πληροφοριών και μηνυμάτων στους καταναλωτές και το προσωπικό των καταστημάτων. Με βάση την ολιστική προσέγγιση της Stirixis Group, το πρόγραμμα «Scale My Bizness» παρέχει επιπλέον όλες τις απαραίτητες μελέτες, ώστε να επιτυγχάνεται η δημιουργία εταιρικής ταυτότητας και στρατηγικής της μάρκας, η απόκτηση και διατήρηση πιστών πελατών και η αύξηση τού ψηφιακού αποτυπώματος της εκάστοτε επιχείρησης.

To Oreo Sandwich μεταξύ των πλέον καινοτόμων προϊόντων To παγωτό Oreo Sandwich της Froneri Hellas συγκαταλέγεται στα 25 πλέον καινοτόμα προϊόντα που κυκλοφόρησαν στην Ευρώπη, σύμφωνα με λίστα που δημοσίευσε η Nielsen το 2020. Το Oreo Sandwich Ice Cream απέσπασε θετικές κριτικές από το ευρύ καταναλωτικό κοινό, εμφανίζοντας, ταυτόχρονα, υψηλό αριθμό πωλήσεων.

RETAIL 4.0: A glimpse to Retail Future Το ECR Hellas ανακοίνωσε τη νέα εκπαιδευτική πρωτοβουλία RETAIL 4.0: A glimpse to Retail Future που υλοποιεί σε συνεργασία με το εργαστήριο ELTRUN του ΟΠΑ και αφορά τα στελέχη των εταιρειών που είναι μέλη του. Πρόκεται για μία σειρά αυτοτελών ηλεκτρονικών σεμιναρίων με στόχο την κατανόηση των τάσεων και προκλήσεων που αναδύονται κατά την προσαρμογή των επιχειρήσεων σε μία νέα ψηφιακή πραγματικότητα, με έναν ευέλικτο τρόπο παρακολούθησης και χωρίς μεγάλη χρονική δέσμευση. Το πρώτο σεμινάριο διάρκειας 10 ωρών έχει θέμα: Omnichannel Retailing and Digital Transformation και θα πραγματοποιηθεί στις 20 & 27 Νοεμβρίου 2020 με ένα μίγμα σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης. Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 11

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Μινέρβα: Στόχος για χρήση ανακυκλωμένου πλαστικού 30% ως το 2030 Η Μινέρβα αναλαμβάνει δράση, υιοθετώντας την προσέγγιση της κυκλικής οικονομίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη, με βασικό στόχο τη χρησιμοποίηση λιγότερων πόρων για την παραγωγή και την ενίσχυση της ανακύκλωσης, όπως και της επαναχρησιμοποίησης των υλικών, που θα συμβάλλουν στη μείωση των απορριμμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιεί ένα πρόγραμμα για τη μείωση της χρήσης πρωτογενούς πλαστικού και την αύξηση της χρήσης ανακυκλωμένου πλαστικού στις συσκευασίες της. Σήμερα, χρησιμοποιεί 20% ανακυκλωμένο πλαστικό στις συσκευασίες λαδιών του ενός λίτρου, με στόχο μέχρι το 2030 το ποσοστό αυτό να ανέλθει στο 30%. Το πρόγραμμα αφορά σε πρώτη φάση όλες τις συσκευασίες λαδιών 1 λίτρου από τα brand Μινέρβα, Χωριό, Μάνα και Νίκη (ελαιόλαδα, πυρηνέλαια, σπορέλαια), δηλαδή περίπου 3 εκατομμύρια μπουκάλια ετησίως.

Coca-Cola Τρία Έψιλον: Διακρίσεις στα Environmental Awards 2020 Τρεις σημαντικές διακρίσεις απέσπασε η Coca Cola Τρία Έψιλον στην 6η απονομή των Environmental Awards 2020, για τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης και τις πρακτικές κυκλικής οικονομίας που εφαρμόζει: Το χρυσό βραβείο για την 100% ανακύκλωση και αξιοποίηση των απορριμμάτων στο Σχηματάρι Mega Plant, το χρυσό βραβείο για τη μείωση των παραγόμενων αποβλήτων του εργοστασίου παραγωγής τσιπς Τσακίρης στην Αταλάντη και το αργυρό βραβείο για τη στρατηγική αξιοποίησης «πράσινης» ενέργειας και μείωσης των εκπομπών CO2 με τη χρήση νέων ηλεκτρικών περονοφόρων οχημάτων στις εγκαταστάσεις της.

Nestlé Ελλάς: Δωρεά έξι ΜΕΘ στο ΓΝΠΑ «Η Αγία Σοφία» Η Nestlé Ελλάς δωρίζει έξι παιδιατρικές Μονάδες Εντατικής Θεραπείας στο μοναδικό δημόσιο Παιδοκαρδιοχειρουργικό Κέντρο του ΓΝΠΑ «Η Αγία Σοφία». Με τη δωρεά αυτή θα δημιουργηθούν τρεις νέες παιδιατρικές ΜΕΘ και θα αναβαθμιστούν πλήρως άλλες τρεις υπάρχουσες, αφήνοντας μια παρακαταθήκη συμβολής στη βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης των παιδιών.

Ζυμαρικά Ήλιος: Δράσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Ζυμαρικών Η Βιομηχανία Ζυμαρικών Ήλιος, στο πλαίσιο του γιορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ζυμαρικών στις 25 Οκτωβρίου, διοργάνωσε ενέργειες προβολής και προώθησης των προϊόντων της σε πλήθος καταστημάτων, πραγματοποίησε διαγωνισμούς στα social media με τη συμβολή των σταθερών συνεργατών της, των σεφ Ντίνας Νικολάου και Κυριάκου Μελά, και πρόσφερε τη στήριξή της στην Τράπεζα Τροφίμων και στο Κέντρο Υποδοχής Αστέγων του Δήμου Αθηναίων.

Η Upfield Ελλάς στηρίζει την Κιβωτό του Κόσμου Η Upfield Ελλάς προσφέρει οικονομική δωρεά 20.000 ευρώ για την ενίσχυση των δράσεων του οργανισμού «Η Κιβωτός του Κόσμου». Τα χρήματα συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο συμμετοχής των υπαλλήλων της εταιρείας στο «Fit for Good Challenge», μια δράση της πραγματοποιημένη τον Μάιο ως μέρος ενός μεγαλύτερου προγράμματος υγείας και βελτίωσης της φυσικής κατάστασης του προσωπικού της παγκοσμίως. Η Upfield Hellas και η ομάδα της κατέλαβαν την τρίτη θέση παγκοσμίως, αφού έκαναν συνολικά 3,15 εκατομμύρια βήματα. 12 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

Λουξ: Χρυσό μετάλλιο για τα 70 χρόνια Λουξ Χρυσό μετάλλιο απέσπασε η Λουξ για τα 70 χρόνια ιστορίας, που συμπληρώνει φέτος, στην εκδήλωση απονομής των Αιωνόβιων Brands, στο πλαίσιο του 20ου ετήσιου Συνεδρίου Marketing και Πωλήσεων, που πραγματοποιήθηκε στις 23 Οκτωβρίου στην Κηφισιά. Επίσης, η εταιρεία ήταν χορηγός στην πρόσφατη συναυλία του συνθέτη Μίνου Μάτσα, με την συμμετοχή της Ελεωνόρας Ζουγανέλη και του Κώστα Τριανταφυλλίδη, στη Ρωμαϊκή Αγορά, που πραγματοποιήθηκε προς ενίσχυση του έργου της HOPEgenesis, για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας στη χώρα μας ιδίως στις παραμεθόριες περιοχές.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 13

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Χρυσό βραβείο στις κάψουλες Espresso Coffeeway Η Cafetex απέσπασε το χρυσό βραβείο στα Sales Excellence Awards 2020, στην κατηγορία «Επιτυχημένη Εισαγωγή Προϊόντος», για το λανσάρισμα της premium σειράς καψουλών espresso Coffeeway. Η εταιρεία διεύρυνε το προϊοντικό portfolio του brand και δημιούργησε μια νέα υποκατηγορία στην αγορά των καψουλών, διαθέτοντας πρώτη στην οργανωμένη λιανική τις κάψουλες espresso με άρωμα καραμέλα και βανίλια. Η σειρά περιλαμβάνει επίσης κάψουλες Pure Water Decaf, Ristretto και 100% Arabica. Στο πλαίσιο της premium τοποθέτησης των προϊόντων, έχουν σχεδιαστεί πέντε συλλεκτικές συσκευασίες τύπου jewel box.

Women on Top: Ολοκληρώθηκε ο «Κύκλος Ενδυνάμωσης» Με ενεργή συμμετοχή πραγματοποιήθηκαν τα διαδικτυακά σεμινάρια του «Κύκλου Ενδυνάμωσης» του Women On Top, με την υποστήριξη της Henkel και των My market. Ο τομέας Απορρυπαντικών & Καθαριστικών της Henkel Hellas, στο πλαίσιο της δέσμευσης της εταιρείας και του προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας «Για καλό», ενίσχυσε τη σύμπραξή της με τα My market και το WoT για την προσωπική ενδυνάμωση και προσαρμογή των γυναικών στο σύγχρονο αβέβαιο περιβάλλον. Μέσα από μια σειρά τεσσάρων διαδικτυακών βιωματικών συναντήσεων, που πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακά μεταξύ 5 και 26 Οκτωβρίου, σαράντα γυναίκες απέκτησαν τις απαραίτητες προσωπικές δεξιότητες για τη «διαχείριση της αλλαγής».

SAS: Μικρή η ανοχή των καταναλωτών στην κακή εξυπηρέτηση Οι τέσσερις στους δέκα Έλληνες καταναλωτές θεωρούν πιο σημαντική την καταναλωτική εμπειρία από τις χαμηλές τιμές και τις προσφορές, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της SAS. Ειδικότερα, σχεδόν ο ένας στους τρεις θα σταματούσε να προτιμά μια εταιρεία, μετά από μια κακή εμπειρία εξυπηρέτησης, ενώ οι έξι στους δέκα ανέχονται από δύο έως πέντε φορές τις ενδείξεις αρνητικής καταναλωτικής εμπειρίας από μια εταιρεία πριν στραφούν σε άλλες. Η έρευνα έδειξε, επίσης, ότι κατά το 64% οι καταναλωτές προτίθενται να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα για τις αγορές προϊόντων ή υπηρεσιών από επιχειρήσεις, που τους πρόσφεραν μια καλή εμπειρία στη διάρκεια της πανδημίας. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι προ της πανδημίας το 60,4% των καταναλωτών τοποθετούσε την τιμή στους τρεις σημαντικότερους παράγοντες της θετικής καταναλωτικής εμπειρίας, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό είναι 59%, πράγμα που σημαίνει ότι, αν και η μεταβολή είναι μικρή, είναι σημαντική, καθώς συνέβη σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αναφορικά με τις αντιλήψεις σχετικά με το τι συνιστά θετική αγοραστική εμπειρία, κατά το 26,4% οι ερωτηθέντες ανέφεραν τις ευέλικτες επιστροφές προϊόντων ή τις αποζημιώσεις, κατά το 25% τη γρήγορη εξυπηρέτηση, κατά το 40% τις μειωμένες τιμές και τις προσφορές, κατά το 33,2% την υπεύθυνη συμπεριφορά και κατά το 36,4% τις «διάφορες διευκολύνσεις». Σημειώνεται ότι η περσινή σχετική έρευνα είχε επισημάνει ένα έλλειμμα συγχρονισμού των επιχειρήσεων με τις απαιτήσεις των πελατών τους, καθώς λ.χ., ενώ είχε φανεί ότι στο 58% των επιχειρήσεων κυριαρχούσε η αντίληψη ότι η υψηλή ποιότητα είναι πρωτεύον κριτήριο των πελατών τους, αποδείχθηκε ότι μόνο το 35% των καταναλωτών συμμερίζονται κάτι τέτοιο. 14 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

Η ΔΕΛΤΑ στη «Συμμαχία για τη μείωση της Σπατάλης Τροφίμων», Η ΔΕΛΤΑ συμμετέχει εθελοντικά στη «Συμμαχία για τη μείωση της Σπατάλης Τροφίμων». Άλλωστε, η εταιρεία υλοποιεί από το 2018 το στοχευμένο πρόγραμμα-παραμύθι «Ταξίδι στην Τροφούπολη», μέσω του οποίου οι εξειδικευμένοι σύμβουλοι του Κέντρου Ενημέρωσης ΔΕΛΤΑ επισκέπτονται παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία, συμβάλλοντας στην κοινωνικοποίηση των παιδιών αναφορικά με τη σωστή αγορά και αποθήκευση των τροφίμων, την πρόληψη της σπατάλης και την προστασία του περιβάλλοντος. Το εν λόγω πρόγραμμα κατέκτησε πρόσφατα το χρυσό βραβείο στα Environmental Awards 2020, ενώ έχει βραβευθεί φέτος στα Responsible Business Awards 2020 και Corporate Affairs Excellence Awards 2020. Εξάλλου, η εταιρεία πρόσφατα επιβραβεύτηκε για τους Χυμούς Life και το γιαούρτι Advance Bio, στο πλαίσιο των Packaging Awards 2020. Ειδικότερα, έλαβε το χρυσό βραβείο στις κατηγορίες Labelling Innovation και Successful Branding για τη νέα συσκευασία των φυσικών χυμών Life και το ασημένιο στην κατηγορία Successful Branding για τη νέα βιολογική βρεφική σειρά ΔΕΛΤΑ Advance Bio.

ΔΙΕΘΝΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΕΝΙΑ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ

Το Λονδίνο υποδέχεται το πρώτο vegan «κρεοπωλείο» Το καταναλωτικό κοινό της βρετανικής πρωτεύουσας υποδέχθηκε πρόσφατα το Ruby’s Vegan. Σε μια εποχή έντονης διαμάχης για την κατοχύρωση των όρων που δηλώνουν πως προϊόντα που μοιάζουν με γνωστά προϊόντα κρέατος, όπως burger, λουκάνικα, μπέικον κλπ, δεν περιέχουν κρέας, παρά μόνο φυτικά συστατικά, εγκαινιάστηκε την 1η Νοεμβρίου, συμπίπτοντας με την Παγκόσμια Ημέρα Vegan, το πρώτο vegan «κρεοπωλείο» στη χώρα. Στο κατάστημα διατίθενται μόνο προϊόντα που ανήκουν κλασικά στη γκάμα ενός κρεοπωλείου, με 100% φυτικά συστατικά. Το Ruby's Vegan διαθέτει plant-based καπνιστό χοιρινό, παϊδάκια, σαλάτα σολωμού, μπέργκερ, πατέ κοτόπουλου, λουκάνικα κ.ά. Στο πλαίσιο δε των επερχόμενων εορτών των Χριστουγέννων, οι πελάτες μπορούν να προμηθευτούν ήδη ψημένη vegan γαλοπούλα, όπως και σπιτικές vegan ομελέτες, ενώ για τους κατοίκους περιοχών εκτός Λονδίνου, υπάρχει διαθέσιμη υπηρεσία delivery. Η τάση για φυτικά προϊόντα θεωρείται από τις πλέον ανερχόμενες στον καιρό της πανδημίας, που έχει ευαισθητοποιήσει το κοινό σε θέματα που αφορούν την προσ τασία του περιβά λ λον τος και της υγείας, και ειδικότερα τη λειτουργία των σφαγείων, ιδιαίτερα μετά και τα κρούσματα μολύνσεων από τον ιό Covid-19 σε αντίστοιχες εγκαταστάσεις. Η τάση καταγράφεται και σε πρόσφατες έρευ νες σε Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ και Χονγκ Κονγκ , με αύξηση του ενδιαφέροντος των πολιτών για τη vegan διατροφή, αλλά και της πρόθεσης σημαντικής μερίδας τους να μειώσου ν την κατανάλωση κρέατος, μετά την εκδήλωση της πανδημίας.

Η Ocado επενδύει 287 εκατ. δολάρια σε ρομποτικές λύσεις Στις αρχές Νοεμβρίου η βρετανική εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου και τεχνολογίας αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις της για τα κέρδη του τελευταίου τριμήνου του έτους, αποκαλύπτοντας παράλληλα δύο νέες εξαγορές στον τομέα της ρομποτικής. Συγκεκριμένα, η Ocado ανακοίνωσε την εξαγορά της Kindred Systems, με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, αντικείμενο της οποίας είναι ο σχεδιασμός ρομπότ για τη προετοιμασία και συσκευασία online παραγγελιών (picking-packing), που πραγματοποιείται στα αντίστοιχα κέντρα διανομής, έναντι ποσού 262 εκατ. δολαρίων. Παράλληλα, εξαγόρασε και την εταιρεία Haddington Dynamics, με έδρα το Μαϊάμι, έναντι 25 εκατ. δολαρίων. Και οι δύο εξαγορές θα πρέπει να αναμένουν την έγκριση των αρμόδιων αρχών των ΗΠΑ, ώστε να ολοκληρωθούν. Όπως δήλωσε σχετικά ο CEO της Ocado, Tim Steiner, η εταιρεία έχει ήδη εξελίξει σε μεγάλο βαθμό τις τεχνολογικές λύσεις που αξιοποιεί για την εξυπηρέτηση των δικών της αναγκών, αλλά και των πελατών της, ειδικότερα σε ό,τι αφορά το online λιανεμπόριο, αλλά με τις συγκεκριμένες εξαγορές θα βελτιώσει ακόμη περισσότερο τις επιδόσεις της σ τα πεδία της τα χύ τητας εξυπηρέτησης, της ακρίβειας στην εκτέλεση των εργασιών, της γκάμας των προσφερόμενων προϊόντων και των οικονομιών κλίμακας.

Ανάπτυξη των PL λόγω νέων συνηθειών Στο πλαίσιο της νέας συνθήκης που δημιουργεί στο πεδίο της κατανάλωσης η πανδημία, έχει δοθεί ώθηση στις πωλήσεις των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, δηλώνει η Aimee Becker, Senior Vice President Strategic Advisory της Daymon, στο ενημερωτικό site SN. H Daymon είναι μια από τις ηγετικές και πρωτοποριακές στον τομέα της επιχειρήσεις των ΗΠΑ, με αντικείμενο τη ανάπτυξη προϊόντων PL. Όπως σημειώνει η Becker, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουν σταματήσει εδώ και αρκετά χρόνια να θεωρούνται μια φθηνή εναλλακτική λύση αγοράς, και η εξέλιξή τους διαμόρφωσε μια πολύ καλή συνθήκη για την περαιτέρω ενίσχυσή τους στον καιρό της πανδημίας. Σύμφωνα με την ίδια, τα PL έχουν πλέον αποκτήσει στη συνείδηση των καταναλωτών ισότιμη θέση με τα επώνυμα καταναλωτικά προϊόντα, ως συνέπεια της επικέντρωσης των λιανεμπόρων στη βελτίωση της ποιότητάς τους. «Σήμερα», σημειώνει, «στην αγορά των ΗΠΑ, το 86% των καταναλωτών θεωρεί πως η ποιότητα των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι ισάξια ή και ανώτερη των επώνυμων brands». Επίσης, όπως καταγράφεται στη σχετική έρευνα της εταιρείας (Daymon Private Brand Intelligence Report), ένα ποσοστό των καταναλωτών, που προσεγγίζει το 90%, δηλώνει πως εμπιστεύονται στον ίδιο βαθμό ή και περισσότερο τα PL σε σύγκριση με τα επώνυμα brands (89%) και κατά ένα εξίσου υψηλό ποσοστό (87%), θεωρεί πως διαθέτουν την ίδια ή και μεγαλύτερη ποικιλία. Η Becker εκτιμά πως η ανάπτυξη του μεριδίου των PL θα εξακολουθήσει και στους επόμενους μήνες, σε συνέχεια της δυναμικής που απέκτησαν κατά την εξάπλωση της πανδημίας. Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με την προαναφερθείσα έρευνα, η προτίμηση στα PL αφορά όλες ανεξαιρέτως τις δημογραφικές ομάδες. Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 15

ΑΓΟΡΑ

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΕΛ ΛΗΝΙΚ ΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ 2020

Η εικόνα του κλάδου των σούπερ μάρκετ το 2019

Το 2019 ήταν για τον κλάδο ίσως η πιο «ήσυχη» χρονιά της τελευταίας δεκαετίας, όπως καταγράφεται και στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ, που αποτελούν το δείγμα ανάλυσης της έκδοσης «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2020». Η λίστα με τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες παρέμεινε αμετάβλητη, ενώ τα περισσότερα οικονομικά μεγέθη και δείκτες είχαν θετική πορεία. Αυτή την «ήσυχη» χρονιά ακολούθησε ένα ταραχώδες 2020, το πρόσημο του οποίου ακόμη δεν έχει καθοριστεί. Στη βάση αυτή, η μελέτη της έκδοσης έχει ιδιαίτερη αξία και για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά τη βάση στην οποία στηρίζονται οι επιχειρήσεις και ο κλάδος συνολικά για την αντιμετώπιση της νέας περιπέτειας του 2020.

α στοιχεία του φετινού Πανοράματος περιλαμβάνου ν τους ισολογισμούς 40 αλυσίδων, καθώς κάποιες μικρότερες επιχειρήσεις, λόγω και της πανδημίας COVID-19, είτε καθυστέρησαν τη σύγκλιση γενικής συνέλευσης και τη δημοσίευση ισολογισμού είτε επέλεξαν τη μη δημοσίευση οικονομικών καταστάσεων. Περιλαμβάνονται, όμως, όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου, με την εξαίρεση της Lidl Hellas, η οποία από ιδρύσεως δεν λειτουργεί με καθεστώς ΑΕ και δεν δημοσιεύει οικονομικές καταστάσεις. Παρά τις θετικές εξελίξεις, όπως η αύξηση των πωλήσεων και η βελτίωση των δεικτών διαχείρισης αποθεμάτων, τα αποτελέσματα της 16 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

χρηματοοικονομικής ανάλυσης για τη χρονιά που πέρασε έχουν και κάποια ευρήματα που προβληματίζουν, όπως η χαμηλή συνολικά κερδοφορία και η μείωση τής εδώ και καιρό σχετικά χαμηλής ρευστότητας. Σε γενικές γραμμές όμως το κλίμα είναι θετικό, με τους περισσότερους δείκτες να παρουσιάζουν βελτίωση.

Η ΓΕΝΙΚΉ ΕΙΚΌΝΑ ΤΩΝ 40 ΑΛΥΣΊΔΩΝ

Συγκεκριμένα, οι 40 επιχειρήσεις του δείγματος εμφάνισαν το 2019 κύκλο εργασιών 9,11 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 511,54 εκατ. ευρώ ή κατά 5,95% σε σχέση με τα 8,60 δισ. ευρώ του 2018. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά σημαντικής αύξησης, καθώς το 2018 οι πωλήσεις ήταν αυξημένες κατά 296,68

εκατ. ευρώ (+3,56%), το 2017 κατά 585,25 εκατ. ευρώ (+7,51% ), ενώ εάν λάβουμε ως έτος αναφοράς το 2016, χρονιά κατά την οποία το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 7,79 δισ. ευρώ, έχουμε συνολική αύξηση τριετίας κατά 17%. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η εικόνα των 40 αλυσίδων σούπερ μάρκετ του φετινού δείγματος είναι για άλλη μια χρονιά σαφώς καλύτερη από την εικόνα του συνόλου του λιανεμπορίου τροφίμων. Χαρακτηριστικό είναι ότι η ΕΛΣΤΑΤ για το 2019 δίνει αναιμική αύξηση του κύκλου εργασιών της αγοράς τροφίμων (+0,88%) και πολύ χαμηλότερη -συγκριτικά με τα στοιχεία των ισολογισμών- αύξηση των πωλήσεων των μεγάλων καταστημάτων τροφίμων (σούπερ μάρκετ), κατά 1,84%. Σε κάθε περίπτωση, η καταγραφόμενη

ΑΓΟΡΑ

αύξηση οφείλεται εξίσου σε οργανική ανάπτυξη και σε προσέλκυση πωλήσεων από άλλα κανάλια λιανικής τροφίμων, καθώς οι πωλήσεις των υπολοίπων καταστημάτων διατροφής, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, κατέγραψαν το 2019 νέα πτώση, κατά 5,67%. Σύμφωνα δε με την ανάλυση των ισολογισμών ομίλων και εταιρειών που πραγματοποιείται στην παρούσα έκδοση, όπου συνυπολογίζονται και οι ενοποιημένοι ισολογισμοί, οι 10 μεγαλύτεροι όμιλοι και εταιρείες κατέγραψαν σχεδόν διπλάσια ποσοστιαία αύξηση πωλήσεων από την αντίστοιχη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ και ειδικότερα αυξήθηκαν κατά 5,55%, φτάνοντας τα 8,89 δισ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει περίπου το 50% των αγορών των ελληνικών νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου (βάσει της τελευταίας Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ).

ΑΥΞΗΜΈΝΕΣ ΠΩΛΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ 10 ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟΥΣ ΟΜΊΛΟΥΣ & ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Η επαναλειτουργία του δικτύου της Μαρινόπουλος από τις Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης εξακολουθεί να επηρεάζει σε έναν βαθμό τα στοιχεία των οικονομικών καταστάσεων του 2019. Συνολικά καταγράφεται μία αυξητική τάση για τους λεγόμενους «10 μεγαλύτερους ομίλους & εταιρείες», με 9 από τους 10 να παρουσιάζουν αύξηση πωλήσεων. Η μεγαλύτερη αύξηση αφορά αναμφίβολα τον όμιλο Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης, ο οποίος προσέθεσε 268,47 εκατ. ευρώ στις πωλήσεις του και παρουσίασε συνολική αύξηση τριετίας 74,86%, από 1,87 δισ. ευρώ το 2016, σε 3,28 δισ. ευρώ το 2019, καταλαμβάνοντας για δεύτερη χρονιά, με μεγάλη διαφορά, την πρώτη θέση στον κλάδο, ως προς τις πωλήσεις. Τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση σε αξία πωλήσεων κατέγραψε η Μετρό, κατά 69,02 εκατ. ευρώ ή 5,80%, φτάνοντας τα 1,26 δισ. ευρώ. Ακολουθεί η Δ. Μασούτης, με αύξηση κατά 59,47 εκατ. ευρώ (+7,72%) και πωλήσεις 829,82 εκατ. ευρώ, μετά και την είσοδό της στην Αττική και την εξαγορά της Προμηθευτικής. Τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες αυξήσεις κατέγραψαν η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός (6η μεταξύ των 10 μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών), με 350,07 εκατ. ευρώ και +12,80%, και η Market In (στην 7η θέση), με 318,75 εκατ. ευρώ και +12,19%. Ο μόνος από τους 10 μεγαλύτερους ομίλους & εταιρείες που κατέγραψε μείωση ήταν ο όμιλος Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος, που βρίσκεται στη 2η

θέση, με μείωση κατά 1,94% και πωλήσεις 1,95 δισ. ευρώ. Η Πέντε κατέλαβε την 5η θέση, με αμετάβλητες πωλήσεις στα 450,13 εκατ. ευρώ. Τη δεκάδα συμπληρώνουν ο Συνεταιρισμός ΣΥΝ.ΚΑ., η Bazaar, και η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, με αυξήσεις και οι τρεις κοντά στο 8%, κατά% 7,72%, 8,30 και 8,96% αντίστοιχα.

ΑΎΞΗΣΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΊΑΣ

Αθροιστικά οι 10 μεγαλύτεροι όμιλοι και εταιρείες παρουσιάζουν το 2019 αξιόλογη αύξηση στα κέρδη σε σχέση με το 2018, με τα επιμέρους αποτελέσματα ανά εταιρεία να παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις. Συνολικά οι 10 μεγαλύτεροι οργανισμοί του κλάδου εμφάνισαν το 2019 καθαρά αποτελέσματα προ φόρων (κέρδη) 64,18 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 61,24% σε σχέση με τα 39,80 εκατ. ευρώ του 2018. Ως εκ τούτου, ο δείκτης καθαρής κερδοφορίας των 10 μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών διαμορφώθηκε στο 0,72% έναντι 0,47% το 2018. H καθαρή κερδοφορία για το σύνολο των 40 υπό εξέταση εταιρειών το 2019 είναι λίγο υψηλότερη, αλλά παρουσιάζει μικρότερη ποσοστιαία μεταβολή, λόγω της επίδρασης των μεγεθών των μεγαλύτερων εταιρειών. Τα καθαρά αποτελέσματα (κέρδη) εμφανίζονται αυξημένα κατά 25,40%, από 70,45 εκατ. ευρώ σε 88,35 εκατ. ευρώ. Το καθαρό περιθώριο κέρδους επομένως διαμορφώθηκε σε 0,97% έναντι 0,82% το 2018. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα τόσο του ακόμα μεγαλύτερου περιορισμού των ζημιών που εμφάνισε η Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης σε σχέση με πέρυσι, που εξισορροπεί τις όποιες τάσεις μείωσης της κερδοφορίας αρκετών άλλων εταιρειών. Συγκεκριμένα, οι 6 από τις 9 υπόλοιπες μεγαλύτερες επιχειρήσεις-ομίλους καταγράφουν συνολικά μειωμένα κέρδη, όπως και οι 19 από τις 40 στο σύνολο. Όσον αφορά τους υπόλοιπους δείκτες κερδοφορίας, ο δείκτης μικτού κέρδους για τους 10 μεγαλύτερους ομίλους και εταιρείες αυξήθηκε από 25,80% σε 26,16%, γεγονός που σχετίζεται κυρίως με την αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους, το οποίο αυξήθηκε από 0,81% σε 1,33%, καθώς οι λειτουργικές δαπάνες παρουσίασαν μικρή μείωση, από 24,60% σε 24,08%. Ως εκ τούτου, ο δείκτης λειτουργικού περιθωρίου κέρδους (δείκτης EBIT, προ χρηματοοικονομικού κόστους) αυξήθηκε αρκετά, από 1,24% σε 2,10%, αλλά και ο δείκτης καθαρής κερδοφορίας (μετά χρηματοοικονομικού και λοιπού

κόστους) παρουσίασε μικρή βελτίωση, από 0,47% σε 0,72%. Στους δείκτες κερδοφορίας σίγουρα έδρασε ευεργετικά η οργανική αύξηση των πωλήσεων, καθώς μετά από καιρό δεν υπήρξαν εξαγορές και συγχωνεύσεις και υπήρξε η δυνατότητα βελτίωσης της αποδοτικότητας. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα συγκεκριμένα στοιχεία επηρεάζονται και από την αλλαγή στα διεθνή λογιστικά πρότυπα IFRS 16, η οποία απαιτεί από τον μισθωτή να αναγνωρίζει σχεδόν όλες τις συμβάσεις μίσθωσης στον ισολογισμό, κάτι που σημαίνει ότι μειώνονται σε έναν βαθμό τα αντίστοιχα λειτουργικά κόστη, αυξάνεται σε ένα μικρό βαθμό το χρηματοοικονομικό κόστος, ενώ αυξάνονται σημαντικά οι αποσβέσεις. Στον κλάδο των σούπερ μάρκετ οι μισθώσεις αποτελούν μία συνήθη και εκτεταμένης εφαρμογής πρακτική και επηρεάζουν δυσανάλογα -συγκριτικά με άλλους κλάδους- τα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα. Περισσότερα γι’ αυτό το θέμα αναφέρονται στις υπόλοιπες ενότητες ανάλυσης των ισολογισμών και των καταστάσεων αποτελεσμάτων. Έτσι, για τη χρήση του 2019, μία πιο ρεαλιστική εικόνα, περισσότερο απ’ ότι συνήθως, δίνει και ο δείκτης προ Χρηματοοικονομικού Κόστους και Αποσβέσεων (EBITDA), ο οποίος ενσωματώνοντας την αυξητική τάση των νέων αποσβέσεων μισθώσεων (δεν υπήρχε συγκρίσιμο μέγεθος το 2018) παρουσίασε μεγάλη αύξηση, από 3,07% σε 5,44% για τους 10 μεγαλύτερους ομίλους και εταιρείες (από 3,29% σε 5,53% για το σύνολο των 40 εταιρειών). Πρακτικά, με την εφαρμογή αυτών των νέων λογιστικών προτύπων «άλλαξε επίπεδο» ο συγκεκριμένος δείκτης, σε ύψος πρωτόγνωρο. Επισημαίνεται ότι ο δείκτης EBITDA (Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortization) είναι ίσως ο πιο αποκαλυπτικός, καθώς δείχνει πιο καθαρά την «πρωτογενή» κατάσταση του οργανισμού (πλεόνασμα-έλλειμμα), ακυρώνοντας την επίδραση της διαχείρισης παγίων, της υπεραξίας και τις ιδιομορφίες του δανεισμού κάθε επιχείρησης. Τέλος, όσον αφορά την απόδοση ίδιων κεφαλαίων, εξαιτίας του συνδυασμού της μείωσης των ιδίων κεφαλαίων, αλλά και της ταυτόχρονης αύξησης των συνολικών κερδών, σημειώνεται σημαντική αύξηση. Για τους 10 μεγαλύτερους ομίλους και εταιρείες μεταβλήθηκε από 4,35% σε 7,43%, ενώ στο σύνολο των 40 εταιρειών, η μεταβολή ήταν από 7,13% σε 9,09%.  Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 17

ΑΓΟΡΑ

ΠΙΝΑΚΑΣ 1α: ΟΙ 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΟΜΙΛΟΙ / ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ - ΜΕΓΕΘΗ / ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΩΝ (σε χιλ. ευρώ) Α/Α ΕΠΩΝΥΜΙΑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Τ1 Τ2

[Όμιλος] Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος ΑΕ ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ Δ. Μασούτης ΑΕ Πέντε ΑΕ [Όμιλος] ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ΑΕ Market In AE ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & Καταναλ. Συν/σμός ΠΕ Bazaar ΑΕ Γουντσίδης ΑΕ Σύνολο 10 Ομίλων/Εταιρειών Σύνολο 40 Εταιρείες

Κύκλος εργασιών (Πωλήσεις) Συνολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης Net sales revenue (turnover) Total gross income Μεταβολή Μεταβολή 2018 2019 2018 2019 Variation Variation 3.011.502 3.279.972 8,91% 735.957 835.210 13,49% 1.986.336 1.947.871 -1,94% 520.899 515.547 -1,03% 1.190.626 1.259.646 5,80% 298.579 312.444 4,64% 770.349 829.817 7,72% 255.528 272.463 6,63% 449.970 450.132 0,04% 115.568 120.679 4,42% 310.348 350.073 12,80% 72.208 80.651 11,69% 284.110 318.748 12,19% 77.212 82.001 6,20% 175.625 189.179 7,72% 43.739 47.103 7,69% 168.955 182.970 8,30% 41.214 45.818 11,17% 70.667 76.998 8,96% 11.052 12.851 16,28% 8.418.488 8.885.408 5,55% 2.171.957 2.324.768 7,04% 8.600.592 9.112.134 5,95% 2.210.507 2.381.117 7,72%

Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Administration costs Μεταβολή 2018 2019 Variation 159.469 166.762 4,57% 65.713 54.733 -16,71% 25.680 28.163 9,67% 33.437 28.789 -13,90% 5.269 5.456 3,55% 8.646 8.456 -2,20% 5.926 6.706 13,18% 4.330 3.975 -8,18% 613 607 -0,90% 3.247 4.041 24,46% 312.330 307.689 -1,49% 286.157 285.561 -0,21%

ΠΙΝΑΚΑΣ 1β: ΟΙ 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΟΜΙΛΟΙ / ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ - ΜΕΓΕΘΗ / ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΩΝ (σε χιλ. ευρώ) Α/Α ΕΠΩΝΥΜΙΑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Τ1 Τ2

Συνολικά: Διάφορα έσοδα - έξοδα Συνολικά: Ανόργανα έσοδα - έξοδα Net financial and investment revenue Net non-operating and extraordinary revenue Μεταβολή Μεταβολή 2018 2019 2018 2019 Variation Variation -41.081 -65.062 58,37% 4.116 1.848 -55,10% -6.031 -29.131 383,02% 0 0 ##### -14.106 -13.294 -5,75% 2.740 -291 -110,62% -5.025 -9.248 84,04% 0 0 ##### 639 612 -4,20% -62 -1.164 1.787,13% -2.750 -4.239 54,12% 762 988 29,71% -299 -275 -7,94% -639 -1.061 65,99% -1.406 -1.476 4,96% -893 252 -128,19% -312 -303 -3,10% -372 -146 -60,67% -148 -184 24,07% 286 44 -84,49% -70.520 -122.599 -73,85% 5.939 470 -92,08% -69.852 -121.532 73,99% 815 -2.546 -412,48%

Αποσβέσεις παγίων στοιχείων και εξόδων εγκατάστασης / Total depreciation Μεταβολή 2018 2019 Variation 34.192 114.808 235,77% 56.903 96.726 69,98% 20.478 21.384 4,42% 20.343 36.492 79,38% 9.435 9.250 -1,97% 4.275 9.903 131,62% 4.645 4.697 1,12% 2.571 2.878 11,93% 0 0 #####! 849 751 -11,64% 153.693 296.888 93,17% 151.397 291.678 92,66%

ΠΙΝΑΚΑΣ 2α: ΔΕΙΚΤΕΣ - ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΟΜΙΛΩΝ / ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Α/Α ΕΠΩΝΥΜΙΑ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Τ1 Τ2

Συνολικά μικτά αποτελέσματα εκμετάλλευσης Total gross margin Μεταβολή 2018 2019 Variation 24,44% 25,46% 1,03% 26,22% 26,47% 0,24% 25,08% 24,80% -0,27% 33,17% 32,83% -0,34% 25,68% 26,81% 1,13% 23,27% 23,04% -0,23% 27,18% 25,73% -1,45% 24,90% 24,90% -0,01% 24,39% 25,04% 0,65% 15,64% 16,69% 1,05% 25,80% 26,16% 0,36% 26,53% 26,90% 0,37%

Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Administration cost ratio 2018 5,30% 3,31% 2,16% 4,34% 1,17% 2,79% 2,09% 2,47% 0,36% 4,59% 4,86% 3,06%

2019 5,08% 2,81% 2,24% 3,47% 1,21% 2,42% 2,10% 2,10% 0,33% 5,25% 4,44% 2,86%

Μεταβολή Variation -0,21% -0,50% 0,08% -0,87% 0,04% -0,37% 0,02% -0,36% -0,03% 0,65% -0,42% -0,20%

ΠΙΝΑΚΑΣ 2β: ΔΕΙΚΤΕΣ - ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΟΜΙΛΩΝ / ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Α/Α ΕΠΩΝΥΜΙΑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Τ1 Τ2

18 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

Συνολικά: Διάφορα έσοδα - έξοδα Total financial income ratio Μεταβολή 2018 2019 Variation -1,36% -1,98% -0,62% -0,30% -1,50% -1,19% -1,18% -1,06% 0,13% -0,65% -1,11% -0,46% 0,14% 0,14% -0,01% -0,89% -1,21% -0,32% -0,11% -0,09% 0,02% -0,80% -0,78% 0,02% -0,18% -0,17% 0,02% -0,21% -0,24% -0,03% -0,84% -1,39% -0,55% -0,81% -1,33% -0,52%

Συνολικά: Ανόργανα έσοδα - έξοδα Net non-recurring income ratio Μεταβολή 2018 2019 Variation 0,14% 0,06% -0,08% 0,00% 0,00% 0,00% 0,23% -0,02% -0,25% 0,00% 0,00% 0,00% -0,01% -0,26% -0,24% 0,25% 0,28% 0,04% -0,22% -0,33% -0,11% -0,51% 0,13% 0,64% -0,22% -0,08% 0,14% 0,40% 0,06% -0,35% 0,08% 0,00% -0,08% 0,01% -0,03% -0,04%

Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Business operation cost ratio 2018 19,91% 18,96% 20,93% 25,80% 21,80% 19,00% 24,11% 20,17% 21,60% 10,77% 26,89% 20,43%

2019 18,66% 19,00% 20,72% 26,17% 22,57% 19,14% 22,56% 21,24% 22,83% 10,94% 25,82% 20,14%

Μεταβολή Variation -1,25% 0,04% -0,21% 0,37% 0,78% 0,15% -1,55% 1,08% 1,23% 0,17% -1,07% -0,29%

Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων Net margin Μεταβολή 2018 2019 Variation -2,00% -0,21% 1,79% 2,72% 1,46% -1,26% 0,80% 0,75% -0,04% 1,82% 1,41% -0,41% 2,85% 2,90% 0,06% 0,84% 0,55% -0,29% 0,65% 0,64% -0,01% 0,87% 0,56% -0,30% 2,03% 1,64% -0,39% 0,39% 0,27% -0,12% 0,47% 0,72% 0,25% 0,82% 0,97% 0,15%

ΑΓΟΡΑ

Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Business operation costs

Συνολικές δαπάνες Total operating expenditures

599.731

612.080

Μεταβολή Variation 2,06%

376.633

370.055

-1,75%

249.205 198.763 98.074 58.951 68.491 35.418 36.495 7.610 1.729.371 1.756.697

260.962 217.154 101.614 67.009 71.910 40.190 41.768 8.422 1.791.164 1.835.121

4,72% 9,25% 3,61% 13,67% 4,99% 13,48% 14,45% 10,67% 3,57% 4,46%

2018

2019

Αποτελέσματα προ αποσβέσεων Earnings before taxes, depreciation and amortization Μεταβολή 2018 2019 Variation -26.016 107.962 -514,98% 142.990 110.909 -22,44% 28.338 31.181 10,03% 43.990 34.759 -20,98% 27.201 22.238 -18,25% 6.897 11.839 71,64% 4.917 6.503 32,26% 4.665 4.093 -12,26% 4.961 5.084 2,48% 1.312 1.469 11,98% 239.255 336.036 40,45% 151.397 291.678 92,66%

Συνολικές δαπάνες Total operating expenditures ratio 2018

2019 25,21% 23,20% 23,33% 30,70% 22,97% 21,78% 26,19% 22,73% 21,96% 15,45% 24,60% 24,17%

23,75% 23,51% 22,97% 30,31% 23,79% 21,56% 24,66% 23,69% 23,16% 16,24% 24,08% 23,80%

Μεταβολή Variation -1,46% 0,31% -0,36% -0,39% 0,82% -0,22% -1,53% 0,96% 1,20% 0,79% -0,52% -0,37%

Αποσβέσεις παγίων στοιχείων και εξόδων εγκατ/σης Depreciation cost ratio Μεταβολή 2018 2019 0,05% 1,14% 3,50% 2,36% 2,86% 4,97% 2,10% 1,72% 1,70% -0,02% 2,64% 4,40% 1,76% 2,10% 2,05% -0,04% 1,38% 2,83% 1,45% 1,63% 1,47% -0,16% 1,46% 1,52% 0,06% 0,00% 0,00% 0,00% 1,20% 0,97% -0,23% 1,83% 3,34% 1,52% 1,76% 3,20% 1,44%

2018

2019

759.200 460.862 277.739 236.470 103.343 67.597 74.417 39.918 37.108 10.916 2.067.571 2.078.901

778.842 457.910 289.352 251.505 107.070 75.465 78.617 44.813 42.376 12.506 2.138.456 2.168.713

Μεταβολή Variation 2,59% -0,64% 4,18% 6,36% 3,61% 11,64% 5,64% 12,26% 14,19% 14,57% 3,43% 4,32%

Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων Net operating and extraordinary income (before taxes) Μεταβολή 2018 2019 Variation -60.208 -6.846 88,63% 54.006 28.506 -47,22% 9.475 9.506 0,33% 14.033 11.710 -16,55% 12.802 13.058 1,99% 2.622 1.936 -26,16% 1.857 2.049 10,29% 1.522 1.066 -29,95% 3.421 2.993 -12,52% 274 206 -24,90% 39.805 64.183 61,24% 70.449 88.346 25,40%

Μερικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης (κέρδη ή ζημίες) Operating (EBIT) margin 2018

2019 -0,77% 3,02% 1,75% 2,47% 2,72% 1,49% 0,98% 2,18% 2,43% 0,19% 1,24% 1,53%

1,72% 2,96% 1,83% 2,53% 3,02% 1,48% 1,06% 1,21% 1,88% 0,45% 2,10% 2,33%

Μεταβολή Variation 2,49% -0,06% 0,08% 0,05% 0,31% -0,00% 0,08% -0,97% -0,55% 0,26% 0,86% 0,80%

Αποτελέσματα προ αποσβέσεων EBD ratio Μεταβολή 2018 2019 0,01% -0,86% 3,29% 4,16% 7,20% 5,69% -1,50% 2,38% 2,48% 0,10% 5,71% 4,19% -1,52% 6,05% 4,94% -1,10% 2,22% 3,38% 1,16% 1,73% 2,04% 0,31% 2,66% 2,16% -0,49% 2,94% 2,78% -0,16% 1,86% 1,91% 0,05% 2,84% 3,78% 0,94% 2,58% 4,17% 1,59%

Μερικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης (κέρδη ή ζημίες) Operating income (EBIT) Μεταβολή 2018 2019 Variation -23.243 56.368 -342,52% 60.037 57.637 -4,00% 20.841 23.091 10,80% 19.058 20.958 9,97% 12.225 13.609 11,32% 4.610 5.187 12,50% 2.795 3.385 21,07% 3.821 2.290 -40,06% 4.106 3.442 -16,17% 136 345 154,41% 104.386 186.312 78,48% 131.606 212.404 61,39%

Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Total equity 2018

2019 59.921 400.503 115.624 105.662 166.681 11.015 10.105 17.552 6.787 4.138 897.988 988.038

38.843 384.970 124.256 98.072 169.511 12.417 9.359 18.132 7.879 4.195 867.634 971.544

Μεταβολή Variation -35,18% -3,88% 7,46% -7,18% 1,70% 12,73% -7,38% 3,30% 16,09% 1,39% -3,38% -1,67%

Αποτελέσματα προ χρηματοοικονομικού κόστους και αποσβέσεων - (EBITDA) margin 2018

2019 0,36% 5,89% 3,47% 5,11% 4,81% 2,86% 2,62% 3,64% 2,43% 1,39% 3,07% 3,29%

5,22% 7,92% 3,53% 6,92% 5,08% 4,31% 2,54% 2,73% 1,88% 1,42% 5,44% 5,53%

Μεταβολή Variation 4,86% 2,04% 0,06% 1,81% 0,26% 1,45% -0,08% -0,91% -0,55% 0,03% 2,37% 2,24%

Απόδοση ιδίων κεφαλαίων Return on Equity (RoE) 2018

2019

-100,48% 13,48% 8,20% 13,28% 7,68% 23,80% 18,38% 8,67% 50,41% 6,61% 4,35% 7,13%

-17,62% 7,40% 7,65% 11,94% 7,70% 15,59% 21,89% 5,88% 37,99% 4,90% 7,43% 9,09%

Μεταβολή -0,04% 82,85% -6,08% -0,54% -1,34% 0,02% -8,21% 3,51% -2,79% -12,43% -1,71% 3,08% 1,96%

*Οι δείκτες παραλείπονται γιατί προκύπτει υπερβολική μεταβολή Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 19

ΑΓΟΡΑ

Μπόνους 1 δισ. ευρώ κερδίζουν φέτος τα σούπερ μάρκετ Μπόνους 1 δισ. ευρώ στο τζίρο τους φαίνεται ότι έχουν εξασφαλισμένο φέτος οι επιχειρήσεις του κλάδου, λόγω της συγκυρίας του Covid-19 και δη χωρίς τον υπολογισμό των επιδράσεων του δεύτερου lockdown στις πωλήσεις, καθώς τα νέα περιοριστικά μέτρα στη λειτουργία της αγοράς είναι βέβαιο ότι θα εντείνουν τους ήδη υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξής τους. Ήδη στα μέσα του Οκτωβρίου οι πωλήσεις του κλάδου εξελίσσονταν με ρυθμό αύξησης 8,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα κι όλα πλέον δείχνουν ότι οι επιδόσεις των αλυσίδων θα βελτιωθούν περαιτέρω. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

την πράξη αυτό σημαίνει ότι οι δέκα μεγαλύτερες αλυσίδες και όμιλοι της κλαδικής αγοράς, που βάσει των επίσημων στοιχείων το 2019 έκαναν συνολικό τζίρο άνω των 10 δισ. ευρώ, θα εξασφαλίσουν φέτος αύξηση εσόδων περίπου 1 δισ. ευρώ, αν όχι περισσότερα. Πρόκειται για πωλήσεις προερχόμενες τόσο από την αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών, όσο και από τη μετατόπιση τζίρου από τα μικρά, αυτόνομα παραδοσιακά μαγαζιά τροφίμων προς τους ισχυρούς του κλάδου. Ένα μικρό λιθαράκι στην ανοδική τάση των πωλήσεων βάζουν φέτος

20 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

και τα e-shops, που κερδίζουν τις εντυπώσεις για τις υψηλές ποσοστιαίες επιδόσεις τους. Η άνοδος της αξίας των ψηφιακών αγορών στο πεντάμηνο ήταν της τάξης του 150%, κυρίως λόγω του lockdown, στο εξάμηνο ο τζίρος τους ήταν αυξημένος κατά 21% έναντι των συνολικών πωλήσεών τους το 2019, ενώ οι πωλήσεις τους τον Ιούνιο ήταν υψηλότερες κατά 170% έναντι του περυσινού Ιουνίου, σύμφωνα τα στοιχεία της Convert Group. Ωστόσο, πίσω από τα εντυπωσιακά ποσοστά ανάπτυξης «κρύβεται» μικρός σε αξία τζίρος. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι στο πρώτο εξάμηνο φέτος τα συνολικά έσοδα των e-shops ήταν

55 εκατ. ευρώ, ενώ σε επίπεδο δωδεκαμήνου εκτιμάται ότι θα κυμανθούν μεταξύ 120 και 150 εκατ. ευρώ. Υψηλόβαθμοι παράγοντες του κλάδου τονίζουν πως πλέον θεωρείται κάτι περισσότερο από βέβαιο ότι η ανοδική πορεία του τζίρου στο σύνολο της αγοράς θα διατηρηθεί έως το τέλος του 2020, θυμίζοντας ότι στις αρχές του καλοκαιριού δεν ήταν λίγοι όσοι σκέφτονταν αρνητικά σενάρια για το δεύτερο μισό του έτους, στηρίζοντας απαισιόδοξα τις παραδοχές τους στη βαθιά ύφεση που έβλεπαν να μπαίνει η οικονομία. Όμως, ενώ η ύφεση ήδη

ΑΓΟΡΑ

είναι αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα, ο τζίρος της οργανωμένης λιανικής εξακολουθεί να εξελίσσεται ανοδικά.

μερίδα του λέοντος φαίνεται πως καπαρώνει ο leader της αγοράς, η ΕΥΣ, ενώ στους κερδισμένους αναμένονται οι αλυσίδες My Market, Μασούτης, Γαλαξίας, ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, Market In και Bazaar, που έχουν ανακοινώσει και προβλέψει για το 2020 σημαντική αύξηση των εσόδων τους.

Ο ΤΖΊΡΟΣ ΑΝΆ ΕΒΔΟΜΆΔΑ

Όπως τονίζουν τα ίδια στελέχη, τα διαθέσιμα στοιχεία που έχουν, δείχνουν ότι οι πωλήσεις του κλάδου διατηρούν σε όλες τις εβδομάδες της περιόδου το θετικό τους πρόσημο. Ειδικότερα, λένε ότι πέραν του ότι μέχρι τις 11 Οκτωβρίου ο κλαδικός τζίρος περιλαμβανομένου εκείνου της Lidl ήταν ανοδικός κατά 8,5% σε σύγκριση με του αντίστοιχου διαστήματος του 2019, ανοδικά κατά 6,4% έκλεισε η εβδομάδα που έληξε τη 19η Σεπτεμβρίου, οριακά ανοδικά κατά 0,3% έκλεισε η εβδομάδα που ολοκληρώθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου, με ανάπτυξη 4,8% κύλησε το επόμενο εξαήμερο που ολοκληρώθηκε στις 3 Οκτωβρίου, όπως επίσης με αύξηση 4,2% εξελίχθηκε κι η εβδομάδα ως τις 10 Οκτωβρίου. Η ανοδική τάση δεν έχει αναστροφή, λένε, εκτιμώντας ότι όσο τα μέτρα απαγόρευσης γίνονται αυστηρότερα, τόσο περισσότερο η τάση ανόδου των πωλήσεων θα εντείνεται. Εξηγούν ότι η ανάπτυξη αυτή των πωλήσεων της οργανωμένης λιανικής στον αντίποδα της μείωσης των δαπανών για μαζική εστίαση και ταξίδια και των απαγορεύσεων στην κυκλοφορία και τις κοινωνικές συναναστροφές, ενόσω αυτές παίρνουν μεγαλύτερες διαστάσεις, ανακλά αντισταθμιστικές καταναλωτικές δαπάνες, πράγμα εύλογο αλλά και αναμενόμενο πλέον. Πραγματικό αντίβαρο στην ανάπτυξη των εσόδων της οργανωμένης λιανικής είναι το στοκάρισμα των προϊόντων απ’ τα νοικοκυριά, η έλλειψη ρευστότητας, το υφεσιακό κλίμα στην οικονομία και η άσχημη ψυχολογική διάθεση των καταναλωτών. Πάντως, τα αρνητικά αυτά στοιχεία υπάρχει η ελπίδα ότι, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, θ’ αντιμετωπιστούν από τα μέτρα στήριξης της αγοράς που θα λάβει η κυβέρνηση, τα οποία αυτή τη φορά τα κοστολογεί περίπου σε 2,3 δισ. ευρώ. Υπολογίζοντας το κόστος των μέτρων από την έναρξη της κρίσης στη δημόσια υγεία, φαίνεται ότι τα συναρμόδια υπουργεία θα έχουν ρίξει στην οικονομία ως το τέλος του έτους περίπου 14 δισ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά κατά ένα μεγάλο μέρος περνούν στην κατανάλωση και σε σημαντικό βαθμό φτάνουν στα ταμεία των επιχειρήσεων του κλάδου.

Η ανάπτυξη των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ στον αντίποδα της μείωσης των δαπανών για μαζική εστίαση και ταξίδια και των απαγορεύσεων στην κυκλοφορία και τις κοινωνικές συναναστροφές, ανακλά αντισταθμιστικές καταναλωτικές δαπάνες, πράγμα εύλογο αλλά και αναμενόμενο πλέον Κατά τα στελέχη των αλυσίδων, μεγάλη ανάσα στο εμπόριο δίνουν και τα αναδρομικά συνολικού ύψους 1,9 δισ. ευρώ, που δόθηκαν τον Οκτώβριο στους συνταξιούχους.

Η ΜΆΧΗ ΓΙΑ ΤΟ «ΝΈΟ» ΤΖΊΡΟ

Αξιολογώντας τις επιδόσεις ανά αλυσίδα, εύκολα διαπιστώνεται ότι στο μπόνους του 1 δισ. ευρώ, που εισπράττει φέτος ο κλάδος, δεν έχουν την ίδια ευχέρεια πρόσβασης οι κατέχοντες τις θέσεις στο top 10 του κλάδου. Τη

Κλειστά επιμένουν να κρατούν τα σχετικά χαρτιά τους η ΑΒ Βασιλόπουλος και η Lidl, η πρώτη μη μπορώντας να πράξει διαφορετικά, λόγω των δεσμεύσεων έναντι της μητρικής της, κι η δεύτερη λόγω της πάγιας πολιτικής της να μην αναφέρεται σε συγκεκριμένα μεγέθη.

ΟΙ ΥΨΗΛΌΤΕΡΕΣ ΕΠΙΔΌΣΕΙΣ

Ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία της Nielsen, που σκιαγραφούν τις εξελίξεις των πωλήσεων σε ευρείες κατηγορίες προϊόντων, στις οποίες στηρίζει σε μεγάλο βαθμό η αγορά του κλάδου την ανάπτυξή της. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά, που αναφέρονται στην περίοδο από την έναρξη του έτους ως τις 11 Σεπτεμβρίου, συνυπολογίζοντας και τις σχετικές εξελίξεις στη Lidl, η κατηγορία των τροφίμων κινείται φέτος ανοδικά κατά 7,5% έναντι του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος, με 13,5% εξελίσσεται ο τζίρος του bazaar, τη μεγαλύτερη επίδοση με άνοδο 17,8% καταγράφουν τα προϊόντα καθαρισμού σπιτιού, με ρυθμό ανόδου 6,3% εξελίσσονται τα έσοδα από τις πωλήσεις των φρέσκων προϊόντων και με 4,7% τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και φροντίδας. Παρά την εντυπωσιακά ανοδική τάση από την αρχή του έτους στα συνολικά έσοδα της οργανωμένης λιανικής, από τις μετρήσεις προκύπτουν ορισμένες κατηγορίες κωδικών που επιμένουν να ακολουθούν πτωτική πορεία. Χαρακτηριστικότερες, βάσει των στοιχείων της 6ης Σεπτεμβρίου, είναι των απορρυπαντικών για ρούχα μωρών, που μετρούν απώλειες της τάξης του 1% σε σχέση με το 2019, των αφρόλουτρων που χάνουν το 1,7% του περυσινού τους τζίρου, της καραμέλας που έχουν απώλεια εσόδων 2%, των κονιάκ και μπράντι που καταγράφουν μείωση εσόδων 6,6%, ενώ τη χειρότερη επίδοση με μείωση τζίρου 14,6% συγκριτικά με πέρυσι έχει η μικρή αυθόρμητης ζήτησης κατηγορία της τσίκλας. Όπως σημειώνουν οι αναλυτές, κόντρα στο ανοδικό κύμα κινούνται κι άλλες επιμέρους ομάδες προϊόντων, που όμως έχουν μικρή επίδραση στο συνολικό τζίρο της αγοράς.  Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 21

ΑΓΟΡΑ

O Covid-19, τα lockdown, ο τουρισμός κι οι ΜμΕ Για τους μικρούς και μικρομεσαίους της κλαδικής αγοράς το τελευταίο δίμηνο του χρόνου είναι η ύστατη ευκαιρία να περιορίσουν τις απώλειες εσόδων από την υγειονομική κρίση, τα τοπικά ή καθολικά lockdown και την καταβαράθρωση της τουριστικής οικονομίας. Το νέο κλείδωμα των εμπορικών καταστημάτων και της εστίασης κι η απαγόρευση της κυκλοφορίας στρέφουν και πάλι μαζικά τους καταναλωτές στα σούπερ μάρκετ και το διαδίκτυο για κάθε είδους προμήθεια. Το μείζον πλεονέκτημα της μικρής κι ανεξάρτητης λιανικής είναι η προσέλκυση καταναλωτών, που αναγνωρίζουν στα καταστήματα της γειτονιάς μικρότερους κινδύνους απειλής από τον Covid-19 κατά τις αγορές τους. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ι ελπίδες των μικρών λιανεμπόρων εναποτίθενται στο έγκαιρο λανσάρισμα του εμβολίου κατά του κορονοϊού. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να επανέλθει η αγορά σε μια κανονικότητα γι’ αυτούς. Στο μεταξύ, έχουν περάσει μια πραγματικά πολύ δύσκολη θερινή περίοδο, έχοντας δει οι περισσότεροι τον τζίρο τους κυριολεκτικά να γκρεμίζεται, ζώντας το ντόμινο της κατάρρευσης της τουριστικής αγοράς. Το αποτέλεσμα είναι ότι η ρευστότητά τους έχει «χτυπήσει κόκκινο». Όπως ορισμένοι από αυτούς ομολογούν, τα προβλήματα που αντιμετώπισαν ήταν σοβαρότητα. Κάποιοι λίγοι είχαν τη δυνατότητα να απευθυνθούν στις τράπεζες για έκτακτο δανεισμό, κάποιοι άλλοι ζήτησαν τη στήριξη των προμηθευτών, «τραβώντας πίσω» τις πληρωμές τους, ενώ δεν ήταν λίγοι όσοι βρέθηκαν ή βρίσκονται ακόμα σε οριακή κατάσταση, αναγκασμένοι να περικόπτουν δραστικά κόστη, όσο δεν έκοψαν ούτε την περίοδο των μνημονίων, ακόμα και ανελαστικά. Σε συνολικό επίπεδο η μικρή και μεσαία ανεξάρτητη αγορά χάνει διαρκώς πόντους, καταγράφοντας σοβαρή διαρροή εσόδων και μεριδίου στον ανταγωνισμό. Ωστόσο, γνωρίζοντας ότι κάθε κανόνας έχει την εξαίρεσή του, έτσι και στο λιανεμπόριο τροφίμων και ειδικά στα χαμηλά της «πυραμίδας» υπήρξαν τοπικές αλυσίδες, που κατάφεραν να κάνουν τη διαφορά, κερδίζοντας με ιδιαίτερο κόπο και θυσίες τζίρο, ικανό να τις κρατήσει όρθιες έναντι των μεγαθηρίων της οργανωμένης λιανικής. Μέχρι πρότινος οι ελπίδες όλων στρέφονταν στο 2021, 22 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ΑΓΟΡΑ

Κάποιοι λίγοι είχαν τη δυνατότητα να απευθυνθούν στις τράπεζες για έκτακτο δανεισμό, κάποιοι άλλοι ζήτησαν τη στήριξη των προμηθευτών, «τραβώντας πίσω» τις πληρωμές τους, ενώ δεν ήταν λίγοι όσοι βρέθηκαν ή βρίσκονται ακόμα σε οριακή κατάσταση

με την πεποίθηση ότι η νέα χρονιά θα φέρει ισχυρή ανάπτυξη στην οικονομία, μετά τη βαθιά υφεσιακή χρονιά φέτος. Όμως, το νέο ολικό lockdown, με ισχύ από 7 Νοεμβρίου, διαμορφώνει κλίμα απαισιοδοξίας και βαθιάς ανησυχίας στις μικρές δυνάμεις του κλάδου. Τα περιθώρια που θα έχουν να ανταπεξέλθουν είναι, λένε, στην καλύτερη περίπτωση στενά. Ας δούμε, όμως, πως αντιδρούν τα «συστήματα» εκπροσώπησης των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρηματιών του κλάδου. Τι συζητούν για τις οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης και πώς αξιολογούν την επόμενη μέρα.

SPAR HELLAS

Σε περίοδο στασιμότητας έχει εισέλθει αναγκαστικά η Spar Hellas. Δεχόμενη έντονες πιέσεις στο δίκτυό της κυρίως στις τουριστικές περιοχές, όπου είναι εστιασμένη σε μεγάλο βαθμό η δραστηριότητά της, η ολλανδικών συμφερόντων αλυσίδα φαίνεται ότι έχει αναστείλει μερικώς το σχεδιασμό επέκτασης του δικτύου της με νέα καταστήματα. Στελέχη της αναφέρουν στο «σελφ σέρβις» ότι προς το παρόν το ενδιαφέρον των συνεργαζόμενων με

την εταιρεία λιανοπωλητών, είτε ανεξάρτητων είτε μέσω του ομίλου αγορών Αστέρα, έχει ατονήσει. Ο λόγος είναι, φυσικά, το δυσμενέστατο κλίμα στην οικονομία και η αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα. Πλέον η προτεραιότητα για τους περισσότερους είναι η εξασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής ρευστότητας. Κατά συνέπεια τα όποια σχέδια για επενδύσεις έχουν περάσει σε δεύτερο πλάνο. Μάλιστα, στους κόλπους της Spar Hellas υπήρξαν και περιπτώσεις επιχειρηματιών, οι οποίοι, ενώ είχαν διαμορφώσει κάποια από τα καταστήματά κατά το πρότυπο των Spar, προγραμματίζοντας την αναμόρφωση περισσότερων, διέκοψαν τις σχετικές διαδικασίες, αφήνοντας το πρόγραμμα στη μέση. Στο πλαίσιο αυτό, το δίκτυο των Spar παραμένει με 34 καταστήματα πλήρως εναρμονισμένα κατά το πρότυπο προδιαγραφών της ολλανδικής εταιρείας και με 40 στην ενδιάμεση φάση. Και οι δύο σχετικές λίστες των καταστημάτων φαίνεται ότι έχουν σταματήσει να ενημερώνονται. Οι εξελίξεις έχουν «παγώσει». Υποτονικό είναι το κλίμα και σε ό,τι αφορά τη συνεργασία της εταιρείας με τη Bazaar για τη διακίνηση των PL συλλογών στο δίκτυο των Spar, όπως και για την παραγωγή κάποιων λίγων τυροκομικών προϊόντων.

ΑΣΤΈΡΑΣ

Στην οικογένεια του ομίλου αγορών Αστέρας, τα μέλη της, κυρίως όσα εδρεύουν σε τουριστικές περιοχές, είδαν τους τζίρους τους να κατακρημνίζονται. Κατά κύριο λόγο αυτοί δοκιμάστηκαν πολύ σκληρά το καλοκαίρι. Τώρα επιδιώκουν στο υπόλοιπο του έτους να βγάλουν τουλάχιστον ένα μέρος από «τα σπασμένα», αν και το νέο lockdown δυσχεραίνει το κλίμα στην αγορά και μειώνει τις προσδοκίες τους. Σημειώνουμε ότι περίπου το ένα τρίτο των καταστημάτων του ομίλου αγορών εδρεύουν σε τουριστικές περιοχές. Πρόκειται για σούπερ και μίνι μάρκετ που υπέστησαν μειώσεις τζίρου έως 65% την περίοδο του καλοκαιρού.

ΕΛΟΜΑΣ

Ανάλογα προβλήματα αντιμετώπισε και ο ΕΛΟΜΑΣ, του οποίου επίσης ένα σημαντικό τμήμα των μελών του βασίζουν την ανάπτυξή τους στην τουριστική αγορά. Οι δυσκολίες ήταν προφανώς πολλές, ιδιαίτερα για τα καταστήματα που βρίσκονται στη νησιωτική Ελλάδα. Διότι πέραν της δραματικής μείωσης της ζήτησης σε πολλές περιπτώσεις οι τοπικοί επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν την ανταγωνιστική κρούση των

ισχυρών της οργανωμένης λιανικής, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν στέψει το επενδυτικό ενδιαφέρον τους στη νησιωτική χώρα.

ΕΛΕΤΑ

Εξίσου έντονη πίεση υφίστανται και οι οικογενειακές επιχειρήσεις-μέλη του ομίλου αγορών ΕΛΕΤΑ, έχοντας όμως ανοίξει, όπως αναφέρουν τα στελέχη του, ένα κανάλι συνεργασίας με την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, από την οποία προμηθεύονται ένα μεγάλο μέρος των προϊόντων που διακινούν, εκμεταλλευόμενες τις κεντρικές συμφωνίες της εν λόγω εταιρείας. Η σύμπραξη αυτή φαίνεται ότι έδωσε μια μικρή, αλλά σημαντική ανάσα στο δίκτυο καταστημάτων του ομίλου, του οποίου το δυναμικό αριθμεί σήμερα 400 επιχειρηματίες, ιδιοκτήτες 450 καταστημάτων. Εκπρόσωποι του ομίλου επισημαίνουν ότι, το γεγονός ότι τα μέλη του είναι οικογενειακές επιχειρήσεις, τους επιτρέπει μέσω της αυτοαπασχόλησης να συμπτύσσουν αποτελεσματικά το λειτουργικό τους κόστος. Πέραν αυτού, ωστόσο, φέτος υποχρεώθηκαν να επιδιώξουν περαιτέρω οικονομίες κλίμακος.

ΑΣΠΊΔΑ

Θετικά είναι τα μηνύματα από την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα που λαμβάνει η διοίκηση του ομίλου αγορών Ασπίδα, σε ό,τι αφορά την εξέλιξη του τζίρου των εκεί μελών του, τα οποία καλύπτουν το 65% του δυναμικού του. Ωστόσο, αρνητικά είναι τα «μαντάτα» από το υπόλοιπο 35% των μελών, που εδρεύουν στη νησιωτική Ελλάδα. Τα μέλη του εμφάνισαν στο πρώτο εξάμηνο του έτους σε συνολικό επίπεδο πτώση τζίρου 11%. Ωστόσο, το αμέσως επόμενο διάστημα η γενική εικόνα βελτιώθηκε, με αποτέλεσμα τα συνολικά ομιλικά έσοδα να καταγράψουν οριακά θετική εξέλιξη. Σημειώνουμε ότι ο όμιλος Ασπίδα εμφανίζει σήμερα ετήσιο τζίρο 150 εκατ. ευρώ έναντι 300 εκατ. ευρώ το 2015. Τα μέλη του ανέρχονται σε 105 εταιρείες (έναντι 150 το 2015), οι οποίες έχουν στην κατοχή τους 125 καταστήματα. Όπως σημειώνουν στελέχη του Ασπίδα, τα τελευταία χρόνια υπήρξαν αποχωρήσεις από τους κόλπους του. Όμως, ολοκληρώθηκε ο εξορθολογισμός των συνολικών μεγεθών, που «έδιωξε» όσους δεν παρακολουθούσαν τις συμφωνίες με τους προμηθευτές. Πλέον, σημειώνουν, ο όμιλος είναι μεν μικρότερος σε όγκο, αλλά πιο συνεκτικός και λειτουργικός στη δράση του.  Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 23

ΑΓΟΡΑ

Απαγόρευση πωλήσεων προϊόντων… δευτερεύουσας ανάγκης Διαχειριστικό «πονοκέφαλο» και μικρές απώλειες εσόδων έφερε στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ η απόφαση του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων να απαγορεύσει την πώληση προϊόντων, που δεν ανήκουν στα είδη πρώτης ανάγκης, προκειμένου να προστατευθούν τα εμπορικά καταστήματα της κύριας διάθεσής τους, τα οποία κατά την περίοδο του lockdown παραμένουν κλειστά. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

παρέμβαση της κυβέρνησης έγινε μετά από συντονισμένες αντιδράσεις των φορέων εκπροσώπησης των μικρών και μικρομεσαίων ειδικευμένων εμπορικών καταστημάτων, οι οποίοι έθεσαν θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού, θεωρώντας ότι, εφόσον με διαταγή του κράτους το εμπόριο διέκοψε τη λειτουργία του και επετράπη μόνο στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος να παραμείνουν ανοικτά, δεν θα έπρεπε να τους δίνεται η δυνατότητα να πωλούν και αγαθά, που δεν είναι πρώτης ανάγκης. Εκπρόσωποι των αλυσίδων του κλάδου επισημαίνουν, πάντως, ότι με την επίμαχη παρέμβαση του υπουργείου η εν λόγω απαγόρευση πώλησης «συμπαρέσυρε» και προϊόντα, τα οποία παραδοσιακά πουλούσαν τα σούπερ μάρκετ, όπως και τα παντοπωλεία. Επίσης λένε ότι για ένα μέσο σούπερ μάρκετ η επίδραση στο τζίρο από το «πάγωμα» της πώλησης των προϊόντων που εντάχθηκαν στη λίστα της υπουργικής απόφασης, είναι της τάξης περίπου του 2%. Όμως τα προβλήματα φαίνεται ότι είναι σαφώς μεγαλύτερα για τα υπέρ μάρκετ, που λειτουργούν στη λογική των πολυκαταστημάτων, μέσω των οποίων προσφέρονται στο κοινό ολοκληρωμένες προτάσεις αγορών. Διαστάσεις λαμβάνει το θέμα και για τις αλυσίδες εκείνες, που έχουν περιλάβει στα διαφημιστικά τους μηνύματα

24 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

προϊόντα, τα οποία πλέον έχουν αποσύρει, βάσει της σχετικής υπουργικής απόφασης. Ζήτημα επίσης έχει τεθεί με τη διαχείριση-αποθήκευση των προϊόντων, που απέσυραν οι αλυσίδες από τα ράφια τους, δεδομένου ότι τα περισσότερα καταστήματα δεν διαθέτουν χώρους αποθήκευσης, ενώ και ο χρόνος που είχαν να ανταποκριθούν στις επιταγές του νόμου ήταν ελάχιστος. Πέραν της αναστάτωσης που δημιουργήθηκε για μερικές ημέρες στα καταστήματα του κλάδου, η οποία θα προκληθεί εκ νέου, όταν το υπουργείο άρει το απαγορευτικό μέτρο για την πώληση των εν λόγω προϊόντων, δυσφορία και προβληματισμό δημιουργεί η εικόνα των άδειων ραφιών, στα οποία εκτίθεντο προς πώληση. «Η εικόνα αυτή δεν βοηθά ασφαλώς την ψυχολογική κατάσταση των καταναλωτών, ενώ έτσι χάνεται η «εμπειρία αγοράς», μια ψυχολογική κατάσταση, στη βελτίωση της οποίας έχουν επενδύσει πολύ οι επιχειρήσεις του κλάδου», συμφωνούν τα στελέχη των αλυσίδων. Εξάλλου, «η αναδιάρθρωση των προϊόντων στα ράφια των καταστημάτων δεν είναι εύκολη υπόθεση, ούτε πρόκειται για μια διαδικασία απλή, που είναι δυνατόν να επαναλαμβάνεται, κάθε φορά που αλλάζουν εκτάκτως οι όροι λειτουργίας της αγοράς», παρατηρεί ένα από αυτά.

ΤΙ ΑΠΟΣΎΡΘΗΚΕ ΑΠΌ ΤΑ ΡΆΦΙΑ

Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ B’ 4946/10-11-2020), κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων τα καταστήματα και οι υπεραγορές τροφίμων απαγορεύεται να πωλούν –εξαιρουμένης της διάθεσης κατόπιν ηλεκτρονικής παραγγελίας– ανά Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) • ηλεκτρονικούς υπολογιστές, περιφερειακές μονάδες υπολογιστών και λογισμικού (ΚΑΔ 47.41), • τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό (ΚΑΔ 47.42), • εξοπλισμό ήχου και εικόνας (ΚΑΔ 47.43), • κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα (ΚΑΔ 47.51), • χαλιά, κιλίμια και επενδύσεις δαπέδου και τοίχου (ΚΑΔ 47.53), • ηλεκτρικές οικιακές συσκευές (ΚΑΔ 47.54), • έπιπλα, φωτιστικά και άλλα είδη οικιακής χρήσης –εξαιρούνται ανταλλακτικά (π.χ. λαμπτήρες), σάρωθρα για οικιακή καθαριότητα (ΚΑΔ 47.59.58.35), καθώς και σκούπες και βούρτσες για την οικιακή καθαριότητα (ΚΑΔ 47.59.58.37) (ΚΑΔ 47.59), • βιβλία (ΚΑΔ 47.61), • παιχνίδια (ΚΑΔ 47.65), • ενδύματα, με εξαίρεση τα καλσόν (ΚΑΔ 47.71.71.43) (ΚΑΔ 47.71) και • υποδήματα/ δερμάτινα είδη (ΚΑΔ 47.72). 

ΑΓΟΡΑ

ΕΛ ΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΕΡΑΓΟΡΕΣ ΣΚ Λ ΑΒΕΝΙΤΗΣ

Νέο look & feel τμημάτων πωλήσεων από την ΕΥΣ Ένα νέο μοντέλο οργάνωσης βασικών χώρων και τμημάτων πωλήσεων στα καταστήματά της προωθεί η ΕΥΣ, ώστε να έρθει ακόμη πιο κοντά στα ενδιαφέροντα των πελατών της, βελτιώνοντας τη σχέση της μαζί τους. Η πρώτη απόπειρα έγινε ήδη στο Σκλαβενίτης Αλίμου, όπου δοκιμάζονται πιλοτικά νέες δομές εκθετηρίων ειδών, όπως τα bazaar, τα βιβλία-χαρτικά κ.ά. Χαρακτηριστικότερο, ίσως, είναι το τμήμα προϊόντων προσωπικής περιποίησης και φροντίδας, που πλέον έχει άλλο look & feel… ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ο εν λόγω τμήμα πωλήσεων προσομοιάζει με κατάστημα καλλυντικών, αφού δίνεται η εντύπωση στον καταναλωτή ότι επισκέπτεται ένα εξειδικευμένο σημείο πώλησης κι όχι το συμβατικό τμήμα του κλασικού σούπερ μάρκετ. Οι αναμορφώσεις των τμημάτων πωλήσεων περιλαμβάνουν, μάλιστα, μια διαφορετική ομαδοποίηση των προϊόντων, ώστε ο πελάτης να διευκολύνεται περισσότερο στην αναζήτηση των προϊόντων, που θα γεμίσουν το καλάθι του. Οι προαναφερόμενες προσαρμογές, στο βαθμό που περνούν επιτυχώς το στάδιο της δοκιμασίας στο κατάστημα του Αλίμου, θα εφαρμόζονται τόσο στο πλαίσιο των ανακαινίσεων παλαιότερων καταστημάτων της Σκλαβενίτης όσο και καταστήματα, που προέρχονται από το δίκτυο άλλοτε Μαρινόπουλος, γεγονός που σημαίνει πως οι σχετικές προσαρμογές θα γίνουν σταδιακά και στα πρόσφατα ανακαινισμένα καταστήματα του δικτύου.

ΔΙΨΉΦΙΟΣ ΡΥΘΜΌΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

Σε ό,τι αφορά τον τζίρο της αλυσίδας, πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι μέχρι το τέλος του δεκαμήνου κατέγραφε διψήφιο ρυθμό ανόδου. Λαμβάνοντας δε υπόψιν ότι συνολικά η αγορά του κλάδου εξελισσόταν μέχρι τα μέσα του Οκτωβρίου με ρυθμό ανάπτυξης πωλήσεων 8,5%, τα συμπεράσματα σε ό,τι αφορά την ΕΥΣ είναι τρία: Πρώτον, ο ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς του κλάδου πριμοδοτείται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την ίδια την εταιρεία, αφού αυτή συμμετέχει με μερίδιο περίπου 30% στα συνολικά έσοδά της. Δεύτερον, η εταιρεία, «τρέχοντας» με ρυθμό

ανάπτυξης εσόδων υψηλότερο του μέσου κλαδικού, θα προσθέσει φέτος στα συνολικά της έσοδα περίπου 400 εκατ. ευρώ νέο τζίρο, ενώ θα έχει σαφώς αυξήσει το ήδη υψηλό μερίδιό της. Και τρίτον, στα τέλη του 2020 η ΕΥΣ θα αυξήσει θεαματικά την απόστασή της από το δεύτερο «παίκτη» του κλάδου, την ΑΒ Βασιλόπουλος. Στελέχη του κλάδου εκτιμούν ότι το τέλος της φετινής χρονιάς θα βρει την ΕΥΣ με τζίρο, ο οποίος ενδεχομένως θα ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ σε εταιρικό επίπεδο και τα 3,6 δισ. ευρώ σε ενοποιημένη βάση. Υπενθυμίζουμε ότι το περυσινό δωδεκάμηνο έκλεισε για την εταιρεία με συνολικές πωλήσεις 2,630 δισ. ευρώ και για τον όμιλο με αθροιστικά έσοδα 3,280 δισ. ευρώ. 

Η σχετική προσπάθεια αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί σε διάστημα δύο ετών. Περιλαμβάνοντας έναν σημαντικά μεγάλο αριθμό καταστημάτων, αποβλέπει να αλλάξει αισθητά η εικόνα των σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης. Βέβαια, το εγχείρημα θα κοστίσει ακριβά στην αλυσίδα, που φαίνεται ότι έχει «μπατζετάρει» ένα συγκεκριμένο κονδύλι για τους επόμενους 24 μήνες. Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη στρατηγική που ακολουθεί πλέον η αλυσίδα και που προβλέπει τρεις δυναμικές δράσεις: Την ανακαίνιση των παλαιών καταστημάτων της, την καθιέρωση του e-shop υπό το σήμα sklavenitis.gr στην συνείδηση του μέσου καταναλωτή και την εφαρμογή νέων μοντέλων «διεπαφής» με τον πελάτη. Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 25

ΑΓΟΡΑ

Πού θα επενδύσει η Lidl 350 εκατ. ευρώ Ένα γενναίο επενδυτικό πλάνο δρομολογεί η Lidl Hellas για την τριετία 2021-2023, το οποίο προβλέπει τη διάθεση κεφαλαίων συνολικού ύψους 350 εκατ. ευρώ στο δίκτυο των πωλήσεών της, τις αποθηκευτικές της δομές και τα μηχανογραφικά συστήματά της. Ειδικότερα, τα σχέδια της εταιρείας προβλέπουν την επόμενη τριετία την οργάνωση και λειτουργία συνολικά 16 νέων καταστημάτων. Τα 5 πρώτα θα εγκαινιαστούν το 2021, ακόμη 5 το 2022 και τα τελευταία 6 το 2023. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ε την προσθήκη των καταστημάτων αυτών η Lidl θα αυξήσει τον αριθμό των μονάδων του δικτύου της σε 242 από 226 που διαθέτει από την 5η Νοεμβρίου, οπότε εγκαινίασε το τελευταίο νέο της σούπερ μάρκετ, στην τομή της Λεωφόρου Πειραιώς (205-209) με τη Χαμοστέρνας στα Κάτω Πετράλωνα. Με τις υπό προγραμματισμό δημιουργίας νέες εμπορικές μονάδες της η Lidl Hellas θα επιδιώξει να ενισχύσει τη θέση της στον αστικό ιστό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Επενδύσεις, όμως, θα πραγματοποιήσει και στη νησιωτική χώρα, θεωρώντας ότι παρά τις δυσκολίες της περιόδου, λόγω της συγκυρίας της πανδημίας, πρόκειται για περιοχές που θα ανακάμψουν σχετικά γρήγορα από τη δοκιμασία, οπότε προσφέρονται για περαιτέρω ανάπτυξη. Στο σχεδιασμό της εταιρείας περιλαμβάνονται επενδύσεις και για άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας, μεταξύ των οποίων είναι τα Τρίκαλα και η Πάτρα. Το δίκτυο πωλήσεων της εταιρείας θα απορροφήσει επενδυτικά κεφάλαια για ανακαινίσεις και αναβαθμίσεις παλαιότερων καταστημάτων. Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι η Lidl έχει το τελευταίο διάστημα καθιερώσει ένα νέο concept καταστήματος, το οποίο περιλαμβάνει πολλές καινοτομίες, οι οποίες σε βάθος χρόνου θα εφαρμοστούν σε όλα τα καταστήματά της. Οι αναβαθμίσεις στα παλαιότερα Lidl θα περιλαμβάνουν και τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων μηχανοργάνωσης. Πρόκειται για πληροφοριακά συστήματα που θα εφαρμοστούν και στις κεντρικές αποθήκες της εταιρείας. Το προς επένδυση ποσό των 350 εκατ. ευρώ ως 26 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

το 2023 προβλέπει και τη δημιουργία ενός νέου εφοδιαστικού κέντρου στην Αττική.

ΑΝΟΔΙΚΆ Ο ΤΖΊΡΟΣ

Ο τζίρος της Lidl Hellas συνεχίζει και φέτος να κινείται ανοδικά. Βέβαια, τα καταστήματά της με έδρες σε τουριστικές περιοχές της χώρας υπέστησαν σοβαρές απώλειες εσόδων φέτος, ειδικότερα στο τετράμηνο Ιουνίου-Σεπτεμβρίου, λόγω της καθίζησης της τουριστικής αγοράς, που έπληξε συνολικά το εμπόριο. Πιέσεις δέχεται η εταιρεία και λόγω της μείωσης του τζίρου των επαγγελματιών, οι οποίοι την έχουν επιλέξει για τις προμήθειές τους, επίσης εξαιτίας της πανδημίας, το δεύτερο κύμα της οποίας βρίσκεται σε εξέλιξη, οδηγώντας σε δραματική κατάσταση τους επαγγελματίες κυρίως της εστίασης.

Ωστόσο, σε συνολικό επίπεδο τα έσοδα της εκπτωτικής αλυσίδας σημειώνουν άνοδο και, όπως εκτιμά η διοίκησή της, το τρέχον δωδεκάμηνο (ημερολογιακό και εταιρικό) θα κλείσει θετικά, στηριγμένο στη θεαματική ανάπτυξης της ζήτησης στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας και κυρίως στα αστικά κέντρα, μεγάλα και μικρά. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι τα περιοριστικά μέτρα στην κίνηση των πολιτών και στη λειτουργία της αγοράς στρέφουν μεγαλύτερο μέρος του οικογενειακού εισοδήματος προς την οργανωμένη λιανική. Σημειώνουμε ότι η Lidl Hellas έκλεισε το τελευταίο εταιρικό δωδεκάμηνο (1η Μαρτίου 2019-28η Φεβρουαρίου 2020) με αυξημένες πωλήσεις κατά 8,8% σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο δωδεκάμηνο. 

ΑΓΟΡΑ

Δύο νέες εξαγορές στο «μικροσκόπιο» της Πέντε Έτοιμη να επαναλάβει το εγχείρημα των εξαγορών φαίνεται ότι είναι η Πέντε ΑΕ, αφού μετά την απόκτηση της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας σούπερ μάρκετ Olla, διαπραγματεύεται νέες συμφωνίες. Πληροφορίες φέρουν τη διοίκησή της να έχει ανοικτό κανάλι «επικοινωνίας» με δύο εταιρείες των Ιωαννίνων, από τις οποίες αναμένει αντιδράσεις, οπότε θα ξεκαθαριστεί αν υπάρχει περιθώριο οι σχετικές κρούσεις να εξελιχθούν σε διαπραγματεύσεις. Η μία εκ των δύο αλυσίδων, μαθαίνουμε, λειτουργεί δίκτυο δέκα καταστημάτων, τα περισσότερα έκτασης περίπου 200τμ. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

πό την πλευρά τής διοίκησης της Πέντε δηλώνεται ότι στόχος της είναι να επιμείνει στην πολιτική των εξαγορών τοπικών δικτύων. Για το σκοπό αυτό προτίθεται να επενδύσει κεφάλαια της τάξης των 30 εκατ. ευρώ. Πρώτος στόχος της είναι η Δυτική Ελλάδα, που προσφέρεται για την επέκταση των σούπερ μάρκετ Γαλαξίας. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, η εταιρεία είναι πρόσφορη στη διαπραγμάτευση εξαγορών και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως η Μακεδονία, η Θεσσαλία, η Πελοπόννησος, ακόμη και η Αττική παρά το γεγονός ότι το δίκτυο των καταστημάτων της εδώ είναι ισχυρό. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι στη Μακεδονία η Πέντε συζητά με τοπική εταιρεία του ανταγωνισμού, που δραστηριοποιείται με είκοσι καταστήμα-

τα. Τα περισσότερα από αυτά στεγάζονται σε ενοικιασμένους χώρους, όπου παλιότερα λειτουργούσαν εμπορικές μονάδες ισχυρού ξένου ομίλου, ο οποίος έχει αποσυρθεί από την εγχώρια αγορά. Σε ό,τι αφορά τα σούπερ μάρκετ Olla, όπως δηλώθηκε στο «σελφ σέρβις», το τίμημα της εξαγοράς της από την Πέντε ανήλθε 2,8 εκατ. ευρώ. Ο ετήσιος τζίρος της Olla κυμαίνεται μεταξύ 13 και 15 εκατ. ευρώ. Η εξαγορασθείσα λειτουργεί 6 καταστήματα στη Β. Ελλάδα, τα οποία εδρεύουν στα Ιωάννινα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ απασχολεί προσωπικό περίπου 90 ατόμων. Τα εν λόγω καταστήματα θα ενταχθούν σταδιακά στο δίκτυο Γαλαξίας. Η πρώτη ανακαίνιση ξεκίνησε στις 9 Νοεμβρίου και αφορά το σούπερ μάρκετ της Καλαμαριάς, ενώ στις

16/11 επρόκειτο να εγκαινιαστεί το κατάστημα επί της οδού Αλεξ. Σταύρου, στην περιοχή Χαριλάου, στις 17/11 το κατάστημα επί της οδού Αναξιμένους 26 & Δορυλαίου, στην Κάτω Τούμπα και στις 19/11 το κατάστημα επί της οδού Ιατρού Γωγούση 59, στη Σταυρούπολη. Όπως δήλωσε ο κ. Παναγιώτης Πουρσανίδης, διευθύνων σύμβουλος της Πέντε, «η εταιρεία μας αναπτύσσεται με ιδιαίτερα υψηλούς ρυθμούς και αναζητά νέες ευκαιρίες για εξαγορές και συνέργειες. Με την πολιτική μας αυτή όχι μόνο θα καταφέρουμε να διευρύνουμε το δίκτυο μας, αλλά θα ενισχύσουμε τη θέση μας στην ελληνική αγορά». Σημειώνουμε ότι σήμερα το δίκτυο Γαλαξίας έχει 161 καταστήματα και απασχολεί 4.800 εργαζομένους.

ΝΈΟ ΚΈΝΤΡΟ LOGISTICS

Παράλληλα, η Πέντε «κυνηγά» και ένα δεύτερο μεγάλο στόχο, την απόκτηση ενός σύγχρονου κέντρου διανομής. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η εταιρεία έχει στραμμένη την προσοχή της στην περιοχή του Ασπρόπυργου, όπου εξετάζει ήδη τρεις περιπτώσεις οικοπέδων. Η πρόθεσή της είναι να στεγάσει στην περιοχή εγκαταστάσεις συσκευασίας και αποθήκευσης προϊόντων υγρού και ξηρού φορτίου, που θα καταλαμβάνουν έκταση 50.000τμ. Για το σκοπό αυτό απαιτείται έκταση περίπου 120 στρεμμάτων. Το συνολικό κόστος της επένδυσης εκτιμάται στα 32 εκατ. ευρώ –ειδικότερα, 12 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την απόκτηση της γης και 20 εκατ. ευρώ για τις κτιριακές υποδομές και τον εξοπλισμό τους. Πηγές του «σελφ σέρβις» δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο η συμφωνία για την εξαγορά του οικοπέδου να υπογραφεί ακόμη και εντός του έτους.  Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 27

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Α Π ΟΣ Τ ΟΛΟΣ Θ Ε ΟΔ Ω Ρ Ο Π ΟΥΛΟΣ , O P T I M U M

e-shop σημαίνει cloud, ΑΙ, υπερ-αυτοματοποίηση Το εφικτό ιδεώδες του e-shop περιγράφει στο «σελφ σέρβις» ο κ. Απόστολος Θεοδωρόπουλος, Managing Director της Optimum, τονίζοντας ότι τα κύρια στοιχεία που το καθορίζουν είναι η διαθεσιμότητα, η ακρίβεια του αποθέματος και η χωρίς λάθη εκτέλεση των παραγγελιών, με τον ελάχιστο χρόνο παράδοσης. Αναφερόμενος στον εκσυγχρονισμό της εφοδιαστικής αλυσίδας, σημειώνει ότι θα περάσει από τρεις φάσεις: Από τη μετεγκατάσταση των εφαρμογών στο cloud, την καθιέρωση αναπτυσσόμενων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, και την εφαρμογή τεχνολογιών υπερ-αυτοματοποίησης. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟ

πως σχολίασε ο κ. Θεοδωρόπουλος στην έναρξη της συζήτησής μας, απαντώντας σε ερώτησή μας σχετικά με την επίδραση της πανδημίας στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις νέες απαιτήσεις που αυτή δημιούργησε και τον βαθμό ανταπόκρισης της αγοράς, «η τεχνολογική επανάσταση των τελευταίων ετών και ειδικά στους τομείς των τηλεπικοινωνιών και του διαδικτύου βοήθησε καθοριστικά στη σχετικά ομαλή συνέχιση των δραστηριοτήτων της καθημερινής μας ζωής.

των e-shops. Ποια είναι η πρόβλεψή σας σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των αγορών μέσω αυτών; Ποιες είναι οι απαιτήσεις αναδιοργάνωσής τους, ώστε να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στη ραγδαία ζήτηση των υπηρεσιών τους; Απόστολος Θεοδωρόπουλος: Η καραντίνα ώθησε τους καταναλωτές στις online αγορές, δημιουργώντας τους μια συνήθεια που φαίνεται πως εξακολουθεί να εκδηλώνεται σε μεγάλο βαθμό μετά τη λήξη του εαρινού lockdown ακόμα και για είδη πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα.

Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποίησαν την τεχνολογία για τηλεδιασκέψεις, προσωπικές και κοινωνικές επαφές, virtual ψυχαγωγία, ψηφιακές τραπεζικές συναλλαγές, online αγορές κ.ά. Την εφοδιαστική αλυσίδα την καθόρισαν οι online αγορές, με κύρια χαρακτηριστικά τις συχνές παραγγελίες και τις μικρές ποσότητες, αναδεικνύοντας τις ανάγκες για γρήγορη εκτέλεση των παραγγελιών, για αυξημένο αριθμό των τηρούμενων κωδικών, για µείωση του χρόνου αναπλήρωσης των αποθεμάτων, για µηδενικό ποσοστό λαθών στην εκτέλεση των παραγγελιών, για υπηρεσίες προστιθέµενης αξίας –όπως οι αποσυσκευασίες-ανασυσκευασίες, η επικόλληση ετικετών κι η προσθήκη κουπονιών– και φυσικά την απαίτηση για άμεση πληροφόρηση. Η ανταπόκριση των εταιρειών στις προαναφερόμενες ανάγκες κι απαιτήσεις ήταν συνάρτηση του βαθμού οργάνωσής τους και κυρίως του βαθμού χρήσης της τεχνολογίας».

Σύμφωνα με το Salesforce Q1 2020 Shopping Index, το ηλεκτρονικό εμπόριο σημείωσε αύξηση 20% κατά το πρώτο τρίμηνο φέτος, ενώ η

Η ΑΠΆΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΔΙΠΛΉ ΠΡΌΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ E-SHOP σελφ σέρβις: Οι απαγορεύσεις στη λειτουργία της αγοράς, λόγω των μέτρων κατά της εξάπλωσης του Covid-19, προκάλεσαν την πρωτόγνωρη ανάπτυξη 28 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2020

πανδημία αναμένεται ότι θα αυξήσει σημαντικά την υιοθέτηση του ηλεκτρονικού εμπορίου εξίσου από καταναλωτές και επιχειρήσεις σε όλον τον κόσμο. Για τα e-shops η πρόκληση είναι να βελτιώσουν την εμπειρία των πελατών τους, μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος διαχείρισης. Αυτό μπορούν να το πετύχουν χρησιμοποιώντας «έξυπνες» τεχνολογίες, όπως τα εξειδικευμένα συστήματα συλλογής παραγγελιών –από «έξυπνα» καρότσια συλλογής, μέχρι αυτόνομα ρομπότ–, σταθμούς και γραμμές συσκευασίας, συστήματα εκτύπωσης και εφαρμογής ετικετών, εισαγωγής εγγράφων στα χαρτοκιβώτια, σάρωσης και λήψης εικόνας χαρτοκιβωτίων, όπως και ζύγισης και διαστασιολόγησης, λογισμικό διαχείρισης δεδομένων βάρους και διαστάσε-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ων, αλλά και λογισμικό προ-δεματοποίησης, συστήματα αυτοματοποιημένης σφράγισης χαρτοκιβωτίων, αλλά και interfaces για online διασύνδεση με τις πλατφόρμες των εταιρειών courier για την έκδοση των vouchers με πληροφορίες σχετικά με τις αποστολές, online ενημέρωση του πελάτη σχετικά με την παράδοση και πάνω απ’ όλα ένα εξειδικευμένο λογισμικό διαχείρισης, που θα προγραμματίζει και θα ελέγχει τα παραπάνω. Στην ανταγωνιστική αγορά του ηλεκτρονικού εμπορίου, παράγοντες όπως η διαθεσιμότητα, η ακρίβεια του αποθέματος και η χωρίς λάθη εκτέλεση των παραγγελιών με τον ελάχιστο χρόνο παράδοσης, επηρεάζουν τόσο τις άμεσες πωλήσεις, όσο και την πιστότητα των πελατών. Ο καταναλωτής γνωρίζει τι ακριβώς θέλει και έχει επιλογές: Όταν δεν βρίσκει το προϊόν που επιθυμεί, το αναζητά αλλού. Κερδισμένες θα είναι οι επιχειρήσεις, που θα αποδειχτούν έτοιμες να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες και να ανταποκριθούν με επιτυχία στις προκλήσεις, προσφέροντας ανταγωνιστικές και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στους πελάτες τους.

Η ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΩΘΕΊ ΣΕ ΑΛΛΑΓΉ ΚΟΥΛΤΟΎΡΑΣ σ. σ.: Μιλήσατε για ετοιμότητα. Πιστεύετε πως οι επιχειρηματικές αποφάσεις για οργανωτικές και τεχνολογικές αλλαγές λαμβάνονται σήμερα με ταχύτητα ανάλογη εκείνης, με την οποία εμφανίζονται οι νέες ανάγκες; Α. Θ.: Η πανδημία δημιούργησε μία τεράστια ευκαιρία για τις επιχειρήσεις, να αναθεωρήσουν τον τρόπο λειτουργίας τους και να επαναξιολογήσουν τις διαδικασίες που χρησιμοποιούν. Υπό το πρίσμα της αναγκαιότητας αρκετές επιχειρήσεις επιτάχυναν τόσο τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, όσο και την υιοθέτηση τεχνολογικών και οργανωτικών αλλαγών. Η Optimum διεξήγαγε πρόσφατα μια έρευνα, που δείχνει ότι, προκειμένου να ανταπεξέλθουν οι εταιρείες, αύξησαν τις επενδύσεις τους σε τομείς που σχετίζονται με το ανθρώπινο δυναμικό και την τεχνολογία. Πιστεύω πως η αστάθεια τους τελευταίους μήνες έφερε μια βαθιά αλλαγή κουλτούρας σε αρκετές επιχειρήσεις, βοηθώντας τες να ξεπεράσουν την αναβλητικότητα και να γίνουν πιο προσαρμοστικές, ευέλικτες και καινοτόμες.

ΛΎΣΕΙΣ SCM ΠΑΝΤΟΎ ΩΣ ΤΟ 2025 σ. σ.: Πώς αντιλαμβάνεται η Optimum την έννοια της καινοτομίας; Πόσο δεκτική και ανοικτή είναι η ελληνική αγορά στην τεχνολογία και την καινοτο-

Για τα e-shops η πρόκληση είναι να βελτιώσουν την εμπειρία των πελατών τους, μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος διαχείρισης. Κερδισμένες θα είναι οι επιχειρήσεις, που θα αποδειχτούν έτοιμες να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες και να ανταποκριθούν, προσφέροντας ανταγωνιστικές και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες μία; Ποιες τάσεις βλέπετε για τον εκσυγχρονισμό της εφοδιαστικής αλυσίδας τα επόμενα χρόνια; Α. Θ.: Με τον όρο «τεχνολογία» στην Optimum εννοούμε τη γνώση και τη χρήση εργαλείων και τεχνικών, που έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία καινοτομικών προϊόντων. Η τεχνολογία για την Optimum, λόγω της εξειδίκευσής της στα Πληροφορικά Συστήματα Warehouse Management και Logistics, έχει δύο συνιστώσες, άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, που λειτουργούν σε ένα ενιαίο περιβάλλον: Τις Τεχνολογίες Πληροφορικής, που εφαρμόζονται στη μελέτη, σχεδίαση και ανάπτυξη εφαρμογών λογισμικού, και τις Τεχνολογίες Logistics, που σχετίζονται με ανάγκες της εφοδιαστικής αλυσίδας σε συστήματα κι εφαρμογές και που εφαρμόζονται για την παραγωγή νέων, καινοτομικών προϊόντων, τα οποία αποσκοπούν στη βελτιστοποίηση των διαδικασιών logistics. Η έννοια της τεχνολογίας είναι συναφής με την έννοια της καινοτομίας. Οι ελληνικές επιχειρήσεις αναζητούν διαρκώς νέα, καινοτομικά εργαλεία, που θα τις βοηθήσουν να πετύχουν

βελτίωση στην απόδοση και στην παραγωγικότητά τους. Η κρίση του Covid-19 ανέδειξε την ανάγκη για ευελιξία, δείχνοντας ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι σε θέση να κατανοούν και να αντιδρούν γρήγορα στις αλλαγές. Κοιτώντας μπροστά, βλέπω τρεις φάσεις εκσυγχρονισμού της εφοδιαστικής αλυσίδας: Η πρώτη είναι της μετεγκατάστασης των εφαρμογών στο cloud τα επόμενα δύο χρόνια. Η δεύτερη φάση είναι της καθιέρωσης των αναπτυσσόμενων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα προηγμένα εργαλεία analytics –την αναμένω πιθανότατα από το 2022 και μετά. Στην τρίτη φάση οι εταιρείες θα εφαρμόσουν τις αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως η υπερ-αυτοματοποίηση. Μέχρι το 2025 όλο και περισσότερες επιχειρήσεις θα χρησιμοποιούν την τεχνολογία και θα εφαρμόζουν λύσεις Supply Chain Management (SCM) στο σύνολο των εφοδιαστικών τους αλυσίδων.

ΥΨΗΛΉ ΕΞΕΙΔΊΚΕΥΣΗ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΉ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ, ΜΑΚΡΆ ΕΜΠΕΙΡΊΑ σ. σ.: Ποια θεωρείτε ότι είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Optimum; Α. Θ.: Για περισσότερα από είκοσι χρόνια, η Optimum σχεδιάζει και υλοποιεί λύσεις υψηλής τεχνολογίας, που ανταποκρίνονται στην επιτακτική και αυξανόμενη ζήτηση για ταχύτερες και οικονομικότερες υπηρεσίες στη διαχείριση αποθηκών και logistics. Η ολοκληρωμένη πλατφόρμα aberon της Optimum προσφέρει πλούσια εργαλεία αυτοματισμού και ξεκάθαρες διαδικασίες. Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Optimum συνοψίζονται στα εξής τρία: Υψηλή εξειδίκευση, τεχνολογική καινοτομία και εμπειρία πλέον των είκοσι ετών. Αναφέρω ενδεικτικά μερικά από τα νέα, καινοτομικά προϊόντα που παρήγε η Optimum και υλοποίησε σε πελάτες της φέτος: Το aberon e-shop WMS για την οργάνωση και αυτοματοποίηση διαδικασιών dark stores και e-shops, το νέο aberon Store Replenishment για την αυτόματη ανατροφοδοσία καταστημάτων αλυσίδων λιανικής, τα νέα aberon Pick Carts και το aberon Multi Order Picker για την ταυτόχρονη συλλογή πολλών παραγγελιών, το aberon Voice Picking με τεχνολογία φωνής και το νέο aberon Vision Picking με τεχνολογία Επαυξημένης Πραγματικότητας (Augmented Reality). Συνεχίζουμε ενδυναμώνοντας την παραγωγική και ερευνητική μας πορεία, με σκοπό να προσφέρουμε καινοτομικές λύσεις, που θα βοηθούν τις επιχειρήσεις να ανταποκρίνονται στις ταχύτατες μεταβολές και τις νέες απαιτήσεις της αγοράς.  Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 29

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΠΡ ΟΓΡΑ ΜΜ ΑΤΑ ΠΙΣ ΤΟΤ Η ΤΑ Σ

Ούτε εύκολη υπόθεση ούτε φτηνή επιλογή Η ψηφιοποίηση των αγορών μέσω καρτών πιστότητας, έξυπνων τηλεφώνων, ηλεκτρονικών υπολογιστών, tablets ή άλλων ανάλογων συσκευών, όπως κι η καθιέρωση των e-shops στη συνείδηση των καταναλωτών, συνθέτουν μια νέα πραγματικότητα για τα σούπερ μάρκετ, η οποία μετά το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης εξελίσσεται ταχύτατα. Οι αλυσίδες με την πάροδο του χρόνου θα ψηφιοποιούνται όλο και περισσότερο, επενδύοντας στην ανάπτυξη αλγορίθμων, big data και ΙοΤ, ενώ η εγκατάσταση του 5G σε βάθος τριετίας θα τους επιτρέψει μεγαλύτερη και ταχύτερη πρόσβαση στην ψηφιακή πληροφορία. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

πολογίζεται ότι μέχρι σήμερα η οργανωμένη λιανική έχει διαθέσει περί τα 400 εκατ. ευρώ στο πεδίο της ψηφιακής πληροφορίας, δίχως στα κεφάλαια αυτά να υπολογίζονται οι βασικές υποδομές σε συστήματα μηχανογράφησης. Στην επόμενη τριετία-τετραετία αναμένεται ότι θα επενδυθούν περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ για αναβαθμίσεις λογισμικών, που θα αποβλέπουν στην ορθολογικότερη αξιοποίηση των καρτών πιστότητας και των e-shops. Κι όλα αυτά στο όνομα του καταναλωτή, ώστε να τον καταστήσουν περισσότερο «πιστό» στις αγορές του. Οι νεο-τεχνολογικές εφαρμογές αναμένεται, μάλιστα, να ανοίξουν την πόρτα του εγχώριου λιανεμπορίου και σε ξένους «παίκτες», που ειδικεύονται στην ψηφιακή διαχείριση αγορών. Στελέχη του κλάδου αναφέρουν ότι η κρίση του κορονοϊού μπλόκαρε τις εξελίξεις, ωστόσο μετά το 2023, οπότε οι αγορές θα επιστρέψουν πλήρως στην κανονικότητά τους, αναμένεται αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για την Ελλάδα, κυρίως από αμερικανικές και κινεζικές εταιρείες με μεγάλη εξειδίκευση στην τομέα. Θεωρείται βέβαιο ότι η είσοδός τους, που θα υλοποιηθεί είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με ισχυρά εμπορικά δίκτυα, θα ανατρέψει πλήρως τη λογική, βάσει της οποίας η αγορά «κτίζει σχέσεις με τον πιστό πελάτη».

ΠΌΣΕΣ ΚΆΡΤΕΣ ΜΈΝΟΥΝ ΣΤΟ ΠΟΡΤΟΦΌΛΙ ΤΟΥ ΠΕΛΆΤΗ;

Σήμερα, ο τζίρος της οργανωμένης λιανικής που «περνά» μέσα από τις κάρτες πιστότητας, κλασικού ή πιο σύγχρονου τύπου, υπολογίζεται στο 60%-65% επί του συνόλου των 30 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

εσόδων, που πραγματοποιούν όσες αλυσίδες έχουν λανσάρει ανάλογες παροχές, ενώ μεσοπρόθεσμα το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί στο 80%-85% σε μέσα επίπεδα και, αντίστοιχα, οι πωλήσεις των e-shops θα έχουν εκτιναχθεί από το 1,5% επί του συνολικού τζίρου της αγοράς σήμερα, στο 15%. Γενικότερα είναι βέβαιο ότι στο μέλλον θα λανσαριστούν από τα εμπορικά καταστήματα περισσότερες κάρτες πιστότητας. Ωστόσο, λιγότερες θα είναι εκείνες που θα μείνουν στα πορτοφόλια των καταναλωτών. Συστατικά κάθε επιτυχημένης συνταγής θα είναι η διασύνδεση δικτύων από διαφορετικούς κλάδους της αγοράς και ειδικότερα οι συνδυασμένες προσφορές μέσω των καρτών πιστότητας, όπως κι η παροχή πραγματικής αξίας στον καταναλωτή, με την εφαρμογή πρακτικών, που θα λογίζονται «φιλικές» στην κοινωνία και το περιβάλλον. Για την οργανωμένη λιανική το λανσάρισμα κάρτας πιστότητας δεν αποτελεί μια εύκολη ή φθηνή επιλογή. Αρκεί κανείς να σκεφθεί ότι η κάρτα κοστίζει περίπου 1% επί του ετήσιου τζίρου μιας αλυσίδας κι ότι για να καταστεί κερδοφόρα, θα πρέπει να ενισχύσει τις πωλήσεις του παρόχου της κατά 5%. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι για κάθε 1 δισ. ευρώ τζίρου, η κάρτα απαιτεί κόστος παροχών και διαχείρισης 10 εκατ. ευρώ, οπότε προϋποθέτει έξτρα πωλήσεις 50 εκατ. ευρώ. Το βαρύ αυτό φορτίο είναι προφανώς ο λόγος, για τον οποίο ορισμένοι από τους βασικούς «παίκτες» της οργανωμένης λιανικής αποφεύγουν να λανσάρουν κάρτες πιστότητας… Ας δούμε, όμως, πώς η κάθε αλυσίδα κινείται στρατηγικά στην προσπάθειά της να καταστεί περισσότερο πιστός ο πελάτης της.

ΕΥΣ

Ο leader του κλάδου παρά τη γιγάντωσή του μένει πιστός στις παραδοσιακές του αρχές. Δεν διαφημίζεται ούτε λανσάρει κάρτα πιστότητας. Και γιατί να πράξει διαφορετικά, όταν όλες οι μελέτες δείχνουν ότι διατηρεί τους πιο πιστούς πελάτες του κλάδου; Κατά τα στελέχη της ΕΥΣ, η εταιρεία επενδύει με μεθοδικότητα σε άλλους τομείς, προκειμένου να κρατήσει κοντά της τους καταναλωτές. Όπως αναφέρουν, η τακτική της αυτή αποδίδει περισσότερο στο «ισοζύγιο επιλογής» του πελάτη απ’ όσο οι κάρτες πιστότητας των ανταγωνιστών της. Όπως εξηγούν, για την ΕΥΣ πιστότητα σημαίνει διαφοροποίηση στις υπηρεσίες και το σέρβις προς τον πελάτη, γι’ αυτό, άλλωστε, τα καταστήματα της αλυσίδας απασχολούν 20% περισσότερους υπαλλήλους έναντι των άλλων δικτύων. Επίσης, εφιστούν την προσοχή στο κεντρικό μήνυμα της αλυσίδας προς στο ευρύ κοινό, που δεν είναι άλλο από το «τόσο φθηνά, όσο πουθενά», το οποίο λειτουργεί από μόνο του σαν προωθητικό όχημα και δη σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό. Ειδικότερα, σημειώνουν ότι «η πολιτική προώθησης της ΕΥΣ ισχύει για όλους και εξασφαλίζει την απόλυτη διαφάνεια τιμών. Στην πράξη η εταιρεία διατηρεί την πιστότητα του πελάτη της μέσα από ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα προωθήσεων, που δεν δημιουργεί δυσλειτουργίες ή στρεβλώσεις, όπως η tailor made προσέγγιση του καταναλωτή. Μπορεί να χάνονται data από το μη προσωποποιημένο μάρκετινγκ, όμως δεν χάνεται η πιστότητα του κοινού». Μάλιστα, δηλώνουν ότι έχει αποδειχθεί, βάσει διεθνών μελετών, πως τις υψηλότερες επιδόσεις τζίρου τις έχουν όσες αλυσίδες δεν εφαρμόζουν προγράμματα πιστότητας, προσθέτοντας ότι

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ανάλογη πολιτική θα εφαρμόσει η εταιρεία και με το e-shop. «Δεν θα βομβαρδίζουμε τον καταναλωτή με προσφορές», αναφέρουν, εξηγώντας ότι το sklavenitis.gr θα ακολουθεί τις αρχές του φυσικού καταστήματος κι ότι η εταιρεία δεν θα αξιοποιεί τα στοιχεία του.

ΑΒ ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ

Σε συνεχείς αναβαθμίσεις της ΑΒ Plus, της πρώτης κάρτας πιστότητας που λανσαρίστηκε στην αγορά του κλάδου (1997), επενδύει η ΑΒ Βασιλόπουλος, προσβλέποντας σε μια περισσότερο προσωποποιημένη προσέγγιση του πελάτη της. Η αλυσίδα, διαθέτοντας συσσωρευμένη εμπειρία σε προγράμματα πιστότητας, μένοντας συνδεδεμένη μέσω της κάρτας με 2,4 εκατ. πελάτες και πραγματοποιώντας το 83% του τζίρου της από την AB Plus, περνά σε μια πιο εξελιγμένη, πιο προσωπική μορφή παροχής υπηρεσιών για τους πελάτες της, έχοντας ήδη από το 2019 μετασχηματίσει ψηφιακά το «εργαλείο» αυτό, με νέες λύσεις και νέες δυνατότητες. Σήμερα, οι πελάτες της, όπως δηλώνει η εταιρεία, απολαμβάνουν μια omnichannel εμπειρία, καθώς, δημιουργώντας τον online

λογαριασμό τους και συνδέοντας σε αυτόν την κάρτα AB Plus, αποκτούν ολοκληρωμένη εικόνα των αγορών και των παροχών τους. Τέλος, με την αξιοποίηση της επιστήμης των δεδομένων (Data Science), η εταιρεία σχεδιάζει και νέα αναβάθμιση των στοχευμένων ενεργειών της, βασισμένη στις προτιμήσεις των πελατών, ώστε αναλύοντας τις αγοραστικές τους ανάγκες, να προσφέρει προσωποποιημένη επικοινωνία και περιεχόμενο, μέσω πολλών εναλλακτικών καναλιών και σύγχρονων εργαλείων.

LIDL

Με το λανσάρισμα του Lidl Plus, της εφαρμογής που λειτουργεί τόσο μέσω του App Store όσο και του Google Play, η Lidl Hellas επιχειρεί να φέρνει πιο κοντά της το καταναλωτικό κοινό, προσφέροντάς του έναν επιπλέον τρόπο εξοικονόμησης κόστους αγορών, αλλά και καλύπτοντας τις αυξημένες ανάγκες και απαιτήσεις του. Πρόκειται για μια σύγχρονη προσέγγιση του πελάτη, η οποία δεν προβλέπει την αναγνώριση πόντων ή τη χρήση πλαστικής κάρτας, αλλά βασίζεται μόνο στη χρήση ενός smartphone (Android & iOS). Tο Lidl Plus πα-

Ο τζίρος που «περνά» μέσα από τις κάρτες πιστότητας υπολογίζεται στο 60%-65% του συνόλου των εσόδων, που πραγματοποιούν όσες αλυσίδες τις διαχειρίζονται. Μεσοπρόθεσμα το ποσοστό αυτό θα φτάσει στο 80%-85%, όταν το μερίδιο τζίρου των e-shops θα είναι 15%

Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 31

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ρέχει στους εγγεγραμμένους χρήστες εκπτωτικά κουπόνια σε προϊόντα που συνηθίζουν να επιλέγουν, όπως και τη λειτουργία του «Ξύνεις Κερδίζεις» για περισσότερη εξοικονόμηση. Παράλληλα, δίνει στον πελάτη τη δυνατότητα να παρακολουθεί ανά πάσα στιγμή τις συναλλαγές του και το ποσό που εξοικονομεί, μέσω των ηλεκτρονικών αντιγράφων αγορών και της επισκόπησης αγορών, εντός της εφαρμογής και, επιπλέον, παρέχει πρόσβαση στα ψηφιακά φυλλάδια της Lidl. Το Lidl Plus προβλέπει επίσης τη συνεχή ανανέωσή του με νέες δυνατότητες και περιεχόμενο και περισσότερα χαρακτηριστικά, για επιπλέον ολοκληρωμένες υπηρεσίες. Με το Lidl Plus οι πελάτες θα επωφελούνται προοπτικά και από μια ποικιλία υπηρεσιών, προσαρμοσμένων στις ανάγκες τους, όπως οι προσωποποιημένες προσφορές, η συμμετοχή σε διαγωνισμούς, οι εκπτώσεις και οι ειδικές προωθητικές ενέργειες. Οι χρήστες του Lidl Plus επωφελούνται άμεσα με εκπτώσεις για κάθε αγορά, στο ταμείο. Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο η Lidl να οργανώσει e-shop και να συνδέσει με αυτό το Lidl Plus, στελέχη της αναφέρουν ότι το ψηφιακό κατάστημα δεν αποτελεί βραχυπρόθεσμο στόχο ούτε προτεραιότητα, καθότι «η Lidl δεν αναζητεί αύξηση τζίρου με κάθε κόστος, αλλά στοχεύει στην εξασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας κάθε δραστηριότητάς της, όπως και της ίδιας της επιχείρησης».

METRO

Αν και η διοίκηση της Metro γνωρίζει ότι τα προγράμματα πιστότητας με τη χρήση των ψηφιακών καρτών είναι μονόδρομος για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, σε αυτή τη φάση δηλώνει ότι αναζητά το μοντέλο εκείνο, που θα 32 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

μπορούσε να είναι οικονομικά αποδοτικό –με την ευρύτερη έννοια του όρου–, όμως «η άσκηση φαίνεται δύσκολη» και ως εκ τούτου δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει το πότε θα λανσαριστεί κάρτα πιστότητας για τα My Market. Όπως σημειώνουν στελέχη της εταιρείας, «το δύσκολο δεν είναι να καθιερώσεις στην αγορά τη δική σου κάρτα, αλλά να την κάνεις αποδοτική. Αν μάλιστα αποτύχεις στο δεύτερο, τότε κινδυνεύεις με μόνιμη ζημιά από ένα προϊόν, το οποίο κοστίζει, τόσο σε παροχές όσο και στη διαχείρισή του, και σε κάθε περίπτωση δεν μπορείς να το καταργήσεις». Πάντως, κύκλοι της Metro αναφέρουν ότι η εταιρεία μέσω του e-shop καταφέρνει να αντλεί περισσότερα στοιχεία για τον πελάτη της απ’ όσα θα ελάμβανε από μια κάρτα πιστότητας. Ωστόσο, θεωρούν ότι σε αυτή τη φάση που, λόγω του Covid-19, όλοι «τρέχουν» να επενδύσουν στα ψηφιακά καταστήματα, δεν υπάρχει ο διαθέσιμος χρόνος για την ανάλυση και αξιολόγηση των δεδομένων, που παρέχουν οι online παραγγελίες.

ΜΑΣΟΎΤΗΣ

Για τη βορειοελλαδίτικη αλυσίδα η χρήση της Mas Card αποτελεί το κύριο εργαλείο αύξησης της πιστότητας του κοινού των πελατών της εδώ και μια εικοσαετία. Η αλυσίδα διαθέτει στους πελάτες της ψηφιακή κάρτα ήδη από το 2000, έχοντας «συνδέσει» με αυτή το 92% των συναλλαγών που πραγματοποιούνται στα καταστήματά της. Μέσω της Mas Card o πελάτης αποκτά πρόσβαση σε μια σειρά από παροχές, δώρα και e-κουπόνια, πολλά από τα οποία είναι προσωποποιημένα, όπως και σε ενέργειες που εξελίσσονται μέσω του φυλλαδίου της αλυσίδας, ενώ απολαμβάνει και επιστροφές χρημάτων από τις αγορές του, που λαμβάνει άμεσα από το ταμείο. Μόνο οι επιστροφές χρημάτων κοστίζουν ετησίως στη Μασούτης περί τα 8

εκατ. ευρώ. Το e-shop της εταιρείας ανήκει στο ευρύτερο «οικοσύστημα» της κάρτας, αφού ο πελάτης αγοράζει ψηφιακά, κάνοντας χρήση του κωδικού που αναγράφεται στη Mas Card. Μελλοντικά η διοίκηση της αλυσίδας σχεδιάζει μια σειρά από ψηφιακές ευκολίες, που θα έχουν εφαρμογή στα καταστήματά της, όπως το self shopping, οι «έξυπνες» ουρές στα ταμεία και τα αυτοματοποιημένα ταμεία, προκειμένου μέσω και αυτών των υπηρεσιών να τονώσει ακόμη περισσότερο την πιστότητα του πελάτη της.

ΠΈΝΤΕ

Η εταιρεία του δικτύου καταστημάτων Γαλαξίας εισήλθε τελευταία στο πεδίο της ψηφιακής επικοινωνίας και συναλλαγής με το καταναλωτικό κοινό. Ως εκ τούτου είναι νωρίς ακόμη για τη διοίκησή της να αξιολογήσει τα όποια μηνύματα προκύπτουν από την κάρτα πιστότητας, που φέρει τον τίτλο «Η δική μου κάρτα Bonus» και κόστισε επενδυτικά περί τα 200.000 ευρώ. Με την ενέργειά της αυτή η Πέντε κατάφερε σε διάστημα λιγότερο του ενός έτους «να μπει στο πορτοφόλι» 520.000 πελατών της, καθιστώντας τους περισσότερους εξ αυτών πιστότερους στις επισκέψεις τους στα καταστήματα Γαλαξίας, με την εφαρμογή δύο προγραμμάτων «ποντοδότησης», τα «Bravo Bonus» και «Εxtra Bonus». Το επόμενο βήμα της προς την τεχνολογία θα της κοστίσει περί τα 4 εκατ. ευρώ και θα αφορά την οργάνωση του δικού της e-shop. Η Πέντε ήδη μελετά τρεις προτάσεις παρόχων σχετικών υπηρεσιών, ώστε να επιλέξει αυτή που εξυπηρετεί περισσότερο τον στόχο της. Η πρόθεσή της είναι, όπως στην περίπτωση της κάρτας, να αξιοποιήσει την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και στο ψηφιακό της κατάστημα. 

ΘΕΜΑ

ΗΛΕΚ ΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Προς αλλαγή υποδείγματος σούπερ μάρκετ Μητέρα των οικονομικών κρίσεων επί των ημερών μας η κρίση της πανδημίας, ενέγραψε ήδη στα μητρώα της παγκόσμιας οικονομίας το μωρό της, το e-commerce. Μια για πάντα! Τα funds διεκδικούν την πατρότητα, η βιομηχανία ποθεί να το μεγαλώσει κι ο μεγάλος του αδερφός, το φυσικό κατάστημα, στη σκέψη ότι μια μέρα ίσως του πουλήσει τα πρωτοτόκια, αυτοσχεδιάζει αγχωμένος επάνω σε τσουνάμι, με άδηλο ακόμα το ως πότε και μέχρι πού θα φτάσει η πλημμυρίδα του και τι θα καταστρέψει η άμπωτή του… ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

κόμα, γράφοντας τούτες τις σελίδες, δεν ξέρουμε πώς θα είναι η κατάσταση της δημόσιας υγείας και γενικά η καθημερινότητά μας, όταν δημοσιευτούν. Αρκετές φορές στη διάρκεια του τελευταίου οκταμήνου νιώσαμε την υγειονομική κρίση να κλονίζει την κανονικότητα του κόσμου μας, αλλάζοντας τις προβλέψεις για το μέλλον της κοινωνικοοικονομικής του ζωής. Αν και οι πανδημίες συνοδεύουν τον ανθρώπινο πολιτισμό ως συντελεστής της εξέλιξής του ήδη από την εμφάνισή του, το πρωτοφανές με 34 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

την τελευταία –πέραν του σοκ στην ατομική εμπειρία καθενός– είναι ασφαλώς η ταχύτητα της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης των κυμάτων της σε πλανητική κλίμακα, γεγονός που θέτει σε αδιανόητη δοκιμασία την ισορροπία του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Τούτο ακριβώς καθιστά την οικονομική κρίση, η οποία ακολουθεί την πανδημία όπως το τσουνάμι την υποθαλάσσια σεισμική δραστηριότητα, αβυσσαλέα. Δεν απαιτούνται δα ειδικές γνώσεις, για να καταλάβει κανείς ότι η ύφεση μόνο φέτος στη χώρα μας (σίγουρα πια

άνω του 10%) αναμένεται ότι θα της κοστίσει περισσότερο από το ένα τρίτο όλων όσα της στοίχισαν οκτώ χρόνια μνημονίων (-25% του ΑΕΠ). Αρκεί επίσης να σκεφτεί ότι, σε αντίθεση με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, που εκδηλώθηκε ως κρίση διακοπής και αποκατάστασης των χρηματοροών και ανεξαρτήτως των μεταμορφώσεών της μέχρι τώρα ως κρίσεων χρέους στις κατά τόπους εκδηλώσεις της, αυτή εδώ είναι ευθέως κρίση της προσφοράς και της ζήτησης προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς επιβάλλεται με κρατική εντολή η διακοπή τους, αμέσως ή

ΘΕΜΑ

εμμέσως, μερικώς ή εξ ολοκλήρου για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Με άλλα λόγια, τώρα πλήττονται οι στοιχειώδεις, οι συστατικές λειτουργίες της πραγματικής οικονομίας κι αυτό συμβαίνει για δεύτερη φορά σ’ ένα χρόνο πριν καν ολοκληρωθεί το ντόμινο των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της πρώτης φοράς. Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση των νοικοκυριών στην Ευρωζώνη το δεύτερο τρίμηνο φέτος, δηλαδή την περίοδο του εαρινού lockdown, κατέγραψε σοκαριστική πτώση 10,7%, μετά από πτώση 3,3% το πρώτο τρίμηνο, μεγεθύνοντας την αγωνία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για τις επιπτώσεις του εξελισσόμενου δεύτερου lockdown, ενόσω ο χειμώνας προμηνύεται μαρτυρικός για δημόσια υγεία και οικονομία. Στο μεταξύ, όλο και πιο πολλοί επιστήμονες του τομέα της υγείας προϊδεάζουν το παγκόσμιο κοινό ότι πρέπει να μάθει να ζει με τη μάσκα, εφόσον, λόγω της φύσης του, ο κορονοϊός μεταλλάσσεται. Γι’ αυτό, λένε, πιθανώς πρέπει να σκεφτόμαστε ένα «ετήσιο εμβόλιο» κατά του Covid-19 πριν καν εμφανιστεί και διατεθεί το αρχικό…

«ΖΟΎΜΕ ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ ΜΑΣ»

Υπό την οπτική όσων εξ όνυχος του λέοντος περιγράψαμε, είναι φανερό ότι εν αγνοία μας από τα μέσα του Μαρτίου, οπότε επιβλήθηκε το lockdown, τρόπον τινά «ήδη ζούμε στο μέλλον του κόσμου μας». Για την ώρα σαν δυστοπία μεν, αλλά είναι βέβαιο πως οι δευτερογενείς επιδράσεις της πανδημίας στις κοινωνίες μας, τόσο τώρα όσο κι όταν η δημόσια υγεία αποκατασταθεί, είναι και θα εξακολουθήσουν να είναι πολύπλευρα μεταμορφωτικές. Η εκτίναξη παγκοσμίως φέτος υπό το καθεστώς ζόφου των ηλεκτρονικών πωλήσεων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις παρακαταθήκες της, είναι μια ένδειξη περί αυτού και ισχύει, πράγματι, το ότι «η πανδημία μάς έβαλε σε μια χρονο-κάψουλα, που μας ταξίδεψε πέντε-έξι χρόνια αργότερα», όπως προσφυώς έχει ειπωθεί. Έχει, ωστόσο, μια ειδική σημασία, έτσι που ο χρόνος έχει συμπτυχθεί, να στοχαστεί κανείς τι δήλωνε η προβολή των «πέντε-έξι χρόνων» εκτός από στατιστική πρόγνωση. Δήλωνε ορισμένως μια αδημονία να περάσει έγκαιρα και ευρέως η τεχνολογική καινοτομία –ψηφιακή και ρομποτική– από την άσκηση της κοινωνίας των χρηστών σ’ αυτήν (επιχειρηματικών

Η παρούσα οικονομική κρίση είναι ευθέως κρίση της προσφοράς και της ζήτησης, καθώς επιβάλλεται με κρατική εντολή η διακοπή τους για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Τώρα πλήττονται οι στοιχειώδεις, οι συστατικές λειτουργίες της πραγματικής οικονομίας χρηστών και απλών ιδιωτών, ασκημένων μέσω των ποικίλων μορφών επικοινωνίας και των συναλλαγών) στο πλήρες φάσμα της διανομής των εμπορευμάτων, αναδιαρθρώνοντάς την. Αδημονία, όμως, τίνος και έγκαιρα ως προς τι;

«ΑΔΗΜΟΝΊΑ ΤΊΝΟΣ;»

Σε πολύ γενικές γραμμές, ανέκαθεν η καινοτομία, τεχνολογική και οργανωσιακή, υπηρετεί τη μείωση του παραγωγικού και εν γένει του λειτουργικού κόστους χάριν της αύξησης του κέρδους. Η εισαγωγή της κάθε φορά εγκαινιάζει ένα νέο ανταγωνιστικό κύκλο, όπου οι πρωτοπόρες στις σχετικές εφαρμογές επιχειρήσεις παίρνουν τα μερίδια του λέοντος των κερδών και (μέσω του «πολέμου τιμών») του τζίρου στις αγορές τους, ώσπου η καινοτομία να γίνει κοινό κτήμα μεταξύ των περισσότερων ανταγωνιστών, οπότε ισοσταθμίζεται λίγο-πολύ το μέσο ποσοστό κέρδους όλων, μέχρι την έναρξη ενός νεότερου ανταγωνιστικού κύκλου πάλι με κέντρο αναφοράς κάποιες νέες καινοτομίες κοκ. Εννοείται ότι, στο πλαίσιο αυτό, οι επιχειρηματικές οπισθοφυλακές των απερχόμενων τεχνολογιών και συστημάτων οργάνωσης αργά ή γρήγορα είτε απορροφώνται από τις δυναμικές επιχειρηματικές δομές είτε απαξιώνονται και καταστρέφονται.

Εννοείται επίσης ότι τεχνολογικές καινοτομίες σαν αυτές για τις οποίες μιλούμε σήμερα – τεχνητής νοημοσύνης, ρομποτικής, Διαδικτύου Πραγμάτων, νανοτεχνολογίας, βιοτεχνολογίας κ.ά., οι περισσότερες από τις οποίες, πάντως, βρίσκονται σε νηπιακή ηλικία– ως επέκταση της ψηφιακής οικονομίας δεν αφορούν απλά μεμονωμένους κλάδους, αλλά το σύνολο της οικονομίας, πράγμα που τις καθιστά επαναστατικές. Ακριβώς γι’ αυτό, άλλωστε, η βιομηχανική βάση της οικονομίας σαν επιθετικός προσδιορισμός δείχνει το στρατηγικό βάρος της τεχνολογικής επανάστασης: Η «4η Βιομηχανική Επανάσταση», λέμε. Η κυριαρχία της, λοιπόν, προοιωνίζεται το συνολικό μετασχηματισμό της οικονομίας και την ανατροπή του τρόπου ζωής, εργασίας και κοινωνικοποίησης, με υποσχόμενες ωφέλειες για το κεφάλαιο, στις οποίες και προσβλέπει. Οπότε στο ερώτημα «αδημονία τίνος;» μια καταρχήν απάντηση τη δίνει ήδη η «των ονομάτων επίσκεψις».

ΦΥΓΉ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΠΡΟΣ ΜΕ ΨΕΥΔΑΙΣΘΉΣΕΙΣ;

Περαιτέρω απαντήσεις τις δίνουν ασφαλώς η εμπειρία των επενδύσεων στους αυτοματισμούς της βιομηχανικής παραγωγής κυρίως την τελευταία τριακονταετία κι η θεσμική απίσχναση των δικαιωμάτων της εργασίας, επίσης, ως τεκμήριο κι αυτή της ανεπάρκειας του βιομηχανικού κέρδους, που αιτιολογεί τη φυγή προς τα μπρος με όχημα την καινοτομία. Από μια άλλη σκοπιά το ίδιο βεβαιώνει η σταθερή προτίμηση της πολυεθνικής βιομηχανίας μάλλον για επενδύσεις χαρτοφυλακίου, για παιχνίδια στη χρηματική σφαίρα της οικονομίας, όπου οι αποδόσεις του κεφαλαίου είναι υψηλότερες απ’ ό,τι στη βραδυκίνητη σφαίρα της πραγματικής οικονομίας, και για απολύσεις προσωπικού χάριν των οικονομιών κλίμακος και της ευεξίας των χρηματιστηριακών δεικτών. Αντίστοιχα για τις εθνικές βιομηχανίες συμβαίνει η υστέρηση σε επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου, σε ανταγωνιστικότητα και σε κέρδη να αναπληρώνεται από την ευελιξία της εργασίας, δυνατότητα που, ωστόσο, βαίνει στα όριά της. Η υπέρβασή τους οδηγεί είτε σε αναγκαστικές συγχωνεύσεις επιχειρήσεων είτε στην απαξίωσή τους. Ωστόσο, ενώ η υποκατάσταση της εργασίας από την επιστήμη και την τεχνολογία παραμένει όραμα του κεφαλαίου, η συνολική παραγωγικότητα, που λαμβάνει υπόψιν τις δαπάνες κεφαλαίου και εργασίας, μειώθηκε παγκοσμίΝοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 35

ΘΕΜΑ

ως το 2018 κατά 0,1% μετά από μια δεκαετία στασιμότητας παρά την εκθετική πρόοδο της τεχνολογίας. Το όραμα αποκαλύπτεται εν μέρει σαν ψευδαίσθηση. Αλλά αυτό που το ξεθωριάζει είναι ότι ο κανόνας των προηγούμενων τεχνολογικών επαναστάσεων, σύμφωνα με τον οποίο η καταστροφή θέσεων εργασίας από την εισαγωγή των μηχανών σε ορισμένους κλάδους παραγωγής αντισταθμίζεται από τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε νέους κλάδους, δε φαίνεται να επιβεβαιώνεται στο πλαίσιο της διττής μεταμοντέρνας Βιομηχανικής Επανάστασης (3ης και 4ης), ανακλώντας άσχημα στη μελλοντική παραγωγική και τελική κατανάλωση. Ο ΟΟΣΑ προ διετίας προέβλεπε συρρίκνωση της απασχόλησης κατά 8% από την εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης. Σχετική μελέτη που παρουσιάστηκε το 2016 στο Νταβός προειδοποιούσε ότι η εισαγωγή τεχνητής νοημοσύνης και ρομπότ επρόκειτο να καταστρέψει ως το 2021 περί τις 7,1 εκατ. θέσεις εργασίας σε 15 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία, Γερμανία και Ινδία, έναντι μόλις 2,1 εκατ. καινούργιων. Πολύ περισσότερο στις ΗΠΑ, τη μήτρα της ψηφιακής οικονομίας, τούτη αντιστοιχεί μόλις στο 6,8% της συνολικής προστιθέμενης αξίας του ιδιωτικού τομέα και απασχολεί μόλις το 2,5% του εργατικού δυναμικού, ενώ διαπιστώνεται με αμηχανία από τις ελίτ ότι η παραγωγικότητα της εργασίας στις ΗΠΑ, που σημείωνε κατά μέσο όρο ετήσια αύξηση 2,8%

Το e-commerce αποσπά γρήγορα μερίδια από τις κλασικές δομές του εμπορίου, μετατρέποντας σε κέρδος για λογαριασμό του ένα σημαντικό τμήμα του ανελαστικού γι’ αυτές κόστους διαχείρισης και λειτουργίας 36 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

την περίοδο 1947-1983 και 2,6% μεταξύ 2000 και 2007, δέκα χρόνια αργότερα είχε ανέβει μόλις κατά 1,3% (πηγή: Πέτρος Παπακωνσταντίνου: «Άνθρωποι και Ρομπότ», Λιβάνης, 2020). Η συνέπεια τούτων είναι η διαρκής πίεση για περαιτέρω ευελιξία της εργασίας, η μεγέθυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, ο αργός μαρασμός της ζήτησης κι η μείωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Αναφορικά με το διεθνή κλάδο των σούπερ μάρκετ επισημαίνουμε προκαταβολικά ότι, ενόσω το βασικό μοντέλο του εξακολουθεί να βασίζεται στην ένταση της εργασίας, η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών σύμπτυξης του κόστους ολοκληρώνεται στα συστήματα κεντρικοποίησης των διανομών και επουσιωδώς προάγεται στα φυσικά καταστήματα.

FUNDS ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΛΑΤΡΕΎΟΥΝ ΤΟ E-COMMERCE Επειδή εν γένει το κεφάλαιο για να ξαναγεννηθεί πραγματοποιείται ως αξία στην κατανάλωση, όντας συσσωρευμένο στη χρηματική σφαίρα της οικονομίας, αδημονεί να επενδύεται σε τομείς, που υπόσχονται σοβαρά κέρδη από την τελική κατανάλωση. Και μολονότι αυτή αντιστοιχεί κατά μέσο όρο περίπου στο 80% του ακαθάριστου προϊόντος των δυτικών κοινωνιών, οι ευκαιρίες των funds για κερδοφόρες επενδύσεις ανά κλάδο, δηλαδή τέτοιες που ν’ ανταποκρίνονται στα κριτήρια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, είναι πολύ περιορισμένες. Ως τέτοια ευκαιρία, λοιπόν, προτάχθηκε εξ αρχής γενικά ο τομέας του ηλεκτρονικού εμπορίου. Όντως τα πλεονεκτήματά του είναι τεράστια: Το κόστος του, σταθερό και μεταβλητό, συγκρινόμενο προς εκείνο των δομών των κλασικών B2B και B2C εμπόρων, εθνικών και πολυεθνικών, είναι χαμηλότατο, ενώ η απόδοσή του με πλήρη αυτοματοποίηση υποδομών γίνεται ασύγκριτα υψηλότερη. Κυρίως η εκθετική μαζικοποίηση των χρηστών-πελατών του, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, προσφέρει στις φιλόδοξες επιχειρηματικές δράσεις του e-commerce δυναμική μονοπώλησης των αγορών –εθνικών και διεθνώς– σε αδιανόητη συντομία χρόνου για φυσικές επιχειρηματικές δομές. Στο πλαίσιο αυτό, το e-commerce αποσπά γρήγορα μερίδια από τις κλασικές δομές του εμπορίου, μετατρέποντας σε κέρδος για λογαριασμό του ένα σημαντικό τμήμα του ανελαστικού γι’ αυτές κόστους διαχείρισης και λειτουργίας.

Όχι τυχαία επιχειρηματικοί κολοσσοί, όπως η Amazon, η Ocado κι η Alibaba, για να αναφέρουμε μόνο κάποιες με κριτήριο την εστίασή μας, ενόσω επεκτείνουν ορμητικά τη δράση τους ανεβάζοντας τις χρηματιστηριακές τους αξίες, επανεπενδύουν διαρκώς τα κέρδη τους, καλώντας τους μετόχους τους, αν έχουν ανάγκες ρευστότητας, να πωλούν μετοχές, σε αντίθεση με την πρακτική πλείστων πολυεθνικών εταιρειών να διαθέτουν ένα σημαντικό μέρος των κερδών τους στην επαναγορά των ίδιων τους των μετοχών! Εξάλλου, για το βιομηχανικό κεφάλαιο η on time online ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ παραγωγής και διάθεσης ως προϋπόθεση της λειτουργίας του e-commerce έρχεται κουτί στο ιδεώδες της βιομηχανικής ευελιξίας για ακριβή πρόβλεψη και σχεδιασμό της παραγωγής ει δυνατόν σε επίπεδο παραγγελίας, για μείωση του ρίσκου, για έλεγχο και εξάλειψη των αποθεμάτων, για ανεμπόδιστη γεωγραφική πώληση και δη με προσωποποιημένο μάρκετινγκ κοκ. Μέσω της βιομηχανοποίησης εντέλει της διανομής, το e-commerce καθίσταται φυσική συνέχεια του προγραμματισμού της βιομηχανίας, ανακλώντας πιστότερα τις προσδοκίες της για ευελιξία και οικονομίες κλίμακος απ’ όσο οι κλασικοί εταίροι της-δίκτυα διανομής. Άλλωστε, ο επενδυτής τώρα σε δομές ηλεκτρονικού εμπορίου δεν είναι δεσμευτικά μόνο τυπικός λιανέμπορος, αλλά ο τεχνολόγος-μηχανικός ως πωλητής «έξυπνων» μηχανών, ο οποίος δρα είτε ως υπεργολάβος του τυπικού λιανέμπορου ή της ίδιας της βιομηχανίας είτε αυτόνομα και, μάλιστα, με επιλογές αντικειμένων εμπορίας ενίοτε ασύμβατες προς τα παραδεδεγμένα. Από αυτή την άποψη εκ των πραγμάτων, όσο αναπτύσσεται το e-commerce, θα λειτουργεί όλο και περισσότερο αποσυνθετικά για τους λίγο-πολύ αποκρυσταλλωμένους γενικούς κλάδους του εμπορίου. Το βλέπουμε κιόλας σε διαφορετικές αγορές προϊόντων εξ αρχής πρόσφορων στην εξ αποστάσεως πώληση, τα εμπορεύματα των οποίων συνυπάρχουν στο ηλεκτρονικό κανάλι διάθεσής τους υπό κοινή διαχείριση. Η μεταπρατική λειτουργία ανέκαθεν μετασχηματίζεται, ακολουθώντας πάντα τις τεχνολογικές και οργανωσιακές καινοτομίες της βιομηχανίας. Μόνο που τώρα οι τελευταίες, βιομηχανοποιώντας τη διανομή ως την παράδοση της παραγγελίας, δείχνουν

2 & 3 Δεκεµβρίου 2020 | 15:00-18:30

boussias • virtual experience

LIVE ON YOUR SCREEN

SUPERMARKET Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

25+

Κορυφαίοι Οµιλητές

Opinion Makers

Important CEOs

Δρ. Κ. Αραβώσης, ΓΓ Υπουργείο Περιβάλλοντος*

Α. Αθανασόπουλος, Dixon’s Ε. Γεωργουλάκη, P&G Β. Δηµαράγκας, Nielsen Ι. Μασούτης, Μασούτης ΑΕ Α. Παντελιάδης, Metro ΑΕΒΕ Β. Σταύρου, AB Βασιλόπουλος ΑΕ Χ. Χαλκιαδάκη, Χαλκιαδάκης ΑΕ

Καθ. Ν. Βέττας, Γεν. Διευθυντής ΙΟΒΕ Α. Γεωργιάδης, Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων Καθ. Γ. Δουκίδης, ΟΠΑ P. Economides, Brand Strategist

Advanced Experts

Καθ. Ι. Λιανός, Διοικητής Επιτροπής Ανταγωνισµού

Α. Γεωργαράκης, Mindex Σ. Κάντζας, Braincandy Π. Καστανάς, Nestlé Λ. Κιοσές, ΙΕΛΚΑ Π. Παπαδηµητρίου, ΔΑΑ

Κ. Μαχαίρας, Πρόεδρος ΙΕΛΚΑ Καθ. Η. Μόσιαλος, LSE* Καθ. Δ. Μπουραντάς, NYC

Retail Services Innovators BibeCoffee

Convert Group

efood

FoodOxys

Myrmex

ΘΕΜΑΤΙΚEΣ ΕΝOΤΗΤΕΣ

Retail of the future: 2030 Human-centric food retail Branded & Consumer-centric retail The day after the pandemic Retail innovations 2021 Green and sustainable FMCG The competitive ecosystem

Θα παρουσιαστούν τα αποτελέσµατα

ΝΕΩΝ µελετών *To be confirmed

Χορηγοί

Υποστηρικτές

ΠΛΗΡΟΦΟΡIΕΣ: Λευτέρης Κιοσές, Τ: 212 101 9954, Ε: info@ielka.gr

EΓΓΡΑΦEΣ ΣΤΟ

www.ielkaconference.gr

ΘΕΜΑ

ως γενική τάση την προοπτική μιας μερικής ή μεγαλύτερης ανασύνθεσης των κλαδικών δράσεων του μεταπρατικού κεφαλαίου και δη στο πλαίσιο μιας ακόμα μεγαλύτερης πόλωσης ανάμεσα σε γιγαντιαίες και μικρές επιχειρηματικές δομές, όπου τη νέα σύνθεση κλαδικών αντικειμένων εμπορίας θα την ορίζουν στον ένα πόλο οι προδιαγραφές αυτοματοποίησης των δομών διαχείρισης και διάθεσης των εμπορευμάτων και στον άλλο η εξειδίκευση του λιανέμπορου ανάλογα με τα ενδιαφέροντα της τοπικής πελατείας και συμπληρωματικά στα κενά δράσης του πρώτου πόλου. Το ερώτημα «αδημονία τίνος;» έχει απαντηθεί, αλλά δεν εξαντλήθηκε. Στο μεταξύ, αναφύεται το ερώτημα πόθεν η βεβαιότητα, αν όχι για την περιγραφόμενη τάση, τουλάχιστον για την ενδεχομένως υπονοούμενη δυσκολία κατανόησής της από τους κατεστημένους κλασικούς μεγαλέμπορους –της ταχύτητάς της σε τελική ανάλυση, που ίσως τους υπερβαίνει. Ομολογουμένως, σενάρια αγωνίας για μεγαλοεπιχειρηματίες της διανομής –και δη των FMCG– εύκολα μπορεί κανείς να σκαρφίζε38 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ται, αλλά τα σχετικά χαμηλά ακόμα ποσοστά του e-commerce εγχωρίως, χαμηλά και στην Ευρώπη προ πανδημίας, μολονότι παρουσιάζουν τεράστιες διαφορές από κλάδο σε κλάδο λιανικής, δικαιολογούν μάλλον ενόχληση εκ μέρους τους παρά ανησυχία.

ΤΟ ΦΥΣΙΚΌ ΣΟΎΠΕΡ ΜΆΡΚΕΤ ΩΣ ΠΡΌΒΛΗΜΑ

Ο πολύπλοκος και απαιτητικός κλάδος της διάθεσης FMCG και μη τυποποιημένων φρέσκων προϊόντων ήταν εξ αρχής δεδομένο ότι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον τομέα τροφίμων, ήταν απρόσφορος στο e-commerce «ανοικτών συνόρων». Διότι προϋποθέτει αφενός τη γεωγραφική εγγύτητα κεντρικών δομών εφοδιασμού και καταναλωτών και αφετέρου τα logistics τής κατ’ οίκον διάθεσης των παραγγελιών, επειδή ακριβώς οι παραγγελίες ειδών πρώτης ανάγκης επαναλαμβάνονται με συχνότητα μεγαλύτερη από κάθε άλλο κλάδο λιανικής, είναι ασύμφορα να τα πληρώνει ο πελάτης ή να τα επιχορηγεί ο επιχειρηματίας. Άλλο τόσο ήταν δεδομένη η αδιαμφισβήτητη κυριαρχία των κλασικών λιανεμπόρων σούπερ

μάρκετ, ώστε να θεωρείται φυσικό, τουλάχιστον μέχρι πρότινος στην ηπειρωτική Ευρώπη, ότι το μοντέλο του ηλεκτρονικού σούπερ μάρκετ θα ωριμάσει μεν, αλλά κατ’ ανάγκην υπό την υφιστάμενη υποδομή εφοδιασμού των επιχειρήσεων του κλάδου και με γνώμονα σύγκρισης της αποδοτικότητάς του το φυσικό κατάστημα. Μόνο που αυτό αποδεικνύεται γόρδιος δεσμός. Γιατί το ηλεκτρονικό κατάστημα προϋποθέτει διαφορετικές δομές λειτουργίας «απ’ την κορφή ως τα νύχια» και γιατί οι υφιστάμενες δομές βιομηχανοποίησης του έργου του πιθανώς δεν «σηκώνουν» το εύρος της ποικιλίας ειδών και κωδικών του φυσικού καταστήματος. Μοιάζει, λοιπόν, αυτό να είναι η αχίλλειος φτέρνα όχι του ηλεκτρονικού καταστήματος, αλλά του φυσικού σούπερ μάρκετ. Διότι το πρόβλημα με το μοντέλο του φυσικού σούπερ μάρκετ είναι ότι, βασισμένο στην ένταση εργασίας, όπως διαπλάστηκε διαδοχικά πρώτα στο πλαίσιο της κεϋνσιανικής οικονομίας κι ύστερα της νεοφιλελεύθερης πιστωτικής επέκτασης, απάδει προς το πρωτεύον σήμερα

ΘΕΜΑ

αιτούμενο της βιομηχανίας, την ευελιξία. Με άλλα λόγια, το κόστος της συντήρησής του είναι πια μόνον «αναγκαίο κακό» για τη βιομηχανία κι όχι στρατηγική της προτεραιότητα, όπως στα χρόνια του κατακερματισμού της διανομής. Εφόσον της προταθούν λύσεις εκβιομηχάνισης της τελικής διάθεσης των προϊόντων της (ως τα χέρια του καταναλωτή), ευχαρίστως θα το ξεφορτωθεί, στο βαθμό τουλάχιστον που δεν θα θίγονται τα συμφέροντά της. Φυσικά, οι προδιαθέσεις του κόσμου της βιομηχανίας (και εν γένει του κεφαλαίου) ουδέποτε «προσχεδιάζονται» στην ελεύθερη οικονομία, αλλά ανιχνεύονται πρώτα σαν αυθόρμητες λογικές τάσεις, υποκείμενες στις αδήριτες αναγκαιότητες της αιτιότητάς τους. Εκδηλώνονται το ίδιο αυθόρμητα σαν «αναζήτηση ευκαιριών», όταν πια αρχίσουν να διαγράφονται από την καινοτομία νέες κοίτες δυνατοτήτων κερδοφορίας, τις οποίες ανοίγει η συγκυρία της επιχειρηματικής δράσης, δεσμευμένη κι αυτή από τη λογική της αναγκαιότητα. Η βαθύτερη κοίτη μεταξύ των δυνητικών είναι αυτή που αφήνεται κάθε φορά στη

διάνοιξη από μια «κρίσιμη μάζα» εφαρμογών, η οποία γίνεται πια ο οδηγός της εξέλιξης…

«ΑΔΗΜΟΝΊΑ ΈΓΚΑΙΡΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙ;»

Στα προηγούμενα χρόνια, λοιπόν, οι νέοι παγκόσμιοι επενδυτές στο e-commerce, ενόσω άλωναν άλλους κλάδους της λιανικής και ανταγωνίζονταν στην εισαγωγή νέων συστημάτων βιομηχανοποίησης των υποδομών τους, δεν σταμάτησαν να πολιορκούν το φυσικό σούπερ μάρκετ και δη με επιτυχία πρώτα στον αγγλοσαξονικό κόσμο. Αλλά κι η βιομηχανία από την πλευρά της έκανε το ίδιο, αυθόρμητα –με το μάρκετινγκ. Πώς; Εκπαιδεύοντας επί μακρόν τις κοινωνίες στον ούτως ή άλλως διευρυνόμενο κόσμο της online πληροφόρησης, αναζήτησης και παραγγελίας προϊόντων και υπηρεσιών, ώστε η online παραγγελία στα είδη του σούπερ μάρκετ να εκφραστεί συν τω χρόνω ως αυτονόητη κοινωνική απαίτηση, όπως συμβαίνει σε τόσους κλάδους της λιανικής. Ειρήσθω εν παρόδω, το iphone της Apple παρουσιάστηκε το 2007 και μόλις σε οκτώ χρόνια κυκλοφορούσαν παγκοσμίως περισσότερα από

δύο δισεκατομμύρια smartphones –αυτό σαν μέτρο της κοινωνικοποίησης της ζήτησης στο μετασχηματισμό της οικονομίας… Εξ ου και η δημογραφική ακρίβεια των στατιστικών προβλέψεων για το χρόνο ανταπόκρισης της κοινωνίας στο e-commerce ειδικά του σούπερ μάρκετ –υποτίθεται αρχικά, έστω ατελέσφορα, «με γνώμονα σύγκρισης της αποδοτικότητας του e-shop, το φυσικό σούπερ μάρκετ». Μέχρι, δηλαδή, να θορυβηθούν οι κατεστημένοι λιανέμποροι από το γόρδιο δεσμό τού «γνώμονα», να κάνουν το e-commerce υπόθεση δική τους και να βιομηχανοποιήσουν –υποτίθεται– τη διανομή τους ως τα χέρια του καταναλωτή, αφήνοντας τα υπόλοιπα να τα τακτοποιήσει το σπαθί του ανταγωνισμού τους, διαμορφώνοντας αυτό το διφυές πια υπόδειγμα του επιχειρηματικού τους μοντέλου. Στο μεταξύ, υποτίθεται, πολλά από τα διαθέσιμα εργαλεία των σχετικών καινοτομιών, που ήδη «καίγονται» καθώς επινοούνται νέες, θα έκαναν τις επενδύσεις στο e-commerce βολετές στο στρατηγικό σχεδιασμό των κλασικών Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 39

ΘΕΜΑ

Μέσω της βιομηχανοποίησης της διανομής, το e-commerce καθίσταται φυσική συνέχεια του προγραμματισμού της βιομηχανίας, ανακλώντας πιστότερα τις προσδοκίες της για ευελιξία και οικονομίες κλίμακος απ’ όσο οι κλασικοί εταίροι της-δίκτυα διανομής μεγαλο-λιανεμπόρων, οι σχετικές υποδομές θα επεκτείνονταν κοκ. Ταυτόχρονα, υποτίθεται, θα στρωνόταν έτσι ο δρόμος για εξαγορές διαθέσιμων «παικτών» να εξαγοραστούν ή να γίνουν μεγαλομέτοχοι διανομέων με μονοπωλιακή θέση στο εμπόριο «ανοικτών συνόρων»…

επινοείται και υιοθετείται –πάντα στο όνομα των κοινωνικών συμφερόντων– ανεξαρτήτως αν, μετά τη γενίκευση της υιοθέτησης των καινοτομιών (που πια δεν αργοπορεί), ακολουθεί η αμηχανία κι η συνοφρύωση μπροστά στο αμείλικτο «γιατί η παραγωγικότητα και τα κέρδη πέφτουν πάλι;».

Αρχικά ένας δόκιμος στόχος «online απόσπασης μεριδίου» 10%-15% από το φυσικό κατάστημα έως το 2030 φάνταζε εφικτός και ικανός ασφαλώς ν’ ανοίξει την κοίτη των μελλοντικών εξελίξεων, με όραμα τη συν τω χρόνω αλλαγή καναλιού ως γνώμονα στη σύγκριση της αποδοτικότητας του ενός προς το άλλο –όχι πια, βέβαια, στη βάση της ομοιότητας, αλλά του διαφορετικού καταμερισμού καθενός, όπως και να τον εικάσει κανείς (από άποψη τζίρου, λειτουργικού κόστους, κέρδους, εξειδίκευσης στη διάθεση προϊοντικών κατηγοριών κοκ.). Διότι άπαξ και επεκταθεί σημαντικά η ηλεκτρονική πώληση του σούπερ μάρκετ, προδιαγράφεται η αλλαγή δομικών στοιχείων της σημερινής του ταυτότητας.

Η τάση στασιμότητας και επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας παρ’ όλες τις «ποσοτικά χαλαρωτικές» ενέσεις ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών προ της υγειονομικής κρίσης ενίσχυαν απ’ όλες τις μεριές τη φιλολογία για το αδήριτο της ανταπόκρισης στην online ζήτηση –άσχετα αν αυτό ήταν ή εξακολουθεί να είναι ακόμα δευτερεύον σε κλάδους, όπως των σούπερ μάρκετ. Η υποψία της νέας οικονομικής ύφεσης θέρμανε το επενδυτικό ενδιαφέρον ειδικά για το σούπερ μάρκετ όχι μόνο για την περιούσια συμμετοχή του στο παγκόσμιο ακαθάριστο προϊόν και την ανελαστικότητα της ζήτησής του, ζηλευτή μεταξύ πολλών κλάδων λιανικής, αλλά και γιατί η κρίση δημιουργεί σπουδαίες ευκαιρίες για την αλλαγή υποδείγματος… Και μ’ αυτά, νομίζουμε, το ερώτημα «αδημονία τίνος και έγκαιρα ως προς τι;» έχει απαντηθεί.

Εν τέλει όταν το επίδικο είναι το πέταμα στη χωματερή «πλεονάζουσας» εργασίας, η λύση 40 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

«ΤΡΕΧΆΤΕ ΠΟΔΑΡΆΚΙΑ ΜΟΥ,…»

Κι ήρθε ξάφνου το τσουνάμι της οικονομικής κρίσης του Covid-19, με άδηλο ακόμα το ως πότε και μέχρι πού θα φτάσει η πλημμυρίδα του και τι θα καταστρέψει η άμπωτή του, να συμπτύξει το χρόνο σε βαθμό ακόμα αδιανόητο. Οπότε δεν «υποτίθεται» τίποτα πια… Το βέβαιο είναι ότι λίγα χρόνια μετά, τίποτα δεν θα είναι ίδιο στη διάρθρωση των δυτικών οικονομιών. Αλλά ακόμα πιο βέβαιο είναι ότι τώρα οι μεγαλοεπιχειρηματίες του κλάδου των σούπερ μάρκετ έχουν εκτεθεί ανεπανόρθωτα ενώπιον της βιομηχανίας. Ας εστιαστούμε στα της χώρας μας: Για λόγους οικονομίας εξαιρούμε από τη συζήτηση την αντανάκλαση μεσομακροπρόθεσμα στον κλάδο του ξεκληρίσματος της «μεσαίας τάξης» και της επισώρευσης νέων ανέργων πάνω στους παλαιούς. Σύμφωνα, λοιπόν, με την έρευνα του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ για τη μισθολογική κατάσταση στη χώρα το δεύτερο τρίμηνο φέτος, από 1% οι μισθωτοί με καθαρές αποδοχές μικρότερες των 200 ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019, έφτασαν στο 12%! Αντίστοιχα, το ποσοστό των

ΘΕΜΑ

εργαζομένων με μισθό 400- 600 ευρώ από 16,3% μειώθηκε σε 12,3%, με μισθό 601-800 ευρώ μειώθηκε από 24,8% σε 23,5% και με μισθό 801-1.000 ευρώ μειώθηκε από 21,8% σε 18,3%. Κοντολογίς οι πέντε στους δέκα μισθωτούς-πελάτες του σούπερ μάρκετ καταφανώς υποφέρουν και οι δύο στους δέκα τα φέρνουν βόλτα με το ζόρι. Ένα κομμάτι, λοιπόν, αυτού του πελατολογίου, που ψώνισε ηλεκτρονικά, συμβάλλοντας στην εκτίναξη των online παραγγελιών σε εταιρείες του κλάδου έως 600% την περίοδο του πρώτου lockdown, η γαλαντόμος αμεριμνησία των αλυσίδων το εξυπηρετούσε, χάριν του ανταγωνισμού τους, με κατ’ οίκον παραδόσεις παραγγελιών σε τιμές του φυσικού καταστήματος, καλύπτοντας το κόστος των μεταφορικών από τα κέρδη τους (8 εκατ. ευρώ κατά το ΙΕΛΚΑ, μεταξύ Μαρτίου και Σεπτεμβρίου), την ίδια στιγμή που οι προμηθευτές ανέβαζαν τις τιμές, μειώνοντας τις προσφορές τους, και που το 80% των αμιγώς ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ είναι γνωστό πως δουλεύουν με ζημιές! (Θα είχε ξεχωριστό ενδιαφέρον να μάθουμε το μέσο εργατικό κόστος των αλυσίδων ανά ηλεκτρονική παραγγελία που εξυπηρετούν…).

Ο σουρεαλισμός μετά βίας κρύβεται πίσω από την επίκληση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, ενόσω οι αλυσίδες επισπεύδουν τους αυτοσχεδιασμούς τους στη δημιουργία e-shops, εφάμιλλης ανταγωνιστικότητας προς τα φυσικά καταστήματα!

Ο σουρεαλισμός μετά βίας κρύβεται πίσω από την επίκληση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης «για την αντιμετώπιση της πανδημίας», ενόσω οι αλυσίδες επισπεύδουν τους αυτοσχεδιασμούς τους στη δημιουργία e-shops, εφάμιλλης ανταγωνιστικότητας προς τα φυσικά καταστήματα(!), πράγμα που τους προσθέτει ένα έκτακτο ετήσιο επενδυτικό έξοδο πιθανώς ακόμα 8 εκατ. ευρώ (πηγή ΙΕΛΚΑ). Τα συνολικά 16 εκατ. ευρώ δεν είναι δα τίποτα το τερατώδες, αλλά ως κόστος αυτοσχεδιασμού ξεπερνάει τη φαντασία…

«ΚΑΒΆΛΑ ΣΤΟ ΤΣΟΥΝΆΜΙ»

Όχι τυχαία μόλις προ διμήνου, δηλαδή κυριολεκτικώς «καβάλα στο τσουνάμι», ανακοινώθηκε η συμφωνία απόκτησης από την Ocado μειοψηφικού μεριδίου στη startup εταιρεία πρωτοπόρων λύσεων τεχνολογίας Myrmex Inc. Συνέντευξη του ιθύνοντος νου της εταιρείας, κ. Γιάννη Κανέλλου, φιλοξενήσαμε την άνοιξη του 2019 υπό τον τίτλο «Χωρίς αυτοματισμούς, το πρόβλημα του e-grocery δεν λύνεται». Ο αναγνώστης, ανατρέχοντας στη συνέντευξη, μπορεί να αναγνωρίσει άμεσα το στρατηγικό πλεονέκτημα που αποκτά τώρα η Ocado έναντι των θηριωδών ανταγωνιστών της στο e-grocery

και, φυσικά, όλων των κλασικών λιανεμπόρων του κλάδου, εθνικών και πολυεθνικών, που αναπτύσσουν το κανάλι του e-commerce (η καινοτομία για την οποία γίνεται ο λόγος, αφορά την αυτοματοποίηση του έργου των αποθηκών μετά την ολοκλήρωση του fulfillment). Το θέμα αποκτά τεράστιο ενδιαφέρον, δεδομένων των συμβολαίων της Ocado για τη βιομηχανοποίηση του έργου λιανεμπορικών αποθηκών κορυφαίων αλυσίδων σε ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία, Καναδά, Σουηδία… Πέραν τούτων προέχει κανείς να αξιολογήσει ότι στις ΗΠΑ και στη Γαλλία το store pick up είναι ο δημοφιλέστερος τρόπος του e-grocery. Στις ΗΠΑ από μερίδιο 50,8% επί του συνόλου των online παραγγελιών το 2018, τον Αύγουστο πέρυσι κατείχε το 57,9% και ακριβώς ένα χρόνο μετά, «καβάλα στο τσουνάμι», κατείχε το 69,4%, ενόσω η αγορά του e-grocery από μερίδιο 3,5% επί του εθνικού κλαδικού τζίρου το 2018, φέτος έφτασε το 11,9%! Στη Γαλλία το store pick up κυριαρχούσε με μερίδιο 90% και μόνο μετά την είσοδο της Ocado στο home delivery, στα περίχωρα του Παρισιού, …εξακολουθεί να κυριαρχεί με μερίδιο 85%. Επίσης, έχει μια ιδιαίτερη αξία, εξηγητική των τάσεων, το γεγονός ότι η αφύπνιση του θηρίου της Walmart στο ηλεκτρονικό εμπόριο, μετά την πρόκληση της Amazon Fresh, της έδωσε εντέλει την ηγεμονία και σ’ αυτό το κανάλι, με μέση αξία καλαθιού ανά online παραγγελία τα 145 δολάρια έναντι μόλις 42 δολαρίων πλέον της Amazon Fresh… (πηγή: Γιάννης Κανέλλος). Όπως ήδη το θέσαμε, η βαθύτερη κοίτη μεταξύ των δυνητικών, που δημιουργούνται μετά την εισαγωγή ριζοσπαστικών τεχνολογιών, αφήνεται κάθε φορά στη διάνοιξη από μια «κρίσιμη μάζα» εφαρμογών, η οποία γίνεται ο οδηγός της εξέλιξης. Η κοίτη, λοιπόν, υπάρχει κι «κρίσιμη μάζα» είναι ήδη επί τω έργω… Πάντως, προς διάψευση του τεχνολογικού φετιχισμού και του οράματος υποσκελισμού της ανθρώπινης εργασίας, αφενός η μηχανή ναι μεν ξεπερνάει τον ενήλικο άνθρωπο σε ταχύτητα και ακρίβεια αλγεβρικών πράξεων, αλλά υπολείπεται παρασάγγες του νηπίου ως προς τις απλούστερες αισθητικές του και κινητικές ικανότητες. Αφετέρου όσο αγνοείται ότι η αναπαραγωγή των δυνάμεων της εργασίας σημαίνει καθαυτή την οικονομία, τα όρια της τεχνολογικής καινοτομίας ως προς το να βελτιώνει την κερδοφορία του κεφαλαίου, θα εξαντλούνται ολοένα ταχύτερα.  Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 41

ΕΡΕΥΝΑ CE N SUS 2 019

Η εξέλιξη τζίρου και δικτύου καταστημάτων από την IRI Ενώ βρισκόμαστε ήδη στο μάτι του κυκλώνα Covid-19, με το δεύτερο κύμα της πανδημίας να λειτουργεί ευνοϊκά προς το παρόν για τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, αλλά με τις προβλέψεις για το 2021 να έχουν αρνητικό πρόσημο, παρουσιάζουμε την πορεία του κύκλου εργασιών και του δικτύου καταστημάτων λιανικής πώλησης FMCG κατά το 2019, όπως καταγράφονται στην ετήσια έρευνα Census της IRI, που μελετά όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, περιλαμβανομένης της Κρήτης και της Εύβοιας. Μια πρώτη ματιά μιας δείχνει για μία ακόμη χρονιά άνοδο τζίρου, κατά 254 εκατ. ευρώ στο σύνολο της εξεταζόμενης αγοράς και κατά 211 εκατ. ευρώ στο κανάλι των σούπερ μάρκετ και υπέρ μάρκετ. Όσο για το κανάλι του discount, η κατ΄ εκτίμηση αύξηση ήταν της τάξης των 46 εκατ. ευρώ. ΤΗΣ ΞΕΝΙΑΣ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ

42 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

∆ιάγραµµα 1. Αριθµός καταστηµάτων ανά είδος καταστήµατος (2010-2019)

12.711

12.462

9.469 8.036 9.344

9.301 9.227 7.826

2014

2015

2016

2017

2018

2019

11.249

7.998 12.788 9.982 9.515

2013

8.427 12.845 9.419 10.413

2012

8.459 13.134 9.400 10.669

12.993 8.452 11.557 9.508

12.747 8.391

13.391

2011

9.440

2010

12.262

9.383 11.438

10.123 12.668

15.245

16.859

10.753

14.752

16.207

10.700

πως δείχνει η μελέτη των στοιχείων του πίνακα 1, ο κύκλος εργασιών στα διαφορετικά κανάλια πώλησης ταχυκίνητων προϊόντων, μετά τη σημαντική διακύμανση που σημείωσε κυρίως έως την πραγματοποίηση της εξαγοράς της Μαρινόπουλος από την Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης, η οποία ολοκληρώθηκε το 2017, και τη σταδιακή επαναλειτουργία των καταστημάτων της, σημειώνει από το 2016 έως και το 2019 σχετική σταθερότητα. Το ίδιο συμβαίνει και σε ό,τι αφορά την κατηγοριοποίηση των καταστημάτων ανάλογα με το μέγεθός τους (σούπερ μάρκετ, υπέρ μάρκετ και μικρά καταστήματα τροφίμων). Το συγκεκριμένο στοιχείο είναι ενδεικτικό της ελαχιστοποίησης τα τελευταία χρόνια της μετακίνησης τζίρου από τα μικρά καταστήματα τροφίμων στις οργανωμένες αλυσίδες λιανικής, που έχουν εν τω μεταξύ επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη των δικών τους μικρών καταστημάτων, κυρίως μέσω franchising. Συνολικά ο τζίρος των καταστημάτων τροφίμων εκτιμάται από την IRI πως το 2019 ανήλθε σε 9,2 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 2,84%. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα σούπερ μάρκετ και τα υπέρ μάρκετ, εκτιμάται πως αύξησαν τον τζίρο τους κατά υψηλότερο ποσοστό και συγκεκριμένα κατά 3%, σε 7,23 δισ. ευρώ έναντι 7,02 δισ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Εάν προστεθούν οι πωλήσεις των καταστημάτων που βρίσκονται στα νησιά (εκτός Κρήτης), τις οποίες η IRI υπολογίζει σε περίπου 0,5 δισ. ευρώ και τις πωλήσεις των cash & carry, περίπου 1,2 δισ. ευρώ, ο συνολικός τζίρος ανεβαίνει στα 8,93 δισ. ευρώ. Προσθέτοντας και τις εκτιμώμενες από την εταιρεία ερευνών πωλήσεις της Lidl, δηλαδή 1,5 δισ. ευρώ, ο συνολικός τζίρος διαμορφώνεται

Φαρµακεία/καταστήµατα καλλυντικών Καταστήµατα ειδών καπνιστού και πρώτης ζήτησης Καταστήµατα ευκολίας Καταστήµατα τροφίµων

∆ιάγραµµα 2. Αριθµός καταστηµάτων τροφίµων ανά είδος καταστήµατος (2010-2019) 20000

15000

Παραδοσιακά παντοπωλεία Μίνι µάρκετ Discount stores Σούπερ/Υπέρ µάρκετ

2.520 515

2.518 193

10000

2.468

2.440

2.498

2.422

2.462

2.510

194

2.490 196

2.337

195

211

205

208

213

5.426

5.562

5.712

5.700

5.732

5.673

5.551

5.172

4.674

4.725

4.723

4.583

4.413

4.368

4.188

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

200

6.778 6.301

5.538

5000 6.394

2010

5.731

2011

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 1. Εκτιμώμενος κύκλος εργασιών των καταστημάτων τροφίμων ανά τύπο καταστήματος (σε εκατ. ευρώ) Κανάλι διανομής Σούπερ/Υπέρ μάρκετ Discount stores (Lidl) Μικρά καταστήματα τροφίμων

2019 7.229 1.481 497 137

• Μίνι μάρκετ • Παραδοσιακά παντοπωλεία Σύνολο καταστημάτων τροφίμων

364

370

365

8.953

8.807

8.659

20,1% 1,7%

44,5%

Σταθµισµένη κατανοµή* 1,5%

16,1%

Σούπερ/Υπέρ µάρκετ Discount stores

2016 6.727 1.437 495 130

360

Αριθµητική κατανοµή

3,9%

2017 6.875 1.431 501 131

9.207

σε 10,43 δισ. ευρώ. Όσο για το δίκτυο καταστημάτων τροφίμων -σούπερ μάρκετ, μίνι μάρκετ, discount και μικρά καταστήματα -παραδοσιακά και μίνι μάρκετ, το 2019 μειώθηκε κατά 14,9%, από 12.711 σε 12.462 καταστήματα. Αντίθετα, το δίκτυο των σούπερ/υπέρ μάρκετ αυξήθηκε κατά 1,95% (+48 καταστήματα). Θετικό ήταν το πρόσημο και στα εκπτωτικά καταστήματα, με ανάπτυξη κατά 5 σημεία πώλησης, από 208 σε 213.Τα παραδοσιακά μικρά καταστήματα μειώθηκαν σε αριθμό κατά 4,12%, ενώ μείωση είχαν

33,7%

2018 7.018 1.435 500 136

78,4%

Μίνι µάρκετ Παραδοσιακά παντοπωλεία

* Σταθμισμένη κατανομή: Η βαρύτητα κάθε τύπου καταστήματος σε κάθε μία από τις καλυπτόμενες περιοχές, εκφρασμένη ως ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεων.

και τα μίνι μάρκετ, σε μικρότερο όμως ποσοστό, (-2,5%). Υπενθυμίζεται πως στις συγκεκριμένες κατηγορίες δεν περιλαμβάνονται τα καταστήματα ψιλικών ούτε τα περίπτερα, που εξετάζονται ως διαφορετικό κανάλι από την IRI. Σχετικά αναφέρουμε, εξετάζοντας τα «μη εικονιζόμενα» στην παρουσίασή μας στοιχεία του Census 2019, πως η έρευνα καταμέτρησε το 2019 μείωση των καταστημάτων ψιλικών, από 4.831 το 2018 σε 4.731 (-2,1%), των περιπτέρων από 4.638 σε 4.496 (-3,06%) και των convenience από 8.036 σε 7.826 (-2,6%). Συγκρίνοντας τα μερίδια των διαφορετικών τύπων καταστημάτων, τόσο ως προς τον αριθμό τους όσο και ως σταθμισμένο μερίδιο, όπου απεικονίζεται η συμμετοχή τους στον τζίρο, σε σχέση με τα αντίστοιχα της περσινής χρονιάς (βλ. τεύχος Σεπτεμβρίου 2019), δεν παρατηρούμε καμία σημαντική μεταβολή, παρά μόνο την αύξηση του αριθμητικού μεριδίου των καταστημάτων των σούπερ μάρκετ/υπέρ μάρκετ, από 19,4% το 2018 σε 20,1% το 2019 και των εκπτωτικών καταστημάτων από 1,6% σε 1,7% αντίστοιχα. Η σταθμισμένη συμμετοχή όλων των καναλιών παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητη, γεγονός που καταδεικνύει την ισορροπημένη διασπορά των νέων πωλήσεων στο σύνολο των καταστημάτων και την αδυναμία απόκτησης επιπλέον πωλήσεων από κάποιο κανάλι. Αξιοσημείωτη είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ αριθμητικής και σταθμισμένης κατανομής των σούπερ μάρκετ και υπέρ μάρκετ στην Αττική. Με μερίδιο στον συνολικό αριθμό καταστημάτων 22,7%, η Αττική έχει συμμετοχή στον τζίρο 49%. Η μόνη από τις άλλες περιοχές που έχει μεγαλύτερο σταθμισμένο μερίδιο στις πωλήσεις από το αριθμητικό μερίδιο του δικτύου καταστημάτων είναι η Θεσ-

Πίνακας 2. Αριθμός καταστημάτων τροφίμων και μερίδια ανά τύπο καταστημάτων Τύπος καταστήματος

2019

2018

2017

2016

Σούπερ/Υπέρ μάρκετ

2.510

2.462

2.422

2.337

213

208

205

225

Discount stores Μίνι μάρκετ

5.551

5.673

5.732

5.700

Παραδοσιακά παντοπωλεία

4.188

4.368

4.413

4.583

12.462

12.711

12.772

12.845

Σύνολο καταστημάτων τροφίμων

Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ IRI Τα καταστήματα, σύμφωνα με την IRI, κατατάσσονται ανά είδος ή κατηγορία σε «καταστήματα τροφίμων», «καταστήματα cash & carry», «καταστήματα ευκολίας» (ή convenience), «καταστήματα ειδών καπνιστού και πρώτης ζήτησης» και σε «φαρμακεία/καταστήματα καλλυντικών». Τα «καταστήματα τροφίμων» ως ειδική κατηγορία, χωρίζονται σε «σούπερ μάρκετ» (εμπορικές μονάδες με σύστημα σελφ σέρβις, τουλάχιστον δύο ταμείων και άνω), σε «υπέρ μάρκετ» (μονάδες αντίστοιχου είδους άνω των 2.500τμ), discount και σε «μικρά καταστήματα τροφίμων» μίας ταμειακής μηχανής, τα οποία κατανέμονται σε «μίνι μάρκετ», που δουλεύουν με σύστημα σελφ σέρβις, και σε «παραδοσιακά παντοπωλεία», που διαθέτουν εκτός των τυποποιημένων ειδών και περιορισμένη ποικιλία φρέσκων τροφίμων. Αντίστοιχα ως «καταστήματα ευκολίας» ή convenience εννοούνται όσα δουλεύουν με διευρυμένο ωράριο άνω των 10 ωρών, διαθέτοντας τυποποιημένα γαλακτοκομικά και είδη αρτοποιίας, αλκοολούχα και μη ποτά, σνακ και ζαχαρώδη προϊόντα. Τα «καταστήματα ειδών καπνιστού και πρώτης ζήτησης» χωρίζονται στα τυπικά καταστήματα ψιλικών και τα κλασικά περίπτερα.

σαλονίκη, αλλά η διαφορά είναι ελάχιστη (10,2% αριθμητικό μερίδιο και 11,2% σταθμισμένη συμμετοχή στις πωλήσεις). Ενδιαφέρον έχουν και τα στοιχεία για τα σημεία πώλησης χονδρικής (cash & carry) στο σύνολο της χώρας (πίνακας 7). Μετά την επέκτασή τους το 2017 από 1 έως 3 νέα καταστήματα ανά περιφέρεια και τη σταθεροποίησή τους το 2018, δεν σημειώθηκα καμία ουσιαστική αλλαγή το 2019. Στην έρευνα παρουσιάζονται επίσης στοιχεία για τα καταστήματα καλλυντικών, που μειώθηκαν από 576 το 2018 σε 559 το 2019, καθώς και για τα φαρμακεία, που επίσης μειώθηκαν από 8.768 σε 8.742 τις αντίστοιχες χρονιές.  Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 43

ΕΡΕΥΝΑ

Αριθµητική κατανοµή

Πίνακας 3. Αριθμός καταστημάτων τροφίμων και μερίδια ανά γεωγραφική περιοχή Περιοχή

2019

2018

2017

2016

Αττική

2.830

2.862

2.794

2.776

Θεσσαλονίκη

1.277

1.281

1.303

1.348

Βόρεια Ελλάδα

2.949

3.005

3.070

3.066

Κεντρική Ελλάδα

2.846

2.938

2.955

3.006

Πελοπόννησος

1.445

1.498

1.526

1.515

Κρήτη Σύνολο καταστημάτων τροφίμων

1.114

1.127

1.124

1.134

12.462

12.711

12.772

12.845

Πίνακας 4. Σούπερ/υπέρ μάρκετ: Αριθμός καταστημάτων και μερίδια ανά μέγεθος καταστήματος 2019

2018

2017

Μεγάλα σούπερ μάρκετ (1.000τμ-2.499τμ)

502

493

483

475

Μεσαία σούπερ μάρκετ (400τμ-999τμ)

1.028

1.005

949

901

923

908

934

905

2.510

2.462

2.422

2.337

*Σταθμισμένη κατανομή: Η βαρύτητα κάθε τύπου καταστήματος, εκφρασμένη ως ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεων.

Πίνακας 5. Σούπερ/υπέρ μάρκετ: Αριθμός καταστημάτων και τα μερίδιά τους ανά γεωγραφική περιοχή Περιοχή

2019

2018

2017

2016 889

Αττική

930

913

902

Θεσσαλονίκη

317

302

303

319

Βόρεια Ελλάδα

355

347

273

Κεντρική Ελλάδα

427

426

411

401

Πελοπόννησος

303

294

290

285

Κρήτη Σύνολο σούπερ/υπέρ μάρκετ

22,9% 23,7%

Σταθµισµένη κατανοµή* 7,7%

6,3%

178

172

169

170

2.510

2.462

2.422

2.337

Σταθμισμένη κατανομή: Η βαρύτητα κάθε περιοχής, εκφρασμένη ως ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεων.

44 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

Αττική Θεσσαλονίκη Βόρεια Ελλάδα Κεντρική Ελλάδα Πελοπόννησος Κρήτη

49,0%

11,6% 11,2%

Αριθµητική κατανοµή

2,2% 20,0%

36,8%

2016

Υπέρ μάρκετ (>2.500τμ)

Μικρά σούπερ μάρκετ (<400τμ)

22,7%

10,2%

14,2%

*Σταθμισμένη κατανομή: Η βαρύτητα των καταστημάτων σε κάθε μία από τις αναφερόμενες περιοχές, εκφρασμένη ως ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεων.

Σύνολο σούπερ/υπέρ μάρκετ

8,9% 11,6%

41,0%

Σταθµισµένη κατανοµή*

Μικρά σούπερ µάρκετ Μεσαία σούπερ µάρκετ Μεγάλα σούπερ µάρκετ Υπέρ µάρκετ

12,1%

37,6%

37,7%

Αριθµητική κατανοµή

12,6%

7,1% 12,1%

37,1%

17,0%

12,6%

14,1%

Σταθµισµένη κατανοµή* 7,9% Αττική Θεσσαλονίκη Βόρεια Ελλάδα Κεντρική Ελλάδα Πελοπόννησος Κρήτη

13,7%

8,9% 10,0%

6,5% 53,0%

ΕΡΕΥΝΑ

Αριθµητική κατανοµή

7,0%

9,4%

29,6%

Πίνακας 6. Discount stores: Αριθμός καταστημάτων και τα μερίδιά τους ανά γεωγραφική περιοχή Περιοχή

18,8%

22,1% 13,1%

Σταθµισµένη κατανοµή* 7,0% Αττική Θεσσαλονίκη Βόρεια Ελλάδα Κεντρική Ελλάδα Πελοπόννησος Κρήτη

2019

2018

2017

2016

Αττική

Θεσσαλονίκη

Βόρεια Ελλάδα

Κεντρική Ελλάδα

Πελοπόννησος

Κρήτη

5,8%

Σύνολο discount stores

205

225

*Σταθμισμένη κατανομή: Η βαρύτητα κάθε περιοχής, εκφρασμένη ως ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεων των discount stores.

17,9% 16,8%

9,0%

13,1%

10,7%

26,2%

27,9%

Σταθµισµένη κατανοµή*

Πίνακας 7. Cash & Carry: Αριθμός καταστημάτων και τα μερίδιά τους ανά γεωγραφική περιοχή Περιοχή

13,9%

2018

2017

2016 15

Θεσσαλονίκη

Βόρεια Ελλάδα

Κεντρική Ελλάδα

Πελοπόννησος

Κρήτη

8,5%

2019

Αττική

Σύνολο discount stores

124

122

121

111

28,6%

22,3% 12,1% 14,6%

Αριθµητική κατανοµή

4,3% 12,9%

24,0%

20,7%

15,7% 22,4%

Σταθµισµένη κατανοµή*

4,9% 11,2%

Αττική Θεσσαλονίκη Βόρεια Ελλάδα Κεντρική Ελλάδα Πελοπόννησος Κρήτη

15 208

38,3%

14,2%

Αριθµητική κατανοµή

Αττική Θεσσαλονίκη Βόρεια Ελλάδα Κεντρική Ελλάδα Πελοπόννησος Κρήτη

15 213

31,2%

*Σταθμισμένη κατανομή: Η βαρύτητα κάθε περιοχής για την αγορά των cash & carry, εκφρασμένη ως ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεών τους.

Πίνακας 8. Καταστήματα ευκολίας (convenience): Αριθμός καταστημάτων και τα μερίδιά τους ανά γεωγραφική περιοχή Περιοχή

2019

2018

2017

2016

Αττική

1.826

1.901

1.875

1.973

Θεσσαλονίκη

1.228

1.265

1.249

1.313

Βόρεια Ελλάδα

1.752

1.801

1.815

1.885

Κεντρική Ελλάδα

1.619

1.695

1.683

1.731

Πελοπόννησος

1.006

1.018

1.010

1.138

Κρήτη Σύνολο καταστημάτων ευκολίας

345

356

366

387

7.826

8.036

7.998

8.427

22,2%

13,1% 17,4%

*Σταθμισμένη κατανομή: Η βαρύτητα κάθε περιοχής για την αγορά των καταστημάτων ευκολίας, εκφρασμένη ως ποσοστό επί των συνολικών πωλήσεών τους.

Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 45

ΕΡΕΥΝΑ

ΙΕΛΚΑ

Σούπερ μάρκετ και καταναλωτές ζουν το δεύτερο κύμα του κορωνοϊού Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα δεύτερο κύμα -κατά κάποιους ερευνητές τρίτο- της παγκόσμιας πανδημίας και το ελληνικό κοινό παρουσιάζει σημάδια κόπωσης. Οι συνεχείς έρευνες του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών καταγράφουν τις αλλαγές που αφορούν ειδικότερα την αγορά του λιανεμπορίου τροφίμων. Η 10η μέτρηση για το 2020 της κυλιόμενης έρευνας καταναλωτών, που πραγματοποιήθηκε από 2 έως 3 Νοεμβρίου 2020 σε δείγμα 850 ατόμων, οδηγεί σε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με το πώς η πανδημία του κορωνοϊού επηρεάζει εκ νέου τις αγοραστικές, αλλά και τις διατροφικές συνήθειες στη χώρα. ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΚΙΟΣΕ

ποτελέσματα από τη συγκεκριμένη έρευνα, αλλά και από ακόμα δύο σημαντικές μελέτες, θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο 11ο Συνέδριο του ΙΕΛΚΑ που διοργανώνεται κατά το διήμερο 2 και 3 Δεκεμβρίου διαδικτυακά, με τίτλο Supermarket 2030 και επίκαιρη ατζέντα. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της συγκεκριμένης έρευνας, μετά την ανακοίνωση των νέων μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού οι καταναλωτές επιστρέφουν σε συνήθειες που είχαν υιοθετήσει κατά την περίοδο του πρώτου lockdown, την άνοιξη του 2020. Σίγουρα η μείωση της εστίασης επηρεάζει τις εξελίξεις, καθώς οδηγεί σε σημαντική αύξηση της τάσης για μαγειρική, όπως και για παρασκευή γλυκών και καφέ στο σπίτι. Παράλληλα, η παραμονή των πολιτών στο σπίτι αυξάνει και τις δραστηριότητες σε σχέση με τη γενικότερη φροντίδα του σπιτιού, όπως καθαρισμός, επισκευές, κηπουρική κλπ, όπως και τις αντίστοιχες δαπάνες. Αντίθετα, σε ό,τι αφορά την αγοραστική συμπεριφορά που αφορά την επίσκεψη σε καταστήματα σούπερ μάρκετ, δεν προβλέπεται επανεμφάνιση συνηθειών που έφερε η πανδημία του κορωνοϊού με ένταση αντίστοιχη της προηγούμενης άνοιξης. Όπως φαίνεται και στο σχήμα 1, οι περισσότερες από τις συνήθειες που υιοθέτησε το καταναλωτικό κοινό κατά τους πρώτους μήνες της κρίσης παρουσιάζουν ύφεση και κινούνται σε σταθερό επίπεδο σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση, πριν από 2 μήνες. Χαρακτηριστική είναι η εντυπωσιακή μείωση του ποσοστού 46 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

όσων απαντούσαν θετικά στην ερώτηση «φοβάμαι να επισκεφθώ το σούπερ μάρκετ», από 22% τον περασμένο Απρίλιο σε μόλις 7% τον Αύγουστο, με σταθεροποίηση έκτοτε. Η βιασύνη στις αγορές, η οποία σε μεγάλο βαθμό σχετίζεται με τη χρήση μάσκας, παραμένει σταθερή σε σχέση με τον Αύγουστο και σε χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με την περίοδο εμφάνισης της πανδημίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι καταναλωτές έχουν υιοθετήσει μία «νέα κανονικότητα» σε σχέση με τις συνήθειες επισκέψεων, οι οποίες πλέον δεν επηρεάζονται σημαντικά από τις υγειονομικές εξελίξεις, όπως πχ η αύξηση των κρουσμάτων, των διασωληνώσεων κλπ. Αντίστοιχη, αλλά αντίστροφη εικόνα καταγράφεται σε σχέση με τη δαπάνη των νοικοκυριών. Η αύξηση δηλαδή της δαπάνης για αγορές ειδών σούπερ μάρκετ την άνοιξη έφτασε σε ένα πολύ υψηλό σημείο και μετά από μία μικρή αποκλιμάκωση παραμένει σταθερή και πάνω από την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Φαίνεται ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω αύξηση, δεδομένης και της τάσης μείωσης των εισοδημάτων. Ειδικότερα, όπως φαίνεται στο δεύτερο σχήμα, οι καταναλωτές εκτιμούν ότι οι αγορές τους που αφορούν τρόφιμα θα μείνουν αμετάβλητες το επόμενο 2μηνο. Συγκεκριμένα, ποσοστό 12% προβλέπει πως θα τις αυξήσει, ενώ 12% πως θα τις μειώσει. Αντίστοιχα, οι ερωτηθέντες σε ποσοστό 12% εκτιμούν πως συνολικά οι αγορές τους από το κανάλι του σούπερ μάρκετ θα αυξηθούν, ενώ κατά 16%

πως θα σημειώσουν μείωση. Η διαφοροποίηση προς τα πάνω του δεύτερου ποσοστού πιθανότατα επηρεάζεται από τις αγορές μη τροφίμων. Εξαίρεση σε αυτή την εικόνα αποτελούν οι εξ αποστάσεως αγορές. Σε αντίθεση με τις άλλες συνήθειες της κρίσης, οι οποίες δείχνουν να μην έχουν περιθώρια για νέα άνοδο, οι εξ αποστάσεως αγορές, και κυρίως οι ηλεκτρονικές, δείχνουν πως έχουν προοπτική καταγραφής νέων εντυπωσιακών επιδόσεων. Στο δεύτερο σχήμα φαίνεται ότι ακόμα και πριν την ανακοίνωση του

ΕΡΕΥΝΑ

νέου lockdown, η πρόθεση για αγορά προϊόντων σούπερ μάρκετ εξ αποστάσεως ήταν στην ίδια ένταση με τον προηγούμενο Απρίλιο, κάτι που μεταφράζεται σαν μία ουσιαστική ευκαιρία για ανάπτυξη. Άλλωστε σήμερα δεν υπάρχουν τα προβλήματα διαθεσιμότητας προϊόντων και της αδυναμίας εξυπηρέτησης σε εύλογο χρονικό διάστημα που προέκυψαν πριν από λίγους μήνες, λόγω της έκτακτης συνθήκης. Όπως φαίνεται στο δεύτερο σχήμα, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου lockdown δημιουργήθηκε μια μεγάλη πελατειακή βάση για τα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ, που πρακτικά ήταν αντίστοιχη εκείνης που είχε δημιουργηθεί συνολικά τα προηγούμενα 5 χρόνια. Το 10% του καταναλωτικού κοινού μπήκε στη διαδικασία να αγοράσει μέσω διαδικτύου προϊόντα σούπερ μάρκετ τον Απρίλιο του 2020, όταν 11% είναι το ποσοστό όσων είχαν πραγματοποιήσει αγορές διαδικτυακά έως το 2019 και νωρίτερα. Για το 35% του κοινού, ποσοστό αρκετά υψηλότερο από τη σημερινή πελατειακή βάση, η εξάπλωση των κρουσμάτων της πανδημίας είναι βασικός παράγοντας για να επιλέξουν να κάνουν ηλεκτρονικές αγορές. Με βάση τη σημερινή έξαρση της υγειονομικής κρίσης και τις σημερινές εκτιμήσεις σε σχέση με τους επόμενους μήνες, φαίνεται ότι η προοπτική είναι αυξητική. Μένει να δούμε και στην πράξη τις εξελίξεις στο πεδίο αυτό. 

Σχήμα 1

70 60 50 40 30 20 10 0 12-14 Απριλίου

8-10 Μαΐου

22-24 Μαΐου 2020 29-31 Αυγούστου

2-3 Νοεµβρίου

Φοβάµαι να επισκεφθώ το σούπερ µάρκετ Απολυµαίνω τα προϊόντα του σούπερ µάρκετ πριν τα βάλω στο σπίτι µου Προτιµώ να αγοράσω εξ αποστάσεως προϊόντα σούπερ µάρκετ Όταν είµαι στο σούπερ µάρκετ θέλω να κάνω όσο πιο γρήγορα γίνεται τις αγορές µου και να φύγω

Σχήμα 2 Πώς πιστεύετε ότι θα µεταβληθεί η δαπάνη σας για τα παρακάτω τους επόµενους 1 µε 2 µήνες συγκριτικά µε το προηγούµενο διάστηµα; Θα µειωθεί

Τρόφιµα γενικά

Το ίδιο

Θα αυξηθεί

12%

76%

16%

Γενικά οι αγορές από το σούπερ µάρκετ

∆εν αγοράζω ποτέ

72%

12%

100

Σχήμα 3 Πότε κάνατε την πρώτη σας παραγγελία για προϊόντα σούπερ µάρκετ µέσω διαδικτύου; 10%

∆εν έχω παραγγείλει ποτέ Το 2019 ή νωρίτερα

11% 75%

Το 2020 πριν το lockdown (πριν τον Μάρτιο) Το 2020 την περίοδο του lockdown (Μάρτιος-Μάιος 2020) Το 2020 µετά την άρση του lockdown (µετά τον Ιούνιο)

Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 47

ΠΡΟΪΟΝ

Κ ΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Άνοδος πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ, αγωνία για το ho.re.ca. Η πανδημία εκτόξευσε τις πωλήσεις σε ορισμένες κατηγορίες κατεψυγμένων προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, ενώ οι ανατιμήσεις σε κάποιες αύξησαν εντυπωσιακά το μερίδιο των PL προϊόντων. Ωστόσο, το βαρύτατο πλήγμα στην αγορά ho.re.ca. δημιουργεί ανησυχία μέχρι πανικό στη βιομηχανία, καθώς οι μειώσεις τζίρου έως 35% ωθούν κατά περίπτωση σε εξαγορές και συγχωνεύσεις. Τη χαρά για τη διατροφική καταξίωση των κατεψυγμένων τροφίμων από το καταναλωτικό κοινό την παγώνει ο βοριάς της διπλής κρίσης, στη δημόσια υγεία και την οικονομία. ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ

ια από τις ευρείες κατηγορίες τροφίμων που ευνόησε η πανδημία, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, είναι αυτή των κατεψυγμένων. Το ότι αποθηκεύονται για σαφώς μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι τα νωπά, ενώ η τιμή τους σε πολλές κατηγορίες τροφίμων κατάψυξης είναι χαμηλότερη από των φρέσκων, όπως και γιατί πιθανώς θεωρήθηκαν ασφαλέστερα σε περίοδο πανδημίας, ώθησε σε εντυπωσιακή άνοδο τη ζήτηση αρκετών κατηγοριών τους. Όπως σημειώνει η κ. Κατερίνα Παπαγεωργίου, αγοράστρια της Διεύθυνσης Νωπών Τροφίμων της Metro, κατεψυγμένα τρόφιμα όπως το κρέας, το ψάρι, οι πίτες, οι πατάτες, τα λαχανικά και τα έτοιμα γεύματα «είναι το μέλλον του λιανεμπορίου και οι προμηθευτές οφείλουν να επενδύουν στην εξέλιξή τους, καλύπτοντας τις καταναλωτικές ανάγκες με όσο το δυνατόν πιο προσιτές τιμές». Για τα στελέχη της Μπάρμπα Στάθης, η στροφή των καταναλωτών στα κατεψυγμένα είναι φαινόμενο πολυπαραγοντικό. Η η αντίληψή τους γι’ αυτά άλλαξε ριζικά τα τελευταία χρόνια, «με την καταλυτική συνεισφορά της Μπάρμπα Στάθης, τόσο μέσω της εκπαίδευσης των καταναλωτών στις ορθές διατροφικές πρακτικές και την υγιεινή διατροφή, όσο και με τις συνεχείς καινοτόμες προτάσεις προϊόντων». Και σχολιάζουν ότι η αγορά τους τα τελευταία χρόνια «παρουσιάζει σταθερή και επιταχυνόμενη ανάπτυξη ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα προϊόντα λαχανικών, στο πλαίσιο της τάσης για υγεία και ευεξία (health & wellness). Ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης παρουσιάζουν και τα προϊόντα ζυμών, όπου η τάση για την παραδοσιακή τοπική διατροφή είναι ο οδηγός». 48 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

Από μια άλλη σκοπιά, ο κ. Ιωάννης Ρούδας, γενικός διευθυντής Délifrance Hellas, σημειώνει πως οι παραγωγοί κατεψυγμένων αρτοσκευασμάτων, το λιανεμπόριο και η μαζική εστίαση τα τελευταία χρόνια βρίσκονται αντιμέτωποι με συνεχείς προκλήσεις, όπως «οι ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες, οι αυξημένες απαιτήσεις σε παραγωγές, οι επιβολές έμμεσων ή άμεσων φόρων, δασμών ή περιορισμών στις εισαγωγές τρίτων χωρών κ.ά. Όλα αυτά σε κάποιες περιπτώσεις οδήγησαν σε αυξήσεις τιμών, σε άλλες σε μείωση κερδών, με αποτέλεσμα την αδυναμία των επιχειρήσεων να διαχειριστούν τη νέα κρίση, λόγω της πανδημίας», αποδίδοντας σε αυτή την αδυναμία τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις, στον τομέα τόσο της παραγωγής όσο και της λιανικής, ενώ στο ίδιο πλαίσιο, επισημαίνει: «Ελάχιστες εταιρείες έχουν επενδύσει σε νέες γραμμές παραγωγής, εξοπλισμό και νέες τεχνολογίες…».

ΠΏΣ ΕΞΕΛΊΧΘΗΚΕ Η ΑΓΟΡΆ ΑΝΆ ΚΑΤΗΓΟΡΊΑ

Όπως μας είπε η κ. Βάσω Μωραϊτέλη, Client Service Executive της IRI, από την έναρξη του έτους ως τις 27 Σεπτεμβρίου η κατηγορία των κατεψυγμένων συσκευασμένων κρεάτων εμφάνισε άνοδο πωλήσεων 7,6% σε όγκο και 12,5% σε αξία, επισημαίνοντας τη σημαντική άνοδο στις τιμές των προϊόντων της, αποτέλεσμα της

οποίας ήταν η εκρηκτική άνοδος πωλήσεων του κατεψυγμένου κρέατος ιδιωτικής ετικέτας κατά 81,3% σε όγκο και 72,9% σε αξία πωλήσεων. Μόλις σε ένα χρόνο το μερίδιό του ανέβηκε από 21% σε 36% στο σύνολο της κατηγορίας! «Εδώ υπάρχει και η μεγάλη ευκαιρία για το κατεψυγμένο κρέας», λέει η κ. Παπαγεωργίου, σχολιάζοντας: «Πρόκειται για ένα ακριβό προϊόν, που σαφώς δεν μπορεί να λείπει από τη διατροφή μας. Το νωπό κρέας είναι ακόμα πιο ακριβό, άρα η πρότασή μας είναι να προσφέρουμε στον καταναλωτή μια πιο οικονομική επιλογή. Το ίδιο ισχύει και για το ψάρι. «Έξυπνες» και πρακτικές μερίδες στην κατάψυξη. Δε λήγουν άμεσα, δεν τα πετάω! Σε περιόδους κρίσης η ιστορία έχει δείξει ότι τα premium προϊόντα που καταναλώνονται στο σπίτι εμφανίζουν ανοδική τάση πωλήσεων. Έτσι, γιατί να μη βρίσκω στην κατάψυξη του σπιτιού μου την tomahawk μπριζόλα ή το rib-eye και το black angus κρέας;».

ΠΡΟΪΟΝ

Όλες οι κατηγορίες κατεψυγμένων προϊόντων σημείωσαν άνοδο την εν λόγω περίοδο, αν και τα χαρακτηριστικά της ανάπτυξής τους διαφοροποιούνται ανά περίπτωση. Οι πωλήσεις των κατεψυγμένων ημιέτοιμων και έτοιμων φαγητών αυξήθηκαν κατά 8,9% σε όγκο και 10,7% σε αξία, αλλά εδώ το μερίδιο της ιδιωτικής ετικέτας ανέβηκε μόλις 1% σε όγκο, εμφανίζοντας οριακή πτώση σε αξία (0,6%). Αντίθετα, στα κατεψυγμένα ψάρια η σημαντική άνοδος των πωλήσεων στα επώνυμα προϊόντα κατά 16,9% σε όγκο και 17,4% σε αξία εκφράστηκε και στο μερίδιο της ιδιωτικής ετι-

κέτας με 16,6% κι ένα εντυπωσιακό 23,5% αντίστοιχα. Στα κατεψυγμένα λαχανικά η άνοδος των πωλήσεων μεταξύ επώνυμων και ιδιωτικής ετικέτας προϊόντων ήταν αναλογική. Στα μεν πρώτα ανήλθαν κατά 10,2% σε όγκο και 10,6% σε αξία, στα δε ιδιωτικής ετικέτας κατά 12,2% και 10,8% αντίστοιχα. Στην κατηγορία της κατεψυγμένης πατάτας, όμως, που στα επώνυμα η άνοδος των πωλήσεων ήταν σημαντική κατά 13,1% σε όγκο και 10,4% σε αξία, η άνοδος στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας ήταν υπερδιπλάσια κατά 27,8% σε όγκο και 27,7% σε αξία. Ομοίως στην κατηγορία της κατεψυγμένης ζύμης και της πίτσας η μεγάλη άνοδος πωλήσεων κατά 18,4% σε όγκο και 14,8% σε αξία στα επώνυμα

προϊόντα, ήταν εντυπωσιακή στην περίπτωση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, κατά 32,1% και 21,8% αντίστοιχα. Συμπερασματικά, η πίεση του μεριδίου των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας φαίνεται πως οδηγεί σε συγκράτηση, αν όχι σε πτώση, των τιμών.

Η ΚΑΚΟΚΑΙΡΊΑ ΠΙΈΖΕΙ ΤΙΣ ΤΙΜΈΣ

Σύμφωνα με τον κ. Κώστα Σίμο, διευθυντή πωλήσεων της Alterra, «οι κακές καιρικές συνθήκες τα τελευταία χρόνια επηρεάζουν αρνητικά τη γεωργική παραγωγική ικανότητα, με συνέπεια μικρές ελλείψεις σε κάποιους κωδικούς και αύξηση του κόστους των προϊόντων». Παρ’ όλα

Κατεψυγμένα προϊόντα: Όγκος πωλήσεων (σε χιλ. κιλά) Συσκευασμένα κρέατα Ιδιωτική ετικέτα Ημιέτοιμα και έτοιμα φαγητά Ιδιωτική ετικέτα Κατεψυγμένο ψάρι Ιδιωτική ετικέτα

2018

2019

Πρώτο 9μηνο 2018

Πρώτο 9μηνο 2019

Διαφορά %

3.121,3

3.384,9

2.486,4

2.674,6

7,6

657,7

797,7

536,6

973,1

81,3

2.057,7

2.393,8

1.777,6

1.935,5

8,9

265,5

267,3

196,1

198,4

1,2

4.576,7

4.546,6

3.646,5

4.262,5

16,9

1.389,1

1.464

1.177,9

1.373,7

16,6

18.752,5

19.730,9

15.025,6

16.560,8

10,2

Ιδιωτική ετικέτα

4.665,1

5.803,7

4.350,8

4.881,4

12,2

Κατεψυγμένες πατάτες

2.338,3

2.657,7

1.981,1

2.240,6

13,1

Κατεψυγμένα λαχανικά

Ιδιωτική ετικέτα Κατεψυγμένη ζύμη και πίτσα Ιδιωτική ετικέτα

435,4

479,9

349,7

447,1

27,8

14.368,6

15.108,2

10.472,1

12.399

18,4

2.843,4

2.924,4

2.033,1

2.685,2

32,1

Διαφορά %

Πηγή IRI

Κατεψυγμένα προϊόντα: Αξία πωλήσεων (σε χιλ. ευρώ) Συσκευασμένα κρέατα

2018

2019

Πρώτο 9μηνο 2018

Πρώτο 9μηνο 2019

23.203,3

26.339,8

19.555,5

22.012,9

12,6

Ιδιωτική ετικέτα

4.461,4

5.383

3.690,6

6.381,1

72,9

Ημιέτοιμα και έτοιμα φαγητά

9.844,5

11.520,4

8.537,7

9.455,1

10,7

1.261

1.287,2

968,6

963,2

-0,6

Κατεψυγμένο ψάρι

44.558,9

45.073,1

36.161,6

42.447,9

17,4

Ιδιωτική ετικέτα

12.495,5

13.520

10.804,2

13.346,5

23,5

Κατεψυγμένα λαχανικά

63.271,6

66.936,2

50.954,5

56.335,4

10,6

Ιδιωτική ετικέτα

11.758,9

13.958,1

10.540,1

11.675,5

10,8

Κατεψυγμένες πατάτες

5.091

5.994,5

4.482,4

4.949,1

10,4

Ιδιωτική ετικέτα

682,5

759,3

553,5

706,6

27,7

Κατεψυγμένη ζύμη και πίτσα

71.413,6

72.902,8

51.751,6

59.408,1

14,8

Ιδιωτική ετικέτα

10.885,3

10.818,1

7.732,3

9.418,6

21,8

Ιδιωτική ετικέτα

Πηγή IRI 50 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ΠΡΟΪΟΝ

αυτά η κατανάλωση των κατεψυγμένων λαχανικών είναι αυξητική και οι τιμές στο ράφι γενικά σταθερές. Μολονότι λόγω καιρικών συνθηκών και πανδημίας η τάση των τιμών στις πρώτες ύλες, κυρίως λόγω ελλείψεων, είναι αυξητική, λένε τα στελέχη της Μπάρμπα Στάθης, «η εταιρεία ακολουθεί σταθερή τιμολογιακή πολιτική, λαμβάνοντας υπόψη το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον και το εισόδημα των νοικοκυριών. Προσαρμόζεται, στοχεύοντας στην προσφορά ασφαλών, ποιοτικών προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των καταναλωτών και προσφέρουν προστιθέμενη αξία στις επιλογές τους. Κυρίως φροντίζει η σχέση ποιότητας/τιμής να λειτουργεί προς όφελος του καταναλωτή». Σε ό,τι αφορά τα κανάλια διανομής, ασφαλώς το πρωτεύον από κάθε άποψη είναι των σούπερ μάρκετ και cash & carry, που έχουν τη δυνατότητα διάθεσης ευρύτατης γκάμας προϊόντων κατάψυξης. Όπως σημειώνει ο κ. Χαράλαμπος Αλεξόπουλος, διευθυντής Πωλήσεων Ελλάδας και Κύπρου της McCain, οι λιανεμπορικές αλυσίδες είναι σημαντικό κανάλι διανομής, τόσο γιατί η διανομή, μέσω αυτών, γίνεται βάσει των προδιαγραφών της McCain όσο και λόγω της μεγάλης γεωγραφικής κάλυψης των δικτύων διανομής. Ως προς το e-trade τονίζει ότι «αναπτύσσεται με αργούς ρυθμούς, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη δική μας κατηγορία προϊόντων», εξηγώντας ότι «τα κατεψυγμένα έχουν υψηλότερες δαπάνες μεταφοράς και αποθήκευσης, μια πραγματικότητα που τα διαφοροποιεί από άλλες προϊοντικές κατηγορίες».

ΤΟ ΠΑΖΛ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΏΝ ΤΆΣΕΩΝ

«Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, κυρίως όμως οι αλλαγές λόγω της πανδημίας, ωθούν τους καταναλωτές σε περιορισμό του χρόνου παρουσίας τους στα καταστήματα. Η ανάπτυξη ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ και e-food, καθώς και νέων εφαρμογών App στα κινητά τηλέφωνα, εξελίχτηκαν σε βασικούς συντελεστές επικοινωνίας», λέει ο κ. Γιώργος Κωνσταντινίδης, διευθυντής Πωλήσεων της Ioniki. Από την πλευρά της η κ. Παπαγεωργίου παρατηρεί ότι αφενός «καθημερινά ο χρόνος προετοιμασίας του γεύματος γίνεται όλο και πιο περιορισμένος, λόγω των αυξημένων υποχρεώσεων». Αφετέρου «ο καταναλωτής στρέφεται πλέον πιο πολύ στα βιολογικά προϊόντα, στη vegan διατροφή και γενικότερα σε υγιεινές επιλογές για 52 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ΠΡΟΩΘΗΣΕΙΣ: «ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΝΑ ΓΙΝΟΜΑΣΤΕ ΠΡΟΣΙΤOI…» Σύμφωνα με τα στοιχεία Ιουλίου της IRI, οι πωλήσεις μέσω εκπτωτικών ενεργειών στην κατηγορία των κατεψυγμένων λαχανικών έφτασαν στο 12,7%, στα κατεψυγμένα έτοιμα γεύματα στο 26,2% και στην κατεψυγμένη πίτσα στο 27,1%. Πάντως ο κ. Ι. Ρούδας (Délifrance Hellas) είναι υπέρμαχος των γευστικών δοκιμών, πιστεύοντας πως είναι ο μόνος τρόπος να πείθεται ο καταναλωτής για την ποιότητα των προϊόντων. Επίσης, θεωρεί ως πολύ σημαντικό βήμα «την οριοθέτηση και σωστή εφαρμογή του concept Bake-Off. Οι πρωτοπόρες βιομηχανίες, γνωρίζοντας τον τομέα της παραγωγής αρτοσκευασμάτων, μπορούν να βοηθήσουν στον σχεδιασμό των χώρων, την οργάνωση της παραγωγής, τα μενού κ.ά. Η συνεργασία αφενός δίνει τα σωστά αποτελέσματα για το προϊόν κι αφετέρου βοηθά στην προσέγγιση του καταναλωτή. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι οι πιέσεις του λιανεμπορίου για παροχές και η προσφορά της βιομηχανίας για φτηνό προϊόν…», συμπεραίνει. «Η Alterra ακολουθεί με συνέπεια για χρόνια μία συγκεκριμένη εμπορική πολιτική, με σεβασμό στον καταναλωτή, προσφέροντας τα προϊόντα της στην καλύτερη σχέση ποιότητας/τιμής, ενώ διοργανώνει προωθητικές ενέργειες σε όλα τα επίπεδα της λιανικής, δηλαδή τις μεγάλες και τις μεσαίες αλυσίδες, καθώς και τις μικρές επιχειρήσεις λιανικής», λέει ο κ. Κ. Σίμος (Alterra), προσθέτοντας: «Συμμετέχουμε με έξτρα παροχές σε φυλλάδια, οργανώνουμε in store ενέργειες, τηλεοπτικά και in store promotions. Η απόδοση όλων αυτών των ενεργειών είναι σημαντική, αυξάνει τις πωλήσεις. Ιδιαίτερο βάρος δίνουμε στο να υπάρχει ισορροπία και δικαιοσύνη σχετικά με το πόσες ενέργειες γίνονται ανά αλυσίδα και κατάστημα και ως προς τα ποσοστά των έξτρα παροχών ανά ενέργεια». Όπως τονίζει ο κ. Χ. Αλεξόπουλος (McCain), «είμαστε premium, αλλά έχουμε την υποχρέωση να γινόμαστε προσιτοί. Μέσω της προώθησης καινοτόμων προϊόντων, που καλύπτουν την ανάγκη του καταναλωτή για διαφοροποίηση, εφαρμόζουμε πιο χαμηλές τιμές στο ράφι, είτε μέσω μεμονωμένων προωθητικών ενεργειών είτε μέσω co-branding». «Στόχος των My Market», λέει η κ. Κ. Παπαγεωργίου, «είναι η δημιουργία ενός «έξυπνου» κωδικολογίου, δηλαδή χωρίς υπερβολές στον αριθμό των κωδικών, να εξασφαλίζεται μία πλούσια γκάμα. Αυτό σημαίνει ότι προτεραιότητά μας είναι η εξυγίανση της κατάψυξης, η διαμόρφωση του ραφιού κατά τρόπο ώστε ο πελάτης να βρίσκει εύκολα αυτό που αναζητά. Θέλουμε ένα ξεκάθαρο ράφι που να μην τον μπερδεύει και χάνει το χρόνο του. Επιδιώκουμε να έχει ποικιλία και συνδυαστικές επιλογές προϊόντων κατάψυξης στην ίδια περιοχή του καταστήματος». «Ακόμα και στη δύσκολη συγκυρία της αγοράς μας, προτεραιότητά μας είναι ο σχεδιασμός νέων καινοτόμων προϊόντων, που ανταποκρίνονται στις νέες τάσεις, οι οποίες εξελίσσονται ταχύτατα», τονίζει ο κ. Γ. Κωνσταντινίδης (Ioniki), προσθέτοντας ότι «τα καινοτόμα προϊόντα ενισχύονται από τις έξυπνες προωθητικές ενέργειες, ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να τα δοκιμάσει και να τα εντάσσει στη διατροφή του».

ΠΡΟΪΟΝ

Η McCain αναγνωρίζει τη σύγχρονη τάση και λανσάρει προϊόντα πατάτας, που παρασκευάζονται στο φούρνο και είναι το ίδιο νόστιμα και τραγανά, όπως τα τηγανητά. Παράλληλα, όμως, αποφεύγουμε τα έξτρα λιπαρά, τις μυρωδιές και την ατσαλιά στη κουζίνα, αφού η ευκολία αποτελεί πάντα βασικό στοιχείο της επιλογής ενός προϊόντος για την εργαζόμενη μητέρα». «Δύο είναι οι κύριες τάσεις στην αγορά του foodservice», εξηγεί ο κ. Ρούδας: «Η πιο comfort προσέγγιση στην εστίαση και η υγιεινή διατροφή ή, αλλιώς, απενοχοποιημένη διατροφή, οπότε οι επιχειρήσεις προσπαθούν να επενδύουν σε προϊόντα που απαντούν στην street food τάση, καθώς και σε clean label –όπως ονομάζονται τα προϊόντα, στα οποία δεν χρησιμοποιούνται καθόλου ή χρησιμοποιούνται ελάχιστα τα ενοχοποιημένα συστατικά (αλάτι, ζάχαρη, φοινικέλαιο κ.ά.)–, στηρίζοντας παράλληλα τις τάσεις vegan/ gluten και lactose free».

όλη την οικογένεια. Γι’ αυτό οι καταψύξεις των καταστημάτων εμπλουτίζονται με πλήθος επιλογών σε vegan πίτσες, πίτες, μπιφτέκια, γύρο κ.ά. Η μία μετά την άλλη οι εταιρείες παραγωγής αντιλαμβάνονται τη σχετική τάση της ζήτησης, προτείνοντας προϊόντα που ενθουσιάζουν το

λιανεμπόριο». «Το κίνημα των Vegan έχει αλλάξει τη δομή της αγοράς, οδηγώντας την σε νέα προϊόντα, που πριν μερικά χρόνια φάνταζαν αδύνατον να υλοποιηθούν, όπως η μπουγάτσα με κιμά από φυτικό κρέας ή η σφολιάτα με φυτικό τυρί», επιβεβαιώνει ο κ. Κωνσταντινίδης.

Το e-trade στα κατεψυγμένα προϊόντα αναπτύσσεται με αργούς ρυθμούς, καθώς οι απαιτήσεις κι οι δαπάνες μεταφοράς και αποθήκευσής τους είναι υψηλότερες, μια πραγματικότητα που τα διαφοροποιεί από άλλες προϊοντικές κατηγορίες

Εξάλλου, «η πανδημία και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης άλλαξαν τον τρόπο που οι καταναλωτές κάνουν τις αγορές τους αλλά και καταναλώνουν», σημειώνουν τα στελέχη της Μπάρμπα Στάθης», επισημαίνοντας την αύξηση της κατ’ οίκον κατανάλωσης και των online παραγγελιών τροφίμων. «Επιπλέον καταγράφεται μία αυξανόμενη προτίμηση σε ελληνικά προϊόντα, απόρροια της επιτυχούς διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης στην Ελλάδα την περίοδο του lockdown. Παράλληλα οι καταναλωτές φαίνεται ότι νοιάζονται περισσότερο για τη σχέση ποιότητας/τιμής, ενώ η στροφή τους σε πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές, όπως στα λαχανικά και τις σαλάτες, ενισχύθηκε περαιτέρω», λένε.

54 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ΚΛΕΙΔΊ, Η ΣΤΡΟΦΉ ΣΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΉ ΔΙΑΤΡΟΦΉ

«Η στροφή στην υγιεινή διατροφή είναι κατά τη γνώμη μου η σημαντικότερη καταναλωτική τάση των τελευταίων χρόνων», σημειώνει ο κ. Αλεξόπουλος, συμπληρώνοντας: «Όλοι μας ως καταναλωτές δίνουμε έμφαση στα συστατικά ή τον τρόπο παρασκευής των προϊόντων.

«Υπάρχουν νέα προϊόντα, διαφορετικές συσκευασίες και νέες κατηγορίες κατεψυγμένων προϊόντων, που επηρεάζουν πολύ θετικά την κατανάλωση», λέει ο κ. Σίμος, προσθέτοντας ότι η Alterra κινείται σε αυτή την κατεύθυνση, «έχοντας ήδη δημιουργήσει νέες κατηγορίες με φρούτα και smoothies στην ελληνική αγορά, ενώ άλλες καινοτόμες ιδέες νέων προϊόντων θα πραγματοποιηθούν άμεσα». Η Μπάρμπα Στάθης από την πλευρά της επενδύει στις βιολογικές καλλιέργειες, με στόχο τα επόμενα χρόνια να παρέχει σχετικά πλήρη γκάμα, να υπάρχει επάρκεια βιολογικών προϊόντων, αλλά και να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της εταιρείας. Εξάλλου, επειδή ο καταναλωτής θέλει να γνωρίζει την «ιστορία» κάθε προϊόντος που του αρέσει, πράγμα που εκφράζεται ως τάση, «δημιουργήσαμε γεύσεις που συνδέονται με τόπους καταγωγής, βασισμένες σε τοπικές συνταγές, τις οποίες ακολουθώντας με ακρίβεια, δημιουργήσαμε μοναδικές προϊοντικές προτάσεις, όπως τις Ηπειρώτικες Πίτες, τη Σφολιάτα με Κασέρι Μυτιλήνης, την Χειροποίητη με Γραβιέρα Κρήτης και πολλές ακόμη, που αναδεικνύουν την γαστρονομία κάθε τόπου της χώρας», λέει ο κ. Κωνσταντινίδης

Η ΚΑΤΆΨΥΞΗ ΚΕΡΔΊΖΕΙ ΤΗ ΖΉΤΗΣΗ

«Για όλους όσοι διαχειριζόμαστε προϊόντα κατάψυξης, είναι και ξεκάθαρο και πολύ ευχάριστο το ότι η κατάψυξη απενοχοποιείται. Καταρρίπτεται η αντίληψη ότι το κατεψυγμένο

YΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

Πέµπτη 10.12.20 Live on your Screen

Food, Beverages, Supplements, Cosmetics, Medicines & Detergents Products Το Plant Based Conference 2020 πραγµατοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την Boussias Communications µε σκοπό να αναλύσει την αυξανόµενη ζήτηση για Plant Based προϊόντα αλλά και πως αυτή επηρεάζει το παρόν και το µέλλον της βιοµηχανίας τροφίµων, συµπληρωµάτων διατροφής, φαρµάκων, καλλυντικών και απορρυπαντικών. Τα βασικά θέµατα που θα αναλυθούν χωρίζονται σε τρεις επιµέρους ενότητες: επενδύσεις, παραγωγή και marketing plant based προϊόντων. Καλές πρακτικές βιοµηχανικών επενδύσεων σε plant based προϊόντα. (επενδυτικά προγράµµατα, business plans, νέες γραµµές παραγωγής κ.α.) Καλές πρακτικές παραγωγής plant based προϊόντων. (καινοτοµία plant based προϊόντων, τεχνολογικές τάσεις, R&D πάνω σε plant based προϊόντα, νέες πρώτες ύλες, πιστοποιήσεις κ.α.) Καλές πρακτικές marketing plant based προϊόντων. (διείσδυση στο plant based καταναλωτικό κοινό, ζήτηση της αγοράς για plant based προϊόντα, καταναλωτικές τάσεις και συνήθειες που θα εµφανιστούν στο µέλλον σχετικά µε την plant based κατανάλωση κ.α.)

ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, ΦΑΡΜΑΚΩΝ, ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΩΝ.

www.plantbasedconference.gr LIVESTREAMING BY www.plantbasedconference.gr

audio visual equipment

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΣΥΜΜΕΤΟΧΈΣ: Κωνσταντίνος Τσαντάς, K: +30 6945872027, Ε: ktsantas@boussias.com ΧΟΡΗΓIΕΣ: Έλενα Καλογρίτσα, K: +30 6947897798 , Ε: ekalogritsa@boussias.com ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΟ: Άννα Μαρία Παπίρη , K: +30 6936533647, E: ampapiri@boussias.com, Βασίλης Γεωργακάκος, K: +30 6973339303, E: vgeorgakakos@boussias.com

ΠΡΟΪΟΝ

δεν είναι ποιοτικό», λέει η κ. Παπαγεωργίου. «Ο κλάδος των κατεψυγμένων λαχανικών έχει θετικές προοπτικές ανάπτυξης, δεδομένων της αύξησης της κατανάλωσής τους, των νέων καταναλωτικών συνηθειών και των καινοτομιών από τις εταιρείες του κλάδου. Ο καταναλωτής σήμερα ξέρει ότι τα κατεψυγμένα λαχανικά είναι πολύ θρεπτικά και υγιεινά, ενώ προσφέρονται στο χαμηλότερο κόστος. Η σχετική διατροφική συνήθεια προοπτικά αναμένουμε ότι θα επεκταθεί με μεγαλύτερους ρυθμούς», τονίζει ο κ. Σίμος, ενώ η κ. Παπαγεωργίου συμπληρώνει: «Αξίζει να σημειώσουμε ότι η κατάψυξη έχει κερδίσει τον καταναλωτή, που μέχρι πρότινος δε μαγείρευε, δηλαδή δεν αγόραζε τα υλικά και δε διέθετε χρόνο για να ετοιμάσει το γεύμα του. Όμως, εφόσον του παρέχεται η ευκαιρία να διατηρεί στην κατάψυξη του σπιτιού του λαχανικά, πίτες, κρέας ή ψάρι, χωρίς να ανησυχεί ότι γρήγορα θα αλλοιωθούν, εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για τη δική του διευκόλυνση. Γι’ αυτό οι προμηθευτές του προτείνουν καινοτόμες ιδέες, π.χ. συγκεντρώνοντας σε μία σακούλα αρακά με κρεμμυδάκι και καρότο, απαλλάσσοντάς τον από το να τα εφοδιάζεται ξεχωριστά, όπως και έτοιμο κομμένο ψάρι ή κρέας». Αισιόδοξος για τις προοπτικές ο κ. Αλεξόπουλος, επισημαίνει ότι «το λιανεμπόριο στη McCain «κλείνει» τα τελευταία χρόνια με θετικό πρόσημο, λόγω της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, όχι μόνο στο core business, αλλά και στα καινοτόμα προϊόντα. Η περίοδος που διανύουμε λειτουργεί αθροιστικά στην ανάπτυξή μας, δίνοντάς μας την ευκαιρία να μπούμε σε περισσότερα νοικοκυριά». «Η Μπάρμπα Στάθης, αντιλαμβανόμενη

τις αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά, λόγω της πανδημίας, ανταποκρίθηκε άμεσα και με υπευθυνότητα έναντι καταναλωτών και λιανεμπόρων, φροντίζοντας για την επάρκεια της αγοράς και δη σε περιπτώσεις που, λόγω της αυξημένης ζήτησης, χρειάστηκε να υποστηριχτεί έκτακτα η εφοδιαστική αλυσίδα», επισημαίνουν τα στελέχη της εταιρείας. «Ο κλάδος μας αναπτύσσεται διαρκώς, η παγκοσμιότητα των τάσεων και η ταχύτητα μετάδοσής τους φέρνουν σημαντικές αλλαγές σε όλο το εμπόριο. Χορτοφάγοι, vegan, f lexitarian είναι η εξέλιξη των διατροφικών μας συνηθειών και βρισκόμαστε μονάχα στην αρχή…», τονίζει ο κ. Κωνσταντινίδης.

ΣΤΗΝ ΚΑΤΆΨΥΞΗ ΤΗΣ ΚΡΊΣΗΣ ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΊΕΣ

Στο πλαίσιο νέων ενδεχομένως lockdown, η κ. Παπαγεωργίου υποστηρίζει ότι «οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ θα αυξηθούν, αλλά όχι στο επίπεδο του Μαρτίου, ενώ αντίστοιχα η αναστολή λειτουργίας της αγοράς ho.re.ca θα επιδράσει αρνητικά στις πωλήσεις των Cash & Carry». Ο κ. Ρούδας παρατηρεί ότι «η πανδημία, ωθώντας τον κόσμο στις σάλες των σούπερ μάρκετ, του έδωσε την ευκαιρία να δοκιμάσει προϊόντα, που παραδοσιακά αναζητούσε σε άλλα κανάλια (π.χ. ψωμί, καφέ, πίτες, σάντουιτς κ.ά.). Στην ακριβώς αντίθετη πλευρά το κανάλι ho.re.ca., με εξαίρεση ίσως τα καφέ, υποφέρει. Δύσκολη η χρονιά και για τη βιομηχανία. Περιμένουμε πτώση τζίρου που θα αγγίξει το 35%, αρκετές εξαγορές και συγχωνεύσεις, μείωση των επενδύσεων και γενικά επιφυλακτικούς, αν όχι πανικόβλητους, επιχειρηματίες…». 

Νέα λανσαρίσματα •

Η Μπάρμπα Στάθης, μετά το επιτυχημένο λανσάρισμα της σειράς «Ζυμαρικά με Λαχανικά», παρουσίασε δύο νέους συνδυασμούς με ζυμαρικά ολικής άλεσης. Πρόκειται για προτάσεις γευμάτων χαμηλότατης περιεκτικότητας σε αλάτι, χαμηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα και ολικά λιπαρά, χωρίς κορεσμένα λιπαρά, αλλά με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες, φυτικές ίνες και πρωτεΐνες.

56 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

•

Η Χρυσή Ζύμη λάνσαρε μία νέα κατηγορία προϊόντων, τα Croissants βουτύρου, που είναι έτοιμα για ψήσιμο στο σπιτικό φούρνο. Επίσης ανέπτυξε τα καινοτόμα προϊόντα Ολικής Άλεσης, παρουσιάζον τας νέες γεύσεις στην κατηγορία της pizza, με αρωματικ ή πικάν τικ η σά λτα barbeque. Η πιο πρόσφατη καινοτομία της είναι η «Χορευτή» πίτα, που πήρε το όνομά της

•

από το λεγόμενο «χορευτό φύλλο», με υλικά γέμισης παραδοσιακών ελληνικών συνταγών. Η McCain λάνσαρε τη σειρά με πατάτες φούρνου Bistro Style Fries, που απευθύνονται σε πιο νεανικό κοινό. Είναι τα προϊόντα Fry N Dip, Original Style, Chef Gourmet και Sweet Potatoes. Πέραν του digital marketing, διαφημίστηκαν και στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Τρόφιμα με γενετική ταυτότητα Ο άνθρωπος-τροφοσυλλέκτης γνώριζε τι τρώει με μεγαλύτερη βεβαιότητα απ’ ό,τι εμείς σήμερα. Η ανάλυση DNA, αν και δεν έχει νομοθετηθεί ως υποχρεωτική για την πιστοποίηση προϊόντων της βιομηχανίας τροφίμων, είναι μια αξιόπιστη μέθοδος για να ταυτοποιούμε την τροφή μας. Κάποιες εταιρείες την αξιοποιούν ήδη για να διαχωρίσουν «την ήρα από το στάρι». ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗ

πό τις αρχές του 2020, ο ΕΦΕΤ έχει ζητήσει την απόσυρση περισσότερων από 10 προϊόντων μελιού, είτε από τα ράφια αλυσίδων λιανικής τροφίμων είτε από τις αποθήκες των προμηθευτών. Δεδομένης της περιορισμένης δυναμικής ελέγχου του οργανισμού, μπορούμε να υποθέσουμε ότι πολύ περισσότερα προϊόντα θα είχαν αποσυρθεί εάν οι έλεγχοι ήταν πυκνότεροι. Το μέλι είναι ένα από τα δυσκολότερα προϊόντα, όσον αφορά τον έλεγχο νοθείας, καθώς σύγχρονες τεχνολογίες επιτρέπουν στους παραγωγούς να δημιουργούν αναμίξεις, οι οποίες δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμες. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για άλλα προϊόντα, όπως για παράδειγμα το ελαιόλαδο, είτε σε αυτούσια μορφή είτε αναμιγμένο με άλλα προϊόντα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αναδύεται από τη συνεργασία των εταιρειών Μύλοι Κρήτης, αρτο-

ποιία Φαλελάκη και BioCos, η οποία ειδικεύεται στην ταυτοποίηση πρώτων υλών, αξιοποιώντας τεχνικές ανάλυσης DNA. Η BioCoS ανέπτυξε την πρώτη γενετικά ιχνηλατήσιμη φρυγανιά, με το brand name ΖΟΕ. To ZOE αποτελεί ένα προϊόν πρότυπο, στο οποίο ταυτοποιούνται κάποια χαρακτηριστικά πρώτης ύλης, από το χωράφι ως το ράφι. Όπως μας λέει ο κ. Στέλιος Αρχοντάκης, «έχουμε τη δυνατότητα να διακρίνουμε 19 διαφορετικές ποικιλίες ελιάς στο ελαιόλαδο και σε μεταποιημένα προϊόντα. Αυτό σημαίνει ότι μια βιομηχανία ή βιοτεχνία έχει τη δυνατότητα να ταυτοποιήσει ότι το ελαιόλαδο που παραλαμβάνει από τον προμηθευτή της προέρχεται πράγματι από την ποικιλία ελιάς που αυτός δηλώνει. Συμπληρωματικές αναλύσεις θα χρειαστούν για την πιστοποίηση της ποιότητας του ελαιολάδου, αλλά η ανάλυση του DNA έχει θέσει ένα βασικό θεμέλιο». Ο καφές είναι η επόμενη πρώτη ύλη στην οποία έχει εστιάσει για ταυτοποίηση η BioCos, καθώς, σύμφωνα με την κ. Αθανασία Μαρία Δούρου, υπεύθυνη για τον τομέα έρευνας και ανάπτυξης της εταιρείας, «πρόκειται για ένα προϊόν που επιδέχεται νοθείας. Είναι θετικό πως υπάρχει εταιρεία μεταποίησης που επιθυμεί να διασφαλίσει πως οι προμηθευτές της παραδίδουν ό,τι υπόσχονται κι αυτό να γνωστοποιείται στους καταναλωτές».

ΤΕΡΆΣΤΙΟ ΤΟ ΜΈΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΝΟΘΕΊΑΣ

Στη μελέτη των ερευνητών Karola Böhme, Pilar Calo-Mata, Jorge Barros-Velazquez και Ignacio Ortea με τίτλο «Review of Recent DNABased Methods for Main Food-Authentication Topics», αναφέρεται ότι οι ζημιές από νοθευμένα προϊόντα αντιπροσωπεύουν για τον κλάδο της βιομηχανίας τροφίμων ποσό άνω των 40 δισ. δολαρίων. Στην ίδια έρευνα υποστηρίζεται πως το 57% του επεξεργασμένου κρέατος και το

42,8% των προϊόντων ψαριού που πωλούνται στην αγορά της Ιταλίας είναι νοθευμένα, ενώ στις ΗΠΑ νοθευμένα είναι σε μεγάλο βαθμό προϊόντα επεξεργασμένου κρέατος, το 22,4% των κεφαλόποδων και μέχρι το 80% των γαλακτοκομικών προϊόντων. Πέρα όμως από το οικονομικά προβλήματα, η νοθεία σε κάποιες περιπτώσεις είναι συνδεδεμένη και με θέματα υγείας που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο. Αλλεργικές αντιδράσεις, τοξικότητα και απορρύθμιση ορμονών είναι λίγα μόνο από αυτά. Επιπλέον, οι ομαδικές αγωγές που μπορεί να σημαίνουν σημαντικές ζημιές για μια εταιρεία, αποτελούν ένα κίνητρο για να επιδιώξουν περισσότερες επιχειρήσεις της αγοράς τροφίμων την πιστοποίηση της αυθεντικότητας των πρώτων υλών που χρησιμοποιούν, ώστε την κρίσιμη στιγμή να έχουν τη δυνατότητα να αποδώσουν τις ευθύνες όπου πραγματικά ανήκουν. Μια ευρεία εργαλειοθήκη έχει αναπτυχθεί, σχεδόν από τα πρώτα χρόνια της βιομηχανοποίησης της αλυσίδας τροφίμων, προκειμένου προμηθευτές, έμποροι, μεταποιητές και εν τέλει αγοραστές- καταναλωτές να γνωρίζουν αν αυτό που πληρώνουν είναι αυτό που προσδοκούσαν να αγοράσουν. Η ανάλυση DNA είναι η πιο πρόσφατη προσθήκη σε αυτή την εργαλειοθήκη και μέχρι στιγμής έχει αξιοποιηθεί κυρίως για την εύρεση γενετικά τροποποιημένων πρώτων υλών σε μεταποιημένα προϊόντα. Σύμφωνα με τον κ. Στέλιο Αρχοντάκη, «η ταυτοποίηση με ανάλυση DNA δεν είναι μια υποχρεωτική από τον νόμο διαδικασία. Οι εταιρείες που επενδύουν σήμερα σε αυτή τη μορφή πιστοποίησης προσβλέπουν στη διασφάλισή τους έναντι οικονομικών απαιτήσεων, στην ενίσχυση της φήμης τους, αλλά και στη διαφοροποίηση έναντι του ανταγωνισμού». Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 57

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΠΏΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΊ Η ΑΝΆΛΥΣΗ DNA;

Στη συζήτησή μας με το κ. Δημήτρη Βλαχάκη, Επίκουρο Καθηγητή και ερευνητή στο εργαστήριο γενετικής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, πήραμε χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία της ανάλυσης DNA, αλλά και με τον ρόλο που αυτή αναμένεται να παίξει τα ερχόμενα χρόνια στην ταυτοποίηση τροφίμων και κατ’ επέκταση στην ασφάλεια στον τομέα της διατροφής. Η ανάλυση DNA είναι περισσότερο συνδεδεμένη με την τεχνολογία πληροφορικής. Όπως εξηγεί, «πρακτικά το γονιδίωμα, το οποίο στο περιβάλλον που θα βρεθεί θα δώσει έναν συγκεκριμένο φαινότυπο, μετατρέπεται σε πληροφορία (αλληλουχία) μέσω συσκευών, οι οποίες κοστίζουν όλο και λιγότερο, οπότε σύντομα θα μπορεί να τις έχει ο καθένας στο σπίτι του. Επομένως, το πρόβλημα δεν είναι τόσο η διαδικασία της ανάλυσης, η οποία ακόμα και με φθηνές συ-

Η ανάλυση DNA είναι περισσότερο συνδεδεμένη με την τεχνολογία πληροφορικής. Το γονιδίωμα, το οποίο στο περιβάλλον που θα βρεθεί θα δώσει έναν συγκεκριμένο φαινότυπο, μετατρέπεται σε πληροφορία (αλληλουχία) μέσω συσκευών, οι οποίες κοστίζουν όλο και λιγότερο, οπότε σύντομα θα μπορεί να τις έχει ο καθένας στο σπίτι του 58 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

σκευές δίνει αξιόπιστα αποτελέσματα, αλλά η σύγκριση της πληροφορίας που θα πάρουμε από την ανάλυση με πληροφορίες που έχουμε ορίσει ως συστήματα αναφοράς. Άρα, προϋπόθεση για την αξιοπιστία της διαδικασίας είναι η ύπαρξη σε μια βάση δεδομένων ενός αρχείου που με βεβαιότητα ταυτοποιεί μια ποικιλία καφέ ή ελιάς, ώστε να είναι δυνατή η σύγκριση με το αρχείο που πήραμε από την ανάλυσή μας». Η δημιουργία της βάσης δεδομένων αναφοράς δεν είναι εύκολη διαδικασία, αφενός γιατί θα πρέπει να αναγνωριστούν πολλές διαφορετικές ποικιλίες από το ίδιο είδος και αφετέρου γιατί θα πρέπει να βρεθούν αξιόπιστοι βιοδείκτες-μάρτυρες, που να χαρακτηρίζουν την κάθε ποικιλία. Αυτός είναι και ο λόγος που οι βάσεις δεδομένων δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις δημόσια διαθέσιμες και το κόστος της διαδικασίας ταυτοποίησης εξαρτάται σε μεγάλο ποσοστό από το κόστος χρήσης τους, δηλώνει ο συνομιλητής μας. Στο ερώτημα που θέσαμε στον κ. Βλαχάκη, σχετικά με το αν υπήρχαν στο παρελθόν μέθοδοι ταυτοποίησης, μας απάντησε θετικά, σημειώνοντας πως βασίζονταν κυρίως στη χημεία. Κάποια μόρια από το τρόφιμο αντιδρούσαν με συγκεκριμένο τρόπο σε χημικές μεταβολές και έτσι, παρατηρώντας την εκάστοτε αντίδραση ή χημική σύνθεση, ήταν δυνατή η ταυτοποίηση. Ωστόσο, όπως λέει ο ίδιος, η συγκεκριμένη μέθοδος δεν ήταν εξίσου ακριβής με την ανάλυση DNA κι αυτός είναι ο λόγος που η δεύτερη έχει ήδη γίνει η πρώτη προτίμηση στις διαδικασίες ταυτοποίησης. Είναι όμως μόνο η νοθεία και οι οικονομικές της επιπτώσεις το πρόβλημα που μας οδηγεί στην εύρεση λύσεων ταυτοποίησης; Όχι, είναι η απάντηση του κ. Βλαχάκη. «Οι επιπτώσεις της

νοθείας είναι συνδεδεμένες και με προβλήματα υγείας, τα οποία μπορεί να είναι άμεσα, αν η νοθεία φτάνει σε επίπεδο τοξικότητας, όπως συχνά έχει συμβεί με προϊόντα που περιέχουν αλκοόλ, ή με προβλήματα που εμφανίζονται ακόμη και μετά από αρκετό χρόνο». Ένα ενδιαφέρον στοιχείο που έφερε στη συζήτηση ο κ. Δημήτρης Βλαχάκης είναι η συμβατότητα τροφίμων που προέρχονται από άλλες χώρες με το DNA των ατόμων που τις καταναλώνουν. Όπως μας είπε, ένας σπόρος που μεγαλώνει σε διαφορετικές περιοχές θα δώσει διαφορετικούς φαινότυπους, εξαιτίας της επιγενετικής. Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι προβλήματα υγείας, όπως οι αλλεργίες και πολλές φλεγμονές, συνδέονται και με την προέλευση των τροφίμων, ακόμα και αν αυτά δεν έχουν υποστεί νοθεία. Η ανάλυση του DNA είναι ένα εργαλείο ταυτοποίησης, παράλληλα όμως η ταυτοποίηση μας επιτρέπει, με εξελιγμένες και αρκετά ακριβείς πλέον μεθόδους, να επέμβουμε στο DNA και να αλλάξουμε «γράμματα» ή και «λέξεις» στο βιβλίο της ζωής, θεωρώντας ότι το τελικό κείμενο είναι καλύτερο από το πρωτότυπο. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει ήδη και μάλιστα τα τελευταία χρόνια έχει επεκταθεί πέρα από την κατηγορία των φυτών. Γενετικές παρεμβάσεις έχουν γίνει στον τομέα της κτηνοτροφίας, σε κουνούπια, και κάποιοι ισχυρίζονται ότι έχουν γίνει και σε ανθρώπους. Η ανάλυση DNA γίνεται σε αυτό το περιβάλλον ένα χρήσιμο εργαλείο που μας επιτρέπει να διαπιστώσουμε αν το πορτοκάλι ή το κρέας που τρώμε είναι αυτό που δημιούργησε η φυσική εξέλιξη ή κάποιος... μικρός θεός! 

ΚΥΚ ΛΟΦΟΡΗ ΣΕ!

ΓΙΑ 24Η ΧΡΟΝΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Η ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ! Οικονοµικά µεγέθη και δείκτες του κλάδου 2018-2019

∆ίκτυο καταστηµάτων σούπερ µάρκετ πανελλαδικά

Οικονοµικά στοιχεία και πλάνα των σηµαντικότερων εταιρειών

Ελληνική οικονοµία και εξελίξεις που επηρεάζουν τον κλάδο

Ευρετήριο επιχειρήσεων σούπερ µάρκετ

ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ: Κατερίνα Μπουσµπουκέα, E: kbousboukea@boussias.com, Τ: +30 210 661 7777 (εσωτ. 128)

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ανάκαμψη τύπου «V» ή «παλάτια στην άμμο»; «Εξαιρετικά αντίξοες και παράδοξες συνθήκες», «καθεστώς σοβαρής αβεβαιότητας» και «ευμετάβλητη πιθανολόγηση του χρόνου λήξης της πανδημίας» είναι μερικές μόνο από τις φράσεις, που χρησιμοποίησε το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης κατά την κατάθεση του Προσχέδιου του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2021, προκειμένου να αποτυπώσει το κλίμα αβεβαιότητας μεταξύ των οικονομολόγων αλλά και στην κοινωνία, αναφορικά με την προοπτική της ελληνικής οικονομίας μετά την καταστροφική ύφεση φέτος. ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

ύμφωνα με το κείμενο, η διελκυστίνδα ανάμεσα στις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στην παραγωγή, την απασχόληση, την εγχώρια ζήτηση και τον εξωτερικό τομέα και στις αντεπιδρώσες τάσεις από τα μέτρα στήριξης της οικονομίας προσδιορίζουν την ύφεση της ελληνικής οικονομίας το 2020 στο 8,2%. Βεβαίως, η ένταση του δεύτερου

κύματος της πανδημίας το τέταρτο τρίμηνο του έτους αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα επιδείνωσης (κατά το ΔΝΤ, υπενθυμίζουμε, η ύφεση στη χώρα θα φτάσει το 9,5%). Συγκεκριμένα, βάσει των επίσημα δημοσιοποιημένων στοιχείων, η ιδιωτική κατανάλωση θα πέσει φέτος κατά 6% έναντι του 2019, η απασχόληση θα μειωθεί κατά 4,7%, ο ακαθάριστος

σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αναμένεται να σημειώσει μείωση 10,9%, οι εξαγωγές εκτιμάται πως θα υποστούν καθίζηση της τάξης του 24,8% και οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών μείωση κατά 15,1%, ενώ η ανεργία αναμένεται να φτάσει στο 18,6% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού έναντι 17,3% το 2019. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 10.643 εκατ. ευρώ ή 6,23% του ΑΕΠ, (σε όρους ESA αντίστοιχα 9.723 εκατ. ευρώ ή 5,7% του ΑΕΠ). Προσέτι, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης το 2020 εκτιμάται πως θα κλείσει στα 337.000 εκατ. ευρώ ή στο 197,4% του ΑΕΠ, αυξημένο κατά 20,8 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2019.

ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΎΠΟΥ «V»

Ωστόσο, σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, το 2021 η οικονομία θα επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης τύπου «V», δηλαδή σε ταχεία ανάκαμψη. Η άποψη αυτή τεκμηριώνεται α) στα νέα μέτρα ενίσχυσης των εισοδημάτων και της απασχόλησης το 2021 και στη θετική τους επίδραση στο ΑΕΠ κατά 1,5 δισ. ευρώ ή 0,8% του ΑΕΠ, β) στην επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, έτσι όπως εκτιμήθηκε στην 7η Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας τον Σεπτέμβριο του 2020, και γ) στη συμβολή των ευρωπαϊκών κονδυλίων, που αναμένεται να φτάσουν το 2021 το 2% του ΑΕΠ. Βάσει αυτών, το ΑΕΠ θα ανακτήσει το 83,2% των απωλειών του, η ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί κατά 5,8% έναντι του 2020, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αναμένεται με ρυθμό ετήσιας αύξησης 30,4%, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών εκτιμάται πως 60 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

θα ανέλθουν 22,2% και οι εισαγωγές κατά 18%. Επίσης, ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί στο 0,6% έναντι του 2020, συμβάλλοντας στην αύξηση του μέσου μισθού κατά 0,9% σε ετήσια βάση, ενώ η ανεργία προβλέπεται στο 16,5%, βελτιωμένη κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες από το 2020. Τέλος, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης το 2021 σε όρους Ενισχυμένης Εποπτείας, προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 1.862 εκατ. ευρώ ή 1,01% του ΑΕΠ (αντίστοιχα σε δημοσιονομική βάση προβλέπεται έλλειμμα 2.083 εκατ. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ), ενώ το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται πως θα διαμορφωθεί στα 342.000 εκατ. ευρώ ή 184,7% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση 12,7 ποσοστιαίων μονάδων έναντι του 2020. Ωστόσο, αν η πανδημία συνεχιστεί στο δεύτερο τρίμηνο του 2021 τότε οι εκτιμήσεις ανατρέπονται επί τα χείρω, με το ΑΕΠ να αυξάνεται μόνο κατά 4,5% σε σχέση με το 2020 και το πρωτογενές έλλειμμα να φτάνει στο 3% αντί για 1,1%.

Μια διαφορετική προσέγγιση αναφορικά με το στρατηγικό προσανατολισμό της κυρίαρχης οικονομικής πολιτικής και τον χαρακτήρα της κρίσης (προσωρινός ή διαρθρωτικός), έτσι όπως εκφράζεται στον προϋπολογισμό, αναπτύσσεται στην έκθεση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ για την οικονομική πολιτική. Συγκεκριμένα, η έκθεση προτείνει ένα αναπτυξιακό σχέδιο με επίκεντρο τις δημόσιες επενδύσεις και την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και της απασχόλησης. Ταυτόχρονα αναδεικνύει το πρόβλημα του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας, που είναι η χαμηλή τεχνολογική ένταση των εξαγώγιμων προϊόντων και κατ’ επέκταση η ποιοτική υποβάθμιση του καλαθιού των εξαγώγιμων προϊόντων και η μικρή συνεισφορά τους ανά κάτοικο, ενώ επισημαίνει την εξάρτηση της οικονομίας από τις εισαγωγές σε είδη του αγροδιατροφικού τομέα, εκεί δηλαδή που θα μπορούσε η χώρα να έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα.

ΤΟ ΔΙΕΘΝΈΣ ΠΛΑΊΣΙΟ ΤΗΣ ΑΒΕΒΑΙΌΤΗΤΑΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΈΝΗ ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΜΦΙΣΒΉΤΗΣΗ

Η προαναφερόμενη αντιπαράθεση για την αξιοπιστία των εκτιμήσεων του προσχεδίου λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο ενός γενικότερου σκηνικού διεθνών οικονομικών εξελίξεων, που τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα χαρακτηρίζεται, επιεικώς, από υψηλή αβεβαιότητα. Συγκεκριμένα, στην τελευταία έκθεσή του το ΔΝΤ προσδιόρισε την αύξηση του πραγματικού παγκόσμιου ΑΕΠ το 2021 στο 5,4% έναντι ύφεσης 4,9% το 2020. Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτίμησε τον ρυθμό ανάπτυξης της Ευρωζώνης το 2021 σε 6,1% και της ΕΕ σε 5,8% έναντι ύφεσης 8,7% και 8,3% αντιστοίχως το 2020.

Αναλυτικότερα, οι ενστάσεις τους αφορούν τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης και των σχετικών περιοριστικών μέτρων, τη μάλλον απίθανη περίπτωση να επανέλθει η τουριστική οικονομία υπό συνθήκες περιορισμών στο επίπεδο του 2019, τη χαμηλή ικανότητα της οικονομίας να απορροφήσει με ταχείς ρυθμούς την εισροή πόρων από την ΕΕ, προκειμένου να αυξηθούν οι επενδύσεις (προς το παρόν η απολιγνιτοποίηση προχωρεί και οι επενδύσεις ξένων κεφαλαίων μεταφέρονται από την Ελλάδα στην Τουρκία), την αμφισβητούμενη πολλαπλασιαστική επίδραση των μέτρων για την ενίσχυση των εισοδημάτων και της απασχόλησης στην οικονομική μεγέθυνση, καθώς και την αβεβαιότητα είσπραξης εντός του 2021των ανεσταλμένων υποχρεώσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Ο όγκος του παγκόσμιου εμπορίου αναμένεται να κινηθεί με θετικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 8%, αν φυσικά εξομαλυνθεί η λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων και συνεχιστεί η κατάσταση των ανοικτών συνόρων. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ για την Ευρωζώνη, η εξωτερική ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται να ανακάμψει με ρυθμό 6,9% το 2021 και να αυξηθεί περαιτέρω κατά 3,7% το 2022 έναντι συρρίκνωσης 12,5% το 2020.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2021 κατατέθηκε προς συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, αλλά ήδη στο στόχαστρο της κριτικής έχουν βρεθεί οι βασικές προϋποθέσεις της οικονομικής μεγέθυνσης που προβλέπει, καθώς και ο στρατηγικός προσανατολισμός της. Ειδικότερα, αξιόπιστοι οικονομικοί επιστήμονες χαρακτηρίζουν το προσχέδιο ως υπεραισιόδοξο, υποστηρίζοντας πως οι υπολογισμοί που δεν λαμβάνουν υπόψη τα πραγματικά δεδομένα συνήθως διαψεύδονται.

Όμως, παρά τα αισιόδοξα σενάρια οι αριθμοί λένε πως η Ευρωζώνη συνεχίζει να βρίσκεται στην ουρά της παγκόσμιας ανάπτυξης (σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ για το 2020, ΑΕΠ Ευρωζώνης: -7,9%, ΑΕΠ παγκόσμιας οικονομίας: -4,1%,

Αξιόπιστοι οικονομικοί επιστήμονες χαρακτηρίζουν το προσχέδιο προϋπολογισμού του 2021 ως υπεραισιόδοξο, υποστηρίζοντας πως οι υπολογισμοί που δεν λαμβάνουν υπόψη τα πραγματικά δεδομένα συνήθως διαψεύδονται ΑΕΠ ΗΠΑ: -3,8% και ΑΕΠ Κίνας: +1,8%), ενώ ταυτόχρονα καλείται να αντιμετωπίσει θεμελιώδεις αντιθέσεις στο εσωτερικό της. Ειδικότερα, η γερμανική οικονομία προβλέπεται ότι θα συρρικνωθεί κατά 5,4% το 2020 έναντι 10,5% της ιταλικής, 9,5% της γαλλικής και 8,2% της ελληνικής. Σύμφωνα με έμπειρους οικονομικούς αναλυτές, η πολυπόθητη σύγκλιση των οικονομιών της ΕΕ πηγαίνει στις ελληνικές καλένδες, ενώ οι τριγμοί στα σαθρά θεμέλια της ευρωπαϊκής οικονομικής ενοποίησης γίνονται έντονοι. Επιπλέον, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, αν στις επιπτώσεις της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης προστεθούν οι μακροοικονομικές ανισορροπίες εξαιτίας των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, των γεωπολιτικών εντάσεων και των πολιτικών αντιπαραθέσεων, αλλά και οι κοινωνικοί τριγμοί που προκαλούν οι παρασιτικές τάσεις, οι οποίες αποκτούν χαρακτήρα αναγκαιότητας στις μεγάλες οικονομίες –βλέπε την αποκάλυψη της FinCEN, της Αρχής Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, για το τεράστιο σκάνδαλο διακίνησης και νομιμοποίησης βρώμικου χρήματος από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου… Έν φόβω καί πολλή αγωνία ειμί για την τύχη των παλατιών που χτίζονται στην άμμο.  Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 61

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε τη δεύτερη εκτίµηση των Ετήσιων Εθνικών Λογαριασµών των ετών 2018 και 2019, την αναθεώρηση του έτους βάσης (2015=100), καθώς και τα αναθεωρηµένα στοιχεία των ετών 20102017. Σύµφωνα µε αυτά, το ΑΕΠ το 2019 ανήλθε στα 183,6 δισ. ευρώ (σταθερές τιµές), σηµειώνοντας άνοδο 1,9% σε σχέση µε το 2018. Ειδικότερα, η τελική καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 1,7%, οι ιδιωτικές επενδύσεις µειώθηκαν κατά 4,6%, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 4,8%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 3%.

Εξέλιξη του ΑΕΠ (σε σταθερές τιµές σε εκατ. €) 216.277

2010

194.326

2011

180.563

2012 2013

175.613

2014

176.839

2015

176.110

2016

175.248 177.492

2017

180.259

2018

183.606

2019 0

50000

100000

150000

200000

250000

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Σενάρια για το ποσοστό ανεργίας σε Ελλάδα και Ευρωζώνη 25 20

19,4 19,8

19,6

2019 2020 2021

20,4

17,3

21,2 17,3

15 10,3 11

9,8 9,5

7,6

5 0

Ελλάδα %

Ευρωζώνη %

ΟΟΣΑ (single - hit)

Ελλάδα %

Ευρωζώνη %

ΟΟΣΑ (double - hit)

Εκτίμηση ΙΝΕ ΓΣΕΕ

Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάστηκε το ΙΝΕ ΓΣΕΕ, το 2019 το ποσοστό της ανεργίας στην Ελλάδα µειώθηκε κατά 2 ποσοστιαίες µονάδες. Ωστόσο, µετά το lockdown και µέχρι τον Ιούνιο του 2020 η αύξηση των οικονοµικά µη ενεργών ατόµων ξεπέρασε τα 100.000 άτοµα. Ο ΟΟΣΑ βλέπει για φέτος ποσοστό ανεργίας 19,4% ή 19,6% σε περίπτωση δεύτερου lockdown. Αντίστοιχα, η ΓΣΕΕ εκτιµάει πως το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 21,2%. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές και αποτελεσµατικές παρεµβάσεις προστασίας της απασχόλησης και των αµοιβών, οι προοπτικές της αγοράς εργασίας θα επιδεινωθούν, µε σοβαρές κοινωνικές και αναπτυξιακές επιπτώσεις.

Πηγή: ΙΝΕ ΓΣΕΕ

∆ιεθνής επενδυτική θέση της Ελλάδας

-265000 -270000 -275000

-272.417

-280000 -285000

-285.032

-283.231

-284.103

-285.189

-285.930

-290000

Q1 2019

Q2 2019

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος

62 | σελφ σέρβις | Νοέµβριος 2020

Q3 2019

Q4 2019

Q1 2020

Q2 2020

Η διαφορά µεταξύ των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων των κατοίκων µιας χώρας έναντι µιας ξένης χώρας προσδιορίζει την καθαρή διεθνή επενδυτική της θέση. Ανάλογα µε το πρόσηµο (θετικό ή αρνητικό), η χώρα χαρακτηρίζεται ως χρεώστης ή πιστωτής έναντι του υπόλοιπου κόσµου. Το δεύτερο τρίµηνο του 2020 η χώρα µας είχε αρνητικό υπόλοιπο της τάξης των 285.189 εκατ. ευρώ, οριακά επιδεινωµένο σε σχέση µε την επίδοσή της το πρώτο τρίµηνο (283.231 εκατ. ευρώ). Με βάση αυτή την επίδοση η χώρα είναι ο τέταρτος µεγαλύτερος χρεώστης µεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, πίσω από την Ισπανία (-908 δισ. ευρώ), την Ιρλανδία (-635 δισ.) και την Γαλλία (-595 δισ.). Η Γερµανία είναι, φυσικά, ο µεγαλύτερος πιστωτής: 2.418 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίµηνο του έτους –και η σύγκλιση προχωρά…

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σύµφωνα µε την Eurostat, οι κατά κεφαλήν δηµόσιες δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα το 2018 ανήλθαν στα 858 ευρώ, αυξηµένες κατά 11,7% συγκριτικά µε το 2014. Ωστόσο, για να γίνει εµφανής η υστέρηση που εµφανίζουν οι δαπάνες για νοσοκοµειακές υπηρεσίες, για υπηρεσίες προς εξωτερικούς ασθενείς και λοιπές υπηρεσίες υγείας, αρκεί να αναφερθεί πως το ίδιο έτος οι εν λόγω δαπάνες στην Ιταλία ήταν 1.999 ευρώ, στην Ισπανία 1.543 ευρώ και στην Πορτογαλία 1.249 ευρώ. Η υποβάθµιση των τοµέων κοινωνικής αναπαραγωγής, όπως η υγεία, µπορεί να καταστεί τραγική, όπως δείχνει η συγκυρία της πανδηµίας. Ο τοµέας της υγείας αποτελεί δείκτη της προσήλωσης ή µη του µοντέλου ανάπτυξης στον άνθρωπο.

Κατά κεφαλήν δηµόσιες δαπάνες υγείας 2018 (σε €)

858

Ελλάδα

1.543

Ισπανία

1.999

Ιταλία 658

Κύπρος

1.249

Πορτογαλία 0

500

1000

1500

2000

2500

Πηγή: Eurostat - επεξεργασία ΙΝΕ ΓΣΕΕ

Τις δραµατικές µισθολογικές εξελίξεις κατά το δεύτερο τρίµηνο του 2020 αναδεικνύει η έρευνα του ΙΝΕ ΓΣΕΕ για το 2020. Συγκεκριµένα, ενώ το δεύτερο τρίµηνο του 2019 το 1% των µισθωτών είχαν καθαρές αποδοχές µικρότερες των 200 ευρώ, το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 12% το δεύτερο τρίµηνο φέτος! Αντίστοιχα, το ποσοστό των εργαζοµένων µε µισθό 400- 600 ευρώ από 16,3% µειώθηκε σε 12,3%, µε µισθό 601-800 ευρώ µειώθηκε από 24,8% σε 23,5% και µε µισθό 8011.000 ευρώ µειώθηκε από 21,8% σε 18,3%. Γενικά το δεύτερο τρίµηνο του 2020 το 72,9% των µισθωτών είχαν καθαρές αποδοχές µικρότερες των 1.000 ευρώ. Το κύριο βάρος της συµπίεσης των µισθών το επωµίστηκαν ακόµα µια φορά οι χαµηλόµισθοι. Η φτωχοποίηση µεγάλου µέρους των νοικοκυριών είναι µια παγιωµένη και επικίνδυνη πραγµατικότητα.

Κατανοµή µισθωτών ανά µισθολογική κλίµακα 1

0- 200

Β' Τρίµηνο 2019 Ποσοστό εργαζοµένων %

Β' Τρίµηνο 2020 Ποσοστό εργαζοµένων %

7,8

200 - 400

6,5

401 -600

16,3

12,3

24,8

601 - 800

21,8

801 - 1.000

21,8

18,3

1.001 -1.200

13,1

14,8

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ (επεξεργασία ΙΝΕ ΓΣΕΕ)

Σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία του Υπουργείου Οικονοµικών, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιµάται πως θα διαµορφωθεί στα 337.000 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020 ή στο 197,4% του ΑΕΠ. Στο τέλος του 2016 το δηµόσιο χρέος αντιστοιχούσε στο 178,5% του ΑΕΠ, το 2017 στο 176,2%, το 2018 στο 181,2%, το 2019 στο 176,6%, το 2020, όπως προαναφέρθηκε, στο 197,4% και το 2021 εκτιµάται ότι πως θα διαµορφωθεί στο 184,7% του ΑΕΠ. Οι θιασώτες των προγραµµάτων µακροοικονοµικής προσαρµογής θα αποδώσουν τη νέα εκτίναξή του στον δηµόσιο δανεισµό για την αντιµετώπιση των επιπτώσεων της πανδηµίας. Η αποτελεσµατικότητα των θεωρητικών οικονοµικών προγραµµάτων ελέγχεται, ωστόσο, όταν δε λαµβάνονται υπόψη οι διαµεσολαβήσεις της πραγµατικότητας. Η χώρα µπορεί να πληρώσει τέτοιο χρέος;

Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (σε εκατ. €)

2016

315.010

2017

317.485

2018

334.723

2019

331.063

2020

337.000

2021 300000

342.000

309000

318000

327000

336000

345000

Πηγή: Υπουργείο Οικονοµικών

Νοέµβριος 2020 | σελφ σέρβις | 63

ΕΡΕΥΝΑ

Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς

o «σέλφ σέρβις» σε συνεργασία με την IRI παρουσιάζει πολύτιμα στοιχεία, στα οποία αποτυπώνονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που διακινούνται μέσω των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Συγκεκριμένα, οι πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν καταγράφουν την ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων -σε αξία και σε όγκο- σε 27 σημαντικές κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων, το μερίδιο πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) στις αντίστοιχες κατηγορίες, τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω εκπτωτικής ενέργειας, τη διακύμανση των τιμών λιανικής πώλησης των κωδικών μιας κατηγορίας (ανώτατη, μέση, κατώτατη τιμή), καθώς και τους 20 top κωδικούς σε πωλήσεις, σε όγκο και αξία.

64 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 1: Ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων - Σεπτέμβριος 2020 vs Σεπτέμβριος 2019 Σε αξία

Σε τεµάχια

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

-1,8

0,4

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

2,3

-7,0

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

-8,8

7,8

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

2,5

0,2

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

-3,5

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

2,6

8,0

-16,9

-14,0

3,6

-4,0

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

2,1

0,9

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

20,1

17,1

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

2,9

6,2

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

-4,9

-6,0

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

2,5

-0,9

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

-4,0

-5,9

ΜΠΥΡΑ

6,6

-1,2

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

3,3

3,8

ΟΥΙΣΚΙ

3,5

1,7

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

-10,0

-9,4

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

-16,9

-18,1

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

-4,2

-1,4

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

1,9

-0,7

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

6,5

-3,9

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

-2,4

-4,7

ΧΥΜΟΙ

-1,0

-8,3

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

2,7

4,2

ΡΥΖΙ

2,8

0,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

10,1

10,0

Πηγή: IRI FMCG Sept. 2020

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Η έρευνα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση από την IRI, στο σύνολο των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων που πωλούνται μέσω των σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη. Από αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.650 καταστημάτων προερχόμενο από 35 και πλέον λιανεμπορικές αλυσίδες, λαμβάνονται στοιχεία πωλήσεων scanners που με την κατάλληλη στατιστική προβολή, καλύπτουν όλη την αγορά των σούπερ μάρκετ. 2. Οι πίνακες περιέχουν στοιχεία σημαντικών, από πλευράς πωλήσεων, κατηγοριών. Τα στοιχεία αυτά παραχωρούνται κατ’ αποκλειστικότητα στο περιοδικό μας από την IRI ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση των ανωτέρω χωρίς την έγγραφη άδεια της IRI, της οποίας αποτελούν ιδιοκτησία.

Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 65

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 2: Μερίδιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε αξία, % Σεπτέµβριος 2020

Σεπτέµβριος 2019

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

2,1

2,4

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

3,3

2,9

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

4,4

5,3

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

19,3

19,7

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

8,1

7,8

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

12,8

13,4

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

16,7

14,0

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

11,2

12,8

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

23,2

25,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

33,1

21,6

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

7,8

9,7

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

12,8

16,2

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

4,5

4,6

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

0,9

1,0

ΜΠΥΡΑ

1,5

2,0

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

0,1

0,2

ΟΥΙΣΚΙ

1,2

1,4

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

0,5

0,6

ΠΡΟΙΟΝΤΑ STYLING

2,3

2,6

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

1,7

1,9

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

59,4

59,0

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

9,4

9,8

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

12,4

12,6

ΧΥΜΟΙ

12,1

13,4

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

15,0

16,0

ΡΥΖΙ

33,6

34,3

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

11,7

13,8

Πηγή: IRI FMCG Sept. 2020

66 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

ΕΡΕΥΝΑ Top 20 κωδικοί Παρουσιάζονται οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων κωδικοί προϊόντων, που ανήκουν σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, για την εβδομάδα που τελειώνει στις 27/09/2020.

Πίνακας 3α: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε αξία 1

NESCAFE CLASSIC 200ΓΡ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200ΓΡ

ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 9X330ML+3 ΔΩΡΟ

FIX ΜΠΙΡΑ KOYTI 6*330ML (4+2)

ΥΓΡΟΜΑΝΤΗΛΑ BABYCARE REFILL 3X72 ΦΥΛΛΑ 6 ΕΥΡΩ ΦΘΗΝΟΤΕΡΑ

NESCAFE CLASSIC 100ΓΡ

ΦΑΓΕ TOTAL ΓΙΑΟΥΡΤΙ 2% 3X200GR

ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 5X330ML+1 ΔΩΡΟ

COCA COLA ΚΟΥΤΙ 6X330ML(5+1)

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100ΓΡ

NOYNOY FAMILY FF 1.5LT (-0.35E)

MIMIKOS 650G (+30% FREE) ΚΟΤΟΠ. ΦΙΛΕΤΟ

KΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

MMMILK FAMILY 3.5% 1.5LT

GIN GORDONS DRY 700ML 37.5%

ZAΓΟΡΙ 5X1.5LT+1 ΔΩΡΟ

COCA COLA ZERO ΚΟΥΤΙ 6X330ML(5+1)

AMSTEL ΚΟΥΤΙ 6X330ML+2 ΔΩΡΟ

ΦΑΓΕ TOTAL ΓΙΑΟΥΡΤΙ 2% 1KG

ΔΕΛΤΑ ΠΛΗΡΕΣ 3.5% 1 ΛΙΤΡΟ

Πίνακας 3β: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε τεμάχια 1

ΝΕΡΟ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟ ΖΑΓΟΡΙ 500ML

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200ΓΡ

HANKIES ANTIBACTERIAL LEMON 15CT

WET HANKIES TRAVEL ANTIBACTERIAL 15CT

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100ΓΡ

KΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

ION ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 38ΓΡ

ΔΕΛΤΑ ΠΛΗΡΕΣ 3.5% 1ΛΙΤΡΟ

ΖΑΓΟΡΙ 5X1.5LT+1GIFT

NESCAFE CLASSIC 200GR

SEPTONA WET WIPES GREEN APPLE ANTIBACTERIAL 15CT

NOYNOY ΕΒΑΠΟΡΕ 400ΓΡ

NOYNOY FAMILY FF 1.5LT (-0.35E)

ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΜΕΛΙΣΣΑ ΝΟ6 ΣΠΑΓΓΕΤΙ 500ΓΡ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ2 ΣΙΤΟΥ 700G

COCA COLA 330ML KOYΤΙ

MMILK FAMILY 3.5% 1.5LT

SEPTONA FRESH WIPES ANTIBACTERIAL 15CT

ΔΕΛΤΑ ΕΛΑΦΡΥ 1.5% 1ΛΙΤΡΟ

ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ ΜΙΝΙ 360GR

Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 67

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 1 Πωλήσεις (%) μέσω εκπτωτικής ενέργειας ανά κατηγορία προϊόντων. Παρουσιάζονται στοιχεία για 27 σημαντικές κατηγορίες προϊόντων, που αφορούν τον Σεπτέμβριο 2020.

% πωλήσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια τιµής

% πωλήσεων που έγινε κάτω από κάποια ενέργεια τιµής

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

78,0%

22,0%

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

79,6%

20,4%

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

71,8%

28,2%

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

51,4%

48,6%

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

68,0%

32,0%

ΜΠΑΡΕΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

51,7%

48,3%

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Α

56,7%

43,3%

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

91,7%

8,3%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

87,4%

12,6%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

67,2%

32,8%

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

78,8%

21,2%

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

66,8%

33,2%

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

59,3%

40,7%

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

73,7%

26,3%

ΜΠΥΡΑ

78,5%

21,5%

Ο∆ΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

56,4%

43,6%

ΟΥΙΣΚΙ

70,3%

29,7%

ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

49,7%

50,3%

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

68,2%

31,8%

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

61,1%

38,9%

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

83,1%

16,9%

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

44,7%

55,3%

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

90,0%

10,0%

ΧΥΜΟΙ

73,6%

26,4%

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

58,8%

41,2%

ΡΥΖΙ

83,1%

16,9%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

65,1% 0

68 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

34,9% 20

100

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 2 ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ: Τιμές λιανικής (κατώτατη – μέση – ανώτατη) Παρουσιάζεται η χαμηλότερη, η υψηλότερη και η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή των κωδικών μίας κατηγορίας. Οι κωδικοί που επιλέγονται είναι οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων για την εβδομάδα 24/08 - 27/09 2020.

κατώτατη

µέση

ανώτατη 2,36

3,22

QUAKER CRUNCHY OATS CHOCO 450GR 1,90

2,54

FITNESS DARK CHOCOLATE 375GR

3,72

2,73

3,28

FITNESS DARK CHOCO 600GR 1,80

4,06

1,85

NESQUIK CHOCO 375GR

3,60

1,92

2,56

FITNESS CHOCOLATE 375GR 1,64

CHEERIOS HONEY/ALMOND 375GR

3,76

2,22

NESTLE FITNESS 375GR 1,40

5,25

2,94

KELLOGG'S COCOPOPS CHOCOS 375GR 1,33

4,02

3,38

1,88

3,53 2,50

3,18

NESTLE FITNESS CHOCOLATE 600GR 1,50

2,13

LION CEREALS CHOCO/CARAMEL 400GR

4,83

3,43 2,47

3,17

FITNESS WHEAT 625GR

5,37 3,60

4,57

QUAKER TRAG BOUKIES CHOCO 600GR 2,37

3,67

KELLOGG'S CRUNCHY MUESLI CHOCO 500GR 2,20

2,87

KELLOGG'S COCOPOPS 375GR 1,53

2,13

COOKIE CRISP.∆ΗΜ.ΜΠΙΣΚ.+ΚΟΜΜΑΤ 1,47

3,73 4,03

2,50 KELLOGG'S ALL BRAN PLUS 375GR

3,90

3,93 1,87

KELLOGG'S CORN FLAKES 375GR

3,03 3,20

2,10

3,23

QUAKER CRUNCHY OATS NUTS 450GR 1,90

3,00

QUAKER CRUNCHY OATS MILK CHOCO 450GR 0

4,67

4,17

2,73

KELLOGG'S SPECIAL K 375GR

5,20

4,05 4,25 4

Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 69

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

LENOR

ΠΡΟΣΊΤΉ ΠΟΛΥΤΕΛΕΊΑ ΜΕ ΠΡΏΤΑΓΏΝΊΣΤΡΊΑ ΤΉ ΒΊΚΥ ΚΑΓΊΑ Η Βίκυ Καγιά είναι η πρωταγωνίστρια της νέας τηλεοπτικής καμπάνιας του Lenor, της πρώτης που έχει δημιουργηθεί ποτέ σε τοπικό επίπεδο για την ελληνική αγορά και την P&G Hellas. «Ο θεατής παρακολουθεί τη Βίκυ Καγιά να κινείται με τη φυσική χάρη και την άνεση που τη διακρίνει σε ένα σκηνικό υψηλής αισθητικής και να μεταμορφώνει ένα σεντόνι σε κομψό βραδινό φόρεμα, προκειμένου να απολαύσει από το πρωί έως

το βράδυ τη μοναδική αίσθηση που της προφέρει το αγαπημένο της άρωμα του Lenor», δηλώνει η εταιρεία. Και σημειώνει πως «στόχος της καμπάνιας είναι να προβληθεί το Lenor όχι ως ένα απλό μαλακτικό, αλλά ως η προσιτή «πολυτέλεια» που όλοι μπορούν να έχουν στην καθημερινότητά τους, που συνίσταται στην ιδιαίτερη αίσθηση την οποία δημιουργεί η χρήση του ακόμη και σε ένα απλό ρούχο, μέσω των μοναδικών του αρωμάτων και της απαλότητας που προσφέρει». Τη διαφημιστική ταινία υπογράφει η Grey Athens, ενώ την παραγωγή ανέλαβε Steﬁ & Lynx Productions, σε συνεργασία με τον Βέλγο σκηνοθέτη Guy Goossens. Η τηλεοπτική καμπάνια θα πλαισιωθεί από digital επικοινωνία.

KNORR

ΕΜΠΝΕΥΣΉ ΓΊΑ ΣΏΣΤΉ ΔΊΑΤΡΟΦΉ

Θέτοντας ως στόχο τη σύνδεση της σωστής διατροφής με την απόλαυση, αλλά και την προστασία του πλανήτη, η Knorr παρουσίασε τη νέα της τηλεοπτική καμπάνια. Όπως δηλώνει η εταιρεία, επιθυμεί «να εμπνεύσει τους ανθρώπους να εντάξουν στη διατροφή τους μια ευρύτερη ποικιλία τροφών, που είναι καλές τόσο για τους ίδιους όσο και για τον πλανήτη, διασφαλίζοντας πάντα τη γεύση στα πιάτα τους, με τη χρήση των κύβων Knorr». Για να το πετύχει, προβάλει εικόνες με έντονα χρώματα, ανατρεπτικούς συνδυασμούς λαχανικών και οσπρίων, ασυνήθιστα συστατικά, όπως γλυκοπατά70 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

τες, ρομανέσκο και ραντίτσιο, σε εμπνευστικές συνταγές, στέλνοντας το μήνυμα «Κάτι καλό ξεκινάει από το πιάτο σου». Αφορμή για τη νέα καμπάνια στάθηκε η έκθεση «Future 50 Foods», που διεξήγαγε η Global ομάδα της Knorr σε συνεργασία με την WWF και τον Dr. Adam Drewnowski, παρουσιάζοντας τις 50 τροφές που

πρέπει οπωσδήποτε να εντάξουμε στη διατροφή μας τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να συμβάλλουμε στη βιωσιμότητα του πλανήτη. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η Knorr δημιούργησε και ένα section στο επίσημο site της, με αναλυτικές συνταγές και συστατικά για να πειραματιστούν οι επισκέπτες του στην κουζίνα τους.

CF Helvetica-Bold

- PF Futura Neu med | th - PF Futura Neu bold

ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

boussias • virtual experience

OUTLINE

LIVE On Your Screen

08 . 12 . 20

CRISIS AS THE NEW NORMAL(?) Evolving Communications during and after the pandemic

INTERNATIONAL SPEAKERS #46A1DA

#272726

Martin Riecken

Pete Reis-Campbell

Fiorenza Plinio

Head Of Corporate Communications, TUI Group

Content Marketing Strategist,CEO & Founder, Kaizen, London

Global Head of Creative Excellence, Cannes Lions International Festival of Creativity

Global Head of Communications, MSC Cruises

Scott Payton

Willem De Ruijter

Ariella Yaari

Global Communications expert

Peter Allen

Executive Director of Corporate Affairs and Communications, Highways England

Digital Communications Strategist, Managing Partner, Bowen Craggs & Co, London

Luca Biondolillo

Recruitment Specialist Executive Director EMEA, VMA Group, Netherlands, London

Svetlana Stavreva

President, International Public Relations Association (IPRA)

Amalia Kontesi

Vice President, Corporate Communications, JPMorgan Chase New York

LOCAL EXPERTS • • • • • • • •

Angelica Patrouba, Public Affairs & Communications Director, Coca-Cola 3E Anthi Trokoudi, Chief Communications Officer, Olympia Group Dimitris Sigalos, Development Director, Global Link Erika Xirouchaki, Corporate Communications & Public Relations Manager,Hellas Gold S.A. - Eldorado Gold Corp. Eugenia Bozou, Communications Director, Microsoft Hellas Cyprus & Malta Hara Tasoglou, Development, Bodossaki Foundation Ioanna Papadopoulou, Director, Communications & Marketing, Athens International Airport Katerina Polymeridou, Editor in Chief, Marketing Week

• Kimon Malataras, Senior Director, Group Corporate Development & ESG, Piraeus Bank • Lydia Giannakopoulou, Group Corporate Communications Director, TITAN Cement Group • Olga Pantelaki, Director Internal Communications Central Eastern Europe, The Coca Cola Company • Stavros Drakoularakos, Director Of Communications, Papastratos • Thodoris Georgakopoulos, Editorial Director, diaNEOsis • Yannis Papazoglou, Head Corporate Communications, Fraport Greece • Dimitris Konstantellos, Host & Moderator, Public Affairs & Communications Strategist

www.corpcom.gr

ΧΟΡΗΓΟΣ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

LIVESTREAMING BY audio visual equipment

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ: Βασίλης Κουτσαβλής, T: 210 6617 777 (εσωτ. 129) Ε: vkoutsavlis@boussias.com ΧΟΡΗΓΙΕΣ: Άννα Γυπαράκη, T: 210 6617 777 (εσωτ. 152) Ε: agyparaki@boussias.com ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Δηµήτρης Κωνσταντέλλος, Ε: dimitris.konstantellos@gmail.com

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΜΑΜΟΣ

«ΜΆΜΟΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΉ ΡΑΔΙΟΦΩΝΊΑ» Από τη Μάμος παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο η σειρά podcast «Μάμος Διαδικτυακή Ραδιοφωνία». Πρόκειται για ένα podcast «εμπνευσμένο και αφιερωμένο, στο πάθος και το μεράκι των ανθρώπων, αλλά και στα λάθη που τους οδήγησαν στο σήμερα, από την μπύρα που... "Εζυμώθηκε με Πάθος"», δηλώνει η εταιρεία. Ο Λάμπρος Φισφής είναι ο «Πάθος» και ο Διονύσης Ατζαράκης ο «Λάθος». Οι δύο συντονιστές υποδέχονται σε 4 επεισόδια τον γνωστό ηθοποιό @pygmalion_dadakarides (Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη), τον instagrammer φωτογράφο @ Spathumpa (Κώστας Σπάθης), την εμπνευσμένη σχεδιάστρια μόδας Nidodileda (Τόνια Μητρούδη) και τα Ancient Memes (Πέτρος Ντόκος &

Κώστας Κρίνος). Οι καλεσμένοι μιλούν με τη συντροφιά μίας παγωμένης μπύρας Μάμος, για τις σκέψεις, τις συμπτώσεις και τα λάθη που τους οδήγησαν να ασχοληθούν με το δικό τους πάθος. Οι ερωτήσεις του «Πάθους» (Λάμπρος Φισφής) επικεντρώνονται στην αγάπη του καλεσμένου για το αντικείμενό του, τις επιτυχίες του και τα συναισθήματά του γι’ αυτό που κάνει, ενώ οι ερωτήσεις του «Λάθους» (Διονύσης Ατζαράκης) που παρεμβάλλονται για να προσγειώνουν τη συζήτηση με έναν πιο χιουμοριστικό τρόπο, «φωτίζουν» σημεία της ιστορίας που κρύβουν παγίδες, δυσκολίες, αμφιβολίες και ευτράπελα. Πρόκειται για να ξεχωριστή πρωτοβουλία προβολής του brand της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας.

FEST

VIDEO ΣΥΝΤΑΓΏΝ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕ ΤO CUCINA CARUSO

Η Fest συνεργάζεται με το Cucina Caruso για τη δημιουργία επτά video δημοφιλών συνταγών και χαρίζει μοναδικά δώρα στους λάτρεις της μαγειρικής μέσα από τα social media που διαθέτει. Όπως εξηγεί η εταιρεία, «κάθε εβδομάδα, από τις 30 Οκτωβρίου και μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου θα ανεβαίνει ένα video με μια νέα συνταγή: μια μαγευτική και ανάλαφρη ομελέτα, πανεύκολες κρέπες με διαφορετικά γεμίσματα, οι πιο τραγανές τηγανιτές πατάτες, πεντανόστιμα μακαρόνια με κιμά, ένα εξαιρετικό γιουβέτσι με κοτόπουλο, κυριακάτικο αρνάκι στο φούρνο με πατάτες και ένα λατρεμένο κέικ με μπανάνες. Εφτά κλα72 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

σικές συνταγές, ιδωμένες με φρέσκια προσέγγιση από τον Δημήτρη Παπαζυμούρη και εκτελεσμένες με τα ανυπέρβλητα σκεύη μαγειρικής Fest, για εγγυημένη επιτυχία. Μετά

από κάθε video θα ακολουθεί διαγωνισμός στα social media της Fest όπου οι λάτρεις της μαγειρικής θα έχουν την ευκαιρία να κερδίσουν τα σκεύη που χρησιμοποιήθηκαν».

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Το Syoss ξανασυστήνει την επαγγελματική περιποίηση των μαλλιών Εδώ και 10 χρόνια το Syoss προσφέρει επαγγελματική περιποίηση στα μαλλιά. Αξιοποιώντας τα πάνω από 40 χρόνια εξειδίκευσης που διαθέτει στον συγκεκριμένο τομέα, ανανεώνεται και προσφέρει ακόμα πιο ενισχυμένη και αποτελεσματική φροντίδα των μαλλιών. Κυκλοφορεί με νέα εντυπωσιακή εικόνα και νέες φόρμουλες, διατηρώντας την επαγγελματική ποιότητα που το διακρίνει. Στη νέα σειρά Syoss συνδυάζεται η σημαντική για τα μαλλιά τεχνολογία Amino Complex, με συστατικά έως και 96% φυσικής προέλευσης, για πιο δυνατά και υγιή μαλλιά. Οι συσκευασίες των νέων προϊόντων είναι κατά 100% ανακυκλώσιμες και παράγονται από έως και κατά 98% ανακυκλωμένα υλικά. Στη σειρά περιλαμβάνονται τα εξής: Syoss Repair, με wakame algae, για ξηρά και ταλαιπωρημένα μαλλιά, Syoss Color, με tsubaki blossom, για μαλλιά βαμμένα ή με ανταύγειες, Syoss Volume, με violet rice, για λεπτά και αδύναμα μαλλιά, και Syoss Absolute Oil Beauty Elixir, για ταλαιπωρημένα μαλλιά.

Μόνο στα ΑΒ η νέα σειρά OceaniQ Μια νέα σειρά απορρυπαντικών και καθαριστικών, η OceaniQ, είναι διαθέσιμη μόνο στα καταστήματα ΑΒ και στο AB Eshop. Τα προϊόντα της σειράς κυκλοφορούν σε μπουκάλια που παράγονται κατά 100% από ανακυκλωμένα αλιευτικά δίχτυα τα οποία απορρίπτονται στις θάλασσες και τους ωκεανούς, έχουν vegan σύσταση και αποτελεσματική καθαριστική δράση. Προτείνονται ως ιδανική λύση για όσους επιθυμούν να φροντίζουν το σπίτι τους, αλλά και το περιβάλλον, αφού το μεγαλύτερο ποσοστό του πλαστικού που βρίσκεται σήμερα σε θάλασσες και ωκεανούς προέρχεται από πεταμένα αλιευτικά δίχτυα, τα οποία αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τη θαλάσσια ζωή. Η κυκλοφορία της νέας σειράς εντάσσεται στο πρόγραμμα δράσεων και πρωτοβουλιών της ΑΒ Βασιλόπουλος #allazoumesinithies, που έχουν ως στόχο να συμβάλουν στην προστασία του πλανήτη, αφού η συλλογή και ανακύκλωση των πλαστικών διχτυών για την παραγωγή των συσκευασιών των OceaniQ βοηθά την προσπάθεια για καθαρισμό των θαλασσών και των ωκεανών, ενώ παράλληλα έχουν vegan σύσταση και καθόλου ζωικά συστατικά. Η σειρά περιλαμβάνει: Υγρό γενικού καθαρισμού 1lt, υγρό τζαμιών 500ml, υγρό πιάτων 500ml, υγρό καθαρισμού μπάνιου 500ml, υγρό ρούχων 1,5lt και μαλακτικό ρούχων 1,5lt.

Vegan latte ροφήματα Nescafé Gold Cappuccino Το φετινό φθινόπωρο υπάρχει μια νέα επιλογή για όσους ακολουθούν μία vegan/non-dairy διατροφή ή απλά θέλουν να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό. Ο καφές Nescafé Gold Cappuccino λάνσαρε στην ελληνική αγορά τα πρώτα vegan latte ροφήματα για το σπίτι, ακολουθώντας την τάση των φυτικών ροφημάτων. Η σειρά περιλαμβάνει δύο επιλογές, σε πράσινη και γαλάζια συσκευασία αντίστοιχα, από εκλεκτούς κόκκους arabica και robusta και γεύση αμυγδάλου και καρύδας. Τα δύο νέα latte ροφήματα προσφέρουν μια εξαιρετική γευστική εμπειρία καφέ με πλούσια κρέμα, βελούδινη υφή και έντονο άρωμα. Στο πλαίσιο ανανέωσης όλων των συνταγών του, ο καφές Nescafé Gold Cappuccino χρησιμοποιεί ανώτερα ποιοτικά προϊόντα από φυσικά συστατικά, προσφέροντάς τα σε νέες ιδιαίτερες συσκευασίες και εξασφαλίζοντας την ίδια γευστική απόλαυση στους λάτρεις του cappuccino.

LIFE 100% Βιολογικός χυμός με μικρή διάρκεια ζωής Η ΔΕΛΤΑ καινοτομεί για άλλη μια φορά στους χυμούς, παρουσιάζοντας 100% βιολογικό χυμό με μικρή διάρκεια ζωής, που διατηρείται αποκλειστικά στο ψυγείο. Η νέα σειρά «LIFE Βιολογική Σοδειά» προτείνεται ως ιδανική επιλογή υψηλής διατροφικής αξίας για όσους προτιμούν βιολογικά προϊόντα για τους ίδιους και την οικογένειά τους. Η νέα σειρά κυκλοφορεί σε δύο γεύσεις: Life 100% φυσικός βιολογικός χυμός πορτοκάλι και βιολογική λεμονάδα, από επιλεγμένες καλλιέργειες βιολογικών φρούτων, με τη σφραγίδα του επίσημου Οργανισμού Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων «ΔΗΩ». Τα προϊόντα της σειράς δεν περιέχουν συντηρητικά.

Νέα πρόταση κατσικίσιων προϊόντων από την ΔΩΔΩΝΗ Η ΔΩΔΩΝΗ προχώρησε στην ανανέωση της συσκευασίας του κατσικίσιου τυριού ΔΩΔΩΝΗ. Με ελαφρώς πικάντικη γεύση και υψηλή διατροφική αξία, το κατσικίσιο τυρί ΔΩΔΩΝΗ προτείνεται ως μια νόστιμη επιλογή για όλες τις ώρες της ημέρας, καθώς μπορεί να καταναλωθεί σκέτο ή συνδυαστικά με άλλα τρόφιμα. Επιπλέον, είναι κατάλληλο για όλους όσοι ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή και παρουσιάζουν κάποια μορφή ελαφράς δυσανεξίας στη λακτόζη. Το κατσικίσιο τυρί από τη ΔΩΔΩΝΗ είναι ήδη διαθέσιμο με νέο εικαστικό στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα, σε συσκευασία των 200g, καθώς και σε νέα συσκευασία 400g σε άλμη.

Νοέμβριος 2020 | σελφ σέρβις | 73

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Topo Chico hard seltzer από την Coca-Cola Η Coca-Cola λανσάρει στην ελληνική αγορά το Topo Chico Hard. Είναι ένα ποτό με ανθρακούχο νερό, μικρή περιεκτικότητα αλκοόλ και φυσικά αρώματα, το οποίο έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του τον προηγούμενο Σεπτέμβριο στη Λατινική Αμερική. Το νέο αυτό ποτό είναι εμπνευσμένο από το μεταλλικό νερό Topo Chico, το οποίο διαθέτει ιστορία 125 χρόνων και αποτελεί δημοφιλή επιλογή για πολλούς επαγγελματίες μπάρμαν και mixologists στις ΗΠΑ και τη Λατινική Αμερική. Το Topo Chico Hard Seltzer βάζει το ιστορικό αυτό brand στη δυναμική κατηγορία των hard seltzer ποτών, η οποία αναπτύσσεται δυναμικά και κερδίζει διαρκώς περισσότερους καταναλωτές. Στην Ελλάδα το Topo Chico Hard Seltzer θα διατίθεται από τον Νοέμβριο σε επιλεγμένα καταστήματα, σε συσκευασία κουτιού 330ml και σε τρεις γεύσεις: Tangy Lemon Lime, Tropical Mango και Cherry Acai, χωρίς γλουτένη, με μόλις 96 θερμίδες ανά συσκευασία, δύο γραμμάρια ζάχαρης και 4.7% αλκοόλ (ABV). Το Topo Chico Hard Seltzer σηματοδοτεί το πρώτο brand της CocaCola στην κατηγορία των αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα. Η εταιρεία ξεκίνησε εντός του 2020 τη διάθεσή του σε επιλεγμένες χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Ήπειρος Τριγωνάκια με Κασέρι ή Γραβιέρα Η Ήπειρος παρουσιάζει τα Ήπειρος Τριγωνάκια, τα πρώτα μαλακά τυράκια σε μερίδες με ελληνικά τυριά. Τα νέα Ήπειρος Τριγωνάκια με Κασέρι και Ήπειρος Τριγωνάκια με Γραβιέρα έχουν πλούσια, οικεία γεύση και υψηλή διατροφική αξία, καθώς αποτελούν πηγή πρωτεϊνών και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο. Κυκλοφορούν σε συσκευασία των 8 τεμαχίων (140γρ) και αποτελούν μία πρακτική και νόστιμη λύση για όλες τις ώρες της ημέρας, εντός και εκτός σπιτιού.

Θρεπτικό σνακ Tirotrella Τυρο-τριγωνάκια Η Kerrygold Tirotrella παρουσίασε γευστικά αλειφόμενα τυράκια σε μερίδες, τα Tirotrella Τυρο-τριγωνάκια. Προτείνονται για παιδιά, ως ένα νόστιμο και θρεπτικό σνακ που μπορεί να καταναλωθεί σε κάθε τους δραστηριότητα, στο σπίτι, το σχολείο, το φροντιστήριο, την εκδρομή, αλλά και από τους μεγάλους. Είναι πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνες, δεν περιέχουν συντηρητικά, χρωστικές και αρώματα και ταυτόχρονα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Όλα τα προϊόντα της Kerrygold παράγονται από γάλα αγελάδων που βόσκουν ελεύθερες στα βοσκοτόπια της Ιρλανδίας για τουλάχιστον 300 ημέρες τον χρόνο. Tα Tirotrella Τυρο-τριγωνάκια κυκλοφορούν σε πρακτική συσκευασία των 8 μερίδων (140gr).

Lifter Gloss από τη Maybelline New York Η Maybelline New York λάνσαρε το Lifter Gloss, το νέο lip gloss που έχει glossy υφή, λειαίνει ορατά την επιφάνεια των χειλιών και ενισχύει το περίγραμμά τους, κάνοντάς τα να φαίνονται μεγαλύτερα. Η σύνθεσή του με υαλουρονικό οξύ χαρίζει ενυδάτωση, απαλή εφαρμογή και έντονη λάμψη. Παράλληλα, το καινοτόμο βουρτσάκι XL Wand προσφέρει εύκολη εφαρμογή με μία κίνηση, χαρίζοντας στα χείλη ένα σαρκώδες και juicy αποτέλεσμα. Το Lifter Gloss είναι διαθέσιμο σε 8 ζεστές και ουδέτερες αποχρώσεις. 74 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2020

Μπάρες πρωτεΐνης με Ζεμύθα Η Ήπειρος λάνσαρε μια ξεχωριστή πρόταση στις μπάρες δημητριακών, τις Ήπειρος Ζεμύθα Protein Bars. Οι νέες μπάρες περιέχουν στη σύνθεσή τους τη Ζεμύθα, ένα τυροκομικό προϊόν με πολύ χαμηλά λιπαρά και υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη τυρογάλακτος. Μαζί με νιφάδες βρώμης κι άλλα αγνά υλικά διπλοφουρνίζονται για να δώσουν ένα τραγανό, θρεπτικό και συγχρόνως νόστιμο σνακ για κάθε στιγμή της ημέρας. Οι Ήπειρος Ζεμύθα Protein Bars παράγονται στην Ελλάδα, δεν περιέχουν γλουτένη και φοινικέλαιο, είναι πηγή πρωτεΐνών, φυσικών ινών και σιδήρου και παράλληλα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β1 και φωσφόρο. Διατίθενται σε σούπερ μάρκετ και σε περίπτερα, σε δύο γεύσεις, μήλο & κανέλα και σοκολάτα.

-Est. 1979-

® Condito mm� GREE� �,��

l8ta. OUV'ta.yll...

µcyOAU'tcpl} AllOAAYl:H! 2018

�

290ml

�